مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ آبان ۱۳۴۶ نشست ۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۴ آبان ۱۳۴۶ نشست ۷
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۴ آبان ماه ۱۳۴۶
فهرست مطالب:
| مجلس در ساعت نه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان سرتیپ پور- رامبد-بختیار بختیاری‌ها- مهندس ارفع- حیدر صائبی- قراچورلو- دکتر موثقی- مهرزاد- اهری- دکتر بهبودی.
غائبین بی‌اجازه
- آقایان دکتر مبین- دکتر ابریشمی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه
- آقایان ایلخانی سه ساعت- دکتر رفعت سه ساعت - صدقیانی‌زاده سه ساعت- کریم بخش سعیدی یک ساعت- ریگی یک ساعت- شیخ بهائی یک ساعت.
غائبین مریض
- آقایان جوانشیر- ادیب سمیعی- طباطبائی- دکتر صاحب قلم- پرویزی- پردلی- پزشکی- مهندس عترت سلیمانی کاشانی.
- قرائت تلگرام جوابیه و اصل تلگرام معروضه حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به مناسبت روز ولادت والا حضرت همایون رضا پهلوی ولایتعهد ایران
۲- قرائت تلگرام جوابیه و اصل تلگرام معروضه حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به مناسبت روز ولادت والا حضرت همایون رضا پهلوی ولایتعهد ایران
رئیس- این تلگراف از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به مجلس مخابره شده است.
از قصر همایونی
۱۰/۸/۴۶
جناب مهندس عبدالله ریاضی رئیس مجلس شورای ملی تلگرام مبتنی بر تهنیت و ابراز احساسات صادقانه شما به مناسبت سال روز ولادت والا حضرت همایون رضا پهلوی ولا یتعهد ایران ملاحظه و موجب خرسندی خاطر گردید توجهات و مراحم مخصوص ما را به هیئت رئیسه و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی ابلاغ نمائید.
۹ آبان ماه شاه.
عریضه‌ای که به حضور ملوکانه مخابره شده است بدین قرار است:
۸ آبان ۱۳۴۶
پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر با نهایت افتخار و با قلبی مملو از مسرت سال روز خجسته میلاد مسعود والا حضرت همایون و لایتعهد محبوب را که مقارن با ایام جشنهای فرخنده و پر شکوه تاجگذاری اعلیحضرت و سرور و شادمانی عموم ملت ایران است از طرف خود و هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس شورای ملی به پیشگاه شاهنشاه معظم و علیا شهبانوی گرامی و والا حضرت همایون ولا یتعهد و خاندان جلیل سلطنت تبریک و تهنیت صمیمانه و صادقانه عرض نموده از درگاه خداوند متعال بقای عمر و عزت و دوام سلطنت پر افتخار شاهنشاه آریامهر و سعادت و سلامت شهبانوی گرامی و والا حضرت همایون ولایتعهد را مسئلت دارد.
جان‌نثار- مهندس عبدالله ریاضی.
رئیس مجلس شورای ملی.
- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر کفائی- مهندس صائبی- بانو جهانبانی و آقایان: روحانی- دکتر مهذب
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر کفائی- مهندس صائبی- بانو جهانبانی و آقایان: روحانی- دکتر مهذب
رئیس- نق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر کفائی تشریف بیاورید.
دکتر کفائی- جناب آقای رئیس و نمایندگان گرامی برای من جای بسی افتخار است که در ساحت مقدس مجلس شورا و خانه ملت نخستین کلام خود را بنام خدا و به بیان رب اشرح صدری و یسرلی امری و احلل عقده من لسانی شروع می‌کنیم. انگیذه من در تصدیع همکاران ارجمند پیشنهاد موضوع خاصی نیست بلکه لازم دانستم از فرصت حاصله استفاده نموده با نهایت افتخار عید سعید مبعث پیغمبر اکرم حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم که مقترن با جشن فرخنده میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر و جشنهای غرور آمیز و ملی و تاریخی تاجگذاری اعلیحضرت شهبانوی فرشته خصال می‌باشد از صمیم قلب به پیشگاه بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و به ساحت مقدس ملت سر بلند و با افتخار ایران تحنیت و تبریک عرض کنم (احسنت)
دومین انگیزه فکری بنده در عنوان و بیان مطلب که از انتساب بخانواده روحانیت سر چشمه گرفته است عرض سپاس و تشکر فراوان به پیشگاه شاهنشاه اسلام پناهی است که در گفتار و کردار و سیرت و معنی در حضور و سفر هیچگاه خداوند متعال و ائمه اطهار را از خاطر همایونش دور نداشته (صحیح است) و حتی بعد از ۲۶ سال مبارزه پی‌گیر و کوشش بیحد وحصری که در برابر مشکلات سیاسی و در راه استحکام و استقلال مملکت و آسایش ملت مبذول می‌فرماید و تاج سلطنت را بر سر سرفراز و پر افتخار خود می‌گذارد، متوجه خداوند متعال بوده و اولین کلامش این است که:
خداوند متعال را شکر گذارم که به من امکان داده است که در مقام شاهنشاه ایران خدمتی را که در قدرت و توانائی من است نسبت به کشور و ملت خود انجام دهم و از درگاه احدیثش مسئلت دارم که مرا در آینده نیز مانند گذشته در ادامه این خدمت موفق به دارد و ارشاد فرماید. آنچه بنده را بیشتر بتصدیع همکاران ارجمند ملزم ساخت، خاطرات سفر چند روز اخیر به مشهد مقدس در مصاحبت بعضی از همکاران گرامی و مشاهده شور و شعف بیحد مردم خراسان در استقبال بی سابقه و تاریخی آنها از مظهر ملیت و استقبال و ثبات مملکت یعنی اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر می‌باشد که امروز از راه درایت تدبیر و جهد عالمگیر و موقعیت خاص بین‌المللی معظم له موجب تحسین جهانیان گشته و انظار سیاستمداران و رروسای کشورهای عالم را با شگفتی و تحسین بمیهن عزیز ما معطوف داشته است (صحیح است).
در این میانه سپاسگزاری و نیایش جامه روحانیت و مجامع مذهبی مردم متدین شهر مقدس مشهد پییشگاه شاهنشاه از هر موضوعی برجسته‌تر و مشخص‌تر است، زیرا خوب می‌دانند که شاهنشاه اسلام پناه در هیچ موقعیت و مقام از توسل به درگاه ائمه و اظهار مکنونات دل لبریز از ایمان مضایقه نفرموده و به اقتضای معتقدات مذهبی جامعه روحانیت را همواره مشمول عنایت و توجهات خاص قرار داده و می‌دهند و موقعیت کشور شیعه اثنی عشری اسلامی ایران را روز به روز از جهات بین‌المللی و جهانی برجسته تر و احترام‌آمیز می‌فرمایند.
اینک با تقدیم تحیات قلبی و ادعیه خالصانه مردم شهر مشهد بپیشگاه شاهنشاه آریامهر که در فرخنده ترین ایام و وتبرک ترین اعیاد آنها را با حضور خود مسرور به این عنایت خاص ممتاز و سر فراز فرموده‌اند بار دیگر سپاس و درود قلبی جامعه روحانیت خراسان را به حضور مبارک شاهنشاه اسلام پناه تقدیم داشته و با توسل به دربار و لایتعهد از حضرت ثامن‌الائمه علیه‌السلام از خداوند متعال آرزو می‌کنم که همه ما را در پاسداری حریم حرمت دین و ترویج شعائر واقعی اسلامی در راه سربلندی ملت ایران موفق و موید بدارد (انشاءالله) و به ما توفیق خدمت عنایت فرماید که بتوانیم نیات مقدس و هدفهای ملی و مملکتی شاهنشاه آریامهر را که متضمن افتخار و فضیلت برای آحاد ملت و قاطبه مملکت است به منصه بروز و عمل در آوریم و مجری نیات مقدسه عالیه اش کردیم (انشاءالله) و چون امشب نیز مصادف است با میلاد مسعود حضرت حسین بن علی علیه السلامسر سلسله راد مردان حق و سالار شهیدان می‌باشد در ساحت مقدس مجلس شورای ملی به کلیه مسلمین جهان بالاخص بملت شیعه ایران تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم (احسنت).
رئیس- آقای مهندس صائبی تشریف بیاورید.
مهندس صائبی- با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم
با قرائت آیه شریفه و اما بنعمه ربک فحدث بیانات خود را شروع می‌کنم ماه آبان را می‌توان ماه سعادت و برکت نامید. روزهائی که برای هموطنان عزیز از جمله گرامی ترین روزهای تاریخی و ملی و مذهبی بشمار می‌آید (صحیح است).
قبلاً لازم میدانم از طرف خود و نمایندگان محترم به مناسبت عید سعید مبعث و میلاد مسعودحضرت امام حسین علیه السلام که فردا است و میلاد با سعادت شاهنشاه آریامهر و والا حضرت والا گهر ولیعهد محبوب رضا پهلوی و همچنین جشن میمنت اثر فرخنده تاجگذاری شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی نیکوکار صمیمانه‌ترین درودها و تهنیت‌ها را به پیشگاه مبارم شهریر داد گستر ایران و علیا حضرت شهبانوی گرامی و والا حضرت ولا یتعهد محبوب و خاندان جلیل سلطنت و عموم هموطنان عزیز از صمیم قلب تقدیم دارد (احسنت).
امسال آئین عید مبعث بنا به اداره شاهنشاه آریامهر که همیشه در حفظ شعائر مذهبی و تشییدارکان دین مبین اسلام و ترویج حکام آن علاقه قلبی خاصی ابراز فرموده و می‌فرمایند در جوار تربت پاک امام هشتم امام رضا علیه‌السلام با شکوه و جلال خاصی در پیشگاه ملوکانه برگزار گردید. چهارده قرن قبل خدای بزرگ منجی بشریت پیغمبر اکرم (ص) را بر گزید تا رسالت بزرگ آسمانیخود را برأی هدایت و سعادت و نجات بشریت از ظلمت جهل و نادانی و با ندای آسمانی اقرء باسم ربک الخلق این مأموریت را تاریخی را شروع کرد و قرآن مجید که راهنما و حافظ حقوق جامه بشری است بر پیامبر اسلام نازل شد تا دستورات آسمانی آن فرا راه طالبان حقیقت قرار گرفته و برای همیشه سر چشمه لایزال رستگاری جوامع بشری باشد و عالیترین اندیشه‌های انسانی را بر اساس عدالت و بشر دوستی به جهانیان عرضه دارد (احسنت).
در این روز سعید کلیه طبقات برای عرض تبریک به پیشگاه شاهنشاه آریامهر در تالار موزه آستان قدس رضوی شرفیاب شدند. رهبر خردمند ایران در شرفیابی هیأت رئیسه مجلسین و نمایندگان استان خراسان در پاسخ عرض تبریک جناب آقای مهندس شریف امامی رئیس مجلس سنا فرمودند:
از تبریکات شما ممنون هستم و به نوبه خود این عید بزرگ را به نمایندگان مجلس سنا و شورای ملی تبریک می‌گویم (احسنت).
البته همه ما امروز انبساط بخصوصی داریم که توانسته‌ایم این عید بزرگ را در جوار مرقد حضرت رضا علیه‌السلام برگزار کنیم این تقارن را به فال نیک می‌گیریم که ایام تاج گذاری با چنین روز بزرگ مصادف شده است. بار دیگر از ابراز احساس ملت ایران که در این چند روزه نسبت به پادشاه خود نشان داده‌اند اظهار امتنان قلبی می‌کنم و تنها کاری که در مقابل این احساسات از عهده من برمی‌آید این است که همان حرف قدیمی را بگویم که مانند گذشته از هیچ اقدام و فداکاری در راه سعادت ملت ایران فرو گذار نخواهم کرد انشاءالله همه شاهد ترقیات روز افزونی برای ملت باشیم و به آرزوهای فردی، شخصی، اجتماعی و ملی جامه عمل بپوشانیم. فرمایشات عمیق و حکیمانه شاهنشاه آریامهر که بوسیله رادیو در تمام کشور پخش می‌شد در آن هنگام که ندای آسمانی الله اکبر در فضا طنین انداز بود بر دلها نقش بست و همه در برابر عظمت فکر و روح بزرگ چنین رهبری خردمند و توانا و فداکار یکبار دیگر سر تعظیم فرود میاوریم (صحیح است) این روزهای خجسته پر برکت برای همه ایرانیان و هم میهنان عزیز مبشر سعادت و مسرت بوده و هست (صحیح است) ملت شاه دوست ایران تقارن روز فرخنده تاج گذاری را با آغاز قرن پانزدهم بعثت حضرت ختمی مرتبت (ص) به چیروی از رهبر عالیقدر خود به فال نیک گرفته و در این ایام شاهد بزرگترین و پرشکوه‌ترین و مجلل‌ترین واقعه تاریخی و ملی خود می‌باشد (صحیح است) روز چهارم آبان روز میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر روزی که پس از ۲۶ سال سلطنت پر افتخار بر دلها رهبر عالیقدر ملت ایران و علیا حضرت شهبانوی گرامی با بر گذاری آئین خاص و با شکوهی که یادگار عظمت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران می‌باشد تاجگذاری نمودند و آرزوی ۲۶ ساله ملت ایران که با بی صبری انتظار آن را داشتند برآورده شده است (صحیح است).
با انجام مراسم تاجگذاری اعلیحضرتین سنتی گرامی تجدید شد و افتخار بزرگ و پیروزی عظیم نصیب ملت ایران گردید که با خطوط زرین بر صفحه تاریخ کهنسال ایران نقش خواهد بست (صحیح است).
شاهنشاه آریامهر در زمانی تاج گذاری فرمودند که انقلاب شاه و ملت به ثمر رسیده ودر اثر شکوفائی آن کشور ایران در شاهراه ترقی و تعالی گام بر داشته میلیونها نفر کشاورز و کارگر و زن ایرانی آزادی خود را باز یافته‌اند و در رفاه و آسایش و آزادی کامل بسر می‌برند و با قلبی سرشار از مهر به شاه در این مراسم ملی شرکت نموده‌اند و بار دیگر حقشناسی و هم بستگی خود را نسبت به عنایات پدر تاجدار خود با بر پا داشتن مجالس جشن و سرور در تمام کشور ایران می‌دارند چه همه مردم ایران به خوبی در یافته‌اند که ترقیات روزافزون کشور و اعتلای نام ایران همه و همه بواسطه رهبریهای مدبرانه و خردمندانه شاهنشاه آریامهر می‌باشد. این احساسات پاک و بی‌شائبه مردم انعکاسی از مهر بی‌دریغ شاه به ملت و پیوند قلبی و ناگسستنی مردم ایران زمین با رهبری ارجمند و فداکار می‌باشد که دوام سلطنش سر بقاء و ضامن استقلال شاهنشاهی ایران است و همه مردم ایران از صمیم قلب عقیده دارند که پایه‌های سلطنت شاهنشاه آریامهر که گرامی‌ترین دوره‌های حیات خود را صرف آسودگی و اعتلای نام ملت و مملکت و رفاه و آسایش عموم کرده‌اند بر قلوب فرد فرد آنها استوار است و هیچ بیانی نمی‌تواند مبین این همه احساسات شورانگیز باشد و آنچه در این روزها از احساسات قاطبه مردم شاهدوست ایران به منصه ظهور رسیده و هنوز هم ادامه دارد نشانه‌ای از همین حقشناسی و سپاس‌گذاری نسبت به رهبر عالیقدر خویش است (صحیح است) در برگزاری آئین خجسته تاجگذاری حضور والاحضرت ولیعهد محبوب ایران رضا پهلوی شکوه خاصی به جنگ داده بود چه همه کسانیکه در مراسم مجلل تاجگذاری از نزدیک و یا بروی صفحه تلویزیون تماشا کرده‌اند اعتقاد قلبی دارند که رفتار آمیخته به متانت و وقار و نگاه مهربان ولیعهد محبوب که نشانه‌ای از شخصیت بارز و تربیت اصل والاحضرت می‌باشد به این جشن فرخنده و مبارک شکوه و جلوۀ خاصی بخشیده بود و برای ملت ایران موجب کمال مباهات و افتخار است که ولیعهد محبوب ایران در اوان هشت سالگی به این درجه از کمال و شخصیت نائل آمده‌اند (صحیح است) اخبار این جشن فرخنده در سراسر جهان با خوشوقتی تلقی گردیده و رؤسای ممالک و شخصیتهای برجسته خارجی ضمن ارسال هدایا و پیامهای تبریک و تهنیت شخصیت جهانی شاهنشاه آریامهر را ستایش کرده‌اند. روزنامه‌های کشور و همچنین روزنامه‌های معروف و معتبر آمریکاو اروپا و سایر ممالک دنیا مقالات و تفسیرهای مفصلی در این زمینه و درباره ترقیات و پیشرفتهای سریع ایران نوشته و از شاهنشاه و شهبانوی ایران ستایش و تجلیل نموده‌اند که باعث افتخار هر ایرانی است.
روزنامه دیلی میل چاپ لندن در سرمقاله خود که اختصاص به تاجگذاری اعلی حضرتین داشت می‌نویسد:
«نظر عموم این است که بدو شک رژیم شاهنشاهی ایران نیز تحت رهبری شاهنشاه مترقی ایران به کمک شهبانوی نیکوکار منشأ خدماتی بوده و می‌باشد. روزنامه مزبور اضافه نموده کدام پادشاه حاضر می‌شد تاجگذاری خودرا موکول به زمانی کند که احترام و علاقه کامل ملت خود را کسب کرده باشد.
در مدت۲۶ سال سلطنت شاهنشاه آریامهر یک بار هم کشور خود را گرفتار جنگ نساخته بلکه راهنمای به زانو درآوردن فقر و بیماری بوده است».
انقلاب بزرگ شاه و ملت که به ابتکار شاهنشاه آریامهر تحقق یافت و اصول سه‌گانه مکمل آن. نوسازی کشور، ملی شدن آبهای کشور، انقلاب اداری و آموزشی که هنگام افتتاح بیست و دومین دوره مجلس شورای ملی و دورۀ پنجم مجلس سنا اعلام فرمودند منطبق با عالیترین موازین مذهبی است و سبب پیشرفت و ترقی روزافزون کشور بوده و می‌باشد مردم ایران از دل و جان و با تمام امکانات با صرف نیروهای مادی و معنوی خود در اجرای اصول انقلابی شاهنشاه خواهند کوشید زیرا خوب می‌دانند که با چنین رهبری مبتکر و متفکر و با برنامه‌های مترقی از رفاه و خوشبختی بیشتری برخوردار خواهند بود. بطوری که اجرای برنامه‌های مترقی شاهنشاه سبب رشد اقتصادی کشور به نحو قابل ملاحظه‌ای شده است و این موضوع در کنفرانس اخیر صندوق بین‌المللی که در ریودوژانیرو تشکیل شد مورد تأیید و تصدیق رئیس صندوق مزبور قرار گرفته و رشداقتصادی ایران را بین سایر ممالک گیتی بسیار قابل توجه متذکر شده است که باعث کمال افتخار است.
بطوریکه نمایندگان محترم استحضار دارند در ایام جشن تاجگذاری به میمنت این روز فرخنده، هزاران طرح بهداشتی – فرهنگی- عمرانی که در اجرای منویات رهبر عالیقدر ملت ایران برای رفاه و آسایش مردم دولت خدمتگذار جناب آقای هویدا با سعی و کوشش به مرحله اجرا درآورده بود افتتاح گردید همچنین تشکیل نمایشگاه صنعتی که روز قبل شاهنشاه آریامهر افتتاح فرمودند یکی از پدیده‌های رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر است که نموداری از پیشرفتها و ترقیات سریع صنعتی ایران می‌باشد شک نیست که این ترقیات سریع در مدت قلیل افتخارآمیز است مردم شاهدوست شهرستان ملایر مانند سایر برادران خود در این جشن و سرور از صمیم قلب شرکت کرده و نامه‌ها و تلگرافات زیادی که حاکی از احساسات قلبی قاطبۀ مردم نسبت به رهبر عالیقدر ایران می‌باشد وسیله اینجانب رسیده است که بی مناسبت نمیداند گزارش تلگرافی آقای فرماندار ملایر را قرائت نماید «بمناسبت جشنهای فرخنده تاجگذاری اعلیحضرتین و میلاد مسعود شاهنشاه آریامهر شهرستان ملایر مدت یک هفته است که غرق در شادی و سرور می‌باشد در این مدت شب و روز مردم در خیابانها و میادین شهر بدست افشانی و پایکوبی و جشن و شادی بسر می‌برند در همه جا فریاد زنده و جاوید باد شاهنشاه محبوب و معظم ایران به گوش می‌رسد نوای موسیقی محلی لحظه‌ای در شهر و دهات قطع نمی‌شود چنان شوری برپاست که تاریخ به یاد ندارد تعداد ۲۳ طاق نصرت و آذین بندی کلیه مغازه‌ها و خانه‌ها شهر را غرق در شور نموده دمونستراسیونهای متعدد و تشکیل کاروانهای شادی مرتبا انجام می‌شود تاکنون ۲۳باب دبستان، ۵ دستگاه حمام، یک درمانگاه، سه باب ساختمان شرکت تعاونی، ساختمان دو دفتر پست و تلگراف در قراء، افتتاح استخر شنا نصب لوحه یادبود، سالن سرپوشیده ورزشی و زدن کلنگ ساختمان استادیوم ورزشی در شهر و بخشهای تابعه، اطعام به فقرا و اهداء لباس و لوازم‌التحریر به مستحقین انجام یافته تا روز دوازدهم آبان این جشن و سرور ادامه دارد و تأسیسات دیگری به همین مناسبت افتتاح خواهد شد. همه مردم این شهرستان یکدل و یک زبان به دعاگوئی ذات اقدس شهریاری مشغولند. با تقدیم احترام فرماندار ملایر- کلاردشتی». در خاتمه عرایضم لازم می دانم بعرض برسانم که اقدامات مجدانه شورایعالی تاجگذاری و همچنین کلیه دستگاههای دولتی که در تنظیم برنامه و نظم و ترتیب برگزاری جشنهای فرخنده تاجگذاری نهایت همکاری و مساعدت را نموده و همچنین از وزارت اطلاعات و تلویزیون ملی که در پخش مراسم فرخنده جشن و مراسم عید مبعث از مشهد مقدس چه از تلویزیون و چه از رادیو نهایت اهتمام و کوشش را مبذول داشته و وظایف محوله را به شایسته‌ترین نحوی انجام داده‌اند قابل تقدیر است و موفیت همگی را در خدمت به شاهنشاه آریامهر و ملت شریف ایران از خداوند متعال مسئلت دارم. متشکرم (احسنت- احسنت).
رئیس- خانم جهانبانی بفرمایید.
بانو جهانبانی- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی و همکاران گرامی تولد با سعادت حضرت امام حسین علیه‌السلام را به عموم شیعیان تبریک عرض می‌کنم همچنین افتخاردارم که در این مکان مقدس از جانب ملت ایران خاصه زنان کشور و اولین گروهسیاسی شورای زنان حزب ایران نوین جشن فرخنده تاجگذاری را به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانو و والاحضرت ولایت عهد نور دیده ملت ایران تبریک عرض نمایم.
ساعت یازده و هشت دقیقه صبح پنجشنبه چهارم آبان ماه ۴۶ در حالیکه قریب ۳۰میلیون نفر مردم ایران انتظار این ساعت فرخنده را داشتند و قلبها از شادی و شعف در سینه‌ها می‌طپید زیرا شاهنشاه آریامهر را سلطان مسلم قلبهای ملت ایران باید نامید (صحیح است) بالاخره آن لحظه فرخنده فرا رسید شکوه خیره کننده‌ای تالار موزه کاخ گلستان را فرا گرفته بود شکوهی که هرگز مردم ایران به عمر خود ندیده بودند و نمی‌توانستند تصور کنند که عظمت و جلال شاهنشاهی ایران چه فرو شکوهی دارد. در تاریخ دو هزار و پانصد ساله ایران چنین عظمتی را که تا این حد و با این وصف گویای استقلال و سربلندی و آمادگی و آزادگی ملت ایران باشد بچشم ندیده بودند (صحیح است) به همین جهت این لحظه در تاریخ کشور ایران لحظه‌ای بزرگ ثبت شده لحظه‌ای که نظیر و مانند نداشت لحظه‌ای که پیوند شاه و ملت را همه به چشم خود دیدند و این بود لحظه‌ای گویا از تاریخ کهن ایران زمین سعادتمندترین مردم ما هستیم که درک فیض چنین لحظه تاریخی و عزیزی را داشتیم و شاهد صفحه‌ای زرین از تاریخ زنده ایران بودیم (صحیح است) شاهنشاه آریامهر تاج پهلوی را که نشانه استمرار سلطنت و شاهنشاهی ایران است بر سر نهادند و بیکی از آرزوهای بزرگ ملت ایران جامه عمل پوشاندند.
شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدری هستند که به پیروی از دین مقدس اسلام و نبوغ ذاتی و خدادادی ایران را بسرعت به جانب ترقی و تعالی سوق می‌دهند و به همین مناسبت در قلب ملت خود جای دارند.
در همین هنگام بود که لحظه بزرگ دیگری در تاریخ شاهنشاهی ایران درخشید و ثبت شد زیرا شهبانوی محبوب ایران در برابر همسر تاجدار خود زانو به زمین زدند و شاهنشاه آریامهر تاجی از گوهر گرانبها بر تارک شهبانوی ایران قراردادند. این لحظه حاکی از این مطلب بود که در ایران زمین ملکه‌ای تاج بر سر نهاد و در افتخار بزرگ و شایسته‌ای با همسر تاجدار خود شرکت جست و یکباره آخرین حلقه‌های زنجیر اسارت اعصار و قرون فرو ریخت و زن و مرد باراده شاهنشاه آریامهر در کلیه شئون اجتماعی و سیاسی تساوی کامل حقوق یافتند (صحیح است).
تاجگذاری شهبانو خاطره‌ای بسیار عزیز و گرانبهاست که در تاریخ ایران کهن ثبت شد و بر قلب ملت ایران نقش بست و یکی از ثمرات آن شکوفه امیدی است که در دل میلیونها زن ایرانی شکفته شد امید اینکه زن ایرانی برای همیشه سربلند و سرافراز است. افتخار بر شهبانوئی که توانست با لیاقت و کفایت و درایت مقام زن را در ایران تا عالیترین مقامی که امکان داشت بالا ببرد و جلال و شکوه و اقبال زن در پرتو انقلاب سفید شاه و ملت مساوی با مردان شد و آخرین سد فاصل بین ترقی زن و مرد فرو ریخت درود زنان کشور ایران به شهبانوی چنین با کفایت و هوشمند که ثابت فرمودند یک مادر خوب و لایق، یک همسر پاک نهاد و صمیمی و فداکار می‌تواند در کلیه شئون اجتماعی با مرد قدم بردارد. امروز اجتماع ما از یک زن لایق به همان اندازه حمایت می‌کند که از یک مرد شایسته (صحیح است) مراسم تاجگذاری فرخنده که به این مناسبت انجام گرفت در شهر تهران و در کلیه شهرستانها و روستاها با احساساتی کم‌نظیر انجام پذیرفت و در سراسر ایران مردم روزهای خوشی را گذراندند که هرگز فراموش نمی‌شود (صحیح است).
هر فرد ایرانی لازمست از کمیته برگزاری جشنهای تاجگذاری که با دوراندیشی و دقت در تنظیم چنین برنامه تاریخی نهایت کوشش را نمودند و موفق شدند تشکر و سپاسگزاری کند. در اینجا لازم است از شهردار محترم تهران نیز نهایت درجه قدردانی شود زیرا با وجود کثرت جمعیت در پایتخت که به واسطه ورود مهمانان خارجی و شهرستانیهای عزیز بوجود آمده بود شهر تهران شاهد بهترین و عالیترین نظم و ترتیب بود زیرا هم مردم علاقه به حفظ نظم داشتند و هم ترتیب کار طوری داده شده بود که منتهای نظم و ترتیب مراعات شد مردم جهان نیز عموماً مثل مردم ایران از مراسم تاجگذاری اعلیحضرتین استقبال فراوان نمودند. از اول آبان روزنامه‌های مهم و معتبر بین‌المللی با تیتر درشت درباره تاجگذاری اعلیحضرتین درباره ایران و تاجگذاری و پیشرفتها و ترقیات روزافزونی که نصیب ملت ایران شده است مطالب ارزنده‌ای منتشر نمودند و به یاری از مطبوعات جهان شماره‌های مخصوصی را بنام ایران منتشر نمودند. و کلیه مراسم فرخنده از تلویزین‌های ممالک خارج به مردم نشان داده شد. باید نتیجه بگیریم که جشنهای فرخنده تاجگذاری علاوه بر اینکه جشن ملی ایرانی است جنبه بین‌المللی آن نیز بسیار قوی و ارزنده است. این قضاوت مردم جهان از آن سبب است که شاهنشاه آریامهر هنگامی تاجگذاری فرمودند که با انقلاب سفید موجبات رفاه کلیه طبقات محروم ملت خود را فراهم فرمودند و ملتی آسوده و مرفه و برخوردار از امنیت کشوری در پناه سیاست مستقل ملی در همه شادیها و جشنها با شاهنشاه خود همگام و هم‌قدم شد از خداوند می‌خواهم که به ما نمایندگان ملت سعادت خدمت بیشتر و صادقانه نسبت به شاهنشاه آریامهر و ملت عزیز ایران مرحمت فرماید (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای روحانی بفرمایید.
روحانی- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم برای بنده مایۀ کمال افتخار و سرافرازی است که سخنی را با بیان فرمایشات شاهنشاه آریامهر در پاسخ عرض شادباش رؤسا و نمایندگان مجلسین در روز مبارک عید مبعث که درجوار مرقد منور حضرت ثامن‌الائمه (ع) برگزار شد آغاز کنم.
شاهنشاه آریامهر فرمودند
«ما امروز انبساط بخصوصی داریم که توانستیم این عید بزرگ را در جوار مرقد حضرت امام رضا برگزار کنیم. ما این را به فال نیک می‌گیریم بخصوص اینکه لیام تاجگذاری ما مصادف شد با چنین روز بزرگ، باردیگر از احساسات و علائقی که ملت ایران در این چند روزه نسبت به پادشاه خود نشان داد اظهار امتنان قلبی می‌کنم تنها کاری که در مقابل این احساسات از عهده من برمی‌آید این است که همان عهد قدیم خودرا بازهم تجدید می‌کنم که مانند گذشته در راه مردم این مملکت از هیچ کاری و هیچ اقدامی و هیچ فداکاری فروگذار نباشیم. انشاالله همیشه شاهد ترقیات روزافزونی برای مملکت خواهیم بود و به آرزوی بزرگ فردی شخصی اجتماعی و ملی خود برسیم» (انشاالله).
بلی. افتخار و سرافرازی غیرقابل وصفی نصیب ملت ایران گردیده که شاهنشاه معظم احساس فرمودند ملت ایران آنچه در قدرت و قوه و امکان داشته است در این فرخنده تاجگذاری برای اینکه این جشن بزرگ هرچه با شکوهتر انجام پذیرد عرضه داشته که مقبول خاطر خطیر ملوکانه افتاده است.
آقایان وزراء، نمایندگان محترم و مردمی که این ایام با سعادت و جلال به مشهد آمدند و شاهد و ناظر تزئینات و اقدامات عمرانی و احساسات بی نظیر مردم خراسان بودند و شکوه و جلال و زیبایی شهر و احساسات مردم را می‌ستودند اما مسئولین امور و مردم خراسان از اینکه درخور عظمت عید بزرگ مبعث و نزول اجلال موکب مبارک شاهنشاه عظیم‌الشأن خود بواسطه فقدان وسایل و امکانات و فرصت کافی نتوانسته بودند مکنونات خاطر خود را جلوه گر سازند شرمنده بودند و زبان حالشان این بود که آنچه به نظر زیبا و نیکو جلوه می‌کند توجه معنوی حضرت رضا و تجلی مکنونات قلبی و احساسات پاک و بی شائبه مردم است نسبت به شهریاری که با این اخلاص و ایمان همیشه در راه اعتلاء دین مقدس اسلام و حفظ استقلال کشور و آسایش ملت ایران کوشیده‌اند (صحیح است) و افتخاری عظیم در تاریخ ایران کهن نصیب مردم خراسان گشته است تصمیم و اراده شاهنشاه آریامهر را در برگزاری مراسم عید مبعث بعد از تاجگذاری در مشهد مقدس نیز باید تجلی همان ایمان و اعتقاد کامل معظم له به تأییدات خداوندی دانست (صحیح است) چنانکه خود در انقلاب سفید مرقوم فرمودند. بر من مسلم است کارهایی که در دوران سلطنتم کرده‌ام به یاری و اعانت یک نیروی نامرئی انجام گرفته است درباره عظمت و شکوه و جلال جشن تاجگذاری و احساسات بی نظیر مردم کشور در مجالس و جراید داخلی و خارجی مفصل و مکرر مطالب جالب و نکات دقیق گفته و نوشته شده است و هزاران سال در خاطره‌ها و صفحات کتب و مجلات با خطوط زرین در جهان باقی خواهد ماند و افتخار و عظمت باستانی ایران با شکوه و جلال هرچه بیشتر به یادگار خواهد ماند.
آنچه بنده وظیفه خود میدانم در این مکان مقدس و در آغاز کار مجلس بعرض نمایندگان محترم و قاطبه ملت ایران برسانم توجه به وظیفه و تکلیف بس خطیر و عظیمی است که در راه پیشرفت و ترقی و تعالی کشور و رسیدن به هدفهای عالی رهبر خردمند خود داریم زیرا وقتی رهبر ما و پیشوای ما، شاه ما می‌فرمایند تنها کاری که در مقابل این احساسات از عهده من برمی‌آید این است که همان عهد قدیم خود را تجدید می‌کنم که مانند گذشته در راه مردم این مملکت از هیچ کاری و هیچ اقدامی و هیچ فداکاری فروگذار نباشم (صحیح است) ملت ایران اعم از زن و مرد، کوچک و بزرگ در مقام نماینده مجلس، عضو دولت و صاحبان مشاغل آزاد باید بگوئیم شاهنشاها این ما هستیم که به شکرانه این موهبت عظمی و عنایتی که پروردگار فرموده‌اند در راه حفظ سلامت شما و شهبانوی مهربان و ولایت عهد عظمی از نثارجان دریغ نکنیم و در راه حصول به آرزوها و آرمانهای عالی و بزرگی که برای اعتلا ایران و ایرانی دارید آنچه در قوه و قدرت داشته باشیم بکار بندیم باشد که سعادت تحصیل رضای خدا و رهبر بزرگ خود را جلب نمائیم، و از خدای بزرگ بخواهیم چنانکه به رهبر ما، به شاه ما این نیروی عظیم را عنایت فرموده ما را نیز سزاوار و شایسته خدمتگذاری او قرار دهد. این آرزوی قلبی را در بارگاه باعظمت حضرت رضا با خلوص نیت خواستم و امیدوارم مقبول افتد.
در پایان وظیفه دارم از جانب مسئولین امور و مردم خراسان از آقایان وزراء و نمایندگان محترم مجلس و ملتزمین شاهنشاه معظم که به مشهد تشرف حاصل فرموده بودند و بعلت فقدان وسایل و امکانات پذیرایی مناسب نشد عذر بخواهم (مهندس معینی زند- همان زیارت کافی بود) همینطور که فرمودید این سعادتی است که مردم خراسان دارند که در جوار مرقد مطهر حضرت رضا (ع) زندگی می‌کنند و افتخاری است که نصیب آنان شده و از این توجه و عنایت برخوردار هستند. برای مسئولین امور خراسان که در بزرگداشت این ایام تاریخی کوشش فراوان کرده‌اند از جانب نمایندگان تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای دکتر مهذب تشریف بیاورید.
دکتر مهذب- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم: هر چند همکاران بنده قبل از بنده درباره تاجگذاری و احساسات پاک مردم نسبت به مراسم فرخنده تاجگذاری اعلیحضرتین صحبت فرمودند ولی بنده شخصاً خیال می‌کنم هرچه در این موضوع گفته بشود و یا هرچه در این‌باره نوشته بشود کم است و هرگز نمی‌شود مبین احساسات عمیق ملت ایران نسبت به شاهنشاه ایران باشد. مسلماً همانطوری که گفته شد احساسات مردم ایران در جریان تاجگذاری اعلیحضرتین به حدی پاک و بی‌شائبه بود که در تاریخ ملت ایران با خطوط زرین و برای همیشه به ثبت خواهد رسید (صحیح است) این روزها تمام مردم ایران در جشن بزرگی شرکت دارند در هر استان، در هر شهرستان، در هر بخش و روستا از زن و مرد و کوچک و بزرگ هلهله و شادی می‌کنند و تمامی ملت می‌کوشند تا بار دیگر پیوستگی قلبی و ناگسستنی خود را با مقام سلطنت به دنیا اعلام دارند. همکار عزیز بنده آقای مهندس صائبی نامه‌ای که از حوزۀ انتخابیه شان به ایشان رسیده بود قرائت فرمودند اینجا هم بنده اجازه می‌خواهم چند کلمه از نامه‌ای که از یک دهاتی ساده برای من رسیده قرائت کنم «این روزها در هر جا شعفی برپاست. در جشن عروسی عده‌ای آشنا با عروس و داماد شرکت می‌کنند و هلهله و شادی می‌نمایند به مناسبت تاجگذاری اعلیحضرتین در شهرها و دهات از هر گوشه و کنار صدای شیپور و دهل به گوش می‌رسد زنان دهات لباسهای رنگارنگ و زیبا پوشیده می‌رقصند و شادی می‌کنند. جای شما سبز است در شهر طاق نصرتهای زیبا بپا شده دهات کمتر از شهر نیست. هنوز مردم معتقدند که آنچه در قدر شاهنشاهی است نکرده‌اند و نتوانسته‌اند حتی ذره‌ای از حقشناسی خود را نسبت به پادشاهی که خود را اینگونه وقف خدمت به ملتش کرده و از پرتو توجهات اوست که ما صاحب همه چیز شدیم ابراز دارند» به هرحال اینگونه نوشته‌ها مبین احساسات پاک تمام مردم مملکت در هر گوشه و کنار، از زن و مرد و بزرگ و کوچک است. ملت ایران به حکم تاریخ همیشه ملتی شاهدوست بوده و ارکان سلطنت پیوسته بر قلوب آنها استوار بوده است و در هر فرصتی که به دستش رسیده این عشق معنوی و ابدی خود را به ظهور رسانیده است (صحیح است) در مراسم فرخنده تاجگذاری اعلیحضرتین، مردم ایران را فرصتی بدست آمد تا نه تنها این عشق معنوی و ابدی را نسبت به پادشاه مملکت و شهبانوی گرامی ایران ابراز بدارد بلکه فرصتی بود تا به پاس خدمات گرانبها و فداکاریهای ۲۶ ساله سلطنت شاهنشاه آریامهر محمدرضا شاه پهلوی نمونه‌ای از حق شناسی خود را به‌صورت شرکت در مراسم فرخنده تاجگذاری ابراز دارد (صحیح است) به نظر بنده هیچ شهری از شهر دیگر و هیچ استانی از استان دیگر در ابراز احساسات جلوتر نبود بلکه همانطور که عرض کردم قاطبه مردم از هر صنف و هر طبقه با تمام وجودشان با آنچه در قوه‌شان بود در این مراسم شرکت کردند (صحیح است) و کوشیدند تا با شرکت در این مراسم افتخاری برای خودشان و خانواده خودشان بدست بیاورند و اثبات کنند که رشته ناگسستنی بین آنها و شاه آنها موجود است (صحیح است) این نوع رابطه قلبی و معنوی بین ملت و رئیس مملکت را شاید در هیچ کجای دنیا نتوان دید. همانطور که تاریخ شاهنشاهی ما از تاریخ سایر حکومتهای مشروطه سلطنتی کهن‌تر است به همان نسبت هم رابطه ملت و شاه رشته‌ای که مردم ایران را به شاه ایران متصل می‌کند مستحکم‌تر و از این لحاظ در دنیا بی نظیر است (صحیح است) و شاید از همین لحاظ بود که در هفته‌ای که گذشت جراید عمدۀ دنیا و تلویزیونهای کشورهای خارجی و دنیا اینگونه از ملت ایران و خدمات شاهنشاه ایران تجلیل کردند به جائی که بسیاری از آنها هفته تاجگذاری ایران را هفته ایران نام نهادند. اگر همکاران محترم تصور بفرمایند که تا ۱۰-۱۵ سال پیش نم ایران برای بسیاری از مردم دنیا حتی تحصیل کرده‌های آنها نامأنوس بود امروز غروری بسیار بزرگ و افتخاری بسیار بزرگ برای ما است که در دنیا هفته تاجگذاری اعلیحضرتین هفته ایران نام گرفت (صحیح است) این نوع رابطه قلبی و معنوی بین ملت و رئیس مملکت را همانطور که عرض کردم در هیچ کجای دنیا نمی‌توان دید و از همینجااست که دنیا اینگونه از ملت ایران و شاه ایران تجلیل می‌کند. قلوب ملت ایران با عشق شاه آغشته است بنابراین بفرموده حافظ شیرازی
- هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق
- ثبت است در حریده عالم دوام ما
امیدوارم جشن مبارک تاجگذاری بر شاهنشاه ما، بر شهبانوی گرامی ما، بر خاندان جلیل سلطنت و بر همه ملت ایران مبارک و میمون باشد. در خاتمه لازم میدانم اعضای محترم شورای عالی تاجگذاری که در تنظیم برنامه و در اجرای برنامه نهایت کوشش را کردند و با دقت و نظم خاصی برنامه‌های تاجگذاری را تنظیم و به مرحله اجرا درآوردند صمیمانه سپاستگذاری کنم (صحیح است) و همچنین لازم میدانم از مأمورین و مسئولین وزارت اطلاعات که به شایستگی هرچه تمام‌تر مراسم و اخبار مربوط به تاجگذاری را در کشور منتشر کردند و تسهیلات لازم را فراهم آوردند که مراسم تاجگذاری ما در دنیا و رابطه معنوی و قلبی ملت ایران با شاه ایران و احساسات بی‌شائبه قاطبه مردم در خارج منعکس بشود تشکر می‌کنم. امیدوارم خداوند به همه آنها و همه ما فرصت و توفیق بدهد تا بتوانیم نسبت به خدمت در راه جلب رضایت شاهنشاه بزرگ و ملت ایران سربلند و موفق باشیم متشکرم (احسنت).
- تصویب صورتجلسه
۴- تصویب صورتجلسه
رئیس- راجع به صورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود.
- اجرای مراسم تحلیف بوسیله آقای رامبد
۵- اجرای مراسم تحلیف بوسیله آقای رامبد
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای رامبد برای اجرای مراسم تحلیف تشریف بیاورند.
(در این موقع کلام‌الله مجید را با احترامات لازم به تالار جلسه آورده و عموم حضار قیام نمودند) و آقای رامبد قسم‌نامه را امضاء نمودند.
«من که در ذیل امضا می‌نمایم خداوند را به شهادت می‌طلبم و به قرآن قسم یاد می‌کنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که به ما رجوع شده است مهماامکن با کمال راستی و درستی و جد و جهد انجام بدهم و نسبت به اعلیحضرت شاهنشاه متبوع، عادل و مفخم خود صدیق و راستگو باشم و به اساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جز فوائد و مصالح دولت ملت ایران».
- تقدیم ده فقره صورت دیون بوسیلۀ آقای معاون وزارت دارائی
۶- تقدیم ده فقره صورت دیون بوسیلۀ آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری- (معاون وزارت دارائی) با اجازه مقام محترم ریاست. به طوریکه خاطر محترم نمایندگان مستحضر است برای پرداخت دیون بلامحل دستگاههای دولتی از محل اعتبار دیون همین دستگاهها برای هر مورد تصویب و اجازه کمیسیون بودجه لازم است صورتی از دیون دستگاههای مختلف دو وزارتخانه و مؤسسات را بنده حضورتان عرض می‌کنم. دانشگاه مشهد، شهربانی کل کشور، اداره کل نظارت بر مواد مخدره، اداره ثبت اسناد و املاک، سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی، دانشگاه تبریز، مؤسسه خاک‌شناسی و مؤسسۀ بررسی آفات و بیماریهای گیاهی و سازمان اوقاف اینها صورتی است از دیون این دستگاهها که تقدیم مقام ریاست می‌شود و استدعا می‌کنم مقرر بفرمایند که برای رسیدگی و تصویب به کمیسیون بودجه ارجاع شود.
رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- تقاضای آقای دکتر یگانه وزیر مشاور دائر بجریان گذاردن لوایح معوقه
۷- تقاضای آقای دکتر یگانه وزیر مشاور دائر بجریان گذاردن لوایح معوقه
دکتر یگانه- با اجازه مقام ریاست چون طبق آئین‌نامه مجلس مقرر است لوایح دولت که در دورۀ قانونگذاری قبلی تقدیم شده در این دوره آن قسمت که مورد نیاز است باید از طرف دولت استدعای طرح در مجلس بشود و دراین خصوص از طرف مقام ریاست فهرست لوایح به دولت ابلاغ شده بنده با اجازه مقام ریاست خواستم به استحضار برسانم که کلیه لوایحی که در دورۀ ۲۱ به مجلس تقدیم شده و یا لوایحی که قبل از دورۀ ۲۱ تقدیم شده و در دوره بیست و یکم استدعای طرح و تصویب آن شده تقاضای رسیدگی به همه آنها را دارم که مقرر بفرمایند در کمیسیونها طرح و مورد رسیدگی قرار بگیرد.
- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی
۸- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی
رئیس- گزارش شور اول لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه دوشنبه ۸/۸/۴۶ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر مشاور لایحه شمارۀ ۲۹۶۷۲ – ۳/۸/۴۶ دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را که به شمارۀ ۲ چاپ و توزیع گردیده برای شور اول مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مادۀ ۱- بمنظور اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.
مادۀ ۲- کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی و وزیر کشاورزی در قوانین و مقررات مربوط به امور اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستائی و انحلال بنگاه خالصجات بعهده وزارت و وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محول می‌گردد.
- تبصره- اختیارات رئیس اصلاحات ارضی بشرح مندرج در قانون و مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۲۴/۸/۴۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تفویض می‌شود. وزیر مذکور می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به سایر مسئولین ذیصلاح اعطاء نماید.
مادۀ ۳- از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور و کارمندان تابعه آن (اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در آن سازمان می‌باشند) و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستائی وابسته به وزرات کشاورزی یا کارمندان تابعه آن (اعم از کارمندان ثابت این سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) و آن قسمت از بودجه و سرمایه و اموال که به دولت تعلق دارد به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شوند.
سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از نظر مالی کماکان بر اساس مقررات موسسات بازرگانی وابسته به دولت اداره خواهد شد.
- تبصرۀ ۱- اختیارات وزیر و وزارت کشاورزی در سازمان مرکزی تعاون روستائی و همچنین نمایندگی بانک کشاورزی ایران در شورایعالی تعاون روستائی به وزیر و وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی واگذار می‌شود سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مزبور بوزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود و دولت ترتیب بازپرداخت مبلغ سهام مذکور را به بانک کشاورزی ایران خواهد داد.
- تبصرۀ ۲- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مکلف است سازمان لازم برای اداره امور اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی و اجرای قانون مربوط به انحلال بنگاه خالصجات و حصول بسیار هدفهای مذکور در این قانون را براساس تبصرۀ ۳ مادۀ ۸ قانون استخدام کشوری تهیه و به موقع اجرا بگذارد.
- تبصرۀ ۳- دولت مجاز است سازمانها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظایف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون مشترک استخدام مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید.
- تبصره ۴- کارمندان بانک کشاورزی ایران مأمور خدمت در سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مورد احتیاج این وزارت می‌باشند کماکان به صورت مأمور در وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مشغول انجام وظیفه خواهند بود.
مادۀ ۴- اعمال حقوق مالکیت دولت موضوع قانون مصوب ۳/۹/۳۶ در املاک مزروعی و سایر املاک و اراضی مذکور در قوانین اصلاحات ارضی با اختیارات و وظایف بعهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی محول می‌گردد و نسبت برقبات شهری و املاکی که مشمول قوانین اصلاحات ارضی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده‌دار این وظیفه خواهد بود.
- تبصرۀ ۱- کلیه اموال منقول و اثاثیه بنگاه خالصجات سابق که در قانون انحلال بنگاه خالصجات مصوب ۲۰/۴/۴۶ برای آنها تعیین تکلیف نشده است به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.
- تبصرۀ ۲- پرداخت مقرری قضات عضو کمیسیون مندرج در مادۀ ۹ قانون انحلال بنگاه خالصجات مشمول مادۀ ۵ الحاقی به تبصرۀ ۲۹ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ خواهد بود.
- مخبر کمیسیون کشاورزی – مهندس اسدی سمیع.
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه سه‌شنبه ۹/۸/۴۶با حضور آقای دکتر ولیان وزیر مشاور لایحه دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی را برای شور اول رسیدگی و مصوبه کمیسیون کشاورزی را تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
- مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- محمد دیهیم.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه سه شنبه ۹/۸/۴۶با حضور آقای دکتر ولیان وزیر مشاور لایحه دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
- نایب رییس کمیسیون دارایی- مهدی تهرانی.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است آقای دکتر عاملی تشریف بیاورید.
دکتر عاملی- جناب آقای رییس نمایندگان ارجمند لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مطرح است البته تشکیل چنین وزارت خانه‌ای را باید گفت یکی از آرزوهاست برای اینکه این وزارتخانه باید یکی از مهمترین اصول انقلاب شاه ملت را جامه تحقق بپوشاند ولی در همین مورد برای اینکه چهارچوب تشکیل چنین وزارتخانه‌ای مشخص باشد لازم است که مطالبی را به عرض برسانم چون بر اساس این مطالب است که پیشنهادهایی در مورد تکمیل این لایحه تقدیم خواهد شد، لازم است که این مطالب را در کلیات به عرض برسانم چون شاید در مورد مواد فرصت کافی نباشد که بتوانم این اصول را تشریح نمایم. اولین اصل انقلاب ششم بهمن مسئله الغاء رژیم ارباب و رعیت در ضمن اجرای قوانین اصلاحات ارضی بوده است و امروز بخاطر اینکه فرصت بهتر و امکان بیشتری برای اجرای این قوانین پیدا بشود دولت در صدد برآمده است که وزارتخانه جدیدی به وجود بیاورد و این نکته کراراً تذکر داده شده است که منظور از انقلاب کشاورزی تنها منحصر به اصلاحات ارضی نیست و یکی از آن نکاتی که می‌بایست مورد توجه قرار بگیرد همین است که ما همه می‌گوییم می‌خواهیم در راه انقلاب سفید گام بر داریم و عده‌ای اظهار می‌کنند که پاسدار این انقلاب هستند و شاید دیگران هم کوشش داشته باشند که در این افتخار با آنها شریک و انباز باشند ولی باید در اولین قدم پاسداری انقلاب اصول این انقلاب را تدوین کرد این مهمترین وظیفه هر فردی است که می‌خواهد هر عملی را انجام بدهد ما مرتبا می‌گوییم انقلاب کشاورزی، انقلاب در سطح روستاها ولی باید این را تعریف کنبم یعنی چه؟ تا امروز که برای این کار وزارتخانه‌ای تشکیل می‌شود این تعریف در سرلوحه وظایف وزارتخانه جدید قرار بگیرد و بدانیم انقلاب در سطح روستاها و انقلاب کشاورزی به چه معنایی است ما امروز روستاهایی داریم که برای ما مرکز دو ظرفیت و دو قدرت محسوب می‌شود اولاً روستاهای ما مرکز نهفته نیروهای طبیعی ملت ایران است نیروهای خداداد از آنچه که در زمین و در آب نهفته است بنابراین مرکزی است برای تمرکز امکانات طبیعی دوم و مهمتر از اولی عبارت از یک ذخیرهگاه بسیار مهم و پرارزش از نیروی انسانی است بنابراین انقلاب کشاورزی باید معطوف به دو اصل باشد یکی بهره برداری کامل و بیشترین بهره برداری از امکانات طبیعی زمین و آب، دوم بیشترین بهره‌برداری از نیروی انسانی که امروز در دل روستا اسیر چنگال وسایل کهنه تولید است این دو هدف اساسی انقلاب کشاورزی است بنابراین در سه اصل می‌شود. انقلاب کشاورزی را تعریف و تشریح کرد. پدید آوردن شرایطی که می‌تواند بهترین استفاده از داده‌های طبیعت را به ملت ایران بدهد در حالی که کمترین میزان نیروی انسانی مشغول امور روستایی باشد و سوم آموزش که می‌تواند نیروی انسانی آزار شده را تا به آن مرحله پیش ببرد که آنها را جذب خدمات صنعتی و دیگر خدمات اجتماعی بکند این برنامه اصلی است که می‌بایست در انقلاب روستایی ایران مورد توجه قرار بگیرد البته در خود لایحه نشان داده نمی‌شود که آن وزارتخانه جدید سیاست اجرایی خودش را بر اجرای این سه اصل قرار خواهد داد و یا اگر انقلاب روستایی را به معنی و مفهوم دیگری تشریح و تفسیر می‌کند باز در این لایحه دید یه نمی‌شود در این لایحه فقط مقداری از اختیارات سازمانهای مختلف را منتقل می‌کنند به دستگاه جدید و این البته نشان دهنده سیاست نسبت به اجرای اصول انقلاب نیست شاید تعریف‌های دقیقتری برای اجرای اصول انقلاب در نظر گرفته باشد این امکان هست ولی در این هنگام لازم است که قسمتی از این دانشهای مخفی در صفحات قانون انعکاس پیدا کند تا در آینده هر کس مجری بود موظف باشد که این مطالب به‌کار برد.
(مهندس اسدی سمیع_ انعکاس پیدا کرده منظور از قوانین اصلاحات ارضی همین‌هایی است که جنابعالی می‌فرمایید) در هر حال چون منظور انقلاب در سطح روستاها به شرحی که عرض کردم تشریح نشده بنابراین پیشنهادهایی در این مورد تهیه شده است که به همین منظور تقدیم خواهد شد و بحث آن را ضمن مواد آنطور که باید و شاید بعمل خواهیم آورد بنابراین اولین پیشنهاد را که در مورد ماده اول است تقدیم مقام ریاست می‌کنم و پیشنهادهای دیگر هم بوسیله دوستان داده خواهد شد خیلی سپاسگذارم.
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ اول قرائت می‌شود.
مادۀ ۱- به منظور اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.
رئیس- در مادۀ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اصلاحات زیر به‌عمل آید:
در نام قانون بجای کلمه تشکیل کلمه تأسیس ذکر شود و مادۀ یک به شرح زیر اصلاح شود.
مادۀ یک- به‌منظور ایجاد تمرکز و هم‌آهنگی در نحوۀ اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و گسترش شرکتهای تعاونی روستائی و ارشاد و توسعه اتحادیه‌های تعاونی و شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی با تشکیلات لازم برای انجام وظایف اساسی خود تأسیس می‌شود.
- تبصرۀ ۱- آئین‌نامه شرکتهای سهامی زراعی توسط وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و پس از تصویب کمیسیونهای کشاورزی و استخدام مجلسین به‌موقع اجراء گذارده می‌شود.
- صائب.
محترماً پیشنهاد می‌نماید درسطردوم مادۀ ۱ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بجای (شرکتهای سهامی زراعتی) نوشته شود:
«شرکتهای سهامی کشاورزی»
- دکتر اعتمادی.
پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۱ به این شرح اصلاح شود:
مادۀ ۱- به‌منظور تعقیب و تکمیل اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل و ارشاد شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تشکیل می‌گردد.
- فضل‌الله صادق سمیعی.
محترماً پیشنهاد می‌نماید
قسمت اخیر تبصرۀ مادۀ ۱ مستقلاً زیر تبصرۀ ۲ قرار داده شود.
- مرتضوی.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در مادۀ ۱ شرکت سهامی زراعتی به زراعی یا کشاورزی تبدیل شود.
- با تقدیم احترامات - مرتضوی.
پیشنهاد می‌نماید نام وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تبدیل شود به «وزارت بهسازی و همکاری روستائی»
- با تقدیم احترام – دکتر اسفندیار یگانگی.
پیشنهاد می‌شود مادۀ ۱ به‌صورت دو ماده به شرح زیر نوشته شود:
مادۀ ۱- به‌منظور نیل کامل به هدفهای مربوط به اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.
مادۀ ۲- وظائف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی عبارتند از:
- ۱- ادامه اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی.
- ۲- ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی.
- ۳- تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی.
- قاضی‌زاده- دکتر درودی- دکتر محمد رضوانی.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در سطر اول مادۀ یک بعد از کلمه ارضی «کشور» و در سطر دوم بعد از تعاون روستائی «همچنین» اضافه و کلمه زراعتی به زراعی تبدیل گردد.
- بدر صالحیان.
پیشنهاد می‌نمایم مادۀ اول لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به شرح زیر تغییر یابد:
برای اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش سازمانهای شرکتهای تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی و تشکیل شرکتهای سهامی کشاورزی و نیز به‌منظور رسیدن به هدف حداکثر تولید کشاورزی با حداقل نیروی انسانی و آموزش ملی و انقلابی روستائیان و اجرای دقیق اصول انقلاب شاه و مردم در روستاها وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.
- دکتر محمدرضا عاملی.
پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۱ به‌صورت زیر اصلاح شود به‌منظور اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعی و راهنمایی دهقانان وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.
- مهندس افراسیاب کیا.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید
مادۀ یک بعد از کلمه زراعتی جمله زیر اضافه گردد.
(و اتخاذ تدابیر لازم برای ایجاد تعادل در تولیدات محصولات کشاورزی و تهیه بازار برای فروش آنها)
- با تقدیم احترام – اخلاقی.
رئیس – مادۀ دوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۲ – کلیه وظایف و اختیارات کشاورزی و وزیر کشاورزی در قوانین و مقررات مربوط به امور اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستایی و انحلال بنگاه خالصجات بعهده وزارت و وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محول می‌گردد.
- تبصره- اختیارات رئیس اصلاحات ارضی به شرح مندرج در قانون و مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۲۴/۸/۴ ۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تفویض می‌شود. وزیر مذکور می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به سایر مسئولین ذیصلاح اعطا نماید.
رئیس – در مادۀ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد). پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصره مادۀ ۲ لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی به شرح زیر و به صورت ماده به شمارۀ ۳ اصلاح شود:
مادۀ ۳- مجموع وظایف و اختیارات رئیس اصلاحات ارضی به شرح مندرج در قانون و مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۲۴/۸/۴۴ و همچنین مجموع وظایف و اختیارات سازمان اصلاحات ارضی به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی واگذار می‌شود و کلیه کارکنان و بودجه و دارایی و تعهدات اداره مزبور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌گردد.
وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به معاونین و یا سایر مسئولین ذیصلاح تفویض نماید.
- صائب.
با احترام پیشنهاد می‌نماید مادۀ دو قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی به شرح زیر اصلاح شود:
مادۀ ۲- کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی و وزیر کشاورزی در قوانین و مقررات مربوط به امور اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستایی و انحلال بنگاه خالصجات و همچنین اختیارات رئیس اصلاحات ارضی به‌شرح مندرج در قانون و مقررات سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۲۴/۸/۴۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تفویض می‌شود.
با تقدیم احترام- وحیدنیا.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در سطر سوم مادۀ ۲ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی به‌جای «وزارت و وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی» نوشته شود:
- «وزارت اصلاحات ارضی و تعون روستایی و وزیر این وزارتخانه»
- دکتر اعتمادی.
با احترام پیشنهاد می‌نمایم در مادۀ ۲ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی پس از سطر دوم و بعد از جمله «سازمان مرکزی تعاون روستایی» کلمات «و سازمان ترویج کشاورزی» اضافه شود.
- سرتیپ‌پور.
محترماً پیشنهاد می‌نماید: در سطر دوم مادۀ ۲ بعد از کلمه مربوط به کلمه «اداره» و بعد از کلمه امور کلمه «سازمان» و بعد از کلمه ارضی «کل کشور» اضافه گردد.
- بدرصالحیان.
احتراناً پیشنهاد می‌نماید تبصره مادۀ ۲ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی به شرح زیر اصلاح شود:
- تبصره- وظایف و اختیارات رئیس سازمان اصلاحات ارضی کل کشور به شرح مندرج در قانون مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۲۴/۸/۴۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تفویض می‌شود. وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی می‌تواند تمام یا قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به ماموران ذیصلاح تفویض نماید.
- دکتر اعتمادی.
با احترام پیشنهاد می‌کنم در سطر۴ از تبصره ماده دوم بعد از جمله «قسمتی از اختیارات خود را» اضافه شود «به مسئولیت خود».
- سرتیپ‌پور.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در سطر اول تبصره مادۀ ۲ بعد از کلمه رئیس «سازمان» و بعد از کلمه ارضی «کل کشور» اضافه شود.
- بدرصالحیان.
پیشنهاد می‌نماید تبصره‌های مشروحه زیر به مادۀ ۲ این قانون اضافه شود:
- تبصره- از تاریخ تصویب این قانون وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روسایی نیز در شورای هماهنگی امور روستاها موضوع مادۀ ۶ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی عضویت خواهد داشت.
- تبصره- دولت به تعداد مورد نیاز وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی از افراد سپاه ترویج و آبادانی به استثنای مشمولین تبصرۀ ۲ مادۀ ۲ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی در اختیارات وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی قرار خواهد داد و حقوق و مزایای این قبیل سپاهیان در دوران خدمت وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی پرداخت خواهد شد.
- با احترام- ثامنی.
پیشنهاد می‌نماید: تبصره‌های مشروحه زیر به مادۀ ۲ این قانون اضافه می‌شود:
- تبصره- از تاریخ تصویب این قانون وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی نیز در شورای هماهنگی امور روستاها موضوع مادۀ ۶ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی عضویت خواهد داشت.
- تبصره- دولت به تعداد مورد نیاز وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی از افراد سپاه ترویج و آبادانی به استثنای مشمولین تبصرۀ ۲ مادۀ ۲ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی در اختیارات وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی قرار خواهد داد و حقوق و مزایای این قبیل سپاهیان در دوران خدمت وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی پرداخت خواهد شد.
- مهندس یارمحمدی.
پیشنهاد می‌نماید: تبصره مشروحه زیر به مادۀ ۲ این قانون اضافه می‌شود:
- تبصره- اختیارات وزارت و وزیر کشاورزی در سایر قوانین تا آنجا که ارتباط به اراضی و املاک مشمول قوانین و مقررات اصلاحات ارضی دارد به وزارت و وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تفویض می‌شود.
- مهندس یارمحمدی.
با احترام پیشنهاد می‌نماید که در مادۀ ۲ پس از جمله سازمان مرکزی تعاون روستایی: سازمان ماشین آلات کشاورزی نیز اضافه شود.
- مؤید امینی.
رئیس- مادۀ سوم قرائت می‌شود.
مادۀ ۳- از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور و کارمندان تابعه آن (اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در آن سازمان می‌باشند) و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستائی وابسته به وزارت کشاورزی یا کارمندان تابعه آن (اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندانیکه در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در آن سازمان می‌باشند) و آن قسمت از بودجه و سرمایه و اموال که به دولت تعلق دارد به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌شوند.
سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از نظر مالی کماکان براساس مقررات مؤسسات بازرگانی وابسته به دولت اداره خواهد شد.
- تبصرۀ ۱- اختیارات وزیر و وزارت کشاورزی در سازمان مرکزی تعاون روستائی و همچنین نمایندگی بانک کشاورزی ایران در شورای عالی تعاون روستائی به وزیر و وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی واگذار می‌شود. سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مزبور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌شود و دولت ترتیب بازپرداخت مبلغ سهام مذکور را به بانک کشاورزی ایران خواهد داد.
- تبصرۀ ۲ – وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مکلف است سازمان لازم برای اداره امور اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی و اجرای قانون مربوط به انحلال بنگاه خالصجات و حصول به سایر هدفهای مذکور در این قانون را براساس تبصرۀ ۳ مادۀ ۸ قانون استخدام کشوری تهیه و بموقع اجراء بگذارد.
- تبصرۀ ۳- دولت مجاز است سازمانها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظایف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون مشترک استخدام مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید.
- تبصرۀ ۴- کارمندان بانک کشاورزی ایران مأمور خدمت در سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مورد احتیاج این وزارت می‌باشند کماکان به‌صورت مأمور در وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مشغول انجام وظیفه خواهند بود.
رئیس- آقای دکتر عدل طباطبائی بفرمایید.
دکتر عدل طباطبائی- در ماده سوم اشاره شده است به اینکه سازمان مرکزی تعاون روستایی وابسته به وزارت کشاورزی منتقل می‌شود به وزارت اصلاحات ارضی، آنچه که به نظر من می‌رسد این است که ماهیت حقوقی این سازمان یک ماهیتی نیست که جنبۀ دولتی یا وابسته به دولت به این سازمان بدهند زیرا باید دید این سازمان چگونه تشکیل شده؟ تشکیل این سازمان مبتنی است بر وجود شرکتهای تعاونی که تشکیل اتحادیه‌ها داده‌اند و این اتحادیه‌ها می‌بایستی تشکیل چنین سازمانی را بدهند و لیکن چون در آن موقع یعنی درچند سال پیش اتحادیه‌ها آمادگی تشکیل این سازمان را نداشتند به بانک کشاورزی و عمران روستایی اجازه داده شد که پیشقدم بشود برای تشکیل این سازمان و نصی که به موجب تصویب نامه زمان فترت این اختیار را به بانک کشاورزی و عمران روستایی داد به موجب قانون بعدی که در سال ۴۵ در مجلس تصویب شد تجدید شد به این معنی که بانک می‌تواند در تشکیل سازمان تعاون روستائی مشارکت بکند به فلان میزان سرمایه و بعداً این سهام را به تدریج منتقل کند به اتحادیه‌های تعاونی بنابراین ملاحظه می‌فرمائید که ماهیت حقوقی این سازمان یک ماهیت غیر دولتی است درست است که از طرف دیگر در قوانین بودجه سالهای قبل کشور این سازمان جزو مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت ذکر شده است اما همانطور که آقایان اطلاع دارید این تقسیم‌بندی بودجه‌ای منظم به بودجه عمومی کل کشور یک تقسیم‌بندی قراردادی است که از طرف دفتر مرکزی بودجه به عمل می‌آید و ازنظر عمل قانونگذاری ما چیزی را تصویب نمی‌کنیم که جنبه قانونی داشته باشد و بعد مورد استناد قرار بگیرد به اینکه سازمان مرکزی تعاون روستائی وابسته به دولت است مضافاً به اینکه برخلاف آنچه که در این قانون ذکر شده است این سازمان جزء مؤسسات بازرگانی وابسته به دولت در بودجه ذکر نشده و جزء موسسات انتفاعی وابسته به دولت ذکر شده که البته آنهم غلط است بدلیل اینکه تقسیم بندی مؤسسات که عرض کردم یک تقسیم‌بندی قراردادی است در بودجه کل کشور به انتفاعی و بازرگانی مبتنی است بر اساسنامه‌شان یعنی اگر از نظر شکل در قالب یکی از اشکال پیش بینی شده در قانون تجارت تشکیل بشود منظور می‌شود جزو مؤسسات بازرگانی وابسته به دولت والا موسسات انتفاعی خواهد بود و در اساسنامه این سازمان مرکزی تعاون روستایی ذکر شده که این سازمان شرکتی است سهامی پس منطقاً هم می‌بایستی اگرچه تقسیم بندی بودجه مورد استناد ما نیست این سازمان جزو سازمانهای بازرگانی وابسته به دولت منظور بشود به هرحال قدر مسلم این است که ماهیت واقعی این سازمان یک ماهیت غیر دولتی است که بموجب اساسنامه هم قبول شده است و ازجمله وظائف آنکه در مادۀ ۶ بند۱۵ ذکر شده است عبارت است از دفاع از منافع صنفی اتحادیه‌ها و شرکتهای تعاونی و اینک اگر این سازمان را منتقل کنیم به وزارت اصلاحات ارضی می‌شود یکی از ارگانها و یکی از قسمتهای تابعه و یکی از اجزای لاینفک این وزارتخانه و بنده در این شرایط نمیدانم اگر به این ترتیب این سازمان دولتی بشود تا چه حد خواهد توانست فلسفه اصلی تشکیل خودش را انجام بدهد علاوه بر اینکه (مهندس یارمحمدی- جنابعالی در روستاها کار نکرده‌اید) شما اگر فرمایشی دارید تشریف بیاورید پشت تریبون بفرمایید عرض می‌کنم علاوه بر اینکه هرم تشکیلاتی تعاونی مستلزم این است که شرکتهای تعاونی روستایی که قاعده هرم را تشکیل می‌دهند بتوانند در مراحل بالاتر تشکیلات صنفی خود را با ایجاد اتحادیه‌ها و فدراسیون‌ها ادامه بدهند باید عرض کنم که وظیفه‌ای که طبق مادۀ ۶ بند ۱۵ بعهده سازمان محول شده است و عبارتست از دفاع از منافع صنفی شرکتهای تعاونی نزد مقامات مربوطه انجام نمی‌گیرد مگر اینکه این دستگاه جنبه و ماهیت غیر دولتی داشته باشد و الا اگر منتقل بشود به وزارتخانه این سوال مطرح می‌شود که چگونه یک دستگاهی که جزو وزارتخانه شده است می‌تواند از منافع صنفی اعضای خودش نزد خویش دفاع بکند و این به مثابه این است که مثلاً ما کنفدراسیون کار یا فدراسیون کارگران را منضم بکنیم به وزارت کار، به هرحال منظور بنده از عرض این مطالب این است که در انشاء این ماده ترتیبی پیش‌بینی بشود که لطمه به ماهیت و طبیعت واقعی این سازمان وارد نیاید و بنده در این مورد پیشنهاد داده‌ام و به این ترتیب تصور می‌کنم آن قسمتی که مربوط است به انتقال وزارت اصلاحات ارضی حذف شود و بقیه ماده که مربوط است به آن قسمت از بودجه و اموال این سازمان متعلق به دولت محفوظ بماند شاید منظور رعایت بشود خیلی متشکر می‌شوم.
رئیس- نظر دیگری در مادۀ ۳ نیست؟ (اظهاری نشد)
پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۳ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بشرح زیر اصلاح شود:
مادۀ ۳ – از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور با بودجه، دارائی و کارمندان آن (اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام رسمی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران وابسته به وزارت کشاورزی با آن قسمت از بودجه و دارائی آن که به دولت تعلق دارد و کارمندان آن (اعم از کارمندان ثابت این سازمان یا کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شوند.
سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از نظر مالی کماکان طبق مقررات مربوط به خود اداره خواهد شد.
- دکتر اعتمادی.
پیشنهاد می‌نماید اصلاح زیر در مادۀ ۳ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی به عمل آید.
- ۱- در آخر سطر چهارم بجای (یا کارمندان تابعه) نوشته شود (و کارمندان تابعه).
- ۲- در سطر هفتم بعد از (اموال) کلمه (آنها) اضافه گردد. دکتر یزدان‌پناه
با احترام پیشنهاد می‌نماید در ماده سوم پس از کلمات «وابسته به وزارت کشاورزی» جمله «سازمان ترویج کشاورزی» اضافه شود.
- سرتیپ‌پور.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید قسمت اول مادۀ ۳ به شرح زیر اصلاح شود:
از تاریخ تصویب این قانون سازمانهای اصلاحات ارضی کل کشور و تعاون روستائی و کارمندان تابعه آنها اعم از کارمندان ثابت سازمانی و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در سازمانهای نامبرده باشند با بودجه و سرمایه و اموال دولتی متعلق به آنها به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.
- با تقدیم احترام- دکتر مهذب.
پیشنهاد می‌شود قسمتی از مادۀ ۳ به‌صورت زیر اصلاح شود:
مادۀ ۳- ..............
و آن قسمت از بودجه و سرمایه و اموالی که تعلق به دولت داشته و جزو تشکیلات سازمان اصلاحات ارضی و سازمان تعاون روستائی می‌باشد به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.
- با تقدیم احترام- دکتر زعفرانلو.
محترماً پیشنهاد می‌نماید قسمت اخیر مادۀ۳ به شرح زیر اصلاح گردد.
سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از نظر مالی کماکان براساس مقررات بازرگانی اداره خواهد شد.
- مرتضوی.
محترماً پیشنهاد می‌نماید که در مادۀ ۳ جمله ذیل از لایحه تأسیس وزارت اصلاحات ارضی حذف شود.
و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستائی وابسته به وزارت کشاورزی با کارمندان تابعه آن (اعم از کارمندان ثابت این سازمان و کارمندانیکه در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند).
- دکتر عدل طباطبائی.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصرۀ ۱ مادۀ ۳ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی به شرح زیر اصلاح شود.
- تبصرۀ ۱- اختیارات وزارت کشاورزی و وزیران وزارتخانه در سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران و همچنین نمایندگی بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی ایران در شورای عالی به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و وزیر این وزارتخانه واگذار می‌شود و سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مزبور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می گرددو دولت مکلف است ترتیب استرداد مبلغ پرداخت شده بابت بهای سهام مذکور را به بانک کشارزی بدهد.
- دکتر اعتمادی.
چون مفاد جملۀ اول تبصرۀ ۱ مادۀ ۳ عیناً در مادۀ ۲ نوشته شده و تکراری است پیشنهاد می‌شود تبصرۀ ۱ با حذف جمله مزبور به ذیل مادۀ ۲ اضافه شود و با این ترتیب تبصره مزبور حذف خواهد شد.
- شیخ‌الاسلامی.
محترما پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۳ لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی وابسته به وزارت کشاورزی و آن قسمت از بودجه و تعهدات و سرمایه و دارائی آن که به دولت تعلق دارد و همچنین کلیه کارکنان تابعه آن به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.
- تبصره- سازمان مرکزی تعاون روستایی از نظر مالی کماکان بر اساس مقررات مؤسسات بازرگانی وابسته به دولت اداره خواهد شد و رئیس این سازمان سمت معاونت وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را خواهد داشت.
- صائب.
پیشنهاد می‌نماید:
- ۱- در مادۀ سوم قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بعد از جملات (از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور و کارمندان تابعه آن اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در آن سازمان می‌باشند) جمله (با بودجه و اعتبارات مربوط) اضافه شود.
- ۲- در تبصره چهار مادۀ سوم کلمۀ (کارمندان) به کلمه (کارکنان) اصلاح شود.
- با تقدیم احترامات- علی اکبر دانشمند.
پیشنهاد می‌نماید در لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اصلاحات زیر به عمل آید.
- تبصره‌های ۱و ۲ و ۳ و ۴ مادۀ ۳ هر یک به صورت ماده به شماره‌های ۵ و ۶ و ۷ و ۸ قید شود و در سطر سوم تبصرۀ ۳ مادۀ ۳ لایحه موجود بعد از کارمندان بدین صورت اصلاح شود.
مربوط به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل نماید.
- و تبصرۀ ۴ مادۀ ۳ موجود نیز به شرح زیر اصلاح شود.
- آن عده از کارمندان بانک کشاورزی ایران و سازمان اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستایی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مأمور خدمت در بانک کشاورزی ایران و یا سازمانهای مذکور می‌باشد مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مورد احتیاج این وزارت باشند کماکان به‌صورت مأمور در وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مشغول انجام وظیفه خواهند بود.
- صائب.
پیشنهاد می‌نماید قسمت اول تبصرۀ ۱ مادۀ ۳ به ترتیب زیر اصلاح شود:
- تبصرۀ ۱- اختیارات وزیر و وزارت کشاورزی و بانک کشاورزی در سازمان مرکزی تعاون روستایی و همچنین نمایندگی آنها در شورای عالی تعاون کشور به وزیر و وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی واگذار می‌شود. الخ......
- مهندس یارمحمدی.
محترما پیشنهاد می‌نماید
در تبصرۀ ۲ مادۀ ۳ سطر سوم کلمه زراعتی به زراعی تبدیل گردد.
- بدر صالحیان.
در مورد قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی نظر به اینکه تشکیل کمیسیون مشترک استخدام مجلسین که در تبصرۀ ۳ مادۀ ۳ به آن اشاره شده است در آئین‌نامه پیش‌بینی نشده و بنابراین وجهه قانونی ندارد لذا پیشنهاد می‌نماید کلمه (مشترک) حذف گردد.
- دکتر یزدان‌پناه.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید در تبصرۀ مادۀ ۳ «کمیسیون مشترک استخدام مجلسین» تبدیل شودبه «کمیسیونهای مربوط مجلسین».
- دکتر مهذب.
پیشنهاد می‌نماید فراز زیر بعنوان تبصرۀ ۳ مادۀ ۳ لایحه منظور گردد:
از تاریخ تصویب این قانون سازمانهای سپاهیان انقلاب (سپاه دانش، سپاه بهداشت، سپاه آبادانی و ترویج) به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌گردد.
- دکتر فضل‌الله صدر.
تمنا دارد مقرر فرمایند تبصرۀ ۳ مادۀ ۳ به شرح زیر اصلاح شود:
- تبصرۀ ۳- دولت مجاز است سازمانها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظائف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مربوط می‌شود همچنین سازمانها و تشکیلات عمران روستایی که در وزارتخانه‌ها و مؤسسات مختلف موجود می‌باشد پس از تصویب کمیسیون مشترک استخدام مجلسین با بودجه و کارمندان مربوطه به این وزارت منتقل نماید.
- سرتیپ حکیمیان.
پیشنهاد می‌نمایم در سطر اول تبصرۀ ۳ مادۀ سوم بجای کلمه مجاز کلمه «باید» ذکر شود.
- دکتر فضل‌الله صدر.
پیشنهاد می‌نماید تبصرۀ ۴ مادۀ سوم این قانون بشرح زیر اصلاح شود:
- تبصره- کارکنان بانک کشاورزی ایران مأمور خدمت در سازمان مرکزی تعاون روستایی که در تاریخ اجرای آئین‌نامه استخدامی فعلی بانک مذکور پنج سال خدمت مقدماتی آنها سپری شده باشد از شمول این ماده مستثنی بوده ولی مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مورد احتیاج این وزارت هستند کماکان به‌صورت مأمور مشغول انجام وظیفه خواهند بود و با آنان بر طبق تبصرۀ مادۀ ۵ قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
- مهندس یارمحمدی.
احترامآ پیشنهاد می‌نماید تبصرۀ ۴ مادۀ۴ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بشرح زیر اصلاح شود.
- تبصره ۴- ادامه مأموریت کارمندان بانک کشاورزی ایران در سازمان تعاون روستایی با نظر وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و موافقت بانک کشاورزی ایران بلامانع است.
- دکتر اعتمادی.
پیشنهاد می‌شود تبصرۀ زیر به مادۀ ۳ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اضافه شود.
- تبصرۀ ۵- وزارت کشاورزی مکلف است به تعداد کارمندانیکه از سازمانهای مختلف وزارت کشاورزی که در اجرای مادۀ ۳ این قانون به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شوند ظرف مدت دو ماه کارمندان فنی استخدام و در اختیار سازمانهای مربوط قرار دهند.
- با تقدیم احترام دکتر زعفرانلو.
پیشنهاد می‌نمایم تبصرۀ ۲ ماده سوم بدین ترتیب اصلاح شود:
وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مکلف است سازمانهای لازم برای اداره امور اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی و اجرای قانون مربوط به انحلال بنگاه خالصجات و حصول بسیار هدفهای مذکور در این قانون را براساس تبصرۀ ۳ مادۀ ۸ قانون استخدام کشوری ایجاد نماید.
پیشنهاد می‌نمایم کلمه تابعه را ازسطر دوم و همچنین سطر چهارم مادۀ ۳ حذف گردد.
- دکتر فضل الله صدر.
پیشنهاد می‌نماید مادۀ ۳ به این شرح اصلاح شود:
از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور وکامندان تابعه آن «اعم از کارمندان ثابت سازمان و کارمندنی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مامور خدمت در آن سازمان می‌باشند» و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی وابسته به وزارت کشاورزی یا کارمندان تابعه آن «اعم از کامندان ثابت این سازمان و کارمندانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام کتبی مامور خدمت در این سازمان می‌باشند» و آن قسمت از بودجه و سرمایه و اموالی که در سازمان اصلاحات ارزی وزارت کشاورزی به دولت تعلق دارد به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شوند.
- فضل‌الله صادق سمیعی.
پیشنهاد می‌شود که در جمله آخر مادۀ ۳ کلمه «و انتفاعی» به جمله «موسسات بازرگانی» اضافه شود.
- دکتر عدل طباطبایی.
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده۳ لایحه اضافه شود.
- تبصره- وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌تواند به متصرفین قانونی اراضی خائصه که تا به حال عرصه اعیانی خود را نتتوانسته‌اند خریداری نمایند مشروط به اینکه تا شش ماه بعد از تصویب قانون مبادرت به خرید بنمایند بابت ۸ درصد حق الارض سالیانه معوقه تا میزان ۶۰ درصد تخفیف قائل شده و زیان دیرکرد مطالبه ننماید.
- مهندس فروهر.
رئیس- مادۀ چهارم قرائت می‌شود.
مادۀ ۴- اعمال حقوق مالکیت دولت موضوع قانون ۳/۹/۳۶ در املاک مزروعی و سایر املاک و اراضی مذکور در قوانین اصلاحات ارضی با اختیارات و وظایف به عهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی محول می‌گردد و نسبت به رقبات شهری و املاکی که مشمول قوانین اصلاحات ارزی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده‌دار این وظیفه خواهد بود.
- تبصرۀ ۱- کلیه اموال منقول و اثاثیه بنگاه خالصجات سابق که در قانون بنگاه خالصجات مصوب ۲۰/۴/۴۶ برای آنها تعیین تکلیف نشده است به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.
- تبصرۀ ۲- پرداخت مقرری قضات عضو کمیسیون مندرج در مادۀ ۹ قانون انحلال بنگاه خالصجات مشمول مادۀ ۵ الحاقی به تبصرۀ ۲۹ قانون بودجه سال۱۳۴۴ خواهد بود.
رئیس- آقای دکتر مهذب تشریف بیاورید.
دکتذ مهذب- در این مادۀ ۴ دو تبصره است که مربوط به اصل مادۀ ۴ نیست و شاید بهتر باشد به صورت دو مادۀ جداگانه تنظیم شود در هر حال فلسفه ماده۴ و بعضی از تبصره‌ها و مواد دیگر لایحه از این جهت آمده که فعالیت‌های متشتتی را که در سطح روستاها انجام می‌شد بلکه در یک سازمان جمع کند و نمونه بارز این اقدام ادغام تعاون روستایی در سازمان اصلاحات ارضی است متاسفانه و با وجودی که دولت هم در این راه با مجلسین در تمام دوره گذشته هم صدا بود و همه قبول داشتیم که وضع ناروای موجود در بعضی از روستاها از لحاظ بعضی فعالیت‌های متشتت صحیح نیست مثل اینکه دولت هم کمیسیونهایی تشکیل داد که بررسی بکند و فعالیت‌های سازمانی را در سازمان دیگر ادغام بکند نتیجه کمیسیونها و اقداماتی که که در این راه به عمل آمد چه شد بنده نمیدانم و شاید لازم باشد بنده استدعا بکنم جناب دکتر یگانه یا جناب وزیر اصلاحات ارضی در این باره توضیحاتی بدهند که ما بدانیم واقعاً بالاخره تکلیف این روستاهای ماو اقدامات متشتت در دهات چیست بنده خیلی خوشحال هستم که تعاون روستایی آمده است و ادغام شده است در وزارت اصلاحات ارضی یعنی قدم عمده در این راه برداشته شده است ولی به این عنوان این کافی نیست و ناقص خواهد بود از لحاظ اصل لایحه یعنی ما مشکل روستایی را از آن لحاظ فکر می‌کنیم صحیح نیست و این موضوع را ما حل نکرده‌ایم ما هنوز نمی‌دانیم ماشین‌های کشاورزی جایش در کدام وزارتخانه است اداره عمران کجا خواهد بود؟ اداره ترویج کجا می‌رود؟ سپاهیان انقلاب کجا می‌روند؟ «یک نفر از نمایندگان- در وزارت اصلاحات ارضی» جوابش خیلی راحت است که شما اصلاً بفرمایید می‌رود به وزارت جنگ ولی توجه بفرمایید به فلسفه اصلاحات ارضی و تعاون روستایی. اصلاحات ارضی تشکیل شد برای نجات کشاورزان از دست ستم و ظلم و تعاون روستایی را ادغام کردند به منظور کمک بیشتر به دهقانان برای زندگی بهتر برای آینده بهتر فردا بنده اگر به همین دلیل که عرض می‌کنم توجه همکاران را به تبصرۀ ۳ جلب کنم بهتر روشن می‌شود در تبصرۀ ۳ خود دولت قبول کرده که ممکن است فعالیت‌های دیگری در دیگر سازمان دولتی بشد که بعداً در شکم این وزارتخانه ادغام بشود الآن بنده این را می‌خوانم «دولت مجاز است سازمانها و تشکیلات دیگر دولتی که وظایف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون مشترک استخدام مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید» بنابراین هستند سازمانهایی از سازمانهای فعلی که وظایفشان مشابه است با وظائف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی که به آن توجهی نشده و خوب بود در این لایحه توجه می‌شد و بررسی می‌کردید و در این لایحه می‌آمد (مهندس ارفع- دولت مطالعه می‌کند) عرض کردم چون در این لایحه یک قدم عمده برداشته شده است صددرصد موافقم ولی خواهش و تمنای من از دولت این است که در بررسی سایر وزارتخانه‌ها توجه کافی بشود و حتی در همین فاصله یعنی بین شور اول و شور دوم هم بعضی از وظائفی که شاید منظور دولت بوده است و بنده نمیدانم کدام است و کدام مورد نظر است دولت این مسئله را باید صراحتاً تمام بکند ما یک مجلس انقلابی هستیم ما نمایندگان انقلاب هستیم افتخار ما سرباز انقلاب بودن است بنابراین استخوان لای زخم گذاشتن صحیح نیست بنابراین همانطور که عرض کردم گام اساسی در این لایحه برداشته شده از لحاظ تعاون روستایی و توجه به سازماهای دیگر مثل بنگاه خالصه و چه و چه این هم من استدعا می‌کنم توجه بیشتری بشود بین شور اول و شور دوم و اگر وظایفی است که به این وزارتخانه و یا سازمانهایی است که به این وزارتخانه مربوط می‌شود بیاید در این وزارتخانه و شاید همینطور که بنده فکر می‌کنم به جایی برسد که اسمش را بگذاریم وزارت اصلاحات ارضی و تعاون و عمران روستایی و تا این موضوع عمران روستایی حل نشود بنده فکر نمی‌کنم نتیجه صددرصد مثبت حاصل بشود عمران روستایی وقتی درباره‌اش صحبت می‌شود یعنی بالابردن درآمدها در سطح دوره زندگی بهتر برای آنها این کار را واقعاً کی انجام می‌دهید که تشتتش و فاصله‌اش خیلی زیاد نباشد عرض ندارم خیلی متشکرم.
رئیس- آقای اسدی تشریف بیاورید.
محمد اسدی- بنده اولاً می‌خواستم ایجاد وزارت اصلاحات ارضی را به کلیه کشاورزان ایرانی تبریک و تهنیت عرض بکنم. کشاورزان ایرانی از برکت وجود اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر صاحب زمین شده‌اند و زندگی بسیار مرفه و بسیار راحتی دارند و الان از برکت وجود شاهنشاه آریامهر در حقیقت صاحب همه چیز شده‌اند. کشاورزی که تا چند سال پیش نان خشک و نان و پنیر گیرش نمی‌آمد الان پشت کمباین یا تراکتور خودش می‌نشیند و به رادیو ترانزیستوری خودش گوش می‌کند و اخبار اولیه مملکت و دنیا را به‌دست می‌آورد و روز به روز اطلاعاتش نسبت به اوضاع مملکت بیشتر می‌شود عرض کنم جناب آقای وزیر اصلاحات ارضی که بنده دوجلسه است خدمت ایشان رسیده‌ام بسیار وزیر احساساتی و دینامیکی ایشان را دیده‌ام و این همه پیشنهاد که در لایحه بسیار مترقی که در شور اول به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم شده علاقمندی نمایندگان محترم را نسبت به وزارت اصلاحات ارضی نشان می‌دهد بنده می‌خواستم به عرض نمایندگان محترم مجلس که بنده افتخار همکاری آنها را پیدا کرده‌ام برسانم که وزارت اصلاحات ارضی به این قناعت نکند په فقط کشاورز صاحب زمین شده است بلکه سازمانی که جناب آقای وزیر اصلاحات ارضی می‌خواهند پیاده کنند سعی کنند این سازمان در سطح روستاها بیشتر پیاده شود به همان نسبت درکار خودشان موفق تر و مؤیدتر خواهند شد (دکتر سعید- در کلیات صحبت می‌فرمایید؟) ببخشید بنده ناشی هستم آقای وزیر اصلاحات ارضی اکثر کشاورزانی که موفق شده‌اند تراکتور و کمباین و سایر وسائل فنی خریداری کنند متأسفانه هیچ نوع وسائل کارگاه و تعمیرگاه برای وسائل خودشانرا ندارند بنده که افتخار نمایندگی مردم شاهسون و مغان را دارم برأی العین دیده‌ام که تراکتور مردم و کشاورزان در گوشه خانه‌ها افتاده و اینها را که با فروش خانه‌هایشان و قروض از بانک تهیه کرده بودند نمی‌توانند استفاده کنند به علت اینکه متأسفانه در منطقه من و شاید سایر آقایان نمایندگان محترم هیچگونه تعمیرگاه وجود ندارد که اینها بتوانند تراکتور خودشان و کمباین خودشان را تعمیر کنند اینها بین یک بدهیهای زیاد گیر کرده‌اند و هر وقت می‌خواهند کمباین و تراکتور خودشان را درست کنند هیچ تعمیرگاه فنی برای مرمت آنها وجود ندارد. بنده تقاضا دارم که آقای وزیر اصلاحات ارضی توجهی بکنند مأموریتی بفرستند به سطح روستاها و این شرکتهایی که به‌وجود می‌آید با سرمایه خود مردم اینها بتوانند بررسی کنند و آمارگیری کنند که برای هرمحل چقدر تراکتور می‌خواهند و چقدر کمباین می‌خواهند و خود وزارت اصلاحات ارضی هم این را بشدت کنترل بکند یعنی اگر ازطرف یک کشاورزی اطلاعیه‌ای به وزارت اصلاحات ارضی رسید که آقا کمباین من خراب است یا تراکتورم خراب است فوراً مأمور بفرستند و بروند و تراکتور و کمباین اینها را تعمیر کنند اینها رعایای اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر هستند و اعلیحضرت همایونی می‌خواهند افراد این مملکت در رفاه و آسایش بسر ببرند و این درست نیست که اینها تراکتور بخرند و کمباین بخرند ولی چون تعمیرگاه ندارند از حیز انتفاع بیافتد (عباس میرزایی- آقا کلمه رعیت از بین رفت کشاورز عزیز بفرمائید) اطاعت می‌کنم بنده عرض کردم که تازه کار هستم مثلاً جناب آقای وزیر اصلاحات ارضی اینها می‌آیند چاه عمیق می‌زنند ولی وقتی یکی از ابزار و آلات این چاه از بین برور و بشکن هیچگونه وسایل ندارند برای تعمیرات. بنده این را عرض می‌کنم نه بعنوان اقلیت ماهمه وکلای مردم هستیم و خدمتگذار این مملکت هستیم تمام برنامه ما یکی است این عرائض را بنده می‌خواهم خلاصه عرض کنم برای اینکه می‌خواهند رأی بگیرند استدعا می‌کنم مورد توجه قرار بدهید و هرچه زودتر در مناطقی که اصول کشاورزی مکانیزه شده یعنی با تراکتور اداره می‌شود حتماً جنابعالی ترتیبی بفرمایید که کارهای فنی برای تعمیراین تراکتورها و کمباین‌ها گذارده شود (ثامنی- مربوط به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی ارضی نیست).
رئیس- آقای سرتیپ پور بفرمایید.
سرتیپ‌پور- چون درباره هر یک از مواد هر یک از آقایان نظری داشته باشند باید پیشنهاد بدهند لازم می‌شود اول مفاهیم مواد در ذهن ما روشن باشد تا بتوانیم براساس آن مواد پیشنهاد بدهیم در مادۀ چهار ذکر شده است که اعمال حقوق مالکیت دولت موضوع قانون مصوب فلان بعهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی محول است و نسبت به رقبات شهری و املاکی که مشمول اصلاحات ارضی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده‌دار می‌شود. ما املاکی داریم که وزارت اصلاحات ارضی می‌تواند آنرا جزو خریدهای خودش محسوب کند اعم از نسق زراعی یا اراضی بابری که از مالکین به تبع از خرید اراضی زراعتی از مالکین خریداری کرده است و همچنین املاکی داریم که در قوانین گذشته در اختیار اصلاحات ارضی گذاشته شده مانند اراضی ساحلی و همچنین اراضی جنگلی قابل عمرانی که بازهم قانن برایش تصویب شده و در اختیار اصلاحات ارضی گذاشته شده است آیا مفهوم این ماده این است که املاک ساحلی شمال و جنوب اعم از شهری و غیر شهری در اختیار وزارت آبادانی و مسکن گذاشته می‌شود یا نه یا همچنین اراضی قابل عمران که باید از وجود آنها برای تشکیل شرکتهای بزرگ زراعی استفاده شود باید در اختیار این وزارتخانه گذاشته شود یا وزارتخانه دیگر باید توضیح داده شود این ابهام دارد رقبات شهری و املاکی جدا می‌ماند معلوم است املاک غیر از شهری هم تابع وزارت آبادانی و مسکن است یعنی این استنباط شده است مگر اینکه توضیح بفرمایید که روشن بشوم مسئله دیگر که اینجا باید توجه شود این است مادام که این نقل و انتقالات صورت نگرفته مثلاً درباره اراضی ساحلی که تکلیفش مشخص نباشد اگر قرارباشد وزارتخانه‌ای برای حفظ منافع دولت یا حقوق ملت نباشد در این فاصله وزارت کشاورزی طبعاً مسئول خواهد بود که مبادا حقی از مردم یا دولت ضایع شود در این قسمت می‌خواستم توضیحی داده شود.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمایید.
دکتر ولیان- (وزیر مشاور) بنده در مقام پاسخ گفتن به چند مطلبی که جناب آقای سرتیپ‌پور اشاره کردند می‌خواستم از یک فرصت استفاده کنم و با اجازه جناب آقای رئیس محترم مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم عرض کنم در حالی که ما اختیار داشتیم که لایحه مربوط به تشکیلات وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را در اسرع وقت به تصویب برسانیم که در این امر مهم مردم ۲۴ ساعت هم با بلاتکلیفی مواجه نباشند معذلک چون نظر داریم از نظر اینکه اساس پی‌ریزی یک تشکیلاتی را بریزیم هر چقدر روی این تشکیلات شور و بررسی شود و هر چقدر تعداد اشخاصی که روی این تشکیلات مطالعاتی می‌کنند بیشتر باشد بهتر دانستیم این لایحه را بدون قید فوریت تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی کنیم و امروز بنده خیلی خوشحال شدم که دیدم از فرط علاقه تعداد پیشنهاداتی که برای مواد مختلفه این قانون پیشنهاد شده است به قدری قابل توجه است که این امید را مبدل به یقین کرد البته اینجا مطالبی صحبت شده که در جلسات کمیسیونهایی که تشکیل خواهد شد صحبت می‌کنم. مملکت متعلق به تمام مردم این مملکت است و همه به مصالح این مملکت عقیده داریم و مؤمن هستیم آنچه که نباید به آن دست تجاوز دراز کنیم اصول انقلاب است (صحیح است) ولیکن همانطور که بارها شاهنشاه آریامهر فرمودند اگر برای نیل به هدفهای انقلاب راههای سریعتر و صحیحتر و منطقی تری را پیدا کنیم مسلماً از این راهها استفاده خواهیم کرد پس از عرض این مقدمه خواستم در بیان توضیح جناب آقای سرتیپ پور توضیح مختصری به عرض جناب آقای سرتیپ پور برسانم اولا قانون مربوط به اراضی مستحدثه ساحلی وزارت کشاورزی صراحتاً مسئول اجرای این قانون است بنابراین مادام که به موجب تصویب قانون جدیدی این وظیفه از عهده وزارت کشاورزی منتزع نشود مسئول آن وزارت کشاورزی است ولی به چه منظور مادر لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بهش توجه نکردیم به این دلیل بود که بنده توجه کردم ایجاد پلاژ در اراضی ساحلی کنار دریای خزر جه ارتباطی با قوانین و مقررات اصلاحات ارضی دارد و در تشکیلات دولت بررسی شده و این وظیفه را محول کرده‌اند به وزارتخانه جدیدی که به موقع لایحه آن تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد اما در آنجا که فرمودید به چه دلیل ما تفکیک کردیم در سال ۱۳۳۶ یک مادۀ واحده‌ای از تصویب مجلس گذشته که گفته‌اند اعمال حقوق مالکیت دولت از وظایف بنگاه خالصجاتی است که از وزارت دارائی منتقل شده به وزارت کشاورزی در لایحه بنگاه خالصجات که به تصویب رسیده و بصورت قانون عمل می‌شود به این مادۀ واحده توجهی نشده حالا که می‌خواهیم توجه بکنیم بالاخره باید یک نفر یک سازمان مسئول اعمال حقوق مالکیت دولت باشد. ما منتهی قائل به تفکیک و تقسیم شدیم در بنگاه انحلال خالصجات و رقبات در محدوده شهرها واگذار کرده‌ایم امورش را به وزارت آبادانی و مسکن بنابراین همین امور را از نظر اعمال حقوق مالکیت دولت واگذار می‌کنیم به وزارت آبادانی و مسکن ولی سایر اراضی که مشمول قانون اصلاحات ارضی هستند منجمله از اراضی بابری که مشمول قوانین اصلاحات ارضی شده باشند چنانکه مالکین این اراضی در عرض ۵ سال از تاریخ تصویب این قانون نسبت به عمران و آبادی این اراضی اقدام نکنند اینها مجاناً به مالکیت دولت درمی‌آید اینها کماکان متعلق به دولت است اراضی قابل عمران از نظرزراعتی کماکان از نظر قوانین اصلاحات ارضی و قوانین تابعه‌اش از وظایف‌های این وزارتخانه جدید است و ما مادۀ چهار را برای احترام به مادۀ واحدۀ ۳/۹/۳۶ مجبور بودیم بهش توجه کنیم بنده فکر می‌کنم تا حدی که لازم بود توضیحات لازم را به عرض مبارک رساندم فقط یک مطلب را عرض می‌کنم و به عرایضم خاتمه می‌دهم، شاید عده‌ای نظرشان این باشد که هر تشکیلاتی که به روستا و روستانشین ارتباط پیدا می‌کند متمرکز در یک وزارتخانه و یک مؤسسه دولتی باشد ولی استادانی که در اینجا حضور دارند می‌دانند حیطۀ نظارت یک مسئول در امر مدیریت یک امر نامحدود نمی‌تواند باشد آنچه که دراین لایحه مطمح نظر دولت بوده، با اصلاح و پیشنهاد و نظراتی که پیشنهاد شده از طرف آقایان البته با التفات و احترام کامل به کلیه نظراتی که در به ثمر رسانیدن اصل اول انقلاب یعنی اجرای کامل قوانین اصلاحات ارضی و شرکت تعاون روستائی جناب آقای دکتر عدل طباطبائی در مطالبی که شاهنشاه آریامهر هنگام افتتاح مجلسین ایراد فرمودند اشاره به یک حقیقتی فرمودند که یک میلیون خانواده زارع هستند که عضو شرکتهای تعاونی هستند ولی سه میلیون خانواده زارع در این مملکت از نظر اصلاحات ارضی تکلیفشان روشن شده بنابراین دو میلیون خانواده زارع در این مملکت از نظر اصلاحات ارضی تکلیف آنها معلوم شده است ولی عضو شرکتهای تعاونی نیستند و از حداقل حمایت پیش بینی از قوانین اصلاحات ارضی برخوردار نیستند. با آنچه که به آن اعتقاد و ایمان داریم اجازه خواهید فرمود که اگر موفق شدیم جنابعالی را قانع بکنیم و امروز درگیر ماده اساسنامه یک بند از پاراگراف اساسنامه نشویم و اگر شما بیاناتتان را برای ما روشن فرمودید تصمیم با ساحت مقدس مجلسین ایران خواهد بود.
رئیس- آقای مرتضوی بفرمایید.
مرتضوی- با توضیحاتی که فرمودند رفع شبهه شد.
رئیس- نظر دیگری در مادۀ ۴ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
با احترام پیشنهاد می‌نماید در سطر پنج از ماده ۴ بعد از جمله «این وظیفه خواهد بود» اضافه شود «وزارت کشاورزی مکلف است کلیه املاک مذکور و اسناد و پرونده‌های مربوط به آن را با بودجه مربوطه حداکثر ظرف دو ماه در اختیار وزارت آبادانی و مسکن بگذارد»
- سرتیپ‌پور.
محترماً پیشنهاد می‌نماید قسمت اخیر مادۀ ۴ که از کلمه «ونسبت» شروع می‌شود حذف گردد. و در تبصرۀ ۱ کلمه اثاثیه به اثاثه تبدیل شود.
- با تقدیم احترامات- مرتضوی.
با احترام پیشنهاد می‌نماید در سطر اول تبصرۀ ۱ مادۀ ۴ قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی کلمه «اثاثیه» حذف شود.
- وحیدنیا.
پیشنهاد می‌نمایم کلمه اثاثیه ازسطر اول تبصرۀ ۱ مادۀ ۴ حذف گردد.
- دکتر اسماعیل فریور.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصره‌های ۱و۲ مادۀ ۴ بصورت مواد ۵ و ۶ لایحه درآید.
- دکتر مهذب.
درمورد قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی پیشنهاد می‌نماید برای جلوگیری از ابهام در تبصرۀ ۲ مادۀ ۴ تاریخ تصویب مادۀ ۵ الحاقی به تبصرۀ ۲۹ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ ذکر گردد.
- دکتر یزدان‌پناه.
با احترام پیشنهاد می‌نماید در تبصرۀ ۲ از مادۀ ۴ سطر دوم پس از کلمات «مادۀ ۵ الحاقی» اضافه شود «به آیین‌نامه اجرائی با تبصره».
- سرتیپ‌پور.
در لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پیشنهاد می‌نماید: مادۀ ۴ – بعد از تبدیل تبصره‌های قبل به مواد مادۀ ۸ ثبت شود و در سطر سوم پس از محول می‌گردد مادۀ ۴ فعلی ختم شود و قسمت آخر آن به صورت تبصره مادۀ ۸ منظور شود.
- تبصره- نسبت به رقبات شهری و املاک که مشمول قوانین اصلاحات ارضی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده دار این وظیفه خواهد بود.
- صائب.
محترماً پیشنهاد می‌نماید
تبصرۀ ۱ مادۀ ۴ بشرح زیر اصلاح گردد.
- تبصرۀ ۱ - کلیه اموال منقول و اثاثه بنگاه خالجات که درقانون انحلال بنگاه خالصجات مصوب ۲۰/۴/۴۶ برای آنها تعیین تکلیف نشده است در اختیار وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی قرار خواهد گرفت.
- با تقدیم احترام- مرتضوی.
رئیس- مواد الحاقی پیشنهادی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در لایحه وزارت اصلاحات ارضی پیشنهاد زیر مورد توجه قرار گیرد:
وزارت اصلاحات ارضی مکلف است در نقاطیکه وضع کشاورزی به صورت مکانیزه درآمده تعمیرگاههای مجهزی تأسیس و مستغلات لازم بمنظور استفاده از آن برای کلیه کشاورزان منظور نمایند.
- با تقدیم احترام- محمد اسدی.
پیشنهاد می‌نماید مادۀ زیر به شمارۀ ۱۰ به لایحه وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اضافه شود.
مادۀ ۱۰- دولت مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
- صائب.
رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول دوفقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۹- اعلام وصول دوفقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است که برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
کزارش کمیسیون شمارۀ ۳ (دادگستری) درخصوص لایحه شمارۀ ۴۴۲/۷- ۲۲/۱/۱۳۴۶ دولت راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز که ضمن مرقومه شمارۀ ۵۵۴۲۱/۱۰۶۷ ل ق ۷/۴/۱۳۴۶ از آن مجلس محترم ارسال شده بود درجلسه روز دوشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۳۴۶ مطرح و فوریت برای آن پیشنهاد گردید. بدواً فوریت و بعداً لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون نامبرده که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌گردد.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود بعدا نظر کمیسیونها در جلسه مطرح خواهد شد.
گزارش کمیسیون شمارۀ ۴ (دارائی) در خصوص لایحه شمارۀ ۲۹۱۹۸- ۱۱/۱۱/۱۳۴۴ دولت راجع به تعرفه حق‌الثبت شرکتها و موسسات که ضمن مرقومه شمارۀ ۳۹۲۱۳-۷۰۸ ل ق – ۱۱/۴/۱۳۴۶ از آن مجلس محترم ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۳۴۶ مطرح و فوریت برای آن پیشنهاد گردید. بدواً فوریت و بعداً لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه مزبور که در عنوان و مادۀ واحده اصلاحاتی بعمل آمده به پیوست اعاده می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود بعدا نظر کمیسیونها در جلسه مطرح خواهد شد.
- قرائت دونامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی
۱۰- قرائت دونامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی.
رئیس- نامه‌هایی از دولت رسیده قرائت می‌شود.
با رعایت مادۀ واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقتنامه اعتباری به‌منظور تأمین هزینه‌های ارزی خرید روکش لوله مربوط به طرح شاه لوله گاز ایران که جمع کل هزینه ارزی آن بالغ بر ۰۲/۰۲۲/۸۱۱/۲ دلار است با شرکت پلایکوفلکس یوستون تکزاس آمریکا در تاریخ هشتم مهر ماه ۱۳۴۶ منعقد گردیده است. اعتبار مذکور در ده قسط به‌صورت سفته بازپرداخت می‌گردد و به مانده بازپرداخت نشده بهره‌ای از قرار شش درصد در سال تعلق خواهد گرفت.
اینک در اجرای تبصرۀ (۲) مادۀ واحد فوق‌الذکر گزارش آن بدینوسیله به استحضار می‌رسد.
- نخست وزیر.
نظربه اینکه به رعایت مادۀ واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مورخ ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ قراردادی به منظور تحصیل شصت میلیون (۶۰۰۰۰۰۰۰) دلار اعتبار جهت شرکت سهامی شیمیایی شاهپور در تاریخ ۲۸ ژوئن ۱۹۶۷ با بانک صادرات و واردات واشنگتن منعقد شده است و اعتبار مذکور در ۱۸ قسط تقریباً متساوی ۶ ماهه که از اول نوامبر ۱۹۷۰ شروع خواهد شد لذا در اجرای تبصرۀ (۲) مادۀ واحده فوق‌الذکر گزارش آن بدینوسیله به استحضار می‌رسد.
- نخست وزیر.
رئیس- بطوریکه همکاران محترم اطلاع دارند نامه‌هایی هم از دولت در تعطیل مجلس رسیده بود که درصورت مذاکرات جلسه قبل چاپ شده است خانمها و آقایان محترم مطالعه فرموده‌اند.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
- ۱- گزارش شور اول اصلاح مادۀ ۲ قانون تأسیس شرکت هواپیمایی ملی ایران. شمارۀ چاپ ۱۴
- ۲- گزارش شور اول لازم‌الاجرا بودن قراردادهای منعقده بین توتونکاران و دخانیات. شمارۀ چاپ ۱۵
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود البته روز سه‌شنبه کمیسیونها جلسه تشکیل خواهند داد.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.
- پرسش نمایندگان
۱۲- پرسش نمایندگان.
سؤال:
محترماً تقاضا می‌شود مقرر فرمایند جناب آقای وزیر دارائی به سوالات زیر پاسخ دهند:
- ۱- علت تقلیل ناگهانی و شدید سطح کشت توتون در استان آذربایجان غربی چه بوده؟
- ۲- در مورد کشت توتون برنامه بعدی وزارت دارائی چیست و برای جبران کسر درآمد دهقانان چه تصمیمی گرفته شده است؟ و آیا در سالهای آینده سطح کشت را باز هم تغییر خواهند داد؟
- ۳- علت اینکه تاکنون غله دهقانان کشور خصوصاً آذربایجان و کردستان به مقدار کافی خریداری نشده چیست؟
- دکتر اسماعیل فریور.