مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ آبان ۱۳۳۶ نشست ۱۳۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۳۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: عمیدی نوری بهبهانی دکتر مشیر فاطمی ارباب.
۳- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان.
۴- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسون فرهنگ راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند.
۵- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ده دقیقه قبل ازظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - صورت اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
غایبین با اجازه - آقایان: قبادیان. جلیلی. دکتر سعید حکمت. کورس. دکتر اصلان افشار. زنگنه. دکتر جهانشاهی. دکتر نفیسی. عبدالحمید بختیار. ذوالفقاری. مجید ابراهیمی. مشار. عامری. هدی. خزیمه علم. یارافشار. تیمورتاش. سراج حجازی. ایوان. مهندس ظفر. محمودی. مهندس فروغی. صراف‌زاده. اورنگ. بزرگ‌نیا. مهندس جفرودی. سنندجی. اسفندیاری. مهندس شیبانی. قنات‌آبادی. امامی خویی. فرود. مهندس بهبودی.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری. اریه. سعیدی. مهندس سلطانی. دکتر فریدون افشار. کشکولی. رامبد. خلعت‌بری. قراگزلو
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه - آقایان: فضائلی. مسعودی. مهدوی. ساگینیان. دکتر هدایتی. صفاری. ابتهاج. دکتر شاهکار.
نایب‌رئیس - نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب می‌شود.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: عمیدی نوری بهبهانی دکتر مشیر فاطمی ارباب
نایب‌رئیس - با اجازه آقایان نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم. آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری - یکی از جریانات مهمی که این روزها در پایتخت کشور شاهنشاهی ایران مورد توجه دنیا واقع شده و بنده به سهم خودم لازم می‌دانستم که در مجلس شورای ملی در این موضوع لااقل تذکری داده شود. موضوع مسابقه قهرمانی جهان است که برای اولین‌بار در تاریخ ایران این افتخار نصیب ما شده که این مسابقه قهرمانی جهان در تهران به عمل‌اید افتخار دیگری که در اولین روز افتتاح چنین مسابقه مهم جهانی نصیب ما شد موفقیت قهرمانان ایرانی است مخصوصاً یک قهرمان تازه‌ای به نام سنبلی که اصلاً این نام تابه حال شنیده نشده بود این نام به وجود آمد و توانست مقام قهرمانی اول در آسیا و دوم را در جهان پیدا کند. بنده که به این اسم برنخورده بودم و نشنیده بودم به قدری خوشوقت شدم برای اینکه قهرمان جهانی خودمان نامجو که قوای بدنیش قدری تحلیل رفته ما توانستیم قهرمان تازه‌ای با نیرو و قدرت صحیحی پیدا بکنیم که جای او را گرفته باشد و رقیب بسیار مبارزی برای قهرمان اول جهان باشد (اکبر آقای نامجو او را تربیت کرده). البته همین طوری که فرمودند نامجو او را تربیت کرده است و این شخص از شاگردهای نامجو است برای اینکه نامجو یک قهرمان بی‌نظیر ایران بود و بنده خودم خاطره عجیبی از این موضوع دارم بنده در ۱۳۲۸ با یک هیأت مطبوعاتی دعوت داشتیم در انگلستان خاطرم می‌آید در یکی از شهرهای دور دست رفته بودیم و آنجا یک مؤسسه‌ای را که جزء برنامه ما بود تماشا می‌کردیم اتفاقاً یک عده‌ای ورزشکار بودند در طبقه تحتانی آن مؤسسه و یک عده‌ای هم از رجال انگلستان بودند وقتی که آنجا اسم بردند که اینها هیئت مطبوعاتی ایران هستند خیلی از آنها نشناختند که ایران کجاست و این اسم چیست. ولی وقتی که یکی از همان ورزشکارها گفت ایران نامجو وقتی اسم نامجو را برد نام ایران به خاطرش آمد و این به قدری در ما مؤثر شد و تشخیص دادیم که وجود یک چنین قهرمانان ایرانی یک چنین قهرمانی که نامشان فقط در نتیجه اینگونه فعالیت‌ها و تربیت جسم و روحشان معروف شده چقدر در تاریخ ایران مؤثر است و چقدر نام ایران را بزرگ می‌کند. در اینجا بود که من واقعاً بسیار به هیجان آمدم و خوشوقت شدم و لازم دانستم که در اینجا تشکر کنم از شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که ایشان تنها کسی هستند که مشوق ورزش در ایران بودند و روح ورزش و نیرومندی جسمی و روحی را در جوان‌های ما شخص ایشان با کوشش دائمی خودشان تقویت کردند و به عقیده من این بحثی که مدتی است در مملکت ما پیش آمده موضوع غرور ملی و تقویت احساسات مردم و بالنتیجه آن نهضت ملی و ناسیونالیستی که رهبرش و راهنمایش شخص شاهنشاه است خوشبختانه در اغلب شئون به نتایج مثبت و مفید دارد می‌رسد که یکی از بارزترین مراتبش تربیت قهرمانان ایرانی است که هر یک جای دیگری را می‌گیرد که اگر یک نفر در نتیجه مرور زمان و دهور زمان ممکن است سستی در بعضی از قوایش پیدا بشود دیگری به جای او می‌آید و این قسمت را ترمیم می‌کند. از این جهت بود که خواستم اظهار خوشوقتی کرده باشم مخصوصاً از افتخار ایران که توانست برای اولین مرتبه تهران مرکز مسابقات قهرمانی جهان واقع بشود و خواستم از تربیت بدنی هم تشکر کرده باشم برای اینکه در این مهمانی‌ها مخصوصاً در مهمانی شهرداری تهران که تمام این قهرمانان دعوت داشتند بعضی از اینها تماس گرفتند با بعضی از مطبوعات و دیدیم که از پذیرایی ایران و از اینکه آمده‌اند کشور ما را دیده‌اند خیلی اظهار خوشوقتی می‌کردند و پیدا بود که در شأن تأثیر بسیار نیکویی بخشیده است. از این جهت این تذکر اولی بود که بنده می‌خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم. موضوع دوم موضوعیت که راجع به نفت و فعالیتی که اخیراً در به وجود آوردن همان روح و غرور ملی و نهضت ناسیونالیستی که در کشور ما به وجود آمد و یکی از بارزترین نمونه آن همین پیشرفتی است که ما در امر نفت کردیم. مخصوصاً قانون خاص نفت و بعد قراردادی که با ایتالیا بستیم و پس از آن لوله‌کشی قم به اسکندرون به قدری مؤثر واقع شد که بسیاری از مطبوعات جهانی از این کار مجلس و دولت ایران تشویق کردند و تبریک گفتند ولی بعضی از محافل نفتی و بعضی از کشورهای خاورمیانه مثل مصر مطبوعاتشان با نظر انتقادآمیز به این قدم بلند ملت ایران نگریستند.
(دکتر بینا - و بعضی از افراد داخلی) و بعضی از افراد داخلی همانطوری که جناب آقای دکتر بینا فرمودند آنها بیشتر حق دارند برای اینکه آنها کسانی بودند جناب آقای دکتر بینا که روزی وعده می‌دادند روزی سیصد هزار لیره به علت ایران پول بدهند و روی این حرف بی‌حساب توانستند چند سال کشور ما را زیر و رو کرده باشند و رژیم مملکتی را به خطر انداخته باشند و بعد هم داغ باطله به پیشانیشان خورد و از جرگه سیاست ایران و توجه اجتماع برکنار و مطرود شدند. آنها امروز نمی‌توانند ببینند که نفت ما به آن معنای واقعی که می‌خواستیم به دست ملت ایران بهره‌برداری بشود و منافع بزرگی از آن به دست ما بیاید و خودمان بتوانیم نفت خودمان را استخراج کنیم و اداره کنیم. این برای آنها و برای محافل نفتی و خداوندان نفت عجیب و غریب می‌آید که ملت ایران بخواهد خودش لوله نفت بکشد از قم به اسکندرن و نفت خودش را خودش بفروشد در بازار جهان البته که آنها ناراضی هستند این به نظر بنده جای تأسف نیست بلکه جای خوشوقتی است یعنی نشان می‌دهد عمل و فعالیتی که در امر نفت ملت ایران کرده و به نتیجه ثمربخش خودش رسیده است و آن نتیجه ثمربخش این عکس‌العمل را تولید کرده که خداوندان نفت و محافل نفتی و همکاران داخلی خودشان از عکس‌العمل این امر ناراضی و ناراحت و عصبانی هستند. بنابراین بنده این مطلب را نتیجه مثبت و مؤثری از عمل مفید دولت و مجلس ایران به عقیده خودم می‌دانم و تصور می‌کنم بسیار خوبست چرا؟ برای اینکه جلوی خورشید را شب‌پره نمی‌تواند بگیرد ولی حق دارد شب‌پره بپرد و بگوید من هستم اما وجود او دلیل نیست که نور خورشید و آفتاب عالم‌تاب نورش به جهان نتابد. این نکته را هم خواستم به عرض برسانم و تصور می‌کنم مطلب ساده‌ای باشد و محتاج به این نیست که ما نگران باشیم مطلب دیگری که به نظر بنده آمد این است که همانطور که در مجلس شورای ملی واقعاً یک احساسات بسیار عالی به وجود آمد هنگامی که لایحه مربوط به افغانستان در اینجا مطرح بود و موضوع هیرمند از همان جهت که نمایندگان محترم ابراز احساسات فرمودند که باید افغانستان در کار هیرمند راه بیاید و مناسبات خودش را با اصلاح بکند و کار یکسره بشود. بنده لازم دانستم که یک قدم خوبی هم که دولت افغانستان و پارلمان افغانستان برداشته است تذکر بدهم و تشکر بکنم و آن راجع به منع کشت خشخاش است که پارلمان افغانستان اخیرا آن را تصویب کرده و بنده خواستم تشکر کرده باشم به نام ملت ایران و با اجازه آقایان از طرف نمایندگان مجلس شورای ملی (صحیح است) که در این کار یک همکاری با ما شده است و موضوع اجرای منع کشت خشخاش در ایران که یکی از موانعش صدور تریاک به صورت قاچاق از افغانستان بود با این عملی که پارلمان افغانستان کرده و منع کرده کشت خشخاش را خیال می‌کنم یک همکاری صحیحی با ما در اجرای قانون منع کشت خشخاش شده از این جهت بنده خواستم تشکر کنم و امیدوارم نسبت به این اختلاف اصلی ما راجع به هیرمند هم دولت افغانستان همانطوری که در موضوع منع کشت خشخاش یک همکاری صحیحی با ما کرده در موضوع هیرمند هم ما بتوانیم با حسن نیت قضیه را تمام کنیم. مخصوصاً اینکه سفیر کبیر جدیدی که از افغانستان به ایران می‌آید. بنده شنیدم که ایشان یک شخصی هستند مطلع و عالی‌مقام و می‌توانند در این مسائل یک قدم بلندی بردارند. این است که حالا که جناب آقای معاون وزارت خارجه تشریف دارند خواستم استدعا کنم که یک فکر اساسی در این کار بشود نه مثل سابق که در موضوع هیرمند. جناب آقای معاون وزیر خارجه فقط وسیله شد این ابراز احساسات مجلس که یک کمیسیونی رفت به امریکا مدتی گردش کرد و برگشت دیگر ما نفهمیدیم چه کردند و کارشان به چه نتیجه رسید. نکند دوباره این ابراز احساسات و علاقه مجلس شورای ملی وسیله بشود که یک هیئتی دوباره مسافرت بکنند و بروند به آمریکا و اروپا منظور ما این است یک قدم اساسی و جدی برداشته بشود و مورد اختلاف معلوم شود چیست و طرز حل و فصل چیست نه اینکه ما باز هم به مسافرت و اعزام کمیسیون‌های جدید به آمریکا و اروپا بپردازیم خواستم این را تذکر بدهم.
(بیات ماکو - اگر هم کاری نکردند باید یک فکر دیگری کرد). مطلب دیگری که بنده دیدم و این روزها مورد توجه مردم هم واقع شده بود اقدامی است که در تهران راجع به رانندگی و تأمین عبور و مرور اجرا شده است این اقدام که اقدام صحیحی در امر عبور و مرور خیابان‌هاست به تبعین از آن اصولی است که امروز در دنیا متداول است (اکبر سرهنگ - اختیاری مرد جدی است) و به طور نمونه در دو سه خیابان شروع شده به نظر بنده اقدام خوبی است (صحیح است) و اقدامی است که هم تکلیف راننده را معلوم می‌کند و هم تکلیف عابر را در ضمن اینکه عقیده دارم که بایستی از اینگونه کارهای مثبت و این فعالیت‌های خوب تقویب کرد به عقیده من اگر یک تذکرات اصلاحی باشد باید گفته شود یک تذکر اصلاحی که به نظر بنده لازم است داده شود اینست که باید البته آنهایی که تخلف می‌کنند جریمه بشوند باید هم مجازات بشوند محل تردید نیست اما در همه جای دنیا معمول اینست که متخلف امر خلافی ممکنست در حین تخلف راضی به پرداخت جریمه باشد دیگر این را نمی‌اندازد در کامیون ببرندش به دادگاه خلاف آنجا بماند هم از کارش بیکار بشود و هم یک کسر اعتبار و شرفی برایش بشود بلکه به عقیده من در این عمل این اصلاح را هم بکنند که آقایانی که مرتکب این تخلفات را جلب می‌کنند بهشان حق داده شود که بتوانند تا بیست تومان که حداکثر جریمه است بگیرند اگر طرف حاضر شد جریمه‌اش را بپردازد بگیرند و قبض هم صادر کنند اگر حاضر نشد و اعتراضی داشت برود به محکمه چون این عمل الان پیش آمده است بعضی‌ها اشتباه کرده‌اند حتی اشخاص خیلی محترم نمی‌دانند چند روز پیش گفتند یک نفر اتومبیلش آن طرف خیابان بود عجله داشت.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری وقت شخصی جنابعالی تمام شد از این به بعد از وقت آقای توماج استفاده می‌فرمائید.
عمیدی نوری – و عجله داشت و فراموش کرد و از آن خط رد نشده بود رفتند پشت اتومبیلش گرفتندش او گفت من اشتباه کرده‌ام گفتند نمی‌شود او را انداختند توی کامیون و بردندش اتومبیلش هم آنجا بود در حالی که حاضر بود بیست تومان جریمه را بدهد از اشتباهی که کرده بود تسلیمی به اشتباهش بود البته باید جریمه‌اش را بپردازد که دفعه دیگر تکرار نشود در اروپا و یا در امریکا معمول این است و بنده خواستم از جناب آقای ذوالفقاری خواهش بکنم که اگر این تذکر را قبول دارند یادداشت بفرمایند چون خودشان هم در دفتر نخست‌وزیری هستند ما در اینجا تذکر می‌دهیم اگر پیشنهادات و انتقادات ما صحیح است تذکر را بدهند که اصلاح بشود بنده لازم است. یک نکته دیگری مورد توجه مردم این روزها در تهران شده است موضوع گرانی ناگهانی است. بنده خاطرم می‌آید وقتی که آقای ابتهاج تشریف آوردند برنامه موضوع سیمان در تهران خیلی وضع بدی داشت بازار سیاه خیلی گران و دلیلش هم این بود اینطور گفتند یک کارخانه سیمان در تهران یک تبانی‌هایی این سیمان را جیره‌بندی می‌دادند به یک افرادی می‌دادند به یک افراد دیگری برابر قیمت و کار هم مشکل است. آقای ابتهاج من یادم است در کمیسیون برنامه گفتند که من مبارزه با این کارها و بازار سیاه را از بین می‌برم و این را هم کردند. جناب آقای دکتر بینا هست در کمیسیون برنامه مذاکرات کارخانه سیمان شهرری را به کار انداخته و فعالیت بیشتر شد و سیمان به حد وفور در تهران پیدا شد به نحوی که بازار سیمان از بین رفت همه راضی بود. اشکالی برای کسی نبود که نوبت برای سیمان و به قیمت گران بخرد. جناب آقای معاون نخست‌وزیر یک سال و نیم است سیمان نایاب شده است و هم دو برابر شده (اکبر – هر کیسه ۲۵ تومان شده). این محل تعجب واقع شده است برای این با آن عملی که آقای ابتهاج کردند کارخانه سیمان درست شد و سیمان تأمین شد این محل تردید نیست که تهران یک مرتبه در ظرف یک ماه آنقدر ترقی نمی‌کند.
(مهندس جفرودی - چرا، چرا سد کرج) پس این یک حسابی در کار است می‌فرمائید سد کرج یا سد سفیدرود یا جاهای دیگر (حشمتی - فصل ساختمان نیست) اولاً فصل ساختمان نیست ثانیاً بنده در شیراز بودم فروردین یا اردیبهشت بود دیدم کارخانه سیمان در آنجا هست به وضع بسیار بدی افتاده بود. دلیلش هم این است که با اینکه بهترین سیمان را کارخانه سیمان فارس دارد خریدار ندارد. نوعش بهترین نوع است ولی نمی‌توانند بفروشند بازار ندارد فروش ندارد بنده معتقد هستم که اگر مصارف دولتی و یک رقم‌های بزرگ سیمان هست مثل سد کرج یا سد سفیدرود (که برای سد سفیدرود چون دیدند مصرف دارد یک کارخانه سیمان هم می‌خواهد نزدیکش درست بکنند) خوب است که مصرفشان را از یک همچو کارخانه‌هایی ندارد از آنجا تأمین بکنند نه اینکه سیمانی که از دو کارخانه تهران است و مصرف ساختمان‌های مردم را تأمین می‌کند
روز بیفتد که دو برابر قیمت بخواهیم و وجود نداشته باشد (ابتهاج - تمام سیمان فارس برای ساختمان سربازخانه‌های تهران می‌آید) این را من اطلاع ندارم آنجا پرسیدم گفتند از نظر کرایه قیمتش بالاست و صرف نمی‌کند اگر صرف می‌کند و می‌آید یک مژده دیگری جناب آقای ابتهاج به بنده دادند معلوم شد برای تهران ما سه کارخانه سیمان داریم یک مال فارس دو کارخانه در تهران بنابراین هیچ نمی‌شود تصور کرد که یک مرتبه مصرف سیمان اینقدر بالا رفته باشد که سیمان کمیاب بشود و بنده خیال می‌کنم در این کار یک سوء‌نیت و سوء‌استفاده‌ای باشد و بایستی جلوی این بازار سیاه را گرفت و کاری کرد که سیمان در دسترس مردم باشد مطلب دیگری که بنده لازم می‌دانم به عرض برسانم باز دنبال بهداشت مردم شهرستان‌هاست و مخصوصاً موضوع این آسایشگاه‌هاست که تراکم مراجعات مسلولین بنده را وادار کرده که در این موضوع مطالعه بیشتری بکنم (صحیح است). خدا شاهد است که پریشب یک مسلولی که از دوریه مسلول بود بستگانش آمدند منزل من که ما جا می‌خواهیم هرجا بنده مراجعه کردم در تهران جا نبود حتی مراجعه به بیمارستان ابوحسین کردم که بیمارستان بسیار خوبی است (صحیح است) و بسیار خوب معالجه می‌کند مرضایش را معهذا دیدیم جا نیست آن وقت در اینجا اگر خاطر آقایان باشد وقتی ما این موضوع را صحبت می‌کنیم می‌گویند یک سیستم جدیدی برای معالجه مسلولین وجود دارد که احتیاج به آسایشگاه دارد. بنده نفهمیدم بنده دنبال این کار رفتم که چه بکنیم که از راه سهلی بتوانیم این مشکل را حل بکنیم چون یک آسایشگاهی را بنده یادم می‌آید در مازندران خواستند تهیه بکنند گفتند ۱۵ میلیون تومان خرج دارد که دویست تا تختخواب به وجود بیاید یک روزی بنده در بیمه اجتماعی کارگران بودم با آقای خوانساری و آقای نبیل سمیعی مذاکره می‌کردیم اینها گفتند ما با یک میلیون تومان می‌توانیم آسایشگاه درست کنیم که چهارصد تختخواب داشته باشد بنده باور نکردم گفتند ما به شما نشان می‌دهیم بعد گفتند ما حاضریم جناب آقای صفاری دیروز بنده وقتم را صرف این کار کردم بنده دیروز به اتفاق آقایان رفتم به سرخ‌حصار در فرسخی تهران. ممکن است آقایان هم تشریف ببرند خدا شاهد است از اردیبهشت ماه تا حالا که شاید بیشتر از شش ماه می‌گذرد پنج قسمت آسایشگاه آنجا ساخته‌اند دو طبقه هر آسایشگاه ۶۰ تختخواب خواهد خورد و مجموع خرجی که تا پایان کار دارند یک میلیون و دویست هزار تومان است (صفاری - فقط برای ساختمان) آن وقت آقای کوکس برای ساختمان آسایشگاه گلندرود مازندران پروژه داده است ۱۵ میلیون تومان آن هم فقط برای ساختمان توجه فرمودید اینها ۳۰۰ تختخواب ۵ آسایشگاه در دو طبقه در هر سالنی ۳۰ مسلول می‌خوابد وسایل آشپزخانه و حمام و دست‌شویی حتی گویی که درست کرده‌اند تمام اینها جمعاً یک میلیون و دویست هزارتومان می‌شود در اردیبهشت ماه شروع کرده‌اند و در آذر ماه تمام می‌کنند برای ۳۰۰ تختخواب در سرخ‌حصار بیمه اجتماعی خودش شروع کرده است برای آسایشگاه گلندرود بنده اطلاع دارم که تا به حال سیصد هزار تومان خرج مطالعه داده شده است و هنوز نقشه قطعی داده نشده است و هنوز کار شروع نشده و اینجا تمام شده یعنی با یک میلیون و دویست هزار تومان دارند جا درست می‌کنند برای کارگران بنابراین اینطور که گفته می‌شود ما باید عمل مثبت دستگاهمان را تقویت کنیم و کارهای غیرمثبت را انتقاد کنیم تا معلوم شود غرض و نظری نیست و نظر نظر اصلاحی است و بنده لازم می‌دانم و وظیفه خودم می‌دانم که تشویق بکنیم که یک چنین کار مثبت صحیحی در مدت کمی برای کارگران دارند می‌کنند از آن طرف هم که دیگران کار نمی‌کنند باید تذکر بدهیم که در همین مملکت با همین وسایل با همین مهندسین می‌شود کار کرد حالا اگر بخواهیم کار نکنیم مطلب دیگری است بیش از این وقت آقایان را نمی‌گیرم (صحیح است).
نایب‌رئیس - آقای بهبهانی.
بهبهانی - عرض کنم که بنده دو موضوع را می‌خواستم تذکر بدهم یکی موضوع شهرداری است که واقعاً موجب شکایت و اعتراض بسیاری از مردم شده است (صحیح است) یکی هم نامه‌ای است که از یک عده از علمای محترم که بعد از عرایضم قرائت می‌کنم. قبل از اینکه به جلسه بیایم یکی از نمایندگان محترم که تازه از ایتالیا برگشته بود به بنده گفت که در ایتالیا یک میلیون کیلو وات برق درست کردند و مدتش هم ده ماه بود در عرض ده ماه یک میلیون کیلو وات برق درست کردند.
(خرازی - آقای بهبهانی ایتالیا صادرکننده برق است) (مهندس جفرودی - محال است). این را یکی از نمایندگان فرمودند و بنده حالا کاری ندارم به این نقشه‌کشی‌ها و پول‌هایی که به عنوان مشاوره و اینها می‌دهند که آقای عمیدی نوری هم فرمودند، اما شهرداری که نقشه‌کشی نمی‌خواهد، پروژه نمی‌خواهد، مشاوره نمی‌خواهد، حق‌المشاوره ندارد، ۷ و ۸ خیابان است که ترافیکش خیلی زیاد است عبور و مرور مردم خیلی زیاد است چهار پنج ماه است این خیابان‌ها را خراب کرده‌اند و همینطور انداخته‌اند اصلاً آن کسی که آمده این خیابان‌ها را مقاطعه گرفته ماشین ندارد، آدم نمی‌داند چه بگوید یک بساطی است، یک وضعی است که انسان نمی‌داند کجا را بگوید (پردلی - وقت مطالعه لازم دارد) هر سال آقایان ۷، ۸ ماه یا ۴ و ۵ ماه قبل از زمستان شهرداری برای زغال شهر یک فکری می‌کرد یک جاهای مناسبی درست می‌کرد و یک مقداری ذغال اندوخته و ذخیره می‌کرد و با ذغال‌فروش‌ها رقابت می‌کرد که به مردم فقیر ذغال به قیمت خیلی گران نفروشند. بنده خیال می‌کنم که سال گذشته ذغال خرواری ۶۰ یا ۷۰ تومان بود و از این قیمت تجاوز نمی‌کرد. امسال ذغال مخلوط خرواری ۱۴۰ تومان است یعنی یک من ۱۴ ریال ملاحظه بفرمائید یک کارگر اگر بخواهد یک کرسی برای خودش گرم بکند، یک من ذغال را باید ۱۴ ریال بخرد. اگر آقایان اطلاع داشته باشند بنده راجع به این طواف‌ها یک سؤالی کردم. بنده منکر این نیستم که باید خیابان‌های شهر خلوت بشود که برای عبور و مرور مردم تسهیلاتی فراهم بشود ولی معتقدم بر این که هر چیزی را باید به جای خودش اقدام کرد. بنده معتقدم شهرداری اول باید کارهای اصولی خودش را انجام بدهد آب و برق و نان و آسفالت و چیزهای دیگر مردم را درست کند و بعد بیاید این پارازیت‌ها را هم بردارند برای این پارازیت‌ها هم باید فکری کرد. جناب آقای ابتهاج شما در کمیسیون عرایض تشریف داشتید که بنده مکرر در این موضوع به عرض آقایان رساندم و عرض کردم که شهرداری باید اول کارهای اصولی خودش را بکند بعد برود این کارها را بکند که بگوید پرده شما آبی است باید قرمز باشد یا قرمز است باید آبی باشد. اول کارهای اساسی آب و بعد آسفالت را درست کنید. این کارهای اصولی را درست کنید بعد بروید پرده‌ها را درست کنید. هر کس می‌آید اول می‌رود می‌گوید پرده آبی نباشد باید قرمز باشد و یا به عکس و با پنج هزار نفر طواف طرف و روبه‌رو می‌شود. آقا این طواف‌ها چند دسته هستند یک عده آنهایی هستند که اجاره‌نامه در دست دارند (پرفسور اعلم - طواف معنی ندارد). آقای پرفسور این کار در موقع خودش هر کس می‌آید باید کار اصولی بکند (پرفسور اعلم - صحیح می‌فرمائید آسفالت بکند طواف را هم جمع بکند). طواف چه تقصیری دارد که شهردار وقت آمده اجاره‌نامه دست او داده (پرفسور اعلم – او پول گرفته) او چه تقصیر دارد مردم می‌گویند که دولت ضامن این کار است خودش وضع کرده قانون گذرانده ضامن قوانینی است که خودش وضع کرده است. تصویب‌نامه گذرانده است طواف رفته است ثبت اسناد ۱۴ هزار تومان سرقفلی داده و رفته برای فلان پاساژ اجاره‌نامه تنظیم کرده (علامه وحیدی - این را هم بفرمائید که پول‌های زیادی به این شهردار دادند و قبول نکرد).
می‌گویند به من چه مربوط است چرا اجاره‌نامه تنظیم کردند. مگر این ثبت اسناد شما نیست؟ من به وزیر دادگستری گفتم اینها چه می‌گویند گفت درست می‌گویند. برای اینکه اجاره‌نامه در دستشان است ما به شهردارهای سابق گفتیم نکنید رفتند و کردند حالا اینها اجاره‌نامه در دستشان است یا بیایند بگویند پولی که گرفته‌اید برگردانید یا اینکه سرکارشان باشند (ارباب - کسی که معبر مردم را اجاره داده باید تعقیب شود). آقا آن هم تقصیری نداشته بنده می‌دانم در همین میدان فوزیه یک عده‌ای را خواستند گفتند بیائید اینجا دکان درست کنید. برای اینکه خواربار مردم ارزان بشود اینطور هم نبوده است که شما می‌فرمائید به هر حال باید برای مردم فکری کرد دو ثلث کار مردم تقریباً با شهرداری است، خواربار مردم ذغال مردم، آسفالت مردم، آب مردم و اینجور نمی‌شود که هر کس بلند شود و بیاید بخواهد شهردار شود و هیچ کاری نخواهد بکند آخر چقدر بگوئیم که شما چقدر پول گرفتید در قبال این پول‌ها چکار کرده‌اید. آقا شما چند خیابان را آسفالت کرده‌ای همه‌اش می‌گویند بودجه، بودجه بودجه آخر یک خرده‌ای هم برای مردم کار کنید.
پرفسور - اعلم کنتراتچی آسفالت کیست؟
بهبهانی - بنده چه می‌دانم کنتراتچی این کار کیست.
مهندس جفرودی - آقای پرفسور می‌گوئیم بیاید خدمت شما پرفسور اعلم به بنده چه؟ شما این کاره هستید بنده که مهندس نیستم.
بهبهانی - این هم یک نامه‌ای است که یک عده‌ای از علمای تهران به بنده نوشته و از بنده خواهش کرده‌اند که در اینجا قرائت کنم و با اجازه آقایان بنده قرائت می‌کنم. بعدالعنوان متمنی است شرح ذیل را از طرف اینجانبان و عموم علماء اسلام و ملت ایران در مجلس شورای ملی قرائت فرمائید. خبر گزاری رویتر ضمن خبر درگذشت شوقی افندی رهبر بهایی‌ها گفته است (بهایی‌گری یک شعبه مذهبی از اسلام است که در قرون گذشته توسط علمای دینی در ایران به وجود آمده است).
(چند نفر از نمایندگان - غلط کرده).
۱- اولاً بهایی‌گری یک فرقه سیاسی است که با حمایت بیگانگان و برای اجرای مقاصد آنها در این مملکت به وجود آمده است و به هیچ‌وجه ارتباطی با اسلام ندارد (صحیح است) چنانچه خود این فرقه نیز معتفد به احکام اسلام نیستند و اظهار می‌دارند ما پیرو دین جدید هستیم و حتی این عقیده در کتب آنان مضبوط است و علماء اسلام در این موضوع دخالتی نداشته‌اند (صحیح است) (احمد طباطبایی - فرقه جاسوسی است).
۲- ثانیاً مؤسس این فرقه جوان بزازی به نام سید علی‌محمد بوده که در اثر
ریاضت‌های طاقت‌فرسا دچار جنون شده و سخنان بی‌بند و باری به هم بسته است.
نایب‌رئیس - آقای دکتر مشیر فاطمی.
دکتر مشیر فاطمی - عرض امروز بنده خیلی مختصر است و نمی‌خواهم تاریخچه یا مقدمه‌ای راجع به موضوعش عرض کرده باشم و تصدیع خاطر آقایان را کرده باشم این است که به اصل مطلب می‌پردازم. بنده قبل از عرض خودم باید توضیح بدهم که بنده اصولاً با تجارت آزاد تحت شرایط مساوی موافقم ولی چون صنایع و تجارت و کشاورزی ما در حال تحول است هنوز اجرای کامل اصول تجارت آزاد به نظر بنده زود است و مخصوصاً می‌خواهم توجه دولت را به وسیله جناب آقای معاون نخست‌وزیر و جناب آقای کاظمی معاون وزارت خارجه به این نکته معطوف بدارم که وضع تجارت ما با ژاپن صورت عجیب و غریبی به خود گرفته ژاپن از سوزن خیاطی گرفته تا ماشین‌آلات سنگین به این مملکت وارد می‌کند ولی متأسفانه در خرید اجناس و محصولات ایران کوتاهی می‌کند و حتی بنده پریشب در روزنامه اطلاعات خواندم که مختصر پنبه را هم که از ایران می‌خریده است نمی‌خرد و حالا معلوم نیست که صحیح باشد اگر صحیح باشد باید دولت ایران جلوی این کار را بگیرد چرا ژاپن از خرید پنبه ایران خودداری می‌کند و در عوض هر روز بر واردات خود به ایران اضافه می‌کند.
(خرازی - آقای دکتر صادرات ما یک خمس واردات شده). اولاً واردات از ژاپن صنایع داخلی ما را به کلی فلج کرده است یک روز خاطرم می‌آید که آقای کورس همکار محترم ما که حالا غایب هستند و بسیار مرد مطلعی است در تجارت و صنعت ایران می‌گفت ما می‌توانیم با تمام دول رقابت کنیم در قسمت نساجی اما با ژاپن و با سیستم دامپینک ژاپن نمی‌توانیم رقابت کنیم آقا ژاپن تمام بازار ایران را گرفته است و صنایع نساجی ما را فلج کرده نه برنج از ما می‌خرد و نه پنبه ما را دولت باید جلوی ای نکار را بگیرد و بگوید دوستی به جای خودش یا قرارداد تهاتری به بندد که از اجناس ایران هم بخرد (صحیح است) این نشد که برنج از پاکستان و جای دیگر بخرند و بعد ماشین‌آلات بُنجل خودشان را در مملکت ما آب کنند.
(بزرگ ابراهیمی – ما سیاست اقتصادی نداریم). در هر حال بنده از آقایان استدعا می‌کنم که به این موضوع توجه بفرمائید که اگر توجه نشود به صورت سؤال و کمیسیون تحقیقی در خواهم آورد. مطلب دیگری که خواستم خدمت آقایان عرض کنم خاطر مبارک آقایان هست موقعی که به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شرفیاب بودیم بنده یک استدعایی کردم و خوشبختانه اعلیحضرت همایونی فرمودند که من خودم قبلاً به این فکر بودم و دستورات لازم به دولت دارم و آن عبارت از این بود که از این محل پشتوانه اسکناس که قانون مفیدی است و امیدواریم نتایج رضایت‌بخش آن در آینده مشهود بشود دو صندوق برای کشاورزان و پیشه و هنر درست کنند. یعنی اگر امروز فردی خواست برود کسب و تجارت بکند بتواند یک وام تضمینی در حدود چهار یا ۵ هزار تومان با تضمین یک آدم معتبری بگیرد و احتیاج به وثیقه گذاردن و تشریفات عجیب و غریب بانکی نباشد و بنده اطمینان دارم که دولت هم در امر اجرای شاهنشاه زودتر اقدام خواهد کرد که تأسیس این دو صندوق لایحه‌اش را زودتر بیاورد به مجلس چون بنده حتم دارم که اگر این دو صندوق تأسیس شود لااقل سالی ده هزار نفر در حرفه‌ای که تحصیل کرده‌اند مشغول خواهند شد و آن وقت اگر کسی آمد و گفت من به واسطه نداشتن سرمایه بیکار هستم معلوم می‌شود آدم بیکاره ایست چون همه چیز در اختیارش گذاشته شده. بنده می‌خواستم یک مطلب دیگری را هم عرض کنم که به طور کلی فعالیت وزارت راه انصافاً خوب شده است وزیر راه زحمت می‌کشد ولی باید یک فکری بکنید که اعتباراتشان در یکجا تمرکز پیدا کند و بتواند واقعاً خدمت بکند راه‌آهن چون اعتباراتش در یک جایی متمرکز است ملاحظه می‌فرمائید پیشرفت کرده و دارد به همه‌جا می‌رسد ولی در راه‌ها زحمت می‌کشند و کوشش می‌کنند واقعاً صبح تا شام این آقای سرلشگر انصاری زحمت می‌کشد ولی اعتباراتش پراکنده است و کاری از پیش نمی‌رود. سه دقیقه باقیمانده. وقت خودم را به آقای ارباب می‌دهم.
ارباب - ان‌شاءالله به بندرعباس تشریف می‌برید و راه را می‌بینید.
نایب‌رئیس - آقای ارباب. از سه دقیقه وقت آقای دکتر مشیر فاطمی استفاده می‌کنید بفرمائید.
ارباب - بنده قصد مزاحمت نداشتم موضوع معابر را که سابقاً اجاره داده‌اند و اینجا صحبت شد درست است اگر از یک میوه‌فروش یک مبلغی را گرفته‌اند و یک محلی را اجاره داده‌اند بایستی از عهده خسارتش بر بیایند اما آقایان معابری که یک قسمتش پیاده‌رو است و یک قسمت آن اتومبیل رو و وسائط نقلیه عبور می‌کند اینها حق تمام مردم دنیاست که در این مملکت می‌آیند و می‌روند، آمده‌اند سابقاً پیاده‌روها را و معابر را اجاره داده‌اند آن وقت تجاوز کردند تا وسط خیابان را هم اشغال کرده‌اند ای بسا تصادفاتی که منتهی به قتل مردم شد در اثر این عمل نامشروع و سوابق زیادی هم دارد به عقیده بنده یکی از کارهای خوبی که شده است صاف کردن این معابر است هر کسی سابقاً معبر مردم را اجاره داده مرتکب عمل نامشروعی شده باید از عهده خسارت بربیاید باید تعقیب هم بشود. در این مورد به خصوص به عقیده بنده یکی از اصلاحاتی است که شده منتهی کسانی که حقی دارند بایستی دولت از مرتکب آن خلاف بگیرد و خسارت آنها را بدهد. ۳- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان
نایب‌رئیس - نطق قبل از دستور تمام است و اینک وارد دستور می‌شویم. لایحه مربوط به موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۳۶/ ۸/ ۸ با حضور آقای وزیر فرهنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان را مطرح و ماده واحده مصوبه مجلس سنا را تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.
ماده واحده - موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده که در هیجدهم اسفند ماه ۱۳۳۴ مطابق نهم مارس ۱۹۵۶ در کراچی به امضا رسیده تصویب می‌شود.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای وزیر امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اسلامی پاکستان را مطرح و گرازش کمیسیون فرهنگ را تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
از طرف مخبر کمیسیون خارجه امید سالار.
نایب‌رئیس - شور اول لایحه مطرح است.
ابتهاج - اگر اجازه بفرمائید پیشنهادی مبنی بر یک شوری بودن لایحه را تقدیم کنیم.
نایب‌رئیس - بسته به نظر آقایان است آقای دکتر پیرنیا مخالفید بفرمائید.
دکتر پیرنیا - آقایان توجه می‌فرمایند که راجع به این لایحه مخالف نام‌نویسی کرده‌ام. منظورم مخالفت با روابط فرهنگی ایران و پاکستان به هیچ‌وجه نیست بنده برای اینکه بیان خودم را تشریح می‌کنم استدلال بیان مایل هستم از جناب آقای معاون وزارت امور خارجه که اینجا تشریف دارند و جناب آقای معاون نخست‌وزیر یک سؤالی بکنم و آن اینست که برای اجرای این قراردادهای فرهنگی بین ایران و پاکستان و بین ایران و هندوستان و بین ایران و سایر ممالک همجوار که در آنجاها سوابق فرهنگی مشعشعی ایران دارد. چه وسایلی تهیه کرده‌اید چه تشکیلاتی دارید و چه اقداماتی کرده‌اید و چه بودجه‌ای دارید برای این کار آیا فقط تنظیم قراردادهای فرهنگی و گذاشتن آنها در بایگانی وزارت امور خارجه و فراموش کردن آنها این کار شما است یا اینکه وسایلی دارید روابط فرهنگی ایران با ممالک خارجه آنجا که شایسته فرهنگ و ادبیات و تاریخ ایرانست تقویت بشود و مورد حمایت قرار بگیرد؟ همینطور از جناب آقای معاون نخست‌وزیر که سرپرست قسمت تبلیغات و انتشارات را دارند این سؤال را می‌کنم که برای این عمل یعنی برای تقویت و حمایت و توسعه فرهنگ ایران آن فرهنگ درخشانی که هنوز تشعشع آن در تمام ممالک شرق و غرب به چشم می‌خورد چه برنامه‌ای دارند و چه برنامه‌ای در رادیو تهران و یا به وسیله انتشارات و تبلیغات اجرا فرموده‌اند آقایانی که به خارج از ایران مسافرت می‌کنند ملاحظه می‌فرمایند که تمدن ایران و زبان و ادبیات ایران در خارج از کشور مخصوص در ممالک آسیایی از افغانستان گرفته تا پاکستان و هندوستان و اندونزی تا اعماق جزایر اقیانوسیه چه نفوذ و چه اهمیت و مقامی را دارد همینطور در ممالک غرب ایران که مسافرت می‌فرمائید. در شمال افریقا حتی در اسپانی و در تمام حوزه مدیترانه هنوز که هنوز است بعد از قرون متمادی که گذشته است ملاحظه می‌فرمائید که ادبیات ایران هنوز قدرت و نفوذ و تسلط خویش را حفظ کرده است با وجود بی‌توجهی که از طرف دولت‌های ما با این مسائل ابراز شده است در هندوستان و پاکستان در مسافرتی که دو سال پیش بنده افتخار التزام رکاب اعلیحضرت همایون شاهنشاه را داشتم آنجا روزی نبود که نویسندگان پاکستانی جهد نکنند اشعاری به فارسی بگویند و قصائدی از دورترین شهرهای هندوستان و پاکستان برای آن هیئتی که رفته بود نفرستند و علاقه‌مندی خودشان را به زبان فارسی و ادبیات فارسی ابراز نکنند ولی متأسفانه دیده می‌شود که ما فقط و فقط به تنظیم و تصویب قراردادهای فرهنگی اکتفا می‌کنیم و آنچنان که باید و شاید به هیچ‌وجه توجهی به حفظ و حراست این میراث گرانب‌ها نداریم آقایانی که در خارج از ایران در آنجایی که فرهنگ ایران سابقه
داشته مسافرت بفرمایند ملاحظه می‌فرمایند که با وجود هجومی که از طرف تمدن اروپایی و زبان اروپایی شده و با تقویتی که دولت‌های خارجی برای توسعه فرهنگ و زبان خودشان در این کشورها انجام می‌دهند با وجود این ادبیات و فرهنگ ایران توانسته است روی معنویت خودش قدرت و استقامت خودش را بع منصه ظهور برساند و هنوز مقاومت کند ولی اگر دولت ایران صرف‌نظر از این قراردادهای فرهنگی برای این کار یک برنامه‌ای تنظیم بکنند این میراث گرانبهایی که در اثر گذشت قرون متمادی از بزرگان و دانشمندان ایران برای ایران تهیه شده است بنده اینجا عرض می‌کنم در معرض انحطاط و زوال قرار می‌گیرد و بنابراین بنده تمنا دارم از دولت که اولاً این مسائل را روشن بفرمایند و اقداماتی را که در طی سنوات خیر برای حفظ حراست و توسعه فرهنگ ما را در این ممالک انجام داده‌اند به اطلاع مردم ایران برسانند و دوم یک برنامه کافی برای این منظور یعنی برای حفظ و حراست و تقویت فرهنگ ایران تنظیم بکند و ب همجلس شورای ملی پیشنهاد بکنند (احسنت).
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت خارجه معاون وزارت خارجه.
(مشفق کاظمی) بنده می‌خواستم به عرض آقایان محترم برسانم البته همانطور که آقای دکتر پیرنیا نماینده محترم فرمودند در موضوع توسعه روابط فرهنگی تنها قرارداد کافی نیست ما هم این منظور را نداشتیم قرارداد معمولاً اساس این نوع روابط را ایجاد می‌کند. قراردادهای دولتی قراردادها بازرگانی و فرهنگی همه همینطور است اما اینکه فرمودند که تا این زمان عملی نشده متأسفانه باید عرض کنم اینطور نیست برای اینکه نفوذ معنوی ایران در قاره هندوستان تازگی ندارد مخصوصاً از روزی که این قاره به دو کشور دوست تقسیم شده اقدامات لازم برای توسعه همان نفوذ فرهنگی خوشبختانه ادامه پیدا کرده است. خیال می‌کنم شاید تأسیس نماینده فرهنگی یا مستشار فرهنگی در اولین کشورهایی که ما پیدا کرده‌ایم هندوستان و پاکستان بوده است و البته با بودجه و وسایلی که داریم البته همه کارها تا حدی مربوط به داشتن وسایل است با وسایلی که دولت دارد هم نماینده فرهنگی آنجا داشتیم و هم اعتبارات دارد و خوشبختانه در بعضی جاها توانسته است خانه‌های فرهنگی ایجاد بکند با سرمایه‌ای که داشتیم در این قسمت هم کوتاهی نشده و البته خوشبختی ما در این است که ادبیات ما چه در قرون گذشته و چه در حال فعلی تجلیاتی دارد که این تجلیات در آنجا هم مورد استفاده واقع شده و از طرف همان دولت هم به طوری که بنده اطلاع دارم و آقایان همه اطلاع دارند هر روز هم تلفن می‌کنند و به ما مراجعه می‌شود که این روابط فرهنگی که خوشبختانه از خیلی قدیم بین ایران و اینکه کشور هست تقویت بشود و در جاهی دیگر همه البته برای توسعه روابط فرهنگی در حدود وسایلی که داریم مرتباً مشغول اقدام هستیم وزارت فرهنگ هم خیلی کمک می‌کند البته رایزن‌های فرهنگی را آنها انتخاب می‌کنند و بنده می‌توانم اطمینان بدهم که در این قسمت تا حدودی موفقیت‌هایی حاصل شده است ان‌شاءالله بعدها هم خواهد شد (ان‌شاءالله).
نایب‌رئیس- پیشنهادی راجع به درخواست یک شوری بودن این لایحه شده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانبان امضاکنندگان زیر پیشنهاد می‌نمائیم. لوایح موافقت‌نامه‌های فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران از یک طرف و دول پاکستان و هند از طرف دیگر به قید یک فوریت مطرح گردد. مهندس هدایت.
مهندس جفرودی. بزرگ‌نیا. کیکاوسی. سراج حجازی. اقبال. اکبر. رامبد. علامه وحیدی. خرازی. ابتهاج. صادق بوشهری. بیات ماکو. و چند امضای دیگر.
نایب‌رئیس - مخالفی نیست؟ (نمایندگان خیر) درخواست آقایان نسبت به هر دو گزارش بود که فعلاً گزارش مربوط به موافقتنامه فرهنگی دولت پاکستان مطرح است لذا رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه آقایانی که با فوریت لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند).
تصویب شد بنابراین لایحه این شوری خواهد بود چون درکلیات درخواستی شده است لذا رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که به ورود درماده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون د رماده واحده مخالفی نیست رأی می‌گیریم بمجموع ماده آقایانیکه بامجموع ماده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون این لایحه قبلاً در سنا تصویب شده است برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود.
۴- طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند
نایب‌رئیس - گزارش دیگری مربوط به موافقت نامه فرهنگی بین ایران و دولت هندوستان مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۱۳۳۶/ ۸/ ۸ با حضور آقای وزیر فرهنگ لایحه شماره ۱۷۲۸/ ۴۶۲۸۰ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری هند را مطرح و ماده واحده مصوبه محلس سنا را تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده - موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند مشتمل بر یک مقدمه و چهارده ماده که در دهم آذر ماه ۱۳۳۵ مطابق اول دسامبر ۱۹۵۶ در دهلی نو به امضاء رسیده تصویب می‌شود.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای وزیر امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند را مطرح و پس از توضیحاتی که آقای وزیر امورخارجه بیان نمودند گزارش کمیسیون فرهنگ را تأیید نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب‌رئیس - چون درخواست فوریت شده لذا فوریت آن مطرح است مخالفی با فوریت نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که بافوریت این لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات مطرح است درخواستی نشده است لذا رأی می‌گیریم بورود درماده واحده آقایانی که بورود درماده واحده موافقند قیام بفرمایند دکتر شاهکار اجازه می‌فرمائید.
نایب‌رئیس - اعلام رأی شده بفرمائید.
دکتر شاهکار - بنده خواستم از مقام محترم استدعا کنم چون دیدید که ضمن اصل موافقتنامه مطالب بسیار جالب توجهی است خوب است امر بفرمائید این پانزده ماده‌ای که به صورت ماده واحده رأی می‌دهیم حداقل قرائت بشود.
نایب‌رئیس - چاپ وتوزیع شده است قرائت آن ضرورت ندارد کلیات ماده واحده مطرح است (گفته شد مخالفی نیست) رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد خود ماده واحده مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) چون مخالفی نیست رأی می‌گیریم به اصل ماده واحده آقایانی که با ماده واحده موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون قبلاً در سنا تصویب شد لذا به دولت ابلاغ می‌شود آقای معاون وزارت امور خارجه معاون وزارت امور خارجه بنده خواستم ازطرف دولت از توجهی که ازطرف آقایان نمایندگان نسبت به تصویب هر دو لایحه ابراز شد تشکر بنمایم (احسنت).
۵- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - چون مطلبی در دستور نیست جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه‌شنبه دستور لوایح جاری.
(مجلس یک ساعت پیش از ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی