مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ دی ۱۳۲۶ نشست ۳۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
سال سوم - شماره ۸۴۲
مدیر سید محمد هاشمی
شنبه ۱۹ دی ماه ۱۳۲۶
دوره پانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۵۳۲
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۳۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز چهارشنبه ۱۶ دی ۱۳۲۶ نشست ۳۷
فهرست مطالب:
مجلس ساعت شش و بیست دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای امیر حسین ایلخان نایب رئیس تشکیل گردید.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
صورت مجلس روز سه شنبه پانزدهم دی ماه را آقای صدر زاده (منشی) قرائت کردند.
ساعت شش بعد از ظهر روز سه شنبه ۱۵ دی ماه مجلس بریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت گردید.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین با اجازه- آقایان: افخمی- اورنگ- شهاب خسروانی- معین زاده- عباس مسعودی- مشایخی- حسین وکیل- بوداغیان.
غائبین بی اجازه – آقایان: بهار- کامل ماکوئی- ساعد- شادلو- بیات- اکبر- خوئیلر- دهقان- دکتر شفق. دیرآمده بی اجازه – آقای اقبال
دیر آمدگان بی اجازه- آقایان: نیکپور- دکتر راجی- عزیز زنگنه- تولیت- اسدی- دکتر عبده- رستم گیو- لیقوانی- دکتر طبا- علی وکیلی.
آقای عباس اسکندری بعنوان مخالف در برنامه دولت آغاز سخن نمودند که مخالفت با دولت آقای حکیمی دلیل موافقت با دولت گذشته نیست و مخالفت ایشان بر روی دو اصل کلی است یکی سیاست داخلی که همکاری با مجلس و اجرای قوانین ورعایت قانون اساسی است که اصول مشروطیت به تمام معنی حکمفرما باشدسپس دراین قسمت به وزارت خانه‌ها و وظایف قانونی آنها بالاخص وزارت عدلیه وکشور وشهربانی و ژاندارمری پرداخته با قرات اصل هشتم و نهم قانون اساسی راجع به تصرف چاپخانه حزب دمکرات وبعضی نقاط از طرف بعضی دستجات به وجود مأمورین نظامی و ضابطین عدلیه اعتراض نمودند همچنین نسبت به وضع شهر و مأمورین شهرداری و مقایسه شهرداری ۲۷ سال پیش با ماهی هزار وپانصد تومان بودجه و شهرداری امروز با دوازده میلیون تومان در سال توضیحاتی داده گفتند اعتماد مردم از ادارات دولت سلب شده‌است و در لزوم احترام به شئون مملکت و مقام سلطنت معتقدبودند دولتها باید موجبات آن را فراهم آورند و متوجه مسئولیت خود باشند که حقوق وظایف مقام لایتغیر کشور با عمل دولت مانعه الجمع است و در این باره اصول ۶۴ و ۴۹ قانون اساسی را قرائت و تاکید نمودند که باین نصب العین دولت قرار گیرد وسپس بر اصل دوم مخالفت خود موضوع سیاست خارجی چنین گفتند که وضع آشفته فعلی دنیا برخلاف نظر آقای حکیمی به نظر کشور و ملت ایران نیست با توضیح اینکه وضع جغرافیائی ایران تغییر پذیر نمی‌باشد همسایگان امروز ما هم همان وضعیتی را دارند که دو امپراطوری ایران قدیم و روم نسبت به ارمنستان داشتند و این دو همسایه شمال وجنوب را نمی‌توانیم از جنگهای حیاتی منصرف سازیم و نه از همسایگی خود دور کنیم دول متحده آمریکا نیز دعوی آقائی دارد واگر این سه دولت اتفاق کنند منافع حیاتی خود رابرای دیگران فدا نمی‌کنند وچون فعلاً با هم اختلاف دارند بهترین وضعیت برای ما وضع کنونی است و در این موقع به زمامداری احیتاج داریم که به نفع کشور ایران استفاده کند با حفظ موازنه به معنی حقیقی و به طور منفی و عملاً نیز اثبات گردد که هر دو کفه توازن دارد.
سپس با توضیحاتی از جنگ بین المللی اول و دوم و عمل دولت انگلستان با دول متحده آمریکا گفتند در حالیکه دولت اخیر الذکر از امنیت خود اظهار نگرانی میکنند ما باید برای حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی کشور و رفع هر گونه نگرانی سوءتفاهمات سیاسی را مرتفع کنیم که هیچ دولتی هر قدر قویتر بر ما تحمیل نشود و بعد با اشاره به قرارداد ۱۹۰۷ بین انگلیس و روس و انقلاب روسیه و ظهور دولت انگلستان باید رویه سابق خود را تغییر دهد و حکومت ایران آرامش و توازن کامل را که قدم اول آن از نفت جنوب و بحرین شروع می‌شود حفظ کند و بعد به موجبات سقوط قوام السلطنه واعلامیه منتشره که قسمتی از آن را در موضوع نفت جنوب و بحرین قرائت نمودند اشاره کرده معتفد بودند دولت آقای حکیمی باید این دو موضوع را تعقیب کند و یک نفر نماینده نیز از بحرین انتخاب شود و ضمن بیانات خود چند قطعه عکس از وضعیت بحرین و نحوه مداخلات انگلیسها درآن قطعه از کشور به نمایندگان ارائه دادند و در خاتمه بیانات خود وضع فعلی پست و تلگراف و تلفن را مورد اعتراض قرارداده نسبت به موضوع کار ورثه سپهسالار و املاک واگذاری که درمقابل طلب دولت ضبط شده بود نظر دولت را جلب نمودند که از املاک مغصوبه نیست. آقای تقی زاده راجع به بیانات آقای اسکندری در موضوع شرکت در امور کابینه فعلی توضیحی داده گفتند چون وکلا نباید در انتخاب وزراء مداخله کنند ایشان دخالتی در وضع کابینه آقای حکیمی نکرده‌اند.
آقای مهندس هدایت در اطراف بیانات آقای اسکندری راجع به حزب دمکرات و مبارزه آن با تجزیه طلبی و طرد افراد ناصالح و تثبیت وضع فعلی حزب توضیحاتی دادند.
آقای محمد علی مسعودی راجع به اشاره آقای اسکندری به مندرجات روزنامه اطلاعات و اجرای وظایف ملی توضیحاتی داده و گفتند هیچ ایرانی با شریفی طرفدار نفوذ دول خارجی در ایران نیست و راجع به بحرین طرحی را که به امضاء ۱۴ نفر رسیده بود تقدیم رئیس مجلس نمودند و در قسمت مطالبه پولهای حزب دمکرات گفتند ۲۳ میلیون تومان وجوه موجود باید به خزانه دولت تحویل شود و تمام دزدها و رشوه گیران از طرف دولت تعقیب شوند والا به شخص آقای حکیمی هم اعلام جرم خواهند کرد.
آقای فرامرزی راجع به نمایندگان جنوب و مردم آذربایجان و شمال ایران توضیحاتی داده گفتند که ستون و سنگر استقلال ایران می‌باشد و ملت خادم را از خائن تمیز می‌دهد و در مجلس نباید مطالبی به ضرر مملکت گفته شود ما گفته‌ایم ما همه دوستیم نه چیزی می‌دهیم و نه چیزی می‌خواهیم دیگر موازنه به معنی حقیقی یعنی چه ولی مطالب آقای اسکندری نسبت به بحرین کاملاً صحیح و دخالت انگلیس نامشروع است و معتقدبودند که دولت باید اعتراض کند و تقاضا نمودند این موضوع در جلسه خصوصی مورد بحث قرار گیرد و در مقابل نیز حساب و حقوق ما در شیلات و آشوراده و فیروزه روشن و ملحوظ گردد و طلاها و مطالبات ما از متفقین خواسته شود.
در این موضوع ساعت ۹ بعد از ظهر مجلس خاتمه یافت و جلسه آینده به روز ۴شنبه ۴ بعد از ظهر محول گردید.
نایب رئیس-در صورت جلسه اعتراضی نیست.
ملک پور-بنده اعتراض دارم.
نایب رئیس-بفرمائید
ملک پور-نماینده محترم آقای اسکندری دیشب ضمن مخالفت خودشان را برنامه دولت اسمی از نمایندگان جنوب بردند گرچه من این توضیح را عرض می‌کنم که ما هیچوقت فرق بین شمال و جنوب نمی‌گذاریم(صحیح است، احسنت) بنده که یک نفر فارسی هستم همیشه نسبت به آذربایجان و آذربایجانی سر تعظیم فرود می‌آورم واگر ما استانهای ایران را برادر حساب بکنیم آذربایجان به منزله برادر بزرگتر آن است آقای اسکندری یا بایستی بگویند نمایندگان جنوب را نمی‌شناسند و اگر می‌شناسند تمام سابقه آزادی خواهی دارند.
نایب رئیس-این مربوط به صورت جلسه نیست اگر راجع به صورت جلسه تذکری دارید بفرمائید. ملک پور-چون ایشان ضمن بیاناتشان اهانت کردند و بنده این تذکر را لازم دیدم عرض کنم که ایشان اگر قصدشان اهانت نبوده رسماً از نمایندگان جنوب عذر بخواهند(صحیح است)
عباس اسکندری-بنده هم عرضی دارم.
نایب رئیس-بفرمائید.
عباس اسکندری-صورت خلاصه جلسات باید نماینده صورت جلسات باشد این صورت خلاصه به نظر بنده خوب تنظیم نشده یعنی موادی راجع به قانون اساسی که بنده ذکر کردم باستثنای یکی دو تا از آنها در اینجا هیچ ذکر نشده و مواد قانون اساسی خیال می‌کنم قابل از بین بردن وننوشتن و کوتاه کردن جملات نباشد وبعداً هم طبق ماده ۱۰۹ اجازه خواستم که ضمناً جواب آقای ملک پور را بدهم.
نایب رئیس-چنانکه مکرر در این باب صحبت شد صورت جلسات نمی‌توانند فوق العاده مشروح باشد برای اینکه فوق العاده وقت مجلس را می‌گیرد(صحیح است) این است که به طور خلاصه نوشته می‌شود وبرای مصلحت مجلس هم بهتر است که صورت خلاصه مجلس خلاصه تر نوشته شود، صورتهای جزء هست که مفصلاً نوشته می‌شود ولی برای قرائت در مجلس آن صورت همیشه خلاصه می‌شود(قبادیان- روزنامه رسمی نمی‌رسد برای آقایان) در صورت جلسه کسی اعتراضی ندارد.
فرامرزی-بنده اعتراضی دارم.
نایب رئیس-بفرمائید.
فرامرزی-عرض کنم که این توضیحی که جناب آقای رئیس دادند صحیح است مشروط بر اینکه این مختصر معانی و مطلب را برساند یعنی هسته مطلب را برساند(صحیح است) مثلاً درباره نمایندگان جنوب که ایشان هم اعتراض فرمودند بنده اینجا توضیح دادم مفصل و مثل اینکه اینجا یا به آن اشاره نشده بود یا خیلی کم بود حالا تازه آقای اسکندری ایراد داشتند در صورتی که بنده گله‌ام بیشتر بود و باز آقای اسکندری رادیوئی هست که آنجا مفصل بگوید شب قبل رادیو بیانات ایشان را مفصل می‌گفت وبعد فقط گفت فرامرزی هم راجع به بحرین یک حرفهائی زد پس حالا استدعا می‌کنم دستور بفرمائید که لااقل اینجا برا ما مفصلتر نوشته شود.
نایب رئیس-اصلاح می‌شود چون عده برای رأی کافی نیست تصویب صورت جلسه می‌ماند تا عده کافی شود
- بیانات قبل از دستور محمود محمود
۲- بیانات قبل از دستور محمود محمود
محمود محمود - بنده عرایضی دارم قبل از دستور اجازه بفرمائید.
نایب رئیس-اکثریت نیست برای رأی اجازه بفرمائید آقایان ایشان صحبت کنند.
قبادیان-عده کافی است.
جمعی از نمایندگان-دستور.
نایب رئیس-آقای نبوی هم قبل از دستور تقاضای صحبت کرده‌اند.
نمایندگان-دستور، دستور.
اقبال- برنامه دولت مطرح است.
آشتیانی زاده-من صریحاً می‌گویم اگر اجازه ندهید صحبت کنند ما ابستروکسیون خواهیم کرد.
محمود محمود-من لازم میدانم مطالبی را اینجا تذکر بدهم که دولت هم حضور دارد گوش بکند.
نایب رئیس-بفرمائید.
دکتر اعتبار-اگر قبل از دستور باید صحبت شود ما هم صحبت بکنیم.
محمود محمود- عرض کنم که بنده مثل آقای دکتر اعتبار هیچوقت میل ندارم بیایم وپشت این تریبون و اینجا بیخود وقت مجلس را تلف کنم (دکتر اعتبار- من بیخود وقت مجلس را تلف نکرده‌ام) اجازه بفرمائید بنده اینطور انتظار داشتم که وقتی کابینه جناب آقای حکیمی آمد روی کار اولین کاری که می‌کند نگاه بکند ببیند که باعث فتنه و فساد کیها بوده‌اند و کارهائی که برخلاف قانون و برخلاف ترتیب انجام شده کیها این کارهار ا کرده‌اند بدبختانه نشد و گذاشتند همین طور بماند و کارهای بدتر از این هم پیش می‌آید مثل اینکه امروز ساعت ۱۲ که بنده رفتم منزل به من خبر دادند که یک عده‌ای اینجا آمده‌اند و قصد داشتن خانه را غارت کنند ویک عملیاتی کردند که حقیقتاً می‌بایستی گفته شود(مهندس رضوی- منزل خود حضرتعالی را؟)بلی بنده دیگر تحمل این را نکردم دیدم اسباب جمع میکنند که ببرند گفتم چرا؟ گفتند آمدند و اینجا زدند، چاقو کشی کردند، هتاکی کردند و بالاخره کاری که شده‌است اهل محل آمده‌اند و اینها را یک قدری کمک کردند ساعت ۱۲ آنها رفتند (دکتر معظمی- دولت باید آنها را تعقیب بکند) اجازه بدهید بنده فوراً رفتم خدمت جناب آقای آق اولی وشرح را عرض کردم و ایشان هم تلفن فرمودند به آقای سرتیپ صفاری که اقدامی که باید بشود و بنده خودم هم مراجعه کردم به آقای صفاری و اقدام هم شد.
اگر چنانکه تذکر داده شد قضیه از اول جلوگیری می‌شد این قضیه پیش آمد نمی‌کرد، در ۲۲ آذر ماه یک عده‌ای از طرف باشگاه راه آهن و یک عده سپور و یک عده چاقو کش حمله کردند یک قسمتهائی از حزب را گرفتند دمکرات ایران را گرفتند و بعد از آن رفتن به چاپخانه خود کار را هم گرفتند. تمام کارگران و اینها را ریختند بیرون در همان شب من با یک وکیل دیگر رفتم خدمت آقای صفاری به ایشان گفتم آقا یک همچو اتفاقی افتاده، گفتند والله کار من نیست (یک نفر از نمایندگان- رئیس دولت کی بود) از طرف من این کار نشده‌است من نمی‌توانم دخالتی بکنم و از طرف من نشده‌است این کار گفتم از طرف کی شده. گفتم فرمانداری نظامی باید باشد بایستی مراجعه بکنید به آنجا بنده رفتم به فرمانداری نظامی در آنجا یک سرهنگ سیفی بود گفت فرماندار نظامی نیست در اینجا و من هم وظیفه‌ای ندارد و نمی‌توانم رسیدگی نمایم چون این از وظایف من دور است. آمدم آنجا دیدم که تمام آنها را نظامیها اشغال کرده‌اند و من تعجب کردم که اگر این از طرف حزب اشغال شده‌است و از طرف یک عده از عملجات راه آهن گرفته شده‌است به چه مناسبت نظامیها اینجا آمده‌اند بنده خواستم بروم جلو نگذاشتند گفتم بسیارخوب، آمدیم و قضایا را هیمنطور جریانش را گذاشتیم چود دولتی نبود گفتیم صبر بکنیم تا دولتی بیاید روی کار تا بعد ببینیم چطور می‌شود.
بنده وقتی که کابینه آقای حکیمی آمد جلو و تصویب شد و آمد به مجلس من انتظار داشتم که بفرستند و بگویند این نظامیها را از اینجا بردارند به حزب هم بگویند که اگر شما کسانی هستید که حقیقتاً اکثریت دارید بیائید و با رفقایتان صحبت کنید اکثریت هرچه کرد و هر کاری خواست اطاعت کنید اینکه مانعی ندارد ولی وقتی که نظامیها در اینجا دخالت بکنند ما دیگر نمی‌توانیم در اینجا دخالت بکنیم هر چه دلشان می‌خواهد میکنند من تحقیقات کردم که این قضیه از کجا آب می‌خورد چه کسانی هستند که مرکز این آشوب و فتنه در این شهر هستندو بر علیه مالکیت یا برخلاف قانون عملیات میکنند بنده دیدم که از سه جا اینها سرچشمه میگیرندیکی از راه آهن است من تعجب می‌کنم که کارگرانی که در اینجا کار میکنند اینها در چاپخانه چه کار میکنند در باشگاه چکار میکنند در روزنامه دمکرات چه کار میکنند و کارشان چیست در اینحاها یکی هم دیدم که از طرف شهرداری سرچشمه می‌گیرد در آنجا هم یکعده سپور و یک عده اشخاص دیگر از اینها هم نگذشتند یکی دیگر از طرف ارتش سرچشمه می‌گیرد یعنی این دو دسته از طرف شهرداری و از طرف بنگاه راه آهن در تحت حمایت سرنیزه قشون آمده‌اند اینجا و این قسمتها را گرفته‌اند (یک نفر از نمایندگان- ارتش نبوده‌است) بنده سرنیزه را دیدم آنجا اگر سرنیزه امروز نبود در آنجا ما در پنج دقیقه می‌رویم آنجا را تصاحب می‌کنیم (امامی خوئی- همان دور و تسلسل است شما کردید بعد هم کردند)
نایب رئیس-آقای امامی بگذارید مطالبشانرا صحبت کنند.
محمود محمود-اجازه بدهیدآقا ما اگر دمکرات گذشته یعنی یک عملیاتی در دو سال یک سال و نیم پیش از این کردیم اینها تمام برصلاح مملکت بوده وبرصلاح مملت بوده‌است (صحیح است) من هم خیالی نداشتم که در اینجا در این موضوعت صحبت بکنم من پرونده هائی دارم که نشان می‌دهم آنهائی که در یکسال و نیم دو سال در اینجا به این عناوین اقدامات می‌کردند چه فکرهای فاسدی در سرداشتند من تمام این پرونده‌ها را دارم اما ما اینطور نبودیم ما نه نقشه‌های جنگی را باجانب داده بودیم و نه با اجانب سر و کار داشتیم و نه با بیگانگان سرو کار داشتیم ما یک حزبی بودیم، هستیم که برای سعادت ملت و برای ترقی مملکت می‌کوشیم (صحیح است) ما ی همچنین حزبی هستیم ما که یاغی دولت نبودیم، ما که بر علیه دولت کاری نکرده بودیم(صحیح است) ما که خیانتی نکرده بودیم به چه مناسبت در زیر حمایت قشون باید بروند باشگاه ما را، روزنامه ما را، چاپخانه ما را اشغال بکنند این است که از جناب آقای حکیمی تقاضائی که من دارم این است که امر بفرمایند ببینند چه کسی این کارگران راه آهن را برداشته و آورده‌است اینجا و این باشگاه و چاپخانه و روزنامه را ضبط کرده‌اند امر بفرمائیدرسیدگی بکنند کی رفتگران و سپورهای شهرداری را برداشته آورده و باشگاههای ما را ضبط کرده‌اند و کارهای دیگری کرده‌اند بعد امر بدهید رسیدگی بکنند به چه مناسبت قشون باید در کارهای سیاسی این مملکت دخالت بکنند، این عاقبت بسیار بدی دارد که قشون در کار مملکت دخالت داشته باش(کشاورز صدر- دخالت نداشته) (معتمد دماوندی- دخالت داشته آقای کشاورز صدر) چرا چشمتان را هم می‌گذارید و میگوئید نیست من خودم دیدم دست شما را هم الان می‌گیرم میبرم نشانت می‌دهم اگر شما ندیدید چرا اینطور میگوئید من می‌خواهم بگویم که قشون باید بداند چرا اسلحه دست گرفته نه اینکه اسلحه دست گرفته که سینه مرا چاک بزند، نه اسلحه دست گرفته که بروند چاپخانه را غارت بکند جنابعالی هم بعد از من بیائید آقای صدر و هرچه دلتان می‌خواهد بگوئید من می‌خواهم اینرا بگویم این چیزها خطرناک است برای مملکت وقتی که قشون بیاید در کار سیاست دخالت بکند (صحیح است) و این کار خوب نیست بکنند ما ممکن است این تشکیلاتی که همه کس می‌بیند از فردا به هم بزنیم بگوئیم که دیگر حزب دمکرات ایران تشکیلاتی ندارد آنوقت ببینیدآن فتنه خفته چطور بیدار می‌شود کارگرانی که در این شهر آسایش را از همه سلب کرده بودند با تدبیر قوام السلطنه آرام شدند. مثل بچه آدم مشغول کار شدند(یک نفر از نمایندگان- کارگرها نبودندآقا) ولی حالا آنها را دو مرتبه به حرکت آوردند، آنها را در سیاست داخل کردند، آنها دو مرتبه اسباب زحمت خواهند شد(صحیح است) مقرر بفرمائید ببینند هر کس آنها را آورده‌است که بیایند این مجامع اجتماعی را تصرف بکنند آنها را بیرون بکنند آقا(صحیح است) و کسی که به قشون اجازه می‌دهد میرود در باشگاه درآنجا می‌نشیند او را بیرونش بکنند نگذارند، این خطردارد برای مملکت و امیدوارم دولت شما موفق شود هم فساد در راه آهن هم فساد در شهرداری و هم فساد در قشونی آقایان قشون باید بداند که برای چه او مسلح است، من مسلم میدانم این اسلحه که به دست او سپرده شده برای حفظ مملکت است نه برای خفه کردن آزادی و آزادگی و اشغال باشگاه.
نایب رئیس - چون در آن موقع عده برای رأی کافی نبود بنابراین صورت جلسه تصویب شد آقای وزیر کشور فرمایشی دارید بفرمائید.
سرلشکر آق اولی، وزیر کشور-در این چند روزی که بنده افتخار حضور مجلس شورای ملی را داشتم چند مرتبه به بنده شکایت شد که عده‌ای قصد تجاوز به چاپخانه آفتاب را دارند یک شب آقای شریعت زاده فرمودند و یک شب هم یکی دیگر از آقایان فرمودند البته مأمور رفت به چاپخانه و چاپخانه را تحت نظر گرفت و متأسفانه آن کسی که قصد تجاوز داشت پیدایش نشد امروز هم آقای محمود محمود ظهر تشریف آوردند پیش بنده و اظهار کردند که جماعتی به منزل بنده، هجوم کرده‌اند و قصد غارت من را دارند در حضورخودشان به رئیس شهربانی دستور دادم که بلافاصله اقدام شود و بلافاصله از خود ایشان هم خواهش کردم که تشریب ببرید شهربانی و هر قسم توضیحی که برای روشن شدن عمل مأمورین انتظامی کافیست به آقای رئیس نظمیه بدهند و اقدامات بعمل بیاید(محمود محمود- تشکر می‌کنم و اقدام هم شد) رفتند و اقدام هم شد وقتی که وارد مجلس شدم آقای آشتیانی زاده با چند نفر از آقایان دیگر که حالا اسمشان در نظرم نیست اظهار امتنان کردند که تشکر می‌کنیم از شما(صحیح است) البته دولت ازنظر حفظ انتظامات ملی وظیفه مهمی دارد که عمل می‌کند(صحیح است) و این گفتگو ندارد که دولت بدون نظر خاصی آن وظیفه‌ای را که از حیث امنیت و حفظ آسایش عمومی دارد انجام خواهد داد(صحیح است) بنده محتاج نیست که توضیحات بیشتر از این عرض کنم و عرض کنم که امروز حکومت البته نظامی است این که آقای محمود محمود فرمودند که خودم در باشگاه سرزدم بنده تعجب می‌کنم که چرا اینطور فرمودند البته وقتی دسته‌ای میرود که آنجا را اشغال بکند برای رفع زحمت بایستی سرباز برود آنجا را حفظ بکند(معتمد دماوندی- قبلاً سرباز رفته بودآنجا) من تصور نمی‌کنم که هیچ گفتگو داشته باشد و البته مأمورین نظامی باید بروند هیچ گفتگو ندارد که دولت این موضوع را باشد مجازات تعقیب خواهد کرد و مرتکبین را هم هر کس باشد بدون نظر تعقیب خواهیم کرد بنده خواستم این موضوع را برای استحضار خاطر آقایان نمایندگان به طور اختصار عرض کرده باشم.
نمایندگان-احسنت، احسنت
نایب رئیس-اجازه بدهید چون عده‌ای از آقایان قریب ۱۵ نفر تقاضای مذاکره در همین خصوص کرده‌اند (جمعی از نمایندگان- دستور دستور) نظر به اینکه بجران دیگر جایز نیست برای این مملکت و باید تکلیف دولت زودتر تعیین بشود (صحیح است) و اکثریت مجلس هم عقیده بر این دارند که وارد دستور شویم اگر اجازه می‌دهید وارد دستور شویم آقای دکتر طبا بفرمائید.
- بقیه مذاکره در برنامه دولت و اخذ رأی اعتماد
۳- بقیه مذاکره در برنامه دولت و اخذ رأی اعتماد
دکتر طبا-در موقع ابراز تمایل بنده رأی خودم را به جناب اقای دکتر مصدق دادم علت اینکه به جناب آقای دکتر مصدق رأی دادم.
باتمانقلیچ-بالاخره آقای رئیس بعد اجازه بفرمائید که آقایان هم حرفشان را بزنند.
نایب رئیس- شما تکلیف برای من تعیین نکنید بفرمائید آقای دکتر طبا. «نطق آقای دکتر طبا که سریع قرائت نمودند تاکنون برای طبع نرسیده»
نایب رئیس- در جلسه قبل آقای عباس اسکندری یک مطالبی گفتند راجع به وکلای جنوب و ایشان اظهار می‌دارند که یک سوء تفاهمی شده‌است می‌خواهند در مذاکرات خودشان رفع سوءتفاهم بکنند و پوزش از وکلای جنوب بخواهند(صحیح است)
عباس اسکندری-جناب آقای رئیس از نظر توجهی که به مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان عموماًدارند اینطور بیان فرمودند که مذاکره بنده راجع به نمایندگان جنوب است البته این قسمت هم هست ولی طبق ماده ۱۰۹ بنده اجازه خواسته بودم و در جلسه قبل آقای رئیس حق بنده را محفوظ داشته‌اند، چند نفر از رفقای بنده اینجا یک مذاکراتی فرمودند که بنده به طور خلاصه خیلی کوتاه جواب عرض می‌کنم بنده درست است که در هر دفعه‌ای که توفیق یافته‌ام و اینجا مذاکره‌ای کرده‌ام یک قدری طولانی شده ولی به طور کلی می‌بینید که وقت مجلس را نمی‌گیرم (خنده نمایندگان) البته باستثنای جلساتی که صحبت می‌کنم قبل از دستور، بعد از دستور اخطار و این چیزها نمی‌کنم، اینجا مذاکراتی که شد یک قسمت از طرف آقای خسرو هدایت است بنده خیلی متأسفم که ایشان تصور کردند بنده در مذاکراتم کهنه و نو کردم راجع به دمکرات ایران و دمکرات حاضر صحبت کردم بنده نه بستگی با دمکرات ایران داشتم و نه بستگی با دمکرات نو ولی بستگی به کشور خودمان ایران دارم(صحیح است) عملیاتی که شده بود به نظر بنده شایستگی نداشت و صلاح دمکرات نو و کهنه هر دو را دراین میدانم که هر دو با هم در این مسائل عمومی و اصولی متفق باشند و نگذارند یک عملیات خلاف قاعده‌ای انجام پذیر باشد ولی من داخل جزئیات امر نیستم جناب آقای تقی زاده یک شرحی فرمودند که ایشان مشارکتی در تشکیل هیئت دولت آقای حکیمی نداشته‌اند و اشخاص دیگر و ضمناً بنده چنین اشاره‌ای کرده‌ام بنده اینطور نگفتم و هیچ لازم نمیدانم که تردید بکنم در فرمایش ایشان که ایشان حتی یک دفعه هم با آقای حکیمی ملاقات نکرده‌اند همانطور که فرمودند و این وزرائی هم که آمدند وشرکت در کابینه کردند به اطلاع ایشان نبوده ولی اصولاً مردم یک خرده کج سلیقه هستند، کج فهمند، مردم اینطورمیگویند وبه آسانی هم دهن مردم از از چیزی که هست منصرف نمی‌شود کرد به جای دیگر و از طرف دیگر هم تازه عیبی ندارد زیرا شما با آقای حکیمی دوستی قدیم دارید و چه بهتر از اینکه اگر آقای حکیمی یک فرصتی پیدا کردند از شما استشاره کنند البته اگر از بنده که مخالفشان هستم بپرسند ممکن است بنده راه کج را نشان بدهم وبنده در این مورد هیچ قصد و غرضی هم نداشتم البته بایستی از شما بپرسند(صحیح است) این عیبی نیست ولی نظری را که بنده در اینجا عرض کردم این بود که گفتم هر کدام کابینه‌ها را یک اسمی برایشان می‌گذاشتند و این کابینه را من بزعم خودم می‌گویم کابینه تقی زاده و عقیده‌ام این است که نصایح سودمند شما که ایشان از شما بگیرند مفید واقع خواهد شد قدر متیقن برای ایشان و این عیبی ندارد، اشکالی ندارد، اما آقای مسعودی ایشان در مذاکرات کلی که من کردم و هیچ مربوط به اشخاص نبود و من عقیده‌ام این است که تمام آقایان نمایندگان بایستی این نظر را داشته باشند و در مسائلی کلی اختلافات جزئی خودشان را کنار بگذارند ایشان هم بایستی مثل دیگران این نظر را تبعیت بکنند، البته منتشر خواهد شد آنچه که بنده گفتم چون آنچه که بنده گفتم یادداشت نبوده و کم و بیش خودم هم شاید هنوز نمیدانم آن جزئیاتش را وقتی که منتشر شد ملاحظه خواهید فرمود که بنده هیچ نظر خاصی که با شما نداشتم و به دیگری هم نداشتم بنده وقتی که صحبت می‌کنم نگاه می‌کنم می‌بینم که یک جمعی صحبت میکنند از معایبی نسبت به یک حکومتی و میگویند در زمان این حکومت یک هدایائی گرفته شده البته به تشخیص خودم وقتی که می‌بینم یک جمع دیگری عقب آن هدایا می‌گردند من بایستی بگویم اگر هدایابد است چرا عقبش می‌گردید اگر بد نیست پس چرا تکذیب می‌کنید، این را من گفتم، من چیز دیگری نگفتم و امیدوار م که ایشان و دیگران همیشه وقتی که من یک عرایضی می‌کنم بدانند که من نظر خاصی ندارم و حیف است که این اوقات گرانبهای کشور را ما صرف یک چیزهای خیلی کوچک بکنیم. آقای فرامرزی اینجا راجع به مذاکراتی که شد در قسمت بحرین مذاکراتی فرمودند و بعد هم فرمودند که در این موضوع خوب است یک جلسه خصوصی تشکیل بدهیم که من مطالبی را بگویم که بعداً موانعی تولید نشود و خوب مذاکراتی کردند که من نمی‌خواهم آنها را تکرار بکنم بعقیده بنده باز هم تکرار می‌کنم ما همه ایرانی هستیم وبایدفکر بکنیم دراین کشور و زیر این آفتاب توی همین گل و منجلاب هر چه هست مال خودمان است و به آن هم بایستی اهمیت بدهیم وزندگی بکنیم و همین جا هم بمیریم اگر چند روزی هم نبودیم در اینجا باز برمیگردیم(زنگ رئیس)
نایب رئیس-آقا در حدود ۱۰۹ صحبت بکنید.
عباس اسکندری-این در همان حدود ۱۰۹ است(حاذقی- از ۱۱۰ هم متجاوز است) عرض کنم که چندین نفر صحبت کرده بودند من جدا جدا جواب می‌دهم اگر هم اجازه نمی‌دهید صحبت نکنم.
نایب رئیس-باختصار بفرمائید.
عباس اسکندری-باختصار عرض می‌کنم بسیار خوب بنده عرض می‌کنم وقتی که بر ما مسلم شد و نوشتجاتی را من اینجا نشان دادم به امضای آقای بلگریو، بدون شک و یقین، کسانی که طرفدار وحدت ایران هستند باید با اتفاق بگویند که ایندست باید قطع شود(صحیح است) وقتی که نمیگویند آن هم مسئول خودشان و آینده در برابر کشور هستند، بنده علاقه دارم که که وقتی که مذاکره راجع به ایران هست همه باتفاق صحبت بکنیم و خدمتگذاران ایران را قدردانی بکنیم در همین مجلس که الان هستیم این آقای سرلشکر آق اولی که اینجا هستند یک برادر شایسته‌ای داشتند مرحوم کلنل فضل الله حان، وقتی که مستشاران انگلیسی در وزارت جنگ خواستند مداخله بکنند این مرد رشید وطن پرست نتوانست تحمل بند یک کاغذی نوشت و زد خودش را کشت(صحیح است) من می‌گویم که اگر آقایان خودشان را نمی‌کشند اقلاً تصدیق در این کار بکنند، همیشه بدانید که این مطالب در یک جائی گفته خواهد شد سالهائی که بگذرد، آنهائی که خدمتگذار هستند خدماتشان گفته می‌شود آنهائی هم که نیستند گفته نمی‌شود(صحیح است) من کاری ندارم بگذارید روزگار و تاریخ آینده معلوم می‌کند. آنچه که بنده اینجا صحبت کردم، در خارج یک کسی گفت که شما راجع به سازمان ملل متحد آنجوری که صحبت کردید خوب نبود بنده در عین اینکه علاقه دارم که این مجمع ملل متحد خیلی قوی شود و تمام دنیا از او استفاده کنند اگرنطق مفصل بنده مورد دقت قرار بگیرد چیزی برخلاف مجمع ملل متحد و وجود او نگفتم در مجمع ملل متحد دردرجه اول مللی و دولتهائی می‌توانند استفاده بکنند که در آنجا راه دارند، یعنی بزرگان دلیل روشنش همین آقای عدل هستند که نماینده ایران بودند درآنجا و وقتی که دولت فلسطین را بر دو قسمت کردند ایشان هم به نام ملت مخالفت کردند ولی باید تصدیق بکنیم که نبایستی چنین معامله‌ای با یک چنین ملتی می‌شد وآن هم جزء وظایف مجمع ملل متحد نبود و آن هم روی یک اصولی بود…
نایب رئیس-آقای نماینده محترم ماده ۱۰۹ یا بایدکسی توهینی کرده یاحرفی زده باشد و یا اینکه انحرافی بشود نطق نماینده را تحریف کرده باشند تا بیاید توضیح بدهد جنابعالی باز هم داخل ماهیت نطق خودتان از اول تا آخر می‌شوید وقت مجلس گرفته می‌شود، استدعا می‌کنم به اختصار بفرمائید.
عباس اسکندری-بنده الان تمام می‌کنم بنده مخصوصاً از برای اینکه داخل خصوصیات نشوم با اینکه در شب گذشته که اینجا مذاکره کردم گفته شد که به آقای سید احمد اعتبار به وسایلی برای اینکه چند رائی برای دولت اضافه بشود یک مواعیدی داده شده‌است و یک مأموریتی دارند من هم آقای حکیم الملک را می‌شناسم که چنین کاری نمی‌کند و گذشته از این می‌دانستم که کسی که مورد تعقیب دیوان کیفر است به او کاری رجوع نمی‌کنند این در دوسیه موجود است بنده عین آن اوراق را تقدیم مقام ریاست می‌کنم(زنگ رئیس)
نایب رئیس- آقای فرامرزی مطابق ماده ۱۰۹ اخطار دارند.
فرامرزی- بنده خیلی متأسفم که این قضیه دور پیدا می‌کند هی بنده یک چیزی می‌گویم ایشان از ۱۰۹ استفاده میکنند ایشان هم می‌فرمایند بنده از ۱۰۹ استفاده می‌کنم و بالاخره از این حلقه ۱۰۹ بیرون نخواهید رفت عرض کنم که راجع به بحرین سوابق من معلوم است در میان تمام مردمی که به بحرین علاقه دارند من یک آدم گمنامی نیستم برخلاف آن چیزی که حزب توده می‌گوید. و روزنامه آنها می‌نویسد در لارستان بزرگترین طایفه لارستان طایفه فرامرزی است(صحیح است) و اجداد من رؤسای آن طایفه هستند پدر من رئیس آن طایفه‌است مرا نمی‌شود جازد. سوابق من و عمل من در این کارها کاملاً روشن است در بحرین هم خانه دارم در بوشهر هم همینطور علاقه دارم در تمام فارس و در شهر شیراز هم همینطور ولی تصور نمی‌کنم اعتراض من راجع به بحرین باشد چون من پیش از آقایان عمل کرده‌ام برای استرداد بحرین اعتراض به من برای این است که راجع به جای دیگر می‌گویم نباید داد مقایسه بحرینی که ۱۵۰ سال پیش شاید رفته و بدون گفتگو (مکی- نه آقا اینطور نیست) اینطور هست بهتر به هر حال این را نباید ملاک قرار داد برای فیروزه و آشوراده که قبل از ۱۳۲۰ در تصرف دولت ما بود (مکی- آشوراده هم همینطور است مال ایران است) و جاهای دیگر خلاصه آقایان اگر غرض ندارند همانطور که ما با کمال صراحت میگوئیم حقوق ایران در جنوب باید برگردد اجانب در جنوب ایران حق دخالت ندارن و اگر دخالت بکنند باید جلوشانرا گرفت همینطور اگر آقایان راست میگویند و غرضی ندارند در شمال بگویند بگویند قرارداد هائی که ما در شیلات داریم درست اجرا نمی‌شود ما حساب شیلات نمیدانیم چیست اینها را هم بگوئی راجع به اعمال فجایعی که در آذربایجان شده هم بگوئید تا اینکه بدانیم که اینها هم ایرانی هستند مثل ما.
نایب رئیس-آقای مکی.
دکتر اعتبار- مطابق ماده ۱۰۹ اجازه می‌خواهم.
نایب رئیس-بفرمائید.
دکتر اعتبار- بنده بی اندازه متأسف هستم که مجبور شدم اینجا جند دقیقه از وقت آقایان را بگیرم به خاطر دارم موقعی که بنده اینجا با اعتبار نامه آقی عباس اسکندری مخالفت کردم و اطمینان می‌دهم به آقایان که بنده با ایشان هیچ سابقه سوءشخصی نداشتم و ندارم و اظهاراتی که آنروز کردم صرفاً برای مصلحت مملکت بود چون معتقد نبودم و هنوز هم نیستم که عنصری مثل ایشان عضو مجلس شورای ملی ایران باشد. ایشان در جواب بنده گفتند پدر تو هشت تومان حقوق می‌گرفت. امروز هم بنده حمله ایشان را بخودم و خانواده خودم منتظر بودم و حمله ایشان را بخودم و هم به خانواده خودم افتخار میدانم(مسعودی- صحیح است) بنده آن روز به مجلس شورای ملی اعلام کردم و از خطراتی که از وجود ایشان در این مجلس ممکن بود متوجه مجلس بشود مجلس شورای ملی اعلام کردم، امروز خیال می‌کنم آن اشخاصی که به ایشان رأی دادند میدانند که من حق داشتم(صحیح است) نایب رئیس- آقای مکی بعنوان مخالف با برنامه دولت صحبت میکنند بفرمائید.
مکی-آقایان همکاران محترم بنده میدانند بنده از بدو ورود به مجلس شورای ملی یک وکیل منفرد بودم و در هیچ یک از فراکسیونها شرکت نکردم ولی درعین حال با تمام نمایندگان صالح و وطن پرست و درستی که در مجلس سراغ داشتم از نزدیک ارادت پیدا کردم وبه آنها کمال ایمان را دارم ومی‌توانم عرض کنم از این لحاظ با ان عده از آقایان نمایندگان ما یک دسته متحد و بلوک صمیمی و متشکلی هستیم(صحیح است) در تمام موردی هم که پیش آمده بعضی از دوستان بنده دیده‌اند که بنده فرض کنید از یک نماینده حمایت کردم و یا فرض بفرمائید وقتی تعدی و تخطی به کسی شده بنده بحمایت او برخاستم این از آن لحاظ است همانطوری که اشخاص استفاده طلب مثل زنجیر با هم ارتباط دارند بنده هم آن عده را که به درستی و پاکیشان ایمان دارم مثل زنجیز با هم ارتباط داریم و در مواقع ضرورت تا پای جانم برای آنها ایستادگی خواهم کرد(آفرین- احسنت) و همانطوری که همکار محترم بنده آقای دکتر طبا فرمودند ما یک دسته‌ای بودیم از پنج ماه قبل از افتتاح مجلس شورای ملی با همدیگر جمع می‌شدیم مراممان مبارزه با دزدی بود(صحیح است) و حتی به خاطر دارم جناب آقای فرامرزی هم یک سرمقاله روزنامه کیهان را به این موضوع تخصیص دادند و اظهار خوشوقتی و خوشنودی کردند که در مجلس شورای ملی یک دسته‌ای هستند که با عناصر فاسد و با دستگاههائی که در مجرای خودش حرکت نمی‌کند مبارزه خواهند کرد این مختصر مقدمه که خواستم عرض کنم برای این بود که ذهن هیئت محترم دولت را متوجه کنم به این موضوع که برای کارهای مفید و عام المنفعه فکر فراکسیون و افراد را در مجلس نکنند پای مصالح مملکت و پای اصلاحات که به میان می‌آید یکدسته زیادی در مجلس هستند که از هر فراکسیون و از هر طبقه ولو اینکه برخلاف تصمیم فراکسیونشان هم باشد با نیات خیر و با عملیاتی که جناب آقای حکیمی یا هر دولت دیگری بکند با کمال جدیت موافقت خواهند کرد(صحیح است- احسنت)بنده روزی که اینجا اظهار تمایل نسبت به دولت جناب آقای حکیمی می‌شد جزو آن دسته‌ای نبودم که به ایشان اظهار تمایل کرده باشم از لحاظ سابقه‌ای که بنده به تاریخ دارم و رجال ۱۵۰ ساله اخیر ایران را شاید کم و بیش شناخته باشم(صحیح است) بنده به ایشان یک بدبینی و انتپاتی نداشتم ایشان در ۲۴ کابینه شرکت کردند که در تمام این کابینه‌ها همانطور که یکی از همکاران محترم بنده فرمودند کارخوبی نکردند کار بدی هم که باعث نیک و بد نامی باشد نکردند(صحیح است) وهمین اندازه در کشور ما وقتی که یک رجالی پیدا شوند که کار بد نکرده باشند و نام نیک ازخودشان برجای گذاشته باشند اینها وجودشان مغتنم است و البته دو سه مرتبه خودشان شخصاً ریاست هیئت دولت را عهده دار بودند در آن ۲۴ مرتبه عرض کردم ایشان کاری نکردند و بدنامی هم ندران روی این اصل بنده نمی‌توانم اینجا برای ایشان یک ایرادات بنی اسرائیلی بگیرم که چون در فلان کابینه که با مرحوم مشیرالدوله تشکیل داده بودند فلان کار از ایشان سراغ ندارم و در آن اداواری که ایشان وزیر بودند و در کابینه‌های رجال مملکت بودند و در دوره اخیر هم که رئیس دولت بودند آقایان مسبوق هستند و دیگر لزومی ندارد که بنده عرایضی بکنم، بنابراین بنده این عرایض را که خدمت آقایان عرض می‌کنم و همچنین جناب آقای حکیمی هم توجه بفرمایند چیزهائی نیست که مربوط به شخص ایشان باشد یا مربوط به دولت آینده ایشان باشد بلکه یک گرفتاری و یک بدبتی‌ها یک بیچارگی هائی است که بنده اینجا بعرض آقایان میرسانم تا آنجائی که توانائی دارند در رفع این گرفتاریها بکوشند، بنده اولین کسی بودم که در کابینه آقای قوام السلطنه بعنوان مخالف صحبت کردم و در دیباچه صحبت خودم عرض کردم که ۲۴ میلیون تومان خرج اتومبیلهای دولتی میشو و دولت اگر بخواهد یک قدم اصلاحی بردارد باید این ۲۴ میلیون تومان را بکاهد، خوشبختانه دیروز در رادیو بنده شنیدم که آقای نجم الملک وزیر دارائی این اقدام مفید را کردند و بنده به نام تمام نمایندگانی که عرض کردم ما یک بلوک هستیم که شاید تعدادمان هم زیاد باشد از جناب آقای نجم الملک صمیمانه از این اقدامشان تشکر می‌کنم (صحیح است) اصولاً بنده معتقدم که کشور ما یک کشوری است که خیلی احتیاج به اصلاحات دارد بودجه مملکت ما هم کافی برای این همه اصلاحات نیست، در دوره اعلیحضرت شاه فقید یک راه آهنی ساخته شد که هیچ کس تصور نمی‌کرد ما بتوانیم بدون قرضه این راه آهن عظیم و به این گرانی را بسازیم ولی چون دوره ایشان یک دوره مضیقه و بدبختی بود ما به خودمان سخت گرفتیم و این راه آهن را ساختیم بدون اینکه ازخارجی‌ها کمکی بگیریم، بنده می‌خواهم از دولت آقای حکیمی استدعا کنم که کاش یکی از مواد برنامه خودشان را این قرار داده بودند که ده سال ما دوره مضیقه و سختی قرار می‌دهیم، از کلیه وسایل تجملی و لوکس هم به کشورمان جلوگیری می‌کنیم(صحیح است) و از این راه پس اندازی که می‌توانیم بکنیم صرف ازدیاد و تولید درآمد برای مملکتمان می‌کنیم، مثلاً در تمام وزارت خانه‌ها که بنده مدیر کل یکی از آنها بودم و در دو جا سه جا برای بنده اطاق درست کرده بودند فرش قیمتی، مبل قیمتی دستور می‌دهند که تمام این فرشهای کرمانی درجه اول و فرشهای ذیقیمت که در اطاق به واسطه توجه نکردن، به واسطه نگاهداری نکردن، به واسطه زیر بخاری انداختن از بین میرود اینها را بفرمائید جمع آوری کنند بنده نمیدانم به چه مناسبت برای رئیس اداره، برای مدیر کل یا یک معاون که کف اطاق آنها سنگ مرمر است فرش بیاندازند، در وزارت دارائی بنده می‌بینم سنگ مرمری که شاید متری ۷۰ تومان، ۸۰ تومان برای آن خرج شده و از قالی هم قیمتش گرانتر است برای این که زیبائی داشته باشد روی سنگ مرمر فرش کرمانی می‌اندازند(صحیح است) یا غالب ابنیه را که بنده می‌بینم که کف آنها چوب است، مثلاً‌در بنگاه ر اه آهن همین بنائی را که ملاحظه میفرمائید تمام اطاقهایش چوب است ولی بعضی از اطاقهایش مبله شده با فرض بنده نمیدانم آن چوب را برای چه کرده‌اند و فرش را برای چه رویش مایندازند، اگر یک دوره مضیقه و سختی ما برای خودمان قرار بدهیم تصور می‌کنم که از این قبیل لوازم لوکس و تجملات لوکس صرفنظر بکنیم تا شاید بتوانیم از پولش خیلی کارهای مفید بکنیم همچنین در مقابلش جلوگیری کنیم از یک وارداتی که اینها صرفاً جنبه تجمل و تشریفات را دارد (صحیح است) فرض بفرمائید که در اینجا یک مقدار زیادی شیرین آمریکائی می‌آورند با یک قیمت گزافی می‌فروشند، سیگار آمریکائی و اروپائی به طور کلی می‌آورند می‌فروشند، وضعیت مملکت ما را…(یک نفر از نمایندگان- مشروب هم می‌آورند) مشروب می‌آورند و خیلی چیزهای دیگر، مشروب فرهنگی می‌آورند ومیفروشند و چیزهای دیگر که اصلاً ضرورت ندارد(کشاورز صدر- ۱۴۰۰ خروار مشروب در سال ۱۳۲۵ وارد مملکت کرده‌اند) تمام اینها باید جلوگیری بشود و پول اینها و لوازمات تجملی را صرف ورود کارخانجات صرف حفر چاههای آرتزین (صحیح است) صرف سد سازی وغیره بکنند (صحیح است، احسنت) بنده مدت ۱۰ ماه ۱۱ ماه مدیر کل عمران و اصلاحات بودم، مطالعات خیلی زیادی که راجع به عمران و اصلاحات شده بود تمام اینها می‌گشت پی این که یکی پیداشود و در یک نقطه‌ای سد بسازد تا از این سد بتوانیم استفاده کنیم کشور ما آن طوری که بعضی اشخاص تصور میکنند همه اش از ریگ زارو کویر تشکیل نشده‌است و اینطور نیست، درست است که دو سوم آن کویر است ولی یک سوم آن قابل استفاده‌است به نحو اتم و احسن می‌توانم از آن استفاده بکنیم، ما زمینهائی که در سیستان داریم ویا در خوزستان داریم تنها خوزستان ایران کافی است که برای ۵۰ میلیون جمعیت گندم و مواد غذائی دیگر مثل سیب زمینی و غیره تهیه بکند، اینها فقط احتیاج به یک مختصر توجهی دارند و اگر آن توجه بشود خیال می‌کنم ما خیلی بیشتر از امروز سعادتمند می‌شویم مثلاً بنده در دوره‌ای که متصدی کار بودم تصویبنامه تهیه کردم کلیه ماشینهای فلاحتی و آبیاری از عوارض گمرکی معاف باشد و حتی دولت مجاز باشد که هر کس ارز خواست برای ورود ماشینهای فلاحتی و حفاری دولت ارز به قیمت معمولی به آنها بدهد (صحیح است) به قیمت بازار بهشان بدهد تا ما بتوانیم به این وسیله تشویق بکنیم که هر کس می‌خواهد ماشینهای فلاحتی وارد مملکت بکند (صحیح است) و مبارزه با وضع زراعتی زمان عهد حجر بکنیم(صحیح است) بنده در آذربایجان امسال در اردیبهشت رفتم، خیلی خجل می‌شوم عرض کنم که در یک قست اشخاص گاوآهن را بخودشان می‌بندند یعنی عوض گاو آدم می‌بندند با این وضع بنده خیال می‌کنم عهد حجر و قرن چه عرض کنم چه قرنی بوده هنوز ما همان قرن را گرفتیم و هیچ گونه توسعه‌ای در امور فلاحتی ما پیدا نشده اگر دولت جلوگیری از بعضی لوازم تجملی بکند وارزی را که می‌خواهند ندهد پودر و ماتیک نمی‌آورند در این مملکت دولت بگوید هر کس که خواست ماشینهای فلاحتی وارد این مملکت بکند ما ارز بهش می‌دهیم و از کلیه عوارض و حقوقی گمرکی معاف خواهد بود(حاذقی- لایحه اش در مجلس است) ولی من نمیدانم چطور می‌شود دفن می‌شود و بنده ندیده‌ام و همچنین لایحه تجدید بازرگانان بیگانه را بنده ندیده‌ام که به کجا رفته‌است (سزاوار- دفن نشده‌است و طرح می‌شود) و بنده عرض می‌کنم اگر بخواهند با مقدرات این مملکت بیش از این بازی بکنند بنده پرده‌ها را بالا می‌زنم
همچنین یک موضوع خیلی مهم قسمت سیستان است، سیستان یک… (اقبال- زابل بفرمائید) زابل، قدما به سیستان مصر ایران لقب داده بودند و هیرمندرا رودخانه نی می‌گفتند، متأسفانه بنده در این چند سال اخیر می‌بینم که آب هیرمند را قطع کردند و مکرر هم تلگرافات زیادی به تمام مقامات شده و اینحا هم یکی دو مرتبه صحبت شده هنوز این جنبه معمائی دارد برای مجلس شورای ملی ایران و بنده که به چه مناسبت آب ما را قطع کرده‌اند و چرا تاکنون دولتهائی که آمده‌اند روی کار یک اقدام مؤثر و جدی راجع به آب هیرمند نکردند(صحیح است) و بنده به طوری که اطلاع پیدا کردم اهالی سیستان به واسطه خشک شدن رودخانه صد کوچ کردن را دارند(یک نفر از نمایندگان- کوچ هم میکنند مشغولند) و مشغولند دارند می‌روند حیف است یک مصر کوچکی که ما داشته باشیم می‌توانیم اداره اش بکنیم (صحیح است) پس اگر دولت جناب آقای حکیمی توجه بفرمایند و همانطوری که دستور دادند اتومبیل‌ها دولتی را بگیرند از فردا دستور بدهند در وزارت خانه‌ها کلیه لوازم تجملی و لوکس را حراج بکنند و پول حاصله را در اختیار بنگاه مستقل سد سازی و آبیاری بگذارند مطالعات زیادی در این قسمت شده‌است در یزد فوانسویها در ۳۱۵ مرحوم داور دعوت کرد یک شرکتی را آمدند در اینجا بعمق ۵۶۰ متری استعداد آرتزین و فوران ۳۰ متری دارد زیرا آنها معتقدند که مرداب گاوخونی یک مجرای زیرزمینی دارد که از زیر یزد و کرمان رد می‌شود و به دریا می‌ریزد و تمام قسمتهای جنوب ایران به واسطه این جریان زیرزمینی هر کجا بعمق ۴۰۰ الی ۵۰۰ متر دارای استعداد چاهها آرتزین است و ما می‌توانیم به این وسیله کرمانی که همه مان میدانیم امروز علف می‌خورد و هسته خرما تغذیه می‌کند آبادش کنیم بنده نمیدانم یک دسته‌ای درکرمان باشند علف بخورند و جناب آقای حکیمی توی اطاق بنده مدیر کل فرش درجه اول کرمانی باشد بنده می‌خواهم ۷۰سال فرش نباشد و کرمانی آنجا گرسنگی بخورد البته باید امروز از زندگی به اندازه‌ای که بنده متمتع می‌شوم او هم تمتع پیدا کند یکی از آقایان یادداشتی داده خواهش کرده اتومبیلهای شهرداری هم گرفته شود(امامی- اتومبیلهای شهرداری را هم گرفته‌اند) در تمام قسمت جنوبی ایران مطالعاتی که فرانسویها کردند همان شرکتی که مرحوم داور درست کرده بود مطالعه کرده‌اند(کشاورز صدر- اتومبیلهای دولتی را گرفته‌اند) خیلی خوب چشم شما روشن مطالعه کردند)خیلی معذرت می‌خواهم مطالعات زیادی در اینباب شده‌است تنها هر وقت که مطالعات می‌شود یک مقدار زیادی ما خرج کردیم میلیونها فرستادیم از اروپا خواستیم و میسیونهای ما رفته‌اند تاکنون نقشه‌ها تهیه شده و مطالعاتی شده‌است و گزارشهائی به وزارت خانه‌ها رسیده‌است ولی این نقشه‌ها در وزارت خانه‌ها این در و آن در به هدر رفته‌است یک وزیری آمده و یک وزیری عوض شده تمام این نقشه‌ها خلاصه عرض کردم که به هدر رفته‌است و الان هم آن نقشه‌ها هست و موجود است بنده از جناب آقای حکیمی استدعا می‌کنم که فوراً دستور بفرمایند همین وسایل و لوازم تجملی را بگیرند تمام را حراج کنند و از این محل که یکی دو تا چاه آرتزین بزنند ما آقا همین سد کرج رانقشه برداری کردیم سه چهار تا مهندس فرستادیم رفتند آنجا نقشه تهیه کردند و موقعی که بنده بودم تمام کارش تمام شده بود به هیئت دولت و شهردار وقت مراجعه شد گفتند چون نه هشتاد و چهارم آب رودخانه متعلق به شهرداری است باید شهرداری دخالت نماید و می‌خواستند یک مدیر کل تجمیل کنند بنده نمی‌توانستم و من هم چون مدیر کل بودم زیر حرف ایشان نرفتم، در صورتی که خرجی هم نداشت ۲۴ میلیون تومان برآورد شده بود که دوازده میلیون برای کارخانه برق بود و یک کارخانه برقی به قدرت چهارده هزار کیلو وات ایجاد می‌شد و استخر آب یا رزروار آبی پیدا می‌کرد که تا ۸۰ میلیون متر مکعب آب را ذخیره می‌کرد و می‌توانستند چهار برابر سطح فعلی اطراف کرج را مشروب نمایند و استفاده کنند و تمام این قسمتها را شما می‌توانستید آباد کنید متأسفانه به واسطه نظرهای خیلی کوچک نقشه‌های خیلی مفید از جریان می‌افتاد بنده نمی‌خواهم در این موضوع خیلی صحبت کنم و بحث بکنم چون گفتنی‌ها خیلی زیاد است باتوجه به این موضوع از خداوند توفیق می‌خواهم که ایشان را موفق بدارد ایران اگر آب داشته باشد مطمئن باشند آقایان شاید یکی از بهترین کشورهای آسیا بود ما از بسیاری مناطق استفاده می‌کنیم مناطق سرد سیری داریم، مناطق گرم سیری داریم مناطق معتدل داریم و می‌توانیم از این بازارهای دنیا استفاده بکنیم خاصه در اینقبیل مواقع که در اروپا قحطی است ما می‌توانستین از قوه تولیدی مان واز صادرات جو و گندم خودمان یک عایدات سرشاری تهیه بکنیم و از این راه تهیه ارز بکنیم برای وارد کردن و خریدن ماشینها وموادی که لازم داریم، یکی هم موضوع رشاءو ارتشاء بود که آقای دکتر بقائی (نمایندگان- دکتر طبا) صحبت کردند دیگر وارد بحث آن نمی‌شوم.
فقط یک تذکری به جناب آقای حکیمی می‌دهم چون بنده خودم عضو وزارت خانه بودم در غالب وزارت خانه‌ها دیده‌ام اولاً کارمندان درست در اغلب وزارت خانه‌ها هستند(نمایندگان- صحیح است) تمام دزد نیستند خدا میداند که غالب کارمندان وزارت خانه‌ها اینها علاقه که هر روز یک خدمتی به نفع مملکتشان بکنند دزدها عده شان خیلی معدود است و آن عده معدود هم متمول هستند و مستغنی شده‌اند اینها را هم ممکن است یک راهی برایشان پیدا کرد، اگر واقعاً اینها اینقدر قدرت و قوت دارند که نمی‌شود تعقیبشان کرد مگر آفتابه دزدها را؟ و دزدهای بزرگ را نمی‌شود تعقیب کرد بیاند اینها را از خدمت معاف کنند از وزارت خانه‌ها معاف کنند بگویند از این تاریخ بنا به مقتضیات از خدمت معاف هستید، همچنین در وزارت خانه‌ها یک دسته‌ای از مستخدمین هستند که اینها متمکن هستند در ماه دو هزار تومان، سه هزار تومان، چهار پنج هزار تومان عایدی دارند، اینها این قبیل مستخدمینی را که ما داریم، بنده خودم شاید یک عده از مستخدمینی که در وزارت خانه‌ها بودند، دیدم که عایدات پدرشان در ماه ده، دوازده هزار تومان بود ولی اینها می‌آمدند و در ماه ششصد هفتصد تومان حقوق می‌گرفتند اینها این مال را مال غارت وچپاول میدانند که بیایند ازبودجه مملکت پول بگیرند وخودشان را تحمیل بکنند به ملت و مملکت و ما هی ششصد، هفتصد تومان بگیرند، خوب آقا شما که تمول داری تمکن دارم و این حقوق را هم از دولت می‌گیری به مباشر حقوق داری خدمت دولت را می‌خواهی چه بکنی؟ بنابراین خوب است جناب آقای حکیمی یک لایحه قانونی بیاورند در مجلس و بفرمایند کلیه اشخاصی که تمکن دارند واز قدر عایدی مثلاً بیشتر دارند اینها یا باید برای دولت افتخاراً کار بکنند یا بروند دنبال کار خودشان(نمایندگان- صحیح است) بنده حساب کرده‌ام که یک مبلغ بسیار زیادی ازاین راه صرفه جوئی دولت می‌شود و از این صرفه جوئی‌ها دولت جناب آقای حکیمی می‌توانند به مصرف کارهای عام المنفعه و قوه تولیدی مملکت برسانند(صحیح است) بنده یاد دارم که خود جناب آقای حکیمی که شاید آنوقت در کابینه مرحوم مشیرالدوله بودند در روزنامه‌ها نوشته شده بود در ۱۲۹۸ که یک نفر مستخدمی در خراسان ۸ من کاغذ باطله مالیه را برداشته و اختلاس کرده‌است تمام روزنامه‌های آنوقت تهران و روزنامه‌های دیگر نوشتند که باید این مردکه را گرفت دارش زد و واقعاً تعجب می‌کردند که کسی ممکن است ۸ من کاغذ بدزدد حالا ۸ میلیون ۸ میلیون می‌دزدند و اصولاً آب از آب تکان نمی‌خورد و در روزنامه‌ها ملاحظه می‌کنید همه روزه که در دیوان کیفر دادستان ادعا نامه صادر می‌کند که فلان کس دو میلیون ریال و یا سه میلیون ریال اختلاس کرده بعد هم اعلان می‌شود که محاکمه شده و تبرئه شده‌است و از بین میرود قبح دزدی هم همانطور که آقای دکتر طبا فرمودند از بین رفته‌است بنده می‌خواهم استدعا بکنم یک قوانین خیلی شدیدی برای این کار تهیه بفرمایند (سزوار- قوانین خوب هست آقا) بلی شدیدترش بکنند که این قوانین خوب هست، پس خوب اجرا بکنند، تنبیه بکنند و بالاخره یک کاری بکنند که این قوانین کاملاً اجرا بشود و این فساد اخلاقی که دارد نسل ما را تهدیدمیکند این و ما را رو به انقراض و نیستی می‌برد این دزدی‌ها و غارتگرینها ایجاد امنیت قضائی خیلی دقت بکنیم (باتمانقلیچ- مطابق قرآن اجرا کنید و عمل کنید درست می‌شود) خلاصه اینها تأمین نمی‌شود مگر با ایجاد امنیت قضائی که عرض کردم، اگر بتوانیم تأمین قضائی را در تمام مملکت بسط بدهیم و هر کسی امنیت داشته باشد آن تاجری که در هندوستان یا در کراچی یا کویت یا بیروت دارد زندگی می‌کند و ایرانی هم هست و یا تجاری که الان در ایران هستند یکی یکی دارند از ایران فرار میکنند ترک تبعیت میکنند و تبعه بیگانه می‌شوند وقتی که دیدند در ایران امنیت قضائی هست دوباره برمیگردند اینجا و سرمایه شان را برمیدارند و می‌آورند در این مملکت بنده امروز این جریانی که آقای محمود فرمودند خودم در اطاق آقای صفاری بودم و شنیدم این قضیه را وقتی که ایشان جریان را گفتند به قدری بنده آشفته و سراسیمه شدم وقتی که دیدم وکیل مجلس هم مصونیت جانی نداشته و ندارد(صحیح است) و این همه تلگرافهائی که شده‌است بنده چون واقعاً ایمان و اعتقاد دارم به اقای وزیر کشور تقدیمشان می‌کنم تمام شهرستانها ایران از ژاندارمری دادشان به آسمان رفته، چندین تلگراف از شاهرود که حوزه انتخابیه آقای فولادوند است رسیده‌است که میگویند من رفته‌ام به ژاندارمری شکایت کرده‌ام گله گوسفند مرا غارت کرده‌اند آنوقت میگویند که وقت گذشته‌است و کمک به سارق میکنند بنابراین باید ایجاد امنیت قضائی بشود ملاحظه بفرمائید وکیل در اینجا امنیت ندارد زارع در شاهرود امنیت قضائی ندارد افراد هم امنیت قضائی ندارند من نمیدانم پس کجا امنیت قضائی دارند؟ بایستی یک کاری بکنید که امنیت قضائی واقعی در مملکت برقرار شود و مردم مطمئن و راحت باشند و بدانند که در پناه قانون می‌توانند زندگی بکنند و هیچ چیز بر انها تسلط ندارد مردم را باید امیدوار به قانون کرد و مملکت را هم با قانون اداره کرد نه با زور (صحیح است) بنده وارد اصلاح دادگستری نمی‌شوم چون نمیدانم واقعاً چه جوری باید کرد و این چیز از حرفه بنده خارج است آقایانی که بعد از بنده صحبت میکنند شاید آقای حائری زاده بعد از بنده صحبت بکنند و ایشان یک اطلاعاتی راجع به دادگستری داشته باشند فقط یک موضوعی را بنده خواستم عرض بکنم که یک قانونی در دوره‌های سابق گذشته‌است و بنده خیال می‌کنم که غلط باشد، شاید هم غلط نباشد ولی بنده خیال می‌کنم که غلط باشد یک قانونی گذشته‌است که امنیت قضائی وکلا را محدود کرده قانون سازمان وکلا ماده ۴۷ و ۵۱ به وزیر دادگستری حق می‌دهد که یک وکیل دادگستری را چهار درجه مجازات بکند (برزین- طرحش را می‌آوریم به مجلس) روی همین اصل دو سه نفر از آقایان وزراء که محاکمه شده بودند وکلائی که وکیل مدافعشان بودند اینها را ممنوع الوکاله کردند بنابراین وکیل جرأت نمی‌کند که اگر حکومت وقت، پادشاه وقت نظری داشته باشد(یک نفر از نمایندگان- پادشاه نظری ندارد)… مثلاً عرض می‌کنم دستگاه قضائی وقت و آقای منصور الملک را عرض می‌کنم و یک عده دیگری از آقایان که اینها را محکومشان کرده بودند و وکیلشان را چهار درجه مجازات کردند و ممنوع الوکاله نمودند یکی آقای حجازی بود ویکی هم آقای آقا شیخ رضا ملکی بود یکی دیگر آقای سرشار بود(یک نفر از نمایندگان- کی کرد؟) …چه عرض کنم کردند خلاصه این قانون امنیت قضائی وکلا را متزلزل کرده‌است بنده از آقای وزیر دادگستری تقاضا می‌کنم که یک طرحی تهیه بکنند وبیاورند به مجلس این دو ماده‌ای که امنیت قضائی وکلا را محدود کرده‌است این دو ماده را الغاء بکنند و مجلس هم موافق است اشکالی هم ندارد و چیز مهمی هم نیست بنده نیز اجازه می‌خواهم از آقایان محترم در یکی دو موضوع از ژاندارمری صحبت بکنم چون مشاهداتی است که بنده کرده‌ام(نمایندگان- بفرمائید) یک دهی در ملایر هست آقای ملک مدنی تشریف دارند بنام جوزان این ده مال آقای سهام الملک عضدی برادرزاده عین الدوله‌است (بعضی از نمایندگان- وقف است) بلی وقف است گویا ایشان یک قوم و خویشی و یک نسبتی با اقای خسرو پناه داشته بنده می‌خواهم بگویم که وقتی زور شد به رعایا و فشار وقتی که متراکم شد چطور ظرف خودش را منفجر می‌کند بنده وقتی که رفتم آنجا یاغی بودند با چند نفر ژاندارم جنگیدند بنده وقتی که تحقیق کردم دیدم آن آقای سهام الملک بردار زن آقای خسرو پناه‌است برای اینکه می‌خواهد بهره مالکانه بگیرد سایرین جریبی هفت هشت تومان بیشتر از مزرعه کشمش نمی‌گیرند اطلاعات بنده در این باب ناقص است آقای ملک مدنی اینجا تشریف دارند بنده وقتی که وارد شدم دیدم آقای خسرو پناه یک پست ژاندارمری در آنجا گذاشته‌است و آنوقت با کمک ژاندارمری رعایا را شلاق می‌زدند توی زندان انداخته‌اند جریبی هفتاد تومان از آنها گرفته‌اند (فولادوند- اینطور نیست رعایا بهره مالکیت رانمیدادند) تمام اینها ریخته‌اند به نخست وزیری چهار تا میسیون رفته‌است، آقای تیمسار آق اولی استدعا می‌کنم توجه بفرمایند به این عرایض بنده دو مرتبه رفته‌ام آنجا (یک نفر از نمایندگان- این قضایا مربوط به عدلیه‌است مربوط به مجلس نیست) خلاصه بنده آقاروی ژاندارمری می‌خواهم صحبت بکنم حالا خسرو پناه باشد یا دیگری(بعضی از نمایندگان- بفرمائید آقا) بنده نمیدانم هر کجا که می‌گویم خراب است یک وکیلی می‌گوید درست است پس اقا ژاندارمری را کی خرابش کرده‌است؟ آقایان چرا عصبانی می‌شوید ژاندارمری ایران خرابترین ادارات این مملکت است و بنده وقتی که مأمورد دولت شدم تورفتم رضائیه دو نفر سرباز نظام وظیفه آمدند و جلو اتومبیل ما را گرفتند، اینها سرباز وظیفه پشت جبهه بودند که کار بارزانیها را تمام کردند اینها تلفنچی بودند جلوی اتومبیل ما راگرفتند، که ما را به رضائیه برسانند، بنده وقتی که می‌خواستم این دو نفر را سوار اتومبیل بنمایم اینها رفتند پول چائی شان را بدهند و به اصرا ر می‌خواستند پول بدهند قهوه چی هم به اصرار می‌گفت شما مهمان من بودید بعد گفتم که چرا آقا نمی‌گیری، گفت من حاضرم یک فوج نظام وظیفه را پذیرائی بکنم ولی حاضر نیستم یک نفر ژاندارم را پذیرائی بکنم گفتم چرا؟ گفت برای اینکه سرباز نظام وظیفه هفت ریال حقوق می‌گیرد می‌آید اینجا غذا می‌خورد پولش را هم می‌دهد ولی ژاندارمر که ۱۳۰ تومان می‌گیرد می‌آید اینجا غذا می‌خورد و آنوقت سر من می‌زند جوجه می‌خواهد، تریاک میخواهدد و آنوقت در موقعی که میرود توی سر ما می‌زند ملاحظه میفرمائید ژاندارمری کجایش درست است(حاذقی- در ژاندارمری افسران خوب هم هستند) البته، ولی بنده وقتی که حرف می‌زنم در تمام اداراتاست. بدیهی است استثناء دارد افراد خوب هم هستند افرادبد هم هستند(صحیح است) در ژاندارمری افراد بسیار خوب هستند افسران بسیار فداکاری هستند افراد بسیار بد هم هستند، دزد هم هستند(صحیح است).
مسعود ثابتی-پس ژاندارم همه جا بد نیست.
مکی- بلی همه جا بد نیست، همه جا هم خوب نیست، در تمام دستگاهها همین طور یک دسته بدند، یک دسته خوبند…
دکتر بقائی- در ژاندارمری اکثریت با بدها است.
مکی- موضوع دیگر که بایستی بعرض برسانم تخلیه شهرهای ایران است در وزارت کشور چند روز قبل یک کمیسیونی شد که علت اینکه شهرهای ایران تخلیه می‌شود و مردم می‌آیند به تهران چیست؟ و حتی اینکه از ایران هم می‌روند بیرون علتش چیست؟ (یک نفر از نمایندگان- تمرکز کارها) صورت جلسه رسمی نوشته شده‌است و ملاحظه میفرمائید که الان تمام شهرهای این مملکت دارند تخلیه میکنند بوشهر که یک وقتی هشت برابر حالا جمعیت داشت و امروز این شهر بی سکنه مانده و اگر چند سال به همین نحو بگذرد یک نفر برای نمونه هم در بوشهر پیدا نمی‌شود چرا و علتش چیست؟ چرا؟ برای اینکه از وقتی که تجارت انحصار شد یک مشت از تجار آمدند و تمام کارها در مرکز متمرکز شده‌است، جواز می‌خواهند باید بیایند به مرکز، جنس می‌خواهند صادر بکنند بایستی بیایند به مرکز ارز می‌خواهند بایستی بیایند به مرکز تمام شهرهای ایران از روی همین وطیره تجارش همگی تخلیه کردند رفتند به تهران یا رفته‌اند به خارج و این علاوه بر این که به آبادی و عمران هر شهرستانی ضرر می‌زند یک ضرر اخلاقی و یک فساد اجتماعی هم برای خود همان افردا دارد(صحیح است) و برای اجتماع ما دارد. مثلاً فلان تاجری که از بوشهر بلند می‌شود می‌آید این خودش است و خانواده اش است خانواده اش در آنجا یک زندگانی دور از تجمل دور از از تفریحاتی که در اینجا هست یعنی کاباره‌ها، بارها اینها زندگانی میکنند ولی وقتی فلان سرمایه دار آمد به تهران، پسرش و اطفالش چون متمول هستند باین کاباره‌ها و این دانسیکها می‌روند وعلاوه بر اینکه مقداری پول تلف میکنند اخلاق عمومیشان هم فاسد می‌شود پس هم شهرهای ما تخلیه شده و هم اخلاق عمومی را فاسد کرده بنده می‌خواهم استدعا بکنم که دولت جناب آقای حکیمی راجع به سیاست اقتصادی خودشان یک برنامه جداگانه ترتیب بدهند و روی آن برنامه عمل بکنند سیاست اقتصادی مملکت ما خوب نیست و اگر با این ترتیب پیش برود مملکت ما روز به اضمحلال و نابودی میرود(مهندس رضوی- اصلاً ما سیاست اقتصادی نداریم) در سال ۱۳۱۰ که دولت سیاست اقتصادی را پیش گرفت نمودارهائی که بعد از آن چاپ شده‌است نشان می‌دهد که تا سال ۱۷ و ۱۸ خیلی خوب شده‌است و مقدار زیادی ما توانسته‌ایم ارز تهیه بکنیم، تشویق بکنیم تجارصادر کننده را وجایزه صدور بدهیم و مقدار زیادی ارز تهیه کردیم(صحیح است) کارخانجاتی خریدیم ریل خریدیم، چه خریدیم، و توانستیم یک بنیه اقتصادی برای مملکتمان درست بکنیم ولی از سال ۱۳۱۸ به بعد این سیاست اقتصادی ما دچار یک بیچارگی شد عده‌ای بعناوین محتلفه در این سیاست دخالت کردند و بعد از شهریور ۲۰ هم به کلی سیاست اقتصادی از بین رفته‌است و هر کس هرچه می‌خواهد وارد می‌کند.
به طوری که خود آقای وزیر اقتصاد ملی توجه میکنند شانه‌ای که به این مملکت آمده شاید برای چندین برابر جمعیت این مملکت هست ودولت باید برنامه اقتصادی خودش را به نفع سیاست اقتصادی ایران تنظیم کند (باتمانقلیچ- اساس نجات کشور همین است) یکی دیگرهزینه زندگی است بنده متأسفم که اینجا عرض می‌کنم از روزی که ایشان تشریف آوردند شاید اثر تشکیل کابینه ایشان هفت هشت روز دیگر پیدا می‌شود که یک مرتبه صدی سی بر نرح تمام اجناس افزوده می‌شود (برزین- کسر شده) صدی سی اضافه خواهد شد بنده ثابت می‌کنم اجازه بفرمائید تا عرض کنم، نرخ لیره را در گمرک ۱۳ تومان تسعیر می‌کردند و از وارد کننده پول می‌گرفتند چهار پنج روز است روزی این تصویبنامه اخیر که گذشته‌است و در کابینه قبل بوده ۲۶ تومان دارند می‌گیرند (صحیح است) (یکی از نمایندگان- تصویبنامه نگذشته) من نمیدانم اگر تصویبنامه نگذشته پس جرم است این کار اداره گمرک که دارد نرخ لیره را ۲۶ تومان می‌گیرد، آن وارد کننده ۲۶ تومان را که از جیبش نمی‌دهد، روز اجناس می‌کشد و با این ترتیب من اطمینان می‌دهم که صدی سی به هزینه زندگی اضافه خواهد شد (صحیح است) و جناب آقای حکیمی نه تنها عملاً برای سطح زندگی اقدامی نکردند (یک نفر از نمایندگان- مربوط به ایشان نیست انشاءالله رأی به ایشان می‌دهیم…) (زنگ رئیس)
نایب رئیس-آقایان توجه بفرمائید.
مکی-بنابراین هزینه زندگی باین ترتیب بالا خواهد رفت و یک موضوع دیگری که در هزینه زندگی ما دخالت دارد که به آن آقایان کمتر توجه فرموده‌اند بانک ملی ایران است بانک ملی ایران یک اعتباری برای تجار داده‌است که این اعتبار شایدحدودش زیاداتر از آن است که باید باشد(صحیح است) یک جنسی که وارد کشور می‌شود شاید ۵۰ دست با سفته می‌گردد این به او می‌فروشد او به او می‌فروشد او به اومیفروشد تا بدست مصرف کننده می‌رسد و مصرف کننده باید غرامت تمام اینها را به این تجار بدهد و منافع تمام اینها را به بانک ملی می‌دهند وقتی که بانک ملی سفته X را گرفت داد به Y آنوقت این قسمت تحمیل می‌شود به طبقه سوم و این جنسی که به دست طبقه سوم یا چهارم باید برسد بنابراین وزارت دارائی که از صاحبان سهام بانک ملی است و دولت جناب آقای حکیمی بایستی در این مورد یک اقدام فوری بفرمایند که از سفته بازها و آنهائی که یک جنس را ۵۰ دست به دست همدیگر میگردانند با بستن کردیت آنها جلوگیری کند و اگر بانک ملی بخواهد می‌تواند با این ترتیب یکمقدار زیادی از هزینه زندگی را پائین بیاورد یکی دیگر هم بانک کشاورزی است که آقایان هم خیلی یادداشت میکنند راجع به بانک کشاورزی(حاذقی- سرمایه اش باید زیاد بشود) بانک کشاورزی را بنده چون یک مطالعاتی داشتم موقعی که در اداره عمران بودم از این بانک شاید صدی ده بیشتر به کشاورزان جزء داده نمی‌شود و طبق آماری که تنظیم کرده‌اند نشان می‌دهد که صدی ده به کشاورزان جزء داده می‌شود و صدی نود به مالکین عمده داده می‌شود(صحیح است) و این مالکین عمده هم که پول می‌گیرند برای این نمی‌گیرند که عمران یا آبادی در املاک خودشان بکنند می‌خواهند اتومبیل ۴۶ بخرند البته بعضیها می‌روند از آنجا می‌گیرند برای آقازاده شان می‌خواهند عروی بکنند می‌روند از بانک کشاورزی پول می‌گیرند البته عروسی را بنده موافقم که پول بگیرند ولی اتومبیل خریدن و یا وسایل تجملی تهیه کردن چه مربوط است به بانک کشاورزی بنده تصور می‌کنم که اگرچند میلیون تومان دیگر به سرمایه بانک کشاورزی اضافه بکنند و یک شرکت‌های تعاونی مصرف در تمام نقاط ایران درست بکنند که به دست خودشان پول از بانک کشاورزی بگیرند و آن شرکتها را تشکیل بدهند یک ترقی خیلی زیادی درسطح زندگی طبقه سوم مشاهده خواهد شد(صحیح است) زیرا اینها جنس ارزان تهیه میکنند واز آن گرفتاری دهشان خلاص می‌شوند و می‌توانند اگر خورده مالک هم باشند بنابراین بانک کشاورزی را باید به سرمایه اش ترقی داد یکی هم راجع به حکومت نظامی است از دولت جناب آقای حکیمی بنده می‌خواستم استدعا بکنم که خوب بود در اولین مرتبه‌ای که به مجلس تشریف می‌آورند از پشت این تریبون به ملت ایران مژده می‌دادند و به مردم تهران مژده می‌دادند که حکومت نظامی از این تاریخ ملغی است برای اینکه این با تصویب هیئت دولت است و در اختیار ایشان است حکومت نظامی خیلی اسباب زحمت مردم شده بنده به شهادت آقایان حزب دمکرات اینجا عرض می‌کنم آقای محمود محمود و آقای آقا سید هاشم وکیل وسایر آقایانی که عضو کمیته بودند شاهد و ناظر بودند که قبل از اینکه مجلس باز بشود یک شبی بنده رفتم آنجا آقای حسن صدر مدیر روزنامه قیام ایران را حکومت نظامی گرفته بود توقیف کرده بود بنده رسیدم آنجا آقای اعزاز نیک پی هم بودند آقای آرامش هم بودند تمام اعضاء کمیته بودند آقای آرامش هم بودند تمام اعضای کمیته بودند آقای قوام السلطنه بودند بنده مطرح کردم این موضوع را و گفتم چون آقای حسن صدر یک مقالاتی می‌نویسد در اطراف منجی و در اطراف حزب دمکرات اینطور منعکس شده‌است که توقیف آقای حسن صدر بر اثر اشاره شخص جنابعالی است آقایان هم حضور داشتند گفتم این کار خوب نیست عقیده را بایستی با عقیده کوبید عقیده را با زور و یا مشت نباید کوبید آقای نخست وزیر خیلی اوقاتشان تلخ شد و گفتند حسن صدر را من توقیف نکردم و بروید با فرماندار نظامی صحبت بکنید و بگوئید که او را آزاد بکنند بنده روز بعدش با اقای عبدالقدیر آزاد رفتم و معلوم شد که از ستاد ارتش دستور داده بودند که او را توقیف بکند و آقای حسن صدر را بر اثر دستور آقای سرلشکر رزم آرا توقیف کردند بنده خودم رفتم تحقیق کردم و آقای عبدالقدیر آزاد هم آنجا بودن بنده نه با آقای قوام السلطنه موافق نه بودم ونه ورقه سفید دادم و نه آقای عبدالقدیر آزاد که با من بودند، آقایان خوب نیست در موقعی که حقایق گفته می‌شود چشم پوشی بکنند(سزاوار- حب و بغض نمی‌گذارد)این حکومت نظامی اسباب زحمت خیلیها شده (آشتیانی زاده – یک طرحی هم تقدیم شد پس چطور شد؟) این حکومت نظامی خیلیها را به زندان انداخت یک وقتی آقای خلیلی مدیر اقدام را گرفته بودند و آن نامه‌ای را که از زندان نوشته بود خدا میداند دو سه ساعت مرا ناراحت کرد مدیر روزنامه‌ای که هیچ سرمایه‌ای جز قلم ندارد و از این راه خدمت به مملکتش می‌خواهد بکند خدمت به نسل معاصر می‌کند این را با دو کلمه حکومت نظامی توقیفش میکنند و حتی میاندازندش توی زندان و آن آزادی را سلب می‌کند و بعضی از فقرات این قانون حتی برخلاف قانون اساسی این مملکت است بنده باز می‌خواستم از ایشان تقاضا بکنم چون این طرح مراجعه شده‌است به کمیسیون و دفن شده‌است طرحی که باید ۱۵ روزه برگردد الان دو ماه و نیم است که در کمیسیون دفن شده‌است من نمیدانم این چه دستی است چه سری است در این کمیسیون‌ها که بعضی از این طرحها میرود در کمیسیون ودفن می‌شود دیروز من آقای فرامرزی را دیدم خیلی عصبانی بود می‌گفت آقایان نیامدندکه ما اینجا رأی بدهیم برود به کمیسیون دادگستری بعضیها خیال میکنند که در پناه سرنیزه بهتر می‌توانند آسوده بمانند در صورتی که اینطور نیست آن روزی که رفتند جوانهای حساس دانشگاه را زدند من خیلی اعتراض کردم و متأثر شدم که به دانشگاه نبایستی اینطور توهین بشود دانشگاه یک نمونه حساس از جوانهای مملکت ما است، اینها می‌خواستند در انتخابات یک تظاهراتی بکنند، سرنیزه حکومت نظامی آمد جلوشان را گرفت، آن روز البته یک دسته‌ای از این سرنیزه از دست اینها خارج بشود.
آن روزی که بنده به آقای محمود در شهربانی بودیم به ما اطلاع دادند و گفتند آقا هر چه می‌خواستیم مداخله بکنیم در قضیه تصرف چاپخانه نظامیها به ما اجازه ندادند اینجا شهر است، امنیتش دست شهربتانی است پاسبان را اجازه نمی‌دهند راه نمی‌دهند ولی یک کارگر را راه می‌دهند که هر کاری می‌خواهد بکند(آشتیانی زاده – مزدش هم دوبل است) امروز هم بنده وقتی که می‌آمدم دیدم درب این مجلس شصت نفر کارگر جمع شده‌اند و یک اعلامیه‌ای و بیانیه‌ای هم داده‌اند، شصت نفر آمده‌اند اینجا تظلم کرده‌اند و اینها را من خدمت جناب آقای حکیمی تقدیم می‌کنم، نوشته‌اند که ما شصت نفر کارگر هستیم و روزی هفت هشت قران، گویا دو سه تومان هم بیشتر حقوق نداریم، بیست روز است به چه جرم و گناهی ما باید گرسنه بخوابیم آن اعلامیه را همه آقایان دیده‌اند و میدانند و آن را تقدیم می‌کنم به جناب آقای حکیمی(صحیح است) و ایشان راجع به این موضوع بخصوص حکومت نظامی توجه خاصی بکنند و اجازه بدهند که قانون در این مملکت حکومت بکند، حکومت زور و سرنیزه نباشد دراین مملکت امروز دنیا در یک تحول عظیمی است ما هم جزئی از این دنیا هستیم و نمی‌توانیم بگوئیم که ما برکنار از این تحول هستیم، اگر ما این تحول را خودمان به دست خودمان اجرا بکنیم اطمینان داشته باشید که این تحول طور دیگری انجام خواهد شد. یعنی وقتی که مظالم متراکم شد مردم انقلاب میکنند و انقلاب هم به صلاح این مملکت نیست(صحیح است) این تحول را باید خودمان ایجاد بکنیم مترقی ترین ممالک، ثروتمندترین ممالک، انگلستان است ملاحظه بفرمائید خود انگلستان حکومت کارگری روی کار می‌آورد(آقا زبان بنده راجع به ثروتمندگرفته چه اشکالی دارد) حالا می‌گویم پرثروتترین ممالک دنیا خوب شد؟ انگلستان خودش به وجود می‌آورد به نفع خودش است، به نفع مملکتش است، به نفع افراد مردمش است، بنده از دولت جناب آقای حکیمی استدعا می‌کنم که این تحول را باید با یک شهامت و با یک تهوری در این مملکت انجام داد(صحیح است) و در این چند ساله همه کس این داعیه را داشته‌اند که ما می‌خواهیم یک تحولی به وجود بیاوریم ولی عملاً نه تنها نتوانسته‌اند که تحولی در این مملکت به وجود بیاورند بلکه بر تراکم مظالم در این مملکت افزوده شده‌است. یکی از آن فشارها در این موضوع مالیات بر درآمد و موضوع آقای هژیز و وزارت دارائی است که بنده اینجا می‌خواستم ذهن آقایان را روشن کنم.
در پاسخ بیاناتی که آقای دکتر متین دفتری اینجا کرده‌اند آقای هژیر با یک بیان سفسطه آمیزی گفتندآقا ما مالیات را از دوش ضعفا برداشتیم و به دوش اغنی گذاشتیم و خودشان را گفتند فقیرم و فقر با سفسطه و باین مغالطه آمیز آتاک کردند (صحیح است) ایشان آمدند یک کاری کردند که خیانت به این مملکت است راجع به مالیات بر درآمد یک قانونی از تصویب مجلس گذشت (حاذقی- تا ثابت نشود نفرمائید خیانت است)خیانت است آقا. ثابت می‌کنم و اعلام جرم هائی هم تهیه کرده‌ام که به موقع به آقای هژیز اعلام جرم خواهم کرد. (قبادیان- آقای مکی تمام املاک من دست دولت است تو آمدی نمک خوردی نمکدان شکستی، تو نوکر شخص قوام السلطنه هستی با من طرف نشو)(زنگ رئیس) تو هم توی حرف من حرف نزن (قبادیان- تمام ملت ایران مرا می‌شناسند تو نوکر شخص قوام السلطنه بودی آمدی اینحا خیانت کردی تو به من حرف می‌زنی؟)… تو هم نوکر فلیچر هستی
قبادیان- توهین به کی می‌کنی این حرفها را نزن شما کوچکتر از این هستی که این حرفها را بزنی (زنگ ممتد رئیس)
نایب رئیس-آقای مکی صحبتتان را بکنید، آقای قبادیان شما هم نظر مجلس را رعایت بکنید.
قبادیان- اگر یک وزیر خوبی باشد در این کشور باید به او حمله کرد؟
مکی-بنده نوکر کسی نیستم اگر نوکر کسی بودم در کتبی که نوشته‌ام از آقای قوام السلطنه تملق می‌گفتم، قضیه کلنل محمد تقی خان را تمام روزنامه‌ها از کتب بنده نقل کرده‌اند.
نایب رئیس-از موضوع خارج نیشود آقا.
مکی- آخر یک کسی که یک اسناد زنده‌ای از او در دست است کتابهای بنده که از شهریور ۱۳۲۰ تا حالا چاپ شده‌است اگر من نوکر کسی بودم باید در کتابهای خودم تملق می‌گفتم از او در صورتی که کتابهای بنده وقتی که فلان روزنامه می‌خواهد برعلیه او چیزی بنویسد و آتاک بکند از کتاب بنده نقل میکنند، بنده نوکر نبودم آقای هژیر آمدند یک تصویبنامه هائی در این مملکت گذراندند مالیات طبقه قوی را برداشتند بر طبقه ضعیف تحمیل کردند (مهدی ارباب- آقای از زمان دکتر میلسپو اینطور شد) بنده این سند را حاضر کردم برای اینکه بخوانم یک قانونی از مجلس برای ما گذشته‌است و چون قانون است بایستی قانوناً به موقع اجرا گذاشته شود بنده از جناب آقای نجم الملک که شخص بینظر و بیطرفی است و نمی‌خواهد منتی بر طبقه ضعیف بگذارد و نه می‌خواهد باری از دوش طبقه غنی بردارد بنده استدعا می‌کنم که آن قانون را به موقع اجرا بگذارند(صحیح است) فقط آن قانون را به موقع اجرا بگذارند و آن قانونی که فعلاً در دست ا جرا است(یک نفر از نمایندگان- این قانون نیست) همین تصویبنامه به نفع یک طبقه غنی و برضرر یک طبقه بیچاره این مملکت است طبقه بیچاره را دارند معدوم میکنند ولی از سرمایه دارهای عمده مالیاتی را که باید بگیرند نمی‌گیرند این خیانت نیست به این مملکت؟(صحیح است) که ما عملاً یک طبقه پنج هزار نفری ده هزار نفری را معاف از مالیات و عوارضشان بکنیم و چهارده میلیون جمعیت را در فشار این مالیات له بکنیم و نابود بکنیم و نارضایتی را به جائی برسانیم که اگر یک روزی یک کبریتی برای این انبار باروت، باروت انقلاب ایجاد شد فوری محترق شود(صحیح است) آقای هژیر وزیر دارائی یک عملیاتی مرتکب شده‌است که این عملیات بعقیده من در فساد اخلاق تأثیر به سزائی داشته‌است، یک حکمی است که بنده آن را می‌خوانم. وزارت دادگستری- دفتر کر وزارتی، تاریخ ۱۳۲۲/۲/۲۵ شماره ۵۹۳۵ محرمانه مستقیم. موافق تلگراف رمز بازپرسی دیوان کیفر مأمور اصفان آقای معیری مقیم اصفهان باتهام چند فقره اختلاس و کلاهبرداری تحت تعقیب قرار گرفته و به قید کفیل آزاد می‌باشد و نتیجه بازجوئی هم ثبت است و به قرار تلگراف دیگر بازپرس نامبرده به کنسول دولت شوروی تثبیت نموده و استاندار آنجا از مقام نخست وزیری صدرو دستور احضار او را خواسته‌است تا بازجوئی او تکمیل شود مراتب جهت استحضار و اقدام به احضار او اشعار خواهشمند است از نتیجه این اقدام این وزارت را آگاه نمائید.
وزیر دادگستری- علی اصغر حکمت
یک نفر از نمایندگان- این چه تاریخی است؟
مکی-۱۳۲۲/۲/۲۵ می‌باشد، ایشان وزیر پیشه و هنر بودند حالا این شخص چه کاره‌است، بنده می‌گویم این شخص که می‌آید به تهران و مدیر کل سازمان بانک می‌شود چون شوهر خواهر آقای هژیر بود بعد وقتی که آقای هژیر وزیر دارائی میشون ایشان را با روزی ۱۲ لیره می‌فرستند به اروپا و ناظر مالی کمیسیون خرید اسلحه می‌شوند این یکی (مهندس رضوی- مگر اسلحه خریده‌اند آقا) چه عرض کنم به این عنوان در اروپا است. آقای مهندس شه منش در راه‌آهن داماد آقای آشتیانی این شخص چندین سال بود در راه آهن کار کرده بود و کبدش را روی این کار گذاشته بود یک دسته از مهندسین را می‌خواستند به اروپا بفرستند آقای شه منش هم جزو آن دسته بود ارفاق کردند چون مهندس است برود به اروپا، معالجه هم بکند و هم اینکه به تحصیلاتش ادامه بدهد شوهر خواهر دیگر آقای هژیر آقاید دولتشاهی در راه آهن بود، این آقای مهندس بدبخت و بیچاره را نگذاشتند برود و این شخص را فرستادن به اروپا داماد دیگری داشتند در مجلس ایشان را هم بردند به عضویت هیئت مدیره بانک رهنی(منصف- خوب کاری کردند، کار بدی نکردند، بسیار کار به جائی بود جنابعالی که داخل خصوصیات اشخاص می‌شوید خوب است اشخاص را بشناسید آقای مقبل بسیار شخص شریفی هستند آن شخص را من نمی‌گویم داماد ایشان آقای دولتشاهی که راه آهن بوده‌است می‌گویم برای اینکه گذرنامه آقای مهندس شه منش صادر شده‌است و آن شخص بفرستند و اصلاً غیر از این هم بنده چند فقره اسناد و اطلاعات دارم که چون عرض کردم نخواستم چون مدرک حرف زده باشم اینها را به موقع خودش اعلام جرم می‌کنم آقای دکتر معظمی یکی دیگر از آقایان از حوانان مجلس است را دیده‌اند در خاتمه عرایض یک موضوع کوچکی را خواستم برعض برسانم بودجه راه آهن دولتی ایران است این راه آهن دولتی ایان آستین سرخود است یا قانونی گذشته، اینجا که چندین میلیون اموال مردم و تجار دولت درش هست(صحیح است) و اخیراً هم وارد سیاست شده‌است(صحیح است) بنده استدعا می‌خواهم بکنم از جناب آقا حکیم الملک این بنگاه راه آهن دولتی که شریان حیاتی این مملکت است این بنگاه را از جرگه سیاست خارج بکنند(صحیح است) یک شخص بی طرفی را بگذارید آنجا که با کمال بیطرفی بنگاه راه آهن را اداره بکند(صحیح است) چون بنگاه راه آهن تماس با مال التجاره مردم دارد و بایستی با بی طرفی کار کند و من استدعا دارم که هزینه و درآمد این بنگاه را به اطلاع نمایندگان برسانند که درآمد و هزینه آن معلوم شود(آشتیانی زاده- اگر نشود استیضاح خواهم کرد) و تنها راهش این است که بنگاه راه آهن مستقل باشد و از سیاست مطلقاً دور باشد و تابع وزارت راه هم نباشد که هر روز اعمال نفوذ درش بکنند و دیگر این که راجع به تجار کلیمی یک تذکر کوچکی می‌دهم، این اشخاص ارز این مملکت را دارند خارج میکنند دولت جناب آقای حکیمی اگر تنها همین اقدام را بکنند اطمینان می‌دهم که بزرگترین اقداماتی است که بنفع تمام اهالی این مملکت کرده‌اند، این اشخاص مثل سیل دارند ارز این مملکت را می‌برند، یک کتانه‌ای در این مملکت بوده که وقتی آمد اینجا شوفر بود، بعد نمایندگی چند ماشین را گرفته، نمایندگی هر کدام از این ماشینها را واگذار کرده به یک دسته و حالا هم در ایران نیست در آمریکا است ولی از هر اتومبیلی که به ایران فرستاده می‌شود ده درصد کمیسیون می‌گیرد یک کمیسیون دست دومی که در اینجا هستند می‌گیرند، بنده استدعا می‌کنم توجه کنید ملیون‌ها ارز این مملکت را اینها بعناوین محتلفه دارند می‌برند(صحیح است) همینطور که در کشورهای دیگر با ما معامله میکنند ما هم همانطور با آنها معامله بکنیم آقای فرمودند که یکی از نزدیکان ایشان را که بوده بهش اجازه نداده‌اند تجارت بکند و در آمریکا در اغلب نقاط دنیا اجازه خرید و فروش و تجارت نمی‌دهند مگر تحت یک مقررات و شرایطی بنده استدعا می‌کنم این را هم توجه بفرمائید همان مقررات و شرایطی که دیگران وضع کرده‌اند ما هم یک درجه حقیقتاً ترش را در این مملکت بکنیم تا بتوانیم جلوگیری از خروج ارز بکنیم و یک موضوع دیگری که می‌خواهم عرض کنم موضوع نان مردم است، اینجا آمدند دو جور نان درست کرده‌اند و من نمیدانم کیها درست کرده‌اند یک جوکیلوئی ۷/۸ قران یک جور هم نان معمولی برای ما درست کرده‌اند اولاً روز اولی که نان آزاد درست کردند گفتند هر کس می‌خواهد دکان باز بکند آن دکان هائی که نان معمولی می‌پخت و به مردم می‌داد آن دکان به جای خودش محفوظ بود کمک کم تمام این دکانهائی که نان دولتی تهیه می‌کردند و به مردم می‌دادند بستند آزاد پزی شده‌است و امروز کار به جائی رسیده‌است که از ۵۰ دکان دولتی که از آرد و بار دولتی استفاده می‌کرد یکی از آنها باز نیست یا اگر باز هستنت همه شان آزاد پز شده و از این لحاظ نان مردم یک من ۱۵ ریال ۱۴ ریال خریده می‌شود اگر بخواهید عملاً هزینه زندگی را پائین بیاورید دستور بدهید که آن دکانهای آزاد پزی یا واقعاً آزاد بخرند و آزاد بفروشند یا اینکه (آشتیانی زاده – آزاد می‌خرند) تمام آن دکاکینی که سالها گندم و جنس از دولت می‌گرفتند موظف باشند که گندم و جنس بگیرند و با همان نرخی که دولت معین میکندیک من ۶قران، ۷ قران خیلی ارزان تر هم بکنید تا این که م ردم آن طبقه‌ای که نمی‌توانند نان آزاد بخریند از این نان معمولی استفاده بکنندو این عمل در پائین آوردن هزینه زندگی تأثیر بسزائی دارد و در خاتمه عرایضم عرض می‌کنم که مربوط به یک موضوع است که باعث افتخار ایران است، به آقایان سابقه دارند که آقای دکتر حسابی که اخیراً به امریکا تشریف برده‌اند ایشان تفرشی هستند اقای دکتر حسابی که امروز در شیکاکو هستند در آن فرضیه اتم و آن فرضیه را دارند که مورد توجه تمام جهان قرار گرفته‌است ایشان تفرشی هستند و بنده هم چون افتخار نمایندگی تفرش را دارم اقتضا دارد که در اینجا مطالبی راجع به تفرش و آشتیان و گرگان به اطلاع جناب آقای وزیر فرهنگ و همچنین آقای وزیر بهداری برسانم، تفرش آشتیان و گرگان اینجاها مهد تربیت رجال این مملکت بود ه‌اند(صحیح است) مثل میرزا تقی خان امیر کبیر هزاره و قائم مقام فراهانی و همچنین رجالی مثل مستوفی الممالک که خود جناب آقای حکیمی هم مدتها با ایشان کار کرده‌اند همچنین سایر رجال این مملکت که همین الان هم سرکار هستند غالباً یا تفرشی یا آشتیانی یا گرگانی یا اراکی هستتند (یک نفر از نمایندگان- آقای دکتر امینی یادتان نرود) ایشان آخر لواسانی هستند البته همه جا رجال تربیت کرده منتهی اینجاها که مهد تربیت رجال این مملکت بوده فرهنگ و بهداشت خوبی ندارد و اخیراً که آقای دکتر حسابی باعث افتخار ایران است و در دنیا هم می‌شناسند ایشان را (صحیح است) ایجاب می‌کند که ما این چند بخش را یا چند ده را چند قصبه را، یک شهرستانش بکنیم و به فرهنگ و بهداشتش هم یک توجه بیشتری بشود تا با این استعدادهائ که در این سرزمین هست اهالی بتواند با داشتن بهداشت برای آتیه مملکت خودشان مفید واقع شند یک کاغذی هم جناب آقای قام مقام الملک به بنده نشان داده‌اند که به ایشان نوشته‌است از لندن نوشته‌اند که سابق بر این به ایران می‌گفتند پرس و اخیراً که گفته‌اند ایران ننویسند غالباً این را به ایراک عوض می‌کند و هیچ کس ما را آنجا نمی‌شناسد و ما باید دو ساعت فرهنگ ببریم بایشان دائره المعارف نشان بدهیم که این ایراک همان پرشیای قدیم است و پرشیا همان ایران است، خواهش کردند این موضوع را توجه فرمایند که جناب آقای حکیمی راجع به این لغت دو مرتبه تجدید نظر بکنند و دومرتبه دستور بدهند در خارجه در سفارتخانه‌های ایران همه جا لغت پرشیا را (یک نفر از نمایندگان- نه آقا نه آقا این گذشته)این چند تا تلگراف راجع به ژاندارمری است که به جناب آقای وزیر کشور تقدیم می‌کنم بنده عرایضم تمام شد، در خاتمه عرایضم ذکری از همکار محترم خودم آقای قبادیان کردم و ایشان از لحاظ اینکه سابقه بیشتر دارند سزاوار این بود که بنده تحمل بکنم حتی یک دفعه هم که فرمودند تحمل کردم و نخواستم به ایشان جوابی عرض کرده باشم ولی چون ایشان سوابق خدمتشان و وطن پرستی شان اقتضا می‌کند که بنده از ایشان معذرت بخواهم، معذرت می‌خواهم(احسنت)
قبادیان- اجازه میفرمائید؟
نایب رئیس-آقای نخست وزیر فرمایشی دارند، بفرمائید،
نخست وزیر-آقایان محترم، من خیلی خوشوقت از اینکه در ضمن نطق هائی که تا به حال ایراد شده اعم از اینکه بعنوان موافقت با دولت باشد یا بعنوان مخالفت، آقایان نمایندگان مطالبی را که اظهار فرموده‌اند که بیشتر آنها ضمن برنامه دولت قید شده‌است. مثلاً تمام ناطقین محترم به پائین آوردن هزینه زندگی اشاره فرمودند و دولت من این موضوع را یکی از مواد مهم برنامه قرار داده منتهای مراتب راه عملی کردن آن را ذکر نکرده و علت هم این است که تهیه طرق نیل به این مقصود محتاج به مطالب کامل و دقیق می‌باشد و حتی بعضیها طریقی را که به رخ دیگر برای رسید به این مقصود پیشنهاد می‌نمایند مخالف آن مقصود میدانند. بنابراین و نظر به اهمیت امر دولت من از پائین آوردن هزینه زندگی مؤثر باشد از قبیل نرخ اسعار خارجی و کم کردن مقدار اسکناس رایج و لیره مشغول مطالعه بوده و امیدوارم که به زودی طرق حل مناسبی برای عملی کردن آن معین و اتخاذ شود. همینطور آقای رحیمیان و بعضی از آقایان دیگر حذف مخارج غیر ضروری و تجملی را پیشنهاد فرمودند و این خود یکی از مواد برنامه دولت می‌باشد ولی بدیهی است که اجرای آنها به آن تندی چابکی که آقای فولادوند پیشنهاد فرمودند عملی نخواهد بود.
ایشان پیشنهاد کردند که بدون اندک تأمل روی تمام اتومبیلهای دولتی بغیر اتومبیل وزراء و معاونین یک قلم نه بکشم و حا ل آنها من برای امکان اجرای بعضی از وظایف قانونی از قبیل تعقیب جرایم ورسانیدن سریع کمک بهداشتی و نظایر آن داشتن اتومبیل را لازم تر وضروری تر میدانم تا برای خود وزراء و معاونین آنها. بنابراین از روزاول تشکیل دولت نه فقط موضوع اتومبیل بلکه سایر مخارج غیر ضروری را تحت مداقه قرار داده فعلاً یک مقداری از این مخارج را از قبیل حذف بعضی از وسایل نقلیه و احضار بعضی از مأمورین که در خارجه بدون ضرورت با گرفتن هزینه و فوق العاده اقامت دارند موقوف کردم و همین رویه مرتباً تعقیب شده و خواهد شد. من در این موقع نمی‌خواهم وارد جزئیات شده و در تمام موضوعاتی که آقایان نمایندگان محترم ضمن بیانات خود به آن اشاره فرموده‌اند داخل بحث شوم ولی لازم میدانم در مورد سه مسئله که ممکن است مسکوت ماندن آنها موجب سوء تفاهم گردد توضیح دهم و آن سه امر عبارت است از تجدید قرارداد بعضی از افسران آمریکائی و استقراض از بانک بین المللی و آزادی انتخابات. در موضوع اول باید عرض کنم که در آبان ماه ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی به موجب قانونی که تصویب نموده به دولت اجازه داد که عده از افسران آمریکائی را که از سی نفر تجاوز نکند به منظور اصلاح امور اداری ارتش استخدام نماید و همان قانون به دولت اجازه داد که در صورت لزوم قرارداد استخدامی آنها را تحدید کند. در کابینه سابق دولت لزوم تجدید قرارداد آنها را تشخیص داده و با اجازه قانون آبان ماه ۱۳۲۲ آن را تجدید نموده‌است و برخلاف آنچه در بعضی اخبار یا جراید منتشر کرده‌اند بین ایران و امریکا به هیچ وجه پیمان نظامی منعقد نشده‌است. در موضوع دوم یعنی موضوع استقراض از بانک بین المللی باید عرض نمایم که کلیه در باب استقراض چه از داخله و چه از خارجه من و دولت من با جناب آقای تقی زاده و نمایندگان محترم دیگر هم عقیده بوده و آنرا مادام که دستگاه مقتدری برای رسیدگی هزینه‌های دولت ایجاد نشده و مادام که اطمینان کامل برای صرف به موقع هر وجهی که بدست دولت برسد حاصل نگردیده‌است مضر میدانم(صحیح است) و در هر صورت چون هیچ استقراض بدون تصویب مجلس شورای ملی صورت قانونی نخواهد داشت (صحیح است) لذا دولت من که قید به رعایت کامل قوانین مملکتی است بدون اطلاع و تصویب مجلس به چنین امر اقدام نخواهد کرد در برنامه هفت ساله که در دست تکمیل است احتمال امکان استقراض برای چند سال بعد پیش بینی شده دولت من آن برنامه را تعقیب می‌نماید و اگر بقای عمری باشد در موقع خود لزوم یا عدم لزوم استقراض را بعرض مجلس شورای ملی خواهد رسانید(صحیح است) در موضوع سوم یعنی آزادی انتخابات من با کمال قوت قلب عرض می‌نمایم که ازطرف دولت من(صحیح است) هیچ مداخله غیر قانونی دیگر جلوگیری بعمل خواهد آمد(صحیح است) و تصور می‌کنم که آقایان محترم با اندک نظری به سوابق خدماتی که من شخصاً در رعایت اصول مشروطیت درام تصدیق خواهند فرمود که دراین اظهارات راه مبالغه نمی‌پیمایم. بعد از این توضیح به استحضار نمایندگان محترم میرسانم که دولت من بایک نیت پاک و اراده راسخ شروع به اصلاحاتی خواهد نمود که متضمن منافع کشور بوده ودر نتیجه آن بتواند برای طبقات زحمت کش ایران که قسمت بزرگ آن را زارعین و برزگران تشکیل می‌دهند وسایل زندگانی بهتری فراهم آورد البته بدیهی است که تحسین وضع زندگانی طبقات زحمت کش میسر نخواهد شد مگر با بالا بردن سطح زندگی مردم یعنی فراهم ساختن موجباتی که در اثر آن به دست توده مردم ثروت بیشتری برسد تا بتوانند برای خود وسایل زندگانی بهتری فراهم آورن و رسیدن به این مقصود هم ممکن نخواهد بود مگر با تشویق ابتکارات افراد.
من و دولت من جهد خواهیم نمود که برای افراد مردم وسایلی تهیه کنیم که در اثر ان بتوانند سرمایه‌های بیشماری را که دست قدرت در طبقات تحت الارضی این کشور برای اولاد این سرزمین به ودیعه گذاشته‌است استخراج نمایند و امیدوار چنانم که تحت سرپرستی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و تقویت مجلس شورای ملی بتوانم این آرزوی خود را عملی سازم(صحیح است) ما تمام مساعی خود را با کار خواهیم برد که فساد ومخصوصاً از رشاء و ارتشاء و اختلاس و حیف و میل اموال دولتی قویاً جلوگیری شده و مرتکبین این جنایات به اشد محازات برسند(صحیح است، احسنت) ولی بدیهی است و همان طوری که هنگام معرفی دولت و تقدیم برنامه دول اظهار کردم درجه رسیدن به این مقاصد متناسب خواهد بود با فرصتی که نمایندگان محترم به دولت بدهند و تقویتی که از طرف مجلس شورای ملی بعمل آید.
آقایان محترم امروز موقعیت نیا و مخصوصاً اوضاع ایران اجازه نمی‌دهند که وقت زمامداران مملکت که مجلس شورای ملی را می‌توان در رأس آنها قرار داد صرف مشاجره و مباحثه در اطراف اختلاف نظرهائی بشود که ممکن است بین افراد با احزاب و دستجاتی موجود باشد مااگر بخواهیم برای میهن پرستی و هم میهنان عزیز خود راه نجاتی پیدا کنیم برای ما حتم و ضروری است که اختلاف بین زید و عمر را کنار گذارده و همگی یعنی نه فقط افراد هیئت دولت نه فقط افراد اعضاء مجلس شورای ملی نه فقط کارمندان وزرات خانه‌ها بلکه افراد ملت ایران دست اتفاق به یکدیگر بدهیم و مشکلاتی را که در جلو داریم رفع کنیم.
من برخلاف عقیده آقای فولادوند در خود و همکاران خودم این اندازه توانائی سراغ دارم که بتوانم به سهم خود به این امر خطیر اقدام کرده و تحصیل موفقیت نمایم و اگر چنین اراده راسخ و چنین توانائی تزلزل ناپذیر را در خود سراغ نداشتم قدم گذاردن به این میدان را برای خود جایز نمی‌شمردم و برای چهل سال دوستی و پاکدامنی که امتحان آن را به تصدیق آقای فولادوند داده‌ام نیروی خاصی قائل هستم که نه تنها می‌تواند از مفاسد جلوگیری نماید بلکه مبدأ اقدامات اصلاحی مهمی واقع شود منتهای مراتب و به طوری که عرض کردم درجه موفقیت من و دولت من متناسب با میزان فرصتی خواهد بود که به من داده می‌شود و مقدار تقویتی خواهد بود که نسبت به من اعمال خواهدگردید.
در موضوع سیاست خارجی که بعضی از آقایان به آن اشاره فرمودند من ناچارم بعضی حقایق را که اصول سیاست خارجی من و دولت من می‌باشد در اینجا به طور صریح بیان نمایم. همانطور که در برنامه دولت قید شده‌است یکی از اصول سیاست خارجی من تحکیم روابط دوستانه ایران با تمام دولتهای دوست خواهد بو محصوصاً دولتهای همجوار ایران و دولتهای معظم دنیا برای دولت و ملت ایران دوستی با دولتهای معظم و مخصوصاً دولتهای معظمیکه با ایران همه قسم منافع مشترک دارند و از آن جمله دولت اتحاد جماهیر شوروی و دولت بریتانیای کبیر و دولت ایالات متحده آمریکامیباشد از ضروریات اولیه به شمار میرود و آقایان نمایندگان محترم مطمئن باشند که من و دولت من از صمیم قلب طالب این دوستی و خواهان تحکیم کامل آن می‌باشیم. ولی در عین حال من باید از این کرسی خطابه به تمام هم میهنان عزیز خود اعلام نمایم که من و دولت من دوستی هیچ دولتی را به ضرر ایران و ایرانیان نخواهیم خرید و هر قدمی که برای تشیید روابط دوستی با دولتهای بیگانه برداریم باید متضمن حفظ منافع ایران ورعایت احترام متفابل باشد. و نیز دولت من نسبت به دفاع از حقوق ملت ایران در هر کجا و در هر مورد که باشد جد وافی بعمل خواهد آورد.
نایب رئیس-آقای قبادیان.
قبادیان- اولاً بنده عقیده دارم موافقت بشود به برنامه دولت و البته مجلس رأی بدهد و بیش از این دولت را معطل نکنید بنده نسبت به اقای حکیمی و کابینه ایشان کمال اعتماد و اطمینان رادارم و امیدوارم با وزرائی که آورده‌اند بتوانند یک خدمات برجسته‌ای را برای مملکت انجام دهند و آنطوری که بعضی از همکارن محترم بنده ناامید هستند بنده امیدواری هم دارم فقط ناامیدی بنده از این استکه تشتت در مجلس باشد و ما نگذاریم که دولتها کار بکنند والا بنده یقین دارم که هر دولت ایران که روی کار بیاید میل دارد به کشور خودش خدمت بکند (صحیح است) اما مطلبی که بنده ر ا وادار کرد که چند کلمه توضیح بدهم این است که چون آقای مکی عذر خواهی کردند و بنده اینقدر گذشت دارم که از این چیزها بگذرم و بعضی چیزهائی که نسبت به ایشان داشتم صرفنظر بکنم وبه این مناسبت از این قسمت صرف نظر کردم اما یک قسمت را می‌خواستم توضیح بدهم چون به من توهین شد ایشان گفتند آقای هژیر املاک قبادیان را به قبادیان برگردانید از آقای رئیس محترم مجلس بنده شهادت می‌خواهم آیا املاک بنده را آقای هژیر به من برگرداند؟ بنده از آقای هژیر دلتنگ هستم چه نه تنها املاک بنده را به بنده برنگرداند حقوق حقه بنده را هم پایمال کرد ولی من افتخار اینرا دارم که یک نفر ایرانی هستم و به تمام معنی از حقوق ملت ایران دفاع می‌کنم و اگر یک وزیری هم واقعاً خدمت کرده باشد من دوست ندارم به او توهین بشود زیرا خدمتگذاران مملکت دلسرد می‌شوند بنده تمام هستیم هنوز در دست دولت است بااینکه حکم محکمه بر له بنده صادر شده‌است و در دست بنده‌است، از دوره چهارده آقای دکتر معظمی و آقای ملک مدنی اطلاع دارند با هشتاد و سه امضاء حکم محکمه را نسبت به املاک بنده مجلس موافقت کرد من از آن حکم استفاده نکردم و مطب مقررات کشور بودم و مطیع مقررات کشور هم هستم حقوق حقه دیگران را دادند ولی من چون مطبع مقررات کشور بودم هنوز هم نداده‌اند و در این قضیه هم به فکر نیستم اگر چنانچه از گرسنگی هم بمیرم مرتکب خیانت به ایران نمی‌شوم(صحیح است) بنده خیال می‌کنم خارجی و داخلی بنده و خانواده بنده را می‌شناسند و مایه افتخار بنده‌است که ایرانی به دنیا آمده و ایرانی هم از دنیا خواهم رفت(احسنت، احسنت)
نمایندگان-رأی، رأی.
نایب رئیس- عده‌ای از آقایان رأی کفایت مذاکرات خواسته‌اند مقدم بر همه آقای مسعود ثابتی است اگر اجازه می‌دهید که رأی گرفته بشود.
نمایندگان- رأی، رأی.
یمین اسفندیاری-بنده مخالفم.
نایب رئیس- آقای مسعود ثابتی توضیحی دارید بفرمائید.
مسعود ثابتی- بنده کفایت مذاکرات را از این جهت پیشنهاد کردم که الان چندین ماه از عمر دوره ۱۵ مجلس شورای ملی گذشته و در تمام این مدت انتظار داشتیم دولت برای بهبود زندگی مردم مخصوصاً این گرانی طاقت فرسا فکری بکند و چاره‌ای بنماید دولت هم در این انتظار بود که با اطمینان به تقویت و پشتیبانی مجلس شورای ملی چاره‌ای بکند، خلاصه دولت در انتظار مجلس و مجلس در انتظار دولت و مردم مستأصل و بیچاره این مملکت در انتظار هر دو (صحیح است) حالا هم برنامه دولت مطرح است، برنامه‌ها همین طورها است، این برنامه یعنی برنامه سابق بسیار خوب تنظیم شده بود و این برنامه هم بسیار خوب تنظیم شده‌است، اصل اجرای برنامه‌است که کیفیت این قسمت را هم آقای حکیمی در مقدمه برنامه به طور جامع تعیین کرده‌اند و میگویند به تناسب فرصتی که به ما داده شود در اجرای برنامه ساعی خواهیم بود(کاملاً صحیح است) بنابراین بنده تصور می‌کنم آقایان هم که تا بحال اعم از مخالف یا موافق فرمایشاتی فرموده‌اند یا شاید تذکراتی بوده‌است که به دولت داده شده‌است، این مذاکرات بعد از رأی اعتماد هم ممکن است به دولت داده شود (صحیح است) بنابراین آقایان موافقت بفرمائید که تکلیف دولت تعیین شود. زیرا عدم تکلیف قطعی دولت بهانه تازه‌ای شده‌است برای راکد ماندن کارها. این است که آقایان موافقت بفرمائید که تکلیف دولت معین بشود و انشاءالله با دلگرمی و تقویت مجلس به کارهای مملکت برسند.
نمایندگان-انشاءالله.
نایب رئیس-آقای یمین اسفندیاری بفرمائید.
یمین اسفندیاری-قاعدتاً نماینده‌ای که جزو موافقین دولت اسم نویسی می‌کند یکی از شرایطش این است که زودتر موافقت بکند که دولت بتواند شروع به کار کرده باشد وآن انتظاراتی که ازآن دولت هست انجام بشود، بنده هم همین عقیده را دارم و با حسن نیتی که از رئیس محترم دولتو وزرای ایشان در نظر است قطع دارم آنچه تذکر داده شده‌است سعی خواهند کرد که هر قدر ممکن است زودتر آسایش عمومی را فراهم بکنند(صحیح است) بنده هم تذکراتی یادداشت کرده بودم که بعرض مجلس شورای ملی و هیئت محترم دولت برسانم نسبت به فرهنگ، نسبت به بهداری، نسبت به دادگستری، بانک کشاورزی، بانک ملی و همچنین سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و قسمتهائی راجع به مازندران که تا به حال متأسفانه در مدت ۶ ماه موفق نشدم بعرض دولت وقت و مجلس شورای ملی برسانم دراین موقع استفاده کرده بعرض میرسانم و توجه دولت را جلب می‌کنم ولی خودداری می‌کنم زیرا گمان می‌کنم تذکراتی که داده شده‌است دولت اگر مجالی پیدا کند نسبت به تمام کشور که برای دولت فرق نمی‌کند مازندران یا سایر نقاط توجه خاصی مبذول خواهند داشت دیگر احتیاج به اینکه عرضی بکنم ندارد، اماموضوع سیاست خارجی است..
نایب رئیس-راجع به کفایت مذاکرات صحبت بفرمائید.
یمین اسفندیاری-که در اینجا لازم میدانم توضیح بدهم نسبت به این قسمت هم از تفصیل خودداری می‌کنم و در آتیه درموقعی که بودجه مطرح می‌شود یا در مواردی دیگر که دولت حضور داشته باشد عرایضی خواهم کرد ولی فعلاً هم دراین قسمت به خودم حق می‌دهم پشت تریبون بگویم که هیچ ایرانی نبوده‌است بخواهد با هیچ دولت خارجی کوچکترین سوء تفاهمی ایجاد بکند(صحیح است) باید حقیقت مطلب را پی برد در خاتمه عرایضم آقای مدیر محترم روزنامه داد رامخاطب می‌سازم و می‌گویم(یک نفر از نمایندگان- اینجا که نیستند) هر کجا که هست بنده می‌خواهم بگویم از روزی که به آقای حکیمی رأی تمایل دادم با ایشان ملاقاتی نکرده به منزلشان هم نرفتم، از ایشان و همچنین از وزرای ایشان و نه از وکلائی که با ایشان رابطه داشتند هم توقعی نداشتم بردار بنده یک فردی است از افراد این مملکت و در یک وزارت خانه‌ای هم سوابق ممتدی داشته در دوره گذشته هم برای آمدن تهران و عضویت کابینه نه ایشان تقاضائی کرده بود نه من، جناب اشرف آقای قوام السلطنه ایشان را با یک اصرار فوق العاده زیادی که نه من راضی بودم نه برادرم آوردند حالا آقای نخست وزیر مختارند و آزادند هر کس را که می‌خواهند وزیر خارجه بکنند از طرف بنده واز طرف برادر من هیچ گونه تقاضائی و استدعایی از ایشان نشده‌است و نمی‌شود ایشان یک فنکسیونر دولت هستند هر چه رئیس دولت بگوید مطیع اوامر ایشان خواهند بود. نایب رئیس-رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که کفایت مذاکرات موافقند قیام نمایند(اکثر برخاستند)تصویب شد یکی از آقایان پیشنهاد کرده‌اند که به موجب ماده ۹۲ رأی اعتماد گرفته شود(صحیح است) عده حاضر۹۰ نفر آقایانی که موافقند با کابینه آقای حکیمی ورقه سفید می‌دهند مخالفین ورقه کبود.
قبادیان-عده را فرمودید اعلام رأی هم شده‌است ۹۰ نفر است.
نایب رئیس-آقایان توجه بفرمائید آقا سید کمال به شما که گفته که رأی بگیرید مطابق ماده ۹۲ اسم آقایان خوانده می‌شود می‌آیند اینجا رأیشان را می‌اندازند پیشنهادی شده‌است آقای ناصر ذوالفقاری پیشنهادکرده‌است.
محمد علی مسعودی-مسترد کردند.
ناصر ذوالفقاری-بنده پیشنهاد کردم چرا مسترد کنم؟
نایب رئیس-بخوانید آقا.
اقبال- اسامی آرائی که موافقند بخوانید. (اخذ و استخراج آراء به وسیله آقایان منشیها به شرح زیر بعمل آمد)
اسامی موافقین- آقایان عزیز اعظم زنگنه- فولادوند- علی وکیلی- امیرنصرت اسکندری- ملک پور- عرب شیبانی- رفیع- رضا حکمت- گرگانی- امیر حسین بختیار- موسوی- آقا خان بختیار- ضیاء ابراهیمی- حبیب الله امین- دکتر متین دفتری- صفا امامی- رحیمیان- غضنفری- پالیزی- قبادیان- کفائی- دکتر بقائی- اقبال- نیکپور- نبوی- مهندس رضوی- ابوالحسن رضوی- افخمی- سلطانی- دکتر اعتبار- باتمانقلیچ- افشار- آصف- ملک مدنی- صاحب دیوانی- سلطان العلماء- ابوالقاسم بهبهانی- دکتر راجی- مهندس هدایت- محمد علی مسعودی- دکتر مصباح زاده- سید ابوالحسن حائری زاده- لیقوانی- ناصر ذوالفقاری- تولیت- کشاورز صدر- بهادری- امامی اهری- منصف- یمین اسفندیاری- مسعود ثابتی- عباس مسعودی- بوداغیان- فرامرزی- ممقانی- دکتر طبا- عباسی- دکتر مجتهدی- نصرت الملک ملکی- مهدی صدر زاده- سالار بهزادی- گنجه‌ای- دکتر ملکی- دکتر آشتیانی- قوامی- تقی زاده - نورالدین امامی- ارباب گیو- دکتر فلسفی- اسلامی- عبدالقدیر آزاد- صاحب جمع. مخالف- عباس اسکندری. ممتنعین آقایان: شریف زاده- اردلان- حاذقی-سید علی بهبهانی- آشتیانی زاده - محمود محمود- اعزاز نیک پی- دکتر امین- شریعت زاده- صادقی- نواب- گلبادی- خوئیلر- فاضلی-دادور.
نایب رئیس-عده حاضر ۹۰ نفر دولت به اکثریت ۷۶ رأی تصویب شد و رأی اعتماد داشت.
نمایندگان- مبارک است.
نخست وزیر- از ابراز حسن ظن نمایندگان سپاسگذارم امیدوارم دولت خود را شایسته این لطف آقایان نشان دهم و بخواست خداوند متعال موفق گردم.
نمایندگان- انشاءالله.
- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
۴- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نایب رئیس- جلسه آتیه به روز سه شنبه ۲۲ دی ماه چهار بعد از ظهر. (مجلس ساعت ده و یک ربع بعد از ظهر ختم گردید)
نایب رئیس مجلس شورای ملی –امیر حسین ظفر ایلخان