مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۶۵

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۶۵

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۶

جلسه: ۱۶۵

صورت‌مشروح مجلس پنجشنبه ۱۸ آبان ۱۳۰۶ مطابق ۱۵ جمادی‌الاول ۱۳۴۶

فهرست مندرجات:

۱-سؤال آقای روحی از وزیر فوائد عامه راجع به راه بندرعباس

۲-سؤال آقای فیروزآبادی از وزیر مالیه راجع به کسر انبار ملایر و جواب آقای وزیر

۳-سؤال آقای محمدولی میرزا از آقای وزیر مالیه راجع به مطالبه مالیات سرانه در آذربایجان و جواب وزیر مالیه

۴- سؤال آقای زوار از آقای کفیل پست و تلگراف و وزیر فوائد عامه و وزیر مالیه راجع به قضیه ارباب بهمن

۵- استرداد لوایح اعتبار برای مقاصد معارفی و اعتبار برای سجل احوال از طرف آقای وزیر مالیه

(مجلس یک ساعت ونیم قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)

(صورت مجلس یکشنبه چهاردم آبانماه راآقای بنی سلیمان قرائت نمودند)

غائبین با اجازه جلسة قبل

آقایان: حاج آقارضافیع- روحی- مرتضی قلیخان بیات- دشتی- امام جمعة شیراز-میرزامحمدتقی طباطبائی تقی زاده.

غائبین بی اجازه جلسة قبل

آقایان: شیروانی-محمد ولی خان اسدی-اعظمی-نظام مافی-دادگر- آقاعلی زارع- قوام شیرازی-مهدوی- عباس میرزا- افسر- حاج حسن آقاملک جوانشیر-میرزاحسن خان وثوق-حاج غلامحسین ملک

دیرآمدگان بااجازه جلسه قبل

آقایان: عراقی-شریعت زاده –عصرانقلاب

دیرآمدگان بی اجازه جلسه قبل

آقایان: حاج میرزا حبیب الله امین- ملک آرائی

رئیس- آقای عراقی

عراقی-آقای دادگر رادرصورت مجلس جزء غائبین بی اجازه خواندند درصورتیکه ایشان ازبندة تمنا کرده بودند وشرحی هم بمقام محترم ریاست برای مرخصی یکماهه عرض کرده‌ام ازاین جهه خواستم عرض کنم که ایشان غائب بی اجازه نیستند

رئیس-تقاضاشان مراجعه به کمیسیون شده است درصورتیکه مجلس رأی بدهد اصلاح می‌شود

رئیس-نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟

(گفته شدخیر)

رئیس-صورت مجلس تصویب شد. گویاآقای روحی ازوزیر فوائد عامه سؤالی دارند.

روحی- بنده مدتها است راجع به راه بندرعباس ازوزارت فوائد عامه سؤالی کرده بودم. موضوع سؤال این بودکه این راه ازراه‌های مهم جنوب است ومخصوصا“ راه درمملکت دردرجة دوم ازاحتیاجات است وعقیده بنده این است درمملکت اول امنیت بعدراه ومعارف است زیرا بالاخره معارف پول می‌خواهد وپولهم تاوسائل اقتصاد فراهم نباشد پیدا نمی‌شود وراه یکی ازوسائل مهم اقتصاد است بنده می‌خواهم عرض کنم آقای وزیر فوائد عامه که خودشان بیش ازسیصد فرسخ راه درآذربایجان احداث کرده اندبهترین وسیله هستند برای ساخته شدن راه هایکی از وسائل ترقی اقتصاد احداث راه‌های اصلی است ویکی ازراه‌های اصلی راه بندرعباس است. این راه ازنقطه نظرتجارت خیلی اهمیت دارد والبته خودفوائد عامه هم باهمیت این راه پی برده است فوائد این راه خیلی زیاد است ولی بنده نمی‌خواهم وقت مجلس رابه این عرایض خودم اشغال کنم. همینقدر عرض می‌کنم یکی ازفوائد آن صادرات ایالت کرمان است که درسال مبالغ زیادی قالی وخشگه باراین شهرصنعتی وفلاحتی درصورتیکه دست رس داشته باشد می‌تواند به دریای آزادبفرستد وازمملکت خارج کند. امروز هرکس به کرمان می‌رود باید به قهقرا برگردد زیراراهی که اتصال پیدا کند ندارد. این ایالت بزرگ که ۳۰۰فرسخ است وسیله صادرات می‌تواندکمکهای عمده بمملکت بکند وصادرات خودش رابه تمام دنیابفرسند. درصورتیکه بودجه این راه هم تصویب شده است والان هم موجود است علت اینکه تاکنون این راه ساخته نشده چیست می‌خواستم بپرسم چرا وزارت فوائد عامه امربه تسریع نمی‌کنند ومخصوصا خواستم خاطرمحترم وزیر توانای فوائدعامه رابه این قسمت عرایض خودم جلب کنم که امر به تسریع بفرمایند که زودتر راه بندر عباس تمام شود

