مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۷

جلسه ۲۷

مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای تدین تشکیل وصورت مجلس یوم پنجشنبه دوازدهم آبان قرائت وتصویب شد

غائبین با اجازه –آقایان آقا سید جواد محقق -علی خان اعظمی –شیخ علی دشتی –آقا سید حسن مدرس –طباطبائی دیبا –شیخ محمد علی ثابت .

غائبین بی اجازه –آقایان :میرزا سیدمهدی خان فاطمی – محمد ولی خان اسدی میرزا محمد علی خان نظام مافی –میرزا یدالله خان نظامی –عطاالله خان پالیزی –میرزا ابراهیم خان قوام –محمد هاشم میرزا افسر –غلامحسن میرزا مسعود-میرزا علی اکبر خان داور ولی زاده جوانشیر .

دری آمدگان باایجازه –آقایانحاج آقا اسمعیل عراقی –مرتضی قلیخان بیات –میرزا حسن خان دادگر –آقا میرزا هاشم آشتیانی میرزا محمد تقی بهار

دیر آمدگان بی اجازه –آقایان فیروز میرزا فیروز م-میرزا احمد خان شریعت زاده –میرزا اسمعیل خان نجومی –جهانشاهی ددکتر لقمان –ملک آرائی

آقا ی نوبخت وعده ای از آقایاننمایندگان پیشنهاد نمودند راپرت کمیسیون بودجه راجع به استخدام سه نفر متخصص برای تهیه مقدماتاحداث راه آهن دردجه اول جزو دستور شود وچون مخالفینبود خخبر زبور مطرح وآقای رییس اظهار نمودند کمیسیون فوائد عامه هم هم اصل موضوع وکمیسیونخارجه هیئت متخصصینرا تصویب نموده اند ودرکلیات مساله چون اظهار مخالفتی نشد برای ورود درشور مواد رای گرفته تصویب گردید

ماده اول به ضمیمه تبصره ا، مشعر به استخدام یک مفر متخصص نفت از آمریکا ودو نفر متخصص معدن شناس از آلمان قرائت وآقایان آقا سید یعقوب ومحمد ولی میرزا مخالف بوده آقا یآقا سید یعقو اظهار مینمودند با وجود متخصص ذوب آهن ومعادن آهن مکشوفه استخدام متتخصص معادن چه ضرورتتی خواهد داشت وآقای محمد ولی مرزا اظهار مینمودند بدیهی است اکتشاف معادن استخراج مواد معدنی مستقلا از مسائل لازمه بوده ولی ارتباطی با احداث راه آنهنداشته ممکن است وجوهی که منحصرااختصاص بمخارج راه آهن داده شدهاست صرف این قبیل عملیات شود

آقایان مخبر ودادگر اظهار نمودند مساله نفت وذغال سنگ وآهن ئتعیین مواد معدنی قابل تجارت کاملا مربوط به راه آهن بوده وبدون تهیه این مقدمات احداث راه آهن ممکن نخواهد بود دوفقره پیشنهاداولاز طرف آقای عمادی راجع به حذف کلمه وراث درتبصره ودوم از طف آقای آقا سید یعقوب راجع بحذف کلمه (علمی )در ماده قرائت وپس از توضیحات آقای مخبر نسبت به پیشنهاد آقای عمادی رای گرفته رد وآقای آقا سید یعقوب پیشنهاد خود را مسترد نموده ونسبت به ماده اول وتبصره آن اخذ رای شده تصویب گردید درماده دوم آقای محمد ولی میرزا مدت سه سال را برای استخدام متخصصین زیاد دانسته وآقای دادگ راظهار مینمودند حداکثر مدت سه سال معین شده وبدیهی است بعدر احتیاج ومدتی که لازم است دولت آنها را کنترات خواهد نمود به اضافه استخدام این سه نفر برای تهیه مقدمات راه آهن استوالا کشف واستخراج کلیه معادن مملکت خیی بیش از این ها وقت لازم دارد وبالاخره نسبت به ماده دوم نیز رای گرفته تصویب شد درماده سوم آقا آقا سید یعقوب بادادن اعتبار بر سبیل مطلق وعدم تعیین اقلام مخارجمخالف بوده وآقا یدادگ راظهار نمودند اولا اعتبار مستلزم مصرف نمودنن تمام وجه اعتبار نیست وثانیا پس از اجرا عمل صورتمخارج ازطرف دولت داده خواد شد وچون عده از نمایندگان مذاکرات راکفی وبعضی غیر کافی میدانستند نسبت به کفایت مذاکرات رای گرفته تصویب نگردید

آقایان عراقی وشریعت زاده تعیین مبلغ یکصد وپنجاه هزار تومان رابرای کلیه مخارج با شصت هزارتومان حقوق سالیانه متخصصین مندرجه درماده چهارم مناقص دانسته وآقا یمخبر اظهار منمودند صد پنجاه هزار تومان فعلا بطور اعتبار معین میشود وشصت هزارتومانی که درماده چهارم ذکر شده حداکثر حقوقی است کهبرای متخصصین پیش بین شده مطلب جداگانه ایست وتناقضی باهم ندارد ودرصورت لزوم مکن است مجددا دول تقاضای اعتبار دیگر بنماید

شش فقره اصلاح از طرف آقای خطیبی راجتع به تعیین وجه اعتبار از طرفه جوئی وجوه انحصاری قند وشکر واز طرف آآقای فرمند راجع به تعیین آن از عایدات بودجه مملکتی واز طرف آقای فهیمی راجع به حذف کلمه(حقوق )وتعیین اعتبار نوزده هزار تومان واز طرف آقای حق نویس راجع به تعیین اعتبار مزبور از محل صرفه جوئی عمومی واز طرف آقای آقا سید یعقوب راجع به تعیین مخارج ماشین آلات از طرفه جوئی وجوه قند وچای واز طرف آقای بامداد راجع به پرداخت شصت هزارتومان حقوق متخصصین امحل مخارج قند وشکر قرائت وپس از مذاکرات لازمه آقای آقاسید یعقوب پیشنهاد خود را مسترد ونسبت به تقیه جداگانه رای گرفته تماما رد وماده سوم تصویب گردید

دراین موقع جلسه برایتنفس تعطیل وبه فاصله نیم ساعت مجددا تشکیل ودر ماده چهارم آقایان :ارباب کیخسرو ومحمد ولی میرزا شرحی مشعر به تناقض ماده سوم بااین ماده وعدم ضرورت آن اظهار وآقای مخبر مجددا شرحی برطبق عقیده سابق خود تقریر وآقای آقا سید یعقوب اظهار مینمودند چون یکصد وپنجاه هزار تومان درماده سوم بطور اعتبار تصویب میشود ومدت استخدام وشصت هزار تومانحقوق سالیانه متخصصین هم حداکثری است که معین شده تناقضی ندارد

آقای حائری زاده حذف مادهچهارم راپموده وقابل توجه نشد

دوفقره پیشنهاد از طرف آقایان ملک مدنی ومحمد ولی میرزا مشعر به تعیین حداکثر حقوق سالیانهمتخصصینبه مبلغ چهل هزار تومان قرائت وتصویب نگردید

ایضا دوفقره پیشنهاد از طرف آقایان فیروز آبادی ومحمد ولی میرزا به مبلغ چهل وپنج هزارتومان قرائت وپس از قدری مذاکره آقای فیروز آبادی پیشنهاد خود را مسترد نموده نسبت به پیشنهاد آقای محمد ول یمیرزا وبعد نسبت به ماده چهارم اخذ رای شده هر دوفقره رد وماده پنجم تصویب گردید

آقای دکتر محمد خان مصدق ماده الحاقیه پیشنهاد نمودند مشعر به اینکه دولت مجاز نیست درضمن کنتراتهای مستخدمین خارجی هیچگونه اختیاراتی بدون تصویب مجلس برای آنها تعیین

نماید وآقای مخبر اظهار مینمودند بدیهی است دولت خارج از حدود قوانین اختیاراتی نداشته ودرصورت تجاوز بایستی مواخذه شوند بعلاوه این موضوع چون مربوط بعموم مستخدمین خارجی است شاید ذکرش در این قانون مقتضی نباشد وبالاخره نسب به عموم مستخدمین ماده مزبروه اخذ رای شده تصویب نگردید

ماده الحاقیهدیگری از طرف اآقای دکتر مصدق وعده از آقایان نمایندگان راجع به دم تزلزل ماده نهم قانون انحصار قند وچای ویک فقره از طرف آقای آقا سید یعقوب راجع به مسوولیت متخصصین درمقابل وزارت فوائد عامه قرائت وپس از قدری مذاکره هر دوفقره مسترد گردید

درضمن شور کلی آقای فرمند شرحی راجع به لزوم حفظ وجودقند وچای برای مصرف راه آهن واحتراز از این قبیل مخارج از وجوده مذکوره تقریر وبالاخره نسبت به قانون مزبور یا ورقه اخذرای شده واز واز ۸۱ننفر نمایندگان حاضر بهاکثریت ۵۵ رای تصویب گردید

جلسه آتیه به روز سه شنبه خوفدهم آبان ماه سه ساعت ونیم قبل از ظهر ودستور آن بقیه دستور همین جلسه مقرر مجلس یک ساعت ونیم بعداز ظهر ختم

آقای پالیزی اظهار کردند استجازه نموده ام ونیز آقای فاطمی اظهار نمودند که اجازه واسته اند نسبت بهاظهار اول آقای رییس فرمودند هنوز تصویب کمیسیون مرخصی نرسیده ونسبت به اظهار آقای فاطمی فرمودند اصلاح میشود ودیگر نسبت بصورت مجلس مخالفی نبودوصورت جلسه تصویب شد سه شنبه هفدهم آبان ماه ۱۳۰۵

رییس مجل سضورای ملی –سید محمد تدین

منشی سید ابراهیم ضیا منشی میرزا حسین خان موقر.

صورت مشروح مجلس روز یکشنبه پانزدهم آبان ماه ۱۳۰۵ مطابق غره جمادی الاولی ۱۳۴۵

مجلس دوساعت قبل از ظهر به ریاستت آقای تدین تشکیل گردید

صورتمجلس روز پنجشنبه دوازدهم آبان راآقای ضیا قرائت نمودند

رییس –آقای حاج میرزا حبیب الله امین (اجازه )

حاج میرزا حبیب الله امین آقای فاطمی را درصورت مجلس غائب بی اجازه نوشتهاند درصورتی که ایشان سه روز است مریض هستند

رییس –میبایستی اطلاع داده باشند آقای فرمند (اجازه )

فرمند –بنده درجلسه گذشته کسالتاشتم کتبا هم به مقام ریاست عرض کرده بودم

رییس –هنوز از کمیسیون رعایض در این باب خیری نرسیده است بعداز مراجعه اصلاح میشود آقای نوبخت (اجازه )

نوبخت –بنده راهمجزو غتائبین بی اجازه نوشته اند صورتی که کتبا از مقام ریاست اجازه خواسته بودم

رییس –بعداز تصویب کمسیون عرایض ومرخصی اصلاح خواهد شد نسبت به صورت مجلس دیگر فرمایشی نست (گفتند خیر )

رییس –صورت مجل ستصویب شد آقایان نوبخت روحی یاسائی حاائری زاده آقا سید یعقوب –عمادی –خطیبی وامیر خان کتبا پیشنهاد کردند خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام متخصصین برا یراه آهن دردرجه اولجزو دستور امروز باشد

جمعی از نمایندگان –صحیح است

رییس –مخالفی ندارد

میرزا محمد خان معظمی –بنده مخلفم

رییس –بفرماید

میرزا محمد خان معظمی –برخلاف نظامنامه است چون امروز سبح توزیع شده است

حائری زاده –خیر دیروز توزیعشدهاست

روحی –اجازه میفرمایید

رییس –بفرمایید

روحی -این خبر دیروز یکساعت بعداز ظهر توزیع شده است شاید استینا به تبعضی از آقایان امروز رسیده باشد ولی ولی بطور کلی به عموم آقایان اکثریت دریروز توزیع شده است

بعضی از نمایندگان –صحیح است

رییس دیروز چون دوز جلسه نبوده است که معمولا تمام آقایان درمجلس باشند بنی آقایانی کها،جا بوده اند توزیع شده ودیگر نمی شدهه است منتظر شوند برای امروز (نمایندگان صحیح است )خبرکمسیون بودجه مطرح است کمیسیون فوائد عامه لزوم استخدام متخصصین راتصدیق کرده کمیسیون خارجه هم باهیئت آنها مواقت کرده است شور درکلیات خبر کمیسیون بودجه است آقای یاسائی (آجازه )

یاسائی –موافقم

رییس –آقای سید یعقوب

آقا سید یعقوب –بنده هم موافقم

رییس –آقای دادگر(اجازه )

دادگر بنده موافقم

رییس –نسبت به کلیات لایحه مخالفی نیست

(اظهار مخالفت نشد )

رییس – رای میگریم برای ورود درشور مواد آقایان موافقین قیام فرماید

(اغلب برخاستند )

تصویب ش ماده اول قرائت میشود به شرح ذیل قرائت شد

ماده اول مجلس شورای ملی به وزارت فوائد عامه اجازه میدهد که برای تهیه مقدمات احداث راه آهن دونفر عالم معدن شناس آلمانی که یکی از آنها متخصص معرفه الارض ودیگری متخصص تجزیه مواد معدنی بادش وهمچنین یک نفر متخصص فقط از اهال یممالک متحده امریکای شمالی استخدام نماید که به مطالعات وضعیت معادن مکشوفه ذغال سنگ وآهن درتمام مملکت ومعادن نفت وکشف معادن جدید مشفول شده استعداد معادن مزبوره وکیفیت جنس وخارجتقریبی استخراج علمی آنها را تعیین نماید تبصره –تخصص وتجزیه متخصصین مزبور راباید وزرات یا دارات مربوطه دولتی آلمان آمریکا تصریق نمایند

رییس –آقا ی آقا سید یعقوب(اجازه )

آقا سید یعقوب –دراینجا دردوره پنجم ووآخر دوره ما با یک شوقی این مسئله را تعقیب کردیم وبدول اجازه دادیم که یک متخصصینی برای راه آهن بیاورد یعنی یکی برای ذوب آهن ویکی هم برای راهآهن اینها را اجازه دادیم واعتبار کافی هم بدولت دادیم بعد آنچه که بنده مستحضر شدم یک متخصصینی را برای ذوب آهن آوردند دراین مدت که این شخص را آورده اند معلوم نیست چهکرده است متاسفانه نماینده وزارت فوئد عامههم حاضر نشده است که اصلاعی دراین خصوص به ما بدهد که دراینمدتی کهاین ضخص آمده ومواجب گرفته چه کرده است بلی یک صحبت هائیدر کمیسیون بودجه کردند گفتند که این شخص گففته اس که من را برای ذوب آهن آورده ایدولی من از آهن خبر ندارم که درکجا استخراج میشود وبنده درکمیسیون بودجه عرض کردم این جا هم عرض میکنم وخیلی متاسف هستم ااز اینکه نماینده فوئد عامه اینجا تشریف ندارند یک نکته را بنده خواستم به عرض مجلس شورای ملیبرسانم متخصصی که ما می آوریم دولت ایران با مملکت ایران مملکتی نیست که تازه درجزیره فلان اقیانوس پیدا شده باشد که خبر از معادنش نداشته شاند معادنش چیز جدیدی نیست که کسی نداند وبه محض اینکه مایک کلمه حرف می زنیم می گوید که من متخصذوب آهن هستم وخبر ندارم که آهن درکجا واقع شدهاست حقیقتا یک ترتیبی واقع شدهاست کهمن نسبت به این ترتیب می گویم که وزرای ما یک قدری برای مخارج تحمیل کردن زیاده روی می کنندمعادن آهن یاران را هم میدانند طرف جنوب را حلا کاری ندارم درطرف ایران راهم مدانندطرف جنوب را حالا کاری ندارم درطرف شمال یکی معدن آهن مازندران است که آقایان مایندگان محترم مازندران میدانند اینجا تشریف دارند معدنی است مکشوف که درزمان صفویههم درآن کار مکردند خود من همرفته ام دیده ام معدن آشکاری است حالا هم درآن کار میکنند اگر صد مثقال سنگ ریخته شو درتوی توتهاییکه خود اهالی جنگل درست می کنند هشتاد مثقال آهن درمی آید این معدنش است درشمال طهران ردمازندران بوزد ببینید این معدنهیجده فرسخ طوش است هشت فرسخ عرضش است همه می دانند ولی درکمیسیون بودجه نماینده وزارت فوائد عامه نتوانست بنده راملزم کند که یک نف رمتخصص شناختنمعدن بیاورند آقایانمعدن آهن مکشوف است واین کسی که برای ذوب آهن آ/ده است اگر در این پنج شش ماهی که این جا است حرکت کرده بود ورفته به سواحل بحر خرز وکارخانه احداث میکرد به عقیده بنده تا بحال یک قدمهای برداشته شده بود خواستم این را عرض کنم بااینکه معادن آهن مکشوف است ووبا اینکه عضو اعظمی که برای راه آهن لازم است معادن آهن است (که الحمددلله ما داریم ومعادنمان مکشوف است وتابحال درآنها عمل هم کرده اند نمی دانم چه شده است که باید یک نفر متخصص دیگر از برا یشناختن معدن بیاورند گرچه دولت اینطور تعبیر کرده ودرلایحه خودش ذکر کرده (متخصص معرفه الارض )یعنی متخصصی که در معادن تحت الارض متخصص باشند بیاورند ول یمی خواهم عرض کنم که اینها یک خرج تراشی های زیادی است یک متخصص بیاوریم که معدن راتمیز بدهد آن یکی آهن ذوب کن است آن یکی فلان چیز است اینها با نظر طرفه جوئی که ما درمخارجداریمنمی ساطزد وبنده درکمیسیون بودجه هم ملزم نشدم این است عرایض بنده

شیروانی –مخبر کمیسیون بودجه برای اینکه ممکن است سایر آقایان محترم یهم که اجازه گرفته اند توضیحاتی از این قبیل نخواند بنده یک قدری مفصل تر توضیح این قضیه را عرض میکنم که محل اشکال باقی نماند اگر آقا یآقا سید یعقوب درنظرشان باشد که دردوره پنجم درموقعی که لایحه استخدام دونفر متخصص یکی برای راه آهن ویکی برای ذوب آهن از مجلس گذشت لایحه دولت عبارت از آنچیزی نبود که ما تصویب کردیم درلایحه دولت فقط چند نفر متخصص برای راه آهن پیشنهاد شده بود دراینجا آقای مدر سپیشنهدی فرمودند که مابرای راه آهن خودمان ولو اینکه طول هم بکشد تاوسایل آن کاملا فراهم شود باید از آهن ایران استفاده نماییم ومجلس شورای ملی هم این پیشنهاد رای داد دولت هم مطالعاتی دراطراف این قضیه نکرده بود وماده بخصوص راجع باین موضوع پیشنهاد نکرده بود خود مجل سدراثر یک حساساتی رای داد که ما باید آهن مانرا خودمان تهیه نماییم واز خارج نیاوریم البته یک همچو پیشنهادی که حت یبکمیسیون هم نرفته بود ورد خود مجلس تصویب شد آنقدرها مطالعات ودق دراطرافش نشده بود ودرهمان موقع گفتند که مافقط یک نفر متخصص میخواهیم که بیاید آهن های ایران را ذوب کند وبکار بیندازد البته ماهم آنوقت همین مسائلی را هم که آقای آقا سید یعقوب فرمودند درنظر گرفتیم وگفتیم که آهن ما موجود است وحاضر است وی ک نفر میخواهیم که باید وآب کند مدتش را هم معین کردیم که هشت ماه باشد واین شخص بیاید وآهن های موجوده ما را آب کندد وریل برایمان بسازد بعد این شخص از آلمان استخدام شد وآمد ومطابق نص ماده (البته می دانید که دکتر میلیسپو هم خیلی مفید است که آن موادی که از مجلس میگذرد عین آنرا اجرا کند )این شخص استخدام شد چون درماده قید شده بود که ما یک متخصص آهن ذوب کن از اروپا میخواهیم آنها هم متخصص آهن ذوب کن استخدام کردند که یکی از متخصصین خیلی خوب ومهم کارخانه کروپ آلمان است مذاکراتی کردند واین شخص هم حاضر شد وآمد برای ذوب کردن آهن بعد که اینجا رسید گفت خیلی خوب من آمده ام آهن کجا است چون باو گفته بودند آهن داریم گفت خیلی خوب دوسیه که شما دارید که درفلان نقطه وفلان نقطه مطابق فلان متخصص آهن دارید درکجا است بمن نشان بدهید گفتند ما چنین دوسیه دروزارتخانه نداریم گفت خوب دراین صورت منهم دراینجا کاری ندارم چون تا معلوم نشو داین آهن درکجا وجود دارد منکه فنم فقط ذوب آهن است کاری نمی توانم بکنم بعد از او پرسیدند خوب پس حالا چه لازم است گفت دو نفر متخصص لازم است یکی متخصص طبقات الارض که باید بیاید ذغل دارید نفط دارید (البته تصدیق میفرمایید کهه برای راه آهن دردرجه اول آهن باید تشخیص اده شود بعد ذغال ونفط که برا یسوخت راه آهن لازم است )این بود که دولت درنظر گرفتسایر معادن خودش را هم که کاملا با راه آهن ارتباط دارد درنظر بگیرد بعد گفت یک نفر متخصص دیگر هم لازم دارید که بیاید وکدام معدن معدنی است که بتواند بدرد بخورد وبالاخره معادن اطراف خط آهن را تجزیه نماید که چه معدنی ا زمعادن باید درموقع احداث خط آهن وپس از احداث آن دراطراف خط موجود باشد (البته این نظر هم برای این بوده که ما به بینیم چه موادی ر میتوانیم بعداز اداث راه آهن از مملکت بیرون بفرستیم وقتی که این کارهایتان را درست کردید واین متخصصین شما یکی گفت درفلان جا معدن آهن است ودومی هم گفت ک هاینجا فلان ماده معدنی بقدر کافی وبرای تجارت هست آنوقت تاره کار من مععلوم میشود ومن باید بروم منطقه که متخصص اولی تعیین کرده است ومتخصص دومی تشخیص داده است دیگ را آنجا بگذذاریم وشروع کنم بذوب آهن اما درموضوع متخصص نفت هم بنده خیال می کنم بقدری این فکر دردماغ آقایان ننمایندگان بپرورش یافته (که هرقدر زودتر بشود مملکت زودتر دست باینکار بزند بهتر وبمناغف ما نزدیگر است )که محتاج هیچگونه توضیحی نیست (نمایندگان صحیح است )بعلاوه این مسئله ارتباط تامی با این لایحه دارد چون ما دردرجه اول برای راه آهن سوخت لازم داریم وامروزه دردنیا آنین طور تشخیص داده اند که چیزی که فقط میتواند درکشتی رانی وراه آهن کمک زیادی بکند نفط است والبته درمرحله اول اطرراف این خطوطی را که درموقع نقشه کشی برا یخط آهن معین می کنند نفت وذغال سنگش را این سه فر تشخیص میدهند وشروع به کار می نمایند وامیدوارم آقایان هم موافقت بفرمایند که زودتر این لایحه بگذرد وشروع به کار نمایند ویکی دولایحه دیگر هم هست که مربوطبه راه آهن است وآنها هم شاید تا چند روز دیگر به مجلس بیاید وزودتر این کار مهم حیاتی به جریان بیفتد

رییس –آقای دادگر (اجازه )

دادگر –موافقم

رییس-آقا یاحتشام زاده (اجازه )

حتشام زاده –موافقم

رییس –آقای محمد ولی میرزا (اجازه )

محمد ولی میرزا –بنده با تصدیق فرمایشات مخبر محترم ناگزیرم عرایض خودم را عرض کنم وآن این است که این لایحه درماده اولش تصریح میکند (برای تهیه مقدمات احداث راه آهن )بنده هیچ تردیدی ندارم وتصدیق می کنم که اگر اساسا وبالذات یک لایحه مفصلی میامد به مجلس شورای ملی برای اکتشاف معادن وباری اینکه معانی که درایران هست آنها تشخیص بدهند ومحل آنها را معین نمایند این خودش مهمترین بوده وبه هیچ وجه ارزش آن کم تر از این لایحه بنود وتایستی هم عبدر همین مسئله مورد توجه نمایندگان محترم وافع شود ولی برای احداث راه آهن باید آقایان تصریق بفرمایند که ما فقط نباید ببینیم که فلان معدن ما کجا است وآنرا کشف نماییم ومستحضر شویم که ذغال سنگمان کجا سا وآنرا تجربه کنیمکه مواد شیمیائی از چه قرار است چه ترتیب است خوب است بد است با اینکه بالاخره برویم تشخیص دیهیم که معادن نفط درکجا است وطریق اکتشاف آن چیست بالاخره اینها همه درجای خودش صحیح استولی هیچ مناسبتی ربا راه آهن ندارد

مخبر –کاملا مناسبت دارد

محمد ولی میرزا –آقا یمخبر محترم فرمودند دارد ولی بنده رعض میکنم ندارد برای اینکه التبه این امر خیلی مهم است ولی ولی کی مطلب مستقلی است وباید ر مملکت همانطوریکه معادن ذغال سنگ تشخیص داده میشود همانطور هم باید به عقیده بنده معادن طلا ونقره ومس وسایر معادن تشخیص داده شود ودر دراین کار هم خود بنده اول مساعد هستم که مخصوصا یک نفر متخصص همانطور که اینجا پیش بنی شده برای این کار اجیر بشود اما این مسئله مربوط به کمیسیون را آهن نیست کشیدن اره آهن یک چچیزهای دیگر لازم دارد نقشه مملکت لازم دارد نقشه مملکت لازم است تعیین مخارج لازم است تعیین خط لازم است تعیین وضعیت اقتصادی مملکت لازم است که از چه نقطه به چه نقطه خطوط بای اتصال یابد وهمینطور چیزهای دیگر ولی این جا همانطور که مخب رمحترم فرمودند همه ما هم یک حس خیلی تندی داریم راجع به نفط که هرچه زودتر این مقصود پیش برود وزودتربه مقصد برسیم ولی این مسئله تماس وارتباطی یا با راه آهن ندار ونبده به طور وبنده به طور کلی مخالفم که این مسئله درماده اول این لایحه ذکر بشود برای اینکه نوشته است برای تهیه مقدمات احداث راه آهن دونف رعالم معدن شناس آلمانی که یکی از آنها متخصص معرفه الارض ودیگری متخصص تجزیه ممواد معدنی باشد هم چنین یک نفر متخصص نفط از اهالی ممالک متحده آمریکای شمالی استخدام نمایند ماهنوز مهندسین را آهن را اجیر نکرده ایم هنوز داخل کار نشده ایم هنوز نقشه کشی وتعیین خطور نشده واین قضایا تحت مطالعه قرار نگرفته است آن وق میگوییم برای تشخسص معدن برای اکتشاف معاادن متخصص استدخدام نماییم .درصورتی که نفت یک موضوع مستقل وعلی حده است من خوب درنظردارم که یک ثلث عمر دوره چهارم وپنجم در اطراف قشیه نفت مباحثه شده است وکم وبیش اذعان آقایان نمایندگان وبالاخره عموم مردم به این موضوع متوجه است مکرر در آن موقع که مذاکر ه میشد راجع به سینکلر واستاندارد وغر مباحثه میدد که چه اندازه باید مخارج بکنند تایک چهای را حفر نمایند ومعلوم شود که دران نقطه که متخصص تشخیص داده آیا نفت هست یا نیست فقط باتججزیه خاک آن قطعه این مسئله محرز نیمشود که نفت هست یا نیست مخصوصا یک قسمت از تجار ما کهامتیا زنفت گیلان را میخواستند یکی از استدلالهای مااین بود که اینها اینقدر شاید ثروتشان اجازه ندهد که اایجاد چاه وحفر چاه بکنند بنده درمنترات سینکلر درنظ دارم که صدهزار دلار یا بیشتر یاکمتر تخصیص داده بود که برای حفریات تشخی دهند آقا نفت هست یا نیست پس ما این پول قند وشکر را که فقط برا یکشییدن راه آهن تخصیص داده شده باید صرف اینکار کنیم برای اینکه بعد خواهند گفت صد وپنجاه هزار تومان کفایت نمی دهد دویست سیصد هزار تومان لازم است که فقط بتوانیم تشخیص بدهیم که نفط درفلان قسمت ارضهست یا نیست بمرور تمام این پولی که ذخیره شده است برای این ممر وتمام مجلس هم بدون هیچ اختلافی رای داده ایم که برای راه آهن واحداث آن مصرف شود از بین خواهد رفت بنده عرض میکنم احدث راه آهن هیچ ارتباطی با سوخت راه آهن ندارد امروزه اگر متخصصین راه آهن آمدند ونقضه راه را کشیدند پروژه قطعی آنرا تقدیم مجل سشورای ملی کردند تازه احداث آن ده سال دوازده سال طول دارد که بطور عملی پیش برود وخطوط بهم نتصل شود وآنوقت باید سوخت برایش تهیه تهیه نماییم بعلاوه ما درتمام این مدت ادوار دیگری داریم که بعداز ما میایند وآنها ممکن است درموقع خود فکر سوخت را آهن را بنمایند ولی ماهنوز فکر خود راه آهن را نکرده دردرجه اول بسوختش اهمیت میدهیم از این جهت است که بنده ااظهار مخالف میکنم

رییس –آقای دادگر (اجازه )

دادگر –عرض کنم که این لایحه یکی از لوایحی است که الزمنیست درتوصیف ومحسنات شمجلس شورای ملی داخل صحبت بشود

(بعضی از نمایندگان صحیح است )

چون خیلی مورد توجه بوده ات وهمه ماها ترصدداشتیم که زودتر این لایحه بیاید ومطرح شود چون تمام مسائل اقتصادی که درمجلس مطرح میشود این لایحه تقریبا ام الاساس است (نمایندگان صحیح است است )اینکه شاهزاده محمد ولی میرزا میفرمایند که الزامی صوخت وراه آهن نیست بنده نفهمیدم چه طور نیست این مستئله محرک است ومتحر واگر یک کدام از اینها را فقط باشد مضوع از بین مبرود (نمایندگان صحیح است )اما اینکه میفرمایند در مسئله نفت تجربیاتی برای ما حاصل شده البته این قسمت هم درخاطرشان هست که ما همیشه مترصد بودیم که برای راه انداختن وعملی شد این موضوع هرچه قدر ضروری ولازم بادش خرج کنیم وعملی شدن این موضوع هرچه قدر ضروری ولازمم باشد خرج کنیمم البته اگر این صدو پنجاه هزرا تومان کافی نبود باید مضاعف کنیم (نمانیدگان صحیح است )اگر آنهم کفایت نکرد باز مضاعفش کنیم تا بالاخره بمقصود برسیم نظر بنده که این است والبته سایر آقایان هم همین منظور را دارند که باید این قضیه ار حقیقتا خیلی باحسن نظر تلقی ننمود وتا تمام وسایل اسباب شرا مهیا کرد وجلو رافت که اشکالی هم پیش نیاید

بعضی از نمایندگان –مذاکرات کافی است

رییس –ررای گرفته یمشود بماده اول ببضمیمه تبصره

عمادی –بنده درعبارت تبصره رعض دارم یک کلمه خیلی مختصر –اجازه میفرمایید

رییس –اگر پیشنهادی دارید بکنید چون مذاکره کافی شده است(آقای مادی پیشنهاد خود راتقدیم نموده بشرح ذیل قرائت شد)

بنده پپیشنهاد میکنم عبارت ادارات مربوطه کافی است شامل وزارت وغیره میشود

رییس-بفرمایید

عمادی –چون فقط از عبارت تبصره مقصود این است متخصص تصدیق داشتن تخصص را از ادره آن دولتی که از از آنجا متخصص میخواهیم داشته باشد وجمله ادارات مربوطه بعقیده بنده کافی است دیگر محتاج بلفظ وزارت نیست ادارات مربوطه اعم است از وزارت وغیره این بود عر ض بنده

مخبر –تصور میکنم اشکالی نداشتهه باشد دراین باب پیشنهادی هم درکمیسیون بودجه شد ولی بعضی از ممالک هستند که وزارت خانه دارند وبعضی ازممالک هم اساسا اداره دارند واگر هردو باشد بهتر است چون ممکن است وقت درترجمه اشکال پیدا شود از این جهت هردوکلمه ذکر شده واگر آقا پیشنهادشان را مسترد فرمایند بهتر است

رییس –رای گرفته یمشود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای عمادی آقایانی که پیشنهاد ایشان را قابل توجه میدانند قیام فرمایید (فقط آقای عمادی ۰قیام نمودند )

رییس –قابل توجه ندشد پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب (این قسم فرقرائت شد )مقام محترم ریاست درایاست درسطر چهارم صفحه دوم حذف کلمه علنی را پیشنهاد میکنم

رییس –بفرمایید

آقا سید یعقوب بنده خواستم (نه اینکه یک دفعه به بنده حمله کنند که فلانی برضد علم است )نخیر چون این قید را بنده نقفهیمیدم برای چه چیز است شاید اسباب چیز نشود اینجا نوشته است (استخراج علمی آنها را تعیین نمایند )من میترسم که مبادا اسباب زحمت بشود واگ بنویسند (استخراج آنه را تعیین نمایند بهتر است والا کلمه (علمی را گذاشتن غیر از اینکه اسباب تضییقات بشود چیز دیگری نیست ایناست که بنده مخالفم

رییس –آقای یاسائی (اجازه )

یاسائی –بنده تعجب میکنم از آقای آقا سید یعقوب که این پیشنهاد را میفرمایند استخراج التبه باید علمی باشد والاممکن است رعایا همانطور که الان هم درپاره نقاط معمول است یک تیکه آهن را از یک گوشه پیدا کنند ویا کاوش کنند وآب کنند وبگویند استخراج کردیم همین الان درسمنان رعایا میرونداز چاههای نفتی که مرحوم منیع الدوله داده اند حفر کرده اند نفت درمیاورند البته اینهم استخراج است ولی استخراج علمی نیست وعقیده بنده این کلمه لازم است والبته باید متخصص با یک مبادی علمی دستور استخراج را بدهد واین قید خیلی لازم است

آقا سید یعقوب –استرداد میکنم

رییس –رای گرفته میشود بماده اول بشمیمه تبصره آقایانی که موافقند قیام فرمایند

(غلب قیام نمودند )

رییس –تصویب شد ماده دوم

(بشرح آتی قرائت شد )

حداکثر مدت استخدام متخصصین مزبور سه سال خواهد بود

رییس –آقای دادگر (اجازه )

دادگر –وافقم

رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه )

آقا سید یعقوب –بنده هم موافقم

رییس –آقای محمد ولی میرزا

محمد ولی میرزا –دراینجا بنده سه سال را زائد میدانم چون مینویسند حداکثر مدت استخدام متخصصین بزبور سه سال خواهد بود وبرای تحقیقات معرفه الارض وتحت الارض سه سال خیلی زیاد است ویک عمری است وآقایان با این عجله شان به سالی را خیلی زیاد قرار داده اند وضورت ندارد آنهم بااین میزان حقوقی که در ماده سوم معین شده است وتا این متخصصین بیایند اینجا تقریبا بیست هزراتومان هم خرج مسافرتشان میشود فقط یک مدتی اینجا باید اوقاتشان را صرف مسافرت درنقاط مملکت بکنند وبا وسایل سریع مسافرت واتومبیل اینقدرها بعقیده بنده مسافرتشان درمملکت طولانی نیست یک مااه دوماه یا ش ماه برای تجزیه فلان خاک یا فلان سنگ بیشتر لازم نیستکه لالازخه بروند وموواد معدنی را آنالیز کنندوبه وزارت فوائد عامه راپرت بدهند واین کار مقداماتی وموقتی حداکثر مدت شششماه یک سال نه پانزده ماه بیشتر نیست ویا سه سال بنده مخالفم دادگ ر-اولاحد اکثر را کمیسیون برای همین منظوری که حضرت والا فرمودند قائل شده اند که اگر از برای استخراج معدن دولت تا سه سال هرقدر لازم دانست این متخصصین را استخدام نماید بعلاوه این حداکثر برای راه آهن است والا اگر کلیه معادن بخواهند مسلما سه سال خیلی خیلی کم خواهد بود وخیلی بیشتر از اینها وقت لازم است لذا بعقیده بنده سه سال حد بسیار معتدلی است وشاید ضورت ایجاب نماید که دولتبرای تجزیه معادن همین مقدار وقت صرف نماید

(بعضی از نمایندگان –صحیح است )

رییس –آقای یاسائی (اجازه )

یاسائی –موافقم جمعی از نممایندگان –مذاکرات کافی است

رییس–رای گرفته میشود به ماده دوم آقایانی که تصویب یم کنند قیام فرمایند

(عده زیادی قیام نمودند

رییس –تصویب شد ماده سوم

(بمضمون ذیل خوانده شد )

ماده سوم برای حقوق ومخارج متخصصین مزبور خرید واسباب ماشین الات وادوات وسایر مخارج لازمه اختیاری به مبلغ یک صد وپنجاه هزارتومان ازمحل وجوه انحصار قند وچای اعطا میشود

رییس –آآقای آقا سید یعقوب (اجازه )

آقا سید یعقوب بنده اساسا با جلب کردن عامین برای مملکت مان وسیر دادن مملک به راه ترقی کاملا حقیقتا موافقم لیکن همیشه دراینجور موارد غالبا موادی میاید که مورد ایراد بنده واقع میشود دراینجا گره دولت در ماده چهارم معین کرده است که حقوق سالیانه این متخصصین نباید از شصت هزار تومان تجاوز نماید ولی ما وقتی وارد درمرحله عملی بشویم می بینیم که سال به سال این متخصصینرا که ما جلب میکنیم ترتیب حقوقشان فرق میکند ومتصل زیاد میشود من نم یدانم این چه حکایتی است وقتی ملاحظه بفرمایید نسبت بخودمان کمالسخت گیری وصرفه جوئی را منظورمداریم ودر ادارات دولتی خودمان ونسبت به مستخدمین ایرانی ماچقدر ملاحظه میکنیم لکن نسب بخارجه که میشود یک جوری دیگر واقع میشویم نمی خواهم بگویم که دربنده حس ضد اروپائی هست خیر درمن حس پرستیدن ایرانیها هست نه اینکه خدای نخواسته متحددین بر بنده حمله کنند که من ضد اروپائ یهستم خیر میخوهم هرچه هست به جیب ایرانی برود ومخالفت بنده از این نقطه نظر است که من می بینم سال بسال این متخصصینی که ما از حیث علمم ودانش شان به آنها محتاج هستیم حقوقشان زیادمیشود حالا یعین دارم که مخب رمحترم اینجا میفرمایند که این مبلغ اعتبار است ومی توانیم یک قدری از آن را بلاحظه بکنیم بنده مخصوصا درکمیسیون بودجه هم عرض کردم که به وزرا تذکرداده شود که این اعتباراتی که ما بهشان میدهمیم هر طوری که دلشان میخواهد خرج نکنند میگویند بما اعتبار داده اید که هرقدر دلمان می خواهد خرج کنیم بنده رعض میکنم این اعتباری که ما میدهیم بای لم بقلم درتحت مواد جز دربیاید وآقایان جدا ملاحظهبفرمایند تحت مراقبت قرار دهند بنده نگاه می کنم می بینم صورت مخارجی که مجلس شورای ملی برسبیل اعتبار کلی بدولت داده است در مقام خرج که بر می آیند یک قلمهایی را در آنجا ذکر کرده اند که وقتی رجوع کنیم به آنها بنده که تکلیف وظیفه خودم اینرا میدانم که آنها را اجازه ندهم دراینجا هم صد وپنجاه هزار تومان اجازه میدهم بدولت که شصت هزار تومان حقوق برای متخصصین بطور حداکثر تعیین نمایند ما بقی را برای خری خرید ماشن آلات وادوات لازمه بنده عرض میکنم این اعتبار زائد است وباید با آقای مخبر قبول فرمایند با ینده پیشنهاد میکنم این اعتباری که داده میشود برای خرید ماشین آلات درهرموقع مجلس که باش آن وزیری که مامور اجرا یاین قانون است صورتش را بدهد بدهد تا مجلس شورای ملی مستحضر شود که به کلمه مطلق ومبهم وبهم رای ندهد چون مجلس شورایملی کاملا ناظر ومفت شاست درمخارج وزارت خانها حالا که مفتش است کاملا باید این را تحت نظر قرار بده وجز جزش را بخواهد نه اینکه اعتباری بطور کلی بدهد از این جهت بنده بااین کلمه اعتبار برسبیل مطلق وبدون تفتیش یا صورت دادن دولت به مجلس مخالفم

رییس –آقای دادگر۰(اجازه )

دادگر –اولا از اجازه ام استفاده میکنم واین قسمت را عرض میکنم اشخاص وقتی با مخارج مصادف میشوند دوجور ست گاهی اگر همتشان بلند است به کثیر عایدات میپردازند واگر چنانچه یکقدری نظرشان پست باشد غالیا اضافه مخارج را امساک تعدیل مینمایند بنده با فکر ثانوی مخالف هستم ومعتقدم یک ملتی وقت ی درمقابل حوائجج وضروریات خودش واقع میشود باید حتما مسرف هم باشد یعنی خرج بکند تا به مقصود خودش برسد آقای آقا سی یعقوب فرمودند صد وپنجاه ثزار تومان برای اینکار تخصیص داده اند اولا خود ایششان فرمودند صد وپنجاه هزارتتومان اعتبار است والبته باید این را دانست که اعتبار مستلزم خرج نیست ممکنن است خرج بکنند یا ممکن است یکمبلغ کم یخرج کنند چون این برای کی مخارج مقدماتی است که یک مقدار ماشین آلات وادوات وسائل وباب تهیه کنند به اضاه فرموند صورت را هم قبلا بدهند چطور میشود صورت را قبل از خرج داد برای اینکه همیشه مخارجرا پس از داشتن اعتبار وصرف کردنن میشود معین کرد وبه نظر بنده اینها مسائل نظری نیست کهمحتاج به بحث باشد

رییس –آقای فرمند (اجازه )

فرمند –مخالفتبنده با این ماده از نقطه نظر این است که این صد وپنجاه هزار تومان از محل وجود انحصار قند وچای تشخیص داده شده بنده تصور میکنم با ااضافه که دربودجه داریم وهمینطور هم عایدات ازدیاد پیدا میکند (چون بطوریکه اطلاع داریم عایدات هم بواسطه ممیزی خیلی زیاد میشود )این قسمت را اگر آقای مخبر قبول بفرمایند که دربودجه مملکیت منظور بششود واز وجوه انحصار قند وچای برنداریم بهتر است چون این پولی که دربانک جمع شده است بنده معتقدم نباید به آن دست بزنیم برای اینکه صدونپنجاه هطارتومان مبلغ مهمی نیست وممکن استدربودجه بنظور دارند این است که تقاضا میکنم اگر ممن است از محل وجوه قندوچای نباش دودربودجه مملکتی پیش بینی شود وپیشنهاد هم کردده ام .

مخبر –اگر مخارج نقشه برداری راه آهن را ما از محل انحصاری خودش خرج ننماییمم پس وجوه انحصاری قند وچای را خرج چه کاری بکنیم تمام لوایحوچیزهائی هم که بعد میاید مربوط به این قسمت است وبا هم ارتباط دارد وبالاخره آن کسی که متخصص نقشه برداری است واز آلمان میاید وآن کسی که متخصص ذوب آهن است انیها یک لوازمی میخواهند برای اینکه مقدمات راه آهن را از حیث تهیه مواد واز حیث نقشه برداری فراهم بکنند واین هم نحصرا باید از محل خودش رخج بشود واگر شما دربودجه مملکتی اطلاع دارید که اضافاتی دارند (بنده که اطلاع ندارم )حالا برفرض اضافاتی باش آنهم از محل ممیزی که هنوز فانونش بجریان نیفاده وشاید تا پنجسال دیگر هم ممککن نشود این قانون اجرا شود ومعهذا اگر یک همچو اضافاتی هم سراغ دارید بنده مخارج اورا قبلا عرض میکنم تحیل اجباری شما دارید تشکیلات صحی دارید وبالاخره انئع واقساممخارج دارید که باید از این راه آن مخارج واحتیاجات تامینن بشود وبعقیده بنده باید این پول صرف مواد ونقشه رداری وکشیدن خط آهن بشود زیرا نحصار بخودش دارد

جمعی از نمایندگان –مذاکرات کافی است

رییس –آقایان مذاکرات را کفی میدانند

بعضی از نمایندگان-کافی است

عراقی –بنده مخالفم با کففایت مذاکرات

رییس –بفرمایید عراقی بنده چون تصور میکنم اشکالی درماده سو است واگ مذاکرات کافی بشودرفع آن اشکال نیم شود از این جهت اگر اجازه میفرمایید اول آن اشکال راعرض کنم بعد به کفایت مذاکرات رای گرفته شود دراین مادهسوم مینویسد برای حقوق ومخارج متخصصین مزبور خرید واسبا بماشین آلات ودوات وسایر مخارج لازمه اعتباری به مبلغ صد وپنجاه هزار تومان این مبلغ اعتباری است که بدولت میدهند آنوقت درآخر ماده چهارم مینوسد که نباید حقوق ماهیانه متخصصین از شصت هزار تومان تجاوز نماید سهه شش تا هیجده تا که یعنی درمدت سه سال صد هشتاد هزار تومان میشود درصورتی که ما صدد وپنجاه هزار تومان اعتبار میدهیم واین مبلغ برای حقوق آنها هم کافی نیست بدون اینکه درقسمت های دیگر داخل شده باشیم

مخبر –این قسمت را درماده خودش توضیح خواهد داد

رییس –تصور میشود دوموضوع باشد

ممخبر –صحیح است رییس –رای گرفته میشود به کفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام فرمایند

(عده ای قیام نمودند )

رییس –کافی نیست آقای عراقی بفرمایید

حاج آقا اسمعیل عراقی –بنده خیال میکنم فرمایشاتی مخب رمحترم فرمودند راجع به اینکه مابالاخره پول قند وچای را به چه کاربزنیم این تقریبا مثل این است که ما یک پولی آنجا داریم ودرسرخرج کردنش متحیریم ومجبوریم که راه خرجش را پیدا کنیم از این جهت فکر این افتاده ایم از این راه مخارجی برایش ترتیب بدهیم این پولی که مخصوص راه آهن است خرج کردن دراین مقوله یک قسمتی است که به توسط سریشم باید به هم چسباند میفرمایند چون یک قسمت از راه آهن بواسطه نفت کارمیکند پس این پولی را که ما گذاشته ایم برای راه آهن این را بیاوریم خرج نفت کنیم وببینیم چاه نفت درکجا واقع است وبنده دراین قسمتش اشکال داشتم وهنوز هم نتوانسته ام متقاعد بشوم واین عنوانی که نفت ارتباط به راه آهن دارد وبرا یصوخت لازم است وممکن است خدای نخواسته ذغال سنگ تمام شود ما باید در انبار ها نفت وذغال اشته باشیم وچه وچه بشود بنده کهنفهمیدم پس خوبست این را آقای مخبر یک توضیحی که حقیقتا قنع بادشد بفرمایند تا بنده هم بتوانم دراین قسمت رای بدهم والااگر توضیحاتشان همان بود که فرمودند بنده نیم دانم چطور این توضیحات رامقنع بدانم وخودم را قانع کنم ورا یبدهم

رییس –آقای یاسائی (جازه )

یاسائی –آقای عراقی فرمودند ما دست وپا میکنیم برای اینکه به جهت عوائد قند وچای مخارجی درست کنیم اینطور نیست شما که میخواهید خط آهن دراین مملکت دارا بشوید آهن هم لوازم آن میخواهید آن مسیو مارتین متخصص المانی که در دوره پنجم رای دادی وآمد این شخص میگوید دونفر دیگر هم برای اینکار لازم استوالبته باید آن دونفر را هم بنا برتقاضای او استخدام کردوآورد که یک مقاونتهایی دربارهاو یعنی درقسمت معادن تحت الارض بکنند اما اینکه فرمودند استخراج نفرت چه ارتباطی با خط آهن دارد بنده عرض میکنم کاملا ارتباط دارد آنوقتی کهنقشه کش میخواهید برای اینکه نقض خط آهن را بردار باید ملاحظه کنید ببینید خطی که از فلان نقطه به فلان نقطه عبور میکن این خط درمجاورتمعدن نفتاست یا درمجاورت ذغال سنگ است واگر درنزدیگی معدن نفط باد با صرفه تر این است که موتورها ولوکومتیو ها را با نفت حرکت بدهند یا با ذغال سنگ دراینصورتاز روز اول ما باید درفکر استخراج نفت باشیم بعلاوهلزوم استخراج نفت جای شبهه وتردیدی نیتس برای برای احدی وچون کشیدن خطآهن هم ملازمه دارد با استخراج نفت این است که دراین ماده قید شده است کهاز عوائد قند وچای باید بمصرف آن برسید واین نکته راهم آقایان باید درنظر بگیرند کهاستخراجنفت ایران راخودایرانی ها بایدبنمایند یعنی با دولت باید بنماید یا افراد مملکت

جمعی از نمایندگان -صححیح است

یاسائی –وحالا که ما یک وجوهی داریم که میتوانیم از باب کشیدن خط آهن بصرف استخراج نف برسانیم نباید هیچ نگرانی از برای اقایان باشد ولی اگر یک نگرانی وافکار دیگر است که بنده نمی دانم

رییس –آقای شریعت زاده (اجازه )

شریعت زاده –نسبت به قسمتی که مربوط است به مقدمه بودن استخدام متخصصین بنده تصور میکنم بقدری صحیح ومنطقی باشد که هیچ جای تردید نباشد ومخالفت بنده هم دراین قسمت نبود بنده مخالفتم از آن جهتی بود که آقای عراقی هم درموقعااستدلالهای راجع به کفایت مذاکرات اشاره به آن فرمودند زیرا در این ماده فقط صد وپنجاه هزار تومان اعتبار داده شده است در صورتی که اگر فرض بشود که بموجب ماده چهار دولت محتا بشود حداکثری را کهمجاز ایت درباره حقوق متخصصین منظور نماید گمان میکنم درمدت سه سال این مبلغ مستهلک خواهد شد بنابراین تصور میکنم این قسمترا نباید به قید بی اعتنائی تلقی کرد وبگوییم اگ ردولت احتیاج پیدا کرد ولازم دانست مجددا پپیشنهاد میکند واگ رآقای مخبر وسایر آقایان موافقت بفرمایند واین ماده ازاینحیث اصلاح شود بهتر است زیرا بواسطه اهمیت موضوع نباید بی اعتنائی کرد زیرا که این متخصصین با تمام خدماتی که مشغول هستند تصور میکنم مخارج دیگری هم برای استفاده از خدمت آنها ضرورت پیدا کند بنابراین این اشکال وارد خواهدبود

رییس –آقای فهیم موافقند

فهیمی –بنده بانظریه آقای شریعت زاده موافقم

مخبر –عرض کنم البته این موضوع شاید به نظر آقایان تناقض داشته باشد ولی آن قسمتی کهدرکمیسیون طرفتوجه بود این است که اساسا دولت صدو پنجاه هزار تومان اعتبار برای انجام این کار خواستهاست ولی درکمیسیون بطرز مطلق با پیشنهاد دولت موافقت نشد که تعیین حداکثر حقوق مستخدمین درسال همینطور مبهم بماند واین ماده درکمیسیون بودجه این طور اصلاحشد که فعلا دولت برای انجام این مقصود بیشتر از صد پنجاه هزار تومان اعتبار لازم ندارد آن هم برای دادن مواجب وتهیه ادوات وکارهای مقدماتی واین هم یک امر علی حدهاست با اعتبار مشخص آنوقت مستخدمین را هم که ما دراین لایحه استخدام میکنیم اصولا حداکثر حقوقشان را سالیانه بیشتر از شصت هزار تومان تصویب نمی کنیم یعنی امسال از از این صدوپنجاه هزار تومانی که اعتبار گرفته است شصت هزار تومان آن به جهت دادن مواجب است ونود هزار تومان آن هم برای سایر مخارج والبته برای بعد دولت اگر اعتباری لازم بداند سال دیگر درموقع بودجه پیشنهاد میکند با اعتبار جدیدی می گیرد که هم مواجب آنها را بدهد وهم سایر مخارج را بکند

جمعی از نمایندگان –مذاکرات کافی است

رییس –آقایان مذاکرات را کافی میدانند ؟

بعضی از نمایندگان –بلی کافی است

رییس –آقای عمادی تذکر داده اند که (واو)بین خرید واسباب زائد است

مخبر –تصور میکنم واو زائد نیست عبارت مقدم وموخر است باید این طور اصلاح شود (مخارج متخصصین مزبور وخررید اسباب وماشین آلات وادوات ) واو را اقبل از کلمه خرید باید اضافه کرد رییس-بسیار خوب اصلاح میشود پیشنهاد آقای خطیبی

(به شرح ذیل خوانده شد )

بنده پیشنهد میکنم صد وپنجاه هزار تومان حقوق متخصصین وخرید اسباب وماشین آلات از محل صرفه جوئی مخارج انحصار قند وچای داده شود

رییس –بفرمایید .

میرزا علی خان خطیبی –خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است که درقانون انحصار قند وچای درماده یازده برای جمع آوری عایدات مزبور صد هشت به دولت اعتبا رداده شده استوبطوری که بنده اطلاع دارم مبلغی از این اعتبار صرفه جوئی دشه است وحتی درکمیسیون بودجه هم این مساله مذاکره شد وخود دکتر میلیسپو هم کحاض ربود که شصت هزارومان حقوق متخصصین را از از این بابت قبول کند ولی بعد نمی دانم چه طور شد که این قسمت دربوته اجمال ماند این است که بنده پیشنهاد کردم این صد وپنجاه هزار تومان از محل صرفه جوئی اعتبار یکه برای وصول عیدات قندوچای به دولت داده شده است پرداخت ه شود

رییس –آقای بیات (اجازه )

مرتضی قلی خان بیات –آقا یخطبی اگر درست دقت مبفرمایند ملاحظه خواهند فرمود که هیچ تفاوتی دراصل موضوع پیدا نمی شود چون این یک بودجه مملکتی نیست که سال بسال تفاوت پیدا کند که مثلا بگوییم بودجه امساله بخرج پارسال نرسد یا بودجه پارساله بخرج امسال نرسد این عایدات قند چای یک وجوه مخصوصی است که برای مخارج معنینی که مجلس لازم میداند تخصیص داده شده است واگر یک صرفه جوئی هم درقسمت مخارجش پیدا بشود جزو عایدات نیست یعنی درجز اصل سرمایه می ماند وآنچه مخارج بشود حساب میشود وهرچه هم که عایدات هست دریافت وحساب میشود بنابراین از بابت هرمحلی که تصویب بفرمایید تفاوتی دراصل موضوع نخوواهد کر د

رییس –آقا یمخبر چه میفرمایند

مخبر –بسته به نظر مجلس است

رییس –رای گرفته میشود به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایان افقین قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نممودند )

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای فرمند (به ترتیب ذیل خوانده شد )

مقام منیع ریاست مجلس دامت شوکته

بنده پیشنهاد میکنم قسمت آخر ماده سوم این طور اصلاح شود

مبلغ یکصد وپنجاه هزار تومان دربودجه دولتمنظور دارد

رییس –بفرمایید

فرمند –بنده همان عرضی را که سابقا تذکر دادم دراین ماده باز تکرار میکنم بنده جدا معتقدم به اینکه باید به وجوه قند وچای که دربانک تمرکز پیدا کرده است دست نزنیم زیرا دویست وپنجاه هزار تومان از این پول که درممجلس برای یک موضوعی تصویب شده وحالا هم صد وپنجاه هطار تومان تصویب میکنیم وبالاخره این پول کم کم بمصرف هر گونه امتحانات علمی یا صنعتی یااقتصادی که میخواهیم بکنیم میرسد ویک وقت خبر میشویم که این که این پول درنتیجه این امتحانات تمام شده است حالا بنده از نقطه نظر نظر اینکه یک متخصص بیاید اینجا مخالف نیستم واین پولهایی را که ما تصوی بکرده ایم برای راه آهن اگر بخواهیم بمصرف این نوع مخارج برسانیم تصو ر میکنم یوا ش یواش باید از موضوع راه آنهن صرف نظر نماییم بجهت اینکه تمام این کارها یک امتحاناتی است وبنده اطلاع دارم دربودجه ما بقدر این صد وپنجاه هزار ر تومان محلهست ومی توانیم جزو بودجه وزارت فوائد عامه این محل را تخصیص بدهیم برا این کار وهیچ اشکالی هم ندارد زیرا دربودجه به ین اندازده اها اعتبار دایم یعنی اضافه عایدات داریم وبنده تصور میکنم مجلس برای اینکه کار راه آهن درستوزودتر عملی شود باید حتی المقدور کوشش کند که از این محل اعتباری دبدولت ندهد این بود عقیده بنده

رییس –آقای یاسائی (اجازه )

یا سائی –آقای فرمند فرمودند ما این مخارج را از اضافه عایات مملکتی بپردازیم درصورتی که این مخارج مخارجی است که برای مقدمه کشیدن خط آهن است وعنی ندارد که از عوائد عمومی بدهیم اگر عوائد عمومی اضافاتی دارد همینطور که آقای مخبر هم فرمودند مصارف ومخارج زیادی هم درمقابل دارد از قبیل تحصیل اجباری وتشکیلاتصحی وتوسعه امور قضائی وغیره (بعضی از نمایندگان –صحیح است )مثلا اینجا آقای حائری زاده پیشنهاد کردند که مالیاتهای مبلغی را الغا کنند کنند ممکناست اگر عوائد زیادی دارند از این مالیات صرف نظر کنند دراین صورت اگر بنا باشد ما این را دربودجه مملکتی بگنجانیم پس از کجا میتوان کارهای اساسی ولازم تر دیگری را نجام بدهیم ومردم را از این بدبختی نجات دهیم بنابراین هیچ لازم نیست که مازاد آن عوائد را خرج خط آهن نماییم وباید خرج کارهای مربوط بخودش که نهایت لزوم را دارد بشود

رییس –عقیده آقای مخبر چیست

مخبر –واگذار بنظر مجلس میکنم

رییس –رای گرفتهه بمشودبقابل توجه بودن اینپیشنهاد آقایان موافقین قیام ففرمایند عده کمی بخاستند

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای ففهیمی

(به شرح آتی خوانده شد )

بنده پیشنهاد میکنم ماده چهارم بترتیب ذیل اصلاح شود دو سه نفر ا زنمایندگان ماده چهارم مطرح نیست

رییس –عجله داشته اند بجایسوچهارم نوشته اند

(مجددا بشرح ذیل قرائت شد )

بنده پیشننهاد میکنم ماده سوم بترتیب ذیل اصلاح شود لفظ (حقوق )از اول ماده حذف واعتبار به مبلغ نود هزار تومان قید شود

رییس –بفرمایید

فهیمی –ایراداتی که آقاایان شریعتت زاده وعراقی فرمودند توضیحاتکاففی درآن پاب داده نشد زیرا اینجا فقط صد وپنجاه هزار تومان اعتبار داده شده درصورتی که این مبلغ کافی برای حقوق مستخدمین یست تا چه رسد بسایر مخارج در واقع سالی شصت هزار تومان تعیین میفرمایید برای حقوق این سه نفر متخصص ونود هزار تومان برای خرید اسباب وادوات وامشین آلات باقی می ماند ودرسنوات بعد تکلیفش معلوم نیست چون در واقع اعتباری را که دولتبرای خرید ماشینآلات میخواهد نود هزار تومانست درماده بعد هم تصریح میکند که شصتهزار تومان از با بت حقوق سالیانه متخصصین داده خواهد شد وبه این طرز ومیزان که اعتبار بدولت داه شود درآتیه هم تولید اشکال میکند والبته باقانون بودجه هم مخالف است این است که بنده پیشنهاد کردم دراینجا لظف حقوق حذف شود ونود هزار تومان اعتبار برای خرید ادوات وثاثیه بدولت داده شود درماده بعد هم که حقوق متخصصین را تعیین میکند علی حده دربودجه پیشنهاد میشود تصویب میکنیم ودرآتیه هم اشکالی پیش نمیآید

مخبر –تصور میکنم با توضیحی که بنده دادم ومخصوصا اطلاعی که آقای فهیمی از اصطلاحات ما دارند کافی بوده که قانع شوند ماده چهارم تعیین مبلغ وحقوقی نکرده بلکه یک موضوعی را ذکر کرده وآن اینست که میگوید حقوق متخصصین از شصت هزار توماننباید تجاوز کند ولی درماده سوم صد ونپجاه هزار تومان برای تهیه مقدماتواستخدام متخصصین اعبار میدهد والبته هروقتدولت کافی ندانست مجددا اعتباری از مجلس مجددا اعتباری از مجلس می خواهد ماده چهارم تعیین حقوق نکرده است بلکه فقط یک تذکریاست که دولت درموقع تعیین حقوق آنها از صد وشصت هزار تومان تجاوز نکند

رییس –رای گرفته میشود به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند )

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای عدل هم ملحق به پیشنهاد آقای فهیمی استپیشنهاد آقای حق نویس

(به ترتیب ذیل خوانده شد )

اینجانب پیشنهاد میکنم بجای از محل وجوه انحصار قند وچای از محل صرفه جوئی عمومی نوشته شود

رییس –آقای حق نویس (اجازه )

آقا میرزا علی حق نویس –رعض کنم این جا دونظریه اظهار میشود یکی لزوم استخدام متخصصین ویکی هم اینکه بوجوه انحصاری دست نخورد بنابراین بنده برای جمع ه دونظریه پیشنها کردم این وجوه ازمحل صرفه جوئی عمومی پرداخته شود که بوجوه انحاصری هم دست نخورد

رییس –آقای بیات (اجازه )

مرتضی قلی خان بیات –این پیشنهادی که آقای حق نویس کرده اند بنده نمی دانم مقصود ایشان از صرفه جوئی عمومی چیستاگر مقصود اینس که جرو بودجه مملکتی محصوب شود که این را آقای فرمند پیشنهاد کردند ومجل سمجلس رد کرد واگ رمقصود صرفه جوئی قند وچای است که آقای خطیبی پیشنهاد کردند آن هم رد شد واگر صرفه جوئی عمومی را پیشنهاد فرموده اند که جمع بکنند بین هردو سه تا که کهاین وجوه قند وچای حسابی دارد علیحده وحسابی دارد مجزی وهیچ نیم شود یا عایدات مملکتی با هم جمع کرد برای اینکه حسابش علیحده است بنابراین بنده تصور میکنم با آن پیشنهادهائی کهممجلس تصویب نکرد دیگر این پیشنهاد موضوعی ندارد

رییس –عقیده مخبر چیست

مخبر –بسته است به نظ رمجلس

رییس –رای گرفته یمشود به قابل توجه بودناین پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند

(معدودی برخاستند )

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب

(به ترتیب ذیل قرائت شد )

بنده پیشنهاد میکنم مخارج ماشین آلات از محل صرفه جوئی وجوه انحصار قند وچای داده شود داده شود

رییس بفرمایید

آقا سید یعقوب –یک فرمایشی آقای بیات فرمودند که بنده ناچارم جواب عرض کنم درپیشنهادی که آقای خطیبی دادند بنده هم امضا کرده بودم ما دردوره پنجم آمدیم عوئد راتقسیم کردیم ولیعمدا درنظر گرفتیم که وجوه قند وچای رادولت بهیچ کمندینتواند آن را درچنگال خودش بیندازد واین پول منحصر باشد بمسائل مربوطه بخودش ودولتبهیچ راهی خرج نکند این بود که ما آمدیم این پول را علیحده قرار دادیم وملاحظه هم فرمودید که درقانون یک سور درور آن کشیدیم ولی این سور کم کم دارد شکسته میشود تمام نظر ما این بود کهاین پول منحصر به مخارج راه آهن باشد ودیر شعبه پیدا نکند وبه همان اصطلاح یکه داریم اجل درخانه مان را پیدا نکنند آقای فرمند پیشنهاد کردند از بودجه خرج کنند رد شد آقای خطیبی پیشنهاد کردند از طرفه جوئی قند وچای صرف این کار بشود که اصل این پول محفوظ بماند (چون حقیقتا محل اطمینان ما این پول است )آنهم رد شد بنده خواستم خدمت آقای بایت عرض کنم که شما دردوره پنجم اینجا تشریف داشتید وزیر مالیه ه بودید دراینجا ملاحظه بفرمایید که ماچه طور دور این پول را خطی از آهن بکشیم وچه طور مسلح وزره پوشش کنیم که چنگالی درآن فرو برده نشود این مساله را در نظر بگیرید حالا چون متخصص برای راه آهن ونفتمخواهیم کهخیلی هم مدخلیت دارد بنده پیشنهاد کردم مخارج ماشین آلات از محل صرفه جوئی قند وچای داده شود حالا میفرمایند صرفه جوئی آن واین یکی است بنده عرض میکنم ابدا یکینست چه طورما مال موقوفه را به عقیده مسلمانیمان ملاحظه میکنیم که داخل پولهای دیگر نشود ومحفوظ میداریم که ابدا کسی مداخله نکند این را هم باید همانطور مجلس درتحت نظر وتفتیش کامل قرار بدهد که دولت بهیچ وجه مداخله درآن نکند این است نظر من ششما میفرمایید چه فرق میکندخرج دولتی است این هم صرفه ججوئی است آن هم صرفه جوئی است خیر این طور نیست بنده پیشنهاد کردم آن چیزی که مدخلیت نام دارد وخیلی هم ناچا رهستیم تهیه کنیم از قبیل ماشین آلات وسایر چیزها اینها را عیبی ندارداز این پول قرار بدهیم اما آن چیزی که مدخلیت فوق العاده ندارد مناسبت ندارد اینجا قرار دهیم واین پیشنها را اگر مجلس تصویب کند بسیار خوب است واگر هم تصویب نکرد اهمیتی ندارد زیرابنده خواستم این عرایض اینجا گفته شود که دول بداند مجلس این طور مواظب است که یک شاهی از پول قند وچای بغیر از مصرف راه آهن بهیچ مصرفی نرسد

رییس –آقای بیات (اجازه )

مرتضی قلی خان بیات –اینکه آقای آقا سید یعقوب اظهار داشتند ما نظمان این است کهب ه این پول دست نخوردالبته همین طور است ولی نظمانهم این نیست که مردم رااز استفاده از این پول محروم کنیمهیچوقت مجل ساین نظریه را ندار بلکه میخواهیم این پول را جمع بکنیم ولی مردم هم از آن استفاده بکنند شما میخواهید راه آهن احداث کنید البته اینقسمت وسائلی لازم دارد ویکی از وسائل راه آهن هم مساله نفت وذغال سنگ وسای رچیزهایی است که برای راه انداختن آن لازم است مثلا اگگردرجاهائی که میخوهید خط آهن بکشید معین نکیند کهاینجا اینجا ذغل سنگ یا نفت هست آن وقت دیگرنمی شود از تهران ذغال سنگ حمل کرد به سر حد که ماشین را حرکت بدهند پس اینها قسمتهائی است که برای احداث راه آهن لازم وواجب است حالا اگر بخواهند این پول قند وچای رامصرف کاردیگری بکنند البته آقای آقا سید یعقوب حق دارند بفرمایند یارای نمی دهمی بجهت اینکه این پول را مخصوص راه آهن قرارداده ایم ولی درصورتی کهبرای راه آهن وبرای تهیه وسائلی که مربوط به راه آهن است میخواهند خرج شود دیگر گمان نمی کنم اشکالی داشته باشد اما راجع بصرفه جوئی که فرمودند بنده رعض نکردم صرفه جوئی وجوه انحصاری قند وچای وصرفه جوئییهای مملکیت هردویکی استبلکهبرعکس عرض ردم کآن یک صورتی دارد علیح ده واین یک حسابی دارد جداگانه وآنچه ا زحساب این پول مخارج بای نشود مجل سقلم بقلم تصویب میندوالبته نه دولت حق دارد اضافه خخرج بکند ونه گذاشته بمشود خرج شود

مخبر –رعض کنم این نکته راهم بنده میخواستم اضافه کنم بفرمایشات آقای بیات همانطورکه مجلس مفید است اطراف این پول حصار آهنی کشیده شود همان ااندازه هم تصور میکنم مفید باشد که یان پولها دریک مححلی طلسم نشود وهمین نکته هم هست که آقای آقا سید یعقوب را وادار میکندکه اول دستور پیشنهاد می کنند وحاضر میشوند این لایحه را زودتر بمجلس بیاورند وبگذرانند که بانتیه این پولهای طلسم شده خرجراه آهن ایران بشود واگر هم نفت لازم داریم استخراج کتیم وثلث این مملکت که شش سال است بر اثریک سیاستی طلسم شده لااقل این یکی مثل آن نشود این نکته در نظر بوده است وتصور میکنم همانطورکهه آقای بیات اظهار فرمودند فرقی نیم کند ومثل این است که شما دوجیب داشته باشید وتوی دوجییبتان پول داشته باشید یکقدری از این جیب خرج کنید قدری هم از آنجیب بالازخره از جیب شما بیرونآمده است هردویکی است مال خودتان است حساب شهم یکی است وهمانطور که معتقدهستید آن حصار هم دورش هست وطلسم آنهم شکستهنمی شود

رییس-رای میگیریم بقابل توجه بودن

آقا سید یعقوب –بنده نظم تذکر مجلس بود بحفظ این مسئله این است که استرداد میکنم رییس پیشنهاد آقای بامداد

(بشرح ذیل قرائت شد )

بنده پیشنهاد میکنم که لااقل مبلغ شصتهزرار تومان از حقوق متخصصین ازمحل اعتبار مخارج قند وشکر پرداخته شود

رییس –آقای بامداد (اجازه )

بامداد –عرض کنمم که صد هشت اعتبار داده شده است برای برای مخار وصول عایدات قند وشکر درصورتی که صدی دو وصدی سه هم خرج ندارد چون درگمرک گرفته میشود وبقیه اشمیامانددرکمیسیون بودجه هم صحبت شد که تمام صد وپنجاه هزار تومان را از همین محل بدهیم که باصل وجوه قند وشکر دست نخودر دکتر اسا سا قبول کرد که این همه مخارج ندارد ولی ما امسال خرج قاچاقچی وجلوگیری از قاچاق زیاد کردیم پس بنابراین من قبول میکنم از همین محل شصت هزار تومان حقوق متخصصین پرداخته شود بنا براین بنده پیشنهاد کردم که آن قسمت را که خود او قبول کرده ما پای آن مخارج بگذاریم که از اصل پول خرج نشود اما اینکه آقای بایتفرمودند چه فرقی میکند این بودجه دولتی است وبا صرفه جوئی سایر عوئدیکی است وبالاخره یکجا صرف خواهد ش این طور نیست بنده ردخارج هم باز شنیدهه ام که از مازادهمین محل یک خرجیهای دیگری هم میوشد بنابراین ماهرقدر بتوانیم از آن وجوه اذ کنیم که باصل وجوه قند وشکر دست نهخورد بهتر است نظر بنده وآقا سید یعقوب وخطیبی هم همین بوده است

رییس –تصور میکنم نظریه آقایان مبتین بر تامین عوائد قند وچای وشکر است وهم چنین صرفه جوئیهایی که از بابت مخارجش میشود ولی این نکته را از نظر نباید دور داشت کهاگر یک صرفه جوئیهایی از بات مخارج وصول عوائد قند وچای وشکر حاصل میشود صرفه جوییهای عمومی نیست وجزو خودش است بنابراین این عبارتی که دراینجا نوشتهشده استاز محل محل وجوه انحصار گمان میکنم مقصود را تامین کند (بقضی از نمایندگان صحیح است )مع ذلک ممکن است رای بگیریم آقای مخبر

مخبر –برایمجلس واگذار میکنم

رییس –رای میگیریم بقابل نتوجه بودن این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند )

رییس –قابل توجه نشد عده برا یرای کافی نبود بنابراین باید ثانیا رای گرفته شود

(پس از چند ثانیه یکنفر از نمایندگان وارد شد )

رییس –درموقع رای گرفتن یکنفر کسر بود ویانیا رای میگیریم بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای بامداد آقای بامداد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند

(عده برخاستند )

رییس –قاب لتوجه نشد رای گرفته میشود باصل ماده سوم آقایانی که موافقند قیام بفرمایند

(اغلب نمایندگان قیام نمودند )

رییس –تصویب شد اگر موافقید چند دقیقهتنفس داده شود

بعضی از نمایندگان –صحیح است

(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیم ساعت مجددا تشکیل گردید )

رییس-ماده چهارم قرائت میشود

(بشرح آتی قرائت شد )

ماده چهارم –حد اکثر حقوق سالیانه متخصصین مزبور نباید از شصتهزار تومان تجاوز نمایند

رییس –آقای ارباب کیخسرو (اجازه )

ارباب کیخسرو –بنده این ماده را بامواد فوق متضاد می بینم اینجا یک اعتبار کلی گرفته شد صدو پنجاه هزار تومان کهدرماده سوم ذکر شده است یک ماده یدگر گذشته است که ماده دوم استودرآنجا مینویسد کهمدت استخدام متخصصین نباید بیشاز سه سال باشد وبواقع درتحت این الفاظ معین میکند که مدت هم باید سه سهال باشد آنوقت اینجا معین میکند سالیانه حقوق نبای از شصت هزار تومان تجاو زکند وسه سهال مسود سصد وهشتاد هزار تومان درصورتی که اعتبار برای تمام آن مدت ومخارج صد وپنجاه هزار تومان است عقیده بنده این است که این ماده بطور کلی اینجا زائد است وهیچ ضرورتندارد یک اجازه برای استخداماشخاص داده شده است یک اعتباری هم داده شدهاست ودرتحت این اجزه دولت داخل میشود درتعیین اشخاص واستخدام آنها آنوقت هرطوری که بآنها قراردداد کنتراتبتشان را بمجلس پیشنهاد میکند مطابق کنتراتهای دیگر تصویب مشود دیگر این اشکال ندار بوبنده لفظ هزار ومان را دراینجا مضر میدانم زرا بمجرد اینکه این ماده گذشت دولتدرمشکلات واقع میشود ومیگویند حتما باید حقوق دراین حدود معین شود

مخبر-این نکته را البته خودآقای ارباب تصدیق مفرمایند که حتی الامکان دراجرای این مقصود بایددروقت صرفه جوئی نیم وتا ممکن است عجله کنیم این طور که میفرمایید کمیسیون هم مذاکره شد نه اینکه این نکاتی که انیجا بطور بدوی بنظ آقایان میرسددرکمیسیون مجادله نشده باشد حتی خود بنده از اشخاصی بودم کهاین نکته را تذکر دادم ولی دوجواب قانعکنند بما دادند یکی اینک اساسامخارجر اه آهن ایران یک مخارج یک مخارج سالیانه نیست که مثل بودجه مملکتی بطور سالیانه پیش بینی شود که تاسال دیگرنتوانیم یک اعتبارات جدیدی بدهیم بلکه ا آن پول آخری هم کهمیهواهیم خرج کنیم بطور اعتبار باید بدولت اجازه دهیم دولت صدوپنجاه هزار تومانامروز اعتبار میگیرد برای مواجب دادن وخرید ادوات ولوازم تصور میکنم دوسهماه دیگر باز احتیاج پیدا خواهد کرد برای مستخدمین نقشهکشی وبرای سایر مخارج مربوطه راه آهن بعاز شش ماه یا یکسال دیگر احتیاج پیدا میکنند که بیایند اینجا یک میلیون یدگر اتبار بیرند وچون باید درآن وقت شروع کنند بخریدن ریل وکشیدن خط آهن ومعان شما را کشف کنند ولکوموتیو بخرند و عملجات آنها را بکار بیندازند وتا شش هفت ماه یکسال دیگر ما میخواهیم شروع کنیم پس صدوپنجاه هزار تومان راب برای مدت سه سال اعتبار انمی دهیم که بگوییم پولمان دروسط کار کممیاد امروز مجلس ومملکت ودوت بی شاز ایناحتیاج پیدا نکرده اند شاید شش ماهدیگر باز محتاج باعتبار شوند چون شما درقانون اولی که گذراندید قیده شده است کههروقت دولت بخواهدبرای مخارج رایه آهن پول بگیرد باید اعتبارش رااز مجلس شورای ملی بگیرد شما ششما ه یکسال دیگر باز ممکن است اعتبارات زیادتر یک کروری ودوکروری بدولت بدهید وماده چهارم هم برای سرعت عمل است اینکهمیفرمایید ممکن استبروند ومذاکره کنند بعد مجددا بیاید بمجلس ودراینجا تصویب شوداین را تصدیق میفرمایید کهچهل روز پنجاه روز است این لایحه باکمال جدیتی که شما برای سرعت این کار داری مارحل قانونی را درمجلس طی کرده است تاحلا بمرتبه تصویب رسیده است آنوقت فرض بفرمایید اگر دولت بون اینکه ماخذی دردستش باشد برای تعیین حقوق ورفت یا یک عده متخصصین درامریکا مذاکراتی کرد وموافقتهایی هم حاصل شد مجددا پنجاه شصت روز یعنی اقلا دوماه دیگر وقت لازم دارد تا آنها مذاکراتشان را خاتمهبدهند بعداز این دوماه باز یک لایحه جدیدی بیاورند بمجل سدوماه هم درمجلس معطل شود چه نتیجه خواهد داشت شمالان همین مارتین را که آوردهاید برای ذوب آهن الان بیکار است ومقدمه کارش استخدام آن دونفر است قبلا هم آنها را دیده مذاکره هم کردهاند وقتی این لایحه را شما گذراندید فورا احضار میشوند وکنتراتبشان هم درتحت یک حدود ومواد قانونی تهیه میشود وشورع بکار میکنند حالا بخیال اینکه اینجا ظاهر عبارتت ممکن است یک تناقضی داشته باشد چهار ماه کار باین مهمی را تایخر بینداریم تصور نمیکنم خود آقای ارباب هم موافقت بفرمایند با این موصوع وتصور میکنم اشتباه سر این است که آقایان تصور فرموده اند که ما ماخذ اعتبار را درماده چهارم معین کرده ایم درصورتی که اینطور نیست اعتبار همان صد وپنجاه هزار تومان است فقط شما اینجا دولت را متذکر مینمایید که بیش از سالی شصت هزار تومان نمی تواند از بابت حقوق باین متخصصین بدهد بنابراین هیچ تناقضی درکارنیست وموقعی که صد وپنجاه هزار تومان تمام شد وسال آتی شد دویست هزار تومان سیصد هزارتومان دیگر اعتبار مخواهند برای خری آلات وادوات لوکوموتیو وغیره وشما هم دو مرتبه اعبار میدهید وصورت حساب مسلمی هم دارد که یماید بممجلس بنابراین بنده تصور نمی کنم اشکالی داشته باشد

رییس-آقای محمد ولی میزرا (اجازه )

محمد ولی مرزا بیانات آقای مخبر محترم مشکل بنده را قدری بیشتر کرد بطوریکه اظهارداشتند اینطور تصور میکنم که کنترات این مستخدمین قرار است بمجلس نیاید بعلت اینکه در اینجا میزان حقوق را ما اجازه میدهیم وقید میکنیم که مثلا حداکثرش باید شصتهزار تومان باش یعنی نباید از این مبلغ تجاوز کند ول یچون تجارب دراین قسسمت داریم میتوانیم استنباط کنییم که همان شصت هزار تومان خواهد بودوازاین مبلغ یک تومان هم کمتر نخواهد بود بعد خب کمیسیون خارجه هم که راججع به تاقیت این اشخاص است آنرا هم مجلس تصدیق خواهد کرد چنانچه خبرهم هست مدت استخدامش هم سه سال است وفورعات کنترات هم مطابق کی قانون علیحده که مجلس نوشته است یبا خود وزارت فوائد عامه خواهد بود که بندد پس س در واقع اینطوریکه استنباط میود برای استخدام متخصصین که دراینجاذکر میشود یک لایحه مستقل ومتقیمی درآتیه بمجلس نخواهد آمد بعلاوه اگر وارد شویم درهمین حداکثر درموضوع شصت هزار تومان بالاخره بنظر بنده حقوقی که بایانی حضرات مذاکرهمیشود وقطع خواهد شد همین شصت هزار تومان خواهد بود چون ممکن است یک سوال وجوابی بشود وبالاخره بگویند ما کمتر پیشنها کردیم آنها قبول نکردند وچون مجلس هم درانیجا دست دولت را بار گذاشته است بالاخره درحدود همان شصت هزارتومان کنترات بسته خواهد شد بنده قائل هستم که این شصت هزارتومان زیاداست زیرا اآن دو متخصص کهیکی برای معرفه الارض ودیگری برای تزیه مواد معدنی از آلمان استخدام خواهن شد این مساله مکرردر مجلس شورای مل یبحث شده است که نباید پایه حقوق مستخدمین خارجه را بحدی رسان که وافعا درآتیه از نقطه نظر بودجه ما قادر نباشیم متخصصینی استخدام کنیم چون کار بجائی میرسد وپایه بحدی گذاشته یمشود که مافوق امید همان مستخدمینی است که ما امروز آنها رابرای خومان لازم میدانیم مکرر دراینجا بحث شده است ومخصوصا بنده درنظر دارم درآخر دوره پنجمکه موضوع استخدام متخصص برا یذوب آهن بودگفته شد از آلمان متخص بیاوریم برایاینکه آنها بحقوق کمتر قانع میشوند حالا بنده نمی دانم این مبلغ را چطور تقسیم خواهند کرد البته استخدام امریکائی گران تمام میشود یکنفر متخصص امریکائی براینفت اگر مخواهیم بیاوریم فرضا درحدودبیستهزار تومان بآلمانیها هم اگر هرکدام هشت هزارتومان بدهیم این میشود سی وشش هزار تومان دیگر شهصت هزراتومان برای چه بیشتر از هیجده هزرا تومان اگر میخواهید بیک نفر متخصص عمل نفتت بدهید خیلی زاداست بنده خوب حاطرم میاید یکی از نمایندگان محترم که همیشه ابیان قسمتها مخالفت میفرمودندد یکی ازاعصای کمیسیون بودجه حاضر آقا ی آقا سید یعقوببدند وحالا چون درکمیسیون بودجه تشریف دارند هیچ نیم بینم یک مخالفتهایی دراینخصوص بفرمایند همچنین آقای مخبر همیشه دراینقسمتها یک کشمکشهای بزرگی درمجل سانجام میشد لهذا خوبست آقای مخبر بفرمایند ککه کنترات این مستخدمین جداگانه بمجلس خواهد آمد یاخیرو دیگر اینکه این حداکثر حقوقی که دراینجا معین شده است تصور نمی فرمایند فردا وقتی که مذذاکرات با متخخصصین بشود همین حداکثر را دولت پایه مذاکرات وآوردنن کنترات آنها قرار خواهد داد ممکن است خیلی کمتر از اینها باش از اینجهت بنده این ماده را خیلی مضر میدانم

رییس –آقا آقا سید یعقوب (اجازه )

آقا سید یعقوب –یک مساله را حضرت والا درنظر داشته باشند (الضرورات تبیح المحظورات )بلی بنده ردمقام خرج فوق العادهجدیتدارم هم درکمیسیو (که اعضای کمیسیون اطلاع دراند وهم درمجلس اما یک چیزی را درنظر بگیرید من امیدواریم که ماخیلی دارای خط آهن ومعدن بحث الارض بشویم که سالی دره کرور پول ندهیم برای نفت ونزین وبآلمان روانه کنید

یاسائی –بیشتر

آقا سید یعقوب –بیشتر بفرمایش شما این چیزها باعث میشود که آنان را وادار میکن که یک مخارجی که درنظر خیلی گرانست وقتی که منافعش رامبیند آن شدت مخالفت ومغایرت را درنظر کوتاه میکند معذلک بنده درکمیسیون بودجه رعایض خودم راکردم وحالا هرم عرایضی دارم عرض میکنم ولی خواستم اساسا این مساله را درجواب حضرت والا عرض نم یکی هم درجواب آقای ارباب که این ماده دوم وسوم چهارم را که درتحت نظر بگیرند وروی هم ملاحظه بفرمایند هیچ تناقضی تضادی بینشان نیست زیرا ما نگفتمی حتما سه سال باشد حداکثر سه سال است یعنی درخود کمسیون صحبت شد واینرا ماز جهت احتیاط ملاحظه کردیم والا دونف راز اینها کراشان یک سال ودوسال خاتمه پیدا میکند پس بملاحظه اینکه مدانید موانع وعوائق از برای یک قدمهائی که خدا بخواهد ما میخواهیم برداریم متصل موجود میشودما این احتیاط را کردی واین است که جدیت داریم بلکه زودتربتوانیم یک کاری کنیم لذا ما حداکثر رامعین کردیم که سه سال است بعد دراینجا صد وپنجاه هزار تومان متعین شدهاست شصت هزار تومان هم برای حداکثر حقوق هرسال تعیین است وگمان میکنم که سه دوره است درخدمت شما هستم اینقدرها میفهمم که اینجا سه سال هرسالی هم شصت هزار تومان است میشود صدو هشتاد هزارتومان آنوقت اینجا صد پنجاه هزار تومان اعتبار بدهیم گمان میکنم اینقدرها هم بله (خنده نمایندگان )گمان نمی کنم که این ملاحظه را نکرده باشیم جواب این است که آنماده دوم حداکثر بود نه تعیین کردنن سه سال ودرآنجا هم دولت اطلاع میدهد که بعضی یکسال وبعضی دوسال کارشان تمام میشود ود ر ماده چهارم هم نگفتیم که حداکثر شصت هزار تومان را حتما بدهند چون متعین نشده است اگر متعین شده بود این صت هزار تومانوآن سه سال راهم متعین بود آنوقت مابین مواد تضاد بود لیکن تضاد نیست چون ظن متاخم بعلم یعنی ظن قریب بعلم برای ماحاصل بود که کار آنها تمام میشود واینها هم چهل هزار تومان تا پنجاه هزار تومان صحبتشان بود زیرا بیست هزار تومان ود ده هزار تومان بوده وما برای خاطر اینکه زودتر بتوانیم یک قدمهایی برا یاین مسائل برداریم آمدیم این رای را دادیم واین عقیده را پیدا کردیم بنا براین گمان میکنم تضادنیست خواستم جواب از راه منطق ودلیل عرض کرده باشم معذلک مخالف نیستم که این ماده نباشد لکن خواستم عرض کنم که ایراد ایرادی نیست که جواب منطقی نداشته باشد با منطق رعض کردم بالاخره اگر این ماده هم نباشد خقصود ما بیاری خدا حاصل میشود وزودتر تمام میشود میشود

جمعی ا زنمایندان –مذاکرات کاففیست

رییس –پیشنهاد آقا یحائری زاده

(بشرح ذیل قرائت شد )

بنده پیشنهاد میکنم ماده چهارم جذف شود

رییس –آقای حائری زاده (اجازه )

حائری زاده بنده مراجعه کردم به لایحه دولت دیم همچو چیزی را دولت پیش بین ینکرده یک صدوپنجاه هزار تومان از مجلس اعتبار خواسته اند برا یاستخدام متخصصص وتهیه اوازم بدیهی است مستخدمین مثل اینکه درتهران شما خوواسته باشید مارجعه باطبا بکنید یک طبیب است که حق القدمش زیاد است یکی دیگر کمتر است چون مراتب ععلمیشان تفاوت داده حق القدمشان هم کم وزیاد میشود مستخدمین ه میعنی آن عالمی که باید بیاید ومعاادن نفت وذغال ما را تشخیص دبهد وتصدیق او دردنیا اعتبار داشته باشد ممکن است حقوق بیش از بیست هزار تومان هم بخواهد با یک کسی که زیر دست او باشد که تجزیه کند کارها را ممکن است بیک حقوق خیلی کمت رهم قانع باشد بنده هیچوقت طرفدار ایننیستم که یک ابره قبا را پنج عدد قبا کنند کوچولو کوچولو که هیچ نشود در بر کنند خیر باید یک ابره قبا را یک قبای صحیحی بکنند که اانسان را از سرما وگرما حفظ کند این صد وپنجاه هزار تومان را که دولت دراینجا اعتبار خواسته است باید داد میزان اعتبار حقوق را هم به نظر دولت واگذار کرد بنده با نظر آقا یارباب موافقم که وقتی ما اسم بردیم بیست هزرا تومان هرکسی سی را بردند استخدام کنند تاکسش را میگوید بیست هزار تومان است وز آن مبدا هیچ بائین تر نمیادی ما باید هیچ اسم نبریم ودربسته این صد وپنجاه هزار تومان را بدولت بدهیم برا یمصارف مقدماتی راه آهن بدیهی است هر مستخدمی را که استخدام یمکنند دقت میکنند مخارج رفتن هم دارد مخارج دیگر هم دارد وآن حق یکه درآ،جا ارزش دارد یک ده دو هم برا یاینکه از وطن خودش مهاجرت کرده میاید به مملکت ما اضافه منظور دارند واو را استخدام نمایند بنده با این ماده چهارم که درکمیسیون زیاد شده مخالفم وتقاضا میکنم آقایان مساعدت بفرمایند ذف بشود

مخبر –اولا تصور میکنم نظر آقا یارباب ایننبود که جنابعالی فرمودید نظر آقای ارباب این بود که این ماده حذف شودوجددا یک پپیشنهاد کنتراتی بیاید حضرت والا هم موافق بودند ونیتجه اش اینبود که چها رماه دیر ما این کار را کنیم بی این ماده درکمیسیون اضافه شد ودرکمیسیون هم از نقطه نظ احتیاط این ماده گذاشته شد وخیال میکنم کمیسیون نظریه صحیحی در اینجا داشته است کمیسیون دید دولت صدوپپنجاه هزار تومان اعتبار خواسته است به عنوان حقوق ودوات وممکن است همانطور که فرمودند متخصصین عالی مقام چون حقوقشان خیلی زیاد خواهد بود یک وقت جزو صورت حساب ووتفریغ بودجه که که برا یشما میاورند صد ونپنجاه هزار تومان تمامش مصرف حقوق شده باشد وتصور نمی کنم هییچ ا زآقایان وکلا با آن احتیاطهائی که دارند موافقت بفرمایید کهه دو سه نفر مهندس یک حقوق زیادی داشته شانددراینجا ما تحقیق کردیم وماخذ حذ اکثر را این درجه قرار دادیم چونممتخصص نفت آنهم از امریکا البته مستلزم حقوق کافیست وهمانطور که آقای حائری زاده فمودند نباید دراینجا زیاد امساک کرد برای اینکه اگ رحقیقتا ما بخواهیم استفاده از یک متخصصص بکنیم گمان نمی کنم آنطوریکه حضرت والا فرمودند یک متخصص امریکائی که در مملکت خودش روزی پپنجاه شصت هفاد بلکه صد دلا حقوق میگیرد بیاید در مملکت ما با بیست هزار تومان کار کند بعلاوه ماا میخواهیم آن سندی را که متخصص نفت بدست مامیدهد در تمام بازار دنیا بطور شهرت نشان بدهیم که فلان متخصص عالی گفته است که منفت داریم والی درعین حال نمی توانیم بدولت اجازه بدهیم که رهقدر خودش میل دارد کنترات ببندد واقائل هم نبودیم که این ورقه که الان اینجا با خط جلی نوشته شده است کنترات این ورقه چیز دیگر باشد حضرت والا بشک افتاده اند کنترات باشد همین ورقه کنترات است وکنترات سه نفر هم هم هست برا یمدت هم حداکثر معین کرده است برا یحقوق هم کحداکثر معین کرده است ملیت راهم عین کرده وهم چیزش معلوم شده و فقط جای اسم متخصص شخالی است که آن را بعد باید مذاکره نمایند بنویسند مابدولت هم حق میدهیم که آن اشخاصرا بنظر خودش معین نماید باقی دیگرش را هم از روی قوانینی که مجلس تصویب کرده وسابقه هم دارد معین میکند بنابراین تصور نمی کنم آقا یحائری زاده برا یحذف این ماده بتوانند آن اندازه ها صرفه تصور کنند

رییس –رای میگیریم بقاب لتوجه بودن پیشنهاد آقای حائری زاده آقایانی که قابل توجه میدانند قیام بفرمایند

(عده قیام نمودند )

مخبر –میرود به کمیسیون

رییس –قابل توجه بوده است رای قطعی که نمی گیریم درپیشنهاد قابل نوجه نشد پیشنهاد آقای ملک مدنی وآقای محمد ولی میرزا

(به شرح ذیل قرائت شد )

بنده پیشنهاد میکنم ماده چهارم به این طریق اصلاح شود

ماده ۴-حدداکثر حقوق سالیانه این سه نفر متخصص درسال بیشتر از چهل هزار تومان نباشد (ملک مدنی )

درماده چهارم پیشنهاد مینمایم حداکثر حقوق سالیانه متخصصین مزبور بناید از چهل هزار تومان تجاوز نماید (محمد ولی)

رییس –آقا ملک (اجازه )

هاشم آقا ملک مدنی –بنده درکمیسیون با این ماده چهارم مخالف بودم آنجا آقای معاون وزارت فوائد عامه توضیح دادند که بیست هزار تومان از این شصت هزار تومان برای آن دونفر متخصص آلمانی است وچهل هزار تومان هم برایمتخصص نفت است که از امریکا بای استخدام شوند بنده خیال میکنم بیستهزار تومان برای آن امریکائی کافی است اگر ما قدری میزان اعتبارات دولت را کمتر کنیم نظر به نتجربیاتی که داریم برا یاینکه صرفه جوئی بشود بعقیده بنده بهتر است این است که پیشنهاد کردم حقوق سه نفر را چه لهزار تومان قرار دهند

رییس –آقا ییاسائی(اجازه )

یاسائی –همانطور که خود آقای ملک مدنی توضیح دادند درکمیسیون بودجه این طورمذاکره شد این شصت هزار تومان نفری ده دوازده هزار تومان به آلمانیها دادهشود ودر حدود چه ل هزارتومان به متخصص نفت توضیحاتی که دادند عبارت از این وبد که متخصص نفتتی که تصدیق و یک رسمیت واعتبار وقیمتی دردنیا داشته باش باید شخص عالی مقامی باشد وبه این حقوق کم نمیادی درین صورت ما ناگزیر هستیم حقوق بیشتری دهیم تا متخصص مهمی که حرفش در دنیا اعتبار داتشته باشد درمملکت ما بیاید درین صورت به نظر بنده این مبلغ زیاد نیست واین صرفه جوئی اینجا مورد ندار ای نبرای مملکت مفید است که با تصویب او ما کرورها برای خومان قیمت قائل شویم

رییس –آقای مخبر

مخبر =-بسته به نظر مجلس است

رییس –رای میگیریم به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند )

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آآقا یفهیمی گویا مورد نداشته باشد

فهیمی –بنده یک قسمت اصلاحی پیشنهاد کرده ام

رییس –آن قسمت بطریق اولی مورد نخواهد داشت

(بیشنهاد مزبور به شرحح آتی قرائت شد )

ماده چهارمم بطریق ذیل نوشته شود

ماده چهارمم –حداکثر قوق سالیانه متخصص مزبور نباید از چهل هزار تومان تجاو زنماید ودر هر صورت کنترات آنها باید به تصویب مجلس برسد (فهیمی )

رییس –قسمت ثانی اگر مقصود اصل کنترات است که درقانون اساسی تصریحدارد بدون تصویب مجلس دولت نمی تواند کنتراتی منعقد نماید واگر غی راز آنست که همین لایحه که مطرح است کنترات است پپیشنهاد آقا یفیروز آبادی همچنین شاهزاده محمد ولی مرزا که که پنج هزار تومان علاوه شده است

(به شرح ذیل قرائت شد )

بنده پیشنهاد میکنم که حقوق متخصصین سالیانه زیاد از چهل وپنج هزار تومان بناشد (فیروز آبادی )

بنده پیشنهاد میکنم چهل وپنج هزار تومان باشد (محمد ولی )

رییس-آقای فیروز آبدی (اجازه )

فیروز آبادی –بنده دراین زمینه بعضی عرایضی میخواستم بکنم که آقایان نمایندگان محترم فرمودند راجع به زیارتی وبعضی چیزهای دیگر که باحال ما ملت مناسب نیست وچون سایر آقایان فرمودند بنده دیگر معطل نیم کنم مجلس را همین قدر پیشنهاد کردم که چهل وپنج هزار تومان باشد ولی چون می بینیم آقایان رای نخواهند داد پس میگیرم

محمد ولی میرزا –بنده پپس نیم گیرم

رییس –بفرمایید

محمد ولی میرزا –تتوضیحاتی که آقایان موافقین میدهند مثل این است که این مسائل تمام محرز است وهیچ قابل بحث نیست واینها قطع شده است چون درکمیسیون بودجه توضیحات داده شده است بنده اساسا با آن توضیح دهنده کمیسیون بودجه مخالفم خیلی خوب آقایان توضیح دادند ولی ما هم این قدرکوره سواد داریم که بفهمیم بلی ما هم یمدانیم که متخصصینی هستند که سالی صد زهار دلار میگیرند وبنده هرقدر بخواهم در وصف آنها صحبت نمایم کم است ولی برا یما وبای این کارها بنده بنده عرض میکنم بیش از چهل هزار تومان لازم نیست وهرکس هم توضیح داده است بنده مخالف با آن توضیح دهنده هستم عرض میکنم دولت ایران پیش کمپانی نفت جنوب درلندن یک کمپسر عالی دارد وهمیشه آنجا هست وهر سال هم دو سه هزار لیره خرجش میشود ا زاین کمیسر بپرسید به بیند که نفت جنوب هیچ کمتر از چهل هزرا تومان مستخدم ندار بنده عرض میکنم همان کاری را که آنجا بند هستند بکنند امر یک هم سملما همانطور است فرق نمی کند اگر آقایان مراجعه بفرمایند به مجلاتی که اخیرا طبع شده است مخصوصا آنها یک متخصصین فنی بسیار قابلی دارند که تفحصات خیلی علمی درقسم آرژانتین کرده اند وخیلی نتیاج گرفته ان درصورتی که دربضی قسمتها امریکائیییها موفق نشده اند بنده نمی خواهم از نقطه نظر لجاجت عرایضی کرده باشیم شما تحقیق بفرمایید وب هبنینید درصورتی که ممکناست ما یک متخصص بیست هزرا تومانی پیدا کنیم او را اجیر میکنیم درصورتی که ممکن بناشد بنده هم با شما شریک میشوم که حتما باید صد هزار تومان بشود درصورتی که بنده علم دارم که کمتر از این هم ممکناست ودیگر اینکه میفرمایند قابل بحث نیست چون درکمیسیون بما توضیحداده اند بنا براین کمتر از این نمی شود این را هم بنده نمی توانم تصدیق کنم این وبدعرایض بنده

مخبر –همانطوریکه فرمودند ما اگر از متخصصین نفت امریکا صرف نظر کنی به توسط کمپانی خودمان از انگلستان یا از روسیه میتوانیم یک اشخاصی را ارزانتر استخدام کنیم ولی البته لابد خود ایشان وهم یمجلس وهم دولت یک چیزهائی را درنظ رمیگیرند که اگر ما سالی ده بیست هزار تومان هم یکی دو سال افضافه به یک نفر متخصص دهیم صلاح این است که امز امریکا بیاوریموالا ممکن بودن با نظریه حضرت والا ه م موافقت شود ولی بنده تصور میکنم که صلاح اینن باشد که ما متخصص از امریکا ببیاوریم وقتی که این نظر مسلم سلم شد آنوقتتازه ما نگفته ایم که حتما چهل هزار تومان باشد که شما اینطور حرارت فرمودید ما گفتیم حداکثر حداکثر وحداقل معنای شدرزبان ما خیلی خیلی تفاوت دارد ما نگفتیم که حتما چهل هزارتومان میدهیم به مستخدم امریکایی ودو تای دیگر را هم ده هزار تومان خیر ما شصت هزارتومان حداکثر این حقوق ا درنظر گرفتیم اگر تونستیم که یکنف متخصص نفت از امریکا بیاوریم با شش هزار تومان ودوتای دیگر هم از آلمان بیاوریم کیی سه هزار تومان که روی هم رفتهدوازده هزار تومان شودالبته خواهیم آورد بقیه اش هم در صرفه جوئی ضبط میشود اما ممکن است حضرت والا یک پیشنهاد دیگری بفرمایند چهل وشش هزار تومان بعدهم چهل وهفت هزار تومان وچند ساعت وقت مجلس را بگیرند وشاید لایحه هم برگردد به کمیسیون وچند روزی طول بکشد پس بهتر اینست مافقت بفرمایند زودتر بگذرد

رییس –رای میگیریم به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای محمد ولی میرزا آقایانموافقین قیام فرمایند

(کسی قیام نکرد )

رییس –به یک رای هم قابل نوجه نشد چون خودشان هم رای ندادند پیشنهاد دیگر آقا یمحم ول یمیرزا موردش گذشته است فرائت میشود

(به شرح ذیل قرائت شد

بنده پیشنهاد میکنم متخصص نف از ملند بیاید (محمد ولی )

رییس –این مربوط به ماده اول است درماده چهارم جایش قیمت رای گرفته میشود بماده چهارم آقایانموافقن قیام فرمایند

(متجاوز از سی نفر قیام نمودند )

رییس –تصویب نشد ماده پنجم

(به شرح ذی قرائت شد )

ماده پنجم وزارت فلاحیت وتجارت وفوائ عامه ووزارت مالیه هریک حدود اختیارات خود مامور اجرای این قانون خواهند بود

رییس –آقای دادگر (اجازه )

دادگر عرض میکنم ماده چهار را آقایان رای ندادند وتصویب نشد درصورتیکه بنده خیال میکنم که ماده انتهائی وقتی حائز است که قانون کامل باشد برای اینکه دراینجا یک قسمتهائی دارد که این ماده متمم آن است بنده میخواستمپیشنهاد کنم که این قیه برگردد به کمسیون بجای این ماده یک عوض پیشنهاد شود وبعقیده بنده حذفشمضر است زیر قانون کامل نخواهد شد

مخبر –بنده خیال میکنم مانعی نداشته بادش زیرا دولت حالا دستش بازتر است ومیتوانند کمتر بکنند با زیادتر بکند

رییس –آقای بای (اجازه )

بیات –موافقم –

رییس –آقای حائری زاده (اجازه )

حائری زاده –موافقم

رییس –رییس مخالفی ندارد

(گفتند خیر )

رییس رای میگیریم بماده پنج آقایان موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند )

رییس –تصویب شد مادهالحاقیه پیشنهادی آقای دکت رمصدق

(بهشرح ذیل قرائت شد )

این بنده ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد مینمایم

ماده الحاقیه –درکلیه کنتراتهائی که دولت با مستخدمین اتباع خارجه مینماید مجاز نیست که هیچگونه اختیاراتی بدون تصویب مجلس برا یآنها قید نماید

دکتر مصدق –از دروه پجم اینطور مرسوم شده استکه دولتها یک مستخدمینی به اینترتیب از مجلس قانونش را بگذرانند وبعد درکنترات آنها (بطریکه بنده درعمل می بینم بکیک اختیاراتی قائ لمیشوند ۲۳عقرب ۱۳۰۱ قانونی وضع شد که چه رشرط را مجس لازم میداند که تصویب کند اول ملیت مستخدم دوممدت استخدام سوم سمت مستخدم چهارم حقوق سالیانه وبعد درماده یک طوری ذکر میکند که بایددر قرارداد مستخدمین ذکر شود از آن جمله تخلف از قوانین مملکتی ونظامات اداریست بنده مطلع شدم برای یکی از مستخدمین خارجه که قانون بیستم بهمن ماه ۱۳۰۴اجازه داده است ودراین ایام کنترات میشود اولا ماده دوم قانون سابق الذکررا که راجع به اطاعت آنها از قوانین مملکتی ونظامات اداریست رعایت نکرده اند به این ترتیب که قوانین مملکتی را نوشته اند ول ینظامات دداخلی را اسم نبرده اند ومستخدمین گفته بودند اگر شما نظامات داخلی را بنویسید ما نمی توانیم قبول کنیم مثلا فرض بفماییدر نظامنامه یک مطلبی هستم مثل دفتر حاض وغایب در اداره مالیه اگر مستخدم اروپائی بطور صحیح آن را رفتار نکند شاید از ککار منفصل شود یا کنتراتش غو شود بنا باراین ما نم یتوانیم نظامات اداری را در کنترات ذکر نکردید این یک قسمتخلافقانون مساله دوم یک اختیاراتی برا یمستخدم درقرارداد قائل شده اند کهبنده کاملا با آنها مخالف هستم برای اینکه وقتی که یک مستخدمی میاسد اگر مجلس به او اختیاراتی میدهد البته حکومت ملی است ومتار است ول یمجلس نیم تواند بدولت اختیار بدهد کهه درقرار داد مستخدمین یک اختیاراتی به آنها بدهند که بلی وزارتخانه را بدست آنها بسپپارند وخود وزیر راهم بکلی خلع کنند بنده بااین هم مخالفم ومعتقدم کههر مستخدم خارجی که به این مملکت میاید بموجب همان ماده دوم (شرائط استخدام مستخدمین خارجی )باید تابع قونین مملکتی باش (نمایندگان –صحیح است )وبادی تابع نظامات اداری وداخلی باشد اگر یک نظامات اداری هست که واقعا درباره ایرانیها اجرا میشود هیچ دلیلی ندارد که یک اختیاری بخارجی ها بدهیم که اینها تابع یک نظاماتی بناشند وایرانیها باشند واگر نظاماتی هست که غیر قابل قبول است بنده معتقدم که باید برای ایرانی هم غیر قاب لقبول باش بنده هیچ امتیازی برا یخارجیها نمی توانم دراین مملکت معتقد شوم آنها باید تابع قوانین ونظامات داخلی ما باشند وبرای دولت هم بنده نمی توانم قائل شوم کهدرقرار داد مستخدمین خارجی یک اختیاراتی به آنها بدهند ما مستخدمین خارجیرا که استخدام میکنیم باید کاملا تابع قوانین مملکت باشند مثل ما که تابع هستیم اگر به مستخدمین خارجی باید یک اختیاری داده شود که برخلاف قوانین مملکتی وبرخلاف نظامات اداری باشد باید حکومت ملی این اختیاررا بدهد وبنده تصور نمی کنم به هیچ وزیر بهیچ ددولتی همچو اختیاراتی داده شود اگر این اصل در مملت ما برقرار شودخواهید دید که عنقریب تمام حکومت ملی دردست مستخدمین خارجی می افتد بجهت اینکه وقتی کی قراردادی را به این ترتیب بیاورند واز مجل سبگذرانند بعد یک وزیری را که هیچ معتقد به شرافت ملی نیست حاضر میکنند برای اینکه اختیاراتی ازاو بگیرند وبعد از اینکه اختیاراتاز او گرفتن دیک قراردادی منعقد میکنند وآن قرار داد هم امضا دولت است امضا دولت هم التبه یاد محترم باش بنابراین بنده کاملا مخالف هستم کههمچو حقی را بوزرا بدهند کهیک وزیری حق داشته باشد نسب بمستخدمین خارجی قائل باختیاراتی باشد وبهر مستخدم خارجی که برخلاف نظامنامه اختیارایت باوباید داده شود حکومت این مسئله بدوناستثنا با مجلس شورای ملیاست که حکومت ملی است نه با وزار این است که بنده این ماده را پیشنهاد میکنم که درهمین مسئله ودر تمام قراردادهائی که دراین مملکت برا یمسخدمین خارجی نوشته میشود آن چهار شرط باید قید شود وهمیشه مقید که آنها اختیاراتی ندارند ودر این قراردادی هم کهالان درشرف گذشتن است وهنوز نگذشته است بنده تذکر میدهم بدولت که نباید هیچ اختیاری بدهد

مخبر –پیشنهاد آقای دکتر مصدق یک پیشنهاد بسیار خوب مفیدی است که بعقیده بنده یک قدری مخلوط با احساسات نوشته شده والا این پیشنهاد را اگر یک قدری اصلاح میفرمودند التبه این یک موضوع صحیحی است که بایستی عایت شود واگر مابیاییم دراین قانون که راجع به سه نفر مستخدم است راجع به جمع مستخدمین خارجی یک موضوعی را بنویسیم تناسبی ندارد آنهم مرقوم فرموده اند که هیچگونه اختیارتی داده نشود بالاخره وقتی که ما تصریح کردیمهیچگگونه اختیاراتی ندار د معنایش این میشود که مستخدمی را که برای کشف منابع نفت میاوریم حق ندارد برود درفلان نقطه که سو ظن دار نفت هست (خنده نمایندگان )یعنی جائیکه گمان میکند نفت هست یک عملیاتی بکند پس بنده از ایشان سئوال میکنم که برای چه او را استخدام میکنید ولی اگر پیشنهادشان را اصلاحح بفرمایند واین مسئله را تذکر بدهند (چون بنده معمول درکنتراتهای دیگر هم یده ام اشاره باین قانون قانون شده است )اگر یک پیشنهادی بفرمایند که دولت مکلف است مواد قانون مصوبه عقرب ۱۳۰۱را درمورد این مستخدمین رعایت بکند یعنی آنها تابعمقررات واختیاراتی باشند کهمجلس میدهد بمستشارها بنده قبول میکنم والا اگر بنا شد که ما تصویب کنیم هیچ اختیاراتی ندار بنده تصور میکنم درعمل دچار اشکال خواهد شد

دکتر مصدق –بنده توضیحی دارم

رییس-مطابق نظامنامه نیم شود دو مرتبه توضیححح داد دکتر

مصدق –چون عرایض بنده راترتیبی فرمودند که سوتفاهم شدهاست

رییس –بفرمایید

دکتر مصدق –بنده مقصودم این نبود مستخدمی راکهاجیر میکنند عقب کار نرود یک وقت هست که درقرارد داد مستخدم اختیاراتی قائل میشوند کما اینکه اخیرا قائل شده اند واختیارات را بکلی از وزیر گرفته اندد وقتی که درقرارداد اختیاراتی قائل میشوند قرارداد عقد است ودولت ملزم است مطابق قراردا رفتار کند ولی وقتی که مستخدم آمد برای یک کاری بموجب حکم وزیر هر کار یرا میتواند بکند اگر مستخدمی را برا ینفت آوردند باید وزیر هرحکم که بهاو میدهد مطابق حکم زیر عمل بکند غرض بنده این بود که یک اختیاراتی درقرارداد به او ندهند نه اینکه مستخدم راوقتی آوردید او را بکار نیندازید واستفاده که میخواهی از او نکنید

مخبر-این پببیشتر به مشکلی مساله افزود ما قانون بنویسیم برای وزیر که مخالف قانون رفتارنکند وزیر که مخالف قانون رفتار کرد باید شما اورا بیاورید واستیضاحش کنید قوانین موضوعه ما اجازه نیم دهد که یک نفر وزیر یک اختیاراتی به یک نفر مستخدم بدون تصویب مجل سشورای ملی بدهد واگر وزیری اینکار را کد بایستی او را آورد اینجا واستیاضاحش کرد نوقت بنده هم با حضرتعالی موافقت میکنم ورقه استیضاح را امضا میکنم ولیحق مجلس را درضمن یک ماده قانون بنده تصور میکنم که ما نتوانیم مبتذل کنیم

رییس –بنده اصولا تردید دارم که آیا دراین کنترات خاص این ماده عمومی را میشود وارد کرد یا نه علی ای حال رای میگیریم به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند )

رییس قابل توجه نشد پیشنهاد دیگر از طرف آقای دکتر محمد خان مصرق وجمعی از آقایان

(به شرح ذیل قرائت شد )

ماده الحاقیه ذیل ا بنده پیشنهاد میکنم

ماده الحاقیه –قانون مورخ نهم خرداد ۱۳۰۴ انحصار دولتی قند وچای بقوت خود باقی است

دکتر مصدق جهانشاهی مقدم اسکندری ثقه الاسلامی –فرشی معظم ی-

رییس –آقا یدکتر مصدق (اجازه )

دکتر مصدق –درماده نه قانون انحصار قند وچای سفید است که عایدات قند وچای بهیچ مصرفی بغیر از مصرف راه آهن نمی رسد ویهچوجه استثنا نیم کند وما چون این خرج را دراینجا تصویب کردیم شاید تصور شود که این قانون مخالف با آن قانون است ووقتی که یک قانونی وضع میشود که مطابقت باقانون گذشته نداشته باشد بای بایستی قانون گذشته رانسخ نمود ویا در قانون ثانوی بلالصراحه متذکر شد که قانون سابق بقوت خود قای ایت این بود که بنده این پیشنهاد را کردم که سوتفاهم نشود

رییس –آقای یاسائی (اجازه )

یاسائی –احتیاطاتی که آقای دکت رمصدق میفرمایند بنظر بنده موردی ندارد زیرا که قانون راجع بمصارف وعوائد قند وچای به قوت خود باقی است واین مبلغ برای همان کار بمصرف میرسد دکتر محمد خان مصدق –درصورتی که سو تفاهم نشودپس میگیرم

رییس –پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب خیال میکنم موردی نداشته باشد معذلک قرائت میشود

(به شرح ذیل خوانده شد )

بمقام محترم ریاست ماده الحاقیه –متخصص مذکور مسوول وزارت فواید عامه خواهد بود

رییس –بعداز تصویب ماده پنج که دووزارت خانه را مسوول کرده که هر کدام درحدود اختیارات خودشان این قانون را اجرا نمایند دیگر نمی دانم این پیشنهاد چه صورتی دارد بفرمایید توضیح دیهد

آقا سیدیعقوب –بنده نظرم این بود که اینها مسوول هر دو وزارت خانه هستند یا یک وزراتخانه وچون این یک شعبه فنی است وتخصص هم فنی است کلمه مسوولیت را روی این وزرات خانه آوردهباشیم بهتر است

مخبر –رعض میکنم برای اینکه مثل آن موضوعی که آقای دکتر مصدق فرمودند درمجلس گفته شده بباشد عرض میکنم اکه اینمستخدمین درکار فنی خودشان موول وزارت فوائد عامه هستند وبه زارت فوائد عامه هم اختیار داده شده است استخدام آنها والبت آنها درمقاب لوزارت فوائد عامه مسئئلند وزارت مالیه همراجع به مور مالی درحدود اختیارات خودش مامور اجرا این قانون استوالبته تصدیق میفرمایید کهبای وزارتمالیه هم مسوول باشد

آقا سید یعقوب ۰- استرداد میکنم

رییس –مذاکرات درکلیاتست آقای فرمند (اجازه )

فرمند –بنده اصولا معتقدم براینکه متخصصین بسار وب معدن سشناسی باید بیایند درمملکت ما وتجسس کنند والبته رای آنها واطلاعات آنها برای ایران دارای اهمیتاس واین خیلی خوب کاری است ولی از نقطه نظر اینکه پول راه آهن درانک تمرز پیدا کرده است ما از این تفننات بکنیم بنده شخصا مخالفم وعقیدههم دارم که بایستی ما خرج بکنیم تا تسخیص بدهیم که کدام یک از نقاط مملکت ما معادن طلا ونقره وذغال سنگ هست این خلی برا یمملکت لازم است اما نباید یک ففکری که برای ما پیش میادآنوقت یک رویه را که اختیار کرده ایمم ویک قانون یگذرانده ایم بیائیم این فکر را مخلوط کنیم ییا آن روزیه که اول اختیار کرده ایم که به ببینیم چه ازش بیرون میاید البته در درجه اول مملکت ایران محتاج به راه آهن است زیرا وقتی راه کشیدند استخراج معدن خیلی زیاد میشود وممن است خود سرمایه داران داخلی یا خراجی مبادرت بکنند به استخارج معادن ولی درصورتی که راه آهن نباش آنطوریکه بنده اطلاع دارم استخداج معادن چندان منفعتی ندارد واینکه تابه حال استخراج معدن در مملکت مانشدهاست بواسطه نبودن خط آهن ووسائل حمل ونقل است درایران معادن خیلی هست از مجله معدن مس که از همه کمتر خرج دارد شاید یا یکی دو ملیون مثلا استخراج شود البته مخارج استخراج معدن خیلی زیاد است در اینجا مخصوصا بنده متوجه مینم نظر آقایان را که پول راه آهن را اگر حبس نماییم (حالا بعضی ا زآقایان معتقدند که حبسش خوب کاری نیست )ولی بنده تصور میکنم که حبس شبهتر ات از اینکه ما این پول را بدهیم به مستخدمین خارجی که بردارند ببرند در مملکتشان البته وقتی این پولها دریک جا حبس شد ومرکزیت پیدا کرد خود این حبس بما فشار میاورد که زودتر راه آهن بکشیم وبالاخره راجع به استخراج آهن وریل سازی اینجا بنده یک نظری دارم که ببه عرض آقایان میرسانم که ما گر بخواهیم ریل بسازیم با آهن تنها نیم شود وباید جنبه فولادی هم داشته باشد چون این آهن خالص نیست آنوقت ما باید معدن مس درنزدیگی آن معدن استخراج کنیم قلع لازم داریم مخصوصا سرب لازم داریم آنوق ما باید دو سه معدن استخراج کنی تا موفق شویم که رایل بسازیم آنوقت ریل هم اگ ساختیم متخصص شیمیائی ومیکانیک لازم دارد ومبلغ مهم یخرج دارد بالاخره یک سرمایه خیلی مهمی میخواهد تا اینکه بتواند رایل بسازد واین کارخانه رایل سازی بطریکه بنده اطلاع دارم قریب پانزده ملیون شانزده ملیون وبالاخره کمتر از ده ملیون خرج ندار حالا برفرض که درست کنند ما هزار فرسخ رایل که بیشتر لازم نداریم آنوقت بقیه اش را به کی میفروشید وبا لاخره با این پنج ملیون ما نمی توانیم سالی فلان مقدارخط آهن بکشیم وخرید رایل هم چندا خرجی ندارد وخرج راه آهن یک مبلغ زیادیش خرج عمله وکوبیدن زمین میشود زیرااگر صد هزار تومان خرج کنیم پنجاه شصت هزار تومان آن خرج کوببدین زمین وتسطیح آن میشود ویک مبلغ جزئی آن خزج خرید رایل میشود پس برای صد بیست از مخالج ما نباید یک مقدمات مففصلی بچینم خوب راه آهن آهن میخواهد معدن استخراج میکنیم رایل میسازمی نجاری هم لازم دار بعد کارخانه نجاری باید درست کنیم بعد سیمان لازم داریم بایدکارخانه سیمان پزی درست کنیم بعداین آهنی که رویش میشینیم چرم هم لازم دار پس یک کارخانهچرم سازی هم باید درست کنیم اینها را اگر ما مبخواهیم درست کنیم معلوم است یک مخارج فوق العاده دارد ودولت موفق نیم شود تلگراف بی سیم برا ی ما شاهد بزرگیست ما هنوز تلگراف بی سیم را نتانسته ایم در مملکت را ه بیندازیم در ممالک دیگر که کارهای فنی را بسرعت از بین میبرند وسائل دارند ما وسائل نداریم ویک وقت یم بینید که تویش گیر میکنیم وامیدوارم کم کم موفق شویم اما درکارهای فنی بای با احتیاط جلو رفت بنده معتقدم که استخراج مقادن برای ما خیی مهم است مخصوصا معدن نفت اما یک اصولیرا ما باید قائل شویم که یک وقت خبر نشویم که این پول را آهن به یک مصارف مقدماتی رسیده است وبعد که ما ریل را حاضر کردیم پول نداشته باشیم راه آهن بکشیم آنوقت اینخیلی مضحک میشود اگر وقت آقایان ضیق نباشد بنده اجازه میخواهم یک مثلی را به عرض اقایان برسانم وآن این است که ملانصرالدین یک روز یک نعل خری ا زتوی کوچه پیدا کرد گفت بای خری بخرم (خنده نممایندگان )بیه ا اش ا گویا آقایان بدانند بالاخره من میترسم که تمام پولهای راه آهن راخرج بکنیم ووقتی که خواستیم راه آهن وریل را بکشیم هیچ پول نداشتهباشیم واین هم کمتر از آن نعل خر نیست این بود عرایض بنده جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است

رییس –ماده چهار رد شد بنا براینمماده پنج ماده چهار میشود رای گرفته بمیشود یه این قانون که مشتمل است برچهار ماه یا ورقه ورقه سفید علامت قبول(اخذ آرا شورع شد )

رییس –اخذ اوراق رای تمام شد

(استخراج آرا بعمل آمده وتیجه بطیق ذیلحاصل شد )

ورقه سفید علامت قبول (۵۵)ورقه کبود (۳)

اسامی آقایان موافقین –آقایان :ثقه الاسلام بروجردی – احتشام زاده –دکتر سنگ – محمد آخوند –شیخ العراقین بیات –آقا میرزا سید احمد بهبهانی –میرزا هاشم آشتیانی –هاشم آقا ملک مدنی –آقا میرزا سید مهدی معتمد (معتمد التولیه سبق )آقا میرزا سیدعلی –میرزا حسین خان دادگر –میرزا عبدالعزیز مفتی –شیروانی –کی استوان میرزا حسین خان وزیری-شریعت زاده –میرزا عبدالامیرخان نگهبان –آقا سیدیعقوب –ملک ایرج میرزا پور تیمور –میرزا ابراهیم –امام جمعه اهر –میرزا عبدالباقی –سید کاظم زدی –حاج آقا راضا رفیع –میرزا علی خان حیدری –لطف الله خان لیقوانی –آقا رضا مدوی –آقا سید ابوالحسن حائری زاده –شیخ الاسلام ملایری –نوبخت –عصر انقلاب –آقا سید حسن آقایان –میرزا سید حسن خان می ممتا ز-ابوالحسن خان ثقه الاسلامی میرزا حسن خان پیرنیا –کیخسرو شاهرو –یاسائی – سهراب خان ساگینیان –حاج میراز حبیب الله امین –میرزاحسن خان فرهمند –میرزا حسن خان موقر –حیدر قلی میرزا حشمتی –دکتر لقمان –رزا ابراهیم خان ملک آرائی –میرزا رضا خان افشار میرزا سید احمد خان اعتبار –میرزا یوسف خان عرل –آقا سی ابراهیم ضیا –علی زارع –میرزا صادق خان خاجوی –دکت رهادی طاهر ی-حاج میزا آقاا فرشی میرزا محمد علی خان بامداد میرزا خلیل خان فهیمی –حاج علی اکبر امین –مرتضی قلیخان بیات .

اسامی آقایان مخالفین –آقایان میرزا جواد خان خوئی –میرزا حسین خان جلائی –دکتر رفیع خان

رییس –عده حضار ۸۱ به اکثریت پنجاه وپنج رای تصویب شد چون مقداری از ظهر گذشتهاست اگر آقایان موافق باشند جلسه ختم میشود جلسه آینده روز سه شنبه سه ساعت ونیم قبل از ظهر دستور بقیه دستور امروز

(مجلس یک ساعت ونیم بعداز ظهر ختم شد )

رییس مجلس شورای ملی –سید محمد تدین

منشی –عبدالامیر منشی –امیر تیمور کلالی