مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ بهمن ۱۲۸۵ نشست ۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ بهمن ۱۲۸۵ نشست ۴۰
مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۱ شهر ذی الحجه الحرام ۱۳۲۴
خلاصه مذاکرات روز یکشنبه قرائت شد.
بعد ادیب التجار از رئیس اجازه گرفته لایحه که نوشته بود قرائت کرد که خلاصه مضمون آن اینست.
- مدتی بود بجهت عدم معرفی وزراء وکلای محترم متعذر بودند که اقدام در کار پیشرفت ندارد و چندی بود در اینخصوص مذاکره می‌شد روز پنجشنبه ۱۶ وزراء حاضر در مجلس شدند و یکشنبه ۱۹ هم صدارت عظمی شرحی بمجلس نگذشته بودند قرائت شد گفتند این مکتوب برای معرفی وزراء کافی نیست بعضی گفتند کافی است. بالاخره قرار شد در اطاق مخصوص در این باب مذاکره نمود آنچه صلاح شد خدمت صدارت اظهار شود مجلس بهم خورد ودر اطاق مخصوص هم گفتگو نشد نمیدانم یا اینکه بنده مطلع نشدم؟ غرض مرقومه صدارت مکفی بود یا نه اگر مکفی است که از امروز شروع بکار شود و اهم کارها نوشتن قوانین وزارتخانها است تکلیف مجلس است که شروع بنوشتن نمایند اگر از طرف دولت باید نوشته شود اکیداً مطالبه نمایند که پس از تنقیح وتصویب بموقع اجرا گذارده شود و خوب است اولا مجلس نظامنامه داخلی خود را مجری دارد زیرا که واضع قانون تا خودش بقانون عمل نکند دیگران را نمی‌تواند باجرای قانون دعوت نماید اینست که بعضی ایرادات در مجری نشدن نظامنامه داخلی مجلس نوشته عرض می‌نماید.
(اول) در باب انجمن تحقیق که وظیفه اش این است عرایضی که قابل مذاکره است بمجلس اظهار دارد واز سایر عرایض هم هفته یکمرتبه فهرستی ترتیب داده خلاصه آنها را بمجلس عرضه دارد انجمن تحقیق بر قرار است ولی رسم مزبور را بنده هیچ ندیده‌ام.
(دوم) در خصوص انجمن مالیه قرار شد تحقیقات خود را در این باب بمجلس اظهار دارد فقط اواخر ماه گذشته جناب وثوق الدوله شرحی قرائت کرد ومعلوم نشد مجلس رأی اعضاء انجمن مالیه را تصویب کرد یا نه و فعلا هم چهل و پنج روز بیشتر بعید نداریم لااقل باید پانزده روز بعید مانده دستورالعمل مالیه حضار باشد وحالا یکماه بیشتر برای اصلاح اینکار وقت نداریم اعتقاد بند ه اینست که حالیه بطور مساوات از همه آنچه روئیدنی از خاک است عشر و نیم دریافت شود و این اسهل طرق است برای آبادی مملکت با ملاحظه مخارج بیموقع و حقوق بدون استحقاق.
(سیم) در باب انجمن عدلیه قرار شد دستورالعمل آن نوشته شده بعد از تصویب مجلس بدولت اظهار و بموقع اجرای گذارده شود تا حال نتیجه دیده نشد اگر اعضاء انجمن عدلیه اقدامی کرده‌اند چرا راپرت آنرا بمجلس نمی‌دهند و اگر هم اقدامی نشد جهت این مسامحه چیست در صورتیکه از تمام بلاد همه روزه شکایت می‌نمایند که کسی بعرایض آنها رسیدگی نمی‌کند و رفع ظلم از آنها نمی‌شود.
(چهارم) دو فقره انجمنهای بلاد اواخر ماه گذشته بعد از فرمایشات حجج اسلامیه و مذاکرات وکلا و لزوم بودن این مجالس چنین تصویب شد که انجمنی تشکیل شده با حضور جناب مشیرالملک دستورالعمل مجالس محلی بلاد را نوشته بعد از تصویب بموقع اجرا گذارند اگر اقدام شده بسیار خوب والا استدعا می‌شود هر چه زودتر اقدام نمایند که از کثرت پریشانی و بی‌نظمی در حدود وطن و بلاد تمام ملت مضطرب و هیچ آسایش ندارند.
(پنجم) قرار بود برای دفتر دار مجلس و اجزا آن دستور العمل مخصوصی از طرف مجلس نوشته شود اگر نوشته‌اند معلوم شود والا تا حال دفتردار واجرا آن بچه ترتیب رفتار نموده‌اندوالا روی چه دستور از آنها مؤاخذه خواهد شد.
(ششم) بموجب فصل ششم نظامنامه اگر انجمن تحقیق برای مداقه در امری است که یکی از اعضا مجلس آنرا عنوان نموده باشد باید همان شخص عنوان کننده هم جزو اعضاء مجلس تحقیق باشد و حال آنکه جناب سعدالدوله مسئله معادن را عنوان نمودند و جزء اعضا انجمن تحقیق آن نبودند جهت چه بوده و چرا کاری تمام نشده بکار دیگر اقدام شد.
(هفتم) روز شنبه که تعیین محل نطق مطرح مذاکره شد و مقرر گردید که روز یکشنبه تمام شود ابدا گفتگو در این باب نشد و نیز تعیین ساعت و روز اجلاسات مجلس بعهده جناب رئیس است وتا حال معین نشده که ما خود را مسئول در حاضر شدن آن ساعت معین بدانیم و بعضی در آخرین ساعت روز حاضر می‌شوند و اگر متعذر شوند که بواسطه کثرت مشاغل نمی‌توانیم در ساعت معین حاضر شویم ملت خواهد گفت با عدم مجبوریت از اول چرا این شش فصل را قبول کردید در صورتیکه ما عموماً مسئول ملت هستیم مقید بحاضر شدن در وقت معین نیستیم اما نظاره گران که ابدا مسئول نیستند همت نموده همه روزه قبل از وکلا حاضر می‌شوند.
(هشتم) از قرار مذکور قبل از شرفیابی بنده در باب تشویق جوانان با عمل مملکت و اتباع دایره معارف مذاکره نموده بودند که اشخاص مهذب و با علم در حضور وزارت معارف امتحان داده در ادارات دولتی مستخدم شوند و حال آنکه دو دفعه وزیر معارف بمجلس حاضر شدند و ابدا در اینخصوص مذاکره نشد عقیده بنده این است که در روزنامه مجلس اعلان عمومی شود که جوانان با علم ملت تا مدت معینی خود را حاضر نمایند ده نفر از اعلم وکلای مجلس و بیست نفر از سایر دانشمندان در یکی از اطاقهای دارالشورای مجلس تشکیل داده با حضور وزارت معارف آنها را امتحان نموده پس از دادن تصدیق نامه از اولیای دولت خواستار شوند که در ادارات دولتی مستخدم شده وامتیاز دارده شود تا سایر جوانان ملت هم بر سر شوق آمده در کتب علم و شرف جد و جهد نمایند.)
رئیس- اجمالا جواب این است که نظامنامه داخلی تا حال مجری نشده خودتان میدانید سبب آن همراه نبودن اعضاء است باید همه متفق القول شوند تا مجری گردد اما سه فقره اول را بطور اجمال جواب می‌گویم. یکی در باب انجمن مالیه اجزاء آن همه روزه مشغول کارند و صورتهایی که وزیر مالیه بمن داده است استنساخ می‌نمایند هنوز تمام نشده و مطلب مهمی هم ننوشته‌اند که در مجلس ارائه شود. یکی دیگر در خصوص انجمن عدلیه است اجراء آن حاضرند و منتظر لوازم آن هستند. فعلا قریب شصت جلد کتاب از فرنگستان خواسته‌ایم گمان نکنید نوشتن قانون آسان است. باید از روی ترتیب صحیح باشد و طول دارد دیگر در باب انجمن تحقیق عرایضی که عمومی باشد در مجلس ارائه می‌شود. و اغلب عرایضی که به آنجا داده‌اند شخصی است به هر اداره که راجع بوده رجوع شده و جواب مطالبه می‌شود. راپورت اینها هم نوشته شده است و باقی مطالب لایحه شما را هم خوانده جواب می‌دهم.
ادیب التجار- تلگرافی که تجار اصفهان با سیم انگلیسی از بابت راهداری که از همه چیز می‌گیرند تظلم نموده بودند عمومیت نداشت که در مجلس خوانده شود.
رئیس- آنهم شخصی بود و صورت آنرا هم برای صدارت فرستادیم جواب نرسیده.
ادیب التجار- آن عمومیت داشت از شیراز هم به همینطور تظلم نوشته بودند که حتی از تریاک و بار ذغال هم راهداری می‌گیرند.
مخبرالملک – اینها هم غیر از ذغال از همه چیز می‌گرفتند.
ادیب التجار- ولی در تمام ولایات میگرفتندولی موقوف شد و دراصفهان باقی ماند.
مخبرالملک – جواب صدارت در این خصوص چه شد؟
ادیب التجار- من ندیدم و خبر هم ندارم. از صدیق حضرت هم پرسیدم گفتند جواب ندادند.
میرزا مرتضی قلی خان – در کتابچه دوازده هزار تومان ثبت است که باید بگیرند به موجب همان کتابچه هر چه هست بگیرند. علاوه حقی ندارند بگیرند.
ادیب التجار – بلی در کتابچه دوازده هزار تومان است ولی به این اسم و اسمهای دیگر خیلی علاوه می‌گیرند.
حاجی محمد اسمعیل آقا – اگر به اسم گمرک و مباشرین گمرک می‌گیرند حق ندارند راهداری در تمام مملکت موقوف شد و نباید هیچ جا چیزی به این اسم بگیرند.
میرزا مرتضی قلی خان – خیر گمرک نیست به خرج کتابچه آمده است. حکومت هم می‌گوید به جمع من هم نیاورند. منهم نگیرم بعد از موقوف شدن راهداری در بعضی جاها از کتابچه موضوع نشد و بهمان ترتیب سابق به جمع حکومت می‌آید این است. حکومت هم می‌گیرد.
ادیب التجار- در اصفهان به اسم تفنگ چیگری و سوق الدواب و اسامی مختلفه مبالغی پول می‌گیرند اینها بچه قسم هستند.
رئیس- اگر این عوارضات جزو کتابچه است در این دستورالعمل که برای سال نو نوشته می‌شود این مطالب اصلاح خواهد شد والا آخر سال است آنچه باید بگیرند گرفتند و از برای سال نو هم که اصلاح می‌شود.
ادیب التجار – ابداً جزو کتابچه نیست حتی از تنباکو باری چهار هزار و ده شاهی می‌گیرند.
میرزا مرتضی قلی خان – بچه اسم می‌گیرند؟
ادیب التجار – به اسم عشور.
میرزا مرتضی قلی خان – مطلب دو قسم است یکدفعه به اسم مالیات دیوانی است البته در اینصورت خواهند گرفت یک دفعه باسم دیگری آنهم باید معلوم شده و رفع آن بشود.
ادیب التجار – تجار اصفهان گمان می‌کنند که من طرفدار حکومت هستم و از بابت تظلمات آنها مذاکره نمی‌کنم ومتهم شدم.
آقا میرزا ابوالحسن خان – در این باب بصدارت نوشته شد چه جواب دادند.
صدیق حضرت – مطالبه شد گفتند اول رجوع به گمرک شد. که تحقیق نمایند از گمرک رد نمودند که به اینجا ربطی ندارد و حالا رجوع به وزیر مالیه شده تحقیق نماید تفصیل را اطلاع بدهد جواب داده می‌شود.
آقا میرزا ابوالحسن خان – حالا مطالبه نمایید و جواب بخواهید.
ادیب التجار – آقا میرزا محمود چقدر از دست من بشما شکایت نوشته‌اند؟
آقا میرزا محمود – خیلی چند دفعه نوشتند که وکیل اصفهان عرایض ما را نمیرساند و چند پاکت هم بتوسط من به شما نوشته بودند.
رئیس- حالا هر چه بگویید زیادی است. شکایتی از اصفهان نموده بودند و برای صدارت فرستاده شد وایشان هم رجوع به وزیر مالیه فرموده‌اند. پس ازتحقیق جواب می‌دهند.
ادیب التجار- مقصود اینست طوری باشد که دیگر چیزی گرفته نشود. از آن وقتی که تلگراف شده است تا حال باز می‌گیرند.
میرزا مرتضی قلی خان – از آن روزی که تلگراف شده است تا حال دیگر نمی‌گیرند و دست نگاه داشته‌اند.
ادیب التجار – مقرر بفرمایید رقعه صدارت را که پریروز در خصوص وزرا نوشته بودند بخوانند و مذاکره شود.
رئیس- مجلس معرفی وزراء مسئول را خواست. دولت هم آنها را بشما معرفی کرد. حال اگر مجلس می‌خواهد کاری بکند باید مشغول نوشتن قوانین باشد نزاع و مشاجره فایده ندارد. باید کاری که که فایده برای ملت و دولت داشته باشند امروز باید قانون نوشت چه از طرف مجلس نوشته شود و چه از طرف دولت یا آنها اینکار را بکنند یا ما. یا بهمراهی و همدستی یکدیگر عجالة عقیده من اینست نطامنامه مجلس سنا که باید در مجلس تصویب شود مشغول بمذاکره آن شویم و مثل آن صد قانون دیگر باید نوشته شده و تصحیح شود از امروز باید به این ترتیب مشغول کار شد.
ادیب التجار- شما آن رقعه صدارت را از برای این مطلب سند میدانید.
رئیس- این نوشته قانوناً سندیت ندارد و کلیة کاغذ به هر طور نوشته شده باشد قانون و سند نیست ولی فعلا بجهت این مطلب کافی است ما باید اکتفا بهمین نموده و مشغول پیشرفت کار باشیم
حاجی محمد اسمعیل آقا- وقتی که سند نیست پس چرا خواستید.
رئیس- خواستم وزرا را معرفی نمایند کردند حالا دیگر باید کار کرد.
حاجی محمد اسمعیل آقا – یکی از قوانین تقبل آنها است و آنها باید قبول بکنند.
رئیس- باید قانون نوشت تا بعد قبول نمایند.
آقا سید حسین – ما دو چیز خواسته بودیم. یکی معرفی وزرا دیگر تعیین حدود و تکالیف آنها. معرفی وزرا معلوم شد حدود هم به نوشتن قانون معلوم خواهد شد ولی دو مطلب است که در نظامنامه اساسی نوشته نشده است باید این دو مطلب در ضمن دو فصل در نظامنامه مجلس سنا نوشته شود یکی اینکه از خارجه در مملکت ایران وزیری نباید باشد و وزارت کند و یکی دیگر اگر چه هنوز محتاج نشده‌ایم ولی بعدها محتاج خواهیم شد و آن این است که شاهزادگان نباید وزارت و حکومت نمایند. بجهت اینکه اگر خیانتی بکنند باید بمجازات برسند و آنها از خانواده سلطنت هستند مجازات آنها صحیح نخواهد بود و اسباب تولید زحمت و اشکال خواهد شد مگر در اداره قشونی که ریاست آن مخصوص شخص شخیص اعلیحضرت است وزارت یا منصب دیگر داشته باشند در اینصورت مسئول مجلس نخواهند بود و مجلس می‌خواهد از بابت مسیونوز آسوده شود و از طرف دولت متقبل می‌شوند که اگر خیانت آن ثابت شود معزول نمایند تا ثابت و معلوم نماییم این انقلابات مملکت از بابت سرحد عثمانی و گمرکات و از بابت تلگرافخانه سیستان که سیم را روسها به سیم خودشان وصل نموده‌اند تمام مطالب را اول آنها گرفته و همه روزه اطلاعات بدولت خود می‌دهند و به تلگرافخانه ایرانی مطلب می‌رسد. از کی است اینها خیانت نیست و همچنین بموجب تعرفه که داده است علاوه گمرک دریافت می‌نماید این خیانت نیست؟
رئیس- همه صحیح است ولی سند لازم دارد.
آقا سید حسین – سند اینجا می‌خواهد یا در مجلس تحقیق.
رئیس- در مجلس تحقیق.
آقا سید حسین – اینجا سند آورده ارائه می‌نمایم.
رئیس- پس مذاکره اش اینجا ناتمام و بیخود است.
آقا سید حسین – آن دو مطلب را که گفتم در نظامنامه مجلس سنا بگنجانید.
رئیس- ممکن نیست و نمی‌شود باید در قانون وزارتخانها قید شود و بنویسند.
اسدالله میرزا – آقا سید حسین در مجلس بعضی حرفها می‌زند که محل تعجب است مملکت طوری ترقی کرده که خارجه وزیر می‌شود و در ممالک خارجه یهودیها وزارت دارند اما در این مملکت آقا سید حسین می‌گوید شاهزاده‌ها وزارت و حکومت نداشته باشند معنی این حرف را نمی‌فهمم. شاهزادگان با سایرین چه فرق دارند همه ایرانی هستند باید بدرستی کار کرد هر کس باشد.
رئیس- این رأی شخصی است.
اسدالله میرزا – آخر اینها چه حرفی است و چه معنی دارد نمیدانم.
آقا شیخ حسین – اینها حرفی است بی حاصل. هر کس کار خوب می‌کند که برای ملت فایده داشته باشد آن خوب است.
آقا سید حسین – هر کس در اینخصوص هر چه میداند بگوید.
حسنعلی خان – من می‌گویم امروز باید کاری کرد که فایده بحال ملت و دولت داشته باشد. و دولت و ملت را یکی و متحد نموده و اگر برای گفتن این حرفها است این مجلس هیچ فایده ندارد بلکه مضر بحال ملت ودولت است. من که یکی از وکلا هستم اگر بهمین ترتیبات باشد استعفا می‌دهم و شما هنوز هیچ کاری برای ملت نکرده‌اید چه دعوایی دارید وزرای مسئول را خواستید به شما معرفی کردند شما کار بکنید اگر مسیونوز وزیر باشد آنوقت هر چه می‌خواهید بگویید.
آقا سید حسین – در باب معرفی وزرا قبول داریم.
حسنعلی خان – جواب مسئله شاهزاده‌ها را هم من می‌گویم شاهزاده یا غیر شاهزاده چه فرقی دارد همه یکی بوده و در تحت یک قانون هستند
آقا میرزا ابوالحسن خان – من می‌گویم در اینکه شاهزادگان یعنی خانواده سلطنتشان ایشان عجل از آن است که مذاکره در خصوص آنها بشود و مسئول مجلس باشند بلکه مسئول ذات اقدس همایونی هستند و عقیده من در این باب این است که این مطلب را در فصل علیحده همینطور بنویسند اما در باب وزرا اینکه هشت نفر یا نه نفر معرفی شده‌اند ما حق گفتگو نداریم ولی می‌گویم یعنی عقیده خود را اظهار می‌کنم کابینه وزرا در ممالک خارجه مختلف است در بعضی جاها هشت نفر و در بعضی جاها پنج نفریا شش نفر زیادتر یا کمتر است و در بعضی مملکتها هم وزرا را شاه معین می‌کند و جای دیگر مجلس ملی و در ایران با سلطان است و فطرت ایرانیان شاه پرستی است و دوستدار سلطنت هستند لیکن هیچ جا وزرا را هشت نفر معین نمی‌کنند. در صورتی که دویست نفر باشند و بعقیده من شاه مختار است در تعیین وزرا اما این نمی‌شود که بگویند هشت نفر وزیر مسئول است در حالتی که دوازده وزیر دیگر باشد مثلا وزیر جنگ معین شد و مجلس او را شناخت دیگر وزیر قورخانه و مخزن وغیره و غیره چیست اینها را باید مدیر و رئیس گفت یا به وزارت معرفی شده و مسئول باشند ولی لقبی غیر از وزیر شغلی است مثل سردارهای خارج از فوج پس باید امتیازی در بین باشد و من عقیده‌ام این است که بگوییم ما وزیر قورخانه و پست و گمرک و غیره داریم و میل هم داریم که مسیونوز وزیر باشند بهتر از این است که بگوییم نداریم و مسیونوز را وزیر ندانیم ولی او در تمام نوشتجات خود را وزیر گمرک و پست نوشته وامضا کند.
رئیس- معنی وزیر را گفتم آن کسی است که با دولت طرف حساب است و از جانب دولت جمع و خرج دارد.
آقا سید محمد تقی – آنکه گفتید شاهزادگان مسئول مجلس نباشند از روی چه قاعده و قانون است.
آقا میرزا ابوالحسن خان – مقصود من اینست که شاهزادگان بموجب قانون علیحده مسئول شخص اعلیحضرت باشند نه مسئول مجلس. چنانچه در خارجه هم بهمین طور معمول است.
آقا سید محمد تقی – مملکت اسلام است و در قانون اسلامی همه یکسانند.
حسینعلی خان – گمان نکنید که خدای نخواسته من از مسیونوز طرفداری بنمایم و از دولت هم بهیچوجه حقوقی ندارم که ملاحظه داشته باشم ولی می‌گویم آنکه گفتید در خارجه وزیر یهودی است صحیح است اما در این مملکت نباید وزیر غیر ایرانی باشد و ما ایرانیها وزیری را که خارجه باشد قبول نداریم و مسیونوز را از امروز به بعد وزیر نمیدانیم.
حاجی محمد اسمعیل آقا – دو سال است که در سر این مطلب گفتگو است و تمام این زحمات و خساراتی که مردم کشیدند بجهت این مسئله بود و حال آنکه مسیونوز خود را وزیر دانسته و نوشتجات خود را تماما وزیر امضا نموده و می‌نویسد اینکه میگوییم او را وزیر نمیدانیم اگر حقیقت دارد از طرف دولت بنویسند بدهند ما هم قبول داریم. (در این موقع رئیس از مجلس حرکت کرده رفتند به اطاق دیگر.)
حسنعلی خان – مقصود شماها پیش رفتن کار نیست و هیچکدام غیرت و همیت ندارید تاکنون چه کاری برای ملت صورت داده‌اید؟ (در این موقع صدای ناظرین به احسنت بلند شد و حسنعلی خان اعتراض کرده از مجلس رفتند به اطاق دیگر.)
محقق الدوله – ما حالا پنج ماه است که میاییم و هیچ کاری که فایده برای ملت داشته باشد نکرده‌ایم و خاری از پای ایشان درنیاورده‌ایم بجز اینکه اغراض نفسانی و شخصی خودمان را بکار برده‌ایم جا دارد که ملت از ماها امتنان داشته باشند؟ زیرا در عوض اینکه امورات آنها را اصلاح نماییم بدتر ضایع و خراب کرده‌ایم.
آقا میرزا محمود خوانساری – باید بدانیم در نبودن رئیس حق نطق داریم یا نه.
مخبرالملک – رئیس که نیست و نایبان رئیس هم نیستند پس برویم به اطاق دیگر (تمام وکلا رفتند به اطاق دیگر پس از یک ربع ساعت دوباره همگی به مجلس آمده شروع به نطق و مذاکره شد).
رئیس- مکرر عرض کرده‌ام و باز هم عرض می‌نمایم اگر می‌خواهید مجلس فایده بحال ملت داشته باشد باید کار کرد از منازعه و مشاجره لفظی هیچ فایده حاصل نخواهد شد. اینست نظامنامه مجلس سنا. اول شروع بمذاکره و تصحیح آن بشود. بعد هم بهمین ترتیب باید مشغول کار شد. عقیده من اینست (جمع کثیری تصدیق نمودند نظامنامه مجلس سنا به انضمام نظامنامه انتخابات آن قرائت شد پس از تمام شدن).
حاجی بحرالعلوم – دفعه دیگر باید خوانده شود با این یک مرتبه خواندن نمی‌شود رأی داد.
آقا میرزا محسن – باید چاپ بشود و بتمام وکلا نسخه بدهند که پس از ملاحظه با دقت و تصحیح مذاکره شود.
رئیس- نسخه متعدد نوشته می‌شود و منتشر می‌نمایند پس از آن مذاکره و تصحیح می‌شود.
آقا سید عبدالله مجتهد – (خطاب به جماعت تماشاچیها) مردم این قیل و قال چه بود چون مسئله مهمی بود ماها رفتیم به اطاق دیگر شما چرا داد و فریاد می‌کردید؟
یکنفر از تماشاچیها- جناب آقا چراوکلا قسم نمی‌خورند خیانت به ملت نکنند. و اول خیانت آنها این است که در این مدت هیچ کاری برای ملت صورت نداده‌اند. و همه با یکدیگر غرض دارند میخواهند مجلس را معطل نمایند.