مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ شهریور ۱۳۱۸ نشست ۱۰۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم |
دوره یازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۱
جلسه: ۱۰۶
صورت مشروح مجلس روز پنج شنبه ۱۵ شهریور ماه ۱۳۱۸
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲- تصویب لایحه دو فقره اعتبار جهت مجلس شورای ملی
۳-شور و تصویب لایحه اصول محاکمات مدنی از ماده ۶۱۱
۴- تقدیم لایحه مربوط به تقسیم محصولات زراعتی بین مالک و زارع
۵- بقیه شور اصول محاکمات مدنی و تصویب مواد ۶۷۸-۷۰۸
۶- تصویب شانزده فقره مرخصی
۷- موقع و دستور جلسه – ختم جلسه
(مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس یکشنبه ۱۱ شهریور ماه را آقای مؤیداحمدی (منشی) قرائت نمودند
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده
غائبین با اجازه آقایان: اقبال- نواب یزدی
غائبین بی‌اجازه آقایان: فرشی- ثقةالاسلامی- اردبیلی- امیرابراهیمی- مکرم افشار- دبستانی- معدل- مؤیدقوامی- حاج (؟) هدایت- حبیب- شجاع- دکتر نیرومند- دکتر اهری- رهبری- علوی سبزواری- دکتر ضیاء- شهدوست- مؤیدثابتی- سلطانی- میرزایی- توانا- تولیت- دبیرسهرابی- فاطمی- ایزدی- مجدضیایی- دهستانی- محمدتقی اسفندیاری- معتصم سنک- نیکپور- قراگزلو- اورنگ- خلیل حریری- دکتر طاهری
دیرآمدگان بی‌اجازه آقایان: رضوی- دکتر ادهم- کاشف- لیقوانی- وکیلی
- تصویب صورت مجلس
[۱- تصویب صورت مجلس]
رئیس _ در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- تصویب لایحه دو فقره اعتبار جهت مجلس شواری ملی
[ ۲- تصویب لایحه دو فقره اعتبار جهت مجلس شواری ملی ]
رئیس _ گزارش کمیسیون محاسبات راجع بدو فقره اعتبار جهت مجلس شورای ملی قرائت می‌شود:
کمیسیون محاسبات لایحه شماره ۶۵۶ کار پردازی مجلس شورای ملی راجع به مبلغ دویست و پانزده هزار ریال اعتبار از محل صرفه جوئی بودجه سال ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی برای دو فقره کسر هزینه سال جاری مجلس مطرح نموده و با توضیحاتی که از طرف کارپردازی در اطراف لایحه نامبرده داده شد با عین ماده واحده پیشنهادی موافقت حاصل شده و اینک گزارش آن برای تصویب مجلس شواری ملی تقدیم می‌شود.
رئیس – ماده واحده پیشنهادی کارپردازی خوانده می‌شود.
ماده واحده – کار پردازی مجلس شورای ملی مجاز است که از محل صرفه جوئی بودجه سال ۱۳۱۸ مجلس شواری ملی مبلغ یکصد و سی هزار ریال برای استخدام کارگران فنی جدید و هزینه ماشین آلات مبلغ هشتاد و پنج هزار ریال کمک بهزینه جشن‌ها از وزارت دارائی دریافت نماید.
رئیس _ مذاکره در ماده واحده است
(اظهار شد – مخالفی نیست)
رأی می‌گیریم – موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۷۸ ورقه سفید شماره شد)
رئیس _ عده حاضر ۸۲ باکثریت ۷۸ رأی تصویب شد
– شور و تصویب لایحه اصول محاکمات مدنی از ماده ۶۱۱
[ ۳ – شور و تصویب لایحه اصول محاکمات مدنی از ماده ۶۱۱ ]
رئیس _ بقیه شور دوم لایحه اصول محاکمات مدنی. ماده ۶۱۱ خوانده می‌شود:
باب ششم – در مواعد
فصل اول – در تعیین و حساب مواعد
ماده ۶۱۱ – مواعدی را که قانون معین نکرده دادگاه معین خواهد کرد و موعدی را که دادگاه معین می‌کند باید موافقت داشته باشد با امکان انجام امری که برای آن موعد معین تعیین و موعد بسال یا ماه یا هفته یا روز معین خواهد شد
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۱۲.
ماده ۶۱۲ – سال دوازده ماه است – ماه مطابق با ماه شمسی است و کسری آن از قرار ماهی سی روز حساب می‌شود – هفته هفت روز تمام و روز بیست و چهار ساعت است.
رئیس _ موافقین با ماده ۶۱۲ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۱۳:
ماده ۶۱۳ – هر گاه روز آخر موعد مصادف شود با روز تعطیل ادارت آنروز که تعطیل است بحساب نمی‌آید و روز آخر موعد روزی خواهد بود که ادارات بعد از تعطیل باز می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۱۴:
ماده ۶۱۴ – مواعدی که ابتداء آن تاریخ ابلاغ یا اعلام است روز ابلاغ و اعلام و همچنین روز اقدام جزء مدت محسوب نمی‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (جمعی قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۱۵:
ماده ۶۱۵ – هر گاه اقامتگاه اصحاب دعوی خارج از مقر دادگاه باشد بر مواعد قانونی نسبت بکسانی که اقامتگاه آنها در داخله کشور است از قرار هر سی و شش کیلومتر یکروز علاوه می‌شود.
کسر از سی و شش کیلومتر در صورتیکه کمتر از هیجده کیلومتر باشد بحساب نمی‌آید و اگر هیجده کیلومتر یا زیادتر باشد یکروز برای آن منظور می‌شود واگر اقامتگاه اصحاب دعوی درخارجه باشد موعد دو ماه و برای کشورهای دور مثل (امریکا – خاور دور – اقیانوسیه) سه ماه است.
رئیس – موافقین قیام نمایند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۱۶:
ماده ۶۱۶ – هر گاه در روزی که برای حضور اصحاب دعوی در دادگاه معین شده دادگاه مانعی برای رسیدگی داشته باشد انقضاء مدت روزی خواهد بود که دادگاه برای رسیدگی معین کرده و حاضر باشد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۱۷:
ماده ۶۱۷ – مواعدی که دادگاه روز و تاریخ انقضاء آنرا معین کرده است در همان روز و تاریخ منقضی می‌شود.
رئیس _ موافقین با ماده ۶۱۷ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۱۸: خوانده می‌شود
فصل دوم – در دادن مهلت و تجدید موعد
ماده ۶۱۸ – دادن مهلت در مواعدی که از طرف دادگاه معین می‌شود فقط یکدفعه جایز است باستثنای دو مورد زیر:
۱ – در صورت تراضی متداعیین یا اصحاب دعوی.
۲ – در صورتیکه درخواست کننده مهلت ثابت نماید که عدم انجام کاری که دادگاه خواسته است بواسطه حدوث موانعی بوده که دفع آن موانع در حیطه اقتدار درخواست کننده نبوده است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۱۹:
ماده ۶۱۹ – تجدید مدت قانونی در مورد اعتراض بحکم غیابی و شکایت پژوهشی و فرجامی و اعاده دادرسی نسبت بحکم و قرا دادگاه ممنوع است مگر در موردیکه قانون تصریح نماید.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۲۰:
ماده ۶۲۰ – دادن مهلت پس از انقضای موعدیکه درقانون معین شده در غیر موارد مذکور در ماده فوق وقتی قبول می‌شود که بدادگاه ثابت شود که در اعلام مهلت سهو یا خطائی شده که بآن جهت استفاده از مهلت ممکن نبوده است و یا درخواست کننده مهلت ثابت نمایدکه عدم استفاده از موعد بواسطه موانعی بوده که رفع آن موانع در حیطه اقتدار درخواست کننده نبوده است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۱
ماده ۶۲۱ – بیماری اصحاب دعوی را با امکان توکیل نمی‌توان موجب عدم استفاده ازموعد و جهت استمهال قرار داد.
رئیس _ موافقین برخیزند (جمع کثیری برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۲:
ماده ۶۲۲ – در صورت قبول درخواست کننده موعد جدیدی معین می‌شود و این موعد نباید بیش از موعدیکه قانوناً مقرر است باشد.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۳:
باب هفتم – در سازش
ماده ۶۲۳ – در هر مرحله از مراحل وهر دور از ادوار دادرسی حقوقی طرفین دعوی می‌توانند منازعه خود را به سازش خاتمه دهند.
رئیس _ موافقین با این ماده برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۴ خوانده می‌شود:
ماده ۶۲۴ – سازش اصحاب دعوی در مرحله رسیدگی فرجامی باعث موقوف شدن رسیدگی فرجامی نخواهد شد و طرفین می‌توانند نتیجه سازش خود را بدادگاهیکه از حکم آن رسیدگی فرجامی خواسته شده و یا در صورت نقض رسیدگی بآن دادگاه ارجاع گردیده و یا دادگاه صالح دیگر اظهار نمایند.
حکمی که بعد از وقوع صلح از دیوان کشور صادر می‌شود اثری برای اصحاب دعوی نداشته و فقط برای محافظت قانون است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۵:
ماده ۶۲۵ – در صورتیکه در دادرسی مدعی یا مدعی علیه متعدد باشد هر کدام از آنان می‌توانند علیحده از سایرین باطراف یا اشخاصی که طرف هستند سازش نمایند.
رئیس _ موافقین برخیزند (جمع زیادی برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۶:
ماده ۶۲۶ – سازش دعوی بین طرفین یا در دفتر اسناد رسمی واقع می‌شود و یا در دادگاه و نیز ممکن است سازش در خارج از دادگاه واقع شده و صلح نامه غیر رسمی باشد.
رئیس _ موافقین قیام نمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۶۲۷ خوانده می‌شود:
ماده ۶۲۷ – هر گاه سازش در دفتر اسناد رسمی واقع شده باشد دادگاه ختم امر را بموجب سازش در پرونده کار قید می‌نماید و اجرای آن تابع مقررات راجع باجراء مفاد اسناد لازم الاجراء خواهد بود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۸:
ماده ۶۲۸ – هر گاه سازش در دادگاه واقع شود دادگاه پس از خواستن توضیحات لازمه نسبت بموضوع سازش و شرایط آن سازش را بترتیبی که واقع شده است در صورت مجلس نوشته و این صورت بامضای دادرس دادگاه و طرفیـن می‌رسد:
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۲۹:
ماده ۶۲۹ – هر گاه سازش در خارج از دادگاه واقع شده و صلح نامه غیر رسمی باشد طرفین باید در دادگاه حاضر شده و بصحت آن اقرار نمایند – اقرار طرفین در صورت مجلس نوشته شده و بامضاء دادرس دادگاه و طرفین می‌رسد.
رئیس _ موافقین با این ماده برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۶۳۰ – مفاد صلح نامه که مطابق دو ماده فوق تنظیم می‌شود نسبت بطرفین و وراث و قائم مقام آنها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاههای دادگستری بموقع اجرا گذاشته می‌شود اعم از اینکه مورد سازش مخصوص بدعوای مطروحه بوده یا شامل دعاوی یا امور دیگری باشد.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳۱:
ماده ۶۳۱ – هر گاه سازش نشود گذشت هائی که طرفین هنگام تراضی بسازش کرده‌اند لازم الرعایه نیست.
باب هشتم – در داوری
ماده ۶۳۲ – کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوی را دارند می‌توانند منازعه و اختلاف خود را اعم از اینکه در دادگاههای دادگستری طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله که باشد بتراضی به داوری یک یا چند نفر رجوع کنند.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۳۳:
ماده ۶۳۳ – متعاملین می‌توانند در ضمن معامله یا بموجب قرارداد علیحده ملتزم شوند که در صورت بروز اختلاف بین آنها رفع اختلاف بداوری بعمل آید و نیز می‌توانند داور یا داورهای خود را قبل از تولید اختلاف معین کنند معذلک در مورد معاملات واقع بین اتباع ایران و اتباع خارجه طرف ایرانی نمی‌تواند مادام که اختلاف تولید نشده است بنحوی از انحاء ملتزم شود که در صورت بروز اختلاف حل آنرا بداوری یک یا چند نفر و یا بداوری هیئتی رجوع نمایند که آن شخص یا اشخاص و یا آن هیئت دارای همان تابعیت باش دکه طرف معامله دارد و هر قرار دادی که مخالف این حکم باشد در قسمتی که مخالف دارد باطل و بلا اثر است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳۴:
ماده ۶۳۴ – در قرار داد داوری باید نکات زیر ذکر شود.
۱ – مشخصات طرفین و داورها از نام و نام خانوادگی و غیره بطوریکه رافع اشتباه باشد.
۲ – موضوع اختلاف که باید بطریق داوری قطع شود.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۳۵:
ماده ۶۳۵ – در مورد ماده ۶۳۳ هر گاه طرفین داور یا داورهای خود را در ضمن معامله یا قرار داد معین نکرده باشند و در موقع بروز اختلاف یکطرف داور خود را معین ننماید طرف دیگر می‌تواند داور خود را معین کرده بوسیله اظهارنامه رسمی او را بطرف مقابل معرفی و درخواست نماید که داور خود را معین و معرفی کند در این صورت طرف مکلف است که در ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اظهار نامه و با رعایت مدت مسافت داور خود را معین و اعلام کند و هر گاه تا انقضاء مدت مذکور اقدام ننمود دادگاهی که صلاحیت رسیدگی بموضوع اختلاف را دارد بدرخواست طرفی که داور خود را معین کرده است داور طرف دیگر را معین خواهد نمود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳۶:
ماده ۶۳۶ – در مورد ماده قبل هرگاه نسبت باصل معامله یا قرارداد راجعه بداوری بین طرفین اختلافی باشد دادگاه قبلا بآن رسیدگی کرده پس از احراز معامله و قرار داد داور ممتنع را معین می‌نماید ولی مادام که داور معین از طرف دادگاه بداور طرف ابلاغ نشده است طرف ممتنع می‌تواند داور خود را معین و معرفی کند.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۳۷:
ماده ۶۳۷ – ترتیب مذکور در دو ماده فوق در موارد زیر نیز رعایت خواهد شد.
۱ – هر گاه بموجب قرارداد بین طرفین حل اختلاف باید بداور واحد رجوع شود و طرفین نخواهند یا نتوانند در انتخاب داور نامبرده تراضی نمایند.
۲ – در صورتیکه داور یکی از طرفین فوت شود یا استعفا دهد و طرف نامبرده نخواهد جانشین او را معین کند.
۳ – در صورتیکه طرفین نخواهند یا نتوانند در انتخاب داور ثالث تراضی نمایند.
۴ – در صورتیکه انتخاب داور ثالث بشخصی واگذار شده و آن شخص از تعیین داور امتناع نماید و یا تعیین داور از طرف او غیر ممکن باشد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳۸:
ماده ۶۳۸ دادگاه صلاحیت دار برای تعیین داور دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۳۹:
ماده ۶۳۹ – هر گاه ضمن معامله یا بر حسب قرارداد علیحده طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف بین آنها شخص معینی داوری نماید و آنشخص نخواهد یا نتواند بعنوان داوری رسیدگی کند رسیدگی باختلاف راجع بدادگاه صلاحیت داد خواهد بودمگر آنکه تراضی بداوری دیگری شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۰:
ماده ۶۴۰ – هر گاه در قرارداد داوری عده داورها معین نشده باشد و طرفین نتوانند در تعیین عده داورها توافق کنند هر یک از طرفین باید یکنفر داور اختصاصی و هر دو متفقاً یک نفر داور ثالث معین کنند.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویبب شد. ماده ۶۴۱:
ماده ۶۴۱ – در غیر موردیکه طرفین در ضمن معامله یا برحسب قرارداد علیحده ملتزم شده‌اند که در صورت بروز اختلاف بین آنها شخص معینی داوری نماید اگر در قرارداد داوری مدت اختیار داورها معین نشده باشد مدت دو ماه خواهد بودو ابتدای آن از روزی است که تمام داورها کتباً قبول داوری را کرده‌اند.
رئیس – موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۲:
ماده ۶۴۲ – در موردی که دادگاه بجای طرفین یا یکی از آنها تعیین داور می‌کند باید از بین لااقل دو برابر عده ایکه برای داوری لازم است و واجد شرایط مقرره هستند داور یا داورهای لازم را بطریق قرعه معین نماید.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۳:
ماده ۶۴۳ – اشخاصیرا که بواسطه محکومیت جنائی یا بحکم دادگاه جنحه از حق داوری محروم هستند نمی‌توان بداوری معین کرد ولو بتراضی.
رئیس –موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۴:
ماده ۶۴۴ – اشخاص مذکور زیربوسیله قرعه بداروی انتخاب نمی‌شوند.
۱- کسانی که سن آنها کمتر از سی باشد.
۲- کسانی که در مقر دادگاهی که داور معین می‌کند مقیم یا ساکن نیستند.
رئیس – موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۵:
ماده ۶۴۵ – اشخاص مذکوره زیر را نمی‌توان بقید قرعه بسمت داور مشترک معین کرد مگر بتراضی طرفین.
۱ – کسی که در دعوی ذینفع باشد.
۲ – اشخاصیکه بایکی از اصحاب دعوی قرابت سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم دارند.
۳ – کسی که قیم یا کفیل یا وکیل یا مباشر امور یکی از اصحاب دعوی است یا از اصحاب دعوی مباشر امور اوست.
۴ – کسی که خود یا زوجه اش وارث یکی از اصحاب دعوی است.
۵ – کسی که با یکی از اصحاب دعوی یا با اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم با یکی از اصحاب دعوی دارند دادرسی جنائی یا جنحه‌ای سابقاً یا فعلاًداشته باشد.
۶ – کسی که شخصاً یا زوجه او و یا یکی از اقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم او با یکی از اصحاب دعوی یا زوجه و یا یکی از اقربای نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم او دادرسی مدنی دارد.
۷ - قضات و صاحبمنصبان دادسرا و حکام و سایر کارمندان دولت در حوزه مأموریت آنها.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۶:
ماده ۶۴۶ – در صورتیکه داور بقرعه معین شود هریک از طرفین حق دارد از تاریخ اعلام در جلسه در صورت حضور و از تاریخ ابلاغ تا ده روز در صورت غیبت داور نعیین شده را رد کند مگر اینکه وموجبات رد بعداً حادث شود که در اینصورت ابتداء مدت روزی است که علت رد حادث گردد – دادگاه پس از وصول اعتراض رسیدگی کرده هرگاه اعتراض را وارد دید داور دیگری را بجای داور مردود معین می‌کند.
رئیس – موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۷:
ماده ۶۴۷ – دادگاه پس از تعیین داور ورقه‌ای مشتمل بر نام و مشخصات طرفین و موضوع دعوی و نام داورها و مدت داوری در صورتیکه معین شده باشد تنظیم نموده و بداورها ابلاغ می‌نماید.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۸:
ماده ۶۴۸ – بعد از تعیین داور یا داورها طرفین حق عزل آنها را ندارند مگر بتراضی یکدیگر.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۴۹:
ماده ۶۴۹ – پس از قبول داوری داورها حق استعفا ندارند مگر در صورت داشتن عذر موجه از قبیل مسافرت یا ناخوشی و امثال آن – داوری که بدون داشتن عذر موجه استعفاء دهد تا پنج سال به قرعه بداوری معین نخواهد شد.
تبصره – هرگاه یکی از داورهای اختصاصی در ثلث آخر مدت داوری استعفای او کان لم یکن و در حکم ممتنع خواهد بود.
رئیس – موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۰:
ماده ۶۵۰ – هرگاه داور در مدت معین در قرارداد داوری یا مدتیکه قانون معین کرده است رای ندهند داوری آنان کان لم یکن خواهد بود مگر اینکه طرفین مدت جدیدی قرار بدهند.
رئیس –موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۱:
ماده ۶۵۱ – شخص ثالثی که مطابق قانون جلب شده یا قبل و یا بعد از ارجاع اختلاف بداوری وارد دعوی می‌شود می‌تواند با طرفین دعوی اصلی در ارجاع امر بداوری و تعیین داور یا داورهای تعیین تراضی کند و اگر موافقت حاصل نگردید بدعوی او مطابق مقررات مستقلاً رسیدگی خواهد شد.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۲:
ماده ۶۵۲ – طرفین باید اسناد ومدارک خود را بداور بدهند و داورها نیز می‌توانند توضیحات لازمه را از آنهابخواهند.
رئیس – موافقین با اینماده برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۳ خوانده می‌شود:
ماده ۶۵۳ – هرگاه در ضمن رسیدگی اوضاع و احوالی کشف شود که مربوط بجنحه یا جنایت و در رأی داور مؤثر بوده و تفکیک جهت حقوقی از جزائی ممکن نباشد و همچنین در صورتیکه دعوی مربوط بنکاح یا نسب بوده و رفع اختلاف در امری که راجع باصل نکاح یا طلاق یا نسب بشود رسیدگی داورها تاصدور حکم قطعی از دادگاه صلاحیت دار نسبت به موضوع امر جزائی یا نکاح یا طلاق یا نسب متوقف می‌ماند.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۴:
ماده ۶۵۴ – دعوی جعل و تزویر در سند بدون تعیین جاعل و مزوّر ویا در صورتیکه تعقیب جاعل و مزور بجهتی از جهات قانونی ممکن نباشد از قبیل امور جنحه و جنایت مذکور در ماده قبل نیست.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۵:
ماده ۶۵۵ – حکم قطعی مذکور در ماده ۶۵۳ بتوسط دادگاه ارجاع کننده دعوی بداوری بداور ابلاغ می‌شود و آنچه از مدت داوری در زمان توقیف رسیدگی داورها باقی بوده از تاریخ ابلاغ حکم در دادگاه بداور ارجاع شده باشد حکم قطعی را در هریک از امور مذکور در ماده ۶۵۳ بدرخواست یکی از طرفین دادگاهی که صلاحیت رسیدگی باصل دعوی را دارد ابلاغ می‌نماید و داورها نمی‌توانند برخلاف مفاد حکمی که در امر جزائی یا نکاح یا طلاق با نسب صادر شده رای بدهند.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۶:
ماده ۶۵۶ – در موارد زیر داوری از بین می‌رود.
۱ – در صورت تراضی کتبی طرفین
۲ – در صورت فوت یا حجر یکی از طرفین
رئیس - موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۷:
ماده ۶۵۷ – داورها در رسیدگی و رأی تابع اصول محاکمه نیستند ولی باید شرایط قرارداد داوری را رعایت کنند.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۸:
ماده ۶۵۸ – رأی داور باید موجّه و مدلل بوده و مخالف با قوانین موجد حق نباشد.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۵۹:
ماده ۶۵۹ – در صورتیکه داورها اختیار صلح داشته باشند می‌توانند دعوی را به صلح خاتمه دهند در این صورت صلح نامه‌ای که بامضای داورها رسیده باشد قابل اجرا خواهد بود.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۶۰:
ماده ۶۶۰ – اگر یکی از داورها در جلسه‌ای که برای رسیدگی یا مشاوره با اطلاع او معین شده حاضر نشود یا حاضر شده و از دادن رأی امتناع نماید رأئی که با کثریت صادر می‌شود مناط اعتبار است هر چند که در قرارداد داوری اتفاق شرط شده باشد عدم حضور یا امتناع داور از دادن رأی یا از امضاء آن باید در برگ حکم قید شود
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد ماده ۶۶۱
ماده ۶۶۱ – پس از رسیدگی رأی داور مدیر دفتر دادگاه ارجاع کننده دعوی بداور یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی باصل دعوی را دارد بامر رئیس دادگاه اصل رأی را بایگانی نموده و رونوشت گواهی شده آنرا برای ابلاغ باصحاب دعوی می‌فرستد
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۶۲
ماده ۶۶۲ – هر گاه محکوم علیه تا ده روز بعد از ابلاغ حکم باو طوعاً حکم را اجرا نکرد دادگاه ارجاع کننده دعوی بداوری و یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی باصل دعوی را دارد مکلف است بدرخواست طرف ذینفع بر طبق رأی داور برگ اجرائی صادر کند
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۶۳
ماده ۶۶۳ – هر گاه طرفین رأی داور را باتفاق بعضاً یا کلاً رد کنند آن رأی در قسمت مردود اتفاقی بلا اثر خواهد بود
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۶۴
ماده ۶۶۴ – تصحیح حکم قبل از انقضاء مدت داوری با داور و بعد از انقضاء مدت با دادگاه صلاحیت دار است
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام کردند) تصویب شد ماده ۶۶۵
ماده ۶۶۵ – در موارد زیر رأی داور اساساً باطل و غیر قابل اجراء است
۱ – در صورتیکه رأی مخالف با قوانین موجد حق باشد
۲ – وقتیکه داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده است رأی داده یا رأی داور پس از انقضاء مدت داوری صادر شده باشد
۳ – در صورتیکه رأی داور با آنچه در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و بجهتی از جهات قانونی از اعتبار نیفتاده است مخالف باشد
هر گاه داور خارج از حدود اختیار خود رأی داده باشد فقط آن قسمتی از رأی که خارج از حدود اختیار داور بوده باطل است
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۶۶
ماده ۶۶۶ – در مورد ماده فوق هر یک از طرفین می‌توانند از دادگاهی که دعوی را ارجاع بداوری کرده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی باصل دعوی را دارد حکم به بطلان رأی داور را بخواهد در اینصورت دادگاه مکلف است بدرخواست رسیدگی کرده هر گاه رأی بر طبق ماده فوق باطل باشد حکم به بطلان آن بدهد و رسیدگی باصل دعوی تا قطعی شدن حکم بطلان رأی داور متوقف می‌ماند
رئیس _ آقای اوحدی
اوحدی _ با توجه و دقت بمواد مصوبه این قانون معین می‌شود که برای هر قسم اعتراض یا شکایت پژوهشی یا فرجامی یک مدتی را معین کرده‌اند که خارج از آن مدت نباید اعتراض یا شکایتی پذیرفته شود الا در این مبحث راجع باعتراض به رأی داور در این مبحث هیج مدت ندارد که تا کی می‌شود و طرف می‌تواند از دادگاه ارجاع کننده بخواهد که رأی داور را که خارج از آن مقررات است باطل کند این مدت ندارد اگر جائی از ابتدای این مبحث تا انتهای این مبحث یک همچو مدتی هست آقای مخبر کمیسیون دادگستری که فعلا تشریف آوردند ممکن است توضیحاً بیان کنند و اگر نیست موافقت کننده که در این ماده ذکر شود که طرفی که می‌تواند شکایت کند در یک مدت معین حق داشته باشد شکایت کند.
مخبر _ این نکته که آقای اوحدی تذکر دادند در کمیسیون مشروحاً مورد بحث واقع شد علت اینکه نظریه ایشان در کمیسیون تصویب نشد حالا عرض می‌کنم و آن این است که تقاضای ابطال رأی حکم در چه صورت انجام می‌شود؟ ماده ۶۶۵ که الساعت تصویب شد می‌نویسد در موارد زیر رأی داور اساساً باطل و غیر قابل اجراست وقتی که یک نظریه و رائی اساساً باطل شد دیگر تأثیر موضوعی ندارد که شما امروز به دادگاه بروید و تقاضای تصدیق ابطال کنید یا اینکه این رأی در یک دادگاهی بر علیه شما استدلال شود شما مجبور باشید که یک ماه دیگر بروید و تقاضای ابطال کنید و بگوئید این رأی باطل است در هر صورت اگر وقت گذارده شود معنی آن این است که در آن مدت اگر تقاضای ابطال نگردید این رأی معتبر است و منافات دارد با ماده ۶۶۵ که میگوئیم اساساً باطل است برای این که اگر در ظرف آن مدت تقاضای ابطال نکردند آن رأی معتبر می‌شود در صورتیکه این رأی اساساً باطل است آنوقت مواردیکه رأی اساساً باطل است گفته شده است یک وقت است که مخالف است آن رأی با قوانین موجد حق یک وقت است که رأی خارج از اختیار داور است مثلا معین شده است که حکم در مورد مال الاجاره یک خانه رأی بدهد او وارد می‌شود مثلاً در مورد مال الاجاره خانه همسایه هم رأی می‌دهد این را نمی‌شود ترتیب اثر داد این رأی اساسا باطل است چه در ظرف ده روز مثلا شما تقاضای ابطال بکنید یا نکنید هر وقت کسی که این حکم بنفع او است در دادگاه باین رأی استدلال کرد خواهند گفت که آقا این رأی باطل است و از اختیار شما خارج است و بر خلاف قوانین موجد حق است یا برخلاف مدلول سند رسمی و دفتر املاک است این حرف را بهش خواهند گفت و این رأی هم از بین می‌رود باین جهت قید زمان بهیچوجه نمی‌شود کرد و ذکر این قید منافات دارد با ماده ۶۶۵ البته در ماده ۶۶۴ گفتیم که تصحیح حکم را می‌توانیم بکنیم اگر مدت حکمیت باقی است و در ظرف مدت دو ماه که حکم‌ها باید رأی بدهند در ظرف یک ماه و ده روز که رأی دادند اگر اصلاحی لازم داشته باشد در ظر ف آن بیست روز دیگر که باقی است از حکم تقاضا می‌شود که رفع اشتباه بکند و اگر مدتش گذشته است که دیگر صلاحیت ندارد اصلاح کند و مربوط بدادگاه است اما این ماده را که ایراد کردند مربوط بموارد ابطال است و هیچ زمان نمی‌خواهد زیرا این رأی اساساً باطل است و رائی که اساساً باطل شد نمی‌شود برای آن تعیین زمان نمود.
رئیس _ آقای اوحدی.
اوحدی _ آقای مخبر کمیسیون دادگستری باید تصدیق بکنند که بنده با مشاهده ماده قبل و بطلان اساس این عرض را کردم و این نکته را بخوبی ملتفت هستم که مسئله فسخ و ابطال این اختصاص برأی داور ندارد در دادگاهها هم ممکن است حقوقاً و جزائاً احکامی از دادگاه صادر شود که بر خلاف قوانین موجد حق باشد یا بر خلاف حق باشد یا برخلاف قانون باشد یا بر خلاف مستندات باشد بالاخره یک مرحله را گذاشته‌اند که از این مرحله برود بآن مرحله و آن رأی را باطل کند یا فسخ کند یا نقض کند یا ابرام کند و برای آنهم مدت معین کرده‌اند. بنده هم عرض کردم این مسئله مدت ندارد محکمه تحصیل دلیل برای کسی نمی‌کند مدعی نمی‌شود که این رأی داور بر خلاف موجد حق است دادگاه مدعی نمی‌شود که داور زائد بر آن چیزی که باو رجوع شده رأی داده ولو بداند نمی‌کند این کار را پس باید یک نفر که ضرر می‌برد از این رأی داور برود اظهار کند بدادگاه ارجاع کننده که این رأئی که داور داده است یا راجع بیک موضوعی است که مربوط بداوریش نبوده یا مربوط بیک چیزهائی است که زائد بر موضوع داوریش بوده یا برخلاف قوانین موجد حق بوده اینرا ما گفتیم که مدت لازم دارد این مدت را می‌خواهید اضافه کنید نمی‌خواهید نکنید والا آن بیاناتی که فرمودید آنها جواب بنده نبود.
مخبر - عرض کنم اشتباهی که برای آقای اوحدی ناشی شده است از یک قیاس ساده ایست که رای دادگاه را با رای داور قیاس کردند این که قابل قیاس نیست زیرا که دادگاه یک صلاحیت قانونی دارد و این صلاحیت برای همیشه هست و بعلاوه قانون معین کرده است که رأی دادگاه در ظرف ده روز قابل اعتراض است یا قابل اجرا است یا در ظرف ده روز قابل فرجام است اما رأی داور یک حالت فوق العاده ایست طرفین آمده‌اند بدادگاه صالح و گفته اندکه ما نمی‌خواهیم شما رسیدگی کنید و ما را احاله کنید بیک اشخاصی که طرف اعتماد ما هستند تا آنها رأی بدهند بکار ما و برای آنها یک مقررات خاصی وضع شده که تجاوز از آن مقررات جایز نیست اگر ما قید کنیم که در ظرف ده روز نسبت برأی داور بشود اعتراض کرد این مسئله منافات دارد با ماده ۶۶۵ زیرا در آنجا گفتیم که در موارد زیر رأی داور اساساً باطل است و رأیی که اساساً باطل است و یک ورقه پاره ورق کاغذ غیر قابل استدلالی است چه فرق می‌کند که امروز در دادگاه تصدیق بر بطلان این بگیزیم یا ده روز یا یکماه دیگر یا در یک محاکمه که مورد اسادلال و استفاده واقع می‌شود بگوئیم این باطل است این است که اصلاً اگر ما قید زمان بکنیم ماده ۶۶۵ را کلاً نقض کرده‌ایم زیرا مفهوم مخالفی پیدا می‌کند که اگر تا ده روز تقاضای ابطال نکردند معتبر است در صورتیکه گفتیم بطور کلی باطل است واین قیاس هم موردی ندارد و قابل قیاس هم نیست که بگوئیم چون رأی دادگاه در ظرف زمان معین قابل استیناف است پس چرا رأی حکم اینطور نیست برای اینکه آن یک مقررات خاصی برایش وضع شده و این یک مقررات خاصی.
رئیس _ موافقین با ماده ۶۶۶ قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۶۶۷:
ماده ۶۶۷ – در مورد ماده قبل هر گاه بر ک اجرائیه صادر شده باشد دادگاه باید فوراً و قبل از تعیین جلسه بدلائل درخواست کننده توجه کرده هرگاه دلائل را قوی یافت قراری دائر بتوقیف عملیات اجرائی صادر نماید.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۶۸:
ماده ۶۶۸ – در صورتیکه دعوی در مرحله فرجامی رجوع بداوری شده باشد درخواست اجرا و تصحیح حکم و همچنین حکم به بطلان آن باید از دادگاهی بعمل آید که حکم مورد درخواست فرجامی را داده است.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۶۹:
ماده ۶۶۹ – رأی داور فقط در باره طرفین دعوی و اشخاصی که دخالت و شرکت در تعیین داور داشته و قائم مقام آنان نافذ است و نسبت باشخاص خارج تاثیری نخواهد داشت.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۰:
ماده ۶۷۰ – حق الزحمه داورها بعهده طرفین است مگر آنکه در قرار داد داوری ترتیب دیگری برای پرداخت حق الزحمه مقرر شده باشد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۱:
ماده ۶۷۱ – حق الزحمه داوری تا صد هزار ریال خواسته پنج در صد و نسبت بمازاد از صد هزار ریال تا پانصد هزار ریال خواسته سه در صد و نسبت بمازاد از پانصد هزار ریال دو در صد خواسته می‌باشد.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۷۲:
ماده ۶۷۲ – مقدار حق الزحمه داور در مواردیکه خواسته مالی نیست و یا تعیین قیمت آن ممکن نیست بنظر دادگاه معین می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۳:
ماده ۶۷۳ – در صورتیکه داور متعدد باشد حق الزحمه داوری بالسویه بین آنها تقسیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۴:
ماده ۶۷۴ – هر گاه بین داور و اصحاب دعوی قرار دادی در خصوص میزان حق الزحمه شده باشد مطابق قرار داد عمل می‌شود مشروط باینکه زاید از میزان مذکور در ماده ۶۷۱ نباشد.
رئیس – موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۵:
ماده ۶۷۵ – دعاوی مذکوره زیر قابل ارجاع بداوری نیست:
۱ – دعوی ورشکستگی
۲ – دعاوی راجعه باصل نکاح و طلاق و فسخ نکاح و نسب.
رئیس – موافقین برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۶۷۶:
ماده ۶۷۶ – در مورد اختلافات بین زن و شوهر راجع بسوء رفتار و عدم تمکین و نفقه و کسوه و سکنی و نیز هزینه طفلی که در عده شوهر و در حضانت زن باشد از طرف هر یک از زوجین طرف شود دادگاهها می‌توانند بدرخواست هر یک از طرفین دعوی را ارجاع بداوری نموده و در صورت عدم تراضی آنها در تعیین داور لااقل دو نفر را از بین اقرباء طرفین و در صورتیکه در محل سکونت خود اقرباء نداشته باشند از اشخاصی که با آنها معاشرت و دوستی دارند تعیین کنند – داورها مکلفند حتی الامکان سعی در اصلاح بین زوجین نموده و در صورتیکه قادر باصلاح نشوند رأی خود را در تشخیص ذیحق بودن یکی از طرفین و تعیین میزان هزینه زن یا طفل در صورتیکه موضوع دعوی هزینه زن باشد بدادگاه تقدیم دارند.
اگر بین داورها (در صورتیکه عده آنها زوج باشد) توافق نظر حاصل نشود آنها می‌توانند یکنفر را بعنوان داور ثالث بتراضی انتخاب نمایند و چنانچه در تعیین داور ثالث تراضی نشود دادگاه بقرعه تعیین می‌نماید و در این صورت اکثریت آراء آنها مناط اعتبار است – دادگاه در انتخاب داورها باید اتصاف آنها را بحسن اخلاق رعایت نماید.
هر یک از طرفین می‌توانند در صورتیکه از رأی داورها شکایت داشته باشند اعتراضات خود را درظرف یکماه بعد از ابلاغ رأی بدادگاه بدهد و دادگاه در صورتی که اعتراضات را وارد بداند بموضوع رسیدگی کرده حکم می‌دهد.
مرجع دعاوی فوق الذکر دادگاه شهرستان است و در نقاطی که دادگاه شهرستان نباشد دادگاه بخش است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۷:
ماده ۶۷۷ – در دعاوی راجع به تخلیه عین مستأجره از قبیل دکان و مغازه دادگاه می‌تواند بدرخواست یکی از طرفین دعوی را ارجاع بداور نماید مشروط بر اینکه درخواست مذکور از طرف مدعی عله در محاکمات عادی در مدتی که برای اولین لایحه پاسخ نامه مقرر است و در محاکمات اختصاری تا جلسه اول دادرسی بعمل آید.
رئیس – آقای اوحدی
اوحدی _ مختصر عرض بنده راجع به این ماده مربوط به قانون مالک و مستأجر است که قبلاً تصویب شده بنظر این بنده ممکن است چون این قانون بعد از آن قانون تصویب می‌شود توهم شودکه این ماده وارد بر مواد قانون مالک و مسأجر است و برای رفع این توهم یا آقای وزیر دادگستری توضیحاً بفرمایند که تصویب این ماده وارد بر مقررات مالک و مستأجر نخواهد بود و یا موافقت بفرمایند که یک کلمه در ذیل این ماده اضافه شود یعنی نوشته شود با رعایت قانون مالک و مستأجر.
وزیر دادگستری _ هیچ محتاج به تصریح نیست همینطور که نوشته شده روی اصول کلی تکلیف آن معلوم است چون آن یک قانون خاصی است و این هم یک موضوع خاصی است و در آنجا هست که تخلیه را یک دادگاهی باید رأی بدهد و وقتی که تقاضای تخلیه از دادگاه شده باشد این قاعده را برای همیشه وضع کرده‌اند و قانون تعدیل مال الاجاره یک حکم خاصی دارد و ترتیب خاصی است و هیچ ارتباطی با این ماده ندارد.
رئیس _ موافقین با ماده ۶۷۷ برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. آقای وزیر دادگستری فرمایشی دارند؟
– تقدیم لایحه مربوط به طرز تقسیم محصولات زراعتی بین مالک و زارع
[ ۴ – تقدیم لایحه مربوط به طرز تقسیم محصولات زراعتی بین مالک و زارع ]
وزیر دادگستری _ لایحه ایست که در موضوع تقسیم محصولات زراعت بعد از مطالعات زیاد تهیه شده تقدیم می‌کنم اهمیت آنرا لازم نیست که بنده عرض کنم چون موضوع کشاورزی در تمام کشورهائی که کشاورزی هستند فوق العاده اهمیت دارد ومتصدیان کشاورزی را در حقیقت می‌شود گفت که مثل ستون فقرات کشور هستند و لازمست که روابط بین رعیت و مالک روشن و صریح باشد که مجالسی برای هیچگونه اختلافی نباشد و چون از دوره مجلس آنقدری باقی نمانده نظر باهمیت لایحه تقاضای یک فوریت می‌کنم.
(لایحه نامبرده تقدیم و بشرح زیر خوانده شد)
مجلس شورای ملی.
چون طرز تقسیم محصولات زمینهای زراعتی و در آمد باغها و اشجار و حق تعلیف دام در تمام نقاط کشور بین مالک و زارع یکسان نیست و بتفاوت زمان و مکان و عادات و سوابق مخصوص اختلافات و عدم تناسب بیشماری در اینموضوع وجود دارد که برای رفع آن لازم است رویه واحدی اتخاذ شود مواد زیر باین منظور تنظیم و با قید یک فوریت تقاضای تصویب آن می‌شود.
ماده ۱ – وزارت دادگستری مجاز است برای تعیین سهم مالک و زارع نسبت بمحصول زمینهای زراعتی اعمّ از محصول صیفی و شتوی و سر درختی اعم از اینکه محصول آبی بوده یا دیمی باشد و آبی اعم از رود آب یا چشمه یا قنات آئین نامه بر اساس عوامل پنجچگانه آب و زمین و کار و گاو و بذر و با رعایت کیفیت آب و هوا تنظیم نموده و پس از تصویب وزیران درهر بخش که قبلاً آگهی شده باشد بموقع اجرا گذارد.
ماده ۲ – برای حل هر اختلاف بین مالک و زارع راجع بامر زراعت بشرط آنکه اختلاف در مالکیت زمین نباشد آئین نامه دادرسی مخصوصی با تعیین مرجع رسیدگی باختلافات که بر اساس تسریع باشد وزارت دادگستری تنظیم می‌نماید تا در هر بخش که مقتضی بداند طبق آن باختلافات حاصله رسیدگی شود.
ماده ۳ – برای تعیین حدود و شرایط گله داری و باغداری در مورد باغها دامهائیکه زارعین در املاک اربابی داشته و یا می‌خواهند دارا شوند وزارت دادگستری بمعیت اداره کل کشاورزی آئین نامه بر اساس اعتدال و در حدی که بامر زراعت سکته وارد نیاورد تنظیم کرده و پس از تصویب هیئت وزیران درهر بخش که قبلاً آگهی شده باشد بموقع اجرا می‌گذارد.
ماده ۴ – قرار داد خصوصی بین مالک و زارع در مورد ماده یک و سه چنانچه قبل از وضع این قانون وجود داشته و یا بعداً تنظیم بشود در باره طرفین قرارداد معتبر بوده و طبق آن عمل خواهد شد و چنانچه مدت قرارداد بیش از پنجسال باشد با انقضاء پنجسال از تاریخ انعقاد قرارداد ملغی است مگر اینکه با تراضی تجدید گردد.
رئیس _ فوریت لایحه مطرح است. آقایانیکه با یک فوری بودن لایحه موافقت دارند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
– بقیه از شور لایحه اصول محاکمات مدنی و تصویب مواد ۶۷۸ تا ۷۰۸
[ ۵ – بقیه از شور لایحه اصول محاکمات مدنی و تصویب مواد ۶۷۸ تا ۷۰۸ ]
رئیس _ ماده ۶۷۸ لایحه اصول محاکمات مدنی مطرح است.
ماده ۶۷۸ – در مورد ماده فوق از حکم داوری که بقرعه معین شده ممکن است در ظرف ده روز پس از ابلاغ درخواست تجدید نظر نمود مگر این که این حق را طرفین اسقاط کرده باشند.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۷۹:
ماده ۶۷۹ – هیئت تجدید نظر تشکیل می‌شود از سه نفر از اشخاصی که بتراضی طرفین و در صورت عدم تراضی بقرعه انتخاب می‌شوند.
حکم هیئت تجدید نظر قطعی است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۰:
ماده ۶۸۰ – مقررات راجع بداورهای بدوی از حیث مدت داوری و ترتیب تعیین داور و بطلان رأی و غیره شامل داورهای تجدید نظر نیز هست و در صورتیکه مدت داوری تجدید نظر منقضی و داورها رأی ندهند یا بطلان رأی آنها را دادگاه اعلام کند بدرخواست یکی از طرفین دادگاه بدعوی رسیدگی کرده و رأی می‌دهند.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۱:
باب نهم – درهزینه دادرسی و دفتر
فصل اول – هزینه دادرسی
ماده ۶۸۱ – هزینه دادرسی عبارت است از:
۱ – هزینه برگهائی که بدادگاه داده می‌شود.
۲ – هزینه قرار و احکام.
رئیس _ موافقین با این ماده برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۲ قرائت می‌شود:
ماده ۶۸۲ – هزینه دادخواست کتبی یا شفاهی اعم از دادخواست بدوی و متقابل واعتراض بحکم غیابی و اعتراض بشخص ثالث و دادخواست پژوهشی و دادخواست اعاده دادرسی و فرجامی و هزینه وکالت نامه و برگ اجرائی در دادگاههای بخش پنجاه دینار و در سایر دادگاهها یک ریال است.
رئیس _موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۳:
ماده ۶۸۳ – هزینه احکام در دعاوی که قیمت خواسته معین است بترتیب زیر می‌باشد:
الف – در دعاوی مرحله نخستین نیم در صد نسبت به قیمت خواسته.
ب – در دعاوی مرحله پژوهشی و اعتراض بحکم غیابی مرحله نخستین و پژوهشی یک در صد نسبت بمبلغ محکوم به که مورد شکایت پژوهشی و اعتراض است.
ج – در اعتراض شخص ثالث خواه در مرحله نخستین باشد یا پژوهشی و درخواست فرجامی و اعاده دادرسی یک و نیم در صد نسبت بمبلغ محکوم به که مورد اعتراض یا شکایت فرجامی یا اعاده دادرسی است.
د – هزینه حکمی که پس از نقض فرجامی صادر می‌شود ربع در صد (۴۰۰/۱) نسبت بمحکوم به حکمی است که مورد رسیدگی مجدد واقع می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۴:
ماده ۶۸۴ – در صورتیکه خواسته مالی نباشد و همچنین در دعوی تصرف عدوانی و رفع مزاحمت و ممانعت و افراز و تقسیم و حقوق ارتفاقی هزینه دادرسی در دادگاههای بخش ده ریال و در سایر دادگاهها بیست و پنج ریال است.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۵:
ماده ۶۸۵ – هزینه تأمین دلیل پنجریال است:
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۶:
ماده ۶۸۶ – هزینه حکم در موقع دادن درخواست باید داده شود و در صورتیکه تعیین قیمت خواسته در وقت دادن دادخواست ممکن نباشد در موقع دادن دادخواست در دادگاههای بخش دو ریال و در دادگاههای شهرستان پنج ریال گرفته می‌شود و بقیه بعد از تعیین خواسته و صدور حکم اخذ خواهد شد و دادگاه مکلف است قیمت خواسته را قبل از صدور حکم معین نماید.
رئیس _ آقای نقابت.
نقابت (مخبر) _ اینجا در آخر ماده یک جمله حذف شده است بنده آنرا می‌خوانم و با اضافه آن جمله رأی گرفته شود. در آخر ماده باید اضافه شود: هزینه حکمی که پس از نقض فرجامی صادر می‌شود پس از صدور حکم از محکوم له گرفته می‌شود.
رئیس _ رأی گرفته می‌شود به ماده ۶۸۶ با این اصلاح آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. ماده ۶۸۷:
ماده ۶۸۷ – هزینه قرار ارجاع بمصدق و کارشناس اجرای موقت در دادگاههای بخش یک ریال و در سایر دادگاهها پنج ریال.
مخبر _ در آخر ماده کلمه (است) اضافه می‌شود.
رئیس _ موافقین با ماده ۶۸۷ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۸۸ خوانده می‌شود:
ماده ۶۸۸ – هزینه تأمین خواسته در دادگاههای بخش دو ریال و در سایر دادگاهها ده ریال است و پس از صدور قرار دریافت می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر قیام کردند) تصویب شد. ماده ۶۸۹:
ماده ۶۸۹ – برای درخواست پژوهش و فرجام قرارهائی که موافق اصول محاکمات مدنی پژوهش و فرجام آنها علیحده از حکم جائز است هزینه زیر دفعتاً در موقع تقدیم دادخواست دریافت خواهد شد:
۱ – برای پژوهش از قرار پنجریال.
۲ – برای فرجام از قرار پانزده ریال.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶۹۰:
ماده ۶۹۰ – در موارد زیر مدعی از تأدیه هزینه دادرسی معاف است:
۱ – دعاوی که خواسته آن دویست ریال یا کمتر است
۲ – دعوی اعسار نسبت بهزینه دادرسی
مخبر _ در اینجا هم در آخر ماده باید علاوه شود:
دولت و همچنین دادستان از تأدیه هزینه دادرسی معاف است.
رئیس – موافقین ماده ۶۹۰ با اصلاحی که شد برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۱ خوانده می‌شود:
فصل دوم – در هزینه دفتر
ماده ۶۹۱ – هزینه دصدیق مطابقعت رونوشت با اصل برای هر صفحه در دادگاههای بخش دو ریال و در سایر دادگاه سه ریال است.
بیست و پنج کلمه یک سطر و پانزده سطر یک صفحه و کسر از سطر و صفحه تمام محسوب است.
مخبر _ در سطر دوم ماده جمله و در سایر دادگاه باید اصلاح شود و در سایر دادگاهها.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۲:
ماده ۶۹۲ – برای سایر تصدیقاتی که از دفتر دادگاه درحدود صلاحیت آنها داده می‌شود در دادگاههای بخش دو ریال و در سایر دادگاهها چهار ریال دریافت می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد: ماده ۶۹۳:
فصل سوم در اعسار از هزینه دادرسی
ماده ۶۹۳ – معسر از هزینه دادرسی کسی است که بواسطه عدم کفایت دارائی یا عدم دسترسی بمال خود قادر به تأدیه هزینه دادرسی نیست.
رئیس – موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۴:
ماده ۶۹۴ – همینکه اعسار کسی ثابت شد از نتایج زیر استفاده خواهد کرد:
۱ – معافیت موقتی از تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی در مورد دعوائی که برای معافیت از هزینه آن ادعای اعسار شده.
۲ – حق داشتن وکیل مجانی.
۳ – معافیت از دادن تأمین که باید اتباع خارجه بدهند در صورتیکه مدعی از اتباع خارجه باشد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۵:
ماده ۶۹۵ – معافیت از هزینه دادرسی باید برای هر دعوی علیحده تحصیل شود ولی معسر می‌تواند در تمام مراحل مربوط بهمان دعوی از حکم اعسار استفاده کند.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۶: ماده ۶۹۶ – در مورد دعاوی متعدده که مدعی اعسار بر یکنفر دفعتاً اقامه نماید حکم اعسار که نسبت بیکی از دعاوی صادر شود نسبت بسایر دعاوی مؤثر خواهد بود.
رئیس _ موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۷:
ماده ۶۹۷– دعوی اعسار بطرفیت دادستان اقامه خواهد شد – هر گاه دادگاه صلاحیت دار دادگاه بخش باشد مدیر دفتر دادگاه سمت نمایندگی دادستان را خواهد داشت.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۸:
ماده ۶۹۸ – دعوی اعسار در صورتیکه برای معافیت از پرداخت هزینه مرحله نخستین باشد باید ضمن دادخواست راجع بدعوی اصلی و اگر دعوی اعسار راجع بهزینه اعتراض بحکم باشد در ضمن دادخواست اعتراض اقامه گردد و در صورتیکه برای معافیت از هزینه مرحله پژوهشی یا فرجامی باشد بوسیله دادخواست جداگانه اقامه خواهد شد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶۹۹:
ماده ۶۹۹ – مدیر دفتر مکلف است در ظرف در روز از تاریخ رسید دادخواست اعسار پرونده را بنظر دادرس دادگاه برساند تا چنانچه حضور گواه‌ها را در جلسه دادرسی لازم بداند بمدعی اعسار اخطار شود که در روز مقرر گواه‌های خود را حاضر نماید. مدیر دفتر یک نسخه از دادخواست مدارک اعسار و پیوست‌های آنرا برای دادستان و نسخه دیگر را برای طرف دعوی اصلی ارسال و ضمناً روز جلسه دادرسی را تعیین و ابلاغ می‌نماید – طرف دعوی اصلی می‌تواند در موقع رسیدگی بدعوی اعسار حاضر شده و اگر دلائلی بر رد اعسار دارد بیان کند ولی عدم حضور او مانع رسیدگی و صدور حکم نخواهد شد و این حکم حضوری محسوب است خواه در رسیدگی نخستین یا در رسیدگی پژوهش صادر شود.
رئیس _ موافقین قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۰۰.
ماده ۷۰۰ – هر گاه مدعی اعسار دعوی خود را تا یک ماه تعقیب نکرد دادخواست اعسار بدرخواست طرف دعوی رد و مطابق ماده ۷۰۲ رفتار می‌شود.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۰۱:
ماده ۷۰۱ – حکم قبول اعسار قابل پژوهش و فرجام نیست و از حکم رد اعسار فقط می‌توان در خواست پژوهش نمود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۰۲:
ماده ۷۰۲ – هر گاه حکم بر رد اعسار صادر شد بطریق زیر رفتار می‌شود:
اگر حکم از مرحله نخستین صادر و در ظرف مدت قانونی پژوهش داده نشده باشد مدعی اعسار مکلف است تا ده روز پس از انقضاء مدت پژوهش و اگر حکم از مرحله پژوهش صادر شده باشد تا ده روز پس از ابلاغ آن هزینه دادخواست دعوی اصلی را تأدیه نماید و الادادخواست او رد خواهد شد
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷۰۳
ماده ۷۰۳ – در صورتیکه دعوی اعسار برای معافیت از هزینه پژوهشی یا فرجامی باشد مدعی اعسار باید تصدیقی از دفتر دادگاه که باعسار رسیدگی حاکی از تقدیم دادخواست اعسار گرفته در ظرف مدت قانونی بدادخواست پژوهشی یا فرجامی پیوست نماید ولی بجریان افتادن دادخواست پژوهشی یا فرجامی موقوف به تعیین نتیجه دادخواست اعسار است
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷۰۴
ماده ۷۰۴ – اگر معسر فوت شود ورثه نمی‌تواند از حکم اعسار مورث استفاده نمایند لکن فوت مورث در هر یک از مراحل نخستین و پژوهشی و فرجامی مانع جریان دادرسی در آن مرحله نیست و هزینه دادرسی از ورثه مطالبه می‌شود مگر اینکه ورثه نیز اعسار خود را ثابت نماید
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷۰۵
ماده ۷۰۵ – هر گاه مدعی اعسار در دعوی اصلی محکوم له واقع شود هزینه دادرسی از او گرفته خواهد شد
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷۰۶
ماده ۷۰۶ – اگر تا ده سال از تاریخ صدو حکم اعسار معسر متمکن نگردید دیگر هزینه این که از پرداخت آن موقتاً معاف بوده است از او مطالبه نخواهد شد
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷۰۷
ماده ۷۰۷ – در صورتیکه ادعاء اعسار رد شود دادگاه در ضمن حکم رد اعسار مدعی اعسار را بپرداخت وجوه زیر محکوم خواهد کرد
الف – دو برابر هزینه دعوی اصلی در مرحله‌ای که برای معافیت از هزینه آن دادخواست اعسار داده شده در صورت تعقیب دعوی اصلی و در غیر اینصورت معادل آن هزینه
ب – حق الوکاله وکیل از بابت دادرسی اعسار در صورتیکه وکیل مجانی برای او معین شده باشد بشرط درخواست وکیل
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷۰۸
ماده ۷۰۸ – از بازرگانان دادخواست اعسار پذیرفته نمی‌شود و بازرگانی که مدعی اعسار نسبت بهزینه دادرسی باشد و نیز کسی که مدعی اعسار نسبت ببدهی زمان بازرگانی خود باشد باید مطابق مقررات قانون تجارت دادخواست ورشکستگی دهد
کسبه جزء مشمول این ماده نخواهند بود
رئیس _ موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد
– تصویب شانزده فقره مرخصی
[ ۶ – تصویب شانزده فقره مرخصی ]
رئیس _ گزارشات کمیسیون عرایض و مرخصی قرائت می‌شود.
آقای رهبری درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ چهارم شهریور ۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد
آقای اردبیلی درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ تصویب نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای فتوحی درخواست پانزده روز مرخصی از تاریخ چهارم شهریور نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای شجاع درخواست ده روز مرخصی از تاریخ چهارم شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نمودن اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای رفیعی درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ پنجم شهریور ۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس – موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای هدایت درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ چهارم شهریور نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای مجد ضیائی درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ هشتم شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس – موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای توانا درخواست نه روز مرخصی از تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای محمد تقی اسفندیاری درخواست هفده روز مرخصی از تاریخ ۶ شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
آقای امیر ابراهیمی درخواست بیست روز مرخصی از تاریخ ۵ شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای دکتر نیرومند درخواست ده روز مرخصی از چهارم شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینکه گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد
آقای فرشی درخواست بیست و چهار روز مرخصی از چهارم شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با بیست روز درخواست ایشان موافقت نموده‌اند اینک گزارش آن تقدیم می‌شود
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای دکتر اهری درخواست شش روز مرخصی از هفتم امرداد ۱۳۱۸ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای اورنگ درخواست بیست روز مرخصی از ۸ شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای سلطانی درخواست هفده روز مرخصی از تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس _ موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
آقای مؤید قوامی درخواست بیست روز مرخصی از چهارم شهریور ۱۳۱۸ نموده‌اند و کمیسیون با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس _ موافقین با این خبر قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
– موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
[ ۷ – موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه ]
رئیس _ اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم. (صحیح است) جلسه آینده روز یکشنبه هجدهم سه ساعت پیش از ظهر دستور هم لوایح موجوده.
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری
- قانون‌های تصویب شده
قانون
دویست و پانزده هزار ریال اعتبار اضافی به کارپردازی مجلس
ماده واحده _ کارپردازی مجلس شورای ملی مجاز است که از محل صرفه جوئی بودجه سال ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی مبلغ یکصد و سی هزار ریال برای استخدام کارگران فنی جدید و هزینه ماشین آلات و مبلغ هشتاد و پنج هزار ریال کمک بهزینه جشن‌ها از وزارت دارائی دریافت نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه پانزدهم شهریور ماه یکهزار و سیصد و هجده بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی _ حسن اسفندیاری