مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ دی ۱۳۳۶ نشست ۱۵۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۵۱
صورت مشروح مذکرات مجلس روز یکشنبه پانزدهم دی ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: عامری- علامه‌وحیدی- امیدسالار- دکتر مشیر فاطمی- خلعتبری
۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای ارباب
۴- مذاکره و تصویب طرح پیشنهادی راجع به چاپ مذاکرات مشروح مجلس
۵- مذاکراه در گزارش کمیسیون دارایی راجع به توافق مالیاتی
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت ده و ۱۰ دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
غایبین با اجازه- آقایان: یارافشار. فرود. دکتر اصلان افشار. قوام. اسدی. نصیری. افخمی. اورنگ. دکتر آهی. شادلو. دکتر امین. شادمان.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: اریه. سنندجی. دکتر جهانشاهی. دکتر طاهری. مشار. اخوان. جلیلوند. مهندس دهستانی. اسفدیاری. مهندس بهبودی. دکتر سعید حکمت. اعظم زنگنه. کیکاوسی. مهندس فروغی. امیربختیار. دکتر دیبا. ساگینیان. عبدالحمید بختیار.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: کورس. هدی. گیو. دکتر سید امامی. خزیمه‌اعلم.
دیر آمدگان بی‌اجازه- آقایان: دکتر عمید- رامبد.
رئیس- نظری نسبت به صورت مجلس نیست. آقای ثقه‌الاسلامی
ثقه‌الاسلامی- جناب آقای نخست‌وزیر ضمن تشکر از رأی اعتماد آقایان مطالبی اظهار کرده‌اند که بنده قرائت می‌کنم «بنده وظیفه خود می‌دانم از طرف دولت و خودم از این ابراز اعتماد آقایان نمایندگان محترم و تأییدی که در این امر شده است سپاسگزاری کنم...» (دکتر بینا- تأیید نشد) در صورتی که مجلس به استیضاح رأی ساکت داد.
رئیس- اجازه بفرمایید البته راجع به استیضاح مجلس رأی سکوت داد و رأی سکوت هم در آیین‌نامه مطرح است که چه نتایجی را متضمن است یعنی مجلس نه موضوع را تأیید می‌کند و نه رد می‌کند و بعد از آن با رأی اعتمادی که دولت خواست البته همه آقایان به آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر و دولت‌شان اظهار اعتماد کردند (فضایلی- صرف‌نظر از این عمل) (بهبهانی- مقصود این است که به امر نفت رأی ندادند) دیگر نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: عامری- علامه‌وحیدی- امیدسالار- دکتر مشیر فاطمی- خلعتبری
رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود، آقای عامری
عامری- خاطر آقایان از مسافرت هیئت محترم دولت به کرمان مستحضر است ایشان در محل به وضع و احوال مردم رسیدگی کردند و تصمیماتی اتخاذ شد که به نفع مردم بود بنده لازم می‌دانم از آقایان وزرا که رنج سفر را تحمل کرده‌اند از طرف عموم اهالی کرمان اظهار تشکر کنم آقایان یقین دارم از این تصمیمی که در مورد تمام مملکت اتخاذ شده خشنود هستند و رضایت دارند و تأیید می‌فرمایند استان کرمان همان طور که آقای نخست‌وزیر در مصاحبه خودشان اظهار داشتند از بسیاری از جهات عقب افتاده است ولی خوشبختانه امکانات طبیعی آن خیلی زیاد است (صحیح است) و در صورتی که کمک‌هایی بشود، راه‌های آن درست بشود و مردم همه البته به خود بیایند و معاضدت بکنند و ضمناً دولت مأمورین لایق و پاک و بی‌نظری همان طور که هستند اعزام بدارند امیدواریم که آتیه بسیار درخشان در پیش داشته باشد ولی به حکم همین عقب افتادگی و محرومیت که زاده تاریخ چند صد ساله اخیر کرمان است و در مقابل استعداد طبیعی این استان پهناور مردم کرمان در انتظار اقدامات فوری و تصمیمات وسیع‌تر دیگری هستند باید فعلاً عرض کنم که کرمانی انتظار داشت مژده حیات‌بخش اتصال راه‌آهن کاشان به یزد و کرمان و امتداد آن ضمن اتخاذ تصمیمات دولت به اهالی کرمان و همه ایران داد می‌شد بنده از جناب آقای ذوالفقاری تمنا دارم که این مطلب حیاتی را هر چه زودتر تشریف بیاورند در پشت این تریبون اعلام بدارند و همه اهالی کرمان را خشنود و سپاسگزار نمایند قبلاً هم مکرر صحبت شده بود که بعد از خاتمه راه‌آهن تبریز راه‌آهن کاشان یزد و کرمان را شروع به ساختمان خواهند نمود و این مژده‌ای بود که اعلیحضرت همایونی مکرر لزوم آن را تأیید فرمودند و نوید دادند و ما انتظار داریم که هر چه زودتر شروع به کار شود مطلب دیگر این که به علت دوری از مرکز و کمی بضاعت خانواده‌ها و اشکالات گوناگون جوانان کرمانی اغلب از ادامه تحصیل و نیل به آرزوهای خود محروم می‌مانند بنده استدعا دارم در توسعه دانشکده کشاورزی که اخیراً تأسیس شده و خود آقایان چند روز پیش آن را افتتاح فرمودند و تکمیل وسایل آن یک بذل توجه عاجل بشود و مخصوصاً اگر ممکن است توجه فرمایند که دانشکده فنی و حرفهای در کرمان تأسیس بشود و این قسمت خیلی مهم است و غیرمتمکنین که هیچ وسیله ندارند و از برای‌شان امکان ندارد که به تهران بیایند جوان‌های آنها که می‌خواهند بیایند به طهران در همانجا تحصیل و خدمت بکنند و به درد این آب و خاک بخورند اگر به این قسمت توجه نشود از وضع مرکزیت اولیه خارج می‌شود امیدوارم همه آقایان توجه می‌فرمایند و با بنده همکاری می‌کنند که این فکر عملی بشود موضوع دیگر راجع به امور کشاورزی است که به حکم وضع جغرافیایی خاص کرمان اشکالات زیادی داردکه آن هم با حسن‌نیت و فراهم کردن تسهیلات و کمک‌های مؤثر مالی راه‌حل‌های سودمندی پیدا می‌شود راجع به وضع زارعین کرمان گفتگوهای زیادی شده البته وضع خوبی هم ندارند و بسیار هم بد است و باید از هر جهت بهتر شود ولی یک چیز را می‌توانم عرض کنم که اکثریت مالکین کرمان برخلاف بعضی شایعات با داشتن مخارج ملکی کمرشکن مقروض هستند آقایانی که کرمان تشریف برده‌اند مطلع هستند و بنده خوشوقت هستم که یک عده‌ای آشنا و مطلع به امور کرمان در اینجا هستند و از وضع کرمان خبر دارند چون اینجا صحبت است که در کرمان فاصله بین مالک و زارع زیاد است ولی بنده می‌توانم عرض کنم که فاصله نیست منتهی البته وضع مالک بهتر است از فرد فرد زارعین ولی دارای اشکالات زیاد هم هستند که متأسفانه املاک خود را می‌فروشند آن هم راه‌حل‌های زیادی دارد که دولت با کمک‌هایی که می‌تواند بکند می‌تواند اقدام بکند که رفع اشکال اهالی بشود و می‌خواستم عرض کنم که مالکین حاضر به هر گونه فداکاری در امور آبادی هستند و اگر دولت هم کمک بکند یقین دارم و اطمینان دارم که با استقبال گرم اهالی مواجه خواهند شد راجع به وضع شهر کرمان و امور داخلی شهر بنده قبل از سفر جناب آقای دکتر اقبال یک مطالبی را به عرضشان می‌فرستم و امیدوارم مورد توجه‌شان واقع شده باشد چون بنده هیچ گونه نظری ندارم و این مطالب با حیات مردم و رفاه عمومی بستگی دارد باز هم تقاضا می‌کنم با دقت و دلسوزی بیشتری مورد توجه ایشان و دولت واقع شود البته آغاز اصلاحات کرمان است و مطالب زیاد، اگر بخواهیم تذکر بدهیم باید خیلی مطالب را به عرض آقایان برسانم و بهتر می‌دانم بیش از این تضییع وقت بکنم امیدوارم فعلاً که دولت مورد اعتماد آقایان واقع شد بیشتر بتواند در این امور بکوشد تا در وضع این استانی که واقعاً محرومیت داشته است به زودی بهبودی حاصل شود (احسنت)
رئیس- آقای علامه‌وحیدی
علامه‌وحیدی- چون با جناب آقای دولتشاهی با تحصیل اجازه برای بازدید مناطق زلزله‌زده کرمانشاه رفته بودن لازم است گزارش به عرض همکاران محترم برسانم.
به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است واقعه دلخراش و خانمان برانداز روز جمعه ۲۲ آذر ماه ساعت چهار و سه ربع صبح به چند قصبه و قسمتی از دهات غرب میهن ما آسیب رسانید و سه دهکده را ویران و هزاران خانواده را ماتم‌زده و بی‌خانمان و فاقد خوراک و پوشاک نمود و همان روز سانحه از طرف استانداری استان پنجم و سپاه غرب و جمعیت شیر و خورشید بانوان و جمعیت خیریه ثریا پهلوی و ادارات محلی و شرکت ملی نفت (شعبه کرمانشاه) اقدامات فوری و مؤثری به عمل آمد و به مجرد اطلاع به مرکز، دولت و جمعیت شیر و خورشید مرکزی با فرستادن چادر و پتو و دارو و اعزام مأمورین باسابقه و دلسوز کمک‌های مؤثری به آسیب‌دیدگان گردید ناگفته نماند که عده‌ای از سربازان لشگر کرمانشاه در بیرون آوردن اجساد و ایجاد و ترمیم راه‌های وسیع اقدامات سریع و شایان توجهی نمودند.
اعلیحضرت همایون شاهنشاه که پیوسته مراقب کوچک‌ترین اوضاع کشور می‌باشند برنامه عملیات و اقدامات را مورد عنایت خاص قرار داده دستورات مؤکدی به دولت و جمعیت شیر و خورشید مرکزی و همچنین دولت وجهه عملیات عاجل را با نهایت علاقه و دلسوزی به طرف منطقه زلزله‌زده معطوف و هم خود را مصروف تهیه وسایل آسایش و جلوگیری از بیماری‌ها و اسکان اهالی آسیب‌دیده داشتند خوشبختانه سرکشی مکرر استاندار و فرماندهان سپاه و لشگر و منطقه و فرماندار کرمانشاه و رؤسای ادارات و مأموران اعزامی مرکز و جمعیت شیر و خورشید محل و بازدید جناب آقای نخست‌وزیر و آقایان وزیر کشور و بهداری از نقاط آسیب‌دیده که جنابان دولتشاهی و دکتر نفیسی و اینجانب قدم به قدم ناظر مراقبت‌هایی که می‌فرمودند بودیم تأثیر به سزایی داشت، به ویژه تشریف‌فرمایی ذات اقدس اعلیحضرت همایون شاهنشاه محبوب و مهربان موجب تشویق مأموران و نیکوکاران و تقویت روحی و دلجویی آسیب‌دیدگان می‌باشد و مساعد بودن هوا هم در آن منطقه سردسیر از تفضلات خدای متعال بود.
همکاران محترم اجازه فرمایند شمه‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌های مربوطه به استحضار برسانم.
به طور کلی جمعیت‌های شیر و خورشید نواحی غرب هر یک در حوزه‌های خود مسئول توزیع لوازم اولیه با کمک اشخاص خیر و بعضی از مالکین بودند و از مرکز کامیون‌هایی حامل چادر و پتو و سایر لوازم می‌رسید و مأمورین اعزامی مرکز هم نظارت و رسیدگی‌های لازم را می‌نمودند و شهربانی کرمانشاه که بسیار شهربانی منظمی است در کنگاور و سنقر با اعزام پلیس‌های امدادی کمک مؤثری نمود و جنابان دکتر نفیسی و دکتر خطیبی و سایر اعضا محترم هیئت مرکزی هم در مرکز با روح خستگی‌ناپذیری تحت توجهات و تعلیمات والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی و همچنین دولت وقت در اقبال و عنایت به آسیب‌دیدگان دریغ نداشتند و با جمعیت‌ها و ادارات محلی ارتباط کامل داشتند و اعزام جناب آقای دکتر نصر هم که دارای سوابق ممتد و حسن سابقه می‌باشد مفید واقع گردید اینجانب و جناب دولتشاهی در همدان و کرمانشاه مکرر با ایشان در تماس بودیم و به نحوه اقدامات ایشان توجه داشتیم باید به عرض برسانم چون در اکثر دهات آسیب‌دیده از لحاظ امکانات ساختمانی اسکان اساسی عملی نیست لذا تعدادی خانه‌های چوبی ۵×۳ با چوب‌های مخصوص که دارای سقف آهنی و پایه‌های قیراندود و رنگ نسوز خواهد بود از طرف جمعیت شیر و خورشید مرکز تهیه و به نقاط آسیب‌دیده فرستاده شده و می‌شود که رایگان به آنها داده شود و بدیهی است محل‌هایی هم برای نگاهداری احشام و علوفه و سوخت و سایر قسمت‌های زراعتی پیش‌بینی خواهد شد مخصوصاً چیزی که بیش از هر چیز باید مورد توجه و عمل قرار گیرد اعطا وام از طریق بانک‌های رهنی و ساختمانی و کشاورزی با حذف شرایط مشکل به آسیب‌دیدگان است که اگر تسریع نشود بدون تردید قسمت زیادی از دهات ساختمان‌های کنگاور و صحنه و سنقر و آسیب‌دیده ویران خواهد شد و دولت و جمعیت شیر و خورشید قادر به تجدید بنای آنها نخواهند بود.
بنابراین لازم است هر چه زودتر تصمیمی در این مورد گرفته شود.
در خاتمه از خدای متعال مسئلت می‌نمایم که این سانحه آخرین بلایی باشد که به هموطنان عزیز ما وارد گردید و در اینجا لازم می‌دانم که از اقدامات نوع‌دوستی اشخاصی که در این زلزله و زلزله و سیل گذشته از خود نشان داده‌اند و همچنین از دولت و جمعیت شیر و خورشید و سایر اشخاص و جمعیت‌های خیرخواه و ادارات لشگری و کشوری استان پنجم و کلیه نیکوکاران جهان و رؤسای محترم ممالک که با ابراز همدردی و کمک‌های مادی و معنوی موجبات دلجویی و تقویب روحی آسیب‌دیدگان را فراهم نموده‌اند تشکر نمایم و از خدای متعال مسئلت نمایم که شاهنشاه محبوب و دلسوز و ملت‌نواز را برای ما نگاهداری فرماید.
آقایان محترم باور بفرمایید موقعی که راجع به زلزله غرب و آسیبی که به آن استان وارد شده است می‌خواهم صحبت بکنم حالتی به من دست می‌دهد که آقایان مشاهده می‌فرمایید که می‌خواهم گریه کنم باور بفرمایید دیدن آن مناظر، آن مناظر دلخراش به حدی تأثرآور بود که قابل ذکر نیست مگر آنکه انسان آن را مشاهده کند پدر مهربان دلسوز ملت‌نواز اعلیحضرت همایون شاهنشاه با یک تأثر مخصوص قسمت‌های ویرانشده و مردمان آسیب‌دیده را مشاهده فرمودند و الحاح و زاری آسیب‌دیدگان را مورد عنایت قرار دادند چه به جا می‌دانم که از مقام ریاست استدعا کنم اجازه بفرمایید جناب آقای امیدسالار همکار محترم مطلبی را که در این قسمت دارند البته از لحاظ وقتی که از من باقی مانده خوابی را که دیده‌اند بیایند به عرض برسانند.
رئیس- آقای امیدسالار هفت دقیقه از وقت آقای علامه‌وحیدی باقی مانده بفرمایید.
امیدسالار- در دو هفته قبل که این واقعه تأثرآور در غرب اتفاق افتاده بود یک روزی بنده شنیدم که یک نفر بیگانه به حال تأثرآور این همشهری‌ها و هموطنان ما متاثر شده و گریه کرده است آمدم اینجا و از آقایان تقاضا کردم که از طرف مجلس شورای ملی هم کمکی به زلزله‌زدگان غرب بشود و با حال تأثری که داشتم در جلسه‌ای که از افراد خانواده تشکیل شده بود از همه افراد نزدیکان خودم تقاضا کردم که به این قسمت از مملکت که دچار آفت شده است آنچه توانایی دارند کمک کنند و الان به همان کتاب مقدس آسمانی که ما در اینجا قسم خورده‌ایم قسم یاد می‌کنم که آنچه می‌گویم ساختگی نیست و عین حقیقت است یکی از نزدیکان بنده که خیلی جوان است و هنوز آیینه قلبش به بدی‌ها و کدورت‌ها پوشیده نشده است تعهد کرد که دویست تومان به زلزله‌زدگان غرب کمک بکند و بعد فردا نمی‌دانم در اثر چه تصادفی به جای دویست تومان ۱۵۰ تومان داد دو روز بعد با حال سراسیمه آمد پیش بنده و گفت من دیشب خواب دیدم که به مکه معظمه مشرف شده‌ام با تمام وسایل از احرام و سایر وسایل سفید تهیه کرده بودم ولی روی آن زمین‌های داغ و ریگ‌های سوزان عربستان پاهایم برهنه بود و کفش نداشتم حتم کردم که این نداشتن کفش برای من همان پنجاه تومانی است که از میزان قصد اولیه خودم کم کردم و البته به جای ۵۰ تومان باز کمک کرد چون این قضیه را به جناب آقای علامه عرض کرده بودم و با آن قسمی که خوردم به کلی راست است و توجه به این مطلب وظیفه وجدانی و ملی ما است که به این زلزله‌زدگان کمک بکنیم و به سهم خودم با این که بنده اهل غرب نیستم و اهل ایران هستم از جناب آقای فضایلی و جناب آقای اعظم زنگنه و جناب آقای علامه که دیدم واقعاً خیلی توجه کردند بنده هم به نام یک ایرانی تشکر می‌کنم و دو خبر روزنامه‌ها بود که خیال می‌کنم خیلی خوشایند برای ماها نبود یکی این بود که شیر و خورشید سرخ خبر داده است که در آنجا به قدری سرما و برف و ناراحتی است که حتی نصب خانه‌های ساخته شده به اشکال برخورده است یعنی کارگرها برای‌شان میسر نیست که این خانه‌های ساخته شده را وصل بکنند و این مردم بی‌سرپناه در بیابان مانده‌اند و در همان روزنامه هم خبری بود که در تهران ما از دویست و چهل کاباره و کافه رستوران و مهمانخانه‌ای که موجود است ۱۸۰ تای
آنها همه اول ژانویه را جشن گرفته بودند اگر حساب بکنیم که این ۱۸۰ تا در هر مهمانخانه‌ای پانصد نفر در این جشن و شادمانی اول ژانویه شرکت کرده بودند نود هزار نفر می‌شود ده هزار نفر مسیحیان ایران را بگیریم که جشن داشته‌اند و عیدشان بوده است و رفته‌اند و شرکت کرده‌اند هشتاد هزار نفر از مسلمان‌های ما رفته‌اند و در این جشن‌ها شرکت کرده‌اند در حالی که هموطنان ما در سوز و سرما و ناراحتی و در حالی که جگر ایشان از داغ عزیزان‌شان داغدار است بنده خیال می‌کنم که این کار مناسبی نبوده و اگر برای سلامتی هموطنان‌شان هم باشد هر کدام از آقایانی که اینجا هستند و آنهایی که در خارج صدای بنده بهشان می‌رسد اگر به قدری که در شب اول ژانویه مصرف عیش خود کرده‌اند کمک بکنند البته سبب می‌شود که خداوند آنها را از درد رنج و سختی نجات بدهد و امیدوارم که این ناله گرم یا سرد بنده در آنها اثر بکند.
رئیس- آقای دکتر مشیر فاطمی
دکتر مشیر فاطمی- بنده عرایضی داشتم مقدمتاً چون آقای امیدسالار یک چیزی فرمودند می‌خواهم عرض بکنم که طبقات دوم و سوم و پنجم این مملکت تا آنجایی که توانسته‌اند کمک کرده‌اند و واقعاً از لحاظ کمک زلزله‌زدگان کوتاهی نکرده‌اند شاید طبقات اول مملکت و درجه اول کوتاهی کرده باشند ولی ملت ایران کوتاهی نکرده است (صحیح است) بنده عرایضی داشتم که می‌خواستم ضمن بحث در کلیات لایحه مالیاتی که امروز مطرح است به عرض رسانده باشم ولی غفلت کردم و اسم ننوشتم ولی دو سه پیشنهاد دارم که چون جناب آقای وزیر دارایی هم تشریف دارند عرض می‌کنم بنده می‌بینم اغلب این روزها در بین مردم صحبت از یأس و ناامیدی و اینها است وظیفه بنده یا وکلا این است که با اینها مبارزه بکنیم و کارهای اساسی را به دولت‌ها تذکر بدهیم و با این خلاف حقیقتی که امروز رایج شده است شدیداً مبارزه بکنیم ولی ضمناً جلوی بعضی تبعیضات را بگیرند مثل دو تا اعلان شهرداری که چند شب قبل و دیشب بود که بعد به طور خصوصی به جناب آقای وزیر دارایی تقدیم می‌کنم ببینید اینها است که یأس و ناامیدی می‌آورد این روزها در این مملکت صحبت از فقر و بدبختی است بنده چند روز قبل نشسته بودم و پیش خود می‌خواستم حساب بکنم کجای این مملکت فقیر است مگر ما یک مملکت متمولی بوده‌ایم که حالا بخت ازمان برگشته است که گدا شده‌ایم آقا ما یک مملکت گدا بوده‌ایم و حالا هم وضع‌مان خیلی بهتر از ۲۰ سال پیش است به دلیل این که بودجه مملکتی ما در سال ۱۳۱۷ سیصد میلیون ریال بوده است ۳۷۲ میلیون ریال و امروز دو میلیارد است آقا اینها را که به زور سرنیزه نگرفته‌اند مردم داشته‌اند و منافع برده‌اند و داده‌اند بنده خوب خاطرم می‌آید چند شب پیش هم مطالعه می‌کردم یک کارخانه‌ای در بیست سال قبل می‌خواستند در اصفهان تأسیس کنند صد هزار تومان پول نبوده است و مجبور شدند لایحه بیاورند و صد هزار تومان قرض بخواهند اینجا چند روز قبل ضمن بیانات استیضاحی در اینجا صحبت شد که وضع بلوچستان و کرمان بد است پیشتر هم بد بوده است حالا خیلی بهتر شده است بنده هر چه نگاه می‌کنم این تهران امروز تهران ۱۰ سال پیش نیست آخر اگر مردم پول نداشتند چطور این ساختمان‌ها را می‌ساختند (مهندس اردبیلی- شهرستان‌ها خراب شده است) در شهرستان‌ها هم همین طور بهتر شده مگر در شهر تبریز لوله‌کشی و آسفالت و دانشگاه درست نکرده‌اند (مهندس اردبیلی- آقا دانشگاه ندارد ما ساختمان نداریم) اجازه بفرمایید اگر مطالبی دارید آقای مهندس اردبیلی تشریف بیاورید و اینجا بگویید مگر پیشترها داشتید و خراب شد عجب من نمی‌دانستم که پیشترها در تبریز دانشگاه داشته‌اید.
رئیس- شما صحبت خودتان را بفرمایید.
دکتر مشیر فاطمی- عرض کنم ثروت ملی ما روی حساب دقیق شاید سی برابر شده است ولی توقعات ما متأسفانه خیلی زیادتر شده است (صحیح است) بنده در سی سال پیش از این در یکی از اشرافی‌ترین خانواده‌ای این مملکت به دنیا آمدم ما آن وقت زیر کرسی می‌خوابیدیم و توی حوض دست و صورت‌مان را می‌شستیم و نان و پنیر صبحانه می‌خوردیم و حالا کره می‌خوریم و به جای کرسی بخاری کلمن می‌خواهیم حالا شاگرد شوفرها هم آن را می‌خواهند البته تمدن امروزی ایجاب می‌کند و ان‌شاءالله برای‌شان تهیه می‌شود ولی این قدر که هی می‌گوییم فقیر شده‌ایم صحیح نیست آقا خودمان خودمان را نباید بگوییم فقیر هستیم (مهندس اردبیلی- درباره تهران صحیح است) درباره تمام مملکت صحیح است (زنگ رئیس)
رئیس- آقای مهندس اردبیلی مگر عقیده شما را دارند ابراز می‌کنند شما هم بیایید و اینجا صحبت کنید.
دکتر مشیر فاطمی- بنده چند روز رفته بودم در دهات اصفهان و نشسته بودیم حوصله ما سر آمده بود رفتیم نزد کدخدا گفت رادیو می‌خواهید رفت رادیوی باطری‌دار آورد خیلی خوب هم بود آقا کی سابقه داشت که ده هزار نفر زارع ایرانی به حج بروند بروید ترن مشهد مقدس را ببینید پر است از رعایا و کشاورزان این بود خلاصه مقدمه عرایض بنده و حالا چند پیشنهاد دارم که به جناب آقای ناصر وزیر دارایی می‌خواهم عرض کنم. خاطر مبارک آقای ناصر مستحضر است که در وزارت دارایی و مخصوصاً گمرکات یک حساب‌های معوقه‌ای اعم از مالیاتی و غیرمالیاتی هست بنده می‌خواستم خواهش بکنم که دولت شاید سال آتیه احتیاج زیادی به پول دارد چون در این لایحه دیدم که می‌خواهند برای حل اختلاف به توافق رجوع کنند بنده خواستم تقاضا کنم که ضمن این لایحه یا لایحه دیگری ترتیبی اتخاذ بشود که اختلافات دولت با مردم تا خرداد ماه تحت نظر یک هیئتی یا یک کمیسیونی این اختلاف حساب‌ها تصفیه بشود که در پایان خرداد سال آینده دولت دیگر هیچ گونه اختلاف مالیاتی یا اقتصادی با هیچ فردی از افراد این مملکت نداشته باشد یا به طور کدخدا منشی حل بشود که تا آخر خرداد وزارت مالیه بداند که پرونده معوقه ندارد پرونده‌ها از ده سال یا ۲۰ سال است که در جریان است و هیچ نتیجه‌ای هم جز این که کاغذ اضافه کنند ندارد یک مطلب دیگری که می‌خواستم خدمت‌شان عرض کنم این است که شنیده می‌شود که قانون جدیدی برای مالیات بر درآمد تنظیم می‌فرمایید بنده تقاضا دارم آقایان نمایندگان محترم یک توجهی بفرمایند یک پیشنهادی بنده دادم که به نظر خودم بد نیست و آن این است که بنده مطالعه کرده‌ام که شرکت‌های سهامی و کلیه شرکت‌ها اگر مالیات‌شان را درست حساب بکنیم از مالیات یک فردی که می‌رود و تجارت می‌کند بیشتر است در صورتی که در همه جای دنیا در تمام کشورها برای شرکت‌ها یک امتیازاتی قائل هستند که سرمایه‌های خرد جمع بشود و به کار مفید بیفتد به علاوه اگر وزارت دارایی این شرکت‌ها را تشویق بکند مالیاتش بهتر وصول می‌شود چون شرکت‌ها کمتر تقلب می‌توانند بکنند تا افراد شرکت‌ها یک دفاتر منظمی دارند، دفاتر پلمپ شده دارند که می‌شود به آن اطمینان کرد و یک استدعایی هم دارم و آن این است که می‌دانید که ما کارگر بیکار در این مملکت نداریم ولی تحصیلکرده بیکار زیاد داریم (بهبهانی- کارگر بیکار هم داریم) بنده خیال می‌کنم نیست ولی تحصیل کرده بیکارزیادداریم اگر برای این شرکت‌ها مثل دولت آلمان که تاالان عمل کرده است یک معافیت و یا یک جایزه‌ای قائل بشوید که هر مؤسسه و یا هر شرکتی که از این به بعد تشکیل کارخانه و یا مقاطعه‌کاری بدهد به نسبت اشخاص تحصیلکرده‌ای که به کار می‌گمارد یک جایزه بهش بدهند این وسیله می‌شود که شاید ده‌ها هزار نفر از اشخاص تحصیلکرده مشغول به کار خواهند شد و این مشکل بیکاری تحصیلکرده‌ها حل می‌شود استدعای آخرم این است که در شرفیابی دو ماه قبل اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مژده دادند به آقایان نمایندگان که امر فرموده‌اند لایحه‌ای برای صندوق‌های تعاونی حرفهای و کشاورزی دولت تهیه بکند و استدعا دارم یک توجهی بفرمایند اگر لازم است که این لایحه به مجلس بیاید زودتر تقدیم بشود تا به امر شاهنشاه وعده‌ای که به مردم داده شده است زودتر عمل بشود چون تشکیل این صندوق‌ها از محل پشتوانه اسکناس بهترین فکر است و یک بنا یا یک بقال و یک عطار که سرمایه‌ای دارد می‌آید پیش بنده و می‌گوید بنده را تضمین بکنید به پنج هزار تومان اگر بگیرد تازه دو ماه حقوق ما می‌شود اما کسی خانه‌اش را نمی‌رود برای این مبلغ گرو بگذارد و قرض بگیرد سه نفر شریک می‌شوند یک نجاری عمده درست می‌کنند دو تاشان شریک می‌شوند یک آهنگری درست می‌کنند و به این موضوع چون وعده داده شده است تقاضا می‌کنم که توجه بکنید که زودتر لایحه‌اش به مجلس بیاید.
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- بنده پریروز عرایضی راجع به مالیات‌ها کردم وقت تمام شد حالا دو سه تذکر داشتم چون شنیده‌ام وزارت دارایی لایحه‌ای تهیه کرده است برای اصلاح قوانین مالیاتی خواستم به آقای وزیر دارایی تذکر بدهم که قانون تهیه کردن کار آسانی است در پنج سال پیش در ظرف یک سال به اندازه ۵۰ سال قانون تهیه شد مجلس اجازه داد به دولت و در مدت کمی چهارصد یا پانصد قانون تهیه شد و هیچ گرهی از کار مملکت باز نشد (اردلان- همه‌اش بد بود) اگر کار مملکت فقط با نوشتن قانون اصلاح می‌شد کار ایران بایستی از همه ممالک بهتر باشد برای این که ما خیلی ذخیره قانونی داریم و این احتیاج ما به اصلاح قانون که در هر چند سال بلکه هر سالی یک مرتبه احساس می‌شود این برای این است که دولت دقت در تهیه قوانین نمی‌کند و وقتی قوانین آمد به مجلس و دولت تأکید کرد که زودتر بگذرانیم ما هم متأسفانه سرعت به خرج می‌دهیم و پس از چند ماه همه‌مان پشیمان می‌شویم برای این که دقت نکریم حالا قانون مالیاتی یک قانونی است که به اقتصاد و به بودجه و به امور مالی مملکت و در جمیع زندگی مردم تأثیر دارد و قانون مالیات باید قانونی باشد که رعایت این مسائل را بکند می‌خواهم عرض بکنم که در قوانین ما اگر کسی اتومبیل داشته باشد و یک شوفر استخدام بکند استخدام شوفر را دلیل قرار می‌دهند برای گرفتن مالیات در آلمان غربی چند سال پیش اگر کسی شوفر استخدام می‌کرد معادل حقوق شوفر از مالیات معاف بود برای این که یک نفر را به کار گمارده بود و کاری را که دولت باید انجام بدهد او انجام داده بود اگر تاجر آلمانی مالیات کمتر از سال پیش می‌داد اداره مالیات بر درآمد آلمان غربی می‌آمد و می‌پرسید چرا امسال مالیات کمتر داده است و اگر کم داشت و ضرر کرده بود به اوکمک می‌کرد که در سال آینده بتواند از
او مالیات بیشتر بگیرد می‌خواهم عرض بکنم که سنخ فکر در دنیا عوض شده است و این تئوری‌ها امروز در دنیا دارد عوض می‌شود و ما همیشه می‌خواهیم با روش و تئوری ۸۰ سال و ۶۰ سال پیش کار بکنیم و همیشه ۸۰ سال از دنیا عقب هستیم حالا که می‌خواهید قوانین مالیاتی بیاورید به آن طریقی که هیچ مالیات بدهی نتواند فرار بکند و در عین حال رعایت بفرمایید که عملی باشد (صدرزاده- و عادلانه) و عادلانه باشد شما آقا در قوانین باید اعتراف کنید که ما محتاج به مشورت با مردم هستید و دستگاه‌های شما اطلاعات کافی ندارند و چون شما اطلاعات کافی ندارید قانون صحیحی نمی‌توانید تهیه کنید شما باید از صنوف مختلف از مردم مختلف و از اشخاص بصیر و مطلع نظریه بگیرید و مشورت بکنید و قانونی به مجلس بیاورید که وقتی تصویب شد حقیقتاً قانون عملی باشد و الا اگر غیر از این باشد جناب آقای ناصر حضرتعالی هم بعد از چند ماه دیگر یا چند سال دیگر می‌روید و همان طور که می‌گویند قانون فروزان و قانون فروهر می‌گویند قانون جناب ناصر و قانون شما هم دردی از ما دوا نمی‌کند و فایده‌ای ندارد جز آن که خودتان را در زحمت بیندازید و بعد از ۶ ماه دیگر مجبور می‌شوید عوض کنید برای این که خیال می‌کنید با نوشتن قانون وضع درست می‌شود شاید الان در امریکا دو سال است در روزنامه‌ها می‌نویسند که آیا باید مالیات تقلیل داده بشود یا نشود بعضی‌ها می‌گویند که تقلیل بدهید بعضی‌ها می‌گویند که ندهید این طور چیزها را در غالب ممالک رویش بحث می‌کنند و چیزی نیست که آدم در خانه‌اش بنشیند و نظر یک خارجی و یا یک مستخدمین اداری را بیاید مناط قرار بدهد و بعد در عمل دچار اشکال گردد چند بار عرض کرده‌ام که صدیق کسی است که همیشه حقیقت را از روی صداقت بگوید به وزیر دارایی بگوید بنده در وقت بیشتری می‌آیم و اینجا ثابت می‌کنم که آنچه شما تهیه کرده‌اید و آنچه قانون تهیه کرده‌اید صحیح نبوده است و بی‌مطالعه بوده است و به همین جهت مالیات نتوانسته‌اید وصول کنید عرض دوم بنده این است که وکیل مجلس چند وسیله دارد نطق از دستور است بحث در لوایح و سؤال است و استیضاح است بعد از استیضاح اگر کارهایی که مجلس در نظر دارد دولت انجام نداد طرح است در امریکا هیچ دولتی لایحه نمی‌آورد به مجلس آن طوری که بنده اطلاع دارم اصلاحات قوانین امریکا همیشه در مجلسین است مجلسین امریکا سنا یا مجلس دیگر طرح تهیه می‌کنند و تصویب می‌شود و به دولت ابلاغ می‌کنند پارسال نرخ قند و شکر را دولت اضافه کرده است یک کیلو شکر ۲ ریال اضافه شد ولی سبزی‌فروش قیمت یک کیلو هویج را که ۷ ریال بود یک مرتبه ۱۴ ریال کرد از عمل دولت دارندگان کالا سوءاستفاده می‌کنند و بدون تناسب قیمت را می‌برند بالا حالا که قیمت نفت رفته است بالا نفت که به قیمت سبزی ربطی ندارد و قیمت سبزی چرا باید بالا برود؟ می‌خواهم عرض بکنم که بنابراین ممکن است این دولت یا دولت دیگر یک عمل دیگری بکند و ما را در مقابل یک عمل انجام شده دیگری قرار بدهد و همین طور هزینه زندگی بالا برود و قیمت که بالا رفت دولت حقوق بیشتر بدهد حقوق بیشتر که داد باید مستخدمین پول بیشتری بدهند و چیز بخرند و همین طور قیمت‌ها می‌رود بالا و این انفلاسیون و تورم سال به سال بیشتر می‌شود و جلوی این را باید از یک جا گرفت به نظر بنده جلوگیری از بالا رفتن قیمت کالاها در اختیار ما است یعنی اگر مطابق اساس نامه شرکت ملی نفت حق دارد که محصولات نفتی را قیمتش را زیاد کند ما هم یک حقی داریم که آن را منع بکنیم افزایش قیمت دخانیات را منع کنیم قند و شکر را منع کنیم بنابراین از قدرت قانونی خودمان استفاده می‌کنیم بنده برای این که از قدرت قانونی خودمان استفاده کنیم این طرح را تهیه کرده‌ام و می‌خوانم «مجلس مقدس شورای ملی چون ازدیاد قیمت کالاهایی که در انحصار دولت است در ترقی کالاها و اجناس و لوازم دیگر زندگی تأثیر دارد و موجب افزایش هزینه زندگی می‌گردد که از نظر اقتصادی و مالی برای مردم و دولت هر دو نتیجة مضر است و برای این که دولت‌ها در آینده نتوانند قیمت کالاهای انحصاری دولت را بالا ببرند امضاکنندگان این طرح با قید یک فوریت تقاضا داریم ماده واحده ذیل تصویب بشود.
ماده واحده- از تاریخ تصویب این قانون ازدیاد قیمت کالاهای انحصاری دولت و کلیه مواد و محصولات نفتی که در داخل کشور به وسیله شرکت ملی نفت ایران فروخته و پخش می‌شود بدون تصویب مجلسین سنا و شورای ملی ایران ممنوع است) (اردلان- طرح را بدهید امضا کنیم) بنده این را امضا کرده‌ام و قطع دارم که همه آقایان امضا خواهند کرد و تقاضا دارم چهارده نفر امضا بکنند تا این را به جریان بگذاریم.
۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای ارباب
رئیس- وارد دستور بشویم (ارباب اجازه می‌فرمایید) بفرمایید.
ارباب- سؤالی است از وزارت دادگستری تقدیم می‌کنم.
۴- مذاکره و تصویب طرح پیشنهادی راجع به چاپ مذاکرات مشروح مجلس
رئیس- در جلسه پیش طرحی آقایان دادند راجع به اصلاح قانون چاپ صورت مذاکرات مجلس دو فوریتش هم به تصویب رسید و حالا قرائت و مطرح می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس
شورای ملی
امضاکنندگان قانون مصوب ۱۸ آذر ۱۳۰۵ شمسی راجع به طبع مذاکرات مشروح مجلس را به طریق ذیل اصلاح و تقاضای تصویب آن را به قید سه فوریت داریم.
ماده واحده- اداره قانونگذاری مجلس شورای ملی مکلف است صورت مشروح مذاکرات جلسات علنی مجلس را بدون تحریف و تغییر به ترتیبی که در جلسات نطق می‌شود به انضمام قوانین مصوب طبع و تا جلسه آینده منتشر نماید.
تبصره- کارپردازی مجلس شورای ملی مکلف است مخارج طبع نشر مذاکرات مشروح مجلس را همه ساله در بودجه مجلس پیش‌بینی نماید.
امیر بختیاری. سیدجعفر بهبهانی. ارسلان خلعتبری. دکتر فریدون افشار. مهندس ظفر. قره‌گزلو. عمیدی‌نوری. سراج حجازی. دکتر عمید. خزیمه‌علم. محمد فضایلی. مهندس دهستانی. دکتر بینا. سلطانی. فروهر.
رئیس- کلیات مطرح است ولی در برگ موافق و مخالف کسی اجازه صحبت نخواسته است یک پیشنهادی رسیده که قرائت می‌شود.
اردلان- یک اصلاح عبارتی لازم دارد.
رئیس- در موقع طرح پیشنهادات بفرمایید رأی گرفته می‌شود به ورود در ماده واحده آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در ماده واحده کسی اجازه صحبت نخواسته یک پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم ماده واحده به طریق زیر اصلاح شود.
ماده واحده- اداره قانونگذازی مجلس شورای ملی مکلف است صورت مشروح مذاکرات جلسات علنی مجلس را پس از تصویب بلافاصله به انضمام قوانین مصوب برای طبع و انتشار به روزنامه رسمی بدهد.
صدرزاده
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- بنده قبلاً از مقام ریاست تشکر می‌کنم که در جلسه قبل فوریت سوم را از لایحه برطرف فرمودند و فرصتی دادند که در اطراف این طرح مذاکره شود این نکته‌ای هم که در این طرح مورد نظر آقایان است بسیار نکته صحیحی است که حتماً مذاکرات مجلس به انضمام نطق‌های قبل از دستور طبع و منتشر بشود و در معرض قضاوت مردم و افکار عمومی قرار بگیرد این نظر بسیار صحیحی است و باید بشود نهایت این است در قانونی که گذشت و روزنامه رسمی را در اختیار خود مجلس قرار گرفت که در تحت نظر مجلس طبع بشود برای این که دیگر اختلافی پیش نیاید بنده پیشنهاد کردم بر این که تصویب شد چون اول توزیع می‌شود و یک صورت مذاکرات موقتی است که در مجلس اصلاح می‌شود و بعد از این که مقام محترم ریاست تصویب آن را اعلام فرمودند تصویب می‌شود و مذاکرات رسمی می‌شود همان را بدهید به مجله رسمی که به انضمام قوانی طبع بشود و در اختیار مردم قرار بگیرد که همه از مذاکرات نمایندگان مطلع بشوند و این تبصره‌اش هم به حال خودش باقی است که باید مخارج طبع و توزیع و کارپردازی محترم مجلس از بودجه سالیانه خود بپردازد.
رئیس- آقای صارمی مخالف هستید؟
صارمی- خیر موافق هستم.
اردلان- اجازه می‌فرمایید.
رئیس- بفرمایید.
اردلان- جناب آقای صدرزاده خوب است توجه بفرمایید دو قسمت در اینجا هست در این پیشنهاد اولیه هم یک اصلاح لازم دارد و آن این است که در پیشنهاد می‌نویسند صورتجلسات مجلس شورای ملی را به انضمام قوانین طبع و توزیع کند و این درست در نمی‌آید برای این که صورت مشروح مجلس همین جور که الان معمول است طبع و توزیع می‌شود ولی طبع و انتشار قوانین یک راه دیگری دارد قوانین باید به صحه ملوکانه برسد این را که نمی‌تواند روز بعد توزیع کنند (صدرزاده- منظور بلافاصله است) بلافاصله هم وقتی پشت هم نوشته شود معنیش این است که هم صورت مذاکرات و هم قوانین با هم چاپ شود بنابراین جنابعالی در پیشنهاد خودتان قوانین را با صورت مجلس فرق بگذارید یعنی اگر پیشنهاد جنابعالی به همین ترتیب تصویب بشود و روز بعد مابین نمایندگان توزیع شود هیچ مانعی ندارد که همان صورت مجلس با قوانین به روزنامه رسمی داده شود ولی دو تا را هم نمی‌شود در یک جا گذاشت بلافاصله باید در مورد صورت مجلس باشد.
رئیس- بلافاصله‌اش را بردارید مجدداً قرائت می‌شود بدون «بلافاصله» که رأی گرفته شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم ماده واحده به طریق ذیل اصلاح شود اداره قانونگذاری مجلس شورای ملی مکلف است صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی مجلس را پس از تصویب به انضمام قوانین مصوب برای طبع و انتشار به روزنامه رسمی بدهد. صدرزاده
رئیس- آقایانی که با این اصلاح موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. طرح پیشنهادی یک تبصره هم دارد که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
کارپردازی مجلس شورای ملی مکلف است مخارج طبع و نشر مذاکرات مشروح مجلس را همه ساله در بودجه مجلس پیش‌بینی نماید.
رئیس- پیشنهاد دیگری هم نیست کلیات آخر مطرح است کسی اجازه مذاکره نخواسته بنابراین رأی می‌گیریم به مجموع ماده واحده با این اصلاح و تبصره آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر بر خاستند) تصویب شد.
۵- مذاکره در گزارش کمیسیون دارایی راجع به توافق مالیاتی
رئیس- در جلسه گذشته لایحه اصلاح مالیات بر درآمد کلیاتش تمام شد رأی به ورود مواد هم گرفته شد حالا ماده واحده مطرح است آقای سراج حجازی
سراج حجازی- بنده در این ماده واحده از این جهت به عنوان مخالف عرایضی عرض می‌کنم که این ماده واحده را به این طرزی که تنظیم شده به استثنای بند (د) آن یک مجوزی برای بد حسابی و برای عدم پرداخت مالیات می‌دانم زیرا مسلم است که هر فردی از افراد اجتماع وظیفه مند است که با پرداخت مالیات مشارکت خودش را در پرداخت مخارج و مصارف ضروری کشور عمل کند و الا دولت هم باید به هر طریقی که مقتضی بداند در دریافت مالیات کوشش کند ولی جناب آقای ناصر این نکته مورد توجه است چون چند مرتبه عمل شده است و یک رویه‌ای شده است برای اشخاص بد حساب که مالیات را نمی‌پردازند و انتظار می‌کشند که یک روزی قانونی خواهند آورد و با آنها یا توافق می‌کند و یا یک مقدار کمتری خواهند پرداخت و این البته رویه مستحسنی نیست زیرا آنهایی که متابعت از قانون می‌کنند احترام به قانون می‌گذارند مالیات خودشان را در موقع می‌پردازند ولی یک عده‌ای هستند که متجاوز هستند و هیچ وقت آماده نیستند برای پرداخت مالیات و به هر نحو هست شانه از پرداخت مالیات خالی می‌کنند امروز شخص جنابعالی مورد اعتماد همه ما هستید و در وزارت دارایی تشریف دارید این مطالب را بنده می‌خواهم به جنابعالی من باب تذکر و راهنمایی عرض کنم در اینجا می‌گوید اگر املاک مزروعی مالیات خودش را پرداخته باشد چرا اصلاً یک کسی که دارای املاک مزروعی است مالیات خودش را نپردازد این جزو جمع است یک مالکی که دارای فلان قدر ملک و یا املاک متعددی است این باید جزو جمع نقد و جنس خود را در سر موعد مقرر پرداخته باشد (شادلو- ممکن است آفت‌زده باشد) آفت در یک مورد و دو مورد پیش می‌آید می‌فرمایند پرونده‌های زیادی هست و اگر دفت بفرمایید آقا هم تشریف ببرید به وزارت دارایی عدم پرداخت مالیات فقط از طرف مالکین و اشخاص متجاوز است چون خورده مالکین همه پرداخته‌اید و همان بدبختی که ملکش آفت دیده است او هم پرداخته است فقط یک عده هستند که نپرداخته‌اند بنده خودم در یک موقعی یک صورتی از شهرستان خودمان اراک گرفتم تنها در شهرستان اراک ۵ هزار خروار مالیات معوقه گندم داشتند یعنی برابر یک سال تمام مالیات شهر اراک این صورت در زمانیکه جناب آقای فروهر وزیر دارایی بودند از طرف رئیس دارایی اراک تقدیم وزارت دارایی شد و به عرض اعلیحضرت همایونی هم رسید در تمام شئون مالیاتی همین طور است آنها این جور عادت کرده‌اند چون می‌دانند که دولت یک قانونی برای توافق خواهد آورد فرض بفرمایید یک مالکی که در ده سال پیش می‌بایست صد خروار گندم بدهد خرواری صد تومان نداده حالا ارزان‌تر است با یک قیمت کمتری باید بدهد و البته این تشویق می‌شود و این قانون مالیات بر درآمد هم که در دست اقدام است یک نواقصی دارد مخصوصاً برای اصناف و پیشه‌وران این را باید ما اصلاح می‌کردیم می‌گوید که ملاک تشخیص مالیات یک پیشه‌ور دکان مشابهی است که در اجاره دارد در یک جایی فرض بفرمایید شخصی در ردیف خیابان دکانی اجاره کرده به دویست تومان و کسبی می‌کند که اقتضای چنین اجاره را دارد یک بقالی سه دکان بالاتر را اجاره کرده است آن وقت می‌گویند که چون مشابه اولی است و دویست تومان اجاره کرده است باید ملاک مالیاتی همان دویست تومان باشد موقعی که بنده به اراک رفته بودم تمام اصناف آمدند گفتند که ما با این وضع نمی‌توانیم مالیات بپردازیم این است یک نقصی که باید رفع شود اگر جناب آقای وزیر دارایی یک کار می‌کردند بهتر بود همان طور که طبقات پایین را معاف کردند طبقات اصناف مالیات بده‌های کوچک را هم معاف می‌کردند بقیه را هم بزنید توی سرشان و بگیرید اگر معاف نفرمایید و آنها هم به توافق بروند تمام اینها و بالش برای شما می‌ماند و به این زودی حل نمی‌شود و یک عده اشخاصی که نداده‌اند به این وسیله توافق را از بین می‌برند و این صحیح نیست بنده یک روز با وزیر دارایی صحبت کردم که چرا می‌خواهید این کار را بکنید گفتند که ما دستگاهی نداریم که این قدر پرونده‌های متراکم را بتواند رسیدگی کند وقت بیشتری می‌خواهد کارمند زیادتری می‌خواهد مگر توافق وقت نمی‌خواهد رسیدگی هر پروندة اگر به صورت غیرتوافق باشد مدارک عدم پرداخت را در موقع رسیدگی می‌خواهند و در مورد توافق هم فرصت و زمان یکنواخت است منتهی چون توافق هست بنده گریز خواهم کرد بنابراین بنده می‌خواهم استدعا کنم اگر موافقت بفرمایید همان طور که املاک خورده را در بند (ب) معاف فرموده‌اید اصناف کوچک و پیشه‌وران را هم مستثنی بفرمایی چیزی نمی‌شود بقیه را هم با شدت عمل مطالبه بفرمایید و یک شیفر بسیار بسیار بزرگ مالیاتی وصول خواهید کرد و هم در نتیجه از اصناف جزء و مالک جزء چیزی نگرفته‌اید و همه هم از شما متشکر خواهند شد و دعاگوی شما خواهند بود (صحیح است)
رئیس- آقای مهدی ارباب بفرمایید.
مهدی ارباب- به عقیده بنده یکی از لوایح مفیدی که در وزارت جناب آقای ناصر به مجلس تقدیم شده همین لایحه حل اختلاف و توافق است به خاطر دارم که در پنج، شش سال پیش در حدود ۹۰ هزار پرونده کهنه در اداره مالیات مستقیم متراکم شده بود و اعضا مربوطه دائماً از این پرونده‌ها سوءاستفاده می‌کردند و چیزی هم به خزانه دولت عاید نمی‌شد تا آن اصل حل اختلاف به وسیله آن کمیسیون‌هایی که در هر کمیسیون یک نفر قاضی هم شرکت می‌کرد اجرا شد که هم مردم آسوده شدند کلیه اشخاصی که بدهی مالیاتی داشتند برای این که از شر مأمورین و مراجعات آسوده شوند حتی مبلغی هم اضافه می‌پرداختند که آسوده شوند در حدود ۷۰ هزار از آن پرونده‌ها با کدخدامنشی و در کمیسیون‌های حل اختلاف خاتمه یافت و وجوه آن هم عاید خزانه مملکت شد و عقیده بنده این است که به امور غیر مالیاتی هم اگر توجه بفرمایند و اختلافاتی که موجود هست و سال‌ها از این دادگاه به آن دادگاه احاله می‌شود و هزینه قضایی تعلق می‌گیرد اگر یک همچو عملی بکنید هم به درآمد دولت کمک می‌کند و هم مردم آسوده می‌شوند (دکتر مشیر فاطمی- پیشنهاد بکنید) بله چشم و عقیده دیگری که دارم و در اینجا اظهار می‌کنم این است که بایستی اساس و شالوده را صحیح ریخت برای این که هر روز یک جناب آقای ناصری ممکن است در رأس این دستگاه نباشد یک روز دیگری می‌آید نظر دیگری دارد و سوءاستفاده می‌شود از وسایلی که ایجاد می‌شود برای انجام کار است سال گذشته وضع بازار تعریفی نداشت با این حال درآمد به اندازه بود که از سال‌هایی که بازار بسیار خوب بود درآمد دولت کمتر نبود و باید اذعان کرد که از روی بی‌نظری و بی‌طمعی یک چنین وضعی پیش آمد و همچو آزمایشی شد تذکر دیگری که دارم این است که اگر احیاناً یکی دو تا از عناصری که عادت به رویه سابق داشته‌اند به طوری که اطلاع پیدا کرده‌ام جناب آقای ناصر توجه بفرمایند با این که بنده سر و کاری با اداره مالیات خوشبختانه ندارم همین یکی دو نفر از عناصری که عادت به پاپوش‌دوزی و پرونده‌سازی و مزاحمت از نظر وصول مالیات داشته‌اند هنوز در گوشه و کنار وزارت دارایی هستند که یقین دارم حالا که وضع عادی و طبیعی ایجاد فرموده‌اید توجه بفرمایید اگر چنین چیزی باشد آنها را یک مقام عالی‌تری بدهید بروند در یک استان و در یک اداره دیگری که عنوان‌شان بیشتر باشد و زحمت‌شان از سر مردم کمتر بشود دیگر این که مدت‌ها است از حسابدارهای قسم‌خورده صحبت می‌شود، این تشکیلات اداره حسابدارهای قسم‌خورده اگر داده شود باز تصور می‌کنم کمکی به تنظیم کار خواهد شد ولی اگر اساسی هم داده شود که هر کس حساب مالیاتی او تصفیه شد بلافاصله یک مفاصا حساب بهش بدهند که هر روز در زحمت نباشد مردم بیشتر تشویق می‌شوند که خودشان در پرداخت حداکثر استقبال نمایند البته یک مالیات‌های غیرمستقیم در غیرمستقیمی هم مردم می‌دهند که جناب آقای خرازی هم اگر توجه بفرمایند بنده به نفع ایشان دارم صحبت می‌کنم چون تاجر نیستم و بدهی مالیاتی هم ندارم یک مالیات غیرمستقیم در غیرمستقیم است که مردم می‌دهند آن چیست؟ آن این است که اگر برای منزل آب می‌خواهی باید پول بدهی برق می‌خواهی باید پول بدهی تلفن می‌خواهید باید پول بدهید توسعه معابر می‌شود باید پول خرابی را خودتان بدهید شهرداری پول را می‌گیرد ولی نمی‌دهد کوچه خودتان را می‌خواهید آسفالت کنید خودتان باید پول بدهید مالیات مستقیم که می‌دهید مالیات غیرمستقیم هم بدهید در این صورت یک نوع مالیات نمی‌گیرند بنده عرض می‌کنم کسانی هم هستند که مالیت کاملاً نمی‌دهند چه کسانی هستند؟ آنهایی که نفع سرشار دارند و مؤدی بزرگ واقعی هستند آنها غالباً سعی می‌کنند که به وسایلی به طفره و تعلل برگذار کنند اما هیئت اجتماع چنین وضعی را ندارد و این طور مالیات‌ها را هم می‌دهند کسانی که دارای کسب ضعیفی هستند ناچار این طور مالیات‌ها را هم باید بدهند وقتی وضع مقطوعی برای‌شان درست شد البته آسوده‌تر و راحت‌تر هستند و اطمینان و اعتمادشان به دستگاه خیلی بیشتر خواهد شد بنابراین عرض بنده کوتاه خواهد شد و موافقت خود را با این لایحه که به نظر من واقعاً برای صندوق دولت و برای افراد مفید است اعلام می‌کنم.
رئیس- آقای خلعتبری (گفته شد نیستند) آقای صدرزاده مخالف هستید.
صدرزاده- موافقم.
رئیس- آقای اردلان
اردلان- موافق هستم.
رئیس- آقای آقایان
آقایان- موافق هستم.
رئیس- آقای مهندس هدایت مخالف هستید بفرمایید.
مهندس سعید هدایت- بنده استدعا دارم جناب آقای وزیر دارایی توجه بفرمایند اصل مطلب بسیار خوب است ولی به نظر بنده تنظیم این ماده واحده چند نقص دارد استدعا می‌کنم توجه بفرمایند که این نقایص مرتفع بشود یکی این که در این ماده واحده ذکر شده است که اختلاف مالیاتی تا آخر ۳۶ مشمولین مالیات، ولی تا کی شما این عمل تراضی را انجام می‌دهید در این ماده واحده ذکر نشده این الی الابد است یا یک مدتی قائل شده‌اید؟ که مثلاً فرض بفرمایید تا یک سال موافقت دارید که هر کس بخواهد توافق بکنید بیاید توافق کند و اگر یک سال گذشت برود جریان عادی خودش را طی کند ملاحظه بفرمایید وزارت دارایی که نمی‌تواند الی الابد بنشیند صبر کند که آقایان بیایند و توافق کنند شما آمدید اینجا یک کمکی کردید به اشخاصی که مالیات خودشان را نداده‌اند که بیایند از طریق توافق حل بکند ولی باید یک مدتی شما بگذارید برای کسانی که مالیات خودشان را نپرداخته‌اند و ترحم می‌کنید تا این کسر بودجه‌تان تأمین بشود بنابراین به نظر بنده باید در این ماده واحده ذکر یک مدتی بشود و یک مدتی قائل شویم که تا آن مدت هر کس بخواهد توافق کند بیاید توافق کند (مشایخی- تا آخر خرداد ۱۳۳۷) مطلب دوم که از لحاظ این قانون فوق‌العاده مهم است مرجع توافق باید در اینجا روشن شود شما مرقوم فرمودید وزارت دارایی، وزارت دارایی یعنی چه؟ پیشکار دارایی است؟ رئیس قسمت است؟ معاون قسمت است، وزیر است؟ کی است؟ این صحیح نیست پس باید مرجع توافق را تعیین کنید مثلاً بنویسید کمیسیونی مرکب از اشخاص خبیر و بصیر به انتخاب وزیر دارایی و این هم یک کمیسیون و دو کمیسیون و سه کمیسیون نمی‌شود باید تعداد کمیسیون کافی باشد و از اشخاص مطلع و خوش‌نام انتخاب شوند که این توافق را بکنند این مطلب دوم است که در این لایحه به نظر من نقص دارد و یک مطلب دیگر هم هست به نظر من نقص دارد و یک مطلب دیگر هم هست به نظر بنده و آن این است که آنهایی که نمی‌آیند و توافق نمی‌کنند تکلیف آنها چیست اگر فسمت اول را روشن بفرمایید و مدت بگذارید آن وقت اینها جریان عادی خودش را باید طی کند یعنی همان طور که قانون سابق مقرر داشته (دکتر دادفر- و جریمه هم بدهند) جریمه و زیان دیرکرد هم باید بپردازند این سه مطلب بود که استدعا می‌کنم جنابعالی و مخبر کمیسیون اصلاح بفرمایید که ما وقتی رأی می‌دهیم یک چیز کاملی را رأی داده باشیم، مطلب دیگری که در روزنامه‌ها خواندم این است که درصدد تنظیم یک لایحه مالیات بر درآمد جدیدی هستید جناب آقای خلعتبری هم اینجا مطالبی فرمودند که تجربه شده است اگر سعی شود که مشمولین مالیات بر درآمد به صورت مقطوع مالیات خودشان را بپردازند تسهیل می‌کند کار دولت را در وصول مالیات بر درآمد بنده یک مثالی خدمت حضرتعالی عرض می‌کنم در ماده ۱۲ قانون مالیات بر درآمد برای یک دسته‌ای از مؤدیان مالیات بر درآمد مالیات فیکس و مقطوع قائل شدند این بهترین طریقی است که این مالیات وصول می‌شود یعنی در موقع مالیات وصول می‌شود و حال اگر نسبت به سایر مؤدیان هم بشود یک همچو فکری کرد که به صورت مقطوع بدون چانه زدن و بدون کمیسیون‌بازی این مالیات وصول بشود صد درصد به نفع دولت خواهد بود بنابراین بنده استدعا دارم نسبت به این مطلب توجه بفرمایید و به این عرایضی هم که بنده در ماده واحده عرض کردم توجه بفرمایید این را اصلاح بفرمایید ممکن است به صورت پیشنهاد تقدیم کنم ولی استدعا می‌کنم که آقای مخبر کمیسیون نظر خودشان را بفرمایند که تاکی و تا چه مدت که به همان صورت هم ما پیشنهاد بکنیم که تاریخ و مدت معلوم و معین بشود این استدعای بنده بود و عرض دیگری ندارم.
رئیس- آقای مشایخی.
مشایخی (مخبر کمیسیون دارایی)- عرض کنم که اصولاً وزارت دارایی که مبادرت به تقدیم این لایحه کرده است مجبور شده است از لحاظ قطع و فصل کردن و خاتمه دادن به اختلافات مالیاتی وسیله‌ای اتخاذ بکند که با در نظر گرفتن قوانین مالیاتی به سهولت در اتخاذ تصمیم امر وصول در آن ملحوظ شود با قوانینی که در دست عمل بوده است و اجرا شده است عملاً به اینجا رسیدیم که در حال حاضر در شهر تهران پیشکاری دارایی تهران در حدود ۶۰ هزار پرونده مالیاتی دارد که هنوز نتوانسته است آنها را رسیدگی بکند و تا آخر سال ۳۶ هم نمی‌تواند آنها را تمام کند و اگر به همین ترتیب پیش برویم مسلم است که در سال ۱۳۳۷ هم پرونده‌هایی که هست تمام نخواهد شد وزارت دارایی در نظر دارد که براساس قوانین فعلی مادامی که لایحه‌ای نیاورده‌اند تدابیری اتخاذ بکند که مالیات‌ها به اصطلاح در موعد و موقع خودش قطع و فصل بشود یعنی مالیات سال ۳۷ در سال ۳۷ به حیطه وصول در آید. برای این که بتوانند به این نتیجه برسند لازم بود که برای پرونده‌های معوقه یعنی این ۶۰ هزار پرونده‌ای که هست راه‌حل عملی‌تری پیدا کنند که پس از خاتمه دادن کار این ۶۰ هزار پرونده پرونده‌های جاری را در همان سال مربوطه رسیدگی کنند این شأن نزول آوردن این لایحه به مجلس شورای ملی بوده است و توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارایی در کمیسیون دادند بر این اساس بوده است که ما اگر توفیق پیدا کردیم تا آخر سال ۱۳۳۶ بقایا را واریز کنیم و حساب مالیاتی مؤدیان را تا آخر ۳۶ حل بکنیم امیدوار هستیم با سازمان‌هایی که داده‌ایم و می‌دهیم و اصلاح قوانین مالیاتی که به مجلس خواهند داد در هر سال پرونده مالیاتی مؤدیان را قطع و فصل بکنیم بنابراین راه‌حلی که به نظر رسیده است این بوده است که بیایند براساس توافق مالیات را خاتمه بدهند اینجا لازم است یک توضیحی بدهم که چه فرقی است بین توافق با رأی صادره از کمیسیون تشخیص، اصولاً قانون مالیات بر درآمد ما براساس قراین و امارات تشکیل شده متأسفانه اکثر مؤدیان مالیاتی فاقد دفاتر قانونی هستند و یا دفاتر قانونی را مأخذ واریز حساب قرار نمی‌دهند آرا صارده از کمیسیون تشخیص هم مبنای او قراین و امارات است و مبنای او روحاً باید بگوییم توافق است به این معنی که اگر پرونده مالیاتی تاجری به کمیسیون تشخیص رفت و کمیسیون تشخیص دهد که آن تاجر دفتر ندارد یا دفتری ابراز نمی‌کند با اصول کدخدامنشی سعی می‌کند با توجه به سابقه مالیاتی و اوضاع و احوال و قراین و امارات یک مالیاتی برای او تعیین کند بنده می‌خواهم توجه نمایندگان محترم را جلب بکنم که آن هم یک نوع توافقی است منتهی توافقی است که در محضر پنج نفر عضو کمیسیون می‌شود ولی با آن توافقی که در محضر پنج نفر عضو به عمل می‌آید فعلاً ما ۶۰ هزار پرونده معوقه داریم بنابراین لازم بود راه‌حلی در نظر بگیریم که بر آن اساس این مالیات‌ها را وصول و تصفیه کنیم آن راه‌حل چیست؟ آن راه‌حل توافق است توافق به چه ترتیب. اگر بخواهیم بگوییم جناب آقای مهندس هدایت یک کمیسیونی مأمور رسیدگی بشود و توافق در محضر یک کمیسیون بشود همان است که تا به حال داشتیم یعنی کمیسیون‌های تشخیص که این اختیار را داشته‌اند مع‌هذا نتوانسته‌اند تا به حال حل اختلاف مالیاتی شهرستان تهران را بکنند پس ما که می‌خواهیم راه‌حلی پیدا بکنیم باید یک قدری از این نظر بیاییم بالا یعنی به جای آن که کمیسیون پنج نفری رسیدگی بکند اختیار بدهیم به مأمورین وصول‌مان توافق براساس لایحه به این ترتیب است ما سازمان‌های دارایی‌مان در نقاط مختلف مملکت مختلف است.
قدر مسلم این است که در هر شهرستان یا هر پیشکاری یک سازمانی هم داریم به نام سازمان اداره درآمدها فرض بفرمایید در شهرستان اصفهان یک سازمانی هست به نام سازمان اداره درآمدها که انواع درآمدها را وصول می‌کند اما یک دستگاهی هم آنجا هست به نام اداره مالیات بر درآمد با توجه به حجم کار و جمعیت و تعداد مؤدی این اداره‌ای که داریم در هر شهرستان تشکیلاتش در هر شهرستان با شهرستان دیگر یکنواخت و یکسان نیست مثلاً در شهر تهران آمده‌اند در آن اداره تشکیلاتی داده‌اند به نام اداره مالیات بر شرکت‌ها اداره مالیات بازرگانان اداره مالیات پیشه‌وران اداره مالیات مقاطعه‌کاران اداره درآمدهای اتفاقی اما عین این تشکیلات در شهر کاشان وجود خارجی ندارد در شهر کاشان یک سازمانی هست به نام رئیس اداره مالیات بر درآمد چهار پنج عضو دارد که می‌نشینند این کارها را می‌کنند از این لحاظ است که اگر بخواهیم در قانون به طور کلی توجه بکنیم که چه اشخاصی حق توافق خواهند داشت درست نمی‌شود چون سازمان‌های دارایی در تمام کشور یکنواخت و یک فرم نیست و نمی‌تواند یک فرم و یکنواخت باشد بنابراین آوردن این در قانون به نظر بنده خالی از اشکال نخواهد بود اما در اساس این که چه کسانی حق توافق خواهند داشت رئیس قسمت مربوطه مثلاً فرض کنید در تهران برای مالیات بازرگان کی توافق خواهد کرد؟ رئیس اداره مالیات بر ارث در قسمت درآمدهای اتفاقی کی توافق خواهد کرد؟ رئیس اداره بازرگانان در قسمت شرکت‌ها رئیس اداره شرکت‌ها در قسمت ارث کی توافق خواهد کرد؟ رئیس اداره مالیات بر ارث در قسمت درآمدهای اتفاقی کی توافق خواهد کرد؟ رئیس اداره درآمدهای اتفاقی بنابراین حق توافق ارتباط مستقیم دارد با سازمان دستگاه‌های وصول (صارمی- به چند نفر اختیار بدهید) جناب آقای صارمی صحیح است که اگر اختیار توافق را به چند نفر یا یک کمیسیونی بدهیم در آنجا توجه بیشتری می‌شود و مفیدتر خواهد بود و در واقع به مصلحت بیشتر نزدیک خواهد بود اما عرض کردم که ما بایستی مشکلاتی را که در گذشته داشته‌ایم و امکاناتی را که در آینده می‌توانیم ایجاد بکنیم و رویه‌ای که برای ما مفید باشد در نظر بگیریم که بتوانیم این شصت هزار پرونده را در تهران خاتمه بدهیم توضیحاً عرض شد که کمیسیون‌های تشخیص مرکب از پنج نفر هستند این اختیار توافق و حل و فصل کردن را داشتند صحیح است در لباس قانون و عبارات قانون به آنها اجازه رأی داده شده بود و رأی می‌دادند ولی رأی آنها هم یک نوع توافق است حالا اگر بخواهیم همان دستگاه را ایجاد بکنیم و بگوییم که یک کمیسیون سه نفری مأمور توافق باشند ایجاد کمیسیون سه نفری در بعضی نقاط غیر مقدور است و در بعضی نقاط با آن مشکلات کمیسیون‌های تشخیص مواجه خواهیم بود آیا به رئیس ادارات اعتماد داریم یا نداریم؟ (بیات‌ماکو- نداریم) چطور می‌توانید
بگویید ندارید این طور نیست چطور نداریم (بیات‌ماکو- اگر داشتیم ۶۰ هزار پرونده نبود ممکن است دو هزار تومان بگیرد و صد هزار تومان را از بین ببرد) این چه فرمایشی است...
رئیس- بین‌الاثنین صحبت نکنید.
مشایخی- وزارت دارایی کارمندان سابقه‌دار دارد کارمندان صالح دارد مردمان شرافتمند دارد دستگاه‌هایی دارد و مأموریتی دارد و شخصیت‌هایی در آنجا هستند که کاملاً طرف اطمینان هستند آقایان ما باید اصول قانونی را در نظر بگیریم و آن عبارت از این است که وقتی گفتیم پیشکاری دارایی تهران مأمور وصول این درآمدها خواهد بود ما از نقطه‌نظر اصول قبول داریم که این مردمانی که آنجا نشسته‌اند صلاحیت دارند و می‌توانند رسیدگی بکنند، پیشکاری دارایی تهران خیلی مرتب است و یک سازمانی هست که دارد کار خودش را می‌کند بنابراین به عقیده بنده اختیار توافق را به کمیسیون مراجعه کردن مواجه با یک مشکلاتی خواهد بود که همان مشکلاتی است که در گذشته هم داشته‌ایم اختیار توافق داده می‌شود به مأمورین وصول مالیات و به همان اشخاصی که در رأس ادارات هستند و صلاحیت دارند اما راجع به این که فرمودید که این اختیار توافق باید مدت داشته باشد و در ظرف یک مدت معینی توافق بکند صد درصد با نظر جنابعالی موافق هستم و با جناب آقای وزیر دارایی هم که صحبت کردم ایشان هم تأیید کردند پیشنهاد بفرمایید تأیید می‌کنند که این اختیار توافق تا آخر خرداد ۳۷ باشد نسبت به مؤدیان مشمول این لایحه یعنی مشمولین مالیاتی تا آخر ۱۳۳۶ بدیهی است که اشخاصی که تا آن تاریخ از طریق توافق استفاده نکرده‌اند مشمول قوانین عادی خواهند بود یعنی اخطار مالیاتی برای‌شان صادر می‌شود و می‌رود به کمیسیون تشخیص (مهندس هدایت- اگر تقاضا بکنند و شما رسیدگی نکنید چه می‌شود؟ این لایحه ناقص است آقا)
رئیس- پیشنهاد بدهید طرح می‌شود (مهندس هدایت- فرصت نیست)
مشایخی- شما یک تذکر اصلاحی دارید و جناب آقای وزیر دارایی قبول کردند و بنده هم موافق هستم که برای این حق توافق باید برایش وقت تعیین بکنیم بنابراین منظور جنابعالی تأمین می‌شود آن مطلب دوم هم که فرمودید خوب است یک مالیات مقطوعی برای تمام مؤدیان تعیین بشود و این اشکالات و کمیلیکلسیون‌ها و تماس مأمورین با مردم از بین برود این موضوع کمیسیون دارایی مورد توجه واقع شد و مخصوصاً جناب آقای خلعتبری تشریف داشتند یک سابقه‌ای هم دارد و آن سابقه این است که در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی در زمان وزارت مرحوم هژیر یعنی در زمان جنگ لایحه‌ای تقدیم مجلس شد که براساس حد متوسط مالیات سه سال اخیر مؤدیان مالیاتی با اضافه کردن چند درصد مالیات‌ها را واریز کنند و دو سه سال هم روی این موضوع عمل شد اما یک مطلب هست آقایان که ما باید در همان راهی برویم که دنیای مترقی می‌رود و آن عبارت از این است که هر کسی باید به نسبت درآمدش مالیات بپردازد مالیات مقطوع با روح قانون مالیات بر درآمد متباین است در قانون مالیاتی که داریم هم مالیات مقطوع داریم و هم مالیات به نسبت درآمد مالیات مقطوع برای پیشه‌وران و صنعتگران و کسبه جزء است که مطابق ماده پنج ۷۰ یا ۸۰ صنف هستند که مشمول مالیات مقطوع هستند از آن گذشته عده‌ای دیگر هستند مثل مقاطعه‌کاران که مالیات مقطوع می‌دهند وکلای دادگستری مالیات مقطوع می‌دهند یعنی براساس حق تمبر مالیات پرداخت می‌کنند صاحبان دفاتر اسناد رسمی مالیات مقطوع دارند اما نمی‌شود مالیات مقطوع را در مورد شرکت‌ها و بازرگانان اعمال کرد (صحیح است) برای این که اولاً با روح قانون مالیات بر درآمد تطبیق نمی‌کند ثانیاً درآمد یک تاجر ممکن است در یک سال فوق‌العاده بالا باشد و در سال بعد به واسطه فعالیت نداشتن یا تضییقات و سایر جهات پایین بیاید اگر بخواهند مالیات مقطوع...
رئیس- آقای مخبر این لایحه راجع به توافق برای حل اختلافات مالیات‌های گذشته است موضوع مالیات جدید نیست بحث در این امر دیگر بی‌مورد است باید در این جهت مذاکره کنید.
مشایخی- بنابراین همان طور که جناب آقای رئیس می‌فرمایند موضوع مالیات مقطوع در این لایحه مطرح نخواهد بود بنابراین آنچه در این لایحه بحث می‌کنیم راجع به بقایای مالیاتی تا آخر سال ۳۶ است که باید براساس توافق حل شود و با توضیحاتی که عرض شد می‌خواهند حساب‌های گذشته به صورت توافق تصفیه شود.
رئیس- این اصلاح راجع به توافق در مالیات‌های معوقه است و صحبت نباید از آن حدود خارج شود. آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- بنده در خود ماده واحده بعد از بحثی که در کلیات به عرض نمایندگان محترم رساندم یک نظریاتی داشتم که خواستم به سمع مجلس شورای ملی و مخصوصاً جناب آقای وزیر دارایی رسانیده باشم عرض کردم در این که یک راه‌حلی پیدا بشود و کارهای مالیاتی معوقه ما حل بشود این یک امری است که مورد تصدیق و قبول تمام نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و تمام مؤدیان است (صحیح است) و مصلحت مملکت هم تردیدی نیست در همین قسمت است همان طوری که فرمودند ۶۰- ۷۰ هزار پرونده مالیاتی مربوط به بقایای مالیاتی تا آخر سال ۳۶ تنها در پیشکاری دارایی تهران موجود است اگر برای تمام مملکت حساب بکنیم خیال می‌کنم صد هزار پرونده بیشتر بشود البته احصاییه دقیقش در اختیار وزارت دارایی است از این طرف هم هر سال مالیات‌های مملکت باید وصول شود و دو دستگاه نداریم برای وصول مالیات که یک دستگاه دستگاه وصول بقایا باشد یک دستگاه دستگاه جاری باشد همین دستگاه واحدی که برای وصول مالیات هست وقتی که این بقایا تا آخر سال ۳۶ تکلیفش معلوم شده باشد جلوی کار و قدرت فعاله‌اش را در سال آینده می‌گیرد و کار سال‌های آینده هم مثل گذشته دچار یک رکود و تأخیری می‌شود به همین جهت است که با این فکری که وزارت دارایی کرد در اساس آن بنده موافق هستم و معتقد هستم که این فکر در اصل صحیح است منتهی اگر ما سعی بکنیم که این فکر عملی‌تر باشد و شامل طبقات مختلف و بلکه عموم باشد بهتر است چون قانون بایستی جنبة شمولش عمومی باشد و عادلانه باشد استثنا درش نباشد به نظر بنده این بیشتر کمک می‌کند به این فکر و وصول هم برای دولت بیشتر می‌شود و تجربه‌ای هم که در وصول مالیات‌ها در گذشته نشان داده ثابت می‌کند و نشان می‌دهد که این راه بهترین راه است تا راهی که الان ما می‌رویم که یک ارقام و یک اعداد و یک پیش‌آگهی‌هایی که با ارقام درشت می‌فرستند و نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود در گزارش آقای هروی که رئیس درآمدهای وزارت دارایی است بنده یک مطلبی دیدم یک مقایسه‌ای کرده‌اند از سال ۱۳۲۰ تا سال ۳۵ و ۳۶ طرز مالیات‌ها و وصول‌هایش با این تعرفه‌های مختلف با ارقامی که به دست داده حقیقتاً مطالعه در این آمار نشان می‌دهد که وقتی ما حل عملی پیدا کنیم برای وصول بهتر و بیشتر مالیات وصول می‌شود وقتی راه عملی پیدا نکنیم و برویم دنبال این حرف‌ها چیزی وصول نمی‌شود در سال ۱۳۲۱ با قانون مالیاتی که بیست سال در دوره اعلیحضرت فقید با آن عمل می‌شد می‌بینم ۵۶۷ میلیون ریال مالیات وصول کردیم در سال ۱۳۲۴ خیلی عجیب است توجه بفرمایید که نرخ صد هشتاد دکتر میلسپو بود رقم وصولی ۳۰۲ میلیون ریال بوده خوب توجه بفرمایید (اکبر- چقدر؟) ۳۰۲ میلیون ریال در حالی که با قانون مالیات بر درآمد اعلیحضرت فقید در سال ۳۲۰ ما ۵۹۷ میلیون ریال یعنی دو برابر با آن قانون و با آن اشل وصول کرده‌ایم و با نرخ صد هشتاد قانون مالیات بر درآمد دکتر میلسپو وصول کردیم ۳۰۲ میلیون ریال یعنی نصف آن این به ما نشان می‌دهد که هم دستگاه مملکت در نتیجه قوانین مبهم در نتیجه حرفهای بلند که ملاک عمل ندارد این طور می‌شود و هم مردم قوه فعاله و کارشان فرسوده می‌ماند و بالنتیجه هم کار در مملکت می‌خوابد و هم مالیات وصول نمی‌شود آن وقت روی این تجربه به مرحوم هژیر عرض کردم لایحه‌ای آورد البته عملی‌تر از این توافق این هم یک راه‌حلی است راه‌حل او صحیح بود یعنی آمد گفت بعد از این که با صد هشتاد دکتر میلسیو این جوری وصول می‌شد مجلس دوره ۱۴ تصویب کرد هر کس آنچه را که در سال ۲۰ و ۱۹ مالیات قطعی پرداخته سه برابرش را بپردازد مالیاتش تصفیه شده حساب می‌شود دلیل سه برابر هم فرق بین قیمت‌ها و فعالیت‌ها بین قبل از جنگ و دوره جنگ بود مجلس هم تصویب کرد مردم رفتند و همین طور پشت سر هم ایستادند و مالیات هم دادند در مدت معین هر کس آمد از این حق استفاده کرد نتیجه‌اش این شد که ۶۷۰ میلیون ریال درآمد سال بعد شد این ارقامی که برای‌تان می‌خوانم این ارقامی است که در گزارش آقای هروی رئیس کل درآمدهای وزارت دارایی ذکر شده است وقتی که ما یک همچو تجربه قطعی داریم که با به وجود آوردن یک راه‌حل عملی می‌توانیم از مؤدی چند برابر مالیات وصول بکنیم هیچ راهی بهتر از این نیست از این گونه فکرهایی که وزارت دارایی می‌کند در وقت بحث این لایحه این فکر را در کلیات تأیید بکنیم که اگر اصلاحی دارند در جزئیاتش این را اصلاح بکنند درآمد دولت زیاد بشود پس در اصل بنده معتقدم که در این ماده واحده خوب است ولی باید اصلاحات بشود اصلاحات ما را به مقصود می‌رساند پول زیادی وصول می‌شود تکلیف مؤدیان معلوم می‌شود و راحت می‌شویم یک اصلاحاتی در اینجا لازم است مثلاً در این ماده واحده پیش‌بینی شده کسانی که می‌آیند توافق بکنند بعد از آن که آن توافق قطعی شد اگر مورد توافق را تا یک ماه دادند از پرداخت زیان دیرکرد معاف می‌شوند این مطلب صحیح است یعنی تشویق مردم است به این که آنچه را که قطعی شد و تمام شد بروند بپردازند بنده می‌گویم این را اختصاص به این توافق ندهید حالا که شما می‌خواهید پرونده‌های گذشته را ببندید و شما می‌خواهید پول وصول کنید بیایید بگویید که هر کس تا آن تاریخ بدهی‌های قطعی را که حکم روی آن صادر شده است یا پیش‌آگهی هست اگر دلش نمی‌خواهد برود توافق بکند وقت تلف کند این بدهی‌هایش را آورد پرداخت کرد این را معافش کنید از جریمه دیرکرد چرا این گونه افراد بروند دور میزها بچرخند تا از جریمه معاف شوند البته الان بنده تصدیق می‌کنم وزارت دارایی و دستگاه
پیشکارش خیلی بهتر از سابق است و خیلی خوب کار می‌کند و من به به افرادش اعتماد دارم مع‌ذلک چرا افراد بروند در بعضی دستگاه‌ها و مأمورین وصول و جلب موافقت‌شان را بگیرند یک پیشنهاد تقدیم می‌کنم به مقام محترم ریاست که این افراد را هم معاف بکنند الان هم این موضوع بخشودگی تأخیر و زیان دیرکرد در وزارت دارایی هست منتهی به اختیار وزیر است من می‌گویم در قانون این را بگذارید که مردم بدانند و بروند پول را بریزند به صندوق و پرونده‌های‌شان بسته شود در مورد این نکات بنده یکی دو تا پیشنهاد اصلاحی هم دارم که این را بیشتر تعمیم می‌دهد اگر این را در نظر بگیریم به نظر بنده این لایحه بهتر از وضع فعلی است تا حدی اما نسبت به وضع حاضر بهتر است این هم که فرمودید مدت بنده متوجه مدت بوده‌ام اما شما نمی‌توانید مدت را به این کوتاهی بگیرید ممکن است این مدت را برای تقاضا قبول بکنید بگویید تا فلان تاریخ هر کس از این قانون می‌تواند استفاده بکند تقاضای توافق بکند این بحث ندارد اما نمی‌توانند محدود بکنند رسیدگی را چنانکه نمی‌شود در محاکم دادگستری یک دعوایی را گفت تا کی توافق می‌شود وقتی شما ۶۰ هزار پرونده در تهران و ۴۰ هزار پرونده در شهرستان‌ها دارید آقا صد هزار پرونده اقلاً ۵۰- ۶۰ هزارتاش ممکن است بیایند دنبال توافق بروند این را چطور می‌خواهید تا خرداد ماه تمام بکنید این محال است آن وقت آقایان آن کسی را که می‌خواهند برود به کارش رسیدگی نمی‌شود این صحیح نیست اگر هم مدت قائل می‌شوید برای قبول این تقاضا مدت قائل شوید جناب آقای وزیر دارایی برای رسیدگی نمی‌توانید مدت را محدود بکنید و الا خاصه خرجی می‌شود و حقوق بعضی‌ها از بین می‌رود و وقت هم ندارند برای رسیدگی در ظرف شش ماه یک سال نمی‌شود به تمام این پرونده‌ها رسیدگی کرد این بود نکاتی که می‌خواستم به عرض آقایان محترم برسانم و معتقد هستم که یک قدری استثنائات این را ازش خارج بکنید و کلی‌ترش بکنید و اگر هم می‌توانیم یک طریق مقطوع عملی‌تری پیدا کنیم مثل زمان مرحوم هژیر که آن شکل مالیات وصول شد این هم به نفع خزانه مملکت است هم به نفع مؤدی.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم مذاکره در ماده واحد کافی است.
مهدی ارباب
(چند نفر از نمایندگان- تشریف ندارند)
دکتر مشیر فاطمی- من پیشنهاد ایشان را قبول می‌کنم.
رئیس- آقای ارباب آمدند بفرمایید.
ارباب- آنچه باید در اطراف این لایحه صحبت بشود شده است و هر چه زودتر ما وارد بحث در ماده واحده بشویم و تکلیف این لایحه را تعیین بکنیم هم نظر آقایان محترم زودتر تأمین می‌شود و هم مفید به حال دولت هست بنابراین تصور می‌کنم مذاکره کافی است و لطفاً آقایان موافقت بفرمایند آخر وقت هم هست و برای امروز لایحه کارش تمام بشود.
رئیس- آقای مهندس هدایت مخالف هستید؟ (مهندس هدایت- بله) بفرمایید.
مهندس هدایت- علت این که بنده با کفایت مذاکرات مخالف هستم این است که دارم پیشنهادی تنظیم می‌کنم و خواستم از این فرصت استفاده کنم که پیشنهادم برسد و الا با کفایت مذاکرات مخالفتی ندارم.
رئیس- آقایانی که با کفایت مذاکرات موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب پیشنهاد می‌کنم رقم ۲۴ هزار ریال در بند (د) به ۳۰ هزار ریال ترقی داده شود.
خلعتبری
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- سال گذشته عده زیادی از مردم در این موضوع شکایت کردند به کمیسیون عرایض و مخصوصاً آقای ناصر وزیر دارایی و آقای ملک‌نیا مدیرکل از لحاط کمک به مردم واقعاً احترام گذاشتند به نظر کمیسیون عرایض و توافق فرمودند بنده وظیفه خودم می‌دانم که از این که پارسال به مردم کمک کردند تشکر بکنم اما در این مأخذی که گرفته شده نظر آقایان است که این کمکی که به خرده مالکین شده است این مأخذش قانون مالیاتی سال ۱۳۲۸ است یعنی در آن سال تا ۲۴ هزار ریال خرده مالکین از مالیات معاف بوده‌اند (صدرزاده- ۲۴۰۰ ریال مالیات) در سال ۲۸ خرده مالکین تا ۲۴ هزار ریال از مالیات معاف شدند و پارسال هم وزارت دارایی روی همین نظر معافیت تا ۲۴ هزار ریال را تجویز کرد فعلاً هم عمل می‌کند پیشنهاد بنده این است چون از ۲۸ به این طرف زندگی بالاتر رفته مخارج زیادتر شده دستمزدها بالا رفته است تنقیه قنات و کارهای دیگر مستلزم خرج بیشتری است و دولت هم نظر خاصی نسبت به کمک به خرده مالکین دارد و خصوصاً کمک به خرده مالکین هم لازم است بنده پیشنهاد کردم که ۶ هزار ریال در سال به این مبلغ اضافه شد یعنی معافیت ۲۴ هزار ریال سال ۱۳۲۸ ترقی داده شود به ۳۰ هزار ریال در سال یعنی ماهی ۲۵۰ تومان و این ۶۰۰ تومان گمان می‌کنم از لحاظ بودجه تأثیر زیادی نداشته باشد ولی از لحاظ صدها هزار نفر خرده مالک که در اطراف ایران پراکنده هستند به نظر بنده این یک کمکی است که اگر آقای وزیر دارایی موافقت بکنند به حال خرده مالکین مؤثر است.
رئیس- آقای صدرزاده مخالف هستید؟ (صدرزاده- بله) بفرمایید.
صدرزاده- بنده همیشه به نظریات همکار محترم جناب آقای ارسلان خلعتبری احترام می‌گذارم ولی در اینجا یک نکته‌ای بود که باید تذکر داده شود در قانون مالیات بر درآمد سال ۱۳۲۸ همان طور که فرمودند مؤدیان مالیات بر درآمد تا ۲۴۰۰ تومان معاف بودند ولی خرده مالکین تا ۲۴۰ تومان مطابق تبصره ۵ آن قانون که در جلسه گذشته هم قرائت کردم برای آنها ۲۴۰ تومان معافیت تعیین کرده بودند در سال یعنی هر خرده مالکی که تا ماهی ۲۰ تومان عایدات داشت از مالیات معاف بود و از ۲۰ تومان اگر تجاوز کرد بایستی مالیات بدهد این اختلاف صحیح نبود الان که معافیت را تا ۲۴۰۰ تومان در سال تعیین کرده‌اند شامل همه مؤدیان است یعنی رقم بخشودگی مالیاتی هر مؤدی ۲۴۰۰ تومان است نهایت به موجب آن تبصره شامل خرده مالکین نمی‌شود بعد لایحه‌ای که وزارت دارایی تقدیم کرده به مجلس برای خرده مالکین هم همان بخشودگی را با همان میزان ۲۴۰۰ تومان که برای سایر مؤدیان پیش‌بینی کرده‌اند ترقی داده‌اند حالا اگر رأی مجلس محترم شورای ملی بر این باشد که میزان معافیت اساساً برود بالا این باید شامل همه بشود یعنی همه مؤدیان مالیاتی چه خرده مالک و چه سایر طبقات ممکن است در قانونی که دارید تنظیم می‌کنید مبلغ بیشتری پیش‌بینی بکنید نظر بنده این است که الان یک مأخذی هست که با سایر بخشودگی‌های مالیاتی تطبیق می‌کند و اگر بنا شود این مبلغ برود بالا دو مرتبه ایجاد اختلاف می‌شود پس اگر به همین صورت بماند بهتر است.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- بنده مثل جناب آقای صدرزاده که به نظریات جناب آقای خلعتبری اعتقاد دارند بنده هم به نظریات جناب آقیا صدرزاده اعتقاد دارم ولی مطلبی که هست مثل این که به این تبصره توجه نفرمودند تبصره مربوط به خرده مالکین این نیست که ۲۴۰ تومان باشد تبصره خرده مالکین در قانون ۳۲۸ این است که خدمت‌تان می‌خوانم خرده مالکینی که مالیات مشخصة آنها مجموعاً نقداً و جنساً از ۲۴۰۰ ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات معاف خواهد بود درست دقت می‌فرمایید مالیات مشخصه یعنی چه؟ یعنی عادات ده برابر این ۲۴۰ تومان و این که آقایان الان آورده‌اند همین است عایدات ۲۴۰۰ تومان گفته‌اند در این تبصره در قسمت بند (ب) در نظر گرفته شده خرده مالکینی که مجموع درآمد مالکانه آنها نقداً و جنساً از بیست و چهار هزار ریال تجاوز نکند این را توجه داشته باشید که هیچ کمکی از سال ۲۸ تا الان که خدمت‌تان هستم به این خرده مالکین نشده است در حالی که عقب هم رفته‌ایم بنده قانون آقای فروزان را که در کمیسیون مشترک تصویب شد اینجا دارم تبصره ۲- می‌گوید «املاک خرده مالکین که درآمد مالکانه سالیانه آنها پس از وضع مخارج بر طبق این قانون در حوزه هر استان و همچنین املاک موقوفه‌ای که مجموع درآمد مالکانه آنها ۳۶۰۰۰ ریال یعنی ۳۶۰۰ تومان است (نه ۲۴۰۰ تومان) از ۳۶۰۰ تومان تجاوز نمی‌کند از پرداخت مالیات معاف هستند» پس شاید بعد از سال ۲۸ یعنی در سال ۳۵ که این قانون را تصویب کردید مأخذ معافیت را برای خرده مالکین ۳۶ هزار ریال قائل شده‌اید این صحیح هم بود الان هم در همین قانون اخیر مالیاتی که راجع به مالکین مستغلات اجرا می‌شود در نظر گرفته شده که هر کس در ماه منحصراً از درآمد مستغلات سه هزار ریال دریافت می‌کند یعنی ۳۶ هزار ریال در سال از مالیات معاف است این را برای کارگرها هم قائل شدید هر کدام‌شان ماهی چهارصد تومان داشته باشند معاف هستند بنده خودم در طرح این لایحه بودم در کمیسیون مباحثات شد وقتی این مباحثه را ما می‌کنیم برای کارگر و او را تا چهارصد تومان معاف می‌کنیم و برای مستغلات ماهی سیصد تومان آن وقت برای خرده مالکین که در خارج از شهر باید زندگی کنند و کار مملکت هم روی دوش آنها است ۲۴۰۰ تومان کم است به عقیده بنده اگر آقای خلعتبری پیشنهادشان را اصلاح بکنند به ۳۶ هزار ریال مساوات و عدالت شده است یعنی ما می‌توانیم بگوییم که بین آن خرده مالکینی که در خارج شهرها زندگی می‌کنند با یک ساکن تهران فرقی قائل نیستند حالا که می‌خواهید کمک کنید بنده خواستم هم مبانی موضوع را که کار غلطی نیست توجه بدهم که این را تطبیق با عدالت و مساوات بدهیم که قانون یکسان باشد چرا ۲۴۰۰۰ ریال؟ سی هزار ریال چیست؟ ۳۶۰۰۰ ریال ملاک دارد و آن هست و در قانون فعلی اجرا می‌شود این است که جناب آقای صدرزاده هم با روشن شدن این تبصره قطع دارم که موافق خواهند بود چون این صورت به نفع یک
عده کشاورزان است، مخصوصاً اگر سی و شش هزار ریال باشد به کیفیتی که عرض کردم رئیس آقای وزیر دارایی وزیر دارایی بنده خواستم توجه آقایان محترم را به یک نکته جلب بکنم و قطعاً خودشان بهتر از بنده می‌دانند و سوابق و تجربیات‌شان هم زیادتر است هر وقت یک مؤسسه‌ای و یک دستگاهی کار عقب افتاده داشته باشد و همیشه گرفتار کارهای چهار سال پنج سال پیش باشد هیچ وقت در آن مؤسسه انضباط نیست و این وضع فعلی وزارت دارایی است. در این مدت که بنده سعی می‌کنم که به امور مالیات و وزارت دارایی آشنا بشوم این طور استنباط می‌کنم که همیشه وقت مسئولین وزارت دارایی گرفتار کارهای گذشته است و همیشه هم یک پولی به طور علی‌العمیا وصول می‌کنند و این پولی که به عنوان مالیات می‌گیرند مال سال ۳۲ است مال سال ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ است و همین طور آنها را می‌ریزند در حساب‌های مختلف و اصلاً نمی‌داند چی وصول می‌کند، چه مبلغی وصول می‌کند، و این خطرناک‌ترین کارها است در یک دستگاه مالی. بنده فکر کردم همین طور که مخبر محترم توضیح دادند و به آن نتیجه رسیدیم که برای رسیدن به یک راه صحیحی که در هر سال بتوانیم مالیات آن سال را وصول بکنیم که ببینیم چه کرده‌ایم، باید از آن گرفتاری گذشته خودمان را خلاص بکنیم. الان طوری شده است که در این پیش‌آگهی‌ها که صادر می‌کنند اغلب آقایان شنیده‌اند که برای کسی که پنج هزار تومان باید مالیات بدهد پیش‌آگهی صادر می‌کنند صد هزار تومان و دویست هزار تومان و آنچه بنده استنباط کردم (خلعتبری- احسنت به جنابعالی که می‌فرمایید) (دکتر شاهکار- بسیار شرافتمندانه صحبت می‌کنید) یکی این است که باید با داشتن فرصت برسند به وضع مؤدی و ببینند چه باید بدهد ولی این فرصت را ندارند و می‌ترسند مشمول مرور زمان شود و به همین جهت یک رقمی می‌نویسند، که گرفتار نشوند چون فرصت مطالعه ندارند اضافه می‌نویسند، بنابراین تمام اینها از حساب‌های معوقه ناشی شده است و اگر اتفاقاً آقایان محترم از بعضی دستگاه‌های مالیه رضایتی حس فرمودند نسبت به سایر دستگاه‌ها، برای این است که کارش مرتب است و وقتی که مرتب شده باشد این معایب پیش نمی‌آید علی ای حال بنده یک مختصر توضیحی به عرض آقایان رسانیدم و تنها راهی که به نظرمان رسید که خودمان را از این حساب‌های معوق خلاص بکنیم و به کار روزانه برسیم، همین راه بود و از این جهت استدعا دارم که آقایان محترم هم همراهی بفرمایند و کمک بفرمایند که بتوانیم از کارهای گذشته بگذریم و به کار جاری برسیم، اما این که فرمودند که ۲۴۰۰ تومان سه هزار تومان یا ۳۶۰۰ تومان بشود، این را خواستم به عرض آقایان برسانم، در قانون سابق تا آنجا که بنده یادم است اگر فراموش نکرده باشم مثل این است که این ۲۴۰۰ تومان مربوط به خرده مالک و صاحبان باغات بود آن وقت وزارت دارایی و دستگاه‌های وصولیش تشخیص داد که زارع مشمول این امر نمی‌شود و شکایات متعددی به کمیسیون عرایض فرستادند و کمیسیون عرایض استدلال کرد که اینها هم مشمول این معافیت ۲۴۰۰ تومان می‌شوند، عرض کردم بنده الان جزئیات این امر نظرم نیست و این ۲۴۰۰ تومان را ما موقتاً موقوف‌المطالبه گذاشتیم و یک بخش‌نامه‌ای هم کردیم به تمام شهرستان‌ها که درآمدهای ۲۴۰۰ تومانی را نگیرند و فعلاً موقوف‌المطالبه باشد تا به مجلس شورای ملی پیشنهادی بدهیم و تکلیف این روشن بشود و جزء لایحة توافق این ۲۴۰۰ تومان را پیشنهاد کردیم، اما اگر بخواهید این را زیادش بکنیم، صرف‌نظر از این که آخر سال است یک عده زیاده قبل از این که این لایحه را پیشنهاد بکنیم و تصویب بشود این ۲۴۰۰ تومان را داده‌اند و همان موقوف‌المطالبه کردنش هم باعث عدم رضایت عده‌ای شد و می‌گفتند که اگر ما هم شکایت می‌کردیم و نمی‌دادیم مشمول موقوف‌المطالبه شدن می‌شدیم و اگر حالا معاف‌شان کنیم تبعیض بیشتری می‌شود، استدعا دارم این ۲۴۰۰ تومان فعلی را قبول بفرمایید آن وقت در لایحه اصلاحی که می‌دهیم آقایان هر نظری داشته باشند برای سال آتیه اجرا می‌کنیم.
رئیس- رأی بگیریم؟ (خلعتبری- بلی) رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای خلعتبری، آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای مهندس جفرودی قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد اضافه شود:
تبصره- هر گاه بین مبلغی که بعداً بر اثر توافق صورت قطعی پیدا می‌کند و مبلغ مندرج در پیش‌آگهی اختلاف فاحش وجود داشته باشد دلیل بر سوء‌نیت کارمند صادرکننده پیش‌آگهی تلقی شده و وزارت دارایی مکلف است کارمند مزبور را مورد تعقیب قانونی قرار دهد- مهندس جفرودی.
رئیس- آقای مهندس جفرودی
مهندس جفرودی- از جناب آقای ناصر که عمری به پاکی و امانت گذرانیده‌اند حقیقت این است که هیچ کس انتظاری جز این ندارد که بیایند پشت تریبون مجلس حقایق را صریح و باز بگویند (صحیح است) ایشان خودشان اینجا راجع به پیش‌آگهی توضیحات بسیار صحیحی دادند و من اگر چه هنوز آثارش خیلی مشهود نیست ولی یقین دارم ایشان در رأس وزارت دارایی اگر مدتی بمانند با صبر و حوصله و تدبیر مآلا ترتیبی برای این کار خواهند داد (ان‌شاءالله) خودشان فرمودند که کارمندی بدون حساب و کتاب یک پیش‌آگهی می‌دهد و عجیب این که در این پیش‌آگهی حتی اعشار هم نوشته شده: ۳۳۷۱۷۲۲ ریال و بیست و پنج دینار و دینارش را هم نوشته معلوم می‌شود که از نظر صادر کنند تا پیش‌آگهی یک حساب و کتابی هست و متاسفانه چون بعداً تا به توافق برسد و جریاناتی پیش می‌آید و با نهایت تأسف باید این را گفت که سوءاستفاده‌هایی باعث می‌شود که بین مبلغ مندرج در پیش‌آگهی و مبلغ ناچیزی که روی آن توافق می‌شود این جریانات و این سوءاستفاده‌ها دلایل حقیقی هستند این است که بنده پیشنهاد کردم که این کارمند اقلاً مورد تعقیب یک وزیر صالح و امین دارایی قرار بگیرد و در موقع تعقیب البته رسیدگی می‌کنند، اگر دلایلی داشت اقامه خواهد کرد و معلوم می‌شود که این کمیسیون و اعضای این کمیسیون دلایل کافی ندارند، اگر چه بنده اطمینان دارم قوانینی که از مجلس ایران می‌گذرد اگر اجرا می‌شد کار به اینجا نمی‌رسید متأسفانه این یکی هم اجرا نخواهد شد ولی اقل این قوانین باشند تا کارمندی که پیش‌آگهی با این مبلغ صادر می‌کند بداند که ممکن است تحت تعقیب قرار بگیرد، این است که بنده با این که این را قدری شدید می‌دانم تمنای تصویبش را دارم.
رئیس- آقای مخبر
مخبر کمیسیون دارایی (مشایخی)- جناب آقای مهندس جفرودی پیشنهاد جنابعالی را از نظر طرز اجرا باید در اطرافش بحث بکنیم که چطور قابل اجرا باشد مبنای صدور این پیش‌آگهی‌های مالیاتی اوراق ممیزی است که قبلاً رفته‌اند تشخیص داده‌اند ولی تحقیق نکرده‌اند و مأمورین وصول مالیات از روی این اوراق ممیزی که یک شخصی راجع به یک دواخانه تنظیم می‌کند با اعمال ضریب مالیاتش را تشخیص می‌دهند یک کسی هم روبه‌روی او نشسته که نامه را می‌نویسد و بعد می‌برند پیش رئیس اداره و او هم امضا می‌کند و اگر فرض کنیم که می‌خواهیم بگوییم چه کسی مبادرت به عمل خلاف کرده است و از او به نحوی از انحا باید بازخواست کرد از این چند نفر که را باید بگیرند؟ ممیزی را که ممیزی کرده است بگیرند (یک نفر از نمایندگان همه را) ممیزی‌کننده، حساب‌کننده، دستوردهنده و امضاکننده را که رئیس اداره است باید بگیرند، و با قوانینی که فعلاً هست، با قانونی که فعلاً مأخذ وصول مالیات است، در قانون گفته است که مالیات را براساس سه برابر کرایه محل بنشینند و تشخیص بدهند. این قانون از نقطه‌نظر انطباق با موضوع صحیح نیست. آن ممیزی که رفته است تشخیص داده است، خیلی شاذ و نادر است که این کار را بکند و آن هم فقط در مورد ضریب فروش ممکن است نظریاتی اعمال کند و البته خود قانون طوری تعیین کرده که به استناد آن قانون مأمور تشخیص داده است بنابراین صرف‌نظر از این که شناختن آن شخصی که در اینجا اعمال نظر کرده است در ایادی مختلف خیلی مشکل است، در خیلی از موارد هم مستند قانونی دارد، می‌گوید من به استناد قانون این را تشخیص دادم و ایراد می‌آید روی قانون این یکی، دوم این که توجه داشته باشید که این قانون توافق که لایحه‌اش مطرح است ادامه پیدا نخواهد کرد یعنی مالیات‌های از سال ۳۷ به بعد مشمول لایحه توافق نیست، مالیات‌های تا آخر سال ۳۶ یعنی بقایای سنواتی از سنوات قبل الی زمان حاضر که اخطارش الان صادر شده است و نتوانسته‌ایم تصفیه بکنیم می‌خواهیم توافق کنیم. بنابراین اگر مغروض این بود که توافق نسبت به گذشته و نسبت به آینده بشود این فرض صحیح بود و می‌بایستی که راه‌حلی پیدا بکنیم که جلوگیری از اعمال غرض و نظر مأمورین شده باشد اما چون این توافق ناظر است به تصفیه کردن مالیات‌هایی که پیش‌آگهی و اخطار آن صادر شده است اگر بخواهیم این موضوع را اعمال بکنیم پس از اول سازمان اداره مالیات بر درآمد تا آخرش را که به طور صحیح حداقل پانصد نفر عضو دارد و همچنین در تمام شهرستان‌های ایران ادارات دارایی در تنظیم این پیش‌آگهی شرکت داشته‌اند و این نمی‌شود. بنابراین لایحه توافق ناظر است بر بقایا و با توجه به اینکه قسمت دوم از این بر اساس مصرحات در قانون تنظیم شده به نظر بنده مواجه با یک مشکلاتی خواهیم بود و عادلانه هم نیست مضافاً به اینکه اگر ما بخواهیم بگوییم که در هر عملی مأموری که تشخیص داده است وقتی نظریه او قبول نشد باید مجازاتش بکنیم آن وقت در هیچ مؤسسه‌ای هیچ کس جرأت نمی‌کند که تشخیص بدهد و تصمیم بگیرد برای وصول مالیات. حال به مالیات هم کاری نداریم، در شهرداری تهران آب‌بها تشخیص می‌دهند، ممکن است یک روزی در یکی از آنها اشتباه شده باشد اگر ما می‌خواستیم بگوییم محض تشخیص، یا اصولاً در این مملکت وقتی که خلاف عقیده‌ای ثابت شد قابل تعقیب باشد هیچ رئیس اداره‌ای به عقیده بنده تصمیم نخواهد گرفت، به این جهت است که چون این امر مربوط به گذشته است
و مربوط به آینده نیست (مهندس جفرودی- برای آینده بگذارید) این مربوط است به اینکه بقایای مالیاتی تا آخر سال ۳۶ و اختلاف مالیاتی تا آخر سال ۳۶ مشمولین قانون مالیات بر درآمد براساس توافق با مؤدی تصفیه خواهد شد به این جهت است که می‌خواستم استدعا کنم که اگر مقتضی می‌دانید پیشنهادتان را پس بگیرد.
مهندس جفرودی- بنده نظرم را در موقع طرح قانون مالیات بر درآمد عرض می‌کنم (احسنت)
رئیس- پیشنهاد آقای فروهر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود.
تبصره- وزارت دارایی مکلف است برای موارد اختلاف که میزان مالیات از یکصد هزار ریال تجاوز نماید توسط حسابداران قسم‌خورده به مدارک مؤدیان رسیدگی و ملاک توافق گزارش حسابداران قسم‌خورده باشد.
جمعی از نمایندگان آقای مهندس فروهر نیستند (فضایلی- بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم چون ایشان نیستند)
رئیس- آقای فضایلی بفرمایید و باید پیشنهاد را هم امضا کنید.
فضایلی- بسیار خوب، البته از جریان کارهای مالیاتی آقایان استحضار کامل دارند که این پرونده‌هایی که اختلاف بین مؤدی و وزارت دارایی وجود دارد، نسبتاً زیاد است و بنابر مثالی که آقای مهندس فروهر پیشنهاد کرده‌اند و بنده قبول کرده‌ام این ده هزار تومان که ایشان در نظر گرفته‌اند بسیار بحث‌های زیاد و حرفهای زیاد هست و مخصوصاً آن قدر این پرونده‌ها پیچ در پیچ شده است که رسیدگی به این محاسبات مسلماً احتیاج به محاسبین خبره که در اصطلاح محاسب قسم‌خورده به آنها می‌گویند و دارای تحصیلاتی هستند. البته در مملکت ما همان طور که آقای ناصر وزیر دارایی و آقایان دیگر می‌فرمایند عده این افراد کم است ولی به هر صورت یکی از راه‌های حل این مشکل این است که از این عده معدودی هم که هست الان استفاده بشود و سعی هم بشود که افرادی را هم برای این کار تربیت بکنند و آنها را بفرستند که تحصیلات‌شان را تکمیل کنند و دارای این عنوان یعنی محاسب قسم‌خورده و خبره بشوند این موضوع یک راه‌حلی است که در تمام ممالک متمدن جهان و همه مملکت‌های منظم از این راه استفاده می‌کنند اینها در واقع یک حکم‌هایی هستند بین مردم و دولت و در عین حال وقتی که اینها یک نظری می‌دهند، کمیسیون‌هایی که می‌نشینند و غالباً نه خودشان وقت این کار را دارند که به این پرونده‌های قطور برسند و نه خبرویت و اطلاع کامل دارند، این را باید به متخصص این کار رجوع کرد متخصصی که دارای امانت باشد و دارای تحصیلات باشد و البته در مملکت ما چند نفری هستند که گویا این تحصیلات را کرده‌اند و همچو به خاطر می‌آورم که قسمت مهمش از طرف بانک ملی فرستاده شده‌اند به خارج و این تحصیلات را کرده‌اند به نظر بنده این کار، بسیار کار مفیدی است و مخصوصاً بسیاری از مشکلات و حرف‌ها و اختلاف‌های حل نشدنی را حل خواهد کرد منتهی سلیقه بنده این است که اگر این مبلغ را یک قدری از ده هزار تومان بالاتر ببریم که از میزان پرونده‌ها کم بشود یک قدری مناسب‌تر خواهد بود و تعداد پرونده‌ها کمتر می‌شود.
رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- اصولاً بازرسی حساب‌ها به وسیله حسابدارهای خبره بسیار صحیح است و در همه جای دنیا هم هست ولی در این مملکت مجموعاً هفت نفر حسابدار خبره داریم آنها را هم بانک ملی تربیت کرده است دو نفرشان رفته‌اند و پنج نفر مانده‌اند که دو نفرشان در شرکت ملی نفت هستند و سه نفرشان در بانک ملی، فعلاً این موضوع توافق است و باید با توافق حل شود ما باید بنشینیم توافق بکنیم و راه‌حل پیدا کنیم، این امر به حسابدار خبره مربوط نیست (یک نفر از نمایندگان از روی چه توافق می‌کنید؟) روی همین لایحه می‌نشینیم می‌گوییم و تعیین می‌کنیم، (جمعی از نمایندگان- پیشنهادشان را پس گرفتند).
رئیس- آقای فضایلی پیشنهادتان را پس گرفتید؟ (فضایلی- بلی قربان پس گرفتم) بسیار خوب پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که در آخر قسمت الف ماده واحده این جمله اضافه شود، و همچنین مؤدیانی که بدهی قطعی خود را تا تاریخ تصویب این قانون نپرداخته‌اند در صورتی که از تاریخ اجرای این قانون تا یک ماه بدهی خود را یک جا بپردازند از جریمه و زیان دیرکرد بخشوده می‌باشند.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- یک توضیحی عرض می‌کنم، بنده در تکمیل عرایضم که عرض کردم سعی بکنیم قوانین‌مان کلی بشود و شامل افراد بیشتری بشود و مردم هم تشویق بشوند مالیات بدهند، وضع عوض بشود و پرونده بسته بشود، این را اضافه کردم به ماده و البته این را هم از فکر خود وزارت دارایی و لایحه‌اش گرفتم چون وزارت دارایی موافق است که اگر به توافق رفت و معلوم شد این مبلغ را تا یک ماه اگر پرداخت از خسارت دیرکرد و جریمه معاف باشد. من عطف کردم به او گفتم اگر یک آدمی این حکم قطعی برایش صادر شده و کارهایش هم شده پول هم نداده، این بیاید برود خانه‌اش را گرو بگذارد و تمام این پول را بدهد بنده یک ماه پیشنهاد کردم بعضی از رفقا می‌گویند که دو ماه و بنده هم موافق هستم، اگر در عرض دو ماه این مبلغ را بپردازد معاف باشد (یک نفر از نمایندگان- دو ماه از کی؟) دو ماه از تاریخ اجرا این کار هم درست می‌شود بنده خیال می‌کنم میلیون‌ها پول از این راه مردمی که فراری هستند می‌پردازند و پیشنهاد خودم را هم به دو ماه اصلاحش کردم این بود پیشنهاد بنده.
وزیر دارایی بنده قبول می‌کنم.
رئیس- مخالفی نیست؟ (جمعی از نمایندگان- خیر) باز باید رأی بگیریم، آقایانی که با پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای مخبر طباطبایی قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم عبارت سطر دوم تبصره یک به شرح زیر اصلاح شود نسبت به مالیات مؤدیان جزء مذکور در ماده ۵ الی آخر فخرطباطبایی.
رئیس- آقای فخرطباطبایی
فخرطباطبایی- عرض کنم این تبصره یک ماده واحده راجع به توافق دسته‌جمعی است و بحث در توافق دسته‌جمعی سا که مؤدیان مالیاتی که در صنف مخصوصی باشند یا پیشه‌ور مخصوصی باشند روی پیشینه مالیاتی آنها مبنای واحدی قرار می‌دهند و به نحوی از انحا با آنها توافق و تحمیل می‌کنند چون در قانون اگر یک اندازه‌ای ابهام باشد ممکن است در عمل دچار اشکالاتی بشود و تغییرات گوناگونی به وسیله اشخاص مختلفی که قانون را اجرا می‌کنند پیش بیاید و در توافق دسته‌جمعی اصناف یا پیشه‌ور یک حدی دارند مثلاً قسمت لباس فروش مهمانخانه‌چی مهمانخانه‌هایی هستند که واقعاً پیشه‌ور و کسبه جزء هستند و می‌شود آنها را در توافق دسته‌جمعی آورد ولی صاحب یک کافه رستوران بزرگ این را نمی‌شود روی توافق دسته‌جمعی معامله کرد او وضع مالیاتی به‌خصوصی دارد باید درآمدش را دید و گرفت این است که بنده اضافه کردم در این تبصره در سطر دوم نوشته شده وزارت دارایی نسبت به مالیات مؤدیان بنده اضافه کردم پیشه‌وران جزء مذکور در ماده ۵ که این کلمه جزء معرف به این باشد که اشخاصی که مأخذ معین مالیات دارند فرض کنید صنف کفاش، فرض کنید راجع به فرش‌فروش توافق بکنند یکی هست فرش‌فروش جزء است و یکی هم دستگاه مفصلی دارد و یا نجاری که کارخانه نجاری مفصل دارد و لباس‌فروش هم همین طور آن هم کسبه است آن هم پیشه‌ور است بنده اضافه کردم که در عمل در توافق دسته‌جمعی در بعضی جاها نیایند یک اشخاصی که وارد این پیشه‌ور و کسبه جزء بشوند و قانونگذار هم فکر می‌کنم همین نظر را داشته باشد که وارد نشود (دکتر عدل- تشخیص مشکل است) در ماده ۵ لایحه مالیات بر درآمد توضیح داده شد و مبنای مالیات بر درآمد سال را هم تعیین کرده‌اند آنها کسبه جزء حساب می‌شوند و پیشه‌ور جزء هستند و روی این مبنا توافق دسته‌جمعی بشود خوب است این بسته به نظر آقایان است.
رئیس- آقای مشایخی مخبر کمیسیون
مشایخی- جناب آقای طباطبایی خودشان در کمیسیون دارایی تشریف داشتند افتخار داشتیم از نظریات ایشان استفاده کردیم می‌خواهم به عرضشان برسانم که اولاً در قانون مالیات بر درآمد تمام کسبه‌ای که بر اساس توافق مالیات مقطوع دارند توصیف شده و اسم برده ۷۸ صنف هستند آیینه‌ساز، آجیل‌فروش، آهنگر، الی آخر اولاً همه آنها جزء هستند و اگر بخواهیم جزء اندر جزء را پیدا کنیم خیلی مشکل است همیشه در قوانین مالیاتی خود آقایان نظر داشتند که باید راهی پیدا شود و راهی را اتخاذ کرد که درآن راه مأمور وصول نتواند اعمال حب و بغض بکند اگر بخواهیم در پیش‌آگهی کسبه جزء این عنوان مذکور در ماده ۴ قانون را یک جزء دیگری پیدا کنیم و تشخیص آن را بدهیم به مأمورین وصول به نظر بنده نقض غرض است و گمان می‌کنم خود آقا هم با توضیحاتی که عرض کردم قانع شده باشید و پیشنهاد خودتان را مسترد بفرمایید.
رئیس- آقای فخرطباطبایی رأی بگیریم؟ (فخرطباطبایی- بله رأی گرفته شود) یک بار دیگر قرائت می‌شود (به شرح سابق مجدداً قرائت شد) رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم ماده واحده لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد به شرح زیر اصلاح شود.
ماده واحده- الف: به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود اختلافات مالیاتی تا آخر سال ۱۳۳۶ مشمولین قانون مالیات بر درآمد و مستغلات و املاک مزروعی و مالیات بر ارث را منتهی تا آخر سال ۱۳۳۷ از طریق
توافق فردی یا دسته جمعی، مؤدیان حل و فصل نماید، این توافق برای طرفین قطعی و لازم‌الاجرا است و چنانچه مؤدیان مالیات مورد توافق را ظرف یک ماه از تاریخ توافق پرداخت ننمایند مکلف هستند مورد خواسته وزارت دارایی را بپردازند. تبصره ۱- مرجع توافق عبارت خواهد بود از کمیسیون‌های متشکل از سه نفر که دو نفر از اعضا عالیرتبه و با حسن شهرت وزارت دارایی و نفر سوم از قضات عالیرتبه وزارت دادگستری خواهد بود.
تبصره ۲- مؤدیانی که طبق بند الف ماده واحده اختلافات مالیاتی تا آخر سال ۱۳۳۶ خود را تا آخر خرداد ماه سال ۱۳۳۷ کتباً حاضر نشوند از طریق توافق حل نمایند از مزایای این قانون نخواهند توانست استفاده کنند.
تبصره ۳- مدت اختیار کمیسیون‌های توافق متشکله طبق تبصره ۱ تا آخر سال ۱۳۳۷ خواهد بود و وزارت دارایی مکلف است به تعداد پرونده‌های اختلافات مالیاتی که تقاضای توافق شده کمیسیون‌های متعددی تشکیل دهد که کلیه اختلافات تا آخر سال ۱۳۳۷ به صورت توافق حل گردد.
سایر تبصره‌های سابق فقط شماره‌های آن تعویض و به صورت خود باقی است.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- چون این پیشنهاد قدری مفصل است می‌ماند برای جلسه بعد و پیشنهادات زیادی هم رسیده است جلسه آینده سه‌شنبه دنبال همین لایحه.
(سی و پنج دقیقه بعد از ظهر مجلس ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
سؤالات نمایندگان
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمایید به جناب آقای وزیر کشور ابلاغ شود برای جواب سؤال زیر در جلسه علنی حضور به هم رسانند.
چندی قبل مقرر شده بود برای نصب تاکسی‌متر در تاکسی‌ها اقدام شود علت عدم اجرای این تصمیم چیست.
ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمایید به جناب آقای کفیل وزارت دادگستری ابلاغ شود برای جواب سؤال زیر در جلسه علنی حضور به هم رسانند.
طبق تبصره یک قانون مورخ ۵ دی ماه ۱۳۳۵ وزارتین کشور و دادگستری مکلف بوده‌اند برای امور رانندگی در ظرف دو ماه آیین‌نامه‌ای تدوین و به تصویب کمیسیون‌های دادگستری مجلسین برسانند در صورتی که اکنون که یازده ماه از ابلاغ این قانون می‌گذرد هنوز وزارتخانه‌های مربوطه به وظایف قانونی خود عمل ننموده‌اند علت مسامحه چیست.
ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمایید به جناب آقای وزیر کشور ابلاغ شود برای جواب سؤال زیر در جلسه علنی حضور به هم رسانند.
به چه مناسبت وزارت کشور عوارض مأخوذه از سینماهای تهران را تقلیل داده است آیا این اقدام برحسب پیشنهاد شهرداری تهران بوده. و در صورت منفی بودن جواب به چه جهت سی میلیون ریال از درآمد شهرداری تهران را به این ترتییب از بین برده‌اند.
ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مقرر فرمایید وزارت راه برای پاسخ سؤال زیر در مجلس شورای ملی حاضر شده و توضیح لازم را بدهند.
راه گرگان به مشهد که بایستی سال گذشته خاتمه می‌پذیرفت تا به حال به چه اشکال برخورده کرده است که از بجنورد به مشهد مطلقاً اقدامی از طرف آن وزارتخانه نشده است.
سعید مهدوی
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی تمنا دارم دستور فرمایید به جناب آقای وزیر کشور اطلاع داده شود در مجلس شورای ملی حاضر شده و به سؤال زیر جواب داده دهند به چه علت دولت بدون مطالعه جوشقان و توابع آن را که جزء حوزه شهرستان کاشان می‌باشد با یک تصویب‌نامه از کاشان منتزع ساخته و جزو توابع اصفهان قرار داده است.
مهندس مهدی شیبانی
مقام معظم ریاست مجلس
شورای ملی
مستدعی است مقرر فرمایند به وزارت بهداری اطلاع داده شود برای پاسخ پرسش‌های زیر حاضر گردد.
۱- با توجه به مذاکرات اینجانب در جلسه پنجشنبه ۲۴ آبان ماه ۱۳۳۵ و توضیحات جناب وزیر بهداری در مورد برنامه‌های بهداری و بهداشت منطقه بلوچستان اینک که در حدود یک سال از آن تاریخ می‌گذرد از برنامه‌های مذکور کدام یک و تا چه حد به موقع اجرا درآمده و بالنتیجه آیا عمل مثبتی انجام گردیده یا خیر.
۲- آیا پس از چهار سال تذکر در مورد سازمان و کادر بهداری بلوچستان و ترمیم حقوق پزشکان سازمان و اعتبارات بهداری بلوچستان مانند گذشته به صورت تیول برای اشخاص معینی باقی خواهند ماند یا فکر اساسی و مفید به حال مردم بی‌پناه آن سامان اتخاذ فرموده‌اند؟
سرلشگر کیکاوسی
مقام معظم ریاست مجلس
شورای ملی
مستدعی است مقرر فرمایند به وزارت کشاورزی اطلاع داده شود برای پاسخ سؤال‌های زیر با توجه به مذاکرات مندرج در صورتجلسه‌های مورخ پنجشنبه ۱۸ آبان ماه ۱۳۳۵ و دوم آبان ماه ۱۳۳۵ و سه‌شنبه ۲۷ آذر ماه ۱۳۳۵ در مورد سد باهوکلات و رودخانه کاچو و برنامه عمرانی بلوچستان حاضر گردد.
۱- آیا بیانات وزرا در مجلس شورای ملی در مقابل سؤالاتی که به عمل می‌آید باید حقیقی و مثبت تلقی گردد یا خیر؟
۲- در مورد سد باهوکلات و ترمیم وضعیت رودخانه کاچو که بستگی تام به عمران منظقه دشتیاری و چاه‌بهار دارد با گذشت یک سال از تاریخ مذاکرات آیا اقدامی به عمل آمده یا خیر؟
۳- پس از چهار سال تذکر آیا هنوز موقع آن نرسیده که برای عمران بلوچستان با در دست داشتن برنامه هفت ساله سازمان برنامه برنامه مثبتی تدوین گردد که طبق آن بتوان اقلاً امیدوار به بهبود وضع رقت‌آور اهالی آن سامان گردید؟
۴- در مورد تقسیم خالصه‌جات بلوچستان با توجه به جریان تشریف‌فرمایی اعلیحضرت همایون شاهنشاه به بلوچستان به چه علت تاکنون اقدامی به عمل نیامده و در عوض بنگاه خالصه از فکر اجاره خالصه مذکور برآمده و آگهی منتشر نموده.
سرلشگر کیکاوسی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
متمنی است سؤال ذیل را به وزارت راه برای جواب ابلاغ فرمایند.
آیا تکمیل و توسعه بندر شاهپور شروع شده و قرارداد راجع به آن اجرا شده است و طبق شرایط قرارداد چه موقع باید تکمیل و تحویل گردد.
ارسلان خلعتبری
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مستدعی است مقرر فرمایند وزیر راه در مجلس شورای ملی به سؤال زیر پاسخ بدهند موضوع استفاده از ردیف‌های جعلی و از قلم افتاده بودجه سال ۳۶ اداره خط‌آهن و استفاده از ردیف‌های مزبور چه بوده است.
بهبهانی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
از مرداد ماه سال ۱۳۲۴ تاکنون که مدت ۱۲ سال است شهر تهران انجمن شهر ندارد خواهشمندم به جناب آقای وزیر کشور اطلاع داده شود که در مجلس شورای ملی حاضر شده و علت تأخیر در شروع انتخابات انجمن شهر را طبق قانون فعلی توضیح دهند.
محمدرضا خرازی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
تقاضا دارم دستور فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال گردیده تا برای جواب آن در مجلس حاضر شوند از موقعی که شیلات ملی گردیده الی حال عواید آن چقدر شده و ترازنامه سالیانه آن هر سال چه بوده و هر سال چقدر عاید خزانه مملکت گردیده و چطور اداره شده است؟ با رونقی که خاویار ایران در بازارهای دنیا دارد چه برنامه‌ای برای توسعه این درآمد ملی پیش گرفته‌اند و هر سال چقدر از محل خاویار عاید شرکت شیلات شده است؟
عمیدی‌نوری
مقام محترم ریاست مجلس
شورای ملی
تقاضا دارم دستور فرمایید سؤال ذیل برای دولت ارسال شود تا در مجلس حاضر شده و جواب دهند دو سال قبل قانونی به تصویب رسید که مبتنی بر اصول جدیدی است در راه اجرای نظام وظیفه ولی چندی بعد دولت وقت لایحه‌ای به مجلس آورد که یک سال مهلت برای اجرای آن گرفت تا وزارت کشور تشکیلات خود را با قانون جدید در تمام کشور تطبیق نماید نظر به این که قانون اخیرالتصویب متضمن مصالح بیشتری برای دولت و مردم می‌باشد دولت هم فقط مهلت برای اجرای آن گرفته اینک سؤال می‌نمایم که آیا آماده اجرای قانون جدید می‌باشد یا خیر؟ و چه موقع این آمادگی را اعلام می‌دارد تا به وضع جدید امر نظام وظیفه در تمام کشور اجرا شود؟
عمیدی‌نوری
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مستدعی است مقرر فرمایید وزیر مربوطه در مجلس شورای ملی به سؤال زیر پاسخ مطابق با واقع که منطبق موضوع باشد بدهد.
از قراری که در بعضی جراید ملاحظه شد دولت درصدد است که برای تأمین نان ایران به جای معمول به امروز نان پخت ماشین برای خوراک مردم تهیه نمایند.
۱- این تغییر دفعی مطابق ذوق میل و غذای مردم هست یا خیر؟
۲- با این تغییر جهت چند نفر بیکار خواهند شد زیرا به طوری که با عدد و رقم اهل فن می‌گویند در طهران تنها به غیر از ولایات ۲۰۰۰۰ نفر کارگر بدون احتساب عائله آنها از کار برکنار خواهند شد ضامن این بیکاری کیست؟
۳- از لحاظ سیاسی و موقعیت جغرافیایی مملکت صلاح هست که آذوقه بیست میلیون نفر را به دست چند نفر بسیار معدود سپرد.
۴- قیمت نان با این عمل چه مبلغ فرق می‌کند.
۵- قیمت ماشین‌ها چه مبلغ است و از کجا خریداری می‌شود.
سید جعفر بهبهانی
مقام محترم ریاست مجلس
شورای ملی
متمنی است مقرر فرمایید جناب آقای وزیر راه نسبت به سؤال ذیل در مجلس شورای ملی حاضر شده و توضیح دهند.
۱- آیا صحت دارد که برای راه‌سازی‌های کشور یا شرکت‌ها و اشخاص خارجی مذاکره شده است.
۲- آیا وزارت راه از عهده راه‌سازی بدون واگذار کردن آن به مهندسین مشاور خارجی بر نمی‌آید.
۳- با تجربه که از عمل جان مولم حاصل شده چرا باز امر راه‌سازی کشور به شرکت و اشخاص خارجی واگذار می‌شود.
ارسلان خلعتبری
مقام ریاست معظم مجلس
شورای ملی
متمنی است مقرر فرمایند جناب آقای کفیل محترم وزارت دادگستری در اسرع وقت سؤال ذیل را در مجلس شورای ملی پاسخ دهند.
با این که دولت مکلف بوده هر یک لوایحی که به تصویب کمیسیون مشترک قوانین دادگستری مجلسین رسیده حداکثر بعد از یک سال آزمایش برای تصویب قطعی به مجلسین تقدیم نماید به چه علت با این صراحت قانون متجاوز از پنجاه از یک سال منقضی شده و برای تصویب مجلسین تقدیم ننموده‌اند.
مهدی ارباب