مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ اسفند ۱۳۳۸ نشست ۳۸۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ اسفند ۱۳۳۸ نشست ۳۸۸

مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره‏ ۱۹

جلسه: ۳۸۸

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک‌شنبه ۱۵ اسفند ماه ۱۳۳۸

فهرست مطالب:

۱ـ طرح صورت مجلس

۲ - تقدیم سه فقره سوال به وسیله آقای نورالدین امامی

۳ - اخذ رأی و تصویب طرح گزارش کمیسییون دادگستری راجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت

۴ - طرح و تصویب یک فوریت و اصل گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص

۵ - اعلام تصویب صورت مجلس

۶ - مذاکره در گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان شهرداری‌ها از ماده ۶۴ تا ۹۲

۷ - بیانات بعد از دستور آقای مهندس سلطانی

۸ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس ساعت ۱۱ و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید

۱ـ طرح صورت مجلس

نایب‌رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان: موسوی ـ باقر بوشهری ـ ذوالفقاری ـ سلطان‌مراد بختیار ـ دکتر امین ـ عبدالحمید بختیار ـ مهندس اردبیلی ـ بهادری ـ صراف‌زاده ـ کورس ـ دکتر نفیسی ـ خلعتبری ـ اسفندیاری ـ قراگزلو ـ سعیدی ـ دکتر فریدون افشار ـ سنندجی ـ حشمتی ـ دکتر آهی ـ اورنگ ـ محمودی ـ کدیور ـ سلطانی ـ صادق بوشهری ـ سراج حجازی ـ مهندس جفرودی ـ مهندس فیروز ـ غضنفری ـ دکتر دیبا - دکتر اصلان افشار ـ شادمان ـ امامی خویی ـ پناهی ـ بوربور.

نایب‌رئیس ـ اعتراضی بر صورت جلسه نیست؟ آقای ابتهاج‏

ابتهاج ـ اظهارات بنده محتاج به اصلاحاتی است که به تندنویسی می‌دهم‏

نایب‌رئیس ـ بدهید به تندنویسی که اصلاح شود، چون اعتراضی نشده است پس از حصول اکثریت تصویب صورت جلسه اعلام خواهد شد.

۲ـ تقدیم سه فقره سؤال به وسیله آقای نورالدین امامی‏

نایب‌رئیس ـ آقای امامی‏

نورالدین امامی ـ سه برگ سؤال دارم یکی از وزارت فرهنگ راجع به حقوق معلمین و معلمین دبیرستان‌های حرفه‌ای یکی از وزارت راه در مورد راه شاهپور و یکی هم از سازمان برنامه

۳ - اخذ رای و تصویب طرح گزارش کمیسیون دادگستریراجع به تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت

نایب‌رئیس ـ به جریان گذارده می‌شود در جلسه قبل قانون سازمان شهرداری‌ها مطرح بود و پاره‌ای از مواد آن گذشت‏ ولی آقای معاون وزارت جنگ درخواستی کرده‌اند که عیناً قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

خواهشمند است دستور فرمایند لایحه مربوط به تمدید مدت اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی ملکی اشخاص علیه دولت در دستور امروز مجلس قرار گیرد

معاون وزارت جنگ سپهبد زاهدی‏

نایب‌رئیس ـ چون طبق آیین‌نامه خروج از دستور محتاج به رأی مجلس است و این هم ماده واحده مختصری است که از طرف معاون وزارت جنگ درخواست شده که در دستور قرار گیرد بنابراین بایستی طبق مقررات رأی گرفته شود آقایانی که موافقند این لایحه در دستور قرار گیرد قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد خوانده می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی کمیسیون دادگستری با حضور آقای معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۸۲۸۸/۲۲۹۴۷ دولت راجع به تمدید مدت اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت را مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده پیشنهادی دولت را عیناً تصویب‏ و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده - مدت اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت موضوع قانون ۷ مرداد ۱۳۳۶ برای مدت دو سال از تاریخ اسفند ماه ۱۳۳۸ تمدید می‌شود.

مخبر کمیسیون دادگستری عمیدی‌نوری‏

گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی کمیسیون نظام لایحه دولت راجع به تمدید مدت اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت را با حضور آقای معاون وزارت جنگ مطرح نموده ماده واحده پیشنهادی دولت را عیناً مورد تصویب قرار داد اینک گزارش آن را در تأیید خبر کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون نظام بزرگ ابراهیمی

نایب‌رئیس ـ در موقع تقدیم این لایحه درخواست فوریت شده بود و فعلاً فوریت آن مطرح است آقای نورالدین امامی فرمایشی دارید

نورالدین امامی ـ مخالفم

بفرمایید

نورالدین امامی ـ در آذربایجان مایک مثلی داریم یک بدهکار به طلبکاری گفته بود که تو چه طلبکار بی‌انصافی هستی که ۱۵ سال است از تو یک هفته مهلت می‌خواهم به من نمی‌دهی بیست سال است تیمسار یک مقداری از اراضی شهر خوی را وزارت جنگ تصرف کرده است برای فرودگاه و من هم تصور می‌کنم کمتر زمین در ایران برای فرودگاه مثل این زمین باشد چون زمین خوبی است جای مسطحی است و مالکین در این بیست سال نه پول این را توانسته‌اند از کسی بگیرند نه زمینشان را تصرف دارند در این بیست سال پنجاه مرتبه در این خصوص صحبت شده است پشت این تریبون صحبت شده است اینجا تذکر دادیم ما یک هیئتی را انتخاب کردیم برای رسیدگی به این کار آقا می‌گوییم به درد مردم باید رسید قانون را می‌گذرانیم اجرای قانون با کی است بیست سال است این کار بلاتکلیف مانده درست توجه بفرمایید این را یادداشت بفرمایید این را به عنوان مثال عرض می‌کنم در شهرستان خوی ۲۰ سال است زمینی را برای فرودگاه‌ها تصرف کرده‌اند و وجهش را نمی‌دهند به وزارت جنگ نوشته‌اند به وزرات راه نوشته‌اند قانون تصویب کردیم تصویب قانون با ما ولی اجرا با کی است این ملک مردم است ملاک تصرف ملک به چه مجوز و قانونی است اجازه ندادن دخالت در ملک به چه مجوزی است‏ بنده مخالفتم را با فوریت پس گرفتم ولی این را باید توجه کرد که مردم دردهای بی‌درمان دارند ولی هیچ جای دیگری نیست که به درد دل مردم برسد از این طرف می‌نویسند رسیدگی کنید جواب می‌نویسد دلبر جانان من برده دل و جان من و فردا آن می‌نویسد برده دل و جان من و آن یکی می‌نویسد دوباره دلبر جانان من. ‏

نایب‌رئیس ـ آقای صارمی‏

صارمی ـ موافقم عرضی در فوریت ندارم‏

نایب‌رئیس ـ آقایانی که با فوریت یک شوری بودن این لایحه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات ماده واحده مطرح است‏ آقای صارمی (موافقم)‏ آقای عمیدی‌نوری (بنده مخبر هستم) بنابراین چون در کلیات مخالفی نیست رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که با ورود در ماده واحده موافقند قیام کنند اکثر برخاستند تصویب شد اصل ماده مطرح است چون مخالفی نیست رأی می‌گیریم به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است‏ آقای صارمی (بنده تذکری دارم) بفرمایید

صارمی ـ بنده یک تذکری دارم که در اینجا ضرورت می‌دانم عرض کنم و خواهش می‌کنم که یادداشت بفرمایید بنده معتقدم که این لایحه بسیار نافع و مفید بوده است و نتیجه این است که مردم از مراجعه به مراجع قضایی راحت و آسوده بودند و به طور کدخدا منشی و تراضی دعاوی اشخاص حل و فصل شده است و به طور کلی موضوعی را که همکار محترم جناب آقای امامی تذکر دادند شاید از این لحاظ بوده است که هیچ گاه دادخواست به کمیسیون داده نشده است و به مکاتبه و مراسله گذشته است و روی هم رفته دیده شده است به هر کمیسیون که دادخواست شده است با سرعت رسیدگی شده است و رأی داده شده ولی یک موضوع را مورد توجه قرار ندادند و تذکر این موضوع اینجا لازم است یک مقداری از اراضی که وزارت جنگ در سنوات مختلف تصرف کرده است برای فرودگاه‌های مختلف در نقاط مختلف ایران است و به طوری که بنده اطلاع پیدا کردم گفته شده است که فرودگاه‌های نظامی منحصر و محدود به چند نقطه معین است و غیر از این نقاط معین که در تهران و یکی دو نقطه دیگر باشد سایر اراضی را که وزارت جنگ برای فرودگاه تصرف کرده است و فعلاً هم در تصرف دارد نسبت به آنها وزارت جنگ موافقت با طرح دعوی در کمیسیون نکرده است چون برای طرح موضوع در کمیسیون تراضی طرفین لازم است یعنی وزارت جنگ باید موافقت بکند مدعی هم موافقت بکند راجع به اراضی فرودگاه‌ها وزارت جنگ موافقت نکرده است در صورتی که این موضوع برخلاف نظر اصلی قانونی است که شما می‌خواهید بگذرانید برای این که در اینجا می‌گوید هرگونه دعاوی که اشخاص علیه دولت داشته باشد اعم از این که مربوط به اراضی فرودگاه باشد یا سربازخانه باشد یا اراضی که دستگاه‌های مختلف دولتی تصرف کرده‌اند بنابراین استثنا کردن اراضی فرودگاه را از این قانون کلی درست نیست و منطبق با قانون و نظر اصلی نخواهد بود این است که تذکر این موضوع را در این زمین که من لازم دانستم که به استحضار آقایان نمایندگان برسانم و نظر وزارت جنگ را جلب بکنم که این استثنا را که در گذشته کرده‌اند در آتیه از آن عدول بفرمایند و حالا که منظور نظر این است که دعاوی به طور کدخدا منشی در یک مرجعی رسیدگی بشود و حل و فصل بشود این استثنا درست نیست و قابل به این استثنا نشوند.

نایب‌رئیس ـ آقای خلعتبری فرمایشی دارید (خلعتبری ـ عرضی ندارم) چون دیگر درخواستی در این خصوص نشده است و کلیات آخر هم تمام است لذا رأی می‌گیریم به مجموع ماده واحده آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) (تصویب شد) برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود

۵ - اعلام تصویب صورت مجلس

نایب‌رئیس ـ چون عده برای رأی کافی است تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود

۶ - مذاکره در گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان شهرداری‌ها از ماده ۶۴ تا ۹۲

نایب‌رئیس ـ ماده ۶۴ لایحه سازمان شهرداری‌ها و انجمن‌های شهر مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۴ - شهرداری‌هایی که درآمد سالیانه آنها بیش از یک میلیون ریال باشد مکلفند تا انقضای مدت پنج سال از تاریخ تصویب این قانون برای تأمین اعتبار مربوط به مصارف فنی اداره کل امور شهرداری‌ها وظایفی که وزارت کشور طبق این قانون عهده دارد و همچنین برای اداره امور اتحادیه شهرداری‌ها صدی یک از درآمد خود را هر ماه به وزارت کشور بپردازند و اگر شهرداری‌ها نسبت به پرداخت صدی یک درآمد تعلل و تأخیر نمودند وزارت کشور می‌تواند از محل عوارض توأم با مالیات یا سایر منابعی که به وسیله ادارات وابسته به وزارت دارایی وصول و ایصال می‌شود استیفای حق نموده و ادارات مذکور مکلف به اجرای دستور وزارت کشور در این مورد می‌باشند.

تبصره ۱ ـ دولت مکلف است ظرف مدت پنج سال از تاریخ تصویب این قانون مخارج اداره کل امور شهرداری‌ها را در بودجه خود تأمین نماید به طوری که در پایان مهلت مزبور وزارت کشور و اداره کل امور شهرداری‌ها از صدی یک ارسالی از شهرداری‌ها بی‌نیاز باشد

تبصره ۲ ـ بودجه سالیانه اداره کل امور شهرداری‌ها از محل صدی یک مزبور باید بیش از پایان هر سال از طرف وزارت کشور تهیه شده و به تصویب هیئت وزیران برسد و چنانچه ضمن سال اصلاح بودجه لازم شود به همین طریق عمل خواهد شد.

نایب‌رئیس ـ آقای عمیدی‌نوری مخالف هستید بفرمایید

عمیدی‌نوری ـ بحث جلسه گذشته ما در ماده قبل البته خاطر آقایان نمایندگان محترم هست این ماده نیز مکمل آن ماده قبلی است یعنی در آنجا ما قایل شدیم اداره کل امور شهرداری‌ها این طور بکنند و این طور باشد اختیار تمام شهرداری‌ها به دستش باشد و همانطور که ملاحظه فرمودید این ماده ماده‌ای است که چه جور پول داده بشود و چه جور بودجه خودش را خودش اداره بکند و بعد هم در این ماده بدون این که تعریفی شده باشد یک اتحادیه شهرداری هم به وجود آمده و حال آن که در ماده قبل اجازه داده شده اداره امور شهرداری‌ها به منظور راهنمایی و تشویق به وجود بیاید و سازمانی‌اش هم بیاید به کمیسیون کشور مجلسین اما یک مرتبه یک اداره امور اتحادیه شهرداری‌ها بدون این که تعریف شده باشد اتحادیه شهرداری‌ها چی هست و طرز تشکیل آن چیست ملی است یا دولتی است وظایفش چیست در ضمن این ماده گنجانیده شده بنده این را می‌خواهم‏ جناب آقای معاون وزارت کشور روشن بکنند که ما ببینیم اتحادیه امور شهرداری‌ها کی هستند تکلیفشان چیست ملی است یا دولتی است و وظایفش چیست آیا جزو سازمان خود وزارت کشور است جزو سازمان‌های مستقل است و جزو این اداره‌ای که هنوز اساسش معلوم نشده است یک مرتبه در اینجا با عبارت (و همچنین برای اداره امور اتحادیه شهرداری‌ها) گذاشته‌اند فوری بودجه‌اش را معلوم کرده‌اند که شهرداری‌هایی که بیشتر از یک میلیون ریال درآمد دارند یعنی شهرداری‌هایی که تازه به وجود آمده‌اند اینها می‌خواهند خودشان روی پای خودشان بایستند نمی‌توانند محلشان را تنظیف کنند و به اینها می‌گویید یک مبلغی بدهید به عنوان اداره اتحادیه امور شهرداری‌ها که این اداره چه بکند آنها به میل خودشان بودجه‌شان را تنظیم بکنند و با تصویب دولت یعنی غیر از قوه مقننه بخواهند خرج کنند در مجلس سنا هم این ماده غیر از آنچه که در لایحه بود تصویب شد چون دولت می‌خواست الی‌الابد از شهرداری‌ها این وجه را بگیرد آنها پس از بحث زیاد الی الابد را پنج سال کردند که لااقل پنج سال باشد دولت را مکلف کرده که بعد از پنج سال بودجه آن را خودشان بیاورند بنده معتقدم اساساً صرف‌نظر از این که موضوع اتحادیه شهرداری می‌خواهند اداره کل امور شهرداری‌ها می‌خواهند اینها باید جزو وزارت کشور باشد بودجه‌اش هم مربوط به وزارت کشور باشد دیگر این شکل خاص برای دو مؤسسه به این اسم بوجود نیاید و ما بتوانیم این را جزو ادارات مربوطه و ضمیمه وزارت کشور بدانیم که مسئول آن هم وزارت کشور باشد در مواقع لازم بشود راجع به آن بحث کرد این است که بنده اصولاً راجع به این ماده مربوطه به بودجه امور شهرداری‌ها و اتحادیه شهرداری‌ها مخالفم و در اصل اداره کل امور شهرداری‌ها بنده پیشنهادی دادم که جزو وزارت کشور باشد و بودجه آنجا هم جزو آن باشد در این صورت من معتقدم که این ماده ماده غیر ضروری است و باید حذف کرد که از اداره امور شهرداری‌ها راحت بشویم دیگر به عنوان اتحادیه شهرداری‌ها یک چیزی به وجود نیاید که دو مرتبه از آن راه شهرداری‌های کشور ما یک جنبه خاص دولتی پیدا کند.

نایب‌رئیس ـ چون دیگر اظهارنظری نشده است پیشنهادات مربوط به این ماده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد مربوط به ماده ۰۶۴ عبارت بیش از یک میلیون ریال به دو میلیون ریال تبدیل شود. موسوی ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید در سطر ۲ تبصره ۲

ماده ۶۴ - به جای هیئت وزیران به تصویب کمیسیون‌های کشور مجلسین برسد نوشته شود ابتهاج ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید تبصره زیر به عنوان تبصره ۳ به ماده ۶۴ اضافه شود:

تبصره ۳ - شهرداری‌ها می‌توانند برای تهیه هرگونه نقشه اعم از ساختمانی و یا غیره به اداره امور شهرداری‌ها مراجعه نموده و اداره نامبرده مکلف است در ظرف مدت معینی نقشه مورد احتیاج شهرداری را بلا عوض تهیه و تسلیم نماید هرگاه امور شهرداری‌ها در تهیه نقشه تأخیر و یا تعلل نماید شهرداری مربوطه می‌تواند نقشه مورد نظر را به وسایلی دیگر تهیه نموده و هزینه آن را از محل صدی یک سهم امور شهرداری‌ها کسر نماید. ابتهاج

پیشنهاد می‌کنم که در ماده ۶۴ سطر اول یک میلیون ریال به دومیلیون ریال تبدیل شود. دکتر دادفر

پیشنهاد می‌نمایم ماده ۶۴ حذف شود. عمیدی‌نوری

نایب‌رئیس ـ ماده ۶۵ قرائت می‌شود

به شرح زیر خوانده شد

ماده ۶۵ـ وزارت کشور می‌تواند از محل صدی یک تهیه طرح‌های پنج ساله عمرانی و نقشه توسعه و منطقه‌بندی شهرها عده لازم متخصص امور شهرداری و شهرسازی از خارج برای مدتی که لازم است با توجه به قانون مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰ شمسی استخدام نماید که با تشریک مساعی مهندسین ایرانی طرح‌ها و نقشه‌های لازم را تهیه نمایند و در اختیار اداره کل امور شهرداری‌ها و شهرداری‌های کشور قرار دهند.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادی نرسیده و اظهار نظری در این ماده نشده لذا ماده ۶۶ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۶ـ وزارت کشور مجاز است برای تربیت مأمورین شهرداری‌ها و دادن تعلیمات علمی و عملی به آنها کلاس‌های تخصصی فنی اداری مالی و آتش‌نشانی بازرسی مواد غذایی برای مدت معینی در مرکز تأسیس و دایر نماید به طوری که در ظرف پنج سال احتیاج شهرداری‌ها از این حیث تأمین شود وزارت کشور در تأسیس کلاس‌های مزبور از کمک‌ها و راهنمایی‌های فنی وزارت فرهنگ و دانشگاه تهران و سایر سازمان‌های فنی و تعلیماتی استفاده خواهند نمود.

نایب‌رئیس ـ در این ماده کسی تقاضای مذاکره نکرده و پیشنهادی هم نرسیده‏ لذا ماده ۶۷ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۷ـ وزارت کشور می‌تواند برای آشنا ساختن کارمندان خود و ادراه کل امور شهرداری‌ها و شهرداری‌های کشور به طرز اداره شهرداری‌های کشورهای مترقی و مشاهدت عملیات عمرانی و اصلاحی شهرهای ممالک بزرگ جهان همه ساله تعداد پنج نفر را از بین کسانی که دارای ۱۵ سال سابقه خدمت در امور فرمانداری و شهرداری باشند برای مدتی که از شش ماه تجاوز ننماید با پرداخت هزینه سفر و فوق العاده قانونی از محل اعتبار کل امور شهرداری‌ها به کشورهای خارجه اعزام نماید تبصره انتخاب این کارمندان از طریق امتحان مسابقه دو زبان خارجه با نظارت وزارت فرهنگ به عمل خواهد آمد کارمندان مزبور قبل از عزیمت باید تعهد نمایند که بلافاصله پس از مراجعت لااقل مدت سه سال در شهرداری‌ها به تعیین وزارت کشور خدمت نمایند والا از عهده استرداد کلیه مخارجی که برای اعزام آنان شده است برآیند.

چنانچه کارمندی دارای درجه لیسانس باشد هفت سال سابقه خدمت کافی است‏.

نایب‌رئیس ـ آقای عمیدی‌نوری‏

عمیدی‌نوری ـ این ماده هم یکی از مواد خرجی اعضای وزارت کشور است که با کلمه همه ساله که بنده نمی‌دانم چه جور در قانون می‌شود همه ساله گذاشت و این همه اطلاق بر چه مدت سالی می‌شود برای خودشان یک محلی قایل شده‌اند که اعضای وزارت کشور برای همه ساله تشریف ببرند اروپا و انشاءالله از تجربه‌هایشان که برگشتند و تشریف آوردند استفاده بشود ولی به هر حال خرج سفر و مخارج همه ساله که بنده مخصوصاً از جهت همه ساله مخالفم پرداخته شود بنده همیشه طرفدار این هستم که ما بتوانیم از تجربیات حاصله از کشورهای پیشرفته استفاده کنیم آن استفاده‌ها هم به مرحله عمل در مملکت ما دربیاید و الآن که این ماده را خواندم بنده یادم افتاد که این کار را وزارت کشور عملاً مدت‌هاست می‌کند در هشت سال پیش یک چند روزی بنده در پاریس بودم یک نفر از همین اعضای وزارت کشور که الآن مدیر کل است‏ آنجا دیدم گفتم اینجا چکار می‌کنید گفت من از طرف وزارت کشور آمدم دو سال اینجا باشم مطالعه در کار امور شهرداری‌ها بکنم که وقتی برگشتم بدانم چه جور اداره شهرداری‌ها را باید اداره کرد و او برای من نقل کرد می‌گفت این اداره‌ای که من می‌روم مطالعه می‌کنم یک چیزی به من گفت که شما چطور کار می‌کنید گفتم چطور گفتم گفتند ما یک پرونده‌ای داریم اینجا که متجاوز از ۱۵ سال است هی اشخاص تشریف می‌آورند از وزارت کشور به اینجا هی مطالعه می‌کنند و هی باز می‌گردند آخر مگر مطالعه کافی نیست حد ندارد میزان ندارد او که یک عضو واقعاً دلسوزی بود ایراد می‌گرفت که این یک بودجه و محلی است در وزرات کشور که ماها بیاییم اینجا مطالعه بکنیم و دولت فرانسه و وزرات کشور اینجا ایراد می‌کنند که تا کی این پرونده مطالعه باید مفتوح باشد و هی اشخاص بیایند مطالعه کنند. بنده چون آن خاطره یادم بود یک مرتبه به این ماده که رسیدم دیدم نوشته که همه ساله پنج نفر از بین کسانی که دارای ۱۵ سال سابقه در امر فرمانداری یا شهرداری باشند تشریف ببرند اروپا و مطالعه کنند در امر شهرداری‌ها این بود که بنده می‌خواستم این موضوع را تذکر بدهم جناب آقای فرهودی باز هم ممکن است توجه‌تان به آن عینک جلب شود ولی حقیقت است سعی بفرمایید که از این بودجه مملکت استفاده صحیح بشود شما بایید ببینید برای چه کاری چه مطالعه‌ای لازم دارید و این مطالعه برای چند سال است و چقدر پول دارید و نتیجه آن مطالعه در چه خواهد بود این را ما حرف نداریم با کمال میل حاضریم اما این طور همه ساله پنج نفر را بفرستید بروند مطالعه کنند این به نظر بنده یک گشاده‌بازی بزرگی است که نتیجه این فقط رفتن یک عده از اعضای وزارت کشور به اروپاست البته مطالعه و بالا رفتن سطح فکر و معلوماتشان آن را هم بنده حرفی ندارم ولی نتیجه‌ای که برای شهرداری‌ها و مملکت باشد نیست به این جهت است که بنده با این قسمت مخالفم و معتقدم برای یک دوره پنج سال و یا سه سال یک عده‌ای را بفرستید و بعد در این کار را ببنیدید و اینهایی که رفته‌اند و مطالعه کرده‌اند کار دیگری نکنند نه این که بعد از مدتی از وزارت کشور بروند استاندار بشوند نه وقتی مطالعه در امر شهرداری کرده‌اند آنها را در آن کار بگذارید و یا به عنوان یک شهردار نمونه در یک شهری از آنها استفاده بکنید این بود عرض بنده

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات ماده ۶۷ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

اینجانب پیشنهاد حذف ماده ۶۷ را می‌نمایم. دکتر رضایی

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید ماده ۶۷ از لایحه حذف شود ابتهاج

نایب‌رئیس ـ ماده ۶۸ مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ۶۸ ـ هر شهرداری دارای بودجه‌ای است که پس از تصویب انجمن قابل اجرا می‌باشد درآمد شهرداری‌ها به مأخذ درآمد وصولی سال قبل باید در بودجه پیش‌بینی شود و در مواردی که عوارض جدیدی به تصویب می‌رسد باید مبلغ درآمد بر اساس صحیحی برآورد و طبق آیین‌نامه تنظیم بودجه احتساب کرد ضمن بودجه شهرداری‌ها درآمد مستمر از غیرمستمر باید مشخص باشد و از محل درآمدهای غیرمستمر نمی‌توان هزینه مستمر تعهد نمود مگر در مواردی که فوریت و ضرورت ایجاب کند در این صورت باید موافقت وزارت کشور قبلاً جلب شود.

نایب‌رئیس ـ آقای فیلیکس آقایان

فلیکس آقایان ـ آمدیم پیروی کرده‌ایم از آن اصلی که مردم خودشان را اداره کنند مردم انجمن شهر انتخاب کنند و مردم در حقیقت شهردار انتخاب کنند ولی مردم چطور می‌توانند قضاوت کنند که این شهردار یا انجمن شهر خوب کار کرده است به نظر بنده تنها قضاوتی که مردم می‌توانند بکنند این است که بودجه را در دست بگیرند و از طرف دیگر اقدامات عمرانی که در آن شهر می‌شود با هم تطبیق بکنند ببینند که این مقدار پول شهرداری را در اختیار داشته با این مقدار پول آیا خوب کار کرده است یا بد بنابراین من معتقد قبل از هر چیز بودجه‌ای که انعکاس دخل و خرج آن شهرداری است باید منتشر شود و مردم بودجه شهرداری را ببینند بگیرند دستشان (ابتهاج پیش‌بینی شده) تا بفهمند این پول‌ها چه می‌شود در هر صورت تنها وسیله‌ای که مردم می‌توانند نسبت به شهرداری و انجمن شهر قضاوت کنند عمل کرد بودجه است آخر هر کسی ساکن هر شهری با شهردار که آشنایی خصوصی ندارد نمی‌داند خوب است بد است ملاحظه بفرمایید تنها وسیله قضاوت و اثبات این که شهردار خوب است یا بد همین بودجه است یعنی در نظر بگیرند مقایسه بکنند ببینند پولی را که شهرداری در اختیار دارد و کارهای عمرانی که شهرداری انجام می‌دهد با هم تطبیق می‌کند یا نه اگر تطبیق کرد آن وقت می‌فهمند که شهردار خوبی است‏ بنابراین بنده معتقدم که قبل از هر چیز موضوع بودجه است که باید بیشتر بشود فرض بفرمایید الآن شهرداری تهران از روزی که جناب آقای ذوالفقاری شهردار شدند با عدد دو رقم روزی ۲۵۰ هزار تومان بر عایدات شهرداری تهران اضافه شده عوارض همان عوارض است اینجا دیگر موضوع دوستی نیست موضوع قضاوت است بنده که می‌بینم رقم را که می‌بینم که روزی ۲۵۰ هزار تومان عایداتشان اضافه شده با این ۲۵۰ هزار تومان هر روز می‌توانند یک دبستان و یک درمانگاه بسازند من ایرادی به شهرداران گذشته ندارم ولی در هر حال قصور شده است این پولی که حالا اضافه درآمد است سابق این پول یا حیف و میل شده است.

یا نفله شده است در هر صورت این روزی ۲۵۰ هزار تومان است کم پولی هم نیست برای همین است که بنده اینجا مصدع آقایان شدم که این تذکر را بدهم که مردم برای قضاوت برای رأی دادن برای انتخاب انجمن شهر برای انتخاب شهردار بایستی از بودجه اطلاع داشته باشند و بودجه شهرداری در یکی از جراید کثیرالانتشار منتشر بشود که مردم ببینند پول چه می‌شود والا ممکن است یک شهرداری خیلی هم آدم درست و پاکی باشد منتهی پانصد هزار تومان عایدی داشته باشد و یا نتواند کارهای خوب انجام بدهد و مردم از او ناراضی باشند در صورتی که شهردار دیگری ممکن است ده میلیون عایدی داشته باشد پنج میلیون حیف و میل شود و پنج میلیون دیگر را خرج کند و مردم بگویند به به چه خوب کار می‌کند برای عمران و آبادی.

نایب‌رئیس ـ آقای ابتهاج

ابتهاج ـ بنده یقین دارم که آقای آقایان از جریان امور شهرداری اگر اطلاع داشتند این ایراد را نمی‌گرفتند اولاً با شهرداری کاری نداریم شهرداری‌ها یا انجمن دارند یا تابع وزارت کشور هستند به علاوه بودجه‌ای که تصویب می‌شود ربطی با اهالی نمی‌تواند داشته باشد برای این که انجمن را انتخاب کرده‌اند و به آنها اختیار تصویب آن بودجه را داده‌اند ولی انتشار بودجه شهرداری از قدیم در قانون اول شهرداری منظور بوده و پیش‌بینی شده که تمام شهرداری‌ها مکلفند که تفریغ بودجه سال را منتشر کنند حالا اگر بعضی از شهرداری‌ها این کار را نکرده باشند غفلت کرده‌اند و باید تعقیب شوند مثل این کار در همین لایحه هم پیش‌بینی شده و اگر نشده حتماً باید پیش‌بینی کرد که منتشر بشود. (عمیدی‌نوری ـ بنده پیشنهاد کردم) و یک موضوع دیگر این است که انجمن‌های شهر هم مثل مجلس شورای ملی درش به روز تماشاچی و مستمعین آزاد و علاقه‌مندان باز است و می‌توانند در جلسات آن شرکت بکنند و از جریان تصمیماتی که گرفته می‌شود مطلع بشوند بنابراین چیزی نیست که مکتوم باشد وقتی تفریغ بودجه منتشر شد اگر در آنجا ایراد دارند می‌توانند به مقامات مربوطه نشان بدهند و شکایت کنند.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات ماده ۶۸ قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید بعد از عبارت فوریت و ضرورت ایجاب کند سطر ششم ماده ۶۸ بقیه حذف گردد. ابتهاج‏

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید تبصره زیر به ماده ۶۸ اضافه شود

تبصره - بودجه شهرداری‌ها پس از تصویب در یکی از جراید کثیرالانتشار درج خواهد گردید فیلیکس آقایان‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۶۹ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۶۹ـ سال مالی شهرداری‌ها یک سال شمسی است که از اول فروردین شروع و آخر اسفند همان سال خاتمه می‌یابد پرداخت بابت سال گذشته در سال بعد در صورتی میسر است که تا آخر اسفند سال گذشته در حدود وصولی تعهد شده و در متمم بودجه اعتبار آن تأمین گردیده باشد و اگر وصولی سال گذشته با توجه به اعتبار مربوطه کافی برای پرداخت نباشد برای این قبیل مخارج با رعایت تقسیمات قانونی در متمم بودجه سال جدید تجدید اعتبار می‌شود

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۰ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷۰ ـ شهرداری‌ها مکلفند منتهی تا آخر دی ماه سال بودجه آینده خود را به انجمن پیشنهاد نمایند و انجمن نیز باید قبل از پایان اسفند ماه هر سال آن را رسیدگی و تصویب کند در صورتی که بودجه در موعد مقرر از طرف شهرداری به انجمن تسلیم شده و انجمن تا آخر اسفند تصویب ننماید شهرداری‌ها می‌توانند تا یک دوازدهم هزینه‌های مستمری را طی مصوبات سال قبل برای هر ماه به مسئولیت خود مصرف نموده و صورت هزینه را در پایان هر ماه به انجمن تسلیم نماید در این صورت فرماندار یا بخشدار نیز تذکر لازم را در تسریع تصویب بودجه شهرداری به انجمن می‌دهد چنانچه انجمن تا پایان ماه دوم سال در تصویب بودجه تأخیر نمود مراتب از طریق فرماندار یا بخشداری به وزارت کشور اعلام خواهد شد تا وزارتخانه مزبور بر طبق مقررات این قانون در باب تعلل انجمن در انجام وظایف مقرره طبق مقررات‌های قانون عمل نماید و در صورتی که شهردار در موعد مقرر بودجه را به انجمن تسلیم ننماید رسیدگی به موضوع و اتخاذ تصمیم با انجمن است‏.

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۱ مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ۷۱ ـ شهرداری‌ها مکلفند یک نسخه از بودجه یا اصلاح بودجه و متمم بودجه و تفریغ بودجه خود را حداکثر به فاصله ۱۵ روز بعد از تصویب انجمن به وسیله فرماندار به وزارت کشور بفرستند

نایب‌رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته پیشنهادات قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۷۱ در آخر جمله اضافه شود «و در جراید منتشر کند» عمیدی‌نوری ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید به وسیله فرماندار از ماده ۷۱ حذف شود. ابتهاج

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۲ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷۲ ـ تذکرات قانونی وزارت کشور راجع به نقایص بودجه‌های مصوب انجمن شهر در اولین جلسه انجمن مطرح گردید و در واقع آن اقدام خواهند نمود

نایب‌رئیس ـ چون درخواست بحثی نشده پیشنهادات ماده ۷۲ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید جمله زیر و در رفع آن اقدام خواهند نمود از قسمت آخر ماده ۷۲ حذف شود ابتهاج پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۷۲ جمله آخر آن که نوشته (و رفع آن اقدام خواهد نمود) اصلاح شود (و مورد رسیدگی و اقدام قرار خواهد گرفت) عمیدی‌نوری‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۳ مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ۷۳ - شهرداری‌ها می‌توانند با تصویب انجمن بنگاه‌های انتفاعی شهرداری از قبیل برق اتوبوسرانی و لوله‌کشی و نظایر آن و سازمان‌هایی که نیازمندی‌های عمومی را اداره می‌کنند از قبیل گوشت و نان و مؤسسات خیریه از قبیل شیرخوارگاه و نوانخانه و پرورشگاه و بیمارستان و امثال آن را تحت نظر هیئت‌های مدیره به طریق بازرگانی اداره نمایند در این صورت هیئت مدیره و امور بنگاه‌های نامبرده طبق اساسنامه‌ای که در حدود قوانین موضوعه به تصویب انجمن شهر و وزارت کشور می‌رسد اداره خواهد شد.

نایب‌رئیس ـ پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید (وزارت کشور) از آخر سطر ۶ ماده ۷۲ حذف گردد ابتهاج‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۴ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷۴ ـ شهرداری‌ها مکلفند حقوق منتظرین خدمت و کسانی را که در حین انجام وظیفه در آن شهرداری به علت مشاغلی که در آن شهرداری عهده‌دار بوده‌اند معلق و بعد تبرئه می‌شوند ضمن اعتبار کارگزینی هر سال منظور نمایند و همچنین حقوق وظیفه کارمندان با وراث کارمندانی را که در حین انجام وظیفه معلول یا مقتول یا مسلول شده‌اند در صورت امکان استفاده از صندوق بازنشستگی بر طبق قانون استخدام کشوری از صندوق مزبور یا از بیمه و در غیر این صورت با توجه به سایر مقررات از محل بودجه شهرداری پرداخت نمایند.

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۵ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷۵ - بودجه هر شهرداری به نسبت ذیل به مصارف مفید خواهد رسید:

۱ ـ حداقل ۵۵ درصد از درآمد مستمر شهرداری‌ها و کلیه در آمدهای غیرمستمر و صرفه‌جویی از سایر مواد برای مصارف عمران و اصلاحات شهری تخصیص داده می‌شود مصارف عمران و اصلاحات و هزینه شهری در درجه اول عبارت است:

از تنظیف، روشنایی، آب، مشروب، آسفالت، آتش‌نشانی، مجاری فاضلاب، احداث خیابان‌ها و میدان‌ها، کشتارگاه، غسالخانه و رختشویخانه و در درجه دوم سایر مصارف به تشخیص انجمن است‏.

۲ ـ حداکثر صدی ۵ از درآمد مستمر شهرداری‌ها مخصوص هزینه‌های اداری است مقصود از هزینه اداری کرایه محل و خرید اثاثیه و نوشت‌افزار و سایر هزینه‌های اداری است حداکثر صدی چهار و نیم از درآمد مستمر وصولی مخصوص هزینه کارگزینی و وصول است و شهرداری‌هایی که درآمد آنها از ۵ میلیون ریال کمتر است تا ۲۰ درصد از درآمد مستمر خود را می‌توانند به مصر ف هزینه کارگزینی برسانند.

۴ ـ صدی ده از کلیه درآمد مستمر وصولی برای تأسیسات بهداری شهرداری تخصیص داده می‌شود تبصره انجمن شهر می‌تواند تمام عواید مذکور و یا قسمتی از آن را طبق برنامه مخصوص به وسیله وزارت بهداری و یا بهداری محل و یا هیئت‌های مخصوص به مصرف برساند.

۵ ـ صدی ۸ از کلیه درآمد مستمر وصولی برای تأسیسات فرهنگ اختصاصی می‌یابد و شهرداری‌ها مکلفند صدی هشت مذکور را در آخر هر ماه به حساب مخصوص به نام ساختمان مدارس به بانک ملی محل منتقل نمایند و مصرف این وجوه که منحصراً برای ساختمان دبستان است به وسیله کمیسیون مخصوصی خواهد بود که به ثبت رسیده و واجد شخصیت حقوقی و قانونی باشد و اعضا و وظایف آن طبق آیین‌نامه جداگانه‌ای معین خواهد گردید.

تبصره ۱ - آیین‌نامه مذکور با نظر وزارت کشور و وزارت فرهنگ تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

تبصره ۲ ـ انجمن‌های شهر به منظور کمک به تعمیم و توسعه فرهنگ عمومی می‌توانند علاوه بر مبلغی که از بودجه خود (۸٪ درآمد مستمر وصولی) برای امور فرهنگی می‌پردازند عوارض خاصی وضع و اعانات و هدایای فرهنگی دریافت نمایند مجموع این عواید نباید به جمع درآمد شهرداری منظور شود و در حساب مخصوص نگاهداری می‌گردد که تحت نظر انجمن شهر به وسیله هیئت‌هایی که از بین مردم انتخاب می‌شوند با استفاده از راهنمایی فرهنگ محل صرفاً به مصرف تعلیمات ابتدایی برسد.

۶ - صدی ۳ از کلیه درآمد مستمر وصولی برای امور تربیت بدنی و پیشاهنگی اختصاص داده می‌شود.

۷ - نیم درصد برای هزینه سرشماری تا پایان سرشماری هر محل

۸ - صدی ۳ از کلیه درآمد مسمر وصولی برای تأسیسات خیریه از قبیل پرورشگاه نوانخانه شیرخوارگاه تیمارستان و سایر امور خیریه تخصیص می‌یابد.

تبصره ۱ - شهرداری‌هایی که دارای سازمان‌های خیریه مستقل از قبیل پرورشگاه یتیمان شیرخوارگاه و نوانخانه و امثال آن می‌باشند می‌توانند تا میزان شش درصد از درآمد مستمر وصولی خود را به مصرف امور خیریه برسانند بدیهی است مبلغ اضافه بر سه درصد که اختصاص به امور خیریه می‌یابد از محل صرفه‌جویی هزینه اداری تا مأخذ ۶ درصد از درآمد برحسب احتیاج شهرداری تأمین خواهد شد.

تبصره ۲ - اعتباراتی که برای دفاع غیرنظامی و حفاظت شهرها ضروری و لازم تشخیص شود تا میزان صدی یک از درآمد شهرداری‌هایی که بیش از ۵ میلیون ریال عایدی دارند از ردیف بودجه عمرانی با تصویب وزارت کشور قابل پرداخت خواهد بود.

تبصره ۳ - وجوهی که برای صد ده بهداشت و صدی ۷ فرهنگ تخصیص داده می‌شود صرفاً بایستی برای امور درمانی و بهداشتی و ساختمان و توسعه مدارس مصرف شود و پرداخت اضافه کار پاداش حق‌الزحمه حق‌العلاج هزینه سفر و فوق‌العاده و هر نوع وجوهی تحت عناوین بالا مطلقاً ممنوع می‌باشد.

نایب‌رئیس ـ آقای ابتهاج مخالفید بفرمایید

ابتهاج ـ بنده انتظار داشتم که در این لایحه لامحاله یک درآمدهایی هم برای شهرداری‌ها پیش‌بینی خواهد شد که از این حال فعلی خارج شوند و بتوانند یک کارهای مهمی را که الآن سازمان برنامه نصف پولش را حاضر است بدهد انجام بدهند متأسفانه عوض این که به درآمد شهرداری یک چیزی اضافه شود هیچ چیز که منظور نشده تقریباً در حدود صدی چهار صدی پنج هم کم می‌شود صدی سه برای وزارت فرهنگ، برای دفاع ملی و شیر و خورشید سرخ و سایر چیزها به این جهت بنده پیشنهاد کردم از این که مالیات مستغلات و اتومبیل که صرفاً مربوط به شهر است و می‌رود به صندوق دولت این را از اول سال ۴۰ به شهرداری‌های هر محل اختصاص بدهند و موضوع دیگر که می‌خواستم عرض کنم این است که در کمیسیون دارایی ضمن تصوب تبصره‌ها وقتی که بنده چشمم افتاد به ۲۵ دینار اضافه برای گازوئیل و مازوت و پنجاه دینار برای بنزین از آقای وزیر دارایی تقاضا و استدعا کردم که لامحاله نصف این را به شهرداری‌های هر محل اختصاص بدهید و به آنها داده شود فرمودند نه نمی‌شود خود دولت لازم دارد گفتم اگر شهرداری‌ها هم یک عوارض دیگری در همین زمینه وضع بکنند موافقت می‌کنید گفتند خیر این بود که بنده از چندی قبل استنباط کردم که باید یک وزارت شهرداری‌ها درست بکنند که یک وزیر شهرداری در آنجا باشد که در مقابل وزیر دارایی بتواند از حق شهرداری‌ها دفاع بکند برای این که هر انجمن یک عوارضی که وضع می‌کنند فوراً با مخالفت مخصوصاً وزیر دارایی مواجه می‌شود اینجا یک ماده مضحکی هم دارد که اگر در یک محل شهربانی نبود عوارض را باید شهرداری وضع بکند و هزینه تأسیس شهربانی را هم در همان محل تأمین بکند حالا ملاحظه خواهید فرمود می‌رسید به آن ماده به این جهت بنده پیشنهاد کردم در این ماده که لامحاله آسفالت خیابان‌های داخل شهر به عهده وزارت راه باشد وزارت راه آسفالت داخل شهر و بیرون شهر را بکند و شهرداری از جنجال و اتهامات و پیدا کردن مقاطعه کارها هم راحت شود.

نایب‌رئیس ـ آقای معاون وزارت کشور

معاون وزارت کشور (فرهودی) - عرض کنم که اولاً اینجا یک اشتباهی در چاپ شده بنده خواستم استدعا کنم اصلاح شود در بند ۳ که نوشته شده است حداکثر چهار و نیم درصد از درآمد مستمر این چهار و نیم درصد چهارده و نیم درصد است و دیگر این که به طور کلی راجع به فرمایشات جناب آقای ابتهاج البته در اینجا تقسیم‌بندی عواید است ماده ۷۵ عواید را تقسیم‌بندی کرده است حالا اصل عواید چه باشد در مقررات کلی پیش‌بینی شده است که انجمن‌ها عوارض را وضع بکنند وصول بکنند که تشکیل درآمد شهرداری را بدهد این ماده فقط هدایت کرده آنها را به این که وقتی بودجه می‌نویسند چه جوری تقسیم‌بندی بکند و هر سهمی را چقدر بدهند این ماده بی‌سابقه نیست و به طور کلی این قانون که مطرح است بی‌سابقه نیست فعلاً یک قانونی است به نام قانون موقت آزمایشی که کمیسیون مشترک مجلسین تصویب فرمودند بعد هم در مجلس سنا یک رسیدگی‌هایی شده به طور مفصل و تصویب شده‌اند اینجا در کمیسیون کشور هم رسیدگی شده و این کار از دولت اسبق شروع شده تا به حال این قانونی که الآن خدمت آقایان مطرح است و در حقیقت حاصل رسیدگی‌های کمیسیون‌های دو مجلس و در واقع در دولت یا سه کابینه درش شرکت داشته‌اند اما تفاوت عمده‌ای که این ماده ۷۵ با وضع فعلی دارد این است که در وضع فعلی در ماده ۶۸ قانون فعلی ما دارای صدی چهل برای هزینه عمران در اینجا پیشنهاد کردیم صد ۵۵ یعنی صد ۱۵ اضافه شده آن هم باز به عنوان حداقل یعنی گفته است حداقل پنجاه و پنج درصد بعضی چیزها را حداقل و بعضی چیزها را حداکثر آن چیزهایی را حداکثر ذکر کردیم ممکن است کمتر بکند مثلاً در بند دو نوشته‌ایم که صد پنج خصوص هزینه شهرداری یعنی ممکن است که کمتر هم بکنند یعنی صد سه و صدی چهار بکند ولی از صدی پنج حقی ندارند بیشتر خرج کند و در بند سه نوشتیم حداکثر صد چهارده و نیم برای مخارج وصول و کارگزینی یعنی ممکن است کمتر بکنند و در مقابل در بند اول که مخصوص هزینه‌های عمرانی است نوشته‌ایم حداقل صد پنجاه و پنج و اگر در سایر مصارف مثلاً در ۵/۱۴ اگر ۵/۱۲ درصد مصرف شد آن صدی چند هم می‌آیند اینجا به مخارج عمرانی اضافه می‌شود. بنابراین یک فرقی که در اینجا کرده است نسبت به وضعی که الآن هستیم صد ۱۵ حداقل به مخارج عمرانی که مخارج اصلی شهرداری‌ها است و بقیه مخارج فرعی است اضافه شده است‏ در امر فرهنگ هم اینجا زیاد بحث و مذاکره شده که به تدریج باید فرهنگ ابتدایی شهرها به دست مردم آن شهر داده شود و فرهنگ هم به اصطلاح تأسیس بشود و خود مردم شهر تأسیس و نظارت بکنند و به همین جهت این کفر در این قانون هم طرف توجه واقع شده و در قانون فعلی در ماده ۷۵ صدی هشت برای فرهنگ هست در این پینشهادی که خدمت آقایان هست صدی پنج بنده در نظر گرفتم یعنی صدی ۳ به مخارج فرهنگی اضافه شده و همچنین مصارف دیگر تأسیسات بهداری صدی ده بود تربیت بدنی صدی سه و هزینه پرسنلی در قانون قبلی که فعلاً هست صدی بیست است در این قانون ما کردیم صدی ۵/۱۴ یعین ۵/۵ درصد از هزینه پرسنلی کاستیم برای این که بتوانیم به آن هزینه عمرانی کمک بکنیم این هم با قید حداکثر یعنی از آن بتوانم کمتر بکنیم‏. این اصلاحاتی است که به طور کلی در این ماده ۷۵ شده است و اما راجع به فرمایشات جناب آقای ابتهاج که از درآمدهای عمومی هم کمکی به شهرداری بشود و یا از وزارت راه برای آسفالت خیابان‌های اطراف شهرها و داخل شهرها استفاده بکنیم البته هر طوری که نمایندگان محترم پیشنهاد بفرمایند و مجلس محترم هم تصویب بفرمایند و قانون شود دولت اجرا خواهد کرد ابتهاج یعنی شما موافقید و حرفی ندارید خیلی متشکرم

نایب‌رئیس ـ آقای تیمورتاش

تیمورتاش ـ جناب آقای معاون وزارت کشور فرمودند این ماده ناظر بر تقسیم بودجه شهرداری است کاملاً صحیح است همین طور است ولکن بنده نگرانی که دارم این است که تقسیم صفر به قسمت‌های مختلف باز هم صفر درمی‌آید به این معنی که اساس مطلب این نیست که ۵۵ درصد یا هشتاد درصد یا ۵/۹۹ درصد شما برای عمران و آبادی یک شهری تخصیص بدهید اساس این است که چه چیز به دست آنها می‌آید و این ۵/۹۹ درصد را از کجا باید در بیاورد که بتواند به مصرف آبادی و عمران برساند. بنده واقعاً اغتنام فرصت می‌کنم از این لایحه برای این که یک اصل کلی را با اجازه آقایان محترم مطرح بکنم و آن این است که از جهتی ما می‌گوییم که کار مردم را باید به دست مردم داد و بنابراین شهرداری‌ها و شهرستان‌های ایران به طور کلی باید در امور داخلی خودشان استقلال داشته باشند ولکن از جهت دیگر تمام موجبات و امکاناتی که این شهرستان‌ها دارند که کاری بکنند از دستشان می‌گیریم همه آقایان به خوبی می‌دانند چون اهل ولایات هستند بیشتر اوقات خارج از تهران تشریف دارند و حوزه‌های انتخابیه‌شان خارج است به خوبی استحضار دارند که یگانه ممر درآمد شهرداری عوارضی است که خرج می‌کند اگر هری عوارضی نداشته باشد و نتواند عوارض بگیرد اصلاً شهرداری‌اش موجودیتی ندارد که ۹۹ درصد را خرج عمران بکند یا پنج درصد از پرسنلش کم بکند و به عمرانش اضافه بکند جناب آقای معاون وزارت کشور اینها شوخی است یعنی وقتی که اصل یعنی محل درآمد شهرداری‌ها معلوم و معین نباشد چه چیز را قسمت می‌کنید.

فرض کنیم دولت هر روز سیاست تازه‌ای اتخاذ می‌کند یک روز می‌گوید به عنوان تشویق صادرات باید از دریافت عوارض برای شهرداری‌ها جلوگیری کرد یک وقت می‌گوید برای این که بتوانند از شهری به شهری غله حمل بکنند شما را به خدا شما که وارد مطالب هستید شاید جناب آقای معاون وزارت کشور که انشاء‌الله شرف المکان بالمکین است فرقی نمی‌کند بیایید این را معلوم بکنید این شهرداری و این مردمی که می‌گویید کارشان را بدهید به دست خودشان و دولت شهرداری‌ها را از بودجه خودش خارج کرده است این را از کجا بیاورند چکار بکنند شما یک کاری بکنید جناب آقای معاون محترم بفرمایید که هر فردی در یک شهری زندگی می‌کند این چقدر مصرف سالیانه دارد و چقدر باید خرجش بشود تا در این شهر زندگی

بکند از طریق مالیات از طریق عوارض از هر طریقی دل‌تان می‌خواهد از او بگیرید برای این که شهر بتواند برپا باشد و روی پای خودش بایستد ما دلمان خوش است که صدی ۵/۵ از حقوق پرسنلی کم کردیم از حقوق پرسنلی کم کردیم یعنی چه؟ یعنی آن سپوری که احیاناً می‌رفته نظافت می‌کرده و ۱۱۰ تومان حقوق می‌گرفته این را گفته‌ایم ۹۰ تومان بگیر به نظر بنده این درست نیست در همه جای دنیا دولت‌ها به شهرداری‌ها کمک می‌کنند یعنی مساعدت می‌کنند تا این که شهرداری‌ها بتوانند روی پای خودشان بایستند چرا این چیز بسیار بسیار ساده‌ای است به دلیل این که اولاً هر چقدر شهر بهتر بشود آبروی مملکت است و از جهت دیگر این مردمی که در این شهر زندگی می‌کنند از افراد این ملت هستند از کسانی هستند که حق دارند که بخواهند وضعشان بهبود حاصل بکند طبق همین قانون که خوشبختانه پیشنهاد حذفش شده ما می‌آییم می‌گوییم که کار مردم را به دست مردم می‌سپاریم پنج نفر آقای محترم و عزیز که احیاناً از دوستان بنده هم هستند دو سال بروند در خارجه زندگی بکنند ولی از کجا درآمد این شهرداری بدهند بنده هیچ وقت از خاطرم نمی‌رود جناب آقای دوست عزیزم که وقتی در کمیسیون برنامه راجع به همین امور اعتبار برنامه صحبت می‌شد این آقای مهندس جفرودی و بنده اصرار فوق‌العاده می‌کردیم که آقا از این فصلی که شما به عنوان امور اجتماعی گذاشتید و در حدود ششصد یا هفتصد میلیون تومان بود گفتیم بیایید صد میلیونش را به عنوام وام به شهرداری‌ها بدهید دولت و دستگاه سازمان برنامه پایشان را در یک کفش کردند گفتند نه کار مردم به دست خود مردم باید انجام بشود یعنی چشم‌شان کور بشود خودشان بدهند از کجا بدهند و به چه طریقی باید این را دریافت بکنیم دولتی که هر روز باز به عنوانی البته من منظورم به هیچ وجه این دولت نیست بیشتر دولت‌ها از این جهت به هم شباهت دارند چه دولت سابق و چه دولت لاحق باز هم کار مردم به دست مردم است یعنی نباید حقوقی به این مردم بیچاره که توی این شهر هستند داد و نباید وسایل و موجبات رفاهیت اینها را فراهم کرد استدعا می‌کنم در این کمیسیون و در این مطلبی که از این به بعد کار مردم را به دست مردم بدهید تجدید نظر بفرمایید.

نایب‌رئیس ـ آقای معاون وزارت کشور

معاون وزارت کشور ـ مثل این که یک اشتباهی برای جناب آقای تیمورتاش حاصل شد که بنده عرض کردم مخارج را از صدی بیست تقلیل دادیم به صدی ۵/۱۴ نتیجه‌اش این است که از حقوق افراد و اعضای شهرداری‌ها کم می‌شود منظور این نبود منظور این بود که رقم کل اعتبار کارگزینی که صدی ۲۰ بود اینجا صدی ۵/۱۴ کردیم اما راجع به اساس مطلبی که فرمودند که در شهرداری‌ها دولت از اعتباراتی که هست کمک بکند خوب این یک مطلبی است که سابقه دارد و عمل هم شده (تیمورتاش - سابقه‌اش چیست) سابقه‌اش در همین سازمان برنامه است در بودجه سازمان برنامه آقایان مبالغی تصویب فرمودید که یک صدی پنجاهش را سازمان برنامه بدهد و صدی پنجاه را مردم و اهل شهر بدهند بعد به مصرف کارهای شهر برسد در بسیاری از شهرها استفاده شده و در بعضی از شهرها هم نشده در هر حال نمی‌شود گفت آن رقمی که آقایان در بودجه برنامه هفت ساله دوم تصویب فرمودند و مخصوصاً یک چنین کمکی به امور عمرانی شهرها بود از قبیل آسفالت از قبیل لوله‌کشی آب از قبیل برق انجام نگرفته است اینها در بسیاری از شهرها انجام شده‏ و در بعضی از شهرهای دیگر هم به علت اشکالات عملی یا کمی عواید محلی نتوانستند صدی پنجاه خودشان را تعهد بکنند یا اگر هم تعهد کردند همانطور که فرمودند واقعاً بدون عوارض محلی نتوانستند تعهد خودشان را انجام بدهند به این جهت این را هم آقایان آمدید درست کردید و یک قانون دیگری گذشت که شهرداری‌ها نقاط دوردست و نقاط مرزی را که نمی‌توانند این پنجاه درصد را بدهند تمام صددرصد آن را سازمان برنامه بدهد در بسیاری از شهرهای نقاط مرزی هم مطابق آن ماده عمل شده ولی اگر به طور کامل و جامع آن مبالغ هنوز به آن مصارف نرسیده که رفع شکایت شهرداری‌های بعضی از شهرها بشود که جناب آقای تیمورتاش هم نظر به بعضی از آن شهرها دارند این مطلب دیگری است ولی اساس موضوع که کمک دولت به شهرداری‌ها باشد از محل بودجه سازمان برنامه شده این ساس در همین مجلس تصویب شده و در خیلی از شهرها هم ترتیب اثر داده شده است و عمل شده است‏.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات ماده ۷۵ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

به بند ۵ از ماده ۷۵ اضافه شود

با توجه به قانون مصوب ...... مربوط به تشکیل انجمن‌های فرهنگی. موسوی

به بند ۴ و تبصره از ماده ۷۵ اضافه شود

با توجه به تبصره آن قانون بودجه سال ۱۳۳۸ موسوی

پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۲ بند ۸ ماده ۷۵ قانون شهرداری‌ها اضافه شود.

صدی نیم برای مخارج دفاع غیرنظامی و صدی نیم برای مخارج مقاومت ملی شادلو

پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۲ بند ۸ ماده ۷۵ قانون شهرداری‌ها اضافه شود:

صدی نیم برای مخارج دفاع غیرنظامی و صدی نیم برای مخارج مقاومت ملی.

خسرو قبادیان - شجاع بیات ماکو

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۷۵ آسفالت داخل شهرها از بودجه وزارت راه و به عهده آن وزارتخانه انجام گیرد. ابتهاج

پیشنهاد می‌نمایم‏ در تبصره ۱ پس از دبستان اضافه شود (و دبیرستان) عمیدی‌نوری

پیشنهاد می‌نمایم‏ در ماده ۷۵ قبل از مجاری فاضلاب اضافه شود (و حفظ و تنقیه) عمیدی‌نوری

ریاست محترم مجلس شورای ملی محترماً پیشنهاد می‌نماید سهم فرهنگ از صدی هشت به صدی ده ترقی داده شود و در مقابل صدی چهارده و نیم هزینه کارگزینی به صدی دوازده و نیم تنزل داده شود احمد مهران پیشنهاد می‌نمایم‏

در ماده ۷۵ در بند ۱ (حداقل ۵۵ درصد) اصلاح شود به حداقل (۵۶ درصد) عمیدی‌نوری‏

نایب‌رئیس ـ چون دیگر پیشنهادی در ماده ۷۵ نرسیده ماده ۷۶ مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۷۶ - حقوق شهردارها با توجه به اهمیت و موقعیت محل و درآمد شهرداری طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید

نایب‌رئیس ـ پیشنهادی نرسیده.

ابتهاج‏ - بنده در ماده ۷۶ پیشنهاد داده‌ام.

نایب‌رئیس ـ چون شماره ماده در روی پیشنهادات ذکر نمی‌شود بفرمایید مفاد پیشنهادتان چیست ممکن است مخلوط شود ابتهاج درست به خاطر ندارم‏

نایب‌رئیس ـ اگر باشد به کمیسیون ارجاع خواهد شد ماده ۷۷ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۷۷ ـ شهرداری‌ها و کارمندان اداری شهرداری‌ها نمی‌توانند از سایر مؤسسات دولتی و بنگاه‌های وابسته به دولت یا مؤسساتی که قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت است حقوق و یا وجهی به عنوان دیگر دریافت دارند.

نایب‌رئیس ـ چون پیشنهادی نرسیده‏ ماده ۷۸ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۷۸ ـ طرز استفاده از مرخصی شهرداری‌ها طبق آیین‌نامه اجرایی این قانون خواهد بود

نایب‌رئیس ـ پیشنهادی رسیده که قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید ماده ۷۸ به شرح زیر اصلاح گردد.

ماده ۷۸ـ طرز استفاده از مرخصی شهردار و سایر کارمندان شهرداری طبق قانون استخدام کشوری خواهد بود. ابتهاج‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۷۹ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۷۹ - هیچ خرجی بدون اجازه شهردار قابل پرداخت نیست و شهردار هر محل مسئول قانونی اجازاتی خواهد بود که صادر می‌نماید

نایب‌رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده‏

ماده ۸۰ ـ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۸۰ ـ رئیس حسابداری مسئول محاسبات شهرداری و چنانچه دستورهای شهردار خلاف مقررات تشخیص دهد مکلف است کتباً و مستدلاً به شهردار اعلام دارد در صورتی که شهردار صریحاً اجرای دستور صادره را ابلاغ نماید رئیس حسابداری طبق دستور کتبی شهردار اقدام خواهد نمود.

نایب‌رئیس ـ آقای عمیدی‌نوری مخالفید بفرمایید

عمیدی‌نوری ـ در این ماده رئیس حسابداری را مکلف کرده که اگر شهردار صریحاً اجرای یک دستوری را که برخلاف مقررات هم باشد داد او اجرا بکند این تکلیف شده است ولی تعیین تکلیف نشده است که این دستور خلافی را که شهردار داده و او هم اجرا کرده وضعش چه خواهد بود و مسئولیت به عهده کیست در حالی که خیلی پیش می‌آید که در این گونه مسایل از این گونه برداشت‌ها می‌شود و این برداشت‌ها یک تأثیر فاحشی دارد چون ما در قانون مجازات عمومی یک ماده‌ای داریم که اگر مأمور امر را ولو این که جرم هم باشد اجرا بکند در صورتی که امر کتبی باشد در آن صورت از عهده مأموری که آن عمل جرم را انجام داده خارج است و به عهده آمر است‏ ولی این ماده چون بعد از آن ماده تصویب می‌شود ممکن است از این جهت متزلزل بکند آن مسئولیتی را که در آنجا آمر پیدا می‌کند به این جهت است که بنده اعتقاد دارم که اضافه شود در این صورت مسئولیت آن امر فقط به عهده شهردار می‌باشد که هم از نظر اداری آن کار خلاف مقررات انجام شده باشد و هم مسئولیت آن شهرداری که امر به خلاف مقررات داده به قوت خودش باقی باشد که آن حسابداری که ایستادگی

کرده و تخلف را گفته است و بعد هم به موجب امر قانونی مکلف کردیم که آن امر را اجرا بکند هم آن بیچاره مسئولیت پیدا نکند و هم امر قانونی که آمر خلاف قانون داده مسئولیت به عهده او باشد به این جهت بنده پیشنهاد دادم این جمله در پایان ماده اضافه شود «در این صورت مسئولیت آن امر فقط به عهده شهرداری باشد»

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۱ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۸۱ - نظارت در هزینه شهرداری هر محل به عهده انجمن شهر همان محل خواهد بود

نایب‌رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته ماده ۸۲ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۸۲ - وزارت کشور در غیبت انجمن شهر می‌تواند هیئتی مرکب از فرماندار یا بخشدار دادستان یا رئیس دادگاه بخش و یک نفر از معتمدین محل به انتخاب شورای شهرستان یا بخش برای نظارت در هزینه شهرداری تشکیل دهد وظایف و اختیارات هیئت به موجب آیین‌نامه‌ای که به تصویب وزارت کشور خواهد رسید تعیین خواهد شد.

تبصره - در صورت نبودن یکی از ادارات فوق از رؤسای سایر ادارات بنا به موافقت وزارت کشور دعوت به عمل خواهد آمد

نایب‌رئیس ـ پیشنهاد ماده ۸۲ قرائت می‌شود

(به شرح ذیل قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی در ماده ۸۲ به جای وزارت کشور (کمیسیون‌های کشور مجلسین) نوشه شود. ابتهاج‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۳ قرائت می‌شود

به شرح زیر خوانده شد

ماده ۸۳ - برای رسیدگی به حساب‌های شهرداری‌ها و تهیه گزارش تفریغ بودجه در هر شهرداری کمیسیونی از نماینده انجمن شهر نماینده شهرداری و نماینده وزارت کشور تشکیل این کمیسیون به حساب‌های شهرداری‌ها رسیدگی نموده و گزارش تفریغ بودجه را برای انجمن تهیه خواهد نمود.

نایب‌رئیس ـ پیشنهاد ماده ۸۳ قرائت می‌شود

به شرح زیر قرائت شد

پیشنهاد می‌نماید بعد از جمله نماینده وزارت کشور مذکوره در سزر دو ماده ۸۳ کلمه محل اضافه شود ابتهاج‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۴ قرائت می‌شود

به شرح زیر خوانده شد

ماده ۸۴ - مسئول محاسبات شهرداری موظف است حساب درآمد و هزینه شهرداری را به طور ماهانه تهیه و پس از امضای شهردار حداکثر تا پانزدهم ماه بعد برای رسیدگی به انجمن شهر تسلیم نماید تا پس از گواهی انجمن اساس تهیه تفریغ بودجه شهرداری قرار گیرد و تفریغ بودجه هر سال نیز بایستی حداکثر تا آخر فروردین ماه سال بعد جهت رسیدگی به انجمن شهر فرستاده شود همچنین باید هر شش ماه یک مرتبه سیاهه درآمد و هزینه شهرداری با گواهی انجمن شهر برای اطلاع عموم منتشر و یک نسخه از آنها به وزارت کشور ارسال گردد طرز تنظیم دفاتر و حساب‌ها و نحوه رسیدگی و ممیزی آنها به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کشور تصویب و ابلاغ می‌شود.

نایب‌رئیس ـ آقای فضائلی مخالفید؟ بفرمایید

فضائلی ـ یکی از وظایفی که وزارت کشور در مقابل شهرداری‌ها برای خودش قبول کرده است و از طریق اداره امور شهرداری‌ها انجام خواهد شد به وسیله همین ماده ۸۴ است آقایان توجه دارند که عده‌ای از آقایان نمایندگان محترم پیشنهاد حذف اداره امور شهرداری‌ها را هم قبلاً داده بودند و روی هم رفته‏ بنده که هم سابقه عضویت وزارت کشور را دارم و هم در ولایات به عنوان شهردار و فرماندار کار کرده‌ام فراموش نمی‌کنم که روی هم همه جا این اداره امور شهرداری‌ها را می‌گفتند آپاندیس شهرداری‌ها که باید قطع بشود و خودم اعتراف می‌کنم که اداره امور شهرداری‌ها هیچ وقت نتوانسته است به منظور شهرداری‌ها و به منظور اصلاحات آنها مفید واقع بشود و بسیار در مواقع متعدد مضر واقع شد اما یک مطلبی این وسط هست و عبارت از این است که بایستی تمام محاسبات شهرداری‌ها در یک دستگاهی رسیدگی بشود یعنی آن روز که عنوان استقلال شهرداری جالب شد و مجلس در نظر گرفت که قانونی بر اساس استقلال شهرداری تصویب بکند و در واقع این قانون فعلی هم که تأسیس سازمان شهرداری‌ها است در تحت تأثیر همان روحیه است یعنی استقلال شهرداری‌ها فکر این بود که شهرداری‌ها از دولت مستقل بشود و از مداخله دستگاه‌های دولتی تا آنجا که لازم و صحیح است برکنار بماند اما نه از نظارت مجلس شورای ملی بنده شخصاً معتقدم و تجربیاتی که کرده‌ام به بنده این اعتقاد را جداً داده است که بسیار هم اتفاق می‌افتد در شهرها که همین انجمن شهرها به واسطه این که در انتخاباتشان شاید رعایت‌های کامل نشده است و همچنین شهرداری‌ها و مأمورین شهرداری‌ها گاهی از اصول منحرف می‌شوند و مخارجی می‌کنند و کارهای خلاف قاعده‌ای می‌کنند که باید به این کار رسیدگی بشود اما آن کجا است که باید به این کارها رسیدگی بکند.

به نظر بنده همان دیوان محاسبات است این دیوان محاسبات هست که یک دستگاه مجهزی هست که نماینده مجلس شورای ملی است برای رسیدگی به محاسبات در صورتی که بنا بر اطلاعی که بنده شخصاً دارم هیچ وقت وزارت کشور مجهز نبوده است که این رسیدگی‌های دقیق را بکند و به موقع مؤاخذه بکند و گاهی هم به موجب همین قانون اختیار قانونی شاید نداشته است یا فقط اگر تذکری داده است آن تذکر به نتیجه نرسیده است این است که بنده در ضمن پیشنهادی که تقدیم کرده‌ام تقاضا کرده‌ام که وزارت کشور موظف باشد که در اردیبهشت هر سال توزیع بودجه سال گذشت را مربوط به شهرداری چه آن شهرداری انجمن شهر بوده‌اند یا این که وزارت کشور قائم مقام آن انجمن بوده است به دیوان محاسبات بفرستد و شهرداری‌ها تابع مقررات دیوان محاسبات عمومی هم باشند تمنی دارم که آقایان نمایندگان محترم به این مطلب حتماً توجه کنند.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات واصله مربوط به ماده ۸۴ قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای فضائلی به شرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود در ذیل ماده ۸۴ این عبارت افزوده شود: وزارت کشور یک نسخه از تفریغ بودجه هر سال شهرداری‌ها را منتهی تا آخر اردیبهشت سال بعد به دیوان محاسبات ارسال خواهد داشت و شهرداری‌های کشور مشمول مقررات دیوان محاسبات عمومی خواهند بود. فضائلی‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۵ قرائت می‌شود

به شرح زیر قرائت شد

ماده ۸۵ ـ معاملات شهرداری با اصول مزایده و مناقصه طبق آیین‌نامه معاملات شهرداری که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید انجام می‌شود در این آیین‌نامه صلاحیت شرکت‌کنندگان در مزایده و مناقصه و نظارت کامل در حسن اجرای تعهدات آنها به نحوی که از هر حیث مصالح شهرداری‌ها رعایت شود پیش‌بینی خواهد شد.

نایب‌رئیس ـ پیشنهاد مربوط به این ماده قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای ابتهاج‏ به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید ماده ۸۵ به شرح زیر اصلاح شود

ماده ۸۵ ـ معاملات شهرداری‌ها در زمینه قانون معاملات مناقصه و مزایده وزارت راه و طبق آیین‌نامه به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید انجام می‌شود.

تبصره - وزارت کشور مکلف است به فاصله حداکثر دو ماه از تاریخ تصویب این قانون طرح تصویب نامه آن را به هیئت وزیران پیشنهاد نماید. ابتهاج‏

نایب‌رئیس ـ دیگر پیشنهادی نرسیده است‏ ماده ۸۶ قرائت می‌شود

به شرح زیر قرائت شد

ماده ۸۶ ـ مأمورینی که در امر وصول و عوارض و درآمد شهرداری مداخله دارند باید طبق مقررات تضمین کافی بسپارید و شهرداری می‌تواند به مأمورین مزبور با تصویب انجمن شهر و با توجه به سوابق خدمت و معلومات آنها مبلغی به عنوان فوق‌العاده ویژه ماهانه طبق این آیین‌نامه‌ای که به تصویب وزارت کشور خواهد رسید پرداخت نماید

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۷ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۸۷ ـ کلیه عوارض و درآمد اختصاصی محلی هر شهرداری منحصراً به مصرف همان شهر خواهد رسید در نقاطی که به موجب ماده ۵ این قانون جمعاً یک شهرداری تشکیل می‌شود تقسیم هزینه به نسبت درآمد هر یک از محل‌ها خواهد بود.

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۸ قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۸۸ ـ عوارضی که توأم با مالیات‌های دولتی اخذ می‌شود به وسیله دارایی وصول و همچنین عوارضی که باید به وسیله شرکت‌ها و مؤسسات و سازمان‌ها وصول شود به ترتییبی که شهرداری مقرر می‌دارد به وسیله همان مؤسسات دریافت می‌گردد اداره دارایی و شرکت‌ها و مؤسسات و سازمان‌ها مکلف هستند هر ماه یک بار صورت درآمد شهرداری را که به بانک یا صندوق شهرداری تودیع کرده‌اند به شهرداری ارسال دارند تصرف در این وجوه از طرف دارایی با مؤسسات و شرکت‌ها حتی به عنوان وام تصرف غیرقانونی شناخته می‌شود و مرتکب طبق قوانین مربوطه تحت تعقیب واقع و مجازات خواهد شد و کلیه وجوهی که جمع‌آوری می‌شود باید در صورت وجوه بانک در شهر یا محل نزدیک به آن شهر در بانک متمرکز گردد. در صورت نبودن بانک در شهر یا محل نزدیک به آن شهر وجوه شهرداری با نظارت انجمن در صندوق شهرداری متمرکز می‌شود آن قمست از عوارض شهرداری که از طریق اداره کل گمرک و سازمان برنامه و اداره کل دخانیات و سایر سازمان‌ها بابت عوارض قند و شکر خارجی و سیمان و کبریت و امثال آن از تمام سکنه کشور به طور یکنواخت وصول می‌شود در حساب مخصوصی در بانک ملی متمرکز و به تناسب جمعیت بین شهرداری‌ها به وسیله وزارت کشور تقسیم می‌شود.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادهای واصله در این ماده قرائت می‌شود

(به شرح ذیل قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید بعد از کلمه دارایی کلمه گمرک هم در ماده ۸۸ اضافه شود. ابتهاج

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۸۸ صفحه ۳۸ سطر هفتم بعد از کلمه (متمرکز) اضافه شود (هر سه ماه یک بار به تناسب جمعیت) عبدالله سعیدی‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۸۹ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۸۹ - از کلیه عوارض که در گمرکات از کالاهای وارده به نفع شهرداری‌ها وصول می‌شود در صورتی که درآمد این عوارض سالیانه بیش از ۲۰ میلیون ریال باشد صدی پنجاه مازاد بر ۲۰ میلیون ریال در حساب مخصوص متمرکز و به تشخیص وزارت کشور بین شهرداری‌های بنادر و مناطق مرزی تقسیم می‌شود تبصره صدی سه از این مازاد برای کمک بودجه به اطاق‌های بازرگانی شهرستان‌ها به نسبت جمعیت تخصیص می‌یابد.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات قرائت می‌شود

به شرح زیر خوانده شد

ماده ۸۹ ـ به شرح زیر اصلاح شود: از کلیه عوارضی که در گمرکات از کالاهای وارده به نفع شهرداری‌ها وصول می‌شود صدی دوازده به بهداری و صدی هشت به فرهنگ تخصیص داده می‌شود که این وجوه به تشخیص وزارتین بهداری و فرهنگ به مصرف تأمین احتیاجات بهداشتی و فرهنگی همان حوزه یا حوزه استان مربوط خواهد رسید و بقیه درآمد شهرداری از گمرک در صورتی که بیش از بیست میلیون ریال باشد صدی ۵۰ از مازاد بر بیست میلیون ریال در حساب مخصوص متمرکز و به تشخیص وزارت کشور بین شهرداری‌های بنادر مناطق مرزی تقسیم می‌شود شهرداری‌های بنادری که خود درآمد گمرکی دارند از این تقسیم استفاده نمی‌کنند. موسوی

پیشنهاد می‌نمایم ماده ۸۹ حذف شود. عمیدی‌نوری‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۹۰ قرائت می‌شود

به شرح زیر قرائت شد

ماده ۹۰ ـ وجوهی که به نام سپرده یا امانت به شهرداری داده می‌شود باید در حساب مخصوص نگهداری شود و شهرداری به هیچ عنوان حق ندارد در وجوه سپرده یا امانت دخل و تصرف کند تصرف در وجوه امانت و سپرده نیز در حکم تصرف غیرقانونی و طبق مقررات قابل تعقیب و مجازات است

تبصره - وجوهی که به عنوان سپرده بدون قید و شرط به حساب سپرده شهرداری منظور می‌شود در صورتی که تا مدت ۵ سال در حساب سپرده باقی باشد شهرداری می‌تواند این قبیل وجوه را با تصویب انجمن شهر برای مصارف خیریه به درآمد شهرداری منظور نماید و چنانچه بعداً موجبات استرداد آن فراهم گردید شهرداری می‌تواند از درآمد جاری خود با رعایت مقررات بپردازد.

نایب‌رئیس ـ ماده ۹۱ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۹۱ ـ مؤدیانی که نسبت به تشخیص شهرداری دو مورد عوارض یا آب بها یا سایر مطالبات اعتراض نمایند رفع اختلاف آنها و شهرداری به کمیسیونی به نام کمیسیون رفع اختلاف مرکب از نماینده انجمن شهر و نمایندگان دادگستری و دارایی و در صورت نبودن نماینده دادگستری یا دارایی نماینده یکی دیگر از ادارات ارجاع می‌شود و کمیسیون مزبور با حضور مؤدی یا نماینده او به شکایت رسیدگی خواهد کرد و رأی کمیسیون مزبور تا میزان سی هزار ریال (۳۰۰۰۰) قطعی است و نسبت به بیش از مبلغ مزبور در صورتی که مؤدی به رأی کمیسیون بدوی رفع اختلاف معترض باشد می‌تواند در ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قانونی رأی کمیسیون مزبور به کمیسیون تجدید نظر مراجعه نماید رأی کمیسیون تجدید نظر قطعی و غیرقابل اعتراض است.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

اینجانب پیشنهاد می‌کنم ماده ۹۱ به این نحو اصلاح شود: به این معنی که از جمله (رأی کمیسیون مزبور تا میزان سی هزار ریال قطعی است) ماده اصلاح شود.

(رأی کمیسیون مزبور تا ده هزار ریال قطعی است و نسب به بیش از مبلغ مزبور مؤدی می‌تواند به دادگاه استان محل مراجعه کند و حکم دادگاه استان قطعی است)

ارسلان خلعتبری‏

نایب‌رئیس ـ ماده ۹۲ قرائت می‌شود

به شرح زیر قرائت شد

ماده ۹۲ ـ کمیسیون تجدید نظر رفع اختلاف تشکیل می‌شود از فرماندار یا بخشدار و رئیس دادگاه شهرستان یا دادگاه بخش رئیس انجمن شهر و در صورتی که انجمن شهر وجود نداشته باشد یک نفر نماینده از طرف وزارت کشور که قائم مقام انجمن شهر است تعیین خواهد شد.

تبصره ۱ ـ در نقاطی که بخشدار یا رئیس دادگاه وجود نداشت باشد رؤسای پست و تلگراف و فرهنگ در کمیسیون تجدید نظر شرکت خواهند نمود.

تبصره ۲ ـ در شهرداری‌هایی که حجم کار ایجاب کند ممکن است کمیسیون‌های متعدد رفع اختلاف تشکیل شود.

تبصره ۳ ـ اگر در تهران انجمن شهر وجود نداشته باشد یک نفر از بین هیئت قائم مقام انجمن شهر به انتخاب خود هیئت برای شرکت در کمیسیون رفع اختلاف یا کمیسیون تجدید نظر رفع اختلاف تعیین خواهد شد.

ارباب (مخبر کمیسیون کشور) - کلمه رفع زیادی است‏.

نایب‌رئیس ـ آقای عمیدی‌نوری‏

عمیدی‌نوری ـ بنده اصولاً دارای این اعتقاد نیستم که امور قضایی مملکت که طبق قانون اساسی در عدلیه متمرکز هست‏ به صورتی پراکنده شود که در دستگاه‌های دولتی ضمن کمیسیون‌هایی به عنوان کمیسیون حل اختلاف قطع و فصل بشود یکی از آن مواد هم همین امور اختلاف بین شهرداری‌ها با مردم است که به عنوان عوارض آب بها و اقسام این اختلافات یک نوع دعاوی حقوقی است که بین دستگاهی به نام دستگاه شهرداری هست این می‌رود به یک کمیسیونی که در خود شهرداری تشکیل است اسمش حل اختلاف است و افرادش بیشتر افراد اداری هستند و کمتر افراد قضایی درش دخالت دارند سوابقی که الآن در این کمیسیون‌ها هست جز این که کلیه اعتراضاتی که افراد می‌کنند همه را رد می‌کنند اثر دیگری ندارد منظور آن اعتماد و اعتقادی که مردم باید به این دستگاه داشته باشند ندارند مثلاً یک کسی می‌خواهد آب به خانه‌اش ببرد با این که سازمان آب هم مربوط به شهرداری نیست وقتی می‌رود به سازمان آب از آنجا هولش می‌دهند به شهرداری می‌گویند باید برزن هم یک تصدیقی بکند که پیاده‌رو را می‌شود کند ظاهراً هم طرف خیال می‌کند مطلب همین است بعد که هولش می‌دهند به شهرداری می‌افتد در دستگاه‌های هفت خوان شهرداری که پول آب و برق و پنجره و این عناوین است چند ماهی که می‌گذرد و این بدبخت گرفتار است یک قدری هم اگر مقاومت کند یک پیش آگهی صادر می‌کنند و می‌فرستند به کمیسیون اداری خود شهرداری که اسمش کمیسیون حل اختلاف است و آن‌ها هم یک رأی می‌دهند البته بنده خوشوقت شدم از پیشنهاد جناب آقای ارسلان خلعتبری نظر بنده هم همین بود که لااقل تجدید نظری بشود حالا که ما آمدیم مرحله بدوی را یک کمیسیون اداری تقریباً تشکیل دادیم. اصلاً تجدیدنظر را قایل بشویم که دستگاه قضایی رسیدگی کند و این تجربه‌ای است که در این مملکت هست و بنده که عرض کنم که آخرین تجربه را روی آن چند روز پیش ما پیدا کردیم وقتی که قضاوت هر دستگاهی را بسپارند به خود آن دستگاه یک مواد عجیبی درش پیدا می‌شود که انسان مشکل باور می‌کند اما اگر تجدید نظرش را به یک دستگاه دیگری واگذار کنند آن وقت قضاوتش را تا اندازه ممکن است صحیح و به حق بکنند مثل این انتخابات وکلای عدلیه ما در کانون وکلا عدلیه این حق را قایل شده بودیم که خود کانون وکلا اعتراضات به انتخابات را رسیدگی کند آمدند این قانونی که از این مجلس گذشت که وکیل مجلس شورای ملی و وکیل مجلس سنا وکیل هست ولی قبول دعوی نمی‌تواند بکند جواز وکالت هم دارد الآن هم اگر ما کار قدیم داشته باشیم می‌توانیم برویم آن کار را رسیدگی کنیم توی همان هیئت مدیره کانون وکلا جناب آقای خلعتبری و آقای دکتر شاهکار و بنده عضویم معهذا آمدند در جلسه بعد در غیاب ما گفتند شما حق رأی دادن وحق رأی گرفتن ندارید خوب ما اعتراض کردیم هیئتی که باید رسیدگی کند خود کانون وکلا بود چشمش را بست و گفت چرند است فقط اینجا احتیاطی که در قانون شده بود این بود که تجدید نظر این کار با محکمه عالی انتظامی است ما علی‌المعمول یک اعتراضی نوشتیم و تقدیم کردیم که محکمه انتظامی دید که حرف از این روشن‌تر نیست که یک کسی وکیل عدلیه است جواز وکالت توی جیبش است محاکمه دفاع می‌کند قانون هم می‌گوید وکیل هستی مع‌هذا این آقایان گفتند نه گفت نه اینها بی‌خود گفتند و انتخابات را باطل کردند وقتی در عالی‌ترین مرجع حقوقی کانون وکلا دادگستری این تعصب پیش می‌آید این اشتباه در رأی است وقتی که یک کمیسیونی تشکیل شد در شهرداری که اکثریتش با اعضای شهرداری بود آن شهرداری را می‌بینید بنده معترض به عوارض را اصلاً فراموش می‌کند پس بنده معتقدم اگر آقایان موافقت بفرمایند تجدید نظر این کمیسیون را چون در حال حاضر تجدید نظری در کمیسیون‌های فعلی شهرداری نیست اما حالا که این اصلاح تجدید نظر قایل شدید این تجدید نظر برود به دادگاه شهرستان، دادگاه استیناف هر محل مرجع صلاحیت‌دار تجدید نظر برای حل اختلاف شهرداری لااقل باشد یک دادگاه قضایی دادگاه استان هر منطقه‌ای بتواند رسیدگی کند در این صورت هم ابتدائاً یک رسیدگی شده و هم اشتباهی که ممکن است در یک چنین مواردی پیش بیاید یک مرجع قضایی هم در آن رأی بدهد البته اگر تجدید نظر نبود نظیر قانون فعلی من حرفی نمی‌زدم اما حالا که کردیم بدوی را گفتیم خود کمیسیون حل اختلاف شهرداری تجدید نظر را هم نگوییم باز کمیسیون است‏. بگویید دادگاه استان محل این به نظر بنده رفع اشکال را می‌کند و به نظر مردم هم بهتر می‌آید و نخواهند گفت که در هر دو مرحله دستگاه شهرداری به میل خودش و به نفع خودش کمیسیون تشکیل می‌دهد تا هرچه دلش می‌خواهد وضع کند و بگوید قطعی است.

نایب‌رئیس ـ آقای ابتهاج‏

ابتهاج ـ بنده خیلی متأسفم از این که می‌بینم برای اولین دفعه باید برخلاف نظر آقای عمیدی‌نوری صحبت کنم برای این که عقیده دارم ایشان پیشنهاداتشان را حقیقتاً با مطالعه می‌دهند ولی در این مورد تردید ندارم از این که ایشان هرگز سر و کاری با این کمیسیون حل اختلاف داشته باشند این کمیسیون حل اختلاف به عقیده بنده یگانه کمیسیونی است در تمام دستگاه دولت که به اسرع اوقات رفع مزاحمت از مردم می‌کند و شاید هم برخلاف آن چیزی که تصور می‌فرمایند تا این حد هم طرفداری از شهرداری نمی‌کنند و شاکیان یک پورسانتاژ بسیار قلیلی باشند حسن دادگان و این محکمه کمیسیون حل اختلاف این است که در کی مدت کوتاهی به آن اختلافی که موضوعش پرداخت مالیات شهرداری است و لاغیر رسیدگی می‌کند در اینجا اگر توجه بفرمایید در ماده ۹۱ می‌نویسد مؤدیانی که نسبت به تشخیص شهرداری در مورد عوراض یا آب بها یا سایر مطالبات اعتراض نمایند بنابراین مطالبات جنبه حقوقی ندارد به علاوه بنده می‌خواستم نظر جناب آقای عمیدی‌نوری را معطوف کنم به رأیی که خودشان در کمیسیون دارایی مجلس به آقای وزیر دارایی دادند و به وزارت دارایی دادند که اختلاف مالیات بر درآمد را تا میزان پانصد هزار ریال قطع کنند بنده آن را به مراتب خیلی مهم‌تر از این می‌دانم و در اینجا هم ما پیش‌بینی تجدید نظر نکردیم مگر آن که حضرتعالی یک اطلاعاتی غیر از آنچه که بنده دارم داشته باشید و البته گمان می‌کنم یکی از مفیدترین کمیسیون‌هایی که در شهرداری موجود است همین کمیسیون است.

نایب‌رئیس ـ آقای خلعتبری

خلعتبری ـ بنده تا وقتی که رئیس کمیسیون عرایض نبودم از جریان کمیسیون‌های حل اختلاف خبر نداشتم بعد که رئیس کمیسیون عرایض شدم چند فقره از این شکایات رسیدگی کردم و از همان وقت این فکر برایم پیدا شد که این مسئله موجب عدم رضایت مردم می‌شود در ایران با تمام تلاشی که همیشه به نظر من هر دولتی که سر کار آمده است بنده قطع دارم که از لحاظ خودش نود درصد سعی کرده است کار بهتر شود معذلک کله با زحمات زیاد در هر دستگاهی عده زیادی مردم ناراضی هستند این برای این است که مأمورین خاطی و متعدی می‌بینند که برای مردم راه علاج صحیحی پیش‌بینی نشده یا اگر پیش‌بینی شده تا آنجایی که میسر بوده اجرا نشده به همین جهت اگر جنابعالی یک رفراندمی بفرمایید در تهران راجع به وضع عوارض و وصول عوارض رفتاری که شهرداری‌ها با مردم تا کنون کرده‌اند آرا غلطی که داده‌اند اخاذی‌هایی که کرده‌اند. همسایه من رئیس کمیسیون عرایض به من گفت هزار تومان از من می‌خواهند تا نمره تصویب نامه را به من بدهند چه می‌فرمایید نگذارید بیشتر صحبت کنم بنابراین امکان تعدی و تجاوز به حقوق مردم هست و متأسفانه اشخاص خوش‌نیت اشخاصی که فعال و کاری هستند همیشه مثل آقای ابتهاج فکر می‌کنند می‌گویند کاری می‌کنم که کارها با سرعت حل شود شما یک نیت دیگری دارید می‌خواهید کارها با سرعت حل شود می‌فرمایید که کمیسیون کار را با سرعت رسیدگی می‌کند خوب شما اگر همین را ببرید در دستگاه مالیه که کارها به سرعت باید رسیدگی شود مالیات هم می‌گوید آن محکمه حل اختلاف که قاضی درش نیست آن را بردارید چقدر بهتر است بعد آدم خودش که گیر می‌کند می‌بیند ای دل غافل دوستانش که گیر کردند آن وقت می‌فهمد یک مأمور از قدرتی که دارد چطور سوء استفاده می‌کند خوب این ضرر ندارد. حالا بنده پیشنهاد دیگر هم کرده‌ام پیشنهاد دیگرم این است که وقتی این اجرا شد یا مدعی مؤدی می‌تواند به دادگاه شکایت کند و جلو اجرائیه را بگیرد و برای این کار باید اصل پول را تودیع کرد آقایان حقوقدان‌ها می‌دانند که باید اصل پول را تودیع کرد تا بتوانند جلو اجرائیه را بگیرند یا مودی می‌رود می‌گوید خلاف عدالت رفتار شده هیچ طوری نمی‌شود فقط دو سه ماه طول جریان است بنده چند مورد را اطلاع دارم به جان عزیز خودتان مواردی پیش آمده بدون این که شهردار خبر داشته باشد از این کمیسیون و از این قدرت استفاده می‌کند یک مثلی می‌زنم یک کسی عضو کمیسیون بود و خیلی هم سخت گیر بود و هر کس می‌رفت محکوم می‌کرد به عنوان این که به نظر خودش به دولت و شهرداری خدمت کند مأمورین نادرست می‌رفتند به مردم می‌گفتند که اگر چنانچه فلان قدر ندهید دوسیه‌تان را می‌فرستیم پیش فلانی و آن شخص یک لولویی شده بود برای آنها البته خودش مرد درستی بود ولی به نام او ۵ برابر سابق رشوه می‌گرفتند. این است که به نظر بنده این جور کارها ضرر ندارد.

نایب‌رئیس ـ پیشنهادات ماده ۹۲ قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم ماده ۹۲ این طور اصلاح شود.

ماده ۹۲ ـ مرجع تجدید نظر از تصمیم کمیسیون رفع اختلاف دادگاه استان صلاحیت‌دار آن حوزه می‌باشد. عمیدی‌نوری

۷ ـ بیانات بعد از دستور آقای مهندس سلطانی

نایب‌رئیس ـ آقای مهندس سلطانی به عنوان بعد از دستور تقاضا کرده‌اند صحبت کنند یعنی قبل از دستور موکول به بعد از دستور شده چون مواد زیادی از این قانون مانده به جلسه بعد موکول می‌شود. آقای مهندس سلطانی بفرمایید

مهندس سلطانی ـ آقایان نمایندگان مردم شاهدوست و ایران‌پرست خوزستان که در تمام دوره حیات سیاسی خود از بوته آزمایش تاریخ سربلند و پیروز بیرون آمده‌اند و مراتب شاه‌پرستی و ایران دوستی خود را با ایثار جان و نثارمال به منصه ثبوت رسانده‌اند از چند ماه قبل به این طرف در آرزوی زیارت شاهنشاه روز شماری می‌کردند تا این که در هفته پرسعادت و فراموش نشدنی گذشته انتظارشان برآورده شد و چشم‌های آرزومندشان به دیدار شاهنشاه محبوب و خردمند و شه بانوی گرامی و ارجمند ایران روشن شد و سراسر خوزستان غرق در شادی و سرور گردید اهالی خوزستان عشایر غیور کوه‌نشین برزگران و کشاورزان دشت نشین کارگران و پیشه‌وران شهرنشین همه مردم زحمتکشی که در این استان زندگی می‌کنند چنان احساسات پرشور و صادقانه‌ای نسبت به شاهنشاه ابراز داشتند که خودی و بیگانه را تحت تأثیر قرارداد و امواج این احساسات بی‌شائبه و مهرآمیز توأم با سپاسگزاری نسبت به شاهنشاه به قدری وسیع و عظیم بود که آوازهای نا مناسب بلند گوهای دشمنان شاه و ملت را خاموش و گویندگانشان را منفعل و سرافکنده خواهد ساخت. (صحیح است)

گذشته از پیوندهای ملی و معنوی و سنت‌های تاریخی و باستانی که شاه و ملت ایران را به هم پیوسته است ایرانی شهریاران بزرگ و نامدار خود را که مظهر ناسیونالیسم ملی می‌باشند به دلایل عقلی و منطقی می‌پرستند زیرا ناسیونالیسم مثبت و خلاقه ایران مظاهر عمرانی و آبادانی دارد در هفته گذشته که شاهنشاه به خوزستان تشریف‌فرما گردیده بودند و هر روز از کارهای بزرگ و خجسته پرده‌برداری می‌شد و بهره‌برداری آغاز می‌گردید این حقیقت بیش از پیش متجلی بود از جمله کارهای بزرگ و عمرانی که در خوزستان به انجام رسیده و بهره‌برداری از آن نیز آغاز شده است ساختمان پل جاویدان و عظیمی است که خرمشهر و آبادان را به یکدیگر متصل می‌سازد (صحیح است).

این پل که به امر و اراده نیرومند شاهنشاه بزرگوار ما ساخته شده و به آرزوهای دیرین اهالی آبادان و خرمشهر تحقق بخشیده است یکی از موفقیت‌های بزرگ و در خور تحسین بنیاد پهلوی است (صحیح است) ساختمان این پل عظیمی که شاهکار پیشرفت‌های جدید پل‌سازی است در بیست ماه به پایان رسیده است و با توجه به این که طول پل با قسمت‌های معلق آن ۶۱۶ متر و شامل دهانه به طول ۲۵۰ متر و نیم و ۲۲ دهانه غیرمعلق هر پل به طول ده متر و دو دهم متر می‌باشد و پهنای پل ده متر و شامل دو پیاده‌رو یک متر و نیمی و ۷ متر برای ایاب و ذهاب وسایط نقلیه است می‌توانیم استنباط کنیم چه فعالیت و زحمتی برای اتمامش به کار رفته به خصوص که دهانه اصل پل از فولاد می‌باشد و قادر به تحمل ۱۲۰ تن فشار در هر متر مربع است.

هزینه ساختمان این پل جمیعاً ۱۸۰ میلیون ریال گردیده که ۹۰ میلیون آن از طرف بنیاد پهلوی و بقیه از طرف وزارت گمرکات و انحصارات تأمین و پرداخت شده است و شهرداری خرمشهر با کمک و همکاری شرکت ملی نفت خیابان‌ها و بلوارها و میادینی در اطراف پل ایجاد و خرمشهر را به صورت یک بندر زیبا و مدرن درآورده‌اند.

در اجرای این برنامه جالب و مؤثر عمرانی که مشکلات عبور و مرور و حمل و نقل ساکنین دو شهر بازرگانی و صنعتی خرمشهر و آبادان را مرتفع نموده هیچ چیز مانند اراده و همت شاهنشاه بزرگوار مؤثر نبوده است و با ساختن این پل عظیم نه تنها خرمشهر و آبادان از نظر اقتصادی و بازرگانی به موفقیت بزرگی نایل شدند بلکه شاهنشاه بزرگوار ما پرده وهم و خیالی که جلو چشمان بعضی از افراد ضعیف را گرفته بود پاره کردند و نشان دادند در سراسر خاک ایران نفوذ و قدرتی جز اراده شاهنشاه ایران که همان مظهر اراده ملی است وجود ندارد و ایران امروز در پرتو و ارشاد و راهنمایی شاهنشاه سیر خود را به سوی ترقی و اعتلا با شهامت و لیاقت ادامه می‌دهد و برای پیوستن به کاروان ملل مترقی به سرعت به جلو می‌رود.

آری با توجه به این حقایق بود که روز نهم اسفند امسال خوزستان جشن گرفته بود زیرا هم شاهنشاه گرامی و علیاحضرت ملکه محبوب را مهمان خود می‌دید و هم شاهد تحقق یافتن بزرگ‌ترین آرزوهایش بوده به همین جهت همان‌طور که خبرنگاران خبرگزاری‌های خارجی و داخلی گزارش کردند «روز نهم اسفند که مراسم افتتاح پل جدید به انجام رسید شاهنشاه ایران در میان توده‌ای از عشایر و کشاورزان و کارگران و بازرگانان و اصناف قرار گرفته بودند مانند نگین گرانبهایی که از حلقه نیرومندی احاطه شود».

خارجی‌ها باید بدانند که این حلقه نیرومند که چیزی جز افراد ملت شریف و مسلمان ایران نیست همواره برای دفاع از تاج و تخت و سلطنت اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آماده است (صحیح است)

هر چند در همان روز تاریخی نهم اسفند که پل عظیم خرمشهر افتتاح شد همکار و سرور ارجمندم جناب آقای موسوی به نام مردم خوزستان مراتب سپاسگزاری و حق‌شناسی اهالی آن استان را حضوراً به عرض رساندند و شاهنشاه بزرگوار نیز شاهد قدردانی بی‌آلایش و توأم با صفا و صداقت مردم بودند لیکن بر بنده لازم بود که از طرف نمایندگان

خوزستان نیز در مجلس شورای ملی نظرات مردم منعکس شود و یک بار دیگر در این مرکز مقدس سپاس بی‌پایان و تشکر فراوان اهالی خوزستان به پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه تقدیم گردد و این حقیقت را بار دیگر متذکر شود که کلیه آحاد و افراد خوزستان اعم از روحانیون و علما و عشایر و ایلات بازرگانان و پیشه وران و کارگران و کشاورزان چنان که در مواقع مهم و موارد خطیر نشان داده‌اند مرزداران لایق و جانبازان وطن و سربازان فداکار و از جان گذشته شاهنشاه بوده برای فداکاری در راه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی و عظمت و بقای ایران عزیز آماده و حاضرند.

در پایان لازم می‌داند یادآوری نماید که گذشته از پل خرمشهر که به شرحی که گذشت افتتاح شد. در هفته گذشته از چند برنامه دیگر عمرانی و فرهنگی و بهداشتی که به پایان رسیده بود بهره‌برداری آغاز گردید و کلنگ ساختمان بناهای جدید از جمله آسایشگاه مسلولین خوزستان به نام نامی شاهنشاه به دست دکتر راجی وزیر محترم بهداری به زمین زده شد ساختمان آسایشگاه مسلولین در خوزستان از دوره ۱۸ مورد توجه نمایندگان خوزستان بوده و دو هفته پیش جناب آقای وزیر بهداری در پاسخ سؤال جناب آقای موسوی نماینده محترم وعده ساختمان آن را دادند که خوشبختانه اینک آغاز گردیده و بدین وسیله تشکر و سپاسگزاری می‌شود. (صحیح است)

ولی ذکر این مطلب را لازم و ضروری می‌دانم که این آسایشگاه بیشتر مورد استفاده شرکت ملی نفت قرار خواهد گرفت و به جاست که از هم اکنون بنای مزبور طوری ساخته و مجهز گردد که بتوان کارگران شرکت ملی نفت را که احتیاج به بستری شدن در آسایشگاه پیدا می‌کنند بدون هیچ گونه عذر و بهانه‌ای خواباند و به انتظارات و توقعات آنان پاسخ مثبت داد لذا شایسته است که شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم نفت از کمک‌های مالی و تأمین اعتبار برای ساختمان این آسایشگاه که متناسب با رفع نیازمندی استان خوزستان باشد دریغ نکرده و عملاً در انجام این کار بهداشتی که همیشه یکی از خواسته‌های مردم زحمتکش خوزستان بوده مشارکت نمایند (احسنت)‏

۸ ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه‏

نایب‌رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه‌شنبه دستور بقیه مواد لایحه شهرداری‌ها و بودجه مجلس شورای ملی و انتخاب اعضای دیوان محاسبات‏

(مجلس ۵۰ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی‏