مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ فروردین ۱۳۲۸ نشست ۱۵۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۵
جلسه: ۱۵۳
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه چهاردهم فروردین ماه ۱۳۲۸
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - انتخاب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی
۳ - موقع و دستور جلسه آینده- ختم جلسه
مجلس یک ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس صورت جلسه قبل را آقای صدرزاده (منشی) به شرح زیر قرائت کردند
نیم ساعت به ظهر روز پنجشنبه ۲۶ اسفند مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت شد.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است: غائبین با اجازه- آقایان: گنابادی. حاذقی. مهندس رضوی. اردشیر شادلو. حسن اکبر. حاج آقا رضا رفیع. عبدالحسین اورنک. دکتر معظمی. علی اقبال. امیر تیمور. ملک پور. محمدتقی بهار. تقی برزین. نیکپور. دکتر امینی. یمین اسفندیاری. غائبین بی اجازه- آقایان: محمدحسین صولت قشقایی. عزت الله بیات. ابوالفضل تولیت. ابوالقاسم بهبهانی. فرج‌الله آصف. عباس مسعودی. منوچهر گلبادی. سالار بهزادی. خسرو قشقایی.
آقای نورالدین امامی راجع به سن تقاعد اعضاء دیوان کشور توضیحی دادند و صورت مجلس تصویب گردید. آقای وزیر دارایی توضیحات آقای نورالدین امامی را تأیید نمودند و لایحه‌ایی برای فروش خالصه‌جات دولتی به کشاورزان تقدیم داشتند. آقای وزیر جنگ نیز راجع به قانون بازنشستگی ارتش توضیحی دادند و لایحه یی تقدیم نمودند.
آقای اردلان اظهار نمودند که در رادیو و خبرگزاری‌های خارجه مطالبی راجع به کردستان ذکر است که باید گفت از واقعه ۲۱ آذر ثابت شده است کشور ایران تجزیه پذیر نیست و نغمه‌های شوم خارجی در کردها هیچگونه تأثیری نخواهد داشت آقای وزیر دارایی ضمن توضیحاتی راجع به اجرای برنامه هفت ساله و وظایف بانک ملی و انتشار اسکناس لایحه‌ای به قید دو فوریت تقدیم نمودند در فوریت اول آقای مکی مخالف بوده گفتند موضوع انتشار اسکناس چیز ساده و کوچکی نیست که به فوریت و بدون مطالعه تصویب گردد باید طبع و توزیع شود و مورد مطالعه قرار گیرد.
آقای وزیر دارایی گفتند لوایح مهم مالی همیشه به قید فوریت تقدیم و تصویب می‌گردد که وسیله سوء استفاده نشود. آقای دکتر بقایی ضمن ابراز مخالفت نامه سربسته‌یی به عنوان اعلیحضرت همایونی به مقام ریاست تقدیم و تقاضا نمودند زودتر حضور ملوکانه تقدیم گردد و فوریت دوم تصویب شد.
آقای تقی‌زاده اظهار داشتند این لایحه خیلی مهم و خیلی مفید یا خیلی مضر است و بسیار قابل بحث می‌باشد و وظیفه ملی من این است که بگویم این کار به ضرر ممملکت است زیرا به مجرد انتشار مختصر اسکناسی قیمت‌ها بالا می‌رود و حقوق کارمندان دولت باید دو برابر شود و به منزله کلنگی است که شالوده بودجه کشور را می‌کند.
آقای وزیر دارایی ضمن توضیحات گفتند مقدار اسکناس باید به تناسب بودجه مملکت باشد و اسکناس منتشر شده تاکنون متناسب بودجه فعلی مملکت که
هزار تومان میلیون است نمی‌باشد مخصوصاً با قروض دولت به بانک و مطالبات دیگر بانک و وظائفی که در اجرای برنامه دارد. آقای دکتر عبده گفتند باید عملًا ثابت کرد که اضافه اسکناس به مصرف کارهای تولیدی کشور خواهد رسید.
آقای دکتر اعتبار اظهار نمودند قسمت اعظم اعتبار لوله‌کشی تهران از ارز موجود دولت تأمین خواهد شد و برای برنامه هم قبل از آن که به مرحله عمل برسد محتاج به ریال نیست و چند ماه دیگر فرصت باقی است و تصویب این لایحه اسباب ترقی قیمت‌ها خواهد شد به علاوه قبل از تصویب این لایحه باید قیمت ارز تثبیت شود.
آقای کشاورز صدر پیشنهاد کفایت مذاکرات نمودند و مسترد داشتند و آقای دکتر عبده پیشنهاد نمودند و آقای تقی‌زاده گفتند نباید عیدی بسیار بدی به ملت ایران بدهیم و قسم یاد کردند که این موضوع فوق تصور آقایان برای مملکت مضر است و آقای دکتر عبده پیشنهاد خود را پس گرفتند.
آقای مهدی ارباب گفتند چیزی که زندگی را گران کرده سلب اعتماد است و معتقد بودند که نصف اسکناس‌های منتشره هم در جریان نیست و نزد اشخاص راکد مانده است. در این موقع ۱۲ نفر برای شرفیابی روز عید به حکم قرعه انتخاب شوند. آقایان: ملکپور- ناصر ذوالفقاری، نیکپور، مهدی ارباب، دکتر متین دفتری، حبیب‌الله امین اسلامی، علی بهبهانی، احمد اخوان، اعظم زنگنه، ارباب گیو و دکتر معظمی.
یک ساعت و بیست دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم و به روز شنبه موکول گردید.
رئیس- آقای حاذقی نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
حاذقی- یک تذکری داشتم که پیش‌بینی می‌شود جلسه‌های آینده ساعت سه به ظهر تشکیل بشود ساعت یازده تشکیل می‌شود استدعا می‌نمایم آقایان نمایندگان توجهی بفرمایند که جلسه ساعت ۹ تشکیل بشود.
رئیس- مربوط به صورت جلسه نبود، آقای یمین اسفندیاری نسبت به صورت مجلس نظری د ارید؟
یمین اسفندیاری- خیر عرضی نداشتم
رئیس- آقای مکی.
مکی- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس- بفرمایید.
مکی- طبق ماده ۴۴ بنده روز سوم اسفند از دولت آقای ساعد استیضاح کرده‌ام و تا امروز ایشان جواب نداده‌اند و طبق سابقه دولت ایشان منعزل است.
رئیس- اجازه بفرمایید نامه‌ای از دولت رسیده قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) ریاست مجلس شورای ملی- استحضاراً اشعار می‌دارد که دولت برای آرای جواب استیضاح آقایان حائری‌زاده و دکتر بقایی از روز یکشنبه چهارده فروردین به بعد هر روزی که تعیین شود حاضر است
مکی- استیضاح بنده را تعیین نکردند
رئیس- اگر آقایان موافقت دارند بعد از کار مجلس استیضاح مطرح شود.
دکتر بقایی- روزش را معلوم کنید
رئیس- مجلس باید معین کند و بعد از کار مجلس وارد استیضاح می‌شویم. آقای اردلان نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
اردلان- خواستم عرض کنم که در صورت جلسه این جمله قید باید بشود که مذاکرات درباره اسکناس ناتمام مانده است (صحیح است)
رئیس- همین طور است آقای دکتر بقایی نسبت به صورت جلسه نظری دارید؟ بفرمایید.
دکتر بقایی- عرض کنم در عرایضی که روز پنجشنبه بنده در پشت تریبون به حضور آقایان کردم یک قسمت راجع به آن نامه سربسته بود که در صورت جلسه قید شده بود یک قسمت راجع به تعیین وقت استیضاح بود که آن را مرقوم نفرموده‌اند و یک قسمت دیگر راجع به آزادی مطبوعات بوده که آقایان اعتراض کردند بنده یک نامه سر گشاده‌ای به حضور اعلیحضرت همایونی به وسیله مجلس عرض کردم و تقدیم کردم و به چاپخانه‌ها هم فرستادیم لیکن چاپخانه‌ها گفتند که شهربانی از ما التزام گرفته که چاپ نکنیم چون که آزادی هست و به حمدالله مشروطیت با کمال خوبی و قشنگی و چرب کرده دارد می‌رود، بنده از مقام ریاست خواهش می‌کنم که دستور بفرمایید این نامه در چاپخانه مجلس چاپ شود، حالا می‌دهم خدمتتان خواهش می‌کنم این دستود را بفرمایید.
رئیس- بسیار خوب دیگر نظری بسبت به صورت مجلس نیست؟ (گفته شد- خیر) صورت مجلس تصویب شد.
۲- انتخاب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب هیئت رئیسه سه نفر به حکم قرعه معین می‌شوند برای استخراج و نظارت آرا چون که امروز چهاردهم فروردین است و باید هیئت رئیسه انتخاب بشود (آقایان: وثوق یمین اسفندیاری، عزیز اعظم زنگنه به حکم قرعه انتخاب شدند)
رئیس- آقای فولادوند هم از طرف هیئت رئیسه نظارت دارند، شروع می‌شود به اخذ رأی برای انتخاب رئیس عده حاضر ۹۷ نفر چون پیشنهاد شده طبق ماده ۹۲ رأی گرفته شود اسامی آقایان قرائت می‌شود و رأی می‌دهند. (به ترتیب ماده ۹۲ اسامی آقایان به شرح زیر قرائت شده و اخذ رأی به عمل آمد)
اسامی رأی دهندگان- آقایان: اردلان- کفایی- گلبادی- اسدی- منصف- محمد علی مسعودی- نراقی- سزار- نورالدین امامی- باتمانقلیج- لاهوتی- احمد دهقان- دکتر بقایی- نبوی- آشتیانی‌زاده- دکتر طبا- محمد ذوالفقاری- حسین مکی- مهندس هدایت- ناصری- سید علی بهبهانی- کهبد- اورنک- مسعود ثابتی- دکتر عبده- ابوالقاسم امینی- افخمی- امیر تیمور- دکتر امینی- دکتر آشتیانی- صفوی- دکتر راجی- دکتر اعتبار- برزین- امامی اهری- بهادری- حاذقی- دکتر فلسفی- معتمد دماوندی- حسین وکیل- محمود محمود- سید هاشم وکیل- فتحعلی افشار- سالار بهزادی- ضیاء ابراهیمی- آزاد- سلطان‌العلما- نیکپور- امیر حسین ایلخان- مشایخی- نصرت‌الملک ملکی- رحیمیان- ملک مدنی- دولتشاهی- کشاورز صدر- عدل اسفندیاری- صاصب‌جمع- سلطانی- جرجانی- معین‌زاده- ابوالقاسم بهبهانی- مهدی ارباب- صفا امامی- شادلو- شریعت‌زاده- دکتر مجتهدی- کامل ماکویی- دکتر متین دفتری- لیقوانی- ناصر ذوالفقاری- بوداغیان- خوئیلر- عباسی- گنجه مامقانی- امیر نصرت اسکندری- رفیع- اخوان- دکتر شفق وکیلی- محمدحسین قشقایی- ملک پور- قوامی- صاحب‌دیوانی- تقی‌زاده- ارباب گیو- ظفری- نواب- غضنفری- فاضلی- هراتی وثوق- زنگنه- یمین اسفندیاری- فولادوند- صدرزاده- حکمت. (پس از شماره و استخراج آراء نتیجه به طریق ذیل حاصل شد) مهره تفتیشیه ۹۷ عدد آراء ۹۷ آقای سردار فاخر حکمت ۴۸ آقای ملک مدنی ۴۵ سفید ۴.
رئیس- عده حضار ۹۷، ۴۸ رأی بنده داشتم، ۴۵ رأی آقای ملک مدنی و چهار رأی سفید بنابراین یک رأی کم است و مجدداً اخذ رأی می‌شود شروع می‌شود به اخذ رأی برای انتخاب رئیس عده حضار ۹۷ نفر.
(طبق ماده ۹۲ اسامی آقایان به شرح زیر قرائت و اخذ رأی شد) اسامی رأی دهندگان- آقایان: صاحب‌دیوانی- سید علی بهبهانی- کهبد- سلطان‌العلما- صاحب‌جمع- محمد ذوالفقاری- ابوالقاسم امینی- برزین- دکتر طبا- آشتیانی‌زاده- نبوی- دکتر مجتهدی- امامی اهری- بهادری- سزاوار- اورنک- محمدعلی مسعودی- نورالدین امامی- اسدی- نراقی- لاهوتی- منصف- حسین وکیل- گلبادی- مسعود ثابتی- معتمد دماوندی- اردلان- دکتر فلسفی- حاذقی- لیقوانی- بوداغیان- دکتر اعتبار- دکتر بقایی- شادلو- دهقان-
سلطانی. دکتر راجی. ظفری. نیک پور. دکتر امینی. امیر تیمور. افخمی. مامقانی. گنجه. دکتر آشتیانی. تولیت. عدل اسفندیاری. کشاورز صدر. دولتشاهی. ملک مدنی. رحیمیان. ظفری، غضنفری. ملکی. مشایخی. مکی. ایلخان. آزاد. ضیاء ابراهیمی- سالار بهزادی. سید هاشم وکیل. محمود محمود. دکتر متین دفتری. افشار، شریعت‌زاده. صفا امامی. مهدی ارباب. ابوالقاسم بهبهانی. معین‌زاده جرجانی. دکتر عبده. مهندس هدایت. نواب. هراتی. تقی‌زاده. قوامی. ملک پور. وکیلی. دکتر شفق. ناصری. اخوان. رفیع. امیر نصرت اسکندری. عباسی. باتمانقلیج. خوئیلر. کامل ماکویی. فاضلی. ناصر ذوالفقاری. محمدحسین قشقایی. یمین اسفندیاری. وثوق. عزیز اعظم. زنگنه. فولادوند. صدرزاده. حکمت (در این موقع یک ربع ساعت به ظهر آقای رئیس صندلی ریاست را ترک نمودند و آقای ایلخان به جای ایشان قرار گرفتند- پس از استخراج آراء نتیجه به طریق ذیل حاصل شد) مهره تفتیشیه ۹۷ عده آراء ۹۷ آقای سردار فاخر ۵۰ آقای ملک مدنی ۴۴ ورقه شد.
نایب رئیس- عده حاضر ۹۷ نفر آقای حکمت به اکثریت ۵۰ رأی، آقای ملک مدنی ۴۴ رأی ۳ رأی هم سفید بوده پس آقای سردار فاخر به ریاست مجلس انتخاب شدند، چند دقیقه تنفس داده می‌شود. (ساعت ۱۲ جلسه به عنوان تنفس تعطیل و مجدداً نیم بعد از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید)
۴- موقع و دستور جلسه آینده- ختم جلسه
رئیس- این طور که می‌گویند عده برای رأی کافی نیست. بنده می‌خواستم از آرایی که در این مرتبه آخر همکاران محترم نسبت به بنده دادند و حاکی از احساسات و عواطف دوستانم بود سپاسگزاری کنم و موفقیت همه را از خداوند درخواست نمایم چون آقایان در جلسه نمی‌آیند و اکثریت برای رأی حاضر نمی‌شود جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه‌شنبه ساعت ۹ صبح دستور بقیه انتخاب هیئت رئیسه (نیم ساعت بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
قوانین
شماره ۲۰۸۸۷
وزارت د ارایی ۹ ر ۱ ر ۱۳۲۸
فرمان همایونی به انضمام قانون اعتبار هزینه انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی و هزینه انتخابات مجلس مؤسسان و مجلس سنا که در جلسه نوزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.
با تأییدات خداوند متعال
ما
پهلوی شاهنشاه ایران
نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم:
ماده اول- قانون اعتبار هزینه انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی و هزینه انتخابات مجلس مؤسسان و مجلس سنا که در جلسه نوزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.
ماده دوم- هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند. به تاریخ ۲۳ اسفند ماه ۱۳۲۷ قانون اعتبار هزینه انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی و هزینه انتخابات مجلس مؤسسان و مجلس سنا ماده واحده- مبلغ یازده میلیون ریال اعتبار هزینه انتخابات دوره شانزدهم و تعهدات مربوط آن و مبلغ هشت میلیون ریال برای هزینه انتخابات مجلس مؤسسان و مجلس سنا تصویب و به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ مذکور از محل درآمد عمومی سال ۱۳۲۸ کشور پرداخت و جزء بودجه سال مزبور منظور نماید. از اعتبارات بالا آنچه را که فعلاً برای تهیه مقدمات کار مورد نیاز باشد از تنخواه گرد آن خزانه‌داری به عنوان وام در اختیار وزارت کشور گذاشته خواهد شد در سال ۱۳۲۸ شماره ۱۶۵۸۹ ر ۳۴۱۷۸۲ ۲۴ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای سیف الله ایسی سر دفتر اسناد رسمی شماره ۲۴ مشهد چون به موجب دادنامه قطعی مورخه دادگاه بدوی انتظامی سر دفتران محکوم به توبیخ با درج در مجله رسمی شده‌اید اداره کل ثبت بدین وسیله مفار دادنامه مزبور را در مورد شما اجرا می‌نماید.
مدیر کل ثبت شماره ۱۶۰۶۰ ر ۳۴۱۴۸ ۲۳ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای محمدحسین طاهری سردفتر ازدواج و طلاق تهران
به موجب این ابلاغ استعفاء شما از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق پذیرفته می‌شود وزیر دادگستری
شماره ۱۶۷۷۴ ر ۳۴۴۸۸ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای محمدتقی تهرانی سردفتر ازدواج و طلاق سابق تهران
به موجب این ابلاغ مجدداً دفاتر شما را در تهران برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری وجوه پرداختی را به حساب بودجه سال مذکور منظور و تصفیه خواهد نمود. این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه نوزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت
اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست وزیر است.
م- ۴۷ نخست وزیر
شماره ۱۶۵۲۹ ر ۳۴۵۲۴ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای غلامحسین محرر سردفتر اسناد رسمی طرقبه
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قریه طرقبه مشهد برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد. وزیر دادگستری شماره ۱۶۷۷۵ ر ۳۴۵۱۴ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای جلال علوی سر دفتر اسناد رسمی و ازدواج دهکده‌های رنان و اندوان ماریین اصفهان
به موجب این ابلاغ دهکده ورنو سفادران هم به حدود صلاحیت شما افزوده می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
وزیر دادگستری
شماره ۱۶۶۱۳ ر ۳۴۵۰۶ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای ابوتراب امامی سردفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق کاشان
نظر به این که تحت تعقیب دادگاه جنحه واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۲۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق معلق می‌نماید. وزیر دادگستری
شماره ۱۶۵۷۰ ر ۳۴۵۰۴ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای احمد رحمت سردفتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق بم کرمان
به موجب این ابلاغ استعفا شما از تصدی رفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق پذیرفته می‌شود. وزیر دادگستری
شماره ۱۶۷۷۰ ر ۳۴۵۱۰ ۲۹ ر ۱۲ ر ۲۷
آقای سید عبدالله حاج وثوق سردفتر اسناد رسمی درجه سوم و ازدواج و طلاق زیبند گناباد
به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به قصبه جویمند تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.
وزیر دادگستری