مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ خرداد ۱۳۳۹ نشست ۴۱۶

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ خرداد ۱۳۳۹ نشست ۴۱۶

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۱۹

جلسه: ۴۱۶

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز ۴ شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۳۹

فهرست مطالب:

۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲ - طرح و تصویب لایحه تحصیل اعتبار برای ساختمان سد لار و لتیان و ارسال به مجلس سنا

۳ - طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به خدمت تمام وقت استادان و دانشیاران

۴ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس ساعت ده و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید

۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

رئیس - صورت اسامی غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

غائبین با اجازه - آقایان: قوام - دادگر - مهندس فیروز - دکتر امین - سنندجی - خرازی - اریه - اعظم زنگنه - ذوالفقاری - حشمتی - فرود - اورنگ - دکتر ضیایی - فضائلی‏.

غائبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری - قرشی.

۲ - طرح و تصویب لایحه تحصیل اعتبار برای ساختمان سد لار و لتیان و ارسال به مجلس سنا

رئیس - جلسه امروز برای طرح لایحه تحصیل اعتبار برای ساختمان سد لار و لتیان وکارهای دیگر است فعلاً لایحه اعتبار سد لار و لتیان مطرح است. قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

نظر به این که طبق ماده واحده قانون راجع به اصلاح قانون سدهای لار و لتیان مصوب ۲۸ بهمن ماه ۱۳۸ به دولت اجازه داده شده است برای تأمین سرمایه و اجرای کامل طرح سدهای لار و لتیان و تأسیسات مربوطه با مؤسسات خارجی که صلاحیت فنی و مالی آنها بر اساس مناقصه بین‌المللی مورد تأیید دولت قرار گیرد قرارداد لازم را منعقد و پس از کسب اجازه از مجلسین نسبت به تحصیل اعتبار در اجرای آن اقدام نماید و به لحاظ این که دولت پس از تصویب قانون بر اساس مناقصه بین‌المللی کنسرسیوم مقاطعه‌کاران فرانسوی مرکب از شرکت‌های کامپنون برنار - بییار - دراگاژوتراو و پوبلیک را برنده منقاصه تشخیص داده و قرارداد سرمایه‌گذاری و اجرای کار سد لتیان را به مبلغ ۲۷ میلیون دلار با این مؤسسه تنظیم کرده و آماده مبادله است بنابراین ماده واحده زیر را به منظور کسب اجازه تحصیل اعتبار پیشنهاد و با قید یک فوریت استدعای تصویب آن را دارد.

ماده واحده - نظر به قسمت اخیر ماده واحده قانون راجع به اصلاح قانون سدهای لار و لتیان مصوب ۲۸ بهمن ماه ۱۳۳۸ به دولت اجازه داده می‌شود به منظور اجرا قراردادی که با کنسرسیوم مقاطعه‌کاران فرانسوی مرکب از شرکت‌های کامپنون برنار - بییار - دراگاژتراو و پوبلیک تنظیم شده تا معادل ۲۷ میلیون دلار از مؤسسات فوق‌الذکر تحصیل اعتبار نماید.

نخست وزیر - دکتر اقبال - وزیر دارایی ضرغام - وزیر کشور اتابکی - وزیر کشاورزی جمشید آموزگار.

رئیس - البته آقایان اطلاع دارند که فوریت این لایحه تصویب شده و حالا به عنوان شور دوم کلیات آن مطرح می‌شود. آقای بهادری بزرگ ابراهیمی - ایشان یک عرایضی دارند ولی حالا رفته‌اند بیرون‏.

رئیس - آقای امید سالار

امید سالار - بنده توضیحی که می‌خواستم بدهم روی مخالفت با این لایحه و بستن سد لتیان نیست اما می‌خواستم استفاده بکنم از حضور چند نفر از آقایان اعضاءی دولت برای تذکر این مطلب که هزینه‌های عمرانی که در کشور می‌شود بایستی یک تناسبی نسبت به تمام مملکت داشته باشند که همه مخارج را فکر نکنیم که بایستی در تهران صرف کرد سایر نقاط کشور هم جزء ایران است سایر شهرستان‌ها هم از بی‌آبی می‌سوزند و احتیاج دارند. بنده فکر می‌کنم که علت‌العلل نارضایتی‌ها یا دلیل ایرادات و تنقیداتی که می‌شود از این است که همه جا صحبت می‌شود که تبعیض می‌شود و همین کار دلیل دیگری است برای تبعیض در کشور اگر ما یک مخارجی می‌کنیم برای عمران و آبادی اعم از این که از محل سازمان برنامه یا عواید نفت یا وام یا از هر کجا که تأمین شده باشد برای این عمل می‌بایستی که یا مساحت را در نظر بگیرند یا جمعیت را در نظر بگیرند یا الاهم فالاهم را از نظر احتیاج در نظر بگیرند والا این که هر چه هست بیاوریم در تهران و تهران بزرگ درست بکنیم و بعد تمام مملکت را خراب بکنیم به قمیت درست کردن تهران آقایان این کار درست نیست و عواقب وخیمی برای کشور خواهد داشت‏. بنده برای نمونه چون موضوع آبیاری عرض می‌کنم که در شهرستان حوزه انتخابی بنده یک برنامه بسیار قابل عمل و حسابی دارد بنام بستن سد ماربر و آوردن آب رودخانه ماربر به آباده اگر این آب آورده شود موجب می‌شود که در حدود شاید بیست فرسنگ مربع در آنجا زمینی که الآن به کلی بایر است زیر کشت برود و واقعاً یک محوطه‌ای از نظر به دست آوردن محصول و کمک به مردم و بهبود وضع کشاورزی در آنجا ایجاد شود و متأسفانه بنگاه مستقل آبیاری که فقط لغت استقلالش درست است و از نظر آبیاری بنده ایمانی به آن ندارم و بالعکس اگر چنانچه برای مردم ایجاد و تولید آب نمی‌کند برای یک عده نان‌دانی هست و عملاً هم بنده می‌توانم‏ مدارکی را در تأیید این مطلب عرض کنم در سال ۱۳۳۶ جناب آقای نخست وزیر شرح موکدی نوشتند به بنگاه آبیاری که این برنامه و پروژه سد ماربر را مطالعه بکنند و نتیجه را اطلاع بدهند از سال ۱۳۳۶ تا حالا که ۱۳۳۹ است عمل مثبتی برای این کار نشده است (طباطبایی - تا ۴۹ هم نمی‌کنند) عملاً همین طور بوده است برای این که یک وقت مهندس فرستادند آنجا وسایل نداشت بعد وقتی وسایل فرستادند آقای مهندس برگشته بود بعد که هر دو آمد موقع کار گذشته بود و زمستان رسیده بود و دیگر قابل اقدام نبود از این بنگاه مستقل آبیاری که تکرار می‌کنم استقلالش صحیح است و مطلقاً آبیاری نمی‌کند عملی که کرده است برای انجام دستور صریح جناب آقای نخست وزیر که در آن دستور هم تصریح شده بود این امر مورد عنایت شخص اول مملکت است و حالا بنده می‌خواهم عرض کنم که جناب آقای دکتر کیان نماینده دولت توجه بکنند به این مسئله که در نظر داشته باشند همه مخارج عمرانی در تهران خرج می‌شود سایر شهرستان‌ها را هم مورد عنایت و توجه قرار بدهند و امیدوارم این تذکر بنده مورد توجه قرار بگیرد.

رئیس - عرض کنم که این بیانات آقای امید سالار راجع به آب ماربر بسیار خوب بود ولی مربوط به این لایحه نبود حالا آقایانی که صحبت می‌کنند متوجه باشند که باید راجع به موضوع صحبت بفرمایند. آقای دکتر کیان

دکتر کیان (معاون نخست وزیر) - عرض بنده هم به طوری که فرمودند ارتباط مستقیمی با این لایحه ندارد و بنده هم اطلاعم از امور سدسازی کم است ولی آنچه که به خاطرم آمده است سدهایی که در این مدت در خارج از تهران ساخته شده است یا اعتباراتی تخصیص داده شده است برای آنها سد دز، سفیدرود، زرینه‌رود، شهناز، شبانکاره گلپایگان، کوهرنگ، آبیاری سیستان، سد کرخه و نظایر اینها خیلی اعتبارات در ظرف سال‌های اخیر برای شهرستان‌ها هم از این لحاظ تخصیص داده شده است و مشغول هستیم علی ایحال راجع به سد ماربر که فرمودند بنده مطلب را به استحضار دولت خواهم رسانید و یقیناً اقدام لازم به موقع خواهد شد از آقایان هم استدعایم این است که چون این لایحه فوریت خاصی دارد اقدامی بفرمایید که تصویب بشود و یک قدم به طرف ایجاد یک سدی در یک منطقه عظیمی برداشته بشود.

رئیس - آقای بهادری موافقید؟ بفرمایید

بهادری - بنده با این لایحه کمال موافقت را دارم برای خاطر این که امروز در مملکت ما شاهد و ناظر هستیم که هر روز دولت لوایح مفیدی برای آبادانی و امور عمرانی تقدیم مجلس می‌کند اما چیزی که می‌خواهم به عرض برسانم و توجه دولت را جلب بکنم و مخصوصاً از جناب آقای معاون نخست وزیر تمنا دارم این مطلب را به عرض آقای نخست وزیر برسانند و یادآوری بکنند سال گذشته در مجلس به عنوان قبل ا ز دستور عرایضی بنده در مورد ساختمان سد آجی چای به عرض

رساندم خوشبختانه جناب آقای نخست وزیر هم دستور فرمودند و مطالعات مقدماتی سد آجی‌چای تبریز برای استان آذربایجان که مخصوصاً از ضروریات است اقداماتی شده است و قرار بود که ساختمان آن را جزو برنامه امسال سازمان برنامه قرار بدهند که هنوز در این باب اقدامی نشده است‏ اینک من از دولت خواستارم برای ساختمان سد آجی‌چای تبریز یک همچو قراردادی که برای سد لار و لتیان دولت فراهم آورده برای تبریز هم همچو کمکی بکند مطلب دیگری که می‌خواهم عرض کنم در مورد ساختمان سد زرینه‌رود است آن روز که در خدمت آقایان نمایندگان محترم آذربایجان در کمیسیون کشاورزی بودیم با آقای خلعتبری و اعضاءی محترم کمیسیون عرایضی که داشم عرض کردم در آن مورد هم توجه بفرمایید که ساختمان سد زرینه‌رود هم به موقع شروع بشود.

رئیس - خاطر آقایان را مطلع می‌کنم که این لایحه مربوط به سد لار و لتیان است نه زرینه‌رود و جاهای دیگر آقایان باید در این موضوع صحبت بفرمایند و از موضوع خارج نشوند. آقای صدرزاده‏

صدرزاده - عرضی ندارم. ‏

رئیس - آقای برگ ابراهیمی. ‏

بزرگ ابراهیمی - عرضی ندارم‏.

رئیس - آقای ارباب. ‏

ارباب - چون که فرمودید از موضوع خارج نشویم بنده هم عرضی ندارم والا می‌خواستم در باب میناب صحبت کنم‏.

رئیس - بسیار خوب پس رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم ندارد رأی گرفته می‌شود به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است مخالفی نیست (اظهاری نشد) باید با ورقه رأی گرفته شود چون موضوع وام است آقایان موافقین ورقه سفید با نام خواهند داد.

(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)

آقایان: دکتر بینا - دکتر عدل - قنات‌آبادی - موسوی - شادمان - مشایخی - امید سالار - فیلیکس آقایان - محمودی - مهندس هدایت - بزرگ ابراهیمی - عباسی - دکتر ضیائی - دکتر وکیل - دکتر اسدی - مجید ابراهیمی - هدی - دکتر فریدون افشار - صارمی - صدرزاده - کاظم شیبانی - مهران - بزرگ‌نیا - بیات ماکو - دکتر دادفر - فضائلی - قبادیان - افخمی - بوربور - علامه وحیدی - دولت‌آبادی - ارباب - جلیلوند - مشایخی - دکتر رضایی - مهندس بهبدی - رستم - امیر بختیار - خریمه علم - یار افشار - فخر طباطبایی - دکتر امیر حکمت - توماج - دکتر امیر نیرومند - برومند - سراج - حجازی - مهندس فروهر - سالار بهزادی - شادلو - دکتر شاهکار - دیهیم - اکبر بهادری - حکیمی – عمیدی‌نوری - عامری - نصیری - دکتر دیبا - مرآت اسفندیاری - استخر - گیو - دشتی - خلعتبری - سلطان‌مراد بختیار - طباطبایی - قمی - دکتر آهی - پردلی - مهندس دهستانی - باقر بوشهری - مهندس سلطانی - مشار - سعیدی.

(آرا مأخوذه شماره شده ۶۸ ورقه سفید موافق شمرده شد)

رئیس - لایحه مربوط به اعتبار ساختمان سد لار و لتیان به اتفاق آرا تصویب شد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

اسامی موافقین - آقایان: مهندس سلطانی - باقر بوشهری - مهندس دهستانی - سعیدی - پردلی - فلیکس آقایان - دکتر شاهکار - امیر بختیار - موسوی - فخر طباطبائی - شادمان - مشایخی - دکتر رضایی - مهندس بهبودی - افخمی - دکتر دادفر - جلیلوند - علامه وحیدی - احمد مهران - هدی - دکتر دیبا - دکتر آهی - محسن - مرآت اسفندیاری - نصیری - بهادری - دیهیم - مشار - سالار بهزادی - سلطان‌مراد بختیار - شادلو - گیو - عمیدی نوری - دکتر بینا - قنات‌آبادی - برومند - دکتر امیر حکمت - کاظم شیبانی - حکیمی - دشتی - بیات ماکو - استخر - قبادیان - مهندس فروهر - دکتر اسدی - دکتر وکیل - دکتر ضیایی - توماج - مهندس هدایت - بوربور - عباسی - صارمی - دکتر عدل - امید سالار - مجید ابراهیمی - محمودی - دکتر امیر نیرومند - عامری - ارباب - خزیمه علم - دولت‌آبادی - یار افشار - سراج - حجازی - بزرگ‌نیا - فضائلی - صدرزاده -دکتر فریدون افشار - بزرگ ابراهیمی - محسن اکبر.

۳ - طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در اصل‏ گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به خدمت تمام وقت استادان و دانشیاران

رئیس - گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به خدمت تمام وقت استادان مطرح است‏

گزارش کمیسیون قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی کمیسیون فرهنگ در جلسات متعدد با حضور آقایان وزیر فرهنگ رئیس دانشگاه به لایحه شماره ۲۳۸۳۰ مورخ ۱۹/۹/۳۸ رسیدگی و با اصلاحاتی به شرح زیر مورد تصویب قرار داد و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد:

ماده ۱ - مراد از خدمت تمام وقت عبارت است از تعلیم یا تدریس در دانشگاه طبق برنامه و مقررات مصوب شورای دانشگاه توأم با فعالیت‌های علمی و تجربی و تحقیقی و تتبعی ودرمانی مربوط به رشته‌های تعلیم و تدریس خدمت تمام وقت با خدمات دیگر در مؤسسات دولتی یا ملی یا مشاغل آزاد جمع نمی‌شود و شاغلین خدمت تمام وقت دانشگاه حق اشتغال به خدمت دیگری در خارج دانشگاه ندارند.

تبصره ۱ - در صورتی که مؤسسات دولتی یا ملی یا اشخاص به نظریات و مطالعات یک یا چند نفر از استادان تمام وقت دانشگاه در رشته مربوط به آنها احتیاج داشته باشند یا تخصص آنها ایجاب کند که در خارج از دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار بپردازند آن استاد یا استادان با اجازه رئیس دانشگاه و با تصویب شورای دانشگاه می‌توانند به آن خدمت بپردازند.

تبصره ۲ - استادان تمام وقت بالینی یا درمانی دانشکده پزشکی و دندانپزشکی می‌توانند در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های دانشکده پزشکی و دندانپزشکی در جلسه مشاوره برای بیماران خصوصی شرکت کرده و یا برای درمان عده‌ای را که از عشر تعداد تخت‌خواب بخش مربوط به خود تجاوز نکند بستری نمایند.

تبصره ۳ - از مبلغ دستمزد یا حق مشاوره و معالجه که به موجب تبصره‌های ۱ و ۲ دریافت می‌شود طبق آیین‌نامه این قانون حق‌الزحمه استاد و یا استادان مربوط پس از وضع مخارج تأدیه خواهد شد.

تبصره ۴ - استادانی که عهده‌دار مقام وزارت یا نمایندگی در یکی از دو مجلس می‌شوند در مدتی که این وظیفه را عهده‌دار هستند از مزایای حقوقی استاد تمام وقت استفاده نخواهند کرد.

تبصره ۵ - به غیر از مواردی که در تبصره‌های ۱ و ۲ و ۴ استثنا شده چنانچه استاد تمام وقت اشتغال به کار یا خدمتی اعم از موظف یا غیر آن پیدا کند از خدمت در دانشگاه برکنار خواهد شد.

ماده ۲ - از تاریخ تصویب این قانون دانشیاران و استادان جدید به صورت تمام وقت و به ترتیب زیر استخدام می‌شوند:

الف - کسانی که به موجب قانون دانشگاه واجد شرایط خدمت دانشیاری می‌باشند چهار سال اول را به صورت پیمانی و به عنوان استادیاری خدمت خواهند نمود و دانشگاه دانشیاران مورد احتیاج را از میان استادیاران که خدمت چهار ساله استادیاری را در دانشگاه گذرانیده‌اند و یا از میان کسانی که چهار سال کار تعلیماتی یا تخصصی در دانشگاه‌های خارجی انجام داده باشند از طریق مسابقه انتخاب می‌کند و پس از تصویب صلاحیت علمی و اخلاقی آنان در شورای دانشکده مربوط و شورای دانشگاه به طور رسمی با پایه یک دانشیاری برای خدمت تمام وقت استخدام می‌نماید.

ب - دانشیارانی به مقام استادی ارتقا می‌یابند که لااقل پنج سال تمام در مقام دانشیاری عملاً تدریس کرده باشند و به پیشنهاد شورای دانشکده مربوطه شورای دانشگاه صلاحیت اخلاقی و علمی آنان را در رشته مربوطه تصدیق و تصویب نماید.

ماده ۳ - حقوق استادیار ماهیانه ۲۵۰۰۰ ریال و حقوق رتبه یک دانشیاری تمام وقت ۳۰۰۰۰ ریال و حقوق رتبه یک استادی تمام وقت ۴۰۰۰۰ ریال می‌باشد و در هر یک از مراتب دانشیاری و استادی یک هزار ریال به رتبه مادون علاوه می‌شود.

ماده ۴ - استادان و دانشیاران فعلی که مایل به خدمت تمام وقت باشند به پیشنهاد شورای دانشکده و تصویب شورای دانشگاه به عنوان استاد یا دانشیار تمام وقت پذیرفته خواهند شد. پزشکان بیمارستانی نیز در صورت تقاضا و موافقت رئیس مربوط ممکن است به عنوان استادیار و دانشیار و یا استاد تمام وقت پذیرفته شوند.

تبصره ۱ - اجرای این ماده در حدود اعتبار مالی دانشگاه خواهد بود و تا زمانی که اعتبار کافی موجود نباشد شورای دانشگاه با توجه به رشته دروسی که بیشتر به استاد تمام وقت احتیاج دارد عده‌ای از هر دانشکده به خدمت تمام وقت خواهد پذیرفت‏.

تبصره ۲ - استادان و دانشیاران و پزشکان بیمارستانی فعلی که مایل به قبول خدمت تمام وقت در دانشگاه نباشند تابع قوانین و مقررات قبل از تصویب این قانون بوده و به خدمت عادی خود در دانشگاه ادامه خواهند داد. این قبیل دانشیاران و پزشکان بیمارستانی می‌توانند تا رتبه ده دانشیاری یا پزشک بیمارستانی ارتقا یابند بعد از تصویب این قانون موضوع

استاد بی‌کرسی در دانشگاه‌ها منتفی خواهد بود.

ماده ۵ - ترتیب خدمت تمام وقت دبیر و دستیار اول ودستیار دوم و مزایایی که برای خدمت تمام وقت به هر یک از آنان تعلق می‌گیرد طبق آیین‌نامه این قانون خواهد بود.

ماده ۶ - وزارت فرهنگ مأمور اجرای این قانون می‌باشد و آیین‌نامه‌های مذکور در این قانون بعد از تصویب شورای دانشگاه و هیئت وزیران قابل اجرا می‌باشد.

مخبر کمیسیون فرهنگ - صدرزاده‏

گزارش از کمیسیون استخدام به مجلس شورای ملی

کمیسیون استخدام در جلسه ۱۲ خرداد ماه ۱۳۳۹ با حضور آقای معاون وزارت فرهنگ لایحه استخدام هیئت آموزشی دانشگاه را مورد رسیدگی قرار داده و خبر کمیسیون فرهنگ را عیناً تأیید و اینک جهت تصویب تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون استخدام - دکتر دادفر

گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه با حضور آقای وزیر فرهنگ لایحه دولت راجع به قانون استخدام هیئت آموزشی دانشگاه تهران و مقررات بازنشستگی استادان و دانشیاران تمام وقت را مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم خبر کمیسیون فرهنگ را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد

مخبر کمیسیون بودجه - مشایخی‏

رئیس - برای طرح این گزارش پیشنهاد فوریت شده قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

امضاکنندگان استدعا دارند که گزارش کمیسیون فرهنگ را راجع به خدمت تمام وقت استادان دانشگاه به قید فوریت و به صورت یک شوری در جلسه مجلس شورای ملی مطرح فرمایند با تقدیم احترامات - قنات‌آبادی - صدرزاده - دولت‌آبادی - مهران - کاظم شیبانی - شادمان - دکتر امیر نیرومند - برومند - مشایخی - بوربور - توماج - صارمی - دکتر نفیسی و چند امضای دیگر.

رئیس - فوریت مطرح است مخالفی نیست (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به فوریت آقایانی که با فوریت این لایحه موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد کلیات مطرح است. آقای عمیدی نوری‏

عمیدی‌نوری - در این لایحه در کمیسیون فرهنگ بحث مفصل در اطرافش در جلسات عدیده شد و شکلش هم از این صورت حجیمی که ابتدا آمده بود و شاید مبتنی بر ۳۰ یا چهل ماده بود تبدیل شد به این شکل و اساس بحث بر سر این بود که ما بایستی هر چیزی را که می‌گوییم سعی کنیم حقیقت او را بخواهیم نه نام و اسمش را و این حقیقت این است که ما علاقه داریم که فرزندان ما مخصوصاً در دانشگاه به تمام معنی و طری تحصیل بکنند که به تدریج بتوانیم به این مرحله برسیم که دانشگاه ما لااقل خودش را برساند به پایه دانشگاه‌های جهان که ما مستغنی بشویم که فرزندان خودمان را به خارج بفرستیم و بر اساس این اعتقاد است که فکر استاد تمام وقت پیش آمد و این فکر فکر مقدسی است و فکری است که همه طرفدار آن هستیم و عقیده داریم که استاد می‌بایستی‏ منحصراً به امر تدریس و تتبع و تحقیق و تکمیل مطالعات و تجربه‌های خودش بپردازد و تجربه‌های جدیدی فرا بگیرد و بتواند با آخرین تحقیق دانشجو را تربیت بکند که دانشجویان ورزیده‌ای مطابق با آخرین مرحله تحقیقات از دانشگاه خارج بشوند و به همین جهت است که من جداً طرفدار فکر استاد تمام وقت هستم خودم طرفدار این فکر بودم و هم گفتم و هم نوشتم و اعتقاد به این مطلب دارم ولی بحث بر سر این است که ما کاری نکنیم که هم بگوییم‏ استاد تمام وقت برای دانشگاه و هم پایه حقوقش را ببریم بالا و هم این استاد تمام وقت دانشگاه آن منظوری که ما داریم که تمام وقت در دانشگاه تدریس بکند و تتبع و تحقیق بکند بیاید باز هم به کار خارج از دانشگاه بپردازد این دفعه هم کارش به صورت قانونی باشد چون تا حالا این اعتراض هست که چرا بعضی از استادان ما هم استاد دانشگاه هستند و هم وقت‌شان را به تمام معنی برای تدریس و مطالعه و تحقیق به کار نمی‌برند. اما فردا که ما به موجب این قانون استاد دانشگاه‌مان را تمام وقت کردیم حداقل حقوقش را هم در رتبه یک چهل هزار ریال معین کردیم رتبه یک استاد تمام وقت دانشگاه چهل هزار ریال حقوق می‌گیرد نامش هم تمام وقت است اما اگر در عمل این طور بشود که در عین حال که این استاد استاد تمام وقت است در خارج از دانشگاه به کار بپردازد بنده خیال می‌کنم که آن وقت نقض غرض است و هم عملی است مخالف اصول است (دولت‌آبادی - این کار مجازات دارد) حالا خدمت‌تان عرض می‌کنم که چه مجازاتی دارد این را هم می‌رسیم جناب آقای دولت‌آبادی این که بنده این

را عرض می‌کنم از روح این قانون این مطلب متأسفانه برمی‌آید و ما کوشش کردیم و جناب آقای وزیر فرهنگ هم کمال اهتمام و علاقه را به خرج دادند در کمیسیون هم چند ساعت بحث شد ولی در آخرین جلسه کمیسیون که این لایحه مطرح شد متأسفانه در موقعی بود که جلسه علنی مجلس تشکیل بود و به بنده هم امر شد من نرفتم و گفتم مادام که جلسه علنی تشکیل است من وظیفه دارم در جلسه علنی شرکت کنم نه در کمیسیون و آن عیب اساسی که عرض کردم که در آن لایحه بود اینجا هم هست و من مخالفتم در کلیات از این نظر است که بیش از پیش معتقدم که استاد باید تمام وقت حقوق بگیرد حقوق خوب هم بگیرد و خوب هم درس بدهد و خوب هم تتبع و تحقیق بکند. ولی استثنائاتی به وجود نیاید که از راه آن استثنا باز دوباره بشود که هم حقوق بگیرند هم تمام وقت باشند هم کار خارج بکند، من از این نظر مخالفم نه از نظر استاد تمام وقت و این نظر در تبصره ۱ و تبصره ۲ کاملاً محرز و مسلم است و آن تبصره ۴ که جناب آقای دولت‌آباد اشاره فرمودند که اگر غیر از موارد تبصره ۱ و ۲ و ۳ این کار را کرد برکنار می‌شوند اصلاً با رعایت تبصره ۱ و ۲ موضوعی برای تبصره ۴ باقی نمی‌ماند که اگر کاری کردند برکنار بشوند برای این که هر وقت این آقای استاد تمام وقت که رتبه یک با ۴۰ هزار ریال به موجب بند ب ماده ۳ شروع می‌شود هر وقت بناست کاری در خارج بکند با اجازه دانشگاه این کار را خواهد کرد. من این تبصره ۱ را می‌خوانم ملاحظه بفرمایید «در صورتی که مؤسسات دولتی یا ملی یا اشخاص به نظریات و مطالعات یک یا چند نفر از استادان تمام وقت دانشگاه در رشته مربوط به آنها احتیاج داشته باشند یا تخصص آنها ایجاب کند که در خارج از دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار پردازند آن استاد یا استادان با اجازه رئیس دانشگاه و با تصویب شورای دانشگاه می‌توانند به آن خدمت بپردازند» این عبارات وسیع که ملاحظه فرمودید که نظریات و مطالعات کار او اگر مورد احتیاجی بشود با اجازه دانشگاه می‌تواند به آن کار بپردازد و حالا هم با اجازه به آن کار پرداخته و هم اسمش هم استاد تمام وقت بشود و هم حقوق که از چهل هزار ریال می‌رود بالا بگیرد و هم ما حقوق مقام را به او بدهیم آن وقت می‌بینیم که کلاس‌های ما متوقف است دانشجوی ما متوقف است دانشجوی ما در سر کلاس هست و استاد سر کلاس نیست‏. چرا برای این که ما اجازه به کار دیگری در خارج به او داده‌ایم اسمش هم استاد تمام وقت است با تبصره ۲ می‌گوید استادان تمام وقت بالینی یا درمانی دانشکده پزشکی و دندانپزشکی می‌توانند در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های دانشکده پزشکی و دندانپزشکی در جلسهٔ مشاوره برای بیماران خصوصی شرکت کرده و یا برای درمان عده‌ای را که از عشر تعداد تختخواب بخش مربوط به خود تجاوز نکند بستری نمایند، خلاصه مریض از بیمارستان دولتی استفاده کند و پولش را هم بگیرند اینجا جناب آقای پرفسور جمشید اعلم تشریف ندارند. وظیفه خود می‌دانم از ایشان نام ببرم ایشان با این که خودشان پزشک عالی‌مقامی هستند و استاد دانشگاه هم هستند شدیدترین شخصی بود که در کمیسیون با این ماده مخالفت کردند و مخالفت‌شان هم این بود که حالا که ما اطبا چنین اجازه‌ای را نداریم به ما حمله می‌کنند و درخارج می‌گویند بعضی از آقایان اطبا از بیمارستان‌های دولتی و ازمقام دولتی این استفاده را می‌کنند که مریض را به طور خصوصی همان مریض که به آنها مراجعه می‌شود یا در بیمارستان یا در همان بیمارستان‌های خصوصی خودشان می‌خوابانند و از آنها حق‌العلاج زیاد می‌گیرند و این عملی است که الآن انجام نمی‌شود واگر مجوز قانونی داده شود که به موجب تبصره ۲ عشر تختخواب‌های هر بیمارستان به طور خصوصی بشود خواباند، الآن آقایان اطلاع دارند که در بیمارستان‌های شهرستان‌ها هستند. رؤسا و جراحان بهداری‌ها که از همان بیمارستان برای مریض‌های خصوصی استفاده می‌کنند خوب شاید آنها هم منطقی داشته باشند می‌گویند حقوق ما کم است کافی نیست می‌خواهیم از این راه تأمین کنیم بنده اتفاقاً خودم هم برخوردم به یک چنین موردی که در یکی از شهرستان‌های مازندران ما جراح نداشتیم هر چه کردیم جراح به آنجا فرستاده شود میسر نشد بالاخره، یک جراحی رفت آنجا با وزارت بهداری به طور خصوصی بدون این که در نامه‌ها اثری باشد این اجازه داده شد که بتواند یکی دو تا مریض را به خرج خودش در بیمارستان عمومی عمل بکند که تکافوی حقوق او بشود و من در اینجا حتی می‌خواهم بگویم حقوق خوب بدهید و کار صحیح بخواهید این پایه یک استادی تمام وقت را که چهل هزار ریال قرار داده‌اید به نظر من حقوق خوبی است دیگر صحیح نیست برای این‌گونه استادهای تمام وقت اجازه بدهید به عنوان این که از کار او و نظر او و مطالعه او اشخاص و بنگاه‌های دولتی و ملی چون احتیاج دارند استفاده کنند و این استادان

در خارج کار بکنند، اجازه ندهید که این‌گونه اطبا با این حقوقی که می‌گیرند همان اوقاتی که به ملت ایران فروخته‌اند که جوان‌های ما را برای نسل آینده تربیت کنند از وقت دزدیده شود و از تربیت آنها کم بشود و در خارج استفاده بشود، ایرادی که بنده دارم من نخواستم در موقعی که رفقای عزیز ضمن تقاضای یک فوریت که کرده‌اند و مجلس شورای ملی تصویب کرده عرضی کرده باشم ولی اعتراض اصولی که می‌خواهم عرض کنم این است که این آقایان در لباس استاد تمام وقت استاد غیر تمام وقت مجاز قانونی با حقوقی زیاد خواهند بود که حاصل این قانون فردا اگر عمل شد عبارت از این است که حقوق یک طبقه از فرهنگیان که استادان باشند زیاد می‌شود یعنی می‌شود سه هزار تومان چون استادیار است ۳۵۰۰ تومان دانشیار ۴۰۰۰ تومان استاد چهار هزار تومان حداقل حقوق رتبهٔ یک یک استاد است‏. در حالی که ما در طبقات فرهنگیان آموزگار داریم طبیب داریم استاد داریم و بنده شخصاً از آموزگاران این مملکت نامه‌هایی دارم که می‌نویسند که با این ۲۵۰ تومان یا ۳۰۰ تومان که حقوق رتبه یک ما است چطور می‌توانیم زندگی کنیم خوب آقایان شما در طبقات فرهنگی به آموزگار ۲۵۰۰ ریال یا ۳۰۰۰ ریال می‌دهید و به استاد تمام وقت چهار هزار تومان بعد هم اجازه می‌دهید در خارج کار بکنند من این را صحیح نمی‌دانم و نظر نمایندگان محترم را جلب می‌کنم که این مطلب را در این روزهای آخر مجلس شورای ملی تصویب نفرمایند و این اشکال اصولی را که عرض کردم تصویب نشود زیرا باید در مجلس شورای ملی بحث شود و اصلاح شود و این را همین‌طور سرسری نگیرید.

برای این که تأثیر اقتصادی در اوضاع ما دارد و هم تأثیر تبعیضی در طبقات فرهنگیان دارد و ای کاش همه اینها را هم تحمل می‌کردیم و استاد تمام وقت برای دانشگاه می‌داشتیم به امید این که مستغنی بشویم و فرزندان خودمان را برای تحصیل به خارج نفرستیم (یک نفر از نمایندگان اگر در قسمت تدریس غفلت کردند برکنار می‌شوند) فرمودید که اینجا برکنار شدن دو تبصره دارد. بنده آن دو تبصره را خواندم که از نظریات و اطلاعات هر استادی با اجازه دانشگاه بشود در خارج استفاده کرد اگر استادان ما در خارج طبابت کنند هم مریض بپذیرند دیگر به نظر من بعد از این که نوشتند اگر غیر از این موارد کشف شد آن استاد برکنار می‌شود چیزی باقی نمی‌ماند شورای دانشگاه منتخب خود استادان است‏. رئیس دانشگاه هم منتخب خودشان است معذرت می‌خواهم‏ من همیشه فرض‌های مختلف را در نظر می‌گیرم یک فرض من این است که یک فرد عالی‌مقام که به منفعت طبقاتی خودش احترام می‌گذارد و شاید نسبت به آن منفعت یک قدری اخلاص بیشتری داشته باشد تا مبانی و اصول بنابراین من بعید نمی‌دانم که که هیچ تقاضای استادی به عنوان این که از نظر تجربی بخواهند استفاده کنند رد بشود. آقایان در این عبارتی که نوشته است که تخصص آنها ایجاب کند که در خارج دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار پردازد آقا مگر استاد غیر از تخصص چیز دیگری دارد مگر ایجاب نمی‌کند یک استاد دانشگاه فنی در خارج سد بسازد و مقاطعه قبول کند خوب استاد تمام وقت ایجاب هم کرد که از تجربه‌اش استفاده بشود یک قرارداد مقاطعه‌کاری هم دارد اغلب استادان دانشگاه‌های ما از این قراردادها دارند که نمونه‌اش همین کاخ سنا است‏ در همین حالی که استاد تمام وقت است از تجربه‌اش هم در خارج استفاده می‌شود دانشگاه هم اجازه می‌دهد می‌گوید قانون گفته مجلس گفته همه برمی‌گردد به ما اگر بد و خوبی گفته شود متوجه مجلس شورای ملی می‌شود چون آقایان موقعی که هنوز قانون نگذشته خیلی جنبه‌های کوچک و دقیق آن را در نظر نمی‌گیرند برای این که زودتر بگذرد ولی هنوز مرکب قانون خشک نشده است می‌گویند مجلس این کار را کرده است بنده شنیدم از بعضی‌ها که هنوز قانون تصویب هم نشده است این حرف را می‌زنند این است که ما مسئولیت سنگینی داریم و به این نکات باید توجه کنیم یک استاد عالی‌مقام که مقامش و تجربه‌اش مورد استفاده است درسش هم فنی است حقوق هم از چهار هزار تومان به بالا می‌گیرد استاد تمام وقت هم هست قبول کنید این استاد تمام وقت خودش را بدهد و هیچ کاری نکند که وقفه‌ای در امر دانشگاه حاصل نشود اگر این را قبول کردید (صحیح است) یکی از آقایان گفت چطور می‌شود اجازه نداد ما اطبای عالی‌مقامی داریم استادند در خارج می‌خواهند استفاده کنند فلان استاد دانشگاه جراح است چرا می‌خواهید منع کنید که جامعه از تجربه او استفاده نکند عرض کردم این آقا اگر جراح عالی‌مقامی است چرا او را استاد تمام وقت گذاشته‌ایم چون در این لایحه مجاز است می‌تواند تمام وقت باشد می‌تواند نباشد خوب شما که مختار هستید در این کار این شرایط را هم قائل هستید بگویید که اینها استاد غیر تمام وقت باشند کسی حرفی

ندارد اما هم استاد تمام وقت باشد هم بگویند چون جراح چون مهندس عالی‌مقامی است برود درخارج هم کار خودش را بکند این نقض عرض است بنده از این جهت این بحث را کردم که مجلس شورای ملی به این لایحه توجه بفرمایند که استاد تمام وقت به وجود نیایند که در ضمن بتواند خارج کارکند و حقوق بیشتری هم بگیرند.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ‏

وزیر فرهنگ دکتر مهران - بنده خیلی متشکرم از جناب آقای عمیدی‌نوری که در اصل موضوع یعنی این که دانشگاه احتیاج دارد به استادانی که تمام وقت‌شان صرف تجربه و تحقیق و تدریس و مطالعه شده باشد با ما هم عقیده‌اند و در اصل موضوع خیال می‌کنم هیچ بحث و گفتگو نیست و بایدگفت یکی از نقایص دانشگاه‌های ما در حال حاضر این است که مراکز تعلیم هست ولی مراکز تحقیق نیست همان طور که در تمام دانشگاه‌های یک مرکز تحقیق و مطالعه و تتبع هست هنوز دانشگاه ما به آن مقام نرسیده و امیدوارم که این قانون موجب بشود که این جنبه را دانشگاه ما پیدا بکند اما راجع به موضوعاتی که فرمودند در همه جای دنیا معمول است برای مطالعاتی از وجود استادانی که تخصص دارند در رشته خودشان استفاده می‌شود و از آنها در یک مسایلی مشورت می‌کنند و یک گزارشاتی می‌خواهند جناب آقای عمیدی‌نوری توجه بفرمایید این نوع خدمات به‌هیچ‌وجه جنبه استمرار ندارد یعنی یک استاد را نمی‌آورند استخدامش بکنند برای چندین سال جهت یک خدمتی که آن خدمات مانع انجام وظیفه اصلیش باشد به او بگویند ما می‌خواهیم یک همچو کاری بکنیم شما در این کار مطالعه‌ای بکنید به ما یک گزارش بدهید در قبال این کاری که انجام می‌دهد یک حق‌الزحمه می‌دهند و این معمول همه جای دنیا است و علتش هم این است که اشخاص صلاحیت دارند برای یک مسایل اقتصادی یا حقوقی یا بین‌المللی طرف شور و مشورت واقع شوند و اینها اغلب از اساتید عالی‌مقام دانشگاه‌ها هستند بنابراین در این تبصره این اجازه تحصیل شده که یک استاد یا دانشیار تمام وقت بخواهد طرف مشورت یک بنگاه دولتی یا ملی یا اشخاص برای یک موضوع مهمی قرار بگیرد منع قانونی وجود نداشته باشد.

بنابراین بنده عرض می‌کنم که این خدمت یک خدمت مستمری نیست اگر تصور بفرمایید که نقض غرض در این قانون شده باشد حالا اگر عبارت تبصره وافی به مقصود نباشد بنده اشکالی نمی‌بینم پیشنهاد بفرمایید تصحیح شود ولی نظر ما در حال حاضر این است که اشخاصی برای کسب تجربه لازم است به یک کارهای خارج بپردازند البته مشاغل و خدماتی که در دانشگاه انجام می‌شود تفاوت دارد با کاری که در خارج می‌کند فرض کنید در یک دانشکده‌ای که امر سدسازی مورد بحث و گفتگو و تدوین است خوب این سدسازی را تنها نمی‌شود از روی کتاب درس داد اگر یک کارگاه سدسازی در مملکت باشد از این کارگاه سدسازی در مملکت باید استفاده کرد و آن استاد بتواند این کارها را در اختیار بگیرد و محصلین را در آنجا ببرد و تعلیماتی بدهد که اینها بعد از تحصیل دانشگاه یک اشخاص ملانقطی نباشند اشخاصی که یک تحصیلات نظری کرده‌اند به هیچ‌وجه نمی‌توانند در عمل مورد استفاده قرار دهند این است که در این تبصره استثنایی که قائل شده است با تصویب شورای عالی دانشگاه در این قبیل موارد که به هیچ وجه استمرادی در این نوع خدمات وجود ندارد و به علاوه این را هم بنده علاوه کنم که در آن موقعی که استاد شاغل آن مقامات هست از آن مزایای تفاوت حقوق هم استفاده نمی‌کند فقط عنوان تمام وقت برایش باقی است که وقتی برگشت بتواند به خدمت ادامه دهد و از مزایای تمام وقت استفاده کند اما راجع به تبصره ۲ فقط به یک نکته توجه شد و آن فقط جنبه مالی موضوع بود جنبه علمی و فنی را به کلی از نظر دور داشتند.

بنده می‌خواهم به این موضوع جنابعالی توجه بکنید ما از یک طرف می‌خواهیم که در دانشگاه‌های ما استادان عالی‌مقام رشته‌های پزشکی تدریس بکنند از یک طرف هم این استادان باید مورد استفاده مردم قرار نگیرند، اگر بنا شود این قبیل اشخاص در مملکت کارشان منحصر باشد در دانشکده پزشکی و سایر مردم از آنها استفاده بکنند اصلاً داوطلب خدمت در دانشکده پزشکی نمی‌شود پیدا کرد بنابراین دانشکده پزشکی محروم می‌ماند از یک عده استادان عالی‌مقامی که باید افرادی را زیر دست خود تربیت کنند و می‌رود مشاغل آزاد و مطب خصوصی درست می‌کنند و مردم هم استفاده می‌کنند، اما اگر از یک طرف به آنها بگوییم که بیایید و در دانشگاه خدمت بکنید و به کلی هم ممنوع هستید از مشاوره و معالجه راجع به اشخاصی که از خارج از دانشگاه به شما مراجعه می‌کنند در این صورت ما مردم را از استفاده از این شخص محروم می‌کنیم جمع بین دو همین است که پیشنهاد شده و در همه جای دنیا هم این که اینجا پیشنهاد شده عملی است و عمل می‌کنند یعنی به استادان دانشکده‌های

پزشکی اجازه می‌دهند که در بیمارستان‌ها تا یک حدودی مریض‌های خصوصی را بخوابانند، هیچ مانعی هم ندارد بالاخره در یک مملکتی همه مردم حق دارند از وسایل موجود در آن مملکت استفاده کنند یک کسی را به جرم این که صاحب مکنت و سرمایه است یا یک تاجر معتبری است نمی‌توان محرومش کرد که جراحی او را فلان استاد عالی‌مقام نکند و برای این که پول دارد برود خارجه معالجه کند به نظر بنده این امکان باید فراهم شود که این استادان که به این مقامات رسیده‌اند و استاد تمام وقت دانشگاه هستند بتوانند طرف مشورت قرار بگیرند بتوانند بعضی بیماران خصوصی را معالجه کنند منتهی ما برای آن که سوءاستفاده‌ای نشود که کم‌کم بیمارستان‌ها تبدیل به بیمارستان‌های خصوصی بشود پیش‌بینی کردیم که حداکثر عده بیماران خصوصی که اینجا می‌خوابانند در حدود صدی ده عده افرادی باشد که در بخش‌ها است و تجاوز نکند، (یکی از نمایندگان - کنترل نمی‌شود) کنترل چرا نمی‌شود یک بخشی که ۵۰۰ تا تختخواب دارد ۵ تختخواب جایش معین است مدیر بیمارستان مسئول است که بیشتر نخوابانند. بنابراین با این توضیحاتی که عرض کردم با توجه به این که وجوهی که از این باب یعنی معالجه بیماران خصوصی در بیمارستان‌های دانشکده پزشکی دریافت می‌شود از این وجوه ابتدا کلیه مصارفی که مربوط به دستگاه‌های دولتی است و برای این بیمار خرج شده است از قبیل پول غذا و پول تخت و پول دوا به حساب دولت می‌آید و آن حق‌الزحمه‌ای که برای آن استاد تعیین می‌گردد به او پرداخت می‌شود به عقیده بنده جمع بین نظرهاست که هم دانشگاه از استاد خوب محرو نماند و هم مردم بتوانند استفاده کنند، همان راهی است که پیشنهاد کردیم و معمول به همه جا هم هست این است که استدعا می‌کنم که البته پیشنهاد فوریتی که یک عده از آقایان کردند و موجب امتنان شده است البته اگر نظر این باشد که در پایان این دوره این لایحه به تصویب برسد راهی جز این نیست و بنده از جناب آقای عمیدی نوری استدعا می‌کنم که با فوریت این لایحه موافقت بفرمایید و اگر در مواد ابهامی هست پیشنهاد اصلاحی بفرمایید که روشن بکنیم‏.

رئیس - آقای ارباب موافقید (ارباب - عرضی ندارم) آقای بزرگ ابراهیمی‏ (بزرگ ابراهیمی - موافقم) بفرمایید.

بزرگ ابراهیمی - جناب آقای عمیدی نوری ددت که به ایران آمده بود به یکی از این مستشاران مأمور ددت گفته بودند که دو تن ددت گم شده گفت نمی‌فهمم. یعنی چه گم شده؟ گفتم دزدیدند گفت خیلی خوب منظور از این دارو چیست؟ این را که نمی‌برند بدهند به گاو بخورد چاق بشود این فقط یک مورد دارد و آن مورد این است که هر جا بپاشند حشره را می‌کشد اگر بخواهیم با این فقر استاد و متخصص این قدر خشخاش را زیر مته بگذاریم به عقیده بنده محرومیت پیدا می‌کنیم البته استاد چند جور است بنده راجع به استاد حقوقی حرفی نمی‌زنم اما استاد فنی و استاد طب در این مملکت به قدری کم است که اگر بخواهیم این قدر در مضیقه‌اش بگذاریم اصلاً می‌آید کار بکند (پرفسور یحیی عدل - مگر مجبور است بیاید این طور خدمت بکند) می‌گوید می‌رود در مریضخانه خودم کار می‌کنم ماهیانه صد هزار تومان درآمد دارم مالیات هم که چیزی نمی‌پردازند خداحافظ شما به نظر بنده استاد عالی‌مقام هر عملی بکند نتیجه‌اش به نفع مملکت است جراح عالی‌مقام استاد باشد اینجا استاد باشد شب هم برود خانه‌اش کار بکند این باز به نفع مملکت است برای این که ما احتیاج داریم بنده معتقدم فقط یک چیز را به وزارت فرهنگ باید پیشنهاد کرد و آن مسئله رشرش استادان طب است‏ به عقیده بنده اگر ما در این لایحه یک ماده پیشنهاد کنیم که برای رشرش همان مطالعه می‌شود دیگر برای مطالعه یک وسایلی فراهم بکنند که ما از این حال دربیاییم این به عقیده بنده بهتر است اگر این کار بشود هم استاد خودش شخصاً تشویق به مطالعه رشرش خواهد شد چون وسایل به دست او دادیم‏، بنده معتقدم رفقا یک همچو پیشنهادی بکنند. جناب آقای وزیر فرهنگ هم قبول کنند که در آینده محتاج به دادن چنین پیشنهادی نباشیم و به دردمان هم می‌خورد.

رئیس - آقای فضائلی (بنده موافقم) آقای دکتر پیرنیا (بنده موافقم)‏ آقای خلعتبری (مخالفم‏)

خلعتبری - بنده مخالف هستم ولی با جناب آقای عمیدی نوری هم اختلاف‌نظر دارم علتش این است که وظیفه‌شناسی و ایمان و عقیده را هیچ وقت با قانون نمی‌شود برقرار کرد و نه می‌شود با قانون سلب نمود دلیلش خود جنابعالی آقای عمیدی نوری شما وکیل دادگستری بودید و از وکلای پرکار عدلیه هم بودید اما از روزی که وکیل شدید چون به این کار علاقه‌مند هستید تمام اوقات‌تان را اینجا صرف می‌کنید دلیلش هم این است که هیچ لایحه‌ای نیست که جنابعالی به عنوان موافق یا مخالف در اطرافش صحبت نکنید، عرض کنم در مملکت مقررات باید صحیح اجرا شود (صدرزاده -

اصل این است) بله اصل این است علت این که این قانون را آوردند برای این است که مقررات را رعایت نمی‌کنند استاد وقتی استاد شد باید برود سر درسش و درس بدهد باید مطالعه کافی بکند اگر یک روز و دو روز هم سر درس حاضر نشد بگویند آقا خوش‌آمدی هر قدر هم که عالی‌مقام باشد، در یکی از دانشکده‌های امریکا استادی یک روز حاضر نشد او را مرخص کردند فقط برای یک جلسه حاضر نشدن خیلی کار منظم و مرتب است استاد می‌داند که باید وقتش را صرف دانشگاه علم بکند، برگردیم به مملکت خودمان‏ بنده در شرایط فعلی اصلاً علت این که گفتم مخالفم این است که ما یک عده‌ای استاد داریم یک عده‌ای هم بعد استاد می‌شوند ما باید یک مشوقی برای کار داشته باشیم استاد را حقوقش را بکنید ۴ هزار تومان این استاد اگر معتقد نباشد علاقه به کارش نداشته باشد آن ۵ ساعت ۶ ساعت را هم صرف علم نخواهد کرد صرف پوکر و این بازی‌ها چیست؟‏ (یک نفر از نمایندگان - رامی) صرف تفریح خواهد کرد اگر مطمئن باشد که چهار هزار تومان را می‌گرد وقتش را صرف کار نمی‌کند، از آن طرف مملکت ما از نظر علمی ضعیف است و اصلاً گناه می‌دانم که یک قانون بگذرانیم که امثال دکتر عمید و دکتر افشار را یک طوری کنیم که ناچار بشوند بروند این کار هیچ درست نیست به نظر بنده هیچ صلاح نیست که یک قانونی باشد که همه مشمول بشوند، یک قانون بیاورند که مثل آقای دکتر عمید یا آقای دکتر آهی یا آقای دکتر افشار را که خیلی اینجا ساکت است ایشان استاد حقوق بین‌المللی هست و در مجالس بین‌المللی وقتی می‌رود و می‌آید ارزشش معلوم می‌شود. بنابراین چقدر گناه است ما مهندسین قابلی داریم آقای مهندس هدایت آقای مهندس جفرودی که استاد دانشگاه هم هستند مملکت ما فقیر است از این لحاظ با ماهی چهار هزار تومان نمی‌توانند زندگی کنند چرا می‌خواهید جلوی‌شان را بگیرید این آقای پرفسور عدل روزی یکی دو تا عمل مجانی می‌کند که پول زیاد نمی‌گیرد و این را در عمل‌های خصوصی که می‌کند جبران می‌کند بنابراین اشخاصی که رفته‌اند طلب تحصیل کرده‌اند اگر جلوی‌شان را بگیرید که حداقل با چهار هزار تومان زندگی کنند دیگر دانشگاه نمی‌آیند و در دانشگاه بسته می‌شود. این است که بنده از بیخ با این قانون مخالف هستم وقتی شرایط در این مملکت درست شد دیگر احتیاج به این قوانین نیست باید ایمان و عقیده و وجدان و وظیفه‌شناسی افراد و اشخاص تکمیل شود و اینها محتاج قانون نیست اما راجع به قسمت دانشکده پزشکی بنده اخیراً طفلی داشتم مریض بود و آقایان اطلاع دارند و بردمش به خارج برای معالجه برای مخارج همین سیستمی که الآن آقای دکتر مهران پیشنهاد کردند به داد بنده رسید دیدم این استادان دانشگاه متخصص هستند. در قانون مختلف طبی و اینها در بیمارستان حق پذیرفتن اشخاص را دارند و مردم از این جهت راحت هستندکه وقتی به متخصص مراجعه می‌کند و دستور تجزیه خون می‌دهد عرض کنم که دستور تجزیه خون دادند بزرگ‌ترین مقام دارالتجزیه اینجا گفت که مرض مالت ندارد اما آنجا در بیمارستانی رفتم به طبیب متخصص که استاد دانشگاه بود مراجعه کردیم آنجا مردم معالجه مجانی می‌شوند ولی اشخاصی که پول دارند مخارجی می‌دهند آنها هم در بیمارستان‌ها مال اشخاصی است که مریض‌های خصوصی دارند نتیجه این می‌شود به جای این که یک فرد در یک قسمت دانشگاه در مطب شخصی خودش مریض بپذیرد در مورد این قبیل اشخاص تبدیل می‌شود به دستگاه مجهز بیمارستان‌های لیندن یک بیمارستان‌های خصوصی دارند که آن اساتید دانشگاه هم رئیس بیمارستان هستند و هم ارزان‌تر از کلینیک‌های خصوصی می‌گیرند خیلی مردمان شریفی هستند. بنده همین را اینجا دیدم وقتی بچه مریض بود بردم آن متخصص دانشگاه بچه را بستری کرد در بیمارستان چون وسایل مجهز داشت پرستارهای متعدد داشت بچه می‌ترسید دستش را بدهد برای خون گرفتن یک دکتر عالیقدر آمد دست خودش را دراز کرد و خون خودش را گرفت و بچه وقتی دید دستش را داد این استاد دانشگاه و این قبیل اشخاص وقتی که بیمارستان و وسایل در اختیار داشته باشند هم ارزان‌تر تمام می‌شود همه استفاده می‌کنند. من در این قسمت معتقد هستم که باید از وجود اساتید که چند نفر بیشتر نیستند استفاده کرد و اگر آقایان تصدیق بفرمایند به نظر بنده این قسمت باید تصویب شود و قبول شود والا مردم محروم می‌شوند و البته بنده از اصل معتقد هستم که با قانون اخلاق و ایمان و عقیده را نمی‌شود در مملکت درست کرد.

رئیس - آقای دولت‌آبادی‏

دولت‌آبادی - در اطراف این لایحه مطالبی از طرف آقایان نمایندگان به صورت موافق و مخالف گفته شد که همه

شایان توجه و دقت است اما جا دارد که اندکی در اطراف فلسفه این لایحه صحبت بکنم که مقصود از این لایحه چیست مقصود اصلی از تصویب این لایحه این است که ما در اهمیت مطالعات علمی و تجربی قدمی برداریم زیرا امروز دنیا در امور علمی قدم‌های بزرگی برداشته و هر دکتری هر پزشکی ضمن انجام وظیفه سعی کرده است در رشته خودش به مطالعات زمان و تجارب اهمیت بدهد و آنها را به نام علم و دانش تقدیم جهان کند اگر این اصل مقدس با وقت رعایت نمی‌شد. این همه موفقیت مهم و محیرالعقول به عمل نمی‌آمد این فلسفه این لایحه است اگر بخواهیم ضمن کمکی که به عده‌ای از اساتید کنیم که با فراغ بال به انجام وظیفه بپردازند جامعه را محروم از استفاده از این اشخاص بکنیم نقض غرض شده است جناب آقای عمیدی نوری همکار عزیز و ارجمند بنده بسیار مرد دقیقی هستند و حقیقتاً مرد استدلال هستند و تفکر ایشان شایان تقدیر و تقدیس است اما هر کس قضایا را از یک نظر مطالعه می‌کند و همه نظرها به جای خودش مهم است و قابل احترام ماست‏. ولی آنچه اصولاً مطرح است این است که نظرهای مختلف بحث شود و اولی و انسب از آن بحث به دست بیاید و آن به صورت قانون تصویب بشود و این شأن حکومت‌های قانونی است اما بنده نمی‌توانم روحاً و تربیتاً بدبین باشم که همیشه جهات نقص و ضعف امور را مطالعه کنم و اگر من بخواهم این طور عمل کنم فکر می‌کنم که در کارهایم یک تأخیری به وجود بیاید نمی‌توانم که تمام مسایل را با یک دقت نظر افراطی یا خدای نکرده سوءظن بنگرم‏. بنابراین آنچه که شاید به نظر جناب آقای عمیدی نوری یا جناب آقای خلعتبری یا بنده پیش می‌آید آن است که آقایان باید رویش قضاوت کنند اینجا که در تبصره ۱ و ۲ اشاره شده است به استثناهایی این استثناها برخورده است به جایی که شورای دانشگاه مشخص آن استثناست این را نمی‌توانیم بگوییم در تمام موارد آقایی که می‌آید پول و حقوق تمام وقتش را بگیرد آزادانه بتواند برود کار خارج انجام بدهد ما باید بگوییم که دستگاه ناظر که شورای دانشگاه و رئیس دانشگاه است که در مقابل قانون و در مقابل وجدانش مسئول است یک مرد سهل‌انگاری است، به نظر بنده این قانون به صورتی که تهیه شده است اگر نواقصی داشته باشد جا دارد که اضافه بشود و در این صورت بهتر است و ما در راه پیشرفت فرهنگ مملکت در مقام اعتلای امر دانشگاه یک قدم اصلاحی برداشته‌ایم و اختیار داده‌ایم که اساتید ما ضمن انجام کارشان که امروز به چه صورتی بوده است اگر صددرصد نتوانسته‌اند روی نبودن وسایل یا فرصت‌ها به نتیجه برسد امروز با این کمکی که مجلس شورای ملی می‌کند راه را برای آنها باز می‌کند که بتوانند ضمن انجام خدمات علمی‌شان به تجربه بپردازد تجارب‌شان را پهلوی معلومات‌شان بگذارند و روزبه‌روز مانند ممالک راقیه دنیا برای ما مطالعات تازه و نتایج علمی مؤثری به دست بیاورند آنچه که من می‌بینم این است آقا آزاد باشد به این که هم بیایند حقوق‌شان را به حداکثر از خزانه مملکت بگیرند و هم خدای نکرده دنبال کارهای آزاد بروند این چیزی است که خلاف وجدان و مصلحت است و من فکر نمی‌کنم که یک استاد عالی‌قدر دانشگاه که بالاترین سطح دانش را دارد خدای نکرده به این کوته‌نظری بپردازد این طرز تفکر بنده است اما راجع به فوریت بنده از اشخاصی هستم که همیشه با فوریت‌هایی که هست مخالف هستم اما در این مورد چنانچه آقای وزیر فرهنگ هم گفتند امروز آخرین روزی است که مجلس شورای ملی انجام وظیفه می‌کند فردا هم یک جلسه تشریفاتی است که به این دوره پایان می‌دهیم‏.

بنابراین اگر ما نمی‌خواستیم این لایحه را با قید فوریت تلقی کنیم در حقیقت یک اعراض ضمنی نسبت به دانش ممکلت بود نسبت به دانشگاه بود، بنده تصور می‌کنم بحث در این باره با توضیحاتی که داده شد کافی است و مقصود از قانون و هدف ما هم اینجا تصریح می‌کنیم این است که هیچ استادی حق ندارد جز در موارد استثنایی قلیل قلیل اقل آن هم با تصویب شورای دانشگاه به کارهای خارج بپردازد و آن کارها را هم بنده از نظر تکمیل تجارب خودش تلقی می‌کنم و بهره‌برداری در موارد استثنایی از اطلاعات یک دانشمندی برای نجات یک بیماری یا برای مطالعات علمی این خلاصه بیان شده است‏.

رئیس - این امروز تمام نخواهد شد بیست تا پیشنهاد رسیده است

دولت‌آبادی - بسیار جای تأسف است اما راجع به تختخواب‌های اختصاصی چنانچه گفتند بنده هم در بسیاری از ممالک خارجه دیدم که پرفسورهای بزرگ که رئیس دستگاه بودند رئیس بیمارستان بودند به اصطلاح خودشان یک تختخواب‌هایی داشتند و با توصیفی که داده شد که مخارج آن برداشت شود آن وقت یک چیز متعارفی است و بنده تصور می‌کنم که این لایحهٔ آن اهمیت را داشته باشد که مجلس حوصله‌اش به خرج بدهد و تصویب کند و در دسترس وزارت فرهنگ و دانشگاه قرار بگیرد.

رئیس - چون آقایان دیگر هم به عنوان موافق می‌خواهند صحبت کنند رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایانی که با ورود در شور مواد موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۱ - مراد از خدمت تمام وقت عبارت است از تعلیم یا تدریس در دانشگاه طبق برنامه و مقررات مصوب شورای دانشگاه توأم با فعالیت‌های علمی و تجربی و تحقیقی و تتبعی و درمانی مربوط به رشته‌های تعلیم و تدریس خدمت تمام وقت با خدمات دیگر در مؤسسات دولتی یا ملی یا مشاغل آزاد جمع نمی‌شود و شاغلین خدمت تمام وقت دانشگاه حق اشتغال به خدمت دیگری در خارج دانشگاه ندارند.

تبصره ۱ - در صورتی که مؤسسات دولتی یا ملی یا اشخاص به نظریات و مطالعات یک یا چند نفر از استادان تمام وقت دانشگاه در رشته مربوط به آنها احتیاج داشته باشند یا تخصص آنها ایجاب کند که در خارج از دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار بپردازند آن استاد یا استادان با اجازه رئیس دانشگاه و با تصویب شورای دانشگاه می‌توانند به آن خدمت بپردازند.

تبصره ۲ - استادان تمام وقت بالینی یا درمانی دانشکده پزشکی و دندانپزشکی می‌توانند در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های دانشکده پزشکی و دندانپزشکی در جلسه مشاوره برای بیماران خصوصی شرکت کرده و یا برای درمان عده‌ای را که از عشر تعداد تختخواب بخش مربوط به خود تجاوز نکند بستری نمایند.

تبصره ۳ - از مبلغ دستمزد یا حق مشاوره و معالجه که به موجب تبصره‌های ۱ و ۲ دریافت می‌شود طبق آیین‌نامه این قانون حق‌الزحمه استاد و یا استادان مربوط پس از وضع مخارج تأدیه خواهد شد.

تبصره ۴ - استادانی که عهده‌دار مقام وزارت یا نمایندگی در یکی از دو مجلس می‌شوند در مدتی که این وظیفه را عهده‌دار هستند از مزایای حقوقی استاد تمام وقت استفاده نخواهند کرد.

تبصره ۵ - به غیر از مواردی که در تبصره‌های ۱ و ۲ و ۴ استثنا شده چنانچه استاد تمام وقت اشتغال به کار یا خدمتی اعم از موظف یا غیر آن پیدا کند از خدمت در دانشگاه برکنار خواهد شد.

رئیس - آقای مهندس بهبودی

مهندس بهبودی - من افتخار می‌کنم که از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده‌ام وچون فارغ‌التحصیل دانشگاه هستم و به احتیاجات دانشگاه دانشکده فنی وارد هستم این است که عقیده دارم که این لایحه بسیار ضروری و مهم است و علت مخالفت من با این لایحه فقط وجود تبصره‌هاست چون این تبصره‌ها این لایحه را از آن نظری که اولیای امور داشتند کاملاً جدا ساخته است مقدمتاً حضور سروران معظم عرض می‌کنم که استادان دانشگاه فعلی که استاد تمام وقت محسوب می‌شوند محقق بدانید که تغییر مقام نخواهند داد و با تصویب این لایحه هم تغییر مقام نخواهند داد و به همان ترتیب سابق انجام وظیفه خواهند کرد.

علت تقدیم این لایحه برای استفاده از استعداد جوان‌هایی است که متأسفانه به علت این که حقوق استادی کم بوده نمی‌توانسته‌اند وارد دانشگاه بشوند و در خارج از مملکت مانده‌اند و ما افتخار می‌کنیم که در دانشکده‌های فنی آمریکا کرسی‌های بسیار زیادی در دست جوانانی است که از دانشکده تهران فارغ‌التحصیل شده‌اند و معلومات خود را در ممالک دیگر تکمیل کرده‌اند این لایحه به این علت تقدیم شده است که این جوان‌های با استعداد به مملکت خود باز گردند ولی وجود این تبصره‌ها باعث رکود کار می‌شود جناب آقای دکتر مهران شما بفرمایید مستمر نیست ولی اگر به یک مهندسی که استاد دانشکدهٔ فنی است هر هفته یک تکلیف مراجعه کنند یک پروژه سدسازی هر هفته مراجعه کنند آیا تصدیق نمی‌فرمایید در عین حال که مستمر نیست صورت استمرار پیدا می‌کند بنده در خاطر دارم موقعی که در بلژیک تحصیل می‌کردم تحولی در صنعت هواپیماسازی پیدا شده بود و هنوز هواپیماهای غول‌آسا ایجاد نشده بود و مشغول تکمیل این صنعت بودند، وزارت حمل و نقل و ارتباطات کشور بلژیک رسماً به دانشگاه بلژیک نوشت که ارتباطی بین طول فرودگاه و ضخامت باند فرودگاه با وزن هواپیما پیدا بکنید که همین طور که وزن هواپیما و سرعت آن زیاد می‌شود ما بتوانیم خودمان را تطبیق بدهیم دانشگاه این مطلب را به استاد کرسی هواپیمایی که من افتخار شاگردی ایشان راداشتم محول کرد و استاد این موضوع را به عنوان یک مسئله در سر کلاس مطرح کرد و من هم در طرح و حل این پروژه سهیم بودم بدیهی است دولت بلژیک نیز اجر این استاد را داد و من نیز از آن اجر سهمی گرفتم یعنی در آخر سال یک مقدار فرانک بلژیک به من دادند ولی آنها این قانون را نداشتند و استاد را

اجازه نمی‌دادند که به دلخواه خود این کار را بکند شما می‌خواهید از استادان خود در رشته‌های مخصوص استفاده بکنید باید هم این کار بشود ولی چه لزومی دارد که این استاد از دانشگاه کسب تکلیف بکند اشخاصی می‌توانند پروژه‌های خود را به دانشکده‌های مربوطه بدهند و دانشکده مربوطه به عنوان یک مسئله روز بین استادان می‌گذارد، همان کاری که مجلس شورای ملی کرد، در مجلس شورای ملی در مورد محاسبه ساختمان مجلس اختلافی پیدا شده بود و مجلس شورای ملی رسماً به دانشکده فنی مسئله را ارجاع کرد که یک چنین اشتباهی است عقیده دانشکده فنی چیست؟ دانشکده فنی نیز چهار نفر از استادان عالی‌مقام بتون آرمه خود را مأمور کرد که آمدند نشستند و حساب کردند و قضیه روشن شد، چرا کاری که سایر ممالک می‌کنند نکنیم؟ شما می‌فرمایید استادانی که در دانشکده پزشکی به کارهای درمانی اشتغال داشته باشند به کارهای شخصی بپردازند شما بیایید چند روز در هفته را در دانشکده پزشکی برای این کار تخصیص بدهید و بگویید مثلاً در روزهای زوج اشخاصی که بیایند زیر نظر کنسولتاسیون استادان عالیقدر دانشگاه قرار می‌گیرند بدیهی است که دانشگاه مطابق آیین‌نامه خودش بدون این که این قانون باشد می‌تواند به این آقایان پاداش بدهد شما اگر بیایید و تشبث کنید و کار بگیرید و بعد از دانشگاه اجازه بگیرید ما به شما پاداش می‌دهیم، بگذارید کار به دانشگاه مراجعه شود و از طرف دانشگاه کار به استاد واگذار شود بعد از این که استاد وظیفه خودش را انجام داد مطابق مقررات بهش پاداش بدهید این است که بنده انتظار دارم به نام این که دانشجویان نگویند که استادان ما معلومات‌شان مطابق روز نیست چون این کلمه را ما در موقعی که درس می‌خواندیم داشتیم ما می‌گفتیم استادی که مدیرکل است استادی که کارهای خارج دارد وقت این که معلومات ما را مطابق روز بکند ندارد ما نباید بگذاریم دانشجویان این گله را بکنند این تبصره‌ها را حذف کنید فقط اجازه‌ای بدهید که دانشکده‌ها یا دانشگاه حق داشته باشند مطابق کارهای خارجی که می‌گیرد به استادان خودش پاداش بدهد.

رئیس - آقای صدرزاده‏

صدرزاده - بنده مختصری راجع به جریان این قانون و این لایحه‌ای که تقدیم شده است به عرض آقایان می‌رسانم که با توجه به مفاد این قانون اگر پیشنهاداتی لازم می‌دانند پیشنهاد بفرمایند ولی اگر پیشنهادات طوری باشد که ما را از نظری که از تقدیم لایحه داشتیم منحرف کند یا آن نظری که بوده است از بین برود از دادن این نوع پیشنهادات خودداری بفرمایند عرض کنم در کمیسیون فرهنگ راجع به این مطلب زیاد بحث شد منظور دانشگاه و وزارت فرهنگ از تمام وقت این است که چون دانشگاه رو به تکامل می‌رود تمام استادانی که هستند بتوانند از تمام وقت استفاده کنند و اوقات و مشاغل و کارهای خودشان را منحصر بکنند و محدود بکنند به تعلیم و تربیت بچه‌ها، این منظور اصلی است و گمان می‌کنم که تمام آقایان با آن موافقند نهایت این که چند مطلب پیش آمد که در کمیسیون مورد توجه واقع شد. یکی راجع به اساتید فعلی دانشگاه است در آنجا در نظر گرفته شد که آن آقایان مختار هستند که روش تمام وقت را قبول کنند به این که اگر میل نداشتند به وضع عادی خدمت خودشان را ادامه بدهند ممکن است این حرف پیش بیاید که در میان این استادان اشخاصی باشند که به تمام وقت آنها دانشگاه احتیاجی نداشته باشد این است که در این قانون ذکر شده است که آن اشخاصی که تقاضای تمام وقت می‌کنند باید شورای دانشگاه هم اشتغال تمام وقت آنها را تأیید کند و این طور نیست که هر استادی که به تمام وقت او احتیاج نباشد مورد قبول شود که فقط از مزایای حقوق اضافی خود استفاده بکند این نکته در این قانون ذکر شده است نکته مهم‌تر این است که منظور وازرت فرهنگ این است که در آتیه استادانی را که به کار دعوت می‌کند آنها را عادت بدهند به تمام وقت، که تمام اوقات خودشان را در دانشگاه مصروف بدارند و این عین همان نظری است که جناب آقای مهندس بهبودی در زمینهٔ مخالفت فرمودند و اینجا بیان کردند و تأیید کردند که اشخاصی در امریکا مشغول تحصیل هستند و ما باید از وجود آنها استفاده بکنیم و به صورت تمام وقت هم استفاده بکنیم اما راجع به این دو تبصره‌ای که استثنا شده است در اینجا ضرورت داشت که استثنا بشود همان طوری که فرمودید ممکن است یک کارهای مهمی پیش بیاید مثال زدند.

راجع به محاسبه ساختمان مجلس که به دانشگاه مراجعه کردند این را که به دانشگاه رجوع کنند چون می‌نویسند با اجازه شورای دانشگاه اگر این عبارت را ناقص بدانید به هر شکل که می‌دانید اصلاح بفرمایید و آن هم صورت استمرار ندارد آخر یک استاد عالی‌مقامی اگر اطلاعاتش مورد استفاده واقع شد

مملکت را که نباید از نظریات او محروم کرد این است که برای آن استاد عالی مقام این فرصت رعایت شده است نه این که غرض این بوده است که هم استاد تمام وقت باشد هم کار خارج بکند والا نقض غرض می‌شود. اما مطلبی که بنده اینجا می‌خواستم عرض کنم و از جناب آقای وزیر فرهنگ هم استدعا کنم که در این خصوص توجهی بفرمایند مطابق تذکری که بعضی از نمایندگان محترم به بنده دادند جناب آقای وزیر فرهنگ الآن یک عده‌ای از اساتید دانشگاه تهران در دانشکده‌های مشهد آذربایجان، اصفهان، شیراز مشغول تدریس هستند این دانشکده‌ها را اداره می‌کنند و شاید در دانشکدهٔ نفت آبادان هم این طور باشد، اوقاتی را که اینها را آنجا صرف می‌کنند. این اوقات هم بایستی جزو کار تمام وقت محسوب شود و اگر محسوب نشود نتیجه این خواهد شد که آن دانشگاه‌ها از وجود آنها محروم خواهند ماند در این موقع که ما وسایل زیادی برای اداره کردن دانشگاه‌های‌مان در شهرستان‌ها نداریم اسباب فلج و تعطیل کارها خواهد شد بنده می‌خواستم در این خصوص تبصره‌ای را پیشنهاد کنم ولی جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند که منظور ما از تقدیم این لایحه همین بوده است و این مراتب را در جلسه تأیید می‌فرمایند که اشکالی در این قانون به وجود نیاید و به نظر بنده همین قدر کافی است. ‏

رئیس - آقای عمیدی نوری مخالفید؟ (عمیدی‌نوری - مخالفم‏) آقای فخر طباطبایی موافقید بفرمایید.

فخر طباطبایی - عرض کنم که ضرورت این لایحه تمام وقت همان طور که آقایان محترم و آقای مخبر تذکر دادند و جناب آقای وزیر فرهنگ هم فرمودند محتاج به بحث و توضیح نیست و یک لایحه‌ای است که ضرورت دارد برای پیشرفت دانشگاه و امیدوار هستم که به صورت قانون دربیاید و روزی اجرا شود. اینها به نظر من یک اندازه‌ای باید این موضوع را با واقعیتی که هست تطبیق بکنیم که اگر خواستند از تخصص و یا تجربیات یک نفر استاد در خارج استفاده بکنند ما اجتماع را در شرایط کنونی محروم بکنیم؟ البته امیدوار هستم ظرف ده سال ۵ سال دیگر و با اجرای این لایحه بتوانیم از وجود استادان دانشگاه در خارج استفاده کنیم ولی در شرایط فعلی فکر می‌کنم که یک اندازه‌ای باید با احتیاط پیش برویم اگر به این صورت باشد ممکن است در عمل دچار اشکال بشویم ولی در بعضی از قسمت‌ها یک اصلاحاتی است که بنده توجه جناب آقای وزیر فرهنگ را جلب می‌کنم مثلاً آنچه که به نظر من رسید در سطر سوم تبصره ۱ نوشته شده یا تخصص آنها ایجاب کند که درخارج از دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار بیندازند این را اگر عوض می‌کردند به جایش می‌نوشتند، یا بخواهند از تخصص آنها استفاده نمایند الی آخر. این توهم را ایجاد می‌کرد که علاوه بر این که می‌خواهند کار کنند در خارج هم یک کار دیگری شروع کنند و توجه به آن کار نکنند این است که اگر این اصلاحات می‌شود فکر می‌کنم که لایحه جامع و مفیدی بود و البته تبصره‌ها هم همین طور که فرمودند اگر خلاف بشود فکر می‌کنم دچار اشکال می‌شوند، اگر این تبصره‌ها نباشد با شرایطی که فعلاً هست از لحاظ فقر استاد و نداشتن استاد به حد کافی برای استفاده در امور مهم مملکتی دچار اشکال و مضیقه می‌شویم. ‏

رئیس - آقای عمیدی نوری‏

عمیدی‌نوری - بنده خوشوقتم که از مجموع بحث‌هایی که موافقین هم فرمودند این نظر تأیید شد و از جناب آقای وزیر فرهنگ هم خیلی متشکرم که در توضیحات‌شان اشاره فرمودند به این که این طور مستمر نیست و یک مأموریت موقتی است بنده در پیشنهادی که بعداً تهیه کردم این را تصریح کردم و دیگر این که فرمودند در این چنین مواقعی ازحالت تمام وقت این استاد خارج می‌شود یعنی از آن مزایا استفاده نمی‌کند و این هر دو نظر جنابعالی رفع مشکل را می‌کند و به صورت پیشنهاد داده می‌شود که اصلاح شود. والا با اساس این لایحه کمال علاقه است فقط این اصلاحات باید بشود و این را تشکر می‌کنم از جناب آقای دولت‌آبادی که خوش‌بین هستند و اصل هم این است که باید خوش‌بین بود واگر بدبین بود البته در کارها وقفه ایجاد می‌شود بنده در امور شخصی خودم کار مثبت می‌کنم ولی همیشه جنبه منفی را هم دقت می‌کنم برای این که آن جنبه منفی است که کار را خراب می‌کند والا جنبه مثبت که خودش خوب است مخصوصاً در قوانین که اگر از محیط حسن‌نیت خارج شد می‌افتد سال‌های سال در اطاق‌ها و ذره‌بین رویش می‌گذارند و در همان راه‌هایی می‌افتد که چه جور می‌شود و از چه جنبه‌اش می‌شود استفاده کرد از آن راه‌ها استفاده می‌کنند و اهمیت این قانون هم این است که دقت در خود قانون هنگام نظم و بحث بشود این که لوایح دو شوری است و روی پیشنهادات بحث می‌شود مخالف و موافق برای این است که به جنبه‌های مختلف توجه بشود ولی نکته‌ای که جناب آقای مهندس بهبودی

فرمودند بسیار نکته اساسی بود، هیچ عیبی ندارد که از دانشگاه و تجربه‌های علمی و فنی آن استفاده بشود هیچ عیبی هم ندارد که شما استادان تمام وقتی که دارید غیر از امر تعلیم و تدریس که در عبارت اول ماده‌تان هست از این‌گونه امور تجربی هم استفاده بکنند و عبارت ماده اگر به این نحو تنظیم می‌شد که در این‌گونه موارد مؤسسات دولتی یا مؤسسات ملی تقاضا می‌کنند از دانشگاه و دانشگاه بعد از تصویب ارجاع می‌کند اگر عبارت این بود، این مطلب دیگر حل می‌شد. برای این که این افراد وقت خودشان را فروخته‌اند به دانشگاه وقتی که فروخته‌اند تمام وقت را به دانشگاه و عمل‌شان هم یک عمل خوبی است چه مانعی دارد که به دانشگاه مراجعه شود و آن پولی هم که گرفته می‌شود مال دانشگاه است منتهی مطابق آیین‌نامه‌ای که مقرر فرمودند یک سهمی بابت حق‌الزحمه باید داده شود این کاری است مطابق اصول و مشروع و معذرت می‌خواهم وقتی هم این کار شد کار از آن شیرینی خارج می‌شود که نمی‌گذارد بعضی از استادان جوان ما که لیاقت این را دارند که بیایند در دانشگاه استاد بشوند بیایند خدا شاهد است من یک دکتر یا یک پرفسوری که در کار فنی خودش یک شخصیتی است الآن در ایران یک روزی به من می‌گفت که در این دانشگاه را بسته‌اند و کسی را راه نمی‌دهند. من می‌خواستم دست و پایم را جمع کنم و از ایران بروم من اسمش را هم می‌گویم چون آدم صریحی هستم و بی‌مورد هم نمی‌گویم این شخص پرفسور عباس ملکی است عکس‌هایی که او برمی‌دارد با عکسی که در سویس برداشته شده از شخص اعلیحضرت همایونی بین عکسی که او برداشته با عکسی که در سویس برداشته‌اند هیچ تفاوتی نبود در سویس وقتی که عکسی که پرفسور عباس ملکی برداشته بود دیدند گفتند کافی است آن وقت این شخص را راه نمی‌دادند در دانشگاه (دکتر بینا - چطور راه می‌دهند الآن استاد است) می‌گفت من می‌خواهم دست و پایم را جمع کنم و بروم (پرفسور اعلم - آقا استاد است) ممکن است حالا استاد شده باشد این موضوعی که بنده عرض می‌کنم مال ۶ ماه پیش است‏ حالا اگر موفق شده باشد بعد از ده سال که در ایران بوده است تازه موفق شده باشد واقعاً جای تعجب است چطور شما این جوان‌ها را که در امریکا و اروپا درس می‌خوانند و مقامات تخصصی و علمی پیدا می‌کنند می‌توانید امیدوار بشوید که اینها راه پیدا کنند در دانشگاه شما و استاد بشوند این برای چیست؟ برای این که وقتی تمام امتیازات و ترجیحاتش به نحوی بود که یک استاد توانست هم کار خارج را به میل خودش انجام بدهد و هم کار علمی را داشته باشد از این به بعد استاد بی‌کرسی حذف می‌شود این یک مجملی بود از مفصل‏ اما این که فرمودید که منظور ما از اصلاح و نظم قوانین این است که یک کاری بکنیم که در باز بشود و افراد جدید و جوان‌های‌تان بتوانند وارد بشوند و همه‌اش انحصاری و اختصاصی به این وضعیت نباشد و این که آقای ابراهیمی فرمودند که ما کم داریم افراد و جوانان تحصیل کرده واجد شرایط باید عرض کنم که اتفاقاً زیاد داریم منتهی اینها هنوز امید ندارند چرا؟ برای این که دیده‌اند تا به حال همیشه استادی در اختیار یک عده بود که جناب آقای مهندس بهبودی فرمودند راست است، خدا شاهد است. ‏ بنده وقتی درس حقوق می‌خواندم در دانشکدهٔ حقوق آنجا استادی بود که هنوز یکی از رشته‌های حقوقش تا چند سال پیش که فوت کرد مربوط به کتاب‌ها او تئوری‌های چهل و پنجاه سال پیش بود این که الآن فرمودند کاملاً صحیح است این برای این است که می‌خواهند این در باز باشد و افراد دیگری هم بیایند و نگویند نداریم چه بکنیم این عده را لازم داریم حالا هم که این عده را داریم هم کار خارج بکنند و هم کار دانشگاه شما سالی ۱۴ هزار نفر محصل اعزام می‌کنید به خارج و اینها در میان‌شان متخصصینی پیدا می‌شوند که در خارج اینها را می‌قاپند چرا برای این که اینجا آن روزی که باید برایشان راه را باز نمی‌گذارند از این جهت است که بنده تمنی دارم یک دقت و توجه بیشتری بفرمایید که این ماده اصلاح شود روح ماده به همان نحوی که آقای مهندس بهبودی فرمودند که اگر این گونه احتیاجات را بود باید به دانشگاه ارجاع بشود و دانشگاه احاله بدهد و ارجاع کند به کسی و بعد هم حق‌الزحمه یا حق‌المعالجه اعم از بالینی ودرمانی و معاله‌ها و آن قیمت حق‌الزحمه‌های تجربی از سایر استادان بایستی برود به حساب دانشگاه و طبق آیین‌نامه یک حق‌الزحمه‌ای به آنها داده شود بنده با این فکر جداً موافق هستم و تمنی می‌کنم آقای وزیر فرهنگ و آقای مخبر کمیسیون این فکر را در قالب بریزند و بدانند البته مجلس هم موافقت خواهد کرد.

رئیس - آقای دکتر پیرنیا موافقید بفرمایید.

دکتر پیرنیا - چون وقت زیادی برای بحث در این لایحه باقی نمانده است به این جهت بنده خیلی به اختصار می‌کوشم فقط چند نکته‌ای که در اینجا گفته

نشده است به عرض می‌رسانم والا در اهمیت این لایحه و اثرات فوق‌العاده‌اش که این لایحه دارد لازم نیست که بنده عرض زیادی بکنم به خصوص که جناب آقای وزیر فرهنگ هم این مطلب را تذکر فرمودند. بهترین هدف این لایحه قرار دادن وسایلی است در اختیار دانشگاه تهران که موضوع تحقیق و تتبع در دانشگاه ما به مقام و موقعیتی که شایسته چنین دانشگاهی است برسد و برساند، در تمام دانشگاه‌ها و به خصوص تهران و به این جهت این موضوع در ماده اول گنجانده شده است که هدف دانشگاه فقط تعلیم و تربیت نیست بلکه تحقیق و تتبع است که در اوضاع و احوال امروز جهان اثر فوق‌العاده دارد راجع به این که استفاده بشود از معلومات استادان برای حوائج مملکتی و راه‌هایی که ممکن است استفاده بشود این روش را جناب آقای صدرزاده و سایر همکاران تذکر دادند و بنده نمی‌خواهم در این قسمت وارد بشوم‏.

موضوع دیگر که جناب آقای عمیدی نوری تذکر دادند راجع به این است که امکاناتی داده شود که اشخاص جدید وارد کار دانشگاه بشوند بنده آمار ندارم شاید جناب آقای وزیر فرهنگ این آمار در خدمت‌شان باشد که ملاحظه بفرمایید که به چه ترتیب حداکثر استفاده در حدود بودجه‌ای که در اختیار دانشگاه بوده است از افراد و کسانی که تحصیلات‌شان را تمام کرده‌اند و رغبت به کار دانشگاه داشته‌اند روزی نیست که در شورای دانشگاه تصمیماتی برای استخدام تعداد جدیدی دانشیار برای علوم و فنون مختلف و کرسی‌های مختلف گرفته نشود و ممکن است که آمارش را هم تهیه بکنند ولی به هر حال تعداد دروس و تعداد ساعات دروس برای همه در س محدود است‏ یکی از راه‌هایی که بتوان از افراد جدید استفاده کرد همین باز کردن راه تحقیق و تتبع است و یکی از عللی که این لایحه پیشنهاد شد همین است که به این وسیله بتوان بیشتر از این محصلین و افراد جدید در کادر دانشگاه پذیرفت و به همین جهت بنده تصور می‌کنم این لایحه به این ترتیبی که تهیه شده است یکی از بهترین هدف‌های فرهنگی مملکت را تأمین می‌کند و به علاوه کلیه نظراتی که در اینجا راجع به طرز کار بیان شده است اینها را با هم تعادل داد و یک لایحهٔ متعادلی که متضمن کلیه نظرات است به وجود آورد و به همین جهات بود که بنده موافق این لایحه هستم‏.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ - بنده با اجازه مقام ریاست ابتدا عرض می‌کنم که دیروز اگر خاطر مبارک آقایان باشد بنده یک لایحه‌ای تقدیم کردم برای مستمری عیال و فرزندان مرحوم دکتر جمال افشار سناتور و بعداً برحسب پیشنهاد آقای دکتر بینا عین آن ماده ضمیمه یک قانون دیگر شد به همین جهت آن لایحه تقدیمی را بنده استرداد می‌کنم اما راجع به چند مطلب که اینجا مذاکره شد اولاً این که فرمودید که استادان دانشگاه که مأمور خدمت در شهرستان‌ها می‌شوند آیا جزء خدمت تمام وقت آنها محسوب می‌شود یا خیر باید عرض کنم جزو خدمت تمام وقت محسوب می‌شود برای این که از نظر ما وقتی می‌گوییم دانشگاه مطلق دانشگاه است اعم از دانشگاه تهران یا دانشگاه شهرستان‌ها، و خدمتی که در این دانشگاه یا در دانشگاه دیگر انجام می‌گیرد مجموعاً خدمت در دانشگاه است‏. بنابراین از این جهت اشکالی نیست راجع به مسائلی که به طور کلی آقای عمیدی نوری فرمودند و همین طور آقای بهبودی. به نظر بنده از نظر اصول کاملاً صحیح است و در روح این قانون است زیرا که ما می‌خواهیم استادان به شغل خودشان در دانشگاه بپردازند در درجه اول استادان تمام وقت بنابراین بنده هیچ مانعی نمی‌بینم که نسبت به استادان تمام وقت هرگاه دستگاه‌های دولتی و یا ملی احتیاج به خدمتی پیدا کنند این خدمت را به دانشگاه رجوع کند، دانشگاه این خدمت را محول می‌کند با تصویب شورای دانشگاه به استادانی که صلاحیت این کار را دارند و اگر قبول این خدمت خللی به کار آنها وارد نمی‌کند این خدمت را بپذیرد و انجام دهد به نام دانشگاه و بعد هم از آن حق‌الزحمه‌ای که به دانشگاه تعلق می‌گیرد یک حقوقی برای این استاد عالی مقام قائل بشوند به عقیدهٔ بنده اگر تبصره ۱ به این نحو اصلاح شود نظر آقایان تأمین است و نظر ما هم که این لایحه را تنظیم کرده‌ایم تأمین است‏ چون واقعاً یک استادانی هستند که تمام وقت‌شان صرف دانشگاه می‌شود به خصوص طبقه جوانی که اشاره فرمودید که وارد کادر دانشگاه خواهند شد وقت‌شان مصروف کار دانشگاه بشود با حقوق کافی آن نظر هم تأمین می‌شود این است که بنده استدعایی دارم برای این که این لایحه تصویب شود آقایان که پیشنهاد می‌فرمایند همان‌طور که عرض کردم در تأیید تذکرات جناب آقای بهبودی و عمیدی نوری آنچه متوجه روح این قانون باشد (صحیح است) و قابل قبول است بنده هم با کمال میل می‌پذیرم و آنچه که ما را منحرف می‌کند از روح این قانون یعنی تزلزلی ایجاد می‌کند در انجام خدمت تمام وقت و پابند کردن استادان برای خدمت تمام وقت دانشگاه از این قبیل پیشنهادات اگر صرف‌نظر بفرمایید بنده خیلی متشکر می‌شوم (صحیح است).

رئیس - پیشنهادات واصله قرائت می‌شود.

(پیشنهاد آقای دکتر امیر حکمت‏ به شرح زیر قرائت شد)

(مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی - بنده پیشنهاد می‌کنم که در آخر تبصره ۱ جمله زیر اضافه شود مشروط بر این که از مزایای حقوق استاد تمام وقت صرف‌نظر نماید. دکتر امیر حکمت)

رئیس - آقای دکتر امیر حکمت

دکتر امیر حکمت - بنده می‌خواهم مطلب را خیلی کوتاه بگیرم و مطالب لازم گفته شد موافقین و مخالفین مطالب گفته شد و بعضی از مطالبی که گفته شد وارد هست البته بنده جزء موافقین این لایحه هستم‏ ولی چیزی که هست نقطهٔ ضعف این لایحه همین تبصره‌هاست که آقایان ایراد دارند و همین طور که جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند می‌توانیم این تبصره‌ها را با اصلاحاتی به صورتی در بیاوریم که منظور تأمین شود البته ایرادهایی دارند البته باید گفت که استادان دانشگاه به وظایف خودشان تاکنون خوب عمل کرده‌اند البته استثنا آتی است که آن استثناها همه جا است بنده قبول دارم که استادی هم بوده است سابق بر این که نه تنها فقط تعلیم نظری می‌داده تعلیم نظری او هم خیلی کهنه بود که امروز اصلاً آن مسایل مطرح نیست اما همیشه این طور نیست و همه این طور نیستند. بنابراین همه را نباید با یک چوب راند به نظر بنده نظر غایی این است که استادن بیشتر وقت خود را در دانشگاه صرف کنند و به تحقیق و تتبع بپردازند و بیشتر با شاگردهای خودشان کار بکنند و در عین حال در یک مملکتی که عده دانشمند و کارشناس کم است ناچار در خارج از دانشگاه از وجود آنها استفاده شده است ولی امروز که کم‌کم که عده کارشناس زیاد می‌شود این احتیاج کمتر خواهد شد بنابراین بنده در پیشنهادم چند مطلب را ذکر کردم یکی این که جناب آقای وزیر فرهنگ که موافقت فرمودند اینجا در صورتی که مؤسسات دولتی یا ملی یا اشخاص به نظریات و مطالعات یک یا چند نفر از استادان تمام وقت دانشگاه در رشته مربوط به آنها احتیاج داشته باشند یا تخصص آنها ایجاب کند که در خارج از دانشگاه به منظور کسب تجربه به کار بپردازند آن استاد یا استادان با اجازه رئیس دانشگاه و با تصویب شورای دانشگاه می‌توانند به آن خدمت به کار بپردازند بنده اضافه کرده‌ام مشروط بر این که از مزایایی حقوق به تمام وقت صرف‌نظر نماید. البته شرط در تبصره ۳ هست در این تبصره هم ضرورت دارد که باشد البته یک پیشنهاد دیگری هم کردم که در تمام موارد نمی‌شود مراجعه به دانشگاه کرد یک مواردی است برای یک کار خیلی کوچکی که موقت موقت است ولی در یک مواردی است که می‌شود به دانشگاه رجوع کرد ولی شرطش این است که دانشگاه اجازه بدهد یعنی شرطش این است که دانشگاه موافق باشد آن چه که بنده خودم اطلاع دارم دو سال پیش از دانشگاه ژنو به یک پرفسوری احتیاج بود برای یک مأموریتی که دولت احتیاج داشت به آن پرفسور مراجعه شد و او به دانشگاه مراجعه کرد و دانشگاه موافقت نکرد البته اینها است موضوعی که بنده می‌توانم عرض کرده باشم اگر کلمه موقتاً را به از کلمه انتخاب کنید بگذاریم مشروط بر این که از مزایای تمام وقت صرف‌نظر نماید منظور تمام آقایان تأمین است این پیشنهاد بنده است و امیدوارم که جناب آقای وزیر فرهنگ هم موافقت بفرمایند.

رئیس - پیشنهاد را قرائت کنید که رأی بگیریم

(مجدداً به شرح سابق پیشنهاد آقای دکتر امیر حکمت قرائت شد)

رئیس - آقای دکتر امیر حکمت مجدداً بیانی دارید؟ بفرمایید دنباله بیان‌تان را ادامه بدهید.

دکتر امیر حکمت - عرض کردم ایرادی که آقایان دارند این است که نتوانند تمامی حقوق را بگیرند و در خارج هم کار کنند بنده این جمله را اضافه کردم مشروط بر این که از مزایای استاد تمام وقت صرف‌نظر نماید خیلی عادی است.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ - عرض کنم قبول خدمت در خارج ملازمه دارد با عدم استفاده از حقوق تمام وقت در دانشگاه حالا تصریح هم می‌خواهید بکنید مانعی ندارد ولی کلمهٔ موقتاً که می‌فرمایید هیچ معنایش معلوم نیست چیست.

رئیس - موقتاً را در یک پیشنهاد دیگر داده‌اند مربوط به این نیست.

وزیر فرهنگ - در این قسمت بنده عرضی ندارم‏.

رئیس - آقای فضائلی مخالفید با این پیشنهاد، بفرمایید

فضائلی - بنده تصور می‌کنم که اگر ترتیبی داده می‌شد که همه پیشنهادات خوانده می‌شد و بهترش را همهٔ آقایان موافقت می‌فرمودند در این مورد اشکالات دیگری پیش می‌آمد اول در کار موقت و حالا ولو آن موقت هم تصویب نشود ولی همین طور که آقای وزیر فرهنگ فرمودند و روح قانون هم نشان

می‌دهد این‌گونه مراجعات اصولاً موقتی است جز مسئله نمایندگی مجلس و نظایر آن که البته به کلی آن امتیازات را نخواهد داشت اما در این‌گونه مراجعات که غالباً موقتی است و غالباً به همان کار استادی و تدریس مربوط است از قبیل ساختن سد از قبیل تربیت شاگردان در اینجا البته اگر بخواهیم در این کار ترقی او را از آن مزایای دایمی محرومش بکنیم نقض غرض پیدا می‌شود در هر صورت هر طوری که قبلاً مذاکره شد اگر این گونه کارها به دانشگاه مراجعه بشود و بعد خود دانشگاه این مزایا را بگیرد و حق‌الزحمه‌ای هم به استاد بدهد و در یک موارد ضروری و خاص که ارتباط با کار دانشگاه دارد به این ترتیب انجام شود تمام معایب کار از بین می‌رود من تصور می‌کنم که موافقت بفرمایند که سایر پیشنهادات خوانده بشود و گمان می‌کنم که سایر پیشنهاد ایشان را قانع کند و تمنی می‌کنم که پس بگیرند.

رئیس - پیشنهاد آقای دکتر امیر حکمت یک‌بار دیگر قرائت می‌شود که رأی بگیریم‏ (به شرح سابق قرائت شد) رای می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. یک پیشنهادی آقای عمیدی نوری و آقای دولت‌آبادی کرده‌اند که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ به این نحو اصلاح شود.

تبصره ۱ - در صورتی که مؤسسات دولتی و ملی و اشخاصی به نظریات و مطالعات یک یا چند نفر از استادان تمام وقت دانشگاه در رشته مربوط به آنها احتیاج داشته باشند یا تخصص آنها ایجاب کند که در خارج دانشگاه به منظور کسب تجربه موقت به مأموریتی بروند دانشگاه آن خدمت را با تصویب شورای دانشگاه پذیرفته و به وسیله استادان صلاحیت‌دار به شرط آن که به خدمت اساسی تمام وقت آنها خللی وارد نسازد انجام می‌دهد و از حق‌الزحمه‌ای که به این گونه مأموریت‌ها تعلق می‌گیرد سهم استاد یا استادان پرداخت می‌شود. دولت‌آبادی - عمیدی نوری‏.

رئیس - آقای دولت‌آبادی

دولت‌آبادی‏ - بنده مختصر در همین جا عرض می‌کنم اینجا بحث شد و با جناب آقای وزیر فرهنگ هم مشاوره کردیم یعنی آنچه را که مجلس خواست برای این که وقت آقایان از بین نرود در این پیشنهاد گنجانده شد و تصور می‌کنم نظر آقایان تأمین است و اینجا ملحوظ شده است و قبول کار هم از طرف خود دانشگاه خواهد بود فکر می‌کنم که اگر آقایان به این صورت موافقت بفرمایند بهتر باشد.

رئیس - مخالفی نیست؟ مجدداً قرائت می‌شود که رأی بگیریم (مجدداً قرائت گردید) این پیشنهاد اگر تصویب شود پیشنهادی را که آقای دکتر امیر حکمت کردند و مورد قبول مجلس واقع شد تصویب این پیشنهاد ناسخ آن است آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. بنابراین تبصره یک این طور اصلاح شد و پیشنهاداتی که داده شده و مشابه است گمان می‌کنم مورد نداشته باشد قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱ در سطر سوم پس از ایجاب کند کلمه موقتاً اضافه شود. دکتر امیر حکمت

دکتر امیر حکمت - بنده این پیشنهاد را مسترد می‌دارم.

فضائلی - بنده هم پیشنهادم را در مورد تبصره ۱ مسترد می‌دارم‏.

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در آخر تبصره به جمله مشروط بر این که نصف حق‌الزحمه دریافتی به نفع صندوق دانشگاه باشد. دکتر امیر حکمت‏

رئیس - تکلیف حق‌الزحمه را تبصره یک معلوم کرده است و قبول شده دیگر در تبصره ۲ موردی ندارد. پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی.

پیشنهاد می‌کنم که تبصره ۲ به این صورت اصلاح شود. از مبلغ دستمزد یا حق مشاوره و معالجه‌ای که به موجب تبصره‌های ۱ و ۲ دریافت می‌شود طبق آیین‌نامه این قانون حق‌الزحمه استاد یا استادان مربوط که بیش از ۵۰ درصد نخواهد بود تأدیه خواهد شد و بقیه به حساب بودجه دانشگاه سپرده خواهد شد. عمیدی نوری‏.

عمیدی‌نوری - بنده عرضی ندارم و مسترد می‌دارم‏

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید تبصره ۳ به ترتیب زیر اصلاح شود.

تبصره ۳ - دانشگاه میزان دستمزد و یا حق مشاوره و معالجه موضوع تبصره‌های ۱ و ۲ را تعیین و دریافت ضمیمه

نموده و طبق آیین‌نامه حق‌الزحمه از این مبلغ به استاد یا استادان مربوط پرداخت می‌نماید. فضائلی

فضائلی - یا باید تبصره ۳ را حذف کرد یا اصلاحش کرد.

رئیس - صحیح است یا باید از بین برود یا اصلاح شود بفرمایید.

فضائلی - این پیشنهاد بنده شامل تبصره ۲ هم هست در صورتی که راجع به تبصره یک تعیین تکلیف شده است در تبصره سه پیشنهادی بنده می‌گوید که دانشگاه حق‌الزحمه را دریافت کند هم به نسبت تبصره ۱ و هم نسبت به تبصره ۲ و حق‌الزحمه استادان را هم می‌پردازد پس از وضع مخارج یک حق‌الزحمه‌ای می‌پردازد و بقیه را خودش برمی‌دارد.

رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ - اجازه بفرمایید در اینجا البته نوشته شده است و به طور کلی برای آن استادان تمام وقتی که خدماتی را انجام می‌دهند اعم از بالینی ودرمانی یا قبول یک خدماتی مثل مشاوره و تهیه پروژه این را در قسمت اول گفتیم دانشگاه این خدمت را قبول کند که یک حق‌الزحمه‌ای بگیرد و به کسانی که کار کرده‌اند بدهد.

در تبصره سه می‌نویسد که تشخیص این حق یا دستمزد یا حق معالجه یا حق مشاوره که چه مبلغ و به چه ترتیب معین می‌شود این را آیین‌نامه‌ای تعیین می‌کند به نظر بنده پس حقوقی تعلق می‌گیرد به این استادان چه به موجب تبصره یک و چه به موجب تبصره ۲ این را باید آیین‌نامه‌ای تعیین کند البته تفاوت می‌کند آن کسی که درمان می‌کند و از تختخواب و غذا و وسایل جراحی استفاده می‌کند با آن کسی که مشاوره‌ای با او می‌کنند یک مسئله حقوقی را دانشگاه قبول می‌کند که به وسیله دانشکده حقوق رسیدگی کند مطالعه کند و گزارش بدهد فرق دراد در این قسمت دیگر وسایلی به کار برده نمی‌شود این است که سهم حق‌الزحمه استادان ممکن است تفاوت داشته باشد این است که پیش‌بینی کردیم یک آیین‌نامه‌ای این وضع را معلوم کند بنابراین مانعی بنده نمی‌بینم که به همین صورت باقی باشد

فضائلی - بنده مسترد می‌دارم‏.

رئیس - پیشنهاد دیگری است که قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی - پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۴ بعد از کلمه وزارت کلمات یا معاونت اضافه شود. مهندس فروهر

رئیس - آقای مهندس فروهر بنشینند. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم در این لایحه به جای کلمات دانشگاه (دانشگاه‌های ایران) قید شود. مهندس اردبیلی

رئیس - آقای مهندس اردبیلی‏

مهندس اردبیلی - نظر به این که آقای وزیر فرهنگ فرمودند این قانون شامل تمام دانشگاه‌ها می‌شود بنده پس می‌گیرم‏.

رئیس - پس رأی می‌گیریم به ماده یک با تبصره‌ها و اصلاحی که به عمل آمده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ۲ - از تاریخ تصویب این قانون دانشیاران و استادان جدید به صورت تمام وقت و به ترتیب زیر استخدام می‌شوند.

الف - کسانی که به موجب قانون دانشگاه واجد شرایط خدمت دانشیاری می‌باشند چهار سال اول را به صورت پیمانی و به عنوان استادیاری خدمت خواهند نمود و دانشگاه دانشیاران مورد احتیاج را از میان استادیاران که خدمت چهارساله استادیاری را در دانشگاه گذرانیده و یا از میان کسانی که چهار سال کار تعلیماتی یا تخصصی در دانشگاه‌های خارجی انجام داده باشند از طریق مسابقه انتخاب می‌کند و پس از تصویب صلاحیت علمی و اخلاقی آنان در شورای دانشکده مربوط و شورای دانشگاه به طور رسمی با پایه یک دانشیاری برای تمام وقت استخدام می‌نماید.

ب - دانشیارانی به مقام استادی ارتقا می‌یابند که لااقل پنج سال تمام در مقام دانشیاری عملاً تدریس کرده باشند و به پیشنهاد شورای دانشکده مربوطه شورای دانشگاه صلاحیت اخلاقی و علمی آنان را در رشته مربوطه تصدیق و تصویب نماید.

رئیس - آقای عمیدی‌نوری‏

عمیدی‌نوری - عرض کنم لحن این ماده این طور حکایت می‌کند که از تاریخ تصویب این قانون اصولاً بایستی استخدام استاد و دانشیار جدید به صورت تمام وقت باشد بنده می‌خواستم این مطلب روشن بشود که این یک تکلیف الزامی است یعنی می‌شود که هم تمام وقت باشد و هم غیر تمام وقت این را خواستم

ببینم چون نسبت به استادان فعلی گفته شد که مخیرند قبول بکنند یا نکنند ولی از حالا به بعد گفته شد که باید عموماً تمام وقت باشند حالا خواستم ببینم که از این به بعد هم آن اشکال هست که می‌شود و صلاحیت دارند که اینها را به صورتی که سابقه دارد و به غیر تمام وقت از آنها استفاده کرد این نکته‌ای بودکه بنده خواستم تذکر بدهم اگر مصلحت است که تمام‌شان به این شکل باشد بنده حرفی ندارم فقط این بحث بود که آیا ممکن است یک افرادی هم در خارج مقامات عالی‌تری را طی کرده باشد که هم بشود از وجود آنها استفاده کرد هم نشود آنها راملزم کرد که تمام وقت باشند این نکته‌ای را که مورد نظر بنده واقع شد بنده خواستم که این را بحث کنیم ببینیم نظر شما چیست حتماً باید تمام وقت باشد یا این الزام نباشد که ما قایل بشویم تمام وقت ولی اگر افرادی بودند که بشود از متخصصان استفاده کرد و اجباری هم به تمام وقت نباشد آیا نبایستی استفاده کنیم این نکته‌ای بود که بنده می‌خواستم بحث شود نکته دوم این است که شرایطی که اینجا قایل شدید برای دانشیار و استادان و در قسمت خارجی که گویا سطر پنجمش باشد این طور نوشته شده یا از میان کسانی که چهار سال کار تعلیماتی یا تخصصی در دانشگاه‌های خارجی انجام داده باشد این عبارت گرچه صحیح است اما چون سیاق عبارت و جریانات بعدی این است که این افراد به صورت دانشیاری و استادیاری بیایند و باید به مسابقه انتخاب شوند بنده خواستم ببینم این فرض سوم را که اتفاقاً یکی از رفقا موقعی که می‌خواندم متذکر شد این فرض را نفرمودید که ممکن است یک ایرانی در خارج مقام استادی داشته باشد و این شخص بخواهد بیاید در ایران کار بکند و آیا ما یک کسی را که مقام استادی در یکی از دانشگاه‌های خارجی داشته باشد می‌توانیم این را منعش کنیم که استاد دانشگاه ما بشود چون این فرض در اینجا معین نشده است و دو فرضیه‌ای که فقط برای دانشیار و استادیار است معین شده و برای استاد که ابتدا به صورت استاد استخدام بشود و ممکن باشد او را انتخاب کرد هیچ اینجا پیش‌بینی نشده و برای کسانی که درخارج تحصیل کرده‌اند به میزان این که چهار سال کارهای تخصصی کرده باشد تازه به صورت دانشیار و استادیار بیاید که باید ۹ سال کار کند به نظر جناب آقای وزیر فرهنگ آیا مصلحت بر این نیست که راه را باز بکنیم که ایرانیانی که در خارج در یکی از دانشگاه‌ها مقام استادی داشته‌اند این اشخاص را در صورتی که استادی آنها محرز شود دانشگاه می‌تواند اینها را بدون این که مقام دانشیاری را طی بکند به عنوان استاد استخدام کند (در این موقع آقای‏ رئیس جلسه را ترک فرمود و آقای عماد تربتی‏ (نایب‌رئیس) اداره جلسه را به عهده گرفتند).

عمیدی‌نوری - چون این نقیصه الآن هست و در اینجا این قانون منع می‌کند این کار را و طبق این ماده‌ای که الآن تصویب می‌شود یک همچو شخصی بایستی مسابقه بدهد و در امتحان اگر قبول شد به صورت دانشیار و استادیار بیاید خدمت بکند طبق این ماده نه سال خدمت بکند تا این که استاد بشود، بنده خواستم برای جلب نظر جناب آقای وزیر فرهنگ عرض کن که خوبست ما راهی باز کنیم جلب کنیم دانشجویان خودمان را که در خارج مانده‌اند و مقام استادی را اگر از یک دانشگاهی افتخار این را پیدا کردند ما یک امتیاز بیشتری به آنها بدهیم که این افراد را زودتر بتوانیم به مقام استادی در دانشگاه خودمان برسانیم مخصوصاً که الآن احتیاج زیادی به توسعه دانشگاه‌ها داریم و به دانشگاه شهرستان‌ها هم خیلی احتیاج داریم به این جهت است که این نکته را بنده درین ماده خواستم به عرض برسانم‏.

نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا

دکتر بینا - اصولاً بیانات جناب آقای عمیدی نوری صحیح است و واقعاً برای تحصیلات کسانی که در خارج هستند باید ارزشی قایل شد و تسهیلاتی قایل شد ولی کلمه استاد را باید تعریف نمود، استاد کسی است که مسابقه داده باشد و وارد دانشگاهی شده باشد و از آنجا کرسی را به دست گرفته باشد و تعلیم بدهد و شاگردان این شخص را استاد می‌نامند ولی هر کسی در فرهنگ و در خارج برود یک شارژدوکور بشود یک کنفرانسی بدهد به او استاد نمی‌گویند کسی که در آنجا مقام استادی را گرفته است و به این مقام رسیده گمان می‌کنم مشکل است برگردد در ایران و این کارها را انجام بدهد من گمان می‌کنم مشکل باشد ولی اگر به عنوانی رفته است مثلاً در قاهره درس عربی داده است و به عنوان این که سه روز عربی درس داده است عنوان استادی را گرفته است این قدر پایه دانشگاه تهران را پایین نیاورید نمی‌توانید شما به هر کسی هر عنوانی داده شده بیاید اینجا عنوان استاد بهش بدهید البته کسی که آنجا شاغل بوده و به مقام استادی رسیده و قبول شد تاج سر

دانشگاه است وقتی در آنجا استاد بود و در اینجا سر استاد خواهد شد و در امتحان هم قبول خواهد شد ولی اگر شما قانون را خدشه وارد بکنید تمام این قانون لق خواهد شد و از خودمان گذشته کسانی که در آینده بخواهند بیایند تمام وقت شوند، فرمودید استادان قدیم و سالخورده دانشگاه تهران وظایف‌شان را انجام ندادند در صورتی که غیر از این است اگر مقایسه کنیم و به نظر من دانشگاه تهران با مقایسه مؤسسات مملکتی تنها مؤسسه‌ای است که وظایف خودش را به نحو احسن انجام داده اگر خدای نخواسته نقصی هم داشت من بعد اجازه ندهید که به این دستگاه فرهنگی هم خدشه وارد بیاید به این مناسبت با پیشنهاد جنابعالی که اصولاً خوب است مخالف هستم‏.

نایب‌رئیس - پیشنهادات مربوط به ماده ۲ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصره زیر به بند (ب) ماده ۲ اضافه شود.

تبصره - رؤسای بخش‌های مستقل بالینی فعلی دانشکده پزشکی به عنوان استاد شناخته می‌شوند. رامبد

نایب‌رئیس - آقای رامبد

رامبد - همان طوری که جناب آقای دکتر آهی فرمودند مطلب یک کمی مبهم به نظر می‌رسد بنده توضیحی عرض می‌کنم تا خود ایشان هم قبول بفرمایند که یک موضوع مورد احتیاج است در حال حضار اشتغال کرسی استادی تنها انجام وظیفه استادی نیست در دانشگاه تهران هستند اشخاصی که عملاً استادند، تدریس می‌کنند، امتحان می‌کنند تزها را رسیدگی می‌کنند و از تمام مزایای استادی بهره‌مندند فقط چون آن استاد قبلی به حمدالله زنده است فوت نکرده کرسی وجود ندارد و خدای نکرده بعضی از این استادان آن چنان کسالت دارند که مدت‌های مدیدی در شورا هم حاضر نمی‌شوند (پرفسور اعلم - چه فرمایشی است) البته فرمایشات جناب آقای پرفسور اعلم در این مورد بیشتر وارد است برای این که خود ایشان از بنده مطلع‌تر هستند در دانشگاه اما با لایحه فعلی در بند ب این اشکال مرتفع شده یعنی نوشته شده دانشیارانی به مقام استادی ارتقاء می‌یابند که لااقل پنج سال تمام در مقام دانشیاری عملاً تدریس کرده باشند به پیشنهاد شورای دانشکده مربوطه شورای دانشگاه صلاحیت اخلاقی و علمی آنها را در رشته ربط مربوطه تصدیق و تصویب می‌نمایند بعد استاد می‌شوند این یک توجه بسیار خوبی است‏. اما یک مطلبی که در حال حاضر مورد احتیاج است این است که از همین دانشیاران که طبق بند (ب) خود به خود استاد خواهند شد چون پنج سال دانشیار بودند و وظایف‌شان را هم انجام دادند غیر از اینها پنج شش نفر هستند که به عوض پنج سال، هفت هشت سال است که دانشیارند و عملاً تمام وظایف استادی را هم انجام می‌دهند و مضافاً بر آن رؤسای بخش‌های بالینی هستند که در شورا وقتی صحبت می‌شود راجع به بخش آنها صحبت می‌شود ولی کسی که در رأس بخش است به احتیاجات و اشکالات آن بخش واردتر است حق حضور ندارد چون فقط اسم استادی ندارد والا عملاً استاد است بنده برای این که وقت شورای عالی دانشگاه تضییع نشود جلسات متعدد تشکیل ندهد به دست انداز بوروکراسی و تشریفات نیفتد خود به خود این کار که تا سه چهار ماه دیگر عملی خواهد شد خواستم تقاضا کنم از حالا این عمل را تصویب بفرمایند صورت تحقیق بهش داده شود. حالا مطالبی را جناب آقای دکتر مهران می‌فرمایند با عقیده و احترامی که نسبت به شخص ایشان دارم و نسبت به وزارتخانه‌ای که تصدی آن را دارند خیال می‌کنم از هر شخص دیگری بیشتر حائز شرایط هستند بنده تسلیم نظر ایشان هستم‏.

نایب‌رئیس - آقای وزیر فرهنگ‏

وزیر فرهنگ - عرض کنم البته این موضوعی که فرمودند راجع به استادی و شرط خالی بودن کرسی و بعد در نتیجه نبودن کرسی به اندازه کافی و حائز بودن شرایط عده‌ای برای استادی و ایجاد یک پست‌های استادی بدون کرسی این نواقص در این قانون رفع شده یعنی در همین قانون پیش‌بینی شده است که شرط استاد شدن پنج سال خدمت دانشیاری است و احراز شرایط صلاحیت اخلاقی و عملی از طرف شورای دانشکده و شورای دانشگاه به نظر بنده این موضوع حائز کرسی بودن برای شرط استادی با این قانون دیگر منتفی است‏. بنابراین نظر جنابعالی تأمین است این که در قانون بگذاریم که رؤسای بخش بیمارستان باید استاد شوند به نظر بنده قانون شانس بالاتر از این است که بیاید راجع به وضع یک یک افراد نظارت و قضاوت بکند یکی از افتخارات سابق ما این بوده که برای دانشگاه از جهات فنی یک استقلالی قایل شدید و یک دستگاه علمی قرار داده‌اند دانشگاه را که این مسایل فنی و علمی را در صلاحیت شورای دانشکده‌ها و دانشگاه

گذاشته‌اند بنده استدعا می‌کنم از آقای رامبد با توجه به این که در همین قانون پیش‌بینی شده و خود ایشان هم ملاحظه فرموده‌اند تشخیص این کار را به عهده شورای دانشگاه می‌گذارید البته کسانی که پنج سال خدمت دانشیاری انجام داده‌اند این حق برای آنها در نظر گرفته خواهد شد و این که فرمودند شورای دانشگاه هم تشکیل نمی‌شود بنده این را تکذیب می‌کنم به طور کلی به جنابعالی عرض می‌کنم که شورای دانشگاه از دستگاه‌هایی است که مرتباً هر هفته تشکیل می‌شود وظایف خودش را انجام می‌دهد و بدانید که اگر حقی برای رؤسای بخش‌ها به موجب این قانون و قوانین دیگر وجود داشته باشد تأمین خواهد شد.

رامبد - بنده پس گرفتم.

پرفسور جمشید اعلم - بنده به عنوان مخالف عرض دارم اجازه بفرمایید.

رامبد - اگر آقای پرفسور علاقه داشته باشند صحبت کنند بنده پیشنهاد دیگری می‌دهم که ایشان صحبت بفرمایند و فعلاً این پیشنهاد را پس می‌گیرم‏.

نایب‌رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده ۲ اضافه شود.

تبصره - ایرانیانی که شورای عالی فرهنگ مدارک آنها را تصدیق بنماید که در یکی از دانشگاه‌های خارجی استاد دانشگاه بوده‌اند دانشگاه‌های ایران می‌توانند آنها را به مقام استادی انتخاب نمایند. عمیدی نوری‏

نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری‏

عمیدی‌نوری - اینجا در سطر چهارم مرقوم داشته‌اید و یا از میان کسانی که چهار سال کارهای تعلیماتی یا تخصصی در دانشگاه‌های خارجی انجام داده باشند از طریق مسابقه پس ما حق تأمل شدید برای یک ایرانی که در خارج ایران در یک دانشگاه‌هایی کاری کرده باشد گفتید بیاید اینجا و از او امتحان بشود که بشوند دانشیار بنده می‌گویم که اگر یک ایرانی شما در یکی از دانشگاه‌های خارجی به مقام استادی رسیده باشد چرا با او به این ترتیب عمل نمی‌کنید غرض من این است اگر به مقام استادی رسیده باشد و در یکی از دانشگاه‌های خارجی درس داده باشد من تعجب می‌کنم بعضی از استادانی که به همه‌شان احترام می‌گذارم می‌گویند مخالف هستیم چطور شما ممانعت می‌کنید.

بنده پیشنهادم این است که اگر به موجب مدارک ثابته شوارای عالی فرهنگ تصدیق شد که این ایرانی در یکی از دانشگاه‌های خارجی استاد بوده است درس داده (دکتر بینا - استاد بوده، نه درس) داده اصلاحش بکنید ریزه کاری را شما بلدید استاد بوده در دانشگاه‌های خارجی این را به من بگویید که چهار سال تعلیمات ببیند تا دانشیار بشود و آن وقت نه سال دیگر بشود استاد این را برای چه ما می‌گوییم اعلیحضرت همایونی تمام توجه‌شان جلب این قسمت است که جوان‌های ما که در خارج تحصیل کرده‌اند به ایران برگردند غیر از این است که ما خودمان بخواهیم جوان‌های ما از خارج برگردند به ایران من صریح می‌گویم اگر استادان ما با این پیشنهاد مخالفت بکنند مخالف با تحصیل کرده‌ها و استادان ایرانی در خارجه هستند می‌فرمایید خیلی کم است بنده همان کم را می‌گویم اگر یک شخصی پیدا شد احترام بگذارید به او اگر مدارکش را شورای‌عالی فرهنگ تصدیق کرد که این آدم استاد بوده در خارج این را می‌توان به عنوان استاد پذیرفت و دیگر نگوییم که برود دانشیار بشود نه سال طول بکشد تا استاد بشود پیشنهاد بنده پیشنهادی است که قطع دارم اساتید با آن مخالفت نخواهند کرد هر چه به پیشنهاد بنده اضافه کنید بنده تسلیم هستم این قانون را جوان‌های ما در خارج می‌خوانند و باید بدانند که مجلس شورای ملی در فکر آنها هست که از تجربیات‌شان استفاده کنند مخصوصاً درباره دانشجویان پزشکی که در آمریکا اصلاً صرف نمی‌کند که امریکایی‌ها جوان‌های خودشان را بفرستند طبیب بشوند چون دوره‌اش زیاد است اطبای خارجی را می‌قاپند چرا شما قبول نمی‌کنید یک چنین کسی که استاد بشود حالا با این کیفیت بنده حاضرم هر جور اساتید معظم در این پیشنهاد اصلاحی کنند به آن نحوی که معتقد هستند آن چنان استادی باشد که استاد بشود من مخالف نیستم ولی بگذارید این نظر در این قانون تأمین بشود چون اینجا یک شرط گذاشته‌اید که کسانی که چهار سال در دانشکده‌ها بودند بعد بیایند برای مسابقه اما اگر همان شخص بود او را چرا نمی‌گذارید بیاید اینجا استاد بشود.

نایب‌رئیس - آقای وزیر فرهنگ

وزیر فرهنگ - بنده واقعاً خیلی تقدیر می‌کنم از حسن‌نیت جناب آقای عمیدی نوری البته این که می‌فرمایید اگر ایرانیانی در خارجه به مقام استادی رسیده باشد این کلمه‌ای که ما می‌گوییم به مقام استادی رسیده باشد چون ما اغلب می‌شنویم که فلان ایرانی در فلان دانشگاه درس

می‌دهد و شاید هم خودش بنویسد که من استاد این دانشگاه هستم خودش ممکن است بنویسد که درس می‌دهد الآن در دانشگاه‌های ما هم استاد درس می‌دهد و دانشیار درس می‌دهد دبیر درس می‌دهد دستیار هم است این عناوین البته در دانشگاه‌های ما هست در دانشگاه‌های خارجه هم این طور است خیلی از ایرانی‌ها آنجا درس می‌دهند یعنی کمک استاد و کمک دانشیار هستند خودشان هم می‌گویند ما استادیم آیا ما نمی‌توانیم یک مدارج خدمتی تعلیمی خودمان را که یک نظم خاصی دارد این را به صرف این که یک نفر در یک دانشگاهی که ممکن است همه دانشگاه‌های مهم و بزرگ هم نیستند درس داده است ما این را بگوییم آن مدارج استادیاری و دانشیاری را که مدتش حداقل ۹ سال است تا به درجه یک استادی برسد همین طور چشم بسته او را بیاوریم و استاد بشود در جای دیگر نظر جنابعالی تأمین است در قانونی که خود آقایان تصویب فرمودید آن لایحه‌ای که برای استخدام استادان برای دانشگاه‌های شهرستان‌ها تقدیم مجلس شده بود یک تبصره‌ای پیشنهاد فرمودید و آن این بود که ایرانیانی که حائز شرایط استادی باشند بر این خارجی‌ها مقدم بداریم یعنی اگر ما احتیاج به استخدام استاد خارجی داشتیم و یک ایرانی واجد شرایط بود این را به عنوان استاد استخدام بکنیم بنابراین نظر جنابعالی در آنجا تأمین است اما اگر این را اینجا بگذاریم‏.

به عقیده بنده علاوه بر این که ضرورتی ندارد اسباب سوء‌استفاده ممکن است بشود برای این که جنابعالی شنیدید افرادی در خارج استاد هستند اینها همان‌هایی هستند که بنده عرض کردم در دانشگاه‌های خارجی درس می‌دهند و ما اینها را مدت تدریس‌شان را در آنجا به پای استادیاری حساب می‌کنیم یعنی عوض این که بگوییم یک نفر استادیار چهار سال بیاید در دانشگاه تهران درس بدهد به طور پیمانی بعد از مدت چهار سال حق داشته باشد برای دانشیاری داوطلب بشود با این مدت تدریس رفقای این شخص را که ایرانی هستند در خارجه بوده‌اند به جای این می‌گذاریم حالا به فرض محال بنده که محال می‌دانم ما الآن خودمان شرایط استادی‌مان این است که اولش تبعه ایران باشد آن وقت هیچ امکان دارد که دوست انگلستان یا دوست فرانسه یک ایرانی را که تبعه ایران است استاد بداند ما که نباید برای یک چیز موهوم که قانون بگذرانیم بنده عرض می‌کنم در آن قانون برای کسانی که به درجه استادی رسیده‌اند این حق محفوظ است‏. الآن هم عرض می‌کنم امروز جنابعالی یک ایرانی را پیدا می‌کنید که در خارجه عنوان استادی رسمی را پیدا کرده باشد بنده قانون می‌آورم‏ اینجا به تصویب می‌رسانم تمام مدت خدمت استادی او را به پای ترفیعاتش به پای خدمت استادی حساب می‌کنم ولی ما نباید به فرض موهوم یک جمله‌ای در قانون بگذاریم که یک عده در فلان دانشگاه دورافتاده فلان ممکلت درس داده‌اند و آنجا روی کار نشان چاپ کرده باشند پرفسور اونیورسیته ما بیاییم یک چنین شخصی را از طی مدارج استادی و دانشیاری معاف بدانیم به نظر بنده این ظلم است به کسانی که می‌آیند این مدارج خدمت را طی می‌کنند و جنابعالی راضی نشوید این کار بشود امیدواریم این پیشنهاد را با توجه به این که در آن قانون هم نظر جنابعالی تأمین است مقرر بفرمایید.

نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری به پیشنهاد خود باقی هستید؟

عمیدی‌نوری - بله‏

نایب‌رئیس - آقای پرفسور جمشید اعلم بفرمایید.

پرفسور جمشید اعلم - بنده بسیار متأسفم با وجود کنکاش‌هایی که در کمیسیون شد مجبور هستم با همکار خودم جناب آقای عمیدی نوری مخالفت کنم ولی قبل از این که عرض را بکنم می‌خواهم یک نکته‌ای را حضور آقایان همکاران محترم عرضه بدارم و آن این است که دانشگاه جوان ما با وجودی که سنش فوق‌العاده کم است امروز باعث مباهات و افتخار ایران است باور بفرمایید آقایان امروز صبح در بیمارستان من که یکی از اجزاء کوچک دانشگاه است یک پرفسور سویسی آمده بود و بسیار بسیار از کارهای ما تعریف می‌کرد آقا شما در دانشگاه استادانی دارید که در دنیا ارزش‌شان شناخته شده با وجود این که دانشگاه ما بسیار جوان است من امیدوارم که با این فکر آقایان نمایندگان به این قانونی که راجع به دانشگاه است رأی بدهند. اما آنچه را که آقای عمیدی‌نوری فرمودند جناب آقای عمیدی اگر یک ایرانی به این مقام رسید که در دانشگاه‌های معروف استاد بشود شما این را مطمئن باشید که ما بدون هیچ گونه کنکوری او را تاج سرمان می‌کنیم می‌آوریم به دانشگاه (عمیدی نوری - چرا قانون نباشد) اجازه بفرمایید این قانون به دلایلی آمده شما تمام دانشگاه‌های دنیا را می‌شناسید بنده در همین تهران کسی را می‌شناسم که نوشته

است پرفسور فلان گفتم شما از کجا پرفسور شده‌اید گفت من از لکنهور گرفته‌ام این را اجازه ندهید این آقا سندی دارد که پرفسور است حالا چطور پرفسور شده است اگر استاد است به شورای عالی فرهنگ سندش را می‌آورد اگر شما در کمبریج انگلیس و در کالج دو فرانس در دانشگاه‌های بزرگ امریکا یک ایرانی پیدا کردید که درس داده و استاد بوده ما افتخار داریم که بیاید استاد ما هم بشود و همان طور که آقای وزیر فرهنگ فرمودند اینها استاد نیستند خود بنده در ۱۹۳۶ در فرانسه درس می‌دادم (رامبد - درچه سالی) ۱۹۳۶ میلادی نه پارسال شما که در هواپیمایی وقت را خوب باید بشناسید عرض کنم‏ حضورتان استاد من می‌گفت آقا تو برو این درس را بده افتخاری است برای من ولی من استاد نبودم و این دلیل نمی‌شود که من بیایم ایران از آن سند استفاده کنم و بدون سابقه استاد بشوم بنده چهار مرتبه برای دانشیاری و استادی کنکور دادم و مفتخرم استادی هستم که با کنکور وارد شده‌ام سن بنده و سرکار آقای بزرگ ابراهیمی یک خورده با هم تفاوت دارد شما یک قدری بزرگ‌تر هستید این قسمت باشد ولی مطمئن باشید همان طور که آقای وزیر فرهنگ فرمودند که اگر ما یک روزی یک ایرانی داشتیم که این مقام را پیدا کرد اصلاً احتیاج به این حرف‌ها نیست ما همین طور او را می‌آوریم استاد می‌کنیم که در دانشگاه درس بدهد.

نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا مخالفید یا موافق؟‏

دکتر بینا - مخالفم‏.

نایب‌رئیس - آقای مهندس اردبیلی موافقید یا مخالف‏؟

مهندس اردبیلی - بنده با پیشنهاد موافقم پیشنهاد جناب آقای عمیدی نوری را یک پیشنهاد اصولی می‌دانم (دکتر حسن افشار - فقط شامل یک نفر است که بنده اسمش را خواهم گفت) بنده نمی‌دانم بنده پیشنهاد ایشان را اصولی می‌دانم بنده می‌گویم جایی که آقای وزیر فرهنگ می‌فرمایند که اگر چنین ایرانی باشد دست او را هم می‌بوسیم اگر چنین چیزی باشد برای او یک لایحه می‌آوریم چرا وقت مجلس را بگیریم وقت کمیسیون‌ها را بگیریم و بی‌جهت وقت تلف بکنیم دوباره قانون بیاوریم ما قانون را می‌گذرانیم یک همچو فردی اگر باشد که واجد شرایط باشد که آقای وزیر فرهنگ اینجا فرمودند جای بسی خوشوقتی است دست آقای عمیدی نوری را بنده هم می‌بوسم که این شخص را معرفی بکنند که بیاید در دانشگاه ما درس بدهد که یک ایرانی خودش را در نتیجه زحمت به مقام استادی رسانده که در اروپا تدریس می‌کند و مدارکی که مورد قبول آقایان است یا مورد قبول شورای عالی فرهنگ است‏ چرا جلو او را بگیریم استادی و دانشیاری که انحصاری نیست هر کسی که صاحب معلومات است باید از منویات شاهنشاه استفاده شود و او را جلب کنیم به ایران این مسخره است که در مونپلیه یا کرنییون یا در دانشگاه دیگر دو نفر شاگرد یکی ایرانی و یکی فرانسوی فرانسوی را بیاوریم و مقام استادی بدهیم بعد آن آقایان را بگوییم نه باید نه سال صبر کنی این مسخره است باید اصول را درست کرد بنده مخصوصاً از آقایان خواهش می‌کنم اگر چنین فرد ایرانی داریم که به مقام استادی رسیده باشد معرفی نکنید پیشنهاد بکنید که اینها بیایند در ایران تدریس بکنند مگر دانشگاه مونوپل است که درها را ببندید.

دکتر بینا - صحبت‌هایی است، که باید گفته شود اجازه می‌فرمایید؟

نایب‌رئیس - موافق و مخالف با پیشنهاد صحبت کرده‌اند دیگر نمی‌شود نسبت به این پیشنهاد اعلام رأی می‌کنیم‏.

۴ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه‏

نایب‌رئیس - جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه فردا ساعت ۹ صبح خواهد بود

(مجلس سه ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت‏