مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ مهر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ مهر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۷

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۵

سال دوازدهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۶ مهر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۷

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۱۹

جلسه: ۱۱۷

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه شانزدهم مهرماه ۱۳۳۶

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس.

۲- تقدیم دو فقره سؤال و دو نامه به وسیله آقای بهبهانی.

۳- سؤال آقای اردلان راجع به درآمد و هزینه شهرداری تهران و جواب آقای معاون وزارت کشور.

۴- سؤال آقای فضائلی راجع به آسفالت راه‌ها از محل درآمد عوارض بنزین.

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر بهداری.

۶- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به جاده سوم و جواب آقای معاون وزارت کشور.

۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور.

۸- طرح گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها و ارجاع به کمیسیون.

۹- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به واگذاری اراضی کارخانه سابق تهیه الکل‌های صنعتی.

۱۰- طرح و تصویب ماده ۱۷ اصلاحی قانون مجازات اخلالگران در صنعت نفت.

۱۱- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس دو ساعت و بیست دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

۱- تصویب صورت‌مجلس‏

نایب‌رئیس - اسامی غایبین جلسه پیش قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)

غایبین با اجازه - آقایان: باقر بوشهری. امید سالار. موسوی. دشتی. مسعودی. سنندجی. دکترضیایی. دکتر وکیل. قرشی. اسفندیاری. کدیور. دکتر شاهکار. معین‌زاده. دکتر امیر حکمت. مجید ابراهیمی مشار. ذوالفقاری. قبادیان. سعیدی. دکتر آهی. دکتر نفیسی. صدرزاده. دادگر. شادلو. بزرگ‌نیا. جلیلی. مهدوی. سراج حجازی. اورنگ. امامی خویی. دکتر هدایتی. کورس. صراف‌زاده. دکتر سید امامی. عبدالحمید بختیار. دکتر اسدی. دکتر عدل. هدی. مهندس هدایت. دکتر جهانشاهی. مهندس اردبیلی. غضنفری. دکتر دیبا. دیهیم. بزرگ ابراهیمی. بهادری. دکتر امین. رامبد. صارمی. مشایخی.

غایبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری. دکترسعید حکمت. دکتر اصلان افشار. عامری. اریه. سالار بهزادی. پردلی.

دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه - آقایان: اخوان. مهندس فروغی. دکتر پیرنیا. حشمتی. ابتهاج. اقبال. عمیدی نوری. محمودی. خلعتبری. اکبر.

نایب‌رئیس - اعتراضی نسبت به صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب می‌شود.

۲- تقدیم دو فقره سؤال و دو نامه به وسیله آقای بهبهانی

بهبهانی – دو تا سؤال است یکی راجع به بازداشت شدگان اخیر است، یکی هم راجع به طوفان تهران و دو تا شکایت هم هست یکی راجع به قلعه شهر نو و یکی هم راجع به قسمتی از لوله‌کشی آب تهران که تقدیم می‌کنم.

نایب‌رئیس – به جریان گذارده می‌شود، سؤالات مطرح است، جناب آقای اردلان.

۳- سؤال آقای اردلان راجع به درآمد و هزینه شهرداری تهران و جواب آقای معاون وزارت کشور

اردلان - آقایان محترم و عموم اهالی تهران خیال می‌کنم بنده هم اینطور فکر می‌کنم که این چند سال اخیر شهرداری تهران کاری برای این شهر نکرده و برای اینکه مطلب تا حدی روشن شود بنده عایدات سه سال شهرداری و هزینه این چند سال را البته در چند قسمت از وزارت کشور سؤال کردم و خواهش می‌کنم حالا جناب آقای وزیر اگر نیستند جناب آقای معاون توضیحات خودشان، آن ارقام را که بنده سؤال کرده‌ام نسبت به درآمد و هزینه سنوات قبل شهرداری و اینکه بودجه امسال شهرداری تصویب شده یا نشده بیان کنند تا اگر ایرادی داشتم خدمتشان عرض کنم.

نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور.

معاون وزارت کشور (دکتر صدر) - راجع به شهرداری تهران و بودجه سه ساله ۱۳۳۳ و ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ شهرداری ارقامی را که جناب آقای اردلان سؤال فرموده بودند خدمت آقایان عرض می‌کنم مجموع درآمد سال ۱۳۳۳ (۲۵/ ۳۶۶۱۷۷۵۳۸) ریال درآمد سال ۱۳۳۴ (۶۵/ ۴۲۰۵۴۵۳۲۷) ریال درآمد سال ۱۳۳۵ (۶۵/ ۵۰۴۰۶۴۶۰۹ ریال) این درآمدهای سه ساله است هزینه این سه سال هزینه و حقوق پرسنلی در سال ۱۳۳۳ ۶۰/ ۴۷۴۲۷۴۵۹ ریال سال ۱۳۳۴ (۱۰/ ۶۰۶۷۳۵۷۸) سال ۱۳۳۵ (۲۰/ ۶۶۲۰۶۰۱۹) برای سال ۱۳۳۶ (۷۷۰۳۱۹۱۶ ریال) پیش‌بینی شده است (قنات‌آبادی سه برابر از مردم می‌گیرند) (یکی از نمایندگان - پس خیلی اضافی داریم در این چند سال؟) حالا سایر مخارج این سه سال را هم عرض می‌کنم (دکتر بینا - همه‌اش مال اداره است و پرسنل خلاصه) هزینه اداری در سال ۰۵۳۳/ ۹۴۰۱۹۵ ریال در سال ۱۳۳۴ ۱۵/ ۷۲۵۴۵۶۴ ریال در سال ۱۵۳۵/ ۵۹۵۳۷۰۸ ریال برای سال ۳۶ ۸۱۸۰۰۰۰ ریال پیش‌بینی شده هزینه شهری در سال ۱۳۳۳ ۰۵/ ۰۷۷۶۵۳۰۵۵ ریال در سال ۱۳۳۴ ۵۰/ ۷۸۷۵۷۰۷۲ ریال برای سال ۳۶ ۱۳۳۹۶۵۱۲۲ ریال پیش‌بینی شده هزینه فرهنگی سال ۱۳۳۵ ۲۹۰۵۳۳۱۹ ریال برای سال ۳۶ ۳۱۱۹۴۶۶۷ ریال پیش‌بینی شده هزینه خیریه (دکتر بینا - خیریه که می‌گیرند چه هزینه‌ای دارند؟) (قنات‌آبادی - توی خودشان قسمت می‌کنند) هزینه خیریه در سال ۳۳ ۴۵۸۱۰۷۹۲ ریال در سال ۳۴ ۳۰/ ۵۷۴۹۴۷۴۶ ریال در سال ۳۵ ۳۴۳۱۸۳۴۷ ریال برای سال ۳۶ ۴۷۶۰۰۰۰۰ ریال پیش‌بینی شده است (قنات‌آبادی - خودشان یک عده‌ای هستند که بین خودشان تقسیم کنند) هزیه بهداشت سال ۸۵۳۳/ ۲۳۵۵۴۹۰۰ ریال سال ۳۴ ۱۰/ ۲۷۶۳۴۱۵۱ ریال سال ۳۵ ۴۵/ ۳۰۱۴۲۱۳۷ ریال برای سال ۳۶ ۳۸۹۹۳۳۳۴ ریال پیش‌بینی شده است هزینه ساختمان و آسفالت در سال ۳۳ ۳۰/ ۸۵۵۱۸۷۱۰ ریال سال ۱۳۳۴ ۸۵/ ۱۴۰۶۱۵۷۷۵ ریال سال ۱۳۳۵ ۶۰/ ۱۱۶۸۸۱۲۲۴ ریال برای سال ۳۶ ۳۰/ ۱۸۵۹۳۴۲۲۵ ریال پیش‌بینی شده هزینه وصول سال ۳۳ ۹۸۴۰۴۰۱ ریال سال ۴۵۳۴/ ۴۲۵۶۷۹۲ ریال سال ۳۶ ۹۰۰۰۰۰۰ ریال پیش‌بینی شده صدی دو سهم وزارت کشور سال ۷۲۶۳۳۳۰۳۵ ریال برای سال ۷۷۹۸۶۶۷۳۶ ریال پیش‌بینی شده دیون و واریز اسناد سنواتی سال ۶۵۳۳/ ۶۰۵۰۸۷۰۱ ریال سال ۳۴ ۸۰/ ۲۵۵۵۷۸۶۰ ریال سال ۱۳۳۵ ۴۵/ ۶۳۵۸۹۴۵۸ ریال برای سال ۳۶ ۱۵/ ۱۶۲۶۸۶۰۴۳ ریال پیش‌بینی شده است راجع به بودجه سال ۳۶ که سؤال فرموده بودند ارقام پیش‌بینی سال ۳۶ را به طور جزء عرض کنم (چند نفر از نمایندگان - رقم کل را بگوئید) رقم کل برای سال ۴۵۳۶/ ۷۰۲۳۸۳۹۷۴ ریال پیش‌بینی شده این به انضمام موجودی نقدی است که در آخر سال ۳۵ وجود داشته است مجموع درآمد برای سال ۳۶ که پیش‌بینی شده است ۴۷۱ میلیون است برای هزینه سال ۳۶ چون بودجه شهرداری تصویب شده یعنی در حال تصویب است و تصور می‌کنم همین روزها اداره کل امور شهرداری تمام کند (چند نفر از نمایندگان - هزینه را بفرمائید) (دکتر بینا - کارهایی که شده بفرمائید).

(قنات‌آبادی - بنده به شما عرض می‌کنم هیچ سؤال ندارد غیر از اینکه شهرداری را درش را تخته کنند و مردم را راحت کنند هیچ چاره‌ای ندارند) سؤال جناب آقای اردلان راجع به بودجه پیش‌بینی شده سال ۳۶ بود پیش‌بینی هزینه را تا چند رقم عرض کردم و مجدداً عرض می‌کنم پیش‌بینی برای ۳۶ هزینه پرسنلی ۷۷۰۳۱۹۱۶ ریال هزینه اداری ۸۱۸۰۰۰۰ ریال هزینه شهری ۱۳۳۹۶۵۱۲۲ ریال فرهنگی ۳۱۱۹۴۶۶۷ ریال این هزینه است که برای شهر می‌کنند خیریه ۴۷۶۰۰۰۰۰ ریال هزینه بهداشت ۳۸۹۹۳۳۳۴ ریال هزینه ساختمان و آسفالت ۳۰/ ۱۸۵۹۳۴۲۲۵ ریال هزینه وصول ۹۰۰۰۰۰۰ ریال صدی دو سهم وزارت کشور ۷۷۹۸۶۶۷ ریال دیون و واریز اسناد سنواتی ۱۵/ ۱۶۲۶۸۶۰۴۳ ریال اینها پیش‌بینی سال ۳۶ است حالا ممکن است در این ارقام تغییر پیدا بشود هنوز ابلاغ نشده (خرازی - جناب آقای دکتر تکلیف این ۱۸ میلیون تومانی که روغن خریدند چیست؟ این را کی باید ضررش را بدهد؟) یک نفر از آقایان سؤال فرموده‌اند در موقع جواب عرض می‌شود.

نایب‌رئیس - جناب آقای اردلان توضیحی دارید؟ (اردلان - بله) بفرمائید.

اردلان - مقصود بنده از این سؤال و خواندن ارقام برای این بود که آقایان توجه بفرمایند که پول‌ها از مردم چه جور گرفته می‌شود و عمل هم برای مردم چه جور می‌شود (صحیح است) این خلاصه‌ای بود که بنده خواستم به عرض آقایان نمایندگان محترم برسد حتی برای اینکه مقصودم زیاد انتقاد نیست یکی دو مطلب را می‌خواهم بپرسم یکی اینکه درآمد بنزین جزء این درآمدهای عمومی که نوشته شده هست یا نه؟ و یکی هم اینکه این درآمد را برای فقرا می‌گیرند این هم هست یا علیحده حساب می‌شود؟ به طور خلاصه غیر از بودجه‌ای که به تصویب می‌رسد یک بنگاه‌های دیگری هم هست که بودجه علیحده داشته باشند یا نه این را هم ممکن است تحقیق بفرمائید و به بنده جواب بفرمائید ولی چیزی که حائز اهمیت است این است که این عمارت شهرداری الان سه سال است در وسط شهر تهران به حال خرابی مانده (صحیح است) خجالت‌آور است که شهرداری سالی ۵۰ میلیون عایدات داشته باشد و این عمارت همینطور با این هیکل باقی بماند. یک کسی می‌گفت مسافرین خارجی می‌آیند چه می‌گویند؟ گفتم خوشبختانه چون آنها می‌آیند و می‌روند خیال می‌کنند در دست اقدام است امروز می‌بینند و فردا می‌روند نمی‌دانند که سه سال است همینطور مانده ولی واقعاً اسباب تأثر است که انسان این وضعیت را ببیند و ساکت باشد. یک موضوع دیگر هم اینکه این تکدی با این موضوع دیگر هم اینکه این تکدی با این پولی که گرفته می‌شود چه صورتی دارد آقایانی که غالباً کار دارند پیاده راه می‌روند. ملاحظه می‌فرمایند انواع و اقسام تکدی موجود است و معلوم نیست که چه کار می‌کنند این هم باید روشن بشود واقعاً با این پولی که از مردم می‌گیرند عمل هم در کار هست؟ درآمد زیاد دارند ولی کارها همینطور می‌ماند مثلاً ملاحظه بفرمائید در دو سال پیش با چه عجله‌ای از مجلس شورای ملی برای ماده سوم رأی گرفته شد آقایانی که تشریف داشتند می‌دانند که گفته می‌شد اگر الان این رأی را ندهید میلیون‌ها زیرورو می‌شود چه کارها می‌شود، هرچه ما می‌خواستیم بگوئیم اگر نقشه علنی باشد که استفاده‌اش مشروع است یعنی اگر هم مردم فهمیدند که یک خطی از اینجا عبور می‌کند بنده که مالک زمین باشم دلم می‌خواهد می‌فروشم دلم بخواهد نگه می‌دارم یکی دیگر دلش بخواهد می‌خرد دلش بخواهد می‌فروشد هیچ مانعی ندارد هرچه گفتیم آقا این نقشه‌اش علنی باشد بهتر است کسی دلش بخواهد می‌فروشد دلش بخواهد می‌خرد مخفی نگه داشتند و دو سال از تاریخ تصویب مجلس گذشت و بالاخره هیچ قدمی برنداشتند اینکه زندگی نمی‌شود بالاخره باید تکانی خورد و کاری کرد همه‌اش حرف و حرف بالاخره نتیجه هیچ‏.

نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور توضیحی دارید؟

معاون وزارت کشور - عرضی ندارم.

۴- سؤال آقای فضائلی راجع به آسفالت راه‌ها از محل عوارض بنزین‏

نایب‌رئیس - سؤال دیگر مطرح است سؤال آقای فضائلی بفرمائید.

فضائلی - بنده دو سؤال کردم یکی از آقای وزیر دارایی و یکی از آقای وزیر راه تصور می‌کنم جناب آقای وزیر راه هر دو سؤال را چون نهایتاً مربوط به وزارت راه می‌شود جواب خواهند داد سؤال بنده مربوط است به اینکه به طوری که استحضار دارید در دوره نخست وزیری مرحوم قوام‌السلطنه که روانش شادباد تصویب‌نامه‌ای گذشت راجع به عوارض بنزین برای آسفالت راه‌های کشور و همچنین از فروش اتومبیل بنده سؤال کردم که از تاریخ تصویب و اجرای آن تصویب‌نامه که بعد صورت قانونی پیدا کرد با تصویب مجلس تاکنون چقدر پول از این بابت گرفته شده است و به وزارت دارایی تحویل داده شده است آقای وزیر دارایی هم به موجب مصوبات همه ساله بودجه این را بایستی جمعاً و خرجاً در اختیار وزارت راه بگذارند. دوم این که از محل این پول و این عوارض چقدر آسفالت در این مملکت شده است یعنی چه مساحتی آسفالت شده است که ما ببینیم چقدر آسفالت در راه‌های مملکت شده و کجا آسفالت شده بنده حتی لازم می‌دانم این تذکر را بدهم که سؤال بنده فقط مربوط به این دولت حاضر نیست بلکه ارتباط پیدا می‌کند به دولت‌هایی که از تاریخ اجرای این تصویب‌نامه این عوارض را گرفته‌اند تاکنون ولی اصولاً دولتی که بر سر کار است جوابگوی تمام کارها باید باشد به این معنی که اگر قصوری نقصی در کارهای گذشته باشد با کمال صراحت بگوید به مجلس که اینجا قصور شده نقض شده و درست عمل نشده در اینجا درست مصرف نشده است یا درست خرج نشده است و همچنین راجع به دوره عملکرد خودش باز البته بایستی که جواب کافی و شافی یعنی جوابی که نقصی نداشته باشد و تمام آنچه صحیح است به عرض مجلس برساند.

نایب‌رئیس - آقای وزیر راه بفرمائید.

وزیر راه (سرلشگر انصاری) - بنده بایستی بدواً از جناب آقای فضائلی نماینده محترم تشکر کنم برای توجهی که به موضوع آسفالت و درآمد و نحوه خرج آسفالت کرده‌اند سؤال ایشان موجب شد که خزانه‌داری کل با دقت به کلیه ارقام درآمد آسفالت رسیدگی کرد و نتیجه معلوم شد که رقمی معادل ۱۷۱ میلیون ریال بابت آسفالت در خزانه‌داری موجود است که قبول کردند در اختیار وزارت راه بگذارند آنچه راجع به هزینه آسفالت و درآمد آسفالت است صورت‌هایی است که تهیه شده است که خلاصه آن را بنده بایستی به عرض آقایان محترم برسانم که از آبان ماه ۳۵ تا آخر سال ۱۳۳۵ معادل یک میلیارد و ششصد و بیست و هشت میلیون و هشتصد و سی هزار ریال طبق نامه خزانه‌درای کل وصول شده که از مبلغ فوق ۱۴۱۷۰۰۰۰۰۰ ریال طبق صورت‌هایی که موجود است به مصرف آسفالت رسیده است و مبلغ ۷۵/ ۳۹۴۲۵۳۲۵ در آخر سال ۳۵ موجودی وزارت بوده که مبلغ ۱۷۱۵۴۵۰۰۰ ریال تاکنون در اختیار وزارت را بگذارند، مبلغ ۲۵/ ۶۷۴، ۸۵۹، ۴۱۷، ۱ ریال به شرح زیر به مصرف آسفالت شهرها رسیده است در حدود ۳۴ درصد کل است از این مبلغ مطابق فهرست شماره یک ملاحظه می‌فرمائید که به اکثر شهرهای ایران اعتباری برای آسفالت فرودگاه بوده و پنج درصد برای هزیه وزارت راه در شش ماه اول سال ۳۶ مبلغ ۱۵/ ۳۰۰۶۹۰۶۴۲ ریال بابت عوائد آسفالت و وامی که از شرکت نفت با موافقت وزارت دارایی گرفته و مطالبات سنواتی وزارت راه وصول شده‏ (ابتهاج - آقا اشتباهاً پل را هم جزء آسفالت آورده‌اند) پل هم چون قسمت‌هایی باید آسفالت می‌شد جزء آن منظور شده است درآمد آسفالت در شش ماهه اول سال جاری ۶۵/ ۶۳۵۲۶۳۰۳ ریال وصولی از موجودیهای سنوات قبل ۷۵/ ۱۲۰۶۱۷۱۵ ریال دریافتی وام از شرکت نفت ۷۵/ ۱۲۵۱۰۲۶۲۲ ریال بوده است در ظرف این دو سال اخیر در راه آمل بین تهران و آب علی ۱۹ کیلومتر

به مساحت ۱۵۹ هزارمتر مربع آسفالت شده در راه کرج ۳۰ کیلومتر به مساحت ۳۰۶ هزار متر مربع آسفالت شده در راه کرج و قزوین ۸۴ هزار متر مربع آسفالت شده تهران شریف‌آباد راه خراسان ۶۱ هزار متر مربع آسفالت شده اصفهان نجف‌آباد ۹۸۰۰۰ متر مربع آسفالت شده (دکتر امین – اینها را کسی نمی‌بیند در آذربایجان که هیچ نشده) (یک نفر از نمایندگان – چرا کسی نمی‌بیند) جمع آسفالت در سال ۹۸۹۳۵ هزار متر مربع است و آنچه که در سال ۳۶ آسفالت شده ۶۸۹ هزارمتر مربع است به طوری که در ظرف این دو سال ۱۶۷۸۰۰۰ متر مربع آسفالت شده در ظرف دو سال ۳۵ و ۳۶ جمع کیلومترش ۵/ ۲۰۵ کیلومتر است و آنچه از اعتبارات سازمان برنامه دریافت شده است ۲۷۵ کیلومتر آسفالت شده است در ظرف سال ۳۵ و شش ماهه سال ۳۶ و به طور متوسط هزینه آسفالت در حدود متر مربعی ۹۸۵ ریال است که برای هر کیلومتر به عرض ۷ متر ۶۸۹۵۰۰ ریال هزینه‌اش می‌باشد.

نایب‌رئیس - آقای فضائلی توضیحی دارید بفرمائید.

فضائلی - بنده از شرکت نفت قبلاً سؤالی کره بودم یعنی بعد از اینکه سؤال را تقدیم کردم از شرکت نفت پرسیدم شما چقدر پول داده‌اید در صورت شرکت نفت البته عوارض فروش اتومبیل نیست و البته وجوهی را که ذکر فرمودند مباینتی با این ندارد ولی بنده برای اینکه می‌خواهم استفاده کنم که چنین رقمی هم در پیش من هست می‌گوید که از تاریخ یازده دی ماه ۳۲۵ تا ده اردیبهشت ماه سال جاری اندکی بیشتر از ۱۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال یعنی ۱۱۵ میلیون تومان (این البته تا اردیبهشت است) بابت مورد فوق‌الذکر وصول و ایصال شده است و با توضیحاتی که جناب آقای وزیر راه دادند یک مقداری بیشتر البته حسابش را داشتند و یک مقداری هم وام گرفتند از آن جهت که کار آسفالت در شش ماهه اول سال انجام می‌گیرد مذاکراتی فرموده‌اند که مقداری وام بگیرند و بعد مستهلک می‌شود نکته دیگر در بیان جناب آقای وزیر بود و آن عبارت از این است که به طور متوسط قیمت آسفالت کاری کمتر از متر یکصد ریال است متری ۹۸ ریال فرمودند بنده شیفررندش کردم گفتم یکصد ریال به نفع وزرات راه یعنی از این یک میلیارد فقط دو تا صفر که بزنیم در واقع مجموع مساحت آسفالت را می‌توانیم در این مملکت حساب کنیم یادم می‌آید در حدود ۹۳۰ کیلومتر فاصله از تهران تا مشهد است عرض کنم این ۹۳۰ کیلومتر را هم هزار کیلومتر در نظر بگیرید می‌شود هزار هزار متر یعنی یک میلیون متر و ضرب در ۷ متر و ۶ متر و ۵ متر عرض جاده لته داشته‌اند همه جور داشته‌اند همچو حساب بفرمائید البته بنده محاسب دقیقی نیستم با این پول ۴ دفعه راه تهران و مشهد را می‌شود آسفالت کرد. بنده از آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی سؤال می‌کنم آیا شما چنین آسفالتی در مملکت ملاحظه فرموده‌اید؟ کجا آسفالت شده؟ البته بنده تصدیق می‌کنم آسفالت شده نه اینکه هیچ آسفالت نشده یک مقداری البته قانون را منحرف کرده‌اند تقصیر هم نداشته‌اند شد اینجور و این آسفالت‌ها را کشیدند به شهرها و البته شاید از یک جهاتی مفید بوده و یک قدری از شهرها آسفالت شد آن هم آنقدر میزانش کم است و آن قدر غیرقابل ذکر است که بنده می‌توانم به صراحت حضور آقایان عرض کنم این مبلغ به این زیادی که ملاحظه می‌فرمائید که قطعاً برای ملت سنگین است به هدر رفته است. جناب آقای وزیر با این که عرض کردم خدمتشان باید جوابگوی صادق باشند

بنده نمی‌گویم که مدافع جوابگوی کار از سال ۲۵ تاکنون باشند ولی باید بفرمایند که در آن سال‌ها هم چه کاری شده چقدر پول جمع شده و چقدر کار انجام شده آیا کار انجام یافته با پول وصول شده مطابقت داشته است یا نه در این باب البته سعی کرده‌اند سکوت کنند ولی من خودم تصریق می‌کنم در دوره‌ای که ایشان سمت وزارت راه داشته‌اند و دارند وزارت راه فعالیت محسوسی در کارها داشته (صحیح است) من این را تصدیق می‌کنم که این فعالیت نسبت به سنوات گذشته محسوس بوده است چه در موقعی که در کابینه گذشته ایشان تشریف داشته‌اند و چه این موقع که در کابینه فعلی هستند این را من و همه می‌بینند و حق و انصاف نیست که انسان چیزی را ببیند و به ملاحظاتی نگوید معهذا باید عرض کنم که نظر قانون‌گذار نظر آن دولتی که این تصویب‌نامه را تصویب کرده بود نظر مجلس که این قانون را گذرانده بود این بود که راه‌های کشور مثلاً اگر چهارراه اساسی شمال به جنوب و چهارراه اساسی شرق به غرب داریم به تناسب ارجحیت و اولویت آسفالت آن شروع بشود آسفالت بشود برود جلو ما به بینیم که مثلاً راه خراسان به اهواز آسفالت شده است یک تکه آنجا یک تکه اینجا وقتی آدم نگاه می‌کند می‌بیند که بعضی از شهرها خیلی کم یک تکه‌اش نیمه کاره آسفالت شده است و بعد این آسفالت برای فلان راه فرعی که شهر را به یکی از ییلاقات آن شهر متصل می‌کند صرف شده است و تازه وقتی که مجموع کار آسفالت راه‌هایی که در دست ما است نگه می‌کنیم می‌بینیم با پولی که به دست آمده ابداً تناسب در بینشان نیست یعنی به ضرر مملکت عمل شده است این است که بنده انتظار داشتم که جناب آقای وزیر راه با صراحت بیشتر بیان می‌فرمودند چون اینجا مجلس است باید واقعاً هر چه صحیح است و سقیم است گفته شود و جا داشت که با صراحت بیشتر می‌فرمودند که کجا تفریط شده است چه قصورها و چه تقصیراتی در این کار بوده است چه سال‌هایی خوبی کار شده است و حالا هم چه رویای در کار خواهند داشت که تا اندازه‌ای جلو ضرر و زیان و بی‌ترتیبی و آشفتگی کار گذشته را گرفته باشند و تکرار نشود. (دکتر امین – در آذربایجان یک متر هم آسفالت نشده).

نایب‌رئیس - آقای وزیر راه بفرمائید.

وزیر راه (سرلشگر انصاری) - از اظهار مرحمتی که جناب آقای فضائلی نسبت به بنده و همچنین نسبت به همکارانم فرمودند بی‌نهایت سپاسگذارم و تشویق ایشان موجب خواهد شد که همه بیش از پیش در انجام وظایف کوشا و ساعی باشند آنچه که مربوط به آسفالت شهرها و راه‌های کشور مربوط به گذشته است بایستی عرض کنم آسفالت در مملکت چیز تازه‌ای است (یک نفر از نمایندگان - چطور؟) شاید بیش از ۱۵ سال نیست که ما وارد مرحله آسفالت کردن جاده‌ها شده‌ایم متأسفانه زمان جنگ یک ترتیب بدی از آسفالت‌کاری جاده‌ها توسط قولی خارجی که بعضی از جاده‌های کشور را از نظر آسفالت‌کاری داشتند آموختیم که تا چند سال بعد این نحوه ادامه پیدا کرده بود روی عجله‌ای که داشتند جاده‌ها را زیر سازی نمی‌کردند یک سطح مختصری آسفالت می‌گذاشتند برای یک مدت توقف بعد همه‌جا اینجور استنباط شد که زیرسازی احتیاجی نیست اگر چنانچه یک قشر دو سانتیمتر آسفالت روی جاده‌ها یا خیابان‌ها باشد کافی خواهد بود تا چند سال بعد هم همین طور عمل می‌شد تا اینکه به تدریج متوجه شدیم که به هیچ‌وجه این ترتیب صحیح نیست بایستی خاکی که می‌ریزند برای ساختن جاده کاملاً آماده بشود و روی آن قشری از سنگ بگذارند که یک فصل زمستان از آن بگذرد بعد رویش را آسفالت کنند (ابتهاج - راجع به قیمت آسفالت متری ۹۸ ریال اشتباه نفرمودید؟)

در این دو سال اخیر سعی کردیم از سازمان ملل متحد که عضویتش را داریم چند نفر متخصص آوردیم از متخصصین کامپساکس هم که تجربه کافی داشتند کمک خواستیم و سعی کردیم زیرسازی‌هایی که می‌شود مرتب باشد تا این که آسفالت دوام داشته باشد بنابراین اگر ملاحظه فرمودید که درگذشته آسفالتی شده است و دوام زیادی نداشته است بنده باید عرض کنم که مربوط به عدم اطلاع و عدم بصیرت بوده است یک عامل دیگری که فوق‌العاده مؤثر بوده است در نگاهداری جاده‌های کشور نحوه بارگیری کامیون‌های است که از شمال به جنوب و از جنوب به شمال می‌آیند و آنها را شروع کردیم به کنترل کردن و به این نتیجه رسیدیم که کامیون‌ها به مراتب بیش از واگن‌های راه‌آهن که روی یک قشر ۵۰ سانتی متر سنگ و ۲۰ سانتی متر تراورس و ۱۲ سانتیمتر ریل حرکت می‌کنند بارگیری می‌شود فشار محور یک واگن باربری راه آهن ۱۸ تن است در صورتی که کامیون‌هایی اندازه‌گیری شد که با ۳۲ تن فشار محور داشته‌اند البته برای جلوگیری از این ترتیب بارگیری و بی‌احتیاطی کامیون‌ها که هم باعث از بین رفتن کامیون‌ها است و هم موجب خرابی جاده‌های کشور است اقدام کردیم (دکتر بینا - آن هم اسباب زحمت خواهد شد در دروازه‌ها پدر مردم را در خواهند آورد). جناب آقای دکتر بینا پیش‌بینی شده است که به جای این قبیل بارگیری کامیون‌ها از تریلی استفاده کنند تا این که این اشکال مرتفع بشود به هر حال بنده به جناب آقای فضائلی اطمینان می‌دهم که با نهایت صراحت تمام ارقام را اینجا به عرضشان رساندم اگر در صورت ملاحظه فرموده باشند یک رقم ۱۶ میلیون در اختیار شهرداری‌ها گذاشته شده است که ۳۴ درصد بوده است و نکته‌ای که بنده استدعا دارم این است که اجازه بفرمایند اکنون که سازمان برنامه برای آسفالت شهرها کمک می‌کند اعتبارات راه‌سازی به مصرف راه‌های کشور برسد یک روز افتخار داشته باشم که به عرضتان برسانم که این مقدار کیلومتر از راه‌های کشور آسفالت شده است (دکتر امین – به نسل آتیه کشور می‌رسد) سراج حجازی سرکار مرد شریفی هستید وهمه هم می‌دانند ولی راه ساخته نشده.

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر بهداری‏

نایب‌رئیس - آقای وزیر بهداری بفرمائید.

وزیر بهداری (دکتر راجی) - لایحه‌ای است که با قید دو فرویت تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم مربوط به استخدام طبیب و دندان‌پزشک قابله داروساز که بشود مقدار زیادی باز از این آقایان را برای نقاط دور افتاده کشور استخدام کرد و در حدود اعتباراتی که در بودجه تصویب فرمودید (ارباب - آقا چیزی هم به بندرعباس می‌رسد؟) ده بهدار به بنادر رفته (ارباب – دو نفر دندان‌پزشک چهارتاماما).

۶- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به جاده سوم و جواب آقای معاون وزارت کشور

نایب‌رئیس - بقیه سؤالات مطرح است آقای عمیدی نوری بفرمائید.

عمیدی نوری - سؤال بنده راجع به جاده سوم بود که با جناب آقای اردلان هم یک تبادل فکری شد بین ما و بحثی در این موضوع فرمودند که از ایشان تشکر می‌کنم اهمیت هر کشور مشروطه در این است که هم آهنگی در بین دستگاه‌ها

باشد قوه مقننه و قوه مجریه در حکم چرخ‌های گردش حکومت مشروطه هستند اگر قرار بشود در اجتماعی در یک رژیم مشروطه در یک حکومت دمکراسی لوایح و قوانینی به مجلس بیاید و از مجلس بگذرد و آن قوانین قدرت اجرایی نداشته باشد و یا اجرا نشود نظام اجتماعی مختل خواهد ماند و بنده تعجب می‌کنم که چرا ما به نام پارلمان و دولت به نام دولت منتخب یا مورد اعتماد مجلس هیچ فکر نمی‌کنیم که ماوراء این دو دستگاه یک قدرتی یک عده‌ای یک مردمی به نام ملت هم وجود دارد و این قوانین مؤثر در حیات آنها است و چطور ممکن است که ما با بی‌اعتنایی و سهل‌انگاری به قوانین نگاه کنیم و منکر آثار این قوانین در زندگانی مردم باشیم آن روزی که این قانون جاده سوم در این مجلس گذشت همینطور که فرمودند با سرعت و عجله گذشت بنده خوب یادم می‌آید جناب آقای علم وزیر کشور بودند بنده از ایراداتی که به آن قانون داشتم یکی این بود که چرا این نقشه جاده سوم ضمیمه این لایحه نیست این خیلی اهمیت داشت چرا؟ برای این که در زندگی مردم مؤثر است آن مردمی که در مسیر این جاده قرار گرفته‌اند وقتی که یک همچو قانونی می‌گذرد و یک مدتی تا یک سال ضرب‌الاجلی برایش معلوم می‌شود زندگی‌شان مختل می‌شود یکی می‌خواهد خانه بسازد نمی‌تواند برای اینکه باید تکلیفش معین باشد یک کسی زمین دارد می‌خواهد بفروشد تکلیفش را نمی‌داند نتیجه‌اش این است که یک سال باید زندگی آنها مختل بشود یک سال گذشت قانون اجرا نشد من سؤالم این است که چرا قانون از مجلس می‌گذرد و اجرا نمی‌شود به این جهت منتظرم به بینم جناب آقای وزیر کشور که خودشان تشریف ندارند آقای معاون وزارت کشور چه جوابی خواهند فرمود یادم می‌آید آقای وزیر کشور در مصاحبه‌های خودشان آن موقعی که من سؤال کردم فرمودند مدت گذشته حالا ببینم چه نظریه‌ای اتخاذ کرده‌اند چه جواب می‌دهند و چه فکری برای حقوق کسانی که در مسیر این جاده قرار گرفته‌اند کرده‌اید و بالاخره تکلیف این کار چیست البته بعد از توضیحاتشان اگر قانع نشدم یا محتاج به توضیحات دیگری بود به عرض خواهم رساند.

نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور بفرمائید.

معاون وزارت کشور (دکتر صدر) - آقایان بخاطر دارند که قانون تأسیس جاده سوم در ۱۶ فروردین سال ۳۵ بوده است یعنی سال گذشته و یک سال هم مهلت داده شده است در این یک سال بایستی عملیات و تمام کارهای مربوط به نقشه‌برداری یا مساحی و تمام کارهای جزیی این کار بشود و تمام بشود (اردلان - وقتی قانون را می‌گذراندند می‌گفتند نقشه حاضر است نقسه موجود است) در این یک سال گذشته کارهایی که انجام شده الان عرض می‌کنم نقشه‌برداری کار به کلی تمام شده یعنی مسیر هم معلوم شده است این مسیر که شهرداری و متخصصین فنی تهیه کرده‌اند تصویب شده است یک قسمتی از جاده هم علامت‌گذاری شده یک قسمت دیگر مانده یک قسمتی هم باید نقشه با جزئیات زمین تطبیق بشود آن هم جزئیاتش مانده است متأسفانه این یک سال تمام شد و این دو قسمت ۴ و ۵ تمام نشده.

۷- تقدیم تمدید مدت احداث جاده سوم به وسیله آقای معاون وزارت کشور

معاون وزارت کشور – به همین مناسبت بنده لایحه تقاضای تمدید این مدت یک سال را آورده‌ام تقدیم کنم (پرفسور جمشید اعلم - برای چند سال؟) برای سه سال (خنده حضار).

نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری بفرمائید.

عمیدی نوری - خوشبختانه معاون محترم وزارت کشور در ضمن توضیحاتشان اعتراف فرمودند که یک تخلفی یک نقض قانونی به عمل آمده پس قانونی از پارلمان گذشت در فروردین ماه ۱۳۳۵ مدت اجرای آن قانون تا فروردین سال ۱۳۳۶ بود خوشبختانه یک سال خاتمه یافت (دکتر رضایی - بدبختانه نه خوشبختانه) خیر خوشبختانه از این جهت خوشبختانه می‌گویم که گاهی با یک روح عناد می‌بینم همه‌مان که حقایق را هم ممکن است منکر بشویم ولی خوب آقا اینجا قانونی گذشته است و اجرا نشده است شاید دفاعشان این باشد مربوط به ما نبوده ما یعنی دولت حاضر در فروردین ۳۶ آمدیم و این تخلف و نقض قانون را دولت سابق کرده است خوب این حرف صحیح است و البته بحث ما بحث کلی از نظر مملکت است که به چه مناسبت دولت‌ها اینطور نقض قانون می‌کنند و به چه مناسبت در اجرای قانون اینطور سهل‌انگاری می‌کنیم بنده معتقد هستم مملکت ما خوشبختانه الان در یک حریانی افتاده است که کارهای بسیار بزرگ در پیش داریم چنانچه شخص اول مملکت رئیس مملکت پریروز در پشت این تریبون وقتی نطق افتتاحیه مجلس سنا را فرمودند به ملت ایران مژده دادند که یک چنین قرارداد لوله‌کشی از قم به اسکندرون بسته شده. اثر بسیار بزرگی در دنیا پیدا کرده است ما امروز در یک مرحله‌ای از پیشرفت هستیم که یک چنین نقشه‌های عظیم جهانی می‌خواهیم به وجود بیاوریم برای اینکه خیلی مؤثر است در حیات صنعتی اروپا با وضعی که فعلاً در خاورمیانه از لحاظ نفت پیش آمده است کشوری که امروز در یک چنین مقامی و با یک چنین نقشه‌هایی و با یک چنین اراده قوی که از طرف شاه مملکت در جریان است لازمه‌اش اینست که ما هم بجنبیم و بیشتر کار کنیم. دولت نباید این قبیل تخلفات را در چنین مملکتی در مملکتی که شخص اول مملکت با یک چنین اراده‌ای و این چنین روحیه‌ای کار می‌کنند از خود نشان بدهد برای چه سه سال دیگر مردم را مردم تهران را سرگردان کنیم برای چه؟ برای اینکه هر روز نقشه عوض شود بنده پریروز دیدم که یک شکایتی جناب آقای خرازی از مردم تهران داده بودند همین مردم تهران به همه مراجعه می‌کنند و اطلاع داریم که هر روز در دستگاه شهرداری این مسیر عوض می‌شود، هر روز این نقشه تغییر می‌کند فعلاً اراضی که در یک مسیری می‌خواهند بفروشند می‌آورند با قوامشان مراجعه می‌کنند شایعه و هویی راه می‌اندازند و یک عده را بدبخت می‌کنند که می‌روند زمین می‌خوند و بعد فردا نقشه را عوض می‌کنند این بدبخت‌ها از بین می‌روند ورشکسته می‌شوند چرا مگر اینها دشمن مردم هستند، چرا قوانینی که با حسن نیت از پارلمان کشور می‌گذرد در مقام اجرا دستگاه‌های اجرایی اینطور مردم را باید اذیت کنند. بنده معتقد هستم برای اینکه ما بیش از این یک چنین نقشه خوبی یک کار حسابی که می‌خواهیم یک جاده سومی برای تهران به وجود بیاوریم با این ترتیب و این تشکیلات و این وضعیت این را خنثی نکنیم و اثر معکوسی از آن نگیریم. یعنی ما می‌خواهیم مردم تهران را راضی کنیم و بگوئیم شهر شما را می‌خواهیم زیبا کنیم ببریم به عمران نتیجه این می‌شود که کارها لنگ می‌شود و به این کیفیت می‌ماند خدا می‌داند یکی از عللی که مسکن در این شهر کم است و زمین بالا می‌رود همین احتکار زمین است می‌دانید احتکار زمین چیست احتکار زمین اینست که یک مقداری از این اراضی که در تهران ممکن است مورد استفاده خانه‌سازی شود این زمین‌ها همینطور بلاتکلیف می‌ماند نتیجه چه می‌شود؟ در نتیجه آن زمین‌هایی که بلاتکلیف نیست آن زمینهایی که می‌شود از آن استفاده کرد قیمتش بالا می‌رود، احتکار زمین همین است یک عده‌ای محتکر زمین را نگاه می‌دارند و یک عده‌ای هم با این نقشه‌ها بلاتکلیف می‌مانند و قیمت آن زمین‌هایی که تکلیفش روشن است می‌رود بالا (یکی از نمایندگان – خود دولت هم همین کار را می‌کند) این احتکار یکی همین است یکیش هم اینست که هیئت پنج نفری باید زودتر این عرضحال‌هایی که داده شده تمام بکند و درست رسیدگی کند وقتی درست رسیدگی نکرد یا تمام نکرد یک مقدار از این اراضی بلاتکلیف خواهد ماند مثل جاده سوم یک سال بود سه سال دیگر هم بماند این عملیات فلج کردن کار مسکن و زندگی مردم تهران است اینست که خواستم بنده توجه نمایندگان محترم را به این موضوع اساسی جلب کرده باشم و تقاضا کرده باشم که راجع به این لایحه یک فکر عاجلی بکنند و راجع به این سه سال هم بنده مخالفم البته نقشه حتماً باید ضمیمه بشود حالا که می‌گویند مسیر هم تعیین شده باید جناب آقای دکتر صدر نقشه را ضمیمه کنند که هم مجلس شورای ملی مستحضر شود و هم مردم تهران بدانند که فردا این نقشه عوض نمی‌شود و حتماً سوء‌استفاده نمی‌شود.

اردلان - نقشه باید حتماً ضمیمه باشد.

نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور توضیح دیگری ندارید؟

معاون وزارت کشور - عرضی ندارم.

نایب‌رئیس - لایحه‌ای از طرف آقای وزیر بهداری تقدیم شده چون تقاضای یک فوریت شده بود لذا در جلسه آینده مطرح می‌شود (یکی از نمایندگان – دو فوریت بود) اصلاح کردند دو فوریت را به یک فوریت. همینطور لایحه‌ای که از طرف آقای معاون وزارت کشور داده شده راجع به جاده سوم که با یک فوریت است آن هم در جلسه آینده مطرح خواهد شد چون در آن لایحه هم تقاضای یک فوریت شده لذا به آن لایحه هم در جلسه آینده رأی گرفته خواهدشد.

۸- مذاکره در گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها و ارجاع به کمیسیون‏

نایب‌رئیس – در جلسه گذشته ماده ۷ مطرح بود لذا همان ماده حالا مطرح است موافقین و مخالفین می‌توانند اگر بحثی باشد بفرمایند. حالا ماده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷ - برکناری معاون ثابت اداری فقط با تصویب هیئت وزیران امکان‌پذیر خواهد بود. به این ترتیب که هرگاه طرز کار معاون ثابت اداری مورد رضایت وزیر نباشد موضوع در هیئت وزیران مطرح خواهد شد و هیئت وزیران پس از رسیدگی به دلایل وزیر و مدافعات معاون ثابت اداری چنانچه دلایل را کافی نداند معاون ثابت اداری را تغییر خواهد داد.

نایب‌رئیس - آقای اردلان.

اردلان - بنده موافقم.

نایب‌رئیس - بنابراین چون مخالفی نیست رأی گرفته می‌شود به ماده ۷ آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند)

تصویب شد ماده ۸ مطرح است و قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده هشتم - معاون ثابت اداری نباید به هیچ‌وجه در هیچ حزب و جمعیت سیاسی شرکت داشته باشد و با عضویت آن را قبول کند. چنانچه شرکت و عضویت معاون ثابت اداری در هر حزب و دسته و جمعیت سیاسی به هیئت دولت ثابت شود از مقام معاونت ثابت اداری برکنار خواهد شد.

نایب‌رئیس - مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) چون مخالفی نیست اعلام رأی می‌شود آقایانی که با ماده ۸ موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

لایحه معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها از آن لوایحی است که مورد علاقه همه آقایان است برای اینکه وزرا برسند به امور کلی و از همین جهت مورد علاقه است و در جلسه گذشته در اطراف پیشنهادات بحث‌های زیادی شد و قابل دقت زیادتری است و لذا با اجازه ماده ۱۱۶ آئین‌نامه ارجاع می‌شود به کمیسیون (صحیح است) تا با توجه به تمام پیشنهادها در ظرف مدت مقرر لایحه مزبور با اجازه آقایان به مجلس بیاید و یک لایحه بسیار کاملی آنطوری که مطابق شئون مجلس شورای ملی و انتظار مردم است تمام بشود و لذا آقایان اگر اجازه می‌فرمایند مجدداً به کمیسیون ارجاع می‌شود. فعلاً ماده ۱۱۶ را قرائت بفرمائید.

(ماده ۱۱۶ به شرح زیر توسط منشی قرائت شد)

اصلاحاتی که ضمن مذاکره شور نهایی طبق ماده ۱۱۴ نسبت به لوایح و طرح‌ها تجدید می‌شود در صورت تقاضای مخبر یا وزیر یا معاون او به کمیسیون ارجاع می‌گردد و کمیسیون مکلف است ظرف پنج روز نظر خود را به مجلس اطلاع دهد و نیز مجلس می‌تواند برحسب تذکر رئیس یا پیشنهاد پانزده نفر از نمایندگان و تصویب مجلس اصل طرح یا لایحه و کلیه پیشنهادها را بدون تفکیک به کمیسیون ارجاع نماید که ظرف ۵ روز مجدداً به مجلس گرازش دهد.

نایب‌رئیس - حالا آقایانی که با این نظر موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. قبل از طرح لایحه دیگری که مطرح خواهد شد بنده خواستم این مطلب را به عرض برسانم که بعد از تعطیلات زیادی که بود مجلس آماده کار شده است و به طوری که شایسته است کمیسیون‌ها قبلاً تشکیل نگردیده است و حتی روز گذشته هم کمیسیون بودجه تشکیل نشده بود به وقع مردم از مجلس این است که سرمشق انضباط کار و اجرای مقررات باشد (صحیح است) اینست که بنده خواهش می‌کنم از آقایان منشی‌ها که ماده ۲۸ آئین‌نامه و همینطور ماده ۶۷ را قرائت بفرمایند و همینطور استدعا می‌کنم از آقایان رؤسای کمیسیون‌ها که این دو ماده را به نحو کامل اجرا فرمایند

(مواد ۲۷ و ۶۷ آئین‌نامه داخلی مجلس توسط منشی به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۲۸ - هر شرح یا لایحه‌ای که به کمیسیون ارجاع می‌شود باید گزارش آن منتهی ظرف یک ماه از تاریخ وصول به دفتر کمیسیون به مجلس شورای ملی داده شود و گرنه هر یک از نمایندگان یا دولت حق دارد از مجلس تقاضا نماید که آن را جزو دستور مجلس قرار دهد و حق تقدم طبق ماده ۷۲ تعیین خواهد شد ولی در مورد لوایح مفصل هر گاه کمیسیون نتوانست رسیدگی به آن را در این مدت تمام کند باید به رئیس مجلس گزارش دهد و برای اتمام مطالعات و اتخاذ تصمیم تقاضای تمدید نماید که به تصویب مجلس برسد ولی به هر حال این تمدید نباید بیش از یک مرتبه و طولانی‌تر از دو ماه باشد و در هر صورت درخواست تمدید باعث وقفه کار کمیسیون نخواهد شد و اگر کمیسیون پس از انقضای مهلت بازهم نتیجه نگرفته باشد رئیس مجلس مکلف است لایحه را در مجلس مطرح سازد.

ماده ۶۷ - نمایندگان باید در جلسات کمیسیون‌ها که شعب و هیئت رئیسه در ساعتی که قبلاً تعیین می‌شود حاضر شوند و در صورت عدم حضور برای هر پانزده دقیقه غیبت یک ششم حقوق روزانه آنها کسر خواهد شد و چنانچه عضوی بدون عذر موجه و اطلاع قبلی سه جلسه متوالی غیبت نماید مستعفی شناخته شده و شعبه یا کمیسیون مربوط موظف است به جای او عضو بعدی و یا با انتخاب مجدد جانشین او را تعیین و اعلام نماید.

۹- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به واگذاری اراضی سابق کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی

نایب‌رئیس - فعلاً گزارش کمیسیون دارایی راجع به واگذاری اراضی سابق کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی به وزارت فرهنگ و شهرداری مطرح است و قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون قوانین دارایی لایحه شماره ۳۶۹۷ دولت راجع به واگذاری اراضی سابق کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی به وزارت فرهنگ و شهرداری را با حضور آقایان وزیر دارایی و معاون وزارت کشور مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده را با اصلاحاتی تصویب نمود اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:

ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود محل سابق کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی واقع در خیابان شهناز را به استثنای شش هزار متر مورد نیاز وزارت دارایی به طریق زیر تقسیم نماید:

۱ – دو هزار متر آن را برای ساختمان یک باب دبستان بلاعوض به وزارت فرهنگ واگذار نماید.

۲- بقیه زمین برای احداث باغ و گردشگاه عمومی مجاناً به اختیار شهرداری تهران واگذار شود.

شهردای تهران مکلف است محل مزبور را منتها تا دو سال پس از تصویب این قانون به باغ و گردشگاه عمومی تبدیل و در معرض استفاده اهالی پایتخت قرار دهد.

شهرداری تهران به هیچ‌وجه مجاز نخواهد بود که زمین مزبور را به فروش رسانده و یا ساختمانی برای تأسیسات خود بنماید

گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور لایحه شماره ۳۶۹۷ دولت راجع به واگذاری اراضی سابق کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی به وزارت فرهنگ و شهرداری را با حضور آقای وزیر کشور رسیدگی و گزارش کمیسیون دارایی را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبر کمیسیون کشور سعید مهدوی

نایب‌رئیس - بالاخره موافقید یا مخالف؟

دکتر مشیر فاطمی - بله به عنوان مخالف عرضی می‌کنم.

نایب‌رئیس - بفرمائید.

دکتر مشیر فاطمی - بنده منظورم از گرفتن وقت آقایان این بود که اساساً این لایحه‌ای نیست که در مجلس با آن مخالفت شود غرض بنده این است که از وزارت دارایی تقاضا کنم و مخصوصاً از جناب آقای وزیر مشاور تمنی دارم که این موضوع را در هیئت دولت مطرح بفرمایند که یک لایحه‌ای به طور کلی بیاورند که این زمین‌هایی که در تهران و شهرستان‌ها متعلق به دولت است این را یک کمیسیونی بنشیند و برای تمام اداراتی که مورد احتیاجشان است قسمت کنند (صحیح است) بنده الان من باب نمونه عرض می‌کنم که یک زمینی است در شهر اصفهان یک تکه‌اش را می‌خواهند برای وزارت فرهنگ ساختمانی بسازند وزارت کار مخالف می‌کند یا برای تلفنخانه یا پستخانه می‌خواهند بسازند مال وزارت فرهنگ است او مخالفت می‌کند، یکی را وزارت کار می‌خواهد وزارت راه مخالفت می‌کند، این صورت از بین برود و این اراضی دولت است مال دولت است یک لایحه‌ای بیاورند به مجلس که این به اختیار هیئت وزیران یا به اختیار یک کمیسیون خاصی باشد و به اداراتی که بخواهند ساختمان کنند به مؤسساتی که می‌خواهند واگذار کنند (صحیح است) (مهران – آن وقت کمیسیون به هیچ کدامشان نمی‌دهد.) و هر روز این گرفتاری پیش نیاید. دیگر عرضی ندارم.

نایب‌رئیس - آقای دولت‌آبادی جنابعالی موافق هستید؟ (دولت‌آبادی - بله) بفرمائید.

دولت‌آبادی - طرح این لایحه دولت نه بنده فرصت می‌دهد که یک موضوع مهم و قابل توجهی را به استحضار آقایان نمایندگان برسانم و مخصوصاً برای تذکر دولت اینجا بیان کرده باشم و آن موضوع وفور جمعیت تهران و نداشتن تفرجگاه و باغات عمومی است (صحیح است) در آن موقعی که بنده افتخار خدمتگذاری در شهرداری تهران را داشتم ارضی سنگلج را تقسیم کرده بودند و بیش از شصت هزار متر زمین را نگذاشته بودند بنده با فقر مالی آن وقت شهرداری و بودجه محدود و گرفتاری زیاد توانستم بقیه آن را یعنی دویست هزارمتر زمین تقسیم شده را بگیرم دیوار بکشم و درخت برایش تهیه کنم و برایش آب تهیه کنم و امروز پارک شهر شده است. برای بنده انجام خدمت بوده است و چیز مهمی نیست ولی امروز که مردم دچار سختی زندگی و نداشتن منزل و فضا از لحاظ مسکن هستند می‌روند آنجا رفع خستگی می‌کنند آن وقت که این کار شد شهر تهران یک میلیون جمعیت داشت ولی الان شهر تهران می‌توانم عرض کنم بیش از یک میلیون و نیم جمعیت دارد یک قدم به عقب برگردیم تاریخ پنجاه سال پیش تهران را نگاه کنیم شهر تهران صد هزار صد و پنجاه هزار جمعیت داشته است و تمام این شهر خودش پارک بوده است یعنی شهری که این آب را نداشته است، آب کرج را که نهر بزرگی است نداشته و با چندتا فنات آبیاری می‌شد. همینجا پارک بهارستان بوده است، پارک نظامیه بوده است، لاله‌زار پارک بوده است و مردم از اینها استفاده می‌کردند پارک شعاع‌السلطنه بوده است، پارک مسعود بوده است در تمام تهران پارک‌های بزرگی بوده است (یکی از نمایندگان - پارک اتابک) خوشبختانه آن یکی هنوز هست در تمام اینها باز بوده است و در تمام این شهر مردم استفاده می‌کردند از هوای باغهای بزرگی که در شهر بوده و به منزله ریه شهر بوده است زیرا امروز پارک در دنیا تفسیر می‌شود به

ریه شهر حالا همه آنها تبدیل به شهر شده است و این از نظر بهداشت عمومی زیاد بسیار شایان توجه است و بنده الان اینجا اعلام خطر می‌کنم. شهر تهران هوایش قابل تنفس نیست یعنی جمعیت زیاد ناسلامتی و نداشتن غذای کافی آن وقت ما هم به جای خاکه و زغال که سابق مصرف می‌کردیم امروز بدون اطلاع از طرز مصرف گازوئیل آن را هم به دست خودمان می‌ریزیم توی تنورها و هر روز می‌بینیم حریقی ایجاد می‌شود و صدها نفر مردم کشته می‌شوند غافل از اینکه به جز این تلفاتی که می‌بینیم نمی‌دانیم چه عواقب وخیمی را برای برباد دادن سلامت این مردم در بیش دارد (یکی از نمایندگان - اتوبوس را هم بفرمائید) اتوبوس هم همینطور، در ممالک راقیه دنیا در ممالک مترقی دنیا امکان ندارد که شما یک اتوبوسی را در شهر ببینید که گازوئیل می‌سوزاند در صورتی که بنزین را در آنجا از فرسنگ‌ها مسافت حمل می‌کنند و به آنجا می‌برند ولی ما به حساب موهوم مثل این می‌ماند که بگوئیم اگر در روزه قران در زندگیمان صرفه‌جویی کنیم بجاست یک کسی را به خطر مرگ بیندازیم این حساب صحیح نیست بایستی حتماً اتومبیل‌هایی که گازوئیل می‌سوزاند از تهران برود، این کثافت محسوس است برای همه هم مشهود است تمام حمام‌ها و تنورها و شیرینی‌پزی‌ها با گازوئیل می‌سوزاند اگر به حوادث هم توجه بفرمائید می‌بینید که چقدر حوادثی روی عدم اطلاع از مصرف گازوئیل پیدا می‌شود در سایر ممالک که گازوئیل می‌سوزاند احتراق آن کامل است یعنی تبدیل می‌شوند به بخاری که مسموم نیست ولی در شهر تهران توی همان دکان نانوایی یک سرلوله را گذاشته است توی دکان و گازوئیل را می‌سوزاند و نانش را من و شما می‌خوریم و هوایش را هم استشاق می‌کنند ولی چه باید کرد؟ البته این اقدامی‏ که از طرف دولت شده است خیلی مهم نبود ولی چون من قدردانی می‌کنم این عمل کوچک و ناچیز هم قابل قدردانی است مطلب دیگری هم است که بنده می‌خواهم از جناب آقای وزیر مشاور خواهش کنم که یادداشت کنند و از حضور اعلیحضرت همایونی بخواهند، زیرا من با صراحت کلام می‌گویم از شاه خیرخواه‌تری برای این مملکت نیست (صحیح است) این حقیقت است در همه‌جا هم نشان داده‌اند و آن اینست که اراضی باغشاه را می‌فروشند یعنی تأسیسات ارتش موافق همه جای دنیا از شهر بیرون می‌رود آن وقت هم که باغشاه سربازخانه بود آنجا را هم می‌فروشند و می‌برند سربازخانه‌ها را بیرون، باید هم ببرند این تنها فرصتی است که دولت می‌تواند برای نجات مردم این شهر از این دو محل استفاده کند (یکی از نمایندگان - باستیان و قورخانه را هم بفرمائید) به جای اینکه اینها را بفروشند چه بهتر از اینکه صد دینار از جیب مردم فقیر برود اما یک افتخاری، یک قدم اساسی برای بهداشت این مردم و این ازدحامی که راه چاره را بر همه بسته است و هیچ کس در تهران تنفس سالم ندارد برداشته شود (صحیح است).

بنابراین این را از آقای وزیر مشار می‌خواهم که به اطلاع دولت برساند و از پیشگاه اعلیحضرت همایونی استدعا کنند و همین استدعای بنده را که خواسته تمام مجلس شورای ملی است (صحیح است) به عرض ایشان برسانند و امر صادر شود یعنی به جای فروش، این دو محل را اختصاص بدهند برای پارک شهر تهران و سربلند باشند که در موقع فرصت یک چنین خدمتی کردند (خرازی این استدعای تمام اهالی تهران است)

نایب‌رئیس - چون درخواستی دیگر نشده است لذا به ورود در ماده رأی می‌گیریم آقایانی که موافق هستند با شور در ماده واحده قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است مخالفید آقای ارباب. (ارباب - بله) بفرمائید.

ارباب – وقتی که دولتها برای آسایش مردم هم بذل و بخشش می‌کنند این قدر سر و ته آن را می‌زنند که چیزی که مفید باشد نیست و به درد مردم نمی‌خورد، مخالفت بنده در این قسمت است که می‌گوید به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود محل سابق کارخانه تهیه الکل صنعتی را واقع در خیابان شهناز به استثناء شش هزار متر مورد نیاز خود وزارت دارایی عرض کنم این قسمت فرهنگیش بسیار خوب است (صفاری - آن دلیل دارد برای ساختمان چاپخانه است لازم است) این همان به عقیده بنده اهالی یک ناحیه‌ای که در سال‌های متمادی بوی تعفن این الکل‌ها را استشمام کرده‌اند اقلاً یک باغ وسیعی داشته باشند که نسل آنها عواقب آنها اولاد آنها اقلاً یک هوای لطیفی استنشاق بکنند که جبران آن بدبختیهای گذشته بشود ولی با این شش هزار متری که وزارت دارایی تخصیص به خودش داده است دیگر چیزی باقی نمی‌ماند برای یک پارکی که مردم بتوانند استفاده کنند و این شش هزار متر را بنده مخالفم که از این مساحتی که می‌خواهند به باغ ملی تخصیص داده بشود کسر بکنند و پیشنهاد هم می‌کنم که این شش هزار متر را صرف‌نظر بکنند و فقط و فقط آن قسمتی که برای فرهنگ تخصیص داده می‌شود هیچ مانعی ندارد که در کنار باغ ملی دبستان بنا بشود ولی اینکه یک قسمتش را وزارت دارایی برای کارهای خودش می‌خواهد جدا کند و یک قسمت ناچیزی برای پارک محل تخصیص بدهد این را بنده مخالف هستم و استدعا می‌کنم آقایان هم توجه بفرمایند که یا دولت اصلاً صرف‌نظر بکند و این بخشش را به مردم نکند والا اگر می‌خواهد وسیله آسایش مردم را فراهم بکند و در ضمن شش هزار متر آن را نیز خودش استفاده کند این صحیح نیست.

صدرزاده - کلش چقدر است؟ در لایحه منعکس نیست کل اراضی چقدر است.

نایب‌رئیس - اگر نواقصی به نظر آقایان می‌رسد حالا موقعش است که پیشنهاد بدهند و پیشنهاداتی هم که می‌رسد قرائت می‌شود و به کمیسیون ارجاع می‌شود و در اینجا ممکن است مورد توجه واقع بشود. آقای اردلان بفرمائید.

اردلان – به نظر بنده آن چیزی که مورد نیاز دولت است و دولت خودش می‌خواهد استفاده کند اصلاً قانون لازم ندارد برای اینکه جزو خالصجات دولتی است امروز وزارت دارایی از آن استفاده می‌کند فردا وزارت راه این را خود دولت نقل و انتقال می‌دهد برای اینکه در خالصه تغییری حاصل نمی‌شود و این قانون برای این آمده که مقداری از این اراضی به شهرداری داده می‌شود و شهرداری یک وضعیت خاصی دارد مربوط به دولت نمی‌شود یعنی شهرداری خودش استقلال دارد این لایحه از این جهت تقدیم شده است و آن قسمتی که جدا گذاشته‌اند آن مورد احتیاج دولت برای محل چاپخانه است که می‌خواهند از اینجا منتقل کنند وروی این نظر در کمیسیون آقایان توجه پیدا کردند که چاپخانه جایی ندارد و برای انتقال آن محل دیگری نیست و اگر دولت بخواهد یکجایی را بخرد برایش گران تمام می‌شود و صلاح نیست و اگر دولت بخواهد یکجایی را بخرد برایش گران تمام می‌شود و صلاح نیست که این اجازه داده بشود بنابراین آقایان هم موافقت می‌فرمایند که امروز این قانون بگذرد.

نایب‌رئیس - آقای مشایخی (مخبر).

مشایخی (مخبر کمیسیون دارایی) - آقایانی که در اطراف این موضوع بحث فرمودند اصولاً منظورشان این بود که باید تهران دارای پارکهای متعددی باشد و از نظر اصول و تشریفات پارلمانی اگر کسانی هم به نام مخالفت بحث کردند در کسانی هم به نام مخالفت بحث کردند در اصل موضوع به هیچ نحوی از انحاء اظهار مخالفتی نشده است و قطعاً هم حق همین است و همه ما علاقمندیم که در تهران گردشگاه برای سلامت عموم و بالاخص برای اطفال تهیه بشود و لازمه شئون پایتخت همین است که در نقاط مختلف پارک‌ها و باغ‌های متعدد باشد البته بایستی توجه دولت جلب بشود و وسائل حقیقی و موجبات ایجاد پارک‌ها تحصیل بشود اما راجع به این لایحه اولاً مجموع این اراضی ۲۳ هزار متر مربع است (صفاری - ۲۴ هزار متر مربع است) در حدود ۲۲ الی ۲۳ هزار متر مربع است همانطوری که آقایان فرمودند متأسفانه اینجا یک محلی بود که از لحاظ صحی برای مردم آن محل مضر تشخیص داده شد و توجه شد و از این لحاظ موافقت شد که این اراضی به اختیار شهر داری گذاشته شود اما این چیزی که استثناء شده است یعنی آن شش هزار متر مربع به نحوی که آقایان اطلاع دارند اخیراً مطبعه مجلس شورای ملی به وزارت دارایی واگذار شد و وزارت دارایی یک جایی احتیاج دارد که این مطبعه را ببرد من همین الان از آقای معاون وزارت دارایی سؤال کردم که آیا وزارت دارایی یک زمین دیگری دارد که این مطبعه را در آنجا نصب بکند؟ متأسفانه گفتند خیر و اگر چنانچه بخواهیم این شش هزار متر را کسر نکنیم بالاخره باید در مقام خرید زمین برآئیم و آنجا هم با وضع کمی بودجه کشور صلاح نیست به این جهت این شش هزار متر زمین استثناء شده برای نصب چاپخانه مجلس شورای ملی و بقیه تخصیص داده خواهد شد برای پارک و یک قسمتی هم برای دبیرستان و دبستان به هر حال آنچه که لایحه دولت بوده است در کمیسیون کاملاً مورد توجه این زمین اختصاص داده بشود برای احداث پارک ولی برای منظوری که دولت دارد ناچار شدیم که این قسمت را استثناء کنیم و از این لحاظ تصور می‌کنم که نظر آقایان تأمین باشد و تقاضای تصویب را دارم‏

(دکتر امیر حکمت - برای مطبعه سه هزار متر کافی است) عرض کنم به طوری که می‌گویند بررسی کردند برای مطبعه مجلس شورای ملی و سایر تأسیسات چاپخانه و سازمان‌هایی که برای این کار لازم است تشخیص داده است که شش هزار متر مورد احتیاج است نقشه‌ای هم که برای این کار تهیه کرده‌ایم زیاد درش بررسی شده است جناب آقای صفاری که رئیس کمیسیون دارایی هستند در این موضوع بسیار بحث و بررسی فرموده‌اند از ایشان هم که سؤال کردم توضیح دادند شش هزار متر لازم است که برای نصب چاپخانه زمین بدهیم مضافاً به اینکه با بودجه فعلی تهیه زمین دیگر مشکلاتی ایجاد می‌کند به این جهت کمیسیون با کسر این شش هزار متر موافقت کرد اما راجع به قسمتی که جناب آقای دکتر مشیر فاطمی فرمودند از نقطه‌نظر اینکه این اراضی دولت به وسیله کمیسیون که از طرف خود دولت تشکیل می‌شود برای احتیاجات دولتی تخصیص داده بشود لازم است به عرضشان برسانم اصولاً نقل و انتقال اراضی دولتی از یک وزارت‌خانه به یک وزارت‌خانه دیگر محتاج به قانون نیست زیرا همانطوری که آقای اردلان توضیح فرمودند این زمین‌های خالصه زمین‌های عمومی است مثلاً وزارت دارایی اگر زمین داشته باشد عرض کنید وزارت کشور مثلاً احتیاج

به آن زمین داشته باشد واگذار می‌کند این کار قانون نمی‌خواهد و تشریفاتی لازم ندارد اما اراضی متعلق به شهرها متعلق به شهرداری‌ها است اگر بخواهند به دولت واگذار بکنند مجوز می‌خواهد و قانون می‌خواهد از این جهت این لایحه تقدیم شده است.

نایب‌رئیس - آقای بهبهانی.

بهبهانی - بنده با توضیحاتی که جناب آقای مشایخی دادند مخالف این لایحه شدم به دلیل اینکه اگر اینجا را بخواهند پارک شهر بکنند و برای بهداشت و حفظ‌الصحه مردم باشد این کار منافات با این دارد که یک مطبعه‌ای در آنجا بسازند (دکتر وکیل - که تق و تق و سر صدای چاپخانه راه بیفتد) بلی سروصدا و دود کثافت بعداً خواهد داشت بنده عقیده‌ام این است که اگر بخواهند مطبعه را ببرند آنجا صرف‌نظر بکنند از اینکه آنجا را برای تفریح مردم باغ و پارک درست بکنند (مهندس فروهر – و مدرسه) و مدرسه اگر چنانچه می‌خواهند اینجا حتماً باغ باشد و شهرداری احساس می‌کند که برای تفریح و تفرج مردم آنجا احتیاج به پارک دارد از اینکه اینجا مطبعه احداث بشود صرف‌نظر بکنند بنده خیال می‌کنم همه آقایان با فرمایش آقای دولت‌آبادی در مورد اینکه تهران احتیاج به یک تفریحگاه‌ها باغات طبیعی دارد و مردم در خانه‌های کوچک زندگی می‌کنند و بایستی مثل شهرهای بزرگ شهر دارای باغاتی باشد که مردم بتوانند تفریح کنند موافق باشند و مورد تصدیق همه آقایان باشد ولی ما آمده‌ایم یک کار ناچیزی می‌خواهیم بکنیم یک قدمی می‌خواهیم برداریم فورا در کنارش یک مطبعه می‌خواهیم درست بکنیم از این جهت بنده خیال می‌کنم باید وزارت دارایی صرف‌نظر بکند از این کار و این شش هزار متر هم جزو این لایحه تشود و به شهرداری بدهند جزء باغ باشد.

مهران - بنده پیشنهاد کردم‏

نایب‌رئیس - آقا انواری (معاون وزارت دارایی)

معاون وزارت دارایی - این لایحه ایکه دولت تقدیم کرد فقط منحصر بود به دو هزار متر از این برای ساختمان فرهنگ ما بقی برای تفرجگاه عمومی اطفال بود در خلال این مدتی که این لایحه تقدیم شده بود و مشغول بررسی بودند قضیه مطبعه مجلس پیش آمد که به وزارت دارایی واگذار شود و ما ناچار بودیم این دستگاهی که اینجا نصب است از اینجا برداریم و به جای دیگر ببریم برای این کار مطالعات زیادی شد محلی که الان در دست خود وزارت دارایی باشد و این دستگاه را ببریم آنجا نداشتیم (ابتهاج - ببرید به دخانیات) دخانیات احتیاج دارد برای انبارهای خودش هم جا کم دارد (ابتهاج - تازه زمین خرید).

(مهندس فروهر – از این زمین‌های راه کرج بخرید) قبلاً خیلی جاها را در نظر گرفتند که مناسب نبود بالاخره تصمیم گرفته شد که ضمن لایحه‌ای که تقدیم شده شش هزار متر از این اراضی برای این کار تخصیص داده بشود جناب آقای بهبهانی می‌فرمایند که این برای تفریگاه عمومی مانع است و مضر است سال‌ها این مطبعه در اینجا بوده است نه دودی ازش بلند است و نه سر و صدایی هست (همهمه نمایندگان) این همان مطبعه است و همان دستگاه است که می‌رود آنجا کار کند و وزارت دارایی مجبور است که شش هزار متر از این زمین‌ها را برای مطبعه و ۲ هزار مترش را برای فرهنگ در نظر بگیرد و بقیه‌اش تفرجگاه عمومی اطفال است مثل سنگلج نیست برای تفریحگاه عمومی اطفال است و گمان نمی‌کنم ضرری داشته باشد الان ضرر این مطبعه در اینجا چیست؟ (بهبهانی اینجا محل کاراست اینجا محل تفریح نبود) در هر صورت اگر بخواهید حذف کنید زمینی که مورد نظر است ما نداریم خرید زمین هم با این گرانی اشکال دارد و باز نقل و انتقال چاپخانه مجلس به تاخیر می‌افتد.

نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی

دکتر رضایی - عرض کنم به حضور انور آقایان امروز شهرسازی یکی از فنون مهم هر اجتماعی است و هنگامی که مسئولین امور شهرداری اقدام به تهیه نقشه شهر می‌کنند بایستی همین نکاتی که جناب آقای بهبهانی در آنجا تذکر دادند مورد توجه خودشان قرار بدهند بدین معنی که ملاحظه بفرمایند در شهر تهران و در شهرستان‌های دیگر در مناطق مسکونی در جایی که مردم برای استراحت روزانه و بعد از انجام کارهای خود می‌روند ببینند کارخانه هست اصطبل هست و سایر مکان‌هایی وجود دارد که مانع آسایش مردم باشد؟ پس هنگامی که نقشه شهر تهیه می‌شود بایستی تمام این مسائل مورد توجه قرار بگیرد و به همین دلیل است که امروزه در ضمن شهرسازی یک روشی به نام روش منطقه‌بندی مسئولین امور و متخصصین هر منطقه از شهر را به یک امر خاصی تخصیص می‌دهند و در این قسمت بنده وارد جزئیات نمی‌شوم مثلاً در جایی که پارک شهر جهت آسایش و تفریح مردم تخصیص داده می‌شود هیچ وقت مؤسساتی که سر و صدا داشته باشد و یا مزاحم مردم باشد قرار نمی‌دهند بنده درباره اینکه آیا چاپخانه سر و صدا دارد یا ندارد در اینجا بحثی نمی‌کنم ولی از آنجایی که این لایحه شور اولش هست و به کمیسیون برخواهد گشت این موضوع را می‌خواهم تذکر بدهم آقایان در روزنامه‌ها ملاحظه فرمودند که شهردار تهران نقشه شهر را با کمک متخصصین بهیه کرده است و این نقشه را دیروز آقای نخست وزیر و وزیر کشور حضور اعلیحضرت همایونی برده بودند که مورد مطالعه قرار بگیرد من فکر می‌کنم که هر آینه این نقشه توسط متخصصین تهیه شده باشد محققاً در این نقشه مسئله منطقه‌بندی مورد توجه قرار گرفته است و با مراجعه به این نقشه می‌توان تصمیم گرفت که آیا قراردادن چاپخانه مجلس در آن منطقه صلاح هست یا خیر بنده فقط خواستم پیشنهاد کنم که در کمیسیون آقایان به نقشه مراجعه بکنند ببینند مسئولین امور قراردادن چاپخانه را در آن منطقه صلاح می‌دانند یا خیر؟ یعنی آن منطقه جزو مناطقی هست که کارخانه و یا چاپخانه‌ای در آن منطقه قرار بدهند یا خیر بنده خیال می‌کنم با مراجعه به آن نقشه این اشکال مرتفع خواهد شد.

نایب‌رئیس - چون دیگر درخواستی نشده است لذا پیشنهادات قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود:

تبصره - حقوق مکتسبه تهیه‌کنندگان الکل‌های صنعتی در اراضی مزبور رعایت و قبل از تصرف باید تأمین شود.

فیلکس آقایان پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده اصلاحات ذیل به عمل آید:

۱- شش هزار متر وزارت دارایی حذف شود.

۲- زمین اهدایی به وزارت فرهنگ به چهار هزار متر ترقی داده شود که یک دبستان دخترانه و یک پسرانه ساخته شود.

احمد مهران

بنده پیشنهاد می‌کنم که اولاً میزان قطعی مساحت پارک تعیین شده و ثانیاً محل قطعی زمین‌هایی که باید به وزارت دارایی واگذار شود در خود لایحه تعیین گردد.

ابتهاج تبصره

ذیل به ماده واحده اضافه شود: برای احداث باغ در محل کارخانه تهیه الکل‌های صنعتی وزارت دارایی از استفاده شش هزار متر صرف‌نظر نماید و به استثنای ساختمان فرهنگ بقیه تمام مساحت اختصاص به پارک محل داده شود.

مهدی ارباب

بنده در مورد لایحه مطروحه پیشنهاد می‌نمایم: که شش هزار متری راکه وزارت دارایی برای چاپخانه در نظر گرفته سه هزار متر کافی است و سه هزار متر دیگر به قسمتی که برای باغ ملی در نظر گرفته شده افزوده شود.

دکتر امیر حکمت‏

نایب‌رئیس - کلیه پیشنهادات به انضمام اصل گزارش برای شور دوم به کمیسیون ارجاع می‌شود.

۱۰- طرح و تصویب ماده ۱۷ اصلاحی قانون مجازات اخلالگران در صنعت نفت‏

نایب‌رئیس - لایحه‌ای بود مربوط به مجازات اخلالگران در صنایع نفت که بعد از تصویب مجلس سنا در مجلس شورای ملی مطرح شد و ماده ۱۸ آن حذف شد با حذف ماده ۱۸ مجدداً به مجلس سنا ارجاع شد در مجلس سنا در ضمن این ارجاع نسبت به ماده ۱۷ اصلاحاتی که از طرف مجلس سنا شده عیناً و نیز آن ماده‌ای که قبلاً به تصویب مجلس رسیده بود قرائت می‌شود و بعد از قرائت آن اصلاحی که در مجلس سنا شده است مطرح مذاکره قرار خواهد گرفت در ضمن اصلاحات عبارتی هم شده بود که آن اصلاحات عبارتی قابل رأی نیست من جمله کلمه سرویس‌ها به مؤسسات تبدیل شده بود که گمان می‌کنم این تبدیل عبارات مناسب‌تر باشد فعلاً همان ماده ۱۷ اصلاحی مجلس سنا و ماده ۱۷ قبلی قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۷ - تعقیب متهمین و رسیدگی بزه‌های مذکور در این قانون در صلاحیت دادستانی ارتش و دادگاه‌های دائمی نظامی خواهند بود. مأمورین سازمان اطلاعات و امنیت کشود در اینگونه موارد طبق ماده ۳ قانون مربوط به تشکیلات سازمان و اطلاعات و امنیت کشور عمل خواهند کرد.

نایب‌رئیس - ماده ۱۷ مصوب مجلس شورای ملی هم خوانده می‌شود

(اینطور خوانده شد)

ماده ۱۷ - رسیدگی به کلیه جرائم فوق در دادسراها و دادگاه‌ها خارج از نوبت انجام خواهد شد و در نقاطی که اعلام حکومت نظامی شده باشد جرائم مزبور در صلاحیت دادگاه‌های نظامی خواهد بود.

نایب‌رئیس – با اصلاحی که در مجلس سنا نسبت به ماده ۱۷ به عمل آمده است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) چون مخالفی نیست رأی گرفته می‌شود به ماده ۱۷ با اصلاحی که در مجلس سنا به عمل آمده است آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۱۱- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.

نایب‌رئیس - چون کاری در دستور نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه هجدهم مهرماه خواهد بود.

نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی‏