مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۵۰ نشست ۴۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۹ اسفند ۱۳۵۰ نشست ۴۵
فهرست مطالب:
مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی نشکیل گردید
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان نامور- ضیاء رضوی- دکتر رفیعی- اسعد رزم آرا- دکتر صالحی- مهدوی اردستانی- حبیب الله احمدی- مهندس معینی زند- مهدی احمد- دکتر تنکابنی- جهانی چنگیزی- سمیعی- شاهنده – صائب- دکتر فضل الله صدر- صدقیانی زاده- عبد الحسین طباطبائی- کشفی- دکتر غنی- دکتنر متین- مهرزاد- دکتر ناوی- دکتر وحید نیا- بانو ابتهاج سمیعی.
غائبین مریض
- آقایان ضیائی احمدی- مهندس عباس زاهدی- دکتر ابوالهدی- پرویزی- عزیز مرادی- موقر- دکتر یگانگی- بانو دولتشاهی.
- بیانات قبل از دستور- آقایان: پدرامی- اهری- مهندس اسدی لنگرودی- سعید وزیری- رشیدی
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: پدرامی- اهری- مهندس اسدی لنگرودی- سعید وزیری- رشیدی.
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای پدرامی تشریف بیاورید.
پدرامی-جناب آقای رئیس - همکاران محترم دیروز شاهنشاه عظیم الشأن ما در میان پر شور ترین احساسات کارکنان پالایشگاه تهران، مرکز امور پژوهش و آزمایشگاههای شرکت ملی نفت ایران را در محل تأسیسات انبار ری افتتاح فرمودند در این بازدید شاهنشاه ۱۹ نفر نمایندگان سندیکاهای کارگران صنایع نفت را در حوزه قرار داد را بحضور پذیرفتند در این شرفیابی که افتخار بزرگی برای کارگران صنعت نفت بود نماینده کارگران چنین معروض داشت:
شاهنشاها- جان نثار افتخار دارد که مبین و ترجمان احساسات پاک و بی آلایش کارگران شریف و حق شناسی استان خوزستان بوده ومراتب شاهدوستی و وطنپرستی آنان را بشرفعرض ملوکانه معروض بدارد. شاهنشاها کارگران استان خوزستان از استقلال و تمامیت مملکت با خون خود پاسداری و حفاظت می‌کنند (احسنت).شاهنشاها در این جا اجازه می‌خواهم از مساعی جناب دکتر اقبال ریاست محترم هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران که در تأمین و رفاه و آسایش زندگی کارگران صنعت نفت ار بذل هیچگونه کمک و مساعدتی دریغ ندارند اظهار تشکر و امتنان نمایم و بقاء سلطنت و تاج و تخت شاهنشاهی ایران را از خداوند بزرگ مسئلت دارم (احسنت).
آنگاه شاهنشاه با کمال مهربانی از چگونگی و نحوه قرارداد دسته جمعی سوالاتی از کارگران فرمودند، بشرفعرض رسید که ما ایندفعه با رهبری خردمندانه پدر تاجدار خود و عنایت محبت‌های همیشگی جناب دکتر اقبال با دست پر از تهران می‌رویم و این بهترین و ارزنده ترین قراردادها است که تا حال شامل حال کارگران صنعت نفت جنوب شده است. خانواده‌های ما همیشه مرهون عنایت شاهنشاهی بزرگ خواهند بود.
سپس شاهنشاه خطاب بنمایندگان سندیکاهای کارگری حوزه قراداد چنین فرمودند:
اگر شنیده باشید دیروز بعد از ظهر در صحبت‌هایم گفته بودم که چیزهائیکه زارعین و کارگران ما بدست آورده‌اند جالب توجه است و بعداً اضافه کردم که ما سعی می‌کنیم که باز هم بیشتر به آنها بدهیم و شما دیدید که شاید بیشتر از توقع عادی، ما سعی می‌کنیم که وسایل رفاه و راحتی شما فراهم بشود. البته اگر فقط موضوع کارگران نفت بود شاید من دستور می‌دادم که حتی از این هم جلوتر می‌رفتیم منتها چون شما ایرانی هستید و از اظهاراتی که کردید بخوبی استنباط می‌شد متوجه این هستیم که اگر در یک قسمتی زیاد برویم ممکن است که تمام وضع صنعتی مملکت بهم بخورد چون خوشبختانه غیر از کارگران نفت دو میلیون کارگر در سراسر مملکت هم هستند والا نظر ما نسبت باصول این طبقات و بالاخص کارگرانیکه در شرایط سخت جنوب آنهم در یک چنین صنعت حیاتی کار می‌کنند همیشه خیلی بالا است این است که اصولا شما مطمئن باشید تا آنجا که امکان داشته باشد ما باینجا توجه می‌کنیم که شما مردمان معقولی هستید و همه اطراف و جوانب و مصالح را در نظر می‌گیرید و مثل یک ایرانی زحمت کش شریف و وطن خواه مصالح ملی را همیشه در نظر دارید. معهذا بهمان حدی که مملکت ترقی می‌کند وضع شما هم ترقی خواهد کرد چون وضع دیگران هم بهتر خواهد شد و دورنمای خوبی داریم منتها همانطور که شاید خودم هم گفته‌ام هر چقدر فعالیت شما در کارگاه بیشتر بشود مهارت فنی تان بالا برود به همان تناسب تعداد اولادتان را باید کمتر بکنید (صحیح است).
فرمایشات شاهنشاه در میان کف زدن‌های ممتد و ابراز احساسات پر شور نمایندگان سندیکای کارگران شرکت نفت بپایان رسید (صحیح است).
وظیفه خود میدانم بعنوان یک نماینده کارگر از طرف کلیه کارگران ایران بخصوص کارگران صنعت نفت که در سایه انقلاب بزرگ شاهنشاه و ملت حیات نوینی را آغاز کرده‌اند مراتب تشکر همه کارگران ایران را بعرض شاهنشاه بزرگ خود برساند (صحیح است-احسنت) و به آن دایه‌های مهربان تر از مادر که گاهگاهی برای کارگران ایران دلسوزی می‌کنند یادآور شوم که کارگران ایران خوب میدانند که بزرگترین حامی و پشتیبان طبقه کارگر شاهنشاه آریا مهر هستند و بس که با اقدامات انقلابی و بشر دوستانه خود همه افراد ملت ایران بخصوص طبقه شریف و زحمت کش کارگر را مورد عنایت خاص قرار داده وآرزومندیم در سایه توجهات و عنایات چنین رهبر خردمند و دلسوزی کارگران شریف ایرانی که در راه سازندگی کشور سهم بزرگی دارند وظیفه ملی و میهنی خود را بنحو احسن انجام داده و بسوی دروازه تمدن بزرگ پیش خواهیم رفت (صحیح است) اگر در پیشرفت این جهش سریع برنامه‌های مملکتی موانعی ایجاد شود با مشت گره کرده کارگران فدائی شاهنشاه در هم خواهد ریخت (صحیح است) و جاده‌ها برای نیل به آرزو و امیدهای سعادت آفرین فردا هموار خواهد (صحیح است) چنانکه کارگران ایران در تظاهرات اخیر همبستگی ملی که دوشادوش سایر افراد ملت ایران شرکت داشتند نشان دادند که پیوند شاه و ملت در این سرزمین ناگسستنی است م کارگران که سربازان جانباز ایران هستند همیشه آماده فداکاری در راه بثمر رساندن منویات عالی رهبر خردمند انقلاب خود می‌باشند (صحیح است).
در پایان عرایض خود از ریاست معظم مجلس شورای ملی استدعا می‌نمایم که در اولین شرفیابی در حضور شاهنشاه بزرگ سپاس بیکران کارگران ایران را در مورد کمکهای ارزنده جناب آقای دکتر اقبال بکارکنان صنعت نفت بشرفعرض همایونی عرضه بدارند (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای اهری بفرمائید.
اهری- جناب آقای رئیس، همکاران گرامی اجازه می‌خواهم بر حسب وظیفه گزارشی از جریان مسافرت کمیسیون دارائی را که بنا بدعوت آقای وزیر دارائی برای بازدید از پیشرفت‌های عمرانی و سازمانهای دولتی استان خوزستان و بنادر انجام شده بعرض نمایندگان محترم برسانم بدواً با همبستگی و علاقه و احترام خاصی که ملت ایران نسبت به ارتش شاهنشاهی قائل است اولین بازدید ما از نیروی دریائی خرمشهر شروع شد بمحض ورود به پایگاه نیروی دریائی خرمشهر با مهر و محبت صمیمانه فرمانده پایگاه و افسران جوان نیروی دریائی مواجه شدیم اعضای کمیسیون دارائی باتفاق در پای پیکره سردار رشید ایران رضا شاه کبیر بنیانگزار ایران نوین جمع شدند و در نهایت خضوع و خشوع مراتب حقشناسی و قدر دانی خود را از اعلیحضرت رضا شاه کبیر با نثار تاج گل ادا کردند (صحیح است) و بمنظور تجلیل از شهدای نیروی دریائی که در تاریکترین روزهای کشور وظیفه خود را با نثار جان خود ادا کردند، مراسم احترام انجام شد (احسنت) این افسران و شهدای بزرگ نیروی دریائی همیشه در قلب ملت ایران و قلب ارتش شاهنشاهی جاوید خواهد بود. متعاقباً تأسیسات نیروی دریائی، تأسیسات فنی و تعمیرگاه مجهزی که بدست افسران جوان و متخصصین عالیقدر نیروی دریائی ایجاد شده بی سابقه است (صحیح است) در مورد تعمیر کشتی‌ها که سابقاً میلیونها تومان به ارز خرج تعمیر کشتی‌ها در کشورهای خارج می‌شد الان بدست افسران جوان و متخصصین نیروی دریائی انجام می‌شود. بازدید دیگر ما از اداره گمرک خرمشهر که یکی از ادارات مهم اداره کل گمرک است شروع شد نمایندگان استحضار دارند که آئین نامه گمرکی در دستور کار کمیسیون دارائی قرار گرفته و در شرف تصویب است و دستورالعمل مأمورین گمرک را این آئین نامه رسمی و قانونی برای همیشه معین می‌کند بنابر این کمیسیون علاقمند بود که طرز پیاده کردن این آئین نامه را از نزدیک بازدید بکند با کمال افتخار باید بعرض نمایندگان محترم برسانم که وضع گمرک خرمشهر نسبت بدو سال پیش که مورد بازدید کمیسیون دارائی قرار گرفته بی نهایت رضایتبخش شده بود تقسیم کارها و انجام وظیفه و مدیریت در آنجا بتمام معنی حکمفرما بود طرز رسیدگی بکار مراجعین با وجود حساسیت وظیفه در کمترین مدت انجام می‌گرفت بطوریکه بعد از بررس کامل به میان مراجعین گمرک که حدود ۲۰۰- ۳۰۰ نفر بودند رفتیم و نظر آنها را در مورد کار گمرک استعلام کردیم تمام مراجعین باتفاق از طرز کار و سلوک مأمورین گمرک اظهار رضایت کردند و یک اشکال بسیار کوچکی را متذکر شدند که رئیس گمرک خرمشهر یادآور شد که برای رفع این اشکال اقدام کرده‌ایم قسمت سومی که مورد بازدید ما قرار گرفت اداره بنادر خرمشهر در دفعه گذشته مشکلات زیادی از لحاظ کارگری و نقص تجهیزات و اشکالات دیگر داشت که این دفعه کلاً گزارشی که میدانند و نظر کارگران را که خواستیم همه آنها برطرف شده بود و کارگران از قانون بیمه‌های اجتماعی برخوردارند و دارای تجهیزاتی بودند که قادر بود کشتی هائی که در اسکله خرمشهر پهلو گرفته بودند طبق مقررات بموقع تخلیه کشتی‌ها را انجام بدهد. قسمت دیگر که مورد بازید قرار گرفت پالایشگاه نفت آبادان بود نظم و ترتیبی که در این سازمان بزرگ صنعتی دیدیم و از بدو حرکت بطرف پالایشگاه جلب توجه می‌کرد. در ساعت مقرر وسیله شرکت ملی نفت با مهندس متخصص حاضر بود و از ابتدای حرکت بطرف پالایشگاه آقایان نمایندگان را در جریان کارهای پالایشگاه می‌گذاشت (صحیح است) بمحض اینکه وارد پالایشگاه شدیم عظمت نظم و انضباط چشم گیر بود در وهله اول به تابلوی دم در برخورد کردیم که نشان دهنده ایمنی پالایشگاه بود و توضیح مسئولین امر این بود که پالایشگاه ما که می‌شود گفت از بزرگترین پالایشگاههای دنیا است از نظر ایمنی رتبه اول و دوم را در دنیا احراز کرده و از لحاظ صادرات نفت مقام اول را دارد و این مایه بسی مباهات است و ما متوجه شدیم که همانطور که در باره استیفای حقوق دولت از منابع نفتی تلاش می‌شود همانطور که قراردادهای بسیار خوبی برای تصویب به مجلس تقدیم می‌شود کارکنان شرکت نفت هم شب و روز در تلاش هستند تا هر روز تأسیسات نفتی ما را مجهزتر و آماده تر بکنند جا دارد از رئیس هیئت مدیره شرکت نفت که توانسته است با مدیریت صحیح این نظم و ترتیب را ایجاد بکند و از تلاش مهندسین و کارکنان شرکت نفت تشکر بکنیم (احسنت) مسافرت ما مقارن بود با قیام ملی ایران برای ابراز تنفر و انزجار نسبت به حکومت بعثی عراق و دست نشاندگان استعمار، که متأسفانه ما توفیق این را پیدا نکردیم که در تهران وظیفه ملی خود را نسبت به شرکت در این متینگ بزرگ و تظاهرات ملی انجام بدهیم ولی توفیق پیدا کردیم در آبادان شهر مرزی و صنعتی و کارگری دسته جمعی در این متینگ عالی شرکت کنیم و مظاهر بقدری جلب توجه کرد که مورد تحسین و تعجب تمام نمایندگان قرار گرفت (صحیح است) در این تظاهر ملی برخورد کردیم با کلیه مردم حقشناس آبادان و خرمشهر، کلیه طبقات اعم از کارگران و اصناف و کشاورزان در این تظاهرات شرکت کرده بودند و تنفر خود را نسبت به دست نشاندگان استعمار با بیانات از دل بر آمده و احساسات نسبت به شاهنشاه عظیم و رهبر خردمند ایران ابراز می‌داشتند (صحیح است) و مخصوصاً از پیشامد ناگوار و ناجوانمردانه‌ای که در این میتینگ پیش آمده بود همه متأثر بودند و هم مصمم که با مشت محکم بدهان یاوه گویان و عناصری که خود در خواب خرگوشی هستند می‌کوبند و با صراحت می‌گویند که قبیل اقدامات مذبوحانه ملت ایران را از راهی که برای ترقی و سعادت ایران است باز نمی‌دارد و ملت ایران را در انجام اهداف مقدس انقلاب مصمم تر خواهد کرد (صحیح است) این عمال حکومت بعثی بتاریخ ایران توجه نمی‌کنند و بروحیه ایرانی واقف نیستند که در این قبیل مسائل ملت ایران روز بروز مستحکم تر و حکم یک واحد را دارند کما اینکه در ۲۰ سال پیش توجه کردند که ملت ایران خود جزای بیگانه و بیگانه پرستان را داد (احسنت) قسمت دیگر که مورد بازدید قرار گرفت دانشگاه پهلوی شیراز بود ما در آنجا با مهر ومحبت رئیس دانشگاه پهلوی و استادان جوان آنجا مواجه شدیم و توانستیم در مدت کوتاهی که در آنجا بودیم از مؤسسه تحقیقاتی دانشگاه بازدید کنیم عده‌ای از پزشکان جوان و مجرب این مؤسسه را بوجود آورده‌اند و با کمال حوصله مشغول تحقیقات بودند و حتی در یکی دو مرحله هم به نتیجه قطعی رسیده بودند و روز بروز شاهد پیشرفت‌های علمی و فنی و تجهیزاتی دانشگاه پهلوی هستیم و از مسئولین این دانشگاه که در گذشته خدمات ذیقیمتی برای پیشرفت دانشگاه انجام داده‌اند تشکر می‌کنیم (احسنت) و موفقیت رئیس جدید دانشگاه پهلوی را که مرد فعال و خدمتگزاری است مسئلت دارم برای بازدید از استاندار ما متقابلا در دفتر کار ایشان حضور پیدا کردیم و این را باید بگویم که ما به کفایت آقای پیروز استاندار واقف بودیم و اعضای کمیسیون در مأموریت بندر عباس هم با ابتکار ایشان آشنائی دارند مواجه بودیم توضیحات کلی در مورد پیشرفت‌های استان فارس دادند و برنامه کار خودشان را تحت یک کتابچه قطور بما دادند که چه برنامه‌ای در استان فارس دارند امیدوارم که این برنامه در سایر استانها هم انجام بگیرد. در بندر عباس شهر زیبای ساحلی که هر روز نسبت بروز گذشته عمران و آبادی تازه‌ای بچشم می‌بینیم با مهر و محبت مردم بندر عباس و استاندار و فرماندهان نیروی دریائی بر خورد کردیم در خانه افسران برادران افسر بگرمی از ما پذیرائی کردند و صبح برای بازدید فرمانده نیروی دریائی بندر عباس در دفتر کار ایشان حضور پیدا کردیم این افسر مطلع با توضیح بسیار جامعی ما را در جریان وظیفه‌ای که نیروی دریائی در خلیج فارس بهعده دارد آشنا کرد. همانطور که بعرض رساندم ارتش شاهنشاهی ما در تمام شؤن به پیشرفت‌های بزرگی نائل گردیده است و ما دارای افسران تحصلیکرده بسیار عالی در کلیه رشته‌ها هستیم و ارتش شاهنشاهی از تأمین احتیاجات و تأمین آسایش افسران و درجه داران غافل نبوده است (صحیح است) و بازید دیگر ما از خانه‌های سازمانی بود که برای نیروی دریائی بندر عباس ساخته شده بود کلیه افسران و درجه داران از خانه‌های سازمانی مدرن و وسایل کامل و خانه‌های نو که روزها و ماهها روی آب وظیفه بزرگی را انجام می‌دهند از لحاظ استراحت و راحتی خانواده خود مطمئن هستند در ناو میلانیان که عازم جزیره قشم بودیم با برادران افسر و درجه دارمان گفتگو کردیم در تمام آنها شهامت و شجاعت و جانبازی در راه انجام وظیفه بحد اعلی متجلی بود. باید باستحضار برسانم که نه تنها افسران نیروی دریائی ما بلکه درجه داران نیروی دریائی دیده‌اند و در کار خود متخصص هستند ما از جزیره قشم بازید کردیم البته این بازید بدون اطلاع بود ولی بر خلاف تصور چون آشنائی نداشتیم و قبلا ندیده بودیم جزیره قشم در ظرف این چند سال فوق العاده پیشرفت کرده دارای خیابان آسفالته، برق و آب لوله کشی است و در آنجا فعالیتهای عمرانی زیادی کرده‌اند داشتند بازار روز تهیه می‌کردند بخشدار جوان آنجا بمحض اینکه اطلاع پیدا کرد آمد و توضیحات کافی در مورد برنامه هائی که در دست دارد و برنامه‌های آینده را توضیح داد مردم از آمدن ما اطلاع پیدا کردند دسته جمعی آمدند و من فکر می‌کنم دیگر در خانه هیچکس نمانده بود و از نمایندگان ملت استقبال کردند و ابراز احساسات فوق العاده نسبت به شاهنشاه عالیقدر کردند (صحیح است) و رضایت از کارهائی که انجام شده داشتند و تشکر از دولت می‌کردند که به عمران و آبادی آنجا توجه دارد و مشکلاتی هم داشتند که آنها در اختیار ما گذاشتند که با آقای استاندار بنادر ساحلی در میان گذاشتیم وعده انجام دادند و امیدواریم که انشاءالله در برنامه پنجم هم خواستهای این مردمان وطن پرست بمعنای واقعی جنبه عملی بخود بگیرد آخرین قسمت بازدید ما از شیلات جنوب بود البته لایحه شیلات جنوب را تصویب کردیم ولی از فعالیت آنجا خبر نداشتیم یکی از ثروتهای ملی و بزرگ ما شیلات و ماهی خلیج فارس است که می‌شود گفت بعد از نفت یکی از بزرگترین منابع ماست با وجود اینکه شیلات جنوب دارای دو کارخانه بود و بنحو خوبی اداره می‌شد ولی دارای نواقصی است و احتیاج بتجهزات بیشتر دارد و احتیاج دارد دولت توجه بیشتری بکند مخصوصاً در مورد نصب سردخانه هائی در این بنادر تا موضوع صید و تأمین ماهی ایران برای مصارف داخلی و صادرات آماده باشد بنده با اینکه میدانم دولت توجه دارد نظر دولت را بدو نکته جلب می‌کنم یکی از موضوع تشکیل شرکتهای تعاونی در بنادر و جزایر است که مرزنشین‌ها که قانوناً مبالات مرزی استفاده می‌کنند بتوانند کلیه افراد مرز نشین از حقوق حقه خود بنحو مساوی استفاده بکنند نه اینکه نتایج این کار عاید چند نفر بشود بنابر این تشکیل شرکت تعاون را از هر لحاظ بصلاح مرزنشین‌ها میدانم که هم بتوانند احتیاجات مرزنشین‌ها را فراهم کنند و هم نسبت به تأمین منافعی که عاید می‌شود بطور تساوی و تحت نظر این شرکت تعاون انجام بشود قسمت دوم موضوع تشکیل شرکت تعاون برای صیادان است چون یکی از ممر در آمد مردم مرزنشین جنوب صید ماهی است که با تشکیل شرکت تعاون و تسهیلاتی که شرکت فراهم خواهد کرد اینها می‌توانند روز بروز زندگی خود را توسعه بدهند و از توسعه اقتصادی که امروزه همه ملت ایران و حتی مردم مرزنشین از آن برخوردارند استفاده کنند بنده وظیفه دارم از مردم شاهدوست جنوب و از اولیای سازمانهای دولتی که در این مسافرت نهایت محبت و احترامیکه در شأن نمایندگان مجلس شورای ملی بود انجام داند تشکر کنم (احسنت) و توفیق خدمتگزاری این خدمتگزاران و مردمان شاه دوست خوزستان و بنادر ساحلی را از خداوند خواهانم (احسنت- احسنت).
رئیس-آقای مهندس اسدی لنگرودی بفرمائید.
مهندس اسدی لنگرودی- با اجازه مقام ریاست، امروز می‌خواهم از حوزه انتخابیه خودم شهرستان رودسر مطالبی را باستحضار برسانم این شهرستان یکی از نقاط سرسبز و پر نعمت شمال است و مردم پر کار و فعال آنجا آنچنان در عمران و آبادی آنجا کوشا شدند که اکنون در سرتاسر این شهرستان بزحمت امکان دارد قطعه زمین بایری را دید. عمده زراعت آن برنج و چای و مرکبات است برنج این شهرستان از بهترین نوع برنج دنیا است البته از نظر ذائقه ایرانی. باغات چای این شهرستان ۴۰٪ باغات چای سرتا سر شمال کشور را تشکیل می‌دهد و تناژ کارخانجات۴۰٪ تناژ کارخانجات چای شمال است. در نقاط کوهستانی ییلاقی بنام اشکور، باغات فندق، دامداری و یونجه کاری رواج دارد مردم این شهرستان تنها در کار کشاورزی پیشرو نیستند بلکه در همه شئون اجتماعی قدم‌های اساسی برداشته‌اند من باب مثال امر آموزش در این شهرستان ۱۵۰ هزار نفری- ۳۵ هزار نفر دانش آموز پسر و دختر در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها مشغول تحصیلند و جالب اینجا است که ۹۹٪ ساختمان مدارس این شهرستان را مردم خودشان با پول خودشان ساخته‌اند و عرصه و اعیان را در تقدیم اداره آموزش و پرورش کرده‌اند و میز و صندلی مدارس را خودشان خریده‌اند حقوق مستخدمین را خودشان داده‌اند و در بعضی جاها برای معلمین غیر بومی خانه سازمانی ساخته‌اند و در اختیار آنها گذاشته‌اند بنابر این ملاحظه میفرمائید که این مردم چقدر برای اعتلاء شهرستان و بالنتیجه اعتلاء مملکت کوشا هستند در ییلاقات و کوهستان‌های مصفا که نقاط بسیار سر سبز و خرمی است و دارای آبشارهای بسیار زیبا و چشمه سارهای بسیار مصفائی است متأسفانه ۳۰ هزار نفر جمیعت این بلوک که در حدود ۳۰۰ قریه و مزرعه است راه به مرکز بخش ندارند یک کوره راه قاطر رو دارند که بزحمت عبور می‌کنند مخصوصاً امسال برف و یخ بندان بی سابقه آنها را در مضیقه قرار داده بود و از نظر آذوقه در مضیقه بودند این مردم پرکار و فعال تقاضا دارند از دولت خدمتگزارشان که جاده کوتاهی که بیشتر از ۳۵ کیلومتر نیست ساخته بشود تا بتوانند راه ببازار و مرکز بخش شهرستان داشته و زندگی بهتری داشته باشند و در امر آموزش و بهداشت یک توسعه‌ای برایشان ایجاد شود. مسأله دیگری که مورد تقاضای مردم این شهرستان است و بعلت خشگسالی این موضوع را باید مورد توجه قرار داد سد پل رود است زیرا تنها ممر مشروب کردن مزارع این شهرستان رودخانه بزرگ پل رود است که متأسفانه آبش هدر می‌رود بعلت نداشتن سد، البته در این مورد مطالعاتی شده و بررسی هائی شده و دولت دنبال اینکار هست ولی بلحاظ اینکه امسال این خشگسالی لطمات زیادی بمزارع وارد کرده و محصول برنج بکلی از بین رفته و باغات چای که اگر آب کافی بود و می‌توانستند باین باغات بموقع آب برساند از خشگسالی نجات پیدا می‌کرد و ۵۰٪ محصول باغات از بین نمی‌رفت که از بین رفت و خسارات زیادی وارد شد موقع آن هست که دولت بررسی هائی برای ایجاد این سد ترتیب بدهد و از این آبی که می‌تواند خشگسالی بباغات چای کمک بدهد و حتی آب مشروب آنان را که متأسفانه آب گوارائی ندارند تأمین بکند فکر عاجلی بکند. خشگسالی امسال و متعاقبش برف و یخبندان شدید و بی سابقه‌ای که در گیلان شد آنچنان اقتصاد این شهرستان و استان گیلان را فلج کرد که مردم احتیاج به کمک فوق العاده دارند علاوه بر اینکه از نظر پرداخت مالیات چون در آمدی وامهائی هم در اختیار آنها بگذارد (صحیح است) (یکنفر از نمایندگان- خیلی ضرر کردند) تا بتوانند باغات چای و مرکبات را احیا کنند در اثر یخبندان و برف وضع شهرها عوض شده اثرات عمران و آبادی از بین رفته اسفالتها و جدولها از بین رفته و خرابیهای زیادی ایجاد شده اگر کمکهای بموقع دولت و مخصوصاً فعالیت وکوشش استاندار جوان و فعال نبود امسال در اثر برف دچار مضیقه آذوقه می‌شدند و گرفتاری زیادی ببار می‌آمد ولی در هر حال امروز که این مشکلات را پشت سر گذاشته‌اند جا دارد که دولت برای عمران شهری اعتباری در نظر بگیرد و کمک به بنیه مالی این شهرستانها بشود تا بتوانند مشکلاتی را که با آن مواجه بودند مرتفع بکنند اصولا استحضار دارند نمایندگان محترم که شهرداریها بنیه مالیشان ضعیف است و بودجه شان محدود است خواست مردم زیاد است و با بودجه ضعیف نمی‌توانند همه خواستهای مردم را بر آورده کنند و اینطور که مطلعین اظهار می‌کنند بنده که تخصصی در این امر ندارم ولی این جور که متخصصین اظهار می‌کنند ایجاد صندوق عمران شهری علاج مشکل وضع مالی این شهرداریها است بنابر این توجه دولت را باین موضوع جلب می‌کنم که فکری برا ی تسریع در ایجاد صندوق شهری بکند تا بتوانند بشهرداری کمک بکند و همچنین بتوانند با باز خرید پرسنل زائد شهرداریها هزینه‌های شهرداریها را کم بکنند و شهرداریها بتوانند بنیه مالی شان را تقویت بکنند و به امور عمرانی بپردازند در خاتمه لازم میدانم از تظاهرات عظیم مردم رودسر که همه یک دل و یک جهت از صمیم قلب احساسات شاهدوستانه و میهن پرستانه خود را از ابراز و کماکان آمادگی و فداکاری خود را در راه اجرای اهداف بزرگ شاهنشاه آریامهر و اعتلاء و مجد و عظمت کشور اعلام داشته‌اند یاد کنم (احسنت).
رئیس-آقای وزیری بفرمائید.
سعید وزیری- بخاطرم رسیده بود که این نکته لازم است که گفته بشود وقتیکه روزهای آخر سفر شاهنشاه بخارج از کشور فرا می‌رسد بنظر تمام افراد ملت ایران می‌آید که این سفرها طولانی شده و احساس می‌کند ملت ایران که واقعاً از آن گرمی کانونهای خانوادگی و ملی شان یک چیزی و یک جای خالی هست که بمحض اینکه شاهنشاه از این مسافرت مراجعت می‌فرمایند تمام افراد ملت ایران و خانواده‌ها با یک ذوق و شوق و ولعی احساس می‌کنند که این کانون گرم ملی و خانوادگی گرمای خودس را باز یافته است (صحیح است) و با چه شوق و ولعی انتظار این را دارند که ایشان در باره یک مسأله‌ای ولو هر چه باشد اظهاراتی بنمایند و باعث گرمی این خانواده‌ها و دلها باشد بهمین جهت است که مصاحبه‌ای که پریروز شاهنشاه آریامهر با مخبرین مطبوعات خارجی و داخلی بخصوص روزنامه نگاران و نمایندگان رادیو و تلویزیون‌های کشور دوست ما آلمان غربی بعمل آوردند هم از جهت محتوای مطلب بطورکلی و هم یکبار دیگر از این جهت که بعد از مسافرتشان مطالبی فرمودند که این گرمی را بهمه خانواده‌های ملت ایران باز آوردند مورد بحث و با یک شور و هیجان مورد مطالعه قرار گرفت متأسفانه در عرض پریروز و دیروز از بعضی از وسائل ارتباط جمعی دیدم که بعضی اشتباهات کوچکی در نقل و ترجمه پاره‌ای از فرمایشات شاهنشاه شده بود که از جهتی قابل گذشت است و از جهتی قابل انتقاد، خوشبختانه دیشب دیدم یکی از وسائل ارتباط جمعی بنا بخواهش عده‌ای از مردم این مصاحبه را پخش کرد و دیدم که آن اشتباهات مرتفع شده بود در ترجمه و نقل آن بنده که این مسئله را در هر حال وقت گرفتم و صحبت می‌کنم از دو جهت است که اولا اعلام کنم آنچه شاهنشاه در باره مسائل مربوط بسیاست خارجی و داخلی اعلام کردند و می‌کنند عیناً همان چیزی است که روح ملت ایران خواستا است (صحیح است) و ثانیاً بنده می‌خواهم با یک مرور سطحی و فوری در حدود حوصله وقتی که برای بنده وجود دارد یک مروری به رئوس مطالب یان مصاحبه بکنیم و در اینجا بخاطر بیآوریم که این مردی که صحبت می‌کند این مرد بزرگی که این مصاحبه را انجام داده در عین حال که متعلق بجامعه بزرگ بشریت است که مسائل جهانی را در مقیاس وسیع انسانی مورد توجه قرار می‌دهد و بحث می‌کند قبل از هر چیز رهبر و قائد ایرانی است (صحیح است) که با این قدرت روح و احاطه کامل وسعه صدر راجع به همه جا و همه انسانها صحبت می‌کند (صحیح است) و در واقع قبل از هر چیز راجع به مصلحت ملتی صحبت می‌کند که خود او از میان آن ملت برخاسته است و با او از دل و جان بستگی دارد (صحیح است) و تردیدی نیست که قبل از همه این ملت ایران است که پشتیبان و پیرو و معتقد و موٌمن این دکترین و این نظریات عالی انسانی بوده، هست و خواهد بود (صحیح است-آفرین) هر یک از این حرفها که شاهنشاه ایران در مصاحبه فرموده‌اند هر یک از اینها سر فصل یکی از درسهای زندگی این مردم است (صحیح است) مجموعهٌ این مصاحبه و این سخنان سرود مکتب ملی ما است مکتبی که نامش مکتب وحدت ملی و سیاست مستقل ملی ایران است (صحیح است) وقتیکه شاهنشاه از سابقه و تمایلات عفو و بخشودگی خود سخن می‌گویند ملت ایران شاهد زنده و ارج گذارنده این سابقه است شاید همه ما بسیاری از خانواده‌ها را بشناسیم و می‌شناسیم که فردی یا افرادی از آن خانواده‌ها بر اثر فریب بیگانگان یا عوامل دیگر پشت پا به مصالح ما در وطن زده بودند و مرتکب خطا و اشتباه شده بودند بحدی که نه فقط از نظر قوانین مملکت محکوم و مردود بودند بلکه از نظر خانواده‌های خود مردود و مطرود بودند بر اثر عفو و بخشودگی شاهنشاهی بآغوش خانواده‌ها و مام وطن برگشت (صحیح است) ولی این سخن مسئله بخشودگی و عفو هرگز این معنی را نمی‌دهد که خارجی با اطمینان از این بخشندگی عمال خودش را تحریک بکند با علم باینکه گویا یکروز اینها را خواهند بخشید بروند و خیانت بکند و اساس زندگی ملتی را بخطر بیندازند. سخن از کیست؟ از یکنفر، دونفر، ده نفر، نیست سخن از زندگی یک ملت است سخن از زندگی ملتی است که شاهنشاه می‌گوید اکنون که این ملت در آستانه این تمدن بزرگ است و در مقابل این آینده درخشان است اجازه نخواهند داد که جلو این زندگی و آینده درخشان این مملکت را با توطئه و خرابکاری سد بکنند (صحیح است) سخن از زندگی ملت است سخن از افراد نیست اگر سخن از فرد باشد سخن از کسی است که باعنوان شاهنشاه میلیونها انسان دیگر را آزاد کرد (صحیح است) اگر سخن از یک فرد باشد سخن از این فرد است چطور است که این صاحب نظرانیکه اظهار نظر می‌کنند بقول اعلیحضرت در جاهائی می‌نشینند و پاره‌ای مطالب را می‌گویند که بقول شاهنشاه اینها بخودشان حق داوری می‌دهند اینها هرگز بقول هویدا موقع خارج کردن ایرانیها از این همسایه همیشه چپ ما که اخراج ایرانیان را اعلام کرد چطور این صاحب نظران چیزی نمی‌گویند و دلشان نمی‌سوزد که ده‌ها هزار انسان را از خانه و زندگیشان دور کردند چرا این صاحب نظران صحبت نمی‌کنند راجع به این موضوع چرا یک انسانیکه میلیونها انسان را آزاد کرده نهضتی و انقلابی را در این گوشه عقب مانده اعلام کرده است چطور است که امکان می‌دهند این آدم را در خانه اش نسبت به او سوء قصد کنند و این صاحب نظران صدایشان در نمی‌آید اگر صحبت از انسانها و افراد است راجع به این فرد صحبت می‌شود مسئله این است من شخصاً یک دفعه این مسئله را نوشته‌ام من شخصاً با زنده بودن مردم مخالف نیستم با اینکه ملتی وجود داشته باشد که در مقابل حکومتی که جابر است و بر خلاف دموکراسی است قیام بکنند و عمل بکند من شخصاً آن را تقدیس می‌کنم این حق یک ملتی است اما در مقابل کدام حکومت؟ حکومتی که انسانها را آزاد کرده است؟ میلیونها انسان را آزاد کرده است؟ مقاومت در مقابل این حکومت مبارزه مسلحانه تروریسم و آنارشیسم و این حرفها قیام در مقابل انسانها است این عصیان در مقابل آزادی انسانهائی است که هزاران سال در غل و زنجیر بودند (صحیح است) مخالفت با یک فرد که با قیام دسته جمعی تمام این مردم تصمیم گرفتند آزاد شوند، این اقدامها کار شکنی در مقابل آزادی انسانها است اگر سخن از افراد باشد از این افراد صحبت می‌کنم (آفرین) خیلی متأسفم که عر ض کنم پاره‌ای از دستگاههای ارتباط جمعی ما این مسائل را درست در میان نمی‌گذارند در همین مملکت بیهوده بعضاً تسلیم موجهای کاذب می‌شوند در باره مسائلی که نمی‌خواهم بگویم ضرر دارند اگر ضرر نداشته باشند لااقل هیچگونه نفعی بحال مردم ندارد بحث می‌کنند گفتگو می‌کنند ولی در مقابل انسانهائیکه در این مملکت هستند بواقع و در حقیقت توجه نمی‌کنند من توصیه می‌کنم بدوستان عزیز مطبوعاتی که به این مسئله توجه بفرماینددر یک سخنرانی من پریروز در دانشگاه بودم بمناسبت چاپ جدیدی از شاهنامه در تالار فردوسی دانشکده ادبیات شاهدبودم که دانشجویان با چه شور و شوق و هیجانی در این جلسه شرکت کرده بودند استادی از استادان گمنام و بی نام و نشان این مملکت صحبت می‌کرد دیدم فردوسی را زنده کرده بود می دانید در باره چه صحبت می‌کرد؟ در باره نقشی که شاهنامه در بررسی طبقات متوسط ایران بهعده گرفته بود و انجام داده بود صحبت می‌کردند و من ندیدم در این وسائل ارتباط جمعی که در باره این موج اصیل صحبت بکنند و بحث می‌کنند ولی متأسفانه می‌بینم که در مورد امواج کاذب بحث می‌کنند و صحبت می‌کنند.
این صحبت را که من می‌کنم چون متعلق بخانواده بزرگ و گرامی ارتباط جمعی بوده و هستم برای اینکه میدانم که بهترین و صمیمی ترین دوستان این جامعه، بهترین وسایل انقلاب این مملکت، بهترین خدمتگزاران انقلاب این مملکت همین وسایل ارتباط جمعی بخصوص مطبوعات ایران است و اما مساٌله‌ای مطرح بود مساٌله صحبت در باره روابط ما و آلمان بود تمام اینها طی اعلامیه‌ها گفته شده است چند روز قبل در اینجا همکار عزیز ما آقای دکتر دادفر و سایر دوستان واقع بینانه در بارهٌ این موضوع بحث کردند دوست عزیزم آقای دکتر الموتی می‌گفتند روی مساٌله صلح دوستی که آلمان‌ها در آن ناحیه از دنیا در اروپا بر عهده گرفته‌اند با بنیه اقتصادی و اجتماعی و مالی و علمی این را بعهده گرفته‌اند که این نقش را ایفاء کنند و ما هم در این منطقه از جهان صادقانه و صمیمانه بعهده گرفته‌ایم انجام بدهیم صحیح است ما دو دولت این کار را می‌کنیم هر مشکلی هم که در این رهگذر از زمان باشد ما می‌توانیم از جان و دل در مقابل آن مقاومت کنیم بقول شاهنشاه ایران زمان و دورانی است گذرا و ما با این قضایا و این گونه مسائل ناگزیر و ناچار هستیم روزیکه انقلاب را شروع کردیم روزی که اعلام سیاست مستقل ملی کردیم پیش بینی می‌کردیم که با کار شکنی‌ها و اینگونه حرفها روبرو خواهیم شد و اطمینان داریم این دوره گذرا را پشت سر خواهیم گذاشت و بهدف و پیروزی اصلی و واقعی خواهیم رسید (صحیح است- احسنت) اما بنام یک فرد ایرانی در این جا اعلام می‌کنم که مساٌله‌ای بنام صلح و روابط بین المللی تمام اینها مربوط است بآزادی و استقلال و تشخص و سربلندی ملت ایران، آنچنان صلح و آشتی و روابطی که بگوشه‌ای از دامن عظمت این ملت خدشه‌ای وارد کند ما چنین صلحی را بنام صلح یک صلح شرافتمندانه نمی‌توانیم قبول کنیم (صحیح است) ما گفتیم روابط، شرایط، ضوابط، صلحدوستیها همزیستی‌ها بقول شاهنشاه بزرگ همکاریهائی واقعاً در مقیاس جهانی منافع ملی ما را واقعاً حیثت و شرافت انسانها را تأمین کند نه هیچ نوع تهدید ارعاب نه هیچ نوع متوسل شدن به اینگونه و آنگونه کارهای تبلیغاتی و یا کارهای که خوب نوعش را میدانیم و اشاره شد بروزنامه‌های خارج ما به روزنامه‌های خارج هم مثل روزنامه‌های داخلیمان احترام قائلیم من بخصوص که عرض کردم خودم را متعلق باین خانواده مطبوعات میدانم و احترام می‌گذارم ولی چه کسانی این مطلب را می‌نویسند کسانی که در این مملکت صاحب مشاغل و مقامات بودند می‌خواستند خیانت کنند ولی نتوانستند و متواری شدند کسانی که از اصلاحات ارضی ضرر دیدند برا ی اینکه هزاران هزار املاک و دهقانهایشان از یوغ اسارت آنها خارج شده ناچار شدند بروند خارج در کنار محله‌های خوب و قشنگ زندگی کنند با پولهائی که خودشان و پدرانشان از مردم غارت کرده بودند در خارج کاخ نشینی کنند در محله‌های رزیدانسیل اقامت کنند اینها و همان هائی هستند که شاهنشاه فرمودند. اینها کسانی هستند که می‌خواهند مملکت را به اجنبی واگذار کنند ولی ما نمی‌گذاریم همانطور که شاهنشاه فرمودند نمی‌گذاریم و این یکپارچه، نزدیک به ۳۰ میلیون جمیعت ایران است که می‌گوید نمی‌گذاریم (احسنت-احسنت).
رئیس-آقای رشیدی بفرمائید.
رشیدی- بنام خداوند و بنام شاهنشاه آریامهر، جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، بنده وظیفه دارم در تعقیب فرمایشات همکار محترم و عزیزم جناب آقای پدرامی تشکرات قلبی دو میلیون کارگر شاهدوست و وطنپرست این مملکت را به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر تقدیم کنم (احسنت) دیشب بنده از رادیو و تلویزیون شاهد فرمایشات شاهنشاه آریامهر و عنایات رهبر بزرگ ملت یاران نسبت بطبقه کارگر این مملکت بودم رفقای نمایندگان کارگران جنوب که برای عقد یک پیمان دسته جمعی به تهران آمده بودند برای اینکه از این طریق خدمت شایسته‌ای بکارگران شاهدوست و وطنپرست جنوب شده باشد سرگرم مذاکرات طولانی با صنعت نفت بودند خواست کارگران جنوب به تحقق انجام نپذیرفت تا اینکه شاهنشاه از سفر خارج به وطن مراجعت فرمودند و وقتی که خواسته‌های کارگران را ملاحظه فرمودند امر فرمودند خواستهای آنها قانونی است و باید مورد توجه قرار بگیرد و بهمین دلیل بود که دیروز نماینده کارگران جنوب تشکرات و احساسات پر شور کارگران را به پیشگاه مبارک شاهنشاه تقدیم کرد و در آن جا اعلام کرد این یکی از بهترین قراردادهائی است که ما تاکنون برا ی کارگران صنعت نفت امضاء کردیم (صحیح است) روزی که ملت ایران با یکپارچگی مواد ششگانه انقلاب شاه و مردم را تأیید کردند از همان روز تشخیص داده بودند آنچه متضمن سعادت و رفاه ملت ایران است همین ابتکارات شاهنشاه ماست (آفرین) ما با داشتن رهبری چون محمد رضا شاه پهلوی در این مملکت احتیاج نداریم که دیگران درس وطنپرستی و اصلاحات و پیشرفت بما بدهند آنها جواب جوانهای مملکت خودشان را با رگبار مسلسل می‌دهند آنها جواب خواستهای ملت خودشان را درست بدهند (احسنت) آنها جواب جوانهای مملکت خودشان را با رگبار مسلسل ندهند (صحیح است- احسنت) ملت ما تحت رهبریهای شاهنشاه خودش در راه پیشرفت و عظمت این مملکت روز بروز با گام‌های سریعتر جلو می‌رود هیچ قدرتی و نیروئی نمی‌تواند این پیشرفت‌های عظیم را متوقف کند ملت ایران همیشه در همه حال نشان داده است اقلیت و اکثریت مطرح نیست (صحیح است - احسنت) ما همه در راه حفظ استقلال و عظمت و تمامیت ارضی این مملکت کوشا هستیم نمونه اش همین تظاهرات ملی بود که البته همه طبقات مردم در آن شرکت داشتند ولی خواستم عرض کنم کارگران این مملکت پیشقراولان این نهضت ملی و این تظاهرات ملی بودند شما در همین میدان سپه خودتان شاهد بودید که وقتی بمب زیر پای نمایندگان ملت بصدا در آمد یا در گوشه‌ای از میدان انفجاری رخ داد نتوانست کوچکترین تزلزلی در روحیه ملت قهرمان ایران بخود بیاورد (آفرین) بنابر این مقاومت آنروز مردم پایتخت یک درسی بود به دشمنان این مملکت که ما در برابر رهبر خردمند مملکت خود در برابر مصالح کشور خودمان از هیچ چیزی ترسی نداریم (صحیح است) دشمنان مملکت ما باید بدانند موقعی می‌توانند به آرزوهای کثیف خود برسند که یک فرد ایرانی شریف در این مملکت زنده نباشد (صحیح است) بنده در خاتمه عرایضم یکبار دیگر احساسات پاک و تشکرات قلبی همه کارگران مملکت بخصوص کارگران استان خوزستان که برای همیشه مورد عنایت خاص شاهنشاه قرار گرفتند به پیشگاه شاهنشاه بزرگ تقدیم می‌کنم (احسنت-احسنت).
- تصویب صورت مجلس قبل
۳- تصویب صورت مجلس قبل.
رئیس- نسبت بصورت جلسه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم یکفقره لایحه بوسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری
۴- تقدیم یکفقره لایحه بوسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای هنرمندی بفرمائید.
هنرمندی (معاون وزارت دادگستری)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم لایحه قانونی مجازات متخلفین از مقررات نظام صنفی را که در اجرای ماده ۶۳ قانون نظام صنفی تهیه شده برای طرح در کمیسیونهای کشور و دادگستری تقدیم نموده و تقاضای تصویب آنرا دارم.
رئیس-لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون دارائی راجع به لایحه استرداد قسمتی از مالیات بر در آمد بانک رفاه کارگران و ارسال بمجلس سنا
۵- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون دارائی راجع به لایحه استرداد قسمتی از مالیات بر در آمد بانک رفاه کارگران و ارسال بمجلس سنا.
رئیس- گزارش یک فوریتی استرداد قسمتی از مالیات بر درآمد بانک رفاه کارگران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۰/۱۲/۱۵ با حضور نمایندگان دولت لایحه شمارهٌ ۴۸۷۰۰-۱۳۵۰/۱۲/۱۲ راجع به استرداد قسمتی از مالیات بردرآمد بانک رفاه کارگران را که درجلسه روز پنجشنبه ۱۳۵۰/۱۲/۱۲ با قید فوریت بمجلس شورای ملی تقدیم و فوریت آن در همان جلسه بتصویب رسیده و بشماره ۲۱۳ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون استرداد قسمتی از مالیات بر در آمد بانک رفاه کارگران.
مادهٔ واحده- وزارت دارائی پس از وصول مالیات بر درآمد بانک رفاه کارگران بر اساس مقررات حاکم بر شرکتهای دولتی مکلف است معادل مازاد مالیات وصولی نسبت به مالیاتی که با اجرای نرخ مقرر برای بانکهای خصوصی با رعایت معافیت‌های بدر آمد مربوط تعلق می‌گیرد از محل در آمد عمومی در وجه بانک مزبور بپردازد.
حکم این ماده شامل مالیات عملکرد سال ۱۳۴۶ ببعد بانک خواهد بود.
مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.
گزارش از کمیسیون کار و امور اجتماعی بمجلس شورای ملی
کمیسیون کار و امور اجتماعی با حضور نمایندگان دولت لایحه استرداد قسمتی از مالیات بر در آمد و مصوبه کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی دکتر میر وجیه الله صدر.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بورود در شور مادهٔ واحده رای می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در سطر دوم واحده بجای جمله حاکم بر نوشته شود (مربوط به) و هم چنین در سطر دوم ماده واحده بعد از مکلف است جمله (بلافاصله) اضافه شود.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده با این اصلاحی که در آن بعمل آمده و کلیات آخر لایحه رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به لایحه اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به لایحه اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۹ اسفند ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۷۳۸۴ مورخ ۵۰۸/۲۶ مربوط به اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور را که گزارش شور اول آن بشماره ۱۸۷ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با توجه بپیشنهادهای واصله مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورایملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور.
ماده ۱ - بمنظور حفظ جان و مال مردم و مؤسسات و تأسیسات و منابع مختلف ثروتهای ملی در برابر حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه و حملات هوائی و استعمال هر گونه سلاح و اثرات ناشی از آن در زمان صلح و جنگ و همچنین تقویت و حفاظت روانی افراد و تحکیم علاقه بهمکاری متقابل بین آنها خاصه در زمان اضطرار سازمان دفاع غیر نظامی کشور طبق مقررات این قانون اداره می‌شود.
ماده ۲- از تاریخ تصویب این قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور با کلیه دارائی و بودجه و کارکنان به نخست وزیری وابسته و سرپرست آن سمت معاونت نخست وزیر را خواهد داشت.
ماده ۳- کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و سازمانهای دولتی و وابسته بدولت و شهرداریها مکلف بهمکاری با سازمان دفاع غیر نظامی می‌باشند و باید آئیننامه‌ها و دستور العملهای سازمان دفاع غیر نظامی را که با توجه بمقررات این قانون تهیه و تدوین می‌شود بموقع باجرا بگذارند.
ماده ۴- دولت موظف است لوایح مربوط بتکالیف قانونی طبقات مختلف مردم و همچنین مؤسسات بخش خصوصی را در باره امور مربوط بدفاع غیر نظامی تهیه و برای تصویب بمجلس تقدیم نماید.
ماده ۵- آئیننامه اجرائی این قانون بوسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین لازم الاجرا خواهد بود.
ماده ۶- آنقسمت از قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور مصوب بهمن ماه ۱۳۳۷ که مغایر با این قانون است از تاریخ تصویب این قانون ملغی خواهد بود.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۲ اسفند ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط باصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور – اکبر مسعودی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۵ اسفند ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط باصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی – امان الله ریگی.
رئیس- مادهٔ اول قرائت می‌شود.
ماده ۱ - بمنظور حفظ جان و مال مردم و مؤسسات و تأسیسات و منابع مختلف ثروتهای ملی در برابر حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه و حملات هوائی و استعمال هر گونه سلاح و اثرات ناشی از آن در زمان صلح و جنگ و همچنین تقویت و حفاظت روانی افراد و تحکیم علاقه بهمکاری متقابل بین آنها خاصه در زمان اضطرار سازمان دفاع غیر نظامی کشور طبق مقررات این قانون اداره می‌شود.
رئیس-در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بماده اول خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
مادهٔ دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- از تاریخ تصویب این قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور با کلیه دارائی و بودجه و کارکنان به نخست وزیری وابسته و سرپرست آن سمت معاونت نخست وزیر را خواهد داشت.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ دوم. خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
مادهٔ سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و سازمانهای دولتی و وابسته بدولت و شهرداریها مکلف بهمکاری با سازمان دفاع غیر نظامی که را با توجه بمقررات این قانون تهیه و تدوین می‌شود بموقع باجرا بگذارند.
رئیس- در مادهٔ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۳ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثریت برخاستند) تصویب شد. مادهٔ چهارم قرائت می‌شود.
مادهٔ ۴- دولت موظف است لوایح مربوط بتکلیف قانونی طبقات مختلف مردم و همچنین مؤسسات بخش خصوصی را در باره امور مربوط بدفاع غیر نظامی تهیه و برای تصویب بمجلسین تقدیم نماید.
رئیس- در ماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده چهارم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثریت برخاستند) تصویب شد.
مادهٔ ۵- آئیننامه اجرائی این قانون بوسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین لازم الاجرا خواهد بود. مادهٔ ۶ قرائت می‌شود.
ماده ۶- آنقسمت از قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور بهمن ماه ۱۳۳۷ که مغایر با این قانون است از تاریخ تصویب این قانون ملغی خواهد بود.
رئیس- در ماده۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۶ خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثریت برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است آقای دکتر انوشیروانی بفرمائید.
دکتر انوشیروانی- سازمان دفاع غیر نظامی یکی از سازمانهای بسیار مفید و خدمتگزار کشور است (صحیح است) از اسم غیر نظامی بظاهر اینطور تصور می‌شود که ممکن است خدمات سازمان فقط مربوط به زمان جنگ و موارد غیر عادی باشد در صورتیکه قسمت عمده وظایف سازمانهای دفاع غیر نظامی مربوط بدوران صلح است بنده فکر می‌کنم برای مملکتی که هنوز مردم عادت به بیمه شدن ندارند زندگی یا اموال یا اتومبیل خودشان را بیمه کنند یک چنین سازمانی می‌تواند خیلی مفید و خدمتگزار باشد و خدمات مفیدی از جهت مختلف بمملکت بنماید و بهمین دلیل است که شاهنشاه توجه زیادی باین سازمان مبذول می‌فرمایند و در آخرین پیامی که امسال بمناسبت در چهاردهمین سال تأسیس دفاع غیر نظامی کشور عنوان فرمودند:
«اکنون نیز بمناسبت فرا رسیدن چهاردهمین سالروز تأسیس سازمان دفاع غیر نظامی کشور توجه و علاقه خاص خویش را نسبت به پیشرفت امور این سازمان ابراز می‌داریم و نه تنها به همه مسؤلان امور دولتی بلکه بعموم افراد مملکت همکاری کامل و کمک بانجام وظایف مهمی را که بعهده این سازمان محول شده است توصیه می‌کنم» باین جهت ملاحظه میفرمائید سازمان دفاع غیر نظامی مورد توجه خاص رهبر عالیقدر ماست قانونی را که تصویب فرمودید و من در کلیات آخر عرایضی بعرض میرسانم دو سه مطلب و نکته جالب دارد که معروض می‌دارم با توجه باهمیت سازمان دفاع غیر نظامی این سازمان وابستگی به نخست وزیری پیدا کرده و رئیس سازمان بعنوان معاون نخست وزیر انتخاب خواهد شد و آن عنوان را پیدا می‌کند و این توجهی است که دولت باین امر دارد دیگر اینکه اختیار داده شده و از دولت خواسته شده یک مقررات و آئین نامه‌ای را بمجلس تقدیم کند برای اینکه کلیه افراد اعم از سیویل و غیر سیویل و مؤسسات مالی مملکت را مکلف بکند بانجام توصیه‌ها و سفارشات لازم این سازمان و از طرف دیگر بموجب قانونی که تصویب خواهد شد این سازمان قدرت اجرائی کاملی پیدا می‌کند.
بهر حال از قوانین بسیار مفیدی است که تصویب فرمودند در این موقع خیلی بجاست که بنده از یکی از خدمتگزاران این سازمان اسم ببرم و یاد آوری کنم بنده اصولا بعنوان کردن اسم اشخاص در پشت تریبون مجلس شورای ملی زیاد عقیده ندارم ولی فکر می‌کنم حساب ما با ارتش یک حساب دیگری است یعنی عقیده دارم که یک سربازی که در دورترین مرز مملکت ممکن است یک خدمتی کرده باشد حق این است که پشت این تریبون از او قدردانی بشود ارتش مورد علاقه ماست (صحیح است) و واقعاً وظایفشان سنگین است بهمین جهت در پشت این تریبون هر چه از ارتش تجلیل بشود کم است یکی از کسانی که برای سازمان دادن دفاع غیر نظامی در سالهای اخیر کوشش فراوانی را انجام داد آقای سپهبد کوششی است که زمان استراحتشان را می‌گذارند (صحیح است) ایشان از افسران خدمتگزار ارتش شاهنشاهی هستند و در موقعیت‌های مختلف خدمت و لیاقت خودشان را نشان دادند و همشهریهای بنده آنها که اهل کردستان هستند میدانند که ایشان بعد از شهریور تحت فرماندهی تیمسار هوشمند افشار در کردستان خدمت می‌کردند چه خدماتی باین منطقه کردند و بعداً هم که خدمت نظامی دیگری داشتند در رضائیه و کردستان باندازه‌ای در انجام خدمت کوشا بودند که سلامت خودشان را از دست دادند بعداً که بریاست سازمان دفاع غیر نظامی منصوب شدند در سالهای اخیر آنقدر که بودجه و امکانات بایشان اجازه می‌داد توانستند به این سازمان خدمت کنند و انرا بشناسانند و موجبات موفقیت آن را فراهم کنند بنده خواستم از خدمات گذشته ایشان در این جا تجلیل بشود و اطمینان دارم با قانونیکه امروز گذشت مسئولین بعدی کارها و خدمات بیشتری خواهند کرد و این سازمان وظیفه اش را بهتر انجام خواهد داد با تشریف داشتن خانم صوفی می‌خواهم سوء استفاده کنم حالا که یکی از ادارات وزارت کشور کم شده و فرصت بیشتری دارند تکلیف این قانون تشکیلات کشوری را که مدتهاست چشم مدتهاست چشم انتظار آن هستیم بپایان برسانند الان یک اداره کم شده و وقت بیشتری هست بسیاری از شهرستانها، بخشها هست، مخصوصاً بخش بوکان که بنده افتخار نمایندگی آن را دارم که باید شهرستان بشود هرچه به وزارت کشور مراجعه می‌کنم به لایحه تقسیمات کشوری حواله می‌دهند چند سال است این لایحه مانده اگر ممکن است هرچه زودتر تصویب بفرمائید و بمجلس بیاورید و تکلیف بخشها و شهرستانها را معین فرمائید.
رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بمواد و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خامها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه نحوهٔ اجرای محکومیت مالی
۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به لایحه نحوهٔ اجرای محکومیت مالی.
رئیس- گزارش شور اول نحوهٔ اجرای محکومیتهای مالی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه یازدهم اسفند ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۵۲۱۳۸- ۵۰/۱۱/۵ دولت راجع بضمانت اجرای محکومیتهای مالی را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۰/۱۱/۵ بمجلس شورای ملی تقدیم و بشماره ۱۴۳ چاپ شده است مطرح و با اصلاحاتی بشرح زیر مورد تصویب قرار داد.
اینک گزارش شور اول آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی.
ماده ۱ – هر کس ضمن تعقیب جزائی بتأدیه جزای نقدی یا ضرر و زیان ناشی از جرم محکوم شود و آنرا نپردازد یا مالی از او بدست نیاید بدستور دادستان در مورد جزای نقدی و تقاضای مدعی خصوصی در مورد ضرر وزیان بازاء هر پانصد ریال یا کسر آن یکروز بازداشت می‌گردد. در صورتیکه محکومیت مالی توأم با مجازات حبس باشد بازداشت از تاریخ اتمام مجازات حبس شروع می‌شود.
و از حداکثر مدت حبس مقرر در قانون برای آن جرم بیشتر نخواهد شد و بهرحال حداکثر مدت بازداشت نسبت به مجموع محکوم به مالی از پنج سال تجاوز نمی‌کند.
- تبصره ۱- در مورد ضرر و زیان ناشی از جرم دادگاه مباشر و شرکاء و معاونین جرم را به تناسب مسئولیت خود به پرداخت ضرر و زیان محکوم می‌نماید لیکن محکوم علیهم نسبت به پرداخت کل ضرر و زیان مسئولیت تضامنی دارند.
- تبصره ۲- در هر مورد مباشر و شرکاء و معاونین جرم متضامناً مسئول پرداخت جزای نقدی باشند هر یک بتناسب مسئولیت خود بسهمی از مبلغ کل جزای نقدی محکوم می‌شود و نسبت بپرداخت مابقی مسئولیت تضامنی دارد. در صورت صغر یا فوت یا جنون یا عفو یا تعلیق اجرای مجازات نقدی مباشر یا بعض از شرکاء یا معاونین جرم سهم آنان از کل جزای نقدی کسر می‌شود و سایرین متضامناً مسئول پرداخت بقیه جزای نقدی خواهند بود. در مورد اجرای بازداشت موضوع این ماده هر یک از محکوم علیهم فقط بازاء سهم خود از جزای نقدی یا ضرر و زیان بازداشت می‌شوند.
- تبصره ۳- در صورت صدور حکم اعسار از دادگاه صادر کننده حکم مدت بازداشت بنصف تقلیل خواهد یافت.
- تبصره ۴- احکام ضرر و زیانی که باستناد احکام جزائی از دادگاه حقوق صادر می‌شود مشمول مقررات فوق خواهد بود.
- تبصره ۵- وزارت دادگستری می‌تواند اتباع بیگانه محکوم بجزای نقدی را که دسترسی باموال آنان نباشد پس از اتمام مجازات حبس (در صورتیکه حبس توأم با جزای نقدی باشد) از کشور اخراج نماید.
ماده ۲- جز در موارد مذکور در ماده قبل در هر مورد دیگری که بازداشت اشخاص در قبال عدم پرداخت دین مستند به حکم یا سند لازم الاجراء تجویز شده مدیون بنسبت هر پانصد ریال یکروز بازداشت می‌شود و در هر حال مدت بازداشت نسبت به مجموع بدهیهای خود تا قبل از بازداشت در حکم معسر تلقی و آزاد خواهد شد ولی هر موقع مالی از مدیون بدست آید طلبکاران حق استیفای طلب خود را از آن خواهند داشت.
- تبصره- در مورد دو ماده قبل هر گاه بعلت عدم پرداخت هزینه بازداشت یا تقاضای مدعی خصوصی یا دائن محکوم علیه یا مدیون آزاد شود بازداشت مجدد وی فقط برای یکبار مجاز است.
ماده ۳- در مورد دیون و تعهدات مال موضوع اسناد لازم الاجرا وکلیه محکومیتهای ملی جزائی و حقوق هر کس بقصد فرار از تأدیه دین و محکوم به مالی و بضرر دیان مال خود را بوارث خود انتقال دهد یا اموالی را بنام وارث خود بخرد یا در اختیار آنان بگذارد بنحوی که بقیه اموالش برا ی پرداخت بدهی او کافی نباشد اعم از اینکه منشاء دین یا محکومیت، قبل یا بعد از انتقال حادث شده باشد در صورت وجود مال در ملکیت انتقال گیرنده آن انتقال باطل و از درجه اعتبار ساقط است در غیر این صورت معادل قیمت مال از اموال انتقال گیرنده اگر صغیر یا همسر یا ابوین باشند و همچنین از اموال انتقال گیرنده کبیر در صورتی که عالم بقصد انتقال دهنده بوده بابت بدهی مدیون یا محکوم علیه استیفا خواهد شد و اگر مالی از آنان بدست نیاید مقررات اجرای احکام و اسناد در باره مدیون یا محکوم علیه اجرا می‌گردد همین حکم جاری است در مورد انتقال باشخاص دیگری که خود یا اولیاء قانونی آنان عالم بقصد مدیون یا محکوم علیه باشند.
در موارد فوق هرگاه دادگاه با توجه بقرائن و اوضاع و دلائل اقامه شده تشخیص دهد که انتقال به قصد فرار از تأدیه دین یا محکوم به مالی صورت گرفته حکم به بطلان معامله یا سند انتقال یا استیفاء معادل قیمت مال مورد انتقال از اموال انتقال گیرنده حسب مورد خواهد داد.
- تبصره- در صورتیکه دین حال نباشد دائن می‌تواند برای جلوگیری از انتقال مال یا ابطال معامله بدادگاه مراجعه کند. دادگاه با احراز شرایط مقرر در این ماده حکم بمنفع انتقال مال یا ابطال معامله خواهد داد مگر اینکه مدیون تضمین کافی برای پرداخت دیون خود بدهد.
ماده ۴- مقررات این قانون در مورد کلیه دیون و محکومیتهای مالی جزائی و حقوقی که در حال اجراء است نیز اعمال خواهد شد.
ماده ۵- ماده ۱ از مواد اضافه شده بقانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۳۷ و کلیه ماد و مقررات قانونی در باب اجرای احکام و اسناد لازم الاجراء در قسمتی که مغایر با این قانون باشد ملغی است.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر سید محمدرضا تنکابنی.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه پانزدهم اسفند ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری و آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی لایحه ضمانت اجرای محکومیتهای مالی را که بشماره ۱۴۳ چاپ شده است مطرح و مصوبه کمیسیون را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش شور اول آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایان که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- هر کس ضمانت تعقیب جزائی بتأدیه جزای نقدی یا ضرر و زیان ناشی از جرم محکوم شود و آنرا نپردازد یا مالی از او بدست نیاید بدستور دادستان در مورد جزای نقدی و تقاضای مدعی خصوصی در مورد ضرر و زیان بازاء هر پانصد ریال یا کسر آن یکروز بازداشت می‌گردد. در صورتیکه محکومیت مالی توأم با مجازات حبس باشد بازداشت از تاریخ اتمام مجازات حبس شروع می‌شود. و از حداکثر مدت حبس مقرر در قانون برای آن جرم بیشتر نخواهد شد و بهر حال حداکثر مدت بازداشت نسبت به مجموع محکوم به مالی از پنجسال تجاوز نمی‌کند.
- تبصره ۱- در مورد ضرر و زیان ناشی از جرم دادگاه مباشر و شرکاء و معاونین جرم را به تناسب مسئولیت خود به پرداخت ضرر و زیان محکوم می‌نماید لیکن محکوم علیهم نسبت به پرداخت کل ضرر و زیان مسئولیت متضامنی دارند.
- تبصره ۲- در هر مورد که مباشر و شرکاء یا معاونین جرم متضامناً مسئول پرداخت جزای نقدی باشند هر یک بتناسب مسئولیت خود بسهمی از مبلغ کل جزای نقدی محکوم می‌شود و نسبت بپرداخت مابقی مسئولیت تضامنی دارد. در صورت صغر یا فوت یا جنون یا عفو یا تعلیق اجرای مجازات نقدی مباشر یا بعض از شرکاء یا معاونین جرم سهم آنان از کل مبلغ جزای نقدی کسر می‌شود و سایرین متضامناً مسئول پرداخت بقیه جزای نقدی خواهند بود. در مورد اجرای بازداشت موضوع این ماده هر یک از محکوم علیهم فقط بازاء سهم خود از جزای نقدی یا ضرر و زیان بازداشت می‌شوند.
- تبصره ۳- در صورت صدور حکم اعسار از دادگاه صادر کننده حکم مدت بازداشت بنصف تقلیل خواهد یافت.
- تبصره ۴- احکام ضرر و زیانی که باستناد احکام جزائی از دادگاه حقوق صادر می‌شود مشمول مقررات فوق خواهد بود.
- تبصره ۵- وزلرات دادگستری می‌تواند اتباع بیگانه محکوم بجزای نقدی را که دسترسی باموال آنان نباشد پس از اتمام مجازات حبس (در صورتیکه حبس توأم با جزای نقدی باشد) از کشور اخراج نماید.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی ذیل ماده یک این قسمت اضافه شود:
- چنانچه با احتساب مدت بازداشت از محکوم چیزی باقی مانده باشد در حکم مطالبات مستند باحکام و اسناد لازم الاجراء بوده و بهمان ترتیب از محکوم علیه قابل مطالبه و وصول خواهد بود و مقررات این ماده در مواردی که دولت نیز مدعی خصوصی باشد مجری است.
با تقدیم احترام – هوشنگ شریفها.
ریاست محترم مجلس شورای ملی محترماً پیشنهاد می‌نماید تبصره ۳ ذیل ماده یک لایحه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی حذف شود.
با تقدیم احترام – هوشنگ شریفها.
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی تبصره ۳ بشرح زیر اصلاح شود:
- تبصره ۳ در صورت صدور حکم قبول اعسار از دادگاه صادر کنده حکم اگر محکوم علیه نصف مدت مقرره بازداشت شده باشد آزاد خواهد شد.
با تقدیم احترام – محمد علی آموزگار.
پیشنهاد می‌نماید: در قسمت آخر تبصره ۳: جمله (مدت بازداشت بنصف تقلیل خواهد یافت) حذف و بجای آن جمله: «محکوم آزاد می‌شود» گذاشته شود.
انوشیروانی.
پیشنهادمینماید: در تبصره یک بعد از کلمه دادگاه در سطر اول کلمه «هر یک از» اضافه و بجای کلمه خود «در سطر دوم در آنها» گذاشته شود.
انوشیروانی.
پیشنهاد می‌نماید: تبصره ذیل بعد از تبصره یک قرار گیرد.
«مسئول ضرر و زیان ناشی از جرم سقط جنین شخص مباشر عمل است و پرداخت آن و بطور کلی اجرای مجازات جرم سقط جنین در صورتی است که ثابت شود ۱۳۶ روز از عمر جنین ساقط گذشته بوده است».
انوشیروانی.
پیشنهاد می‌نماید: در تبصره ۲ کلمه (می‌شود) در سطر سوم به (می‌شوند) و (دارد) (دارند) تبدیل شود
انوشیروانی.
پیشنهاد می‌نمایم: در تبصرهٔ ۵ سطر اول بعد از کلمه اتباع بیگانه جمله «غیر شاغل در ایران را» اضافه شود- و جمله «در صورتیکه حبس توأم با جزای نقدی باشد» به «در صورتیکه جزای نقدی توأم با حبس باشد» تغییر پیدا کند.
انوشیروانی.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
نسبت به تبصره ۳ پیشنهاد می‌شود «که حکم صادره قطعی می‌باشد».
با تقدیم احترام – دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
ریاست محترم مجلس شورای ملی محترماً پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۵ لایحه قانونی نحوه اجرای محکومیتهای مالی پس از جمله اتمام مجازات حبس عبارت «و قطعیت داد نامه» اضافه شود.
علی احمد خورشید.
رئیس- مادهٔ دوم قرائت می‌شود.
مادهٔ ۲- جز در موارد مذکور در ماده قبل در هر مورد دیگری که بازداشت اشخاص در قبال عدم پرداخت دین مستند به حکم یا سند لازم الاجراء تجویز شده مدیون بنسبت هر پانصد ریال یکروز بازداشت می‌شود و در هر حال مدت بازداشت نسبت به مجموع بدهیهای خود تا قبل از بازداشت در حکم معسر تلقی و آزاد خواهد شد ولی هر موقع مالی از مدیون بدست آید طلبکاران حق استیفای طلب خود را از آن خواهد داشت.
- تبصره- در مورد دو ماده قبل هر گاه بعلت عدم پرداخت هزینه بازداشت یا تقاضای مدعی خصوصی یا دائن محکوم علیه یا مدیون آزاد شود بازداشت مجدد وی فقط برای یکبار مجاز است.
رئیس- در مادهٔ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی ماده دوم پس از جمله (دین مستند به حکم یا سند لازم الاجرا تجویز شده) باین نحو اصلاح شود.
طلبکار می‌تواند در خواست نماید که مدیون نسبت هر پانصد ریال یک روز بازداشت شود در اینصورت چنانچه مدت بازداشت تا دو سال بطول انجام نسبت بمجموع بدهیهای خود تا قبل از بازداشت در حکم معسر تلقی و آزاد خواهد شد ولی هر موقع مالی از مدیون بدست آید الی آخر...
با تقدیم احترام هوشنگ شریفها.
مقام معظم مجلس شورای ملی در خصوص ماده ۲ از لایحه قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی بشرح زیر پیشنهاد اصلاحی داده می‌شود.
- ماده ۲- جز در موارد مذکور در ماده قبل در هر مورد دیگری که بازداشت اشخاص در قبال عدم پرداخت دین مستند به حکم یا سند لازم الاجراء تجویز شده مدیون بنسبت هر پانصد ریال یکروز بازداشت می‌شود و هر گاه مدت بازداشت تا دو سال بطول انجامد مدیون تا خاتمه این مدت در حکم معسر تلقی و آزاد خواهد شد ولی هر موقع مالی از مدیون بدست آید طلبکاران حق استیفای طلب خود را از آن خواهند داشت.
با تقدیم احترام – دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی احتراماً پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به مادهٔ ۳ لایحه قانون نحوهٔ اجرای محکومیتهای مالی اضافه شود.
- تبصره- کلیه حقوق بگیران اعم از کارمندان دولت و بخش خصوصی که تمام یا قسمتی از حقوق خود را بموجب احکام صادره از اجراء یا دادسرا بابت دین خود می‌پردازند پس از انقضاء مدت بازداشت چنانچه مالی از او بدست نیاید معسر تلقی و بشرح ماده قبل نسبت باو رفتار خواهد شد.
با تقدیم احترامات – مجید محسنی.
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی احتراماً پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر بعنوان تبصره ۲ لایحه قانون نحوهٔ اجرای محکومیتهای مالی اضافه شود.
- تبصره ۲- در مورد چکهائی که تاریخ صدور آنها قبل از تصویب این قانون باشد و مدیون نسبت به علم پرداخت یکی از چکها بازداشت شود در صورتیکه تا دو سال مالی از او بدست نیاورند تا در قبال سایر چکها معسر تلقی و بشرح ماده قبل رفتار خواهد شد.
با تقدیم احترامات – مجید محسنی.
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌شود ماده ۲ بشرح زیر اصلاح شود.
- ماده ۲ - جز در موارد مذکور در ماده قبل در هر موارد دیگری که بازداشت اشخاص در قبال عدم پرداخت دین مستند به حکم قطعی باشد لازم الاجراء تجویز شده مدیون به نسبت هر پانصد ریال یکروز بازداشت می‌شود و بهر حال مدت بازداشت از دو سال تجاوز نخواهد کرد و در هر موقع مالی از مدیون بدست آید طلبکاران حق استیفای طلب خود را از آن خواهند داشت.
با احترام – محمد علی آموزگار.
پیشنهاد می‌کنم در مادهٔ ۲ بجای کلمه «جز» در آغاز جمله کلمه علاوه گذاشته شود و بعد از کلمه دیگری در سطر اول یک کلمه نیز اضافه شود.
انوشیروانی.
ریاست محترم مجلس شورایملی محترماً در مورد تبصره ماده ۲ پیشنهاد می‌شود عبارت «در مورد ماده یک و ۲ این قانون».
با تقدیم احترام – دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
رئیس- مادهٔ سوم قرائت می‌شود.
مادهٔ ۳- در مورد دیون و تعهدات مالی موضوع اسناد لازم الاجرا وکلیه محکومیتهای مالی جزائی و حقوقی هرکس بقصد فرار از تأدیه دین و محکوم به مالی و بضرر دیان مال خود را بوراث خود انتقال دهد یا اموالی را بنام وارث خود بخرد یا در اختیار آنان بگذارد بنحوی که بقیه اموالش برای پرداخت بدهی او کافی نباشد اعم از اینکه منشاء دین یا محکومیت، قبل یا بعد از انتقال حادث شده باشد در صورت وجود مال در ملکیت انتقال گیرنده آن انتقال باطل و از درجه اعتبار ساقط است در غیر اینصورت معادل قیمت مال از اموال انتقال گیرنده اگر صغیر یا همسر یا ابوین باشند و همچنین از اموال انتقال گیرنده کبیر در صورتی که عالم بقصد انتقال دهنده بوده بابت بدهی مدیون یا محکوم علیه استیفا خواهد شد و اگر مالی از آنان بدست نیاید مقررات اجرای احکام و اسناد در باره مدیون یا محکوم علیه اجرا می‌گردد همین حکم جاری است در مورد انتقال باشخاص دیگری که خود یا اولیاء قانونی آنان عالم بقصد مدیون یا محکوم علیه باشند.
در موارد فوق هر گاه دادگاه با توجه بقرائن و اوضاع و دلائل اقامه شده تشخیص دهد که انتقال به قصد فرار از تأدیه دین یا محکوم به مالی صورت گرفته حکم به بطلان معامله یا سند انتقال یا استیفاء معادل قیمت مال مورد انتقال از اموال انتقال گیرنده حسب مورد خواهد داد.
- تبصره – در صورتیکه دین حال نباشد دائن می‌تواند برای جلوگیری از انتقال مال یا ابطال معامله بدادگاه مراجعه کند. دادگاه با احراز شرایط مقرر در این ماده حکم بمنفع انتقال مال یا ابطال معامله خواهد بود مگر اینکه مدیون تضمین کافی برای پرداخت دیون خود بدهد.
رئیس- در مادهٔ سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود در ماده ۳ اصلاح زیر بعمل آید.
- ماده ۳- در هر مورد دیون و تعهدات مالی موضوع اسناد لازم الاجراء و کلیه محکومیتهای مالی جزائی و حقوقی هر کس برای فرار از تأدیه دین و محکوم به مالی و بضرر دیان مال خود را بوارث خود انتقال دهد یا اموالی را بنام وارث خود بخرد یا در اختیار آنان بگذارد بنحوی که بقیه اموال او برای پرداخت دیون او کافی نباشد در صورت وجود مال در ملکیت انتقال گیرنده آن انتقال باطل و از درجه اعتبار ساقط است در غیر اینصورت معادل قیمت مال از اموال انتقال گیرنده اگر صغیر یا همسر یا ابوین باشند و هم چنین از اموال انتقال گیرنده کبیر در صورتی که عالم بقصد انتقال دهنده بوده بابت بدهی مدیون یا محکوم علیه استیفا خواهد شد در مورد انتقال باشخاص دیگری که خود با اولیاء قانونی آنان عالم بقصد مدیون یا محکوم علیه باشند. در موارد فوق هر گاه دادگاه با توجه به قرائن و اوضاع و احوال و دلائل اقامه شده تشخیص دهد که انتقال برای فرار از تأدیه دین یا محکوم به مالی صورت گرفته حکم به بطلان معامله یا سند انتقال خواهد داد.
محمد علی آموزگار.
رئیس- مادهٔ چهارم قرائت می‌شود.
مادهٔ ۴- مقررات این قانون در مورد کلیه دیون و محکومیتهای مالی جزائی و حقوقی که در حال اجراء است نیز اعمال خواهد شد.
رئیس- در مادهٔ چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده پنجم قرائت می‌شود.
مادهٔ ۵- مادهٔ ۱ از مواد اضافه شده بقانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۳۷ و کلیه مواد و مقررات قانونی در باب اجرای احکام و اسناد لازم الاجراء در قسمتی که مغایر با یان قانون باشد ملغی است.
رئیس- در مادهٔ پنجم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادها برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش
۸- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش.
رئیس- آقای بطحائی بفرمائید.
دکتر بطحائی (معاون وزارت آموزش و پرورش) با اجازه ریاست محترم مجلس شورای ملی با توجه به نیاز آموزش و پرورش به هشتاد هزار متر مربع زمین از منابع ملی شده واقع در جنب شهر کرج بمنظور احداث ِ
مدرسه‌های ابتدائی و راهنمائی و جامع لایحه‌ای تهیه شده که برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون برنامه راجع به لایحه افزایش اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور و ارسال بمجلس سنا
۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون برنامه راجع به لایحه افزایش اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور و ارسال بمجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم افزایش اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون برنامه بمجلس شورای ملی
کمیسیون برنامه در جلسات روزهای ۱۵ و ۱۶ اسفند ماه سال ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان سازمان برنامه برای رسیدگی به لایحه اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور تشکیل گردید. پیشنهادات واصله بشرح زیر مورد رسیدگی قرار گرفت:
- ۱- با توجه به ضرورت پیشرفت بیشتر کشاورزی کشور پیشنهاد مربوط به افزایش یک میلیارد ریال اعتبارات فصل کشاورزی و دامپروری مورد تأیید اعضاء کمیسیون و موافقت نمایندگان سازمان برنامه قرار گرفت.
- ۲- با توجه به لزوم توسعه بیشتر برنامه‌های عمران شهری در مناطقی که بعلت کمی درآمد از مزایای طرحهای عمرانی کمتر بهره مند شده‌اند پیشنهاد مربوط به افزایش یک میلیارد ریال باعتبارت فصل عمران شهری مورد تأیید اعضاء کمیسیون و موافقت نمایندگان سازمان برنامه قرار گرفت.
- ۳- با توجه به لزوم تکمیل ساختمانهای دولتی در شهرستانها و مناطق مرزی پیشنهاد مربوط به افزایش هفتصد و نود و چهار میلیون ریال به اعتبارات فصل ساختمان و مسکن مورد تأیید اعضاء کمیسیون و موافقت نمایندگان سازمان برنامه قرار گرفت.
- ۴- با توجه به لزوم آمادگی بیشتر دستگاههای اجرائی برای انجام طرحهای برنامه پنجم عمرانی کشور پیشنهاد افزایش دویست میلیون ریال به اعتبارات فصل آمار و بررسی برنامه ریزی مورد تأیید اعضاء کمیسیون و موافقت نمایندگان سازمان برنامه قرار گرفت.
- ۵- با توجه به ضرورت کمک بیشتر به تأمین مسکن طبقات کم درآمد و کارگر از طریق اعطای کمک بهره به منظور تجهیز سرمایه‌های بخش خصوصی مفاد تبصرهٔ ۳ پیشنهادی مورد بحث و تأیید اعضاء کمیسیون و موافقت نمایندگان سازمان برنامه قرار گرفت.
پس از بررسی نمایندگان سازمان برنامه برا ی تأمین اعتبار پیشنهادات اصلاحی فوق با توجه به هزینه هائی که برای طرحهای عمرانی سال ۱۳۵۰ مورد نیاز است، افزایش اعتبار مربوط به پیشنهادات فوق از اعتبار سایر فصول تأمین می‌گردد.
با در نظر گرفتن موارد فوق لایحه افزایش اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور بشرح پیوست مورد تصویب کمیسیون قرار گرفت.
اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
لایحه قانون افزایش اعتبارات برنامه چهارم کشور.
مادهٔ واحده - بدولت اجازه داده می‌شود اعتبار اجرای برنامه چهارم را از مبلغ پانصد و شصت و هشت میلیارد و چهار صد میلیون (۵۶۸۴۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال بمبلغ پانصد و هفتاد و هفت میلیارد و چهار صد میلیون (۵۷۷۴۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال افزایش داده و وجوه لازم را در اختیار سازمان برنامه بگذارد که بر اساس جداول پیوست و برای نیل بهدفهای برنامه بمصرف برسد.
تبصرهٔ ۱- تقسیم سالانه اعتبار بالا بشرح زیر است:
سال ۱۳۴۷ ۷۳/۴ میلیارد ریال
سال ۱۳۴۸ ۸۴/۹ میلیارد ریال
سال ۱۳۴۹ ۱۰۱/۶ میلیارد ریال
سال ۱۳۵۰ -/۱۴۳ میلیارد ریال
سال ۱۳۵۱ ۱۷۴/۵ میلیارد ریال
سازمان برنامه می‌تواند بموجب مادهٔ چهارم قانون برنامه چهارم عمرانی کشور با موافقت هیأت عالی برنامه و تصویب کمیسیونهای برنامه مجلسین تغییرات لازم را در تقسیم سنواتی فوق بدهد بدون اینکه در کل مبلغ اعتبار تقلیلی حاصل شود.
تبصرهٔ ۲- مبلغ سه میلیارد ریال موضوع تبصرهٔ ۱۹ بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور بشرح زیر بین فصول برنامه تقسیم می‌شود:
فصل اول: کشاورزی و دامپروری ۱/۵ میلیارد ریال
فصل هشتم: عمران دهات ۰/۵ میلیارد ریال
فصل دهم: ساختمان و مسکن -/۱ میلیارد ریال
جمع: -/۳ میلیارد ریال
و توزیع اعتبارات مزبور بین بندهای فصول نامبرده با تصویب هیئت عالی برنامه خواهدبود.
- تبصره ۳- بمنظور تجهیز و بکار انداختن سرمایه‌های بخش خصوصی در امر تهیه و تدارک واحدهای مسکونی دسته جمعی ارزان قیمت برای گروههای کم درآمد سازمان برنامه می‌تواند با رعایت اصول زیر اقدام به اعطای کمک بهره وامهای خرید واحدهای مسکونی دسته جمعی و خانه‌های سازمانی کارگری بنماید و نیز تعهد پرداخت کمک بهره را در طول مدت وامهای طویل المدت مسکن که سر رسید آخرین اقساط پرداخت اصل و بهره آن ممکن است از دوره برنامه عمرانی چهارم کشور تجاوز کند بنماید:
- الف- کل مبلغ کمک بهره وامهای مسکن که سازمان برنامه می‌تواند در طی دوره برنامه عمرانی چهارم پرداخت نماید از پانصد میلیون (-/۰۰۰۰۰۰۰۰ ۵) ریال تجاوز نخواهد کرد.
- ب- از پانصد میلیون ریال مذکور در بند (الف) فوق آن مبلغ که طی دوره برنامه چهارم پرداخت می‌شود بحساب اعتبارات مصوب فصل ساختمان و مسکن برنامه چهارم و مبلغ بقیه که طی برنامه‌های عمرانی بعدی پرداخت می‌گردد بحساب اعتبارات فصل مسکن برنامه‌های مزبور منظور خواهد شد.
- ج- ضوابط کلی و شرایط اعطای کمک بهره وامهای مسکن از جمله حداکثر میزان کمک بهره قابل پرداخت و توزیع متناسب آن بین تهران و شهرستانهای کشور تابع آئین نامه‌ای است که بتصویب هیئت عالی برنامه خواهد رسید.
مخبر کمیسیون برنامه- دکتر فروزین.
رئیس- مادهٔ واحده مطرح است آقای فضائلی تشریف بیاورید.
فضائلی- بنده بعنوان مخالف این لایحه از طرف فراکسیون عرایضی بسمع میرسانم اما مقدمتاً باید عرض کنم این که فراکسیون حزب مردم در لایحه بودجه یا لایحه برنامه بعنوان مخالف رأی می‌دهد بسبب اختلاف نظری است که در پاره‌ای از موارد راجع به سیاستهای اقتصادی و گاهی اجتماعی با دولت دارد این نظریات را نمایندگان فراکسیون حزب مردم گاه گاه و در موقع خود بسمع نمایندگان محترم و همچنین مسئولان دولت میرسانند اما وقتی که شنیده می‌شود یکعده بعنوان مخالف اما مخالف ملت ایران، تمامیت و استقلال ملت ایران، آسایش انسانهائیکه در این کشور زندگی می‌کنند هست گاهی بتردید می‌افتند که آیا نظریات مخالف اصولی که یک حزب اقلیت دارد وقت بیانش هست یا نه؟ ولی ما سرافراز و سربلند هستیم که برهبری شاهنشاه بزرگمان در کشوری زندگی می‌کنیم و با رژیمی این مملکت اداره می‌شود که اگر مخالف، مخالف اصولی باشد اما نه خائن می‌تواند با صراحت و طبق اصول مطالب خود را در مراجع و محافل و روزنامه‌ها منعکس کند (صحیح است) ولی کسیکه خیانت می‌کند یا اندیشه خائنانه در سر میپروراند من نمیدانم بهتر از گور جای دیگری برای او هست؟ بهر حال رسالت ما این است که آنچه حق و حقیقت است بگوئیم. من در مسائلیکه امروز عرض خواهم کرد مأموریت دارم در باره کلیات اختلاف نظری که در این گونه مسائل با نظر دولت و البته با حزب پشتیبان دولت داریم صحبت بکنم و شاید این جوابی هم باشد به آن اشخاصیکه گاهی از ما بپرسند بین شما و حزب اکثریت چه تفاوتی است چه اختلاف نظری با هم دارید ممکن است عرایض من جواب آنها هم باشد اما صادقانه اعتراف می‌کنم که در بسیاری از مسائل با دولت اتفاق نظر داریم ما در مسائل رژیم مملکتی، استقلال مملکت تمامیت ارضی، اصول انقلاب شاه و مردم، سیاست خارجی مملکت که بر اساس راهنمائی شاهنشاه بر اساس سیاست مستقل ملی بنیاد نهاده شده است همه در یک صف هستیم و همه به آن اعتقاد داریم و همه به آن صحه بگذاریم اما در این شاهراه که شاهنشاه ما ارائه فرمودند و همه با هم چون سربازی در این شاهراه پیش می‌رویم گاهی می‌رسیم بجائی که فی المثل دولت از یک راهی می‌رود و ما معتقدیم که اگر از یک راه دیگری برود به آن مقاصد نهائی بهتر و زودتر خواهد رسید. بنده بامید آنکه چه بیانات نمایندگان حزب مردم را که قبلاً بیان کرده‌اند و چه بعداً در این باب بیان خواهیم کرد با منطق قوی تر مطالب مرا مبرهن خواهد ساخت به ذکر کلیات اختلاف نظر می‌پردازم و برای مقدمه عرض می‌کنم ما گاهی از نارسائی کارهای رفاهی دولت از ناراحتیهائی که اکثریت از لحاظ قیمتها دارند یا از لحاظ در آمد خودشان از نارسائیهای سرویسهائیکه دولت باید بافراد بدهد شکایت دارند بیاناتی می‌کنیم و دولت بما جواب می‌دهد از افزایش در آمد سرانه صحبت می‌کند که به ۴۰۰ دلار رسیده است و ما آنرا قبول داریم و باعث افتخار است صحبت می‌کند به ارقام و آمارهائی استفاده می‌کند که مقایسه می‌کند وضع فعلی را با ۷ سال قبل یعنی قبل از دوره انقلاب ما قبول داریم ولی می گوئیم این جواب مستقیم هشدارهای ما و تذکرات ما نیست با اینکه همه اینها صحیح است مطلبی که ما میگوئیم مطلب دیگری است که متأسفانه مستقیماً بآن جواب داده نمی‌شود مطلب ما چیست؟ ما میگوئیم که سیاست اقتصادی دولت نتوانسته است بین درآمد اکثریت مردم اکثریتی که در حدود ۹۰ در صد و شاید بیش از آن هستند در احتیاجات ضروری آنها و هزینه مایحتاج ضروری آنها تعادلی برقرار کند سخن اصولی ما این است که ما معتقد هستیم که این اکثریت که شامل کشاورزان هستند البته وضعشان نسبت به هفت سال پیش فرق بسیار کرده و اگر بنا بود فرق نکند انقلاب جائی نداشت این کشاورزان این کارگران با اینکه وضعشان نسبت به پیش بهتر شده است کارمندان کم حقوق دولت اصناف خرده پا و دیگر اصنافی که سطح درآمدشان در آن حدود است زندگیشان طوریست که این درآمدها متوازن با خرجهائی که دارند و پیشرفت اجتماع بر آنها تحمیل کرده است نیست این کلی مطلب است ولی برای اثبات این کلی و راههائی که باید نسبت باین موضوعات توجه شود و احیاناً کم توجهی شده است مختصری عرض خواهم کرد باز تکیه می‌کنم باین مطلب که ما هرگز زلال انصاف خودمان را با آب تیره غرض آلوده نخواهیم کرد نمی‌گویم دولت هرگز اقدامی نکرده است یا هیچ اقدامی نکرده است می‌گویم این اقدام کافی نبوده است توجه دولت به قسمتهای دیگر خیلی خوب بوده پیشرفتها خیلی خوب بوده رشد اقتصادی خوب بوده در آمد سرانه بالا رفته اما تعادل بین در آمد اکثریت مردم و هزینه آنها و باصطلاح قدیم بین دخل وخرج خانواده‌ها ایجاد نشده و حتی این تعادل تفاوتش بیشتر شده با وجودی که درآمد بالا رفته ولی خرج بالاتر رفته فشار زندگی بر این طبقه بیشتر شده است (آفرین) البته در مورد رشد اقتصادی بنده مثل خیلی از چیزهای دیگر که نمی دانم در اقتصاد هم راکد هستم و ادعای حتی دانائی متوسط هم در آن نمی‌کنم اما در حدود خودم که مطالعه می‌کنم و مسلماً مطالعات من کمتر از مطالعات سروران من است میدانم که در رشد اقتصادی و تعیین آن عوامل بسیار مؤثر است و رشد اقتصادی در عین حال یک مطلبی است که سابقه ذهنی علمی می‌خواهد تا بتواند آدم آنرا واقعاً خوب درک کند شاید فرض کنید اگر پولی را گیر بیاورند و نفله کنند و بد خرج کنند در آن سال این پول در آوردن و خرج کردن در رشد اقتصادی مؤثر است یعنی آنرا بالا می‌برد رشد اقتصادی از نظر علمی جوابگوی مسائلی هست و باید به آن رسیدگی کرد اما این کاری است که دانشمندان اقتصادی می‌توانند بکنند شاید در آمد سرانه یک قدری برای ذهن و فکر ساده و کم اطلاع من روشنتر باشد و اجازه بدهید روی آن تکیه کنم و محاسبه‌ای بکنم بار دیگر عرض می‌کنم که ما مطلقاً راجع به رشد اقتصادی و در آمدهای سرانه و آمارهائیکه در این باب می‌دهند شک نداریم و نمی‌توانیم شک بکنیم و معقول هم نیست که شک کنیم زیرا علاوه بر اینکه علماء و متخصصین ما حساب می‌کنند این چیزها را این مسائل را چون یک مسئله دنیائی است و با مسائل دنیائی سر و کار دارند و تمام مجامع دنیا روی اینها حساب می‌کنند و اگر عیبی داشته باشد آنها را زودتر اعلام می‌کنند این مسئله ایست که در تمام دنیا پذیرفته شده است که ما بطور مداوم رشد اقتصادیمان بالا رفته است در این هفت هشت سال تا ۱۲ درصد و یک قدری هم بالاتر از آن حساب شده است اما فراموش نکنید در آمد سرانه یک رقم فرضی است نه یک رقم حقیقی سرانه عبارت از تقسیمی است که مقسومش در آمد ملی است مقسوم علیه اش جمعیت است مقسوم علیه صحیح واقعی است یعنی وجود دارد و حقیقی اما این تقسیم فقط روی کاغذ صورت می‌گیرد برای محاسبه والا این تقسیم عمل نمی‌شود و قابل عمل نیست اگر قرار باشد در آمد را بر جمعیت مملکت تقسیم بکنند به هر آدم ۴۰۰ دلار می‌رسد این صحیح است اما حالا یک محاسبه‌ای می‌کنیم برای اینکه یکقدری نزدیکتر بدر آمد اکثریت مردم بشویم بنده استدعا می‌کنم به این ارقام یک توجهی بفرمائید متوسط پرداخت مزد به کارگر نه حداقل، چون حداقل یک رقم کوچکی است، متوسط پرداخت به کارگر در ایران بنا به یک محاسبه اضافی که شده ۱۲ تومان است و بنظر من معقول می‌آید البته کمتر از ۱۲ تومان هم در ولایات هست و بیشتر هم هست متوسطش ۱۲ تومان است اخیراً هم از رادیو شنیدم در گزارش شرکت تعاونی راجع به کارگران سیلو را که می‌دادند این متوسط را محاسبه کرده‌اند برای کارگران تهران که وضعشان بهتر از دیگران است و من چون می‌خواهم بیک حقیقت برسم نمی‌خواهم رقم هائی را بیان کنم که احتمال داشته باشد برای اینکه دلیل خودم را قطعی کنم رقم را پائین بیاورم در همان محاسبه کارگران سیلو که تعداد خانوار هر کدام شش نفر محاسبه شده ولی بنده بخاطر اینکه آرزو داریم یک تعدیلی در خانواده‌های ایرانی پیش بیاید و داریم رو به آن قدم می‌گذاریم تعداد خانواده را چهار نفر می‌گیرم و یک استاندارد خوبی است یعنی یک مرد و یک زن و دو بچه، ما میدانیم که در آمد، کشاورزان مملکت از کارگران کمتر است و یکی از علل اساسی انقلاب ایران همین نکته است علت اقتصادی اصلاحات ارضی همین بوده است که دست و بازوی کشاورز از زمین بیشتر نمی‌توانست در بیاورد که یک سهمی خودش و فرزندانش بخورد و یک سهمی هم به مالک بدهد بهمین دلیل بود که شاهنشاه این راه اساسی را بنیاد فرمودند که در آمد ۳ تومان در روز برای هر نفر از خانوار کشاورز و کارگر اگر فرض بفرمائید که نود درصد ملت ایران را تشکیل می‌دهند یعنی سالی ۱۲۰ دلار من میدانم نود درصد یعنی ۲۷ میلیون ۳ میلیون دیگر که مردم شهرها هستند در بین اینها هم بیکاره هست، شاید ۵۰۰ هزار نفری هم باشند که سطحشان بالاتر است شما ملاحظه بفرمائید ۲۶ میلیون ۲۸۰ دلار یعنی تفاوت بین ۴۰۰ تا ۱۲۰ دلار جمع می‌شود و می‌ریزد بیک طرف این است آن عدم تعادل البته یک قسمت خرج کارهای رفاهی عموم می‌شود که ما معتقدیم آن قسمت کم است و شما حتی برای خرجهای رفاهی ناچار هستید استقراض کنید پس این درآمد جمع می‌شود و بلوکه می‌شود در یک اقلیت کوچک ولی فشار زندگی بر اکثریت مردم وجود دارد و ما می‌خواهیم که دولت سیاستی اتخاذ کند که این فشار برداشته شود این تعادل بین دخل و خرج اکثریت مردم ایجاد می‌شود خوب راه ایجاد این تعادلها چیست؟ البته یک مسئله اساسی که گفته می‌شود توزیع عادلانه در آمد است بهر حال این باید قدم بقدم پیش برود قبول دارم یک قدری بیشتر باید توجه بشود از طرف شرکتهای تعاونی باید ترتیبی عمل بشود که کشاورزان و کارگران وضعشان بهتر بشود و این فشاری که عرض کردم کمتر بشود یکی از مشکلاتی که این اکثریت را زحمت می‌دهد لوکس است تجمل پرستی است و من متأسف هستم بگویم که دولت هم تجمل پرستی و لوکس را ترویج می‌کند من مخالفم که وزراء مملکت یا یک کسی که در دستگاه دولت کار می‌کند اتومبیل غیر ایرانی سوار بشود باید اتومبیل ایرانی سوار بشوند تا مردم احساس غرور کنند که در اتومبیل ایرانی سوار هستند من نمی‌گویم که در دروازه‌ها را به بندید که کسی وارد نکند که مشکلات دیگر پدید بیاید ولی چه حاجت دارد که یک کسی که در دستگاه دولت کار می‌کند سوار اتومبیل دراز آمریکائی بشود چرا باید اطاقها را مثل حجله خانه بآن شکل بیاراید من پریروز رفتم اطاق وزیر دادگستری واقعاً حظ کردم اطاقی بسیار ساده بود یک میز چهار صندلی یک پرچم ایران یک عکس شاهنشاه علیاحضرت و یک عکس والاحضرت ولیعهد و یک کتابخانه کوچک و بس، کافی است خدا شاهد است که احترام شما بیشتر خواهد بود ساده تر زندگی کنید ساده تر راه بروید احترام شما بیشتر خواهد شد و مردم هم آنقدر کار لوکس را از شما تأسی و پیروی نمی‌کنند و الله یک مقدار زیاد فشاری که بمردم می‌آید از همین راه است ملاحظه کنید آقا در منزلش یک اطاق پذیرائی درست می‌کند که اصلا درش را باز نمی‌کند و یک اطاق نهارخوری و کلی اثاثیه در آن می‌ریزد بامید این که اگر یکروزی مهمان آمد نگوید خانه اش خوب نیست اما خودش و زن و بچه اش توی یک اطاق تنگ و نمور و بد زندگی می‌کنند اینها را باید بمردم آموخت و راه آموختن گفتن نیست عمل کردن است بنده شنیده‌ام همین هندوستان یک مملکتی است که بدبختی‌هایش اصلا قابل تصور نیست مثلا ما سی میلیون جمعیت داریم آن کشور صد میلیون گرسنه دارد ۱۰۰ میلیون بی خانه دارد که توی خیابانها زندگی می‌کنند برای اینکه فشار را در مردم کمتر کنند به بینید چکار می‌کنند یکروزی در استقبال یا مشایعت یکی از سران ممالک دیگر یک ایرانی نقل می‌کرد که در فرودگاه بودم برخوردم بیکی از وزیرانشان که بی کفش و با یک راحتی و پای جوراب آمده بود و با یک آقای دیگر صحبت می‌کرد که بعد فهمیدم آنهم وزیر است سلام کردم و پرسیدم واقعاً شما کفش نداشتید که بیائید بمشایعت این رئیس جمهور؟ گفت چرا ولی ما یکقراری داریم که هر کدام در مراسم عمومی طوری بیائیم تا مردم ما را به بینند و زیاد احساس فشار و ناراحتی نکنند واقعیت دارد حقیقتاً ما که میگوئیم پیرو مکتب علی ابن ابیطالب هستیم این با حرف که درست نمی‌شود آنهم فلسفه اش همین بود او هم می‌گفت من هم باید مثل آنها زندگی کنم تا بتوانم آنها را اداره کنم خاصه که ما در یک کشوری هستیم کشور ۲۵۰۰ ساله که علاقه داریم یک دستگاه سلطنت داشته باشیم با تشریفات که مایه غرور و افتخار ملت باشد ولی دیگر تشریفات را برای دیگری قبول نداریم ما یک مقامی داریم که تمام شئون و حیثیات ما در آن جمع است (صحیح است) وقتی آن ظهور می‌کند ما احساس حیثیت و افتخار می‌کنیم (صحیح است) یک سنتی است که ما این را قبول داریم از ۲۵۰۰ سال پیش باین طرف اتفاقاً من روی مطالعاتی که شخصاً بمناسبتی دارم میدانم و رویش قسم می‌خورم که شخص شاهنشاه آریا مهر بدو علت یک طبیعت درویش مسلکی دارند و خودش دلش نمی‌خواهد که این تشریفات باشد اما ملت از او می‌خواهد و او عمل می‌کند آن دو علتی که گفتم یکی ارث از پدر است که پدرش با آن قدرت و توانائی و امکانات وسیع از زندگی شخصی خودش از اصول سربازی تجاوز نمی‌کرد میگوئید نه، بروید در همین موزه‌ها چکمه‌های آن مرد بزرگ را به بینید، خوابگاه آن مرد بزرگ را به بینید که چطور آن سرباز بزرگ شرافت خودش را در سربازی بوطن، در جانبازی بوطن می‌دانست و فرزند او نیز ارث به حق اوست و با وجود این با مطالعات عارفانه که شخصاً دارند این حالت هم در ایشان هست و البته حفظ سنت‌ها را هم محترم میشمارند برای اینکه عقیده شاهنشاه ما بر این است که سنت کهن ایران همراه با پیشرفت امروز جهان باشد تا هم یک ملت پدر مادر داری باشیم که هستیم نه پدر و مادرداری که بنشیند در خانه و نرود کار کند که افتخارات جدیدی برای این مملکت کهن حاصل کند بنده می‌بینم حتی در ساختمانها کارهای لوکس بسیار است من نمی‌پسندم مثلا جناب آقای وزیر کشور چون من در وزارت کشور بوده‌ام آنجا را مثال می‌زنم یک نیم طبقه محل دفتر وزارت باشد و یک نیم طبقه بالای آن اطاق سفره خانه باشد، برای کی؟ ما از کی می‌گیریم برای کی خرج می‌کنیم؟ شما نگاه کنید به این صفحه، درآمد شما از ملتی است که ده تومان و ۱۵ تومان مالیات جمع می‌کنید و اگر درآمد دیگری هم دارید مال این ملت است جمع می‌کنید چه مناسبت دارد چیزهائی آدم می‌بیند که صحیح نیست کی آقا ما در ایران خاویار را در قدح می‌خوردیم؟ اصلا کی چنین رسمی بوده که ما آن را بعنوان یک سنت ایرانی در اینجا و جای دیگر ترویج می‌کنیم اصلا کی ما خاویار را می‌شناختیم که این طرز خوردنش باشد.
پور بابائی-کجا خاویار را باین ترتیب می‌خوردند!
فضائلی- در پذیرائی‌های دولتی توی قدح می‌گذارند و دورش هم یخ می‌گذارند و با قاشق می‌خورند حالا من قدح می‌گویم شما میفرمائید ظرف کریستال این کارها این تشریفات نه در نظر بینندگان خارجی صحیح است نه در نظر مردم و یک کارهای بی خود است و واقعاً صمیمانه داریم صحبت می‌کنیم بین خودمان اینکارها درست نیست مثلا مریضخانه می‌سازند اعلیحضرت تشریف بردند و خاطر شان مکدر شد و تذکر دادند در گزارشی که بعرضشان رسید متوجه شدند که یک مریضخانه دیگر ۵۰ هزار تومان شده مریضخانه دیگر چهار برابر تمام شده ما لوکس نمی‌خواهیم ما تمیزی و تمیزی با لوکس دو تا است همین عمارت مجلس من یکبار دیگر عرض کردم با گچ است و آن عمارت با سنگ آیا هنر در این است یا آن؟
یک نفر از نمایندگان- هر دو.
فضائلی- ابداً در آنجا هنر نیست.
یک نفر از نمایندگان- آنجا استحکام هست.
فضائلی- استحکام هم با لوکس دو تاست استحکام بنا در زیر بناست نه سنگ کلفتی که بگذارند و بعد بیافتد حالا البته مجلس چون جائی است که مربوط بتمام ملت ایران است هر قدر در هنرش توجه بشود، نمی‌گویم در ولخرجی اش، در هنرش خوب و افتخار آمیز است و من واقعاً عنایتی که جناب آقای رئیس مجلس و همکاران ایشان در تزئین هنری این مجلس کردند تشکر می‌کنم من هنر را برای ملت لازم میدانم اینکه گفته‌اند هنر نزد ایرانیان است و بس یک شعر نباشد اما هنر را ببرید در خیابانهای در میدانها در جاهائی که همه ملت هستند یا در کاخهائی که مال همه ملت و مملکت است (صحیح است) در مورد تأمین رفاه اخیراً در اصفهان اطلاع پیدا کردیم بیمارستانی ساخته شده بسیار گران قیمت در حالیکه می‌توانستند طوری بسازند که تعداد بیشتری مریض بتواند بپذیرد اما نکردند اتفاقاً این کارگری که ده روزی توی این بیمارستان می‌ماند و دوباره برمیگردد بخانه خودش در خانه خودش ناراحت زندگی خواهد کرد این مسئله ایست که باید توجه کرد و عجیب است که ما خودمان متوجه نیستیم و گاهی می‌بینیم که یک کشاورز توی ده متوجه است مطلب مجسمی را واقعیتی را عرض می‌کنم من روزی در کرمانشاه خدمت می‌کردم جناب آقای دکتر نهاوندی رئیس محترم دانشگاه تهران آنوقت وزیر آبادانی و مسکن بودند من خیلی برای ایشان احترام قائلم و معتقد هستم ایشان و بسیاری از رجال دیگر دست پرورده مکتب عصر آریا مهر هستند فراموش نکنیم که عصر آریا مهر یک نوع رجالی هستند که دانا هستند با دانش هستند کار می‌کنند زحمت می‌کشند و رویهم رفته وقتی نگاه کنیم رجالی که در عصر آریا مهر پرورده شده‌اند دارای مشخصات بسیار خوب هستند حالا می‌خواهد از حزب ما باشد یا از حزب شما در حزب شما شاید زیادتر باشد بیشتر هم هست من این مطالب را باید بگویم منتهی چون ما تعدادمان کم است فرصت اینکه راجع به چیزهای مثبت صحبت کنیم نداریم شما دویست نفرید راجع باین مطالب صحبت کنید اما در حال حاضر مجموع نظرات می‌شود نظرات ملت و آن نماینده محترم بسیار خوب گفت و صحیح گفت که انتقاد عبارت از این است که خوبیها و بدیها را جدا کند مجلس هم اینطور است که شما خوبیها را میگوئید ما هم بدیها را مختصری بعرض میرسانیم بهر حال ایشان آمدند در اول تأسیس وزارت آبادانی و مسکن برای بازدید آن قسمت و شروع ساختمان در قصر شیرین باتفاق رفته بودیم به پاوه چون ۱۲ ساختمان از طرف رئیس اداره آنجا از طرف بانک ساختمانی ساخته شده بود نماینده پاوه که سرور من جناب آقای امام مردوخ هستند و فرماندارش جناب آقای ایلخانی بودند (دکتر عدل- ایشان مرد شریفی هستند) البته هر دو آقایان بسیار شریف هستند آقایان تشریف داشتند رفتیم بسالن فرمانداری بعد از شنیدن مطالب آقای وزیر، مطالب زیادی آنجا گفته شد من نمی‌خواهم آنها را بازگو کنم اما آنچه به من مربوط و جالب است و نشان دهنده این است که این مسائل را همه متوجه هستند و چه خوب تجزیه و تحلیل می‌کنند تکرار می‌کنم، من و آقای وزیر بگوینده اش در دلمان ایوالله گفتیم. آقای وزیر فرمودند ۱۲ ساختمان خوب ساخته شده خیلی قشنگ است کارهای دیگری هم انشاء الله خواهد شد و اگر مطلبی دارید بگوئید. گویا راجع باین ۱۲ ساختمان دیگران هم زیاد گفته بودند و حوصله آقایانیکه آنجا بودند سر رفته بود یکی از کشاورزان اهل محل بالهجه محلی گفت آقای وزیر من معذرت می‌خواهم شما چقدر منت این ۱۲ ساختمان را به سرما می‌گذارد خوب ما ساختمانهائی داشتیم اینجا برؤسای ادارات شما اجاره می‌دادیم ولی حالا که برای آنها خانه ساخته‌اید ما هم از اجاره افتاده‌ایم و هم اینکه شما تمام مصالح این ساختمانها را از تهران آورده‌اید برای ما مقدور نیست این را کار بکنیم می‌خواستید برای ما نمونه‌ای باشد، حالا اگر ما بدیدار رؤسای ادارات برویم وقتی برمیگردیم بخانه خودمان از خانه خودمان بدمان می‌آید، قدرت اینکه مثل آن ساختمانها را هم بسازیم نداریم (ایلخانی پور- الحمدالله حالا ساخته‌اند) توجه بفرمائید این نکات یک واقعیتهائی است که باید بآن توجه شود عرض کردم ما در مسائل خیلی کلی اصلا با هم اختلاف نظر نداریم و راجع بهمین مسائل شاهنشاه بارها فرمودند که پیشرفت و امنیت و رفاه مملکت باید همدوش باشد و حتی شاهنشاه بخاطر نگرانی که نکند دولت نتواند رفاه عمومی را مخصوصاً در مواقع سخت و پیش آمدهای سخت فراهم بکند امر فرمودند بارتش و بقشون که وسائل خودشان را در اختیار دولت بگذارند برای کارهای رفاهی و آنها هم می‌گذارند این نشانه این است که چقدر برفاه عمومی توجه هست اعتقاد هست ولی متأسفانه این رفاه کافی نیست اگر بنا باشد همراه با امنیت، پیشرفت و رفاه عمومی نباشد بجای آنکه از امنیت احساس آرامش بکنیم از نبودن رفاه مردم احساس فشار می‌کنند و این مسئله اساسی است که بارها شاهنشاه ما تذکر داده‌اند باید برفاه عمومی بیشتر توجه کرد نه بخاطر اینکه نکند اجنبی آنرا دستاویز قرار دهد اجنبی خفه شود آنکه از بغداد آن حرفها را می‌زند من حق می‌دهم آن مجسمه طلایش را باید بگذارد در چاه‌های نفت خودش را بسته رفته آنجا از توی چاه‌ها نفت در آورد آبادی خود را در خرابی ما میداند او حق دارد فقط تأسف ما و ملت عراق این است که این درآمدها را عوض اینکه برای ملتش خرج کند صرف این اباطیل و آدمکشی‌ها و تروریست درست کردن‌ها می‌کند ولی ما چه میگوئیم، ای مردمی که اسم ایرانی بر خود گذاشته‌ای (ایلخانی پور- او ایرانی نیست، ایرانی جز به خدا و شاه خودش بچیز دیگری معتقد نیست) ای کسیکه از اسم ایرانی استفاده کرده‌ای و گوش برادیوی بغداد می‌دهی و بفرمان او حرکت می‌کنی خاک بر سرت یکی از مسائلی که می‌بینم هم دولت هم نمایندگان اکثریت بما جواب می‌دهند آماری است که مقایسه می‌کنند وضع فعلی را با قبل از انقلاب الآن سرکار خانم صفی نیا روبروی من نشسته‌اند و گوش می‌کنند بنده از شاگردان ایشان هستم (خنده نمایندگان).
(دکتر انوشیروانی- هم کلاس بودید یا شاگردشان بودید؟)
بهر حال ایشان با وجود سن کم استاد ما می‌توانستند باشند ولی هم کلاس بودیم بهر حال خبر دارم که در آموزش و پرورش خدمات بسیاری کرده‌اند آمارهای بسیار جالبی را اینجا خواندند دیگران هم خواندند همه قابل استفاده است و همه مبنایش مقایسه با ۷ سال پیش است این آمارها را برای ما نخوانید برای اینکه ما و شما در یک صف بودیم برای تصویب انقلاب، اتفاقاً دولت فعلی هم در آن موقع نبود اما آن دولت هم که بود اعلام کرده بود که من دولت حزبی نیستم ما ادعا نمی‌کنیم که دولت دولت حزب مردم است ولی ما همه مان در یک صف هستیم صف رأی دهندگان و تصویب کنندگان انقلاب، برای ما آماری را باید بخوانید و نشان دهید که تا هدف چقدر راه داریم و برای اطفال واجب التعلیم فعلی چقدر وسائل فراهم کرده‌ایم می‌توانید برای افتخار بگوئید که قبل از انقلاب اینقدر کسر داشتیم ولی حالا کسرمان کمتر شده است ولی تا هدف اینقدر راه هست. بگذارید یک ذکر خیری از اعلیحضرت رضا شاه کبیر بعرضتان برسانم گویا بخوزستان تشریف می‌بردند برای سرکشی، سیل راه را بریده بود و ناگزیر شاهنشاه باتفاق همراهان از اتومبیل پیاده شدند چون اتومبیل نمی‌توانست از میان آن آبها عبور کند و از گل و لای عبور کردند و خودشان را از آن مهلکه نجات دادند (بوشهری- صحیح است) جناب آقای بوشهری بهتر اطلاع دارند چون در منطقه ایشان بود من این مطالب را از یکی از همراهان ایشان شنیدم. شاهنشاه چون ورزیده تر بودند و می‌توانستند در گل و لای طی طریق بکنند نگران بودند دیگران که کسی نماند و با آن خوی مردانه‌ای که داشتند از جلو حرکت می‌کردند چند نفر بودند هی بعقب نگاه می‌کردند و متصل گزارش می‌دادند که الآن یک کیلومتر آمده‌ایم و مثلا ۱ کیلومتر و نیم دیگر باید برویم، رضا شاه کبیر فرمودند (باعتقاد من باید آن را بر لوح زرین نوشت) من عادت ندارم به پشت سر نگاه کنم که چقدر راه آمده‌ام من عادت دارم بجلو نگاه کنم که چقدر دیگر باید راه بروم آدم اگر پشت سرش را نگاه کند خسته می‌شود بجلو نگاه کنید که همتتان بیشتر بشود حقیقتاً در آمارگوئی هم باید این کار را بکنید دولت وقتی برای ما صحبت می‌کند دائم بگوید مثلا در ده سال دیگر که هدف قدری دورتر خواهد شد برای مردم چقدر وسائل درمانی لازم است و ما تا حالا چقدر فراهم کردیم و برنامه ما این است که تا ده سال دیگر به آن نقطه برسیم و باین ترتیب است توزیع طرز شکلش باید اینطور باشد غیر از آن واقعاً بعضی اوقات امر برایش مشتبه می‌شود چند برابر صفر همان صفر است ده برابر یک فقط ۱۰ است هیچوقت هدفمان قبل از انقلاب نیست هدفمان نکته‌های دیگری است که استعداد ما و آرزوی ما و خواست ملت ما و اراده شاهنشاه ما است که بآن برسیم و همیشه باید بجلو نگاه کنیم و در پایان عرایضم نکته‌ای را عرض می‌کنم و رفع زحمت می‌کنم و آن این است که گاهی شما بر ما می‌تازید که توی این ۳۰ میلیون جمعیت ۴ نفر را پیدا می‌کنید که خوب مداوا نشده یا فلان گرفتاری را دارد قربان ۲۷ میلیون نفر را که نمی‌شود پرونده اش را تهیه کرد آورد اینجا خواند اینها نمونه است کلی، همین است که عرض کردم کلی که فراموش نمی‌شود ما به سیاست دولت این اعتراض را داریم که بین درآمد اکثریت مردم که قریب ۹۰ درصد و بلکه بیشتر هستند و هزینه ضروری آنها تعادل ایجاد نکرده‌اند و فراموش نکنند که هزینه امروز مردم با هزینه پیش فرق دارد نه فقط از نظر قیمتها که گران است خواستهای مشروع آنها هم زیادتر شده است ۲۰ سال پیش شاید کارگری آرزو نداشت که بچه اش بمدرسه برود ولی امروز این آرزو را دارد و ما این آرزو را مقدس می دانیم که برآورده شود همینطور زارع، پس احتیاجات آنها بیشتر است هزینه‌ها بیشتر است و درآمدشان متناسب با این نیست و از این جهت ما تقاضا داریم که دولت باین اصل اساسی توجه کافی بکند. خیلی متشکرم (احسنت- احسنت) رئیس-آقای حکمت یزدی بفرمائید.
حکمت یزدی- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، بنده نظرم هست که در آن جلسه‌ای که بمناسبت برنامه دولت صحبت می‌کردم توجه نمایندگان محترم را به دو آیه قرآن که در دو طرف دست بنده و روبروی شما است جلب کردم و عرض کردم که یکی از خصایص اسلام و یکی از مختصات اسلام و ملت مسلمان این است که کارهایش را با یکدیگر مشورت می‌کنید «امر هم شوری بینهم» شما اگر هر چه مدعی علم و دانش و تجربه باشید بیش از پیغمبر اسلام نمی‌توانید دانش داشته باشید برای اینکه او ملهم بود از یک مبدأ بالا یعنی خدا معذلک بچنین پیغمبری گفته شد که در امور خود با یاران و اصحابت مشورت کن زیرا ثمره مشورت و تعاطی فکر یک منتجه مثبت و منتجه‌ای است که صد در صد بنفع ملت مسلمان است بنده در اینجا از جناب آقای الموتی و نمایندگان محترم اکثریت تشکر می‌کنم که به تذکر حزب مردم توجه فرمودند و پیشنهاد فوریت را مسترد فرمودند ما دیدیم در نتیجه تذکری که بعضی از دوستان فراکسیون ما از نظر پیشنهاد دادند لایحه چه فرق بسیار عالی کرد آن لایحه که قرار بود در شور اول با فوریت تصویب بشود و امروز ما در شور دوم نتایج آن را می‌بینیم من امیدوارم که همیشه این همگامی و همفکری را داشته باشیم بخاطر مسائل مردم و بخاطر اجرای اوامر شاهنشاه بزرگ خودمان و بخاطر آن اموری که باید بعنوان یک ثمره مطلوب از این مجلس صادر بشود پس در همه امور خداوند ما را موفق بدارد که این دستور بزرگش را اجرا کنیم «امرهم شورای بینهم» اما می‌رسیم به اساس مطلب برنامه عمرانی چهارم و ازدیاد بودجه اش و چون در خصلت من یک خوی قضائی هست بعضی از جهات را که تذکر می‌دهم می‌خواهم روشن بشوم و اگر جای شبهه‌ای هست رفع بشود بنده طبق ماده ۹۳ آئین نامه داخلی مجلس دیدم که لوایح مالی علاوه بر امضای نخست وزیر بایستی به امضای وزیر دارائی هم برسد لایحه‌ای را که دولت تقدیم کرده در زیر آن امضای وزیر دارائی را دیدم آیا بنظر آقایان از لحاظ اصول قضائی این اشکالی ندارد؟ (فرهاد پور- دارد) بنظر بنده هم اشکال دارد و من استدعا می‌کنم که این مطالب اعم از کوچک و بزرگ را رعایت بفرمایند که مقررات ما و قوانینی که ما برایش فداکاری کردیم و پدران ما کشته‌ها دادند این اصول و مقررات همیشه محفوظ باشد پس استدعا می‌کنم این مسئله را که بسیار قابل توجه بود رعایت کنند و خیلی خوشوقت می‌شدم که این اوراق زرین که از افتخارات ملت ما و پیشرفت ملت است در ۲۴ صفحه باین صورت بمجلس تقدیم نشود گفت، لکل امرشأن، شما برای بودجه پنج مجلد می‌آورند ولی برای یک امر بسیار مهم که تعیین سر نوشت مملکت را می‌کند امری که با برنامه پنجم و بانضمام برنامه ششم آن چنان که شاهنشاه فرمودند و انشاءالله آرزوی ایشان برآورده می‌شود ما بدروازه‌های تمدن بزرگ خواهیم رسید باید این طلایه و مقدمه با مجلدات داشته باشیم باید مردم بدانند که در این مملکت بامر شاهنشاه بچه ترقیاتی ما نائل می‌شویم. نمودار این امر نه در پنج مجلد بلکه در مجلدات عدیده بمجلس تقدیم بشود و اما باز مسئله دیگری که بنظر می‌رسد مسئله ایست که در تبصره ذیل ماده‌ای که در خرداد ماه ۱۳۵۰ بابت ازدیاد بودجه برنامه داده شده نص تبصره این بود استفاده از فصل کشاورزی و دامپروری بمجلس تقدیم کند تا پس از رسیدگی در کمیسیونهای برنامه مجلسین چنانچه افزایش در اعتبارات فصل دامپروری و کشاورزی لازم باشد به تصویب کمیسیونهای مجلسین رسیده و بمرحله اجرا گذارده شود بنده که گزارشی ندیدم و گزارشی در این باب به مجلسین داده نشده شما بودجه برنامه کشاورزی و دامپروری را زیاد کردید بسیار کار شایسته است ولی گزارشش کجاست کجاست آن گزارشی که ما را روشن کند که مبنا چه بوده کجا نقص داشته کجا نکث داشته چرا شأن قوهٔ مقننه آن چنان که باید رعایت نمی‌شود این را استدعا می‌کنم جناب آقای قهرمان که روبروی خودم می‌بینم این تذکر را بفرمایند حزب شما ملت ایران و فراکسیون حزب مردم در برنامه عمرانی چهارم رأی مثبت داد یعنی منعکس کرد فکر ملت ایران را در این مجلس، اما تذکراتی در همان موقع راجع به برنامه‌های کشاورزی راجع بعمران روستائی و شهری داده شده بنده وقتی مشاهده کردم مذاکرات آن جلسه را واقعاً جلسه عالی بود جلسه‌ای بود که از آن امید می‌درخشید مذاکرات را خواندم کلمه غرور را از لحاظ ادبی عرض نمی‌کنم افتخار کردم آفرین بر آن مجلس همه چیز گفته شد موافق صحبت کرد مخالف صحبت کرد موافق مشروط صحبت کرد حتی موافقین جملات بسیار زیبائی استعمال کرده و امیدهای بسیار بزرگی را در ذهن و مخیله خود پروراندند و بمردم وعده دادند ما امروز احساس افتخار می‌کنیم بودجه ۴۸ میلیارد ریالی برنامه چهارم در قالب ۵۷۷۴۰۰ میلیون ریال تصویب کنیم جناب نخست وزیر در آن روز شما گفتید عده‌ای بما گفتند برنامه بزرگ برنامه بلند پروازی، بلند پروازی نبود فکر متین شاهنشاه اراده صمیمانه و قوی شاهنشاه ما را به بزرگترین افتخارات خواهد رساند. این بودجه از کجا تأمین شده این بودجه منتج فکر و مجاهدت شاهنشاه در راه تأمین منافع ثروت مردم بعنوان نفت، درود بر شاهنشاه بزرگ (احسنت- آفرین) این بودجه را فکر صمیمانه شاهنشاه اراده قوی ایشان که همیشه حافظ منافع ملت ایران است تأمین خواهد کرد و بکوری چشم همه بدبینان و بداندیشان برنامه بسیار بزرگتر مترقیانه تر در این مملکت و در همین مجلس تصویب خواهیم کرد اما به بینید (دکتر دادفر-اگر اما نداشته باشد) (دکتر انوشیروانی- عربی تان خوب است) شما که ناراحتی ندارید از این موضوع اما در اینجا بررسی می‌کنیم که چرا بلند گوهائی بر علیه ما بصدا در می‌آیند تغذیه می‌شوند از منابع خاص چرا چون نمی‌توانند به بینند که ایران برنامه ذوب آهن داشته سالها خار راه بودند برنامه پتروشیمی ما را تخطئه می‌کردند یک روز گفتند کشورتان کشاورزی است یک روز گفتند صنعتی است ولی ما کشورمان جای همه چیز است شما بمصاحبه پریروز شاهنشاه توجه بفرمائید در این مصاحبه‌ای که فرمودند آنجا بایست مطلبی را بیاوه گویان بفرمایند فرمودند که مداخله بی رویه را از هیچ کس نمی‌پذیریم ما قیم نمی‌خواهیم تشخیص دادیم امروز مصالح مملکت در وجود ذوب آهن است بدون مداخله بیگانه و یاوه گو تصمیم می‌گیریم و بپایمردی ملت ایران بمرحله اجرا می‌گذاریم باز فرمودند که ایران باندازه پیشرفته ترین ممالک جهان ترقی کرده است دیگر مسئله عقب افتاده و در حال رشد مفهوم ندارد ما از این مرز گذشتیم بهمت شاهنشاه و اما بهمت کلمه برنامه ریزی و مفهوم برنامه ریزی همیشه بطور قطع برای یک هدف و مقصودی است در ماده ۱ قانون برنامه عمران چهارم هدفها با این طریق مشخص شده من استدعا می‌کنم چون خاطره خوشی است و نوید بخش است به این هدفها توجه بفرمائید و به بینیم باین هدفها رسیده‌ایم یا احیاناً مقداری باقی مانده است که برسیم و بررسی کنیم در آن موارد که نرسیده‌ایم علل چه بوده و در آن موارد که از سرعت مقرر جلوتر رفته‌ایم عامل چه بوده در آن ماده یک هدفها چه بوده: تسریع رشد اقتصادی و تکثیر در آمد از راه‌های افزایش قدرت تولید ۲- تولید عادلانه تر درآمد از راه کار و تأمین گسترش عدالت اجتماعی ۳- (من روی این کلمه و فصل بسیار تکیه دارم) کاهش نیازمندی بخارج بر اساس افزایش قدرت تولید رفع احتیاجات اساسی و تسریع در رشد بخش کشاورزی بمنظور تأمین حداکثر مواد غذائی مورد نیاز جمعیت، این برنامه شماست این برنامه‌ای بود که اراده شاهنشاه و تأیید نمایندگان مردم بدست مجریانی سپرده این امانت را با کمال صداقت بسر منزل مقصود برسانند روی مسئله تنوع بخشیدن بکالاهای صادراتی کشور و گسترش بازارهای موجود و دست یابی ببازارهای جدید خارجی و در قسمت آخر بهبود خدمات اداری از طریق تحول اساسی در نظام اداری و اما مسئله برنامه و خاصیت یک برنامه صحیح این است که بایستی دقت در برآوردن منظورهای برنامه بشود در مادهٔ ۲۴ قانون عمرانی برنامه چهارم نوشته سازمان برنامه باید منتهی تا سه ماه پس از پایان هر سال گزارش جامعی از فعالیتهای عمرانی و صورت حسابی از در آمدها و پرداختها برای اطلاع به مجسلین تقدیم نماید و تصریح کند که هدفهای برنامه تا چه حد تحقق یافته است نمیدانم این گزارش را به آقایان داده‌اند آیا این گزارش هر ساله داده شده یا نداده‌اند اگر داده‌اند بنده خیلی متشکر می‌شوم اما در مسئله تسریع رشد اقتصادی و تکثیر در آمد ملی حزب مردم رشد اقتصادی را تحسین می‌کنند اما توزیع عادلانه درآمد را توصیه می‌کنند و مصر هم هست این مسئله مهمی است اما در جهت قسمت سوم یعنی کاهش نیازمندی بخارج بر اساس افزایش قدرت تولید رفع احتیاجات اساسی و تسریع بخش کشاورزی، بنده اجازه می‌خواهم قبل از اینکه در این مقوله بحث کنم بهترین الهام را از شاهنشاه بگیریم در مورد کشاورزی و اشاراتشان در آن جلسه سازمان برنامه فرمودند، سرمایه گذاری در قسمت کشاورزی هیچ مملکتی، نکته بسیار مهمی است، هیچ مملکتی موقعیت استثنائی و عالی ایران را از لحاظ سرمایه گذاری دولت در امر کشاورزی ندارد در جای دیگر فرمودند تولید کشاورزی ایران باید باندازه‌ای باشد که جمعیت ایرانی با پرداخت قیمت عادلانه یعنی چیزی که از قیمت بین المللی بیشتر نباشد باندازه کافی بخورد و احیاناً اگر برای ما امکانش باشد ایران بکمبود مواد کشاورزی دنیا با تولید اضافه مصرف خود کمک کند، به بیند نظر چقدر بالا است ما در مورد برنامه مان نمی‌توانیم هیچ ایرادی بگیریم از لحاظ وجود ثبات امنیت که کاملا فراهم بوده است اعتبار کافی در اختیار ما گذاشته شده است و دیگر نمی‌توانیم بهانه‌ای بگیریم در این باب مقتضی موجود و مانع مفقود بوده باز در فرمایشاتشان می‌فرمایند سعی دائمی ما باید بر این باشد که بهر وسیله‌ای که شده پول بیشتری در زیر بنای اقتصادی مملکت بخصوص از حالا ببعد در امر اقتصادی خرج کنیم بعد می‌فرمایند بعید نیست همان پولهای کلانی که بعضی ممالک دیگر را برشد اقتصادی فوق العاده‌ای رسانده است یک بازار باین مستحکمی و باین خوبی را تشخیص بدهد و کم کم باین مملکت سرازیر شود جای دیگر می‌فرمایند در موقعیت زمین برای کشاورزی در ایران چه زمینی، زمینی در خوزستان که هر محصول که در آنجا بکارند رکورد دنیا است پس در قسمت کشاورزی گفتیم که هیچ مملکتی این توفیق را ندارد اما برای اجرای برنامه بمجریان برنامه چنین خطاب می‌کنند که هر چه در کشتی و در هالتر ما طالب سنگین وزن هستیم در ادارات ما بعکس باید سبک و چابک باشند یعنی در اجرای عمرانی برنامه چهارم در فسمت مخارج اداری برنامه عمرانی چهارم ما سنگین کردیم چرا خرج اداری از ۵ میلیارد به ۱/ ۱۰ میلیارد رسیده استاد نباشیم در خرج کردن، استاد نباشیم که برای اجرای هدف مرتباً خرج بتراشیم بحث در امر کشاورزی بود ترسیم کردم آنچه را که اعلیحضرت همایونی تذکار فرمودند و فرمودند که موقعیت کشاورزی در ایران چیست و من تأسف دارم ۶۵ میلیارد در بودجه عمرانی چهارم شما پیش بینی کردید برای امر کشاورزی ولی رقم امروز شما ۵۰ –۲۵۰ است چرا کسر شد در امر کشاورزی این گزارش داده نشده که ما روشن بشویم بنده اشاره بکنم بفرمایشات آقای دکتر الموتی وقتی می‌خواندم صورت جلسات سال ۴۷ را خیلی خوشم آمد وقتی برنامه چهارم مطرح بود آقای دکتر الموتی چند جمله گفته بنده می‌خوانم فرمودید در عین حال که به صنعت توجه می‌شود باید رشد کشاورزی متناسب با انقلاب ملی ما باشد بخصوص که از منافع کشاورزی بیش از هر کسی زارعین استفاده می‌کنند یعنی ۶۱ در صد مردم مملکت (دکتر الموتی – اعتقاد بنده این بوده و هست) اعتقاد شما این بود اعتقاد دوستان ما هم این بود که بایستی بسیاری از کارها در سطح روستاها و عمران روستاها مصرف بشود (صحیح است) ولی البته قضاوتش با شماست و باز شما فرمودید در برنامه چهارم خوشبختانه باید عرض کنم شخص شاهنشاه ما همیشه مدافع منافع ملی ما بوده و می‌باشد دولت و دستگاه برنامه ریزی را موظف فرمودند که باید در مملکت ایران در طی برنامه چهارم بیک رشد ۵٪ در امر کشاورزی برسیم و این وظیفه دولت و طراحان آنست که بتواند در این کار توفیق پیدا کنند و آرزو کردید محصولات کشاورزی از ۱۱ میلیون تن به ۱۹ میلیون تن برسد. آقای مهندس ارفع هم که یادشان بخیر گفته آرزوی ما اینست که گزارش برنامه چهارم که داده می‌شود باز عوامل جوی مقصر شناخته نشود این فرمایشات جنابعالی است (دکتر الموتی- ماکه صد در صد موافقیم) بله اما در برنامه چهارم ۶۵ میلیارد ریال برای اعتبار کشاورزی پیش بینی شد و قرار بود سالی ۱۲ میلیارد خرج بشود متأسفانه این رقم بعللی که البته اگر توضیح داده بشود و گزارش داده می‌شد ضمناً قانع کننده بود چون بنابر این مبنا است و این گزارش داده نشده تا بتوانیم قضاوت صحیح بکنیم اما آنچه هدف شما بود در آن نکثی پیدا شده این را توضیح بفرمائید روشن بشویم شما هدفتان این بود که رشد کشاورزی بآن برسد که ما بتوانیم مورد نیاز و احتیاج خودمان را تهیه کنیم و احیاناً قدرت صدور بخارج داشته باشیم نه اینکه امروز بیاییم بعضی چیزها را دو مرتبه از خارج بگیریم و ارز بدهیم این فکر را نداشتیم و یک چیز دیگر که متأسفانه در امر سرمایه گذاری در کشاورزی لطمه زد عدم اعتبار بانکها بود بانکها حدود ۱۰٪ کل اعتبارات را بیشتر به کشاورزی اعتبار ندادند و این دو امر موجب شد که نکثی در کار پیدا شود و ما که می‌خواستیم و می‌خواهیم و معتقدیم و معتقد بودیم که رشد کشاورزی را به حد که منظور بود برسانیم باید بیش از این توجه می‌شد و بیشتر دقت می‌شد (ایلخانی پور- بانک کشاورزی صد در صد در اختیار ماست) اما من بسیار خوشوقت هستم که هم اکنون دولت باین معنی در آخر توجه کرده اما خیلی زودتر باید متوجه می‌شد و باز هم شنیدم و در روزنامه‌ها خواندم که بانک مرکزی اعلام کرده بود که از طریق بانک ملی و سایر بانکهای اعتباری در اختیار کشاورزها گذاشته می‌شود بنده این را بفال نیک می‌گیرم امیدوارم اگر در آن مدت نشده در این مدت کم بتوانند جبرانش بکنند مسأله‌ای را که باز بنده اینجا باید عنوان کنم شما روزی که ۸۰٪ در آمد نفت را برای اعتبارات برنامه چهارم در نظر گرفتید ما در آمد باین مقدار فعلی نداشتیم بنده اعتقادم این است که بایستی از این ۸۰٪ رقم بالاتر برود ۹۰٪ این مبلغ منظور شود برای برنامه‌های عمرانی، این البته پیشنهادی است که باید بررسی بشود و یک نکته‌ای در آخر عرایضم می‌خواهم اضافه کنم و آن این مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان است که اعتبار داده شده و به اعتبارات کشاورزی اضافه شده استدعا می‌کنم دولت کوشش کند که قبل از آنکه شاید به اواسط سال برسد در اول سال اگر یک ذره کوچک حتی یک در صد صرفه جوئی کنیم از بودجه رقم ۵۰۰ میلیون در اختیار شماست چون برنامه دارد به ارقام می‌رسد دولت که مشترکند که زودتر این اعتبار را ۱۵۰ میلیون تومانی که تخصیص داده شده در ماه دوم و سوم بتوانیم بمصرف برسانیم و این کمک بزرگی است این مسأله‌ای بود که خواستم عرض کنم و یک نکته بعد از تذکراتی که دادم یک جمله در این عبارت عرض کنم و آن این بود که شما در بودجه سنواتی خود چندین دفعه تغییر دادید سال ۴۷ –۷۸ میلیارد را به ۷۴/۵ میلیارد بعد ۷۲/۴ سال ۴۸، ۷۵/۸۷- ۸۴/۹ سال ۴۹- ۹۶ به ۱۰۴- ۱۰۱ سال ۵۰- ۱۰۵- ۱۴۶ بعد شده ۱۴۳ بهر حال باعتقاد بنده در تبصره‌ای که گذاشتید اعتبار سنواتی حتی سالهای ۴۷-۴۸-۴۹ را هم تغییر دادید شما ۴۷-۴۸-۴۹ را می‌خواهید تغییر بدهید در حالیکه این سالها لازم است رقم قطعی شده پس پیشنهاد بنده این بود که می‌توانید سال ۵۰ و ۵۱ را تغییر بدهید این درست است ولی شما یک امر اضافی را در ماده می گنجانید آن رقمی که برای آن سالها می‌خواهید درست است باقی ارقام با هم می‌خواند سال ۵۰ – ۱۴۶ بود رسیده به ۱۴۳ سال ۵۱- ۱۷۱/۵ بود رسیده به ۵/ ۱۷۴ پس شما اعتبارات سنواتی سال ۴۷-۴۸-۴۹ را نمی‌خواهید تغییر بدهید چون قطعی شده یا توضیح بدهید چون فکر می‌کنم نظر دولت این بود روی ۵۰ و ۵۱ تمام شده بود بهر حال آرزو می‌کنم ملت ایران در تحت رهبری شاهنشاه و آنجائیکه منظور نظر شاهنشاه بزرگ ما هست بهدفهای عالی خود برسد و باز هم این جمله را تکرار می‌کنم و شاور هم فی الامر (احسنت).
رئیس-آقای دکتر قهرمان بفرمائید.
دکتر قهرمان- با اجازه مقام محترم ریاست مطالبی اینجا بوسیله جناب آقایان فضائلی و حکمت یزدی مطرح شد فکر می‌کنم این مطالب آنقدر کلی بود و ارتباطش باین لایحه لااقل قسمت اعظم آن آنقدر دور بود که جای بحث ندارد ولی بنده سعی می‌کنم اینجا راجع به دو سه مطلب آن توضیح بیشتر بدهم بعنوان مثال در مورد هنر که جناب فضائلی فرمودند هیچ حرفی نیست تمام ما هنر را دوست داریم و هنر هر جای مملکت که توسعه پیدا کند خوبست در عظمت رضا شاه کبیر حرفی نیست هیچکس تردیدی ندارد و مطالب دیگر البته طبق آئین داخلی همانطور که در مورد بودجه موضوع وقت مطرح نیست در مورد لوایح برنامه هم وقت مطرح نیست و کسیکه صحبت می‌کند می‌تواند بدون محدود بودن وقت صحبت کند ولی فکر می‌کنم استفاده از این آئین نامه داخلی باید بطوری باشد که از افرادی هم که گوش می‌کنند بتوانند استفاده بیشتری بکنند بنده فکر می‌کنم لازم باشد در مورد تغییراتیکه از شور اول لایحه تا صورت فعلی بوجود آمده یک توضیحاتی برای روشن شدن ذهن همکاران محترم عرض کنم و بعد یک مطلب را با اجازه مقام ریاست در مورد کشاورزی که عنوان شد سعی می‌کنم جواب بدهم و بقیه مطالب را جناب آقای قوام صدری نماینده محترم دولت جواب خواهند داد از موقع تقدیم نظر کمیسیون در شور اول تا بحال چهار تغییر اساسی در این لایحه بوجود آمده و بنده بعنوان مسئول کمیسیون برنامه افتخار می‌کنم باینکه از آنموقع تا بحال لایحه باین ترتیب تغییر پیدا کرده همکاران حزب مردم در اینمورد با ما همفکری کردند بنده از افرادی که در این تغییرات بما کمک کردند بسیار متشکر هستم تغییر اول عبارت از این است که اعتبار فصل کشاورزی برنامه چهارم یک میلیارد ریال افزایش پیدا کرده این افزایش تا اندازه زیادی در جهت مطالبی است که نماینده محترم فراکسیون حزب مردم مطرح کردند و شاید لازم باشد به ایرادات نماینده محترم در مورد کمی سرعت رشد کشاورزی در چهار سال گذشته اشاره بشود باید توجه کنیم که در طول ۵-۶ سال گذشته نظام ۲۵۰۰ ساله کشاورزی ایران در هم ریخته شد این مطلبی است که نمی‌توانیم انکار کنیم این نظام کشاورزی همانطور که گفته شد در طول ۲۵۰۰ سال به ایران حکومت میکرده نمی‌توانیم یک نظام جدیدی در طول ۵-۶ سال بوجود بیاوریم که باین وسیله بتوانیم بهدف نهائی خودمان که ازدیاد تولید کشاورزی است برسیم البته در این هدف فقط ازدیاد تولید نبوده، هدف اساسی آزادی کشاورزان بود که باین هدف رسیدیم ولی این را باید توجه کرد که این آزادی تولید را باین زودی نمی‌تواند افزایش دهد.
کشاورزان برای این که بتوانند از این آزادی حداکثر استفاده را بکنند و تولید را بالا ببرند زمان می‌خواهد در طول ۷-۸-۱۰ سال گذشته حدود ۱۲ سد در ایران بوجود آمده. زمین‌های تحت کشت این سدها یعنی زمینهائی که بالمآل باید باید تحت کشت قرار بگیرد احتیاج به شبکه دارد شبکه‌های درجه یک شبکه‌های درجه دو شبکه‌های درجه سه تمام اینها زمان می‌خواهد افراد فنی می‌خواهد و ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که با وجود بر هم خوردن این نظام کشاورزی که صحبت شد ما به این زودی بتوانیم تولید خود را باسرعتی که در برنامه چهارم تعیین کرده‌ایم بدست آوریم پس در نتیجه شور دوم یعنی از زمان شور اول تا شور دوم این لایحه یک میلیارد ریال به فصل کشاورزی اضافه گردید و همانطور که صحبت شد حدود پانصد میلیون ریال بصندوق توسعه کشاورزی برای طرحهای بزرگتر داده خواهد شد. مطلب دومی که باید توجه بشود موضوع افزایش اعتبار عمران شهری بمیزان یک میلیارد ریال است و این مبلغ قسمت اعظمش و شاید تمامش برای نقاط و مناطقی که در شهرها کمتر از برنامه‌های عمرانی کشور بهره مند شده‌اند مورد استفاده قرار خواهد گرفت فکر می‌کنم که ما باید افتخار کنیم باین مطلب که بک چنین توجهی باین مناطق شده و این میزان اعتبار برای این فصل تخصیص داده شده تغییر سوم عبارتست از تخصیص اعتباری حدود پانصد میلیون ریال برای کمک به بهره وام مسکن طبقات کم درآمد و بی بضاعت کشور این میزان اعتبار مهم نیست ولی اصل ایده بنظر من بسیار مهم و موثر خواهد بود البته ساید سوال بشود و اگر هم سوال می‌شد زیاد نابجا نبود که چطور می‌شد از شور اول تا شور دوم در ظرف پنج روز این ایده بدنیا آمد مطلب این است که این ایده یکمرتبه بدنیا نیامده این ایده وجود داشت و طرحش هم آماده بود و این طرح قرار بود در برنامه پنجم شروع بشود وقتی ما دیدیم در لایحه تغییراتی بوجود می‌آید گفتیم چه بهتر که این مطلب یکسال زودتر شروع بشود و مطلب عبارت از این است که برای کمک بطبقه کم بضاعت کشور مخصوصاً کارگران (عباس میرزائی- احسنت) کمک بهره‌ای، اعتباری بعنوان کمک بهره یا کمک به بهره بوجود بیاید و این اعتبار در اختیار مؤسسات ساختمانی یا بانکی قرار نمی‌گیرد که بنفع خود استفاده کنند و اگر توجه بفرمائید که حتماً هم فرموده‌اید ملاحظه می‌شود که از این اعتبار فقط افرادیکه برای خرید خانه این لغت ذکر شده افرادیکه برای خرید خانه یعنی افراد کم بضاعت و منزلها در حدود ۲۵و ۳۰ هزار تومان است که آئین نامه اش هم بعداً تهیه خواهد شد پیش بینی شده که پانصد میلیون ریال در سال آینده برای این منظور سازمان برنامه اختصاص خواهد داد که در سال آینده و یا تعهد پرداخت در سالهای بعد انجام بگیرد اگر فرض کنیم که این کمک و بهره حدود ۵٪ باشد باین نتیجه می‌رسیم که این پانصد میلیون کمک به بهره سرمایه گذاری حدود ۱۰ میلیارد ریال را برای اینکار تجهیز خواهد کرد بعبارت دیگر ۵٪ می‌شود ۱/۲۰ و ۲۰ برابر پانصد میلیون ریال می‌شود ۱۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری را تجهیز خواهد کرد البته این رقم بهیچ عنوان کافی نیست طبق محاسباتی که شده در این کشور حدود ۸۰۰ میلیارد ریال برای تأمین مسکن مردم در چند سال آینده مورد احتیاج است موضوع چهارمی که در این لایحه داده شده یعنی تغییر چهارم تخصیص دویست میلیون ریال اعتبار برای تهیه طرحها و برنامه هائی است که در برنامه پنجم اجرا خواهد شد البته باز هم همکاران حزب مردم ما در کمیسیون برنامه این مطلب را متذکر شدند و بعنوان بی برنامه گی سازمان برنامه از آن اسم بردند در آنجا گفته شد چطور شد سازمان برنامه قبلا باین فکر نیفتاده بود بنده عرض می‌کنم که قبلا هم باین فکر افتاده بود ولی مطلب این است که یک طرحهائی برای اینکه شروع باجرا بشود مثلا فرض کنید طرحهای راه که احتیاج بمطالعات زیادی دارد که اگر این مطالعات مهندسی بگفته خودشان طرحهای مهندسی راه قبلا انجام نشده باشد کار را ممکن است یک یا دو سال بتعویق بیندازد باین ترتیب سازمان برنامه می‌تواند در سال آینده برای طرحهائیکه از نظر اولویت در درجه اول قرار گرفته و در برنامه پنجم اجرا خواهد شد مطالعات مهندسی را در سال دیگر انجام بدهد و باین ترتیب برنامه پنجم تعداد زیادی از طرحهائیکه احتیاج باین مطالعات دارد زودتر شروع بشود یک مطلبی که بنده فکر می‌کنم در اینجا توضیحش لازم است و در مورد اعتبارات کشاورزی بآن اشاره شده نحوه کار سازمان برنامه است ما باید یک خرده بیشتر توجه کنیم بعبارت دیگر اگر ما امروز صورت طرح هائی که رد سازمان برنامه بتصویب رسیده و صورت پرداختهائیکه انجام شده بگیریم می‌بینیم یک اختلاف زیادی وجود دارد سازمان برنامه وقتی طرحی را تصویب می‌کند این طرح ممکن است یکساله و ممکن است ۵ ساله باشد در این طرح محل تأمین اعتبارش را شما اگر دقت کنید می‌بینید از چند محل تأمین می‌شود بودجه عمرانی بودجه عادی وام از بانک مرکزی وام از خارج از چندین محل است و حقیقتاً باید ما باین مطلب توجه داشته باشیم که برنامه ریزی فقط عبارت از این نیست که یکمقدار اعتبار خاصی را برای چند طرح در نظر بگیریم ما امروز یک منزلی یک ساختمانی که می‌خواهیم بسازیم می‌بینیم که در برآورد هزینه و اعتبارات خودمان تا ۲۰ و ۳۰ و حتی ۵۰٪ از حقیقت دور هستیم نباید انتظار داشته باشیم سازمان برنامه که اعتبار برنامه چهارمش به -/۵۷۰ میلیارد ریال می‌رسد و این چندین منبع مختلف را برای پیش بینی درآمد دارد و چندین نوع مختلف برای پیش بینی هزینه دارد این تا اندازه‌ای انعطاف نداشته باشد تا بتواند کارهای خودش را آنطوری که شایسته برنامه ریزی است بمرحله عمل درآورد بنابراین باین مطلب باید توجه بکنیم که اغلب آنچه ما بصورت ارقام تصویب می‌کنیم سازمان برنامه بعنوان برآورد و پیش بینی در نظر گرفته و تا حدودی به عقیده من ۲۰ و ۳۰ درصد انحراف از این مبالغ کاملا بنظر من قابل قبول است (فضائلی- بشرطیکه از کشاورزی برداشته نشود) عرض کنم جناب حکمت یزدی درمورد مقایسه تنظیم مطالبی که در نشریات بودجه با مطالب برنامه بود اینجا مطالبی گفتند جناب قوام صدری که تشریف دارند تقریباً عین این مطالب را در طول ۴-۵ روز گذشته ما با هم صحبت کردیم احساس توجه بیشتر به لوایح برنامه و نحوهٔ تهیه آن باید بوجود بیاید و ما کاملا موافق هستیم آنچه بصورت لایحه امروز تقدیم شده بنظر من اهمیتش از نظر مملکتی از نظر فعالیتهای عمرانی بهیچ عنوان از مطالبی که در بودجه تقدیم مجلس شده کمتر نیست و بنده هم در این مطلب بخصوص با جناب حکمت یزدی همصدا می‌شوم و تقاضا می‌کنم از نماینده محترم دولت که توجه بیشتری باین ارقام و آنچه که در سالهای گذشته خرج شده بشود و در سالهای آینده لوایح برنامه‌ای که به مجلس تقدیم می‌شود ارقام و اطلاعات بیشتری را به اطلاع مجلس برساند (احسنت) در مورد اعتبارات منظور شده برای هزینه اداری و پرسنلی اینجا صحبت شد که مبلغ به ۱۰/ میلیارد رسیده جوابش را بنده اینجا دارم ولی با جناب قوام صدری که صحبت شد قرار شد ایشان مفصلا در این موضوع توضیح عرض کنند بنده عرض دیگری ندارم (احسنت).
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- با اجازه مقام محترم ریاست دو سه مطلبی که نمایندگان محترم اشاره فرمودند بصورت سئوال، جواب عرض می‌کنم. یکی موضوع امضای جناب وزیر دارائی در ذیل این لایحه است که استحضار دارند قانون برنامه قانون خاصی است و در آنجا تکلیف لوایح را معین کرده است که کمیسیون خاصی هم برای رسیدگی بامر برنامه تعیین کرده و رئیس سازمان برنامه شخص نخست وزیر است بموجب قواعد و برنامه‌ها و مقررات خود قانون برنامه هم تغییراتی در اعتبارات بر حسب تصمیم هیأت عالی برنامه و کمیسیون برنامه همیشه می‌شود و این امور هیچوقت نه به کمیسیون بودجه و نه به کمیسیون دارائی ارجاع نمی‌شود منظور اینست که این وضع برنامه و لایحه برنامه در یک وضع خاصی تلقی شده و بهمین دلیل تا بحال تمام لوایحی که مربوط به برنامه به مجلس تقدیم شده منحصراً بامضای نخست وزیر بوده است چنانچه با تذکری که فرمودند مجلس محترم لازم بداند در آینده رعایت می‌شود از لحاظ دولت هیچ مانعی ندارد که این لایحه بامضای وزیر دارائی برسد چون مورد تأیید ایشان هست بدو دلیل چون اولا وزیر دارائی در هیأت عالی برنامه عضویت دارد و ثانیاً وزیر دارائی عضو هیأت دولت و در هیأت دولت است در موقعی که این لایحه تصویب می‌شود اجازه داده می‌شود که به مجلسین محترم تقدیم شود چون ما روش کلی و همیشگی مجلسین را رعایت کردیم در تقدیم لایحه، اگر لازم بدانند لوایح مربوط به برنامه را هم بامضای ایشان میرسانیم و تقدیم می‌کنیم اگر حکم آئین نامه مجلس این باشد. اشاره‌ای فرمودند که گزارش امر کشاورزی را چرا ندادید؟ اتفاقاً شانس بنده شاید بود که گزارش امر کشاورزی و گزارشی که بموجب قانون منظور شده است که تا پایان سال که هنوز ده روزی وقت داریم باید تقدیم بشود حاضر بود و در دست بنده است که با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌کنم (متن گزارش در آخر صورت جلسه چاپ شده است) و استدعا می‌کنم اگر اشکال نداشته باشد دستور بفرمایند گزارش امر کشاورزی که بموجب قانون دولت مکلف بوده است تا اسفند تقدیم کند در این جلسه یا جلسه بعد قرائت بشود (احسنت) یا بهر ترتیب که دستور بفرمایند. اشارهٔ دیگری فرمودند راجع باینکه اعتباراتی که مخصوص برای امر کشاورزی از محل صرفه جوئی بودجه تخصیص داده شده از اول سال داده بشود بنده بخودم اجازه می‌دهم عرض کنم که دولت آماده است که در هر موقعی از سال که سازمان برنامه احساس کمبود اعتبار کرد یا اعتباراتی که در ارقام مختلف که در دست نمایندگان هست کاهش پیدا کرد یا احتیاج باعتبار پیدا شد حتماً دولت اعتبار و وجه لازم را در اختیار سازمان برنامه بگذارد که نظرتان انجام شده باشد، اشاره فرمودند راجع به اینکه هزینه‌های اداری از پنج و خرده‌ای به ۱۰/۸ رسیده است باید عرض کنم که آنچه افزایش پیدا کرده مربوط به هزینه‌های متفرقه دستگاهها و به ویژه مقداری از بابت پرداخت دیون و هزینه و بهره دیر کردی است که در اعتبارات منظور شده بنا به توضیحی که دادند و هزینه‌های اداری روی ۴ یا ۵ ثابت مانده است و اطمینان داشته باشید که ارقام هزینه‌های اداری افزایش پیدا نکرده است و صورت‌های تفضیلی آن را اگر لازم باشد یا به کمیسیون برنامه یا در جلسه علنی تقدیم می‌کنیم، سؤال دیگری فرمودند راجع باینکه چرا این تبصره‌ها را در ذیل اعتبارات سنواتی گذاشتید که تغییر اعتبارات سنواتی گذاشتید که تغییر اعتبارات سنواتی با نظر هیئت عالی برنامه باشد مگر شما می‌خواهید که اعتبارات سال ۴۷ را اضافه کنید؟ باید عرض کنم در اینجا عین عبارت قانون اولیه تکرار شده است و آن مفاد لایحه قبلی را که ملاحظه فرمودید شاید یک قدری هم تقصیر بنده بود که بآن فرم لایحه تنظیم شده بود برای اینکه عین استدلال نماینده محترم را وقتی لایحه آمد به نخست وزیری بنده کردم اعتباریکه برای سال ۴۷ لازم دارید در سال ۵۰ و ۵۱ اجازه تغییر اعتبارات را می‌خواهید داشته باشید؟ و بعد در کمیسیون بودجه نمایندگان سازمان برنامه توضیح دادند که ما منظورمان از این عبارت این نیست که حالا اعتباری را ببریم بسال ۴۷ چون سال ۴۷ تمام شده و سال ۴۹ هم تمام شده و خرجی نمی‌شود انجام داد در این دو سال و بنابراین نمی‌شود اعتباری بهش داد ولی مطابق روش حسابداری سازمان برنامه که طی این چند برنامه رعایت شده است هزینه‌های مربوط بهر سال را دستگاه مکلف است بحساب همان سال بگذارد و تغییراتیکه در جریان سال نسبت به پرداخت‌های گذشته پیش می‌آید بطور مثال اگر دعوائی در محکمه باشد بایت سال ۱۳۴۸ و سازمان برنامه در پایان آن دعوا بحکم دادگاه مکلف شود پولی بپردازد یا پولی دریافت کند از طرفش بایت دعوا این وجه را بایستی بحساب آن سال بگذارد و این گزارش می‌شود بهیئت عالی برنامه و در پایان برنامه‌ها حساب سال را بر مأخذ آن سال ولو اینکه در سالهای گذشته انجام گرفته باشد باید نبندند این مجوز باین صورت باید باشد برای اینکه در آخر برنامه سازمان برنامه بقوهٔ مقننه گزارش بدهد که من در طی ۴-۵ سال برنامه برای هر سالی چه مقدار اعتبار بمصرف رساندم ولو اینکه پرداخت آنسال در سالهای بعد باشد ولی مربوط به عمل آن سال، از این جهت خواستم استدعا کنم که این حزم در این لایحه حفظ شود.
رئیس- آقای فرهاد پور بفرمائید.
فرهاد پور- بنده ابتدا قصدم این بود که امروز بطور مختصر وقت همکاران عزیز را بگیرم و از حسن توجه اعضای محترم کمیسیون برنامه و حسن قبول اولیای سازمان برنامه در مورد پیشنهادهائی که در فاصله بین شور اول و این شور داشتیم و دادیم و نظراتی که ابراز شد تشکر کنم و هنوز هم اصل نیت در بیان عرایضم این تشکرات بخصوص از جناب آقای الموتی متشکرم که آن روز با سعهٔ صدر آن فوریت را پس گرفتند و امروز خودشان قبول دارند که با پس گرفتن آن فوریت یک خدمت نسبی شده است و بهبود نسبی در تقسیم اعتبارات برنامه پیش آمده است اما توضیحاتی که نماینده محترم دولت دادند بنده را بر آن داشت که در اینجا مطالبی را عرض کنم اگر ما بحث می‌کنیم که این لایحه چرا امضای وزیر مالیه را دارد یا ندارد وزیر مالیه عضوی است از دولت شما و متکی بحزب اکثریت آنچه که هست بحث ما برعایت این اصل است که آیا این لایحه را شما مالی میدانید یا نمیدانید اگر مالی میدانید بایستی بطور مسلم تشریفات این امر را رعایت می‌فرمودید و بنظر من عدم توجه باین نکات که تشریفات سیر قانونی است البته آثار خوبی ندارد اجازه بفرمائید این تشریفات سیر قانونی لوایح را منطبق با آئین نامه همیشه رعایت کنیم و گرنه از نظر ما حزب اقلیت چه فرق می‌کند که هر ۲۶ وزیر شما امضایشان زیر لایحه باشد یا نباشد ما معتقد باین اصل هستیم مطلب دوم بنده خیلی خوشحالم که لااقل از نظر رفع یک تخلف قانونی فرمودید که اسفند تمام نشده و گزارش را لطف فرمودید اما معذرت می‌خواهم این یک مثل عامیانه است که می‌گوید این پیراهن بعد از عروسی است گزارش بایستی قبل از لایحه یا توأم با این لایحه داده شود تا مطالعه در آن گزارش و مطالعه در اقلام این لایحه بتواند برای ما مثمر ثمر باشد والا امروز که بحکم اجرای آئین نامه در شور دوم رأی گرفته خواهد شد و مقام ریاست اعلام رأی خواهند فرمود و تصویب لایحه تمام می‌شود گزارش برای اطلاع نمایندگان دیگر جز یک مسئله استحضاری چیز دیگری نخواهد بود بنده می‌خواستم استدعا کنم که مقرر بفرمایند بتکالیف قانونی این دستگاههای پر عرض و طول که اینهمه سکرتر و مقامات حقوقی و قضائی دارند این تکلیف قانونی را که بحکم یک تبصره ذیل لایحه در سال گشته الزام داشتند این گزارش را بقصدی که تکلیف شده هم آهنگ لایحه می‌آوردند والا این گزارشی را که دادید بحکم قانون چون قبل از آخر اسفند دادید تخلف نیست ولی ما قصدمان این نبود که خدای نکرده بخاطر این تخلف کف پای کسی را چوب بزنید ما قصدمان این بود که زودتر از مفاد این گزارش اطلاع پیدا کنیم و براساس آن گزارش در این لایحه اظهار نظر بکنیم و چه بسا نظرات ما بعد از آنکه آن گزارش را می‌خواندیم فرق می‌کرد و چه بسا قضاوت آقایان هم وقتی گزارش را مطالعه می‌کردند فرق می‌کرد لایحه را خودشان آوردند و گزارش را هم خودشان بایستی می‌دادند یک مطلب دیگر هم که همه همکاران قبول دارند بنده استدلال و منطق ریاست محترم کمیسیون برنامه را از یک طرف ناگزیرم قبول کنم و همه قبول دارید که ما در رشد کشاورزی متناسب با آنچه پیش بینی کردیم عقب افتادگی داریم و گفتند این تقصیر نظام ۲۵۰۰ ساله کشاورزی قدیم است جناب دکتر قهرمان آن روز که پیش بینی می‌کردیم این مطلب برای برنامه ریزها مسلم بود چون این برنامه بعد از انقلاب اجتماعی ایران بعد از انقلاب ارضی ایران بعد از انقلاب سفید ایران تنظیم شده است می‌دانستند که در دوره‌ای عمل می‌کنند که نظام دوهزار و پانصد ساله کشاورزی بهم ریخته شده و نظم جدیدی جانشین آن شده است با علم باین مطلب امکاناتی را در اختیار گرفتند و امید و هدف رسیدن به ۵ درصد رشد داشتند همه متأسفانه همه قبول داریم که در این رشد عقب افتادگی فوق العاده زیادی هست و امروز نیازمندی مملکت و مسئله‌ای که دامنگیر دولت است از نظر قیمت ارزاق و کمبود بعضی از اقلام ارزاق عمومی که فرآورده‌های کشاورزی و دامی هستند نشان دهنده این است که عمل ۴ سال گذشته در این رشته امروز آثار خودش را نشان می‌دهد یک مطلب دیگر را بنده باید اینجا عنوان بکنم و آن این است که در شروع برنامه چهارم جناب الموتی توجه دقیق داشتند و ریاست کمیسیون برنامه را داشتند ۶۵ میلیارد ریال برای توسعه کشاورزی برای ۵ سال در نظر گرفته شده بود بنده عرض می‌کنم که دستگاههای مجری از نظر تنظیم طرح هائی براساس اینکه اگر ما کل ۶۵ میلیارد را بهشان می‌دادیم هیچ محدودیت و ممنوعیت نداشتند و کسی بآنها نگفته بود که طرح تهیه نکن مطالعه نکن تا امروز بگوئیم این مقدار از پول که برای سال آینده می‌دهیم طرح قابل جذب ندارد و نماینده محترم دولت وزیر مشاور تلویحاً عرض بنده را تأیید می‌فرمایند که ۱۵۰ میلیون تومانی که از محل صرفه جوئی بموجب تبصره ۱۹ قانون بودجه باید داده بشود در هر زمانی که سازمان برنامه احساس باحتیاج پیدا کرد دولت آمادگی دارد و این تلویحاً نشان دهنده این است که نماینده محترم دولت هم میداند که الان سازمان برنامه و دستگاههائیکه برای برنامه‌های کشاورزی می‌بایستی برنامه ریزی براساس اعتبار ۶۵ میلیارد پیش بینی می‌کردند که اگر پولش را می‌دادند انجام میداند پولش بنا بمصالح و اولویتهائی داده نشد طرح حاضر بود برای هر دقیقه‌ای که خوشبختانه ما می‌بینیم هر سال در مملکت ما معجزه آسا رهبری مملکت برای ما درآمد فوق العاده تری فراهم می‌کند این رقم را شما در همین تفاوتیکه اینجا هست ملاحظه می‌کنید برای سال ۵۱ رقم ۱۵۸ میلیارد ریال پیش بینی شده بود و امروز امکانات بما تا ۱۷۴/۵ میلیارد اجازه می‌دهد خرج کنیم غیر از ۳۰۰ میلیون تومان که باید از صرفه جوئی بودجه بدهید ۱۳ میلیارد ریال یعنی ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان دیگر شما اضافه بر اعتباراتیکه برای سال ۵۱ در نظر داشتید همین الساعه پول در اختیارتان گذاشته شده و نیازمندی را بفرآورده‌های کشاورزی احساس می‌کنید بعنوان نماینده دولت مسئولیت بخواهید از دستگاههائیکه طرحهای لازم را برای این کار که اگر پولش را دادید و طرحش را ندادند تنبیه بکنید و مسئولیتش را به مجلس شورای ملی معرفی بکنید چون بنده قبول دارم که برای پنجسال پیش بینی‌ها نمی‌تواند پیش بینی‌ها صددرصد باشد اما بیائید قبول کنید که باید یک محاسباتی داشته باشیم برای بنده یکی از همکاران محترم یادداشتی فرستاده‌اند که آنچه بر سر کشاورزان ایران در اعصار گذشته آمده است از بعد از تسلط و حملات مغول بوده است وگرنه ملت ایران از تاریخ پیدایش شاهنشاهی از یک نظم نوین و مترقی برخوردار بوده است بنده از این اطلاعات تاریخی تشکر می‌کنم و ضبطش را در صورت جلسه مفید میدانم اما مسأله این است که ما راجع باعتبارات کلی برنامه اگر نمی‌تواند پیش بینی هایمان از نظر درآمد و از نظر هزینه قطعی باشد این در آن سال اول است بهمین دلیل و بحکم این منطق در سال اول تصویب برنامه پنجساله چهارم در ذیل آن اجازه داده شده بود که در تقسیم سنواتی می‌توانند تجدید نظر کنید اما بنظر من در آخر سال چهارم و شروع سال پنجم چنین اجازه‌ای معقول و منطقی نیست مگر اینکه بحکم ارقامی که ما نمی‌توانیم فکر کنیم، در سازمان برنامه سیستم حسابداری بر چه اصلی است که بنده شاید عقلم باین قد نمی‌دهد بعنوان مثال عرض می‌کنم لایحه‌ای که در خرداد سال ۱۳۵۰ برای تجدید نظر در فصول اعتبارات برنامه عمرانی چهارم وسیله سازمان برنامه از طرف دولت به مجلس شورای ملی داده شد و تصویب شده برای سال ۴۷- ۷۴/۵ میلیارد رقم داده بود یعنی در خرداد ۱۳۵۰ گفته بودند در سال ۴۷- ۷۴/۵ میلیارد خرج کردیم لایحه‌ای امسال می‌بینیم برای سال ۴۷ برگشته به ۷۳/۴ میلیارد ریال اگر سیستم حسابداری اینطور است تجدید نظر را لارم میدانیم چون تفریغ بودجه را بعد از یک سال می‌خواهیم ولی سال ۴۷ چطور نمی‌شود امروز حسابهایش روشن باشد با وجود این اگر به سمت تصاعدی رفته بود بنده استدلال جناب دکتر قهرمان را قبول می‌کردم که پاره‌ای اسناد بوده است که برای آن سال مصرف شده و سازمان برنامه اسمش در حساب این است که سندی را که مل آن سال است خرج را می‌برد بحساب آن سال اما اینجا شما ملاحظه می‌کنید که مسأله نزولی است از ۷۴/۵ میلیارد آمدید به ۷۳/۴ میلیارد مثل این می‌ماند برای سال ۴۷ یک مقدار پول پس دادند این پول را از کجا پس گرفتند به بینید برنامه یعنی تنظیم امکانات مالی، نیروی انسانی، زمان برای رسیدن به هدف مشخص، این هر قدر به واقعیت نزدیک باشد و تغییرات در آن کمتر باشد اصالت مطالعات روز اول ثابت تر است اما هر قدر این ارقام نوسان پیدا کند نتایج کار را با هم عوض بکنید به ضرایبی که می‌خواهیم نمی‌رسیم خدای نکرده آنطور که در کشاورزی می‌بینیم نرسیم و بعد حساب هر سال باین صورت می‌شود که در سال آخر برنامه بگوئیم در سال ۴۷ که من پارسال گفتم ۷۴/۵ میلیارد خرج کردیم نه ۷۳/۴ میلیارد خرج کردیم این بعقیده بنده یک نظم صحیح حسابداری یا سیستم صحیح حسابداری نیست که جناب آقای قوام صدری یک وقت استاد این مسأله در مدرسه دارائی بودند و بهتر از بنده وارد هستند که نظم صحیح را بما نشان نمی‌دهد و بنده استدعا می‌کنم در سازمان برنامه باین مطلب عنایت بشود که لااقل در خرداد سال ۵۰ اگر رقمی بابت سال ۴۷ دارند این رقم با حقیقت منطبق باشد و قابل تغییر نباشد بهرحال از حوصله‌ای که برای شنیدن عرایض بنده بخرج دادید تشکر می‌کنم از حسن توجهی که در کمیسیون برنامه به پیشنهاد حزب ما فرمودید مجدداً تشکر می‌کنم تمام این مطالب را هم که عرض کردم در جهت بهبود کار و همکاری و پیشبرد کارهاست و گرنه هدف همه ما رسیدن بآن غائی و نهائی است که رهبر بزرگ مملکت برای ملت ایران ترسیم فرموده‌اند و ما سعی و کوششمان از دو جناح این است که رسیدن باین هدف را اضافه کنیم (احسنت).
رئیس- نظر دیگری در مادهٔ واحده نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بلایحه و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد با قید فوریت
۱۰- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر معتمد وزیری معاون وزارت اقتصاد با قید فوریت.
رئیس- آقای دکتر معتمد وزیری بفرمائید.
دکتر معتمد وزیری (معاون وزارت اقتصاد)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم لایحه قانون تشکیل شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان را به قید یک فوریت تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارم.
- طرح و تصویب فوریت لایحه تشکیل شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان
۱۱- طرح و تصویب فوریت لایحه تشکیل شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است لایحه قرائت می‌شود.
ساحت مقدس مجلس شورای ملی
بمنظور استخراج و بهره برداری از معادن مس سرچشمه کرمان و تولید فرآورده‌ها و محصولات فرعی وابسته که از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت است لایحه تشکیل شرکتی بنام شرکت سهامی معادن مس سرچشمه تهیه و به پیوست تقدیم و تقاضای تصویب آنرا با فوریت می‌نماید.
- نخست وزیر امیر عباس هویدا
- وزیر دارائی جمشید آموزگار
- وزیر اقتصاد هوشنگ انصاری
قانون تشکیل شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان.
مادهٔ ۱- بدولت اجازه داده می‌شود بمنظور استخراج و بهره برداری از معادن مس سرچشمه کرمان و تولید محصولات پرعیار شده سنگ مس و مس فلزی و فرآورده‌ها و محصولات فرعی وابسته و توزیع و فروش محصولات مزبور شرکتی بنام شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان تشکیل دهد.
مادهٔ ۲- سرمایه اولیه شرکت یک میلیارد ریال که کلا متعلق بدولت است خواهد بود و بیکهزار سهم یک میلیون ریالی تقسیم می‌گردد. افزایش یا کاهش سرمایه منوط بتصویب مجمع عمومی فوق العاده و هیئت وزیران خواهد بود.
مادهٔ ۳- شرکت از هر لحاظ دارای استقلال کامل بوده و تابع مقررات این قانون و اساسنامه مربوط بخود می‌باشد. شرکت تابع قانون استخدام کشوری نبوده و قوانین و مقررات مربوط بوزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته بدولت در صورتی شامل شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان خواهد بود که صراحتاً در آن نام برده شود.
مادهٔ ۴- شرکت مشمول معافیت موضوع مادهٔ ۹۷ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ و اصلاحات بعدی آن خواهد بود.
مادهٔ ۵- شرکت دارای ارکان زیر خواهد بود: ۱- مجامع عمومی. ۲- هیئت مدیره. ۳- مدیر عامل. ۴- بازرس.
مادهٔ ۶- مجامع عمومی شرکت از وزیر اقتصاد، وزیر دارائی، وزیر کار و امور اجتماعی و مدیر عامل سازمان برنامه و رئیس کل بانک مرکزی ایران تشکیل می‌گردد. ریاست مجامع عمومی با وزیر اقتصاد خواهد بود.
مادهٔ ۷- رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل به پیشنهاد وزیر اقتصاد و تأیید مجمع عمومی پس از تصویب هیئت وزیران بموجب فرمان همایونی منصوب خواهند شد و انتصاب اعضاء هیئت مدیره و همچنین بازرس قانونی شرکت منوط به پیشنهاد وزیر اقتصاد و تصویب مجمع عمومی خواهد بود.
ماده ۸- شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان می‌تواند امور زیر را نیز انجام دهد:
- الف- استخدام کارشناس خارجی و یا عقد قرارداد برای استفاده از خدمات مؤسسات خارجی با تصویب هیئت مدیره شرکت.
- ب- اخذ وام یا اعتبار از منابع داخلی با ضمانت و یا بدون ضمانت دولت برای سرمایه گذاری و خرید ماشین آلات و خدمات وتنخواه گردان با شرایط مناسب با تصویب هیئت مدیره و با رعایت مقرراتی که بتصویب مجمع عمومی خواهد رسید.
- پ- اخذ وام یا اعتبار از منابع خارجی با ضمانت و یا بدون ضمانت دولت برای سرمایه گذاری و خرید ماشین آلات و خدمات وتنخواه گردان با شرایطی که بتصویب هیئت مدیره مجمع عمومی و سازمان برنامه رسیده باشد. اخذ و استفاده از وام و اعتبارات موضوع این بند در حدود اعتبارات مصوب برنامه‌های عمرانی کشور خواهد بود.
- تبصرهٔ ۱- قراردادهائی که برای انجام موارد مذکور در بند پ فوق با دولتهای خارجی منعقد می‌گردد پس از تصویب کمیسیونهای دارائی مجلسین قابل اجرا خواهد بود.
- تبصرهٔ ۲- اعتباراتی که برای سرمایه گذاری باستثنای تنخواه گردان دوره بهره برداری تحصیل می‌شود جزو اعتبارات برنامه عمرانی کشور منظور خواهد شد.
مادهٔ ۹- اساسنامه شرکت ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون از طرف وزارت اقتصاد تهیه و پس از تأیید مجمع عمومی و تصویب هیئت وزیران بمورد اجرا گذارده خواهد شد.
انجام هر نوع تغییر در اساسنامه موکول به اخذ نظر موافق مجمع عمومی و تصویب هیئت وزیران می‌باشد.
نسبت بمواردی که در این قانون و اساسنامه شرکت پیش بینی نشده باشد براساس قانون تجارت عمل خواهد شد.
- نخست وزیر امیر عباس هویدا
- وزیر دارائی جمشید آموزگار
- وزیر اقتصاد هوشنگ انصاری.
رئیس- چون چهار ساعت وقت جلسه گذشته است اجازه بفرمائید مدت جلسه را تمدید کنیم خانمها و آقایانیکه با ادامه جلسه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا فوریت لایحه مطرح است آقای رامبد شما مخالف هستید؟
رامبد- اجازه بدهید نماینده دولت ابتدا راجع به تقاضای فوریت توضیح بدهند بعد بنده مطالبم را عرض می‌کنم.
رئیس- آقای دکتر معتمد وزیری بفرمائید.
دکتر معتمد وزیری (معاون وزارت اقتصاد)- تقاضائی که از ساحت مقدس مجلس شورای ملی دربارهٔ فوریت لایحه شده است بعلت این است که مطالعات لازم انجام شده و دولت آمادگی دارد هر چه زودتر در زمینه بهره برداری از این معادن اقدام بشود با توجه باین که سال هم در شرف اتمام است و تعطیلات مجلسین برای مدت ۲۰ روز براساس آئین نامه‌ای که دارد شروع می‌شود از این جهت برای این لایحه تقاضای فوریت شده است استدعا می‌کنم که موافقت بفرمائید هر چه زودتر مراحل اجرائی این امر بسیار مهم شروع بشود.
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- برای پیش برد برنامه‌های اقتصادی مملکتی چه اکثریت مجلس شورای ملی و چه اقلیت، چه احزاب دیگری که اگر در مجلس شورای ملی وجود می‌داشت که مصلحت مملکت را می‌خواستند هیچکس مایل نیست که یک رکورد و توقفی پیش بیاید (احسنت) اهمیت مس و آنچه در این مدت در مورد این معدن مهم چه در جراید و حتی در فرمایشات رهبر بزرگ مملکت و سایر مقامات رسمی منعکس بود بر همه روشن است شاید جاداشت که امروز بنده بیایم و در این مورد ایراد بگیرم که چرا این لایحه را دیر آوردید؟ پس بنده یا سایر نمایندگان محترم در وهله اول که شما تقاضای فوریت می‌کنید با کمال خوش بینی و علاقه و نظر موافق ما با موضوع مواجه می‌شوید ولی جناب آقای دکتر از این موقعیت سوء استفاده نکنید که این اصل غلط و بد و فاسد که در دستگاه دولت رسم شده است که از کمال حسن نیت مجلس و همکاری نمایندگان خدای نکرده اگر لغت غلط است شما اصلاح بکنید سوء استفاده کنند عرض می‌کنم چرا ما میآئیم یک شرکت درست می‌کنیم اساسنامه می‌نویسیم برای یک شرکت دولتی همه مجلس و همه ملت ایران تجلیل و تقدیر و تصویب می‌کند اما آن عضو که پشت میز نشسته بدون توجه و اطلاع براینکه تا چند روز دیگر پشت آن میز است و با اطلاع و وقوف اینکه تمام نمایندگان بنا باهمیت موضوع حاضرند همکاری کنند هر جمله هر عبارت هرچه دلش خواست فکر کند تا یک قرن دیگر مورد استفاده شرکت باشد آنرا هم در آن می گنجاند. ما با فوریت موافقیم می‌خواهید امروز بعد از ظهر از تمام اعضای حزب مردم تقاضا کنم تا موقعی که این لایحه تصویب نشود از مجلس شورای ملیی بیرون نروند ولی کجای موضوع چنین احتیاجی هست وام می‌خواهید بگیرید هیئت مدیره تصمیم می‌گیرد و تصویب می‌کند چطور بنده می‌توانم موافقت کنم که آنچه قانون اساسی برای مصلحت مملکت پیش بینی کرده که دولت‌ها برای نگهداری توازن اقتصادی مملکت مجلسین را در جریان تعادل دریافت‌ها و پرداختها بگذارند آنوقت اختیار را بدهید بیک هیئت مدیره‌ای که اساس این باز با همان انجمن خودشان قابل تغییر است بنابراین همکاری ما را به بینید برای حسن نیت خودتان استفاده کنید ما با این موافقت می‌کنیم ولی استدعای مصرانه داریم که در همین یک جلسه کمیسیونی که برای شور این لایحه تشکیل خواهد شد بیائید و این اختیارات لایتناهی بی تناسب را خودتان اصلاح کنید تشکر می‌کنم.
رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی- بنده فقط مطلبی را خواستم عرض کنم، لایحه‌ای که در مجلس شورای ملی ایران مطرح است یکی از لوایح بسیار مهمی است که برای بالا بردن سطح درآمد ملی و برای آبرو و اعتلای مملکت ما بسیار نقش حساس و اساسی بعهده دارد (صحیح است) و همانطور که امروز می‌بینیم در آمد نفت یکی از مهمترین پایه‌های درآمد ملی ماست امیدواریم و آروز داریم یک روزی درآمدی که از این منبع برای مملکت تحصیل می‌شود بهمان میزان و عظمت و ارزش بر سد فوریت این لایحه‌ای همانطوریکه خودتان موافقت فرمودید من معتقدم این شرکت ولو اینکه یک روز زودتر تشکیل بشود به صلاح مملکت و به نفع ملت است ولی بیک نکته‌ای درباره وام اشاره فرمودید خدمتتان عرض کنم البته در کمیسیون اقتصاد یا کمیسیونهای دیگر هر طور این لایحه را اصلاح کردند باین موارد توجه خواهد شد و سعی خواهد شد نظرات همه در این امر رعایت شود اگر دقت فرموده باشید در لایحه ذکر شده براساس برنامه‌های عمرانی مملکت یعنی قانون برنامه چهارم و برنامه قبلی، ما تکلیف وامهای مملکت را مشخص کرده‌ایم و نمی‌تواند هیچ شرکت و سازمانی خارج از این چهار چوب باصطلاح تصمیم بگیرد باید براساس ضابطه‌ای که هر مؤسسه ایرانی می‌تواند وام بگیرد یک مطلب دیگر هست برای کارشناسان خارجی مقرراتی داریم این شرکت مثل شرکت نفت مثل شرکتهای دیگر ناچار به تبعیت از آن مقررات شرکتها هستند بنابراین با نظرات و پیشنهادات اصلاحی که در کمیسیون مطرح خواهد شد ما سعی خواهیم کرد که آن مطالب منطقی که لازم است از نظر حفظ مصالح مملکتمان رعایت بشود حتماً در این لایحه رعایت خواهد شدو در مجلس شورای ملی مطرح خواهد شد و اینجا باز خدمتتان هستیم و واقعاً اگر مطالبی، مواردی بنظرتان رسید و فکر می‌کنید خلاف مصلحت است پیشنهاد بفرمائید ما موافق هستیم که اصلاح شود. از اینکه در ایم مورد موافقت فرمودید بنده و همه متشکریم.
رئیس- نسبت بفوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول گزارش سازمان برنامه در مورد اعتبارات فصل کشاورزی و دامپروری
۱۲- اعلام وصول گزارش سازمان برنامه در مورد اعتبارات فصل کشاورزی و دامپروری.
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان گزارش سازمان برنامه راجع به اعتبارات کشاورزی و دامپروری که بوسیله آقای قوام صدری تقدیم شد در صورت جلسه امروز برای اطلاع نمایندگان محترم چاپ خواهد شد.
- ختم جلسه
۱۳- ختم جلسه.
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
(یکساعت و پانزده دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد).
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.
ریاست مجلس شورای ملی
در اجرای مفاد تبصرهٔ ۲ قانون «تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور» مصوب دوشنبه سوم خرداد ماه ۱۳۵۰ که مقرر گردیده بود تا پایان اسفند ماه ۱۳۵۰ گزارشی درباره استفاده از اعتبارات فصل کشاورزی و دامپروری به مجلسین تسلیم شود. اینک گزارش مذکور را بشرح زیر باستحضار میرساند:
در برنامه عمرانی چهارم کشور تحقق رشدی معادل ۵ درصد در سال برای تولیدات ناخالص بخش کشاورزی پیش بینی شده بود که از طریق به زیر کشت بردن اراضی جدید و افزایش بازده کار و زمین می‌بایستی تحصیل گردد. حفظ، توسعه و اصلاح منابع طبیعی کشور و تجدید تشکیلات جامعه روستائی و تقویت آن براساس فعالیتهای تعاونی و خودیاری از هدفهای دیگر برنامه عمرانی چهارم کشور در این بخش بوده است.
بعلت عدم برخورداری قسمت اعظم زراعتهای ایران از آب تنظیم شده هنوز شرایط جوی از مهمترین عوامل مؤثر در تولیدات کشاورزی بخصوص در مورد گندم، جو و علوفه می‌باشد. چهار سال اول برنامه چهارم در مقام مقایسه با سالهای ۱۳۴۶ و ۱۳۴۵ از وضع مساعد جوی برخوردار نبوده است. هر چند رشد پاره‌ای از تولیدات زراعی در حد یا بیش از هدفهای برنامه عمرانی چهارم می‌باشد ولی بعضی از تولیدات کشاورزی از قبیل غلات و نباتات علوفه‌ای بعلت نامساعد بودن شرایط جوی کمتر از پیش بینی برنامه بوده است.
در مورد افزایش بازده کار و زمین اجرای طرحهای ترویجی، با اشاعه روشهای جدید تولید و بهره برداری، موجب آگاهی روستائیان به شیوه‌های نوین زراعت شده است باید یادآور گردید اجرای طرحهای افزایش تولیدات گندم، برنج، علوفه، چغندر قند، دانه‌های روغنی و پنبه از طریق تأمین بذر اصلاح شده و کود همراه با اعتبار و خدمات فنی و نظارت در عملیات زراعی بصورت متمرکز نیز اثرات ثمر بخشی در افزایش بازده کار و زمین داشته است. این اقدامات هنوز در کل سطح کشور تحقق نیافته ولی در مناطقی که اجرا شده نوید این را می‌دهد که با نظام مورد عمل بتوان به هدفهای مورد نظر برای افزایش بازده کار و زمین نائل گردید.
در زمینه حفظ، توسعه و اصلاح منابع طبیعی اقدامات وسیعی از طریق اجرای طرحهای جنگلداری، جنگلکاری تثبیت خاک، حفاظت آبخیزها و غیره بعمل آمده و موفقیتهای قابل توجهی در این زمینه کسب گردیده است که در سال ۱۳۵۱ بیش از پیش توسعه خواهد یافت. اجرای قانون مترقی اصلاحات ارضی به مراحل نهائی رسیده و زارعین در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای سهامی زراعی متشکل شده و جامعه روستائی تشکیلاتی نوین یافت و تلاش در تقویت آن براساس تعاونی و خودیاری ادامه خواهد یافت.
در چهار سال اول برنامه چهارم سرمایه گذاریهای قابل توجهی نیز برای تقویت زیر بنای کشاورزی کشور از قبیل ایجاد مدارس فنی کشاورزی، آموزش‌های فنی کشاورزی و تعاونی، احیاء اراضی، ایجاد آموزشگاهها، مراکز تحقیق، سیلوها انبارهای فنی، کشتارگاهها، صنایع چوب و غیره بعمل آمده که با توجه به اثرات طولانی مدت این اقدامات نتایج آن بتدریج نمودار خواهد بود.
به لحاظ اولویتی که دولت به امر کشاورزی قائلمیباشد، از محل کاهش هزینه‌های سایر فصول برنامه و همچنین از محل افزایش درآمد نفت پیشنهاد شده که اعتبار تعیین شده برای فعالیتهای بخش کشاورزی بموجب قانون تغییر اعتبارات فصول و بندهای قانون برنامه عمرانی چهارم کشور از ۴۸/۸ میلیارد ریال به ۵۱/۲۵۰ میلیارد ریال افزایش یابد که امید است با تصویب آن اقدامات وسیع تری برای اعتلاء کشاورزی کشور بعمل آید. اعتبارات قانونی مصوب برای فصل کشاورزی و دام پروری بشرح زیر بمصرف می‌رسد: در سه سال اول برنامه چهارم جمعاً مبلغ ۱۸/۲۷۳ میلیارد ریال یا بطور متوسط سالانه ۶/۰۹۱ میلیارد ریال برای اجرای طرحهای کشاورزی پرداخت گردیده و اعتبار سال ۱۳۵۰ بالغ بر ۱۳/۰۳۱ میلیارد بوده که نسبت بسال ۱۳۴۹ از افزایشی قریب به ۸۹ در صد برخوردار بوده است. اعتبار پیش بینی شده برای سال ۱۳۵۱ بالغ بر ۱۹/۹۶۴ میلیارد ریال است که ۵۳ درصد نسبت باعتبار سال ۱۳۵۰ افزایش دارد.
امیر عباس هویدا.