مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ آذر ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۶۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و چهارم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ آذر ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۶۶
فهرست مطالب:
مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل شد .
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل .
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود
(بشرح زیر خوانده شد)
آقایان: آستانه ای ـ اسحقی نژاد ـآلتی جعفربای ـ امیر عشایری ـ اوحدی ـ دکتر برومند ـ بهار ـ پیرزاده ـ جباری ـ جعفر جوادی ـ‌جهانشاهی ـ چلاجور ـ حیدرزاده ـ حیدری ـ خلیل زاده شیرازی ـ دانشی ـ ذوالفقاری ـ راشدی ـ رحیم زاده خوئی ـ دکتر رضوانی ـ زرگرزاده ـ سعادت فرد ـ سلیمی ـ سیدی ـ صائب ـ صائبی ـ نوذر صادقی ـ منصور صادقی ـ طغیانی ـ عباسمیرزائی ـ قادری ـ قاسم زاده ـ قربانی نسب ـ لیقوانی ـ مانی ـ محمودیان ـ میرزالو ـ میرعرب ـ میرلاشاری ـ نواب صفا ـ واحدی ـ هرزندی ـ یاسینی ـ یزدی .
بانوان : برومند ـ جهانبانی ـ سلیلی ـ عدیلی ـ کمالی آزاد ـ نجیمی نائینی .
- بیانات آقای رئیس بمناسبت بیست و هشتمین سال تصویب اعلامیه حقوق بشر و واقعة تاریخی ۲۱ آذرماه سال ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ خورشیدی
۲ - بیانات آقای رئیس بمناسبت بیست و هشتمین سال تصویب اعلامیه حقوق بشر و واقعة تاریخی ۲۱ آذرماه سال ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ خورشیدی .
رئیس ـ همکاران گرامی ، در روزهائیکه در پیش داریم دو رویداد بزگ ملی و بین المللی بوقوع پیوسته است که خاطره آن را با احترام و تکریم ارج و قدر مینهیم.
رویداد بین المللی صدور نخستین اعلامیه حقوق بشر است. بیست و هشت سال پیش در نوزدهم آذرماه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب اعلامیه حقوق بشر اعمال ننگین غیر انسانی را که در جنگ جهانی دوم جهانی بردامن شرافت انسانیت لکه ننگی باقی گذاشته بود محکوم کرد و مقررات خاصی را که درآینده بتواند از انتقام جوئیهای فته انگیزان در پایمال ساختن طبیعی ترین حقوق انسانها جلوگیری نماید بتصویب رسانید و از تمامی ملل جهان خواست که در هر حال باین اصول مسلم حرمت بگذارند و در هیچ شرائطی از زمان و مکان آنرا نادیده نگیرند و حقوق طبیعی افراد بشر را از هررنگ و نژاد و مذهب محتر بشمارند و حتی توصیه کرد که مفاد این اعلامیه در قانون اساسی کشورهائیکه تازه باستقلال میرسند گنجانیده شود تا باین ترتیب یکنوع تضمین قانونی بین المللی در اجرای هدفهای این اعلامیه در جهان بوجود آید.
یادآوری این نکته ضرور است که کورش کبیر بنیان گذار شاهنشاهی ایران در ۲۵۳۵ سال پیش نخستین فرمانروائی بود که مفهوم این اعلامیه را در منشور معروف خود پس از فتح بابل ساخت (صحیح است) . و از آن زمان ببعد کشور ما همواره پای بند اجرای این اصول انسانی و اخلاقی بوده و همواره با تکیه بمواریث فرهنگ و تمدن باستانی خود راه خویش را در این مسیر ادامه میداده و اینک نیز در عصر شکوهمند آریامهری این خصیصه عالی را با اجرای اصول مقدس انقلاب شاه و ملت در سطح ملی و جهانی بنحو بارزتر و قاطعتری متجلی ساخته و گسترش داده است (صحیح است) .
بیاد داریم که سال پیش کنفرانس جهانی حقوق بشر در کشورما در مجلس شورای ملی تشکیل شد و سه سال پیش بیست و دومین کنفرانس جهانی صلیب سرخ نیز در همین مجلس منعقد گشت که یکی از مهمترین هدفهای آن حفظ حقوق انسانها و کمک برفع مشکلات جهانی درزمان صلح و جنگ بود. اینها نمونه هائی روشن از احترام بموزاین و اصولی است که کشور ما در سایه تدابیر فرمانده عالیقدر خود همواره در اجرای آن کوشا بوده و نقشی قاطع و اساسی داشته است. (صحیح است)
اینک بمناسبت بیست وهشتمین سال تصویب اعلامیه حقوق بشر،تهنیتهای قلبی خود و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی را بهمه مردم جهان تقدیم میدارد و آرزو میکند که در اجرای این اصول همه ملتها و کشورها توفیق کامل داشته باشند و جهان در سایة صلح و ثبات بآرامش و آسایشی که بشریت بدان نیاز فراوان دارد نائل آید .(احسنت)
رویداد بزرگ ملی که از آن در آغاز سخن یاد کردیم واقعه تاریخی بیست و یکم آذرماه است. همه بیاد دارنیم که سی ویک سال پیش گروهی آشوبگر و فرصت طلب با سوء استفاده از نابسمامانی و آشفتگی اوضاع آنروز که نتیجه مستقیم جنگ جهانی دوم و دخالت اجانب در کشور ما بود خواستند تا خطة آذربایجان عزیز مهد تمدن و فرهنگ و قومیت ایرانی را با اتکاء به نیروی بیگانگان از ایران جدا کنند.
یکسال تمام آذربایجان در آتش بیداد میسوخت و میگداخت لیکن این پراکندگی و آشفتگی اندک خللی درحس میهن پرستی و شاهدوستی مردم آن خطه پرافتخار وارد نکرد و همه با عزمی راسخ در انتظار فرصت بودند تا به نیروی همت و حمیت و غیرت ملی قیام کنندو ریشه این ظلم و فساد را برای همیشه برکنند ودر عین حال با قدرت و توانائی روحی و معنوی سدی محکم در اجرای نیات پلید بیگانه پرستان بوجود آورند این فرصت درست یکسال بعد بدست آمد و بفرمان فرمانده بزرگ ملت ایران ارتش شاهنشاهی در مدتی کوتاه با همکاری مردم آذربایجان آشوبگران فتنه انگیز را بکیفر کردار خود رسانید و این هم درس عبرتی شد تا در آینده کسی را یارای آن نباشد که برخلاف مصالح ملی و میهنی کمترین اندیشه خامی در خیال بپروراند و هم موجب شد که مبانی وحدت و یکپارچگی ملت ایران مستحکمتر و استوار تر شود. در سالروز این قیام بزرگ ملت ایران بیاد بود این افتخارات عظیم جشن میگیرد و بروح پاک شهیدان راه آزادی آذربایجان درود میفرستد (صحیح است) مجلس شورای ملی با اغتنام فرصت تبریکات خالصانه خود را توأم با عرض سپاس بمناسبت این روز بزرگ بفرمانده گرانقدر ملت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که پرچم عظمت و سرافرازی ایران را بدست توانای خود گرفته و با اراده ای خلل ناپذیر در اندک مدتی برهمه این مشکلات فائق آمدندتقدیم میدارد.(صحیح است ـ احسنت)
- بیانات قبل از دستور آقایان: محمد نوری ـ جواد افتخاری ـ سعید جوادی ـ علی بهنیا ـ اشرف حریری
۳ - بیانات قبل از دستور آقایان: محمد نوری ـ جواد افتخاری ـ سعید جوادی ـ علی بهنیا ـ اشرف حریری .
رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع میکنیم آقای نوری تشریف بیاورید.
محمد نوری ـ بنام یزدان پاک و بنام نامی پاک اندیش آریامهر بزرگ. جناب آقای رئیس: نمایندگان محترم: خانمها و آقایان ، راز بقاء و دوام هر قوم وملتی را در فراز و نشیب ایام باید از میزان همبستگی و همتی جستجو کرد که در حین مواجه با مشکلات و رویدادهااز خود نشان داده اند.
سرگذشت سیاسی و اجتماعی ملتها در بستر زمان هرقدر کشیده تر وگسترده تر باشد این مظهر و مایة اعتلا و انحطاط روشنتر و جاودانه تر برسیمای حیات اجتماعی آنها نقش بسته است. دوهزار و پانصد سال مرور ممتد شاهنشاهی کشور ما در مسیر طولانی خود بارها با هیولای حوادث بنیان برانداز روبرو گردیده است اما همیشه بفرمان خون سرشت و بحکم خصیصه همبستگی و پیوند لایزال بانظام شاهنشاهی اعتبار مسجل خود را از گذرگاههای پرپیچ و خم زمان عبور داده و در افق فروزانتری از مطلع تاریخ متجلی ساخته است . (صحیح است)
ما امروز خاطرة حادثة را مرور میکنیم که بیش از سی سال با آن روزهای شوم و اندوهبار فاصلة زمانی گرفته ایم اما هنوز تذکار و یادآوری مصایب آن برای نسل حاضر قابل حس و لمس است و مطمئنا“ برای نسلهای آینده جای درس و تجربه است .
غائله ایکه با توجه باوضاع و احوال جنگ دوم جهانی که شیرازة آرامش و سکون دنیای بشریت را از هم گسیخته بود و حرمت تعهدات و میثاقهای متعارف بین ملتها را در لهیب نایرة خود میگداخت. خطة آذربایجان یعنی مهد پرورش آریائی ترین فرزندان این آب و خاک میدان وسایل و مطامع آزمندان جنگ زده قرار گرفت. با تلقین آهنگ ناهنجار تجزیه طلبی و تربیت دست نشاندگان و احیای شیوه ملوک الطوایفی و ایل بیگی امیدی به استمرار حیات قومی در این خبطة پاک آریائی باقی نمانده بود .
ملتی که بیست سال قبل از آنروزهای تلخ در اثر کفایت و لیاقت سردار بزرگ تاریخ ایران رضاشاه کبیر از شر تاخت و تاز بیگانگان و غارت و چپاول زورمندان و گردنکشان محلی آرمیده بود. بار دیگر خود را اسیر چنگال سیاست اجانب و ایادی و عوامل آنها دید.
اما از آنجائیکه یک عنایت ازلی همواره نگهدارندة هستی این کشور از سقوط و اضمحلال است دستی از شانة تاریخ بدر آمد و برسینة نامحرم زد ـ رسالت تاریخی نجات آذربایجان و زدودن سیاست استعمار گران چپ و راست و حفظ استقلال و تمامیت این سرزمین در شأن رهبر خردمند و جوانی قرار گرفت، که در سخت ترین شرایط زمان پریشانترین اوضاع را میراث و نصیب گرفته بود. شاهنشاه جوان، داهی و دوراندیشی که میدید شکوه و افتخارات یک کشور کهن سال را مردمی رنجور و ناتوان وملتی از هم گسیخته و پاشیده احیاء نمیکند تاریخ قضایا را برای ما ثبت کرده است.
بهتر است کیفیت تصمیم ختم این غائله مهم و راز مسخ همه نابسامانیها را از فحوای اندیشه موجد عظمت ایران امروز . رهبر عالیقدرمان شاهنشاه آریامهر که در ختم آن روزگاران تیره وتار آیتی است، جستجو کنیم که میفرماید: (باید میان مرگ با افتخار و ننگ، یکی را انتخاب میکردم طبیعی است که من افتخار را انتخاب کردم و نتیجه این شد که مادر آن واحد هم افتخار را کسب کردیم و هم موفقیت را (صحیح است ـ احسنت) این بیان حماسه ایست گویای گرانبهاترین شرط بندی تاریخ بادر گرو گذاشتن جان، برای نجات وطن و ایثار آن برای اعاده شرف و اعتبار قومی برای احیای افتخارات یک کشور کهن سال ، بلی با این رهینه گرانبهاه آذربایجان بآغوش وطن و وطن باوج اعتلا و سرافرازی رسید امروز آذربایجانی افتخار سرافرازانه زیستن را در دوران پرشکوه شاهنشاه پهلوی ازهر کسی بهتر درک میکند. (صحیح است)
و برای زیستن خود در پناه امنیت و آرامش ارج و اعتبار قایل است. اگر آذربایجان آینه ایست حادثه نما از وقایع سردو نابسامان زمان اگر آذربایجان سرگذشتی است تلخ از حوادث و مصایب دوران ـ آذربایجانی خود حماسه ایست از صمیمیت و غرور ملی در حفظ نظام شاهنشاهی ـ و صخره ایست محکم واستوار در حراست ونگهبان حدود و ثغور خطة خویش با قلبی مملو از سپاس و حقشناسی که از اعماق روح هر فرد آذربایجانی سرچشمه میگیرد. میگوئیم.
- آریامهرا ـ شاهنشاها ـ جهان تا جهان باشد وشاه باد
- بکامش جهان با دو دلخواه باد
- بمانی چنین شاد و با مهر و داد
- ندارد جهان چون تو خسرو بیاد
- زتو روز ما روز بهروزی است
- سرانجام هر کار پیروزی است (احسنت) .
اینک مختصری دربارة کشاورزی و دام داری منطقه بوکان توضیحاتی بعرض میرسانم بوکان با دهات متراکم وپرجمعیت و زمینهای بارور و پربرکت حاصلخیزترین نقطه آذربایجان غربی است سالیانه مقدار زیادی گندم و جو و حبوبات و دانه های روغنی و سیب زمینی و چغندر و تولیدات دامی تحویل بازار مصرف میدهد .
هفته بازار اموال و احشام آن در هر هفته صدها رأس گاو گوسفند و گاومیش به کشتارگاههای اهواز و خوزستان و تهران و سایر شهرهای هم جوار خود میفرستد اما کشاورزی و دامداری دراین منطقه مستعد صورت برزخی بین شوه علمی و روش سنتی بخود گرفته است .
اگر وزارت کشاورزی امکانات لازم فراهم نماید میتوان با استفاده از خصوصیات طبیعی و بهره گیری از مساعدت طبیعت مجتمعهای عظیم کشاورزی و دامداری را در جوار گنجینه تجربه و مهارت مردم محل بوجود آورد ـ چنانچه قبلا هم در پشت همین تریبون توضیح داده شد ۲۵ الی ۳۰ هزار هکتار بهترین زمینهای زراعتی منطقه بوکان در مسیر طولانی و آب رفت وسیع رودخانه سیمینه رود قرار گرفته است و این رودخانه پرآب چون از کوهستانهای پربرف سرچشمه میگیرد اغلب سال در طغیانهای فصلی خسارت انگیز است ومزارع و کشتزارهای مسیر خود را نابود میکند و کشاورزان مجبور به دوباره کاری دیرفصل میشوند.
این بزرگترین ضایعه در مزارع و کشتزارهای ما است و در تابستانها بواسطه عمق بستر رودخانه استفاده از آب آن یا غیر ممکن است یا پرخرج ـ بعقیده من که ناشی از تجارت و آگاهی بروضع محل است برای پی ریزی یک اقتصاد مطمئن در جهت توسعه کشاورزی و دامداری در آن منطقه شروع باحداث سد سیمینه رود است که امکان ایجاد مجتمعهای قابل توجه کشاورزی مختلط و بی سامان کنونی را تابع یک نظام صحیح علمی مینمایند طرح سد سیمینه رود از نظر وزارت نیرو و آب و برق آذربایجان غربی از یک اولویت خاصی برخوردار است و اجرای آن موکول بتأمین اعتبار گردیده است. با توجه بفرمان مبارک شاهنشاه آریامهر در جلوگیری از ضایعات نیروی انسانی و تولیدات کشاورزی کدام سرمایه گذاری بمنظور بازدهی افزونتر و جلوگیری از ضایعات کشاورزی باندازه اجرای این طرح در منطقه پراستعدادی همانند بوکان مثمر ثمر خواهد شد اگر مجتمعهای کشاورزی و دامداری سد شاپور اول در مهاباد مایه امید و شادی است. بوکان از نظر شرایط غنی تر و مستعدتر است رجای واثق دارد جناب آقای مهندس روحانی وزیر محترم کشاورزی که اعتقاد بمدیریت و کارآئی و کارشناسی ایشان دارم این موضوع مهم و حیاتی را مورد توجه و عنایت قرار دهند ـ درصورتیکه ممکن و میسر است در اجرای سیاست جدید کشاورزی مملکتمان و ازدیاد تولید بیشتر قدمهائی برداریم چرا بسراغ استعدادها و شرایطهای مساعد نرویم و از فرصتهائی که خدا در این آب و خاک بما داده استفاده نکنیم. بامید موفقیت بیشتر متشکرم (احسنت) .
رئیس ـ آقای افتخاری بفرمائید.
جواد افتخاری ـ با تأییدات خداوند متعال و بنام نامی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر آغاز سخن میکنم: جناب آقای رئیس ، جنابان خانمها و آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی امروز همزمان با برگزاری جشنهای شکوهمند پنجاهمین سال سلطنت افتخار آمیز دودمان جلیله پهلوی و مقارن با سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر سالگرد روز نجات آذربایجان یعنی بیست و یکم آذرماه دوهزار و پانصد و پنج شاهنشاهی را به پیشگاه مبارک همایونی و ملت غیور و شاهدوست ایران تبریک عرض نموده و برگی از اوراق تاریخ پرفراز و نشیب استان آذربایجان را که مربوط به نجات آن استان بدست فرمانده توانای ایران زمین شاهنشاه آریامهر میباشد از نظر میگذرانم در اینجا هدفم از ذکر تاریخ شرح یک سلسله وقایع و حوادث و ذکر سنوات و ارقام نیست بلکه توجه به ارکان تعریفی است که شاهنشاه آریامهر در سوم امردادماه دوهزار و پانصد و بیست و نه شاهنشاهی از تاریخ بیان و توجیه فرموده اند که :
- ‹‹ این مکتب میباید اصیلترین ارزشهای ملی و فردی و مبانی تحولات عمیق جوامع بشری را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و توجه هماهنگی کمیت و کیفیت مفهوم ارزشهای انسانی را بطور کلی ـ و ارزشهای اصیل و فرهنگ ایرانی را بطور اخص به نسل جوان امروز و نسلهای آینده این سرزمین بشناساند›› (صحیح است)
بدین ترتیب از نظر شاهنشاه خردمند ما تعریف علمی امروز تاریخ عناصر تشکیل دهنده ای را در برخواهد داشت که عبارتند از:
۱ـ تجزیه و تحلیل اصیلترین ارزشهای ملی و فردی .
۲ـ تجزیه و تحلیل مبانی تحولات عمیق جوامع بشری در زمان مورد نظر.
۳ـ شناساندن مفهوم واقعی ارزشهای انسانی بطور کلی در اثر توجه هماهنگی کمیت و کیفیت.
۴ـ شناساندن ارزشهای اصیل و فرهنگ ایرانی بطور اخص به نسل جوان امروز و نسلهای آینده این سرزمین که با عنایت بارکان علمی تشکیل دهندة تعریف عرضه شده مختصری دربارة واقعه تاریخی نجات آذربایجان بدست ابرمرد تاریخ و ناجی حقیقی آذربایجان ـ شاهنشاه آریامهر بیان سخن میکنم:
ایرانی از روزیکه بدنیا میآید باقتضاء ایرانی بودن و خون پاکی که از نیاکان خود در رگهایش بودیعه دارد بایرانی بودن خود و رژیم شاهنشاهی کشورش میبالد و تا روزیکه سردر خاک کشد بستن باستانی و آداب ملی خود عشق میورزد و برای حفظ آن همواره جان برکف آماده جان نثاری است (صحیح است) . با حفظ این حقیقت مبنای تحول عمیقی را که منتهی به نجات آذربایجان شد میتوان چنین خلاصه نمود که :
تسلط ارتش بیگانه در جنگ دوم جهانی و پس از آن بین سالهای ۲۵۰۰ تا ۲۵۰۵ شاهنشاهی در آذربایجان میرفت تا حریم ملیت و قومیت و فرهنگ زبان و تمامیت ارضی و استقلال ملی ما را مورد تجاوز قرار دهد در آنزمان وحشت و ناامنی برآذربایجان مستولی بود و آذربایجانی داشت ارزش فردی خود را از دست میداد چرا که هرلحظه میخواست بمقام دفاع از حقوق ملی خود برآید بدون درنگ ترور میشد و بمرور موجودیت اصیلترین ارزشهای ملی خود را نیز در معرض تهدید میدید ـ بدینجهت افراد وطن پرستی که خون پاک ایرانی در رگهایشان میجوشید نمیتوانستند در مقابل دست یوزیهای بیگانگان بی تفاوت بمانند. بدینسان بود که : در مورد سند تجزیه آذربایجان که متضمن سایر مسائل از این قبیل نیز بودرهبر میهن پرست ایران ـ شاهنشاه آریامهر فرمودند : (من ترجیح میدهم دستم قطع شود و چنین کاری را اماء نکنم) (احسنت) و سپس با عزمی راسخ به ندای آذربایجانیها که در امر برانداختن حکومت پوشالی آذربایجان در حقیقت پیشقدم بودند پاسخ مثبت داده و فرمان حرکت ارتش دلیر ایران بخطة آذربایجان صادر فرمودند . من آنروز که دانش آموز سیکل اول دبیرستان بودم در شهر میانه ناظر صحنه استقبال بی نظیر مردم رنج دیده ولی از بند رسته ای بودم که با فریاد جاوید شاه سربازان غیور میهن خود را در حالیکه اشک ذوق بچشم داشتند باغوش میکشیدند. (صحیح است) آری اینست سربقای ملیت و پیوند جاودانی شاه وملت ایران.
بانجات یافتن آذربایجان از یوغ بیگانگان مفهوم واقعی ارزشهای انسانی برای آذربایجانی تجدید جلوه نمود و بابرخورداری از آزادی و حقوقی که بموجب قوانین بملت ایران اعطاء شده است هماهنگی لازم بین حقوق و تکالیف مردم برقرار گردید و بمرور با تأمین عدالت اجتماعی در اثر اجرای وصول انقلاب شاه و ملت و با اعتقادیکه هم میهنان عزیز بنظام شاهنشاهی و قانون اساسی دارند موجبات شناسائی ارزشهای اصیل و فرهنگ ایرانی برای نسل جوان امروز و فردا فراهم شده است اینک سالروز بیست و یکم آذرماه دوهزار و پانصدو پنج شاهنشاهی را بدانجهت گرامی داشته و جشن میگیریم که نقطه عطفی است در تاریخ ملت ما برای شناساندن سنن و آداب و فرهنگ و عرق ملی و همبستگی و پیوند ناگسستنی ملی که در آن شاه ایران حافظ تمامیت ارضی و مظهر استقلال ملی است روز بیست و یکم آذرماه را عزیز میشمریم زیرا که در آنروز ملت ایران بفرماندهی رهبر اندیشمند خود بجهانیان ثابت نمود همانطوریکه احترام بحقوق ملل جهان بصورت خصیصة اصیل روح ایرانی تجلی یافته است بایستی جهانیان نیز حقوق کشور و ملت ایران را محترم بشمارند.
اکنون تحت رهبریهای داهیانه اعلیحضرت همایون محمد رضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران زمین وحدت و همبستگی ملت ما زیر پوشش چتر حزب رستاخیز ملت ایران و پیوند نا گسستنی بین شاه و ملت و استقلال ملی ما در این جهان متلاطم بدرجه ای از کمال رسیده است که کشورما در عرصه گیتی بنام جزیره صلح مشهور گشته است (صحیح است) و مردم این جزیره صلح تحت لوای ثبات و امنیت رهبریهای خردمندانه شاهنشاه خود سرگرم پیاده کردن طرحهای عظیم عمران و آبادانی هستند که بسه مورد از برنامه ریزیهای معموله برای اجرای اینچنین طرحهای مفید اشاره میکنم :
- اول ـ نظارت نمایندگان مجلس شورای ملی در تعیین اولویت برای توزیع اعتبارات موضوع تبصره ۱۹ قانون بودجه کل کشور در سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی اجرای این برنامه ثمرات مفیدی را در برداشته که از آنجمله عبارتند از:
- ۱ـ برقراری ارتباط مداوم و مستمر بین وکلای مجلس شورای ملی و موکلین آنان در حوزه انتخابیه بمنظور بررسی نیازمندیهای منطقه از نزدیک و اقدام برفع آنها با انعکاس مراتب بواحدهای اجرائی مربوط برای توزیع اعتبارات که کلا مثبت وحدت نظر کامل بین نمایندگان ملت و مسئولین اجرائی در زمینه تأمین خواسته های مردم میباشد.
- ۲ـ جلب اعتماد بیشتر مردم زیرا وجود امکاناتی برای نمایندگان مردم در مجلس شورای ملی با هدف نظارت مؤثر ازنزدیک در پیاده شدن طرحهای عمرانی مورد نیاز روستاها ـ موجب شده تا مردم بتوجه دستگاههای اجرائی در رفع احتیاجات محلی آنان بیشتر واقف و مؤمن باشند .
- ۳ـ استفاده کامل از خودیاری روستانشینان چه بصورت پرداختهای نقدی آنان یا مشارکت در بکار بستن نیروی انسانی لازم برای اجرای برنامه های عمرانی و آبادانی که بنظر اینجانب برنامه منظمی از این حیث از بهترین تدابیر بشمار میرود زیرا با تصویب هر نوع قانون مالیاتی یا تصویبنامه انجمنهای ملی هرگز نمیتوان تحت عناوین مالیات یا عوارض آنچنان وجوهی را که مردم با رغبت تمام میپردازند جمع آوری کرد یا توجها بمنوعیت تبصره مادة ۱۳۵ قانون مجازات عمومی از مردم اینچنین بیگاری که با اشتیاق فراوان حاضر بانجام آن هستند گرفت.
- ۴ـ اعتقاد مردم بحقیقت اصل واگذاری کار مردم بخود مردم که اجرای اصل مذکور را نیات بلند شاهنشاه آریامهر سرچشمه گرفته است.
- ۵ـ اعتقاد مردم بحقیقت آنچه که از طریق رسانه های گروهی در زمینه پیاده شدن طرحهای عظیم عمرانی در سطح کشور میشنوند بر مبنای مقایسه با آنچه که در شهر و روستای خود میبینند.
- ۶ـ سرعت و دقت و دلسوزی در اجرای پروژهای عمرانی از طرف اهالی روستاها.
- ۷ـ امید باختنام پروژه های تخصیص یافته بمناطق روستائی بلحاظ قابل هزینه بودن اعتبارات پادار شده برای مدتیکه انجام پروژه جریان دارد و عدم تسری شمول مقررات مالی دست و پاگیر نسبت بموردی که موجب دلگرمی روستانشینان و فداکاری آنها در باتمام رساندن عملیات اجرائی طرحهاست .
- دوم ـ فعالیت دانشجویان داوطلب خدمت در اردوهای تابستانی عمران ملی ـ برداشت اینجانب از اجرای این برنامه توجه بآثار مترتبه برآن بوده که عبارتند از :
- ۱ـ طرح برنامه برای اوقات آزاد دانشجویان در فصل تابستان و جلوگیری از اتلاف وقت آنها.
- ۲ـ جلوگیری از عواقب نامطلوب ناشی از بیکاری جوانان که ممکن بوده منجر بانحطاط اخلاقی و اعتیاد آنان بمواد مضره شود.
- ۳ـ آموزش سیاسی عملی جوانان تحصیلکرده با اعزام آنان بنقاط مختلف کشور و فراهم نمودن موجبات آشنائی آنها با اوضاع جغرافیائی و اقلیمی و اجتماعی و اقتصادی و آداب و سنن و لهجه و فلکلور محلی شهرها و روستا و مشاهده ثمرات مفید ناشیه از اجرای اصول انقلاب شاه و ملت و آثار برنامه ریزی های حزبی.
- ۴ـ بهسازی محیط زیست با بکار گرفتن مشتاقانه نیروی انسانی جوان و جلوگیری از بهدر رفتن این نیروی انسانی عظیم.
- ۵ـ عمران و آبادانی نقاط دورافتاده مملکت با برنامه ریزی منطقه ای و با پیش بینی لازم وتدارک قبلی لوازم و تجهیزات و گره گشائی عملی از نظرهای اقتصادی ـ ارتباطی ـ فرهنگی و بهداشتی از مردم مناطق روستاها.
- ۶ـ آموزش انجام کار گروهی بدانشجویان و آشنا ساختن آنان با مشکلات روزمره زندگی و ارائه طریق برای حق عملی این قبیل مشکلات و فراهم نمودن موجبات کمک اصولی برای تأمین هزینه تحصیلی و انتقال مدنیت شهری بسطح روستاها بوسیله آنان .
- ۷ـ بهره گیری از خودیاری مردم روستاها در پیاده کردن طرحهای عمرانی.
- ۸ـ عرضه خدمات و کمک بدستگاههای اجرائی از حیث یاری دادن آنها در انجام وظایف وابسته با حذف برنامه های تشریفات زائد اداری و پشت میز نشینی و براساس نظریه شوراهای برنامه ریزی اردوهای عمران ملی در مراکز استان و فرمانداریهای کل در زمینه های : امور فنی ساده و ابتدائی ـ خدمات فنی و عمرانی ـ خدمات درمانی و بهداشتی ـ خدمات اجتماعی ـ آموزش فنی و حرفه ای و سواد آموزی که گمان میرود همانگونه که جزء برنامه کار دولت است با کنار گذاشته شدن سیستم مرکزیت مطلق امور در مرکز و اعمال سیستم مرکزیت نسبی یا عدم تمرکز امور با تفویض اختیارات بمسئولین استانی و شهرستانی ـ از برنامه های اردوی عمران ملی که بحق تدابیر و زحمات مسئولین این ستاد درخور تحسین و تقدیر است بتوان نتایج پرثمری بدست آورد.
- سوم ـ طرحهای عمرانی خاص ناحیه ای ـ این برنامه نیز با توجه باینکه براساس انعکاس نیازهای شهر و روستاها بانجمنهای ملی تنظیم و پس از تصویب آنها براساس اعتبارات مربوط و توزیع منطقه ای آن بموقع اجرا گذاشته میشود نسبت به برآورد احتیاجات مناطق ورفع نیازهای ناحیه ای نقش موثری دارد بخصوص با نظارتی که آقایان استانداران محترم برمجریان این طرحها در سطح شهرستانها دارند نتایج مثبتی از اجرای این قبیل طرحها بدست آمده است که امید میرود اگر از نظر عدم شمول مقررات مالی دست و پاگیر و فقد محدودیت زمانی نگهداری اعتبارات تدابیری اتخاذ گردد و اعتبارات پادار شده در هر حال بمصرف اجرای پروژه ها برسد بازده فعالیتهای عمرانی منطقه ای چندین برابر شود.
رئیس ـ آقای افتخاری وقت جنابعالی تمام شده است آقای سعید جوادی بفرمائید.
سعید جوادی ـ جناب آقای رئیس ـ همکاران محترم فردا خاطره پرفروغ هیجدهم ذیحجه مصادف با روز عید غدیر خم را که یادآور واقعه بزرگ تاریخ اسلام میباشد گرامی میداریم. در چنین روزی پیغمبر بزرگ اسلام حضرت رسول اکرم (ص) حضرت علی (ع) را بعنوان رهبر و هادی مسلمانان بعد از خود انتخاب کردند . این عید بزرگ دینی واقعة مبارک تاریخ اسلامی رابعموم مسلمانان تبریک و تهنیت عرض مینمایم (احسنت) .
تاریخ را ورق میزنیم و به ملتهائی برخورد میکنیم که با کمترین جریان مخالف از صحنه جهان محوو نابود شده و جز در تاریخ دیگر نامی از آنها باقی نمانده است در صورتیکه تاریخ ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران طوفانهای سهمگینی چون حمله اسکندر ـ غلبه اعراب و هجوم و آدمکشی چنگیز و بالاخره دو جنگ جهانگیر را از سرگذرانیده و امروز محکم و استوار با سربلندی و افتخار پابرجا است. دلیل این استقامت و پایداری بستگی ناگسستنی ملت ایران با رژیم شاهنشاهی و علاقه قلبی و باطنی مردم به مقام سلطنت است که همواره موجودیت واستقلال مملکت خود را حفظ کرده و هربار که در ارکان اداره کشور ضعف و موانعی پیش آمده است ملت نجیب ایران با دل و جان زیر پرچم شاهنشاهی خود جمع شده و بپاخاسته اند (صحیح است) .
من از گذشته خیلی دور صحبت نمیکنم از شاهنشاهی هخامنشی ـ شاهنشاهی اشکانی ـ شاهنشاهی ساسانی و حتی از قیامها و نهضتهائی که حکومت اعراب را در هم کوبید و مجد و عظمت دیرین تجدید کرد حرف نمیزنم . وشاید لازم نباشد از اوضاع و احوال اواخر دوران صفویه که چگونه ملتی که پایتختش در اشغال اجانب بود و در فاصله چندسال برهبری نادرشاه توانست تمامی خاور میانه را از جبال قفقاز تا دل هندوستان جولانگاه سربازان غیور ایران نماید بحثی بکنم بهتر است فاصله را کوتاه کنم حتما اکثر همکاران عزیز اوضاع و احوال شهریور ماه سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی ایران را بیاد دارید من یقین دارم هیچ یک از افراد ملت ایران این واقعه شوم و آن هجوم ناجوانمردانه به کشوری که مردمش جز صلح و دوستی طالب چیز دیگری نیستند فراموش نخواهند کرد.
در عصر فرخنده رضاشاه کبیر ـ سردودمان جلیل پهلوی کارها سرو سامان گرفت سروسامانی که پس از دودمان ساسانیان آرزوی هر ایرانی بود. ولی بار دیگر حادثه ای تلخ و جانگداز روی نمود آتش جنگ جهانی به زاد و بوم ما نیز سرایت کرد. پراکندگی و ناسامانی به هستی مردم ایران راه یافت. ملت از اینکه اهریمن جنگ او را از حرکت بسوی ترقی بازداشت آشفته و پریشان گردید درمیان این آشفتگیها و در بحبوحة این نابسامانی ها پروردگار توانا فرزند برومند رضا شاه کبیر را که یگانه کعبه امید و قبلة دلها بود برانگیخت تا در تاریکترین روزهای تاریخ ایران دربحران آشفتگی و حساسترین موقعیت از زمان که هرلحظه خطر سقوط استقلال سیاسی ایران را تهدید میکرد رهبری ملک و ملت و زمام کشور را بدست گیرد.
در ۲۱ آذرماه سال ۲۵۰۴ شاهنشاهی ایران بیگانه و بیگانه پرستان به تاراج مال و منال کشور و استفاده از امکانات مادی قناعت نکردند ودست به ربودن ایمان و انحراف فکر و متزلزل ساختن روح وطن پرستی افراد ضعیف زدند. دسته ای از بی خبری و بی تجربگی جوانان و دسته دیگر از طمع ورزی و زیادت طلبی فاسدان استفاده کرده و خواستند شاید بوسیله ایادی که در داخل ایران به اختیار گرفته بودندموجبات تجزیه و تزلزل حاکمیت ایران را فراهم آورند. در آن روزها کابوس تجزیة سایة شوم خود را براین کشور کهنسال افکنده بود. هیاهوی خائنین و وطن فروشان و مزدوران بیگانه که در صدد جدا کردن آذربایجان عزیز از خاک وطن بودند برپا شد این وقاحت و ناجوانمردی تاجائی رسید که بیگانگان خواستار خودمختاری آذربایجان شدند ولی چون ایرانیهای شاهدوست و وطن پرست که به الهام قلب پاک امید خود را زنده نگه میداشتند آنها میدانستند که ملت شریف هزاران سال بانیروی خداپرستی و ایمان همیشه سرفراز بوده و زنده مانده است حاضر به قبولاین ننگ و فروش وطن خود به بیگانگان نبودند (صحیح است) فداکاری و از خود گذشتگی کردند و قربانیها دادند و تا آخر این واقعة شومی که تا ۲۱ آذرماه ۲۵۰۵ شاهنشاهی با نهایت مذلت و بدبختی بطول انجامید تعداد کشته شدگان به ده هزار نفر رسید .
رهبر عالیقدر مملکت براساس سوگندی که در اولین روز سلطنت خود یاد کردند به بهای تحمل مصائب گوناگون ـ فداکردن جوانی ـ مبارزه و مقاومت در برابر شداید و ناملایمات بسیار سنگینی که ازقدرت بشر عادی خارج است و حتی استقبال از خطرات جانی تا پای نثار خون خود اراده فرمودند با فداکاری و جانبازی آذربایجان عزیز را از وجود عناصر بیگانه پرست پاک نمایند و به این جهت فرمان حمله و پیشروی به تبریز راصادر فرمودند رهبر خردمند در فرمان خود در موقع حرکت قوا بسوی آذربایجان خطاب به افسران و درجه داران ارتش دلیر ایران چنین میفرمایند ‹‹ شما و همه افراد ملت باید بدانند که اگرما فورا وبا تمام قوا برای نجات کشوراقدام نکنیم و این لکه بدنامی را ازدامان میهن نزدائیم با کارهائیکه در جریان است و با طرح و نقشه ای که مشتی وطن فروش برای ایران عزیز تهیه و آماده کرده اند در آتیه عمل بسیار دشوار وتقریبا غیر ممکن خواهد بود پس برمااست که بدون اتلاف وقت و پیش از آنکه نقشه های شوم در آن منطقه کاملا جامة عمل بخود گیرد این منطقه زرخیز را از چنگ اهریمنان ماجرا جو نجات داده و وظیفه میهنی خود را انجام دهیم، (احسنت) .
در اجرای فرمان شاهنشاه عظیم الشان ارتش نیرومند و خدمتگزاران واقعی شاه و وطن با ملت ایران یکدل و یک زبان جان بکف به جهان و جهانیان نشان دادند که ایرانی در دفاع از استقلال وطن و تاج و تخت شاهنشاهی خود از هیچ خطری نمیهراسد و تا دم مرگ پیش میرود. سرانجام در ۲۱ آذرماه سال ۲۵۰۵ شاهنشاهی ارتش جوان و دلیر ایران وارد شهر قهرمان پرور تبریز شد. مردم حق شناس و وطن پرست این شهر که در نهایت مذلت و بدبختی در اسارت بیگانگان بسر میبردند قیام کردند و باستقبال هموطنان جنگی خود شتافتند که قدر مسلم این استقبال نشان دهنده اراده ملت ایران و بهترین معرف روح ملی و خواسته قلبی مردم آذربایجان بود. لازم میدانم در این ساحت مقدس بنام نماینده مردم تبریز و بنمایندگی از طرف اهالی شاهدوست آذربایجان شرقی که هنوز خاطرة محرومیتهای گذشته را فراموش نکرده ایم اعلام دارم که موجودیت آذربایجان و آزادی و آسایش مردم این مرزو بوم مدیون عزم و اراده آهنین و توجهات شاهنشاه آریامهر است (صحیح است) و وظیفه خود میدانم سالروز ۲۱ آذر ۲۵۰۵ شاهنشاهی ایران را گرامی بدارم ونجات آذربایجان و پیروزی در سرکوبی خائنان وطن را که یک رویداد بزرگ تاریخی و یک پیروزی عظیم سیاسی واجتماعی برای ایران برهبری شاهنشاه خردمندن بود به عموم ملت ایران تبریک و تهنیت عرض نمایم و بروان پاک شهدای ۲۱ آذر درود بفرستم (احسنت) و در این ساحت مقدس در مقابل شاهنشاهی که سمبل استقلال و آزادگی است شاهنشاهی که پایه گذار عدالت اجتماعی و سعادت آینده مملکت مااست شاهنشاهی که رهبر سربازان شجاع و فداکار کشور و پدر فرزندان شهیدان مملکت است و شاهنشاهی که سایة پروردگار عالم است سرتعظیم فرود بیاورم و مراتب سپاس و حق شناسی خود و مردم شاهدوست آذربایجان را به خاکپای مقدسش تقدیم بدارم و فریاد بکشم تا شاید صدایم بگوش خیال بافان و بیگانه طلبان که در لاک خود مخفی شده اند برسد و هلهله و شادی آذربایجانی را که اینروزها در فضای کشورشاهنشاهی ایران طنین انداخته و بخارج از مرزهای مامنعکس شده است بشنوند و بدانند که پیوند جاودانی شاه و مردم و بخصوص مردم آذربایجان از قلب ملت ایران سرچشمه گرفته و با خون مردم وطن ما آبیاری میشود و تا دنیا باقی است و خون در رگ ایرانی در جریان است شاهنشاهی ایران جاویدان و پایدار خواهد بود (احسنت) .
رئیس ـ آقای بهنیا بفرمائید.
علی بهنیا ـ بنام خداوند متعال ، جناب رئیس و همکاران گرامی قبل از آغاز مطلب لازم میدانم با داشتن ۳۵ سال سابقه خدمت معلمی از عنایات خاصه شاهنشاه آریامهر رهبر فرهنگ پرور و توانا از صدور اوامر مؤکد بدولت خدمتگزار مادر امر تأمین و تهیه مسکن جهت طبقه زحمتکش و شریف اجتماع مایعنی معلمین کشور عرض حقشناسی کنم (احسنت) وهمه میدانیم که معلم در حین تدریس و انجام وظیفه خطیر آموزش و تعلیم کشور عرض حقشناسی کنم (احسنت) و همه میدانیم که معلم در حین تدریس و انجام وظیفه خطیر آموزش و تعلیم و تربیت نوباوگان مملکت که سازنده و دارنده کشورند باید از رفاه و آسایش فکری برخوردار باشد و ضمن تدریس بداند که زن و فرزندانش در مسکنی سکونت نموده اند که متعلق بخودشان بوده و از مطالبه وجه اجازه موجر آنهم مبلغ گزاف درامان هستند قدر مسلم اینست که با عواطف عالیه شاهنشاه درآینده نزدیک مشکل مسکن معلمین حل و در اعطای مزایای کافی آنان دریغ نخواهد شد ولی باید باین نکته توجه شود که در دستگاه وزارت آموزش و پرورش عده ای نیز وجود دارند که موقع ورود بخدمت فرهنگی بنام و عنوان معلم استخدام شده و اغلب در حدود بیست سال سابقه تدریس و معلمی دارند که اینک چرخهای اداری وزارت آموزش و پرورش را میگردانند و معلمین مارا در راه اجرای برنامه های آموزشی یاری و راهنمائی میکنند از جناب آقای وزیر آموزش وپرورش تقاضا میکنم در مورد اعطای مزایا این گروه زحمتکش را فراموش نفرمایند و همچنین سایر کارکنان دولت. پاسبانی که شب تا صبح در خیابانها و گذرهاو پس کوچه ها درگرمای تابستان و سرمای شدید زمستان پاسداری میکند و بیدار میماند تا ما خواب راحت داشته باشیم انصافا باید زندگیش بخصوص از نظر مسکن تأمین گردد.
مطلب دیگر، بسیار خوشوقتم که در آغاز خدمت جناب دکتر کیانپور در وزارت دادگستری دادگاه بخش شاهپور بدادگستری تبدیل یافت و من در اینجا از مساعی جناب آقای هنرمندی معاون محترم پارلمانی و اولیای ذیربط وزارت دادگستری تشکر میکنم. موضوع دیگری که در جلسات قبلی همکاران بصیر و ارجمند من بدان اشاره کردند نتیجه سرشماری اخیر و تهران گرائی مردم شهرهای کوچک و روستاهای کشور است که خوشبختانه مورد عنایت دولت خدمتگزار قرار گرفته . ضررهای اقتصادی و کشاورزی حاصله از تخلیه روستاها را میتوان تحمل کرد ولی از دست رفتن تدریجی سنن ملی و صمیمیت و خلق و خوی مهمان نوازی و عادات قومی تحمل پذیر نیست کما اینکه هرقدر بجمعیت پایتخت اضافه میشود گذشته از نابسامانی وضع ترافیک و صدها مشکل زندگی در تهران اصول انسانی و اخلاقی رو بقهقرا میرود و از همکاری ومعاضدت و مساعدت بهمدیگر کاسته میشود، محض نمونه توجه فرمائید اگر ماشین شما در یکی از خیابانهای پرجمعیت نقص فنی پیدا کند و شما مجبور باشید که انرا کنار بکشید با وجود آنهمه عابر جز مأموران راهنمائی و رانندگی کسی بداد شما نمیرسد واین پاسبانان راهنمائی هستنند که ماشین شما را هول میدهند. صحبت از مأمورین راهنمائی شد این طبقه نیز در راه انجام وظیفه و مراقبت در امر حرکت وسائط نقلیه چه در گرمای تابستان و چه در سرمای شدید زمستان تحمل زحمت میکنند و خوشبختانه براهنمائی میپردازند تا جریمه نشویم و من از زحمات این طبقه و این دستگاه روی این اصل مطلب بازگو از نجد و از یاران نجد. همه میدانیم که دوروز بعد، ۲۱ آذر سالروز نجات آذربایجان است:
- ای همایون مرز ایران خاک آذربایجان
- سرزمین روح پرور مرمرا آرام جان
- توهمان مهدی که پروردی سلحشوران بسی
- بهرحفظ کشور شاهنشهی اندر جهان
- تو سرایرانی و تو بیشه شیران نر
- قهرمان میپروری دردامن خود هر زمان
- تو دراقصی نقطه کشور از آن افتاده ای
- تا شوی از بهر ایران پاسدار و پاسبان
- در ره عز و شرف اندر ره شاه وطن
- کشته ها دادی ندادی خویش بر بیگانگان (احسنت)
- توز آثار قدیم و شهریاران سلف
- نقشی اندر سینه داری ز اردشیر بابکان
- سالی ار از پیکر ایران زمین گشتی جدا
- دوخت این پیکر بسر شاه بزرگ مهربان (صحیح است)
- دودمان پهلوی ایران زمین را زنده کرد
- یارباد دست حق همواره براین دودمان
- صدهزاران رحمت حق بررضا شاه کبیر
- شاد بادا روح پاک آن شه خلد آشیان
- زانکه بعد ازصدهزاران خدمت از بهر وطن
- جانشین خویش فرمود شاهی کاردان
- آرزوی مجلس شورای ما اینست و بس
- ملک بادا پایدار و شاه بادا جاودان (احسنت) .
۲۱ آذر نه تنها روز نجات آذربایجان و مردم قهرمان آذربایجان است بلکه دنیای ما ۲۱ آذر را روز نجات ایران میدانند و حق هم همین است. از ۲۱ آذر ۲۵۰۴ تا ۲۱ آذر ۲۵۰۵ خدا میداند که بر آذربایجانی چه ها گذشت. قتلها، غارتها اعدامهای دسته جمعی و تاخت و تازهای نابخردانه و همه و همه باتکای نیروی بیگانه نتوانست ذره ای از شاهدوستی و میهن پرستی مردم آذربایجان بکاهد (صحیح است) زیرا آذربایجانی با مهر ایران پرورش یافته و با عشق ایران بخاک خواهد رفت. آنروز آشکار و نهان گفتیم و نوشتیم که آذربایجانی اول ایرانی است بعد آذربایجانی آنروز بدوست و دشمن ثابت کردیم که چراغ ایرانیت این قوم سلحشور هزاران سال است درخشیده و تا ابد نیز خواهد درخشید (صحیح است) و هیچ تندبادی نتوانسته و نخواهد توانست این چراغ فروزان را که بدست نیاکان باعظمت ما پرتو افشانی میکند و شاهنشاهان دادگر و توانای ما با برخورداری از قدرت لایزال ملت ایران پاسدار و نگهبان آنند خاموش سازد زیرا آذربایجانی در طول تاریخ پرافتخار ایران بتحمل ناملایمات و شدائد عادت کرده و خوشبختانه از بوته آزمایش وطن خواهی خالص درآمده .
- گرچه بسیار بماند به نیام اندر تیغ
- نشود کند و نگردد هنر تیغ نهان
- شیر هم شیر بود گرچه بزنجیز بود
- نبرد بند و قلاده شرف شیر ژیان .
البته اشغال ناجوانمردانه کشور بوسیله ابرقدرتها و متعاقب آن جدائی آذربایجان از مام میهن برای هر ایرانی وطن پرست مایه نهایت تأسف و تأثر بود و همه مردم شریف این مملکت نگران اوضاع ناگوار ایران آن روز بوده و خون دل میخوردندو میسوختند و میساختند و چاره ای نداشتند برای اینکه الحکم لمن غلب ولی آنانکه عمری برآنان گذشته ودر جریان حوادث ناظر بودند نیک میدانند که شاهنشاه دلسوز ما که بیش از همة ما در این واقعه رنج میبردند و شب ها تا صبح نمیخوابیدند در فکر نجات آذربایجان عزیز تا چه حد ناراحت بودند و در مقابل مطامع دیگران تا چه اندازه ایستادگی و مقاومت فرمودند تا جائیکه در پاسخ یک پیشنهاد بوسیله نخست وزیر وقت که همکار عزیز جناب دکتر افتخری بآن اشاره کردند چنین فرمودند:
- گرانگشتهایم شود بند بند
- و یا خود وجودم بیابد گزند
- محال است امضای فرمان کنم
- بدین درد اینگونه درمان کنم (احسنت)
بالاخره ۲۱ آذرماه ۲۵۰۵ شاهنشاهی شاهنشاه با ملاحظه همه جانبه فرمان آزادی آذربایجان را صادر فرمودند تا ستون ارتش بسوی آذربایجان رهسپار گشت مردم آذربایجان که منتظر چنین فرصتی بودند مردم آذربایجان که عاشق و خواهان تمامیت ارضی کشور خود بودند گفتنند .
- زر و زور دگران باد برای دگران
- پیش ما خاک وطن روضة رضوان باشد
- ای جوانان همگی روی بدین کعبه نهید
- عزت ما همه در شوکت ایران باشد
- عاشقان وطن از مرگ ندارند گریز
- مرگ به زانکه وطن خوار و پریشان باشد .
(صحیح است)
بالاخره خدای ایران بیاری شاهنشاه ایران و ملت فداکار ما برخاست و با عزم استوار فرمانده بزرگ ماهمزمان باورود ستونهای ارتش آذربایجان مردم این استان قهرمان پرور سزای خائنین بشاهنشاه و میهن را کف دستشان نهادند و آنانرا بخارج از مرز ایران متواری ساختند.
و بدین ترتیب آذربایجان بآغوش مادر میهن بازگشت و روز ۲۱ آذر روز نجات آذربایجان بشمار آمد روزی بسیار فرخنده بسیار تاریخی وبزرگ .
- روزی که داد زد بجهان مادر وطن
- کومادری چو من که چنین رهبر آورد
- کو رهبری که اینهمه اسباب افتخار
- برپیشگاه پاک چنین مادر آورد (احسنت)
امروز هر ایرانی حقشناس از ترقیات شگرف میهن پرافتخار خود احساس غرور میکند امروز ایرانی دارم آباد و کشوری داریم آزاد و ارتشی داریم نیرومند ارتشی که در بلندیهای جولان حافظ صلح خاور میانه است و ارتشی که در ماوراء خلیج فارس خلیج ابدی فارس که تغییر نامش برای همیشه در قاموس زندگی ملت ایران از محالات است در حریم حیاتی ایران از آبهای میهن ما پاسداری میکند که نمونه های آنرا صبح ۲۱ آذر مشاهده خواهند نمود و بر قدرت آفرین این نیروهای لایزال یعنی فرمانده عظیم الشأن ملت ایران درودها خواهند فرستاد.
اینک من بنوبة خود در برابر اینهمه فداکاریها، اینهمه حسن تدبیرها، اینهمه کاردانیهای شاهنشاه نابغه و بی نظیر ایران زمین سرتعظیم فرود میآوریم و بنام ملت ایران به پیشگاه با عظمتش درود فرستاده بقای عمر و دوام شاهنشاهی دودمان پهلوی را ازدرگاه حضرت احدیت مسئلت مینمایم (احسنت)
رئیس ـ آقای حریری بفرمائید.
اشرف حریری ـ بنام خداوند جان و خرد کزو برتر، اندیشه برنگذرد
جناب رئیس، جنابان نمایندگان محترم ،در سالهای تیره و تار بعد از وقایع شهریور دوهزار و پانصد شاهنشاهی که حکومت مرکزی ایران دستخوش مشکلات و مصائب فراوان ناشی از اشغال کشور بود، عده ای عناصر بیوطن با حمایت بیگانگان، ندای شوم تجزیه طلبی سرداده ودر استان آذربایجان غائله ای بزرگ بوجود آورند. مردم این مملکت در حالیکه هنوز از زیر بار ضربة شدید حادثه شوم شهریور، قد راست نکرده بودند، با حادثه ناگوار دیگری روبرو شدند. تا انزمان اکثر مردم تصویب میکردند چنانچه جنگ دوم جهانی بنفع متفقین تمام شود ، کشورما که پل پیروزی لقب گرفته بود و در کنار متفقین جای داشت سهمی در این پیروزی خواهد داشت . اما حادثة بیست و یکم آذرماه ۲۵۰۴ نشان داد که مملکت ما بجای پاداش خدمت ضربة سختی خورده است و با خطر جدی تجزیه روبراه است. خطری بسیاز عظیم و حادثه ای دهشت اور که در بسیاری از کشورهای جهان حوادثی نظیر آن به از دست دادن استقلال سیاسی و حاکمیت ملی شان منجر شده بود. تا اینکه رهبر و فرمانده بزرگ کشورما، شاهنشاه آریامهر، با استظهار به عنایات خداوندی وبا اتکاء به نیروی لایزال ملت به استقلال حادثه شتافت و به رفع مسئله همت گماشت (صحیح است) . بفرمان همایونی ستونهائی از ارتش شاهنشاهی بسوی آذربایجان به حرکت درآمدند در حالیکه جانبازان آذربایجانی ، داوطلبانه دوش بدوش و پیشاپیش برادران سرباز خود قرار داشتند. در اینموقع مردم رشید آذربایجان یکپارچه قیام کردند و آذربایجان پس از یکسال اسارت نجات یافت (صحیح است) از آن تاریخ روز بیست و یک آذر بعنوان یک روز شکوهمند و افتخار آفرین دیگر بروزهای غرور انگیز تاریخ ما افزوده شد بیاد بود این پیروزی بزرگ و این روز تاریخی که فرزندان پرشور وطن ما در راه حفظ و حراست تمامیت ارضی ایران وظیفه مقدس خود را در این راه بنحو احسن انجام دادند و بسیاری جان خود را در این راه فداکرده شربت شهادت نوشیدند، روز نجات آذربایجان راگرامی میداریم و به روان پاک شهدای این روز تاریخی درود میفرستیم (احسنت) و سپاس بیکران خود را به پیشگاه فرماندهی بزرگ مملکت و ناجی آذربایجان شاهنشاه آریامهر تقدیم میداریم. شاهی که دنیای امروز اقدامات شجاعانه و افکار مترقیانه و طرحهای مبتکرانه وانقلابی معظم له را در زمینه های مختلف دفاعی و اجتماعی و اقتصادی که بر مبنای بهروزی و رفاه و آسایش نه تنها قوم ایرانی بلکه نوع انسانی پی ریزی شده است، بادیده تحسین و تمجید مینگرد. دشمنان ایران باید بدانند که قدرت سلطنت پهلوی در ایران بر قدرت ملی استوار است و چون این قدرت که از نیروی ملت مایه گرفته است همواره بنفع ملت بکار گرفته میشود، از این لحاظ همواره موفق و سازنده وشکست ناپذیر بوده وخواهد بود (صحیح است) واگر ایرانی حق شناس شاه خود را بعنوان یک فرمانده و یک رهبر و معلم بزرگ میستاید برای اینستکه میبیند لحظه ای در راه تأمین امینت و آسایش ورفاه ملت آرام ندارند وبا کفایت ودرایتی بی نظیر مملکت را رهبری میفرمایند . انقلاب شاه و ملت و رهنمودهای شاهنشاه در مواقع مختلف در جهت تداوم این انقلاب ، دلیل بارز این مدعا میباشد. صدور اوامر ۹ مادة ای اخیرشاهنشاه را باید مرحله تکاملی دیگری از انقلاب ثمر بخش شاه وملت بشمار‌آورد، رهبر داهی ما، در این رهنمودها، وظیفه تازه ای برای مسئولین امور تعیین فرموده اند تاهر مأموری خود را بمفهوم واقعی اش مسئول احساس کند. زیرا کشورما در چنان مرحله ای از پیشرفت و رشد قرار دارد که اگر احیانا بتوان ادامة بعضی از کمبودها را به دلائلی پذیرفت اماهرگز نمیتوان بهانه های ندانم کاریها کم کاریها را قبول کرد. (صحیح است) صدور فرامین همایونی مبین این امر است: در اینموقع که جامعة نوین مادر حال حرکت سریع بسوی مقصد خود تمدن بزرگ است، رهبر آگاه ما ،براین حرکت سریع، نظارت عالی ومستمر و دقیقی دارند و هرگونه انحراف و احیانا کجروی راهر قدر هم کوچک باشند در مد نظر دارند و بموقع خود مسئولین امور و افراد جامعه راتذکر داده و ارشاد میفرمایند .
حال که انقلاب اجتماعی و ضد استعماری شاه و ملت سیمای مملکت را دگرگون ساخته و جامعه نوینی را قالب ریخته است، و دربارة دخالت دولت بمنظور جلوگیری از مفاسد یک اقتصاد بی برنامه و افسار گسیخته توافق عمومی شده است صاحبان صنایع وسرمایه داران و سرمایه گذاران و کارگران و کشتکاران همه به دولت روی آورده اند تا با برقراری بنیادهای یک اقتصاد منظم، تولید و توزیع ومصرف ، آنها را یاری داده و از بحرانها نجات دهد، دولت از نظر اقتصادی در زمینه کنترل تجارت و تعیین قیمتها و مزدها مسئولیت دارد و موظف است که با تکمیل قانون کار و بیمه های اجتماعی و از طریق قیمت گذاری صحیح و نظارت برمرغوبیت کالاها، در برابر تورم و منافع سرشار تولید کننده های بزرگ سودجو، از مصرف کننده ها حمایت کند و برای اینکه مردم از افزایش مرتب قیمتها و کمبود مسکن و بعضی از مواد ضروری گله مند نباشند، دخالت دولت جهت تأمین مسکن گروههای کم درآمد و با در آمد ثابت و تضمین تولید و توزیع مواد ضروری مردم کاملا لازم است توسعه و گسترش صنعت در کشور مسائل جدیدی را پدیدار ساخته است و چهارچوب صنعت و اقتصاد در این دوره چنان بهم پیوسته است که دیگر بخشهای اصلی آن از همدیگر و از کل اقتصاد ملی جدائی ناپذیر است و در هر جا پای مصلحت ملی در میان بیاید دولت موظف میشود که وارد گود شود. همة مواردی که شاهنشاه در فرامین اخیر خود یادآوری فرموده اند اهم مسائل روز مملکتی را تشکیل میدهند بدیهی است، بررسیهای دقیق و پی بردن به علل نارسائیها، راه حلهائی را هم بدنبال خواهد داشت چه، با دانستن علت درد وبیماری مداوای آن آسان خواهد بود. از جمله در اجرای اوامر ملوکانه، مسئولین اجرائی مملکت مکلف شده اند نسبت به اتمام طرحهای عمرانی ناتمام و ناقص اقدام نمایند. در این زمینه پیشنهاد مینماید .
بهتر است برای اطلاع دقیق از تعداد طرحهای نیمه تمام در سطح مملکت، از اطلاعات نمایندگان محترم مردم در مجالس قانونگذاری استفاده شود تا اولویت تکمیل طرحهائی که در معرض نابودی قرار دارند بدرستی تعیین شود. (صحیح است) چون باعنایت آقای دکتر خطیبی مدیر عامل محترم جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران ، یک بیمارستان مجهز یکصد تختخوابی با خانه های سازمانی برای پزشکان در شهر مرزی آستارا احداث شده است که مورد بهره برداری قرار گرفته و در بازدید اخیرشان از این بیمارستان، با توسعه و گسترش آن تا یکصد و پنجاه تختخواب موافقت فرموده اند و برای ایجاد خانة جوانان هم اعتبار لازم را تأمین و تخصیص داده اند، وظیفه دارم مراتب سپاس مردم آستارا را حضور ایشان تقدیم داشته و توفیق روز افزون ایشان رادر اجرای منویات شاهنشاه و والاحضرت نیکوکار شاهدخت شمس پهلوی ریاست عالیه جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران، از خداوند بزر مسئلت دارم (احسنت) .
- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی و دارائی راجع به اصلاح قانون وصول مالیات از اتومبیل های سواری برای بهبود امر عبور و مروردر تهران
۴ - طرح گزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی و دارائی راجع به اصلاح قانون وصول مالیات از اتومبیل های سواری برای بهبود امر عبور و مروردر تهران.
رئیس ـ وارد دستور میشویم گزارش شور اول اصلاح قانون وصول مالیات از اتومبیلهای سواری برای بهبود امر عبور و مرور در تهران مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیرخوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور اقتصادی و دارائی در جلسه روز شنبه ۲۵۳۵/۹/۱۳ با حضور آقای علی اصغر طباطبائی معاون وزارت امور اقتصادی و دارائی لایحه شمارة ۶۲۱۸۲ مورخ ۲۵۳۵/۹/۸ دولت راجع باصلاح قانون وصول مالیات از اتومبیلهای سواری برای بهبود عبور و مرور در تهران را که در جلسه روز سه شنبه ۲۵۳۵/۹/۹ بمجلس شورای ملی تقدیم و بشمارة ۴۳۵ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
لایحه قانون اصلاح قانون وصول مالیات از اتومبیلهای سواری برای بهبود امر عبور و مرور درتهران .
ماده واحده ـ عبارت زیر به اول تبصرة ۲ ماده واحده قانون وصول مالیات از اتومبیلهای سواری برای بهبود امر عبور و مرور در تهران مصوب اسفندماه ۱۳۵۴ اضافه میشود:
‹‹ اتومبیلهای سواری وسواری بیابانی دربار شاهنشاهی که با برچسب مخصوص شده باشند››
مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارائی ـ محمد علی ادیب مجلسی .
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مادة واحده رأی میگیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. درمادة واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد مینمایم اتومبیلهای شمارة شهرستان تا آخر سال ۲۵۳۶ حق داشته باشند بدون پرداخت مالیات نسبت به تعویض شماره اتومبیل خویش از شهرستان به تهران اقدام و فقط عوارض سالیانه را پرداخت نمایند.
علی اکبر توتونچیان.
رئیس ـ لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به روابط موجر و مستأجر
۵ - طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به روابط موجر و مستأجر.
رئیس ـ گزارش شور اول لایحه روابط موجر و مستأجر مطرح است قرائت میشود
(بشرح زیرخوانده شد)
گزراش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسات عدیده با حضور آقایان اسماعیل هنرمندی معاون وزارت دادگستری و منوچهر بهرون معاون وزارت مسکن و شهرسازی لایحه شمارة ۵۱۴۷۶ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۲۶ دولت راجع به روابط موجر و مستأجر که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۱/۱۰/۲۶ تقدیم و بشمارة ۵۵۹ چاپ گردیده است و از لوایح معوقه دورة ۲۳ قانونگزاری بوده و طبق تقاضای دولت در مجریان رسیدگی قرار گرفته است مورد بررسی قرار داد و در جلسه روز یکشنبه هفتم آذرماه دوهزار و پانصد و سی و پنج با اصلاحاتی تصویب کرد اینک گزارش انرا بمجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
گزارش شوراول از کمیسیون مسکن و شهرسازی بمجلس شورای ملی
کمیسیون مسکن و شهرسازی در جلسه روز چهارشنبه ۲۵۳۵/۹/۱۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه راجع به روابط موجر و مستأجر را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دادگستری را با اصلاحاتی تصویب کرد.
اصلاحات مذکور در جلسه روز یکشنبه ۲۵۳۵/۹/۱۴ کمیسیون دادگستری باستثنای حذف تبصره های ۴ و ۵ مادة ۱۴ مورد تأیید قرار گرفت.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد .
مخبر کمیسیون مسکن و شهرسازی ـ جعفر قلی پیرزاده
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است آقای شریعت بفرمائید.
شریعت ـ جناب آقای رئیس، همکاران محترم تردیدی نیست که در تنظیم این لایحه اعضای محترم کمیسیون دادگستری و کمیسیون مسکن و شهرسازی و همچنین نمایندگان محترم دولت زحمت بسیار کشیده اند ولی بنظر من لایحه ای که تنظیم شده وافی بمقصود نیست این لایحه یکی از مهمترین قوانینی خواهد بود که در این دوره قانونگزاری از تصویب مجلسین خواهد گذشت بنابراین جاداشت در رفع مشکلاتی که در این مودر باآن روبرو هستیم دقت بیشتری میشد البته من در این باره پیشنهاداتی دارم که بموقع به کمیسیونهای مربوط تقدیم خواهم کرد اما مطالبی که در کلیات بنظرم رسید در چند مورد است که عرض میکنم یکی الزامی بودن تنظیم سند رسمی اجاره است که باید در این لایحه تأکید و قید میشد چون متأسفانه عده ای از موجرین بعلت فرار از پرداخت مالیات و حقوق دولتی و عوارض شهرداری و غیره و همچنین برای اینکه بتوانند ایراداتی به سند عادی بگیرند و بهانه هائی بگیرند، از تنظیم سند رسمی اجاره خودداری میکنند در صورتیکه بهتر است سند رسمی تنظیم گردد تا هم مالیات پرداخت شود و هم از عوارض دیگر جلوگیری شود. ولی متأسفانه در این لایحه در این مورد چیزی دیده نمیشود مسئله دوم مسئله کم کردن کار دادگاهها است. در اینکه ، این لایحه بهتر از لایحه سال ۱۳۳۹ هست تردیدی نیست در این لایحه بوضوح و آشکار بمواردی اشاره شده که موجر و مستأجر میتوانند دادخواست تخلیه بدادگاه تقدیم کنند در صورتیکه بعضی از این موارد احتیاج ندارد که برای تخلیه بدادگاه برود، دادگاهها درحال حاضر گرفتاری زیاد دارند و خوشبختانه وکلای دادگستری و قضاتی که بنمایندگی انتخاب شده اند در مجلس تشریف دارند و استحضار دارند که بعلت کثرت کار دادگاهها وقتی دادخواستی برای تعدیل اجاره بها یا تخلیه یا هرگونه دادخواستی راجع به روابط مالک و مستأجر بدادگاهها داده میشود چون شعب دادگاههای بخش تعدادشان محدود است کار رسیدگی بسیار طولانی میشود مثلا در آبانماه امسال دادخواستی داده شده که اولین جلسه رسیدگی را برای تیر ماه سال ۲۵۳۶ تعیین کرده اند یعنی بعد از هشت ماه بفرض اینکه در این مدت یعنی تا تیر ۳۶ یکی از طرفین دعوا متوسل بوسایل قانونی برای تجدید جلسه دادرسی نشود، بفرض اینکه اخطاریه ها بموقع ابلاغ شود، هشت نه ماه طول میکشد تازه در این جلسه برای معاینه و تحقیق محلی دادگاه قراری صادر میکند برای این قرار هم یک مهلت هشت نه ماهه داده میشود اگر در آن مهلت هم یکی از طرفین دعوا متوسل بیکی از وسایل قانونی نشود و یا دادگاه اشتغال به پرونده دیگری نداشته باشد و از همه مهمتر مجری قرار در اختیار دادگاه باشد این قرار اجرا میشود ولی معمولا یکی از اصحاب دعوا برای طولانی کردن جریان دادرسی در روز اجرای قرار حاضر نمیشود و بدون حضور وی قرار اجرا میشود بناچار دادگاه برای اینکه صورتجلسه باطلاع طرفین برسد جلسه دیگری تعیین میکند و برای این جلسه هم هشت یا نه ماه دیگری تعیین میکند و برای این جلسه هم هشت یا نه ماه دیگر وقت تعیین میشود که طرفین در دادگاه حاضر شوند و صورتجلسه معاینه محل را مطالعه کنند تا اینجا شد سه تا ۸ ماه یعنی حداقل ۲۴ ماه و بعد از این جلسه اگر دادگاه موجبات صدور رأی را کافی دانست حکم صادر میکند که بعد از یک یا دوماه بطرفین ابلاغ میشود و مسلما طرفی که محکوم شده استیناف میدهد که آن هم یکسال طول میکشد پس حدود دو سال در دادگاه بدوی و یکسال در استیناف که میشود سه سال طول میکشد تا یک حکم بمرحله قطعی برسد ضمنا از تاریخ قطعی شدن حکم تا اجرای آن حداقل ششماه وقت لازم است تا خانه ای تخلیه شود. ملاحظه میفرمائید طبق قوانین فعلی که دادگاه ها معتقدند که سریع هم اقدام میکنند حداقل سه سال و نیم رسیدگی بیک پرونده و حصول نتیجه بطول انجامیده است بنابراین وقتی بطور روشن در این لایحه قید کرده اند که در مورد کسانی که از تاریخ انقضای مدت اجاره آنها کمتر از ۵ سال گذشته باشد بمدت دو سال واگر بیش از ۵ سال گذشته باشد بمدت یکسال مهلت بدهند و اگر با موجر توافق نکردند موجر میتواند دادخواست تخلیه بدهد معنی اش اینست که باآن مدتی که عرض کردم رسیدگی در دادگاه بطول میانجامد میشود نه سال و نیم و این صحیح نیست بنابراین باید در این لایحه تفاوتی قابل میشدند بین خانه هائی که با سند رسمی باجازه واگذار شده و خانه هائی که سند عادی دارند و یا اصلا سندی تنظیم نگردیده است بدین معنی که امر تخلیه در مورد اسناد رسمی را باجرای ثبت واگذار میکردند و درمورد اسناد عادی یا اجاره هائی که فاقد سند هسند از طریق دادگاه اقدام نمایند.
زیرا براساس مفاد سند رسمی اجرای ثبت میتواند تشخیص بدهد که من مستأجر یا من موجرحق دارم که تقاضای تخلیه بکنم یا نه وقتی سند رسمی تنظیم میشود تاریخ و شرایط مشخص است لذا بهتر است در اسناد رسمی امر تخلیه را واگذار کنند باجرای ثبت و اجرای ثبت با توجه باین قانون اگر حق با متقاضی باشد حکم به تخلیه خواهد داد.مراجعه بدادگاه برای اثبات ادعای یکی از اصحاب دعوا است و در مورد سند رسمی نیازی ندارد که ادعائی ثابت شود و من که سند رسمی در اختیار دارم احتیاجی نیست که بدادگاه مراجعه کنم و سه سال و نیم منتظر شوم وقتی سند رسمی اجاره تنظیم شده باشد امر تخلیه اش را براساس مواد ۱۴ و ۱۵ این قانون واگذار کنید باجرای ثبت و در مواردی که سند رسمی تنظیم نشده و سند عادی تنظیم شده یا سند ندارد رسیدگی بدان را بدادگاه ارجاع کنید این پیشنهاد رامطالعه کنید میتوانید دوسه ماه مهلت بدهید از تاریخ ابلاغ تا روز تخلیه که مستأجر وقت کافی داشته باشد برای تخلیه منزل، مثلا موارد مندرج در بند ۴ و بند ۱۰ مادة ۱۴ و تبصره های ۴ و ۵ و مادة ۱۴ بهیچوجه نیازی بمراجعه بدادگاه ندارد و اجرای ثبت میتواند این کار را خیلی سریعتر و بهتر انجام بدهد از موارد دیگری که بنظرمن رسید اینست که مفاد ماده ۱۵ همان مفاد مادة ۱۴ است واصولا نیازی بمادة ۱۴ نیست و بنظر من باید این مادة حذف شود و من از اعضای کمیسیون دادگستری و کمیسیون مسکن و شهرسازی استدعا دارم که باین مسئله توجه بفرمایند که درکشور ما کمبود مسکن بآن نحو که در روزنامه ها عنوان میشود نیست، مادر شهرهای بزرگ در اثر ترقیات شگرف مملکت و تحت رهبریهای شاهنشاه آریامهر گودنشین و زاغه نشین نداریم (یکنفر از نمایندگان ـ خود شاهنشاه باین امر اشاره فرمودند) . البته مشکل مسکن هست و کمبودهائی داریم ولی نه بآنصورت ، همه ما طالب آن هستیم که خانه هایمان را تبدیل به احسن بکنیم و جای بهتری بسازیم. گفته شده که در تهران ۶۰ هزار واحد مسکونی خالی است آقایان جای تأسف است زیرا کسی نمیآید سرمایه ای بکار بیاندازد و خانه ای بسازد و همینطور آن رارها کند که مستهلک شود تعدادی واحد مسکونی خالی هست که موجر بخاطر مشکلات قانونی آنها را به اجاره نمیدهد (یکنفر از نمایندگان ـ ۶ هزار واحد است) بهر حال ۶ هزار را که قبول داریم این ها چرا باید خالی باشد؟ علت آن است که موجر میبیند وقتی خانه اش را باجاره واگذار میکند دیگر مالک آن نیست بیائید تعصب را کنار بگذاریم من خودم مستأجر هستم، موجر هم هستم و بمناسبت شغلم که وکالت دادگستری است بااین مشکلات آشنا هستم این مشکل یک مشکل مملکتی است مشکل تهران نیست در شهرهای کوچک هم این مشکل هست بنابراین بیائید واقعیات را در نظر بگیرید و در رفع این مشکل کوشش کنید در همین لایحه مهلتی قائل شدند برای مستأجرین که بیش از ۵ سال در خانه ای سکونت دارند یعنی بآنها مهلت یکساله داده اند البته من در این مورد پیشنهاداتی دارم که بکمیسیونهای مربوط خواهم داد ولی نظر کلی ام اینست که این امر باجرای ثبت واگذار شود نه بدادگاه تا سه سال و نیم هم در آنجا معطل نشوید کار دادگاهها را بیشتر نکنید بگذارید دادگاهها به کارهای اساسی دیگری که دارند برسند بهر حال استدعای من اینست که تعصب را کنار بگذاریم و واقعیت را در نظر بگیریم تا این مشکل را بتوانیم بنحو احسن حل کنیم . (احسنت ـ احسنت) .
رئیس ـ اقای ظفری بفرمائید.
ظفری ـ ریاست محترم مجلس شورای ملی همکاران عزیز و ارجمند، مطالب کلی که من قصد دارم در کلیات لایحه بعرض برسانم بنظر من یکی از دردهای بزرگ مملکت است و یکی از دردهای بزرگ اجتماع ماست، اگر نگوئیم که بزرگترین درد اجتماع مااست . در واقع میخواهم بگویم قانون مالک ومستأجر فرع برمسئله زمین و مسکن است. جامعة ما با مشکل بزرگی روبرو است این تنها یک مشکل اقتصادی نیست یک مشکل اجتماعی مملکت ما است مشکل بزرگی است که میتواند روال جامعة ما رااز مسیر خودش بدر آورد و میتواند جامعة مارا از مسیر اخلاق منحرف بکند. (صحیح است) و آن مسئله نداشتن یک رویة صحیح در عرضة یک کالاست که مورد نیاز همه است شما کسی را پیدا نمیکنید برروی زمین که نیازی بآن نداشته باشد ، و تأمین خانه احتیاج بزمین دارد وقتی بهای زمین بطور سرسام آور بالامیرود یعنی امکان دسترسی بخانه برای همه سطوح مملکت میسر نیست (صحیح است) همکاران عزیز توجه شمارا باصل چهاردهم انقلاب جلب میکنم شاهنشاه ایران اعلام میدارند که با گرانفروشی مبارزه کنید و قیمت عادلانه برای کالاها تعیین کنید یکی از این کالاها زمین است حالا ببینید گرانفروشی چی هست و قیمت عادلانه کدامست برای تهیه یک کالائی مردم بکسانی مراجعه میکنند افرادی وظیفه دار تأمین بعضی از کالاهای مورد نیاز مردم میشوند بازرگانی هست که عدس و نخود و لوبیا و غیره تهیه میکند بسرمزرعه میرود و اینها را تهیه میکند و در دسترس مردم قرار میدهد این بازرگان حق دارد بخاطر هزینه هایی که برای انبار کردن کالا و برای حمل آن مصرف میکند و درصدی که فاسد میشود یک سود عادلانه که میبایست با نظارت دقیق دستگاههای اجرائی مملکت باشد برای آن تعیین کند. احتمالا این شخص گهگاه ممکن است دچار زیانهایی هم بشود تولی مسئله زمین را بررسی کنیم زمین چیزی نیست که اگر آنرا انبار نکنیم خراب بشود زمینی است متعلق بملت ایران که بایستی ملت ایران از آن استفاده کند ولی کسانی هستند که میآیند و با سرمایه گذاریهای عدیده ای که از صندوق ملت ومملکت انجام میشود بنفع خود استفاده میکنند از صندوق مملکت خیابان کشی میشود برق تأمین میشود وآبهائی که هدر میرفت مهار میشود لوله های گاز وتلفن و سایر وسائل فرهنگی و آموزشی در شهر ایجاد میشود و آنوقت آن زمین خوار از قبال سرمایه گذاری ملی که انجام گرفته مردم کم درآمد مملکت را میچاپد و بار بگردن آنها میگذارد پس مسئله اصلی زمین است خرید و فروش زمین بخاطر اینکه جامعة ای با اقتصاد دموکراتیک هستیم در شرایطی میتواند گرانتر بفروش برود که صاحب زمین سرمایه گذاری ویژه ای را کرده باشد مثلا برقش را ایجاد کرده باشد بقیمت قانونی که دولت تعیین کرده است آبش را تأمین کرده باشد خیابان کشی و غیره را انجام داده باشد و آنوقت به نسبت متراژ زمین سود عادلانه ای هم درنظر بگیرد و بسوی کارهای خلاق دیگر کشانده شود نه اینکه ملت ایران از همه کارهای خلاق دوری گزیند و بدنبال احتکار زمین برود شما سودهای کلانی را که از این بابت نصیب کسانی شده در نظر بگیرید و فساد اخلاقی را که نتیجه چنین درامدهائی است در نظر بگیرید (احسنت) آنوقت متوجه میشوید که جامعة ما واقعا باروبرو شدن با مسئله زمین یکی از اساسی ترین مسائل حال و آینده را در بر دارد من هرگز ندیدم کسانی که احتکار زمین میکنند زیان ببینند همیشه سیاستها از طریق دستگاه اجرائی کمک کرده که اینگونه افراد با سودهای فراوان روبرو شوند امروز زمانی فرا رسیده که در نتیجه رهبری شاهنشاه ما باید باین مسائل رسیدگی کنیم آیا دستگاه اجرائی مملکت شرایط بهتری را جستجو میکند برای اینکه جلوی سودجویان را بگیرد من یک گروه پزشکی را میشناسم، شاید ذکر این مثال بسیار روشن کننده باشد، حتما شما هم میشناسید کسانی که بهترین تحصیلات خودشان را در بهترین دانشگاههای جهان انجام داده اند و بمملکت برگشته اند برای خدمت، در سطوح دانشگاه استاد و دانشیار هستند اینها گروهی تشکیل داده اند سیزده پزشک متخصص، طبق سیاست دولت قرار بود باینها وام بدهند که بیمارستان بسازند ولی مطلب اساسی که میخواهم بگویم وبگرد مسئله زمین و قیمت زمین میچرخد البته آن سیاست عوض شد و این گروه ده هزار متر زمین برای تأسیس بیمارستان در یکی از شهرستانها خرید بعد از یکسال زمینی که قیمت آن صدهزار تومان بود بیک میلیون تومان رسید در حالیکه همین پزشک متخصص بادریافت هشتهزار تومان در ماه رقمی در حدود پانصد هزار تومان درآمد داشت که همه اش را مصرف کرده بود و چیزی برایش نمانده بودولی یک میلیون سود برای او از فروش زمین حاصل شده بود زمینی که برای ساختن بیمارستان خریده بودند. یک مهندس کسی که به نیروی خلاق فکر خودش ایمان دارد و خودش را میخواهد در راه اعتلای کشور وقف کند با این مشکلات روبرو میشود همة زندگی او و آموزشهای او ارزش چند متر زمین را ، در جامعه ندرد و این دردی است که در دل مینشیند و گهگاه دهان من مانند یک آتشفشان که در قلبم نشسته دهانه اش باز میشود و اینها را بیرون میریزد اینست که من توقع دارم از مجلس انقلابی از مجلس رستاخیز که بخودش بیاید و حرکت کند بعنوان عنصری که هر یک از نمایندگانش صدهزار نفر از مردم هر منطقه هستند بعنوان کسانی در عصر رهبری هشیارانه جامعة ایران وظیفه دار هستیم بمسائل اساسی جامعه مان برسیم اینست که اصل چهارده انقلاب اجتماعی ایران اصل مبارزه با گرانفروشی را اینجا مطرح میکنم و بدولت اخطار میکنم که در اینمورد سیاست خود را مشخص کند و مجلس ملی ایران است که باید این مسئله را پیگیری کند من وظیفه خودم را در پست نمایندگی مجلس ملی ایران تا انجا که خدایار من باشد خواهم داد (آفرین ، احسنت) .
رئیس ـ آقای پزشکپور بفرمائید.
پزشکپور ـ ریاست محترم مجلس شورای ملی ، همکاران گرامی، اجازه بفرمائید که من بحث پیرامون این لایحه را با یک اصطلاحی آغاز کنم و بگویم بعقیده من لایحه هیاهو برای هیچ زیرا وقتی من در کمیسیون دادگستری لایحه ای را که دولت تقدیم کرده بود بررسی کردم وکرارا مطالعه کردم و کرارا”با مقررات مندرج در آئین نامه تعدیل اجاره بهای گذشته و قانون روابط مالک و مستأجر حاکم اینها را کنار یکدیگر مقایسه کردم هیچ نوع اختلافی میان ایندو ندیدم و در نتیجه نتوانستم دریابم که انگیزه و شأن نزول و تقیم این لایحه چه بود؟ من فکر میکنم ، شاید صرفا این جنبه را داشت که عناصر بسیاری از وظایفی که دستگاههای اجرائی برای حل مسئله مسکن مملکت به عهده داشتند آن مسائل را یا نخواستند یا نتوانستند انجام بدهند این لایحه داده شد که صرفا بعنوان یک وسیله تشفی خاطر و برای یک توجه ظاهری باشد که گفته شود این لایحه است که مسائل را حل خواهد کرد ولی چنین نیست این لایحه هیچ مسئله ای را نخواهد پوشاند بنابراین، این یک واقعیتی است که ابتدا باید به آن توجه داشته باشیم و در نتیجه شاید هم اگر از زمان تقدیم لایحه تا کنون این لایحه در مجلس بوده است درواقع نمایندگان مجلس شورای ملی به این مسئله توجه داشته اند که این لایحه با خود هیچ مسئله ای را همراه ندارد و حلال هیچ مسئله ای هم نخواهد بود بنابراین ما میبایست حال که این لایحه مطرح است از یک دیدی که واقعا مسائل ما معطوف به آن است موضوع را بررسی کنیم من یک تاریخچه مختصری را اینجا عرض میکنم درمورد وضع این مقررات استثنائی راجع به روابط مالک و مستأر بی گمان همکاران گرامی آگاهی دارند که ابتدا آئین نامه تعدیل مال الاجاره مستغلات در سال ۱۳۲۴ تصویب شد و به مورد اجرا گذاشته شد خوب یک لایحه استثنائی بود در مورد تحدید بعضی از اختیارات و حقوقی که به موجب قانون مدنی اشخاص داشتند، تذکر به این نکته شاید ضرورت نداشته باشد وشاید هم اشاره ای به آن لازم باشد که اصولا قوانین دوگونه اند یکی قوانین بنیادی و دیگر قوانین عرضی، قوانین بنیادی قوانینی هستند که در روابط حقوقی میان گروههای مختلف مردم یا مردم و دستگاهها و یا مردم ونظامات اجتماعی تغییراتی بوجود میآورند مثل قانون اصلاحت ارضی مثل قانون گسترش مالکیت صنعتی یا قوانین دیگر از این قبیل اینها قوانین بنیادی هستند قوانین عرضی، قوانین هستند که گاه جامعه دچار مشکلاتی خاص میشود و بخاطر آن که نگذارند آن مشکل بیشتر بشود تا زمانی که با ایجاد یک راه حل اساسی رفع آن مشکل را بکنند قوانین خاصی را وضع میکنند و از آنجمله قانون آئین نامه مربوط به روابط مالک و مستأجر در سال ۱۳۲۴ بود. چرا این آئین نامه وضع شد مشکل چه بود؟ مشکل این بود که شهر تهران و یا بعضی از شهرهای دیگر دچار تراکم جمعیت شدند مشکل این بود که در سال ۱۳۲۴ حدود سی و یک سال قبل بسیار خانواده هائی بودند در تهران و بعضی از شهرها که مسکن نداشتندمشکل این بود که بدنی سبب وقتی مقررات قانون مدنی اجرا شد بسیاری از خانواده ها بودند که اینها اثاث البیتشان فرششان وسایل زندگی شان از محل سکوتنشان در خیابانها و کوچه ها ریخته میشد دستگاههای وقت برای این که در آن شرایط یک راه حل موقتی پیدا کنند که مشکل ، مشکل تر نشود برای این که یک راه حل موقتی پیدا بکنند مردمی که باید زیر یک سقف زندگی کنند با استفاده از مقرراتی که برای مالکان ومستأجرین وجود داشت وسائل زندگی آنها در کوچه ها ریخته نشود آمدند و آئین نامه ای را که عرض کردم وضع کردند البته به همین جهت هم بود که من در کمیسیون دادگستری نظراتم را عرض کردم که مگر حال آن مشکل حل شده مگر حال رفع آن اشکال شده که این اجازه را بدهیم که وسایل زندگی ، خانه و زندگی اشخاص را به خیابانها بریزند و شاید بیش از چندصد هزار خانوار را در معرض چنین ناراحتی ودر معرض نگرانی قرار بدهیم این که برطرف نشده بلکه به موجب آمارهائی که هست ده ها برابر شده پس به این مناسبت است که من اینجا عرض میکنم و بعد به بحث کلی تری میپردازم درست است که این مقررات یک مقررات استثنائی است برمقررات قانون مدنی ما ولی بهرحال به خاطر یک مقدار مسائل اجتماعی و دفاع از اولین حق طبیعی مردم که زندگی کردن زیر یک سقف است را انجام نداده اند و مسئله مسکن حل نشده است ما نمیبایستی مقرراتی را ایجاد کنیم که جامعة ما را با مشکلات و ناراحتیهای بیشتری روبرو کنیم اینجا فورا به این دلیل عرض میکنم که با اصلاح کمیسیون مسکن و شهرسازی موافقم یعنی حذف تبصره های ۴ و ۵ مادة ۱۴ واما این مقررات که عرض کردم بعد به صورت قانون مالک و مستأجر مصوب ۱۳۳۹ است باز همین مشکلات سبب شد یک قانون استثنائی تری وضع شود که همکاران گرامی مستحضرند که آن قانون استثنائی تر قانون تعدیل و تثبیت اجاره بها مصوب اسنفدماه ۱۳۵۲ بود که البته در این قانون استثنائی تر یک ضابطه ای وضع شد برای درصد افزایش کالاها و یا خدمات مصرفی که از طرف بانک مرکزی اعلام میشود. خوب بنابراین ۳۱ سال از آن هنگامی میگذرد که این مقررات استثنائی بدلایلی که عرض کردم وضع شده است و ما حال میبینیم بعد از ۳۱ سال برابر چه وضعی قرار داریم برابر مشکل مسکن به نحوی بسیار گسترده تر به نحوی بسیار وسیع و بسیار کشنده تر برای مردم در شهر تهران و حتی شهرهای دیگر پس این جا ما کاملا باید نظر را فارغ کنیم از این نکته که فکر کنیم در کشم قانون مالک و مستأجر با این لایحه و یا هر لایحه دیگری ماخواهیم توانست که این مسئله را حل کنیم این مسئله به این کیفیت قابل حل نیست (صحیح است) قوانین مربوط بروابط مالک و مستأجر نه تنها در ایران بلکه در کشورهای دیگر هم بوده است در کشور فرانسه هم بعد از جنگ چنین قوانینی بوده است ولی جلوگیری از مشکلات سخت تر بود و بعد دستگاههای اجرائی از طریق صحیح مسئله را حل کردند وقتی مسئله حل شد آن وقت آن قوانین هم ملغی الاثر اعلام شد پس ماهم باید درست از طریقش عمل کنیم نه دولت و نه مجلس شورای ملی هیچ یک از ما محق نیستیم مردم را به حقایق را آنگونه که هست بیان نکنیم و یا برخلاف حقایق برای مردم مسائل را توجیه بکنیم. و صحیح نیست که ما بمردم این دلخوشی را بدهیم که ما با بررسی قانون مالک ومستأجر مسئله مسکن را حل خواهیم کرد. چنین نیست (افرین بنابراین این توجیهاتی که گاهی میشود و همکاران گرامی میفرمایند و در خارج هم برای من میگویند که ۸۰ هزار واحد مسکونی خالی است برفرض که ۸۰ هزار واحد مسکونی هم خالی باشد آن ۸۰ هزار واحد مسکونی چه دردی را دوا خواهد کرد؟ پس چنین نیست و ما از این طریق نباید حرکت کنیم و من متأسفم که باید صریحا عرض کنم این توجیهات برای این است که آن حقیقت مقداری لوث شود، چون دستگاههای مسئول، وظیفه خودشان را برای حل مسئله مسکن ایفا نکرده اند (صحیح است) والا ضرورتی نبود و حال میپردازیم بخود مسئله. همکار گرامی، جناب آقای مهندس ظفری، توضیحات مبسوطی دادند اختصاصا در مورد مسئله زمین، ۲۰۰ هزار تومان هرکس پول داشته باشد و بگذارد در بانک با بهره نه درصد که البته بعضی از بانکها زیر جلکی ده درصد میدهند میشود ماهی ۱۵۰۰ تومان. اگر ۲ میلیون تومان داشته باشد میشود ماهی ۱۵ هزار تومان من پرسش میکنم کدام مستقلی هست که شما با دو میلیون تومان بخرید و ماهی ۱۵ هزار تومان عایدی بدهد چنین چیزی نیست، ما آنهائی که امور مملکت را از نظر اجرائی در اختیار دارند طی سالهای متمادی برای حل مسئله مسکن در برابر این پرسش هیچوقت خودشان را قرار نداده اند هیچوقت این تبعیض اجتماعی برای آنها قابل برریس نبوده؟ آنچه مسلم است راه حلی ارائه نشده است از اینجا شروع میکنم این یک حساب روشنی است بچه مناسبت ما طی سالهای اخیر فعالیتهای ساختمانی را فقط در ساختمانهای لوکس میبینیم و مطلقا فعالیتهای ساختمانی را در مسیر ساختمانهائی که برطرف کننده نیازهای مردم باشند نمیبینیم (دکتر مشیر ـ جناب پزشکپور بفرمائید همانطور که برای مادة ۱۱۰ مکرر دولت لایحه آورد و ساختمانهای بیش از ده طبقه را معاف کرد برای این هم دولت لایحه بیاورد و از پرداخت مالیات معاف بکند) بلی صحیح است اینها مسائلی است که نشان میدهد در سالهای اخیر مضرترین سیاستها در مورد مسکن اتخاذ شده است صریحا عرض کنم بااصول اعلام شده انقلاب ایران هم تطبیق ندارد . (احسنت ـ افرین) من یک بررسی و مطالعه کرده ام و از اشخاص دست اندر کار هم پرسشهائی کرده ام که ببینم وضع چگونه است در پنج سال اخیر ارزش زمین زمینی که در یک جامعه ملی و در یک نظام ملی هرگز نباید بعنوان یک کالای سوددهی باشد و از یک کالای مصرفی اعتبار بیشتری نبایستی داشته باشد بین بیست و پنج تا سی درصد هزینه کل ساختمان را در برمیگیرد (نمایندگان ـ خیلی بیشتر) شاید هم بیشتر، هزینه ساختمان طی ۵ سال اخیر بطور متوسط در ساختمانهای گوناگون از ۵۰۰ تومان به ۲۰۰۰ تومان بالغ شده (یکنفر از نمایندگان ـ هفت ،هشت هزار تومان هم هست) یعنی لااقل چهار برابر شده است و بطور متوسط قیمت مصالح ساختمانی برخی از اقلام ، باین کیفیت است تا انجائیکه من بررسی کردم من که نه تا کنون ساختمانی ساخته ام و نه مستأجری داشته و دارم این بررسی را کرده ام و عجبا که اگر دستگاههای مسئول این برریس را نکرده باشند سیمان در بازار آزاد پنج سال پی کیسه ای ۸۵ ریال بوده و حال اگر بخواهیم اغراق نگوئیم اگر پیدا بشود کیسه ای ۵۰ تا ۶۰ تومان است (عده ای از نمایندگان ـ ۱۰۰ تومان است) این نشان میدهد که من دست اندر کار نیستم . آجر فشاری ۱۰۰۰ عدد ۵۸ تومان بوده این صورت را که من گرفته ام از چند نظر ، حاصلش این شده است ۱۶۰ تا ۱۶۵ تومان است (دکتر صدیق اسفندیاری ـ آقای پزشکپور توی سر مال نزید) بنابراین من اقلام دیگر را بیان نمیکنم دستمزد یک کارگر ساده روزی ۱۰۰ ریال بوده که الان بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ ریال است. بنا روزی ۳۰۰ ریال بود حالا ۱۵۰۰ ریال میباشد البته آقای خورشید میفرمایند اینها مال ۳ یا ۴ سال پیش است منظور من بیان یک نکته است و آن این است این عواملی که مسکن را بوجود میآورند عواملی که چهار سقفی را ایجاد میکنند عواملی که یک ساختمانی را بوجود میاورند طی ۵ سال اخیر چنین وضعی پیدا کرده است. این نکته را هم عرض کنم که همین مسئله خود یکی از اسباب و جهاتی است که بسیاری از روستاهای ما را خالی کرده است.
همین کارگری که روی بیلش مینویسد /۵۰۰ ریال و فکر میکند توفیق بزرگی پیدا کرده است در حالیکه جامعه ما لطمه دیده است . در اینکار او، هم خانواده اش و هم آینده اش را از دست داده است و باین کیفیت کشانده شده اند به تهران و شهرهای دیگر (صحیح است) . اما یک نکته بسیار اساسی تردیگری را عرض کنم و آ“ این است که متأسفانه سبب این افزایش مصالح ساختمانی، سبب کمبود سیمان که حالا بصورت قاچاق در آمده ، سبب افزایش قیمت آجر و یا سبب افزایش دستمزد کارگران، درست است که گسرتش فعالیتهای ساختمانی است ولی این است آن مسئله ! (آفرین ـ صحیح است) گسترش فعالیتهای ساختمانی بصورتی نیست که معطوف به حل مسئله مسکن در جامعه ایران باشد. اینجا است که آن سیاست بسیار نادرستی که اتخاذ شده است. شما در تهران ملاحظه کنید از خیابان نادری به پائین تا هرجا که میخواهید تشریف ببرید چه تعداد ساختمانهائی را میبینید که نوسازی شده باشد و یا جدیدا ساخته شده باشد ولی روی شانه های تپه های الهیه، در غرب شاهراه ونک ، در میدان ونک و در نواحی مختلف آسمانخراشهای لوکس سربرافراشته اند ولی اینها مسائل مسکن جامعة ایرانی را حل نمیکند (متولی ـ مسکن روستائیان را هم بفرمائید) ما مقدار محدودی واردات و تولید سیمان داشته ایم. اگر آماری بدهند مشخص خواهد شد که اینها در دوجا مصرف شده، یک موردش برای ملت ایران کاملا ضروری بوده است و آن موردی است که ملت ایران اگر لازم باشد از گوشت و پوست خودش پایگاههای دفاعی خواهد ساخت تا از این مرز و بوم دفاع کند (صحیح است، احسنت) اما مورد دیگر غالبا تأسیساتی بوده است که برای جامعة ایرانی و حل مشکل مسکن جامعه ایرانی باندازه یک ارزن مفید نبوده و نخواهد بود. ما در شرایطی قرار داریم که شاهنشاه ما وقتی به آذربایجان تشریف فرما میشوند صریحا بیان میکنند که برای توده های مردم مسکن بسازید تا حل مسئله مسکن بشود. من نمیدانم به چه مناسبتی دستگاههای مسئول اجازه میدهند سوای آنچه عرض کردم تمام سیمانها و مصالح ساختمانی مملکت در دل آپارتمانها و تأسیساتی ریخته شود که برای کارمندان دولت، پیشه وران و اکثریت مردم ما مطلقا مناست نیست. آنوقت شما میخواهید سیمان ارزان بشود؟ مگر ما در این مملکت چه تعداد بنا داریم، چه تعداد گچ کار داریم؟ هرسال هرچه تعداد میتوانیم به این عده اضافه کنیم؟ تعداد محدود است، ولی اینها کجا جذب میشوند؟ به آپارتمانها وساختمانهای لوکسی که برایشان صرف میکند به هر میزان به آنها حقوق بدهند و بعد هم با سیصد درصد درامد به خریدار بفروشند! ولی من منصفانه از خانمها و آقایان سؤال میکنم این را با قاطعیت میگویم هیچ یک از کسانی که این آپارتمانها را خریداری میکنند الان مشکلی بنام مسئله مسکن دارند؟ ابدا ، این خیلی روشن است، من تعجب میکنم،اینها مشکل مسکن ندارند یا در خانه ای که زندگی میکنند میگویند زندگی در آپارتمان راحت تر است یا میخواهد آپارتمانی هم داشته باشد یا میخواهد که چند آپارتمان بخرد و بعد هم بفروشد. آنهم که اشاره میکنند که ما ۵۰ هزار واحد، ۶۰ هزار واحد مسکونی خالی داریم، اگر خالی باشد، اینچنین واحدهای مسکونی است. آنجائی که توده های مردم زندگی میکنند شما کجا واحدهای مسکونی خالی سراغ دارید؟ آنها در هر اطاق رویهم انباشته شده اند، زیر یک سقف بیست نفر زندگی میکنند . آقای دکتر بهرون تشریف دارند، وزارت آبادانی و مسکن سابق و مسکن و شهرسازی فعلی کدام سیاست مشخصی را در سمت رفع مشکل مسئله مسکن بخاطر توده های مردم دنبال و اجرا کرده است؟ این است مسئله و چرا ما مواجه میشویم با مادة ۱۱۰ مکرری که متأسفانه آوردند و متأسفانه مجلس تصویب کرد، که بعقیده من این اولین اقدام در مسیر یک سیاست ناصحیح مسکن بود این است که باید این ماده ملغی الاثر اعلام بشود زیرا آن معافیت آپارتمانهای به آن کیفیت از مالیات چه نسبت به فروش و چه نسبت به درآمد است. من صریحا عرض کنم که چنین مقرراتی را من طبقاتی میبینم. این مقررات انقلابی نیست (صحیح است) ، اینها نه با اصول انقلاب منطبق است و نه با سمتی که رهبر انقلاب تعیین فرموده اند اینها همه مسائلی را برای ماایجاد کرده است. درست است در یک زمانی ماباید ساحلهای زیبا داشته باشیم با وسائل ممکن برای تفریحات تابستانی، ولی وقتی در جامع متحول خودمان،جامعه ای که امروز سربرافراشته ، باید کارکند و نیرومند شود، باید جلو برود و ایران نیرومند فردا را درست کند، مسئله ای بنام مسئله مسکن ، من چیزی از آن نمیفهمم . جز این سیاست که ایجاد شهرک دریا کنار، خزرشهر، چی شهر و چی شهر … دنبال میشود.
رئیس ـ آقای پزشکپور نیمساعت وقت جنابعالی تمام شده است.
پزشکپور ـ وقت من تمام شده ، علی ایحال بعقیده من این نوع سیاستهائی که اجرا شده است تمامی مصالح ساختمانی و نیروی کار ساختمانی مملکت را جذب کرده و نه تنها اجازه نداده است که مسئله مسکن حل بشود بلکه مشکل را افزونتر کرده است . من صریحا چند نمونه را عرض میکنم اگربخواهید این مشکل را حل بکنید :
- یکی اینکه یکبار در مجلس هم عرض کردم برای زمینهای بائر داخل محدوده شهرها پس از وضع متراژ لازم برای سکونت هر خانوار به تعداد افراد آن باید عوارض تصاعدی وضع شود . این یک راه حل است .
- دوم اینکه سازمان زمین برای ایجاد محلهای مسکونی و یا بنای محلهای کسب و واحدهای تولیدی زمین را به اجاره ۹۹ ساله با اجاره بهای بسیار ارزان به اشخاص واگذارکند و بموجب قانون خاص تصریح گردد که این نوع اراضی واگذاری هرگز قابل فروش و انتقال نخواهد بود .
- سوم اینکه تا اعلام ثانوی ، یعنی تا زمانیکه مسئله مسکن حل شود، از احداث هرگونه ساختمانهای غیر ضروری از قبیل شهرک های تفریحی ، ویلاهای تفریحی (بیش از متراژ معین) و غیره خودداری شود البته هتلها مستثنی است .
- چهارم ـ مادة ۱۱۰ مکرر قانون مالیات مستقیم ملغی الاثر اعلام شود و معافیتهای مالیاتی صرفا شامل ساختمانهای ارزان قیمتی باشد که برای گروههای کم درآمد احداث خواهد شد.
- پنجم ـ در حوزه شهرهای بزرگ مطلقا اجازه احداث کارخانجات داده نشود و صنایع به مناطق دوردست بخصوص مناطق روستانشین مملکت هدایت شود (صحیح است) اینها چند مورد بود که به نظر من رسید اگر بخواهیم ما مسئله را در این مملکت حل کنیم یا در این سمت حرکت کنیم لااقل میبایست در این موارد اقدام کنیم انوقت تا چند سال دیگر در واقع خواهیم توانست مسئله مسکن را حل کرده باشیم والاخیر .
عرض من این است که این لایحه حلال هیچ مسئله ای نیست بازهم نامه هائی دوستان فرستاده اند معذرت میخواهم که وقت شما تمام شده است و جناب آقای رئیس و همکاران محترم متشکرم که بمن اجازه چند دقیقه وقت اضافی را دادند که صحبت کنم بنابراین اجازه بفرمائید این نامه ها را نخوانم بنده بموقع از نظرات همکاران بهره گیری خواهم کرد مسائلی هم اگر باشد بعدا“ عرض خواهم کرد (احسنت) .
رئیس ـ آقای اخلاق پور بفرمائید.
غلامرضا اخلاق پور ـ جناب آقای رئیس، خانمها و آقایان، اکنون که شور اور لایحه شمارة ۵۱۴۷۶ مورخ ۲۰/۱۰/۱۳۵۱ دولت راجع به روابط موجر و مستأجر مطرح است لازم میدانم که قبل ازورود در ماهیت این لایحه نظری بروابط مالک و مستأجر در گذشته بیفکنیم. دردیماه ۱۳۱۷ قانونی راجع به تعدیل مال الاجاره ها به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است که برای استحضار نمایندگان محترم به موادی چند از آن اشاره مینماییم .
مادة ۱ـ هرخانه و عمارت مسکونی و اطاق و انبار و مغازه و حمام و مستغل دیگر جزئا یا کلا در تاریخ اجراء این قانون بعنوان اجاره یا صلح منافع یا هر عنوان دیگری بمنظور اجاره در تصرف کسی است اعم از اینکه نسبت به آن سند رسمی یا غیر رسمی تنظیم شده و یا سکونت متصرف برحسب تراضی او با مالک یا قائم مقام او با مالک منافع و یا اجازة یکی از آنها بوده و مدت اجاره یا قرارداد منقضی شده یا کمتر از سه سال از آن مدت باقی مانده و هر مستغلی که بعدا باجاره داده شود و مدت اجازة آن منقضی گردد اجاره به درخواست متصرف نامبرده برای مدتی تا سه سال از تاریخ اجراء این قانون بحکم قانون تجدید خواهد شد. درخواست خلغ ید مستأجر در مدت مزبور در دادگاهها و ادارات ثبت به استناد انقضاء مدت اجاره یا قرارداد یا اجاره سابق پذیرفته نخواهد شد. مشروط باینکه مستأجر مال الاجاره را حسب المقرر مرتبا پرداخته واز شرایط مقرر بین او و مالک یا قائم مقام او و مقررات قانون مدنی راجع بمستأجر که مغایر با این قانون نباشد تخلف نکند.
رئیس ـ آقای اخلاق پور این قوانین چاپ شده و در اختیار همه هست.
اخلاق پور ـ منظورم اینست که اینها مجازاتی داشت و حالا مجازات ندارد، هر کس باستناد این ماده برخلاف واقع بعنوان استفاده سکونت خود یا اقراباء طبقه اول خودیا بعنوان تغییر وضعیت بنا بدرخواست خلع ید ازملکی نماید یا بعد از خلع ید تا متدت اجراء این قانون آن رابدون تکیلف تجدید اجاره بمستأجر سابق بوسیله اظهارنامه بدیگری ولو بدون تنظیم اجاره ناه و باطنا اجاره دهد بدرخواست مستأجر متضرر بحبس تأدیبی از سه ماه تا یکسال یا جریمه نقدی از ۵۱ ریال تا ۵۰۰۰ ریال محکوم میشود . مادة ۳ـ مأخذ مال الاجاره املاک نامبرده در ماه اول هرچند که از مدت اجاره آنها سه سال یا بیشتر باقیمانده باشد در مدت سه سال از تاریخ اجراء این قانون بیش از حداکثر مال الاجاره آنها در ماه مهر هزار و سیصد و یازده نخواهد بود در تاریخ سی ام بهمن ماه یکهزار و سیصد و بیست شمسی بموجب ماده یگانه ای که بتصویب مجلس شورای ملی رسید قانون تعدیل اجاره بها مصوب دیماه ۱۳۱۷ تمدید گردید و در تاریخ ۱۳۲۴/۷/۲۵ نیز قانونی بعنوان قانون آئین نامه تعدیل مال الاجاره مستغلات تصویب و در سال ۱۳۳۱ هم لایحه ای بعنوان لایحه قانونی تعدیل اجاره بها و احداث خانه های ارزان قیمت تصویب میگردد که برای استحضار حضار محترم عینا قرائت میشود. مادة‌اول ـ از تاریخ اول بهمن ماه ۳۱ ، ده درصد از مال الاجاره کلیه مستغلات از قبیل خانه دکان ـ مغازه ـ مهمانخانه ـ نمایشگاه یخچال ـ قهوه خانه حمام ـ کاروانسرا ـ انبار و غیره که میزان اجاره بهای آنها در ماه بیش از سه هزار ریال نباشد از طرف موجرین بنفع مستأجرین تخفیف داده میشود. مادة دوم ـ از مال الاجاره کلیه مستغلات مذکور در مادة اول که برطبق نرخ فعلی مالیات میپردازند و میزان اجاره بهای آنها درماه بیش ازسه هزار ریال میباشد ده درصد علاوه برمالیات فعلی از مالکین آن (اعم از مالیکن عین و منافع) دریافت و وصول مستغلات که بموجب این لایحه قانونی وصول میشود در اختیار بانک ساختمان گذاشته خواهد شد تا بانک مزبور که اساسنامه آن ضمن لایحه قانونی جداگانه بتصویب خواهد رسید بمصرف ساختن مسکن و خانه های ارزان قیمت در اراضی دولتی در مرکز و شهرستانها برسانند و ساختمان های مزبور با شرائط مناسب و سهم باقساط طویل المدت بکسانی که استحقاق آنرا دارند واگذار نموده با بهای مناسب اجاره دهند. در نقاطی که زمین دولتی موجود نباشد بانک ساختمان موظف است از محل درآمدهای حاصل از مالیات مذکور اراضی را بقیمت عادلانه و برطبق آئین نامه ای که بانک مزبور تنظیم خواهد نمود از مالکین خریداری نماید. و دیگری قانون مالک ومستاجر مصوب ۱۳۳۹ میباشد که فعلا هم قابل اجراء است و مادة ۲ آن چنین است.
میزان اجاره بهای مستغلات مشمول این قانون بقرار زیر است ۱ـ در موردیکه اجاره نامه برتراضی طرفین تنظیم شده میزان اجاره بهاء همان است که در اجاره نامه قید شده . ۲ـ چنانچه اجاره نامه ای تنظیم نشده باشد میزان اجاره بها همان است که بین طرفین مقرر و عملی شده و در صورتیکه میزان مقرر احراز نشود با رعایت مقررات این قانون از طریق کارشناس میزان اجاره بها به نرخ عادله روز با توجه به قیمت مستغل مزبور و عوامل مؤثر دیگر تعیین میشود. و برطبق مادة ۳ قانون مذکور موجر یا مستأجر منحصرا میتوانند باستناد ترقی یا تزلزل هزینه زندگی درخواست تجدید نظر نسبت بمیزان اجاره بهاء بنمایند و آن در صورتی است که مدت اجاره منقضی و از تاریخ استفاده مستأجر از عین مستأجره و یا از تاریخ مقرر در حکم قطعی دادگاه سه سال تمام گذشته باشد. این بود شمه ای از جریان قوانین و آئین نامه قانونی روابط مالک و مستأجر تا این تاریخ و تجربه نشان داده و شاید در جهت بهبود روابط مالک ومستأجر و ایجاد تفاهم بین آنها چه از لحاظ میزان مال الاجاره و چه از جهت تخلیه موثر نبوده بلکه روزبروز هم دامنه اختلاف و حس بدبینی را در بین مالک و مستأجر شدیدتر گردانیده تا بدین حد که نه مالک حاضر است خانه خود را اجاره دهد و نه مستأجر پس از انقضاء مدت مورد اجاره را تخلیه مینماید. در صفحه ۴۱ روزنامه مورخ ۱۸ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ اطلاعات نوشته شده بود مستأجر صاحب خانه اش را کشت ‹‹ خلاصه آن چنین است. مستأجره که از دست صاحب خانه اش به تنگ آمده بود در پی یک اختلاف شدید او را میکشد و صاحب خانه بنام نظامعلی بیک زاده اصرار داشته که حبیب رئیس بالائی خانه اش را تخلیه کند متسأجر در جواب موجر میگوید نمیتوانم جای دیگری برای سکونت پیدا کنم . بالاخره براثر مشاجره مستأجر با چاقو موجر را میشدو باز هم در یکی از روزنامه ها خواندم که موجر بدون حکم دادگاه اثاثیه مستأجر را از خانه استیجاری او بداخل خیابان میریزد و نظائر این وقایع بقدری است که احصاء نمودم و اعلام آن در این فرصت کم مقدور نیست و خوانندگان جراید به کرات از اینگونه وقایع در جراید میخوانند و یا میشنوند هرچه این روابط خصمانه بین مالک و مستأجر ادامه یابد و بطور قطع درصدد این نباشند که روابط خصمانه را بروابط دوستانه و تفاهم تبدیل سازند من فکر میکنم عاقبت خوبی نداشته باشد وباید با پیروری از منویات رهبر عالیقدر ایران بین برادران دینی و هم میهنان عزیز روابط حسنه برقرار نمایند و با این قبیل قوانین که مسکن موقتی است و نتیجه آن بدنبال وضع گذشته رضایت بخش خواهد بود نمیتوان دردها را که عبارت است از درد بی مسکنی علاج قطعی نمود و نارضایتی مردم را از وضع روابط مالک و مستأجر و نداشتن مسکن تقریبا در جراید میخوانیم وروزی نیست که راجع به مسائل استیجاری و کمبود مسکن بحث و گفتگوئی بمیان نیاید بعقیده اینجانب و بلکه صاحب نظران دیگر که بدرد بی مسکنی و بالا بودن میزان اجاره بها از حد معقول پی برده ایم بااین قبیل قوانین نمیتوان مردم را از بلاتکلیفی و مشکلاتی که از این حیث متوجه آنان گردیده است نجات داده و شاهنشاه آریامهر هنگام تشریف فرمائی به همدان و ملایر و نهاوند فرموده اند. مرض بالابردن بی دلیل قیمتها را باید از بین برد. مسابقه بالا رفتن قیمتها اگر ادامه یابد ما را فلج خواهد کرد و با اینکه شاهنشاه دلسوز ما بابالارفتن بی دلیل قیمتها جدا” مخالفند متأسفانه پاره ای از افراد سودجو بدون توجه بایدة مقدس شاهنشاه مرتب بربهای کالاها ومیزان اجاره بها میافزایند بنحویکه امروزپرداخت اجاره بها بطور سرسام آوری بالا رفته و مقدار زیادی از درآمد مردم بدون مسکن را میبلعد و مرتب بربهاء آپارتمانها و ویلاها بدون ضابطه و قاعده ای افزوده میشود و دولت و مسئولین امور بجای اینکه بفکر مسکن برای افراد فاقد مسکن و تقلیل هزینه زندگی فی جمله اجاره بها بانشد این لایحه قانونی را که فعلا مطرح است بمجلس تقدیم نموده است و انتظار دارند که اجاره بها براساس اصل عرضه و تقاضا تعیین شود چون هزینه زندگی مرتب قوسی صعودی را طی میکند و عدة زیادی از هم میهنان عزیز ما هم بلحاظ درآمد قلیل و ثابت خود قادر نیستند در میدان عرضه و تقاضا وارد معاملات خود را باتکاء این اصل عملی سازند روی این اصل بلحاظ عدم قدرت ما کافی ازانجام پاره ای از معاملات و خریداری مایحتاج زندگی بحکم اجبار خودداری مینمایند وما نمیتوانیم اصل عرضه و تقاضا را بروضع مالی عموم مردم صادق بدانیم و خود بخود پاره ای از مردم از میدان عرضه و تقاضا بدورند و نخواهند توانست با سایرینت که از درامدهای هنگفتی برخوردارند رقابت نمایند و مسئله اجاره مسکن و خرید آن نیز تابع همین نظر خواهد بود و به پیروی از منویات شاهنشاه و اوامر مؤکد معظم له دولت باید بجای تسلیم این گونه لوایح تسکین دهنده بفکر تهیه مسکن برای همگان باشد بارها گفته اند که برای همگان مسکن میسازیم ولی بهیچوجه این حرفها بعمل تبدیل نشده است در صفحه ۲۴ روزنامه شمارة ۲۰۷ مورخ ۱۶ اردیبهشت ۲۵۳۵ رستاخیز نوشته شده است: دبیر کل و مسئولان حزب در یک جلسه ‹‹ گفت و شنود›› شرکت کردند . هویدا: مسئله مسکن با یک حرکت سریع حل خواهد شد: ولی از اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ تا بحال قدمهای مؤثری در جهت تهیه مسکن برداشته نشده و آنچه را که ما در جراید میخوانیم وعده خانه سازی برای آینده است و آنهم آینده ای که آینده اش معلوم نیست و خوب است توجهی هم بمطلبی که در شمارة ۴۲۹ مورخ پنجشنبه ۸ مهرماه ۲۵۳۵ روزنامه رستاخیز درج گردیده مینمائیم : بفرمان رضا شاه کبیر فقط خبر کارهای انجام شده از رادیو پخش میشد: من نمیدانم مسئولین امور چرا فقط کارهای انجام شده را اعلام نمیدارند و بذکر کارهائی که بعدا انجام میشود و عاقبت آنهم معلوم نیست میپردازند بهر حال مادام که برای اشخاص بی مسکن درصدد مسکن سازی نباشد و فقط بخواهند از طریق قوانین روابط مالک و مستأجر مردم را به ادامه امر استیجاری امیدوار سازند بطور قطع ویقین این مفصل و مشکل که سالیان درازی است افراد این سرزمین را رنج میدهد باین نحو حل نخواهد شد، شاهنشاه بارها فرمودند که برای افراد بی مسکن با تنظیم برنامه های عملی باید مسکن ساخت و دولت بجای اینکه این برنامه را عملی سازد لایحة جدید را که از سال ۱۳۵۱ تا بحال در جریان رسیدگی و تبادل نظر بوده جهت تصویب به مجلس تقدیم کرده است. اینجانب در جلسات مورخ سی ام دیماه سال گذشته و سی و یکم فروردین ماه ۲۵۳۵ راجع به مشکلات مسکن به تفصیل صحبت کردم و در جلسه اخیر خواندم وزارت دادگستری موافق شده است که هفتاد هزار متر مربع زمین جهت قضات و کارمندان فاقد مسکن خود تهیه و در نظر دارد به اسرع وقت این زمین را در قبال دریافت بها عادله آنرا به ساختمانهای آپارتمانی تبدیل و به قضات و کارمندان آن وزارت عرضه نماید و قضات و کارمندان دادگستری با تودیع مبلغی در حدود سی میلیون تومان انتظار داشتند که صاحب مسکن گردند بعضی از آنان پولی را که با سود کلان ازبانکها قرض گرفته اند بدون هیچگونه سوید مسترد و از این طریق مبلغی هم بعنوان سود پرداختی ببانکها متضرر میشوند و درشماره ۴۶۴ مورخ ۱۹ آبان ۲۵۳۵ روزنامه رستاخیز نوشته شده بود ، در مجمع عمومی شرکت تعاونی مسکن یک قاضی استیناف گفت: دادگستری در خانه سازی هم به کندی جلو میرود. پس از گزارش مدیر عامل عده ای از قضات و کارمندان دادگستری ضمن ایراد مطالبی از بی توجهی دادگستری به تأمین مسکن آنان گله کردند و یکی از قضات استیناف ضمن سخنان گفت چرا دادگستری باید تا این حد کند باشد که حتی به کارخانه سازی هم سرایت کند. بهر حال امیدوارم که دولت خدمتگزار جناب آقای نخست وزیر در اجرای فرمان شاهنشاه آریامهر باسرع وقت درخانه سازی جهت نیازمندان توفیق یابد (احسنت) .
رئیس ـ آقای دکتر سوادکوهی بفرمائید.
دکتر فتح الله سوادکوهی ـ ریاست محترم مجلس شورای ملی ـ همکاران گرامی ، نمایندگان مجلس رستاخیز، امروز در مقام بررسی لایحه قانون مالک و مستأجر میباشد که از حیث رسمیت در خورد توجه شایان است . زیرا در این قانون تکلیف اکثریت هموطنان ما روشن میشود. این روزها با انتشار مصوبه کمیسیونهای دادگستری و مسکن و شهرسازی در هر محفل و مجلسی دربارة این لایحه بحث و انتقاد میشود و این نشان میدهد موضوع جنبه عمومی دارد و نمیشود آن را سرسری گرفت. باری بطوریکه در گزارش کمیسیونهای دادگستری و مسکن و شهرسازی ملاحظه میشود این لایحه در چهار سال قبل مجلس در ۲۵۳۱ تقدیم مجلس شده است و مدتها معوق ماند تا در این دوره به جریان افتاده است. برای توجه کامل به هدف از تنظیم این لایحه بهتر است نگاهی کوتاه بتاریخچه آن بنمائیم تاریخچه مقرراط رابطه مالک و مستأجر ـ بعد از تصویب قانون مدنی بسال ۲۴۸۷ شاهنشاهی در مبحث عقد اجاره تکلیف موجر و مستأجر معلوم گردد. طبق این مقررات مستأجر مکلف است بعد از انقضاء مدت مستأجره را تخلیه و تسلیم موجر نماید. بعد از ده سال از اجرای این قانون درسال ۲۸۹۷ که در زمان رضاشاه کبیر وضع اقتصادی ایران تحول و قیمتها افزایش یافت ، موجرین برای بالا بردن اجاره با استفاده از مقررات قانون مدنی اقدام به تخلیه مستأجره میکردند. چون این وضع قابل دوام نبود و نظم اجتماعی را بهم میزد لذا درسال (۱۳۱۷) ۲۴۹۷ مقرراتی دربارة روابط مالک و مستأجر گذشت و مقرر شد که از تخلیه مستأجر مگر بارعایت شرایطی جلوگیری شود. با کمال تأسف بعد ازهجوم بیگانگان در شهریور (۱۳۲۰) ۲۵۰۰ سطح قیمتها بطور فاحش بالا رفت و باورود اجنبیان تقاضا برای مسکن زیاد شد لذا میزان اختلاف بین مالک و مستأجر افزایش یافت و بالنتیجه ۲۵۰۱ شاهنشاهی بار دیگر مقررات مالک و مستأجر تنظیم گردید. مجددا در سال ۲۵۰۴ (۱۳۲۴) قانونی برای تنظیم رابطه مالک و مستأجر مقرر شده در اداره ثبت اسناد و املاک هیئتی به اختلافات طرفین رسیدگی کند. بالاخره در سال (۱۳۳۹) ۲۵۱۹ قانون کامل مالک و مستأجر از تصویب مجلسین گذشت و مقرر گردید باختلاف طرفین در دادگستری رسیدگی شود . با تدقیق در موارد کلیه مقرراتیکه در بالا معروض شد، معلوم میگردد قانونگزار براساس نیاز جامعه متوجه گردید که مقررات قانون مدنی برای حل و فصل اختلاف مالک و مستأجر کافی نیست بلکه بعلت اهمیت موضوع و ارتباط آن با سرنوشت خانواده ها مقررات خاصی ضرورت دارد که بطور کلی بشرح زیر تصویب شد. بطور کلی:
- ۱ـ موجر نمیتواند پس از انقضاء مدت تخلیه مستأجر را از دادگاه بخواهد یا از طریق اجرای ثبت اقدام به تخلیه کند .
- ۲ـ اگر مستأجر بشرح مواردیکه در قانون مذکور است تقصیر کرد دادگاه حل به تخلیه خواهد داد.
- ۳ـ اگر موجر برای خود و نزدیکان درجه اولش نیاز داشت یا در مقام تجدید بنابود دادگاه حکم به تخلیه خواهد داد.
- ۴ـ پس از انقضاء مدت اجاره و انقضاء مدت سه سال موجر یا مستأجر میتواند نسبت به افزایش یا تقلیل اجاره بها بدادگاه مراجعه نمایند.
باین ترتیب قانون از مالک و هم از مستأجر حمایت کردو درصورت اختلاف دادگاه حل و فصل میکرد. بطوریکه میدانیم از اواخر سال (۱۳۵۲)۲۵۳۲ براساس افزایش درآمد نفت سطح درآمد مردم بالا رفت بنابراین موجرین بمنظور افزایش اجاره بها با استفاده از قانون بدادگاهها در دولت ایجاد حوائجی نمود و برای جلوگیری از افزایش قیمتها متوسل به مجلسین گردید در نتیجه با دو قانون پی در پی موجرین را از تقدیم دادخواست بدادگاهها بمنظور افزایش اجاره بها در سالهای ۲۵۳۳ و ۲۵۳۴ محروم کرد. این مقررات نتیجه عکس هدف از نظم آنرا داد زیرا اگر این مقررات وضع نمیشد بطور طبیعی و سالم موجرین بدادگاهها مراجعه میکردند دادگاهها نیز افزایش معقولی را مورد حکم قرار میدادند لکن وقتی موجرین از پیمودن این راه قانونی محروم شدند ناچار شدند در مقام راههای غیر مستقیم افتادند هرچند مادة ۲۴ قانون مالک و مستأجر تقلب نسبت به قانون را منع کرد. از جمله مالکین برای تخلیه مستأجر بطور صوری ملک یا حق انتقاع آنرا باشخاص مورد اتحاد فروختند و سپس خریدار صوری تقاضای تخلیه مستأجره را نمود، نمونه های آن در دادگاهها فراوان است.
بهر حال بعلل مختلف که برای جلوگیری از اطاله کلام بذکر جزئیات نمیپردازم از سال ۲۵۳۳(۱۳۵۳) تاکنون ارزش زمین و مصالح و دستمزد افزایش سرسام آور پیدا کرد . لذا موجری که میدید قانون برای افزایش اجاره از او حمایت نمیکند و بعضا توسل به فروش صوری و امثال آن هم مقدور نیست بناچار روش خصمانه با مستأجر را در پیش گرفت و روابط مالک و مستأجر که قبل از تورم دو سال اخیر و همچنین قبل از تصویب منع موجر به تقدیم دادخواست برای افزایش اجاره بهاء حسنه و طبیعی و عادی بود بوضع نامطلوب افتاد. در چنین شرایطی دولت دو اقدام مفید برای موجرین نمود اول اینکه تقاضای تمدید لایحه منع موجب تقدیم دادخواست افزایش اجاره بها را برای سال ۲۵۳۵ نکرد لذا از اول سال مذکور موجرین توانستند بدادگاهها برای تعدیل مراجعه نمایند. ثانیا“ برحسب تقاضای دولت مجلسین در پایان دوره بیست و سوم قانونگذاری در مادة ۴ قانون محدودیت معاملات زمین که بمنظور جلوگیری ازبورس بازی زمین بود و با کمال تأسف نتیجه مطلوب نداد، قید گردید که ساختمانهای مسکونی که گوهی پایان ساختمان آن بعداز تیرماه ۲۵۳۴ باشد مشمول قانون مالک و مستأجر نیست. یعنی تابع مقررات قانون مدنی است و بالنتیجه مالک حق دارد پس از انقضاء مدت مستأجره را تخلیه نماید .این ماده هرگونه نگرانی احتمالی را برای سرمایه گذاری در امر ساختمانهای مسکونی از بین برد خلاصه اینکه معافیت مالیات نسبت بساختمانهای ده طبقه مزید برعلت گردید و کارساختمان های مرتفع و نیز بساز و بفروش رونق بسزا یافت و درعین حال بازگذاردن دست سرمایه گذاران موجب شد که امروز هر بساز و بفروش بدون رعایت ضرائب سودبری معمولی در سرمایه گذاری تاچند برابر آپارتمانها را میفروشند و مردم نیز که در بحران مسکن دست و پا میزنند بجهات مختلف از جمله عوامل روانی برای خرید هجوم میآورند و بالنتیجه یک بازار مصنوعی و کاذب و پرتلاطم علیه طبقه متوسط مملکت که اکثریت عظیم را تشکیل میدهند بوجود آورده است که ادامه آن برای کشور از هر جهت خطر ناک است.
در چنین اوضاعی کمیسیون دادگستری و مسکن و شهرسازی نسبت بلایحه تقدیمی دولت رسیدگی و تغییراتی در آن بعمل آوردند . دریک بررسی ساده معلوم میشود لایحه دولت متضمن قانون مالک و مستأجر ۲۵۱۹ بااندک تغییر میباشد لکن اکنون با اضافه شدن تبصره ۴ و ۵ به مادة۱۴ بکلی روح قانون مالک و مستأجر تغییر یافت. باین معنی که اساس قانون مالک ومستأجر مبتنی بر تثبیت وضع مستأجر است و اگر قرار باشد مستأجر بعداز انقضاء مدت مستأجره را تخلیه کند نیاز چندانی به تصویب قانون خاص نیست بلکه قانون مدنی بااندک تغییری کفایت میکرد.
در لایحه جدید با وجود تبصره ۴ و ۵ مادة ۱۴ نتیجه این خواهد شد ۱ـ مستأجرینی که بعد از اجرای قانون قرار داداجاره تنظیم کند با مهلت یکساله ملزم به تخلیه خواهد شد. ۲ـ مستأجرین سابق برحسب مورد دوسال و یکسال مهلت ملزم به تخلیه خواهند شد.
هدف از این الزام به تخلیه هم حمایت از موجرین در استیفای از مال خود و تشویق سرمایه گزاری در ایجاد مسکن است و در آخر امر گفته میشود که باین ترتیب رابطه مالک و مستأجر حسنه خواهد شد و عرضه و تقاضا حاکم برروابط طرفین خواهد گردید این توجیهات از نظر حقوقی شاید درست باشد لکن از لحاظ سیاست عمومی مملکت نظم اقتصادی و حفظ حقوق اکثریت مردم که مستأجر هستند و خصوصا کسانیکه دارای دریافتی ثابت میباشند درست نیست زیرا:
- ۱ـ اگر منظور تشویق برای سرمایه گذاری باشد که در مادة ۴ ـ قانون معاملات زمین تصریح و در این لایحه نیز گنجانده شد که ساختمانهای بعد از تیرماه ۲۵۳۴ (۱۵۳۴) مشمول قانون مالک ومستأجر نیست سرمایه گزاران با خیال راحت میتوانند سرمایه گزاری کنند.
- ۲ـ با قبول این مطلب که اکثریت نزدیک باتفاق مالکین بمنظور بالا بردن اجاره علاقه شدید به تخلیه مستأجره دارند و به محض لازم الاجرا شدن قانون بدون شک مبادرت به تخلیه مستأجره مینمایند چگونه تصور حسن رابطه بین مالک و مستأجر میشود کرد.
- ۳ـ قانون عرضه و تقاضا مطلق نیست بلکه شرایط دیگری هم برآن اثر میگذارد مثلا باگران شدن هزینه تولید کالا دیگر صرف وجود عرضه کافی برای پائین آوردن ارزش کالا نیست. خاصه اینکه در سؤالی که از نماینده دولت درباره اینکه چه موقع ممکن است بین عرضه و تقاضا مسکن تعادل برقرار شود در کمیسیون شد، اظهار شد قابل پیش بینی نیست.
در عوض ایرادات زیر برتجویز تخلیه با مهلت معین واراست .
- ۱ـ به محض لازم الاجرا شدن قانون و انقضاء مهلت یکسال آن تعداد از مستأجرینی که بیش از ۵ سال سکونت دارند به تقاضای مالکین ملزم به تخلیه خواهد شد که در نتیجه تخلیه تعداد کثیری از مستأجرین و نبودن خانه خالی باری بیخانمانهائی نظمی عجیبی ایجاد خواهد شد.
- ۲ـ وقتی تعداد کثیری برای پیدا کردن خانه مراجعه کنند به لحاظ تقاضای زیاد خود بخود میزان اجاره بها از آنچه هست بالاتر خواهد رفت.
- ۳ـ غرض موجرین از تخلیه در اکثر موارد صرفا برای بالابردن اجاره است. در آنصورت وضع مستأجرینی که دارای دریافتی ثابتی هستند خصوصا کارگران، کارمندان چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی دچار عدم موازنه پرداخت خواهند شد که مشکلاتی برای دولت و بخش خصوصی و بالمال مملکت بوجود خواهد آورد.
- ۴ـ با توجه باینکه در لایحه برای جلوگیری از گرانی فروش محلهای مسکونی و اجاره بها بمنظور رعایت اصل چهارده انقلاب شاه و ملت پیش بینی لازم نشده است و برقراری مقررات سابق تعدیل کافی نیست مسلم است که مالکین پس از تخلیه مستأجرین قبلی اجاره مورد نظر خود را بر مستأجرین جدید تحمیل خواهد کرد.
نظر بمراتب معروض علاوه براینکه وجود تبصره ۴ و ۵ مادة ۱۴ برخلاف مصالح عمومی است و باید حذف شود دولت باید اول مجلس را از لحاظ سیاست مسکن در جریان بگذارد و معلوم شود برحسب سرشماری اخیر چند واحد مسکونی در اجاره است دوم برای برقراری تعادل بین در آمد افراد و پرداخت اجاره بها چه چاره اندیشی کرده است سوم در چه زمانی بنحو معقول بین عرضه و تقاضای مسکن تعادل برقرار میشود. چهارم ـ برای جلوگیری از گرانی مسکن و اجاره بها بمنظور اعمال اصل چهارده انقلاب شاه و ملت چه سیاستی را اعمال کرده یا خواهد کرد.
بهر حال تا زمانیکه تنگناهای مسکن از لحاظ اقتصادی رفع نشود قانون نمیتواند مشکل آنرا حل کند (احسنت) .
رئیس ـ آقای منصوریان بفرمائید.
منصوریان ـ همکاران عزیز لایحه ای تحت عنوان رابطه موجر و مستأجر امروز ورد رسیدگی است همانطور که همکاران محترم مستحضرند در چهارسال قبل از طرف دولت تقدیم مجلس شده آنچه که در بدو امر جلب توجه میکند این موضوع است که ببینیم آیا این لایحه جوابگوی نیاز امروزی مردم ماهست یا خیر؟ پاسخ این سؤال منفی است برای اینکه قانون برحسب ضرورت زمان و نیاز مردم و برای حفظ حقوق حقه اکثریت مردم تدوین میشود و اگر چنین مواردی را در برنداشته باشد ضرورت وجودی چنین قانونی که مورد نیاز مردم باشد مصداق پیدا نمیکند . بنده میخواهم مشکل مسکن را به عرضتان برسانم البته همة همکاران عزیز میدانند که این مشکل در رأس سایر مشکلات ما قرار دارد در این مطلب جای هیچگونه بحث و سخن نیست وحتی این مشکل جلوتر از مشکل ترافیک هم هست اما بنده معتقدم که مشکل مسکن را باید بنیادی حل کرد و از تجویز مسکن و داروهائی که بطور آنی برطرف کننده درد است خودداری کرد از لحاظ بنیادی به نظر بنده دو اصل در مشکل مسکن وجود دارد آن دو اصل عبارتست از زمین و هجوم جمعیت به شهرها. مشکلات بعدی که برای این موضوع پیش میآید مسلما مشکلات فرعی است و بعد از این موضوع حالا مشکل زمین را از لحاظ یک مثالش ، که تهران باشد در نظر میگیریم تهران یک محدوده ۵ ساله ای دارد که در ۹ سال گذشته و تجدید نظری شده واین محدوده معین و مشخص است در این محدوده الان بیش از چهار میلیون و نیم جمعیت زندگی میکند و بیش از یک میلیون وسائط نقلیه در این محدوده در رفت آمد است و شاید بهتر باشد بگوئیم در بعضی از ساعات در حال توقف است زمینهائی کهدر این محدوده موجود است گفته میشود بیش از چهار یا پنج درصد آن ساخته نشده نیست بقیه ساخته شده است البته باید در نظر بگیریم که ما محله های قدیمی در قلب تهران داریم مثل محله عودلاجان و غیره که آنها را ساخته شده تلقی میکنیم قیمت زمین تعجب آور است اگر بشما عرض کنم که ساعت بساعت در تغییر و نوسان است و در محلهائی که بین دوهزار تومان تا سی و چند هزار تومان برای زمینهای تهران قیمت گذاری میکنند آیا تعجب آور نیست؟ واین زمینی که اساس ساختن مسکن را تشکیل میدهد با چنین اوضاع و احوالی چه وضعی پیدا خواهد کرد.
اما می آئیم در قسمت جمعیت متأسفانه باید عرض کنم تمام امکانات و خدمات و تسهیلات لازم برای شهرها هست ـ بهمین جهت مردم روستاها بطرح شهر سرازیر شده اند و این هجوم بنحوی شده که جمعیت در این محدوده مشخص باندازه ای هست که قابل دوام و بقاء در وضع فعلی نیست. خوب چه باید بکنیم آیا برای تهران دروازه ایجاد بکنیم و جمعیت را کنترل کنیم؟ خیر بعقیده بنده باید خدمات شهری و تسهیلات لازم را به روستاها ببریم تا از هجوم جمعیت به شهرها جلوگیری کنیم (صحیح است) چون روستائی فرهنگ میخواهد خدمات بیمارستانی میخواهد و خلاصه هر چه میخواهد باید باو بدهیم تا بطرف شهرها هجوم نیاورد اگر آمدیم موضوع زمین و جمعیت را بنحوی با سیاستی صحیح حل کردیم موضوع رابطه موجر ومستأجر بخودی خود حل خواهد شد ملاحظه میفرمائید مادر وضع حاضر برای این چهار میلیون و نیم جمعیت تهران آیا فکر مسکن کرده ایم؟ آیا یک سیاست صحیح در برنامه در نظر گرفته ایم که حالا بتوانیم با لایحه ای بعنوان لایحه رابطه موجر ومستأجر و آنهم تبصره های چهار و پنج ماده چهارده این رابطه را بطور صحیح و دقیق حل کنیم؟ بنده فکر میکنیم که باید برای ایجاد مسکن یک برنامه صحیح ریخته شود و دولت با دادن و واگذاری زمینهای متعلق بخود باجاره اشخاص یا بخشهای خصوصی و گرفتن حق الارض متناسب بدون اینکه مالکیت زمین را از دست بدهد با ضوابط صحیحی آنها را واگذار کند و تسهیلات فراوانی در اختیارشان بگذارد بخصوص از نظر وام بانکی برای خانه ها و آپارتمانهای ارزان قیمت،نه آپارتمانهای متری هشت و دوازده هزار تومان،آپارتمانهائی که هر کس با پانزده درصد درآمد خودش بتواند آنها را اجاره کند یا در پانزده تا بیست سال بتواند قیمت آنرا بپردازد اما موضوع موجر و مستأجر ، این رابطه الان بنظر من بصورت یک بیماری درآمده که این بیمار دارای امراض مختلف است ـ فشار خون دارد کلیه اش خوب کار نمیکند دستگاه گوارشش نادرست است واز لحاظ دستگاه تنفس دچار اختناق است خوب برای خوب برای درمان چنین بیماری باید آنچنان درمان را آغاز کرد که برای او در مجموع شفابخش باید والا اگر ما بخواهیم صرفا دستگاه گوارش او را با تجویز دارو مداوا کنیم چه بسا آن دارو برای دستگاه تنفسی او مناسب نباشد لذا موجب مرگ بیمار شود پس موضوع رابطه موجر و مستأجر دوطرف دارد و هریک از اینها دارای حقوقی هستند که باید در نظر گرفته شود آنچه که در قانون موجر و مستأجر اساس مطلب را تشکیل میدهد دو نکته است که عبارت است از تعیین میزان اجاره بها و تخلیه و سایر مسائل، مسائل جنبی . این دو مطلب است که بنظر بنده این دو موضوع اساسی یعنی تعیین اجاره بها و نحوه تخلیه باید بموازات هم حل و فصل شود اگر شما بنحوی عمل کردید که موضوع تخلیه را در نظر گرفتید بدون اینکه موضوع تعیین اجاره بها مشخص شوود این کار دردی را دوا نمیکند اشکال عمده مالکان موضوع تخلیه بعد از انقضای مدت اجاره است بهمین مناسبت است که عده ای ازهمکاران در کمیسیون دادگستری تبصره های ۴و۵ مادة ۱۴ را پیشنهاد کردند و بنظر خودشان بااین ترتیب موضوع را حل کردند ولی صحیح نیست و موضوع حل نمیشود چرا؟ حالا بعرض تان میرسانم منظور از تخلیه چیست یا تخلیه برای نیاز شخصی است یا تخلیه بمنظور گرفتن اجاره بیشتر است اگر نیاز شخصی است که قانون فعلی هم باو اجازه داده است که هر وقت در دادگاه ثابت کند حکم تخلیه صادر میشود اما اگر موضوع افزایش اجاره بها باشد باید دارای یک ضوابط صحیحی در این قانون باشد یعنی برای هر ملکی یک شناسنامه ای تهیه بشود و در آن شناسنامه موقعیت ملک تاریخ بنا و سایر مشخصات مشخص بشود و براثر آن ضوابط ضرایبی را در نظر بگیرند که میزان اجاره هر ملک مشخص شود و در قانون معین کنند که هرچند سال یکبار با توجه به شاخص هزینه زندگی ، یک دستگاه عمومی مملکت فرض بفرمائید بانک مرکزی میزان آن اجاره بها معین بشود اگر اینکار شد، بعقیده من موجر، دیگر برای دریافت اجاره‌بیشتر نیازی به تخلیه نخواهد داشت چرا؟ برای اینکه اگر مستأجر فعلی حار به پرداخت آن اجاره ای که بموجب قانون تعلق میگیرد شد که فبها اگر نبود آنوقت تخلیه میشود و بدیگری واگذار میشود و آن مستأجر جدید هم اجاره ای بجز آنچه در قانون معین کرده است نمیدهد لاجرم موجبات افزایش بیرویه قیمت، اجاره بها هم فراهم نمیشود والا در وضع حاضر صرفا با تصویب یک یا دو تبصره مشکل حل نخواهد شد و بعقیده بنده بدون تعیین ضابطه صحیح برای میزان اجاره بها بیائیم مهلتهائی بمدت یکسال و دو سال برای مستأجرین سابق قائل بشویم و بعد مورداجاره را تخلیه کنند که چی؟ تخلیه کنند که بر تعداد متقاضیان مسکن افزوده شود و بعد هم قیمت اجاره بها روز بروز افزایش شخاص را تشویق کنیم که برای اجاره، محلهائی را ارائه کنند بعقیده من با توجه به قانون معاملات زمین و مادة ۴ این قانون که صریحا در آن قید شده کلیه واحدهای مسکونی که از تیرماه ۲۵۳۴ به بعد ساخته شده و گواهی پایان ساختمان از مرجع مربوطه گرفته شده مشمول قانون روابط موجر و مستأجر نیست و تابع احکام قانون مدنی و قرار داد تنظیمی بین طرفین میباشد ملاحظه بفرمائید بهر حال قانون تصویب شده و قابل اجرا است و به موجب آن قانون مالک ساختمانهای جدید میتوانند ملک خودشان را اجاره بدهند و حاکم براین رابطه قانون مدنی و قرار داد بین طرفین است لذا این سخن که عده ای ساختمان جدید کردند و به وحشت اینکه اگر اجاره دادند دیگر تخلیه نخواهد شد صحیح نیست بنابراین مراتب من میخواهم عرض کنم لایحه فعلی بخصوص بااین دو تبصره دردی از مشکل مسکن فعلی ما را بهیچوجه دوا نمیکند که سهل است مشکلات تازه ای هم به آن اضافه خواهد کرد و ما باید فکر اساسی و بنیادی بکنیم و آن عبارتست از ایجاد یک تعادل بین عرضه و تقاضای مسکن با سیاست کلی که دولت باید در این زمنیه تنظیم کند و این قانون همانطور که همکاران فرمودند بخاطر رفع مشکلات آنی بوده ولی این مشکلات از سال ۲۴ تا کنون ادامه دارد یعنی ۳۱ سال باید برای آن فکری کرد والا تا ابد که نباید در این مشکل باقی ماند اگر فکری برای این مشکل نشود با این داروهای مسکن هیچوقت این مرض درمان عطعی نمیشود بنابراین پیشنهاد اساسی بنده این است به موازات رسیدگی به این لایحه دولت برای تهیه مسکن یک سیاست کلی در نظر بگیرد بحدی که عرضه و تقاضای مسکن در شهرها تا حدی متعادل شود. (یکنفر از نمایندگان ـ وبخشها) بلی و بخشها در هر نقطه ای از کشور ما که دارای چنین مشکلی است.
موضوع تخلیه و تعیین اجاره بها بموازات هم باید بررسی و تعیین تکلیف شود تا اشکالاتی که عرض کردم بچشم بخورد و اگر غیر از این باشد آنوقت است که باید گفت این قافه تا به حشر لنگ است بسیار متشکرم (احسنت) .
رئیس ـ آقای رضوی نژاد بفرمائید.
رضوی نژاد ـ با اجازه جناب آقای رئیس و همکاران گرامی بنده باقتضای کم شانسی خودم جزو سخنرانان آخر جلسه ام خاصه اینکه روز پنج شنبه و شب جمعه هم هست، شب عید غدیر هم هست شاید مسائل مذکور وضعی را بوجود بیاورد که حواس همکاران من آنطور که باید و شاید پیش من نباشد ولی من نیمساعت صحبت نخواهم کرد کمتر از نیمساعت صحبت خواهم کرد، چون مستمع صاحب سخن را بر سرذوق آورد (احسنت) اینجا خیلی از دوستانم راجع به تبصره ۴و۵ مادة ۱۴ صحبت کردند .بنده البته عضو کمیسیون دادگستری هستم ولی دفاع از این تبصره ها به عهده مخبر کمیسیون و دولت است (قائمی ـ نایب رئیس هم هستید) ولی من ناگزیرم و باید این مسئله را طرح کنم اساسا“ مسئله مسکن را بدون در نظر گفتن زمین مورد توجه قرار دادن یا قانونی وضع کردن که زمین در ان ملحوظ نظر قرار نگیرد صحیح نیست (خورشید ـ در مصوبه کمیسیونها چنین چیزی وجود ندارد) قیمت زمین در این چند سال بحدی بی رویه بالارفته است که تا حدودی توازن اخلاقی جامعه ما را مختل کرده است (صحیح است) یک نفر آدم بی علم و اطلاع برحسب یک موقعیت خاص اجتماعی قطع زمینی تهیه میکند و دارای آنچنان ثروتی میشود که ثروت هیچ تحصیل کرده و متخصصی در تمام عمرش به ثروت این شخص نمیرسد و این مسئله مایه ملال خاطر عده ای از متخصصین دانشمندان و محققین این مملکت را فراهم کرده است که بدبختانه میشنویم رئیس دانشگاه تبریز میگوید استادان، محققین بامر زمین و خانه سازی پرداخته اند . این برای جامعه زنگ خطر است در چنین اوضاع و احوال کمیسیون مواجه بود با لایحه قانون موجر ومستأجر که به عقیده بنده هیچ چیز در این لایحه به جز این دو تبصره با قانون سابق تفاوت نداشت اول قرار بود کمیسیون دادگستری لایحه دولت را مورد شور و مشورت قرار بدهد، زیرا قانون حاکم که همین قانون ۱۳۳۹ است نه تنها هیچ دردی را دوا نمیکرد بلکه روز بروز هم برگره اجتماعی ما افزوده شده است بنده از جمله نمایندگانی بودم که در تمام طول عمرم هیچوقت به اندازة تأمین مسکن در تهران تحقیر نشدم، من ۲۰ سال سابقه کار قضائی دارم در شهرستانها هیچوقت با این مسئله مواجه نشدم به هر بنگاهی که مراجعه کردم وقتی میفهمید من وکیلم یا قاضی هستم میگفت مسکن ندارم و اجاره هم نمیدهم مثل اینکه اینها کلاسهائی باز کرده بودند که جامعه را علیه مجلس و ملت تحریک بکنند. میگفتم موضوع چیست؟ میگفتند آقا هرجارا اجاره بدهیم دیگر صاحب آن مستغلات نیستیم این اعتماد و اطمینان در موجرین وجود ندارد در کشورهای دیگر اجاره، اجاره است اجاره که عقد داریم نیتس، اجاره که واگذاری دایم نیست. بهر صورت اجاره است اگر در یک برهه ای از زمان به علت وجود متفقین یا شرایط خاص مملکتی ، مقررات مخصوصی وضع شد، نباید که تا ابد این مقررات ادامه پیدا بکند، اگر اوضاع و احوال بهمین ترتیب بماند دولت مجبور میشود مثل سابق مثل سال ۵۲ قانون دیگری بیاورد که باز بدتر میشود. یعنی سابق براین ما ۴ اطاق را هزار تومان اجاره میکردیم، الان با ۵ هزار تومان هم نمیتوانیم . این گرانی مسببش قانون مالک و مستأجر را تقویت کرده بود ولی هیچکس خانه خالی را اجاره نمیدهد . ما ایرانیان بنا بسابقه ملی خودمان خانه های خالی را اجاره میدادیم ولی الان رغبت باین کار نداریم. ما نمیگوئیم کمیسیون دادگستری معضل مسکن را حل کرده هیچ چنین ادعائی نیست ولی در هنگام طرح لایحه دولت ، اعضای کمیسیون جلساتی داشت حزب جلساتی داشت ما نظر متخصصین فن را در نظر گرفتیم و در حال حاضر تمام کسانیکه مسئول اجرای این قانون هستند بااین تبصره موافقند . قضات میگویند اگر مفری برای اختلاف موجر و مستأجر فراهم نشود بدعوای کیفری منجر میشود .بنده خلی معذرت میخواهم آقای دادستان تهران میگفت دعاوی در قبال اختلاف موجر و مستأجر بوجود آمده که در قانون جزائی قابل پیشگیری نیست. موجر برای انتقام گرفتن از مستأجر قیر میخرد و قیر را در لوله های آب میگذارد که لوله را خراب کند . شما بالاخره برای این عده از موجرین که خانه های خود را اجاره داده اند یک راه حلی بگذارید که بتوانند روابط خوبی با مستأجر داشته باشند و بعد این اطمینان باشد در اینصورت خانه فراوان میشود و مردم میتوانند اجاره کنند و این مشکل حل میشود .مسئله دیگر که مسئله تخلیه را بصورت وحشت مستأجرین عنوان کرده اند میدانید تا این مسئله بجائی برسد و تشریفات قانونی اش تمام بشود لااقل سه سال طول میکشد و سه سال هم برای آن مستأجر مهلت قائل میشوند که میشود ۶ سال. ظرف این ۶ سال حتما وضع مسکن حل خواهد شد و دولت فکری خواهد کرد ووام خواهد داد و انشاءالله مسئله مسکن بنحو مطلوبی حل خواهد شد. بطور کلی ماباید به عقد اجاره از نظر شرعی و قانونی نگاه کنیم در صورتیکه حالا یک شرایطی را برای عقد اجاره ایجاد کرده ایم که مورد قبول جامعه نیست نمونه اش خانه های خالی است هیچکس اجاره نمیدهد و همه بطریق متقلبانه متوسل میشوند برای اینکه بتوانند مستأجر را بیرون کنند . من به پیشنهاد آقای منصوریان که پیشنهاد کرده بودند اگر قرار باشد ما تخلیه خانه را تجویز بکنیم بعد از ۷ سال نشستن آنهم بطریق ناراضی باید بریا میزان اجاره بها فکری بکنید وگرنه باز هم هستند مالکین که سطح اخلاقیاتشان پائین است ودنبال اخراج مستأجر هستنتد. اگر قانون میزان اجاره بها را تحت نظر سازمانی و تغییراتش را روی شاخص بانک بگذاریم هیچوقت این هوس ایجاد نخواهد شد که موجر بیاید و بی جهت مستأجر را بیرون بکند . در همان زمینه بنده علاوه بر چند پیشنهادی که در کمیسیون قرار گفت چند پیشنهاد دیگری هم تهیه کردم که از جمله همین تشکیلات وزارت شهرسازی و مسکن است که یک شناسنامه تهیه کنند برای مستغلات که میزان اجاره بهای سالیانه اش را تعیین بکنند سردفتری که میخواهد سند اجاره تنظیم کند بعد از استعلام تنظیم کند و این موجب میشود که موجر تحریک نشود مستأجر را بیرون کند. عرض دیگری ندارم (احسنت) .
رئیس ـ آقای مشیر بفرمائید.
دکتر مشیر ـ با عرض معذرت از اینکه در آخر وقت نوبت بمن رسیده متأسفم که شاید مجلس آمادگی ذهنی نداشته باشد که بعرایضم توجه بفرمایند. بهر حال از آنجا که عصر رستاخیز و عصر تحرک است امیدوارم نمایندگان مجلس شورای ملی در این ۴ ساعت که راجع بیکی از لوایح مهم بحث میشود توجه مخصوص معطوف بداند . بنده میخواستم عرض کنم در مسافرت اخیری که بخارج کرده بودم در چهارکشور بطور اجمالی و تفصیلی راجع به روابط مالک و مستأجر مطالعه کردم البته باید عرض کنم که خودم را به جهات مختلفی یکی از افراد متخصص میدانم که اظهار نظر در امر اجاره و مسکن بکنم. صرفنظر از جنبه تخصصی، چون وکیل دادگستری هستم در امر بانکداری و اقتصاد هم بی اطلاع نیستم و تزدوره دکترای حقوق خود را در دانشگاه سورین راجع به اجاره بها در ایران و فرانسه نوشته ام. بنابراین آنچه را که عرض میکنم واقعیت دارد اولین کشوری که مورد مطالعه من قرار گفت مصر بود که کشور دوست و برادر مااست پایتخت مصر، قاهره شهری است که نزدیک به ۸ میلیون جمعیت دارد و آپارتمانها و آسمان خراشهای زیادی دارد . در مصر و بخصوص در قاهره کمبود مسکن و گرانی اجاره بها هیچ وقت احساس نمیشود و تا آنجائی که من تحقیق کردم اجاره بهای یک آپارتمان با سه و چهار اطاق ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان است و اجاره برای ساختمانهای لوکس به هزار تومان هم نمیرسد بعلاوه مسئله ای بنام محدوده و خارج از محدوده هم برای آنها وجود ندارد کشور دوم اسپانیا بود که در آنجا هم این اشکالات وجود نداشت. و کرایه یک آپارتمان ۳ ـ ۴ اطاقه در حدود دوتا دو هزار و پانصد تومان بود و سطح درامد هم چنانست که پرداخت این کرایه مسکن آسانست . کشور دیگر کشور فرانسه بود که مطالعات عمیقتری داشتم در آنجا مسئله مسکن بهیچ وجه مشکلی برای مردم چه در شهرها و چه در پاریس نیست در حالیکه از ۱۹۱۸ تا ۱۹۴۸ همین قوانین متضادی که ما از مجلسین گذراندیم و در بعضی از آنها که دولت با حس نیت میخواست مشکل مسکن را حل کند آنها هم نظیر همین قوانین را تصویب کردند که موجب گرفتاری بیشتری بین مالک ومستأجر شد ولی در سال ۱۹۴۸ در قانونی که تصویب شده بود یک امتیازات و حقوقی به مالکین داده شد و یک امتیازاتی هم به مستأجرین و چون دیدند که دخالت دولت مزید برعلت است و در سال ۱۹۶۲ و بعد در سال ۱۹۷۶ فرانسویها آمدند مقررات را بکلی تغییر دادند و آزادی روابط بین مالک و مستأجر را پذیرفتند بطوریکه الان در پاریس میشود یک آپارتمان سه اطاقه را که همه احتیاجات را تأمین کند با توجه باینکه پاریس در واقع از گرانترین شهرهای دنیاست چون وقتی آمریکائیها با آن امکان و ثروت از گرانی پاریس اظهاری ناراحتی میکنند درعین حال میزان اجاره متوسط برای یک آپارتمان شاید بین ۲ و ۳ هزار تومان بیشتر نباشد در مرحله آخر کشوری که مورد مطالعه بنده قرار گرفت ایتالیا بود و دیدم که در ایتالیا هم مشکل مسکن وجود ندارد باین معنی که یکی از دوستان مارادعوت کرده بود و او اجبارا” بخاطر فرزندش که در رم بسر میبرد در یک آپارتمان سه تا چهار اطاقه مبله زندگی میکرد این آپارتمان با تمام وسایل و با تأمین برق و گاز وارکاندیشن ، میزان اجاره اش بین دو تا ۲۵۰۰ تومان است بنابراین میخواهم بگویم اگر از نظر اجتماعی بخواهیم مشکل مسکن را رفع کنیم باید این عواملی که موجب شده است که این گرفتاری را برای دولت و اجتماع بوجود آورد آنها را برطرف کنیم یک لایحه با پیشنهادهائی که شده و حتی بشرط تصویب پیشنهادهای خودم فکر نمیکنم دردی را دوا کند. در امتداد همین کار، دولت هم باید بفکر چاره بیافتد در اینجا لازم است یادآور شوم جناب آقای دکتر بهرون وزیر شهرسازی و مسکن در دوسال پیش طرحی تهیه کرده بودند که بما هم داده شد که چند نوع ساختمان مختلف در تهران ساخته میشود از جمله سه نوع ساختمان ۱۰۰ هزار و ۲۰۰ هزار و ۳۰۰ هزار تومانی مقداری هم بوق و کرنا راه انداختند و تبلیغاتی شد و مصاحبه مطبوعاتی بعمل آمد که مشکل مسکن رفع میشود و اوراق قرضه داده میشود کسانیکه ۲۵% از این اوراق قرضه را خریداری کنند برای نوع اول حدود ۲۵ هزار تومان و نوع دوم ۵۰ هزار تومان و نوع سوم ۷۵ هزار تومان در اینصورت صاحب خانه میشوند. متأسفانه این وعده داده شد و بهیچ وجه درتهران عملی نشد.واگردر شهرستانها شده باشد من خیال نمیکنم نتیجه اش کاملا رضایتخبش باشد مطلب دیگری که دراینجا همکار محترم فرمودند در صورت احتیاج مالک به خانه شخصی اش بایستی سه چهار سال در دادگستری طی طریق کرد، فرانسویها که ما چیزهائی را از آنها اقتباس کرده ایم یک ضرب المثلی دارند راجع به مراجعه به دادگستری ، میگید کسی که به دادگستری میرود سه کیف باید داشته باشد کیفی پر از سند، کیفی پراز اسکناس و کیفی پراز حوصله و واقعا قابل توجه است مخصوصا جناب آقای هنرمندی عرض میکنم باید به فکر این بودکه کسانی که به دادگستری مراجعه میند زودتر کارآنها حل شود در مادة ۴۹۷ آئین دادرسی مدنی هست که در مرحله استناف پس از تبادل لوایح ، دادگاه مکلف است بلافاصله رأی صادر کند درقسمت آخر این ماده چنین گفته شده درصورتیکه محتاج به توضیحی از طرفین نباشد فورا رأی میدهدو این رأی حضوری محسوب است و چنانچه محتاج به توضیح باشد موارد توضیح را در صورتمجلس تعیین و طرفین را برای رسیدگی و دادن توضیح احضار میکند و در جلسه فقط با اخذ توضیح از کسی که باید توضیح دهد محاکمه را ختم و رأی صادر مینماید. عدم حضور طرفین موجب تأخیر محاکمه تبوده و دادگاه مکلف است حکم قضیه را صادر و این حکم حضوری محسوب خواهد شد› من پردنده ای داشتم که در سال ۵۱ تبادل لایحه اش تمام شد و در سال ۵۴ حکم صادر شد حتی به آقای وزیر دادگستری و بمحکمه انتظامی قضات شکایت کردم که این چه طرز رسیدگی است (یکی از نمایندگان ـ کار زیاد است) صحیح است ولی اشکالات هم زیاد اس و قاضی حق ندارد برخلاف قانون عمل کند سال گذشته گفته شد کسانی که از گرانی علیه مالکین شکایت دارند میتوانند به دادگستری شکایت کنند نتیجه این شد که اختلاف بین مالک ومستأجر شدیدتر شد بطوریکه هزارها نفر آمدند دنبال ماجراجوئی اعم از مالک و مستأجر ، و مالک بعناوین مختلف میخواست ملک خود را تخلیه کند و مستأجر میخواست تعدیل اجاره بها کند. بطوریکه در حال حاضر تعیین وقت در دادگاهها حداقل به شش، هفت ماه رسیده است و اگر سه ، چهار بار تجدید شود باید ضرب المثل فرانسویها را بیاد داشته باشیم که شبیه آن در ضرب المثل فرانسویها را بیاد داشته باشیم که شبیه آن در ضرب المثل فارسیها گفته اند عمر نوح باید داشت و گنج قارون و صبر ایوب.فرانسویها شرایطی بعنوان پلن دوروا در روابط بین مالک و مستأجر پذیرفته اند که چنانچه آن شرایط خلافش عمل شد دیگر احتیاج بمراجعه به دادگاه نیست، وقتی من خانه ای میدهم و میروم یکسال فرانسه یا انگلستان برای مطالعه و بعد از یکسال برای سکونت شخصی باین منزل احتیاج دارم،تازه بایستی به دادگستری مراجعه کنم و عرض حال بدهم و ثابت کنم که مورد احتیاج شخص خود من است تا مستأجر پس از سه ، چهار سال این خانه را تخلیه کند با ناراحتی و خرابی خانه و با چندین هزار تومان پولی که بابت تلفن خارج و آب و برق مصرف شده باید پرداخته شود یکی از رؤسای دادگاه استان که بامور جزائی رسیدگی میکند میگفت که دعوی بین مالک و مستأجر کار دادگستری را فلج کرده و تمام شکایات بخاط اختلاف بین مالک و مستأجر است و من نمیدانم باین کیفیت ما بکجا میرسیم، اینجا مطلی گفته شد راجع بیکی از اطباء ، من شنیدم که یکی از اطباء ماهی ۱۵ هزار تومان درا,د داشته دست از طبابت و تخصص دست میکشد و میگوید بروم زمین بخرم و بسازم و بفروشم و میلیونر شوم، واقعیت هم همین است شما ملاحظه بفرمائید بنز آخرین سیستم را چه کسانی سوار میشوند آیا وزار یا وکلا ؟ هیچکدام بلکه تمام مقاطعه کارها، معمارها و اشخاصی از آن قبیل (خورشید ـ بساز و بفروشها) بهرحال بنده معتقد هستم که رد مسئله مسکن مشکل بسیار زیاد است و لازم است که کری بشود مشروط براینکه دولت هم واقعا برناه ای مشخص داشته باشد و این مسئله داخل محدوده،و خارج از محدوده باید برطرف شود و تخریب که اساسا” در قانون جزا جرم شناخته شده برای شهرداری مجاز گردیده و نمیدانم دولت چطور این قانون راآورد و چه طور مجلس آنرا تصویب کرده و یک مرجعی غیر از مراجع دادگستری ایجاد شده که حکم قطعی و نهائی صادر و بعد اجرا میکند اینها باید حل شود عملیات دستگاه شهرداری که مثل لشکریان مغول میریزند و خانه ای راکه چندین دست خرید و فروش شده ، بعلت اینکه سازنده رعایت مادة ۱۰۰ را نرکده است خراب میکنند. بنده معتقدم که اگر خانه ای باید خراب شود خانه شهردارها و مسئولین امر است (صحیح است) چرا آنها اجازه میدهند که برخلاف مقررات ساختمانی ساخته بشود و چراوقتی کار ساختمانیش تمام شد آنوقت مردم را بیچاره میکنند و آنرا خراب میکنند بهر حال گفتنی زیاد است بنده پیشنهادهائی داشتم که تقدیم حضور مقام ریاست کردم و میخواستم بگویم که یک مقدار از این مقررات قابل حل است ولی اگر دولت در جانب اینکار برنامه ای برای تأمین مسکن نداشته باشد این لایحه مشکلی راحل نمیکند ملاحظه میفرمائید در بند ۵مادة ۲ گفته شده است، خانه های سازمانی و سایر محلهای مسکونی که از طرف وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته بدولت یا اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی بمناسبت شغل در اختیار و استفاده کارکنان آنها قرار میگیرد. در این مورد رابطه متصرف باسازمان یا اشخاص مربوط تابع قوانین و مقررات مخصوص بخود یا قرارداد فی مابین میباشد.
هرگاه متصرف خانه یا محل سازمانی که بموجب مقررات یا قرارداد مکلف بتخلیه محل سکونت باشد از تخلیه خودداری کند برحسب مورد از طرف دادستان یا رئیس دادگاه بخش مستقل باو اخطار میشود که ظرف یکماه محل را تخلیه نماید در صورت امتناع بدستور همان مقام مزبور تخلیه شده و تحویل سازمان یا مؤسسه مربوط داده میشود. یعنی دولت آنچه که مورد احتیاج است تخلیه میکند (خورشید ـ این برای سازمانهاست) صحیح است فرض بفرمائید که جنابعالی خانه تان را اجاره داده اید و شدید دادستان یا استاندار خراسان بعد که برگشتید باید سه چهار سال دوندگی کنید تا خانه را پس بگیرید بنابراین مسائلی که اینجا پیش بینی شده نباید یکطرفه قضاوت بشود قانونی قابل احترام است که مراعات عدالت در آن بشود خصوصا در لوایحی نظیر این لایحه حق مالک و مستأجر هر دو باید مورد توجه قرار بگیرند و بکیفیتی که عرض شد دولت هم بفکر چاره باشد (احسنت) .
رئیس ـ آقای دکتر شیروانی بفرمائید.
دکتر شیروانی ـ جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند ناطقین قبلی ، همکاران ارجند مطالب بسیار مهم و حائز اهمیتی را مطرح کردند ما بعنوان یک نماینده ملت در دورة رستاخیز اولین وظیفه ای که داریم منعکس کردن گرفتاریها ناراحتیها و نارضایتیهای مردم است مشکل مسکن که از مهمترین مشکلاتی است که جامعه ایرانی هم اکنون همه روزه باآن دست به گریبان است. و خانوادههای فراوانی هستندکه به این درد گرفتارند. (صحیح است) ملت میخواهد که در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی و در مورد این با صداقت سخن گفته شود ماهرگز نباید هیچ چیزی را از ملت ایران پنهان کنیم اگر درک تعالیم عالیه رهبر بزرگ و اندیشمند ایران را نموده باشیم چون رهبر ما شاهنشاه ما تنها امید ملت ایران هرگز در زندگی خود رازی از ملت پنهان نفرموده اند (صحیح است) در اینجا از مسکن بودن این لایحه صحبت شد ناگزیرم یک مثال پزشکی بزنم ملت آبستن مشکل مسکن است و مادر دانشگاه بدانشجو و انترن و آسیستان خود میآموزیم که هرگز به هیچ خانم باردار مسکنی ندهید آن هم از این نوع بدآن (صحیح است) چون ناهنجاریها و گرفتاریهای زیادی را بوجود میآورد. اگر این مسکن را ما امروز قبول کنیم بعدها نه تنها ناهنجاریهائی بدنبال دارد بلکه موجود عجیب الخلقه ای را بملت ایران ارزانی داشته ایم که سالها باید مطالعه کنیم تا آن را دوباره بامروز برسانیم.(صحیح است) ما نمیتوانیم از این مشکل بهمین آسانی رد شویم شاهنشاه بزرگ و اندیشمند ایران در نطق افتتاحیه خود در این اجلاسیه با صراحت و صداقتی که شایسته چنین رهبری است فرمودند سودجوئی و تقلب، آیا بیش از این مطلبی را میتوان گفت؟ آیا این ملت بود که بدنبال سودجوئی و تقلب بود یا کسانی که باید فرمانهای شاهنشاه بزرگ ایران را بخوبی انجام بدهند ملت میخواهد که ما در اینجا مطرح کنیم که چرا فرمانهای شاهنشاه بخوبی اجرا نمیشود . ودر مرحله اجرا با گرفتاریهائی توأم است این نارسائیها و تنگناها و گرفتاریها ناشی از فلسفه انقلاب ایران نیست ناشی از فلسفه رستاخیز ملت ایران نیست، اینها ناشی از ضعفهای فردی و اجتماعی است (صحیح است) و ما باید قبول کنیم که ما نمایندگان ملت باید در این خانه مقدس با حقیقت و صراحت و صداقت با تقوی و درستی و پاکی روبروی ملت ایران قرار بگیریم اینها از عدم هم آهنگی است اینها باین سبب است که سیاست صحیح مسکن نداشته ایم اینها باین سبب است که سالهای پرارزش را ازدست داده ایم و سیاست جمعیتی صحیح و جامعی نداریم و سیاست مهاجرتی جامع نداریم چرا؟ آیا ملت مسئول است ؟ آیا مسئولین مملکتی تنها وظیفه شان این است که خانه های مردم را بروی سرشان خراب کنند؟ بااین مادة ۱۰۰ لعنتی که از همین مجلس شواری ملی گذشته است؟ آیا قانون رفاه ملت نیست؟ هم اکنون در همین شهر تهران که افتخار نمایندگی آنرا دارم خانه های مردم را روی سرشان خراب میکنند چرا؟ چون از نظر قانونی صحیح است و کسی که این مسئولیت را دارد باید هم طبق قانون رفتار کند ولی آن طرف قضیه را چرا نگاه نمیکنید؟ مردم که تقصیری ندارند یک سیاست غلطی را در پیش گرتفه اند که مردم باید چوبش را بخورند سیاست جامع، هم آهنگی میخواهد هم آهنگی در دستگاههای مسئول من برای شما چند نکته را اینجا میگویم تا متوجه بشوید که چه هم آهنگی منظور من است یک سیاست جمعیتی جامع ارکان زیادی دارد و مسئولان زیادی، که فقط باهم آهنگی یکدیگر میتوانند نتیجه مطلوب را داشته باشند . ارکان سیاست جمعیتی عبارتند از :
- ۱ـ توزیع جغرافیائی و مکانی جمعیت .
- ۲ـ شهر نشینی به تفکیک مشاغل .
- ۳ـ باروری و تنظیم خانواده (که تابحال فقط به این رکن توجه شده است آنهم طرز نامطلوبی یعنی فقط جنبه کلینیکی را در نظر گرفته ایم و هیچ آمار و تحقیقات منظمی را نداریم) .
- ۴ـ اثرات و نتایج تنزل مرگ و میر افزایش عمر (باآماری که هم اکنون سرشماری کل کشور داده است) میبینیم با این وضع با مقایسه ای که مسئولان مملکتی چندین سال قبل ارائه داده اند دو در هزار هم به مرگ و میر در کشورما اضافه شده است . آنهم با این بودجه زیادی که صرف بهداشت و درمان در حد مطلوب است. اکنون بیشتر جنبه نمایشی دارد با این دفترچه ها که دست مردم داده اند، در روستاها چه کرده ایم؟
- ۵ـ مهاجرتها و نتایج اقتصادی و اجتماعی آن.
- ۶ـ مسکن (یکی از ارکان سیاست جمعیتی جامع است که با این وضع ناگوار روبرو هستیم) .
- ۷ـ تغذیه .
- ۸ـ آموزش و سواد (که از این بحران مطبوع جامعه اکنون سخنی نمیگویم خدارا شکر که بحرانی مطبوع است زیرا ایرانیان بیشتر میخواهند با سواد شوند )
- ۹ـ جنبه های جمعیتی تولید و مصرف و موضوع نیروی انسانی متبحر.
- ۱۰ـ هم آهنگی در قوانین مربوط به جمعیت و خانواده و سازمانهای مربوطه .
- ۱۱ـ توزیع متعادل تر ثروت ودرآمد.
- ۱۲ـ مسائل سالخوردگان .
- ۱۳ـ جمعیت و نیروی نظامی و دفاعی . در این باره بهترین کار شده است ارتش شاهنشاهی نیرومند و قوی داریم از هر لحاظ آنهم بخاطر اینستکه مستقیما تحت فرماندهی و نظارت شاهنشاه بزرگ ایرانست . (صحیح است)
- ۱۴ـ تداوم فرهنگ و قومیت ایرانی .
- ۱۵ـ سرعت افتراقی افزایش جمعیت در گروههای اجتماعی با توجه به جنبه های جغرافیائی آن .
- ۱۶ـ میزان تمرکز تأسیسات و تسهیلات در شهرها و پایتخت .
- ۱۷ـ منابع زیستی .
- ۱۸ـ تساوی ارزش و حقوق زن و مرد.
- ۱۹ـ نظارت مستمر برمیزان افزایش طبیعی جمعیت و تأمین حداقل لازم آن .
همکاران ارجمند کدام یک از آنها با هماهنگی که ضروری است تا حالا اجرا شده پس وقتی توجه بیکی از مسائل مهم که سیاست جمعیتی اصل آن است در دنیای امروز، نکرده ایم در حالیکه تحقیق کرده ایم و میدانیم اگر ابرها را از کشورهای خارج بتوانیم بایران بیاوریم و بارور کنیم بیش از ۵۰ میلیون نفر در ایران جمعیت نمیتوانیم داشته باشیم. چکار کرده اید که اکنون لایحه ای را میگذارید که یک مسکن است بطرز بسیار بدی که ناهنجاریهای فراوان بدنبال خواهد داشت و مردم ایران را ناراضی میکند مگر ما جمع شده ایم که ایرانیان را ناراحت کنیم ما برای چه اینجا جمع شده ایم؟ جمع شده ایم که تعالیم عالیه رهبرمان را آنطور که نظر مبارکشان هست با اجرای قوانین صحیح به اجرا در بیاوریم (صحیح است) نه اینکه بکارهای نمایشی بپردازیم این لایحه همان لایحه سال ۱۳۳۹ است مگر تغییری کرده است؟ میخواهید بملت بگوئید بفکر تو بودیم این لایحه جدیدی که آورده اید تبصرة ۴و۵ از مادة ۱۴ آن گرفتاریهای بسیاری برای مردم بوجود خواهد آورد اگر ۶۰ هزار خانه ای که درتهارن گفته شد خالیست ، پربشود فکر میکنید چندصد هزار ایرانی بدون مسکن صاحب مسکن خواهند شد درشهرستانها چه میشوند؟ و هیچ هم معلوم نیست نارضایتی آنها از چه کسی است ـ همکاران ارجند در این مودر نمیتوانیم باین آسانی بگذریم مسئولین امر باید جوابگو باشند باین نیاز مردم که یکی از مشکلترین معضلاتی است که فعلا یک ایرانی با آن مواجه است در اینجا صحبت شد استاد دانشگاهی را که با هزار زحمت از خارج بایران میآوریم گرفتار چی هست؟ مسکن ندارد ده ها و ده ها از محققین خوب ما از ایران رفتند برای کمبود مسکن ! در اینجاعده ای سودجو با حالتی تقلب آمیز این ملکت را باین روز انداخته اند پس سازمان زمنی چه کرده است؟ بیایند در اینجا بگویند چه موفقیتی داشته اند همکاران عزیز ببخشید که آخر جلسه نوبت بمن رسید. مطالبی دارم که در حوصله این جلسه نیست یا در موقعیتی دیگر و یا در کمیسوین مطرح خواهن کرد. مطالبی است در مورد این لایحه که روی آن کار فراوان شده است و متخصصین و کارشناسان وقت زیادی صرف آن کرده اند. امروز مطرح نمینمایم تا همکاران عزیز خسته نشوند آنوقت آن مطلب اصلی را شاید نتوانم بخوبی بیان کنم ـ این لایحه بهر حال دردی را دوا نخواهد کرد همانطور که همکار ارجمند جناب پزشکپور فرمودند هیاهو برای هیچ است در این لایحه فقط دو تبصره اش تغییر کرده که آنهم بنفع ملت نیست (صحیح است) زیانهای فراوانی را در بردارد باید فکر آن روز را کرد که وقتی مستأجر تخلیه کرد و از خانه بیرون رفت چه ضابطه ای داردی که مالک بعدا با چه قیمتی دوباره ملک را اجاره بدهد و چه ضابطه ای دارید که حتما خودش برود توی آن خانه بنشیند و برای تعیین بهای اجاره چه ضابطه ای دارید؟ آیا قیمت مصالح ساختمانی را در نظر میگیرید یا موقعیت محل را نتیجه اش این خواهد شد که عده ای دیگر در این شهر در جنوب شهر در خارج از محدوده قرار بگیرند و شهرداری خانه هایشان را ویران کند و مشکلاتی را بوجود بیاورد که خودمان هم نمیدانیم بعدا چطور برطرف کنیم الان هنوز تکلیف این مردم معلوم نیست عده ای ناراضی هستند که ما بااین لایحه بر تعدادشان خواهیم افزود پیشنهاد من که عین آنرا تقدیم کرده ام قرائم میکنم پیشنهاد این است: ‹‹ ریاست محترم مجلس شورای ملی از نظر اهمیتی که لایحه قانون روابط موجر و مستأجر دارد و لایحه ای که هم اکنون مورد بحث است و فقط با قانون قبلی دو تبصره تفاوت دارد که آنهم بهیچوجه جوابگوی نیاز جامعه ایرانی نیست و احتیاج به بررسی و کسب نظر متخصصین و اشخاص ذیصلاح بیشتری را دارد تا زا جنبه های مختلف در مورد آن اظهار نظر نمایند پیشنهاد مینماید : که بدون ورود بحث د رمواد لایحه عینا به کمیسوینهای مربوطه برای بررسی بیشتر برگردانده شود .
با تقدیم احترام ـ دکتر داریوش شیروانی
یعنی با زبانی دیگر بهتر است مسکوت بگذاریم و بررسی بیشتری نمائیم تا حقایق را از ملت ایران مکتوم نداریم (صحیح است ، احسنت)
رئیس ـ این لایحه همانطور که همکاران محترم اطلاع دارند بیش از چهار سال است که در کمیسیونهای مجلس باقی بوده است و نمیدانم چرا آقای دکتر شیروانی نمیخواهند اطلاعات وسیعشان را در اختیار کمیسیونها بگذارند تا لایحه همانطور که منظور نظر ایشان است بنفع مالک و مستأجر اصلاح شود، همکاران محترم استحضار دارند آنچه که امروز اینجا مطرح است لایحه ای است که دولت تقدیم کرده و کمیسیونها روی آن اظهار نظر کرده اند، واین تصویب نهائی لایحه نیست فعلا شور اول است و برای شور دوم به کمیسیونها برمیگردد، نمایندگان محترم میتوانند نظرات خودشان را چه امروز و چه در روزهای بعد بصورت پیشنهاد و پیشنهاد بین الشورین بدهند و بعد در کمیسیون مطرح کنند وامیدوارم که در نهایت امر مجلس لایحه موجر و مستأجر را بصورتی که حق هر دوطرف را تأمین کند از تصویب بگذراند (انشاءالله) آقای رامبد بفرمائید.
رامبد ـ تصور میکنم میزان ادب و نزاکت و مراعاتها و صفات نیکو امثال آنهم اگر از حد معقول بگذرد برخی اوقات نتایج نامطلوب دارد ما در مجلس تنها از انقلاب صحبت میکنیم ولی آنجا که ما هم در آن سهمی پیدا میکنیم باید بدان عمل کنیم نه آنکه فقط بگوئیم و تعارف بکنیم (صحیح است) در مورد همین لایحه توجه به روحیه و عمل انقلابی ایجاب مینمود بعد از صحبت ناطق اول در پشت این تریبون نماینده دولت میآمد و میگفت ، نمایندگان محترم چنین لایحه ای که با نیاز واقعی تطبیق نمیکند و بحث در آن جز تضییع وقت نتیجه ای نخواهد داشت لذا قاعدتا” این لایحه اگر شما بوظیفه تان آشنا باشید باید رد شود اما چون دولت و مجلس و حزب و ملت هم میخواهیم وحدت خود را حفظ کنیم، اینجاست که دولت خودش لایحه را پس میگیرد. جناب آقای دکتر شادمان آن روزی که من در مواردی به قانون اساسی اشاره ای میکردم برای این بود که کسانی که وزیر و وکیل و معاون میشوند باید قبل از درگیر شدن به ظواهر امور کارهای جاری که شما بهتر میدانید پایه هایش برچه اساسی است قانون اساسی را بخوانید و بدانید که لایحه ای که بمجلس میآید باید در ابتدای آن توضیح داده شود که از لحاظ سیاسی و اجتماعی یا اقتصادی یا اداری یا قضائی و امثال آن باوضاع و احوال جاری به چه اشکالی مواجه هستیم در قوانین موجود چه نواقصی وجود دارد ولذا امروز براساس این لایحه جدیدی که دولت تنظیم کرده چه اصلاحی را میخواهیم در آن بعمل آوریم، تصدیق میفرمائید که در این لایحه مورد بحث چنین توجهی نشده . بمن بفرمائید آیا لایح امروز ما تکلیف موجر را تعیین میکند؟ یا اشکال مستأجر رامرتفع میسازد ؟ وضع اجتماعی را بهتر مینماید؟ یا پیشرفت ساختمان را توسعه میدهد؟ کمبود مصالح را برطرف میکند یا اشکالات قضائی را حلمیکند کدام یک از این مشکلات را مرتفع میسازد؟ جز این که بگوئیم اینکار هم در ردیف بسیار کارهای دولت موجب میشود بدون جهت احتمالا عدم اعتماد، عدم رضایت و بی تفاوتی بعمل دولت ایجاد شود (احسنت) . بنده حاضر بودم مطالبم را پس بگیرم بیک شرط که یک نماینده دولت بیاید بگوید هدف این لایحه چیست؟ یک لایحه باید هدف داشته باشد (صحیح است) وقتی میخواهند یک ساختمانی را خراب کنندو ساختمان دیگری را جانشین آن کنند نقشه ای میآورند و میگویند، مثلا تعداد بچه های خانواده زیاد شد و میخواهیم اطاق بیشتری داشته باشیم، موضوع گرما و سرمای ساختمان سیستمش عوض شده میخواهیم ابعاد اطاق را عوض کنیم، باین جهت در نقشه ساختمان جدید این نکات مراعات شده این اشکالات مرتفع میشود حالا یک لایحه ای که در مجلس تصویب میشود، یک قانون که بملت عرضه میشود ، بالاتر از همه یک قانون که پس ازتصویب دو مجلس بتوشیح مبارک پادشاه مفخم و رهبر انقلاب ما میرسد باید مردم را روشن کند که چه ضوابط جدیدی در کار و زندگیش وجود خواهد داشت. یا از جهت دیگر یک قانونی میتواند نسخه ای باشد که یک درد اجتماع را دوا کند یا مثل طرحی که اجرای آن موجب شود سیمای نامطلوبی از گذشته روابط اجتماعی را مطبوع سازد بمن بفرمائید با اجرای این لایحه اجتماع ما ،کجایش زیبا میشود اگر اجتماع را بصورت مجسمه ای مثال آوریم ، از کجای آن برمیداریم و به کجایش اضافه میکنیم که متعادل و همآهنگ شود، اما آقای دکتر شادمان به شخص شما ایرادی نیست،این لایحه ای بوده است مربوط به زمانی که حزبی بنام حزب ایران نوین مسائلی را مطرح میکرده وحق داشته سیاست حزبی داشته ، برداشتی داشته و پیشنهادیداده امروز که رستاخیز است و بیش از دویست و خرده ای از نمایندگان دوره قبلی دیگر در این مجلس نیستند مسائل دیگری را احساس میکنند و مسائل دیگری را طرح میکنند خدمات جدیدی را میخواهند با شاهنشاه و ملت عرضه کنند اینستکه من استدعا میکنم خود دولت بیاید و لایحه را پس بگیرد و روزی که لایحه جدید را میآورد برخلاف این سنت خیلی نامطلوب که فقط میآئید و میگوئید که لایحه را تقدیم میکنیم و تقاضای تصویب آنرا داریم بهتر است که بفرمائید که این لایحه جدید ما را از چه معایب حفظ میکند و به چه ره هدایت میکند و به چه جهت رهبری خواهد کرد چه نتایجی در برخواهد داشت و بچه هدف خواهد رسانید (احسنت) .
رئیس ـ آقای مظهری بفرمائید.
مظهری ـ جناب آقای رئیس همکاران محترم گرچه ساعتها در پیرامون این لایحه مهم و اساسی (پزشکپور ـ لایحه مهم نیست، مسئله مهم است) صحیح است مسئله مهم، بحث شده ولی باعتقاد من هر قدر بیشتر در زمینه این مسئله که یکی از معضلات بزرگ مردم ما و بخصوص جامعه شهرنشین است بحث و گفتگو شود باز هم کم است ، آخرین لایحه روابط مالک و مستأجر که در مجلس دوره قبل مطرح شد وزیر وقت آبادانی و مسکن آنروز ضمن گزارشی که به جلسه کمیسیون مشترک که مرکب از سه کمیسیون بود دادند و جناب شیخ الاسلامی هم ریاست آن کمیسیون مشترک را داشتند ایشان عنوان کردند که مسئله باین زودیها حل نخواهد شد و از آن لایحه بعنوان یک مسکن یاد کردند و گفتند این مسکنی که ما آوردیم (رامبد ـ مسکن کار انقلابی نیست) در آن جلسه هم من گفتم که مسکن را وقتی بمریض میدهند که در اندیشه معالجه بعدی او باشند چون میگوئیم دو روز باو مسکن بدهیم این دیگر مسکن نیست و در آنجا من عنوان کردم ه این مخدریست که میخواهند جامعه انقلابی ما را با آن تخدیر کنند وبحث مخدر و مسکن به صفحات جراید آنروز کشیده شد وگفتگوهای بسیاری را بدنیال داشت که من از آن میگذرم و برمیگردم به نتیجه ای که از گفتگون داشتیم و دیدیم که مسکن نبود و همان مخدر بود که این مسئله را مشکلتر کرد.در همان جلسه بحث در این زمینه شد که رابطه مالک و مستأجر مشکل اساسیش وجود مسکن است و مشکل اساسی مسکن زمین است و با حل مشکل زمین باید مشکلی اساسی مسکن را حل کردو باحل آن مسئله مسکن خودبخود حل خواهد شد و احتیاجی باین همه مقررات ضدو نقیض و جور واجور که تا قبل از این لایحه سه قانون خاص رابطه مالک و مستأجر وجود داشته نخواهد داشت متأسفانه برای مسئله اصلی که حل مسئله زمین باشد تا بحال فکری برای آن نشده و لوایح قبلی موجب شده که در مدت کوتاهی قیمت زمین بطور سرسام آور بخصوص در محدوده شهرها و بالاخص در پایتخت بالا برود سازمان زمین را ایجاد کردیم، ولی سازمان زمین در زمرة یکی از بزرگتین محترکین زمین درامد هر روز میخوانیم که سازمان زمین میلوینها متر زمین را از کسانیکه غصب کرده بودند پس گرفت ولی یک مورد را من شخصا ندیدم که عنوان شود که این سازمان فلان قطعه زمین باری ایجاد مسکن بفلان مؤسسه داد (یکنفر از نمایندگان ـ دادند) اگر هم دادند عرض کردم بنده ندیدم و نشنیدم و حتما باین خاطره بوده است که در سطحی که باید و شاید نیست مسئله مسکن را باواگذاری دو قطعه زمین بفلان شرکت تعاونی نمیشود حل کرد در محدوة شهری که حوزه انتخابیه خود من است شهر کرمان بیشترین زمین در اختیار سازمان اوقاف ، سازمان زمین و جنگلبانی است متأسفانه هیچ فکری برای این زمینه تا بحال نشده است و آنکه عرض کردم یکی دو قطعه بشرکتهای تعاونی واگذار شد. بحث درباة تعاونی مسکن هم بحث جداگانه ایست که بعنوان شرکت تعاونی مسکن گروهی از کارمندان جمع شده اند و کسانی دیگر راهم آورده اند و شریک کرده اند و شهردار وقت را هم آورده اند شریک کرده اند شهر دار محل را و رئیس دارائی را، بنده اسم شخص خاصی در نظرم نیست ولی این افراد بعدا به مناطق دیگر منتقل شده اند ، گذاشته اند و رفته اند حالا بز فروشن آن خانه ها وسیله شده است برای گران شدن مسکن کوی فرهنگیان که شرکت تعاونی مسکن ایجاد کرده الان اکثر مالکینش غیر فرهنگی هستند باین ترتیب بر میگردیم باصل مطلب و مطلبی که سه سال پیش عنوان کردم و اصلش اینست که مسئله مالک ومستأجر بدون حل مسئله مسکن با این لوایح حل شدنی نیست (احسنت) و مسئله مسکن هم بدون حل معضل زمین حل شدنی نیست اینها با هم رابطه مستقیم دارند اگر با تصویب این لایحه دهها هزار مستأجر اثاثه شان بگوشه خیابانها منتقل شد باز مشکلی برمشکلات مملکت اضافه میشود (صحیح است) صحبت آپارتمان نشینی در اینجا شد و آپارتمانسازی که متأسفانه همه سطوح شهرها را در برمیگیرد و بنده هم اعتقاد دارم اگر باری شهر تهران آپارتمانسازی حل کننده مشکل از یک جنبه باشد در شهرستانها بهیچ عنوان هنوز این آمادگی نیست و آپارتمانها تبدیل خواهد شد بخانة دوم گروهی که امکانات مالی بسیاری دارند و این آپارتمانها را میخرند و درش را میبندند باری اینکه بقیمت بیشتر بفروشند یا در موقع اضطراری از آن استفاده کنند (یکنفر از نمایندگان ـ موقع اضطراری را توضیح بفرمائید که چیست) مثلا در خانه اش میخواهد بنائی کند چند روزی در آن آپارتمان اضطرارا سکونت میکند (خنده نمایندگان) بهر تقدیر بنده در کلیات این لایحه این سؤال برایم مطرح بود که دولت لایحه ای بمجلس تقدیم کرده و همانطور که بارها عنوان کرده ام اصراری در تصویب این لایحه ندارم در دوسه ماه اخیر هیاهو و جنجال بسیار پیرامون این لایحه در مطبوعات عنوان شد و آنچه من بررسی کردم تغییرات کلی در لایحه دیده نشده است و اینهمه هیاهو را من شخصا نفهمیدم که پدیده چه تحولی در این لایحه بوده اعضای کمیسیون دادگستری که از سوی آنها یا عده ای از آنها هر شب پیرامون تحولات این لایحه مصاحبه میشد اگر من اشتباه میکنم استدعا میکنم که این توضیح را بمجلس بدهید که براساس چه تغییرات و مطالعاتی که در کانونها، در حزب و در دولت و در رده هایمختلف حزبی و بالاخره در جلسات پیاپی و شبانه روزی کمیسیون دادگستری مجلس شده تغییرات زیربنائی در این لایحه داده شده و آیا کمیسیون دادگستری باین نتیجه رسیده است که این لایحه مشکل روابط مالک و مستأجر را حل میکند یا نه؟ بنده معذرت میخواهم اطلاعات قضائی ندارم ولی تا آنجا که مطالعه کرده ام و با دوستان در این زمینه مذاکره کرده ام باید بگویم جناب آقای دکتر شادمان این لایحه مشکل را بآن صورتیکه دولت علاقمند است که حل بشود و هیچ طرفی متضرر نشود حل نخواهد کرد و باید برای این مسئله فکر اساسی بشود من بشخصه در زمینه مواد این لایحه عرض کردم که اطلاعات قضائی ندارم و پیشنهاد خاصی هم تقدیم نکردم ولی بصورت کلی این را عرض میکنم که مالک و مستأجر را بجان هم انداختن و مالک را رودرروی مستأجر قرار دادن و دادگاهها را گرفتار شکایت و اعتراضات و رسیدگیهای مختلف کردن مسئله مسکن را در مملکت ما حل نمیکند . مسئله مسکن مسئله عرضه و تقاضا است باید برایمدرم مسکن ایجاد کرد . اگر از زاغه نشینی در حاشیه شهرها صحبت میشود باید علت آنرا پیدا کرد و الا باخراب کردن زاغه نه زاغه نشین به دهش بر میگردد و نه صاحب مسکن میشود باید جلوی هجوم نامعقول زاغه نشینان را بشهر گرفت باید دلائلی را که موجب میشود روستائی بیل خودش را بگوشه ای بگذارد و خیشش را بگوشه دیگر و بشهر هجوم ببرد جستجو کرد (صحیح است) که با روزی پانصد تا هشتصد ریال در شهر مزد گرفتن و سه ماه احیانا در فصل مناسب کار کردن و نه ماه در گوشه ده لمیدن واز محل این درآمد زندگی کردن نه تنها مسئله مسکن حل نمیشود ، نه تنها معضل شهر نشینی حل نمیشود بلکه کشاورزی هم روزبروز بسوی نابودی میرود، بهمان صورتیکه رفته است (صحیح است) این مسائل همه بهم ارتباط دارد و رابطة مستقیم دارد و نمیشود منحصرا روی یک نکته تکیه کرد و در اندیشة حل یک مسئله بود بدون توجه بعوارضی که این مسئله ببار میآورد اگر هجوم ناگهانی برای ساختن مسکن میکنیم باید توجه کنیم که ساختمان مسکن نیاز بکارگر و بنادارد کارگر در ده کارساده ای نیست بنده بمناسبت دیگری همین جا عنوان کردم که روستاهای مادر بعضی از نقاط کشور اگر یکسال کشت نشود این زمین دیگر زمین کشاورزی نیست و باید فاتحه اش را خواند چون طوفان شن آنرا میپوشاند و وقتی پوشاند و در سال زراعت نشد این دیگر زمنی کشاورزی نیست و این توسعة شن روان است منظورم کویر است.
رئیس ـ آقای مظهری وقت جلسه امروز تمام شده است و چون چند نفر دیگر هم مایلند در این لایحه صحبت کنند دنباله بحث در این لایحه را بجلسه بعد موکول میکنیم.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده ـ ختم جلسه
۶ - قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده ـ ختم جلسه .
رئیس ـ دستور جلسه آینده قرائت میشود.
(بشرح زیر خوانده شد)
دستور جلسه ۶۷ روز سه شنبه ۲۵۳۵/۹/۲۳ .
۱ـ سؤال آقای علی اصغرمظهری از وزارت آموزش و پرورش .
۲ـ سوال آقای حسین طبیب از وزارت راه و ترابری.
۳ـ سوال آقای خداداد ریگی از وزارت صنایع و معادن
۴ـ گزارش شور اول الحاق یک تبصره بمادة ۳۴قانون اصلاح قانون ثبت اسناد و املاک شماره‌ترتیب چاپ ۴۴۲ .
۵ـ گزارش شور اول اصلاح تبصره ۲ مادة ۶ قانون خدمات اجتماعی زنان شماره ترتیب چاپ ۴۴۰ .
۶ـ گزارش شور اول رسیدگی به تخلفات انضباطی مستخدمین پشتیبانی نجات و امداد سازمان دفاع غیر نظامی کشور شماره ترتیب چاپ ۴۴۱.
رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه شنبه خواهد بود.
(جلسه ساعت یک بعداز ظهر ختم گردید)
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی