مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ فروردین ۱۳۲۲ نشست ۱۴۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری سیزدهم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ فروردین ۱۳۲۲ نشست ۱۴۷

دوره سیزدهم قانونگذاری

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۱۳

جلسه: ۱۴۷

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۱۸ فروردین ماه ۱۳۲۲

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس‏

۲- انتخاب کمیسیون‌ها

۳- طرح و تصویب بودجه سه ماهه سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی‏

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دوازدهم‏

۵- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن‏

۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه‏

(مجلس یک ساعت و نیم قبل از بعد از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)

صورت مجلس روز یکشنبه ۱۴ فروردین ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:

غایبین با اجازه- آقایان: اقبال، چایچی، جلایی، معتصم سنگ، فاطمی، آزادی، دکتر نهورای

غایبین بی اجازه- آقایان: روحی، تولیت، صفوی، موقر، نواب یزدی، ارگانی، مشار، مشیردوانی، ناصری، شجاع، اکبر، امیر ابراهیمی، نیک پور، نمازی، دبستانی، آصف، صادق وزیری، مسعودی، امامی، دشتی، نقایت، اردبیلی، کامل ماکو، معدل، نصرتیان، بوداغیان

- تصویب صورت مجلس‏

۱- تصویب صورت مجلس‏

رئیس-در صورت مجلس نظری نیست (خیر) صورت مجلس تصویب شدبطوریکه مقرر شده بود انتخاب کمیسیونها شروع می‌شود پنج نفر به قرعه برای استخراج معین می‌شوند.

اقتراع به عمل آمده آقایان:افخمی-جهانشاهی-روحی – ساکینیان-شباهنگ برای استخراجآراء تعیین شدند

-انتخاب کمیسیونها

۲-انتخاب کمیسیونها

رئیس -شروع میشودبه انتخاب کمیسیونها کمیسیون دارائی – عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۴ عده اعضاء کمیسیون ۱۸

(اخذ آراء به عمل آمد)

رئیس- کمیسیون قوانین دادگستری عده حاضر در موقع اعلام رای۸۱ عده اعضاء کمیسیون۱۸

(اخذ اراء بعمل آمد)

رئیس-کمیسیون بازرگانی پیشه و هنر عده حاضر در ممقع اعلام رای ۸۳عده اعضاء کمیسیون ۱۸

(اخذ آراء بعمل آمد)

رئیس-کمیسیون فرهنگ عده حاضر در موقع اعلام رای۸۴ عده اعضاء کمیسیون۱۸

(اخذ اراء بعمل آمد).

رئیس-کمیسیون کشور –عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۴ عده اعضاء کمیسیون ۱۸ نفر

(اخذ آراء به عمل آمد)

رئیس –کمیسیون راه- عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۲ عده اعضاء کمیسیون ۱۸نفر

(اخذ آراء به عمل آمد)

رئیس-کمیسیون کشاورزی عده حاضر در موقع اعلامرای۸۲ عده اعضاء کمیسیون۱۸نفر

(اخذ آراء به عمل آمد)

رییس- کمیسیون خارجه عده حاضر در موقع اعلام رای۸۲ عده اعضاء کمیسیون ۱۲ نفر

(اخذ آراء بعمل آمد)

رئیس-کمیسیون بهداری –عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۲ عده اعضاء کمیسیون ۱۲نفر

(اخذ اراء بعمل آمد)

رئیس-کمیسیون نظام –عده حاضر در موقع اعلام رای ۸۲ عده اعضاء کمیسیون۶نفر

(اخذ آراء بعمل آمد)

رئیس –کمیسیون پست و تلگراف –عده حاضر در موقع اعلام رای ۷۹ عده اعضاء کمیسیون۱۲ نفر

(اخذ آراء بعمل آمد)

رئیس- بطوریکه خاطر آ قایان مسبوق است یک کمیسیونیی هم برای وزارت خوار بار لازم است آقای ملک مدنی.

ملک مدنی –کمیسیون وزارت خوار بار را باید مجلس تعیین تعدادش را بکند و رای بدهد این از کارهای مجلس است وشعب نمی‌توانند این از کارهای مجلس است حالا اگر مقام ریاست نظر داریدکه برای وزارت خواربار هم کمیسیون انتخاب شود بایداینجا تعدادش معین شود و رای بگیرید (صحیح است).

رئیس-عده را مجلس تعیین می‌کند و همینطور هم مقرر است پیشنهاد کنید.

ملک مدنی- بنده ۱۲ نفر پیشنهاد می‌کنم.

رئیس-رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای ملک مدنی.(بعضی از نمایندگان – مخالفی نیست).

طباطبائی-رای لاز م ندارد همه موافق هستند.

ملک مدنی-باید رای گرفته شود که جزء نظامنامه مجلس شود.

رئیس-آقای اوحدی

اوحدی-بنده خواستم عرض کنم که مطابق نظام نامه برای هر یک نفر وکیل دو کمیسیون عضویت معین شده و این آقایان حاضر در این کمیسیونها همه تقسیم شدهاند و هر کدام هم برایشان دو کمیسیون معین شده حالا این کمیسیون که می‌خواهند آقایان معین کنند کی‌ها در این کمیسیون انتخاب شوند. همه که تقسیم شده‌اند دیگر کسی نیست.

طوسی-توجه بفرمایید آقا عرض کنم که بهترین راه این است که ‎آ قایان نمایندهگان که خودشان متوجه هستند که در چند کمیسیون هستند بعد از اینکه این صورت معین شد وقتی که خودشان متوجه شدند از هر کدام که میل ندارند استعفا خواهند داد و این بهترین راه است (صحیح است).

رئیس- آقایانیکه با پیشنهاد آقای ملک مدنی راجع به مسئله عده ۱۲ نفر کمیسیون خوار بار موافقت دارند بر خیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد.

- طرح و تصویب بودجه سه ماهه سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی

۳- طرح و تصویب بودجه سه ماهه سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی

رئیس- بودجه مجلس مطرح است. گزارش کمیسیون محاسبات خوانده می‌شود.

(گزارش کمیسیون محاسبات مجلس بشرح ذیل قرائت شد)

کمیسیون محاسبات لایحه شماره ۲۹۸۲ کار پردازی راجع ببودجه سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ مجلس را مطرح نموده و با عین مواد پیشنهادی کارپردازی موافقت نموده اینک گزارش آن برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.

رئیس- مذاکره در کلیات مخالفی نیست (خیر) رای گرفته می‌شود بورود در شور مواد موافقین برخیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد ماده اول

ماده اول - کار پردازی مجلس شورا ی ملی مجاز است حقوق و مصارف سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ را در حدود بود جه و اعتبارات ۱۳۲۱ مطابق پرداختی اسفند ماه از وزارت دارائی دریافت نمده بپردازد و بودجه سال ۱۳۲۲ را در ماه سوم تنظیم نماید که پس از تصویب ماه چها رم بموقع اجرا گذاشته شود.

رئیس – آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهر ی- موافقم.

رئیس – اقای ملک مدنی.

ملک مدنی – موافقم.

رئیس -آقای انوار.

انوار – بنده مخالف نیستم ولی یک چیزی را می‌خواستم سؤ ال کنم از اقایان وزراء که اینجا تشریف درارند منظور از مصارف که در بودجه وزارتخانه‌ها است یکی مصارف سا ختمان است اگر اقایان در نظر داشته باشند را جع به ساختمانها در بودجه ۱۳۲۱ یک مذاکرا تی شد که ساختمان یک بودجه سنگینی پیدا کرده بود و یک وزیر مالیه پیدا نشد که در این باب جواب بدهد و بعد معاون وزارت مالیه در تاین باب صحبت کرد و مجلس موافقت نکرد بنده شنیدم که یک جریانی پیدا کرده است در کابینه سابق که بر خلاف قانون و بر خلاف نظر مجلس یک تصویب نامه میگذرانند که بنده خواستم اقای وزیر بهداری که انوقت در وزارت مالیه بودند ملاحظه بفر مایند که بنده چه می گو یم ..

بعضی از نماینده گان – آقا بودجه مجلس مطرح است

روحی - در بودجه مملکتی بفر مائید اقا می‌فهمم ماده اول کلیت دارد حالا اگر اعتراضی دارید بعد بفر مائید بنده خواستم آقای وزیر بهداری که در مالیه بودند را جع به سا ختمانی که ده میلیونی که مخار ج شد چه اطلاعاتی دارند بنده می‌خواستم عر ض کنم که اعتبار ساختمان مجلس از ان قسمت خارج باشد و جزء بود جه خود مجلس باشد.

روحی - بنده تعجب می‌کنم از همکار محترم خودم آقای انوار این بودجه مال مجلس است مال دولت که نیست اصلا این اظهاراتی که اقا فرمودند مربوط به این لایحه نیست اقا ممکن است این موضوع را بعد از این لایحه سؤال کنید هیئت دولت هم حا ضر هستند جواب می‌دهند بنده تعجب می‌کنم که در این مورد چرا باید این اظهار را بفر مائید یک قدری تامل بفر مائید بعد از این لا یحه بود جه مطرح می‌شود معاون وزارت مالیه هم هستند سؤال کنید و از آقایان هم خواهش می‌کنم چون کارگران چایخانه همه باری گرفتن حقوق معطل می‌شوند این لایحه را تصویب بفر مائید که این کار گشائی بشود.

انوار - بنده اخطار دارم. آقای روحی تصور می‌کنند که با آن زرنگی که دارند همه حرفها را پامال کنند بتده اطلاع دارم که آن اعتباری که برای ساختمان صورت داده شده مجلس هم جزء آن هست این اولا ثانیا آقای اعلم العلما ء این اعتباری که هست شامل همه چیز هست شامل حقوق هست شامل سا ختمان هست (روحی – یکقران هم نیست) هست آقا همه چیز هست اگر نیست یکنفر از آقایان کار پردازان بلند شوید جواب بدهید که اعتبار ساختمان در اینجا نیست.

رئیس – آقای فریدونی.

فریدونی - عرض می‌کنم آقای انوار تصور فر مودند که مخارج ساختمان دولت ضمیمه این است و تذکر می‌خواستند بدهند راجع به همه ساختمانها است البته بوجه دارند که بودجه مجلس مر بوط به بودجه دولت نیست و فقط مخارجش مطایق اسفند ماه گذشته پردا خت خواهند شد راجع به این قسمتی که می‌فرمایند بعد از این لایحه که بودجه دولت مطرح می‌شود از طرف دولت جواب مقتضی داده خواهد شد.

رئیس- رای گرفته می‌شود به ماده اول موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده دوم.

ماده دوم - بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود علاوه بر سیصد هزار ریال اعتبار تنخواه گردان ماهانه که در بودجه ۱۳۲۱ تصویب شده چهار میلیون هفتصد هزارریال برای احتیاجات ارزاقی و لوازم ضروری چایخانه به کارپردازی مجلس شورای ملی داده ودر اخر سال ۱۳۲۲ مستهلک گردد.

رئیس- آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهری – بنده موافقم.

رئیس- اقای طباطبائی.

طباطبائی – بنده اصلا این لایحه را ندارم البته چاپ شده حال بطوریکه شنیده‌ام این چهار صد هزار تومان اعتبر که خواستهاند برای هزینه‌ها و تنخواه گردان این اصطلاح را بلد نیستم بهر حال چون این را تخصیص داده‌اند به جایخانه اگر منحصرا برای انجا است این که نمی‌شود و باید نسبت به همه کارکنان باشد اگر اعتبار هم کم است باید زیاد تر شود و اگر مر بوط بهمه است بنده هم موافقم.

روحی – مخبر کمیسون – همانطور که اقای طباطبائی فرمودند مربوط به تمام کارمندان مجلس است و مر بوط به چاپخانه تنها نیست و مبلغ آنهم در حدود پانصد هزار تومان است که از این مبلغ سیصد هزار ریال آن موجود است و چهار میلیون هفتصد هزارریال ‎آن اعتبار متحرک است و تنخواه گردان است که می‌دهند و عین آن پول برمیگردد بصندوق کشور و از آن راه یک گشایشی به کارمندان مجلس و کارکنان چایخانه می‌شود بسیار چیز نافعی است و منحصر به چایخانه نیست و عمومیت دارد.

پیشنهاد آقای حمزه تاش.

پیشنهاد می‌شود در ماده بیست لایحه کار پردازی مجلس پس از کلمه ارزاق (عموم کارمندان) اضافه شود.

رئیس- آقای مخبر فرهمند هم همین پیشنهاد را کردهاند آقای روحی موافقت دارید؟

روحی – مخبر کمیسون بنده قبول می‌کنم این پیشنهاد را پیشنهاد آقای ملک مدنی.

ماده الحاقیه – کمک هزینه یکماهه قانون مصوب اول بهمن ۱۳۲۱ درباره وراث خدمتگذاران مجلس نیز تعلق می‌گیرد و مبلغ آن که بالغ بر۶۲۷۷/۲۰ ریال است تصویب می‌شود.

ملک مدنی –بنده در ما ده اول این پیشنهاد را کرده بودم و متاسفانه مو قعش گذشت چون این مربوط به مستخ دمین متوفای مجلس است و لازم است.

رئیس- رای گرفته می‌شود به ماده دوم و با اصلاحی که شده است موافقین بر خیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. اگر آقای ملک مدنی موافقت بفر مایند بنام ماده الحاقیه پیشنهاد شما اضافه شود

ملک مدنی – بنده موافقم در کار پردازی مجلس هم با این نظر موافقت شد یکعده از مستخدمین جزء مجلس هستند که فوت شده‌اند و چون مجلس هم کمال موافقت را با آنها دارد بنده هم پیشنهاد کردم که وراث آنها هم شامل ان قانون بشوند که بتوانند استفاده کنند و این یک مبلغ کوچک نا قابلی است این است که بنده تقاتضا می‌کنم آقای مخبر هم موافقت بفر مایند و کار پردازی هم موافقت دارند.

فریدونی – چون مبلغ مختصری است و وزارت دارائی هم چون نظر داشتند که این موضوع جزء قانون اول بهمن نیست و بایستی لین رعایت نسبت بوزارت مستخدمین هم بشود از این جهت اداره کار پردازی هم قبول می‌کند.

روحی - بنده هم موافقت می‌کنم.

رئیس – رای گرفته می‌شود بماده الحاقیه پیشنهاد‌های آقای ملک مدنی موافقین بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد در کلیات ثانی مخالفی نیست (خیر) را ی گرفته می‌شود به این سه ماده پیشنهادی کار پردازی موافقین ورقه سفید خواهند داد.

(اخذ و استخراج آراء بعمل آمده ۷۷ ورقه سفید تعداد شد)

رئیس- عده حاضر در موقع رای ۸۴ با کثریت ۷۷ رای تصویب شد.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دواز دهم

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دواز دهم

رئیس- گزارش کمیسیون بودجه راجع به قرائت می‌شود.

کمیسیون بودجه لایحه شماره ۳۶۶۵۴ دولت راجع به سه دوازدهم هزینه مملکتی در سه ماه اول سال ۱۳۲۲ را با حضور هیئت دولت و آقای دکتر میلیسپو مطرح نموده پس از مذاکرات لازمه و توضیحاتی که از طرف هیئت دولت داده شد کمیسون بجای مواد پیشنهادی دولت ماده واحده زیر را تصویب و اینک گزارش آنرا برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

ماده واحده – وزارت دارائی مجاز است در سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ با رعایت مقررات مربوط بودجه ۱۳۲۱ اعتبارات حقوق و مصارف جدی را در حدود اعتبار سال مزبور پرداخته و همچنین هزینه اتمام ساختمانهائی که لازم تشخیص می‌دهد و تعهداتی را که بواسطه انقضای دوره عمل مربوط پرداخت نشده است در حدود سه دوازدهم اعتبار ۱۳۲۱ بپردازد.

رئیس- این لایحه کلیات ندارد. آقای طباطبائی.

طباطبائی- بنده در این ماده واحده عرض زیادی ندارم این را می‌خواستم مخصوصا آقای وزیر را متوجه کنم از اینکه انتظار مجلس این بود که طبق قانون و مقررات بودجه در موقع قانونی خودش است در پانزدهم اسفند مپل سال گذشته تنظیم شده باشد و این مساله بتاخیر افتاد و چون تاخیر شد ملاحظه فرمودید که نظر مجلس هم که از هر حیث معطوف به تبدیل بودجه مملکتی بود بالاخره تامین نشد ما انتظار داریم که امسال با تجربهای که در سال گذشته حاصل شد امسال در این موضوع یک قدری بیشتر تسریع شود وحالا ملاحظه میفر مائید که بر خلاف انتظار یک لایحه بمجلس داده شده اگر مقررات اولی تصویب شده بود اصلا لازم نبود که بودجه به مجلس بیاید و حالا خیلی جای تشکر از کمیسون بودجه است که لایحه را به این صورت در آورند که یک اعتباری داده شده است برای یک مدت معین بنده شخصا باز هم اطمینان ندارم به اینکه اگر این مدت تمام شد بلا فاصله بودجه بمجلس بیاید برای اینکه محظور لینکه میفر مهیید بعد از سه ماه است بعد از چهار ماه هم هست به آخر مجلس هم مدت زیادی باقی نداریم بنده نگرانیم این است که بعد از این سه ماه هم تهیه نشود و انوقت تا بیاید بمجلس و بخواهد جریانش را تمام کند مجلس تمام است بعد هم ممکن است یک مدت کم یا زیاد ی فطرت حاصل شود بودجه خواهد رفت بمجلس چهاردهم و سال آینده چه شکلی پیدا کند واین کار صحیحی نیست وای کاش کمیسون بودجه بیشتر از یک ماه موافقت نمی‌کرد که لااقل دولت ملزم می‌شد و مجبور می‌شد که در ماه اردیبهشت لااقل بودجه خودش را تنظیم کند و بیاورد به مجلس را پرتی که دکتر میلسپو منتشر کرده بود آقایان ملاحظه فرمودن اوضاع و احوال از حیث وصول عایدات و پرداخت مخارج بطور کلی مورد نگرانی است بنده یک رقم قابل ملاحظه را در آن را پرت دیدم شاید متجاوز از سیصد میلیون تومان دولت مقروض شده یعنی از یک طرف سطح عایدات پائین آمده از یک قسمت بالطبع مبزان مخارج یالا رفته است و تعادل از دست رفته و یک وضعی هم حکمفرماست در مملکت که اطمینان نداریم که دخل امسال لااقل بپایه سال قبل لااقل باشد امسال اگر کسر خرج است لااقل و اگر عایدات رو به نقص و نقصان رفته ممکن است بیشتر دچار مضیقه شویم پس اگر در این صورت آقایان با هم همعقیده باشند بنده معتقدم که مدت را کم کنیم و فقط برای تا آخر فر ور دین و ماه اردیبهشت بیستو یکروز وقت داریم و تا دهم اردیبهشت اگر لایحه اش تهیه بشود و به مجلس بیاید وقت هست که تا آخر اردیبهشت در مجلس تصویب شود این نظری بود که بطور کلی می‌خواستم به عر ض آقایان مخصوصا هیئت محترم دولت برسانم ویک قسمت هم این است که بنده پارسال هم وقتی بودجه اینجا مطرح بود یک مقداری بنوبه خودم صحبت کردم و تذکر دادم که این ساختمان را ولش کنید این تشخیص دادند که ملاکی ندارد ملاک همان عادت دولت و غادت ما مورین است یک ساختمانهای عریض و طویل در غالب جاها شروع شده که اگر از خشت اول ملاحظه شود می‌بینیم که اینها وجودشان ضروری ببوده و ساختمانهای زیادی از سابق داریم که اینها تمام و باطل افتاده است و باز ملاحظه فرمودهاید وزارتخانه‌ها و ادارات دو لتی دست بیک ساختمانهای دیگری زده‌اند در صورتی که آقایان بخاطر دارند فر مولی که در زمان کا بینه مر حوم فروغی نسبت به ساختمانها گرفته شد ه بود این بود که فقط از طرف دولت تو جه بشود که اینها از هم نباشند و از بین نروند اینجا هم صحبت کردند و دولت هم گفت که حالا مقتضی نیست و پولی هم نیست و خود دوام و ادامه ساختمان اینطور پیش آورده که غالبا اهاتیها و زارعین عمل فلاحتی را ول کرده‌اند و برای عملگی به شهر آمده‌اند با این حال از یک طرف کار فلاحت و کشاورزی تعطیل شده و از طرف دیگر زندگی و اعاشه این جماعت هم سربار شهر و تحمیل بشهر است و حالا بنده که می‌بینم باز در این قسمت اظهار علاقه شده است که می‌خواهند ساختمانها را تمام کنند اخر برای چه کار با چه پولی با چه حوصلهای این ساختمانها و این قصور که گفته شد جزء همان املاک وا گذاری است یک ماموریتی برای حفاظت اینها گمار ده‌اید اینها را بگذارید بیایند مردم را بپایند خانه مردم را حفظ کنند اینها را بیکار آنجا فرستاده‌اید چه فایده دارد این ساختمانها را هم تحویل بدهید به وزارت دادگستری بوزارت بهداری همینطور هی بسط پیدا می‌کند و بعرض و طولش لضافه می‌شود بنا بر این اگر موافقت بفر ما ئید پیشنهاد کنیم موافقت کنیم که این یکی دو سطر آخر حذف شود دولت البته برای یک ماه یک اعتبار لازم دارد که دستگاهشان از گردش نیافتد و بعد هم می‌توانید بودجه کل را تنظیم کنید و بیاورید به مجلس در باب ساختمانها هم یک مطالعه بیشتری بفر مایید و بیک شکل اطمینان بخش تری لایحه کل بودجه را تنظیم کنید اابته مجلس هم موافقت خواهد کرد.

نخست وزیر - این که آقای طباطبائی فرمودند که بودجه باید بموقع خودش بمجلس شورای ملی بیاید ودر اسفند ماه آمده باشد البته نظر کاملا صحیحی است البته حق هم همین بود و بنده و همکارانم هم مقید هستیم که اصول را همیشه رعایت کنیم ولی تصدیق بفر مائید که ما اول اسفند آمدیم سر کار و از اول اسفند تا اواسط اسفند موقع و مجالی نبود که ما بتوانیم که یک بود جه که از هر جهت کامل باشد به مجلس بیاوریم علاوه بر این آقای دکتر میلسپو هم تازه وارد بودند و مطالعاتی داشتند و لازم بود که مطالعات خودشان را با نظر دولت تطبیق کنند و بودجه تنظیم شود اشاره فر مودید به بود جه کل این را بنده به آقا قول می‌دهم که ما بودجه را که امسال به مجلس شورای ملی می اوریم از هر جهت تعدیل شده یاشد و مخصو صا همین نکته موجب شده است که ما تقاضا کنیم یک سه ماهی به ما فرصت دهید که ما بتوانیم هم تشکیلات وزارتخانه‌ها را تنظیم کنیم و هم بود جه را روی آن تشکیلات وزارتخانه‌ها قرار بدهیم اینکه آقا اظهار نگرانی فر مودند که ممکن است بعد از سه ماه هم نیایند بنده به آقا قول می‌دهم که در مدت سه ماه تقدیم مجلس بشود شاید سه ماه هم به انتها نرسد این وظیفه دولت است و دولت نمی‌تواند یک چنین امر مهمی را به سهل ان کاری و به تعلل بگذهرند و بودجه را به مجلس نیاورد و همینطور اشاره فرمودند به دوره مجلس هم چیزی باقی نمانده است و دولت باید این کار را بکند قضیه سیصد میلیون همینطوری که میفر مایند دولت در سال گذشته و سالهای پیش متاسفانه مقدار زیادی مقروض شد و رو ی همین تعدیلی که گفته شد ما امید واریم که بودجه را بتوانیم طوری تنظیم کنیم که هم از قرض بتوانیم فراغت حا صل کنیم و هم روی عایداتی که برآورد می‌شود آن عایدات هم روی ارقام صحیح خواهد بود بودجه با آن برآورد تنظیم شود و بنا بر این ینده خواستم تقاضا کنم که این موضوعی که برای یکماه اشاره شد آقا هم پس بگیرند و فرصت بدهند به ما که در همین مدتی که تقاضا شده است موافقت بفر مایند که ما هم بتوانیم در ظرف هین مدت کارمان را انجام بدهیم یک ماه تصدیق بفر مائید کافی نیست که ما بتوانیم در مدت پانز ده روز این کار را بکنیم دیروز هم در کمیسون مذاکرات شد و اعضاء کمیسون هم بدلائل دو لت قانع شدند و قبول فر مو دند اما راجع بکار ساختمانها این فقط یک اداره است که برای نگهداری ساختمانها است و اگر توجهی نشود از بین می‌رود ولی در نظر داشته باشید با دقتی که می‌شود و خود آقای دکتر میلیسپو هم فوق العاده در این باب مداقه می‌کنند البته تردیدی نیست که ما هم یک ترتیببی خواهیم داد که روی هوا و هوس نباشد مگر اینکه یک ساختمانهای ضروری وبه اندازه که اعتبار داشته باشیم بکنیم بنابراین بنده تصور می‌کنم که کلمه طوری تنظیم شده است که نظریات آقایان از هر جهت تأمین است و چون ضروری است و فوری است خواهش بنده این است که زودتر در این باب توجه بفرمایند که کار تمام شود.

جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.

روحی- بنده با کفایت مذاکرات مخالفم عرض می‌کنم این لایحه در حقیقت به منزله یک بودجه کشور است بنابراین لازم است که آقایان اجازه بفرمایند که ما نظریات خودمان را عرض کنیم اینجا در مورد بودجه مجلس بنده مکرر هم عرض کرده‌ام که نمایندگان در دو موقع می‌توانند از حق قانونی خودشان استفاده کندد یکی در موقع برنامه دولت است و یکی هم در بودجه که در این دو مورد باید تذکراتی بدولت داده شود و دولت در نظر بگیرد و اطلاعاتی پیدا کند امروز که آقای میلیسپو آمده‌اند و آنطور که باید از جریان امور کشور اطلاعاتی ندارند ولی نمایندگان که اطلاعات زیادی دارند اجازه بفرمائید آن نظریات گفته شود و دولت هم متوجه شوند این است که بنده با کفایت مذاکرات مخالفم و موافقم با اینکه هر چند نفر که اجازه خواسته‌اند صحبت کنند.

انوار- بنده هم با کفایت مذاکرات مخالفم.

رئیس- بفرمائید.

انوار- آقای رئیس قبول کردند که مذاکرات کافی نیست برای اینکه آقایان نمایندگان یک اصلاحاتی در نظر دارند که با دولت باید صحبت کنند و آن اصلاحات را دولت در نظر بگیرد و در بودجه بیاورد با یک صحبت آقای طباطبائی و جواب آقای رئیس الوزراء نمی‌شود گفت مذاکرات کافی است اما بنده موافقم برای خاطر اینکه چون ما ناچاریم از راه حقوق دادن و از اینکه فشار زندگانی بر همه کس وارد است ادارات ما هم منتظر هستند که حقوقشان برسد و اگر این اجازه داده نشود همه باطل می‌ماند در کمیسیون بودجه هم بنده و هم آقای فرمانفرمائیان و ثقة الاسلامی در نظر داشتیم که یکماهه باشد ولی آقای رئیس الوزراء و سایر آقایان یک اظهاراتی کردند که ما ساکت شدیم پس ناچاریم که بدهیم و بنده نظریاتی که داشتم می‌خواهم به عرض دولت برسانم یکی این است که در بودجه ۱۳۲۱ یک تصمیماتی در کمیسیون بودجه گذشت و آن تصمیمات هنوز عملی نشده است و بر خلاف آن عمل می‌شود ما قرار دادیم که اتومبیلها محدود شود و ۱۰۷ تا بشود در تحت سرویس باشد که وقتی دولت محتاج شد بآن سرویس رجوع کند یا اینکه بفروشد این اتومبیلها را و فعلاً اتومبیلهائی که موجود است به کلی از آن حدود خارج شده است نمره‌های سرخ و سفید و سبز الآن به سیصد و شصت تا رسیده در صورتی که صد و هفت اتومبیل بیشتر مطابق تصویب کمیسیون بودجه مجلس نباید داشته باشند اشخاصی می‌آیند که هیچ ارتباطی بآن کسانی که باید اتومبیل داشته باشند ندارد سوار این اتومبیلها می‌شوند فعلاً اتومبیلهای دولتی و مالیه مملکت صرف تفریح و تفرج شده است هر جا که می‌خواهند برای تفریح و تفرج بروند اتومبیلهای دولتی سوار می‌شوند بنده یک روز در کمیسیون بودجه عرض کردم که کار به تجری رسیده است تجری این است که کاملاً بر خلاف خلاف قانون رفتار می‌کنند و تصمیمات و قوانین مجلس و کمیسیون را کاملاً زیر پا می‌گذارند مجلس و کمیسیون گفته است صد و هفت تا اتومبیل باید باشد من می‌بینم اتومبیل دولتی را سوار می‌شوند میروند به قم آقا این اتومبیل‌ها فقط باید صد و هفت تا باشد و الا نمره سیصد و شصت را خود من دیده‌ام (معاون وزیر دارائی- اتوبوس‌ها هم ضمیمه است) خیر آقا کامیون و اتوبوس نیست از همین اتومبیل هائی است که خود جنابعالی سوار می‌شوید اینها تجری است یک وقت احتیاج است و یک وقت تجری است و عدم رعایت انتظامات و قانون است ما این همه زحمات می‌کشیم و این همه ملت خرج می‌کند که مملکت دارای یک مقرراتی باشد که در تحت آن مقررات حقوق و حدود محفوظ باشد. یکی دیگر از آن چیزهائی که در کمیسیون بودجه گذشت و بعرض مجلس هم رسید که رتبه نه غیر از مدیر کل است رتبه ۹ هر کس که درجات اتخدامی را طی کرد رتبه ۹ می‌شود ولی هر وزارتخانه باید یک مدیر کل داشته باشد که ما دیدیم که تعداد مدیر کلها زیاد شده است و احتیاج نداریم و گفتیم که هر وزارتخانه یک مدیر کل بیشتر نباید داشته باشد این است که بنده لازم میدانم این قسمت را هم تذکر بدهم و مخصوصاً مخبر محترم را توجه می‌دهم که این چیزها را از بین ببرند که خلاف قانون نباشد همینطور نسبت به معاونها حالا معاون هم روز به روز زیاد شده است معاون پارلمانی و معاون اداری آن چیزی که قانون گفته است یکنفر معاون پارلمانی است و یک مدیر کل است که معاون اداری است. هر وزیری یک معاون دارد که هر وقت خودش نیست بیاید به مجلس و جواب بدهد حالا معاون متعهد شده است حتی در وزارت کشاورزی هم معاون متعدد شده است پس فردا خواهیم دید که برای وزیر مشاور هم یک معاونی معین شده است آقا یک معاون بیشتر نمی‌توانید داشته باشید و این کارها بر خلاف قانون است وزارت مالیه باید متوجه باشد و از چیزهائی که بر خلاف قانون است و خارج از قانون است باید جلوگیری کند و حقوق ندهد به بیش از یک معاون و یک مدیر کل بیشتر حقوق داده نشود پیشنهاد هم می‌کنم که هیئت دولت کاملاً متوجه این مطلب باشند و از جمله چیزهایی که بنده عرض کردم و بعضی از آقایان وزراء هم تصدیق کردند و حالا هم به عرض مجلس میرسانم یک مسئله دوری شده است شما علماء هستید اهل علم هستید این دور را رفع کنید. می‌گویند که چرا زندگانی گران شده است جوب می‌دهند یک چیزهائی است که دست دولت است و دولت نرخها را بالا می‌برد ما محتاج هستیم و ناچاریم که نرخها را بالا ببریم به دولت میگوئیم آقا چرا نرخ را بالا بردی قند را قیمتش را گران کردی می‌گوید چون قیمت چغندر بالا رفته من هم قیمت قند را بالا می‌برم این دور است این ترتب به او دارد او هم ترتب به این دارد خوب این مردم بدبخت چه بکنند؟ یک دسته که دارای جنس و کالا هستند آنها هر قدر که سایر اجناس قیمتش بالا برود آنها هم قیمت کالای خودشان را بالا می‌برند ولی مستخدمین بیچاره و ماها که فقط کالایمان خدمت است چه بکنیم؟ یک دفعه دولت می‌آید میگوید آنوقت من چغندر را سه تومان و سه تومان و نیم می‌خریدیم و قند را بآن قیمت می‌فروختیم حالا می‌خریم بیست و دو تومان و چون این قیمت می‌خریم باید قند را ترقی بدهیم. سابق پنبه خرواری شصت تومان بود حالا رسیده است به ششصد تومان و ما ناچاریم متقالی که ذرعی دو قران بود دو تومان بکنیم خوب برمیگردیم به رعیت میگوئیم پنبه را ارزان کنید می‌گوید با این پول من می‌خواهم پیراهن بخرم قند بخرم و اگر هم مردم باید کفن بخرم و اگر قیمت پنبه ارزان شود با این گرانی قیمت پارچه و قند و سایر مایحتاج نمی‌توانم حالا من نمیدانم حل این مسئله دوری چه می‌شود این مسئله باید حل شود دولت باید در این قسمت فکر کند به بیند این میزانی که خرج بالا می‌رود بکجا خواهد رسید آقای روحی همیشه به من حمله می‌کنند که منفعت کارخانجات بیشتر از صدی دوازده نباید باشد و سود بیشتری از صدی دوازده نبرند آنها می‌گویند اول دولت باید بیاید اقدام کند این کارخانجاتی که منسوجات تهیه می‌کنند میگویند که پنبه ما باید ارزان باشد حقوق و مزد کارگر وقتی گران است نمی‌شود جنس را ارزان کرد دولت قند را پیش می‌کشد و دهان همه شیرین می‌شود صابون و سیمان و چیزهایی دیگر را هم تحت نظر بگیرید و صدی دوازده هم همانطور که پیشنهاد شده است بیشتر نبرند همانطور که می‌گویند معاملات و ادارات ما در کارخانجات عمل بازرگانی است این نفع را هم بازرگانی بکنید وقتی این کار را کردید وقتی که از طرف دولت این قدم برداشته شد مسلماً نسبت به فروشندگان دیگر هم این تفاوت پیدا می‌شود کم کم باید این دور را در یک جائی حل کرد. آنچه که بنده بنظرم رسیده غیر از اینکه دولت آقای سهیلی که حقیقة یک علاقمندی کامل دارد بکارهای مردم این را تحت نظر بگیرند بعد از آنکه تحت نظر گرفتند واقعاً معامله بازرگانی بکنند باین معنی که خرج و دخل بکنند صدی دوازده بیشتر فایده نبرند بلکه بنده می‌گویم که صدی دوازده هم دولت نباید ببرد وقتی که دولت رعایت را کرد همان دخل و خرج بازرگانی را دولت هم رعایت کرد کاملاً قیمتها تفاوت می‌کند و یک توسعه در مملکت پیدا می‌شود. موضوع دیگری که بنده نمی‌خواهم این جا بحث کنم و آقای رئیس الوزراء مستحضر هستند موضوع بردن جو بدبخت کاشانیها است که یک مردمان شرافتمندی یک شرکتی تشکیل داده‌اند و از جیب خودشان پول داده‌اند که برای کاشان آذوقه تهیه کنند اخیراً مقداری جو خریده‌اند و حالا آقای نراقی شرحش را بیان خواهند کرد و بنده امروز صبح شنیدم و حقیقةً متأثر شدم که این زن و مرد فقیر کاشان منتظر بودند که راه آهن جو را برای نان آنها بار کند و بعد فهمیدند که جو آنها را برده‌اند این است وضع حال مردم و ترتیب کار و می‌گویند چاپیده‌اند دیگر عرض نمی‌کنم که کی چاپیده است و چه باید کرد.

مخبر- در موضوع قند انصافاً اگر قبلاً قیمتش را دولت توجه کرده بود و به موقع خودش نرخ واقعی معین کرده بود امروز به درجات نرخ قند خیلی از این ارزانتر بود گرانی قند و نبودن آن بیشتر از این جهت است که دولت بموقع فکری برای قیمت چغندر نکردند اگر خاطر آقایان باشد یک روز دیگر هم در مجلس این مطلب را عرض کردم و مخصوصاً در اسفند ۱۳۲۰ که آقای هژیر وزیر پیشه و هنر بودند هم خدمت ایشان هم خدمت آقای سهیلی هم خدمت آقای عدل وزیر کشاورزی و همچنین خدمت آقای بدر وزیر دارائی بودند عرض کردم و مکرر هم تذکر دادم که آقا ما در سال ۱۳۲۰ احتیاجات زیادی به قند داریم حداقل مصرف قند در سال صد هزار تن است و احتیاج زیادی به قند داریم تابحال مقداری از آن در داخله کشور و بقیه اش را از خارج باید تهیه کنید بواسطه ابتلائاتی که دولت دارد و با نبودن وسائل حمل و نقل نمی‌تواند آن مقداری را که باید از خارج وارد کند تهیه کند پس ما باید خودمان اگر بتوانیم در داخله مقدار مصرف خودمان را تهیه کنیم راهش هم این است که ما الان قدم برداریم و میزان و محصول چغندر را زیاد کنیم و قیمت را طوری معین کنیم که برای زارع زراعت چغندر ضرر نکند و بنده معتقد بودم که اگر آن عرایض مورد توجه می‌شد تمام قند ۱۳۲۱ کشور از کارخانجات خود کشور تهیه می‌شد ولی تصدیق کردند و متأسفانه عمل نکردند و نرخ چغندر در آن زمان پنج تومان یا شش تومان بود و آن قیمت برای زارع ضرر می‌کرد و نتیجه آن این شد که در سال ۱۳۲۱ محصول چغندر شما به یک ربع عمل سالهای قبل کمتر شد حالا برای آن چه اقدامی کرده‌اند نمیدانم و برای سال جاری هم نمیدانم چه عملی کرده‌اند. اما در مسئله اتومبیل نظر آقا تأمین است چونکه کمیسیون بودجه ۱۳۲۱ تصمیم گرفت و بصورت قانونی در آمد الآن هم بنده به آقای نخست وزیر تذکر دادم ایشان هم اظهار فرمودند که دولت تصمیمات مجلس را بموقع اجرا می‌گذارد و برای وزارتخانه‌ها هم طبق صورتی که از کمیسیون بودجه گذشته و به دولت ابلاغ شده است که برای هر وزارتخانه مطابق احتیاجاتی که دارند یک یا دو یا پنج اتومبیلی که معین شده است نگاهداشته‌اند و بیشتر از آن هم نگهداشته نمی‌شود و در موضوع مدیر کل‌ها هم باز همانطور که در کمیسیون بودجه سال گذشته تصمیم گرفته شده و بصورت قانون بدولت ابلاغ شده است دولت مکلف است رعایت کند که هر وزارتخانه یک مدیر کل بیشتر نمی‌تواند داشته باشد دولت هم اگر بخواهد غیر از آن عمل کند نمی‌تواند برای اینکه این نظر کمیسیون است و بدولت هم ابلاغ شده و بصورت قانونی در آمده است البته از آن جهت هم نظر آقا کاملاً تأمین است. در قسمت گرانی اجناس هم که ایشان فرمودند که دست خود دولت است آنهم یک بحث مفصلی است و بنده امیدوار هستم که نظر آقا را دولت تأمین کند و مطابق اطلاعاتی که بنده پیدا کرده‌ام دولت در مقام مطالعاتی هستند که نظر آقا اجرا شود حالا آن مطالعات چه وقت عملی می‌شود و بصورت اجرا در می‌آید و صورت عمل بخود می‌گیرد بنده نمیدانم و بیش از این هم نمی‌توانم چیزی عرض کنم. در موضوع ساختمانها که فرمودند در گذشته یک ساختمانهائی برای مدارس شده است در ولایات و مرکز مثلاً در سبزوار و یا سایر نقاط ایران مدارس ساخته شده است که بعد از شهریور ۱۳۲۰ ناتمام مانده است فرض بفرمائید هر مدرسه یکصد هزار تومان خرج داشته باشد هشتاد هزار تومان از خرج آن شده است و بیست هزار تومان از خرج آن باقی است و اگر این خرج نشود علاوه بر آنکه از اصل آن نمی‌شود استفاده کرد اصل بنا و خرجی هم که شده است اساساً از بین می‌رود و این بضرر مملکت است بنابراین نظر آقا هم امیدوارم بصورت بهتری تأمین شود.

رئیس- آقای نراقی.

نراقی- عرایضی که بنده می‌خواهم عرض کنم یک قسمت از آن گفته شده است و دیگر تکرار نمی‌کنم. در این ماده واحده ذکری از عوائد دولت نشده است در صورتیکه بودجه یک قسمت آن مربوط به عوائد است و باید در این ماده واحده نوشته شود که عوائد هم طبق مقررات و قوانین مالیاتی که سابقاً بتصویب رسیده است در طی این سه ماهه وصول خواهد شد و اشاره بآن نشده مطلب دیگر این که هر موقع راجع به نواقص زندگانی و مخصوصاً مستخدمین دولت تذکر داده می‌شد دولت وعده می‌کرد که در بودجه آینده انشاالله جبران می‌شود همینطور برای نواقص بعضی بنگاه‌های بهداری و فرهنگی هر وقت راجع به توسعه آنها صحبت می‌شد دولت حواله می‌کرد به بودجه آتیه مثل اینکه بنده مکرر از آقای وزیر بهداری تقاضا می‌کردم که یک فکری برای شهر ما کاشان بکنند یعنی از بودجه وزارت بهداری صد دینار استفاده نمی‌کند و فقط مختصری از بودجه شهرداری برای بهداری استفاده می‌کنند یعنی سی هزار تومان محل و اعتبار دارد و از این مبلغ بیست و چهار هزار تومان صرف کارگزینی می‌شود شش هزار تومان آنهم برای غذا و لباس و این چیزهای مرضی است با آقای وزیر بهداری که در این قسمت مذاکره شد فرمودند که انشاالله در بودجه آتیه رعایت خواهیم کرد و همینطور راجع به سایر چیزها که به بودجه سال ۱۳۲۲ محول شده است اما با پیشنهاد این سه دوازدهم این انتظارات تقریباً از بین رفت و معلوم نیست که بعد از سه ماه دیگر این آقای نخستوزیر بمقام خودشان باقی باشند یا این که تجدید نظر نخواهند کرد این سه دوازدهم اعتبار گرفتن را خوب حوادث است و ممکن است پیش بیاید آقای وزیر دارائی تا دیروز تشریف داشتند و حالا آقای معاونشان را جای ایشان برای توضیح می‌بینم ایشان رفتند و استعفای ایشان هنوز باطلاع مجلس نرسیده و امیدوارم مورد قبول واقع نشود چون مرد شایسته و درستی است آقای صالح. عرض کنم برای این مشکلات و امر معاش مستخدمین بالاخره باید یک فکری کرد همه اش با تعارف نمی‌شود گذراند و مخصوصاً قسمت هائی که حقوقشان کم است مستخدمین فرهنگ و مأمورین انضباط کشور پاسبانها حقوقشان کم است به طهران نگاه نکنید که حداکثر و ماکزیمم حقوقشان به پنجاه تومان می‌رسد اما در شهرستانها حداکثر حقوق آنها مطابق قانون بیست و پنج تومان است بنده جاهائی را اطلاع دارم که نان یک من سه تومان است و حقوق آموزگار آن جا بیست و پنج تومان است و نمیدانم این عوائد و مخارج چه جور جفت می‌شود؟ و با این بیست و پنج تومان چطور می‌توانند گذران کنند؟ بهمین جهت است قریب سه ماه است اغلب دبستانهای آنجا تعطیل است بچه‌ها سرگردان و معلمین هم رفته‌اند پی کارهای دیگر و همینطور در قصبات بواسطه نبودن سوخت و رفتن معلمین مدارس بسته شده است حالا دولت حقش بود که یه مقداری اعتبار اضافی تهیه کرده باشد که کمکی به این بیچاره‌ها بدهند که حقوق یک ماهه او کفاف سه روز مخارج را نمی‌تواند بکند با این وضع نمی‌شود وضعیت را حفظ کرد بنده امثال و موارد زیادی را عرض نمی‌کنم که اسباب تأثر آقایان شود اینها را باید در نظر گرفت زندگانی یک پاسبان را باید در نظر گرفت که با ماهی چهل تومان چه کند این پاسبان خودش و زن و بچه اش دو سیر گوشت با نخود و متعلقاتش می‌شود ۱۵ قران دوتومان این آدم با حقوق ماهی چهل تومان و پنجاه تومان آیا ممکن است زندگانی کند؟ آقای معاون وزارت دارائی خواهش می‌کنم حساب این را روی کاغذ بیاورند که با ماهی چهل تومان یک پاسبان می‌تواند یک بخور و نمیری برای خود و زن و بچه اش تهیه کند این را ملاحظه بفرمائید که تا سه ماه دیگر ممکن است زنده بماند یا ممکن است دست به دزدی بزند و وسیله نا امنی بشود، یک موضوع دیگری هم می‌خواهم عرض کنم این است که در سال گذشته دو ماه مساعده داده شد بکارمندان دولت یکماه آن را بخشیدند و یکماه دیگر در قانون ذکر شده است که در طی سال ۱۳۲۲ بتدریج کم شود این را خواهش می‌کنم یا ببخشید یا اگر فعلاً محلی ندارید موافقت بفرمائید که در این سه ماهه از حقوقشان کسر نشود البته در درجه اول آن را ببخشید آنوقت هم آقای نخست وزیر وقت همینطور وعده کردند که این را هم خواهیم بخشید و اگر حالا بخشودنش ممکن نیست لااقل در این سه ماهه اول سال که فشار زندگی کمر شکن است موافقت بفرمائید که چیزی کسر نشود. یک موضوع دیگری که بنده می‌خواستم یادآوری کنم. در قانون متمم بودجه ۱۳۲۱ راجع به قانون استخدام مهندسین یک ماده ضمیمه شد و دولت مکلف شد که تا اسفند ماه گذشته یک قانون استخدامی برای تیپ جوان و تحصیلکرده و مهذب مملکت که طبقه مهندسین هستند تهیه کنند و به مجلس بیاورد اسفند تمام شد فروردین هم دارد تمام می‌شود و اثری از این وظیفه که بر عهده دولت بود ظاهر نشده است آقایان میدانند که مهندسین فاضل ترین طبقات کشور هستند کارشان سنگین است و مشکل و تقاضای حقوق زیادتری هم نمی‌کنند فقط می‌گویند این کاری که ما می‌کنیم و خدمتی که می‌کنیم این خدمت را به صورت رسمیت در بیاورید و مراحل خدمتمان را معلوم کنید و دوره خدمتی را برای ما معلوم کنید که زندگی ما را تثبیت کند ولی دولت در انجام این تکلیف کوتاهی کرد و بنده شنیدم که اخیراً دست از کار کشیده‌اند البته این عمل را نباید حمل بر اعتصاب و اعتراض کرد فقط بر سبیل یادآوری و تذکر بوده است که وظیفه را که دولت داشته است زودتر انجام بدهد این را تمنا می‌کنم آقای وزیر پیشه و هنر مورد توجه قرار بدهند و وسائل آسایش حال این طبقه مؤثر کشور زودتر فراهم شود. راجع بآن قسمتی که آقای انوار راجع به کاشان فرمودند بنده خواستم عرض کنم که یک شرکتی برای تأمین خواربار مردمان فقیر و بیچاره با سرمایه و همت خود مردم آنجا اداره شده است و دولت فقط مزاحمت ایجاد می‌کند من باب مثال عرض می‌کنم که این شرکت تا اسفند ماهه گذشته سی و سه هزار تومان پول تلگراف داده است تلگراف تظلم از دست مأمورین دولت مساعدت که نکرده‌اند مزاحمت هم ایجاد کرده‌اند اخیراً هم مأمورین ارتش خرم آباد اجناس موجودی آنها را برداشته و ضبط کرده‌اند معلوم می‌شود فرمانده لشکر آنجا یابوهای ارتش را بر مردمان شهر و ساکنین کاشان ترجیح می‌دهد. خدا توفیقشان بدهد.

مخبر- در موضوع کمک به مستخدمین که آقای نماینده محترم تذکر دادند بنده با نظر آقا موافقم و راجع به موقوف المطالبه گذاشتن مساعده که پرداخت شده خواهش می‌کنم که پیشنهاد بفرمائید بنده قبول می‌کنم و امیدوارم که دولت هم قبول خواهد کرد و بنده هم که مذاکره کردم نظر دولت هم هست و با این نظر موافق است الا اینکه وجهی که به مستخدمین داده شده است در بودجه عمومی محل نبوده است و دولت از بانک این اعتبار را گرفته است و باید بآن محل بپردازد و فعلاً محلی برای پرداخت آن قرض در نظر نگرفته‌اند و نتوانسته‌اند به صورت تخفیف قطعی در بودجه منظور دارند و فعلاً برای موقوف المطالبه گذاردن در این سه ماهه پیشنهاد بفرمائید قبول می‌شود. در موضوع سختی معیشت و گذران مستخدمین هم که اشاره فرمودند البته این موضوع مورد توجه دولت هست و باید یک قدم اساسی هم برای این کار بردارند اما اینکه فرمودند یک اعتبار اضافی برای بعضی چیزها در نظر گرفته شود آنهم یک باری بر دوش دولت اضافه خواهد کرد و نتیجه ندارد پس باید به دولت گفت و از دولت خواست که از مخارج زائد بکاهد و صرف مخارج لازم بکند و دولت باید در این سه ماهه که مجال دارد مطالعه کند و از بعضی مخارج غیر لازم کم کند و باین مصارف بیفزاید. در موضوع عوائد هم که آقا اشاره فرمودند اگر آقا به قوانین گذشته که یک دوازدهم از مجلس گذشته است اشاره به عوائد هم در آنجا آقا ابداً سابقه ندارد عوائد همان است که پایه‌هایش روی قوانین گذارده شده نه یکشاهی اضافه می‌توانند بگیرند نه چیزی می‌توانند کسر کنند نظر آقا از این جهت کاملاً آسوده باشد که چیزی اضافه نخواهد شد و آن قسمت راجع به مستخدمین را هم پیشنهاد بفرمائید.

رئیس- آقای ملک مدنی.

ملک مدنی- بنده خواستم یک موضوعی را اینجا تذکر بدهم و اینجا مذاکره شد و بند خواستم راه عملی آنرا عرض کنم. موضوع زندگانی مستخدمین باید از طرف دولت مورد توجه واقع شود. امروز قبل از تشریف فرما شدن جناب آقای نخست وزیر بودجه مجلس شورای ملی گذشت برای سه ماه کارپردازی مجلس یک نظر خوبی اتخاذ کرده بود که بنظر بنده وزارتخانه‌ها و کارپردازی هر وزارتخانه باید این تصمیم را بگیرد و آن این است که برای مستخدمین و کارمندان جزء و کل خواربار تهیه بکند و در دسترس آنها بگذارد و الا هر قدر که حقوق کارمندان دولت اضافه شود با این وضع که فعلاً هست صلاح نیست و ممکن نیست زندگانی آنها تأمین شود و این موضوع از کارهای مهم دولت است که در درجه اول باید مورد توجه واقع شود و باید هر وزارتخانه در بودجه خودش یک اعتبار گردانی بگذارد و اگر محل هم ندارند از بانک قرض کنند و خوار بار تهیه کنند و مخصوصاً برای مستخدمین جزء و تا رتبه ۵و۶ که اکثر آنها خودشان وسیله تهیه خواربار ندارند و یک اقدام اساسی در این موضوع بشود (صحیح است) بنده شنیدم در وزارت پیشه و هنر یک همچو فکری شده است و یک همچو قدمی برداشته‌اند بنده می‌خواستم پیشنهاد کنم که همه وزارتخانه‌ها این کار را بکنند و از دولت استدعا کنم که مخصوصاً این مطلب را مورد توجه قرار بدهند وقتیکه اینطور شد همه راحت خواهند شد. یک تلگرافی است که بر حسب تصادف از ملایر دیشب از یک عده مستخدمین رسیده است خطاب به جناب آقای نخست وزیر و وزارت دارائی و دکتر میلیسپوو کپیه هم به بنده است که مستخدمین دولت عرض کرده‌اند که سنگینی معیشت طوری طاقت فرسا شده است که ما بیش از این نمی‌توانیم تحمیل کنیم هر روز فکر این هستیم که فکری به حال ما بشود. اگر دولت در نظر دارد قدمی برای این کار بردارد و باید این اقدام زودتر بشود البته تصدیق میفرمائید که سختی هم در این سه ماهی است که ما داریم قانون می‌گذاریم این سیاه بهاری که معروف است بعد ار سه ماه که خرمن بدست می‌آید البته خواربار ارزان و فراوان می‌شود و این سختی برای مردم فقط در این سه ماهه است و بنده تمنی می‌کنم که در این سه ماهه دولت بیشتر توجه بکند به آسایش مردم و مخصوصاً مستخدمین و بوسیله جراید و رادیو بآگاهی مردم و مستخدمین دولت برسانند که دولت در فکر رفاه آنها است که به عملیات دولت مستظهر شوند و البته طبقه مستخدمین دولت که بنظر بنده از طبقات مؤثر و روشن فکر هستند آنها باید عائله شان زندگانیشان راحت باشد و آسایش داشته باشند و این کار هم مشکل نخواهد بود برای اینکه برنج و نان وقند و صابون که در دست خود دولت است سایر مایحتاج آنها را هم بهمان وسیله که عرض کردم تأمین کنند و این مطلب خیلی قابل توجه و دقت است زیرا اگر توجه نشود آنها نمی‌توانند انجام وظیفه کنند این نظری بود که بنده می‌خواستم عرض کنم و راجع به سایر قسمت‌ها هم آقای مخبر کمیسیون بودجه در جواب آقای نراقی فرمودند آن قسمت هم تصور نمی‌کنم ایشان را قانع کرده باشد.

وزیر پیشه وهنر (آقای بدر)- موضوعی که آقای امیرتیمورفر فرمودند راجع به قند که کسر قند امسال کارخانجات بواسطه کمی قیمت بوده است بنده تصدیق می‌کنم که ممکن است کمی قیمت هم اثری داشته باشد ولی همچنان که فرمودند نبوده در تهران قیمت ۸ تومان بوده و در ولایات ۱۲۰ ریال و خیلی بیش از این بوده است که شما تصور می‌کردید. ولی دو علت داشته است که یکی حمل و نقل و باربری بود که اگر یک جاههائی هم تهیه شده بود نتوانستند به کارخانه‌ها برسانند و علت دوم هم این بود که مردم احتیاج به خوراک داشتند و خوردند چغندر را اصلاً عوض اینکه بیاورند بکارخانه خودشان مصرف کردند و امسال هم قیمت را بالا بردیم و به ۲۲ تومان رساندیم. البته عمده مسئله و آنچه هم تحقیق کردیم تا بحال اشخاصی در ولایات راضی هستند باین قیمت ولی بنظر بنده باز نظر بر این است که در موقع محصول زیادتر باشد و بعلاوه وسیله باربری هم باشد و البته وسیله باربری بیشتر مهم است. موضوع دیگری که آقای نراقی فرمودند راجع به استخدام مهندسین دولت در سال گذشته یک ماده بوده است در قانون متمم بودجه که تا آخر اسفند تهیه بشود و تا اسفندماه گذشته این قانون هنوز تمام نشده بود و بعضی از اصلاحات هم در این قانون لازم بود که بشود و بعلاوه اصل این قانون و طرح آن در خود وزارت پیشه و هنر تهیه شده است و فعلا در وزارت دارائی است و مشغول هستند. از سایر وزارتخانه‌ها هم که مهندس دارند نظر آنها را هم خواسته‌اند که جلب کنند تا در یک مدت خیلی قلیلی تمام بشود و البته تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.

جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.

رئیس- آقای روحی.

روحی- بنده عرایضم مختصر است بنده بطور کلی می‌خواهم بهیئت دولت یادآوری کنم که سازمان وزارتخانه‌ها طوری است که بضرر مردم است. بحدی خراب است و بقدری بنیادش بد گذاشته شده است که یک نفر نمی‌تواند بگوید که از این جریان دولت نمی‌تواند یک نتیجه بگیرد مگر اینکه دست بر مسائلی بزند که من شرم دارم بگویم. اینها را باید اصلاح بکنند بنشینند و به بینند احتیاجات این مردم چیست و در این کشور چه خبر است. دولت چه قسم مردمی میخواهدو حوائج ضروری این ملت بدبخت را در این موقع تنگ کی می‌تواند برآورده بکند وزارتخانها روی این سازمانها که … بنده بقدری از این کار وزارت کشاورزی خوشوقت شدم و خیلی متأسفم که آقای وزیر پیشه و هنر با تذکری که به ایشان دادم توجهی نفرمودند و آن اینست که ایشان (آقای وزیر کشاورزی) تا رفتند بوزارتخانه یک هیئت بازرسی گذاردند که همه را رسیدگی کنند و بدولت گذارش بدهند و آقای وزیر پیشه و هنر هم راجع به ۷۰ هزار بقچه نخ و شرکت پخش کالا و امثال آن بهتر بود که یک همچو کاری می‌کردند و وامیداشتند یک مردمان وزین را که این دفاتر را رسیدگی بکنند که این اشخاصی که به نفع مردم کار می‌کنند این را رسیدگی کنند و نگذارند که بطور قطع هرکه هر چه می‌خواهد ببرد ببرد. بنده اینجا نمی‌خواستم عرض کنم بنده بنوبه خودم این موضوع را می‌گویم و بعد سئوال می‌کنم و استیضاح می‌کنم دنبال می‌کنم با این مدارکی که بهشان نشان دادم دولت باید تحقیق بکند و ریشه دزدی را از وزارتخانه‌ها باید بردارد غیر از این دیگر نمی‌شود کارکرد آقا شما برای خیر جامعه باید کار کنید شما برای صلاح مردم و اصلاح حال آنها اینجا نشسته‌اید آقا. بنده پارسال سؤال کردم که آقا امسال در سراسر کشور در وضع مازاد میلیونها تومان دزدی شده است یک نفر این حرف را تأثیر نداد مثل اینکه به دیوار گفته شده است. وزیر وقتی یک وکیل یک اظهاری را کرد باید برود رسیدگی کند و فکری بکند نه اینکه بیاید فردا جواب سرسری و سهل انگاری بدهد این طرز عمل که خوب نیست باید درد را دوا کنید و بگوئید آقا در پیشگاه جامعه ما مسئول هستیم. بشخص آقای نخست وزیر من کمال ارادت را دارم بایشان و سبک عملشان و منویاتشان کاملاً اعتماد و اطمینان دارم این استدعا را می‌کنم استرحام می‌کنم تضرع می‌کنم آقایان توجه بکنید بروید بکنید ریشه بدکاری را در وزارتخانه که کشور را برباد داد یک گام. بنده صریحاً عرض می‌کنم که به نفع مردم برداشته نشده جز اینکه ما این گرفتاریها را برای مردم درست کردیم الان اینجا مذاکره می‌شود که خوب است خواربار تهیه کنند برای مستخدمین وزارتخانه‌ها وزارت پیشه و هنر کرده است فلان جا هم بکند آقا فکری برای کشور بکنید طبقه بدبخت طبقه سوم را در این مملکت کی باید برایش خواربار تهیه بکند. این کشاورزی که مالیات می‌دهد و یک سیر قند و یک متر پارچه بهش نمی‌دهند او چه بکند آقا. باید یک کاری کرد که همه در پرتو آن همه استفاده بکنند منحصر بیک دسته بیک دسته نباشد. اضافه حقوق دادن فایده ندارد و خواربار دادن نتیجه ندارد بنشینید یک چاره برای رفع بیچارگی کشور بکنید. بنده نمیدانم که چرا تمام موجودیت خودمان را بعد از شهریور از دست دادیم ما چرا باید این جور باشیم چرا دست بیک کارهای لازمی نمی‌زنیم. طوری شدیم اصلاً که فکر نمی‌کنیم که ما هم یک مسئولیتی داریم طوری است امروز که هیچکس آقا جلوی شما را نگرفته هر کاری را که می‌خواهید بکنید هر اصلاحی که می‌خواهید بکنید دست تان باز است حتی در قضایای خارجی هم باید شما قوی باشید در هر قضیه تمکین نباشید و اصل را از بین نبرید. اینها موضوعی است که بنده از دولت استدعا می‌کنم که رسیدگی کنید و راجع به بعضی وزارتخانه‌ها بنده شخص حضرتعالی را در خارج آقای نخست وزیر خدمتتان می‌رسم و مسائلی را عرض می‌کنم که مستلزم کند شما را بروید در وزارتخانها بازرسی کنید و تحقیق کنید که این خرابکاریها از وزارتخانه‌ها برداشته شود بروید ببینید در ولایات آقا عملاً داد و ستد است. در هر اداره که شما بروید یک کاری بگذرانید پول می‌گیرند غارت می‌کنند. این‌ها خوب نیست این‌ها یک حقایق تلخی است که دولت باید ترتیب اثر بدهد اما نسبت به بودجه که از کارهای مهم کشور است و یکی از کارهای مهمی است که وکیل می‌تواند روی آن اظهار عقیده بکند. ما همین بودجه را داشتیم و با آن کارهای بس مهم دیگری هم انجام می‌دادیم راه آهن می‌کشیدیم کارهای سودمند دیگر می‌کردیم ولی امروز تمام آنها از میان رفته است باز هم می‌گویند که صد میلیون یا دویست میلیونسیصد میلیون کم داریم این را هم می‌خواهیم ببینیم چه شده است. باید اصلاحاتی شود که مالیات بده‌ها آنهائی که مالیات می‌دهند بدانند که در برابرش شما یک کار خوبی برای آنها انجام می‌دهید. حالا عرض می‌کنم بخود آقای وزیر راه هم عرض کردم اینها یک اداره دارند در کرمان چندین نفر در آنجا هستند و هیچ کاری هم ندارند جز اینکه اینها حقوق بگیرند بی ربط و هیچ کاری هم از وجودشان ساخته نیست. این ادارات را حذف کنید آقا. آقای وزیر کشاورزی می‌بینید که امروز دیگر نه تراکتوری است و نه چیزی است دیگر اینها را باید بردارند و اهند از اینجاها و در عوض زراعت را درست بکنند و الا این طرز طرزی نیست که ما بتوانیم زندگی کنیم و این زندگی روزمره آقا روزگار ما را سیاه کرده است کاری کنند تا مردم نان داشته باشند و کمی لباس داشته باشند این که نمی‌شود آقا کشور کار اساسی لازم دارد فکر می‌خواهد رسیدگی می‌خواهد دنبال می‌خواهد. بنده امیدوارم دنبال این عرایض بنده را بگیرند و این پولها را از دزدها پی بگیرند. عرض کنم راجع به بازرسی وزارتخانه‌ها باز می‌گویم و مدرک نشان می‌دهم که این کارها شده بروید اقدام کنید و در برابر کاری کنید که این پولها به نفع جامعه گرفته شود و خرج شود و مصرف خود جامعه بشود.

نخست وزیر (آقای سهیلی)- شکایاتی که از مأمورین دولت چه آنهائی که در تهران هستند و چه در خارج می‌رسد بیش از آن چیزی است که آقای روحی بیان کردند. بنده خودم کاملا صددرصد معترفم و اطلاع دارم. وقتی که آقای اعتبار به سمت وزارت کشاورزی تعیین شدند این را خواستند و بنده هم فوراً موافقت کردم و یک هیئتی هم بآنجا اعزام شد و در نظر است که بچند وزارتخانه دیگر که حالا اسمش را نمی‌آورم فرستاده شود و اشخاص در نظر گرفته شده‌اند که بروند اشخاصی را که بر خلاف وظایف خودشان عمل کرده باشند تعقیب کنند بنده هم قول می‌دهم که بشدیدترین مجازات مجازات شوند و از طرف دیگر بنده در نظر دارم که یک دفتری البته خیلی مختصر (آقای انوار) البته سازمان زیاد نخواهد داشت. فعلا یک دفتر در خدمت آقای سمیعی وزیر مشاور تهیه می‌کنیم اصولاً اشخاصی که شکایت دارند بآن دفتر مراجعه شود و بنظر آقای سمیعی برسد و از طرف ایشان بازرسیهائی در وزارتخانها برای همان مدت معینی که باید بازرسی بکنند معین بشوند. لازم هم نیست که باسم بازرسی از وزارتخانها گرفته شود باسم بازرسی هم گرفته نمی‌شود مشاغلی که دارند دارند ولی برای مدت معینی انتخاب خواهند شد و در تحت نظر مستقیم ایشان بازرس‌ها عمل خواهند کرد و اقدام خواهند کرد. درست است که بازرسی کل کشور ما مطابق قانون جزء وزارت دادگستری است (بعضی از نمایندگان-آن منحل شد) آن را بخاطر ندارم ولی این را در نظر داشته باشیم چون دائماً وقت بنده صرف مراجعات مردم می‌شود و حقیقتاً وقتی مراجعه می‌کنم میبینم که غالبش هم صحیح است گو اینکه اشخاصی هم هستند که از موقع سوء استفاده می‌کنند و بی خود شروع می‌کنند بکاغذ پرانی البته اینها هم باید تفکیک شود از هم و البته با این زحمتی که بنده بعهده آقای سمیعی گذاشته‌ام و ایشان هم قبول فرمودند همین دو روزه تعیین خواهد شد.

روحی-بنده تشکر می‌کنم.

مخبر- موضوع بازرسی که آقای نخست وزیر اشاره فرمودند که جزء وزارت دادگستری است این جزء هیئت تفتیشیه بود که بودجه آنرا کمیسیون حذف کرد در سال ۱۳۲۱ و چون بودجه آنرا کمیسیون حذف کرد بالطبیعه آن عمل از بین رفت. ولی بعداً استحضار حاصل کردیم که دولت از محل اعتبارات خودش برای این کار تعیین کرده است در هر حال اینجا قید قانونی ندارد که این کار در زیر نظر وزارت دادگستری باشد البته این خیلی نظر شایسته ایست که جناب آقای سمیعی توجه باین کار بفرمایند و امیدواریم که این موضوع عملی شود. موضوعی که می‌خواستم عرض کنم موضوعی است که آقای بدر فرمودند که موضوع چغندر قیمت آن ۱۲۰ ریال و ۱۴۰ ریال تعیین شده است این را تکذیب نمی‌کنم ولی کی این قیمت تعیین شد وقتی که چغندر بدست آمده بود حکم نوشدارو بعد از مرگ سهراب را داشت بنده پیشنهاد اضافه قیمت را در موقع قبل از برداشت محصول و موقع کشت چغندر عرض کردم آقا نرخ صحیح معلوم کنید که زارع تشویق شده و زراعت کند ۳ تومان نرخ معین کردید این صرف نمی‌کرد (وزیر راه-۷ تومان بود آقا) موقع عمل و برداشت محصول وقتی که دیدید محصولی در کار نیست آمدید نرخ چغندر را بالا بردید و بالنتیجه چغندر کم می‌شود. افراط و تفریط است آقا موقعی که کار باید بکنید نمی‌کنید و موقعی که نباید بکنید می‌کنید این نتیجه عمل است. موقع دیگرش که نتیجه ندارد و این از بین می‌رود نتیجه آن این گرانی شده است که می‌بینید ولی در موقعی که هیچ فایده نداشت اضافه کردید (بعضی از نمایندگان- کافی است کافی است)

عده از نمایندگان- خیر. کافی نیست.

رئیس- موافقین با کفایت مذاکرات برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادات خوانده می‌شود.

پیشنهاد آقای ثقة الاسلامی:

در این موقع که سه دوازدهم مطرح است بنده پیشنهاد می‌کنم یک ماه مساعده سال گذشته که امسال باید تدریجاً از حقوق کارمندان کاسته شود بواسطه گرانی روزافزون این یک ماهه نیز بکارمندان از بابت کمک خرج امسال بخشوده شود.

جمعی از نمایندگان- این پیشنهاد خرج است نمی‌شود آقا.

ثقةالاسلامی- عرض کنم که این پیشنهاد خرج است بنده هم می‌دانستم که وکیل نمی‌تواند پیشنهاد خرج بکند ولی چون تکلیف این در این سه ماه معلوم نشده است بنده می‌خواستم خواهش بکنم از هیئت دولت که این سه ماه را یک مهلتی بدهند تا اینکه تکلیف بودجه‌ها معلوم شود بلکه در آن موقع در بودجه دولت خودش فکری بکنند این بود که این پیشنهاد را کردم در ضمن خواستم استفاده بکنم چون راجع بمستخدمین دولت اینجا صحبت شد و یک حرفهائی راجع به مستخدمین گفته می‌شود بنده خواستم یک مثلی بیاورم یک وقت گفتند یک نفر معممی را در حرم حضرت رضا علیه السلام گرفتند و دزدی کرده بود. حاکم وقت گفت این دزد را ببرید پیش یکی از ملاهای معتبر علمای معتبر ایشان گفتند آقا ملا دزدی نمی‌کند بلکه این دزد در لباس ملا در آمده است و این مستخدمین که می‌فرمایند دزدی کردند اختلاس کرده‌اند و چه کرده‌اند اینها دزد هستند که آمده‌اند مستخدم شده‌اند و الا مستخدم حقیقی دزد نیست (صحیح است) بنده یک پیشنهادی عرض می‌کنم به هیئت دولت هیئت دولت عوض اینکه مستخدمین مختلس را ببرد و حبس کند و نمیدانم تنبیه بکند بنده چندین دفعه به اقایان وزراء پیشنهاد کردم مستخدمین صدیق و کارکرده را تشویق بکنند نه اینکه تشویق نکردند بلکه منتظر خدمت هم شدند و از خدمت هم بیرونشان کردند. بنده یک مثال مختصری می‌آورم که اینجا گفته شود:یک نفر مستخدم جزء در موقع ۳ شهریور دراشنو رئیس نمیدانم یک چسزی بود یک اداره‌ای بود گمرکبود. چه بود. آنجا وقتی که تمام مردم ومأمورین فرار کردند این آدم آن پولی که در دسترسش و در صندوقش بوده است ۱۸۰۰ تومان بوده است این مستخدم گمرک چاره نمی‌بیند جز اینکه این پول را در آنجا قایم کند و خودش فرار می‌کند به تبریز. رئیس گمرک عوض اینکه او گفت آقا این پول دزدیده نشده من این را قایم کردم وقتی امنیت برقرار شد من می‌آورم و پول را بشما می‌دهم. این را اولا منتظر خدمت کردند و بعد از خدمت معافش کردند و حقوق ۶ ماهش را هم ندادند. بعد از اینکه امنیت برقرار شد با یک سرباز روسی رفت آنجا و آن ۱۸۰۰ تومان را درآورد و تحویل تبریز داد. با وجود این اقلا من از اداره گمرک خواهش کردم که یک کاغذ تقدیر به او بنویسید که یک کار خوبی کرده‌اید ولی نه آن حقوق ۶ ماهه انتظار خدمت را باو دادند و نه آن تقدیر را باو نوشتند. در نتیجه آن زحمتی که کشید و کار خوبی که کرد و برای اینکه انجام خدمت کرده است ۶ ماه حقوقش رفت و اسمش هم بدزدی ثبت و یک کاغذ تقدیر هم باو ننوشتند. این است که می‌خواهم عرض بکنم به مستخدمین اهانت نکنید دزدها را بگیرید مستخدم دزد نیست و بنده پیشنهادم را پس گرفتم.

رئیس- پیشنهاد آقای مجد ضیائی:

پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده پس از کلمه اتمام ساختمانها اضافه شود در مرکز و شهرستانها.

رئیس- آقای مجد ضیائی.

مجد ضیائی- یک ساختمانهادی ناقص در شهرستانها هست که آنها هم باید ضمیمه شود.

مخبر- ساختمان اعم از مرکز و شهرستانها است.

مجد ضیائی- بسیار خوب پس می‌گیرم.

رئیس- پیشنهاد آقای مهذب.

بنده پیشنهاد می‌کنم مقرر شود تا حدود ثلث حقوق کارمندان بآنها خواربار بقیمت دولتی بدهند.

رئیس- آقای مهذب.

مهذب- پیشنهاد بنده برای این است که رفاهیتی در زندگی مستخدمین از حیث وسائل خواربار فراهم شود. از قدیم هم معمول اینطور بوده که همیشه اوقات به مسخدمین دولتی و غیر دولتی جیره و مواجب می‌دادند یعنی یک قسمت از حقوق مستخدمین باسم جیره یعنی جنس بود و یکقسمت آنهم حقوق نقدی و این عمل که حالا موقوف شده اسباب زحمت است. اگر بیک آدمی که مثلاً ۶ تومان می‌دهند وقتی ۲ تومان جنس بدهند کارش راه میفتد. دولت هم یک اجناسی را دارد و یک سازمانهائی هم برای این کار در نظر است. خواستم عرض کنم که اگر این نظر عمل بشود خیلی مفید است و اسباب گشایش مردم خواهد شد.

نخست وزیر- بنده خواستم عرض کنم این موضوع که آقای مهذب فرمودند هیئت دولت مشغول مطالعه است و البته به محض اینکه مطالعاتش تمتم شد امید است بموقع اجرا و گذاشته شود و آسایش مستخدمین دولت از هر حیث فراهم شود اما در هر صورت جایش در این قانون نیست ما این را در نظر می‌گیریم و بموقع خودش عمل می‌کنیم این یک مورد بود و بنده می‌خواستم یک عرضی هم بکنم در جواب آقا آن پیشنهادی که کرده بودند و آن چیزی که آقای ثقةالاسلامی پیشنهاد کرده بودند راجع به مستخدمین بنده تصور نمی‌کنم آقای روحی نظرشان نسبت به مستخدمین صالح بود. (روحی صحیح است آقا) دولت مستخدمین بسیار خوب و وظیفه شناس دارد که تمام وزارتخانه‌ها را آنها اداره می‌کنند ولی این حقیقت را نیز باید گفت که بین آنها هم یک اشخاصی هستند که یک اقدام و اعمالی می‌کنند که حقیقتاً موجب شرم دولت است (صحیح است)

بعضی از نمایندگان- آقای مهذب پس گرفتند پیشنهادشان را.

مهذب- بلب پس گرفتم.

رئیس- پیشنهاد آقای اوحدی: پیشنهاد اصلاح عبارت ماده واحده ۳/۱۲ (سه دوازدهم) مجموع پرداخت و تعهدات در آخر اسفند ماه ۱۳۲۱

رئیس- آقای اوحدی.

اوحدی- یک سابقه‌ای است در مجلس مدتی است جریان پیدا کرده و دارد دنبال یکدیگر سابقه پشت سر سابقه می‌آید و سابقه می‌شود که در اطراف یک دوازدهم یا دو دوازدهم خواستن عنوان صورت بودجه مملکتی بخود می‌گیرد و در اطراف آن صحبت میشودو حال آنکه سابقه نبود در اطراف یک یا دو دوازدهم خواستن عنوان صورت بودجه مملکت را بخود بگیرد و سؤال و جواب بشود این هم شد سابقه. هیچ سابقه نبود در مجلس کسی پیشنهاد بکند در اطراف یک موضوع و برگردد وارد در یک مذاکرات دیگری بشود غیر از پیشنهاد خودش. این هم شد سابقه چون این سوابق بود بنده را مجبور کرد که پیشنهاد کنم و بر خلاف پیشنهاد خودم وارد بشوم در یک قسمت دیگری…

بعضی از نمایندگان- شما نکنید. شما وارد قسمت دیگر نشوید روی پیشنهادتان صحبت کنید برخلاف نظامنامه رفتار نکنید.

اوحدی- بنده الآن عرض می‌کنم در اطراف خودم می‌خواهم صحبت بکنم (خنده نمایندگان) عرض می‌کنم بنده فقط پیشنهاد می‌کنم بآقای نخست وزیر که آقای نخست وزیر رحم کنند به مردم تهران و آزاد کنند خرید و فروش جنس را. نمی‌توانند این اروپائیها ایران را اداره کنند آمریکائیها نمی‌توانند با اخلاق ایرانی جیره بندی بکنند آقا. یک نفر از رفقای من بمن اظهار کرد موقعی که من در پاریس بودم نانواها آمدند بکلانتر پاریس گفتند نان برای ما با این قیمت ضرر دارد دو شاهی باصطلاح خودشان اضافه بکنید. گفت تا سه روز دیگر بشما اطلاع می‌دهم و در ظرف سه روز تلگراف کرد به بندر نظامی فرانسه بآن رئیسی که از جیره یکساله قشونی که آنجا هست نان فرانسه را تهیه کند و با ترن حرکت بدهد به پاریس… (خنده نمایندگان)

یکی از نمایندگان- خیلی اغراق است. خیلی خنده دارد

اوحدی- بلی خیلی خنده دارد (تهرانچی- رادی سن بوده است) مقصود این است که نان وارد شد بهمان قیمت که نانواها می‌فروختند یک مقدار پائین تر فروختند حضرات آمدند پیش کلانتر که ما بد کرده‌ایم و پیشنهاد خودمان را پس می‌گیریم و او گفت نمی‌شود و از آن قیمتی که می‌فروختید باید کمتر معین کنید تا من بشما اجازه بدهم شما نان بفروشید حالا کسی که می‌خواهد نان شهری را مثل تهران جیره بندی بکند اول باید ذخیره اش را نگاه بکند نه اینکه صبح وقتی که وارد می‌شود متصل زنگ بزند که آقای رئیس فلان چقد گندم دارید بگوید یک تن یا دو تن و چقدر باقلا دارید بگوید ۵ تن چقدر گرگره داری دو تن بگوید چقدر عدس داری ۵ تن چقدر سیب زمینی داری ۱۰ تن مخلوط بکنند با هم و بدهند این ملت بخورند و بمیرند. این رقم که جیره بندی نمی‌شود کرد آقا اقلاً بایستی ذخیره اشرا انسان در نظر بگیرد و پس از آنکه ذخیره را در نظر گرفت بگوید این را دارم و تقسیم کند وقتی که ندارد چرا مردم را به زحمت می‌اندازد؟ حالا زحمت می‌خواهند بکشند در مدارس و و ادارات و کاخ دادگستری مریضخانه درست کنند کی سبب این امراض است؟ مسبب این امراض آن کسانی هستند که مردم را در جیره بندی این رقم پشت سر هم دیگر نگاه می‌دارند و انواع امراض که هر کدام که ندارند از دیگری که دارد می‌گیرند (صحیح است صحیح است) اینها که نمی‌توانند اداره بکنند مگر آقایان سوار نمی‌شوید در خیابانها عبور کنند و این قضایا را ملاحظه کنید. بنده رد اصفهان دیدم نان در نهایت فراوانی و ارزانی است و به آقای نخست وزیر تلگراف کردم که در اثر آزادی نان اصفهان این طور ارزان و فراوان است یکمن تبریز ۲۲ ریال است و مقصود بنده از این تلگراف این بود که مسبوق شوند که آزادی ا در تهران هم دهند که مردم بتوانند یک چارک برنج یک من جو و یا یک من آرد از هر جا هست تهیه کنند و بیاورند نان کنند و بخورند خالا که دولت نمی‌تواند کسانی هم که دارند نمی‌دهند بدولت دولت نمی‌تواند بخرد. این کلمه اشتباه است که مستشار آمریکائی ما می‌گوید که اگر ما آزاد کنیم در خرید نکس پیدا میود شما چه آزاد بکنید و جه آزاد نکنید نکس پیدا خواهد شد. حالا بیائیم سر اصل قضیه بنده اصلاح عبارتی پیشنهاد کردم مقصود از ماده واحده این است که سه دوازدهم از مجموع اعتبارات بودجه ۲۱ که که در اسفند ۲۱ پرداخت و تعهد شده دولت مجاز باشد بدهد عبارت ماده این معنی را نمیرساند این است که بنده این عبارت را اصلاح کردم و با این اصلاحی که بنده کردم اگر آقا مواقت می‌کنند بکنند و اگر نمی‌کنند پس می‌گیرم.

امیرتیمور- بخوانید آقا دو مرتبه پیشنهاد را بخوانید.

(پیشنهاد دومرتبه بشرح سابق قرائت شد)

مخبر- نظر آقای اوحدی هم همانطور که ماده تنظیم شده است تأمین است حالا اگر موافقت بفرمایند نوشته شود در سه دوازدهم اعتبارات اسفند ماه ۱۳۲۱(اوحدی- بنده موافقم) همین طور اصلاح کنید مرقوم بفرمائید در حدود سه دوازدهم اعتبارات اسفند ۱۳۲۱.

رئیس- پیشنهاد آقای هاشمی:

بنده پیشنهاد می‌کنم در ماده هزینه جلوگیری از بیماریهای شهرستانها را بر اتمام ساختمانها مقدم دارند.

رئیس- آقای هاشمی:

هاشمی- حرف خوب اینجا زیاد زده می‌شود ولی ببینیم انچه که امروز ملت ایران دچار است ایا ملزم هست دولت آنرا مقدم بدارد بر سایر کارها یا نه؟ البته مسئله خواربار مربوط به پیشنهاد بنده نیست بلکه موضوعی که از آن لازم تر است امراضی است که امروزه در شهرستانها و تهران بجان مردم افتاده و اسیب زیاد میرساند البته حالا سه ربع یکساعت از ظهر گذشته و مجلس خیلی خسته شده است ولی آیا مجلس اطلاع دارد که در تمام جنوب مردم ایران گرفتار و دچار تیفوس شده‌اند و بودجه سه دوازدهم را میگذرانند برای سه ماه؟ و آیا هیچ مجلس و دولت متوجه شد برای جان مردم؟ ساختمان وقتی حسن دارد که مردمی باقی باشند وقتی خالی باشد چه حسنی دارد؟ باز فکر ما معطوف می‌شود بجریانهای چندین ساله بالاخره سازمان یک دولت باید تطابق بکند با احتیاجات آن ملتی که در آنجا دارد حکومت می‌کند روز هم یکروز غیر عادی شده است امراض مختلفی بملت ایران روی آورده است که هیچ سابقه نداشته است در ده پانزده سال اخیر چرا دو سه مرتبه پیدا شد با بهترین طرزی دولت سابق و آنروز جلوگیری کرد ولی امروز دولت ملزم است که این را بیشتر بهش توجه بکند در این هنگام که موقع بروز وشدت مرض است در بودجه سه دوازدهم برای جلوگیری از این امراض مخصوصاً در نواحی جنوب ایران که امراض کشنده پیدا شده باید اعتبار مکفی در نظر بگیرد در این موقع که امراض شیوع دارد نه دکتر هست نه دوا هست نه چیز دیگر آنوقت اینجا ما ساختمانها را در بودجه گذاشتیم ولی برای حفظ ساختمانی این پیکره که وجود مردم باشد علاقه نداریم.

وزیر کشاورزی- عرض کنم این سه دوازدهم را که تصویب کرده‌اید از نوع اعتباراتی است که در اسفند ۱۳۲۱ داشته‌ایم والبته در آن اعتبارات سال گذشته هم قسمت ساختمانها هست و هم هزینه این منظور آقای هاشمی و دیگر بنظر بنده هیچ لازم نیست که این پیشنهاد را در اینجا بگذاریم و این کار را بکنیم چون دولت می‌خواهد که از آن قسمت هم استفاده بکند و از اعتبار هزینه هائی که دارد در مواقع احتیاج بتواند استفاده کند و با اینکه خود آقا هم توجه باین قسمت دارند که دولت مراقبت این نکته و مخصوصاّ بهداشت را می‌کند و نهایت مجاهدت و مراقبت را دارد و امید است موفق بشود بنابراین دیگر این پیشنهاد موردی ندارد و استدعا دارم پس بگیرند پیشنهادشانرا.

هاشمی- بنده مسترد می‌دارم.

رئیس- پیشنهاد آقای تهرانچی.

پیشنهاد می‌کنم سه دوازدهم به یک دوازدهم تبدیل شود.

تهرانچی- بنده منظورم از این پیشنهاد این بود که بالاخره خواستم سؤالی بکنم که علت چیست سه دوازدهم دولت می‌خواهد؟ چون در گذشته ما یکی از محسناتی که داشتیم این ود که همیشه در اواخر سال یعنی حتماّ تا ۱۵ اسفند معمول بود که بودجه سال آتیه بمجلس شورای ملی می‌آید و حالا متأسفانه من یک وقتی در مجلس شورای ملی هم عرض کردم که ما یک محسناتی اگر داشتیم از دست دادیم و معایب را نگاهداشتیم و مضاعف کردیم و نتیجه آن تغییراتی است که از شهریور ماه ببعد در مملکت پیدا شده و بنده می‌بینم که هرچه پیش می‌رویم آن محسنات را که در کارها بود از دست می‌دهیم حالا اینها خیلی است و بنده لازم نیست اینجا عرض کنم بآقایان چون وقت ضیق است زحمت نمی‌دهم یکیش مثلاً همین است که ملاحظه میفرمائید این جا بنده اول مجلس نبودم ولی گفتند که آقای طباطبائی نماینده محترم این ایراد را کرده‌اند و جواب داده‌اند بایشان که آقایان مستشارها دیر آمده‌اند و وقت نداشتند و مجال نداشتند. مگر آقا بودجه مملکت ما را باید مستشارها بنویسند؟ این یک موضوع موضوع دیگر اینکه بنده معتقدم نباید زیاد آقا خارجی استخدام کرد ولی بر عکس ما از طرف دیگر همه چیز را بعهده آن خارجی‌ها می‌گذاریم سابق اگر هم لازم داشته باشیم یکی دو نفر آدم با یک اختیارات محدودی بود ولی نه اینطور که همه چیز خودمان را هم منتسب بآنها می‌کنیم بنده می‌پرسم آیا ما قبل از دولت جدید دولت دیگری نداشتیم؟ این را یک توضیحی بفرمایند که مجلس شورای ملی و مردم واقعاً بدانند که علت اینکه نتوانسته‌اند بودجه سال ۱۳۲۲ را قبل از موقع سال جدید و قبل از فروردین بیاورند چه بوده است؟ واقعاً خیلی تعجب آور است حالا بر فرض این تأخیر شده و نتوانسته‌اند بیاورند و پس از توضیح دولت که معلوم شد علت چه بوده حالا چه علت دارد که سه دوازدهم می‌خواهند یک دوازدهم بگیرند و بروند بودجه را تنظیم کنند و بیاورند و بمجلس بنده نظرم می‌آید که یک وقتی آقای بدر وزیر پیشه و هنر و بازرگانی فعلی معونت وزارت مالیه را داشتند و مرحوم داور وزیر مالیه بودند در ۱۵ بهمن ماه بود که مرحوم داور فوت کردند و آقای بدر کفایت وزارت مالیه را پیدا کردند و در همان موقع یعنی قبل از فروردین بودجه سال بعد آمد بمجلس و از تصویب گذشت یک وزیری آن هم مثل مرحوم داور که البته خدمات بآن مهمی را کرده بودند که تشکیلات وزارت مالیه را آنطور منظم کرده بود و آنقدر کار می‌کرد… (نبیل سمیعی- با آن بودجه چهار صد میلیونی آنطوری…) و ابداً وقفه هم در کار پیدا نشد تا اینکه … حالا چه شده بنده نمیدانم مگر واقعاً چه شده است؟ بنده متأثرم از این طرز کارکردن دولتها. عرض کنم ضمناً عرض دیگری داشتم.

رئیس- تأثیری ندارد آقا. باید وقت داشته باشند تا افدام کنند و صورت صحیحی بدهند برای اینکار وقت لازم دارند

تهرانچی- حالا بنده می‌خواستم بدانم که سه دوازدهم برای چیست یک دوازدهم بدهند و فوراً بودجه را بیاورند و الا سه ماه که تصویب شود باز دو ماه دیگر هم مجال دارند ولی یک دوازدهم که تصویب شد ناگزیرند بودجه را بمجلس بیاورند بودجه مملکتی از هر چیز مهم تر است آقا (صحیح است) و لازم تر است و نباید سه ماه معطل بماند سه ماه خیلی است آقا اصلا د مملکت ما وقت ارزش ندارد از آقای وزیر خواربار وقتی توضیح می‌خواستم می گفتند که برای رسیدگی آقای شریدان مجال نداشتند. آقا مردم باید آسایش داشته باشند باید نان ناهارش برسد نان شامش برسد. نان باید باو برسد. مجال نداشتند یعنی چه؟ بنده نمیدانم سه ماه مدت خواستن برای تنظیم بودجه مملکت برای پیشنهادبودجه از اهم ضروریات است تا انسان دخل و خرج خودشرا نداند چیست که نمی‌تواند زندگانی کند یک مملکتی را سه ماه می‌خواهند معطل کنند که دخل و خرجش معلوم نیست شما باید این کار را در درجه اول از اهمیت بگذارید اقلاً یک دوازدهم تصویب کنید که زودتر بودجه جمع و خرج بیاید بمجلس که ما بدانیم دولت چه کار کرده و چه کار می‌خواهد بکند. مجلس شورای ملی بچه چیز رأی می‌دهد وکیل بداند به چه چیز رأی می‌دهد بنده بسهم خودم نمی‌توانم رأی بدهم و رأی نخواهم داد ضمناً یک عرض دیگری هم داشتم چون در ضمن بودجه می‌شود مطالب را گفت خواستم عرض کنم یک تلگراف هم بوسیله حضرت آقای بهبهانی و هم بتوسط بنده بدولت بود از قم …

جمعی از نمایندگان- مربوط به موضوع نیست.

رئیس- در ماده که نمی‌شود صحبت کرد پیشنهاد ات مطرح است. شما در پیشنهاد خودتان صحبت بفرمائید.

تهرانچی- در پیشنهاد هم بنده می‌توانم عرض کنم چون بودجه سه دوازدهم برای مملکت مطرح است و در ضمن بودجه می‌شود صحبت کرد باید گفت. حالا آقایان نمی‌خواهند دردهای مردم گفته شود بنده هم عرض نمی‌کنم.

نخست وزیر- اگر آقای تهرانچی تشریف می‌داشتند و توضیحاتی که بنده دادم در نظر می‌گرفتند اینقدر‌ها تصور می‌کنم متأثر نمی‌شدند و گمان نمی‌کنم نظرشان این باشد که ما یک ارقامی را بیاوریم روی کاغذ که فردا ندانیم چیست صحیح است یا نیست زیاد است یا نیست لازم است یا لازم نیست (صحیح است) اینطور البته منظور هیچکس نیست (صحیح است) بلکه ما سعی مان این است که یک بودجه بیاوریم که بفهمیم چه آورده‌ایم و چه می‌گیریم و چقدر می‌توانیم خرج کنیم و چه جور باید خرج کنیم و تشکیلات وزارتخانها و اداراتمان روی اساس صحیحی گذاشته شود بنده عرض کردم تشریف نداشتید سه ماه هم زیاد نیست برای اینکار بنده هم عرض نکردم برای مستشاران معطل شد بلکه عرض کردم دولت فعلی در اوایل اسفند ماه آمد روی کار و مجال پیدا نکرد تا اواسط اسفند بودجه را بیاورد بعلاوه گفتیم چون آقای دکتر میلیسیو هم دیر آمده بودند و لازم بود ایشان هم یک اظهار نظری بکنند این بود که بتأخیر افتاد (صحیح است) این بود عرایض بنده و در هر حال ما می‌خواهیم یک بودجه انشاءالله برای سال ۱۳۲۲ تهیه کنیم و بیاوریم بمجلس که یک نمونه و اساسی باشد برای تشکیلات آتیه مان (صحیح است) و الا اگر از این جور بودجه‌ها بیاوریم که نه اساسش معلوم باشد نه عوائد و مخارجش معلوم باشد صحبت هائی هم در اطرافش بشود از این جور بودجه‌ها خیلی آسان است آوردنش (صحیح است) و ممکن است در ظرف دو سه روز از این بودجه‌ها بیاوریم بمجلس شورای ملی آقا بنده تصور می‌کنم که آقا هم رأی بدهند و سه ماه هم چیزی نیست یک ماه آن که تمام شد امیدواریم که ما هم بتوانیم یک بودجه صحیحی که اساس تشکیلات کشور باشد تقدیم بکنیم بمجلس شورای ملی (صحیح است)

عده‌ای از نمایندگان- کافی است. رأی. رأی.

تهرانچی مسترد می‌کنم.

رئیس پیشنهاد آقای بیات:

تبصره- ماده ۲۵ قانون متمم بودجه مصوب ۲۲ اسفند ۱۳۱۴ از تاریخ تصویب این قانون ملغی و دولت مکلف است اسخدام مستخدمین خارجی را طبق قانون اساسی با پیشنهاد بمجلس شورای ملی انجام دهد

بیات- در ۱۳۱۴ در قانون متمم بودجه که مطرح بود دولت اینطور اظهار کردند که چون در این موقع راه آهن می‌سازند و دولت احتیاج دارد که یک عده از مستخدمین خارجی را بطور روزمزد بپذیرند…

روحی- سرعمله

بیات- و کار کنند باین جهت در متمم بودجه یک اختیاری مجلس برای دولت گذاشت که از آن اختیار بتواند استفاده کند ولی امروز بعقیده بنده دیگر آن احتیاجات مرتفع شده و این پیشنهاد را تقدیم کردم که آن ماده ۲۵ قانون متمم بودجه ۱۳۱۴ ملغی شده و در آتیه چنانچه دولت محتاج بشود باینکه یک مستخدمین خارجی استخدام کند لایحه آن را بیاورد بمجلس شورای ملی و در مجلس تصویب بشود (صحیح است) و بدون اجازه مجلس ملی مستخدمین خارجی را استخدام نکند.

مخبر- این فرمایشاتی که آقای بیات نماینده محترم فرمودند کاملا حسابی و صحیح است بنده هم پیشنهاد ایشان را قبول می‌کنم و عرض می‌کنم اصولا هم موادی که در متمم بودجه گذاشته می‌شود مربوط بهمان سال بخصوص است و این ماده که اشاره فرمودند در قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴ بود و گذشت و آن هم از نظر احتیاجات فوق العاده دولت بعملجات تکنیسین بود و دولت نمی‌توانست هر روز برای هر کدام یک لایحه بیاورد چون روزی هزار تا دوهزار تا عمله مشغول خدمت بودند و اینها تکنیسین می‌خواستند و نمی‌شد که برای این اشخاص فنب متعدد لوایح متعددی بمجلس شورای ملی بیاورند و آنها را استخدام کنند این بود که اجازه داده شد بطور روزمزد استخدام شان کنند و آن هم مربوط به همان تاریخ بود ولی فعلا صورت قانونی ندارد و بنده فعلا لغو آن را که پیشنهاد فرموده‌اند قبول می‌کنم و دولت هم در آتیه اگر بخواهد یک مستخدم خارجی را استخدام کند باید طبق مقررات خارجی استخدام کند باید طبق مقررات قانونی باشد یا اگر هم لازم دارد در قانون متمم بودجه که می‌آورد هر منظوری که دارد مجلس شورای ملی پیشنهاد بکند بنده قبول می‌کنم پیشنهاد را.

رئیس- آقای دکتر طاهری.

دکتر طاهری- بنده با اصل پیشنهاد موافقم لیکن یک اصلاح مختصری می‌خواستم بفرمایند و آن این است که در پیشنهاد که نوشته‌اند بر طبق قانون اساسی قانون اساسی کلی است و استخدام مستخدمین خارجی خودش قانونی دارد و خوبست موافقت بفرمایند آقای بیات که نوشته شود استخدام آنها مطابق قانون استخدام مستخدمین خارجی مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ باشد.

بیات- صحیح است بنده موافقم

مخبر- آقای هژیر به بنده بک فرمایشاتی فرمودند که بنده ناگزیرم یک تو ضیح بیشتری خدمتشان عرض کنم که خاطر شریف آقا مسبوق باشد علت قبول این پیشنهاد را هم توضیح می‌دهم که آقا بدانند همانطور که عرض کردم در سال ۱۳۱۴ از نظر احتیاجاتی که دولت وقت باستخدام عملجات خارجی و تکنیسین‌ها و اشخاص فنی و صنعتی برای راه آهن و کارخانجات داشت و هر روز محتاج بود عده زیادی عمله استخدام کند و مقدور هم نبود که برای این عده عملجات هر روز یک لایحه بیاورد این بود که یک چنین ماده فنی قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴ از مجلس گذشت و اساساً قانون متمم بودجه اعتبارش برای همان سال است سال که تمام شد آن قانون هم از اعتبار می‌افتد بعد از آن در این مورد بخصوص باز در سال ۱۳۱۵ در ماده ۱۵ قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴ ضمن ماده ۱۳ تأیید شد در سال ۱۳۱۶ باز ماده ۲۵ متمم بودجه ۱۳۱۴ ضمن ماده ۱۳ تأیید شد در سال ۱۳۱۷ هم باز ضمن ماده ۱۴ قانون متمم بودجه ماده ۲۵ متمم بودجه سال ۱۳۱۴ تأیید شد ولی از آن سال باین طرف یعنی از سال ۱۳۱۸ ببعد دیگر تأیید نشد و جنبه قانونی ندارد و در حقیقت آن ماده ۲۵ قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴کان لم یکن است و از اعتبار قانونی افتاده است و حالا هم مقصود از این پیشنهاد این است که اگر دولت احتیاج دارد بعملجات فنی یا مستخدمین خارجی به عنوان روزمزد یا غیر آن جایش این است که در قانون متمم بودجه جدیدی که می‌آید پیشنهاد بکند یا اگر مستخدم عالی مقامی است قانون آن را بمجلس شورای ملی پیشنهاد کنند که از تصویب مجلس بگذرد و بدون این ترتیب عمل دولت بر خلاف قانون است نمی‌تواند اینکار را بکند بنابراین این پیشنهاد را بنده قبول می‌کنم با اصلاحی که آقای دکتر طاهری فرمودند تا خلاف قانون نشود

وزیر راه (آقای هژیر)- عرض کنم بنده این را اولاً حضور آقایان عرض می‌کنم که یک چیزهائی را ابتداء بساکن و وقتی خالی الذهن است دولت ان را پیشنهاد کردن و تصمیم مجلس و دولت ا خواستن تصور نمی‌کنم که این موافقت مصلحت باشد. آقایان تصدیق می‌فرمایند باندازه دولت دچار اشکال و زحمت است اگر بودجه تصویب نشده باشد که دیناری خرج ممکن نیست برای کارهایش بکند. بنده نسبت بوزارت راه عرض می‌کنم از اول فروردین که احتیاج بوده است باینکه بودجه باشد که دولت خرج کند دیناری برای راهسازی و نگاهداری راه (چون بودجه نبوده است) نتوانسته است خرج بکند بنابراین راههای مهم کشور که چندین صد میلیون در ظرف چندین سال از بودجه کشور خرج آنها شده است و باید نگاهداری شود همینطور دستخوش برف و بران و بامید خدا افتاده است حالا اگر آقایان نمایندگان محترم اینطور صلاح میدانند که ما هم اطاعت می‌کنیم اما اگر بنا باشد…

همهمه نمایندگان- اینطور نیست. اینطور نیست مجلس اینطور صلاح نمیداند. خودتان نیاوردید.

وزیر راه- بنده عرض کردم اگر اینطور صلاح میدانید…

عده از نمایندگان- خیر. خیر…. (یمین اسفندیاری- اگر فرمودند)

وزیر راه- ما هم اطاعت می‌کنیم. خلاف نظر مجلس که نمی‌توان عمل کرد (صحیح است) بنده عرض کردم اگر آقایان اینطور صلاح میدانند که این تقصیر بشود این یک مرحله مرحله ثانوی این است که اگر اینطور که آقای امیر تیمور می‌خواهند بفرمایند یعنی می‌خواهند بفرمایند که یک قانونی اگر برای یک مدت معینی برای یک مدت موقتی و محدودی تصویب شد و آن مدت گذشت آنوقت برای عدم اعتبار آن قانون باید یک قانون دیگری گذراند بنده عرضی ندارم. اجازه بفرمائید یا این قانون یک قانونی است که هر سال تإیید شده یا تإیید نشده است اگر قانونی است که هر سال تأیید شده فرض بفرمائید در قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۱ تأیید شده این قانون تا آخر سال ۱۳۲۱ که بیشتر اعتبار نداشته است بنابراین در اول فروردین قانونی نیست هروقت در قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۲ یا بموجب قانون دیگری دولت پیشنهاد کرد بفرمائید این را ما قبول و تإیید نمی‌کنیم اگر هم قانونی هست که اعتبار دارد پس بهتر است اجازه بفرمائید تا روی این موضوع دولت یک مطالعه کرده باشد اینطور نمی‌شود که فی المجلس مطرح شود و بلاتکلیف بماند اجازه بفرمائید بنده عرض می‌کنم که مثلاً یک اختیاراتی داده شد بدولت ضمن قانون خرداد ۱۳۲۱ که تا آخر مهر ۱۳۲۲ هرگونه مقرراتی راجع بوسائل نقلیه و خواربار بخواهد بگذراند آیا آخر مهر ۱۳۲۲ که مدت آن قانون منقضی می‌شود باید یک قانون دیگری بیاورند که آن قانون ملغی پیشنهادنه. اگر مدت اعتبارش تمام شد ملغی است اگر تجدید فرمودید معتبر است اگر تجدید نفرمودید که معتبر نیست این هم مثل همان قانون است بنابراین استدعا می‌کنم این پیشنهاد را مسترد بفرمایند.

مخبر- اینجا مطلب همانطور که ابتداء هم عرض کردم بر آقای هژیر اشتباه شده و گویا ایشان توجه نکردند بعرایض بنده یا اینکه مصلحت شان اینطور اقتضاؤ می‌کند که در اشتباه باقی بمانند…

طباطبائی- مخبر کمیسیون که ول نمی‌کنند. مجلس آقا یک طرزی دارد.

مخبر – اجازه بفرمائید آقا. مخبر یک وظیفه دارد و در هر موقع می‌تواند و حق دارد صحبت کند حالا اگر شما نمی‌خواهید گوش کنید گوش نکنید یا نشنوید. این پیشنهاد آن آقا فوق العده اهمیت دارد این قانون همانطور که عرض کردم جزو قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴ بود و قوانین متمم بودجه مال همان سالی است که برای آن سال تصویب می‌شود و ضمناً همانطور که عرض کردم این ماده ۲۵ قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۴ در متمم بودجه‌های سنوات ۱۵و ۱۶ و ۱۷ تأئید شد ولی از سال ۱۳۱۸ باین طرف دیگر تأئید قانونی نشده و بکلی از اعتبار افتاده است (صحیح است) معهذا برای اینکه دولت تصور نکند که می‌تواند از آن استفاده کند این پیشنهاد در مجلس از طرف آقای بیات شد و صحیح هم هست و بنده هم آنرا قبول کردم بعلاوه در همین کابینه سابق ملاحظه بفرمائید دیده شد که یک عده خارجی‌ها را دولت باستناد این ماده آورد و بکار گماشت خود حضرتعالی هم میدانید منتهی توجه نمی‌کنید خودتان هم عرض کنم اطلاع دارید و نمی‌خواهید بروی خودتان بیاورید می‌خواهید اسم آنها را عرض کنم. مطابق قانون مجلس می‌گوید اگر خارجی را بخواهید استخدام کنید باید قانون استخدام او را بیاورید بمجلس تا در مجلس تصویب شود نه اینطور که هر کسی را دولت خواست بکار بگمارد بعد هم بیاید و اینطور دفاع کند. من این پیشنهاد را که قبول کردم و از آن دفاع می‌کنم برای بیرون کردن بر کل است برای او و امثال اوست برای این است که مجال داده نشود که جنابعالی از برکل‌ها دفاع کنید.

طباطبائی- اینکه طرز کار مجلس نیست آقا.

وزیر راه- بنده هیچ اطلاعی از اینکه بر خلاف یک قانونی که از اعتبار افتاده باشد در یکی از کابینه هائی که افتخار عضویتش را داشته باشم اقدامی شده باشد ندارم اما اطمینان بآقا می‌دهم که اگر بنا شد از این ماده وزارت راه و همچنین همکاران بنده در سهم خودشان استفاده کنند اگر بنا باشد که قانون از اعتبار افتاده است و اگر معلوم اشد که اعتباری ندارد و از اعتبار افتاده است چنین اقدامی را نخواهند کرد (صحیح است) بنابراین سابقه را در تاریخ مشروطیت باقی نگذارید که برای یک قانون از اعتبار افتاده که در توضیحات خودتان میفرمائید در صورتیکه ساقط الاعتبار خواهد بود مجدداً مجلس یک رأی دیگری بدهد

وزیر کشاورزی- عرض می‌کنم این قانون البته همانطور که توضیح داده شد در سال ۱۳۱۴ در قانون متمم بودجه گذاشته شد و سالهای بعد هم در قوانین متمم بودجه سنوات بعد تأیید شد در متمم بودجه سال ۱۳۲۱ هم تأئید شده منتهی باین ترتیب که گفته شده آنجا که قوانینی که ملغی نشده اگر نظر آقایان باشد در قانون متمم بودجه ۱۳۲۱ یک ماده بود آنجا که خود بنده هم مخبرش بودم آنجا هست که می‌گوید قوانینی را که موادی را که در متمم بودجه‌های پیش هست و ملغی نشده باعتبار خودش باقی است پس باین ترتیب می‌توانم عرض کنم که این قانون هم در سال ۱۳۲۱ تأئید شده و ملغی هم نشده است از این جهت میتوتنند نمایندگان محترم اطمینان داشته باشند که اگر اقدامی شده است از طرف دولت برخلاف قانون نبوده است و لیکن حالا این یک نظری است که مجلس دارد و آقایان هم پیشنهاد کرده‌اند بنده خواستم استدعا کنم از آقایان که این پیشنهاد را اجازه بدهند دولت بگیرد و ببرد و با وضعیتی که دارد تطبیق کند البته همانطور که اقایان فرمودند دولت هم توجه دارد که مستخدمین خارجی را باید با قانون مخصوصی مجلس شورای ملی قبول کند و اجازه بفرمایند آقایان که این پیشنهاد را مخلوط با این ماده وحده نکند این را دولت بردارد ببرد مطالعه کند نتیجه را هم بعد باطلاع مجلس شورای ملی برساند (صحیح است)

رئیس- آقای ملک مدنی

ملک مدنی- عرض کنم که یک جریان نامطبوعی بوده و همانطور که آقای اعتبار هم اشاره فرمودند دو سه مرتبه هم در کمیسیون بودجه روی این موضوع صحبت شد و این همین پیشنهادی است که آقای بیات کردند مستخدمین خارجی اساساً و اصولاً باید مطابق قانون مخصوصی که مجلس شورای ملی تصویب کرده باشد استخدام شوند و دلیلی ندارد که یک دولتی یک عده مستخدمین خارجی را بدون اجازه و تصویب مجلس شورای ملی استخدام کند (صحیح است) باید طبق قانون ملیت و مدت استخدام و حقوق و همه چیزشان ضمن قانون مخصوص معین شود و نباید بدون اجازه مجلس شورای ملی مستخدم خارجی را سر کار آورد ما عملاً می‌بینیم یک عده برخلاف قانون مشغول کار هستند بنده حالا نمی‌خواهم اسم ببرم مثلاً یک کسی را آورده‌اند سر یک کار مهم و بزرگی گذارده‌اند و خرابی و ضرر بکشور وارد کرده (صحیح است) و ما نتوانستیم جلوی او را بگیریم بنده هم ناچارم با کمال علاقه که بآقای اعتبار دارم ناچارم برخلاف فرمایش ایشان عرض کنم که بگذارند این جریان مطابق پیشنهادی که آقای بیات کرده‌اند تمام شود و اگر مستخدمین خارجی برای کشور لازم است لایحه برایش بیاورند و در مجلس تصویب شود و با علاقه که ایشان بکشور دارند موافقت بفرمایند و باید مجلس تصویب کند هر قرار داد استخدامی را (صحیح است) چرا زیر پرده باشد که ما اطلاع نداشته باشیم یک وقت با تصوب نامه باشد یک وقت جور دیگر باشد اگر واقعاً لازم است این قانون را استخدامیش را تهیه کنند و بیاورند بمجلس و در غیر اینصورت عملاً آثار شوم اینکار در کشور باقی می‌ماند باین جهت بنده عرض می‌کنم آقای وزیر راه هم موافقت بفرمایند چون این یک مطلب مهمی است اساسی است و در قانون اساسی ما هم ذکر شده است که هیچ مستخدم خارجی را نمی‌تواند دولت بپذیرد مگر اینکه قانون استخدام او را مجلس شورای ملی تصویب کرده باشد (صحیح است) این امری است که نه مجلس نه دولت نمی‌تواند با سهل انگاری بر گذار کند این است که بنده خواهش می‌کنم آقایان هم موافقت بفرمایند و بعقیده بنده وجود این پیشنهادی که آقای بیات کرده‌اند ضروری است و خواهش می‌کنم دولت هم موافقت کند.

وزیر بازرگانی و پیشه وهنر- عرض کنم همانطوری که فرمودند در این قسمت تردید نیست که مستخدمین خارجی دولت باید با تصویب باشد ولی اینکه در سنوات قبل هم بوده است و مجلس هم اجازه داده است فعلاً هم در قسمت اعظمی معمول است یک کار گرانی هستند که بعنوان روزمزد استخدام می‌شوند و اینها یک کارهای فنی نسبتاً بی اهمیتی دارند در وزارت پیشه و هنر در کارخانجات در وزارت راه هم در قسمت راه آهن و راه عمل می‌کنند و خیلی هم اتفاقاً طبقه مفیدی هستند و حالا اگر در ضمن عمل یک یا دو نفر تبعه خارجی بوده‌اند که بیک کارهای حساستری گذاشته شده‌اند آنها حقاً و انصافاً قرارداد استخدامیشان باید بمجلس آمده باشد ولی این نباید موجب شود که یک عده کارگری را که صرفاً کارگر هستند و وجودشان هم در کارها مفید است در کارخانجات ما و راه آهن و راهها الآن مشغول هستند دولت هم بوجودشان احتیاج دارد اینها را جلو بگیرد برای اینکه جلوی یک عده قلیل دیگری را بگیرد این را بنده استدعا می‌کنم از آقای بیات همانطور که آقای اعتبار وزیر کشاورزی هم فرمودند یک مجالی بدهند و مافقت بفرمایند که یک راه حلی پیدا کند که منظور اساسی دولت که کارهای فنی دولت بوسیله متخدمین روزمزد خارجی انجام شود و ادامه پیدا کند نه اینکه مستخدمین روزمزدی را که داریم و واقعاً هم عمله هستند مثل تلمبه چی ماشین چی و امثال اینها را بیرون کنیم اگر موافقت بفرمائید و یک مجالی برای مطالعه این قسمت بدهید که راه حلی پیدا بشود بنظر بنده رفع محظور وزارت راه و وزارت پیشه وهنر و سایر وزارتخانه‌ها خواهد شد نظر بنده این است که اجازه بفرمائید که در این مورد یک مطالعه بشود و نتیجه گرفته شود و یک راه حلی برای آن در نظر گرفته شود.

طباطبائی- راه حلش این است که برکل را بیرون کنید

امیرتیمور- کسی با عمله کار ندارد آقا

ملک مدنی- بلی با عمله کسی کار ندارد مستخدمین خارجی اساساً باید قانون استخدامش بتصویب مجلس برسد

مخبر- اینکه آقای وزیر بازرگانی و پیشه و هنر فرمودند اگر شما قول می‌دهید برکل را فردا صبح بیرون کنید… در رأس ادارات دولتی (غیر از عملجات) یک مستخدمین خارجی بدون تصویب مجلس شورای ملی نباید بیاورند بنده هم در اینصورت از آقا استدعا می‌کنم پس بگیرند خود من هم پس می‌گیرم اگر می‌خواهید این مرد که اجنبی باشد سر کار و این خلاف قانون را شما می‌خواهید مرتکب بشوید بر خلاف قانون اساسی بنده هم الآن استدعا می‌کنم از آقا و از مجلس شورای ملی که بنام کشور و تأمین آسایش مملکت این پیشنهاد را تصویب بفرمایند حالا بسته بمیل خودتان است.

نخست وزیر- خواستم عرض کنم بآقایان نمایندگان محترم که موضوع مستخدمین خارجی البته همانطور که می‌فرمایند و معین شده است بایستی قبلاً مطابق اصول و مقررات قانون اساسی بتصویب مجلس شورای ملی برسد و هر خارجی که باستخدام دولت درمیآید البته باید قانون استخدام او به مجلس شورای ملی بیاید و تصویب شود و ما هم این عمل را خواهیم کرد کسانی را هم که تا حالا قانونش نیامده است صلاحیتشان را تشخیص می‌دهیم و به مجلس شورای ملی خواهیم آورد اما اینکه راجع بیک شخص معینی صحبت شد بنده خواستم اینجا این را خواهش کنم از آقایان محترم که این را بعهده بنده بگذارند و بنده دنبال می‌کنم و امیدوارم در ظرف چند روز دیگر خاتمه پیدا کند و این اصل را که باید لایحه استخدامی مستخدمین خارجی به مجلس شورای ملی بیاید این اصل را همه قبول داریم. رئیس- آقای بیات پس می‌گیرید پیشنهادتانرا.

جمعی از نمایندگان- رأی بگیرید.

یکی از نمایندگان- دومرتبه خوانده شود

(بشرح سابق خوانده شود)

دکتر طاهری- با این اصلاحی که بنده پیشنهاد کردم آقای بیات هم قبول کردند (صحیح است)

مخبر- چون آقای سهیلی تعهد کردند که لایحه استخدام مستخدمین خارجی را که دادند به مجلس شورای ملی بیاورند

یمین اسفندیاری- تا چند روز دیگر

مخبر- و در ضمن هم اینطور استنباط کردم اگر قانون این را بیاورند برکل و مرکل را از کار خارج خواهند کرد اگر اینطور است که من استنباط کرده‌ام بنده هم موافقت می‌کنم و اگر اینطور نیست که بنده هم استدعا می‌کنم مجلس رأی بدهند.

نخست وزیر- توضیحاً عرض می‌کنم هزار نفر عمله را ما نمی‌توانیم لایحه برای شان بیاوریم

امیرتیمور- عرض کردم با عمله کسی کار ندارد کنترات مستخدمین خارجی که در رأس امور مهمه قرار گرفته‌اند.

نخست وزیر- البته اشخاصی که در ادارات هستند و مستشار عالی مقام یا مستخدم رسمی هستند این تردید ندارد که بایستی قانون استخدام آنها را بمجلس شورای ملی بایدبیاوریم (صحیح است) بیات- عرض کنم که متأسفانه با اینکه همیشه ما میل داشتیم که با یک تقاضاهائی که از طرف دولت می‌شود موافقت کنیم و بر حسب وعده که دادند همیشه خودمان را راضی می‌کردیم ولی اغلب بدبختانه این مطالبی را که اظهار کردند در مجلس حتی قانونیش هم که کردیم هیچ تأثیر نبخشید و بموقع اجرا و عمل درنیامد بنده خاطرم هست در قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۱ پیشنهاد کردم راجع بقانون استخدام مهندسین و در مجلس تصویب شد ولی گفتند مدت کم است و تا آخر اسفند ۱۳۲۱ باشد ما هم قبول کردیم که تا آخر اسفند ۱۳۲۱ قانون مخصوص مهندسین را تهیه نمایند و بمجلس بیاورند اسفند تمام شد حالا هم آخر فروردین است و هنوز دولت لایحه آن را نیاورده ات و تکلیف یکعده مهندسینی که برای مملکت مفید هستند و الآن هم از کار کناره گیری کرده‌اند و خارج شده‌اند معلوم نشده و هیچ توجهی هم بحال آنها نشده و نمی‌شود از این طرف هم یک اظهاراتی می‌شود در مجلس. عمله غیر از مستخدم رسمی است آقا (صحیح است) اگر عمله لازم دارید چه مانعی دارد لایحه برای این منظور تهیه کنید و بیاورید بمجلس که کارهای فنی بکنند ولی نباید از این طریق و باسم عمله یک سوء استفاده‌هایی بشود و ما مجبور بشویم در مجلس اظهاراتی بکنیم حالا هم برحسب اینکه آقای نخست وزیر این تقضی را کردند بنده هم فعلا این تبصره را مسترد می‌کنم بشرط اینکه تا چند روز دیگر…

یمین اسفندیاری- تا ده روز دیگر.

بیات- تا یکهفته دیگر تا هشت روز دیگر یک قانونی برای این قسمت بمجلس بیاید و تکلیفش را مجلس معلوم کند اگر عمله را محتاج هستید معین کنید که چه سنخ اشخاص را روز مزد می‌شود قبول کرد و در هر حال همین چند روزه این اقدام را بفرمائید.

مخبر- با اینکه اقای نخست وزیر تعهد کردند که لایحه قانون استخدام مستخدمین خارجی را بمجلس شورای ملی بیاورند بنده راجع ببرکل عرض می‌کنم که برکل خلاف قانون اساسی کار می‌کند و باید بیرونش کنید وجود او برخلاف مصالح کشور است و اگر او را بیرون نکنید بر خلاف مصالح مملکت است و اگر تا ده روز دیگر او را بیرون نکنید بنده الزامی ندارم برای موافقت با دولت و از مخالفین دولت خواهم بود چون این عمل بر خلاف مصلحت مملکت است.

رئیس- تبصره پیشنهادی آقای نراقی:

تبصره- در سه ماه اول امسال بابت یکماه مساعده که در سال ۱۳۲۱ بکارمندان دولت پرداخت مبلغی کسر نخواهد شد.

طباطبائی- این پیشنهاد خرج است.

نخست وزیر- بنده موافقم.

مخبر- پیشنهاد خرج نیست آقای طباطبائی. بنده هم موافقت می‌کنم این پیشنهاد در تأئید وصول است و این از لحاظ آن یک ماهی است که دولت بمستخدمین داده و مستخدمین نمی‌توانند بپردازند و دولت هم از همین جهت قبول کرد و بنده هم موافقت می‌کنم.

رئیس- پیشنهاد آقای روحی:

پیشنهاد می‌کنم که یک ربع از بودجه کم شود.

رئیس- آقای روحی.

جمعی از نمایندگان- نیستند آقا.

رضوی- نیستند آقا رذی بگیرید تا تکلیف معلوم بشود

طوسی- بنده خواستم راجع به پیشنهاد آقای نراقی عرض کنم که پیشنهد کرده بودند در سه ماه اول سال بابت یک ماه مساعده که در سال ۱۳۲۱ بکارمندان دولت پرداخت شده مبلغی کسر نخواهد شد این کلمه دولت را بردارند که شامل کلیه مستخدمین اعم از مجلس شورای ملی و شهرداری و غیره بشود (صحیح است)

وزیر کشاورزی- خاطر آقایان هست در آن موقع اشکالاتی پیدا شد و قانون طوری بود که نتوانست وزارت دارائی بتمام کارمندان دولت این کمک را بکند بعداً هم یک اصلاحاتی شد بالاخره یک قانون جامعی تهیه شد و کلیه مردمانی که از صندوق کشور بهر نام و بهر عنوان و بهر ترتیبی استفاده می‌کنند حق دارند از این قانون استفاده کنند (صحیح است) حالا بنده خواستم استدعا کنم که این را هم همانطور بنویسیم که از بابت مساعده موضوع قانون مصوب فلان استفاده کرده لذا کسر نخواهد شد.

طوسی- اینطور می‌شود. در سه ماه اول امسال بابت یکماه مساعده موضوع قانون مصوب فلان مبلغی کسر نخواهد شد

نخست وزیر- چیزی کسر نخواهد شد.

طوسی- ماده واحده خوانده می‌شود:

وزرات دارائی مجاز است در سه ماه اول سال ۱۳۲۲ با رعایت مقررات مربوط بودجه ۱۳۲۱ اعتبارات حقوق و مصارف جاری را در حدود سه دوازدهم اعتبارات ۱۳۲۱ پرداخته و همچنین هزینه اتمام ساختمانهائی که لازم است تشخیص می‌دهد و تعهداتی را که بوسیله انقضای دوره عمل مربوط پرداخت نشده است در حدود سه دوازدهم اعتبار ۱۳۲۱ بپردازد

تبصره- در سه ماه اول امسال از یکماه مساعده موضوع قانون مصوب اول بهمن ماه ۱۳۲۱ کسر نخواهد شد.

دکتر طاهری- اینطور باید نوشته شود در سه ماه اول امسال بابت یکماه مساعده …. (صحیح است) بابت را اضافه بفرمائید.

طوسی- صحیح است. بابت یکماه مساعده

رئیس- موافقین با دو ماده واحده با تبصره که علاوه شد و قبول شد ورقه سفید می‌دهند.

(اخذ و استخراج آراء شده ۷۰ ورقه سفید شمرده شد)

رئیس- عده حضار موقع اعلام رأی ۸۲ با ۷۰ رأی تصویب شد.

رئیس- آقایان وزیر راه و پیشه وهنر هم جواب سؤالاتی که شده بود حاضر شده بودند اما می‌ماند برای جلسه بعد.

- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن

[۵- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن]

وزیر پست و تلگراف و تلفن (آقای نظام)- لایحه‌ای است راجع به تغییر وضع استخدام بعضی از مستخدمین فنی وزارت پست و تلگراف که تقدیم می‌کنم

رئیس- بکمیسیون ارجاع می‌شود.

- موقع و دستور جلسه آتیه-ختم جلسه

[- موقع و دستور جلسه آتیه-ختم جلسه]

رئیس- اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است)

جلسه آتیه روز یکشنبه ۲۱ فروردین ماه سه ساعت و نیم قبل از ظهر دستور هم لایحه وزارت جنگ

(مجلس یکساعت و چهل دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری

قانون

قانون اجازه پرداخت حقوق و مصارف سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی

ماده اول- کارپردازی مجلس شورای ملی مجاز است حقوق و مصارف سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ را در حدود بودجه و اعتبارات ۱۳۲۱ مطابق پرداختی اسفند ماه از وزارت دارائی دریافت نموده بپردازد و بودجه سال ۱۳۲۲ را در ماه سوم تنظیم نماید که پس از تصویب از ماه چهارم بموقع اجرا گذاشته شود.

ماده دوم- بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود علاوه بر سیصد هزار ریال اعتبار تنخواه گردان ماهانه که در بودجه ۱۳۲۱ تصویب شده چهار میلیون و هفتصدهزار ریال برای تهیه احتیاجات ارزاقی کلیه کارمندان مجلس و لوازم ضروری چاپخانه بکارپردازی مجلس شورای ملی داده و در آخر سال ۱۳۲۲ مستهلک گردد.

ماده سوم- کمک هزینه یکماهه قانون مصوب اول بهمن ۱۳۲۱ درباره وراث خدمتگذاران مجلس نیز تعلق می‌گیرد و مبلغ آن که بالغ بر ۶۲۷۷/۲۰ ریال است تصویب می‌شود.

این قانون که مشتمل بر سه ماده است در جلسه هیجدهم فروردین ماه یکهزار و سیصد و بیست و دو به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری

قانون

متمم بودجه اجازه پرداخت هزینه مملکتی در سه ماهه اول سال ۱۳۲۲

ماده واحده- وزارت دارائی مجاز است در سه ماهه اول سال ۱۳۲۲ با رعایت مقررات مربوط بودجه ۱۳۲۱ اعتبارات حقوق و مصارف جاری را در حدود سه دوازدهم اعتبارات ۱۳۲۱ و مصارفف سالیانه را در حدود اعتبار سال مزبور پرداخته و همچنین هزینه اتمام ساختمانهائی که لازم تشخیص می‌دهد و تعهداتی را بوسیله انقضای دوره عمل مربوطه پرداخت نشده است در حدود سه دوازدهم اعتبار ۱۳۲۱ بپردازد.

تبصره- در سه ماهه اول امسال بابت یکماه مساعده موضوع قانون مصوب اول بهمن ۱۳۲۱ چیزی کسر نخواهد شد

این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هیجدهم فروردین ماه یکهزارو سیصدو بیست و دو به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری