مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ امرداد ۱۳۳۴ نشست ۱۴۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۴۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز دوشنبه ۱۶ مرداد ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- تقدیم چهار فقره سؤال به وسیله آقایان: افشار صادقی- خلعتبری و میراشرفی
۳- طرح لایحه اجازه اجاره ۲۴ فقره لوایح مصوب آقای دکتر مصدق
۴- طرح لایحه بیست میلیون ریال اضافه اعتبار سال جاری دولت و ارجاع به مجلس سنا
۵- بقیه مذاکراه در لایحه اضافه اعتبار ۱۳۳۴ وزارت فرهنگ و ارجاع به مجلس سنا
۶- اخذ رأی و تصویب لایحه اعتبار ترمیم حقوق کمک آموزگاران
۷- طرح لایحه اضافه اعتبار دانشکده پزشکی و راجع به مجلس سنا
۸- طرح و تأیید تقاضای کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید آمبولانس و جیپ جهت وزارتین بهداری و پست و تلگراف
۹- اخذ رأی و تصویب لایحه اجازه اجرای موقت ۲۴ فقره لایحه مصوب آقای دکتر مصدق
۱۰- قرائت گزارش کمیسیون تحقیق راجع به حت انتخاب آقای یدالله ابراهیمی از کرمان
۱۱- اعلام تعطیل تابستانی تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای نورالدین امامی نائب رئیس تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
نائب رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه- آقایان: قوامی دهقان- هدی- باقر بوشهری- جلیلی- مهندس اردبیلی- سنندجی- سعیدی- حشمتی- اردلان- مرتضی حکمت- دکتر بینا- اسکندری- توماج- شادلو- شفیعی- دولت‌شاهی- نراقی- اکبر- دکتر جزاری- خاکباز- مصطفی ذوالفقاری- افشار صادقی- اورنگ عبدالرحمان فرامرزی- صفاری- جلیلوند- حائری‌زاده
غائبین بی‌اجازه- آقایان: یار افشار- دکتر عمید تفضلی- برومند- دکتر عدل- محمود افشار- عاملی- دکتر سعید حکمت- کدیور- قراگزلو- درخشش- دکتر حمزوی- فرود زنگنه-
زودرفتگان با اجازه- آقای پور سرتیپ یک ساعت
نائب رئیس- آقایان ساکت باشند گویا فراموش فرمودند که در مجلس تشریف دارند
عبدالصاحب صفایی- هوا گرم است آقای رئیس
نائب رئیس- گرما در آقا تأثیر کرده استدعا می‌کنم نظم مجلس و آئین‌نامه را حفظ نمایند سه روز گذشته چاپخانه تعطیل بود بنابراین صورت‌جلسه نداریم وارد دستور می‌شویم. آقای افشار صادقی فرمایشی دارید؟
۲- تقدیم چهار فقره سؤال به وسیله آقایان: افشار صادقی- خلعتبری و میراشرفی
افشار صادقی- سؤالی است ازز وزارت دارایی راجع به عدم پرداخت پول توتون کشاورزان رضاییه که تقدیم می‌کنم.
نائب رئیس- آقای پورسرتیپ.
پورسرتیپ- بنده می‌خواستم تذکری بدهم خدمتتان خواهش می‌کنم که یک فکری بفرمایید راجع به این اداره راهنمایی رانندگی (صحیح است) و این کشتار دسته‌جمعی که هر روز تکرار می‌شود من نمی‌دانم اولیای امور چه فکری کرده‌اند چرا اشخاص متخصص در رأس این اداره نمی‌گذارند یک رئیس این‌جا گذاشته‌اند که تنها وجه ارتباطش با شغل واگذاری این است که یک موقع افسر سوار بوده است.
نائب رئیس- اصل موضوع که فرمودید صحیح است ولی تذکر آقا فعلاً در این‌جا مورد نداشت آقای خلعتبری.
خلعتبری- سؤالی است از دولت که تقدیم می‌یکنم.
نائب رئیس- آقای میراشرافی
میراشرافی- سؤال است از وزارت دارایی یکی راجع به ترانسپورت‌بان قلابی که درست کرده‌اند ببینیم سرمایه کار او چیست یکی مهم راجع به بانک صادرات و معادن تقدیم می‌کنم.
۳- طرح لایحه اجازه اجاره ۲۴ فقره لوایح مصوب آقای دکتر مصدق.
نائب رئیس- آقایان استدعا می‌کنم توجه بفرمایید لایحه مربوط به اجازه ۲۴ فقره از لوایح مربوط مصوب آقای دکتر مصدق مطرح است مطرح می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده واحده- دولت مجاز است ۲۴ فقره لوایح مصوب آقای دکتر مصدق که طبق فهرست ضمیمه تقدیم مجلس سنا می‌شود ضمیمه تقدیم مجلس سنا می‌شود و در سابق به کمیسیون‌های مشترک مجلسین ارجاء و در کمیسیون‌ها مزبور مورد بحث و یا هنوز مطرح نشده مادام که لوایح مزبور به تصویب مجلسین نرسیده است کماکان اجرا نمایند.
تبصره- مدت اجرای موقت این قانون چهار ماه از تاریخ ابلاغ به دولت می‌باشد و هر گاه ظرف مدت نام برده لوایح مذکور به تصویب مجلسین نرسد اجرای موفقت آن‌ها موقوف و تصویب این لوایح جریان عادی قانونگذاری را طی خواهد کرد لایحه فوق در جلسه شنبه ۱۱ مرداد ماه ۱۳۳۴ مجلس سنا به تصویب رسید. رئیس مجلس سنا سید حسن تقی‌زاده.
لایحه مربوط به وزارت فرهنگ.
۱- لایحه راجع به تحریک دانش‌آموزان و امتحان دهندگان سرپیچی از اجرای مقرارات امتحانی
۲- لایحه راجع به مجازات دانش‌آموزان ودانشجویان و یا اشخاصی که به جای دیگری در امتحانات شرکت می‌کنند.
لایحه مربوط به وزارت دارایی
۱- لایحه مربوط به کالاهای وارده از طرف اداره همکاری فنی
۲- لایحه راجع به تأسیس پلیس گمرک
۳- لایحه راجع به نسخ تصویب‌نامه‌های مربوط به امور استخدامی
۴- لایحه وصول عوارض از بنزین به منظور کمک به مستمندان
لایحه مربوط به وزارت کشاورزی
۱- لایحه اجازه تأسیس بنگاه آبیاری
۲- لایحه قطع درخت گردو و دریافت عوارض از چوب‌های صادراتی
لایحه مربوط به وزارت کشور
۱- لایحه مربوط به بنگاه عمرانی کشور
۲- لایحه بازنشستگی افسران و کارمندان و افراد و ردیف افراد شهربانی کل کشور و افسران و هم ردیفان و استواران ودرجه‌داران و افراد پلیس راه‌آهن
لایحه مربوط به وزارت اقتصاد ملی
۱- لایحه مربوط به معادن برای مدت سه ماه و با قید این که دولت در ظرف این مدت لایحه
جامعه‌ای برای معادن تقدیم مجلسین نماید
۲- لایحه سازمان صنایع کشور
لایحه مربوط به وزارت کار
۱- لایحه بیمه اشخاص ثالث در مقابل حوادث
فهرست لوایحی در مورد احتیاج دادگستری است
۱- لایحه مجازات اخلالگران در صنایع نفت ایران مصوبه ۲۲/ ۷/ ۳۲
۲- لایحه اصلاح ماده ۱۳ قانون راجع به ورد و اقامت اتباع خارجه در ایران مصوبه ۱۶/ ۱۱/ ۳۱
۳- لایحه مربوط به دفاتر اداره ثبت مصوبه ۲۱/ ۱۰/ ۳۱
۴- لایحه مجازات حمل چاقو و انواع دیگر اسلحه سد و اخلال در نظم و امنیت عمومی مصوبه ۱۷/ ۷/ ۳۱
۵- لایحه اصلاح ماده ۳۴ قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوبه ۱۴/ ۸/ ۳۱
۶- لایحه چک بی‌محل مصوبه ۲۷/ ۸/ ۳۱
۷- لایحه تجدید مجازات بزه عبور از مرز مصوبه ۲۸/ ۷/ ۳۱
۸- لایحه اصلاح مواد ۲۳ و ۲۴ قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب اسفند ۱۳۱۲ مصوبه ۱۶/ ۲/ ۳۲
۹- لایحه اصلاح قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوبه ۲۵/ ۳/ ۳۴
۱۰- لایحه مربوط به مهتمین قاچاق مصوبه ۲۱/ ۴/ ۳۲
۱۱- تهیه وسایل مبارزه با قاچاق
شوشتری- آقای مسعودی قاچاق کدام است؟
عبدالرحمان فرامرزی- آقا این فهرست یک کتابخانه است می‌خواهد که نشان بدهد در کتابخانه این قدر کتاب موجود است این سیستم کار مجلس نیست
نائب رئیس- آقای صفایی بفرمایید.
عبدالصاحب صفایی- ماد در جلسه گذشته تقاضا کردیم از آقایان که یک کمی توجه بفرمایند درست عکس تقاضای ما عمل شد و در عوض این که آقایان توجه به یک موضوع اساسی و اصلی بفرمایند به عقیده من عجله بیشتر فرمودند و جنابان آقایان وزرا این را بدانند برخوردن به یک دلیل قوی و منتقی و به واسطه دیدن دلیل اقوی از عقیده قبلی برگشتند نه تنها دلیل ضعف نیست بلکه دلیل قوه و شدت تسلط بر اعصاب است آقایانی که با آرا فلاسفه تماس دارند می‌دانند فلاسفه همیشه وقتی به یک دلیل جدیدی برخودارند از عقیده قدیمشان برمی‌گشتند و دلیل جدید را تمکین می‌کردند هیچ ضرری ندارد اگر توجه فرمودید که در مجلس با یک مطالب حسابی گفته می‌شود فوراً برگردید از عقیده اولتان و قطعاً اعلیحضرت همایونی هم خواهند فرمود که دولتی دارم که تابع دلیل و منطق است و در عقایدش لجوج نیست و منطقی است غیر از به شما خواهند فرمود و از این حیث ارادی به شما وارد نمی‌شود که چرا این طور شد می‌گویی ما این را می‌خواستیم ولی مجلس دلیل حسابی‌تری نشان داد تمکین کردیم این منتهی آزاد منشی دولت را نشان می‌دهد به این دلیل استدعا می‌کنم که اسرار نداشته باشید در عقاید اولیه‌تان و اگر برخوردی به مخالفت قانون اساسی یا عدم مصلحت مملکت نظر ما را قبول بفرمایید آقایان این موضوع و بحث در این قسمت چون به نظر من هم خلاف قانون اساسی هم خلاف مصلحت مملکت و هم خلاف مصلحت دولت می‌شود و قبول بفرمایید که در این عرضم معتقدم که به ضرر دولت هم هست اسرار دولت در تصویب این لوایح در گرفتن این اختیاران هم به ضرر دولت هست و هم به ضرر مملکت است و هم خلاف قانون اساسی است استدعا می‌کنم آقایان دقت بفرمایند و به عرایض من توجه بفرمایند (قنات‌آبادی- این لایحه اصلاً بدتر از آن اختیارات کمیسیون است)
نائب رئیس- استدعا می‌کنم آقایان بین الاثنین صحبت نفرمایید.
صفایی- بنده استدعا می‌کنم که با صحبت بین الاثنین از قوت بنده را نگیرند والا آقایان اکثریت اگر بخواهند وقت بنده را بگیرند که بنده را بگیرند که بنده یک مطلبی را نگویم این بی‌انصافی است آقایان مسبوقند که مجلس برحسب تقاضای مصدق‌السلطنه اختیارات به مصدق داد (پیراسته- یعنی به زور گرفت کسی اختیار به او نداد با چاقوکش گرفت) به زور گرفت (عبدالرحمن فرامرزی- با ترساندن مجلس گرفت)
نائب رئیس- آقای فرامرزی معلوم می‌شود تازه از مسافرت برگشته‌اید تازه نفس هستید استدعا می‌کنم ساکت باشید.
عبدالصاحب صفایی- قربان استدعا می‌کنم که این مدت‌ها را به وقت بنده اضافه بفرمایید این اختیارات را برای چه گرفت؟ خود مصدق معتقد بود برخلاف قانون اساسی است در خاطر دارم هئیتی از طرف مجلس سنا رفت ایشان را ملاقات کردند برگشتند (پورسرتیپ- آقای فرخ رفتند) گفتند که مصدق‌السطلنه گفت می‌داند خلاف قانون اساسی است ولی من می‌خواهم (میراشرافی- گفت باید قانون اساسی را زیر پا بگذاریم) آقای فرخ هم برگشتند و این حرف‌ها را به عرض مجلس سنا رساندند و مجلس در اثر مرعوبیت یا غیرذالک این اختیارات را داد ولی این اختیارات را او چرا خواست؟ به عقیده من او قادر بر حکومت نبود او مسلط بر اوضاع نبود او می‌دانست که مجلسین به او اعتماد ندارند او متوجه شده بود طبقه منور مملکت از او برگشته است و مأیوس است از این که او بتواند کاری بکند به این علل و به این تهمت این که هر کس با من مخالفت کرد مخالف با نفت است مخالف با ملی شدن نفت است به کمک چند چاقوکش این اختیارات را گرفت تا به وسیله وضع این قوانین مجازاتی هر کس نفس هم بکشد او را از پا دربیاورد تا شاید بتواند حکوکت لرزان خود ادامه بدهد او دیگر از این اصول قانون اساسی قادر به ادامه حکومت نبود او در این مقام شد که از راه مرعوبیت از راه تراسندن از راه حبس و زندان و شلاق به حکومت لرزان خودش ادامه بدهد به این ادله آمد اختیارات گرفت ملاحظه بفرمایید به قوانینی که او به اصلاح خوشد وضع کرده ۸۰ درصدش قانون مجزات و احتناق است اگر چند تا قوانین دیگری هم اضافه کرده از لحاظ خلط مبحث بوده است والا قوانین مورد احتیاج او قانون امنیت اجتماع بود که الحمدالله اسمش عوض شده موضوع حفظ امنیت اجتماعی شده مثل این که از صدر مشروطیت تا حالا به وضع این قانون امنیت اجتماعی حفظ شده مثل این که ما با الفاظ سر و کار داریم با واقعیت کاری نداریم دکتر مصدق با علم این که برخلاف قانون اساسی که مجلس شورای ملی حق توکیل و حق اختیار دادند ندارد و بروز این اختیارات را گرفت و یک مقدار قوانین در حدود دویست قانون وضع کرد و متجاوز از یک سال و نیم این قوانین اجرا شد و افرادی به موجب آن قوانین حقوقی بدست آوردند مصدق رفت و مردم قیام کردند ۲۸ مرداد شد خانه مصدق هم بر باد رفت ملت عصبانی و مردم غیور تهران او و عوامل او را از پا درآوردند اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی مراجعت فرمودند قانون اساسی مجدداً مورد احترام واقع شد. (قنات‌آبادی- این را چه عرض کنم) مجلس دوره ۱۸ باز شد بنده این وسط‌ها را حذف می‌کنم که تصور نشود که نسبت به فرد یا شخصی نظر مدح و تعریف دارم همه آن قسمت‌ها را حذف می‌کنم دوره ۱۸ افتتاح شد مجلس هجدهم و دوره دوم مجلس سنا برخورد به یک محظور عظیمی‌کردند از یک طرف متوجه شدند قوانینی برخلاف قانون اساسی به موقع اجرا درآمد از طرفی افرادی از آن قوانین استفاده کردند حقوق مکتسبه‌ای برای افراد پیدا شده است این منصفانه نیست این عادلانه نیست که آن حقوق مکتب ندیده گفته شود از طرف دیگر قانون اساسی زیر پا گذاشته بود و آن لوایح نمی‌توانست لوایح قانونی باشد و برای این که دیگر کسی نتواند سوءاستفاده از زور و قدرت بیجا بکند و مجلسین را مرعوب بکند و اختیاراتی را بگیرد در مقام چاره برآمد چاره این شد بعد از این که علمای حقوق مجلسین، مردمان متفکر ما مطالعه کردند به این‌جا رسیدند. راه‌حلی پیدا کردند که از یک طرف آن قوانین را مجلسین تصویب بکنند که فرض خلاف قانون اساسی از بین برود و از طرفی حقوق مکتسبه افراد زیان نبینند راه‌حل در این شد که اجازه موقت به دولت داده بشود که این قوانین اجرا بکند ضمناً لوایح مورد احتیاجش به مجلس بدهد مجلس کمیسیون مشترکی با مجلس سنا تشکیل بدهد قوانینی در آن‌جا چک و اصلاح بکند آنچه صحیح است قبول کنند آنچه که صحیح نیست رد کنند این راه چاره‌ای بود که مجلس قبول کرده (بوربور- کاری که در عرض شش ماه شد) (داراب- تقریباً تمام قوانین قبول شد) می‌رسیم به این‌جا راه چاره این‌جور پیدا کردند و این راه‌حل شد، ولی برای این که یک اجازه مطلقی داده نشود سه ماه این اجازه داده شد یعنی گفته شده دولت در ظرف سه ماه این قانون را اجرا بکند و آنچه مطلوب و صحیح است بیاورد به مجلس در ظرف سه ما اگر کمیسیون‌ها مجلسین به یکی با بهبود آن‌ها احتیاج داشت و نظر داشتند تصویب کنند بعد از گذشتن سه ماه دیگر قابل اجرا نباشد این راه‌حلی بود جناب آقای بور بور که مجلس در نظر گرفت مدت برای این تعیین کردن که اجازه
مطلق ندهند عمل خلاف قانون اساسی به علت محظور فوق‌العاده برای یک ظرف زمان معین داده بشود و اگر محتاج اجازه دقت نبود اگر به طور عموم صحیح بود آقایان این خودنمایی چه بود کردید؟ مگر کسی با ملت ایران دشمنی داشت اگر این قوانین از طرف مصدق صحیحاً تقسیم شده بود اگر این قوانین به نفع مردم بود (داراب- مجلس همه را قبول کرد) چرا این کار را کردید قانون می‌گذارنید که تمام این قانون است و باید اجرا بشود دیگر سه ماه لازم نبود (میراشرفی- یعنی همه اعمال مصدق خوب بوده است
نائب رئیس- استدعا می‌کنم صحبت نفرمایید
عبدالصاحب صفایی- بدون شک اگر این قوانی صحیح بود دیگر محتاج این تشریفات نبود (بهبهانی- کی گفت صحیح است) البته شما هم موافقید و گفتید صحیح نبود پس راه‌حل پیدا کردید برای این که حقوق مکتسبه مردم از بین نرود لذا مدت سه ما تعیین کردیم سه ماه گذشت و دولت موفق نشد کمیسیون‌های مشترک نتوانستند بر سند طرح دیگری آمد و تمدید شد برای چهار ماه دیگر بنده شخصاً با این طرح مخالف بودم (صحیح است) زیرا معتقد بودم همان وقت هم پشت تریبون عرض کردم که کمیسیون‌های مشترک از حدود وظایف و اختیارشان تجاوز کرده‌اند آن‌ها حق اصلاح نداشته‌اند نه حق وضع قانون جدید حق وضع مالیات جدید نداشتند تغییر اشل نداشتند آن کارهایی که آقایان می‌دانند و شد به عقیده بنده کمیسیون‌های مشترک حق این کارها نداشتند به همین دلیل موقع تمدید اختیار کمیسیون‌ها آقای دکتر میراشرفی پیشنهادی دادند که کمیسیون‌های مشترک وضع مالیات جدید بتوانند بکنند این را فراکسیون شما داد آقای بوربور برای که دید کمیسیون‌های مشترک از نظر اصولی منحرف شده‌اند رهایی کردند که صحیح نبود پیشنهاد کردند که وضع مالیات جدید نمی‌توانند کنند رفت در مجلس سنا اضافه دیگری هم بر او شد و آن این بود که بعد از چهار ماه دیگر قابل تمدید نیست (یک نفر از نمایندگان- پیشنهاد آقای ارباب بود) در این‌جا شد معذرت می‌خواهم در مجلس شورای ملی شد این پیشنهاد برای چه شد؟ این پیشنهاد دلیل عرایض بنده است یعنی مجلس آماده نبود این قوانین را در بسته قبول بکند والی العبد دولت‌ها اختیار بدهد و هر دو ماه به دو ماه تمدید اختیار بکند به همین دلیل پیشنهاد شد و مجلس قبول کرد که دیگر قابل تمدید نیست آقایان مردم در بیرون این مطالب را می‌خوانند یادشان می‌ماند مجلس شورای ملی مظهر آمال ملت ایران است باید به مطالبی که بگویید توجه داشته باشید وقتی که مردم و ملت ایران دید که لوایح را در مجلس برخلاف قانون اساسی تشکیل داد وقتی دید که به اجرای موقت اجازه داد وقتی که دید در تمدیش گفت دیگر ما حق تمدید نداریم فقط همین چهار ماه است این‌ها معنایش این می‌شود که مردم بفهمند مجلس شورای ملی و مجلس سنا اصولاً این کار را برخلاف قانون اساسی می‌دانند و برای اضطرار و دفع یک فاسدی بافساد متوسل شده‌اند این‌ها را برای این عرض می‌کنم که آقایان که اگر انسان بخواهد که کمکی هم به دولت بکند اگر ما نخواهیم چوب لای چرخ دولت بگذاریم نباید تا جایی برویم که اصول قانون اساسی از بین برود (صحیح است) این دیگر اسمش چوب لای چرخ دولت گذاشتن نیست دیگر معنایش این است که دولت هر کار دلش می‌خواهد بکند اگر واقعاً آقایان معتقدند که دولت هر کاری می‌خواهد بکند بفرمایید دیگر به مصدق‌السلطنه ایراد داشتید (صدقی- مجلس تصویب نکرده است دولت لوایح را به مجلس داده اگر کوتاهی هم باشد تقصیر مجلس است که کار نکرده باید بیشتر کار بکند) آقای صدقی در امور تجارت بحث نمی‌کنیم امور قضایی و وجدانتان (آقای صفایی- معلوم نیست بهتر از من امور قضایی را بفهمید) عرض کنم بنده رشته کارم در این است ولی شما در پشت میز یک تجارتخانه‌ای نشسته‌اید شرف و تقوا به شما می‌کند که شما در اموری که حرفه و تخصصتان نیست گوش بدهید (صدقی- من شرف و تقوایم اجازه می‌دهد که شما بگویم بیخودی چوب لای چرخ دولت نگذارید بگذارید کار مردم درست بشود) خوب؟ تمام شد؟ یک دفعه دیگر هم بفرمایید آقای دکتر امینی بشنوید جناب آقای علم هم توجه بفرمایند شهردار کاشان را طبق میل ایشان عوض بکنید (صدقی- عوض نکنید) عرض کردم طبق میل شما عوض بکنند آقای علم شنیدند خیلی ناراحت نباشید حوصله بکنید این کار را برایتان می‌کنند خواهش می‌کنم جناب آقای علم شهردار تهران را عوض بکنید البته شما به قدری نموره دارید که دستگاه بیخودی خود به نفع شما می‌چرخد من قبول دارم آقای رضایی در زمینه شما قانون هیچ رعایت نمی‌شود بنده قبول دارم به هر تقدیر این مطالب این محدودیت‌ها این قیدی که بعد از چهار ماه دیگر قابل تمدید نیست این مطالب برای این بود که عمل را اصولاً صحیح نمی‌دانستیم چون عمل را صحیح نمی‌دانستیم متوسل به این قوانین و قوید شدیم که تا بتوانیم وجود آن‌ها قانع کنیم که عملی برخلاف قانون اساسی نکرده‌ایم این‌ها علل این بود که چرا این کار را کردیم چرا سه ماه اجازه اجرا دادیم چرا بعد چهار ماه تمدید شد چهار ماهش هم برای این بود که واقعاً کمیسیون‌های خودمان نرسیده بود واقعاً مجلس مجال نکرده بود به این ۲۰۰ لایحه برسد چون واقعاً مجلس مجال نکرده بود منصفانه این کار شد معهذا بنده مخالف بودم و رأی هم ندادم و دلیلش هم این بود که این الی غیر النهایه تمدید خواهد شد (مسعودی- البته دفعه اول رأی دادید دومش خیر) اول بنده موافق بودم خود بنده آن طرح را امضا کردم دفعه اول موافق بودم دفعه دوم مخالف بودم (صحیح است) به هر حال آن موقع کمیسیون‌های مشترک روزی ده ۱۲ ساعت کار کردند آقایان شاهدید مجلس حداکثر کوشش را کردند لوایحی که به درد دولت می‌خورد آن لوایحی که منظور دولت را از لحاظ اجتماعی تأمین می‌کرد تصویب شد قانون امنیب اجتماعی که خود مصدق پنج ماهه تصویب کرد بود در آن موقعی که همه اوضاع متشنج شده بود زمین و زمان از دست او ناله می‌کردند تمام دستگاه‌ها او را قدر بر اوضاع نمی‌دانستند او خودش قانون امنیت اجتماعی را ۵ ماهه تصویب کرد ولی برای این که چوب لای چرخ دولت نگذاریم ۵ ماه را ابدیت بهش دادیم (صحیح است) اصل قانون که مصدق در آن تشنج عمومی در آن تزلزل اوضاع اجتماعی به او داشت ۵ ماهه بود ولی در این موقع که دولت می‌گوید در عصر اتم به نحوه اتم حکومت می‌کنیم ما قانون امنیت اجتماعی را به نفع والی الابد تصویب کردیم (صحیح است) این است دلیل تسلط بر اوضاع این است تسلط به نحو اتم که قانون امنیتی مصدق که ۵ ماهه می‌خواست شما ابدیت بهش بدادید (صارمی- مصدق هم بعدا اصلاح به طور دائم) خیلی متشکرم و مصدق با آن اوضاع ابتدا خودش ۵ ماهه کرد دولتی که مسلط بر اوضاع است دولتی که مجلس در اختیارش است دولتی که اکثریت مطلق دارد و چوب لای چرخش نمی‌گذارند دولتی که شاهنشاه ما صد در صد ازش حمایت می‌کنمد این دولت قانون امنیت اجتماعی نمی‌خواهد که هر کس که نفس کشید شلاقش بزنند حکومت نظامی قوانین دیگر است دیگر احتیاجی به قانون امنیت اجتماعی نبود پس فرق دولت اتم و اتم با دولت مصدق متزلزل نمی‌بایند چیست؟ آقا آن موقع دستگاه شما محاط بود به ارتش و پر بود از توده‌ای اخلالگر که این قوانین را وضع می‌کردند امروز که همه جا به حمدالله امن و امان است و آرامش مطلق هست دیگر قانون چوب زدن و حبس و تبعید برای چیست؟ (نقابت- غیر از شادکان) بله این جمله را باید عرض کنم مجلس سنا هم قبول نکرده خودش طرح تهیه کند چون تعهدش را محترم می‌شمارد دولت خودش پیشنهاد کرد ماده واحده آورد ۲۲ قانون تقاضای اجرا کرد متأسفانه یا خوشبختانه آقایان نمایندگان دو تا بهش اضافه کردند که شما متوجه نیستید که این دو کدامند در مجلس شورای ملی هم طرحی تهیه شده که تا دوسه تای دیگر هم اضافه کنند دولت می‌گوید بهش احتیاج ندارم ما اضافه می‌کنیم حرفی نداریم آقایان آن علت تمدید اختیار آن علت اجازه اجار که عمل خلاف قانون اساسی بود به نظر بنده با حفظ امنیت با آرامش مطلق و تصویب لوایح لازم و ضروری موضوعات دیگر از بین رفته بنده برای آقایان یکی یکی قوانین را می‌خوانم ملاحظه بفرمایید یک قانون مفید نمانده آنچه صحیح بود آنچه درست بود مجلسین روزی ۱۴ ساعت کار کردند و این قوانی را تصویب کردند و آنچه که باقی مانده قوانین و مجازاتی است که بتواند یک دولت ضعیف ادامه حیات پیدا کند آنچه که باقیمانده قوانین است که فقط یک دولت ضعیف برای ادامه حکومت لازم دارد من عرض کردم تصویب این‌ها را به صلاح دولت نمی‌دانم علتش هم همین است برای این که دلالت بر ضعف می‌کند دلالت بر این می‌کند که هی دولت باید به امور جزایی متوسل بشود هی متوسل به مجازات بشود تا چند صباحی به عمر خودش ادامه بدهد این به صلاح دولت نیست مگر تاین که واقعاً یک تعهدی باشد که نشان بدهد که دولت ضعیف است اگر خود دولت به علل سیاسی که برای بنده مکتوم است خودش می‌خواهد ضعفش را نشان بدهد من حرفی ندارم این‌ها علل اصولی بود که بنده عرض کردم که احتیاج به قانون نیست از جناب آقای علم و جناب آقای دکتر امینی خواهش می‌کنم اگر برخوردند به صحت عرایض بنده این قانون را مسترد بدانند که بر شأن‌شان بر قدرت ارداه‌شان بر قدرت‌شان اضافه خواهد شد هیچ عیبی ندارد که یک چیزی را که صحیح تشخیص شود آقایان قبول بفرمایند آقایان که معصوم نیستند، آقایان مجلس شورای ملی برای همین است که اگر یک اشتباهی شد اصلاح بشود واین مخالفت بنده به طور اصولی بود که این قانون این ماده واحده برخلاف قانون اساسی است و علتش هم که موجب شده که ما اجازه اجرا دادیم این علت هم منتفی شد زیرا امنیت از یک طرف مستقر است باز طرف دیگر قوانین مفیدی تصویب شده است و اما خود این قوانین که آقایان می‌دانند جنبه شوخی دارد بیاورید بفرمایید من که خجالت می‌کشم بگویم که این قوانین برای دولت ضروری است حالا بنده یکی یکی را می‌خوانم جناب آقای فرامرزی شما ببینید کجای این قوانین برای دولت ضروری است اگر اجرا نکرده‌اند بنده چوب لای چرخش گذاشته‌ام و اگر این دولت این قوانین را نداشته باشد کارش فلج می‌شود آقایان بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید اول لایحه مربوط به وزارت فرهنگ
است جناب آقای دکتر مهران تشریف دارند بنده بهشان ارادت دارم ولی تو را به آن وجدان و شرف به این قانون چه احتیاجی داری اگر بگویید شرافتمندانه احتیاج داری من حرف‌هایم را پس می‌گیرم لایحه اول لایحه راجع به تحریک دانش‌آموزان و امتحان دهندگان و سرپیچی از اجرای مقرارات امتحانی است (داراب- احتیاج به قانون ندارد) (مهدوی- خودشان می‌دانند احتیاج دارند که پیشنهاد کرده‌اند) بنده شهادت از جناب آقای مهران خواستم جناب آقای مهدوی از شما نه خواستم پس نزدیک بفرمایید که بشنود آقای مهران (مرآت اسفندیاری- صرف‌نظر بفرمایید از این یکی) آقای مرآت تشریف بیاورند این‌جا گه بشنوند شما دارید حمایت می‌کنید. دوم لایحه راجع به مجازات دانش‌آموزان و دانشجویان و یا اشخاصی است که به جای دیگری در امتحانات شرکت می‌کنند، آقا پنجاه سال مشروطیت، این طور بوده آقایان همه شما تحصیل کرده‌اید دکترید کدام وقت شما به جای دیگری امتحان داده‌اید کدام وقت شما محتاج به آن قانون شده‌اید که این قانون را آورده‌اید آقای دکتر امینی مگر شما قلابی دکتر شده‌اید جناب آقای دکتر مهران شما وزیر فرهنگید مگر شما جای کسی امتحان داده‌اید عوضی جای یکدیگر رفته‌اید آقایان مصدق‌السلطنه مسلط بر اوضاع نبود در دانشگاه اساتید را حبس کردند زندانی کردند اساتید جرأت نفس کشیدن را نداشتند این بدبخت بیچاره مادر مرده مجبور شد لایحه بگذراند خیال کرد با لایحه مسلط بر اوضاع می‌شود دانشگاه‌تان بایک گردان نظامی آرام نبود اخلالگران آن‌جا بودند شما چرا عمل خودتان را مقایسه با مصدق‌السلطنه می‌کنید دانش‌آموزان ما فرزندان ما هستند شما ۵۰ سال است که مدرسه دارید پس بنابراین وقتی که این قوانین نبوده است تصدیق‌های شما همه قلابی بوده است همه عوض هم امتحان داده‌اید، آقایان نکنید این کار را این کار صحیح نیست این کار دلالت به ضعف دولت دارد الحمدالله ما در دانشگاه حالا نظامی را هم بر داشتیم آرامش مطلق، امنیت، اوضاع و احوال از هر حیث موافق است آرامش فراهم است و مسلط هستید بر اوضاع حالا هی بیخود می‌گویند دانش‌آموزان را چوب بزنید. چرا سوم لایحه مربوط به کالای وارده از ادارات همکاری من این‌جا بحث زیادی نمی‌کنم دولت آمریکا به ما کمک کرده ما از کمک دولت آمریکا متشکریم ولی این خود شیرینی‌ها را آقایان نکنید این خودشیرینی‌ها را مصدق می‌کرد برای این که نظر داشت، صد هزار دلار گمرک ندادن صحیح نیست باب قاچاق را باز می‌کند به علاوه مؤسسات فنی دیگر نظیر است مؤسسه هم ممکن است تقاضایی بکند این به ضرر ایران است. دولتی که میلیون‌ها به ما کمک کرده است چه اهمیتی می‌دهد که ۱۰۰ هزار دلار به ما گمرک بدهد چرا خود خودشیرینی می‌کنید چرا کارهایی گه مصدق می‌کرد برای یک تخفیف‌های بیجا ما این را دنبالش بکنیم والا دولت آمریکا این توقع را از ما ندارد ما خودشیرینی می‌کنیم آقا این را بردارید برای ۱۰۰ هزار دلار برای ۲۰۰ هزار دلار راه قاچاق را به نام اداره همکاری فنی باز نکنید بگویید مجلس شورای ملی موافق نیست او کمک شما خیلی متشکر است ولی این کار راه قاچاق را باز می‌کند در این مملکت، نکنید این کارها را بعد لایحه مربوط به متهمین قاچاق است آقایان تمام این قوانین قوانین جزایی است. ملاحظه بفرمایید تا حالا در این مملکت ما قانون قاچاق نداشتیم لایحه مربوط به متهمین قاچاق، لایحه تهیه و سایل مبارزه با قاچاق ملاحظه بفرمایید تا حالا شما مبارزه با قاچاق نمی‌کردید آقای دکتر امینی شما وزیر مالیه بودید مبارزه با قاچاق نمی‌کردید لایحه دیگر لایحه بیمه اشخاص ثالث است در مقابل حوادث اگر این امر امروز نگذرد بر خلاف قانون اساسی و اجرا نشود چوب لای چرخ دولت هست این همه مدت اشخاص ثالث در مقابل حوادث بیمه نمی‌شدند حالا اگر ما امروز به این دستپاچگی اختیار ندهیم چوب لای چرخ دولت گذاشتیم لایحه بیمه اشخاص ثالث در مقابل حوادث چه ضروریتی دارد؟
نائب رئیس- جناب آقای صفایی وقت شما تمام شد
صفایی- دو دقیقه دیگر از وقتم مانده است خود یادداشت کرده‌ام
نائب رئیس- وقت شما تمام شده طبق مقرارات آئین‌نامه دیگر نمی‌توانید صحبت کنید
صفایی- بنده هنوز نتیجه نگرفته‌ام ۵ دقیقه دیگر از مجلس محترم تمنا می‌کنم که به بنده وقت بدهند
نائب رئیس- اگر آقایان اجازه می‌دهند آقای صفایی ۵ دقیقه دیگر صحبت بکنند قیام بکنند (اکثر برخاستند) تصویب شد
صفایی- یکی دیگر لایحه اصلاح ماده ۳۴ قانون مجازات مرتکبین قاچاق است دیگری لایجه چک بی‌محل آقایان برای این موضوع چک بی‌محل ما قانون داشتیم تا حالا عمل می‌کردیم یک چیزی نبود که اخلال در کار بشود آقایان وکلای دادگستری در این‌جا می‌دانند ما قوانین محکم و قانون مجازات صحیح داریم که هر کس چک بی‌محل بکشد مجازات می‌شود لایحه تشدید مجازات عبور و مرور این خیلی خوشمزه است لایحه تشدید مجازات بزه عبور از مرز می‌خواهید قانونی بگذرانید که از مرز عبور کرده آن طرف مرز رفته است این که این ور است که هنوز عبور نکرده آن‌که رفته آن ور مرز که شما دسترسی بهش ندارید چی چی را می‌خواهید تشدید مجازات بکنید آقا این شوخی‌ها را بگذارید کنار آخر این چه فوریت دارد تا حالا قانون اساسی را روی یک امر واجبی اگر لازم بود زیر پا بگذارید مردانه زیر پا بگذارید برای حکومت مطلق زیر پا بگذارید مثل مصدق برای تغییر رژیم زیر پا بگذارید والا برای لایحه تشدید مجازات عبور از مرز این‌جا دیگر خلاف قانون اساسی است عمل کردند ندارد اگر گناه هم می‌کند یک گناهی که در شأنتان است بکنید اگر آدم می‌خواهد قانون اساسی را زیر پا بگذارد برای یک امر صحیح و درست و با ارزشی زیر پا بگذارد نه برای عبور از مرز بنده هر چه نگاه می‌کنم در این لایجه اصلاح قانون مجازات مرتکبین قاچاق است ۷ تا ماده است از این اصلاح ماده قانون مرتکبین قاچاق است
۱۰- لایحه مربوط به متهمین قاچاق
۹- لایحه اصلاح قانون مجازات مرتکبین قاچاق از ۳ و ۴ و ۵، لایحه اصلاح ماده ۴۳ مجازات مرتکبین قاچاق یک ماده می‌خواهد ۶ تا ۷ ماه مرتکبین قاچاق برای چیست؟ ملاحظه فرمودید ابداً اجرایش اخلال نیست آن لایحه فرهنگیش آن لایحه وزارت دارایی‌اش مثلاً راجع به وزارت دارایی یکی لایحه راجع به نسخ تصویب‌نامه‌های مربوط به امور استخدامی‌است آقای دکتر امینی چون جنابعالی الان وزیر دادگستری هستید ابداً احتیاج ندارید به این قانون لوایح مصدق آن‌جا که نسخ کرده تمام شد این از نظر قضایی عود پیدا نمی‌کند یک لایحه برای یک امری بوده است و نسخ ضده دیگر موردی ندارد این را از نظر قضایی مشورت بفرمایید از غیر از این بود بنده همه حرف‌هایم را پس می‌گیرم آقای ارسلان خلعتبری ملاحظه بفرمایید نوشته است تصویب‌نامه‌های شماره فلان تا شماره فلان نسخ می‌شود این قانون نه مدت داشته نه زمان داشته فقط و فقط یک قانون را نسخ کرده است آن قانون راجع به تصویب‌نامه‌های زمان مرحوم قوام‌السلطنه بوده است رحمت‌الله علیه بنابراین وقتی که با یک لایحه نسخ شد ما هم قبول کردیم تا زمان مصدق آن قوانین به قوت اجرایی خودش باقی باشد به خودی خود الان اگر این قانون تمدید هم بشود آن نسخ به عمل آمده است این عقیده بنده است خیلی هم ارار ندارم علی‌ایحال هیچ یک از این لوایح ادامه اجرایش به نفع کشور و دولت نیست امر مفیدی هم نیست آقایان استدعا می‌کنم تمنا می‌کنم قانون اساسی را برای یک امور جزیی زیر پا نگذارید این عمل را نکنید این بدعت را نگذارید اگر یک قانون این‌جا داشتید که اگر اجرا نکنید به به حقوق مردم صدمه می‌زند من حرفی نداشتم تازه اگر هم هست خوب همان یکی را بگذارید
نائب رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمایید.
میراشرافی- آقای دکتر امینی بگذارید مخالفین صحبت بکنند بعد شما بفرمایید.
وزیر دادگستری (دکتر امینی)- جناب آقای صفایی می‌دانند که بنده نسبت به ایشان هم علاقه شخصی دارم هم عقیده و از نظر اصلاحات قضایی و حقوق ایشان را می‌ستایم فرمودند که اگر دولت دید که دلایل مخالفین قوی است و منطقی از نظر خودش عدول کند بنده می‌خواستم از ایشان تقاضای متقابله بکنم که اگر جناب آقای صفایی و مخالفین دیگر که تصدیق فرمودند که منطق دولت نه قوی‌تر بلکه منطقی‌تر است آقایان مخالف صرف‌نظر بکنند (صفایی- بفرمایید که اگر آقای رئیس اجازه بدهند مخالفتم را پس می‌گیرم) عرض کنم که بنده از سقوط دولت مصدق و تشکیل حکومت سپهبد زاهدی و افتتاح این مجلس اکثریت مجلس شاید اکثریت قریب به اتفاق با حکومت دکتر مصدق و تمام عملیاتش مخالف بود حالا هم مخالف است و همین مجلس مخالف در دو نوبت اجازه داد که این قوانین اجرا بشود تا سیر خودش را در مجلس طی بکند چرا این کار را کرد؟ برای این که یک مصلحت و ضرورت را تشخیص کرد و اجازه داد که این قوانین اجرا بشود و الان اگر غیر از این بود همینطور که جناب آقای صفایی توضیح فرمودند چون مخالف با قوانین اساسی تشخیص شد مجلس گفت من این‌ها را اجازه نمی‌دهم مگر به طور موقت به استناد اجازه مجلس دولت آن قوانین را تقدیم کرد و یک قسمت اعظمش در کمیسیون‌ها تصویب شد و یک قسمتش مانده و بنده این‌جا از طرف دولت واقعاً باید تقدیر بکنم زحماتی که کمیسیون‌های مشترک کشیدند مخصوصاً در این ده روزه آخر که با وجود گرما و خستگی فوق‌العاده شب و روز زحمت کشیدند و یک قسمت از این قوانین را تصویب فرمودند (ارسلان خلعتبری- تشکر بکنبد از مجلس نه تقدیر) تقدیر و تشکر می‌کنم هر دو به نظر من یکی است (خلعتبری- دولت نمی‌تواند از مجلس تقدیر بکند باید تشکر بکنید) (داراب- مجلس می‌تواند از دولت تقدیر بکند) بحث نفرمایید کلمه بعدی که استعمال نشد خیلی خوب حالا اگر کلمه تقدیر در خیر مورد بود بنده تشکر می‌کنم عرض می‌کنم این قوانینی که باقی مانده علیرغم نظر جناب آقای صفایی باقی ماندنش دلیل بر بدی این قوانین نیست بلکه فرصت نبوده که این قوانین مطالعه و تصویب بشود (یکی از نمایندگان- قانون نیست لایحه است) عرض کنم این لوایحی که مانده کمیسیون‌ها نتوانستد رسیدگی بکنند (قنات‌آبادی- سار از درخت پرید از ۱۲ مرداد) بنابراین اگر این لوایح ماند در کمیسیون‌ها دلیل بر بدی
این لوایح و عدم ضرورتش نیست بلکه کمی فرست بوده و بنده خیال می‌کنم که همان ضرورت از طرفی اقتضا کرده که آقایان اجازه فرمودند این لوایح اجرا بشود همان ضرورت باقی است و اگر واقعاً این ضرورت نبود دولت که خودش موافق بوده که این لوایح برخلاف قانون اساسی و بالاخره ملزم بوده است که تبعیت مجلس بکند مسلماً این‌ها را پیشنهاد نمی‌کرد کم این که این لوایحی که الان ضمیمه است تمام لوایح موجود نیست یک قسمتی است که ضرورتش و فوریتش مشخص شده و به علاوه طرز تصویب این قوانین هم در آتیه به غیر از گذشته است در گذشته کمیسیون‌هاهای مشترک می‌کرد و رأی می‌داد و اجرای می‌شد در حالی که مطابق این ماده واحده در آتیه این قوانین باید سیر طبیعی خود را بکند یعنی در کمیسیون‌های مربوطه تصویب شود در جلسات علنی بیاید و تکلیفش روشن شود خواستم عرض بکنم که تمدید نیست اجازه اجرای موقتی است که با نحوه آن که تمدید بشود به کلی فرق دارد والا اگر غیر از این بود در خود مجلس سنا هم بحث می‌شد کما این که شد و گفتیم در جلسه خصوصی که صحبت تمدید نیست به واسطه این که مجلسین تعطیل می‌شودند و آن مدت هم که اجازه دادند منقضی شده بنابراین به طور موقت این‌ها را اجازه بدهید اجرا شود تا بعد از تعطیلات سیرش در کمیسیون‌ها و مجلس انجام بشود جناب آقای صفایی یک توضیحاتی دادند در اطراف این لوایح بنده خواستم درر مورد لایحه معافیت اجناس وارده جهت اداره همکاری اصلاً لایحه را بخوانم که در ذهن آقایان و در خارج سوءتفاهم نشود که مطابق لوایح آقای دکتر مصدق ما آمده‌ایم و کالاهای اداره را معاف کردیم این لایحه قانونی این است.
ماده اول- کلیه کالاهایی که طبق مقاله نامه مورخ ۲۸ و ۲۹ دی ماه ۱۳۳۱ منعقده فیمابین دولت ایران و رئیس اداره همکاری فنی کشورهای متحد آمریکا در ایران وارد شده و خواهد شد و بالاعوض به دولت ایران واگذار کرده و خواهد کرد و همچنین کلیه بذر و نهاد و غله و نظایر آن که از طرف کمیسیون مشترک ایران و آمریکا به منظور اصلاح وضع کشاورزی ایران وارد گردیده و وارد خواهد شد از هر نوع حقوق گمرکی معاف است.
ماده دوم- وزارت دارایی مأمور اجرای این قانون است.
توجه بفرمایید که معافیت گمرکی منحصر به بذر و نهال و غله است که این‌ها چیزهایی است که برای کشاورزان مفید است و بنده خیال می‌کنم که اولاً یک عوارض گمرکی فوق‌العاده ندارد (میراشرافی- این یکی نیست بیست قلم دیگر هم دارد) نه نه همین است که من دارم می‌خوانم و اگر هم یک لایحه دیگر بوده ما حق اجرایش را نداریم بنده نظرم این ببود که با کمک بالاعوض و با کمک‌های دیگری که آمریکا و ملت آمریکا به دولت ایران کرده است جا ندارد که این‌جا یک حرف‌هایی زده که احیاناً موجب کدورت بشود (میراشرافی- شما هم زیاد تعریف نکنید) و اگر م فرمایید که این جنبه تملق دارد خیر بنده تملق نمی‌کنم و یک کاری است به نفع مملکت و به ما کمک کرده‌اند و بنابرای نباید ازشان تشکر کرد و تازه از گمرک هم معاف می‌کردیم به نفع ایران بود سایر قسمت‌هایی که جناب آقای صفایی فرمودند که این لوایح جنبه مجازاتی دارد و دولت احتیاج به این قوانین ندارد بنده خواست به ایشان عرض بکنم که اگر احصائیه نشان داد که در مملکت چندین ماه یا یک سال قتلی اتفاق نیفتاده پس اجازه بفرمایید که قوانین مربوط به قتل را از قوانین جزایی برداریم برای این که قتل اتفاق نیفتاده است (میراشرافی- در کشورهای دیگر هست) بلی اگر به کلی از میان رفته که به قوانین احتیاج نخواهد بود وجود قوانین مجازاتی جلوگیری می‌کند از وقوع جرایم و ارزش قانون و وجود قانون این است که اشخاص مرتکب جرایم نمی‌شوند به محض این که قانون را از بین برده‌اند دوباره مرتکب جرایم می‌شوند (قنات‌آبادی- البته مجرمین بزرگ از قانون نمی‌ترسند) مجرمین گردن کلفت بله اما راجع به لوایح فرهنگ که فرمودید البته بایستی قدر این امنیت را دانست و امنیت هم وجود دارد ولی اگر احیاناً در یک حلسه امتحانی یک خلاف نظمی پیش آمده مطابق این قانون اشخاص را تعقیب می‌کنند اگر انشاءالله اتفاقی نیفتاد که قانون مورد اجرا پیدا نمی‌کند و اگر اتفاقی افتاد اجرا می‌شود همین طور قانون امنیت اجتماعی اگر آقا این لایحه را ملاحظه بفرمایید با لایحه سابق تفاوت خیلی زیادی دارد اولاً این لایحه حبس ندارد تبعیدش خیلی محدود است و از نظر بعضی احتیاجات که هنوز متأسفانه تمام آن‌ها از بین نرفته این قانون ضروری تشخیص شده و اساساً منظورم این بود که جناب آقای صفایی که این قوانین را یکی یکی خواندند و البته با زرنگی که دارند بارل اقلیت تمامش را تخطئه کردند خواستم عرض کنم که وجود این قوانین برای جلوگیری و مانع شدن از وقوع جرم است اگر جرمی واقع نشد که اجرای آن را ایجاب نمی‌کند به هر صورت من خواستم از آقایان اقلیت تقاضا بکنم که قطع نظر از ارادتی که افراد به آقایان اقلیت دارند اقلیت هم مصلحت مردم را فقط رعایت بکنند و اگر هم احیاناً با دولت مخالف هست و تصور می‌کنند که عملیات دولت مطابق مصلحت مردم نیست آن‌جایی که به مصلحت مردم است خواهش می‌کنم رأی بدهید و آن‌جایی که به ضرر مردم است رأی ندهید و تنقید بفرمایید آن تنقید هم برای ما محترم است (احسنت)
نائب رئیس- پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود
(پیشنهاد آقای میراشرفی به شرح زیر قرائت شد)
مقام مقدس ریاست مجلس شورای ملی:
پیشنهاد می‌کنم که لایحه دولت مسکوت بماند- میراشرفی
میراشرفی- فعلاً عرضی ندارم بنده مایل بودم که صحبت کنم این پیشنهاد را دادم از وقتم استفاده می‌کنم
رئیس- آقای شمس قنات‌آبادی بفرمایید
کریمی- آقای رئیس ایشان به عنوان موافق صحبت می‌کنند یا موافق؟
نائب رئیس- به عنوان موافق مشروط در ستون موافق اسم نوشته‌اند.
قنات‌آبادی- آقای رئیس که توی دلم من نیستند از خود من بپرسید که چه صحبت می‌کنم تا خودم عرض بکنم اولاً عرض بکنم: که اول بنا نبود بسوزند عاشقان- آتش به جان شمع فتد کین بنا نهاد- اگر نظر مبارک آقایان نمایندگان محترم بوده باشد و همین گذشته نزدکی را فراموش نفرموده باشند تشریف فرمایید شاه را که از همین تالار جلسه علنی ساعت ۸ پریروز اعلیحضرت همایونی به مناسبت گذشت ۵۰ سال نیم قرن از مشروطیت ایران پیامی فرستادند و در خلال فرمایشات‌شان فرمودند فرشته مشروطیت در این مدت ۵۰ سال جراحت‌هایی دیده و این مطلب بسیار صحیح است و من معتقدم بزرگ‌ترین ضربه‌ای که به پیکر مشروطیت ایران زده شد آن روزی بود که دولت وقت آمد و به زور از مجلس اختیار قانونگذاری گرفت (صحیح است) و هر روزی که این عمل تکرار بشود یک ضربه‌ای به پیکر مشروطیت ایران است و آن کسانی که چنین اختیاراتی به دولت‌ها می‌دهند نمی‌توانند ادعا بکنند که ما حافظ قانون اساسی هستیم طبق قانونی که اکثریت محترم مجلس شورای ملی در جلسات گذشته تصویب کرد اولاً من به آقایان نمایندگان محترم این مطلب را عرض کنم که بنده به شهادت صورت جلسات مجلس از روز اول و ابتدایی که عنوان شد اختیارات در مجلس با اختیارات مخالفت کردم هیچ‌وقت هم رأی به اختیارات ندادم حتی در آن زمانی که مخالفت کردند با اختیارات برای نماینده مخالف خطرات بی‌شماری در بر داشت معذالک مخالفت کردیم و تاریخ مشروطیت و مجلس شورای ملی ایران هم این مطلب را ثبت کرد یک مطلب دیگر عرض بکنم بنده یک روز یادم می‌آید در همین مجلس روزی که موضوع اختیارات در این‌جا مطرح بود مقام محترم ریاست مجلس جناب آقای سردا فاخر حکمت فرمودند (آقای پیراسته استدعا می‌کنم که حواس آقای ناصر ذوالفقاری را پرت نکنید) (پیراسته- ایشان حواس بنده را پرت می‌کنند) آقای رئیس محترم مجلس فرمودند که اگر دولتی بخواهد از مجلس اختیارات بگیرد من دهان آن دولت را خرد می‌کنم این صورت جلسات هست و همان روز و دنبال همان مطلب یک عده از آقایان نمایندگان محترم کف زدند و ایشان را تأیید کردند (صحیح است) (سالار بهزادی- این اختیارات نیست) آقا مثل این که خیلی عجله دارید آقای سالار بهزادی آدم که نباید از هول حلیم توی دیگ بیافتد یک خورده حوصله بفرمایید آدم که این قدر خونش را کثیف نمی‌کند (سالار بهزادی- این حلیم نیست) اختیار دارید همین شیرین‌کاری‌ها آدم را به حلیم می‌رساند دیگر تو که بچه خوبی بودی الان عرض می‌کنم این مطلب را مقام محترم ریاست را فرمودند و این را هم می‌دانند آقایان در دوره هفدهم رئیس محترم وقت مجلس شورای ملی حضرت آیت‌الله کاشانی بر علیه اختیارات و گرفت اختیارات به جبر از قوه مقننه دو تا نامه بسیار شدید نوشته است که هر دو در صورت جلسات مجلس ضبط است (پورسرتیب- بنده آن روز هم تذکر دادم) ولی این را هم بدانند که به استناد همان نامه‌های رئیس وقت مجلس شورای ملی آن اختیارات و لوایح امضا شده مترتبه بر آن اختیارات هیچ کدامش قانونی نیست فرس ماژور بوده است و بس این‌ها مقدماتی بود که عرض کردم و گفتم که آتش به جان شمع فتد کین بنا نهاد من این شعر را خواندم و خواستم توجه آقایان نمایندگان محترم را جلب کنم مجلس ۱۸ آمد یک پوز و یک ژستی گرفت که از نظر وظیفه و حفظ قانون اساسی و سمت نمایندگی و سمت آزادی‌خواهی بسیار بسیار عالی بود و آن این بود که گفت اختیاراتی که از مجلس بگیرند و فرد قانونگذاری بکنند برخلاف قانون اساسی است ما آن ورقه را پاره می‌کنم پاره‌اش کردیم بعد اقلای قوم گفتند که خوب این قوانین این لوایح این نوشتجات یک حقوقی برای دولت معین کرده البته جوش زیادی بود که برای خود دولت می‌زدند دولت‌ها هیچ‌وقت جوش برای مردم نمی‌زنند چه ما می‌بینم که هیچ‌وقت کاری برای مردم نمی‌کنند و دردی برای مردم دوا نمی‌کنند
هر دولتی که می‌آید می‌گوید که فلان خواهم کرد و چنین خواهم کرد اما در عمل ما می‌بینیم که صفر است بلکه یک قدری هم پایین‌تر ار صفر در عمل آمدند گفتند که حقوق مردم تضییع شده و از بین می‌رود اله می‌شود بله می‌شود یک کلاه قانونی سرش گذاشتند و گفتند اجازه می‌دهید به کمیسیون‌های که این لوایح را مطالعه بکنند و دولت هم در خلال مطالعه و رسیدگی کمیسیون‌ها عمل بکنند این‌ها را می‌شد گفت کلاه قانونگذاری، کلاه شرعی بعد مدتش که تمام شد دو مرتبه آمدند و گفتند که سه ماه (یکی از نمایندگان- چهارماه) چهار ماه دیگر اجازه بدهید که این کار ادامه پیدا کند آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی این تمدید از دوازده مرداد تمام شده این موادی که در این لایحه نوشته یعنی این لوایح قانونی و فلان و این حرف‌ها دیگر نه لایحه قانونی است نه طرح است هیچ چیز نیست یک مشت کاغذ پاره زیرا مدت اختیارات کمیسیون‌ها هم در دوازده مرداد تمام شده است حالا البته اگر دولت به مجلس درد و دل نکند اگر احتیاجاتش را به مجلس نگوید اگر نیاید از مجلس کسب تکلیف بکند با چه مقامی برود و کسب تکلیف کند؟ دولت دیده یک مقداری لایحه مانده این لایحه هم باز به قول خودشان یک حقوقی برای مردم و یک حقوقی برای خود دولت به وجود آورده است که باز به عقیده بنده آقای دولت و اعضای دولت دلشان برای حقوق مردم نمی‌سوزد برای این که این دولت اگر دلش برای مردم می‌سوخت از ابتدایی که آمد و مصدر کار شده یک قدم و یک وجب در راه تأمین منافع مردم برمی‌دارد بنده این‌جا لازم می‌دانم یک نکته‌ای در وسط عرایضم عرض بکنم و زا آقایان نمایندگان استدعا کنم که به این نکته توجه کند چون منفعت خود آقایان در توجه به این عرض بنده است در ظرف سه یا چهار ماه نمایندگان محترم مجلس چند مرتبه شرفیاب شدند یکی هم همین دیروز گذشته به مناسبت عید غدیر خم بوده است در هر مرتبه شرفیابی اعلیحضرت همایونی با شرف کمال صراحت کمال اظهارات رضایت را از اعمل مجلس و مجلسیان فرموده (صحیح است) و مرتب تکرار فرو آمدند که من از کارهای مجلس از فعالیت شبانه‌روزی مجلس بسیار متشکرم مجلس وظیفه خودش را انجام داده است و من از مجلس راضی هستم آقایان نمایندگان محترم غیر از این بود؟ (صحیح است) من این نکته را می‌خواهم بگویم مثل این که بعضی‌ها یک وظیفه خاصی برای اهانت به مجلس دارند و هی برای خودش شیرینی در مقابل دولت می‌گویند مجلس وظیفه خودش را انجام نداده در صورتی که مجلس در این گرما در کمیسیون‌ها شب و روز نشسته کار کرده است و لوایحی که دولت داشته است تصویب کرده است مجلس نباید اجازه بدهد یک فرد مجلس برای خود شیرینی بگوید که مجلس انجام وظیفه نکرده من در عین این که اقلیت هستم بسیار متعصبم در حفظ حیثیت مجلس شورای ملی چون اگر حیثیت مجلس محفوظ باشد حیثیت نمایندگان محفوظ است (یکی از نمایندگان- کی گفته است) توی صورت‌جلسه هست آقای صدقی صورت‌جلسه را مطالعه کنید بنابراین این مطلب بهانه نشود برای دست دولت که بگوید این مجلس وظیفه خودش را انجام نداده است خیر آقایان ابر و باد و مه و خورشید و فلک همه در کارند- تا تو نانی به کف آری به غفلت نخوری. آری همه همه طبقات همه دولت را تأیید کردند کمک کردند برای این که کار بکنند اما متأسفانه در جبین این کشتی نور رستگاری نیست نمی‌توانید کار بکنید شاید دلتان هم بخواهد آقایان محترم روز ۱۲ مرداد با لوایح با ان کلاه‌سازی که درست شده بود یا با آن قانونی (احترام می‌گذارم به اکثریت) تمام شد این‌ها که در این کاغذ نوشته شده است به دولت اجازه داده می‌شود لوایح آقای دکتر مصدق را عمل بکنند این‌ها دیگر لوایح دکتر مصدق نیست این‌ها که این‌جا نوشته شده فرقی با آن کاغذی که توی دکان عطاری تویش فلفل و زردچوبه می‌پیچند ندارد بنابراین این عمل را مجلس شورای ملی نمی‌تواند انجام بدهد چون مبایل با اصل ۲۷ متمم قانون اساسی است قانونگذاری حق مجلس شورای ملی است من موافقم به مفاد این عمل بشود اما مشروط به این این که از طریق قانونگذاری باشد یعنی لوایح به مجلس بیاید طریق قانونیش را طی بکند امعان نظر بشود دقت بشود آن موادش که مغایر و مخالف با آزادی است حذف شود آقایان در همین دو شب گذشته جشن پنجاهیمن سال مشروطیت را گرفتید آیا در ابتدای مشروطیت لایحه‌ای گذشت که اگر یک بچه دانش‌آموز نفس در بیاید او را شلاق بزنند؟ ما ۵۰ سال در مشروطیت ترقی کردیم آقایان قانون اساسی مگر حق نطق آزاد و قلم آزاد برای همه افراد این مملکت در حدود قوانین در حدود مذهب و قانون اساسی معتبر شناخته مگر حالا نیامدند یک بدنه کلی و بزرگ افراد این مملکت و دانشمندان آن را از چیزنویسی محروم نکردند؟ (مهدوی- خیر همچو چیزی نیست) قانون را بخوانید (مهدوی- خواندم همچو چیزی نیست) قانون را بخوانید آقای مهدوی) (مهدوی- خواندم) (نظر مبارکتان رفته است فراموش کرده‌اید هوا گرم است (مهدوی- این برای حفظ آبروی مطبوعات بوده است) آقایان این لایحه به هیچ‌وجه مطابق با قانون اساسی نیست مخالف با قانون اساسی است و اگر مجلس ۱۸ رأی به عمل کردنبه این لایحه بدهد معنایش این است که تمام آن مطالبی که علیه اختیارات گفته است عملاً تکذیب کرده این عرض من است و آقایان را به قانون اساسی واگذار می‌کند (کریمی- این بیانات صحبت یک نفر موافق بود؟) (یکی از نمایندگان- موافق مشروط اسمش بود).
نائب رئیس- پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.
ریاست محترمم مجلس شورای ملی.
پس از نطق یک موافق و یک مخالف پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم دکتر شاهکار.
میراشرافی- آقای رئیس بنده پیشنهاد سکوت داده‌ام.
قنات‌آبادی- پیشنهاد سکوت مقدم است.
نائب رئیس- شما پیشنهاد سکوت‌تان را پس گرفتید (میراشرافی- پس نگرفتم) پیشنهاد سکوت قرائت می‌شد
(به شرح زیر قرائت شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌نمایم لایحه دولت مسکوت بماند میراشرافی
نائب رئیس- آقای میراشرفی.
میراشرافی- جناب آقای صفایی استدعا می‌کنم که به عرایض بنده توجه بفرمایید که رفقای بنده را اذیت نکنند (عبدالصاحب صفایی- وظیفه بنده است) بنده پیشنهاد می‌کردم که این لایحه دولت مسکوت بماند و دلایلم را هم عرض می‌کنم حضور آقایان البته آنچه که شایسته شأن مطلب بود از لحاظ مخالفت با تصویب این قانون جناب آقای صفایی و جناب آقای قنات‌آبادی حق مطلب را بیان کردند و جای آن‌که بنده مخالفت خود را تکرار بکنم ندارد ولی به طور خلاصه عرض بکنم همانطوری که آقای قنات‌آبادی پشت این تریبون فرمودند شما در یک ایامی این قانون را تصویب می‌کنید که از تمام مجالس کشورهای اسلامی نمایندگان‌شان را دعوت کرده‌اید به عنوان این که آقایان نمایندگان مالس دنیا ببینند که ملت ایران ۵۰ سال در حال مشروطه زندگی کرده است و به علت گذرانیدن ۵۰ سال مشروطیت می‌خواهد جشن بگیرد در یک چنین روزهایی که یک شخصیت‌هایی مثل اعلیحضرت همایونی شاهنشاه از جلوی این درب ملت ایران تبریک مشروطیت فرمودند و یک شخصیت دیگری مثل جناب آقای نقی‌زاده که در واقع مادر مشروطیت ایران است (یکی از نمایندگان- مادر؟) پدر آقا پدر سر مادر پدر دعوا نمی‌کنیم پدر مشروطیت (فرامرزی- نه خیر غلط است چون اصل مادر است)
نائب رئیس- استدعا می‌کنم که نظم مجلس را مراعات کنید.
میراشرافی- جناب آقای تقی‌زاده که هم پدر و مادر مشروطیت ایرانند منطقی فرمودند و موقعی که من شنیدم واقعاً گریه‌ام گرفت ایشان فرمودند که من خودم از افرادی بودم که از روز پیدایش مشروطیت ایران جزء فداکاری‌ها و سربازان صف اول این جبهه بودم و امروز خوشحال هستم که ۵۰ سال از عمر مشروطیت ایران گذشته و من تقی‌زاده زنده هستم و به ملت ایران تبریک می‌گویم آقایان نمایندگان محترم این قوانین ضروری برای مملکت و ملت نیست این یک کار کوچک یک خطر بزرگ نباید کرد همانمطوری که آقای قنات‌آبادی گفت اگر واقعاً دولت می‌خواهد به اختیارات قانونگذاری را بگیرد همان معامله‌ای که دکتر مصدق کرد بکند برای ده دوازده سال تا لایحه غیرضروری مشروطیت ایران در چنین موقعی و در چنین ایامی لکه‌دار نکنید و اجازه ندهید که این لایحه مطرح بشود و اجازه بدهید که همین جا مسکوت بماند و اما راجع به جریان دیگری که می‌خواهم خدمت آقایان عرض بکنم دیروز در موقع سلام جناب آقای سردار فاخر حکمت مطالبی به عرض اعلیحضرت همایونی رساندند که یک موضوعش موضوع پیدایش رضا شاه بود در ایران.
نائب رئیس- جناب آقای میراشرافی- این موضوع مربوط به مسکوت ماندن این لایحه نیست.
میراشرافی- بنده مربوطش می‌کنم.
نائب رئیس- مربوط نیست اجازه نخواهم داد استدعا می‌کنم خارج از موضوع نفرمایید.
میراشرافی- خارج از موضوع نیست بنده می‌خواهم عرض بکنم که رضا شاه در ایران پیدا شد و پیدا شدن رضا شاه معلول یک سلسله از حوادث بود و یکی از آن حوادث جنگ بین‌المللی گذشته بود و اگر جنگ بین‌المللی گذشته نشده بود رضا شاه در ایران بوجود نمی‌آمد به دلیل این که قرارداد ترکمنچای تعهد کرده بود که سلطنت در خانواده عباس میرزا باشد بنابراین آن جنگ پیدا شد آن معاهده که زنجیر اسارت ملت ایران بود پاره شد و در اثر پاره شدن آن رضاشاه بوجود آمد و رضاشاهی که معتقدیم به مملکت خدمت کرده و این مجلس شورای ملی به عنوان کبیر به او داده او بیش از هر کس به قانون و مجلس احترام می‌گذاشت و هر عملی را که نمی‌خواست بکند با دست مجلس و با عمل مجلس و با عمل قانون و با یک شرایط مساعد و مناسبی می‌کرد و هیچ‌وقت نمی‌آید بگوید که همین طور چکی بیست و سه تا لایحه را به دولت اجازه بدهد آقا این‌جا که دکان بقالی نیست که آدم بگوید که این یک بار خیار را همین طور چکی بخرند؟ این قانون است
فلسفه مشروطیت فلسفه قانون فلسفه مشرورت برای این است که هر مغزی و هر فکری و هر نظری که دارد در موقع تصویب لوایح در هر موقع طرح ماده به ماده به نمایندگان بیان عقیده و مطلب خودشان را بکنند عقیده خودشان را بگویند و این قانون به تصویب برسد والا اگر قرار بر این بود که همینطور در بست اختیار داده شود روز اولی که مجلس شورای ملی تشکیل می‌شد می‌آمدند و یک ماده می‌گذاردند که در مدت دوسال اختیار قانونگذاری می‌دهیم به آقای رئیس دولت و مجلس را تعطیل می‌کردند و می‌رفتند دیگر ماهی ۱۷۰۰ تومان حقوق به ما و این مخارج گزاف و این مهمانی‌ها و این پذیرایی مفصل لزومی نداشت پس دولت و ملت ایران تحمل این مخارج را می‌کند برای این است نمایندگانی که این‌جا نشسته‌اند اظهار عقیده و اظهار مطلب بکنند چون جناب آقای رئیس جازه نمی‌دهند بنده به عرایض خودم خاتمه می‌دهم و دو کلمه اجازه می‌گیرم ازشان راجع به ۲۸ مرداد صحبت کنم از ایشان استدعا کنم و از آقایان نمایندگان می‌خواهم با احترام همان قیام ۲۸ مردادی که با استناد خود آقایان پشت این تریبون آمدند اجازه فرمایید بنده یک ربع صحبت کنم
نائب رئیس- آقای میراشرفی نمی‌شود صحبت بفرمایید
میراشرفی- یک ربع به بنده اجازه بدهید
نائب رئیس- جنابعالی پیشنهاد سکوت داده‌اید باید در همان موضوع صحبت کنید آن هم مختصر
میراشرفی- دلیلش را می‌خواهم عرض کنم سلطنت محمد رضاه شاه پهلوی در این مملکت سه صفحه دارد (زنگ رئیس)
نائب رئیس- آئین‌نامه را حفظ کنید
میراشرفی- استدعا می‌کنم اجازه بدهید صحبت کنم
نائب رئیس- آقای میراشرافی اگر آقا به مشروطیت ایمان دارید باید آئین‌نامه را حفظ کنید
میراشرفی- استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید مطلبم را عرض کنم جلوی اقلیت را می‌گیرید حرفش را هم نمی‌گذارید بزند از ساعت ۷ صبح آمده‌ایم مخالف اسم نوشته‌ایم اجازه نمی‌دهید صحبت کنم
نائب رئیس- جناب آقای میراشرافی اگر به مشروطیت علاقمندید باید در پیشنهاد سکوت صحبت بفرمایید راجع به ۲۸ مرداد نباید صحبت بفرمایید
میراشرفی- اجازه بدهید که یک ربع صحبت کنم اگر اسم ۲۸ مرداد را آوردم زبان را ببرید
نائب رئیس- مطابق آئین‌نامه باید مختصر بفرمایید یک ربع به آقا اجازه می‌دهم ولی باید راجع به پیشنهادتان صحبت بفرمایید
میراشرفی- دولت ۲۳ لایحه را همینطور آورده می‌خواهد چکی از مجلس اجازه بگیرد
نائب رئیس- جناب آقای میراشرفی در ستون مخالف اسم نوشته‌اید در موقعش تشریف بیاورید صحبت کنید
میراشرفی- شما اجازه نمی‌دهید
نائب رئیس- من موظفم که امر مجلس را اطلاعت بکنم بنده حق این اجازه را ندارم مجلس باید اجازه بدهد
عبدالرحمان فرامرزی- اختیار با شماست می‌توانید اجازه بدهید صحبت کنند
میراشرفی- حالا اجازه بدهید بنده یک ربع صحبت بکنم
نائب رئیس- بنده اجازه بدهم آئین‌نامه اجازه نمی‌دهد ۵ دقیقه با اجازه آقایان تنفس می‌دهم بعد مقام ریاست خودش تشریف خواهد آورد (سه ربع پیش از ظهر مجلس به عنوان تنفس تعطیل و مجدداً بیست دقیقه پیش از ظهر جلسه به ریاست آقای رضاحکمت تشکیل گردید)
رئیس- آقای عماد تربتی مخالفید با پیشنها سکوت (عماد تربتی- بله) بفرمایید
عماد تربتی- در این لایحه آقایان اقلیت هم به عنوان مخالف و هم به عنوان موافق ولی البته به منظور مخالف نام‌نویسی فرموده بودند که در واقع موافق صحبت نکرد (عبدالصاحب صفایی- هیچ موافقی نیامد دیروز اسم بنویسد) و آنچه به نام پیشنهاد سکوت مطالبی ایراد شد و یک مطالبی را که از طرف جناب آقای میراشرافی ایراد شد یک تشریفاتی برای سخن بود که مثل پنجاهمین سال مشروطیت است مثل این که اگر پنجاهمین سال مشروطیت نبود و اوایل مشروطیت بود مخالفت با قانون اساسی جایز بود و یا این که نمایندگان خارجی از کشورهای دیگر این‌جا هستند در صورت نبودنشان مثل این که جایز بود
میراشرفی- آقا بنده پیشنهاد سکوت را پس گرفتم دیگر صحبتی ندارم
عماد تربتی- بسیار خوب مقصودم همین بود حالا که پس گرفته شد بنده عرضی ندارم
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده و قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پس از نطق یک موافق و یک مخالف پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌نمایم دکتر شاهکار
رئیس- آقای دکتر شاهکار
دکتر شاهکار- آقایان دو نفر ناطقین محترم که راجع به این لایحه صحبت فرمودند به عنوان مخالف و موافق هر دو یک مطلب فرمودند عقیدشان این طور بود که با تمدید اجرای لوایحی که مجلس شورای ملی و یا سنا این‌ها را اجرا داده است قانون اساسی لگدمال می‌شود و حال آن‌که بحث در قانون اساسی نیست و خداوند آن روز را برای این مملکت نیاورد که با قانون اساسی لطمه‌ای یا صدمه‌ای وارد شود (قنات‌آبادی- آن هم که اختیارات را تصویب کردند همین حرف را می‌زدند و همین منطق‌شان بود) بنده برای جناب عالی احترام قائل هستم.
قنات‌آبادی- بنده هم برای جنابعالی احترام قائل هستم.
رئیس- آقای دکتر شاهکار صحبت‌هایشان را بفرمایید و با اختصار توضیح بدهید.
دکتر شاهکار- بحث در این است که موقعی که مجلس هجدهم تشکیل شد و آقایان برخوردند به لوایح آقای دکتر مصدق که هر عنوانی داشت مجلس شورای ملی قوه مقننه مملکت نظر داد این اختیارات صحیح نبوده این مطلب مفروق عنه است و فرمولی تهیه شده در تیرماه در همین اتاق‌های عقب یک عده‌ای از آقایان نشسته‌اند و گفتند دادن اختیار به آقای دکتر مصدق قانونی بنوده و بنابراین رسمیت قانونی ندارد (شوشتری- حالا هم همان عقیده را داریم) بعد قوه مقننه مملکت نشست و این تصمیم را گرفت که چون این لوایح یک مقداری حقوق مکتسب جناب آقای فرامرزی که به عنوان مخالف اسم نوشته‌اید عرایض بنده را توجه بفرمایید (عبدالرحمن فرامرزی- همه زدند روی میز من هم زدم از کجا میدانید که من مخالفم که به من فرمودید) یک مقدار حقوق مکتسب برای مردم پیدا شده و روابط حقوقی و اجتماعی برای مردم ایجاد شده است دیدم این لوایح را ما نمی‌توانیم از بین ببریم فرمولی تهیه کردیم و این فورمول این بود که این لوایحی را که دولت اجرای آن را ضروری می‌داند مادام که در کمیسیون رسیدگی نشده و تمام نشده است اجرا بشود و اگر به تصویب کمیسیون‌های مجلس برسد تا تصویب نهایی اجرا بشود در آن مدت کمیسیون‌ها به این لوایح رسیدگی کرده‌اند وقت منقضی شد در کمیسیون دو مرتبه تأیید این مطلب اگر آقایان نظرشان باشد بنده این افتخار را دارم که پیشنهاد دادم که چهار ماه تمدید بشود آقایان موافقت فرمودند نظر مجلس ۱۸ را که این لوایح در کمیسیون‌ها مطرح بشود و رسیدگی بشود و تا تصویب نهایی مجلسین قبل اجرا باشد امروز دولت آمده یک مطلبی را می‌گوید این را از نظر قاضی بنده خطابم به همکاران محترم است که زیاد از نظر قضایی صحبت می‌کردند امروز دولت چه می‌خواهد در یک دادگاه یک مدعی می‌گوید که این مال مال من است مدعی علیه می‌گوید که این مال تو نیست قاضی دادگاه رأی می‌دهد که کی حق دارد این مثل این است که ما یک دولتی دارم یک طرف یک ملتی داریم یک طرف و بنابراین آقایان یک احقاقی است اختلاف نیست بنده می‌خواهم ببینم دولت می‌گوید این لوایحی که فرستادید به کمیسیون‌ها چون وقت کمیسیون‌ها تمام شد اجازه می‌خواهم برای چهار ماه این را ادامه بدهند این کجا با قانون اساسی ما مخالفت دارد (یکی از نمایندگان- هیچ جا) یا کی اختیار قانونگذاری را به دولت می‌دهد؟ ما کجا داریم قانون جدیدی تصویب می‌کنیم دولت می‌گوید آقا مرا مأمور کردید برای این که لوایحی را که اجرای آن ضروری می‌دانم به کمیسیون می‌دهم اطاعت کردم به کمیسیون‌ها هم حمدالله حداکثر قدرت و توانایی خودشان را برای تصویب این لوایح به کار بردند ولی وقت نرسید حالا دولت می‌گوید من در این وضعیتم این مقدار از لوایح من مانده است اجازه می‌دهید که چهارماه دیگر من این‌ها را اجاره کنم و بعد از چهار ماه اگر تمام نشد منصرف شوم ما یا باید بگوییم نه یا بگوییم آری صحبت از قانون اساسی و ضربت به پیکر مشروطیت و این‌ها است به عده از اشخاصی که بیرون باشند فکر نمی‌کنند:
رئیس- آقای دکتر در کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.
دکتر شاهکار- شما تشریف نداشتید راجع به پیکر مشروطیت و این‌ها صحبت کردند.
رئیس- می‌دانم شما در کفایت مذاکرات صحبت کنید.
دکتر شاهکار- اطاعت می‌کنم بنابراین بنده خیال می‌کنم که بحث ما در این است که اجازه دادیم به دولت که لوایحی را که اجرای آن را ضروری می‌داند بیاورد و حالا اگر آقایان تصور می‌فرمانید که اجرای این‌ها ضروری است اجازه می‌دهید اگر تصور می‌فرمایید ضرری نیبست اجازه نمی‌فرمایید اما در این قوانین که فرمودید چه قوانین ضروری هست بله هست قانون چک بلامحل سابق یک قانونی بود که تشویق کلاه برداران را می‌کرد و دو ماده ۳۸ قانون مجازات عمومی برای تعقب کلاه‌برداران کافی نیست دولت آمده است می‌گوید من با این وسیله می‌توانم جلوگیری کنم به صورتی که مال مردم از بین نرود قانون بیمه اشخاص ثالث یکی از مترقی‌ترین قوانین است که ممکن است در یک مملکتی از مجلس بگذرد آقایان موضوع این قانون نیست (عبدالصاحب صفایی- این را تقدیم مجلس کنند) اجازه بفرمایید خوب دولت از این موقعیت استفاده کرده از نظر دولت این حرف را می‌زنم.
رئیس- آقای دکتر شاهکار راجع به کفایت مذاکرات بفرمایید
دکتر شاهکار- بنابراین بنده خیال می‌کنم مطالب تا اندازه‌کافی گفته شد حقوق مردم را در نشر بگیرید (میراشرفی- قانون اساسی را هم در نظر بگیرید) قانون اساسی را در نظر می‌گیرم اجازه نمی‌دهند که بگویم چرا مخالف قانون اساسی نیست
رئیس- شما می‌گویید آن‌ها هم می‌آیند یک ساعت وقت می‌گیرند
دکتر شاهکار- آقایان مطالبی برخلاف قانون اساسی نیست منطبق است بر اصل حفظ حقوق مکتسبه (میراشرفی- آقا دکتر حقوق هم هست) ولی بنده اجازه می‌خواهم عرض کنم که بنده آقای میراشرفی دکترای حقوقم را از یک مرجع رسمی دارم
رئیس- دکتر شاهکار بنابرای این قوانین را مفید و ضروری می‌دانم و در اطرافش هم بحث به اندازه کافی شده است و مذاکرات دیگر کافی است تقاضا می‌کنم که پیش از این وقت گرفته نشود و به کفایت مذاکرات رأی گرفته شود (میراشرفی- احسنت معنای دکترای حقوق را هم فهمیدیم که از یک مقام رسمی‌گرفته‌اند)
رئیس- آقای عبدالرحمان فرامرزی
عبدالرحمان فرامرزی- البته بعد از آقای دکتر شاهکار حرف زدن کار آسانی نیست من فقط ممنونم آقایانی که شلوغ کردند و نگذاشتند حرفش را مرتب بزند (میراشرفی- حرفی هم نداشت) عرض کنم که جناب آقای دکتر من از اول مخالف این طرز عمل بودم صورت مذاکرات مجلس هم هست آن روزی که پیشنهاد کردند که قوه قانونی داشته باشد نادر کمیسیون‌ها تصویب بشود مخالفت کردم برای این که این عمل عین عمل مصدق است یعنی قوانینی را که مصدق برای خودش گذارنده بود شما اسم دیگری رویش گذاشته‌اید و همانطور جریان دارد خوب اگر این درست است آن هم درست است اگر آن احساسات حرارت اولیه‌مان که می‌گفتیم نخیر باید چنین کرد دهانش خورد کرد و فلان کرد سر جایش موجود است حالا هم همینطور است جناب آقای دکتر امینی خوشوقتم که تشریف دارند هر چی ادم حرف بزند در این صحبت‌ها ایشان اصراری دارند این را حمل موافقت و مخالفت با دولت بکنند در صورتی که ممکن است با کسی با یک دولتی مخالف باشد ولی با بعضی از لوایحش موافق باشد و بهش رأی بدهد یا یک کسی با دولت موافق باشد و با بعضی از لوایحش مخالف باشد و بهش رأی ندهد دولت سپهبد زاهدی روز اولی که آمد یک نامه محرمانه نوشت به مجلس که البته آقایان یادشان است که به وزیر من توهین کردند و من همین جا بلند شدم گفتم که این کار عین کار مصدق است و مجلس زیر بار این حرف نمی‌رود می‌خواهید نوک مجلس را بچینید و نگذارید حرف بند و بعد هم خیلی‌ها از همین موافقین که الان شاید زیاد با آقایان تعارف می‌کنند رفته‌اند گفتند که فرامرزی مخالفت کرد با سپهبد زاهد صحبت کردم گفتم آقای سپهبد زاهدی شأن من نیست که توی مجلس باشم و سکوت کنم که یک چنین نامه‌ای به مجلس بنویسد من سکوت نمی‌کنم یک جریانی هست جناب آقای دکتر امینی اشخاص اصولاً مخالفی هستند این‌ها هر که بیاورد قبول نمی‌کند مگر این که به قول خود شما با منطق و ثبات بکند که این حق است یک تذکری می‌خواهم به جناب عالی بدهم و به دولت شاید یا دولت بعد از شما که می‌آید در دهات ما می‌گوید اسب شمشیر وفا ندارد یعنی اگر دشمن زد و سوار را کشت هم اسبش را بر می‌دارد هم شمشیرش را و استخدام می‌کند به نفع خودش و شمشیری که سابق مال دشمن بود مال آن یکی بود حالا ما این می‌شود ازش استفاده می‌کند علیه صاحب اولیه‌اش قوانین که برخلاف اصول آزادی و برخلاف اصول مشروطیت است و همه دولت‌ها امتحان کرده‌اند که می‌آورند بعد دشمنان آن را در دست می‌گیرد یعنی جانشین آن‌ها بر علیه آن‌ها استعمال می‌کنند این قوانین مال کسی است که شما او را حبس کرده‌اید قوانین آورده به نفع خودش برای حفظ خودش برای گرفتن مخالفین خودش برای تار و مار کردن مخالفین خودش و تأیید مقام خودش این‌ها را وضع کرده با این که شما او را حبس کرده‌اید ولی اسب و شمشیرش را به کار می‌برید این باید عبرت باشد که هر کس که مبصر کار شد برای تأیید خودش پا روی هر اصلی نمی‌گذارد (صحیح است) از شما می‌پرسم وجدداناً ۲۴ قانون این‌جا دیدم مثل فهرست کتابخانه بود اصلاً نمی‌دانم اغلب این‌ها چیست حالا شما می‌گویند پا شوم به این‌ها رأی بدهم حالا اگر پا شدم و رأی دادم ومردم گفتند که وکلا به وظیفشان عمل نمی‌کنند باید به من برخورد آقایان چرا تعارف می‌کنید وکیلی که قوانین را نمی‌فهمد چیست جلوش می‌گذارند و بلند می‌شوند و چکی رأی می‌دهند این وکیل به وظیفه‌اش عمل کرده است؟ اگر کسی بگوید به وظیفه‌اش عمل نمی‌کند باید بهش بر خورد؟ (صحیح است) فقط یک تذکر دیگر عرض کنم و آن این است که خیلی به تأیید نباید غره شده که بلند شوند و تشویق بکنند و بگویند احسنت و آفرین یادم هست که از پشت همین تریبون مجلس در زمان سپهبد زاهدی آقای بهبهانی خواست حرف بزند حرف‌های خیلی ملایمی‌هم بود منطقی هم بود اکثریت بلند شدند و رفتند بیرون همان اکثریتی که حالا برای شما می‌آید.
رئیس- ولی بعد هم ناچار شدند بیایند و بنده هم ایشان را وا داشتم که تمام صحبت‌هایشان را بکنند
فرامرزی- بله جنابعالی خیلی مساعدت فرمودید و من این را اقرار می‌کنم.
رئیس- همان ارفاقی که آن روز به اقلیت کردم امروز هم می‌کنم حالا رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاداتی رسیده که قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم در قسمت لایحه معادن مدت سه ماه حذف شود و عطف به سایر لوایح گردد عماد تربتی.
رئیس- آقای عماد تربتی.
عماد تربتی- بنده اساساً طرح این لایحه را برخلاف قانون اساسی نمی‌دانستم این بود که وارد در اصلاحات قانونی این طرح شدم یک قانونی است یک حقوق مکتسبی نصیب اشخاصی شده است اگر چنانچه بخواهیم دربست تصویب نکنیم و مطرح نکنیم البته وقت طولانی لازم دارد و به نام الضروات تبیح المحظورات همین طور دربست و کلی مطالب قانون اساسی که قانونگذاری از وظایف مجلس شورای ملی است آقایان این قانون را می‌گذاریم از گذشته تفاوت دارد این قانون با قوانین دکتر مصدق ما اختیار به شخص دادیم و نمی‌دانستیم که چه قوانینی می‌گذارند ولی حالا قوانین است منظم و مدون از ماده اول تا آخر از لحاظ آقایان گذشته است حالا یکی از آقایان در مسافرت بوده یا مجال نداشته یا حوصله نداشته ببیند این قانون چیست این مالک برای سایرین نخواهد شد ما آن قانون را که دیده‌ایم از ماده اولش تا آخرش از (الف) تا (ی) آن را می‌دانیم که چیست که اجازه اجرا آن را به دولت می‌دهیم آن هم البته برای این که کاملاً جزئیات آن روشن بشود بعد از چهار ماه که تعطیل مجلسین تمام شد که به کلمه مطرح خواهد شد و رسیدگی خواهیم کرد و بنده نمی‌فهم که کدام یک از اصول قانون اساسی لگد مال شده است این عین قانون اساس است که در مجلس مطرح بشود و با اجازه مجلس ادامه اجرای آن به دولت تفویض شود این تفاوتی بود که قوانین مصدق با قوانین مدون فعلی دارد و خواستم به عرض آقایان برسانم اما پیشنهادی که بنده کردم در فهرستی که خوانده شد دیدیم که در صدر لایحه است که برای تمام قوانین چهار ماه پیشنهاد شده این آقایان وقت زیادی نبود و مورد موافقت مجلس شد اول نظر مجلس سنا این بود که این قوانین را به طور کلی و بدون این که انتهایی داشته باشد به تصویب برسانند ولی بعداً با مذاکراتی که با مجلس شورای ملی در خارج به عمل آمد گفتند که یک مدتی داشته باشد که دولت هم با فراقت بال قوانین را به تصویب برساند با این که چهار ماه یک وقت بسیار کمی است با توجه به تعطیل مجلس و با توجه به این که بعداً باید بیاید و در مجلس مطرح بشود و باز به مجلس دیگر برود و در آن‌جا ممکن است اصلاحاتی بشود و برگردد در فهرستی که خوانده می‌شد بنده دیدم برای یکی از قوانین که قوانین راجع به معادن است مدت سه ماه قائل شده بنده این تبعیض و استثنا را نفهمیدم در صورتی که آقای دکتر امینی در جلسه خصوصی به طور مثال فرمودند که من جمله قانون معادن است که حقوق مکتسبی به اشخاص داده است بنده مع‌التأسف دیدیم قانون معادن در مدت چهار ماه هم کمتر شده است و سه ماهه شده است این قانون معادن است چون بنده علت این تبعیض را نفهمیدم خواستم عطف به سایر قوانین بشود یا توضیحی بدهند که این استثنا روی چه اصلی بوده که بنده روشن شوم.
رئیس- آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی.
کفیل وزارت اقتصاد ملی- (کاشانی) این مطلبی که جناب آقای عماد تربتی تصور فرموده‌اند که اجرای این قانون که لایحه مربوط به معادن سه ماهه است برای خود بنده هم همین طور سوءتفاهم بود و لذا در سنا وقتی که مدت لوایح تغییر کرد و محدود به چهار ماه شد بنده خواهش کردم حالا که محدود است لایحه معادن هم محدود به همان چهار ماه بشود آقایانی که به این شهر را نوشته بودند تفسیر کردند گفته شد که مقصود از سه ماه این نیست که تا سه ماه این قوانین قابل اجرا استو بعد از آن قابل اجرا نیست بلکه مقصود این است که دولت موظف است که در ظرف سه ماه قانون جدید برای معادن بیاورد ما قبول کردیم و در ظرف سه ماه هم قانون جدید را خواهیم آورد و بنابرای تصور نفرمایید که همان طور که در سنا گفته شد مدت اجرای این لایحه برای سه ماه است ایین را در سنا تأیید کردند که مدت همان چهار ماه است فقط دولت مکلف است در مدت سه ماه لایحه جدید معادت را تقدیم بکند و تقدیم خواهد کرد.
رئیس- آقای عماد تربتی.
عماد تربتی- با این توضیحی که داده شد که سه ماه برای دولت است که لایحه را بیاورد و مربوط به لایحه نیست و در صورت‌مجلس هم ضبط می‌شود پیشنهاد را پس می‌گریم (احسنت).
رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
چون برای راهنمایی و هدایت و حمایت صنایع کشور وجود مرجع قانونی و مقرراتی ضروری است لذا این جنابان امضاکنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم لایحه قانونی هیئت نظارت صنعتی نیز به طور تکلیف از سایر لوایح تقدیمی تصویب شود و اجرای آن موکول به تصویب مجلس سنا باشد
جفرودی- میراشرفی- استخر- عرب شیبانی- محمد علی مسعودی- پناهی- موسوی- صدقی- دکتر میراشرفی- فرید اراکی- سالار بهزادی- امیر احتشامی- دکتر افشار- مکرم سلطانمراد بختیار- لاری- دکتر سید امامی- مرات اسفند یاری- خزیمه علم- افخمی- محمود ذوالفقاری- دکتر آهی
رئیس- آقای جفرودی
مهندس جفرودی- پیشنهاد را برای توجه آقایان مجدداً قرائت می‌کنم (به شرح سابق مجدداً قرائت نمودند) (دکتر مشیر فاطمی- با قید تفکیک) الان بنده توضیح می‌دهم
رئیس- به طور مختصر باید توضیح بدهید چون توضیح باید مختصر باشد
مهندس جفرودی- عرض کنم که بعد از سال‌ها برای دفعه اول در چند سال پیش یک قانونی وضع شد و صنایع کشور را تحت قانون در آورد و هیئتی هم برای اجرای این قاون تعیین کردند بنده به عنوان مثال برای این که موضوع برای همه آقایان محترم روشن بشود حادثه‌ای را که پارسال در یکی از کارخانه‌ها در مورد یک بخار اتفاق افتاده بود و این‌جا اظهار تأسف شده بود به عنوان مثال ذکر می‌کنم کارخانجات خصوصی وقتی دایر می‌شوند به هیچ‌وجه من‌الوجه از لحاظ فنی مقرراتی را رعایت نمی‌کنند یعنی اگر یک کسی یک دستگاهی را با بخار بخواهد به حرکت در آورد ضخامت دیگ را مطلقاً در نظر نمی‌گیرد این دیگ در آن‌جا که یک عده کارگر بیچاره کار می‌کنند طاقت این بخار را نمی‌آورد و یک سوپاپ اطمینان هم که بالایش نیست که اگر یک مقدار اضافی بخار فشار آورد از آن سوپاپ خارج شود و یک دیگ نترکد این را به عنوان مثال عرض کردم (صارمی- این تصویب شد) نه قربان این اجازه بفرمایید این نیست اگر تصویب شده بفرمایید این نیست اگر تصویب شده بفرمایید پیشنهادم را پس می‌گیرم (صارمی- درآخرین جلسه تصویب شده) این قانون هئیت نظارت صنعتی است آن نیست که می‌فرمایید تصویب نشده است (صارمی- تصویب شد) اگر شده است بیاورید به هرحال بنده ماده سه قانون را می‌خوانم برای آقایان: وظیفه هیئت‌های مزبور نظارت در وضع فنی و مالی و اداری و بهربرداری کارخانه‌ها و گارگاه‌ها و هدایت و راهنمایی آن‌ها در مسائل مذکور و مراقبت و کمک در رفع نقایص و تنظیم و تدوین مقررات مربوطه خواهد بود این یکی از وظایف آن هیئت است ملاحظه می‌کنید یک همچو قانون به این خوبی که عقیده من از لحاظ حفظ صنایع خصوصی در پنجم آذر ۱۳۳۱ تصویب شده و به نظر من به همان درجه اهمیت است که جناب آقای دکتر شاهکار برای قانون بیمه شخص ثالث ذکر فرمودند از لحاظ حفظ و حمایت و راهنمایی صنایع خصوصی این هیئت نظارت حائز کمال اهمیت است (صحیح است) این است که بنده استدعا کردم که به طور تفکیک به این هم رأی بدهید برای این که برود به سنا و آن‌جا تصویب بشود و مانع اجرای لوایح دیگر دولت هم نشود
رئیس- آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی
کفیل وزارت اقتصاد- بنده خواستم عرض کنم که موافقم
رئیس- آقای صارمی
صارمی- مخالفت بنده از این نقطه‌نظر است که ممکن است اگر لوایحی اضافه بر این قانون بشود محتاج این لوایح اضافی در این قانون بشود محتاج به این بشود که این لایحه مجدداً به مجلس سنا برود و در آن‌جا تصویب بشود و آن وقت این قانون را به طور کلی قابل اجرا باشد (مسعودی- توضیح دادند این طور نیست) (دکتر مشیر فاطمی- در لایحه فرهنگ هم این کار شد) حالا اگر چنانچه این کار بشود که سایر قوانینی که این‌جا ذکر شده است اگر این اضافه بشود که آن قسمت‌ها قابل اجرا باشد و این قسمت که اضافه شده است به مجلس سنا برود و جداگانه مورد بحث واقع بشود بنده مخالفتی نخواهم داشت فقط منظور بنده این است که این قانون را بتوانیم اجرایش بکنیم و خلاء ایجاد نشود و نسبت به حقوق مکتسبه اشخاص ایجاد اشکالی نشود
رئیس- آقای کفیل وزارت اقتصادملی
کفیل وزارت اقتصادی ملی- توضیحاتی که جناب آقای مهندس جفرودی دادند به نظر بنده کافی بود چون که مخصوصاً تصریح شده در این‌جا به قید تفکیک و به شرط تصویب مجلس سنا بنابراین نظر جنابعالی تأمین است این جزء این لایحه نمی‌آید که برگردد به سنا (شوشتری- این چه عجله‌ای است آقا می‌خواستید ۲۵ تا بیاورید) به هر حال بنده عرض می‌کنم این توی این لایحه نخواهد آمد و تفکیک می‌شود و بعد برای تصویب مجلس سنا خواهد رفت
رئیس- آقای عمیدی فرمایشی دارید؟
عمیدی نوری- بنده اختیار قانونی دارم بر طبق تبصره ماده ۱۱۰ اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بفرمایید
عمیدی نوری- البته شأن مجلس شورای ملی این است که همیشه قوانین و آئین‌نامه را رعایت کنند و البته رعایت نشود آن هم در روزهای که جشن پنجاهمین سال مشروطیت را می‌گیرم جای تأسف است (کاشانی- همه وقت باید رعایت بشود) البته مخصوصاً در این موقع آن هم در یک امری به عقیده بنده برخلاف اصل است تبصره ماده ۱۱۰ را توجه کنید تصریح دارد که نمایندگان مجلس و دولت نمی‌توانند تحت عنوان یک ماده واحده چندین لایحه قانونی را مطرح بکنند و تصویب بکنند فعلاً ما در امر عجیبی واقع شده‌ایم ماده واحده آمده در ضمن یک ماده واده ۲۴ لایحه‌ای که متن آن‌ها حتی در مجلس شورای ملی قرائت نشده (صحیح است) تا چه رسد به این که بحث بشود درش به مرحله‌ای داریم می‌رسیم که این ۲۴ لایحه‌ای که مطرح نشده و ضمیمه ماده بوده قرائت نشده درست ما داریم تصویب می‌کنیم به صورت اجرا در بیاید بعد از اجرا هم می‌گوییم برود به کمیسیون بنده از نظر رعایت ماده ۱۱۰ آئین‌نامه آن را مخالف قانون می‌دانند (صدرزاده- تصویب نیست اجازه اجرای است) تشریح می‌کنم خودتان البته میدانید که تویب هر لایحه‌ای در مجلس شورای ملی اجرایش است ما نمی‌توانیم بگوییم لایحه‌ای در مجلس تصویب می‌شود ولی فاقد قوت اجرایی است شما الان دارید قدرت اجرایی می‌دهید بنده ماده ۱۱۰ را تذکر دادم و این را مخالف قانون می‌دانم.
رئیس- وقتی که دوره کمیسیون‌های مشترک منقضی شد من خودم عقیده‌ام این بود که ممکن است دو ماه یا سه ماه دوره عمل کمیسیون‌های مشترک تمدید بشود (صحیح است) الان هم راه قانونیش به عقیده بنده همین است که گرفتار این مشکلات نشویم الان ممکن است آقایان یک طرح سه فوریت درست بکنند که سه ماه دیگر هم کمیسیون مشترک اختیار رسیدگی داشته باشند و این قانون هم مجری بشود تا وقتی که باز در کمیسیون تکلیفش تعیین بشود الان ممکن است ما کارهای دیگرمان را بکنبم تا آن طرح تهیه بشود (شوشتری- موافقم این صحیح است) الان آقای عمیدی نوری با آقای عماد تربیت یا یک نفر دیگر از آقایان طرح را تهیه کنند بدهند به مجلس رأی می‌گیریم آقای وزیر دادگستری.
وزیر دادگستری (دکتر امینی)- بنده عذر می‌خواهم که در مقابل فرمایشات جناب آقای رئیس محترم یک توضیحی عرض بکنم که مجلس نمی‌تواند اختیار کمیسیون‌های مشترک را تمدید بکنند برای این که در قانون نوشته نشده برای یک مرتبه تمدید می‌شود اجازه بفرمایید در جلسه خصوصی هم که شده با مشورت با هیئت رئیسه مجلس بالاخره راهی که پیدا کردیم این بود که الان چون مدت منقضی شده است و تمام شده است بنابراین باز مجلس نمی‌تواند اختیار کمیسیون را تمدید کند و فرمولی که پیدا شد این بود که به صورت این لایحه درآمد که اساساً تمدید نسبت به این لایحه اجرای موقت این لوایح است که چندین ماه پیش تقدیم شده آقای عمید نوری خودشان توجه دارند که این لوایح است که چندین ماه پیش تقدیم شده آقای عمیدی نوری خودشان توجه دارند که این لوایحی که قرائت شد سه ماه پیش تقدیم شده است (عمید نوری- قرائت نشده الان دارد تصویب می‌کند) اگر بخواهید طرح سه فوریتی تهیه بکنید این می‌ماند برای سه ماه دیگر و عملی نخواهد بود ملاحظه بفرمایید این کار بالاخره پس از مذاکرات زیاد رسیده به این‌جا حالا طرح فوریتی با ترتیب بودن سنا اصلاً نتیجه نخواهد داشت.
رئیس- تبصره ماده ۱۱۰ قرائت می‌شود آقایان توجه بکنند.
تبصره ماده ۱۱۰- نمایندگان و دولت نمی‌توانند تصویب مطالب و مواد یک لایحه با طرح قانونی یا گزارش را به عنوان طرح یا لایحه به صورت ماده واحده پیشنهاد نمایند.
در این موارد هر مطلبی که به عنوان طرح یا لایحه پیشنهاد می‌شود باید مواد و تبصره‌های آن جزو طرح باشد. (کاشانی- موقع طرح لایحه نفت هم گفتیم کسی به حرف ما گوش نداد).
رئیس- به این ترتیب که در تبره ذکر شده است نمی‌شود طرح نمود همین طور مجلس می‌تواند اجازه بدهد که کمیسیون‌های مشترک تمدید بشود این اختیار دست مجلس است.
دکتر شاهکار- آخر اختیارات کمیسیون‌ها را هم گفته‌اند برای یک دفعه.
رئیس- مجلس گفته برای یک دفعه ولی اختیار با مجلس است می‌آورند دفعه دوم هم رأی می‌دهند الان بنده گفتم آقایان یک طرح سه فوریتی تهیه کنند همین امروز هم مطرح شود و این اختیار به کمیسیون داده شود این ۲۴ فقره لایحه هم ذکر شود و به کمیسیون اختیار داده می‌شود.
۴- طرح لایحه بیست میلیون ریال اضافه اعتبار سال جاری دولت و ارجاع به مجلس سنا.
رئیس- لایحه بیست میلیون اعتبار دولت را تا آن طرح تهیه بشود مطرح می‌شود لایحه دولت قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که مبلغ بیست میلیون ریال به اعتبار سال جاری دولت منظور در ردیف ۵۷ صورت شماره ۲ منضم به قانون به بودجه سال جاری کل کشور علاوه نموده و از محل درآمد عمومی کشور به تدریجی که مورد
مصرف پیدا می‌کند پرداخت نماید
رئیس- این لایحه هم طبع شده موافق و مخالف در ورقه اسم نوشته‌اند آقای حائری‌زاده مخالفید؟
حائری‌زاده- مخالفم
رئیس- بفرمایید
حائری‌زاده- نمی‌دانم این را ما بودجه حسابش بکنیم و مذاکره در اطرافش را نامحدود بدانیم یا یک پولی است که خارج از بودجه است آن موقعی که لایحه بودجه مطرح بود به واسطه خستگی و کسالت مجازی که من داشتم فرصت این که وارد مواد بشوم و بحث بکنم پیدا نکردم این ماده که آمد من خواستم از موقع استفاده کنم و بگویم این بودجه‌ای را اول سال دولت آورد این را باید بودجه پرسنلی و اعتبار پرسنلی اسمش را گذاشت نه بودجه مملکتی و بنا بود که بودجه عیادات و خرج‌هایی هم که متمم اوست بیاورد و من هنوز مطلع نشدم که آورده باشد این بیست میلیون اعتبار خواستن دولت منضم به قانون بودجه تا توضیحی در اطرافش داده نشود من نمی‌توانم رویش بحث بکنم و وارد بحثش بشوم چون یک چیز مبهمی است اول باید روشن بشودکه این جزو همان بودجه چهار دیواری است و اعتباری است که مجلس تصویب کرده است یا خارج از آن حدود است اگر خارج از آن حدود است محل اعتبار پرداخت این کجاست چون خرج تصویب کردن بدون این که عایدات را در نظر بگیریم اجازه ضمنی است که یا دست گدایی و استقراض به طرف دیگران دارز کنیم یا وضع مالیات جدید برای مملکت بکنیم و من با هر سه تایش مخالف هستم نه با استقراض موافق هستم نه گدایی را موافق هستم نه وضع مالیات جدید را موافق هستم خواستم بفهمم که این دو میلیون پرداخت و محل اعتبارش کجا است آقایان دو میلیون تومان که بیست میلیون ریال باشد اعتبار خواسته‌اند. بعد باید وارد بشویم که درباره خرجش بحث بکنیم این‌جا فقط نوشته است که ردیف ۵۷ صورت شماره فلان این حالت معما دارد که دولت صورت به مجلس می‌آورد البته برای کسانی که مؤمن به غیب هستند مانعی ندارد که رأی بدهند ولی کسانی که میل دارند حقوق مردم را در نظر بگیرند تا نفهمند نمی‌توانند رأی موافق یا مخالف بدهند مگر رأی امتناع بدهند که من هم این رویه را عمل خواهم کرد ولی باید روشن باشد که این از چه محل است، برای چه مصرف است و از چه محل این خرج تأمین می‌شود این یک موضوع یک موضوع دیگر این که آن روز تعهدی که دولت کرد پشت همین تریبون که لایحه متمم بودجه را که عواید نفت ما توی شکم او بود و بسیار عوایدی که در این‌جا پیش‌بینی نشده بود این را بیاوردند به مجلس و محلش را هم تعیین بکنند هنوز که ما مانده‌ایم مباشر خرجی که ما معین کرده‌ایم روز اولی که آمده است به ما گفته این کار را می‌کنم و یک طرحی را آورده است بدون این که محل پرداخت و محل عایدات را در نظر بگیرد و بعد هم تعهد کرده که متممش را یک مدت قلیلی بیاورد و نیاورده حالا چطور می‌توانیم رأی بدهیم که دو میلیون تومان که بیست میلیون ریال باشد بیگرد این از منطق و عقل خارج است (صحیح است) این است که من تقاضایم این است که اول دولت توضیح بدهد که این از چه محلی است تا بعد من مخالفت خودم را بگویم این سؤالی است که دولت دارم پس این که دولت توضیح داد که محل بیست میلیون ریال از چه محلی است و خرج برای چه محلی است آیا جزء همان بودجه دربستی است که از مجلس گرفته‌اند جزء او است یا بودجه اضافی است و علت این که صورت دخل و خرج و مصارف مملکتی را که به طور متمم بودجه بنا بود بیاید به مجلس تا به حال نیامده است این را توضیح بدهند آن قوت من می‌توانم در اطراف این بحث بکنم این‌جا تشریف بیاورید و توضیح بدهید و من هم حقم محفوظ باشد تا بعد بتوانم صحبت بکنم
رئیس- آقای معاون وزارت دارایی
معاون وزارت دارایی (انواری)- همان طوری که آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند همه ساله در بودجه کل کشور مبلغی به عنوان اعتبار دولت پیش‌بینی می‌شود که بدیهی است که ارقام آن در سال‌های مختلف متفاوت است و این از برای بعضی مخارج ضروری است که برای دولت پیش می‌آید و ضمن بودجه‌های ادارات و وزارتخانه‌ها پیش‌بینی نشده و سابقه طولانی دارد این سابقه اعتبار دولت است و در ردیف ۵۷ بودجه کل کشور تصویب شده و اما اعتبار دولت در سال‌های ۱۳۳۲ و ۳۳ در حدود ۷۵ میلیون ریال بود امسال وزارت دارایی و دولت در نظر داشت که حتی‌المقدور مخارج تقلیل بدهد و بتواند در مقابل درآمد وصولی مخارج را بپردازد این بود که این اعتبار را تقلیل داد به ۴۰ میلیون ریال یعنی ۳۵ میلیون ریال کم کرد و همین مبلغ هم می‌توانست مخارج ضروری عادی دولت را جبران بکند ولی بعضی مخارج ضروری فوری فوتی پیش آمده است برای دولت از جمله اعزام هیئتی برای تعیین مرزهای شمالی که این‌ها اعتبار لازم دارند و به علاوه در نظر است که در این طرف مرز ساختمان بکنند و این یک قسمت مخارج ضروری است که برای دولت پیش آمده است و از طرف دیگر تشریف آوردند بعضی اشخاص برجسته مهم که یا تشریف آورده‌اند یا بعداً تشریف خواهند آورد که برای این‌ها بایستی بعضی مخارجی را که دولت ایران بکند برای این خرج و خرج تعیین مرز شمالی دولت مجبور شد برای اضافه اعتبار مبلغ بیست میلیون ریال تقاضا بکند و بدهی است که این مبلغ را از هر محلی که سایر مخارج را می‌پردازیم این را هم می‌پردازیم از محل درآمد کشور است و سعی می‌کنیم تا آن‌جایی که مخارج لازم داریم درآمد وصول کنیم و مخارج را بپردازیم.
رئیس- آقای نقابت.
نقابت- عرض کنم که جا داشت در موقع طرح اعتبار این دو میلیون که در واقع یکی از ارقام بودجه است به لحاظ این که بودجه در مجلس شورای ملی مطرح نشد یک بودجه چهار دیواری قبل از فروردین به تصویب رسید و حق ثابت نمایندگان که می‌خواستند ساعات متمادی راجع به بودجه کشور و راجع به حوزه‌های انتخابی خودشان حرف بزنند از دست رفت اقتضا داشت که ما به لحاظ این دو میلیون بک راهی پیدا کنیم و وارد یک بحث مفصلی بشویم و لکن پیشامدی شده است لایحه‌ای مطرح بود حالا طرحی در دست تهیه است حوادث‌ها متوجه آن قسمت است (صحیح است) یک عده‌ای بیرون می‌روند یک عده‌ای داخل می‌شوند یک عده‌ای در اطرافش دارند بحث می‌کنند یک عده راجع به اسالتش مذاکره دارند خلاصه کار بی‌وزن و بی‌ترتیب بسیار می‌شود و البته این اشکالی که پیش آمد برای این نیست که دولت با نمایندگان مشورت نمی‌کند حقیقتش این است که ما در خانه‌های خودمان خوابیده‌ایم یک وقت می‌بینیم که رادیو صدا می‌کند که بلی لایحه با قدی سه فوریت تقدیم مجلس سنا شد یا تقدیم مجلس شورا شد اقتضا دارد که این مسائل قبل از وقت در جلسات خصوصی مجلس در کمیسیون‌ها در فراکیسون‌ها مطرح می‌شود آقایان زیر نظر هستند و تصدیق هم دارید که همه نسبت به مملکت علاقمندند ما در این گرمای شدید چهار ساعت و پنج ساعت و هفت ساعت نشسته‌ایم و کار کردیم و به هیچ‌وجه رعایت نمی‌کنیم وقتی که رعایت این اصول نمی‌شود رعایت اصلاحات حوزه انتخابیه را هم نمی‌کنید تدریجاً ملت مکدر می‌شود و جا دارد که این کدورت را به صورت رأی یک روزی اعمال کنیم فعلاً کار به این‌جا رسید که این دو ملیون اعتبار دولت مطرح شد اولاً این دو میلیون قطره ایست در دریا آن دریای بیکرانی که حسابش به دست هیچ یک از نمایندگان نرسیده به علاوه تذکرات اصولی جناب آقای حائری‌زاده صحیح بود اما در مقام دیگر دیدیم که در همین جا دیدیم که ده میلیون اضافه اعتبار به وزارت جنگ دادیم ۱۸ میلیون برای وزارت فرهنگ تصویب کردیم دولت هم می‌گوید فعلاً مهمان‌های عزیز دارم، خرجی دارم، سرحدات کشور را فعالا هیئتی فرستاده‌ام و دو میلیون حاجت دارم همیشه آن‌هایی که مخالفند و آن‌هایی که موافقند آن‌هایی که نظریات اصولی دارند با اظهار حاجت و اظهار ضرورت از طرف دیگر دولت مبارزه نمی‌کنند می‌گویند این مطلب فوری و فوتی است باید این را تصویب کرد و به دولت این حق را داد و بعد حسابش را خواست به این جهت بنده در عین این که با مطالب جناب آقای حائری‌زاده موافقم موافق هم هستم که این دو میلیون را رأی بدهیم ولی حقمان را هم از دست ندهیم بودجه تفضیلی باید به مجلس بیاید تمام شهرها رو به ویرانی است همه جا خراب و همه جا ویران حتی بیمارستان نیست حتی دوا نیست آقا بیست و پنج مدرسه به خوزستان داده‌اند یک مدرسه رفته‌اند بسازند در شادکان همان جایی که ریخته‌اند یک مرد متعین معروفی را تکه‌پاره کرده‌اند، رفته‌اند خواسته‌اند یک مدرسه بسازند اداره خالصه‌جات یک نامه‌ای نوشت به ژاندارمری که اداره ژاندارمری وزات فرهنگ مشغول غصب اراضی و تعدید و تجاوز به املاک خالصه است جلویش را بگیرید ما این نامه را تقدیم اعلیحضرت همایونی کردیم کار به این‌جا رسیده که هیچ اداره‌ای کار دیگری را نمی‌کند در حقیقت به کلی در انژه و به هیچ‌وجه تسلطی در امور نیست ما باید بودجه‌ها را بخواهیم مخصوصاً از کمیسیون بودجه و جناب آقای بهبهانی خواهشمندند که این امر را در آن اتاق دربست نگذارید حبس نکنید بودجه را، بودجه را به مجلس بفرستید روی ارقامش بحث بشود روی دینارها که وصل می‌شود به سازمان برنامه می‌ریزیم و به تدریخ حقوق می‌پردازند صحبت بشود مردم آب می‌خواهند نان می‌خواهند لوله‌کشی می‌خواهند وسیله می‌خواهند والله ما خجالت می‌کشیم به حوزه‌های انتخابیه‌مان برویم یک خورده رعایت بکنم به هر صورت، کاسه و کوزه را سر این دو میلیون نمی‌شکنیم حقمان باشد برای بعد.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات از طرف آقای مسعودی رسیده است قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم بعد از یک موافق و یک مخالف مذاکرات کافی باشد.
رئیس- آقای مسعودی.
مسعودی- عرض کنم که این مبلغ بیست میلیون ریال که دولت اضافه اعتبار خواسته برای یک مصارف مشخص و معین است که یکی موضوع اعزام هیئت‌هایی است که به مرزها، مرز شوری، مرز ترکیه، مرز افغانستان این هیئت‌ها باید بروند و با طبع
یک مخارجی دارند و این اختلافاتی که سالیان دراز بین ما و همسایگان ما هست باید برطرف بکنند این برای یک مخارج سری و محرمانه‌ای نیست برای یک مخارج ضروری است بنابراین بنده تمنی می‌کنم آقایان مخالفت‌شان را پس بگیرند و رأی بدهند که این کار انجام بشود چون این هیئت‌ها الان در شمال مشغول کارند هیئت مرزی ایران در مرز مشغول رسیدگی هستند و پول می‌خواهند و معطلند این برای یک مخارج محرمانه‌ای نیست برای مخارج ضروری است و تمنی می‌کنم آقایان مخالفت‌شان را پس بگیرند
رئیس- آقای قنات‌آبادی (قنات‌آبادی- بنده عرضی ندارم) آقای ارباب موافقید
ارباب- بنده موافق بودم
رئیس- رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند تصویب شد) برای نظر مشورتی به مجلس سنا فرستاده می‌شود
۵- بقیه مذاکراه در لایحه اضافه اعتبار ۱۳۳۴ وزارت فرهنگ و ارجاع به مجلس سنا
رئیس- در جلسه پیش لایحه اعتبار وزارت فرهنگ مطرح بود دو پیشنهاد رسیده بود که قرائت می‌شود در پیشنهاد اول اقای ارباب است.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم اداره ساختمان وزارت فرهنگ منحل و امور ساختمان آن محول به بانک ساختمانی شود.
رئیس- این‌که وارد نیست
ارباب- بنده همیشه امتثال نظر جناب آقای رئیس را کرده‌ام و این لایحه فرهنگی است و پیشنهاد وارد است ولی بنده عرض نمی‌کنم
رئیس- یک پیشنهاد دیگر متعلق به آقای جفرودی است صحبت هم شد قرائت می‌شود که رأی گرفته شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- وزارت فرهنگ مکلف است در ظرف ۵ سال تعداد کافی مدارس از مدارس ابتدایی و متوسطه خود را در سراسر کشور تبدیل به مدارس حرف‌های نماید
رئیس- این را آقای وزیر فرهنگ هم قبول کرده‌اند و توضیحاتش را داده‌اند و مخالفی نیست باید رأی گرفت آقایانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد یک پیشنهاد دیگر مال آقای حمید بختیار است که قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
این جانب پیشنهاد می‌نمایم که وزارت فرهنگ از این اعتبار به هر شکل که صلاح بداند به دبیران و آموزگارانی که در مناطق بد آب و هوا تدریس می‌نمایند کمک کنند (یک نفر از نمایندگان- پیشنهاد خرج است)
رئیس- آقای بختیار بفرمایید توضیح بدهید
عبدالحمید بختیار- آقا پیشنهاد خرج نیست اجازه بفرمایید توضیح بدهم موضوعی که بنده می‌خواستم عرض بکنم این است که فرهنگ و بهداشت دو تا از احتیاجات مهم مردم است و در این مدت یک سال و چندین ماه که بنده سمت نمایندگی را از قسمت خوزستان داشتم این موضوع مورد ابتلای مردم خوزستان بوده و حالا هم آقایان وکلا خوزستان و سایرین به بنده مأموریت دادند که بنده این توضیح مختصر را این‌جا بدهم آقایان استحضار دارند که در مسجد سلیمان هشت هزار نفر دانش‌آموز هست که وقتی هم که اعلیحضرت همایونی تشریف‌فرما شده بودند به مسجد سلیمان دستور فرمودند به وزارت فرهنگ که هر چه زودتر ترتیبی اتخاذ بفرمایند که این دانشجویان در رفاه باشند بنده باید توضیح بدهم که در مسجد سلیمان دانش‌آموزان این قدر در مضیقه هستند که قسمت‌شان از خارج از اتاق تختهای را که معلم درس می‌دهد نگاه می‌کنند برای دبیر و آموزگار به خود آقای وزیر فرهنگ بنده بارها عرض کردم که مردم از جیب‌شان حاضرند اضافه حقوق بدهند و آقای وزیر فرهنگ برایش مقدور نیست که دبیر و آموزگارانی بفرستند ولی ما خودمان جمع شده‌ایم مبلغی صدو پنجاه تومان دویست تومان ماهیانه از درآمد می‌گیریم از شهرداری‌ها می‌گیریم به آن‌ها می‌دهیم تا بروند به خوزستان تقاضا دارم جناب آقای وزیر فرهنگ همینطور جناب آقای وزیر بهداری ترتیبی اتخاذ بفرمایند که مردم و دانشجویان در خوزستان در رفاه باشند (صحیح است) و یک مقداری آقایان وزرا که بنده به همه‌شان اردات دارم توجهی راجع به اوضاع خوزستان بفرمایند که انتظاراتی هم که مردم از ما دارند تا حدی بر آورده شود (کاشانی- نه تنها خوزستان تمام شهرستان‌های عقب افتاده) و پیشنهادی که بنده دادم و فرمودند پیشنهاد خرج است پیشنهاد خرج نیست بنده پیشنهاد کردم که وزارت فرهنگ هر طور که صلاح بداند ترتیبی اتخاذ نمایند که به این دبیرهایی که در مناطق بدآب و هوا هستند کمکی بشود (شوشتری- پس از این محل)
رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ- برای مأمورین دولت در نقاط بد آب و هوا یک آئین‌نامه‌ها و یک مقرراتی هست که یک مزایای به آن‌ها داده می‌شود البته همینطوری که فرمودند یک عده‌ای از معلمینی در منطقه خوزستان و نقاط بد آب و هوای دیگر منحصر به خوزستان نیست، هستند که باید کمکی به آن‌ها بشود بنده تقاضا می‌کنم که آقا اجازه فرمایند مطالعه می‌کنیم در آئین‌نامه‌ها و مزایایی که برای کارمندان هست در نقاط بد آب و هوا تجدیدنظر بکنبم نظر آقا را تأمین بکنبم و احتیاجی به قانون نیست چون این در اختیارات دولت است که می‌تواند این آئین‌نامه و مقرارات را تغییر بدهد.
حمید بختیار- اجازه بفرمایید بنده توضیحی می‌دهدم.
رئیس- بفرمایید.
حمید بختیار- چون جناب آقای وزیر فرهنگ قول دادند و ترتیب اتخاذ بفرمایید برای کارمندان بنده تشکر می‌کنم و پیشنهادم را پس می‌گیرم.
صارمی- مدتی هم تعیین کنید.
رئیس- دیگر پیشنهادی نیستأ
میراشرافی- بنده پیشنهاد کرده‌ام.
رئیس- پیشنهاد آقای میراشرافی قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم که وزیر فرهنگ موظف باشد به سوابق کارمندان و مستخدمین خود رسیدگی نموده چنانچه اشخاصی در دستگاه باشد که دارایی سوابق سوء و خیانت و همکاری با حزب توده باشند اخراج نمایند (صارمی- وظیفه‌شان است).
رئیس- آقای میراشرافی توضیحی بدهید.
میراشرفی- جناب آقای صفایی استدعا می‌کنم توجه بفرمایید (عبدالصاحب صفایی- وظیفه من است) بنده قبل از این که جلسه را به صورت تنفس تعطیل بکنند این‌جا یک عرایض به عرض مجلس شورای ملی رساندم استدعا کردم ه به بنده اجازه بدهید که چون الان در ماه مرداد قرار گرفته‌ایم و در ۲۸ مرداد یک حوادث بسیار مهم تاریخی بوجود آمد چند دقیقه اجازه صحبت از مجلس خواستم حالا هم به عرض مقام ریاست مجلس شورای ملی رساندم و با کسب اجازه از مقام ریاست ضمن این که راجع به پیشنهادم صحبت می‌کنم این توضیح را هم به عرض آقایان می‌رسانم جناب آقای وزیر فرهنگ خودشان مستحضر هستند که حزب توده در همه جای ایران بیش از هر کجا حمله به فرهنگ این مملکت کرد و تاکتیک‌شان را هم درست تشخیص داده بودند از آن‌جایی که اطفال مردم را در سن کوچکی و کودکی می‌توانند افکارشان را تحت تأثیر قرار بدهند و به تدریج به مرحله دانشگاه برسد و در آن‌جا به صورت یک افکار کمونیستی و چپی در بیاید بهترین راهش همین بود که از راه وزارت فرهنگ شروع بکنند در زمان حکومت سپهبد زاهدی آقای جعفری وزیر فرهنگ به نظر من در آن موقع او هم خیلی خوب کار کرد و با افراد و عناصر چپ جدا مبارزه کرد ولی مبارزه خیلی عاقلانه و ملایم بود خوشبختانه جناب آقای دکتر مهران هم که وزیر فرهنگ هستند آنچه را که بنده از گوشه و کنار شنیده‌ام عیناً همان برنامه را با یک نحوه بهتری انجام دادند و اجرا می‌کنند ولی این مطلب تنها کافی نیست برای وزیر فرهنگ به نظر بنده باید یک تکلیف قانونی معین کرد که وزیر فرنگ علاوه بر آن‌که وظیفه شخصی و تکلیف اداری دارند از طرف قوه مقننه مکلف باشد به این که به سوابق اشخاصی که در وزارت فرهنگ مشغول تدریس هستند و مشغول تعلیم و تربیت اشخاص هستند رسیدگی کامل بکنند اشخاصی که صلاحیت این کار را ندارند ما نمی‌خواهیم بگوییم که از نان خوردن بیاندازند حداقل این است که دست‌شان را از وزارت فرهنگ که محل پرورش اطفال مردم است کوتاه بکنند این بود که بنده این پیشنهاد را تقدیم مجلس شورای ملی کردم و استدعا می‌کنم خود آقای وزیر فرهنگ هم قبول بکنند که دیگر احتیاج به رأی موافقت به مجلس شورای ملی نداشته باشد (شوشتری- ولی منتقل به دادگستری نکنید) در دادگستری خیر در همان فرهنگ باشد اما مطلبی که می‌خواهم به عرض آقایان برسانم این است که سلطنت اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی در این مملکت به نظر بنده دارای سه صفحه است یک صفحه تاریخی که از روز بیست شهریور که اعلیحضرت رضاشاه کبیر استعفا کردند و به جای خوداشان سلطنت را به اعلیحضرت همایونی تفویض فرمودند که از روز بیست شهریور ۱۳۲۰ شروع می‌شود به نظر بنده تا روز ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ و در این مدت اگر خوب به سوابق مراجع بکنیم می‌بینیم که در تمام این مدت مشکلات و حوادث عجیبی در این مملکت پیش آمد که کمتر در ایران سابقه داشت بعد از رفتن اعلیحضرت رضاشاه حوادث حمله متفقین به خاک ایران چهار سال ایران در گرفتاری جنگ و حمل و نفت وزیر بار فشار متفقین بوده و بعد از احداثی که در ایرا پیدا شد و زحماتی که ملت ایران کشید به ایران یک لقب پل پیروزی دادند و متفقین رفتند و بعد ازچیزی که بیش از همه مهم است موضوع پیدایش حزب توده است حزب توده و تشکیلات کمونیستی است که حزب توده و تشکیلات کمونیستی مثل یک قشون اجنبی دائما به مقدسات و تمام افراد این مملکت هر روز و هر شب به وسیله روزنامه‌هایشان به وسیله دستگاهای تبلیغی‌شان حمله کردند (شوشتری- حالا هم نشریه دارند) حالا هم نشریه دارند و بعد از جریان حزب توده جریان پیدایش حکومت پیشه‌وری بود که البته اهمیتش از پیدایش حزب توده بیشتر بود برای این که پیشه‌وری آمد و یک قسمت مهم از مملکت ما را تجزیه کرد و تشکیلات یک حکومتی داد به طوری تشکیلات را برای خودش قرص و محکم و بتون آرمه کرده بود که عده‌ای
از خائنین در تهران نشسته بودند و می‌گفتند آقای پیشه‌ور تا تنور گرم است به تهران بیایید و پرچم حکومت پیشه‌وری را در بالای مجلس شورای ملی در احتزاء بیاورید و یک عده خائن که روزنامه‌هاشان در این‌جا موجود است و الان به عرض آقایان می‌رسانم از آن‌ها حمایت کردند بنده به طور فهرست عرض می‌کنم چون اصل قضیه راجع به ۲۵ تا ۲۸ مرداد ماه را می‌خواهم عرض کنم بعد از حکومت پیشه‌وری و آذربایجان و حوادث بین‌المللی و زحمات شبانه‌روزی اعلیحضرت همایونی و آن همتی که مردم به خرج دادند قشون اجنبی دست حمایتش را از حکومت پیشه‌وری را برداشت و موضوع حکومت قلابی پیشه‌وری خاتمه یافت به آن صورتی که یک عده از خائنین را گرفتند و به دار زدند آن خائنین اصلی که در مرکز نوشته بودند هر روز تغییر رنگ دادند و به یک شکل تازه‌ای در آمدند (مهندس ظفر- آقای علاء هم در همین موقع نقش مؤثری داشتند) و جناب آقای علاء نخست‌وزیر هم در آن موقع خیلی خیلی خدمت کردند به طوری که من خودم در همان موقع در روزنامه خودم خیلی تشویق و تقدیر کردم و نوشتم در مقابل حملات گیر و میگو از پای در نیامد و در شورای امنیت در مقابل گیرومیگو نماینده شوری ایستاد و حق ملت ایران را حفظ کرد مرحوم قوام‌السلطنه هم خدماتی کرد بنده می‌خواهم به طور فهرست عرض کنم (نقابت- قوام‌السلطنه پس گرفت حکیم‌الملک دستور داد)
رئیس- آقای میراشرفی خلاصه بفرمایید
میراشرفی- اجازه بفرمایید حوداث از ۲۰ شهریویر تا ۲۵ مرداد را می‌دانند بنده درگیر عرضی نمی‌کنم ورق دو سلطنت اعلیحضرت همایونی از روز ۲۵ مرداد تا روز ۲۸ مرداد بود سلطنتی که از طرف اعلیحضرت رضا شاه کبیر به ایشان تفویض شده بود صفحه‌اش در روز ۲۵ مرداد تمام شد در روز ۲۵ مرداد که ایشان به مسافرت رفتند و شاهی در این ممملکت در آن روز وجود نداشت و اشخاصی آن روز فداکاری کردند که شاه در ایران نبود و بی‌رودربایستی بگویم هیچ‌کس هم فکر نمی‌کرد که شاه به ایران بر می‌گردد (صحیح است) فقط و فقط قیام یک عده‌ای از قبیل خود جناب آقای سردا فاخر، سپهبد زاهدی- سرلشکر باتمان قیلچ و همین آقای سپهبد هدایت (ارباب- ملت ایران)
رئیس- تمام ملت ایران قیام کردند
میراشرفی- هر قیام و هر تشکیلاتی و هر دسته‌ای سردار آقای ارباب سران را می‌خواهم بگویم سران را می‌خواهم بگویم اجازه بفرمایید در روز ۲۸ مرداد ملت ایران، پابرهنه‌ها و گرسنه‌ها قیام کردند و آن روز را روز عید ملی قرار دادند در روز ۲۸ مرداد به نظر بنده که انشاءالله آقایان هم اعتراضی نمی‌فرمایند روز تجدید سلطنت اعلیحضرت همایونی بود یعنی سلطنتی بود که واقعاً ملت اریان به ایشان تفویض کرد و سلطنت مورثی نبود (صحیح است) بنابراین اعلیحضرت همایونی که از مسافرت مراجعت فرمودند برای ۲۸ مرداد یک ارزش فوق‌العاده‌ای قائل شدند و برای ۲۸ مرداد به ملت ایران یک امتیازاتی دادند و اشخاصی که خدمت کرده بودند یک نشان‌ها و مدال‌هایی دریافت داشتند (کاشانی- سلطنت اعلیحضرت مورثی بود ملت تأیید کرد) خواهش می‌کنم شما در عرایض بنده پارازیت ندهید (کاشانی- حق مطلب را عرض می‌کنم) حق مطلب را شما بهتر میدانید و چون امروز روز آخرین جلسه مجلس است و روز ۲۸ مردا نزدیک است و آن روز مجلس تعطیل است بنده خواستم به عرض آقایان برسانم که این روز باید روز تاریخی و روز بسیار مبارکی برای ملت ایران باشد و از جناب آقای علاء هم که بنده مخالف‌شان هستم می‌خواهم تقاضا کنم که برای احترام فداکاری اشخاصی که روز ۲۸ مردا شهید شده‌اند و فدا شده‌اند یک احترامی قائل بشوند و یک تشکیلات خاصی به وجود بیاید که مردم امیدوار باشد که اگر روزی بار حادثه‌ای پیش آمد و اتفاقی افتاد باز هم یک عده‌ای حاضر بشوند فداکاری بکنند مطلبم را تمام می‌کنم فقط یک موضوعی را می‌خواهم خدمت آقایان تذکر بدهم یک روزنامه‌ای است روزنامه ایران ما...
رئیس- آن را دیگر بگذارید برای بعد
میراشرفی- پس می‌دهم به آقای وزیر فرهنگ
رئیس- پیشنهادتان را پس می‌گیرید؟ (میراشرفی- خیر) آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ- نکته‌ای پیشنهاد فرمودند مورد کمال توجه وزارت فرهنگ هست (احسنت) و در این مدت همانطوری که آقایان فرمودند می‌توانند به جرأت عرض کنم که صحبتی در وزارت فرهگ نیست صحبت سیاست است (آفرین) و عموم فرهنگیان معلیمن و همکاران بنده کمال مجاهدت را می‌کنیم که تعلیم و تربیت مدارس برپایه تقوا و فضیلت و اخلاق استوار شود و این جوان‌ها هم آن طوری که مورد انتظار مردم و نمایندگان محترم است تربیت شود (احسنت) به این جهت است که بنده می‌خواهم عرض کنم که این محتاج به قانون نیست و ما خودمان اقدام می‌کنیم و توجه کامل هم در این باب داریم.
رئیس- آقای میراشرفی چون ایشان گفتند که این موضوع مورد توجه خودشان هست پس بگیرید (میراشرفی- پس گرفتم) بنابراین لایحه دیگر پیشنهادی ندارد و برای نظر مشورتی مجلس سنا به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۶- اخذ رأی و تصویب لایحه اعتبار ترمیم حقوق کمک آموزگاران.
رئیس- یک لایحه‌ای از سنا برگشته است که فقط باید به آن رأی گرفته شود راجع به ترمیم حقوق کمک آموزگاران است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی لایحه شماره ۲۷۴۰۱- ۲۲/ ۴/۱۳۳۴ راجع به ترمیم حقوق کمک آموزگاران که طی شماره ۴۶۰۵- ۲۶/ ۴/۱۳۳۴ به مجلس سنا برای اظهار ملاحظات این مجلس اظهار گردیده بود در جلسه موزخ چهارشنبه چهارم مرداد ماه ۱۳۳۴ مجلس سنا عیناً به تصویب رسیده است رئیس مجلس سنا- سید حسن تقی‌زاده.
رئیس- موضوع دیگری که خواستم بگویم همین موضوع ماده واحده تقدیمی دولت بود که تقاضا کرده بودند ۲۴ لایحه‌ای که در جریان است اجازه داده می‌شود که در جریان باشد تا مدت چهار ماه که مجلس تکلیف آن را روشن بکند و اگر روشن نشد به کلی ملغی خواهد بود ولی اگر این لایحه اولاً از سنا به این‌جا آمده و مستقیماً خود لایحه دولت به این‌جا نیامده در سنا نطرح شده و مورد تصویب سنا هم واقع شده و لابد مجلس سنا هم یک نظری گرفته و اجازه داده است من تصور می‌کردم که مستقیماً این لایحه را دولت داده ولی حالا دیدم در سنا به تصویب رسیده است بنابراین چون فقط اجازه موقت است مانعی ندارد گمان می‌کنم اجازه به دولت داده شود که کارهایشان معوق نماند (شوشتری- به احترام مجلس سنا رأی می‌دهیم) (عبدالرحمن فرامرزی- کار خلاف قانون اساسی را به احترام هیچ‌کس نمی‌کنیم.
بنده خودم این‌جا گفتم که تمام لوایح دکتر مصدق پایه قانونی ندارد و هر لایحه‌ای که دولت می‌خواهد و احتیاج دارد باید بیاورد به مجل و بنده موافق با این عمل نبودم نظرم را هم که در مجلس گفتم حالا یک کاری است که مکرر شده و برمی‌گردد به سابق (صحیح است) ولی مجلس این فورمول را اتخاذ کرد و لوایح را به کمیسیون فرستاد و من از اول اعتقاد نداشتم ولی یک مرتبه این کار را کردیم و البته کاری که یک دفعه شد تکرار می‌شود حالا رأی می‌گریم به لایحه اعتبار ترمیم حقوق کمک آموزگاران با ورقه آقایان بعد از آن‌که رأی دادند بیرون تشریف نبرند که جلسه از اکثریت نیفتد آقای مسعودی اسامی را به ترتیب بخوانید و تا اسم کسی را نبردید بلند نشود (اسامی آقایان نمانیدگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای مسعودی (منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.)
آقایان: کریمی- شادمان- صفایی- تجدد- بزرگ نیا- اعظم زنگنه- موسوی- رضایی- عرب شیبانی- احمد فرامرزی- کاشانی- قنات‌آبادی- میراشرافی- سلطان مرداد بختیار پیراسته- مهندس جفرودی- مهندس ظفر- محمودی- عباسی- ایلخانی‌زاده- بوربور- غضنفری- اخوان- بهادری- کیکاووسی- سهرابیان- بوداغیان- بیات ماکو- عماد تربتی- افشار صادقی- صارمی- صدرزاده- دکتر شاهکار- تیمور تاش- داراب- مرآت اسفندیاری- خزیمه علم- عبدالصاحب صفایی- عبدالرحمن فرامرزی- شوشتری- سالار بهزادی- دکتر آهی- افخمی- سید احمد صفایی- دکتر وکیل- معین‌زاده- سرمد- عبدالحمید بختیار- صدقی- بهبهانی- کی نژاد- توماج- شیبانی- محمود ذوالفقار- حائری‌زاده- مکرم- دکتر سید امامی- مهدوی- لاری- قرشی- استخر- اریه- ابراهیمی- دکتر سعید حکمت- دکتر پیرنیا- نصیری- عمید نوری- نقابت- خلعتبری- گیو- حمیدیه- مسعودی- دکتر مشیر فاطمی- دکتر افشار- عبدالصاحب صفایی
به احترام لایحه فرهنگ فراکسیون و حداقل هم رأی موافق داد.
رئیس- لایحه کمک آموزگاران ۷۵ رأی به تصویب رسید اسامی رأی دهندگان آقایان: محمودی- دکتر مشیر فاطمی- ایلخانی‌زاده- عبدالحمید بختیار- یدالله ابراهیمی- صدقی- اخوان- مکرم- سرمد- افخمی- بوداغیان- بهبهانی- سیداحمد صفایی- غضنفری- پیراسته- ارباب- کاشانی- شوشتری- مهندس ظفر- کیکاوسی- سهرابیان- عباسی- بوربور- مهندس جفرودی- احمد فرامرزی- دکتر افشار- کریمی- دکتر شاهکار- بزرگ نیا- عرب شیبانی- اعظم زنگنه- صدرزاده- خزیمه علم- عماد تربتی- داراب- بیات ماکو- افشار صادقی- صارمی- مرآت اسفندیاری- شادمان- عبدالرحمن فرامرزی- بهادری- پناهی- سلطان مراد بختیار- دکتر آهی- دکتر وکیل- سلار بهزادی- میراشرافی- حائری‌زاده- مسعودی- اریه- حمیدیه- معین‌زاده- دکتر حکمت- لاری- دکتر سیدامامی- استخر- تنصیری- محمود ذوالفقاری- تیمور تاش عمیدی نوری- رضایی- قرشی- خالعتبری- صفاری- دکتر پیرنیا- شیبانی- قنات‌آبادی- عبدالصاحب صفایی- مسوسی- نقابت- توماج- مهدوی- گیو.
۷- طرح لایحه اضافه اعتبار دانشکده پزشکی و راجع به مجلس سنا.
رئیس- لایحه اضافه اعتبار دانشکده پزشکی که یک فوریتش تصویب شده بود در دستور است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه
داده می‌شود مبلغ شصت میلیون ریال علاوه بر مبلغ ۱۹۱۲۲۲۰۰۰ ریال اعتبر مخارج دانشکده پزشکی و بیمارستان‌ها منظور در ردیف بیست صورت شماره ۲ منضم به قانون بودجه سال ۱۳۳۴ کل کشور برای تکمیل تأسیسات و دایر نگاه داشتن بیمارستان‌ها تابعه دانشکده پزشکی تهران خاصه بیمارستان پهلوی مطابق صورتی که به عنوان بودجه ضمیمه بودجه تفصیلی دانشکده مزبور تنظیم و به بودجه کمیسیون مجلس شورای ملی ارسلان خواهند داشت پس از تصویب کمیسیون بودجه از محل درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نمایند تا مانند سایر اعتبارات مصرف بودجه سال جاری طبق مقررات لایحه قانون امور مالی دانشگاه مصوب ۱۴/ ۱۲/۳۳ کمیسیون‌های مشترک مجلسین به تصویب برسد.
تبصره- اضافه اعتبار فوق‌الذکر نباید بایستی به هیچ‌وجه به مصرف مخارج پرسنلی و اداری برسد
رئیس- لایحه برگ مخالف و موافق دارد آقای قنات‌آبادی
قنات‌آبادی- بنده قربان موافقم
رئیس- پس دیگر مخالفی ندارد یک موافق مشروط اسم نوشته یه سنا فرستاده می‌شود برای نظر مشورتی ...
صدرزاده- این لایحه پیشنهاد دارد
نقابت- بنده مخالفم
رئیس- مخالفید؟ (نقابت- بلی) بفرمایید
نقابت- اولاً مبلغ شش میلیون تومان است اگر ساعت، یک بعد از ظهر است شش میلیون است یعنی شصت میلیون ریال آقایان توجه بفرمایند ثانیاً قید شده است فقط برای تهران و به جاهای دیگر توجه نشده است و برای بیمارستان‌های دانشگده پزشکی تهران است من خواهش می‌کنم نسبت به بیمارستان‌هایی که تحت اختیار دانشگاه است آقایان یک روزی دو نفر سه نفر پنج نفر بازدید بفرمایند و ببینند و چه وضع رقت‌باری دارد طفل سه ساله بنده از پشت بام افتاد او را بردند بدون این که ما بفهیم به بیمارستانی که در اختیار دانشکده بود دو سه جا رفتند نپذیرفتند مشرف به هلاکت بود بالاخره یک جا پذیرفتند و ما رفتیم به دیدن او در یک اتاق دوازده تختخواب بود و روی هر تختخوابی چهار طفل خوابیده بود دو نفر از این طرف و دونفر از آن طرف و یک ملحفه کثیفی روی آن‌ها کشیده بودند ظهر بود برای این‌ها سبزی‌پلو آورند هر تختی یک بشقاب آلمینیوم سیاه دو سیر برنج جیره داشت در مریضخانه دولتی در چهار راه حسن‌آباد که حالا معروف است پسپنا یک بشقاب آلمنیوم سیاه سبزی‌پلو یک تکه گوشت و یک تکه نان مال یک تختخواب بود و چهار طفل باید غذا بخورند این‌ها یک برنج بر می‌داشتند و از ترس پرستارها نگاه می‌کردند و معلوم بود که گرسنه هستند از حیث کثافت و عدم مراقبت بی‌نهایت رقت‌بار بود به طوری که ما بچه خودمان را فراموش کردیم آمدیم با آقای دکتر ادیب با آقایان دکترها دیگر بحث کردیم آقایان را بردم نشان دادم گفتم که این بچه‌ها مسلم چرا این طورند گفت آقا پول اعتبار این بیمارستان را در زمان دکتر مصدق برداشتند. و خرج انتخابات کردند و بیمارستان دیگر محل ندارد متأسفانه از این‌جور کافر ماجراجویی‌ها بسیار است و این مقدار نه تنها کم است بلکه ده برابر این هم کافی نیست وضع اداری و رعایت اخلاق در این بیمارستان‌ها بی‌نهایت تأسف‌آور است به طوری که با مردم منازعه می‌کنند فحش می‌دهند بدرفتاری می‌کنند به معالجات آن‌ها نمی‌رسند دواهای گران قیمت مطلقاً خرج نمی‌شود این پول را آقایان با خلوص‌نیت قیام فرمایید با خلوص‌نیت می‌دهید اما اقتضا دارد که یک نظارت مختصری بفرمایید معهذا چون وقت آقایان تضیع می‌شود بنده به همین مقدار کفایت می‌کنم و از آقایانی در مقابل این حرف‌های حساب احسنت می‌گویند متشکرم (احسنت)
رئیس- این یک تبصره خیلی مفید خوبی دارد و آن این است که به هیچ‌وجه این اعتبار به مصرف پرسنلی نمی‌رسد و فقط برای مصرف توسعه بیمارستان‌ها و مصارف عمرانی است آقای دکتر سیدامامی موافقید (دکتر سیدامامی- موافقم) بفرمایید
دکتر سیدامامی- بنده چون آقایان خسته هستند نمی‌خواهم دیگر وقت آقایان را بگیرم همین قدر می‌خواستم عرض کنم که هر کمکی که نسبت به بهداشت بیمارستان‌ها بشود قدمی است برای مملکت و بنده در تأیید فرمایشات آقای نقابت می‌خواهم عرض کنم که وضع بیمارستان‌ها به همین قرار بود ولی از آن وقتی که آقای دکتر اقبال رئیس دانشکده پزشکی شده‌اند وضعیت به‌کلی فرق کرده و بنده لازم می‌دانم که از ایشان این‌جا یک تأییدی کرده باشم و تشویق بشوند اشخاصی که می‌خواهند به این مملکت خدمت بکنند و استدعا می‌کنم که آقایان به این لایحه رأی بدهند بالاخره خود آقایان می‌فرمایند که وضع مریضخانه‌ها فوق‌العاده خراب است و چون خراب است باید بیشتر خرج کنیم و بیشتر توجه کنیم (احسنت)
رئیس- آقای صدرزاده شما در این برگ موافق نام نوشته بودید؟ (صدرزاده- بنده در صورت ثبت اسامی به عنوان موافق نام نوشته بودم و ضمناً نوبت با بنده بود ولی چون جناب آقای دکتر سید امامی به عنوان موافق صحبت فرمودند بنده دیگر صرفه‌نظر کردم.
رئیس- آقای پیشنهاد کفایت مذاکرات کردید؟
صدرزاده- نخیر بنده ثبت‌نام کرده بودم.
رئیس- پس دیگر مخالفی نیست حالا پیشنهاد قرائت می‌شود پیشنهاد آقای صدرزاده قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد).
پیشنهاد می‌کنم که ۲۰ میلیون ریال از مبلغ مذکور در ماده واحده به مصرف تأسیسات دانشگاه پزشکی تبریز و مشهد و اصفهان و شیراز و بیمارستان‌هایی تابعه آن‌ها علی‌التساوی بشود.
موسوی- خوزستان را هم اضافه بفرمایید.
رئیس- بفرمایید
صدرزاده- خوزستان هم اضافه می‌شود پیشنهاد بنده این است (که مجدداً پیشنهاد خود را با اضافه خوزستان قرائت کردند) عرض کنم از این که بیمارستان تابعه دانشکده پزشکی احتیاج به مساعدت دارد به همان دلائلی که جناب آقای نقابت فرمودند مسلم است نهایت این است که دولت این عینک نزدی بینش را کمتر از چشم برمی‌دارد هر وقت می‌خواهد رفع نقایض و معایبی بکند بیشتر متوجه تهران است و به همان دلایلی که بیمارستان‌های تهران احتیاج به مساعدت دارند به همان دلایل دانشکده پزشکی شهرستان‌ها و بیمارستان‌های تابعه آن‌ها بیشتر احتیاج دارند (صحیح است) بنده در این خصوص با جناب آقای وزیر فرهنگ و جناب آقای انواری مذاکره کردم و ایشان عقیده داشتند که این شش میلیون حداقل احتیاجات دانشکده پزشکی تهران است ولی ایشان موافقت خواهند فرمود که بیست میلیون ریال هم به ۵ دانشکده پزشکی شهرستان‌ها داده بشود اضافه بر شش میلیون تومان یعنی آنچه که این‌جا مجلس تصویب فرمودند اعتبار آن را تأمین بکنند و بپردازند حالا در صورتی که آقایان موافق باشند با این پیشنهاد به این کیفیت که این مبلغ دو میلیون تومان علاوه بر شش میلیون تومان پرداخت بشود بنده هم به همین شکل موافقت می‌کنم.
ارباب- آقای این پیشنهاد خرج نیست؟
صدرزاده- نخیر پیشنهاد خرج نیست.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ- اعتباری که برای بیمارستان‌هایی تهران تقاضا شده مخصوص بیمارستان پهلوی و اضافه کردن تختهای بالنتیجه یک گشایش بیشتری برای دانشکده پزشکی تهران است این یک اعتبار حساب شده است و روی احتیاجات معینی است و بنده خیال می‌کنم اگر از این اعتبار به مصرف دیگر برسانند ایجاد زحمت خواهد کرد اما در این مورد که دانشکده شهرستان‌ها هم احتیاج دارند هیچ محل تردید نیست همین طوری است که می‌فرمایید عجالتاً بنده این موضوع را واگذار می‌کنم به جناب آقای انواری چون اعتبار اضافی است و ایشان باید قبول بکنند جزو این ماده بشود این ۲۰ میلیون علاوه بر ۶۰ میلیون ریال بشود بنده به قبول ایشان واگذار می‌کنم
رئیس- آقای دکتر افشار مخالفید؟
دکتر افشار- بلی
رئیس- بفرمایید.
صدرزاده- با کدام پیشنهاد مخالفید با این که دو میلیون اضافه شود؟
دکتر افشار- اجازه بفرمایید بنده موافقم که زودتر این کار بشود یعنی تقاضای بنده این است که فعلاً مجلس شورای ملی این مبلغ شش میلیون تومانی که پیشنهاد شده است این را به دانشگاه تهران تصویب بفرمایند چون تمام فشارها الان به روی دانشگاه است از لحاظ این که نمی‌تواند دانشجو به اندازه‌کافی بگیرد و برای این است که تجهیزاتش کافی نیست و البته دانشجو زیاد بگیرد و این‌ها بدون این که اطلاعات کافی و تجربیات کافی بگیرند بیرون بیایند این به نظر بنده یک زحمتی برای اجتماع تولید می‌کند بدون این که هیچ منفعتی داشته باشد بنده استدعا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایند که این مبلغ برای دانشگاه تهران تصویب شود و البته هیچ مانعی نخواهد شود برای این که به دانشگاه‌های خارج هم اضافه بکنند ولی آن‌که مبلغی اختصاصی دانشگاه تهران را کسب بکنند بنده موافق نیست بنده تقاضایم این است که نسبت به این مبلغ رأی داده بشود
موسوی- این مبلغی که تقاضا شده از محل شش میلیون نیست.
رئیس- آقایان گوش بدهید بعد هم رأی می‌گیریم.
دکتر افشار- البته اگر جناب آقای معاون وزارت دارایی موافقت بفرمایند که یک مبلغی هم به این اضافه بشود البته مورد موافقت و تشکر همه آقایان است.
رئیس- آقای انواری.
معاون وزارت دارایی- با وضعیت فعلی خزانه این چیزی که برای دانشگاه پیشنهاد شده بالاخره با احتیاجات ضروری دانشگاه موافقت کردیم که این شش میلیون ریال پرداخته بشود برای این که اصلاح بشود و حالا آقایان می‌فرمایند که این دو میلیون برای شهرستان‌ها اضافه بشود بنده عرضی ندارم البته همان طوری که فرمودند راجع به وضع دانشکده‌ها شهرستان‌ها هم باید اضافه بشود ولی اگر تصویب شود پرداخت آن موکول به وضعیت خزانه است اگر اعتبار داشته باشیم می‌پردازیم.
رئیس- حالا باید رأی گرفته شود دو مرتبه پیشنهاد قرائت می‌شود
(پیشنهاد آقای صدرزاده مجدداً شرح سابق قرائت شد)
وزیر فرهنگ- اجازه می‌فرمایید
رئیس- بفرمایید
وزیر فرهنگ- این اعتبار شصت میلیون که برای تهران است حساب شده است و حساب دقیق شده است برای بیمارستان‌های تهران و استدعا این بود که این بیست میلیون پیشنهاد جناب آقای صدرزاده که برای تأمین حوایج دانشکدهای شهرستان‌ها است اضافه بر این اعتبار شصت میلیون ریال باشد آقای انواری قبول کردند که اگر وضعیت مالی دولت اجازه بدهد این اعتبار را علاوه بکنند بنابراین بیست میلیون ریال علاوه بر این شصت میلیون ریال است
رئیس- اضافه اعتبار قواید دارد تعهدی بفرمایید که یک لایحه دو میلیونی بیاورید حالا این‌جا آقایان با این موافقت بکنند و بعد لایحه دو میلیون ریال را با موافقت وزیر داریی بیاورید (صارمی- قبول می‌کنند که دو میلیون ریال اضافه شود) نمی‌شود باید دولت بیاورد یا ممکن است از آن ۱۸ میلیون آقای وزیر فرهنگ تقبل بفرماند که از آن ۱۸ میلیون این دو میلیون را بپردازند بعد آن دو میلیون را بیاورند
انواری- اجازه بفرمایید مطالعه می‌کنیم لایحه‌اش را بعد تقدیم می‌کنیم
رئیس- به هر حال پیشنهاد قرائت می‌شود. و رأی می‌گیریم
پیشنهاد آقای صدرزاده مجدداً به شرح سابق قرائت شد.
رئیس- اضافه از آن شش میلیون تومان نمی‌شود باید از آن شش میلیون کسر بشود
صدرزاده- اضافه‌اش را قبول کردند
رئیس- قبول بکنند نمی‌شود این طوری قبول بکنند که یکی پیشنهاد بکنند قبول کنند
صدرزاده- پس بنده پیشنهادم این است که از آن شش میلیون تومان باشد
رئیس- آقای معاون وزارت دارایی پس جناب عالی لایحه‌اش را تهیه بفرمایند آقایانی که موافقند از این شش میلیون تومان دو میلیون تومان کسر شود قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد بنابراین لایحه این جداگانه تهی می‌شود و آورند پیشنهاد آقای مهندس جفرودی قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- مبلغ سه میلیون ریال اعتبار بالا برای تفکیک دانشسرای عالی از دانشگاه علوم و ادبیات و به منظور تربیت دبیران شایسته اختصاص داده می‌شود
رئیس- این هم که وارد نیست
مهندس جفرودی- از شش میلیون است وارد است
رئیس- شما که نمی‌توانید تفکیک بکنید تفکیک به ربط تشکیلات دارد
ربطی به اعتبار ندارد حالا بفرمایید توضیح بدهید
مهندس جفرودی- عرض کنم شش میلیون اعتبار به دانشگاه تهران داده می‌شود به نظر بنده این طور می‌رسد باید ضروریات خود دانشگاه را در نظر گرفت بنده پیشنهاد کردم که سیصد تومان از این شش میلیون تومان را اجازه بدهند که دانشگاه تهران برای تفکیک دانشسرای عالی از دانشگاه علوم و ادبیات که الان یکی است و باید تفکیک شود و یک دانشگاه مستقل بشود تخصیص بدهد برای این که این مملکت باید دبیر تربیت بکند و دبیر هم منحصراً در دانشسرای عالی تربیت می‌شود برای این که بتواند بعداً آن هجده میلیون را گرفتند و همه ساله اعتباراتی که به وزارت فرهنگ دهیم برای این که شاگردانی که از مدرسه ابتدایی در می‌آیند و می‌روند متوسطه و معلم داشته باشند اجازه بفرمایید سیصد هزار تومان از این اعتبار را برای دانشسرا خرج بکند برای تربیت دبیر هر سال شما یک مبلغی به وزارت فرهنگ اعتبار می‌دهید برای این که مدارس جدید و کلاس‌های جدید تأسیس بکنند ولی دبیر ندارند می‌گوییم از این مبلغ سیصد هزار تومان اجازه بدهید برای تربیت دبیر خرج کند اعتبار اضافی نیست.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ- آقای مهندس جفرودی به یک موضوع بسیار مهمی توجه کردند و آن موضوع تربیت دبیر است البته وضع فعلی این نیست که دانشگاه‌های علوم و ادبیات و دانشسرای عالی این‌ها با هم کارشان یکی است و دانشسرای عالی آن استقلالی که باید ندارد و بایستی تفکیک بشود از دانشگاه‌های علوم و ادبیات با دانشگاه تهران هم مذاکراتی شده و یک طرح‌هایی تهیه شده و این پیشنها آقا چون مبلغش هم جزیی است و این‌ها هم مقداری خرج دارند بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم
رئیس- آقای وزیر فرهنگ شما موافق هستید با این پیشنهاد؟
وزیر فرهنگ- بنده با این پیشنهاد سیصد هزار تومان موافقم
صدرزاده- بنده جدا معرضم به این کار اگر از شش میلیون قبول می‌کنید چرا پیشنهاد اول را قبول نکردید؟ (همهمه نمایندگان)
مهندس جفرودی- برای این که این لایحه بگذرد بنده پس گرفتم
رئیس- پیشنهاد آقای مکرم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تأسیس بیمارستان دانشکده پزشکی مشهد به لایحه دانشگاه‌ها اضافه شود.
رئیس- آقای مکرم شبیه این پیشنهاد شما که رد شده حالا توضیحات‌تان را بدهید
مکرم- بنده هم خواستم یک عرضی بکنم که مطمئن هستم برای این خرج و برای سایر مخارج که برای وزارت فرهنگ یا وزارت بهداری پیشنهاد شده است در بودجه وزارت دارایی پول نیست که بپردازد مدارک بسیاری دارم ولی جای گفتنش نیست اما این تصمیم که می‌گیریم روی کاغذ این شایسته نیست که همه چیز را به مرکز اختصاص بدهیم به تهران اختصاص بدهیم و شهرستان‌ها که هر روز منتظرند رادیو را باز می‌کنند و گوش می‌دهند که در مجلس شورای ملی چه تصمیم گرفته شده است از شنیدن این حرف‌ها ناراحت می‌شوند و عصبانی می‌شوند بنابراین برای توسعه تأسیسات دانشگاه‌ها امروز هیچ‌کس مخالف نیست همه موافقند مجلس شورای ملی هم یقین دارم که به اتفاق موافقند امروز که دانشگاه در رأسش آقای دکتر اقبال قرار گرفته است و وزیر فرهنگی مثل آقای دکتر مهران داریم تردید نیست که با نهایت علاقمندی کار می‌کند این‌ها نشان آن است که در این دانشگاه غیر از دانشگاه دیروز و آن توده‌بازی‌ها و آن رسوایی‌ها معذالک همین جناب آقای رئیس دانشگاه همین جناب آقای وزیر فرهنگ باید آن موقعی که می‌نشیند و این شش میلیون را تصمیم می‌گیرند که به مصارف جزیی برسانند باید فکر دانشکده‌های پزشکی مشهد و شیراز اصفهان و سایر جاها هم باشند
میدانید که هر دو دانشکده پزشکی که بیمارستان نداشته باشد هیچ نتیجه‌ای نمی‌تواند بگیرد و این اولین شرط آن است بنابراین بدنه مختصر می‌کنم چون همه خسته هستند به اختصار می‌گویم و استدعا می‌کنم از ان شش میلیون تومان موفقت بفرمایید دو میلیون تومانش را اختصاص بدهند (جمعی از نمایندگان- این پیشنهاد رد شد) خوب نگفتم آن رد نشده عرض می‌کنم خودشان موقع خرج این طور در نظر بگیرند که خلاصه سهمی هم به مشهد برسد سهمی هم به شیراز برسد و آن‌ها هم بتوانند شروع کنند به تأسیس بیمارستان‌شان
رئیس- این پیشنهاد هم رد شده است دیگر پیشنهادی نیست این لایه برای نظر مشورتی به سنا فرستاده می‌شود.
۸- طرح و تأیید تقاضای کمیسیون بودجه راجع به اجازه خرید آمبولانس و جیپ جهت وزارتین بهداری و پست و تلگراف
رئیس- گزارش از کمیسون بودجه رسیده است قرائت می‌شود به شرح زیر خوانده شد
به موجب تبصره ۸ قانون بودجه ۱۳۳۴ که مقرر شده
تبصره- خرید اتومبیل جدید در سال ۱۳۳۴ مطلقاً ممنوعه است وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و مؤسساتی که با سرمایه دولت تشکیل شده و همچنین کلید سازمان‌ها (به استثنای سازمان‌های انتظامی و دادسراها که خرید اتومبیل برای آن‌ها منوط به کمیسیون بودجه است) مکلفاً تا آخر فروردین ماه ۱۳۳۴ صورت اتومبیل‌های موجود خودشان را به وزارت دارایی تسلیم نمایند وزارت دارایی با در نظر گرفتن احتیاجات هر قسمت اتومبیل‌های موجود را بین آن‌ها تقسیم خواهند نمود وزارتخانه‌ها حق خرید هیچ‌گونه اتومبیل را ندارد در صورتی که طبق تقاضای مکرر بعضی از وزارتخانه‌ها من‌الجمله وزارت پست تلگراف و وزارت بهداری برای کارهای فنی و سایر احتیاجات ضروری خود جهت خرید اتومبیل از مجلس شورای ملی و کمیسیون بودجه تقاضای مجوز می‌نماید چون کمیسیون بودجه طبق قانون فوق اختیار اعطای اجازه آن را می‌داشت و با آن که پاره‌ای از آن تقاضاها را ضروری تشخیص می‌نمود بنابراین تقاضا دارد مجلس شورای ملسی نظر کمیسیون بودجه را در اعطای اجازه برای مواردی که کمیسیون ضروری تشخیص می‌نماید تشخیص فرمایند
مخبر کمیسیون بودجه- محمد علی مسعودی
شوشتری- بنده مخالفم
رئیس- بفرمایید
شوشتری- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. هیچ وکیلی با خرد آمبولانس و حوایجی که مربوط به صحت عمومی است مخالف نیست اما یک اصل را باید تذکر بدهم و آن این بود که جناب آقای دکتر امینی جناب آقای اسدالله اعلم توجه بفرمایند بعضی می‌گویند ما این ممنوعیتی که شده می‌شنویم چهار هزار پنج هزار اتومبیل لوکس وارد شده برای این که این‌ها و قیمت خوب فروش برود این طرح را تصویب می‌کند (کریمی- چه ربطی دارد) خیلی مربوط است آقای کرمی اگر بنا بشود که این عمل بشود و مقدمه پول‌ها از مملکت خارج بشود و بعد دو مرتبه اجازه بدهند که نتیجه‌ای گرفته نمی‌شود من خواستم تذکر این مطلب را بدهم و بگویم که ما متوجه این نکات هستیم
رئیس- آقای مسعودی
مسعودی- هر مطلبی که مربوط به خرید و فروش باشد توی این مملکت ممکن نیست که حرف تویش درنیاد وزارت بهداری آمبولانس می‌خواهد بخرد بالاخره آمبولانس مال یک مارکی است این جیب مال یک کمپانی هست که دو هزار تا دو هزار تا اتومبیل آورده‌اند گذاشته‌اند پشت
دروازه این اجازه برای وزارت دادگستری است برای دادسراها است برای این که اگر یک قتلی واقع شد امین صلح برود سر جریان و ژاندارم نرود آن‌جا که پرونده‌سازی بکند وزارت بهداری برای این که بتواند کار بکند و وزارت پست و تلگراف برای این که بتواند پست‌ها را برساند آمبولانس و جیپ می‌خواهند ما چه بکنیم آقای شوشتری همین طور می‌آید می‌گویند سه هزارتا اتومبیل پشت دروازه گذاشته‌اند (شوشتری- اتومبیل لوکس) این تقاضایی که شده بریا خرید آمبولانس و جیپ است که برای احتیاجات ضروری است ولاغیر تمنی می‌کنم که این را موافقت بفرمایید.
رئیس- رأی می‌گریم به این گزارش کمیسیون آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند تصویب شد).
۹- اخذ رأی و تصویب لایحه اجازه اجرای موقت ۲۴ فقره لایحه مصوب آقای دکتر مصدق.
رئیس- در لایحه اجرای لوایح مذاکره شده و حالا باید رأی بگیریم یک پیشنهادی رسیده است که با این ماده واحده با ورقه رأی گرفته شود (یک نفر از نمایندگان- کدام ماده واحده؟) راجع به اجازه اجرای ۲۴ لایحه‌ای که مانده پیشنهاد قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد).
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌کنم نسبت به لایحه اجرای لوایح مصدق رأی با ورقعه گرفته شود.
حائری‌زاده- رضا افشار- عبدالصاحب صفایی- میراشرافی- شمس قنات‌آبادی.
رئیس- حالا باید با ورقه رأی بگیریم آقایان موافقن ورقه سفید با اسم بدهند و به ترتیب رأی بگیرید. (اسم آقایان نمایندگان به تریتب زیر به وسیله آقای محمدعلی مسعودی (منشی) قرائت در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: کیکاوسی- بیات ماکو- بوداغیان- شادمان- کریمی- رضایی- صفاری- عماد تربتی- بهادری- تجدد- دکتر سید امامی- داراب- کی نژاد- قرشی- زنگنه- بزرگ‌نیا- خزیمه علم- عرب شیبانی- موسوسی- مرآت اسفندیاری- کاشانی- سلطانمراد بختیار- شمس قنات‌آبادی- ارباب- میاشرافی- صدقی- تیمور تاش- محمودی- احمد فرامرزی- غضنفری- مهندس جفرودی- مهندس ظفر- عباسی- ایلخانی‌زاد- افخمی- اخوان- سهرابیان- افشار صادقی- دکتر افشار- صارمی- صدرزاده- پناهی- عبدالصاحب صفایی- اریه- عبدالرحمن فرامرذزی- دکترآهی- شوشتری- لاری- دکتر مشیر فاطمی- بوربور- دکتر وکیل- معین‌زاده- حمید بختیار- دکتر سعید حکمت- سرمد- درخشش- توماج- پیرساته- شیبانی- حائری‌زاده- مکرم مهدوی- سید احمد صفایی- بهبهانی- دکتر شاهکار- خلعتبری- گیو- عمیدی نوری- نقابت- نصیری- دکتر پیرنیا- سالار بهزادی- محمود ذوالفقاری- ابراهیمی- رضا افشار- حمدییده- مسعودی (آرای مأخوذه شماره شده ۶۴ ورقه سفید موافق و ۷ ورقه مخالف و ۵ ورقه سفید بی‌اسم ممتنه شمرده شده).
رئیس- این‌جا باید یک توضیحی بدهم یک قانونی مجلس گزرانید که آن افسرهای شهربانی که بازنشسته شده‌اند مجدداً دعوت بشوند به خدمت (صحیح است) بعد در جزو این ۲۴ لایحه یک تبصره‌ای داده‌اند در مجلس سنا که این‌ها کماکان بازنشسته بشوند و به خدمت دعوت نشوند این مخالفت آن رأیی است که مجلس داده بنابراین آن قسمت را حذف می‌کنیم و طبق همان قانونی که از مجلس گذشته و همان ۲۴ فقره است و آن رأی مجلس به قوت خودش باقی است (صحیح است صحیح است) لایه اجازه اجرای ۲۴ فقره لوایح دولت با ۶۴ رأی موافق تصویب شد.
اسامی آقایان: عبدالحمید بختیار- دکتر آهی- صدرزاده- سهرابیان- مهندس جفرودی- لاری- بوربور- دکتر پیرنیا- افخمی- قرشی- بیات ماکو- عرب شیبانی- بزرگ‌نیا- سرمد- توماج- مهدوی- مهندس ظفر- اعظم زنگنه- کاشانی- بهادری- سلطانمراد بختیار- استخر- دکتر شاهکار- یدالله ابراهیمی- معین‌زاده- رضایی- اریه- اخوان- غضنفری- احمد فرامرزی- پناهی- مسعودی- شادمان- صدقی- عماد تربتی- دکتر حکمت- علیخانی‌زاده- تیمور تاش- دکتر مشیر فاطمی- ارباب- درخشش- صارمی- مکرم- عباسی- تجدد- موسوی- کیکاوسی- نصیری- افشار صادقی- کریمی- حمیدیه- محمود ذوالفقاری- مرات اسفندیاری- محمودی- داراب- فصاری- خزیمه علم- شیبانی- دکتر افشار- سالار بهزادی- گیو- دکتر وکیل- دکتر سعید امامی.
اسمای مخالفین آقایان: حائری‌زده- عبدالصاحب صفایی- عبدالرحمن فرامرزی- پیراسته- رضا افشار- میراشرافی- قنات‌آبادی.
ورقه سفید علامت امتناع ۵ برگ.
۱۰- قرائت گزارش کمیسیون تحقیق راجع به حت انتخاب آقای یدالله ابراهیمی از کرمان.
رئیس- یک گزارشی از کمیسیون تحقیق رسیده فعلاً قرائت می‌شود مذاکره مخالفش می‌ماند برای جلسات بعد امروز فقط قرائت می‌شود چون دیگر مجلی نیست و می‌خواهم اعلام تعطیل کنم آقای نقابت بفرمایید گزارش کمیسیون تحقیق را قرائت کنید. گزارش کمیسیون تحقیق درباره انتخابات کرمان و نمایندگی آقای ابراهیمی
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون تحقیق به مجلس شورای ملی
گزارش انتخابات کرمان از شعبه دوم برای دوره ۱۸ تقنینیه در جلسه یکشنبه ۱۸/ ۴/۳۴ در مجلس شورای ملی قرائت و بر اثر مخالفت آقایان: معین‌زاده- پور سرتیپ- کاشانی- صدقی- نادعلی کریمی- سالار بهزادی- دکتر بینا و رضایی به کمیسون تحقیق ارجا و در تاریخ ۲۰/ ۴/۳۴ به کمیسیون تحقیق رسید کمیسیون تحقیق در جلسه مورخه سه شنبه ۲۰ تیر هیئت رئیسه خود را انتخاب سپس برای رسیدگی به پرونده و استعماع توضیحات آقایان متعرض تعیین جلسه نموده و بالنتیجه در جلسه مورخه سه شنبه ۲۷/ ۴/ ۳۴ بعضی از آقایان متعرضین حاضر شدند و اظهاراتی بیان نمودند و بعضی اعتراض خود را استرداد کردند و پرونده کلا مورد قرائت و مطالعه قرار گرفت نظر به این که انجمن نظارت انتخابات کرمان دو نوبت تجدید شده بود در علل تجدد و قانونی بودن اقدامات وزارت کشور و سایر جهاد مطالعات دقیق به عمل آمد و مخصوصاً گزارش و توضیحات جناب آقای فریدونی مأمور فوق‌العاده دولت که سمت استانداری و سرپرستی فرمانداری را نیز داشتند مورد مطالعه قرار گرفت و بالنتیجه تجدید آخرین انجمن مقرون به ماده ۱۷ قانون انتخابات شناخته شد نکته جالب توجه این است که افراد منتخب در آخرین انجمن اکثراً در هر نوبت کسانی بوده‌اند که در ادوار مختلفه جریان این پرونده اکثریت داشتند و از حیث صلاحیت و رعایت تشریفات قانونی هیچ‌گونه اعتراضی نسبت به آن‌ها نشده است.
شکایاتی که از طرف کاندیدهای انتخابات کرمان شده مبنی بر آن است که خواسته‌اند طرفداران آن‌ها جزو اعضای اصلی انجمن انتخاب شود و اعتراض قانونی موجهی به عمل نیامده و اقداماتی از قبیل تحصن آقا شیخ‌علی لبیبی و ۵ نفر دیگر در مسجد جامعه و سخنرانی در مجالس ترحیم و غیره تبلیغات انتخاباتی است که از لحاظ قانون مؤثر و در جریان نمی‌باشد و همچنین انتخاب انجمن‌های فرعی در ۱۹ حوزه و طرز اخذ رأی و شماره و قرائت و تنظیم صورت مجالس با امضاعات مجاز مقرون به مقررات قانون بوده است ضمناً کمیسیون تحقیق این نکته را تصریح می‌نمایند که آنچه که موردنظر و تحقیق قرار داده فقط انتخابات کرمان از لحاظ انتخاب آقای یدالله ابراهیمی و نسبت به نماینده دیگر هنوز گزارش شعبه دوم به مجلس شورای ملی تقدیم نشده و به کمیسیون تحقیق ارجا نگردیده است پس از بحث طولانی و رسیدگی و پیشنهاد کفایت مذاکرات و اخذ رأی و تصویب کفایت مذاکرات نسبت به صحت انتخاب و صلاحیت آقای یدالله ابراهیمی برای نمایندگی دوره ۱۸ قانونگذاری مجلس شورای ملی اخذ رأی به عمل آمد و با کثرت مورد تصویب واقع شد و چون بعضی از آقایان متعرضین در جلسات حاضر نبودند و ظاهراً دعوت رسمی‌از ایشان نشده بود احتیاطاً جلسه دیگری جهت استماع توضیحات غایبین برای روز یک شنبه ۱/ ۵/۳۴ معین شده و کلیه آقایان متعرضین دعوت شدند.
آقای رضایی و آقای نادعلی کریمی اظهار داشتند که در جلسه علنی مطالب خود را بیان خواهند نمود لهذا کمیسیون تحقیق با توجه به این که از طرف آقایان متعرضین مطالب مهمی زائد بر آنچه موردنظر و تحقیق و رسیدگی کمیسیون قبل از قرار گرفتن است اظهار نگریده با تأیید جریان مرقوم و تصدیق صحت انتخاب و صلاحیت آقای یدالله ابراهیمی گزارش خود را به عرض مجلس شورای ملی می‌رساند.
رئیس- آقایانی که مخالفت کرده‌اند مخالفت‌شان محفوظ است (ارباب- اکثراً پس گرفتند)
کریمی- بنده عرض دارم
رئیس- حالا مطرح نیست بعد از تعطیل مطرح می‌شود
شوشتری- یک استدعایی دارم که مخالفین مخالفت خودشان را پس بگیرند
رئیس- آقای میراشرفی
میراشرفی- بنده مخالفتم را جناب آقای رئیس پس گرفتم و ضمناً از سوءتفاهمی که نسبت به جناب آقای دکتر شاهکار شده معذرت می‌خواهم
رئیس- یکی دیگرای مخلفین آقای کاشانی است
کاشانی- بنده عرضی دارم که باید عرض کنم
رئیس- آقای وزیر کشور
وزیر کشور- بنده می‌خواستم از طرف دولت نهایت تشکر را عرض کنم از این همه زحمتی که برای تصویب لوایح دولت بودجه مبارک آقایان واقع شده است (احسنت)
۱۱- اعلام تعطیل تابستانی تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- از امروز تعطیلات‌مان شروع می‌شود امروز شانزدهم مرداد است روز شانزدهم شهریور پنج شنبه است اگر آقایان موافق باشند روز یک شنبه نوزده شهریور مجلس دایر شود (صحیح است) پس انشاءالله آقایان رفع خستگی می‌فرمایند روز نوزده شهریور تشریف می‌آورند.
(مجلس یک ساعت و سه ربع بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
متمنی است سوال ذیل را به وزارت دارایی برای جواب ابلاغ فرمایید.
با آن‌که سال گذشته در اثر مزایده مال‌الاجاره شیلات رودخانه‌های مازندران چند برابر نسبت به سابق شد و ماهی گران کردید و برای همه کشاورزان خرید آن مقدور نبود به چه علت با آن‌که برنامه دولت پایین آوردن قیمت امسال هم برای نفع بیشتری وزارت دارایی صید ماهی رودخانه‌ها را به مزایده گذارده است در شهسورا میزان مال‌الاجاره در اثر مزایده دوبرابر سال گذشته شده و با این وضع امسال اکثر کشاورزان که قوت عادی آن‌ها ماهی است از عهده خرید آن بر نخواهند آمد- وزارت دارایی چرا هزینه زندیگ را برخلاف برنامه دولت بلا می‌برد و چه فکر برای جلوگیری از ترقی قیمت ماهی نموده است. ارسلان خلعتبری
مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی.
مستدعی است به جناب آقای کفیل وزارت دارایی اعلام فرمایید برای اداء جواب سؤال زیر در مجلس حضور به هم رسانند علت این که اداره دخانیات رضاییه بهای توتونی که از ۱۶ ماه پیش از زارعین و توتون‌کاران تحویل گرفته و مساعده که طبق قراردادهای منعقده باید با آن‌ها بپردازند و تأییده نمی‌کند چیست و برای پرداخت قریب ۶۰ میلیون ریال مطالبات معوقه و حاصل دسترنج زارعین بدبخت که اکثراً دست از کار کشیده و اوفات خود را در حال بلاتکلیفی و سرگردانی در شهر می‌گذرانند چه فکر کرده‌اند. افشار صادقی
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم.
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
مقرر فرمایید سؤال این‌جانب را برای وزارت اقتصاد ملی ارسال دارند تا در موعد مقرر حاضر شده جواب لازم را بدهند.
سؤال- توضیح فرمایید تعداد کارخانجات ایران بر چند عدد بالغ است و هر یک از آن‌ها از چه تاریخ احداث شده و برای چه کاری احداث گردیده است؟
توضیح فرمایند کارخانجات تأسیس شده در حال حاضر چه صورت دارید؛ آیا برای صاحبان کارخانجات زیان دارد یا منافع دارد و در این قسمت روشن فرمایند چنانچه کارخانجاتی برای صاحبات سهام و شرکا یا دولت زیان دارد برای جلوگیر از آن چه فکری فرموده و علت زیان چیست در خاتمه اساساً چه مانعی دارد مجلس شورای ملی و ملت ایران مستحضر گردند که تأسیس کارخانه مفید به حال کشور است است یا خیر؟ سیدمحمد علی شوشتری
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی.
متمنی است سؤال ذیل را به وزارت راه برای جواب ابلاغ فرمایید.
اداره هواپیمایی به چه علت ارازی متصرفین زارعین را در رامسر برای فرودگاه‌ها از تصرف زارعین با اعمال قدرت خارج نموده است. ارسلان خلعتبری.
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
متمنی است سؤال ذیل را به دولت برای جواب ابلاغ فرمایید.
با آن که همه مردم می‌دانند برای سیمان مدت‌ها بازارسیاه وجود دارد و عده دلال سوءاستفاده می‌کنند و با قیمت ارزان سیمان را خریده به یک برابر و نیم قیمت در بازار سیاه می‌فروشند.
چرا سازمان برنامه اقداماتی برای جلوگیری از این وضع نمی‌کند و جلوی استفاده دلال‌ها را نمی‌گیرد و تغییری در وضع شرکت سهامی مصالح ساختمان تعلق به سازمان برنامه نمی‌دهد. ارسلان خلعتبری
جناب آقای رئیس مجلس
خواهشمند است با آقای کفیل وزارت دارایی اطلاع دهید که برای جواب به سؤالات زیر این‌جانب در مجلس حضور به هم رسانند بانک توسعه صادرات و معاون که به نام مؤسسه ملی بانکی در تهران عملیات بانکی انجام می‌دهد چگونه تشکیل شده است.
۱- اگر شرکت سهامی است تعداد سهام و صاحبان سهام و هیئت مدیره آن را به اطلاع برساند.
۲- ضمانت‌نامه‌هایی که بانک مزبور می‌دهد هر چه اساسی است و آیا نماینده وزارت دارایی و بانک ملی از کم و کیف و نحوه دادند ضمانت‌نامه‌های آن بانک اطلاع دارند؟
۳- وام‌هایی که بانک مزبور می‌دهد به چه نسبت سرمایه و به چه نسبت موجودی بانک و به چه بهره است آیا در حال حاضر بانک مزبور چه مقدار موجودی دارد آیا توانایی پرداخت کلیه وجوهی را که مردم در آن بانک به ودیعه گذاشته‌اند دارد؟
۴- بانک ملی ایرن آیا به بانک صادرات وام می‌دهد؟ و اگر آری بهره که از آن بانک دریافت می‌دارد چه میزان و طبق کدام اصول است.
۵- مبلغ مالیاتی که تاکنون وزارت دارایی از بان مزبور دریافت کرده چه مبلغ است. بیلان‌های سود و زیان که تا کنون از طرف آن بانک منتشر شده مطلقاً همراه بیاورند.
۶- میزان بهره که صاحبان سهام از بانک مزبور دریافت داشته‌اند نیز ارسال گردد. میراشرفی
جناب آقای رئیس مجلس.
خواهشمند است به جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای کفیل وزارت دارایی و مسئول و متصدی هر مؤسسه و یا شرکت دولتی که امور زیرین با آن‌ها مربوط است اطلاع دهند که به سؤالات زیرین هر چه زودتر جواب دهند.
۱) ایران ترانسپورت آیا بانک است است یا شرکت تجارتی باربری.
۲) تاریخ تشکیل اساس نامه آن و اسامی هیئت مدیره و نحوه تشکیل و این که شرکت سهامی است یا مؤسسه خصوصی و اگر شرکت است سرمایه و تعداد سهامی و اسامی دارندگان سهام آن برای اطلاع مجلس شورای ملی ارسال گردد.
۳) ایران ترانسپورت بانک خود را همه جا وابسطه به بانک صادرات معرفی می‌کند از لحاظ وزارت دارایی معنی این جمله چیست و نحوه این وابستگی از لحاظ مالیاتی قضایی و اقتصادی کدام است
۴) آیا هر مؤسسه می‌تواند نام بانک بر روی خود بگذارد و عملیات دیگر انجام دهد و اگر نه مجازات قانونی مدیر عامل شرکتی که نام بانک بر مؤسسه خود می‌گذارد و عملیات دیگری انجام می‌دهد چیست.
۵) آیا هر مؤسسه می‌تواند خود را وابسته به یک بانک دیگر معرفی کند ولو آن‌که خود بانک است
۶) چه مقدار از محصولات دولتی را اعم از ماشین‌آلات و مواد اولیه مانند پنبه ذغال‌کوک چغندر و گندم مواد دیگر به وسیله ایران ترانسپورت بانک در ادارات دولتی. شرکت‌های دولتی مؤسساتی که تمام و یا قسمتی از آن متعلق به دولت است سازمان برنامه شرکت‌های تابعه آن انجام گشته است.
۷) آیا تخلفاتی هم روی داده است اگر آری درباره آن چه تصمیم گرفته شده است.
۸) موضوع حمل ماشین‌آلات کارخانه بوکاولف از آلمان به فسا (فارس) و چناران (خراسان) چه بوده و چرا در حمل ماشین‌آلات مزبور تعویق روی داده مسئول آن کیست و طبق قرارداد چه میزان خسارت از شرکت ایران ترانسپورت بانک وصول و اخذ شده است.
۹) قراردادهایی که با شرکت مزبور از هر طرف ادارات دولتی اعم از وزارت دارایی دخانیات سازمان برنامه شرکت‌های دولتی و وابسطه به سازمان برنامه ماند شرکت سهامی شیمایی شرکت ذغال منعقد کشته است برای اطلاع ارسال گردد و مبلغ معامله را به جزء اطلاع دهند.
۱۰) مؤسسه مزبور آیا صرفاً عملیات بانکی انجام می‌دهد یا حمل و نقل یا دلالی و اگر عمل حمل و نقل انجام می‌دهد تعداد و وسایل آن را اطلاع دهند. میراشرافی