مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ شهریور (سنبله) ۱۳۰۳ نشست ۵۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ شهریور (سنبله) ۱۳۰۳ نشست ۵۶
جلسه ۵۶
صورت مشروح مجلس یوم ۳ شنبه هفدهم سنبله ۱۳۰۳ مطابق نهم صفر ۱۳۴۳
مجلس ۳ ساعت قبل ظهر بریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید
( صورت مجلس یوم یکشنبه پانزدهم سنبله را آقای میرزا شهاب قرائت نمودند )
رئیس – آقای زعیم .( اجازه )
زعیم – در صورت مجلس اسم آقای مدرس غائب بی اجازه مرقوم شده است ( البته اگر باطلاع هیئت رئیسه نرسانده باشند باید هم همینطور باشد) وبنده خواستم بعرض آقایان برسانم که آقای مدرس شدیداًمریض هستندومخصوصاً سینه‌شان درد میکند وبواسطه سرفه زیاد در مجلس علنی نمیتواند حاضر شوند ومعالجشان هم آقای امیر اعلم هستند
رئیس – ممکن بود یادداشتی بکمیسیون داده باشند. آقای اخگر(اجازه )
اخگر – اسم بنده جزء دیر آمدگان ثبت شده است درصورتیکه بنده در سر موقع حاضر بودم محض تذکر عرض کردم.
رئیس- باید تحقیق شود علتش معلوم شود آقای طهرانی( اجازه )
آقا شیخ محمد طهرانی – بنده هم گمان میکنم ۱۵دقیقه از ۴گذشته بیشتر دیر نیامده باشم اگر نیم ساعت معاف است جزء دیر آمدگان محسوب نمیشوم
رئیس – آقای ضیاءالواعظین ( اجازه )
ضیاءالواعظین – در صورت مجلس ذکر شده است در آن پیشنهادی که بنده تقدیم داشته‌ام نوشته شده‌تبدیل چندمدرسه متوسط بمدارس صنعتی وفلاحتی درصورتیکه اصل پیشنهاد اینطور نبودهاست چندکلاس از مدارس متوسط بود.
رئیس– اصلاح میشود.دیگر ایرادی نیست ؟ شاهزاده شیخ الرئیس ( اجازه)
محمدهاشم میرزا شیخ الرئیس– بعداز تصویب صورت مجلس عرض دارم. رئیس – راجع به این پیشنهادی که کرده‌اید
شیخ الرئیس – خیر
رئیس – بفرمائید
شیخ الرئیس – چون می بینم مکرر اینجا گفته میشود که من دیر نیامده‌ام ودر صورت مجلس اشتباهاًمرا جزو دیرآمدگان یاغائبین نوشته‌اند یا بکمیسیون عرایض اطلاع داده‌ام و هنوزراپورت نداده‌اند واین مسئله موجب اتلاف وقت مجلس میشود یااینکه بایداداره مباشرت مراجعه‌شده و از آنجا تحقیق شود.خوب است در کمیسیون عرایض یک طوری تهیه شود که فرضاً کی دیر آمده کی غایب است و وقت مجلس باین مذاکرات تلف نشود
رئیس – صورت تهیه میشود وهمه وقت در سرسرا هست. دستور امروز اولاً چند فقره اعتبارنامه است راجع بآقایان آقامیرزاسیدحسن وهایم ودیوانبیگی ولی سه نفر از آقایان آقای شیخ الرئیس و ناصر الاسلام وآقاسید کاظم پیشنهاد کردهاند از دستور خارج شود . آقای افشار .( اجازه )
افشار –بنده مخالفم تصور میکنم چوت راپرت شعب حاضر شده علت نداردکه وقت مجلس از امروزبفردا بشود و آقایان هم معطل بمانند و همین طور قضیه مسکوت بماند.
رئیس – شاهزاده شیخ الرئیس –(اجازه)
محمد هاشم میرزا شیخ الرئیس – البته خاطر آقایان مسبوق است این قبیل پیشنهادات بی جهت نمیشود البته بعضی ازآقایان که در بعضی اعتبار نامه‌هامخالفت میکنند مجبئرند بدوسیه‌ها مراجعه نموده و به آنها اطلاعاتی کسب نموده یا مخالفتشان را اظهار نمایندویاپس بگیرند وبالعکس موافقین میخواهند دقت نموده وجواب هائی حاضر نمایند علت تغییر این پیشنهادات این است والا جهت دیگر ندارد وچون خود بنده موافقت یا مخالفت بعضی از این اعتبار نامها نظر دارم اینستکه این پیشنهاد را تقدیم کردم تا کاملاً در دوسیه دقت نموده در موقع بتوانم درست عرایضم را عرض کنم این بود نظریه بنده حالا بسته است برأی مجلس.
رئیس-خوب رأی میگیریم آقایانیکه تصویب میکنند این۳فقره اعتبار نامه از دستورامروزخارج شود قیام بفرمایند
(جمع کثیری برخاستند)
رئیس –تصویب شد.راپورت کمسیون مبتکرات قرائت میشود.
(بشرح آتی قرائت شد)
کمیسون مبتکرات طرح راجع بسیاه آبهای شهریار پیشنهادی آقای میرزا یدالله‌خان راقابل توجه میدانند.مخبر کمیسیون (اخگر )
رئیس- عین طرح پیشنهادی هم قرائت میشود بعد مذاکره میکنیم
( بمضنون ذیل خوانده شد )
ماده۱-دولت بفوریت مخارج خشکانیدن باطلاقهاوجریان انداختن آبهای راکد وجمع آوری سیاه آبها اعم از خالصه واربابی درعهده گرفته اهالی را از ذلت خارج و از آب اراضی خود استفاده نماید ماده۲ در صورتیکه دولت این مسئله را قابل توجه و استفاده نداند ضرر ومانعی نخواهد داشت که با اجازه دولت اهالی بخرج خود آبهای فوق الذکر را جمع و بجریان انداخته متصرف شوند مشروط بر اینکه بمقدار آبی که حاصل میشود از اراضی بلوک شهریار و فشافویه که قابل ذرع و از بی‌آبی لم‌یزرع مانده به علاوه اراضی باطلاقهای خشک شده راباهالی واگذارکندویک عشرازکل عادیات متصرفین را بعداز وضع خرج بعنوان مالیات دریافت دارد.
رئیس – آقای ضیاء الواعظین (اجازه)
ضیاء الواعظین– بنده موافقم
رئیس - مخالفی ندارد ؟
( اظهاری نشد)
رئیس–رأی میگیریم بقابل بودنش آقایانی که این پیشنهاد راقابل توجه میدانند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند )
رئیس– قابل توجه شد
رئیس التجاره –بکدام کمیسیون مراجعه میشود ؟ بقوانین مالیه
رئیس – بسته است برأی مجلس .آقای حاج عزالممالک( اجازه )
حاج عزالممالک – بنده پیشنهاد میکنم به کمیسیون قوانین مالیه مراجعه بشود
آقاسیدیعقوب – بنده مخالفم
رئیس–بفرمائید
آقاسید یعقوب – بنده عقیده دارم مراجعه شود بکمیسیون فوائد عامه چون ارتباطش بآنجا بیشتر است تابه کمیسیون قوانین مالیه این جزء عوائد نیست که برود بکمیسیون قوانین مالیه
رئیس – رأی میگیریم اول بقوانین مالیه بعد فوائد عامه آقایانی که تصویب میکنند به کمیسون قوانین مالیه مراجعه شود قیام فرمایند
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – تصویب نشد . رأی میگیریم بکمیسیون فوائد عامه مراجعه شود آقایانی که موافقند قیام فرمایند
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد.لایحه پوست بره مطرح است قبلاً‌یک فقره پیشنهاد ازآقای یاسائی راجع بقانون استخدام که بکمیسیون مبتکرات مراجعه شده و در قابل توجه بودن و عدمش باید رأی بدهند قرائت میشود.
(بشرح ذیل قرائت شد )
کمیسیون مبتکرات پیشنهاد طرح قانونی آقای یاسائی راجع به اصلاح مواد ۶۶- ۶۷ – ۷۱ قانون استخدام کشوری و ۳۸ قانون قضات قابل توجه دانسته پیشنهاد می نماید بکمیسیون تجدید نظر درقانون استخدام کشوری مراجعه شود
رئیس- نسبت باین پیشنهادمخالفی هست؟ آقای سهام‌السلطان( اجازه )
سهام السلطان- چون راجع بقانون استخدام کشوری اساساً یک کمیسیونی تشکیل شده وباید درکلیه مواد آن تجدید نظر کنند واز قراری هم‌که بنده شنیده‌ام مقداری‌از مواد او را اصلاح کردهاند و یک قسمت دیگرش باقی است که تاچندروزدیگر اصلاح کرده‌اندویک قسمت دیگرش باقی است که تاچند روز دیگر اصلاح خواهد شد وچون این کمیسیون در تمام راتحت نظردرمیآورد واصلاحات لازمه در آن میکند بقعیده بنده من این طرح دیگر مورد ندارد
اخگر مخبر کمیسیون مبتکرات – گویا آقای سهام السلطان درست توجه بپیشنهادکمیسیون مبتکرات نکردندکمیسیون مبتکرات پیشنهادمیکند که طرح پیشنهادی آقای یاسائی برود به همان کمیسیونی که برای تجدید نظر در قانون استخدام تشکیل شده ودرآن کمیسیون درش مطالعاتی بشود و راپورتش تقدیم مجلس بشود
رئیس – آقای یاسائی اظهاراتی ندارند ؟
یاسائی – تقریباً دو سه ماه است این طرح قانونی رابنده پیشنهاد کرده ام در تاریخ دوم سنبله راپورتی از طرف کمیسیون مبتکرات داده شد مطابق ماده سی و هفت نظامنامه داخلی کلیه طرح هائی که آقایان نمایندگان پیشنهاد میکنند باید قبلاًدر مجلس مذاکره شود. پس از آن که قابل توجه شد ارجاع میشود بکمیسون مخصوص آن .در آن صورت تقاضا میکنم راجع بقابل توجه بودن آن یا عدم آن مذاکره شده و رأی گرفته شود
رئیس–اگر یک اصلاحی است که پیشنهاد میکنند بقانون استخدام کشوری دیگرلازم نیست قابل توجه باشد.هریک از آقایان وکلاحق دارند یک پیشنهاد هائی بفرستند بکمیسیون ولی به بنده طور دیگر فرمودید شاید دو سه ماه طول بکشد تا کمیسیون این سه ماده را که من پیشنهاد کردم اصلاح نموده راپورت بدهد وچون خیلی عجله دارم که زودتر اصلاح شوددرقابل توجه بودنش رأی گرفته بشود .
یاسائی – بنده از این نقطه نظر بود که عرض کردم بعد از آنکه قابل توجه شد طبق ماده ۲۵ نظامنامه باید تحت شور برود.
رئیس–رأی میگیریم بقابل توجه بودن طرح پیشنهادی آقای یاسائی آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه شد . راپورت کمیسیون قوانین مالیه راجع بصدور پوست بره قرائت میشود
( بشرح ذیل قرائت شد )
پیشنهادهای مختلفه راجع یلایحه صدور پوست بره که درجلسه پنجم سنبله در موقع شور اول بکمیسیون قوانین مالیه ارجاع شده بود تحت شور بود تحت شور قرار داد نظریه کمیسیون در خروج پوستها موافق باهمان راپورت مورخه سنبله ۳۰۳ بودوکمیسیون معتقد است که تبعیض نشده و اجازه صدور کلیه پوستهای موجود داده شود ولی برای دریافت حقوق گمرکی با موافقت نماینده وزارت مالیه تغییری داده شد و ماده ذیل بمجلس شورای ملی تقدیم میشود ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است کلیه پوستهای بره را که موجب قانون ممنوع از خروج شده است اعم از آنکه در انبار گمرک باشد یا محل دیگر تا اول حوت ۱۳۰۳ برای خروج از ایران در مقابل حقوق ذیل آزاد نماید . از پوستهائی که قیمت آنها ازیک تومان کمتر است یکقران از پوستهای‌که قیمت آنها از یکتومان بیشتر است خمس قیمت بعنوان حقوق گمرکی اخذ میشود حداقل حقوق گمرکی برای پوستهائی که قیمت آنها از یک تومان تجاوز کند دو ریال خواهد بود
رئیس – آقای دامغانی ( اجازه )
دامغانی – اساساً نمیفهمم که مقصود نسخ قانون پوست‌بره است؟اگرواقعاً مقصود نسخ قانون پوست‌بره باشد ممکن است عده موافق باشد زیرا البته یک مصالحی رادر نظر گرفته وممکن است بمصالح ومقتضیات اوقات نگاه کنند وموافق باشند شاید از نقطه نظر ازدیاد صادرات و امثال اینهاموافقت کنند با نسخ این قانون. ولی اگر مقصود استسثناء است البته هر قانون در عالم هر قدر هم خوب باشد ممکن است استسثناء و تخصیص باو بربخورد ولی این طریقه تخصیص واستثناء نیست این استکه درتحت یک قانون مرتبی که فرضاً بگویند اگر فلان طور شد. مستثنی است . امااینکه برای یک قسمت ازتجارضرر دارد البته هر قانونی که وضع می شود اول ضرر برای یک قسمت از مردم خواهد داشت زیرا آن قانون که وضع میشود یک چیزهائی رامنع میکند و ممکن است یکعده دارای آن چیزها باشند و بواسطه منع نمودن قانون ضرر متوجه‌شان گردد. حالا اگر بخواهند استثناء و تخصیص هم قائل شوند باید صورت قانونی داشته باشد اگر هم بایستی نسخ شود البته نسخ هرقانون ممکن است.ما ننسخ من آیه او ننسهانأت به خیرمنها اما این هم که عبارت از نسخ نیست . هر چیز جزئی لابد یک فلسفه دارد که آن علت و یک فلسفه دارد که آن علت و فلسفه را باید فهمید. مخصوصاًدر راپورت اولی کمیسیون مینویسد که این پوستها را بواسطه نبودن وسائل نقلیه نتوانسته‌اند خارج نمایند . اولاًاز کجا قضاوت شد ؟ کی رسیدگی کرد؟ کی معلوم کرد که خواسته‌اند پوستها راحمل‌نمایندولی بواسطه نبودن وسائل‌نقلیه موفق‌بخارج‌کردن آنها نشده‌اندکجا این‌مسئله قضاوت شده؟ آیا بموجب استشهادی که شده هیئت حاکمه قضاوت کردهاند؟ ثانیاً- بر فرض وسائل نقلیه نبود که بتوانند پوستها راخارج نمایند خود قانون منع بره‌کشی پیش‌بینی کرده است که در مدت۵ ماه اگر نتوانند از ایران خارج نمایند باداره گمرک یااداره مالیه محل برده ودرآنجا مهرسربی بزنند حالا اگر وسائل نقلیه برای بردن بگمرک نبود اداره مالیه که در هر جا بود ممکن بود درآنجا مهر سربی نموده بعد خارج نمایند پس بنده هیچ فلسفه و دلیلی برای اجازه تخصیص در اینمورد بخصوص تصور نمیکنم.
رئیس-آقای کازرونی (اجازه)
کازرونی– دلائلی را که حضرت آقای شریعتمداری اظهار فرمودند در رعایت قانون قانون البته خیلی خوب و مقتضی است ولی باید دید که ما قانون راوضع میکنیم برای کم‌کردن ثروت مملکت وبرای ضررزدن بمردم یا خیر برای ازدیاد ثروت وانتفاع مردم ؟ اگر ما یک قانونی وضع کردیم و دیدیم آن قانون بحال مردم مضراست باید در اسرع وقت آن قانون رالغو کنیم قوانین فرعی‌که سهل است قوانین اساسی رادرممالک متمدنه هر چند سال یک مرتبه درش تجدید نظر نموده بعضی موادواصول آنرا بمقتضای وقت تغییر میدهند. مایک قانونی برای منع بره‌کشی وضع کردیم من حالا در این مسئله وارد نمیشوم که اصولاً این قانون غلط بود یا نبود این مسئله بماند بر جای خودش . البته قانونی است وضع شده وتا موقعی هم که نسخ نشده باید محترم باشد. کسی هم بر خلاف احترام قانون صحبتی نداشته و اقدامی نکرده.لیکن مجلس شورای ملی اولاً همه وقت میتواند قانونی راکه وضع کرده نسخ نماید.ثانیاً – بمقتضای وقت میتواند یک استثنائی قائل بشود واین استثناء قائل شدن هم به هیچ چیز وبهیچ‌کس و بهیچ‌کجا بر نمی‌خورد جز اینکه یک مبلغی ثروت مملکت راحفظ میکند.بنده عرض میکنم یک مقدار پوستهائی موجوداست آقامیفرمایند ازکجا ثابت شده که این پوستها قبل از وضع قانون منع بره‌کشی موجود بود. سئوال میکنم از کجا و به چه شکل بروند این مسئله را ثابت کنند محاکمی که برای اثبات این امر تشکیل داده‌ایم معرفی بفرمایید .آقا میفرمایند ما قانون وضع کرده‌ایم و باید قریب صد و پنجاه هزار تومان . دویست هزار تومان یا بیشتر یا کمتر پوستهائی که مانده از بین برودوضرر بمملکت بخورد برای اینکه ما قانون وضع کرده‌ایم و باید در مقابلش پافشاری کنیم ولو برفتن حیثیات . ولو بضرر مردم . بنده گمان نمیکنم چنین چیزی جائز باشد .این پوستهائیکه موجود است بنده قول قطعی به آقامیدهم که دیگر بره نشونداینهاپوست هستند.دولت حالا میخواهد یک حقوقی از آنها بگیرد که آنها را خارج کنند بنده با این هم مخالفم و عقیده‌ام اینست که دولت باید صادرات را غیر از چیزهائی که محل احتیاج عمومی است آزادبکذارد و هیچ مالیاتی بر آنها تحمیل نکند تا صادرات ترقی کند خوب است یک نظری به استاتیستیک یعنی آن دفتر واردات و صادرات بکنند و ببینند واردات ما در مقابل صادرات چقدر است.ما باید فکری بکنیم که مقدار صادراتمان افزوده شده و وارداتمان کم شود . چون ما همه روزه بطرف فقر و ورشکست میرویم و باید هر چقدر میتوانیم جلوگیری کنیم آقایان اطلاع دارند که طلا ونقره مملکت بواسطه نبودن یک ثروتیکه خارج بکنیم از دست ما رفت فقط یک تریاک داریم که بقدری اسباب زحمت برای زارعین و تجار فراهم آمده که اگر بهمین ترتیب باقی بماند بشما قول میدهم که این ثروت هم از میان خواهد رفت و مردم بدبختانه از این راه هم از زندگی محروم میشوند ازطرفی هم پوست بره و کتیرا و یک اجناس جزئی ناقابل دیگری داریم که اگر اینها را هم بوسائل مختلفه جلوگیری کنیم ومالیات بر آنها تحمیل کنیم ودرهرصورت بجای این که به صادرات مملکت کمک کنیم که زیادتر خارج شود یک کاری کنیم کمتر صادر و بالعکس بیشتر وارد شود این ترتیب بسیار بد است والبته حضرت آقای شریعتمداری هم تجویز نمی‌فرمایندکه این پوستهائی که‌بنده اطلاع دارم یک قسمت عمده اش قبل از وضع قانون موجود بوده و مردم از وضع قانون هم اطلاع نداشته‌اند خارج نشود بنده عرض میکنم شاید بسیاری از خود ماوکلاء ازخیلی از قوانین فرعی اطلاع نداریم در صورتی که ما باید نظارت در اجراء آن قوانین داشته باشیم دیگر از مردم دهات دور دست چه توقع میتوان داشت که از قوانین اطلاع داشته باشند که قانون وضع شده وباید کاملاً رعایت شود و همین طور که عرض کردم این مال‌التجاره موجود است و اگر بیشتر بماند بکلی از بین خواهد رفت یک قسمت عمده آن درگمرک بوشهر موجودبوده که آدم زنده در آن جامیپوسد که آنها در شرف ضایع شدن بوده یک مقدار زیادی کرایه داده‌اند و آورده‌اند به شیراز و مجدداً باید برگردد ببوشهر آیا صلاح هست که این مال‌التجاره‌ها ازبین برود؟ ما یک قانونی وضع‌کرده ایم وحالااستثنائی برای آن میخواهیم قائل بشویم و هیچ اشکالی هم ندارد که برای قوانین استثناء قائل شد ممکن است آیات قرآنی را یک وقت استثناء برایش قائل بشوند ……
شریعتمداری – چنین چیزی نیست
کازرونی – نه ما قائل شویم یعنی صاحب شرع قائل شود
شریعتمداری – عرض کردم چنین چیزی نیست .
کازرونی – در هر صورت اگر ما هم استثنائی قائل شویم هم قانون بقوت و احترام خودش باقی است و هم هیچکس و بهیچ کجا برنخواهد خورد
رئیس– آقای نظام‌التولیه ( اجازه )
نظام‌التولیه – آقای کازرونی خیلی دلسوزی فرمودند برای پوست بره که از بین خواهد رفت و ضایع خواهد شد خود قانون منع صدور پوست بره‌کاملاً تکلیف آنرا معین کرده است ومخصوصاً در ماده اول مینویسد که این قبیل پوستها متعلق بدولت است وبنفع دولت باید ضبط شود ماده سوم هم بخوبی واضح میکند که هیچ حقی دیگر برای صاحبان آنها باقی نمی‌ماند و قاچاق بودن آنرا ثابت میکند عین قانون را برای آقا میخوانم . ماده اول-برای جلوگیری ازکشتاربره وحفظ منافع عموم آنچه پوست‌بره اعم از تودلی و غیر آن بخارجه حمل میشود مأمورین گمرکی مکلفند که در سر حد بنفع دولت ضبط نمایند. تصور میکنم که دیگر اشکالی باقی نماند. ماده سوم- وزارت مالیه مکلف است در هرمحلی از روز اعلان این قانون تاپنج ماه بدارندگان پوست بره مهلت دهد که پوستهای موجود خود راباداره مالیه یا گمرک برده مهر سربی مخصوص نمایند وپوستهائی که در مدت مزبور مهر شده باشد از ضبط در سر حد معاف خواهد بود .اما اینکه یکی از آقایان نمایندگان دفاع نموده که وسائل حمل و نقل فراهم نیست که بگمرک برسانند و باین جهت در این مدت ۵ ماه نرسانده‌اند فرضاً باداره گمرک نتوانسته‌اند ببرند ممکن بود در مالیه محل برده مهر سربی نمایند و این یک راه بعیدی نبوده است که نتوانند ببرند . کجا در مالیه آقایان برده‌اند و این پوست ها را مهر سربی زده‌اند که حالا مدعی شده‌اند ؟البته بنده عقیده دارم پوستهائی را که در مالیه محل مهر سربی زده‌اند معاف است وآنهائی که مهرسربی ندارد قاچاق است وبنفع دولت باید ضبط شود .
حاج عزالممالک ( مخبر ) بنظر بنده اینجا مطالب قدری بهم مخلوط میشود یک موضوع اصل قانون است وبعضی آقایان هستندکه عقیده دارند برای اینکه صادرات ما زیادشود این قانون باید لغو شود بعضی دیگر عقیده دارندبرای اینکه نژاد گوسفندحفظ شود البته این قانون هم ازروی همین نظر نوشته شده است و محل اشکال نیست وحالایکعده دارای آن عقیده اولی هستند ویکعده دارای آن عقیده اولی هستند ویکعده پیرو عقیده دومی و در اینجا اگر دولت پیشنهاد می‌کرد که قانون مصوبه سی‌ام جوزا را نقض کنید البته باید آقایان مخالفین مخالفت خودشان را اظهار کنندوآقایان موافقین هم در تعقیب آن مذاکراتی بنمایند.ولی امروز موضوع بحث ما‌نقض قانون نیست وآن قانون بقوت خودش باقی است ومجلس شورای ملی هم خنوز آنرا نسخ نکرده. اساساً بنده خودم هم طرفدار این عقیده بودم که بمخالفت راپورت اظهار شد منتهی در اقلیت واقع شدم و بنده عقیده داشتم که قانون باید مطالعه شود. اما حالاراپورت کمیسیون از چه جهت اینطور نوشته شده است البته از نقطه نظر وضعیت فعلی ویک پوستهائی هم درداخله مملکت هست که قانون اجازه نمی‌دهد آنها راضبط کنند زیرا آن قانون آنقدر شدید نیست که بگوید اگردرداخله مملکت هم دیددید بگیرید.درداخله مملکت دست هر کسی هست مال خودش است. در موقع صدور ازگمرک باید دولت آن رابنفع خودش ضبط کند درگمرک هم کسی هنوز نبرده برای اینکه ازاین قانون خوب بودند وقتی که برده‌اند تا نزدیک گمرک و دیده‌اند اینطور با آنهامعامله میشود برگردانده‌اند وآورده‌اند بشیراز یا در خود بوشهر نگاه داشته‌اند درهرصورت مطابق اطلاعاتی که‌رئیس گمرک درکمیسیون داده است این پوست ها خیلی کم است ویک مقدار مختصری در دست دولت است که ضبط میشود. واینجا یک عده اشخاص خیال میکنند که توجار بمناسبت این که قانون منع میکرده است صدور پوست بره را آنها هم استفاده کرده اند از این قانون و بیک مبالغ کمی این پوستها را خریده‌اند و حالا تشبثات میکنند التماس میکنند درخواست میکنند تلگراف میکنند یا هرچه که فرض بفرمائید تقاظاکرد‌ه‌اند که این پوستها را از مملکت خارج کنند.عده دیگری مدعی هستند که خیر اینها نتوانسته‌اند پوست خودشان را به گمرگ برسانند وبایستی بآنها رحم کرد وگذاشت که پوست خودشان را از سرحد خارج کنند. کمیسیون قوانین مالیه نمی‌توانست این مسئله را بفهمد و تشخیص بدهد که این استشهاد صحت داردیاخیر زیرا استشهاد کار خیلی سهل وآسانی است واز هرکسی خواهش کنند مینویسد زیرا در مقابل آن نوشته و امضاء مسؤلیتی نداشته و باین لحاظ کمیسیون نمی‌توانست این را مدرک قرار دهد واز آن طرف هم چون دولت اصرارداشت که این پوست ها از سرحد خارج شود.کمیسیون دید اگر کلی اجازه بدهد بهتر است برای اینکه تنها چند نفری که پوست هارابرای خودشان نگاه‌داشته‌انداز این قانون استفاده نکنند و پوستهایشان را خارج کنند حالا که بنا است خارج شود عمومی باشد بهتر است واین چیزی نیست که بگوئیم قانون نقض میشودخیرقانون نقض نمیشود این یک استسنائی است منتهی برای یک مدت معین ومحدودی زیراوقتی مااجازه میدهیم پوست ها خارج شود فقط برای آن چند نفر نباید باشد وباید سایرین هم بتوانند خارج کنند و باین جهت کمیسیون این طور صلاح دانست که بطور کلی اجازه داده شود که تبعیض نشود و آنوقت پس ازآنکه آقای کازرونی اظهار نمودنددرواقع یک جریمه ایست منتهی بعنوان حق گمرکی دولت میگیرد .نظریه کمیسیون این است والبته هر طورمجلس شورای ملی رأی بدهد قاطع است.
( بعضی گفتند مذاکرات کافی است وجمعی دیگر گفتندکافی نیست)
رئیس –راجع بچه چیز؟
شریعتمدار– راجع بعرایضم
رئیس –چه قسم توضیحی ؟ توضیحی که حق تقدم دارد ؟
شریعتمدار تشخیص با بنده نیست
رئیس – ده بیست نفر اجازه خواسته‌اند . رأی میگیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که مذاکرات را کافی میدانند قیام فرمایند.
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – تصویب نشد آقای طهرانی ( اجازه )
آقاشیخ محمدعلی طهرانی –مثل معروفی است که احترام امام زاده را متولی ها نگاه میدارند احترام قانون واجرای قانون وحفظ قانون بامجلس شورای ملی است اگرما متوجه میشویم بیک ضرر عمده این ضرر محض حفظ قانون وبقا واحترام قانون لازم است این برای یاد ندادن بمردم است که هر وقت یک قانونی وضع میشود یک جمعیتی حرکت نکنند و تقاضای ابطال آن از قانون از مجلس بنمایند. تمام مقننین دنیا یک قانونی که وضع می کنندمادام که‌آن قانون نسخ نشده ماده ترخیصی برای آن قائل نیستندرخصت در قانون اصلاً معنی ندارد.حالا یک قانونی ازمجلس گذشت اعم ازاین که صحیح بودیاغلط وحالا دولت بواسطه خاطر اشخاص پیشنهاد استثناء این قانون را بمجلس میکند . آن طوری که بنده احساس کرده‌ام و در عدلیه بودم موارد قانون را کاملاً ملاحظه کرده‌ام هر قانونی که برای اشخاص وضع شد بدترین قانون بود. قانون نباید برای اشخاص وضع شود بعضی آقایان میفرمایند ضرر بتجار وارد میآید! خیر.اینطور نیست از نقطه نظر ترخیص ضرر بمملکت وارد میآیدزیراپس از این هر قانونی که وضع شود البته برمی‌خورد بیک جماعتی وآنوقت جماعت میخواهند تقاضا کنند از مجلس که آن قانون لغو شود فرض بفرمائید قانونی وضع کردند که قاتل حتماً بایستی کشته شود. ویکدفعه هم صدتا قاتل در ایران پیدا شود. آنوقت می‌آیند از مجلس تقاضا میکنند که مجلس ترخیص کند آنها را نکشندوتا سه سال‌حبس کنند. البته این خلاف اصول پارلمانی است. برخلاف حقیقت است اگر معتقند که این قانون باید نسخ شود و قانون منع پوست بره فلسفه نداشت بنده در آن مجلس عرض کردم گاهی اوقات تصور میشود بعضی از اشخاص بواسطه نرسیدن قانون بسمع آنهاخطانه عمداً قیام برضدقانون مجلس شورای ملی‌کردند یایک ترتیبی واقع شدکه آمدندیک پوستهای خریدند ونتوانستند از سرحد خارج کنند اینجایک جهات مخففه برای آنها پیدا میشود که درموقع قضاوت کنند که اینها مستثنی هستند.امابطریق کلی که سه سال طول بکشد وقانون سه سال مستثنی باشد .ماقانون وضع میکنیم دائمی آن وقت بعد از سه سال جماعتی که تهیه پوست کرده‌اندمیآیند از مجلس تقاضا میکنندکه صدهزار دویست هزار تومان به بماضرروارد میآید وبنابراین برای حفظ صادرات وواردات ملی ومملکتی ماتقاضا میکنیم که مجلس اجازه بدهد این پوستها را از سرحد خارج کنیم. این معناندارد که ما استثناء کنیم.یک قانونی که هنوز یک سال از موقع اجارای آن نگذشته است چطور ما بیائیم مدتی استثنا قرار بدهیم دیگر کجا مجلس شورای ملی اطمینان پیداکه قوانین موضوعه خودش را که برای مملکت وضع کرده است پس فردا تقاضای هر فرد فرد از نقض نمیشود و نقض نخواهد شد.پس بنابراین من مخالف باراپورت کمیسیون هستم وعقیده به این استثناء ندارم . اگر واقعاً آقایان می خواهند قانون منع پوست بره نقض شود بنده هم با آنها موافق هستم پیشنهاد بفرمائید بنده هم امضاء تقاضا میکنم ازمجلس شورای ملی که‌آن قانون را بکلی الغاءکند.مثل اینکه درمسئله نمک همین که مجلس شورای ملی احساس کرد که قانون نمک مفید نیست خود مجلس پیشنهاد کرد که این قانون نسخ شود.نسخ هم شد و تاامروز هم منسوخ و منقوض است. اما حالا بیائیم ترخیص کنیم که اشخاص هرکاری که دلشان میخواهد بکنند؟ این معنی قانون نیست و باید اصول قانون گذاری محفوظ بماند.
رئیس –آقای دست‌غیب( اجازه)
(حاضر نبودند)
رئیس- شاهزاده شیخ الرئیس(اجازه)
محمدهاشم میرزا شیخ الرئیس- اولاً خاطرمحترم آقایان بخوبی مستحضراست که پارسال بنده جزو مخالفان این قانون بودم وعجب می‌کردم که چطور ممکن است که اموال مردم رابنفع دولت ضبط کنند. ولی آن وقت اکثریت مجلس تصدیق کردوبنده هم البته بایدگوش بدهم ولی هر وقت پیشنهادی برای نقض یا برای عدم اجرای موقت آن بکنند چون با عقیده اولیه بنده مطابق است از این نقطه نظر با این پیشنهاد موافقم . درمملکت ما با این مراتع زیادی که هست در حقیقت یکی ازمحصولات ما عایدی ازپوست و روغن وسایرمنافع گوسفنداست.اغلب ایلات ماکارشان این است که گوسفند را می‌پرورانند که ازپوست وروغن وپشم وکشک آن استفاده کنند…
شیروانی-اگربره نکشند بیشتراستفاده میکنند.شیخ الرئیس –آقااجازه بدهید عرایضم را عرض کنم بعد تشریف بیاوریداینجا هرچه میخواهند بگویند اینکه زندگانی نمیشود . پس بنده یقین دارم که اگر آقای شریعتمدار پارسال تشریف داشتند ومقدمات قانون بره‌کشی را ملاحظه می- فرمودند با عقیده بنده همراه میشدند و بعلاوه اغلب این بره‌ها را نمیکشند و غالباً مادرهایشان بواسطه ناخوشی می‌میرند وآنهارامیکشند. ماکه نمی توانیم برای هریک یک آنها پرستار یا دایه اجیر کنیم آنهائیکه بره را میکشندنه این که مخصوصاًازنقطه نظر مخالفت با قانون کشته باشند یک مسائلی گاهی پیش میآید مجبور میشوند. بعضی از آقایان فرمایشاتی می فرمایندمخصوصاًآقای طهرانی یک مقدمات ویک صغری وکبری چیدند وبعد از آن مقدمات یک نتیجه گرفتند مثلاًفرمودند اگر یک قاتلی باشد ما نمی توانیم مهلت بدهیم که سه سال آزاد باشد. و حکم خدا را در باره او اجرا نکنیم و این نتیجه فرع آن فرضی است که اول کردند. بنده همچو فرض میکنم یک مقدار پوستهائی قریب دومیلیون سه میلیون یاچهار میلیون هر چه هست باختلاف عقاید در مملکت باشد. اینهاثروت مملکت حساب میشود ووقتیکه اینها بهمین ترتیب بماندالبته فاسدشده واز بیین میرود و فساد چیزیست که اصلاً نباید در هیچ چیز معتقد شویم لذا عقیده بنده این است که این استمهال را بدهیم و هیچ نقصی هم بر قانون واردنمی‌آید این قانونی است که خودمان وضع کرده‌ایم برای یک مصلحتی وحالا یک مصلحت دیگر اقتضا میکند که ازحالا تا اول حوت استمهال بدهیم نظائر هم دارد اگرخاطر آقایان باشدراجع بقالی جوهری تا کنون چند مرتبه یکسال و دو سال مهلت داده شده حالا راجع بپوست بره هم بقیده بنده لازم است مهلت داده شود مملکت ما یک مملکتی است که قوانین عرفیه نداشته و در این چند سال هنوز مردم درست انس نگرفته‌اند و باید متدرجاً مأنوس شوند یعنی وقتی چیزی بموجب قانون منع شد البته باید کسی نخورد وکسی نفروشد تا اینکه ضرر نکند ولی قوانین را باید بمرور ایام بموقع اجرا گذاشت چنانچه راجع بقانون البسه وطنی خودآقا در جلسه گذشته تذکر دادند که از اول حمل تا کنون آن طور که باید اجرا شود نشده البته باید قوانین باید حتماً اجرا شود ولی بمرور ایام و حالا هم اگر بیائیم این استثناء را قائل شویم و این مهلت را قبول کنیم اصل قانون نقض نشده همان اشخاصی که قانون وضع کردهاند همان اشخاص امروز میگویند باید این استثناء هم بشود نمیفهمم برای چه اسم نقض روی آن میگذارند ؟ این نقض نیست فقط یک رخصت و استمهالی است مخصوصاً راپورت کمیسیون هم بطورقانون خصوصی هم نیست بطور عموم است وکمیسیون هیچ نمی‌دانست که صاحب پوست کیست و اسم حاملش چیست بعلاوه جمع کثیری این مسئله را استشهاد نموده‌اند. در صورتیکه شهادت صحیح باشد دو تا هم کافیست وباید قبول کردو البته ما باید نسبت بمردم عقیده پیدا کنیم البته این اشخاص وجدان دارند ونباید گفت هر چه میگویند یا مینویسند دروغ است بلی ممکن است گاهی هم دروغ بگویند ولی بطور کلی و البته دو نفر شاهد عادل کافیست چه رسدبه اینکه پانصد نفر از مسلمین آمده و مهر کردهاند ما نمیتوانیم قبول نکنیم ومطلقاً نمیشود یک استشهادی را که پانصد نفر مهرکرده‌اند رد کرد و قبول نکرد.
ملک‌التجار – آقا مطلب مفهوم نشد
( جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافیست )
رئیس – رأی گرفته میشود بکفایت مذاکرات آقایانیکه مذاکرات را کافی میدانند قیام فرمایند.
( جمع کثیری قیام نمودند )
رئیس – اکثریت است.اصلاح پیشنهادی آقای تدین قرائت میشود. (بشرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد میکنم راجع یپوست بره طریق ذیل اتخاذشود.
ماده واحده دولت مکلف است به شکایت راجع بتوقیف پوست های بره درگمرکات رسیدگی نماید اگرموانع ومشکلات قابل قبول برای اجرای قانونمنع پوست بره برای صاحبان پوستهای موجودبوده بدون مطالبه هیچ‌گونه حقی اجازه خروج بدهد والا افلا.
حاج عزالممالک‌مخبر- کمیسیون نمیتواند این پیشنهاد را قبول کند زیرا اگراین ترتیب بود اصلاح محتاج بوضع قانون نبود خودشان همان ترتیب را عمل میکردند.
رئیس آقای تدین .( اجازه )
تدین- بنده اوصولاً معتقد نبودم که لایحه ازطرف دولت راجع بپوست بره بمجلس بیاید بدلیل اینکه دولت مکلف است قانون مصوبه مجلس شورای ملی رابموقع اجرا گذارد منتهی درموقع اجراء اگر اشخاصی مشمول قانون میشوند واقعاً یک عذریا مانع قابل قبولی داشته باشند مثلاًدر این قانون پوست بره اگر اشخاصی نتوانسته باشند در مدتی که قانون معین کرده پوست های خودشانرابرطبق قانون بمالیه یا هرجائی که قانون معین کرده ببرندومهرکنند دولت برای آن تهسیلاتی فراهم کند واجازه بدهد که پوست بره آنها ازمملکت خارج شود بنده عقیده‌ام این است که دولت باید بشکایت متظلمین ومتشکیان رسیدگی کنداگر توانستندبا یک دلائلی واسنادی ثابت کنندکه معذوربوده‌انداز طرف دولت بآنها اجازه داده شود که پوست خود را ازمملکت خارج کنند والا نباید بآنها اجازه داده‌شود.و بموجب اطلاعاتی که در این چند روزه بنده بدست آورده‌ام‌یک قسمت از این متظلمین حق دارندولی شاید یک قسمت دیگر ذیحق نباشدعلی ای حال بنده نمیخواهم در این جا محاکمه کنم ولی با آمدن این لایحه مخالفم زیرا این مسئله در آتیه فتح باب خواهد شد و همیشه مردم را وادار خواهد کرداطاعت از قانون نکنندو این مسئله خواهد شد که بگویند در فلان تاریخ مارفتیم تظلم کردیم وقانون ممتدشد. حضرت والاشیخ الرئیس مثل زدند بقای جوهری.درهمان موضع هم اگر روز اول قانون اجراءمیشد و مهلت داده نیمشد و اشخاص هر روز نمی‌آمدند استمهال بخواهند تا پارسال قانون بلا اجراء نمی ماند و چون هردو سالی آمدند وشکایت کردند و بآنها مهلت داده شد لهذا اجرا نشد و بنده عقیده‌ام این است اگر آقایان میخواهند اصلاً پیشنهاد کنن که این قانون پوست بره لغو شود رأی میگیریم بقابل توجه این پیشنهاد آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس-قابل توجه نشد. پیشنهاد دیگری ازطرف آقای روحی رسیده قرائت‌میشود
( باین مضمون قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم که پوستهای اعم از آنچه در اداره گمرک یا محل های دیگرموجوداست اجازه داده شودکه‌پس از تأدیه حقوق‌گمرکی تا اول عقرب ازمملکت خارج شود. مخبرکمیسون قبول نمیکند.
رئیس ( خطاب به آقای روحی ) توضیح بدهید. روحی متضمن پیشنهاد بود حالا اگرآقایان میل دارند رأی میدهند میل هم ندارند رأی نمیدهند. رأی میگیریم بقابل توجه بودنش.آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(کسی قیام نکرد)
رئیس قابل توجه نشد.پیشنهاد آقای طهرانی قرائت میشود
(باین نهج خوانده شد)
بنده پیشنهادمیکنم‍که عبارت باین‌طریق اصلاح شود.وزارت مالیه مجاز است کلیه پوست های بره را که در مدت پنچ ماه امهلی خریده شده‌است اعم از این که در انبار گمرک باشد یامحل دیگری تااول حوت ۱۳۰۳برای خروج از ایران درمقابل پرداخت عشر قیمت آن آزاد نماید
مخبر-گویا تقریباًهمین پیشنهاد را آقای طهرانی در شور اول کرده بودندوهم‌درکمیسیون هم مذاکره شدولی‌متاسفانه کمیسون نتوانست قبول کند . دلیلش هم واضح است . بنده باید بآقایان عرض‌کنم اگر میخواهند بدولت اجازه بدهید که در این موضوع رسیدگی کنند تازه همان نظر که آقایان دارند که نباید استثناء شود وقانون باید اجراء شود همان کار را خودتان کرده‌اید آقایان میگویند استثناء نکنید بعدآقا این پیشنهاد را میکنند که دولت رسیدگی کند. خوب واقعاً اگر این یک چیز واضحی بود که محتاج بوضع قانون نبود.مثلاًاگرمال التجاره مرامأمور گمرک بر خلاف قانون ضبط کرد من میروم نزدرئیس گمرک ووزیر مالیه یا یک مقام بالاتر شکایت میکنم ودر آنجا ثابت میکنم که بر خلاف حق مال مرا میخواهند ضبط کنند آنوقت رسیدگی میکنند ومطابق قانون اداری معلوم میکنند در صورتی که قاچاق نباشداجازه میدهند.ولی‌حالا بعضی ازآقایان میخواهندمجلس اجازه بدهد که این پوستها بگذرد وخارج برود اگر دلیل و مدارکی دربین بود که دیگر قانون لزوم نداشت ولی این چیزی نیست که بشود ثابت کرد.این است که این پیشنهادهادر اینجا مورد ندارد.
رئیس – آقای طهرانی(اجازه)
آقاشیخ محمدعلی طهرانی- بنده اگر چه اصولاً مخالف هستم لیکن‌عقیده‌ام این‌است که‌جهات مخففه در این قانون باید ملاحظه شود.مثلاًیک اشخاصی در این پنچ ماه یک مقدار پوست خریده‌اندولی مدتها درایران نبودند وقانون چون به آنها ابلاغ نشده از این جهت مشمول‌جهات مخففه باید بشوند واین پیشنهاد بنده ازجهاتی مطابق است باپیشنهادآقای تدین نه من جمیع الجهات وبنده اصولاً معتقدم که قانون بقوت خودش باقی باشدمنتهی درباره کسانی که درمدت این پنچ ماه حاضر نبوده ویا بواسطه مشکلاتی نتوانسته‌اند پوست خودرا خارج کنند یک جهات مخففه منظور شود از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم اگرقابل توجه شدبسیارخوب والا هیچ
رئیس رأی میگیریم کسانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(عده قلیلی برخواستند)
رئیس-قابل توجه نشد.اصلاح دیگر پیشنهادآقای مقوم الملک قرائت میشود
(باین ترتیب خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد میکنم که کلیه پوست های بره در گمرک ومالیه درتحت نظر دولت است به منفعت دولت مصادره شود و وجه آن را سرم ضد طاعون و ضدتب سیاه خریداری نموده عوامل زارعین را تزریق نموده تا ازمیان نروندوزارعین فقیر نشوند وارزاق عمومی هم تأمین شود
رئیس–گویا مفاد قانون سابق را پیشنهاد کرده‌اید
مخبر-کمیسیون این اصلاح را قبول نمیکند مقوم‌الملک –چون نظر بعضی از آقایان این است که این قانون اجرا شود از اینجهت بنده این پیشنهاد را کردم
رئیس –گمان میکنم باید نسبت بقسمت دومش رأی گرفت
مخبر – این پیشنهاد با قانون سابق فرق دارد زیرادرقانون نوشته: در موقع صدور : ولی در مالیه موضوع صدور نیست
رئیس – دو مرتبه قرائت میشود
(بشرح سابق خوانده شد)
رئیس – مشکل میدانم باین پیشنهاد بتوان رأی گرفت. قسمت اولش عین قانون است،اگر قسمت دوم را پیشنهاد میفرمائید امریست علیحده.
بعضی از نمایندگان – این پیشنهاد اصلاً خارج از موضوعست
رئیس – پیشنهاد آقای اخگر قرائت میشود
( باین ترتیب خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم : فقط پوست بره متعلق باشخاصی که بواسطه موانع در مدت قانونی نتوانسته‌اند پوست بره را از سرحد خارج نمایند مرخص شود و آنها هم بلا اختلاف یک خمس قیمت دریافت شود و برای اینکار هم دو ماه مدت کافیست.
رئیس – کمیسیون چه میفرماید ؟
مخبر – توضیح بدهند.
رئیس – آقای اخگر ( اجازه )
اخگر – پیشنهادی که آقای مقوم الملک کردهاند چون قسمت اولش عین قانون بود فرمودید نمیشود رأی گرفت ولی بنده نمیدانم چطور ممکنست پیشنهادی که برخلاف قانونست رأی داد یک قانون مادام که نسخ نشده قانونیت دارد و باید اجرا شود. حالا اگر آقایان نمیخواهند این قانون اجرا شود خوبست پیشنهاد کنند اصلاً این قانون نسخ شود ولی بنده اساساً مخالفم‌که مجلس اجازه استثناء واستمهال بدهد وانعام واکرام درباره کسانیکه باخلاف قانون عمل کردهاند منظور کند و اگر هم این ترتیب را جائز بداند باید فقط باشخاصی که در اوائل امر این کار را کردهاند اجازه خروج بدهدباین ترتیب که ازاول برج سنبله هرکس پوست‌بره خریده است میتواندخارج کندنه اشخاصی که از ابتداء بر خلاف قانون رفتار کردهاند وبنده باین ترتیب مخالفم دلیل ندارد درباره کسانی که برخلاف قانون رفتار کردهاند یک احسانهائی بشود و همین طور دریافت حقوق گمرکیشان هم مختلف باشد. در قانون نوشته از پوستهائی که قیمت آنها از یک تومان کمتر است یک قران و از پوستهائیکه از یک تومان بیشتر است خمس قیمت اخذ بشود یعنی اگر یک تومان قیمت داشت باید یک قران بدهد و اگر یک تومان و ده شاهی باشد باید دو قران و دو عباسی بدهد و برای یک قران اضافه قیمت باید هفت عباسی علاوه بدهد بعلاوه حداقل حقوق گمرکی را برای پوست هائی که قیمت آنها از یک تومان تجاوز کند دو ریال قرار داده و این ها تمام مخالف یک دیگر وبر خلاف عدالتست
مخبر-اولا میخواهم به آقای اخگر عرض کنم که ایشان در عوض اینکه در پیشنهاد خودشان توضیح بدهند پیشنهاد کمسیونرا تنقید کردند وبعد هم فرمودند بر خلاف قانون عمل شده و مخصوصاً این کلمه را هی تکرارمیکنند. بنده صریحاً عرض میکننم این مسئله بهیچ وجه برخلاف قانون نیست.اگر معتقدید بر اینکه اصلاً بره کشته نشود باید یک ماده سخت تری بنویسید که بر ما نکشند و هر کس کشت پوستش را ضبط کنید . وقتی که این قانون وضع شد بنده در وزارت مالیه بودم و میدانم نظر مجلس به سخت گیری نبود . قانونرا بخوانید ودرست ملاحظه کنید که نگاهداشتن پوست در داخل مملکت هیچ خلاف قانون نیست . پوست را می شود کلاه کرد ومیشود زیر لباس گذاشت . این قانون مهلت می دهد که تا آخر حوت پوست هائی که در ایران هست خارج شود و وقتی هم صاحبش خواست خارج کند فلان مقدار بدولت بدهد حالا اگر مجلس شورای ملیبه این قانون رأی نداده‌که موافق عقیده شخص بنده استکه عقیده دارم قانون به‌حال خودش کماکان باقی باشد و اگر هم رأی داد نقض قانونی نشده و مثل اینست که قانون تازه وضع شده باشد .اساساً هر وقت مجلس به یک چیزی رأی بدهد آن خودش قانون است ،چیز غریبی است! اینکه میفرمائید فقط اشخاصیکه قبل از انقضاء پنج ماه پوست داشته‌اند اجازه صدورداشته باشند تشخیص این امربه هیچ وجه ممکن نیست واسباب سوء استفاده میشود .
رئیس-رأی میگیریم بقابل توجه بودن اصلاح پیشنهادی آقای اخگر،آقایان موافقین قیام فرمایند
(چند نفر قیام نمودند )
رئیس–قابل توجه نشد.پیشنهاد آقای مشاراعظم قرائت میشود.
(بشرح آتی خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم برای تجدید نظر و تحقیقات کافی‌تری در این موضوع ثانیاًلایحه بکمیسیون ارجاع وباملاحظه جهاتی که مقرون بمصالح باشد اصلاح شده بمجلس تقدیم شود .
رئیس – ( خطاب بآقای مشاراعظم ) بفرمایید
مشاراعظم–آقایان نمایندگان در این موضوع یک اطلاعات کافی ازخارج تحصی کردهاند.بنده نظربهمان اطلاعات خیال میکنم اتخاذ تصمیم قطعی فعلاًدر این موضوع دچارتردید شده لهذاما نظر به رعایت احترام قانون همانطوری که آقای دامغانی هم تذکر دادند و نظر اینکه مقداری پوست‌بره ازطرف بعضی تجار خریداری شده و نباید بدون جهت معطل وفاسد شود بهتر آنست که باز هم در کمیسیون اعضاء محترم توجه بیشتری در حل این امر بفرمایند و نطریات قطعی خودشان را اعمال کرده ونظریات دولت را هم در نظر بگیرند و طوری این لایحه را را بمجلس بیاورند که رعایت مصالح مملکت بهتر منظورشود وبدون اینکه مذاکرات مفصلی‌درآن باب بشود آقایان نمایندگان رأی بدهند و اگر بنا باشد آقایان این قانون را که وضع انشاء آن از نقطه نظر مصالح مملکتی شده نسخ کنند چیز خوبی نیست ، مسئله پوست بره و منع کشتار آن یک امر تازه نیست ، از دوره قدیم و از زمان استبداد هم این مسئله از طرف حکام و مأمورین دولت در ولایات منع میشده منتهی کنترل آن درداخله مملکت ممکن نبود و با تأکیدات فوقالعاده باز بره کشته میشد. قبل از اینکه در دوره چهارم این لایحه بمجلس بیاید ازطرف دولت وقت این مسئله منظور شده و از هر گوسفندی که کشته میشد دوریال بعنوان جریمه گرفته میشد.
رئیس- در پیشنهاد خودتان توضیح بدهید
مشاراعظم – بلی چون آنوقت هم کشتن بره منع شده بودبالاخره مجلس شورای ملی هم واجب دید که بره کشته نشود و این قانون را در دوره چهارم گذراندند منتهی مجلس اجازه داد تا پوستهائی که از سابق خریده شده بود حمل شود حالا هم بهتر اینست که امر بکمیسیون ارجاع شود و در آنجا جمیع جهات و نظریات را در نظر یگیرند و اطلاعات تازه هم ضمناً کسب کنند بعد هر طور که مناسب دیدند ثانیاً این لایحه را بمجلس بیاورند.
رئیس- رأی میگیریم به پیشنهاد آقای مشاراعظم،آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند
( عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس - تصویب نشد پیشنهاد دیگری است از طرف آقای زعیم قرائت میشود
( بشرح ذیل خوانده شد )
پیشنهاد مینمایم که عبارت ماده بشرح ذیل تغییر نماید:
ماده واحده- وزارت مالیه مجاز است در هر محل از روز اعلان تامدت دو ماه بدارندگان پوست بره که بموجب قانون ممنوع از خروج بوده مجدداً مهلت دهد که پوستهای موجود خود را باداره مالیه یا گمرک برده در مقابل پرداخت حقوق ذیل مهر سربی مخصوص نموده آزاذ نماید
( بقیه ماده مطابق راپرت کمیسیون )
مخبر این پیشنهادفرقی که بالایحه کمیسون دارد فقط راجع بمدت است بنده بنظر مجلس واگذار میکنم
رئیس – آقای زعیم( اجازه )
آقا میرزا سید حسن خان زعیم – این پیشنهاد توضیح مفصلی لازم ندارد ولی اساساًچون دونظریه درمجلس بود یکی الغاء قانون از نظر اینکه صادرات باید زیاد شود و دیگر تأیید آن بود از برای ازدیاد و حفظ نژاد گوسفند ولی چون مذاکره شد که خرید پوست بره یک خلاف قانونی بوده بنده نظر بهمان دلائلی که آقای مخبر فرمودند این امر را خلاف قانون نمی دانم ولی از آنطرف هم کاملاً موافقم که قانون پوست بره باید تأیید شود و ازکشتن بره درداخله مملکت جلوگیری بشود و از جهتی هم باید دانست که بودن این پوست های فعلی در داخله وخراب شدن آنها یک ضرر عمده به صادرات ما وارد خواهد آورد با در نظر گرفتن جمیع‌جهات بنده این مهلت را زیاد دیدم برای اینکه ممکن است طول مدت باعث شود اشخاص مجدداً به خرید پوست بره اقدام کنند و مو جبات نقض قانون را فراهم بیاورند از این جهت بنده مدت راکم کردم که هم اجرای قانون تأیید شود وهم از طرفی پوستهای حاضر بخارج حمل شود
رئیس – رأی میگیریم بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقای زعیم آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه نشد پیشنهادی هم که آقای نظام‌التولیه کردهاند ولی بنظر بنده در این هم نمیشود رأی گرفت
نظام التولیه – بنده پس میگیرم
رئیس – پس رأی میگیریم بماده واحده که از طرف کمیسیون پیشنهاد شده استآقایانیکه ماده واحده را تصویب می کند قیام فرما یند.
(عده قلیلی قیام نمودند )
رئیس-تصویب نشد. رأی میگیرم بماده پیشنهادی دولت
(جمعی از وکلا-خوبست تنفس داده شود)
سرکشیک‌زاده-بنده باتنفس مخالفم برای اینکه فعلاً این مسئله مطرح است یک قسمت آنکه راپرت قوانین مالیه بود رد شد تقاضا میکنم پیشنهاد دولت قرائت شود و رأی گرفته شود
یاسائی- بنده گمان می کنم طبق ماده ۸۵ نظامنامه نسبت باین لایحه باید با ورقه اخذ رأی شود.
رئیس- برایچه؟
یاسائی – بفرمائید ماده هشتاد و پنج را قرائت کنند.
(ماده ۸۵ نظامنامه به این طریق خوانده شد )
ماده هشتاد و پنجم – در موارد ذیل اخذ رأی علنی با اوراق حتمی است اولاً بعد از اینکه دو دفعه بواسطه قیام وقعود نتیجه مشکوک باشد ثانیاً در لوایح قانونی که مالیات یا عوارض برقرار می کند ویا مالیات و عوارضی را که سابقاً برقرار بوده است تغییر می دهد.
یاسائی – نظر بنده این راپورت مشمول قسمت سوم این ماده است برای اینکه این ماده لایحه ایست که در معنی یک عوارضی بر این پوستهائی که میخواهند خارج کنند وضع میکنند در این صورت باید با ورقه رأی گرفته شود .
رئیس – بنده نمیدانم بسته بمیل مجلس است اگر بعنوان جریمه بگیرند آنوقت با چه رأی گرفت ؟
یاسائی - این به عنوان جریمه نیست به عنوان عوارض ومالیات است.
رئیس- شاهزاده شیخ الرئیس (اجازه )
محمد هاشم میرزاشیخ الرئیس – بنظر بنده این دو مطلب است یکی مسئله صدورواستمهال است و یکی حقوق گمرکی است ممکن است اشخاص عقیده داشته باشندکه‌صدور این پوستها باید مجانی باشد ممکن است بعضی ها عقیده داشته باشند یک حدی را بطور عوارض در نظر بگیرند یعنی خمس یا یک چیزی بعنوان عوارض گمرکی برای صدور پوست قرار دهند در هر حال نمیشود بطور مطلق فرض کرد که این عوائد است یا غیر عوائد و باید مجلس نظر تازةای در نظر بگیرد .
رئیس - پیشنهادی است از طرف بعضی آقایان قرائت میشود
(بشرح آتی خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم ودر پیشنهاد دولت باوررقه رأی گرفته شود .
عماد السطنه احتشام الحکماء- قائم مقام –سهام السطنه –رئیس التجار .
رئیس-این مطابق به نظامنامه است آقای داور ( اجازه)
داور – بنده هم همین را میخواستم عرض کنم.
رئیس- آقای مشار اعظم راجع بچه مطلب است .
مشار اعظم – در همان مطلبی که آقایان مذاکره کردند بنده هم میخواستم عرض کنم که در لایحه دولت باید با ورقه رأی گرفته شود .
رئیس-لایحه قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است کلیه پوستهای بره را که بموجب قانون ممنوع ازخروج شده است اعم ازآنکه در انبار گمرک باشد یا محل دیگر تا اول حوت ۱۳۰۳ برای خروج از ایران در مقابل پرداخت حقوق ذیل آزاد از پوستهائی که قیمت آنها از یک تومان کمتر است یک قران ازپوستهائی‌که قیمت آنهاازیک تومان بیشتراست خمس قیمت بعنوان حقوق گمرکی اخذ میشود . حداقل حقوق گمرکی برای پوستهائی که قیمت آنها از یک تومان تجاوز کند دو ریال خواهد بود .
رئیس- رأی گرفته میشود با ورقه آقایانیکه تصویب میکنند ورقه سفید و الا کبود میدهند……...آقایان قدری تأمل بفرمائید اوراق را پس بگیرید در لایحه دولت اشتباهاً راپورت کمیسیون را قرائت کردهاند
(پیشنهاد دولت بشرح ذیل قرائت شد )
ماده واحده – نظر باینکه مقدار زیادی از پوستهای بره در انبارهای گمرکات وصاحبان آنها مهنده و رو به خرابی و فساد گذارده‌اند لذا بوزارت مالیه اجازه داده میشود که از تاریخ تصویب این ماده تا پانزدهم حوت ۱۳۰۳ پوست های مزبور را پش از حقوق ذیل اجازه خروج بدهد برای پوستهای شیراز و بخارا دو ریال .سایر از اقسام پوست که قیمت آنها بیش ازیک تومان باشد دوریال پوستهائی که قیمت آنها تک تومان و یا کمتر است ….. یک قران
رئیس الوزراء-وزیر مالیه
رئیس- پیشنهاد دیگری است قرائت میشود.
( بمضنون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد میکنم‌که فعلاًاین لایحه ازدستورخارج شود شیخ‌العراقین زاده
رئیس – شیخ‌العرقین زاده. ( اجازه )
شیخ العراقین زاده –ازمذاکراتی که براپورت کمیسیون شد این طور احساس میکنم که یک عده از آقایان بااین لایحه اساساً مخالفندودرجلسه سابق هم از این مذاکرات زیاد شد که نتیجه کلی آنها خبر کمیسیون قوانین مالیه بود و آن خبرردشد این استکه بنده عقیده دارم برای‌اینکه دراطراف این موضوع باز یک مذاکراتی بشود و برای اینکه یا بالاخره موافق مخالف را با خودش همراه کند یا مخالف موافق را با نظریه خود هم عقیده کند این لایحه فعلاً از دستور خارج شود این است نظریه بنده .
رئیس رأی میگیریم بهپیشنهاد آقای شیخ العراقین زاده آقایانی که تصویب میکنند قیام فرمایند
( چند نفری برخاستند )
رئیس – تصویب نشد. رأی گرفته میشود بماده واحده پیشنهادی دولت به موجب پیشنهاد آقایانی که تصویب میکنند ورقه سفید والا ورقه کبود خواهند داد. (اخذ و استخراج آراء بعمل آمده نتیجه اینطور حاصل شد ) ورقه سفید علامت قبول ۵۵ ورقه آبی علامت رد ۲۰
رئیس - عده حاضر صد و هفت با کثریت پنجاه و پنج رأی تصویب شد پیشنهاد شده است تنفس داده شود
(جمعی از نمایندگان صحیح است)
در این‌موقع آقایان نمایندگان برای تنفس ازمجلس خارج و پس از سه ربع ساعت مجدداً جلسه تشکیل شد.
رئیس–بالفعل‌دردستور چیزی نیست آقای آقا میرزا شهاب پیشنهادی کردهاند…
آقا سید یعقوب اجازه بفرمائید
رئیس – بفرمائید
آقا سید یعقوب – یک چیزی در دستور بود آن روز که دستور رامین میفرمودند در آخر راپورت کمیسیون قوانین مالیه راجع بمحاسبه دیون دولتی بابت مالیاتها را جزء دستور معین فرمودید.
رئیس–هنوزازکمیسیون بودجه خبرش نرسیده است.پیشنهاد آقای آقا میرزا شهاب قرائت میشود.
( اینطور قرائت شد)
بنده پیشنهاد میکنم طرح قانونی آقای سردار معظم و جمعی از نمایندگان بعنوان ماده واحده راجع بغیبت اعضاءکمیسیونها جزو دستور شود.
رئیس- مخالقی ندارد؟
حاج میرزا عبدالوهاب – آن لایحه که در جلسه قبل آقای وکیل الملک تقاضا کردند جزو دستور شود و فرموده بودید جزودستورخواهد شد خواستم ببینم چه شد.
رئیس - عرض کردم که راپورت از کمیسیون قوانین مالیه رسیده است ولی هنوز از کمیسیون بودجه راپورت داده نشده است.
( راپورت کمیسیون مبتکرات راجع بپیشنهاد آقای سردار معظم و جمعی از نمایندگان بشرح ذیل قرائت شد )
کمیسیون مبتکرات یشنهاد الحاقیه ماده الحاقیه بنظامنامه داخلی پیشنهادی آقای سردار معظم و جمعی ازنمایندگان را قابل‌توجه دانسته وپیشنهادمینمایدبکمیسیون مخصوص تجدید نظر در نظامنامه داخلی مراجعه شود.
(اصل پیشنهاد نیز باین مضمون قرائت شد)
نظر باینکه اغلب کمیسیونها بواسطه عدم حضور اعضاء منقعد نشده وامور مرجوعه بلاتکلیف میماند و جریمه که برای عدم حضور تعلق میگیرد کافی برای حاضر کردن اعضاء در کمیسیونها نیست لهذا پیشنهاد ذیل تقدیم میشود که بعنوان ماده الحاقیه به نظامنامه داخلی اضافه شود.ماده- هر یک از اعضاء کمیسیونهاکه در سه جلسه متوالی و یا در شش جلسه متناوب در یک ماه در کمیسیون حاضر نشود از عضویت کمیسیون مستعفی خواهد بود غیبت با عذر موجه که بتصدیق کمیسیون رسیده باشد از این قاعده مستثنی است .
رئیس – آقای آقا سید یقعوب.( اجازه )
آقا سید یعقوب – بنده خواستم از آقایان پیشنهاد کنندگان و از کمیسیون مبتکرات توضیحاتی بخواهم ابن‌جا مینویسید مستعفی است آیا ثانیاً حق انتخاب شدن دارد؟ اگر حق انتخاب داشته باشد بهمان قوت ونفوذی که در اول داشته است بعد هم باز اسباب فراهم می‌آورد و اتخاب میشود واین مجازاتی نمیشود برای این بود که خواستم بپرسم این را که مینویسید یعنی چه؟ یعنی حق انتخاب ازش ساقط میشود؟ مثلاً‌فرض بفرمائید بنده در کمیسیون فوائد عامه بودم سه جلسه متوالی نیامدم از آنجا مستعفی هستم و باید بجای بنده تجدید انتخاب شود آیا ثانیاً حق انتخاب شدن را دارم یا ندارم ؟ اگر دوباره حق انتخاب داشته باشم و حق من بر میگردد به همان زحمتی که اول اسباب فراهم آوردم زحمت کشیدم سر و دست شکستم تا خود را داخل کمیسیون کردم و مراانتخاب کردند دومرتبه این کار را خواهم کرد و اگر حق انتخاب ندارم که نمیشود . مطابق کدام نظامنامه میتوان حق انتخاب در یک کمیسیون را از یک وکیل ساقط‌کرد؟پس این مجازلتی از برای او نیست بنده عقیده‌ام اینست مجازات را همان طورکه نظامنامه داخلی برای حاضرنشدن درجلسه مطرح کرده قرار دهند منتهی شدیدتر والا مستعفی بودن هیچ فایده ونتیجه ندارد
ضیاءالواعظین – مخبر – بنده توجه آقاسید یعقوب را باین نکته جلب میکنم که کمیسیون مبتکرات وظیفه ندارددرموضوع وارد شودو مطالبه بکند که این موضوع در نظامنامه بچه صورت در خواهد آمد کمیسیون مبتکرات اساساً ملاحظه میکند دراین مطلبی که طرح شده است و بعد از مطالعه وامعان نظر قابل توجه بودنش را رأی میدهدیانمیدهداگر رأی بقابل توجه بودنش داد راپورتی تقدیم مجلس میکند یا در ضمن پیشنهادی هم میکند که بکمیسیون خاصش برود و یا این که بنظر مجلس واگذار مینماید. اما دراین‌موضوع بخصوص‌کمیسیون مبتکرات نظرکردمطالعه گردیدموضوعیست قابل‌قبول بعلت اینکه کمیسیونهائی که از مجلس انتخاب میشودبرای کارهائیکه به آنها رجوع میشود باید وظایف خود را در حدود تکالیفی که بآنها رجوع میشود انجام دهند و وقتی که اعضاء غیبت کنند لوایح و طرحهای قانونی و چیزهائی که از طرف دولت تقدیم شده است و پیشنهادهائی که از طرف نمایندگان داده شد بی‌تکلیف ماند و این صورت برای احتیاجات و مصالح مملکتی خیلی مضر است این بود که کمیسیون مبتکرات این طرح را قابل قبول دانست و پیشنهاد میکند که بکمیسیون مخصوصی که برای تجدید نظر درنظامنامه داخلی معین شده مراجعه بشودتادرآن کمیسیون مطالعه بکنند که بچه صورت این ماده در بیاید.
رئیس –آقای اخگر( اجازه )
اخگر اساساً این موضوع بر خاطر عموم آقایان نمایندگان مستور وپوشیده نیست که عدم حضور نمایندگان در کمیسیونهائی که عضویت دارند موجب تعطیل و وقفه کارکمیسونها خواهد شد وحدوث وقفه و تعطیل در کمیسونها اینست که کارهای مجلس نمیگذرد یعنی مطالبی حاضر نمیشود برای مجلس که جلسه علنی هم بتواند بکارهای خودش رسیدگی بکند اینکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند پس از اینکه مستعفی شد آیا باز هم میتواند انتخاب بشود یا خیر؟ البته یک عضوی که از یک کمیسیون مستعفی شد مجدداً هم میتواند انتخاب شود و اینکه فرمودند باز زحمت میکشد که مجدداً انتخاب شود خود این مستعفی شدن اجباری کافیست برای تنبیه آن عضو که دیگر غایب نشود جهت اینکه میداند اگر سه دفعه غایب شد با دچار زحمت و گرفتاری برای تجدید انتخابش میشود و بعلاوه وقتی که عضوی دید اگر ۳ جلسه متوالی یا شش جلسه متناوب غیبت کردمستعفی خواهد شد البته نمیخواهد این توهین را برای خودش بخرد و البته سعی خواهد کرددرکمیسیون حضور پیداکند و نتیجه این خواهد بود که کمیسیونها همیشه تشکیل میشود و کارهای مجلس سریعاًمیگذرد
رئیس – جنابعالی‌که موافق بودید!
اخگر- بلی بعد از آقای آقاسید یعقوب عرض کردم که مخالف بودند
رئیس-آقای ضیاءالواعظین پیش ازشما جواب آقای آقاسید یعقوب را دادند
اخگر- ملتفت نشدم.
رئیس – آقای عمادالسلطنه . (اجازه)
عمادالسلطنه –بنده موافقم
رئیس –آقای کازرونی چطور؟ کازرونی –مخالفم. آقای ضیاءالواعظین فرمودند این مطلب قابل قبول بود از این جهت قابل توجه شد بنده عرض میکنم این قابل قبول نیست بدودلیل : یکی اینکه اظهار میکنند اگر غیبتش با یک عذرموجه باشد مستثنی است بنده عرض میکنم این کلمه موجه ( یعنی میم و او و جیم و ه) تنها کافی نیست. چطور تشخیص میشود داد؟ میخواهم ببینم که اعضاءکمیسیون چطور تشخیص میدهند که عذر این کسی‌که کتباًیاشفاهاً خبر داده که موجه اسب یا موجه نیست اومیگوید من معذورم ازجهت اینکه‌گرفتارم یاناخوشم نمیتوانم حاضرشوم شما منتهی میتوانید بگوئید دروغ میگوئی اگر بخواهید بگوئیدتودروغ میگوئی آیامیتوانیددلیلی اقامه کنید بنده گمان میکنم که هیچ دلیلی و وسیله نداشته باشید که بگوئید تو دروغ میگوئی یا اظهاراتت مطابق واقع نیست این مسئله هر روز اسباب کشمکش و تجدید انتخاب در کمیسیونها میشود آقایان تجربه کردهاند که برای تشکیل کمیسونها و یا تجدید انتخاب چقدر دچارزحمت میشویم در مجلس چقدر کشمکش ایجاد میشود همیشه باید مدتی اوقات گرانبهای مجلس صرف تجدید انتخاب شودوبالاخره خوب که ملاحظه بکنیم این ترتیب کافی نخواهد بود بنده گمان میکنم که کمتر از اعضاء کمیسیونها درسه جلسه متوالی حاضر نشوند حالا اگر اتفاقاً هم یکی حاضر نشود ممکن است عذرموجهی داشته باشد پس در صورتیکه یک جلسه میآید یک جلسه نمیآید هیچ وقت ۳جلسه متوالی انجام نمیگیرد و شش جلسه متناوب هم در یک ماه انجام نمیگیرد و واقع نمیشود و غالباً برخلاف این است در هر صورت بنده گمان میکنم همانطورکه در نظامنامه داخلی قرار داده شده جریمه بدهند و اگر آقایان این را کافی نمیدانند خوب است پیشنهاد کنند همان جریمه زیادتر شود زیرااین ترتیب عملی نیست شماببینید چه نتیجه از این ماده میتوانید بگیرید؟ به عقیده بنده هیچ نتیجه نخواهد شد
( بعضی از نمایندگان مذاکرات کافی است )
بعضی دیگر – خیر کافی نیست
رئیس – رأی میگیریم به کفایت مذاکرات آقایانیکه مذاکرات را کافی میدانند قیام فرمایند
( غالب نمایندگان برخاستند )
رئیس–اکثریت است.رأی میگیریم بقابل توجه بودن اصل این طرح آقایانیکه قابل‌توجه میدانند قیام فرمایند
( اکثر قیام نمودند )
رئیس – قابل توجه شد پیشنهاد آقای حائر یزاده قرائت میشود
( بمضنون آتی خوانده شد )
از مقام محترم مجلس شورایملی تقاضا دارم فوری بودن ماده واحده راتصویب فرمایند
رئیس-توضیح بدهید
حائریزاده-چون اگر اینماده واحده برود بکمیسیون و دو شور بشود برای اواخر مجلس پنجم احتمال دارد تازه برسد وما امروز گرفتاریم در کمیسیونها مثلاً کمیسیون تجدید نظر در قانون انتخابات هفته یک روز منقعد میشود تااین هفته در یک روز اعضاء حاضرند وما هیچ کار نمیتوانیم صورت بدهیم بنابراین اگر مجلس بفوریت آن‌رأی بدهدمامیتوانیم یک استفاده بکنیم و کمیسیونها را بکار بیندازیم ولی اگر بنا باشد دو شور بشود هیچ فایده ندارد رئیس- آقای آقاسید یعقوب مخالفید ؟
آقاسید یعقوب – بلی چون بنده اساساً با خود پیشنهاد مخالف بودم و آنراغیرعملی میدانم با رأی دادن به فوریتش هم مخالفم بواسطه اینکه صبح تا حالا دریک قانون‌بااینکه حقیقه قانون منع صدور پوست بره کمتر حرف دارد گرفتار شدیم و اینهمه داد زدیم این ماده لااقل بایدبرود بکمیسیون در کمیسیون نگاه بکنند آخر حقوق وکیل را ما چطور میتوانیم معلوم کنیم وکیل حق دارد در اطراف مجازات خودش نظر بکند و این مسئله با مطالعه بیاید بمجلس نه اینکه ما اینجا رأی بدهیم و حق وکیل را از بین ببریم .
رئیس – ایشانکه نگفتند بکمیسیون نرود مقصودشان از فوریت این است که یک شور بشود
کازرونی – بنده مخالفم
جمعی از نماینگان – مذاکرات کافی است.
رئیس- کافی است ؟
( گفتند بلی )
رئیس- رأی گرفته میشود به فوریت یعنی یک شور آقایانیکه تصویب میفرمایند یک شور بشود قیام نمایند
( اکثر نمایندگان قیام نمودند )
رئیس–تصویب شد راپورتهای کمیسیون قرائت میشود
( راپورت راجع به مرخصی آقای احتشام‌الحکما بترتیب ذیل خوانده شد )
آقای احتشام الحکماءنماینده محترم بواسطه ابتلای به امرمهمی یک هفته استجاره مرخصی کرده‌بودند کمیسیون پس از مشاوره تصویب مینماید که نماینده محترم غایب با اجازه ثبت شوند تاریخ اجازه هشتم سنبله است.
رئیس – آقایانیکه مفاد این راپورت را تصویب میکنند قیام فرمایند
( اکثر نمایندگان قیام نمودند )
رئیس–تصویب شد
( راپورت مرخصی آقای مدرس اینطور قرائت شد )
آقای مدرس نماینده محترم بواسطه کسالت مزاج یکماهه تا آخر صفر استجازه مرخصی برای استعلاج فرموده بودند کمیسیون پس از مشاوره تصویب مینماید که درمدت مذکور نماینده محترم غایب با اجازه ثبت شوند
رئیس- شاهزاده شیخ‌الرئیس ( اجازه )
شیخ الرئیس–بنظر بنده چون آقای مدرس آدمی جدی هستند و میتوانند هر وقت کسالت نداشته باشند در جلسه حاضر شوند بنظر بنده باید اجازه طوری باشد که هر روز که آمدند حاضر محسوب شوند بنده عرض میکنم بهتر است که هر روز آمدند با اجازه ثبت نشود و هر روزنیامدند غایب بااجازه ثبت بشوند
رئیس–اجازه مرخصی بمنزله منع ازحضور نیست البته هروقت خواستند میآیندآقایانیکه مرخصی یکماهه آقای مدرس را تصویب میکنند قیام فرمایند
( اکثر قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد.پیشنهادی است بامضای پنجاه نفر از آقایان وکلاء قرائت میشود بکمیسیون.
( بشرح ذیل قرائت شد )
نظر باینکه قانون منع صدور پوست‌بره مانع ازکشتاربره نیست بلکه فقط ازصادرات مملکت مینمایدو موافق اطلاعات حاصله از اشخاص مطلح نسخ قانون موصبه جوزا ۱۳۰۱ راجع به منع صدور پوست بره مضر به ازدیاد نژاد گوسفند نیست این جانبان طرح قانون مذکوره به مجلس شورای ملی پیشنهاد و تقاضای تصویب آنرا داریم . ماده واحده – مجلس شورای ملی قانون مورخه ۳۰جوزای ۱۳۰۱ راجع به منع صدور پوست بره الغاه مینماید.
رئیس-ارجاع میشود بکمیسیون مبتکرات.
معتمد السلطنه – امضاءها را بخوانید.
یکنفر از نمایندگان –چاپ میشود محتاج بخواندن نیست.
رئیس – طرح دیگریست از طرف آقای سر کشیک زاده
(بشرح آتی قرائت شد )
وجود القاب در ایران با ترقیات سریع دموکراسی دنیا بنظر عجیب و سرایت این روح ( داشتن لقب )اریستو کرسی در طبقات پائین مضحک و ایجاد فساد اخلاق رانموده است همیشه مشاهده می‌شودیک فردی‌که نان ندارددارای لقب بالابلندیست که غالباً اسباب بد بختی و کلفت او شده کثرت القاب موجب گردیده استکه القاب جعلی برای خوداختیار نمایند نظر به اینکه القاب عبارت از یک امتیازات و تشخصات فردی‌بوده استکه دربارهای استبدادبدون فلسفه ومنطق به اشخاص میداده‌اند و این مسئله برخلاف فکر مساوات است بنده مواد ذیل را بعنوان طرح قانونی تقدیم مقام محترم نموده و یقین دارم بوسیله قبول این طرح بهترین آثاری ازدوره پنجم بیادگارخواهیم گذارد.
۱- ازاین تاریخ به بعد اعطای القاب رسمی بکلی متروک خواهد گردید
۲- کسانیکه علاقه بلقب داشته باشند مجبورند از تاریخ تصویب این قانون‌سالیانه مالیاتی ازبابت لقب خود بپردازند
۳-دولت بر طبق نظامنامه مخصوص به کسانیکه در مقابل خدمت به مملکت دارای القابی بوده‌اند مدالهائی اعطاخواهد نمود
۴- وزارت مالیه مکلف است نطامنامه مالیاتی از بابت القاب تدوین و بموقع اجرا گذارد
۵- هر فردی از افراد که ثابت شود برای خود لقبی جعل نموده یادرآتیه به یک چنین عملی مبادرت ورزدازسه ماه تاشش ماه به‌تشخیص‌محکمه صلاحیت دارحبس خواهد گردید-سرکشیک- زاده
رئیس – ارسال میشود بکمیسیون مبتکرات پیشنهاد دیگر
(پیشنهادآقای دولت‌آبادی بترتیب ذیل قرائت شد)
مقام ریاست مجلس شورای ملی شیدالله ارگانه نظر باهمبت موضوع بحران اقتصادی مملکت و تفاوت فاحش صادرات وواردات مملکتی ونکث شدیدی کهدر امر تجارت و اداوستد عمومی روی داده واحتیاج مفرطی که در توجه بحال زراعت وفلاحت احساس میشوددرتعقیب مذاکرات‌روزیک‌شنبه۱۰سنبه پیشنهادمینمایم یک کمیسیون شش نفری از شعب انتخاب گرد بنام کمیسیون اقتصادیات که در راحل مشکلات مسائل اقتصادی دقت نموده نظریات هم بآن کمیسیون ارجاع شود بلکه طرح های سودمندبه مجلس بیایدوتذکرات مفید بدولت داده میشود وتا آنجاکه ممکن است از بحران اقتصادی جلوگیری گردد.
