مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ مهر ۱۳۳۸ نشست ۳۳۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۳۳۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه پانزدهم مهر ماه ۱۳۳۸
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲-بیانات قبل از دستور- آقای حشمتی
۳-طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به اجازه تمدید اجرای قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات تا آخر ۲۹ و ارسال به مجلس سنا
۴-شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تربیت و نگاهداری و مجازات اطفال بزهکار
۵-تعیین موقع و دستور جلسه- ختم جلسه
مجلس ساعت ده و ربع صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه- آقایان: شادمان- سراج حجازی- امیدسالار- دولت‌آبادی- کدیور- تربتی- اکبر- دکتر وکیل- اسفندیاری- عامری دکتر سعید حکمت- ذوالفقاری- بوربور- خلعتبری- دکتر نفیسی شادلو- بزرگ‌نیا- سالاربهزادی- دکتر رضایی- دکتر آهی محمودی پروفسور اعلم پناهی- امیر بختیار- صارمی- خزیمه اعلم بزرگ‌ابراهیمی- دکتر امین- ثقةالاسلامی- هدی- عبدالحمید بختیار مهران- طباطبایی قمی- ساکینیان- دکتر حسن افشار- صادق بوشهری- اورنگ- حکیمی- مهندس بهبودی- قراگزلو- دکتر عمید مهندس فیروز- دکتر جهانشاهی- رامبد- مهندس جفرودی- ابتهاج دولتشاهی- موسوی- عباسی- مهندس اردبیلی- امامی خویی- سنندجی- کورس
غائبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری قریشی
رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری نیست اظهاری نشد به صورت مجلس تصویب شد
۲- بیانات قبل از دستور آقای حشمتی
رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود. آقای حشمتی
عباس حشمتی- با ملاقات سران کشورهای آمریکا و روسیه آنچه که به نظر می‌رسد فصل نوینی در تاریخ دیپلماسی دنیا باز شده زیرا این ملاقات با توجه و نظر تمام سران کشورهای دنیا صورت گرفته در حقیقت این دو نفر نماینده دو بلوک بودند و در اینجا به نظر بنده این طور می‌رسد که آمریکایی‌ها خواسته‌اند نشان بدهند و بگویند آن نظریات که شما خیال می‌کنید مترقی است و در صد سال پیش کارل مارکس فکر می‌کرده امروز نه فقط مترقی نیست بلکه ارتجاعی هم هست و شما بیایید در کشور ما ببینید که در لوای آزادی چه ترقیات شگرفی صورت گرفته و بی‌جهت در پی یک ایده‌آل بی‌خود که شاید نفع بشر در آن نباشد تلاش نکنید و خلاصه به قول خودمان روی قبری گریه نکنید که تویش مرده نیست شاید اینها بیایند و ببینند و در مغز آنها اثراتی داشته باشد چه که وضع دنیا به جایی رسیده است و مسابقه تسلیحات به جایی رسیده که حقیقتاً باعث نگرانی همه شده و یک عده‌ای شب‌وروز کار می‌کنند بدون اینکه بفهمند برای چیست بشری که خیلی راه‌های پیشرفت دارد هیچ دلیل ندارد که برود به نظریات صدسال پیش مردم قرن اتم باید از فکر و نظریات مردم قرن اتم پیروی کنند نه از تئوری‌های کهنه و پوسیده در هر حال این مقدمه را برای آن عرض کردم که عرض کنم باعث نهایت خوشوقتی است برای ما که در طی شش ماه جنگ سرد توانستیم وحدت آرامش خود را حفظ کنیم این وحدت و آرامش و ثبات را مرهون بردباری ملت ایران و پادشاه خردمند خودمان هستیم در عهد کورش و هخامنشیان و ساسانیان چون آن وقت ما عظمت بزرگی داشتیم که کمتر برای ملتی ممکن است پیش بیاید ولی در همین گذشته نزدیک صدوپنجاه سال اخیر بی‌سابقه بوده است و وقتی که ما به تاریخ نگاه می‌کنیم می‌بینیم که بیشتر کشورهای مستعمراتی دنیا از ساده‌لوحی مردم استفاده کردند تا مهاراجه‌های هندوستان شطرنج‌بازی نمی‌کردند نماینده کمپانی شرقی معلوم نبود که نفوذش به آسانی صورت گیرد و یک شب که شطرنج او دیر می‌شد ناراحت می‌شد اخیراً این قند کهریزک را گفتند با استخوان مرده درست می‌کنند در آن کارخانه را بستند قضیه سقاخانه نوروزخان چه بود اینها چیزهایی است که مارا از کاروان ترقی عقب انداخت و این آرامش نماینده و نمونه‌ای است که ما را می‌تواند امیدوار کند که انشاء‌الله به ترقیات بهتری نایل بشویم بنده شواهد زیادی دارم ولی نمی‌خواهم به گذشته مراجعه کنم و واقعاً خاطر آقایان را متأثر بکنم فقط اهمیت این آرامش خواستم روشن شود نه برای ما تنها بلکه برای سایرین هم روشن شود که ملت ایران امروز هرچه هست ولی به آن درجه از اوج ترقی رسیده که باید با او مثل یک طرف حرف زد باید منافع او را تأمین کرد و حرف زد ایجاد بلوا و این چیزها دیگر کهنه و مسخره است ملت ایران وحدتی پیدا کرده که بایستی با آن منافعش را تأمین کرد و بعد البته ما حاضریم به دوستی با هر یک از کشورهای دنیا بنده شاید بعضی‌ها تصور کنند که این عرایضی که می‌کنم نظری داشته باشم تملقی بگویم خدا شاهد است این طور نیست نمی‌خواهم از خودم تعریف بکنم برای اینکه بدترین صفتی است که ممکن است کسی داشته باشد ولی سابقه زندگی بنده این طور بوده که با آن که همه چیز داشتم در این کشور رفتم سرباز شدم و خودم را به خطر انداختم برای اینکه به وطنم خدمت بکنم و کسی که از جانش در مورد کشورش گذشت دیگر خیال نمی‌کنم که از جان چیزی عزیزتر باشد (صحیح است) دیروز اعیلحضرت همایونی ضمن افتتاح مجلس سنا اشاره فرمودند که یک لایحه‌ای برای تجدید مالکیت به مجلس خواهد آمد بنده مالک هستم (نمایندگان- تجدید املاک مزورعی) عرضی می‌کنم آنچه شاه تصمیم بگیرد من تسلیم هستم چرا برای این که باز بنده مطالعه کردم دیدم تمام انقلاباتی که در دنیا پیش آمده واقعاً به ضرر دنیا بوده همیشه در اثر جهل و نادانی سران آن کشورها بوده و ما خوشوقتیم و می‌بینیم که یک پادشاه خردمندی داریم که موقعیت و زمان خودش را درک می‌کند و ما می‌توانیم امیدوار باشیم که در پرتو رهبری این پادشاه ترقیات زیادی نایل آییم (نمایندگان- انشاء‌الله) ولی این اشاره‌ای که به تجدید مالکیت کردم از این نظر بود که آنهایی که مأمور تنظیم این لایحه هستند درک بکنند که ما یک طبقه‌ای نبودیم خدمتگزار ما سابق بر این تمام مالیات کشور را می‌دادیم جنگ می‌کردیم جان خودمان را به راه کشور می‌گذاشتیم و این مملکت را هم آباد کردیم شما از این دروازه تهران که بروید بیرون می‌بینید می‌گویند حسن‌آباد تقی‌آباد یک دولت‌آباد نیست (چند نفر از نمایندگان- دولت‌آباد هم هست) فقط یک دولت‌آباد ملایر است که وقتی دولت گرفت اسمش را گذاشت دولت‌آباد سلطان‌آباد هم به همین دلیل سلطان‌آباد شده است ولی در آبادی آن هم دولت هیچ دخالتی نداشت تمام را ما زحمت کشیدیم درست کردیم حالا ما به هیچ‌وجه دل‌مان نمی‌خواهد که این مملکت ترقی‌اش را بگذارد برای این که بنده می‌خواهم زندگی کنم خیر به بنده آن قدر که شایستگی اداره‌ایم هست بدهند هرچه خودشان می‌خواهند بدهند ولی آنها در تنظیم این لایحه در نظر بگیرند که با یک عده خدمتگزاران این مملکت طرف هستند نه با یک عده اشخاص یاغی و طاغی ما خدمت به این مملکت کردیم بنده موقعی که نظامی بودم وقتی که از مدرسه سوار بیرون آمدم یک شعار با خود داشتم آن این بود که می‌گفتم من باید بمیرم برای اینکه پرچم ایران همیشه در اهتزاز باشد ما افراد کوچکی هستیم و باید سعادت خودمان را در اجتماع بدانیم ما کسی نیستیم که این واهمه را داشته باشیم که بخواهیم یک دنیایی را برای خودمان داشته باشیم هر وقت جامعه سعادت داشت ما هم سعادتمند هستیم هر وقت جامعه سعادت نداشت ما هم قهراً نخواهیم داشت بنابراین بنده عرایضم را خواستم به طور فهرست عرض کنم که سوءتفاهمی نشود (نمایندگان- احسنت احسنت)
۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به اجازه تمدید اجرای قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات تا آخر ۱۳۳۹ و ارسال به مجلس سنا
رئیس- وارد دستور می‌شویم لایحه اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات مطرح است گزارش کمیسیون قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشوردر جلسه ۱۹ تیرماه ۱۳۳۸ با حضور آقای فرهودی معاون وزارت کشور لایحه دولت راجع به اجازه تمدید قانون آزمایشی اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات مصوب مرداد ۱۳۳۵ را مورد شور و رسیدگی قرار داده ماده‌واحده پیشنهادی دولت را با اصلاحاتی تصویب نموده و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
ماده واحده به وزارت کشور اجازه داده می‌شود قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات مصوب مردادماه ۱۳۳۵ را تا پایان سال ۱۳۳۹ کماکان به عنوان آزمایش اجرا نماید از طرف مخبر کمیسیون کشور موسوی
رئیس- آقای خرازی مخالفید
خرازی- بنده موافقم
عمیدی‌نوری- مخالفم
عمیدی‌نوری- فلسفه قوانین وقتی این است که باید یک دوره آزمایشی را طی بکند و در جریان آزمایش نتایجی که از اجرای آن قانون دیده می‌شود آن نتایج را دولت اگر مصلحت دانست که تمدید شود و یا تکمیل شود آن را به صورت یک لایحه‌ای بیاورد به مجلس و دلایل این مطلب را عرضه بکند تا روشن شود که این قانون اثرش در اجتماع چه بوده و نواقص آن هم چه بوده است آن نواقص رفع شود یکی از موارد این نظر همین قانون است که بنده خاطرم می‌آید کمیسیون مختلطی هم در موقعی که می‌خواست این قانون بگذرد تشکیل شده بود که خود بنده عضو آن کمیسیون بودم و جناب آقای علم هم آن وقت وزیر کشور بودند خودشان تشریف می‌آوردند و توضیحات مقتضی راجع به فلسفه و دلیل این قانون بیان می‌فرمودند و مخصوصاً هم مدت دو سال گفتند لازم است برای این که ببینیم از آزمایش چه در می‌آید آنچه بنده اطلاع دارم کم‌وبیش این قانون در بعضی از موارد مفید واقع شده یعنی از ۵ درصدی که از محصولات می‌بایستی گرفته شود و شورای ده تشکیل شود و پروژه‌های اصلاحی برای عمران دهات بیاورد در بعضی مواردش یک نتایجی گرفته شده است ولی در بیشتر موارد یک اشتباهات و یک تماس‌هایی بین افرادی که به نام شورای ده در دهات تشکیل شده پیدا شده و شورای ده از اشخاصی تشکیل شده که شاید بعضی از افرادی هستند که معمولاً در ده بیشتر دنبال سیاست‌بافی‌های ده هستند تا عمران و آبادی و به عنوان شورای ده با بعضی از مأمورین دولت و بعضی بخشدارهایی که همکاری‌هایی را که خود به وجود آورده است که حتی وجوه صد پنج عمران اتلاف شده و از بین رفته است و اگر در این مورد جناب آقای فرهودی یک گزارشی راجع به آزمایش این کار در این دو سال بدهند که حقاً وظیفه دولت است در موقعی که تمدید یک لایحه‌ای را می‌خواهد این را بیاورد که در این دو سال هر سال چقدر صد پنج گرفته شده است چه پروژه‌های اصلاحی اجرا شده است (یکی از نمایندگان- هیچ) به نظر من از طرف دولت تقاضای تمدید یک قانونی می‌شود همراه او باید لااقل یک چنین گزارشی باشد نه این که در ضمن ماده واحد را در دو سطر بنویسد به وزارت کشور اجازه داده می‌شود قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات مصوب مرداد ماه ۱۳۳۵ را تا پایان سال ۱۳۳۹ کماکان به عنوان آزمایش اجرا نماید مثل این که باز هم یک آزمایش دو ساله دیگری هم لازم دارد (موسوی- آن آزمایش کافی نبود) اگر این طوری که فرمودند جناب آقای موسوی اگر این آزمایش کافی نبود خوب یک آزمایشکی که شده خوب بود آن آزمایش را نشان می‌دادند خدا شاهد است این که عرض کردم عین حقیقت و واقع است که عرض می‌کنم از نظراین که من تماس با مردم از جهت این که روزنامه‌نویس هستم دارم چند روز پیش یک فردی که در نقاط مرزی ایران یک مختصر مالکیتی دارد به جهتی به منزل من آمده بود و صحبتی از همین موضوع عمران می‌کرد می‌گفت سال گذشته بخشدار محل به من فشار آورد و گفت که باید صد پنج بدهی گفتم که ما حاضریم ۸۰۰ تومان از من گرفت و حتی رسید به من نداد گفت امسال یک‌مرتبه دیدم پنج هزار تومان علیه من اجراییه صادر کرد به عنوان پنج درصد به او مراجعه کردم و نامه‌ای نوشتم که پارسال هشتصد تومان از من گرفته‌ای و رسیدش را هم نداده‌ای و امسال پیش‌آگهی پنج هزار تومان به عنوان پنج درصد فرستاده‌ای این چیست گفت وقتی که این نامه را دید و مطلع شد رئیس اندارمری محل را واسطه انداخت و گفت که آن پیش‌آگهی را به من پس بدهید و یک مینوتی هم پشت پیش‌آگهی به خط خودش نوشت که بتوانم فوری اعتراض بکنم گفت این را بنویس من به صد تومان تمام می‌کنم و آن هشتصد تومان را از من نگیر پیش‌آگهی و خط او را هم به من نشان داد من کاری کردم آن پیش‌آگهی و مینوتی را که به خط او بود ضمیمه نامه‌ای کردم و به استاندار محل نوشتم که ایشان بخشدار شد مرز با مردم مرزنشین در مرزی که آن طرفش خاک شوروی است و باید این مردم در مرز شوروی خاک ایران را حفظ کنند این رفتار را می‌کند این یکی از بخشدارهای شماست و این هم خطش است که پشت این اجراییه نوشته این یک نمونه‌ای است که با مردم چه می‌کنند اگر بخواهید بنده اسم طرفین را هم می‌گویم چون بنده سعی می‌کنم که عرایضم همیشه با مورد باشد و کلی نباشد و مصداق داشته باشد و از این مصداق استنتاج می‌کنم نه از کلیات این نمونه‌ای بود که عرض کردم همین طور همه آقایان نمایندگان محترم که کارهای کشاورزی دارند و به تمام قسمت‌ها توجه دارند و خود بنده هم در مخصتر علاقه ملکی که دارم دیدم یکی از کارهایی که اسمش را می‌گذارند عمران و آن پنج درصد را می‌خورند تعمیر مسجد است تعمیر حمام است (مشار- آن را هم نمی‌کنند) جناب آقا شمار این اسامی را رویش می‌گذارند افرادی که در دهات نمی‌خواهند کار بکنند مزاحم هستند یا بخشداری به این شکل عمل می‌کند و من احصاییه و آمار صحیحی که مبتنی بر این باشد چه گرفته شده و در مقابل این چه خرج شده و چه آبادی شده این را ندیده‌ام و خیلی به موقع است که جناب آقای معاون محترم وزارت کشور یک همچو صورتی را بیاورند اینجا و ما را مستحضر بکنند بعد هم این آزمایش‌هایی که تا آخر سال ۱۳۳۹ می‌خواهند انجام بدهند و نتیجه آن را به مجلس شورای ملی گزارش بدهند این را هم نفرمودند که چه نظری در این مورد دارند و چه می‌خواهند بکنند به نظر بنده مقتضی است در این قسمت‌ها توضیحاتی به ما بدهند
رئیس- آقای معاون وزارت کشور
معاون وزارت کشور (فرهودی)- خوشبختانه جناب آقای عمیدی‌نوری در ضمن توضیحات‌شان فرمودند که در موقعی که این قانون در کمیسیون‌هایی تحت مطالعه بود خودشان در آن کمیسیون‌ها بودند و در تنظیم اولیه‌اش وارد و شاهد و ناظر بوده‌اند مع‌ذلک با این که تشریف داشته‌اند مثل این که بعضی از اصولش را فراموش فرموده‌اند بنده ناچارم عرض کنم این قانون در واقع یک مرحله تازه‌ای را در زندگی عمومی دهات می‌خواهد پی‌ریزی بکند این فکری است که در اکثر نقاط دنیا که دهاتشان از وضع زندگانی نوین عقب افتاده پیدا شده و فرمول‌ها و طرح‌های مختلف به دست آمده که چگونه می‌توان وضع دهات و زندگی عمومی را عوض کرد و نزدیک کرد به زندگی جدید و شهرنشین علت این که فرمول‌های مختلف پیدا شده است این است که وضع ممالک و روحیه ممالک و روحیه دهاتی‌ها در ممالک مختلف مختلف است نشده است که یک دستور عمومی بتوانند تنظیم
بکنند و با اجرای آن دستور عموماً این نتیجه برسند این است که اشکال مختلف پیدا شده یک از اینها را که تصور شده با وضع ایران تطبیق شده در کمیسیونی که خودشان می‌فرمایند که عضو بوده‌اند در مرداد ۱۳۳۵ به قالب قانون ربخته شد برای اجرا به دست دولت آمد و از مرداد ۱۳۳۵ تا به حال به طوری که در خود قانون مقرر است به صورت آزمایش اجرا می‌شود البته در این آزمایش نقایصی به نظر رسیده است از حیث طرز کار و مقصود از این آزمایش هم این بود که معلوم شود آن فرمول قطعی که می‌شود وضع زندگی ده‌نشینان را بهتر کرد و عوض کرد چه خواهد بود آیا همان است که تصویب شده و یا باید تغییر داد البته در این آزمایش معلوم شد که پاره‌ای از اصول احتیاج به تغییر دارد و یک فرمول کاملی که تطبیق بکند با وضع دهات ایران نیست آن موارد هم تعیین شده و یک لایحه مفصلی در ۲۲ ماده تهیه شده است که ما مشغول مطالعه مجددش هستیم برای اینکه وقت آقایان را کمتر بگیرد مختصرش کنیم و قریباً تقدیم پارلمان خواهد شد و اما آنچه به عنوان موردی فرمودند که بخشداری چه کرده است نه تنها در امر اجرای این قانون عمران در بسیاری از مسائل اتفاق می‌افتد که یک مأمور متخلف پیدا می‌شود و یکی از کارهای اساسی دولت هم این است که مأمورین متخلف را بشناسد و مجازات و تعقیب بکند خیلی متشکر می‌شویم که اسم او را بدهند که تعقیب شود و مجازات بشود ولی یک نفر متخلف دلیل عدم اجرای این قانون نمی‌شود اما نتیجه آنچه در این دو ساله این قانون اجرا می‌شود که در حقیقت سه سال است که اجرا شده از مردادماه ۱۳۳۵ تا به حال این قانون در جریان است چه وجوهی گرفته شده و چطور خرج شده و به چه صورتی درآمده البته نظرشان کاملاً صحیح است چون رسم نیست که وقتی قانونی به مجلس تقدیم می‌شود گزارش هم ضمیمه بشود این رسم نبوده ولی این رسم هست که وقتی قانونی مطرح می‌شود آن گزارش به عرض مجلس برسد این است که بنده با اجازه آقایان مختصری راجع به نتایجی که در این دو سال دوره اجرایی این قانون به دست آمده و عملیاتی که شده به عرض آقایان برسانم اساس این قانون عبارت است از تشکیل انجمن در ده این قانون دو فکر جدید درش هست یکی این که مردم ده با یک اصل جدیدی که اصطلاح شده است می‌گویند اصل خودیاری خودشان پایه یک تحولی در زندگانی‌شان می‌شوند و یک زندگانی بهتری برای خودشان فراهم می‌آورند چون این تحول را ممکن است یک عده‌ای از شهر و خارج بروند و ایجاد و اجرا بکنند این کافی نیست آن تحولی باقی می‌ماند و مؤثر است که خود مردم محل با دست خودشان ایجاد می‌کنند که عرض کردم می‌گویند اصل خودیاری یکی از موجبات تشکیل انجمن ده است که تحول دهات و اصلاح دهات به دست خود نمایندگان ده بشود یعنی خودشان به یاری خودشان بروند فقط ادارات شهری و مرزی آنها را راهنمایی بکنند و یک مطلب دگر هم که در تشکیل این انجمن‌های ده نهفته است در این قانونی که ما آزمایش کردیم و حالا اجازه می‌خواهیم آزمایش ادامه داده شود آن در واقع دمیدن روح دمکراسی است به سکنه دهات به وسیله تشکیل انجمن‌های ده در این مدتی که قانون اصلاح امور اجتماعی و عمرانی دهات اجرا شده ۲۲۴۰۰ انجمن ده در دهات مختلف تشکیل شده است (دکتر عدل- چه کار کرده‌اند) عرض کردم مقصود از تشکیل این انجمن‌ها این دو اصل اساسی است که خود آقایان هم در آن قانون اشاره فرموده‌اند از این عده قریب دو هزار انجمن مدت قانونی‌شان منقضی شده و دومرتبه نمایندگان‌شان انتخاب شده‌اند اما از محل پنج درصد عمرانی که این انجمن‌های ده وصول کرده‌اند و همچنین کمک‌هایی اضافه بر این پنج درصد اشخاص کرده‌اند تا سال ۱۳۳۷ که دوره اجرای قانون است ۸۷ میلیون ریال جمع‌آوری شده از این ملغ ۸۷ میلیون ریال سی میلیون ریالش به مصرف اجرای برنامه‌های عمرانی رسیده و ۵۷ میلیون ریال موجود است و برای اینکه بتوانیم این پول را مصرف کنیم منتظر تصویب این لایحه هستیم نخواستیم قبل از این که اجازه صریح از مجلسین گرفته شده باشد پولی که از مردم برای یک کاری گرفته شده مصرف کنیم (دکتر عدل- پس سی میلیون ریال را چطور خرج کردید؟) در ظرف این مدتی که قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات اجرا شده روی هم رفته ۲۲۵۰ برنامه عمرانی در دهات اجرا شده و سه هزار برنامه عمرانی هم تهیه و تصویب شده که در دست اجرا است البته وقتی اجازه داده شد این سه هزار تا تمام می‌شود و اجرا می‌شود مخارج اجرای این برنامه‌ها صد میلیون ریال شده که البته این صد میلیون ریال سی میلیون ریالش همان همان است که عرض کردم از محل پنج درصد بوده و هفتاد میلیون ریالش کمک اشخاص بوده یا وام‌های عمرانی بوده که انجمن‌های ده گرفته‌اند به پول خودشان ضمیمه کرده‌اند و توانسته‌اند برنامه خودشان را اجرا کنند اما عملیات عمده عمرانی خواهید فرمود که از این ۲۲۵۰ برنامه عمرانی که اجرا شده یا سه هزار برنامه عمرانی که در دست اجراست موضوعش چیست یک رشته عملیات عمرانی در این برنامه‌ها منظور شده که اصولش عبارت است از ساختمان و یا تعمیر دبستان البته اینکه عرض می‌کنم ساختمان و تعمیر شامل همه آنها شده ساختمان و تعمیر دبستان یا درمانگاه یا حمام یا مسجد یا تهیه آب مشروب یا راه‌سازی و پل سازی یا سدبندی یا ساختمان رختشویخانه و غسالخانه یا ساختمان مناطق و منازل روستایی یا بعضی اصلاحات لازم در مناطق روستایی احسنت این هم اصولی بوده است که در این برنامه‌ها انجام شده و به طوری که خود جناب آقای عمیدی نوری در مقدمه فرمایشات خودشان فرمودند در بعضی از این دهات قسمتی از این برنامه‌ها اجرا شده علاوه بر اینها در این مدتی که قانون اجرا شده ۲۳ حوزه عمرانی هم تشکیل شده است مقصود از حوزه عمرانی یک تشکیلات خاصی است که در یک منطقه‌ای که مستعد و متناسب باشد از طرف این سازمان داده می‌شود و یک مأمورینی تعلیم یافته و نسبتاً خوب با حقوقی که سازمان به آنها می‌دهد به اسم دهیار در این حوزه‌ها تمرکز پیدا می‌کنند و این دهیارها در واقع راهنما و کمک و مشوق مردم می‌شوند به یک اصلاحات اساسی در امور عمرانی خودشان یا در امور کشاورزی این ۲۳ حوزه عمرانی در عده‌ای از نقاطی تشکیل شده که بنده چندین منطقه را اسم می‌برم ورامین کوچ اصفهان میاندوآب- مرند- کناگور- کازرون- فارس- بردسیر نیشابور سبزوار- شهرکرد- قروه بیجار- گنبدقابوس- رامیان البته در چند نقطهٔ دگر ایران هم هست در این نقطه‌ها همان طوری که عرض کردم یک عده دهیار آزموده برای پیشرفت امور عمرانی و اصلاح امور اجتماعی هم با روستاییان همکاری می‌کنند و هم با نمایندگان فرهنگ و بهداشت و کشاورزی مثلاً شرکت‌های روستایی تشکیل می‌دهند یا اینکه به دهقان‌ها و روستازادگان تعلیمات اساسی و روستایی می‌دهند یا از انجمن‌های ده سرپرستی می‌کنند و آنها را راهنمایی می‌کنند و به طور کلی راه و رسم تازه را عملاً به آن مردم یاد می‌دهند یا نشان می‌دهند در این ۲۳ حوزه عمرانی ما جمعاً ۳۷۰ دهیار مأمور کردیم که مشغول این کارند البته هر حوزه عمرانی فعالیتش یک عده است و دهاتی که در میدان فعالیت این ۲۳ حوزه عمران است ۱۳۳۰ ده است اینها اصول کلی بود که همان‌طوری که جناب آقای عمیدی نوری فرمودند در بحثی هم فرمودند راجع به کارهایی که در این مدت که این قانون آزمایش شده و عمل شده به عنوان گزارش خدمت آقایان عرض کردم البته صورت تفصیلی تمام اینها و ارقامی که عرض کردم استان به استان شهرستان به شهرستان تمام حاضر است برنامه‌هایی که اجرا شده است تمام معین است صورت تفصیلی آن را ممکن است در مجلس یا در هر جایی که آقایان معین بکنند بیاوریم و ملاحظه بفرمایید اما اصول کلی همین است که عرض کردم و البته آنچه ما در آن آزمایش به دست آوردیم این قانون مفید بوده است و تنها احتیاج به تکمیل دارد لایحه تکمیلی آن هم تهیه شده است که قریباً تقدیم می‌شود و این اجازه برای آن بود که کارهایی که شده متوقف نماند و بتوانیم ادامه بدهیم و امیدواریم که به همت آقایان و لطف آقایان آن منظوراساسی که عبارت باشد از بهبود زندگانی روستاییان و طرز زندگی مردم در دهات و وسایل زندگی آقایانی که در دهات به سر می‌برند در پرتو توجه آقایان به عمل بیاید
رئیس- آقای خرازی موافقید بفرمایید
خرازی- با توضیحاتی که جناب آقای فرهودی معاون محترم وزارت کشور دادند بنده دو سه موضوع را اضافه می‌کنم بنده یک مطالعات مختصری راجع به امور اقتصادی ایران و ممالک عمده دنیا دارم و وقتی مقایسه می‌کنم می‌بینم که هر کشوری که بخواهد اصل عمران و آبادی را عملی بکند باید اصلاحات را از دهات شروع بکند یعنی اگر بنا شود که مردمان دهات و رعایا و زارعین ما به شهرها هجوم بیاورند و کارشان را ول بکنند یا بروند در کارخانه‌جات کار بکنند یا در طراق و شوراع و راه‌آهن و غیرهم کار بکنند دهات از سکنه خالی می‌شود و شهرها صوره آباد می‌شود اساس عمران و آبادی عملی نشده و وضع اقتصادی هر مملکتی که این پایه‌اش شود به جایی نخواهد رسید یعنی علاوه بر این که بهبود پیدا نمی‌کند روز به روز بدتر می‌شود در این قانون که بنده مطالعه کردم چند نکته مفید دارد یکی اینکه اولاً کار مردم را به خود مردم واگذار کردن این یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه ما قرار بگیرد و الان تقریباً ۸۰ درصد کارها دست دولت است در صورتی که در تمام ممالک با هر سیستم حکومتی که دارند دولت بیش از دو وظیفه ندارد یکی تأمین امنیت عمومی و یکی هم تهیه کار و نان برای مردم بنده آنچه مطالعه می‌کنم می‌بینم در این قانون این نظر پایه‌گذاری می‌شود که در ده کارها به دست خود مردم واگذار شود و اینها شروع بکنند به اصلاحات (دکتر عدل -در شهرها چه کارکرده‌اند؟) عرض کنم آمدیم سر قسمتی که جناب آقای عمیدی نوری همکار محترم‌مان توجه کردند خوب فرمایشاتی که شاهنشاه در مجلس سنا فرمودند همه حضورداشتند و در جراید دیشب روزنامه‌های امروز صبح هم بود یکی از فرمایشاتی که فرمودند این بود که برای مأمورین خاطی و منحرف هم فکر تازه‌ای شده است همیشه در اجرای
قوانین ممکن است بعضی مأمورین هم خطا بکنند اشتباه بکنند سوءقصد داشته باشند همان طوری که فرمودند هشتصد تومان بگیرند و رسید ندهند یا پشت آن پیش‌آگهی ۵ هزارتو مان خودشان مینوت تهیه بکنند که کار را به صد تومان تمام کنند و همان طور که ایشان تذکر داده‌اند به استاندار محل بایستی تذکر داد این قانون الان سه سال است اجرا شده سه سال و دو ماه است اجرا شده ولی البته ۷ ماه است که اجرای آن عقیم مانده چون مجوز قانونی نداشته و به عقیده بنده آزمایش در هر قانونی باید متناسب با اهمیت آن قانون باشد ما که تاکنون تا چند سال پیش این قانون عمران و واگذاری کارهای عمرانی دهات را به دست خود مردم نداشتیم یک مدتی لازم دارد تا کاملاً آزمایش شود الان سه سال است اجرا شده دو سال دیگر هم همان طور که فرمودند یک سال و نیم دیگر هم دولت تقاضا کرده است که این قانون اجرا شود تا نتیجه تجربیات و آزمایش خود را بیاورد به مجلس شورای ملی این مواردی هم که مقایسه کردند که ۸۷ میلیون ریال جمع‌آوری شده و سی میلیون ریال خرج شده است و ۵۷ میلیون ریال مانده است آن را هم همان طوری که توضیح دادند چون مقدمات کار انجام شده و حالا هفت ماه است قانون اجرا نشده به عقیده بنده وزارت کشور باید اقدم کند که پولی را که از مردم می‌گیرند به مصرف صحیح آن برسد ما که می‌دانیم که قرا و قصبات و دهات ما محتاج به اصلاحات است این پول‌ها متمرکز شود و آن اصلاحاتی که هر دهی لازم دارد با تنظیم برنامه‌هایی برای قسمت عمران و آبادی آنها این قسمت عملی شود و بعد از اختتام این مدت که مجلس این قانون را تمدید می‌کند و بیش از یک سال و نیم بلکه یک سال و پنج ماه دیگر آزمایش طول نمی‌کشد امیدواریم که نتیجه امتحانات و تجربیات خودشان را بیاورند به مجلس و مجلس با این تجربیات و به اصطلاح امتحاناتی که دولت کرده است یک لایحه مفیدی را تصویب بکند که فعلاً هم این لایحه تقاضای تمدید بیشتر نیست
رئیس- رأی گرفته می‌شود به ورود به شور ماده واحده. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون فوریتش قبلاً تصویب شده است به منزله شور دوم است در ماده‌واحده مخالفتی نیست؟ چون کلیات آن مطرح است آقای دکتر دادفر بفرمایید
دکتر دادفر- بنده وقتی این قانون در سال ۱۳۳۵ مطرح بود به عنوان مخالف با این قانون صحبت کردم و عقیده داشتم که این قانون آن منظوری را که دولت یعنی دولت وقت از تقدیم این لایحه دارد برآورده نخواهد کرد و با توضیحاتی که جناب آقای فرهودی اینجا دادند شاید اگر منصفانه نگاه کنیم خود دولت هم معترف می‌شود که آن نظر و آن منظور و آن مطلبی که مورد توجه بوده عملی نشده ایشان در اینجا فرمودند در ظرف دو سال ۸۷ میلیون ریال مجموعاً از محل صدی پنج دهات جمع‌آوری شده است اولاً باید به استحضارشان برسانم که از این ۸۷ میلیون ریال در حدود ۵۰ میلیون ریال را بنگاه خالصه‌جات پرداخته (مهندس دهستانی- بنگاه خالصه‌جات دیناری نپرداخته) اگر هم نپرداخته باشد بدهکار است برای اینکه این برای تمام املاک است چون اجازه دهات خالصه معمولا سند رسمی و به قیمت واقعی است لذا از لحاظ مالیات و صدی پنج و غیره رویش دیگر سوسه نمی‌شود و همچنین طبق سند مستأجر مکلف است صدی پنج را بپردازد به انجمن ده و اگر چنانچه بنگاه خالصه‌جات نپرداخته باشد بحثی است علیحده ولی بنده تصور می‌کنم پرداخته باشد چون من سوابق را خواستم متأسفانه نرسیده است و اگر نپرداخته باشند چطور می‌شود که قانونی که تصویب می‌شود بنگاه خالصه که خودش یکی از مجریان این قانون باید باشد آن را پرداخت نکند و به آمال حق خودش را نپرداخته و دولت خودش قانونی را اجرا نکرده و اگر چنانچه فرض کنیم تمام ۸۷ میلیون را مالکین دهات پرداخته باشند با حساب تقریبی که در دست ما هست این مبلغ یک پنجم آن مبلغی که باید وصول شود نیست برای اینکه میزان عواید دهات این مملکت تقریباً در دست همه است ما ۴ هزار پارچه آبادی داریم و اگر به طور متوسط درآمد این دهات را بین ۵۰ هزار و ۲۰۰ هزار تومان در سال و به طور متوسط صد هزار تومان فرض بکنیم باید به طور متوسط ۲۴ میلیون عواید در سال دریافت شود یعنی دردو سال بیشتر از این اینکه بنده مخالف بودم از این نظر بود که بهتر قانون مطالعه شود آن وقت هم بنده عرض کردم این عمل یک اشکال و یک وسیله‌ای است برای ناراحت کردن مالکین به دلیل این که این عواید را از مالکیتی که نمی‌خواهند بپردازند وصول نمی‌کنند آنهایی هم که می‌خواهند بپردازند اگر وصول نمی‌شود برای این است که وجوهات به مصرف خودش نمی‌رسد اگر هر مالکی معتقد باشد و بداند و ایمان داشته باشد به اینکه پولی که می‌پردازد خرج عمران و آبادی ده می‌شود احتیاج به قانون ندارد خودش می‌پردازد کما اینکه عده زیادی از مالکین هستند که در دهات خودشان مدرسه و حمام و مسجد ساخته‌اند و هیچ قانونی هم نبوده است آن وقتی که این قانون مطرح بود بنده عرض کردم که ضمانت اجرای این قانون ضعیف و ناقص است به این ترتیب که در سر خرمن ۱۰۰ تن یا ۱۰ تن جنسی است جنس‌های مختلف است که بهره‌برداری می‌کنند سیب‌زمینی را کجا بریزند و یونجه را کجا این کاه است گندم است یونجه است جمع‌آوری اینها عملی نیست در کجا می‌ریزند و انبار می‌کنند نتیجه عملی این قانون و اجرای آن در دهات در واقع باعث به وجود آمدن یک اداره‌ای شده است به اسم تشکیلات امور اجتماعی و عمرانی دهات که با یک بودجه و پرسنل و ماشین و تشریفات کامل که آقایان که ملاحظه می‌فرمایند بنده نمی‌گویم که هیچ تأثیری نداشته است شاید دهیارانی که تربیت کرده‌اند و به دهات فرستاده‌اند تأثیری از لحاظ تعلیم و تربیت وآشنایی آنها به اصول عمران و آبادی داشته است ولی آن نتیجه اساسی به دست نیامده غرض بنده از این تذکرات این است که عرض کنم که در کشور ما ستون فقرات این مملکت را زارعین و دهاقین تشکیل می‌دهند صحیح است ما اگر ۲۰ میلیون نفر داریم قطعاً ۱۵ میلیون نفر آنها از طریق زراعت ارتزاق می‌کنند یا دهقانند یا کشاورزند یا مالکند یعنی در دهات زندگانی می‌کنند و در کوهستان‌ها زندگانی می‌کنند اهالی شهر و شهرنشین را تشکیل نمی‌دهند توجه به امر زراعت و امر دهاقین و آسایش و رفاه آنها خیلی باید بیش از اینها باشد حق بود دولت در موقع تقدیم این لایحه یک حساب تقریبی می‌کرد و با توجه به مالیات‌هایی که وصول می‌کند و با توجه به نرخی که گندم و جو و حبوبات فروخته می‌شود تقریباً بیش از این مبلغی که گفته شد در هر سال از این چهل و پنج هزار آبادی عایدی خواهیم داشت و با این عایدی هم این کارها را خواهیم کرد یکی از مراکزی که در واقع از حیث آبادی غنی است حوزه انتخابیه بنده است که مراغه باشد که ۱۰۴۳ پارچه آبادی دارد و آقایانی که آشنا هستند می‌دانند همه آبادی‌های اینجا به معنای واقعی آباد است تمام املاک مزروعی و بهره‌بده هستند هر قدر امسال در حوزه انتخابیه خودم گشتم که ببینم در این محل با صدی پنج عمران آبادی آن ناحیه چه اقدامی شده است جز ده هزار تومان کمک استانداری به یک مدرسه‌ای که وزارت فرهنگ ساخته بوده است کمک دیگری نشده و بنده نمی‌دانم چه شده یا این پول‌ها بلوکه شده است یا این که برنامه‌ای در بین نبوده و چرا برنامه نداشته‌اند نمی‌دانم به هر حال این وجوهات گرفته می‌شود مزاحمت هست مأمور می‌رود از مالک وصول می‌کند از یک عده وصول کرده‌اند و از یک عده بهره وصول نکرده‌اند و باقی مانده از کسی که توانسته‌اند وصول کرده‌اند و اگر نتوانسته‌اند وصول نکرده‌اند در یک ده که می‌خواستند عمران کنند کرده‌اند و در دهی که نمی‌خواسته‌اند نکرده‌اند این صحیح نیست و حقاً باید عمران به عمل بیاید باید وجوهاتی که از این محل به دست می‌آید صرفاً برای دهات مصرف شود
تنها چیزی که بنده از آثاراین برنامه دیدم یک مأمور عمرانی بود (مهندس هدایت- ۱۰۴۳ آبادی که فرمودید چقدر پول داده؟) عرض می‌کنم در تمام این آبادی‌ها یک مأمور بنده دیدم که دیپلمه هم بود دهیار بود یک جیپ هم داشت و در دهات می‌گشت حقوق فوق‌العاده هم می‌گرفت من به او گفتم وقتی که می‌روی به دهات چه می‌کنی گفت من می‌روم و می‌گویم که این مدرسه را در اینجا بسازید بهتر است که آنجا بسازید و از این قبیل دستورات گفتم اگر اینها پول داشته باشند خودشان سرشان می‌شود تنها گفتن که چه کار بکنند که فایده ندارد وضع مأمورین عمرانی در دهات وضع مهندسین مشاور سازمان برنامه را به خود گرفته هی طرح می‌دهند پروژه می‌دهند ولی عملی نیست پولی در دست نیست (دکتر عدل- خیلی بدتر است) بنده تمنی می‌کنم حالا که این قانون یک سال دیگر تمدید می‌شود شما وقت دارید آن لایحه‌ای را که می‌خواهید بیاورید که بعد به صورت قانون همیشگی دربیاید یک مطالعات کافی بکنید و الّا صحیح نیست که ما وضعی درست کنیم برای مالکین که در موقع بهره‌برداری آنها را ملزم بکنیم که به بخشدرای مراجعه بکنند که نماینده‌ای بفرستید صدوپنج را بگیرد و نماینده‌ای ببرند که عملاً ایجاد مشکلات بکند پول‌هایی هم جمع‌آوری بکنیم و پول هم در صندوق بخش یا شهرستان یا اداره امور عمران بماند و نتیجه‌ای گرفته نشود یکی از اموری که بسیار بسیار برای مملکت لازم است در زمان اعلیحضرت فقید هم در این مورد بسیار اهتمام می‌شد ایجاد شبکه‌های ارتباطی بین دهات و جاده‌های فرعی بود و این را به طور جدی و سریع در آن زمان پیش گرفته بودند و خود رعایا و مالکین به ارضا و رغبت پول‌هایی می‌دادند و امیدوار بودند که از این پول‌ها جاده‌های فرعی ایجاد می‌شود و همین طور هم بود ما امیدوار بودیم لااقل از این صدی پنج یک جاده‌های فرعی ساخته شود که این دهات به جاده‌های اصلی وصل بشوند و بسیاری از مالکین هم در اغلب نقاط حاضرند که همکاری بکنند که جاده‌ها ایجاد شود و متأسفانه اغلب نقاط فاقد راه هستند و به خصوص در زمستان اگر مریضی داشته باشند نمی‌توانند به شهر برسانند و محصول خود را هم نمی‌توانند حمل کنند و به یک قیمت ناچیزی آن سلف‌خرها از دستش دربیاورند غرض بنده از ذکر این مطالب در کلیات آخر این است که حالا که این قانون تصویب می‌شود و تا یک سال دیگر هم اجرا می‌شود وزارت کشوراگر قصد تکمیل یا تمدید این قانون را دارد یک برنامه عملی با توجه به احتیاجات هر محل خودش تهیه بکند واز محل این وجوه آن برنامه خود را اجرا بکند و انجمن ده هم مراقبت در اجرایش بکند و الّا اگر به نظر انجمن ده بگذارید ممکن است درباره مسائلی اینها تصمیم بگیرند که مهم و اساسی نباشد این بود عرض بنده و عرض دوم بنده که خواستم از تریبون استفاده کنم و توجه آقای فرهودی را جلب کنم این است که اگر
چنانچه از عایدات این ۱۰۴۳ پارچه آبادی الان در استانداری آذربایجان یا در مراغه وجوهی باقی است که بنده می‌دانم باقی است هفتصد هزار تومان از این محل در مراغه موجود است و خود دستگاه هم که این پول را که گیر آورده است نمی‌داند چه کار کند چون اگر تصمیم بگیرد به هر دهی هزار تومان یا دو هزار تومان می‌تواند بدهد و بالنتیجه با این پول هیچ کاری نمی‌شود کرد و قانون هم یک طوری نوشته شده که مال یک ده را به ده دیگر نمی‌شود داد و به این علت پول‌ها مانده و خرج نشده است این است که سهم هر ده از این پول آن قدر کم است که نمی‌شود با این پول کاری انجام داد و استفاده کرد به این هم باید توجه بکنید که پول‌ها در هر سال بلوکه نشود و لااقل از محل یک ده به ده دیگر بتوان قرض داد و در سال دیگر عواید آن ده را صرف آبادی ده دیگر کرد
رئیس- آقای صارمی
صارمی- بنده تصور می‌کنم هر یک از قوانین که در مجلس تصویب می‌شود و به مقوع اجرا هم گذاشته می‌شود اگر به رشد اجتماعی کمک بکند نهایت ضرورت را دارد و مفید خواهد بود زیرا حقیقت این است که بایستی اعتراف بکنیم که رشد اجتماعی به قدر کافی در ایران وجود ندارد و یکی از قوانینی که ممکن است به رشد اجتماعی کمک بکند همین قانون فعلی است زیرا اگر شما دهاتی را در اداره احتیاجاتش مختار کردید شریک و سهیم کردید و فهمید به این که نظر او تا حدی در وضعیت و عمران محل خودش مؤثر خواهد بود آن را نسبت به امور اجتماعی علاقه‌مند می‌کنید و به خودی خود وارد در کارهای اجتماعی خواهد شد و یکی از فلسفه وضع این قانون این بوده است و به این جهت و به عقیده بنده بسیار نافع خواهد بود ساده‌تر بگویم من معتقدم که اگر یک فردی یک مهمانی دوره در ایران درست می‌کند بسیار کار شایسته و بایسته‌ای است برای این که یک عده‌ای را دور هم جمع می‌کند و نتیجه این است که با اخلاق و روحیات یکدیگر آشنا می‌شوند و به کار اجتماعی و تبادل نظر علاقه‌مند خواهد شد و بنابراین نظر من این است کار بسیار مفید است و اگر در دهات هم این کار را انجام بدهیم بسیار نافع است و به این جهت این قانون مفید خواهد بود اینجا همکار محترم گفتند به این که وجوه یا وصول نشده یا موجب زحمت مالکین را فراهم کرده‌اند بنده حقیقت این است به این قانون که مراجعه کردم دیدم انجمن ده منتخب مالک است زیرا در ماده پنج این قانون ذکر می‌کند که انجمن در هر دو سال انتخاب می‌شود یک نفراز طرف مالک کدخدای ده کدخدای ده هم معمولاً قاعدتاً به موجب قوانینی که داریم باز هم با موافقت مالک انتخاب می‌شود یک نفر از زارعین ده که اشتغال به امر زراعت داشته باشد از بین اکثریت زارعین و دو نفر از زارعین که معتمد محل باشند با توافق مالک و زارع بنابراین انجمن دهی که تشکیل می‌شود روی‌هم‌رفته منتخب مالک خواهد بود (صدرزاده- هیچ کدام هم سواد حسابی ندارند) نتیجه این است که نمی‌توانند موجبات زحمت مالک را فراهم سازند البته در هر کاری که ما ابتدا شروع می‌کنیم محققاً یک مقداری تجربه لازم است که ما از آن تجارب باید استفاده کنیم تا به نتیجه برسیم بنابراین یک کارهایی شده است فرض بفرمایید به اینکه ده هزار تومان هم به یک دبستان کمک شده باشد به عقدیه من دلیل بر این است که وجود این قانون را نفع از نبودنش است (موسوی- شکی نیست) پس بنابراین قانون مفید است و به عقیده بنده از لحاظ اجرا همان طوری که همکاران محترم بنده تذکر دادند نقایصی وجود دارد که بایستی مرتفع شود و یکی از نقایصی که در اینجا وجود داشته است مسامحه و تعلل در امر وصول وجوهی است که بایستی دریافت دارند بدون هچ گونه گفتگویی بنده عقیده دارم که یکی از افراد علاقه‌مند به آبادی و عمران و علاقه‌مند به کشور همین مالکین دهات‌اند و اگر چنانچه امر هم دایر شود حس میهن‌پرستی در بین آنها وجود دارد و در موارد متعدد هم همان طوری که همکار محترم گفتند علاقه نشان دادند که افراد مفید برای کشور هستند ولی ممکن است بعضی از آدم‌ها در انجام وظایف خودشان مسامحه بکنند باید جداً مراقبت کنند وجوه این محل دریافت شود و پیش‌بینی لازم را در این قانون بفرمایید ممکن است که انجمن ده بد تشخیص بدهد همان طوری که گفته شد که با پانصد تومان نمی‌شود کاری کرد وقت یا این درآمد را به دست انجمن ده بسپارند و او بتواند وجوه حاصله برای یک کار عمرانی استفاده کنند وآن را به آن کار اختصاص بدهند و بتوانند از انجمن‌های ده دیگر به طور وام دریافت بدارند که با مجموع این پول‌هایی که دریافت می‌شود هم وام و هم پولی که فلان مالک می‌دهد مطمئن باشید که آن کار انجام خواهد شد و آن وجوه به محل واقعی خود خرج خواهد شد و یک کارهای عمرانی انجام می‌شود بنابراین خیال می‌کنم اگر اجرای این قانون را اجازه بدهید و نقایص هم رفع شود قانون مفید خواهد بود امیدوارم در اجرای آن مراقبت بفرمایید و حتی اگر بتوانید یک دستوراتی بدهید به فرمانداران گرچه کادر فرمانداریتان کافی نیست آدم که این حرف را می‌زند بعضی از فرماندارها را که می‌بیند خجالت می‌کشد باز دستور بدهید آنها مراقبت بکنند و پولی که جمع می‌شود در آتیه طوری خرج کنید که ما هم ببینیم که یک اقداماتی شده است و آثاری هم به وجود آمده است و در اجرای این قانون برای رفع نقایص با لایحه‌ای که در آتیه می‌دهید بیشتر علاقه‌مند باشید
رئیس- رأی نهایی گرفته می‌شود به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند اغلب برخاستند تصویب شد به مجلس سنا فرستاده می‌شود
۴- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تربیت و نگاهداری و مجازات اطفال بزهکار
رئیس- شور اول لایحه‌ای است که از مجلس سنا آمده راجع به تربیت و مجازات اطفال بزهکار و گزارش آن از طرف کمیسیون به مجلس رسیده است قرائت می‌شود آقای ارباب
ارباب- بنده عرضی داشتم و آن این است که از طرف وزارت دادگستری در موقع طرح این لایحه بایستی یک نفر حضورداشته باشد البته ممکن است آقای ذوالفقاری درباره اطفال اطلاعاتی داشته باشند ولی چون جنبه قضایی دارد باید حتماً وزیر مربوطه یا معاون حضور داشته باشد
رئیس- آن مربوطه به طرح‌هاست که حضور وزیر یا معاون لازم است در مورد بحث در لوایح حضور آقای معاون نخست‌وزیر کافی است که اینجا حضور دارند حالا گزارش قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
شور اول گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری با حضور آقای معاون وزارت دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به تربیت و نگاهداری و مجازات اطفال بزهکار را مورد رسیدگی قرارداده و پس ازمذاکرات لازم مواد مصوب مجلس سنا را عیناً تأیید و تصویب نمود و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
قانون مربوط به اطفال بزهکار فصل اول تشکیلات و صلاحیت:
ماده ۱- در حوزه هر دادگاه شهرستان یک یا چند دادگاه اطفال تشکیل خواهد شد و تا وقتی که دادگاه اطفال تشکیل نشده به جرایم اطفال در دادگاه جنحه طبق مقررات این قانون رسیدگی خواهد شد ولی در نقاطی که کانون اصلاح و تربیت به ترتیب مقرر در فصل چهارم این قانون تشکیل نگردیده طبق قانون مجازات عمومی تعیین کیفر خواهد شد
تبصره- رئیس کل دادگاه شهرستان هر حوزه سمت ریاست کل دادگاه‌های اطفال را نیز خواهد داشت
ماده ۲- قضات دادگاه را وزارت دادگستری از بین قضاتی که صلاحیت آنان را برای این امر با رعایت سن و سوابق خدمت و جهات دیگر محرز بداند انتخاب خواهد کرد قضات مزبوراز لحاظ قوانین استخدامی در ردیف رؤسای شعب دادگاه شهرسان هر حوزه خواهند بود
تبصره- در صورتی که قاضی دادگاه اطفال به جهتی از جهات قانونی از انجام وظیفه باز بماند رئیس کل دادگاه شهرسان می‌تواند شخصاً به جای او انجام وظیفه نموده و یا یکی از قضات متناسب دادگاه شهرستان را به جای قاضی اطفلال به طور موقت مأمور نماید
ماده ۳- در مورد جنایات دادگاه اطفال از قاضی آن دادگاه و دو نفر مشاور از بین کارمندان قضایی بازنشسته یا فرهنگی استاد مدیر دبیر آموزگار یا اداری یا معتمدین محل که در این قبیل امور علاقه و بصیرت داشته باشند تشکیل می‌گردد و رأی دو نفر مزبور مشورتی خواهد بود
تبصره ۱- رئیس دادگاه شهرستان هر محل عده‌ای را که برای تشکیل دادگاهای اطفال حوزه خود لازم می‌داند و لااقل برای هر شعبه پنج نفر خواهند بود به رئیس دادگاه استان پیشنهاد می‌نماید رئیس دادگاه استان در صورت موافقت مشاورین را برای مدت دو سال به سمت مزبور تعیین می‌نماید دادگاه اطفال در هر مورد دو نفر مشاور خود را موقع وصول پرونده به قید قرعه از میان آنان انتخاب خواهد نمود موارد رد مشاورین همان است که در مورد قضاوت دادگستری مقرر گردیده است
تبصره ۲- حق‌الزحمه مشاورین باید برای هر جلسه حضور به میزانی که در آیین‌نامه وزارت دادگستری در نظر گرفته خواهد شد پرداخت شود
ماده ۴- به کلیه جرایم اطفال که سن آنها بیش از ۶ سال تمام و تا ۱۸ سال تمام است طبق این قانون در دادگاه اطفال رسیدگی می‌شود اطفال تا ۶ سال تمام قابل تعقیب اجرایی نخواهند بود
تبصره- هر گاه قبل از شروع به رسیدگی و یا در حین آن سن طفل از ۱۸ سال تمام تجاوز کند رسیدگی به اتهام نیز در دادگاه اطفال به عمل خواهد آمد
ماده ۵- برای رسیدگی به جرایم اطفال دادگاه محل وقوع جرم یا محل کشف جرم یا محلی که طفل در آنجا یافت شده یا محل اقامت طفل یا ابویی یا سرپرست او یا محلی که طفل تحت حفاظت قرار گرفته است
صلاحیت دارد فصل دوم آیین دادرسی
ماده ۶- در موردی که اطفال مرتکب جرمی شوند رسیدگی‌های مقدماتی اعم از تعقیب و تحقیق از طرف دادگاه اطفال به عمل خواهد آمد و دادگاه مزبور کلیه وظایفی را که طبق قانون برعهده ضابطین دادگستری است انجام خواهد داد برای انجام تحقیقات مزبوردادگاه اطفال می‌تواند به هر یک از ضابطین دادگستری سمت نمایندگی بدهد
ماده ۷- چنانچه تحقیقاتی درباره وضع مزاجی یا روحی طفل یا ابوی او یا وضع خانوادگی طفل و محیط معاشرت او لازم شود دادگاه اطفال می‌تواند تحقیقات مزبور را خود یا به هر وسیله‌ای که مقتضی بداند انجام دهد و یا نظر اشخاص صلاحیت‌دار را جلب کند دادگاه اطفال نیز می‌تواند از متخصصین فنی یا افراد مورد اعتمادی که بتوانند تحقیقات مزبور را انجام دهند استفاده نماید
تبصره- برای انجام تحقیقات مزبور و همچنین به منظور اداره امور مربوط به کانون اصلاح و تربیت وزارت دادگستری می‌تواند از مددکاران اجتماعی که دارای گواهینامه آموزشگاه خدمات اجتماعی باشند استفاده نماید ترتیب پرداخت حق‌الزحمه مددکاران مزبور به موجب آیین‌نامه وزارت دادگستری معین خواهد گردید
ماده ۸- پس از پایان تحقیقات مقدماتی چنانچه دلایل توجه اتهام موجود نباشد دادگاه قرار منع تعقیب صادر نموده و الا قرار رسیدگی صادر و وقت جلسه دادرسی را به سرپرست قانونی طفل و دادستان ابلاغ می‌نماید
ماده ۹- دادگاه به کلیه جرایم اطفال با حضور دادستان و نماینده او به طور سری رسیدگی می‌نماید در دادگاه فقط اولیا یا سرپرست اطفال و وکلیل‌مدافع و اشخاصی که نظر آنان در تحقیقات مقدماتی جلب شده و شهود و مطلعین و نماینده کانون اصلاح و تربیت که دادگاه حضور آنان را لازم بداند احضار خواهند شد انتشار جریان دادگاه به وسیله مطبوعات یا رادیو یا فیلمبرداری یا عکسبرداری و یا افشای هویت و مشخصات متهم به کلی ممنوع و متخلفین به جزای نقدی از ۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ ریال محکوم خواهند شد
ماده ۱۰- در صورتی که مصلحت طفل مقتضی باشد ممکن است رسیدگی در تمام مدت دادرسی یا در قسمتی از آن در غیاب او به عمل آید و رأی دادگاه در هر صورت حضوری محسوب می‌شود
ماده ۱۱- هر گاه اتهام از درجه جنایت باشد دادگاه به سرپرست قانونی طفل اعلام می‌نماید که وکیلی برای او تعیین نموده و یا شخصاً برای دفاع در دادگاه حاضر شود هر گاه سرپرست اقدام به تعیین وکیل ننماید و شخصاً نیز در دادگاه حاضر نشود چنانچه دادگاه مداخله وکیل را ضروری تشخیص دهد وکیل تسخیری برای طفل تعیین خواهد نمود در امور جنحه و خلاف فقط سرپرست می‌تواند در دادگاه حاضر شده و از او دفاع نماید
ماده ۱۲- دادگاه اطفال به دادخواست مدعی خصوصی طبق مقررات قانونی رسیدگی کرده و حکم صادر می‌نماید در موقع رسیدگی حضور طفل در دادگاه ضروری نیست
ماده ۱۳- در صورتی که یک یا چند طفل به شرکت اشخاص دیگر مرتکب جرم شده یا در ارتکاب جرم معاونت کرده باشند فقط به جرایم اطفال در دادگاه اطفال رسیدگی خواهد شد
ماده ۱۴- در مورد ماده قبل مدعی خصوصی برای مطالبه ضرر و زیان خود فقط می‌تواند به دادگاه مدنی مراجعه نماید
ماده ۱۵- تصمیمات دادگاه اطفال در مورد بند یک ماده ۱۷ و بند یک و دو ماده ۱۸ قطعی و در مورد بند ۲ ماده ۱۷ و بند ۳ ماده ۱۸ فقط قابل پژوهش و فرجام است و تقاضای پژوهش یا فرجام ظرف مدت ده روز پس از ابلاغ حکم از طرف سرپرست قانونی طفل یا دادستان به عمل خواهد آمد
ماده ۱۶- رسیدگی به جرایم اطفال تابع قانون آیین دادرسی نیست
فصل سوم تصمیمات
ماده ۱۷- در مورد اطفالی که سن آنان بیش از ۶ سال تمام و تا ۱۲ سال تمام است در صورتی که مرتکب جرمی شوند برحسب مورد تصمیمات زیر اتخاذ خواهد شد
۱- تسلیم به اولیا یا سرپرست با اخذ تعهد به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل
۲- اعزام طفل به کانون اصلاح و تربیت به منظور عدوانی و تربیت برای مدت از یک ماه تا ۶ ماه در مواردی که به جهتی از جهات ولی یا سرپرست صلاحیت ندارد و یا الزام او به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل ممکن نباشد
ماده ۱۸- در مورد اطفالی که بیش از ۱۲ سال تمام و تا ۱۸ سال تمام دارند هر گاه مرتکب جرمی شوند بر حسب مورد تصمیمات زیر اتخاذ خواهد گردید
۱- تسلیم به اولیا یا سرپرست با اخذ تعهد به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل
۲- سرزنش و نصیحت به وسیله قاضی دادگاه
۳- اعزام به کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یک سال
۴- اعزام به زندان کانون اصلاح و تربیت در مورد اطفالی که سن آنان بیش از پانزده سال تمام است از شش ماه تا پنج سال
تبصره- تصمیم اخیر در موردی اتخاذ می‌شود که طفل مرتکب جنایتی گردیده باشد چنانچه مجازات آن جنایت اعدام یا حبس موقت باشد مدت زندان کمتر از دو سال نخواهد بود
ماده ۱۹- در جریان تحقیقات مقدماتی به تشخیص دادگاه مخصوص اطفال ممکن است طفل به قسمت نگاهداری موقت کانون اصلاح و تربیت اعزام گردد یا به ولی یا سرپرست او تسلیم شود با التزام به اینکه هر وقت دادگاه اطفال او را خواست معرفی نماید و در صورت عدم معرفی وجه التزام را بپردازد
ماده ۲۰- درمورد جنایاتی که مجازات آن اعدام یا حبس موبد است طفل در قسمت نگاهداری موقت توقیف خواهد شد کیفیت توقیف در آیین‌نامه وزارت دادگستری معین خواهد شد
ماده ۲۱- دادگاه اطفال برحسب گزارش‌هایی که از موضوع اطفال و تعلیم و تربیت آنها از طرف کانون اصلاح و تربیت می‌رسد می‌تواند در تصمیمات قطعی سابق یک بار تجدیدنظر نماید به این طریق که مدت‌های مذکور را یک ربع تخفیف دهد و در مورد تصمیمات دایر به اعزام طفل به کانون اصلاح و تربیت می‌تواند تصمیم مزبور را به تصمیم مبنی بر تسلیم طفل به سرپرست قانونی او تبدیل نماید و رأی دادگاه اطفال در این باب قطعی است
تبصره- در مورد اطفالی که بیش از ۱۲ سال تمام دارند تبدیل تصمیم در صورتی ممکن است که طفل لااقل یک ثلث از مدت مذکور در حکم را در کانون اصلاح و تربیت توقف کرده باشد فصل چهارم کانون اصلاح و تربیت
ماده ۲۲- در مقر هر دادگاه اطفال وزارت دادگستری یک کانون اصلاح و تربیت برای اجرای این قانون تأسیس می‌نماید
تبصره- در نقاطی که دارالعدوانی تأسیس شده مؤسسه مزبور طبق مقررات این قانون به کانون اصلاح و تربیت تبدیل خواهد شد
ماده ۲۳- کانون اصلاح و تربیت شامل سه قسمت خواهد بود
اول- قسمت نگاهداری موقت
دوم- قسمت اصلاح تربیت
سوم- زندان
اطفالی که هنوز درباره آنان از طرف دادگاه تصمیمی اتخاذ نشده به قسمت اول اعزام خواهند گردید و اطفالی که در مورد آنان تصمیم اعزام به کانون اصلاح و تربیت اتخاذ شود برحسب مورد به قسمت دوم یا سوم اعزام خواهند گردید و در هر قسمت محل نگاهداری دختران از محل پسران مجزا خواهد بود
تبصره- اطفالی که طبق این ماده به یکی از قسمت‌های مذکوراعزام گردیده و به سن پانزده سال تمام رسیده‌اند اعم از این که تصمیمی از طرف دادگاه درباره آنها اتخاذ شده باشد یا خیر در قسمتی از کانون که برای این منظور تشخیص داده خواهد شد نگاهداری می‌شوند
ماده ۲۴- طرزتشکیل کانون اصلاح و تربیت و کیفیت اصلاح و تربیت طفل در هر یک از قسمت‌های کانون مزبور طبق آیین‌نامه وزارت دادگستری خواهد بود و به اطفال باید برحسب استعداد در مدت محکومیت آنها حرفه‌ای آموخته شود
ماده ۲۵- قاضی اطفال لااقل هر سه ماه یک‌مرتبه شخصاً از کانون اصلاح و تربیت بازدید و نسبت به امور و طرز تعلیم و تربیت و پیشرفت اخلاقی آنها رسیدگی خواهد کرد
ماده ۲۶- در مواردی که رفتار و اخلاق طفل موجب فساد اخلاق اطفال دیگر می‌شود طفل مزبور به دستور دادگاه اطفال به قسمت زندان انتقال خواهد یافت و پس از اصلاح اخلاق و رفتارش دادگاه مجدداً دستور انتقال او را به قسمت اصلاح و تربیت برای بقیه مدت خواهد داد
ماده ۲۷- برای اجرای مقررات این قانون وزارت دادگستری مجاز است از محل وجوه اموال بلاصاحب و بلاوارث و یا وجوهی که اداره اوقاف برای این امر تخصیص می‌دهد استفاده نماید
ماده ۲۸- از تاریخ اجرای این قانون دارالعدوانی‌های موجود در مملکت با تمام لوازم آن در اختیار وزارت دادگستری قرار خواهد گرفت
فصل پنجم مواد متفرقه
ماده ۲۹- آیین‌نامه‌های مذکور در این قانون را وزارت دادگستری تهیه و به موقع اجرا خواهد گذاشت
ماده ۳۰- این قانون پس از تصویب آیین‌نامه‌های مربوطه قابل اجرا خواهد بود
ماده ۳۱- در نقاطی که کانون اصلاح و تربیت تشکیل می‌گردد مواد ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ قانون کیفر عمومی لغو می‌شود
ماده ۳۲- وزارت دادگستری مأمورا اجرای این قانون است مخبر کمیسیون دادگستری عمیدی نوری
رئیس- در کلیات کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند اکثر برخاستند تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱- در حوزه هر دادگاه شهرستان یک یا چند اداگاه اطفال تشکیل خواهد شد و تا وقتی که دادگاه اطفال تشکیل نشده به جرایم اطفال در دادگاه جنحه طبق مقررات این قانون رسیدگی خواهد شد ولی در نقاطی که کانون اصلاح و تربیت به ترتیب مقرر در فصل چهارم این قانون تشکیل نگردیده طبق قانون مجازات عمومی تعیین کیفر خواهد شد
تبصره- رئیس کل دادگاه شهرستان هر حوزه سمت ریاست کل دادگاه‌های اطفال را نیز خواهد داشت
رئیس- ماده یک مطرح است مخالفی نیست اظهاری نشد پیشنهادی ندارد اظهاری نشد
ماده دوم مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- قضات دادگاه اطفال را وزارت دادگستری از بین قضاتی که صلاحیت آنان را برای این امر با رعایت سن و سوابق خدمت و جهات دیگر محرز بداند انتخاب خواهد کرد قضات مزبور از لحاظ قوانین استخدامی در ردیف رؤسای شعب دادگاه شهرستان هر حوزه خواهند بود
تبصره- در صورتی که قاضی دادگاه اطفال را به جهتی از جهات قانونی از انجام وظیفه باز بماند رئیس کل دادگاه شهرستان می‌تواند شخصاً به جای او انجام وظیفه نموده و یا یکی از قضات متناسب دادگاه شهرستان را به جای قاضی اطفال به طور موقت مأمور نماید
رئیس- مخالفی نیست اظهاری نشد ماده سوم مطرح است خوانده می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳- در مورد جنایات دادگاه اطفال از قاضی آن دادگاه و دو نفر مشاور از بین کارمندان قضایی بازنشسته یا فرهنگی استاد مدیر دبیر آموزگار یا اداری یا معتمدین محل که در این قبیل امور علاقه و بصیرت داشته باشند تشکیل می‌گردد و رأی دو نفر مزبور مشورتی خواهد بود
تبصره ۱- رئیس دادگاه شهرستان هر محل عده‌ای را که برای تشکیل دادگاه‌های اطفال حوزه خود لازم می‌داند و لااقل برای هر شعبه پنج نفر خواهند بود به رئیس دادگاه استان پیشنهاد می‌نماید رئیس دادگاه استان در صورت موافقت مشاورین را برای مدت دو سال به سمت مزبور تعیین می‌نماید دادگاه اطفال در هر مورد دو نفر مشاور خود را موقع وصول پرونده به قید قرعه از میان آنان انتخاب خواهد نمود موارد در مشاورین همان است که در مورد قضات دادگستری مقرر گردیده است
تبصره ۲- حق‌الزحمه مشاورین باید برای هر جلسه حضور به میزانی که در آیین‌نامه وزارت دادگستری در نظر گرفته خواهد شد پرداخت شود
رئیس- مخالفی نیست اظهاری نشد پیشنهاد هم ندارد ماده چهارم قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ماده ۴- به کلیه جرایم اطفال که سن آنها بیش از ۶ سال تمام و تا ۱۸ سال تمام است طبق این قانون در دادگاه اطفال رسیدگی می‌شود اطفال تا شش سال تمام قابل تعقیب جزایی نخواهند بود
تبصره- هر گاه قبل از شروع به رسیدگی و یا در حین آن سن طفل از ۱۸ سال تمام تجاوز کند رسیدگی به اتهام نیز در دادگاه اطفال به عمل خواهد آمد
رئیس- مخالفی نیست ماده پنجم قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵- برای رسیدگی به جرایم اطفال دادگاه محل وقوع جرم یا محل کشف جرم یا محلی که طفل درآنجا یافت شده یا محل اقامت طفل یا ابوی یا سرپرست و یا محلی که طفل تحت حفاظت قرار گرفته است صلاحیت دارد فصل دوم آیین دادرسی
رئیس- مخالفی نیست ماده ششم خوانده می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶- در موردی که اطفال مرتکب جرمی می‌شوند رسیدگی‌های مقدماتی اعم از تعقیب و تحقیق از طرف دادگاه اطفال به عمل خواهد آمد و دادگاه مزبور کلیه وظایفی را که طبق قانون بر عهده ضابطین دادگستری است انجام خواهد داد برای انجام تحقیقات مزبور دادگاه اطفال می‌تواند به هر یک از ضابطین دادگستری سمت نمایندگی بدهد
رئیس- مخالفی در این ماده نیست ماده هفتم قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۷- چنانچه تحقیقاتی درباره وضع مزاجی یا روحی طفل یا ابوی او یا وضع خانوادگی طفل و محیط معاشرت او لازم شود دادگاه اطفال می‌تواند تحقیقات مزبور را خود یا به هر وسیله‌ای که مقتضی بداند انجام دهد و یا نظر اشخاص صلاحیت‌دار را جلب کند داگاه اطفال نیز می‌تواند از متخصصین فنی یا افراد مورد اعتمادی که بتوانند تحقیقات مزبور را انجام دهند استفاده نماید
تبصره- برای انجام تحقیقات مزبور و همچنین به منظوراداره امور مربوط به کانون اصلاح و تربیت وزارت دادگستری می‌تواند از مددکاران اجتماعی که دارای گواهینامه آموزشگاه خدمات اجتماعی باشند استفاده نماید ترتیب پرداخت حق‌الزحمه مددکاران مزبور به موجب آیین‌نامه وزارت دادگستری معین خواهد گردید
رئیس- مخالفی نیست اظهاری نشد ماده هشتم خوانده می‌شود
ماده ۸- پس از پایان تحقیقات مقدماتی چنانچه دلایل توجه اتهام موجود نباشد دادگاه قرار منع تعقیب صادر نموده و الا قرار رسیدگی صادر و وقت جلسه دادرسی را به سرپرست قانونی طفل و دادستان ابلاغ می‌نماید
رئیس- ماده نهم مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹- دادگاه به کلیه جرایم اطفال با حضور دادستان و یا نماینده او به طور سری رسیدگی می‌نماید در دادگاه فقط اولیا یا سرپرست اطفال و وکیل‌مدافع و اشخاصی که نظر آنان در تحقیقات مقدماتی جلب شده و شهود و مطلعین و نماینده کانون اصلاح و تربیت که دادگاه حضور آنان را لازم بداند احضار خواهند شد انتشار جریان دادگاه به وسیله مطبوعات یا رادیو یا فیلمبرداری یا عکسبرداری و یا افشای هویت و مشخصات متهم به کلی ممنوع و متخلفین به جزای نقدی از ۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ ریال محکوم خواهند شد
رئیس- ماده دهم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰- در صورتی که مصلحت طفلی مقتضی باشد ممکن است رسیدگی در تمام مدت دادرسی یا در قسمتی از آن در غیاب او به عمل آید و رأی دادگاه در هر صورت حضوری محسوب می‌شود
رئیس- ماده یازدهم مطرح است و خوانده می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ماده ۱۱- هر گاه اتهام از درجه جنایت باشد دادگاه به سرپرست قانونی طفل اعلام می‌نماید که وکیلی برای او تعیین نموده و یا شخصاً برای دفاع در دادگاه حاضر شود هر گاه سرپرست اقدام به تعیین وکیل ننماید و شخصاً نیز در دادگاه حاضر نشود چنانچه دادگاه مداخله وکیل را ضروری تشخیص دهد وکیل تسخیری برای طفل تعیین خواهد نمود در امور جنحه و خلاف فقط سرپرست می‌تواند در دادگاه حاضر شده و از او دفاع نماید
رئیس- ماده دوازدهم قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۲- دادگاه اطفال به دادخواست مدعی خصوصی طبق مقررات قانونی رسیدگی کرده و حکم صادر می‌نماید در موقع رسیدگی حضور طفل در دادگاه ضروری نیست
رئیس- ماده سیزدهم مطرح است
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۳- در صورتی که یک یا چند طفل به شرکت اشخاص دیگر مرتکب جرم شده یا در ارتکاب جرم معاونت کرده باشند فقط به جرایم اطفال در دادگاه اطفال رسیدگی خواهد شد
رئیس- این ماده یک پیشنهادی دارد که قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید که ماده ۱۳ به ترتیبی اصلاح شود که دادگاه صالح دادگاهی باشد که صالح برای محاکمه مجرم اصلی است. فلیکس آقایان
رئیس- این پیشنهاد شما مثل تذکری است آقای آقایان و به هر حال چون شور اول است به کمیسیون می‌رود و ممکن است نظرتان را در کمیسیون اظهار بفرمایید ماده چهاردهم قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱۴- در مورد ماده قبل مدعی خصوصی برای مطالبه ضرر و زیان خود فقط می‌تواند به دادگاه موقتی مراجعه نماید
رئیس- ماده ۱۵ قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱۵- تصمیمات دادگاه اطفال درمورد بند یک ماده ۱۷ و بند یک و دو ماده ۱۸ قطعی است و در مورد بند ۲ ماده ۱۷ و بند ۳ ماده ۱۸ فقط قابل پژوهش و فرجام است و تقاضای پژوهش یا فرجام ظرف مدت ده روز پس از ابلاغ حکم از طرف سرپرست قانونی طفل یا دادستان به عمل خواهد آمد
رئیس- ماده شانزدهم مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ماده ۱۶- رسیدگی به جرایم اطفال تابع قانون آیین دادرسی نیست
فصل سوم تصمیمات
رئیس- ماده هفدهم مطرح است
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱۷- درمورد اطفالی که سن آنان بیش از ۶ سال تمام و ۱۲ سال تمام است در صورتی که مرتکب جرمی شوند برحسب مورد تصمیمات زیر اتخاذ خواهد شد
۱- تسلیم به اولیا یا سرپرست با اخذ تعهد به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل
۲- اعزام طفل به کانون اصلاح و تربیت به منظور عدوانی و تربیت برای مدت از یک ماه تا ۶ ماه در مواردی که به جهتی از جهات ولی یا سرپرست صلاحیت ندارد و یا الزام او به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل ممکن نباشد
رئیس- ماده ۱۸ مطرح است
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱۸- در مورد اطفالی که بیش از ۱۲ سال تمام و تا ۱۸ سال تمام دارند هر گاه مرتکب جرمی شوند برحسب مورد تصمیمات زیراتخاذ خواهد گردید
۱- تسلیم به اولیا یا سرپرست با اخذ تعهد به عدوانی و تربیت و مواظبت در حسن‌اخلاق طفل
۲- سرزنش و نصیحت به وسیله قاضی دادگاه
۳- اعزام به کانون اصلاح و تربیت از سه ماه تا یک سال
۴- اعزام به زندان کانون اصلاح و تربیت در مورد اطفالی که سن آنان بیش از پانزده سال تمام است از شش ماه تا پنج سال
تبصره- تصمیم اخیر در موردی اتخاذ می‌شود که طفل مرتکب جنایتی گردیده باشد چنانچه مجازات آن جنایت اعدام یا حبس موبد باشد مدت زندان کمتر از دو سال نخواهد بود
رئیس- ماده ۱۹ قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱۹- در جریان تحقیقات مقدماتی به تشخیص دادگاه مخصوص اطفال ممکن است طفل به قسمت نگاهداری موقت کانون اصلاح و تربیت اعزام گردد یا به ولی یا سرپرست او تسلیم شود با التزام به اینکه هر وقت دادگاه اطفال او را خواست معرفی نماید و در صورت عدم معرفی وجه التزام را بپردازد
رئیس- ماده ۲۰ خوانده می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۲۰- در مورد جنایاتی که مجازات آن اعدام یا حبس موبد است طفل در قسمت نگاهداری موقت توقیف خواهد شد کیفیت توقیف در آیین‌نامه وزارت دادگستری معین خواهد شد
رئیس- ماده ۲۱ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲۱- دادگاه اطفال برحسب گزارش‌هایی که از وضع اطفال و تعلیم و تربیت آنها از طرف کانون اصلاح و تربیت می‌رسد می‌تواند در تصمیمات قطعی سابق یک بار تجدیدنظر نماید به این طریق که مدت‌های مذکور را یک ربع تخفیف دهد و در مورد تصمیمات دایر به اعزام طفل به کانون اصلاح و تربیت می‌تواند تصمیم مزبور را به تصمیم مبنی بر تسلیم طفل به سرپرست قانونی او تبدیل نماید و رأی دادگاه اطفال در این باب قطعی است
تبصره- در مورد اطفالی که بیش از ۱۲ سال تمام دارند تبدیل تصمیم در صورتی ممکن است که طفل لااقل یک ثلث از مدت مذکور در حکم را در کانون اصلاح و تربیت توقف کرده باشد
رئیس- ماده ۲۲ مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
فصل چهارم- کانون اصلاح و تربیت
ماده ۲۲- در مقر هر دادگاه اطفال وزارت دادگستری یک کانون اصلاح و تربیت برای اجرای این قانون تأسیس می‌نماید تبصره در نقاطی که دارالعدوانی تأسیس شده مؤسسه مزبور طبق مقررات این قانون به کانون اصلاح و تربیت تبدیل خواهد شد
رئیس- ماده ۲۳ مطرح است قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲۳- کانون اصلاح و تربیت شامل سه قسمت خواهد بود
اول- قسمت نگاهداری موقت
دوم- قسمت اصلاح و تربیت
سوم- زندان
اطفالی که هنوز درباره آنان از طرف دادگاه تصمیمی اتخاذ نشده به قسمت اول اعزام خواهند گردید و اطفالی که در مورد آنان تصمیم اعزام به کانون اصلاح و تربیت اتخاذ شود برحسب مورد به قسمت دوم یا سوم اعزام خواهند گردید و در هر قسمت محل نگاهداری دختران از محل پسران مجزا خواهد بود
تبصره- اطفالی که طبق این ماده به یکی از قسمت‌های مذکور اعزام گردیده و به سن پانزده سال تمام رسیده‌اند اعم از این که تصمیمی از طرف دادگاه درباره آنها اتخاذ شده باشد یا خیر در قسمتی از کانون که برای این منظور تشخیص داده خواهد شد نگاهداری می‌شوند
رئیس- ماده ۲۴ خوانده می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۴- طرز تشکیل کانون اصلاح و تربیت و کیفیت اصلاح و تربیت طفل در هر یک از قسمت‌های کانون مزبور طبق آیین‌نامه وزارت دادگستری خواهد بود و به اطفال باید بر حسب استعداد در مدت محکومیت آنها حرفه‌ای آموخته شود
رئیس- ماده ۲۵ مطرح است
(به این شرح خوانده شد)
ماده ۲۵- قاضی اطفال لااقل هر سه ماه یک مرتبه شخصاً از کانون اصلاح و تربیت بازدید و نسبت به امور و طرز تعلیم و تربیت و پیشرفت اخلاقی آنها رسیدگی خواهد کرد
رئیس- ماده ۲۶ خوانده می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲۶- در مواردی که رفتار و اخلاق طفل موجب فساد اطفال دیگر می‌شود طفل مزبور به دستور دادگاه اطفال به قسمت زندان انتقال خواهد یافت و پس از اصلاح اخلاق و رفتارش دادگاه مجدداً دستور انتقال او را به قسمت اصلاح و تربیت برای بقیه مدت خواهد داد
رئیس- ماده ۲۷ مطرح است
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲۷- برای اجرای مقررات این قانون وزارت دادگستری مجاز است از محل وجوه اموال بلاصاحب و بلاوراث و یا وجوهی که اداره اوقاف برای این امر تخصیص می‌دهد استفاده نماید
رئیس- ماده ۲۸ مطرح است
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۸- از تاریخ اجرای این قانون دارالعدوانی‌های موجود در مملکت با تمام لوازم آن در اختیار وزارت دادگستری قرار خواهد گرفت
رئیس- ماده ۲۹ خوانده می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل پنجم مواد متفرقه
ماده ۲۹- آیین‌نامه‌های مذکور در این قانون را وزارت دادگستری تهیه و به موقع اجرا خواهد گذاشت
رئیس- ماده ۳۰ مطرح است
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۳۰- این قانون پس از تصویب آیین‌نامه‌های مربوطه قابل اجرا خواهد بود
رئیس- ماده ۳۱ خوانده می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ماده ۳۱- در نقاطی که کانون اصلاح و تربیت تشکیل می‌گردد مواد ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ قانون کیفر عمومی لغو می‌شود
رئیس- ماده ۳۲ مطرح است
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۳۲- وزارت دادگستری مأمور اجرای این قانون است
رئیس- پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم ماده ذیل در این لایحه اضافه شود ماده در صورتی که اشخاص بالغ محرک اشخاص نابالغ به منظور ارتکاب جنحه و جنایت از طرف اشخاص نابالغ شوند محرک و یا محرکین مذکور به مجازات‌های اصلی که در قانون مجازات برای آن جرایم تعیین شده خواهد رسید فرود
رئیس- لایحه با دو پیشنهادی که رسیده است به کمیسیون مربوطه فرستاده می‌شود
۵- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه روز یکشنبه خواهد بود.
مجلس یک ربع ساعت پیش از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت