مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۵ آذر ۱۳۴۳ نشست ۱۲۴

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۲۱

جلسه: ۱۲۴

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل‏

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: ضابطی- مبارکی- خواجه‌نوری‏.

۳- تصویب صورت جلسات ۱۰ و ۱۲ آذر.

۴- طرح تصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به بازنشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران. ‏

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به بازنشسته نمودن کارگران اداره غله و قند و شکر.

۶- شور اول گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به اجازه دریافت چهارده میلیون دلار وام از سازمان عمرانی بین‌المللی آمریکا.

۷- شور اول گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به اجازه دریافت ۴۴ میلیون و دویست هزار دلار وام از صندوق وام‌های عمرانی آمریکا.

۸- اخذ رأی و تصویب اصلاح مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به اجازه فروش پنجاه هکتار از اراضی کرج به سازمان اردوهای کار.

۹- اخذ رای و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات بیمارستان کلود برنارد پاریس و مرکز تحقیقاتی بیماری‌های واگیر بیمارستان فیروزآبادی‏.

۱۰- اخذ رأی و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تأسیس اتاق صنایع و معادن. ‏

۱۱- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی‏ اصلاحی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه ترخیص اشیای اهدایی به دو دبستان تهران با معافیت کمرگی.

۱۲- تقدیم لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و معرفی آقایان: پهلبد به وزارت فرهنگ و هنر -دکتر هدایتی به وزارت آموزش و پرورش و دکتر کشفیان به وزارت مشاور و مهندس شالچیان به وزارت راه و دکتر جهانشاهی به وزارت مشاور به وسیله آقای نخست‌وزیر.

۱۳- طرح و تصویب دو فوریت و طرح فی‌المجلس و اصل لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و ارسال به مجلس سنا.

۱۴- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.

مجلس ساعت نه پنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه گذشته قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه ـ

آقایان بختیار بختیاریها ـ ملک زاده آملی ـ مهندس والا ـ دکتر موثقی ـ بهادری پرویزی ـ دکتر رهنمودی ـ سرتیپ پور ـ دکتر سعید ـ مصطفوی نائینی ـ دکتر وحید نیا ـ بانو جهانبانی.

غائبین بی اجازه ـ

آقایان دکتر جعفری ـ شفیعی پور کرمانی ـ ناروئی ـ فیصلی ـ آقایان ـ دکتر مصباح زاده.

غائبین مریض ـ

آقایان دکتر غنی ـ دکتر عدل ـ مجد ـ دکتر حاتم ـ سلیمانی ـ معتمدی ـ دکتر مهذب.

- بیانات قبل از دستور آقایان: ضابطی ـ مبارکی ـ خواجه نوری

۲ـ بیانات قبل از دستور آقایان: ضابطی ـ مبارکی ـ خواجه نوری

رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنم آقای ضابطی تشریف بیاورید.

ضابطی ـ با کسب اجازه از مقام ریاست اگرچه همکار گرامی جناب آقای نیری شمه یی از اوضاع منطقه نطنز واردستان را که در حاشیه کویر واقع گردیده مفصلاً تشریح و بعرض نمایندگان و اولیای محترم رسانیده‌اند ولی همانطور که خاطر آقایان مستحضر است در چند سال اخیر مخصوصاً سال گذشته کشور عزیز ما مورد بی مهری و خشم طبیعت قرار گرفته و این خشم وقهر بصورت خشکسالی و عدم نزول برف و باران بر اکثر نقاط کشور سایه افکنده است نیامدن باران و برف کافی و بموقع موجب نقصان و خشکیدن اکثر قنوات و چشمه سارها شده تا جائیکه درختان کهن و چند ساله در معرض نابودی واقع شده و چون سطح آب در غالب نقاط چند متر پائین رفته در حقیقت کوشش در راه احیاء قنوات بیفایده می‌باشد و تنها امید زارعین در برخی نقاط فقط به آب چاهها عمیق و نیمه عمیق است که حفر آن برای همه میسر نبوده و از طرفی در بسیار جاها کارشناسان آبیاری نظر دادند که حفر چاه عمیق بدون ثمر و تلف مبلغ گزاف پول می‌باشد کما آنکه در حوزه شهرستان نطنز و دهستان‌های تابعه آن با این اشکال مواجه گشته‌ایم خلاصه خشکسالیهای اخیر ببار نیامدن محصول خاصه گندم که خوراک عموم اهالی است باعث شد اضطرابی در بین مردم بوجود آید خوشبختانه توجه خاص شاهنشاه محبوب و دستور اکید معظم له بدولت در راه رفاه و آسایش اهالی مخصوصاً طبقه دهقان این نگرانی عمومی را مرتفع و زحمتکشان و دهقانان آزاد شده انقلاب ششم بهمن بار دیگر از برکات الطاف همایونی برخوردار شدند مردم نطنز مراتب حق شناسی و سپاس خود را بوسیله اینجانب تقدیم و اینجانب لازم میدانم در این مجلس محترم که برگزیدگان قاطبه ملت حضور دارند اعلام نمایم که ملت عزیز شاهدویت ایران در راه جانبازی وطن و شاهنشاه خود چون کوهی استوار و چون سیلی خروشان مصمم است (صحیح است) مردم ایران زیرک دانا و حق شناس هستند مردم ایران فراموشکار نیستند (صحیح است) خادم و خائن را خوب می‌شناسد ملت ایران بارها و بکرات نشان داد که پیوند نا گسستنی با شاهنشاه خود دارد بیانات حکیمانه اعلیحضرت همایونی در روز سلام عید مبعث بار دیگر نشان داد که معظم له شب و روز خود را وقف سعادت و سلامت ملت خود نموده‌اند (صحیح است) بیانات پر معنی و فاضلانه شاهنشاه در روز عید در سراسر کشور و بین تمام مردم با استقبال فراوان روبرو گردید (صحیح است) مخصوصاً بیانات رهبر عالیقدر و شاهنشاه معظم در زمینه سیاست کشور و اشاره به بعضی از افراد ماجرا جو و جاه طلب خاور میانه که جز خرابکاری و سود جوئی نظر دیگری ندارند بنحو عجیبی مورد تأیید مردم کشور قرار گرفت و نمایندگان محترم استحضار دارند که یک نفر ماجرا جو که کارش ایجاد نفاق می‌باشد هر روز برای سرگرم کردن مردم کشورش و ادامه دیکتاتوری خود نغمه نا موزون و بی معنی ساز می‌کند و دستگاه تبلیغاتی اش آنرا به خورد مردم کشورش می‌دهد این مرد جاه طلب و غافل تازه بفکر فرعون افتاده است و حرفهای پوچی از دهان خود رها می‌کند و فکر می‌کند با این الفاظ پوچ می‌تواند بهره ببرد من با صدای بلند در این مجلس مقدس عرض می‌کنم مردم کشورهای خاور میانه مخصوصاً مسلمین عبدالناصر مصری را شناخته‌اند و میدانند که او تنها یک فرد مخرب و محرک است (صحیح است) و واقعاً خنده آور است که بخواهد با الفاظ مردم را گول بزند بیانات شاهنشاه در مورد این شخص زبان حال و نیت قلبی همه ایرانیان است که رهبر خردمند بیان فرمودند این اراجیف نه تنها کمترین اثری در روحیه مردم ایران ندارد بلکه موجب می‌شود که ایرانی هر روز مصمم تر و در راه سعادت کشور خودش نصایح رهبر خود را بکار بندد (احسنت) خوزستان و ایرانیان وطن پرست سکن نواحی خلیج فارس مانند سایر هموطنان خود در راه سعادت وطن خود می‌کوشند. بنده موقع را غنیمت شمرده و لازم میدانم از جناب آقای منصور نخست وزیر و دولت کاردان و لایق ایشان بمناسبت خدماتی که می‌فرمایند تشکر کنم (احسنت). مردم شاه دوست نطنز به اینجانب مأموریت داده‌اند که از اقدامات اساسی دولت مخصوصاً در زمینه تأمین ارزاق آنها و توزیع بموقع گندم که بحد وفور بین آنان قسمت شده و دستور حفر چاه عمیق برای تأمین آب آشامیدنی سپاسگذاری نمایم امید است با تحولات اساسی که در شئون کشور و سازمانهای مملمتی شروع شده است ایران عزیز بزودی بپای سایر ممالک مترقی و موفق جهان برسر (احسنت).

رئیس ـ آقای مبارکی.

مبارکی ـ با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم مجلس، شرفیلبی نمایندگان محترم به حضور شاهنشاه عظیم الشأن دیروز باعث افتخار و خوشوقتی همه ما گردید (صحیح است) البته فرمایشات بندگان اعلیحضرت همایونی را باید در یک کتاب درج کرد و برای تاریخ ایران باقی گذارد.

ما نمایندگان دوره بیست و یکم نمایندگان انقلابیم و همچنین دولت انقلابی سربازان شاه و میهن هستیم و هر آن که اعلیحضرت همایونی امر بفرمایند ما از نثار خون خود خودداری نخواهیم کرد:

چه فرمان یزدان چه فرمان شاه ـ (احسنت) فرمایشی که اعلیحضرت همایونی در موضوع جنوب فرمودند، البته عشایر شاهدوست و میهن پرست بلوچستان و سیستان و همچنین خوزستان (چند نفر از نمایندگان ـ همه ایران) و تبریز و همه ایران و همه برادران ایرانی همه حاضر برای فداکاری هستیم (صحیح است) همانطور که بارها از پشت این تریبون عرض کردم هیچوقت ما اجازه نمی‌دهیم که عرب یا امثال عرب یا بالاتر از آن بخواهند بخاک ما تجاوز کنند، بخصوص برای جنوب که همچو دریای عظیمی است (فولادوند ـ این شخص عرب نیست) ناصر و امثال او هر کس باشد فعلاً عرب است من کاری ندارم من او را می‌گویم (فولادوند ـ عرب نیست قبطی است).

بنده ناصر را عرض می‌کنم اگر بخواهد یک سنگی از ایران را بردارد و نگین انگشترش بکند بقیمت خون ما بیست میلیون جمعیت تمام خواهد شد ما هیچوقت اجازه نمی‌دهیم کسی بخاک ایران تجاوز کند و به پیروی از منویات پدر تا جدار خود ما همیشه سربازان فداکار هستیم (احسنت) و هیچوقت غافل نیستیم و خواب نیستیم، ما ایرانی هستیم و نشان داده‌ایم که بخاک کسی تجاوز نمی‌کنیم و بکسی هم اجازه نمی‌دهیم بخاک ما تجاوز کند، مادر ۲۵۰۰ سال نشان دادیم که ایرانیان مردمانی رشید هستند، ایرانیان کسانی نیستند که کسی بتواند بخاک آنها تجاوز کند یا به آنها حرفی بزند و هر کسی این حرفها را بزند ما فوراً توی دهنش خواهیم زد ما مال و جان خودمان را فدای کشور خودمان می‌کنیم بنده دیگر عرضی ندارم (احسنت ـ آفرین).

رئیس ـ آقای خواجه نوری.

خواجه نوری ـ همانطور که دوستان عزیزم بعرض نماینگان محترم رساندند، ما همه نمایندگان متفق القول هستیم که شرفیابی دیروز برای ما نه تنها یک افتخار عظیمی بود بلکه یک وسیله‌ای بود برای اینکه یک اطلاعات دقیق و مفید و واضحی راجع به اوضاع سیاسی داخلی و خارجی مملکت و راجع به برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشورمان بدست بیاوریم (صحیح است) شاهنشاه خردمند ما در طی نطقی که در طول یکساعت و سی و پنج دقیقه بیان فرمودند مشروحاً آرزوهای ملت ایران طرح شده است بیان فرمودند و راه و طریقهاای راکه دولت خدمتگذار باید طی کند تشرح فرمودند وبا واقع بینی بی نظیری مشکلات را هم نشان دادند، موانع را هم بیان فرمودند راه‌حل مشکلات را هم نشان دادند و این علامت آن است که رهبر عالیقدر ما و خدمتگزارانی که تحت توجهات ایشان مشغول خدمت هستند مطالب را با چشم باز مطالعه‌ کرده‌اند و برای رفع هر نوع مشکلی بدون اینکه غرق در خوش‌بینی باشند با یک واقع‌بینی خاص مراقبند که مشکلات را برطرف کنند (صحیح است) ارقام و اطلاعاتی که اعلیحضرت همایونی با آن دقت بیان فرمودند نشانه این است که ایشان روز و شب‌ وقت خودشان را صرف می‌کنند که از منابع واقعی مملکت با اطلاع باشند از ممکنات انسانی و قدرت جسمانی که افراد این مملکت دارند با اطلاع باشند و چیزی که مهمتر است این است که ایشان برای یک مدت معینی برنامه‌های منظمی را تنظیم فرموده‌اند که الحق می‌شود گفت که اگر اینها به موقع اجرا گذاشته شود تمام ناراحتی‌هایی که نمایندگان محترم مجلس اغلب اوقات به آن اشاره می‌فرمایند و حتی در کوی و برزن به آن اشاره می‌شود در مدت قلیلی برطرف خواهد شد (صحیح است) از اصغا فرمایشات ایشان یک نور امیدی در دل ما روشن شد (صحیح است) و ما آتیه خود و فرزندان خودمان را با روشن‌بینی و خوش‌بینی بیشتری می‌توانیم در نظر داشته باشیم و امیدوار باشیم که این نسل در مقابل نسل آینده سربلند و سرافراز خواهد بود ولیکن آنچه به نظر شخص حقیر مهم به نظر رسید و از اصغای فرمایشات‌شان درک کردم سه مطلب مهم بود در درجه اول آن سه مطلب مهم این بود که اعلیحضرت همایونی ایمان فوق‌العاده‌ای به خداوند متعال دارند (صحیح است) و موقعی که مطالبی در این خصوص بیان می‌فرمودند با یک خلوص نیت و ارادت خاصی رل تاریخی را که خداوند متعال به ایشان داده‌اند بیان می‌کردند و این ایمان را بنده کاملا احساس کردم (چند نفر از نمایندگان- همه احساس کردند) درست است همه احساس کردند، مطلب دوم این است که رهبر عالیقدر ما به ملت ایران اعتقاد خاصی دارند و این توجه و اعتمادی که ایشان به طبقه زحمتکش و کشاورز و کارگر و روشنفکر ایران ابراز داشتند و فرمودند که برای پیشرفت مقاصد ما و پیشرفت انجام برنامه‌های مملکتی مردم این مملکت حاضر به همه گونه فداکاری هستند، نشانه آن است که رهبر عالیقدر ما به افراد این مملکت اعتماد دارند و به پشتیبانی این افراد هم اعتقاد دارند و این اعتماد متقابل و این هماهنگی و یگانگی برای یک مملکتی فوق‌العاده مغتنم است، مطلب سوم آن است که ایشان کاملاً واقف هستند که وارث تاج و تختی هستند تاریخی و ایشان حافظ یک تمدن باستانی و یک تاریخ کهنسال هستند و با نهایت قدرت می‌خواهند که این وظیفه خطیر خودشان را به بهترین وجهی انجام دهند (صحیح است) بنده معتقد هستم که نمایندگان محترم مجلس پس از اصغای این فرمایشات متوجه شدند که نسبت به سهم خودشان چه وظایف خطیری را به عهده دارند (صحیح است) ما در این دوره قانونگذاری باید سعی و کوشش کنیم که تمام تسهیلات لازم را برای پیشرفت امور و انجام کارهای مثبت دولت خدمتگزار فراهم کنیم بنده روی سخنم با دوستان هم‌مسلک خودم و سایر همکارن محترمم هست و اطمینان دارم که حتی آقایانی که از نظر حزبی و فراکسیونی در صف ما قرار ندارند چون همان احساسات وطن‌پرستی و شاهدوستی که به ما الهام می‌دهد به آنها هم الهام می‌دهد مطمئن هستیم که همیشه در جهت راهنمایی و انتقادات مثبت با دولت خدمتگزار همکاری خواهند فرمود و با فراکسیون ما همکاری خواهند فرمود و ما از مجموع فعالیت و فداکاری‌هایی که در این دوره قانون‌گذاری حاصل خواهد شد مفتخر و سرافراز خواهیم بود (انشاءالله) دیگر بیش از این مزاح نمی‌شوم و خیلی متشکرم (احسنت).

- تصویب صورت‌جلسات ۱۰ و ۱۲ آذر

۳- تصویب صورت‌جلسات ۱۰ و ۱۲ آذر

رئیس- صورت‌جلسه‌های روز سه‌شنبه و پنج‌شنبه خدمت خانم‌ها و آقایان توزیع شده نسبت به این صورت جلسات نظری نیست؟ آقای سعید وزیری.

سعید وزیری- اشتباهاتی در بیانات بنده در صورت جلسه قبل هست که گفتند راجع به بد صحبت کردن بنده است با اجازه‌تان می‌دهم به تندنویسی.

رئیس- اصلاح می‌شود. آقای مهندس ارفع.

مهندس ارفع- اصلاح مخصری هست که بنده با اجازه مقام ریاست اصلاح می‌کنم و به تندنویسی تقدیم می‌کنم.

رئیس- اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین در صورت جلسه تصویب می‌شود. آقای محدث‌زاده.

محدث زاده ـ نا مه‌ای است که تقدیم می‌کنم.

رئیس ـ آقای معتمدی.

معتمدی ـ سی وشش برگ طومار و تلگراف و شکا یت و پیشنهاد رسیده که دو تای آنها از اصفهان و مربوط به افزایش بهای ارزاق عمومی است تقدیم و تقاضا می‌کنم رسیدگی و نتیجه را اعلام فرمایند.

رئیس ـ آقای حق شناس.

حق شناس ـ نامه‌ای است تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس ـ آقای مهندس صدقیانی.

مهندس صدقیانی ـ نامه‌ای است که از کرند رسیده تقدیم می‌کنم.

ـ طرح تصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به باز نشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران

۴ـ طرح تصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به باز نشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم، شور در گزارش مربوط بباز نشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون کار و امور اجتماعی بمجلس شورای ملی

کمیسون کار و امور اجتماعی در جلسه ۷ آذز ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی تصویب نامه شماره ۷۰۱۴/۴ـ۴۰/۷/۲۹ دولت راجع ببازنشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران را که در تاریخ ۱۳۴۳/۲/۲۷ برای اظهار ملاحظات بمجلس سنا ارسال گردیده بود و مجلس سنا طی شماره ۶۱۱۲ ـ ۱۳۴۳/۸/۱۳ اعلام داشته‌اند که لایحه فوق مورد تأیید قرار نگرفته برای رسیدگی مجدد از طرف مجلس شورای ملی بکمیسون کار و امور اجتماعی ارجاع گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و پس از بحث و توضیحات نمایندگان دولت نظر قبلی مجلس شورای ملی را دائر به تصویب لایحه بازنشسته نمودن کارگران انحصار دخانیات ایران تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده واحده ـ انحصار دخانیات ایران مجاز است کارگران خود را که سنین عمر آنان به شصت و پنج سال و یا بیش از آن بالغ شده است طبق قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران و سایر مقررات مربوطه بازنشسته نموده و بکارگران مزبور و همچنین به کارگرانی که طبق مقررات قانونی از کار افتاده تشخیص می‌گردند ماهیانه بعنوان کمک معاش از ۱۵۰۰ ریال تا دوهزار ریال بتناسب سنین خدمت از محل اعتبارات بهره برداری دخانیات مادام العمر بپردازد اعتبار مورد حاجت همه ساله در بودجه کل کشور منظور خواهد شد. چنانچه در اثر وضع مقررات جدید در آینده حقوق بازنشستگی و یا از کار افتادگی این افراد افزایش یابد معادل افزایش یافته از کمک معاش فوق الذکر کسر خواهد شد.

مخبر میسون کار و امور اجتماعی ـ مهندس مالک.

رئیس ـ خانم‌ها و آقایان اطلاع دارند که این لایحه در مجلس شورای ملی تصویب شده بود و برای اظهار نظر به مجلی سنا فرستاده شده بود و در مجلس سنا این لایحه رد شد و بعد مجلس تصویب کرد که بکمیسون کار برود اگر کمیسون کار برود اگر کمیسون کا آنرا تصویب کرد دوباره در مجلس شورای ملی مطرح و مورد شور قرار گیرد و اگر مجلس رأی داد به دولت ابلاغ بشود. آقای رضوی فرمایشی داشتید؟

رضوی ـ بنده موافقم.

رئیس ـ جهت رد شدنش در سنا این بوده است که تصور می‌کردند با بودن قانون بیمه کارگران دیگر برای کارگران دولتی تفاوتی نسبت بحقوق بازنشستگی آنها قائل شدن شاید مصلحت نباشد ولی در زمانی که این کارگران را بازنشسته کردند اینها سابقه کمی داشتند و از بیمه‌های اجتماعی استفاده زیادی نمی‌بردند این بود که مجلس شورای ملی باین تصویب نامه‌ای که در آن زمان در دوره فترت گذشته بود رأی داده حالا بسته بنظر مجلس شورای ملی است اگر مجلس رأی بدهد تصویب می‌شود والارد می‌شود. مخالفی نیست؟

دکتر معتمد وزیری ـ بفرمائید توضیح بیشتری در این باره داده شود.

رئیس ـ آقای سیفی بفرمائید.

سیفی ـ حضور خانمها و آقایان نمایندگان محترم عرض می‌کنم این تصویبنامه‌ای که برای کارگان انحصار دخانیات و غله و قند و شکر البته هر دو مشابه هم است و امروز مطرح است باین دلیل بود ماده ۶۶ قانون بیمه‌های اجتماعی که بنده اگر اجازه بفرمایند عینش را بخوانم.

ماده ۶۶ ـ میزان مقرری بازنشستگی عبارت است از یک چهلم مزد یا حقوق متوسطه بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر اینکه در هر حال از صددر صد مزد یا حقوق متوسطه بیمه شده تجاوز نکند (یکی از نماینگان ـ کی باید بدهد) البته استحضار دارند قانون بیمه‌های اجتماعی ۱۴ سال در مملکت ما بوجود آمده یک کارگری که الان در سن ۶۵ سال یا ۷۰ بازنشسته می‌شود فقط می‌تواند بمأخذ ۱۴ سال از حقوق بیمه‌های اجتماعی استفاده کند یعنی یک کارگر که روزی ۱۰تومان حقوق می‌گیرد یک چهلم این ۱۰تومان ضرب در ۱۴ می‌شود این مأخذ حقوق بازنشستگی یک کارگر است اگر یک کارگری ۴۵۰ تومان در ماه حقوق بگیرد طبق ماده ۶۶ قانون بیمه‌های اجتماعی وقتی یک چهلم حقوقش را ضرب در سنوات خدمتش بکنید می‌شود ۱۲۴ تومان بگیرد چگونه می‌تواند با ۱۲۴ تومان ذندگی کند؟ البته من کارگر متوسط را گرفتم که حقوقش مناسب است روزی ۱۵ تومان یک کارگر که روزی ده تومان می‌گیرد چطور می‌تواند با ۶۰ تومان، ۷۰ تومان عائله اش را اداره کند و موسسه دخانیات و اداره قند و شکر و اداره کل غله با نمایندگان کارگرانش مذاکره‌ای کردند و نتیجه مذاکرات را دادند خدمت جناب آقای وزیر داغرائی که حق بر اینستکه یک کارگری بعد از ۳۰ سال خدمت یک پاداش خدمتی اقلاً از این موسسه بگیرد و بتواند زندگیش را ادامه بدهد پس از بحث زیاد قرار بر این شد هر کارگری که بازنشسته می‌سود از ۱۵۰ تومان نسبت به سنوات خدمتش تا ۲۰۰ تومان بگیرد و این پیشنهاد رفت در هیئت دولت و تصویب فرمودند و بعد امد به مجلس که بنده بنام یک نماینده کارگر تشکر می‌کنم (سعید وزیری ـ از بودجه دولت می‌دهند ؟) از محل انتفاعی است و بنده اگر بخواهم درست تشریح کنم ۱۳۰ نفر کارگر که از سیلوی تهران و موسسه دخانیات بازنشسته شدند و بیرون امدند دولت بجای اینها کارگر استخدام نکرده و ما بقی کارگران کار اضافی اینها را در اختیار گرفتند از نظر کمک به دولت همان کار همان محصولی که قبلآً می‌دادند تأمین کردند می‌خواهم عرض کنم نه اینکه تحمیل بودجه دولت نشده بلکه یک استفاده‌ای هم نصیب خزانه دولت شده اگر قرار بود بجای ۱۳۰ نفر ۱۳۰ تا کارگر دیگر بگیرند مسلماً خیلی بیش از این بودجه اش می‌شد و اما اشتباهی که در مجلس سنا شده نمایندگان محترم سنا آنطوری که باید و شاید آین لایحه را حلاجی نکردند بنده خدمت جناب آقای مهندس شریف امامی شرفیاب شدم و مطالب را خدمتشان عرض کردم چند نفر از آقایان سناتورها هم بودند ایشان متأسف بودند آنطور که باید و شاید لایحه حلاجی نشده تصور می‌کردند که این پولی که دولت می‌دهد تحمیل بر صندوق باز نشستگی کارمندان دولت است و می‌گفتند اگر این باب را ما بخواهیم افتتاح کنیم نمی‌شود برای اینکه دولت الان سالی یک مقداری به صندوق بازنشستگی دولت کمک می‌کند در صورتیکه اینطور نبود و آقایان فرمودند که اگر اینطور باشد ما نظرمان را تغییر می‌دهیم البته یک کارگری اگر بعد از بیست سال بازنشسته شود مسلماً ۲ برابر حقوق فعلی می‌تواند از صندوق بیمه استفاده کند ولی فعلاً چون عمر سازمان بیمه‌های اجتماعی کم است و تازه تأسیس است آنطور که باید و شاید نمی‌تواند حقوق کارگران را تأمین کند چون با این بودجه کمی که دارد اگر بخواهد اقلاً حقوق مناسبی بکار بدهد بکلی متلاشی می‌شود این بود که بنده این توضیح را عرض کردم اینهم وضع یک کارگر بازنشسته است اگر این کمک نشود زندگیش از بین می‌رود (صحیح است).

رئیس ـ با پیشنهاد کمیسیون کار مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین نسبت به این لایحه با ورقه رأی می‌گیریم.

(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).

دکتر کلالی- مهندس ریاحی- مهندس کمانگر- رضوی- دکتر ضیایی- بانو دکتر دولتشاهی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو جهانبانی- بانو تربیت- ریگی- مهندس ریاضی- دکتر کیان- مهندس ارفع- کسرایی- شکیبا- موسوی- مهندس صائبی- زند- سعید وزیری- مافی- دکتر فربود- توسلی- پزشکی- دکتر مهدی‌زاده- رهبر- روحانی- متولی‌باشی- مهندس پروشانی- بانو نفیسی- دکتر یزدان‌پناه- مهندس عدلی- مهندس مجتهدی- دکتر اسفندیاری- مهندس آراسته- مهندس صدقیانی- مهندس اسدی‌سمیع-مهندس زرآور- دکتر نجیمی- دکتر سعید- روستا- ثامنی- مهندس اخوان- مهندس ادیب‌سمیعی- مهندس برومند- مهندی بهبودی- شیخ‌الاسلامی- بوشهری- معتمدی- مهندس جلالی‌نوری- حکمت‌یزدی- دکتر پورهاشمی- ویلیام ابراهیمی- مرتضوی- سیفی- صائب- نیری- حق‌شناس- باغمیشه- لفوطی- امیراحمدی- پاک‌ذات- دکتر الموتی- مهندس معینی- محدث‌زاده- نیاکان- هیراد- میرهادی- کنگرلو- مهندس انصاری- اقبالی- فولادوند- سرتیپ‌پور- دکتر حسینی- حاذقی- ملکزاده‌- دکتر یگانگی- سرتیپ حکیمیان- موسوی‌ماکویی- نکوزاد- سرلشگر همایونی- دکتر بقایی‌یزدی- دکتر شفیع‌امین- کورس- آموزگار- دکتر اسفندیاری- دکتر قراگزلو- دکتر اعتمادی- ظفر- امام‌مردوخ- پاینده- ساگینیان- مبارکی- پژند- زرگرزاده- ذبیحی- دکتر صاحب‌قلم- بدر صالحیان- میرافضل- جهانشاهی- میرزاختایی- قاسم‌مرادی- طهماسبی- پورادبی- نوربخش بهادری- مرادی- جهانگیری- تبریزی- طالب‌زاده- رجایی- دکتر صالحی- کبیری- مهندس زنجانچی- صدری کیوان- مهندس‌کیا- صادق احمدی- دکتر وحیدنیا- دکتر سامی‌راد- کشفی- حیدر صائبی- دکتر کیان.

(آرای مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).

• آرای موافق ۱۳۱ رأی
• ورقه سفید بی‌اسم ۲ برگ.

رئیس- لایحه با ۱۳۱ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین:

دکتر ضیایی- شکیبا- سعید وزیری- کسرایی- بانو جهانبانی- آقامیر ارسنجانی- رهبر- زند- بانو تربیت- مهندس پروشانی- متولی‌باشی- بانو نفیسی- دکتر مدنی- دکتر اسفندیاری- بوشهری- مهندس عدلی- مرتضوی- معتمدی- صائب- دکتر رشتی- دکتر فربود- لفوطی- مهندس برومند- امیراحمدی- پاینده- میرهادی- دکتر سعید- باغمیشه- دکتر شفیع‌امین- سرتیپ‌پور- نیاکان- فولادوند- حاذقی- مهندس انصاری- اقبالی- سرلشگر نکوزاد- دکتر بقایی‌یزدی- دکتر حسینی- امینی‌خراجی- مهندس ریاضی- مهندس معینی- محدث‌زاده- دکتر کیان- موسوی‌ماکویی- کورس- ملک‌زاده‌آملی- کنگرلو- حبیبی- دکتر کلالی- خواجه‌نوری- اولیا- بانو ابتهاج سمیعی- حیدر صائبی- روستا- مهندس زرآور- مهندس اسدی‌سمیع- شیخ‌الاسلامی- مهندس اخوان- ثامنی- ریگی- نیری- توسلی- دکتر یزدان‌پناه- دکتر سامی‌راد- دکتر پورهاشمی- رضوی- مهندس کیا- طالب‌زاده- رودسری- موسوی- مهندس آصفی- مهندس ارفع- موسوی‌کبیری- مهندس صدقیانی- دکتر صالحی- مهندس آراسته- دکتر معتمدوزیری- مهندس صائبی- دکتر مهدیزاده- میرافضل- صدری‌کیوان- مهندس مجتهدی- حکت یزدی- نوربخش- دکتر نجیمی- دکتر اعتمادی- امام‌مردوخ- ظفر- سیفی- حق‌شناس- هیراد- مهندس کمانگر- پزشکی- بانو دکتر دولتشاهی- دکتر یگانگی- پژند- آموزگار- ساگینیان- زرگرزاده‌حاجی‌باغلو- دکتر صاحب‌قلم- مبارکی- مافی- صادق احمدی- مهندس زنجانچی- مهندس جلالی‌نوی- مهندس پرویز بهبودی- احتشامی- قراگزلو- روحانی- کشفی- ویلیام ابراهیمی- دکتر الموتی- سرلشگر همایونی- طهماسبی- علی مرادی- بهادری- جهانشاهی- ختائی‌قلعه‌جوقی- بدرصالحیان- نارویی- قاسم‌مرادی- جهانگیری- تبریزی- سرتیپ حکیمیان- ذبیحی‌سلطان‌احمدی- فهیمی- پورادبی-ادیب سمیعی ـ مهندس معینی زند ـ مهندس ریاحی ـ البرزی.

اسامی ممتنعین ـ

فلیکس آقایان ـ دکتر اسدی ـ اوزار اهری ـ ایلخان ـ بالا خانلو دکتر مخندس بهبودی ـ خانم پارسای ـ پکذات ـ پرویزی ـ پروین ـ جاوید ـ مهندس جلالی ـ دکتر حکمت ـ دکتر حکیم شوشتری ـ دکتر خطیبی ـ محمددیهیم ـ رامبد ـ رجائی ـ دکتر رضوانی ت دکتر رمضانی ـ دکتر رهنوردی ـ دکتر زعفرانلو ـ زهتاب فرد ـ شاخوئی ـ صفی پور ـ ضابطی طرقی ـ طباطبائی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ فخر طباطبائی ـ قراچورلو ـ کلانتر هرمزی ـ کمالوند ـ مهندس مالک ـ دکتر مبین ـ مجد ـ محسنی ـ مهر ـ مصطفوی نائینی ـ دکتر وحیدنیا ـ یعقوب تهرانی.

- طرح و تصویب گزارش کمیسون کار و امور اجتماعی راجع به بازنشسته نمودن کارگران اداره غله وقند و شکر

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسون کار و امور اجتماعی راجع به بازنشسته نمودن کارگران اداره غله وقند و شکر

رئیس - شور اول مربوط به بازنشسته نمودن کارگران اداره غله وقند و شکر مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون کار و امور اجتماعی بمجلس شورای ملی

کمیسون کار و امور اجتماعی در جلسه هفتم آذر ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی تصویب نامه شماره ۵۱۸۲/۴- ۴۱/۱۱/۲۰ دولت راجع به بازنشسته نمودن کارگران ادارات غله وقند و شکر را کخ در تاریخ ۱۳۴۳/۲/۲۴ برای اظهار ملاحظات بمجلس سنا ارسال گردیده بود و مجلس سنا طی شماره ۶۱۱۳- ۱۳۴۳/۸/۱۳ اعلام داشته‌اند که لایحه فوق مورد تأییدقرار نگرفته برای رسیدگی مجدد از طرف مجلس شورای ملی کمیسیون کار و امور اجتماعیارجاع گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و پس از بحث و توضیحات نمایندگان دولت نظر قبلی مجلس شورای ملیرا دائر به تصویب لایحه بازنشسته نمودن کارگران ادارات غله و قند وشکر تأییدو تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده واحده - ادارات کل غله و قند وشکر مجازند کارگران خود را که سنین عمر آنان به شصت سال یا بیش از آن بالغ شده و همچنین کارگران معلول و از کار افتاده را طبق قانون بیمه‌های تأمین اجتماعی کارگران و سایر مقررات مربوطه بازنشسته نموده و علاوه برحقوق مصرحه در قانون مذکور بهریک از أنان بعنوان کمک معاش از یکهزارو پانصد تا دو هزار ریال ماهیانه بتناسب سنین خدمت مادام العمر بپردازند و اعتبار آنرا در بودجه سالیانه خود منظور نمایند. چنانچه در اثر وضع مقررات جدیدی در آینده در حقوق بازنشستگی و یا از کار افتادگی این افراد افزایش یابد معادل مبلغ افزایش یافته از کمک معاش فوق الذکر کسر خواهد شد.

مخبر کمیسیون کار و امور اجتماعی - مهندس مالک.

رئیس - این لایحه عیناً مثل لایحه قبل است هر دو شرایطش یکی است و کمیسیون کار هم این لایحه را تأییدکرده نظر مخالفی هست؟ (مهندس اخوان - توضیحی می‌خواستم عرض کنم) بفرمائید.

مهندس اخوان - آقایان نمایندگان توجه فرمودند که این دو ماده واحده در یک مورد ویک موضوع است و قائدتاً باید انشاء این دو ماده واحده هم مثل هم باشد ولی در این گزارش که الان مطرح است قید شده علاوه برحقوق مصرحه در قانون مذکور ولی در ماده واحده اول اول این قسمت را نداشت چون در ماده واحده اول علاوه برحقوق مصرح در قانون مذکور نداشت ممکن است توهمی ایجاد کند که آن کارگران علاوه بر حقوق استفاده نمی‌کنند این جملات را ملاحظه بفرمائید و این توهم ایجاد می‌کند چون در اینجا تصریح شده علاوه برحقوق مصرحه در قانون مذکور و در اولی ذکحر نشده بود یعنی می‌بایستی آن حقوق را ندهند بنده عقیده‌ام اینست که چون در آن گزارش که تصویب شده این عبارت نبود در اینجا هم علاوه برحقوق مصرحه در قانون مذکور حذف بشود که یکسان در بیاید و در یک مورد هم هست بنده دیگر عرضی ندارم.

رئیس - آقای صائب.

صائب - همانطوریکه ملاحظه فرموده‌اید این دو تصویب نامه که در زمان فطرت تصویب شده و هر دو مشابه یکدیگجر می‌باشند و می‌نویسد (علاوه بر حقوق مصرحه در قانون مذکور بهریک از آنها بعنوان کمک معاش الی آخر) اگر قرارباشد که این قسمت نباشد جناب آقای مهندس اخوان نقض غرض می‌شود و اصولاً معنایی ندارد و مسلماً این جمله در تصویب نامه مذکور از قلم افتاده که علت آنرا باید نماینده دولت توضیح بدهد.

رئیس - آقای موسوی.

عبدالمجید موسوی - جناب آقای مهنس اخوان در مورد این عبارت علاوه بر حقوق مصرحه یک توضیحی اشاره فرمودند بنده خواستم خدمت نمایندگان توضیحی بدهم در اینکه هر چه کارگران دخانیات و کارگران قند وشکر که وضعشان مشمول قانون بیمه‌های اجتماعی که جناب آقای سیفی توضیح دادند می‌شود یعنی آن مقدار از سابقه خدمت اینها که مربوط به دوره عمل کرئ قانون بیمه‌های اجتماعی است از آن بابت چه اینجا ذکری شده باشد چه نشده باشد از محل بیمه‌های کارگران مبلغی دریافت خواهد کرد آنچه که در این لایحه مورد بحث است اینست که تعهدی که دولت در بودجه عمومی می‌کند چه اندازه است بنابراین چه لفظ حقوق مصرحه باشد چه نباشد آن مقدار تعهدی که سازمان بیمه نسبت به عملکرد خودش یعنی ۱۴ سالی که کارگر بیمه بود آن مقدار را منظور خواهد کرد و حق بیمه را خواهد داد و نسبت به تعهد دولت در همین حدود هر دو مساوی تلقی شده همانطور که برای آنها از ۱۵۰۰ ریال تا ۲۰۰۰ ریال منظور شده (صحیح است) برای اینها هم همین میزان منظور شده.

رئیس - نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسون کار نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین به این گزارش با ورقه رأی می‌گیریم.

(اسامی نمایندگان بترتیب آتی بوسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).

خواجه نوری - دکتر کلالی- دکتر عدل طباطبائی - مهندس ریاضی - مهندس کمانگر - دکتر اسفدیاری - مهندس آراسته - دکتر ضیائی - دکتررشتی - بانو دولتشاهی - محدث زاده - میر هادی - دکتر یزدان پناه - بانو ابتهاج سمیعی - بانو جهانبانی - بانو تربیت - روحانی - موسوی - دکتر سعید - دکتر رهنمودی - ارسنجانی - کنگر لو - مهندس پروشانی - ریگی دکتر کیان - بانو دکتر پارسای - مهندس ارفع - مافی - زند - مهندس برومند - توسلی - پزشکی - دکتر معتمدوزیری - مهندس بهبودی - دکتر مدنی - مهندس عدلی - دکتر مهدیزاده - ثامنی - مهندس مالک - مهندس معینی زند - مهندس صدقیانی - تیمسار نکوزاد - مهندس اخوان - دکتر نجیمی - مهندس اسدی سمیع - احتشامی - سعید وزیری - کسرائی - مهندس ریاحی - دکتر شفیع امین - مهندس جهانشاهی - بوشهری - موسوی ماکوئی - مرتضوی - روستا - قراچورلو - امیر احمدی - صائبی - مصطفوی نائینی - حق شناس - صائب - سیفی - پروین - البرزی - لفوطی - پک زاد نیاکان - شیخ الاسلامی - اقبالی - سرتیپ پور - حاذقی - کشفی - کورس - دکتر حکمت - دکتر بقائی یزدی - تیمسار همایونی - مهندس ادیب سمیعی - تیمسار حکیمیان - دکتر یگانگی - دکتر وحید نیا - صفی پور - بانو نفیسی - دکتر خطیبی - نیری - مهندس آصفی - پاینده - مهندس انصاری - قراچورلو - مهندس زرآور - دکتر اعتمادی - مهندس جلالی - دیهیم - باغمیشه - دکتر صاحب قلم - ابرهیمی - ذبیحی سلطان احمدی - زرگر زاده - شاخوئی - پژند - مبارکی - فولادوند - رهبر - مهندس کیا - مهندس جلالی نوری - مهندس مجتهدی - میر افضل - ملک زاده عاملی - بدر صالحیان - دکتر حسینی - بهادری - حبیبی - میرزا ختائی - علی مرادی - حکمت یزدی - متولی باشی - پور ادبی - اولیاء - نور بخش - امینی خراجی - قاسم مرادی - مهندس صائبی - تبریزی - فهیمی - اهری - زهتاب فرد - طهماسبی - صدری کیوان - آموزگار - ناروئی - جهانگیری - طالب زاده رودسری - رجائی - دکتر صالحی - شکیبا - مهندس زنجانچی - دکتر الموتی - صادق احمدی - کماوند - مهندس معینی.

(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)

• آراء موافق ۱۳۹ برگ
• ورقه سفید بی اسم ۲ برگ.

رئیس - لایحه با ۱۳۹رأی موافق تصویب شد بدولت ابلاغ می‌شود.

اسامی موافقین:

بدر صالحیان - همایونی - صائب - نیاکان - شیخ الاسلامی - کشفی - سر تیپ پور - دکتر یگانگی - مهندس آصفی - دکتر صاحب قلم - اولیاء - باغمیشه - کورس - نوربخش - دکتر قراگزلو - دکتر حکمت - خانم نفیسی - دکتر خطیبی - مهندس زر آور- دکتر اعتمادی - مهندس انصاری - مهندس جلالی - دیهیم - رضوی - سلطان احمدی - نیری - مهندس کیا - پژند - دکتر الموتی - مهندس زنجانچی ت مهندس جلالی نوری - صفی پور - احمدی - جهانشاهی - دکتر کیان - دکتر رهنوردی - دکتر سعید - موسوی - میر هادی - مهندس پروشانی - مهندس پرویز بهبودی - دکتر یزدان پناه - بانو تربیت - ارسنجانی - روحانی - مهندس کمانگر - دکتر زعفرانلو - کنگرلو - دکتر کلالی - مهندس ریاحی - بانو ابتهاج سمیعی - دکتر ضیائی - محدث زاده - مهندس آراسته - خواجه نوری - بانو دکتر پارسای - کیوان - ناروئی - بانو دکتر دولتشاهی - مافی - لفوطی - دکتر رشتی - دکتر اسفندیاری - ریگی - طهماسبی - ملک زاده - آملی - مهندس برومند - البرزی - زند - دکتر سامیراد - روستا - فهیمی - جهانگیری - قاسم مرادی - طالب زاده رودسری - شکیبا - دکتر صالحی - اهری - مهندس مجتهدی - ذهتاب فرد - تبریزی - حاذقی - مهندس ارفع - دکتر نجیمی - دکتر عدل طباطبائی - توسلی - پزشکی - نکوزاد - دکتر مهدیزاده - دکتر معتمد وزیری - دکتر معدنی - مهندس معینی زند - کسرائی - مهندس اخوان - صائبی - موسوی ماکوئی - قراچورلو - مهندس اسدی سمیع - مهندس ریاضی - حقشناس - مصطفوی نائینی - مرتضوی - امیر احمدی - پروین - سیفی - شاخوئی - ابراهیمی - رهبر - فولادوند - پاک ذات - احتشامی - دکتر بقائی یزدی - اقبالی - حکیمیان - ختائی قلعه جوقی - بانو جهانباتی - مهندس صائبی - آموزگار - مهندس معینی - ادیب سمیعی - مهندس مالک - بوشهری - حاجی باغلو - دکتر شفیع امین - سعید وزیری - کمالوند - مبارکی - پاینده - حسینی - میر افضل - حبیبی - علی مرادی - حکمت یزدی - پورادبی - متولی باشی - امینی خراجی - بهادری.

اسامی ممتنعین:

فیلیکس آقایان - دکتر اسدی - امام مردوخ - دکتر امامی خوئی - اوزار - ایلخان - بالاخانلو - دکتر مهندس بهبودی - پرویزی - دکتر پور هاشمی - جاوید - دکتر حکیم شوشتری - رامبد - رجائی - دکتر رضوانی - دکتر رمضانی - ساگینیان - ظفر - طباطبائی - فخر طباطبائی - دکتر فربود - کلانتر هرمزی - دکتر مبین - مجد- محسنی مهر - معتمدی - موسوی - دکتر وحیدنیا - هیراد- یعقوب تهرانی.

- شور اول گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه دریافت چهارده میلیون دلار وام از سازمان عمرانی بین المللی آمریکا

۶- شور اول گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به اجازه دریافت چهارده میلیون دلار وام از سازمان عمرانی بین المللی آمریکا

رئیس - شور اول گزارش قرارداد وام شماره ۶ از سازمان عمران بین المللی آمریکا مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

شور اول گزارش کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون قوانین دارائی در جلسه ۴۳/۸/۱۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۳۰۵۴/۱/م ح - ۴۲/۱۰/۱۵ دولت راجع به قرارداد وام شماره ۶ از سازمان عمران بین المللی آمریکا مورد رسیدگی قرارداد و ضمن ماده واحده‌ای بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده - بدولت اجازه داده می‌شود بمنظور تأمین قسمتی از هزینه‌های ریالی برنامه دوم مبلغ چهارده میلیون دلار بموجب قرارداد وام شماره ۶ ضمیمه از سازمان عمران بین المللی (ا. آی. دی) وام دریافت دارد.

نایب رئیس کمیسیون قوانین دارائی - بدر صالحیان.

گزارش شور اول از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه با حضور نماینده دئولت لایحه شماره ۳۰۵۴/۱/م ح - ۴۲/۱۰/۱۵ مربوط به قرارداد وام شماره ۶ از سازمان عمران بین المللی آمریکا را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بودجه - اهری.

گزارش شور اول از کمیسیون برنامه بمجلس شورای ملی

کمیسیون برنامه در جلسه ۱۹ آبانماه ۱۳۴۳ با حضور نماینده دولت لایحه مربوط به قرارداد وام شماره ۶ از سازمان عمران بین المللی آمریکا را مطرح وگزارش کمیسون قوانین دارائی را تأیید نمود واینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسون برنامه - دکتر کیان. گزارش شور اول از کمیسون امور خارجه بمجلس شورای ملی

کمیسون امور خارجه در جلسه اول آذر ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای میرفندرسکی معاون وزارت اور خارجه لایحه دولت راجع به قرارداد وام شماره ۶ از سازمان عمران بین المللی آمریکا مورد رسیدگی قرار داد و گزارس کمیسون قوانین دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسون امور خارجه - مافی.

رئیس - کلیات این لایحه مطرح است. نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم بکمیسیون موبوط فرستاده می‌شود.

- شور اول گزارش کمیسیون دارائی راجع به اجازه دریافت چهل و چهار میلیون و دویس هزار دلار وام از صندوق وامهای عمرانی آمریکا

۷- شور اول گزارش کمیسیون دارائی راجع به اجازه دریافت چهل و چهار میلیون و دویس هزار دلار وام از صندوق وامهای عمرانی آمریکا

رئیس - شور اول گزارش مربوط به قرار داد وام شماره ۹۷ از صندوق وامهای عمرانی آمریکا مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی ۴۶۴۵۲

کمیسیون قوانین دارائی با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لوایح شماره ۳۶۴۵۲ / ۴۲ر۱۰ر۱۷ مربوط به قرارداد وام شماره ۹۷ ب الف و شماره ۳۰۵۴/۳/م ح - ۴۲/۱۰/۱۵ مربوط به قرارداد وام شماره ۹۷ب و شماره ۳۰۵۴/۴م ح - ۴۲/۱۰/۱۵ مربوط به قرارداد وام شماره ۹۷ از صندوق وامهای عمرانی آمریکا که بشماره‌های ۴۳۰ و ۳۳۷ و ۳۳۸ چاپ شده مورد رسیدگی قرار داد و سه لایحه فوق را با یکدیگر تلفیق و ضمن ماده واحده‌ای بشرح زیر تصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده - دولت مجاز است در اجرای ماده ۲ قانون مصوب ۲۷ اسفند ماه ۱۳۳۶ مبلغ ۴۴/۲۰۰/۰۰۰ دلار از صندوق وامهای عمرانی آمریکا بموجب قرارداد‌های الحاقی شماره ۹۷ الف (متمم اول) ۹۷ب (متمم دوم) و ۹۷ سازمان عمران بین المللی (متمم سوم) ضمیمه برای تأمین قسمتی از مخارج ساختمان راه‌های: آوج به اندیمشک خسروی به همدان - شاه آباد به ملاوی - کرمانشاه به سقز و بیجار - رودهن به بابل - اهواز به خلف آباد و سر بندر - اندیمشک به اهواز و خرمشهر - بندر پهلوی به قزوین - قزوین به آوج وام دریافت دارد.

تائب رئیس کمیسیون قوانین دارائی - بدر صالحیان.

گزارش شور اول از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه ۱۳ آبان ماه ۱۳۴۳ با حضور نماینده دولت لوایح مربوط به قراردادهای وام شماره ۹۷ الف و ۹۷ ب و ۹۷ از صندوق وامهای عمرانی آمریکا را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون قوانین دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمسیون بودجه - اهری.

گزارش شور اول از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسون برنامه در جلسه ۱۹ آبانماه ۱۳۴۳ با حضور نماینده دولت لوایح مربوط به قراردادهای وام شماره ۹۷ الف و ۹۷ب از صندوق وامهای عمرانی آمریکا را مطرح و گزارش کمیسیون قوانین دارائی را در این مورد تأیید وتصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شوری ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون برنامه دکتر کیان.

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه اول آذر ماه ۱۳۴۳ با حضور آقای میرفندرسکی معاون وزارت امور خارجه لوایح مربوط به قرار دادهای وام شماره ۹۷ الف و ۹۷ب و ۹۷ از صندوق وامهای عمرانی آمریکا مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسون قوانین دارائی را در اینمورد تأیید و اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد

مخبر کمیسون امور خارجه - مافی.

رئیس - کلیات این لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان پناه.

دکتر یزدان پناه - چند اشتباه چاپی به عمل آمده بود که بنده همه اشتباهات را اصلاح کردم دادم به اداره قوانین که در شور دوم لایحه این اشتباهات در نظر گرفته شود.

رئیس - آقای پروین.

پروین - خواهشمندم مختصراً توضیح داده شود مصارف و مخارجی که در لایحه خوانده شد آیا این کارها را مسغول شده‌اند یا نه؟

رئیس - آقای دکتر کیان.

دکتر کیان (مخبر کمیسیون برنامه) - همانطور که ملاحضه میفرمائید این وامها مربوط است به برنامه هفت ساله دوم طبق مجوزی که از مجلسین اخذ شده در اسفند سال ۳۶ دولت مجاز است برای هزینه‌های مصوبه برنامه هفت ساله دوم هر مبلغ وام احتیاج داشته باشد آن وام را مذاکره و دریافت بکند و مجوزش را از مجلسین دریافت دارد طبق این مجوز دولت این سه فقره وام را که تلفیق شده بصورت ماده واحده درآمد این سه مبلغ وام را از صندوق وامهای عمرانی گرفته است که یکی بمبلغ دوازده میلیون دلار و یکی شش میلیون دلار که مجموعاً چهل وچهارو میلیون دویست هزار دلار می‌شود و این در طول برنامه دوم گرفته شده وکلا به مصارف راهسازی رسیده است مصارفش هم همان راه سازیهائی است که ملاحظه فرمودید قسمتی از راههای غرب راه سرتاسری خوزستان و راه اندیمشک، راه هراز که قسمتی از این راهها ساخته شده است باز پرداخت آن هم بهمین نحوی است که در جدول ملاحظه میفرمائید بهره هر وام هم ۳/۵ درصد است (پروین - منظور این بود که توضیح داده شود اینم وام بمصرف رسیده و بهره برداری از این راهها شروع شده است ؟) بله یک قسمت راه پهلوی است، راه ذرشت به قزوین و تهران است راه خرمشهر راه آوج و راه اندیمشک است و راههای مختلف دیگر کشور.

رئیس - آقای سرتیپ پور.

سرتیپ پور - وامی گرفته شد و خرج هم شد فقط نکته‌ای که لازم بود اینجا یادآوری بشود قسمتی از آنرا جناب آقای پروین یادآوری کردند من منتظر هستم دولت هم بیاید تأیید بکند این وامیکه گرفته شد هم برای راه سازی است هم برای راهداری هر کیلومتر این راهها برای ما یک میلیون الی یک یک میلیون دویست هزارتومان تمام شده است این دیگر جاده خاکی نیست که نسبت به نگهداری آن اهمال بشود مطلب مهم اینست که اگر راه را خوب نگه ندارند و تجهیزات راهداری کاملاً فراهم نشده باشد هر کیلومتر راه که خراب بشود برای ما دوباره یک میلیو. ن و دویست هزارتومان قرض ببار می‌آورد و دیگر توانائی برای اینکه دوباره بیائیم جهت راه سازی قرض کنیم گمان می‌کنم نداشته باشیم چون قرض‌های مهم تر دیگر هم در بین است که باید به آنها هم برسیم بنابراین بنده میل داشتم دولت بیاید بگوید که آیا برای راهداری در فواصل معین جاهائی ساخته شده است یا نه تجهیزاتی در آنجا مستقر شده است یا نه یا وقتی مقداری از راه خراب شد آنقدر باید این یک متر بماند که یک کیلومتر بشود آنچه بنده در بعضی راهها دیدهام راههای بسیارخوب ساخته شده است ولی موسسات راهداری در فواصل معین ساخته نشده این شهادتی است که من در مجلس می‌توانم بدهم اگر این پول در غیر این مورد خرج شده باشد کار درستی نشده است اگر شده است بیایند توضیح بدهند.

رئیس - آقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) - مطلبی که نماینده محترم جناب آقای سرتیپ پور راجع به راهداری فرمودند بسیار مطلب حائز اهمیتی است ولی خواستم باستحضارشان برسانم که بودجه‌های عمرانی و قراردادهای وام فقط بمنظور ایجاد و احداث راه است راهداری و مخارجی که نگاهداری راهها لازم دارد اینها در قراردادهای وام نیست در یکی از مواد همین قرارداد ملاحظه خواهید فرمود ماده یک در مقدمه می‌گوید برای ایجاد راه، البته بنده هیچ بخاطر ندارم که قراردادهای وام برای راهداری باشد این چیزی ایست که در بودجه‌های عمومی باید منظور بشود و آن قسمتی که فرمودید واقعاً دولت باید نهایت توجه و دقت را بکند راهی که ساخته شد اگر مختصر عیبی داشت و فوراً برطرف نشد این عیب بعد از مدتی که گذشت مخارج بسیار زیادی ببار خواهد آورد و البته این مطلبی است صحیح و شخص بنده همین صورت جلسه امروز را به وزارت راه ابلاغ خواهم کرد تا در این قسمت توجه بیشتری مبذول بشود ولی در قرارداد وام اعتباری برای راهداری پیش بینی نشده و اصولا برای اینکار نیست.

رئیس - نظر دیگری در کلیات این لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود.

- اخذ رأی و تصویب اصلاح مجلس سنا در لایحه قانونی اجازه فروش پنجاه هکتار از اراضی کرج بسازمان اردوهای کار

۸- اخذ رأی و تصویب اصلاح مجلس سنا در لایحه قانونی اجازه فروش پنجاه هکتار از اراضی کرج بسازمان اردوهای کار

رئیس - لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده راجع به اجازه فروش ۵۰ هکتار از اراضی کرج به سازمان اردوهای کار که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۱۰ مربوط به لایحه شماره ۸۲۶ /ق۱۳ -۴۲/۱۰/۱ دولت (مربوط به تصویب نامه‌ها) راجع به اجازه فروش ۵۰ هکتار از اراضی کرج به سازمان اردوهای کار که ضمن مرقومه شماره ۳۵۶۸ - ۱۳۴۳/۳/۵ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز دوشنبه ۲ آذر ماه ۱۳۴۳ مطرح و یک فوریت برای آن پیشنهاد شد و بدواً فوریت و سپس لایحه مزبور بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده برای تصویب مجدد بضمیمه ایفاد می‌شود.

رئیس مجلس سنا - مهندس شریف امامی.

قانون مربوط به اجازه فروش ۵۰ هکتار از اراضی کرج به سازمان اردوهای کار.

ماده واحده - شهرداری تهران مجاز است یک قطعه زمین محصور به مساحت ۵۰ هکتار واقع در کرج را که طبق قانون فروش خالصجات مصوب سی ام آبانماه سال ۱۳۴۳ جهت تأسیس تیمارستان اختصاص یافته و فعلا در اختیار سازمان اردوهای کار می‌باشد بصورت نقد با احتساب قیمت زمین به تشخیص کارشناس مرضی الطرفین و هزینه‌هائی که از طرف تیمارستان برای دیوار و آب و برق نموده‌اند به سازمان مزبور فروخته و وجه آن را منحصراً در اختیار بیمارستان روانی رازی بگذارد تا بمصرف ساختمانهای لازم برای توسعه بیمارستان روانی رازی برسانند. لایحه قانونی بالا مشتمل بر یک ماده که لایحه آن بموجب ماده واحده مصوب بیستم آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده است در جلسه روز دوشنبه دوم آذر ماه ۱۳۴۳ شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده.

رئیس مجلس سنا - مهندس شریف امامی.

اصلاح مجلس سنا:

پس از عبارت (با احتساب قیمت زمین) اضافه شده است به تشخیص کارشناس مرضی الطرفین)

رئیس - نظری راجع باین اصلاح لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) باین اصلاح مجلس سنا رای می‌گیریم خانم -‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.

- اخذ رای وتصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات بیمارستان کلود برنارد پاریس و مرکز تحقیقاتی بیماریهای واگیر بیمارستان فیروز آبادی

۹- اخذ رای وتصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی راجع به تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات بیمارستان کلود برنارد پاریس و مرکز تحقیقاتی بیماریهای واگیر بیمارستان فیروز آبادی

رئیس- لایحه دیگری است از مجلس سنا رسیده راجع به تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات علمی بیماریهای واگیر بیمارستان کلودبرنارد دانشکده پاریس و بخش تحقیقاتی امراض ساریه بیمارستان فیروز آبادی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۴ مربوط به لایحه شماره ۴۵۵۱۸ - ۱۳۴۲/۱۰/۱ دولت (مربوط به تصویبنامه‌ها) راجع به تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات علمی بیماریهای واگیر بیمارستان کلودبرنارد دانشکده پاریس وبخش تحقیقاتی بیماریهای واگیر بیمارستان فیروز آبادی که طی شماره ۳۹۳۸ - ۱۳۴۳/۲/۲۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز دوشنبه دوم آذر ماه ۱۳۴۳ مطرح و بتصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده برای تصویب مجدد بضمیمه ایفاد می‌شود.

رئیس مجلس سنا - مهندس شریف امامی.

قانون تبادل کارمندان فنی بین مرکز تحقیقات علمی بیماریهای واگیر بیمارستان کلودبرنارد (کرسی امراض عفونی دانشکده پاریس) وبخش تحقیقاتی بیماریهای واگیر بیمارستان فیروز آبادی موافقتنامه لازم در این زمینه با مقامات مربوط وزارت امور خارجه فرانسه برای مدت چهار سال تنظیم نماید حقوق و مزایای هر یک از کارمندان علمی وفنی بعهده کشور متبوع مامور مزبور وهزینه رفت و آمد ومخارج مدت اقامت بعهده کشور دعوت کننده می‌باشد سهم مخارج سالیانه وزارت بهداری برای تامین این منظور سیصد هزار ریال می‌باشد که هر سال ضمن بودجه وزارتخانه مذکور پیش بینی شده وبرابر مقررات بمصرف هزینه‌های ضروری وبر اساس موافقتنامه متعفده خواهد رسید.

لایحه قانونی بالا مشتمل بر یک ماده که لایحه آن بموجب ماده واحده مصوب بیستم آذرماه یکهزار وسیصد وچهل ودو تقدیم شده است در جلسه روز دوشنبه دوم آذر ماه یکهزار وسیصد وچهل وسه شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.

اصلاحات مجلس سنا:

۱- در این قانون «امراض ساریه» تبدیل شده است به بیماریهای واگیر».

۲- قبل از کلود برنارد کلمه «بیمارستان» اضافه شده است.

۳- پس از جمله «موافقتنامه لازم در این زمینه با مقالات مربوطه وزارت خارجه فرانسه» عبارت «بر اساس ماده یازده قانون استخدام کشوری» حذف شده است.

۴- پس از عبارت «سهم مخارج سالیانه وزارت بهداری برای تأمین این منظور» ملنع «سالانه» حذف شده است.

رئیس - نسبت باصلاحات مجلس سنا نظری نیست؟ آقای روحانی.

روحانی - بنده بنظرم می‌رسد بهتر است این اصلاحات به کمیسیون برود و بررسی بشود و به بینیم آیا این تغییرات تأثیری در موضوع نکرده بعد رأی بدهیم.

رئیس - ملاحظه فرمودید که تغییری نکرده و بیشتر اصلاحات اصلاح عبارتی است، نظری باین اصلاحات نیست؟

دکتر معتمد وزیری - دولت نسبت با این اصلاحات موافق است؟

رئیس - آقای دکتر یگانه.

وزیر مشاور- زیر مشابنظر من در معنی هیچ تغییری داده نشده و فقط اصلاح عبارتی بوده است.

دکتر معتمد وزیری - حذف کلمه سالانه هم تغییری نمی‌دهد؟

دکتر یگانه - بنظربنده در مفاهیم تغییری داده نشده.

رئیس - بنابر این به اصلاحات مجلس سنا رأی می‌گیریم خانم‌هاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.

- اخذ رأی و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تأسیس اطاق صنایع و معادن

۱۰- اخذ رأی و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تأسیس اطاق صنایع و معادن

رئیس - لایحه دیگری است از مجلس سنا رسیده راجع به تأسیس اطاق صنایع و معادن ایران که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماه۵ مربوط به لایحه شماره ۱/۱۶/۳/۴۰۱۶۶-۱۳۴۲/۱۰/۱۷ دولت (مربوط به تصویب نامه‌ها) راجع به تأسیس اطاق صنایع و معادن ایران که ضمن مرقومه شماره ۵۰۸۵-۱۳۴۳/۳/۱۹ از آن مجلس محترم بمجلس سنا ارسال شده است در روز چهارشنبه ۴ آذرماه ۱۳۴۳ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانونی مزبور که فقط در بند ۴ ماده ۲۰ آن اصلاح مختصری بعمل آمده است برای تصویب بضمیمه ارسال می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.

اصلاحات مجلس سنا:

۱- در بند ۲ ماده ۴ «پروانه صدور» تبدیل شده است به صدور پروانه.

۲- در ماده ۱۲ «بعضویت هیأت نمایندگان اطاق»

۳- در بند ۴ ماده ۲۰ عبارت: «که طبق بند ۵ ماده ۲۱ قانون تأسیس اطاقهای بازرگانی دریافت می‌شود» تبدیل شده است به «موضوع بنده از ماده ۲۱ قانون تأسیس اطاقهای بازرگانی.»

۴- در بند ۴ ماده ۲۰ عبارت «اطاق بازرگانی تهران» حذف شده است.

رئیس - آقای مرتضوی.

مرتضوی - همکاران محترم توجه دارند که وقتی این لایحه در مجلس محترم شورای ملی مطرح بود پیشنهادی بنده تقدیم کردم و عرایضی بعرض همکاران محترم رساندم که با کمال عنایت و بزرگواری پیشنهاد بنده تصویب شد پیشنهاد بنده دائر بر این بود که چهل درصد از یک‌و نیم درصد مالیات بر درآمد که برای اطاقهای بازرگانی گرفته می‌شود برای تأمین قسمتی از بودجه اطاق صنایع و معادن، این چهل درصد فقط از عواید اطاق بازرگانی تهران پرداخت شود و نمایندگان محترم با این پیشنهاد بنده موافقت فرمودند و تصویب شد و اکنون ملاحظه میفرمائید مجلس سنا این پیشنهاد را تصویب نکرده است البته پیشنهادی که بنده تقدیم کرده بودم بدلیل مشکلاتی بود که برای اطاقهای بازرگانی شهرستانها از نظر کسر درآمد پیش آمده بود و یکی دیگر هم انعطاف توجه نمایندگان محترم باین موضوع بود که چگونه تمام عواید و امور در مرکز تمرکز پیدا می‌کند و اگر آقایان هم پیشنهاد بنده را تأیید کردند بیشتر نسبت باین مطلب بود که تمام امور و عوائد مملکت در تهران متمرکز است (صحیح است) ولی در خلال این مدت مسائلی پیش آمد و با توجه به فرمایشاتی که اعلیحضرت همایون شاهنشاه چه در شرفیابی عید مبعث و چه در شرفیابی خود ما که دیروز حضورشان شرفیاب بودیم مطرح فرمودند که برای بنده یک انقلاب فکری بوجود آمد و با وجود اینکه بنده خودم افتخاری میدانم که در محضر نمایندگان محترم حاضر شوم و مطالبی برای رد آن پیشنهاد بعرض نمایندگان محترم برسانم نمایندگان محترم حتماً فرمایشات ملوکانه را در روز عید مبعث نسبت بطبقات مختلفی که شرفیابی حاصل کرده بودند یا شنیده‌اید یا خوانده‌اید و در افتخاری که دیروز حاصل کردیم و شرفیاب حضور مبارکشان شدیم مطالب اساسی راجع به آینده مملکت از نظر اقتصاد و صنعت بیان فرمودند (صحیح است) و مخصوصاً توجه باین مطلب شد که برای اینکه اجتماع سالم ما بتواند در آینده بر یک اساس اقتصادی صحیح زندگانی خودش را ادامه بدهد برای ما ضرورت دارد که هفتاد و پنج درصد۷۵% جمعیت مملکت که الآن در امر کشاورزی زندگی می‌کنند و صدو پنجاه هزار نفری که باید در هر سال وارد کار و کوشش بشوند و باید برای آنها کار تهیه کنیم باید در خلال سی سال آینده این هفتاد و پنج درصد(۷۵%) به بیست و پنج درصد(۲۵%) تقلیل پیدا بکند که الآن در امر کشاورزی کار می‌کنند باضافه آنهایی که در آینده باید مشاغلی بر ایشان تأمین بشود باید بیست و پنج درصد (۲۵%) از اینها در امر کشاورزی مشغول بشوند و بقیه بایستی به قسمت صنعت سوق داده شوند این یک نمودار کاملی است از آینده صنعتی مملکت وقتی بنده متوجه شدم که امر صنعت برای آینده مملکت ما آنقدر حائز اهمیت است که از حالا باید در فکر ایجاد صنایع و مشاغل باشیم برای اشخاصی که بایستی از این نقشه کشاورزی به نشئه صنعت انتقال پیدا بکنند بنده متوجه شدم که امر صنعت در مملکت ما در آینده یک وضع خاصی را حائز است (احسنت) و چون اطاق صنایع و معادن به موقع خودش تأسیس شده یعنی ما منتظر نمانده‌ایم که بعد از انتقال این عده بطرف صنعت، اطاق صنایع و معادن به موقع خودش تأسیس شده یعنی ما منتظر نمانده‌ایم که بعد از انتقال این عده بطرف صنعت، اطاق صنایع و معادن بوجود بیاوریم و از حالا برای ارشاد صحیح آینده مملکت به تأسیس این اطاق صنایع همت گماشته شده است و ا زطرفی میدانیم، قانون امر آمر است و امر مربوط به آینده است نه گذشته و اگر این امر را منحصر به تهران بکنیم در آینده که وضع ما عوض خواهد شد احتیاج پیدا می‌کنیم که این قانون را عوض کنیم روی این جهات بنده توجه پیدا کردم که اصلاحاتی که در مجلس سنا بعمل آمده یک اصلاح منطقی و قابل توجه است و بخصوص چون من این پیشنهاد را کرده بودم مطلقاًدر مقام لجاجت و جحد نیستم و اگر یک مطلبی را بنده بعداً توجه پیدا کردم در جهت منافع مملکت است با کمال شجاعت خدمت همکاران عزیز شر فیاب می‌شوم و می‌گویم نظر خود منهم در این مورد بر گشته است (احسنت) اما موارد دیگری هم که مؤید بیشتر این مطلب است مشاهده۸ گردید که بعرض میرسانم اولا در روزنامه‌ها خواندم وزارت اقتصاد که قسمت صنایع در آن وزارتخانه اداره می‌شود آگهی کرده بود که من بعد پروانه تأسیس کارخانجات در یک رشته معینی که قسمت اعظمی از صنایع را تشکیل می‌داد فقط برای اشخاصی صادر می‌شود که این مراکز صنعتی را خارج از تهران تأسیس بکنند این نشانه آنستکه پیشرفت صنعت مورد توجه دستگاه اقتصادی مملکت است بنابراین جنبه‌های صنعتی در آینده بیشتر متوجه شهرستانها خواهد شد و حتی دولت برای توسعه امور صنعتی محدودیتی برای امور صنعتی در تهران پیش بینی کرده و همچنین بنده یک اطلاع جدیدی پیدا کرده‌ام که اداره اقتصاد بر خلاف گذشته به ادارات تابعه خودش اختیار داده است که در همانجا به اشخاصی که می‌خواهند و در نظر دارند صنایع ایجاد بکنندوام بدهد در گذشته جریان غیر از این بود هر کس می‌خواست وام صنعتی بگیرد می‌بایست بیاید در مرکز و فقط مرکزیها بودند که می‌توانستنداین وامها را دریافت بکنند و این ثنایع را در مرکز ایجاد کنند این آگهی که من دیدم مؤید این بتود که دولت واقعاً می‌خواهد صنایع را در تمام مملکت گسترش بدهد و اطاق صنایع اینطور که من آنروز فکر می‌کردم محدود به تهران نخواهد بود بلکه اطاق صنایع در تمام ایران صنایع مملکت را هدایت و ارشاد خواهد کرد موضوع دیگر که باز بنده را وادار باین تغییر عقیده کرد این بود که بنده درموقع طرح بودجه خدمت همکاران عزیز عرض کردم که بعلت تمرکز کارها در مملکت غالباً کارهای بزرگی که از طرف سازمان برنامه و شرکت ملی نفت و سایر مقامات در قسمت‌های مختلف مملکت انجام می‌شود پیمانهای انجام این کارها در تهران منعقد می‌شود و چون مرکز اداری این شرکتها در تهران است معمولا مالیات خودش را در تهران پرداخت می‌کند و ۱۵ درصد عواید شهرداری را در تهران می‌گیرند روی یک و نیم در صد اطاق بازرگانی را هم در تهران می‌گیرند روی این اصل بود که بنده عرض کردم این تمرکز امور در مرکز باعث می‌شود شهرستانها از حقوق حقه خودشان محروم بمانند بنده پیشنهاددادم که چهل درصد از یک و نیم در صد فقط اختصاص به تهران داشته باشد ولی در همان موقع بنده خواستم یک تبصره‌ای به بودجه اضافه بشود که بعضی از دوستان هم آن پیشنهاد را امضاء کرده بودند ولی وقتی با جناب آقای نخست وزیر صحبت شد ایشان فرمودند ووعده فرمودند که بموقع کار را انجام دهند و دستور بفرمایند کارهائیکه در قسمت‌های خارج از مرکز انجام می‌شود ولو اینکه متصدصان و انجام دهندگان آن در تهران باشند عوائد شهرداری و یک و نیم دصد آن کار به همان شهرستانی که در آنجا کار انجام می‌شود پرداخت شود وقتی این موضوع را جناب آقای نخست وزیر وعده فرمودندو آنچه که بنده در خلال این مدت دیدم هر وعده‌ای فرمودند و آنچه که بنده در خلال این مدت دیدم هر وعده‌ای را که ایشان داده‌اند وفا کرده‌اند و این دلیل برخوبی این دولت است اینستکه بنده را از رأی قبلی خودم منصرف کرد و بنده شخصاً با اصلاحی که از طرف مجلس سنا شده باین دلائلی که عرض کردم موافق هستم چون روی این دلایل و این امارات و این نشانه‌هائی که دیده می‌شود و می‌بینیم صنعت در شهرستانها اشاعه پیدا می‌کند ووجود اطاق صنایع برای این کارهای جدیدی که در ایران شروع خواهد شد وجودش لازم است و بنابر این این تقویت و بنیه مالی آن هم که بتواند مساعد این برنامه‌ها باشد ضرورت دارد.

رئیس - با اجازه خانم‌ها و آقایان اصلاحت مجلس سنا یکبار دیگر خوانده می‌شود.

(به شرح سابق خوانده شد)

رئیس - این اصلاحات مربوط به همین موظوعی است که آقای مرتضوی توضیح دادند.

پروین - بنده می‌خواستم فقط عرض کنم که صدور پروانه با پروانه صدور مطلقاً تفاوت دارد.

رئیس - نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین به اصلاحات مجلس سنا رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.

- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی اصلاحی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه ترخیص لوازم حرارت مرکزی دو دبستان اهدائی با معافیت گمرکی

۱۱- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی اصلاحی واصله از مجلس سنا راجع به اجازه ترخیص لوازم حرارت مرکزی دو دبستان اهدائی با معافیت گمرکی.

رئیس - لایحه دیگری است از مجلس سنا رسیده راجع به ترخیص اشیاء تأسیسات حرارت مرکزی دو دبستان اهدائی به وزارت فرهنگ. قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۵ مربوط به لایحه شماره ۳۸۶۹۰-۱۳۴۲/۱۰/۵ دولت (مربوط به تصویب نامه‌ها) راجع به ترخیص اشیاء تأسیسات حرارت مرکزی دو دبستان اهرائی به وزارت فرهنگ که ضمن مرقومه شماره ۳۸۴۷-۱۳۴۳/۴/۴ از مآن مجلس محترم بمجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز دوشنبه هیجدهم آبان ماه ۱۳۴۳ مطرح و یک فوریت برای آن پیشنهاد گردید و بدواً فوریت و بعداً لایحه مزبور که اصلاح شده بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور به ضمیمه ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا - مهندس شریف امامی.

قانون مربوط به ترخیص اشیاء تأسیسات حرارت مرکزی دو دبستان اهدائی به وزارت فرهنگ.

ماده واحده - عمل وزارت اقتصاد دائر به ترخیص اشیاء و لوازم مربوط به تأسیسات حرارت مرکزی دوباب دبستان دخترانه و پسرانه اهدائی آقای حاج محمد عاصمی به وزارت فرهنگ واقع در خیابان ایزنهاور که وسیله نامبرده سفارش و به گمرکات ایران رسیده است بدون پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی تأیید می‌شود.

لایحه قاننی بالا مشتمل بر یک ماده که لایحه آن بموجب ماده واحد مصوب بیستم آذرماه یکهزارو سیصدو چهلو دو تقدیم شده بود در جلسه روز دوشنبه هیجدهم آبان ماه یکهزارو سیصدو چهل و سه شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.

اصلاحات پیشنهادی مجلس سنا:

۱- در مصوبه مجلس شورای ملی بوده است: «بورازت اقتصاد اجازه داده می‌شود» در اصلاح پیشنهادی مجلس سنا تبدیل شده به «عمل وزارت اقتصاد ….. تأیید می‌شود».

۲- در عبارت «اهدائی بوزارت فرهنگ» اضافه شده است: «اضافه شده است: «اهدائی آقای حاج محمد عاصمی بوزارت فرهنگ».

۳- عبارت «که وسیله آقای حاج محمد عاصمی بازرگان» تبدیل شده است به: «که وسیله نامبرده».

رئیس - اصلاحاتی که در مجلس سنا تعمل آمده همانطور که ملاحظه فرمودید اصلاحات عبارتی است باین اصلاحات رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد نسبت باین لایحه باورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان بترتیب آتی بوسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).

مهندس آراسته - دکتر کلالی - مهندس کمانگر - مهندس ریاحی - مهندس جلالی نوری - دکتر زعفرانلو - خواجه نوری - دکتر سعید حکمت - رضوی - خانم تربیت - خانم جهانبانی - خانم دکتر مهرانگیز دولتشاهی - دکتر الموتی - مهندس معینی - دکتر یزدان پناه - خانم ابتهاج - سمیعی - دکتر ضیائی - روحانی - مافی - کسرائی - زند - دکتر سعید - موسوی - دکتر رهنوردی - کنگرلو- دکتر وحیدنیا- مهندس پروشانی - ارسنجانی - ریگی - دکتر کیان - مهندس ارفع - دکتر خطیبی - رهبر- مهندس صائبی - مهندس برومند- دکترفربود - پزشکی - دکتر عدل طباطبائی - پاینده - دکتر مهدی‌زاده - مهندس عدلی - مهندس ریاضی - خانم دکتر پارسای - مهندس کیا- خانم نفیسی - مهندس آصفی - مهندس صدقیانی - مهندس مالک - مهندس معینی زند- مصطفوی - سعید وزیری - احتشامی - مهندس اسدی سمیع - مهندس زرآور- دکترنجیمی - ثامنی - مجد- پژند- مهندس مجتهدی - مهندس اخوان - ادیب سمیعی - دکترمعتمدوزیری - کشفی - روستا - مرتضوی - بوشهری - معتمدی - صفی‌پور- دکتررمضانی - قراچورلو- امیراحمدی - حیدرصائبی - حق‌شناس - سیفی - دکترپورهاشمی - پروین - شاخوئی - اولیاء - محدث زاده - لفوطی - دکتر رشتی - پاک ذات - دیهیم - توسلی - نیاکان - هیراد - شیخ‌الاسلامی - میرهادی‌- اقبالی - سرتیپ پور - امینی خراجی - دکتر حسینی‌- حاذقی - ملک‌زاده - دکتر یگانگی - تیمسار حکیمیان - فخر طباطبائی - تیمسار نکوزاد - تیمسار همایونی - کورس - دکتراسدی - فولادوند - اهری - موسوی ماکوئی - اوزار - ظفر - دکتر قراگزلو - دکتر بقائی یزدی - دکتر اسفندیاری - ابراهیمی - ذبیحی - سلطان احمدی - زرگرزاده حاج باغلو - مبارکی - ساگینیان - کیوان - مهندس انصاری - میرزاختائی - علی مرادی - تبریزی - فهیمی - تهرانی - زهتاب فرد - شکیبا- طباطبائی - ناروئی - جهانگیری - طالب زاده - دکتر سامیراد - جاوید - رضائی - دکتر صالحی - کمالوند - کبیری - دکتر مدنی - حبیبی - دکتر امامی خوئی - صائب - دکتر صاحب قلم - کهزاد البرزی - آموزگار.

(آراء ما خوذه شماره شده نتیجه بقرار زیر اعلام گردید).

• آراء موافق ۱۴۵ رأی.
• ورقه سفید بعلامت امتناع ۱ برگ.

رئیس - لایحه با ۱۴۵ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.

اسامی موافقین:

صفی‌پور- دکتر رمضانی - بانو نفیسی - دکتر حکمت - اهری - موسوی - پاک ذات - دکتر زعفرانلو - معتمدی - مصطفوی نائینی - بانو جهانبانی - دکتر خطیبی - کسرائی - دکتر رهنوردی - دکتر سعید - مافی - بانو ابتهاج سمیعی - دکتر سامیراد - شکیبا - مهندس زرآور - دکترکیان - دکتر عدل طباطبائی - دکتر رشتی - فهیمی - مهندس کیا - ارسنجانی روحانی - مهندس ریاضی - پزشکی - دکتر الموتی - مهندس معینی - مهندس ریاحی - خواجه نوری - مهندس کمانگر - تهرانی کنگرلو - پاینده - جهانگیری - حبیبی - دکتر امامی خوئی - دکتر یگانگی - ساگینیان - صدری کیوان - بدر صالحیان - دکتر صالحی - دکتر صاحب قلم - علی مرادی - پروین - البرزی - شاخوئی - پور ادبی - دکتر کلالی - میر افضل - کلانتر هرمزی - زهتاب فرد - نور بخش - حکمت یزدی - بهادری - مهندس انصاری - رضوی - رجائی - ریگی - حسینی - فولادوند- مهندس پروشانی - مبارکی - قاسم مرادی - ناروئی - ختائی قلعه - جوقی - جهانشاهی -زرگر زاده حاجی باغلو - ذبیحی سلطان احمدی - ابراهیمی - حق شناس - سرتیپ حکیمیان - ظفر امیر احمدی - سر لشگر نکوزاد - دکتر قراگزلو - دکتر اسفندیاری - موسوی ماکوئی - نیری - سرلشگر همایونی - فخر طباطبائی - کورس - توسلی - ملک زاده آملی صائب - بانو تربیت - تبریزی - کمالوند - بانو دکتر پارسای اوزار - دکتر یزدان پناه - بانو دکتر دولتشاهی - زند - امینی خراجی - آموزگار - دکتر ضیائی - مهندس آراسته - مهندس جلالی نوری - موسوی کبیری - دکتر مدنی - پژند - دکتر وحیدنیا - میر هادی - لفوطی - غلام نیاکان - قراچورلو - مهندس آصفی - سیفی - شیخ‌الاسلامی - دیهیم بوشهری - دکتر نجیمی - اقبالی - هیراد - محدث زاده - حیدر صائبی - مرتضوی - دکتر پور هاشمی - ادیب سمیعی - مهندس اخوان - مهندس اسدی سمیع - مهندس مجتهدی روستا - اولیاء - دکتر معتمد وزیری - سعید وزیری - کشفی - احتشامی - مهندس معینی زند- مجد - دکتر فربود - مهندس صائبی - ثامنی - دکتر بقائی - یزدی - مهندس صدقیانی - مهندس ارفع - مهندس مالک - مهندس برومند - مهندس عدلی - حاذقی - دکتر مهدیزاده - رهبر- طالب زاده رودسری.

اسامی ممتنعین:

فلیکس آقایان - صادق احمدی - دکتر اسدی - دکتر اعتمادی - امام مردوخ - دکتر شفیع امین - ایلخان - بالاخانلو - دکتر مهندس بهبودی - مهندس پرویز بهبودی - پرویزی - جاوید - مهندس جلالی - دکتر حکیم شوشتری - رامبد - باغمیشه - دکتر رضوانی - مهندس زنجانچی - سرتیپ پور - ضابطی طرقی - طباطبائی طهماسبی - دکتر مبین - متولی باشی - محسنی مهر - ناروئی.

- تقدیم لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و معرفی آقایان: پهلبد بوزارت فرهنگ و هنر و دکتر هدایتی بوزارت آموزش و پرورش و دکتر کشفیان بوزارت مشاور و مهندس شالچیان بوزارت راه و دکتر جهانشاهی بوزارت مشاور بوسیله آقای نخست وزیر

۱۲- تقدیم لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و معرفی آقایان: پهلبد بوزارت فرهنگ و هنر و دکتر هدایتی بوزارت آموزش و پرورش و دکتر کشفیان بوزارت مشاور و مهندس شالچیان بوزارت راه و دکتر جهانشاهی بوزارت مشاور بوسیله آقای نخست وزیر

رئیس - جناب آقای نخست وزیر فرمایشی داشتید؟ بفرمائید.

نخست وزیر (حسنعلی منصور)- عرایض بنده امروز در مجلس شورای ملی با سهولت بیشتری باستحضار می‌رسد. زیرا فرمایشات متین، جامع، همه جانبه‌ای که از طرف رهبر عالیقدر ایران شاهنشاه دیروز با حضور کلیه نمایندگان محترم بیان شد (صحیح) بنده رابی نیا می‌کند از این که نسبت بوضع مملکت و اوضاع کنونی، نسبت به ثبات وضع ایرانی که شایسته همه گونه آبادی و عمران و شایسته همه گونه آبادی و عمران و شایسته همه گونه ترقی و تعالی است عرایضی بکنم (صحیح است) آنچه که برای ما مهم است وما هم از چنین رهبری الهام می‌گیریم انجام خدماتی است که ما را بتواند باین هدفها برساند برای اتخاذ تصمیمات مملکتی باید مطالعه کرد، باید دقت کرد، باید مسائل اقتصادی و اجتماعی اساسی زمان را در نظر گرفت و خدمت را برای روز انجام نداد بلکه فکر نسل آینده مملکت و فکر پایه گذاری یک سیاست متین و محکم که بتواند جوابگوی چنین تحول و انقلابی باشد پی‌ریزی کرد (صحیح‌است) بنده تصور نمی‌کنم کسانی که فقط با الفاظ و کلمات و با نداشتن شهامت در اتخاذ تصمیمات امروز را به فردا میگذراندند چیزی را از صدارت همراه خود بمنزل بردند بنده هم اگر افتخاری در تاریخ نصیبم شده است که با مرشاهنشاهی که مقرر فرمودند و تأیید فرمودند که چنین خدمتگذاری با سایر همکارانش با صداقت و ایمان می‌تواند جزئی از مشکلات مملکت رامرتفع کند وخدمتگذاریکند این بزرگترین افتخاری است که همراه خود برای همیشه خواهم برد (احسنت) ولی این افتخار باید با آثاری توأم باشد که مشکلات مملکت، دشواریهای مردم مسائلی را که در اثر سیاست ندانم کاری یا سیاست امروز بفردا گذراندن و عدم شهامت در اتخاذ تصمیمات روزبروز مسائل غامض اجتماعی و اقتصادی بوجود آمده است باید با شهامت و شجاعت این اصول را بمعرض افکار عمومی گذاشت، بعرض نمایندگان محترم رساند و اتخاذ تصمیم کرد و آن را عمل کرد والا بفرموده شاهنشاه کار آسانی است که ما امروز با الفاظ عده‌ای را گول بزنیم ولی نسل آینده به ما نفرین بفرستد و من تصور نمی‌کنم که روح انقلاب در این مجلس و این دولت که زاده چنین مجلسی است اجازه ندهد که ما راه و روش گذشتگان را ادامه بدهیم (صحیح است) باز تکرار می‌کنم که آنچه در گذشته شده است و خدمتگذارانیکه باین مملکت خدمت کرده‌اند مورد نهایت احترام و مورد نهایت علاقه ما هستند (احسنت) ولی اوضاع و احوال زمان تغییر می‌کند اگر صحبت از چنین تحول وسیع همه جانبه‌ای در تمام ارکان سیاست اقتصادی و اجتماعی مملکت پدید نیامده بود شاید توجه به نان ارزان تهران، توجه به اینکه عده‌ای افراد در شهرها و خاصه در پایتخت مملکت که مرکز سیاست است دستشان بهمه چیز برسد و بیست و دومیلیون ملت ایران فراموش شود کار آسانی است ولی امروز این تحول بما اجازه نمی‌دهد که دولت فکرش را منحصر بکند بکمک عده محدود و منحصر (صحیح است) و اگر ما این راه را پیروی بکنیم شما باید ما را مؤاخذه بکنید (احسنت) بنده امروز شاید در مقابل بیانات جامع و کامل شاهنشاه ضرورتی برای توجیه مسائل مهم مملکتی ندارم و بدین جهت باختصار قناعت می‌کنم شرفیابی امروز من حضور شاهنشاه و مجلس شورای ملی برای تقدیم لایحه ایست که این لایحه یکی از آثار تحولی است که باید در این مملکت برای نسل آینده پی‌ریزی بشود و آنهم موضوع انسان سازی است در مملکت تمام امکانات مادی، تمام برنامه‌های اقتصادی تمام تشکیلات اداری و حتی با افرادی که نتوانند نقش خود را در این امور بطور صحیح ایفا نمایند مخلوط شود نتیجه ثمر بخشی نخواهد داشت تشکیلات اداری ما امروز زاده یک سلسله بی توجهی‌هائی است یا عدم توجه است به مسائلیکه ما نخواستیم یا نتوانستیم یک کادر مجهز اداری برای ممکلت تربیت بکنیم (صحیح است) نیروی انسانی و توجه به سطح اشتغال در مملکت مهم ترین عاملی است که مسائل اجتماعی مملکت ما را حل می‌کند وقتی صحبت از وزارت کار و دستگاه اداری آن پیش می‌آید این نیست که وزارت کار در دستگاه اداری خود تقسیم کننده مشاغل بین افراد باشد باید اول شغل را بوجود آورد باید اول افراد را برای این مشاغل تربیت کرد و با یک هماهنگی کامل اجرای یک برنامه وسیع توسعه اقتصادی و اجتماعی را تعمیم داد. وقتی ما صحبت از وزارت فرهنگ می‌کنیم تنها منظور نیست به اینکه ما فرزندان خود را بدبستان بفرستیم و سپس پا بدبیرستان بگذارند و بعداُ راه دانشگاه را به پیمایند ویا احتمالاُ به خارج از کشور برای تحصیل بروند ولی ندانند چه می‌کنند و برای تحصیل بروند ولی ندانند چه می‌کنند و برای چه تربیت می‌شوند و روی چه اصولی و هدفی تعلیم می‌یابند و برای چه مسائلی در مملکت آماده می‌شوند باز هم اگر امروز ما می‌خواستیم بگوئیم که آقا دردسری است که ما بیائیم باین مسائل وارد بشویم تفکیک یک وزارتخانه ممکن است مشکلاتی در برداشته باشد یکی بخواهد و یکی نخواهد آنوقت همان فرمایش ملوکانه است که دون شأن این دولت است یکی از برنامه‌های حزب‌ایران نوین و یکی از برنامه‌های مترقی که الهام گیرنده از نیات شاهنشاه است که این بود که ما باید به فرهنگ و هنر و آثار تمدن باستانی ایران افتخار بکنیم و آنرا تقویت کنیم و فرهنگ ایران را تعمیم و توسعه بدهیم و برای فرزندان این ممکلت در آینده یک راه و روش‌آموزی و تعلیم و تربیت فراهم بکنیم تا بتوانیم نسل آینده را از مشکلاتی که امروز ما مواجه با آن هستیم نجات و رهائی بدهیم (صحیح است) برای این منظور و برای اجرای یکی از مواد برنامه حزب ایران نوین با مطالعاتی که بعمل آمد ضرورت تفکیک وزارت‌فرهنگ تشخیص داده. شد وزارت فرهنگ امروز با تمام مقدورات خود به بهترین طریقی کوشش می‌کند که وظایف وجدانی خود را انجام دهد آموزگاران و معلمین و استادانی را که امروز می‌شود گفت که در طبقه مرفه نیستند ولی حقیقتاُ برای این ملت زحمت می‌کشند و خون دل می‌خورند بسیار مورد احترام و بسیار مورد سپاسگذاری دولت هستند (احسنت) این‌ها افراد بسیار خدمتگذاری در جامعه هستند ما برای طبقه معلم و به طبقه فرهنگی در این مملکت احترام فراوان قائلیم (احسنت) ولی مسائل مختلفی که در وزارت فرهنگ امروز متمرکز است بصورت وسیع می‌باشد که انجام امر از عهده یک دستگاه و یک وزیر خارج است (صحیح است) تفکیک این وظایف در حقیقت یعنی تقویت فرهنگ یعنی احترام بیشتر به معلم یعنی تأمین احتیاجات واقعی آنها به میزان قابلی که در خور تنهائی دولتها باشد ما اگر امروز بودجه وسیع برای فرهنگ در نظر گرفتیم اگر این بودجه و اعتبارات نتواند آنطوریکه باید و شاید در امر فرهنگ و آموزش و پرورش مصرف بشود بدون تردید قسمت اعظم آن را از بین برده‌ایم و بیهوده مصرف کرده‌ایم صرفه‌جوئی تنها زدن چند رقم از بودجه نیست صرفه جوئی واقعی آنست که در آن موردی را که برای مملکت ضرورت دارد هزینه‌ای بشود و این پول به مصرف واقعی خودش برسد و نتیجه مطلوب بدست آید والا این پول از بین می‌رود و در حقیقت ما به بودجه مملکت تحمیل کرده‌ایم و نتایج مطلوب را بدست نیاورده‌ایم طی لایحه‌ای که تقدیم مجلس محترم شورای ملی می‌شود وزارت فرهنگ به وزارت آموزش و پرورش و فرهنگ تبدیل می‌شود اداره کل اوقاف که آنهم خود داستانی دارد و کسانی که روی فکر خیرخواهانه روی افکار بشردوستانه روی علائق انسانی مال خود را برای خدمت به ابناءبشر و هموطنان خود وقف کرده‌اند اینها انتظار دارند یا انتظار داشتند یا روح آنها انتظار دارد که از این وسائل از این منابع مالی و از این مال و منال به بهترین طریق استفاده کنیم و آن را در راه خیر و در راه اصول معنوی و دینی مصرف کنیم اگر نتوانیم چنین دستگاهی را بفکر و عقیده و ایمان واقف بوجود بیاوریم بدون تردید راه صحیحی نپیموده‌ایم و آن نیت حقیقی خیرخواهان را انجام نداده‌ایم اداره کل اوقاف بسازمان اوقاف تبدیل و تحت نظر نخست وزیر اداره می‌شود زیرا این موضوع مطلبی نیست که به وزارت فرهنگ ارتباط داشته باشد بلکه منطقی است که در سیاست عمومی مملکت از این وسائل بحد کافی حداکثر استفاده را برای انجام برنامه‌های مترقی و خیرخواهانه که واقفین این اموال منظور نظر آنها بوده است انجام گیرد صحیح است تفکیک این وزارتخانه باین سه قسمت هیچگونه هزینه زائدی را برای دولت بوجود نمی‌آورد بلکه بالعکس صرفه جوئیهای بیشماری را تأمین می‌کند نه صرفه جوئیهای ظاهری بلکه صرفه جوئی باطنی یعنی در سرمایه گذاری و پرداخت پول و هزینه در این دستگاه حداکثر استفاده باید بعمل بیاید، در وزارت فرهنگ با وسعت فراوان آن گرفتار مسائل اداری وسیعی می‌شویم که باید در سراسر مملکت و در قلب تمام روستاها تعمیم بدهیم دیگر فرصت فکر در آثار باستانی فرصت تامین فرهنگ واقعی با موقعیت ایران در دنیای متمدن و همچنین اجرای برنامه‌های وسیع دیگری که در نظر داریم قادر بانجام آن نخواهیم بود بدین جهت بنده از فرصت استفاده می‌کنم و لایحه تفکیک وزارت فرهنگ را تقدیم ریاست محترم مجلس شوراتی ملی می‌کنم و اجازه می‌خواهم جناب آقای پهلبد را بعنوان وزیر فرهنگ و هنر مبارک است معتمدی شخصیت مثبت و شریفی هستند و جناب آقای دکتر هادی هدایتی را بعنوان وزیر آموزش و پرورش خدمت همکاران عزیز و نمایندگان محترم معرفی بکنم مبارک است همچنین جناب آقای دکتر کشفیان را که سالها با شخص من همکاری داشته‌اند و یکی از برجسته‌ترین و شریف‌ترین افراد این مملکت هستند برای همکاری نزدیکتر و انجام امور هیئت وزیران بعنوان وزیر مشاور معرفی می‌نماید مبارک است و بجای ایشان جناب آقای مهندس شالچیان که یکی از مهندسین قابل ایران هستند صحیح است بعنوان وزیر راه تعیین شده‌اند مبارک است احسنت معتمدی - بسیار انتخاب مفید و درخشانی است همچنین جناب آقای دکتر جهانشاهی چون بعلت کسالت نمی‌توانند بار سنگین وزارت را بکشند ایشان با اطلاعات وسیع اقتصادی که دارند برای وظایف سنگینی که بنده بعهده دارم می‌توانند کمک مؤثری باشند بعنوان وزیر مشاور بمجلس شورای ملی معرفی می‌کنم مبارک است لایحه تفکیک وزارت فرهنگ را تقدیم ریاست محترم مجلس شورای ملی می‌کنم بنده از این فرصت استفاده می‌کنم و عرض می‌کنم که در مملکت ما دیگر با چنین انقلاب و تحول همه جانبه دیگر دسته جات صنفی و دسته‌جات خاصی وجود ندارد ما برای یک معلم یک استاد دانشگاه یک آموزگار یک کارگر شریف و یک زارع خدمتگزار در سراسر این مملکت یکسان ارزش قائل هستیم و بهمین دلیل هم عرض می‌کنم که برای وزارت جدید آموزش و پرورش که معلمان خدمتگذار ایران در آن صادقانه خدمت می‌کنند کوشش خواهد شد که حداکثر احتیاجات ضروری و توجه بزندگی آنها معطوف بشود برای اینکه بتوانند با خیالی آسوده در تربیت نسل جوان ایران کوشش بکنند اعمال غرض و با سیاست بافی می‌توانند خدمتگذارانی را بغلط دورخود جمع بکنند و بعنوان معمولی بازاری برای اعمال نفوذ خود قرار بدهند این مسائل دیگر ملت ایران اجازه نمی‌دهد که دستگاههای دولتی آلوده به اغراض باشند (صحیح است) بنده و دولت بنده و نمایند گان محترم هستیم که در آینده کوشش خواهیم کرد که همه فرهنگیان تأمین احتیاجات ضروری و خواهران ما وسائل با حرف انجام نمی‌شود اگر من امروز می‌آمدم تظاهر می‌کردم و چند تومانی در بودجه مملکت یا یک وزارتخانه یا حقوق یکدستگاه اضافه می‌کردم و بمن تبریک وتهنیت می‌گفتند ولی بدجه مملکت را متورم می‌کردم و اقتصاد مملکت را متزلزل باین مملکت خیانت کرده بدم ولی من می‌آیم پیشنهادهائی تنظیم می‌کنم که افراد این مملکت بتوانند در آینده از مسکن از تأمین بهداشت و از حقوق کافی بهره مند شوند (احسنت) این راه حقیقت و حقیقت بینی است خلاف این خلاف صداقت و خلاف امانت مملکتداری است بنده اطمینان می‌دهم که دستگاه آینده وزارت آموزش وپرورش به بهترین طریقی در راه تأمین و توسعه تعلیم و تربیت در شهرها و روستاها بتواند به بهترین وضعی وظیفه خود را انجام بدهد همچنین اطمینان کامل دارم با آشنائی که به دوست و همکارعزیزم آقای پهلبد دارم و خدمات ایشان در اداره کل هنر‌های زیبا بر هیچ کس پوشیده نیست (صحیح است) خواهند توانست با ادغام دستگاههائی که با فرهنگ و هنر ایران ارتباط دارد وظیفه خود را به بهترین طریقی انجام بدهند و ما بتوانیم افتخارات فرهنگ خود را دنیای متمدن و جهان که پیام شاهنشاه ایران چنان رسوخی کرد که ایران را در اقصی بلاد عالم یک کشور فرهنگ دوست معرفی نمود انجام بدهد در این چند روزه قطعاً شما هم مانند ما شایعات بسیار شنیدید ولی همانطور که من در محضر مجلس شورای ملی سوگند یاد کردم چه در موقعی که با شما همکار بودم و در اینجا دست بر روی قرآن مجید گذاشتم و سوگند یاد کردم چه در موقع تشکیل دولت، بدانید که این دولت با افتخار روی کار آمده است و با سرافرازی و خدمتگذاری از کار کنار خواهد رفت ولی هووجنجال و شایعه پردازی و اعمال غرض و افکار مغرضانه و افکار خائنانه دیگر در این مملکت خریدار ندارد (صحیح است) امروز کشور ما را رهبری اداره می‌فرمایند که دیروز فرمایشات ملوکانه‌اش برای نمایندگان بهترین نمونه و بهترین آئینه تمام نمای برنامه‌ها و سعادت آینده ملت ایران بود (صحیح است) امروز دیگر نمی‌شود گفت که ما امنیت می‌خواهیم راه می‌خواهیم آب و برق می‌خواهیم و حاضر نیستیم کوچکترین فداکاری را در راه ملت ایران بکنیم برنامه جهاد ملی برای پیشرفت که من در این مجلس با شهامت و شجاعت ایراد کردم و آنروز و امروز با چنین استقبالی روبرو می‌شویم و با ما همکاری می‌فرمائید و از اقصی نقاط ایران نامه‌های دوستانه که حاکی از رضایت است و اصل می‌شود موجب تقویت روحی و تقویت خدمتگذاری می‌شود جهادی است که اولین بار شهرنشینان برای خدمت بروستا نشینان تجهیز شده‌اند (صحیح است) همانطور که شاهنشاه بیان فرمودند ما وظیفه بس دشواری در مقابل ۲۲ میلیون جمعیت ایران داریم که نباید فراموش کنیم و دایه‌های دلسوزتر از مادر که برای افزایش یک ریال نفت بخانه‌ها تلفن کردند که فردا در تهران اعتصاب خواهد شد و بازارها و مغازه‌ها بسته خواهد شد فراموش کرده‌اند که دیگر امروز برنامه‌های مترقی را این افکار مغرضانه و این افکار متشتت اداره نمی‌کند روزی است که اتومبیل نخست وزیر و وزراء و کارمندان دولت و ارتش شاهنشاهی در خدمت ملت بسیج می‌شوند این اعتصاب را رانندگان زحمت‌کش نکردند این اعتصاب را کسانی کردند که تصور کردند که از صدها هزار تومان یا میلیونها تومان استفاده شاید ذره‌ای را هم باید برای رفاه مردم این مملکت بپردازند ولی این دولت است که در راه تأمین منافع حقه می‌گوید که باید رانندگان تاکسی دارای حقوق انسانی باشند راننده باید در مقابل کار عادلانه مزد عادلانه دریافت دارد و باید دارای بیمه‌های اجتماعی باشد (احسنت) و نباید برای گرفتن یک مسافر از این کوچه بآن کوچه بگردد افراد شهر نشین ما باید وسائل اتوبوس باندازه کافی داشته باشند که حتی نرخ قدیم تاکسی را هم نپردازند و با بهای کمتری از نقطه‌ای بنقطه دیگر بروند اینها خدمت بمملکت است نه الفاظ و عوام فریبی و این دولت که این مسائل را حل خواهد کرد از این افکار مغرضانه بیم و باکی ندارد (احسنت) اعتصاب در مواردی که مربوط بمنافع عمومی می‌شود طبق قانون محکوم است و ما تصمیماتی اتخاذ می‌کنیم و کردیم و نتایج آنرا هم دیدیم و در آینده هم این مسائل راه ما را منحرف نخواهد کرد کسانی را که بعناوین مختلف بهر صورتی در هر موقعیت منتظر هستند وقتی یک اقدام اساسی در مملکت بعمل بیاید راه بیفتند و افکار و نیات مغرضانه و خائنانه خود را در این مملکت شیوع بدهند دیگر آنها جای در قلب ملت شریف ایران ندارند (صحیح است) امروز بنده می‌گویم این شایعات بی‌ربطی که منتشر کرده‌اند در مسائل اقتصادی همه مطرود است و بنده تکذیب می‌کنم بندهبه تجار این مملکت بارها اعلام کرده‌ام که راه کسب و تجارت واقعی و حقیقی را با نهایت احترام ما حمایت می‌کنیم آنها کار بکنند با انصاف استفاده بکنند منافع واقعی خود را برای زندگی مرفه‌تر مصروف بدارند مالیات حقه مملکت را بپردازند و بگذارند در سایه امنیت خود و فرزندان و نسل آینده این مملکت در امن و امان باشند (احسنت) این سیاست ما است شایع کرده بودند که از هر مغازه‌ای چند تومان در روز گرفته خواهد شد بنده این موضوع را تکذیب می‌کنم چنین نیست (احسنت) شاهنشاه در بیانات دیروز خود فرمودند که کوشش ما بر این است که رابطه مؤدیان مالیاتی را با دستگاه دولت با وجود اینکه ما کوشش می‌کنیم که این دستگاه سالم باشد ولی غلو نمی‌کنیم صد در صد آنچه که ما طالب هستیم بوجود خواهد آمد این نه تنها در ایران در هیچ مملکتی چنین غلوی نباید کرد همیشه ممکن است مأمورین خاطی باشند همیشه ممکن است مأمورینی باشند که واقعاً سوء استفاده‌چی باشند فرمایش ملوکانه بر این بود که با سبک و روش صحیحی اصناف حتی شاید چند برابر حاضر باشند که مالیات حقه خود را بپردازند ولی گرفتار مأمورین خاطی نشوندرشوه ندهند و این راه سالم و صحیح در مملکت پایه‌گذاری شود (صحیح است) این را اگر از این مغازه به آن مغازه بگویند که از امروز ببعد برای شما مالیات می‌بندند این بخدای متعال صحیح نیست قانون مالیاتی را که ما تقدیم مجلس خواهیم کرد عادلانه‌ترین قوانین مالیاتی خواهد بود که با وضع اقتصادی و اجتماعی و مملکت کاملاً تطبیق می‌کند ما در اینجا سرمایه و سرمایه‌گذاری صحیح را بحداکثر تأمین و تقویت خواهیم کرد سرمایه‌گذاری مجدد را در امور تولیدی و عمرانی از مالیات معاف خواهیم داشت (احسنت) (مهندس آصفی - این عده انگشت شمارند. محکوم هستند جناب آقای نخست وزیر) (دکتر رهنوردی ملت ایران آنها را خوب شناخته‌اند) خوب شناخته‌اند بنده امروز در اینجا بصاحبان صنایع روی می‌آورم و به آنها اعلام می‌کنم که جائی امن‌تر از ایران برای سرمایه‌گذاری نیست زیرا وضع ثابت ایران و رژیم ما در کشور بهمه این اطمینان را می‌دهید که برنامه خود را در امور تولیدی اعم از کشاورزی و صنعتی بکار بیندازند و از منافع واقعی آن حداکثر استفاده را ببرند ما به افرادی که احتمالاً روی تشنجات سالهای گذشته سرمایه‌های خود را از ایران خارج کرده‌اند اعلام می‌کنیم که این سرمایه‌ها را در این مملکت برای خودتان و برای اطفال خودتان و برای آینده ملت ایران سرمایه‌گذاری کنید و بدانید جائی امن‌تر از ایران نیست (صحیح است) در قوانین آینده مالیاتی ما حمایت از سرمایه‌گذاری و حمایت از صنایع و حمایت از امور بازرگانی و حمایت از طبقات صنفی بحد کمال و با تسهیلات کامل فراهم شده است (صحیح است) وقتی ما میگوئیم میزان وصول مالیات ما کم است مغرضین شایع می‌کنند که می‌خواهند مال شما را بگیرند ما مال شما را نمی‌خواهیم بگیریم ما بمال کسی چشم طمع ندوخته‌ایم بفرموده شاهنشاه در این دولت افراد برجسته اقتصادی هستند (صحیح است) میدانند که اگر یکبار مال کسی را بگیرند دیگر بار دومی نخواهد بود ما این مال را تقویت می‌کنیم که بهره آن روز بروز زیادتر بشود و برای ملت ایران منبع مالیاتی قوی بوجود بیاورد (احسنت) این افکار را شما در این جا هستید بعنوان نماینده ملت محکوم بکنید (چند نفر از نمایندگان محکوم است) نگذارید که بین افکار سم‌پاشی بکنند و راه ترقی این ملت را احتمالاً برای یک روز هم که شده است متوقف بکنند خدای متعال شاهد است جاندارد بنده در محفلی بودم که اشک تمساح دیدم برای زارعین محروم ایرانی می‌ریزند که چطور ممکن است این‌ها یک ریال به نفت بیشتر بدهند بنده باین افراد مغرض و باین افراد عوام فریب می‌گویم که هشتاد در صد زارعین ایرانی هنوز نفت بدست آنها نرسیده است (صحیح است) شما نمایندگان کشاورزان، بگوئید که آیا راه گرم شدن خانه‌های روستائی با تنور یا فضولات حیوانی است یا خیر؟ (صحیح است) آیا این زارعین را که در راه غلط گذشته نگذاشتند حتی راه فرعی بین این دهات ساخته شود این‌ها آثاری از تمدن بچشم دیده‌اند؟ ندیده‌اند (پاینده - در فریدن نفت سیری دو ریال است) و تازه در نقاطی که نفت توزیع می‌شود بچند برابر قیمت بزارعین می‌رسد وظیفه این دولت است که کوشش بکند که بدست هر زارعی نفت برسد (احسنت) ما اگر زارع را در این جهاد ملی از پرداخت این یک ریال برای سعادت ملت ایران کنار می‌گذاشتیم فکر می‌کنم که این زارعین ما را محکوم می‌کردند و می‌گفتند مگر ما جزء ملت ایران نیستیم که در این جهاد شرکت نکنیم (صحیح است).

این‌ها از افکار آن اشخاص و افکار پوسیده آنهائی برمیخیزد که بنده توضیح این مسائل را در آن محافل اکراه دارم ولی با شما که روح انقلاب در شما هست با اصرار و استقبال این مسائل را تکرار می‌کنم بنده پریروز جمعه بالاخص پیاده از سر پل تجریش گذشتم در آنجا افراد محروم با اتومبیل نمی‌آیند افرادی میآیندکه می‌توانند با اتومبیل برای گردش به سر پل بیایند (صحیح است) بنده از آنها پرسیدم و بآنها گفتم من نخست‌وزیر شما هستم آیا از افزایش بهای نفت و بنزین شما نگران هستید یا ناراضی هستید یا ناراحت هستید؟ طوری با خنده و احساسات بمن جواب دادند نه، برای اینکه وقتی صحبت‌های شما را شنیدیم وقتی دلیل آنرا گفتید و وقتی گفتید که این ریالها را ما صرف تأمین نان ملت ایران می‌کنیم صرف تأمین نان ملت ایران می‌کنیم صرف تأمین عمران این مملکت می‌کنیم ما با استقبال این پول را می‌پردازیم یک قدری کمتر مصرف می‌کنیم ولی این ریالها را با استقبال می‌پردازیم ملت ایران این استنباط را دارد و این حس تشخیص را دارد ولی این سیاست بافان و کهنه پرستان هنوز تصور می‌کنند که احتمال دارد چرخ سیاست بعقب برگردد (مهندس کمانگر- در اشتباه هستند) و آن آرزو و آن آتش عشق و شهوت و جاه طلبی و در عین حال منفعت‌جوئی مجدداً تکرار بشود ولی این راه دیگر در راه تحولات انقلاب ۶ بهمن مسدود شده است (حیدرصائبی - این آرزو را بگور خواهند برد) بنده بمجلس شورای ملی اطمینان می‌دهم که مسأله تاکسیرانی در تهران و در تمام شهرستانها به بهترین طریق حل خواهد شد بصورتیکه راننده تاکسی حقوق انسانی داشته باشد و دارنده تا کسی منافع عادلانه و حقه ببرد و این استثمار واقعی هم باید از بین برود (صحیح است) بنده اجازه نمی‌دهم کسیکه صد دستگاه تاکسی دارد و شوفر تاکسی شب به شب باید برای هر تاکسی شصت تومان بصاحب تاکسی بدهد یعنی شش هزار تومان در روز اگر کار کرد و یا نکرد باید بدهد من این را در تمام اجتماع امروز محکوم می‌کنم (صحیح است، احسنت) تاکسی تا کار نکند اتومبیل نخست وزیر و وزراء و شما در خدمت اجتماع خواهد بود (صحیح است) و اگر چند موزیر و وزراء و شما در خدمت اجتماع خواهد بود (صحیح است) و اگر چند مغازه بسته شود یا نشود راه‌هدفهای انقلاب شاه و ملت دیگر نمی‌تواند انحرافی پیدا بکند (احسنت) بنده این مسائلی را که می‌گویم اگر باایمان و عقیده نبود اگر در خود و همکارانم کوچک‌ترین نقطه ضعفی میدیدیم اطمینان داشته باشید این مردمیکه دو چشم دارند و دو چشم دیگر فرض کرده‌اند آنموقع افراد ما را نمگذاشتند که در این خدمات ملی و در این تصمیمات شجاعانه و در این افتخاراتیکه برای به تحقق رساندن هدفهای انقلاب ششم بهمن کمر خدمت بسته‌ایم موفق بشویم بنده نمی‌گذارم که در این دولت هیچگونه نقطه ضعفی در خدمتگذاری بوجود بیاید کاری که این دولت در هشت ماه گذشته کرده است از لحاظ زیر بنای اقتصاد این مملکت از لحاظ تشکیلات این مملکت از لحاظ توجه و توقع از افراد خدمتگذار صدیق در اجرای برنامه‌های مملکتی در راه بوجود آوردن دستگاههای ضروری در راه از بین بردن دستگاههای ناسالم و غیر ضروری از لحانظ تنظیم بودجه واقعی مملکتی که این درزها گرفته شود و این پولها صرف عمران و آبادی این دهات بشود از لحاظتفکیک امور عمرانی و برناه ریزی در امور اجرائی در راه بوجود آوردن وزارتخانه‌های مسئولی که بتوانند با قدرت و توانائی بیشتر جبران عقب ماندگی این مملکت را بکنند از راه اصالح وزارت دارائی و راه وصول مالیات‌مالیات‌های حقه از لحاظ تأمین اعتبارات عمران عمومی خدماتی است که یک سال آینده شما نمایندگان ملت شاید ما را مردمی غاصب و مردمی را که بی‌شهامت در اتخاذتصمیم باشد نخواهید خواند (انشاءالله) ما کوشش خواهیم کرد که این امور با سرعت کامل بجلو رانده شود (انشاءالله) مطلبی را که بازهم در این روزها شایع است و آنهم قسمت اعظمش در اثر شایعات مغرضانه است موضوع قیمتهاست اولا در سالی که حقیقتاً یکی از بدترین سالهای زراعی ایران است چرا این افارد نمی‌گویند که نان این مملکت تأمین شده است چرا نمی‌گویند که اعتبارات کشاورزی بدر هر خانه روستائی داده شده است (مهندس صائبی - مغرض هستند) چرا نمی‌گویند اگر تصمیمات این دولت نبود نرخ نان به سه برابر افزایش پیدا می‌کرد و در مقابل نرخ سایر اجناس چه ترقی فاحشی می‌کرد ولی با فصل زمستان اگر کاهو یک ریال برروی آن بطور طبیعی افزوده بشود این را یک مطلب غامض مملکتی می‌کنند بنده نمی‌گویم در بعضی موارد متأسفانه سود جویانی بی‌انصافی نمی‌کنند اولا وسائط نقلیه بهیچوجه من‌الوجوه در هزینه‌های آنها افزایشی داده نشده است و اینها تا شهرها کالاهای مورد نیاز را حمل می‌کنند بفرض که در بعضی نقاط نزدیک بین شهرها کامیونهای بنزینی بار حمل می‌کنند به قضاوت شما نمایندگان مجلس می‌گذارم یک کامیون که سیب زمینی حمل می‌کند بتهران و نده لیتر بنزین از قزوین تا این جا مصرف می‌کند احتمالا ده تومان بیشتر برای هزینه حمل و نقل به سه تن سیب‌زمینی تعلق می‌گیرد آیا این ده تومان روی هر کیلو روی سه هزار کیلو سیب‌زمینی چقدر تعلق می‌گیرد این اگر سودجوئی و بی‌انصافی باشد راه این سود جویانی و بی انصافان را هم ما خواهیم گرفت در نقاط مختلف شهر تهران وسایر شهرها فروشگاههای وسیع که کالاها را بقیمت عادلانه در اختیار مردم بگذارند تأسیس خواهد شد (احسنت) ولی من در اینجابه اصناف به پیشه‌وران بفروشندگان به خواربار فروشان خاصه اعلام می‌کنم که شما هم در این جهاد ملی سهمی دارید نگذارید که احتمالا سودجوئی شما موجب نارضایتی مردم بشود و بنده اطمینان دارم که اینها عده معدودی هستند، عمومیت ندارد (صحیح است) امروز دولت توانسته است در سال قحطی نان را به قیمت معمولی حقظ بکند (مرتضوی - بهترین خدمت است) گوشت را بقیمت عادلانه که در این قصل سابقه نداشته است حفظ بکند قیمت قند و شکر اگر پائین نیامده باشد بالا نرفته است (صحیح است) قیمت برنج در این فاصله افزایش پیدا نکرده است اینها وسایل مردم هستند که ما طرفدار آنها هستیم ولی اگر کسی بخواهد برود کنسرو خارجی بخرد و سودجوئی اجحاف بکند بنده نمی‌گویم که از آن غافل هستم ولی آنرا در مرحله اول اهمیت قرار نمی‌دهم (صحیح است) بنده در اینجا اعلام می‌کنم که این مسائل باید با آرامش با قبولیت عامه با توجه باینکه پرداخت هر ریال صرف هزینه سرمایه گذاری می‌شود که تولید آن هزینه زندگی را در آینده پبائین خواهد آوردن اگر ما امروز این کار را نکنیم بطور قطع در آینده قیمتها افزایش خواهد داشت که این افزایش حاد را ما نمی‌توانیم جلوگیری کنیم در این راه ما باید جهاد کنیم فداکاری کنیم و قدری از مصرف کنیم این جا دارد و راه و روح این انقلاب همین است که من در اینجا با سرفرازی اعلام می‌کنم و بدان ایمان دارم و طبق آن اقدام خواهم کرد (احسنت) بنده بیش از این عرضی نمی‌کنم هر بار که به مجلس شورای ملی می‌آیم با روحی قوی و ارادهای توانا از این مجلس خارج می‌شوم زیرا شما هستید که من را در بین خود مورد حمایت و عطوفت قرار می‌دهید که بتوانم در مقابل شاهنشاه بزرگ و ملت ایران خدمتگذاری صدیق باشم و همکارانی انتخاب کنم که امروز دیگر همکاران ما از دولت و مردم مجزا نیستید شما فرد فردتان سربازان و خدمتگذاران فداکاری هستید که در راه این جهاد ملی در اقصی نقاط ایران در نقاط انتخابیه خود می‌توانید این راه و روش سالم و این راه و روش صنعتی و این راه و روش باشهامت و شجاعت را تقویت و تأمین بکنید بنده امیدوار هستم که این دولت بتواند همانطوری که شاهنشاه ایران دیروز بانهایت مرحمت و با نهایت عطوفتشان پشتیبانی از این دولت فرمودند که بار ما را برای آینده سنگین تر کرد ما باید کاری کنیم که در مقابل شاهنشاه و مردم خجل نباشیم و اگر احیاناً و موقتاً بعضی از تصمیمات اقتصادی در مقابل معدودی خوش آیند و گوارا نباشد بدانند برای اکثریت ملت ایران گوارا است (صحیح است) و آنها هم که امروز ندانسته احتمالاً تحت تأ ثیر شایعاتی قرار می‌گیرند راه صحیح و اصولی آینده مملکت را تقویت و تأیید خواهند کرد بیش از این عرضی ندارم (احسنت).

- طرح و تصویب دو فوریت و طرح فی المجلس و اصل لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و ارسال بمجلس سنا

۱۳- طرح و تصویب دو فوریت و طرح فی المجلس و اصل لایحه تفکیک وزارت فرهنگ و ارسال بمجلس سنا

رئیس - لایحه تفکیک وزارت فرهنگ با قید دو فوریت تقدیم شده است فوریت اول آن مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند وظایف وزارت فرهنگ در زمینه امور مربوط به آموزش و پرورش و بسط و اشاعه فرهنگ و هنر و حفظ آثار گرانبهای تمدن باستانی کشور و نظارت بر موقوفات باندازه‌ای متنوع و متعدد است که انجام تمام آن امور بوسیله یک دستگاه واحد رسیدگی دقیق و سریع آنرا متعذر و مشکل می‌سازد. بمنظور تهیه موجبات حسن اداره امور مزبور در نتیجه بررسیهائی که بعمل آمده تفکیک و ظایف وزارت فرهنگ و ایجاد دستگاههای جداگانه برای انجام قسمتی از آن وظایف بسیار ضروری تشخیص گردیده است و باین منظور لایحه‌ئی مبنی بر تفکیک وظایف وزارت فرهنگ تنظیم و تقدیم قوه مقننه می‌گردد. بهترین وظیفه وزارت فرهنگ موضوع آموزش و پرورش است که با توجه به بسط و اشاعه دانش در شهرها و روستاها و تشکیل سپاه دانش و در نظر گرفتن تعداد دانش‌آموزان و کادر آموزش اهمیت آن در کشور روزافزون می‌گردد و از این نظر در لایحه تنظیمی تشکیل وزارت آموزش و پرورش برای انجام این وظیفه خطیر پیش‌بینی شده است.

وظیفه مهم دیگر موضوع بسط و اشاعه فرهنگ و هنز و حفظ آثار تمدن باستانی کشور است که در لایحه تنظیمی انجام آن بعهده وزارت فرهنگ و هنر محول گردیده است. راجع به اوقاف چون امور مربوط بآن ارتباط و هم بستگی با وظایف وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر نداشت لذا در تعقیب مطالعاتی که از مدتها قبل در زمینه انفکاک آن بعمل آمده بود در لایحه تنظیمی اداره امور مزبور به سازمان جداگانه وابسته به نخست وزیری محول گردیده که طبق قوانین موضوعه وظایف آن کماکان انجام خواهد گرفت. اینک بنابر جهاتی که باستحضار نمایندگان محترم رسید لایحه راجع به تفکیک وظائف وزارت فرهنگ به قید دو فوریت تقدیم و استدعای تصویب آنرا دارد.

نخست وزیر حسنعلی منصور- وزیر فرهنگ عبدالعلی جهانشاهی لایحه تفکیک وزارت فرهنگ.

ماده ۱ - از تاریخ تصویب این قانون کلیه وظایفی که بعهده وزارت فرهنگ محول بوده است به:

وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف که بموجب این قانون تشکیل می‌شود محول خواهد شد.

ماده ۲ - وزارت آموزش و پرورش عهده‌دار انجام کلیه وظایفی است که طبق قانون تا تاریخ تصویب این قانون بعهده وزارت فرهنگ محول بوده به استثنای اموریکه بموجب این قانون به وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف محول می‌گردد.

ماده ۳ - وزارت فرهنگ و هنر عهده‌دار پیشرفت فرهنگ و هنر و حفظ و توسعه و شناساندن میراث کهن و تمدن باستانی کشور می‌باشد.

• تبصره - اداره کل باستان شناسی و کتابخانه ملی و سایر سازمانهای تابع وزارت فرهنگ که وظایف آنها با وظایف وزارت فرهنگ و هنر ارتباط دارد و همچنین هنرهای زیبای کشور طبق تصویبنامه هیئت وزیران بابودجه مصوب و کارمندان آن به وزارت فرهنگ و هنر منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد.

ماده ۴ - سازمان اوقاف وابسته به نخست وزیری بوده و عهده‌دار امور مربوط به موقوفات بر طبق قوانین موضوعه می‌باشد و کلیه اختیارات وزارت فرهنگ در امور مربوط به اوقاف به سازمان اوقاف محول می‌گردد.

• تبصره - اداره کل اوقاف با بودجه مصوب و کارمندان آن بسازمان اوقاف منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد.

ماده ۵- بمنظور تشریک مساعی در پیشرفت امور محوله شورای عالی آموزش و پرورش در وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی فرهنگ و هنر در وزارت فرهنگ و هنر و شورای عالی اوقاف در سازمان اوقاف تشکیل خواهد شد و وظایف و سازمان هر یک از این شوراها به پیشنهاد وزارتخانه‌ها و سازمان مربوط و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد گردید.

از تاریخ تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش شورای عالی فرهنگ منحل خواهد شد.

ماده ۶- وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف در نقاطی که دارای سازمان جداگانه نمی‌باشند می‌توانند وظایف مربوطه را به سایر ادارات و یا مأموران دولتی محول نمایند.

ماده ۷- سازمان و شرح وظایف وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف و سایر آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون با تأیید شورایعالی اداری و تصویب هیئت وزیران قابل اجراء خواهد بود.

ماده ۸ - دولت مأمور اجراء این قانون است.

نخست وزیر. وزیر فرهنگ.

رئیس - فوریت اول لایحه مطرح است. آقای صادق احمدی بفرمائید.

صادق احمدی - مدتی است که می‌شنویم دولت جناب آقای منصور مشغول مطالعه هستند برای تفکیک وظایف وزارت فرهنگ بنظر بنده بسیار هم کار بجائی کرده‌اند البته حاصل این مطالعه چند ماهه لایحه‌ای است که امروز تقدیم مجلس شورای ملی شده است تا اینجا اشکالی بنظر بنده ندارد اشکال عمده این است که اولا سازمان وزارت‌خانه‌یی که هنوز از طرف قوه مقننه تصویب نشده است نبایستی وزیرش به مجلس شورای ملی معرفی بشود این برخلاف قانون اساسی است (نخست وزیر سابقه داشته است) اگر موردی هم داشته باشد غلط بوده است استدعای بنده این است که نمایندگان محترم و جناب آقای منصور و هیئت محترم دولتشان توجه بکنند که این جا خانه قانونگذاری است خانه نمایندگان ملت است ما در این جا برای چه جمع شده‌ایم فلسفه تشکیل مجلس چیست در چه امری باید مشورت بکنیم و نظر بدهیم اگر برای این است که تصویب نامه‌های گذشته و اجرا شده را روی هر ماده و هر تبصره‌اش روزها و جلسات اینجا بنشینیم که من فکر می‌کنم وقت ذیقیمت خانمها و آقایان برای این کار تلف می‌شود و وقت ذی قیمت خانمها و آقایان خیلی گران قیمت‌تر از این است که برای این کار تلف بشود و این را می‌شد و می‌شود و الان هم بخصوص بنده تقاضا می‌کنم پیشنهاد می‌کنم که این کار با یک ماده واحده تمام بشود و ما خلاص بشویم وقت ذیقیمت خانمها و آقایان برای این است که امور مهم مملکت و مملکت داری مورد مشورت قرار بگیرد (صحیح است) و نظر بدهند چه امری مهمتر از این که یک وزارت‌خانه‌ای که سالیان دراز بنام وزارت فرهنگ و در گذشته بنام وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه بود و امروز یک دولتی متوجه شده است که این وزارتخانه باین صورت که بوده است راندمان درستی ندارد و بایستی وظایفش تفکیک بشود بسیار خوب دولت مطالعه کرده است دو ماه سه ماه نشسته است این امر مهم را مطالعه کرده‌اند این حاصل مطالعه دو ماه است آیا این حاصل مطالعه دوماه را باید در یک جلسه تصویب بکنیم این را می‌گویند مشورت؟ این را می‌گویند مجلس شورای ملی؟ بنده استفاده می‌کنم از فرمایشات جنابعالی جناب آقای منصور که در فرمایشاتتان فرمودید که چه کنیم بدبینان و خرده گیران این حرف‌ها را نزنند بنده عرض می‌کنم جناب آقای منصور مستمسک ندهید بدست بدبینان والله و بالله و تالله که سه اسم اعظم خداست من دلم نمی‌خواهد بیایم با دولت آقای منصور مخالفت کنم و این برای این نیست که گفته بشود من مخالف صحبت کردم بخدا من هر وقت که می‌آیم این جا بعنوان مخالف صحبت کنم خودم ناراحتم اما چه کنم وظیفه‌ام را باید انجام بدهم اگر ندهم پیش وجدانم خجل هستم (صحیح است) شما حق بود این لایحه را بقید یک فوریت اگر مقتضی می‌دانستید دو فوریت بهر صورت شما آزاد بودید که بقید دو قوریت به مجلس بدهید مجلس تصمیم بگیرد به کمیسیون هم تصویب بشود تفکیک وزارت‌خانه آقای منصور چه فوریتی دارد چه وقت آقای رئیس دولت تقاضا کرده است بعلت فوریتی که لایحه‌ئی دارد مجلس بعد از ظهر تشکیل شود و مجلس بشکیل نشده است مگر بودجه شما را مجلس شورای ملی در چند جلسه صبح و عصر و شب تصویب نکرد آقا اکثریت مجلس عضو حزب شما هستند اقلیت هم من فکر نمکنم که چوب لای چرخ دولت بخواهد بگذارد بنده که یک فرد اقلیت هستم هیچ این فکر را ندارم (صحیح است) بنابراین آقا لایحه‌تان را که مطالعه کرده‌اید دو ماه رویش فکر کرده‌اید و حالا می‌خواهید برعایت اصل ۱۶ و ۲۲ قانون اساسی آن را به مجلس بدهید که مجلس هم نظرش را بدهد که این قانون بشود، بگذارید قانون جریانش را طی کند بعد وزراء را معرفی بکنید جناب آقای منصور چرا کاری می‌کنید که کارهای خوب شما هم که واقعاً میدانم کارهای خوب هم زیاد دارید مورد نظر قرار نگیرد من برای بعضی دوستانم واقعاً متأثر می‌شوم که تا ساعت یک بعد از نیمه شب دو بعد از نیمه‌شب زحمت می‌کشند همین آقای دکتر یگانه چقدر در دولت جناب منصور زحمت می‌کشد البته اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند بنده که اسم ایشان را می‌گویم معنی‌اش این نیست که سایر آقایان زحمت نمی‌کشند خودتان الآن فرمودید ما هم تأیید می‌کنیم بگذارید این کابینه کارهای مثبتی برای مملکت انجام بدهد مردم را نسبت بهمه چیز بدبین نکنید شما که یک دولت ابدی و لایزال نیستید این مجلس عمرش تمام می‌شود عمر دولتتان تمام می‌شود ولی نکنید این کار را چرا همه‌اش اصول را زیر پا می‌گذارید برای اینکه زودتر به نتیجه برسید نتیجه و هدفتان مشخص و محترم است ما هم شما را در رسیدن به هدفتان سعی می‌کنیم تأیید کنیم و در تصویب لایحه‌تان تسریع می‌کنیم و سعی می‌کنیم و سعی می‌کنیم کمیسیون فوق‌العاده‌ای تشکیل شود، بعدازظهر تشکیل شود حتی تا صبح مجلس باشد بنشینید و بررسی کنند و موقعی که جناب آقای منصور این لایحه‌تان را تصویب کردیم وزیرتان را بیاورید ومعرفی کنید بعد هم همه می‌گویند خیلی خوب بود و مبارک است بنده خیلی عذر می‌خواهم نسبت به آقایانی که انتخاب شده‌اند هیچ نظر خاصی ندارم و انتخاب بسیار بجا و خوبی بوده است ولی بگذارید اصول در این مملکت محترم باشد، مجلس را تضعیف نکنید، این مجلس که مورد احترام همه است و مورد حمایت شخص اول مملکت است، این مجلس که دیروز اعلیحضرت همایونی در شرفیابی نمایندگان یکساعت و نیم بآن نحوی که ملاحظه فرمودید درد دل فرمودند و فرمایشاتشان را برای نمایندگان باآن لحن گفتند چرا تضعیف می‌کنید اگر این مجلس می‌خواست واقعاً چوب لای چرخ دولت شما بگذارد اکثریت قریب با تفاقش با شما خوب نمی‌شد ما ناچاریم اینکار را بکنیم تا وقفه‌ای در این مملکت داری ایجاد نشود شما می‌بینید که اکثریت با شما موافق است کدام لایحه خوب را دادید که باتفاق آرا تصویب نشده است. این لایحه که مخالفی ندارد این لایحه که ضرری بجائی نمی‌زند، خیلی هم مفید است، تقاضا کنید جلسه فوق‌العاده تشکیل شود جناب آقای رئیس مجلس هم مسلماً جلسه فوق‌العاده تشکیل می‌دهند و نمایندگان محترم خواهند آمد و می‌نشینند و تصویب می‌کنند دست شما هم باز می‌شود و وزیرتان را معرفی می‌کنید و بسلامتی مشغول می‌شوند الان جناب آقای پهلبد وزیر کجا هستند؟ جناب آفای دکتر هدایتی وزیر کجا هستند؟ وزارتخانه‌ای که هنوز اساسنامه‌اش تصویب نشده چرا وزیرش را معرفی می‌کنید، من متأسفم، با این لایحه هم مخالفتی ندارم اما با فوریتش مخالفم و معتقدم این لایحه لااقل با قید یک فوریت تلقی بشود و به کمیسیون برود. شما دو ماه مطالعه کرده‌اید اجازه بدهید دو روزهم ما مطالعه کنیم در این ده دوازده ماده این لایحه مجلس چطور نظرش را بدهد؟

رئیس - آقای صادق احمدی وقت شما تمام شد پس شما بافوریت اول مخالفتی ندارید؟

صادق احمدی - من مخالفم پس اجازه بدهید مجلس با یک فوریت تصویب بکند.

رئیس - آقای نخست وزیر بفرمائید.

نخست وزیری - درباره فرمایشات جناب آقای صادق احمدی بنده نمی‌خواهم از لحاظ اصول به آن ایرادی بگیرم همچنین ما هم کار غیر اصولی نکردیم و وزرائی که امروز معرفی شدند در هیئت دولت تا روز تصویب نهائی این قانون بعنوان وزرای مشاور شرکت می‌کنند و بمحض اینکه قانون تصویب شد در وزارت خانه مربوطه خودشان بنام آن وزارتخانه شرکت می‌کنند و فرمانشان را هم امروز بعد از معرفی خدمت اعلیحضرت همایونی می‌گیرند و بعد که لایحه را تصویب فرمودید انجام کار را بایشان محول بکنید اگر مجلس شورای ملی بر خلاف آن نظری داد تردیدی ندارد که موضوع منتفی است ولی برخلاف اصول نیست چنانچه در اوایل این دولت هم وزرای آبادانی و مسکن و آب و برق هم بهمین نحو معرفی شدند و بعد برنامه دولت و قوانین مربوط بآن وزارتخانه‌ها تصویب شد در حقیقت تا روزی که قوانین نگذشته است آقایان بعنوان وزرای مشاور در هیأت دولت شرکت می‌کنند برای اینکه ما نمی‌توانیم تفکیک این وزارتخانه‌ها را انجام بدهیم (صادق احمدی - بعنوان وزرای مشاور اشکالی ندارد) بنده می‌خواستم به جناب آقای احمدی عرض کنم مستمسکی که جنابعالی میفرمائید همان مستمسکی است که ممکن است ایجاد یک خطرات و ضایعاتی برای مملکت بکند (یکنفر از نمایندگان پس میفرمائید حرف زده نشود) خیر مستمسک عرض کردم داده نشود برعکس خیلی خوب است که حرف زده بشود و جواب داده بشود، برنامه حزبی است و قریب مدت یکسال است این کار مورد مطالعه قرار گرفته در برنامه‌ای که نمایندگان محترم عضو حزب در آن صحه گذاشته‌اند موضوع آموزش و پرورش و موضوع فرهنگ و هنر، بارها بحث در این مسائل شده است این لایحه برای یک مجوز قانونی است برای تفکیک این وزارتخانه زیرا اگر شما می‌خواستید یک کاری را تازه انجام بدهید مطلب دیگری بود ولی یک وزارتخانه‌ای که حقیقتاً دریائی است مسائل کوچک آنرا که فلان اداره یا فلان بودجه چطور می‌شود این را قانون نمی‌تواند بکند شما مجبورید یک مجوز کلی قانونی برای آن کسب بکنید که دستگاههای دولتی که امروز شما مؤید آن هستید آن دستگاهها این تجزیه و تحلیل را انجام دهند، مفاد این لایحه که تقدیم شده است صرفاً مجوز قانونی تأسیس این دو وزارتخانه است یعنی در حقیقت تفکیک این وزارتخانه است باین دو وزارتخانه و احاله وظایف اداره کل اوقاف که بصورت سازمان مستقلی اداره می‌شود وفعلا تحت نظر وزیر فرهنگ است، بعد از این تحت نظر نخست وزیر قرار می‌گیرد ودر این موقع است که دولت می‌تواند بجزئیات آن رسیدگی کند و در ظرف یک هفته یاده روز این مطلب را عملی کند ولی وزارتخانه‌ای با این عظمت را شما نمی‌توانید بیائید یک لایحه‌ای تقدیم کنید دوماه از آن بگذرد و چندین شور از آن بگذرد وهزار تحریکات در آن بشود و بعد معلوم نیست از داخل اینها چه در بیاید اگر با اصل فکر موافقید بنده تصور نمی‌کنم ما برخلاف اصول عمل کرده باشیم اگر با اصل فکر مخالفید همین امروز این مطلب منتفی خواهد شد ودیگر بحثی درآن بعمل نخواهد آمد وآقایان بعنوان وزرای مشاور خواهند بود یا نخواهند بود من خیال می‌کنم مطالب را با آن روحیکه ما این مسائل را در مجلس مطرح می‌کنیم اینطور قضاوت درباره بنده و همکارانم شاید زیاد منصفانه نباشد چون احترامی را که شخص من و دولت به قانون اساسی، بحق و به وظیفه، به مجلس شورای ملی وبه فرد فرد نمایندگان اعم از اکثریت و اقلیت تا بحال گذشته است بنده فکر نمی‌کنم هیچ دولتی در هیچ دوره تاریخی این تعظیم و تکریم را نسبت به این خانه ملت کرده باشد و عنوان کردن موضوعی را بعنوان خلاف اصول و قانون اساسی و غیره و غیره بنده تصور می‌کنم شرط انصاف نیست رأیی را که امروز شما می‌دهید اجازه‌ایست بدولت برای اینکه این فکر را مورد تأیید قرار بدهد سایر مسائل و آنچه را که بخواهید در تفکیک وزارتخانه‌ها در حدود وظایفش حدود اختیاراتش مسائلیکه لازم است در کمیسیونها شرکت خواهیم کرد مطرح کنید نظر بدهید در مجالس علنی، صحبت بفرمائید، راهنمائی بفرمائید، ارشاد بفرمائید ولی بنده می‌گویم اداره آموزش معلم اگر لازم باشد از اینجا به آنجا منتقل بشود این وظیفه ماست، برای اینکه احتمال دارد فردا نقل و انتقال یک دستگاه دیگری ضرورت داشته باشد این نمی‌تواند قانونی باشد در حقیقت با تصویب این لایحه شما فلسفه لزوم تفکیک این وزارتخانه را بدو وزارت تأیید مییفرمائید و انتقال وظایف اوقاف را به نخست وزیری با این توضیحاتیکه بنده دادم اگر قانع شده باشید بجای اینکه وزیر آموزش و پرورش در آینده و وزیر فرهنگ فعلی در حال مسئولش باشد نخست وزیر از لحاظ جامع بودن مسئله اوقاف در مسائل مملکتی انجام می‌دهد بیش از این فکر نمی‌کنم قصوری شده باشد و توضیحات بنده شاید برای آقای صادق احمدی که بی‌نهایت به شخص ایشان و به فکر و به نیت ایشان احترام دارم و هر بار که علیه بنده صحبت کرده‌اند چیزی بمن آموخته‌اند و من آنرا وسیله توفیق دولت قرار داده‌ام کافی باشد.

رئیس - آقای دکتر معتمد وزیری.

معتمد وزیری - در اداره امور سازمانها و مسائل عمومی دو روش هست که مورد بحث فراوان است یکی عنوان روش حقوقی دارد و یکی روش اداری نام گرفته است کسانیکه با حقوق، قانون و امر قضا سر و کار داشته‌اند بیشتر فکرشان در این زمینه سیر می‌کند که در امور و مسایل بایستی حتماً جنبه‌های حقوقی مسایل را توجه کرد و باید طوری باشد روش و رفتار که صد در صد با مقررات و اصول قانونی تطبیق تام و تمام داشته باشد روش جدیدتری که دنیای امروز می‌پسندد روش اداری یا مدیریت است اگر بین این دو اصطکاکی بوجود بیاید و امر دایر بشود که ما کدام یک از این دو روش را پیش بگیریم طرفداران این فکر می‌گویند که بایستی روش مدیریت را در پیش گرفت و تاجائیکه اصول اساسی زیر پا گذاشته نشود بایستی سعی کرد که اداره امر و انجام کار مدنظر قرار بگیرد نه اینکه ما به تصور اینکه می‌خواهیم اصول را رعایت کنیم آنقدر خودمان را در پیچ و خم قوانین گیر بیندازیم که اصل موضوع و هدف از دست برود و بمرحله اجرا و انجام نرسد (مصطوفی نائینی - فرمایش شما تازگی دارد اعلیحضرت همایونی دیروز فرمودند باید قانون را رعایت کنیم جنابعالی میفرمائید قانون را زیر پا بگذاریم) عرض بنده هم غیر از این نبود تعبیر و تفسیر غیر موجه نفرمائید بنده اگر بخواهم مطلب کاملاً شکافته بشود مستلزم این خواهد بود که ساعتها وقت بگیرد فعلا اشاره‌ای بآن خواهم کرد و بحث مفصل را با آقایانی که علاقمند باشند می‌توانیم بعداً با هم داشته باشیم بنظر بنده دولت روشی را پیش گرفته است که امر مدیریت و اقتضای مورد ایجاب میکرده است موضوع دیگری که مطرح شده و ارتباط داده شد به ضرورت فوریت یا عدم فوریت لایحه این بود که آقایان وزراء معرفی شده‌اند بنظر بنده این دو مسأله بهم مربوط نیست و امر جداگانه ایست یعنی وزارتخانه یی ممکن است تشکیل بشود و تا ۶ ماه دیگر وزیری برای آن تعیین نشود اینکه وزراء جدید معرفی شده‌اند یا نشده‌اند یا معرفی شده‌اند بعنوان وزراء مسئول این وزارتخانه‌ها یا بعنوان وزیر مشاور انجام وظیفه می‌کنند مطلبی است جداگانه و اینکه لایحه‌ای داده شده است بقید دو فوریت و ضرورت امر اقتضا می‌کند که اینکار فوراً از تصویب مجلس بگذرد موضوعی است جداگانه اگر چنانچه مجلس شورای ملی موافق نبود ممکن است فوریتش تصویب نشود و برود بکمیسیون‌ها خواستم عرض کنم که این دو مورد بهم مربوط نیست و بایستی آنها را کاملاً از هم تفکیک بکنیم و حال اینکه این مسأله را تصور می‌کنم مخالف محترم که صحبت کردند بعنوان یک استدلال و یک دلیل بیان فرمودند که بنابر این ما نبایستی بفوریت رأی بدهیم و این مطلب مربوط به موضوع فوریت قلمداد شد.(صادق احمدی - جنابعالی عوضی فهمیدید) ماهیت انقلاب و تحولی که در مملکت ماهست اقتضای این را دارد که با سرعت وقاطعیت تصمیم گرفته شود و روی این مطلب مدتها بحث بوده است و ما در مجلس شورای ملی از لحاظ فنی و تکنیکی نداریم افرادی که از این حیث ذیصلاحیت‌تر باشند برای مطالعه این قسمت که ما نتیجتاً برسیم باینکه بگوئیم ما مخالف خواهیم بود (همهمه نمایندگان) (صادق احمدی - این حرفها صحیح نیست که ما در مجلسم نداریم) آقای صادق احمدی چنانچه جنابعالی موقعیکه صحبت می‌کردید بنده بتمام مطالبتان با آنکه مخالف بودم گوش کردم معذلک یک کلمه صحبت نکردم استدعا می‌کنم که جنابعالی هم همین مطلب را رعایت بفرمائید (مصطفوی نائینی - شما موافقتان مخالف برای دولت می‌تراشد همه با این لایحه موافق هستند) (همهمه نمایندگان) (یکی از نمایندگان - اجازه بفرمائید صحبت کنند) مطالب و مسائلی که جنبه فنی و تکنیکی دارد با احساسات نمی‌شود توأم بشود و حل و فصل بشود امور و مسائل فنی بایستی بوسیله متخصصین فنی مورد تحقیق و مطالعه قرار بگیرد در دنیای مترقی و پیشرفته در جاهائیکه مسائل مربوط به اداره امور مملکت و حکومت دموکراسی خیلی پیشرفته هستند در مجالس مقننه‌شان افرادی که به نمایندگی انتخاب می‌شوند طرف اعتماد واطمینان مردم هستند و ضرورت ندارد که درمسائل تخصصی وارد باشند گروهها و هیئت‌هائی بنام متخصص و کارشناس در استخدام دارند که وقتی نماینده مجلس نسبت بامور ومسائل فنی و تخصصی اطلاعات خاص و کاملی نداشته باشد لایحه ایکه دولتها به مجالس می‌دهند یا طرحهائی که به مجالس توسط نمایندگان داده می‌شود باین هیئتها و کارشناسان فنی و متخصص ارجاع می‌شود آنها نظر مشورتی به نماینده مجلس می‌دهند نمایندگان مجلس باستناد نظر متخصصین وکارشناسان نسبت به لوایح رای موافق یا مخالف می‌دهند بنابراین ما نباید بگوئیم در تمام امور و مسائل تخصص داریم در هر حال ماهیت انقلاب درمملکت ما اقتضای سرعت دارد و تنها چیزی که مورد توجه بوده است در این لایحه و تقاضای فوریتش شده اینست که با سرعت کار این مسأله تمام بشود و وزراء مسئول کار خودشان را شروع بکنند بنده در پایان عرایضم می‌خواستم از زحتماتی که جناب آقای دکتر جهانشاهی (چون بنده خودم شاهد بودم) در تفکیک این وزارتخانه از مدتها پیش متحمل بوده‌اند به سهم خود تشکر کنم (صحیح است - احسنت).

رئیس - به فوریت اول این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم لایحه مطرح است. آقای سرتیپ پور.

سرتیپ پور - لایحه قانونی جهت تفکیک وزارتخانه‌ای به مجلس آمده و این خود حکایت از این می‌کند که دولت تشکیل آن وزارتخانه‌ها را موکول به تحصیل اجازه از مجلس کرده است اگر جز این می‌بود این لایحه قانونی به مجلس تقدیم نمی‌شد در طی بیانات ایشان هم اینطور استنباط شد که ایشان دو نفر را به عنوان وزیر هر یک از وزارتخانه‌ها معرفی نکردند من خیال می‌کنم که ذکر نکردند چه کسی برای وزارت آموزش و کی برای وزارت هنر (یکی از نمایندگان- ذکر شده است).

(نخست وزیر - عرض کردم مشاور نخست وزیر و آموزش و پرورش) و اگر ذکر نکرده باشند انتخاب وزیر مشاور مانعی نداشته است بخصوص که ما نسبت به این دو نفری که معرفی شده‌اند سابقه ذهنی بسیار درخشان و مطلوب داریم (صحیح است) (بعضی از نمایندگان - مردان شریفی هستند) شریف بقدری گفته شده است درباره همه که ارزش کلمه را گم کرده است ما می‌خواهیم بگوئیم که درخشان است سابقه ذهنی ما نسبت باشخاص برای خدماتی که کرده‌اند وبرای آثاری که بجا گذاشته‌اند اگر واقعا ما فرهنگ را مجموعه میراث معنوی پدران و نیاکان خودمان بدانیم و اگر وظیفه دار باشد هر نسلی که این میراث مقدس را از مکتسبات مترقی زمان سیراب بکند پس وظیفه ما در مقابل یک فرهنگ ۲۵۰۰ ساله یا ۶۰۰۰ و ۷۰۰۰ ساله از لحاظ سنگینی و عظمت روشن شود بخصوص وقتیکه می‌بینیم مسئولیت بسیار بزرگی جهت تعلیم و تربیت کلیه بیسوادان ایرانی بر عهده فرهنگ ونسل مترقی زمان قرار گرفته است خوب، اداره کردن چند سپاه فرهنگی طبعا وسعت تشکیلات را می‌طلبید پس لازم بود این تفکیک بشود و این تفکیک هم شد از این جهت هم می‌توانیم از دولت جناب آقای منصور راضی باشیم و متشکر که بسیار کار صحیحی کرد اگر هم عجله شده باشد چون مبتنی بر سوء نیت نبود بلکه مبتنی بر حسن نیت بود و ملت ایران عموماً مایل هستند که مبنای تربیتی و کارخانجات آدم سازی ایران کاملا مجهز و آماده باشد لاجرم می‌تواند مقبول و مستحسن باشد (مهندس ارفع - جناب آقای سرتیپ پور مستقبل قریب الوقوع در حکم ماضی است) متشکرم در دستور زبان فارسی به بنده اطلاعات تازه‌ئی دادید انشاءالله وارد می‌کنید در تعلیمات زبان نکته‌ای که بنده را پشت این تریبون کشانده است تأثری است که جناب آقای نخست وزیر در طی کلام خودشان از بعضی مسائل و شایعات و انتشارات نشان دادند چون آن تأثر متکی به این لایحه بود لاجرم بنده لازم می‌شود در این جهت مطالبی عرض کنم دیروز که شرفیاب پیشگاه شاهنشاه بودیم بسیاری مطالب عمیق و آموزنده از زبان مبارک ایشان شنیدیم که تنها روی سخن نمی‌توانست نمایندگان مجلس باشند بلکه روی سخن با دولت هم بود با مسئولین هم بود بنده توجه داشتم به اینکه حتی در موردی که صحبت از بعضی منتقدین هم بمیان می‌آمد اعلیحضرت همایونی سعی می‌کردند که بفرمایند گواینکه از جنبه خیرخواهی اینها چنین گفته‌اند ولی ما نپذیرفته‌ایم چرا؟ برای اینکه ممکن بود آنها خیرخواه باشند ولی مملکت‌دار نباشند این یک بیان بسیار حکیمانه و خردمندانه‌ای بود که اعلیحضرت همایونی به همه ما در حقیقت می‌خواستند تفهیم بکنند که اگر کسی انتقادی کرد و سخنی گفت که کلامش مطابق طبع نباشد آنرا در ردیف بدخواهان نیاوریم بلکه در ردیف خیرخواهان بیاوریم و این نکته بسیار صحیح است چرا؟ برای اینکه ما واقعاً در دوره سازندگی هستیم و احتیاج داریم بکمک فرد فرد ملت ایران که همه آنها واقعاً‌همانطور که فرمودید و اعلیحضرت همایونی اشاره فرمودند در مقام خدمت به مملکت از خونشان می‌گذرند و بسیار اتفاق افتاده است که از انفس و ثمرات گذشته‌اند منتهای فداکاری را از حیث فدیه مال و منال کرده‌اند البته بخاطر مملکت پس یک همچو ملتی بخاطر چند شاهی کم و بیش مغرض نمی‌شود دشمن نمی‌شود بدخواه نمی‌شود ممکن است خوب نفهمیده باشد.

رئیس - آقای سرتیپ‌ پور ۵ دقیقه وقت جنابعالی تمام شد.

سرتیپ‌ پور- بله قربان ممکن است خوب درک نکرده باشد یا خوب تفهیمش نکرده باشند که بحمدالله در طی بیانات شاهانه این مسأله کاملا روشن شده است و ما باید که در اطراف فرمایشات شاهنشاه یک چند روزی هم فرصت مطالعه بمردم بدهیم چون سطوح فکری هم یکسان نیست آنچه را که در آن واحد دولت استنباط بکند مجال تفکر باید بمردم داد تا بحقیقت نکات واقف شوند اما درباره اینکه باید این دو فوریت باشد یا نباشد حق این بود که ما فرصت مطالعه بیشتری می‌داشتیم همانگونه که جناب آقای صادق احمدی اینجا متذکر شدند ولی در عین حال می‌توانیم فکر کنیم یک وزارتخانه بزرگ با چند میلیون محصل، آموزگار، استاد که بدبختانه از دسته‌سازیها و دسته‌بندیها خیلی گذشته نه در دوره وزارت آقای جهانشاهی بی‌سهم نیست وای بسا که تأمل ما به دسته سازان مجال یک شیطنت بدهد وقتیکه صحبت بر این شد که تفکیک لازم است و صحبت بر این شد که باید کارخانه آدم سازی خیلی زودتر بجبران گذشته برخیزد پس ضرری نخواهد داشت که ما بفوریت دومش هم از لحاظ جلوگیری از عواقب محتمل موافقت بکنیم بنابراین بنده بر خلاف تصور مقام ریاست عظمی که گمان داشتند ممکن است مخالف باشم بنده از این نظر موافقم چون بفرهنگ اعتقاد کامل دارم و معتقدم که هر چه زودتر امکانات جهت تجهیز کارخانجات آدم سازی ایران در اختیار گذاشته شود ما صرفه جوئی معنوی هم بابت ترقی ایران کرده‌ایم اینستکه بنده با این قسمت موافق هستم در ضمن برای اینکه مخالفت خودم را هم عرض کرده باشم آن تعجیل را فراموش نفرمائید قبلا هم گفتم که تعجیل شده است که انشاءاللّه بعدها تکرار نخواهد شد.

رئیس - آقای سرتیپپ پور هر ده دقیقه هم مخالف و هم موافق صحبت کردند.

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست وزیر - گاهی اوقات مطالب را می‌شود خیلی باز صحبت کرد گاهی به قضاوت عادلانه نمایندگان محترم واگذار می‌شود بنده فکر می‌کنم این نکته‌ای که جناب آقای سرتیپ پور فرمودند بنده در میان عرایضم نوعی عنوان کردم که از نمایندگان محترم این استدعا بشود که یک موقعیت خاصی گاهی اوقات ایجاب می‌کند که یک اصلی که حقیقتاً صحیح است طوری مورد استقبال و سرعت تصمیم قرار بگیرد که هیچکس را یارای خوب و بد گفتن درباره آن نباشد نه از لحاظ مسائل دیگر پس آن مسائل ارتباط پیدا می‌کنند به برنامه‌های تفکیک چون اصل تفکیک همیشه مورد تائید بوده است این لایحه هم فقط مجوز تفکیک بوده است و بنده نخواستم وارد جزئیات مسائل شوم وبقضاوت نمایندگان محترم واگذار می‌کنم که سرعت این امر موجب بسیاری پیشرفتها خواهد بود که بنده تصور می‌کنم که خانمها و آقایان آنرا ضروری تشخیص بدهند (صحیح است).

رئیس - به فوریت دوم لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهادی از طرف عده ئی از نمایندگان رسیده که لایحه فی المجلس مطرح بشود. قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می نمائیم که لایحه تفکیک وظائف وزارت فرهنگ که به قید دو فوریت تقدیم شده فی المجلس نیز مطرح گردد.

خواجه نوری - قراچورلو - دکتر خطیبی - حیدر صائبی - نیاکان - امیر احمدی - صائب - بانوجهانبانی - بانو ابتهاج سمیعی - حقشناس - باغمیشه - محدث زاده - لفوطی - بانو تربیت - البرزی - پاک ذات - بانو دولتشاهی.

رئیس - با این پیشنهاد مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خانم‌ها و آقایانیکه موافقند لایحه دولت مطرح است، در کلیات لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شورمواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون کلیه وظایفی که بعهده وزارت فرهنگ محول بوده است به: وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف که بموجب این قانون تشکیل می‌شود محول خواهد شد.

رئیس - نسبت به ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- وزارت آموزش و پرورش عهده دار انجام کلیه وظایفی است که طبق قانون تا تاریخ تصویب این قانون بعهده وزارت فرهنگ محول بوده به استثنای اموری که بموجب این قانون به وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف محول می‌گردد.

رئیس - نسبت بماده دوم نظری نیست؟

حاذقی - بنده یک نظری دارم.

رئیس - بفرمائید.

حاذقی - بنظر من این اقدامی که شده یعنی تفکیک وظایف و تکالیف بسیار سنگین و دشوار وزارت فرهنگ بدو قسمت آموزش و پرورش و فرهنگ و هنر بسیار کار مهم و اساسی و اصولی است و در اصلاح فرهنگ مملکت مؤثر خواهد بود.

سالها است که وزارت فرهنگ روی تراکم امور و کارهای زیادی که داشت و بیشترش نبود از جنبه تربیتی و در حقیقت اخلاقی دانش آموزان و دانشجویان فرهنگ کشور دنبال افتاده بود و تذکراتی که در این مورد داده می‌شد مطلقاً فرصت مطالعه اش نبود چنانکه بارها در همین مجلس برنامه هائی دادیم نظر‌های بسیار موثر و مفید که کمک بکند به وزارت فرهنگ در قسمت آموزش و پرورش و حتی مکاتبه هائی هم کردیم اما به اندازه‌ای وظایف روزانه وزارت فرهنگ سنگین بود که وزیر فرهنگ وقت موفق نشد روی آنها مطالعه کند و تصمیم بگیرد حالا که قسمت امور آموزش و پرورش جدا شده است و یک وزیر مستقل دارد من فرصت را مغتنم میشمارد و تصور می‌کنم این مطلب را از طرف تمام همکاران محترم عرض می‌کنم که وزیر محترم آموزش و پرورش بایستی به امر تعلیم تمام دانش آموزان مملکت توجه خاصی بکند و معلمین را کاملاً به وظیفه‌شان متوجه بکند که تنها تکلیف آنها این نیست که درس بدهند و شاگرد‌ها را یاد بدهند که مسائل علمی و ادبی و فنی را یاد بگیرند بلکه آنها را متوجه کنند که وظایف وطنی، دینی و اخلاقی آنها چیست و مجلس شورای ملی هم هر گونه تقویت و پشتیبانی را در این امر خواهد کرد و من امیدوارم که این تذکر باعث بشود که جناب آقای وزیر محترم آموزش و پرورش از روزی که شروع می‌کنند بکار این مسئله را مورد توجه قرار بدهند (احسنت).

رئیس - آقای دکتر جهانشاهی.

دکتر جهانشاهی - بنده خیلی خوشوقت هستم که خداوند سلامتی به بنده داد و توفیق حضور در مجلس مقدس شورای ملی مجدداً نصیبم شد در مورد فرمایشات جناب آقای حاذقی بایستی اظهار کمال خوشوقتی بکنم برای اینکه همانطور که ایشان اشاره فرمودند آموزش و پرورش دستگاهیکه افراد را برای کارها در مملکت تربیت می‌کند تنها وظیفه اش این نیست که افراد متخصص بگذارد در اختیار مملکت برای رشته اقتصادی و فرهنگی و برای رشد و توسعه امور اقتصادی مملکت البته این یک وظیفه مهم وزارت فرهنگ است امروز وزارت آموزش و پرورش را در سایر کشورها بعضیها وزارت اقتصاد آینده می‌نامند و بعضیها وزارت رشد کامل اقتصادی می‌نامند ولی در تمام کشورها و مخصوصاً در یک کشوری مثل ایران که فرهنگ ارزش فوق العاده داشته و معنویات همیشه مورد توجه بوده بدون تردید تربیت متخصص توأم خواهد بود با تربیت ایرانی اصی وطن پرست و تربیت مردان با تقوی و مردانیکه از هر جهت نیروی ایمان در آنها باشد بنده اطمینان می‌دهم که باین جنبه و جنبه معنویات وزارت آموزش و پرورش توجه کامل خواهد داشت (احسنت).

رئیس - در ماده دوم دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بماده دوم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳ - وزارت فرهنگ و هنر عهده‌دارپیشرفت فرهنگ و هنر و حفظ و توسعه و شناساندن میراث کهن و تمدن باستانی کشور می‌باشد.

• تبصره - اداره کل باستان‌شناسی و کتابخانه ملی و سایر سازمانهای تابع ملی و سایر سازمانهای تابع وزارت فرهنگ که وظایف آنها با وظایف وزارت فرهنگ و هنر ارتباط دارد و همچنین هنرهای زیبای کشور طبق تصویب نامه هیئت وزیران با بودجه مصوب و کارمندان آن به وزارت فرهنگ و هنر منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد.

رئیس - نسبت بماده سوم نظری نیست؟ آقای دکتر مبین.

دکتر مبین - بنده با اجازه آقایان چون این جا صحبت شده که بودجه وزارت فرهنگ و بودجه اداره کل باستان شناسی و کتابخانه و سایر سازمانهای وزارت فرهنگ تغییراتی درش داده بشود و فکر می‌کنم چون گفته شده طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران با بودجه مصوب و کارمندان آن بوزارت فرهنگ و هنر منتقل بشود بنابر این بودجه‌ای که الان مربوط است به وزارت فرهنگ فعلی نسبت به بعضی سازمانهایش تغییراتی در آن داده می‌شود که از یک جائی به قسمت دیگر منتقل می‌شود اگر موافقت بفرمائید پس از تصویب هیئت وزیران تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی را هم قید بکنیم که این اشکال رفع بشود.

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست‌وزیر- بنظر بنده هیچ ضرورتی ندارد چون اگر ما بخواهیم در مصوبات مجلس شورای ملی تغییری بدهیم بدون تردید دولت وظیفه دارد بیاورد به کمیسیون بودجه ولی ما هیچ تغییری در ارقام بودجه نخواهیم داد و اگر تغییری داده بشود نظر جناب آقای دکتر مبین تأمین خواهد شد.

رئیس - آقای سعید وزیری فرمایشی دارید؟ بفرمائید.

سعید وزیری - حیف بود که این همه تعریف از این لایحه یا این کار خیلی خوب دولت عده زیادی بکنند و من نکنم ولی حیف‌تر هست چیزی را که بارها درباره‌اش فکر کرده‌ام در اینجا باشم و آن حرف را نگویم اینجا از تفکیک این دو وزارتخانه و نام‌گذاری آن به آموزش و پرورش و فرهنگ صحبت شد بنده با اجازه خانم‌ها و آقایان اینطور احساس می‌کنم که با این نام‌گذاری درست ترجمه یا معادل کلمه کولتور را به یکی وادوکاسیون را بر روی دیگری اطلاق کرده‌اند آنچه که عرض کردم حیف‌تر این بود که من در چیزی که در آن فکر کرده بودم عرضی نکنم این است که نقص فرهنگ ما که همیشه این اشکالات را فراهم میکرده که بقول جناب آقای نخست وزیر یا جناب آقای سرتیپ پور که فرمودند گاهی دسته‌بندیها و یا دسته‌بازیهائی می‌شود این در نفس وزارت فرهنگ و در تشکیلات آنها نیست بلکه بیشتر در آن مفهوم واقعی فرهنگ و فرهنگی بودن از بین رفته بود گویا وزارت فرهنگ تبدیل شده بود بیک کا رصنفی و طبقاتی دارند اگر بد نفهمیده باشم مقداری مربوط باشاره به آن مطلب بود در صورتیکه مطلبی باسم صنفی وجود ندارد همه خدمتگذاران و همه اصلاح کننده‌های مملکت هستند اعم از فرهنگی اعم از بهداری و جای دیگر این است که بنده یک نکته‌ای را عرض می‌کنم که وزارت فرهنگ و هنر که عهده‌دارقابل مطالعه باشد در نظر بگیرید که تعیین خطوط اصلی بشود که فرهنگ ما چه چیزی هست چه چیزی باید باشد هر کس توی کوچه و خیابان راه می‌رود بتواند بگوید که فرهنگ مملکت ما این است فرهنگ ما دو هزار ساله، سه هزار ساله یا ششهزار ساله است و بعضی دیگر هم عقیده‌شان این است که نخیر فرهنگ ما ۲۵ ساله است یا فرهنگ پنجاه ساله است این مسئله در دنیای امروز قابل بحث است بنده از خانم‌ها و آقایانی که از بنده بهتر میدانند خواهش می‌کنم موافقت بفرمایند اگر این نظر در این قانون پیش‌بینی بشود چه بهتر یا در آئین‌نامه‌هائی که دولت بر عهده گرفته است تنظیم کنند تعیین خطوط اصلی یعنی خلاصه تعیین کاراکترهای فرهنگی ایران برعهده یکی از این دو وزارت‌خانه گذارده بشود که یکبار برای همیشه یا یکبار برای یک نسل اقلا مردم ایران و فرزندان ایران بدانند که منظورشان از فرهنگ چیست معلوم شود فرزندان این مملکت برای چه اصلی و چه هدفی قرار است تربیت بشوند عرض بنده این است (احسنت).

رئیس - نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاداتی رسیده است که قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در تبصره ماده ۳ لایحه تفکیک وزارتخانه‌ها پس از جمله (تابع وزارت فرهنگ) نوشته شود «سایر وزارتخانه‌ها».

مصطفوی نائینی.

رئیس - آقای مصطفوی نائینی.

مصطفوی - بنده بی‌فایده نمیدانم که این تذکر را عرض بکنم که نمایندگان مجلس اعم از اکثریت و اقلیت همه با این لایحه موافقند و این یک اقدام بجائی بوده است که جناب آقای نخست وزیر فرمودند اتفاقاً در انتخاب وزرا هم درست وضع شیء فی ما وضع له است یعنی اشخاص کارشناس، متخصص و صاحب عقیده و امتحان داده شریفی را هم انتخاب کردند پس همه با اصل لایحه موافق بودیم و آقای صادق احمدی هم که بعنوان مخالف بااین لایحه صحبت کردند موافق بودند با این فرمایش هستیم که معرفی وزرا مسأله دیگری بوده است بحث این لایحه هم مسأله دیگری بوده است اینهم محل تردید نیست و خوشبختانه آقای نخست وزیر هم که در سیاست خیلی سوبلس و نرمش دارند اصل مسأله را حل کردند و گفتند که آقایان وزراء تا وقتی که این قانون تصویب شود بعنوان وزرای مشاور در جلسات هیأت دولت شرکت می‌کنند ولی بنده خواستم روشن کنم موضوع را یکبار دیگر هم در مجلس عرض کردم لوایح جناب آقای منصور چون مبتنی بر اجرای واقعی انقلاب است همه با آن موافق هستیم اکثریت و اقلیت وجود ندارد اما بحث بر سر این است که بعضی‌ها بعنوان موافق یک اصولی را پایمال می‌کنند که من یقین دارم جناب آقای نخست وزیر و دولت ایشان هرگز موافق با این حرف نیستندمثلا گفتن انیکه در مسائل دو مورد هست وقتی امر حقوقی و قضا هست باید قانون و مقررات رعایت بشود ولی وقتی اصول اداری و مدیریت است رعایت اصول و مقررات ضرورت ندارد این حرف صحیح نیست یا گفته شود در مجلس کارشناسان ذی‌صلاحیت‌تری نیستند آقا در این مجلس کسانی هستند که در فرهنگ خدماتی کرده‌اند از این مجلس کسانی هستند که در فرهنگ خدماتی کرده‌اند از این مطلب هم می‌گذرم بنده خوشوقت هستم که وزرائی که انتخاب شده‌اند همه اشخاص شایسته‌ای هستند این یادم آمد یک تذکری را به وزیر آموزش و پرورش بدهم که هم در مجلس ما افتخار همکاریشان را داشتیم و هم در دولت خوب خدمت کردند نکته‌ای است که جناب آقای نخست وزیر فرمودند که در مملکت هنوز عناصر ماجراجوئی هستند که می‌خواهند فرهنگیان شریف و افراد ساده را فریب بدهند و تحریک می‌کنند بنده در مسافرتی که اخیراً در اصفهان و حوزه انتخابیه کرده بودم اطلاعاتی پیدا کردم البته در وزارت آموزش و پرورش جزئیات را به آقای دکتر هدایتی خواهم گفت.

رئیس - آقای مصطفوی جنابعالی پنج دقیقه می‌توانید راجع به پیشنهادتان صحبت بفرمائید.

مصطفوی - اجازه بفرمائید یک مطلبی است که برای مملکت لازم است.

رئیس - جنابعالی ۵ دقیقه راجع به پیشنهادتان می‌توانید صحبت بفرمائید.

مصطفوی نائینی - چشم وقتی رفتم به اصفهان خواهشمندم جناب آقای نخست وزیر توجه فرمائید در آنجا دیدم عناصری از مرکز آمده یک عده از فرهنگیان ساده را فریب داده‌اند از آنها بعنوان خرج باشگاه و غیره وجوهی گرفته‌اند برای اینکه تحریکات بکنند باید جناب آقای آقای وزیر جدید آموزش و پرورش به اینها نشان بدهند که دوره این ماجراجوئیها تمام شده است اما راجع به پیشنهاد خودم بنده پیشنهادی کردم که در آینده دست جناب آقای نخست وزیر وزرای وقت باز باشد بنده میدانم که در این مملکت در وزارت خانه‌های مختلف اداراتی که کار مشابه دارند فراوان است الان فکر کردم که یکی از ادارات مشابهی که در سایر وزارتخانه‌ها هست بیاد بیاورم باین زودی بفکرم نرسید ولی میدانم که در وزارت خانه‌ها ادارات مشابهی هست که حتماً وظایفش با فرهنگ و هنر ارتباط ندارد بهر حال افزایش این کلمه نه تنها ضرری ندارد بلکه اگر به چنین موردی برخورد بکنند دست جناب آقای نخست وزیر باز است بنابراین بنده پیشنهاد کردم که بعد از جمله تابعه وزارت فرهنگ اضافه شود و سایر وزارتخانه‌ها.

نخست وزیر - بنده موافقم.

مصطفوی نائینی - تشکر می‌کنم.

رئیس - پیشنهاد آقای مصطفوی یک بار دیگر قرائت می‌شود به آن رأی می‌گیریم.

(بشرح سابق خوانده شد)

رئیس - نسبت به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد- ماده ۳ نوشته شود:

وزارت فرهنگ و هنر عهده‌دار توسعه فرهنگ و هنر و حفظ نمودن و شناساندن آثار کهن و تمدن باستانی کشور می‌باشد.

ف - پروین.

رئیس - آقای پروین بفرمائید.

پروین - اجازه بفرمائید عرض کنم که در دل دوست بهر حیله رهی باید کرد. بنده در این پیشنهاد خواستم آنچه در قلب دارم در سینه‌ام پنهان نماند و بتوانم ابراز کنم ما باسیاست اصلاحی دولت نماند و بتوانم ابراز کنم ما با سیاست اصلاحی دولت و عملیاتی که نخست وزیر عزیز ما مکند کاملا موافقیم و اینها تمامش در دل ما می‌نشیند خاصه اینکه آنچه که از رئیس دولت شنیده بودیم دیروز در فرمایشات اعلیحضرت همایونی آنرا منعکس دیدیم و در دل ما بسیار نشست و ما همواره پشتیبان همین نیات هستیم امروز وقتی می‌بینیم وزارت فرهنگ را بدو قسمت می‌کنند و این را یک اصلاحی میدانیم ما البته پشتیبانی می‌کنیم بنده انتظار دارم که بخواست خداوند در وزارت دارائی هم همین ترتیب عمل بشود زیرا که آن وزارت خانه‌هم یک وزارت خانه پر عرض و طول است و اگر وظایفش دو قسمت بشود و تفکیک بشود البته بهتر از عهده برخواهد آمد اما درباره این پیشنهاد و این عبارت که بنده این را وسیله عرایضم کردم بنده غالباً در لوایح دقت می‌کنم درفرصت کمی که این لایحه را دقت می‌کنم در فرصت کمی که این لایحه را نگاه کردم اولا لغت میراث نوشته شده است بنده این لغت را استدعا می‌کنم که از این لایحه بردارید میراث و ورثه و مرگ و امثال اینها را در قانون نگذاریم بهتر است اگر بجای میراث بگذاریم آثار کهن همان معنی را می‌دهد و هیچ تغییری هم در موضوع حاصل نمی‌شود دیگر اینکه آنجا نوشته شده است حفظ و توسعه و شناساندن این میراث ما امید نداریم که میراث ما توسعه پیدا کند ما امیدواریم که آثار زیبا همیشه توسعه پیدا کنند نه میراث زیرا به مرگ هیچوقت راضی نیستم و امیدوار هستیم اشخاصی که افعال نیک دارند همیشه زنده و برقرار بمانند و هیچوقت از بین نروند چرا ما مرثیه بخوانیم در قانون هم میراث بنویسیم بهتر است بجایش بنویسم آثار کهن بنابراین بنده در این پیشنهاد این دو سه لغت را تغییر دادم که هم بعقیده بنده عبارت زیباتر می‌شود و هم در معنی تغییر نمی‌دهد و آن این است که نوشته شود وزارت فرهنگ عهده‌دار توسعه فرهنگ وهنر و حفظ نمودن آثار کهن و تمدن باستانی است با این ترتیب هم عبارت درست می‌شود و هم لغت میراث و وارث از ماده برداشته می‌شود.

رئیس - آقای سعید وزیری مخالفید؟.

سعید وزیری - بنده با این ماده موافقم.

رئیس - با پیشنهاد آقای پروین مخالفید؟

سعید وزیری - بنده مخالفم بله بنده موافقم که هم آثار و هم میراث بماند خیلی خوب‌تر است.

فولادوند - اگر مخالفید بفرمائید پشت تریبون.

رئیس - آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری - صحبت سر همین بود بنده شاید نه حتماً نتوانسته بودم درست مطالبم را عرض کنم وقت هم گذشته است ولی موقع بحث آن در همین لایحه است این شوخی بردار نیست ما دارای یک فرهنگ ملی هستیم یک فرهنگ واقعی و باستانی در این گوشه دنیا در این دروازه دنیا بخصوص در شرایطی که فعلاً هستیم تعریف از جریانات اخیر نیست قولی است که جملگی برآنند وقتی ما بلند می‌شویم و میگوئیم ما در راه مبارزه با بیسوادی پرچمدار هستیم اینجا دروازه و مرکز بوجود آوردن یک فرهنگ کهن ما وجود دارد در حقیقت در آن مستتر است آنهائیکه می‌گویند این حرفها کهنه شده است میراث و این حرفها چیست من دوست ندارم با کلمات بازی بشود این از این باب می‌آید آن از آن باب ما بهمانها می‌نازیم آنرا آقای وزیر فرهنگ و هنر به بهترین طرزی خواهند آراست و از معایب به بهترین طرزی خواهند پیراست و آنها را به بهترین طرزی در دنیا نشان خواهند داد تا بتوانیم منشاء یک فرهنگ و یک خدمت واقعاً درخشانی در دنیا بشویم (پروین - صحبت سر لغت است اگر ما بگوئیم آثار پدران ما این همان معنی را می‌دهد و زیباتر هم هست) (یکنفر از نمایندگان - آقای پروین از میراث می‌ترسند).

رئیس - آقای پروین پس گرفتید؟

پروین - خیر قربان عقیده‌ام این است (عده‌ای از نمایندگان - پس بگیرید.) برای اینکه آقایان از من خواهش کردند ولی پس گرفتم.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

دکتر الموتی (منشی) - آقای دکتر اسفندیاری پیشنهاد کرده‌اند که در تمام لایحه کلمه «مربوطه» به «مربوط» و کلمه «محوله» به «محول» تبدیل شود.

رئیس - اصلاح عبارتی است، مانعی ندارد پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید از تبصره ماده ۳ پس از عبارت «طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران» عبارت «و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی» اضافه شود.

دکتر مبین.

رئیس - آقای دکتر مبین جنابعالی که توضیح دادید.

دکتر مبین - آن توضیح بعنوان مخالف بود ولی حالا بعنوان پیشنهاد بنده صحبت می‌کنم آن موقع بنده نظر جناب آقای نخست وزیر را می‌توانستم بپذیرم برای اینکه عبارت «و سایر وزارتخانه‌ها»اضافه نشده بود ولی مجلس الآن رأی داد به پیشنهاد جناب آقای مصطفوی و عبارت «و سایر وزارتخانه‌ها» اضافه شد و حالا مطلب تغییر پیدا می‌کند یعنی شما ممکن است یک سازمانی را از یک وزارتخانه دیگر با بودجهمصوب بردارید بیاورید در این وزارتخانه و بودجه امسال وزارتخانه این اشکال قانونی دارد تصویبنامه بطور کلی روی قانون نباید بیاید لااقل نظر کمیسیون بودجه را طبق سوابق بموجب قانون می‌بایست در نظر بگیرید بخصوص که عبارت سایر وزارتخانه‌ها را الآن اضافه کردید و این صحبت من غیر از آن صحبتی است که آنوقت کردم دولت قبول کرد مجلس هم رأی داد که سازمانهائی که مشابه هستند از وزارتخانه‌های دیگر هم بیایند در این وزارتخانه بنده پیشنهاد کردم این نقل و انتقال در بودجه را کمیسیون بودجه هم باید موافقت کند (یکنفر از نمایندگان - مگر بودجه اضافه می‌شود؟).

رئیس - آقای نخست وزیر فرمایشی داشتید بفرمائید.

نخست وزیر- بنده تصور می‌کنم همان جواب قبلی بنده برای جواب همین مطلبی که فرمودید کافی است هرگونه تغییری در ارقام بودجه روی نقل و انتقالات بشود تردیدی ندارد که باید با تصویب کمیسیون بودجه باشد و اصلا ذکرش در اینجا بنظر بنده ضرورت ندارد.

رئیس - آقای دکتر یزدان پناه نسبت به پیشنهاد آقای دکتر مبین مخالفید؟

دکتر یزدان پناه - نخیر، بنده هم پیشنهاد دیگری دارم تقدیم می‌کنم.

رئیس - نسبت به پیشنهاد آقای دکتر مبین نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) مجدداً قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نماید: در تبصره ماده ۳ پس از عبارت «طبق تصویبنامه هیئت وزیران» عبارت «و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی اضافه شود».

دکتر مبین.

رئیس - باین پیشنهاد رأی می‌گیریم.

دکتر یزدان پناه - می‌خواستم توضیح بدهم که پیشنهاد بنده با آنچه که آقای دکتر مبین پیشنهاد کردند یکی نیست.

رئیس - پیشنهاد شما عین پیشنهاد آقای پروین است.

دکتر یزدان پناه - عین آن نیست، کاملتر است.

رئیس - عین همانست به پیشنهاد آقای دکتر مبین رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد نظر دیگری در ماده سوم نیست؟ (اظهاری نشد) حالا بماده سوم با اصلاحی که با پیشنهاد آقای مصطفوی و اصلاح عبارتی که با پیشنهاد آقای دکتر اسفندیاری شده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۴ - سازمان اوقاف وابسته به نخست‌وزیری بوده و عهده‌دار امور مربوط به موقوفات بر طبق قوانین موضوعه می‌باشد و کلیه اختیارات وزارت فرهنگ در امور مربوط به اوقاف به سازمان اوقاف محول می‌گردد.

• تبصره - اداره کل اوقاف با بودجه مصوب و کارمندان آن بسازمان اوقاف منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوط وظایف محول را انجام خواهند داد.

رئیس - نسبت بماده چهارم نظری نیست؟

پروین - بنده اصلاح عبارتی دارم.

روحانی - بنده می‌خواستم یک توضیحی بدهم.

رئیس - بفرمائید.

روحانی - بنده آنچه اطلاع دارم و سابقه دارد ادارات اوقاف در غالب شهرستانها از کارمندان فرهنگ استفاده می‌کند و در اینجا اگر این موضوع مورد توجه بوده است که بعد از نظر مالی دولت مواجه با اشکالی نخواهد شد چه بهتر اگر لازم باشد توضیحی داده بشود که آن تعداد کارمندان و اعتباراتی که الآن در اختیار اداره اوقاف است و مورد استفاده آن سازمان می‌باشد در این چند ماهه آخر سال هم با همان وضعیت باقی بماند تا در بودجه آینده مطالعه بشود اگر لازم است این مطلب بعنوان توضیح قانون گفته بشود که بعداً اشکال مالی پیدا نکند.

رئیس - آقای روحانی نظر جنابعالی در ماده ۶ پیش بینی شده است آقای حاذقی فرمایشی داشتید؟

حاذقی - این تصمیمی که گرفته شده یک نویدی می‌دهد بما که مسأله اصلاح اوقاف کشور هم مورد توجه دولت و شخص جناب آقای نخست وزیر قرار بگیرد و در حقیقت از این ببعد درآمد اوقاف آنطوری که نظر ما بوده است صرف کارهای عام‌المنفعه و مفید بشود و مطلقاً از تفریط و سوء استفاده و بهره‌برداریهای خلاف اصول و خلاف قانون و خلاف نظر واقف جلوگیری بشود در اینجا بنده فرصت‌های موقوفه یک وسیله‌ایست برای تشیید مبانی دینی و واقفینی که در آن وقف‌نامه‌هاشان منظور شده است با دقت دینار، دینارش را صرف کنند در راه تحکیم مبانی دینی و اخلاقی مردم تعمیر مساجد و تحکیم مبانی اعتقادی و ایمانی مردم که مستقیماً نفعش برای مملکت باشد.

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست وزیر- بنده فکر می‌کنم نظر جناب آقای حاذقی کاملا مورد تأیید است برای اینکه کسانیکه واقعاُ اموال خودشان را وقف امور خیریه می‌کنند در حقیقت اشخاصی هستند که کاملا مسائل معنوی و دینی و اخلاقی را مورد توجه قرار داده‌اند و باید دستگاه و سازمانی که باین امر بطور اخص رسیدگی می‌کند دارای همین اخلاقیات و دارای اصول و عقایدی باشد که بتواند نظریات واقفین را بمرحله اجرا بگذارد و آنچه که برای ما امروز مهم است این است که واقعاً امر موقوفات به بهترین طریق در راه خیر و در راه تقویت شعائر اسلامی و مسائل اخلاقی و معنوی مصروف بشود و از هیچگونه کوششی هم در این راه خودداری نخواهد شد (احسنت).

رئیس - نسبت بماده ۴ نظری نیست؟

فضل‌الله پروین - اصلاح عبارتی دارم که تقدیم می‌کنم.

رئیس - پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

در ماده ۴ اصلاح عبارتی دارد سطر اول لغت بوده به می‌شود تبدیل شود و می‌باشد به می‌گردد تبدیل گردد.

ف. پروین.

رئیس - آقای پروین.

فضل‌الله پروین - این پیشنهاد بنده خیلی مختصر است لازم نیست بیایم پشت تریبون اینجا نوشته است «بوده» در صورتیکه تا بحال«وابسته به نخست وزیری می‌شود» چون آن لغت دیگر که «می‌باشد» است معنی نمی‌دهد پس اگر با این اصلاح واجب هم موافق نیستید، نمیدانم.

رئیس - به پیشنهاد آقای پروین که اصلاح عبارتی است رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت گردید)

پیشنهاد می‌نماید:

در تبصره ماده ۴ کلمه (که) به (واو) تبدیل گردد یا اینکه جمله خواهند داد در آخر عبارت به کلمه (دهند) تبدبل گردد.

با تقدیم احترامات -مرتضوی.

رئیس- آقای مرتضوی.

مرتضوی - بنده اصولا عقیده دارم این جمله آخر تبصره که طبق قواانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد با توضیحی که در متن ماده هست شاید زائد باشد برای اینکه در ماده نوشته شده است سازمان اوقاف وابسته به نخست وزیری بوده و عهده دار امور مربوطه به موقوفات بر طبق قوانین موضوعه می‌باشد این تقریبا یک جمله زائدی است که دراین تبصره اضافه شده است که«منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد» ولی در هر صورت جواب (که) (دهد) خواهد بود یعنی عبارت تبصره باین صورت می‌شود «اداره کل اوقاف با بودجه مصوب و کارمندان آن بسازمان اوقاف منتقل می‌گردد که طبق قوانین و مقررات مربوطه وظایف محوله را انجام دهد» اگر بخواهم جمله (خواهند داد) بماند باید (که) را تبدیل به (واو) بکنیم یعنی بگوئیم «و طبق قوانین و مقرات مربوطه وظایف محوله را انجام خواهند داد».

رئیس- پس با اجازه خانمها و آقایان (که) تبدیل به (واو) می‌شود نظر دیگری بماده ۴نیست (اظهاری نشد) بماده ۴با اصلاحاتیکه در آن شده رای می‌گیریم خانمها و اقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵- بمنظور تشریک مساعی درپیشرفت امور محول شورای عالی آموزش و پرورش در وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی فرهنگ و هنر در وزارت فرهنگ و هنر و شورای عالی اوقاف درسازمان اوقاف تشکیل خواهد شد و وظایف و سازمان هر یکاز این شوراها به پیشنهاد وزارتخانه‌ها و سازمان مربوط و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد گردید.

از تاریختشکیل شورای عالی آموزش و پرورش شورای عالی فرهنگ منحل خواهدشد.

رئیس- نسبت بماده ۵ نظری نیست (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵- ائین نامه‌های شورای عالی آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر و شرایعالی اوقاف، به تصویب کمیسیونهای فرهنگ مجلسین برسد از تاریخ تشکیل این شوراها شورایعالی فرهنگ و شورایعلی باستانشناسی منحل خواهد شد دکتر پارسای.

رئیس- خانم دکتر پارسای.

بانو دکتر پارسای - بنده مقدمتاً عرض می‌کنم اگر همکاران عزیز ما مثل بعضی دیگر از همکارانمان هر روز گرفتار مراجعین مردم در فرهنگ و مراجعین در مدارس بودند و اطلاع از مقرات آنها داشتند با ۳ فوریت و ۵ فوریت این لایحه هم موافقت می‌کردند برای اینکه تکلیف مردم روشن بشود بعلاوه متأسفم که آقای صادق احمدی تشریف ندارند که حضورشان عرض می‌کردم که اینکار نه تنها مجلس را تضعیف نمی‌کند بلکه شان مجلس انقلابی همین است و بنانیست هر کاری هفت ماه طول بکشد و گرو کشی بشود اما در مورد پیشنهادی که کردم فکر نمی‌کنم احتیاج به توضیح زیاد داشته باشد این شوراها هستند که سرنوشت اصلی یعنی کار اصلی این سه سازمان را تعیین می‌کنند یکی در آموزش و پرورش و یکی در فرهنگ و هنر و یکی در اوقاف و لازمستکه آئین نامه‌هائی نوشته شود که چه اشخاصی درش شرکت می‌کنند و چه وظایفی بعهدهشان محول است بنده گمان می‌کنم اگر اینکارها همیشه صحیح انجام بگیرد مثل مسأله رسم‌الخط فارسی که سه هفته است مدیران مدارس با آن مواجهند و بهیچ نتیجه‌ای نرسیده‌اند حل خواهد شد و همینطور انتقال اشیاء عتیقه باروپا که معلوم نیست چه جور انجام می‌شود و بعد سالن‌هائی از آن اشیاء در کشورهای خارجه بودجه می‌آید اگر بنا بشود این شوراها تشکیل بشود این اشیاء از بین نخواهد رفت و این اشکالات بوجود نخواهد آمد باین جهت پیشنهاد کردم که اولا اساسنامه آن شوراها بتصویب کمیسیون فرهنگ مجلسین برسد و ثانیاً چون در باستان‌شناسی هم الآن یک شورا وجود دارد یک مقدار هم وظایف باستان‌شناسی را انجام می‌دهد الآن یک شورا انجام می‌دهد الآن در باستان‌شناسی یک کارهائی بمقتضای دیگر وجود دارد این شوراها بعد از تشکیل این سه شورا منحل بشود (احسنت)

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست وزیر- بنده نظر خانم دکتر پارسای ار تأیید می‌کنم و فکر می‌کنم هیچ مانعی ندارد اگر اجازه بفرمائید بهمین ترتیب بجای اساسنامه آئین‌نامه بشود و بتصویب نمایندگان محترم بیشتر استفاده بکنیم و ضمناً همینطور که می‌فرمایند در حقیقت بنای پیشنهادهای فرهنگی مادر آینده چه از لحاظ فرهنگی و چه باستانشناسی و چه اوقاف باید تحت مقررات آئین نامه‌های مخصوص باشد فقط اینکه در این پیشنهاد قید شده به تصویب کمیسیونهای فرهنگ مجلسین برسد چون در آتیه کمیسیونها هم کارشان تفکیک می‌شود نوشته شود به تصویب کمیسیونهای هم کارشان تفکیک می‌شود نوشته شود به تصویب کمیسیونهای مربوط برسد و این پیشنهاد را بنده با کمال میل استقبال می‌کنم.

رئیس - بنابر این یکمرتبه دیگر پیشنهاد خانم دکتر پارسای قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

آئین‌نامه‌های شورای عالی آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، شورایعالی اوقاف باید بتصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین برسد. از تاریخ تشکیل این شوراها شورایعالی فرهنگ و شورای عالی باستان‌شناسی منحل خواهد شد.

دکتر پارسای.

رئیس - به پیشنهاد اصلاحی خانمدکتر پارسای رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید: تبصره زیر بماده ۵ اضافه شود.

• تبصره - از تاریخ تصویب این قانون شورایعالی آموزش و پرورش جانشین شورای عالی سابق فرهنگ خواهد بود و اساسنامه و وظائف آن بتصویب کمیسیون فرهنگ مجلسین خواهد رسید.

مهندس ارفع.

رئیس - مضمون این پیشنهاد تصویب شده پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم: در ماده ۵ تصویب اساسنامه شوراهای فرهنگ و هنر و آموزش و پرورش و اوقاف بعهده کمیسیون‌های مشترک مجلسین باشد.

مصطفوی نائینی.

رئیس - اینهم تصویب شده. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

پیشنهاد می‌نماید: به آخر ماده ۵ اضاف شود:

و وظایف آن به شورای عالی آموزش و پرورش محول خواهد گردید.

دکتر مبین.

رئیس - این پیشنهاد در پیشنهاد خانم دکتر پارسا تصویب شده است.

دکتر مبین - اجازه میفرمائید توضیحی لازم است داده شود.

رئیس - بفرمائید.

دکتر مبین - راجع به شورایعالی فرهنگ ما قانونی داریم که چه وظایفی دارد با پیشنهاد خانم دکتر پارسای اینطور می‌شد که آئین‌نامه‌های شوراهائیکه بعداً تشکیل خواهد شد بعداً در کمیسیونهای مجلسین بتصویب برسد اگر آمدیم در ضمن آن آئین‌نامه‌ها قسمتی از وظایف شورای عالی فرهنگ فعلی گنجانده نشد آن وظیفه از قانون شورای عالی فرهنگ پا در هوا می‌ماند وظایف فعلی شورای عالی فرهنگ باید روشن شود که بجای آن کدام شورا انجام وظیفه خواهد کرد بنا بر این چون در ماده نشان می‌دهد که شورای عالی آموزش و پرورش جانشین شورای عالی فرهنگ خواهد شد بهتر است اضافه شود «و کلیه وظائف شورای عالی فرهنگ فعلی به شورای آموزش و پرورش محول خواهد گردید» (خواجه نوری - این وظائف تقسیم می‌شود بین سه شورا) یا نوشته شودکه کلیه وظائف ای شورای منحله بین این شوراها تقسیم می‌شود آمدیم یک قسمتی از وظایف شورای عالی فرهنگ فراموش شد و همانطور معلق گذاشته شد چون در این باب قانون داریم اگر این جمله نوشته نشود آئین‌نامه نمی‌تواند جای قانون را بگیرد.

رئیس - پیشنهادهائیکه آقای مهندس ارفع و آقای دکتر مبین داده‌اند در همان پیشنهاد خانم دکتر پارسای مستتر است. (دکتر مبین - مستتر نیست به پیشنهاد من رأی بگیرید) پیشنهاد جدیدی نیست که رأی بگیریم (خواجه نوری - ایشان اصرار دارند رأی گرفته شود) تکلیف این ماده معلوم شده اگر رأی بگیریم با آن پیشنهاد قبلی مغایر است و خلاف پیشنهادی است که تصویب شد. (نمایندگان - پس گرفتند) (دکتر مبین - بنده پس نمی‌گیرم نمی‌خواهد رأی نگیرید نگیرید.) پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

در ماده ۵ پیشنهاد می‌کنم بصورت زیر اصلاح بعمل آید.

…. به پیشنهاد وزارت یا سازمان مربوط و تأیید شورای عالی اداری کشور و تصویب هیأت وزیران‌…

دکتر اسفندیاری.

عده‌ای از نمایندگان - پس بگیرید.

دکتر اسفندیاری - معذرت می‌خواهم که خانمها و آقایان قبل از اینکه توجه بفرمایند به پیشنهاد می‌گویند پس بگیرید اگر هم لازم نباشد آقایان هم نفرمایند بنده بطور کلی پس می‌گیرم پیشنهادی که من کردم یک قسمتی مربوط باصلاح عبارتی است که ماده ۵ را باین صورت در بیاورند (به پیشنهاد وزارت یا سازمان مربوط) (بجای وزارتخانه‌ها و سازمان مربوط) و این جمله از نظر عبارتی درست‌تر است و یک قسمت دیگر هم که بنده پیشنهاد کرده‌ام این است که (شورای عالی اداری کشور) هم بعد از (سازمان مربوط) اضافه شود علت این است اموری که در این‌جا محول شده به این شوراها چون مربوط بسازمان و وظایف سازمان است و همانطور که در ماده هفتم هم آمده که باید به تأیید شورای عالی اداری کشور برسد در این جا هم پیشنهاد کردم (شورای عالی اداری کشور) اضافه شود و بسازمان شوراها تأیید شورای عالی اداری کشور هم ضرورت دارد و تصور نمی‌کنم این نظر ضرورت نداشته باشد، استدعا می‌کنم اول توجه بفرمائید بعد تکرار بفرمائید پس بگیرید پس بگیرید.

رئیس - نخست وزیر.

نخست وزیر - نظر جناب آقای دکتر اسفندیاری در حقیقت کاملاً محفوظ است در مسائل تشکیلاتی و اداری این مسأله بدون تردید می‌رود بشورای عالی اداری ولی در مسأله شوراها شورای آموزش و پرورش و فرهنگ در حقیقت دولت همیشه این دستگاه‌ها را مال خودش میداند و از همان مجرا عمل می‌کند و این ذکر قانونی است و بنظر بنده ضرورتی ندارد زیرا شورا سازمان ندارد در حقیقت حدود وظائفش معین می‌شود بنابر این نظر جنابعالی تأمین است. (خواجه نوری - اصلاح عبارتی پیشنهاد وارد است).

دکتر اسفندیاری - شورای عالی اداری را پس می‌گیریم.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس

در ماده ۵ به اعتقاد بنده کلمه (تشریک مساعی) زائد است.

مرتضوی.

فولادوند - در پیشنهاد که نمی‌شود گفت به اعتقاد بنده.

دکتر جهانشاهی (وزیر مشاور) - موافقیم تشریک مساعی حذف شود.

مرتضوی - بنده فکر می‌کنم که عبارت اگر باین ترتیب اصلاح شود کافی است «بمنظور پیشرفت امور محوله».

رئیس - با پیشنهاد آقای مرتضوی که «تشریک مساعی» حذف شود کسی مخالف نیست؟ (اظهاری نشد) چون پیشنهاد حذف یک جمله است در موقع رأی به لایحه با حذف این جمله رأی می‌گیریم پیشنهاد دیگری در ماده ۵ با اصلاحاتی که شده است و با حذف این قسمتی که آقای مرتضوی پیشنهاد فرمودند رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۶ - وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف در نقاطی که دارای سازمان جداگانه نمی‌باشند می‌توانند وظائف مربوط را به سایر ادارات و یا مأموران دولتی محول نمایند.

رئیس - نظری نسبت بماده ۶ نیست؟ (اظهاری نشد) بماده ۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۷ - سازمان و شرح وظائف وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف و سایر آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون با تأیید شورایعالی اداری و تصویب هیئت وزیران قابل اجراء خواهد بود.

رئیس - نسبت ماده ۷ نظری نیست؟ آقای صائبی بفرمائید.

حیدر صائبی - بنده می‌خواستم یک توضیحی داده بشود.

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست وزیر- البته توجه میفرمائید که این وزارتخانه که یک وزارتخانه بسیار وسیعی است و مسائل امور فرهنگی و هنری ازش مجزا می‌شود و یک مسائل دیگر مربوط به آموزش و پرورش در آن متمرکز می‌شود و وظائف دیگر را باید با همکاری سایر وزارتخانه‌ها انجام بدهد اینها باید جزئیاتش مورد مطالعه قرار بگیرد و بعد از لحاظ تشکیلاتی و سازمانی به شورای اداری محول گردد و مطالعاتی بکنند و بعد بیاید به هیأت وزیران و تصویب بشود لازم است که بنده عرض کنم موضوع کادر حرفه‌ای برای مملکت ما بسیارمفید است این تنها نمی‌تواند در یک وزارتخانه آموزش و پرورش متمرکز بشود وزارت کار و امور اجتماعی باید به جنبه‌های مختلف حرفه‌ای توجه داشته باشند و نمی‌تواند تمام در اختیار یک وزارتخانه باشد اغلب مسائل از لحاظ اجتماعی میزان کار و احتیاج بکار و ارقام و استاتیسکهایی را که تهیه می‌شود باید به آن معنی آموزش و پرورش را تنظیم کرد این است که یک دقت خاصی در این مسائل لازم است و نمی‌تواند خیلی خشک در چهار چوب قانون باشد و غیر قابل انعطاف باین جهت با توجه باین مسائل و تلفیق نظریات وزرای مسئولی که این امور را باید تحت کنترل قرار بدهند این در شورای اداری که مطرح شد بیاید در هیئت وزیران که اتفاقاً یک مسأله‌ای از چشم دور نماند فرض بفرمائید نسبت بمسائل اجتماعی و کارگری و اجتماعی و حرفه‌ای و غیره این مسائل کاملا مورد توجه قرار می‌گیرد اینستکه از لحاظ سازمان دادن و از لحاظ مملکت این وظائف و تلفیق این وظائف و از لحاظ ایجاد هماهنگی بین دستگاههائیکه عامل اجرای یک برنامه‌های مشخص و وسیع هستند این یک دقت خاصی را لازم دارد.

رئیس - آقای دکتر مبین.

دکتر مبین - ماده ۵ اصلاح شده را ملاحظه بفرمائید با ماده ۷ مغایرت ندارد در ماده ۵ به پیشنهاد خانم دکتر پارسای اصلاح شد که قسمتی از آئین نامه‌ها بتصویب کمیسیونهای مجلسین برسد ولی در اینجا بطور اعم در نظر گرفته شده همه آئین نامه‌ها با تأیید شورای عالی اداری به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

رئیس - آئین نامه‌هائیکه در ماده ۵ اشاره شده آئین نامه شوراها بوده و در این ماده آئین‌نامه‌های اجرائی است نظر دیگری نیست؟ آقای دکتر یزدان‌پناه.

دکتر یزدان پناه - در اول ماده نوشته شده (سازمان و شرح وظایف)- این کلمه شرح زائد اسد و باید حذف شود.

رئیس - آقای دکتر رهنوردی پیشنهاد کرده‌اند که کلمه شرح حذف شود نظری نسبت به این ماده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نمایم: درماده ۷ کلمه «شرح» حذف شود.

دکتر رهنوردی.

رئیس - آقای دکتر یگانه.

دکتر یگانه (وزیر مشاور)- منظور از وظائف و شرح وظائف اینستکه در ماده اول وظائف هر یک از دو وزارتخانه معین است ولی در آخر شرح وظائف است آنجاست که تعداد مأمورینی که دارد مطرح می‌شود مثل مسئله بودجه و بودجه تفصیلی است که در بودجه کل فقط یک رقمی است و رد تفصیلی شرح وظائف و جزئیات است و کلیات به تصویب قوه مقننه می‌رسد.

رئیس - آقای دکتر رهنوردی.

دکتر رهنوردی - بنده فکر می‌کنم یا آن شرح باید حذف شود یا اگر شرح وظائف نوشته می‌شود که معمولا چاپ دیسکریپشین باین ترتیب نیست.

رئیس‌- اگر به پیشنهاد خود باقی هستید نسبت بآن رآی بگیریم؟

دکتر رهنوردی - اصراری ندارم. مسترد می‌دارم.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۷ شورای عالی سازمان یا وزارتخانه مربوطه اضافه شود.

دکتر حکیم شوشتری.

(دکتر حکیم شوشتری - پس می‌گیرم).

رئیس - نظر دیگری نسبت بماده ۷ نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بماده ۷ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۸ مطرح است خوانده می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۸ - دولت مأمور اجرای این قانون است.

رئیس - نظری نسبت به ماده ۸ نیست؟ (اظهاری نشد) خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است آقای مجید محسنی بفرمائید.

مجید محسنی - بایکدنیا خوشحالی نیم دقیقه وقت حضار محترم را می‌گیرم این لایحه ا زنظر بنده برای آن عده از مردم وطن ما که سالهاست زندگی و عمر و جوانی خودشان را در راه هنر از دست داده‌اند بی‌نهایت ارزش دارد و بطور سر بسته عرض می‌کنم عده‌ای از هنرمندان کشورما حتی این آرزو را بگور بردند که روزی وزارت هنر تأسیس شود و در واقع هنر جنبه رسمی و جدی‌تری بخود بگیرد آرزو می‌کنم در دولت جناب آقای منصور که مجری افکار عالی شاهنشاه و هدفهای مقدس انقلاب ۶ بهمن می‌باشند با تصویب این قانون به وضع هنر و هنرمندان این مملکت توجه بیشتری گردد (احسنت) آرزوی موفقیت بیشتر شما را دارم.

رئیس - خانم دکتر پارسای.

خانم دکتر پارسای - بنده هم مثل همکاران عزیز می‌خواستم از دولت تشکر کنم که خیلی خوب و خیلی زود به این فکر پی بردند که فرهنگ رکن اساسی مملکت و معرف تمدن فرهنگ هر مملکتی وزارتخانه و سازمان مربوطه است که در آن مملکت اشتغال به آن کار دارد و آقایان خیلی خوب میدانند که شاید بتوانیم بگوئیم در وزارت فرهنگ کسی اهمال در کار خودش نکرده است ولی تا کنون نه کارها معین بود و نه وظایف در حدودی بوده که اشخاص بدانند که چه باید بکنند سازمانهای مختلف شبیه بهمه ادارات مکرر همه اینها مردم را از انجام وظیفه واقعی بازداشته است واقعاً در قدرت یک آدم سالم و نابغه با ۲۴ ساعت کار کردن کافی نبوده و بیشتر از این انرژی لازم داشته بنابراین ما خیلی متشکریم که هر چه زودتر این کار انجام شود امیدوار هستم با سازمانهای جدید و حذف کردن ادارات مختلف و شرح و وظایفی که حتی برای کارمندان پائین نوشته می‌شود بدانند چه بکنند من استدعا می‌کنم نه تنها در مورد فرهنگ بلکه در مورد وزارتخانه‌های دیگر بخصوص آنهائی که تازه و جوان هستند مثل وزارت آبادانی و مسکن که سازمانهای جدیدی هستند در دولت فعلی و می‌شود یک سازمان کامل و شرح و وظایف حسابی رویش نوشت شاید بعضی وزارتخانه‌ها را نشود سازمانی مرتب برایش نوشت ولی من اطمینان و اعتقاد دارم که جناب آقای منصور می‌توانند این کار را بکنند که یک سازمانها ی مرتبی برای وزارتخانه‌ها بوجود بیاورند که از هر یک شرح وظائف در خور توانائی آنها را از آنها نخواهیم (مصطفوی - کاش این لایحه را زودتر می‌آورید که آقای جهانشاهی سلامت خودشان را از دست ندهند).

رئیس - آقای فولادوند.

فولادوند- با اجازه خانمها و آقایان و نمایندگان محترم و مقام معظم ریاست بنده می‌خواهم عرایضی در کلیات این لایحه بسمع محترم مجلس شورای ملی برسانم اول باید عرض کنم که الحق از جنبه‌ای که حق آقای مجید محسنی بود که این جا تشریف بیاورند و به حقشان رسیدند و به ایشان و به تمام همکاران عزیزشان و خادمین به هنر مملکت بنده مجدداً درود عرض می‌کنم (احسنت) به آقای نخست وزیر هم تبریک عرض می‌کنم برای تصویب این لایحه مشکل است در وقتی که دوستان عزیز ایشان اشخاصی که انسان بهمه‌شان ایمان دارد حق صحبت را بجا نیاورد بنده ایمان کامل به جناب آقای دکتر جهانشاهی دارم که خیلی زحمت کشیدند و در راه انجام وظیفه سلامتشان را مایه گذاشتند همه دعا می‌کنیم برای طول عمر ایشان و ادامه خدماتشان به شاهنشاه معظم و کشور عزیز همچنین جناب آقای دکتر کشفیان که بنده ایمان کامل دارم به کلیه و بجمیع جهات به صفات جمیله و حسنه‌شان و امیدوارم آقایان بهر دلیل مسئولیت سیاسی یا جسمانی هست که تغییر جا داده‌اند بتوانند در هر مقامی که هستند همان خدمات را و بیشتر به شاهنشاه معظم و به دولت بدهند ولی اینجا وظیفه هر کس که واقف بخدمات مملکت و به تاریخ خدمات رجال این مملکت است که تبریک بگوید به جناب آقای منصور برای دعوت دو مرد لایق و متخصص به فن خودشان در این کابینه مجدداً به جناب عالی عرض می‌کنم جناب آقای پهلبد را همه کس میداند و می‌توانند بگویند این انقلاب را در خدمت به هنر مملکت سالهاست شروع کرده‌اند (صحیح است) و بهتر از این انتخابی نمی‌شد و انشاءالله در زیر سایه شاهنشاه و با دعای مردم این مملکت بتوانید واقعاً احیا بفرمائید سنن یعنی میراثی را که این کشور دارد و بزرگترین میراث دنیاست بیشتر از این با قدرت بیشتری که وزارت بشما تفویض کرده است و الحق که حق جنابعالی است تبریک عرض می‌کنم و همچنین جناب آقای مهندس شالچیان (صحیح است) که واقعاً با وزارت راه بزرگ شده‌اند و وزارت راه را بزرگ کرده‌اند و انشاءالله وزیر راه بزرگتر بشود و همه به راه کوره‌ها عمده راهها برسند انشاءالله امیدوارم که با چنین دورانی دولت جنابعالی موفق بشود بیش از این و با قدرت بیشتری خدمت بشاهنشاه و وطن عزیز بکند (انشاءالله).

رئیس - آقای مرتضوی.

مرتضوی - همه همکاران محترمی که در دسترس استماع امرشان بودم این طور فرمودند که بنده از مزاحمت صرفنظر بکنم (احسنت) ولی گاهی موضوع مورد بحث بحدی مهم است که بنده دیدم اگر بمن هم اجازه داده بشود برای پنج دقیقه عرایضی بسمع نمایندگان محترم برسانم شاید اهمیت آن موضوع این اقتضا را داشته باشد همانطور که جناب آقای نخست وزیر در فرمایشاتشان فرمودند این لایحه مربوط است به انسان سازی واقعاً سرمایه هر مملکتی به آدمهای آن مملکت است والا کوه و بیابان و رودخانه و دشت و دمن اینها بخودی خود نمی‌توانند برای کشوری سرمایه بشوند وقتی این‌ها می‌توانند سرمایه باشند وقتی می‌توانند برای افرادی که در آن منطقه زندگی می‌کنند تأمین سعادت بکند که افراد آن منطقه واقعاً یک انسان شایسته شده باشند و این میسر نیست مگر اینکه ما یک سازمان فرهنگی صحیحی داشته باشیم که بتوانیم وظیفه آدم سازی خود را کماهو حقه انجام بدهیم این تراکم امور در وزارت فرهنگ شاید باعث بود که نتوانند این وظیفه مهم را آنطور که باید و شاید انجام دهند و مخصوصاً بنده می‌خواهم اینجا خدمت همکاران عزیزم عرض کنم که هستند موجوداتیکه بر مبنای فطرت یک زندگی اجتماعی می‌کنند من باب مثال می‌خواهم زنبور عسل را عرض کنم که اینها بطور اجتماعی وظایف اجتماعی خودشان را انجام می‌دهند خیلی معذرت می‌خواهم این مثل ممکن است بنظر مثل خیلی صحیحی نباشد ولی اگر در مطلب توجه بفرمائید شاید درست باشد یکی از خواص فطری این موجودات این است که می‌توانند احتیاجات خودشان را بنوع افرادی که هست حس بکنند و بوجود بیاورند درست مثل یک اجتماعی که در راههای مختلف ممکن است به افراد متخصص مختلف احتیاج پیدا کند این جا است که وزارت فرهنگ بایستی بموقع خودش این احساس را درک بکند و امکان تربیت آن اشخاص را که آن احتیاج ضروری بهشان احساس می‌شود فراهم بکند (صحیح است) تصدیق بفرمائید که در حدود ده پانزده سال است وزارت فرهنگ فقط سیره و روشش این است که دیپلمه از مدارس ما می‌آیند بیرون در صورتیکه نه برای آنها کار داریم و نه معلومات آنها طوری است که بتوانند خلأ بزرگ بین کارگر ساده و مهندس عالی مقام را پر کنند وزارت فرهنگ بایستی این احساس را بکندکه ما برای پر کردن این خلأ بچه اشخاصی احتیاج داریم و آن انسانهائی را که می‌خواهند بسازند برای چه کاری باید بسازند بنده می‌خواستم به جناب آقای وزیر آموزش و پرورش مخصوصاً این را عرض کنم که امروز اجتماع ما احتیاج دارد که این خلأ را پر بکند و ما احتیاج به افراد فنی داریم ما بحد کافی دیپلمه، دکتر، مهندس عالیمقام داریم ولی کارگر فنی ماهر نداریم باید دستگاه تربیتی ما دستگاه آموزش ما طوری منظم باشد که بموقع خودش احساس جامعه را با رفع این احتیاجات تأمین بکند مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم و شاید اهمیت این را داشته باشد که آقایان چند دقیقه تحمل بفرمایند موضوع پرورش اخلاقی است بنده یک آیه عرض می‌کنم خدمتتان که خداوند تبارک و تعالی در قرآن مجید می‌فرماید: هوالذی بعث فی‌الامیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم‌الکتاب والحکمه یعنی اول باید اشخاص با تزکیه اخلاق و با پرورش صحیح تربیت شوند و بعد تعلیم به بینند زیرا اگر انسانهائی باشند که اخلاقشان فاسد باشد ولی عالم باشند آنها برای جامعه خطرناک هستند بنده می‌خواستم عرض بکنم که در برنامه آموزش و پرورش بخصوص توجه کامل به تزکیه اخلاقی دانشجویان و اشخاصی که مورد تربیت قرار می‌گیرند معطوف شود.

رئیس - حالا به مجموع مواد لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود آقای دکتر جهانشاهی فرمایشی داشتید بفرمائید.

دکتر جهانشاهی (وزیر مشاور) - بنده اجازه می‌خواهم از حسن توجه خانمها و آقایان نمایندگان محترم تشکر بکنم این لایحه‌ئی که امروز تصویب شد بدون تردید یکی از مؤثرترین لوایحی است که در پیشرفت این کشور نقش مهمی بعهده خواهد داشت خانمها و آقایان میدانند که فرهنگ کشور ما با توسعه‌ای که داشته با حدود هشتادهزار کارمند و در حدود دو میلیون و نیم محصلی که امروز دارد و در آینده بسیار نزدیک با برنامه‌های آموزش وسیع که به امر اعلیحضرت همایونی در این مملکت شروع به اجرا شده و در آینده سریعتر و کاملتر اجرا خواهد شد و وسعت بیشتری خواهد یافت بزودی شاید زودتر از ده سال بدوبرابر عده فعلی بر سد عده معلمین بدو برابر این برسد و یک دستگاه آموزشی که بتواند با تکنیک جدید آموزش احتیاجات مملکت را رفع بکند از حیث متخصص در رشته‌های مختلف بایستی بکار خودش ادامه بدهد و آن در بالابردن سطح مملکت که همواره مورد توجه ذات اقدس همایونی و مجلس شورای ملی و مجلس سنا که همواره دولت را در این راه تقویت می‌کند و جناب آقای نخست وزیر هم از روز اول برنامه دولتشان را بر این پایه گذاشتند و همواره در این راه کوشش می‌کردند و همواره توجه باین معنی دارند ممکن نمی‌شود مگر اینکه یک وزارت آموزش و پرورش مجهز و کامل با وظیفه مشخص و معین بتواند این وظیفه مهم را انجام بدهد از طرف دیگر همه میدانیم که میراث بزرگ فرهنگ ایران که زبانزد تمام دنیا است امری نیست که بتوان با دیده کوچک بآن نگاه کرد و بایستی توجه کامل به آن بشود حفظ این ابنیه تاریخی حفظ این آثار هنری ترویج ادبیات ترویج نقاشی و معماری و سایر رشته‌های هنری که ایرانی همیشه قابلیت و استعداد خودش را بمنتهی درجه نشان داده این چیزی نیست که بشود نادیده گرفت باز اشاره می‌کنم به اوقاف که موقوفات این مملکت همانطور که جناب آقای نخست وزیر الآن اشاره فرمودند که عده‌یی از قرنها پیش وقف کرده‌اند برای امور خیریه و برای کارهای نیک در این کشور این خودش کاری است که باید با توجه مخصوص و دقت کامل بهش رسیدگی بشود تا امروز دستگاهی بنام وزارت فرهنگ در گذشته بنام وزارت معارف و وقتی وزارت فرهنگ در گذشته وظایف عدیده را بعهده داشت و ماهمه بایستی تشکر در کادر باستان‌شناسی یا در کار اوقاف یا در کادر آموزش کار میکرده که تا این حد توانسته است خدمت بکند و این دستگاه را حفظ بکند ولی همه ما بایستی اعتراف بکنیم که آن دستگاه دیگر با آن وسعت دائره عمل با این توجه مخصوص که ذات مقدس همایونی نسبت به تعلیم وتربیت بروح علم و دانش در این کشور دارند و به باسواد کردن کلیه افراد این مملکت و رسوخ تکنیک و علوم در روستاها دارند و از طرف دیگر علاقه‌یی که به بسط و توسعه میراث کهن هنر ایران دارند دیگر بقای آن دستگاه برای این وظایف نامتجانس و مختلف امکان نداشت این است که بنده از طرف کلیه کسانیکه در راه اجرای این سه وظیفه نا متجانس تا امروز زحمت کشیده‌اند و کوشش کرده‌اند که بهترین نحوی کار را انجام بدهند ولی متأسفانه بعلت نا صحیح بودن سازمان آن توفیقی که بایستی انجام بشود نشده است باز همه آنها تشکر می‌کنم و از مجلس شورای ملی که با این دقت و با این زحمت این لایحه را تنقیح فرمودند و تصویب فرمودند سپاسگزار هستم یقین دارم در آینده شاهد پیشرفتهای آموزش و پرورش در این کشور و شاهد بهبود وضع و پیشرفت امور فرهنگی خواهیم بود و اوقاف مملکت طبق اصل حسب ما اوقف اهلها حسن نیت وافقین همانطوری که نظر این افراد خیر و نیکوکار بوده است به بهترین نحوی این سازمان اداره خواهد شد (احسنت) و از نظر مرحمت فردفرد خانمها و آقایان محترم هم نسبت بخودم سپاسگزاری می‌کنم (احسنت)

رئیس - جناب آقای پهلبد فرمایشی دارید؟ بفرمائید.

پهلبد (وزیر فرهنگ و هنر) - بنده با اجازه رئیس محترم مجلس شورای ملی می‌خواهم که از صمیم قلب از نمایندگان محترم مجلس که ابراز لطف و محبت فرمودند از صمیم قلب مجدداً اظهار تشکر کنم و این اظهار بنده نه بعنوان یک وزیر وزارتخانه است بلکه بعنوان یک ایرانی است. در مدت چند سالی که در هنرهای زیبای کشور خدمت کردم احساس احتیاج به تفکیک وزارت فرهنگ بود و احساس می‌کردم که بیش از این بشود بکشور خدمت کرد. خوشبختانه این موضوع که سالها تعقیب شده در این دولت جامه عمل بخود پوشیده. بنده از حسن توجه و دقت و مو شکافی نمایندگان محترم خوشوقتم و امیدوارم که این بهترین سر مشق برای ما باشد عرض دیگری ندارم. (احسنت، احسنت).

رئیس - آقای دکتر هدایتی.

دکتر هدایتی - (وزیر آموزش و پرورش) تحول عظیمی که برهبری شاهنشاه خردمند ما در کشور بوقوع پیوسته و این دولت مأمور به ثمر رساندن آن شده است خوشبختانه آنچنان سریع و در حال شکوفان شدن است که واقعاً برای ما مایه خوشبختی است تصویب این لایحه از طرف نمایندگان مجلس شورای ملی یکی دیگر از قدمهای اساسی است که در راه به ثمر رساندن این انقلاب بزرگ برداشته شده است تا امروز وزارت فرهنگ قدمهای مؤثری در راه این انقلاب از راه تجهیز سپاهیان دانش برداشته و بدون هیچگونه تردید فرهنگیان و وزارت فرهنگ نقش مؤثری در این راه بر عهده داشته‌اند اما از امروز که این لایحه بتصویب رسید و وظایف سنگین و غیر متجانس این وزارت تفکیک شد بنده تصور می‌کنم همانطور که نمایندگان محترم متذکر شدند و بسیار بجا بوده وظایف بسیار سنگین‌تری در اجرای همین هدف یعنی برای به ثمر رساندن انقلاب شاه و ملت بر عهده این وزارت جدید یعنی وزارت آموزش و پرورش خواهد بود. تمام هم این وزارت باید مصروف بر این بشود که از صورت اداره عادی امروز و دیروز خارج شود و تمام کارکنان این وزارت بعنوان سربازان فداکار این انقلاب در راه اجرای هدفهای انقلاب و در راه اجرای منویات رهبر عالیقدر ما تلاش و جهاد بکنند (صحیح است) بنده امیدوارم با این افتخاری که نصیب بنده شد که مسئولیت برداشتن این قدم جدید با وزارت آموزش و پرورش بعهده بنده محول شد و با تشریک مساعی و همفکری خانم‌ها و آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی در این راه موفق باشم و همیشه آماده خواهم بود هر گونه تشریک مساعی و هر گونه نظر مفیدی که نمایندگان محترم همیشه داشته‌اند در این مورد هم دولت را راهنمائی بفرمایند و برای تجهیز این وزارت و به ثمر رساندن این انقلاب بفرمائید بنده با کمال میل حاضرم (احسنت).

رئیس - آقای نخست وزیر.

نخست وزیر (حسنعلی منصور)- فرمایشات نمایندگان محترم و بیانات وزراء و همکاران عزیزم کافی و شافی بود و بنده را از ابزار تشکر مجدد منع می‌کند فقط روح این مجلس که در خارج اینطور تلؤلؤ دارد که هر کار صحیحی در اسرع وقت انجام می‌شود این مهمترین عاملی است که خدمتگزاران را تشویق می‌کند و افراد دیگر کشور را که در همین راه قدم می‌گذارند ترغیب می‌کند تا بتوانند به بهترین طریقی نیات بزرگی را که در پیش پای ما گذاشته شده است و ترسیم شده است و ما را مأمور اجرای آن کرده‌اند بهدف خودش برسانیم بنده از صمیم قلب باز چون وقت دیر است از رئیس مجلس شورای ملی که همیشه با صبر و شکیبائی و توانائی (صحیح است) و هم از نمایندگان محترم با عزت و محبت و مرحمت نسبت بدولت صمیمانه تشکر می‌کنم و امیدوارم این دولت بتواند خدمتگزاری باشد که همیشه مورد تشویق و مورد مرحمت و عنایت دوستان عزیز و همکاران مجلس قرار گیرد (احسنت).

- قرائت دستور و تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه

۱۴ ـ قرائت دستور و تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه ۱۲۵

روز پنجشنبه نوزدهم آذرماه ۱۳۴۳

۱- عهد نامه بازرگانی و اقامت دریانوردی بین کشور متحده انگلستان و ایران. شماره چاپ ۱۱۲۳.

۲- شور اول گزارش تشکیل دادگاه عالی انتظامی قصاوت ارتش. شماره چاپ ۱۱۳۰.

۳ـ لایحه دولت راجع بوامهای شماره ۶۵/۵و ۶۵/۶ و ۶۵/۷ و ۶۵/۸ بمبلغ یک میلیاردو پانصدو هشتادو دو میلیون و بیست هزار ریال. شماره چاپ ۱۱۳۱.

رئیس ـ آنچه که از دستور جلسه امروز هم باقی مانده در جلسه آینده مطرح خواهد شد با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنج شنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود.

(ساعت دو بعدازظهر جلسه ختم شد.)

رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی.