مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ آبان ۱۳۲۶ نشست ۲۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۲۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۹ آبان ماه ۱۳۲۶
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور آقای قوامی
۳ - بیانات آقای اردلان و تقدیم طرح قانونی
۴ - بیانات قبل از دستور آقای قوامی
۵ - طرح ده فقره اعتبارنامه و تصویب دو فقره از آن
۶ - بیانات بعد از دستور آقایان امیر تیمور- فرامرزی- دکتر اعتبار امیر حسین ایلخان و تقدیم یک فقره سؤال از طرف آقای دکتر اعتبار.
۷ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس پنج ساعت و ده دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
صورت جلسه قبل را آقای فولادوند (منشی) به شرح زیر قرائت کردند.
ساعت پنج بعد از ظهر روز یکشنبه هفدهم آبان مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه قبل قرائت و تصویب گردید.
اسامی غایبین جلسه گذشته ضمن صورت مجلس خوانده شده است.
غایبین بااجازه- آقایان: مرآت اسفندیاری، پالیزی، ناصر ذوالفقاری، ابوالحسن رضوی، حسین وکیل، بهار، علی اکبر ملکی.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: حسن اکبر، گرگانی، دکتر عبده، صدرزاده، ناصرالدین ناصری، عباس اسلامی، علی وکیلی، خوئیلر، ساعد.
دیرآمده بااجازه- آقای منصف.
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: معین‌زاده، معتمد دماوندی، دکتر راجی، تولیت، رحیمیان، دکتر طبا، شهاب خسروانی، تقی‌زاده، نیک‌پور، قهرمان، گلبادی، آشتیانی‌زاده، سلطانی.
آقای دکتر راجی شرحی راجع به اعلامیه وزارت بهداری مربوط به بیماری وبا و زحمات بنگاه‌های پاستور و حصارک و خدمات اطبایی که مأموریت یافته‌اند همچنین عده کثیری که خود را برای خدمت در این راه آماده و معرفی کرده‌اند بیان و اظهار امتنان و عقیده داشتند که وزارت کشور وسیله قانونی برای جلوگیری آلوده شدن آب‌های جاری و مجازات آلوده کنندگان را فراهم نمایند همچنین نقاطی که آب به وسیله بشکه حمل می‌شود تحت مراقبت در آید.
آقای حاذقی راجع به ساعات حضور آقایان نمایندگان و تشکیل جلسات توضیحاتی داده گفتند که مجلس باید سرمشق حسن انضباط و انتظام کشور باشد.
آقای آصف راجع به انتخابات مهاباد اظهار نمودند که انجمن نظار بر اثر مداخلات مأمورین دولت مستعفی شده و چون مردم به مجلس و دولت امیدوارند تقاضا نمودند دستور مؤکد در رفع مداخله مأمورین صادر گردد که مجال دهند هر کس در محل اکثریت دارد انتخاب شود.
در این موقع به پیشنهاد آقای نبوی و تذکر آقای ملک مدنی به وورد در دستور اخذ رأی و تصویب شد گزارش شعبه دوم مربوط به نمایندگی آقای حسن مکرم مطرح گردید.
آقای شریعت‌زاده شرحی به دفاع از اعتبارنامه آقای مکرم پرداخته با توضیحی از تاریخ انتخاب انجمن نظار و انتشار آگهی انتخابات و گزارش سوکمیسیون شعبه راجع به دخالت مأمورین دولت و قرائت نامه رئیس انجمن نظار مبنی بر این که انتخابات مطابق قانون به عمل آمده است اظهار عقیده نمودند که گزارش موجهی از طرف شعبه تقدیم نشده است و با این توضیحات هیچ گونه تردیدی در صحت انتخاب آقای مکرم باقی نیست.
آقای فرامرزی در پاسخ آقای شریعت‌زاده به نام دفاع از نظریه اعضا شعبه و سوکمیسیون بیان داشتند که پرونده‌های مربوطه کاملاً رسیدگی و حلاجی شده و تجدید تحقیق و مطالعه نیز به عمل آمده و مداخلات مأمورین دولت محرز گردیده و احضار ایشان هم بنا به اظهار آقای وزیر دارایی به علت مداخله در امر انتخابات بوده است در صلاحیت شخصی هم ایشان پرونده‌هایی در دیوان کیفر داشته‌اند که قسمتی از آنها مشمول مرور زمان شده و بعضی در جریان است و عملیات ایشان را خراسانی‌ها همه تصدیق دارند و نباید مصونیت پارلمانی اشخاص را از مجازات قانونی معاف نماید.
آقای مسعود ثابتی پیشنهاد نمودند که خبر شعبه به کمیسیون تحقیق ارجاع کرده و آقای حائری‌زاده با قبول پیشنهاد ایشان راجع به جریان انتخابات و محرومیت مأمورین دولت از انتخاب شدن و توضیحاتی از محتویات پرونده انتخاباتی درجز نسبت به صلاحیت منتخب به مأموریت ایشان در تربت جام و فرار رعایای سرحدی به افغانستان اشاره نموده گفتند پس از تحقیقات مستقیم مرحوم داور آقای مکرم از خدمت برکنار و محبوس و سپس جزو مأمورین آستانه مشغول خدمت در املاک فریمان شدند و پس از وقایع شهریور در بازرسی آقای شیخ محمد بروجردی باز آقای مکرم توقیف گردیدند همچنین بازرس‌هایی که اخیراً به خراسان رفته‌اند کشفیاتی کرده و جمعی را تحت تعقیب درآورده‌اند که مجرمین اقرار نموده‌اند آقای حسن مکرم شریک آنها بوده است بنابراین تا در پرونده‌ها مطالعه کافی نشود نمی‌توان قضاوت عادلانه کرد.
آقای شریعت‌زاده با توضیحاتی مخالف پیشنهاد ارجاع به کمیسیون تحقیق بودند و آقای حائری‌زاده پیشنهاد را مسترد داشتند و آقای مکی مخبر شعبه با اشاره به بیانات آقای شریعت‌زاده راجع به صلاحیت اعضا شعبه توضیحاتی دادند و عین گزارش بخشدار را مبنی بر این که به تصویب مقامات مربوطه آراء باید به نام آقای مکرم باشد قرائت نمودند و آقای فرامرزی راجع به حسن یا سوء نیت ناطقین و اعضا شعبه و مسائلی که خارج از پرونده مورد بحث شده توضیحاتی داده گفتند که نمایندگان مجلس باید اطلاعات خود را هر چه هست بدهند آقای مکرم با قرائت نامه‌های آقای حائری‌زاده مربوط به تشکیل حزب دموکرات در خراسان و توضیحاتی راجع به مذاکرات آقای فرامرزی و مطالعه پرونده و مندرجات روزنامه کیهان و گزارش بخشدار محل گفتند در موضوع انتخابات مردم باید شکایت کنند در حالی که به عکس مأمورین دولت علیه ایشان اقدام و شکایت کرده‌اند و در این باب به مذاکرات آقای ممقانی اشاره نمودند که شعبه نظر نداشته است انتخاب ایشان را رد کند سپس به ذکر علل مخالفت آقای حائری‌زاده و موضوع تمایل ایشان در انتخاب از مشهد و موقعیت جمعیت نیکوکاران مشهد و مخالفت ایشان با تمایل آقای حائری‌زاده و تلگراف و یادداشت آقای حائری‌زاده به وزارت کشور و شعبه دوم مبنی بر اعتراض به انتخابات درجز و توضیحات آقای حائری‌زاده راجع به فرار رعایای سرحدی و رسیدگی بازرسین و بازداشت خودشان در مشهد پرداخته گفتند که به کلی دروغ است و بعد با قرائت نامه‌های پیشکار دارایی خراسان راجع به اختلافات با افسران ژاندارمری اضافه نمودند که مقصود پرونده سازی بوده و الا خدمات ایشان همواره در نظر دولت مورد تقدیر قرار گرفته همچنین تلگراف اهالی فریمان را مبنی بر تکذیب اظهارات و انتشارات مخالفین و رضایت از خدمات آقای مکرم در فریمان قرائت و راجع به بازرسی‌های بعد از شهریور و قضیه پرونده‌سازی علیه استاندار وقت خراسان بیاناتی نموده گفتند که تعقیب اعضا اقتصادی دارایی خراسان مربوط به ایشان نیست. به علاوه اصل دوازدهم قانون اساسی قصاص قبل از جنایت نخواسته است و حال آن که در دوره‌های تصدی خود از جاده حقیقت و خدمت به کشور منحرف نشده‌اند و با اتکا به خداوند متعال سرنوشت خویش را به وجدان پاک نمایندگان می‌سپارند.
آقای حائری‌زاده به استناد ماده ۱۰۹ توضیحاتی دادند و آقای فرامرزی پیشنهاد نمودند که اعتبارنامه از دستور خارج و به کمیسیون تحقیق ارجاع شود و با توضیحاتی گفتند که آقای ضیا ابراهیمی در خراسان بوده‌اند و اطلاعاتی دارند باید شهادت بدهند و تحقیقات کافی شود. آقای پولادوند مخالف بوده با توضیحاتی در پاسخ آقای فرامرزی گفتند که از نمایندگان خراسان یکی ما را روشن نکرد مخالفین هم کسانی غیر از اهل محل هستند ولی آقایان امیرتیمور و دکتر اقبال گفته‌اند آقای مکرم مرد شریفی است و ارجاع بکمیسیون تحقیق ممکن است تحقیق دیگری را ایجاب کند بنابراین در این باره قضاوت مجلس کافی است و آقای فرامرزی پیشنهاد خود را مسترد داشتند.
در این موقع طبق پیشنهاد آقایان آزاد و کشاورز صدر و حائری‌زاده و مکی و جمعی دیگر از نمایندگان مبنی بر اخذ رأی مخفی نسبت به اعتبارنامه آقای مکرم و پیشنهاد آقای کفایی که بر طبق ماده ۹۲ عمل شود آقای رئیس بیان نمودند رأی گرفته می‌شود به خبر شعبه موافقین با گزارش شعبه که به رد اعتبارنامه آقای مکرم منتهی می‌شود مهره سیاه خواهند داد پس از استخراج آراء از ۱۰۵ نفر عده حاضر ۱۰۴ مهره تفتیشیه و ۴۶ مهره سفید و ۵۷ مهره سیاه شماره شد و آقای رئیس بیان داشتند که گزارش شعبه مبنی بر رد نمایندگی آقای مکرم رد و نمایندگی ایشان تصویب شد.
آقای دکتر صدیق وزیر فرهنگ تقاضا نمودند که لایحه اضافه اعتبار وزارت فرهنگ در دستور قرار گیرد و آقای دکتر محمود مهران را به معاونت وزارت فرهنگ معرفی نمودند بودجه کل کشور را نیز تقدیم داشتند.
آقای احمد حسین عدل وزیر کشاورزی لایحه معافیت ماشین‌های کشاورزی را از حقوق گمرکی و عوارض تقدیم نمودند. آقای رئیس اعلام داشتند که آقای نخست وزیر برای جواب استیضاح آقای رحیمیان روز سه‌شنبه حاضر می‌شوند و مجلس ساعت ۹ بعد از ظهر خاتمه یافت و جلسه آینده به روز سه‌شنبه محول گردید.
رئیس- نسبت به صورت جلسه نظری نیست؟
رضوی- بنده نظری داشتم.
رئیس- بفرمایید.
رضوی- آقای صدرزاده نماینده شیراز بر حسب معمول تقاضای مرخصی ۱۵ روزه برای مسافرت کرده‌اند و به کمیسیون هم ارجاع شده حالا در صورت مجلس ایشان را غایب بدون اجازه می‌نویسند البته درست است که بعد اصلاح خواهد شد اما از لحاظ این که دفاعی شده باشد یعنی معلوم باشد که بدون اجازه غیبت نکرده‌اند بنده خواستم یک توضیحی عرض کنم.
رئیس- اجازه ایشان به کمیسیون رفته مادام که تصویب نکنند اینجا بی‌اجازه نوشته می‌شود و بعد از تصویب هم اصلاح می‌شود. دیگر نظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه پیش تصویب شد. آقای قوامی.
۲ - بیانات قبل از دستور آقای قوامی
قوامی- خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است که بنده تاکنون وقت مجلس را نگرفته‌ام (صحیح است) و معتقدم اوقات گرانبهای ما باید صرف حل امور اساسی کشور بشود (صحیح است) اما در بعضی موارد سکوت را هم نمی‌توانم به خود هموار کنم زیرا این خودش نوعی از خیانت می‌باشد این است که با اجازه آقایان یک عرایضی داشتم که به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم و نظر ایشان را جلب نمایم. اغلب از آقایان مستحضرند که اداره غله و نان مقدار ده هزار تن جو به منظور فروش به خارجه به مزایده گذارده است و ضمناً استحضار کامل دارند که در این موقع که دنیا دوره بحرانی را طی می‌کند و هر یک از ملل بیدار با تمام قوا می‌کوشند شکم‌های گرسنه اهالی را به حداقل غذا نیمه سیر کنند (صحیح است) و از صرف مواد خواربار صرفه‌جویی می‌نمایند تا تأمین آتیه بشود بسیار جای تأسف است اداره غله و نان ایران بدون توجه به وضعیت مشکل داخلی و عواقب وخیم آن می‌خواهند نان یک ساله سی، چهل هزار تن اهالی کشور مخصوصاً دهاقین که خوراک عمده آنها جو است صادر نمایند (صحیح است) آقایان نمایندگان محترم مسبوقند محصول دو سال اخیر کشور به واسطه آفات ارضی و سماوی از قبیل ملخ و سن و غیره رضایت بخش نبوده به خصوص خشکسالی دو ساله مقدار محصول را به میزان قابل توجهی تقلیل داده و معلوم نیست وضعیت سال جاری هم بهتر از سنوات گذشته باشد (صحیح است) بنابراین کدام شخص دوراندیش راضی می‌شود که یک ملت گرسنه را دچار نگرانی سازد آقایان آرزوی ما ایرانیان این است که روزی بتوانیم از راه توسعه کشاورزی و تولید محصول به میزان قابل ذکری مازاد احتیاج داخلی را صادر نماییم ولی نه امروز که ذخیره یک ساله در تمام نقاط کشور موجود نیست (صحیح است) همین سال گذشته قیمت جو در استان فارس در نیمه دوم اسفند ماه خرواری ۳۵۰ ریال بود بر اثر ورود مشتری خارجی به بازار به فاصله یک هفته قیمت جو درست دو برابر شد این ترقی قیمت در بازار کلیه اجناس تأثیر به سزایی کرد و بار سنگین آن به دوش طبقات سوم و چهارم گذارده شد از آن تاریخ تا امروز همان تثبیت شده اکنون نیز یقین دارم انعکاس معامله جو قیمت‌ها را بالا برده و بر مشکلات زندگی خواهد افزود استدعا دارم از طرف ریاست محترم یادداشتی به منظور جلوگیری از عملی شدن این معامله داده یا اگر حسن اثری در معامله موجود باشد برای روشن شدن نمایندگان محترم اعلام فرمایند در این موقع وقت را مغتنم شمرده
نسبت به رفتار غیرعادلانه که از طرف اداره غله و نان به طبقه کشاورزان وارد می‌شود تذکر دهم (صحیح است) اداره غله و نان اسماً بهای خرید محصول جو از کشاورزان را به قرار تنی ۱۶۰۰ ریال تعیین و حداقل بهای فروش خود را به طریق مزایده تنی ۱۱۰ دلار نرخ رسمی دلار ۳۶۳۰ ریال یعنی دو برابر و نیم بهای خرید و اگر قیمت آزاد دلار را در نظر بگیریم پنج برابر قیمت خرید از کشاورزان آگهی دادند.(صحیح است، صحیح است) از ذکر این ارقام خواستم نتیجه بگیرم که هر گاه اداره غله و نان تشیخص داده‌اند که جو مورد بحث مازاد بر احتیاجات داخلی کشور است و صدور آن هیچ گونه نگرانی از حیث آذوقه اهالی کشور تولید نمی‌نماید چرا اجازه نمی‌دهند تا کشاورزان بتوانند محصول اضافه بر احتیاجات داخلی کشور را به بهای بهتری به مصرف فروش رسانده و به این ترتیب تعادل واقعی بین قیمت فروش دسترنج خود و خرید مایحتاج زندگی را برقرار نمایند یا اگر مصلحت می‌دانند که غله به حال انحصار دولت باقی باشد چرا معامله منصفانه با این طبقه نمی‌شود یعنی اگر قیمت بازار خارجی جو سه تا پنج برابر قیمت خرید دولت است چرا پول بیشتری در مقابل دسترنج کشاورزان نمی‌دهند؟(صحیح است) تا هم کشاورزان تشویق شده بهتر و بیشتر زراعت نمایند و هم کمک به هزینه کمرشکن این طبقه شده باشد.(کشاورز صدر- هفت برابر است) مکرر در جلسات اتحادیه کشاورزی فارس صحبت شده که دارندگان غله با کمال رضایت حاضرند محصول خود را به آنهایی که دولت تعیین می‌کند بدهند مشروط بر این که اداره غله و نان هم نان را به قیمت ارزان در دسترس عموم مصرف‌کنندگان بگذارند به طریقی که فعلاً عمل می‌شود کشاورزان فارس گندم را اسماً به قرار یک من هشت ریال به دولت می‌فروشند اداره غله و نان همین گندم را یک من دوازده ریال به نانوا می‌دهد نانوا نان را یک من ۱۸ تا ۲۴ ریال به مردم می‌فروشد از تفاوت این ارقام پیدا است چه به روز مردم بدبخت می‌آورند و بالنتیجه به نام گرانی نان عموم فروشندگان اجناس قیمت کلیه مایحتاج را به همین تناسب بالا می‌برند و باز تحمل این بار گران را طبقات سوم و چهارم می‌نمایند آقایان این موضوع مشکل سیاسی داخلی یا خارجی نیست مسأله بغرنج اقتصادی نبود که لاینحل باشد بیایند مقدار غله مورد احتیاج مصرف داخل کشور را به هر قیمتی که صلاح باشد بخرند بقیه را آزاد بگذارند تا هر صادرکننده بدون تشریفات بتواند خریده و صادر کند مشروط بر این که در مقابل ارز حاصله ماشین‌آلات کشاورزی وارد نموده با سود ویژه حداکثر صدی بیست فقط به طبقه کشاورز بفروشد به این ترتیب با یک تیر چند نشانه زده‌اند اول مصرف غله داخلی کشور را به قیمت ارزان تأمین نموده دوم به جبران مقداری که به قیمت ارزان از کشاورزان خریده‌اند اجازه داده‌اند مازاد از احتیاج داخلی را به قیمت بهتر به فروش رسانده و صرف زندگی خود نماید. سوم در مقابل صدور مازاد غله ماشین‌های کشاورزی وارد کرده (صحیح است) و با وسایل جدید سطح تولید را بالا برده به این ترتیب بر صادرات کشور افزوده‌اند و الا به عقیده بنده با فرمول فروشی که از طریق مزایده به صورت آگهی تهیه شده جز این که تصور نماییم معامله به این صورت یعنی فروش ده هزار تن جو یک جا در مقابل دلار و سپردن سه میلیون و نیم تومان نقد حتی عدم قبول تضمین بانکی به طوری که هر کس نتواند وارد معامله شود (صحیح است) علی‌الظاهر ساده به نظر نمی‌رسد و با نداشتن آمار صحیح از مقدار تولید و مصرف جز قحطی و بالا بردن قیمت سایر مایحتاج زندگی چیزی عاید کشور نخواهد شد.(صحیح است) و دیری نخواهد گذشت که طبقه کشاورز که جمعیت واقعی این سرزمین را تشکیل می‌دهد راه فنا را خواهند پیمود.(صحیح است) عرض دیگری ندارم (احسنت، احسنت)
جمعی از نمایندگان- دستور، دستور.
۳ - بیانات آقای اردلان و تقدیم طرح قانونی
رئیس- آقای اردلان
اردلان- آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که در جلسه سه‌شنبه ۲۱ مهر ماه بنده ضمن بیانات قبل از دستور مطالبی چند راجع به مطبوعات به عرض نمایندگان محترم رساندم و در آن روز حضور آقایان محترم وعده کردم که طرحی در قسمت آن مطالبی که به عرض رساندم تهیه بکنم و تقدیم مجلس شورای ملی نمایم این است که امروز اجازه می‌خواهم این طرحی که تهیه کرده‌ام تقدیم بکنم ولی قبل از این که به قرائت آن بپردازم که خیلی هم مختصر خواهد بود و نکته است که باید به عرض آقایان برسانم برای این که این مطلبی که می‌خواهم عرض کنم در آن طرح نیست بنابراین لازم است که قبلاً این را به عرض برسانم که مطلب روشن بشود.(دهقان- آقا این را در موقع طرح بفرمایید) یک نکته‌ای بود که قبلاً می‌خواستم عرض بکنم و آن این بود که با این همه قوانینی که در مملکت داریم چه لازم است که ما امروز بیاییم یک قانون جدیدی به وجود بیاوریم این را چند نفر از آقایان به بنده فرمودند و در جراید هم بنده این را خواندم چند نفر از مدیران محترم جراید هم به بنده این تذکر را دادند بنده خواستم به عرض آقایان برسانم که مطالعات من غیر از این بود یعنی لازم بود که ما یک قانون جدیدی برای مطبوعات به وجود بیاوریم.(دهقان- بفرمایید همین مطبوعاتی که هست آزاد بگذارند آقای اردلان)(زنگ رئیس) عرض کنم که یک قانونی در سوم دی ماه ۱۳۲۱ از مجلس شورای ملی گذشته که برای مطبوعات یک محدودیتی قائل شده و یک انحصاری به وجود آورده یعنی به عقیده بنده آن آزادی که مطبوعات باید داشته باشند مطابق قانون اساسی، این قانون سوم دی ماه از بین برده بنده شخصاً معتقدم که ما باید این قانون را لغو بکنیم و یک آزادی به مطبوعات بدهیم مطابق قانون اساسی بنابراین لازم می‌آید که ما این قانون جدید را به وجود بیاوریم. مطلب دومی که لازم است یک قانون جدیدی به وجود بیاوریم اصل ۷۹ متمم قانون اساسی بالصراحه می‌گوید که محاکماتی که ما راجع به مطبوعات می‌کنیم باید با حضور هیئت منصفه باشد (کشاورز صدر- الان قانون دارد آقا) اجازه بفرمایید شما تأمل نمی‌کنید آقا، در صورتی که در ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۱۰ یک قانونی راجع به هیئت منصفه گذشته که در آن قانون بسیاری از محاکماتی که مربوط به مطبوعات است گفته است که هیئت منصفه لازم نیست توجه فرمودید آقایان شما اگر قانون ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۱۰ راجع به هیئت منصفه را مراجعه بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که چندین ماده دارد که محاکمات مطبوعات را بدون حضور هیئت منصفه تجویز کرده و بنده معتقدم که اگر آقایان اجازه بفرمایند قانون هیئت منصفه را الان بخوانم، این است که ما اگر بخواهیم در وضعیت مطبوعات اصلاحاتی بکنیم باید یک قانونی بوجود بیاوریم که اولاً آزادی بیشتری بدهیم و بعد هم قانون هیئت منصفه که تجویز نکرده درش موارد حضور هیئت منصفه را برای محاکمه مطبوعات آن را از بین ببریم و اما یک مطلب دیگری هم که آقایان به بنده تذکر دادند گفتند که این همه اصلاحات در مملکت است. ضروری است چه ضرورت دارد که ما موضوع مطبوعات را جلوتر بیندازیم این هم یک فرمایشی بود که به نظر بنده جوابش این بود که ما اگر یک اصلاحی به نظرمان می‌رسد و نسبت به آن یک طرحی تهیه می‌کنیم هیچ مستلزم این نیست که یک اصلاحات مهمه دیگری را نکنیم به علاوه در این طرحی که بنده تقدیم می‌کنم به هیچ وجه تقاضای فوریت نشده خیلی که مجلس شورای ملی علاقه به این موضوع به خرج بدهد در کمیسیون تصویب بکند و بعد به مجلس بیاورد شور اول و شور دوم این حداقل سه چهار ماه وقت می‌گیرد. خوب در ظرف این سه چهار ماه هزار تا قانون مهم‌تری ممکن است به مجلس بیاید چنانچه خود بنده در برنامه دولت که آقای قوام‌السلطنه آورده بود موضوع استقلال قضات را به عرض رساندم و آقای کشاورز صدر هم همین طور بسیار مطالب صحیحی بود این هیچ مانع آن نمی‌شود به علاوه موضوعی که به نظر شخص من رسیده بود این بود که من نگفتم من آن روز صحبت نکردم که مطبوعات یک اختناقی درش بشود در صورتی که من طرفدار آزادی مطبوعات بودم و از این لحاظ بنده این طرح خودم را می‌خوانم و تقدیم مقام ریاست می‌کنم ...
دهقان- قبلاً باید بدهید به مقام ریاست بعد بخوانند.
اردلان- .. اجازه بدهید شما که رئیس مجلس نیستید (زنگ رئیس) شما چه کاره هستید آقا؟
دهقان- بنده وکیلم و نظامنامه را هم می‌دانم و تذکر می‌دهم رئیس مجلس باید اخطار کند.(زنگ رئیس)(همهمه نمایندگان).
رئیس- طرح را بدهید منشی بخواند.
اردلان- ... من قبل از دستور می‌خواهم صحبت کنم.
رئیس- این طرح فوریت که ندارد باید بدهید منشی بخواند بیاناتتان را کرده‌اید دیگر نباید طرح را بخوانید باید برود به کمیسیون در مجلس قرائت نمی‌شود کرد بیاناتتان که تمام شده بدهید به منشی.
اردلان-... عرض کنم که برای بنده هیچ فرق نمی‌کند این طرح را من خودم نوشتم ولی در ذهنم مانده که به عنوان مطالب قبل از دستور بگویم. الان یکی از نمایندگان محترم قبل از بنده آمدند اینجا چند ورقه نامه را خواندند راجع به موضوع غله خوب ایشان هم وکیل بودند حق داشتند من هم وکیلم حق دارم.(صحیح است).(بفرمایید
آقا) من متعجبم از اشخاصی که خودشان آزادیخواه هستند، مدیر روزنامه هستند.
سزاوار- تهمت آزادیخواهی چرا می‌زنید؟
دهقان- امضا کرده‌اید طرح را باید بدهید منشی بخواند.
اردلان- من خودم بخوانم چه عیبی دارد؟(خنده نمایندگان)
رئیس- آقای اردلان ایشان نطق قبل از دستورشان را نوشته بودند قرائت کردند.
اردلان- ... من هم می‌خواهم بخوانم.
رئیس- ماده ۳۳ قرائت می‌شود، هر طرحی را که نماینده پیشنهاد می‌کند باید به طرز قانونی ماده به ماده نوشته شده و دارای مقدمه‌ای که متضمن دلایل آن است بوده باشد، طرح مذکور پس از آن که پانزده نفر آن را امضا کرده باشند کتباً به رئیس داده می‌شود شما بیاناتتان را بکنید و طرح را بدهید به منشی.
حاذقی- آقا مجلس وارد دستور نیست.
اردلان- ... بنده با کمال افتخار نظر نماینده محترم آقای دهقان را قبول می‌کنم چون ایشان طرفدار آزادی مطبوعات هستند و آزادی نطق یک وکیل را می‌خواهند منع بکنند (امینی- شما حرفتان را بزنید آقای اردلان) آخر نمی‌گذارند.
رئیس- شما بیاناتتان را هر چه می‌خواهید بفرمایید آقایان هم ماده ۱۱۲ را رعایت کنند.
فرامرزی- ایشان نطق قبل از دستور می‌خواهند بکنند.
کشاورز صدر- خیلی هم خوشمان می‌آید از بیانات ایشان، بفرمایید.
اردلان- به عرض آقایان نمایندگان محترم می‌رسانم که ما لازم داریم که برای مطبوعات مملکت‌مان یک قانون جدیدی به وجود بیاوریم و علت اصلی این است که قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ که از تصویب مجلس شورای ملی گذشته یک محدودیتی برای مطبوعات قائل شده است، یک انحصاری در آن قانون برای مطبوعات قائل شده است، در صورتی که در قانون اساسی در اصل سیزدهم قانون اساسی و اصل بیستم قانون اساسی به کلی غیر از این است بنده معتقدم که ما باید بیاییم قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ را لغو بکنیم و یک قانون جدیدی به وجود بیاوریم که مطبوعات بیشتر بتواند با آزادی تمام صحبت بکنند این نکته اول، اما قسمت دوم این است که در قانون اساسی ما نوشته شده است که وقتی که تخلفاتی در مطبوعات مشاهده شد باید با حضور هیئت منصفه این کار رسیدگی بشود و حال آن که در قانونی که در ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۱۰ گذشته بسیاری از مواردی که باید محاکمه مطبوعات صورت بگیرد حضور هیئت منصفه را لازم ندانسته، بنابراین این دو قانون به عقیده بنده با قانون اساسی مباینت دارد و ما باید این دو قانون را عوض بکنیم و قانون جدیدی به وجود بیاوریم. این اصل اولی است که در طرحی که بنده می‌خواهم بدهم قید شده و اما نظر دوم این است که ما باید شرافت و حیثیت اشخاص را تأمین بکنیم. مطبوعات آزاد هستند آنچه لازم می‌دانند، آنچه صلاح مملکت می‌دانند بنویسند لیکن شرافت و حیثیت و ناموس اشخاص هم باید حفظ بشود من که وکیل هستم باید از اینها دفاع کنم باید از حق مردم در اینجا چون نماینده هستم بیایم و دفاع کنم در صورتی که حالا این طور نیست آن سرعتی که لازم است مراعات بشود آن سرعت نیست همین روزنامه نماینده محترم آقای دهقان به شخص بنده برداشت نوشت در روزنامه‌اش که آقای نخست وزیر به فلان کس تلقین کرده است که یک نطقی در مجلس شورای ملی بکند در صورتی که به شرافتم قسم و به مقدسات که هیچ همچو چیزی نیست و ایشان را اگر بنده بخواهم به محاکمه دعوت بکنم یعنی مدیر روزنامه تهران مصور را، وسیله ندارم، باید بروم بعد از شش ماه نوبت من برسد می‌گویم آقا شما اگر به من بی‌گناه تهمت می‌زنید من به چه وسیله باید بیایم از خودم دفاع کنم؟ همین طوری که تو آزادی داری و هر چه می‌خواهی می‌نویسی به من هم که یک فرد از اهالی مملکت هستم باید حق داده بشود که اگر تهمت ناروایی برخلاف حیثیت برخلاف شرافت من گفته شد بتوانم استیفای حق خودم را بنمایم، در صورتی که حالا این طور نیست حالا اگر در یک روزنامه یک شخصی به شرافتش، به ناموسش، به حیثیتش تهمت زدند نمی‌تواند آناً در عرض ۲۴ ساعت برود حق خودش را بگیرد بنابراین من که یک نماینده هستم عقیده دارم که ما باید یک قانون مطبوعاتی به وجود بیاوریم که در هر قضیه و هر مسأله مهم در عین این که به او آزادی می‌دهیم به هر افرادی از افراد ایران اجازه بدهیم که برود در آن محکمه و در ظرف ۲۴ ساعت عرض حال خودش را بدهد و مدیر روزنامه را بخواهند و ببینند که اگر بدون جهت به این شخص، به حیثیتش، به شرافتش تهمت زده آن وقت محکمه تکلیف این کار را معین بکند، این نظر دومی است که بنده در طرح خودم دارم و اما نظر سومی که بنده داشتم و در آن جلسه هم گفتم. گفتم که مطبوعات باید یک دفاتر منظمی داشته باشند که عواید آنها منظماً در آن ثبت بشود و مخارج آنها هم منظماً ثبت شود، این عقیده شخص بنده است، یک نماینده می‌تواند عقیده خودش را آزادانه بگوید البته نمایندگان مجلس شورای ملی هم مخیر هستند که بپذیرند یا نپذیرند. ولی من عقیده‌ام این است که یک روزنامه باید دفتر دخل و خرج داشته باشد (عبدالقدیر آزاد- زندگانی وکلا را هم بفرمایید) آقای آزاد حرف مرا قطع نفرمایید بیشتر عصبانیت من راجع به روزنامه شما است آقا (امامی- شما از همه روزنامه‌ها عصبانی هستید)(کشاورز صدر- به آقای آزاد حمله نکنید)(دهقان- مجلس جای حمله به مطبوعات نیست) بنده معتقدم که مطبوعات باید دفتر دخل و خرج داشته باشند (حاذقی- صحیح است این حرف حسابی است) ممکن است که جناب آقای دهقان این نظر را نپذیرند ولی بنده عقیده‌ام این است و اگر یک نماینده دیگری عقیده‌اش این است که همین دفتر را وزرا داشته باشند، وکلا داشته باشند یا هر فردی از افراد این کشور داشته باشد چه مانعی دارد آنها هم بیایند آزادانه همان طوری که من جرأت دارم حرفم را می‌زنم او هم بیاید حرف خودش را بزند، این پشت پرده ندارد.(دکتر اعتبار- آقا همان دفترهایی که هست رسیدگی کنیم کافی است) به هر حال ماده ۲۴ نظامنامه به هر وکیلی حق داده است که مستقلاً و منفرداً هر وقت به نظرش رسید که یک طرحی را به مجلس تقدیم کند و کمیسیون مربوطه باید این کار را رسیدگی کند و گزارش آن را به مجلس بدهد لیکن همان نظامنامه تصریح کرده است که این طرح وقتی در مجلس شورای ملی ممکن است مورد مذاکره واقع شود که پانزده نفر از نمایندگان هم امضا کرده باشند بنده خواستم به مقام ریاست عرض کنم که ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان هم موافقت کرده‌اند که وقتی کمیسیون گزارش را داد در مجلس شورای ملی مذاکره بشود این است که من آن نامه‌ای را که آن ۱۵ نفر امضا کرده‌اند و چون در نظامنامه نوشته شده است که طرحی که تهیه می‌شود باید یک مقدمه‌ای داشته باشد بنده آن مقدمه‌اش را هم نوشته‌ام به ضمیمه آن طرح تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- به کمیسیون مبتکرات ارجاع می‌شود چون ۱۵ امضا دارد.
اردلان- بنده مطالب بسیاری داشتم ولی چون آقایان میل ندارند صحبت بکنم صرف‌نظر می‌کنم.
۴ - بیانات قبل از دستور آقای عباسی
رئیس- آقای عباسی
امینی- راجع به استیضاح چیزی نفرمودید.
رئیس- هنوز وارد در دستور نشده‌ایم. بفرمایید.
عباسی- آقایان محترم، چون تا حال چند مرتبه آقایان محترم به نام متجاسرین آذربایجان و کردستان در مجلس به طور جمعی و بدون تفکیک و توضیح صحبت‌هایی آقایان فرمودند ولی بنده بر حسب وظیفه نمایندگی ملت نجیب کرد که دارم ناچارم تصدیع داده و نظر آقایان و نمایندگان محترم و همکاران عزیزم را در این باره روشن نموده و توضیحات بدهم. نهضت قلابی کردستان و این نغمه شوم با دست قاضی محمد و عده قلیلی ماجراجو و قاچاقچی و اوباش به عمل آمد، عشایر شاه دوست و میهن پرست و غیور کردستان در این امر هیچ گونه تمایلی نداشته (صحیح است) و بلکه از این رویه تجزیه‌طلبانه و خائنانه قاضی و همکارانش متنفر و مخالف بودند و اگر ظاهراً تظاهراتی نمودند به طور اجبار بوده و مرعوب بیگانگان شده بودند کما این که مدت دو ماه اجباراً اینها را با عده‌شان برای اشغال سقز و بانه و زد و خورد با نیروی دولتی به اطراف سقز فرستادند ولی تحت تأثیر واقع نشده و با طفره و تعلل گذرانیده و به انتظار و امید آن که رفع محظورات خارجی شده و بتوانند آشکار بر علیه اعمال قاضی قیام نمایند عموماً با کمال بی‌صبری در انتظار بودند که نیروی دولتی به مهاباد حرکت کرده و ایشان به استقبال آمده حاضر فداکاری با ارتش بشوند و جلودار باشند در این خصوص هر روز به بنده که در سقز بودم و با نیرو همکاری می‌کردم کاغذ می‌نوشتند و تقاضا می‌کردند که زودتر نیرو به مهاباد رفته و به این نغمه شوم که قاضی برپا کرده بود خاتمه داده شود و این بود تا این که با اراده و اوامر بندگان اعلیحضرت همایونی و تصمیم دولت نیرو به آذربایجان و کردستان سرازیر شد، میهن پرستان آذربایجان و عشایر سلحشور کرد بر یکدیگر سبقت نموده جلو نیرو افتاده صمیمانه با ارتش همکاری کرد.(صحیح است) پیشه‌وری را
رانده و قاضی محمد را مجبور به تسلیم نمودند و برای بیرون نمودن بارزانی‌ها از خاک شاهنشاهی جنگ‌ها نموده و قربانی‌ها دادند و بعد از رفع غائله اسلحه خود را با کمال اطاعت تحویل ارتش دادند.(صحیح است) و حالا در تمام نقاط کردستان امنیت برقرار و باز هر وقت لازم باشد اسلحه از دولت تحویل گرفته و برای حفظ استقلال کشور جانفشانی خواهند نمود. عشایر سلحشور کرد به شهادت تاریخ همیشه خدمتگذار بوده و در راه حفظ استقلال و نگاهداری مرز جانفشانی‌ها نموده‌اند.(صحیح است) و یکی از اصول مذهبی کرد شاه پرستی است و شعر شاعر شهیر ایرانی فردوسی علیه الرحمه را سرمشق زندگانی خود قرارداده‌اند که می‌فرمایند چه فرمان یزدان چه فرمان شاه و حاضرند جان خود را در انجام اوامر شاه نثار نمایند.(صحیح است) آقایان تا این حس شاهدوستی و میهن پرستی در قلوب ایرانیان زنده است و انشاءالله زنده خواهد بود و با داشتن افسران شجاع و پاکدامن و سربازان دلیر که در قضیه آذربایجان و کردستان نشان دادند در اطاعت و انجام امر بزرگ ارتشتاران بر یکدیگر سبقت جسته و با نثار کردن خون خود برادران آذربایجانی و کردستانی را از دست ماجراجویان نجات داده و خاک پاک آذربایجان و کردستان عزیز را از وجود کثیف پیشه‌وری‌ها و قاضی محمدها پاک نمودند (صحیح است) من شخصاً شاهد و ناظر بودم چه مشقات و رنج‌ها و ناملایمات دیدند و از تحمل و مسالمت دولت چقدر ملول بودند هیچ نیرویی قادر نیست استقلال ما را دست خوش آمال پلید خود نماید.(صحیح است) استقلال ایران عزیز محفوظ و یک روزی عظمت تاریخی دیرین خود را تجدید می‌نماید در این قضیه اخیر کردستان اشخاصی بودند که از تمام هستی خود گذشته و حاضر نشدند با نغمه شوم قاضی و پیشه‌وری هم آواز شوند (صحیح است) از جمله آقای آصف در این مدت طغیان قاضی با کمال سختی مقاومت و مبارزه نموده و نگذاشتند نفوذ کومله که قاضی درست کرده بوده در سنندج رخنه نماید و عموم عشایر اطراف سنندج و اورامان و مریوان را برای خدمتگذاری حاضر و تشویق نمودند.(صحیح است) در خاتمه نظر اولیای امور دولت را به وسیله جناب آقای رئیس محترم مجلس جلب نموده و استدعا می‌نمایم نسبت به بهداشت و فرهنگ و راه سقز و بانه که در این مدت شش ساله صدمات زیادی دیده‌اند و حق هر گونه توجه دارند اقدام فوری به عمل آمده (صحیح است) جبران خسارات و مشقات اهالی ستمدیده و غارت شده سقز و بانه را نموده شهرستان سقز را مستقل نماینده که با ارتباط مستقیم با مرکز قابل عمران و اصلاحات شود برای صدق عرایض خودم تلگرافی که رؤسای عشایر گورک به وسیله بنده به مقام ریاست محترم مجلس عرض کرده و نشانه احساسات پاک و شاه پرستانه تمام اکراد مهاباد و عشایر سلحشور کردستان است قرائت می‌نمایم.(احسنت)
ساحت مقدس مجلس شورای ملی توسط نماینده محترم آقای محمد عباسی کپیه مقام نخست وزیری کپیه تیمسار ریاست ستاد ارتش کپیه اداره تبلیغات و انتشارات کپیه روزنامه اطلاعات، کیهان، مهر ایران، آتش رهبر، ایران ما انتشار خبر عاری از حقیقیت شکایت ایلات کرد که به وسیله شخص مجهول‌الهویه محمد حلمی بیگ به جامعه ملل متفق شکایت و در رادیوهای خارجی منعکس گردیده باعث حیرت و تعجب تمام کرد ایران گردیده و با عشق و علاقه که کلیه ایلات کرد مخصوصا ایل گورک نسبت به حفظ قدرت سلطنت و وحدت ملی ایران داشته و قرون متمادی برای حفظ افتخار تاریخی کوشیده و صفحات منطقه کردستان را با خون خود رنگین نموده یگانه آرزوی تزیید قدرت و مصونیت میهن عزیزمان ایران می‌باشد از اظهارات یک چنین اشخاص ماجراجو و ناشناس که جز تخریب روحیه اهالی و تولید نفاق در بین رعایا و عشایر می‌باشند منزجر و متنفر استدعا دارد ناشر خبر جعلی را با وسایل مقتضی تحت تعقیب قرار داده تا امثال او نتوانند افتخارات چند ساله این ایل را که در طول زمان دوش به دوش هم میهنان و برادران عزیز و تقدیم قربانی‌های فراوان به پیشگاه ما در میهن ملیت و نام تاریخی بر عظمت ایرانی خود را در مقابل خطرناک‌ترین حوادث تاریخی حفظ و موجبات سرافرازی خود را فراهم نموده‌ایم پامال و لگدکوب اغراض شخص ماجراجویی خود ننمایند ضمناً ستایش و سپاسگذاری رعایا و عشایر ایل گورک را به پیشگاه مقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و هیئت محترم دولت راجع به انتخاب مأمورین که جزء رضایت اهالی و امنیت منطقه منظوری دیگر نداشته و با حسن سلوک واخلاق و مساعدت‌های صمیمانه و محبت آمیز با رعایا رفتار می‌نمایند تقدیم می‌داریم، رؤسای ایل گورک بایزید عزیزی پروت محمدی کاک الاحسنی (احسنت، احسنت)
بعضی از نمایندگان- دستور
دکتر اعتبار- بنده مخالفم با دستور.
رئیس- چند نفر دیگر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند.
بعضی از نمایندگان- دستور.
رئیس- اگر اجازه می‌دهید آقایان صحبت کنند.
مکی- صحبت کنند.
رئیس- آقای امیرتیمور هم بیاناتی دارند.
دکتر اعتبار- بنده مخالفم برای این که چند جلسه است که اجازه خواسته‌ام قبل از دستور صحبت کنم و یک عرایضی دارم که نسبت به اقتصادیات مملکت نهایت اهمیت را دارد.(مکی- صحیح است) از آقایان اجازه می‌خواهم که اجازه بفرمایند بنده عرایض خودم را بکنم و خیلی هم مختصر است و بعد وارد دستور بشویم.
بعضی از نمایندگان- دستور.
کشاورز صدر- ایشان سه چهار جلسه است که اجازه خواسته‌اند.
رئیس- تقاضای ورود در دستور شده است اگر مجلس اجازه می‌دهد صحبت کنند و اگر اجازه نمی‌دهید وارد در دستور بشویم.
جمعی از نمایندگان- دستور.
رئیس- آقایانی که موافقند با ورود در دستور قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای دکتر به جلسه بعد موکول می‌شود. آقایان مستحضرند که در دستور موضوع استیضاح است ولی چون آقای رحیمیان کسانی پیدا کرده‌اند به طوری که به بنده نوشته‌اند نمی‌توانند حاضر شوند بنابراین امروز مطرح نمی‌شود.
آصف- یعنی چه، نمی‌توانند حاضر بشوند.
رئیس- مریض هستند. آقای وزیر کشاورزی بفرمایید.
وزیر کشاورزی- آقای نخست وزیر به بنده پیغام دادند که به عرض آقایان برسانم.(حاج آقا رضا رفیع- ما اهل پیغام نیستیم) اجازه بدهید ایشان منتظر بودند که مجلس تشکیل بشود و برای جواب استیضاح حاضر بشوند (همهمه نمایندگان)(زنگ رئیس) ولی چون آقای رحیمیان گویا کسالت پیدا کرده‌اند و نتوانسته‌اند در مجلس حاضر بشوند استیضاح نخواهد شد این است که فرمودند به بنده به عرض آقایان برسانم که ایشان در هر موقعی حاضر هستند جواب سؤالات و استیضاح آقایان نمایندگان را بدهند و هر موقع که سؤال یا استیضاحی بشود در نزدیک‌ترین موقع حاضر خواهند بود و جواب می‌دهند (دهقان- درست نمی‌گویند یک ماه است که بنده سؤال کرده‌ام و برای جواب حاضر نمی‌شوند) و راجع به اظهارات آقای قوامی راجع به صدور غله همین قدر عرض می‌کنم که البته تا اطمینان کامل حاصل نشود که احتیاجات کشور... (حاج آقا رضا رفیع- نیست این طور آقا)(مکی: مردم علف می‌خورند)(حاج آقا رضا رفیع: تمام جنگل ایران را شما تمام کردید جنگل را می‌ریزند) آقا سؤال بفرمایید بنده جواب بدهم (حاج آقا رضا رفیع: چه جوابی می‌دهید شما همه‌اش دروغ می‌گویید)
رئیس- بگذارید صحبت بکنند.
دکتر اعتبار- آقا نماینده هندوستان آمد اینجا حاضر بود در مقابل جو به شما قند بدهد، شکر بدهد، قماش بدهد، قبول نکردید.(زنگ رئیس)
رئیس- ماده ۱۱۲ را به آقایان تذکر می‌دهم قطع کلام نفرمایید.
وزیر کشاورزی- تا موقعی که اطمینان حاصل نشود که احتیاجات کشور تأمین نشده است اجازه صدور داده نخواهد شد.(صحیح است) و فعلاً وزارت کشاورزی مشغول است به طور تقریب، البته موجودی پارسال محصول امسال و احتیاجات تمام کشور را تا سر خرمن معین می‌کند و اگر کسری بود اجازه صدور داده نخواهد شد.(صحیح است) اگر مازاد بود صادر خواهد شد.
۵ - طرح ده فقره اعتبارنامه و تصویب دو فقره از آن
رئیس- اعتبارنامه‌ها مطرح است. آقای دکتر اعتبار.
(گزارش شعبه سوم توسط آقای دکتر اعتبار به شرح زیر قرائت شد)
انتخابات مراغه:
به استناد پرونده انتخابات مراغه در تاریخ ۶ / ۴ / ۳۲۶ توسط فرماندار جهت تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل انجمن نظارت از طبقات شش‌گانه دعوت به عمل آمده بعد از تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل بلافاصله آگهی انتخابات منتشر و از تاریخ ۳۱ / ۴ /۱۳۲۶ تا آخر روز ۶ مرداد ماه ۳۲۶ شروع به توزیع تعرفه و اخذ آراء می‌شود در نتیجه آقای فتحعلی افشار در
درجه اول با اکثریت ۲۳۱۲۵ رأی از ۳۱۰۳۹ آراء مأخوذه به نمایندگی پانزدهمین دوره تقنینیه از طرف اهالی مراغه انتخاب می‌شود و در مدت مقرر چند فقره شکایت به انجمن رسیده ولی چون مستند به دلیلی نبوده در تاریخ ۱۹ مرداد ماه ۱۳۲۶ انجمن اعتبارنامه به نام آقای فتحعلی افشار صادر می‌نماید.
شعبه سوم پس از رسیدگی کامل به پرونده انتخاباتی مراغه و همچنین رسیدگی به شکایات واصله چون شکایات مزبور غیر وارد بود بنابراین شعبه صحت انتخابات مراغه و همچنین نمایندگی آقای فتحعلی افشار را تصدیق و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
معتمد دماوندی- مخالفم.
رئیس- به واسطه مخالفت به بعد موکول می‌شود. آقای دکتر اعتبار.
(گزارش از شعبه سوم راجع به انتخاب و نمایندگی آقای دکتر ابوالحسن ملکی به شرح ذیل قرائت شد:
پیرو گزارش شماره ۱۹ راجع به انتخابات مراغه و نمایندگی آقای فتحعلی افشار آقای دکتر ابوالحسن ملکی با اکثریت ۱۸۹۳۹ رأی از ۳۱۰۳۹ رأی مأخوذه در درجه دوم حائز اکثریت بوده و به نمایندگی پانزدهمین دوره تقنینیه از طرف اهالی مراغه انتخاب شده‌اند شعبه سوم نمایندگی ایشان را تصدیق و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
دماوندی- مخالفم.
رئیس- به جلسه بعد موکول می‌شود. آقای مهدی ارباب.
(گزارش شعبه پنجم راجع به نمایندگی آقای فاضلی به شرح ذیل قرائت شد)
انتخابات شهرستان یزد بنا به دستور وزارت کشور در تاریخ ۱۴ / ۱۰ / ۱۳۲۵ انجمن نظارت مرکزی انتخابات طبق ماده ۱۴ قانون انتخابات از طبقات شش‌گانه در فرمانداری تشکیل و پس از انتخاب اعضا اصلی و علی‌البدل و تعیین هیئت رئیسه حوزه مرکزی و حوزه‌های فرعی هیجده‌گانه از تاریخ ۲۵ تا آخر روز ۲۹ دی ماه ۳۲۵ توزیع تعرفه و اخذ آراء به عمل آمده است. در نتیجه از ۳۰۶۶۸ آراء مأخوذه آقای سید عباس فاضلی با اکثریت ۲۹۲۵۷ رأی و آقای محمدحسین نواب با اکثریت ۲۸۸۹۷ رأی و آقای محمد هراتی با اکثریت ۲۷۲۸۳ رأی به نمایندگی پانزدهمین دوره قانونگذاری انتخاب شده‌اند. در مدت مقرر قانونی وصول شکایات یک فقره شکایت تلگرافی از تهران در حین جریان انتخابات و یک فقره دیگر شکایت شهری در آخرین روز مهلت قانونی قبول شکایات به انجمن رسیده و مورد رسیدگی اعضا انجمن واقع و انجمن قسمتی که حاکی از جملات زننده و توهین آمیز بوده توجه نکرده و قسمت دیگری که مربوط به جریان انتخابات بوده غیر وارد تشخیص و استدلال نموده و متفقاً به صحت انتخابات رأی داده و در تاریخ ۲۳ بهمن ماه ۱۳۲۵ اعتبارنامه به نام آقایان صادر و در تاریخ ۲۴ بهمن ماه ۱۳۲۵ انحلال انجمن را اعلام می‌دارد.
پس از تشکیل شعبه ۵ در مدت مقرر وصول شکایات اعتراضات متعدد از جریان انتخابات علیه آقایان فاضلی و هراتی و همچنین اظهار رضایت متعدد از حسن جریان انتخابات و صلاحیت منتخبین تلگرافی و کتبی و چاپی رسیده که شعبه در مدت دو ماه دقیقاً رسیدگی و به علاوه شاکیان و منتخبین تقاضای تعیین وقت برای ادا توضیحات در اطراف انتخابات یزد از شعبه نموده بودند شعبه در تاریخ ۲۱ شهریور ماه ۱۳۲۶ تعیین وقت نموده ابتدا سه نفر نمایندگان شاکیان مقیم تهران حضور یافته و مطالب قبلی را تکرار و رونوشت تلگرافاتی را ضمیمه اعتراضات کتبی تقدیم شعبه نموده و تصریح کردند که نسبت به انتخاب آقای نواب هیچ گونه شکایتی ندارند و تقاضای رسیدگی دقیق به پرونده یزد را خواستار شدند.
آقایان فاضلی و هراتی بنا به تقاضای خودشان در تاریخ ۲۸ شهریور ماه ۱۳۲۶ در شعبه حضور یافته و در رد اظهارات و شکایات شاکیان مدارک و دلایل مبنی بر حسن جریان انتخابات و صلاحیت خود ابراز و توضیحات کافی دادند. سپس شعبه در اطراف اظهارات و دلایل طرفین مطالعه و مداقه به عمل آورده با اخذ رأی مخفی نسبت به اعتبارنامه آقای فاضلی از دوازده نفر عده حاضر در شعبه ۶ رأی موافق و یک رأی سفید و پنج رأی مخالف استخراج گردید. بعداً به اعتبارنامه آقای نواب رأی گرفته از ۱۲ نفر عده حاضر به اتفاق آراء تصویب و نسبت به اعتبارنامه آقای هراتی رأی گرفته شد از دوازده نفر عده حضار شش رأی موافق و دو رأی سفید و چهار رأی مخالف استخراج و چون نسبت به آقای فاضلی و هراتی آراء موافق و مخالف مساوی بوده اختلاف‌نظر ایجاد و عده‌ای معتقد بودند که تجدید رأی به عمل آید و عده دیگر عقیده به تجدید رأی نداشته و تصویب نشده تلقی می‌نمودند که چون ماده ۲ تفسیر اصل هفتم قانون اساسی صراحت دارد که رد یا قبول وقتی حاصل می‌شود که بیش از نصف به رد یا قبول رأی بدهند بنابراین شعبه اظهار نظر نکرده و قضاوت آن را به مجلس شورای ملی موکول می‌نماید. بنابراین گزارش انتخاب آقای سید عباس فاضلی که در درجه اول به نمایندگی پانزدهمین دوره تفنینیه از یزد انتخاب شده‌اند به شرح فوق به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
کشاورز صدر- این خبر از شعبه رد شده است.
اقبال- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- آقای اقبال.
اقبال- عرض کنم خبری که از شعبه به مجلس می‌آید باید قطعی و روشن باشد و فلسفه تشکیل شعبه هم همین است که چون طرح یک اعتبارنامه را با حضور ۱۳۶ نفر نمی‌شود در مجلس رسیدگی کرد به شعبه ارجاع می‌شود که شعبه هم با توجه به محتویات پرونده و مکاتباتی که می‌رسد اظهارنظر قطعی بکند و اظهارنظرش به مجلس شورای ملی می‌آید و در این خبر مراعات این اصل نشده است بنابراین این خبر اصلاً قابل طرح در مجلس نیست.
رئیس- در هر حال به جلسه بعد موکول می‌شود.
ملک‌مدنی- بنده رئیس شعبه هستم اجازه بدهید عرض کنم.
رئیس- درهر حال به هر کیفیت امروز مطرح نمی‌شود.
دهقان- رد شده تلقی می‌شود.
رئیس- آقای ارباب بفرمایید.
(گزارش شعبه ۵ راجع به نمایندگی آقای نواب به شرح ذیل قرائت شد):
انتخابات شهرستان یزد:
پیرو گزارش شماره ۱۱ از شعبه پنجم آقای محمدحسین نواب در درجه دوم با اکثریت ۲۸۸۹۷ رأی از ۳۰۶۶۸ آراء مأخوذه به سمت نمایندگی پانزدهمین دروه قانونگذاری از یزد انتخاب و گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
رئیس- رأی می‌گیریم به اعتبارنامه آقای نواب از یزد آقایان موافقین قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای ارباب.
(گزارش از شعبه ۵ راجع به نمایندگی آقای عباسی از سقز به شرح ذیل قرائت شد:)
انتخابات شهرستان سقز:
بنا به دستور وزارت کشور و دعوت فرمانداری سقز در تاریخ ۲۷ تیر ماه ۱۳۲۶ طبق ماده ۱۴ قانون انتخابات انجمن مرکزی از طبقات شش‌گانه تشکیل و پس از تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل و تعیین حوزه‌های فرعی از تاریخ ۳۱ تیر ماه الی هفتم امرداد ماه ۱۳۲۶ توزیع تعرفه و اخذ آراء به عمل آمده و در نتیجه آقای محمد عباسی از ۹۷۰۰ آراء مأخوذه با اکثریت ۹۵۷۴ رأی به سمت نمایندگی پانزدهمین دوره تقنینیه از سقز انتخاب و نظر به این که در مدت مقرر قانونی شکایتی به انجمن واصل نشده انجمن در تاریخ ۷ امردادماه ۱۳۲۶ اعتبارنامه به نام ایشان صادر می‌نماید، شعبه پنجم در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۲۶ پس از رسیدگی و مطالعه کامل پرونده با اکثریت آراء اعتبارنامه آقای محمد عباسی را تصویب نموده و اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
رئیس- رأی می‌گیریم به نمایندگی آقای عباسی از سقز، آقایان موافقین قیام کنند.(اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای نراقی
(گزارش از شعبه یکم راجع به نمایندگی آقای اعزاز نیک‌پی به شرح ذیل قرائت شد):
انتخابات اصفهان:
به استناد پرونده انتخابات اصفهان در تاریخ ۱۴ دی‌ماه ۲۵ از طرف فرماندار برای تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل انجمن نظارت انتخابات از طبقات شش‌گانه دعوت به عمل آمده و بعد از تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل بلافاصله آگهی انتخابات در حوزه اصلی و حوزه‌های فرعی منتشر و از تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۳۲۵ تا پایان ۱۶ بهمن ۱۳۲۵ جهت توزیع تعرفه و اخذ آراء تعیین می‌گردد.
پس از توزیع تعرفه و اخذ آراء در چهار روز مزبور در تاریخ ۲۱ بهمن ماه ۱۳۲۵ شروع به استخراج و قرائت آراء می‌گردد. توضیح آن که به طوری که از صورت مجلس نهایی انجمن نظارت انتخابات استنباط می‌شود در حوزه برخوار انجمن محلی قبل از انقضا مدت قانونی آراء مأخوذه را که
استخراج نموده و در صورت مجلس نیز تعداد آن را قید کرده می‌سوزاند انجمن نظارت مرکزی به استناد عمل مزبور پس از اطلاع به وزارت کشور و استانداری و تجدیدنظر نسبت به انتخابات حوزه برخوار آراء حوزه مزبور را به حساب آورده ولی از نظر قضاوت در عمل نظریه خود را واگذار به رسیدگی در مجلس شورای ملی می‌نماید.
موضوع دیگر چون اختلافات حوزه قهپایه مشاهده شده و آراء آنجا مشکوک به نظر می‌رسد انجمن آراء مشمول ماده ۴۴ قانون انتخابات دانسته و دستور بطلان آراء مأخوذه در آن حوزه را می‌دهد و آراء حوزه مزبور باطل گشته و به حساب نمی‌آید پس از خاتمه قرائت آراء در کلیه حوزه‌ها ضمن آگهی از تاریخ ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۵ به مدت هفت روز جهت تقدیم شکایت شاکیان به انجمن نظارت انتخابات تعیین می‌گردد و در مدت مقرر فقط دوازده فقره شکایت به انجمن رسیده و چون امضا ذیل بعضی از شکایات مشکوک به نظر می‌رسد انجمن شاکیان را توسط شهربانی احضار می‌نماید و چون شاکیان در انجمن جهت توضیحات حاضر نمی‌شود در تاریخ ۲۰ اسفند ماه ۱۳۲۵ انجمن نظارت بعد از تصدیق صحت انتخابات اصفهان و صلاحیت آقایان منتخبه اقدام به صدور اعتبارنامه جهت آنان نموده و به کار خود خاتمه می‌دهد.
پس از ارجاع پرونده انتخابات اصفهان به شعبه اول شعبه شروع به رسیدگی آن می‌نماید بدواً پرونده را جهت رسیدگی و دقت بیشتر به سوکمیسیون احاله نموده و سوکمیسیون پس از مطالعه پرونده گزارش خود را تقدیم شعبه می‌نماید و اعضا شعبه معتقد می‌شوند برای دقت بیشتری آقایان شاکیان به شعبه دعوت شوند بنابراین به درخواست شاکیان و موافقت شعبه آقای حسام دولت آبادی در شعبه اول حاضر و توضیحاتی در اطراف انتخابات اصفهان داده و شکایت شاکیان را تقدیم شعبه می‌نماید.
مجدداً پرونده به سوکمیسیون دیگری جهت رسیدگی به فقرات زیادی شکایات و ادله که توسط آقای دولت‌آبادی به شعبه رسیده بود ارجاع می‌گردد. پرونده انتخابات قهپایه هم که منجر به ابطال آراء آن حوزه شد به پیشنهاد آقای دادور از وزارت کشور خواسته می‌شود پس از رسیدن اوراق مربوطه و رسیدگی در شعبه و همچنین تقاضای ارسال اصل پرونده انتخابات اصفهان بالاخره در تاریخ دوشنبه ۳۰ شهریور ماه ۱۳۲۶ پس از دو ماه و نیم رسیدگی دقیق به پرونده اخذ رأی به عمل آمده و با اکثریت آراء صحت انتخابات اصفهان از طرف شعبه اول تأیید می‌گردد و بنابراین شعبه اول صحت انتخابات اصفهان و همچنین نمایندگی آقای عزیزالله اعزاز نیک‌پی را که از مجموع ۴۱۸۸۴ رأی با اکثریت ۲۸۵۲۰ رأی از طرف اهالی اصفهان به نمایندگی پانزدهمین دوره تقنینیه انتخاب شده‌اند تأیید و گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
دکتر بقایی- بنده مخالفم.
مکی- بنده هم مخالفم.
رئیس- به مناسبت مخالفت آقایان مکی و دکتر بقایی به بعد موکول می‌شود. آقای مهدی ارباب.
(گزارش از شعبه ۵ راجع به نمایندگی آقای هراتی به شرح ذیل قرائت شد.)
۳ - انتخابات شهرستان یزد
پیرو گزارش شماره ۱۲ از شعبه پنجم آقای محمد هراتی که در درجه سوم با اکثریت ۲۷۲۷۳ رأی از ۳۰۶۶۸ آراء مأخوذه به سمت نمایندگی پانزدهمین دوره تفنینیه از یزد انتخاب شده‌اند گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
فرامرزی- مخالف هستم با انتخاب ایشان.
رئیس- به جلسه بعد موکول می‌شود. آقای ابوالقاسم امینی (گفته شد- نیستند) آقای نراقی.
(گزارش از شعبه یکم راجع به انتخاب آقای حبیب‌الله امین به شرح ذیل قرائت شد):
۲ - انتخابات اصفهان
پیرو گزارش شماره ۲۶ و صحت نمایندگی آقای عزیزالله اعزاز نیک‌پی چون آقای حبیب‌الله امین در درجه دوم با اکثریت ۲۵۶۷۱ رأی از ۴۱۸۸۴ آراء مأخوذه به نمایندگی پانزدهمین دوره قانونگذاری از طرف اهالی اصفهان انتخاب شده‌اند اینک گزارش آن برای تأیید تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
رئیس- آقای فرامرزی مخالفید؟
فرامرزی- بنده سؤالی دارم که ایشان به سؤال بنده جواب می‌دهند در این جلسه یا خیر؟
دادور- مخالفم.
رئیس- به هر صورت به بعد موکول می‌شود. آقای نراقی.
(گزارش از شعبه یکم راجع به نمایندگی آقای صفا امامی به شرح ذیل قرائت شد)
۳ - انتخابات اصفهان:
پیرو گزارش شماره ۲۷ و نمایندگی آقای حبیب‌الله امین چون آقای صفا امامی در درجه سوم با اکثریت ۱۸۲۵۶ رأی از ۴۱۸۸۴ آراء مأخوذه به نمایندگی پانزدهمین دوره قانونگذاری از طرف اهالی اصفهان انتخاب شده‌اند اینک گزارش آن برای تأیید تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
رئیس- آقای دکتر بقایی مخالفید؟
دکتر بقایی- بلی.
رئیس- به جلسه بعد موکول می‌شود.
ملک‌مدنی- ختم جلسه.
رئیس- در اول جلسه و قبل از ختم جلسه ممکن است به عنوان نطق قبل از دستور و بعد از دستور صحبت کرد.
حاذقی- گزارش‌هایی از کمیسیون عرایض رسیده است راجع به برائت بعضی از آقایان وزرا ممکن است قرائت بفرمایید.
بعضی از نمایندگان- بقیه اعتبارنامه‌ها را مطرح بفرمایید.
رئیس- کمیسیون عرایض هنوز هیئت رئیسه‌اش انتخاب نشده است. راجع به اعتبارنامه‌ها مخبرش نیست.(حاذقی: منشی قرائت می‌کند) آقای امینی نیستند. آقای بختیار بفرمایید.
(گزارش از شعبه چهارم راجع به نمایندگی آقای باتمانقلیچ به شرح ذیل قرائت شد:)
انتخابات اردبیل:
بنا به ماده ۱۴ قانون انتخابات برحسب دستور فرماندار در تاریخ ۲۳ تیر ماه ۱۳۲۶ از طبقا شش‌گانه و معتمدین محل دعوت به عمل آمده و پس از تعیین اعضا اصلی و علی‌البدل و بعد از انتشار آگهی انتخابات از تاریخ امرداد ماه ۱۳۲۶ تا آخر روز ۸ مرداد ماه ۱۳۲۶ در حوزه اصلی و حوزه‌های فرعی ۲۷۱۴۵ تعرفه توزیع و اخذ رأی به عمل آمده در نتیجه آقای مهدی باتمانقلیچ با اکثریت ۲۴۰۲۴ رأی به سمت نمایندگی پانزدهمین دوره قانونگذاری انتخاب می‌شوند.
در مدت مقرره قانونگذاری شکایاتی به انجمن واصل می‌شود انجمن شکایات را متکی به دلایل و مدارک دیده در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۲۶ اعتبارنامه به نام آقای مهدی باتمانقلیچ صادر می‌نماید.
چون شکایاتی هم به وسیله آقای مامقانی به شعبه چهارم رسیده بود برای دقت و مطالعه کامل سوکمیسیونی از طرف شعبه انتخاب و سوکمیسیون مزبور پس از رسیدگی گزارش خود را به شعبه تقدیم می‌نماید.
در تاریخ ۱۹ / ۷ / ۳۲۶ شعبه چهارم از آقای مامقانی و آقای باتمانقلیچ دعوت می‌نماید و پس از استماع اظهارات و بیانات مشارالیها نسبت به پرونده انتخابات اردبیل رأی گرفته از چهارده نفر عده حاضر در شعبه با اکثریت ده رأی صحت انتخابات اردبیل و همچنین نمایندگی آقای مهدی باتمانقلیچ تصویب و اینک گزارش آن را جهت تأیید به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
گنجه- بنده مخالفم.
امامی- بنده مخالفم.
دکتر راجی- بنده هم مخالفم.
رئیس- به مناسبت مخالفت به جلسه بعد موکول می‌شود. آقای امیر تیمور بفرمایید.
۶ - بیانات بعد از دستور آقایان: امیر تیمور، فرامرزی، دکتر اعتبار، امیرحسین ایلخان و تقدیم یک فقره سؤال از طرف آقای دکتر اعتبار.
امیرتیمور- بنده شخصاً عرض زیادی ندارم. تلگرافی رسیده که می‌خواهم به مقام ریاست تقدیم کنم این تلگراف جمعی از مسلمین است که به وسیله بنده به مقام ریاست عرض کرده‌اند و از مصائبی که به برادران پاکستانی ما وارد می‌شود اظهار تأسف کرده‌اند و خواسته‌اند که از طرف مقام ریاست به دولت تذکر داده بشود که در حدود توانایی و مقدرات برای همدردی با آنها و برای ترمیم بدبختی‌های آنها مساعدت‌ها و اقدامات لازم به عمل بیاید اینک تلگراف را به مقام ریاست تقدیم می‌کنم و استدعا می‌کنم که تلگرافی هم مقام ریاست به عنوان کسانی که این تلگراف را کرده‌اند صادر بفرمایند و به دولت هم تذکر بدهند.(صحیح است)
رئیس- آقای فرامرزی.
فرامرزی- عرایضی که بنده می‌خواستم بکنم راجع به همین موضوعی بود که آقای امیرتیمور فرمودند و تلگرافی تقدیم کردند به مقام ریاست. البته ما در عین حال که بشر هستیم و یک جنبه اعمی داریم، عامی داریم با تمام بشر، و از هر ظلمی که بدون جهت به هر بشری در دنیا واقع بشود متأثر می‌شویم.
(صحیح است) وقتی که این دایره محدودتر بشود و به ما نزدیک‌تر بشوند البته وقتی که ظلم و ستم به آنها وارد می‌شود بیشتر متأثر می‌شویم. بنابراین از این لحاظ که صد میلیون از هم کیشان ما، از مسلمانان هندوستان در زیر چنگال یک عده سیک وحشی و نفهم که با عمل خودشان مثل این که می‌خواهند با دست خودشان عدم لیاقت خودشان را برای استقلال ثابت بکنند متأثر هستم.(صحیح است) تمام تلگرافات دنیا و مطبوعات دنیا حاکی از این است که سیک‌ها و هندوها با یک وضع فجیعی مسلمانان هند را که الان مجبور شده‌اند مسلمین قسمت خودشان را جدا کنند به اسم پاکستان به واسطه این که با نهایت بی‌رحمی هندوها و سیک‌ها در بین آنها کشتار می‌کنند، با یک وضع فجیعی آنها را قتل عام می‌کنند به طوری که گاهی هم به مریضخانه‌ها حمله می‌کنند و مرضی را در تخت خواب می‌کشند یک حربه‌ای که به اسم کربان دارند و هر سیکی مذهباً مکلف است که این کربان را با خودش در زیر لباس داشته باشد می‌روند در جاهایی که قطار راه آهن هست در ایستگاه‌ها می‌ایستند به محض این که مسلمین آمدند آنها را سر می‌برند از همه بدتر این است که در ایالت کشمیر که اکثریت قاطعش مسلمان هستند و در یک وقتی، در یک زمانی که کمپانی هند شرقی حکومت می‌کرد در هندوستان آنجا را به یک راجه هندو فروخته راجه هندو آنجا را از کمپانی هند شرقی یعنی از انگلیسی‌هایی که برای تجارت به هند رفته بودند آنجا را خریده، حالا این راجه چون هندو است می‌خواهد کشمیر را قتل عام بکند که هر چه مسلمان در آن هست بکشد تا این که آنجا خالی بماند برای او که مسلمان معارضی نداشته باشد. بنده اولاً می‌خواستم سؤال بکنم که دولت ایران که یک دولت اسلامی است وقتی که در قانون اساسیش اینجا قید شده که مذهب رسمی ایران اسلام است و حتی خاصش هم کرده مذهب جعفری و بیشتر مردم کشمیر هم شاید جعفری هستند.(صحیح است) چون آنجا شیعه و سنی مخلوط هستند و شاید اکثریت هم با شیعه‌ها است و این طور بی‌رحمانه در آنجا قتل عام می‌کنند دولت چه عملی کرده است؟ اولاً خواستم از طرف مجلس ایران و از طرف جامعه اسلامی ایران به این عمل هندوها اعتراض بکنم.(صحیح است) و سیک‌ها (صحیح است) فقط خواستم سؤال کنم که دولت ایران که خودش را مسلمان می‌داند (صحیح است) چه اقدامی کرده برای حمایت میلیون‌ها مسلمین که چون هیچ حربه و وسیله ندارند مثل گوسفند در زیر حربه قرار می‌گیرند و در آنها قصابی می‌کنند (صحیح است) بنده انتظار داشتم با وضعی که امروز دولت ایران دارد که در عالم اسلام از تمام دول اسلامی ممتاز است یعنی تمام انظار عالم اسلامی متوجه ایران است.(صحیح است) بنده انتظار داشتم که دولت ایران با دول دیگر اسلامی مذاکره بکند تا یک وحدت عمل تشکیل بدهند برای حفظ این میلیون‌ها مسلمان که هیچ گونه حربه و وسیله دفاعی ندارند.(صحیح است) این را خواستم بدانم که دولت آیا اقدامی کرده است یا نکرده؟ متأسفانه از رجال دولت هم فعلاً کسی نیست که جوابی بدهد ولی انتظار دارم که اقدامی کرده باشند و بعد هم جواب بدهند تا معلوم شود چه کرده‌اند و ضمناً خواستم از بعضی از تجار تشکر بکنم که ظاهراً خواسته‌اند در مقابل تقاضایی که وزیر بهداری پاکستان کرده مساعدت بکنند برای ۵ میلیون مسلمان که از هندوستان مهاجرت کرده‌اند به پاکستان، فکر بفرمایید چقدر آدم مهاجرت کرده از میان طوفان بلا و از زیر خنجر و سرنیزه و حتی طیارات رد شده‌اند که ۵ میلیونش به سلامت رسیده، شنیده‌ام تجار تهران خواسته‌اند در مقابل این تقاضایی که وزیر بهداری پاکستان کرده مساعدتی بکنند همان طوری که خواستم از دولت سئوال بکنم که چه اقدامی کرده است خواستم از این آقایان تجار هم تشکر کنم.(صحیح است) و امیدوارم که اقدام آنها طوری باشد که هم برای یک عده مسلمان، یک عده بشر جاندار مفید و مؤثر واقع شود که تخفیفی در آلام و مصائب آنها بدهد و هم برای حیثیت و آبروی ملت ایران در میان ملل اسلامی مفید باشد و موجب نیک نامی خودشان هم باشد.(صحیح است، احسنت)
رئیس- آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار- بنده قبل از این که عرایض خود را شروع بکنم در تأیید فرمایشات آقای قوامی نماینده محترم شیراز راجع به این موضوع جو که ایشان اینجا اشاره فرمودند یک توضیحاتی که من اتفاقاً از آن مطلع شدم به عرض آقایان می‌خواهم برسانم. دولت تصمیم گرفت که دیگر جواز به افراد ندهد. گفتند در اینجا و اگر یک وقتی خواستند که به یکی از دولت‌هایی که احتیاج دارد کمک بکنند خودشان مستقیماً معالمه بکنند. چندی قبل قائم مقام معاون وزارت خواربار هندوستان آمد به ایران.
اردلان- کی آقا آمد اینجا؟
جمعی از نمایندگان- اکثریت نیست.
رئیس- اسامی آقایانی که بیرون هستند یادداشت کنید.
یک نفر از نمایندگان- بفرمایید آقا اکثریت شد.
رئیس- کی گفت بفرمایید. آقایان چرا مداخله می‌کنید این وظیفه من است. بفرمایید آقای دکتر اعتبار.
دکتر اعتبار- عرض شود که همان طوری که عرض کردم چندی قبل قائم مقام معاون وزارت خواربار هندوستان آمد به ایران و گفت که ما در هندوستان احتیاج زیادی به خواروبار داریم و در مضیقه هستیم، و از دولت ایران تقاضا کرد که اگر شما مازاد دارید از احتیاجات خودتان پنجاه هزار تن جو به دولت هندوستان بدهید.(اردلان: امسال آقا) بلی آقا و ما در مقابل به شما ده هزار تن شکر، دو میلیون و پانصد هزار گونی و پانزده میلیون یارد قماش می‌دهیم، حد متوسط استفاده‌ای که از این معامله دولت می‌کرد در حدود تقریباً چهل میلیون تومان بود، موافقت نشد گفتند ما این قدر نداریم گفت خیلی خوب به من شما بیست و پنج هزار تن بدهید و من برای هر تن به دولت چهارصد یارد قماش می‌دهم که تقریباً می‌شود در حدود تنی هزار و ششصد تومان در این پیشنهاد چون واسطه در بین نبود که استفاده از آن بشود پیشنهاد را رد کردند و این آدم از ایران رفت، در مقابل اداره کل غله آگهی مزایده برای آن ده هزار تنی که آقای قوامی فرمودند انتشار می‌دهد و با بند و بست‌هایی که قبلاً می‌کند.... واقعاً چیز عجیبی است که یک کسی می‌آید معامله بکند و قبلاً هم تمام مبلغ مورد معامله را به عنوان ودیعه می‌گذارد.(صحیح است) این مقدار عرایضی بود راجع به آنچه که آقای قوامی فرمودند، اما عرایض خود بنده در موقعی که برنامه دولت در مجلس مطرح بود یک سلسله حقایق و انتقادات غیر قبال انکار به رویه گذشته آقای قوام‌السلطنه به وسیله نمایندگان اقلیت تذکر داده شد. افکار نمایندگان مجلس شورای ملی را در آن تاریخ می‌شد به طریق مختلف تفسیر کرده یک عده اصولاً بر حسب سوابق و تجربیات گذشته به آقای قوام اعتماد نداشتند.(صحیح است) و معتقد نبودند که ایشان بتوانند کاری برای مملکت انجام دهند و نتیجه هم به ایشان رأی ندادند. عده دیگر امیدوار بودند که با بودن مجلس آقای قوام حدودی برای امیال خود و اطرافیان خود قائل شده و قدمی هم برای مملکت برخواهند داشت و چون کاندیدی هم که بحمدالله عده آن خیلی محدود است معتقد بودند و هنوز هم هستند که آقای قوام‌السلطنه هر کاری که در گذشته کرده و حالا هم بکنند همه‌اش خوب بوده و هست مشروط بر این که منافع آن عده تأمین باشد. من عرایض امروزم را برای گوش آن آقایانی که با امید به اصلاح و تغییر روش آقای قوام رأی داده‌اند بیان می‌کنم وقتی آقای قوام‌السلطنه با عملیات این چند هفته خود به خوبی نشان دادند که بودن و نبودن مجلس به حال ایشان هیچ فرق نمی‌کند و دماغی که هفتاد و چند سال عادت به یک نحوه فکر کرده نمی‌تواند طرز تفکر خود را تغییر دهد. انتخابات ساوجبلاغ با کمال بی‌اعتنایی به تمام موازین قانونی، با بی‌اعتنایی به افکار عمومی، با بی‌اعتنایی بلکه با تودهنی به مجلس شورای ملی (صحیح است، صحیح است) شروع و پایان یافت (ابوالحسن رضوی- آقا کسی از این غلط‌ها نمی‌تواند بکند به مجلس توهین نکنید. دیگر از این حرف‌ها نزنید، خواهش می‌کنم این توهین‌ها را نکنید) آقا کردند مگر نکردند آقا؟(حاذقی- اگر هم کردند در انتخابات آنجا به مجلس توهین نکنید. جمله را اصلاح بفرمایید) انتخابات کرمانشاهان لابد تا چند روز دیگر هم با همین وضع شروع خواهد شد. انتخابات بوشهر چون هنوز اوضاع مطابق میل ایشان نیست شروع نمی‌شود.(دکتر مصباح‌زاده- در بوشهر امنیت انتخاباتی دولت ندارد و مطمئن نیست کاندیدش انتخاب بشود) حکومت نظامی، توقیف جراید و اشخاص همچنان ادامه دارد و از همه مهمتر با خودداری از انتخاب وزیر دادگستری در تمام شئون قضایی مداخله نموده و زمینه‌ای را تهیه می‌نمایند که پس از الغای حکومت نظامی راه را برای اجرای منویات خود باز نگاهدارند.(صحیح است) در سوء استفاده‌ها هم هنوز تخفیفی داده نشده، در این گیر و دار دستور اجرای رأی داوری مربوط به ورثه خزعل صادر گردیده اجازه ورود صد دستگاه اتومبیل سواری به آقای کهبد تشریف دارند یا ندارند داده شده
(گنجه- خوب برای تأمین غراماتش هست آقا)(خنده نمایندگان) صدور ده هزار تن جو به نحوی که همه آقایان خبر دارند به مزایده گذارده شده و چه بسا موادی که بنده و شما هنوز از آنها بی‌خبریم ولی گل سرسبد تمام اقدامات اخیر آقای قوام‌السلطنه اعزام مجدد آقای ابوالقاسم بختیار به فرمانداری بختیاری است، آقایانی که آشنایی به اوضاع بختیاری ندارند نمی‌توانند تشخیص بدهند که این عمل چه نتایجی را در بر دارد ولی آنهایی که جزئی اطلاع از وضعیت ایل بختیاری و سوابق آقای ابوالقاسم خان دارند می‌دانند که این تصمیم بدون اغراق یعنی قتل، یعنی غارت، یعنی شکنجه (فولادوند- این طور نیست آقا)(صحیح است) همین آقای ایلخان و آقای آقاخان که نماینده هستند بهتر از همه می‌دانند (ایلخان- بنده که خیر قربان)(فولادوند- بنده اطلاع بیشتر از همه دارم صحیح نیست)(مکی- چون پسر عمه جنابعالی است صحیح نیست) و از همه مهمتر با سوابقی که از زندگانی سیاسی و محشور بودن ایشان با عناصر مطرود و بیگانه در دست است (فولادوند- یک عمر خدمت کرده است آقا) انتخاب ایشان یعنی تهیه مقدمه یکی دیگر از آن نهضت‌های تمام ملی در بختیاری و خوزستان (فولادوند- این طور نیست برای این که رفیق شما را حاکم نکردند این طور می‌فرمایید) ... آقای فولادوند بنده با شما که معارضه شخصی ندارم.
رئیس- ماده ۱۱۲ را رعایت بفرمایید آقا.
دکتر اعتبار- برای این که معرفی بهتری از این آقا که یکی از ارکان دولت آقای قوام هستند بشود چند فقره از افتخارات ایشان را به عرض نمایندگان محترم می‌رسانم.
۱ - آقای ابوالقاسم خان بختیار در سال ۱۳۲۲ بر علیه حکومت مرکزی قیام کرده و پرونده این امر مربوط به خلع سلاح و کشتار سربازان در رکن دوم ستاد ارتش موجود است.(فولادوند- این طور نیست)
۲ - وجود چندین فقره پرونده که تعداد آنها گویا به صد می‌رسد در دادسرای اصفهان.
۳- در حدود سی فقره شکایات و پرونده‌های تشکیل شده در وزارت کشور این پرونده‌ها در کمیسیونی که به ریاست آقای عبدالله معقول و عضویت آقایان عامری و یکی از افسران ارتش تشکیل گردیده رسیدگی شده.
۴ - کمیسیون دیگری با شرکت آقایان ملک‌زاده، آقای سید محمدعلی شوشتری آقای درخشان آقای غفاری به آقای نخست وزیر گزارش داده‌اند که این شخص مجرم است و رفتن او به بختیاری صلاح نیست.
۵ - پرونده در بازرسی کل کشور.
۶ - پرونده دیگری که آقای عبدالله دولتشاهی بازرس نخست وزیر تشکیل داده این دلایل و شکایات بی‌شمار اهالی بختیاری و فشار همین آقایان نمایندگان بختیاری، آقا ایلخان و آقا خان بختیار موجب شد که ایشان در تقریباً ۶ ماه قبل احضار شدند و در تمام این مدت ۶ ماه مقرر بود که کس دیگری به جای او برود ولی اخیراً تمام این جرم‌ها و پرونده‌ها و غیره فراموش شده و ایشان مجدداً عازم بختیاری هستند و گویا مقرر شده است در مقابل خساراتی که برای صدور مجدد حکم فرمانداری به خصوص در این چند روز اخیر به ایشان رسیده ششصد هزار کوپن قند و چای این چند ماهه ایل بختیاری در اختیار ایشان گذارده شود.(فولادوند- این طور نیست) من به این تصمیم دولت جداً معترضم و توجه دادستان دیوان کیفر آقای بشیر فرهمند را نسبت به این موضوع به استناد پرونده‌هایی که اسم بردم جلب می‌کنم و سؤالی که با شرکت آقای بختیار نماینده محترم بختیاری تنظیم شده تقدیم ریاست محترم مجلس شورای ملی می‌دارم که بدولت ابلاغ فرمایند و چنانچه نتیجه‌ای از این سؤال گرفته نشود آقای قوام‌السلطنه راجع به این موضوع به خصوص استیضاح خواهند شد. اصولاً آقای قوام‌السلطنه باید بدانند که ملت ایران دیگر تحمل زمامداری ایشان را ندارد.(بعضی از نمایندگان- صحیح است)(مشایخی- این طور نیست) امروز فرد فرد ملت از وضع خود ناراضی هستند.
مشایخی- آقا این طور نیست، این طور نیست آقا. فرماندار که بایستی بر حسب تمایل وکیل تعیین بشود.
کشاورز صدر- بنشین، بنشین حرف نزن کثیف.
مشایخی- خفه شو ..
رئیس- به آقای کشاورز صدر و آقای مشایخی اخطار می‌کنم و برای دفعه دوم هم به هر دو اخطار خواهم کرد بین‌الاثنین صحبت نکنید.
