مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ مهر ۱۳۴۷ نشست ۷۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۸ مهر ۱۳۴۷ نشست ۷۶
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۷۶
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر رهنوردی- دکتر سعید حکمت- دکتر مدنی- پردلی- دکتر اسفندیاری- اولیاء- آموزگار- تیمسار حکیمیان- بانو زاهدی- مهندس فروهر.
غائبین بی‌اجازه
- آقایان طباطبائی- کریم بخش سعیدی- سلیمانی کاشانی- خانلر قراچونلو- موقر- دکتر ضیائی.
غائبین مریض
- آقایان دکتر امامی خوئی- پاینده- پرویزی- رضازاده- مهندس عترت- دکتر صاحبقلم- کاسمی- دکتر سعید- معیری- دکتر متین.
- بیانات آقای رئیس دائر به بازدید از مناطق زلزله‌زده خراسان
۲- بیانات آقای رئیس دائر به بازدید از مناطق زلزله‌زده خراسان
رئیس- همانطور که همکاران محترم اطلاع دارند و جلسه قبل عرض کردم روز دوشنبه آقای پزشک‌پور، آقای رامبد، آقای خواجه‌نوری، خانم مهرانگیز دولتشاهی، آقای دکتر شریعت، آقای روحانی نمایندگان محل و بنده به مناطق آسیب‌دیده حرکت کردیم روزهای دوشنبه و سه‌شنبه در محل از مناطق زلزله‌زده بازدید کردیم البته شاید جریان مشروحش را لیدرهاى فراکسیون‌هاى مختلف بعداً به عرض همکاران محترم برسانند ما به نمایندگى از طرف مجلس شوراى ملى به آنجا رفته بودیم مطلبى را که باید عرض کنم عظمت سانحه به حدى است که تاکسى نرود و از نزدیک وضع رانبیند تصورش را شاید نتواند بکند مخصوصاً از نظر این که محل‌هاى سانحه‌دیده دور از مرکز هستند و از همدیگر دور هستند در فواصل بسیار بعید سانحه در بعضى نقاط به قدرى شدید بوده است که حتى یک دیوار سالم هم در شهر وجود ندارد حتى در بعضى شهرها و روستاها که سانحه ضعیف‌تر بوده است به علت وحشت مردم اغلب نمى‌توانند در خانه‌هایشان زندگى کنند و ناچار در کوچه‌هاو خیابان‌ها زیر چادرشب‌ها استراحت مى‌کنند آنچه که باید گفت این است که تمام دستگاه‌هاى مختلف مملکت باکمال علاقه و حسن‌نیت واقعاً در این سى و چندروز در آن نقاط خدمت کرده‌اند و بنده از دستگاه‌هاى دولتى و دستگاه‌هاى دولتى و دستگاه‌هاى خیریه در این مورد نمى‌خواهم اسم ببرم گذشته از شیر و خورشید سرخ و مؤسسات خیریه به وزارت جنگ در درجه اول، وزارت بهدارى و وزارت راه، وزارت کشاورزى، وزارت آب و برق، وزارت اصلاحات ارضى، وزارت تولیدات کشاورزى و سایر دستگاه‌هاهمه زحمت کشیده‌اند و منت‌هاى قدرشان را به کار برده‌اند براى این که بتوانند کمک‌هاى اولیه را انجام بدهند ولى همین طورکه عرض کردم عظمت حادثه و سانحه به قدرى است که هنوز کارهاى بسیارى باید انجام شود، چیزى که جاى خوشوقتى است این است که سفرهاى شاهنشاه و شهبانو و والاحضرت شمس پهلوى در روحیه مردم چنان اثرى گذاشته است که فکرشان را از ناراحتى که در اثر سانحه داشته‌اند راحت کرده است و امیدوارشان ساخته که انشاءالله زمستان نسبتاً راحتى را خواهند گذراند، امیدوارم دستگاه‌هاى فعاله مملکت اعم از دستگاه‌هاى دولتى و سازمان‌هاى خیریه با تشریک مساعى یکدیگر تلاش بیشترى بکنند تا بتوانند در مدت کوتاهى وسایل گذرانیدن یک زمستان خوبى را براى مردم این نقاط فراهم بکنند، بنده تصور مى‌کنم بیشتر موفقیت این دستگاه‌هاى مختلف و این که توانسته‌انددر این مدت کوتاه تا این اندازه فعالیت بکنند این بوده است که همه به پیروى از نیات خیرخواهانه شاهنشاه آریامهر در یک ستاد مشترک فعالیت‌شان را در یک مجراى ثابت که جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران بوده است انجام دادند و در حقیقت مى‌شود گفت جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران امروز مجهزترین دستگاهى است که مى‌تواند این کمک‌هاى امدادى را سریعاً انجام بدهد، به همین مناسبت از همین امروز کمیته‌اى در مجلس شوراى ملى تشکیل مى‌شود که در آن لیدرهاى فراکسیون‌ها و یک نفر از بانوان نمایندگى از طرف بانوان که خودشان انتخاب خواهند کرد و نمایندگان مناطق آسیب‌دیده و آقاى دکتر خطیبى همکار محترم ازطرف شیروخورشیدسرخ و رئیس مجلس شوراى ملى در این کمیته شرکت خواهند کرد و براى تسریع در اقداماتى که باید هرچه زودتر انجام بشود این کمیته هم با سایرکمیته‌هاى هماهنگى و شیر و خورشید سرخ ایران تشریک مساعى خواهندکرد بیش از این عرضى نمى‌کنم و توضیحات بیشترى را لیدرهاى فراکسیون‌ها به اطلاع همکاران محترم خواهند رسانید.
- بیانات قبل از دستورات آقایان:خواجه‌نوری- پزشک‌پور- رامبد
۳- بیانات قبل از دستورات آقایان:خواجه‌نوری- پزشک‌پور- رامبد
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای خواجه‌نوری تشریف بیاورید.
خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست همانطور که جناب آقای رئیس بیان فرمودند دوشنبه و سه‌شنبه گذشته در خدمت ایشان و سایر همکاران به منطقه زلزله‌زده عزیمت شد آنچه که اینجانب شخصاً مشاهده کردم و لازم می‌دانم برای روشن شدن افکار همکاران گرامی و افکار مردم مملکت بعرض می‌رسد بطور خلاصه بعرض می‌رسانم. همانطور که در جرایدملاحظه فرمودید این سانحه‌ای که رخ داده است از لحاظ وسعت و عظمت تا به حال نظیر نداشته است خود اینجانب در واقعه زلزله فارسینج از لحاظ امدادگر شرکت داشتم و وقتی که آن واقعه را با این واقعه مقایسه می‌کنم می‌بینم که غیر قابل قیاس است چه از لحاظ وسعت منطقه و چه از لحاظ شدت خرابی و چه از لحاظ مشکلاتی که از نظر مواصلات و دوری راه‌ها در این ناحیه موجود بوده است برای اینکه تصور فضائی را بفرمائید همین اندازه عرض می‌کنم که رشته‌کوه‌هائی که بین ناحیه گناباد و فردوس واقع است در این رشته‌کوه شکافی بطول نود کیلومتر ایجاد شده است که کاملاً این شکاف دیده می‌شود و شما تصور بفرمائید چه حرکتی زمین داشته است که تمام دهات و شهرهائی که در دامنه کوه چه در شمال و چه در جنوب کوه واقع شده بودند ضرباتی به این شدت دیده‌اند خلاصه ضایعات از این قرار است که ده هزار نفر فوت کرده‌اند و دو هزار و پانصد نفر مجروح باقیمانده‌اند اگر کاخک یک دهکده بزرگی است و از لحاظ عظمت می‌شود آنرا در شمار شهر آورد کاخک و فردوس دو شهر ویران شده‌اند ۱۸۲ دهکده ویران شده یا نیمه ویران گردیده‌اند خوشبختانه شیر و خورشید سرخ به واسطه تجهیزات آماده‌ای که داشته چه از لحاظ وسائل مخابراتی و چه از لحاظ وسائل امدادی از قبیل بیمارستانهای قابل نقل وانتقال وچادر اقداماتی را به طور سریع از لحاظ امدادی توانسته‌اند انجام بدهند و باید گفت علت اصلی موفقیت در این کار سرپرستی و مداخله مستقیم شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهربانو و والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی بوده است که با یک دلسوزی و علاقه خاصی این عملیات امدادی را نظارت و سرپرستی می‌نمودند همچنین باید گفت اقامت آقای نخست وزیر وعده‌ای از وزراء در روزهای اول سانحه برای تقویت و ایجاد یک هماهنگی واقعی بین عوامل مختلف اثر بسزائی داشته است و اکنون هم که آقای نخست وزیر در تهران تشریف دارند یک ستاد هماهنگی در گناباد وجود دارد که نمایندگان ارتش شاهنشاهی و وزارت‌راه و وزارت بهداری، وزارت آب و برق، وزارت آبادانی و مسکن، وزارت کشاورزی، وزارت تعاون‌روستائی، و شیروخورشیدسرخ به سرپرستی و نظارت استاندار مرتب انجام وظیفه می‌کنند و پیشرفت کارها را مرتباً به شورای عالی هماهنگی که در تهران تحت نظر آقای نخست وزیر مرتب تشکیل می‌شود گزارش می‌دهند و دستورات لازم را کسب می‌کنند و لیکن آنچه را که باید بعرض برسانم از لحاظ امدادگری باید توضیح داده شود که ایجاد یک شبکه مخابرات در درجه اول و رساندن وسائل درمانی و زخم‌بندی و مخصوصاً ایجاد خدمات بهداشتی و ضدعفونی و واکسیناسیون و رساندن چادر و پتو به حد کافی برای اینکه سر پناهی این افراد داشته باشند در درجه اول ضرورت بوده است و برای اینکه نشان داده شود که به چه ترتیب و با چه سرعتی این اقدامات شده است بنده چند نمونه و مثال برای آقایان می‌زنم از ساعت وقوع حادثه تا زمانی که یک بیمارستان صد تختخوابی در شهر ویران شده فردوس مستقر گردیده و آماده کار شد ۲۳ ساعت طول کشید شما طول مسافت راه بین تهران و فردوس را در نظر بگیرید مشکلات حمل و نقل این وسائل را در نظر بگیرید و ببینید ایجاد یک چنین وسلیه‌ای در ظرف ۲۳ ساعت کار آسانی نبوده است بیمارستانهای وزارت بهداری را هم با سرعت زیاد از لحاظ کادر و لحاظ دارو تجهیزات کرده‌اند و آنچه ما به چشم خودمان دیدیم اکنون در این بیمارستانها دیگر مجروح و صدمه دیده از زلزله به استثنای چند نفر کسی باقی نمانده است و آنهائی هم که الآن تحت درمان هستند آنهائی هستند که برای بیماریهای عادی مانند زایمان تراخم و کچلی که امراض بومی این منطقه شناخته می‌شود الآن مشغول معالجه هستند و می‌شود گفت آن خطری که مجروحین و مصدومین را تهدید می‌کرد بکلی مرتفع شده است و همه معالجه و زخم‌بندی شده‌اند و همه به حال عادی به زندگی عادی خودشان برگشته‌اند و تمام این ناحیه از لحاظ واکسیناسیون و امراض ساریه جلوگیری شده است و باید گفت در این کار سپاهیان بهداشت نهایت کوشش و فعالیت را داشته‌اند و در این عامل درمان واقدامات پیشگیری باید گفت که اطباء سپاه بهداشت و شیر و خورشید سرخ و وزارت بهداری و ارتش شاهنشاهی و یک عده‌ای اطباء که خودشان را داوطلبانه در اختیار شیر و خورشیدسرخ گذاشته‌اند انجام شده و یکی از زیباترین تظاهرات بشردوستانه و خدمتگزاری که انسان می‌تواند ببیند دیدن این نوع خدمات است به طور منظم و مرتب با علاقه تمام انجام شده است (یک نفر از نمایندگان- اطباء پاکستانی را فراموش نفرمائید)۰
پزشکان پاکستانی در یک بیمارستان بیست تختخوابی که در کاخک مستقر شده است و یک عده هم در بیمارستان فردوس و بیرجند مشغول خدمت هستند تحت سرپرستی یک سرهنگ این اطباء با یک روحیه‌ای که واقعاً نشان می‌داد که چقدر بین ملت ایران و پاکستان وحدت و اتحاد است مشغول خدمت بودند و وقتی که جناب آقای رئیس از آنها اظهار تشکر کردند همه بدون استثنا جواب می‌گفتند که بین پاکستان و ایران فرقی نیست و ما وظیفه خود می‌دانیم در هر کجا و در هر واقعه‌ای برای برادران ایرانی رخ بدهد حاضر باشیم و این وظیفه را با یک بلندنظری و برادری انجام می‌دادند که واقعاً دیدن این همه خدمتگزاری بسیار دلچسب بود بنده چون همینطور که عرض کردم در فارسینج بودم و دانستن اینکه مردم در روزهای اول زلزله چه حالتی دارند آسان بود ولیکن باید بگویم که اشخاصی که داغ دیده‌اند خانه‌شان ویران شده است و خودشان بطور معجزه‌آسائی از زیر خاک و آوار نجات پیدا کرده‌اند طی روزهای طولانی حتی ماه‌های طولانی مردم عادی نمی‌توانند باشند اینها یک حس یاس و ناامیدی، حس ماتم‌زدگی و غمداری در آنها ایجاد می‌شود که به‌خودی خود قدرت عمل و کار را از آنها سلب می‌کند و اداره کردن این مردم و ایجاد انظباط بین آنها و دلگرم کردن آنها به اینکه کار خودشان را انجام بدهند کار مشکلی است اغلب اوقات برای اینکه این اشخاص را تسکین بدهند باید به وسائلی مانند مرفین و داروهای مسکن دست بزنند که آن حالات روحی و آن تشنجات و آن انقلابات روحی را از بین ببرد آنجا من خودم شاهدبودم و در این بار هم جریان برای من درست منظره‌ای بود که چندی قبل دیده بودم منظره جلوی چشم من مجسم شده بود که افراد بسیار محترم بسیار تربیت شده و بسیار وظیفه‌شناس وقتی که در آن حال واقع می‌شوند غیر اینکه فریاد بکنند و داد بزنند و گریه کنند کار دیگری از آنها ساخته نیست بکلی قدرت هر کاری از انسان سلب می‌شود آن وقت وقتی که ما فکر می‌کنیم که بعد از یک مدت قلیل به این مراکز بزرگ مخروبه وارد شده‌ایم می‌دیدیم که مهد کودک هست اطفال تمیز هستند موهای سرشان شانه شده است می‌خندند این خنده ارزش دارد این بچه داغدیده است پدر و مادرش را از دست داده است وقتی که بخندد دلیل این است که الآن یک پدر و مادر دیگری هست که از او پذیرائی می‌کند و من باید در اینجا از بانوانی که در آن شرایط سخت، بانوانی که در زندگی شخصی خودشان در نهایت رفاه و آسایش هستند رفته‌اند زیر چادر در بین این مردم در یک شرایط سخت زندگی می‌کنند چه آنهائی که عضو جمعیت شیر و خورشید سرخ هستند و چه آنهائی که عضو جمعیت خیریه فرحپهلوی هستند و چه آنهائی که مددکار اجتماعی هستند واقعاً تجلیل می‌کنم که توانسته‌اند این نتایج معجزه‌آسا را بوجود بیاورند یعنی بچه‌هائی را که الآن درحال امید نگاه دارند بچه‌هائی را که در حال شادی و سرود خواندن و درس خواندن هستند شما تصور بکنید که این معلمینی که آن روز خانم فرخ پارسای اینجا خلاصه‌اش را گفته‌اند و شکسته‌نفسی کرده‌اند معلمی که زن و بچه‌اش را از دست داده خانه‌اش ویران شده و بجزیک پیراهن و یک کت چیز دیگری ندارد وقتی که یک چنین معلمی بچه‌ها را زیر چادر درس می‌دهد قابل تکریم و ستایش است و این را ما همه‌جا دیدیم و مطابق آماری که به ما ارائه دادند ۳۸۲ دبستان و دبیرستان مجدداً در سراسر این منطقه در زیر چادرها مستقر شده است و مشغول خدمت هستند.
رئیس- آقای خواجه‌نوری وقت جنابعالی تمام شد.
خواجه‌نوری- از مجلس اجازه می‌خواهم که چون گزارش من تمام نشده مدت زیادتری صحبت کنم.
چندنفر ازنمایندگان- بفرمائید.
رئیس- در نطق قبل از دستور نمی‌شود اجازه داد ولی از وقت سایرین می‌توانید استفاده کنید.
خواجه‌نوری- پس اجازه بفرمائید چند دقیقه‌ای بقیه عرایضم را بطور خلاصه عرض کنم.
رئیس- بفرمائید.
خواجه‌نوری- آنچه را که می‌خواستم عرض کنم این است کمکهای اولیه به بهترین وجهی انجام شده است و خطر تلفات چه از لحاظ امراض ساریه و چه از لحاظ نبودن آذوقه و چه از لحاظ نبودن روپوش و لباس و وسائل زندگی به کلی مرتفع شده است و در قسمت کارهای تولیدی وزارت اصلاحات ارضی دو شرکت سهامی زراعی تاسیس کرده یکی با سرمایه ۸ میلیون ریال و دیگری با سرمایه ۱۴ میلیون ریال و با فعالیت در دهاتی که مشمول اصلاحات ارضی شده‌اند مشغول فعالیت هستند در دهات دیگر آمارگیری دقیق شده است چه از لحاظ خرابی‌هائی که شده است و چه از لحاظ مشکلاتی که مردم دارند مشکلات دیگری که جناب آقای روحانی بعرض مجلس رساندند راجع به بذروگونی با مداخله جناب آقای رئیس و تماس مستقیمی که با وزارت تولیدات گرفته شد همه این مشکلات مرتفع شده است و جمع‌آوری محصول امکان‌پذیر شده و بذر هم در اختیار زارعین گذارده شده است تا اعتبار کافی تقسیم شود و در قسمت اسکان آسیب‌دیدگان تا بحال ده هزار چادر هم در حال نصب شدن است یک بیمارستان سیصد تختخوابی دیگر در گناباد که هدیه صلیب سرخ انگلیس است در حال نصب شدن است ۱۵۰۰ واحد مسکونی قرارداد بسته‌اند که تا دهم آبان ساخته شود با این ترتیب من شخصاً اطمینان حاصل کردم تمام این زلزله‌زدگان زمستان را بدون خطر و بدون آسیب برگزار خواهند کرد البته نقشه بزرگی دولت برای نوسازی دراین ناحیه در دست دارد مخصوصاً برای شهر فردوس و کاخک لیکن یک نکته را بنده باید تذکر بدهم و آن این است که نقشه دولت توام با همکاری مردم انجام خواهد شد آن مردمی که من روحیه‌شان را برای شما تشریح کردم آن مردمی که بعد از این روزها نشسته‌اند و قالی و پارچه می‌بافند و خرمن می‌کوبند و زمین آب می‌گیرند برای کشت و زرع یک چنین مردم زنده و توانائی را با یک کمک جزئی می‌توان به فعالیت اجتماعی برگرداند و مسلماً موفقیتهای بزرگی نصیبشان خواهد شد و مسلماً اگر در تهیه مصالح ساختمانی بخصوص آجر و سنگ از حالا خودشان اقداماتی بکنند این یک نوع فعالیت اقتصادی است که برای خودشان تولید ثروت خواهند کرد و بعد دولت این مصالح را از ایشان خواهد خرید و خلاصه بنده معتقدهستم که این واقعه در این خرابی اولیه که برای مردم این ناحیه بوجود آورده است به واسطه نقشهایی که دولت دارد چه از لحاظ نوسازی دهات و شهرها برای آنها یک کمکی خواهد بود که این ناحیه یک رونق جدیدی را بخود ببیند یک اظهاراتی آقای روحانی هم مسلک بنده فرمودند که در مقابل کارهای بزرگی که شده بود این نقائص کوچک قابل رفع بوده و یک مقدار رفع شد بطور مثال مسئله بذر که با یک تلگراف حل شد مسئله دیگر موضوع آب‌رسانی به کمپ‌ها بود که تمام اینها آب خوردن با شیر لوله‌کشی داشتند ولی بعضی از این منطقه‌ها یک شیر داشتند و مردم برای برداشتن آب و پر کردن کوزه‌ها از یک شیر دچار اشکال بودند که آنهم اصلاح شد البته ملاحضه می‌فرمائید دستگاه‌هائی که توانسته است چندین کیلومتر لوله‌کشی بکند و آب به کمپ آورده است می‌تواند چند دستگاه دیگر هم شیر در کمپ نصب کند و ایرادات از این قبیل بود و من بیشتر فکر می‌کنم که اظهارات ایشان از نظر شدت تاثر ایشان بود و باید خودتان پیش خودتان مجسم کنید که شخص ایشان در حدود پنجاه- شصت نفر از بستگان نزدیک خودشان را در این واقعه از دست داده‌اند و یک ماه هم در آن محیط زندگی کرده‌اند بنابراین اگر مطالبی گفتند روی تاثر روحی و آنی بوده است و ما خودمان آنجا با ایشان بودیم و قانع شدند که عملیات انجام شده صحیح بوده و نسبت به تمام تشکیلات نهایت تشکر را داشتند (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای پزشک‌پور بفرمائید.
پزشک‌پور- همکاران گرامی: در خصوص بازدید از مناطق زلزله‌زده توضیحاتی را جناب آقای خواجه‌نوری بیان فرمودند و به حدکافی در روزنامه‌ها و از طریق دیگر توضیحات مبسوطی نوشته‌اند و بیان داشته‌اند اما به هرحال این بازدید برای خود من بسیار مغتنم بود و من سپاسگزارم از همکار گرامی جناب آقای دکتر خطیبی که این پیشنهاد را کردند و نظر مجلس شورای ملی هم این بود و به هرحال هیئتی از مجلس شورای ملی این مناطق را بازدید بکنند و استنباط خودشان را در پیشگاه مجلس شورای ملی بیان کنند. بطور اجمال و اختصار در این خصوص عرض می‌کنم آنچه هست مصیبت بزرگ، غم‌انگیز و برای خود من غیرقابل تصور بود شهر فردوس با جمعیت متجاوز از ده هزار نفر به شهری ویران تبدیل شده است کاخک (باسکون خ) یا کاخک (با فتح خ) بطور کلی آنچنان تبدیل به ویرانه شده است که قابل تصور نیست صدها تن از زنان و مردان هم میهن ما از بین رفته‌اند و هزاران نفر از هم‌میهنان و خاندان‌های ایرانی ماتم‌زده شده‌اند آنچه در این مواقع بیشتر مهم است که یک ملت و سازمانهای مربوط به یک ملت این حوادث فوق‌العاده و این مسائل را چگونه تحمل می‌کنند یا چگونه جبران می‌کنند از نظر روحیه و قدرت تحملی که هم‌میهنان ما در مناطق مختلف نشان دادند از نظر روح تعاون و همکاری، از نظر قدرت و بردباری آنچه که می‌توانم عرض کنم احساس و استنباط من این بود و هست که برای ما افتخار آمیز است و بطور قطع این نشانه روحیه جدیدی است که برای ملت ما پیدا شده است و این روحیه جدید و مقاوم و این روح همکاری و تعاون چیزی نیست جز آثار رستاخیز بزرگی که به قیادت و رهبری شاهنشاه ایران زمین ایجاد شده است (صحیح است) این روحیه کاملاً احساس می‌شود آنچه که برای من بسیار امیدوار کننده بود همین بود که این روحیه و قدرت روانی را دراین بررسی و بازدید در میان هموطنان آسیب‌زده بخوبی احساس و استنباط کردم و نشان می‌داد که ملت زنده است ملتی است که حقایق را دریافته و قدرت و توانائی دارد که در برابر مصائب بزرگ پایداری و مقاومت کند این آن اساسی‌ترین نکته‌ایست که من در این بازدید دریافتم نکته دوم اینست که واقعاً سپاس بی‌دریغ خودم را بخاطر احساس و استنباط این نکته به همه سازمانهای امدادی پیشکش کنم فعالیتها و کوشش که از نظر کارهای امدادی شده است به نظر من درخشان و شایان ستایش است کارهای شیر و خورشید سرخ بدون مجامله باز روزنه امید بیشتری بود همکاری و همگامی مددکاران اجتماعی در میان این مردم مصیبت‌زده افتخارآمیز بود دختران جوان، مردان جوان، اینها با اعتماد بسیار با روحیه شایان ستایش با اعتقاد و ایمان با اینکه در مقابل میهن خودشان و در برابر فرزندان ملت خدمت بزرگی انجام بدهند و هیچ نوع پاداش و اجر خاصی در برابر این خدمت انتظار ندارند در این مناطق به بهترین وجهی ایفای وظیفه می‌کردند این روحیه‌ای که در میان کودکان دیدم، در میان مردم مصیبت‌زده دیدم تا حد بسیاری نتیجه کوشش آنها، نتیجه هم‌گامیهای آنها و در نتیجه هم دردیهای آنها بود کار سازمانهای امدادی از جهات مختلف، از نظر تهیه مسکن از نظر امور بهداشتی و درمانی بخصوص از نظر بحث جدیدی که در این نوع برنامه‌های وطنی ما و حوادث پیش آمده است یعنی از لحاظ توجه به مسائل روانی گروههای مصیبت‌زده شایان توجه و شایان افتخار بود، من نمی‌توانم سپاس خودم را به آن زنان ایران‌پرست و آزاده‌ای پیشکش نکنم که در آن منطقه دوردست و آسیب‌زده با ایمانی خاص و قابل ستایش مجاهدت بزرگ و قابل تحسینی را دنبال می‌کنند، نمی‌توانم سپاس بسیار خودم را به سپاهیان بهداشت و سپاهیان دانش و کارمندان و اطبای کوشنده شیر و خورشید سرخ پیشکش نکنم با آن هم نژادان پاکستانی که می‌دیدیم با چه صمیمیت، با چه ایمانی این ناراحتیها را التیام می‌بخشد پیشکش نکنم به هر حال نمی‌خواهم درباره سازمانهای امدادی به تفصیل بحث کنم خلاصه‌اش اینست که ارتش شاهنشاهی در حق خودش امدادگر یسیار موثر و پیروزی بود و هست. شیر و خورشید سرخ و سازمانهای امدادی وظایف خودشان را به خوبی انجام دادند و این نکته‌ایست که مجلس شورای ملی و ملت ایران با این صمیمیت آگاه می‌باشد تا جائی که بررسی شود فقط برخی از سازمانها و سازمانهای دولتی که اینها به همین جهت که الآن رئیس محترم مجلس شورای ملی عنوان فرمودند که شیر و خورشید سرخ شایستگی خودش را نشان داده است و در کلیه امور راهنمائی شیر و خورشید سرخ موجب انجام کارها می‌شده دیگر دستگاهها غالباً فکر می‌کنند که شیر و خورشید سرخ هست یا سازمانهای امدادی هستند پس در چنین موقعیتی هیچ نوع وظیفه‌ای متوجه آنها نیست البته نظر من متوجه تمامی سازمانها نیست اینجا، ما وظیفه داریم وجدان نمایندگی ما، وجدان ایرانی بودن ما به ما حکم می‌کند که مسائل را آنطور که هست بیان کنیم. برخی از سازمانها از جمله وزارت اصلاحات ارضی دیروز مصاحبه‌ای را از رادیو گوش می‌کردم و همینطور روزنامه را مطالعه مکردم دیدم دو شرکت سهامی زراعی تشکیل داده این یک گام بسیار موثری بوده است برای رسیدگی به کشاورزان مصیبت‌زده این منطقه و یا برخی دیگر از سازمانها وظایفی را کم و پیش انجام داده‌اند ولی برخی از سازمانها مطلقاً به وظایف خودشان توجه نداشتند و معلوم نیست پس این سازمانها برای کی در مقابل این مردم می‌خواهند احساس مسئولیت کنند و انجام وظیفه اجتماعی خودشان را درک بکنند جناب آقای خواجه نوری متذکر شدند که وزارت بهداری وظایف خودش را انجام داده چنین نیست نسبت به وظایف سازمانهای امدادی من در هیچ یک از مناطق ندیدم که سازمانهای مربوط به وزارت بهداری وظایف خودش را انجام بدهد و اصولا با آن معنای واقعی اثر و نشانی از سازمان وزارت بهداری ندیده‌ام و این مسئله واقعاً برای من و برای مجلس شورای ملی قابل طرح است که بهر حال این سازمان وزارت بهداری باید اثر وجودی در حساس‌ترین و مهمترین موقعیت داشته باشد و اثر آن در آن موقعی است که هزاران نفر از هموطنان ما مورد ظلم و خشم طبیعت واقع شده‌اند اگر در این موقع نتواند بداد مردم برسد پس کی می‌رسد؟ و اینکه تصور شود شیر و خورشید سرخ این وظایف را انجام می‌دهد این کافی نیست که از آنها سلب مسئولیت وظیفه کنند من مطاقا در فردوس اثری از بهداری و سازمانی مربوط به وزارت بهداری ندیدم از آقای دکتر خطیبی پرسش کردم فرمودند یک اداره بهداری مختصری اینجا بود که وقتی این پیش آمد شد بساطتشان را جمع کردند (دکتر خطیبی- محل بهداری خراب شد) خراب شد چرا یک بساط دیگر را فراهم نکردند؟ من اگر به خاطرتان باشد از جنابعالی یک پرسش دیگر هم کردم که آیا وزارت بهداری دارای یک بیمارستان صحرائی هست یا نه و خود جـنابعالی فـرمودیـد کـه نیست، چرا نباید باشد؟ چون شیر و خورشید سرخ این وسایل را دارد آن نباید داشته باشد؟
آنها نباید امداد کنند؟ آنها نباید بیایند وظایف خودشان‌را نسبت به مردم انجام بدهند؟ به هرحال از نظر وزارت بهداری و سازمانهای مربوط به وزارت بهداری من مطلقاً آن اثر و نشان را ندیدم و تمام کارها و وظایف این به سازمان را شیر و خورشید سرخ انجام می‌داد به چه مناسبت در فردوس نباید از طرف وزارت بهداری یک سازمانی ایجاد بشود؟ یک کمپ بهداری باشد؟ (دکتر بیت منصور- سپاهیان بهداشت بودند) اینها سپاهیان انقلاب بودند اینها را با یکدیگر مخلوط نکنید، پرونده‌اش را از سازمانهای اداری جدا کنید. من مناطقی را که بازدید کرده‌ام نظراتم را دارم برای مجلس شورای ملی بیان می‌کنم (دکتر خطیبی- جناب پزشک‌پور وزارت بهداری در فردوس یک بیمارستان مجهز است که بر اثر زلزله خراب شد و بیماران در بیمارستان سابق برای خدمات مربوط به مبارزه و پیشگیری و بهداشت منطقه اختصاص دارد و پزشکان متخصصین وزارت بهداری در آنجا بودند و متاسفانه فرصت نشد که جنابعالی از این خدمات که بسیار خوب هم انجام می‌شود بازدید فرمائید به هر صورت وزارت بهداری وظایف خود را در ستاد هماهنگی با دقت و مراقبت کامل و به نحو مطلوب انجام داده است) البته من آماده هستم اگر وزارت بهداری دعوت بکند باز برویم و آنجا را ببینیم. اینها مسائلی است که من استنباط کردم به شما عرض می‌کنم غم‌انگیزتر، دلخراش‌تر که باید آقای وزیر کشاورزی بیایند توضیح بدهند از نظر کمک به زارعین و کشاورزان مصیبت‌زده است اولین ارکانی که قدم جلو بگذارند بانک کشاورزی است، بانک کشاورزی کمک نکرده جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی تشریف داشتند نماینده بانک کشاورزی گزارش دادند، من گزارش را بررسی کردم نتیجه این بود که تاکنون یک دینار کمک نکرده‌اند به چه جهت نباید در چنین شرایطی اینها وظایف مهم و حساس خود را انجام بدهند؟ کمکهای سازمانهای امدادی صرفاً از نظر مسائل فوری است، پای شکسته را گچ بگیرند، مجروح و نصدوم را بهش برسند، آن کسی که از گرسنگی دارد می‌میرد شکمش را سیر کنند این کارها را هم کرده‌اند خیلی خوب ولی امور اقتصادی و کشاورزی در این منطقه متوقف شده، چه کسی باید به این قبیل برنامه‌ها بپردازد؟ این‌را که دیگر از شیر و خورشید سرخ نمی‌شود خواست این وظیفه سازمانهای مربوط است، این وظیفه بانک کشاورزی است، من در مقابل مجلس عرض می‌کنم جز وزارت اصلاحات ارضی که با آن کیفیت به ایجاد دو شرکت سهامی زراعی اقدام کرده سایر ارکانهائی که مربوط به روستائیان و روستانشینان هستند تاکنون اقدام موثری در این مورد انجام نداده‌اند و اینها مسائلی است که مجلس شورای ملی باید بداند بدیهی است برنامه‌ها و کارهای انجام شده و کوشش‌ها نتیجه راهنمائی لطف و مکرمت شاهنشاه و شهبانوی نوع‌دوست ماست ولی عنایات شاهنشاه، توجهات خاص شاهنشاه موجب سلب مسئولیت از مسئولین امر نمی‌شود آنها باید درس بگیرند، باید پند بگیرند، باید در یک چنین شرایط خاص خودشان را تجهیز بکنند، بیشتر به آلام و غمهای مردم برسند و در این موارد که عرض کردم من ندیدم که بانک کشاورزی تاکنون کمک کرده باشد، به این سبب و به این جهت البته تصویب‌نامه‌ای را گذرانده‌اند، تصویب‌نامه خیر، بخشنامه، خود این نشان می‌دهد که در شورای عالی بانک چطور نسبت به این مسائل اساسی بی‌تفاوتند در این بخشنامه هست اگر کسی تا ده هزار تومان بدهکار بود و در این حادثه از بین رفته از وراثش چیزی نمی‌گیرند، اگر کسی حیات داشت و تا ده هزار تومان بدهکار بود ربحش را تا چندسال نمی‌گیرند بسیار خوب ولی این اقدامات صرفاً ناظر به دیون گذشته بود آنچه که الآن کشاورز آفت‌زده و مصیبت‌دیده می‌خواهد اینست که به آنها کمک کنند اینها را ما دیدیم (خواجه نوری- وزارت کشاورزی دستورداده الآن دستور آن نزد بنده هست) ما در گزارشهائی که گرفتیم این‌را نفرمودند (خواجه نوری- این دستور وزارت کشاورزی که بذر بدهند دستور تلگرافی است) ما قرار شد نظریات خودمان را نسبت به آنچه دیدیم بیان کنیم نمی‌دانستم در جیب جنابعالی چه ورقه‌ای وجود دارد اگر خلاف عرض کنم بفرمائید (خواجه‌نوری- وزارت کشاورزی دستور داده الآن دستور آن نزد بنده هست) ما در گزارشهائی که گرفتیم این‌را نفرمودند (خواجه‌نوری- این دستور وزارت کشاورزی که بذر بدهند دستور تلگرافی است) ما قرار شد نظریات خودمان را نسبت به آنچه دیدیم بیان کنیم نمی‌دانستم در جیب جنابعالی چه ورقه‌ای وجود دارد اگر خلاف عرض می‌کنم بفرمائید (خواجه‌نوری- به این شدت نیست) علی‌ایحال البته با توجهی که مجلس شورای ملی دارد به این مساله همکاران گرامی عنایت می‌فرمایند ما در هر موردی ممکن است بیائیم جانبداری کنیم نوعی تبلیغ کنیم (در این موقع مقام ریاست صندلی ریاست را ترک و آقای دکتر خطیبی «نایب رئیس» عهده‌دار را اداره جلسه شدند) ولی در یک مورد مسئله حیاتی است و هزاران نفر مصیبت‌زده شده‌اند چنین حقی نداریم ما باید حقایق را بگوئیم و بگوئیم تا برخی از این سازمانهای خواب و غفلت‌زده از خواب بیدار شوند و اگر بگوئیم به همه کارها انجام شده است فایده ندارد نکته بسیار اساسی را که در این‌مورد و در این مرحله لازم می‌دانم به اطلاع مجلس شورای ملی می‌رسانم، چون مجلس شورای ملی به هرحال در برابر ملت ایران، در برابر شاهنشاه و انقلاب شاه و مردم، در برابر مقررات قانونی و قانون اساسی وظیفه و رسالت نگهداری این میثاق‌های بزرگ ملی را بعهده دارد، مسئله بسیار حساس و مهم مربوط به انتخابات انجمن‌های شهر است این نکته را قبلاً عرض کنم که از نظر ما اینجا از نظر پان ایرانیست انتخابات انجمن‌های شهر هرگز نه برد نه باختش تنها به مفهوم برد و باخت مطلق نیست استنباط‌ها این بوده و این هست که انتخابات انجمن‌های شهر یک مرحله‌ای بوده است که اصول انقلاب اجتماعی ایران، اصول انقلاب شاه و مردم علی‌الخصوص در شهرها در محیط وسیع‌تری پیاده شده که شهرها و مردمان شهرها و جامعه ما را با اصول همکاری، با اصول دموکراسی، با اصول تعاون اجتماعی و به اینکه احساس مسئولیت در امور اجتماعی نمایند بیشتر آشنا بکنند، برای این بوده است که جامعه ما را بیشتر آماده بکنند تا یک نظم مستحکم و پیروزی برای انقلاب اجتماعی ایران و تامین و پیروزی‌های قطعی‌تر انقلاب اجتماعی ایران تامین بکنند به همین سبب چه از سوی رهبر اجتماعی ما یعنی شاهنشاه و چه از سوی دولت به تبعیت از فرامین شاهنشاه، دستورهای اکید برای حسن جریان انتخابات انجمن شهر داده شده متاسفانه باید عرض کنم که نحوه کار نشان داد که هنوز هستند برخی از سازمانها و عوامل که آنها حتی فرمانهای رستاخیز شاهنشاهی ایران را یا عمیقاً احساس نمی‌کنند یا صداقت و شایستگی اجرای آن را ندارند هنوز هستند سازمان‌هائی که اصول انقلاب اجتماعی ایران را احساس نمی‌کنند یا به آن ایمان ندارند ما که کوشندگان راه انقلاب هستیم ما که همه مدعی هستیم سربازان این راه هستیم باید در آن حد که امکان دارد و قدرت قانونی داریم از لاین امکانات فقط در راه به ثمر رساندن انقلاب شاه و مردم بهره‌گیری نمائیم ولی نتیجه انتخابات انجمن شهرنشان داد برخی از کسانی که بیشتر این وظیفه را داشتند کمتر به این وظیفه توجه کردند شاید این سخن من برای برخی از همکاران خوش‌آیند نباشد ولی همکاران گرامی: این روزها می‌گذرد، این ماه‌ها می‌گذرد و این سالها هم سپری می‌شود اما یک چیز هست که باید این ملت با سرافرازی زندگی بکند باید این انقلاب به پیروزی‌های قطعی برسد باید یک روزی جامعه‌ای بوجود بیاید آنچنان که رهبر انقلاب ما شاهنشاه ما خواستار هستند (صحیح است) این کوشش را هم ما باید بپذیریم ما با فئودالیسم می‌جنگیدیم و می‌جنگیم جنگ فئدالیسم یعنی چه؟ یعنی سیستمی که اجازه بدهد کسی بیش از حقی که دارد مطالبه بکند یا کسی از موقعیت اداری یا قانونی بیش ازحد و امکانی که قانون به او داده استفاده بکند متاسفانه در این مورد آثار و نشانه‌هائی از این روحیه فئودالیستی دیده شد همین حالا به من خبر رسید که مسئول حزب پان ایرانیست را در سنندج بعلت اینکه در فعالیت‌های انتخاباتی صادقانه کوشیده است سازمان بیمه‌های اجتماعی منتقل کرده در حوزه‌های زیادی این کار را کرده‌اند (دکتر فریور- در رضائیه هم کرده‌اند) متاسفانه وزارت کار بر خلاف قانون بصورت یک عامل مؤثر برای انتخابات در آمده است (جمعی از نمایندگان- اینطور نیست) فئودالیسم یعنی این، این پیروزی شما پیروزی نیست این شکست است، فئودالیسم همین است (چند نفر از نمایندگان- آقای پزشک‌پور توهین نکنید).
نایب رئیس- آقای پزشک‌پور وقت شما تمام شده است.
پزشک‌پور- من این حقایق را بطور مبسوط بیان خواهم کرد، آقای جوانشیر اینجا در پشت تریبون می‌گویم این شکست است (همهمه نمایندگان- زنگ نایب رئیس) شما برخلاف قانون و اصول انقلاب شاه و مردم اقدام می‌کنید.
قراچورلو- وزارت کار وظایف قانونی‌اش را انجام داده است.
دکتر طالع- شما از شرکت واحدهم حمایت کردید در این مورد هم بعداً پشیمان می‌شوید.
قراچورلو- این دفعه شرکت واحد یک رای هم نداده است.
نایب رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- دیروز ساعت یک بعدازظهر از لنگرور تلفن کردند اطلاع دادند که آقای دکتر ابوالهدی مدیر عامل شیر و خورشید سرخ لنگرود و دو نماینده بیستم شورا و مرد خود ساخته و وارسته‌ای می‌باشد بنا به دعوت فرماندار به فرمانداری می‌رود و در آنجا به قصد کشت مضروب و درحال مرگ است (مهندس ناصر بهبودی- بفرمائید به وسیله چه کسانی مضروب شد) به قرار اطلاع این صحنه مبتنی بر توطئه قبلی بوده صدها کشمکش‌های سیاسی اینگونه مظاهر را نشان می‌دهد ولی روزی که من از پشت این تریبون عرض کردم امنیت مملکت ما بر اثر وجود شاهنشاه عزیزمان در دنیا بی‌نظیر است و در روش سیاسی مملکت خود ما نه به شرق می‌گرائیم و نه به مغرب می‌پیوندیم بلکه سیاستی مستقل در پیروی شاهنشاه داریم متاسفانه آن روزها هم نمایندگان دولت مثل امروز در مجلس حاضر نبودند تا بشنوند و بدانند و توجه کنند که اینگونه مسائل در ایران جایز نیست (صحیح است) به هرحال نمی‌دانم جناب آقای ممتاز در این مورد سمت نمایندگی دولت را دارند یا ندارند به هرحال در محل شایع است مقامات محلی و اداری و دولتی در این جنایات دست در کار بوده‌اند (چند نفر از نمایندگان صحیح است) (عده‌ای از نمایندگان- صحیح نیست) بنابراین هرگونه پرونده‌ای که به وسیله مامورین حاضر در گیلان تنظیم شود از نقطه نظر بی‌طرفی مردود است اگر حسن نیتی هست اکنون که سازمان بازرسی شاهنشاهی در گیلان هستند رسیدگی به سوابق این امر و این واقعه به ایشان ارجاع گردد. برای اینکه بنا به سوابقی ثابت گردیده برخی مقامات در محل توانسته‌اند بی‌طرفی خور را حفظ کنند، جناب آقای ممتاز به آقای نخست‌وزیر بفرمائید روزی که در دفتر ایشان ملاقات کردم و گفتم بعضی شهرستانهای گیلان از نقطه نظر اجتماعی وضع عادی ندارند سوء رویه بعضی ماموران و جهالت برخی دولتیان بعضی شهرستانهای گیلان را بسوی عدم رضایت عمیق سوق می‌دهد توجه کنید. این اولین نتایج و بروز آن بی‌توجهی‌ها است و اما مثل هر بار که واقعی اتفاق می‌افتد باید از کسانی که حسن نیت نشان می‌دهند تشکر کرد از شیر و خورشید سرخ ایران و از آقای وزیر بهداری، از جناب آقای نخست‌وزیر به مناسبت تلاشی که برای نجات این مضروب کردند سپاسگزاری بکنم ولی وضع او هنوز معلوم نیست.
اما مطلب روز مملکت ماجرا و خلاف کارهائی که بنام انتخابات انجمن شهر بدست دولت جریان یافت مطلبی است که با یک جمله و یک جلسه و یک روز خاتمه نمی‌آید. در کلام اول دولت باید بگوید این انتخابات آزاد بود یا نبود (چندنفر از نمایندگان- آزاد بود) (چند نفر از نمایندگان- آزاد نبود) که بقول معروف بود و نبود است رازی کهن، مامورین در هرمقام و مرتبه‌ای که باشند باید بدانند که این مداخلات ناروا خیانتی است برعلیه مملکت. جنایتی است برعلیه ملت و سرپیچی است از فرمان شاهنشاه که البته چنین اشخاصی باید بسزای اعمال خود برسند و این مطلب مورد تعقیب قرار خواهد گرفت (عده‌ای از نمایندگان- احسنت).
در وهله اول نسبت به جریان انتخابات تهران و در قسمت دوم نسبت به سایر شهرستانها اعلام جرم داریم (عده‌ای از نمایندگان- صحیح است) و در اینجا در جلسات بعد به تفصیل صحبت خواهیم کرد (ایلخانی‌پور- استثناء هم قائل نشدید؟) (خنده نمایندگان) متاسفانه خنده ندارد اگر کسی خود را نماینده ملت و خدمتگزار صدیق شاهنشاه میداند از این ناروائیها باید متاثر شود (ایلخانی‌پور- در شهرستان ما همه به حزب ایران نوین رای دادند) همان قدری که حزب ایران نوین از نقطه نظر تبریک بشوند بعضی متصدیان انتخابات متجاوزترین به حقوق ملت باید تسلیت بشوند (صحیح است) و این حقیقت تلخ را همه می‌دانیم اگر بخواهیم بگوئیم در این تجاوزات و تقلبات حزب ایران نوین پیروز شد باید بگوئیم ۲۷ میلیون نفر ملت ایران شکست خورد (همهمه نمایندگان) (زنگ نایب رئیس).
نایب رئیس- آقایان توجه بفرمائید.
رامبد- اما مطلبی راجع به زلزله من متاسفم گرفتاری‌ها و دردها و ناروائیها که حزب دولتی بدست ماموران دولت برای تمام ملت در انتخابات انجمن شهر بوجود آورد به قدری موجب تاثر عمومی است که مسئله زلزله را تا اندازه‌ای بدست فراموشی سپرده‌اند ولی ما به محل وقوع زلزله رفتیم و دیدیم و در چند جمله عرض می‌کنم بطوری که آقایان قبلاً زاجع به عظمت فاجعه بعرض نمایندگان محترم رساندند بطور کلی چه از لحاظ وسعت منطقه و چه از نظر تلفات انسانی و چه از لحاظ ضایعات مالی و اقتصادی قسمتی از مملکت مطلبی است که سازمانهای مربوط با رقم و عدد گزارش داده‌اند و مجدداً خواهند داد فقط آنچه که بنده می‌توانم عرض کنم اینست که قسمتی از بدن مملکت ما بر اثر این سانحه صدمه فوق‌العاده دید آنچه که ما در آنجا دیدیم شهرها یا آبادیهائی بود که به کلی کن‌فیکون شده مثلاً در شهر فردوس که ۱۲ هزار ساکن داشت و بیش از پنج، شش هزار ساختمان مختلف، محض نمونه یک اتاق امروز دیگر محل سکونت نیست در کاخک محلی که زلزله واقع شد و محل سکونت این هموطنان ما بود امروز یک دشتی است که گوئی در این سرزمین ذیروحی نمی‌زیسته این محل فاجعه بود اما در خارج این محیط اردوگاه‌هائی تشکیل شده که باقیماندگان و بازماندگان در زیر چادرهائی که از همت موسسات امدادی بر پا شده فعلا یک زندگی موقتی می‌کنند در این مشاهده دو مطلب بنظرم رسید بنده باید در کمال صمیمیت ادغان کنم شاید در هیچ مملکت پیش رفته و مترقی دیگری هم نمی‌شود انتظار داشت که در امر امداد و کمک فوری و نظم و ترتیب دادن به هرج و مرجی که طبعاً بعد از این وقایع رخ می‌دهد با این اندازه‌ای که در مملکت ما انجام شد انجام بشود (آفرین) این عین واقعیت است در این امر اقدامات شیر و خورشید سرخ سازمانهای ارتش بخصوص و دستگاههای امدادی مانند مددکاران و بانوانی که جهت نگهداری اطفال بی‌سرپرست به محل آمدند شایان تحسین است و هر فرد ایرانی باید از این سازمانها متشکر باشد و باید بدانیم که تمام این سرعت اقدامات بر اثر توجه و تشریف‌فرمائی شاهنشاه معظم و شهبانوی گرامی و والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی است اما این کار دو مرحله دارد وقتی خانه‌ای بر سر خانواده‌ای خراب می‌شود پدر می‌میرد مادر مجروح می‌شود بچه زخمی می‌گردد البته وهله اول این است که بچه را معالجه کنند و مادر را در بیمارستانی بخوابانند ولی تصدیق می‌فرمائید که کار تمام نشد طبعاً باید برای ادامه زندگی این مادر و فرزند ترتیبی داد در این منطقه هم باید اهالی و بازماندگان به زندگی عادی برگردند چرخ اقتصادی این منطقه به گردش بیفتد فقط در فردوس پنج، شش هزار ساختمان از بین رفته شاید در جمع منطقه بیش از ۲۰ الی ۳۰ هزار ساختمان لازم است تجدید بشود اینها آنچه داشتند زیر آوار از بین رفت مردمان زحمتکشی بودند بنده برای نمونه صحنه جالبی را بعرضتان می‌رسانم موقعی که آقایان بازدید می‌فرمودند من به سلیقه خودم از جمع جدا شدم و به داخل چادرها رفتم که با خود مردم تماس بگیرم و تحقیقی بکنم در یک چادری که از وسط با چادر نماز دو قسمت کرده بودند و دو خانوار زندگی می‌کردند دیدم یک شمع روشن کرده بودند و یک بچه ۱۲،۱۰ ساله به بچه پنج، شش سالهای دیگری تدریس می‌کند و نوشتن چیزی را یاد می‌دهد از آنها وضع را پرسیدم گفتند ما پسر عمو هستیم و بابای ما هر دو مرده و مادر یک را به مریضخانه برده‌اند حالا به هم کمک می‌کنیم پس در یک ملتی در یک قومی که این حد حس تعاون هست این حد آرزوی ترقی و تعالی تمدن هست خیال می‌کنیم سازمانهای دولتی باید کوششی سریع به تناسب این فرط علاقه خود مردم به تجدید فعالیت بعمل آورد و اساس نوسازی که شاهنشاه امر فرمودند اساس گردش چرخ اقتصادی نظام قضائی هر چه زودتر بوجود آید همانطور که چند شرکت سهامی زراعی تشکیل گردید بقیه کارها هم شروع شود. دو مطلب در خاتمه عرایضم بعرض مجلس محترم می‌رسانم یکی اینکه تعداد چادرها و روپوشها و پتوهائی که موقتاً برای این زمستان مدیر عامل شیر و خورشید گفتند بصورت تکمیلی خواهد رسید زودتر نظارت بشود که با همان سرعتی که اقدامات اولیه شد این کارها تکمیل بشود چون از لحاظ سرمای آتی این زلزله‌زدگان احتیاج به وسائل بیشتری دارند البته اقداماتی شده جای سپاسگزاری است ولی ادامه‌اش لازم است یک وحدت فرماندهی و مدیریت و تمرکز اختیارات و مسئولیت لازم است هر سازمانی نباید در آنجا سازی بزند باید دولت آنچه که صلاح میداند یک سازمانی مخصوص این کار با اختیارات کامل بفرستد و مسئول واحدی در راس این سازمان باشد البته تا بحال آقای دکتر خطیبی هم در موقعیت مدیر عاملی شیر و خورشید سرخ هم از شخصیت‌ذاتی و محبوبیتی که دارند برای این هماهنگ کردن استفاده کرده بودند ولی کارها باید یک نظم و اصولی داشته باشد قسمت دوم بهتر است دولت از لحاظ گردش چرخ اقتصادی، از لحاظ نوسازی، از لحاظ تجدید فعالیت انسانی در این منطقه برنامه، مدت و ترتیب اجرا و انجام آن به اطلاع مجلس برساند (صحیح است) همانطور که اقدامات و گزارشات وزارت اصلاحات ارضی را به چشم دیدم و با گوش شنیدم بقیه دستگاهها نیز عمل کنند در خاتمه عرایضم از جناب آقای ممتاز خواهش می‌کنم در موارد اولیه که از نقطه نظر مملکتی مورد توجه است نکات لازم را به دولت اطلاع دهند.
ادیب سمیعی- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نایب رئیس- نطق قبل از دستور تمام شد و جنابعالی هم اسم ننوشته بودید.
- تصویب صورت جلسه
۴- تصویب صورت جلسه
نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم صورت‌جلسه قبل توزیع شده است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- انتخاب رئیس
۵- انتخاب رئیس
نایب رئیس- دستور جلسه انتخاب هیات رئیسه مجلس است.
مهندس ناصر بهبودی- اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نایب رئیس- طبق چه ماده‌ای؟ (مهندس ناصر بهبودی- طبق ماده ۱۳) بفرمائید.
مهندس ناصر بهبودی- ماده ۱۳ آئین‌نامه می‌گوید هیات رئیسه دائمی مجلس پس از تصویب اعتبارنامه سه ربع از نمایندگان حاضر در مرکز برای مدت یک سال انتخاب می‌شوند الی آخر اگر همکاران ارجمند خاطرشان باشد سال گذشته در ۲۳ مهرماه سه ربع از اعتبارنامه‌ها تصویب شد و هیات رئیسه برخلاف آئین‌نامه می‌باشد و باید در ۲۳ مهر ماه انجام بشود.
نایب رئیس- در دوره اول چون می‌بایستی تا دو ثلث اعتبارنامه‌ها تصویب بشود اینطور باشد و مجلس سنا هم اینطور عمل کرد (مهندس ناصر بهبودی- مجلس سنا طبق آئین‌نامه خودش عمل کرده) اینجا هم برخلاف آئین‌نامه، عمل نشده است.
ادیب سمیعی- بنده قبلاً عرض کردم که اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نایب رئیس- بفرمائید.
مهندس ناصر بهبودی- ایشان طبق چه ماده‌ای می‌خواهند اخطار نظامنامه‌ای بدهند.
ادیب سمیعی- طبق ماده ۷۴- چند دقیقه قبل جناب آقای پزشک‌پور فرمودند که وجدانشان اجازه می‌دهد که حقایق را....
نایب رئیس- ماده ۷۴ را بخوانید.
ادیب سمیعی- ماده ۷۴ اگر در ضمن مذاکره صریحاً یا تلویحاً نسبت سوئی به یکی از نمایندگان...
نایب رئیس- به هیچ‌وجه به جنابعالی نسبت سوئی داده نشده.
ادیب سمیعی- در مورد حوزه انتخابیه بنده مطالبی گفته شد.
نایب رئیس- عرض کردم به هیچ‌وجه به جنابعالی نسبت سوئی داده نشده خواهش می‌کنم بفرمائید.
نایب رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب هیئت رئیسه مجلس، آقای خواجه‌نوری بفرمائید.
خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست اینجانب از طرف گروه پارلمانی حزب ایران نوین وظیفه دارم جناب آقای ریاضی را که در دوره گذشته و همچنین در این دوره تا به حال نهایت شایستگی و درایت را ابراز داشته‌اند (صحیح است) مجدداً برای مقام ریاست مجلس شورای ملی کاندیدا اعلام کنم امیدوارم که تمام همکاران محترم به ایشان رای بدهند.
نایب رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- در مورد انتخاب ریاست محترم مجلس ما هم معتقدیم که جناب آقای مهندس ریاضی مورد احترام و تایید ما هستند (صحیح است) و به ایشان رای می‌دهیم ولی بطوری که در خدمت خود جناب آقای خواجه‌نوری مطرح شد بطور کلی هیات رئیسه مجلس باید مورد اعتماد مجلس و ملت ایران باشد نمی‌تواند هیات رئیسه حزب معینی باشد لذا اگر این مطلب در ادوار قبل به اسم رای اکثریت می‌توانست ملاک عمل قرار بگیرد با سوءنیتی که افراد حزب ایران نوین در انتخابات انجمن شهر نشان دادند هیات رئیسه حزب ایران نوین خواهد بود نه مردم ایران.
نایب رئیس- سه نفر ناظر در امر انتخابات هیات رئیسه به قید انتخاب می‌شوند.
«اقتراع بعمل آمد آقایان: محمد اصولی- لطف‌الله حی و جهانشاهی بعنوان ناظر در اخذ و استخراج آراء انتخاب شدند»
نایب رئیس- آقایان دکتر مهذب و مهندس صائبی از طرف هیئت رئیسه با آقایان در اخذ و استخراج آراء شرکت می‌کنند
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» اعلام و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد).
- آقایان کورس- غنی- بانو تربیت- مهندس پرویز بهبودی- کمالوند- جهانشاهی- کلانتری- دکتر حکیم شوشتری- دکتر بقائی- دکتر صاحبقلم- شاهنده- سعید وزیری- یوسفی- فروتن- مرندی- دکتر ضیائی - دکتر پرتو اعظم- شهرستانی- مسعودی- دکتر محققی- مصطفوی- دکتر الموتی- دکتر عدل- خواجه‌نوری- مهندس ارفع- نجیمی- صادقی- پوربابائی- دکتر عدل طباطبائی- طباطبائی- دکتر سبزواری- مهندس اخوان- مهندس قادرپناه- ثامنی- دکتر بیت منصور- مهندس عطائی- مهندس عترت- ریگی- اسدی- عجم- تهرانی- ابوذر- فضائلی- مهندس معینی یزد- دکتراسدی- پروفسور مخبرفرهمند- محدث‌زاده- بدرصالحیان- جوانشیر- دکتر وفا- مهندس پروشانی- بانونیره سعیدی- دکتر بهبهانی- مهندس کیاکجوری- فیاض- موسوی- بیات- دکتر زعفرانلو- فرهادپور- شیخ‌الاسلامی- دکترشریعت- دکترملکی- اخلاقی- دکتر قهرمان- مهندس فروهر- دکتر رشتی- دکتر کفائی- مهندس جلالی‌نوری- دکتر کلالی- مهندس معینی- قراچورلو- پزشکی- سرتیپ‌پور- دانشمند- عباس میرزائی- صائب- روحانی- مانی- دکترموثقی- ارسنجانی- کیوان- معزی- مهندس زرآور- مهندس یارمحمدی- بهنیا- دکتر حبیب‌اللهی- دکتر اعتمادی- مهندس ریاضی- اهری- رامبد- فضل‌الله سمیعی- ظفر- دکتر وحیدنیا- انشاء- ملکزاده آملی- فهیمی- شکیبا- مهندس کیا- مهندس اسدی سمیع- مهندس بریمانی- کاسمی- مریدی- نیاکان- محسنی‌مهر- دکتر عاملی- مهندس برومند- حق‌شناس- قراچورلو- بهادری- مهندس ناصر بهبودی- صالحی- زنجانچی- ابراهیمی- ساگینیان- امام‌مردوخ- دکتر رفیعی- دکتر خیراندیش- روستا- مهندس فیروزعدل- تیمسار نکو زاده- ملک افضلی- بانو بزرگ‌نیا- مهاجرانی- فولادوند- تیمسار همایونی- امین- دکترصالحی- حیدر صائبی- مبارکی- دکتر کیان- پدرامی- امیراحمدی- پورساطع- امامی‌رضوی- جاماسبی- مؤید امینی- جوادی- دکتر صفائی- صدقیانی‌زاده- ضیاء احمدی- دکترمیرعلاء-دکتر ستوده- بانو دکتر دولتشاهی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو زاهدی- مهندس اردلان- ایلخانی‌پور- دکتر مهدوی- دکتر یگانگی- تیمسار حکیمیان شاخوئی- سلیمانی- قاضی‌زاده- دکتر درودی- تیمسار وحدانیان- مدرسی- فخر طباطبائی- زرگرزاده- کلانتر هرمزی- دیهم- دکتر خسروی- دکتر دادفر- ادیب سمیعی- دکتر معظمی- دکتر فریور- دکترصدر- عامری- طالع- مهذب- اصولی- دکتر خطیبی- مهندس صائبی- جهانشاهی- دکتر برومند- مافی- پاینده.
(مهره‌های تفتیشیه و آراء ماخوذه شماره شده نتیجه به قرار زیر اعلام گردید)
- مهره تفتیشیه ۱۸۳ مهره
- اوراق رای ۱۸۲ رای
- آقای مهندس ریاضی ۱۶۷ رای، آقای فضائلی ۲ رای و آقایان امام مردوخ دکتر وحیدنیا هر یک یک رای داشتند و ۱۱ برگ سفید شماره شد.
نایب رئیس- جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی باکثریت ۱۶۷ رای از ۱۸۲ نفر عده حاضر مجدداً به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شدند (نمایندگان- مبارک است)، قبل از اینکه از جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی استدعا کنم به کرسی ریاست تشریف‌فرما شوند اجازه می‌فرمایند مراتب تبریک و تهنیت مجلس و خودم را بعرضشان برسانم، ایشان در طول مدت پنج سال چه در دوره بیست و یکم و چه یک سالی را که از دوره بیست و دوم سمت ریاست مجلس شورای ملی را داشتند با نهایت صداقت و امانت و تدبیر و درایت این وظیفه ملی را که مجلس مقدم به عهده ایشان واگذار کرده بود انجام دادند و یقین است که در آینده نیز مانند گذشته در خدمت به شاهنشاه آریامهر و ملت ایران و مجلس شورای ملی موفق و موید خواهند بود، از جناب آقای مهندس ریاضی استدعا می‌کنم به کرسی ریاست تشریف‌فرما شوند.(در این واقع آقای مهندس عبدالله ریاضی به کرسی ریاست مجلس تشریف آوردند) (نمایندگان- مبارک است- مبارک است)
- بیانات آقای رئیس
۶- بیانات آقای رئیس
رئیس- نمایندگان محترم همکاران عزیز
از اینکه یک بار دیگر اینجانب را مورد مهر و عنایت قرارداده و مسئولیت خطیر اداره و امور مجلس شورای ملی را به عهده‌ام واگذار فرموده‌اید سپاسگزاری قبلی خود را با کمال خلوص نیت تقدیم می‌دارم.
در طی چهار سال خدمتگزاری در دوره بیست و یکم و یک سال از دوره بیست و دوم هم فکری و همکاری معنوی نمایندگان محترم مجلس به اینجانب امکان و فرصت داد که بتواند بار دیگر مسئولیت ملی را به دوش بکشد و به قدر توانائی وظیفه خود را به اتکاء پشتیبانی نمایندگان محترم مجلس انجام دهد.
اینک نیز از درگاه خداوند مسئلت دارد که با همین عنایت و پشتیبانی بتواند این بار امانت را همچنان بر دوش داشته و با صداقت به سرمنزل مقصود پیش ببرد.
مجلس بیست و دوم که خدمات و وظایف مجلس بیست و یکم را ادامه می‌دهد در به ثمر رساندن نتایج انقلاب ملی ایران نقش مهمی را بعهده گرفته است و بطور یقین با ایمان راسخی که نمایندگان ملت با اصول این انقلاب مقدس دارند با سربلندی و افتخار در این راه موفق و پیروز خواهد شد و در این دوران سازندگی و جنبش و کوششی که به رهبری شخص شخیص شاهنشاه آریامهر ملت ایران را با آینده‌ای سعادت بخش پیش می‌برد و با استواری و استقامت در آن قسمت از وظایف مقدس ملی که بعهده دارد راه خواهد پیمود و پیش خواهد رفت.
(انشاءالله).
مزید توفیق و سعادت همکاران عزیز و موفقیت همگی را در وصول به هدفهای مقدسی که در پیش دارند از خداوند قادر متعال آرزو کرده یک بار دیگر تشکرات خود را که حاکی از کمال حق‌شناسی نسبت به این ابراز اعتماد و حسن‌ظن نمایندگان محترم است بحضورشان تقدیم می‌کنم.
در خاتمه از همه کارکنان مجلس شورای ملی که در تمام مدت با کمال صداقت و امانت وظایف خود را انجام داده‌اند تشکر کرده یقین دارم در آینده نیز با همین صمیمیت فعالیت‌های خود را ادامه خواهند داد. (احسنت، احسنت).
- تقدیم یک فقره اساسنامه بوسیله آقای وزیر آب و برق
۷- تقدیم یک فقره اساسنامه بوسیله آقای وزیر آب و برق
رئیس- آقای مهندس روحانی بفرمائید.
روحانی (وزیر آب و برق)- با اجازه مقام ریاست، خیلی خوشوقتم که به استحضار نمایندگان محترم مجلس برسانم در اجرای قانون تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها و جلب سرمایه‌های خصوصی چه داخلی و چه خارجی اقداماتی از طرف وزارت آب و برق انجام شده است که امیدوارم در آتیه نزدیکی به نتیجه برسد، شاید امروز دو شرکت در ایران با سرمایه داخلی تاسیس شده باشد بر اینکه سرمایه‌گذاری کنند در اراضی زیر سدها بمنظور کشاورزی عمقی و با محصولی خیلی زیاد چند شرکت خارجی و یک دولت خارجی بصورت یک مشارکت و یک شرکت مذاکراتی کرده‌اند که نزدیک به توفیق است، اولین اساسنامه شرکت کشاورزی کشت و صنعت جیرفت را تقدیم مقام ریاست می‌کنم، به استناد ماده یک و دو قانون استفاده و بهره‌برداری از اراضی زیر سدها تقدیم می‌شود که برای تصویب به کمیسیون‌های مربوط فرستاده شود.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
- انتخاب بقیه اعضاء هیئت رئیسه
۸- انتخاب بقیه اعضاء هیئت رئیسه
رئیس- حالا شروع می‌کنیم به انتخاب دو نفر نایب رئیس که بطور جمعی انتخاب خواهند شد، آقای خواجه‌نوری بفرمائید.
خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست برای نیابت ریاست مجلس شورای ملی، گروه پارلمانی حزب ایران نوین آقای دکتر حسین خطیبی و آقای مهندس ارفع را پیشنهاد می‌کنند (مبارک است) و امیدوارم خانمها و آقایان به ایشان رای بدهند (نمایندگان- مبارک است).
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- بطوری که بعرض رساندم ما معتقدیم همانطوری که انتخاب رئیس محترم مجلس با تبریک و تایید همه مجلس انجام گردید، اصولاً همه هیئت رئیسه مجلس باید نماینده مجلس ایران باشند، از این جهت چون به این اصل وارد توجهی نشد و با احزاب دیگر امکان شرکت در هیئت رئیسه داده نشد بسیار متاسفم که به چنین رایی ما نمی‌توانیم شرکت کنیم، تاسف ما از جهت دیگری هم هست ای بسا افرادی در این هیئت رئیسه هستند که مورد احزاب دیگر هم می‌توانستند قرار بگیرند اگر انصاف و عدالت مراعات می‌شد بخصوص در جلسه‌ای که ما الساعه داشتیم به سبب خدمات شایان تقدیر شیروخورشید سرخ و مدیریت شایان تحسین جناب آقای خطیبی همه اصرار داشتند که به آقای دکتر خطیبی رای بدهیم ولی به سبب اینکه نمی‌خواهیم در یک کار غیر اصولی شرکت بکنیم از این تمنیات هم مسلکان خودمان هم مجبور شدیم سرباز بزنیم.
رئیس- خواهش می‌کنم که آقای اصولی و آقای حی و آقای جهانشاهی تشریف بیاورند که به اتفاق خانم ابتهاج سمیعی و آقای مهندس صائبی در اخذ و استخراج آراء نظارت داشته باشند.
(اسامی خانمها و آقایان نمایندگان بوسیله آقای مهندس صائبی (منشی) اعلام در محل نطق اخذ رای بعمل آمد)
- آقایان محدث‌زاده- کورس- بانوتربیت- بانو جهانبانی- مهندس ناصر بهبودی- دکتر ضیائی- مصطفوی نائینی- مرندی- فروتن- دکتر موثقی- مسعودی- دکتر خطیبی- دکتر کلالی- دکترعدل- مهندی عطائی- محسنی مهر- خواجه‌نوری- عجم- دکتر الموتی- دکترعدل طباطبائی- مهندس معینی‌زند- مهندس اخوان- دکتر برومند- معزی- دکتر بقائی‌یزدی- مهندس ارفع- مهندس کیاکجوری- پوربابائی- مهندس برومند- دکتر سبزواری- عترت- دکترخزائلی- خانم سعیدی- مهندس ریاحی- مهندس پروشانی- موسوی- بیات- صادقی- سرتیپ‌پور- دکتر دادفر- دکتر غنی- دکتر قهرمان- دکتر رشتی- مافی- شهرستانی- جوانشیر- دکترکفائی- دکترپرتو اعظم- دکتروحیدنیا- مهندس جلالی نوری- فرهادپور- دکتربیت منصور- شیخ‌الاسلامی- پزشکی- ریگی- دکترکیان- عباس میرزائی- صائب- دانشمند- ارسنجانی- مهندس فروهر- مهندس زرآور- نجیمی- مهندس کیا- مهندس یارمحمدی- مهندس پرویز بهبودی- دکتراسدی- دکتر زعفرانلو- دکتر اعتمادی- دکتر مهذب- محمدولی قراچورلو- انشاء- مهندس بریمانی- ملکزاده آملی- فهیمی- شکیبا- مهندس معتمدی- مهندس قادرپناه- مهندس اسدی سمیع- دکترحبیب‌اللهی- ثامنی- کاسمی- مریدی- فولادوند-نیاکان- عامری- خانلرقراچورلو- روستا- مهندس معینی- حق‌شناس- ملک‌افضلی- دکترصالحی- کلانتر هرمزی- زنجانچی- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- ساگینیان- صاحبقلم- اخلاقی- ادیب سمیعی- مانی- دکتر رفیعی- دکتر خیراندیش- اهری- اولیاء- دکتر وفا- مهندس فیروز عدل- دکترملکی- تیمسار نکوزاد- کمالوند- دکتر بهبهانی- بدرصالحیان- بانو بزرگ‌نیا- مهاجرانی- امامی رضوی- دکتر شفیع امین- صالحی- تیمسار همایونی- امیراحمدی- پاینده- بختیاری‌پور- تهرانی- حیدر صائبی- پورساطع- پدرامی- مبارکی- فضائلی- دکترمحققی- فضاالله سمیعی- جاماسبی- امام مردوخ- یوسفی- دکترصفائی- صدقیانی‌زاده- جوادی- رامبد- ضیاءاحمدی- دکترمیر علاء- دکترستوده- بهادری- دکتر خسروی- دکتر معظمی- سعیدوزیری- بانو زاهدی- ایلخانی‌پور- اردلان- بانو دکتردولتشاهی- مهدوی- تیمسارحکیمیان- شاخوئی- سلیمانی- تیمسار وحدانیان- قاضی‌زاده- دکتر درودی- ملکشاه- ظفر- ابوذر- فخرطباطبائی- مدرسی- بهنیا- فیاض فاضلی- زرگرزاده- مؤید امینی- پروفسور مخبرفرهمند- اسدی- دکتر فریور- پزشک‌پور- دکترعاملی تهرانی- دکتر طالع- صدرکیوان- مهندس ریاضی- جهانشاهی- حی- بانو ابتهاج سمیعی- اصولی- مهندس صائبی- دکتر شریعت- دکترصدر.
- مهره‌های تفتیشیه و اوراق رای شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.
- مهره تفتیشیه ۱۵۹ مهره.
- اوراق رای ۱۶۰ رای (یک رای خارج گردید).
- آقای دکتر حسین خطیبی ۱۴۲ رای، آقای مهندس ارفع ۱۳۰ رای، آقای دکتر شفیع امین دو رای، خانم دکتر دولتشاهی دو رای، آقای دکتریزدان‌پناه دو رای و آقای رامبد یک رای داشتند ده برگ سفید شماره شد.
رئیس- آقای دکتر حسین خطیبی با ۱۴۲ و آقای مهندس ارفع با ۱۳۰ رای به نیابت ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شدند (مبارک است) بنده از طرف خودم و همکاران محترم به آقایان تبریک عرض می‌کنم آقای دکتر خطیبی بفرمائید.
دکتر خطیبی- بنده از طرف خودم و همکار عزیزم جناب آقای مهندس ارفع از اینکه نمایندگان محترم مجلس یک بار دیگر ما را مورد عنایت و لطف و مرحمت قرار دادند و این افتخار را به ما بخشیدند سپاسگزاری می‌کنم (مبارک است) و از درگاه خداوند صمیمانه مسالت و آرزو دارم که در آن قسمت از وظایف که مجلس مقدس شورای ملی به عهده دو نایب رئیس مجلس واگذار کرده است ما نیز به سهم خود بتوانیم خدماتی را که به عهده داریم در راه خدمتگزاری به شاهنشاه آریامهر و ملت ایران و مجلس شورای ملی انجام بدهیم. (انشاءالله، مبارک است).
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- تشکری که همکار ارجمند بنده جناب آقای دکتر خطیبی کردند بنظر بنده تنها آن واجب کفائی نیست بلکه واجب عینی است بنده با اجازه ایشان مجدداً ضروری دانستم شخصاً از همکاران عزیزم سپاسگزاری کنم خیال می‌کنم برای بیان این حق‌شناسی احتیاج نداشته باشد که دنبال جملات و کلمات بسیار رسائی بگردم برای اینکه معتقدم جملات ساده‌ای که از قلب برمی‌خیزد به قدرکتابی می‌تواند مفسر احساسات و بازگو کننده حق‌شناسی‌ها و قدردانی‌ها باشد از این لحاظ است که بنده با بیان بسیار ساده از همکاران عزیز بخصوص حزب ایران نوین صمیمانه تشکر می‌کنم و آرزومندم که ما هم بتوانیم متقابلاً شایسته ابراز اعتمادی که از طرف همکاران عزیز مبذول شده باشیم و بتوانیم خدماتی در راه کشور و شاهنشاه مفخم خودمان انجام بدهیم (احسنت)
رئیس- حالا شروع می‌کنیم به انتخاب سه نفر کارپرداز بطور جمعی آقای خواجه‌نوری بفرمائید.
خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست کاندیدهای گروه پارلمانی حزب ایران نوین برای کارپردازی آقایان پروشانی- معینی‌زند و محمد ولی قراچورلو اعلام می‌شود خیلی متشکرم.
رئیس- از آقایان اصولی، حی و جهانشاهی خواهش می‌کنم تشریف بیاورند به اتفاق خانم ابتهاج سمیعی و آقای مهندس صائبی در اخذ و استخراج آراء نظارت فرمایند.
اسامی خانمها و آقایان نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (مهندس صائبی) اعلام شد و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد.
- آقایان فروتن- کورس- خانم تربیت- خانم جهانبانی- دکتر پرتو اعظم- مهندس ریاحی- صادقی- دکتر بقائی یزدی- انشاء- مهندس قادرپناه- مصطفوی نائینی- مرندی- دکتر خطیبی- دکتر کلالی- دکتر رشتی- دکتر عدل- خواجه‌نوری- مهندس عطائی- موسوی- عجم- دکتر شفیع امین- پزشکی- مهندس ارفع- دکتر الموتی- مسعودی- معزی- مهندس معینی‌زند- امامی رضوی- بیات- خانلر قراچورلو- مهندس اخوان- خانم سمیعی- دکتد عدل طباطبائی- فضائلی- دکتر سبزواری- ریگی- روستا- دکتر وفا- دکتر زعفرانلو- مهندس برومند- خانم بزرگ‌نیا- مهندس پروشانی- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر خزائلی- دکتر بیت منصور- دکتر غنی- دکتر قهرمان- شهرستانی- محمد ولی قراچورلو- شیخ‌الاسلامی- سرتیپ‌پور- دانشمند- عباس میرزائی- صائب- پوربابائی- ارسنجانی- مهندس کیاکجوری- مهندس زرآور- دکتر نجیمی- مهندس یارمحمدی- مهندی ریاضی- مهندس زنچانچی- دکتر صاحبقلم- پورساطع- مهندس فروهر- امیراحمدی- مهندس پرویز بهبودی- ملکزاده آملی- فهیمی- مافی- مهندس اسدی سمیع- ثامنی- جوانشیر- پاینده- دکتر کفائی- مهندس معتمدی- مهندس معینی- کاسمی- دکتر حبیب‌اللهی- مهندس بریمانی- فولادوند- عترت- نیاکان- بختیاری‌پور- خانم سعیدی- دکتر برومند- دکتر اعتمادی- مهندس کیا- دکترعاملی- حق‌شناس- دکتر موثقی- ملک افضلی- صالحی- مهندس ابراهیم زاده- مدرسی- مهندس ناصر بهبودی- اهری- دکتر محققی- فخرطباطبائی- تهرانی- فرهادپور- دکتر مهذب- کلانتری- ظفر- دکتر رفیعی- دکتر خیراندیش- اولیاء- محدث‌زاده- اخلاقی- بدرصالحیان- تیمسار نکوزاد- کمالوند- مهاجرانی- مانی- تیمسار همایونی- دکترصالحی- مبارکی- حیدر صائبی- پدرامی- فضل‌الله سمیعی- دکتر اسدی- مهندس فیروز عدل- دادفر- دیهیم- دکتر وحیدنیا- دکتر ستوده- جوادی- صفائی- صدقیانی‌زاده- ضیاء احمدی- دکتر معظمی- بهادری- دکتر خسروی- ادیب سمیعی- سعید وزیری- خانم هما زاهدی- مریدی- ایلخانی‌پور- مهندس اردلان- صدرکیوان- دکتر یگانگی- شاخوئی- سلیمانی- دکتر میرعلاء- تیمسار وحدانیان- دکتر درودی- دکتر ملکی- قاضی‌زاده- تیمسار حکیمیان- جاماسبی- رامبد- ابوذر- ساگینیان- یوسفی- پروفسور مخبرفرهمند- بهنیا- کلانتر هرمزی- محمد اسدی- زرگرزاده- فیاض فاضلی- مؤید امینی- دکتر شریعت- دکترصدر- دکتر فریور- دکترعاملی- تهرانی- دکتر طالع- پزشک‌پور- اصولی- جهانشاهی- مهندس صائبی- دکتر حکیم شوشتری- شکیبا- حی- دکتر کیان.
- مهره‌های تفتیشیه اوراق رای شماره شد نتیجه به قرار زیراعلام گردید.
- مهره تفتیشیه ۱۵۶ مهره
- اوراق رای ۱۵۶ رای
- آقای مهندس معینی‌زند ۱۳۹ رای، آقای مهندس پروشانی ۱۳۷ رای، آقای محمدولی قراچورلو ۱۲۷ رای، آقای مهندس پرویز بهبودی ۴ رای، آقای بدر صالحیان دو رای، خانم ابتهاج سمیعی یک رای و آقایان دکتر مهذب، مهندس صائبی، مسعودی دکتر مهدوی و هر یک یک رای داشتند و یازده برگ سفید شماره شد.
رئیس- آقای مهندس معینی‌زند با ۱۳۹ رای آقای مهندس پروشانی با ۱۳۷ رای و آقای قراچورلو ۱۲۳ رای به سمت کارپردازان مجلس شورای ملی انتخاب شدند (نمایندگان- مبارک است) بنده لازم می‌دانم اینکه خدمت همکاران محترم توجه بدهم که خود نمایندگان محترم عملیات کارپردازان محترم مجلس شورای ملی را در این سنوات اخیر ملاحظه فرموده‌اند و اینجا وظیفه خودم می‌دانم از آقای مهندس بهبودی که امسال در این سمت نیستند قدردانی و تشکر کنم، امیدوارم انشاءالله کارپردازان محترم امسال هم مانند سالهای گذشته در کارهای مالی مجلس شورای ملی همانطور فعالیت داشته باشند، آقای مهندس پروشانی بفرمائید.
مهندس پروشانی- بنده از طرف خودم و جنابان آقایان قراچورلو و مهندس معینی زند از ابراز اعتمادی که فرمودید تشکر می‌کنم امیدوارم که بتوانم در دوران یک ساله خدمات خودمان وظایفی که به ما محول شده و می‌شود بنحو اتم و اکمل انجام بدهیم و بتوانیم وظایف خودمان را همانطوریکه در گذشته بوده ادامه بدهیم باز هم تشکر می‌کنم. (احسنت)
رئیس- حالا شروع می‌کنیم به انتخاب شش نفر منشی به طور دسته جمعی از آقای اصولی و آقای حی و آقای جهانشاهی خواهش می‌کنم تشریف بیاورید که به اتفاق خانم ابتهاج سمیعی و آقای دکتر مهذب در اخذ و استخراج آرا نظارت بفرمایند.
آقای خواجه نوری بفرمایید.
خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست کاندیداهای منشیگری مجلس شورای ملی را از طرف گروه پارلمانی حزب ایران نوین معرفی می‌کنم، آقایان مهندس معینی، مهندس صائبی، دکتر مهذب، دکتر سعید، خانم ابتهاج سمیعی، آقای صدری کیوان.
(اسامی خانمها و آقایان نمایندگان به ترتیب وسیله آقای دکتر مهذب (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد).
- آقایان دکترغنی- کورس- خانم تربیت- خانم جهانبانی- دکترضیائی- دانشمند- فروتن- مافی- دکتر خطیبی- مصطفوی نائینی- مرندی- دکتر رشتی- مهندس پروشانی- دکتر کلالی- دکتر عدل- دکتر اعتمادی- مهندس قادرپناه- خواجه‌نوری- مهندس ارفع- صادقی- عجم- دکتر موثقی- مسعودی- دکتر مهدوی- پورساطع- صائبی- ایلخانی‌پور- مجید موسوی- مهندس کیاکجوری- دکترعدل طباطبائی- مهندس عطائی- دکتربیت منصور- دکتر سبزواری- دکتر الموتی- دکتر پرتو اعظم- بیات- ارسنجانی- قراچورلو- برومند- اردلان- دکتر نجیمی- پوربابائی- اولیاء- مهندس عترت- دکتر خزائلی- خانم سعیدی- دکتر کیان- مهندس اسدی سمیع- دکتر زعفرانلو- فرهادپور- انشاء- دکتر قهرمان شهرستانی- سرتیپ‌پور- عباس میرزائی- دکتر امین- صائب- مهندس فروهر- ریگی- مهندس کیا- دکتر کفائی- معزی- یارمحمدی- مهندس معینی‌زند- مهندس زنجانچی- مهندس اخوان- مهندس برومند- موقر- دکتر صاحبقلم- مؤید امینی- دکتر اسدی- دکتر محققی- دکتر بهبهانی- مهندس زرآور- روستا- ضیاء احمدی- دکتر دادفر- شکیبا- فهیمی- مهندس بریمانی- دیهیم- مهندس معتمدی- فیاض فاضلی- ثامنی- دکتر حکیم شوشتری- حبیب‌اللهی- دکترمیر علاء- مریدی- کاسمی- فولادوند- نیاکان- مهندس ریاضی- ملک افضلی- دکتر عاملی- حق‌شناس- خانلر قراچورلو- دکترصالحی- ابراهیمی- دکتر وحیدنیا- ساگینیان- امام مردوخ- فخر طباطبائی- فرهادپور- خانم ابتهاج سمیعی- دکتر رفیعی- محدث زاده- ملکزاده آملی- دکتر وفا- اهری- مهندس فیروزعدل- دکتر ملکی- تیمسار نکوزاد- کمالوند- پاینده- مهندس پرویز بهبودی- تهرانی- خانم بزرگ‌نیا- مهاجرانی- شیخ‌الاسلامی- بدرصالحیان- مانی- تیمسارهمایونی- ظفر- مبارکی- پدرامی- امیراحمدی- جاماسبی- دکترخیراندیش- فضل‌االله سمیعی- دکتر شریعت- مهندس ناصر بهبودی- پروفسور مخبرفرهمند- ابوذر- تیمسارحکیمیان- قاضی‌زاده- دکتر درودی- تیمسار وحدانیان- سلیمانی- دکتر یگانگی- صدری کیوان- رضوی- فضائلی- پزشکی- خانم دکتر دولتشاهی- جوانشیر- دکتر برومند- خانم زاهدی- سعید وزیری- ادیب سمیعی- دکتر صفائی- صدقیانی‌زاده- جوادی- رامبد- دکتر ستوده- بهادری- خسروی- دکتر معظمی- بهنیا- کلانتر هرمزی- زرگرزاده- دکتر فریور- دکتر صدر- پزشک‌پور- دکتر طالع شاخوئی- دکتر مهذب- حی- کلانتری- اصولی- مهندس صائبی.
- مهره‌های تفتیشیه و آراء ماخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.
- مهره تفتیشیه ۱۶۰ مهره
- اوراق رای ۱۶۰ رای
- آقای مهندس قاسم معینی ۱۳۸ رای، آقای مهندس صائبی ۱۳۷ رای، خانم ابتهاج سمیعی ۱۳۴ رای، آقای دکتر مهذب ۱۳۱ رای، آقای دکتر سعید ۱۳۱ رای، آقای صدری کیوان ۱۲۷ رای، آقای پزشکی ۴ رای، آقای بیات دو رای- آقای مهندس کیا دو رای و آقایان مسعودی، دکترغنی، صائب، مهندس اردلان، دکتر دادفر هر یک یک رای داشتند- ۱۲ برگ سفید شماره شد.
رئیس- آقای مهندس معینی با ۱۳۸ رای آقای مهندس صائبی با ۱۳۷ رای خانم ابتهاج سمیعی با ۱۳۴ رای آقای دکتر مهذب با ۱۳۱ رای آقای دکتر سعید با ۱۳۱ رای و آقای صدری کیوان با ۱۲۷ رای به سمت منشی انتخاب شدند (مبارک است) از طرف همکاران به ایشان تبریک عرض می‌کنم. آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب- برای چندمین باری است که همکاران محترم و سروران معظم بشخص بنده و چند نفر دیگر از همکاران محترم عنایت فرمودند تا در خدمت سروران و هیئت رئیسه باشیم بنده شخصاً به هیچ زبانی نمی‌توانم مبین احساسات قبلی خودم نسبت به احساسات و لطف و محبت بی‌شائبه همکاران محترم خودم باشم فقط از خداوند متعال خواهانم که به من و سایر همکاران قدرت دهد که در خدمتگزاری نسبت به ملت ایران و از همه مهمتر نسبت به شاهنشاه بزرگ ملت ایران سربلند و مباهی باشیم (احسنت).
- اعلام وصول گزارش یک‌ساله کمیسیون عرایض برای چاپ در صورت‌جلسه
۹- اعلام وصول گزارش یک‌ساله کمیسیون عرایض برای چاپ در صورت‌جلسه
رئیس- گزارش سالیانه کمیسیون عریض هم رسیده است با اجازه خانمها و آقایان در صورت جلسه امروز چاپ خواهد شد.
- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه
۱۰- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه
رئیس- چون مطلب دیگری فعلاً نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم روز شنبه شعب شش‌گانه دعوت شده‌اند برای انتخاب اعضای کمیسیونها و روز یکشنبه ابتدا یک جلسه خصوصی خواهیم داشت برای تنظیم عریضه جوابیه حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و بعد هم جلسه علنی تشکیل خواهد شد.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.
- گزارش یک ساله از کمیسیون عرایض بساحت مقدس مجلس شورای ملی
۱۱- گزارش یک ساله از کمیسیون عرایض بساحت مقدس مجلس شورای ملی
با نهایت احترام معروض است: در اولین دوره اجلاسیه بیست و دومین دوره قانونگذاری کمیسیون عرایض توفیق یافت با حضور مسئولین امر ۳۳ بار جلسه تشکیل دهد و در تعطیلات تابستانی نیز با قبول و رسیدگی به شکایات انجام وظیفه نماید و به‌تعداد ۱۱۸۲۰ نامه که قسمت اعظم آن چند امضائی بوده است با حضور اصحاب دعوی و شاکیان رسیدگی کرده یا تقاضای متقاضیان به موسسات ذیربط احاطه نموده است و مضافاً در طی عمل یک ساله به بیش از دو سوم مراجعات پاسخ لازم داده شده است. اکنون آنچه که اجمالاً از لحاظ اهمیت موضوع مورد اقدام قرار گرفته و بعضاً به نتیجه مثبت رسیده است ذیلاً به استحضار می‌رسد:
- ۱- موضوع استرداد سپرده بهره‌برداران جنگلی است که بعد از اقدامات کمیسیون و توصیه‌های قانونی سپرده آنها مسترد شد و طی تلگرامی سپاسگزاری کردند.
- ۲- شکایت کارمندان سازمان بیمه کارمندان دولت می‌باشد که طبق مقاوله نامه‌ای در اختیار وزارت بهداری قرار گرفته‌اند و بدون آنکه حکمی در دست داشته باشند در حال بلاتکلیفی بسر می‌برند، در این مورد چندین بار با حضور نمایندگان مربوط تشکیل جلسه شد و با استفاده از اطلاعات و راهنمائیهای به موقع همکاران محترم جناب آقای دکتر اعتمادی و جناب آقای دکتر میر علاء و جلب موافقت مسئولین امر پیشنهادی در جهت حل این مسئله تهیه گردید که پس از بررسی نهائی تقدیم مقام عالی ریاست عظمی خواهد شد تا با ابلاغ و توصیه به دولت سرنوشت اداری وضع مشابه می‌باشد معین شود.
- ۳- موضوع اشتباه محاسبه حقوق کارمندان رسمی دولت است که با مراجعه مکرر نسبت به مطالبات خود تقاضای عطف توجه دارند با آنکه وزارت دارائی جواب داده است که با تامین اعتبار در بودجه‌های سالانه تحت عنوان خاصی پس از تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی پرداخت خواهد شد معذلک بانتظار اقدام جدی دولت دست از مکاتبه برنمی‌دارند.
- ۴- شکایات زیادی از سیل‌زدگان مناطق رزن همدان- خوی- سر آسیاب کرمان- قزوین- کاشان- دماوند- مراغه- اوج- نمین- مشکین شهر- تویسرکان- اراک و قراء آنها بود که طی جلساتی با شرکت بعضی نمایندگان محترم حوزه انتخابیه و حضور رئیس بانک کشاورزی و نمایندگان دولت بمنظور جبران خسارات وارده و کمکهای لازم توصیه مقتضی شد و با اقدامات سریعی که بعمل آمد و با پرداخت وام طویل‌المدة وموافقت با تقسیط وام‌های معوقه تا حدی رفع نگرانی از کشاورزان شد.
- ۵- شکایت از بیکاری و تقاضای ارجاع شغل است که طبق معمول به وزارت کار احاله شده است امیدواری زیادی هست که قریباً کارخانجات تولیدی و صنعتی جمع بسیار زیادی از بیکاران را جذب و در خواست‌ها کاهش یابد.
- ۶- تقاضاهای زیادی از معلمین نقاط مختلفه مملکت در موردنقل و انتقالات.
- ۷- شکایات مالیاتی و مطالبات بیش از میزان از میزان مقرر بود که به وزارت دارائی مراجعه و تاکید در رسیدگی شد.
- ۸- شکایت از وضع عوارض شهرداری در چند شهرستان که به وزارت کشور توجه داده شد.
- ۹- شکایت از بعضی مامورین جنگلبانی و مداخله آنان در مستثنیات قانونی.
- ۱۰- شکایت از محدودیت مراتع و جلوگیری از تعلیف احشام در یک فصل چرا و تعلیف.
- ۱۱- تقاضای کارمندان غیر رسمی بمنظور تبدیل وضع استخدامی خود.
- ۱۲- شکایت کارمندان بازنشسته از کمی حقوق باز نشستگی سختی امر معاش.
- ۱۳- شکایت صاحبان اراضی قیطریه است که بعد از چهارده سال سرگردانی و بلاتکلیفی و پرداخت بهای زمین با اقدام مکرر از طرف کمیسیون عرایض به این نتیجه منتهی گردیده است که به جای زمینهای مزبور اراضی دیگری با قیمت روز و تقویم کارشناس به آنان واگذار گردد. چون جواب مزبور منصفانه تشخیص نشد و صاحبان اراضی شدیداً اظهار نارضایتی و دادخواهی کرده‌اند کمیسیون عرایض در اولین فرصت با حضور مسئولین امر جریان را تعقیب نموده و نتیجه را در گزارش عادی به استحضار مجلس محترم خواهد رساند.
- ۱۴- شکایت از بعضی مسئولان در مورد تجاوز به حقوق عمومی.
- ۱۵- ابراز نگرانی دبیران و آموزگاران مشهد و چند نقطه دیگر از تعویق صدور احکام ترفیع خود.
- ۱۶- در خواست عفو و بخشودگی از طرف زندانیان و محکومین مواد مخدره و عائله آنها.
با انقلاب عظیمی که براساس منشورهای انقلابی و به رهبری شاهنشاه آریامهر به منصه ظهور رسیده و نیز با اجرای مقررات انقلاب اداره‌ای که می‌باید دستگاهها و سازمانهای مملکتی را برای انجام وظایف آماده‌تر کند و با پیشرفتی که به هدف صنعتی کردن کشور و اجرای برنامه‌های کشت و صنعت مشهود است و مقدماتی که جهت استفاده از نیروهای انسانی در برنامه نوسازی کشور پیش‌بینی شده است، متوان امید به آینده روشنتری داشت که در آن اینگونه شکایات و ناراحتیها بازدید نشود بخصوص اگر در موازات چنین پیشرفتها همینطور که گزارشهای قبلی عرض شده اصلاح قانون شورای دولتی و اجرای آن مورد عنایت خاص قرار گیرد.
با تقدیم احترامات فائقه
رئیس کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی- سرتیپ‌پور.