مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ اسفند ۱۳۰۵ نشست ۷۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۶
جلسه: ۷۱
صورت مشروح مجلس لیله یکشنبه ۱۴ اسفندماه ۱۳۰۵ مطابق ۲ رمضان ۱۳۴۵
فهرست مندرجات:
۱- سؤال اقای آقا سید یعقوب از آقای وزیر مالیه راجع به سختگیری‌های اداره تحدید و جواب آقای وزیر
۲- سؤال آقای بامداد از آقای وزیر مالیه راجع به تحدید زراعت تریاک ایران و ملخ جهرم و جواب آقای وزیر
۳- سؤال آقای مهدوی از آقای وزیر مالیه راجع به دفائن و همچنین تعدیاتی که در خراسان از طرف مأمورین مالیه می‌شود و جواب آقای وزیر
۴- سؤال آقای ذوالقدر از آقای وزیر مالیه راجع به پوره ملخ فسا و داراب و سروستان و جواب آقای وزیر
۵- طرح خبر کمیسیون مبتکرات راجع به اصلاح ماده ۱۵ قانون ممیزی املاک اربابی و دواب و قابل توجه شدن طرح مزبور
۶- طرح خبر کمیسیون مبتکرات راجع به طرح قانونی آقای کی استوان در موضوع معادن و قابل توجه شدن طرح مزبور
۷- بقیه مذاکرات نسبت به خبر کمیسیون قوانین مالیه راجع به تأسیس بانک ملی (ماده۷)
(مجلس سه ساعت ازشب گذشته بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلاس روز پانزدهم اسفند راآقای ضیاء قرائت نمودند)
رئیس – صورت مجلس ایرادی ندارد ؟(اظهاری نشد)
رئیس- صورت مجلس تصویب شد. وارددستور شویم؟
جمعی ازنمایندگان- بلی
رئیس- آقای آقا سید یعقوب ازوزارت مالیه سؤالی داشتید. بفرمائید
آقا سیدیعقوب- سه موضوع رابنده از وزارت جلیله مالیه سؤال کرده بودم موضوع اول راجع به عتیقه جات بود که آقای وزیرمحترم معارف جواب دادند ولی یک چیزش باقی مانده واستدعا می‌کنم آقای وزیرمالیه جواب بدهند وآن راجع باین است که درروز نامجات ما مکررمیشنویم ازهرجا خزائنی پیدا می‌شود پولهائی بانواع واقسام پیدا می‌شود بعد گفته می‌شود که برده‌اند بوزارت معارف. درکمیسیون بودجه هم بنده دراین باب سؤال کردم ولی هنوز چیزی که محل اطمینان واعتماد بنده باشد بدست نیامده است. دراین موضوع گمان می‌کنم آقای وزیرمالیه مستحضر باشند اگر هم درنظرشان نباشد استدعا می‌کنم که این موضوع را مطالعه فرمایند وجوابی دراین خصوص بدهند چون این موضوع یک موضوع خیلی مهمی شده است حالا ازجهت اینکه برای دولت نفع دارد اما اسباب زحمت برای مردم شده است
سؤال دیگرم راجع به سخت گیریهای اداره تحدید است که چند تا کاغذ شکایت برای بنده رسیده است یکی را خدمت آقای وزیرمالیه داده‌ام فرمودند تحقیقاتی دراین باب می‌کنم اساسا این مسئله یک مسئله بقرنجی شده است وبقدریث فشار برملت ایران دراین مسئله وارد شده است که چه عرض کنم (صحیح است) حقیقتا کاغذ‌های شکایت کنندگان خیلی محرق است ودل انسان می‌سوزد چه کارکنیم غیرازاینکه این جا سؤال کنیم کاردیگر که نمی‌توانیم بکنیم. حقیقتا باید یک ترتیبی بشود که رفع این زحمات از مردم بشود وملت ایران ازاین بدبختی که آزادی جامعه ملل هم فشارش رابما وارد آورده است طوری بشود که راحت شوند. یک مسئله دیگر که خیلی طرف توجه است مسئله ماده قانون استخدام است. یک ماده درقانون استخدام کشوری است که وزارت خانه‌ها مختارند (حالا اصل ماده درست در نظرم نیست ولی مفهو مش این است) که متخصصینی رادرصورت لزوم و احتیاج میتو. انند کنترات کنند حالا این ماده را وزارتخانه‌ها بقدری وسعت داده‌اند که حقیقتا بنده نمیدانم دیگر معنای متخصص چه چیزاست ... حتی میشنیوم در اغلب وزارت خانه‌ها پیشخدمت را کنترات می‌کنند. قلیان آور را بعنوان متخص اسشتخدام می‌کنند! چیز عجیبی است والله! مثلا درمالیه می‌گویند چهار صد نفر مستخدم کنتراتی هست. در و. زارت فواد عامه چندتا است در سایروزارت خانه‌ها چند تا هست. بنده خواستم از وزیر محترم مالیه سؤال کنم که بفرمایندعده این کنتراتیهای وزارت مالیه چقدراست وآیا عده اش محدود است یاغیر محدود؟ این یک مسئله ثانیا وقتی که شما رفتید نظریات مجلس را دراین ماده بخصوص چه در مجلس وچه در کمیسیون بودجه وسایر کمیسیونهخای مجلس دیده‌اید ومتوجه این بوده‌اید که نظر مجلس در این قانون راجع بمتخصص چیبست یعنی باید متخصص رابمعنای حقیقتش استخدام کنند (حیقتا معنی متخصص همراهش هست) یعنی کسی باشد که تالی برایش نباشد یااگر پیداشود محدود باشد نه اینکه یک اختیار مطلقی بوزارت خانه‌ها داده شود که بمیل واراده خودشان مستخدمینی را کنترات نمایند باعتبار اینکه متخصص اند. حالا می‌خواهم اولا وزیرمحترم مالیه جواب بدهند که عده این مستخدمین دروزارت مالیه چند تا است؟ ثانیا این کنتراتی هائی که هستند آقای وزیر که حقیقتا مسئول
مجلس اند تصدیق به تخصص آنها دارند یانه وآیا امثال این متخصصین درمیاتن منتظرین خدمت وزارت مالیه ووزارت خانه‌های دیگر کسی دیگر پیدا نمی‌شود ک هبعد سرجای اینها بنشانند یاهست؟ اینها سؤالاتی است که بنده ناچار شدم ازوزیر محترم مالیه بکنم که حقیقتا یک کاری بکنند که این ماده یک قدری دامنه اش محدود بشود. اینقدر منتظرین خدمت دروزارت خانها داریم بازهم هرروزمستخدم می‌آوردند ودرتحت عنوان اینکه متخصص است استخدام می‌کنند باید این قسمتها راتحدید کرد آخر باید یک خاتمه باین کار داد تا چه اندازه دامنه اش راوسعت می‌دهید؟
وزیرمالیه – درقسمتیکه راجع بدفائن فرمودند بنده ازان سؤال سابقه نداشتم ودرآن سؤالی هم که راجع باشیاء مقبره شیخ صفی کرده بودند اشاره این مطلب نفرموده بودند ولی بطور کلی می‌توانم عرض کنم که یک نظامنامه‌ها ویک مقرراتی دروزارت مالیه راجع باین قبیل مسائل هست که مطابق آن عمل می‌شود. چندی قبل هم متوجه شدیم که یک نواقصی این مطلب دارد وازیک متخصصی که درتهران بود استفاده کردیم وقرارشد یک طرح قانونی مفصلی راجع باین موضوع تهیه کند که بعد بصورت قانون تقدیم مجلس شورای ملی بشود یعنی ازاو خواستیم که حاضر نماید اوهم حاضر کرد ویک صورتی ترتیب داده است که فعلا مورد مطالعه وزارت معارف ومالیه وبعضی اشخاص دیگر است وگمان می‌کنم عنقریب بمجلس پیشنهاد شود البته پس از تصویب این لایحه اگرنواقصی درمقررات فعلی هست رفع می‌شود ولی عجالتا خاطر آقا مستحضر باشد که یک مقرراتی موجود هست ومطابق آن عمل می‌شود
درموضوع سؤالی که راجع بشکایات ازتحدید تریاک فرمودند سؤالشان فقط شامل یک مورد خاصی بود ومطلب کلی نبود ولی البته مورد خاصی بود که نتیجه یک جریانی است که کلیت دارد. دراین مورر خاص هم بنده مراجعه کردم که یکی تحقیقات صحیحی بشود وجواب راازروی بصیرت تهیه کرده بعرض برسانم ولی متأسفانه هنوز موفق نشده‌ام ولی قبلا هم عرض کردم بمجردی که راپورت به بنده رسید جواب عرض خواهم کرد ونیز اینجا لازم میدانم بطورکلی خاطرنمایندگان محترم رامستحضر کنم که وزارت مالیه داردقانونی تهیه می‌نماید برای پیشنهاد کردن بمجلس شورای ملی راجع بترتیب کارتریاک وتبدیل وضعیت فعلی وعوائدی که باترتیب فعلی اخذ می‌شود بصورت دیگری مسلم است این ترتیب فعلی بواسطه یک مشکلاتی که درعمل واجرا دارد همیشه دچار یک شکایاتی می‌شود ولی گمان می‌کنم اساسا باتغییر آن اسلوب واتخاذ رویه جدیدی برطبق قانون جدیدی که تقدیم خواهد شد اشکال اساسی این امر مرتفع بشود. در هرصورت راجع بان سؤال اصی که فرموده‌اند توضیحش رابعد بعرض میرسانم نسبت بسمت کنتراتی‌ها همانطور یکه فرمودند یک ماده درقانون استخدام هست که بوزارت خانه‌ها اجازه می‌دهد متخصصینی رابموجب کنترات استخدام نمایند البته درموقعیکه این ماده وضع می‌شد نظریاتی بود که ممکن است درمیان اشخاص وکسانی که سابقه خدمت دارند ومشمول قانون استخدام می‌شوند ازمیان آنها اشخاص بصیر ومتخصصی برای کارهای مخصوص پیدا نشود وچون بموجب آن قاتنون کلیه ادارات دولتی ووزارت خانه‌ها مقید می‌شدند که دیگر هیچکس رادون اینکه دارای شرایط قانونی مقرره باشند نتوانند استخدام نمایند لهذا لازم بود که یک چنین ماده درآن قانون گذاشته شود واصولا تصدیق میفرمائید که پیش بینی این موضوع درقانون استخدام بد نبوده است اما حالا این را چطور عمل کرده‌اند؟ دراین قسمت بنده خودم هم تصدیق می‌کنم که لفظ متخصص رایک تعبیرات وسیعی درش کرده‌اند وبه این جهت عده کنتراتی‌ها در
اغلب وزارت خانه هائی که می‌توانند خودشان رامحتاج به متخصص بدانند وقلم بدهند از آن میزان عادلانه که باید باشد تجاوز کرده است وبهمین جهت هم بنده بمجرد ورود دروزارت مالیه ومطالعه دراین امر (چون سال باخر می‌رسید وکلیه معول این است که کنتراتها را تاآخر سال جاری می‌کنند وباین جهت هیچ نوع تعهدی درهیچیک ازوزارت خانه‌ها نسبت بسال ۱۳۰۶ نیست ودر۱۳۰۶ تمام این تهعدات کنتراتی باید تجدید شود) یک یادداشت ومتحد امآلی ازطرف وزارت مالیه بتمام وزارتخا نه‌های دیگرفرستادم که قبل از اختتام سال ۱۳۰۵ احتیاج خودشان را نسبت به متخصصینی که لازم دارند قبلا معلوم کند وعده شان رامعین نمکایند که برای چه کاری می‌خواهند ودرآن جا مخصوصا مقید شده که بدون اینکه ازطرف وزارت مالیه وبدون اینکه اتزطرف اداره استخدئام کشوری وزارت مالیه تصویب وتحقیق شده باشد ومسلم شده باشد که برای آنکاردرجزء مستخدمینی سایر وزارت خانه‌های دیگر کسی نیست که بتواند ازعهده آن برآید اجازه استخدامش رانخواهندداشت در هرصورت ایک یک قسمت راهم آقایان بایددرنظر داشته باشند ک هیک عده ازاین کنتراتی‌ها مترجمینی هستند که وجو. دشان لازم است والبته اینها تخصصشان همان ترجمه است دراین قسمت ایرادی نمی‌شود گرفت ولی یکی عده دیگری که بعنوان کنترات استخدام شدند البته باید دقت ورسیدگی بشود که اگراحتیاج ندارند کنتراتشان را تجدید ننمایند واگراحتیاج دارند ملی بین منتظرین خدمت هستند کسانی که ازعهده آن کارها برمی آیند آنها را بجای این کنتراتی‌ها استخدام کنند وبنده بآقا اطمینان می‌دهم که این احتیاط وپیش بینی‌ها ازسنه آتیه کاملا خواهد شد. اینکه پرسیدند وزارت مالیه عده کنتراتیش چقدراست؟ عرض کنم درادارات مرکزی وزارت مالیه کلیتا ازمترجم وغیرمترجم ۱۱۵ نفراست. در ایالات ولایات ۶۵ نفردرگمرکات ۲۴ نفرکه جمع کلش ۲۰۴ نفراست. این قسمت کنتراتیهای وزارت مالیه است درمرکز ایالات ولایات وهمانطور که تذکر دادم یک قسمت عمده اینها مترجمینی هستند که آنها راهم البته آقایان تصدیق می‌فرمایند برای جریان کار این وزارتخانه وجودشان لازم است راجع بوزارت خانه‌های دیگرهم صورتش راخواسته‌ام ولی هنوز نرسیده است در هر حال همانطور که عرض کردم بازتکرار یکنم که احتیاط برای سال ۱۳۰۶ کاملا خواهد شد وامیدوارم متخصص بمعنی حقیقی خودش تعبیر شود واگریک زیاده رویهائی هم درتعبیر این لغت شده است من بعد نشود
آقا سیدیعقوب- اجازه بفرمائید یک توضیح مختصری عرض کنم؟
رئیس- بفرمائید
آقا سید یعقوب- بنده راجع به کنتراتهای وزارت مالیه نه انکه خواستم یک ایرادی به متخصصین آمریکائی بگیرم این راتصور نفرمائید ولی بنده دیده‌ام که دائره اش درادارات دیگردروزارت خانه‌های دیگر هم خیلی وسیع شده وزیاد شده است والا بنده به میسیون آمریکائی خیلی اطمینان دارم
رئیس- آقای بامداد جنابعالی هم سؤالی داشتید؟
بامداد- بیلی
رئیس –بفرمائید
بامداد – بنده سؤالی ازوزارت مالیه کرد ه بودم که مع التشکر آقا برای جواب آن حاضر شدند. سؤال اولم راجع بیک مسئله حیاتی است که حقیقتا دراقتصاد ایران خیلی اثرات دارد وآن این است که می‌شنویم راجع بمنع یاتحدید زراعت تریاک درایران مذاکراتی می‌شود. یک قلم درشت صادراتی که برای ایران فعلا باقی مانده همان تریاک است ک هسبک وزن است وقیمتش هم نسبتا هم گران است ومی‌توان آنرا بسرحد
رساند ویکقدری ازقیمت آن این واردات هنگفت راتکافو کرد. می‌شنویم که می‌خواهند همین قلم را هم ازما بگیرند یامحدود نمایند. البته خاطر آقایان مسبوق است که یک میسیونی ازآمریکا آمدند بایران ودرهر یک از نقاط ایران که وارد شدند وتحقیق کردند بالاخره حق دادند که در ایران چیز دیگرذی نیست که جای زراعت تریاک رابگیرد وحق دادند که ایرانی برای زند گانی عادیش مجبوراست این زراعت رامحل استفاده خود قراردهد معذلک شنیدم راپرتی که مطابق انصاف وتحقیقات شان باشد نداده‌اند وباین جهت دولت ایران یک مأموری (کلنل ماک کرماک) رامیفرستد برای رفتن بجامعه ملل ودفاع ازاین جمله که باقتصاد ایران وارد می‌شود. بنده از سهل انگاریهای خودمان خیلی خائفم که مسئله راخیلی سست وبی اهمیت می‌گیریم ویک مرتبه بما خبر می‌دهند ومی گویند که خیر تصمیم گرفتند وما باید ازاین مسئله بزرگ حیاتی محروم بمانیم می‌خواهم ازآقای وزیرمالیه سؤال کنم که دراین باب غیرازاینکه ماک کرماک رافرستاده‌اند چه اقدامات دیگری کرده‌اند وآیا در نظر دارند که تعقیب کنند یا نه؟ چون دراین باب حقیقتا باید جدیت کرد زیرا اگربرفرض این محدودیت را بسایر تحمیل نمایند آنها چیزهای دیگری دارند هندو هندو چین وسایر جاهای دیگری که زراعت تریاک دارند مانند الجزیره وتونس و. مصر ونقاط دیگروسیله‌های دیگر دارند ولی ما حالا تقریبا صادراتمان منحصر بهمین شده است (نمایندگان- صحیح است) مخصوصا از فارس که بنده فی الجمله اطلاعاتی دارم هرگاه زراعت تریاک راهم ازشان بگیرند دیگرهیچ ندارند زیر اقالی وقالیچه واسب وکره واینهائی راکه سابقا میفرستاده‌اند حالا دیگر هیچ نمی‌فرستند یعنی چیزی ندارند (صحیح است) فقط یک محصول تریاکی دارند که اگر آن راتهم ازشان بگیرند زندگی آنهاقطع خواهد شد
سؤال دوم بنده راجع باین بود که ازقرار اطلاعات واصله ملخ درسال گذشته پوره گذاشته ازداراب تا سروستان وجهرم واگر هوا قدری گرم بشود البته تخم ملخ منظره چند سال قبل فارس رانشان خواهد داد وخسارتش راتجدید خواهد کرد. بیشتر‌ها هروقت این اتفاق می‌افتاد حتی پارسال دولت کمک کرد. از ملاکین هم کمکی گرفت ویک قدری پوره راجمع کرد ودرچاه ریخت البته اینها خیلی کمک می‌کرد وافاقه بود ولی امسال آیا اطلاع پیدا کرده‌اند ازاین قضیه یا خیر؟ وآیا پس ازاطلاع دراین باب اقدامی فرموده‌اند یانه؟
وزیرمالیه – درموضوع ملخی که درقسمت برازجان فارس دیده شده است لازم آقایان مستحضر باشند که راپورتهائی دراین خصوص بوزارت مالیه وفلاحت قبلا رسیده بود ویک تحقیقاتی کرده بودند ومطابق جوابهائیکه ازمحل رسیده این ملخ آن ملخ معروف ومشهور نیست یک ملخی است که آن را ملخ دریایی می‌گویند ومخاطره ملخ دیگر را ندارد چون قبل ازرسیدن محصول برطرف می‌شود ولی بسر درختی صدمه می‌زند ودرضمن اطلاع رسیده بود که دربعضی نقاط دیگر فارس سن دیده شده است وچون مسئله سن را بیشتراهمیت می‌دادند ودرهرحال مطالعه این قسمت هم لازم بود تصمیمی گرفته شد و درهرحال مطالعه این قسمت هم لازم بود تصمیمی گرفته شد ودر هشت روز قبل یک متخصصی که درقسمت دفع حشرات موزیه تخصص دارد ودروزارت فلاحت بوده است مأموریت پیدا کرده ورفته است برای سرکشی بفارس الان ۸ روز است که رفته پنج شش نفر ازشاگردان مدرسه فلاحت راهم همراه برده است که آنها راهم آشنا کند بکلیه این قسمتها که درعمل یک بصیرت وتجربه پیدا کنند مخارجی رذاهم که این کارلازم دارد ازاعتبارات خاتلصه پرداخته می‌شود و. هرقدر هم مخارج بخواهد ازهمان محل پرداخته خواهد شدووزارت مالیه وفلاحت
هر دو متوجه این قسمت هستند و خود متخصص فلاحت آمریکائی مستر هسکل هم در این قسمت متوجه بوده و همیشه هم اطلاعات خودش را به وزارت خانه مربوطه خودش و وزارت مالیه می‌دهد و از طرف وزارت مالیه هم در ابراز هیچگونه مساعدتی در این باب دریغ نشده و نمی‌شود ولی همینقدر روی هم رفته خاطر نماینده محترم را متوجه می‌دارم باین نکته که مسئله ملخ مطابق اطلاعاتی که از محل رسیده آن اهمیت را که برایش فرض کرده‌اند نداشته است.
سؤال دیگری که نماینده محترم فرمودند البته یکی از مهمترین قضایا و مسائلی است که امروز هم از نقطه نظر مملکتی، و هم از نقطه نظر بین المللی در جریان است و همینطور هم که خودشان اشاره کردند در ژنو ودر شوای جامعه ملل در هفتم ماه مارس که امروز پنجم است یعنی از دو روز دیگر یک مذاکراتی راجع باین امر مهم شروع خواهد شد و دولت ایران هم در آنجا نمایندگانی دارد و به آنها یک دستوراتی داده است – نماینده دولت ایران مصطفی قلیخان کمال هدایت وزیر مختار ایران در سویس و معاون او هم کلنل ماک کرماک رئیس عایدات داخلی است که نظر اطلاعات و تجربیاتیکه در این قسمت داشته از طهران فرستاده شده است – اینجا البته لازم است آقایان را متذکر کنم (اگر چه خودشان متذکرند) که از نقطه نظر عمومی و بین المللی یک فکری در جریان است و با کمال قوت هم یک مراحلی را دارد طی می‌کند و آن فکر محدود کردن استعمال و تجارت تریاک است در دنیا به احتیاجات طبی والبته مبنای این فکر هم نقطه نظر انسانیت ونجات جامعه بشریت ازاستعمال یک سهم مهلکی است که البته هیچکس هم مخالف بااین فکر ویا مخالف باموفقیت این منظور نیست (نمایندگان صحیح است) ودولت ایران هم با همه ابتلائاتی که دارد (وبعد عرض خواهم کرد) البته ازنقطه نظر آرزو وامل موفقیت این فکر راخواهان است ولی البته این اصل کلی واین فکری که دردنیا جریان دارد وتمام ملل ومتمدنه وقویه دنیا را بخودش مشغول کرده وچندین سال استن که پیش آمده وبالاخره یک تمرکزی هم از حیث فکر ومطالعه وعمل درجامعه ملل پیدا کرده ازنقطه نظر ما ایرانیها ودولت ایران یک وضعیت عجیبی دارد چرا؟ برای اینکه همانطور که نماینده محترم فرمودند زراعت تریاک اگردراین مملکت ایجاد شده است بواسطه این بوده است که بالاخره بازار داشته است وخریدارداشته وچیزی نبوده است که درزراعتش باتجارتش مسئولیت بایک سوء نیتی ازطرف ماشده باشد (صحیح است) هرمتاعی که دردنیا بازاردارد وهرملتی مجازومختار است برای آن بازار کشت وزرع تجارت بکند – زراعت وتجارت تریاک هم یکی از قسمتهای مهمتروعظیم تر تروت مملکتی ما است – حالا الیته ملت ایران ومخصوصا دولت ایران همانطور که عرض کردم ازنقطه نظر اصول واز نقطه نظر آرزو کمال موافقت رابانظریه عمومی دنیا ازحیث محدودکردن تجارت تریاک باحتیاجات ملی دارد ولی دراینموقع ازنقطه نظر اقتصادی وازنقطه نظر تجارت داخلی خودش دچاریک مشکل ویک وضعیتی است که از هر حیث فوق العاده قابل دقت وملاحظه وقابل توجه است اینجا بنده یک حق گذاریهم بکنم وآن این است که نمایندگانی که ازطرف جامعه ملل بایران اعزام شده بودند که مطالعه ودقت درقسمت زراعت تریاک وکارتریاک ایران بنمایند بعد از مراجعتشان یک راپرت مفصلی راچاپ کردنمد ومنتشر کردند که شاید (تصور می‌کنم) یکی ازمبادی ومبنای مذاکراتی که دوروز دیگر درجامعه ملل شروع خواهد شد – (علی الخصوص راجع بایران) همان راپرت باشد –ازاین آقایان باید حق گذاری کرد درهمه جا به احتیاجات ایران ووضعیت ایران برخوردند وتحقیق کردند وراپرت دادند ولی البته یک اشخاصی که ازخارج آمده‌اند بایران هرقدر هم بصیر ومطلع ومردمان کاری وباهوش باشند در یک مسافرت بعجله وشتابی در
یک مملکت به این بزرگی ممکن نیست بتوانند مسائل راآنطوری که باید وشاید احاطه پیدا کنند ازاین جهت درراپرتشان شاید یک مسائلی باشد که کاملا تطبیق بامسائلباطنی وحقایق ما نکند ولی البته این یک چیزی است که نباید برای انها جرم عظیمی گرفت ولی باصل آن فکروحقیقتی که وضعیت حقیقی تجارت واقتصاد ایران است باصل آن فکر آنها برخورده‌اند والبته دولت ایران هم دستورالعمل هائی لازم است که بنمایندگان خودش داده برای اینکه وضعیت اقتصادی وتجارتی وثروتی مملکت را مخصوصا ازنقطه نظر مقایسه این مملکت باممالک دیگر وموجودنبودن یک وسائلی دراین مملکت ازقبیل وسایل حمل ونقل وغیره که درنقاط دیگرموجود است ومافاقد آن هستیم آنهارا تمام بنمایندگان خودش دستور داده ومیدهند که معرض مطالعه درشورای جامعه ملل بگذارند وآنچه راهم تا حالا ما درجریبان امر (البته این چیز تازه نیست – این مسئله چندین سال است جریان دارد) آنچه را هم ما درجریان این امر درظرف این چند ساله دیده‌ایم آنها هم همیشه سعی کرده‌اند که نسبت بدولت ایران یادول دیگری که وضعیت خاصی رادارا هستند (درصورتیکه هیچ همچو دولتی نیست ووضعیت مملکت ایران وضعیت خاصی است که هیچ شباهتی به ممالک دیگری که زراعت تریاک دارند ندارد) ولی مادیده‌ایم که درجامعه ملل نمایندگان دول همیشه باین قسکمت بایک حسن توجه و. یک نظر انصافی نگاه میکرده‌اند ومطالعه میکرده‌اند ما عجالتا جریان مذاکرات آنجا ونظریاتیکه دارند ومذاکراتیکه خواهد شد البته معلوم نیست وبنده هم چون هنوز شروع نشده است اطلاعاتی ندارم که بتوانم که بتوانم جزئیات رابعرض برسانم ولی چیزی که خیلی مهم است که آقایان هم باید بدانند این است که ما دردستورالعملی که بنمایندگان خودمان داده‌ایم این رامخصوصا قید کرده‌ایم وتصریح کرده‌ایم که به شوراتی جامعه ملل کاملا این مسئله گوشزد نمایند که دولت ایران هیچ اقدامی را نسبت به تحدید زراعت تریاک ایران ولو هرقدر هم جزئی وبمرور باشد نمی‌تواند بدون آنکه بعرض مجلس شورای ملی برساند ودرتحت یک صورت قانونی آنرا ازمجلس شورای ملی بگذارند هیچ نوع تعهدی بکندوهیچ نوع اقدامی نمی‌کند
نمایندگان- صحیح است
آقا سید یعقوب- اما لایحه دوفوری نباشد (خنده نمایندگان)
وزیر مالیه – پس آقایان باید باکمال اطمینان وباکمالا حسن نظر انتظارنظریات ومذاکرات جامعه وشورای جامعه ملل راداشته باشند ومخصوصا گرچه دراول مذاکراتم بعرض آقایان رساندم بازهم می‌خواهم تکرارکنم برای اینکه مبادا درخارج یک نگرانی واضطرابی درمملکت ما نسبت به منع زراعت تریاک است اینطظور تعبیرکنند که ازحیث عدم پیشرفت آن اصل مقدس است که دردنیا تعقیب می‌کنند – االبته ازاین حیث نیست بلکه هرموقع که وسیله پیدا کنیم ومطمئن باشیم که این ثروتی که از دستمان می‌رود بجای اویک ثروت دیگری مساوی حاتلا نمی‌گویم بیشتر – یک ثروت مساوی پیدا شود هیچ وقت مضایقه نخواهند داشت وهیچ کسی دراین مملکت مضایقه نخواهد داشت که بااین عقیده همراهی کند
رئیس- آقای مهدوی
مهدوی- البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که تمام مؤسسات وادارات ما برای آسایش وامنیت مملکتی است (نمایندگان – صحیح است) اگرامنیا نباشد تمام این ادارات وتشکیلات ازصدر تا ذیل بی نتیجه است بنده قبل ازآنکه دوفقره سؤالی که ازآقای وزیر مالیه می‌خواهم بکنم که یک فقره آن سؤ، الی بود که درضمکن آقتای آقا سید یعقوب کردند بنده هم درموضوع
دفینه عرض می‌کنم واستدعا می‌کنم یک توجه مخصوصی بشود زیرا مأمورین دولت مخصوصا مالیه یک بهانه تازه برای مردم پیدا کرده‌اند ودرولایات درکمتر جائی هست که هرروز یک کسی راک هپنج تومان، ده تومان، پنجاه تومان دار دنگیرند واورا استنطاق وآزار نکنند وبالاخره اورا با گرفتن یک مبلغی رها نکنند دراین باب مخصوصا بنده استدعا می‌کنم یک توجه مخصوصی از طرف آقایان وزراء بشود وتأکید نمایند که نسبت به ولایات اینطور تعدی نشود. اما سؤال دیگربنده راجع به دوفقره تعدیاتی است که درخراسان از طرف مأمورین مالیه شده است. یکی راجع به سه فقره املاک است درقوچان که مال رعایا بوده است. رئیس مالیه قوچان بامدعی ملک ساخته است وبه تحریک او فرستاده است که این ملک فلانقدر زمینش متعلق به ملک خالصه است فرستاده است چهارماه بیشتر قریب دو. هزار تومان درخت متصرفی آنها را که کنمار نهر متصرفیشان بوده است بریده است ونهر را پرکرده است واراضی را تصرف کرده است. بنده وبعضی ازنمایندگان محترم خراسان حضورا باآقای دکترمیلیسپو دوسه دفعه مذاکره کردیم وایشان هم تحقیقات کردندو بمالیه خراسان هم نوشتند وبالاخره عارضین دستشان بجائی نرسید عجالتا آمده‌اند تهران ویک ماه است درتهران معطلند بنده وآقای امیرتیمورویکی دونفر ازنمایندگان خراسان ازاقای دکترمیلیسپو وقت خواستیم حالا ده پانزده روز است وقت داده است وخصوصی هم مذاکره می‌کنیم ولی متأسفانه یک مأمور مالیه اگراین کار رابایک ملک دیگری هم بدون حق بکند اساس ملکیت درایران متزلزل می‌شود. بنده ازآقای وزیرمالیه استدعا می‌کنم دراین باب (گویا به ایشان هم عرض شده وتظلم کرده‌اند واطلاع دارند) اگر رسیدگی کرده‌اند وموجبات آسایش آنها را فراهم کرده‌اند بفرمایند واگر هم فراهم نشده استدعا می‌کنم دراین باب رسیدگی بکنند اگراینطور است ومأمورین مالیه بدون حق این کا را کرده‌اند ونسبت به یک دسته رعیت بدون جهت ین اقدام شده است بنده بصرف اینکه انها راحت شوند از نقطه نظر نمایندگی خودم قانع نمی‌شوم واستدعا می‌کنم بهر وسیله که باشد ولو مأمور مخصوصی هم لازم باشد برای تفتیش بفرستند اگر شده است مجازات بکنند واو رامعلق کنند وخسارات مردم را ازاو بگیرند که مذمورین دیگر مالیه این کارها رانکنند واگرمأمور مالیه یکجائی رفت ویک چنین خساراتی بمردم وارد کرد باید مؤاخذه شود. موضوع دیگرراجع به زمان اف است که پسر او دربجنورد یک مطالعه بامالیه کرده است او هم عریضه بوزارت مالیه ومجلس شورای ملی نوشته وازمجلس شورای ملی هم بوزارت ماله مراجعه شده ازآن بابت هم خواستم سؤال کنم که آیا آقای وزیرمالبه اقدامی کرده‌اند ورسیدگی شده است که اسباب راحتی او فراهم شود یاخیر؟
وزیرمالیه- نمکاینده محترم این سؤالات راقبلا نوشته بودند ولی ببنده نرسیده است البته تصدیق می‌فرمایند که یک اطلاعات کافی برای اینکه جواب بایشان بدهم ندارم. تحقیق می‌کنم وبعد برای جواب حاضر می‌شوم ولی همینقدر چیزی که بخاطر دارم این است که یک شکایتی از قسمت قوچان رسیده بود وبنده درضمن مراسلات اداری ومراجعه بآنها یک ورقه که گویا نظر بشکایتی که دربار اعلیحضرت پهلوی شده بود وبه رئیس الوزراء نوشته بودئند دیدم مخصوصا دستورداده شد که یک مفتش ازمشهد به قوچان برود، این دستور دستور دوروز قبل است ودیگر بیشتر ازاین جریان امررا بخاطرندارم واطلاعاتی هم نمی‌توانم عرض کنم تحقیق یکنم بعد بعرض خواهم رسانید
وزیرداخله –راجع بقضیه دفینه که آقای مهدوی فرمودند این مسئله رابنده خودم ازروز اول درنظر داشتم. یک جلسه هم مخصوصا مفصلا درهیئت دولت مطرح
مذاکره شد هم آقای رئیس الوزراء وهم آقایان وزراء نهایت موافقت داشتند که دراین باب یک تکلیفی معلوم شود وراجع باین موضوع هم مشغول مطالعه هستیم، مسلم است محتاج می‌شود به اینکه یکی دوماده قانون حاضر شودوعنقریب بمجلس شورای ملی تقدیم شود که از تصویب مجلس بگذرد ودر آتیه تکلیف اشخاصیکه در حفریات یک چیزهائی بدست می‌آورند معلوم باشد که از وضعیت گذشته راحت بشوند
رئیس – آقای ذوالقدر
ذوالقدر – بنده هم می‌خواستم راجع به پوره ملخ فسا وداراب از آقای وزیرمالیه سؤال کنم ولی قبلا آقای بامداد سؤال کردند. بنده جهت مزید اطلاعاتشان عرض می‌کنم، چون در ضمن فرمودند تحقیق شد ملخی که مضر است موجود نیست، عرض می‌کنم در فسا وداراب تا سروستان ملخ مضری هست ومضر است وپارسال هم دولت اقدامی کرد وباکمک ملاکین آن مقداریکه شد جمع آوری کردند ولی امسال بیش از پارسال است وآن راپورتی که بوزارت مالیه رسیده است که ملخ مضرنیست آن ملخی است که درطرف وازجان و. دستشان آمده ملخی است که برای زراعت مضر نیست ولی برای اشجار مضراست مخصوصا درباب ملخ مضری که مضر است بنده چهل روز قبل بآقای محقق وآقای زارع و آقای دشتی با رئیس کل مالیه حضورا حرف زدیم. رئیس کل مالیه به ما ژورهال تلگراف کرد وتحقیق نمود معلوم شد که این ملخ بسیار مضراست وتخم هم گذاشته است وبه بموجب مراسله که برئیس کل مالیه نوشته است رئیس کل مالیه درجواب اینطور نوشته است که چون وسیله جمع لوری پوره ملخ بموجب ترتیبی که درایران جاری است ممکن نیست کاملا آنهاراقلع وقمع نمود باینجهت ماد رصدد تهیه وسائلی هستیم بترتیبات جدید آنها راقلع وقمع کنیم.
بوسیله بعضی سموم که متخصصین این کار آن سموم رااستعمال می‌کنند – بنده خواستم ازآقای وزیرمالیه سؤال کنم که راجع باین قسمت اخیر که آقای رئیس کل مالیه وعده داده‌اند چه اقداماتی شده وحالا ما می‌توانیم مطمئن شویم که این سمومی که تهیه می‌شود و. قتی می‌رسد که حاصلی برپا باشد ومی‌تواند حاصلی را ازدهان ملخ برباید یا اینکه این اقدامات وقتی می‌رسد که بکلی حاصل را ملخ خورده باشد
وزیرمالیه- درسؤالی که آقای بامداد فرمودند مخصوصا اشاره بملخ براز جان ودشتی شده بود وجوابیکه بنده دادم بالنتیجه بیشتر مربوط بود بقسمت برازجان ودشتستان حالا اگر درقسمتهای دگر ملخی هست که مضراست درهرصورت آقا بایدخاطرشان ازیک اقداماتیکه شده است تأمین شود، همانطوریکه عرض کردم متخصصی که برای دفع حشرات موذیه دروزارت فوائد عامه هست هشت روز است که بایک عده دیگر حرکت کرده‌اند ورفته‌اند روبفارس واعتبارات کافی برای این کار ازمحلی که عرض کردم بآنها داده شده است وبازهم هرچه تقاضا کنند از حیث اعتبار مضایقه نخواهد شد ونماینده محترم خودشان میدانند که فارس هم مردم بواسطه سنوات بدی که برشان گذشته است ومی خواهند دیگرتجدید نشود ووحشت دارند درقسمت گرفتن تخم ملخ ودفع کردن آن یک نوع تخصص پیدا کرده‌اند وبمجرد اینکه این اشخاص بروند آنجا اگروسائل کاری خودشان نداشته باشند طعا بااعتباریکه دارند باکمک اهالی درصدد دفع آن بر می‌آیند وامیدواریم قبل ازآنکه حاصل بجائی برسد که ازنقطه نظر ملخ ضرری ببیند جلوگیری شود
ذوالقدر- مقصود تسریع دراقدام است
خبر کمیسیون مبتکرات راجع به تفسیر ماده پانزدهم قانون ممیزی
وزیرفوائد عامه – سه فقره لایحه است که تقدیم مجلس می‌شود، یکی درباب کبریت سازی آذربایجان ویک دیگر درباب یک مساعدتهای کلی است که از حیث نگرفتن مالیاتها وگمرکها که مطلقا بمؤسسات وکارخانجات ایران که باسرمایه ایرانی دائر می‌شود باید بشود
رئیس- خبرکمیسیون مبتکرات قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
کمیسیون مبتکرات طرح آقایان نمایندگان محترم راراجع باصلاح ماد ه۱۵ قانون ممیزی املاک اربابی ودواب قابل توجه دانسته ارجاع آنرا به کمیسیون قوانین مالیه مناسب میداند
رئیس- خبر دوم کمیسیون مبتکرات قرائت می‌شود (بشرح آتی قرائت شد)
کمیسیون مبتکرات درجلسه ۱۷ بهمن ماه طرح قانونی شاهزاده محمد ولی میرزا وجمعی ازاقایان نمایندگان محترم راباحضور نماینده دولت تحت شور قرارداده خبرسابق کمیسیون راعینا قابل توجه دانسته تقدیم مجلس می‌دارند (محمد ولی)
ارباب کیخسرو – راجع به چیست؟
رئیس- راجع بقانون ممیزی. آقایشیروانی
شیروانی – اجازه راکه بنده خواستم راجع باین بود که می‌خواستم لایحه راجع به کارخانه کبریت سازی آذربایجان راتقاضا کنم یک شوریبشود ولی دراین لایحه هم بنده اینطور شنیدم که نظر نمکاینده دولت راجع باینطرح قانونی کاملا جلب نشده است، ونماینده دولت حاضرنبوده است که درکمیسیون باینطرح قانونی رأی داده شده است، بنده می‌خواستم ازمخبر محترم کمیسیون سؤال کنم که آیا نظرنماینده دولت جلب شده است این قبیل طرحهای قانونی ک هیک قانونی راکه الان درجریان است یکمرتبه تغییر می‌دهد وقانونیکه دریک قسمت مملکت اجراء شده درحقیقت اگراین ماده تغییر کند این ممیزیکه تا بحال بعمل آمده باید عوض شود ودومرتبه ازسر گرفته شود. زیرا جلب نظردولت دراین باب مخصوصا یک موضوع مهمی است بنده میخو. استم بدانم که نظر دولت جلب شده است یانه
اگرجلب شد ه است البته می‌رود به کمیسیون قوانین مالیه نماینده دولت هم حاضر می‌شود اگرجلب نشده بنده تقاضا می‌کنم مجددا برگردد بکمیسیون مبتکرات نماینده دولت هم حاضرشود ودرآنجا جلب نظر نماینده دولت هم بعمل آید
رئیس- آقای محمد ولی میرزا
محمد ولی میرزا- (مخبر کمیسیون مبتکرات) – برای استحضار خاطر نما ینده محترم عرض می‌کنم مخصوصا گمان می‌کنم نماینده محترم دولت اطلاعات کاملی نداشته باشند یا زحمت تحقیق کردن را بخودشان نداده‌اند، نماینده دولت درکمیسیون مبتکرات حضور بهم رسانده است ومخصوصا خبرکمیسیون راتأیید کرده است. خبرکمیسیون قبلا هم طبع شده بود وبمجلس آمده بود دراین بین یک مسئله اتفاق افتاد وگویا از طرف دولت کتبا بمقام ریاست مجلس شواری ملی شکایت شده که بموقع مستحضر نشده‌اند که این خبر مطرح است. ولی ثانیا درموقعیکه کمیسیون جدید منعقد شد مخصوصا بدولت ووزارت مالیه اطلاع داده شده بود که این طرح مطرح است وازطرف دولت هم یکی ازاعضاء اداره عایدات حضور بهم رسانید ومخصوصا درآنجا از طرف دولت
اظهارموافقت کرد وهیچگونه مخالفتی نداشتند این بود که مطابق نظامنامه راپورت جدید تقدیم مجلس شد. البته نماینده محترم تصدیق می‌فرمایند که بیش ازاین برما‌ها نیست که یک طرحی راکه جمعی ازآقایان نمایندگان آنرا امضاء کرده‌اند معطل بگذاریم. این ترتیبی راکه ایشان اظهارمیکنند در واقع یک حق ثابت نمایندگی راسلب می‌کند که حق طرح قانونی وانشاء‌قوانین باشد ونمیشود باین اندازه تسلیم شد بنظر یکنفر نماینده دولت نسبت بیکطرفی قانونی راواگذار کرد بنظر وزاترت مالیه وصرف تصویب نماینده آن. ولی چیزیکه هست بطوریکه نظامنامه ومقررات اجازه می‌دهد بآنها اطلاع داده شد آمدند ونظر مخالفی هم نداشتند وبعد ازآنکه جلب نظر آنها شد این راپرت تقدیم مجلس شد، وحالا هم طوری نمی‌شود پس ازاینکه قابل توجه شد می‌رود بکمیسیون قوانین مالیه ودرآنجا باز وزیرمالیه ونماینده دولت ضور پیدا می‌کنند وهرنظری که داشتند اظهار می‌نمایند ومدافعه می‌کنند وتحت شور ومداقه قرار می‌دهند. چیز دیگریکه لازم است عرض کنم حضور نماینده محترم این است که این طرح امر ممیزی رامعطل نمی‌کند ولی چیزیکه هست (اگر نظر آقا باشد) عنوانی که دراینجا شد درسابق که اینطرح پیشنهاد شد عنوانی که دراینجا شد درسابق که اینطرح پیشنهاد شد این بودکه وزارت مالیه یک تفسیری درماده ۱۵ می‌کرد وبمناسبت همان تفسیر اینطرح رابمجلس شواری ملی پیشنهاد کردئند. دیگر بسته بنظر مجلس است
وزیرمالیه- البته حضور نماینده دولت در کمیسیونها مستلزم این نیست که اگر یک اختلاف نظری بین آن نماینده وکمیسیون ود حتما نظرنماینده دولت جلب شده باتشد ولی چیزیکه قطعا باید طر توجه نمایندگان محترم باشد این است – درمسائلی که مخصوصا ازطرف نمایندگان محترم پیشنهاد می‌شود (طرحهای قانونی) البته حضور نماینده دولت درکمیسیون لازم است که اطلاع از نظریه دولت داشته باشند و. یک تصمیمی بگیرند ولااقل اگر هیچ نتیجه نداشته باشد این نتیجه را دارد که دولت از نظریه کمیسیون ونمایندگان مستحضر می‌شود وخودشرا برای مخالفت باآن طرح وبامدافعه ودرکمیسیون بامجلس حاضرمیکند. حالابنده ازاین اظهار نظرخاصی ندارم ونمیدانم چرا این اظهاربنده موجب این شده ک هیک نگرانی بین آقایان پیدا شده است من البته هیچ ادعا نیمکنم که نظر کمیسیون ونظر مجلس تسلیم نظریه ماینده دولت باشد ولی نظامنامه پیش بینی کرده است که باید اطلاع وحضور نماینده دولت باشد، این قسمت راتقاضا می‌کنم که آقایان رعایت بفرمایند والبته حالا هم بطوریکه اظهارمیشود عقیده نماینده دولت موافق بوده است (بنده که اطلاع ندارم) ولی چون مطلب مربوط بکمیسیون قوانین مالیه است وخود ما درکمیسیون برای مدافعه ازنظریه دولت حاضر خواهیم شد هیچ مانعی نیست که اینطرح (که درکمیسیون مبتکرات قابل توجه شده است) بکمیسیون فرستاده شود ودولت هم ازنظر خودش درکمیسیون مدافعه خواهد کرد
رئیس- آقای ضیاء تقاضای سکوت کرده‌اند بموجب ماده ۹۴ نظامنامه
(پیشنهاد آقای ضیاء بشرح ذیل قرائت شد)
بنده بموجب ماده ۹۴ نظامنامه تقاضای سکوت می‌نمایم
رئیس- آقای ضیاء
آقا سید ابراهیم ضیاء- این طرح درکمیسیون مبتکرات مورد مطالعه آقایان بوده است ولی دردرجه توضیحی که نماینده محترم (مخبر کمیسیون مبتکرات) دادند بعقیده بنده مقنع نبوده است چونکه مربوط است بقانون ممیزی وقانون ممیزی راآقایان نمایندگان میدانند که دوره چهارم وپنجم مذاکرات زیادی راجع باین موضوع بود وچقدر وقت مجلس را دردوره پنجم اشغال
کرد، این طرح دائر به تغییرمواد آن قانون است و مطالعه بیشتر را بنده لازم میدانم. همانطور که آقای وزیرمالیه فرمودند بنظر بنده بیشتر مناسب است که این طرح مسکوت عنه بماند ودر کمیسیون بیشتر مورد مطالعه شود. نماینده دولت هم حاضر شود ودر کمیسیون بیشتر مطالعه کنند وبعد خبرش بمجلس تقدیم شود.
وزیرمالیه – بنده از اظهاراتی کردم قصدم مسکوت بودن نبود. برای بنده فرقی نمی‌کند چه بکمیسیون برود وچه نرود از نقطه نظر دولت در موقع خودش دفاع خواهم کرد
شیروانی – بنده یک اخطار نظامنامه دارم
رئیس – بفرمائید
شیروانی – ماده چهل ودو نظامنامه می‌گوید.
طرح قانونی که در کمیسیون مبتکرات مورد شور واقع می‌شود در حضور وزیر یا معاون او باید باشد ...
رئیس – حالا آن مسئله مطرح نیست
شیروانی – پس بنده اخطارم بجای خودش باقی است. وقت خودش عرض می‌کنم
رئیس – پیشنهادآقای ضیاء راجع راجع بمسکوت ماندن مخالفی ندارد؟
بیات – بنده مخالفم
رئیس – بفرمائید
مرتضی قلیخان (بیات) – اساسا گمان می‌کنم این ماده درست درش دقت نشده والا اشکالاتی پیش نمی‌آید برای اینکه در همان قانون ممیزی که نوشته شد اگر خاطر آقایان نمایندگان باشد در آنموقع نظر داشتند که بفوریت بموقع اجرا گذاشته شود. از طرف دولت تقاضا شد که چون این عمل باید دقت هائی درش بشود وممکن است بطول انجامد یک مدتی خوب است معین شود که درعرض آن مدت درتمام مملکت این قانون بموقع عمل واجرا بیاید. آن مدت را خود دولت بدوسال معین کرد که در عرض دوسال این قانون بموقع اجرا گذاشته شود. اصل نظر دولت این بوده است وماده هم همینطور نوشته شده است منتهی همانطور که آقای محمد ولی میرزا اظهار کردند شاید در تغییر وتفسیر آن قانون یک اشکالی پیدا کردند حالا این شرحی را که پیشنهاد کرده‌اند همان نظریه اول دولت است که در مدت دوسال در تمام نقاط مملکت اجرا شود. همان نظری است که قانون گذار گذاشته بود ودولت هم موافق بود. این یک چیزی نیست که از قانون ممیزی جلوگیری کند یا برای قانون ممیزی یک اشکالاتی فراهم نماید وآن قانون را از بین ببرد بنابراین چون مزاحمتی ندارد بعقیده بنده سکوتش صلاح نیست (مخصوصا حالا که این قضیه در مجلس مطرح شده) زیرا اگر سکوت بشود مثل این است که مجلس موافقت می‌کند که بعد از دوسال هم بماند ودر ظرف سه سال مجری شود وچون این مسئله در مجلس مطرح شده بعقیده بنده سکوتش جایز نیست وباید قابل توجه شود برود بکمیسیون کمیسیون هم همان نظریه سابق دولت ومجلس را گمان می‌کنم قبول بفرمایند و اگر هم باز دولت نظری داشته باشد ممکن است در کمیسیون بفرمایند
رئیس – رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ضیاء راجع بمسکوت ماندن این طرح. آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. آقای شیروانی: حالا اگر اظهاری دارید بفرمائید
شیروانی – بنده ماده چهل ودو را عرض می‌کنم (اگر طرح قانونی که از طرف نماینده پیشنهاد شده است راجع بیکی از وزرای مسئول باشد موافق اصل چهلم قانون اساسی
باید آنوزیر را مطلع نمود که خود یا معاون اوحاضر شده مذاکرات در حضور او بعمل آید از قرار اظهاراتی که آقای وزیر فرمودند خودشان در کمیسیون مبتکرات حاضر نبوده‌اند بنده از معاون محترمشان سؤال کردم ایشان هم می‌فرمایند حاضر نبودم ولی مخبر کمیسیون می‌فرمایند نماینده دولت حاضر بوده صریح ماده این است که وزیر با معاونش باید حاضر باشد. بنده اظهارات ایشان راقبول کنم یا اظهارات وزیر ومعاون رااگر حاضر نبوده‌اند این طرح برخلاف نظامنامه آمده است بمجلس وباید وزیر یا معاون وزیردر کمیسیون حاضر باشد ودر حضور او مذاکرات بعمل آید. بنده هم با این مسئله موافقم که اعغم ازاینکه وزیر موافقت یا مخالفت کند طرح باید بیاید بمجلس ولی بالاخره حضورش که لازم است درصورتیکه نه وزیر ونه معاون او هیچ یک حاضرنبوده‌اند
رئیس- آقای آقا سید یعقوب مخالفید؟
آقا سید یعقوب- بلی
رئیس- بعد از یک موافق بفرمائید
حاج آقا رضا رفیع – بنده موافقم. اجازه میفرمائید؟
مخبر- بنده عرض نکردم که وزیر یا معاون او حاضر بوده‌اند. هیچکدام حاضرنبوده‌اند. اصلا گویا آن موقع وزارت مالیه وزیرنداشت ولیکن اینکه آقای شیروانی گفتند هم مقام ریاست مجلس ازاین شرح وبسط نظامنامه مطلع بودند وهم آقای وزیرمالیه باید البته مطلع باشند وبنده اصولاتعجب می‌کنم از آقای شیروانی که دو دوره است وکیل هستند ودر کمیسیونها تشریف داشتند ومسبوق هستند که وقتیکه در لایحه دولت مذاکره میشودکاریکه کمیسیون می‌کند این است که رئیس کمیسیون بریاست مجلس اطلاع می‌دهد که برای فلان روزبروز وزارت خانه اطلاع داده شود که فلان لایحه جزو دستور است حاضر شوند. حالا مر نظامنامه این است که باید وزیر یامعاون اوحاضر شود البته آن کسی که از وزارت خانه آمده است دارای اعتبار بوده است ونماینده دولت بود که آمده است. نماینده رسمی وزارت خانه بوده است والا نسبت به اغلب لوایحی که آمده است بمجلس این ایراد وارد است چون خود بنده در کمیسیونهائی که عضویت داشتم کمتر دیده‌ام وزیر یا معاون حاضر باشد. اکثر بایکی از مستخدمین آمریکائی حضور داشته‌اند یا یکی از کسانی که در اداره مربوطه بآن امر هستند ومربیوط ومطلعند والا اصولا وزراء ومعاونین ما از این جریان‌ها آنقدر‌ها مسبوق و مطلع نیستند
وزیرمالیه – همان طوریکه اظهار تا حالا سابقه اینطور بوده که وقتی اطلاع میداده‌اند اگر وزیر یا معاون گرفتاری داشته‌اند ودر آنموقع نمی‌توانسته‌اند حاضر شوند از اداره واجزاء خودشان یکنفر میفرستاده‌اند حالابنده این را متذکر نیستم که آیا این ماده که تذکر دادند ومبنی براصل قانون اساسی هم هست یک چیز خاصی است که قانون گذار از نقطه نظر اهمیت طرح قانونی خواسته است حضور وزیریامعاون رادرکمیسیون مبتکرات قید کند ودرکمیسیونهای دیگر مطلب غیر ازاین است البته آنوقت بایددرآتیه رعایت این ماده بشود ولی اگرنسبت بکمیسیونهای دیگر یک مواد خاصی نیست وباصطلاح موقع درنظامنامه نوشته شده است که هرگاه وزراء یا معاونین وقتی نمی‌توانند حاضرشوند نماینده ازطرف وزارت خانه می‌فرستند البته درموضوع کمیسیون مبتکرات هم نباید این قید راداشت. این قسمت را بنده اطلاع ندارم هرطوریکه مجلس ومقام محترم ریاست تصدیق بفرمایند همانطورمجری خواهد بود.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
(مجددا آقای وزیرمالیه ازصندلی خود حرکت نمودند)
وزیرمالیه – یک توضیحی هم ...
آقا سید یعقوب – این چه ترتیبی است؟ وزراء چرا از حدود خودشان خارج می‌شوند؟
رئیس – حق دارند.
وزیر مالیه – یک توضیحی هم می‌خواهم بدهم شاید این غائله مرتفع شود.
آقایان را لازم است بنده مستحضر کنم که میزی در این دو سال در مملکت تکمیل نشده و بهمین جهته هم وزارت مالیه لایحه قانونی تهیه کرده است و تا یک هفته دیگر بمجلس تقدیم خواهد شد و کلیه این مسائلی که آقایان در نظر دارند بعد از وصول آن لایحه حل می‌شود حالا باز اگر آقای آقا سید یعقوب لازم می دانند اوقات تلخی بکنند و عصبانی می‌شوند امر دیگری است.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – بنده موافق با عقیده اساسی آقای شیروانی هستم و خواستم بآقای محمد ولی میرزا عرض کنم که اگکر وزراء از حدود قانون و نظامنامه تجاوز می‌کنند ما باید کاملا حافظ نظامنامه و قوانین باشیم. نظامنامه و قوانین کاملا در نظر ما محترم است. نظامنامه میگوئد که اگر طرحی رفت بکمیسیون مبتکرات باید آن وزیر مسؤل یا معانش حاضر باشد. حالا ما برای اینکه احق و اولی در حفظ نظامنامه و قوانین هستیم باید طوری شود که هیچوقت تصور نشود که خدای نخواسته هیئت مقننه از حدود قانون تجاوز می‌کند. حالا وزرزاء را که بنده جرأت نمی‌کنم از دست اکثریت بگویم تجاوز می‌کنند این است که عرض می‌کنم اگر خدای نخواسته یک وزرائی پیدا شدند و تجاوز کردند باب حمله بر وزراء معین است و باید محل ایراد واقع شوند. این مسئله را بنده معتقد بودم و گمان می‌کنم خود آقای محمد ولی میرزا تصدیق نماینده که بنده هیچوقت از مجلس غیبت نداشته‌ام در این موضوع هیچوقت از طرف اعضاء کمیسیون مبتکرات اخطار نشد که این طرح در آنجا مورد مذاکره است و از هیئت وزراء هم وزیر مالیه یت معاون وزیر مالیه حاضر نبوده‌اند این را چون بنده نشظنیده‌ام کاملا موافقم با احظار آقای شیروانی که می‌فرمایند باید حدود نظامنامه را کاملا محفوظ نماییم و طرحهائی که پیشنهاد می‌شود باید کمیسیون مبتکرات بمقام ریاست اطلاع بدهد تا بهمان ترتیبی که باید اطلاع داد اطلاع بدهند که وزراء حاضرشوند. یک مسئله آقای وزیرمالیه اظهارکردند وبنده جدا مخالف آن هستم واستدعا می‌کنم بعد ازاین جلوگیری ازآن بشود اگر چه بنده مادامیکه دریک کمیسیونی اداره کنند هستم غیر ازوزیر ومعاونش هیچکس راحق نمی‌دهم ولی اینها یک کاری کرده‌اند که درکمیسیون وزیر، معاون، مترجم، معاون مترجم، محاسب ومعاون محاسب همه می‌آیند وبنده مخالفم اینکه نمی‌شود. نظامنامه می‌گوید وزیر یامعاون اوباید بیاید. باید ازحدود نظامنامه تجاوز نکنند حق ندارید مجلس و کمیسیون مجلس را مثل وزارت خانه‌های خودشان قراربدهند. بنده کاملا مخالفم بااین ترتیبی که وزراء می‌کنند باید مقامات قوا مقننه رامراعات نمایند اینها تجاوز کر ده‌اند. میفرمائید استیضاح کنم؟ همان است که شد.
وزیرمالیه- کی تجاوز کرده است؟
آقا سید یعقوب- همینکه بیست نفر را برمیدارید می‌آورید اینجا
وزیرداخله- آقای آقا سید یعقوب همیشه می‌خواهند موقع پیدا کنند برای اینکه تعرضی بدولت بکنند ماها هم اعتراضی به ایشان نداریم ولی دربین فرمایشاتشان گاهی یک چیزهائی می‌فرمایند که اگر جواب داده نشود ممکن است اشکالاتی تولید بشود. میفرمائید وزراء مجلس رامثل وزارتخانه‌های خودشان کرده‌اند اولا تصورنمیکنم که وزراء دروزارتخانه‌های خودشان یک کاری مخالف قانون بکنند که آن کار رابخواهند مجلس شورای ملی هم تجدید نمایند. درکمیسیونهای
مجلس هم هیچ نظامنامه وقانون مانع نیست که یک رئیس اداره بیاید برای توضیحی. مستشار‌های امریکائی هم بموجب قانون خود مجلس حق دارند بیایند بکمیسیونها ودرامورات مالی ازانها کسب اطلاع بشود وآنها هم که می‌آیند مترجم لازم دارند دراین صورت موقع تعرضی نبود. بهتر این است که یک چیزهای دیگری پیدا کنند که جای تعرض باشد والا این هیچ مورد ندارد
آقا سید یعقوب- خیلی خیلی دارد
وزیرداخله – هچ ندارد
جمعی ازنمایندگان – مذداکرات کافی است
مرتضی قلیخان بات –بنده مخالفم
رئیس- باکفایت مذاکرات مخالفید؟
بیات – بلی
رئیس- بفرمائید
بیات- چون اینجا آقای شیروانی ماده چهل ودو رامربوط کردند به کمیسیون ودراین موضوع هم می‌بایستی جواب داده شود که این ماده درحقیقت تکلیفش معلوم شود. اگر مذاکره کافی باشد تکلیف این ماده معلوم نمی‌شود. بعقیده بنده ماده چهل ودو راجع بحضور درمجلس است نه کمیسیون. مربوط به کمیسیون مبتکرات نیست. باینجهت اگرمذاکره نشود تکلیف این ماده غیر معلوم خواهد بود
رئیس- رأی می‌گیریم به کفایت مذاکراتی. آقایان موافقین قیام فرمایند (غالب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- اکثریت است. رأی گرفته می‌شود به خبر کمیسیون مبتکرات
یاسائی –بنده تقاضا می‌کنم اصل قانون وطرح پیشنهادی هردو قرائت شود که ما ببینیم چه چیز است (بمضمون ذیل قر ائت شد)
نظر بشکایات متوالی که ازاهالی ایالات وولایات دائر باجراء ماده ۱۵ قانون ممیزی می‌رسد ونظرباینکه ماده صراحت درتبعغیض ممیزی رانیز ندارد برای رفع این مشکل وازطرفی برای سهولت دراجراء قانون مزبور ماده ۱۵ رابطریق ذیل پیشنهاد می‌داریم
ماده ۱۵ – وزارت مالیه مکلف است درمدت دو سال ازتصویب قانون مورخه ۲۰ دیماه ۱۳۰۴ شمسی تمام مملکت راممیزی نماید وپس ازانقضاء دو سال ما لیاتهای املاک اربابی ودواب را درتمامی مملکت برطبق مقررات این قانون مأخوذ بدارد
ضیاء- این ماده پیشنهادی بود. ماده قانون
ماده ۱۵ –وزارت مالیه مکلف است پس از تصویب این قانون شروع بممیزطی نماید وپس از دوسال کلیه مالیاتهای املاک اربابی ودواب رادرتمامی مملکت برطبق مقررات این قانون مأخوذ دارد
رئیس- رأی می‌گیریم به خبر کمیسیون مبتکرات یعنی قابل تو. جه بودن پیشنهاد. آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه شد. ارجاع می‌شود بکمیسیون قوانین مالیه. طرح دیگر راجع بدعاوی بین افراد ودولت (بشرح ذیل قرا ئت شد)
کمیسیون مبتکرات طرح قانونی آقای داور وجمعی دیگر ازآقایان نمایندگان محترم راجع بدعاوی دولت به اشخاص واشخاص بدولت راقابل توجه دانسته ارجاع انرا بکمیسیون قوانین مالیه وعدلیه مناسب میداند
رئیس- آقای حائری زاده
شیروانی- بنده یک پیشنهادی کرده‌ام
رئیس- آقای شیروانی پیشنهاد کرده‌اند که این طرح ازدستور امشب خارج شود
بعضی ازنمایندگان- صحیح است
رئیس- مخالفی ندارد ؟(گفتند خیر)
رئیس- خبر دیگر راجع بطرح پیشنهادی آقای کی استوان نسبت بمعادن (بشرح آتی قرائت شد)
کمیسیون مبتکرات طرح قانونی آقای کی استوان وجمعی از نمایندگان محترم را تحت شور قرارداده واصولا طرح مزبور راقابل توجه دانسته وارجاع آنرا بکمیسیون مربوطه تقاضا می‌نماید
رئیس- طرحی است راجع به استخراج معادن. آقای بامداد
بامداد- موافقم
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سیدیعقوب- موافقم
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده- موافقم
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشام زاده –موافقم
رئیس- آقا فهیمی
فهیمی- بنده اساسا بایک لایحه قانونی که بطور کلی اجازه بدهد بتمام افراد ایرانی که بتوانند بموجب مواد آن قانون استخراج معدن نمایند موافقم که برای هرموقع که می‌خواهند استخراج یک معدنی بنمایند محتاج بمراجعه بمجلس نبا شد. یک همچو قانونی لازم است لکن این طرح راکه بنده ملاحظه کردم مواد آن را مناسب ازبرای یک همچو قانون باین مهمی ندیدم. درخیلی از قسمتهای این طرح قانونی عباراتی هست که برخلاف مقصود نتیجه می‌دهد وتصور می‌کنم این طرح رادرموقعیکه درکمیسیون مبتکرات مطالعه کرده‌اند نماینده دولت باوزارت فوائد عامه یا معاونشان حضور نداشته‌اند. این طرح را که نوشته‌اند معلوم است یک قدری ترجمه است وترجمه اش راهم درست نکرده‌اند مثلا کاریرا ترجمه کرده‌اند (معادن سطح الارضی) درصورتیکه کاریر معادن سطح الارضی نیست. کاریر معادن سنگ سماق وسنگ مرمر وامثال اینها است قسمت مالکیت معادن که یک مسئله مهمی است دراین طرح هیچ پیش بینی نشده است. والبته یک موضوعی که دراستخراج معادن بطورکلی بدون مراجعه بمجلس شورای ملی طرف توجه عامه خواهد بود همان مسئله مالکیت است که مالکیت مردم چطور خواهد بود واستخراج کننده یا تفحص کننده یا کشف کننده حقشان از این معدن. معاملاتی که بامالک می‌خواهند بکنند چه خواهد بود. بنده دراین طرح که ملاحظه کردم می‌بینم نه رعایت حق دولت شده است نه رعایت حق مالک نه رعایت حفظ معادن مثلا یکی از شرایط عمده حفظ معادن این است که هیچ معدنی را ولو اینکه دراملاک مختلف هم باشد تجزیه نباید بکنند. یعنی یک معدن معین راتمام قسمتهایش راباید یک نفر عمل بکند ودراین طرح طوری پیش بینی شده است که یک معدن راممکن است چند قسمکت کنند واینها اسباب خرابی معدن می‌شود. معدن یک چیزی است که دراملاک مختلف هم اگر هست دولت باید اورا حفظ کند وهرکسی هم بخواهد عمل کند باید درتحت نظارت دولت باشد که معدن خراب نشود. این است که بنده با این مواد نمی‌توانم موافقت کنم وبطوریکه عرض کردم لازم میدانم یک همچو طرحی برای اینکار تهیه شود ولی بهتراین است که این طرح راآقای وزیرفوائد عامه ببرند
بوزارت فوائد عامه وباحضور اشخاص متخصصی که دارند وازمعادن اطلاع دارند یک لایحه جامعی تهیه کنند وبمجلس بیاورند البته همه آقایان هم موافقت می‌فرمایند که رعایت حال صاحبان ومالکین معادن ودولت وحقوق دولت وکلیه این مسائل دراین لایحه بشود که دراتیه محتاج نباشند برای هرا متیاز جزئی بمجلس مراجعه بکنند ووزارت فوائد عامه خودش بتواند مستقیما با اشخاصی که تقاضا می‌کنند طرف مذاکره بشود
مخبر- اظهاراتی که نمایند ه محترم فرمودند گمان یکنم بجا وبموقع نبود چون اینجا فقط رائیکه گرفته می‌شود راجع بقابل توجه بودن وارجاع بکمیسیون مربوطه است ودرآن قسمت ثانی همان طور که خودشان توضیح دادند آقای وزیرفوائد عامه بایددرکمیسیون پس از آنکه مجلس رأی داد وقابلتوجه دانست حضور بهم رسانده ویک مطالعاتی بکند ونظریات متخصصین رابگوید وبعد یک راپرت جامعی بمجلس بیاید. ان راپرتی که ازکمیسیون فوائد عامه بمجلس شورای ملی می‌آید قابل این است که نماینده محترم اظهاراتشان رادرآن موقع بفرمایند. حالیه هیچ مورد ندارد. فقط تقاضا شدهخ است ک هقابل توجه بشود وبرود به کمیسیون فوائد عامه ما خودمان هم درکمیسیون مبتکرات قائل بودیم که این طرح یک نواقصی داردوبلکه یک مواد مضری دارد ولی اصلاحش فقط منوط باین است که برود بکمیسیون ودرآنجا اصلاح شود بعد بیاید بمجلس
جمعی ازنمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس- رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن این طرح آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه شد. ماده هفتم لایحه بانک مطرح است
آقا سید یعقوب- تنفس نیست
رئیس- بعد از این ماده (بشرح ذیل قرائت شد)
برای اداره گردن مستقیم بانک بدولت اجازه داده می‌شود یک نفرمتخهص مجرب وفنی وامریکائی باحقوقی که بیش ازسالی دوازده هزار دلار نباشداستخدام نمایدحقوق مزبوراز قرار نرخ روز پرداخته خواهدشد وسایر شرایط کنترات مأمور مذکور برطبق ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۴خواهد بود
رئیس- آقای دکتر طاهری
دکترطاهری- مخالفتبنده با این ماده نسبت باستخدام متخصص آمریکائی نیست بلکه راجع بیک نقایصی است که خواستم مذاکره بشود وکاملا آقای مخبر توضیح بدهند در قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ شرا ئط اساسی استخدام مستخدمین خارجی را معین کر ده است. چهار چیزاست که باید مجلس تصویب کند برای استخدام مستخدمین خارجی: مدت استخدام است وملیت است رسمیت وحقوق مالی. دراین ماده ملیت مستخدم معلوم است حقوقش هم یک قسکتش رامعین کرده است سمتش هم که برای صرفی ومتخصص بانکئباشد معین کرده‌اند ولی مدت استخدامش معین نشده که تا چه مدت این متخصص استخدام می‌شود یکسال؟ دوسال، پنجسال، ده سال؟ درصورتیکه لازمه اش این است که مجلس مدت استخدام رامعین کند. این یک قسمت بود که خواستم عرض کنم که آقای مخبر توضیح بدهند چرا مدت استخدام معین نشده است قسمت دیگراینست که قسمتی ازحقوق مالی آن معلوم نشده است چون خرج سفر وکرایه منزلواینهاش را مجلس باید تصدیق کند در صورتیکه مراجعه کرده‌اند سایر شرایط را بمواد قانون ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۴ این قانون که برای استخدام دوازده نفرامریکائی ازمجلس گذشت مواد وشرتایطثی دارد که بعضی ازانها هیچ مناسبتی بااین مستخدم ندارد وبعضیش شایسته نیست که اصلا مطرح بشود این قانون شانزده ماده
دارد برای استخدام مستخدمین امریکائی که برای مالیه استخدام شده‌اند ویک نفرشان ه مبرای فلاحت استخدام شده است مثلا یکی اتز موادش این است که برای خرج سفر آن ۱۲ نفر بیست وپنج هزاردلار اعتبار داده شده درصورتیکه این از چیزهائی است که حالا مجلس باید رأی بدهد وبموجب آن قانون خرج مسافرت این شخص مثلا باید دوهزار دلار باشدوخیال نمی‌کنم که ما موافقت نمائیم قسمت دیگر موادی است که متناسب بااحوال مأموریت آنها بود که برای مالیه استخدام شده بودند که اگر بنقاط بدآب وهوااعزام می‌شوند باید چطوربا آنها رفتارکرد درصورتیکه آن مواد هیچ مربوط باین شخص نیست همینطوریک چیزهای دیگر ازقبیل کرایه منزل وغیره مقصود عرضم این بو دکه چنانکه سابقا رسم بود درکنترات‌ها چهار قسمت اساسی را در خود لایحه باید مجلس تصویب کند سایر قسمتها را رجوع بقانون ۲۳ عقرب می‌کردند حالایک قسمتش راذکر می‌کنند ویک قسمتش را مراجعه می‌کنند بقانون ۲۹ اردیبهشت درصورتی که این قانون برخلاف مصلحت مملکت است که مواد کنترات مستخدمین بآنجا رجوع شود خلاصه عرض بنده یکی این بود که شرایط اساسی کنترات دراینجا ذکر نشده ویکی هم رجوع بقانون ۲۹ اردیبهشت شده
رئیس- آقای خواجوی (حاضرنبودند)
رئیس- آقای ارباب
ارباب کیخسرو – مخالفم
رئیس- آقای آقا سیدیعقوب
آقا سید یعقوب- مخالفم
رئیس- آقای زوار
زوار- مخالفم
رئیس – آقای محمد ولی میرزا
محمد ولی میرزا – عرضی ندارم
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده – مخالفم
حاج آقا رضا رفیع – موافق ندارد
شیروانی- بنده موافقم
وزیرمالیه – اجازه میفرمائید؟ مخا لفتی که نماینده محترم فرمودند بر طبق اظهارات خودشان مخالفت اساسی بامطلب نبود باین ملاحظه بنده منتظر خواهم بود مخالفین دیگراین موضوع ایراداتشان جواب عرض کنم ولی ایراداتی که ازطرف نماینده محترم شد یکی راجع باین بود که چرا مدت استخدام که یکی از شرائط اساسی است ذکرنشده، البته بنده تصدیق می‌کنم که درموقعی که یکنفر استخدام می‌شود مطابق همان قانونی که ذکر کردند سه مطظلب است که باید درمجلس محرزشود ..
طاهری- چهارمطلب
وزیرمالیه – یکی قسمت ملیت است که دراین ماده پیش بینی شده ویکی مدت استخدام است ویکی هم شرائط مالی کلیتا دراین ماده ملیت ذکر شده حقوق هم پیشبینی ششده وسایر شرائط مالی هم عطف شده است بیک قانون دیگری که مصوب خود مجلس است فقط نقصانی که دارد قضیه مدت است واینهم البته اشکالی ندارد وهمین جا بنده این نقیصه رارفع می‌کنم ومدت رامعلوم می‌کنم ولی برای تذکر خاطر آقایان عرض می‌کنم که اگر این ترتیب پیش آمده بواسطه این بود که چون بانک در اول تشکیل تابجریان نیفتد درست نمی‌شود درنظر گرفت که متخصصی که باید
برای این کار بیاید وعمل کند ازچه درجه وطبقه باید باشد ودرحقیقت استخدام اولی یک نوع استخدام آزمایش وتشکیلاتی است باین ملاحظه از نظر حقوق یک تردیدی بوده است وشاید فراموش شده است که باید این تردید برطرف شود وحالا این تردید واشکال را ما اینجا اصلاح می‌کنیم وچون این نظر درمالیه بوده است ودرهمان موقع هم که این لایحه درکمیسیون بودجه مطرح بود ازطرف متخصصین امریکائی این مسئله اظهارشد هم مدت راکمتر می‌گیریم که مزاحم باآن نظر هم نشود که اگر بعد از انقضای مدت لازم شد بکسی دیگر رابتوانند استخدام کنند واگرخود او. لایق ولازم بود خود او استخدام شود وان مدت رادوسال معین می‌کنیم باین ترتیب نظرمالیه هم تأمین می‌شود چون چنانکه عرض کردم متخصصین امریکائی مادرنظر داشتند که یک مدت مدیدی را دراولین مرحله تعهد نکنندبرای اینکه اگربنا شد متخصص عالیتری لازم شود واین حقوق برای اوک افی نباشد بتوانند تجدید کنند. اما راجع باین تطبیقاتی که آقا فرمودندبنده چون قبلا درست بقانون مراجعه نکردم ملتفت نشدم.
رویهم رفته چیزی که بنده درست ملتفت شدم ازاین مطلب این بود که آن قانونی که باو اشاره می‌شود قانونی است که برای یک عده مستخدمین امریکائی مجلس تصویب کرده است. برای این مستخدم جدیدی هم که می‌آید دراغلب قسمتها ورشته‌ها مثل همان مستخدمین باید منظور شود مثلا خرج سفررا که فرمودند بیست وچهار هزاردلار با ۲۵ هزار دلار آنجا معین شده این اعتبار است وازاین اعتبار با تشخیص خود وزارت مالیه ومتخصصینی که دراینجا هستند معین می‌شود که چه مبلغ ازاین اعتبار راباید باین آدم بدهند باقیس قسمتها راهم که آقا ایراد کردند بنده درست متوجه نشدم
رئیس- آقایان اعتبار ویاسائی پیشنهاد کرده‌اند که ماده برگردد بکمیسیون
شیروانی- بنده مخالفم
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- خود آقای وزیرمالیه هم تصدیق فرمودند که این ماده کامل نیست چه درقسمت شرایط اساسی کنترات وچه درقسمت عطف بقانون ۲۹ اردیبهشت
وزیرمالیه- قسمت دوم رابنده عرض نکردم اولی راعرض کنم
اعتبار- قسمت دوم که عطف می‌شود بقانون درکمیسیون بودجه مخصوصا دو سه مرتبه یک کنتراتهائی راآوردند ومیخواستند عطف کنند بآن قانون مذاکرات زیادی شد وبالاخره دولت موافقت کرد که یک موادی برای این کنتراتها مشخصا درهمان کنتراتهائی که می گذرانند معین کنند چون قانون ۲۹ اردیبهشت یک موادی دارد که برای متخصصین لام بود ازنقطه نظر تفاوت مخارج بدی آب وهوا وازنقطه نظر مخارج مسافرت منظور شود می‌فرمایند بیست وپنج هزاردلار اعتباربود بلی اعتباربود ولی برای ۱۲ نفر متخصص واین یکنفر است وبنابراین مورد ندارد وهیچ اشکالی هم ندارد که آقایان موافقت بفرمایند ماده برگردد بکمیسیون بودجه فردا کمیسیون هست تکمیل می‌شود می آید
رئیس- آقای آقا سید یعقوب-
آقای سید یعقوب- بنده بااینماد ه مخالف هستم
رئیس- راجع بای نپیشنهاد اگراظهاری دارید بفرمائید
آقا سیدیعقوب- بنده بااین پیشنهاد موافق هستم
رئیس – آقای شیروانی
شیروانی- بنده تصور می‌کنم این عقیده دراغلب آقایان نمایندگان باشد که اگر یک نفر متخصص امریکائی منحصرا لازم داشته باشیم متخصص بانک است بنده شخصا وشاید خیلی ازآقایان معتقدیم که اگر بانک بدون متخصص امریکائی باشد. رأی نخواهیم داد. بنده که شخصا رأی نمی‌دهم و
بالاخره باتجربیات تلخی که از گذشته داریم بنده معتقد نیستم ک هیک بانکی راما بدون متخصص خارجی تأسیس کنیم آنهم باسرمایه باین بزرگی. وبعضی ازآقایان که اظهار خالفت کردند همانطورکه آقای آقا سیدیعقوب فرمودند نسبت باصلاحات عبارتی بود که دراین ماده لازم است بشود بنده خودم فکر کرده‌ام که پیشنهادی راجع بمدت قانون ۲۹ اردیبهشت تقدیم کنم که تمام اشکالات رفهع شود درهرصورت مخالفت مخالفت نظری بوده است برای اصلاح ماده نه دراساس ماده
مدرس- بنده دراساس ماده مخالفم
اعتبار- نسبت بعرایض خودم توضیحی دارم. اجازه میفرمائید؟
رئیس- یکقدری اشکال دارد. رأی می‌گیریم. آقایانیکه موافق ارجاع بکمیسیون هستند قیام فرمایند (چند نفری قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد. بقیه مذاکرات می‌ماند برای بعد ازتنفس
(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از نیم ساعت مجددا تشکیل گردید ۹
رئیس- آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو – بنده بااینکه اساسا موافق هستم باینکه برای ریاست بانک یکنفر امریکائی لازم است وازهرنقطه نظری که باشد صلاحیت داردولی بطورکلی جای این رادرضمن این ماده نمیدانم زیرا قانون یک چیزی است که برای مدتهای متمادی باید درمملکت بماند امروز مصلحت است امریکای باشد شاید فردا ازجای دیگری مصلحت باشد واستخدام کنند بعلاوه دراینجا هیچ مدت معین نیست سایر جهاتش هم معین نیست بنده تصور می‌کنم اگر آقای مخبر مساعدت بفرمایند وقبول بفرمایند که اصلا این ماده ازاینجا حذف شود ویک لایحه علیحده برای استخدام این متخصص پیشنهاد کنند بهتر است ودراین باب پیشنهادی هم تقدیم کرده‌ام
رئیس- آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات – عرضی ندارم
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- اولا باترتیبی که ارباب فرمودند بنده هم کاملا موافقم که این مسئله درقانون نباید باشد وباید درجزء یک لایحه علیحده بیاید وبعلاوه بنده اساسا مخالفم بااینکه ما برای هرکاری مستشار ازخارج بیاوریم این یک کار صرافی است پول دادن وگرفتن
بعضی ازنمایندگان- (باهمهمه) آقا مخالفند
رئیس- اگر مخالفید بعد ازیک موافق صحبت کنید
فیروزآبادی- بسیارخوب
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی – نظری را که آقای ارباب دارندما هم تصدیق داریم ولی چیزی که هست ون لایحه کنترات متخصص آمریکائی که منظور شده است نیامده است بمجلس وفقط واگذار شده است بهمین قانون وهمین ماده عقیده بنده این است که یک پیشنهادی که آقای مدرس تهیه کرده‌اند بهتر این است ماهم با پیشنهاد ایشان موافقت کنیم ورأی بدهیم که بانک ملی ایران همیشه یک متخص فنی داشته باشد. این یک اصل قانونی است. بعد هم یک ماده پشت سرآن ماده اضافه شود که برای یک مدت معینی برای نوبت اول یکنفر امریکائی استخدام شودالان هم ممکن است این مسئله اصلاح بشود ومناقشات هم رفع شود ولی اگربخواهیم استخدام متخصص آمریکائی رابطور کلی از اینجا حذف کنیم و
موکول شود باینکه درآتیه لایحه اش رابیاورند ما نمی‌توانیم موافقت باسایر مواد بکنیم
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- پیشنهادها قبلا قرائت می‌شود بعد یک یک رأی می‌گیریم (بطریق ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای ارباب کیخسرو – بنده پیشنهاد می‌کنم ماده هفت ازلایحه تأسیس بانک حذف ولایحه مخصوصی درآن موضوع پیشنهاد شود
پیشنهاد آقای مدرس –پیشنهاد می‌کنم بجای ماده هفتم نوشته شود: برای اداره کردن بانک دولت مجازاست یکنفرمتخصص فنی استخدام نماید
تبصره- عجالتا برای تأسیس بانک دولت یکنفر متخصص آمریکائی بمدت سه سال باحقوقی که بیش ازسالی دوازده هزار دلارنباشد استخدام نماید
پیشنهاد آقای محقق- پیشنهادمیکنم ماده هفت ازاین لایحه خارج شود ودولت برای کنترات متخصص لایحه دیگری تهیه نموده بمجلس تقدیم کند
پیشنهاد آقای محمدو لی میرزا –درماده هفت پیشنهاد می‌دارم جمله که سالی بیش ازدوازده هزاردلار نباشد حذف شود
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب- پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده هفتم اضافه شود
تبصره- وزارت تجارت دولت متحده آمریکا تخصص متخصص مذکور رادرامور بانک تصدیق کند
پیشنهاد آقای شریعت زاده –اصلاح ماده ۷:
ماده ۷- دولت مجازاست برای مدیریت کل بانک ملی ایران یکنفر متخصص مجرب امریکائی باحقوقی که سالیانه بیش ازدوازده هزاردلار نباشد برای مدت سه سال استخدام نماید حقوق مزبور ازقرار نرخ روز پرداخته خواهدشد سایرشرایط کنترات متخصص مزبور باید موافق مواد مضیقه ازقانون بیست ونهم اردیبهشت ۱۳۰۴ تنظیم شود
پیشنهاد آقای طاهری- پیشنهادمیکنم بعد ازکلمه نباشد درسطر دوم ازماده هفت اضافه شود برای مدت سه سال
ایضا پیشنهاد آقای طاهری: تبصره ذیل رابماده هفت پیشنهاد می‌نمایم
تبصره – تخصص متخصص مزبوررا وزارت مربوطه دولت امریکا باید تصدیق نموده باشد
رئیس- آقای ارباب کیخسرو
ارباب کیخسرو – بعد ازپیشنهاد آقای مدرس بنده استرداد می‌کنم
رئیس- آقای محقق
محقق- بنده این لایحه رالایحه تأسیس بانک که بخواست خداوند تأسیس می‌شود میدانم وهیچ مربوط به تعیین متخصص فنی نیمدانم البته ممکن است برای تعیین متخصص بعد‌ها یک لایحه علیحده بیاورند بمجلس یاازامریکا اازغیرامریکا که مجلس هرطور صلاح بداند عمل نماید والا این قانون هیچ مربوط به متخصص نیست ومسئله متخصص باید بماند برای بعد
فهیمی (مخبر کمیسیون قوانین مالیه) – آقایانیکه پیشنهاد کرده‌اند اصل خیال وتوجهشان باین بود که یکی از مواد لایحه اساسی بانک استخدام یکنفر متخصص خارجی نباشد ولی اصلا لزوم یکنفر متخصص خارجی رالازم میدانند منتهی می‌فرمایند یک لایحه علیحده باید بیاید به مجلس. پیشنهاد آقای مدرس گمان می‌کنم نظرآقایان راتأمین می‌کند (بعضی ازنمایندگان – صحیح است) چون درقسمت اول ذکر می‌کند که دولت یکنفرمتخصص فنی از خارج برای ریاست بانک استخدام می‌نماید وبعد هم می‌گوید عجالتا یکنفر برای مدت سه سال با سالی دوازده دلارآمریکا استخدام می‌شود این تبصره وماده نظریات همه آقایان پیشنهاد کنندگان
را تأمین می‌کند. بنابراین خوبست استدعا کنم برای اینکه وقت بیشتر تلف نشود وکارزیادتر بتعویق نیفتد منحصر شود به پیشنهاد آقای مدرس وبنده هم ازطرف کمیسیون قبول می‌کنم که بجای ماده هفت درآن رأی گرفته شود
رئیس- رأی راجع به پینهاد آقای محقق می‌ماند برای آخر چون پیشنهاد حذف است. درموقعیکه رأی می‌گیریم بخود ماده آقایانی که موافق نیستند بابودن اینماده دراین لایحه رأی نمی‌دهند. آقای محمد ولی میرزا
محمدو لی میرزا- بنده باپیشنهاد آقای مدرس کاملا موافق هستم ولی یک نکته ایست که عرض می‌کنم وآن این است ک هراجع بمتخصص فنی بانک یک چیز تازه نیست وسابقا (گمان می‌کنم دردوره چهارم بوده است) مخصوصا یک متخصص فنی بعنوان بانک استخدام کردیم وآمد ویک سال ه مدراین جا متوقف بود ولی هیچکس حتی گمان می‌کنم خود وزارت مالیه هم ابدا آثاری ازعملیات این مستخدم ندیدند درصورتیکه دراطراف این شخص گفته می‌شد که متخصص است ومجرب است بالاخره دوازده هزار دلار گرفته دوسه هزار دلارهم خرج مسافرت ومخارج راه گرفت وپس ازمدتی که دراین جا تفریح وگردش کردند مراجعت فرمودند بدون اینکه آثاری ازوجودشان اینجا بماند از طرف دیگر هم همه آقایان می‌فرمایند متخص باید مجرب باشد. چه باشد. چه باشد. مثل اینکه بزرگترین بانک‌های امریکا ومدیران اداره شان الان مهیا شده‌اند که بلند شوند بیایند اینجا ومدیریت بانک مارا دراینجا بپذیرند وبنده متعجبم همینکه گفته می‌شود دوازده هزاردلار ومکرر می‌گویند قانونیت پیدا نمی‌کند ازیکطرف هم نسبت بآن متخصص قائل بیک خصلتهائی هستیم وبعقیده بنده باسالی دوازده هزاردلار درتمام ممالک متحده آمریکا آن متخصص که ما می‌خواهیم پیدا نخواهد شد ازاین نقطه نظربود ک هبنده عرض کردم حقوقش تعیین نشود زیرا یاما معتقد هستیم که این شخص باید متخصص باشد یااینکه خیر فقط مقصود این است که یکنفر ازامریکا بیاید؟ اگرجمله اولی راشما قائل هستید وباین عباراتی که دراینجا گفته می‌شود معتقد هستیم؟ بنده عقیده‌ام این است که ما ذیحق نیستم حقوق اورا دراین جاتعیین نمائیم وبایدموکول شود باینکه نماینده دولت ایران درآنجا تفحصاتی بکند وبایک اشخاصی داخل مذاکره شود ویک متخصص فنی پیدا کند وبعقیده بنده این فقط یک کسیکه اطلاعای ازاقتصادیات وازتئوری داشته باشد بدرد ما نمی‌خورد وبعقیده بنده این شخص باید یک مستخدمی باشد که دربانکها عملا کارکرده باشد وخودش کسی باشد که عضویت دریک بانکی داشته باشد وخودش کسی باشد که مابتوانیم ازعملیات وتجارب او استفاده‌های بزرگی بنمائیم واز طرفی بمناسبت اینکه قضیه بانک بعقیده بنده نظیرعمل راه آهن است که درایران می‌خواهد ایجاد شود وخیلی ازمؤسسات خارجی منتظر هستند وچشمشان باین است که ببینندما موفقیت دراین امرحاصل می‌کنیم یانه؟ ازاین جهت بنده با آن قسمت تعیین حقوقش مخالفم والا باسایر قسمتهای پیشنهاد آقای مدرس کاملا موافقم
رئیس- درپیشنهاد ایشان همچو قیدی نشده است رأی درپیشنهاد حضرت والا می‌ماند برای بعد آقای مخبر
مخبر- بنده این توضیح راعرض کنم. رئیس کل مالیه دراین بابت مذاکراتی کردند که در ابتدای امر محتاج نخواهیم بود که یک مستخدم خیلی عالی استخدام کنیم وشاید بعد ازدو سه سال دیگر نا چار باشیم یک متخصص عالی که حقوقش ضعف این مبلغ باشد بخواهیم ولی عجالتا آنچه درنظر گرفتیم بیش از دوازده هزاردلارنخواهد بود بنابراین نظریه
آقای محمد ولی میرزا هم دروزارت مالیه وهم درکمیسیون درخاطر آقایان بوده است وپیش بینی شده وعجالتا این دوزاده هزاردلار رابرای ابتدای امرکافی دانستند
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده – اگرچه آقای مخبر تشویق کردند نمایندگانی محترم رابرای قبول پیشنهادی که باموافقت حضرت آقای مدرس شده است ولی بنظر بنده پیشنهادی که شده صحیح نیست زیرا که مفادا حاکی ازاین است که برای بانک باید همیشه متخصص استخدام بشود. درصورتیکه ما عقیده مان این است که اصلاحات عمیق درمملکت وقتی اجرا خواهد شد که ازافراد ایرانی بقدر کافی متخصص باشد درآنموقع هم ما دیگر احتیاجی باستخدام خارجی‌ها نداریم بنابراین کلیه استخدامی که ازخارجه بعمل می‌آید وحکم یک مقدمه ایست که آن مقدمه م ارابطظرف اصلاحاتی که درنظر داریم بکشد. ازاین نقطه نظر این پیشنهاد بشود که موقتا یک مستخدم امریکائی اینجا رااداره کند البته امیدواریم که دراین بین یک اشخاصی دراین مملکت تربیت شوند که مامحتاج باستخدام خارجی نباشیم بنابراین بنده پیشنهاد کردم برذای مدت سه سال یکنفر امریکائی استخدام شود
رئیس- پیشنهاد‌های واصله سه فقره است. یکی مال آقای مدرس دیگر مال آقای شریعت زاده –دیگری متعلق به آقای زوار آنکه راجع به آقای زوار است قرائت می‌شود وبعد رأی گرفته می‌شود (بمضمون ذیل قرائت شد)
ماده هفت را اینطور پیشنهاد می‌کنم: مجلس شورای ملی بدولت اجازه می‌دهد یکنفر متخصص برای اداره کردن بانک استخدام نماید
تبصره- برای مدت سه سال ازدولت فرانسه استخدام شود
مدرس – اجازه میفرمائید
رئیس- بفرمائید
مدرس- گمان می‌کنم محتاج بتوضیح نباشد الا برای آن شبهه که برای آقای شریعت زاده ااق افتاده است پیشنهاد بنده این است که دولت مجاز است یک متخصص فنی استخدام کند بنده عقیده‌ام این است که همیشه بانک یکنفر متخصص فنی می‌خواهد و پیشنهاد بنده این است که متخصص فنی رادائما از خارج بیاورند. البته اگرداخله ودمان داریم که ازخودمان واگرنداریم ازخارجه والا بانک بدون متخصص نمی‌شود (نمایند گان – صحیح است) بنده می‌توانم بانک را اداره کنم؟ خیر، شاهزاده نصرت الدوله می‌تواند ؟خیر.
پس بانک همیشه یکنفر متخصص می‌خواهد. بنابراین درتبصره عرض کرده‌ام که عجالتا برای مدت سه سال یکنفر متخصص فنی ازامریکا استخدام شود گمان می‌کنم این ملاحظاتی که آقای ارباب وآقای شریعت زاده داشتندتمام خصوصیاتشان دراین جا هست ونظرشان تأمین شود
رئیس- آقای مخبر
مخبر- بنده عرض کردم پیشنهاد آقای مدرس راقبول می‌کنم
رئیس- آقای بامداد
بامداد- موافقم
رئیس- آقای مهدوی
مهدوی- بنده هم موافقم
رئیس۰ آقای زوار
زوار –بنده موافقم که البته بانک یک نفر متخصص لازم دارد لیکن عقیده مندم بلکه یکنفر ایرانی برای
بانک معین نمایند بنده درخارج که صحبت کردم اینطور تجربه کردم که ما می‌خواهیم خودمان را بدنیا نفهم معرفی کنیم ...(همهمه نمایندگان)
زوار- حالا بنده اینکه پیشنهاد کردم ازفرانسه برای این است که می‌خواهم ببینم بچه مناسبت این شخص راباید ازامریکا بیاوریم اگربگوئیم جاهای دیگرمتخصص ندارند که اینطظور نیست بنابراین ازآقایانی که معتقدند ازامریکا باید بیاورند خواهش می‌کنم دلائل مقنعه برای بنده بیاورند که علت اینکه باید متخصص ازامریکا بیاوریم وازفرانسه نیاوریم چیست؟
وزیر مالیه- البته آقای زوار تصدیق می‌کنند که ما متخصصینی که می‌آوریم باید یک اشخاصی باشند که کارمارا اداره کنند. والبته بنده این را هم تصدیق دارم که آقای شریع تزاده فرمودند ویک مطلب اساسی است که همیشه باید نظرما معطوف باین باشد که متخصص ازهرکجا وبرای هرکاری که می‌آوریم موقتی باید بیاوریم برای اینکه خودمان آشنا شویم بکار وبمجرد اینکه توانستیم کارآنها رابکنیم بانهایت احترام وامتنان آنها برگردند واین هیچ تردیدی ندارد واینکه فرمودند چه دلیل دارد که ما باید متخصص ازآمریکا بیاوریم وازجاهای دیگر نیا وریم این گمان می‌کنم محتاج بسؤال نیست متخص درتمام نقاط دنیا برای این قبیل کارها است البته اکرنبود نمی‌توانستند کارهای خودشان رااداره کنند والبته دریک قسمتهائی که ندارند آنها هم همین کاررا می‌کنند وبرای انهخا هیچ عیب وعار نیست. اما چرا متخصص ازامریکا می‌آوریم؟ برای این است که اصول مالیه ما بموجب قوانینی که گذراندیم ومستخدمینی که آوردیم فعلا بامشاوره و باتخصص فنی امریکائی‌ها اد اره می‌شود این آقایان هم چند سال است دراین مملکت هستند یک تجربیاتی هم ازامور داخلی ما پیدا کرده‌اند ویک زحماتی هم البته کشیده‌اند وامروز مابرای بانک اگربخواهیم یک متخصص بیاوریم البته باید یک متخصص باشد که مربوئط و مناسب باشد باآن رویه که ما درمالیه اتخاذ کرده‌ایم واگر غیر از این باشد بانک ما یک ترتیب خوشی پیدا نمی‌کند آقایان مسبوق هستند دریک موقعی هم دراین جا اظهار کرده‌ام حالا هم عرض می‌کنم بنده بهیچوجه من الوجوه ندیده‌ام کسی گفته باشد که ما برای هراداره که می‌خواهیم متخصص بیاوریم باید آمریکائی باشد این نظر را نه دولت دارد ونه مجلس (جمعی ازنمایندگان – صحیح است) ولی قصد بنده این است که بانک هم یکی ازآن چیزهائی است که باداشتن متخصص آمریکائی در امور مالیه البته باید متخصص آن هم آمریکائی باشد واگر ما متخصص بتانک هم ازهمان ملت باشد زیراا صول مالیه وترتیب فکری اینها باید بهم نزدیک ومناسب باشد. علت دیگری ندارد
رئیس- آقای مخبر؟
مخبر- بسته بنظر مجلس است
رئیس- رأی گرفته می‌شود باین پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند (دونفر قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای شرعت زاده
شریعت زاده –امربفرمائید یک مرتبه دیگر قرائت شود (مجددا بشرح سابق خوانده شد)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای شریعت زاده آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (معدودی برخاستند)
رئیس- قابل توجه نشد. رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای مدرس
وزیرمالیه- یکمرتبه دیگرقرائت شود (مجددا بمضمون قبل قرائت شد)
مدرس- اگرقبول میفرمائید علاوه شود. وسایر شرایط کنترات مستخدم مزبور مطابق قانون ۲۹ اردیبهشت خواهدبود
رئیس- آقای وزیرمالیه
وزیرمالیه – اگرآقا موافقت فرمایند که افزوده شود (وسایر شرایط مالیاستخدام متخصص مزبور مطابق مواد مربوطه ایست که درقانون فلان درج شده) عیب ندارد وبهتراست
مدرس- این راهم قبول می‌کنم
رئیس- ماده بااین اصلاح قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده هفتم –برای اداره کردن بانک دولت مجازاست یکنفر متخصص فنی استخدام نماید
تبصره- عجالتا برای تأسیس بانک دولتی یکنفر متخصص امریکائی بمدت سه سال باحقوقی ک هبیش از سالی دوازده هزاردلار نباشد استخدام نماید وسایر شرایط مالی مستخدم متخصص مزبور مطابق قانون مصوب ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۴ خواهدبود
رئیس- منظورآقای اعتبار هم تأمین شده است
اعتبار- بلی پس می‌گیرم
خطیبی- بنده تقاضای تجزیه می‌کنم
رئیس- چطور تجزیه شود؟
خطیبی- نسبت بماده یکمرتبه وبرا تبصره هم یکمرتبه رأی گرفته شود
رئیس- رأی گرفته می‌شود بماده بترتیبیکه قرائت شد آقاینیکه تصویب می‌کنند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. نسبت بتبصره آقای نجومی پیشنهاد کرده‌اند دوسال باشد
(پیشنهاد مزبور بنحو ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم مدت دراستخدام متخصص بانک بیش از دوسا ل نباشد دررأس دوسا ل اگر دولت لازم دید می‌تواند یکسال دیگر تمدید نماید
رئیس- آقای نجومی
نجومی- پیشنهاد بنده توضیح زیادی لازم ندارد اگرچنانچه درظرف دوسال این آدم خوب کارکرد وما احتیاج بوجودش داشتیم که مجددا استخدام می‌کنیم والا خود ایرانیها اداره کنند
رئیس- رأی می‌گیریم آقایانیکه بااین پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (کسی قیام نکرد)
رئیس- قابل توجه نشد. رأی گرفته می‌شود به تبصره پیشنهادی آقای مدرس آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثربرخاستند)
رئیس- تصویب شد. رأی گرفته می‌شود بقسمت سوم پیشنهاد آقای مدرس آقای مخبر هم قبول کردند؟
مخبر- بلی
رئیس- قرائت می‌شود (اینطورقرائت شد)
وسایر شرایط مالی استخدام متخصص مزطبور مطابق مواد مربوطه قانون مصوبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۴ خواهد بود
رئیس- چون اصلاحاتی نسبت باین قسمتها پیشنهاد شده بود ومجبوریم جدا جدا رأی بگیریم. این تبصره سوم می‌شود. آقایانی که بااین قسمت موافقند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب (بمضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده هفت اضافه شود
تبصره- وزارت تجارت دولت متحده آمریکا تخصص متخصص مزبور را دراموربانک تصدیق کند
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- چون دونفر ازآقایان دیگر دراین باب پیشنهادی کرده‌اند وآقا مخبر هم قبول فرموده‌اند خواستم عرض کنم که سایر آقایان هم قبول بفرمایند وتوضیح زیادی هم لازم ندارد
مخبر- اگربجای (وزارت تجارت امریکا) (دولت امریکا) نوشته شود بنده قبول می‌کنم
آقا سید یعقوب- بنده هم قبول می‌کنم
رئیس- رأی می‌گیریم باین قسمت آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. رأی گرفته می‌شود بتمام ماده اقایانی که تصویب میکنندقیام فرمایند (اکثربرخاستند)
رئیس- تصویب شد پیشنهاد ختم جلسه شده است
جمعی ازنمایندگان- صحیح است
رئیس- جلسه آتیه شب سه شنبه دوساعت از شب گذشته دستورلایحه بانک
(مجلس شش وربع ازشب گذشته ختم شد)