مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ دی ۱۲۹۳ نشست ۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ دی ۱۲۹۳ نشست ۴
جلسه (۴) صورت مجلس روز یکشنبه ۲۳ شهر صفرالمظفر ۱۳۳۳
مجلس تقریبا سه ساعت بغروب درتحت ریاست آقای موتمن الملک تشکیل وصورت مجلس روز چهارشنبه نوزدهم قرائت شد
رئیس-درصورت مجلس اعتراضی هست ؟ آقای محمد هاشم میرزا فرمایشی بود؟
محمد هاشم میرزا – خیر عرضی نداشتم
رئیس – آقای مدرس ملاحظاتی داشتند؟
مدرس- بلی آن که من تقاضا کردم که جلسه ختم شود بطور مطلق نگفته بودم عرض کردم چون شب دربین است جلسه ختم شود .
رئیس- دیگر غیر ازاین ملاحظاتی نیست ؟ بسیار خوب این مسئله هم اضافه میشود صورت اعتبار نامه هائی که برای امروز حاضر است راجع به آقای حاجی آقا آقای مشار السلطنه آقای سردار معظم آقای اقا سید امان الله آقای میرزا قاسم خان وآقای معدل الدوله است اعتبار نامه آقای حاجی آقا راگفته اند بعد از تنفس داده میشود عجالتا شروع میکنیم به اعتبار نامه هائی که مخالف ندارد حالا راپورتی که راجع بآقای مشارالسلطنه است قرائت میشود
(آقای سلیمان میرزا مخبر شعبه چهارم راپورت شعبه چهارم راراجع بنمایندگی آقای مشارالسلطنه بمضمون ذیل قرائت نمودند
راجع بانتخاب آقای مشار السلطنه شعبه چهارم با دقت نظر رسیدگی نمود صورت مجلس انجمن نظارت مرکزی طهران واعتبار نامه ایشان موافق مواد قانون انتخابات است وچون آقای احتشام السلطنه که اکثریتشان مقدم برآقای مشار السلطنه بوده مطابق مضمون تلگراف خودشان بوزارت جلیله خارجه که عبارت آن عینا مندرج است (برای رفع محظورات ازقبول وکالت باکمال تاسف معذور است محمود ) از قبول نمایندگی استعفا داده اند مطابق ماده ۴۳قانون انتخابات آقای مشارالسلطنه نسبتا اکثریت داشته اند انجمن نظارت مرکزی طهران اعتبارنامه بایشان داده وبهیچوجه شکایتی هم راجع بانتخاب ایشان نرسیده است وبا کثریت دو هزار وهشتصد وپانزده رأی ازهفده هزاروهشتاد رأی منتخب شده اند فقط چیزیکه درشعبه موضوع بحث گردیده این بود که انجمن نظارت طهران درصورت مجلس آقای احتشام السلطنه را جزو دوازده نفر نمایندگان محترم طهران نوشته وپس ازانحلال انجمن نظار اعتبار نامه به آقای مشارالسلطنه داده شعبه چهارم بدو جهت این ترتیب راصحیح وتصویب نموده اولا قانون انتخابات در اینموضوع ساکت است ثانیا برفرض قبل ازاتمام صورت مجلس انتخابات وانحلال انجمن نظارت تلگراف استعفای آقای احتشام السلطنه میرسید مطابق قانون انتخابات آقای مشارالسلطنه منتخب بودند حالا هم که پس ازاتمام صورت مجلس وانحلال انجمن نظار آقای احتشام السلطنه استعفا
Page 2 – 3 missing
ماده از یک قانون یا یک نظامنامه رابرای بنده بخوانند تابنده هم متذکر آن شده باشم بنده عرض میکنم ۳ نفر وزیر درجزو وکلای طهران هستند وهیچ اشکالی نمی بینم که پس از تصمیم مجلس راجع بیک کابینه وتعیین هیئت رئیسه دائمی وپس از آنکه مجلس نظریات خودش را راجع بیک کابینه معین نمود آنوقت درباره آقایان وزراء رای بدهند تصور نمیکنم هیچ ماده درهیچ نظامنامه وقانونی باشد که بگوید چرا مجلس ده روز یک اعتبار نامه راتاخیر انداخت درصورتیکه خود آن منتخب اصرار بخواندن اعتبار نامه خود نداشت وتقاضا میکنم از مجلس شورای ملی که از نقطه نظرر سیاست تصدیق کنند که مناسب نباشد امروز یک کابینه ببحران بیفتد .
رئیس- آقای آقا محمد حسن مخالفن ؟
آقا شیخ محمد حسن - (نماینده گروس) بلی درخصوص تاخیر تصویب اعتبار نامه آقایان وزراء عرض کردم اینقدر مناسبت داشت تا سه ربع ازاعتبار نامه ها تصویب شود وموقع تشکیل هیئت رئیسه باشد بعد از آنکه همچنین موقعی رسید چه بسا نظر بعضی نمایندگان درانتخاب هیئت رئیسه ببعضی از آقایان وزراء است دراینصورت تعویق وتاخیر دلیلی ندارد ونه اینکه ما دلیلی آورده باشیم باعث برتاخیر باشد اصلا دلیلی ندارد که بیش ازاین بگذاریم بماند میگویند اگر اعتبار نامه های ایشان تصویب شود اسباب تزلزل کابینه است درخصوص آنکه بناشد انتخابات ایشان تصویب شود اسباب تزلزلی که فرمودند فراهم میشود یکمقداری ازتزلزل حتمی الوقوع است امروزه نشود ده روز دیگر خواهد شد گفتند بعضی اشخاص نظریاتشان در خصوص کابینه وهیئت وزراء تاکنون معین نگردیده یک ماه است ازتشکیل مجلس میگذارد بسا هست از اول انتخابات کابینه را درنظر خودشان گرفته اند ما علی ایحال این جهات جهاتی نمیشود که ما انتخابات وزراء رابتاخیر بیاندازیم واز مشغولیات خودباز مانده باشیم .
حاج شیخ اسدالله – درباب اعتبارنامه آقایان نمیاندگان نه در نظامنامه داخلی نه در قانون انتخابات ونه درقانون اساسی مملکت هیچ ترتیب ورود برسیدگی اعتبار نامه ها را معین نکرده وقانون دراین مورد ساکت است وبنابراین راجع باعتبار نامه ها هیئت رئیسه می تواند یک اعتبار نامه را بگذارد تا اعتبار نامه تمام آقایان نمایندگان از مجلس گذشته آن وقت مطرح مذاکره قرار دهد این حق رابعقیده من هیئت رئیسه می تواند داشته باشد حالا درچنین موقعی که یک اندازه آقای حاجی آقا اشاره فرمودند گمان میکنم آقایان نمایندگان هم این مطلب را تصدیق داشته باشند که امروز یک چنین بحرانی درکابینه صلاح نیست باید هیئت دولت را اینموقع همیشه مشغول کار باشد بلی آقای آقا شیخ محمد حسن فرمودند یک ماه ازمدت افتتاح مجلس میگذرد می توانستند یک ترتیبی بجهت کابینه بدهد بنده تصور می کنم این قسم نباشد زیرا تا وقتیکه اعتبا نامه آنها از مجلس بگذرد سمت رسمیتی ندارند من بعد ازآن که رسمیتی نداشته باشم چه نظری درباب کابینه اتخاذ کنم بعد ازاینکه اعتبار نامه مرا مجلس تصویب کرد رسمیت پیدا میکنم آن وقت می توانم داخل دریک فکری ویک اساسی راجع بکابینه بشوم بنده عرض می کنم وآن روز هم پیشنهاد کردم سه ربع از اعتبار نامه ها بگذرد آنوقت اعتبار نامه آقایان وزراء خوانده ورای گرفته شود نظرم بچه بود؟ ازبرای این بود که یک بحرانی در کابینه پیدا نشود آن پیشنهادی که آقای مدرس کردند درباب اینکه تمام اعتبارنامه های نمایندگان حاضره بگذرد ردشد اگر پیشنهاد آقای مدرس ردشده بود من همان عقیده را داشتم ولی چون پیشنهاد ایشان رد شد بنده پیشنهاد کردم که اخذ رای درباب نمایندگی آقایان وزراء موکول بگذشتن از اعتبارنامه های نمایندگان حاضر شود وامروز سه ربع از اعتبارنامه های نمایندگان گذشته وموضوع پیشنهاد بنده مقتضی شده حالا هم همان پیشنهاد رابهیئت رئیسه تقدیم کردم نظر آقایان راجلب می کنم باینکه چهار یا پنجروز دیگر طول نمیکشد که هفده یا هیجده اعتبار نامه که باقی است وباید از مجلس بگذرد می گذرد دربین اینکه این اعتبار نامه ها از مجلس گذشت نظریات آقایان درباب کابینه معلوم میشود ویک نظری درخصوص کابینه اتخاذ می کند واگر نکردیم دیگر آنوقت قصوری است که خود بنده کرده ام بردیگری یعنی نیست بنابراین بیاناتی که سابق شد واز این نقطه نظری که عرض کردم بحرانی در کابینه امروز صلاح نیست واگر بحرانی درکابینه حاضره تولید شود ودراعتبار نامه آقایان وزراء امروز رای گرفته شود بنده یقین میدانم که جز آقای رئیس الوزراء که محل اعتماد عامه است باقی وزراء خودشان ازمقام وزارت استعفا میدهند وداخل مجلس میشوند آنوقت قهرا بواسطه اینکه بعضی از وزراء ازشغل خود کناره میکنند شاید یکعده وزارتی باین زودی مهیا ودر مد نظر آقای رئیس الوزراء نباشد وبحران کابینه طول بکشد . باین عقیده است که بنده دراین باب عرض میکنم که راجع باعتبارنامه آقایان وزراء مذاکره شود وباشد تا باقی ازاین نمایندگان حاضره در مجلس اعتبارنامهاشان از رد وقبول بگذرد . بنا براین از آقایان تقاضا میکنم که این نظر راتصدیق فرموده و.مخصوصا به پیشنهاد بنده رای بدهند
رئیس – گویا مذاکرات کافی باشد .
چهارفقره پیشنهاد ازطرف آقایان مدرس حاج شیخ اسدالله – حاج آقا وسردار معظم پیشنهاد شده قرائت میشود که هریک از آقایان قانع شدند پیشنهاد خود را پس بگیرند .
یک فقره هم ازطرف آقای مبصر الملک پیشنهاد شده که اخذ رای دوباره آقایان بماند بچند روز بعد وچون مدت معین نکرده اند گمان میکنم در اینخصوص نشود رای گرفت آقای مدرس توضیحی دارید بفرمائید .
مدرس- لا رای لمن لایطاع ولاقول لمن یتبع گفتم ورای ندادند باز میگویم پیشنهاد آقای حاج شیخ اسدالله قریب به پیشنهاد بنده است ولی پیشنهاد بنده مزیتی دارد یعنی یک زیادتی دارد یعنی بعد از آنکه هیئت رئیسه دائمی معین شد باز نمیتوان گفت حتما درباره وزراء رای بدهند وحال ما امروز باحال دوره پیش فرق دارد البته مجلس اگر نظریاتی داشته باشد باید نظریات دیگری راهم جلب نمایدیعنی نظریات پادشاه راهم بدست بیاورد همینقدر که خودمان بنشنیم ویک خیالی بکنیم کابینه درست نمیشود بنده خواهش دارم که این مطلب را مثل مطالب سابق تعجیل نکنیم شاید اگر تعجیل کنیم در چاهی افتیم وگرفتار شویم این پیشنهاد بنده با پیشنهاد حاج شیخ اسدالله قریب بهم هستند ومفادش این است که بعد ازتعیین هیئت رئیسه دائمی هم تبادل آرائی بکنیم نه اینکه بازهم این تعجیل ها رابکنند وبسختی بیافتند اینکه بنده عرض کردم بعنوان توضیح است دیگر موکول به رای آقایان است .
رئیس- آقای حاج آقا توضیحی دارید بفرمائید ولی توضیحی که میدهید فقط راجع به تفاوت پیشنهاد باشد .
حاج آقا – بنده میدانم چطور اظهار کنم که مخالفت نشود وراجع بهمین تفاوت عرض میکنم وامیدوارم که آقایانی که نظرشان همان نظری بوده که بنده داشته ام بهمین نظریه قانع شوند بنده پیشنهادم این است که تا تصمیمات مجلس نسبت بهیئت دولت معین نشده این مذاکره راتاخیر بیاندازیم طبیعی است آقایانی که این پیشنهاد ها را کرده اند همه از نقطه نظر بحران است که نباید بحران در کابینه پیدا شود وباید وسیله رفع بحران راپیدا کرد واینکه پیشنهاد کردند بعد از تعیین هیئت رئیسه دائمی درباره آقایان وزراء رای گرفته شود بنده عرض میکنم تا تصمیم مجلس درخصوص هیئت دولت معین نشده باشد باز درآنموقع ما را وادار میکند که یک همچو مدتی را بگذرانیم درهمین مطلبی که امروز مشغول گفتگوبوده وگذرانده ایم این است که بنده پیشنهاد کرده ام که همین فلسفه رادرنظر گرفته ومجلس رانسبت بهیئت دولت نهایت مدت این مذاکره قرار دهیم زیرا که تصمیم مجلس درباب کابینه تعیین شده و بعد از تصمیم مجلس هیچ بحرانی نخواهد بود والبته آنوقت در مذاکره راجع باعتبارنامه های آقایان وزراء مخالفتی نبوده وضرر نخواهد داشت .
رئیس - پیشنهادی که آقایان سردار معظم ومبصر الملک داده اند .آقای سردار معظم یک هفته پیشنهاد کرده اند وآقای مبصر الملک غره ربیع الاول وهردو یکی است خوب است یکی را مسترد دارند – آقای مبصر الملک پس میگیرید؟
مبصر الملک - بلی بنده پس میگیرم
رئیس – آقای سردار معظم توضیحی دارید؟
سردار معظم – بنده اگر توضیحی داشته باشم مختصر است واین را وسیله نمی کنم که داخل درسیاسیات مملکت شویم وگمان میکنم یک هفته کافی است زیرا که تاکنون (۵۷) اعتبار نامه از مجلس گذشته وتاخیر یکهفته برای اخطار بطرفین است یعنی هم اخطار بوزراء است وهم اخطار بوکلاء که بوکلاء میگویند نظریات خود را درباب کابینه معین کنید وبوزراء هم میگویند دراینمدت تکلیف قطعی برای خود معین نمائید وگمان می کنم برای این اخطار مدت یکهفته کافی باشد
رئیس- پیشنهاد آقای مدرس قرائت شود (پیشنهاد آقای مدرس به مضمون ذیل قرائت شد)
پیشنهاد میکنم که رسیدگی باعتبارنامه های وزراء تاخیر بیافتد تا ازاعتبارنامه های وکلای حاضره فراغت حاصا شود وهیئت رئیسه دائمی مجلس معین شود بعد دراین مسئله تبادل آراء شود (مدرس )
رئیس – رأی میگیریم –به پیشنهاد آقای مدرس آقایانی که تصویب میکنند قیام نمایند (عده قبلی قیام نمودند وپیشنهاد مزبور ردشد)
رئیس –آقای حاج شیخ اسدالله توضیحی دارید؟
حاج شیخ اسدالله – بلی آقا راجع بمدت یکهفته وقت راکم میدانم وتصمیم مجلس هم در یک هفته درباب کابینه معلوم نمی شود تبادل افکار ومذاکرات راهم راجع باعتبار نامه وزراء لازم نمی دانم که آقای مدرس پیشنهاد کرده اند که باشد بعد ازگذشتن اعتبارنامه همه وکلاء وعد ازتعیین هیئت رئیسه دائمی آنوقت درباب اعتبارنامه وزراء تبادل آراء شود بنده این رالازم نمی دانم باید هیئت رئیسه دائمی بعد ازآنکه سه ربع ازاعتبار نامه ها گذشت انتخاب شوند واین بیانات از نقطه نظری است که سابق عرض کردم ثانیا هم عرض میکنم وپیشنهاد خودم رامیکنم وبرای اینکه باقی اعتبارنامه ها ازمجلس بگذرد لااقل دو هفته طول خواهد کشید ودراین بین نمایندگان نظریات خود رامعین کرده وهمینطور آقای رئیس الوزراء ما برئیس الوزرائی که باشد درباب کابینه یک نظریاتی اتخاذ کرده آنوقت ممکن است درباب اعتبارنامه آقایان وزراء رأی گرفته شود
دراینموقع سه فقره پیشنهاد آقایان حاج شیخ اسدالله وحاج آقا وسردار معظم بمضمون ذیل قرائت شد .
- بنده پیشنهاد مینمایم درباب اعتبارنامه آقایان وزراء رأی گرفته نشود تا اعتبار نانمه باقی ازآقایان نمایندگان حاضره ازمجلس رأی گرفته شود
(شیخ اسد الله )بنده پیشنهاد میکنم که مذاکره دراعتبار نامه وزراء تاخیر افتد تاوقتی که تصمیم مجلس درباب کابینه معلوم شود .
(حاج آقا) بنده پیشنهاد میکنم که رسیدگی باعتبار نامه وزراء تایک هفته یعنی درجلسه روز یکشنبه آتیه رسیدگی شود.
(سردار معظم )رئیس- رأی میگیریم بپیشنهاد آقای حاج شیخ اسد الله آقایانی که تصویب میکنند قیام نمایند (کسی قیام ننمود رد شد)
رئیس – رأی میگیریم بپیشنهاد آقای حاج آقا آقایانی که تصویب میکنند قیام نمایند (عده قلیلی قیام نمودند ردشد )
رئیس – رأی میگیریم بپشنهاد آقای سردار معظم آقایانیکه تصویب میکنند قیام نمایند (عده کثیری قیام نمودند تصویب شد )
رئیس- حالا کاری نداریم جز شروع به انتخاب هیئت رئیسه دائمی –فقط (۵۸) نفری که اعتبارنامه هاشان تصویب شده میتوانندرأی بدهند وخاطر آقایان رامتذکر میکنم باینکه اتخابات از روی ماده (۹۳)خواهدبود .
حاج شیخ اسد الله – آیا درباره آقایانی که اعتبارنامه شان تصویب نشده بجهت هیئت رئیسه دائمی میتوان رأی داد.
رئیس – چه عرض کنم .
حاج شیخ اسدالله –قانون دراین موضوع ساکت است .
رئیس – خودتان حل کنید .
حاج شیخ اسدالله –مجلس باید حل کند .
رئیس – یک پیشنهادی شده است راجع باین که درباب یکی ازنواب رئیس رأی گرفته نشود تاتکلیف آقایان وزراء معلوم شود آن پیشنهاد قائت میشود ( پیشنهاد آقای سردار سعید بمضمون ذیل قرائت شد )
- تقاضا میکنم که درباب یکی ازنواب رئیس تا بعد ازتصویب اعتبارنامه وزراء رأی گرفته نشود (یار محمد افشار)
رئیس – آقای سردار سعید توضیحی دارید؟
سردارسعید –مقصود ازاین پیشنهاد آن است که شاید نظر بعضی ازنمایندگان درانتخاب هیئت رئیسه ببعضی از وزراء باشد که داخل مجلس شوند وآنها را جزؤ هیئت رئیسه انتخاب کنند .
حاج آقا- بنده نمی توانم فلسفه این ماده را بقهمم که انتخاب یکنفر ازنواب رئیس بماند تاتکلیف وزراء معین شود یعنی چه اینکه میگویند بعضی از آقایایان شاید نظر داشته باشند که بعضی ازوزراء داخل مجلس شوند وبعضی ازآنها جزو هیئت رئیسه معین کنندگمان میکنم این مطلب مجوز این نیست که امروز رأی بگیریم برخلاف آن نظامنامه که بما دستور داده که بعد ازتعیین ۳ربع ازوکلاء هیئت رئیسه معین شود بنده عرض میکنم اگر فرضا یکی ازهمین اشخاص انتخاب شده بود ودر طهران بود درجای دیگر بود آیا میتوانستم تعیین هیئت رئیسه را تاخیر بیندازیم تاوقتی به بینیم کی میرسد که آنها هیئت رئیسه مابشود بنده این را خارج ازحد وترتیب نظامنامه میدانم نظامنامه بما دستور داده که بعد ازانتخاب سه ربع ازاعضاء تصویب شده انتخاب هیئت رئیسه بشود حالا اینکه بعد خواهد آمد وبنظر بعضی لیاقت وقابلیت عضویت هیئت رئیسه راداشته باشد وحالا ما صبر کنیم تااو بیاید خارج حدود نظامنامه است ویک مجوز منطقی واستحسانی باقی نمی ماند .
سردار معظم –بنده متاسفانه اظهارات آقای حاج آقا را نمی توانم تصدیق کنم واین دلیل نظامنامه بنده راقانع نمیکند بجهت اینکه در نظامنامه باید فرق گذاشت بین اجازه یک مطلبی یا مکلف کردن بهمان مطلب نظامنامه داخلی اجازه میدهد که مجلس میتواند بعد ازتعیین سع ربع از وکلاء هیئت رئیسه دائمی خودش راانتخاب کند .
ولی مجلس شورای ملی رامکلف نمیکند باینکه حتما دراینموقع هیئت رئیسه رامعین کند زیرا تا وقتی که سه ربع معین نشده بود حق نداشت که هیئت رئیسه رامعین نماید وفقط این حق رابعد ازتصویب ۳ربع ازاعضاء پیدا میکند وحالا ممکن است انتخاب یک عضو ازهیئت رئیسه خودش رابتأخیر بیاند از دو نقص براجرای نظامنامه داخلی واد نمآید علی الخصوص ممکن است یک قانون ویایک نظامنامه بعضی معایب داشته باشد که ابتداء درنظر نباشد ودرضمن عمل یک معایبی رانشان میدهد که باید بتدریج رفع شود حالا از حیث عمل مجلس تصمیم گرفته ودرمد نظر است که یک شخص معینی را بعضویت هیئت رئیسه خود معین کند وبنده نمیتوانم حتما بگویم انتخاب یکنفر نایب رئیس راممکن نیست به تاخیر اندخت وهیچ اشکال نظامنامه هم پیدا نکند .
رئیس –رأی می گیریم بپیشنهاد آقای سردار سعید آقایانی که تصویب میکنند قیام نمایند (عده کثیری قیام نمودندوتصویب شد )
آقای ناصر الاسلام –تقاضا میکند تعیین هیئت رئیسه بماند ببعد ازتنفس مخالفتی نیست ؟ اظهار شد خیر .
دراینوقت اجازه تنفس داده شد وپس ازبیست دقیقه مجددا تشکیل گردید .
رئیس-اعتبارنامه آقای حاج آقا مانده بود بعد ازتنفس .
سلیمان میرزا – کاغذ جدیدی رسیده بود ومطرح شد بهمین ملاحظه شعبه نتوانست کاملا موفق شود که راپورت خود را بعرض تقدیم نماید امیدوارم درجلسه آتیه برسد .
رئیس- حالا میرسیم بتعیین هیئت رئیسه ولی اقای شریعتمدار پیشنهاد کرده اند بماند بدو جلسه دیگر .
شریعتمدار – چون غالب ماها تازه وارد شده ایم ومسبوق هم نبودیم وکسی رنمی شناسیم باید تبادل افکار کنیم ازاین جهت تقاضا میکنم تعیین هیئت رئیسه عقب نیفتد .
رئیس- آقایانی که تصویب میکنند تعیین هیئت رئیسه دائمی بماند برای دو جلسه دیگر قیام نمایند
(عده قلیلی قیام نمودند و پیشنهاد مزبور رد شد )
محمد هاشم میرزا – آقایانی که هنوز اعتبار نامه هاشان ازمجلس نگذشته آیا حق رأی دارندیا خیر !
رئیس – بنده که حق رأی ندارم ولی اگر عقیده رابخواهید ماده ششم وهفتم راکه پهلوی هم بگذارند همچو مفهوم می شود که آقایانی که اعتبارنامه شان نگذشته حق رأی ندارند حالا اگر باید دراین خصوص مذاکره شود اجازه بگیرید تااین مطلب حل شود .
محمد هاشم میرزا- درماده ششم نظام نامه داخلی که میخواهم آنرا بعرض آقایان برسانم اینطور نوشته : نمایندگانی که هنوز صحت وسقم انتخاباتشان محقق نشده حق نطق ودادن رأی را دارند ولی چه درشعبه وکمیسیون وچه درمجلس در مورد انتخاب خودشان نمی توانند رأی بدهند وطرح قانونی هم نمی توانند پیشنهاد کنند درمتمم این ماده می نویسد : درصورتیکه پذیرفتن نماینده بموجب رأی مجلس بعهده تعویق افتاده باشد نماینده مزبور درهیچ امری حق دادن رأی ندارد بنده متمم این ماده رااینطور میفهمم که چون اشخاص که اعتبار نامه های آنها درمجلس مخالفت میشود باید بشعبه برگردد ودرباره انتخاب خود نمی توانند رأی بدهند فقط این استثنا رادرباره شخص خودشان میدانند که درباره خود ازدادن رأی ممنوع هستند والا درباره دیگری آنها رادارای رأی میدانم .
دکتر اسمعیل خان –درآنجا شاهزاده اگر دقت بفرمایند درموضوع تشکیل هیئت رئیسه درماده
هفتم تصریح می کند که انتخاب سه ربع از نمایندگان باید از مجلس بگذرد والا نمیتوانند بسمت نمایندگی شناخته شوند اگر حالا یک عده از نمایندگان که در مجلس هستند واتبار نامه آنها از مجلس نگذشت در موقع تشکیل هئیت رئیسه یا در کمیسیونهای انتخاب شوند و شروع بکار کنند فرضا آن نماینده که اعتبار نامه اش نگذشته است داخل یکی از کمیسیونها شده حقوق نمایندگی ملت بر او تعلق گرفت ( چون یکی از حیثیات نمایندگی ملت این است که بتواند در کمیسیونها داخل شده و طرح قانونی پیشنهاد نماید اگر فرضا آن نماینده که اعتبار نامه اش نگذشته داخل در کمیسیون شد و مشغول کار شد و یک طرح قانونی پیشنهاد کرد و بعد نمایندگی او در مجلس رد شد آیا ان لوایح قانونی که پیشنهاد کرده است چه صورتی دارد در ماده ششم تصریح می کند که اگر چنانچه معارضی داشته باشد و اعتبار نامه او بعهده تعویق افتاد باشد حق رای ندارد بدیهی است اعتبار نامه که شعبه پارلمانی تا یک ناده بگذراند معلوم است یک اشکالاتی بر او وارد بو.ده و تا یک درجه معارضی داشته باشد یا صورت مجلس نرسیده یا تعرضات دیگری بر او وارد بوده که شعبه نتوانسته است راپوت آنرا تصفیه کند و بعرض مجلس برساند پس همین مسئله می رساند که چون اعتبار نامه او بعض نواقص داشته نتوانسته از مجلس بگذرد و بهمین فلسفه دلیل بر اینکه اعتبار نامه که از مجلس نگذشته آن نماینده نمی تواند داخل کمیسیون شده لوایح قانونی پیشنهاد نماید و حقوق نمایندگی بر او تعلق نمی گیرد زیرا اگر نمایندگی او رد شد تکلیف چه خواهد بود بنابر این هیچ فلسفه ندارد که بگوئیم آن نماینده حق انتخاب هیئت رئیسه یا دخول در انتخاب کمیسیونهای مجلس را دارد
سردار معظم – اجازه دارم عقیده خود را عرض کنم ؟ اظهارات آقای دکتر اسمعیل خان را باید تجزیه کرد اولا یکی راجع به پیشنهاد کردن طرح های قانونی و دیگری راجع بانتخاب هئیت رئیسه اولا ان کسانی که اعتبار نامه هاشان نگذشته در انتخاب هئیت رئیسه شرکت بکنند یا نکنند بنظر بنده چندان اهمیتی ندارد و آنچه راجع به پیشنهاد کردن طرح های قانونی است ترکیب آن قسمت را نظامنامه داخلی معین و پیش بینی کرده است اما امروز در اینجا مذاکره انتخاب کمیسیون وپیشنهاد لایحه قانونی نیست بلکه مقصود انتخاب هئیت رئیسه است و باید مطلب تجزیه شود یکی مسئله رای دادن یکی درباره آنها رای دادن اما درباره نمایندگی که اعتبار نامه آنها تصویب نشده است قطعا عقید بنده هم این است که درباره آنها نمیتوان رای داد شکی نیست و دلیلش هم با خودش است زیرا اگر درباره او رای داده شود و بعدا اعتبار نامه او تصویب نشود از ابهت و اهمیت مجلس کاهیده می شود که یک کسی را قبل از دقت و غور کامل به هئیت رئیسه انتخاب کردند ولی اینکه یک نماینده که اعتبار نامه اش تصدیق شده است نمی تواند رای بدهد اینجا بنده شریک نیستم زیرا اساس مطلب صحصیح است و قوانین و نظامنامه در این قضیه حاکم وموجود است ودر اینجا تقرریبا مطلب مصرح است که نمایندگانی که اعتبار نامه شان تصویب نشده است در چه موقع حق دارند در عملیات مجلس شرکت کنند و حق رای دارند ودر چه موقع حق ندارند اگر با اینکه بنظر بنده محالف باشند ماده هفتم را دلیل بیاورند و بگویند وقتی صحت اعتیبار نامه سه ربع از وکلا تصدیق شد می توان بانتخاب هئیت رئیسه دائمی خودش یشود معین می کند و بنظر بنده دو جهت دارد که سه ربع تعیین کرده است جهت اولش این است که رسمیت مجلس را پس ازگذشتن سه ربع از اعتبار نامه های نمایندگان تعیین می کند و نظامنامه داخلی تعیین هئیت رئیسه را پس از گذشتن سه ربع از اعضا معین می نمایند باین نظرات که برای توسعه دامنه انکسانی که ممکان است بریا هئیت رئیسه دائمی انتخاب شوند بوده زیرا اگر نصف را معین می کرد ممکن بود بگویم دامنه تنگ است و یک عده از حق انتخاب محروم می مانند و بملاحضه اینکه یک عده از انتخاب هئیت رئیسه محروم می ماندند و ممکن است آن اشخاص برای عضویت هیئت ریسه دائمی لیاقت داشته باشند ولی بملاحضه اینکه هنوز اعتبار نامه هاشان نگذشته است ممکن نیست انتخاب شوند به این جهت عده آنها را سه ربع معین کرده ام بنده اینکه می گویم نمایندگانی که اعتبار نامه هاشان نگذشته حق رای ندارند هیچ نمی فهم علی الخصوص نکته در این جاست و آن این است که اگر رای نمایندگانی را که اعتبار نامه هاشان نگذشته برای انتخاب هئیت رئیسه صحیح نداریم رای هم که درباره اعتبار نامهای که موکول برای مجلس شده است داده اند نباید صحیح بدانیم .
حاج شیخ اسد الله – صریحا گفتم بنده تصور میکنم اگر یک قدری تامل کنیم و در این ماده هفتم خوب مطلب برما مکشوف میشود بعلاوه فلسفه این مطلب که هئیت رئیسه موقتی را تا گذشتن اعتبار نامه های سه ربع از نمایندگان مجلس معین کرده گمان می کنم فلسفه اش برای همین نظر است وآن این ا ست که ارا نمایندگان تازمانیکه اعتبار نامه آنها در مجلس نگذشته و تصویب نشده اثر رای ایشان دائمی نخواهد بود و موقتی است و آن آقایانی که اعتبار نامه هاشان از محل گذشت اثر رای شان دائمی است باین معنی که بعد از اینکه مجلس سه ربع از اعتبار نامه ها را تصویب نمود آن وقت این سه ربع می تواند د اخل عملیات شوند و هئیت رئیسه دائمی تشکیل بدهند و اثر رای آنها دوام آن هئیت رئیسه خواهد بود برای چه تا سه ربع از اعتبار نامهدهاشان نگذشته نمی تواند داخل عملیات شوند ؟ برای این است که هنوز اراء ایشان دوامی ندارد بلی این فرمایش را که سردار معظم فرمودند راجع به نمایندگان این یک استثنائی است که بقانون برخورده اگر چه آن هم بعقیده من نباید باشد ولیکن حالا که قانون اینطور تجویز کرده است در آنجا مینوسد بعد از آنکه اعتبرا نامه سه ربع از مجلس گذشت تعیین هئیت رئیسه بشود چرا قبل از آن نمیشود زیرا آنها رای ندارند؟ چرا اینها رای دارند و آنها ندارند زیرا که رای مال آنهائی است که اعتبار نامهای شان در مجلس گذشته چرا اثر این رای دائمی خواهد بود و آنها که اعتبرا نامه هاشان نگذشته اثر رای شان موقتی است ؟ زیرا تال زمانیکه اعتبار نامهای شان از مجلس نگذشته نمایندگی آنها موقتی است و باین جهت اثر رای آنها هم موقتی است این مسئله که این قانون خوب تصریح کرده است که سه ربع از اعتبار نامه وکلا که از مجلس گذشت میتواند در تعیین هئیت رئیسه دائمی داخل شود و گمان نمیکنم اینمطلب اشکالاتی داشته باشد .
رئیس – گویا مذاکرات کافی باشد رای می گیریم در باب کافی بودن مذاکرات آقایانی که مذاکرات را کافی می دانند قیام نمایند ( عده کثیری قیام نمودند و تصویب شد ) آقایانی که مخالف بودن پیشنهادی دارند بدهند
محمد هاشم میرزا – بنده پیشنهادی دارم سه فقره پیشنهاد آقایان مدرس محمد هاشم میرزا و متصر السلطان بمضمون ذیل قرائت شد :
انتخاب هئیت رئیسه بعد از رسیدگی به تمام اعتبار نامه ها باشد تا موقعی برای شبهات نماند ( مدرس )
بنده پیشنهاد می کنم که این ماده چون محل اختلاف شده است قید شود (محمد هاشم میرزا )
بموجب ماده ششم این بنده پیشنهاد مینمایم که عموم نمایندگان که در مجلس حضور دراند در باب هئیت رئیسه رای بدهند . (منتصرالسلطان )
بدوا در پیشنهاد آقایان منتصر السلطان و محمد هاشم میرزا اخذ رای شده باکثریت رد شد
آقای مدرس – در نظامنامه داخلی نوشته است که مجلس می تواند بعد از گذشتن اعتبار نامه ها هئیت رئیسه دائمی خود را انتخاب نماید و هیچ الزامی ندارد بانکه حتما هئیت رئیسه دائمی وخود را معین کند و باین جهت بنده پیشنهاد کردم دو جلسه تامل کند تا بقیه اعتبار نامهد ها از مجلس بگذرد و بدون اینکه این قبیل شبهات باقی باشد شروع بانتخاب هئیت رئیسه دائمی نمایند
رئیس – رای می گیریم پیشنهاد آقای مدرس آقانیکه تصویب می کنند قیام نمایند ( عده قلیلی قیام نمودند و پیشنهاد رد شد ) پس معلوم شد فقط آقایانی که اعتبار نامه هاشان گذشته می توانند رای دهند و چون رای داده شد که انتخاب یکی از نواب رئیس بماند برای بعد از امروز فقط برای یک نائب رئیس رای می گیریم .
( در این موقع ورقه رای منتشر و و آقایان موید السلام . حاج عزالممالک و سلیمان میرزا بحکم قرعه تعیین و باتفاق آقای نجفقلی میرزا شروع به استخراج آراء نموده و بطوریکه ذیلا مندرج است نتیجه حاصل گردید )
- عده آراء ( ۵۳)
- مهره تفتیشه (۵۳)
- - آقای موتمن الملک (۴۷) رای
- – آقای مشیر الدوله (۲) رای
- – حاج شیخ اسدالله (۱) رای
- - اوراق سفید سه ورقه
پس از آن شروع بانتخاب یکنفر نائب رئیس شده – آقاین حاج شیخ محمد حسن گروسی موئد الاسلام آقا شیخ محمد ننجی بحکم قرعه تعیین و باتفاق آقای نجفقلی میرزا شروع باستخراج آراء نموده نتیجه اینطور حاصل شد .
عده اراء (۵۳) مهره تفتیشه (۵۲ ) و نظر بکسر یکی از مهره های تفتیشیه یکی ازپاکات آراء
را برداشته و نتیجه استخراج آراء اینطور حاصل شد . حاج سید نصرالله (۴۵) رای – آقای طباطبائی یک رای – ذکاء الملک یک رای – حاج شیخ اسدالله یک رای – ورقه سفید ۴
رئیس- آقای حاج سید نصرالله باکثریت (۴۵) رای از (۵۲) رای معین شدند – حالا شروع میکنیم به انتخاب (۴) نفر منشی ولی قبلا باید عرض کنم از طرف جمعی از آقایان مرقومه رسیده است که مدلول آنرا عرض میکنم وآن این است که جمعی درنظر گرفته بودند که آقای میرزاقاسمخان را انتخاب کنند و لی بموجب مرقومه که از ایشان رسیده خواهش کرده اند که ایشان را ننویسید .
در این موقع ورقه رای منتشر و آقایان ناصر الاسلام حاج امیر نظام و حاج اعتبار السلطنه بحکم قرعه تعیین و باتفاق آقای نجفقلی میرزا شروع به اسخراج اراء نمود و نتیجه اینطور حاصل شد .
- عده اراء (۵۲)
- مهره تفتیشیه (۵۲)
- - آقای سلیمان میرزا (۴۴) رای
- - حاج عزالممالک (۴۴) رای
- – مبصر الملک (۴۳)رای
- - آصف الممالک (۴۳) رای
- – حاج میرزا حسین خان (۳) رای
- -عدل الملک (۲) رای
- – مبین السلطنه یک رای
- – ورقه سفید (۲)
پس از آن برای انتخاب سه نفر مباشرین ورقه رای منتشر و رای گرفته شد و نتیجه آراء بطوری که ذیلا مندج است حاصل گردید . عده آراء (۴۹) مهره تفتیشیه (۴۹)
- - آقای ارباب کیخسرو (۴۷) رای
- - آقای دکتر حسینقلی خان (۴۳) رای
- - آقای وقارالسلطنه (۴۳) رای
- - آقای دکتر اسمعیل خان یک رای
- - آقای میرزا قاسم خان یک رای
- - آقای شیخ محمد جواد یک رای
- - ورقه سفید (۲)
رئیس – گمان می کنم چون راپورت شعب بقدر کفایت حاضر نباشد جلسه آتیه را بروز چهار شنبه موکول نمائیم بهتر است ( عده گفتند صحیح است ) مجلس یکساعت از شب گذشته ختم شد .