مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۶ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۲۱
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه ۲۲۱
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۶ آذر ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر امین- روستا- حاذقی- دکتر وحیدنیا.
۳- تصویب صورت جلسه.
۴- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به بورس اوراق بهادار و ارسال به مجلس سنا.
۵- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه.
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه و ارسال به مجلس سنا.
۷- شور دوم گزارش کمیسیون کشور راجع به انحلال اداره کل امور شهرداری‌ها و ارجاع مجدد به کمیسیون.
۸- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت کشور.
۹- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت راه.
۱۰- تقدیم یک فقره طرح به وسیله آقای رامبد از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم.
۱۱- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات و ابلاغ به دولت.
۱۲- بیانات بعد از دستور آقای پاینده.
۱۳- اعلام وصول دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا.
۱۴- اعلام وصول گزارش ماهانه کمیسیون‌ها برای چاپ در صورتجلسه.
۱۵- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه - آقایان: آموزگار- بختیار بختیاری‌ها - دکتر بقائی یزدی - مهندس جلالی - دیهیم - سعیدوزیری - حبیبی - شفیعی‌پور- کرمانی- صائب- دکترعدل- کشفی- مبارکی- معتمدی- دکتریگانگی- بانو ابتهاج سمیعی.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: فیصلی - دکتر مصباح‌زاده
غائبین مریض- آقایان: پرویزی- مافی- موقر- تیمسار سرلشکر همایونی- بانو دکتر دولتشاهی.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکترامین - روستا حاذقی - دکتر وحیدنیا
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم. آقای دکتر امین تشریف بیاورید.
دکتر شفیع امین - ملت نجیب و حقشناس ایران هر سال که آذرماه فرا می‌رسد بیاد سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ می‌افتد هم میهنان ما عموماً و ساکنین آذربایجان خصوصاً با یادآوری روزهای تاریک روز ۲۱ آذرماه سال ۲۴ و یک سال زور و قلدری و شکنجه و عذاب و دوری از آغوش پرمهر مام میهن که حقاً ناراحت بودند و خود را در یک فشار روحی و گرفتاری‌های یک‌سال مزبور بیاد می‌آورند که در چه وحشت و ترور زندگی می‌کرده‌اند ولی فوراً صفحه نجات‌بخش روز ۲۱ آذر سال ۲۵ را که با چشمان پراشک از شور و شعف حاضر و ناظر بوده‌اند مجسم نموده و از رؤیای سهمگین و تاریک خلاصی می‌یابند و می‌بینند که خانه‌شان و وطن‌شان با ابتکار و اراده بزرگ و افکار عالیه پدر تاجدار شاهنشاه آریامهر نجات یافته و با روشن بینی و علاقمندی پیشوای بزرگ و بیدار دلمان که الهام بخش ملت قدردان ایران وایران نوین هستند (صحیح است) نجات یافته چند بیت از اشعار شاعر و ادیب حساس و پرشور و دانشمند و پاک آذربایجانی آقای بسیج خلخالی که در نجات آذربایجان سروده‌اند استفاده می‌کنم شاعر می‌گوید:
باز آذر زد به جانم یاد آذربایجان شادزی ای مردم ازاد آذربایجان (آفرین)
داع باطل برسطور دفتر عشاق زد پایداریهات ای فرهاد آذربایجان
کاوه با ضحاک جانی آنچه در تاریخ کرد باردیگر سرزد از حداد آذربایجان
شهسون‌های غیورت مرزداران دلیر مرحبا این مرزدار راد آذربایجان
مات شد در عرصه شطرنج لیلاج حریف دست زد بر مهره تا نراد آذربایجان (احسنت)
میهن ما با رهبری و توجهات شاهنشاه روز به روز در شاهراه ترقی و تمدن و علم و دانش پیش می‌رود از نظر سیاست خارجی و پیشرفت‌های داخلی‌مان و از نظر فرهنگی و داشنگاهی و اجتماعی واقتصادی و بهداشتی و راه و راه‌آهن و کشاروزی و کارگری قدم‌های بزرگی برداشته شده (صحیح است) و با فرامین مقدس منشورهای پرارج شاه و ملت سعادت و آسایش نسل فعلی و آیندگان را تأمین می‌کند برای ایرانی موجب نهایت افتخار و مباهات است که پیشوای بزرگ ما پرچمدار مبارزه با بیسوادی و مبارزه با جهل و نادانی و فقر و جهالت جهان می‌باشند از سال ۱۳۲۵ تا حال ملت ایران در تمام قسمت‌های کشور شاهد پیشرفت‌ها و ترقیات این ۱۹ سال اخیر می‌باشیم که در تمام شئون ملی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و کشاروزی با ارشاد و هدایت شاهانه‌شان پیش رفته و خواهیم رفت و روز به روز بر افتخارات ملی ما افزوده می‌شود ملت ایران سپاسگزار و حقشناس بوده و مراتب سپاسگزاری و تشکر و تعظیم و تجلیل خود را به پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر تقدیم می‌نماید. آذربایجان و آذربایجانی در روز تاریخی ۲۱ آذر ماه ۱۳۲۵ نجات یافت اوامر عالیه و اراده شاهنشاه دانشمند و بزرگ ما توسط دولت وقت و ارتش شاهنشاهی به خوبی اجرا شد. فداکاران میهن و اهالی دلیر و غیور آذربایجان متحد شده و خاک مقدس میهن را از وجود عناصر پلید و ناپاک تصفیه نمودند جا دارد که ما این روز تاریخی را جشن بگیریم و سربلند باشیم این جانب به نام یک فرد آذربایجانی و به نام نماینده ملت مراتب حقشناسی و سپاسگزاری عموم را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تقدیم داشته و در مقابل عظمت و افکار عالیه پیشوای بزرگمان سرتعظیم فرود می‌آوریم و به روح پاک و فداکار شهدای راه آزادی که برای تأمین وسائل نجات ایران جانبازی و فداکاری نمودند و با نثار خون خود خاک مقدس این سرزمین کهن و باستانی را از لوث عناصر پلید خائنین پاک نمودند و با خون خود شستند از هر طبقه اعم از رجال
و امرا افسران و سربازان و فداییان باشند دورد می‌فرستم از عموم رجال مملکت و امرا افسران و افراد کشوری که در اجرای اوامر و اراده شاهانه در نجات آذربایجان زحمت کشیده‌اند تقدیر و سپاسگزاری می‌نمایم (احسنت) و از خداوند یکتا و توانا موفقیت عموم خادمین شاه و ملت را که در اجرای منشورهای مقدس شاه و ملت کوشش می‌نمایند مسألت دارم امیدوارم دولت ما که شبانه‌روز زحمت می‌کشند و فعالیت می‌کنند در اجرای نیات عالیه و نظریات بلند شاهنشاه ما که عین خواسته‌ای ملت ایران و سعادت میهن است موفق باشند مخصوصاً در جلب اطمینان و تکمیل ایمان و علاقه عموم ملت مخصوصاً کارمندان دولت و مؤسسات کامیات باشند (احسنت)
رئیس - آقای روستا تشریف بیاورید.
روستا- بنده با آرم پیش‌آهنگی (دو انگشت سبابه و میانه خود را بلند نمودند) اجازه می‌گیرم از همکاران عزیز به مناسبت هفته کار نیک پیش‌آهنگی و این که اینجانب افتخار عضویت هیئت مدیره طرفداران پیش‌آهنگی کشور و عضویت هیئت مدیره سازمان شورای پیش‌آهنگی شمیرانات را دارم اجازه می‌خواهم در مورد این امر مهم چند کلمه‌ای به استحضار برسانم.
مکتب پیش‌آهنگی که در دوران اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر در ایران تأسیس شد و آن رادمرد بزرگ با فکر بلند و دوراندیشی خود یکی از بهترین راه‌های تربیت صحیح نونهالان و جوانان را اجرای این برنامه تشخیص داده بود به ترویج و توسعه و ترغیب مردم همت گماشت (صحیح است) و خوشبختانه با استقبال بی‌نظیر مواجه و در مدت کوتاهی در تمام نقاط کشور سازمان‌های پیش‌آهنگی با تشکیلات مرتب و مجهز دائر گردید و رو به توسعه می‌رفت که متأسفانه واقعه شوم شهریور ۱۳۲۰ پیش‌آمد و شالوده این برنامه را هم مانند سایر قسمت‌ها در هم ریخت و در دوران جنگ جهانی نیز گرفتاری‌های بزرگ مجال تجدیدنظر در آن را نداد ولی از آن جایی که شاهنشاه آریامهر اراده ملوکانه‌شان بر این تعلق گرفته بود که دنباله برنامه‌های مترقی پدر تاجدار خود را به هر نحوی که شده ادامه داده و به هدف نهایی برسانند نسبت به امر پیش‌آهنگی هم با قبول ریاست عالیه اوامر مؤکد صادر و افراد علاقمند و مطلع و وطن‌پرست را مأمور فرمودند که در تجدید و توسعه و پیشرفت این برنامه عام‌المنفعه زیر نظر مستقیم شاهانه همت گمارند. خوشبختانه این برنامه با راهنمایی‌های خردمندانه شاهنشاه و مساعدت و کمک بی‌دریغ مردم در سال‌های اخیر به طور غیرمنتظره‌ای پیشرفت نمود (صحیح است) و در حال حاضر سازمان پیش‌آهنگی ایران با ۱۰۰ هزار پیش‌آهنگ و کادر مجهز و مربیان ورزیده و کاردان با تشکیل شوراها و کمیته‌ها و طرح‌ریزی‌های جدید به پیشرفت خود ادامه می‌دهد و با کلیه کشورهای جهان که مجموعاً ۲۰ میلیون نفر پیش‌آهنگ دارند تماس دائم و نزدیک داشته و با مسافرت‌ها و تشکیل جمهوری‌ها در حالی که آنها از ادیان و نژاد و ملت‌های مختلفی هستند متفقاً برنامه واحدی را که خدمت به صلح و جامعه بشریت است دنبال می‌کنند و نسبت به تأمین سعادت مردم و هدایت جوانان می‌کوشند. اطفالی که از سنین پایین به این خدمت مقدس وارد و در سلک پیش‌آهنگان در می‌آیند در دوران‌های مختلف از محرله شیر بچگان و فرشتگان تا سرپرستی به تدریج آداب معاشرت و خدمت اجتماعی و اتکا به نفس و ابراز شخصیت و سایر شرایط یک انسان کامل را فرا می‌گیرند و سطح اطلاعات خود را بالا می‌برند از مسافرت‌های دسته‌جمعی دور و نزدیک و تشکیل اردوها و آشنا شدن به روحیه و زندگی ملل مختلف بهره‌برداری می‌کنند و فردی مؤثر و کاردان و خود ساخته بار می‌آیند.
شعار پیش‌آهنگی آماده باش گفتار نیک و کردار نیک و پندارنیک است که قبل از هر چیز بایستی به این شعار مؤمن بوده و همیشه سرمش زندگیش باشد البته آنهایی که اطفال خود یا کسان‌شان افتخار عضویت این سازمان مفید و اجتماعی و ملی را دارند و در زمره پیش‌آهنگان هستند به چه اندازه قوی است و چگونه در مواقع لازم برای تشریک مساعی و کمک به همنوع آماده و مهیا است (صحیح است) همین چند سال قبل بود که خیابان‌های تهران سراسر یخ بندان و مزاحمت زیادی برای وسایط نقلیه و عابرین فراهم شده
بود و کادر شهرداری قدرت رفع این محظور را نداشت پیش‌آهنگان بودند که کوچک و بزرگ به خیابان‌ها ریختند و با جمع‌آوری یخ و برف خیابان‌ها را تمیز و این زحمت را در مدت کوتاهی از پیش پای هم میهنان‌شان برداشتند (صحیح است) همچنین در ایامی که زلزله و سیل و سایر بلاهای غیرمترقبه به سراغ هموطنان‌شان می‌آید مشاهده می‌کنیم که این جوانان ورزیده و غیور چگونه قد مردانگی برافراشته و با طیب خاطر به کمک می‌شتابند و با رضایت کامل آمادگی خود را اعلام می‌کنند در این هفته کار نیک پست‌های امدادی شبانه که با اشاره تلفن ۲۷۰۰۰ به کمک نیازمندان می‌شتابند کشیک آن را همه شب یک دسته از پیش‌آهنگان اداره می‌کنند در اینجا بی‌مناسبت نمی‌دانم یک موضوعی که چند روز پیش افتاده به عرض برسانم چند روز پیش در یکی از این خیابان‌ها موقع سوار شدن به اتوبوس (نمایندگان محترم می‌دانند که مسافر مجبور است در صف طولانی که بسته می‌شود بایستد تا اتوبوس بیاید و سوار شود) بین این مسافرین خانمی که باردار بوده براثر فشار جمعیت زیاد حالش به هم می‌خورد اتوبوس ناچار می‌شود وسط راه بایستد و پیاده‌اش می‌کند و این خانم چون حالش مساعد نبوده کنار خیابان می‌افتد در این موقع پسر بچه‌ای می‌رسد و این خانم را سوار تاکسی می‌کند و می‌برد مریضخانه در بیمارستان معالجات مقدماتی را می‌کنند و بعد همین جوان خانم را با تاکسی می‌برد به خانه‌اش می‌رساند فردای آن روز برای این که از حال این خانم با اطلاع باشد به در منزل‌شان مراجعه می‌کند شوهر این خانم به تصور این که این آقا آمده و پول تاکسی‌های آن روز را می‌خواهد بگیرد می‌آید دم در پس از تشکر و تعارف به او می‌گوید من چقدر تقدیم کنم این جوان می‌گوید خیلی متأسفم که شما این فرمایش را می‌کنید این وظیفه هر پیش‌آهنگی است که در چنین مواقع و در هر روز بایستی یک کار نیک انجام بدهد (احسنت) اینها است نمونه‌هایی ازز کار نیک پیش‌آهنگان، دوستان عزیز در دنیایی که خودخواهی و تجاوز و زورگویی و ستمگری به منتها درجه رسیده و جهانیان تهدید به نیستی و نابودی می‌شوند و به انواع ممکنه زورمندان به ناتوانان اعمال قدرت می‌کنند و دوستی و برادری جای خود را به کینه توزی و حق‌کشی داده است وجود ۲۰ میلیون پیش‌آهنگ در مقابل بیش از دو میلیارد جمعیت روی زمین مانند فرشتگان رحمتی است که برای خدمت این اجتماع عظیم می‌کوشند و سعادت و راحتی دیگران را در ناراحتی خود می‌یابند و بدون چشم داشت و اجر و مزد در راه رفاه جامعه فداکاری می‌کنند و لذا مسلم و به طور حتم اینها محترمند و مایه افتخار ملت‌ها هستند (صحیح است).
جای بسی خوشوقتی است پیش‌آهنگان ایران که ریاست عالیه پسران را شخص شاهنشاه و ریاست عالیه دختران را علیاحضرت ملکه شهبانوی گرامی عهده‌دار هستند و از همه‌گونه مساعدت و لطف و راهنمایی‌های خردمندانه‌شان برخوردارند موقعیتی ممتاز به دست آورده و با استعداد ذاتی خود زیر نظر مربیان دلسوز و فداکار و علاقه‌مند به پیشرفت‌های بسیار عالی نائل آمده‌اند و در کشورهای جهان موقعیتی خاص کسب کرده‌اند.
هدایت نسل جوان و تربیت صحیح کودکان از مسائلی است که بی‌نهایت ضروری و ارزنده بوده و لازم است به موازات پیشرفت‌های علمی و صنعتی جوانان مملکت به سویی سوق داده شوند که تربیت آنها متناسب با شرایط زمان و مکان باشد. تعلیمات پیش‌آهنگی در دنیای امروز اهمیت به سزایی دارد و جهانیان خوب دریافته‌اند که از این راه می‌شود به شایسته‌ترین نحو تربیت جوانان را تأمین نمود بنابراین بر فرد فرد ملت ایران واجب و لازم است که به پیروی از نیات مقدس و عالی شاهنشاه آریامهر از هرگونه مساعدت و معاضدت درباره پیشرفت این مکتب انسان دوستی و توسعه پیش‌آهنگی دریغ نورزند و جاناً و مالا تشریک مساعی نمایند.
بنده از موقعیت که آقای دکتر یگانه تشریف دارند استفاده می‌کنم و در خاتمه ناچارم از طرف خود و اکثریت کارشناسان و پیش‌کسوتان و مربیان و قهرمانان ورزش کشور از عدم پیشرفت ورزش به موازات انقلاب سفید شاه و مردم که انجمن تربیت بدنی و تفریحات سالم مأمور اجرای آن است و با آن تیتر درشت و بودجه کلانی که در اختیار دارد اظهار تأسف کنم و آرزو کنم که این مأموریت خطیر
و بزرگ که مورد حمایت شخص اول مملکت است به کسانی واگذار شود که بتوانند در امر ورزش و نظریات شاهنشاه اریامهر و مردم ورزش دوست و جوانان با استعداد را تأمین نموده تا در میدان‌های بزرگ ورزشی دنیا این جوانان غیور و وطن‌پرست و شاه دوست در مقابل حریفان خود احساس حقارت ننمایند انشاءالله (احسنت).
رئیس- آقای حاذقی تشریف بیاورید.
حاذقی-موضوعی که امروز قصد داشتم با همکاران عزیز در میان بگذارم توجه به سیاست خارجی کشور خودمان و دولت خودمان بود که بسیار جالب توجه است که ملت ایران در حال حاضر درک بکند که مبنای سیاست خارجی ایران بر چه استوار است. ملت ما سال‌های دراز گذراند و توجهش به این بود که به بیند دولت‌هایی که مسئول اداره مملکت هستند چه نظری در باره روابط سیاسی ایران با ملل و دول خارج دارند و سیاست خارجی ایران برچه اصلی استوار است. فراموش نکرده‌ایم که سال‌ها بسیاری از افراد این مملکت که حتی مقام زمامداری هم داشتند در این مورد دارای نظری روشن و ثابت نبودند ایمان آنها به قدرت ملی ضعیف بود توجه‌شان و درک مسئولیت‌شان ضعیف بود و غالباً ادعا می‌کردند ما ملتی هستیم که در شرایط حاضر صلاح آن است که در قضایای بین‌المللی بی‌طرف بمانیم این نکته‌ای بود که بیشتر از افراد ضعیف و کم اراده و حتی فاقد ایمان و نیروی ملی خودشان اظهار می‌کردند و غالباً هم عمل می‌کردند ملت می‌دید که زمامداران غالباً طرفدار این اصل هستند که باید بی‌طرف باشند و معنی بی‌طرفی هم این است که ناظر و شاهد و تماشاچی جریان سیاست بین‌المللی باشند و از خودشان دارای سیاستی و نظری و مبنایی و برنامه‌ای در سیاست بین‌المللی نباشند و در نتیجه ملل دنیا هم برای ما حقی و ارزشی قائل نبودند، احترامی قائل نبودند و واقعاً هم همین‌طور است فردی یا ملتی که تماشاچی اوضاع و احوال باشد و گاهی تمجید از این بکند و گاهی تقدیر از آن بکند این واقعاً ارزش و احترام و تجلیل و تکریم ندارد جنگ بین‌المللی اول شد دولت ایران اول اعلام کرد که ما بی‌طرف هستیم هیچ‌کس گوش نداد و احترام نگذاشت و وقتی مصالح دولت ایجاب کرد خاک ما را اشغال کردند به مازیان رساندند ملت ما را گرفتار انواع خسارت و زیان کردند و دولت هم نتوانست کاری بکند بعد هم که کنفرانس صلح تشکیل شد نماینده‌های ایران را در کنفرانس راه ندادند گفتند شما بی‌طرف بودید و تماشاچی و بی‌طرف که موردی ندارد در کنفرانس صلح شرکت کند جنگ دوم هم که شد همه به خاطر داریم باز در اوایل جنگ این فکر بود که باید بی‌طرف باشیم مسئولین وقت مملکت درک نکردند که بی‌طرفی در مقابل اوضاع و احوال دنیا یعنی سلب مسئولیت در شرکت در سیاست دنیایی یعنی ما ملت ایران در عرصه زندگی جهانی برای خودمان وظیفه‌ای قائل نیستیم سهمی قائل نیستیم فقط گاهی تصدیق یا تکذیب در رفتار دیگران می‌کنیم در نتیجه باز ایران اشغال شد زیان‌های بزرگی به ملت ما وارد آمد و یک تجاربی برای ملت ایران پیدا شد و در نتیجه ما متوجه شدیم که این روش اشتباه است در مقابل وضع دنیا نمی‌شود بی‌طرف شد در بی‌طرفی یعنی در جنگ بین خیر و شر ما بی‌طرف باشیم در صورتی که ما باید طرف باشیم طرفدار خیر باشیم بی‌طرفی در میان حق و باطل یعنی ما کار نداشته باشیم که حق پیروز شود یا باطل در حالی که به نظر من در مقابل ایدئولوژی‌های صحیح و غلط در مقابل ایمان به مبدأ و بی‌ایمانی به خدا نباید بگوییم بی‌طرف هستیم این درست نیست ما باید حتماً طرفدار ایمان به خدا باشیم خوشبختانه در این میان شاهنشاه ما متوجه این اصل شدند که برای ایران حتماً لازم است که یک سیاست مثبت بی‌طرفی پیش گیرد و این را با یک تصمیم قاطع به ملت نشان دادند و خوشبختانه تمام افراد و آحاد مملکت و مجلسین پیشتیبانی کردند به خصوص نویسندگان با ایمان در مطبوعات و مجله‌ها و روزنامه‌ها این فکر را تقویت کردند که ما طرفدار یک سیاست مثبت هستیم ما بی‌طرف نیستیم ما طرفدار حقوق و مصالح ایران هستیم طرفدار حق و عدالت هستیم طرفدار عدالت اجتماعی هستیم و هر ملتی و دولتی که طرفدار عدالت است ما با او همراه هستیم هر دولتی
که بخواهد عدالت اجتماعی بین‌المللی را پایمال کند ما با او طرف هستیم و نمی‌توانیم بی‌طرف بمانیم این موضوع در روابط تمام افراد ایرانی با ملل خارجی تجلی کرده همه جا برای ایران ارزش و احترامی قائل شدند به خصوص روابط ایران با ملل اطراف ایران و کشورهایی که با ما هم مرز و همسایه هستند سال‌ها بود که دولت‌های ما توجه‌شان به کشورهای ماوراء بحار و قاره‌های دور دست بود و نمی‌دانست که روابط ایران با ملت مسلمان پاکستان، با ملت مسلمان افغانستان، با ملت مسلمان عراق، با ملت مسلمان عربستان سعودی بر چه اصلی استوار است (نمایندگان- کاملاً صحیح است) آن وقت این اشتباه سبب شده بود که همسایگان ما هم نمی‌دانسند ایران چه موقعیتی دارد چه مقامی دارد و ملت ایران در داخل خودش چه می‌کند و می‌بایستی این روش عوض می‌شد و خوشبختانه شد. زمانی بود که دولت‌های ما توجهی به اطراف خلیج‌فارس و آب‌های ساحلی ایران و شیخ‌نشین‌ها نداشتند وزارت امور خارجه ما نمی‌دانست که در این شیخ‌نشین‌ها نداشتند وزارت امور خارجه ما نمی‌دانست که در این شیخ‌نشین‌ها چه می‌گذرد و سیاست دولت‌های همسایه بر چه اصلی استوار است ولی وقتی هیئت‌های حسن‌نیت از طرفین رفت و آمد کردند و بالاخره وزارت امور خارجه ایران برای این موضوع یک فصل تازه‌ای در دستگاه داخلی باز کرد و یک آرشیو منظمی برای این کار بوجود آورد یک رابطه‌ای که لازم بود اصلاح شود همین رابطه با دولت اسلامی عربستان سعودی بود ما مسلمانیم و اسلام ما هم دیروز و پریروز نبوده از همان تاریخی که اسلام طلوع کرد اولین ملتی که با آغوش باز اسلام را پذیرفت ملت ایران بود آقایان ما پانصد سال با امپراطوری روم می‌جنگیدیم و پیروز می‌شدیم ما تسلیم قشون نامنظم بی‌وسیله عرب نشدیم ما تسلیم ایدئولوژی و عقیده آسمانی اسلام شدیم و البته ملت ایران همچو بی‌قدرت و ناتوان نبود که در برابر یک عده معدودی که وسایل مقابله نداشتند تسلیم شود و راه بدهد فقط همان حقانیت دین اسلام بود که مردم و ملت ایران درک کردند که اسلام یک دینی است که به متنی بر دموکراسی حقیقی، مبتنی بر تساوی حقوقی، مبتنی بر ایمان به خدا و مبتنی بر ایمان به خدا و مبتنی بر تمام اصول اخوت و برادری است بنابراین ما تسلیم اعراب نشدیم با طوع و رغبت و با ایمان قوبل مسلمانی کردیم نه بازرو و نه تنها خودمان مسلمان شدیم بلکه در طول تاریخ اسلام می‌بینیم هزاران هزار عالم و دنشمند ایرانی به صفت مفسر قرآن و مبلغ اسلام و مفسر کتب حدیث و سنت پیغمبر اسلام شروع کردند به خدمت اسلام و هزاران هزار نفر در اقطار بلاد دنیا و به خصوص در قسمت‌های خاور زمین که از شبه قاره هند بگیرید تا به رود به فیلیپین و اندونزی ایرانی همه جا مردم را به خدمت اسلام دعوت کردو شاهد ما در کتاب‌های بسیاری است که دانشمندان مسلمان ایران در باره تبلیغ اسلام نوشتهاند و کتابخانههای اقوام و ملل پراست از کتبی که دانشمندان ایرانی برای تبلیغ اسلام نوشتهاند همین چند روز پیش بود که ملت ایران یک روش بسیار جالب توجهی نشان داد که برای احترام و تکریم یکی از بقاع متبرکه مورد حترام مسلمین مخصوصاً ملت شیعه چه در ایران و چه در خارج بود موضوع فرستادن همین ضریح مبارکی بود که فرستاده شد و متعاقب این امر یکی از علمای طراز اول پریشب به من تلفن کرد و مخصوصاً علت این که بنده اسم نوشتم و آمدم اینجا این عرایض را به کنم پیشنهاد این دانشمند عالی‌قدر اسلامی است تذکری را به من فرمودند که من از طرف ایشان به پیشگاه محترم مجلس شورای ملی عرض کنم آقای کمره‌ای به طوری که عرض کردم در اسلام مطالعات و تحقیقات و تفسیراتی دارد که در خارج از ایران هم معروف است و بسیاری از تألیفات ایشان به فارسی و بسیاری به متن عربی است و در پاکستان و کشورهای مجاهد می‌شناسند ایشان عقیده‌شان این بود که اقدام فرستادن ضریح مطهر به کربلا موجب اعلام ایمان مردم شیعه ایران بود به همکاری با اسلام اما یک روش بزرگ که باید در تمام افکار اسلام تجلی بکند و همه همسایه‌ها حتی کشورهای مسلمان آفریقای شمالی باید اعلام شود این بود که تقاضا داشتند این پیشنهاد در مجلس شورای ملی طرح شود که به شرف عرض
شاهنشاه آریامهر برسد که اینک که پادشاه عربستان سوعدی رسماً به کشور ما تشریف می‌آورند و مور د پذیرایی دولت و ملت ایران قرار می‌گیرند این پیشنهاد بشود که یک سال هم افتخار تهیه و فرستادن پرده کعبه به ملت ایران داده شود (احسنت) پرده کعبه را نمایندگان محترم می‌دانند یک امری است که مورد اتفاق نظر تمام علمای اسلام است یک امری است که جنبه شرعی دارد سال‌ها کشورهای مختلف اسلامی در این کار پیش قدم بودند و سابقاً از ایران مخصوصاً از خوزستان و از دیبای شوش تهیه می‌کردند و می‌فرستادند و مدت‌ها دولت و ملت مصر این افتخار را داشتند که این پیراهن را تهیه و با تشریفاتی می‌فرستادند آنجا و در مراسم عوض کردن پیراهن کعبه پیراهن سال گذشته را قطعه قطعه کرده به عنوان تبریک به اشخاص می‌دهند امسال مردم ایران به خصوص صحبان کارخانه‌های نساجی و آنهایی که پارچه‌های مخملی و پارچه‌های ابریشمی خوب تهیه می‌کنند می‌خواهند این افتخار را به ملت ایران بدهند که مردم ایران این پیراهن را تهیه بکنند و هدیه کنند به خانه کعبه تا سهم ایران در خدمت به عالم اسلامی محرز باشد تا وسیله‌ای برای تکمیل افتخارات بیشتر و تکمیل افتخارات گذشته باشد (صحیح است) استدعا می‌کنم این موضوع را به پیشگاه ملوکانه عرض کنید که با مهمان عزیزمان این موضوع را مطرح کنند.
رئیس - آقای دکتر وحیدنیا بفرمایید.
دکتر وحیدنیا- بنده به شهادت همکاران ارجمند کمتر مصدع و مزاحم می‌شوم و سعی می‌کنم اوقات شریف مجلس را با صحبت‌های قبل از دستور نگیرم ولی بعضی مواقع موضوعاتی پیش می‌آید که ناچار از تذکر آنها هستم موضوعی را که می‌خواستم به عرض نمایندگان محترم و مجلس شورای ملی برسانم موضوع ذوب‌آهن است شاید آقایان اطلاع داشته باشند محل ذوب‌آهن در حوزه انتخابیه بنده لنجان (نمایندگان - مبارک است) معین شده است در واقع بزرگترین واحد صنعتی کشور در مهمترین شهر صنعتی مملکت یعنی اصفهان و در مستعدترین نقطه استان دهم که همان لنجان باشد قرار است تأسیس شود و این واحد بزرگ صنعتی که پیشنهاد شده به نام کارخانه آریامهر نامگذاری به شود در یک شهری که واقعاً آریاشهر و در همان لنجان نامگذاری می‌شود پایه‌گذاری شود اهالی اصفهان و مردم لنجان به طرق مختلف تقاضا کرده‌اند که مراتب شکران و سپاس آنها به عرض پیشپاه شاهنشاه آریامهر رسیده شود واقعاً این نعمت عظیمی که نصیب آنها شده است لازم است اظهار سپاس مردم از طریق مجلس شورای ملی به عرض شاهنشاه آریامهر برسد. همان‌طور که اطلاع دارید اصفهان (پاینده - نصف جهان است) که معروف به نصف جهان است متأسفانه از زمان صفویه به بعد در دوران سلاله‌های افشار و زند و قاجاریه به هیچ‌وجه مورد توجه و عنایت نبوده و دچار خسران و خرابی‌های مختلف شده است حتی ابنیه تاریخی شهر در حال حاضر به جای این که حفظ و حراست به شود اغلب محل ادارات دولتی شده است زندان شهربانی اصفهان باغ توحید خانه صفوی است که متأسفانه به صورت زندان در آمده است و اصفهان همان شهری که حکیم معروف و جهانگرد بزرگ ایران ناصرخسرو قبادیانی در سال ۴۴۴ هجری وقتی از آن شهر می‌گذرد می‌گوید «در همه زمین پارسی پویان شهری نیکوتر و جامع‌تر و آبادان‌تر از اصفهان نبوده است» اکنون به روزی دچار شده است که اگر خود مردم اصفهان و اهالی زحمتکش و با کیاست شهر بداد خودشان نمی‌رسیدند الان تبدیل به تلی از خاکستر شده بود ولی به حمدالله در دوران جلیل خاندان پهلوی اصفهان هم مثل تمام شهرهای ایران مورد توجه و عنایت قرار گرفت و حوزه انتخابیه بنده که از همه مواهب طبیعی برخوردار بود در این چند سال اخیر می‌توانم ادعا کنم صاحب خیلی چیزها شده است (نیری - برعکس اردستان) ما الان بیش از صد مدرسه داریم سه کتابخانه داریم بیست درمانگاه داریم و سه بیمارستان داریم و بالاتر از همه استعداد محلی است و همان استعداد محلی سبب شده است که این واحد بزرگ صنعتی را به این حوزه بکشاند (دکتر مهذب- وکیل آنها هم خیلی استعداد دارد) ابن‌بطوطه که لابد اغلب دوستان بنده سفرنامه او را خوانده‌اند وقتی در سال ۷۲۷ از یکی از قراء لنجان به اسم اشترگان
می‌گذرد می‌گوید «مسافرت ما در زمین پهناور و پرآبی آغاز شد که از مضافات شهر اصفهان به شمار می‌رود و در این طریق نخست به شهر اشترگان رسیدیم اشترگان شهری است نیک و پرآب و دارای باغ‌های فراوان» و همچنین ناصرخسرو در سفرنامه خودش اشاره می‌کند عین مطلبش را می‌گویم:«از آنجا به لنجان رسیدیم و بر دروازه شهر نام سلطان طغرل به یک نوشته شده بود و از آنجا تا شهر اصفهان هفت فرسنگ بود و مردم خان لنجان عظیم ایمن و آسوه بودند و هر کدام به کار و کدخدایی خود مشغول» حقیقت این است که زبان و بیانی که بتواند از این موهبت عظمی شکران و سپاس بگوید بنده در خودم و هیچ کس سراغ ندارم و امیدوارم مردم اصفهان و اهالی لنجان حداقل به عنوان سپاسگزاری بتوانند یک خادم خوب و کی خدمتگزار حقیقی به شاهنشاه آریامهر و کشور عزیز ایران باشند (احسنت) مطلب دیگری که تذکارش ضروری بود این بود که بنده اطلاع داشتم دراوانی که صحبت کارخانه ذوب‌آهن مطرح شده بود عده‌ای که این چندسال اخیر به اسم زمین‌خوار معروف شده بودند به فکر افتاده بودند که زمین‌های اطراف را به نام خودشان ثبت بدهند و خیال کرده بودند که این خوان یغمائی است و خواستند به اصطلاح جیب خودشان را از این راه پربکنند و بنده به دولت و آقای دکتر یگانه توجه می‌دهم که یادداشت بفرمایند اگر توجه نشود من از دولت سؤال خواهم کرد و دولت را در آن وقت مستحق استیضاح خواهم دید چرا؟ برای این که به زودی بیابان‌های قفری که الان بایر افتاده به صورت یک شهر عظیم صنعتی در می‌آید و آن زمین خوار بی‌کاره مطمئناً حق نخواهد داشت که برود و این زمین‌ها را ثبت بدهد و یک منبع درآمد برای خودش تهیه کند دولت به هر صورت اگر به قانون هم احتیاج باشد بایستی برای حفظ و حمایت مدرم زحمتکش دویست هزار نفری لنجان و تمام مملکت و با توجه به این انقلابی که داریم بای دوضع کند و مانع بورس بازی زمین به شود (مرتضوی - قیمت این زمین‌ها باید مطابق قیمت قبل از شهریور باشد) الان بنده اطلاع دارم در اصفهان و حومه زمین‌هایی است که رفته‌اند ثبت داده‌اند و متأسفانه شاید بعضی از مأمورین هم کمک کرده باشند بنده قطعاً نمی‌دانم ولی آنچه مسلم است این کار شه این بیابان‌ها که انشاءالله به صورت یک شهر چهل هزار نفری آن طور که بنده اطلاع دارم با چندین هزار خانه در می‌آید بایستی دولت آگاهی بیشتری نشان بدهد که کسی خدای نکرده سوء‌استفاده نکند. مطلب دیگری که بنده خواستم به عرض مجلس شورای ملی برسانم راجع به ضریح حضرت ابوالفضل بود که جناب آقای حاذقی هم اشاره فرمودند در حدود سه ماه پیش در خدمت استاد همائی که گوینده اشعار ضریح هستند بنده به مسجد شاه اصفهان رفتم در آنجا یک عده از هنرمندان اصفهان که سازنده ضریح بودند و داماد آیت‌الله حکیم تشریف داشتند آقایان از بنده تقاضا کردند که به دولت یادآور شوم موجبات و تسهیلاتی برای زوار ایرانی فراهم کند که بتوانند به کربلا مشرف شوند و ضریح را با یک تشریفات خاصی ببرند بنده روز بعد که به تهران آمدم نامه‌ای به آقای نخست وزیر نوشتم و تقاضای مردم را منعکس کردم ایشان هم فوراً دستور لازم را صادر فرمودند و بنده هم توفیق پیدا کردم در معیت چند نفر از دوستان و همشهریان به کربلا مشرف شوم تفصیل حمل ضریح هم در جراید نوشته شده و هم در رادیو و هم دوستان گفته‌اند فقط بنده خواستم عرض کنم که به بهترین نحوی هم از نظر مذهبی و هم از نظر ملی این ضریح به آن مکان مقدس حمل شد و کارگران زحمتکش اصفهانی شروع به نصب آن کردند و این هم یکی از افتخارات بود برای ایران برای این که غیر از این که در یک مکان مقدس این ضریح نصب شد یک اثر ارزنده هنری بود که همه را به تشویق و تحسین و امید داشت ضمناً فرصتی پیش‌آمد که از نظر علاقه‌ای که به سنن فرهنگی ایران داشتم در عراق به مؤسسات فرهنگی ایرانی سرکشی کنم شاید آقایان بدانند حدود چهار هزار نفر محصل ایرانی ما داریم که در هشت یا نه مدرسه ایرانی تحصیل می‌کنند و اینها برنامه وزارت آموزش و پرورش را تعقیب می‌کنند و من از دولت تقاضایم این است که توجه بیشتری به آنها بکند. ما در خیلی از کشورها انجمن روابط فرهنگی داریم و چه بسا آنجاها مسئله فرهنگ برای ما مطرح نباشد
در صورتی که در عراق در چند شهر مثل کربلا و نجف چندین هزار نفر ایرانی هست و فارسی زبان هست و در بعضی شهرها همان‌طور که عرض کردم در حدود چهار یا پنج هزار نر محصل ایرانی تحصیل می‌کنند بنابراین در عراق ضرورت دارد که روابط فرهنگی ما گسترش بیشتری پیدا کند و مخصوصاً با روابطی که اخیراً ایجاد شده است و روابط حسنه‌ای که دارد روزبه روز برقرار می‌شود ضرورت دارد که در راه تعمیم فرهنگ قدم‌های مؤثری برداشته شود و توجه خاصی به امور فرهنگی ایرانیان در عراق به شود دیگر عرایضم را ختم و چند دقیقه از وقتم را اگر باقی‌مانده است به آقای پاینده می‌دهم.
رئیس - وقتی باقی نمانده.
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس - راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای دکتر عدل طباطبائی.
دکتر عدل طباطبائی - در عرایض بنده که در جلسه گذشته کردم در چاپ اشتباهاتی رخ داده که بعداً تقدیم خواهد شد.
رئیس - اصلاح می‌شود. آقای روحانی.
روحانی-در عرایض بنده هم اشتباهات چاپی است که اصلاح می‌کنم و به تندنویسی می‌دهم
رئیس- اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟(اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای حقشناس.
حقشناس - شکایاتی رسیده است تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای باغمیشه.
باغمیشه- نامه‌های واصله عیناً تقدیم می‌شود.
رئیس- آقای تبریزی.
تبریزی - دو فقره شکایت از آقای اصغر قربانی و خدیجه قربانی ساکنین قریه ساری قیه برادر و مادر محمد قربانی مقتول رسیده عیناً تقدیم مقام معظم ریاست می‌گردد.
۴- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به بورس اوراق بهادار و ارسال به مجلس سنا
رئیس - وارد دستور می‌شویم دنباله لایحه بورس اوراق بهادار مطرح است در ماده ۳۳ پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید که ماده ۳۳ بورس اوراق بهادار به شرح ذیل اصلاح شود:
ماده ۳۳- استفاده از عبارت «بورس اوراق بهادار» به طور مطلق یا همراه با کلمات یا اجزاء دیگر از طرف اشخاص حقیقی یا حقوقی به عنوان نام تجاری به هر صورت و کیفیت ممنوع است. اشخاصی که عبارت «بورس اوراق بهادار» را قبلاً به طور مطلق یا همراه با کلمات برای اجزا دیگر به کار برده یا به ثبت رسانیده باشند مکلفند حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون عنوان مزبور را از نام مؤسسه حذف نمایند.
متخلفین از مقررات این ماده به مجازات مقرر در بند الف ماده ۲۴۹ قانون مجازات عمومی محکوم خواهند شد. دکتر الموتی - مرتضوی.
رئیس - آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکترالموتی - در جلسه قبل بنده پیشنهادی داده بودم و آقای مرتضوی هم پیشنهادی داشتند این بود که دو پیشنهاد را تلفیق کردم که در عین حال که به حقوق مکتسبه افراد خللی وارد نشود حفظ حقوق وزارت اقتصاد هم از جهت اوراق بهادار به شود بنابر این به نظر بنده پیشنهاد جامعی است که هم نظر وزارت اقتصاد تأمین است هم نظر کسانی که در گذشته حقوق مکتسبه داشتند این پیشنهاد را اگر تصویب بفرمایید بنده خیال می‌کنم هر دو نظر تأمین می‌شود.
رئیس - نظر مخالفی نسبت به این پیشنهاد نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است آقای صادق احمدی تشریف بیاورید.
صادق احمدی- عرض کنم بنده صورت مذاکرات
جلسه گذشته را مطالعه می‌کردم راجع به ماده دوازده و مسئله محکومیت‌های مؤثر یک توضیحاتی داده شده بود که در عین حال که صحیح بود چه از نظر مخبر محترم کمیسیون وچه از نظر آقایان ولی مثل این که جواب کافی به جناب آقای مرتضوی داده نشده بود بنده برای اطلاع بیشتر نمایندگان محترم خواستم راجع به این مسئله یک توضیحاتی عرض کنم در ماده ۱۹ قانون مجازات عمومی در بند ج می‌گوید هر کس که به موجب حکم قطعی و به علت ارتکاب یکی از جنحه‌های ذیل و یا به علت جنایت با رعایت کیفیات مخففه به بیش از یک ماه حبس تأدیبی محکوم شود در صورتی که یکی از مجازات‌های اصلی او انفصال ابد از خدمت دولتی نباشد در مدت (۵) سال از حق استخدام دولتی و مملکتی محروم می‌شود هرگاه مدت حبس تأدیبی تا یک ماه باشد مدت محرومیت از حق استخدام دولتی و مملکتی دو سال خواهد بود» آن جنحه‌هایی که گفته‌اند اینها استک«۱-کلیه جنحه‌های مضر به مصالح عمومی که در باب دوم قانون مجازات عمومی پیش‌بینی شده و یا جنحه‌هایی که از این حیث مشابه آنها است و به موجب قوانین جداگانه تعیین گردیده است ۲-سرقت‌های جنحه ۳- کلاهبرداری و یا جنحه که به موجب قانون مجازات کاهبرداری و یا جنحه که به موجب قانون مجازات کلاهبرداری برای آن تعیین شده است۴- خیانت در امانت و یاجنحه که به موجب قانون مجازات خیانت در امانت برای آن تعیین شده» البته اینجا سوء تفاهمی نشود در تبصره یک ماده ۴۳۱ مسأله یک ماه به دو ماه اضافه شده است با این توضیح که بنده می‌خوانم، تبصره یک ماده ۴۳۱ می‌گوید:«محکومیت‌های به جزای نقدی که از بیست هزار ریال تجاوز نکند و همچنین محکومیت‌های به حبس تأیبی به دو ماه یا کمتر ولو متضمن محکومیت به جزای نقدی تا بیست هزار ریال یا به شلاق باشد قابل فرجام نخواهد بود و محکومیت‌های مزبور هیچ‌گونه آثار کیفری نخواهد داشت، احکام مربوط به امور خلافی قابل پژوهش و فرجام نمی‌باشد» بنابراین در تلفیق این تبصره و بند ج ماده ۱۹ قانون مجازات عمومی در جزاهای تبعی بنده عرض می‌کنم کیفر مؤثر که در آنجا گفته شده در ماده ۱۲ قانون بورس منظور این است که یا جنایت باشد به طور اطلاق، هر کسی که محکومیت جنایی پیدا کند این محرومیت را دارد و این کیفر مؤثری است و حقاً در امر استخدام مؤثر خواهد بود و محرومیت از حقوق اجتماعی در جنایات (جنحه‌ها) دو دسته شده‌اند بعضی از جنحه‌ها جنحه مؤثر و جنحه‌های مضر به مصالح عمومی سرقت‌هایی که جنحه است و کلاهبرداری، خیانت در امانت بنابراین بنده عرض می‌کنم برای راحتی خیال جناب مرتضوی اگر یک کسی محکومیت جنحه‌ای در امر رانندگی بدون گواهی‌نامه یا با گواهی‌نامه به طور مطلق محکومیت جنحه‌ای پیدا کرد این کیفر مؤثر نیست (صحیح است) بنابراین از این جهت جنابعالی فراغت خاطر داشته باشید که مشمول این ماده نمی‌شود و آن مؤثر که در ماده ۱۲ گفته شده همین آماری است که ذکر شده اگر توضیح بیشتری خواسته باشد بنده عرض خواهم کرد.
مرتضوی - خیلی متشکرم.
رئیس- آقای شیخ‌الاسلامی بفرمایید.
شیخ‌الاسلامی- بنده راجع به ماده ۱۷ که در جلسه قبل بحث زیادی رویش شده موضوع هیئت داوری خواستم یک تذکری که به نظرم رسید عرض کنم برای این که مثل این که این توهم پیش آمد که هیأت داوری مذکور در ماده ۱۷ که نوشته به اختلافات بین کارگزاران و خریداران و فروشندگان رسیدگی می‌کند تمام اختلافاتی که پیش می‌آید صلاحیت دارد رسیدگی کند به نظر بنده این اختلافاتی که اینجا ذکر شده فقط اختلافات مالی است یعنی اختلافات مالی ناشی از امور مربوط به بورس چون مثل این که جناب آقای مرتضوی در جلسه قبل که مسئله مسئولتی جزایی و مدنی بود توهمی برایشان ایجاد شده بود و سؤال کرده بودند آیا در هیأت داوری بورس به آن رسیدگی می‌شود یا در دستگاه‌های قضایی؟ خواستم عرض کنم اگر موردی پیش بیاید از قبیل جعل در این اوراق بهادار مرجع رسیدگی به آن اصولاً مرجع رسیدگی به تمام جرایمی که ممکن است در آن کار پیش بیاید اختلافاتی که جنبه مالی نداشته باشد با دستگاه‌های دادگستری است نه هیئت داوری بورس و رسیدگی هیئت داوری بورس ناظر به اختلافات مالی ناشی از معاملات
بورسی است که بین طرفین ایجاد می‌شود خواستم این تذکر را عرض کرده باشم که سوء‌تفاهمی ایجاد نشود.
رئیس - آقای دکتر عدل طباطبائی بفرمایید.
دکترعدل طباطبائی- بنده به عنوان رئیس کمیسیون اقتصاد که افتخار این سمت را از طرف همکاران محترم احراز کرده‌انم می‌خواستم چند کلمه در باره اقداماتی که ظرف مدت یک سال در کمیسیون به عمل آمده به عرض برسانم که آقایان مستحضر باشند که چرا لایحه مقداری طول کشید این لایحه بورس که تقدیم مجلس شد از جمله چند لایحه مهمی است که در این دوره قانونگذاری به مجلس داده شده مثل لایحه استخدام مثل اساسنامه پولی و بانکی مثل لایحه مربوط به اصلاح قسمتی از قانون تجارت به این جهت چون مسئله بورس یک مسئله تازه‌ای بود که برای اولین بار در مملکت عنوان می‌شد لازم بود دقت کافی در این کار به شود و به این جهت با همکاری نمایندگان محترم و مشاورانی که از طرف دولت به کمیسیون آورده شد ما این لایحه را در این مدت رسیدگی کردیم و سعی کردم بعضی موارد را منطبق بکنیم با وضع خاص کشور خودان البته یک روح کلی است که در همه جا رعایت می‌شود و در این لایحه هم رعایت شده است تشکیل شورای بورس یک ابداعی است که در این لایحه شده است برای این که رابطه دولت را با این مؤسسه کمتر بکنیم و در ضمن جنبه ملی‌تری به بورس بدهیم به هر حال بنده خیلی خوشوقتم که این لایحه به این ترتیب به تصویب رسید و بدون تردید تأسیس بورس اهمیت فراوان و تأثیر قاطعی در سرمایه‌گذاری کشور خوهد داشت و موجب خواهد شد که پس‌اندازهای کم در راه امور بزرگ و مهم بسیج بشوند و به کار بیفتند بعضی‌ها می‌گویند تأسیس بورس ممکن است در این مملکت زود باشد زیرا هنوز شرکت‌ها جنبه فامیلی و خانوادگی دارد و سهام را در بورس معامله نمی‌کنند بنده فکر می‌کنم این دور تسلسلی است و این دور تسلسل با تأسیس بورس شکسته خواهد شد به هر حال لایحه راجع به اصلاح قسمتی از قانون تجارت در دستور کمیسیون خاص هست ما در سال گذشته مطالعه کردیم یک ایرادات و نظراتی نمایندگان مجلس داشتند و به دولت تذکرات لازم را دادند دولت در این فاصله مطالعاتی انجام داده و می‌خواستم به استحضار نمایندگان محترم برسانم دیروز شرحی از طرف دولت به بنده به عنوان رئیس کمیسیون خاص فرستاده شده (صادق احمدی- مطالعات دولت متأسفانه یک سال طول کشیده به هر حال کمیسیون حاص کار خودش را کرده این دولت بوده که به تأخیر انداخته این را هم بفرمایید) البته توجه می‌فرمایید که موضوع هم خیلی مهم بوده است و اتفاق نظر در مسئله احتیاج به زمان و توافق نظر دارد به هر حال دولت شرحی نوشته و موادی را که مطالعه بیشتر کرده و منطبق کرده با قانون قدیم توضیح داده است فرستاده و ما در روزهای آینده کمیسیون را دوباره دعوت خواهیم کرد و براساس نظراتی که دولت اتخاذ خواهد کرد رسیدگی خواهیم کرد مطالعات را ادامه خواهیم داد به هر جهت بنده اطمینان قاطع دارم که با اصلاح قانون تجارت و تصویب لایحه بورس دولت امکان این را خواهد داشت که قدم‌های مؤثری در راه توسعه اقتصاد و تجهیز منابع مالی مملکت به عمل بیاورد به هر حال ما وظیفه خودمان را به عنوان قوه مقننه انجام دادیم انشاءالله به وسیله آقایان در قوه مجریه حسن اجرا پیدا کند (احسنت).
رئیس- آقای مرتضوی بفرمایید.
مرتضوی - مطالبی که بنده می‌خواستم به عنوان موافق در کلیات آخر به عرض همکاران گرامی برسانم همان توضیح بسیار مطلوب و جامع و مانعی است که همکار عزیزم جناب آقای دکتر عدل طباطبائی بیان فرمودند ولی از نظر اهمیت موضوع و تأثیری که ایجاد بورس و تصویب چنین لایحه‌ای در تحول اقتصادی مملکت در برخواهد داشت به خود اجازه می‌دهم چند دقیقه‌ای درباره اهمیت بورس و تأثیر آن مطالبی به عرض همکاران محترم برسانم تحول عظیمی که در جهات مختلف و شئون اجتماعی کشور ما به رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر صورت گرفته است ایجاب می‌کند که یک تلاش همه‌جانبه برای رسیدن به اهداف مقدسه حاصل از انقلاب به عمل آید و به خصوص در زمینه‌های اقتصادی ضرورت دارد که کلیه منابع مالی و انسانی و اقتصادی کشور در جهت صحیح و منطقی تجهیز گردد تجاربی که
در کشورهای دارای اقتصاد پیش رفته و آزاد به دست آمده مبین آن است که این پیشرفت‌های عظیم اقتصادی مولود فعالیت‌های هم‌آهنگ اقتصاد بخش خصوصی آن کشورها است که توانسته‌اند با استفاده از تجمع سرمایه‌های کوچک در واحدهای بزرگ اقتصادی به چنین مقام و منزلتی برسند و مطالعه در پیشرفت اقتصادیات کشورهای مرفه نشان می‌دهد که قسمت اعظم این پیشرفت‌ها مدیدن سرمایه‌گذاری همگانی برای کارهای بزرگ است و ما اگر بتوانیم سرمایه‌های پس‌انداز شده کوچک مملکت را که امروز عاطل و باطل در صندوق‌خانه‌ها و یا احیاناً در حساب‌های پس‌انداز بآن کها و یا در حساب‌های سپرده بآن کها متمرکز شده است به سوی فعالیت‌های سالم و صحیح اقتصادی بکشانیم می‌توان ادعا نمود هدف خود را به موازات انقلاب در زمینه‌های اقتصادی بدست آورده‌ایم (صحیح است). اهمیت لایحه بورس از این نکته مستفاد می‌گردد که حتی در نطق افتتاحیه دوره اجلاسیه مجلسین اعلیحضرت همایون شاهنشاه به آن اشاره فرموده‌اند. حقیقت این است که دقت از شرکت‌های سهامی که طبق قانون تجارت تکمیل گردیده‌اند نشان می‌دهد به علت عدم وجود بورس که بتوان سهام شرکت‌های سهامی را در معرض خرید و فروش قرارداد نتوانسته‌اند فلسفه وجودی خود را به منصه ظهور برسانند و اکثراً این قبیل شرکت‌ها فقط از لحاظ صورت، به صورت شرکت‌های سهامی بوده‌اند والا در حقیقت هرگز قادر نبوده‌اند انتظاری را که در جذب سرمایه‌های کوچک که فلسفه وجودی این قبیل شرکت‌ها است برآورند و مملکت نتوانسته است از این رهگذر به انتظارات خود در زمینه‌های اقتصادی نائل گردد. شاید در قانون تجارت در باب نحوه تشکیل شرکت‌های سهامی نواقصی وجود داشته باشد که همان‌طور که جناب آقای دکتر عدل طباطبائی فرمودند هم اکنون قانون تجارت به خصوص در باب تشکیل شرکت‌ها در کمیسیون خاص مورد مطالعه و بررسی است و انشاءالله با دقت و مراقبتی که به عمل می‌آید نواقص قانون به صورتی که بتواند اعتماد عمومی را در مشارکت در شرکت‌های سهامی جلب نماید برطرف خواهد شد ولی دلیل اساسی عدم جذب سرمایه‌های کوچک در شرکت‌های سهامی نبودن بورس در کنار شرکت‌های سهامی است زیرا باید توجه داشت که صاحبان سرمایه‌های کوچک مایلند تحت شرایط متغیر زندگانی خود در هر زمان و شرایطی بتوانند بر پس‌انداز خود به صورت نقد دسترسی داشته باشند و اگر قرار باشد که این قبیل سرمایه‌ها پس از تبدیل به سهام شرکت‌ها امکان تبدیل به سهام شرکت‌ها امکان تبدیل آنها به وجه نقد میسر نباشد بزرگترین مانع در اقبال عمومی به خرید سهام شرکت‌ها همین موضوع خواهد بود. بعضی‌ها تعبیر می‌کنند که امروز این سرمایه‌های کوچک به عنوان پس‌انداز در بآن کهای مختلف متمرکز است و همین بآن کها هستند که در راه سرمایه‌گذاری صنعتی به شرکت‌ها و اشخاص کمک‌هایی می‌کنند البته این یک حقیقتی است که نمی‌شود انکار کرد و الان سرمایه‌های کوچک مردم از طریق بآن کها و به وسیله صندوق‌های پس‌انداز به طور غیرمستقیم تا حدی به این هدف کمک کرده ولی یک مطلب اساسی در اینجا گم خواهد شد بنده فکر می‌کنم تمام افراد مملکت بایستی حسن بکنند که در سازندگی مملکت شریک هستند (صحیح است) اگر کسی که سرمایه کوچکی دارد و آن را به صندوق پس‌انداز بانک ملی می‌سپارد که در حد خود بسیار کار خوبی است و بانک ملی با استفاده از همین پس‌اندزها می‌تواند به مؤسسات صنعتی کمک بکند. آن سرمایه‌دار کوچک هیچ‌وقت احساس سازندگی در تشکیلات صنعتی و اقتصادی مملکت نخواهد کرد ولی با وجود آمدن بورس و اصلاح قانون تجارت و با تشکیل شرکت‌های سهامی و امکان خرید و فروش سهام‌های کوچک در بورس این مشکلی که سرمایه‌گذاران کوچک که هر وقت تصمیم بگیرند بتوانند سهام خود را تبدیل به پول بکنند از بین خواهد رفت و از خرید سهام شرکت‌های سهامی و شرکت در ایجاد صنایعی که در نتیجه ذوب‌آهن بعداً در مملکت ما بوجود خواهد آمد و واحدهای بزرگی را به وجود خواهد آورد استقبال خواهند نمود و مثلاً اگر یک کارخانه اتومبیل‌سازی در مملکت دائر گردید هر فردی که یک سهم در آن شریک به شود هر اتومبیلی که از جلویش بگذرد احساس سازندگی می‌کند احساس غرور می‌کند و می‌بیند که به اندازه یک سهم در ساختمان این اتومبیل مؤثر بوده است (صحیح است) و این
همان فرصتی است که ما دنبال آن می‌گردیم. بنابراین توجه می‌فرمایید که وظیفه‌ای را که مجلس شورای ملی در راه اجرای نیات مبارک ملوکانه بر عهده داشت همان‌طوری که امر فرموده‌اند به حمدالله با کمال دقت و با بررسی کامل انجام یافت و اکنون بر دولت است که بتواند سازمان بورس را طوری اداره بکند و نظم و نسقی در آن بدهد که واقعاً به تواند اعتماد عمومی و اعتقاد ملت را به خود جلب کند و ما بتوانیم از بورس برای استفاده از امکانات بزرگ مملکت و برای امکان تهیه واحدهای بزرگ صنعتی از سرمایه‌های کوچک مردم استفاده بکنیم (احسنت).
رئیس - نظر دیگری در کلیات آخر نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه با اصلاحاتی که شده بدون ماده ۲۷ که پیشنهاد حذف آن شده است رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد ماده ۲۷ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۷- هرکارگزاری که اوراق بهادار یا وجوهی را که برای انجام معامله بوی سپرده شده است به نفع خود و یا دیگران مورد استفاده قرار دهد عمل او خیانت در امانت محسوب می‌گردد.
رئیس- آقای دکتر امامی پیشنهاد حذف این ماده را کرده‌اند بنابراین به این ماده رأی می‌گیریم (مجد- ایشان پیشنهادشان را پس گرفتند) چون پیشنهادشان را مسترد داشته‌اند و نسبت به تمام مواد لایحه به جز ماده ۲۷ رأی گرفته‌ایم حالا به ماده ۲۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. نسبت به کل لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای دکتر یگانه فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- بنده اجازه می‌خواستم به نام دولت از مساعی و مجاهدات و بررسی‌های عمیقانه و محققانه‌ای که درباره لایحه بورس از طرف نمایندگان محترم به عمل آمد تشکر کنم همان‌طور که جناب آقای دکتر عدل طباطبائی و جناب آقای مرتضوی فرمودند منظور و هدف از بورس یک وسیله است برای استفاده از ذخیره‌های بی‌کار و به کار انداختن آن ذخیره‌ها در کارهای عمرانی و تولیدی البته استحضار دارید مسئله تشکیل بورس همیشه یکی از خواسته‌های علاقمندان به عمران و تولید و تجارت مملکت بود و بنده شخصاً امروز بسیار مشعوفم که این خاطره بزرگ از مجلس دوره بیست و یکم باقی بماند و باز تشکر می‌کنم که این لایحه با فوریت به تصویب رسید و امیدواریم پس از اجرا همان طور که مورد نظر نمایندگان محترم بود به ترتیبی اجرا بشود که از سرمایه‌های کوچک برای کارهای بزرگ استفاده بشود (انشاءالله).
۵- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه
رئیس- گزارش شور اول لایحه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خاجره در جلسه اول اذرماه ۱۳۴۴ با حضور اقای قریب معاون وزیر امور خارجه لایحه شماره ۱۸/۲۰۵۰/۲۳۴۷۹-۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه را که به شماره ۲۹۹ چاپ شده است مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود: اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده:
از تاریخ تصویب این قانون مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در خارجه در سن ۶۵ سالگی تمام خاتمه خواهد یافت.
تبصره - سفرای کبار شاهنشاهی در دربار واتیکان و سازمان ملل متحد و امیرالحاج از این مقررات مستثنی خواهند بود.
مخبر کمیسیون امور خارجه - مافی
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۴ آذرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری - موسوی
رئیس - کلیات این لایحه مطرح است آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی- بنده معتقدم که این لایحه‌ای که امروز اینجا مطرح شده به خصوص تبصره‌اش یک تبصره‌ای است که شأن این مجلس نیست که چنین لایحه و تبصره‌ای را تصویب کند، از یک طرف ما معتقدیم یک لایحه جامع استخدام داریم تهیه می‌کنیم که تکلیف تمام کارمندان معلوم می‌شود برای هر طبقه‌ای کادری معین کرده‌اند با تحصیلاتی و سوابق که به چه صورت در دستگاه‌های دولت به کار ادامه بدهند، از یک طرف می‌آییم یک لایحه‌ای تصویب می‌کنیم که می‌گوییم آقا در وزارت خارجه استثنا بشود آقا وزارت خارجه با وزارت دارایی چه فرقی دارد که می‌آییم این استثنا را می‌گذاریم اگر قرا راست سن ۶۵ سالگی برای بازنشستگی باشد به نظر بنده باید همه کسانی که در کادر وزارتخانه‌ها هستند در این سن متقاعد به شوند، فرق وزارت خارجه، وزارت اقتصاد و وزارت دارایی چیست؟ بگوییم آقا هر کسی در دستگاه دولت خدمت می‌کند باید در این سن داخل به شود و در این سن خارج بشود وزارت داخله و وزارت خارجه ندارد اگر نظر نمایندگان محترم باشد یک وقتی هم یک لایحه‌ای راجع به قضات دیوان کشور بود بنده مخالفت کردم دیدیم آنجا هم آمدند یک عده‌ای را مستثنی کردند (مجد- آن را پس گرفتند) عرض می‌کنم بعد از آن که آن مطلب مطرح شد به دنبال آن ما گفتیم که چرا یک عده در سن ۷۵ سالگی بازنشسته به شوند یک دسته در سن ۷۰ سالگی و یک دسته در ۶۵ سالگی آخر چرا، قاضی، قاضی است سفیر، سفیر است اگر قرار است همه سفرا در یک سنی متقاعد به شوند معنی ندارد (دکتر رهنوردی- این مربوط به آب و هوای اروپا است) بنده خواستم توجه نمایندگان محترم را جلب کنم که اولاً لایحه استخدام تا یک ماه، دو ماه دیگر تصویب خواهد شد و به موجب آن تکلیف همه کارمندان دولت معین خواهد شد بنده حتی با آن استثناهایی که در آن لایحه هم هست مخالفم که بعضی از مؤسسات دولتی را مستثنی کرده‌اند و این معنی ندارد ولی این لایحه این ماده واحده در اینجا من برای آقایان می‌خوانم قسمت آخر به کلی قسمت اول را نقص می‌کند، از تاریخ تصویب این قانون مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه در سن ۶۵ سالگی تمام خواهد شد بسیار خوب پس این تمام شده است درست در قسمت دوم می‌آید قسمت اول را نقص می‌کند «تبصره - سفرای کبار شاهنشاهی در دربار واتیکان و سازمان ملل متحد و امیرالحاج از این مقررات مستثنی خواهند بود» چرا؟ در سازمان ملل متحد که تمام شخصیت‌های بین‌المللی دنیا جمع می‌شوند برای اظهار عقیده و به اصطلاح سمبل مملکت ما است اگر در این سن این اشخاص نمی‌توانند کار بکنند و مفید نیستند و به هر حال باید بروند و استراحت بکنند در سازمان ملل متحد از وجود اینها چه استفاده‌ای خواهد شد اگر خوب هستند چرا در مقام سفارت کبری نباشند یا چه الزامی هست که فرضاً امیرالحاج سفیرکبیر باشد که ما بیائیم یک جناب آقائی را که می‌خواهیم به او عنوان سفیرکبیری بدهیم مستثنی کنیم بنده پیشنهادی تقدیم خواهم کرد و پیشنهاد خواهم کرد که تبصره ماده واحده حذف به شود چون ما وقتی یک اصلی را قبول کردیم اگر استثنا قائل به شویم از نظر حقوقی و قانونگذاری غلط است.
رئیس- عده زیادی از آقایان تقاضای صحبت به عنوان موافق کرده‌اند بنده توضیح می‌دهم که چون شور اول لایحه است اگر آقایان پیشنهاد دارند بفرمایند در کمیسیون رسیدگی می‌شود.
رئیس - آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین- ایرادات همکاران عزیز بنده در مورد تبصره به نظر بنده صحیح است و در این مورد بنده پیشنهاد داده‌ام ولی نسبت به اصل ماده واحده، تحت این عنوان که در لایحه استخدام این مطلب ممکن است ملحوظ به شود این به نظر بنده زیاد قابل توجه نیست از چه جهت، از جهت این که این لایحه در اجرای ماده واحده داده شده یعنی این تصویب‌نامه‌ایست که در زمان فترت صادر شده (یک نفر از نمایندگان- در سال ۴۲) و مجلس باید تکلیفش را روشن کند، در سال ۴۲ این تصویب‌نامه صادر شده و در اجرای ماده واحده به مجلس داده شده است اگر در لایحه استخدام مقرراتی وضع شد که ناقض این لایحه شد مسلماً اجرا خواهد شد بنابراین از نظر این که مجلس تکلیف این لایحه را باید روشن بکند اشکالی نیست اما راجع به آن مطلب که این تبصره رعایت نشود یعنی تبصره حذف شود جنابعالی پیشنهاد داده‌اید و بنده هم پیشنهاد داده‌ام که توجه شود.
رئیس - نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است در ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌شود ماده واحده لایحه شماره ۱۵۸۱ به صورت زیر اصلاح شود.
ماده واحده - خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در سن شصت و پنج سالگی تمام خاتمه می‌یابد.
تبصره- سفیر کبیران ایران در دربار واتیکان و امیرالحاج از این قاعده مستثنی خواهند بود.
دکتر اسفندیاری- دکتر اعتمادی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم ماده واحده مربوط به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی به شرح زیر اصلاح شود:
ماده واحده - از تاریخ تصویب این قانون مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در خارجه بلااستثناء در سن ۶۵ سالگی تمام خاتمه خواهد یافت.
تبصره- امیرالحاج مشمول ماده واحده نخواهد شد. دکترمبین
ریاست معظم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید تبصره ماده واحده به این صورت اصلاح گردد.
سن سفرای کبار شاهنشاهی در دربار واتیکان و سازمان ملل متحد و امیرالحاج تا ۷۵ سالگی خواهد بود. دکتر سعیدی
پیشنهاد می‌کنم تبصره ماده واحده حذف شود. دکترالموتی
رئیس - لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارسال می‌شود.
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش یک شوری راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۲ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه و تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۱۴۸۵۳- ۵/۴/۴۴ دولت راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه را که به شماره ۱۴۹۹ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده - به دولت اجازه داده می‌شود از محل بودجه وزارت راه به افسران پلیس راه روزانه یکصد و پنجاه ریال و به افراد پلیس راه که حداقل دارای دیپلم کامل
متوسطه باشند روزانه یکصد ریال برای هر روز خدمت در خارج از شهر از تاریخی که پلیس راه تابع مقررات استخدامی نیروهای مسلح شاهنشاهی گردیده است پرداخت نماید.
نائب رئیس کمیسیون بودجه - مهندس اسماعیل جلالی
گزارش از کمیسیون نظام مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۷ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی وزیر جنگ لایحه دولت راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون بودجه در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون نظام - حکیمیان
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه ۲۶ آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی معاون وزارت راه لایحه دولت راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون بودجه را در این مورد عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون راه توسلی
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و اقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، آقای رامبد بفرمایید.
رامبد - بنده استدعا می‌کنم آقای معاون وزارت راه توضیحی راجع به پلیس راه و وظایفی که دارند بدهند برای این که امر بسیار خطیری است و لایحه هم ملاحظه می‌فرمایید که یک شوری است.
رئیس - آقای دکتر گنجی بفرمایید.
دکتر گنجی (معاون وزارت راه)- وظیفه اصلی پلیس راه همان طوری که آقایان استحضار دارند مراقبت در تردد از جاده‌هاییست که مورد استفاده کامیون‌داران است. جاده‌هایی که ما می‌سازیم برای تحمل وزن معینی ساخته می‌شود و آقایان استحضار دارند که متأسفانه کوچکترین توجهی به آن نمی‌شود هر شب در روزنامه‌ها می‌خوانیم که اتومبیل‌ها و اتوبوس‌ها و کامیون‌ها به علت نقص فنی و به علت عدم مراعات مقررات راهنمایی جان عده‌ای را از بین برده‌اند (مهندس مالک- نقص فنی که با اینها نیست) یکی از وظایف پلیس راه تصور می‌کنم لااقل کنترل سرعت
این اتومبیل‌ها است اگر کنترل ظرفیت این اتوبوس‌ها به شود برای چیزی که تا به حال اهمیتی برای آن قائل نشده‌اند و آن حفظ جان افراد این مملکت است اهمیتی قائل می‌شدند آقای معاون وزارت راه فرمودند که شعاع عمل پلیس راه تا ۵۰ کیلومتری شهرهاست، شهرهایی که پاسگاه دارند، بنده از ایشان سؤال می‌کنم اینها که هر یک وسیله مجهز آخرین سیستم زیرپا دارند چه می‌شود که شعاع عمل آنها را لااقل شعاع ۵۰ کیلومتر از محل پاسگاه‌شان حساب کنیم، اگر شعاع عمل و تحرک اینها را از مراکز پاسگاه حساب کنید ضریب شما زیادتر می‌شود و ضریب اطمینان‌تان بیشتر می‌شود، به شرط آن که فقط توجه به توزین کامیون نکنند و یک مقداری هم برای جان افراد این مملکت در فکر باشند. من این عرایض را مخصوصاً برای حوزه انتخابیه خودم می‌کنم چون راه تهران - ساوه - اصفهان الان از پرخطرترین راه‌ها شده است (صحیح است) و هر هفته چندین نفر از بین می‌روند و متأسفانه و با کمال تأسف باید بگویم که بهداری ساوه هم مجهز برای قبول این زخمی‌ها و مجروحین نیست و پلیس راه هم تعلل می‌کند که پاسگاه پلیس راه را در اصفهان قرار بدهد، البته اگر فقط نظر توزین کامیون‌ها باشد ما احتیاج به آن پلیس راه نداریم، پلیس راه باید به فکر حفظ جان افراد این مملکت باشد، لااقل سرعت این اتوبوس‌ها و ماشین‌ها را بتواند کنترل کند، آقایانی که به حوزه‌های انتخابیه خودشان سفر کرده‌اند، در جاده‌های بیابانی خطر این سرعت را به خوبی احساس کرده‌اند (صحیح است).
رئیس - آقای رامبد بفرمایید.
رامبد- مجموعه مطالبی که در این لایحه و لوایح نظیر آن هست در آن حدودی که ما استنباط می‌کنیم این است که با صد ریال یا هزار ریال یا در هر حال یک کمک مالی مأمورینی را که وظایف خطیری به عهده دارند تشویق بکنیم یا تأمین زندگی‌شان را بکنیم که اینها وظایف‌شان را درست انجا بدهند، این دولت و هر دولتی که نقص کار اجتماع را، عیب دستگاه دولت را، علت عدم توفیق اصلاحات را در این حدود ببیند بنده ادعا می‌کنم که به اندازه رهگذر خیابان هم از کار مملکت اطلاع ندارد (صحیح است) پریروز ضمن یک صحنه نامناسبی آقای وزیر آموزش و پرورش مکرر بدون این که تأییدی شده باشد از مجلس تشکر کردند که برنامه‌های فرهنگی ما و برنامه‌های آموزش و پرورش ما مورد تأیید نمایندگان مجلس قرار گرفته است، یک وزیر آموزشو پرورش اولین وظیفه‌ای که داشت لااقل حقش این بود که لوایح دولت خودش را می‌دید و می‌گشت علت نهایی مرض اجتماع را پیدا می‌کرد که چرا کارها درست اصلاح نمی‌شود و چرا باید هر روز لوایح تنبیه و تشویق مختلف بیاورند تا افرادکارشان را خوب انجام بدهند، من عرض می‌کنم آن چیزی که دستگاه‌های دولت هیچ‌کدام توجه ندارند و اصل مهم کار مملکت ما است به وجود آوردن روح وظیفه‌شناسی است (صحیح است) اینجا راجع به راهنمایی و رانندگی صحبت شد، راجع به تاکسیرانی صحبت شد، راجع به زندان صحبت شد و راجع به هر چیز که صحبت شد همکاران محترم اگر کنه مطلب را جستجو کنند و اگر اصل موضوع را تجزیه و تحلیل کنند می‌بینند که تمام این امور ناشی از آن است که نسل گذشته و نسل حاضر و اگر به همین ترتیب بگذرد نسل آینده براثر عدم توجه دولت‌ها مردمی وظیفه‌شناس بار نیامده‌اند (احسنت) آقای وزیر راه و معاون وزارت راه اگر این مطلب کوچک را توجه کرده بودند، ۱۵۰ ریال که سهل است ۱۵۰۰۰۰ ریال هم شما اضافه کنید اگر روح وظیفه‌شناسی نباشد از همان کامیون‌دار ۱۵۵ هزار ریال می‌گیرد و جاده هزار میلیونی شما را خراب می‌کند، پس بهتر بود که می‌آمدید و فکری می‌کردید که تمام مسائل حل شود تا موقعی که به این ترتیب لوایح تقدیم مجلس می‌شود درست مثل این است که شما بخواهید جوش‌های صورتی را که بر اثر خرابی کبد پیدا شده است با رنگ و دوا و سفیدآب و سرخاب مستور بدارید اما من از جنابعالی استدعا می‌کنم آقای دکتر اینجا نمایندگان ملت را روشن بفرمایید در وسط جاده‌ای که از هر کدام دو شهر صدکیلومتر دویست کیلومتر فاصله دارد، مبنای هر قتلی که بر اثر تصادف پیش آمده باشد سطر اول و آخر گزارش همین پلیس راه شماست یک چنین
کار مهمی را شما به چه ترتیب فکر کردید به دست چه اشخاصی بدهید و مبانی اخلاقی این‌گونه اشخاص را چگونه می‌خواهید برای خودتان معیار و مقیاس قرار بدهید که با خیال راحت در اطاق وزارت بنشینید، بنابراین بنده با معذرت از این که شاید یک مقداری از مطلب دور شدم (یک نفر از نمایندگان - صحیح است) به عرضتان می‌رسانم البته از نقطه نظر اشخاص که فکر می‌کنند که مملکت با ۱۵۰ ریال درست و اصلاح می‌شود (صحیح است) ولی از نقطه نظر من که خیال می‌کنم که تنها و تنها عامل پیشرفت یک مملکت این است که آدم بسازد دکتر فایده ندارد، آدم بسازید که دکتر باشد نه دکتری که برود هروئین‌سازی درست کند نه دکتری که برود مواد خوراکی تقلبی بسازد و به خورد مردم بدهد (صحیح است) تا موقعی که توجه دولت به یک اصلاح عمومی برنامه‌های آموزش و پرورش و اصل اساسی کارهای دولت بر مبنای معنوی و اخلاقی مأمورین قرار نگرفته تمام این لوایح جز خرج بیهوده نتیجه دیگری نخواهد گرفت (احسنت).
رئیس - آقای توسلی بفرمایید.
توسلی - آقای توسلی بفرمایید.
توسلی (مخبر کمیسیون راه) - بنده به عنوان مخبر کمیسیون توضیحات مختصری به عرض نمایندگان محترم می‌رسانم، فرمایشات نمایندگان محترم حزب مردم سروران عزیز من از نظر اصولی بسیار قابل توجه است و این توجه را هم حزب اکثریت، حزب ایران‌نوین در لوایح می‌کند (دکترمهندس بهبودی - یک قدری مشکوکیم) بنده متأسفانه که از مرحله کمی پرت شده‌ایم، مطلب این است که برای نگهداری راه‌ها یک فوق‌العاده تا چیزی به پلیس راه می‌خواهند بپردازند، نگهداری راه‌ها با حفظ جان مردم دو امر جداگانه است، الان مطلبی که اینجا مطرح است و نمایندگان محترم اطلاع دارند، نگهداشتن جاده خیلی مشکل‌تر از ساختن جاده است (صحیح است) اگر ما مخارج هنگفتی می‌کنیم در آینده دو برابر این مخارج را باید بکنیم تا این جاده سالم بماند (صحیح است) وقتی که جاده سالم شد طبیعتاً خودش ملازمه دارد با حفظ جان مردم (صجیج است) آنچه که در اینجا مطرح است که ما یک فوق‌العاده‌ای می‌خواهیم به یک عده پلیس راه که حفظ و نگهداری جاده‌ها به عهده آنهاست بدهیم متأسفانه کامیون‌داران برای حفظ منافع آنی خودشان را بالا می‌روند واین برای آنست که ما این تناژ را کنترل کنیم که بالا نرود و سبب این شود راه‌ها بر اثر فشار زودتر از بین برود جاده‌هایی که ساخته می‌شود استقامت یک فشار معینی دارد اگر از آن فشار تجاوز بکند قطعاً آن پل که با هزار خون‌دل و با مخارج هنگفت ساخته شده است از بین می‌رود استدعا می‌کنم این مطلب نگهداری راه‌ها توجه بشود حفظ جان مطلب دیگری است و انشاءالله مقامات مسئول مراعات خواهند کرد (احسنت).
دکتر جعفری - معاون وزارت راه توضییح بدهند که این پلیس فقط برای راهداری است یا حفظ جان مردم؟
رئیس - آقای پاینده بفرمایید.
پاینده - بنده خواستم از این مناسب برای عرض یک مطلب استفاده کنم و به عرض معاون محترم وزارت راه برسانم که فرمودند پلیس راه برای کنترل کامیون‌ها است در شعاع ۵۰ کیلومتر و حقیقتش بنده نفهمیدم البته این تقصیر از فهم بنده است برای این که یک کامیون سنگین می‌رود از دروازه بیرون آن را وزن می‌کنند دیگر تا شعاع ۵۰ کیلومتر یعنی چه؟ این پلیس راه در ۵۰ کیلومتر بعد چه کار دارد؟ این را اسمش را بگذارید پلیس دروازه دیگر این گفتگو و دنگ وفنگ را نمی‌خواهید از این پاسگاه که رفت خیال نمی‌کنم در در عرض راه‌ها باری بار کند یا بعد از ۵۰ کیلومتر خواهد کرد آقایان توجه بفرمایید آقایان که مثل بنده بیشترشان جزء طبقه اتوبوس‌سوار این مملکت هستید این پلیس راه یک بلائی شده است به این عرض توجه بفرمایید هر کدام که در این بلیه شریک بودید از آقای معاون وزارت راه بپرسید چون بنده نمی‌فهمم که چرا این را درست کردند بپرسید ببینید که این پلیس راه را چرا درست کردند برای مردم گفتند اتوبوس‌ها آدم می‌کشند این را درست کنید یک ورقه‌ای درست کردند در حال عبور از این پاسگاه‌ها امضا می‌کنند این اتوبوس حق ندارد
مثلاً زودتر از ۸ ساعت وارد شهر مقصد بشود می‌دانید چه می‌کند ۶ ساعت با سرعت می‌رود و دو ساعت دم دروازه می‌ماند هم با جان مردم بازی می‌کند و هم خلاف می‌کند این پلیس راه را از جان مردم بردارید با جان ما بازی می‌کنند دیگر چرا نگاه می‌دارید. کامیون را نه دم دروازه در خود شهر کنترل کنید این پلیس چه کار می‌کند؟ اگر نباید عبور کند کاغذی بدهید که عبور نکن اما این تشکیلات آن اینجا پاسگاه، آنجا پاسگاه و شوفر اتوبوس هم به ریش همه می‌خندد و وقت مردم را هم می‌گیرد.
رئیس - آقای فولادوند بفرمایید.
فولادوند - با اجازه حضرت علیه خانم جهانبانی و آقایان و محترم و خانم نفیسی با اجازه خانم‌ها و آقایان محترم و تشکر از مقام ریاست که اجازه فرمودند مطالبی عرض می‌کنم، عرض شود بنده می‌بینم که در کلیات لایحه چندینن نفر از نمایندگان محترم نفهمیدم به عنوان مخالف است، به عنوان تذکر است ولی فرمایشاتی فرمودند بنده حسب‌الوظیفه اخلاقی و وجدانی که برای خودم به عقل خودم احساس می‌کنم اجازه‌ای گرفتم که دو کلمه‌ای برای تنویر مطلب به سمع نمایندگان محترم برسانم ما همه می‌دانیم که در رأس این وزارتخانه وزیری است که خود نمایندگان محترم فرداً فرد بدون در نظر گرفتن حزب و حزبی بودن یا نبودن و فراکسیونی بودن به حضور ایشان در رأس وزارت راه قویاً تبریک فرمودند (صحیح است) و ما از نقطه نظر خصوصیات فنی واخلاقی و سیاسی باید مراقب باشیم که یک نزد خدمتگذار غائب وظیفه‌شناسی او، خدمت‌گذاری او، شخصیت او، سربازی او باید در نزد ما حاضر باشد این لایحه مربوط به وزارت را است (حاذقی - مربوط به دوره سابق است مربوط به دوره ایشان نیست) اجازه بفرمایید اکنون معاون پارلمانی و وزارت راه این لایحه را آورده‌اند نمایندگان محترم بایستی دقت بفرمایند با در نظر گرفتن این که به جای خودش فرمایشات جنابان آقایان مهندس بهبودی، رامبد و پاینده به جای خودش صحیح است ولی باید دید ربطش با این لایحه چیست چون یک کلیاتی بود راجع‌به بی‌انضباطی رانندگان ما به خوبی می‌دانیم که این موضوع هست ولی بنده می‌دانم دل‌هایی که بیش از همه خون است دل‌های خود افسران پلیس راه است شعاع۵۰۰ کیلومتر هم که بگیرید یا باید بغل دست هر راننده مختلف یک افسر راهنمایی نشاند که از مبدأ تا مقصد ماشین را برساند یا این که به محض این که چشمش دور شد دو مرتبه بی‌انضباطی می‌کند این پا است و این گاز است و این جاده بر عکس من تبریک می‌گویم به آقای وزیر راه که جاده‌هایی ساختند که می‌شود با سرعت هم رفت اما کنترل‌شان مربوط به یک تربیت ملی است همان‌طور که آقای رامبد فرمودند ولی نمی‌شود به افسر راهنمایی ایراد گرفت افسر راهنمایی چه وظیفه‌ای دارد او یک وظیفه سنگینی دارد کامیونی می‌آید ۵تن بیشتر زده باید اضافه‌بارش را خالی کند راننده چانه می‌زند، گریه می‌کند، زاری می‌کند، تهدید می‌کند، فهش می‌دهد می‌گوید آقا بگذارید برویم بگذارید برویم این وظیفه بسیار سنگینی است که آقا باید اضافه بارش را خالی کند و یا کامیون را برگرداند و این کار کلی از وقتش را می‌گیرد روح لایه این است ولی بفرمایید ببینیم در تهران که سر هر چهار راهی ۴ افسر ایستاده باز می‌تواند رانندگان را کنترل بکند سرعت آنها را مهار بکند و آنها را منضبط بکند؟ خیر قربان در بیابان به جای خود سهل است اولاً به محض این که به پاسگاه پلیس راه می‌رسند ترمز می‌کنند خیلی مؤدب از یک کیلومتر قبل تا یک کیلومتر بعد با سرعت متعارف اعلام شده حرکت می‌کنند خوب این آقا یا بایستی پلیس باشد ۲۴ ساعته در راه باشد چون این نمی‌شود پس باید یک افسر نشاند پهلوی راننده این است که بنده استدعا می‌کنم در نظر بگیریم این مطالبی که آقایان نمایندگان محترم می‌فرمایند اینها احترام دارد و مردم برای اینها حتماً ارزش قائلند اینجا بنده دور از حقشناسی خود آقایان نمایندگان دیدم که راجع به لایحه که از طرف یک وزیری می‌آید که واقعاً یک وزیر خدمتگذار به اعلیاحضرت همایونی و به مملکت است و وظیفه‌شناس است و منضبط است و خودکار است ما بایستی این را به خاطر زحمت این مرد آبرومند و منضبط اخلاقی و وطن‌پرست بگوییم این لایحه
به نظر بنده آن عیوبی که شما فرمودید متوجه این لایحه نمی‌شود خواستم توجه نمایندگان محترم را جلب کنم (احسنت).
رئیس - آقای فلیکس آقایان پیشنهاد کفایت مذاکرات داده‌اند مخالفتی نیست؟ (اضهاری نشد) در ماده واحده و کلیات آخر نظری نیست؟ (اضهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷- شور دوم گزارش کمیسیون کشور راجع‌به انحلال اداره امور شهرداری‌ها و ارجاع مجدد به کمیسیون
رئیس - گزارش شور دوم راجع‌به انحلال اداره کل امورشهرداری‌ها مطرح است قرائت می‌شود
(به شرح زیر است)
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور
به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۰ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۱۷۷۶-۲۲/۱۱/۴۲ مربوط به تصویب‌نامه شماره ۴۱۳۳۴- ۱۳/۷/۱۳۴۲ راجع‌به انحلال اداره کل امور شهرداری‌ها که گزارش شور اول آن به شماره ۸۰۶ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادات واصله گزارش شور اول را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - از تاریخ پازدهم مهر ماه ۱۳۴۲ اداره کل امور شهرداری‌ها منحل و وظایف آن به ادارات مسئول امور شهرداری‌ها در سازمان جدید وزارت کشور که در اجرای تبصره ۳۷ قانون اصلاح بودجه سال ۱۳۴۳ به تصویب هیئت وزیران رسیده محول می‌شود.
موجودی اداره کل امور شهرداری‌ها بابت دو درصد در آمد شهرداری‌های کشور که طبق قانون شهرداری به اداره کل امور شهرداری‌ها پرداخت گردیده و همچنین صدی دو مزبور که از تاریخ پانزدهم مهر ماه ۱۳۴۲ به بعد نیز پرداخت خواهد شد به اداره حسابداری وزارت کشور پرداخت می‌گردد تا طبق دستور وزیر کشود به مصرف کمک به شهرداری‌هایی که بنیه مالی آنها ضعیف است برای امر عمرانی و فنی و اجرایی برسد.
شهرداری‌هایی که درآمد سالیانه آنها از پنج میلیون ریال کمتر است از اول سال ۱۳۴۵ از پرداخت دو درصد معاف می‌باشند. وزارت کشور مکلف است در پایان هر سال صورت درآمد صدی دو شهرداری‌ها که به وزارت منتقل می‌شود و صورت ریز مصارف آن را به کمیسیون‌های کشور مجلسین تقدیم و برای اطلاع عامه آگهی نماید.
رئیس کمیسیون کشور - ماده واحده مطرح است آقای مبین بفرمایید.
دکترمبین - در همین جلسه صحبت شد از این جهت که ما باید تکلیف تصوب‌نامه‌هایی را که در زمان فترت ما در شده در کادر ماده واحده روشن کنیم شما این ماده واحده‌یی را که به صورت تصویب‌نامه زمان فترت اینجا آوردید ملاحظه بفرمایید اولاً این تصویب‌نامه در ۱۳/۷/۴۲ صادر شده یعنی در روزی صادر شده که فردای آن روز مجلسین افتتاح شد با این توضیح که در خود ماده واحده تاریخ اجرایش را گذاشته‌اند پانزدهم و گفته است از تاریخ ۱۵ مهر ماه ۱۳۴۲ اداره کل امور شهرداری‌ها منحل می‌شود یعنی چه؟ در خود این تصویب‌نامه اجرای این تصویب‌نامه را موکول کرده است به بعد از افتتاح مجلسین بنابراین به هیچ‌وجه در کادر ماده واحده نیست و ما براساس ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ به این لایحه نمی‌توانیم رسیدگی کنیم و قابل رسیدگی نیست (بدرصالحان - شور دوم است) شور هر چندم که می‌خواهد باشد بنده ایراد می‌کنم شما در کادر ماده واحده نمی‌توانید به این لایحه رسیدگی کنید علاوه بر این بنده تعجب می‌کنم در کمیسیون کشور به چه مناسبت ماده واحده خود دولت را عوض کرده‌اند یعنی چطور؟ شما ملاحظه بفرمایید اصلاح
کمیسیون کشور این طور است که در تاریخ ۱۳/۷/۴۲ تصویب‌نامه‌ای صادر کردیم که این تصویب‌نامه یک اداره‌ای را منحل می‌کند و وظایفش را محول می‌کند به سازمانی که در سال ۴۳ تشکیل می‌شود ملاحظه بفرمایید در مهر ماه ۴۲ نشته‌اند و می‌گویند ما اداره‌ای را منحل می‌کنیم وظیفه‌اش را به ما زمانی موکول می‌کنیم که سال ۴۳ در قانون بودجه سال بعد به تصویب رسیده این اصلاً صحیح نیست این را کمیسیون کشور خود لایحه‌ای را که دولت داده عوض کرده دولت چنین چیزی نخواسته گفته وظایفش را بدهید به اداره فنی استان‌های کشور و بین استانداری‌ها و فرمانداری‌های کل تقسیم بکنید بنابراین در موقعی که این تصویب‌نامه را دولت گذرانده حالا از لحاظ تاریخ و اجرا در کادر ماده واحده واحده باشد یا نباشد بحث دیگر است ولی تصویب‌نامه که صادر کرده از نظر مطلب صحیح بوده اما در کمیسیون کشور این مطلب به کلی عوض شده گفتند وظیفه این اداره‌ای که منحل شده محول بشود به اداره‌ای که سال بعد تأسیس خواهد شد به نظر بنده ما هیچ وجه نمی‌توانیم با رویه‌ای که در گذشته داشتیم این لایحه را در کادر ماده واحده محسوب بداریم به خصوص که در خود تصویب‌نامه ذکر شده که بعد از افتتاح مجلسین اجرا شود به هیچ‌وجه شامل ماده واحده نیست بنده تقاضا می‌کنم که همکاران محترم موافقت بکنند که این لایحه برگردد به کمیسیون تا دولت تکلیف خودش را از نظر این که مفاد همین تصویب‌نامه را ضمن لایحه عادی به مجلس تقدیم کند اجرا نماید.
رئیس - آقای روحانی بفرمایید.
روحانی - فرمایشات جناب آقای دکتر مبین دو قسمت بود یکی این که این تصویب‌نامه مشمول ماده واحده نمی‌شود این در مجلس سنا هم رسیدگی شده و آن پرداخت صدی دو را از پانزدهم مقرر کرده ولی قبل از افتتاح مجلس عمل شده در قسمت دوم که فرمودید شما مه دقیق‌تر هستید مجلس شورای ملی الزامی ندارد که لوایح دوره فترت را هر جور هست همان‌جور تصویب کند تا وقتی تغییر ندارد و اصلاح نکرده به همان ترتیبی که دولت تصویب‌نامه صادر کرده به موجب ماده واحده اجرا می‌کند از تاریخی که مجلس تغییر می‌دهد و تصویب می‌کند از آن تاریخ ملاک عمل است ما در اینجا دیدیم که در آن موقع آمدند اداراتی در وزارت کشور گذاشتند و این کارها را تقسیم کردند بین آنها بعد از آن بر طبق یک اجازه قانونی سازمان وزرات کشور به تصویب شورای عالی اداری و هیئت وزراء رسیده و الان ملاک عمل است و یک اداراتی اسم ببریم که وجود ندارد و حالا دوباره باید کار آن ادارت منحل شده به اداره دیگر محول بشود از این جهت فکر می‌کنم که این را قبول خواهید فرمود که خلاف قانون و خلاف آیین‌نامه و خلاف تربیتی نشده زیرا از هر جهت هر تغییری می‌تواند مجلس شورای ملی بدهد و الزامی نداریم که همان تربیت را عمل بکنیم نکته دیگری هم که به عرض مجلس باید برسانم این است که لایحه اساسی راجع‌به شهرداری‌ها را دولت داده است و در دستور کمیسیون کشور قرار دارد از فردا با فرصت کافی و کامل رسیدگی می‌شود و چون مسئله بسیار حساس و مؤثری در زندگی همه و همه نقاط کشور است آقایان هم نظرات اصلاحی که دارند لطفاً بفرمایند که آنجا ملحوظ بشود و این یک امر داخلی وزارت کشور بود که کارش را از یک اداره به یک اداره دیگر بدهد آن چه در اینجا جالب بود مسئله استفاده ار آن پول‌هایی است که به نام صدی دو گرفته بودند و در مرکز بود و می‌خواستند بدهند به شهرداری‌هایی که بنیه‌شان ضعیف است کمک کنند اجازه‌ای برای این امر تحصیل کردند کمیسیون کشور یک چیزی اضافه کرد که چون لایحه شهرداری‌ها ممکن است تا تصویب بشود و ملاک عمل قرار بگیرد به تأخیر بیفتد این رأی را داد که شهردای‌ها تا پانصد هزار تومان صدی دو را ندهند و راحت باشند.
ریس - آقای کیهان یغمایی بفرمایید.
کیهان یغمایی - ایرادات اصولی که همکار محترم جناب آقای دکتر مبین داشتند و جواب ایشان را آقای روحانی داداند و بنده چون مطالعه دقیقی نکرده‌ام بستگی
دارد به نظر آقایان اما در اصل لایحه همه می‌دانند که اداره کل امور شهرداری‌ها در این مملکت مثل سرطان به تمام شئون عمرانی این مملکت پیچیده بود (صیحیح است) (مصطفوی - کی مراجعه کردید؟) در دوره تصدی حضرتعالی نبود آن موقعی که شما بودید خوب کار می‌کرد و دیدم از نزدیک چه بدبختی برای مردم وجود دارد به هر حال بنده به وزیر کشور و به معاون وزیر کشور تبریک عرض می‌کنم که شهرداری‌های ما از شر این اداره راحت کردند و از آقایان استدعا می‌کنم که موافقت بفرمایید که شر این اداره کم شود اما مطلب دیکر این است که مطابق قانون وزارت کشور موظف است این پول دو درصد و دو نیم صد را که از از شهرداری‌ها گرفته در آخر هر سال سیاهه‌اش را به اطلاع کمیسیون کشور مجلسین برساند و اگر مجال هم نباشد آگهی بکند برای مردم بنده استدعایم از معاون وزارت کشور این است که اگر این صورت داده شده و به اختیار کمیسیون کشور گذاشته شده در جلسه علمی هم قرائت بشود که این پول‌ها چه شده و به چه مصرف رسیده کجا رفته مطلب دوم بنده و تقاضای بنده این است که اداراتی که تازه تأسیس شده به جای امور شهرداری‌های فوق سرطان یک چیزی وضع نشود برای شهرداری‌های ما انشاءالله کارش را خوب انجام بدهد و بنده استدعایم این بود که اداره کل امور شهرداری‌ها برای این مملکت زاید بود که سرطان بود با تقاضای بنده موافقت بفرمایید و ضمناً دولت این صورت را در دسترس مردم بگذارد که این پول‌ها چه شده چون یک شهرت فانی دارد که از این پول‌ها در تهران یک عمارت بیست طبقه ساخته شده و در اختیار دیگران و وزارتخانه‌های دیگر گذاشته شده در صورتی که شهرداری مشهد برای یک جاروب ۱۵ سال است در جا می‌زند و پول ندارد آیا این پول به مصرف واقعی رسیده است؟ این استدعای بنده هست.
رئیس - آقای مصطفوی بفرمایید.
مصطفوی - آقای سراج حجازی توضیح می‌فرمایند
رئیس - آقای سراج حجازی بفرمایید.
سراج حجازی (معاون وزارت کشور) - مطلبی که جناب آقای دکتر مبین فرمودند و جوابی هم که داده شد بنده گمان می‌کنم قانع کننده بود فرمایشی جناب آقای کیهان یغمایی فرمودند ایشان مردی ادیب و فاضل هستند و بنده انتظار نداشتم یک اداره‌ای که با اجازه مجلسین به وجود آمده تعبیر به سرطان بشود ممکن است که خوب کار نمی‌کرده به همین جهت هم منحل شده ولی افراد بسیار خوب و بسیار شایسته‌ای هم در این اداره هستند که می‌دانید یکی از آنها خود جناب آقای مصطفوی است که باعث افتخار وزارتخانه ما هستند (مصطفوی - متشکرم) ولی البته دنیا در تکامل و ترقی است ممکن است تناقضی بوده است آن وقت به فکر این بودند که کارها متمرکز بشود و امروز این‌طور فکر می‌کنند که یک قدری از حالت تمرکز خارج بشود و به اداره ذینفع کار سپرده شود ملی البته نه آن سرطان بوده است و این نه ضد سرطان است هر دو اداره‌ای بودند هر دو خیلی خوب کار کردند و خوب کار می‌کنند و باید سعی کنیم که باید بهتر کار بکنند چون امروز با این انقلاب بزرگی که به دست توانای شاهنشاه آریا مهر شده است و بایستی کارها سریع‌تر و بهتر انجام بشود بدین جهت بنده فکر می‌کنم شاید بتوانیم در کار جدید بیشتر توفیق حاصل بکنیم و شاید هم نتوانیم البته اگر نتوانستیم باز یک تغییرات دیگری می‌دهیم عرض کردم که دنیا در حال تکامل است و مملکت ما با سرعت عجیبی به جلو می‌رود اما صورتی که مقرر فرمودید با تصویب این قانون الزام قانونی دارم که به کمیسیون‌های مجلسین تقدیم کنیم غیر از این هم ما همیشه آماده هستیم هر مطلبی که برای روشن شدن ذهن نمایندگان محترم لازم باشد با کمال میل در طبق اخلاص بگذاریم در اختیار آقایان قرار بدهیم چه رسد به مواردی که الزام قانونی است و ما همیشه آماده هستیم اوامرتان را اطاعت بکنیم و اجرا بکنیم و استدعایم
در مورد این لایحه این است که چون در مرحله دوم است قدری تسریع بفرمایید که زودتر عمل بشود.
رئیس - آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین - مجلسین خودشان را موظف کردند که در مورد تصویب‌نامه‌های زمان فترت یک رویه ثابت و واحدی بر عهده بگیرند یعنی چطور؟ یعنی تصویب‌نامه‌هایی را بر اساس ماده واحده مورد توجه قرار بدهند که قبل از افتتاح مجلسین صادر شده و اجرا شده باشد باید هر دو صفت را داشته باشد هم صادر شده باشد هم اجرا شده باشد هیچ کدام از این فرمایشاتی که آقایان فرمودند بنده را قانع نمی‌کند از این جهت که در خود ماده واحده تاریخ اجرایش را گذاشتند پانزدهم مثلاً دو درصد چون دو درصد اجرایش قبل از پانزدهم به هیچ‌وجه مقدور نبوده که به اداره دیگر داده بشود یعنی بگوییم که از تاریخ پانزدهم این اداره منحل بشود ولی دو درصد را که تا تاریخ پانزدهم این اداره می‌گرفته بدهد به آن دیگری و آن اداره دیگر بگیرد پیدا کردن کوچکترین نشانه‌ای که برای اجرای تصویب‌نامه قبل از تاریخ ۱۴/۷ بوده میسر نیست در خود ماده واحده صریح ذکر کرده که این اداره از روز پانزدهم منحل بشود و وظایفش هم به اداره دیگری داده بشود و دو درصدی که تا به حال می‌گرفتند اداره دیگری بگیرد چه جوری شما می‌توانید ثابت بکنید که نحوه اجرایش قبل از روز چهاردهم بوده به مظر بنده از نظر اجرای ماده واحده مصوب بیستم آذر ۴۲ مجلسین اگر موافقت بفرمایند باید این لایحه برگردد به کمیسیون تا دولت تکلیف خودش را در مورد این که تصویب‌نامه را به صورت لایحه عادی بیاورد به مجلس انجام بدهد در غیر این صورت بنده خیال می‌کنم عمل ما مغایر است با ماده ۱۳۰ آیین‌نامه داخلی که ما می‌بایست مقرراتی که خودمان وضع کردیم رعایت بکنیم که این تصیب‌نامه زمان فترت باید صفاتی را داشته باشد که ما بتوانیم رسیدگی کنیم وقنی این صفات را ندارد و خود دولت اذعان کرده در تصویب‌نامه خودش که این صفات را ندارد. ما که کاسه داغ‌تر از آش نمی‌شویم دولت باید راه صحیحش را انتخاب بکند از راه تقدیم تصویب‌نامه در کادر ماده واحده صحیح نیست باید یک لایحه عادی بگذارد رویش و بیاورد به مجلس تقدیم کند ما هم تصویب می‌کنیم. بنده راجع‌به این که این مطلب صحیح است یا این قانون خوب یا بد است صحبت نمی‌کنم که جناب آقای کیهان یغمایی می‌فرمایند که این لایحه به نفع مملکت است یا به نفع مملکت نیست این را ما وارد بحثش نمی‌شویم بنده می‌گویم عمل مجلس باید طوری باشد که مقررات قبلی را که خود مجلس تصویب کرده خود مجلس باید رعایت بکند خود ما تصویب کردیم که تصویب‌نامه زمان فترت باید دو صحت داشته باشد این یک صفتش را ندارد این دیگر جای بحث نیست.
رامبد - جناب آقای رئیس مطالب آقای دکتر مبین اصولی به نظر می‌رسد.
دکتر اسفندیاری - کاملاً صحیح است چرا توجه نمی‌کنند.
رئیس - اجازه بفرمایید این لایحه برگردد به کمیسیون (احسنت) خانم‌ها و آقایانی که با این پیشنهاد بنده موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون فرستده می‌شود.
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
رئیس - آقای سراج حجازی بفرمایید.
سراج حجازی (معاون وزارت کشور) - اکثر مشاهده شده است که اتومبیل‌هایی که اشخاص به وسیله آن مرتکب جرایم می‌شوند اغلب برای از بین بردن جرم نمرات را عوض می‌کنند حتی نمرات موتورهایی را که در کارخانه تعیین شده است تعویضش می‌کنند برای این مورد لایحه‌ای تنظیم شده است که اینها مجازات‌های مخصوصی بشوند که از این کارها جلوگیری بشود با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌کنم.
رئیس - به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۹- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت راه
رئیس - آقای دکتر گنجی بفرمایید.
دکتر گنجی- (معاون وزارت راه)- نمایندگان محترم استحضار دارند که بنده در دو سه نوبت به عرض رساندم که وزارت راه از سال ۱۳۳۷ تصمیم گرفت برنامه راهداری را از سیستم قدیمی به سیستم ماشینی مبدل کند یک تعداد کارشناس آمریکایی تحت شرایط وام به ایران آوردند که در آن موقع تعدادشان ۴۰ نفر بود و بعد به موجب تصویب‌نامه‌ها و مصوبات قانونی که استحضار دارند مدت خدمت‌شان تمدید پیدا کرد تا دهم آذر ماه جاری و فعلاً وزارت راه احساس می‌کند که به ۱۴ نفر از این عده برای تکمیل برنامه‌هایش احتیاج دارد برای این موضوع لایحه‌ای تنظیم شده است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۱۰- تقدیم یک فقره طرح به وسیله آقای رامبد از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم
رئیس- آقای رامبد فرمایشی دارید بفرمایید.
رامبد- لوایحی که از طرف دولت‌ها تقدیم مجلسین می‌شود به‌خصوص لایحه مربوط به بودجه طبق معمول همه لوایح خانم‌ها و آقایان نمایندگان بنابه تشخیصی که برای صرفه حال ملت و مملکت می‌دهند یک بیاناتی می‌کنند پیشنهاداتی می‌دهند موافقت و مخالفت‌هایی می‌شود و بالاخره یک مصوبه‌ای ناشی از پشتیبانی و رأی اکثریت مجلسین به دست دولت داده می‌شود که اجرا بکند از آن به بعد هم آن که مخالفت کرده علاقمند است بداند آیا آن مخالفتی را که کرده و این لایحه‌ای که با مخالفت او تصویب شده واقعاً در راه خدمت به مملکت مخالفتش صحیح بوده یا آن که برعکس باید وجدان خودش را به این طریق راحت بکند که خوشبختانه من هم ناگزیر تابع به رأی اکثریتی شدم و کارها آن چنآن که باید می‌گذرد و کسانی که رأی دادند بیش از پیش علاقمند هستند که نتیجه رأیی را که روی اعتقادی دادند و اقدامی که برای مملکت می‌شود مطلع شوند متأسفانه گفته‌های تبلیغاتی مسئولین و آمارهای جراید و رأی با گزارشات شفاهی آقایان مسئولین به کرات دیده شده که نه تنها کافی و روشن نبوده بلکه متأسفم از این که عرض کنم خلافش هم دیده شده به این جهت برای این که نمایندگانی که به این گونه لوایح رأی داده‌اند در سال بعد بدانند از میزان برنامه‌هایی که طبق رأی آنها باید انجام می‌گرفته چه اندازه‌اش انجام گرفته باز در سال بعد برنامه‌های تکمیلی را موافقت کنند و یا برعکس آن کسی که مخالفت کرده است بداند که برخلاف مخالفت او این بودجه و این برنامه کاملاً صحیح و قابل اجرا بوده و این منافع هم از آن مترتب شده و امثال آن لذا یک پیشنهادی که به صورت طرح تهیه شده از طرف اقلیت تقدیم می‌شود بنده می‌خواستم استدعا بکنم مقام معظم ریاست به کمیسیون مربطو ارجاع بفرمایند چنانچه همه سروران و نمایندگان محترم مطلب را مفید دانستند عنایتی بفرمایند تصویب شود برای این که در آینده بتوانند در جریان کارهای انجام شده مملکت به طور صحیح و واقع قرار بگیرند و همچنین در برنامه بعدی بودجه بدانند که به چه نحو اصلاح بکنند بنده یک مثال ساده عرض می‌کنم اگر در بودجه امسال تصویب کردیم که فلان سد ساخته بشود فرضاً احداث مزارع پشت سد یا ساختمان خانه‌های روستاییان و امثال آنها تمام موکول به اجرای برنامه‌های اولی است اگر سدی ساخته نشده است آبی هم وجود ندارد دیگر مزرعه پشت سد مورد ندارد (صحیح است) و این مثال ساده را فقط از آن نقطه‌نظر غرض کردم که اکثریت برنامه‌ها معلق و موکول به یکدیگر است پس با کسب اجازه قرائت می‌کنم.
ریاست معظم مجلس شورای ملی
از آنجایی که یکی از مهمترین وظایف نمایندگان مجلس نظارت در اجرای قوانین و اهم آن نیز قانون بودجه است و با توجه به این که بودجه مصوب که اخیراً برنامه‌ای شده و انجام نشدن قسمتی از آن در میزان درآمد سرانه ملی مؤثر است فراکسیون پارلمانی حزب مردم ماده واحده زیر را پیشنهاد و تقاضای تصویب آن را دارد:
ماده واحده- دولت مکلف است یک ماه قبل از تقدیم بودجه هر سال گزارش جامعی از اجرای قانون بودجه مصوب مشتمل بر کارهای انجام شده و همچنین قسمتی از آنها که انجام نشده و عللی که به موجب آنها دولت نتوانسته است قسمتی از برنامه‌های مصوبه را انجام دهد به مجلس
شورای ملی تقدیم دارد تا این گزارش مورد بحث و رأی مجلس قرار گیرد.
فراکسیون پارلمانی حزب مردم
مهندس ارفع- نظر جنابعالی در بودجه ۴۴ تأمین است به موجب تبصره‌ای ما دولت را مکلف کردیم که گزارش کارها را براساس برنامه‌ها به مجلس بدهد این را اگر توجه بفرمایید در بودجه سال ۴۴ هست.
رامبد- اگر این نظر تأمین شده باشد بنده صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم و چون الساعه تمام مواد بودجه ۴۴ را بنده حفظ نیستم چیزی به عرضتان نمی‌رسانم اگر گزارش جامعی از اجرای قانون بودجه و همچنین کارهایی که نشده و عللی که نشده یک ماه قبل از پانزده اسفند از طرف دولت به مجلس تقدیم بشود از دولت هم در آن موقع تشکر خواهم کرد (احسنت).
رئیس- این طرح به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود که مورد مطالعه قرار بگیرد.
۱۱- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات و ابلاغ به دولت
رئیس- لایحه مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات که از مجلس سنا برگشته است برای اخذ رأی نهایی قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۴ در خصوص لایحه شماره ۹۴۰۴- ۹/ ۸/ ۴۴ راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات که ضمن مرقومه شماره ۳۴۸۹۷/ ۵۷۰ ل ق ۲۷/ ۸/ ۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز شنبه ۱۳ آذر ماه ۱۳۴۴ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور برای اخذ رأی نهایی به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی
رئیس- نسبت به این لایحه که در مجلس سنا به تصویب رسیده است با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی به وسیله منشی و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: دکتر بهبودی- موسوی- زند- مهندس کمانگر- مهندس برومند- مجد- دکتر حاتم- دکتر امین- مهندس ارفع- دکتر الموتی- بوشهری- مهندس مالک- اوزار- ارسنجانی- مهندس عدلی- روستا- دکتر کلالی- مصطفوی- رضوی- صفی‌پور- دکتر جعفری- مهندس والا- پزشکی- دکتر سعید- حکمت‌یزدی- دکتر مبین- پورهاشمی- دکتر خطیبی- قراچورلو- کنگرلو- موسوی‌ماکویی- محدث‌زاده- حقشناس- دکتر مهذب- صائبی- زرگرزاده- بانو جهانبانی- بانو تربیت- دکتر حسینی- نیری- اولیا- ظفر- دکتر اعتمادی- دکتر اسدی- فخرطباطبایی- دکتر رمضانی- جاوید- کبیری- سیفی- دکتر نجیمی- دکتر امامی- کسرایی- دکتر رهنوردی- دکتر مهدی‌زاده- مهندس جلالی‌نوری- میرهادی- روحانی- مهندس پروشانی- البرزی- شاخویی- لفوطی- پاک‌ذات- دکتر مدنی- طباطبایی- توسلی- ابراهیمی- ذبیحی- پژند- مبارکی- محسنی- کیهان یغمایی- صادق احمدی- شیخ‌الاسلامی- تبریزی- دکتر وحیدنیا- آقایان- مهندس عطایی- پروین- سرتیپ‌پور- بانو نفیسی- امینی‌خراجی- اقبالی- شکیبا- دکتر اسفندیاری- رهبر- سلیمانی- مهرزاد- ملک‌زاده‌آملی- باغمیشه- نوربخش- جهانشاهی- بدرصالحیان- میرزاختایی- متولی‌باشی- زهتاب‌فرد- مهندس زنجانچی- مهندس مجتهدی- طهماسبی- مهندس صدقیانی- مهندس معینی‌زند- دکتر بقایی‌یزدی- میرافضل- مهندس آصفی- سرتیپ حکیمیان- نیاکان- دیهیم- سرلشکر نکوزاد- دکتر زعفرانلو- مکی فیصلی- رامبد- کورس- دکتر عدل طباطبایی- دکتر غنی- نصیری- ایلخان- پورادبی- بهادری- مرادی- فهیمی- اهری- دکتر حکیم شوشتری- ریگی- احتشامی- مهندس زرآور- ادیب‌سمیعی- ثامنی- مهندس اخوان- امیر احمدی- دکتر سامی‌راد- رجایی- دکتر صالحی-
فولادوند- نارویی- کلانتر هرمزی- مهندس اسدی‌سمیع- مهندس ریاحی- بالاخانلو- مهندس ریاضی- مهندس معینی- دکتر کیان- دکتر معتمد وزیری- علی مرادی- مهندس جلالی- دکتر حاتم- مهندس کیا- پاینده- دکتر صاحب‌قلم- مهندس پرویز بهبودی- مهندس صائبی- مهندس انصاری- مرتضوی.
(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
آراء موافق ۱۳۱ رأی
آراء سفید به علامت امتناع ۲۱ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۳۱ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین- آقایان: مهندس معینی- توسلی- مهندس پرویز بهبودی- دکتر وحیدنیا- دکتر الموتی- مهندس جلالی‌نوری- دکتر مدنی- ریگی- فولادوند- مهرزاد- مهندس انصاری- مهندس صائبی- مهندس مالک- مهندس زنجانچی- مصطفوی‌نایینی- مرتضوی- سیفی‌پور- مهندس مجتهدی- دکتر کیان- حکمت‌یزدی- بانو تربیت- کسرایی- دکتر امامی‌خویی- اوزار- دکتر سعید- متولی‌باشی- مهندس ریاحی- سلیمانی‌کاشانی- دکتر خطیبی- بالاخانلو- اهری- مهندس ریاضی- بهادری- امیر احمدی- بدرصالحیان- دکتر کلالی- دکتر عدل طباطبایی- دکتر مهذب- مهندس عدلی- رهبر- دکتر نجیمی- روحانی- دکتر مهدی‌زاده- زرگرزاده‌حاجی‌باغلو- اولیا- حبیبی- دکتر اعتمادی- پژند- پورادبی- دکتر زعفرانلو- ارسنجانی- محدث‌زاده- موسوی‌ماکویی- پزشکی- کیهان‌یغمایی- دکتر بقایی‌یزدی- غلام نیاکان- دکتر صاحب‌قلم- پاک‌ذات- ذبیحی‌سلطان‌احمدی- ابراهیمی- دکتر رهنوردی- نارویی- لفوطی- هیراد- صائبی- شاخویی- حقشناس- ملک‌زاده‌آملی- سیفی- البرزی- قاسم مرادی- دکتر حکیم‌شوشتری- نصیری- میرافضل- مجد- موسوی- مهندس ارفع- مهندس کمانگر- مهندس زرآور- دکتر مبین- کنگرلو- دکتر سامی‌راد- دکتر حاتم- روستا- تبریزی- علی مرادی- میرزاختایی‌قلعه‌جوقی- رایی‌باغمیشه- مهندس جلالی- ادیب‌سمیعی- سرتیپ‌پور- کلانتر هرمزی- اقبالی- زهتاب‌فرد- جهانشاهی- امینی‌خراجی- مهندس پروشانی- میرهادی- پروین- سرتیپ حکیمیان- دیهیم- سرلشگر نکوزاد- مبارکی- مهندس برومند- مهندس صدقیانی- بوشهری- زند- دکتر امین- دکتر معتمدوزیری- بانو جهانبانی- مهندس عطایی- محسنی‌مهر- مهندس کیا- مهندس اخوان- مهندس اسدی‌سمیع- دکتر صالحی- احتشامی- آقایان- شکیبا- مهندس معینی‌زند- قراچورلو- مهندس آصفی- کورس- فهیمی- رضوی- پاینده- ثامنی- دکتر حسینی- حاذقی- نوربخش.
ممتنعین- آقایان: صادق احمدی- دکتر اسدی- دکتر اسفندیاری- ایلخان- دکتر مهندس بهبودی- دکتر پورهاشمی- هاشم جاوید- دکتر جعفری- رامبد- رجایی- دکتر رمضانی- شیخ‌الاسلامی- طباطبایی- طهماسبی- ظفر- دکتر غنی- فیصلی- موسوی‌کبیری- بانو نفیسی- نیری- مهندس والا.
۱۲- بیانات بعد از دستور آقای پاینده
رئیس- آقای پاینده بعد از دستور صحبت می‌کنند بفرمایید.
پاینده- نمایندگان محترم استحضار دارند که فردا به دعوت شاهنشاه آریامهر مهمان عزیز و عالی‌قدری به ایران تشریف می‌آورند یعنی اعلیحضرت ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی البته بنده تصور می‌کنم مجلس با این نظر موافق هست که بنده به عنوان هم مجلسیان مقدم ایشان را از پیش تبریک عرض کنم (صحیح است) اعلیحضرت ملک فیصل یکی از قیافه‌های روشن تاریخ معاصر هستند بنده این افتخار را داشتم که در سفری که همین امسال برایم توفیق دست ایشان را زیارت کردم بیشتر از آنچه که شنیده بودم به مواهب و فضایل ایشان آشنا شدم چون از سال‌ها پیش همه روشنفکران دنیای عرب در این شاهزاده روشنفکر آزاده یک قیافه روشنی می‌دیدند و همیشه آرزو می‌کردند که او باید به تخت سلطنت
عربستان سعودی برسد و همه پیش‌بینی می‌کردند که او با فضایل خاص خودش با مواهب خاصی که خداوند به او مرحمت کرده است می‌تواند تحولی نه فقط در سیاست عربستان سعودی بلکه در مناسبات با ممالک همجوار بدهد بنده به‌خصوص یک مطلبی را در آنجا دیدم در آن مناسباتی که بود در نطق افتتاحیه‌ای که در کنفرانس اسلامی ایراد کردند در نطق مفصلی در یک شب میهمانی چند نفر از همکاران مجلسی هم آنجا بودند ایراد فرمودند همه جا از یک تز خاصی صحبت بود تز اتحاد اسلام چون هم می‌دانیم که در همین روزها یک مطلب دیگری به اسم اتحاد عرب در دهات‌ها هست اتفاقاً این تز اتحاد اسلام که اعلیحضرت ملک فیصل در نطق‌های خوشان از آن گفتگو کردند و همه جا از آن دفاع می‌کردند از دوران قدیم یعنی از اول پیدایش اسلام تز ملی ما بود وقتی که عرب با قرآن به مملکت ما آمد ما قرآن را گرفتیم بوسیدیم به چشم گذاشتیم اسلام را با کمال منت پذیرفتیم به عرب هم گفتیم بفرمایید آن طرف مرز (احسنت) این سیاست ملی هزار و سیصد و هشتاد ساله ما بوده است (احسنت) حالا هم بالطبع ما همان سیاست را خواهیم داشت چون شاید ۲۰ سال پیش از این آخرین بقایای طرفداران نژادهای مختلف یعنی طرفداران اصول نژادی را در نورمبرک محاکمه کردند و به دار زدند و بعد از آن انشاءالله دنیا این مسائل نژادی را نخواهد دید بنابراین در دنیای فعلی ما صحبت از نژادها نیست بلکه صحبت از ایده‌ها و افکار است از این جهت این میهمان عالی‌قدر ملت ایران و شاهنشاه آریامهر باید مقدم‌شان را مبارک باد بگوییم که ایشان طرفدار تز ملی هستند خودشان هم در همین کادر فکر می‌کنند همدلی‌ها و همکاری‌هایی هم که بوده است همیشه در همین جهت بوده است که یک وحدت جامعه اسلامی نه یک وحدت عربی به وجود بیاید طبعاً وحدت عربی برخورد خواهد کرد به مسائل دیگری که نه به مصلحت آنها است و نه به مصلحت ما و قطعاً کسانی که بیشتر از این مطلب زیان خواهند برد آنها خواهند بود نه ما، مقصودم طرفداران تز اتحاد عرب است از عجایب این است که این تز عرب را کسانی دنبال می‌کنند که خودشان عرب نیستند (صحیح است) چون قاهره مرکز این ندا است قاهره یک جایی است که تز اتحاد عرب را تبلیغ می‌کند برای مقصد خاصی (دکتر الموتی- طرفدار سیاست استعماری هستند) مصر عرب نیست عرب زبان است معلوم نیست که از لحاظ فرهنگی ما از او عرب‌تر نباشیم (کبیری- ما عرب‌تر از آنها نیستیم ما زبان فارسی داریم) از نظر زبان و از نظر خدمت به اسلام و از نظر خدمت به معنویت اسلام اگر مسئله فرهنگ است که فرهنگ عربی ما قوی‌تر است اگر مسئله نژاد است که آنها عرب نیستند (دکتر الموتی- مصر سیاست استعماری دارد و در این قالب تبلیغ می‌کند) اگر تمام مواریث فرهنگ عرب زبان را بیاورند در یک جا جمع کنند قطعاً ۷۰% آن محصول فکر و نبوغ ایرانی است بنابراین ما یک ملت اصیل آریایی هستیم که سهم عمده‌ای در زبان و فرهنگ عرب دارد چیزی که برای بنده بسیار اهمیت دارد به‌خصوص در این موقع خواستم توجه دوستانم را جلب کنم احساسات و تمایلات خاصی است که اعلیحضرت ملک فیصل نسبت به ایران و نسبت به شاهنشاه آریامهر ما دارند (صحیح است) چون یکی دو مناسبت پیش آمد که بنده افتخار زیارت ایشان را داشتم یک مجموعه‌ای از احادیث نبوی را که تنظیم کرده بودم به ایشان هدیه کردم بسیار مورد علاقه ایشان قرار گرفت و بنده هم خیلی مورد مرحمت ایشان قرار گرفتم و در ضمن این گفتگوها بنده دیدم با یک لحن بسیار گرم حاکی از شیفتگی که دلبستگی خاصی از وضع ایران، از موفقیت‌های ایران، از شخصیت بارز و والامقامی که رهبری ملت ایران را به عهده دارند گفتگو کردند و پیشرفت‌های ایران فوق‌العاده ایشان را تحت تأثیر و نفوذ قرار داده بود و خود این نفوذ و خود این شیفتگی در کنفرانسی که امسال بود اثر داشت برای این که در آنجا به نسبت زیادی تمایلات خاص ملی ما منعکس بود و بایستی به عرضتان برسانم که از گروه ممالک مجاور که دعوت شده بود نوعاً شیعیان دعوت شده بودند که این اولین توفیقی بود که ما داشتیم برای این که دوستان به خاطر دارند
نادر که متأسفانه در کار جهانگیری توفیق بیشتری داشت تا جهان‌داری دنبال این تز بود و متأسفانه نشد و تمام آشفتگی دوران او از آنجا شد که این مطلب پذیرفته شد بایستی به دوستان با کمال خوشوقتی بشارت بدهم که این مطلب در راه حل است و توفیق‌هایی که مذهب شیعه در مناطق عربی به‌خصوص در عربستان سعودی به دست آورده است و این توفیق‌ها هم یک گوشه از توفیق‌های عظیم‌تری است که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر به دست آوردیم این توفیق‌ها انشاءالله خوشه‌های خوب و ثمرهای بسیار خوب خواهد داد (انشاءالله) البته راجع به موفقیت‌های عربستان سعودی مطالب زیادی هست که شاید در فرصت مناسبی عرض کنم چون جزیره‌العرب هم می‌دانیم در دوران قدیم پل قاره‌ها بوده است تغییرات عمده جغرافیایی دنیا این پل را از اهمیت انداخته بود ولی حالا این پل عظیم اهمیت خودش را به دست می‌آورد و به‌خصوص این مطلب در زمینه مناسبات ما با این دولت درخور توجه است که در مراحل زیادی با ما همدلی، هم گامی و همفکری داشته است و دارد و ما به‌خصوص در تمایلات ملی خودمان به خصوص آن قسمتی که مربوط به مسائل تشیع ما است ما منتظر نتایج بسیار عالی هستیم بنده برای ختم صحبت می‌خواستم عرض کنم این مطلب را که این رفت و آمدها و این مسافرت‌ها که در این سال‌های اخیر شاید مکرر شاهد بودیم که هر چند ماهی که می‌گذرد یک سیاستمدار، یک رئیس دولت یک شخصیت درجه اول جهانی یا یک رئیس مملکت، میهمان ملت ایران است این یکی از ثمرات این دوران پر برکتی است که ما می‌گذرانیم (صحیح است) چون باید با کمال تأسف این مطلب را یادآوری کنم که بعد از اسلام بیشتر دوران تاریخ ما به انزوا و عزلت گذشته و در این دوران طولانی فقط گاه به گاه و در یک مدت کوتاهی ایران توانسته است در مأموریت تاریخی را که در آن منطقه داشته است به عهده بگیرد و در آن راه قدم‌هایی بردارد شاید در دوره صفوی یک مدت کوتاهی، دوران‌های جلوتر، دوران سلجوقیان را اگر به حساب بیاوریم مدت خیلی کمی خوشبختانه با کمال سرفرازی و غرور شاهد این هستیم که در عین حال که در داخل مملکت یا تحول عظیم در کار تثبیت شدن و در کار به ثمر نهایی رسیدن است ما در کار سیاست بیرونی نقش عمده‌ای را که ملت ایران از دوران فتح بابل و شاید جلوتر در تمام دوران هخامنشی و ساسانی و دوران اشکانی به عهده داشته است تجدید می‌کنیم و در سیاست جهانی در سیاست منطقه‌ای داریم به آن دوران می‌رسیم که این نقش را به صورت زنده‌تر و به صورت حساس‌تر در سیاست جهانی به عهده داشته باشیم و این هم یکی از برکات رهبری و موقع‌شناسی و دقت و بایستی عرض کنم هنروری شاهنشاه آریامهر است چون این مطلب را کسانی که از لحاظ نظری درباره سیاست بحث می‌کردند گفته‌اند که سیاست یک هنر است یک هنر پیچیده یک فن دقیق و یک فن مشکل و اگر در میان این گروه شاید بیست و بیست و پنج دوره تسبیح کسانی که این توفیق را داشتند که به نور تاریخ آمدند و مجموعه تاریخ عمومی ذکر نام و ذکر اعمال آنها است همه را از نظر بگذرانیم عده کمی این توفیق را داشته‌اند که این فن پیچیده را به کمال رسانیده‌اند بندها را پاره کرده‌اند و به‌خصوص در بیرون مرزهای مملکت خودشان آن نقشی را که تاریخ به عهده آنها گذاشته بوده به طور شایستگی ادا کرده و ایفا نموده‌اند من عرض می‌کنم و اطمینان دارم که همه با من همدل هستید که همین مسافر والامقامی که فردا مهمان ما خواهد بود نشان یک حلقه از سلسله توفیق‌های مکرری است که شاهنشاه آریامهر ما در نتیجه آشنایی کامل به فن بسیار پیچیده سیاست جهانی برای این مملکت تحصیل کرده‌اند و ما امیدوار هستیم این توفیق‌ها مداوم باشد و ما در آینده خیلی نزدیک شاهد باشیم و ببینیم که همه آنچه را که قرن‌ها گفتند جزء مشکلات و معضلات ملی ما است و قسمت اعظم آن حل شده یا در راه حل شدن است بگوییم تمام آن حل شده است انشاءالله (احسنت).
۱۳- اعلام وصول دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۷ در خصوص لایحه شماره ۱۲۵۲۶- ۵/ ۱۰/ ۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه شماره ۴۱۳۴۰- ۶/ ۷/ ۴۲ راجع به هنرسرای مقدماتی بهبهانی که ضمن مرقومه شماره ۲۵۹۶۵/ ۳۲۴ ل ق- ۱۹/ ۸/ ۱۳۴۴ از آن مجلس محترم برای تصویب مجدد به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز چهارشنبه دهم آذر ماه ۱۳۴۴ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف‌امامی
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان این لایحه به کمیسیون آموزش و پرورش فرستاده می‌شود تا درباره اصلاحات مجلس سنا اظهارنظر کنند و گزارش کمیسیون بعداً در مجلس مطرح خواهد شد. لایحه دیگری است که از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۵ در خصوص لایحه شماره ۳۸۷۰۴- ۵/۱۰/۱۳۴۲ راجع به تصویب‌نامه شماره ۹۱۴۶- ۱۵/ ۷/ ۴۲ مربوط به مقررات مرزنشینان کشور که ضمن مرقومه شماره ۳۸۷۶/ ۵۱۶ ل ق- ۱۲/ ۴/ ۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز شنبه ۱۳ آذر ماه ۱۳۴۴ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده است به پیوست ارسال می‌گردد.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی
رئیس- در صورتی که اجازه بفرمایید این اصلاحات در کمیسیون‌ها رسیدگی شود و گزارش کمیسیون‌ها بعداً در مجلس مطرح خواهد شد.
۱۴- اعلام وصول گزارش ماهیانه کمیسیون‌ها برای چاپ در صورتجلسه
رئیس- گزارش ماهانه کمیسیون‌ها هم حاضر است در صورتی که اجازه بفرمایید در صورتجلسه چاپ خواهد شد.
۱۵- قرائت دستور و تعیین جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
دستور جلسه ۲۲۲
روز سه‌شنبه (۲۳) آذر ماه ۱۳۴۴
۱- سؤال آقای دکتر مبین از وزارت آموزش و پرورش و وزارت دارایی راجع به اجرای تصویب‌نامه شماره ۴۱۳۴۲- ۱۶/ ۷/ ۴۲
۲- شور اول عدم الزام رعایت مقررات آیین‌نامه معاملات دولتی در مورد معاملات دارو و سایر لوازم مذکور در قانون تأسیس بنگاه کل دارویی ایران. شماره چاپ ۱۵۹۵
۳- شور اول اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی. شماره چاپ ۱۵۹۶
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه‌شنبه هفته آینده خواهد بود.
(مقارن ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی
گزارش ماهیانه کمیسیون‌ها در آبان ماه سال ۱۳۴۴ به مجلس شورای ملی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون بودجه
تاریخ تشکیل یکشنبه ۲ آبان- چهارشنبه ۵ آبان- چهارشنبه ۱۲ آبان- شنبه ۲۲ آبان- چهارشنبه ۲۶ آبان- سه‌شنبه ۲۹ آبان.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- نامه شماره ۲۴/ ۱۲۱۹۴- ۱۲/ ۷/ ۱۳۴۴ وزارت دارایی راجع به صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۴ وزارت جنگ.
۲- نامه شماره ۲۴/ ۷۰۱۱- ۲۹/ ۴/ ۱۳۴۴ وزارت دارایی راجع به صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۴ وزارت پست و تلگراف و تلفن.
۳- نامه شماره ۲۴۴۴۶- ۴/ ۶/ ۱۳۴۴ نخست‌وزیری راجع به مبلغ ۲۹۰۸۲۰۰۰ ریال اضافه اعتبار سال ۱۳۴۴ دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی و بیمارستان‌ها.
۴- نامه شماره ۲۵۸۷۸- ۴/ ۲/ ۱۳۴۴ نخست‌وزیری راجع به مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال اضافه اعتبار سال ۱۳۴۴ وزارت دربار شاهنشاهی.
۵- نامه شماره ۲۴۴۴۴- ۴/ ۶/ ۱۳۴۴ نخست‌وزیری راجع به مبلغ ۳۴۰۹۰۰۰ ریال اعتبار کمک به بودجه سال ۱۳۴۴ بنگاه خیریه اشرف پهلوی.
۶- نامه شماره ۲۴/۵۳۰۸-۱۲/۷/۱۳۴۴ وزارت دارایی راجع به صورت ریز بودن بلامحل سال ۱۳۴۴ نخست‌وزیری.
۷- نامه شماره ۲۴/ ۵۶۴۳- ۲۷/ ۷/ ۱۳۴۴ وزارت دارایی راجع به صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۴ وزارت کار و امور اجتماعی.
۸- نامه شماره ۲۴/ ۱۱۳۱۴- ۴/ ۸/ ۱۳۴۴ وزارت دارایی راجع به صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۴ اداره کل ثبت احوال.
۹- لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اداره امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج.
۱۰- لایحه دولت راجع به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک.
۱۱- لایحه دولت راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه.
۱۲- لایحه دولت راجع به سازمان‌های عمران کشاورزی.
۱۳- شور دوم لایحه اصلاح ماده ۸۵۰ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۱۴- لایحه دولت راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور.
۱۵- شور دوم لایحه دولت راجع به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک.
۱۶- اصلاح مواد ۱۶ و ۲۳ آیین‌نامه استخدامی مأمورین فنی وزارت راه.
۱۷- رد لایحه دولت راجع به ترمیم حقوق آقای سرهنگ مکرمی‌نژاد به علت عدم احتیاج دولت.
۱۸- لایحه راجع به ترمیم اشل حقوق مشمولین قانون استخدام پزشکان (اصلاحی مجلس سنا).
لوایح و کارهایی که در دستور است:
۴۲ لایحه مربوط به برقراری مستمری.
نایب رئیس کمیسیون بودجه- مهندس جلالی
گزارش یک ماهه آبان ماه سال ۱۳۴۴ کمیسیون دارایی
تاریخ تشکیل دوشنبه ۳ آبان ۱۳۴۴- شنبه ۸ آبان ۱۳۴۴- سه‌شنبه ۱۱ آبان ۴۴- شنبه ۱۵ آبان ۴۴- سه‌شنبه ۱۸ آبان ۴۴- شنبه ۲۲ آبان ۱۳۴۴- سه‌شنبه ۲۵ آبان ۴۴- شنبه ۲۹ آبان ۱۳۴۴.
لوایحه و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه دولت راجع به واگذاری چهار و یک دوم دانگ مشاع باغ چال به شهرداری کرمانشاه.
۲- لایحه تمرکز وجوه حاصله از حق شرکت در امتحانات ورودی دانشگاه‌ها.
۳- لایحه واگذاری دو فروند هواپیمای گمرک به باشگاه هواپیمایی کشور.
۴- لایحه اصلاح قانون مربوط به اجازه تحصیل دویست میلیون دلار اعتبار جهت تقویت نیروی دفاعی کشور.
۵- شور دوم اساسنامه بانک کشاورزی ایران.
۶- لایحه سازمان‌های عمران کشاورزی.
۷- شور دوم لایحه ترخیص اتومبیل فولکس واگن اهدایی دولت آلمان غربی.
۸- لایحه تمرکز وجوه حاصله از حق شرکت در امتحانات ورودی دانشگاه‌ها.
۹- لایحه مرکز تربیت معلم حرفه‌ای.
۱۰- لایحه بورس اوراق بهادار.
۱۱- لایحه تأسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران.
۱۲- لایحه دولت راجع به وصول مالیات مقطوع سال ۱۳۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیلی برای مؤدیان.
۱۳- لایحه دولت راجع به انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره نظام وظیفه عمومی و مناطق و حوزه‌ها به وزارت کشور (ژاندارمری).
۱۵- شور دوم لایحه دولت راجع به واگذاری دانگ مشاع باغ چال به شهرداری کرمانشاه.
۱۶- لایحه اجازه و اختیارات بیست و پنج نفری برای ساختمان خانه‌های سازمانی.
۱۷- لایحه اجازه مبادله قراردادهای منعقده بین دولت ایران و آلمان.
۱۸- لایحه ارسالی از ملجس سنا راجع به موافقت‌نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی.
۱۹- شور دوم لایحه مربوط به تمرکز وجوه حاصله از حق شرکت در امتحانات ورودی دانشگاه‌ها با این ترتیب ملاحظه بفرمایید که هشت جلسه ظرف یک ماه از طرف این کمیسیون تشکیل و به نوزده لایحه دولت که اکثر آنها از لوایح مهم محسوب می‌گردد رسیدگی نموده است.
لوایح در دستور: تعداد ۲۷ لایحه مالیاتی و لوایح شماره چاپ ۷۷۰- ۳/ ۴۸۲- ۶/ ۴۷۳- ۱/ ۴۷۳- ۳/ ۴۶۶- ۷۰۲- ۷۳- ۶۲- ۳۴۲- ۲۶۷- ۳۸۱- ۳۱۲- ۴۱۲- ۶۴۶- ۱۴۴۱- ۹/ ۴۶۶- ۱۴۵۶- ۱۴۷۲- ۱۴۱۶.
رئیس کمیسیون دارایی- بدرصالحیان
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون نظام
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۳۴۴- چهارشنبه ۱۹/ ۸/ ۱۳۴۴- پنجشنبه ۲۷ آبان ۱۳۴۴.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه دولت راجع به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک.
۲- لایحه اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۳- لایحه اصلاح ماده ۴۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۴- لایحه فارغ‌التحصیلان آموزشگاه عالی درجه‌داری نیروی هوایی شاهنشاهی.
۵- لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۶- شور دوم لایحه اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۷- شور دوم لایحه اصلاح ماده ۴۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۸- شور دوم لایحه مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاه عالی درجه‌داری نیروی هوایی شاهنشاهی.
۹- لایحه انتقال افسران و کارمندان و اموال اداره
نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور و اجازه استفاده مشمولین وظیفه عمومی در خدمت ژاندارمری کل کشور.
۱۰- لایحه دولت راجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه.
نایب رئیس کمیسیون نظام- سرلشگر نکوزاد
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون بهداری
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۲۵ آبان ۱۳۴۴.
لوایحه و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه مربوط به ترمیم اشل حقوق مشمولین قانون استخدام پزشکان.
۲- لایحه مربوط به الحاق تبصره سوم به ماده ۱۲ قانون اجازه استخدام پرستار و ماما و کارمندان فنی برای وزارت بهداری.
رئیس کمیسیون بهداری- دکتر اعتمادی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون آموزش و پرورش
تاریخ تشکیل روزهای چهارشنبه ۵/ ۸ شنبه ۸/ ۸ سه‌شنبه ۱۱/ ۸ سه‌شنبه ۱۸/ ۸ سه‌شنبه ۲۵/ ۸ و پنجشنبه ۲۷/ ۸
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- مرکز تربیت معلم حرفه‌ای.
۲- اداره امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج.
۳- دانشجویانی که در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند.
۴- اداره دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا.
۵- ترخیص اتومبیل فولکس واگن اهدایی دولت فدرال آلمان غربی.
۶- موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و ایالات متحده آمریکا.
۷- انتقال کارمندان ثبت اسناد مرکز برای طی کلاس عالی ثبت.
۸- دریافت شهریه از حق ورودی دانشجویان دانشگاه‌ها لوایح و کارهایی که در دستور است:
لوایح چاپی شماره ۹۷- ۳۶۲- ۱۵۷۳- ۳۵۵- ۹۳- ۳۴۹- ۹۸- ۱۰۵- ۱۰۶- ۳۵۴- ۱۲۲۵- ۳۵۰- ۳۵۶.
رئیس کمیسیون آموزش و پرورش- شوکت ملک‌جهانبانی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون دادگستری
تاریخ تشکیل روزهای چهارشنبه ۵/ ۸ و سه‌شنبه ۱۱/ ۸ و شنبه ۱۵/ ۸ و چهارشنبه ۱۹/ ۸ و شنبه ۲۲/ ۸ و چهارشنبه ۲۶/ ۸.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی برای شور اول.
۲- عهدنامه مودت بین دولت ایران و دولت جمهوری اطریش برای شور اول.
۳- اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی برای شور دوم.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
لوایح چاپی شماره ۱۴۷۶- ۱۵۲۵- ۹۲۴- ۱۲۸۴- ۶۱۱- ۷۲- ۱۵۰۰- ۱۴۷۵- ۴۲۹- ۱۰۸۷- ۱۴۶۲- ۱۱۹۹- ۸۳۸- ۵۰- ۵۱- ۳۰۴- ۳۰۰- ۴۲۰- ۵۴- ۱۴۶۹- ۴۹۶- ۱۲۷- ۱۴۵۰.
رئیس کمیسیون دادگستری- صادق احمدی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون
امور استخدام و سازمان‌های اداری
تاریخ تشکیل دوشنبه ۱۰- سه‌شنبه ۲۲- پنجشنبه ۲۷ آبان ماه.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه مربوط به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک.
۲- لایحه اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۳- لایحه مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاه عالی درجه‌داری نیروی هوایی شاهنشاهی.
۴- لایحه اصلاح ماده ۴۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۵- لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۶- شور دوم لایحه راجع به اصلاح ماده ۴۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
۷- شور دوم لایحه راجع به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروی مسلح شاهنشاهی.
۸- شور دوم لایحه دولت راجع به فارغ‌التحصیلان آموزشگاه عالی درجه‌داری نیروهای هوایی شاهنشاهی.
۹- لایحه دولت راجع به انتقال افسران و اموال اداره نظام وظیفه عمومی به وزارت کشور.
۱۰- آیین‌نامه شورای عالی اوقاف.
۱۱- شور دوم لایحه راجع به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک.
۱۲- شور دوم لایحه دولت راجع به الحاق تبصره سوم به ماده واحده اجازه استخدام پرستار و ماما و کارمند فنی برای وزارت بهداری.
۱۳- لایحه راجع به ترمیم اشل حقوق کارمندان فنی و فوق‌العاده تمام وقت کارمندان اداری وزارت بهداری.
۱۴- لایحه مربوط به تکمیل قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنسین‌ها.
۱۵- لایحه انتقال سرهنگ مکرمی‌نژاد به شهربانی کل کشور.
لوایح موجود در دستور:
لوایح چاپی شماره‌های ۲۸۵- ۱۴۵۹- ۳۷۴- ۱۰۶۵- ۵۰۸- ۴۳۹- ۲۰۱- ۳۷۵- ۱۵۶۳- ۱۱۳۲.
رئیس کمیسیون- مجید موسوی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون آب و برق
تاریخ تشکیل چهارشنبه ۵- چهارشنبه ۱۲- چهارشنبه ۱۹- چهارشنبه ۲۶.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه حفظ و حراست منابع آب‌های زیرزمینی کشور.
۲- لایحه راجع به قرارداد خرید لوله چدنی از شرکت ماشین‌سازی.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
لوایح چاپی شماره‌های ۱۵۸۰- ۲۸۱
رئیس کمیسیون- محمداسماعیل انصاری
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون راه
تاریخ تشکیل دوشنبه ۳- چهارشنبه ۵- شنبه ۸- دوشنبه ۱۰- چهارشنبه ۱۳.
لوایح و کارهای خاتمه یافته.
۱- لایحه تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران.
۲- لایحه واگذاری دو فروند هواپیمای گمرک به باشگاه هواپیمایی کشور.
۳- لایحه لاجع به تأدیه فوق‌العاده افسران و افراد پلیس راه.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
لوایح چاپی شماره‌های ۱۵۴۰- ۱۰۰۴.
رئیس کمیسیون- منوچهر پزشکی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون امور خارجه
تاریخ تشکیل ۶/ ۸/ ۴۴ و ۱۱/ ۸/ ۴۴
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه راجع به موافقت‌نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا راجع به تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی.
۲- عهدنامه مودت و اقامت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری اتریش.
رئیس کمیسیون امور خارجه- دکتر محمود ضیایی
گزارش یک ماهه آبان سال ۱۳۴۴ کمیسیون اقتصاد
تاریخ تشکیل دوشنبه ۳/ ۸/ ۴۴- یکشنبه ۹/ ۸/ ۴۴- سه‌شنبه ۱۱/ ۸/ ۴۴- دوشنبه ۱۷/ ۸/ ۴۴- چهارشنبه ۱۹/ ۸/ ۴۴- دوشنبه ۲۴/ ۸/ ۴۴- چهارشنبه ۲۶/ ۸/ ۴۴.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
۱- لایحه بورس اوراق بهادار.
۲- لایحه واگذاری دو فروند هواپیماهای گمرک به باشگاه خلبانی کشوری.