وزیرفوائد عامه-بطوریکه نماینده محترم فرمودندالبته تصدیق می‌کنم فرمایشاتشان صحیح است ولی نظرباینکه بنده تازه داخل وزارت فوائد عامه شده‌ام وکاملا اطلاعاتی تحصیل نکرده‌ام دراین موضوع فعلا نمی‌توانم چیزی عرض کنم ولی امیدوارم باعلاقة کاملی که باین کاردارم موفق بشوم آنچه که وظیفة شخص بنده است ومسؤلیتش متوجه بنده است اجراکنم وآن قسمتی هم که راجع به آذربایجان فرمودند آن بواسطه همتی بود که ازطرف اهالی شد شخصا“ خودم لایق نبودم که خدمتی به مملکت بکنم. ولی دراین موضوع البته حتی الامکان کوشش می‌کنم وامیدوارم موفق شوم

رئیس-آقای فیروزآبادی ازآقای وزیرمالیه

سؤالی داشتند

فیروزآبادی-بنده چندی قبل ازآقای وزیرمالیه سؤالی کرده بودم راجع به کسرانبار ملایر که قریب هزارو صدو کسری خروارجنس درهزارو سیصد وسه تاسیصدوچهار کسرآمده است حالا نظربنده به این نیست که این جنس برگردد یابرنگردد نظربنده این است که آن اشخاصی که مصادر امرهستند بدانند که اگریکوقت خدای نخواسته یک اختلاس هائی درمالیه مملکت شد یک بازپرسی هست ودرمجلس یاغیرمجلس سؤال خواهدشد که دیگران تشویق باین امر نشوندوبه ملاحظه اینکه تمام ماهاباید حافظ بیت المال مسلمین وملت باشیم واگربدانیم صدهزار تومان ازمال ملت حیف و میل شده است یااختلاس شده است باید اقدام کنیم، به ایستیم، اظهارکنیم، جدیت کنیم، تاآن چیزیکه اختلاس شده برگردد وبرای دفعات دیگرهم ساقه نشودومال مردم بمصرف خودمردم برسد نه اینکه مثل انبار ملایرهزار وصدخروارکه تقریبا“ نتیجه عمل هزراوصدنفر ادم است وسؤال نکند. به این ملاحظه من سؤالی ازآقای وزیرمالیه دارم که دراین باب چه اطلاعی دارند وچه اقدام کرده‌اند نتیجة اقدامت واطلاعات خودشانرا بفرمایند

وزیرمالیه- همینطوریکه نماینده محترم می‌فرمایند درسنه ۱۳۰۳ انبار ملایر یک کسری پیداکرده است حالا ارقام صحیح همراه بنده نیست که به عرضشان برسانم ولی گمان نمی‌کنم بعدازتحقیق به آن میزانی باشد که اظهار می‌فرمایند درهرحال کسی که مسئول این کاربوده است درمحاکمه اداری به انفصال ابدی ازمشاغل دولتی محکوم وجنبة عمومی آنهم به عدلیه رجوع شده است

فیروزآبادی- جواب اقای وزیرمالیه برای بنده مقنع نیست زیراآن غلة که درآن سال اختلاس شده یاکسر آمده تقریبا قسمتش بیست وسه چهارهزارتومان بوده است مقصود این نیست که حالاهزارتومان ازآن شخص گرفته شود یااینکه ازکارمنفصل بشود. برای اینکه این ترتیب نه باعث این خواهد شد که دیگران ازاین کارها نکنند ونه آن چیزی که ازمال ملت ازبین رفته دومرتبه برمیگردد. پس باید یک اقدامی زیادتربکنند که آنچه اختلاس شده است برگردد ودیگرکسی هم جرئت این کارها رانکند

رئیس-آقای محمد ولی میرزا هم راجع به مالیات سرانه گویا سؤالی داشتند.

محمدولی میرزا-بنده مدتی این سوال راکرده بودم ومنتظر بودم که یک جوابی درمجلس به بنده داده شود. آن سؤال راجع به مالیات سرانه است که بموجب قانونی که دربیستم آذرماه گذشته تصریحا درماده دوم الغاء مالیات سرانه رامجلس شورای ملی مقررفرموده ولی متأسفانه برخلا ف تاکنون هیچ توجهی که نشده سهل است اخیرا“ مطابق اطلاعاتی که ازبعضی قصبات آذربایجان می‌رسد اشخاصی رامخصوصا به شدت توقیف وحبس می‌کنند برای خاطرمالیات سرانه ودرواقع این یک خلاف قانون بین وصریحی است وخیلی جای تأسف است درصورتیکه این قانون درآذرماه تصویب شده وهمینطور دربوتة اجمال مانده است برای اینکه شاید آقایان درنظر داشته باشند بنده عین ماده دوم آن قانون راقرائت می‌کنم که همة اقایان مخصوصا آقای وزیرمالیه متوجه بشوند: می‌نویسد بوزرات مالیه مکلف است که مالیات سرشماری (سرانه) که ازاشخاص گرفته مشود والغای آن موکول به اجرای قانون ممیزی املاک اربابی مصوبه بیستم دیماه ۱۳۰۴ گردیده ازابتدای سنه ۱۳۰۶ موقوف المطالبه نموده ازدفاتر دولتی حذف کنندجملة اخیرمخصوصا هیچ محل تردید نیست که نسبت به مواد قانون ممیزی عنواناتی بشود یاچون ممیزی درتمام مملکت اجرانشده است بهانه باشد. این جاتصریح دارد که باید ازابتدای سنه ۱۳۰۶ از

دفاترحذف شود. و بنده تعجب می‌کنم که چرا این قانون تابحال اجرانشده وچرا این مالیات تاکنون حذف نشده وباین شدت هم مطالبه می‌کنند!

وزیرمالیه- این مطلب یکی ازمسائل مهم ومبتلا به است هم برای وزارت مالیه وهم برای مردم وبرعکس آنچه که ممکن است تصورشود که توجهی به قانون نشده بلکه توجه بقانون وقید رعایت به قانون است که مشکلاتی راتولید می‌کند. اصل الغاء مالیات سرانه اول درقانون ممیزی املاک اربابی شده. قانون ممیزی تصریحا“ بموجب نص خودش شامل کرده است مواد ومقررات آن قانون رابه املاک اربابی…..

خواجوی-ازآنجاهاهم میگیزند.

وزیرمالیه ا جازه بفرمائید آقا. بلی به این لحاظ خالصجات انتقالی که مشمول قانون املاک اربابی نبوده اندآنهارامالیه مشمول الغاء مالیات سرانه تصورنکرده و باین ملاحظه حکم کرده بودند سابق که ازخالصجات انتقالی مالیات سرانه کماکان مأخوذ شود. قانون آذرهم که اینجا اظهارشد وماده دومش خوانده شدچنانچه ملاحظه می‌فرمایند یک استنادی باز به همان قانون دارد وظاهر امراین طور است. بنده بعدعرض می‌کنم که خودمن استنباط قانونی دیگری ازاین قانون کردم وعمل رامطابق همان استنباطی که میدانم اغلب آقایان هم عقیده دارند دستورداده‌ام. ولی برای اینکه محظورات و مشکلات راآقایان مسبوق باشند به باین ملاحظه است که شرح قضیه راعرض می‌کنم. دراین ماده که تاریخ اجرای الغاء راجلو آورده یعنی عوض اینکه صبرشود تاآن تاریخی که قانون ممیزی اجباری می‌شود مالیات سرانه هم بکلی لغو شود مادة قانون آذر ذکرکرده است که این راازاول ۱۳۰۶ ملغی نماید وظاهر این ماده درتعبیراداری ناقض اصل آن اشکال اولی که آیا این مالیات که بموجب قانون مالیات اربابی که شامل حال خالصة انتقالی نیست ونسبت باملاک اربابی لغو شده آیاباید درخالصة انتقالی هم لغو بشود یانه. ظاهراین ماده این مسئله را

نمی رساند ولی این مطلب یکی ازقضایائی است که فوق العاده مبتلابه واسباب زحمت مردم ورعایا است. این یک مالیاتی است که حقیقة چه درخالصه انتقالی وچه غیرانتقالی مالیات غلط وبدی بوده است ومجلس هم به همین خیال ونظربوده است درقانون ممیزی املاک اربابی وبعدهم درقانون آذر رأی داده است که این موافقت رابامردم کرده باشد یک مشاوره ومذاکراتی دراین ماده شد والبته تصدیق میفرمائید که مجلس همه نوع درقانون گذاری و تعبیر قانون اختیار داردولی مجری قانون باید مقید باشد که عملی را که برطبق قانون می‌کند تطبیق یانص قانون بکند ویک عملی که ممکن است حمل برتعبیربشود نکند دراین باب متجاوز ازچهل روزاست که بنده مطالعه کرده‌ام. خودمن دراین مسافرتی که کردم مخصوصا“ درطرف ملایر که خیلی این قضیه مبتلابه است آنجایک تحقیقاتی کردم وهم چنین دریک قسمت طرف عراق هم همینطوراست وبالاخره مشاوره هائی باآقایان دیگری که نسبت به استنباطات قضائی وقانونی آنها اعتماد داشتم بعمل آوردم. چون بموجب این ماده وزارت مالیه مکلف است ازاول ۱۳۰۶ این مالیات سرانه راحذف کند. ازاین لفظ (محذوف نماید) درنتیجه استنباطات قانونی خودم ومشاورینی که باآنها مشاوره کردم اینطور استنباط شدکه این ماده مارا ملزم می‌کند که این مالیات سرانه را ازهیچ جانگیریم (نمایندگان-صحیح) است) حالایکقدری هم بنده درموقعی که این تصمیم رامیگرفتم یعنی درسه روزقبل که این تصمیم رابه ادارات مالیه ابلاغ کردم ودستورات سابق نقض شدمتزلزل بودم که این رامبادا حمل بریک تعبیری بکنندو حالا خوشوقتم که می‌بینم درمجلس هم آقایان نمایندگان مطلب رااینطور تلقی می‌کنند واینطور می‌فهمند وبنده هم دراستنباطی که کرده‌ام اشتباه نکرده‌ام (نمایندگان –صحیح است) پس این قسمت اصلاح می‌شود و اما راجع به

این قسمتی که اقای خواجوی فرمودند بایستی این جایک تذکری بدهم: آن اشکال دیگری است وقتی قانون بگذردکه باید مالیات سرانه لغو شوداین مالیات سرانه که این جا یک لفظ وعنوان است دردفاتر وکتابچه‌ها وصورت‌های مالیه تطبیق می‌کند بایک اقلام معینی دردفاتر جزو جمع مملکتی که یک ملکی یایک دهی رانگاه می‌کنید می بینید می‌نویسد فلان ده مالیات جنس فلان قدر.

آ نوقت بجزء ریزمیدهد گندم فلان قدر، جوفلان قدر، بعد جمع بسته می‌شود ومالیات جنس فلان قدرمیشود. پهلویش یک قلمی است نقدآنهم جزو دارد، مالیات سرانه، علف چر، صفی، چه چه هفت هشت قلم جزء می‌دهد. این رامیبرد به جمع می‌شود مالیات نقدی. واین اشکال البته ازحیث املاکی است که مطابق قانون جدید ممیزی نشده‌اند. همه این اشکالات راکه ملاحظه میفرمائید می‌آید برمیخورد باین مطلب که درآنجائی که باید مطابق جزو جمع قدیم عمل کرد بعضی نقاط هستند که درذیل مالیات نقدی که جزو داده شده است اسم مالیات سرانه آنجا ذکرنشده به این معنی وقتیکه ذکرمیکند مالیات نقدی فلانجا پانصد تومان یاسیصد تومان درذیلش که جزء می‌دهد به اقلام مختلف معین می‌کند ولی باسم مالیات سرانه چیزی ننوشته است وظاهرا مامجبوریم باین که این مالیات نقدی راکلا تلقی کنیم بمالیاتی که مربوط به مالیات سرانه نیست وباید تمام گرفته شود. رعایا اظهارمیکنند که یک مبلغی ازاین مالیات مربوط بمالیات سرانه است وسابقا هم باسم سرانه می‌دادیم وحالاهم سرانه است که ازما می‌گیرند. اگر شمادردفاترتان این قیدرانکرده‌اید تقصیر ماچیست. ملاحظه بفرمائید تکلیف وزارتمالیه که باید ازروز دفتر وسند وجزو جمع رفتار بکند ومسئولیت وصول مالیات رادراین مملکت دارد چیست زیرابالاخره نبایستی که تمام مالیات نقدی مملکتی باین عنوان کسر شود ونکث پیدا کندوازبین برود. مادچار یک محظوری می‌شویم ازنقطه نظراداری البته باید صرف نظراین باشد که مالیات سرانه آن مالیاتی است که دردفاتر جزو جمع وصورتها باسم مالیات سرانه قید شده است واگردریک همچو مواقعی یک اختلافی پیدا می‌شود این را

نمی‌شود اصل فرض کرد بلکه بایستی یک راه قانونی پیدا کردیا ازراه طرح قانونی ازطرف آقایان وکلا یالایحه قانونی ازطرف دولت برای اینکه این نقیصه رفع شودبااین که یک موارد ویک اسنادومدارک قطعی غیرازاین که بگوید من نمی‌دادم یافلان کدخدا یامباشر بگوید که این مالیات جزو مالیات سرانه است باشد زیرااگرما این دررابخواهیم بازکنیم بنده نمیدانم کجا سدی برای این کارپیدا خواهدشد. این است که باید یک راه حل خاص پیداکنیم ویکی ازمشکلاتی که مادچاریم ودراغلب نقاط هم یک مواردی داردهمین است وبالاخره اگریک راه حل عادلانه اداری بتوانیم ماخودمان پیداکنیم می‌کنیم اگرنتوانستیم البته باید مراجعه کنیم به مجلس وتکلیف بخواهیم ویک لایحه قانونی به مجلس تقدیم کنیم یااینکه آقایان خودشان باید یک طرح قانونی هرطورصلاح میدانند پیشنهاد بکنند یک چیزدیگری هم این جاهست وآن این است که دربعضی نقاط هم ممکن است مالیات سرانه به جزو هم بوده باشدچون یک مورد یادرمورد بنده درعمل دیده‌ام ازاین جهت این راهم ذکرمیکنم که آقایان زحمت تجدید مذاکره دراین باب نداشته باشند دریکی دومورد بنده دیدم که درجزو جمع مالیات هاباسم مالیات سرانه بوده ولی بازمباشرین تعقیب کرده‌اند ومطالبه نموده‌اند. اینجا یک اختلافاتی ازحیث تشخیص خالصه وغیرخالصه وازتقاوت‌های جزو جمع پیدا شده جزو جمع‌های بعضی دهات وجزو جمعهای محلی یک اختلافات مختصری دارد که تامورد پیدا نکند وبحث نشود صورت مستقری پیدا نمی‌کند. این رامیدانید که صورت‌های جزو جمع‌ها

یک چیزهائی بوده است که مخصوصا درنقاط جزءبمرور پیداشده وصورتهایی گرفته شده وداخل یک دفاتری شده است. این صورتها راممکن است مالیه درمحل دربیست سی سال قبل ازاین بدست آورده باشدوهمان جاهم یک صورت دیگری باشد. مالیه باین صورتها نگاه میکنندمی بینند اینجانوشته شده. اهالی باین صورت متکی می‌شوند که نوشته نشده. این یک مواردی است که پیش می‌آید وبعدبا مذاکره مطلب حل می‌شود. رویهمرفته اصل اشکال این مسائل این است که بایستی مالیات ارضی ومالیات مستقیم راماروی یک پایة محکمترواساسی تری بگذاریم سابق براین برای حصول باین مقصود درمجلس قانون ممیزی تصویب شد. باین قانون عمل شده است ویک مقداری ازنقاط ممیزی شده ومقداری هم نشده است. درضمن عمل بنده یکمرتبه دیگرهم ا ین جاعرض کردم که دولت دراجرای این قانون بمحظورات ومشکلاتی برخورد وخصوصا این قانون یک صورت عجیبی پیداکرده. یک قسمت ازمملکت هست که خیلی راضی است ویک قسمت هم خیلی ناراضی است….

یاسائی-باید همینطور هم باشد

وزیرمالیه- بهرحال برای اینکه این محظوررادولت رفع کند یک نظری اتخاذ کردویک لایحه قانونی جدیدی بمجلس تقدیم کردکه حالا چهارماه است به مجلس تقدیم شده وارجاع شده است بکمیسیون قوانین مالیه ودرآنجا مطالعاتی دراطرافش شده ویک نظریاتی اتخاذ شده است ودرحقیقت باید زودتر تکلیفش معلوم شود برای اینکه اگرمجلس با آن لایحه که پیشنهادشده است موافقت کندواصلاح کند البته باید آن رامأخذ قرارداد واگرآن ردبکند وموافقت نکند بعدبایستی ماهمان قانون ممیزی راتعقیب کنیم که موجود است ویا اینکه درآن اصلاحاتی بکنیم درهرحال آقایان بایستی توجه کنندودرکمیسیون قوانین مالیه موافقت کنند باآن لایحه که دولت پیشنهادکرده وخواسته است قائم مقام قانون ممیزی قراربدهد تکلیف آنرامعلوم کند ماازنقطه نظرپیدا کردن راه حل آن راپیشنهاد کردیم مامیخواهیم بانظرمشورتی این کاررابکنیم والااصرار نداریم که آن چیزی که پیشنهاد کرده‌ایم حتما خوبست وباید آن رامجلس قبول کند. این طرز درنتیجه تجربیات بنظر رسید ومجلس باید انرا اصلاح کند واگرنمیکند وموافقت نمی‌کند وتثبیت می‌کند همین قانون ممیزی راباید وسائل تسریع انجامش رافراهم کندکه این مشکلات رفع شود. حالا دراصل موضوع سرشماری ومالیات سرانه همانطوری که عرض شد درقسمت خالصجات بنده مشکلش راحل کردم وتادوسه روز دیگرهم بتمام نقاط بطورمتحد المال قضیه خواهدرسید وقسمتی راهم که نماینده محترم تذکر دادند وبیشتر شکایتشان درقسمت خالصجات آذربایجان بودکه رفع شوددراین قسمت هم که عرض کردم موارد زیاد ندارد ودرهمان مواردهم اگرما توانستیم خودمان راه حلی پیداکنیم می‌کنیم واگرنتوانستیم بمجلس عرض خواهیم کرد.

رئیس-آقای محمد ولی میرزا

محمدولی میرزا- بنده لازم میدانم توضیحا عرض کنم که بهیچوجه نظری که بنده داشتم این نبود که چراازخالصجات انتقالی می‌گیرند عرض کردم درقصبات درشهرهای درجه دوم درانجاهائی که ازقدیم این مالیات بوده است امروز هم کماکان مطالبه می‌شود درصورتیکه اگراقایان توجه بفرمایند تصدیق می‌فرمایند که دربعضی مواردکه باید مراجعه به استنباطات قضائی بکنند بهتراین بود که یکقدری بصورت جلسات مشروح مجلس که این قوانین درآنموقع طرح شده وآقایان نمایندگان مذاکراتی کرده اندمراجعه می‌فرمودند وهیچ به شامه خودشان هم زحمت نمی‌دادند. این مسئله خیلی سهل است. این مسئله راآقای یاسائی

پیشنهادکردند و توضیحات مفصلی دادند که درسمنان ودامغان چه معاملاتی می‌شود. تمام این مذاکرات درصورتهای مجلس آن تاریخ هست وهیچ ضرری نداشت که اگرمراجعه به اداره تقنینیه می‌شد که دراطراف این قانون چه بحث ومطالعه شده است آنوقت قضیه کاملا روشن می‌شد وهیچ محتاج به مشورت زیادنبودوقعلاهم که تقریبا هفت هشت ماه ازسال می‌گذرد بنده عرض می‌کنم که این مالیات رابرخلاف قانون گرفته‌اند یعنی بهرشکلی بوده ا ین مالیات اخذشده. مقصودبنده به هیچ وجه مربوط به تصریحی که درقانون مالیات اربابی مال ۱۳۰۴ بوده است نیست. بنده عرض می‌کنم این قسمت درخالصجاتی که امروز دردست دولت است یعنی یک قصباتی که خورده مالک است معمول است درشهرهای درجه دوم مثلا درخودطهران هم شاید یک جماعتی باشند که مالیات سرانه و سرشماری ازآنها اخذ میشده واین موضوع مربوط بخالصجات انتقالی که دردست مردم است نیست. درآذربایجان قصبه دهخوارقان تقریبا یک شهری است. یک قصبه معظمی است. ازآنجا هم مالیات می‌گیرند وهمینطور دریک قسمتهائی از سلماس می‌گیرند. مقصود بنده این قسمتها است. واین مسئله بهیچوجه مربوط بقانون مالیات املاک اربابی وممیزی نیست. دراینجا مخصوصا اکثریت مجلس بلکه اتفاق مجلس آنروزی که به پیشنهاد آقای یاسائی رأی گرفته همه رأی دادند که این مالیات ملغی شود. درصورتیکه هنوز ملغی نشده است ودرعرض این هشت ماه آنچه که باید بگیرند گرفته‌اند حالا نسبت بآن قسمتی که تاکنون گرفته اندچه خواهند کردنمیدانم. راجع بآن قسمتی هم که درجواب آقای خواجوی اظهار کردند بنده شخصا این طورعقیده دارم وبابعضی ازاقایان هم که صحبت شد همین عقیده راداشتند که این ترغیب خیلی کم اتفاق می‌افتد ونادراست. بلکه بنده مدعی هستم که درجزو جمعهای قدیم چنین چیزی نیست. درآن جزو جمع‌های قدیم ودرآن افراد ممیزی قدیم درانجا مالیاتهای جزء تصریح شده است وهیچ بنده نشنیده بودم که درمملکت یک قسمت هائی باشد که دارای یک مالیات تقدی یک قلمی باشد. باین معنی که پانصدتومان هزارتومان مالیات نقد فقط داشته باشدبدون این که جزء جمع داشته باشندواین محال است. بعلت اینکه روزی که این پانصد تومان رامعین کردند

البته دارای یک ریزی بوده وآن صورت ریزدرتمام جزء جمعهامضبوط است

وزیرمالیه-اینجا چندفقره اشتباه شده است که باید رفع شود وجواب را ازآخر شروع می‌کنیم اولا نه اینست که مالیات نقدی جزء ندارد. جزء دارد ولی مالیات سرانه توی آن نیست مجلس که نگفته که بقیه مالیاتها راهم لغو کن. مالیات سرانه هم که درآن صورت نیست رعیت می‌گویند من مالیات سرانه رامیدهم ولی مادرجزء جمع صورت آنرا ندرایم اشکال سراین است نه اینکه یک قلم مالیات نقدی نوشته شده باشد

مالیات نقدی هیچ جانیست اماچهار قلم پنج قلم جزء دارد درده جا پانزده جا دربیست جا دریک بلوک مالیات سرانه ذکرنشده مامطالبه نمی‌کنیم این یکی. یکی این که مسئله مراجعه بصورت مجلس هامسئله ایست خیلی صحیح لکن البته باید تصدیق کنید که مراجعه بصورت مجلس‌ها درمواردی است که اشتباهی درفهم عبارت قانونی بشود وعبارت صریح نباشد ولی وقتی عبارت صریح باشد که می‌نویسد شامل املاک اربابی است دیگرمحتاج بمراجعه صورت مجلس نیست. زیراهرقدرهم که مذاکره شده باشد درفهم قضیه وصراحت قانون موثر نیست. امانسبت بمسئله تفکیک که بین خالصجات انتقالی وخالصجات دولت قائل شدند و

گفتند مقصود خالصجات انتقالی بوده عرض کنم ازنقطه نظرالغاء سرانه ومالیات وقانون ممیزی فرقی بین خالصجات دولتی وخالصجات انتقالی نیست وقتی که فرقی نباشد وقانون شامل حال املاک اربابی باشد کلیه املاک خالصجات رااعم ازدولتی واربابی شامل می‌شود مگراینکه قسمت خالصجات انتقالی ازآن مستثنی شده باشد وبرای اصلاح این کارهمان عملی لازم بودکه ماخودمان کرده‌ایم وبسیارکارصحیحی بوده است

رئیس-آقای زوارهم دوسه فقره سؤال داشته‌اند آیا قبلا اطلاع داده ایید؟

زوار- قریب یک ماه است که ازوزارتین مالیه وپست وتلگراف وفوائد عامه راجع به ارباب بهمن سؤالی کرده‌ام وتاکنون برای جواب حاضر نشده‌اند خیلی متأسفم که جواب این سؤالات اینقدر مانده است

کفیل وزارت پست و تلگراف-از این سؤالی که اظهار کردند بنده هنوز مسبوق نیستم امروز مراجعه می‌کنم وجلسه بعدجواب عرض می‌کنم

زوار-آقای وزیرفوائد عامه چطور؟

کازرونی-چیز مهمی نیست!

زوار-ازاین مهم ترچیست که یکنفری رابخاک سیاه نشانده‌اند

وزیرفوائدعامه-دراین موضوع کمیسیونی دروزارت فوائد عامه تشکیل شده است گفته‌ام نتیجه مذاکرات کمیسیون رازودتر حاضر کنند. وقتی حاضرشد جواب عرض می‌کنم.

زوار-آقای وزیرمالیه چطور؟

وزیرمالیه-بنده هم منتظر نتیجه همین کمیسیون هستم که مشترک است بین فوائد عامه ومالیه

زوار- اقای وزیر مالیه چطور؟

وزیرمالیه-بنده هم منتظر نتیجه همین کمیسیون هستم که مشترک است بین فوائد عامه ومالیه

زوار-محض رضای خدازودتر جواب بدهید.

رئیس-آقای امامی راجع بدستور پیشنهادی داشتند

(گفته شدنیستند)

رئیس-پیشنهاد آقای احتشام زاده

(باین عنوان قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم خبرکمیسیون بودجه راجع باستخدام مسیوهوفمن نقشه بردارمعادن دردرجه اول جزء دستورگذارده شود.

رئیس-پیشنهاد آقای یاسائی هم راجع بهمین مضمون است

(بین مضمون قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم راپورت کمیسیون بودجه راجع به مسیوهفمان مساح جزء دستور گذارده شود

خطیبی-مخالفی ندارد

رئیس-خبرش ازکمیسیون بودجه رسیده است ولی خبری که ازکمیسیون خارجه رسیده است مال کمیسیون قدیم است

یاسائی-اشکالی ندارد. اجازه میفرمائید

رئیس-بفرمائید

یاسائی-چون لوایحی که راجع به کنتراتی خارجی هااست معمولا کمیسیون بودجه تهیه میکرده است وموادی که کمیسیون بودجه تهیه می‌کرد درمجلس مطرح می‌شد. کمیسیون خارجه هم اصولا باملیت آن شخص موافقت میکردوازاین جهت بنظربنده اشکالی ندارد که این لایحه مطرح شود.

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسید یعقوب-بنده استدعا می‌کنم ازآقای یاسائی که یک چیزهائی راسابقه نگذارند. آن موضوعی که فرمودند غیرازاین موضوع است. راجع بمارتین ماگفتیم چون دردوره پنجم مجلس اجازه داده بودو ملیتش دردوره پنجم تصویب شده بودازاین جهت بدون ارجاع بکمیسیون خارجه، ماآنرا گذراندیم. لکن موضوع فعلی دردوره پنجم بتصویب کمیسیون خارجه نرسیده است واین چیزی که جدیدادولت پیشنهاد کرده است وقهرا باید بکمیسیون خارجه برود. ماچرا یک سابقه بگذاریم که فردابموجب

این سابقه‌ها یقه ما را بگیرند. بنده عقیده‌ام این است که اقایان موافقت بفرمایند که لایحه برود بکمیسیون خارجه آنوقت تصویب شود. وکمیسیون خارجه هم ممکن است همین امروز تشکیل شود.

رئیس-رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد اقای احتشام زاده. آقاینیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.

(عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس-تصویب نشد. آقای روحی

روحی-راجع بهمین موضوع بود

رئیس-آقای یاسائی راجع بدستور پیشنهادی داشتید؟

یاسائی-خیر. عرض بنده راجع بهمان موضوعی بودکه آقای احتشام زاده پیشنهاد کردند.

رئیس-خبرکمیسیون بودجه راجع به پیشنهاد وزارت معارف مطرح است

(بشرح آتی قرائت شد)

ماده واحده- وزارت مالیه مجازاست ازاضافه عایدات سنه ۱۳۰۵ مبلغ دویست وپنجاه وهفت هزارتومان برای مقاصد معارفی ذیل بمصرف رساند

۱ -برای مخارج مقدماتی تأسیس مدارس مطابق قانون ۲۰ دی ۱۳۰۴ ولایحه قانونی تعلیماتی ابتدائی عمومی مورخه ۱۱دی ۱۳۰۵ (توضیح آنکه کلیه عایدات واصله ازصدنیم مالیات املاک که برای معارف تخصیص داده شده بابت این مبلغ محسوب خواهد گردید

۶۰۰۰۰ تومان

ب-برای ساختن دارالعلوم وخرید زمین آن وساختن یک باب مدرسه متوسطه علی الحساب ۱۴۰۰۰۰ “

ج- برای تهیه مصالح ولوازم کارخانه مدرسه صنعتی ۱۰۰۰۰ تومان

د-برای خرید لابراتوارهای مدارس متوسطه ایالات و ولایات ۱۲۰۰۰ تومان

ه-برای لابراتوارمدرسه طبی طهران تومان ۱۰۰۰۰ “

و-برای ساختن مدرسه شبانه روزی ۲۵۰۰۰ تومان

ــــــــ

جمع ۲۵۷۰۰۰ تومان

وزیرمالیه-عرض کنم این لایحه جزو لوایحی بودکه قبلابه مجلس تقدیم شده بودوکلیه ازطرف دولت برای تجدید نظراسترداد شده است.

تجدید نظرهم شده وعنقریب لایحه جدیدی تقدیم خواهد شد که درآنجا قسمت معارف هم معین وتأمین شده است. این لایحه گویا اشتباهاجزو خبرها درکمیسیون مانده بود

رئیس-اگرمسترد شده ازدستورخارج می‌شود

وزیرمالیه-بلی مسترد شده است.

رئیس-یک لایحه دیگری است راجع بصدهزار تومان اعتبار برای سجل احوال.

وزیرمالیه-این لوایح مجددا پیشنهاد خواهد شدولی فعلاتمام این لوایح مستردشده است تابعد مجددا تقدیم شود.

عمادی-تنفس

رئیس-تنفس داده می‌شود برای تعیین کمیسیونها

(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیمساعت مجددا تشکیل گردید)

رئیس-چون عده کافی نیست اجازه میفرمائید جلسه ختم شود. جلسه آتیه روز یکشنبه. دستور هم تعیین کمیسیونها فقط چیزیکه باقی مانده است چهارفقره خبرکمیسیونیست راجع به شهریه‌ها. آقای اقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-الان آقایان میایند وصورت کمیسیونها هم تمام است بعقیده بنده بهتر این است اجازه

بفرمائید جلسه باشد تاآقایان بیایند

رئیس-جلسه باشد چه کند؟

آقاسیدیعقوب-عرض کردم آقایان آرائشان رانوشته اندیک رأئی درسابق داده شده وبنده مطابق قانون اساسی آن رأی راصحیح میدانم بعلت اینکه نصف بعلاوه یک رأی داده‌اند

یکنفرازنمایندگان-صحیح نیست

آقاسید یعقوب- آقا بگذارید عرضم رابکنم. منتهی بنده وهمینطور سایرآقایان خواستیم که بالاتفاق رأی داده باشیم وکارها درمجلس بیک نحو یگانگی پیش برود ازاین جهت خودمان نشستیم وگفتیم که باید تجدید بشود والانه این است که آن رأی صحیح نبوده واین مسئله یک سابقة بشود. خیراینطور نیست زیرا مطابق قانون اساسی هروقت نصف بعلاوه یک رأی داد اکثریت حاصل است واکثریت حاکم است چنانچه غالبا اتفاق افتاده خود بنده دراقلیت واقع شده‌ام و محکوم شده‌ام مانمی‌توانیم ازقانون وترتیبات اساسی خارج بشویم منتهی ماخواستیم که بارفقای خودمان موافقت داشته باشیم که حقیقة کمیسیونها ازروی برادرانه انتخاب شوند وحالا توافق نظرحاصل شده است بنده خواستم تذکر بدهم برای اینکه این مسئله سابقه نشودزیراهروقت نصف بعلاوه یک رأی داد اکثریت است واکثریت حاکم است نه اینکه این مسئله یک سابقه بشود که وقتیکه ۶۳ نفررأی دادند ماآن رأی را کان لم یکن بدانیم. منتهی این نظر مایک نظر وجدانی واتفاقی است. این راخواستم عرض کنم که مجلس درنظرداشته باشد حالا مقام ریاست مقتضی مندانندکه جلسه ختم شودوبماند برای یک شنبه بنده عرضی ندارم

رئیس-عرض کردم چون عده کافی نبود وبرای همان ترتیبات گفتم بماند برای جلسه آتیه حالاهم اگرآقایان تشریف بیاورند یک ساعت ونیم طول خواهدکشید.

مجلس نیم ساعت ازظهر گذشته ختم شد