دکتر اعتبار- امروز فرد فرد ملت ایران از وضع خود ناراضی هستند نمایندگان مجلس شورای ملی هم همان طور که عرض کردم عده‌ای به ایشان اعتماد ندارند.(صحیح است) و عده‌ای هم سوءظن دارند.(صحیح است) البته آن عده محدود سومی هم به جای خودشان هستند و مسلماً با بودن ایشان در رأس امور هیچ گونه اصلاحی در مملکت انجام پذیر نیست که سهل یک لایحه شیر و خورشید سرخ هم از مجلس نمی‌گذرد.(صحیح است) با این ترتیب عمر ملت و مجلس به بطالت می‌گذرد و آقای قوام یکی دو روز بیشتر به عنوان یک نخست وزیر مستأصل به یک ملتی که از شدت استیصال مشرف به موت است حکومت خواهد نمود.(صحیح است) در این چند روز اخیر شایع شده است که دولت در نظر دارد نرخ ارز را بالا ببرد. (کفایی- آقای مشرف تشریف آوردند)(خنده نمایندگان) و لیره را در ۱۸ یا ۲۰ تومان و دلار را در ۵ تومان تثبیت کند من وارد بحث اقتصادی این موضوع نمی‌شوم ولی مسلماً این اقدام صددرصد به ضرر مملکت خواهد بود.(صحیح است) و هر کس یک شاهی به نرخ ارز اضافه کند خیانت غیرقابل جبرانی به مملکت نموده است. آقای قوام‌السلطنه دیگر نمی‌توانند زمامدار بمانند.(صحیح است) ایشان باید استعفا بدهند و با کناره‌گیری خود راه سعادت و ترقی ملت ایران را که وجود ایشان مسدود نموده است باز نمایند.(صحیح است)
رئیس- آقای امیر حسین ظفر.
امیرحسین ظفر- امروز بنده این طور می‌شنیدم که آقای رحیمیان استیضاح می‌کنند و بعد معلوم شد تشریف نیاورده‌اند و آقایان وزرا هم آمدند و رفتند بعد معلوم شد و من هم چنین حس می‌کنم که استیضاح‌شان را به آقای دکتر اعتبار داده بودند چون مذاکرات ایشان صحبت قبل از دستور نبود یک استیضاحی بود که متأسفانه یکی از آقایان وزرا نبودند که جواب‌شان را بدهند. مطالب ایشان به استیضاح خیلی شبیه‌تر بود تا نطق قبل از دستور چون که یک مطالبی بود مربوط به دولت و خود دولت باید جواب بدهد علی‌هذا بنده در آن باب عرضی نمی‌کنم ولی دو چیز هست که باید بنده به عرض برسانم. اول این که اگر چنانچه خود نمایندگان محترم مجلس رعایت احترام مجلس را نکنند نباید منتظر باشیم که دیگران رعایت بکنند.(صحیح است) آقای دکتر اعتبار حق ندارند که بگویند تو دهنی به مجلس خورد.(صحیح است) کسی به مجلس نمی‌تواند تو دهنی بزند. مجلس قانون می‌گذراند و دیگران باید اجرا بکنند.(صحیح است) دیگران نمی‌توانند تودهنی به واضع قانون بزنند آقای دکتر اعتبار شما اگر بخواهید مطالبی را بفرمایید نباید در ضمن خودتان و مجلس را کوچک و ضعیف بکنید برای این که بخواهید یک مطلبی را بگویید و به کسی اهانت بکنید نباید مجلس را مورد اهانت قرار بدهید و بنابراین مجلس را کوچک کنید این صلاح مجلس نیست.(دکتر اعتبار- شما این غیرت را چرا در موقع خودش ابراز نمی‌کنید وقتی که آن کار در جریان است) و اما راجع به آن قسمت بختیار. که آقای دکتر اعتبار با کمال دلسوزی که داشتند یقه پاره می‌کردند من اولاً از ایشان گله‌مندم برای این که آقای دکتر اعتبار خوب بود در کریدور مجلس در کریدورهای مجلس این حرف را هم با من می‌زدند و من که یکی از رؤسای بختیاری هستم از من هم می‌پرسیدند که شما در این باب چه اطلاعی دارید نه این که بی‌مطالعه تشریف بیاورند و یک مطالبی را بگویند که از حقیقت فرسخ‌ها دور است فرسخ‌ها یک قدم دو قدم نیست.(دکتر اعتبار- چند روز است تغییر عقیده داده‌اید) عرض کنم حضور مبارک‌تان که بنده این عرض را نمی‌کنم که چون که آقای دکتر اعتبار نماینده بروجرد هستند حق ندارند در بختیاری دخالت بکنند خیر آقای دکتر اعتبار نماینده تمام ایران هستند و اگر چنانچه یک عملی را ببینند برخلاف قانون و مقررات شده است می‌توانند تذکر بدهند ولی بنده هم می‌توانم به شما بگویم که حق بود با من هم مذاکره کرده باشید و به علاوه خود آقای بختیار نماینده بختیاری و چهارمحال‌اند من معتقد و منتظر بودم که این اظهارات از طرف شخص ایشان بشود...(دکتر اعتبار- از ایشان گله کنید) ... و مترجم لازم نداشتند که این اظهارات از طرف شخص ایشان بشود مترجم لازم ندارد چنانچه بنده اگر در بروجرد هم الان یک اتفاقی بیفتد و بخواهم اظهاری بکنم اول از خود آقا سؤال می‌کنم آقا همچنین چیزی شده است؟ اگر شما با من موافقت کردید آن وقت من ممکن است در اینجا صحبت‌هایی بکنم شما بدون این که هیچ اطلاعی داشته باشید که بختیاری کجا است، خائن کیست؟ چکار کردند؟ چکار نکردند؟ آن وقت پا می‌شوید اینجا یک مطالبی می‌گویید که من متأسفانه بایستی مطالب شما را تکذیب بکنم من اینجا نیامده‌ام که از ابوالقاسم خان دفاع بکنم من آمدم اینجا که یک مطالبی را بگویم که الان ۸ ماه است بختیاری برای این اختلافات بدون سرپرست و بدون حکومت بوده و شکایت‌های متعددی از محل رسیده است و
خواهش و استدعا کردند که هر چه زودتر تکلیف حکومت بختیاری معین شود بختیاری به واسطه نداشتن حکومت طرف حمله ایل مجاور خودشان شده‌اند و به علاوه در محل هم یک اختلافاتی بوجود آمده که هر قدر به طول بیانجامد اسباب خرابی ایل و آنجا خواهد شد علی‌هذا دولت بعد از مدتی مطالعه آمدند و صلاح در این دیدند که حکومت بختیاری از اهل محل خود بختیاری باشد دولت با تصویب اعلیحضرت همایونی آقای منوچهر خان پسر مرحوم حاجی علیقلی خان سردار اسعد پیشوای مشروطیت را به حکومت بختیاری برگزار کردند و تصویب کردند ابوالقاسم خان را به عنوان معاونت ایشان برای اطلاعی که داشت به بختیاری فرستادند علی‌هذا ابوالقاسم حکومت بختیاری نیست و ابوالقاسم هم اگر همچو پرونده‌هایی دارد یا شکایت‌هایی دارد این را ممکن است در مقامات صالحه رسیدگی بکنند اگر محکوم شد البته او حق حکومت و معاونت را ندارد.(صحیح است) اما راجع به یک مسائل داخلی که آقای دکتر اعتبار هم با نهایت حرارت اظهار می‌فرمودند یکی راجع به کوپن بختیاری بود. آقا سرکار چه اطلاعی از کوپن بختیاری دارید؟(دکتر اعتبار- الان عرض می‌کنم) اجازه بفرمایید چه اطلاعی از افراد بختیاری دارید.(ملک مدنی- آقای آقاخان که دارند اینجا نشسته است) اجازه بفرمایید عرایضم را بکنم. عرض کنم حضورتان ایل بختیاری تقریباً پانصد هزار نفر جمعیت دارد همین ایل بختیاری که به نظر بنده عامل مؤثر و دارنده سهام زیادی است در مشروطیت (صحیح است)(دکتر اعتبار- کسی منکر این حرف‌ها نیست) شما منکر این حرف‌ها شده‌اید.
دکتر اعتبار- منکر من نیستم چون می‌گویم ابوالقاسم بد است منکر این حرف‌ها هستم؟
رئیس- بگذارید حرف بزنند ماده ۱۱۲ را رعایت کنید.
دکتر اعتبار- چرا مغلطه می‌کنید.
امیرحسین ایلخان- آقای دکتر اعتبار بنده عرض می‌کنم ایل بختیاری پیشوای مشروطیت بوده است شما چرا بدتان می‌آید همین ایل بختیاری که الان شما ایراد می‌گیرید که چرا کوپن به او می‌دهند چرا چای می‌خورد چرا زنده است؟ اینها چه حرفی هست ایل بختیاری پانصد هزار نفر جمعیت دارد و دولت تازه معین کرده است که به صد هزار نفر کوپن بدهند از پانصد هزار نفر.(دکتر معظمی- آقا مگر کوپن را به حکومت می‌دهند می‌پرسم) نخیر عرض کنم این کوپن را یک نفر در اصفهان مأمور مالیه اصفهان، اتفاقاً بختیاری و ایل بختیاری یک ایل متمدنی است، هیچ وقت دخالت به کارهای دیگر نمی‌کند الان مالیه اصفهان متصدی این امر است منتها فرماندار هم البته یک ناظری است، در این کار هیچ مربوط به حکومت بختیاری نیست و عوض این که برای پانصد هزار نفر به این بختیاری کوپن بدهند صد هزار نفر بیشتر ندادند و خودشان هم دیگر تقاضا نکردند چند دفعه هم تقاضا کردند دیدند پذیرفته نیست چون دیدند که می‌گویند که قند و شکر را می‌برند و تفنگ می‌خرند آنها هم اصلاً صرف‌نظر کردند که رفع اتهام از آنها بشود.(دکتر معظمی: آقای امیر حسین خان معذرت می‌خواهم کی صرف‌نظر کرد افراد یا خوانین؟) هم افراد و هم خوانین، افراد و خوانین هیچ در این کار دخالتی نداشته‌اند. علی‌هذا همین طور که عرض کردم حکومت بختیاری را به آقای منوچهرخان پسر مرحوم سردار اسعد حاجی علیقلی خان دادند و رفتند یعنی ابوالقاسم خان هم که عموزاده مستقیم و عموزاده‌ای که دو درجه از من دورتر است نسبت به آقای آقاخان بختیار این که می‌فرمایند حکومت یعنی یک فرماندار و یک معاون هستند آقای منوچهر خان به عنوان فرماندار و ایشان هم معاونش هست که حرکت کردند و رفتند در بختیاری و این فرمایشاتی که می‌کنند راجع به ابوالقاسم خان این طور نیست که آقا فرمودید و مخصوصاً راجع به ایل بختیاری.
رئیس- پیشنهادی رسیده از آقای دکتر بقایی که لایحه فرهنگ مطرح شود.
دکتر اعتبار- آقای رئیس بنده طبق ماده ۱۰۹ اخطار دارم راجع به ایل بنده هیچ عرضی نکردم ایشان سفسطه کردند.
رئیس- به شما چیزی نگفتند ماده ۱۰۹ اینجا موضوعی ندارد. پیشنهادی رسیده از آقای دکتر بقایی که لایحه فرهنگ مطرح شود.
دکتر اعتبار- جناب آقای رئیس ماده صد و نهم بنده مقدم است.
رئیس- چیزی که نگفته است به شما باز هم به طور تسلسل این عمل خواهد شد.
کشاورز صدر- آقای آقاخان یک توضیحی دارند.
رئیس- اگر می‌خواهند بیانی کنند بیاناتشان بماند برای جلسه بعد توضیح بدهند فعلاً پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود.
بعضی از نمایندگان- اکثریت نیست.
رئیس- پس عده برای اخذ رأی کافی نیست.
ابوالحسن رضوی- ماده ۱۲۰ را اخطار می‌کنم.
رئیس- ماده ۱۲۰ چیست، برای غیبت است بنشینید اخطار نکنید، اسم‌شان نوشته می‌شود. نمی‌آیند بنده اسامی را هم دارم آورده‌اند اینجا.
ابوالحسن رضوی- اخطار نظامنامه مقدم است.
رئیس- اسم‌شان را نوشته‌ام.
ابوالحسن رضوی- بنده توضیحم را می‌دهم بعد درست خواهد شد.
رئیس- هر روزه نمی‌شود این کار را کرد و توضیح داد.
ابوالحسن رضوی- آقا بنده اخطار می‌کنم.
۷ - موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- بنابراین جلسه را ختم می‌کنم و جلسه به روز پنجشنبه سه بعد از ظهر موکول می‌شود
(مجلس ساعت هفت و بیست دقیقه بعد از ظهر ختم گردید).
رئیس مجلس شورای ملی- رضاحکمت
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۱۶۳۵۶
۱۶ / ۸ / ۲۶
وزارت اقتصاد ملی
هیئت وزیران در جلسه سیزدهم آبان ماه ۱۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۶۳۸۷- ۱۸۲۸۹ مورخ ۵ / ۸ / ۲۶ وزارت اقتصاد ملی تصویب نمودند که قانون اوزان و مقیاس‌ها در بخش درگز به موقع اجرا گذارده شده و متخلفین از قانون مذکور طبق مفاد ماده ۸ نظامنامه اجرای قانون نامبرده تعقیب شوند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۷۱ ازطرف نخست وزیر
شماره ۱۵۹۴۴
۱۶ / ۸ / ۲۶
وزارت کشور
هیئت وزیران در جلسه یازدهم آبان ماه ۱۳۲۶ بر حسب پیشنهاد شماره ۳۲۶۴ / ۳۴۵۲۷ وزارت کشور و موافقت‌نامه شماره ۴۰۰۵۱ / ۱- ۲۸ / ۷ / ۲۶ وزارت دارایی تصویب نمودند:
۱ – دهستان‌های شب آب و پشت آب تابع شهرستان زابل به یک بخش تبدیل گردیده و مرکز آن قصبه سه کوهه و بخش تابع شهرستان مزبور باشد.
۲ – دهستان‌های شهرکی و نارویی از توابع بخش میانکنگی از بخش مزبور مجزا و تبدیل به یک بخش گردیده و از مرکز آن قصبه خالقدار و بخش تابع شهرستان زابل باشد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۶۸ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۵۶۰۶
۱۶ / ۸ / ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۱۳ آبان ماه ۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۱۸۷۰۵- ۲۳ / ۶ / ۲۶ وزارت کشور و موافقت نامه شماره ۲۶۷۳۴- ۳۱ / ۶ / ۲۶ وزارت دارایی تصویب نمودند که از تاریخ صدور این تصویب‌نامه از پروانه کسبه و پیشه‌وران که شهرداری صادر می‌نماید به تشخیص انجمن شهرداری به ترتیب زیر:
۱- از درجه ۱ ۵۰/۷ ریال
۲ – از درجه ۲ / ۵ "
۳ - از درجه ۳ / ۳ "
به نفع شهرداری کنگاور دریافت گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر.
م ۴۵۶۲ از طرف نخست وزیر.
شماره ۱۵۱۶۴
۶ / ۸ / ۲۶
وزارت کشور
هیئت وزیران در جلسه بیستم مهر ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۳۱۶۶۴ / ۶۲۲۰۲ وزارت کشور شش تن آقایان کارمندان دوره هشتم انجمن شهرداری قزوین را به ترتیب زیر:
دکتر موسی عزیزی حبیب‌الله شلویری
حیدر سرداری حسین شفیعی
محمدتقی چگینی محمدتقی شهنواز
تعیین و تصویب نمودند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۴۷۳ ازطرف نخست وزیر
شماره ۱۱۶۴۶
۱۶ / ۸ / ۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۱۳ آبان ماه ۳۲۶ برابر پیشنهاد شماره ۱۹۰۳۹- ۴۷۲۶۲ وزارت کشور تصویب نمودند که مبلغ ۱۵ / ۱۲۱۱۵ ریال بهای ۶۲۱۲ کیلو گندم‌هایی که در زمان متجاسرین در پلدشت جمع‌آوری شده به درآمد شهرداری ماکو منظور گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۶۴ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۶۳۵۸
۱۶ / ۸ / ۲۶
وزارت اقتصاد ملی
هیئت وزیران در جلسه ۱۳ آبان ماه ۱۳۲۶ بنا به پیشنهاد شماره ۶۳۹۱- ۱۸۲۸۳ مورخ ۵ / ۸ / ۳۲۶ وزارت اقتصاد ملی و موافقت شماره ۴۲۸۲۶ / ۱ تاریخ ۲۸ / ۷ / ۲۶ وزارت دارایی تصویب نمودند ترازوهایی که اشخاص و مؤسسات با اجازه تبصره ۱ از ماده ۱ نظامنامه اجرای قانون اوزان و مقیاس‌ها مصوب ۱۷ اسفند ماه ۱۳۱۱ تهیه می‌نماید و همچنین ترازوهایی که فعلاً در دست پیشه‌وران می‌باشد پس از بازرسی از هر عدد ۹ ریال بابت حق علامت‌گذاری دریافت گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۶۷ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۶۷۴۷- ۱۶ / ۸ / ۳۲۶
وزارت کشور
هیئت وزیران در جلسه ۱۳ آبان ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد شماره ۳۳۸۴۲ وزارت کشور نه تن آقایان کارمندان دوره هشتم انجمن شهرداری کرمان را به ترتیب زیر:
علی ارجمند- محمدحسین اژدری
ابوالحسن صدر-میرحسینی- محمد نکویی
حاج حسین هرندی- عباس فرهنگ
یدالله ابراهیمی- محمدجواد اسفندیاری- حسین هنری
تعیین و تصویب نمودند. تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۶۳ ازطرف نخست وزیر
شماره ۱۵۸۶۰
۱۶ / ۸ / ۳۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۱۱ آبان ماه ۱۳۲۶ طبق پیشنهاد ۳۱۲۷۱- ۶۵۶۰۷ وزارت کشور تصویب نمودند محصلینی که از شیراز به خرج شرکت نفت ایران و انگلیس به آبادان اعزام می‌شوند از پرداخت نفری ۲۰ ریال عوارض شهرداری موضوع ماده ۳۰ تصویب‌نامه شماره ۱۹۷۶۰- ۳۰ / ۱۰ / ۲۴ معاف باشند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۵۷۲ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۵۷۳۰
۱۷ / ۸ / ۲۶
وزارت فرهنگ
هیئت وزیران در جلسه یازدهم آبان ماه ۳۲۶ بنا به پیشنهادشماره ۹۹۱۸۰- ۱۲۰۰۱ وزارت فرهنگ چنین تصویب نمودند که تبصره ذیل:
مزایده نسبت به املاکی که موقوفه است درآمد سالیانه آنها تا پانزده هزار ریال است لازم نمی‌باشد ولی در صورتی که وزارت اوقاف در مواردی انجام آن را مقتضی داند اقدام خواهد نمود.
به جای تبصره ۱ ماده ۱۳ آیین‌نامه قانون اوقاف مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۱۱ و ماده ذیل:
نسبت به رقباتی که درآمد سالیانه آنها کمتر از پانصد ریال است تنظیم بودجه و تسلیم صورتحساب لازم نیست فقط متصدی یا متولی موظف است حق‌النظاره قانونی اوقاف را به نماینده اوقاف محل تسلیم نماید. برای رقباتی که درآمد سالیانه آنها کمتر از دو هزار و پانصد ریال است تنظیم بودجه لازم نبوده ولی متصدی یا متولی مکلف است صورت حساب خود را به ضمیمه حق‌النظاره به نماینده اوقاف محل تسلیم کند.
تبصره- وزارت اوقاف در صورتی که لازم داند به حساب این گونه موقوفات نیز رسیدگی خواهد نمود.
به جای ماده ۲۴ مکرر مصوب ۲۰ اردیبهشت ماه ۳۱۰ هیئت وزیران قرار گیرد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۶۱۲ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۶۸۸۴
۱۷ / ۸ / ۲۶
وزارت فرهنگ
هیئت وزیران در جلسه نهم آبان ماه ۱۳۲۶ بنا بر پیشنهاد شماره ۱۹۸۵- ۱۲۸۴۹ وزارت فرهنگ تصویب نمودند که اجازه حفاری علمی در قسمت سفلای خوزستان جنوب خطی که از اهواز به شمال رامهرمز می‌گذرد بر طبق ماده ۱۲ قانون عتیقات و مواد ۱۹ و ۲۱ و ۲۲ آیین‌نامه عتیقات برای مدت ۳ سال از دهم آبان ۱۳۲۶ به بنگاه شرقی دانشگاه شیکاگو اعطا گردد وزارت فرهنگ طبق مقررات قانون و آیین‌نامه مزبور پروانه حفاری علمی آن را صادر نماید.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۶۱۱ از طرف نخست وزیر
شماره ۱۶۹۰۴
۱۸ / ۸ / ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه شانزدهم آبان ماه ۱۳۲۶ بر حسب پیشنهاد شماره ۶- ۱۳۶۸۳- ک ۹۵۶۰۵- ۳ / ۸ / ۱۳۲۶ وزارت پست و تلگراف و تلفن که به شماره ۶۵- ۱۳۴۹۳ ک ۹۵۹۱ وزارت دارایی مراجعه و به موافقت وزارت دارایی رسیده تصویب نمودند از نرخ‌های تلفنی داخلی و همچنین از نرخ‌های مناطق ارتباطی با خارج کشور به طور موقت چهل درصد کسر گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۶۰۸ ازطرف نخست وزیر
شماره ۱۶۶۳۲
۱۸ / ۸ / ۲۶
وزارت دارایی
هیئت وزیران در جلسه شانزدهم آبان ماه ۳۲۶ بنا بر پیشهاد شماره ۴۸۲۲ / ۷۴۹۳- ۱۷ / ۶ / ۲۶ وزارت فرهنگ و موافقت وزارت جنگ که در نامه مزبور ذکر شده و همچنین موافقت‌نامه شماره ۴۰۵۴۳- ۱ مورخ ۲۵ / ۷ / ۱۳۲۶ وزارت دارایی تصویب نمودند از ارضی و ابنیه سربازخانه متروک قدیم خالصه واقع در شهر بیرجند مقدار پنج هزار متر مربع که برای محل ساختمان دارایی آنجا لازم و مورد احتیاج است موضوع و بقیه اراضی مزبور که در حدود مقدار سی و پنج هزار متر مربع می‌باشد جهت ساختمان دبستان و دبیرستان و دانشسرا و زمین ورزش فرهنگ بیرجند به وزارت فرهنگ واگذار گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۶۰۹ از طرف نخست وزیر.
شماره ۹۹۸۹ / ۲۳۵۷۳- ۹ / ۸ / ۱۳۲۶
آقای محمدباقر موسوی‌الغروی سر دفتر اسناد رسمی و ازدواج شهر تبریز
به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به شهر آبادان تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۳۶۲ / ۲۳۲۹۵
۹ / ۸ / ۳۲۶
آقای مجتبی فاطمی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم شهر ری (حضرت عبدالعظیم) منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۱۰۸۷ / ۲۳۹۱۱
۱۲ / ۸ / ۱۳۲۶
آقای مرتضی مشکوری سردفتر اسناد رسمی و ازدواج قصبه فریمان
به موجب این ابلاغ از تصدی دفاتر اسناد رسمی و ازدواج فریمان معاف می‌شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۸۲۴ / ۲۳۴۵۴
۱۴ / ۸ / ۲۶
آقای یحیی فلسفی سردفتر اسناد رسمی سابق آبادان
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه دوم آبادان منصوب می‌شوید و اجازه ثبت معاملات ملکی هم به شما داده می‌شود طبق مقررات به جای آقای محمدحسن فلسفی سردفتر اسناد رسمی شماره ۹ آبادان انجام وظیفه نمایید. وزیر دادگستری
شماره ۱۰۸۱۲ / ۲۳۹۳۹
۱۲ / ۸ / ۲۶
آقای عباس امامی سردفتر اسناد رسمی قصبه قم تفرش
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قم تفرش برای ثبت ازدواج هم رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
انتصابات و احکام
در وزارت دادگستری
۶ / ۸ / ۲۶ آقای حسین عسکری شیرازی، کارمند علی‌البدل دادگاه بخش تهران، به سمت ریاست دوم شعبه ۸ دادگاه بخش تهران
۶/ ۸ / ۲۶ آقای تقی دول، کارمند منتظر خدمت، به سمت امانت دادگاه بخش شهرداری بابل
۶/ ۸ / ۲۶ آقای ابومحمد مصباح ثقفی، امین دادگاه بخش بندرعباس، به سمت امانت دادگاه بخش شهرداری رفسنجان
۶/ ۸ / ۲۶ آقای احمد قائم‌مقامی، کارمند دادگاه بخش رفسنجان، به سمت امانت دادگاه بخش شهرداری بندرعباس
۹/ ۸ / ۲۶ آقای رضا قربانیان، کارمند اداره حقوقی، به سمت دادیاری دادسرای شهرستان شاهرود
۹/ ۸ / ۲۶ آقای زین‌العابدین امیرابراهیمی، بازرس قضایی اداره نظارت، به سمت دادیاری دادسرای استان ۱ و ۲
۹/ ۸ / ۲۶ آقای حسن سمیعی، دادیاردادسرای استان ۱ و ۲، به سمت بازرس قضایی اداره نظارت
۱۱/ ۸ / ۲۶ آقای مرتضی زنجانی، رئیس شعبه ۲ دادگستری اراک، به سمت بازرسی دادسرای تهران مأمور خدمت در نخست وزیری
۱۱/ ۸ / ۲۶ آقای محمدتقی محامد، کارمند علی‌البدل دادگاه شهرستان تهران، به سمت ریاست دادگاه کیفر گران‌فروشی در اداره غله و نان
۱۳/ ۸ / ۲۶ آقای محمد امینی، دادیار دادسرای شهرستان شیراز، به سمت کارمند علی‌البدل دادگستری شیراز
۱۳/ ۸ / ۲۶ آقای کاظم صداقت، رئیس دادگستری جهرم، به سمت دادیاری و معاونت اول دادسرای شیراز
شماره ۱۱۰۸۸ / ۲۳۹۱۵
۱۲ / ۸ / ۲۶
آقای مرتضی مشکوری
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم مشهد منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری
شماره ۱۱۰۹۱ / ۷۳۸۸۹
۱۱ / ۸ / ۲۶
آقای تقی موسوی‌العروی سردفتر اسناد رسمی شماره ۶۳ سابق اصفهان
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم اصفهان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیردادگستری
شماره ۱۰۶۳۲ / ۲۳۲۴۴
۱۳ / ۸ / ۲۶
آقای مهدی صالحی سردفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق زرند کرمان
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفتر طلاق پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری
شماره ۱۰۰۱۵ / ۲۳۲۴۰
۱۷ / ۸ / ۲۶
آقای محمدعلمی مدرس سردفتر ازدواج و طلاق رضائیه
نظر به این که بر اثر گزارش واصله تحت تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی تا خاتمه رسیدگی به تخلف شما در دادگاه نام برده شما را از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معلق می‌نماید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۰۳۳۶ / ۲۲۱۶۴
۱۳ / ۸ / ۲۶
آقای شمس‌الدین مثاحی سردفتر سابق ازدواج و طلاق تهران
به موجب این ابلاغ رفع تعلیق شما را از تصدی دفتر ازدواج اعلام می‌دارد.
وزیردادگستری
شماره ۱۱۰۸۵/ ۲۳۹۲۵
۱۷ / ۸ / ۲۶
آقای سید اسمعیل انجوی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم دهستان کمین بخش ۵ فارس منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
مدیرکل ثبت
شماره ۱۱۰۸۴ / ۲۳۹۳۳
۱۲ / ۸ / ۲۶
آقای فرج‌الله باقی سردفتر اسناد رسمی شماره ۱۱ اراک
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفتر اسناد رسمی پذیرفته می‌شود.
وزیر دادگستری
شماره ۱۱۰۸۶/ ۲۳۹۱۳
۱۲ /۸ / ۲۵
آقای محمدتقی مشکوری سردفتر اسناد رسمی شماره ده مشهد
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفتر اسناد رسمی پذیرفته می‌شود.
وزیر دادگستری