مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ تیر ۱۳۲۱ نشست ۷۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری سیزدهم

قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ تیر ۱۳۲۱ نشست ۷۰

دوره سیزدهم قانونگذاری

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۱۳

جلسه: ۷۰

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه هیجدهم تیر ماه ۱۳۲۱

فهرست مطالب

۱- تصویب صورت مجلس

۲- تقدیم یک فقره لایحه سؤالیه از طرف آقای دبستانی

۳- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه

۴- تقدیم لایحه مربوط به مطبوعات از طرف آقای وزیر فرهنگ

۵- موقع و دستور جلسه آتیه- ختم جلسه

(مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)

صورت مجلس روز ۱۶ تیر ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:

غایبین بااجازه- آقایان: دکتر ضیا، فاطمی

غایبین بی‌اجازه- آقایان: تولیت، فیاض، مهدوی، ذوالقدر، حمزه‌تاش، مهذب، جلایی، مؤید قوامی، آصف، صادق وزیری، امامی

دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: موقر، اکبر

- تصویب صورت مجلس

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس در تصویب شد.

- تقدیم یک فقره لایحه سئوالیه از طرف آقای دبستانی

{۲- تقدیم یک فقره لایحه سئوالیه از طرف آقای دبستانی}

دبستانی- چندی قبل (خیلی وقت است) بنده سئوالی کرده‌ام ازآقای نخست وزیر هنوز برای جوابش حاضر نشده‌اند و مقصودم یاد آوری بود عرض دیگرم این است که الآن چهر ماه است بمردم کرمان قند نداده‌اند سئوالی در اینخصوص از آقای وزیر دارائی کرده‌ام که خدمت آقای رئیس تقدیم می‌کنم.

- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه

{۳- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه}

رئیس- هفته گذشته قرار گذاشتم که در جلسه پیش مسئله جنگل و لایحه بجنگل‌ها مطرح شود. حالا آقای وزیر کشاورزی هم تشریف ندارند و چون آقای معاون وزارت جنگ تشریف دارند اگر اجازه میفرمائید همان (صحیح است). آقای مخبر فرهمند

مخبر فرهمند- بنده در دستور اعلام دارم.

جمعی از نمایندگان- دستور اعلام شده است.

مخبر فرهمند- راجع بهمین مسئله است راجع بنظام وظیفه است.

رئیس- بفرمائید.

مخبر فرهمند- در پایان جلسه مجال اینکه جلسه را معلوم کنند که دقیقا“چه روزی است ندارند و معلوم نمی‌شود برای اینکه امروز یک عده تصور می‌کردند جلسه نیست روز یکشنبه است و یک عدة هم امروز را جلسه می‌دانستند. بنده در دو جلسه قبل هم عرض کردم که مجلس مواجه است با یک قوانینی که طرف احتیاج عامه است یکی همین قانون نظام وظیفه عمومی است که الآن مطرح است یکی قانون کشاورزی است یکی قانون متتم بودجه است. یکی قانون تعدیل اجارات است اینها همه یک چیزهای است و در این موقع که یک چیزهائی طرف احتیاج مردم است و همه مردم منتظر و متر صدند که تصویب شود و از مجلس بگذرد بنده عقیده شخصی ام این است که مجلس وقتی مواجه با این مواد می‌شود و در این قبیل موارد که یک چیزهائی مورد احتیاج مردم است جزو دستور است باید هر روز جلسه داشته باشد و هر روز کار کند.

عدة از نمایندگان- نمی‌شود. کارهای دیگر هست کمیسونها هست.

مخبر فرهمند- آنوقت هم خوبست یک مسائلی قبل از دستور گفته می‌شود که آنها هم در جای خودش لازم است پس هر هفته یک جلسه آنهم یک ساعت با این کارهای زیادش که دولت دارد کافی نیست الآن قانون نظام وظیفه بط. ریکه در کمیسیون صحبت شد دولت می‌خواهد مشمولینی که دعوت کرده است روی این قانون باهاشان معامله بکند اینها همینطور معطل هستند همینطور قانون کشاورزی باید تصویب شود بنده پبشنهاد می‌کنم که اگر ممکن است هر روز و اگرهر روز مشکل است اقلا“ هفته سه روز بطور ثابت جلسه را تشکیل بدهیم و آقایان هم زودتر بیایند که این کارها را تمام کنیم.

رئیس- آقای مخبرفرهمند بااینکه خودشان داخل کار هستند باید بدانند که مجلس هم یک وظایف دیگری دارد که باید آن وظایف هم اینجا شود جلسه باید تعیین شود صورت جلسه باید حاضر شود صورت مذاکرات باید حاضر شود و اگر بنا باشد روز جلسه بشود این تشریفاتی که مجلس دارد گمان نمی‌کنم انجام شود بنابراین همین هفته سه روز که تابحال هم معمولبوده است و هفته سه روز مجلس بود کافی است. آقای ملک مدنی.

ملک مدنی- این ماده ۵۴ یکی از موضوعاتی است که بنظر بنده خیلی اهمیت دارد زیرا تجربة که ما از گذشته داریم آنچه که اداره نظام وظیفه و سجل احوال در گذشته زحمت باشخاص وارد کرده‌اند و موضوع همین ماده ۵۴ بود بنام اینکه اوراق مخدوش است اشخاص رزا می‌آوردند مدتها سرگردان می‌کردند و بالاخره بعضی‌ها را مرخص می‌کردند و بعضی را بدادگاه می‌فرستادند بنده خیال می‌کنم که بزرگترین کار نظام وظیفه همین موضوع ماده ۵۴ و مخدوش بودن اوراق است که بعقیده بنده ما باید این موضوع را خاتمه بدهیم دیگر آنچه تابحال کمیسیون سربازگیری مشمولین بخدمت سربازی را احضار کرده‌اند اینها یازیر پرچم هستند یا خدمت خودشان را انجام داده‌اند بعقیده بنده ما این اشخاص را مشمول و سرباز باید تلقی کنیم باقی آنها را که مورد بحث هستند و مشمول هستند بگوئیم بروند پی کارشان زیرا این دستگاههای رسیدگی طوری نیست که بالاخره آن منظوری که مجلس و دولت دارد بتوانند تامین کنند ما دیگر نباید بیش از این خودمان را از حقیقت دور کنیم بنده لازم نمیدانم آن مسائلی که حقیقتا“ مبتلا به مردم است بیان کنم بلاخره قانون خوبست ماده هم خوبست دولت هم کمال علاقه را به اجرای آن دارد ولی وقتی که بدست مامورین و بآن دستگاه اجرائی محلی می‌افتند قضیه را معکوس عمل می‌کنند و زحمت تولید میکنن بنظر بنده در این موقعی که قانون نظام وظیفه دارد اصلاح می‌شود کمیسیون نظام وظیفه البته توجه دارند و بنده هم برای یادت آوری عرض می‌کنم که متوجه باشند که این موضوعاتی که ممکن است اسبابزحمت مردم باشد اینها را باید قانون برداشت و یک قانون صاف و صریح و روشن نوشت آقا از ۱۲۸۴ ما مشمول خواستیم ۱۳۰۵ قانون نظام وظیفه گذشته الآن شانزده سال است اصلا“ هر کس مشمول است باید احضارش کرد هر کس نیست باید ولش کرد دیگر عنوان مخدوش بودن و اینها لزومی ندارد و این دفاتررا باید بست هر کس مطابق اوراقش مشمول است یا بعدا“ مشمول می‌شود باید دفاتر آمار و سجل احوال نشان بدهد ولی نسبت به گذشته و این قبیل عناوین باید بکلی از بین برود بهر حال بنده بهیچوجه موافق نیستم که این ماده باشد تکلیف این اوراق مخدوش را باید کمیسیون نظام وظیفه و مجلس معلوم کند و یک موضوعی را مغتنم میشمارم که آقای سر تیپ ریاضی در اینجا تشریف دارند عرض کنم. موضوع اشخاصی است که فعلا“ زیر پرچم هستند و حضرتعالی باید یک توضیحی بیان بفرمائید که این اشخاص که فعلا“ زیر پرچم هستند یا در دانشکدة افسری هستند آیا اینها هم مشمول این قانون هستند این را توضیح بفرمائید ک خیال این اشخاص هم راحت شود و رفع نگرانی اینها هم بشود.

معاون وزارت جنگ-راجع به عدة مشمولین که وضعیت مخدوش دارند در اطرافش زیاد بحث می‌شود این موضوع در کمیسیون مفصلا“ مذاکره شد و با مطالعاتی که در اطراف این کار شد دیده شد که یک عده زیادی تا ۱۲۹۰ این وضعیت مخدوش را دارند در این قانون ماده است که رفع آن مشکلات را می‌کند از ۱۲۹۰ به بعد هم که مورد احتیاج ما است مخدوش نداریم بنابر این جای نگرانتی نیست و از این حیث اشکالی برای ما پیش نخواهد آمد و چون خود آقایان محترم هم علاقه دارند که این قانون زودتربموقع اجرا گذارده شود و ما هم بتوانیم مشمولینی که باید احضار کنیم بکنیم و عده زیادی از مشمولین را از این نگرانی و بی تکلیفی راحت کنیم خواهش می‌کنم بعد از مذاکرات زیادی که کمیسیون کرده است و قضیه را حل کرده است دیگر مذاکراتی نشود که یک مشکلات جدیدی برای ما ایجاد شود بنده برای مثال یک موضوعی رامیخواستم عرض کنم اگر چه جسارت است و بنده حق ندارم یک محدودیتی راجع به بیان و نطق آقایان عرض کنم ولی چون نه سال در اروپا اقامت داشتم یک مثالی را می‌خواستم عرض کنم در مجالس که لوایح می‌رود بکمیسیون مثلا“ لوایح ارتش می‌رود بکمیسیون فنی ارتش و یا بحر پیمائی ارتش و در آن کمیسیونها حلاجی می‌شود و آنوقت ک به پارلمان میاید مثل برق می‌گذرد بنده در چند جلسه که حضور داشتم یک قانونی که مربوط بکبوترنامه بر بود در یک جلسه گذشت و علتش هم این بود که بنظر جماعتی از اهل فن حلاجی می‌شود و قانون زود می‌گذرد و البته باز هم ممکن است مباحثاتی در آنجا هم بشود ولی ما نگرانی که دا ریم روی این است که نفرات را ما می‌خواستیم مشمول قانون جدید کنیم نشد و متاسفانه می‌ترسیم باز این کار بطول نجامد و در آتیه که در دورة بعد هم بخواهیم بگیریم باز هم مشمول این قانون نشود و بالاخره بنده در کمیسیون مجلس و در مجلس هم برای جواب توضیحات آقایان حاضر خواهم بود.

رئیس-آقای انوار

انوار-آقای سرتیپ ریاضی خیلی عالم هستند و تحصیل کرده هستند ولی باید بدانند که اگرعمل می‌شد بآن کمیسیونی که شما تشکیل دادید دیگر مجلس شورای ملی لازم نبود پس بدانید که آن کمیسیون شما کمیسیونی نبود که بتواند حل مسئله بکند و اگر آن کمیسیون عالم بود این همه اصلاحات بعد نمی‌شد الآن ماده‌ای که آن کمیسیون پیشنهاد کرده است و ماده‌ای که در اینجا هست خیلی با هم تفاوت دارد و بنده هم پیشنهاداتی خواهم کرد عرض می‌کنم آقای سر تیپ هیچ دلگیر نشوید آقا ما همه مان سر ته یک کرباس هستیم حالا نه اینکه بنده بخواهم بگویم بنده ممتاز هستم شما غیر ممتاز یا خدای نخواسته در شما نقصی هست و در من نیست نه خیر آقا همه مان سر ته یک کرباس هستیم و ازیک مجری آب خورده‌ایم در آن شعر هم هست که جائیکه برق عصیان بر آدم صفی زد برق عصیان بهمه عالم زد تصدیق کنید در گرفتن سربازو گرفتن مشمولین یک ترتیب فوق العاده غیر مترقبی بود مخصوصا“ در این مسئله که آقای ملک مدنی بیان کردند و خودتان تصدیق می‌کنید که این دوائر واین مناطق بچه ترتیبی وارد می‌شوند و این وکیل باشیها بچه زبانهای غریبی صحبت می‌کردند و جریانهائی که بوده بچه ترتیب بوده و شما خودتان نتایجش را می‌دانستید و در نظر گرفتید که در مقام بر آمدید که آن قانون را جرح و تعدیل کنید حالا بنده برای آقایان می‌خوانم که آن قانون چه بوده این قانون است که کمیسیون آبیان کرده‌اند می‌نویسند مدارک شناسا ئی مخدوش ازلحاظ نظام وظیفه در کمیسیونی رسیدگی وموافق نظریه کمیسیون عمل خواهد شد هیئت کمیسیون وطرز عمل آنها در آئین نامه که بتصویب هیئت وزراء خواهد رسید تعیین می‌گردد. اولا“این کمیسیون می‌گوید مخدوش بودن اسناد دو جهت دارد یک جهت نظام وظیفه دارد یک جهت حقوق عمومی دارد آن جهت حقوق عمویش را ما کاری نداریم از جهت نظام وظیفه اش کار داریم اگر این مدارک باطل است مخدوش است که اساسا“مخدوش است چه فرقی می‌کند نسبت بنظام وظیفه یا نسبت بمسائل ارثی وحقوقی اگر مخدوش نیست تخصیص دادن از جهت نظام وظیفه در یک کمیسیون کیست کروبیان ملا اعلی که در آن کمیسیون نیستند از همین آدمها هستند بعدا“هم آئین نامه نوشته می‌شود وهیئت وزراءهم تصدیق می‌کند که همان ترتیباتی که سابق بوده وبااین مشمول رفتار میشده بهمان ترتیب خواهد بودالبته من تصدیق می‌کنم که تمام افسران ما دارای لیاقت وشرافت هستند وقلوبشان همیشه متاثر بوده است از این پیش آمده هائی که از بعضی نادانان صادر شده آنوقت ما بهمان ترتیب باز کان لم یکن قرار بدهیم تصدیق بفرمائید که نیست این جور که شما میفرمائید تخصص فنی داریم بله انشاء الله داشته باشید ولی نه در مسائل علمی باید در مجلس صحبت شود بنابر همین است که آمده است بکمیسیون وکمیسیون ماده باسه تبصره پیشنهاد کرده است که اگر عمل شود به سه تبصره وتبصره هم که بنده پیشنهاد کرده‌ام امیده‌ام خیلی اصلاح شود تبصره که بنده پیشنهاد کرده‌اند دو کلمه است تقاضا می‌کنم که این پرونده‌ها که این مدت در مجالس سربازگیری ودر مناطق جمع شده است واشخاصی که باین نام درآنجا گرفتارهستند بکلی بگذارید کنار واز بین ببرید یک چیزی که سوابق غیر مترقبی داشته است بگذارید کنارروز از نو روزی از نو امروز شما شروع کنید ومطابق همین قانون عمل کنید زیراما امروز باندازه خودمان برای امنیت خودمان امنیه داریم قشون داریم جنگ هم با کسی نداریم وبنده امیدواریم که این وزیر جنگ واین معاونشان واشخاص دیگری هم که هستند یک زمینه صحیحی شروع بکنند از حالا و آزادانه در تحت حکومت دموکراسی و ملی نظامی ترتیب بدهند که آن نظام محبوب و مشوق ملت باشد و افراد ملت بآن سلام وتعظیم می‌کنند خوب وقتی که قانون نظام وظیفه آمد مغضوب نبود حالا چرا اینطور شد برای خاطر اینکه یک ترتیبی پیش آمد کرده که اینطور شد و حالا اگر این کار را بکنید بکلی به این ترتیبات خاتمه داده می‌شود حالا قانون نوشته می‌شود و شروع می‌شود بعملیات و امیدواریم که با عملیات شما قانون خوب از آب بیرون بیاید و خیلی خوب عملی و اجرا شود.

مخبر-راجع باظهارات آقای انوار آقا پیشنهاد شان را بدهند و خودشان هم لطفا“ تشریف بیاورند در کمیسیون البته شور می‌شود بلکه نظریه نماینده محترم تامین شود اما در جواب آقای ملک مدنی عرض می‌کنم راجع باین قانون عرض می‌کنم این قانون شامل کلیه افرادی است که الان مشغول خدمت هستند چه در سر بازخانه چه در مدرسه چه در دانشکده که مشغول خدمت هستند شامل آنها هم هست و یک نفر را خارج نکرده است و همه باید امیدوار باشند که مطابق این قانون بالسویه با تمام آنها رفتار خواهند شد

رئیس- آقای طباطبائی

طباطبائی-عرض می‌کنم که این گفتاری و زحمتی که از جهت افراد راجع به اسناد سجلی فراهم شده است ما در کمیسیون رسیدگی کردیم معلوم شد فقط اوراق مربوط به سه چهار سال باقی مانده و بقیه اصلاح شده است و فقط یک مقدار کمی باقی مانده است معهذا ما از دولت خواستیم که قانونی برای این کار بیاورند ک اشکالات و گرفتاریهائیکه از حیث اوراق شناسنامه برای مردم هست با قانون جدیدی ک تقدیم می‌کنند رفع شود و در قسمتی هم که آقای ملک مدنی فرمودند و آقای روحی هم جواب دادند عرض می‌کنم که آنهائی هم که مشغول خدمت هستند ما مشمول کردیم یعنی کلیه آنهائیکه الان هستند چه در نظام و چه در مدرسه اینها هم مشمول همین قانون خواهند بود یک ماده هم در این خصوص نوشته‌ام و در کمیسیون هست و چاپ خواهند شد آقای انوار توضیحشان این بود که فرمودند اوراق شناسنامه را فقط در مورد نظام وظیفه مخدوش می‌دانستند اما در سایر موارد ارث و غیر آن توجهی نمی‌شد قانون سابق را لابد ملاحظه فرمودید در مورد نظام وظیفه این ورقه رسمی را از اعتبار انداخته بود کمیسیون باین معنی توجه کرد و آن قسمت را از بین و به این صورت در آمد تا اینجا توضیحات کافی بود ولی بعد وارد در کلیات شدید در صورتیکه مذاکره در کلیات تمام شده است و قرار شد در مواد صحبت شود و چون کلیات خاتمه پیدا خحواهش میشوددر مواد صحبت شود که زودتر شور این لایحه خاتمه پیدا کند.

رئیس- آقای اوحدی

اوحدی- بنده در تبصره هائیکهدر زیر ماده ۵۴ نوشته شده حقیقتا“ ندانستم فلسفه وارد کردن این تبصره‌ها در زیر این ماده که در لایحه دولت هم هست روی چه مصلحتی بوده است که در ماده ۵۴ صریحا“ نوشته شده که اگر در تاریخ تولد اظهار نامه‌ها و دفاتر یادداشتی مخدوش و حاکی از مشمولیت مشمول باشد این بدادگاه می‌رود بسیار خوب در ماده ۱۴۳ هم این نکته تکرار شده معذلک با آن تکرارش هم من اعتراضی ندارم ولی تبصره ۱و۲و۳ را نفهمیدم برای چه آمده است صریح ماده است اگر مخدوش شد می‌رود بدادگاه بسیار خوب خیلی صریح و صحیح است اعتنائی هم به بعضی مواد دیگر که قبلا“ تهیه شده ندارد راه دا باز کرد برذای هر کس که اگر در برگ شناسنامه او و یا در دفتر و یا در اظهار نامه اش خ. شة باشد می‌تواند برود بدادگاه این خیلی خوب است اما می‌رسد بسه تبصره‌ها دارد همان عین ماده را بیان می‌کند مخصوصا“ تبصره یک که در آن می‌نویسد: هر گاه یکی از اسناد سجلی اسناد سجلی صرف همان برگ شناسنامه است دیگر یکیش هم شناسنامه است. این عینا“ در همان ماده گفته شده در این تبصره دیگر لزوم ندارد. تبصره دوم مخصوصا“ می‌نویسد اداره کل آمار و ثبت احوال مکلف است بوسیله ادارت تابعه خود از تاریخ تصویب این قانون تا یکسال مشخصات اشخاصی که در تاریخ تولد آنها در اظهارنامه‌ها و دفاتر یادداشتی مخدوش و حاکی از مشمولیت است استخراج نموده الی آخر این تبصره ۲ از چه نقطه نظر است این را کی مکلف می‌کند کلیه دفاتر آمار را کی استخراج بکند؟ اداره نظام وظیفه اینکار را می‌کند؟ آقا اینجا ما قانون برای نظاک وظیفه می‌نویسیم گرفتن سرباز چه وظایفی دارد چه و چه قبیل اشخاص را باچه کیفیتی می‌تواند مشمول قرار دهد اداره نظاموظیفه اینجا ما قانون برای آمار نمی‌نویسیم که آمار را مکلف بکنیم که در ظرف یکسال بیاید بتمام اوراق رسیدگی بکنند تمام اوراق بچه عنوان رسیدگی بشود تمام مشمولین نظام وظیفه هر ساله اگر۱۰۰ هزار نفر است اگر ۵۰هزار نفر است ممکن است هر پنج هزار نفر آن یادداشت سجلی یا ورقه سجلش با سایر اورق دیگرش مخدوش باشد او باید اظهار بکند یا اینکه دادگاه وارد رسیدگی شود آنوقت دادگاه بگوید که اداره آمار ئر اینجا دفتر تو اظهار نامه فلان آدم باسجل فلان آدم مخالف یکدیگر است تو رسیدگی کن والا همانطور توی قانون ما می‌نویسیم اداره آمار ککلف است در ظرف یک سال رسیدگی کند این طرز قانون نظام وظیفه نیست باینجهت برای حذف تبصره ۱ و تبصره ۲ و تبصره ۳ این ماده پبشنهادی را داده‌ام که خدمت آقای رئیس تقدیم شده است که هر سه تبصره باید حذف شود.

معاون وزارت جنگ- آقای اوحدی بیاناتی راجع به وضعیت اسناد سجل و برگ شناسنامه فرمودند خواستم عرض کنم اینجا سوء تفاهمی نشود برگ شناس نامه با اسناد دیگر فرق دارد اسناد دیگر در دفاتر آمار است شناس نامه در دست اشخاص این رسیدگی که می‌شود برای تطبیق است که آن برگ را با اسناد تطبق و اینکه می‌فرمایند کاده ۱۴۳ که در قانون بوده است این را بدل به تبصره کرده‌ایم این ممکن است منتها چون مربوط بیک امر بوده است در این ماده وارد کرده‌اند و بصورت تبصره در آورده‌اند حالا بخواهند در کمیسیون بصورت ماده بکنند بمیل مجلس است ولی اینکه می‌فرمایند نظام وظیفه نباید برای اداره آمار تکلیف معین کرد روی آن عمل می‌شود هر قانونی که از مجلس می‌گذرد حکم قابل اجراء و واجب الاجراء است و باید آن را عمل کرد بنابراین این نقص قانونی نخواهند بود و بنظر بنده چون این مدت زیادی در کمیسیون مطرح و روی آن صحبت شده است استدعا می‌کنم تغییری در آن داده نشود.

دهستانی- اغلب آقایان علاقمندند که این قانون باسرع وقت از تصویب مجلس بگذرد و چون کشور از زارع وغیر زارع تمام منتظر تصویب این قانون هستند بنده شخصا“ از آقایان استدعا می‌کنم که چون لایحه دو شوری است هر مطلبی که دارند پیشنهاد فرمایند که وقت مجلس تلف نشود و اما در قسمت ماده ۵۴ این ماده دست مشمول را از هر طرف باز گذاشته عرضی که بنده می‌کنم نه از نقطه نظر فنی است که بنده دارم بلکه از لحاظ اظهاراتی است که جلسات سربازگیری از موکلینم شنیده‌ام در حوزه کرج و کن مکرر بوده‌ام که مشمول اظهار می‌کرد آقا این ورقه که شما مخدوش میدانید هر کدام را صحیح میدانید من از آن قرار عمل کنم میگوئید مشمول هستم هر کدام را اصلاح میدانید صلاح من همان است که شما می‌گویند که خیر ما حق اینکار را نداریم باید تشریف ببرید بدادگاه پیش دادستان وکیل بگیرید محاکمه بکنید از آمجا سند بیاورید که ما تکلیف قطعی از برای شما درست کنیم تصدیق میفرمائید که یک نفر زارع در محل خودش دادگاه ندارد دادستان ندارد او را بفرستند به محکمه و آن بیچاره را بلاتکلیف بگذارند این سزاوار نیست این ماده می‌گوید هر گاه بدادگاه خواست مراجعه بکند مراجعه بکند ولی اگر خواست نکند تشخیصی که کمیسیون یعنی همین سربازگیری داده است رفتار کنند بنابراین از آقایان مخصوصا“ آقای اوحدی تمنی می‌کنم که حذف این قسمت را پیشنهاد نکنند و ترحیم کنند بحال آن بیچارگانی که دادستان دارند و نه محکمه دارند.

مخبر- خواستم از مقام ریاست استدعا کنم که از سخنگو سئوال شود که موافق است یا مخالف که دو موافق در یک نوبت و دو مخالف در یک نوبت و مخالف در یک نوبت صحبت نکنند تا مسائل بهتر حلاجی شود.

رئیس- آقای طباطبائی.

طباطبائی- دیگر کافی است بنده عرضی ندارم دیگر.

رئیس- آقای سزاوار.

سزاوار- عرض بنده هم راجع بآن تبصره ۱ ماده ۵۴ است البته اصولا“ تصدیق میفرمائید عر سند سجلی که صادر شود صحیحا“ باید صادر شده باشد و در دفتر آمار هم صحیحا“ باید ثبت شود و ما این قسمت را که اینجا می‌گذاریم یعنی اجازه می‌دهیم باز به مامورین آمار که در اسناد خدشه بکنند برای اینکه اگر بنا شود که اسناد سجلی صحیح نباشد بطور کلی هر سند سجلی اعم از اینکه مخدوش باشد یا مخدوش نباشد اساسا“ هر سند سجلی که مربوط باشخاص مشمول یا غیر مشمول باشد اگر مامورین آمار برخورد کند که مخدوش است آن شخص را برای شناساندن صحت شناسنامه اش باید راهنمائی نماید که اگر خدشه دارد تکمیل کنند. ما نباید اجازه بدهیم که اسناد را مخدوش صادر کنند چون سابقا“ هم همین گرفتاری بود برای اینکه مامورین آمار باسناد سجلی خدشه می‌گرفتند و غالبا“ چهل ساله پنجاه ساله را دعوت می‌کردند بخدمت و البته گاهی هم باید تصدیق کرد که سوء استفاده هائی هم در اینجا می‌شد حالا هم می‌گوید که سندیکه در دفتر سجل احوال مخدوش است باید صاحب سند که سجل صحیح در دشتش هست برود اقامه دعوی کند این چیز عجیبی است منی که معتقدم به اینکه سند سجلی ام صحیح است بروم اقامه دعوی کنم در دادگاه که او خدشه کرده و تازه پس از مراجعه بدادگاه تشخیص داده شود که صحیح است این هیچ معنی ندارد و بنده هم موافق هستم با حذف تبصره ۲و۳

معاون وزارت جنگ- اجازه میفرمائید توضیحی عرض کنم که این مخدوشها مربوط به ۱۲۹۰ است هر چه مخدوش بوده معین است این رسیدگی برای آن اوراقی است که مال گذشته است در حالیکه ما از ۱۲۹۰ ببعد دیگر مخدوش نخواهیم داشت این یک قضیه ایست که مربوط بگذشته است و کار آتیه مارا دلیل نخواهد شد.

رئیس- پیشنهادات خوانده شود.

پیشنهاد آقای انوار- پیشنهاد می‌کنم تبصره ۴ بر ماده ۵۴ اضافه شود. وزارت جنگ مکلف است کلیه پرونده‌های مشمولین سلبق که تاتاریخ تصویب این قانون تکلیف آنها معین نشده پروندها و صاحبان این پرونده‌ها را معاف نموده و بکلیه این پرونده‌ها خاتمه دهد.

پیشنهاد آقای ملک مدنی- اصلاح ماده ۵۴ را بشرح زیر پیشنهاد می‌نمایم:

اوراق شناسنامه‌ای که تا کنون مخدوش شناخته شده است آنها را باید از جنبة مشمولیت خارج نموده و مورد رسیدگی واقع شود منتها از جنبه حقوقی تکالیف این نوع اوراق باید در دادگاه صلاحیت دار تعیین شود.

پیشنهاد آقای اوحدی- ریاست مجلس شورای ملی بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱و۲و۳ ماده ۵۴ حذف شود.

رئیس- ماده ۵۶ خوانده می‌شود:

فصل ششم- تشکیل مجالس سربازگیری

ماده ۵۶- بوضعیت مشمولین در مجلس سربازگیری رسیدگی می‌شود. کارمندان مجلس سریازگیری و طرز عمل آنان و مدت رسیدگی در آئین نامه‌ای که از طرف وزارت خواهند رسید تعیین می‌گردد.

رئیس- آقای اوحدی.

اوحدی- بنده باین ماده از نقطه نظر عنوان مخالفم زیرا عنوان آن تشکیل مجلس سربازگیری است چنانچه نوشته است: فصل ششم تشکیل مجالس سربازگیری مطابق اصول قانون گذاری بعد از این عنوان بایستی اعضای مجلس سربازگیری معرفی بشوند بحکم قانون است قانون باید اعضای سربازگیری را معین کند به نظامنامه ایکه باید بتصویب هیئت وزیران برسد نظامنامه که بعدا“ به تصویب هیئت وزیران می‌رسد اعضاء را پیشنهاد نمی‌کند بنابراین بنده اینطور پیشنهاد کردم خیلی مفصل نمی‌گویم عرض می‌کنم همینقدر پیشنهاد می‌کنم که اینطور نوشته بشود:

مجلس سربازگیری تحت ریاست عالیترین مامور وزارت کش. ر هر محل (مخبر – هست) و بمعاونت و نظارت رئیس حوزه سربازگیری و عضویت سایر اشخاص تشکیل و بوضعیت مشمولین رسیدگی شود این پیشنهاد شده است اگر موافقت بفرمائید بسیار خوب والا می‌رود بکمیسیون.

مخبر-درمواد بعد این قسمت هست.

اوحدی- جایش اینجا است.

مخبر- بنده عرض می‌کنم از طرز عنوان و این که در جلو هر فصلی نوشته ما مخالف نیست که اگر اصلاحی لازم است بشود و ممکن است همانطور که آقای اوحدی پیشنهاد کردند ما موافقت کنیم اما راجع به مجلس سربازگیری که فرمودند این قسمت در یک ماده‌ای هست که در آن قید شده است که در مجلس سربازگیری از عالیترین رتبه داران یا کارمندان یک نفر سمت ریاست دارد حالا ممکن است یک قاضی درجه اول باشد یا یک سرتیب باشد یا یک کارمند رتبه ۹ باشد آن کسی که عالیترین رتبه را دارد بریاست و سایرین هم بکارمندی انتخاب می‌شوند و مقرراتی دارد که حالا جایش اینجا است یا آنجا است این را ممکن است موافقت کنیم با شما و جایش کنیم و بجای دیگر بگذاریم.

دکتر طاهری- اساسا“ اینکه آقای مخبر فرمودند در جای دیگر هست اینجا تعیین اعضاء سربازگیری یکی از اساسی ترین محلهائی است برای گرفتن سرباز و این باید صریحا“ در قانون طرز تشکیل و کارمندانش معین باشد زیرا که حقوق افراد همین جا باید محفوظ باشد و نمی‌شود این قیمت را به آئین نامه که دولت برای خودش می‌نویسد. واگذار کرد و اینجا صریحا“ باید نوشته شود در همین قسمت که توصیف مجالس سربازگیری را می‌نمایند باید قید شود. اینجا نوشته شده و به وضعیت مشمولین در مجلس سربازگیری رسیدگی می‌شود کارمندان مجلس سربازگیریو طرز جنگ و وزرات کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهند رسید تعیین می‌گردد در صورتیکه باید صریحا“ در خود قانون معین می‌گردد در صورتیکه باید صریحا“ در خود قانون معین شود که چه اشخاصی باید در مجلس سربازگیری از طرف دولت باشد و چه اشخاصی از طرف متعمدین محل. پس اینکه کارمندان در آئین نامه معین می‌شود این صحیح نیست آقا.

معاون وزارت جنگ- اجازه میفرمائید موضوعی را که عرض می‌کنم مربوط به قانون ۱۳۱۷ مشکلاتی ایجاد کرده بود. موادی برای رفع آن مشکلات و اصلاح آن قانون پیش بینی کردیم که متمم آن قانون ۱۳۱۷ است در آنجا چیزهائی بود که اسباب زحمت مردم بود حالا اینجا بنده آن قسمت قانون سابق را می‌خوانم در فصل ۶ قانون سربازگیری در ماده ۵۶ می‌گوید. پس از انتشار فرمان همایونی همه ساله از پانزدهم فروردین تا پانزدهم خرداد وضعیت مشمولین تحت نظر مجلس سربازگیری رسیدگی خواهد شد و مشمولین بافتخار عنوان سربازگیری نائل خواهند شد ماده ۵۷ می‌گوید مجلس سربازگیری تحت ریاست عالی ترین مامور وزارت داخله هر محل و به معاونت و نظارت رئیس حوزه سربازگیری و عضویت سایر اشخاص نامبرده در ماده ۳۵ تشکیل می‌گردد بنابراین این ماده ۳۵ وضعیت را تعیین کرده است وماده ۵۷ ریاستش را تعیین کرده است و ما اینجا نوشتم هیئت وزراء هم یک آئین نامه برای اینکار تدوین می‌کنند و این را بانظر وزرات جنگ و وزارت کشور کرده‌ایم برای اینکه محکم کاری شده و الا ما آن قانون را که لغو نکردیم (دکتر طاهری-ماده چندم) ماده ۵۷ قانون سابق.

رئیس- آقای انوار

انوار- بنده موافقم.

رئیس- آقای امیر تیمور.

امیر تیمور- بنده هم تصور می‌کنم اگر آئین نامه بتصویب کمیسیون نظام وظیفه مجلس برسد خواهند بود و اشکالی در کار پیش نمی‌آید پس خوبست موافقت بفرمایند که آئین نامه بتصویب کمیسیون نظام برسد.

رئیس- آقای طباطبائی

طباطبائی- اینکه فرمودند ماده را ما همینطور اصلاح کردیم یعنی مقید کردیم بعد از آنکه آئین نامه تنظیم شد تصویب کمیسیون برسد و اجرا شود بعدا“ که شور اول در کمیسیون شد آقای وزیر جنگ خواهش کردند و قانون فعلی این را ننویسیم علی ای حال آئین نامه بکمیسیون نظام خواهد آمد خود بنده هم این نظر آقا را داشتم در شور دوم هم سعی می‌کنم بلکه دولت موافقت بمند که آئین نامه بیاید در کمیسیون نظام. امیر تیمور- بسیار خوب.

رئیس- پیشنهادها قرائت می‌شود:

پیشنهاد آقای اوحدی

پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۶ بشرح زیر اصلاح شود بمجلس سربازگیری تحت ریاست عالی ترین مامور وزارت کشور در محل و بمعاونت و نظارت رئیس حوزه سربازکیری و عضویت سایر اشخاص تشکیل و بوضعیت مشمولین رسیدگی می‌شود.

پیشنهاد آقای دهستانی

پیشنهاد می‌کنم در ماده ۵۶ قبل از کلمه آئین نامه نوشته شود (آئین نامه‌ای که طبق این قانون از طرف وزارت جنگ و وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهند رسید تعیین می‌گردد)

پیشنهاد آقای اوحدی

ریاست مجلس شورای ملی- بنده پیشنهادمیکنم بجای ماده ۵۶ و ۵۷ پیشنهادی دولت همان دو ماده اصلی قانون نوشته شود.

پیشنهاد آقای مجد ضیائی

پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۶ اینطور اصلاح شود :مجلس

سربازگیری تشکیل می‌شود از اشخاص ذیل: فرماندار رئیس نظام وظیفه دادستان پزشک قانونی دو نفر معتمد محل فرماندار هر محل ریاست کمیسیون را خواهند داشت.

رئیس- ماده ۵۷ قرائت می‌شود.

ماده ۵۷- اعتراض بنظریه و آراء مجالس سربازگیری و دادگاه اداری حوزه‌ها توسط اداره نظام وظیفه بدادگاه منطقه‌ای که در مراکز مناطق مرکب از رئیس منطقه نظام وظیفه و فرماندار و رئیس اداره آمار و ثبت احوال و دادستان دادگستری محل (یا معاونین آنها) و یک پزشک نظامی تشکیل می‌شود مراجعه و رای صادره از این دادگاه قطعی و غیر قابل اعتراض واهد بود.

تبصره- در صورت نبودن پزشک نظامی رئیس بهداری با پزشک محل عهده دار این وظیفه خواهد بود.

رئیس- آقای انوار

انوار- اینجا عبارت دادگاه اداری است بنده نمیدانم مجلس سربازگیری دادگاه اداری هم دارد غیر خود مجلس که در آنجا تشکیل می‌شود؟ این را توضیح بدهند دادگاهی که مرجعی عمومی است اگر دادگاه بخش و شهرستان باشد که مجلس دیگری دادگاه اداری یعنی چه این را توضیح بدهند که اولا“ بنده ملتفت شوم که مجلس سربازگیری دادگاه اداری دارد و یکی دیگر در آخر نوشته شده است که رای صادره از این دادگاه قابل اعتراض نخواهد بود بنده عقیده‌ام این است که در واقع مقام قضاوت است مقام قضاوت که شد قابل تجدید نظر باید باشد می‌کنم بیاید در کمیسیون اصلاح شود که حق تجدید نظر برای هر دو طرف باشد.

رئیس- آقای طباطبائی

طباطبائی- عرض کنم غیر از مجلس سربازگیری و دادگاه اداری یک مرحله سوم هم هست و خود ماده خم صریح است وقتی بدادگاه اداری احاله شد و قضاوت کرد و رای آن را نپسندیدند و تسلیم نشدند در مرحله بعد به آنجا مراجعه می‌کنند.

رئیس- پیشنهاد آقای قرائت می‌شود:

پیشنهاد آقای دهستانی

پیشنهاد می‌کنم در تبصره یک مادة ۵۷ علاوه شود هر گاه پزشک محلی نباشد مخارج ایاب و ذهاب مشمول معاینه در صورتیکه مشمول نباشد بعهدة دولت خواهند بود.

رئیس- ماده ۵۹ قرائت می‌شود:

فصل هفتم- معافیت بعلل مزاجی یا نقص اعضاء.

ماده۵۹- مشمولین معلول یا مشکوک که در حوزه‌های فرعی بواسطه نبودن پزشک معاینه ایشان مقدر نباشد بایستی بهزینه ارتش بنزدیکترین نقطه‌ای که پزشکان وجود دارند اعزام شوند.

رئیس- ماده شصتم

ماده ۶۰- مشمولین زیر در اثر علل مزاجی یا نقصی اعضاء بناب معاینه و تشخیص دو پزشک نظامی برای همیشه از انجام خدمت وظیفه معاف می‌باشند:۱- نابینایان از یک یا دوچشم ۲- قوزی. ۳- کر. ۴- لال. ۵- شل و چلاق. ۶- یکدست. ۷- فاقدین شست. یا سبابه دست راست. ۸- اشخاص کوتاه قد که قد آنها از۱۵۰ سانتی متر کمتر باشد. ۹- اشخاص مسلول یا مبتلایان به بیماری‌های علاج ناپذیر. ۱۰- معیوبین از دو چشم که از عهده خدمات نظامی بر نیایند.

تبصره ۱- برای معاینه مشمولین در صورتیکه پزشکان نظامی در محل نباشد از وجود پزشکان غیر نظامی که صلاحیت ایشان مورد گواهی ادارات بهداری محل واقع شده باشد استفاده خواهد شد.

تبصره۲- معاینه مشمولینی که جز و طبقات بالا نیستند در صورتیکه در محل دو پزشک نباشد ممکن است توسط یک پزشک صلاحیتدار انجام پذیرد.

تبصره ۳- اشخاصی که مشمول ماده ۶۰ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خردادماه ۱۳۱۷ تشخیص و زای سربازی درباره ایشان صادر گردیده بطور کلی (چه آنهائی که بخدمت نرفته و چه آنهائی که در خدمت هستند) از

انجام خدمت وظیفه برای همیشه می‌باشند.

رئیس- آقای انوار.

انوار- اینجا یک عبارتی نوشته شده است که باید برداشته شود در فقره ۱۰ معیوبین از دو چشم که از عهدة خدمات نظامی بر نیایند. این باعث اشکال واقع می‌شود همینکه این معیوب است از دو چشم ولش کنند دیگر این قید برای چیست این اسباب معطلی و تولید دیگر برای چیست در صورتیکه دیدند معیوب است ولش کنند.

مخبر کمیسیون- بالاخره پزشک صلاحیت دار باید تخصیص بدهد قانون است هر گاه طبیب تشخیص داد که این معیوب است معاف مسشود.

رئیس- ماده ۶۱

ماده ۶۱- مشمولین بیمار و ضعیف البنیه بوسیلة بنگاهای بهداری کشور قبلا“ تحت معالجه واقع و پس از بهبودی بخدمت احضار می‌گردند مدت تعویق خدمت آنان از یکسال تجاوز نخواهد کرد مگر آنکه ادامة معالجة آنان مورد تاییدو گواهی دو پزشک واقع شود.

تبصره- بنگاههای بهداری کشور موظف به معالجه و مداوای مجانی مشمولین این ماده خواهند بود.

رئیس- ماده ۶۲.

فصل هشتم- معافیت محدود.

مادة ۶۲- اشخاص زیر بواسطه موفقیت خود از انجام خدمت وظیفه معاف می‌باشند.

۱- حکام شرع مجاز باجتهاد و یا فتوی از مراجع تقلیدو یا فتوی.

۲- علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی

تبصره۱- اعتبار مدارک مربوط باین قبیل اشخاص منوط بگواهی وزارت فرهنگ است.

تبصره۲- دانشجویان (طلاب) علوم دینیه که مطابق برنامه وزارت فرهنگ مشغول تحصیل هستند مشمول ماده ۷۲و ۷۳ این قانون خواهند بود مگر کسانی که مشمول بند اول و تبصره یک ماده ۶۲ باشند.

رئیس- آقای انوار.

انوار- این جائی است که برای وزارت جنگ عرض نمی‌کنم آقای وزیر فرهنگ این عرض که می‌کنم برای شما است در صورتیکه قانون نظام وظیفه و تمام قوانین ما مراعات کرده است عنوان علم و اجازه و اجتهاد در اینها کجا باید درست بشود. در مدارسی که سابقین معین کرده‌اند برای مدارس معقول الآن در همینجا شما میفرمائید اشخاص زیر بواسطه موقیت خود از اینجا خدمت وظیفه معاف می‌شوند یکی حکام شرع بعد فلان و فلان و هیمنطور نسبت به علمای مذاهب دیگر یک مرجعی برای تحصیل باید باشد این طبقه کجا باید تحصیل کنند مدرسه سپهسالار باآنهمه موقوفه (روحی – از موضوع خارج است آقا) درست است بنده عرض می‌کنم این موضوع را که اینجا نوشته است وجود خارجی پیدا نمی‌کند و این ماده بکلی از بین می‌رود چرا بعلت اینکه محلش از بین برداشته شده است و بکلی خاتمه دادید سابقین خاتمه دادند بمقام دیانت و روحانیون ما این یک موضوع موضوع دیگر نظرم این بود که همین جا نوشته است حکام شرع مجاز باجتهاد و یا فتوی اگر یک قسم از اقسام دیگر را هم خارج کنیم گمان می‌کنم یک خدمتی کرده باشیم یعنی بنویسیم و هیمنطور مدرسین معقول و منقول نه اینکه حالا در واقع وجودی دارد (شاید هم هستند) اینها شاید تشویقی واقعی شود به باب علم این را هم پیشنهاد می‌کنم و مخصوصا“ آقای وزیر فرهنگ که اینجا تشریف دارند در این باب اقدام بفرمایند دو مرتبه مدارس قدیمه را بر پا بکنند تشویق بکنند موقوقاتشان را بدهند که این ماده وجود خارجی پیدا بکند حالا پیشنهادم را هم تقدیم می‌کنم.

وزیر فرهنگ- الآن آقای مخالفت می‌کردند که چرا تبصرة مربوط بسجل احوال را در قانون نظام وظیفه آورده‌اند حالا آقای انوار می‌فرمایند تکلیف مسجد سپهسالار را در این قانون معبن کنبم. عرض کنم که البته آنهم در موقع خودش اقدام خواهد شد و تکلیف آنها هم معلوم خواهند شد.

مخبر (کمیسیون نظام)- عرض کنم نسبت بمدرسین

که فرمودید آقا پیشنهاد می‌فرمایند ما هم رسیدگی می‌کنیم اگر مدرس معقول و منقولی باقی مانده باشد ما هم قبول می‌کنیم که مستثنی باشد

رئیس-آقای موید احمدی

موید احمدی-اگر چه بنده قصد دارم و پیشنهاد و خواهم کرد این است که عرایض خودم را در اینجا خواهم کرد و آن عرضم را اگر خاطر آقایان باشد در یک جلسه تذکر دادم که عقیدة بنده این است که باید قانون ۱۳۰۴ که اول قانونی بود که برای این کار گذشت مجری بشود منتها اصلاحاتی درش لازم است که باید بشود این نظر بنده است چون قانون سال ۱۳۱۷ بتصدیق خود وزارت جنگ قانون ظالمانه‌ای بود که امروز آورده‌اند اصلاح می‌کنند نظر بنده این بود که قانون۱۳۰۴ یک قانون خیلی صحیح عادلانه‌ای بود که اغلب دیپلمه‌ها و لیسانسه‌ها را معاف کرده بود حالا عقیده بنده این است که آن قانون باید اجرا شود و اگر اصلاحاتی دارد البته باید اصلاح بکنند ولی آن قانون ماخذ باشد این قانون سال ۱۳۱۷ ظالمانه را ماخذ قرار ندهیم و آن را در موقع خودش پیشنهاد خواهم کرد ولی عجالت بنده عرضم راجع باین موضوعی است که آقای انوار فرمودند بعنی راجع بمدرسین همچنانکه الآن هستند هنوز در بعضی ولایات در قم شاید در بعضی ولایات مدرسینی هستند که معقول و منقول را درس می‌دهند اینها را باید معاف کنیم در این قسمت پیشنهاد بفرمایند آقای انوار بنده هم امضا می‌کنم که آنها هم معاف بشوند بنده نظرم همان قانون سال ۱۳۰۴ است ولی اصلاحاتی در آن باید بشود والا این قانون ۱۳۱۷ خیلی ظالمانه است اصلاحات هم هر چه بشود فایده ندارد.

معاون وزارت جنگ- بنده خدمت آقای مؤید احمدی می‌خواستم عرض کنم این قانون ۱۳۰۴ (چون از اول تشکیلات بنده حضور داشتم و یکی از مقتبسین این قانون خود بنده بودم) خواستم عرض کنم که در آن موقع ما یک ارتش سی هزار نفر شروع کرده بودیم که آن عبارت بود از هشت قزاق و هشت یا ده هزار ژاندارم بقیه را نمی‌دانستیم چه بکنیم کسری داشتیم برای این کسری قانون بنیچه چون در مدتهای طولانی وضعیت املاک عوض شده بود فایده نداشت آمدیم قانونی از روی قانون ترکیه اقتباس کردیم و مقصودمان این بود که آن ده پانزده هزار نفر کسری را بگیریم الآن وضع فرق کرده است این قانون را اصولا“ مورد عمل نمی‌شود گذاشت برای اینکه احتیاجات ما الآن روی صد هزار نفر است با قانونی که برای سی هزار نفر نوشته شده بو و موضوع قرعه در بین بود اصلا“ حالا عملی نسیت. الآن با خدمت دو سال و سالی دو نوبت که ما سرباز می‌گریم هر نوبت بیست هزار نفر بیشتر بدست نمی‌آید بنابراین نهایت ارفاق هم شده است برای اینکه عده زیادی گرفته نشود ولی موضوع قرعه و ترتیبی که در قانون سابق بود امروز دیگر عملی نیست بنظر بنده امروز آن قانون بدرد نمی‌خورد.

- تقدیم لایحه مربوط بمطبوعات از طرف آقای وزیر فرهنگ

{۴- تقدیم لایحه مربوط بمطبوعات از طرف آقای وزیر فرهنگ }

وزیر فرهنگ- را جع به معافیت مدرسین تصور می‌کنم یک اشتباهی اینجا شده است بجهت اینکه البته یک مدرسینی هستند که در لایات مشغول تدریس معقول و منقول هستند ولی آن آقایان چندین سال از سن مشمولیتشان گذشته نسبت به آیندگان هم البته بعد از آنکه دانشکده معقول و منقول (که در نظر است) باز شد و آقایان مقام تدریس را احراز کردند همانطور مثل سایر فارق التحصیلها خدمتشان را درحدودی که قانون معین کرده می‌دهند و بعد مشغول خدمت دیگری می‌شوند و تدریس می‌کنند در این موقع از آقای معاون وزارت جنگ تقاضی می‌کنم نیم دقیقه وقتشان را به بنده بدهند برای تقدیم قانون مطبوعات آقای نخست وزیر که در جلسه قبل فرمودند قانونی برای مطبوعات دولت تهیه کرده است و پیشنهاد خواهند شد این است که بنده پیشنهاد می‌کنم.

رئیس- آقای اوحدی

اوحدی- در جلسه قبل که بنده پیشنهاد کرده بودم لیسانسه‌ها ودکترها هم ضمیمه معاف شدگان بشود آقای ملک زاده رفیق سابق محترم بنده با یک حرارتی اظهار کردند که چرا باید اینها معاف بشوند بنده یک خونسردی فوق العده عرض می‌کنم قضایا بر در قسم است یک وقت مورد دفاع است از کشور آنتوقت خود ایشان بنده آقای رئیس مجلس تمام علما تمام زهاد و تمام عباد دکترها لیسانسیه‌ها دیپلمه‌ها وغیر دیپلم‌ها همه باید حرکت بکنند بحکم دیانت (صحیح است) آنوقت گفتگو ندارد دیگر استثناء ندارد. اما در یک موقعی که قضایای عادی است ما فقط نقطه نظرمان روی وظایف افراد است پیشنهاد کردیم حالا هم پیشنهاد می‌کنیم که دکترها ولیسانسیه‌ها معاف باشند که مملکت از وجود آنها بیشتر استفاده می‌کند تا اینکه بروند نظام حالا قبول می‌شود رد می‌شود با مجلس است.

بعضی از نمایندگان- ختم جلسه.

رئیس- این ماده تمام بشود بعد.

معاون وزارت جنگ- راجع بقثسمت معافیت‌ها بنده یک عرضی داشتم و استدعا می‌کنم از آقایان محترم توجه بفرمائید ما جنگ داریم یا نداریم جنگ برای ما پیش می‌آید با نمی‌آید این را باید گذاشت کنار آقا مملکت ایران باید دارای ارتش باشد و دفاع از خودش بعهده خودش است پس قائل دفاع باشند وقتی که ما قائل باین مطلب شدیم علتی ندارد ما فلان اویار علی را که در ده نشسته است و هیچ چیز سرش نمی‌شود و باید سنگ سیاه و سفید توی دستش بگذاریم تا دست راست و چپش را یاد بگیرد بیاوریم در سربازخانه و یکنفر دکتر که در سربازخانه ممکن است معالجه بکند نیاید؟ چرا بچه مناسب اگر مالیات و هبة خون برای تمام ملت ایران است از این گذشته بنظر بنده هر اسیتثنائی قائل بشویم تبعیض است واین تبعیض را استدعا می‌کنم در مجلس صحبت نشود و تمام ملت را در این کار شریک کنیم.

رئیس- آقای هاشمی.

هاشمی- اگر استثنائی آمد بعنوان علم شما مدرسین و علما و حکام شرع مجاز را آوردید از خدمت معاف کردید در این قسمت بنده هم مدعی هستم دکترها را هم که امتیاز عملی دارند چرا باید بی بهره کنند اکسر میفرمائید از وجود آنها در سربازخانه انتفاع می‌برند از وجود حکام شرع هم برای حسن اخلاق سربازان انتفاع می‌بریم بفرمایش آقای انوار می‌فرمایند که ضمیمه کنیم مدرسین معقول و منقول را آنهم بنظر بنده مشکل است که یک نفر در سن مشمولیت صاحب مقام تدریس معقول و منقول بشود اینکه نوشته‌اند حکام شرع مجاز باجتهاد علمای درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی. چون ما در عمل دیده‌ایم تولید اشکال می‌کند خود بنده در مجلس سرباز وظیفه بودم سرباز وظیفه هم بوده‌ام یک جوانی کلیمی را دیدم یک مشت فتوائی هم بدستش داده بودند که این حاکم شرع خودشان است این تبعیضات که آمده این جنگ همچو چیزهائی را هم بالطبع تولید می‌کند.

رئیس- پیشنهادها خوانده می‌شود:

پیشنهاد آقای انوار

پیشنهاد می‌کنم در ماده ۶۲ اضافه شود مدرسین معقول و منقول.

پیشنهاد آقای اوحدی

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم که لیسانس‌ها و دکترها هم نظام وظیفه معاف باشند.

پیشنهاد آقای مجد ضیائی

ماده ۶۲ اینطور اصلاح شود:

حکام شرع مجاز باجتهاد یا فتوای از مراجع تقلید و یا فتوی و مدرسین معقول و منقول.

- موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه

{۵- موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه}

رئیس- تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم جلسه آینده روز یکشنبه ۲۱ تیر ماه سه ساعت پیش از ظهر دستور لوایح موجوده

(مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری