مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ فروردین (حمل) ۱۳۰۳ نشست ۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ فروردین (حمل) ۱۳۰۳ نشست ۸
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره¬ ۵
جلسه: ۸
صورت مشروح مجلس صبح یوم پنجشنبه ۱۴ حمل ۱۳۰۳ مطابق ۲۸ شعبان ۱۳۴۲
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای تدین نائب‌رئیس تشكیل گردید. صورت جلسه یوم و پنجشنبه ۳۰ حوت را آقای سركشیك‌زاده قرائت نمودند.
نائب‌رئیس- نسبت به صورت مجلس مخالفی نیست؟
(یك نفر از نمایندگان- خیر)
نائب‌رئیس- صورت جلسه تصویب شد.
نظر به این كه امروز چهاردهم جمل و مطابق نظامنامه بایستی هیئت رتبه دایمی مجلس انتخاب شود دستور امروز انتخاب هیئت‌رئیسه دایمی مجلس شورای ملی است ولی قبل از شروع به انتخاب چند فقره راپرت است كه از بعضی شعب رسیده به عرض مجلس می‌رسد.
آقای مشیرمعظم. (احضار برای قرائت راپرت)
(آقای مشیرمعظم راپرت شعبه سوم را راجع به نمایندگی آقای آقاسیدیعقوب از ایلات خمسه فارس به شرح آتی قرائت نمودند)
شعبه سوم بدوسیه انتخابات ایلات خمسه فارس رسیدگی نموده انتخابات آنجا مطابق قانون شروع و خاتمه یافته در نتیجه از ۳۴۹۴ ورقه آراء مأخوذ آقای قوام‌الملك در درجه اول با ۱۹۶۳ رأی حائز اكثریت شده و در درجه دوم آقای آقاسیدیعقوب ۵۲۵ رأی داشته‌اند چون آقای قوام‌الملك به موجب مراسله ۱۱۸۹ مورخه نهم حوت ۱۳۰۲ كه سواد مصدق آن در دوسیه موجود است از قبول نمایندگی استنكاف نموده‌اند لهذا آقای آقاسیدیعقوب كه در درجه دوم بوده پست نمایندگی تعیین و قبول نمایندگی را نموده شعبه هم صحت نمایندگی مشآراءلیه را تصویب و تصدیق می‌نماید و هیچ‌گونه شكایتی هم دیده نشد.
نائب‌رئیس- آقای ضیاءالواعظین. (اجازه)
ضیاءالواعظین- بنده مخالفم.
نائب‌رئیس- می‌ماند برای جلسه بعد.
آقای داور. احضار برای قرائت راپرت (آقای داور راپرت شعبه ششم را راجع‌به نمایندگی آقای نظم‌الملك عظیمی به شرح ذیل قرائت نمودند) شعبه شش به دوسیه انتخابات خوی و سلماس و ماكو مرند رسیدگی كرده و خلاصه آن را به عرض مجلس می‌رساند انتخابات خوی و سلماس و ماكو و مرند در ۲۸ ربیع‌الثانی ۱۳۴۲ شروع و در ۱۹ رجب ختم شده عده آراء مأخوذ ۲۲۳۵۸ و از این عده آقای نظم‌الملك با ۹۸۳۴ رأی دآراءی اكثریت شده‌اند. انجمن نظار صحت جریان را تصدیق كرده و نمایندگی آقای نظم‌الملك عظیمی را اعلام داشته شعبه نیز نظر انجمن را تصویب كرده و به نمایندگی آقای عظیمی رأی می‌دهد.
نائب‌رئیس- نسبت به این راپرت مخالفی نیست
(اظهاری نشد)
آقایانی كه نمایندگی آقای نظم‌الملك عظیمی را تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(اكثر نمایندگان قیام نمودند)
تصویب شد.
(آقای مشیرمعظم برای قرائت راپرت احضار و راپرت شعبه سوم را راجع‌به نمایندگی آقای اسمعیل‌خان سردارعشایر از جهرم به شرح آتی قرائت نمودند)
شعبه سوم به دوسیه انتخاب جهرم رسیدگی نموده به ترتیب ذیل انتخابات حوزه جهرم و فیروزآباد و فراش‌بند به عمل آمده در تاریخ ۲۳ صفر ۱۳۴۲ مطابق ۱۱ میزان ۱۳۰۲ انجمن نظار مركزی منعقد شده از غره ربیع¬الاول الی ۱۵ در جهرم مشغول دادن تعرفه بوده‌اند و از ۱۶ لغایت ۲۰ ربیع‌الاول اخذ آراء شده از ۲۳۵۵ ورقه تعرفه كه داده شده دوهزار ورقه رأی اخذ شده است در تاریخ ۲۷ ربیع‌الاول نماینده انجمن نظارت مركزی به جهت انجام امر انتخابات در فیروزآباد و فراش‌بند روانه شده ۴۴۰۰ ورقه تعرفه توزیع و معادل ۴۴۰۰ رأی هم اخذ شده یك نفر نماینده هم ۱۳ ربیع‌الثانیه برای خاتمه انتخابات قسمت كردیان روانه شده ۳۰۰۰ ورقه تعرفه توزیع و به همان اندازه هم اخذ رأی شده مجموع تعرفه توزیع شده ۹۷۵۵ ورقه بوده و مجموع آراء مأخوذ ۴۹۰۱ رأی و آقای اسمعیل‌خان سردار عشایر به اكثریت ۵۶۵۵ رأی حائز اكثریت شده استخراج آراء در غره شهر حمیدی‌الاول به عمل آمده و در همان روز هم تاریخ صورت‌مجلس و اعتبارنامه است چنین مستفاد می‌شود كه یك هفته مقرره را انجمن نظار برای وصول شكایات منتظر نشده ولی چون انجمن نظار صحت انتخاب مزبوره را تصدیق كرده و شعبه چون شكایتی ندیده لهذا به اكثریت آقای اسمعیل‌خان سردارعشایر را از حوزه انتخابیه جهرم تصدیق می‌نماید.
نائب‌رئیس آقای داور. (اجازه)
داور- مخالفم.
نائب‌رئیس- آقای عمادالسلطنه. (اجازه)
عمادالسلطنه- بنده هم مخالفم.
نائب‌رئیس- می‌ماند برای جلسه بعد شروع می‌كنیم به انتخاب رئیس.
حاج‌میرزا عبدالوهاب- سه نفر نظار را بفرمایید معین كنید.
نائب‌رئیس- بعد معین می‌شود.
(اخذ آراء به عمل آمده و آقای سركشیك‌زاده استقراع نموده آقایان سردارفاخر. هایم و میرزا محمدنجات برای استخراج آراء به حكم قرعه معین و پس از تعداد اوراق رأی و مهرهای تفتیشیه نتیجه این‌طور حاصل گردید)
مهرهای تفتیشیه (۹۷) عدد اوراق رأی (۹۷)
نائب‌رئیس- مجموع عده نودوهفت نفر است گویا اشتباه در یكی از مهره‌ها شده.
كازرونی- خوب است دو مرتبه بشمارند.
آقای سردار فاخر مجدداً اوراق رأ را شمرده ۹۷ ورقه بود و پس از استخراج آراء به ترتیب ذیل نتیجه حاصل شد)
آقای مؤتمن‌الملك ۷۶ رأی. آقای تدین ۷ رأی. آقای ناصر سیف ۲ رأی. آقای مستوفی‌الممالك ۲ رأی. آقای امیراعلم یك رأی. آقای آشتیانی یك رأی. آقای مدرس یك رأی. آقای سلطان‌العلماء یك رأی ورقه سفید ۶
نائب‌رئیس- عده حضار ۹۷ آقای مؤتمن‌الملك به اكثریت ۷۶ رأی برپاست مجلس انتخاب شدند.
(بعضی از نمایندگان- مبارك است انشاءالله)
آقای سردارفاخر (اجازه)
سردارفاخر- چون بعد از انتخاب رئیس باید انتخاب دو نفر نائب‌رئیس به عمل بیاید و شرط انتخاب هم اكثریت تامه است و بین آقایان این مسئله هنوز تصفیه و حل نشده لهذا بنده تقاضا می‌كنم جلسه ختم شود و برای عصر یا صبح شنبه جلسه تشكیل شود تا مجالی باشد كه آقایان نمایندگان بتوانند تصمیمی بگیرند و محتاج به این‌كه تجدید رأی بشود نباشد.
نائب‌رئیس- آقای ناصرالاسلام (اجازه)
ناصرالاسلام- بنده پیشنهاد می‌كنم تنفس داده شود تا در موقع تنفس اگر آقایان توانستند تصمیمی اتخاذ كنند كه مجدداً جلسه تشكیل شود والّا موكول شود به جلسه بعد.
(جمعی از نمایندگان - صحیح است)
نائب‌رئیس- آقای كازرونی (اجازه)
آقامیرزاعلی كازرونی- عرض می‌كنم برای این كه در موقع تنفس این مسئله تصفیه و حل نمی‌شود بنده ضمیمه می‌كنم به اظهارات آقای سردارفاخر سایراعضاء هیئت‌رئیسه را كه باید فیمابین آقایان نمایندگان تبادل‌نظر و توجه فكری بشود و به اتفاق رأی بدهند و زودتر این كار خاتمه یابد. این است كه بنده پیشنهاد می‌كم موكول به جلسه بعد شود.
نائب‌رئیس- آقای عمادالسلطنه موافقید؟
عمادالسلطنه- بلی با آقای كازرونی موافقم.
نائب‌رئیس- آقای اخگر هم موافقند.
اخگر- بلی موافقم.
نائب‌رئیس- آقای مصدق‌السلطنه (اجازه)
مصدق‌السلطنه- برخلاف ماده نهم نظامنامه است.
نائب‌رئیس- توضیح بدهید.
مصدق‌السلطنه- ماده ۹ می‌نویسد. هیئت‌رئیسه دایمی تا شش ماه در مشاغل خود باقی است و همه ساله در ۱۴ میزان و ۱۴ حمل تجدید انتخاب به عمل می‌آید. اگر عصر انتخاب بكنیم مخالفتی ندارد ولی اگر بماند برای روز شنبه مخالف نظامنامه است.
نائب‌رئیس- اگر اجازه فرمایید چند دقیقه تنفس داده شود.
(جمعی از نمایندگان- صحیح است)
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشكیل گردید)
نائب‌رئیس- پیشنهادی از طرف آقای داور رسیده قرائت می‌شود.
(آقای اعتبارالدوله به شرح ذیل قرائت نمودند)
بنده پیشنهاد می‌كنم كه جلسه ختم شده و بقیه دستور بماند به شنبه عصر
نائب‌رئیس- آصف‌الممالك (اجازه)
آصف‌الممالك- موافقم.
نائب‌رئیس- نسبت به این پیشنهاد مخالفی نیست؟
مصدق‌السلطنه- بنده مخالفم
نائب‌رئیس- بفرمایید.
مصدق‌السلطنه- مخالفت بنده آقایان در باب این ماده ابداً از روی یك نظری غیر از قانون چیز دیگری نیست فقط مقصود بنده این است كه رعایت قانون به عمل آمده باشد زیرا ماده نهم می‌گوید هیئت‌رئیسه دایمی تا شش ماه در مشاغل خود باقی است و همه ساله در چهاردهم میزان و چهاردهم حمل تجدید انتخاب به عمل می‌آید در این ماده هیچ تفكیك نمی‌كند بین رئیس یا نواب‌رئیس یا منشیان یا اعضای اداره مباشرت. بنابراین عقیده بنده این است كه اگر بخواهیم تا یك اندازه رعایت مواد قانونی را بكنیم این پیشنهاد برخلاف نظامنامه است و اگر هم یك سابقه از پیش بوده است در صورتی كه برخلاف قانون باشد نمی‌تواند سابقه بشود. چون سابقه ممكن است چیزی باشد كه در نظامنامه نباشد و به طور سابقه ایجاد یك حكمی از عادت را بكند ولی آن چیزی كه در نظامنامه صراحت دارد سابقه آن را نمی‌تواند نقض كند مگر این‌كه صراحتاً مجلس آن قانون یا آن ماده را نقض كند یا اگر در این ماده شروع هم نوشته بود باز یك صورتی داشت مثلاً می‌نوشت شروع بشود و ما شروع می‌كردیم و تمام نمی‌شد یعنی وقت اتمام آن را نداشتیم آن یك چیزی بود و می‌گفتیم وقتمان كفایت اتمام آن را نمی‌دهد و بعد تمام می‌كردیم ولی بنده تصور می‌كنم حالا هم وقت مقتضی است و هم برخلاف ماده نظامنامه نمی‌شود و رفتار كرد مگر این كه وقت نداشته باشیم. آن وقت الضرورات تبیح‌المعظورات ولی امروز ۱۴ حمل است عصر را هم وقت داریم بنابراین اگر تصویب فرمایید بعدازظهر بقیه انتخابات هیئت‌رئیسه شروع شده و اگر تمام نشد به بعد محول شود.
نائب‌رئیس- آقای داور (اجازه)
داور- بنده كه این پیشنهاد را كردم البته هیچ تردیدی در این نداشتم كه نظر آقای مصدق‌السلطنه فقط و فقط از نقطه‌نظر مراعات و تأیید قانون است ولی تصور می‌كنم كه ایشان اشتباه در تفسیر این ماده كرده‌اند ماده نهم كه بعد از ماده هشتم و راجع به هیئت‌رئیسه دایمی است می‌نویسد هیئت‌رئیسه دایمی تا شش ماه در مشاغل خود باقی است و همه ساله در چهاردهم حمل تجدید انتخاب به عمل می‌آید. مقصود از این ماده این است كه هیئت‌رئیسه دایمی بیش از شش ماه نمی‌توانند مشغول كار باشند و مدت اشتغال آن‌ها را معین كرده و مقصودش این نیست كه باید حكماً و حتماً در روز چهاردهم حمل یا میزان ولو این كه روز تعطیل یا روز عاشورا یا روز جمعه باشد انتخاب بشود مقصود این نیست و به علاوه در این كه آیا باید در یك جلسه این انتخابات تمام بشود یا نه؟ این را هم بنده تصور نمی‌كنم ضرورتی داشته باشد زیرا در نظامنامه یك ماده صریحی نداریم كه این مسئله را تأیید كرده باشد و برخلاف به قرینه در ماده دوم می‌نویسد كه در ابتدای دوره تفنینیه در همان جلسه اول فوراً پس از تعیین رئیس سنی در مجلس علنی به اكثریت تام یك رئیس و دو نائب‌رئیس كه هر سه موقتی هستند متوالیاً به انتخاب فردی معین می‌شوند. اینجا مقنن تصریح می‌كند كه بایستی فوراً و در یك جلسه این هر سه انتخاب به عمل بیاید و در این نظامنامه یك ماده دیگری نیست كه سریعاً تأیید بكند انتخابات هیئت‌رئیسه دایمی هم باید در یك جلسه فوراً به عمل بیاید و فقط ماده نهم هم تعیین مدت مشاغل هیئت‌رئیسه دایمی را می‌نماید بنابراین هیچ ضرورت ندارد. به علاوه وقت هم كم است و ما هم هیچ تبادل فكری راجع‌به بقیه انتخابات نكرده‌ایم و ممكن است تمام وقت امروز هم صرف تجدید انتخاب شود این بود كه بنده این پیشنهاد را كردم و تصور می‌كنم غالب آقایان نمایندگان هم موافق باشند حالا بسته است به رأی اكثریت.
نائب‌رئیس- آقای آصف‌الممالك (اجازه)
آصف‌الممالك- بنده موافقم.
نائب‌رئیس- آقای عمادالسلطنه (اجازه)
عمادالسلطنه- بنده هم موافقم.
نائب‌رئیس- آقای دست‌غیب. (اجازه)
دست‌غیب- موافقم.
نائب‌رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- بنده هم موافقم.
نائب‌رئیس- آقای حاج‌عزالممالك چطور؟
حاج‌عزالممالك- بنده مخالفم.
نائب‌رئیس- با پیشنهاد؟
حاج‌عزالممالك- بلی.
نائب‌رئیس- بفرمایید.
حاج‌عزالممالك- همان طور كه آقای مصدق‌السلطنه اظهار فرمودند در ماده ۹ مطرح است كه در چهاردهم حمل و چهاردهم میزان هیئت‌رئیسه دایمی باید انتخاب شوند منتهی این ماده مانع نخواهد بود كه اگر مجلس موفق نشد انتخابات را در چهاردهم حمل یا چهاردهم میزان تمام كند حتماً در همان روز بنشیند و خاتمه بدهد ولی بدون جهت هم نمی‌تواند موقع را از دست بدهیم همین طور اگر این سابقه شد كه ما برای این‌كه می‌خواهیم تصمیم بگیریم كه نائب‌رئیس به اتفاق با اكثریت تامه انتخاب بشود و وقت را از دست بدهیم همین طور این سابقه می‌ماند كه بعدها در انتخاب رئیس هم یك وقت این طور پیشنهاد می‌كنیم برای این‌كه هیچ فرق بین رئیس و نائب‌رئیس موجود نیست و می‌گوییم چون هنوز تصمیمی نگرفته‌ایم كه رئیس كی باشد بهتر این است كه جلسه به تعویق افتد یا تصمیم قطعی معلوم شود و نظامنامه به ما اجازه نمی‌دهد امور مجلس را معوق بگذاریم برای این‌كه می‌خواهیم در خارج یك تبادل نظری بكنم بنابراین عرض می‌كنم كه باید مجلس شورای ملی مشغول انتخاب بشود و آنچه را كه موفق نشد می‌گذارد برای جلسه دیگر آن وقت مانعی هم ندارد بنابراین بنده پیشنهاد می‌كنم امروز عصر جلسه تشكیل بشود.
نائب‌رئیس- تصور می‌كنم مذاكرات زیاد در این موضوع مورد نداشته باشد
(جمعی از نمایندگان مذاكرات كافی است)
نائب‌رئیس- آقایان مذاكرات را كافی می‌دانند؟
(جمعی از نمایندگان- بلی كافی است)
نائب‌رئیس- رأی می‌گیریم پیشنهاد آقای حاج‌عزالممالك كه جلسه به عصر امروز موكول شود
آقایانی كه تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
نائب‌رئیس- به اكثریت تصویب شد.
بنابراین جلسه موكول به عصر امروز بشود اگر آقایان موافق باشند برای دو ساعت به غروب دستور هم بقیه انتخاب هیئت‌رئیسه
(مجلس یك ربع قبل از ظهر ختم شد)
نائب‌رئیس موقتی مجلس شورای ملی- سیدمحمد تدین