مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ تیر ۱۳۲۱ نشست ۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۶۸
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه
۳- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر دارایی
۴- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز نهم تیر ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین با اجازه- آقایان: دکتر ضیا، فاطمی، لاریجانی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: مجد ضیایی، خلیلی، ناصری، اکبر، حمزه‌تاش، دکتر سنگ، مهذب، آصف، خسروشاهی، صادق وزیری، مستشار، امامی، همراز
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: تولیت، سزاوار، یمین اسفندیاری، نیک‌پور)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه
{۲- بقیه شور اول لایحه نظام وظیفه}
جمعی از نمایندگان دستور
رئیس- آقای وزیر کشاورزی تقاضا می‌کند لایحه جنگلها مطرح شود.
انوار- لایحه اصلاح نظام وظیفه مقدم است. رای بگیرید از مجلس این چه وضعی است
طوسی- می‌کنم آقا توجه بفرمائید البته اجازه مجلس سکوت مجلس بود و باطلاع مجلس رسید که آقای وزیر کشاورزی اینطور تقاضا دارند بعلاوه آقای وزیر جنگ هم تشریف آورده‌اند که عرضی ندارم.
بعضی از نمایندگان- قانون نظام وظیفه.
رئیس- عرض می‌کنم در دستور همه این مسائل هست هم مسئله نظام و هم جنگلها و چیزی خارج از دستور گفته نشده وقتی هم که گفته شد آقایان مخالفت نکردند. آقای هاشمی.
هاشمی- چون شور چون شور در کلیات قانون نظام وظیفه شده و حالا باید وارد در مواد شویم و اگر این قانون مطرح شود باز در کلیات مذاکراتی می‌شود و به نتیجه نمی‌رسد ولی چون قانون جنگلها یک فوریت خاصی دارد مخصوصا“ در این موقع که بعضی از قسمتهای جنگل تلف می‌شود و تفریط می‌شود بنده تقاضا می‌کنم که مجلس موافقت بفرمائید که این جلسه این قانون رامطرح کنیم و در جلسه بعد قانون نظام وظیفه را وچون این قانون موادش هم زیاد نیست در یک جلسه تصور می‌کنم شور اولش تمام شود.
رئیس- آقای طباطبائی
طباطبائی- عرض می‌کنم آقا قانون نظام وظیفه جزء دستور بود (صحیح است) و یک قانونی است که دو ماه است آمده و مردم مبتلا هستند اجازه بفرمائید مشغول خواندن مواد بشوند چون مذاکرات در کلیاتش تمام شده است و موادش مطرح است و جلسه آتیه را ممکن است برای لایحه کشاورزی و جنگلها تخصیص بدهیم (صحیح است)
رئیس- ماده ۲۴ نظام وظیفه خوانده می‌شود:
ماده ۲۴- هر یک از مناطق سر بازگیری بنا به مقتضیات مرکب از چند حوزه اصلی و فرعی سرباز گیری خواهند بود.
رئیس- ماده ۳۳:
فصل سوم- احضار مشمولین.
ماده ۳۳- اشخاصی که بسن سربازی می‌رسند بایستی بمحض انتشار آگهی برای روشن شدن وضعیت و اعزام بخدمت بحوزه‌های سربازگیری مربوط در صورت اقامت در خارج از حوزه مربوطه به نزدیکترین حوزه سربازگیری محل اقامت مراجعه و خودشان را معرفی نمایند.
رئیس- آقای طاهری
دکتر طاهری- در این فصل که مسئله احضار مشمولین است موقع سربازگیری معین نشده و بطور کلی نوشته می‌شود در روز تعیین شده در صورتیکه باید موقع سربازگیری در قانون معین شود که چه موقع است و باید وقتی باشد که کمتر مزاحمتی با مشمولین داشته باشد از این جهت بنده معتقدم که بایستی در این فصل موقع سربازگیری معین شود.
روحی (مخبر کمیسیون)- اینها رابطور کلی در پیش معلوم می‌کردند ولی اخیرا“ وزارت جنگ تصمیم گرفته است که موکول به آئین نامه بکند زیرا این قبیل مطالب از وظایف آئین نامه است زیرا مسائلی است که باید با کمال دقت مراعات شود و موقعی باشد که بکار کشاورزی لطمه وارد نشود و بنابراین کاملا“ هم رعایت خواهند شد بعلاوه بنده در اینجا خئاستم یک توضیحاتی عرض کنم که رفع اشتباه از خاطر آقایان محترم بشود بنده شخصا“ در نخستین و هله در کمیسیون طرفدار بودم که مدت نظام وظیفه یکسال باشد مکرر هم حرف زدیم و مذاکره کردیم وزارت جنگ استدلال کرد و رئیس آمار موالیدی نشان داد وزارت جنگ معتذر شد به اینکه امروز عمل سربازی آموزشهای مختلفی دارد و نمی‌تواند در یک مدت کمی نتیجه بگیرد بنابراین در قانون دو سال نوشته شد و حالا باز هم و قت هست لایحه هم دوشوری است آقایانیکه نظریاتی دارند و مدت دو سال را زیاد میدانند پیشنهاد بفرمائید و تشریف بیاورند در کمیسیون البته ار بود و نواقصی دیگری هم داشت کیمسیون الاحات و پیشنهادهای آقایان را خواهد پذیرفت بعلاوه بنده این رامیخواستم عرض کنم و مخصوصا“ به آقایان مخبرین جرائد تذکر بدهم که مخبر اگر دفاعی می‌کند دفاع از نظر کمیسیون است و گاهی هم اتفاق می‌افتد که همان نظری که اعمال می‌کند خودش موافقت دارد ولی در عین حال باید وظیفه خودش را انجام بدهد و از نظر کمیسیون دفاع کند و نظر کمیسیون را محترم بشمارد من هم خودم یک فرزند دارم که باید سربازی را انجام بدهد و سی و پنج نفر هم خانواده من چه در سربازخانه مشغول خدمت تحت السلاح هستند و چه کسانی هستند که در شرف رفتی بخدمت هستند ما اگر حمایتی از قانون می‌کنیم بنفع جامعه بوده است و برای آسایش مردم کشور بوده است بالاخره این کشور مرز دارد استان دارد و برای نگاهداری اینها نفرات لازم دارد و یک ملتی هم باید مخاج کشور را بدهد و هم حفظ کشور رابعهده بگیرد منتها در این قانون بیشتر رعایت شده است که مساوات باید عمل شود همانطور که یک کشاورز می‌رود خدمت سربازی را انجام می‌دهد یکنفر شهری هم برود خدمتش را انجام بدهد و البته در این قانون تا آنجائی که ممکن بوده است این قسمتها رعایت شده است مخصوصا“ در قسمت متکلفین که فرمودند سابق چهارماه خدمت می‌کردند عرض می‌کنم چهار ماه خدمت در صف میکرده‌اند و بیست ماه هم در امنیه تنها چون متکفل بوده‌اند این بیست ماه دیگر را در امنیه مشغول می‌شدند که حقوقی هم بگیرند چنانچه ملاحظه فرموده‌اید آن قانون سابق یک قانون ظالمانه بود و باید حقیقتا“ از دولت تشکر کرد مخصوصا“ وزرات جنگ که نواقصی را که در عمل دید پیشنهاد کرد و این قانون را او را بمجلس که امروز وسائل بهتری و تسهیلاتی برای مردم فراهم کند مثلا“ در این قانون یک سرباز رابیش الز چند فرسخ نمی‌توانند احضار کنند و برای یک نوبت همبیشتر نمی‌آید اما راجع به متکفلین که غالبا“ در روزنامه تذکر میدهندکه در آن قانون چهار ماه خدمت میکرده‌اند و در این قانون شش ماه شده چنانکه عرض کردم همان بیست و چهار ماه بوده منتها بیست ماه دیگرش را در امنیه خدمت میکرده‌اند چون متکفل با ماهی هفتهزار و دهشاهی نمی‌توانست خدمت کند پس محتاج بود باینکه حقوق بیشتری دریافت دارد پس در این قانون هیجده ماه از خدمت متکفلین کم شده است معذلک باز هم آقایان بخواهند تخفیفی قائل شوند ممکن است پیشنهاد بفرمایند ما هم موافقت خواهیم کرد و بالاخره رای مجلس شورای ملی و اکثریت آقایان محترم است و ما خدا را گواه می‌گیریم که نظری در این قسمت نداریم و منظورمان فقط آسایش مردم و رفاهیت جامعه ئ از بین بردن قانون ظالمانه ایست که تابحال اجرا می‌شد و حالا بصورت این قانون فعلی شده که اگر آقایان درمواد آن دقت بفرمایند ملاحظه خواهند فرمود که چقدر دراین قانون برای رفاهیت جامعه و مخصوصا“ برای کشاورزان بیشتر تسهیلات قائل شده است.
رئیس- آقای ملک مدنی.
ملک مدنی- بنده نظریات خودم را در جلسات قبل عرض کردم حالا هم اینجا ضروری است که باز هم لازم است عرایضی عرض کنم. آقای دکتر طاهری راجع به تعیین وقت سربازگیری مطلبی فرمودند و آقای مخبر هم فرمودن که در آئین نامه این مسئله قید مسشود بنظر بنده لازم است این مطلب در قانون تکلیفش معین شود و در آئین نامه نمی‌شود این را نوشت (مخبر پیشنهاد بدهید) باین جهت بنده پیشنهاد می‌کنم که مورد شور در کمیسیون واقع شود ولی خواستم جلب نظر آقای وزیر جنگ هم بشود بیشتر مشمولینی که فعلا“ در کشور ما هستند صدی هشتاد کشاورز هستند بایستی موقع سربازگیری بعقیده من دردی و آذر باشد اگر مواقع سردسیری و گرمسیری را در نظر بگریم این دو ماه برای سرباز گرفتن مقتضی است زیرا یک موقعی است که کشاورز کار کشاورزیش را تمام کرده است در این موقع باید احضار شود که اگر خدمت کردنی است مشغول شود و گرنه بر گردد و بکارش مشغول شود نه در موقع رعیتی و کار چون در جلسات پبش بنده عرض کردم که الآن هم عمل همین است ملاحظه بفرمائید غالبا“ روزها شاید همه آقایان هم ملاحظه فرمودند باشند در همین جلوی بهارستان از صبح تا غروب دسته دسته این رعیت بدبخت را می‌آورند اینجا و همه آقایان هم ملاحظه فرموده‌اید دراین موقعی که رعیت باید خرمن خودش را جمع کند و موقع کار رعیتی اوست مامور سربازگیری او را گرفته است و آورده است اینجا پنج روز ده روز معطلش می‌کنند و تمام زندگانیش از دست می‌رود این نتیجه اش چیست؟ بنده بطورجدی عرض می‌کنم باید آقای وزیر جنگ هم در نظر داشته باشند که اگر موقع سربازگیری غیر از آذر و دی بشود بضرر کشاورز است و این یک امر مسلمی است اما در قسمت یکسال و دو سال یکی از اشخاصی که راجع به یکسال شدن خدمت نظام وظیفه اظهار عقیده کردند بنده بودم و الآن هم در عقیده خودم باقی هستم و در کمیسیون هم حاضر می‌شود و دلائل خودم را عرض می‌کنم مملکت ما پیش از پنجاه شصت هزار سرباز لازم ندارد خوب نگاهداشت (صحیح است) سربازخانه باید تمیز باشد خوب باید بسرباز داد افسر پاکدامن شرافتمند باید سرباز را تربیت کند آقا (صحیح است) آنوقت است که اگر ما پنجاه هزار نفر سرباز داشته باشیم کشور ما را حفظ می‌کند ولی اگر صدهزار و دویست هزار داشته باشیم و مثل اصول غلطی که در گذشته بود اداره شود نتیجه اش همان می‌شود که در گذشته دیدیم و مادیگر نباید کارهای تشریفاتی گذشته را دوباره پیروی کنیم (صحیح است) بلکه باید کاهای تشریفاتی گذشته از گرفتن سرباز از حیث سازمان اداری و سایر مسائل دیگر اگر می‌خواهیم اصلاحات کنیم اینها را باید کنار بگذاریم. یک سازمانی جدید و یک وضعیت تازه و مفیدی که برای کشور نافع باشد و مزاحم حال مردم نباشد آنها را درنظر بگیریم و الا صد هزار نفر سرباز بگیریم که لباس نداشته باشند و لباس کثیف باشد و غدایش کافی نباشد این فایدة ندارد حالا چون نظر وزارت جنگ به اصلاحات است و مایل هستند که اصلاحاتی بکنند. این را خواستم اینجا عرض کنم و امیدواریم اصلاحات ما اول از وزارت جنگ شروع شود و در سایر قسمتهاکه تا بحال ندیده‌ایم اصلاحاتی شده باشد بلکه هر روز که یک باری هم بر دوش مردم بدبخت اضافه کردهاند (صحیح است)
رئیس- آقای طباطبائی.
طباطبائی- راجع بوقت که در این ماده هست عرض می‌کنم در هر دوره مجلس سربازگیری چهار مرتبه مشمول احضار می‌کنند یعنی هر سال دو مرتبه یکی در ماه اردیبهشت و یکی در آبان پس سالی دو مرتبه و جمیعا“ در دو سال چهار مرتبه اداره نظام وظیفه سرباز احضار می‌کند این موضوع کاملا“در کمیسیون مورد توجه بود مذاکره بلکه یک کاری کنیم که در سال یکمرتبه احضار شوند بعد هم موقعی باشد که بهیچوجه با جمع آوری محصول نداشته باشد و این ما وزارت جنگ محفوظ بود که در شور دوم مورد توجه کامل قرار بگیرد بلکه نظر آقایان در شور دوم انشا الله تامین شود.
رئیس- آقای دهستانی
دهستانی– قانونی که عموم اهالی کشور انتظار تصویب آنرا دارند همین قانون است بنده خواستم از آقایان استدعا کنم که نظریات خودشان را پیشنهاد کنند که وقت زیادی صرف نشود بنده نظرم این ست که در هر سال یکمرتبه سه ماه بهار موقع کشت است و سه ماه تابستان موقع برداشت و سه ماه پائیز باز موقع کشت و سه ماه زمستان برای احضار مشمول موقع مناسبی است و دیگر اینکه مکرر مشمولین نظام وظیفه را خواستن بطور امور کشاورزی را بکلی مختل می‌کند ملاحظه بفرمائید در یک دهستانی که صد هزار نفوس کارگر را از کار بیکار کنند چه تاثیر کلی از حیث خواربار برای مملکت خواهند داشت؟ بنابراین همانطور که آقایای فرمودند بنده هم عقیده‌ام این است که مدت یکسال باید بشود و موقع احضار هم باید موقع زمستان باشد این است عقیده بنده.
رئیس- آقای هاشمی.
هاشمی- آقایان توجه بفرمایند آقای وزیر جنگ و آقای روحی چون روحی چون راجع بموقع احضار سرباز وظیفه صحبت شد بنده استدعا دارم بیشتر توجه بفرمایند چون ایران دارای مناطق مختلف کشاورزی است و نمی‌شود همه جا را یک طور حکم کرد این است که بنده معتقدم که این مسئله خیلی اهمیت دارد و آقایان در نظر داشته باشند که در کمیسیون یک نظریه جامعی برای این مسئله اتخاذ کنند ثانیا“ نظرم این است در آئین نامه تصریح شود از هنگام اعلان احضار تا تعیین تکلیف مشمول ده روز پانزده روز بیشتر طول نگشد دردبیدرمان در سابق این بود که اگر دانش جو بود دانش آموز بمد کاسب ب. د کشاورز بود یا سواد اگر و تاجر بود بالاخره شش ماه هشت ماه وقت او تلف می‌شد و کارش بجائی نمی‌رسد و در موضوع تقلیل مدت هم بنده در عقیده خودم مصر هستم در جلسه کذشته هم پیشنهاد دادم نظر بنده هم با نظر آقای ملک مدنی یکی است عرض می‌کنم بنده قائل بکمیت ئ زیادی نیستم و قائل بکیفیت هستم و دیگر وارد در موضوع هم نمی‌شوم چون شور در کلیات هم شده است و بالاخره جایش هم اینجا است برای اینکه آقایان اعضاء خاطرشان متوجه از ماده ۲۳ شروع باصلاح شده و موادی که تعیین تکلیف مدت خدمت را کرده است پیش از ۲۳ است و دراین لایحه از ماده ۲۳ شروع شده است و مواد قبل به قوت خودش باقی است و اصلاح نشده است. ودر ماده ۲۳ مدت باید تعیین شود و نظریه مجلس هرچه هست همان باشد.
دشتی- در شور دوم.
مخبر- بیانات آقایان راجع بمدت بسیار صحیح است و من عقیده‌ام این است نسبت بمدت پیشنهاد بدهند و در کمیسیون بدقت رسیدگی می‌شود و بنده بنوبة خودم با هر پیشنهادی موافقت می‌کنم تادر کمیسیون مورد بحث واقع شود.
رئیس- آقای تهرانچی
تهرانچی- بنده نمیدانم اینجا مقصود از این کلمه آماده بخدمت چیست؟ یکی دیگر اینکه نوشته شده در صودت تاخیر و یا غیبت مشمول مقررات ماده ۱۵۶ خواهند بود اینجا تصور می‌کنم البته یک چیزی افتاد باشد مثل عذر موجه برای اینکه مشمولینی که نتوانند بخدمت حاضر شوند ممکن است مریض باشند یا عذر موجهی با فرض بفرمائید گرفتار باشند و این را درماده ننوشته‌اند.
طباطبائی- همه اینها را قانون دارد.
مخبر (روحی)- پیش بینی شده است و عذر موجه نوشته شده است.
تهرانچی- ماده ۱۵۶ که اینجا نیست و ما نمی‌توانیم چیست که بر طبق آن با آنها رفتار می‌شود.
دکتر طاهری- چرا هست بماده ۱۵۶ رجوع کنید نوشته شده است.
تهرانچی- خیر ندارد اینجا ماده ۱۵۴ است بعد هم ماده ۱۵۷ است و ماده ۱۵۶ نداریم.
مخبر (روحی)- چرا در صفحه پانزدهم ملاحظه بفرمائید بهد از ماده ۱۵۴ ماده ۱۵۶ است و عذر موجه آنجا نوشته شده است.
تهرانچی- در صورت گذاشتن با عذر موجه در اینجا ضرری ندارد.
رئیس – آقای اعتبار.
اعتبار- بنده عرضی ندارم فقط خواستم تذکر بدهم همه مان معتقد هستیم که این قانون مبتلی بعموم است و همه مردم گرفتار آن هستند و در شور اول هم هر قدر صحبت کنیم نتیجه ندارد و نتیجه اش این است که یک پیشنهاداتی بشود و برود بکمیسیون و مورد مطالعه قرار گیرد بنابراین بنده معتقد هستم شور اول را زودتر خاتمه بدهیم و پیشنهادات را بخوانیم و برود بکمیسیون و آنجا هم برویم و تعقیت کنیم و نظریاتمان را بگئیم تا اصلاح شود
رئیس- پیشنهادات خواهند می‌شود: پیشنهاد آقای دکتر طاهری: تبصره ذیل بماده ۳۴ اضافه شود:
تبصره- فصل سربازگیری اول آذر تا آخر دی خواهند بود و فقط یکمرتبه در سال سرباز گرفته می‌شود.
رئیس- پیشنهاد آقای ملک مدنی و جمعی از آقایان :اصلاح بنده اول ماده ۲ قانون نظام وظیفه را بشرح زیر پیشنهاد می‌نمایم:
بنده اول- خدمت نظامی و مدت آن سه سال است که یکسال اول مدت تحت السلاح و دو سال بعد احتیاطی است.
رئیس- پیشنهاد آقای دهستانی :تبصره زیر را بماده ۲۳ فصل دوم پیشنهاد می‌کنم:تبصره- همه ساله در بهمن و اسفند ماه هر سال حوزه‌های سربازگیری تشکیل و در اول فروردین تکلیف مشمولین معلوم شده و خاتمه خواهند یافت.
رئیس- ماده ۳۵:
ماده ۳۵- حوزه‌های فرعی بر حسب اقتضاء ممکن است بطور سیار انجام وظیفه نمایند.
تبصره۱- کد خدایان بایستی در تجسس و جمع آوری مشمولین غایب دهات ابوابجمعی خود مطابق صورتیکه از حوزه داده می‌شود کمال مساعدت را با مامورین بنمایند.
تبصره ۲-در شهرها و نقاطی که شهربانی وجود دارد وظیفه مقرر در این ماده بعهدة مامورین شهربانی و در صورت نبودن شهربانی بعهده مامورین امنیه است.
رئیس-ماده۳۶:
ماده۳۶-حوزه‌های اصلی مکلفند محل گرد آوری مشمولین را در حوزه‌های فرعی طوری تعیین نمایند که مشمولین برای حضور در مراکز معینه بیش از ۳۶ کیلومتر مجبور بطی مسافت نباشند. رئیس-ماده۴۶:
ماده۴۶-مشمولینی که در خارج از منطقه مربوطه سکنی گزیده‌اند در صورت تمایل می‌توانند در پادگان مقیم مسکن خودشان زیر پرچم را انجام دهند وحوزة مربوطه موظف است نسبت باین مشمولین مطابق مقررات تبصره ۱۴۸ عمل نماید.
رئیس-ماده۵۱:
فصل پنجم-رسیدگی بوضعیت مشمولین
ماده۵۱-مشمولینی که برای اجرای مراسم سربازگیری حاضر می‌شوند بایستی وضعیت خود را شخصا“یا بوسیله نماینده با نشان دادن برگ شناسنامه بشرح زیر بمجلس سربازگیری اطلاع دهند:
الف-میزان سوادو معلومات.
ب-اطلاعات فنی و تخصصی که در هر یک از پیشه هادارند.
ج-وضعیت مزاجی.
د-وضعیت خانوادگی.
ه-شغل و محل سکنی.
رئیس-آقای اوحدی.
اوحدی- بنده پیشنهادی دارم و معتقد هستم که ماخذ اصلاحات قانون نظام وظیفه همان قانون سال ۱۳۰۴ نظام وظیفه باشد آقایان باید این نکته را توجه بفرمایند قانون سال ۱۳۰۴ نظام وظیفه مشتمل بر ۳۶ ماده است و قانون اصلاحی نظام وظیفه سال ۱۳۱۰ آن هم ۳۶ ماده است قانون سال ۱۳۱۷ نظام وظیفه که بنده در چند جلسة قبل عرض کردم که نه خدا راضی است و نه پیغمبر خدا آن هم ۱۶۶ ماده است. این مواد اصلاحی که حالا آمده است به مجلس این چهل ماده است یعنی چهل ماده که در اطرافش صحبت می‌شود و نتیجه اش اینست که یکصدو بیست وشش ماده از قانون نظام وظیفه سال ۱۳۱۷ بقوت خودش باقی است ومن چون مخالف با آن قانون هستم از این جهت این پیشنهاد را دادم که قانون نظام وظیفه سال ۱۳۰۴ بجای قانون ۱۳۱۷ قرار بگیرد و اصلاحات لازمه نسبت بآن قانون بشود و این نه برای خاطر این است که من مخالف با نظام وظیفه هستم. خیر. من بحکم عقل بحکم راستی بحکم وجدان-بحکم نمایندگی –بحکم هر چه اسمش را می‌خواهید بگذارید نظام وظیفه را واجب و لازم میدانم اما نسبت بقانون نظام وظیفه سال۱۳۱۷ که گذشت و در آن تاریخ هیچکس نمی‌توانست در اطراف آن صحبت کند مخالف هستم چون این قانون یک مواد خیلی بدی دارد یک مواد زنندة دارد یک مواد اذیت کنندة دارد و چون در مقدمة این لایحه اصلاحی که خود آقای وزیر جنگ پیشنهاد کردهاند معترف شده‌اند که می‌خواهند از نقطه نظر رفاهیت از نقطه نظر سهولت از نقطه نظر آسایش مردم این قانون نظام وظیفه بگذرد تکلیف ما نسبت به ۱۲۶ ماده دیگر که آقایان هیچ منظور نظرشان نیست ویا اگر نظرشان هست درست ملتفت مواد نیستند چیست؟ حالا بسته بنظر مجلس است این بود پیشنهاد بنده که تقدیم کردم.
رئیس-خوب شما پیشنهاد خودتان را کرده‌اید می‌رود بکمیسیون.
وزیر جنگ-بنده اینطور استنباط کردم که در مجلس تصمیمی اتخاذ شد که در کلیات دیگر صحبت نشود باز مجددا“آقایان در اطراف کلیات صحبت می‌کنند این که می‌فرمایند قانون ۱۳۰۴ البته مستحضرند این قانون مدت مدیدی است گذشته است و البته هر چه زمان می‌گذرد در همه جای دنیا قانون هم تغییر می‌کند و البته بدون مطالعه صرف گرفتن قانون ۱۳۰۴ بنظر بنده صلاح نیست که آنرا ماخذ قرار بدهیم و تغییرات یا اصلاحاتی در آن بعمل بیاوریم. اما راجع باینکه می‌فرمایند چرا مواد دیگر قانون نظام ۱۳۱۷ را نیاوردیدچون دولت اینطور بنظرش آمد دیگر عیب ندارداین است که تغییر آنها را نخواست حالا اگر آقایان نظری دارند البته باید اول در این مورد مواد راخواند نخوانده نمیشودگفت کدام عیب دارد کدام عیب ندارد مطالعه بفرمائید اگر عیب دارد البته اصلاح می‌کنم و همانطور که آقای اعتبار فرمودند مطلب دو شوری است باز هم مطالعه می‌کنیم.
رئیس- آقای انوار.
انوار- گمان می‌کنم آقای وزیر جنگ کاملا“ توجه دارند که بنده فوق العاده علاقه مند بنظام هستم مخصوصا“ بنظام وظیفه و مخصوصا“ اگر صورتهای دورة پنجم باز بشود ملاحظه خواهد شد که بنده از جمله مدافعین این قانون بودم حالا هم هستم و مطالبی که در این باید صحبت بشود بعضی موادش راکه نظر دارم در اینجا نیست و اینها را ناچارم در مواد دیگر به تناسب موضوع تذکر بدهم و بگویم اولا“ خدا شاهد است آقای وزیر جنگ بنده عقیده دارم که شما تا سر وزارت هستند و خدمت می‌کنید دستور بدهید تا عمل کنند و تکرار نشود کارهائی که در گذشته میشده است تا اینکه نگرانی مردم رفع شود. یکی از نگرانی‌ها که باید تذکر بدهم تا رفع شود این است که هر افسری را می‌بینم سه تا چهار تا پنچ تا مصدر دارد یک مصدر برایش بنائی یک مصدرش نجاری برایش می‌کند یک مصدرش آشپزی می‌کند یک مصدرش کار دیگر آخر ملاحظه بفرمائید آقا این نظر نظامی وظیفه برادر من پسر من برادر شما پسر ایشان است که سرباز می‌شود آخر برای چه؟ اینجا در ماده نوشته است الآن تذکر می‌دهم که هر کس اطلاعات فنی و تخصصی که در هر یک از پیشه‌ها دارد باید بدهد یعنی باید بگوید که من نجار هستم بنا هستم از فردا اخطار قانونی است که در پی در پی می‌آید که ژنرال می‌خواهد عمارت بسازد این آدم مامور نجاری و بنائی می‌شود. بنده در نظر دارم و عرض کردم و عقیده دارم باین وزیر و میدانم که دیگر این اعمال برداشته می‌شود و دیگر این اعمال در این نظام تکرار نمی‌شود و تکرار نخواهد شد. این نظامی که تشکیل می‌شود از اولاد ما هست برادر من پسر شما برادر ایشان است ما هم علاقمند بآنها هستیم (صحیح است) الآن بنده دردز آشوب شمیران شمیران می‌بینم که فلان صاحب منصب چهار تا مصدر دارد برای آشپزی برای رخت شوئی برای باغبانی چرا؟ اینها برای نظام و برای خدمت بمملکت آمده‌اند نه اینکه بفرد خدمت کنند من روی علاقة که بنظام دارم و باین آقای وزیر جنگ دارم عرض می‌کنم که این موضوع را تحت توجه قرار بدهند و بگذارند دیگر یک نظامی را که دارای یک پیشه شان راپیش فلان افسر که هستند پیش فلان کس که هستند برای شخصی او خدمت کنند؟ آقای روحی هم هی میکویند تو کلیات میگوئی آقا جان نظامی نباید خدمت شخصی بکند آشپزی کند نجاری کند بنائی کند. آقا چرا؟
وزیر جنگ- در اینجا عقیده بنده این است بعضی اوقات ممکن است قانون خوبی باشد ولی بسیار بد اجرا شود و بنظر بنده این تقصیر و نقصی از قانون نیست از اجرا است (صحیح است) ما این جا داغریم در اطراف قانون صحبت می‌کنیم و هر مطلبی هم که هست البته در نظر می‌گریم و البته هر چه هم که بد انجام شده است آنها را هم باکمال جدیت مشغول هستم و سعی می‌کنیم که خوب اجرا شود مخصوصا“ برای مثال عرض می‌کنم بنده پریروز اطلاع حاصل کردم که سربازی پشت سر چند گوسفند در صحرار می‌گردد بلافاصله فورا“ موضوع تعقیب شد و همان ساعت تحقیق بعمل آمد و آن افسر آن سرباز هم بمجازات سخت خواهد رسید و اصلا“ محروم می‌شود از اینکه دارای سرباز باشد (نمایندگان – صحیح است. بسیار خوب) باین واسطه استدعای بنده این است برای سرعت کار در اطراف خود قانون صحبت کنیم و البته اجرای صحیح آن را هم کوشش خواهیم کرد هم کجا هم بخطا رفتیم البته
تذکر خواهند داد که بخطا نرویم (صحیح است)
رئیس- آقای شاهرودی
شاهرودی- بنده خواستم یک تذکر مختصری بدهم راجع باینکه در اینجا می‌نویسند مشمولین باید شخصا“ یا بوسیلة نماینده وضعیت خودشان را بنویسند و اطلاع بدهند البته داشتن سواد و میران معلومات وضعیت خانوادگی و اطلاعات فنی و تخصصی و شغل و محل سکنی را خودش می‌تواند شخصا“ بنویسد ولی وضعیت مزاجی چیزی نیست که کسی بتواند هر دهاتی بتواند خودش وضعیت مزاجی خودش را بنویسد و اطلاع بدهد این وضعیت مزاجی و تعیین آن موکول بتصدیق دکترها و پزشک هائی می‌شود که اطلاعات علمی و فنی در این قسمت دارند این است مه بنده عقیده دارم که نوشتن این قسمت (ج) در این ماده زائد است و یک تکلیف مالایطاقی است برای اسخاصی که اطلاعاتی ندارند مانند کشاورزان و امثال آنها که راجع بوضعیت مزاجی شان اطلاع ندارند و باید در این قسمت بنویسند بر حسب تصدیق و گواهی پزشک.
مخبر- در کمیسیون مورد بررسی واقع می‌شود جنابعالی هم پیشنهاد بفرمائید.
وزیر جنگ- یک موضوع دیگری است که بنده لازم میدانم باطلاع آقایان برسانم و آن راجع باطلاعات فنی و تخصصی است الآن در ارتش احتیاج مبرمی است باین که از اشخاصی که تخصص دارند استغاده برده شود مثلا“ اگر یک کسی شو فور است حتما“ باین کار گماشته می‌شود چون احتیاج مبرمی در ارتش باین کار هست یا نجار یا بنا یا هر فنی و تخصص دیگری که دارد و البته این دلیل نمی‌شود که بنده وقتی در بین سربازی پیدا کردم که نجار فورا“ او را ببرم خانه که برای من در و پنجره بسازد. خیر ولی در سنگر لازم است که یک چیزهای چوبی رابسازد برای ارتش. . .
انوار – سنگر بلی ولی خانه شخصی خیر. وزیر جنگ- باین واسطه است که در این کاده ذکر شده است که اینها نباید اطلاعات فنی خودشان را کتمان بکنند و حتی یک جای دیگر هم نوشته شده که اگر کتمان کنند مجازاتی برای آنها معین است.
رئیس- آقای معین است.
طباطبائی- یک قدری عرض کنم که بی نظم صحبت کردیم. من باشتباه افتادم کوبا ماده ۵۱ مطرح است اینطور نیست آقای روحی؟
مخبر- بلی.
طباطبائی- این مطلبی که کمتر گفته شد و آقای وزیر جنگ توضیح دادند مدبوط بماده ۵۳ است که اشخاصی که اطلاعات فنی و تخصصی دارند باید اطلاعات و تخصص خودشان را در دسترس استفاده قشون بگذارند این مسئله در کمیسیون هم مذاکره شد و قرار بر این شد که از تخصص و فن سربازان واین اشخاص فقط قشون استفاده کند نه اشخاص (صحیح است) اما آن قسمتیکه آقای شاهرودی فرمودند راجع بوضعیت مزاجی این موضوع در مواد دیگر هست اینجا فقط یک اظهار نامه ایست مه باید بنویسند اما رسیدگی و تصدیق آن اظهارات منجمله وضعیت مزاجی با دکتر و پزشک نظام وظیفه و پزشک محلی است.
رئیس- آقای دکتر ملک زاده.
دکتر ملک زاده- عرض کنم اگر چه بنده نظریات خودم را در جلسه گذشته بطور مفصل در اطراف نظام وظیفه و اهمیت و ضرورت آن بعرض مجلس شورای ملی رساندم ولی چون موضوعی است که هم مجلس و هم مردم کاملا“ بآن علاقه مندند و در اینجا نکاتی ذکر می‌شود و مذاکراتی می‌شود که بعقیده بنده قابل بحث و قابل نظر است باید توضیح داده شود. یکی نظر آقای اوحدی است که اظهار کردند اصولا“ بنده با نظر ایشان مخالف نیستم ولی یک نکته را تذکر می‌دهم بایشان که در حکومت ملی و پارلمانی قوانین هم مثل افراد سیر تکاملی می‌کند و همانطور که طبقات ملت باید راه تکانل و ارتقاء را به پیمایند. قوانین هم البته بر حسب مقتضیات زمان رو بتکامل می‌رود و البته باید اصلاح شود و نواقصیکه در عمل مشاهده می‌شود رفع و نکاتی که بیشتر مورد احتیاج هست در آن منظور گردد ولی این دلیل نمی‌شود که یک قانونی که دارای ۱۶۶ ماده است ۱۵۰ ماده است آن را لغو کنید و یک قانون ۵۰ ماده ۴۰ مادة را جای آن بگذاریم خیر نظر کلی باید این باشد که مواد غیر ضروری با مواد مضر و بد بر داشته شود این رویه و اصول پارلمانی است و موادی که بنظر نمایندگان یا دولت غیر مفید یا غیر نافع تشخیص داده می‌شود آنها را لغو کنند و فسخ کنند و یک مواد دیگری که متناسب تر بنظر می‌آید از طرف نمایندگان ملت یا دولت پبشنهاد شود و تصویب شود و ضمیمه قانون گردد و این منظور آقای اوحدی بعقیده بنده با این مشکل خیلی بهتر تامین می‌شود تا قانون ۱۵۰ ماده را ما ازش صرف نظر کنیم و بیائیم قانون ۳۶ ماده قدیم را جای آن بگذاریم. یک نکته دیگر هم آقای انوار اظهارکردند که بنده از نظر حیثیت ارتش و صاحب منصبان باید تذکر بدهم و عرض کنم که در همه جای دنیا یک کمکهائی بصاحبمنصبان قشونی می‌شود که نسبت بسایر طبقات نمی‌شود و این در تمام ممالک متمدنه دنیا مرسوم است یک کمک‌ها و ارفاقی هائی بصاحبمنصبان می‌شود علتش هم این است که حقوقیکه بآنها داده می‌شود کافی برای معاش این طبقه نیست در همه جای دنیا هست بنده قانون نظام فرانسه را خوانده‌ام مال ممالک دیگر را هم دیده‌ام این است که یک کمک و ارفاقهائی می‌شود مثلا“ نظامی وقتی که در هر جای دنیا سوار خط آهن می‌خواهند بشود نصف قیمت می‌دهد در صورتیکه این مزیت برای دیگران نیست. در تئاتر در نمایشگاه‌ها در جاهای دیگر تخفیفاتی برای اینها منظور شده است و این قضیه مصدر هم در واقع یک نوع کمکی است که باین طبقهمیشود چون حقوق آنها که کافی نیست و محتاج بمستخدم هم هستند و نسبت بمقامی و درجة که دارند بآنها بعنوان کمک مصدر می‌دهند ولی البته آن صاحبمنصب باید بداند همانطور که او سرباز است . . .
انوار- اولیش را میداند ولی دومیش را نمیداند. . .
دکتر ملک زاده- و شئون سربازی او را تمام معنی کلمه باید محفوظ بدارد (صحیح است) و این نظر با این جمله بنظر بنده نامین می‌شود یکی دیگر مسئله اجرای قانون است و همانطور که آقای وزیر جنگ فرمودند اگر قانون خوب اجرا شود تمام نظریات آقایان تامین می‌شود و استرضای خاطر محترم آقایان فراهم می‌شود و امیدواریم با اجرای خوب قانون همینطور هم بشود اما راجع بمتخصصین بعقیده بنده بایستی ماشین قشون در تمام قسمتهای تخصصی صد در صد استفاده بکند از تخصص متخصصین از تمام طبقات اولش طبقه اطباء که خود بنده هم افتخار دارم که یکی از آنها هستم این است که البته میدانید یکی از مهم ترین قضایا و مسائل بهداشت و صحیه قشون است این را باید بعرض برسانم بعد از جنگ روس و ژاپون مسئله صحیه قشون در جنگ یک انقلابی را در دنیا تشکیل داد. آقایان میدانند که وضعیت صحیه قشون را اصلا“ در دنیا عوض کرد چون از آنوقت یک نکاتی و یک مراقبتی در صحیه قشون بکار برده شد که همه اینطور احساس و استنباط کردند که یک بهداشت خوبی در قشون پنجاه درصدی در پیشرفت و موقعیت قشون تاثیر دارد ولی امروزه ثابت شده است که در صورتیکه قشون دارای بهداشت خوب باشد شاید هفتاد در صد از اشخاصیکه مجروح و معلول می‌شوند بواسطه عملیات جراحی با مراقبتی که از آنها می‌شود آنها را می‌توان دوباره بجنگ برد البته در روحیه قشون هم این تاثیر دارد وقتی افراد قشون وقتی سرباز حس کرد که مریضخانهای منظم سیار در تحت نظر اطبای متخصص در پشت سر فرونت حاضر است و اگر او مجروح شود فورا“ با آنجا منتقل می‌شود و تحت معالجه قرار می‌گیرد و این روحیه قشون را تقویت می‌کند بنابراین بنده معتقدم که باید قشون از کلیة متخصصینی که وارد آنجا می‌شود از معلوماتشان استفاده کند.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- ماده ۵۲:
ماده ۵۲- این اطلاعات در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه ذکر و همچنین مراتب در دفاتر اسامی قید و تاریخی که مشمولین برای خدمت باید حاضر شوند از طرف مجلس سربازگیری در یرگ شناسنامه یا برگ وضعیت آنها ذکر می‌شود.
تبصره ۱- باشخاصی که دارای برگ شناسنامه جدید نیستند از طرف مجلس سربازگیری برگ وضعیت داده می‌شود.
تبصره ۲- هر گاه فهرست اسامی که از ادارات آمار تسلیم شده با مندرجات برگ شناسنامه اختلاف داشته باشد علل آن در مجلس سربازگیری و از طرف ادارة آمار طبق مقررات مربوطه دررفع اختلاف اقدام خواهند شد.
رئیس- آقای انوار.
انوار- اینجا در ماده یک عبارتی لازم دارد اینجا که می‌نویسد (در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه این اطلاعات ذکر می‌شود) این را باید بنویسیم (در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه نوشته می‌شود) موضوع دیگر این را خواستم عرض کنم این را بندهدر نظر ندارم اگر آقای وزیر توضیح بفرمایند رفع اختلاف می‌شود این جا می‌نویسد: اگر اختلافی پیدا شد علل آن در مجلس سربازگیری رسیدگی و از طرف ادارة آمار مقررات مربوطه در رفع اختلاف اقدام خواهند شد این اقدام باید از طرف ادارة آمار بشود یا از طرف ادارة سربازگیری؟ یا این که اگر اختلاف واقع شد هر دو مدخلیت دارند هم مجلس سربازگیری و هم ادارة آمار؟ و بنده عقیده‌ام این است که هر دوباید نظر داشته باشند و مورد نظر هر دو باید واقع شود که موافق اصول باشد.
مخبر- اگر اختلافی باشد بین برگ شناسنامه و فهرست اداره آمار بدوا“ در مجلس سربازگیری طرح می‌شود اگر اختلاف بنظر آنها مسلم آمد مراجعه می‌کنند بادارة آمار و طبق مقررات قانون رفع اختلاف می‌شود. و بهمبن ترتیبی که هست بهتر است.
رئیس- ماده ۵۳:
ماده ۵۳- مشمولینی که اطلاعات فنی و تخصصی خود را در موقع رسیدگی مکتوم نمایند پس از اثبات مدت سه ماه خدمت آنان تمدید یافته و در پیشه خود مورد استفاده ارتش واقع خواهند شد.
رئیس- آقای نراقی.
نراقی- در این ماده ۵۳ نوشته شده که کلیه سربازان مجبورند حرفه و شغل و کاری را که ازشان ساخته است به ارتش معرفی کنند که از تخصص آنها استفاده کنند بحسب ظاهر این ماده خوبی است که ممکن است اشخاصی که در یک فنی تخصص دارند بکار ارتش بخورند ولی در عمل بوضع خیلی بدی اجرا می‌شود و آقایان متصدیان همیشه از ارباب فنون استفاده خصوصی می‌کردند کسانی که متصدی کارهای فنی بودند آنها را بانجام خدمات شخصی خودشان می‌گماشتند از اصفهان یکنفر می‌فرستادند به تهران که برای فلان شخص لوله کشی کند چند ماه مرخصی بسرباز می‌داد و همینطور در تهران هم از اینها استفاده‌ها و بیگاریهای خصوصی می‌گرفتند برای این کار باید مجازاتی معین شود که اگر آقایان افسران استفاده‌های خصوصی از فکر و بازوو قئة سربازان در مدت سربازی کردند بهآن مجازاتها مجازات شوند و دیگر جرئت نکنند که افراد سرباز مثل شخصی رفتار کنند وقتی دیده شده است که نظامیان وظیفه را که شغل حرفه‌ای یا در آمدی داشته‌اند بکلی آنها را آزاد گذاشته‌اند و ماهیانه‌ای از آنها هم مشغول انجام کار خودشان حالا امیدوارم که برای بعدها از این اعمال جلوگیری شود و بنده یک پیشنهادی کرده‌ام و آن این است که کسانی که حرفه شان کشاورزی است و خودشان را کشاورز معرفی کردند و از دهات و قصبات آمده‌اند اینها ارسالی سه ماه در مداقع مقتضی هر محل بآنها مرخصی داده شود که از وجود آنها در کشاورزی استفاده شود مثلا“ در قسمت تهران و آب و هوای این سه ماه یک ماه و نیمش نیمه خرداد و ماه تیر است که موقع درو و برداشت است و یکماه و نیم دیگرش نیمه شهریور و ماه مهر است که موقع کاشت کشاورزان است و در این دو یک ماه و نیم باید سربازی که حرفه اش کشاورزی است رها بشود که بروند عمل کشاورزیشان را انجام بدهند و باز سر خدمت حاضر شوند اینهم چیز مهمی نیست و نظام فرانسه که دقیق ترین نظام وظیفه‌های دنیا در فرانسه انجام می‌شود این قسمت کاملا“ پابرجا و مجری است مثلا“ وضعیت خوزستان ایجاب می‌کند که این سه ماه یعنی نیم در وقت دیگری باشد آن موقع را در نظر بگیرید و مخصوصا“ بنده استدعا می‌کنم موافقت بفرمایند که از نظر پیشرفت کار کشاورزی بتناسب زمان و مکان در هر محل این سه ماه بکشاورزان مجال دادشود مخصوصا“ بنده روز پنجشنبه که بشهر می‌آمدم در شمیران دیدم که بواسطة نبودن کارگر و دروگر گندمها در صحرا مانده است شهر که آمدم در باغ شاه دیدم قریب صد وپنجاه نفر از این کشاورزان را سربازها احاطه کرده بودند و بسرباز خانه می‌برند در صورتیکه در این موقع باید از وجود آنها استفاده کرد مثل اینکه مملکت ارتباطش از هم گسیخته شده است از یک طرف یک عده فریاد می‌کنند که خواربار نداریم و از امریکا هندوستان گندم بیاوریم ولی کشاورزان را نمکیگذارند گندم خودمان را جمع آوری کنند و بسربازخانه می‌برند اصلا“ آن ارتباطی که باید تشکیلات دولت داشته باشد آن ارتباط گسیخته شده است این است که بنده این پیشنهاد را کردم که می‌خوانم:
پیشنهاد می‌نماید این تبصره به ماده ۵۳ اضافه شود.
تبصره- بسربازان وظیفه که حرفه و شغل خود را کشاورزی معرفی کردهاند در هر سال سه ماه بمتقاضی زمان و مکان برای عمل کشاورزی مرخصی داده می‌شود بدون آنکه از این بابت بر مدت خدمت زیر پرچم آنها افزوده شود.
وزیر جنگ- اولا“ آقای نراقی نمایندة محترم تصور می‌کنند که عیوبات ارتش را بهتر از ما میدانند در صورتیکه تصور می‌کنم اینطور نباشد و عیوبات ارتش را متخصصین این فن بهتر میدانند و با تمام کوشش و جدیت جدیت میکننن و اقدام می‌کنند که عیوبات مرتفع شود بنده تکرار هر روزه و علنی گفتن این عیوباتی که همه میدانند شاید مورد نداشته باشد. راجع به پیشنهادشان که می‌فرمایند کشاورزان را در سال سه ماه مرخص کنیم بنظر بنده این پیشنهاد عملی نیست اولا“ مسافات کشور و دوری نقاط کشور را از یکدیگر و نبودن وسائل حمل و نقل را درنظر نمی‌گیرند مثلا“ سربازانی که در تهران خدمت می‌کنند از جاهای دور دست باینجا آمده‌اند می‌گویند آنها در هر سال دو یک ماه و نیم بمحل خودشان برسانیم و کار خودشان را که انجام دادندآنها را رجعت دهیم اولا“ وقت تنگ است و وسائل کافی نیست و ثانیا“ وقتی که رفتند سر محل خودشان مراجعت نخواهند کرد و احضار آنها مشکل حخواهند شد و بهیچوجه عملی نیست مگر اینکه بطوری که عقیده دارند قائل شویم که قشون لازم نداریم م اگر قشون نداشته باشیم کار کشاورزی بهتر پیشرفت خواهد کرد بنده چندین مرتبه عرض کردم که اگر قشون صحیحی نداشته باشیم کار امنیت دچار اختلال خواهند شد و اصلا“ کشاورزی و سایر کارها برقرار نمی‌ماند و اساسا“ کشاورزی نمی‌شود (صحیح است)
رئیس- آقای انوار
انوار – ما هم قشون لازم داریم هم مخارجش را می‌دهیم و از شما که وزیر مسئول هستند اصلاح نظام را می‌خواهیم و انتظار داریم که جلوگیری بفرمائید که سربازهای ما رابکارهای شخصی واندارد ما نظام هم می‌خواهیم خرجش را هم می‌دهیم شما را هم یک وزیر جدی کاریو دانشمند و بیطمع میدانیم. در اینجا مجازات قرار داده‌اید برای آن نظام وظیفة که دارای اطلاعات فنی است و نگفته است اینجا می‌گوید دو سه ماه بمدت خدمت او اضافه می‌شود او باید در نظام وظیفه خدمت کند مگر غیر از این است؟ او یا دکتر است یا لیسانس است یا نجار است یا بنا است باید در نظام بیاید خدمت کند مطابق این قانون این شخص نظام است از سن بیست و یکسالگی دو سال باید خدمت کند چرا باید حتما“ اطلاعاتی که دارد بدهد؟ او فقط الزام دارد خدمت خودش را انجام بدهد اگر از خدمت تخطی کرد مطابق قانون مجازاتش کنند ولی اگر معلومات فنی خود را نگفت سه ماه باید بر خدمت او اضافه کنیم چرا؟ بنده از این مجازاتی که در این ماده ذکر شده نتوانستم چیزی بفهمم برای اینکه اشخاصی که مشمول خدمت وظیفه می‌شوند باید بیایند کار خودشان را انجام بدهند و با این مجازات بنده مختلف هستم و پیشنهادی هم کرده‌ام.
رئیس- آقای طوسی.
طوسی- بنده از این ماده ۵۳ نتوانستم چیزی بفهم برای اینکه می‌گویند مشمولینی که اطلاعاتی دارند نباید خودشان را مکتوم بکنند آیا مقصود نظام وظیفه است و اجرای وظایف نظامی است یا اینکه اگر تخصصی داشته باشند و مکتوم بکند مجازات خواهند داشت. اگر سراسر کشور را ملاحظه بفرمائید توجه خواهید فرمودند که یک قسمت عمارات و سایر وسائل تمام شاید با دست همین افرادی که نظام وظیفه هستند ساخته شده است برای اینکه تخصصی بوده‌اند و اطلاعات فنی داشته‌اند و روی همان سابقه اطلاعات خودش را مکتوم می‌کند و حاضر نیست مجانی کار بکند و پول نگیرد و این ماده بعقیده بنده اصلا“ فایده ندارد این است که پیشنهاد کردم این ماده بالمره حذف شود.
رئیس- آقای طباطبائی
طباطبائی- این مسئله صحبت شد اشخاصیکه بخدمت نظام می‌روند و دارای اطلاعاتی هستند بموجب این ماده ۵۳ باید اطلاعاتی خودشان را در دسترس استفاده قشون قرار بدهند البته قشون در داخلة خودش حوائجی دارد نجار می‌خواهند شوفور می‌خواهد انواع و اقسام ارباب فنون در داخلة قشون بنفع وزارت جنگ مشغول خدمت هستند و این تنها ما نیستیم این قاعده در تمام هست که وقتی یک قشونی از خودش شوفور دارد البته رل را دست یک شوفر مستخدم که نمی‌دهد این ایرادی که آقاین کردند البته با منطق و حسابی بود البته یک بنائی را یا نجاری که برای خدمت نظام وظیفه احضار می‌کنند استفاده خصوصی کسی نباید ازش اگر هم در گذشته کردهاند تقلب بوده است دزدی بوده است و وزارت جنگ باید فورا“ جلوگیری کند و اگر سابق جلوگیری نشده است کار خوبی نکرده‌اند و اگر سابق جلوگیری نشده است کار خوبی نکرده‌اند ولی حالا بنده اطلاع کامل دارم که در این باب توجه کافی می‌شود که این قبیل سوء استفاده‌ها نشود و ضمنا“ بنده می‌خواستم از آقایان استدعا کنم که اگر مذاکره در کلیات را با اینکه گفته شد کافی است نمی‌توانندیک جلسه دو جلسه در کلیات مذاکره و بنده هم موافقم با مذاکرات ولی اگر مذاکرة در کلیات را کافی میدانند اجازه بفرمایند که در مواد صحبت شود و پیشنهاداتی که دارند بفرمایند که بکمیسیون برود برای شور دوم مورد مطالعه واقع شود (صحیح است)
رئیس- پیشنهادات خوانده می‌شود:
پیشنهاد آقای طوسی
پیشنهاد می‌شود ماده ۵۳ حذف شود.
پیشنهاد آقای دهستانی:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۳ اضافه شود.
تبصره ۳- افسران مکلفند که از رجوع کارهای شخصی و خانوادگی بمشمولین احتراز کنند. پیشنهاد آقای انوار تبصره ذیل را بماده ۵۳ پیشنهاد می‌کنم.
تبصره- چنانچه افسران از مصدران خود در پیشة که مصدر داراست استفاده کند در دیوان ارتش محاکمه و به کیفر جبحه محکوم خواهند شد.
پیشنهاد دیگر آقای انوار:
ماده ۵۳ را این نوع پیشنهاد می‌کنم بعد از کلمة اثبات در پیشه خود الی آخر ماده.
رئیس- آقای ملک مدنی.
ملک مدنی- بنده با اینکه اگر مشمولین تخصص فنی داشته باشند تخصص خودشان را اظهار بکنند مخالف نیستم ولی بیانی آقای وزیر جنگ کردند و آقای طباطبائی هم تائید کردند که آن بیانات بنده را وادار کرد که یکقدری پرسش کنم و مطلب را واضح کنم. آقا دولت سرباز جنگ و سایر کارها و بنده مخصوصا“ با این قسمت مخالف هستم که در موقع عادی اشخاصی را که بخدمت سربازی احضار می‌کنند تو را ببرند برای کارهای فنی اگر در فرونت و میدان جنگ باشد البته باید وزارت جنگ از یک کفاش یا یک نجار و بناء استفاده کند ولی در مواقع عادی اگر یک سربازی را احضار کردند که خدمت سربازی را انجام بدهد نظر بنده موضوع ندارد دیگر آن جا کارکند این موضوع ندارد که کسانی که صاحبانه پیشه وقتی هستند بگذارند آنها را در مؤسسات ارتش کار کنند آن وقت مجبورشوند همه سربازان را از دهاتین و زارعین بگیرند وزارت جنگ بایستی از خودش اشخاصی را بطور ثابت داشته باشد که این کارها را بکنند بودجه هم برای این کار دارد و عقیدة بنده این است که سربازی که نجار یا آهنگر باشد نباید در خدمت وظیفه اش از آن شغل و تخصصی که دارداستفاده کنند او احضار شده است که فنون سربازی را فرا گیرد و در موقع از سربازی استفاده بدهد غیر از این باشد بنده موافق نیستم.
مخبر- بیاناتی که آقا می‌فرمایند در کمیسیون مفصل مذاکره شده و اظهارات آقا را در کمیسیون آقایان دیگر هم صحبت کردند اگر بنا باشد ارتش همان طورکه سرکارمیفرمائید از کفاشان و نجار که مشمول می‌شوند استفاده نکنند و در عوض یک دستةاز خارج استخدام کند بودجه وزارت جنگ از هفتاد میلیون اگر صدو چهل میلیون هم بشود باز کافی نیست باید افراد وظیفه خدمت کنند کفش دوزروزی چهار ساعت خدمت سربازی را فرا می‌گیرد و باقی روز برای خودش و سایرین چکمه می‌دوزد و این خدمت هم جزء وظایفی است که یک سرباز باید انجام بدهد جزء این باشد مهال است و به بودجه وزارت جنگ تکافو و این کار هم در همه جای دنیا معمول است و حالا هم اگر آقا نظری دارید ممکن است پیشنهاد بفرمائید ولی خواستم خدمت آقا عرض کنم که کارهای لازم قشون حتی الامکان در حدود تخصص افراد بوسیله خود آنها انجام شود و جزء این باشد نمی‌شود از وجودشان در مواقع لازم استفاده کرد.
رئیس- آقای امیر تیمور.
امیر تیمور-عرض کنم خدمت آقای ملک مدنی که خدمت وظیفه شقوق مختلفه‌ای دارد و همه اش خدمت سربازی نیست خدمات آنها مختلف است از آن جمله کفاشی است نجاری است خیاطی است علاوه بر این مملکت ما یک مملکت غنی و ثروتمند نیست که برای تمام این کارها بتوانیم متخصص از خارج بیاوریم و حقوق بدهیم و همانطور که آقای روحی گفتند صد و چهل میلیون بودجه لازم دارد بنده عرض می‌کنم سیصد میلیون هم کفایت نمی‌کند و این کارها جزء خدمات سرباز است در مدت خدمت وظیفه و یکی از قسمتهای خدمت سربازی همین کارهائی است که آنجا به اومراجعه می‌کنند و جزء خدماتش است و باید انجام بدهد و لازم است.
بعضی از نمایندگان-ختم جلسه.
رئیس-پیشسنهاد دیگری در این ماده رسیده است خوانده می‌شود بعد. پیشنهاد می‌شود تبصرة ذیل به ماده ۵۳ اضافه شود
تبصره- هیچ یک از صاحب منصبان حق نددارند مشمولین نظام وظیفه را که به خدمت احضار می‌شوند به خدمات شخصی بگمارند. دکتر طاهری
رئیس-آقایان مستحضرند که چند روز قبل مرخصی برای آقای صدر تصویب شد در مدت البته صحیح بود ولیکن تاریخ اول و آخر را اشتباه کرده بودند اگر اجازه میفرمائید تصحیح شود
جمعی از نمایندگان-صحیح است. اصلاح شود.
-تقدیم لایحه الغاء مالیات صدی سه و برقراری مالیات ارضی از طرف آقای وزیر دارای
{۳-تقدیم لایحه الغاء مالیات صدی سه و برقراری مالیات ارضی از طرف آقای وزیر دارای}
رئیس-آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟
وزیر دارائی (آقای بدر)- عرض کنم لایحه ایست برای الغاء مالیات صدی سه و برقراری مالیات ارضی که مدتی به وزارت دارائی مشغول مطالعه آن بوده است و حالا حاضر شده است تقدیم می‌شود وضمنن بنده موقع را مغتنم میشمارم و عرض می‌کنم آقای عدل همکار محترم بنده فرمودند که یک مذاکراتی قبل ازدستور در باب موضوع ارزاق شده است خواستم به طور خلاصه به عرض آقایان برسانم بطوری که از طرف ریاست مجلس به آقای نخست وزیرنوشته بودند بنابر تمایل آقایان موضوع خواربارقرار شد در جلسه خصوصی مذاکره شودوآقای نخست وزیر شرحی جوابا“ خدمتشان عرض کردند و روز چهار شنبه را معین کردند برای اینکه دراین موضوع مذاکره شود به این جهت بنده عرایض خودم را در آنجا عرض خواهم کرد و اگر لازم شد بعدا“ در جلسه رسمی هم توضیحاتی عرض می‌شود و فعلا“ با انتظار جلسه خصوصی چهار شنبه عرض ندارم و عرایض لازم در جلسه خصوصی خواهد شد
-موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
{۴-موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه }
رئیس-اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتی روز سه شنبه ۱۶ تیر ماه سه ساعت و نیم پیش از ظهر لایحه جنگلها
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری