مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ تیر ۱۳۲۷ نشست ۸۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۵
جلسه: ۸۳
صورت مشروح مجلس ۵شنبه ۱۷ تیر ماه ۱۳۲۷
فهرست مطالب:
۱ ـ تصویب صورت مجلس.
۲ ـ طرج پیشنهادی جمعی از نمایندگان راجع به حدنصاب در مذاکره مجلس با قید فوریت و رد شدن فوریت آن.
۳ ـ قرائت لایحه مالیات بر درآمد و تصویب یک فوریت آن.
۴ـ پیشنهاد آقای دکتر شفق راجع به طرح پیشنهادات یک‌دوازدهم و عدم تصویب آن
۵ ـ تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر فرهنگ راجع به اراضی امامزاده زید.
۶ ـ تعیین موقع و دستور جلسه آینده ـ ختم جلسه
مجلس ساعت ۹ و چهل دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای رضای حکمت تشکیل گردید.
۱ ـ تصویب صورت مجلس
صورت جلسات قبل را آقای فولادوند (منشی) قرائت کردند.
دو ساعت به ظهر روز یکشنبه ۱۳ تیر مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت گردید.
اسامی غائبین جلسه روز یکشنبه ۱۳ تیرماه
غائبین بااجازه ـ آقایان: محمدحسین قشقائی ـ عزت‌الله بیات ـ آشتیانی‌زاده ـ دادور ـ سلطان‌العلماء ـ عبدالله وثوق ـ اورنگ ـ اقبال ـ مامقانی ـ عباس اسکندری ـ دکتر دفتری ـ برزین.
غائبین بی‌اجازه ـ آقایان: ظفری ـ غضنفری ـ معتمد دماوندی ـ قوامی ـ حسین وکیل ـ ناصری بهار ـ نیک‌پور ـ قهرمان ـ عباسی ـ افشار ـ نیک‌پی ـ صفا امامی ـ عدل اسفندیاری.
دیرآمدگان با اجازه ـ آقایان: فولادوند سلطانی ـ دکتر طبا ـ محمدعلی مسعودی ـ سزاوار ـ امیر تیمور.
دیرآمدگان بی‌اجازه ـ آقایان: دکتر اعتبار ـ تولیت ـ آقاخان بختیار ـ منصف ـ نراقی ـ اخوان ـ مسعود ثابتی ـ شهاب خسروانی ـ دکتر مصباح‌زاده ـ دکتر امینی ـ علی وکیلی ـ گلبادی ـ ساعد ـ اسدی ـ صاحب دیوانی ـ باتمانقلیج.
آقای دکتر طبا اظهار نمودند مطلبی که نسبت به آقای رضا عامری در جلسه گذشته گفته شده.
بنا به تحقیقاتی که به عمل آمده است وارد نبوده و تکذیب می‌شود.
آقای کشاورز صدر تقاضا نمودند طرحهای عوارض بر زمین و منع استعمال الکل مطرح شود.
آقای دکتر بقایی راجع به وقت تشکیل جلسه توضیحی دادند و تقاضا نمودند پیشنهادات دو دوازدهم مطرح شود و چون عده برای تصویب صورت مجلس و رأی نسبت به پیشنهادات کافی نبود آقای صادقی وارد نطق قبل از دستور شدند و نسبت به شرحی که راجع به ایشان در روزنامهٔ اطلاعات نوشته شده بود اعتراض نموده گفتند جز نام نیک چیزی ندارم و آن را نمی‌توانم از دست بدهم و سپس با توضیحی از سوابق خدمات خود سوگند یاد نمودند که تا کنون ضرری به دولت نزده و سوء استفاده از مقام خود نکرده‌اند و تقاضا نمودند نسبت به آنچه در روزنامه اطلاعات نوشته شده تحقیق شود اگر وارد نبود در همان روزنامه تکذیب کنند. آقای مسعودی گفتند به علت سابقه همکاری با آقای قوام صلاحیت دادن رأی نسبت به اعلام جرمی که نسبت به ایشان شده نداشته‌اند و قصد اهانتی نسبت به آقای صادقی نبوده دفاعیه ایشان نیز در روزنامه طبع خواهد شد.
آقای حائری‌زاده راجع به پاسخ بیانات روز پنج‌شنبه سوم تیر خود از طرف آقای نخست‌وزیر
گفتند از باب مغطله و سفسطه بود اساس مشروطیت روی آزادی عقیده است و اقلیت باید مطالب خود را بگوید چنانچه آزادی عقیده است و اقلیت باید مطالب خود را بگوید چنانچه آزادی عقیده در زمان ناصرالدین شاه هم محترم بوده و راجع به جلوگیری از تظاهرکنندگان و شلیک به طرف ایشان گفتند تقاضای تشکیل کمیسیونی برای حفظ آثار جرم مشهود نمود بودند که محو نشود.
آقای دکتر اقبال وزیر فرهنگ دو لایحه راجع به تصویب حقوق مرحوم ذوالفنون و پرداخت حقوق کرسی حلق و بینی دانشگاه تقدیم و تقاضا نمودند لایحه اونسکو زودتر مطرح و تصویب شود.
آقای آراسته وزیر پست و تلگراف راجع به مقررات پستی بین‌المللی یک لایحه تقدیم داشتند و یک ساعت و ربع به ظهر تنفس داده شد و دو ساعت قبل از ظهر روز ۳ شنبه پانزدهم مجلس به ریاست آقای امیرحسین ظفر ایلخان بختیار تشکیل گردید.
اسامی غائبین روز سه‌شنبه ۱۵ تیرماه
غائبین با اجازه ـ آقایان: بیات ـ دادور ـ سلطان العلماء ـ تولیت ـ نورالدین امامی ـ اورنگ ـ مامقانی ـ امامی اهری.
غائبین بی‌اجازه ـ آقایان: ظفری ـ غضنفری ـ لاهوتی ـ معتمد دماوندی ـ اقبال ـ قوامی ـ حسین وکیل ـ ناصری - بهار ـ قهرمان ـ عباسی ـ افشار ـ نیک‌پی ـ صفا امامی ـ دکتر دفتری ـ عدل اسفندیاری.
دیر آمدگان با اجازه ـ آقایان: پالیزی ـ دکتر راجی ـ سلطانی ـ دکتر طبا ـ موسوی ـ مسعود ثابتی ـ دکتر مجتهدی ـ یمین اسفندیاری.
دیر آمدگان بی‌اجازه ـ آقایان: محمدحسین قشقائی ـ مهدی ارباب ـ آقاخان بختیار - منصف نراقی ـ دهقان ـ شهای خسروانی ـ علی وکیلی ـ اسدی.
آقای دکتر معظمی راجع به ورود در دستور مخالف بوده گفتند به ترتیبی که مجلس کار می‌کند مشروطیت ایران را در خطر می‌بینم.
آقای رضوی راجع به ماده ۱۴۰ و نظم مجلس و تضییع حق عده کثیری از نمایندگان به علت غیبت چند نفر محدود در مجلس تذکری دادند.
آقای حاذقی راجع به نطق قبل از دستور و وضع رفتار نمایندگان و تشکیل و تعطیل جلسات مجلس توضیحاتی داده تقاضا نمودند موقع مقرر مجلس تشکیل شود و نمایندگان بتوانند وظایف خود را نسبت به مملکت انجام دهند.
آقای نایب رئیس اظهار داشتند بنای مشروطیت محکم‌تر از آن است که بر اثر غیبت چند نفر از نمایندگان متزلزل شود.
آقای دکتر معظمی گفتند یک عده متعمداً در مجلس حاضر نمی‌شوند و برای کسانی که به مشروطیت علاقمند هستند ناگوار است با هر قوه‌ای که بخواهد مشروطیت را کوچک کند باید مبارزه نمود تا انتخابات دوره شانزدهم با آزادی انجام شود و سپس راجع به آفت‌زدگی حوزه انتخابیه خودشان تقاضا نمودند وزارت کشاورزی رسیدگی کند و نیز دولت تکلیف وزیر دارائی را معین نماید رأی به ورود در دستور اخذ و تصویب شد و آقای دکتر شفق در باب اوقات جلسات مجلس و ماده ۱۴۰ گفتند بی‌نظمی‌ها متوجه هیئت رئیسه است و آقای نایب رئیس اظهار نمودند وقتی مجلس رسمی پیوسته از اکثریت می‌افتد مربوط به رئیس و هیئت رئیسه نیست.
گزارش کمیسیونهای فرهنگ و امور خارجه و بودجه به لایحه اونسکو قرائت گردید.
آقای اسلامی نسبت به تقدیم و تأخیر لوایح اعتراض نمودند معتقد بودند طرح گزارش بودجه مملکتی مقدم است والا ۵۰ نفر از نمایندگان تصمیم گرفته‌اند که به یک‌دوازدهم تیرماه رأی ندهند و نیز راجع به راه هراز که چندین میلیون تومان خرج آن شده و نیمه کاره مانده نظر دولت را جلب نمودند.
آقای وزیر فرهنگ توضیحاتی راجع به همکاری تربیتی و فرهنگی بین‌المللی مربوط به لایحه اونسکو دادند و آقای تقی‌زاده هم ضمن توضیحی در این باره گفتند شوق عظیمی برای شرکت در کنفرانس‌های عالم وجود دارد که وسیله اتلاف مال مملکت ماست و اکنون که با شرکت در کنفراس اونسکو اتصال به معراف بین‌المللی و مشارکت با آنها صورت‌پذیر می‌شود دکان‌هایی که به نام انجمن‌های فرهنگی باز شده ببندند و در تهران یک اداره برای روابط فرهنگی تشکیل شود.
آقای وزیر فرهنگ با توضیحی بیان داشتند که در این باب اقدام شده منظور آنان عملی خواهد شد و آقای حاذقی پیشنهاد کفایت مذاکرات نمودد.
آقای مهندس رضوی ضمن اظهار مخالفت گفتند حقوق معلمینی که برای تکمیل تحصیلات به اروپا اعزام شده‌اند پرداخت نشده است و آقای وزیر فرهنگ پاسخ دادند وزارت فرهنگ اخیراً اقدام لازم نموده و رفع نگرانی خواهدشد.
پیشنهاد کفایت مذاکرات تصویب و به ماده واحده با ورقه اخذ رأی شد از ۹۲ نفر عده حاضر با کثریت ۷۵ رأی تصویب گردید و یک ساعت به ظهر تنفس داده شد.
یک ربع بعدازظهر مجدداً مجلس به ریاست آقای ایلخان تشکیل گردید آقای وزیر فرهنگ لایحه ایجاد دانشگاه و دانشکده در شهرهای مشهد اصفهان و شیراز و اهواز را بقید یک فوریت تقدیم نمودند.
آقای ملک مدنی با فوریت لایحه مخالف بوده گفتند مملکتی که صدی هشتاد افراد آن بیسواد هستند و بر اثر بیسوادی عقب مانده است اول باید بازدیاد دبستان‌ها و باسواد کردن دهاتی‌ها همت گماشت و اگر فرصتی بدست آید باید از جایی که سعادت آینده کشور تأمین شود اصلاحات را شروع کرد و سپس اظهار عقیده نمودند که ایجاد دانشکده پزشکی و کشاورزی و فنی مقدم بر دانشکده‌های دیگر است در کرمانشاه یا همدان نیز باید دانشکده پزشکی یا کشاورزی تشکیل شود.
آقای وزیر فرهنگ اهمیت تشکیل دانشکده پزشکی و کشاورزی را تصدیق نموده گفتند در نقاط دیگر نیز هر وقت وسایل فراهم شد تأسیس می‌شود.
آقای رضوی نیز راجع به بیمارستان شیراز و دانشکده پزشکی آنجا توضیحات و تذکراتی دادند و اجرای قانون تعلیمات عمومی را الزم شمردند.
آقای قبادیان هم راجع به حدود غرب و لزوم توجه به فرهنگ آنجا و تأسیس دانشکده در کرمانشاه تذکری دادند و به فوریت لایحه اخذ رأی و تصویب شد.
آقای نخست‌وزیر یک لایحه در تکمیل لایحه بودجه و یک لایحه راجع به عفو مجرمین سیاسی و عادی حوزه آذربایجان و زنجان و یک لایحه راجع به مالیات اصناف به قید فوریت تقدیم داشتند اظهار نمودند که آقای سعیدی بکار وزارت راه و شخص خود ایشان به امور وزارت دارائی رسیدگی خواهند کرد.
لایحه عفو عمومی قرائت شد و آقای فرامرزی گفتند قضیه بغرنجی است جمعی حتماً مقصر بوده و جمعی بی‌تقصیر مجبور به شرکت و همان طور که مارشال پتن به جرم همکاری با دشمن محکوم به اعدام می‌شود نمی‌توان کسانی را که برای تجزیه مملکت با متجاسرین همکاری کرده‌اند عفو نمود و لایحه باید بدون فوریت در کمیسیون دادگستری مطالعه شود.
آقای دکتر ملکی نیز در این باره توضیحاتی داده گفتند کسانی که وسایل نداشته‌اند خود را آزاد کنند در شکنجه و عذاب هستند و نمایندگان آذربایجان از مجلس تقاضا می‌کنند که این لایحه بقید یک یا دو فوریت تصویب شود یک فوریت لایحع تصویب شد و آقای کشاورز صدر پیشنهاد نمودند که به دو فوریت شود و گفتند که قاصدین و محرکین باید مجازات شوند.
آقای حائری‌زاده گفتند همیشه قوانین به نفع طبقه مقتدر اجرا می‌شود و کسانی که وسایل نداشته‌اند دستگیر و تعقیب و تبعید شده‌اند و فوریت دوم لایحه تصویب نگردید و جلسه یکساعت و ۲۵ دقیقه بعد از ظهر ختم و جلسه آینده به روز ۵ شنبه و ۸ و نیم بعدازظهر موکول شد.
رئیس ـ آقای معتمد دماوندی نسبت به صورت جلسه اظهاری دارید؟
معتمد دماوندی ـ عرضم این است که مقام ریاست جلسات را ساعت ۸ مقرر فرمودید برای این که اوقات ماه رمضان است و ساعت ۸ موقع افطار است نمی‌توانیم برسیم ـ این است که استدعا می‌کنم ۸ و نیم باشد (عده‌ای از نمایندگان ـ هشت و نیم اسا) عرض دیگرم این است که ...
رئیس ـ نسبت به صوررت جلسه است؟
معتمد دماوندی ـ بله، نسبت به صورت جلسه و راجع به آقای وزیر فرهنگ است ـ آقای وزیر فرهنگ در لایحه‌ای که به مجلس شورای ملی تقدیم فرمودند هیچ یادی از گیلان و مازندران نکردند در صورتیکه قسمت اعظم، گیلان و مازندران است و باید به آنجا اظهار توجه بیشتری بشود.
رئیس ـ آقای تقیِاده نسبت به صورت مجلس است؟ بفرمایید.
تقی‌زاده ـ در صورت مجلس که خوانده شد چون قاعدتاً خلاصه مذاکرات نوشته می‌شود راجع به آنچه که بنده درباره اونسکو عرایضی کردم البته ندارد ولی آنچه در بعضی جراید نوشته شده یک عبارتی یعنی جمله‌ای درست و مطابق آنچه که بنده عرض کردم نبود و شاید مولود سوء تفاهم بوده بنده عرض نکردم خواندن اشعار یوشکین یا شکسپیر باعث اتلاف وقت می‌شود ـ چنین عرضی هیچ وقت
نکردم و چنین عرضی هم نکردم که آقایان ما راه می‌افتند می‌روند به آنجا به عنوان این که از پوشکین یا شکسپیر چیزی بخوانند چون که خواندن شعر شعرای بزرگ خارجه و ادیب الدبا نه تنها عیبی ندارد بلکه خیلی هم مطلوب است که در منزل‌هایشان بخوانند، هیچ وقت بنده چنین عرضی نمی‌کنم که متلف وقت است.
رئیس ـ البته ملاک اظهارات نمایندگان صورت مجلس مختصر و مفصل است، آقای مکی نسبت به صورت جلسه اعتراضی دارید؟
مکی ـ اینجا در صورت جلسه آقای بیات را جزو غائبین بی‌اجازه قلمداد کرده‌اند و حال آنکه ایشان مریض هستند و در مریضخانه بستری می‌باشند.
فولادوند ـ در همه جا غایب با اجازه هستند.
رئیس ـ آقای حاذقی
حاذقی ـ جلسه گذشته من عرایضی مبنی بر توقع و انتظار اهالی کشور در نظم جلسات مجلس شورای ملی و انجام وظیفه و توجه به قانونگزاری کردم و در آنجا د تذکر داده شده است که لازم است در صورت جلسه قید شود یک تذکری آقای رحیمیان دادند که توطئه بر علیه مشروطیت شده است به همین کیفیت بایستی در صورت جلسه قید بشود، همچو امری نبوده بلکه هیچ وقت هیچ کس نخواهد توانست در مملکت مشروطه همچو توقعی بکند مردم پشتیبان مجلس هستند... (زنگ ممتد رئیس)
رئیس ـ آقای حاذقی راجع به صورت جلسه بفرمایید.
حاذقی ـ ... موضوع دیگر آقای اسکندری تذکر دادند که مردم از مجلس انتظار دارند.
رئیس ـ آقای حاذقی نسبت به صورت جلسه اگر اعتراضی دارید؟ بفرمایید، (زنگ رئیس)
حاذقی ـ ... ولی از خدمتگذاران مملکت هیچ وقت ناراضی نیستند.
رئیس ـ چنانکه صورت مجلس حاکی است در جلسه پیش آقای دکتر شفق نماینده تهران به عنوان اخطار بیاناتی نموده و قسمت مهم بی‌نظمی و بی‌تربیتی جلسات را به بنده و هیئت رئیسه نسبت داده‌اند (صحیح است) هرچند موضوع ارزشی ندارد که من وقت مجلس را بیهوده تلف کنم ولی این نکته باید پوشیده و ناگفته نماند که مجلس شورای ملی مکتب خانه نیست و نمایندگان هم شاگرد مکتب نیستند که بشود آنها را اجباراً وادار بکار کرد (صحیح است) وظیفه همه ما این است که آئین‌نامه را نصب‌العین قرار بدهیم و در حفظ نظم با یکدیگر تشریک مساعی بکنیم تا انتظام جلسه برقرار بماند (صحیح است) بنده کراراً اینجا در مجلس اظهار کرده‌ام که این تابلو که برای عده حاضر مجلس معین شده از این جهت است که آقایان به نوبت از جلسه بیرون تشریف ببرند و جلسه از اکثریت نیفتد معهذا در جلسه ماقبل ۱۷ مرتبه جلسه از اکثریت افتاد و حتی در بدو تشکیل جلسه عده برای تصویب صورت جلسه کافی نبود که امشب باید صورت مجلس روز پنج‌شنبه را تصویب بکنیم. به شهادت آقایان محترم بنده همیشه اول وقت در مجلس حاضر شده‌ام (صحیح است) و در بین آقایان نمایندگان نشسته‌ام و قبل از این که برای تشکیل جلسه عده کافی حاضر شود دستور داده‌ام زنگ ورود به جلسه زده شود و خودم هم همینکه عده کمی از آقایان نمایندگان حاضر شده‌اند حضور یافته‌ام و در این مدت هم غیبت محدودی داشته‌ام و شاید اغلب با حال کسالت انجام وظیفه کرده‌ام (صحیح است) و اگر هم گاهی غیبت کرده‌ام از این نقطه نظر بوده است که فرصتی برای اداره کردن مجلس به نواب رئیس هم داده شود (احسنت) بنده باز هم تکرار می‌کنم که مادام که خود آقایان نمایندگان محترم نظامنامه را رعایت نکنند این بی‌نظمی برقرار خواهد بود اغلب آقایان یا بعضی از آقایان به عنوان اخطار به دستاویز ماده ۱۰۹ بوسیله پیشنهاد و دادن توضیح مطالبی خارج از موضوع اظهار می‌کنند که باعث بی‌نظمی جلسه طبعاً خاهد شد (صحیح است) بنده هم هیچ وقت به طوری که مشاهده کرده‌اید مضایقه نکرده‌ام از این که تذکر بدهم و نظامنامه را اجرا بکنم و جلوگیری نمایم (صحیح است) به هر حال بنده امیدوارم در مطالب و مسائل عمومی و اجتماعی افکار کوچک و نظرهای خصوصی را دخالت نداده با در نظر گرفتن وجدان و انصاف در وظایفی که برای ماها از طرف مردم معین شده کوشش کنیم تا شاید موفق بشویم خدمتی به میهن عزیزمان و به افراد و ساکنین این مملکت کرده باشیم (انشاءالله ـ احسنت)
رئیس ـ نسبت به صورت جلسه دیگر اعتراضی نیست؟
دهقان ـ بنده در صورت جلسه عرضی داشتم.
رئیس ـ بفرمایید.
دهقان ¬ـ بنده اسمم را اول مرتبه نوشته بودم نمی‌دانم چطور شد از نظر آقایان محو شد...
رئیس ـ نه اسم شما نبود شاید به عنوان نطق قبل از دستور بوده شما و آقای عباس اسکندری قبل از این که صورت جلسه خوانده شود اجازه خواسته بودید.
دهقان ـ ... بنده معتقدم همانطور که در نظامنامه تعیین شده و تعیین جلسات و دستور مجلس با مقام ریاست است معهذا در موقع تغییر ساعات جلسات معمول این بوده که مقام ریاست به نمایندگان هم مراجعه می‌فرمودند ولی در جلسه گذشته این مراجعه نشد و وقت را در شب قرار دادند و من گمان می‌کنم در شب نتوانم جلسات منظم و پر طولی داشته باشم (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس) و نتوانیم انجام وظیفه بکنیم خواسته استدعا بکنم جلسات مجلس را همان صبح‌ها قرار بدهند از ساعت ۹ صبح تا ۱۱
رئیس ـ چون ذکری کردید از دستور جلسات به موجب ماده ۱۱۵ باید در هر جلسه دستور جلسه بعد با نظر مجلس معین شود ولی باید عرض کنم متأسفانه چند دقیقه آقایان توقف نفرموده‌اند که بشود دستور روز بعد را معین کرد حالا اگر این لطف را بفرمایید دستور جلسه بعد باید در روز قبل معین شود یک پیشنهادی هم برای اوقات مجلس رسیده که بعداً قرائت می‌شود دیگر نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ (گفته شد ـ خیر) صورت مجلس روز پنج‌شنبه گذشته و یکشنبه و سه‌شنبه تصویب می‌شود چهار نفر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند.
نمایندگان ـ دستور، دستور.
سزاوار ـ اوقات مجلس را تلف نکنید.
۲ـ طرح پیشنهادی جمعی از نمایندگان راجع به حد نصاب در مذاکره مجلس با قید فوریت و رد شدن فوریت آن
رئیس ـ طرحی به قید دو فوریت رسیده که قرائت می‌شود.
کشاورز صدر ـ طرح عوارض زمین را مطرح بفرمایید.
رئیس ـ طرح پیشنهادی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی ـ اگر چه در طرح آئین‌نامه داخلی مجلس که در کمیسیون مخصوص تحت شور است موضوع ذیل منظور و درج شده چون آئین‌نامه مزبور هنوز برای عرضه به مجلس شورای ملی حاضر نیست لذا ماده واحده ذیل را از آن آئین‌نامه به شکل طرح پیشنهاد می‌کنم که به قید فوریت مطرح گردد.
ماده واحده ـ چون در اصل هفتم قانون اساسی حضور دو ثلث از اعضای مجلس در موقع شروع به مذاکرات شرط شده و متن اصل مزبور کاملاً بر این معنی صراحت دارد حضور دو ثلث از اعضاء فقط در موقع شروع به مذاکرات الزامی بوده و برای ادامه مذاکرات ضروری نمی‌باشد ـ به امضاء آقای تقی‌زاده و چند نفردیگر از نمایندگان.
یمین سفندیاری ـ امضاء‌های دیگر را هم بفرمایید. اگر امضای آقای تقی‌زاده را می‌فرمایید بقیه امضاء‌ها را هم بخوانید.
فولادوند - امضاء آقای تقی‌زاده خیلی خوانا است. مال دیگران را بنده نمی‌توانم بخوانم.
یمین سفندیاری ـ امضاء بنده هم خیلی خوانا است.
رئیس - آنچه را که ممکن است قرائت کنید.
فولاوند ـ ... دکتر شفق. احمد فرامرزی. ناصر ذوالفقاری. علی وکیلی. حاذقی. ملک‌پور. یمین اسفندیاری. دکتر جلال عبده. عرب شیبانی. شریعت‌زاده. دکتر بقائی. سید هاشم وکیل و چند امضاء دیگر.
رئیس ـ فوریت اول مطرح است.
سزاوار ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ آقای دکتر عبده موافقید؟
دکتر عبده ـ بلی بنده موافقم.
رئیس ـ آقای ملک مدنی.
ملک مدنی ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ آقایان توجه کنید آقا بفرمایید.
ملک مدنی ـ به عقیده بنده طرحی که آقایان پیشنهاد کرده‌اند و تقدیم شده است هیچ مورد ندارد برای این که ما باید همهٔ مسائل را طوری پیش‌بینی بکنیم که کمی اصل آن را هم در نظر بگیریم مجلس شورای ملی در این موقع به عقیده بنده هر وقت که تشکیل می‌شود باید همان چیزها و همان مسائلی که در نظر گرفته شده است باید در مجلس عمل شود (صحیح است) برای
این که یک مسایل مهم اساسی ممکن است در مجلس مطرح شود و ضرورت داشته باشد که عده کافی به آن رأی دهد (صحیح است) اگر اینجا همانطوری که گفته شد ما هر کدام به نوبه خودمان باید وظیفه خود را انجام بدهیم و سر وقت حاضر بشویم و مسائل را حل و فصل کنیم مثل این است که می‌توانیم از انجام وظیفه فرار کنیم و یک دستگاهی درست کنیم که یک اشخاص معینی بیایند اینجا بنشینند و یک آرائی بدهند (سزاوار ـ این تفسیر قانون اساسی است، صحیح نیست) (همهمه نمایندگان) اجازه بفرمایید بنده اینقدر آشنا هستم که در مسائل مربوط به مجلس و مذاگرات آن بحث بکنم، این مذاکره برای طرح در مجلس از مسائل مهم است ما خودمان دیدیم که یک وقتی لوایحی در مجلس آمده است که با یک نفر کم بودن نمی‌شد طرح بشود بنده اینجا ناچارم یک مطلبی را توضیح بدهم این موضوع ابسترو کسیون که پیش‌بینی شده است باید فهمید که برای چیست ابسترو کسیونی که پیش‌بینی شده برای یک مواقع خطرناک و مهمی است یک موضوع خطرناکی در مجلس مطرح می‌شود و نمایندگان با ابسترو کسیون جلوی اینکار را می‌گیرند و ما سابقه داریم روی این کار، بنده غیراز این نمی‌خواهم در اینجا توضیحاتی بدهم و ممکن است مقتضی هم نباشد، و به این جهات بنده با این طرح موافق نیستم و اعتقاد من این است که همانطور که تاکنون بوده باید باشد و در موقع اخذ آراء و مذاکره همانطور که تا حالا عمل شده باید بشود (صحیح است) در قانون اساسی هم هست، قانون اساسی را ما نمی‌توانیم تفسیر کنیم (صحیح است) این یک مطلب اساسی است که اگر ما بتوانیم متن خود قانون اساسی را تفسیر کنیم اشکال پیدا می‌شود، در قانون اساسی هم این مطلب پیش‌بینی شده، زعمای مشروطیت که آمدند مشروطیت را گرفتند و دست ما سپردند آنها پیش‌بینی‌هایی کردند یک مسائلی را در نظر گرفتند که این پیش‌بینی‌ها را کردند و این قوانین را تصویب کردند.
رئیس ـ آقای دکتر عبده.
کشاورز صدر ـ بنده اجازه خواسته بودم.
رئیس - ایشان طرح را امضاء کرده‌اند و اجازه هم گرفته‌اند.
کشاورز صدر ـ اجازه بنده قبل از ایشان است.
رئیس ـ از کجا می‌دانید این صورتی است که منشی‌ها نوشته‌اند بفرمایید بنشینید.
کشاورز صدر ـ چرا عصبانی می‌شوید؟
(زنگ ممتد رئیس)
رئیس ـ به شما اخطار می‌کنم (همهمه نمایندگان) دو مرتبه اخطار می‌کنم، بنشینید سرجایتان. تا من به شما اجازه نداده‌ام چرا راه می‌افتید.
کشاورز صدر ـ شما فرمودید بیا والا من نمی‌آمدم.
رئیس ـ آقای دکتر عبده بیاناتتان را بفرمایید.
دکتر عبده ـ آقای کشاورز صدر اجازه بفرمایید عرض کنم بنده تصور می‌کنم برای جناب آقای ملک مدنی سوء تفاهمی شده است ایشان خیال کردند که ما در این طرحی که تهیه کردیم در حد نصابی که در متن قانون اساسی در اصل هفتم راجع به عده حاضر برای اخذ رأی پیش‌بینی شده دست برده‌ایم و حال آنکه اینطور نیست ما متن اصل هفتم قانون اساسی را عیناً می‌خواهیم به موقع اجرا بگذاریم بنده اصل هفتم قانون اساسی را قرائت می‌کنم که آقایان توجه بفرمایند که آن طرحی که تقدیم شده عیناً متخذ از متن و کلیات قانون اساسی است اصل هفتم این است در موقع شروع مذاکرات، خواهش می‌کنم توجه بفرمایید به کلمه شروع در موقع شروع مذاکرات باید دو ثلث از نمایندگان حاضر باشند، حالا این قابل توضیح است عرض کنم کلمه شروع خیلی صاف و ساده است معنایش و محتاج به تفسیر هم نیست، معنایش این است که در موقعی که مذاکرات بر حسب اصل هفتم دو ثلث از اعضای مجلس باشد و اگر بخواهیم غیر از این اصل هفتم را توجیه بکنیم تفسیر قانون اساسی خواهد بود که به نظر بنده جایز نیست، بنابراین ما در حقیقت متن اصلی هفتم قانون اساسی را در نظر گرفتیم که آن طوری که هست رعایت بشود اما چرا این کار را کردیم برای این که خود آقایان تصدیق دارید که یکی از قضایای مبتلا به ما امروز همان حد نصابی است که به نظر بنده برخلاف اصل قانون اساسی تاکنون رعیت نشده (سزاوار ـ هیچ همچو چیزی نیست آقا) حالا نظر مختلف است عرض کنم که مسلماً هم ما و هم آقایان نسبت به قانون اساسی احترام داریم، (صصحیح است) منتها آقایان آنطور می‌فهمند ما اینطور می‌فهمیم (سزاوار ـ آقا چرا مغلطه می‌کنید) در هر حال اجازه بفرمایید، اگر سابقه برخلاف آنچه که بنده عرض کردم بود بفرمایید توضیح بدهید.
رئیس ـ آقای دکتر در قسمت فوریت صحبت بفرمایید.
دکتر عبده ـ در هر حال بنده وارد اساس قضیه نمی‌شوم، این که ما عقیده داریم به فوریت این طرح از لحاظ این است که این قضیه مبتلا به ما است آقایان فراموش نفرمایید که در دو جلسه اخیر تقریباً ۱۷ بار مجلس از اکثریت افتاد برای این که بر خلاف قانون اساسی در مدت ادامه مذاکرات، ادامه این حد نصاب را هم لازم می‌دانند، به نظر بنده قوانین برای این است که یک دستگاهی به خوبی کار کند وقتی شما از اصل قانون اساسی نتوانستید این معنی را استنباط کنید ولی در عین حال تصدیق دارید که وضع فعلی موجب اشکالات زیادی شده و مانع از کار مجلس است به نظر بنده عقل و احتیاط وحزم و مصلحت ایجاب می‌کند که بر طبق متن و ظاهر قانون اساسی ما این حد نصاب را فقط در موقع شروع مذاکره لازم داریم و به نظر بنده این کار خیلی از مشکلات را حل خواهد کرد، بنابراین از آقایان خواهش می‌کنم که تعصبی در این کار نشان ندهند.
رئیس ـ به فوریت اول این طرح رأی گرفته می‌شود، یک مخالف و موافق صحبت کردند رأی گرفته می‌شود به فوریت اول طرح آقایانی که با فوریت اول این طرح موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. بنابراین بطور عادی به کمیسیون مبتکرات می‌رود.
کشاورز صدر ـ بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس ـ مطابق چه ماده‌ای؟
کشاورز صدر ـ مطابق ماده ۱۰۹
رئیس ـ ۱۰۹ وقتی است که شما یک بیانی کرده باشید و تحریف شده باشد اگر می‌خواهید مجلس منظم باشد آقایان نباید خارج از انصاف قضاوت کنند بنده قبلاً هم گفتم که بوسیله ماده ۱۰۹ نمی‌شود صحبت کرد ماده ۱۰۹ قرائت می‌شود تاآقایان توجه بفرمایند و آقای دکتر شفق هم خارج از انصاف قضاوت نکنند، قرائت کنید ماده را
(ماده ۱۰۹ به شرح زیر قرائت شد)
اگر در ضمن مباحثات و نطق افترا و تهمتی به یکی از نمایندگان زده شود یا عقیده و اظهار او برخلاف واقع جلوه داده شود و نماینده مذکور برای تبرئه و رفع اشتباه اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت اجازه داده خواهدشد.
۳ ـ قرائت لایحه مالیات بر درآمد و تصویب یک فوریت آن
رئیس ـ بنابراین مورد ندارد اخطار شما. این لایحه‌ایست که با قید یک فوریت به مجلس شورای ملی تقدیم شده قرائت می‌شود که در فوریت‌اش رأی گرفته شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مجلس شورای ملی. کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران که منحصراً دستمزد دریافت می‌دارند طبقه از مودیان مالیاتی هستند که وضع کار و کسب آنها مستلزم آن است که مالیات آنها با حداقل تشریفات ممکنه وصول شود این طبقهٔ مؤدیان به علت کمی سرمایه و مخصوصاً عدم اطلاع از قوانین نمی‌توانند مقرراتی که در مورد سایر مؤدیان مالیاتی وضع می‌شود رعایت نموده و مقید بداشتن دفتر و حساب بشوند تماس این مؤدیان با مأمورین دولت نتایج مطلوبی نداشته و ایجاد مشکلاتی نموده و مقرراتی ک وضع شده نتیجه مالی آنها برای دولت قلیل ولی نتیجه اخلاقی آن که عبارت از بی‌تکلفی مردم بوده است زیاد شده است برای این که کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران که منحصراً دستمزد دریافت می‌دارند بتوانند بدون زحمت مالیات خود را بپردازند چنین در نظر گرفته شده است که مالیات این مؤدیان بصورت مقطوع وصول شود و چون تشخیص آن به عهده کمیسیونهای صنفی است تماس بین مأمورین و کسبه از بین رفته مشکلات فعلی خاتمه می‌یابد چون ادارات دارائی و مردم باید هر چه زودتر از تکلیف قانونی خود آگاه شوند در تقدیم این لایحه تقاضای تصویب آن با قید یک فوریت می‌گردد.
مالیات بر درآمد کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران
ماده واحده ـ مالیات بر درآمد سالیانه آنها از ۲۴۰۰۰ ریال تجاوز نماید بطور مقطوع دریافت و به شش طبقه به ترتیب زیر تقسیم می‌شوند.
۱ ـ اول ۲۵۰ ریال
۲ ـ دوم ۵۰۰ « ۳ ـ سوم ۱۰۰۰ « ۴ ـ چهارم ۲۰۰۰ « ۵ ـ پنجم ۴۰۰۰ « ۶ ـ ششم ۸۰۰۰ « کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران جزء که کمتر از ۲۴۰۰۰ ریال درآمد دارند از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می‌باشند.
تبصره ۱ ـ تشخیص طبقه هر مؤدی با کیمسیون صنف است که مرکب از سه الی پنج نفر از افراد همان صنف به دعوت ادارهٔ دارائی محل تشکیل می‌گردد. رأی کمیسیون برای مؤدی و ادارهٔ دارائی قطعی است.
تبصره ۲ ـ تقسیم هر صنف به طبقات شش گانه الزامی نیست و ممکن است در مورد بعضی از اصناف به موجب توافق ادارات دارائی با کمیسیون صنفی یک یا چند طبقه از طبقات ششگانه را حذف کرد.
تبصره ۳ ـ فهرست مشمولین این قانون به تصویب کمیسیون قوانین دارائی مجلس شورای ملی خواهد رسید کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران جزء که اسمشان در فهرست مزبور ذکر نشده باشد اساساً از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند.
تبصره ۴ ـ مشمولین مالیاتهای این قانون در شهرستانها از طبقه چهار که حداکثر آن ۲۰۰۰ ریال باشد تجاوز نخواهد نمود کسبه و پیشه‌وران و اصناف مقیم قصبات و دهات و شهرهایی که جمعیت آن بر طبق صورت احصائیه مملکت که از طرف اداره کل آمار به طبع رسیده است کمتر از پانزده هزار نفر باشد از مالیات معاف هستند.
تبصره ۵ ـ مایات سنوات گذشته مؤدیان مشمولین این قانون در صورتیکه تاکنون رأی قطعی دربارهٔ آنها صادر نشده است در هر مرحله که باشد و یا بر فرض صدور رأی قطعی قادر به پرداخت مالیات مقرر نباشد طبق مقررات این قانون تصفیه می‌گردد
نخست‌وزیر عبدالحسین هژیر وزیر دارائی عبدالحسین هژیر
رئیس ـ فوریت لایحه مطرح است یک فوریتی است آقای اردلان موافقید؟
اردلان ـ بله بنده موافقم
مکی ـ عده کافی نیست
رئیس ـ عده برای مذاکره کافی است آقای دکتر عبده
مکی ـ آقای رئیس امشب با همه دعوی دازند
دکتر عبده ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بنده هم موافقم
رئیس ـ آقای مهندس رضوی
مهندس رضوی ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمایید
مهندس رضوی ـ البته کم کردن تماس مأمورین دولت با پیشه‌وران و صنعتگران و کسبه مورد آرزوی بنده هم هست و از این نظر بنده مخالفتی ندارم ولی با طرح این لایحه بنده مخالفت کردم برای این که یک عرضی که وظیفه‌ام است به مجلس شورای ملی عرض بکنم چندی قبل لایحه توافق آمد یعنی برای پرونده‌های توافقی که ما دیدم در مجلس در شرف تصویب بود که آقای دکتر متین دفتری پیشنهادی کردند که این لایحه رفت به کمیسیون که در عرض یک هفته برگردد و تکلیفش را مجلس معلوم کند رفت و برنگشت (اردلان ـ گزارش آن برگشته) به هر حال آنچه که ما احساس می‌کنیم این موضوع دیگر به مجلس برنگشته است خواستم خدمت آقایان عرض کنم که در مجلس هم هستند اشخاصی که خاطرشان باشد مطالبی که مطرح بوده است و مورد ابتلای مملکت بوده و باید مورد توجه نمایندگان محترم هم باشد (صحیح است) بنده عقیده‌ام این است که مطرح آن لایحه در مجلس مقدم است و به این جهت این مخالفت را کرده‌ام.
اردلان ـ بنده اول موافقم.
رئیس ـ بله بنده شما را هم صدا خواهم کرد لازم نیست که بفرمایید حالا بفرمایید توضیحتتان را بدهید.
اردلان ـ بنده خواستم در جواب فرمایشات نماینده محترم آقای مهندس رضوی عرض بکنم که بر حسب پیشنهاد آقای دکتر متین دفتری لایحه توافق رفت به کمیسیون قوانین دارائی و بنده هم مخبر کمیسیون قوانین دارائی هستم زودتر از یک هفته آن کمیسیون گزارش خود را تهیه کرده و جزو دستور مجلس شورای ملی گذاشت باید وزیر دارائی وقت در مجلس تقاضا بکند جزو دستور بشود بنابراین ما کار خودمان را کردیم اما این قسمت را بنده خواستم توضیحی خدمت آقایان بدهم که خوب ۶ ماه است که کمیسیون قوانین دارائی جلسات متعددی تشکیل داده و طرح مشروح و مفصلی درباره مالیات تهیه و مطرح کرده که بزودی به حضور آقایان نمایندگان محترم تقدیم خواهد شد این طرح تماس مأمورین دولت را با مردم و مؤدیان مالیاتی کم می‌کند و علاوه بر آنها قانون مالیات اصناف هم جزو آن است و جناب آقای نخست‌وزیر تصور می‌کنم که از جریانی که کمیسیون قوانین دارائی در این مدت که به چه نحو کار کرده است خاطرشان مستحضر نبود و بنده خدمتشان عرض کردم که کمیسیون قوانین دارائی تقریباً این لایحه را تمام کرده است و این لایحه اصناف هم در آنجا پیش‌بینی شده است بهتر از این است که اینجا بیش‌بینی شده است بعد نظر به این توضیحی که بنده عرض کردم موافقت فرمودند که به قید ی فوریت بشود این است که بنده موافقم آقایان با یک فوریت رأی بدهند که برود به کمیسیون با آن نظری که بنده عرض کردم و بنده قول می‌دهم که در ظرف همین هفته آینده گزارش آن لایحه را به مجلس تقدیم بکینم.
رئیس ـ حالا رأی می‌گیریم.
مکی ـ عده کافی نیست اجازه بفرمایید که دیگری صحبت بکند.
دهقان ـ تکلیف موقع جلسات را تعیین بفرمایید.
حاذقی ـ آقای رئیس بفرمایید اسامی کسانی را که بیرون رفته‌اند بنویسند.
رئیس ـ گفتم اسامی آقایان را بنویسند ولی اثری در نظم مجلس نخواهد داشت (بالاخره عده کافی شد) رأی گرفته می‌شود به فوریت لایحه پیشنهادی آقایان موافقین قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیون قوانین دارائی ارجاع می‌شود.
اردلان ـ آقای رئیس بنده یک پیشنهادی کرده بودم.
مهندس رضوی ـ لایحه عفو عمومی را چرا مطرح نمی‌کنید؟
۴ ـ پیشنهاد آقای دکتر شفق راجع به طرح پیشنهادان یک دوازدهم و عدم تصویب آن
رئیس ـ پیشنهاداتی که برای دستور رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست مجلس محترم شورای ملی ـ چون ـ بعضی مواد الحاقی یک‌دوازهم تصویب شد ولی بلاتکیف ماند پیشنهاد می‌کنم بقیه آن مواد مطرح گردد (صحیح است) همچنین تکلیف اتباع خارجه که قبل از گذشتن لایحه محدودیت بازرگانان خارجی تعهدات و سفارش کرده‌اند یا اجناسشان وارد گمرک شده تعیین شود. دکتر رضا زاده‌شفق
رئیس ـ آقای دکتر شفق.
دکتر شفق ـ عرض می‌کنم بعضی از این مواد که در جزء یک‌دوازدهم و دو دوازدهم گذشت چنانکه آقایان سابقه دارید فوریت داشت (صحیح است) مثلاً برای مثال عرض می‌کنم که بعضی از کتابفروشها راجع به کتاب موضوع پیشنهاد مشترک آقای مهندس رضوی و بنده رفتند و خواستند افدام بکنند و عمل بکنند ولی مأمورین دولت گفتند چون رأی نهایی داده نشده است هنوز قانونی نیست و قابل اجرا نیست و مواد دیگر هم بعضی‌هایش فوریت داشت و خاطر آقایان هست که در موقع گذشتن یک‌دوازدهم شرط شد که در جلسه بعد بلافاصله این مواد و این تبصره‌ها مطرح بشود (صحیح است) مطلب دیگر که بنده دیروز برخورد کردم و یکی از آقایان اینجا متذکر شدند این ماده‌ای که راجع به بازرگانی خارجی گذشت بنده خیلی متأسفم که یک مرتبه و بدون مقدمه ناگهان از مواد دیگر تجزیه شد و اینجا رأی گرفته شد اشکالات زیادی برای وزارت اقتثصاد فراهم شده است (صحیح است) که خود وزیر اقتصاد ملی هم به بنده می‌گفتند که میایم در مجلس توضیح می‌دهم عجالتاً یک مشکلی که هست این است که مأمورین دولت در مورد این ماده و در اجرایش یک کمی بلاتکلیف مانده‌اند و اتباع خارجی قبل از این که این قانون بگذرد تعهد کرده‌اند، و یا لوازمی را خردیده‌اند آورده‌اند وارد گمرگ شده است الان مأمورین دولت می‌گویند ماده‌ای گذشته و با این قانون ما اجازه نمی‌دهیم که کالا را از گمرگ خارج کنید. این است که بنده پیشنهاد می‌کنم که مجلس تکلیف این قسمت را معلوم کند یا با اظهاراتی که آقای رئیس می‌فرمایند معلوم کنند که این مربوط به آن ماده نیست اجناسی که قبلاً خریده شده و وارد گمرک شده است مربوط به این ماده نیست، یک اجناسی وارد گمرک شده که دارد خراب می‌شود و نظور ما صدمه زدن به اتباع خارجی نیست این است که این موضوع باید در همین جلسه به عقیده بنده روشن بشود که مأمورین وظایف خودشان را بدانند (صحیح است) و با یک اعلام موضوع روشن خواهد شد.
رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر شفق دو جنبه دارد حالا اگر بخواهیم وارد دستور بشویم معلوم نیست که کدام یک باید مطرح شود.
دکتر معظمی ـ بنده اخطار دارم.
رئیس ـ (صحیح است) پیشنهاد آقای دکتر شفق مجدداً
قرائت می‌شود آقایان توجه داشته باشید.
(به شرح سابق قرائت شد)
دکتر شفق ـ بنده تقاضا می‌کنم که قسمت ثانی را موافقت بفرمایید که مطرح شود.
رئیس ـ قسمت ثانی قرائت می‌شود.
(به شرح سابق قسمت ثانی قرائت شد)
رئیس ـ آقای ملک مدنی.
ملک مدنی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر ـ بنده مخالفتی نداشتم.
رئیس ـ آقای اردلان.
اردلان ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ در قسمت ثانی پیشنهاد آقای دکتر شفق؟
اردلان ـ بله در قسمت ثانی بنده مخالفم و می‌خواستم به آقای دکتر شفق تذکر بدهم این تفسیرش الان به طوری که پیشنهاد فرمودند مقدور نیست در کمیسیون بازرگانی که بنده خودم عضو آن کمسیون هستم ما این موضوع را کاملاً بررسی کردیم در ماده اولش یعنی همان ماده‌ای که آقای دکتر معظمی پیشنهاد کردند و ضمن لایحه برنج تصویب شد آن ماده کافی نبود، تبصره‌های معدودی دنبال او هست، در یک تبصره نوشته شده درخواستهایی که قبل از این قانون سفارش شده باشد شامل این قانون نمی‌شود (صحیح است) یک ماده‌ای نماینده محترم آقای صادقی پیشنهاد کردند که چه اشخاصی در این قانون تبعه ایران شناخته می‌شوند و تا چه مدت قبل شناسنامه باید داشته باشند، یک ماده دیگری هم بود، که مجموع آنها را اگر ما تصویب کنیم یک قانونی خواهد بود که بسیار مفید است ولی اگر ما هر کدام اینها را تنها تنها بگیریم نتیجه‌ای نخواهد داد امروز بنده به اتفاق نمایندگان محترم یک سو کمیسیونی برای برنامه در بانک ملی داشتیم در همانجا یک عده‌ای آمده بودند که تقاضا می‌کردند مجلس شورای ملی توجهی به این قسمت بکند و تکلیف این قانون تنظیم امور بازرگانی را معلوم بکند بنابراین بنده در اول جلسه که آمدم شرحی به مقام ریاست عرض کردم که این را جزء دستور قرار بدهیم حالا آقای وزیر بازرگانی نیستند ولی مانعی ندارد جناب آقای نخست‌وزیر تشریف دارند این را مطرح می‌کنیم، آن گزارش کمیسیون بازرگانی اگر مطرح شود تمام این اصلاحات تصویب خواهد شد و نواقص بکلی مرتفع می‌شود و بهتر است که دولت تقاضا نماید که خود گزارش کمیسیون بازرگانی مطرح سود. واشکال هم رفع خواهد شد.
دکتر معظمی ـ بنده اخطار دارم.
عامری ـ اجازه بدهید بنده یک توضیحی بدهم که رفع این اشکال بشود.
رئیس ـ آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی ـ عرض کنم این پیشنهاد را نمی‌شود رأی گرفت دلیلش این است که الان مطلبی مطرح نیست، یک گزارش کمیسیون بازرگانی داده به مجلس شورای ملی حال دولت سابق وزیر مسئول باید بیاید بگوید من این را قبول دارم و گزارشش جزء دستور بشود تا پیشنهادات قرائت بشود برای مجلس که ما این پیشنهادات را مطرح بکنیم یک اخطار دیگر می‌خواستم راجع به قسمت بودجه یک دوازدهم بکنم و آن این است که اینها هم قابل طرح نیست به جهت این که یک ماده واحده‌ای مطرح نیست که تا پیشنهادی بشود به آن ملحق گردد بنابراین پیشنهادات قابل طرح نیست و یک موضوعی بنده عرض می‌کنم به تبصره‌ای که پیشنهاد کردم در آن تبصره هیچ نکته ابهامی وجود ندارد بنده نوشتم از تاریخ تصویب این قانون و قانون هم عطف به ماسبق نمی‌شود و آن ماده هم هیچ مربوط به تمام قانون نیست و قانون هم عطف بماسبق نمی‌شود.
رئیس ـ پیشنهادی شده است که لایحه محدودیت بازرگانی خارجی جزء دستور قرار گیرد و پیشنهاد آقای دکتر شفق هم همین است. آقای ملک مدنی بفرمایید.
ملک معدنی ـ عرض کنم این موضوعی که آقای دکتر شفق اینجا بحث کردند من مخصوصاً عرض می‌کنم که آقای دکتر معظمی و آقایانی که همیشه رفاه و آسایش مردم را در نظر دارند و توجه دارند پیشنهاد آن روز آقای دکتر کاملاً صحیح و وارد بود ولی یک عیبی پیدا کرده است هنوز ادارات دولتی ما درست نیست بنده خودم همین امروز رفتم به وزارت اقتصاد ملی و وزارت امور خارجه گفتم این قانون بماسبق نمی‌شود توجه بفرمایید ولی اینها آمده‌اند اجناس تجار را در گمرک ضبط کرده‌اند و همین باعث شده اس که در بازار بیست درصد روی اجناس رفته است مضافاً به این که خساراتی از این حیث به تجار وارد آمده است زیرا هر قدر اجناس در گمرک بماند تجار باید حق‌الارض بدهند، گمرک بدهند، و اسباب زحمت می‌شود اگر چنانچه مجلس اینجا اظهار می‌کند که قانون عطف بماسبق نیست رفع اشکال می‌شود نظر جنابعالی صحیح است ولی بنده عرض می‌کنم که این اشکال پیدا شده آقای نخست‌وزیر اینجا توجه بفرمایید که رفع اشکال برای تجار بشود ما با این قانون موافق هستیم ولی اشکال پیدا شده و عطف بماسبق کرده‌اند و اجناسی که تجار وارد کرده‌اد در گمرک نگذاشته‌اند که خارج کنند.
رئیس ـ رأی می‌گیریم.
رفیع ـ رأی لازم ندارد آقا.
رئیس ـ دکتر شفق باز توضیحی دارید؟
دکتر شفق ـ این که گفته شد که باید دوباره دولتی بیاورد به موجب نظامنامه طبق قوانین و لوایح و طرحها بایستی عرض کنم در اینجا مطلب این نیست که ما یک تبصرهٔ جدیدی بخواهیم مورد بحث قرار بدهیم که دولت دوباره بیاورد این جا مقصود عبارت از توجه به رفع اشتباه از مأمورین ماده قانونی نیست که وزیری بیاورد و ما مطرح بکنیم من عقیده‌ام این است که رئیس مجلس اعلام بکند که اشتباه است این قانون سوإ تعبیر شده است منظور این بوده است که این قانون عطف به ماسبق نمی‌کند اینجا لازم شود که یک تبصره‌ای بیاید.
کشاورز صدر ـ بنده بر طبق ماده ۷۴ و ۷۵ اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس ـ ۷۴ و ۷۵ وقتی است که یک لایحه‌ای یا یک طرحی است که مطرح شده باشد و حالا چیزی مطرح نیست به هر حال عده هم برای رأی کافی نیست.
کشاورز صدر ـ راجع به طرح خودم است که تقدیم کرده‌ام اگر اجازه بدهید توضیح عرض کنم.
رئیس ـ مربوط به این کار نیست عده هم برای رأی کافی نیست تا خود آقای نخست‌وزیر در این قسمتی که بحث شده و سابقه‌ای که داده شده توضیح بفرمایند.
نخست‌وزیر ـ چون آقای مهندس رضوی دو تبصره پیشنهاد کرده‌اند که مورد توجه واقع شده راجع به همان دنبالهٔ یک‌دوازدهم بود پیشنهادات دیگری هم هست اگر اجازه بفرمایید آن پیشنهادات تکلیفش معین بشود که بتوان رأی گرفت که آن دو تبصره‌ای که مورد توجه مجلس شده ابلاغ بشود و حالا مجدداً قرائت می‌شود.
(به شرح سابق قرائت شد)
کشاورز صدر ـ مخالفم.
رئیس ـ آقای دکتر شفق توضیحشان را داده‌اند آقای رضوی.
رضوی ـ بنده یک تذکری می‌خواهم در این موضوع عرض کنم که طرح این مواد چنانکه آقای دکتر معظمی فرمودند مانعی ندارد زیرا آقای نخست‌وزیر در اولین جلسه در همین جا تمام لوایح گذشته را قبول کردند و فرمودند لوایحی که در دستور است استرداد نمی‌کنم.
رئیس ـ این لایحه نیست.
رضوی ـ ..... اجازه بفرمایید یک‌دوازهم مطرح شده است اینجا در دنبال آن یک پیشنهادهایی رسیده است مجلس شورای ملی تصویب کرده است به این که یک‌دوزدهم چون فوریت دارد جلوتر ابلاغ بفرمایید مابقی آن پیشنهاد است بعداً اشکالی که بود این بود که چون این یک‌دوازهم در دولت سابق بود حالا با این دولت آن پیشنهادها قابل قبول نیست به عقیده بنده از این جهت هم هیچ مانعی ندارد و حالا هم که مجلس هیچ کاری ندارد خواستم تقاضا کنم برای این که کارها معوق نشود مطرح بفرمایید.
رئیس ـ پس پیشنهادات قرائت بشود چون به عنوان مخالف صحبت کرده بودید باید رأی گرفته شود.
کشاورز صدر ـ بنده مخالفم آقای رئیس اجازه بفرمایید.
رئیس ـ بفرمایید.
کشاورز صدر ـ یک طرحی راجع به عوارض زمین با قید فوریت تقدیم شد و مطابق نظامنامهٔ مجلس می»ایستی هر طرحی که با فوریت تقدیم می‌شود بلافاصله در اولین فرصت بعد از آن مطلبی که در دستور است مطرح بشود (صحیح است) و این طرح متجاوز از ۶ ماه است خدمت آقای رئیس است و این را مطرح نمی‌فرمایید و بنده معتقدم که این طرح قانونی برای مردم فقیر بدبخت لازم‌تر است زیرا این پیشنهادات اگر تصویب بشود یا نشود اشکالی ندارد ولی این طرح
عوارض زمین اگر مطرح شد و تصویب شد تأثیر کلی دارد مدتی این طرح بدون این که در مجلس مطرح بشود تغییر فاحشی در وضع زمین دادمتری ۲۰ تومان پایین آورد و الان که دو مرتبه فرض کرده‌اند که این طرح رفته است و نمی‌آید قیمت زمین سرجای اولش رفته است حالا اگر این را مطرح بکنید دو مرتبه تنزل می‌کند و با تصویب این طرح کمکی به ملت ایران و مردم کرده‌اید (صحیح است)
رئیس ـ در موقعی که یک‌دوازدهم تصویب شده اینجا در پیشنهاد آقای عبده ذکر شده که بلافاصله سایر پیشنهادات قرائت بشود و تکلیفش معین بشود منتهی یا حالا کارهای دیگری بوده و ممکن نشده آن طرح زمین هم مطرح خواهد پیشنهادات دیگری هم شده به همه‌اش یکی یکی رأی گرفته می‌شود رأی گرفته می‌شود با این که پیشنهادات یک دوازدهم جزء دستور قرار گیرد آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب بر خاستند) تصویب شد. طرح‌هایی هست که به قید دو فوریت و یک فوریت است.
ملک مدنی ـ وقت مجلس را معین بفرمایید که اگر مخالفی هست صحبت کند.
رئیس ـ پیشنهادش قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی درخواست می‌شود در ماه مبارک رمضان وقت جلسه را از ساعت ۸ تا ۱۱ صبح تعیین بفرمایید.
رئیس ـ آقای اردلان.
اردلان ـ بنده موافقم.
رئیس ـ آقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر ـ موافقم.
رئیس ـ اگر مخالفی نیست رأی گرفته شود.
معتمد دماوندی ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ بفرمایید.
معتمد دماوندی ـ دلیل مخالفت بنده با این پیشنهاد این است که اگر بنا باشد آقایان تشریف بیاورند چه تفاوت می‌کند چه شب چه روز در روز هم همه دیدند مقام ریاست هم دیدند که آقایان تشیف نمی‌آورند هوا گرم است یک عده از آقایان هم می‌خواهند روزه بگیرد اجازه بدهید مشغول عبادت خودشان باشند (نمایندگان ـ رأی) بنده به شما قول می‌دهم که اگر جلسات روز بشود آقایان تشریف نیاورند اجازه بدهید همان طور که فرمودند جلسات شب باشد.
حاذقی ـ باید حاضر شوند یا حاضر شوند یا استعفا بدهند.
رئیس ـ ¬رأی گرفته می‌شود به پیشنهادی که رسیده دایر بر این که جلسه صبح باشد آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد بنابراین جلسه ساعت هشت و نیم صبح تا ظهر خواهد بود آقای نخست‌وزیر مطلبی دارید؟ آقایان وزرا لایحه‌ای دارید؟
وزیر فرهنگ (آقای دکتر اقبال) ـ اجازه می‌فرمایید بنده یک لایحه‌ای دارم؟
رئیس ـ بفرمایید.
۵ ـ تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر فرهنگ راجع به اراضی امامزاده زید
وزیر فرهنگ ـ به استحضار آقایان نمایندگان محترم می رساند ـ وزیر فرهنگ در سال ۱۳۱۸ برای ایجاد دبستان نوبنیاد حافظ واقع در بازار امامزاده زید مجبور شد املاک مجاور امامزاده را خریداری نماید و چون در آن موقع معامله بعضی از املاک به واسطه نقص مدارک و یا علل دیگر ممکن نبود از نظر لزوم ایجاد دبستان اراضی مزبور به محوطه دبستان اضافه شد تا مالکین مدارک مربوط بخود را کامل نموده و معاملات آنها انجام گردد. پس از شهریور سال ۳۲۰ بر اثر تقاضای متوالی صاحبان املاک مذکور وزارت فرهنگ پیشنهادی برای استرداد این اراضی به هیئت وزیران تقدیم نمود که مورد تصویب واقع و تصویبنامهٔ شماره ۳۸۹ ر۳۵۴۰ مورخ ۹ـ۳ـ۱۳۲۵ صادر گردید. اینک مفاد تصویب‌نامه مزبور را به عنوان ماده واحده تقدیم مجلس شورای ملی نموده و تقاضای تصویب آن را دارد.
۶ ـ موقع و دستور جلسه آینده ـ ختم جلسه
رئیس ـ به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌شود دیگر کاری آقایان وزراء ندارند؟ (گفته شد ـ خیر) مطابق ماده ۱۱۵ که قرائت می‌شود دستور جلسه بعد را باید معین کرد (ماده ۱۱۵ به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۵ ـ رئیس قبل از این که جلسه را ختم نماید در باب دستور جلسه آتیه مجلس و تعیین روز و ساعت و موضوع مذاکرات به مجلس رجوع می‌نماید دستوری که به این ترتیب قرار داده شده است در محوطهٔ مجلس و در روزنامه رسمی اعلان خواهد شد ولی مجلس در هر موقعی که لازم بداند می‌تواند دستور خود را تغییر دهد.
رئیس ـ سه طرح هست یکی راجع به اراضی است (صحیح است) این را جزء دستور قرار می‌دهیم یکی هم با قید دو فوریت طرح ممنوعیت وزراء و نمایندگان و مستخدمین دولت از قبول حکمیت است اینها جزء دستور است واگر این دو تا تمام شد طرحهای دیگر مطرح می‌شود.
جلسه آتیه روز یکشنبه ۵ر۸ صبح.
(جلسه در ساعت ۱۱ بعدازظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت
اخبار مجلس
روز شنبه ۱۹ـ ۴ ـ ۲۷ کمیسیون دارائی یک ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای امیر نصرت اسکندری و با حضور آقای بهنیا مدیر کل وزارت دارائی تشکیل لایحه مالیات بر درآمد که چند ماه آن مانده بود مطرح و با اصلاحاتی کلیه آن تصویب و قرار شد گزارش آن به مجلس داده شود.
روز شنبه ساعت ۸ و نیم بعدازظهر کمیسیون بودجه به ریاست آقای بهبهانی تشکیل با حضور آقای نخست وزیر و عده‌ای از آقایان لایحه اصلاح بودجه ۱۳۲۷ مطرح قسمتی از آن به تصویب رسید و ساعت ۱۱ جلسه ختم شد.
روز یک شنبه ۲۰ تیر ۲۷ ساعت ۸ صبح کمیسیون آئین‌نامه مجلس به ریاست آقای تقی‌زاده تشکیل آئین‌نامه جدید مطرح ۲ ماده آن به تصویب رسید.
تصویب‌نامه‌ها
شماره ۶۶۴۸ ۱۷ـ ۴ ـ۲۷
وزارت دارائی
هیئت وزیران در جلسه ۱۴ تیرماه ۱۳۲۷ بنا بر پیشنهاد شماره ۱۲۷۳ ـ ۱۵۴۵ ـ ۲۷ـ۲ـ۳۲۷ وزارت فرهنگ و موافقت‌نامه شماره ۱۱۴۷۳ وزارت دارائی تصویب نمودند:
عمارات سابق امنیه و نظام وظیفه قدیم واقع در کرمانشاهان که برای ساختمان دبستان مورد احتیاج فرهنگ محل می‌باشد به منظور احداث ساختمان دبستان به وزارت فرهنگ واگذار شود.
تصویب‌نامه در دفتر نخست‌وزیر است
م ۲۱۳۷ نخست‌وزیر
شماره ۷۳۵۴ ۱۷ـ ۴ ـ۳۲۷
وزارت دارائی
هیئت وزیران در جلسه ۱۲ تیرماه ۱۳۲۷ از لحاظ این که استعمال نوشابه‌های الکلی اصولاً ممنوع است تصویب نمودند که:
۱ ـ از این تاریخ تهیه و فروش انواع نوشابه‌های الکلی در شهرهای مشهد قم و شهرری اکیداً ممنوع است.
۲ ـ برای اجرای منع کلی استعمال نوشابه‌های الکلی در سایر نقاط کشور با توجه به احتیاجات صنعتی و صادراتی و تعیین تکلیف مراکز تتطیر الکل وزارت خانه‌های دادگستری ـ دارائی و کشور مکلفند منتهی ظرف دو ماه طرحهای لازم را با رعایت اصول بهداشت و جلب نظر وزارت بهداری متفقاً تهیه نموده و به موقع اجرا بگذارند.
وزارتین دارائی و کشور مکلفند این تصویب‌نامه را فوراً اجرا کنند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست‌وزیر است.
م ۲۱۳۸ نخست‌وزیر
شماره ۵۳۹۴ ۱۷ـ ۴ ـ۳۲۷
وزارت اقتصاد ملی
هیئت وزیران در جلسه ۱۴ تیرماه ۳۲۷ بنا به پیشنهاد شماره ۹۰۵ ـ ۶۴۰۵ تاریخ ۱۲ـ۳ـ۲۷ وزارت اقتصاد ملی تصویب نمودند که قانون اوزان و مقیاسها در شهرستان ساری به موقع اجرا گذارده شود و متخلفیت از قانون مذکور طبق ماده ۸ نظامنامه اجرای قانون نامبرده تعقیب شوند.
تصویب‌نامه در دفتر نخست‌وزیر است.
م ۲۱۳۶ نخست‌وزیر
شماره ۶۵۰۵ ۱۷ـ ۴ ـ۲۷
وزارت دارائی
هیئت وزیران در جلسه ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۷ بنا به پیشنهاد شماره ۱۹۶۷ر۵۷۶۰ وزارت فرهنگ و موافقت‌نامه شماره ۴۴ر۱۰۱۳۳ـ ۲۶ر۳ر۳۷ وزارت دارائی تصویب نمودند ۳ دانگ از کاروانسرای معروف به آقای معصوم که در قزوین واقع و جز خالصه می‌باشد برای ساختمان دبستان به فرهنگ محل واگذار گردد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست‌وزیر است.
م ـ ۲۱۳۴ نخست‌وزیر
شماره۶۸۰۸ ۱۷ـ ۴ـ۳۲۷
وزارت بهداری
هیئت وزیران در جلسه ۱۴ تیرماه ۱۳۲۷ بنا به پیشنهاد شماره ۱۶۸۹۷ ـ ۸۴۴۹ وزارت بهداری و موافقت‌نامه شماره ۷۵ر۷۲۲۶ر۱۰۳۲ـ۱ر۳ر۳۲۷ وزارت پست و تلگراف و تلفن تصویب نمودند حمل امانت‌های عادی مایه آبله تازه ارسالی وزارت بهداری و قسمت‌های تابعه آن و بنگاه پاستور که وزن آن ۶ کیلوگرم و یا کمتر از آن باشد به وسیله هواپیما و یا هر وسیله غیر پستی دیگر مجاز بوده و مشمول مقررات قانون پستی نمی‌باشد این تصویب‌نامه جایگزین تصویب‌نامه شماره ۲۹۰۶ مورخ ۴ر۳ر۱۳۲۷ می‌باشد.
تصویب‌نامه در دفتر نخست‌وزیر است.
م ـ ۲۱۳۵ نخست‌وزیر
شماره ۵۲۲۴ ر۱۳۹۲۲ ۱۶ـ ۴ـ۲۷
اصلاح آئین‌نامه
مواد ۸۴ و ۸۶ آئین‌نامه اجرای ثبت مصوب سال ۱۳۲۲ به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده ۸۴ روز مزایده را باید به طریقی در آگهی تعیین نمود که فاصله بین روز انتشار آخرین آگهی مزایده و روز مزایده به استثناء دو روز مزبور در مورد اموال منقوله کمتر از هفت روز و در مورد اموال غیر منقول کمتر از چهارده روز نباشد ولی در اشیاء سریع‌الفساد و اشیایی که برای حفظ آنها هزینه زیاد لازم است می‌توان مواعد را کمتر قرار داد.
تبصره ـ آگهی مزایده که قبل از اصلاح این ماده منتشر شده و فاصله مقرر در ماده ۸۴ سابق در آن رعایت نگردیده اگر با مفاد این ماده مطابقت دارد محتاج به تجدید انتشار و مزایده نخواهد بود.
ماده ۸۶ ـ آگهی فروش باید سه مرتبه انتشار یابد ولی هر یک از طرفین می‌توانند با پرداخت هزینه تقاضای انتشار آگهی بیش از سه نوبت و یا بعلاوه در روزنامه‌های دیگر با رعایت ماده ۸۴ این آئین‌نامه بنمایند.
م ـ ۲۱۳۹ وزیر دادگستری
شماره ۴۲۲۷ر۱۳۸۸۶ ۱۵ر۴ر۲۷
آقای سید عبدالحسین عطائی سردفتر ازدواج و طلاق بخش طرهان خرم‌آباد
به موجب این ابلاغ به علت ضعف مزاج و عدم توانایی به انجام وظیفه از متصدی دفاتر ازدواج و طلاق معاف می‌شود.
وزیر دادگستری
شماره ۴۷۱۷ر۱۳۸۷۶ ۱۵ر۴ر۲۷
آقای استپان خوبیادیان سردفتر ازدواج و طلاق تبریز
به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق پذیرفته می‌شود
وزیر دادگستری
شماره ۵۱۳۲ر۱۳۸۷۴ ۱۵ر۴ر۲۷
آقای هارطون هوسپیان
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در شهر تبریز برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد.
وزیر دادگستری
شماره ۴۷۵۱ر۱۳۷۸۴ ۱۴ر۴ر۲۷
آقای محمد شیخ‌الاسلامی سردفتر اسناد رسمی قصبه بانه
به موجب این ابلاغ دفاتر شما را در بانه برای ثبت ازدواج و طلاق هم رسمیت بدهد.
وزیر دادگستری