مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ تیر ۱۳۵۲ نشست ۱۱۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ تیر ۱۳۵۲ نشست ۱۱۷

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۹ تیر ۱۳۵۲ نشست ۱۱۷

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه شنبه (۱۹) تیر ماه ۱۳۵۲

فهرست مطالب:


مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان دکتر ابوالهدی، عبدالحسین آموزگار، دکتر الموتی، مهندس برومند، بوداغ زاده، غلامرضا بهادری، دکتر بهزادی، پدرامی، دکتر پرتو اعظم، مهندس جلالی نوری، مهندس خسروی، رامبد، رشیدی، سجادی، دکتر سعید، کریم بخش سعیدی، شاخوئی، شاهنده، شیخ بهائی، حیدر صائبی، دکتر صالحی، دکتر فضل الله صدر، دکتر وجیه الله صدر، دکتر ضیائی، غضنفری، فرنود، دکتر قهرمان، کاسمی، محسنی مهر، مرندی، اکبر مسعودی، سید کاظم مسعودی، میرافضل، ناصرزاده، نامور، دکتر وفا، دکتر گاگیک، اخلاقی، خانم ضرابی، خانم ابتهاج سمیعی، خانم دولتشاهی.

غائبین مریض

آقایان دکتر اسکوئیان، امام مردوخ، اهری، بدرخانی، بوشهری، پروین، دکتر جزایری، دکتر حاتم، حکمت یزدی، اسمعیل خزیمه، شریفها، فرهادپور، دکتر مشایخی، مهرزاد، مهندس نصر.

- بیانات قبل از دستور، آقایان: عباس میرزائی، اخلاقی، دکتر رشتی، سعید وزیری، دکتر دادفر

۲- بیانات قبل از دستور، آقایان: عباس میرزائی، اخلاقی، دکتر رشتی، سعید وزیری، دکتر دادفر.

نایب رئیس- بیانات قبل از دستور شروع می‌شود، آقای عباس میرزائی تشریف بیاورید.

عباس میرزائی- با اجازه جناب رئیس و همکاران محترم، امروز من می‌خواهم در باره یکی از سازمانهای وابسته به سازمان ملل که اخیراً هیئت نمایندگی ایران و در رأس آن جناب مهندس معینی وزیر محترم کار و امور اجتماعی شرکت نموده‌اند چند کلمه صحبت کنم و در این زمینه باید عرض کنم، سیاست مستقل ملی ایران که به رهبری شاهنشاه آریامهر پایه‌های آن استوار و برقرار می‌باشد، نه تنها از طریق توسعه و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با کلیه کشورهای جهان بدون توجه به نظام سیاسی و جهان بینی آنها خودنمائی می‌کند، بلکه از طریق احترام به اصول منشور ملل متحد و سازمانهای وابسته بدان نیز توجه می‌گردد.

بر این اساس دولت شاهنشاهی ایران ضمن عضویت در سازمانهای بین المللی که هدف اساسی آن تأمین حقوق بشر و عدالت اجتماعی و تحکیم مبانی صلح پایدار برای بشریت است در سازمانهای وابسته به سازمان مذکور که هدفهای اجتماعی و انسانی آنها نیز در جهت بهبود شرایط زندگی انسانها و حفظ حیثیت ذاتی آنها و تأمین و تعمیم آزادیهای فردی از طریق رفع تبعیض در زمینه مختلف و فراهم آوردن امکانات بهزیستی برای همه مردم جهان است با فعالیت روزافزونی در جهت تأمین هدفهای این سازمانها گام برمیدارد زیرا دولت شاهنشاهی ایران که متکی بر اصول انقلاب شاه و ملت قدمهای مؤثری در راه نیل به عدالت اجتماعی و دمکراسی اقتصادی برداشته. هدفهای سازمانهای مذکور را در ارتباط با هدفهای انقلاب نیز مطمح نظر قرار داده است (صحیح است).

یکی از این سازمانها که در ارتباط با مسائل و مشکلات مربوط به صنف ما یعنی کارگران تاکنون قدمهای بسیار مؤثری در زمینه ایجاد شرایط لازم برای بهبود وضع زندگی اقتصادی و اجتماعی کارگران جهان برداشته است، سازمان بین المللی کار می‌باشد که همین چند روز قبل کنفرانس عمومی آن با شرکت هزاران نمایندگان کارگران و کارفرمایان و دولتهای عضو سازمان مذکور در ژنو تشکیل گردیده و هم – مسلک عزیز ما آقای مهندس معینی وزیر کار و امور اجتماعی دولت خدمتگزار آقای هویدا نخست وزیر محبوب در رأس هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس مذکور شرکت کرده و بار دیگر نیات خیرخواهانه و خردمندانه شاهنشاه آریامهر رهبر انقلاب ایران و پیشرفتهائی که در اثر انقلاب نصیب ملت و کشور ما شده است از پشت تریبون کنفرانس به سمع همه جهانیان رسانیدند (احسنت).

در واقع باید این نکته را خاطرنشان سازم که همه جهان احترام خاصی برای شاهنشاه و ملت ما قائل است بویژه بدنبال پیشرفتهائی که در سایه رهبریهای خردمندانه شاهنشاه نصیب کشور ایران گردیده است احترام جهانیان به رهبر ملت ما و مردم کشور ما روزبروز افزایش یافته است، هنوز جهان کار و کارگر سخنان شاهنشاه را که سال گذشته از پشت تریبون کنفرانس بین- المللی کار در ژنو ایراد فرمودند فراموش نکرده‌اند، زیرا فرمایشات رهبر کشور ما بعنوان رهنمودی جدید برای همه ملتهای جهان بشمار می‌رفت و می‌توان نیز سرمشقی برای حال و آینده ملتها بشمار آید. احترامی که مقامات ملل متحد و سازمان بین المللی کار در سال گذشته در کنفرانس عمومی کار برای شاهنشاه آریامهر قائل گردیدند و ارجی که بر پیشوای ملت ما نهادند و بخصوص اثر عظیمی که بیانات معظم له در مورد پیشرفتها و ترقیات و ثبات و آرامش کشور ما بر اذهان کلیه شرکت – کنندگان در کنفرانس بجای نهاد ره آورد جدیدی بود که برای ملت کهنسال ایران ارج و اهمیت و احترام خاص دربرداشت (صحیح است)، اینک بار دیگر وزیر حزبی ما هم مسلک مهندس معینی در رأس هیئت نمایندگی ایران به کنفرانس بین المللی کار رفته است که مبشر پیشرفتها و ترقیات باز هم بیشتر کشور ما باشد و بحق باید گفت که در این راه پیروزیهای درخشانی بدست آورده است (صحیح است) زیرا هر بار که هیئت نمایندگی ایران به کنفرانس بین المللی کار می‌رود حامل نویدهای جدید برای همه مردم جهان و پیشرفتهائی است که نصیب کارگران کشور ما گردیده است که در مجامع بین المللی بویژه در کنفرانس بین المللی کار احترام خاصی برای نمایندگی ایران قائل گردند و بخصوص در کنفرانس اخیر سخنان وزیر کار در زمینه پیشرفتها و ترقیات اقتصادی و اجتماعی ایران و امیدهائی که در پس اجرای برنامه پنجم عمرانی کشور برای ملت ما وجود دارد و در سایه آن کشور ما را با گامهای سریعی به دروازه‌های تمدن بزرگ رهنمون می‌گردد مقام و موقع خاصی برای کشور ما در میان ملتهای جهان گشوده و بیش از پیش موجب افزایش احترام آنان نسبت به رهبر کشور و ملت ایران گردیده است (صحیح است).

این نکته را هم نیز باید خاطرنشان سازم که پیشرفتهائی که در زمینه مسائل کارگری نصیب کارگران کشور ما شده است با الهام از هدایت شاهنشاه بزرگ عزیز ملت ایران و وجود قوانینی نظیر قانون کار، بیمه‌های اجتماعی، سهیم شدن کارگر در سود کارگاه سهامدار شدن در سهام کارخانه‌ها آموزش فرزندان کارگر آموزش مهارت کار حداقل مزد و طبقه بندی مشاغل که در کنفرانس بین المللی کار انعکاس یافته مؤید آنست که کشور ایران در سایه انقلاب توانسته است موازینی بوجود آورد و قوانینی در جهت بهبود شرایط کارگران تنظیم نماید که اگر از موازین بین المللی سازمان بین المللی کار پیشروتر نباشد، بدون تردید در موازات آن قرار دارد بعنوان نمونه مقاوله نامه‌های مربوط به مدت کار از آزادی سندیکائی و تدابیر حمایتی برای کارگران زن و خانواده‌های آنها، خدمات رفاهی برای کارگران، پیشگیری از حوادث کار، تعطیلات و مرخصی، فراهم آوردن شرائط لازم برای استفاده کارگران در ایام فراغت از وسائل تفریحات سالم، همه و همه از جمله موازینی است که کشور ما در سایه رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریامهر محمد رضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران به مرحله اجرا نهاده است (صحیح است).

بی جهت نیست که ایران همواره در سازمان بین -المللی کار بعنوان کشوری نمونه در زمینه اجرای تعهدات خود در مورد مقاوله نامه‌ها و توصیه نامه‌ها تلقی گردیده است (صحیح است). نمونه احترامی که برای ایران در سازمان بین المللی کار قائلند آنکه دو تن از افراد اعضاء نمایندگی ایران به ریاست کمیسیون حداقل سن پذیرش اطفال بکار و نیز بعنوان نایب رئیس گروه کارفرمائی کنفرانس انتخاب شدند، این امر با توجه به تعداد عظیم نمایندگان سه گروه کارگر و کارفرما و دولت در کنفرانس مذکور برای کشور ما اهمیت فوق العاده دارد.

همه آنچه را که عرض کردم مبین درستی راهی است که کشور ما در زیر پرچم انقلاب سفید شاه و ملت و تحت رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریامهر پیموده است و در عین حال مبین جانبازی و فداکاری و کوشش سربازان انقلاب می‌باشد، وزیر کار یکی از فرزندان جانباز انقلاب که در این سفر توانسته است برای کشور خود ارزش و احترام فوق العاده بدست آورد و توجه جهانیان را بار دیگر تحت رهبری شاهنشاه آریامهر برای ایران و پیشرفتهای آن معطوف دارد و لذا جای آن دارد که بدین اقدام ارج نهاده شود و در عین حال باید با اعتقاد به حزب ایران نوین حزب پاسدار انقلاب و دولت حزبی که در رأس آن هم مسلک هویدا نخست وزیر عزیز که در تمام مدت زمامداری خود با الهام از رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر گامهای مؤثری در راه پیشرفتهای کشور برداشته است و فرزندان شایسته‌ای برای خدمت به کشور و ملت شریف ایران تربیت نموده که هر کدام در سمتهای خود با نهایت دقت خدمتگزاری به شاهنشاه و ملت ایران را نهایت افتخار خود میدانند (احسنت).

جا دارد از این مکان مقدس به ایشان تبریک و تهنیت بگویم و تشکر کنم و از خداوند بخواهم سربازان جانباز شاه و وطن که در هر پست و مقامی هستند موفق و پیروز و مؤید باشند. و باز از این مکان مقدس که افکار تمام ملت ایران در حلقوم نمایندگان شریف ملت در ساحت مقدس مجلس شورای ملی منعکس می‌گردد، به بعثیهای بدبخت و دولت مفلوک آن اعلام کنم ملت ایران همیشه از اعمال بی رویه و ننگین و آدمکشی آنها منزجر و تنفر خود را اعلام می‌دارد و می‌گوید ما با بودن رهبری توانا و خردمند هر روز به سعادت بیشتری نائل آمده و ملت شریف عراق از دست این حکومت جابر به نیستی کشانده می‌شوند و نوکران بی خرد اینگونه حکومتها همیشه باید جز غصه و حسادت و زجر از پیشرفتهای ما طرف دیگری نتوانند بست (صحیح است) و نوکران این خائنین و آن اجنبی‌ها و آن جاسوسان و مزدوران که شاگردی حکومت بعثی عراق را می‌کنند و خیال می‌کنند با این ترقه بازیها می‌توانند کوچکترین اثری در مغز کوچکترین فرد ایرانی داشته باشند صددرصد در اشتباه هستند (صحیح است) و باید بدانند و آگاه باشند که ملت ایران با اعتقاد پشت سر پادشاه خود جانبازی می‌کنند و هدفهای شاهنشاه عزیز را از دل و جان پذیرفته و خون خودشان را نثار قدم پادشاه و افکار بلند پادشاه می‌کنند (احسنت – احسنت).

نایب رئیس- آقای اخلاقی بفرمائید.

اخلاقی- با اجازه مقام محترم ریاست، سخنان حماسی و مهیج همکار محترم جناب آقای عباس میرزائی، فکر می‌کنم آنقدر پر جوش و خروش و از دل بلند می‌شد که مجالی برای عرایض بنده باقی نمی‌ماند یکی از پیشرفتهای بزرگ ایران اینست که امروز دو ناطق قبل از دستور راجع به بهبود وضع کارگر صحبت کردند، پیشرفت و بهبود وضع کارگر بود، بنده هم اتفاقاً در زمینه بهبود وضع کارگر می‌خواستم مطالبی عرض کنم و آن این بود که هفته گذشته درمانگاه مجهز و عظیمی در حوزه انتخابیه بنده در شهرستان دزفول تأسیس شد که قدم بزرگ دیگری در راه بهبود وضع کارگران که به لقب شریف از طرف شاهنشاه بزرگ ما مفتخر شدند، برداشته شد (صحیح است) همکاران محترم استحضار دارند که دراثر برنامه‌های عمرانی مجامع کارگری و صنعتی در هر گوشه و کنار کشور رو به تأسیس و تزاید است، با توجه به این پیشرفت و تزاید، دو چهره درخشان حزبی ما در رأس وزارت کار و بیمه‌های اجتماعی هستند که از ۲۶ و ۲۷ سال پیش در رشته کارگری بصیرت و خبرگی دارند (صحیح است) برای بنده موجب کمال افتخار است که هفته گذشته به دزفول رفتم همراه با اولیای بیمه‌های اجتماعی کارگران و وزارت کار درمانگاهی که در یکی از خیابانهای اصلی بنا شده است بنام نامی شاهنشاه آریامهر افتتاح شد. این درمانگاه در زمینی بمساحت ۱۲۹۸ متر بنا شده که سطح زیربنای آن ۱۵۰۰ متر است، چهار واحد پزشکی بطور دائم کارگران و خانواده هایشان را معالجه می‌کند و به گرفتاریهای کارگران رسیدگی می‌کنند. بخش تزریقات و پانسمان و داروخانه و سایر وسایل کلینیکی در این درمانگاه بصورت مجهزی تعبیه شده بود، برای بنده موجب افتخار است که هر روز تجلیات آثار انقلاب شاه و مردم در کشور متجلی است (احسنت) بنده نمی‌خواهم وقت همکاران محترم را با دادن آمار بگیرم، در این درمانگاه ۸ میلیون ریال خرج شده، چهار میلیون وسایل درمانی در آن متمرکز است و امیدوارم روزبروز وضع کارگران با این رسیدگیها و ساختن درمانگاهها از طرف بیمه‌های اجتماعی بهتر شود، خواستم عرض کنم جناب آقای عباس میرزائی، هیچ قدتی نمی‌تواند انقلاب شاه و مردم را دچار وقفه کند، زیرا ۳۰ میلیون ایرانی پشتیبان آن هست (صحیح است) اینها ژاژخائی و یاوه – سرائی است ما بعوض سرنیزه و استشمام خون، درمانگاه و کانال می‌سازیم (احسنت) برق سراسری تحویل مردم این مملکت می‌دهیم بنده در روزنامه اطلاعات دوشنبه شرحی خواندم که عده‌ای از دانشجویان ایرانی در شیکاگو جمع شدند و باصطلاح عده‌ای ملی، نقشه‌های خرابکارانه در سر میپرورانند، بنده سال گذشته شیکاگو بودم، در لوس آنجلس و در نیویورک بودم و دانشجویان ایرانی کسانی هستند که واقعاً درس می‌خوانند. در آمریکا اگر کسی درس بخواند و برای دانش اندوزی رفته باشد، فرصت این لاطائلات را ندارد اما نقشه خرابکاری را هر کس بکشد، باید بداند هر برج فشار قوی برق و هر پل را ۳۰ میلیون ایرانی نگهداری می‌کند، اینها نخوابیدند که فلان جوان ۱۶-۱۷ ساله که مملکت خودش را نشناخته رفته به آنجا و نمیداند که ۳۰ میلیون نفر ایرانی پشتیبان شاه و انقلاب شاه و مردم است (صحیح است) او تنها نیست که می‌تواند به خیال خود همبرگر بخورد و نقشه خرابکارانه بکشد، مگر کاهگل است؟ برج فشار قوی ترانسفور موتور است، این برج فولادین است و بعد اراده پولادین مردم پشتیبان آن است (صحیح است – احسنت) بنده می‌خواستم از هم مسلکان روزنامه – نویس اطلاعات و کیهان تقاضا کنم اگر فرصت داشته باشند بجای تعزیت و تسلیت عرایض مرا بنویسند. در خوزستان در سال ۳۹ مصرف برق سرانه ۳۰ کیلو وات ساعت در سال بود، سال ۵۱ مصرف برق سرانه خانگی در خوزستان ۱۸۹۰ کیلو وات ساعت است (آفرین) ملی آن کسی است که (لاین) خط برق کشیده (احسنت) ملی آن کسی نیست که در شیکاگو می‌گوید من ملی هستم و خراب می‌کنم، ملی آن کسی است که کانال کشیده، مزارع سرسبز درست کرده (احسنت) ملی آن نیست که شب برود پارکینگ بیاید و بعد بگوید من ملی هستم، ملی آن کسی است که الآن در هوای ۶ درجه سانتیگراد در خوزستان برای پیشرفت کشورش زحمت می‌کشد، آن خوزستانی که من دیدم چند رقم از این اقدامات را که انجام شده می‌خوانم و شما را بخدا میسپارم. سد محمدرضا شاه پهلوی در سال ۱۳۴۶ هشت واحد ۱۲۰ هزار کیلوواتی برق تأسیس کرده، بنده در بهبهان و دوگنبدان بودم، خط فشار قوی از سد محمد رضا شاه پهلوی بطول ۴۳۲ کیلومتر برای صنایع نفت کشیده شده، سازمان آب و برق خوزستان برای بالا بردن و کمک به صنایع مختلف نفت و صنایع وابسته اش در حدود ۴۸۴ کیلومتر خط انتقال نیروی ۲ مدار و ۲۳۰ هزار ولت و ۶۵۳ کیلومتر خط انتقال نیرو ۱۳۲ ولت و متجاوز از ۳۱۷۵ کیلومتر خطوط فشار قوی و ضعیف در شهرها و روستاهای مختلف خوزستان کشیده، ۱۳ شهر و ۲۲۹ روستا صاحب برق قوی شده‌اند، تعداد ایستگاههای اصلی ترانسفورماتور، ۷ ایستگاه در نقاط مختلف خوزستان برق ۲۴ ساعته قوی است. ۱۳ شهر و ۲۲۹ روستا در دزفول چرخ خیاطی برقی دارند، این پیشرفت است و این ملی بودن است (احسنت) این افراد که برای مملکتشان زحمت می‌کشند ملی هستند نه افرادی که در سن تین ایجری سن زیر ۲۰ سال بیایند بقول خودشان ادعای ملی بودن بکنند، چه آثاری این ملیها از خود گذاشته‌اند از آنها چه داریم؟ (احسنت) از آنها که گفتند ملی هستیم چه چیزی داریم؟ ملی اینها هستند که الآن دارند کانال می‌کشند آب میرسانند و برای مردم زندگی بهتری فراهم می‌کنند (احسنت) مقدار تولید برق در سد محمد رضا شاه دو سال گذشته ۲ میلیارد و ۵۶۹ میلیون و ۵۸۲ هزار کیلووات ساعت بوده که از این مقدار ۱۴۳۹۴۸۰۰۰ کیلو وات ساعت به برق تهران کمک شده، یک مژده دیگر عرض کنم که خوزستان ۱/۴ کل برق ایران را تولید می‌کند، در حال حاضر خط ۴۰۰۰۰۰ ولتی از سد رضا شاه کبیر به پهن دشت خوزستان در حال ساختمان است که در سال ۱۳۵۴ که ساختمان سد رضا شاه کبیر تمام می‌شود ۱۲۰۰۰۰۰ کیلو وات کمک بموجودی برق فعلی اضافه می‌شود، این جز با سازمان صحیح، جز با کوشش افراد کارگر و تکنیسین و مهندسین ایرانی ساخته شده؟ به هیچوجه، اینها شب ننشسته‌اند حرف بزنند و صبح برج برق بالا برود. بنده برای همه کسانی که در برنامه عمرانی صحاری سوزان، در دشتهای حاصلخیز به زحمت مشغولند طلب توفیق می‌کنم (احسنت) و معتقدم آن فرد ایرانی شیکاگوئی ملی نیست، وقت آن رسیده که ایرانی بگوید من چه برای ایران کرده‌ام، نه اینکه ایران برای من چه کرده، ایران همه چیز من است، ملی باید بگوید دانشجو پس از دانش اندوزی به ایران برگردد و نقصی از نقایص مملکت خود را رفع بکند، این طرز تفکر، ملی است، بسیار سپاسگزارم (احسنت – احسنت).

نایب رئیس- آقای دکتر رشتی بفرمائید.

دکتر رشتی- با اجازه مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم، در باره دو مطلب که به سیاست خارجی ایران ارتباط پیدا می‌کند، چند کلمه‌ای بعرض همکاران گرامی میرسانم، یکی آن مطلبی بود که در جراید چند روز پیش همکاران گرامی حتماً قرائت فرمودند عبارت بود از مصاحبه روزنامه تایمز هندوستان با شاهنشاه آریامهر راجع به سیاست کلی ایران و خاور میانه و جنوب آسیا، اولاً باید این مطلب روشن باشد که امروز دیگر مانند گذشته وقتی صحبت از جنوب آسیا می‌شود، مقصود شبه جزیره هندوستان نیست، زمانی بود که کلیه سیاستهای خارجی کشورهای بزرگ برای حفظ منافع خودشان در شبه جزیرهٔ هندوستان به کلیه نواحی آسیا تسری پیدا می‌کرد، ولی امروزه اینطور نیست، امروز شبه جزیره هندوستان که بدو کشور تقسیم شده و قسمتی از جنوب آسیاست و مسلماً ممالک دیگری که در این منطقه قرار دارند منافع بسیار عمیق و مشروعی دارند که باید بآن منافع توجه بشود. شاهنشاه آریامهر دو مطلب را در خلال مطالب متعددی روشن فرمودند و بخصوص نسبت بآن تأکید کردند که بنظر بنده اگر چند کلمه‌ای در اینجا صحبت بشود بی مناسبت نیست، اولاً اینکه خود شخص شخیص شاهنشاه آریامهر با یک صلح دوستی جبلی که از بدو طفولیت هم داشته‌اند در مقام سلطنت هم سیاست کلی دولت شاهنشاهی بر آن متکی بوده است (صحیح است) نبایستی در دنیا این صلح دوستی و آرامش طلبی حمل بر مسامحه در اجرای بعضی از سیاستهای عالیه کشور تلقی بشود (صحیح است) از اول پیدایش سازمان ملل متحد یکی از طرفداران بزرگ منظور ملل متحد شاهنشاه ما بودند (صحیح است) در تمام نطقهائی که در جوامع خارج ایراد فرمودند و نطق معروف در دانشگاه هاروارد که منجر به تأسیس لژیون خدمتگزاران بشر شد، کراراً به پشتیبانی کامل دولت ایران از سازمان ملل متحد تکیه فرمودند و در عمل هم دیدیم بعد از آنکه در سال ۱۹۶۷ درخاور میانه این بحران پیدا شد، شاهنشاه ایران بودند که بعنوان اولین رئیس مملکت پشتیبانی خودشان را از تخلیه کلیه اراضی اشغالی اعلام فرمودند، روش زورگوئی و تسخیر خاک کشورهای دیگر را با زور نظامی محکوم کردند، همچنین در مورد خلیج فارس دیدیم که در مسأله بحرین با چه صلح دوستی و آرامش طلبی و با چه تدبیر و صائب نظری، از طرف رهبر عظیم الشأن ما حل شد، بطوریکه طرفین راضی هستند هم ملت ایران راضی است از این دوستی عمیق و هم ملت بحرین راضی است از این بزرگ منشی شاهنشاه ایران. حال مسئله اینجاست که اینهمه صلح دوستی و آرامش طلبی ممکن است در پاره‌ای از اوقات سوء تعبیر بشود و ممکن است خدای نکرده دلیل بر عدم توانائی در اجرای سیاست مستقل ایران حساب شود بهمین جهت بود که بیانات شاهنشاه به نماینده تایمز هندوستان از لحاظ سیاست جهانی اهمیت دارد یعنی اینکه با وجودی که پاره‌ای از ممالک برای حفظ صلح می‌کوشند ولی همین صلح دوستان امکان ندارد که اجازه بدهند کوچکترین تخطی نسبت به منافع مشروع آنها اعمال بشود و اگر اشتباه حسابی از طرف بعضی از سیاستمداران بشود این اشتباه سیاست زیان آور خواهد بود برای خود آنها (صحیح است) بیشتر گرفتاریهای دنیا در گذشته از این سرچشمه گرفته که سیاستمداران در نیت رهبران یا دولتهای مختلف اشتباه کرده‌اند، اگر اشتباه در نیت نازیها نبود جنگ جهانی دوم بوجود نمی‌آمد، اگر اشتباه نبود در آنچه که در شرق دور گذشت جنگ کره و آنچه که در چین و ویتنام پیش آمد پیدا نمی‌شد. همه اینها مربوط می‌شود به اشتباه در سیاست و متأسفانه در سیاست اشتباه قابل جبران نیست ضرر و زیان آن برای تمام ملل دنیاست، پس فرمایشات شاهنشاه نه تنها برای ایران مهم بود، بلکه برای سیاست جهان هم مهم بود (صحیح است) و این الگو را بدست همه داد که نه فقط در ممالک اروپائی که امروز برای حفظ صلح کنفرانس تشکیل می‌دهند و برای ایجاد هماهنگی دور هم جمع می‌شوند حتی ممالک مختلف – المسلک یعنی سرمایه داران از یکطرف و ممالک بلوک کمونیست از طرف دیگر برای حفظ صلح جلسه تشکیل می‌دهند، بلکه در ممالک در حال پیشرفت و در ممالک در حال توسعه هم همین سیاست عملی است، یعنی دولت شاهنشاهی ایران اجازه نمی‌دهد که صلح دوستی رهبر ایران به معنای عدم توانائی تلقی بشود (صحیح است) و خدای نکرده بوسیله یکی از کشورهای همجوار عملی انجام بشود که نتیجه آن برای تمام دنیا ضرر داشته باشد در شبه جزیره هندوستان که دو کشور در آن بوجود آمده علت داشته. علت اینکه پاکستان بوجود آمد این بود که قریب به ثلث جمعیت آن شبه قاره میل داشتند که دارای طرز سیاست و استقلال خاصی باشن و این سیاست اثر می‌گذارد در سیاست تمام کشورهای جنوب آسیا که ایران هم در جنوب غرب آنست به این مناسبت شاهنشاه تأکید فرمودند اگر خدای نکرده برای از بین بردن استقلال با تمامیت پاکستان کوچکترین اقدامی انجام بگیرد این اقدام بوسیله دولت ایران تحمل نخواهد شد و مسلماً واکنشی پیدا خواهد گردید و این هشداری بود برای ممالک دور و بر ما که بدانند دولت ایران درست است که اولین کشور حمله کننده نخواهد بود و همیشه پیرو صلح خواهد بود اما اگر خدای نکرده بخواهند که کوچکترین عملی برخلاف منافع ایران انجام بدهند دولت ایران با تمام قوا جلوی معترض را می‌گیرد (صحیح است) مسأله دیگری که باید در اینمورد بعرض برسانم اینست کهمادام که خلع سلاح بمعنای واقعی در دنیا انجام نشده دولتهای در حال توسعه نمی‌توانند بدون دفاع کامل و بدون سیاست تدافعی صحیح به زندگی خود ادامه بدهند (صحیح است) بعضی از خرده گیران در مجامع و محافل بین المللی یا در جراید و مطبوعات برایشان آسان است که بگویند چرا یک کشور در حال توسعه تمام منابع طبیعی و ثروت خودش را برای توسعه اقتصادی بکار نمی‌برد. باید بآنها جواب داد که توسعه اقتصادی بکار نمیرد. باید بآنها جواب داد که توسعه اقتصادی بدون استقلال میسر نیست (صحیح است) وچون میسر نیست و در تجربه دیده شده دولت شاهنشاهی ایران بجز این سیاست، سیاست دیگری نمی‌تواند داشته باشد و چه بهتر که این سیاست از طرف شخص شاهنشاه آریامهر بدنیا اعلام بشود که جای شکی برای کسی باقی نماند. سیاست عمومی دولت ایران برای همیشه باقی خواهد ماند و هیچ قدرتی نخواهد توانست در این سیاست انحرافی بوجود بیاورد (صحیح است) مطلب دیگری که امروز خواستم بعرض برسانم عبارت بود از تشخیص صحیح و درست بودن سیاست عمومی و اقتصادی ایران بوسیله کارشناسان ممالک دیگر. در مجله خاور میانهٔ نو که یکی از مجلات دو سال اخیر است که در انگلستان چاپ می‌شود مقاله‌ای خواندم. یکی از استادان دانشگاه لندن که سیاست اقتصادی ایران خیلی خوب تجزیه و تحلیل کرده بود در منطقی بودن برنامه ریزی ایران که قسمت اعظم عواید نفت خودش را صرف کارهای صحیح و کارهائی که در آینده توسعه و عمران بیشتری را در برخواهد داشت بمصرف میرساند. البته تعریف یک دانشمند و شخص مطلع نسبت بکارهای عمومی مملکت ما خوش آیند است ولی این برای ما آن اهمیت را ندارد که مطلب دیگری اهمیت دارد و آن این است که ما ثابت کردیم که دیگر اتکاء به کارشناسان و سرمایه‌های خارجی مانند گذشته نداریم در اینجا اجازه بفرمائید که اصلا نظری بدهم که اتکاء به سرمایه‌ها و یا کارشناسان خارجی چه ضررهائی دارد آنهائیکه با تاریخ بین الملل آشنا هستند و همه نمایندگان محترم حتماً هستند میدانند که در گذشته اغلب بحرانهائی که در دنیا بوجود آمده علت آن این بوده که یک عده از ممالک مجبور بودند به یک عده از ممالک دیگر متکی باشند. بعد از جنگ بین الملل اول سیستم تحت الحمایگی که بوجود آمد بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل شد به سیستم قیمومت زیر نظر سازمان ملل متحد. از این جهت بود که این ممالک نمی‌توانستند خودشان را اداره بکنند و می‌بایست برای زندگی معمولی خودشان به سرمایه و کارشناسان خارجی متکی باشند و این وسیله‌ای بود برای استعمار نو و این آن چیزی که دانشمندان نام آنرا نئوکلنیالیسم «استعمارنو» گذاشته‌اند یعنی قیافه‌ای که قیافه استعمار ندارد ولی در معنی تار و پودش استعمار است. این سیاست در سازمان ملل محکوم شده اما اجرای این حکم محکومیت را بدست خود ممالک دادند یعنی خود ممالک عضو هستند که با بدست گرفتن برنامه ریزی و سیاست مستقل خودشان برای پیشرفت اقتصادی بکوشند تا سیاست استعمار نو بر آنها مستولی نشود و من نتیجه‌ای که از این مقاله گرفتم از آن جهت بود که به جهانیان ثابت شده که ایران امروز برنامه‌های منطقی و درست دارد که این برنامه-ها را خود ایرانی و با فکر ایرانی و رهبری شاهنشاهی که مال ایران و در قلب ایرانی جا دارد ترسیم کرده (صحیح است- احسنت) یعنی دیگر ما مجبور نیستیم برای اینکه مثلا صنایعمان را توسعه بدهیم ببینیم که کارشناسان خارجی برای ما چه تجویز می‌کنند این نسخه ممکن است بدست طبیب حاذقی نوشته نشود آن وقت ما باید چکار کنیم پس ما باید نسخه را خودمان بنویسیم با وجود این همه دانشجویان ما که به مملکت برمیگردند علیرغم آنچه آقای اخلاقی گفتند و صحیح هم بود معذالک عده زیادی برمیگردند که قصد خدمت دارند و ما دارای کادر بسیار بزرگ علمی هستیم که می‌توانیم دارای سیاست مستقل ملی باشیم و آن وقت است که می‌توانیم در سایر سیاستهای عمومی مثل سیاست نفت و سیاست تدافعی مملکت و سیاست آموزش و پرورش مستقل باشیم و خودمان برای خودمان فکر کنیم. پیشرفتهائی که در زمینه نفت حاصل شده برای چیست؟ برای این است که سیاست نفت ایران آنچنان بوده که امروز ایران قادر است که نفت خودش را خودش اداره کند و اگر بنا بود که به کارشناسان و سرمایه گذار خارجی متکی باشیم امروزنمی‌توانستیم نفت خودمان را اداره کنیم کما اینکه در ۱۵ و۲۰ سال پیش نمی‌توانستیم و این تعارف هم ندارد ولی امروز می‌توانیم چرا؟ برای اینکه ما ایران را بدست ایرانی آباد می‌کنیم، رهبری کشور بدست پادشاهی است که آن پادشاه غیر از رفاه و آسایش ملت چیزی نمی‌خواهد و ما بوجودش افتخار می‌کنیم (احسنت – احسنت).

نایب رئیس- آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری- بنده قبلا به جناب آقای دکتر رشتی عرض کردم و سؤال کردم اسم نوشته‌اید راجع به مطلبی می‌خواهید صحبت بفرمائید، فرمودند که می‌خواهند راجع به مصاحبه اخیر شاهنشاه آریامهر و مسائل مربوط به جنوب آسیا و مخصوصاً گفتگوهائی که اخیراً در باره شبه قاره هند بعمل آمده صحبت بفرمایند، بنده هم خواستم راجع به آن موضوع صحبت کنم، ولی دیدم وقتی حضرتعالی راجع به آن موضوع صحبت فرمودید دیگر مورد و محلی برای بنده نخواهد بود که عرایضی بکنم، اگر جسارت به ساحت محترم سعدی نباشد که:

بر حدیث من و حسن تو نیفزاید کس
حد همین است سخندانی و زیبائی را،

و حق هم همین است اگر بنده عرایضی می‌کنم

بر حدیث تو و حرف تو نیفزایم من
حد همین بود سخندانی و زیبائی را،

مع الوصف جسارت می‌کنم و بعد از نطق شیرین ایشان دو سه کلمه با سابقه تفکری که داشته‌ام و دارم عرض می‌کنم، چه در زمینه سیاسی و بین المللی مطلب تمام همین بود که آقای دکتر رشتی فرمودند و با صلاحیت و دانشی که در زمینه مسائل بین المللی دارند همه مسائل را فرمودند. در زمینه فکری که عرض کردم بنده مدتی بود که می‌خواستم مطلبی را عرض کنم و آن مسئله موقعیت خاص هندوستان بود، بنده خاطره‌ای دارم که اول عرض کنم، یکروز در استکهلم بود، ده سال پیش، در پارکی که روبروی سفارت شاهنشاهی ایران بود نشسته بودم و به پرچم سفارتخانه‌های زیادی که آنجا بود نگاه می‌کردم دیدم پرچم سفارتخانه‌ها کم کم نیمه افراشته می‌شود، احساس نگرانی کردم ولی خوب نمی‌توانستم توجیه بشوم که موضوع چیست، می‌گفتم شاید اشتباه می‌کنم درست یک دقیقه بعد روزنامه فروشها راه افتادند و می‌گفتند که مرگ پاندیت نهرو، باید اعتراف کنم این مسئله را بعنوان یک آدمی که طرز تفکر نیروی سومی داشته‌ام و مناسب با مقتضیات آنروز این فرک را داشته‌ام گریه‌ام گرفت که وای پاندیت نهرو مرد، پاندیت نهرو یک شخصیت بزرگ جهانی ولامحاله از نظر عده‌ای مظهر نیروی سوم جهانی مرد و همین الان هم با یک احترامی از این مرد یاد می‌کنم و غالباً هم در نوشته‌های ناقابلی که داشته‌ام استناد کرده‌ام که مثلا نهرو در این مورد اینطور گفته است و بنده متأسفم که عرض کنم که آن طرز تفکری که او داشت لااقل می‌توانست در دنیا اینطور نشان بدهد، بهر حال یک جائی را در بین معتقدین نیروی سوم که نیروئی است بین دو سوپرپاور جهانی دارد باید عرض کنم متأسفانه برای هندوستان امروز آن جا وجود ندارد این مطلب مهمی است بنده مخصوصاً اینجا عرض می‌کنم بعنوان یک آدم با سابقه و با طرز تفکر نیروی سومی و یک آدم صاحب نظر در این مورد، که دیگر دنیا زیستن در میان دو ابرقدرت را نمی‌پذیرد چون آن مفهوم را نمی‌تواند این سیاست داشته باشد که در میان دو ابرقدرت این نقش را داشته باشد که از نظر متعادل ساختن این دو قدرت حفظ این تعادل را بنفع حکومت کردن بر سایر ملل تحمیل کند مفهوم جهان سومی بودن امروز مرکز امید معتقدان به زیستن بین دو پایگاه قدرت بزرگ می‌باید چنین خاصیتی را داشته باشد که واقعاً زندگی کردن در میان دو قدرت را برای تمام جهانیان میسر و ممکن می‌سازد و باز هم بعنوان دارنده چنین فکر و اعتقاد فلسفی اعلام می‌کنم در ایران که محرز است قطعاً سایر ملل جهان نیز معتقد به این طرز تفکر است ملتهائی که می‌خواهند در میان ابرقدرتها با آزادی و آسایش ولی بدون ماجراجوئی زندگی کنند فلسفه شاهنشاه ایران است که این نوید و امید را می‌دهد و بعنوان یک پایگاه فلسفی و فکری شناخته می‌شود. اینکه آقای دکتر رشتی این مسئله به این مهمی را با این همه متانت و با این همه اطلاع سعی می‌کند که در ۷ و ۸ دقیقه خلاصه بکند و بگوید بمناسبت اعتقادی است که ما در درجه اول در این سرزمین به این رهبر نه تنها من حیث یک پادشاه، نه تنها من حیث رهبر این مملکت، نه تنها من حیث رئیس این مملکت، بلکه من حیث یک دارنده فلسفه و دکترین بین المللی داریم که آسایش بین المللی در آن در اجرای این فلسفه نهفته است و ملت ایران از این دفاع می‌کند و من بعنوان یک فرد طرفدار این فکر می‌خواهم صادقانه اعلام کنم که شخصاً نه تنها پادشاه خودم را بعنوان اینکه پادشاه خودم است، این سمت را بعنوان یک مردی که دارای طرز تفکر جهانی است بعنوان یک اندیشمند بزرگ بعنوان یک مظهر بزرگ امید، به مردمی که می‌خواهند بدون داشتن وابستگی بآن و یا این قدرت ولی با داشتن طرز تفکر همکاری و نه خصوصیت با این یا آن، می ستایم و احترام می‌گذارم (احسنت- احسنت).

نایب رئیس- از بقیه وقت آقای سعید وزیری آقای دکتر دادفر استفاده می‌کنند.

دکتر دادفر- عرایض بنده مربوط به یک مطلب داخلی مجلس شورای ملی است.

استحضار دارید که در ژانویه سال گذشته مأموریتی پیدا کردم که به داکار پایتخت سنگال رفتیم و در اتحادیه کشورهای فرانسوی زبان که در آن کشور تشکیل شده بود بعنوان ناظر شرکت کردم چون دولت ما و مجلس ایران در آن اتحادیه نماینده رسمی نداشت، از مسافرت گزارشهائی تقدیم کردم خدمت آقای رئیس و وزیر امور خارجه که بررسی شد و موافقت شد که دولت ایران، چون با توجه به اساسنامه اتحادیه مزبور می‌تواند عضو دائمی اتحادیه باشد، تقاضای عضویت بکند. این تقاضای عضویت از طریق دفتر مجلس شورای ملی و وزارت امور خارجه عنوان شد. خوشبختانه همین امروز پاسخ دفتر اتحادیه به من رسید که نوشته‌اند عضویت ایران باتفاق آراء تصویب شد (احسنت). این اتحادیه در حال حاضر مرکب شده است از ۲۷ مملکت و ایران بیست و هفتمین مملکتی است که به عضویت آن پذیرفته شده است. و غالباً در این اتحادیه کشورهای فرانسوی زبان افریقای سیاه و شمال افریقا و بعضی از کشورهای اروپائی مانند فرانسه و بلژیک و ایتالیا و بعضی از کشورهای خاور میانه مانند سوریه و لبنان عضویت دارند و این از هر جهت مطابق با نیازمندیهای کشور شاهنشاهی ایران و امور فرهنگی، اجتماعی و بین المللی ما است از فرصت استفاده کرده به استحضار میرسانم که عضویت مجلس ایران بعنوان نمایندهٔ فرانسوی زبان کشورهای جهان پذیرفته شده است و این اتحادیه و ۱۵ نفر اعضای آن قریباً تشکیل جلسه خواهند داد و به وظایفی که در آن اساسنامه مندرج است قیام خواهند کرد. این مطلبی بود که می‌بایست باستحضار نمایندگان برسانم و اینکه قبولی ایران در این اتحادیه اعلام شد بعرض رساندم و بسیار سپاسگزارم از ریاست محترم مجلس شورای ملی که اجازه فرمودند این مطلب را بعرض برسانم (احسنت).

- تصویب صورتجلسه قبل

۳- تصویب صورتجلسه قبل.

نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم. صورتجلسه قبل مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود.

- تقدیم لایحه تشکیل صندوق رفاه دانشجویان بوسیله آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی

۴- تقدیم لایحه تشکیل صندوق رفاه دانشجویان بوسیله آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی.

نایب رئیس- آقای دکتر میرعلاء بفرمائید.

دکتر میرعلاء (معاون وزارت علوم و آموزش عالی)- با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم، لایحه‌ای امروز تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود که چون از نظر مملکتی حائز اهمیت است اجازه می‌خواهم قبل از تقدیم لایحه مطالبی چند بعرض برسانم. موضوع تربیت جوانان مملکت و نیروئی است که ما امروز و فردا تهیه می‌کنیم و باید پس فردا چرخهای عظیم تمدن شاهنشاهی را بچرخش درآورند. همانطور که نمایندگان محترم مستحضر هستند موضوع تربیت جوانان یک مسئله جهانی است و در کشور شاهنشاهی ایران مورد توجه خاص شاهنشاه آریامهر است و برای اجرای منویات شاهنشاه در این راه دولت بخصوص شخص نخست وزیر توجه بسیار مهمی ابراز می‌فرمایند. و بخصوص برای رفاه حال دانشجویان و کمک به این افراد در دفتر نخست- وزیری تشکیلاتی زیر نظر خودشان علاوه بر آنچه در وزارت علوم هست کمیسیونی تشکیل می‌شود به این کار رسیدگی می‌کند. من از جراید خواهش می‌کنم که این توجه خاص شخص اول مملکت و دولت و نخست وزیر مملکت را بطور مبسوط برای روشن ساختن افکار عمومی و جوانان مملکت تشریح کنند. در جمعه و شنبه گذشته کنکور سراسری که ۹۱ هزار نفر دانشجو نام نویسی کرده بودند و ۷۱ هزار نفر از این افراد در کنکور شرکت کردند خاتمه یافت این تفاوت را بنده باید بعرض برسانم که این ۲۱ هزار نفر در حقیقت کسانی بودند که کارت ورود جلسه را نگرفتند و اینها افرادی بودند که هنوز مدارک آنها برای شرکت در کنکور تکمیل نشده بود. به این موضوع باید توجه کرد. مسئله‌ای که همواره عنوان می‌شود که ۸۰ هزار نفر دانشجو پشت در دانشگاهها برای کنکور ایستاده‌اند، این موضوع قابل تجزیه و تحلیل است از این ۷۱ هزار نفر که در این کنکور شرکت کردند همه افرادی نیستند که دیپلم متوسطه را امسال گرفته باشند و بخواهند امسال به دانشگاه بروند.

اینجا تعداد زیادی کسانی هستند که سابقاً کنکور داده‌اند و برای دفعه دوم یا سوم شرکت می‌کنند و تعدادی افرادی هستند که برای بالا بردن سطح معلومات خودشان در کنکور شرکت می‌کنند و بدین منظور می‌خواهند به دانشگاه بروند و معلومات خودشان را بالا ببرند از این ۷۱ هزار نفر که شرکت می‌کنند ۱۲ هزار نفر در دانشگاهها جذب می‌شوند و در حدود ۴ هزار نفر هر سال وزارت علوم طبق آماری که در دست دارد افرادی به خارج اعزام می‌شوند و برای تکمیل معلومات خودشان از دانشگاههای خارج کشور استفاده می‌کنند و در سایر مدارس عالی و خصوصی تا سطح ۳۹ هزار نفر جذب می‌شود و علاوه بر این ۳۶ هزار نفر تعدادی از جوانان کشور در نیروهای مسلح شاهنشاهی نیروی هوائی، زمینی و دریائی و سازمانهای دولتی دیگر که دارای مدارس خصوصی هستند جذب می‌شوند و تعدادی هم در کلاسهای شبانه در سطح عالی جذب می‌شوند و لاحظه میفرمائید که ماحصل چندان تفاوتی بین افراد داوطلب و جذب آنها وجود نخواهد داشت و از نظر رفاه دانشجویان و تربیت صحیح این جوانان امروز لایحه‌ای تقدیم می‌شود بنام صندوق رفاه دانشجویان این لایحه برای این است علاوه بر اینکه دولت سرمایه گذاری خودش را در این صندوق منظور می‌کند بخش خصوصی هم یک گوشه اینکار را بگیرد و یک خدمت مؤثری در این راه بنماید تا دانشجویان بتوانند وامهای لازم یا کمکهای بلاعوض دریافت کنند و علاوه بر این صندوق رفاه بنده باید تذکر بدهم که مؤسسه اعتباری دانشگاه از این پس برای مؤسسات، مدارس خصوصی دانشجویانی که در مدارس خصوصی درس می‌خوانند یا آنها که حتی به خارج می‌روند و علاوه بر این مؤسسه اعتباری کسانی که از ماده ۱۷ بودجه وزارت علوم استفاده می‌کنند همچنین سایر مؤسسات دیگر مثل بنیاد پهلوی و بنیادهای دیگر از این کمک برخوردار خواهد شد و در این راه قدم بسیار بزرگی برای تربیت جوانان مملکت برداشته می‌شود اینک لایحه تأسیس صندوق رفاه دانشجویان را تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم و تقاضای تصویب آنرا دارم (احسنت).

نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم لایحه اصلاح قانون حمایت خانواده بوسیله آقای صادق احمدی وزیر دادگستری

۵- تقدیم لایحه اصلاح قانون حمایت خانواده بوسیله آقای صادق احمدی وزیر دادگستری.

نایب رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمائید.

صادق احمدی (وزیر دادگستری) – ۶ سال قبل که لایحه قانون حمایت خانواده به مجلس ایران تقدیم شد قدم بزرگی بود در راه اجرای عدالت در راه حفظ حقوق خانواده، در راه حفظ حقوق جامعه زنان کشور (صحیح است) که می‌شود گفت نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و امروز که این لایحه اصلاح این قانون در سطح بمراتب عادلانه تر، مترقی تر، انقلابی تر و متناسب تر با سطح جامعه پیشرفته امروز کشور تقدیم می‌شود مسلم قدم دیگری است در راه اجرای عدالت بیشتر و در راه پی ریزی اساس یک زندگانی سالم و صحیح خانوادگی (صحیح است) خانواده مهمترین سلول حیاتی هر اجتماع است اگر در اجتماعی خدای نخواسته این سلول حیاتی مریض و نامتعادل است بنابراین هر اقدامی که در سالم سازی خانواده بشود تأثیر فوق العاده در سالم سازی اجتماع خواهد داشت لایحه‌ای که تقدیم می‌شود متجاوز از یک سال بوسیله صاحبنظران، حقوقدانان و قضات و سایر مطلعین بررسی شده و با رعایت تمام اطراف و جوانب کار، بنظر وزارت دادگستری، صرفنظر از اینکه این لایحه رافع ابهامات موجود این قانون است در طریق پی ریزی یک زندگی سالم خانوادگی و اجتماعی قدم بزرگی است بنده امیدوار هستم که با بررسی و تصویب نمایندگان محترم قدم دیگری در راه تحقق هدفهای عالی انقلاب که در درجه اول تأمین عدالت اجتماعی است برداشته شود و افتخار دیگری بر افتخارات دولت و مجلس دوران انقلاب افزوده شود (احسنت).

نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم ۱- لایحه اصلاح مواد ۵۲ و ۵۳ قانون خدمت وظیفه عمومی، ۲- اصلاح مادهٔ ۱ فصل ششم آئین نامه معاشهای نیروهای مسلح شاهنشاهی، ۳- اصلاح مادهٔ ۴۰ آئین نامه فوق العاده و هزینه سفر افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی، بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ

۶- تقدیم ۱- لایحه اصلاح مواد ۵۲ و ۵۳ قانون خدمت وظیفه عمومی، ۲- اصلاح مادهٔ ۱ فصل ششم آئین نامه معاشهای نیروهای مسلح شاهنشاهی، ۳- اصلاح مادهٔ ۴۰ آئین نامه فوق العاده و هزینه سفر افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی، بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ.

نایب رئیس- تیمسار کاتوزیان بفرمائید.

تیمسار سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم، لایحه اصلاح مواد ۵۲ و ۵۳ قانون نظام وظیفه عمومی تقدیم می‌شود که در صورتی که تصویب بفرمایند بمرحله اجراء گذاشته می‌شود. همچنین لایحه اصلاح مادهٔ یک فصل ششم آئین نامه معاشهای نیروهای مسلح شاهنشاهی و لایحه اصلاح مادهٔ ۴۰ آئین نامه فوق العاده و هزینه سفر افسران وکارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی برای تصویب تقدیم می‌شود.

نایب رئیس- لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم ۱- فهرست اسامی چهل نفر از مستخدمین واجد شرایط دولت برای انتخاب ۱۵ نفر بعنوان مستشار اصلی و ۵ نفر بعنوان مستشار جانشین دیوان محاسبات، ۲- لایحه برقراری مستمری وراث مرحوم رضا ضیاء احمدی و مرحوم علی معیری، ۳- اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی آب منطقه‌ای تهران بوسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی

۷- تقدیم ۱- فهرست اسامی چهل نفر از مستخدمین واجد شرایط دولت برای انتخاب ۱۵ نفر بعنوان مستشار اصلی و ۵ نفر بعنوان مستشار جانشین دیوان محاسبات، ۲- لایحه برقراری مستمری وراث مرحوم رضا ضیاء احمدی و مرحوم علی معیری، ۳- اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی آب منطقه‌ای تهران بوسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی.

نایب رئیس- آقای دکتر کاشفی بفرمائید.

دکتر کاشفی (معاون وزارت دارائی)- با کسب اجازه از مقام ریاست، در اجرای تبصره یک مادهٔ ۵ قانون دیوان محاسبات فهرست اسامی ۴۰ نفر از مستخدمین رسمی دولت که واجد شرایط هستند برای عضویت دیوان محاسبات تقدیم می‌شود و تقاضا دارد ۱۵ نفر برای مستشاری اصلی و ۵ نفر برای مستشاری جانشین انتخاب و بدولت ابلاغ بشود، ضمناً لایحه برقراری مستمری برای دو نفر از دبیران پیشین وزارت آموزش و پرورش بنام مرحوم رضا ضیائی احمدی نماینده سابق مجلس و مرحوم علی معیری تقدیم می‌شود و تقاضای تصویب آنرا دارد. همچنین در اجرای تبصرهٔ ۱ مادهٔ ۲۷ قانون محاسبات عمومی اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی سازمان آب منطقه‌ای تهران جهت تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.

نایب رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون اقتصاد راجع به موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و ارسال به مجلس سنا

۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون اقتصاد راجع به موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و ارسال به مجلس سنا.

نایب رئیس- گزارش شور دوم موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی.

کمیسیون اقتصاد در جلسه روز پنجشنبه ۵۲/۳/۳۱ با حضور معاونان پارلمانی وزارت اقتصاد و وزارت امور خارجه لایحه شماره ۴۹۴۰-۵۲/۳/۶ دولت راجع به موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را که گزارش شور اول آن بشمارهٔ ۷۵۵ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و عیناً تصویب کرد.

اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

لایحه قانون موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی

مادهٔ واحده- موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مشتمل بر یک مقدمه و پنج ماده که در تاریخ ۲۴ اسفند ماه ۱۳۵۱ مطابق با ۱۵ مارس ۱۹۷۳ در تهران بامضاء نمایندگان دولتین رسیده است تصویب می‌گردد و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبرکمیسیون اقتصاد- محمد ابراهیم نیکپور.

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۵۲/۴/۱۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را برای شور دوم مورد رسیدگی و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد.

اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبرکمیسیون امورخارجه – مهروش صفی نیا (مستوفی).

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دارائی در جلسه روز دوشنبه ۵۲/۴/۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه موافقت نامه همکاری در توسعه کارخانه ذوب آهن آریامهر اصفهان بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبرکمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

نایب رئیس- مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه راجع به کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی

۹- طرح گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه راجع به کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی.

نایب رئیس- گزارش شور اول کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۲/۴/۱۰ با حضور آقایان دکتر غلامرضا تاجبخش معاون وزارت امور خارجه و اسمعیل هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شمارهٔ ۶۷۱۶ مورخ ۱۳۵۲/۳/۲۷ دولت راجع به کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۵ تقدیم و بشمارهٔ ۷۸۴ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش شور اول آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

لایحه قانون کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی.

مادهٔ واحده - «کنوانسیون راجع به مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی» مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هشت ماده که بنام دولت شاهنشاهی در مسکو و واشنگتن و لندن بامضاء رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبرکمیسیون امور خارجه- مهروش صفی نیا (مستوفی).

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دادگستری در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۲/۴/۱۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضائی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

مخبرکمیسیون دادگستری- دکتر سید محمد رضاتنکابنی.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوطه ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی

نایب رئیس- گزارش شور اول اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دادگستری در جلسه ۶ تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه شمارهٔ ۶۷۱۲-۵۲/۳/۲۷ اجتماعی راجع به اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی را که در جلسه مورخ ۱۳۵۲/۳/۲۹ به مجلس شورای ملی تقدیم و بشمارهٔ ۷۶۶ چاپ شده است مطرح و با مختصر اصلاحی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش شور اول آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی

مادهٔ واحده- قسمت اول ماده ۳ قانون امنیت اجتماعی مصوب ۱۳۴۷/۱۱/۱۴ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

در موارد مذکور در مادهٔ ۲ کمیسیون امنیت اجتماعی فوراً رسیدگی و متخلف را پس از ثبوت تقصیر طبق مادهٔ ۱۶ قانون کیفر عمومی به اقامت اجباری در محلی که مقتضی بداند، محکوم می‌نماید.

مخبرکمیسیون دادگستری- دکتر سیدمحمد رضاتنکابنی.

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشور در جلسه ۱۳ تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح قسمت اول مادهٔ ۳ قانون امنیت اجتماعی را که بشمارهٔ ۷۶۶ چاپ شده است مطرح و مصوبه کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش شور اول آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون کشور- غلامرضا غضنفری.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوطه ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان

۱۱- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان.

نایب رئیس- گزارش شور اول اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۲/۴/۱ با حضور آقای دکتر همایونفر معاون پارلمانی وزارت کشاورزی ومنابع طبیعی لایحه شماره ۷۱۱۴-۵۲/۳/۳۰ دولت راجع به واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۵ به مجلس شورای ملی تقدیم و بشمارهٔ ۷۷۸ چاپ گردیده برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

لایحه قانون اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان.

ماده واحده – به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اجازه داده می‌شود تا میزان هفتصد هکتار از اراضی منابع ملی شده واقع در استانهای کرمان و بنادر و جزایر دریای عمان و خلیج فارس را منحصراً بمنظور ایجاد کارخانه و تأسیسات مربوط به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان مجاناً وگذار نماید.

شرکت مذکور حق فروش و انتقال این اراضی را به غیر ندارد.

مخبرکمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی – مهندس نظمی.

گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی.

کمیسیون اقتصاد در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۱۲ با حضور آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد لایحه اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را تصویب کرد.

اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبرکمیسیون اقتصاد – محمد ابراهیم نیکپور.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دارائی در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۱۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه اجازه واگذاری هفتصد هکتار اراضی منابع ملی شده به شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را تصویب کرد. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبرکمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری

۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری.

نایب رئیس- گزارش شور اول متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دادگستری در جلسه ششم تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری و آقای رهبری معاون وزارت تعاون وامور روستاها لایحه شماره ۶۷۱۴-۱۳۵۲/۳/۲۷ دولت راجع به متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری را که در جلسه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۲ به مجلس شورای ملی تقدیم و بشمارهٔ ۷۶۴ چاپ شده است مطرح و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش شور اول آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحهٔ قانون متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری

مادهٔ واحده- اراضی و املاک مشمول مادهٔ ۱ قانون ثبت املاک در مناطق عشایری مصوب سال ۱۳۴۴ که در مهلت مقرر تقاضای ثبت آنها نشده مجدداً تعیین و آگهی می‌شوند.

اشخاص ذینفع می‌توانند ظرف دو سال از تاریخ انتشار آگهی تقاضای خود را مستقیماً و یا از طریق ثبت محل به هیئت حل اختلاف مذکور در مادهٔ ۲ آن قانون تسلیم نمایند. هیئت مزبور به این تقاضاها و کلیه تقاضاهائی که پس از انتشار آگهی واصل شده رسیدگی و اتخاذ تصمیم می‌نماید.

  • تبصره- در مورد آن قسمت از اراضی و املاک مذکور در این ماده که بر اساس قوانین و مقررات اصلاحات ارضی به زارعین انتقال یافته مدعیان مالکیت سابق آن اراضی و املاک می‌توانند به هیئت حل اختلاف مراجعه مایند هیئت با توجه به دلائل و مدارک مالکیت به تقاضای آنان رسیدگی نموده و در صورت احراز استحقاق متقاضی تصمیم خود را دائر به پرداخت وجه یا تحویل قبوض یا دستور پرداختهای مربوط بفروش ملک را اعلام خواهد نمود. تصمیم مزبور به وسائل مقتضی در محل آگهی می‌شود. معترضین می‌توانند ظرف یکماه از تاریخ انتشار آگهی به دادگاه محل وقوع ملک شکایت نمایند.

دادگاه به این شکایات خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی رسیدگی می‌کند و رأی آن قطعی است. در صورتیکه ظرف مهلت فوق شکایتی نشده باشد تصمیم هیئت قطعی و قابل اجرا خواهد بود.

مخبرکمیسیون دادگستری- دکترسیدمحمد رضاتنکابنی.

گزارش شور اول از کمیسیون تعاون و امور روستاها به مجلس شورای ملی.

کمیسیون تعاون و امور روستاها در جلسه نهم تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون متمم قانون ثبت املاک در مناطق عشایری را که بشمارهٔ ۷۶۴ چاپ شده است مطرح و گزارش کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش شور اول آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون تعاون و امور روستاها- مهندس حسین خسروی.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد. پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

در لایحه ثبت املاک در مناطق عشایر پیشنهاد می‌کنم مادهٔ واحده بترتیب زیر اصلاح شود:

مادهٔ واحده- اراضی و املاک مشمول مادهٔ ۱ قانون ثبت املاک در مناطق عشایری مصوب سال ۱۳۴۴ که در مهلت مقرر تقاضای ثبت آنها نشده مجدداً تعیین و آگهی می‌شود. هیئت حل اختلاف مجدداً طبق مادهٔ ۲ در محل تشکیل می‌گردد. این هیئت مکلف است از تاریخ انتشار آگهی ظرف دو سال با رعایت مفاد مادهٔ ۱ قانون تکلیف ثبت این قبیل املاک را معلوم نماید.

باتقدیم احترام – کمالوند.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به تأسیس سازمان جهانگردی ایران

۱۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به تأسیس سازمان جهانگردی ایران.

نایب رئیس- گزارش شور اول تأسیس سازمان جهانگردی ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۲ تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۶۲۷۸ مورخ ۵۲/۳/۲۱ مربوط به تأسیس سازمان جهانگردی ایران را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۳/۲۲ تقدیم و بشماره ۷۵۲ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد. اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون تأسیس سازمان جهانگردی ایران

مادهٔ ۱- بمنظور توسعه صنعت جهانگردی و ایجاد تمرکز و هم آهنگی در امور مربوط سازمانی بنام سازمان جهانگردی ایران با وظائف و اختیارات زیر تأسیس می‌گردد:

الف- ایجاد و احیاء و اصلاح تأسیسات پذیرائی و تفریحی عمومی کشور از طریق سرمایه گذاری مستقیم یا اعطای وام به سرمایه گذاران خصوصی و شهرداریها طبق برنامه‌های عمرانی کشور و نیز در صورت لزوم با استفاده از سرمایه‌های خارجی با رعایت مقررات مربوط.

ب- نظارت در تأسیس و در اداره مراکز و مؤسسات مربوط به امر جهانگردی کشور و درجه بندی آنها با همکاری سازمانهای مربوط.

ج- تأسیس شرکتهای مربوط به امور جهانگردی طبق اساسنامه هائی که به تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید و همچنین مشارکت در سایر شرکتهائی که در امور جهانگردی فعالیت دارند.

د- فراهم نمودن تسهیلات لازم برای جهانگردان داخلی و خارجی از طریق ایجاد دفاتر اطلاعات و راهنمائی، همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط بمنظور ایجاد تسهیلات کافی در امور مربوط به روادید، تشریفات گمرکی، تبدیل ارز، ارتباطات و مخابرات و نظائر آنها.

هـ – تنظیم خط مشی سازمان در امر جهانگردی و پیشنهاد آن برای تصویب هیئت وزیران.

و- تأسیس و اداره مؤسسات آموزشی لازم بمنظور تربیت و تعلیم افراد مجرب در رشته‌های مختلف صنعت جهانگردی حسب مورد با کسب نظر وزارتخانه‌های مربوط.

ز- تعیین ضوابط مربوط به انتخاب راهنمایان جهانگردی و نظارت بر فعالیت آنان.

ح- تبلیغ و ترغیب خارجیان به مسافرت به ایران و تشویق ایرانیان به سیاحت در داخل کشور.

ط- مطالعه و تحقیق در امر جهانگردی و تهیه و انتشار مجموعه‌های حاوی اطلاعات مربوط به جهانگردی.

ی- همکاری با سازمانهای مربوط در تعیین نرخهای مراکز و مؤسسات پذیرائی کشور و مؤسسات جهانگردی ایران و نظارت بر اجرای آنها.

ک- عضویت در سازمانهای جهانگردی بین المللی و منطقه‌ای در حدود مقررات.

ل- مراقبت و ارشاد در تنظیم برنامه‌های سیاحتی و جهانگردی در ایران و نظارت بر اجرای آن.

م- مراقبت و نظارت در فراهم ساختن وسائل بیمه مسافران داخلی و خارجیانی که به ایران مسافرت می‌نمایند بوسیله سازمانهای مربوط.

ن- معاضدت با جهانگردان خارجی بمنظور ایجاد تسهیلات در رسیدگی به شکایات آنان و پیگیری موضوع در مراجع صالحه با رعایت مقررات قانونی.

  • تبصره- آئین نامه‌های اجرائی مربوط به بندهای ب و ز و ل و خط مشی موضوع بند (هـ) این ماده باید ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون از طرف سازمان جهانگردی ایران تهیه و با تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارده شود. تا زمانی که آئین نامه‌های مذکور بتصویب نرسیده آئین نامه‌های فعلی معتبر می‌باشد.

مادهٔ ۲- سازمان جهانگردی ایران تحت نظر نخست وزیر اداره می‌شود وسرپرست آن سمت معاون نخست وزیر را نیز خواهد داشت.

مادهٔ ۳- بمنظور ایجاد هم آهنگی در امور مربوط به جهانگردی در کشور وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت در مورد فعالیتهای خود که با امر جهانگردی ارتباط مستقیم دارد باید نظر سازمان را جلب نمایند.

مادهٔ ۴- امور استخدامی سازمان جهانگردی ایران تابع مقررات قانون استخدام کشوری است و تا زمانی که فوق العاده شغل موضوع مادهٔ ۳۸ قانون مذکور تعیین و بمرحله اجرا گذارده نشده است مقررات مربوط به پرداخت مزایای شغل که در تاریخ تصویب این قانون در سازمان جلب سیاحان مجری است در سازمان جهانگردی ایران نیز اجرا می‌شود.

مادهٔ ۵- از تاریخ تصویب این قانون سازمان جهانگردی ایران جانشین سازمان جلب سیاحان خواهد شد و کلیه حقوق و دارائی و دیون و تعهدات سازمان جلب سیاحان به سازمان جهانگردی ایران منتقل می‌شود.

مادهٔ ۶- از تاریخ تصویب این قانون، قانون مصوب دهم خرداد ماه ۱۳۴۴ مربوط به تأسیس سازمان جلب سیاحان و سایر قوانین و مقرراتی که با این قانون مغایرت دارد ملغی می‌گردد.

مخبرکمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – رضا پیرزاده.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دارائی در جلسه ۹ تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به تأسیس سازمان جهانگردی ایران را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است آقای احتشامی بفرمائید.

احتشامی- گمان نمی‌کنم حاجت به تأکید باشد که در جهان امروز جلب جهانگرد نه تنها از نظر مادی بلکه از نظر معنوی و شناساندن هر کشور و تمدن آن به نمایندگان ملل مختلف جهان تا چه حد حائز اهمیت می‌باشد و برای نیل به این هدف نیز در ایران از سال ۱۳۳۵ سازمانی بوجود آمده که من بدون اینکه بخواهم از آن ستایش بکنم نمی‌توانم منکر این حقیقت شوم که اگر مسئولان آن در اجرای برنامه‌های خود توفیق کامل نیافته‌اند ولی با صمیمیت وعلاقه می‌کوشند که در کار مهمی که بعهده گرفته‌اند کامیاب شوند. مسئول سازمان مزبور روز پانزدهم تیر ماه یعنی چند روز پیش بمناسبت روز جهانگردی پیامی برای کارکنان این سازمان فرستاد که از آن جهت که در آن اشاراتی به هدفهای این سازمان شده حائز اهمیت می باشد.

در این پیام تأکید شده که در سال قبل تعداد جهانگردان اروپائی که به ایران آمده‌اند ۳۰ درصد، جهانگردان افریقائی ۲۳ درصد و مسافران عرب ۳۲ درصد بالا رفته است و درآمد جهانگردی کشور در سال پایان برنامه پنجم به دویست میلیون دلار نزدیک خواهد شد و یک میلیون نفر جهانگرد خارجی در آن سال از ایران دیدن خواهند کرد، من امیدوارم که انشاءالله این وعده انجام شود و فی الحقیقه تعداد جهانگردانی که ازایران دیدن می‌کنند به این اندازه برسد و حال برای اینکه نمایندگان محترم به اهمیت جلب توریست در کشورهای مختلف جهان بطور دقیق پی ببرند به چند کشور جهان با استناد به آمار رسمی بدان اشاره می‌کنم تا میزان همت و کوشش دول و ملل بیش از پیش روشن شود این آمار مربوط به سال ۱۹۷۱ میلادی و آخرین آمار رسمی منتشره می‌باشد:

آسیا:

۱- فیلیپین ۱۴۴۳۲۱ نفر جهانگرد که ۳۲۱۳۳۰۰۰ میلیون دلار ارز وارد آن کشور کرده‌اند.

۲- تایلند ۶۳۸۷۳۸ نفر در حدود ۱۶۷ میلیون دلار.

۳- هنگ کنگ ۹۰۷۲۹۵ نفر در حدود ۲۶۱ میلیون دلار.

۴- ژاپن ۶۶۰۷۱۵ نفر در حدود ۱۷۲ میلیون دلار.

۵- اردن هاشمی ۲۵۶۷۷۵ نفر در حدود ۸۶۸۴۰۰۰ میلیون دلار.

۶- لبنان ۱۶۰۳۲۵۸ نفر ۱۷۹۶۰۰۰۰۰ دلار.

۷- پاکستان ۱۱۳۳۰۰ نفر ۳۱۵۱۰۰۰۰ دلار.

۸- ترکیه ۴۹۴۰۰۳ نفر ۶۲۹۰۰۰۰۰ میلیون دلار.

۹- اسرائیل ۶۱۷۵۰۰ نفر، هر نفر ۲۷۰ دلار.

۱۰- هندوستان ۳۰۰۹۹۵ نفر، هر نفر ۱۷۹ دلار.

۱۱- افغانستان ۱۱۳۱۰۹ نفر، هر نفر ۹۶ دلار.

۱۲- سوریه ۵۹۲۴۷۳ نفر ۱۲۸۷۰۰۰۰ دلار.

اروپا:

۱- اتریش ۹۵۸۸۴۵۸ نفر ۱۲۷۹۰۰۰۰۰۰ دلار.

۲- چک اسلواکی ۴۶۹۹۳۹۱ نفر ۶۱ میلیون دلار.

۳- لهستان ۱۸۶۵۳۶۴ نفر ۳۸۸۱۷۰۰۰ دلار.

۴- فرانسه ۱۴۷۰۰۰۰۰ نفر ۱۴۵۱۳۰۰۰۰۰ دلار.

۵- ایتالیا ۱۰۴۸۵۴۸۲ نفر ۱۸۸۲۳۰۰۰۰۰ دلار.

۶- اسپانی ۲۶۷۵۸۱۵۶ نفر ۲۰۵۴۵۰۰۰۰۰ دلار.

۷- رومانی ۲۷۲۶۳۸۹ نفر ۸۶۰۰۰۰۰۰ دلار.

آفریقا:

۱- مصر ۴۲۸۰۶۲ نفر ۸۵ میلیون دلار.

۲- لیبی ۱۳۳۲۹۷ نفر ۲۱۳۰۰۰۰۰ دلار.

۳- مراکش ۸۲۳۲۵۹ نفر ۱۵۲۰۰۰۰۰۰ دلار.

۴- کنیا ۴۱۱۲۲۱ نفر ۱۶۴۰۰۰۰۰۰ دلار.

امریکا:

۱- مکزیک ۲۵۳۰۶۵۶ نفر ۶۱۶۳۰۰۰۰۰ دلار.

۲- پاناما ۱۸۷۹۴۴ نفر ۴۱۸۰۰۰۰۰ دلار.

۳- پرو ۱۵۶۳۷۷ نفر ۴۴۰۰۰۰۰ دلار.

استرالیا: ۳۸۸۶۶۰ نفر ۱۷۸۰۰۰۰۰۰ دلار، و اما در ایران آخرین آمار دولتی نشان می‌دهد که در سال ۱۳۵۱-۴۱۱۵۰۶ نفر جهانگرد به ایران آمده‌اند و در حدود ۵۶/۵ میلیون دلار ارز تحصیل شده است.

نمایندگان محترم یک نظر اجمالی به این ارقام قابل توجه نشان می‌دهد که در جهان امروز موضوع جلب توریست تا چه پایه اهمیت یافته و برای آسایش و آرامش و تشویق و نیکوداشت جهانگردان چه برنامه‌های منظم و دقیقی طرح کرده‌اند.

ولی در ایران متأسفانه همانطور که عرض کردم هنوز نه از نظر امکانات، نه از نظر همکاری واحدهای دولتی و ملی، سازمان جهانگردی ایران نتوانسته به توفیقهای چشمگیری نایل آید بعنوان مثال عرض می‌کنم سال گذشته در کمیسیون برنامه که اردتمند افتخار عضویت آنرا دارم مبلغ قابل توجهی از بودجه سازمان جلب سیاحان را کسر و به سازمانهای اجرائی دیگر تفویض کردند و چون علت را جویا شدم گفتند که این سازمان هنوز امکان جذب این اعتبار را ندارد از این استدلال عجیب تر می‌شود که بجای حمایت و تقویت حمایت از یک سازمان نوبنیاد بیایند و از بودجه آن بکاهند و به دستگاه دیگری بدهند.

علیهذا اکنون که لایحه تأسیس سازمان جهانگردی ایران مطرح است نظر مقامات مسئول را بیش از پیش به این سازمان مهم که می‌تواند هم از نظر تحصیل ارز و هم از نظر شناساندن پیشرفتهی همه – جانبه، چشمگیر ایران به این سفیران حسن نیت بین المللی نقش بسیار هم و سازنده‌ای ایفا کند، جلب نمایم و آرزو کنم واحدهائی که به این سازمان بین الملی اشتراک هدف دارند صمیمانه تشریک مساعی نمایند تا انشاءالله این برنامه بزرگ جهانی نیز بنحو شایسته‌ای بصورت کامل به مرحله اجرا درآید.

در پایان عرایضم نظر مسئولان سازمان جهانگردی ایران را به آتشکده آذرگشسب که از میان سه آتشکده قدیمی ایران شهرت بسزائی دارد و بازدید آن برای علاقمندان داخلی و خارجی بسیار جالب و دیدنی است و در منطقه تکاب حوزه انتخابیه ارادتمند قرار دارد جلب می‌نمایم که به احداث راه و ساختن آسایشگاه نه بآن شکلی که در اطراف نوشهر ساخته‌اند و بیشتر جنبه ندامتگاه دارد بپردازند و از این راه هم یکی از آثار معروف تاریخی ایران را به علاقمندان آن بشناسانند وبه فرهنگ باستانی خدمت کنند.

از عنایاتی که مبذول فرمودید متشکرم.

نایب رئیس- در کلیات اول لایحه نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادهٔ ۱- بمنظور توسعه صنعت جهانگردی و ایجاد تمرکز و هم آهنگی در امور مربوط سازمانی بنام سازمان جهانگردی ایران با وظائف و اختیارات زیر تأسیس می‌گردد:

الف- ایجاد و احیاء و اصلاح تأسیسات پذیرائی و تفریحی عمومی کشور از طریق سرمایه گذاری مستقیم یا اعطای وام به سرمایه گذاران خصوصی و شهرداریها طبق برنامه‌های عمرانی کشور و نیز در صورت لزوم با استفاده از سرمایه‌های خارجی با رعایت مقررات مربوط.

ب- نظارت در تأسیس و در اداره مراکز و مؤسسات مربوط به امر جهانگردی کشور و درجه بندی آنها با همکاری سازمانهای مربوط.

ج- تأسیس شرکتهای مربوط به امور جهانگردی طبق اساسنامه هائی که به تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید و همچنین مشارکت در سایر شرکتهائی که در امور جهانگردی فعالیت دارند.

د- فراهم نمودن تسهیلات لازم برای جهانگردان داخلی و خارجی از طریق ایجاد دفاتر اطلاعات و راهنمائی، همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط بمنظور ایجاد تسهیلات کافی در امور مربوط به روادید، تشریفات گمرکی، تبدیل ارز، ارتباطات و مخابرات و نظائر آنها.

هـ – تنظیم خط مشی سازمان در امر جهانگردی و پیشنهاد آن برای تصویب هیئت وزیران.

و- تأسیس و اداره مؤسسات آموزشی لازم بمنظور تربیت و تعلیم افراد مجرب در رشته‌های مختلف صنعت جهانگردی حسب مورد با کسب نظر وزارتخانه‌های مربوط.

ز- تعیین ضوابط مربوط به انتخاب راهنمایان جهانگردی و نظارت بر فعالیت آنان.

ح- تبلیغ و ترغیب خارجیان به مسافرت به ایران و تشویق ایرانیان به سیاحت در داخل کشور.

ط- مطالعه و تحقیق در امر جهانگردی و تهیه و انتشار مجموعه‌های حاوی اطلاعات مربوط به جهانگردی.

ی- همکاری با سازمانهای مربوط در تعیین نرخهای مراکز و مؤسسات پذیرائی کشور و مؤسسات جهانگردی ایران و نظارت بر اجرای آنها.

ک- عضویت در سازمانهای جهانگردی بین المللی و منطقه‌ای در حدود مقررات.

ل- مراقبت و ارشاد در تنظیم برنامه‌های سیاحتی و جهانگردی در ایران و نظارت بر اجرای آن.

م- مراقبت و نظارت در فراهم ساختن وسائل بیمه مسافران داخلی و خارجیانی که به ایران مسافرت می‌نمایند بوسیله سازمانهای مربوط.

ن- معاضدت با جهانگردان خارجی بمنظور ایجاد تسهیلات در رسیدگی به شکایات آنان و پیگیری موضوع در مراجع صالحه با رعایت مقررات قانونی.

  • تبصره- آئین نامه‌های اجرائی مربوط به بندهای ب و ز و ل و خط مشی موضوع بند (هـ) این ماده باید ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون از طرف سازمان جهانگردی ایران تهیه و با تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارده شود. تا زمانی که آئین نامه‌های مذکور بتصویب نرسیده آئین نامه‌های فعلی معتبر می‌باشد.

نایب رئیس- در مادهٔ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادهٔ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲- سازمان جهانگردی ایران تحت نظر نخست وزیر اداره می‌شود وسرپرست آن سمت معاون نخست وزیر را نیز خواهد داشت.

نایب رئیس- در مادهٔ ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادهٔ ۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۳- بمنظور ایجاد هم آهنگی در امور مربوط به جهانگردی در کشور وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت در مورد فعالیتهای خود که با امر جهانگردی ارتباط مستقیم دارد باید نظر سازمان را جلب نمایند.

نایب رئیس- در مادهٔ ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادهٔ ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۴- امور استخدامی سازمان جهانگردی ایران تابع مقررات قانون استخدام کشوری است و تا زمانی که فوق العاده شغل موضوع مادهٔ ۳۸ قانون مذکور تعیین و بمرحله اجرا گذارده نشده است مقررات مربوط به پرداخت مزایای شغل که در تاریخ تصویب این قانون در سازمان جلب سیاحان مجری است در سازمان جهانگردی ایران نیز اجرا می‌شود.

نایب رئیس- در مادهٔ ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادهٔ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۵- از تاریخ تصویب این قانون سازمان جهانگردی ایران جانشین سازمان جلب سیاحان خواهد شد و کلیه حقوق و دارائی و دیون و تعهدات سازمان جلب سیاحان به سازمان جهانگردی ایران منتقل می‌شود.

نایب رئیس- در مادهٔ ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادهٔ ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۶- از تاریخ تصویب این قانون، قانون مصوب دهم خرداد ماه ۱۳۴۴ مربوط به تأسیس سازمان جلب سیاحان و سایر قوانین و مقرراتی که با این قانون مغایرت دارد ملغی می‌گردد.

نایب رئیس- در مادهٔ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به بیمه‌ اجباری کارگران ساختمانی

۱۴ - طرح گزارش شور اول کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به بیمه‌ اجباری کارگران ساختمانی

نایب رئیس- گزارش شور اول بیمه اجباری کارگران ساختمانی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کار و امور اجتماعی در جلسه ۲۸ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر وحید مهدوی معاون وزارت کار وامور اجتماعی لایحه شماره ۶۴۴۲ مورخ ۱۳۵۲/۳/۲۲ دولت مربوط به بیمه اجباری کارگران ساختمانی را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۳/۲۲ تقدیم و بشماره ۷۵۰ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی

مادهٔ ۱- کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اعم از ایجاد ساختمان یا توسعه ساختمان و یا تجدید بنابترتیب مندرج در این قانون نزد سازمان بیمه‌های اجتماعی در مقابل حوادث ناشی از کار بیمه خواهند شد.

  • تبصرهٔ ۱- کارگران شاغل در کارهای ساختمانی مؤسسات دولتی یا وابسته بدولت، شهرداریها و مؤسسات عام المنفعه اعم از اینکه انجام کار به پیمانکار واگذار یا رأساً توسط مؤسسات مذکور تصدی شود و همچنین کارگران ساختمانی کارخانجات که مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی در باره آنها اجرا شد و می‌شود، مشمول مقررات این قانون نخواهند بود.
  • تبصرهٔ ۲- منظور از حادثه ناشی از کار در این ماده حادثه ایست که حین انجام کار و بسبب آن در حدوده کارگاه ساختمانی برای کارگر اتفاق می‌افتد.

مادهٔ ۲- کارفرمایانی که کارگران مشمول این قانون را بکار می‌گمارند یا نمایندگان آنان موظفند در صورت وقوع حادثه ناشی از کار فوراً کارگر حادثه دیده را ضمن تنظیم برگ گزارش حادثه به نزدیکترین واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی اعزام نمایند و در صورت عدم دسترسی به واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی کارفرما مکلف است که کارگر حادثه دیده را به نزدیکترین واحد درمانی اعزام دارد و مراتب را فوراً به اطلاع سازمان بیمه‌های اجتماعی برساند. سازمان مذکور هزینه‌های مزبور را پرداخت خواهد کرد.

مادهٔ ۳- کارگران مشمول این قانون در صورتی که بر اثر حادثه ناشی از کار آسیب ببینند طبق مقررات مواد ۴۵-۴۶-۴۷-۶۰-۶۱-۶۲ قانون بیمه‌های اجتماعی از کمکهای مندرج در قانون مذکور برخوردار خواهند شد. در صورت فوت بیمه شده بر اثر حادثه ناشی از کار با بازماندگان وی طبق مقررات مواد ۶۸و۶۹ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.

مادهٔ ۴- دستمزد مبنای محاسبه کمکهای نقدی مذکور در مادهٔ ۳ بترتیب مقرر در مادهٔ ۲۷ قانون بیمه‌های اجتماعی بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب شورای عالی سازمان تعیین خواهد شد.

مادهٔ ۵- متقاضیان پروانه ساختمان اعم از ایجاد یا توسعه و یا تجدید بنا مکلفند برای هر متر مربع حسب مورد نسبت به سطح کل زیربنا در جمع طبقات مبلغ سی ریال بعنوان حق بیمه بحساب سازمان بیمه‌های اجتماعی در یکی از شعب بانک رفاه کارگران یا بانکهای دولتی دیگر که از طرف سازمان بیمه‌های اجتماعی تعیین می‌شود واریز و رسید مبلغ مذکور را اخذ نمایند. این حق بیمه در مورد خانه هائی که سطح زیربنای آن ۱۵۰ متر مربع و کمتر باشد برای هر متر مربع پنج ریال خواهد بود.

سازمان بیمه‌های اجتماعی موظف است حساب درآمد و هزینه‌های موضوع این قانون را جداگانه نگاهداری نماید.

  • تبصرهٔ ۱- صدور پروانه ساختمان از طرف شهرداریها موکول به ارائه رسید وجوه موضوع این ماده خواهد بود.
  • تبصرهٔ ۲- در مورد آن دسته از کارهای ساختمانی مشمول این قانون که انجام آنها از طریق انعقاد پیمان به پیمانکار واگذار می‌شود حق بیمه کارگران پیمانکار طبق مقررات عمومی مادهٔ ۲۹ قانون بیمه‌های اجتماعی وصول خواهد شد.

مبالغی که در موقع صدور پروانه طبق مقررات این ماده به حساب سازمان بیمه‌های اجتماعی واریز شده است در محاسبه حق بیمه کارگران پیمانکار محسوب خواهد گردید.

مادهٔ ۶- در صورت عدم پرداخت حق بیمه مقرر در این قانون طبق مواد ۳۵ و۸۷ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.

مادهٔ ۷- سایر مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی در صورتی که بنحوی از انحاء با اجرای مقررات این قانون ارتباط داشته باشند قابل اجرا خواهد بود.

مخبرکمیسیون کارواموراجتماعی- علی اصغر قدردان.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دارائی در جلسه ۴ تیر ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر وحید مهدوی معاون وزارت کار و امور اجتماعی لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

نایب رئیس- کلیات اول لایحه مطرح است آقای صدری کیوان بفرمائید.

صدری کیوان- جناب آقای رئیس، همکاران گرامی،

خدای بزرگ را سپاسگزاریم که در سایه رهبریهای حکیمانه و تعلیم خردمندانه شاهنشاه آریامهر به موازات ترقیات و پیشرفتهای چشمگیر و همه جانبه و تحولات و تطورات و دگرگونیهای عظیم بنیادی که در طریق منافع ملت و مملکت در کلیهٔ شئون زندگی ما فراهم شده در چند سال اخیر مخصوصاً در دههٔ اول انقلاب شاه و ملت امور مربوط به رفاه اجتماعی بخش عظیمی از فعالیتهای دولت خدمتگزار فعال و متحرک حزبی ما را بخود اختصاص داده و به شهادت شواهد و آمار و اعداد موجود، دولت با الهام از هدفهای انسانی انقلاب مقدس اجتماعی ایران و به پیروی از افکار بلند و نیات خیر رهبر خردمند و گرانقدر کشور در زمینه تعمیم خدمات اجتماعی، توجه و عنایت کامل به بهبود زندگی مردم و فراهم آوردن امکاناتی در جهت توسعه و گسترش خدمات رفاهی و تأمین اجتماعی نهایت تلاش و کوشش را معمول داشته و موفقیتهای ارزنده و بیشماری تحصیل کرده است (صحیح است- احسنت). خوشبختانه در این گذرگاه پرخیر و برکت کارگران شریف و عزیز ما که قشر وسیعی از نیروهای مولد و سازنده جامعه ما را تشکیل می‌دهند و چرخهای صنعت و اقتصاد امروز بر بازوان نیرومند آنان استوار است مانند سایر آحاد افراد ملت و طبقات مملکت از مواهب و مزایا و برکات و ثمرات دوران پرافتخار سلطنت وجود مقدس محمد رضا شاه آریامهر شاهنشاه افتخارآفرین و عظیم الشأن ما برخورداری کامل یافته و وزارت کار و امور اجتماعی که خوشبختانه شاهنشاه محبوب ملت نواز ما همواره در فرمایشاتی که در مورد کار و کارگر ایراد می‌فرمایند خط مشی و نحوه انجام وظائفش را به روشنی تمام و به صراحت کامل تعیین و ترسیم فرموده و می‌فرمایند با تلاش و کوشش بی- نظیر و با جنب و جوش و فعالیتی مداوم در طریق تأمین بیشتر آسایش و رفاه کارگران شریف مجدانه می‌کوشند که امروز بنده بمناسبت طرح لایحه قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی به رعایت ایجاز و اختصار فقط به ذکر چند مورد از این تلاشها اکتفا نموده وارد در بحث کلیات لایحه می‌گردد (احسنت).

۱- سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات و کارگاههای تولیدی و صنعتی.

اجرای قانون سهیم کردن کارگران در منافع کارگاههای تولیدی و صنعتی که اصل چهارم منشور انقلاب شاه و مردم بشمار می‌رود در طی دههٔ اول انقلاب دستخوش پیشرفت و جهش قابل ملاحظه‌ای گردیده است بدین معنی که طی چند سال گذشته در عین حال که دولت خدمتگزار حزبی و وزارت کار و امور اجتماعی کوشش وافر معمول داشته‌اند تا اجرای این قانون به بسیاری از کارگاههای تولیدی و مؤسسات صنعتی تسری داده شود در زمینه نحوه اجرای آن و نیز در مورد تدوین مقرراتی بمنظور تأمین اجرای تام و تمام اصل مذکور و حفظ بیشتر حقوق کارگران تدابیر مؤثری اتخاذ گردیده است. افزایش تعداد پیمانهای منعقده و آمار تعداد کارگران بهره مند شده از این اصل ثمربخش نموداری از این کوششها است و مسلماً نقش عمده‌ای در بهبود روابط کارگر و کارفرما و ارتقاء سطح تولید و علاقمندی کارگران شریف نسبت بکارگاهها بازی خواهد کرد (صحیح است – احسنت).

۲- بهبود روابط کار:

چند روز پیش توفیق زیارت هم مسلک گرانمایه جناب آقای مهندس معینی وزیرمحترم کار و امور اجتماعی دست داد و در محضر ایشان ضمن مسائلی که بحث کردیم مسأله بهبود روابط کار نیز مورد مذاکره قرار گرفت در این زمینه ایشان اظهار داشتند امروز دیگر وظیفه وزارت کار و امور اجتماعی در مورد روابط کار در حل اختلاف کارگر و کارفرما خلاصه نمی‌شود بلکه طی برنامه‌های حساب شده و دقیقی همکاران من کوشش دارند که اصولاً موجباتی فراهم شود که از وقوع اختلاف جلوگیری بعمل آید البته در این راه می‌کوشیم با آشنا کردن بیشتر کارفرمایان و کارگران به قوانین و مقررات مربوط و نیز بحقوق و وظائفشان و همچنین آماده کردن آنان برای پذیرش مسئولیتهای بیشتر و انطباق آنان با شرایط جدید تولید و پیشرفت و ترقی تکنولوژی به این هدف عالی دست یابیم بطور کلی آموزش مسائل کار و تأمین اجتماعی و آموزشهای حرفه‌ای و فنی و عمومی در این رهگذر بما کمک فراوان می‌کند بدیهی است اتخاذ این روشها و تعقیب این سیاست معقول در دایره مدیریت بطور کلی حائز کمال اهمیت و در خور ایمان نظر و دقت فراوان و اظهار امتنان می‌باشد (صحیح است – احسنت).

۳- در زمینه آموزش فنی و حرفه‌ای و عمومی و نیز ارتقاء سطح مهارتها و آشنائی کارگران شریف با تخصص و فن و مهارت مورد لزوم روز امروز در وزارت کار و امور اجتماعی کوشش بسزائی معمول می‌گردد که حائز کمال اهمیت است. در این زمینه می‌توان از دوره‌های کارآموزی کوتاه مدت و درازمدت و دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای و نیز کلاسهای بیشمار سالمندان و پیکار با بیسوادی یاد کرد. بنده با افتخاری که از لحاظ عضویت در کمیته پیکار جهانی با بیسوادی استان مرکزی دارم که گاهی از آمارهائی که جناب بانو معارفی معاون محترم وزارت کار و امور اجتماعی در اختیار کمیته می‌گذارند آگاه می‌شوم بحق همکاران گرامی این کارها بسیار امیدوارکننده است و مخصوصاً در زمینه سوادآموزی رجاء واثق داریم که تا سه چهار سال آینده هیچ کارگری یافت نخواهد شد که از نعمت خواندن و نوشتن و سواد بهره مند نباشد (انشاءالله، احسنت).

۴- تأمین اجتماعی:

در زمینه تأمین اجتماعی که بحق یکی از هدفهای مهم انقلاب شاه و ملت و مصادیق بارز اقتصاد دموکراتیک ایران است در دههٔ اول انقلاب در اجرای فرامین مؤکد شاهنشاه آریامهر دولت خدمتگزار حزبی و وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان بیمه‌های اجتماعی در مورد توسعه و گسترش آنچه از لحاظ موضوعات مورد تأمین و چه از لحاظ افزایش گروهها و طبقاتی که مورد حمایت و تأمین قرار می‌گیرند بسیار موفق بوده اقدامات ارزنده‌ای معمول داشته – اند شاهد مثال لایحه‌ای که امروز در محضر نمایندگان معظم ملت مورد بررسی و مداقه و اظهار نظر است مسلماً پس از تصویب این لایحه بفرمان مبارک شاهنشاه عده کثیری از هموطنان عزیز و زحمتکش ما بنام کارگران ساختمانی زیر چتر حمایت بیمه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند و خودشان و خانواده هایشان بسی شادمان و شکرگزار می‌گردند و مسلماً دعای خیر این طبقه کم درآمد همراه با دعای خیر سایر طبقات و عموم ملت ایران مثل همیشه بدرقه راه و عزت سلامت و طول عمر رهبر عالیقدر ما بوده و می‌باشد جا دارد از زبان دل این کارگران زحمتکش که روزانه ساعتها چه در سرمای زمستان و چه در گرمای تابستان مواجه با خطرات احتمالی کار مشغول کار و کوشش هستند به خاکپای مبارک همایونی عرض کنم شاهنشاها ما خوب میدانیم که از اول سلطنت پرافتخارت کلیهٔ اوقات شریف و عزیزت مصروف فراهم کردن سلامت سعادت بهروزی ترقی و تعالی و رفاه و آسایش ما شده و می‌شود و فکر و ذکری جز اعتلای ایران جز عظمت ایران جز بزرگداشت شاهنشاهی گرانقدر ایران نداشته و نداری پس بدان زبان حال ما همه ایرانیان در مورد وجودمقدست این است که: صبر بسیار بیاید پدر پیر فلک را، تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید (احسنت – احسنت).

نایب رئیس- در کلیات لایحه نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱- کارگران شاغل در کارهای ساختمانی اعم از ایجاد ساختمان یا توسعه ساختمان و یا تجدید بنا بترتیب مندرج در این قانون نزد سازمان بیمه‌های اجتماعی در مقابل حوادث ناشی از کار بیمه خواهند شد.

  • تبصرهٔ ۱- کارگران شاغل در کارهای ساختمانی مؤسسات دولتی یا وابسته بدولت، شهرداریها و مؤسسات عام المنفعه اعم از اینکه انجام کار به پیمانکار واگذار یا رأساً توسط مؤسسات مذکور تصدی شود و همچنین کارگران ساختمانی کارخانجات که مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی در باره آنها اجرا شد و می‌شود، مشمول مقررات این قانون نخواهند بود.
  • تبصرهٔ ۲- منظور از حادثه ناشی از کار در این ماده حادثه ایست که حین انجام کار و بسبب آن در حدوده کارگاه ساختمانی برای کارگر اتفاق می‌افتد.

نایب رئیس- در مادهٔ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصرهٔ زیر بمادهٔ یک قانون لایحه قانون بیمه اجباری اضافه شود.

  • تبصرهٔ ۳- بیمه کارگرانی که قبلاً کارت بیمه برای آنان صادر گردیده در صورت اشتغال در ساختمانهای مشمول مقررات این قانون ادامه خواهد یافت.

باتقدیم احترام – جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره زیر بمادهٔ یک اضافه گردد.

  • تبصرهٔ ۴- کمکهای مندرج در این قانون و قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران از اولین روزی که کارگر در کارگاههای مشمول این قانون بکار اشتغال پیدا می‌کند انجام خواهد شد.

با تقدیم احترام – جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود که عنوان لایحه قانون اجباری کارگران ساختمانی به لایحه قانون بیمه اشخاص در مقابل حوادث ناشی از کار ساختمانی تبدیل شود.

با تقدیم احترامات – دکتر رشید یاسمی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود که تبصرهٔ دوم مادهٔ یک قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی بدین نحو اصلاح شود.

منظور از حادثه ناشی از کار در این ماده حادثه ایست که حین انجام کار و بسبب آن در محوطه کارگاه اتفاق افتد.

با تقدیم احترامات – دکتر رشید یاسمی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پینشهاد می‌نمایم، در تبصرهٔ ۲ مادهٔ ۱ سطر دوم (در محدوده کارگاه) از موقعیت فعلی خود در ابتدای سطر دوم قرار گیرد و به اینصورت اصلاح شود در محدوده کارگاه حین انجام کار و یا بسبب آن برای کارگر اتفاق می‌افتد.

با عرض احترام – دکتر بهبهانی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در مادهٔ یک لایحه قانون بیمه‌های اجباری کارگران ساختمانی تبصرهٔ یک بجای تبصرهٔ ۲ و تبصرهٔ ۲ بجای تبصرهٔ یک منظور گردد.

با تقدیم احترام – نادر ادیب سمیعی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در مادهٔ ۱ لایحه قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی در سطر دوم قبل از تجدید بنا (کلمه تخریب) اضافه گردد.

با احترام – دکتر سید یحیی بهبهانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در تبصرهٔ ۱ لایحه بیمه کارگران ساختمانی بعد از کلمه وابسته بدولت و بانکها نیز اضافه شود.

و همچنین در تبصرهٔ ۲ بعد از کلمه در محدوده کارگاه اضافه شود اوقات رفت و برگشت به محل کار نیز اضافه شود.

با احترام – محمد حسین عباس میرزائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید که عنوان لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی کلمه اجباری آن حذف و بجای آن نوشته شود بیمهٔ کارگران ساختمانی و کارگرانی که به سببی بکار ساختمان بستگی دارند امثال نقاش، نجار شیروانی کوب و لوله کش و کولرساز و در و پنجره ساز و سیم کش و امثال آنها.

با احترام – محمد حسین عباس میرزائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

با احترام پیشنهاد می‌نماید در سطر دوم مادهٔ ۱ لایحه قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی بعد از کلمه و یا تجدید بنا اضافه شود و تعمیرات کلی و یا تخریب بنا الی آخر.

با احترام – محمد حسین عباس میرزائی.

نایب رئیس- مادهٔ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲- کارفرمایانی که کارگران مشمول این قانون را بکار می‌گمارند یا نمایندگان آنان موظفند در صورت وقوع حادثه ناشی از کار فوراً کارگر حادثه دیده را ضمن تنظیم برگ گزارش حادثه به نزدیکترین واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی اعزام نمایند و در صورت عدم دسترسی به واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی کارفرما مکلف است که کارگر حادثه دیده را به نزدیکترین واحد درمانی اعزام دارد و مراتب را فوراً به اطلاع سازمان بیمه‌های اجتماعی برساند. سازمان مذکور هزینه‌های مزبور را پرداخت خواهد کرد.

نایب رئیس- در مادهٔ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات مادهٔ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

با احترام پیشنهاد می‌نماید در لایحه بیمه کارگران ساختمانی در سطر سوم مادهٔ ۲ بعد از کلمه حادثه دیده را از (کلمه ضمن تنظیم برگ گزارش حادثه) حذف و در سطر ششم بعد از کلمه فوراً نوشته شود ضمن تنظیم برگ حادثه حداکثر ظرف ۴۸ ساعت اداری باطلاع سازمان میرساند و همچنین در سطر ۵ بعد از کلمه کارفرما نیز نوشته شود کارفرما و یا نماینده او.

با احترام – محمد حسین عباس میرزائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید از مادهٔ ۲ جمله «ضمن تنظیم برگ گزارش» جذف شود.

با احترام – علی اصغر قدردان.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً در لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی پیشنهاد می‌نماید مادهٔ ۲ بشرح زیر اصلاح شود:

مادهٔ ۲- کارفرمایانی که کارگران مشمول این قانون را بکار می‌گمارند یا نمایندگان آنان موظفند در صورت وقوع حادثه ناشی از کار فوراً کارگر حادثه دیده را به نزدیکترین واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی اعزام و ظرف مدت بیست و چهار ساعت برگ گزارش حادثه را به واحدی که بیمار در آنجا معرفی شده تسلیم دارند، و در صورت عدم دسترسی به واحد درمانی سازمان بیمه‌های اجتماعی کارفرما یا نماینده وی مکلف است که کارگر حادثه دیده را به نزدیکترین واحد درمانی اعزام دارد و مراتب را بلافاصله به اطلاع سازمان بیمه‌های اجتماعی برساند.

با تقدیم احترام – سید علی صائب.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید: که در سطر پنجم مادهٔ ۲ بعد از کلمه کارفرما یا نماینده او اضافه شود.

با تقدیم احترام – جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصرهٔ زیر به مادهٔ ۲ اضافه گردد.

  • تبصره- صدور پروانه ساختمان با شرایط مندرج در مادهٔ پنج این قانون بمنزله اطلاع از طرف کارفرما به سازمان بیمه‌های اجتماعی مبنی بر شروع بکار خواهد بود.

با تقدیم احترام – جندقی

نایب رئیس- مادهٔ سوم قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد).

مادهٔ ۳- کارگران مشمول این قانون در صورتیکه بر اثر حادثه ناشی از کار آسیب ببینند طبق مقررات مواد ۴۵-۴۶-۴۷-۶۰-۶۱-۶۲ قانون بیمه‌های اجتماعی از کمکهای مندرج در قانون مذکور برخوردار خواهند شد. در صورت فوت بیمه شده بر اثر حادثه ناشی از کار با بازماندگان وی طبق مقررات مواد ۶۸و۶۹ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.

نایب رئیس- در مادهٔ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

در مادهٔ ۳ محترماً پیشنهاد می‌نماید در هر کارگاه مشمول این قانون مواد چاپ شده در مادهٔ ۳ این قانون را در محل کار نصب نمایند و این مقررات مواد در موقع گرفتن پروانه ساختمان یا تعمیر یا تخریب و نوسازی از طرف شهرداریها داده خواهد شد.

با عرض احترام – دکتر سید یحیی بهبهانی.

نایب رئیس- مادهٔ چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۴- دستمزد مبنای محاسبه کمکهای نقدی مذکور در مادهٔ ۳ بترتیب مقرر در مادهٔ ۲۷ قانون بیمه‌های اجتماعی بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب شورای عالی سازمان تعیین خواهد شد.

نایب رئیس- در مادهٔ چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادهٔ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۵- متقاضیان پروانه ساختمان اعم از ایجاد یا توسعه و یا تجدید بنا مکلفند برای هر متر مربع حسب مورد نسبت به سطح کل زیربنا در جمع طبقات مبلغ سی ریال بعنوان حق بیمه بحساب سازمان بیمه‌های اجتماعی در یکی از شعب بانک رفاه کارگران یا بانکهای دولتی دیگر که از طرف سازمان بیمه‌های اجتماعی تعیین می‌شود واریز و رسید مبلغ مذکور را اخذ نمایند. این حق بیمه در مورد خانه هائی که سطح زیربنای آن ۱۵۰ متر مربع و کمتر باشد برای هر متر مربع پنج ریال خواهد بود.

سازمان بیمه‌های اجتماعی موظف است حساب درآمد و هزینه‌های موضوع این قانون را جداگانه نگاهداری نماید.

  • تبصرهٔ ۱- صدور پروانه ساختمان از طرف شهرداریها موکول به ارائه رسید وجوه موضوع این ماده خواهد بود.
  • تبصرهٔ ۲- در مورد آن دسته از کارهای ساختمانی مشمول این قانون که انجام آنها از طریق انعقاد پیمان به پیمانکار واگذار می‌شود حق بیمه کارگران پیمانکار طبق مقررات عمومی مادهٔ ۲۹ قانون بیمه‌های اجتماعی وصول خواهد شد.

مبالغی که در موقع صدور پروانه طبق مقررات این ماده به حساب سازمان بیمه‌های اجتماعی واریز شده است در محاسبه حق بیمه کارگران پیمانکار محسوب خواهد گردید.

نایب رئیس- در مادهٔ پنج نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً در لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ ۲ مادهٔ ۵ و اصل مادهٔ ۶ لایحه حذف و مادهٔ ۵ بشرح زیر اصلاح شود.

مادهٔ ۵- متقاضیان پروانه ساختمان اعم از شخصیتهای حقیقی یا حقوقی مشمول این قانون برای ایجاد یا توسعه ۰۰۰۰۰ الی آخر.

با تقدیم احترام- سید علی صائب.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که جمله زیر به آخر تبصره‌یک ماده پنج اضافه گردد.

شهرداریها مکلفند یک نسخه از پروانه ساختمان را که صادر می‌نمایند به نزدیکترین شعبه سازمان بیمه‌های اجتماعی ارسال نمایند.

باتقدیم احترام – جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که جمله زیر به بعد از کلمه واگذار می‌شود در سطر دوم تبصرهٔ ۲ اضافه گردد (و مبلغ پیمان بیش از یک میلیون ریال باشد).

باتقدیم احترام – جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصرهٔ زیر به مادهٔ ۵ اضافه گردد:

  • تبصره- مقررات این قانون در مورد ساختمانهائی که پروانه ساختمان آنها از اول سال ۱۳۵۲ صادر گردیده نیز مجری خواهد بود و صاحبان این قبیل ساختمانها مکلفند که بر طبق مفاد این ماده نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام نمایند و در غیر اینصورت مشمول مقررات مواد ۳۵ و ۸۷ قانون بیمه‌های اجتماعی خواهند بود.

با تقدیم احترام – جندقی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

با احترام بدینوسیله پیشنهاد می‌نماید جمله «اعم از ایجاد یا توسعه و یا تجدید بنا» از ماده ۵ لایحه قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی حذف شود.

با تقدیم احترام – محسن دولو.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه بیمه کارگران ساختمانی در سطر دوم مادهٔ ۵ بعد از کلمه جمیع طبقات اضافه شود تا طبقه پنجم هر متر مربع ۳۰ ریال و از طبقه پنجم به بالا علاوه بر پرداخت متر مربع ۳۰ ریال شورای عالی سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌تواند در صورتیکه تشخیص دهد حوادث و سوانح آپارتمانها از طبقه پنجم به بالا علاوه بر پرداخت ۳۰ ریال برای طبقات پنجم به بالا بنا به پیشنهاد مدیر عامل و عضویت شورای عالی سازمان حق بیمهٔ که تشخیص دهند تصویب نموده و قابل اجرا خواهد بود.

محمد حسین عباس میرزائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در تبصرهٔ ۱ مادهٔ ۵ لایحه قانون بیمه کارگران ساختمانی بعد از کلمه این ماده خواهد بود اضافه شود شهرداریها مکلفند رونوشت پروانه ساختمان را هم به سازمان بیمه‌های اجتماعی ارسال دارند و یا اضافه شود بجای کلمه موکول به ارائه رسید وجوه حذف و بجای آن اضافه شود موکول به اخذ رسید وجوه که در پرونده مربوط به ساختمان بایگانی خواهد شد.

محمد حسن عباس میرزائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در مادهٔ ۵ لایحه بیمه کارگران ساختمانی در سطر دوم بعد از کلمه حسب مورد کلمه (و) اضافه شود الی آخر و همچنین در سطر ششم بعد از کلمهٔ ۱۵۰ متر مربع اضافه شود و بنای آن از حداکثر دو طبقه بیشتر نباشد.

با احترام- محمد حسین عباس میرزائی.

نایب رئیس- مادهٔ ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۶- در صورت عدم پرداخت حق بیمه مقرر در این قانون طبق مواد ۳۵ و۸۷ قانون بیمه‌های اجتماعی رفتار خواهد شد.

نایب رئیس- در مادهٔ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) مادهٔ ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۷- سایر مقررات قانون بیمه‌های اجتماعی در صورتی که بنحوی از انحاء با اجرای مقررات این قانون ارتباط داشته باشند قابل اجرا خواهد بود.

نایب رئیس- در مادهٔ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) سه مادهٔ الحاقی پیشنهاد شده است که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که ماده زیر به قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی اضافه شود بعنوان مادهٔ ۷ و مادهٔ ۷ به مادهٔ ۸ تبدیل شود.

مادهٔ ۷- سازمان بیمه‌های اجتماعی بر طبق آئین نامه‌ای که به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب شورای عالی سازمان خواهد رسید در مورد پرداخت حق بیمه و مشمول شدن کارگران بموجب این قانون در دهات و محل هائی که شهرداری ندارند اقدام خواهد نمود.

باتقدیم احترام- جندقی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود که بین مادهٔ ۳ ومادهٔ ۴ قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی ماده‌ای بشرح زیر اضافه گردد:

مقررات این قانون شامل عابرین و همسایگان و مراجعین به کارگاههای ساختمانی نیز می‌شود.

با تقدیم احترامات – دکتر رشید یاسمی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید یک ماده به این لایحه اضافه شود کارگران ساختمانی چنانچه مایل باشند شخصاً بیمه حوادث خود را ادامه دهند می‌توانند از بیمه اجباری استفاده نمایند.

با احترام- محمد حسین عباس میرزائی.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت

۱۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت.

نایب رئیس- گزارش شور اول لایحه حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی بمجلس شورای ملی.

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۲/۴/۱۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۷۶۰۶ مورخ ۱۳۵۲/۴/۵ راجع به حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۵ تقدیم و بشماره ۷۷۷ چاپ گردیده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.

اینک گزارش آن بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

لایحه حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت

مادهٔ ۱- بمنظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درختان از تاریخ اجرای این قانون قطع هر نوع درخت در روستاها بدون اجازه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و در محدودهٔ شهرها و همچنین دهات مجاور ان که فضای سبز شهر را تشکیل می‌دهند بدون اجازهٔ شهردری ممنوع است.

  • تبصره- درخت از نظر این قانون هر نوع درختی است که قطر بن آن از پانزده سانتیمتر بیشتر باشد.

مادهٔ ۲- شهرداریها در محدودهٔ نهائی شهر و همچنین روستاهای مجاور آن که فضای سبز شهر را تشکیل می‌دهند و این حدود در هر شهر به تشخیص انجمن شهر و تأیید استاندار یا فرماندار کل خواهد بود مکلفند ظرف مدت یکسال شناسنامه شامل تعداد و نوع و سن تقریبی درختان محلهای مشمول این قانون را تنظیم کنند و این شناسنامه ملاک و سند اجرای این قانون خواهد بود.

  • تبصرهٔ ۱- قطع درخت در محلهای مشمول این قانون بعد از تاریخ ابلاغ ممنوع است مگر با تحصیل اجازه که طبق مقررات آئین نامه مذکور در مادهٔ ۱۲ داده خواهد شد.
  • تبصرهٔ ۲- اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محلهای کسب و پیشه و تجارت که مساحت آن از پانصد متر مربع تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است. تفکیک قطعات اراضی مشجر و باغات بزرگتر از پانصد متر مربع بعد از اجرای این قانون مشمول این معافیت نخواهد بود و قطع درخت در آنها تابع احکام این قانون است.

مادهٔ ۳- مأمورین وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و شهرداریها بر حسب مورد می‌توانند برای تنظیم برگ شناسائی درختان با در دست داشتن معرفینامهٔ کتبی و نمایندگی دادستان وارد محلهای مشمول این قانون بشوند.

مادهٔ ۴- دولت تاریخ اجرای این قانون را برای روستاهای خارج از مناطق مذکور در مادهٔ ۲ بر حسب استان یا فرمانداری کل در هر مورد که لازم بداند اعلام خواهد نمود.

ضوابط مربوط به چگونگی اجرای این ماده در روستاهای مذکور از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت تعاون و امور روستاها پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

مادهٔ ۵- از بین بردن درختان واقع در معابر، پارکهای عمومی، میادین داخل شهرها و همچنین در شاهراهها و راههای عمومی خارج شهر به هر قطر ممنوع است. مگر طبق آئین نامه این قانون.

مادهٔ ۶- وزارت کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند اختیارات حاصل از این قانون را به سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی دیگر تفویض نماید.

مادهٔ ۷- در مورد قطع درختان در جنگل کماکان طبق مقررات قوانین و آئین نامه‌های مربوط عمل خواهد شد.

مادهٔ ۸- ضوابط مربوط به خزانه و جابجا کردن جانشین ساختن و قطع درختان که ملازمه یا بهره- برداری از نهالستانها، قلمستانها و باغات و موارد دیگر دارد بموجب آئین نامه‌های اجرائی این قانون تعیین خواهد گردید.

مادهٔ ۹- هر کس عمداً و برخلاف مقررات این قانون مرتکب از بین بردن درختان مشمول این قانون بشود همچنین مالکان باغات که عمداً موجبات از بین رفتن درختان مشمول این قانون را فراهم نمایند به حبس جنحه تا سه سال و پرداخت جزای نقدی بشرح زیر محکوم می‌شوند:

در روستاها یکهزار ریال برای هر اصله درخت،
در محلهای مذکور در مادهٔ ۲ ده هزار ریال برای هر اصله درخت،
در محلهای مذکور در مادهٔ ۵ بر حسب نوع و قطر درخت از یکهزار تا یکصد هزار ریال.
  • تبصره- مجازاتهای مذکور در این ماده مشمول تخفیف مذکور در مادهٔ ۴۵ قانون مجازات عمومی و یا تعلیق نمی‌شود و احکام صادره فقط قابل پژوهش خواهد بود.

مادهٔ ۱۰- گزارش مأموران وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و سایر مأموران دولتی مأمور اجرای این قانون و یا شهرداریها و بخشداریها که وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص تحت نظر دادستان تعلیم گرفته باشند در این موارد بمنزلهٔ گزارش ضابطین دادگستری است.

مادهٔ ۱۱- هر کس اعم از مأموران مجری این قانون یا سایر اشخاص عالماً جرائم مذکور در این قانون را بخلاف حقیقت به کسی نسبت دهد یا گزارش خلاف واقع تنظیم کند بمجازات حبس جنحه تا سه سال بدون رعایت تخفیف یا تعلیق محکوم می‌شود.

مادهٔ ۱۲- آئین نامه‌های مربوط به این قانون به پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

مخبرکمیسیون کشاورزی ومنابع طبیعی- مهندس نظمی.

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشور در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۲/۴/۱۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبرکمیسیون کشور – غلامرضا غضنفری.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دادگستری در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۲/۴/۱۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را عیناً تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبرکمیسیون دادگستری- دکتر سید محمد رضاتنکابنی.

نایب رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری- بنده نمیدانم شعری را که آقای کورس بمن یاد دادند اول بخوانم یا حرفهای خودم را بزنم البته آن شعر هم از خود ایشان نبود، عرض کنم بنده بخاطرم می‌آید از دوراهی فرمانیه که می‌گذشتم و پیاده روی می‌کردم، چون عادت دارم، البته صحبت مال دو سه ماه پیش است، از خیابانی که عبور می‌کردم و حالا اسم نمی‌برم می‌دیدم مرتب درختها کم می‌شوند و بجایش آجر و سنگ و تیرآهن گذاشته می‌شود و دیگر از آن هوای لطیف و خوبی که داشت خبری نیست، واقعاً غصه‌ام گرفت، رفتم منزل و نشستم و یک طرحی را پیش نویس کردم، برای اینکار که ترتیبی داده شود که جلوی اینکار گرفته شود و به یکی از دوستان که الآن اینجا تشریف ندارند گفتم که واقعاً این یک تراژدی است، یک فاجعه است، که از این ناحیه فرمانیه مرتب درختها کم می‌شود و درختها را غارت می‌کنند، البته شاید فکر می‌کنند که درخت مال خودشان است ولی اینطور نیست، درخت خودش نیست، درخت مملکت است و سبزی مملکت است، دلم گرفت که سال دیگر کجا قدم بزنم. آن دوست من می‌گفت که حرف تو درست است اما بتوچه، ولی من نشستم و وزیرمآبانه طرحی ریختم، پروژه‌ای تهیه کردم که چگونه می‌شود اینها را تنبیه کرد، از این لایحه‌ای که شما نوشته‌اید شدیدتر بود. دوستم می‌گفت در همین خیابان شیبانی یک درخت سنجد ده پانزده ساله جلوی خانه من بود و باد آنرا شکسته بود من دادم این درخت را درآوردند و بجایش پنج تا نهال چنار سه ساله نشانده‌ام و مبلغی خرج اینکار کردم ولی نایب شهرداری ولم نمی‌کند که چرا درخت را کنده‌ای و هر چه بگویم که درخت را باد شکسته بود و خشک شده بود ومیبینی که بجایش ۵ تا درخت کاشته‌ام ولی نایب ول نمی‌کند، گفتم این استثنائی است، لابد نایب ترا آدم نیک نفسی گیر آورده و دیده می‌شود سربسر تو بگذارد، ولی بگذار این نظارت باشد که درختها را نبرند ولو اینکه نایب مزاحم من و تو بشود، واقعاً یکی از بهترین فکرهائی که آقای مهندس روحانی شده است در زمینه حفاظت محیط زیست و خیال می‌کنم انگیزه شما همین وظیفه بوده است، حفاظت محیط زیست، چون یک مرتبه می‌بینیم تهران تبدیل شده است به یک شهر برهوت که همه اش آجر است و تیرآهن و زندگی خفقان آور شده، بنده خیال می‌کنم و مانند همه همکاران محترم اکثریت و همه مردم نفس کش که موافق باشند که این یکی از بهترین فکرهائی است که شده است، حالا شعری را که آقای کورس بمن یاد داد می‌خوانم: درخت افکن بود کم زندگانی درختی غرس کن گر می‌توانی، و آقای مهندس صائبی هم در مقاله‌ای دیدم نوشته بود درخت مونس و همنشین خوب من و اشاره به مقدس بودن درخت شده بود واقعاً این یکی از مفاخر ما ایرانیان است و جز اینهم چاره نبود والا در این سرزمین گرد گرفته و خشک و تفت زده آفتابی و غبار گرفته چطور می‌شد زندگی کرد و از قدیم هم همین بوده حالا بگذریم از دوران عهد سوم و یا لونتولوژیک که جنگلها از بین رفته و نفت فراوان شده ولی از آن وقت که آدمیزاد آمده خشک بوده و از آن زمان هم گفته- اند: که درخت افکن بود کم زندگانی و از همان وقت گفته‌اند که درخت یک عنصر زنده است برای اینکه بتوانند در این مملکت زندگی کنند اما این عقیده قطعی و بدون خدشه من است اما مطلبی که می‌خواهم عرض کنم از لحاظ اجرای این قانون است، بنده تند و تند این را عرض می‌کنم و رد می‌شوم اولا بنده معتقدم که اگر می‌شود تدبیری بیاندیشیم که از فردا این لایحه اجرا شود برای اینکه در فاصله تصویب این لایحه درخت افکنها درختها را میافکنند و کاری هم به کم شدن زندگانی شان ندارند چون درخت را میافکنند و بجایش خانه می‌سازند و فکر می‌کنند کمبود عمری که از درخت افکنی برایش ممکن است پیش بیاید به یک طریقی در رفیع بودن ساختمان رفع خواهند کرد و من خیال می‌کنم تدبیری که می‌توانم بیاندیشیم این باشد که زودتر این لایحه را تصویب کنیم که برود و زود اجرا شود مخصوصاً با این ماده مربوط به روستاها که در فواصل معین بعداً اعلام می‌کنند و اینکه مرحله اول و دوم دارد خوب می‌گوید تا بمن نرسیده من درختها را می‌برم من وحشت دارم که فردا بروم ابهر و ببینم که درختی باقی نمانده بایستی ما با زود تصویب کردن این لایحه و در مرحله دیگر قانونگذاری و اجرای دولت سرعت عمل بخرج بدهد که جلوی این ضایعات فوری که عملا و بسرعت انجام خواهد شد گرفته شود، من اگر بودم و اگر باصطلاح طرح وزیرانه بنده اگر بود می‌گفتم از تاریخ تقدیم لایحه نمی‌گفتم از تاریخ تصویب حالا مشکلات اینکار چه بوده؟ نمیدانم و ضمناً این مجازاتهای شدید که گذاشته شده شما خیال نکنید که فقط این مسئله حفاظت از فضای سبز را ضمانت می‌کند در این فاصله هفت هشت ده سال هر دهاتی هر خرده مالک که اختلافی داشت شبانه می‌رفت جنگل و قلمستان مردی را می‌برید از آن ماجراجویانی که در محل هستند و تا می‌آمدند به این مسئله که یک امر حقوقی بود رسیدگی کنند کار تمام شده بود و من الان سراغ دارم و اشخاصی را می‌شناسم که درخت افکنها درختها را افکندند و رفتند و واقعاً تعقیب آنها به هیچ جا نرسید. می‌خواهم عرض کنیم تأیید می‌کنم کار شما را که تنها حمایت از فضای سبز نیست، بلکه واقعاً مقداری زیاد از این انتقام جوئیها و ماجراجوئیها را جلویش را خواهد گرفت اما در طرز اجرای این قانون متأسفانه تمام اشکالات و نگرانیهائی که پیدا می‌شود از همین طرز اجراست قانون بسیار خوب با فکر بسیار خیرخواهانه و سالم و انسانی تهیه شده بعد در مرحله اجرا درست از آب درنمیآید حالا من نمیدانم تمام مربوط به آدمهائی است که باید اجرا کنند یا قسمت عمده اش مربوط بآنها است و یا در موقع قانون نویسی و تصویب قانون گاهی اهمال می‌شود که آیا اجرای این قانون را به این ترتیب انجام بدهیم یا ترتیب دیگری، من جمله بنده فکر کرده بودم که خوب است که اصولا جلوگیری از قطع اشجار را بعهده انجمنهای محلی بگذاریم. جناب آقای معیری اینکار یعنی مردم خودشان، در کوچه‌ها و محلها زیر نظر انجمنهای شهر کمیته‌های حفاظت درخت و اشجار و ایجاد فضای سبز بوجود بیاورند یعنی مردم ذیعلاقه باشند و خودشان را موظف بدانند که فضای سبز این ناحیه شهر را حفظ بکنند من دیگر نمی‌روم در دنبال این قضیه که اقدام نایب چه اثری دارد که نگذارد درخت را ببرند و نایب بیاید شناسنامه درست کند برای این درخت نمیدانم آن چه اثر منفی دارد می‌روم دنبال اثر مثبت این مسئله که اگر اینکار را شما با امکانات زیادی که در این مملکت هست انجام دادید چه اثراتی اعم از اجتماعی و حزبی می‌تواند داشته باشد قرار گرفتن اینکار در زیر نظر سازمانهای اجتماعی و سیاسی بعلت وجود این سازمانهائی که در مملکت هست بعلت وجود کمیته‌های مختلف محلی بعلت انجمنهای شهر و محلی که وجود دارند و اینها وارد کار خودشان هستند در انجمنهای محلی اقدامی شود که مردم خودشان اینکار را انجام بدهند در شهرها حتی انجمنهای محلی و انجمنهای شهر پلیس درخت بوجود بیاورند پلیس درخت که تپانچه و باطوم نداشته باشد آقای قوام صدری توی محله خودشان شناخته شوند که ایشان از طرف انجمن محلی این را قبول کرده‌اند که بعنوان پلیس درخت در محل خودشان باشند و بعنوان پلیس درخت و در آن ناحیه دویست، سیصد متری نظارت کنند چه اشکالی دارد واقعاً بعنوان پلیس درخت باشند و درختها را محافظت کنند و مردم فکر کنند که درخت مال خودشان است و حفاظت کنند در یکی از مواد ذکر شده که اختیارات حاصل از این قانون را وزارت کشاورزی در دهات به دستگاههای دیگری محول کند این از واقع- بینی شماست برای اینکه شما میدانید که در تعداد زیادی از دهات حضور مأمور وزارت کشاورزی محسوس نیست ببینید تا من دهاتی هستم هر هفته می‌روم ده و متأسفانه مأمور وزارت کشاورزی حضورشان در ده محسوس نیست یا تعدادشان کم است یا در مراکز و جاهای دیگر متمرکز هستند که به دهات نمی‌توانند برسند این متأسفانه در دوران شکوفائی کشور درست نیست برنامه‌های بسیار خوبی که مبتنی بر برنامه کشاورزی است و لایحه تشکیل وزارت کشاورزی را که پارسال آوردید و باید اجرا کنید در آن لایحه عرض کردم که متأسفانه مأمور وزارت کشاورزی وجودش در ده محسوس نیست حالا شما به امید این وجود غیر محسوس می‌خواهید مسئله درخت افکنی را کنترل بکنید از شما متشکرم که در کمال واقع بینی، پیش بینی کرده‌اید که اختیارات ناشی از این لایحه را در بعضی از دهات که نمی‌توانید عمل کنید به مأموران دیگری محول کنید و فکری باید بهرحال کرد و بنده باز معتقدم در دهات و مناطق روستائی و مزارع حفاظت از درخت را بعهده انجمنهای ده بگذارید اگر انجمن ده را بعنوان واگذاری کار مردم به مردم قبول دارید از این دیگر مردمی تر نمی‌شود برای مردم که درختی که مقابل خانه اش هست که می‌خواهد زندگی کند حفاظت کند و نگهداری کند این دیگر از این مردمی تر کار نمی‌شود که کار مردم به مردم داده شو والا مسئله قطر ۷۰ سانتیمتر، ۶۰ سانتیمتر و بیست و سی سانتیمتر پائین تر نیست در مؤستان هیچ درخت تاکی به پانزده سانتیمتر نمی‌رسد و آن کسی که درخت را می‌خواهد بکند مؤستانها را از بین می‌برد زمین را خلوت می‌کند و می‌فروشد قبل از اینکه قطر به ده سانتیمتر برسد خصوصاً با این حمایتی که از محصول تاک و کشمش می‌شود نمیدانم این آقایانی که از قزوین تشریف آورده‌اند این آقای مهندس جلالی که از کاشمر از آنجاهائی که تاکستان دارند آمده‌اند میدانند که این لایحه آنجاها را تهدید می‌کند و میدانیم که هیزم تاک ذغال خوبی می‌شود برای رنود باید یک پرنسیپ هائی حکومت کند و بهرحال بن درخت نباید مطرح باشد.

نایب رئیس- آقای سعید وزیری وقت جنابعالی تمام شد.

سعید وزیری – فقط چند دقیقه اجازه بفرمائید و یا میفرمائید صحبتم را خاتمه بدهم.

نایب رئیس- بفرمائید ادامه بدهید.

سعید وزیری- ضمناً درختهائی هست که زود به ثمر می‌رسد مانند درختهای هلو و شفتالو و شلیل که از سال سوم و چهارم دیگر بدرد نمی‌خورد و خشک می‌شود و هرگز اینها قطر و بن شان به پانزده سانتیمتر نمی‌رسد و باید حفاظت درختها از نقطه نظرهای دیگر هم مثل آبیاری مورد توجه باشد چون ممکن است درختها را بزنند ولی آبیاری هم نکنند تا خشک شود (یکنفر از نمایندگان – در ماده دوم این مطلب پیش بینی شده است) بله بنده هم یادآوری می‌کنم و مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم قائل شدن صلاحیت برای انجمنهای محلی و شهر و دهات است در مادهٔ چهار این لایحه که مقامات در آن نظارت خواهند کرد اصرار دارم که انجمنهای ده جزو ارگانهائی باشند که در این کار نظارت می‌کنند (شیخ رضائی- شما مخالف لایحه هستید؟) بنده عرض کردم که قبل از این که این لایحه را هم تقدیم کنند بنده به فکر چنین طرحی بودم قبل از این که صحبت از تاک شده باشد البته آقای وزیر کشاورزی منظورم این نیست که شما پروژه مرا آورده‌اید یارو گفت این شعر را من گفته‌ام و سعدی نگفته گفتند سعدی هفتصد سال قبل از تو بوده گفت بلی توارد شده و این عین انتقادهای شماست از مدیر کل وزارت آموزش و پرورش که اولین نطق جنابعالی بود و حمله بر فرهنگ و حالا اگر من کاری در فرهنگ داشته باشم من از شما خواهش می‌کنم که ترتیبی بفرمائید (احسنت) یک مطلب دیگر که همه اعتقاد داریم با این لایحه به این خوبی که با قدرت و با سرعت باید اجرا بشود به موازت این باید ترتیبی بفرمائید که درختکاری هم بشود آن ترتیب بنظرم البته یک تشویق عالی است برای کسانی که درخت زیاد تولید می‌کنند جایزه داده شود بنده فکر می‌کنم حالا که برای انداختن درخت سه سال حبس می‌کنند درست است که این باعث خواهد شد که مردم درخت را نکنند فکر می‌کنم مردم باید اطمینان داشته باشند که این یک لایحه تهدید کننده نیست این یک لایحه تشویق کننده است برای اینکه بدانند فضای سبز را حفظ کنند هم مسئله آبیاری و هم غرس نهالهای نو و درختان جانشین را امر بفرمائید فکری بشود بنده یکبار دیگر هم از شما تشکر می‌کنم و تبریک می‌گویم بعنوان یک روستائی چون در منطقه روستائی هستم امیدوارم بتوانید بخوبی این قانون را اجرا کنید (احسنت).

نایب رئیس – از آقایان ناطقین خواهش می‌کنم متوجه مدت بحث در کلیات باشند آقای مظهری بفرمائید.

مظهری – با اجازه آقای رئیس، مطالب را به تفصیل همکار محترم جناب سعید وزیری فرمودند بنده به چند مطلب بطور کلی و خلاصه اشاره می‌کنم و واقعاً باید از دولت تشکر کرد که هر چند دیر اما بهر حال به فکر حفاظت و مراقبت و حمایت از درخت و صاحبان باغات و درختان افتاد ولی متأسفانه این قانون که باید گفت در جهت تشویق درختکاران و تأمین منافع بیشتر برای آنها بود و بصورت یک قانون به مجلس تقدیم شد بوسیله وسایل ارتباط جمعی که تکیه می‌کنم وظیفه دارند قانون را برای مردم توجیه کنند و مردم را روشن کنند که این قانون برای چه تهیه شده و برای چه به پارلمان تقدیم شده متأسفانه نه تنها در این مورد قدمی برنداشتند باید در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرض کنم که قصور هم کردند چون عده‌ای که منافعشان بخطر افتاده بود و درخت پوششی برای خاکبازی و زمین بازی آنها بود شروع کردند به تفتین کردن در افکار عمومی که این لایحه چنین است و چنان است و این ضررها را دارد اینها صاحب درخت نیستند و باغدار هم نیستند برای فرار از مالیات و عوارض و سایر چیزهائی که به زمین بایر تعلق می‌گیرد تعدادی درخت غرس کرده‌اند و منتظر هستند که این زمین را در فرصتی که پیش می‌آید به قیمتی که می‌خواهند به فروش برسانند و درختها را قطع کنند و تبدیل به منازل و آپارتمانها کنند این عده که منافعشان در خطر است تمام نیروهای خود را بسیج کردند ولی دولت و وسایل ارتباط جمعی و دستگاههای تبلیغاتی که از حمایت دولت برخوردارند و حتی آن قسمتی که در اختیار دولت هست برای توجیه مردم و تشریح قانون هیچ قدمی برنداشتند بنده از جناب آقای وزیر کشاورزی خواهش می‌کنم بهر صورتی که میسر است برای آشنا کردن مردم با این قانون و اثرات آن یک برنامه وسیع تبلیغاتی تدوین کنند و اجرا بشود مطلب دیگری که بصورت گلایه باید عرض کنم من نمیدانم دولت پیش بینی کرده بود که تقدیم این لایحه چه عوارضی ببار می‌آورد و متأسفانه دیدیم که تقدیم این لایحه موجب شد زمین دارها نه باغدارها به قطع درختها بپردازند و این باز یک نگرانی برای افکار عمومی و مردم بوجود آورده من در اینجا از جناب آقای وزیر تقاضا می‌کنم اگر فکری در این مورد کرده‌اند به مرحله اجرا بگذارند و اگر نکرده‌اند و مسلماً خواهند کرد اینجا عنوان بفرمایند که مردم آگاه باشند با کسانی که هنوز قانون را دولت به مجلس نیاورده خلاف آن قانون و در مسیری که خلاف است اقدام می‌کنند چه خواهند کرد؟ آیا آنها که درختها را افکنده‌اند و هنوز هم توی باغها هست تا تبدیل به آپارتمان و زمینهای آماده برای فروش کنند فکری برایشان شده است؟ مطلب دیگر عرض کردم که این لایحه در عین حال در جهت تشویق باغداران است بنده می‌خواستم استدعا کنم به این مطلب که خلاصه عرض می‌کنم و پیشنهاد هم داده‌ام توجه شود یکی اینکه قانون را در سراسر مملکت اجرا کنید. در سال اول ممکنست مشکلاتی را ایجاد کند ولی باید این مشکلات را تحمل کرد مسئله درخت انداختن و تبدیل باغ و مجازاتهای آن آنقدر مسئله حادی نیست که نشود تحمل کرد فلان کشاورز را می‌توان وادار کرد که یکسال بسازد برای حفظ منابع مملکت و این عوارضی که اینجا جناب سعید وزیری بآن اشاره کردند پیش نیاید و در روستاها شروع به قطع درخت نکنند بخصوص درختان غیر مثمر و باغات بسیاری داریم که گردشگاه است و اینها را بسرعت قطع خواهند کرد بنده از اشاره به سایر مطالب خودداری می‌کنم باز هم تکیه می‌کنم و تقاضا می‌کنم در مورد توجیه و آشنا کردن مردم به فواید و ثمرت این قانون.

نایب رئیس- آقای زهتاب فرد بفرمائید.

زهتاب فرد- امر حزبی است اطاعت می‌شود، واقعاً برای من مشکل است که در مطلبی روبروی آقای روحانی قرار بگیرم در محیط ما اگر انسان با یک مطلب حتی اصولی نظر مخالف داشته باشد متأسفانه تعبیر به مخالفت با آن وزیر و شخص می‌شود و من در این مورد نگرانم، من روحانی را مرد خدمتگزار، شریف و وطنپرست میدانم (احسنت)، من نمیدانم در حاشیه صحبت کنم یا در متن، چون الان همکار عزیز من ناطق و خطیب حزب اکثریت اشاره‌ای فرمودند که من آن حاشیه را از متن نگرانی آورتر میدانم، دلهره و نگرانی که برای عده‌ای ایجاد شده است در مطبوعات منعکس گردید ومنهم یکی از آنها هستم لایحه دولت تقدیم می‌کند و بلافاصله عده زیادی از مردم شروع کردند به زدن درختان در اینجا آقایان محترم آنهائی که واقعاً سوز مملکت خواهی دارند علاقه به دموکراسی دارند نکته بسیار بسیار دقیق است، آقایان مجلس را به چنین روزی نیندازیم که مردم قبل از اینکه لایحه به مجلس بیاید و بررسی شود بگویند و به این نتیجه تلخ برسند که آنچه را دولت می‌خواهد مجلسین تصویب می‌کنند آقایان این برای رژیم و حکومت خطرناک تر از این لایحه و لوایح نظیر این است که احتمالا چند صد میلیون ضرر می‌زند. به این بیندیشید شماها در فراکسیونتان ما حزب مردمی‌ها که عریضه مان را در جائی نمی‌خوانند در فراکسیون خودمان سابق بر این لوایحی که از طرف دولت مطرح می‌شد معتمدین محل و صاحبان نظر و شخصیتهای وطنخواه به منازل وکلا و کسانی که بآنها اعتقاد داشتند سرازیر می‌شدند بازاریها نمی‌نشستند آن روزها این حرفها نبود ریش سفیدها را راه می‌انداختند مثلا آقای ابوحسین همشهری مرا راه می‌انداختند می‌رفت منزل وکلا و نقاط ضعف لوایح را روشن می‌کردند و اطمینان داشتند که فردا در مجلس یا در کمیسیونها این ملاحظات مورد بررسی و دقت قرار خواهد گرفت، بیائید آقایان مجلس را نقطه اتکاء مردم قرار بدهید.

این یک حاشیه بود، لایحه‌ای آمده یکی از لوایح مورد انتظار مردم است علی التحقیق همه مردم ما بخصوص امثال من که در طبقه چهارم ساختمانی می‌نشینم، عزیز من، بخداوندی خداوند، فرهاد من پسر ۸ ساله‌ام همین دیروز عصر از من خواست که من او را ببرم به پارک فرح و من اکثراً هفته‌ای یکی دو روز بچه ۴ ساله و پسر ۸ ساله‌ام را دستش می‌گیریم و می‌برم توی یکی از پارکها، من جزو افرادی هستم که احساس می‌کنم هوای تهران هوای مسموم کننده شده و هوای خفقان آوری شده باید در تهران و در مراکز استانها بخصوص به محیط و گسترش فضای سبز اهمیت داده شود این اصلی است که کسی نمی‌تواند منکرش باشد اما می‌خواهم بدانم راه عمل و راه حل راه نهائی این است که آنهائی که خود رأساً اقدام به این امر کرده‌اند آنها را مجازات کنیم گاهی ما دوره هائی داریم که اکثراً کسانی نمی‌آیند و اکثراً مذمت می‌کنیم که آنهائی که نیامده‌اند باید مجازات بشوند اما حاضرین می‌گویند ما چرا این حرفها را بشنویم ما که آمده‌ایم آنها نیامده‌اند. شما راه تشویق را با مجازات متأسفانه قاطی کرده‌اید، دفاع من دفاع از دموکراسی مملکت است این دفاع ناشی از عشق مملکت است.

آقای ناطق اکثریت فرمودند این حرفها را کسانی می‌زنند که باغدار نیستند ولی زمیندار هستند، من نه باغ دارم، نه زمین دارم، اما مملکت دارم، دید ما دید مملکتی است (احسنت) روزی که ما اصلاحات ارضی کردیم شاهنشاه مملکت ما رهبر انقلاب در تز انقلاب مملکت خود امر فرمودند پول زمینها را می‌دهیم یعنی الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم، این اصل است تز را بهم نریزیم، ما بر مبنای تز می‌توانیم این مملکت را نگهداریم مردم بخصوص بعد از انقلاب به یک امنیت درازمدت امیدوارند مردم را هر لحظه نگران نکنید، این راه صحیحی نیست، بعنوان مثل، پدر من موضوع را از لحاظ مصلحت مملکتی بررسی می‌کنم، پدر من یک زمینی نزدیک تهران داشته دو هکتار، آن روز هم ۲۰ هزار تومان خریده بود، عشقش کشیده بود که درخت بید بکارد، حالا آقازاده مهندس شده و از فرنگ برگشته، زمینها هم ترقی کرده، پول هم نصیب مقاطعه کاران و مهندسین می‌شود و در آن زمین ۲ هکتاری یک عمارت دو میلیون تومانی می‌خواهد بسازد این درخت بید مخل ساختمان ۲ میلیون تومان این آقا است ساختمان را بدمنظره می‌کند تکلیف چیست؟ یک آقا می‌خواهد برود امریکا منزلش را که چند تا درخت هم دارد میسپارد به یک مرد علیل ۶ ماه می‌ماند در آمریکا بعد از ۶ ماه که می‌آید می‌بیند آن مرد به درختها آب نداده و درختها خشک شده حالا آن حاج آقای علیل که به درختها آب نداده باید به زندان برود یا آن آقا که در مسافرت بوده؟ در اکثر شهرستانها بخدمت جناب آقای وزیر هم عرض کردم، دوست عزیز من آقای دکتر موسوی در بخش و شهرستان حوزه انتخابیه اش موکلینش در زمینهائی در حدود ۵ هزار متر در آنجا زراعت می‌کنند درخت کاری می‌کنند به قصد بهره برداری فردا این تا مرد خانه به ۵ تا بچه می‌رسد اینها می‌خواهند برای خودشان آشیانه بسازند حق ندارند درختها را بکنند، شما میآئید ضابطه‌ای طرح می‌کنید که تا یکسال شناسنامه درختها را تهیه کنید اما برای صاحبان اصلی درختها مطلقاً حوصله نیست هر وقت وزارت کشاورزی وقت داشت و حوصله داشت برای آنها شناسنامه تهیه می‌کند ولی من روشن نیستم این یک ملاحظاتی است که بیخودی داریم بررسی می‌کنیم به ذهن من می‌آید چون بنده قرار نبود صحبت کنم بنا بود جناب طباطبائی صحبت کنند. بنده چند روز پیش همراه یک عده دوستان فراکسیون حزب ایران نوین و مردم از طرف وزارت آب و برق دعوت به شمال داشتیم خدای من شاهد است من در پیش چشمان تمام دوستان حزبی شما از همان لحظه‌ای که از مرز گیلان وارد شدیم تا مرز مازندران را ترک کردیم یک تأثر و یک درد سنگینی را احساس کردم من میدانم وزیر امروز کفاره گناهان وزیر گذشته را می‌دهد.

شما می‌بینید پول در اختیارتان است آب و زمین در اختیارتان است، شما زمینهائی را که به اشخاص داده‌اید یک چیز محرمانه بگویم چون فکر می‌کنم بعضی‌ها ذینفع باشند من پیشنهاد کردم این زمینها را که متری به هشت ریال بخشیدید و حالا به هفتاد و هشتاد ریال متری معامله می‌شود طرحی بنده پیشنهاد کردم که آن زمینها را پس بگیرند که در آن منطقه باران خیز دومرتبه وزارت کشاورزی ملزم بشود بکار کشاورزی و جنگلکاری، این پیشنهاد من است که طرحهائی که داده شده و عمل نشده و آن درختهائی که باید می‌کاشتند و نکاشتند آن دامداری که زمین را برای دامداری گرفته یا برای مرغداری و عمل نکرده اینها را پس بگیرید بجان عزیز خودتان در مازندران شبی دعوت داشتیم در مجلسی شخصی در آنجا بمن گفت زهتاب تو مرا نمی‌شناسی ولی من یک پیشنهاد دارم گفت لیست وطن پرستان و شاهدوستانی که آمده‌اند زمین متری ۸ ریال را گرفتند و متری ۸۰ تومان می‌فروشند این صورت را تهیه کنید که روزی ما بگوئیم وطن پرستانی که ما میگوئیم اینها نیستند که مملکتشان را به این روز انداخته‌اند اینها را والله بالله همه می‌شناسند و به همدیگر نشان می‌دهند اینها وطن پرستان نیستند که این پشتوانه این کوه زمرد را این جنگلها را داشتند و مملکت را به این روز انداختند دولت فضای سبز می‌خواهد ایجاد کند دستمان باز است خوشبختانه به راهنمائی اعلیحضرت شما میلیاردها پول در اختیار دارید آب در اختیار شما هست و زمین هم در اختیار شما هست ببینید شاه مملکت برای شما سرمشق است درست دیوار به دیوار کاخ سلطنتی یک پارک بزرگ هست، سلاطین قبلی دور کاخشان رودخانه و دریاچه می‌کندند که مردم نتوانند عبور کنند. شاه مملکت ما دیوار به دیوار کاخ پارک زیبائی درست کرده، پارک کودک و بچه هائی که می‌روند بازی می‌کنند. احساس غرور می‌کنند یکی اینکه دیوار به دیوار منزل شاهنشاه و ولیعهدشان بازی می‌کنند دوم اینکه در یک محیط وسیع در خیابان پهلوی روبروی چاتانوگا پارک شاهنشاهی است میلیونها متر زمین، زمینی که متری دو هزار تومان است پارک شده امر فرمودند که مزاحم مردم نشوند اگر شاه و خاندان سلطنتی بخشیده‌اند آقایان از آنجا رد بشوند می‌بینند از ساعت ۵ و ۶ بعدازظهر بساط آبگوشت، چای و کباب و ساندویچ را مردم پهن می‌کنند و در هوای آزاد می‌نشینند این سرمشق ماست اما راهی که شما انتخاب میفرمائید راه این نیست راه این است بعنوان مثال عرض کنم زمین را در محضر معامله می‌کنند محضردار هم داریم آقای بهمنیار (یکنفر از نمایندگان- بهنیا) فرق نمی‌کند بهمنیار، عرض کردم چون در حزب مردم نیستند بخوبی اسم ایشان بخاطرم نمانده، در اکثریت و نماینده اکثریت هستند و این نزدیکی دو حزب را میرساند، زمین را می‌فروشند متری ۸۰۰۰ تومان و در سند می‌نویسند قیمت منطقه‌ای نظارت و قاطعیت در این امر داشته باشید آقا یک آدم اگر نادانسته یک بچه‌ای را زیر کرد، چقدر زندانی می‌شود؟ ۶ ماه ولی اگر شما یک درخت را بزنید ۳ سال زندانی دارید این باعث تأسف است یک خرده عدد و رقم هم سرتان بشود یک خرده به واقعیت نزدیک بشوید سه سال برای یک درخت زدن آنهم در این محیط که متأسفانه روزبروز انحطاط اخلاقی جامعه ما را تهدید می‌کند فردا یک آدم آمد نیمه شب درخت خانه یا باغ بنده را زد بنده باید چوب این کاری را که وسیله دیگری انجام شده بخورم بنده اعتقادم این است که بخصوص جناب وزیر به این امر واقف هستند که در محاسن و مواد این امر افکار عمومی راخوب توجیه می‌کردند در این جلسه برخلاف نظر دوست مشترک بسیار عزیز ما که فرمودند هر کار می‌خواهید بکنید در همین جلسه بیائید بکنید این جمله بیشتر مردم را به وحشت می‌اندازد با کمال صبر و حوصله بیائید اینجا توضیحات کافی بدهید اطمینان بدهید این گناه است که مردم را مطمئن به مجلس، به دولت و به سلامت نظر هیئت حاکمه نکنیم این که ما منظماً برای مردم دردسر و دلهره ایجاد کنیم، این همه آبادی را چه کسانی کردند؟ تنها ۱۸ میلیون زمین قبل از انقلاب جنگل داشتید که گفتید ۳ میلیون قابل استفاده است امروز آن مقداری که اضافه کردید چه مقدار است؟ صد برابر بیشتر آن را مردم به ذوق خودشان ایجاد کردند فردا یک دهاتی، یک زارع می‌خواهد در منزلش را درست کند کناره‌های در را از چوب درخت منزلش تأمین کند برای اینکه او نمی‌تواند از جای دیگر تأمین کند اینجا افریقا نیست اینجا مردم وحشی نیستند مردم درختان را نمی‌زنند هنوز مردم به درختان عشق می‌ورزند پارچه بآن می‌بندند نذر می‌کنند و بدور آن طواف می‌دهند، آن قطعه ادبی که جناب روحانی که واقعاً قطعه ادبی بود که در جشن درختکاری سه ماه و خورده‌ای پیش راجع به درخت و درختکاری فرمودند آنقدر زیبا بود واقعا ریشه تحقیقی و ادبی و مذهبی داشت که نمی‌خواهم در باره آن زیاد حرف بزنم، کیست که درخت را می‌زند بیائید موجبات این ا که زمین می‌شود ۷۰۰ تومان، ۱۰۰۰ تومان جلویش را بگیرید در انگلستان باغاتی هست که قیمت ۱/۱۰ زمین مجاور است اگر شنیدید که سفارت ایران در انگلستان خریداری شده به ۱/۲۰ قیمت زمین هم مساحت خودش به دلیل این است که آنجا مردم به حسن نیت و سلامت نظر هیئت حاکمه – شان پی برده‌اند و معتقدند (عباس میرزائی – دراینجا هم مردم به حسن نیت هیئت حاکمه اعتقاد دارند)، جناب آقای عباس میرزائی بیائید در این راه برویم که آنچه را هیئت حاکمه دیکته می‌کند مردم آنرا مؤید باشند مردم آنرا عدالت سیاسی بدانند، ما در ای فکر هستیم نه اینکه زهر گفتار را باصطلاح می‌خواهم بگیرم نه، یک روز با آقای مهندس روحانی عرض کردم گفتم اگر من سابقه نداشتم که شما در وزارت آب و برق چه خدماتی کردید و از کجا به کجا رساندید فکر می‌کردم که عمر شما را تلف کردند و باید در وزارت کشاورزی شما را می‌گذاشتند و حداقل آرزو می‌کردم که از دو سال پیش وزیر کشاورزی می‌شدید، این دید حزبی من نیست، اینها سبب می‌شود که من در آنجا نیز به بازی گرفته نشوم، ولی این حقیقت است آقای روحانی از روزی که مصدر خدمت شده یک امیدی، یک خوش بینی در مردم پیدا شده و امیدوارم در این لایحه کم حوصلگی بخرج ندهید، یک مقدار مسائل را با واقعیت تطبیق بدهند، یک خرده مسائل از چهارچوب حزب ایران نوین بیرون باشد، دیروز بعرضتان رساندم، چون من با دیکسیونر طرز برخورد با وزیر آشنائی ندارم ساده با هم صحبت می‌کردیم، گفتم از این کادر دید وزارتی و حرفهای حاشیه نشینان و مؤیدین متملق وزارتی خارج شوید و بدانید این لایحه در شهرستانها چه مشکلاتی ایجاد می‌کند شما آمدید همین دو سه جلسه پیش بود آن مقدار گشایش بیجا و حساب نشده در امر قضا و بدهکاران قائل شدید امروز آمدید در این لایحه گفتید که قاضی حق تعلیق ندارد قاضی حق تخفیف ندارد برای چه؟ عرض دیگری ندارم امیدوارم اگر مطالب بنده ناپخته بود، اطمینان داشته باشید در توی دل من صفا بود، علاقه به مملکت بود وعلاقه به درخت بود، خیلی معذرت می‌خواهم (احسنت).

نایب رئیس- آقای زهتاب فرد بعنوان مخالف صحبت کردند، آقای دکتر رشتی بفرمائید.

چند نفر از نمایندگان فراکسیون حزب مردم، نوبت آقای طباطبائی است.

نایب رئیس- اول صورتی که بمن داده بودند ذکر موافق و مخالف نشده بود، آقای طباطبائی و آقای زهتاب فرد بعداً تقاضای صحبت کردند من متوجه وظائف خودم هستم، آقای دکتر رشتی بفرمائید.

دکتر رشتی – بنده به یک نکته که دوست عزیزمان آقای زهتاب فرد فرمودند جواب می‌دهم برای اینکه اثر می‌گذارد در دموکراسی و قانونگذاری و نحوهٔ عمل مجلس شورای ملی. جناب آقای زهتاب فرد خودتان میدانید که همکاران به شما خیلی احترام می‌گذارند چون مرد وطنپرست و باصمیمیت و روشنفکر و باصفائی هستید اما اشاره‌ای فرمودید که کاری نکنید که مردم سلب اعتمادشان از مجلس بشود و فکر کنند که هر لایحه‌ای از طرف دولت به مجلس می‌آید باید تصویب بشود بنده انتظار داشتم این فرمایش را شما حتی بعنوان نماینده اقلیت نمی‌فرمودید اگر شما که خودتان در مجلس هستید این فکر را داشته باشید که مجلس جائی است که لوایح بدون بحث باید به تصویب برسد مسلماً نمی‌توانید انتظار داشته باشید که مردم در خارج نوع دیگری فکر کنند ما در اینجا دو حزب داریم هر دو خوشبختانه دارای تشکیلات صحیح هستند، همین پریروز در روزنامه خواندم که حزب محترم اقلیت در شرف تأسیس کمیته‌های فنی هست چه بهتر ما هم مدتی است این تشکیلات را داریم و مرتب بحث می‌کنیم و وقتی لوایح می‌آید با شور و غور و نهایت دقت مطالعه می‌شود، طبیعتاً اینطور چیزها در مطبوعات منعکس می‌شود آیا ما باید مطبوعات را در خفقان بگذاریم بگوئیم هر چه می‌آید آنجا شما بحث نکنید تا بیاید در مجلس شورای ملی خود شما یکی از صاحبان مطبوعات هستید و مورد احترام همه هستید، معتقدم اگر میل دارید در اطراف لایحه بحث بشود، در پایان فرمایشاتتان هم این مطلب را فرمودید که کاملا صحیح است، بهمین دلیل هم فوریت تقاضا نشد برای اینکه با نهایت دقت و صبر و حوصله بحث بکنند، دولت هیچگونه عجله‌ای ندارد، البته در پیش بردن این فکر همه ما عجله داریم، خود شما هم عجله دارید و در فکر هستید در مدتی که این لایحه به تصویب می‌رسد چه فکری بکنند که قطع درختان به سرعت انجام نگیرد، اما مستلزم این نیست که بدون فکر لایحه را تصویب کنیم بدون مطالعه این کار را بکنیم اما این مسئله هم از افتخارات این مجلس است که خوشوقتیم مثل سابق سرازیر نمی‌شوند بطرف منازل نمایندگان و این باعث افتخار حزب ایران نوین و حزب و مردم خواهد بود، ما نمی‌خواهیم که در مجلس مانند سابق متولیانی وجود داشته باشند. و این مطلب را مسلماً خود جنابعالی توجه دارید ولی با زیادی علاقه‌ای که دارید که این کار خوب انجام بشود فرمایشاتی در این زمینه فرمودید بنده از طرف حزب اکثریت مأموریت دارم به اطلاعتان برسانم که این طرز فکر در اینجا وجود ندارد و مردم هم در خارج چنین چیزی تصور نمی‌کنند (صحیح است، احسنت).

نایب رئیس- آقای عبدالحسین طباطبائی بفرمائید.

عبدالحسین طباطبائی- امروز، در اینجا یک لایحه انسانی و زیبا مطرح است که هدف آن انطباق دل انگیزی با نیازهای طبیعی و اقلیمی ایران و توافق دلپذیری با روحیه عاطفی مردم ایران دارد. چه این لایحه از نظر هدف متوجه نگاهداری درخت واز نظر عنوان و داعیه متوجه گسترش سرسبزیهای مملکت است و این درست چیزی است که اکثریت مطلق مردم این مملکت از زن و مرد و پیر و جوان و وضیع و شریف خواهان آن و علاقمند بآن و در تکاپوی آن هستند و چنانچه همه اطلاع داریم و همانگونه که همه حس و لمس می‌کنیم این علاقه مردم ایران به درخت و سبزه ماجرای امروز و دیروز و پاروپیرار نیست و به شهادت تاریخ و به شهادت ضرب المثلها و به شهادت ادب و فرهنگ و به شهادت حکایتها و به شهادت افسانه‌های ملی این عشق و این مهرورزی به درخت و سبزه از قدیمترین ازمنه در دل مردم ایران خانه داشته است و کیست که نداند که عشق و مهر و علاقه مردم ایران به درخت چنان ریشه دار و عمیق بوده است که درخت در طول قرنهای متمادی در اذهان عده کثیری از هموطنان ما موضوعیت مذهبی و عقیدتی بخود گرفته بود تا جائی که هم اکنون آثار این اعتقاد در گوشه و کناره‌ها بچشم می‌خورد کما اینکه هنوز هم مردم این مملکت به درختها دخیل می‌بندند و در سایه آنها دیگ جوش و نذر و نیاز می‌دهند درست مانند یک امامزاده و یا یک بقعه مقدس و متبرک و از طرف دیگر مردم ایران قطع درخت را مشئوم و بدیمن و موجب کوتاهی عمر می پنداشته‌اند و میدانسته‌اند و به این ترتیب عجب نیست اگر در تاریخ ما و یا در ادبیات ما از قطع یک درخت بصورت یک فاجعه ملی یاد شده باشد کمااینکه بعد از گذشت بیش از هزار سال، هنوز هم غم و اندوه ایرانیان آنروزگار از قطع درخت سرو کاشمر که ظاهراً بوسیله متوکل خلیفه عباسی صورت گرفته بچشم می‌خورد و این مقدمه را که در حکم بدیهیات بود از آن جهت عرض کردم که بتوان به این نکته تصریحی کرد که موضوع جلوگیری از قطع درخت و گسترش فضای سبز خواسته همه مردم ایران است ولی حقیقت آنست که برای من معمائی وجود دارد و آن معما اینست که چرا دولت حاضر حتی در طبیعی ترین و سنتی ترین لوایح خود مطالبی میگنجاند که موجب مزاحمت مردم و دست وپاگیری و اشکال بیشتر در زندگانی روزمره آنها و در عین حال غیرمنطبق با علل موجبه و مقدمات خود لایحه سات و یا طریقه‌های اجراء و وصول به هدف را چنان انتخاب می‌کند که نوعاً پرپیچ و خم ونارسا و موجب بلاتکلیفی مردم یا احیاناً باعث بیم و هراس آنها می‌شود. برای اثبات این مطلب لازم نیست به راه دور برویم چه کافی است به همین لایحه و مقدمات و سوابق و نیت خیری که موجب تنظیم آن شده است بنگریم و بعد بیطرفانه و خالی از تعصب در باره آن فکر کنیم و بیندیشیم تا بالصراحه و بالبداهه دریابیم که یک مقدمه صحیح و یک نیت انسانی را سرفصل چه بلاتکلیفیها و منشاء چه مشکلاتی ساخته‌اند و یا موجب از هم گسیختگی و اختلال در کدامیک از اصول دیگر مملکت شده‌اند، خاصه اندیشه و تفکر در این باره کار مشکلی نیست، زیرا در نخستین نگاه و بالبداهه روشن است که مبانی و علل تنظیم و تقدیم این لایحه این سه عامل است:

۱- لزوم و وجوب حفظ درخت و تکثیر آن بخاطر نگاهداری و کمک به سلامت محیط زیست و زندگانی مردم و در عین حال بخاطر زیبائی و صفای مملکت و شهرها و دهات آن و احیاناً بخاطر بهره مندی از ثمر و میوه آن.
۲- عشق باطنی و عزیزی مردم به درخت و سرو سایه آن و صفا و زیبائی آن عشقی که در دل ایرانیان از شاه گرفته تا گدا به یک اندازه خانه و ریشه دارد.
۳- و اینکه متأسفانه در دو سه دهه اخیر و خاصه در چند سال اخیر افرادی شقی و قسی القلب و ناانسان دست بجنایت وجدانی قطع درختان مملکت زده‌اند توأم با این نقیصه که متأسفانه قانونی هم برای منع اینگونه اشخاص وجود نداشته است و ندارد و لزوم وجود قانونی بر منع درخت افکنی و گمان می‌کنم هیچ کدام از ماها اعم از وزیر و وکیل موافق و وکیل مخالف در اینکه مبانی و علل تنظیم این لایحه مطالبی در همین حدود بوده است با هم مخالفتی نداشته باشیم و حتی ممکن است در این مورد با یکدیگر وحدت نظر هم داشته باشیم.

در مورد دو عامل اول یعنی لزوم حفظ درخت و عشق مردم به آن چون هر دو موضوع از امور بدیهی هستند نیازی به بحث نیست ولی در مورد عامل سوم باید گفت که بنا به حکم عقل و به تبعیت از صحیح ترین منطقها شایسته است گفته شود هر کس که در مقام چاره اندیشی و رفع نقیصه و عیبی است باید قبلا علل ایجاد آن عیب و آن نقیصه را با کمک بررسی و گذشته نگری دریابد و بشناسد و آنگاه بر مبنای این شناسائی و متناسب با آن چاره اندیشی کند و بهترین و کوتاهترین و کم اشکالترین طریقه را برای از میان بردن آن عیب و آن نقیصه برگزیند و به تبعیت از همین حکم عقل بهتر بود دولت در مورد تنظیم این لایحه قبلا بررسی می‌کرد که علل قطع درخت که بلافاصله موافق طبع و عاطفه هیچ ایرانی نیست چه بوده و چه کس و چه کسانی و با چه مقام و چه مقاماتی در این کار دست داشته‌اند ودارند و انگیزه این اشخاص و این مقامات در ارتکاب این عمل و یا بهتر بگویم در ارتکاب این جنایت چه بوده است و شهرها و نقاطی که مورد این تعدی قرار گرفته‌اند کجا و کجاها بوده‌اند و چه شهرها و چه نقاطی از این تعدی مصون مانده – اند و دلیل مصونیت این نقاط چه بوده است و سپس بر اساس و بر مبنای این بررسی لایحه منقحی که متضمن اشکالات فعلی نباشد تنظیم و تقدیم می‌کرد و بهرحال اگر دولت به این مسائل اندیشیده و بعلل قطع درخت توجه کرده باشد بوضوح به این نکته واقف شده است که علل قطع درخت و از میان رفتن باغات بزرگ در شهرهای بزرگ معلول حرص و آز و نفع طلبی عده‌ای زمین خوار متنفذ و بسازوبفروشهای شهری و در خارج شهرها و آنجاها که درخت در مالکیت خصوصی بوده‌اند و به این ودیعه الهی آن خیانتها را کرده‌اند و حالا هم همه راست و راست راه می‌روند و دولت حتی به یک نفر آنها هم نگفته است بالای چشمت ابروست. البته در این مورد سخن و گفتنی و درد دل بسیار است ولی چه سود که میدانیم و میدانید و میدانند که گوش سخن شنو کجا دیده اعتبار کو.

از این مطلب درگذریم سخن این بود که اگر دولت علل قطع درخت را در شهرها و دیگر نقاط مورد تعدی بررسی کرده باشد به این نکته نیز بخوبی وقوف یافته است که همه کسانی که در مقام نفع طلبی و حرص و آز، به این عمل خلاف انسانیت آلوده شده‌اند تعداد کمی هستند و ساحت همه مردم سلیم النفس مملکت از این ننگ میری بوده و هست کمااینکه ما بندرت سراغ داریم که در شهرهای کوچک و روستاهای مملکت درختی قطع گشته و یا باغی ویران شده باشد و یا در جنگلهای پراکنده مملکت که عملا از دید و منظر دولت دور بوده‌اند درختی از میان برده شده باشد و یقین است که بعدها نیز چنین حادثه شومی رخ نخواهد داد زیرا تا کسی از ولت جواز نداشته باشد عملا جرئت تعدی به جنگلها را که خوشبختانه همه ملی شده- اند نخواهد داشت و دارندگان باغات و درختهای شخصی هم در این نقاط به یقین هیچکدام دیوانه نخواهند بود که پس از سالها صرف عمر و کشش و کوشش و سرمایه گذاری و خرج و هزینه و امید و امیدواری درختهای نوخاسته و یا کهن خود را از بین ببرند و خود را از ثمره و بهره و صفا و زیبائی درخت محروم سازند در اینجا برای روشنتر شدن مطلب و توجه بیشتر به سابقه امر بد نمی‌بینم اولا خدا و حضرت عباس را بین خود و هر کسی که به این مطلبم احیاناً پاسخی خواهد داد حکم قرار دهم و ثانیاً با نوعی ترس و بیم در حضرت و در محضر دولت ابد مدت دو سئوال کوتاه را مطرح کنم که بینی و بین الله آیا این مردم کازرون و بهبهان و شوشتر و خرم آباد و مریوان و مهاباد و رضائیه و فومن و سبزوار و بم و جیرفت بوده‌اند که درختهای مملکت را قطع کرده‌اند یا مأمورین عالیجاه و عالیمقام شما که هر کدام با یک نیش قلم و با صدور یک جواز موجب قطع و قلع دهها و صدها و هزارها درخت سایه افکن کهنسال این مملکت شده‌اند آنهم نه یک بار و دوبار و صدبار بلکه بدفعات بی شمار. به شمار دفعاتی که در حافظه مردم مازندران و گیلان و دیگر نقاط جنگلدار مملکت محفوظ مانده است و سئوال دوم اینست که آیا دولت ۹ ساله فعلی دفعتاً و در همین روزهای اخیر بمضار و خطرات قطع درختان پی برد و یا از سابق هم بر این خطرات و مضرات واقف بوده و با علم بر این مطلب باز هم اجازه و جواز قطع درختان جنگلی مازندران و گیلان و تبدیل جنگلها را باراضی بایر متر چند ده تومانی میداده. اگر پاسخ داده شود که اخیراً بمضار قطع درخت پی بردیم باید گفت زهی منگی و بی اطلاعی و اگر جواب داده شود که از سابق هم اطالع داشتیم که باید گفت زهی ۰۰۰ امانت داری زهی مملکت داری (احسنت). بهر حال معلوم نیست که چرا دولت در آن روزها که یک مأمور منابع طبیعی با یک نیش قلم و با صدور یک جواز موجب قطع دهها و صدها و هزارها درخت می‌شد چرا در آنروز خواب بود و چرا حالا برگشته است و می‌خواهد چوب غفلت خودش را بتن مردم این مملکت بکوبد (آفرین – احسنت). باید در خدمتتان اعترافی بکنم و آن این است که من اگر می‌دانستم یا می‌توانستم حتی به یک مقدار جزئی امیدوار باشم که طرح سؤالهائی از این قبیل می‌تواند حتی یک نفر ره گم کرده را براه بیاورد در آن صورت باز هم سؤال می‌کردم جناب وزیر کشاورزی لطفاً توجه بفرمائید عرضم این بود که اگر کوچکترین امیدی به این داشتم که طرح سؤالاتی از این قبیل حتی از گوش یکنفر پنبه اش را بیرون می‌کشید در اینجا از شما یک سؤال کوچک می‌کردم و آن این است که در سال ۱۳۴۱ که قانون ملی شدن جنگلها از تصویب ملی گذشت مسئولین وقت مملکت اعلام کردند که در مملکت ۱۸ میلیون هکتار جنگل داریم آیا ممکن است آقا لطفاً پشت این تریبون اعلام بفرمایند که هم اکنون از این ۱۸ میلیون هکتار جنگل چه باقی مانده است؟

وزیر کشاورزی (مهندس روحانی)- عرض می‌کنم.

طباطبائی – اگر لطف کردید و به این سؤال جوابی دادی لطفاً بفرمائید در طول این چند سال اخیر چه مقدار از جنگلهای این مملکت بوسیله مأمورین وزارت کشاورزی به مردم، به شرکتهای خصوصی، به اشخاص حقوقی داده شد و گیرندگان آنرا چه کردند و آیا اگر بخشش زمینهای جنگلی و درختهای جنگلی را به مردم کار خوبی نمیدانید آیا فکری برای اعاده وضع سابق کردید یا خیر؟ متأسفانه باید بگویم که هیچگونه امیدی که مطالبی از این قبیل عیب و علتی را نفی بکند ندارم و چون چنین است اجازه بدهید به همان حرفهای مقدماتی خودم برگردم عرض کرده بودم که علت قطع درخت در شهرهای مملکت نفع طلبی و حرص عده‌ای زمین باز و علت قطع درختان جنگلی فساد دستگاه اداری بوده است و چون علت دیگری بر قطع درختان مملکت وجود نداشته و ندارد منطقاً مضامین لایحه باید منحصراً بر قطع ریشه همین دو مطلب باشد و آن قسمتهائی که برای مردم عادی و گناه ناکرده مملکت ایجاد مزاحمتهائی می‌کند از آن حذف شود چه در غیر اینصورت موضوع مشمول مفهوم دیوان بلخ خواهد شد یعنی ما می‌رویم که بخاطر منع و نهی عده معدودی از ادامه ارتکاب یک عمل غیرانسانی همه مردم را گرفتار مسائل پیچیده و دچار مزاحمتهای غیر لازم بنمائیم مثلا اگر ماده ۳ این لایحه تصویب شود مأمورین وزارت کشاورزی و کارمندان شهرداریها حق خواهند داشت بخانه مردم عادی مملکت، حتی بی اذن و اجازه وارد شوند و به این ترتیب مصونیت عرفی و قانونی و مذهبی خانه مردم مخدوش می‌شود که نیازی به برشماری عیوب ناشی از تزلزل این مصونیت نیست و همه بر آن واقفند و یا اگر تبصره ۳ مادهٔ ۲ این لایحه بهمین صورت تصویب شود تقسیم و تفکیک و افزار باغات مشاع و یا باغات ششدانگی که به ارث به ورثه منتقل می‌شوند عملا غیر میسر می‌شود در حالیکه مصلحت باغات اینست که هیچگاه بحال مشاع باقی نمانند زیرا باغاتی که مالکیت آنها بین چند نفر مشاع است بسبب اختلاف عقیده و سلیقه و یا تضاد منافع مالکین اکثراً به ویرانی و خشکیدگی کشانده می‌شوند و یا از مجموع مفاد مادتین ۴و۸ مشکل دیگری بوجود می‌آید که لااقل در موارد خاصی از قبیل بروز سرماهای سخت در یک منطقه، مانند سرمایی که همین زمستان گذشته موجب خشکیدگی اکثریت درختهای مرکبات مناطق فارس و کرمان شد مردم را از ترمیم فوری و سریع خشکیدگیها محروم و ممنوع می‌سازد زیرا در هر حال قطع درخت ولو درخت خشکیده منوط به اجازه مأمورین شده است و یا بنا به تبصره ذیل ماده ۹ محاکم از تعلیق و تخفیف مجازات ممنوع و متهمین از حق فرجامخواهی محروم شده‌اند که هر دو مورد خلاف اصول مسلم قضائی مملکت و خلاف روح عدالتند و اما جلوتر گفتم که، صرفنظر از این تندرویها، در لایحه، خاصه با توجه بنام و عنوان آن متأسفانه کمبودهائی هم بچشم می‌خورد چه همانطور که همه خوانده‌ایم نام و عنوان لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت است و این عنوان همانطور که ملاحظه می‌شود متضمن دو جزء است یکی جلوگیری از قطع بی رویه درخت و دیگری حفظ و گسترش فضای سبز و لایحه راجع به این قسمت اخیر که گسترش فضای سبز باشد از هر جهت ساکت است در حالیکه شاه بیت انسانی و انقلابی آن همین قسمت است و معلوم نیست چرا دولت این جزء مهم لایحه را نادیده گرفته و شانه از زیر بار هر مسئولیتی خالی کرده است و در اینجا می‌توان سئوال کرد که آیا حق نبود و بموقع و بجا نبود که دولت حین تنظیم چنین لایحه برای خودش هم تکلیف و مسئولیتی ایجاد کرده باشد؟ و آیا لااقل حق نبود که دولت در این لایحه برای کسانی که در شهرها و یا در دهات درختها را حفظ می‌کنند زمینه‌ها و جهات تشویق کنندهٔ در نظر بگیرد و آیا صحیح نیست که دولت در همین لایحه خود را مکلف بکند که از طریق کمکهای مالی و مالیاتی مردم را به درختکاری ترغیب کرده و موجبات تشویق آنها را در ایجاد و گسترش فضای سبز فراهم سازد؟ در هر حال من از اینکه سخن به درازا کشی عذر می‌خواهم ولی برای اینکه احیاناً از مجموعه مطالب نتیجه گرفته شود پیشنهاد می‌کنم که به این مسئله توجه شود تا موجب مقداری سوهان زدگی این لایحه بشود و از زمختی و خشونت آن بکاهد.

۱- حکومت لایحه از نظر مکانی به شهرهای بزرگ و حومه و محدوده آنها وبه مناطق جنگلی و طرق و شوارع ومیادین محدود شود و دهات و شهرهای کوچک از شمول آن خارج شود چه همانطور که گفتم خوشبختانه هم قطع درخت در شهرهای کوچک و دهات منتفی است و اثر لایحه در این قبیل نقاط منحصراً اینست که میان مأمورین وزارت کشاورزی و مأمورین شهرداریها با مردم تماسهای غیرضرور و احیاناً اتهام خیز ایجاد می‌کند و یا لااقل به وزارت کشاورزی و به استاندارها اختیار داده شود که شهرهای کوچک و دهاتی را که ضرورت حکومت این قانون در آنها مشهود نیست از شمول تا هنگام ضرورت خارج سازند.
۲- دولت مکلف شود که بهیچ عنوان و بهیچ دست آوزیزی به اشخاص یا شرکتها و یا اشخاص حقوقی اجازه قطع درختان جنگلی و یا تبدیل اراضی جنگلی را به مزارع و کارخانه‌ها و مؤسسات انتفاعی ندهد.
۳- دولت مکلف شود که همه ساله با استفاده از همهٔ امکانات خود مقدار مناسبی فضای سبز در مملکت ایجاد کند.
۴- شهرداریهای مشمول این قانون مکلف شوند هر سال و به تناسب وضع و موقع هر شهر مردمی را که در خانه‌ها و باغات شهری خود درخت مشمولی را حفظ می‌کنند به ازاء هر درخت از پرداخت یکصد تا دویست ریال عوارض و عوارض نوسازی معاف سازند.
۵- به محاکم و دادگاهها اختیار داده شود در مورد باغاتی که به ارث به ورثه منتقل می‌شوند و همچنین در مورد باغاتی که در حال حاضر ملک مشاع اشخاص است ولو با قطع تعدادی از درختهای این قبیل باغات حکم تفکیک و افراز را صادر نمایند.
۶- تبصره ذیل مادهٔ ۹ که موجب منع دادگاهها از تعیین مجازات متناسب حتی در مورد جرائم اتفاقی است و همچنین موجب محرومیت متهم از حق مسلم فرجامخواهی است حذف شود.
۷- وزارت کشاورزی مکلف شود در مواردی که یک منطقه بعلت جهات قهری از قبیل سرما و خشکسالی و غیره گرفتار خشکیدن اکثریت درختان منطقه می‌شود و بدون تقاضای مردم اجازه ترمیم خشکیدگیها بطور عموم برای دارندگان و مالکین همه درختها صادر نماید.
۸- در اجراء مقررات این قانون و در مواردی که مردم راضی به دخول مأمورین به منازل خود نباشند فقط قضات دادسراها مأذون به دخول به خانه‌های مردم باشند.
۹- هر گونه اقدامی که در زمینه ویجین و هرس و تزئین درختان از طرف دارندگان آنها معمول شود از شمول این قانون خارج باشد.
۱۰- قطع قلمستانها و درختهائی که بقصد تهیه چوب و الوار غرس شده‌اند بلامانع اعلام شود و بیش از عرضی ندارم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید (احسنت).

نایب رئیس- آقای مهندس روحانی بفرمائید.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی)- با اجازه مقام ریاست، بنده در مقدمهٔ سخن از شاعر بزرگ سعدی الهام می‌گیرم که می‌گوید:

بر نمد چوبی اگر آن مرد زد
بر نمد کی چوب زد بر مرد زد

ما بهیچوجه نمی‌خواهیم مردم را مجازات کنیم، ما با مردم طرف نیستیم، ما از زبان کسانی که نفس کش این شهر هستند و می‌خواهند نفس آزاد بکشند از زبان آنها سخن میگوئیم، ما دوست خدمتگزار مردمی هستیم که ۹۹۹ در ۱۰۰۰ آنها از این لایحه منتفع می‌شوند، یک در هزار از این لایحه ضرر می‌بینند، جناب آقای طباطبائی شما چرا از آن یک در هزار دفاع کردید؟ شما بنام مردم سخن گفتید و پیشنهادتان برای آن یک در هزار بود، دوست عزیزم آقای سعید وزیری مطالبی فرمودند در زمینه دفاع از لایحه، تشکر می‌کنم، حق هم همین است که اگر وزیر کشاورزی مورد علاقه جنابعالی و حزب اکثریت در انجام وظایف خودش قصور بکن بازخواست بشود و ما همیشه آماده هستیم که سئوال دوستان و بازخواستشان را پاسخگو باشیم و جواب بدهیم و مطمئن باشید که در زمینه اجرای سریع لایحه که موجب احتمالا نگرانی بعضی از خیرخواهان است فکر کرده‌ایم، کوشیده‌ایم و بموقع عمل خواهیم کرد، بنده آئین نامه این لایحه را آماده کرده‌ام و قبل از اینکه لایحه به تصویب مجلس برسد یک آئین نامه مقدماتی آماده شده تا در اجرای این لایحه هم سرعت بکر برود و هم دقت، بنده به جنابعالی اطمینان می‌دهم که اگر در ابهر جنگلی وجود داشته باشد نمی‌گذاریم آنرا بیندازند و اگر قلمستانی باشد که به مرحله بهره – برداری رسیده باشد، مانع از انداختنش نمی‌شویم، بشرط آنکه بعد از انداختن آن قلمستان را بکارند، ما نمی‌خواهیم جلوی قطع درخت را مطلقاً بگیریم، ما می‌خواهیم قطع بی رویه درخت جلویش گرفته بشود، همینطور که برای جغندر و گندم بسیاری از محصولات کشاورزی قواعد و قوانینی داریم، برای درخت بی زبان. درختی که سرپای خودش می‌ایستد و سایه به انسانها می‌دهد، مخواهیم ضوابطی تعیین کنیم، این ضوابط نباید موجب نگرانی کسانی باشد که به درخت عشق می‌ورزند و با درخت زندگی می‌کنند، بنده از جناب مظهری هم مسلک عزیز تشکر می‌کنم، چون فکر می‌کردیم و فکر می‌کنیم که از زبان اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران سخن میگوئیم، خواستم آنها را در مجلس محترم منعکس بکنیم، احتیاج نیست به اینکه شب و روز از وسایل ارتباط جمعی استفاده کنیم و برای مطلبی که مفهوم همگان است مطالبی عنوان کنیم، معذلک بنده یک آلبومی را که انعکاس مطلب درخت در تمام جراید مملکت است خدمت ریاست محترم مجلس تقدیم می‌کنم تا در ضبط مجلس شورای ملی باقی بماند (آلبوم را تقدیم مقام ریاست کردند) و این خود دلیل بر آن است که اکثریت قریب باتفاق مردم از تقدیم لایحه به مجلس خشنود و راضی هستند و افرادی که منافعی داشتند، منافع نامعقولی داشتند، آنها از لایحه نگران بودند. (دکتر متین- زمین در کرج متری ۶۰۰ تومان شده، درختهای باغ را می‌زنند و زمینش را می‌فروشند) خود بخود همین افراد هستند که از لایحه انتقاد می‌کنند، فرمودید که وزیر کشاورزی از طریق وسایل ارتباط جمعی مطالبی را باستحضار مردم برساند، چشم اینکار را خواهیم کرد، البته بنده سعی می‌کنم مطالبی را که مفهوم مردم است تکرار نکنیم، بخاطر آن کمتر وقت مردم را بگیرند، معذلک اطاعت می‌شود، فرمودید قانون را در سراسر مملکت هر چه زودتر اجرا کنید، اجرای این قانون در شهرهای بزرگ همانطور که اشاره شد، اولویت دارد، در روستاها امکان درخت افکنی و بهره برداری از زمین به منظوره‌های غیرباغداری و زراعت، خیلی غیرمحتمل است، در لایحه پیش بینی شده که در آینده ضوابطی برای این کار تعیین بشود، برای بنده خیلی دشوار است با جناب آقای زهتاب فرد، رفیق عزیزم، گواینکه ایشان در قسمت چپ مجلس نشسته‌اند و با ما در عین صفا و دوستی از گوشه چپ نگاه می‌کنند، مطالبی عرض کنم و امیدوارم توضیحاتی که عرض می‌کنم نگرانی ایشان را رفع کند. به این کار نداریم که در گذشته در مجالس قبل که ما اسمش را گذاشته‌ایم مجالس فئودالها، در آن مجالس چه جور عمل می‌کردند و مردم چه جور مطالبشان را به نمایندگان میرساندند و چگونه مطالبشان در مجلس منعکس می‌شد، امروز در دوران انقلاب ما از طریق حزب و سازمانهای فوق العاده بزرگ و باارزشی که داریم عمل می‌کنیم و احتیاج نداریم برای مملکت داری دکان باز بکنیم یا در خانه را باز کنیم. در حزب ما و در سازمانهای اجتماعی ما بروی همه مردم باز است و مردم می‌توانند از آن طریق مطالبشان را در مجلس عنوان کنند و نظراتشان را منعکس کنند. جناب زهتاب فرد یک قانون متحجر پیچیده ما نیاوردیم، یک قانونی آوردیم که بقول دوست و دشمن خواستهٔ همه مردم ایران است، خود شما فرمودید که این لایحه منکر ندارد. اگر این لایحه عیب دارد، جنابعالی و دوستانتان با یک دست پیشنهاد بدهید، من با دودست خودم پیشنهادهای شما را می‌گیرم و قبول می‌کنم من دو دست خودم را نثار قبول پیشنهادهای شما می‌کنم (عبدالحسین طباطبائی- شوخی می‌کنند) (عباس میرزائی- ایشان دو دستی می‌گیرند، ولی مجلس است که باید پیشنهادها را تصویب کند) ضمن فرمایشاتتان فرمودید که اگر محل فلان ثروتمندی که باغ صد هزار متری دارد شد چه می‌کنید؟ بنده عرض کردم که این لایحه بهیچوجه برای آن نیست که جلوی قطع درخت بطور مطلق گرفته بشود، اگر یک توجیه منطقی برای قطع درخت داشت ما موافقت می‌کنیم، بنده فکر می‌کنم شاید بجای این درخت بید که میافکند، اگر یک درخت بید آن طرف منزل بکارد، ما بحثی نداریم که درختش بیندازد ولی ضرورتی ندارد که تمام این مطالب را در لایحه ذکر کنیم. چون با یک آئین نامه می‌شود تمام مسائل را حل کرد. فرمودید اگر کسی رفت به آمریکا سخن از مردی است که مستطیع است و همان یک در هزاری است که بنده عرض می‌کنم، چون مردمی که جناب زهتاب فرد شما جزء آنها هستید، برایشان هر روز امکان ندارد که بروند امریکا، و اگر خواست برود امریکا، همانطور که بچه اش را بدست پرستاری میسپارد، باید باغش را هم بدست کسی بسپارد که وقتی مراجعت می‌کند درختهای آن از بیخ و بن افکنده نشده باشد، باز عرض کردم که اگر کسی باغش بین ورثه تقسیم شد، بنده ایرادی نمی‌بینم که در ضوابط و آئین نامه‌ها پیش بینی لازم برای اینکار بشود، قطعاً مانع تقسیم اراضی نخواهد شد ولی یک فلسفه‌ای در زندگی ما مردم شرق هست که فرمودید عشق به درخت است کاری بکنیم که این عشق پابرجا باشد، دائمی باشد، همیشه باشد، نه روزبروز عوض بشود، اگر می‌خواهید درخت را حفظ کنیم در جامعه گذشته سنتهائی بوده و در جامعه امروز قانون این ضوابط و سنتها را برقرار می‌کند، اینستکه امروز ما این قانون را تقدیم می‌کنیم و استدعا می‌کنیم، تصویب بفرمائید.

نایب رئیس- آقای مهندس روحانی یک دقیقه تأمل بفرمائید.

چون چهار ساعت وقت مجلس تمام شده است از نمایندگان خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند تا این لایحه تمام بشود و جلسه ادامه داشته باشد، قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای مهندس روحانی خواهش می‌کنم ادامه بفرمائید.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی)- راجع به واگذاری اراضی جلگه جنگلی فرمودید بنده مثلی عرض می‌کنم، این قانون در سال ۴۱ تصویب شد که آن موقع خدمتگزار مردم ایران دولتی بود که خود شما نمایندگی آنرا داشتید، پیش بینی شده بود که ارضی جنگلی واگذار بشود، بنده سؤالم اینستکه چرا شما آن روز مخالفت نکردید؟ و اگر این کار غلط بود چرا تا امروز پیشنهاد ندادید؟ چرا طرح ۱۵ نفری درست نکردید؟ ولی برای اینکه خاطر جنابعالی آسوده باشد، بنده عرض می‌کنم که این کار دو سال است متوقف شده (عبدالحسین طباطبائی- شما موافقید شخصاً یا خیر قانون خوبی بوده یا قانون بدی بود؟) فرمودید که اگر کسی بچه‌ای را زیر بکند مجازات دارد، توجه بفرمائید در آنجا که درخت را میافکند عمدی است و ۳ سال حداکثر است، ۶۱ روز حداقل مجازاتی است که به چنین عمل غیرانسانی غیرمعقول مجازات تعلق می‌گیرد، ولی برای کسی که بچه‌ای را غیرعمد به دلایل مختلف که یکی معیوب بودن اتومبیل است، زیر کند، ۶ ماه مجازات می‌شود و ممکن است او را حتی از مجازات هم معاف کنند یا تا ۳ سال مجازات کنند. این ۲ مقایسه صحیح نبود، چون درخت را عمداً می‌زنند و بچه را غیرعمد، این دردسر و دلهره که فرمودید برای مردم درست می‌کنید، بنده با آن موافقت ندارم. آن دلهره برای آن یک در هزاری است که در کار خرید زمین و فروش زمین و بقول مظهری عزیز ما در کار سوداگری زمین در پوشش درخت هستند، آن عده یک در هزار هستند که از این لایحه دلهره پیدا می‌کنند و نگران می‌شوند والا مردمی که اکثریت قریب باتفاق آنها در خانه هائی کمتر از ۵۰۰ متر مربع زندگی می‌کنند، چطور ممکن است که از این لایحه نگران شوند. ضمن صحبت فرمودید مردم به درخت عشق می‌ورزند و درخت را نمی‌زنند، بنده با جنابعالی همزبان هستم، ولی در جوامع دنیا مردمی هستند که جنایت می‌کنند و درخت هم می‌زنند. متوکل خلیفه عباسی آن سرو کاشمر را دستور داد زدند و امروز هم متوکلها در دنیا وجود دارند. این لایحه برای متوکلهاست نه مردم (عبدالحسین طباطبائی- بخانهٔ مردم چکار دارید؟) خیلی بنده تشکر می‌کنم از سخنان محبت آمیزی که در بارهٔ خود من فرمودید، بنده در آب و برق خدمتی نکردم، اجرای اوامر پیشوای ملت ایران را کردم (احسنت) (معیری- در آب و برق خیلی خدمت کردید) این پرتو روشن کننده و این فروغ خیره کننده بهر کس بتابد آنکس در ظلمات هم باشد روشن می‌شود (احسنت) جناب طباطبائی در مقدمه سخنانشان راجع به عشق درخت و مردمان عاشق درخت و عاشقان سبزه و شادابی صحبت فرمودند و بلافاصله به قطع سرو کاشمر اشاره کردند، بنده همین جا در جواب عرض می‌کنم که این لایحه‌ای که بزعم جنابعالی موجب مزاحمت و اشکالتراشی است، اگر اشکالتراشی می‌کند، همانطور که عرض کردم برای مردم درخت افکن است، نه برای مردمی که در سایه درخت زندگی می‌کنند، اگر دولت قانونی را بمنظور حفظ حقوق عمومی می‌آورد و تقدیم مجلس می‌کند که در آن قانون مواردی برای بزهکار و برای بدکار تنبیهی پیش بینی شده باشد، برای کسانی که رفتارشان با منافع عمومی مغایر است، نباید تعبیر به این بشود که ما قانون تنبیه آوردیم، قانون مجموعه ضوابطی است که برای حفظ جوامع و برای حفظ منافع جوامع پیش بینی هائی دارد و برای بزهکاران و مخالفین جامعه هم پیش بینی هائی دارد، ما قانون آوردیم که گناهکار را از صف جامعه طرد کنیم یا گناهکار از تنبیه بهراسد و جرأت تجاوز به حقوق عمومی را نداشته باشد، اگر شما معتقد هستید که محیط ما باید تمیز شود سرسبزی و خرمی فضای وطن ما را دربربگیرد ناگزیر ضوابطی می‌خواهد و این ضوابط بدون تنبیه نمی‌تواند باشد، همانطور که عرض کردم چوب این قانون به گرده کسانی می‌خورد که مانند گرد و غبار دامن جامعه را سیاه کنند، پیشنهاد میفرمائید بجای تقدیم لایحه برویم تحقیق کنیم بیمارها، مریضها، دشمنان درخت کسانی که با فضای سبز و سرسبزی جامعه موافق نیستند، اینها را مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهیم تا ببینیم که چه بیماری دارند و بر اساس آن لایحه تقدیم کنیم، در همین جاست که دوست ما مظهری می‌گوید لایحه را ده، بیست سال دیر آوردید و جنابعالی پیشنهاد میفرمائید که باز هم برویم تحقیق کنیم. خود جنابعالی تأیید فرمودید که کسانی که درخت افکن هستند در پوشش درخت زمینخواری می‌کند و سوداگری زمین می‌کنند، پس نباید جنابعالی با این لایحه و تنبیهاتی که برای آن اشخاص وجود دارد مخالفت بفرمائید. مطلبی فرمودید راجع به منابع طبیعی و اینکه با نیش قلم درخت می‌انداختند و مجازات نشدند و سئوال فرمودید که آیا ما ۱۸ میلیون هکتار جنگل داریم و مجازات درخت افکنهای منابع طبیعی به کجا رسیده باید عرض کنم که در بین مأمورین دولت و مردم هم خوب هست و هم بد، این خوب و بد همه جا هست، در بین مأمورین منابع طبیعی هم هست، در بین مردم کوچه و خیابان هم هست و ما نمی‌توانیم تا موقعی که ثابت نشده کسی عمل خلافی کرده است، او را مجازات کنیم، استدعا می‌کنم آن عواملی که جنگلها را از بیخ و بن بزعم جنابعالی برانداختند بما معرفی کنید تا مجازاتشان کنیم، اما رقم ۱۸ میلیون که فرمودید، این رقم مساحت بالقوه جنگلهای ایران در روزگار سرسبزی و خرمی بوده، این رقم برمیگردد به صد سال پیش و هنوز هم آثاری از آن جنگلها باقی است و بهمین مناسبت آنها بنام جنگل نامیده می‌شوند، تمام جنگلهائی که در مناطق زاگرس و جنوب کشور هستند، از این نوع هستند، قابلیت بهره برداری ندارند، ولی ممکن است و ما این امید را داریم که در آینده با سرمایه گذاری و مراقبت این جنگلها را احیا کنیم تا سرسبز و خرم بشوند ولی آن ۳ میلیون هکتار که فرمودید جنگلهای تجارتی ایران است، بنده متوجه نشدم که چرا ملت ایران از این فیض خدادادی استفاده نکنند و در حد معقول این منابع را مورد استفاده قرار ندهند و چوب آنرا برای مصارف عمومی بکار نبرند، اگر این کارها با ضابطه و قانون انجام بشود، من در آن عیبی نمی‌بینم و تصور نمی‌کنم جنابعالی هم مخالف باشید که ملت ایران خودش چوب داشته باشد و ارز بدهد و از خارج چوب وارد کند و حتی الامکان در حدود امکانات بالقوه این جنگلها را می‌بایست چو از بهره برداری داد تا درو پیکر خانه فرزندان انقلاب از این جنگلها تأمین بشود راجع به تشویق و گسترش فضای سبز بنده تصور نمی‌کنم ضرورت داشته باشد، در هر لایحه‌ای تکرار کنیم لوایح خوبی که در گذشته به تصویب رسیده بنظر من کافی است، چندی پیش وزارت دارائی لایحه معافیت مالیاتی کشاورزان را برای مدت ده سال به مجلسین تقدیم کرد و مورد تصویب قرار گرفت. تدارک نهال بموجب قوانین دیگری بعهده وزارت کشاورزی است با قیمت نازل و حتی در بعضی اوقات بصورت رایگان باید در اختیار جامعه ایران قرار بگیرد، خدمات مختلف که برای رفع آفات، شناختن آفات با تصویب قانون عمرانی ۵ ساله برای اینکه منابع زیادی در امر کشاورزی که درختکاری یکی از فعالیتهای کشاورزی است پیش بینی شده، وام دادن، وام با بهره متعادل دادن، وام طولانی، اینها مطالبی است که در قوانین مختلف وجود دارد، ضرورت نمی‌بینیم که در هر قانون تکرار کنیم، چون اگر تکرار می‌کردیم ممکن بود بعضی مطالب از قلم بیفتد و کمکهائی در اینجا ذکر نشود، ولی بنده هیچ مانعی نمی‌بینم در این لایحه که ما برای تنقیح و اظهار نظر نمایندگان محترم تقدیم کردیم، پیشنهد مرحمت بفرمائید، تمام پیشنهادها در کمیسیون با نظر خودتان مورد مطالعه قرار می‌گیرد و بنده اطمینان دارم لایحه کماکان خیلی بهتر از آنچه که دولت تقدیم کرده بصورت بهتری درخواهد آمد و مورد تصویب قرا رخواهد گرفت و ما از تذکرات و راهنمائیهای نمایندگان محترم تشکر می‌کنیم و عرض می‌کنم:

نیک خواهان دهند پند و لیک
نیک بختان بوند پند پذیر (احسنت).

نایب رئیس- آقای مهندس فروهر بفرمائید.

مهندس فروهر- چون عرایض بنده را دیگر همکاران محترم فرمودند و آقای وزیر کشاورزی هم توضیحات در جهت درخت و درختکاری دادند بنده چند پیشنهاد تقدیم کردم و دیگر عرضی ندارم.

نایب رئیس- آقای اسلامی نیا.

اسلامی نیا- بنده هم دیگر عرضی ندارم.

نایب رئیس- نظر دیگری در کلیات نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱- بمنظور حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درختان از تاریخ اجرای این قانون قطع هر نوع درخت در روستاها بدون اجازه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و در محدودهٔ شهرها و همچنین دهات مجاور ان که فضای سبز شهر را تشکیل می‌دهند بدون اجازهٔ شهردری ممنوع است.

  • تبصره- درخت از نظر این قانون هر نوع درختی است که قطر بن آن از پانزده سانتیمتر بیشتر باشد.

نایب رئیس- در مادهٔ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد فراکسیون حزب مردم در لایحه حفظ و گسترش فضای سبز:

۱- هر کس درخت موضوع مالکیت خود را قطع کند باید بجای آن پنج درخت دیگر بکارد ویا اینکه هزینه کاشتن ونگهداشت آنها را در محدوده شهرها ودهات مجاور آن که فضای سبز را تشکیل می‌دهد به شهرداری و در روستاها به وزارت کشاورزی پرداخت نماید.

میزان هزینه مزبور و تعیین محدوده فضای سبز شهرها طبق آئین نامه مربوط تعیین خواهد شد.

۲- هر کس بدون اطلاع شهرداری یا وزارت کشاورزی مبادرت به قطع درخت کند یا عمداً موجبات از بین بردن درختان را فراهم نماید یا نسبت به غرس اشجار یا پرداخت هزینه کشات درختان موضوع تعهد خود اقدام ننماید به حبس جنحه‌ای تا یک سال محکوم خواهد شد و دادگاه در این مورد از مادهٔ ۴۵ قانون مجازات استفاده نخواهد نمود.
۳- هر کس مبادرت به قطع اشجار غیر نماید، علاوه بر مجازات مقرر درمادهٔ ۲ پرداخت دو برابر هزینه کاشت درختان موضوع مادهٔ ۲ محکوم خواهد شد.

مبلغ وصولی از این بابت بر حسب مورد به صاحب درختان قطع شده یا به وزارت کشاورزی یا شهرداری محل جهت کاشتن درخت به تعداد دو برابر درختان قطع شده پرداخت می‌شود.

۴- ضوابط مربوط به خزانه و جابجا کردن، جانشین ساختن و قطع درختان که ملازمه با بهره – برداری از نهالستانها، قلمستانها و باغات و موارد دیگر دارد بموجب آئین نامه‌های اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
۵- آئین نامه‌های اجرائی این قانون با پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و موافقت وزارت کشور تنظیم خواهد شد.

از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم – دکتر محمد حسین موسوی.

در لایحه گسترش فضای سبز پیشنهاد می‌شود در تبصرهٔ مادهٔ ۱ به آخر تبصره جمله زیر اضافه شود:

«و شهر از نظر این قانون به نقاطی اطلاق می‌شود که سکنه محدودهٔ آن بیشتر از بیست و پنجهزار نفر باشد».

دکتر محمد حسن موسوی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ ۳ مادهٔ ۱ بشرح زیر اصلاح شود:

  • تبصرهٔ ۳- اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محلهای کسب و پیشه و تجارت که ساحت آن از یکهزار و پانصد متر مربع تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است، تفکیک قطعات اراضی مشجر و باغات بزرگتر از یکهزار و پانصد متر مربع بعد از اجرای این قانون مشمول این معافیت نخواهد بود و قطع درخت در آنها تابع احکام این قانون است.

با احترام – محمد بهنیا.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در مادهٔ ۱ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویه درخت، پس از کلمه تشکیل می‌دهند در سطر چهارم اضافه شود، بدون اجازه انجمن شهرستان ممنوع است.

با تقدیم احترام – دکتر بیگلری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که تبصره زیر به مادهٔ یک اضافه:

در مورد درختانی که در معابر عمومی می‌باشند ۱۵ سانتیمتر قطر مؤثر نبوده و قطع درخت به هر قطر مشمول مقررات این قانون است.

باتقدیم احترام – جندقی.

نایب رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲- شهرداریها در محدودهٔ نهائی شهر و همچنین روستاهای مجاور آن که فضای سبز شهر را تشکیل می‌دهند و این حدود در هر شهر به تشخیص انجمن شهر و تأیید استاندار یا فرماندار کل خواهد بود مکلفند ظرف مدت یکسال شناسنامه شامل تعداد و نوع و سن تقریبی درختان محلهای مشمول این قانون را تنظیم کنند و این شناسنامه ملاک و سند اجرای این قانون خواهد بود.

  • تبصرهٔ ۱- قطع درخت در محلهای مشمول این قانون بعد از تاریخ ابلاغ ممنوع است مگر با تحصیل اجازه که طبق مقررات آئین نامه مذکور در مادهٔ ۱۲ داده خواهد شد.
  • تبصرهٔ ۲- اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محلهای کسب و پیشه و تجارت که مساحت آن از پانصد متر مربع تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است. تفکیک قطعات اراضی مشجر و باغات بزرگتر از پانصد متر مربع بعد از اجرای این قانون مشمول این معافیت نخواهد بود و قطع درخت در آنها تابع احکام این قانون است.
  • تبصرهٔ ۳- اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محلهای کسب و پیشه و تجارت که ساحت آن از یکهزار و پانصد متر مربع تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است، تفکیک قطعات اراضی مشجر و باغات بزرگتر از یکهزار و پانصد متر مربع بعد از اجرای این قانون مشمول این معافیت نخواهد بود و قطع درخت در آنها تابع احکام این قانون است.

نایب رئیس- در مادهٔ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد).

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود از نظر تشویق و حمایت از صاحبان باغ در لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز این نکته ملحوظ شود که از نظر تشویق و حمایت از صاحبان باغ آنان که مشمول این لایحه می‌شوند در سطح باغ از پرداخت عوارض نوسازی معاف شوند.

باتقدیم احترام – ابوالحسن احتشامی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

چون پس از تقدیم لایحه حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی رویهٔ درخت عده‌ای از مالکین برخلاف اصول انسانی اقدام به قطع درختان باغات در تهران و شمیران وکرج و سایر شهرستانها نموده‌اند پیشنها مینمائیم تبصره زیر به مادهٔ ۲ قانون مزبور افزوده شود.

  • تبصرهٔ ۴- شهرداری تهران و وزارت کشاورزی و شهرداریهای سراسر کشور موظفند حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ تصویب این قانون از اطلاعات افراد محلی و مأمورین خود استفاده نماید و به باغاتی که درختان آن از تاریخ تقدیم این لایحه به مجلس شورای ملی قطع شده اجازه تفکیک تا ایجاد مجدد باغ و رشد درختان تا ۱۵ سانتیمتر داده نشود.

با تقدیم احترام – هدایت اسلامی نیا – حسن اوحدی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد در باره اصلاح ماده ۲ پیشنهاد می‌نماید ماده ۲ بشرح زیر اصلاح شود: شهرداریها در محدوده نهائی و حریم شهر که فضای سبز شهر را تشکیل می‌دهند مکلفند ظرف مدت یکسال شناسنامه شامل تعداد و نوع و سن تقریبی درختان محلهای مشمول این قانون را تنظیم کنند و این شناسنامه ملاک و سند اجرای این قانون خواهد بود.

با احترام – دادفر.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

بمنظور توسعه فضای سبز و تشویق درختکاری پیشنهاد می‌نماید تبصره ۴ به مادهٔ دو بشرح زیر اضافه شود:

  • تبصرهٔ ۴- زمینها و باغهائی که بیش از ۱۰۰۰ متر مربع وسعت داشته نسبت به مازاد هزار متر در صورتی که مشجر بوده یا بشود از عوارض نوسازی معاف شود.

دکتر ضیاء الحق ناوی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌شود تبصرهٔ ۲ مادهٔ ۲ بشرح زیر اصلاح شود:

  • تبصرهٔ ۲- از تاریخ تصویب این قانون قطع درخت بهر عنوان ممنوع است جز بر اساس این قانون و اجازه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و متخلفین مشمول مجازاتهای مقرره در این قانون خواهند بود.

بااحترام – علی اصغر قدردان.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید به مادهٔ ۲ این مطلب اضافه شود:

مسئولیت تهیه شناسنامه درخت در روستاها و خارج از محدوده‌ای که شهرداریها مسئولیت دارند بعهده وزارت تعاون و امور روستاها خواهد بود و این کار باید ظرف ۲ سال انجام شود.

بااحترام- علی اصغرمظهری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بعنوان تبصرهٔ ۴ به مادهٔ ۲ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

  • تبصرهٔ ۴- صدور پروانه ساختمانی در اراضی مشجر شهری حداکثر برای بیست درصد کل مساحت این اراضی مجاز خواهد بود و پس از صدرو پروانهٔ ساختمان قطع درخت در مساحتی که برای ساختمان در نظر گرفته شده با گواهی شهرداری امکان پذیر می‌باشد.

باتقدیم احترام – طلوعی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً در مورد لایحهٔ قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر به مادهٔ ۲ این لایحه اضافه گردد:

  • تبصره- آبیاری و حفاظت درختهای کنار خیابانها و کوچه‌ها بعهده شهرداریها می‌باشد.

با تقدیم احترامات – مجید محسنی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

با نهایت احترام پیشنهاد می‌نماید: بند اول تبصرهٔ ۳ مادهٔ ۲ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت بشرح زیر اصلاح گردد:

اراضی مشجر و اماکن مسکونی و محلهای کسب و پیشه و تجارت که مساحت آن (بدون احتساب مساحت زیربنا) از پانصد متر تجاوز نکند از شمول این قانون مستثنی است۰۰۰

باتقدیم احترام – مهرآفاق آصف زاده.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید: در تبصرهٔ ۲ مادهٔ ۲ لایحهٔ قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت جملهٔ از تاریخ اجرای قانون تا ابلاغ شناسنامه قطع درختهای مشمول این قانون ممنوع است بشرح زیر اصلاح گردد:

«از تاریخ اجرای قانون وابلاغ شناسنامه قطع درختهای مشمول این قانون ممنوع است».

باتقدیم احترام- مهرآفاق آصف زاده.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بعنوان تبصرهٔ ۴ بمادهٔ ۲ اضافه شود:

  • تبصرهٔ ۴- شهرداریها موظفند به ازاء درختهای مشمول تعریف درخت در این قانون که در باغات و اماکن مسکونی مشمول این قانون قرار دارند مبلغی را که به پیشنها مشترک وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور به تصویب هیئت وزیران می‌رسد هر ساله بعنوان جایزهٔ حفظ و مراقبت از درخت به صاحبان آن پرداخت نمایند.

نصف این مبالغ از محل اعتبار عوارض نوسازی هر شهر و نصف دیگر آن از محل اعتباری که در بودجه وزارت کشاورزی و منابع طبیعی برای اینکار منظور خواهد شد، تأمین می‌گردد.

دکتر دادفر.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً در تبصرهٔ ۳ مادهٔ ۲ پیشنهاد می‌نماید اضافه شود مگر در املاک مشاع که ضرورتاً بمنظور رفع اختلاف بایست تفکیک گردد.

با عرض احترام – دکترسید یحیی بهبهانی.

مقام محترم نیابت ریاست مجلس شورای ملی.

با نهایت احترام در مورد تبصره ۳ مادهٔ ۲ لایحه حفظ و گسترش فضای سبز پیشنهاد می‌نماید: ساختمان برای مؤسسات آموزشی در باغها از این قانون مستثنی می‌باشد.

مهروش صفی نیا مستوفی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً در مادهٔ ۲ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت در سطر دوم پس از کلمهٔ در هر شهر به تشخیص ۰۰۰۰ انجمن شهرستان نیز اضافه شود.

باتقدیم احترام- دکتر بیگلری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً در مورد لایحه حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ ۴ بمادهٔ ۲ اضافه شود:

  • تبصرهٔ ۴- اراضی مشجر واقع در محلهای مشمول این قانون در شهرها معاف از عوارض نوسازی می‌باشد.

باتقدیم احترام – حسن صائبی.

نایب رئیس- مادهٔ سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۳- مأمورین وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و شهرداریها بر حسب مورد می‌توانند برای تنظیم برگ شناسائی درختان با در دست داشتن معرفینامهٔ کتبی و نمایندگی دادستان وارد محلهای مشمول این قانون بشوند.

نایب رئیس- در مادهٔ ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در مادهٔ ۳ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت در سطر اول پس از وزارت کشاورزی جمله بر حسب مورد نمایندگان انجمن شهرستان اضافه شود.

باتقدیم احترام- دکتر بیگلری.

نایب رئیس- در مادهٔ ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

نایب رئیس- مادهٔ ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۴- دولت تاریخ اجرای این قانون را برای روستاهای خارج از مناطق مذکور در مادهٔ ۲ بر حسب استان یا فرمانداری کل در هر مورد که لازم بداند اعلام خواهد نمود. ضوابط مربوط به چگونگی اجرای این ماده در روستاهای مذکور از طرف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت تعاون و امور روستاها پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

علیقلی سمیعی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً در مورد لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر به مادهٔ چهار این لایحه اضافه شود.

  • تبصره- کلیه درختهائی که در کنار نهرهای عمومی و داخل کوچه‌ها و معابر و جاده هائی که در محدودهٔ ده وجود دارد متعلق به انجمن ده و حفظ و حراست و بهره برداری از آنها نیز بعهده انجمن مربوط می‌باشد.

باتقدیم احترامات – مجید محسنی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید مادهٔ ۴ حذف شود.

بااحترام- علی اصغر قدردان.

نایب رئیس- مادهٔ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۵- از بین بردن درختان واقع در معابر، پارکهای عمومی، میادین داخل شهرها و همچنین در شاهراهها و راههای عمومی خارج شهر به هر قطر ممنوع است. مگر طبق آئین نامه این قانون.

نایب رئیس- در مادهٔ ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد).

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۵ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

  • تبصره- چنانچه از بین رفتن درختان واقع در معابر، پارکهای عمومی و میادین داخل شهرها ناشی از عدم توجه مأمورین شهرداری باشد مشمول مجازات مندرج در این قانون خواهند بود.

کسرائی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۵ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

  • تبصره- چنانچه درختان معابرعمومی و خیابانها که نگاهاری آنها از وظائف شهرداریها می‌باشد در اثر ندادن آب و یا عدم تسامح خشک شوند و در نتیجه موجب قطع آنها گردد، شهردار مربوطه مشمول مجازات مورد مندرج در این قانون خواهد بود.

حسین مظاهری.

نایب رئیس- مادهٔ ششم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۶- وزارت کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند اختیارات حاصل از این قانون را به سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی دیگر تفویض نماید.

نایب رئیس- در مادهٔ ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، مادهٔ ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادهٔ ۷- در مورد قطع درختان در جنگل کماکان طبق مقررات قوانین و آئین نامه‌های مربوط عمل خواهد شد.

نایب رئیس- در مادهٔ ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

با احترام پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۷ لایحه حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

«خریداران اراضی سازمان جنگلبانی درشمال باید کماکان در اراضی مورد خریداری درختکاری کنند. با استفاده از این اراضی برای امور دیگر که مانع انجام این امر باشد ممنوع است».

وحیدنیا.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۷ لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

  • تبصره- هیچیک از مجریان طرح واگذاری اراضی جلگه‌ای جنگلی در شمال که تعهد ایجاد باغ در آن اراضی را نموده‌اند حق تغییر وضع در اراضی واگذاری و عدول از اجرای قرارداد بین خود و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و تغییر نوع کشت ودرخت در اراضی واگذاری را ندارند.

در غیر اینصورت اراضی واگذاری بصورت قبلی ملی اعلام شده و وجوه دریافتی مسترد خواهد شد.

مهندس عبدالوهاب کیا.

پیشنهاد می‌نمایم تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۷ اضافه شود:

تبصرهٔ ۲ بمادهٔ ۷ اضافه می‌شود:

اراضی جنگلی که به اشخاص حقیقی و حقوقی برای اجرای طرح واگذار گردیده و تاکنون پروژه مورد تعهد کاملا اجراء نشده است مجدداً در اختیار دولت قرار می‌گیرد و دولت موظف است در این زمینها مجدداً به امر درختکاری و جنگلکاری اقدام نماید.

زهتاب فرد.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید مادهٔ ۷ بشرح زیر اصلاح شود:

در مورد قطع درختان در جنگل و سایر مناطق دیگر منابع طبیعی کماکان طبق مقررات قوانین و آئین نامه‌های مربوطه عمل خواهد شد.

دکتر دادفر.

پیشنهاد می‌شود تبصرهٔ زیر بمادهٔ ۷ اضافه شود:

اراضی جنگلی که به اشخاص حقیقی و حقوقی واگذار گردیده از حیث قطع درخت مشمول مقررات این قانون خواهد بود.

رحیم زهتاب فرد.

نایب رئیس- مادهٔ هشتم خوانده می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادهٔ ۸- ضوابط مربوط به خزانه و جابجا کردن جانشین ساختن و قطع درختان که ملازمه یا بهره- برداری از نهالستانها، قلمستانها و باغات و موارد دیگر دارد بموجب آئین نامه‌های اجرائی این قانون تعیین خواهد گردید.

نایب رئیس- در مادهٔ ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده مادهٔ نهم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۹- هر کس عمداً و برخلاف مقررات این قانون مرتکب از بین بردن درختان مشمول این قانون بشود همچنین مالکان باغات که عمداً موجبات از بین رفتن درختان مشمول این قانون را فراهم نمایند به حبس جنحه تا سه سال و پرداخت جزای نقدی بشرح زیر محکوم می‌شوند:

در روستاها یکهزار ریال برای هر اصله درخت،
در محلهای مذکور در مادهٔ ۲ ده هزار ریال برای هر اصله درخت، در محلهای مذکور در مادهٔ ۵ بر حسب نوع و قطر درخت از یکهزار تا یکصد هزار ریال.
  • تبصره- مجازاتهای مذکور در این ماده مشمول تخفیف مذکور در مادهٔ ۴۵ قانون مجازات عمومی و یا تعلیق نمی‌شود و احکام صادره فقط قابل پژوهش خواهد بود.

نایب رئیس- در مادهٔ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود تبصره ذیل مادهٔ ۹ حذف شود.

فخرطباطبائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ زیر به مادهٔ ۹ قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود.

  • تبصره- هر کس بعلت اختلافات شخصی یا ملکی و یا به هر عنوان بطور علنی و یا پنهانی هر نوع درخت و به هر قطر متعلق به غیر را از بین ببرد یا دیگری را تحریک به این عمل نماید مشمول مجازاتهای مذکور در ماده ۹ این قانون خواهد بود.

بااحترام – دکتر وزیری، دکتر مدنی، دکتردادفر.

در لایحه قانون و توسعهٔ فضای سبز پیشنهاد می‌شود:

در تبصره ماده ۹ جمله زیر از آخر تبصره حذف شود.

«واحکام صادره فقط قابل پژوهش خواهد بود.»

دکتر محمد حسین موسوی.

پیشنهاد در بارهٔ تبصرهٔ مادهٔ ۹،

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید تبصرهٔ مادهٔ ۹ بشرح زیر اصلاح شود:

مجازاتهای مذکور در این ماده مشمول تخفیف یا تبدیل یا تعلیق نمی‌شود و احکام صادره فقط قابل پژوهش خواهد بود.

دکتر دادفر.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

برای تشویق ایجاد و توسعه فضای سبز که نهایت اهمیت را دارا می‌باشد، پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر بمادهٔ۹ لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز اضافه گردد.

  • تبصره- اشخاصی که در اراضی بایر فضای سبز یا باغ ایجاد نموده و یا می‌نمایند مادام که شخصاً از آن مراقبت و بهره برداری می‌نمایند و به اشخاص دیگری بعضاً یا کلاً انتقال نداده‌اند در صورت تخلف احتمالی از مواد این قانون فقط مشمول جرائم نقدی مذکور در این ماده خواهند گردید.

با تقدیم احترام – مهندس فروهر.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید که مادهٔ ۹ «لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت» بشرح زیر اصلاح گردد:

مادهٔ ۹- از تاریخ تقدیم این لایحه هر کس عمداً و برخلاف مقررات این قانون ۰۰۰۰۰الی آخر.

باتقدیم احترام – دکتر محمد حسین موسوی.

نایب رئیس- مادهٔ دهم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۰- گزارش مأموران وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و سایر مأموران دولتی مأمور اجرای این قانون و یا شهرداریها و بخشداریها که وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص تحت نظر دادستان تعلیم گرفته باشند در این موارد بمنزلهٔ گزارش ضابطین دادگستری است.

نایب رئیس- در مادهٔ ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که مادهٔ ۱۰ بشرح زیر اصلاح شود:

مادهٔ ۱۰- گزارش مأموران وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و سایر مأمورین دولتی مأمور اجرای این قانون و یا شهرداریها و بخشداریها در شهرها بمنزله اعلام جرم و تخلف و در روستاها و دهات گزارش مأمورین نامبردهٔ بالا که وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص تحت نظر دادستان تعلیم گرفته باشند باتفاق یکی از اعضای خانه انصاف بمنزلهٔ گزارش ضابطین دادگستری است.

باتقدیم احترام – جندقی.

نایب رئیس- مادهٔ یازدهم خوانده می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۱- هر کس اعم از مأموران مجری این قانون یا سایر اشخاص عالماً جرائم مذکور در این قانون را بخلاف حقیقت به کسی نسبت دهد یا گزارش خلاف واقع تنظیم کند بمجازات حبس جنحه تا سه سال بدون رعایت تخفیف یا تعلیق محکوم می‌شود.

نایب رئیس- در مادهٔ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید که قبل از کلمه «سایر» در مادهٔ ۱۱ کلمه «یا» اضافه شود.

دکتر دادفر.

نایب رئیس- مادهٔ دوازدهم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۲- آئین نامه‌های مربوط به این قانون به پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

نایب رئیس- در مادهٔ ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید مادهٔ ۱۲ بشرح زیر اصلاح شود:

مادهٔ ۱۲- آئین نامه‌های مربوط به این قانون به پیشنهاد وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت کشور تهیه و به تصویب کمیسیون مجلسین می‌رسد.

دکتر برادر.

نایب رئیس- چهار پیشنهاد بعنوان مواد الحاقی رسیده است قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید مادهٔ زیر به لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت اضافه شود:

مادهٔ ۱۳- بمنظور تشویق درختکاری و تسهیل آبیاری اراضی مشجر شهری نرخ آب بها برای باغات و اراضی مشجر شهری تا پنجاه درصد کاهش خواهد یافت. نحوهٔ اجرای این ماده و ضوابط تخفیف آب بها در آئین نامه‌های موضوع مادهٔ ۱۲ تعیین خواهد شد.

باتقدیم احترام – طلوعی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراما در لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز وجلوگیری از قطع بی رویه درخت مادهٔ زیر را پیشنهاد می‌نماید که بعد از مادهٔ ۹ قرار گیرد:

مادهٔ ۱۰- هر کس در شهر یا روستا بهر عنوان به سرسبزی در روستا یا شهر مبادرت نماید در ازاء غرس هر ۱۰ اصله درخت و رسیدن به شرایط درختهای مورد نظر در این قانون از ۱/۱۰۰ عوارض نوسازی یا مالیاتهای دیگر متعلقه معاف خواهد گردید.

با عرض احترام- دکترسیدیحیی بهبهانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید جمله زیر بعنوان یک ماده به «لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز»اضافه شود:

شهرداریها مسئول پرورش و حفاظت درختان موجود در پارکها و معابر عمومی می‌باشند.

دکتر امامی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

برای تشویق ایجاد و توسعه فضای سبز که نهایت اهمیت را دارد، می‌باشد، پیشنهاد می‌نمایم که مادهٔ ذیل به لایحه قانون حفظ و گسترش فضای سبز اضافه گردد:

ماده – برای تشویق ایجاد و توسعه فضای سبز دولت می‌تواند اعتباراتی با شرائط مساعد و بهره نازل تخصیص و هر گونه کمک و راهنمائی به اشخاص و افراد مربوط بنماید.

سازمانهای آب منطقه‌ای می‌توانند آب لازم را به نرخ ارزان وبا شرائط مساعد برای این منظور تأمین و به اشخاص بفروشند در شهرها استفاده از انشعابات آب موجود برای مجاورین که مبادرت به ایجاد فضای سبز می‌نمایند با نظر سازمانهای آب منطقه‌ای مجاز اعلام می‌گردد.

شهرداری تهران و سایر شهرداریها می‌توانند معافیتهائی از لحاظ عوارض تا مدت ده سال برای تشویق ایجاد فضای سبز قائل گردند.

باتقدیم احترامات – مهندس فروهر.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- قرئت سه فقره گزارش اداره امور کمیسیونها و شعب دایر به عضویت آقایان طرفی، عبدالهادی آقایان و دکتر بوذرجمهر مهر در کمیسیونهای مربوط

۱۶- قرئت سه فقره گزارش اداره امور کمیسیونها و شعب دایر به عضویت آقایان طرفی، عبدالهادی آقایان و دکتر بوذرجمهر مهر در کمیسیونهای مربوط.

نایب رئیس- سه گزارش از طرف کمیسیونها رسیده است قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

شعبه اول مقترعه ۹ شهریور ماه ۱۳۵۰ در ساعت ۱/۲-۱۱ روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۱۲ تشکیل گردید و آقای عبدالعباس طرفی جهت عضویت در کمیسیون آموزش و پرورش انتخاب شدند.

رئیس اداره امور کمیسیونها و شعب – سید حسن جزایری.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

شعبه پنجم مقترعه ۹ شهریور ماه ۱۳۵۰ در ساعت ۱/۲-۱۱ روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۱۲ تشکیل گردید و آقای عبدالهادی آقایان جهت عضویت در کمیسیون همکاری مجلسین انتخاب شدند.

رئیس اداره امور کمیسیونها و شعب – سید حسن جزایری.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

شعبه ششم مقترعه ۹ شهریور ماه ۱۳۵۰ در ساعت ۱/۲-۱۱ روز سه شنبه ۱۳۵۲/۴/۱۲ تشکیل گردید و آقای بوذرجمهر مهر جهت عضویت در کمیسیون فرهنگ و هنر انتخاب شدند.

رئیس اداره امور کمیسیونها و شعب – سید حسن جزایری.

- ختم جلسه

۱۷- ختم جلسه.

نایب رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم، تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(یک ساعت و چهل دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم گردید).

نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر حسین خطیبی.