رئیس- شاهزاده محمد ولی میرزا.(اجازه)
محمدولی میرزا راجع به پیشنهاد عرضی ندارم مطلب دیگری نیست دولت‌آبادی-بدیهی است که مثلا اقتصادیات راجع بدولت است ودولت بایدطرحهای ولایحه‌ها دراین باب تهیه کند وبه مجلس بیاورد ولی این عرض من وخواستن کمیسیون خاص برای اقتصادیات با آن کار دولت منافات ندارد چون حال بحران اقتصادی مملکت بحدی رسیده که مجلس نمیبایست در این باب‌بکلی‌ساکت نشسته منتظر بماندکه لوایح قانونی دولت برسدومقصود بنده هم از این پیشنهاد این نیست‌که‌کمیسیون‌درکارهای اساسی اقتصادی داخل شود.ولی می‌توانداین کمیسیون‌کارهائی بکند ونواقصی را که از پیش برده است رفع بکند مسائلی از قبیل منع ورود مسکرات یا منع ورود اشیاء بحملی و سایل ازدیاد صادرات کمیسیون میتواند خدمت کرده زوینه هائی حاضر کند از برای طرحهای قانونی که از نمایندگان داده شودواگرتصورشودکه این‌کمیسیون فائده مهمی ندارد ضرری هم نخواهد داشت.اگر نمایندگان تصویب بفرمایند که این کمیسیون تشکیل شودوازجانب نمایندگان وتجارواشخاص خارج‌که یک زمینه‌های مساعدی درنظر داشته باشندبکمیسیون پیشنهادبشودوازآنجا به مجلس بیایدشایدچاره ای پیدا کنند وبنده هیچ ضرری برای این کمیسیون نمی‌بینم.
رئیس – مراجعه میشود به شعب .
(گفته شد صحیح است )
خوب نمی دانم چه چیز را جز دستور جلسه آتیه بگذاریم چون چیزی که قابل باشدنداریم.
سالارلشگر- قردادپستی وتلگرافی
آقاسیدیعقوب- اجازه میفرمائید؟ قانون علامات صنعتی و تجارتی راپورتش تمام شده است
رئیس هنوز به مجلس راپورت نداده اند. آقای طهرانی( اجازه )
آقا شیخ محمد طهرانی –یکی از چیزهائی را که میشود در دستور گذارد آن سه مطلبی بود که پیشنهاد شد یکی راجع بتشکیلات بلدیه قانونی و یکی رسیدگی بحساب بلدیه و یک ماده دیگر هم این که اگر نواقصی داردتکمیل شود درمجلس مطرح شد وقابل توجه هم شد چون یک جلسه قابل توجه شد استدعامیکنم‌که جلسه دیگر جزو دستور شود .
رئیس چیزهائی که برای دستور است این است که عرض می کنم پیشنهاد چند نفر از نمایندگان راجع بعضویت نماینده در دو کمیسیون معمولی و دو کمسیون فوقالعاده خبری ست که از کمسیون مبتکرات رسیده یک راپرت دیگر نسبت بپیشنهاد آقای داور است راجع بواظا ئف قانون اداره صنایع مستظرفه برای این دوفقره اگر میل دارید روز یکشنبه جلسه تشکیل شود.آقای راهنما(اجازه )
رهنما-بنده عرضی ندارم .
رئیس- آقای رئیس التجار.(اجازه)
رئیس التجار-بنده میخواستم عرض کنم لایحه راجع به تعمیر مقبره فردوسی گویا از کمیسیون مبتکرات برگشته جزو دستور شود .
رئیس هنوز نرسیده . آقای داور .(اجازه)
داور –عرض بنده راجع بهمان پیشنهادی بود که در خصوص وظایف اداره صنایع مستظرفه شده است که خود حضرت عالی فرمودید.
رئیس- آقای ضیاءالواعضین. (اجازه)
ضیاء الواعضین –بنظر بنده مطالب مهمه در بعضی کمیسیون ها هست که همین طور معوق مانده بنده سوال میکنم که چطور است راپرت آنها از کمیسیون نمیرسد یکی تجدید نظردرقانون انتخابات است که آقای حائریزاده هم تذکری دادند نمیدانم مجلس قانع میشود بتذکر ایشان یا خیر؟ دیگری تجدید نظردرقانون استخدام است که این قسمت را هم هر چه زودتر باید مجلس تکلیفش را روشن کند. دیگر قرارداد پستی و تلگرافی است که ازکمیسیون فوائدعامه گذشته وعلت اینکه کمیسیون خارجه راپرت نداده چیست؟ بنده از مقام محترم ریاست تقاضا میکنم در صورتیکه کمیسیون خارجه منقعد بشود وتا جلسه آینده تمام کرده باشند جزءدستور بگذارند.
رئیس- لوایح در کمیسیون زیاد است ولی راپرت متأسفانه کم است .شاهزاه شیخ الرئیس (اجازه)
شیخ الرئیس – آقای وکیل الملک در جلسه قبل تقاضا کردند راپرت کمیسیون قوانین مالیه راجع بمحسوب کردن مالیاتهای معوقه در مقابل بدهیهای دولت…
رئیس-عرض کردم راپرت ازکمیسیون قوانین مالیه رسیده ولی از کمیسیون بودجه هنوز راپرت نرسیده باین ترتیب که آقایان ملاحظه میفرمائید گمان نمی کنم برای این دو فقره که ده دقیقه کار دارد خوب باشد یک جلسه تشکیل شود . آقای حاج عزالمالک . (اجازه)
حاج عزاممالک- لایحه پیشنهادی دولت راجع بمالیات وسائط نقلیه بلدیه که به کمیسیون قوانین مالیه آمده بود از کمسیون‌گذشته است راپرتش هم بمقام ریاست داده شده‌است‌لابدبطبع هم فرستاده‌اند گمان میکنم تا روز جلسه آینده بین آقایان نمایندگان توزیع شود موضوع مهمی است تقاضا میکنم جزو دستور شود.
رئیس- گمان نمیکنم تا روز پنجشنبه برسد.
حاج عزاالممالک-برای یکشنبه.
رئیس –شاهزاده محمدولی میرزا.(اجازه)
محمد ولی میرزا- چندی قبل راپرتی ازطرف دولت به مجلس تقدیم شدراجع به‌احصائیه ونظربه اینکه خیلی اهمیت دارد بنده خواستم تذکر بدهم و سوال کنم که چرا زودترراپرتش به مجلس نمیآید.
رئیس پس جلسه آتیه روز یکشنبه دستور هم همان راپرت کمیسیون قوانبن مالیه راجع به لوایح وسایط نقلیه واعتبار نامه ها . آقای عماد السطنه(اجازه)
عماد السطنه-دوفقره ازراپرت از کمیسیون بودجه بودکه الان نوشتم وتقدیم کردم یکی‌راجع به مستمری بعضی از اتباع خارجه و یکی هم راجع به بعضی مستمریات چند قلم است که وزارت مالیه کسب تکلیف کرده اگر برای فرداازطبع خارج شد ممکن است جزء دستور جلسه آتیه شود.
رئیس- اگر حاضر شد جزء دستور میشود. آقای دامغانی. (اجازه)
شریعتمدار دامغانی- چون به موجب قانون اساسی موضوع قسم مربوط به این نیست که اعتبارنامه‌ها تصویب شده باشدوعده از آقایان نمایندگان که تازه تشریف آورده اند اعم از اینکه اعتبار نامه ایشان تصویب شده باشد یا نشده چون هنوز قسم نخورده اند بنده پیشنهاد میکنم موضوع قسم نمایندگان جزو دستور شود.
رئیس– اگر حاضر شد جزء دستور میشود.آقای دامانی ( اجازه )
شریعتمدار دامغانی – چون بموجب قانون اساسی موضوع قسم مربوط به این نیست که اعتبار نامه‌ها تصویب شده باشد وعده از آقایان نمایندگان که تازه تشریف آورده‌اند اعم ازاینکه اعتبارنامه ایشان تصویب شده باشد یانشده چون هنوز قسم نخورده‌اند بنده پیشنهاد میکنم موضوع قسم آقایان نمایندگان جزو دستور شود.
رئیس البته تصدیق میفرمائید موضوع قسم یک موضوعی است که نمیشود ده دقیقه صرف آن کرد باید دید عده فی است آن وقت شروع کرد. آقای رهنما ( اجازه )
رهنما – راجع بقرارداد تلگرافی همان طوری که آقای ضیاء الواعظین فرمودند راپورتش حاضر شده ولی چون در بعضی از مواد آن دولت با مقامات مربوطه مشغول مذاکره است که تبادل نظر بشود کمیسیون منتظر است که از طرف دولت خبر مجدد برسد.
رئیس– آقای حاج عزالممالک( اجازه )
حاج عزالممالک – عرضی ندارم
رئیس- آقای نصرت الدوله . ( اجازه )
نصرت الدوله – دو مرتبه است که آقای ضیاء الواعظین اشاره میکنند بقرارداد پستی و تلگرافی و لازم است که بنده از طرف کمیسیون خارجه توضیحی عرض کنم. راپورت قرارداد پستی و تلگرافی از کمیسیون پست و تلگراف حاضر شده بود ولی در کمیسیون خارجه اشکالاتی در آن پیدا شد که با موافقت وزیر خارجه سابق آقای ذکاءالملک درکابینه سابق مشغول مذاکرات بودندبرای حل ورفع آن اشکالات هنوزازطرف دولت مراجعه جدیدی به‌کمیسیون نشده امروزهم که روز جلسه کمیسیون خارجه است. مخصوصاً از طرف ریاست کمیسیون به وزارت خارجه اطلاع داده شده است که تشریف بیاورند در کمیسیون و البته هر وقت که رفع اشکالات موجوده شد فوراً راپورت آن تقدیم میشود.
رئیس – آقای کازرونی( اجازه )
کازرونی – در خصوص وجوه غیر قانونی که بعنوان نواقل گرفته میشود در دو ماه قبل .
رئیس- راجع بدستور میفرمائید.
کازرونی – میخواستم عرض کنم خبرش چطور شد . مخبر خبر داده یا خیر؟
رئیس – راجع بچه ؟ کازرونی راجع بوجوهی که بعنوان نواقل از مردم گرفته میشود .
رئیس- راجع بکمیسیون مطلب است ؟
کازرونی- میخواستم سؤال کنم چه باید کرد که کمیسیون منقعد بشود و این مسئله چه شد .
رئیس – سه نفر از اعضای کمیسیون استفعاکرده‌اند بنا شده است شعبات تشکیل شود سه نفردیگر را معین کنند دیگر اظهاری نیست.
(گفتند خیر )
( مجلس پانزده دقیقه بعد از ظهر ختم شد )
رئیس شورای ملی – مؤتمنالملک
منشی – م شهاب منشی – معظم السلطان