مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ تیر ۱۳۴۷ نشست ۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۳ تیر ۱۳۴۷ نشست ۶۸
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۶۸
| مجلس ساعت ۹ صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌ود.
غائبین با اجازه
- آقایان خواجه نوری-دکتر الموتی- دکتر غنی- مهندسی ریاحی- مهندس معینی زند- کیوان- دکتربهبودی- دکتر عدل طباطبائی- دکتر کیان- مرندی- دکتر پرتو اعظم- شاهنده- مهندس اردلان- صادق سمیعی- اهری- پزشکپور- حی- سلیمانی- مهندس سهم الدینی- دکتر صالحی- دکتر ضیائی- محمدولی قراچورلو- دکتر متین- مصطفوی نائینی- مهاجرانی- دکتر هواگیمیان- بانو جهانبانی- دکتر وفا- دکتر دادفر- رامبد.
غائبین مریض
- آقایان فرهادپور- دکتر فربود- امیراحمدی- بختیار بختیاریها- پردلی- فیاض- پروفسور مخبر فرهمند- معظمی- طباطبائی.
- بیانات قبل از دستور بانوان: تربیت- دکتر دولتشاهی و آقایان: پروفسور مخبر فرهمند- دکتر مهذب
۲- بیانات قبل از دستور بانوان: تربیت- دکتر دولتشاهی و آقایان: پروفسور مخبر فرهمند- دکتر مهذب
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم خانم تربیت تشریف بیاورید.
بانو تربیت- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران گرامی‌دیروز عصر یکی دیگر از مظاهر و پدیده‌های انقلاب، یکی از مراکز مهم تربیتی یعنی کانون اصلاح کودکان بزهکار در کوی کن با توجه و عنایات شخص اعلیحضرت شاهنشاه همایونی و از محل عطیه شهبانوی محبوب ایران از طرف اعلیحضرتین افتتاح شد، وقتی وارد کوی کن شدیم دیدیم دو طرف خیابانها تمام اهالی کن با صورتهای بشاش جمع شده بودند و همه منتظر قدوم مبارک اعلیحضرتین بودند، همه چشمهایشان به آسمانها دوخته شده بود وقتی هلیکوپتر فیروزه‌ای بسیار زیبا در آسمان پدیدار شد هلهله شادی و غریو و فریاد زنده باد به عرش رسید و هلیکوپتر را که شخص شخیص اعلیحضرت خودشان هدایت می‌فرمودند در جلو این مؤسسه به زمین نشست و اعلیحضرتین وارد محوطه کانون اصلاح کودکان بزهکار شدند واقعاً تمام حاضرین قلبهایشان بسیار شاد بود از این لحاظ که تاکنون یک مؤسسه به این صورت بنام اصلاح کودکان بزهکار نداشتیم اگر چه یک دارالتادیبی داشتیم که مطلقاً کودکان را از بزرگها جدا می‌کردند ولی ابداً توجهی که آنان را چه معنا و چه مادتاً اصلاح و توجه بکنند نبود این عمارت بسیار زیبا که مجهز به خوابگاه‌ها و کلاسهای تدریس و سالن سخنرانی و نمایش و نمایش فیلم و ورزشگاهها و زمین والیبال و باسکتبال و استخر شنا و مخصوصاً کابین‌های جدا جدا که در هر کدام از آنها حرف مخصوص از لحاظ تکنیک آهنگری، نجاری، خیاطی و کارهای دستی به این کودکان یاد داده می‌شود البته من واقعاً به وزارت دادگستری و وزارت آبادانی و مسکن تبریک می‌گویم که هر دو کمال جدیت با به عمل آورند تا منویات اعلیحضرت همایونی را اجرا کنند و ایشان و عموم ملت ایران راضی باشند اگر ما واقعاً بررسی کنیم درست علل انحرافات کودکان را اینگونه خواهیم دید که اغلبشان حتی ۹۰ درصد در خانواده‌هائی تربیت شده‌اند که آنها مطلقاً سر و سامانی نداشته‌اند و پدر و مادرها هیچ توجهی به آنها نداشته‌اند و هیچوقت احترام و شخصیت بچه‌ها را توجه نمی‌کرده‌اند منازعات و حتی کتک کاریها در اوان کودکی در روحیه‌شان یک روح عصیانی پدید آورده امروز علمای اجتماع قدم فراتر گذاشته و می‌گویند اگر شما ۶ سال اول کودک را بدست ما بدهید یعنی بدست اشخاص صالح تربیت کنند دیگر آن کودک در سالهای بعد راه صحیح و سلامت را خواهد پیمود امیدوار هستیم در کشور ما که قوام اجتماع ما مخصوصاً متکی به خانواده‌ها است بنده از پشت این تریبون به عموم خانواده‌ها و به عموم اولیای اطفال پیشنهاد می‌کنم که در تربیت این نونهالان توجه صحیح بفرمایند چون اینها مقلدان کوچک هستند و هر چه می‌بینند و هر عملی پدر و مادر انجام می‌دهند در ذهن آنها نقش می‌بندد. اینها به مصداق (العلم فی الصغر کالنقش فی الحجر) هر چیزی در ذهنشان نقش می‌بندد از این لحاظ است که تصور نفرمائید همه این بچه‌ها حتماً از خانواده‌های فقیر و بی‌بضاعت و طبقه پائین بودند حتی در طبقات بالا هم اگر اولیاء در اعمال و حرکات و گفتار و رفتار خودشان در جلو اطفال دقت نکنند و به آموزش و پروش آنان توجه نداشته باشند انحراف آنها هم مسلم و قطعی است البته این کانون که در آن محوطه زیبا تأسیس شده و با تمام وسائل مجهز است بنده امیدوار هستم که اولیای وزارت دادگستری مخصوصاً در انتخاب مربیان این کانون توجه شافی و وافی مبذول فرمایند چون علم تربیت اطفال که پدئولوژی گفته می‌شود بکلی مربوطه علم پداگوژی نیست و اشخاص وارد به علم اجتماع و روانشناسی باید برای آنها برگزیده بشود و اینها باید تجسس کنند علل و عواملی که موجب انحرافات این بچه‌ها شده چیست و سعی کنند آن عقده‌های روانی که از کودکی در دلشان نقش بسته بتدریج با بکار وا داشتن و با ورزش و تفریحات سالم و با نمایش فیلمهای خوب و نمایشهای خوب روحیه شان را دگرگون کنند پس بنظر من همینطور که عرض کردم این بناهای مجهزی که با این همه خرج و با این همه توجه و عنایات اعلیحضرتین در کشور ما هر روز در یکی از مظاهر انقلاب پدید می‌آید در واقع محتاج به مدیریت خوب و محتاج مربیان صحیح است همانطور که بنده عرض کردم این مساله را دنیا امروز کاملاً توجه می‌کند ما یک خوشوقتی داریم و آن عبارت از این است که هنوز در کشور ما احترام خانواده پا برجاست و آن انحرافاتی که امروز در روزنامه‌ها می‌خوانیم و در اخبار می‌شنویم که حتی در کشورهای مترقی هم انحرافات جوانان زیاد است خوشبختانه در کشور ما زیاد نیست همینطور که آنجا آماری به ما دادند ۱۱۰ نفر بوده این بچه‌هائی که در دارالتادیب قدیمی‌بوده‌اند از این ۱۱۰ نفر باز خوشبختانه فقط یک دختر بوده و بقیه پسر بوده‌اند حالا چه پسر و چه دختر فرق نمی‌کند اینها نسل آینده ما هستند و ما باید سعی و دقت کنیم در تربیت اینها. در حدود یکماه و نیم پیش یکی از قضات عالی مقام انگلستان که یک خانمی‌بود که در راس یک سازمانی بود که مخصوص تربیت اطفال منحرف بوده تازگی برای من برشورهائی فرستاده و توصیه‌هائی کرده و حتی عمارت نیمه تمام این کانون را که دیده بود ابراز خوشحالی می‌کرد که انشاءالله اگر این تمام شود در کشور شما یک کانونی که مخصوص کودکان منحرف یا بزهکار باشد درست شده و خوشحال بود و اظهار خوشوقتی می‌کرد واقعاً ما نهایت افتخار را داریم در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که شاهنشاه آریامهر و شهبانوی محبوب ایران به تمام نکات دقیق اجتماع ما توجه کامل دارند و نظرشان در درجه اول تربیت نیروی انسانی صحیح است که بتواند این انقلاب را به ثمر برساند البته بنده حتی به وزارت آموزش و پرورش توصیه می‌کنم که باید در تمام تابستان توسط انجمنهای خانه و مدسه این بچه‌ها را که دو سه ماه تعطیلی دارند تحت مراقبت قرار بدهند و آنها را در کوچه‌ها رها نکنند که انواع و اقسام کارهائی که واقعاً دور از تربیت یک طفل صحیح است مرتکب بشوند بلکه در مدارس ورزشگاهها و سالنهای نمایش را اختصاص بدهند که انواع و اقسام تفریحات سالم و حرفه‌ها را بیاموزند و کودکان را از کوچه‌ها و پس کوچه‌ها جمع کنند خیلی مفید خواهد بود بنده امیدوارم که انشاءالله امسال این کانونهای تربیتی در هر منطقه باشد زیادتر بشود و حتی به شهرستانها تعمیم بدهند که در شهرستانها هم از وجود چنین کانونهای تربیتی اطفال برخوردار بشوند (احسنت).
رئیس – خانم دکتر دولتشاهی بفرمائید.
بانو دکتر دولتشاهی- جناب آقای رئیس، همکاران محترم: این روزها چون جلسات علنی مجلس زیاد نیست و بیشتر وقت همکاران محترم در کمیسیونهای مجلس صرف می‌شود ما فرصت کمتری داشته‌ایم که در جلسات علنی به نطقهای قبل از دستور بپردازیم بنده امروز از این فرصت استفاده می‌کنم و راجع به دو موضوع به اختصار با اجازه همکاران محترم مطالبی می‌خواهم به عرض آقایان و خانمها برسانم. مسافرت اعلیحضرتین، مسافرت نسبتاً طولانی که در این ماه به خارج از کشور در کشورهای افریقائی و اروپائی و امریکا انجام شد باز منشاء اثرات بزرگ و مهم برای کشور بود و دیدگان منظر ملت ایران هر بار با مراجعت شاهنشاه آریامهر به کشور مژده موفقیتهای بزرگی را هم کسب می‌کند اگر بخواهیم راجع به اثرات دو قسمت از مسافرتهای شاهنشاه صحبت بکنیم هر کدام بحث مفصلی خواهد داشت بنده بطور اختصار می‌خواهم راجع به آن قسمتی از سفر شاهنشاه که در خودم احساس غرور فوق‌العاده‌ای بخصوص کردم صحبت بکنم و آن نطق بسیار خردمندانه و جامع با یک دید بسیار وسیع جهان بینی امروزی بود که شاهنشاه، در یکی از دانشگاههای آمریکا فرمودند اسباب افتخار برای هر ایرانی است این سخنرانی در مجامع مختلف دنیا و در مطبوعات وزین اکثر کشورهای مورد بررسی قرار گرفته و به خصوص راجع به پیشنهاد تشکیل لژیون خدمت به بشریت بحث‌های وسیعی در اکثر روزنامه‌ها و مطبوعات بزرگ دنیا این روزها مورد بحث است باز هم ما شاهد یک جهان بینی بسیار ارزنده شاهنشاه بزرگ خود هستیم که با پیشنهادهای بزرگ اسباب افتخار ملت ایران را فراهم می‌فرمایند پس از پیشنهاد پیکار جهانی با بیسوادی و اختصاص دادن یک روز از مخارج ارتش برای این منظور بزرگ انسانی این پیشنهاد جدید شاهنشاه بزرگ و بشر دوست ما یکی از افتخارات جدید ملت ایران است (صحیح است) مطلب دومی‌که می‌خواستم توجه همکاران محترم را جلب کنم راجع به سمیناری است که از طرف سازمان زنان ایران برای بررسی نتایج اجرائی قانون حمایت خانواده تشکیل شد و هنوز هم ادامه دارد این سمینار که با پیام والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی ریاست عالیه سازمان زنان ایران و با حضور سرکار علیه بانو فریده دیبا نیابت ریاست سازمان زنان ایران افتتاح شد در یک محیط بسیار محققانه باید عرض کنم در یک محیط سالم برای بررسی دقیق و برخورد همه گونه عقیده تشکیل شد منظور از تشکیل این سمینارها هم همین است تا با کمال بی نظری و با توجه به واقعیات موجود در اجتماع اطراف و جوانب کار سنجیده بشود و احتمالاً پیشنهادهای اصلاحی برای آن مسئله مورد بحث داده بشود در این مورد که یک قانون بسیار پر اهمیتی مورد بررسی است همکاران محترم بخاطر دارند که در دوره ۲۱ مجلس شورای ملی این قانون حمایت خانواده ماهها در کمیسیونهای مجلس بررسی شد و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی خالی از هر گونه تعصبی انواع بررسیها را روی این قانون انجام دادند تا اینکه این قانون به صورت فعلی که باید اذعان کنیم که قانون بسیار مترقی است تصویب شد و به مرحله اجرا در آمد قانون ممکن است ایده‌آل نباشد ولی ما باید به بینیم با اوضاع و احوال و زمان و مکان و اجتماعی که باید از آن قانون استفاده کند تا چه مراحلی در هر مرحله می‌توانیم پیش برویم و قانون را به صورتی در آوریم که مورد استفاده و حداکثر استفاده برای مردمی‌که باید از آن قانون استفاده کنند در آید البته نباید فراموش کرد که یک قانونی چنین تازه و مترقی تا مدتی احتیاج به ارشاد راهنمائی و تفهیم دارد تا بتواند واقعاً ملکه و حاکم بر مقدرات مردم گردد هم از نظر اجراء کننده قانون تعلیمات بخصوص لازم است تا بتواند تصمیمات خود را بیشتر در جهت روح واقعی قانون قرار دهد و هم مردمی که مشمول مقررات قانون قرار می‌گیرند قدرت فهم و قبول و هضم آن قانون را داشته باشند یا بتدریج پیدا کنند وقتی ماده ۸ قانون حمایت خانواده اجرای صیغه طلاق را موکول به اجازه دادگاه می‌کند و یک باره قدرت و صلابت ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی شکسته می‌شود و یا ماده ۱۴ این قانون (گرچه متاسفانه هنوز به مرحله منع تعدد زوجات نرسیده است ولی) لااقل تجدید فراش را موکول به اجازه دادگاه می‌کند باید بگوئیم که ما در اینجا با توجه به شرائط زمان و مکان با قانونی انقلابی روبرو هستیم (صحیح است) اگر این قانون در مملکت سوئد به‌وجود آمده بود که تعدد زوجات را محدود می‌کرد به اجازه دادگاه، این قانون مترقی و انقلابی نبود ولی در کشوری که در طی قرون متمادی بر طبق آداب و سنن این کشور مردم عادت به این امر داشته و هنوز هم بسیاری از مردم هستند که این امر را مسئله‌ای عادی تلقی می‌کنند یک چنین قانونی که در جهت تحدید تعدد زوجات تصویب می‌شود قانونی انقلابی است و مدتی وقت لازم دارد تا مردمی که باید مقدرات آنها بوسیله این قانون تأمین شود کاملاً به مفهوم جدید این قانون آگاه و مسلط شوند و اجرای این قانون را کاملاً قبول کنند من این روزها در جای دیگر هم گفته‌ام نمی‌شود انتظار داشت که یک باره پس از انقلاب ششم بهمن تمام ۲۵ میلیون نفوس ایران عینا" مثل اعلیحضرت شاهنشاه فکر کنند چقدر مدت لازم است تا مفهوم واقعی آن را درک کنیم (احسنت) همینطور هم هست مسائل مربوط به خانواده که بسیار حساس است هفته قبل هم در سمینار عرض کردم همین جا است که هزاران نکته باریک تر زمو می‌باشد و با توجه یه این مسائل حساس خانوادگی ما مدت طولانی احتیاج به تفهیم و ارشاد و تعلیمات کافی برای درک واقعی مفهوم این قانون بسیار مترقی داریم در دوره گذشته یعنی در مجلس ۲۱، مجلس دوران انقلاب هم نحوه فکر همکاران محترم نسبت به موارد مختلف این قانون بسیار متفاوت بود همین هم حسن کار است منظور از بررسی لوایح در چند نوبت و چند شور همین است که با توجه به اطراف و جوانب کار و بحث و برخورد عقاید، قانونی تنظیم گردد که در زمان خود حداکثر منافع و مصلحت مردمی‌را که باید از آن قانون برخوردار گردند تامین کند من یقین دارم با نحوه بسیار متین و صحیحی که این سمینار در سازمان زنان ایران شروع بکار کرده این بحثها ادامه خواهد داشت و نتایج بسیار مفید و مهمی‌ما از این سمینار و بررسی این قانون خواهیم گرفت که انشاء الله از نتایج آنها همکاران محترم ما هم که اکثراً خودشان تهیه کننده آن بوده‌اند اطلاع حاصل خواهند کرد و چه بسا که در همین دوره یا دوره آینده اصلاحاتی نسبت به این قانون در مجلس شورای ملی به عمل بیاید چون این قانون کاملاً تازه است و در حین عمل حتماً با مشکلات و مسائلی که اسم آنرا مشکل نمی‌خواهیم بگذاریم در عمل با آن مواجه خواهند شد که قطعاً با اصلاح قانون یا در بعضی از موارد فقط اکتفا بشود به تهیه آئین نامه‌های تکمیلی تا حداکثر استفاده از این قانون بسیار مفید و مترقی بشود نباید فراموش کنیم که در درجه اول اهمیت در تدوین این قانون اطفال قرار گرفته بودند همکاران محترم باز هم بخاطر دارند که در دوره گذشته در قسمت نظراتیکه در تهیه این قانون ابراز می‌شد همیشه توجه به این بود که حداکثر رعایت وضع کودکان بشود و واقعاً در این مورد ما می‌توانیم بگوئیم که یک قانونی بسیار مترقی داریم ولی همیشه ما میدانیم که در قانونگذاری دقت کافی باید بشود ولی به محض اینکه قانون روی کاغذ نوشته شد و مراحل قانونگذاری را طی کرد تازه قانونی است روی کاغذ و مدتی وقت لازم است تا این قانون در افکار مردم کاملاً نقش ببندد و ملکه بشود و حاکم بر مقدرات مردم به مفهوم کامل کلمه بشود.
رئیس- خانم دکتر دولتشاهی وقت شما تمام شد.
بانو دکتر دولتشاهی- بنده بیش از این اجازه صحبت ندارم و یقین دارم همکاران محترم توجه خاص به این مطلب دارند و به مطالبی که در این سمینار بررسی می‌شود توجه می‌فرمایند چون مطلبی است که طرف علاقه و توجه عموم ملت ایران است (احسنت).
رئیس- آقای پرفسور مخبر فرهمند بفرمائید.
پرفسور مخبر فرهمند- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران گرامی‌راجع به دو موضوع می‌خواهم اظهار خوشوقتی بنمایم.
اول اینکه همکار ارجمند و ریاست محترم مجلس که در ماه گذشته برای امتحانات پزشکی به خارج مسافرت فرموده بودند به حمدالله با خاطری آسوده و مطمئن از اینکه کسالت ایشان صرفاً در اثر خستگی و زیادی کار است و هیچ نوع جای نگرانی نیست مراجعت فرمودند و تصور می‌کنم که همه همکاران عزیز با علاقه که نسبت به شخص ایشان داشته و دارند سلامت و توفیق معظم له را در خدمت به شاه و مملکت از درگاه حضرت احدیت خواهانیم (صحیح است) اما مطلب دوم که بیشتر موجب سربلندی و افتخار است این است:
خانمها و آقایان در جریانات اغتشاش و گرفتاریهای اخیر دولت فرانسه بوده‌اید و بوسیله جراید و رادیو و تلویزیون‌ها کم و بیش از جزئیات امر مطلع گردیدید البته به جنبه اساسی امر بنده کاری ندارم فقط یک نکته مهم را که پس از انحلال مجلس فرانسه و انتخابات مجدد به چشم می‌خورد لزوم انجام کارهای اصولی و اساسی در کلیه شئون مملکتی مثل فرهنگی اجتماعی و غیره بود از نظر سوابق تاریخی و اجتماعی دولت فرانسه دولتی است که در دنیا همیشه طرفدار دمکراسی و آزادی رفاه اجتماعی بوده و هست امروز دولت تصمیم می‌گیرد که کارگران را در سود کارخانجات سهیم نماید لازم به توضیح نیست که این امر یکی از اصول منشور انقلاب ایران است اینجاست که باید عرض کنم همه ملت ایران مباهی و مفتخر است که خداوند رهبری به او مرحمت فرموده است که یکی از پیشرفته ترین و مترقی ترین کشورهای جهان ازاندیشه‌های بلند ایشان برای رفاه حال خود و ملتش الهام می‌گیرد (صحیح است) و اجازه می‌خواهم در این جا بنام نماینده ملت ایران و بنام تمام ملت ایران درود فراوان به ساحت مقدس شهریاری تقدیم کنم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب- با اجازه مقام ریاست و همکاران گرامی، عرایض مختصر امروز بنده در خصوص امنیت بی نظیری است که در کشور عزیز ما بنظر شخص بنده و با تائید مورخین مملکت بعد از حمله عرب و برچیده شدن سلسله ساسانی در ایران حکم فرماست بطوریکه همکاران محترم مستحضر هستند در دوران سلطنت رضاشاه کبیر اقدامات اساسی برای ایجاد وحدت سیاسی کشور به عمل آمد و پایه‌های اساسی امنیت کشور در آن زمان ریخته شد ولی متاسفانه هنوز بودند اشخاصی که در گوشه و کنار کمین کرده بودند و منتظر فرصت بودند تا به قول معروف از سوراخهای خودشان بیرون بیایند و اقداماتی علیه ملت و مملکت انجام بدهند متاسفانه در همان دوران جنگ دوم جهانی شروع شد قشون خارجی به کشور عزیز ما وارد آمد و بالنتیجه نابسامانیهای فراوانی که ناشی از جنگ بود در مملکت ما ظاهر شد ولی باز باید خدای را شاکر بود که با مرور زمان مشکلات یکی بعد از دیگری حل شد و رهبر خردمند ملت ایران توانستند در خدمت کوتاهی نابسامانیهای ناشی از جنگ و دوران بعد از جنگ را برطرف کنند ولی با تمام این تفاصیل یک وضع خاص اجتماعی در ایران حکم فرما بود که اساس این امنیت ناشی از آن وضع خاص بود و آن بساط خان خانی و فئودالیسم بود که نه تنها در فارس ما بلکه در اغلب نقاط کشور دیده می‌شد و بنابراین اگر لازم بود امنیت کاملا در مملکت حکمفرما بشود لازم بود اصولاً ریشه این فئودالیسم از بیخ برکنده شود بنابراین با انقلاب بزرگ اجتماعی ایران در ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ که به تائید ملت ایران رسید (صحیح است) برای اولین بار در دوران تاریخ بعد از اسلام در ایران انقلابی ظاهر شد که منقلب کننده و خونین نبود بلکه انقلابی بود سفید و انقلابی بود منظم کننده در تنظیم اجتماع آنچه باید مورد توجه قرار گیرد همین ایجاد امنیت است که با آمدن انقلاب ریشه‌های نا امنی و فئودالیسم از بیخ کنده شد البته از همان اوانی که این انقلاب به وجود آمد و به تائید ملت رسید و شروع شد، بودند اشخاصی که هنوز برخلاف آب می‌خواستند شنا کنند یا برخلاف نیت ملت ایران یا پادشاه مملکت قد علم کنند ولی آنها باید می‌دانستند که زمان گذشته و در اراده ملت و اراده پادشاه مملکت در ایجاد امنیت خدشه‌ای وارد نمی‌شود (احسنت) نمونه بارزی از این وضع تاسف آور که هنوز بودند عده‌ای که برخلاف منویات ملت قدم بر می‌داشتند کشتن مرحوم مهندس ملک عابدی در زمانی بود که این سعید فقید برای اجرای مرحله اول اصلاحات ارضی عازم فیروز آباد بود و در راه بوسیله خائنین ملت کشته شد خداوند روح او را چون در راه اجرای وظیفه ملی و مقدس کشته شد برای ابد قرین سعادت فرماید همانطور که عرض کردم این نا امنی که نتیجه بارز آن وضع ناشی از فئودالیسم بود نه تنها در فارس مسافرت کند خواه در شب و خواه در روز خواه در دشت و دمن و خواه در مسیر جاده‌ها با اطمینان خاطر مسافرت می‌کند یعنی خیالش راحت است که نصف شب صدای گلوله از بالای کوه نمی‌آید و او را متوقف نمی‌کند جان و مالش در امان و امنیت مملکت است که این امنیت ناشی از انقلاب است و یکی از مظاهر اولیه و عالی انقلاب همین امنیت است (صحیح است) در هر حال امنیتی که امروز در مملکت است مسلماً بنده که در دوران زندگی خودم بخاطر ندارم و خیال می‌کنم تا این حد بی حقیقت نباشد که در فارسنامه ناصری که بوسیله پدربزرگ ارادتمند نوشته شده در تمام فصول این کتاب هست که امنیت در ایران هرگز بعد از حمله عرب بعد از تاریخ ساسانی وجود نداشته صرفنظر از علل تاریخی کشور در آن زمان کسی اطمینان مسافرت با این وضع نداشت و همانطور که عرض کردم با اینکه در زمان سلطنت رضا شاه کبیر درختان فئودالیسم کنده شد ریشه‌ها متأسفانه در بعضی مناطق باقیماندند و از آن جمله همین ریشه‌های فئودالیسم در فارس بود و انقلاب ریشه این وضع نابسامان را کند اصولاً بطوری از بین برد که امکان پرورش هرگز ندارد بنابراین هر چند بنده عادت ندارم که از سازمانی که خوب کار کرده تشکر کنم چون عقیده دارم اگر یک سازمانی بد کار کرد باید مورد تنقید قرار بگیرد ولی اگر خوب کار کرد وظیفه اش را انجام داده ولی من وارد حقیقت قضیه می‌شوم که ژاندارمری امروز و مامورین ژاندارمری با تمام مشکلاتی که دارند با حقوق قلیلی که دارند در کوهها و در دورترین نقاط دور از شهرها برای حفظ جان و مال ما انجام وظیفه و از خود گذشتگی می‌کنند (صحیح است) من باید از فرد فرد آنها تشکر کنم و از دولت هم خواهش می‌کنم که بیشتر به فکر این اشخاص باشند که بیشتر در بالای کوه و در بسیاری از مواقع با مشکلات زیادی زندگی می‌کنند تا من و امثال من و موکلین ما بتوانند با آزادی و خیال راحت شب و نیمه شب از شهری به شهر دیگر بروند بخصوص این را من باید تائید کنم که این نا امنی که در فارس وجود داشت با از بین رفتن دو نفر اگر اشتباه نکنم به اسم مسیح و دشتی امنیت به حد کامل خودش رسید و این دو معروف بودند به روباه کوه که هر زمان از جائی به جائی می‌رفتند و با دو تا تفنگ که داشتند مشکلاتی ایجاد می‌کردند و شاید در گرفتاری اینها لازم بود که دستگاه ژاندارمری قشون و قشون کشی بکند ولی با سیاست و کیاست امروز سازمانهای امنیتی کشور به حمدالله شر این دو نفر هم از سر ملت ایران برداشته شده و این صدائی که بنده از پشت این تریبون مقدس بلند می‌کنم امیدوارم به گوش تمامی‌ملت ایران و مسافرین خارجی و توریست‌ها برسد که امروز ما در مملکتی زندگی می‌کنیم که از امنیت صددرصد برخوردار است و امروز هر کسی می‌تواند با خیال راحت در هر موقعی و بهر کجای کشور مسافرت کند و در نقاط زیبای فارس بماند و دیدن کند و خیالش راحت باشد که دستگاههای امنیتی کشور حافظ او و سایر افراد مملکت هستند و بنابراین به حکم النعمتان مجهولتان الصحت والامان از ژاندارمری بخصوص و از سایر سازمانهای امنیتی کشور و از ژاندارمهای کوچولوئی که بالای این کوهها انجام وظیفه می‌کنند تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس– وارد دستور می‌شویم نسبت به صورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم سه فقره سئوال بوسیله آقای فرهاد پور
۴- تقدیم سه فقره سئوال بوسیله آقای فرهاد پور
رئیس – آقای فرهادپور بفرمائید.
فرهادپور- شکایتی است راجع به سیل زدگان دشت قزوین که برای رسیدگی تقدیم می‌شود و همچنین سئوالاتی است در همین زمنیه که تقدیم می‌کنم.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن
۵- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن
رئیس-آقای کشاورزان بفرمائید.
کشاورزان (معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن)- تحولاتی که در ضمن مخابرات و وسائل آن دائماً ایجاد می‌شود ایجاب می‌نماید که هر چند سال یک مرتبه در قرارداد بین المللی ارتباطات تجدید نظر بعمل آید به همین منظور در سال ۱۹۶۵ مجمع عمومی‌اتحاد بین المللی ارتباطات با شرکت نمایندگان کشورهای عضو منجمله هیئت نمایندگی کشور شاهنشاهی در مونترو تشکیل داد و قرارداد ۱۹۵۹ سابق تجدید نظر و قرارداد جدیدی تدوین نمودند که به امضای نمایندگان مختار و دل عضو رسیده ولی ماده ۵۳ قرارداد مزبور مقررات جدید از تاریخ اول ژانویه ۱۹۶۷ برابر با ۱۱ دی ماه ۴۵ به موقع اجرا گذارده شده اینک با تقدیم ترجمه فارسی و متن فرانسه قرارداد استدعای تصویب ماده واحده زیر را دارد.
- تقدیم گزارش عملیات برنامه عمرانی سوم تا پایان ۱۳۴۶ و استرداد لوایح حریم لوله گاز و دو میلیون ریال اعتبار هزینه بازرسی شاهنشاهی بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
۶- تقدیم گزارش عملیات برنامه عمرانی سوم تا پایان ۱۳۴۶ و استرداد لوایح حریم لوله گاز و دو میلیون ریال اعتبار هزینه بازرسی شاهنشاهی بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)– به اجازه مقام محترم ریاست به حکم ماده ۲۴ قانون برنامه عمرانی سوم که مقرر می‌دارد گزارش سالیانه عملیات عمرانی برنامه سالیانه به عرض ساحت مقدس مجلس برسد گزارش از کلیه عملیات دوران برنامه سوم تا پایان سال ۱۳۴۶ تهیه شده است تقدیم مجلس محترم می‌شود. با اجازه استدعا می‌شود لایحه‌ای که برای حریم لوله گاز در سال گذشته تقدیم مجلس محترم شده بود بعلت اینکه مقررات آن لایحه در اساسنامه شرکت ملی نفت درج شد و به تصویب مجلس محترم رسید و دیگر احتیاج به تصویب آن لایحه نیست اجازه می‌خواهد از مجلس محترم که لایحه تقدیمی‌قبلی را مسترد دارم و همچنین در ماه گذشته تقاضائی تقدیم شد که کمیسیون محترم بودجه اجازه بفرمایند از محل هزینه‌های پیش بینی نشده دولت اعتباری به مبلغ دو میلیون برای هزینه‌های جاری بازرسی شاهنشاهی استفاده بشود که چون بودجه کلی این سازمان به تصویب مجلس محترم رسیده دیگر احتیاجی به آن اعتبار نیست آن تقاضا را هم از کمیسیون بودجه مسترد می‌دارم.
- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت علوم و آموزش عالی بقید یک فوریت
۷- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت علوم و آموزش عالی بقید یک فوریت
رئیس- آقای کازرونی بفرمائید.
کازرونی (معاون وزارت علوم و آموزش عالی)– با اجازه مقام محترم ریاست و خانمها و آقایان نمایندگان محترم.
به منظور ایجاد تحرک و پیشرفت و تسریع در برنامه‌های آموزشی در دانشسرای عالی ماده واحده‌ای تقاضا شده با قید یک فوریت که تقدیم می‌شود و همچنین برای دانشکده پلی تکنیک نیز با قید یک فوریت تقاضائی شده که آنرا هم با قید یک فوریت تقدیم می‌کنم.
- طرح و تصویب یک فوریت لایحه راجع به تشکیل هیئت امناء دانشکده صنعتی
۸- طرح و تصویب یک فوریت لایحه راجع به تشکیل هیئت امناء دانشکده صنعتی
رئیس- چون برای این دو لایحه تقاضای فوریت شده به ترتیب قرائت می‌شود.
چون قانون فعلی اداره امور دانشکده صنعتی کافی برای ایجاد تحرک و پیشرفت سریع برنامه‌های آموزشی دانشکده مذکور نمی‌باشد بنابراین ماده واحده پیوست راجع به تشکیل هیئت امناء برای دانشکده مزبور تقدیم می‌گردد و چون در نظر است که در موقع شروع سال تحصیلی جدید قانون مزبور در صورت تصویب به مورد اجرا گذاشته شود لذا استدعای تصویب آنرا به قید یک فوریت دارد.
نخست وزیر وزیر علوم و آموزش عالی.
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون دانشکده صنعتی مشمول مقررات قانون تشکیل هیات امنای دانشگاه تهران مصوب ۱۱ /۴ /۱۳۴۶ خواهد بود.
- تبصره۱- هیأت امنای دانشکده صنعتی (پلی تکنیک تهران) از اعضاء زیر تشکیل می‌شود.
۱- وزیر علوم و آموزش عالی یا قائم مقام او.
۲- وزیر دارائی یا قائم مقام او.
۳- وزیر اقتصاد یا قائم مقام او.
۴- وزیر آب و برق یا قائم مقام او.
۵- مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران یا قائم مقام او.
۶- مدیر عامل سازمان برنامه یا قائم مقام او.
۷- دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی‌کشور یا قائم مقام او.
۸- رئیس اطاق صنایع و معادن.
۹- رئیس دانشکده صنعتی.
۱۰- هشت نفر از شخصیتهای صنعتی و علمی‌و اقتصادی و اجتماعی کشور به پیشنهاد وزیر علوم و آموزش عالی و تصویب هیئت وزیران.
- تبصره ۲- وزیر علوم و آموزش عالی سمت ریاست هیات امناء را خواهد داشت.
- تبصره ۳- قانون اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیات امناء مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ از تاریخ تصویب این قانون ملغی خواهد بود.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نسبت به فوریت این لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب یک فوریت لایحه راجع به تشکیل هیئت امناء دانشسرای عالی
۹- طرح و تصویب یک فوریت لایحه راجع به تشکیل هیئت امناء دانشسرای عالی
رئیس- لایحه دیگری که نسبت به آن هم تقاضای فوریت شده قرائت می‌شود.
چون قانون فعلی اداره امور دانشسرایعالی کافی برای ایجاد تحرک و پیشرفت سریع برنامه‌های آموزشی نمی‌باشد بنابراین ماده واحده پیوست راجع به تشکیل هیات امناء برای دانشسرایعالی مزبور تقدیم می‌گردد و چون در نظر است که موقع شروع سال تحصیلی جدید قانون مزبور در صورت تصویب مورد اجراء گذاشته شود لذا استدعای تصویب آن را با قید یک فوریت دارد.
نخست وزیر- وزیر علوم و آموزش عالی.
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون دانشسرایعالی مشمول مقررات قانون تشکیل هیات امناء دانشگاه تهران مصوب ۱۱ /۴ /۱۳۴۶ خواهد بود.
- تبصره ۱- هیأت امناء دانشسرایعالی اعضای زیر تشکیل می‌شود:
۱- وزیر علوم و آموزش عالی یا قائم مقام او.
۲- وزیر دارائی یا قائم مقام او.
۳- وزیر آموزش و پرورش یا قائم مقام او.
۴- مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران یا قائم مقام او.
۵- مدیر عامل سازمان برنامه یا قائم مقام او.
۶- دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی‌کشور یا قائم مقام او.
۷- رئیس دانشسرایعالی.
۸- مدیر عامل بنیاد فرهنگی رضا پهلوی یا قائم مقام او.
۹- هفت نفر از شخصیتهای فرهنگی و دانشگاهی و اقتصادی و اجتماعی کشور به پیشنهاد وزیر علوم و آموزش عالی و تصویب هیات دولت.
- تبصره ۲- وزیر علوم و آموزش عالی سمت ریاست هیات امناء را خواهد داشت.
- تبصره ۳- آن قسمت از قانون اساسنامه دانشسرایعالی مصوب ۱۶ /۴ /۱۳۴۶ که مغایر با قانون تشکیل هیات امناء دانشگاه تهران و این قانون باشد ملغی خواهد بود.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نسبت به فوریت این لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در کشورهای خارجه و ابلاغ به دولت
۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در کشورهای خارجه و ابلاغ به دولت.
رئیس- گزارش کمیسیونها مربوط به مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در کشورهای خارجه مسطح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۵ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای امیر تیمور معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۸ /۲۰۵۰ /۲۳۴۷۹-۲ /۱۰ /۱۳۴۲ دولت راجع به تصویب نامه شماره ۴۶۷۷۴/ ت مورخ ۱ /۱۱ /۱۳۴۱ مربوط به مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در کشورهای خارجه را که در دوره بیست و یکم قانونگذاری به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آورده است مورد رسیدگی قرارداد و اصلاحات مجلس سنا را تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در خارجه در سن ۶۵سالگی تمام خاتمه خواهد یافت.
- تبصره – سفرای ایران در سازمان ملل متحد و سفیر ایران در دربار واتیکان از این قاعده مستثنی خواهند بود.
مخبر کمیسیون امور خارجه – فتح الله مافی.
گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۹ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای امیر تیمور معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در کشورهای خارجه را که در دوره بیست و یکم قانونگذاری به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آورده است مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – دیهیم.
تغییرات مجلس سنا
۱- در عنوان لایحه و سطر اول ماده واحده بعد از کلمه (سفرای) کلمه «کبار» حذف شده است.
رئیس-نسبت به گزارش کمیسیونها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی و اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش و پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیپلمه و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی و اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش و پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیپلمه و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی نیروهای مسلح شاهنشاهی و اخراج افسران و درجه‌داران فراری ارتش و پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیپلمه مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۳ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون پارلمانی وزارت جنگ لایحه شماره ۲۰-۱۵ /۲ /۱۳۴۷ دولت راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی نیروهای مسلح شاهنشاهی و اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش و پذیرفتن درجه داران وظیفه دیپلمه را که به شماره ۳۸۵ چاپ گردیده با توجه به پیشنهاد واصله برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون ژاندارمری و شهربانی کل کشور مشمول مقررات و قوانین سه گانه زیر نیز خواهند بود.
۱- قانون فارغ التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب ۲۱/ ۱۱ /۱۳۴۴
۲- قانون مربوط به اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش مصوب ۱۳ /۳ /۱۳۴۳.
۳- قانون مربوط به پذیرفتن درجه داران وظیفه دیپلمه داوطلب خدمت در کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب ۱۰ /۳ /۱۳۴۳.
نایب رئیس کمیسیون کشور- دکتر مدنی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۹ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون پارلمانی وزارت جنگ لایحه دولت راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی نیروهای مسلح شاهنشاهی و اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش و پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیپلمه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تائید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون پارلمانی وزارت چنگ لایحه دولت راجع به مشمول بودن ژاندارمری و شهربانی کل کشور نسبت به قوانین مربوط به فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای کمک مهندسی نیروهای مسلح شاهنشاهی و اخراج افسران و کارمندان فراری ارتش و پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیپلمه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تائید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی خدمات اجتماعی زنان و ابلاغ به دولت
۱۲- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی خدمات اجتماعی زنان و ابلاغ به دولت
رئیس – گزارش کمیسیونها راجع به لایحه خدمات اجتماعی زنان مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه ۳ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه شماره ۶۵۲۷۲-۹ /۱۱ /۴۶ راجع به خدمات اجتماعی زنان بازگشته از مجلس سنا را مطرح کرد و پس از موافقت با اصلاحات آن مجلس لایحه مزبور را به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به منظور بیشتر سهیم کردن زنان در تحولات اجتماعی کشور و در اجرای اصول انقلاب شاه و مردم به موجب این قانون خدمات فرهنگی و آموزشی و بهداشتی و درمانی و اجتماعی وظیفه مقدس ملی زنان نیز شناخته می‌شود و به ترتیب مقرر در این قانون در مورد زنانی که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا مدارک تحصیلی بالاتر هستند برقرار خواهد شد.
ماده ۲- خدمات مذکور در ماده یک شامل موارد زیر است:
۱- خدمات فرهنگی و آموزشی.
۲- بیکار با بیسوادی.
۳- خدمات بهداشتی و درمانی در وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی.
۴- خدمات مربوط به رفاه عمومی‌و مددکاری اجتماعی و ترویج خانه داری.
ماده ۳- از تاریخ تصویب این قانون در هر سال فهرست فارغ‌التحصیلان و میزان احتیاجات دولت به خدمت زنان در هر یک از امور مذکور در ماده دوم از طرف دولت اعلام می‌شود و کلیه فارغ‌التحصیلان همان سال که سنشان برای دارندگان گواهینامه کامل متوسطه یا معادل آن بین ۱۸ تا ۲۵ سال باشد و برای دارندگان مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم از سی سال متجاوز نباشد برای انجام خدمات مذکور دعوت می‌شوند.
زنانی که بعد از ۲۵ سالگی به اخذ دیپلم و یا پس از ۳۰ سالگی به مدارج بالاتر از دیپلم نائل می‌شوند از انجام این خدمت معاف خواهند بود.
دولت احتیاجات خود را برای انجام خدمات مذکور در ماده دوم بدواً از بین داوطلبان واجد شرایط مرتفع خواهد ساخت و در صورتیکه عده داوطلب کافی نباشد بقیه را از بین سایر دعوت شدگان انتخاب خواهد کرد در صورتیکه تعداد دعوت شدگان در هر دوره تحصیلی از نیازمندیهای دولت بیشتر باشد عده لازم بوسیله قرعه از میان همان دوره انتخاب خواهند شد و به بقیه برگ معافیت داده خواهد شد.
معاف شدگان می‌توانند بطور داوطلب در دوره‌های بعد شرکت کنند.
- تبصره- فارغ‌التحصیلان هر گروه در صورتیکه برای تحصیل در مدارج بالاتر در دانشگاهها و موسسات عالی پذیرفته شده و ثبت نام کرده باشند تا زمانیکه مشغول تحصیل هستند برای خدمت دعوت نخواهند شد. همچنین از دارندگان گواهی نامه متوسطه کامل هر سال در صورتیکه در همان سال برای امتحانات ورودی دانشگاه یا مدرسه عالی نام‌نویسی کرده باشند قبل از اعلام نتیجه دعوت بعمل نخواهد آمد.
ماده ۴- دارندگان گواهینامه متوسطه کامل با داشتن یکی از شرایط زیر از انجام خدمات مذکور در این قانون معاف هستند.
۱- زنان شوهر دار یا زنانی که دارای فرزند هستند.
۲- زنانی که کفیل منحصر بفرد خانواده هستند.
۳- زنانی که طبق گواهی پزشکی از نظر جسمی‌یا روحی قادر به انجام خدمات مذکور در این قانون نباشند.
مشمولان بند ۱ و۲ این ماده می‌توانند داوطلبانه خدمت کنند.
ماده ۵- زنانی که به موجب این قانون به خدمات فرهنگی و آموزشی و بهداشتی و درمانی و اجتماعی پذیرفته می‌شوند حداکثر به مدت شش ماه طبق آئین نامه‌ای که به تصویب هیات وزیران خواهد رسید آموزش لازم برای انجام خدمات مذکور در این قانون را در شهر محل اقامت خود خواهند دید سپس بقیه مدت خدمات را در شهر محل اقامت خود به انجام خدمات مذکور در این قانون خواهند پرداخت مگر اینکه حاضر به خدمت در محل دیگری شوند که مورد احتیاج دستگاه مربوط باشد. مدت دوره تعلیمات و خدمت زنان مشمول این قانون جمعاً معادل مدت دوره تعلیمات و خدمت سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی خواهد بود و آموزش و خدمت آنان در تمام موارد در ساعات روز انجام خواهد گرفت.
ماده ۶- به زنانی که برای انجام خدمات مذکور در این قانون پذیرفته می‌شوند مقرری ماهانه‌ای که از طرف دستگاه مربوط تعیین و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید پرداخت خواهد شد حداکثر این مقرری برابر آخرین حد حقوق سپاهیان دانش یا بهداشت خواهد بود حداکثر مذکور منحصراً به داوطلبان انجام خدمت در روستاها پرداخت می‌شود.
ماده ۷- داوطلبان انجام خدمات مذکور در این قانون پس از خدمت در شرایط مساوی از مزایای زیر برخوردار خواهند شد:
۱- تقدم در استخدام موسسات دولتی و سازمانهای وابسته به دولت.
۲- تقدم در استفاده از بورسهای تحصیلی و مطالعاتی.
ماده ۸- وزارت آموزش و پرورش می‌تواند در حدود احتیاج زنانی را که به موجب این قانون به خدمات آموزشی پذیرفته می‌شوند پس از انجام خدمات مذکور در این قانون به شرط رضایت از کار و قبول شدن آنها در آزمایشهای مقرر برای خدمات آموزشی بر اساس قوانین و مقررات مربوط به سپاهیان دانش استخدام کند.
ماده ۹- مدت خدمت زنانی که در استخدام رسمی‌دولت هستند و به موجب این قانون به خدمات اجتماعی مبادرت می‌کنند براساس ماده ۱۲۵ لایحه قانونی استخدام کشوری جزء خدمت دولتی آنها محسوب خواهد شد.
ماده ۱۰- خدمات مذکور در این قانون برای زنانی که دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم باشند با رعایت شرائط سنی مذکور در این قانون الزامی‌است و در رشته‌های موردنیاز که از طرف دولت معین می‌شود به خدمت پذیرفته می‌شوند و طبق ماده ۵ این قانون خدمات محوله را انجام خواهند داد. مقررات مربوط به معافیت پزشکی مندرج در ماده ۴ این قانون شامل زنان مشمول این ماده نیز خواهد بود.
ماده ۱۱- هزینه دوره تعلیمات و دوره انجام خدمت در مورد کسانیکه به خدمت آموزشی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارت آموزش و پرورش و در مورد کسانیکه به خدمات دیگر اجتماعی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارتخانه و سازمان مربوط خواهد بود.
ماده ۱۲- از تاریخ تصویب این قانون پس از اعلام احتیاجات دولت بر اساس ماده ۳ این قانون هیچ یک از سازمانهای دولتی یا غیر دولتی حق ندارند زنانی را که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا مدارک تحصیلی بالاتر می‌باشند و طبق این قانون موظف به انجام خدمت هستند و برگ معافیت یا برگ عدم اصابت قرعه یا انجام خدمات مذکور در این قانون را در دست ندارند استخدام کنند.
ماده ۱۳- زنانی که در تاریخ تصویب این قانون بطور رسمی‌در سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت اشتغال داشته و ضمن خدمات به اخذ مدارک تحصیلی بالاتر نائل گردند از خدمت مقرر در این قانون معاف هستند و همچنین کسانی که با آموزش خاص و تعهد خدمت برای رشته‌های آموزشی و بهداشتی و نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام می‌شوند خدماتشان در حکم خدمات مندرج در این قانون تلقی خواهد شد.
ماده ۱۴- زنانی که قبل از تصویب این قانون به اخذ گواهینامه کامل متوسط و با مدارک تحصیلی بالاتر نائل شده‌اند در صورت واجد بودن شرط سنی می‌توانند داوطلب خدمت شوند.
ماده ۱۵- آئین‌نامه‌های این قانون بر حسب مورد از طرف دستگاههای مربوط تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس کمیسیون آموزش و پرورش- دکتر شفیع امین.
گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۹ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه راجع به خدمات اجتماعی زنان بازگشته از مجلس سنا را مطرح کرد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد عیناً به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
گزارش از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری در جلسه ۸ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری لایحه راجع به خدمات اجتماعی زنان بازگشته از مجلس سنا را مطرح کرد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد عینا" به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری- دکتر رهنوردی.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیونها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌گردد خانم دکتر پارسای فرمایشی دارید بفرمائید.
بانو دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش و پرورش)- بنده با کسب اجازه از مقام ریاست می‌خواهم از ابراز توجه و عنایتی که نمایندگان محترم نسبت به این لایحه فرمودند و این کمال توجهشان را به منویات ملوکانه میرساند تشکر و سپاسگزاری بکنم تصویب چنین لوایحی واقعاً موجب خوشحالی و سرفرازی برای زنان است که نه تنها زنان تنها استفاده از مزایا و موهبت‌های این مملکت بکنند بلکه در خدمت به این مملکت هم شریک باشند و حتماً" از این خدمت بیشتر از پیش دلبستگی و علاقه خودشان را به این مملکت به ثبوت خواهند رسانید و اطمینان داریم که در قبال عنایاتی که تحت توجه شاهنشاه نصیب ما شده این خدمت را انجام بدهیم و نکته‌ای را که باید در اینجا تذکر بدهم که با توجه نمایندگان و توجه دولت این لایحه به صورت صحیحی به تصویب رسید از آن جهت که زنان در ضمن وظائف اصلی خودشان که مادری است بتوانند وظائف فعلی خودشان را هم انجام بدهند و به این ترتیب امید کامل هست که در انجام وظائف زنان قصوری نخواهد بود و زنانی که به خدمت احضار خواهند شد و در این خدمت سهیم خواهند گشت مثل سپاهیان دانش و بهداشت به این افتخار نائل خواهند شد موجب تحسین و تقدیر جهانیان واقع خواهند شد خیلی متشکرم (احسنت).
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
۱۳- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری تشریف بیاورید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- به اجازه مقام محترم ریاست برای رفع مشکلی که در تبصره ۲۹ قانون بودجه سال ۴۴ پیش آمده به حکم تبصره ۲۷ قانون متمم بودجه همان سال که اجازه داده شده است که اصلاحات این آئین‌نامه در کمیسیون دارائی مشترک مجلسین بررسی بشود لایحه‌ای تقدیم و استدعا می‌شود اجازه بفرمائید به کمیسیون مشترک دارائی مجلسین ارجاع بشود.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون نظام دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی پرداخت کمک کرایه مسکن به درجه‌داران و افراد کادر ثابت و هم ردیفان آنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت
۱۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون نظام دائر به تائید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی پرداخت کمک کرایه مسکن به درجه‌داران و افراد کادر ثابت و هم ردیفان آنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیونها راجع به پرداخت کمک کرایه مسکن به درجه داران و افراد کادر ثابت و هم‌ردیفان آنان مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۶ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۶۷۷۶۴-۱۲ /۱۲ /۱۳۴۶ راجع به پرداخت کمک کرایه مسکن به درجه‌داران و افراد کادر ثابت و هم‌ردیفان آنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که قبلاً در مجلس شورای ملی تصویب گردیده و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرارداد و با لایحه مصوب مجلس سنا موافقت کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – به دولت اجازه داده می‌شود از اول فروردین سال ۱۳۴۷ به درجه داران و افراد کادر ثابت و هم ردیفان آنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مادام که از خانه‌های سازمانی استفاده نمی‌کنند کمک کرایه مسکن بشرح زیر پرداخت کند:
- ستوان یاران- افسر یاران و استواران متاهل و هم ردیفان آنان ماهانه ۶۵۰ ریال.
- گروهبانان متاهل و هم ردیفان آنان ماهانه ۵۰۰ ریال.
- ستوان یاران – افسر یاران – گروهبانان و افراد کادر ثابت و هم ردیفان آنان در صورتیکه مجرد باشند ماهانه ۲۵۰ ریال.
مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان.
گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی با حضور تیسمار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه پرداخت کمک کرایه مسکن به درجه داران و افراد کادر ثابت و هم‌ردیفان آنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا تغییراتی در آن داده بود مورد رسیدگی قرارداد و با لایحه مصوب مجلس سنا موافقت نمود.
اینک گزارش آن را در تائید گزارش کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی – دکتر رفیعی.
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
- قرائت گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه نوسازی و عمران شهری
۱۵- قرائت گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه نوسازی و عمران شهری.
رئیس – شور اول گزارش راجع به لایحه نوسازی و عمران شهری مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسات عدیده با حضور آقای مهندس انصاری وزیر کشور و آقای ادیب محمدی معاون آن وزارتخانه لایحه شماره ۵۵۳۴۴-۱ /۱۲ /۱۳۴۶ دولت راجع به نوسازی و عمران شهری را که به شماره ۲۴۱ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نمایند.
ماده ۱- در اجرای اصل یازدهم انقلاب اجتماعی ایران نوسازی و عمران و اصلاحات اساسی و تامین نیازمندیهای شهری و احداث و اصلاح و توسعه معابر و ایجاد پارکها و میدانها و سایر تا سیاست مورد نیاز عمومی‌و نوسازی محلات و مراقبت در رشد متناسب و موزون شهرها از وظایف اساسی شهرداریها است و شهرداریها در اجرای وظائف مذکور مکلف به تهیه برنامه‌های اساسی و نقشه‌های جامع می‌باشند.
ماده ۲- در شهر تهران از تاریخ تصویب این قانون و در سایر شهرها از تاریخی که وزارت کشور تعیین و اعلام کند بر کلیه اراضی و ساختمانها و مستحد ثات واقع در محدوده شهر عوارض خاص سالانه به ماخذ ۵ در هزار بهای آنها که طبق این قانون تعیین خواهد برقرار می‌شود – شهرداریها مکلفند مقررات بر اساس مقررات این قانون عوارض مذکور را وصول کرده و منحصرا" به مصرف نوسازی و عمران شهری برسانند.
- تبصره ۱- ترتیب ممیزی و تشخیص و طرز وصول عوارض مذکور به موجب آئین نامه ا ی خواهد بود که از طرف وزارت کشور تنظیم و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
- تبصره ۲- انجمنهای شهر می‌توانند با تائید وزارت کشور تمام یا قسمتی از عوارض املاک آن دسته از مودیانی را که مجموع عوارض هر یک از آنان طبق مقررات این قانون در سال تا مبلغ یکهزار و پانصد ریال باشد با توجه به مقتضیات خاص اقتصادی شهر مشمول بخشودگی قرار دهند.
- تبصره ۳- در شهر تهران از تاریخ تصویب این قانون و در سایر شهرها از تاریخی که وزارت کشور اجرای مقررات این ماده را اعلام می‌کند عوارض سطح شهر و سایر عوارض دریافتی از اراضی و ساختمانهای شهری ملغی می‌گردد.
- تبصره ۴- برای تامین هزینه‌های اداری و وصول عوارض موضوع این ماده و تجهیز کادر فنی و اداری جهت اجرای ان قانون شهرداریها می‌توانند حداکثر تا میزان ده درصد وصولی را طبق بودجه ایکه به تصویب انجمن شهر و تائید وزارت کشور خواهد رسید به مصرف برسانند و مصرف بیش از این میزان به هیچ وجه مجاز نیست.
ماده ۳- بقایای مطالبات عوارض سطح شهر و اراضی و ساختمانها که در اجرای این قانون در هر یک از شهرها ملغی می‌گردد غیر قابل توافق و بخشودگی است ولی در صورتیکه مودیان عوارض مذکور ظرف یکسال از تاریخ اجرای این قانون به شهرداری مراجعه و نسبت به پرداخت اصل بدهی خود در هر مرحله که باشد نقدا" اقدام و یا قرار تقسیط حداکثر سه ساله با منظور نمودن سود صدی شش با شهرداری بگذارند از پرداخت زیان دیر کرد و جرائم متعلقه معاف خواهند بود.
- تبصره – در مورد مودیانی که بقایای بدهی آنان بابت عوارض سطح شهر و اراضی و ساختمانها بیش از پانزده هزار ریال باشد قرار تقسیط با تنظیم سند ذمه ثبتی بعمل می‌آید.
ماده ۴- بهای اراضی و ساختمانها و مستحدثات مذکور درماه (۲) این قانون بر مبنای ممیزی شهرداری تعیین و اعلام خواهد شد و شهرداریهای مشمول ماده (۲) مکلفند حداکثر ظرف دو سال از تاریخ شمول ممیزیهای مذکور را با رعایت ضوابط ذیل به عمل آورند و مادام که ممیزی به عمل نیامده بهائی که از طرف مالک یا مالکین یا نمایندگان قانونی آنها بر اساس این ضوابط تعیین و اعلام می‌گردد ملاک عمل محسوب خواهد شد.
بهای اراضی طبق قیمت منطقه‌ای خواهد بود که وسیله وزارت کشور و وزارت دارائی تعیین و به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد و بهای ساختمانها و مستحدثات بر اساس ضوابطی خواهد بود که وزارتخانه‌های کشور و آبادانی و مسکن تعیین نموده و به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد.
- تبصره ۱- در مورد کارخانه‌ها و کارگاهها و مؤسسات صنعتی و اقتصادی و علمی‌فقط قیمت زمین و ساختمان ملاک پرداخت عوارض قرار خواهد گرفت.
- تبصره ۲- در مناطقی از محدوده شهر که آب مشروب لوله کشی و برق یا یکی از آنها در دسترس ساکنین آن منطقه گذارده نشده باشد بابت هر یک از آنها که تأمین نشده ۲۵ درصد از عوارض مقرر کسر می‌گردد ولی زمین‌های بایر واقعه در آن مناطق مشمول این بخشودگی نخواهند شد.
- تبصره ۳- مالکین و متصرفین املاک مکلفند در ممیزی اراضی و ساختمانها و مستحدثات با مأمورین ممیزی همکاری نمایند. و هر گاه از انجام این تکلیف خودداری کنند مامورین ممیزی در مورد اراضی بایر با تشخیص علی الراس و در مورد ساختمانهای مسکونی با حضور نماینده دادستان وارد ملک شده اوراق ممیزی زا تنظیم خواهند نمود.
ماده ۵- محدوده قانونی هر شهر و همچنین ضوابط مذکور در ماده ۴ توسط شهرداری به طرق مقتضی جهت اطلاع عمومی‌اعلام خواهد شد و در شهرهای مشمول ماده (۲) این قانون مالکین زمینها و ساختمانها و مستحدثات واقع در محدوده شهریار قائم مقام یا نمایندگان قانونی آنان مکلفند ظرف سه ماه از تاریخ اعلام شهرداری مشخصات کامل را با تعیین بها به تفکیک هر قطعه ملک به ترتیب مقرر در ماده ۴ طبق اظهارنامه‌ای که از طرف شهرداری در اختیار آنان قرارداده خواهد شد به شهرداری اعلام دارند و هر گاه در مهلت مقرر نسبت به اعلام بها اقدام نکنند عوارض مدت تاخیر بدو برابر افزایش خواهد یافت.
ماده ۶- هر گاه پس از قطعیت ممیزی معلوم شود که بهای اعلام شده از طرف مالک یا قائم مقام یا نمایندگان قانونی او کمتر از هفتاد درصد (۷۰%) قیمت ملک بر به طبق ماده (۴) این قانون است مابه‌التفاوت عوارض تا هفتاد درصد از تاریخ برقراری تا تاریخ قطعیت ممیزی بدو برابر افزایش خواهد یافت.
ماده ۷- شهرداری باید پایان ممیزی هر منطقه را بوسیله نشر آگهی در جراید کثیرالانتشار و الصاق در معابر عمومی‌و وسائل مقتضی دیگر به اطلاع مالکین آن منطقه برساند مودیان عوارض باید به مراجع مربوطه در آگهی مذکور تعیین خواهد شد مراجعه و از نتیجه ممیزی اطلاع حاصل نمایند در صورتیکه نسبت به میزی ملک خود اعتراض داشته باشند می‌توانند ظرف چهار ماه از تاریخ نشر آگهی در جراید دلایل و مدارک اعتراض خود به کمیسیون رسیدگی مذکور در ماده ۸ این قانون تسلیم دارند و در صورت عدم اعتراض ممیزی قطعی خواهد بود.
ماده ۸- اعتراضات راجع به ممیزی در مورد اختلاف مساحت اراضی و مستحدثات و محل وقوع ملک و تطبیق مشخصات ملک با ضوابط اعلام شده از طرف شهرداری در شهرهای مشمول ماده ۲ این قانون و همچنین رسیدگی به اعتراضات راجع به ارزیابی املاک و حقوق کسب و پیشه و میزان آن مربوط به اجرای طرحهای نوسازی و اصلاح و توسعه معابر در کلیه شهرداریهای کشور در کمیسیونی مرکب از سه نفر افراد بصیر و مطلع در تقدیم املاک که یک نفر آن را از طرف انجمن شهر و یک نفر از طرف رئیس دادگاه شهرستان و یک نفر از طرف وزارت کشور تعیین می‌شود به عمل خواهد آمد، تصمیم کمیسیون در این موارد قطعی و لازم الاجرا است و رسیدگی به سایر اختلافات ناشی از اجرای این قانون منحصرا" در صلاحیت کمیسیون رفع اختلاف موضوع ماده (۷۷) قانون شهرداری می‌باشد.
- تبصره ۱- ترتیب رسیدگی و پرداخت حق الزحمه اعضاء کمیسیون طبق آئین نامه‌ای که به تصویب وزارت کشور خواهد رسید مشخص می‌شود و وزارت کشور تعداد کمیسیونهای رسیدگی و کمیسیونهای رفع اختلاف را در هر شهرداری با توجه به وسعت شهر و میزان اعتراضات تعیین می‌نمایند.
- تبصره ۲- قبول اعتراض مودی راجع به ممیزی در کمیسیون ماده (۸) موکول به آنست که عوارض ملک خود را بر اساس اعلام بهائیکه طبق ماده ۴ نموده است بپردازد و فتوکپی قبض پرداخت را به ضمیمه برگ اعتراض به دفتر شهرداری برای ارسال به کمیسیون تسلیم نماید مگر اینکه بهای اعلام شده از طرف مالک مشمول حد نصاب معافیت باشد.
ماده ۹- ممیزی‌هائی که طبق مقررات این قانون از طرف شهرداری به عمل آید تا پنج سال ملاک وصول عوارض خواهد بود مگر اینکه ظرف این مدت تغییرات کلی در اعیان ملک داده شود به نحوی که قیمت آن را بیش از پنجاه درصد افزایش یا کاهش دهد که در اینصورت مودی مکلف است مراتب را به شهرداری اعلام نماید و میزان افزایش یا کاهش قیمت بر اساس مقررات این قانون تعیین خواهد شد.
شهرداریهای مشمول این قانون مکلفند هر پنج سال یک بار ممیزی عمومی‌را تجدید کنند.
ماده ۱۰- عوارض هر سال باید تا پایان همان سال به شهرداری پرداخت گردد.
- تبصره ۱- از عوارض مودیانی که ظرف مدت مذکور عوارض متعلقه بهر ملک را بپردازند ده درصد عوارض آن سال به عنوان جایزه منظور و کسر خواهد شد.
- تبصره ۲- کلیه ساختمانهای اساسی که در اراضی بیاض جدیدا" احداث شود به مدت یکسال و ساختمانهائی که بجای ساختمانهای کهنه و قدیمی‌نوسازی و تجدید بنا شود به مدت سه سال از تاریخ اتمام بنا و اعلام کتبی آن به شهرداری از پرداخت عوارض موضوع این قانون معاف خواهند بود.
- تبصره ۳- بهای اعیانی پارکینگ‌های اختصاصی در هر ساختمان در احتساب عوارض منظور نخواهد شد.
ماده ۱۱- نسبت به اراضی واقع در محدوده شهر که فاقد ساختمان اساسی باشد در صورتی که تا یکسال بعد از پایان مهلت مقرر در ماده ۵ مالکین یا نمایندگان قانونی آنان مشخصات و بهای ملک خود را به شهرداری اعلام ننمایند شهرداریهای مشمول ماده ۲ این قانون مکلفند این گونه املاک را به قائم مقامی‌مالک از طریق مزایده با رعایت آئین نامه معاملات شهرداری بفروش برسانند و مطالبات خود را به انضمام جرائم و هزینه‌های متعلقه به اضافه ۵ درصد قیمت ملک به سود برنامه نوسازی از محل بهای ملک برداشت نموده مابقی را در حساب سپرده مخصوص نگهداری کنند که در صورت مراجعه مالکین یا نمایندگان قانونی آنان در مقابل اخذ رسید به آنها پرداخت شود و هر گاه ظرف ده سال مالک ملک یا نمایندگان قانونی آنان مراجعه ننمایند وجوه مذکور بحساب در آمد نوسازی منظور خواهد شد.
- تبصره ۱- هر گاه مالکیت ملک محل اختلاف باشد مدت ۱۰ سال مذکور در این ماده از تاریخ صدور حکم قطعی مبنی بر رفع اختلاف شروع می‌شود.
- تبصره ۲- ساختمان اساسی مذکور در این قانون به ساختمانی اطلاق می‌گردد که ارزش آن بر اساس ضوابط مندرج در ماده ۴ این قانون برابر حداقل بیست درصد کل بهای زمین باشد مرجع رسیدگی به اختلاف حاصله در این مورد کمیسیون مذکور در مده ۸ این قانون است.
- تبصره ۳- شهرداری مکلف است وضع املاک مشمول این ماده را قبل از انتشار آگهی مزایده با حضور نماینده دادستان شهرستان صورت مجلس نماید.
ماده ۱۲- شهرداریهای مشمول ماده ۲ این قانون مکلفند ظرف دو ماه از تاریخ انقضاء مهلت مقرر در ماده ۱۰ مشخصات املاکی را که عوار ض آن پرداخت نشده به مؤسسات برق و گاز تسلیم نمایند و مؤسسات مذکور مکلفند با اعلام مهلت دو ماهه به مالک یا استفاده کنندگان از ملک هر گاه مطالبات شهرداری تا انقضاء مهلت وصول نشود نسبت به قطع انشعاب برق و گاز اقدام نمایند.
- تبصره ۱- مستاجرین این قبیل املاک و ساختمانها می‌توانند برای جلوگیری از قطع برق و گاز اقساط مال‌الاجاره مفرر را تا استهلاک بدهی موجر به شهرداری پرداخت نمایند قبوض شهرداری در این مورد در تمام مراجع صالحه بمنزله قبض پرداخت مال الاجاره و در مورد معاملات رهنی مبالغ پرداختی از طرف مرتهن به مطالبات او از مالک اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- آئین نامه اجرائی این ماده وسیله وزارت کشور و وزارت آب و برق تنظیم و پس از تصویب هیئت دولت به موقع اجرا گذارده می‌شود.
ماده ۱۳- در هر مورد که عوارض یا حق مرغوبیت موضوع این قانون به یک ملک تعلق گیرد علاوه بر مالک که مسئول پرداخت است عین ملک وسیله تأمین مطالبات شهرداری بوده و شهرداری مکلف است در صورتی که مالک عوارض یا حق مرغوبیت را ظرف مهلت‌های مقرر با رعایت آئین‌نامه مذکور در تبصره ۱ ماده ۲ نپردازد با صدور اجرائیه نسبت به وصول طلب خود از مالک یا استیفاء آن از عین ملک اقدام نماید.
- تبصره ۱- در شهر تهران صدور اجرائیه و اجرای مفاد آن در مورد این ماده بعهده شهرداری است. ترتیب اقدامات و عملیات اجرائی و حدود وظایف ماموران اجرای شهرداری و رسیدگی به تخلفات آنان طبق آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی‌لازم الاجراء و قوانین مربوط به آن می‌باشد. در این مورد وظایف هیئت رسیدگی مذکور در ماده ۱۲۷ همان آئین‌نامه به عهده هیئت رفع اختلاف موضوع ماده ۷۷ قانون شهرداری خواهد بود.
- تبصره ۲- در قبال اجرائیه‌های صادره مربوط به این ماده بازداشت شخص مودی مجاز نیست.
- تبصره ۳- در سایر شهرها ادارات و دوائر اجرای ثبت بنا به تقاضای شهرداری مکلف به صدور اجرائیه و تعقیب عملیات اجرائی طبق مقررات مربوط به اجرای اسناد رسمی‌لازم‌الاجرا می‌باشد.
ماده ۱۴- مودیانی که تا پایان هر سال عوارض مقرر در این قانون را نپردازند از آغاز سال بعد ملزم به پرداخت صدی نه زیان دیر کرد در سال به نسبت مدت تاخیر خواهند بود و شهرداری مکلف است در پایان شش ماهه اول سال بعد طبق مقررات ماده ۱۳ نسبت به استیفای مطالبات خود اقدام نماید.
ماده ۱۵- شهرداریهای مشمول ماده ۲ این قانون مکلفند به راهنمائی وزارت کشور برنامه عملیات نوسازی و عمران و اصلاحات شهر را برای مدت پنجسال بر اساس نقشه جامع شهر و در صورتی که فاقد نقشه جامع باشند بر اساس احتیاجات ضروری شهر و با رعایت اولویت آنهادر حدود منابع مالی مقرر در این قانون و سایر امکانات مالی شهرداری تنظیم و پس از تصویب انجمن شهر و تائید وزارت کشور طرحهای مربوط را بر اساس آن تنظیم و اجرا نماند.
ماده ۱۶- شهرداریها مکلفند برای هر یک از طرحهای نوسازی و عمران و ایجاد تاسیسات شهری و توسعه و احداث و اصلاح معابر بدواً نقشه کاملی تهیه و سپس توسط هیئتهای ارزیابی فهرست جامعی که حاوی مقدار مساحتی که از هر خانه یا مستقل یا زمین و تعداد اشجار و میزان حق ریشه و همچنین میزان مرغوبیتی که طبق ماده ۱۸ مالک مکلف به پرداخت آن می‌باشد و در صورت امکان نام مالک و شماره پلاک ملکی که در معرض عملیات قرار می‌گیرد و تصرف می‌شود با تعیین میزان بهای هر یک از آنها به ماخذ بهای یکسال قبل از تاریخ ارزیابی تنظیم و ضمن تامین اعتبار کافی برای تصویب انجمن شهر و پس از تصویب انجمن برای تائید به وزارت کشور ارسال دارند.
- تبصره ۱- شهرداری مکلف است بمحض شروع عملیات نقشه کشی و ارزیابی مراتب را در جراید کثیرالانتشار و باالصاق آگهی در محل به اطلاع عموم برساند.
- تبصره ۲- نحوه تشکیل هیئتهای ارزیابی و طرز اعلام طرحهای مصوب و تعیین مدت قبول اعتراضات و ترتیبات رسیدگی به آنها طبق آئین نامه‌ای که بوسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید معین می‌گردد.
- تبصره ۳- هیئتهای ارزیابی و همچنین کمیسیون رسیدگی موضوع ماده ۸ این قانون مکلفند در ارزیابی و اعلام نظر نسبت به بهای املاکی که مشمول پرداخت حق کسب و پیشه می‌باشد مقررات تبصره ماده (۲۷) این قانون را رعایت نمایند.
ماده ۱۷- همین که طرحی از طرف وزارت کشور برای اجرا به شهرداری ابلاغ شد شهرداری مکلف است ظرف یکماه جزئیات طرح مصوب و تاریخ شروع و مدت تقریبی اجرای آن را جهت اطلاع عمومی‌اعلام و سه ماه پس از اعلام مزبور نسبت به پرداخت قیمت اراضی و اماکن و مستحدثات مشمول طرح مصوب با رعایت ماده ۲۰ این قانون به صاحبان املاک یا متولیان یا متصدیان موقوفه اقدام و پس از انقضاء مهلت حداکثر دو ماه برای تخلیه ملک نسبت به تصرف و تخریب آن اقدام نماید و عدم مراجعه مالک یا مالکین برای دریافت بها مانع از اجرای طرح نخواهد بود لکن در مواردی که مالکین به ارزیابی انجام شده در مهلت مقرر اعتراض نموده باشند شهرداری مکلف است قبل از تخریب بنا وضع اعیانی را وسیله مامورین فنی خود با حضور نماینده دادستان شهرستان صورت مجلس نماید و این صورت مجلس ملاک رسیدگی و اظهار نظر خواهد بود.
- تبصره – اعتراض به ارزیابی مربوط به طرحهای توسعه و اصلاح و احداث معابر و نوسازی محلات و تامین نیازمندیهای عمومی‌شهر در هیچ مورد مانع عملیات شهرداری در اجرای طرحهای مزبور نخواهد بود.
ماده ۱۸- تعیین غرامت و پرداخت آن به مالکینی که تمام یا قسمتی از ملک آنها در اجرای طرحهای نوسازی و احداث و اصلاح و توسعه معابر و تامین نیازمندیهای عمومی‌شهر مورد تصرف قرار می‌گیرد و دریافت حق مرغوبیت از کسانیکه ملک آنها بر اثر اجراء طرحهای مذکور مرغوب می‌شود بشرح زیر خواهد بود:
- الف – در مورد اعیان، به نسبت خسارت وارده به ملک ارزیابی و پرداخت می‌شود و در مورد عرصه بهای آن به ماخذ بهای یکسال قبل از تاریخ ارزیابی به اضافه شش درصد در سال تا زمان پرداخت غرامت از طرف شهرداری ارزیابی و پرداخت می‌گردد.
- ب- در مورد مرغوبیت – کلیه اراضی و املاکی که بر اثر اجرای طرحهای نوسازی و احداث اصلاح و توسعه معابر در بر گذر احداثی یا اصلاحی واقع می‌شوند مشمول پرداخت حق مرغوبیت می‌باشند- ماخذ و میزان دریافت حق مرغوبیت از مالکین اینگونه املاک طبق آئین نامه و جدولی است که از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب کمیسیونهای دارائی مجلسین خواهد رسید.
- تبصره ۱- در صورتیکه باقیمانده ملک به تشخیص مالک غیر قابل انتفاع گردد و مالک پیشنهاد فروش آن را به شهرداری بنماید، شهرداری مکلف است باقیمانده به ملک را هم خریداری و تصرف نماید و در این صورت دیگر مطالبه و دریافت حق مرغوبیت موضوعاً منتفی است.
- تبصره ۲- مطالبه و دریافت حق مرغوبیت مشروط بر آنست که ملک در برگذر ایجاد یا اصلاح شده واقع گردد.
ماده ۱۹- هر گاه در نتیجه اجرای طرحهای شهرداری تمام یا قسمتی از معابر به صورت متروکه در آید آن قسمت متعلق به شهرداری بوده و هر گاه شهرداری قصد فروش آن را داشته باشد مالک مجاور در خرید آن حق تقدم خواهد داشت.
ماده ۲۰- شهرداری مکلف است بهای اراضی و اماکن و مستحدثات مشمول طرحهای عمرانی و نوسازی و احداث و توسعه معابر را در تهران تا یک میلیون ریال و در سایر شهرها به تناسب وضع مالی هر شهرداری به میزانی که انجمن شهر پیشنهاد و وزارت کشور تصویب می‌نماید تعیین و اعلام خواهد نمود نقداً و بقیه را به اقساط پنجساله به بهره صدی شش (۶%) در سال به مالکین یا نماینده یا قائم مقام قانونی آنان پرداخت نماید.
- تبصره ۱- پرداخت اقساط مذکور در این ماده به موجب قبوض مخصوص قابل انتقالی خواهد بود که اصل و بهره آن در سررسید از طرف شهرداری به دارنده قبض پرداخت می‌شود ترتیب اجرای این تبصره به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که بوسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
- تبصره ۲- شهرداری مکلف است قبوض اقساطی مذکور در این ماده را بابت بهای اراضی و املاکی به فروش میرساند قبول نماید.
- تبصره ۳- در مورد املاکی که طبق این قانون به شهرداریها منتقل می‌شود هزینه‌های ثبتی و مالیاتی و تنظیم اسناد سهمی‌مالک و همچنین مطالبات قطعی شده شهرداری بابت عوارض از وجوه نقدی که به مالک پرداخت می‌گردد کسر خواهد شد.
ماده ۲۱- در مورد اراضی و املاکی که قبل از تصرف شهرداری به موجب اسناد رسمی‌مورد معاملات شرطی و رهنی واقع گردیده در صورتیکه تمامی‌مساحت ملک به تصرف شهرداری در آمده و موعد پرداخت طلب دائن نرسیده باشد موعد آن حال می‌شود و پس از اجرای مقررات این قانون در موقع تنظیم سند انتقال اگر مالک دین خود را نپرداخته و ملک آزاد نشده باشد شهرداری طلب دائن را حداکثر تا میزان بهای ملک مورد تصرف (با رعایت مقررات ماده ۲۰) این قانون بدائن می‌پردازد و با این ترتیب معامله رهنی یا شرطی قانوناً فک شده محسوب می‌شود و در صورتیکه بهای املاک و اراضی مورد تصرف زائد در اصل طلب دائن باشد مازاد به مالک پرداخت و ملک به شهرداری منتقل می‌شود هر گاه شهرداری قسمتی از ملک را تصرف نماید پرداخت غرامت به مالک موکول به توافق مالک و دائن و تنظیم سند انتقال بنام شهرداری موکول به فک رهن می‌باشد ولی در هر حال عدم حصول توافق و یا عدم فک رهن مانع تصرفات شهرداری نخواهد بود.
- تبصره – در موردی که تمامی‌ملک به تصرف شهرداری در می‌آید شهرداری به بستانکار اخطار می‌نماید که در روز مقرر جهت دریافت طلب خود و انجام تشریفات فک رهن ملک مشمول تصرف در دفتر خانه اسناد رسمی‌حاضر شود و هر گه بستانکار به این اخطار عمل ننماید شهرداری حداکثر تا میزان بهای ملک (وجه نقد یا قبوض اقساطی) بابت طلب بستانکار در اداره ثبت تودیع می‌نماید و دفتر خانه اسناد رسمی‌مربوط مکلف است معامله رهنی یا شرطی را فک کند.
ماده ۲۲- شهرداری مجاز است اراضی و املاکی را که طبق این قانون به ملکیت خود در آورده است به موجب قرارداد و در قبال اخذ تضمینات کافی به شرکتها و مؤسسات خصوصی که به منظور نوسازی با سرمایه کافی و صلاحیت فنی تشکیل یافته و طرحهای عمرانی آنها مورد تصویب شهرداری و انجمن شهر و وزارت کشور واقع شود واگذار و بهای اراضی و هزینه‌های پرداختی را حداقل به میزان و ترتیبی که پرداخت و تعهد نموده از شرکتها و مؤسسات مذکور دریافت نماید.
- تبصره ۱- آئین‌نامه اجرائی این ماده وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
- تبصره ۲- اینگونه شرکتها و مؤسسات به مدت پنج سال (از تاریخ واگذاری اراضی و املاک) از پرداخت عوارض موضوع این قانون معاف می‌باشد.
ماده ۲۳- شهرداریها دارای اختیار نظارت بر طرز استفاده از اراضی داخل محدوده و حریم شهر از جمله تعیین تعداد طبقات و ارتفاع و نماسازی و کیفیت ساختمانها بر اساس نقشه جامع شهر و منطقه بندی آن با رعایت ضوابط و معیارهائی که از طرف شورایعالی شهر سازی تعیین و وسیله وزارت کشور ابلاغ خواهد شد هستند و با استفاده از اختیارات فوق مکلف به مراقبت در رشد موزون و متناسب شهرها و تأمین تسهیلات لازم برای زندگی اجتماعی خواهند بود.
- تبصره ۱- شهرداری مجاز است مادام که نقشه جامع شهر تهیه و تنظیم نشده است ایجاد ساختمان و احداث هر گونه بنا و تاسیساتی را در قسمتی از محدوده شهر از تاریخ اجرای این قانون حداکثر برای مدت سه سال ممنوع نماید و پس از تهیه و تصویب نقشه جامع مکلف است ظرف یکسال اراضی و املاکی را که بر اساس نقشه مذکور در معرض طرحهای عمرانی و نوسازی واقع می‌شود مشخص نموده و احداث هر گونه بنا و تاسیساتی را در اینگونه اراضی ممنوع اعلام کند اینگونه اراضی از پرداخت عوارض موضوع این قانون در مدت ممنوعیت معاف می‌باشند.
- تبصره ۲- آئین‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارت کشور تنظیم و پس از تصویب شواریعالی شهر سازی بموقع اجرا گذارده می‌شود.
ماده ۲۴- شهرداریهای مکلفند در موقع تنظیم و اجرای طرحهای نوسازی و همچنین توسعه یا احداث معابری که عرض آنها حداقل بیست متر باشد با رعایت نقشه جامع یا نقشه‌هادی شهر طرحهای مربوطه را به تناسب موقعیت محل وسیعتر از میزان مورد احتیاج تنظیم و اجرا نموده و اراضی مازاد را در صورت عدم احتیاج از طریق مزایده و با رعایت آئین‌نامه معاملات شهرداری بفروش رسانیده وجوه حاصله را به حساب در آمد نوسازی و عمران شهری موضوع این قانون منظور نمایند.
- تبصره – در اجرای مقررات ماده فوق شهرداریها مکلفند راه عبور باقیمانده ملک را حداقل به میزانی که قبل از اجرای طرح موجود بوده تامین نمایند.
ماده ۲۵- در هر مورد که به موجب این قانون ملکی باید به شهرداری منتقل شود هر گاه مالک از امضاء سند انتقال ملک استنکاف نماید یا مالکیت زمین و اعیانی به نحوی از انحاء متنازع فیه بوده و مالک مشخص نباشد و همچنین در اجرای مفاد ماده (۱۱) این قانون دادستان شهرستان اسناد انتقال و دفاتر مربوطه را امضاء خواهد نمود- در صورتیکه تملک یا خرید شهرداری برای اجرای طرحهای نوسازی و عمران و اصلاح و احداث و توسعه معابر باشد بهای ملک با رعایت تبصره (۳) ماده (۲۰) در صندوق ثبت تودیع خواهد شد.
ماده ۲۶- مساجد و اماکن مقدسه اسلامی‌و معابد ادیان رسمی‌از پرداخت عوارض و حق مرغوبیت و اراضی و ساختمانهای متعلق به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و همچنین آن قسمت از اراضی و املاک شرکتها و مؤسسات آب و برق و گاز و تلفن متعلق به دولت که برای فعالیتهای مربوط به آب و برق و گاز و تلفن مورد استفاده می‌باشد از پرداخت عوارض موضوع این قانون معاف خواهند بود.
- تبصره ۱- شرکتها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت که با اصول بازرگانی اداره می‌شوند یا مشمول پرداخت مالیات هستند مشمول پرداخت عوارض و حق مرغوبیت موضوع این قانون می‌باشند.
- تبصره ۲- مؤسسات خیریه به تشخیص و پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت دولت می‌توانند از معافیت موضوع این ماده استفاده نمایند.
- تبصره ۳- اراضی و املاک و مستحدثات موقوفات عام به شرط گواهی سازمان اوقاف از پرداخت عوارض موضوع این قانون معاف می‌باشند ولی عوارض موقوفات خاص از موقوف علیهم و یا متولی (به اختیار شهرداری) دریافت می‌شود در صورتیکه اراضی موقوفات عام یا خاص به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار و یا اجاره داده شده یا بشود و در سند اجاره و یا واگذاری حق ایجاد بنا و مستحدثات و اخذ سند مالکیت اعیان برای اشخاص منظور شده باشد اشخاص مذکور از نظر پرداخت عوارض موضوع این قانون در حکم مالک محسوب و مکلفند طبق مقررات این قانون نسبت به پرداخت عوارض عمل و اقدام نمایند.
ماده ۲۷- پرداخت حق کسب و پیشه یا تجارت اشخاص (اعم از مستاجر یا متصرف یا خود مالک) که محل کار آنان در اثر اجرای طرحهای احداث و توسعه معابر و نوسازی و عمران شهری از بین می‌رود به عهده شهرداری می‌باشد مشروط بر اینکه قبل از اعلام مقرر در ماده (۱۶) این قانون ملک سابقه کسب و پیشه و یا تجارت داشته باشد ترتیب اجرای این ماده و نحوه تعیین و تشخیص و پرداخت حق کسب و پیشه یا تجارت طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
- تبصره – غرامت زمین زیر بنای محل کسب و پیشه با توجه به اینکه حق کسب و پیشه آن پرداخت گردیده تعیین و به مالک پرداخت می‌شود.
ماده ۲۸- سایر عوارض شهرداری که بر اساس آئین نامه‌های اجرائی وصول عوارض شهرداری موضوع ماده ۷۴ قانون اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۴۵ به مرحله قطعیت برسد در صورت عدم پرداخت طبق تبصره‌های ماده ۱۳ این قانون با صدور اجرائیه وصول خواهد شد.
ماده ۲۹- در مناطقی از محدوده شهر که آب و برق آن تامین شده باشد هر گاه از تاریخ اجرای این قانون ظرف ۲ سال مالکین یا متولیان موقوفات خاص در اراضی بایر متعلق بخود واقع در محدوده شهر به ایجاد ساختمان و یا احداث باغ شهری اقدام ننمایند عوارض مقرر در این قانون بدو برابر افزایش یافته و از آن به بعد نیز اگر اراضی همچنان بایر باقی بماند برای هر دو سالی که بگذرد عوارض دو برابر ماخذ ۲ سال قبل خواهد شد تا به ۴ درصد در سال بالغ گردد و از این حد تجاوز نخواهد کرد.
- تبصره – در پروانه‌های ساختمانی که از طرف شهرداریها صادر می‌شود باید حداکثر مدتی که برای پایان یافتن مستحدثات ضروری است قید گردد و کسانیکه در کنار میدانها و معابر عمومی‌شهر اقدام بساختمان می‌نمایند باید ظرف مدت مقرر در پروانه‌ها مستحدثات خود را تمام کنند و در صورتیکه مستحدثات خود را تا دو سال بعد از مدتی که برای اتمام بنا در پروانه مقید است باز هم ناتمام بگذارد مشمول پرداخت عوارض میزان مقرر در ماده ۲۹ این قانون می‌باشد ابنیه ناتمام که از طرف مقامات قضائی توقیف شده باشد مشمول این تبصره نخواهد بود.
ماده ۳۰ – شهرداریها مکلفند مفاصاحساب پرداخت کنندگان عوارض را حداکثر ظرف بیست روز تسلیم مودی نمایند.
ماده ۳۱- هر گاه ممیزین در اجرای مقررات این قانون در تنظیم اوراق ممیزی تمام واقع را ذکر نکنند یا برخلاف واقع چیزی ذکر کنند بطوریکه قیمت تعیین شده املاک و مستحدثات در اوراق مذکور با قیمت واقعی آنها بر اساس ضوابط مندرج در این قانون و آئین نامه مربوطه بیش از بیست درصد (اعم از اضافه یا نقصان) اختلاف داشته باشد به حبس تادیبی از سه تا شش ماه محکوم خواهند شد.
- تبصره – هر گاه ارزیابان در اجرای ماده (۱۶) این قانون قیمت ملک را بیش از بیست درصد بیشتر یا کمتر از بهای عادله منظور نمایند به کیفر حبس مقرر در این ماده محکوم خواهند شد.
ماده ۳۲- سازمانهای مذکور در ماده (۱۱۱) الحاقی به قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۴۵ در تصرف ابنیه و اراضی جهت اجرای طرحهای مربوطه از مقررات این قانون استفاده خواهند کرد.
ماده ۳۳- قانون اصلاح قانون توسعه معابر مصوب تیر ماه ۱۳۲۰ از تاریخ اجرای این قانون ملغی است لکن طرحهای مصوب توسعه معابر که از طرف شهرداری قبل از اجرای این قانون آگهی شده باشد تا پایان اجرای آن تابع مقررات قانون اصلاح قانون توسعه معابر خواهد بود.
ماده ۳۴- مقررات مربوط به نوسازی و عمران و توسعه و احداث و اصلاح معابر مندرج در این قانون جایگزین قانون اصلاح قانون توسعه معابر اشاره شده در مواد قانون اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری مصوب ۱۳۴۵ و سایر قوانین خواهد بود.
ماده ۳۵- تبصره ۴ ماده ۹۶ و تبصره ۳ ماده ۹۹ قانون اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری مصوب ۱۳۴۵ از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
نایب رئیس کمیسیون کشور- دکتر مدنی.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۸ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه نوسازی و عمران شهری را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تائید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نمایند.
مخبر کمیسیون دارائی- دکتر رفیعی.
کمیسیون دادگستری در جلسه ۶ تیر ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای وزیر کشور لایحه نوسازی و عمران شهری را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تائید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر متین.
کمیسیون اقتصاد در جلسه ۲۲ خرداد ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه نوسازی و عمران شهری را مورد رسیدگی قرار داد و مواد مربوط را تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نمایند.
مخبر کمیسیون اقتصاد – دکتر رضوانی.
گزارش شور اول از کمیسیون آب و برق به مجلس شورای ملی
کمیسیون آب و برق با حضور نماینده دولت لایحه نوسازی و عمران شهری را مورد رسیدگی قرارداد و مواد مربوط را تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نمایند.
مخبر کمیسیون آب و برق – دکتر زغفرانلو.
گزارش شور اول از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی
کمیسیون آبادانی و مسکن با حضور آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه نوسازی و عمران شهری را مورد رسیدگی قرارداد و مواد مربوط را تصویب نمود. اینک گزارش آن را مجلس شورای ملی تقدیم می‌نمایند.
مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن – مهندس عطائی.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت اقتصاد
۱۶- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت اقتصاد
رئیس – آقای دکتر ضیائی بفرمائید.
دکتر ضیائی (معاون وزارت اقتصاد)- ماده واحده‌ای مربوط به موافقت نامه اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی است که برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارسال می‌شود.
- مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه نوسازی و عمران شهری
۱۷- مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه نوسازی و عمران شهری
رئیس – کلیات لایحه نوسازی و عمران شهری مطرح است آقای ابوذر تشریف بیاورید.
ابوذر- رهبر عالیقدر ایران شاهنشاه آریامهر که تمام افکار و همم عالیه ایشان متوجه سعادت و رفاهیت ملت ایران است اصل یازدهم اصول انقلابی را بر روی نوسازی در تمام شئون کشور قرارداده‌اند و بهمین منظور وزارت کشور لایحه‌ای برای آن قسمت از وظایفی که مربوط به شهرداریهای کشور است تهیه کرده که امروز در این مجلس محترم مطرح است و از آنجائی که این لایحه به اتمام افراد ملت ایران سرو کار دارد بایستی که با کمال دقت و حوصله و متانت خاصی که از خصایص نمایندگان محترم است بررسی بشود و به صورت یک لایحه بسیار مفید بدست دولت سپرده شود و قبل از اینکه بنده وارد جزئیات امر بشوم استنباط خودم را از فرم و تدوین این قانون به عرض نمایندگان محترم میرسانم، قسمت زیادی از این لایحه مربوط به اصلاح قانون توسعه معابر مصوب ۱۳۲۰ است که خواسته‌اند اختیارات اجرائی بیشتری برای شهرداریها بگیرند، و قسمت مهمش مربوط به ازدیاد درآمد برای شهرداری است و جلوگیری از احتکار و افزایش روز افزون قیمت زمین‌های محدوده شهر این استنباط بنده است، راجع به قانون توسعه معابر آنچه که به خاطر دارم قانون اصلاح پاره‌ای مواد قانون اصلاحی شهرداریها در آخر سال ۱۳۴۵ از مجلس گذشت در آن هنگام میسر بود آنچه اختیارات اجرائی برای شهرداریها ضرورت داشت و آنچه که برای اصلاح قانون شهرداریها ضرورت داشت اصلاح و بررسی می‌شد و در آن قانون گنجانده می‌شد و با حوصله و متانت و فرصت بیشتری از طرف نمایندگان محترم بررسی می‌شد و بدست دولت سپرده می‌شد متاسفانه آنجا اینکار نشد و الان می‌بینیم قانونی که هنوز آئین‌نامه اجرائیش در دست تنظیم است باز به صورت دیگری برای تصویب به مجلس تقدیم شده و برای کسب اختیارات برای شهرداریهای کشور در لفافه قانون نوسازی اختیارات وسیع برای شهرداریها می‌خواهند بگیرند که بنده به تفصیل عرض خواهم کرد، اساساً باید توجه داشت که حکومت محلی که مظهر آن شهرداری است یعنی حکومت ملت بدست ملت برای ملت، آنچه که مربوط به شهرداری است در تمام ممالک دنیا دولتها کمتر مداخله می‌کنند و این امر را بدست مردم سپرده‌اند که مردم بتوانند خودشان را اداره کنند، در اینجا باید یک توضیحی راجع به تشکیل شهرداری دهم که شهرداری چیست؟ و برای چه تشکیل شده، آقایان باید توجه بفرمایند آنچه که هدف تشکیل شهرداری است مغایر است با دخالت دولت در امر شهرداریها، مردم برای اولین بار جمع شدند و گفتند علاوه بر مالیاتهائی که به دولت می‌دهیم برای اینکه سرنوشت شهر خودمان را از لحاظ زیبائی و بهداشت تا آنجا که مربوط به شهر است از لحاظ فرهنگ و از لحاظ آسایش افراد شهر بدست بگیریم علاوه بر مالیاتهائی که می‌دهیم یک مبلغی به عنوان سیتی تاکس (عوارض شهرداری) بپردازیم پس وقتی مردم با میل خودشان آمدند علاوه بر مالیاتهائی که باید به موجب قوانین مختلف و موجود در کشورهای مختلف بپردازند بایستی که در سرنوشت این خرج و افزایش و کمبود آن سهیم باشند و مداخله دولت در اینجا جز یک راهنمائی جائز نیست (مصطفوی-کجایش مداخله دولت است) اجازه بفرمائید بنده به تفصیل عرض خواهم کرد، اساسا" یک اشکالی که اینجا هست این است که با وجود اینکه آقای وزیر کشور وعده فرمودند که وزارت کشور در آستانه تهیه مقدمات تشکیل انجمنهای شهر است امیدوار هستیم با اصلاحاتی که در قانون انجمنهای شهر شده شهرداریها بتوانند وظایف خودشان را انجام دهند، به نظر من زیاد ضرورت نداشت که در این مورد بیایند و قسمتی از وظایف انجمن شهر را خودشان بعهده بگیرند، آقای مصطفوی عوارض شهر مربوط به انجمن شهر است، اما مشکلات با بیائید بررسی کنیم، در اینکه شهرهای ایران به موازات سایر شئون مختلف کشور پیشرفت نکرده هیچ تردیدی نیست و شهر سازی که روزی از افتخارات ما بوده و کاخهای قدیمی‌که در شوش و یا پرسپولیس داریم حاکی است که کشور ما در معماری و شهرسازی دارای اطلاعات عمیق و سوابق درخشان بوده و امروز سایر ممالک از ما جلو افتاده‌اند، علتش عدم توجهی بوده است که دولتها برای ارشاد مردم در امر شهر سازی بخرج دادند و دخالتی بوده که دولتها در این کار کرده‌اند (مصطفوی- دولت مداخله نکرده) آقای مصطفوی اجازه بفرمائید، دولت مداخله کرده چون خود بنده مدتها مسئول کار شهرداریهای کشور بوده‌ام عرض می‌کنم متاسفانه همیشه این مشکلات را داشتیم البته وزارت کشور هم مشکلاتی دارد که آقای وزیر کشور شرح خواهند داد ولی هیچ وقت در ایران شهرداری به معنی شهرداری وجود نداشته (یک نفر از نمایندگان – و حالا باید وجود داشته باشد) بله باید وجود داشته باشد و باید مردم را هم ارشاد کرد و راهنمائی کرد که کار خود شان را خودشان بکنند امروز مردم قیم لازم ندارند، به حد کافی استعدادها هست و تحصیلات فراوان در بین افراد اشاعه پیدا کرده و مردم شایسته و وطن پرست و علاقمند در تمام طبقات کشور هستند از کارگر و کشاورز و استاد دانشگاه و غیره و غیره امروز دیگر روزی نیست که ما بیائیم سرنوشت شهرها را بدست دولت بسپاریم، ما باید شهرها را بدست خود مردم بدهیم که خودشان آنها را اداره کنند و معایب و حسن کار خودشان را ببینند، مضافاً به اینکه یک حسنی دارد که اگر یک کسی که در شهری کار به او سپرده می‌شود دیدند اگر کار نکرد و دیدند که در شهر مجاور کارهائی انجام شده این یک رقابت و کنکورانس به وجود میاید و موجب می‌شود که یک شهر دیگری مردم را متوجه بکند که کار خودشان را خودشان بکنند، سر انتخاب شهردار انتخابی اینست که شهردار اگر خوب کار نکرد علاوه بر اینکه دفعه دیگر انتخاب نمی‌شود قدرت ماندن در شهر را هم ندارد از نظر افکار عمومی. بنابراین ملزم است کار بکند، حکومتی که بدست مردم بود موفقیتش حتماًً زیادتر از کارهائی است که بدست دولت انجام می‌شود، در باب در آمد متاسفانه باید عرض کنم در اینجا کاملاً حق با وزیر کشور است، من نمونه‌ای از در آمد شهرداری شهرهای مختلف را مقایسه می‌کنم آنچه که من تحقیق کردم شهرداری تهران در حال حاضر در حدود ۲۴۰ میلیون باید عایداتش باشد یعنی معادل ۲۶، ۲۷ میلیون دلار، (یکنفر از نمایندگان – دویست میلیون تومان) شهر فیلادلفی یک شهریست معادل تهران یعنی دو میلیون و خرده‌ای هزار جمعیت دارد و بنده ثروت آنها را با خودمان مقایسه نمی‌کنم ولی باید یک ضابطه و رابطه‌ای باشد، شهر فیلادلفی در آمد شهرداریش ۴۰۰ میلیون دلار است، شهر اشتوتکارت در آلمان غربی با هشتصد هزار جمعیت دارای ۴۰۰ میلیون مارک در آمد شهرداری است، بنابراین یک پایتختی که چند کیلومتر در چند کیلومتر است چون حدود حساب از دستش در رفته و هر کس شب جائی را ساخته و صبح توقع انجام خدمات شهرداری دارد (مصطفوی- به همین دلیل احتیاج بدر آمد دارد) اجازه بفرمائید بنده سابقه‌ام در کار شهرداری از جنابعالی زیادتر است و برای جنابعالی هم احترام قائم هستم و تاسف می‌خورم که چرا جنابعالی را در تدوین این لایحه سهیم نکردند چون امثال شمال و آقای فضائلی کسانی بودید که در این کار تخصص دارید و کار کرده‌اید و اگر از شما استفاده می‌کردند بهتر بود بنده اینجا فقط یک مقدار مطالب با به عنوان تذکر نمی‌گویم و جنبه منفی بافی ندارد و یقین دارم وزیر محترم کشور که علاقمند است کارها خوب انجام بگیرد و اگر مطالب حسابی بود که در نظر می‌گیرند و اگر هم نبود که بحثی نداریم بنابراین تردید نیست که شهرداریها در آمد می‌خواهند ولی باید ببینیم آیا واقعاً عایدات شهرداری تهران ۲۰۰ میلیون تومان است همین قدر است نه الان در همین عوارض سطح شهری که میزانش به مراتب کمتر از میران عوارض نوسازی است شهرداری تهران در حدود دویست میلیون تومان مطالبات دارد و در باب آب که سابقا" قبل از اینکه آب تصفیه شده باشد بخاطرم می‌آید یک وقت ۱۴ میلیون مطالبات داشت و اگر درست به ارقام دیگر مطالبات برسیم می‌بینیم که مبالغی شهرداریهای کشور طلبکار هستند اما ببینیم که چرا مالیات نمی‌دهند چون این بحث مهمی‌است چون در مملکت ما هر وقت اشکالی می‌بینند دنبال مجازات می‌روند جناب آقای مهندس انصاری مجازات علاج درد نمی‌شود باید علت واقعی را پیدا کرد که چرا مردم مالیات نمی‌دهند (یکنفر از نمایندگان – البته عوارض) بله عوارض، ما یک وقتی که در امریکا بودیم با دوستانمان که در رشته کار مدیریت شهرداری کار می‌کردیم میدیدیم که از مامور وصول خبری نیست در ایالت کالیفرنی پانصد و سی چند شهرداری محلی است و در تمام امریکا را نمیدانم فقط پانصد تا در یک استیت چطور ممکن است مامور وصول وجود نداشته باشد می‌گفتند امکان ندارد کسی نیاید و عوارض شهر را ندهد چه بشود یک درصد دودرصد مریض باشند و اگر هم چنین شخصی پیدا شد قبل از اینکه سراغ مجازات بروند می‌روند علتش را پیدا می‌کنند مثلاً ما که در کمیسیونهای ترافیک شرکت داشتیم می‌دیدم آنجا احیاناً در خیابان پنجم در سال ۱۹۶۶ فرض کنیم چند حادثه رانندگی رخ داده متخصصین حقوقی و قضائی و روانی و ترافیک جمع می‌شدند نقشه خیابان هم پهن بود و تمام جاهائی که اکسیدان رخ داده بود علامتگذاری می‌کردند که چطور شده در خیابان پنجم تصادف زیاد شده لابد مردم روحیه شان خراب شده یا وضع خیابان بد است یا مقررات رانندگی صحیح نیست علاجش را پیدا می‌کردند و بعد اگر لازم بود دنبال مجازات هم می‌رفتند ولی ما در ایران بلافاصله برای هر مشکلی دنبال مجازات می‌رویم یکی از مامورین قضائی بمن می‌گفت که چهل درصد پنجاه درصد پرونده‌های دادگستری روی چک بلامحل و مواد مخدره است و بعد دیدیم که یک لایحه اعلام هم آورده بودند برای مواد مخدر که خوشبختانه رفت به کمیسیون، خوب باید دید که چرا مردم می‌روند دنبال مواد مخدر؟ چرا چک بی‌محل کشیده می‌شود؟ باید از لحاظ اقتصادی تقویت عمومی کرد مالیاتها زیاد است مالیاتها سنگین است چه جور می‌شود افراد ضعف اقتصادی پیدا می‌کنند و با مجازات شدیدی که چک بی محل دارد معهذا مجبور به این کار می‌شوند؟ امروز مملکت ما از وضع سابق خارج شده امروز در تمام رشته‌ها متخصص داریم رشته شهرداری یکی از رشته‌های با اهمیت دنیاست امروز در ایالات متحده برای پمپ بنزینی کالج هست برای هتل داری و اداره هتل دانشگاه هست امروز روزی نیست که ما یک عده افراد را بیاوریم و بنشانیم برای تدوین قانون که احیاناً یک روزی یک جا حاکم و شهردار بوده‌اند و اساساً خارج از دروازه تهران را هم ندیده‌اند من اساساً نمیدانم طرز تدوین قانون در این مملکت چطور است و این تذکر را به آقای وزیر کشور که عضو دولت هستند و هم از نظر خودشان می‌دهم که در سایر ممالک دنیا وقتی می‌خواهند قانونی تهیه کنند کمیته‌هائی هست کمیته‌های تدوین قانون که متخصصین و دانشمندان و حقوقدانان در آن کمیسیون جمع هستند و آن وزارتخانه و آن دستگاهی که از نظر خودش مشکلی دارد درد خودش را به آن کمیته می‌گوید نماینده اش هم حاضر می‌شود و بعد آن قانون را تکمیل می‌کنند دو سه روز قبل قانونی برای وزارت فرهنگ و هنر گذشته بود و من دیدم که معاون وزارت فرهنگ و هنر آمده بود خدمت مقام ریاست که در این قانون «واو» باید «یا» شود و این حاکی از این است که دقت نمی‌شود وزارت فرهنگ و هنر بسیار در کار خودش وارد است ولی قانون را این کمیته قانون باید درست بکند حقوقدانان و متخصصین بنشینند وزارتخانه‌ها هم دردشان را به آنها بگویند تا لوایح به صورت صحیحی در بیاید پس باید دید که چرا مردم عوارض نمی‌دهند آقای خواجه نوری که صبح تشریف می‌آورند دلشان نمی‌خواهد که خیابانشان کثیف باشد جناب آقای ارسنجانی دلشان نمی‌خواهد که پارک نداشته باشند همه ایده آل و آرزویشان اینست که شهر خوب داشته باشند اما متأسفانه خدمات شهرداریها صفر است خدمتی نیست که در مقابلش چیزی پرداخت شود اگر خدمت بود پرداخت هم می‌شد و مردم هم عوارض برا با طیب خاطر می‌پرداختند من اساسا" جنبه انتقاد منفی ندارم همیشه در کارها خوشبین بوده‌ام و به حمدالله هم می‌بینیم که مملکت ما امروز در همه رشته‌ها در حال پیشرفت است ولی از تذکر مطالبی که ما به الاحتیاج است بنام وظایفی که از نظر نمایندگی دارم ناچارم عرض بکنم راجع به مسئله گوشت بنده نمیدانم دولتی که مورد عنایت شاهنشاه آریامهر است و مورد پشتیبانی مجلس است وزیر دارائی آمده است پشت این تریبون و اعلام اضافه درآمد کرده است کجایشان لنگ است که نمی‌توانند گوشت تهیه بکنند و هر روز مردم در مصاحبه‌ها می‌خوانند که گوشت از کجا می‌آید با هواپیما می‌آید ولی اینها گوشت نمی‌شود آقای بیات در فراکسیون حزب ایران نوین فرمایشاتی کرده بودند و انتقاداتی کرده بودند و حقیقت گوئی کرده بودند ولی گوشت شهر تامین نشده (مصطفوی- گوشت شهر مربوط به این لایحه نیست) خدمات شهرداری است شهرداری لغت دیگرش هتل دوویل است یعنی مهمانخانه شهر برای اینکه شما وقتی رفتید مهمانخانه زنگ زدید بگویند سوپ نداریم سبزی هم از بازار نرسیده این صحیح نیست خدمات شهرداری یکی تامین ارزاق است کنترل و نظارت شهر است هر روز در روزنامه می‌خوانیم قهوه تقلبی زردچوبه تقلبی کشف می‌شود آیا شهرداری برای کنترل مواد غذائی مسئولیتی دارد؟ (مصطفوی – کار وزارت بهداری است) ما برای بهداری پلو نمی‌دهیم جناب آقای مصطفوی شما خودتان مدیر کل شهرداری بوده‌اید اینها خدمات شهری است من می‌گویم اگر مردم عوارض نمی‌دهند خدمات شهرداریها ضعیف است (مصطفوی – شهرداریها انتقاد خیلی دارند راجع به نوسازی صحبت بفرمائید نه گوشت) همین مطلبی که می‌گویم مربوط به شهرداری است مسئله اتوبوس و تاکسی مورد احتیاج همه است فکر می‌کنم جناب آقای مهندس انصاری که مرد محتاطی هستند گاهی بلیط دو ریالی اتوبوس توی جیبشان دارند چون من گاهی که سوار می‌شوم ببینید در اینکه وضع اتوبوس و تاکسی چه جور است بطور خلاصه چون بنده قصد تبلیغات ندارم بطور خلاصه این موضوع دود اتومبیلها کی حل می‌شود؟ اتومبیل وقتی مال شرکت واحد شد هر چه باشد باشد شما یک روز بروید در خیابان شمیران ببینید که از دود گازوئیل هوای شهر تاریک است اینها را تمیز کنید و مملکتی که در آنجا بنزین ارزان است چرا شهرداری اجازه می‌دهد اتومبیل و تاکسی گازوئیلی کار کند دود تمام خیابانها را گرفته آقای وزیر کشور شما مسئول سلامت مردم پایتخت هستید انصاف بدهید وجدان داشته باشد ببینید در این شهر نفس نمی‌شود کشید توی خیابانهای شهر تهران جلوی ۲۰ تا ۵۰ تاکسی را بگیرید بفرستید خارج شهر ۵ نفر ۱۰ نفر فدای چندین صد نفر بشوند که بحث مهمی‌نیست. مسأله پارک الان خانه‌ها ۲۰۰-۳۰۰ متری شده تمام خانه‌ها کوچک است بضاعت کم است این بچه‌ها این خانواده کارگرها این مردم وقتی از کار خسته می‌شوند چه بکنند؟ خوشبختانه منزل آقای مصطفوی هم کوچک است و نمی‌توانند اعتراض کنند این برای این است که پارک ندارید حالا آمدید و باز در این قانون باغات هم ۵ درصد ۱۰ درصد باید عوارض بدهند کمک بکنید مردم راحت بشوند مردم پارک بسازند چندی قبل رفته بودم به گیلان باغ محتشم یکی از باغهای بسیار زیبای کشور است که شاید در اروپا هم نظیرش کم باشد متاسفانه در اثر بی مبالاتی و بی علاقگی شهرداری اغلب درختها ریشه‌کن شده چو زمینها سست است و باید این درختها را حفظ کنند و بقیه درختها هم بر اثر آفات داشت خشک می‌شد باید این درختها را نگاهداری کنند مگر پارک محتشم به این زودیها درست می‌شود؟ من چون کارم این است وقتی که اینها را می‌بینم غصه می‌خورم و دلسوزی می‌کنم این مسیل‌ها را که از بین بردند و یک عده هم در آن شرکت داشتند مأمور شهرداری هم بودند پس وقتی بنده عرض می‌کنم خدمات شهرداری کم است و برای این مردم پول نمی‌دهند دلایلش اینجاست من اگر بجای آقای وزیر کشور بودم دنبال مجازات شدید نمی‌رفتم (یکنفر از نمایندگان – و در شهرداری را می‌بستم) بنده تا آن مقدار نمی‌گویم چون خودم هم گرفتار می‌شدم می‌آمدم یک قدری دنبال خدمت گفت صدق پیش آر، خدمت نشان می‌دادم به مردم بعد توقع می‌کردم قطعاً نیات جنابعالی را که مرد صمیمی‌و خدمتگزاری هستید قبول می‌کردند (دکتر سعید- جنابعالی هم خدمات ارزنده‌ای انجام دادید) متشکرم اما راجع به نوسازی بنده یک وقت خدمت جناب آقای مهندس انصاری عرض کردم که خوب سه چهار کلمه نوسازی نوشته شده و رد شده‌اید بایستی قبل از اینکه مطالبه پول می‌کردید و می‌گفتید شهر درجه اول چیست بنده یک مرتبه یادم است جناب آقای فولادوند اصرار داشتند که بخشداری الیگودرز به فرمانداری تبدیل بشود به فرمانداری الیگودرز رفتیم یک حمام هم نداشتند خوب آقای سرمایه ئی برای شهرها تنظیم کنید که حمام بسازید اگو بسازید یک هتل پارک بسازید الان تهران دارد گسترش پیدا می‌کند ولی یک سطح سبز نیست هی می‌سازند کوی دانشگاه کوی دیگری، کوی دیگری در حالیکه نه زمین ورزش نه پارک و حتی چهار تا درخت پیدا نمی‌شود اگر ضوابط نوسازی در روی شهرها، معین می‌شد و ارائه می‌شد شما در گذراندن لایحه بیشتر موفق بودید شهرهای شما نقشه ندارد الآن در شمیران مکرر شاهنشاه امر فرمودند نگذارید شمیران مثل تهران بشود ساختمان چند طبقه ساخته‌اند پیاده روی آن ۴۰ سانت است ۳۰ سانت است الآن که می‌خواهید خراب کنید باید میلیونها پول بدهید پایتخت نقشه ندارد این گسترش عجیبی که تهران پیدا کرده که به قول متخصصینی که آمدند گفتند که به همه چیز شباهت دارد جز شهر مردم گناه ندارند چون شما یک نقشه دستشان نمی‌دهید یک خدمتی بکنید بعد تقاضای پاداش بکنید مردم که مجانی پول نمی‌دهند خوشبختانه من به تمام نقاط ایران مسافرت کرده‌ام شهرهای ما دائماً در حال گسترش است اما بدون نتیجه، باید نقشه داد برای شهرها و خدمت کرد (اخلافی- خدمت پول می‌خواهد) عرض کنم یک مشکل بسیار مهمی‌که هست عرض کردم چون شهرداری تکلیفش آسایش مردم است شما الآن خانم دولتشاهی فرض کنید در بلوار یک خانه کوچک تمیز دارید فردا یک آهنگری می‌آید آنجا دکان باز می‌کند از بعد از ظهر شروع می‌شود به کوبیدن پتک و یا دودش اذیت می‌کند فقط یک قید در ماده ۲۳ آوردید شما که می‌خواهید نوسازی کنید باید بروید روی منطقه بندی مناطق مسکونی درست کنید در کشورهای مترقی خاطرم می‌آید کی روزی می‌خواستیم در یکی از شهرهای امریکا ناهار بخوریم چندین کیلومتر رفتیم در آنجا یک کافه یک قهوه خانه نبود که ما چایی بخوریم باز یادم می‌آید در یکی دیگر از شهرهای آنجا یک بنای عظیمی‌بود که بعلت سنگینی عوارض شهر صاحبانش حاضر شدند که بروند عمارت بسیار مجلل را هدیه کنند به دولت برای مدسه یعنی یک ساختمان چندین میلیون دلاری را بدهند به دولت برای اینکه دولت مدرسه درست کند مقامات شهری گفتند اینجا جای مدرسه نیست همسایه‌های می‌خواهند آسایش داشته باشند و اینجا شلوغ می‌شود گفتند این عمارت را می‌دهیم برای موزه گفتند روزهای تعطیل رفت و آمد دارد خانه‌های کوچک اطراف ناراحت می‌شوند ببینید چقدر به آسایش افراد توجه دارند مهمترین مساله منطقه بندی است منطقه بندی شهرها که وقتی فردا آن بنا خراب شد و از بین رفت دیگر جایش نرود همان را بسازد عرض کردم قانونی که با عجله تهیه شده باشد و بدست متخصصین نباشد اشکال پیدا می‌کند.
یکی دیگر عمر ساختمانها است شما تشریف ببرید در خیابان ناصر خسرو ببینید یک بنائی که یک عباسی ارزش داشته باشد هست مخرو به متعلق به چند سال قبل عمری بگذاری برای ساختمان ۳۰ سال ۴۰ شهرها آبرو و حیثیت مملکت است منافع خصوصی باید فدای عمومی‌بشود برای آن ساختمانها سی سال چهل سال عمر بگذارید بعد از چهل سال خرابش کنید جز بناهای تاریخی من پیشنهاد دادم باید آنجا دقت می‌شد که لایحه نوسازی که در یک چنین عصری تقدیم می‌شود از هر جهت جامع و کامل باشد اینجا یک بی مهری‌هائی شده نسبت به مردم یعنی آن مردمی که عوارض را به دلخواه و میل خودشان می‌دهند آمده‌اند در ماده ۶ گفته‌اند اگر کسی قیمت را کمتر معین کرد از ۷۰ درصد دو برابر جریمه دارد مثل اینکه دولت اصرار دارد که به مردم درسی بدهد که خلاف بگویند مالیات همیشه شدیدتر است در قانون مالیات چنین حرفی هست؟ وزارت دارائی آمده حرف را قبول کرده بسیار خوب قبول ندارید وقتی رفتید بگیرید دیگر چرا جریمه بگیرید؟ بنده بخاطر دارم که یک سفته‌ای در بانک می‌پرداختم مبلغ پولش کم آمد آن مامور بانک نگاه کرد و با کمال ادب گفت پولتان کم است من دیدم کم دادم اینکه دیگر مجازات ندارد جناب آقای مهندس انصاری این در لایحه آب تهران بود ما رفتیم این کار را لغو کردیم متراژ را به عهده صاحبان گذاشتن صحیح نیست بنده یک خانه‌ای در ۱۵ سال قبل خریده‌ام نه متراژش را میدانم نه قیمتش را بیایند تفاوتش را بگیرید چرا مردم را عادت می‌دهید که خلاف بکنند این کار صحیح نیست ماده ۱۱ خیلی خوشمزه است در هیچ جای دنیا نخواندم و ندیدم من که رشته‌ام کار شهرداری است و آنجا کار کرده‌ام ندیدم که شهرداری مامور مصادره مال مردم باشد این خیلی خوشمزه است می‌گوید زمین را می‌فروشیم پولش را بر می‌داریم ۵ درصد هم باری نوسازی بر می‌داریم بسیار خوب بقیه را ده سال نگاه می‌داریم بعد ضبط می‌کنند کجای دنیا شهرداری مصادره اموال می‌کند بگذارید بحساب سپرده شهر شاید زن و بچه‌های در امریکا و در اروپا است گرفتاری دارد بیاید پولش را بگیرد شما که پولتان را گرفتید ۵ درصد اضافه هم برداشتید باز هم مصادره می‌کنید؟ مصادره که با شهرداری نیست ماده ۱۲ خیلی شیرین است قطع گاز و برق خیلی اسباب تاسف است کشوری که در دنیا پرچمدار مبارزه با بیسوادی است کشوری که امروز دارای افتخاراتی است که تمام دنیا تحسین می‌کنند بیائید آنوقت در قوانینش یک چنین مطالبی بگذارید که اگر کسی عوارض نداد برقش را قطع کنید این بهیچوجه صحیح نیست شما آمدید اجرای مفاد اسناد رسمی‌را گذاشتید مگر وزارت دارائی این کار را می‌کند شدت مالیات در هر جای دنیا زیادتر از عوارض است آیا وزارت دارائی این کار را کرده که شما بیائید گاز و برق را قطع کنید و این را ترجمه کنند و ببرند به خارج بدهند چه عرض کنم... استدعا می‌کنم از جناب آقای وزیر کشور که گاز و برق را بزنید مردم عوارض را می‌دهند مردم نسبت به پادشاه نسبت به دولت و خدمات عمومی‌علاقه دارند و دلشان می‌خواهد که شهرستانشان آباد بشود حاجت ندارد که اینقدر شدت بکار ببرید من وقتی قیافه معصوم آقای مهندس انصاری یا می‌بینم تعجب می‌کنم و تردید می‌کنم که ایشان این لایحه را امضاء کرده باشند.
رئیس- آقای ابوذر وقت جنابعالی تمام شد.
ابوذر- اگر اجازه بفرمائید یک ربع دیگر صحبت کنم چون مطالبم تمام نشده.
رئیس-آقای ابوذر میل دارند صحبتشان ادامه بدهند خانمها و آقایانیکه با این تقاضا موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، بفرمائید.
ابوذر – در ماده ۲۹ موضوع جلوگیری از افزایش بهای زمین است که هدف این بوده و بنظر بنده هدف خوبی است ولی جناب آقای مهندس انصاری درد را دوا نمی‌کند باید توجه کرد چرا مردم ایران بزمین رو می‌آورند و چرا پایتختی که هزاران هکتار زمین دارد زمین به این قیمتهای مصنوعی رسیده برای اینکه برای سرمایه‌های خصوصی کوچک کاری نیست شرکتهائی که در سایر ممالک دنیا مبداء خدمت و برکت و نان مردم است در اینجا وجود ندارد شما ببینید در ایالات متحده ژنرال موتور، فورد، پان امریکن و زیمنس در آلمان عده زیادی از مردم از سهام این شرکتها نان می‌خورند برای اینکه خیالشان راحت است حساب سازی نمی‌کنند دروغ نمی‌گویند ولی شرکتهائی که ما در اینجا داریم شرکتهای خصوصی را که خودتان میدانید و شرکتهای دولتی هم فقط بیلان می‌دهند اگر توجه کردند و اگر اعتماد کردند که سرمایه‌های پراکنده را بکار ببرند دیگر کسی سراغ زمین نمی‌رود راه را مردم نمیدانند و آمادگی ندارند شما آمدید بهره‌های ذخیره‌ها و سپرده‌های عمومی‌را کم کردید مردم که وارد نیستند شما پول را بگیرید یک بهره مناسب تری بدهید به پس‌اندازهای مردم شما کار بکنید مردم که یاد گرفتند به آنها واگذار کنید پس ماده ۲۹ جناب آقای مهندس انصاری به تنهائی درد شما را دوا نمی‌کند باید از لحاظ اقتصادی بررسی بشود و جلوی ترقی بیهوده زمین گرفته بشود راجع به حدود محدوده شهرها این مطلب بسیار حائز اهمیت است، مثل اینکه جدیت داریم که مثلا به مردم شهر دامغان بگویند که شهر شما در حدود ۵۰ کیلومتر در چهل کیلومتر است شهر بزرگ نگهداریش مشکل است این شهرهائی که داریم در همین تهران با سه برابر این جمعیت می‌شود زندگی کرد، وقتی شهر قزوین از استاسیون تا دروازه رشت در حدود ۲۰ کیلومتر راه است این انتظامات می‌خواهد، امنیت می‌خواهد هزینه نگهداری از خود تاسیسات مشکل تر است توجه بفرمائید که هزینه نگهداری شهرهائی که محدوده شان بزرگ هست چقدر است برای اینکه دو تومان و پنج تومان از بنده و آقای ارسنجانی عوارض بگیرید می‌روید آنطرف کاروانسرا سنگ میگوئید محدوده شهر تهران نتیجه اینکار چیست؟ یادداشت بفرمائید برای محدوده شهرها ضوابطی را باید قائل بشوید و وقتی میگوئید شهر، شهر باید دارای عواملی باشد از لحاظ افزایش جمعیت از لحاظ توسعه صنایع سبک از لحاظ قسمتهای دانشگاهی باید شهر را گسترش بدهید والا نباید شهر را گسترش داد و اکتفاء کرد به گفتن تهران بزرگ، شهرداری را می‌شناختم که قدم می‌گذارد از این طرف به آنطرف می‌گفت شهر بزرگ در مورد تأسیسات شهرداریها جناب آقای وزیر کشور شما وارث این اوضاع هستید گناهی ندارید و جناب آقای مصطفوی بخوبی میدانند شهرداری غالبش کارمند روز مزد دارد کادر فنی هیچ ندارد بنده پیشنهاد کردم و استدعا کردم شما یک وزارتخانه‌ای بنام وزارت آبادانی و مسکن دارید که از خودتان است وزیرش بسیار مرد شایسته و لایقی است و اینها مجهز هستند شما آن قسمت از اجرای طرحهای نوسازی را به وزارت آبادانی و مسکن مراجع کنید چه اشکال دارد؟ من پیشنهاد می‌کنم غیر از تهران تبریز و مشهد را بگذارید بقیه را آنها انجام بدهند یک مسئله‌ای که در لایحه بود و حذف شد مسئله معافیت باغات است نمیدانم کمیسیون کشور چرا آن را حذف کرده شما چقدر خرج می‌کنید جناب آقای وزیر کشور که یک پارک درست بکنید؟ این باغاتی که الآن یک تعدادی در تهران هست اقلا هوای شهر را خنک می‌کند من الآن مثالی برایتان می‌زنم این باغ قیطریه را که نمیدانم مال ورثه مرحوم صارم الدوله است در حدود چهار صد و پانصد هزار متر زمین است یک مشت درخت‌های غیر مثمر دارد و قیمتش شاید هفت هشت میلیون بیشتر باشد ولی باری صاحبش صد دینار فایده ندارد به محض اینکه قانون شما گذشت صاحبش باغ را تقسیم می‌کند و می‌فروشد بیاید برای زمینی که صد دینار برای او استفاده ندارد سالی چند هزار تومان عوارض بپردازد؟ شما باید جایزه بدهید برای این باغ سالیانه چقدر آب می‌خرد یا از چهل متری در می‌آورد سطح آب در شمیران از ۱۶ متر به چهل متر رسیده مردی که با این شرایط آب بیرون می‌آورد آنوقت شما جلوی باغات را به این ترتیب می‌گیرید باید جایزه بدهید به کسی که بیش از پنج هزار متر زمین باغ نگه می‌دارد برای اینکه شما خودتان با خون دل بایستی بروید چاه نو بزنید درخت یکساله بزنید آن وقت درخت سی ساله را قطع می‌کنید بنده مطالب خیلی مفصلی دارم ولی میل دارم که دیگر آقایان هم صحبت بفرمایند بقیه مطالبم را کوتاه می‌کنم من تمنا می‌کنم آقای وزیر کشور که به تمام معنا یک مرد دمکراتی هستند کوشش بکنند مداخلات وزارت کشور در امر شهرداری کم بشود شما همیشه وزیر کشور نیستید انشاءالله نخست وزیر بشوید به شرط اینکه به آقای هویدا بر نخورد. سفیر می‌شوید و وزیر می‌شوید (یکی از نمایندگان – وزیر هستند) وزیر وزارتخانه دیگر می‌شوید وزارت کشور آمده باز در امر نوسازی اختیارات خودش را زیادتر کرده کار مردم باید بدست مردم سپرده بشود شما باید دیرکتیو بدهید راهنمائی بکنید در ایالات متحده که از لحاظ شهرسازی در درجه اول است یک سازمانی هست در مرکز استان این کارش دیرکتیو دادن به شهرداریها است و احیانا" مثلا بودجه شهرداری نیویورک ۶۰۰ /۱۷ میلیون دلار است و شهرداری آلبانی که دویست هزار دلار است این شهرداری آلبانی می‌رود به این دفتر فنی که از متخصصینی تشکیل شده و از اینها راهنمائی می‌گیرد تا آنجا که میدانم در تهران استاندارد و فرمانداری که بیکار می‌شد برای اینکه یک چیزی بهش بدهند می‌بردند در اتحادیه بین‌المللی است که می‌تواند به سایر پروژه‌های خوب بدهد شما دستگاه شهرداری را تقویت بکنید این چیزها را از جاهای دیگر مرحمت کنید شما دستتان که خیلی باز است از حقوق خودتان لطف بفرمائید بگذارید در اتحادیه شهرداری اشخاص متخصص حسابی جمع بشوند این مراکز برنامه‌ها در استانها باشند بیشتر برنامه بدهند اگر انجمن‌ها یک بار دو بار سه بار چهار بار اشتباه کردند هدایت بشوند مضافاً اینکه وقتی رقابت در شهرها بود وقتی که دیدند یک شهر مجاور خوب کار کرده هر چقدر که یک انجمن شهر بد باشد براه راست هدایت می‌شود من امیدوارم که این تذکراتی که از روی منتهای بی غرضی بود برای دلسوزی و برای علاقه به مردم بود مورد توجه قرار بگیرد (احسنت- احسنت)
رئیس – آقای مهندس فروهر بفرمائید.
مهندس فروهر – بنده حضور نمایندگان محترم می‌توانم عرض کنم که ۱۲ سال است در انتظار یک چنین لایحه‌ای بودم چون از سال ۱۳۳۵ عضو شورایعالی فنی شهر تهران بودم و تا وقتی که این شورا کار می‌کرد و به صورت جدید که الان در آمده در نیامده بود من در آنجا افتخار همکاری داشتم با همه اشکالات سخت و بزرگی مواجه بودیم برای اینکه یک قانون کهنه و غیر عملی به عنوان قانون توسعه معابر فقط در دست داشتیم که به هیچ وجه برای امکانات شهرسازی و اصلاحات روز افزون حتی ۱۲ سال پیش کافی نبود چه برسد به احتیاجات امروزی که مرتباً یک قوس صعودی را طی می‌کند به شهرداری در آن شورا فشار می‌آوردیم که یک پروژه‌هائی را تهیه بکند که بتوانیم معابر کافی برای ترافیک تهران درست بکنیم می‌رفتند اعلام می‌کردند بعد به لطایف الحیل کار می‌رسید به حکمیت‌ها و غیره و غیره و چند سال معطلی چون قانون ضمانت اجرا نداشت که سر قیمت توافق بشود و یک عده مالکین عملا جلو اجرای توسعه معابر را می‌گرفتند از طرف دیگر در آمد شهرداری کم بود ابتدا اشکالات وصول هست و یک مقدار هم امکانات وصول شهرداری هم کم بود یعنی هم زمینه و ضرایب و نرخ هر چه حساب بفرمائید کم بود پائین بود هیچ دستگاه شهرداری عملاً برای وصول آن عوارض مجهز نبود اینکارها دچار یک دور تسلسلی شده بود که بی پولی ایجاد کمی دستگاه و عدم توانائی می‌کرد و عدم توانائی هم سبب می‌شد که خدمات شهری بطور اعم که یکی از خدماتش شهرسازی است یا نوسازی است معوق بماند این اشکالات را مدتها بود که اولیای امور از آن اطلاع داشتند ولی خوب با تغییرات سیاسی و غیره و غیره با تغییر وزیر و دستگاه اینکار عملا به بوته اجمال سپرده شده بود تا بالاخره انقلاب ششم بهمن آمد بعد اصل ۱۱ که اصل نوسازی بود این به ما حکم می‌کند که به اینکار دیگر با نظر غیر مثبت نگاه نکنیم و بر عکس نه تنها کارمان را انجام بدهیم بلکه جبران مافات هم بشود برای اینکار بنده عرض می‌کنم باید در آمدی را برای شهرداری تضمین بکنیم اگر آقایان عوارض ندهند دولت می‌تواند بیاید دو میلیارد تومان از محل دیگری به شهر بدهد؟ من کار ندارم بهر حال باید اینجا پولی تهیه بشود آقایان مسبوق هستند آقای ابوذر اشاره فرمودند بعضی از شهرهای آلمان بنده آماری جمع کرده‌ام که حد متوسط در آمد شهرهای مترقی کشورهای دیگر ده برابر در آمد شهرداری تهران است نسبت به جمعیت فعلی خوب با پنج تومان با یک قران جمع کردن می‌خواهیم کار کنیم نوسازی بکنیم کارمان پیشرفتی نخواهد داشت بنابراین جای هیچگونه پرده‌پوشی نیست این عوارض آمده است برای اینکه تا حدی جبران آن کمی درآمد را بکند متاسفانه بنظر بنده این در آمدی که پیش‌بینی می‌کنیم در حدود دو برابر و نیم در آمد قبلی هم باشد تکافو نخواهد کرد ولی قدم موثر و بزرگی در راه پیشرفت می‌شود یک مطلب دیگر هم هست که نباید عوارض غیر مستقیم که از قبیل گوشت تو غیره می‌گیرند ملاک عمل قرار بدهیم کی از این معابری که درست بشود استفاده خواهد کرد این اراضی که ترقی کرده آن مجاورینش تا حالا عملاً سهم خودشان را نسبت به آن در آمدی که ارزش زمینشان نشان می‌دهد نداده‌اند پس این ازدیاد عوارض که پیش بینی می‌کند نسبت به ارزش مستغلات و بنظر بسیار زیاده آمده عادلانه و منصفانه از نظر اینکه کم است باز در آمد را تأمین نخواهد کرد و عادلانه از نظر اینکه یا از آب و برق و غیره که خدمات شهری است ولو اینکه کامل نباشد یا لااقل صاحب مستغل و زمین که در معبر قرار می‌گیرد باید به عنوان حق مرغوبیت بپردازد ما هیچ کدام ادعا نداریم که خدمات شهری کامل است دولت باید خیلی کار بکند و ما اهالی شهر هم باید کمک بکنیم انشاءالله در ظرف چند سال خدمات شهری بیک حداقل قبول برسد هیچ وقت شکایت از پیشرفت جدید توسعه جدید و بهبود جدید نخواهیم بکنیم پس بنابراین همکار محترم جناب آقای ابوذر که اشاره به کشورهای متحده فرمودند آنجا هم پشت مدال و تنها یکطرف را میدیدند آنجا هم مردم عوارض سنگینی را می‌پردازند و دستگاهها که الان هم با انتخابات انجمن شهر که در پیش خواهد بود و کار مردم بدست مردم خواهد رسید ولی با ارشاد و راهنمائی برای اینکه کار مردم را دربست بدست مردم سپردن آقایان چندین سال بود که شهردارهای انتخابی برای شهرستانها انتخاب می‌کردند ما آمدیم خواهش کردیم که ما شهردار انتخابی نمی‌خواهیم انتصابی بفرستید چرا (دکترصدر- بعداً هم همین را خواهیم گفت) انشاءالله یک وضعی خواهد بود که بتوانیم این اشکالات را رفع کنیم که یک شهردار انتخابی بیاید با یک راهنمائی و مقررات صحیح و عملی بتواند در حدود کار خودش پیشرفت بکند والا اگر دلمان خوش باشد که انتخابی باشد ولی کاری انجام ندهد این فایده‌ای ندارد بودن انجمن شهر بدتر از نبودنش می‌شود البته درگذشته ولی این انجمن شهرها باید ما یه امیدواری مردم شهرها باشند آقایان فراموش نفرمائید ما الان برای پیشرفت سالیانه مان که رشد اقتصادی مملکت در حدود ده و متجاوز پیش می‌رود و صنعتی شده خواه و ناخواه مقداری از جمعیت مملکت از روستاها به شهرها و مراکز صنعتی رو خواهد آورد الان بیائیم بگوئیم محدوده شهر را تعیین بکند این صحیح نیست محدوده شهر فعلا برای یک سال و دو سال کار می‌کند همین موضوع را من الان از آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق که سالیان قبل به عنوان دو مهندس کار می‌کردیم از حضورشان استفاده می‌کنم عرض می‌کنم که برای محدوده شهر تهران پروژه‌ای ساختیم از یک طرف می‌رسیدیم به بلوار و از یک طرف به میدان ۲۴ اسفند و برای ۱۵ سال هم پیش بینی کرده بودیم از لحاظ تامین آب و برق و غیره ۴ سال بعد دیدیم که به ترتیب جریان ازدیاد جمعیت طوری شده که حد نهائی فقط روی کاغذ مانده آن وقت آن پروژه سبب شد که آقایان آمدند از همه آنهائی که در خارج از محدوده قبلی بودند هفت تومان و نیم برای آب پول گرفتند به این ترتیب تعیین محدوده شهر نه تنها سبب خدمتی نشد سبب شد که یک عده‌ای از مردم برق و آب بدون وام نگیرند و حال آنکه داخل محدوده شاید کوچکتر از محدوده است آنهائی که در خارج از محدوده بودند دارند وام را هفت تومان و نیم بدون نزول و بهره دهساله می‌دهند بنابراین به محدوده‌ها نمی‌شود جز با سیر طبیعی ازدیاد جمعیت از روستاها و شهرها مقابله بکنیم والا آن خود گول زدن است بنده اینجا تائید می‌کنم که بسیار پیش بینی خوبی کرده‌اند که الان یک ماسترپلان تهیه کرده‌اند بنده دور دور وارد هستم که در شرف انجام است البته رئوسش معین شده که در آن حدود خودمان را گول نمی‌زنیم و خواهیم دانست و این ماستر پلان راهم که شهرداری می‌آورد و ما خواهیم خواست از همین وزیر کشور و در دستگاه شهرداری که پیش بینی‌های لازم برای ۱۵ سال آینده بشود الان نقشه جامع را تهیه بکند و الا همین اشکالات که ما از ۱۵ سال گذشته داریم و بارمان را سنگین کرده در ۲۵ سال آتیه عملا پیش خواهد آمد و مشکلات را طوری خواهد کرد که عملا به بن بست می‌رسیم.
بنابراین این جنبه‌های کار را بررسی و تجزیه و تحلیل می‌کنیم یکی ازدیاد عوارض است که تازه بنظر بنده کافی نیست ولی قدمی‌است در راه تأمین حوائج (احسنت) دوم یکی پیش‌بینی‌هایی شهرداری کرده برای وصول عوارض تا کنون میدانید آن عوارض عملاً وصول می‌شد این بود که بنده نوعی که می‌روم یک زمینی را بخرم مجبور بودم یا گرو بگذارم یا بفروشم بایستی مفاصا حساب شهرداری با بیاورم و غیر از این هیچ جائی شهرداری نمی‌توانست این ماهی را بگیرد و از دستش در می‌رفت الان بنده نمی‌خواهم بگویم که قطع آب و برق خوب است یا خوب نیست و روی آن داوری بکنم ولی بالاخره وسیله‌ای است که باید این عوارض وصول بشود والا پیش بینی شان می‌شود ۲۰۰ میلیون تومان ولی وصولی شان ۸۰ میلیون تومان آخر سال سئوال می‌کنیم می‌گویند سی و دو میلیون بیشتر وصول نکردیم بقیه اش کجا است؟ نتوانستیم دستگاه نداریم این است که یک وسائلی که مزاحم مردم تا حدودی نشود ولی آقایان در عملی شدن این قانون هر جایش که هست استدعا می‌کنم آن قسمت را حذف نفرمائید هر جا به اجرا گذاشته می‌شود که شهرداری برای وصول مطالبات خود بخواهد کاری بکند و بتواند این خدماتی را که همه ما نمایندگان چه تهرانی و چه شهرستانی شائق آن هستیم که این خدمات انجام بشود آن وسائل را اگر از دستشان بگیریم خواهند گفت آن وسائلی که برای نیل به این هدفها و خدمات است از دست ما گرفتید این است که این لایحه آنطور که فرمودند نیست و بنده این نتیجه را می‌گریم که بدون مطالعه و با عجله نه تهیه شده و نه آورده شده این لایحه در سال گذشته به عنوان لایحه نوسازی در جاهائی که خودم هم شرکت داشتم مورد مطالعه قرار گرفت بعد هم تسلیم شد از طرف دولت به مجلس برای اینکه این بیم نرود و این امکان داده بشود که همه اشخاص شرکت بکنند در تجزیه و تحلیل مواد آن مطرح کردن آن را در جلسه علنی بیشتر از ۵ ماه به تاخیرانداخت در این ۵ ماه بنده خودم از انجمنهای شهر از جاهای دیگر نامه‌ها و پیشنهادهائی چه وکلای دادگستری و چه اشخاص دیگر داده بودند دریافت کردم که قطعاً اغلب آقایان دیگر بخصوص آنهائی که علاقمند بودند مطالعه فرمودند اینها همه میرساند که ماهیت برای مردم روشن است مردم هم این را تجزیه و تحلیل کردند و در جلسات متعدد در کمیسیون کشور و کمیسیون دارائی و بخصوص در کمیسیون کشور این لایحه ماده به ماده که بهتر است بگویم جمله به جمله و کلمه به کلمه مطرح شد و در آن تعدیل‌ها شد در سال قبل در نحوه قیمت و ارزیابی نوشته بودند یا اشاره شده بود به قیمت بنده خودم با یک عده از رفقای دیگر اشخاصی که در این کار وارد و خبره هستند یا دیگران که هستند بنده که کوچکترین آنها بودم آمدیم تذکر دادیم که وزارت کشور در این لایحه تماس مردم را با مودیان، تماس مامور را با مردم کم بکند بنابراین قیمت منطقه‌ای را قبول کردند بنابراین سر قیمت دست می‌گذاریم روی نقشه میگوئیم ۱۰۰-۲۰۰ یا ۳۰۰ و هیچ حرفی نیست ارزیاب هم نمی‌تواند دیناری بالا ببرد یا دیناری پائین ببرد، نوع ساختمان هم قرار شده آئین نامه‌ای تهیه بشود که از ساختمان خشت و گلی گرفته تا آجری و تیر آهن و لوکس اینها یک قیمتهای متر مربع گذاشته بشود این ارزیابی‌ها از لحاظ موضوع، مرغوبیت‌ها و سرقفلی‌ها اینها می‌ماند که آنهم چاره‌ای ندارد هیچ ملاک صحیح و منجزی ما الآن نمی‌توانیم پیش بینی بکنیم چون نفس کار در حال تغییر است این عوارض را بایستی ارزیاب بیاید برود و سرقفلی فلان مغازه را معین بکند یا آن زمینی را که پشت سر بوده و در مسیر قرار خواهد گرفت و باید فلان قدر در صد حق مرغوبیتش را حتماً بدهد آن را معلوم بکند ارزیاب برود و اعتراض آنها بیاید سبب بشود پروژه عملی نشود این است که این لایحه قانونی مدت دو ماه را دولت پیش بینی کرده که در ظرف مدت دو ماه می‌باید اعتراض بکنند و توافق بکنند و اگر نشد راه تمام اعتراضات و کمیسیون رسیدگی مفتوح است ولی بعد از انقضای مدت دو ماه کلنگ زده می‌شود و آن خیابان باز می‌شود که آن اتومبیل برود و یک قسمت دیگر که پروژه ساختمان است انجام بشود یک قسمت دیگری که باید پیشنهاداتی که رسیده و دولت قبول کرده و در لایحه گذاشته آنست که شهرداری محله‌های قدیمی‌را که ممکن است مالک یا مالکین همه دسته جمعی نفروشند یا یکی نفروشد مثل این خانه‌ای که مدتها مانده بعد از ۲۰ سال در محدوده مجلس می‌گوید که من نمی‌خواهی بفروشم و آزاد هم هست و همه از این به استناد آن قانون استفاده می‌کنند محلاتی مثل عودلاجان، محله عربها به اصطلاح که بنده خودم روی پروژه اش با یک مهندس مشاور آلمانی در دستگاه شهرداری خیلی کار کردیم این بسیار خوبست که در اینجا خانه‌هائی برای مردم درست بشود و یا تجارتخانه‌ای بشود و این ملازمه‌اش این است که شهرداری بیاید به استناد این قانون ارزیابی اراضی را انجام داده و به ملکیتش در آورد بهر نحوی که قانون می‌گوید مثلاً نوشته است به شرکتهائی که ساختمان می‌کنند لااقل با آن شرایط معین اگر شرکتهائی یک منافع بیشتری بخواهند ببرند کنترل بشود و اگر کنترل کمتر باشد بتوانند به قیمت بیشتر و در آمدی هم از این طریق برای شهرداری باشد واگذار کنند، آن نظر دیگر آقای ابوذر تأمین می‌شود اگر آن محله عودلاجان یا محله عربها که درباره‌اش پروژه‌هائی داده شد و یکی را هم بنده دادم ولی بعداً تغییراتی کرده آنجا یک طرف به جبهه بازار یا جبهه ناصر خسرو بیک مرکز تجارتی تبدیل شود مثل اینکه الآن هست ولی به اصطلاح با اسلوب مدرن بشود و قسمت پشت آن یا باید به یک ترتیب مدرن‌تر ساخته بشود و یا قانون آپارتمان که گذشته این کار عملی خواهد شد این کار سبب خواهد شد که ۲۰ و۳۰ و ۴۰ درصد یا آن مقداری که با آنهم کارمندان آن وزارتخانه باشد یا محل کار که مورد نیاز مردم است ما خواهش کردیم از اولیای امور که وزارت کشور و سازمانها هستند می‌گویند ما زمین قسمت می‌کنیم بین کارمندان دولت یا غیره این صحیح نیست برای اینکه کارمند دولت که زمین ندارد ما باید برای افراد ملت ایران بایستی پروژه نوسازی دایر بکنیم بنابراین با این شرکتها و این قانون آپارتمان باید امکانات ملکی برای اهالی آن منطقه اعم از کارمند دولت یا بازاری بدهند یک عده‌ای که نمی‌خواهند خانه تهیه کنند و بازارشان را ترجیح می‌دهند بعضی حاجیها یا اراضی شمیران را آنها خودشان می‌خرند که اقدام خودشان را بکنند ولی یک قسمت را باید برای کارمندان ساخت که آن کارمند چند دقیقه فاصله اداره و خانه اش است همه اینها آقایان فقط و فقط با یک لایحه نوسازی که مقررات و احتیاجات کافی بدست مجریان بدهد انجام می‌شود والا خود گول زدن خواهد بود اینجا الآن اگر ما بگوئیم عوارض را کم کنید یک اشتباه بزرگی است که نسبت به اهالی شهرها خواهیم کرد بنده می‌توانم با کمال قوت و با ایمان و با تخصصی که تا یک‌اندازه‌ای دارم عرض کنم که این لایحه اگر الآن باز هم در موادش و در بعضی قسمتها اصلاحاتی بنظر آقایان می‌رسد پیشنهادهائی می‌توانند بدهند لایحه دو شوری است باز هم به کمیسیون می‌رود و مطالعه می‌شود ولی بیشتر سعی شده این لایحه بصورتی که تا حدودی بنظر بنده احتیاجات را تأمین خواهد کرد و همه ما را در وضعیتی قرار خواهد بداد که از شهرداریها بعداً اگر مواخذه بکنیم اگر بخواهیم خدمات مرا بگوئیم چرا نگویند نقشه ما را چرا تهیه نکردید که به آن هدف نزدیک بشویم بنابراین پیشنهادهائی اگر هست ممکن است داده بشود ما می‌رویم آنها را در کمیسیونها رسیدگی می‌کنیم و ملحوظ می‌داریم ولی اصول مطالب یعنی یا تقلیل عوارض یا محدود کردن اختیارات یا اگر بگوئیم آب و برق قطع می‌شود ممکن است عوارض با به تاخیر بیندازند آنوقت اگر چاره و تدبیری ارائه ندهند ناچاریم این را قبول کنیم تا ما بتوانیم کارمان را انجام بدهیم در خاتمه بنده خواستم عرض کنم که ماسترپلان شهرداری مال تهران کافی نیست بفرمائید حالا با کمک از وزارت آبادانی و مسکن برای شهرهای کوچک مثل شهرستان عقب افتاده بنده آنجا باشد بنده آنجا نه مهندس مشاور خارجی می‌خواهم نه یک دستگاهی که بتواند در یک شهر متوسط یا درجه ۲ نسبت به تهران یا درجه یک استثنائی کار می‌کند آنجا بروند این نقشه‌ها البته آقای وزیر کشور هر چه زودتر تکلیف مردم روشن بشود بهتر است اینجا خودتان پیش بینی کردید که در مناطقی که ممنوع اعلام می‌کنید نمی‌توانیم تا نقشه نرسیده عوارض بگیریم یعنی یک مقداری از در آمد شهرداریها کم می‌شود در این قسمت یک آوان پروژه‌ای تهیه بشود که معابر اصلی و احتیاجات کلی فعلا این باشد که مردم ارشاد و راهنمائی بشوند تهیه بشود بقیه دقت بیشتر در مراحل بعدی بشود سرعت در این کار سبب خواهد شد که آن عدم رضایتها که ممکن است در نتیجه تاخیرات و غیره پیش بیاید و یا اینکه ارزیابی به ملاک ۶% چند سال بعد پرداخت بشود پیش نیاید چون ممکن است یک زمینی الآن ۱۰۰ تومان ارزش داشته باشد شما این را ۱۰ سال بعد پولش را بدهید یعنی ۱۶۰ درصد ولی ده ساله تصدیق میفرمائید آن شخص که الآن آنجا نشسته نمی‌تواند با آن پول یک زمین دیگر بگیرد و این قیمتها اگر تصریح بشود بنده خیال می‌کنم در این قانون اگر عیبی باشد رفع می‌شود و نتیجه‌ای که خواهیم گرفت این خواهد بود که قدم خودمان را برای کمک کردن در پیاده شدن اصل دوازدهم یعنی نوسازی در این مملکت برداشتیم و تازه آن قدم اول آسانترین قدم است و اجرای این قانون را بنده عرض می‌کنم بسیار مشکلتر است تا شروع و مطالع و تهیه نقشه‌ها در آن قسمت هم همه باید دست بدست هم بدهیم اینجا اقلیت و اکثریت ندارد همه شهرنشین هستیم همه باید منافع ساکنین کشور عزیز ایران را تامین کنیم پیش برویم منطقه‌ای دست کنیم انشاءالله روحیه‌ای درست بکنیم که مردم خودشان دم بگیرند در بانک الان این پول به شهرداری نمی‌رود آقایان ببانک می‌رود ۲ میلیون تومان الان در بانک هست دم بگیرند عرض دیگری ندارم از مزاحمتی که برای آقایان فراهم کردم و این توضیحات را دادم معذرت می‌خواهم (احسنت).
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت آب و برق
۱۸- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت آب و برق
رئیس – آقای مهندس ظهیری بفرمائید.
مهندس ظهیری (معاون وزارت آب و برق) – با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم با توجه به تحول سریع صنعت برق در ایران و پایه‌گذاری شبکه بهم پیوسته تولید و انتقال و توزیع نیروی برق لازم است شرکتی تاسیس شود تا مسئولیت تولید و انتقال نیروی برق را در سراسر کشور عهده دار بوده و مانند سایر کشورهای پیشرفته با ایجاد شرکت کنترل بهره‌برداری شبکه بهم پیوسته را انجام و حداکثر استفاده از نیروگاههای مختلف حرارتی و آبی را بنماید. بنابراین ضمن توجه به ماده ۳ قانون تاسیس وزارت آب و برق طرح اساسنامه شرکت سهامی‌تولید و انتقال نیروی برق ایران به ضمیمه ایفاد و تفاضای تصویب آن را از کمیسیونهای مربوط مجلسین می‌نماید.
رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
-ادامه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به نوسازی و عمران شهری
۱۹-ادامه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به نوسازی و عمران شهری
رئیس- آقای دکتر عامل بفرمائید.
دکتر عاملی تهرانی – جناب آقای رئیس همکاران ارجمند در مورد لایحه نوسازی و عمران شهری قبلاً دو نفر از همکاران ارجمند که هر دو در این امر تخصص داشتند بیاناتی فرمودند (اخلاقی – موافق و مخالف) بله موافق و مخالف، در اینجا من به عنوان کسی که در امور شهرداری تخصصی ندارد و بنابراین از زاویه دید همگان نگاه می‌کند نه از زاویه دید اشخاص متخصص، دلایل مخالفت خودم را که نظر دوستان حزبی هم هست در مورد این لایحه به عرض میرسانم در مورد این لایحه همانطور که توجه دارید به منظور پیاده شدن یکی از اصول انقلاب است بنابراین بهیچوجه مخالفت نمی‌توان با آن کرد که عنوان مخالفت با یکی از اصول انقلاب است ناچار این مخالفت معطوف است به طرز اجرای یکی از اصول انقلاب و مقامی که می‌خواهد مجری این اصل بسیار حساس و مهم باشد در اینکه نوسازی لازم است هیچ شک و تردید نیست مردم ما تشنه نوسازی هستند شایق و عاشق نوسازی شهرهای خودشان و میهن خودشان هستند این یک آرزوی ملی بوده است که بوسیله شاهنشاه آریامهر به صورت یکی از اصول انقلاب بزرگ شده بنابراین در اصل نوسازی هیچ تردید نیست که خواسته عمومی‌است و ضرورت زمان ماست من فقط به یکی از نکات حساس نوسازی پایتخت اشاره می‌کنم که هر یک از ما هر روز احساس می‌کنیم که یک ضرورت بزرگ است ولی تاکنون متاسفانه از دید مجریان امور دور مانده و آنهم مساله یک راه زیر زمینی برای شهر تهران است مترو یا کانال‌های زیر زمینی یا هر چیز دیگری که متخصصین امر صلاح بدانند یکی از ضروریات پایتخت ماست همه مادر روز مقداری از وقت خودمان را در خیابانها تلف و تباه می‌کنیم به دلیل اینکه راهی برای آمد و رفت سریعتر نداریم و این کار بالاخره باید روی زمین بالای زمین زیر زمین تعبیه شود و این یکی از برنامه‌های نوسازی شهر تهران را می‌تواند تشکیل بدهند نقشه برنامه‌های نوسازی شهر تهران یا سایر شهرهای ایران هر یک به نوبه خودش یک ضرورت است و هر یک به نوبه خودش خواسته عمومی‌است بنابراین بهیچوجه مخالفت نسبت به اصل موضوع نیست اما در مورد میزان عوارض در این مورد هم باز سخنی نیست اصطلاحی است که معمولاً خیلی خوب مجریان از آن استفاده می‌کنند می‌گویند هر چه پول بدهید آش می‌خورید اگر می‌خواهید چنین و چنان باشد باید مخارجش را بپردازند بدیهی است که ما هم انکار نداریم از جبیب روستاهایمان پول در بیاوریم بر ای شهرها خرج کنیم برای سهولت آمد و رفت اهالی شهر یا برای ارائه کردن خدمات مختلف شهر آنهم بجای خودش صحیح است در این مورد اگر پولی لازم است پرداخت بشود اهالی شهر باید بپردازند تا از آنها آنگونه که می‌خواهند شهرهای آباد و نو ساخته بشود باز در این مورد هم سخنی نیست که این پولی را که در نظر گرفتند به موجب این قانون از مردم بگیرند شاید بطور خیلی دقیق تطبیق بکنند به اصطلاح که برای عوارض هست شاید بگویند که این پول یک نوع مالیات و حقیقتاً همین است که این پول عوارض نیست یا لااقل مثل سایر عوارض به اصطلاح عوارض شهری نزدیک نیست مبلغی است که شخصی از در آمد زمین یا ساختمان خودش نمی‌دهد چون در بسیاری از این ورقه‌هائی که به عنوان اعتراض برای غالب دوستان و همکاران فرستادند و برای منهم فرستادند یکی از اعتراضات این است که عده‌ای عنوان کردند که بسیاری از این زمینها دارای درآمد نیست که ما از آن در آمد عوارض بپردازیم بنابراین در این مورد من با تنظیم کنندگان این لایحه همداستانم که لزومی‌ندارد که کسی برای کی ملک عوارض می‌پردازد این عوارض را حتماًً از درآمدش که آن ملک بهش می‌دهد بپردازد این را از سایر درآمدهای خودش می‌پردازد در واقع ارزش ملک اینجا یک ضابطه‌ای شده است که به عنوان این ضابطه از شخص مالیات می‌گیرند مالیاتی که خاص نوسازی شهرهاست در این قسمت هم سخنی نیست و حتی در آخر اضافه خواهیم کرد اگر به مجری طرح اطمینان داشتیم و اگر دستگاه اجرائی این طرح و این لایحه مثل بسیاری از شهرداریهای دنیا قوی و نیرومند و قادر به انجام وظایف خویش بود پیشنهاد می‌کردیم که این مبلغ افزایش پیدا بکند در ازای آن شهرداریها خدمات درمانی را مجاناً به مردم ارائه بدهند در ازاء آن شهرداریها خدمات آموزشی را به مردم مجاناً ارائه بدهند بنابراین در این سخنی نیست که اگر ما بخواهیم شهرهای بهتری داشته باشیم می‌بایست مبلغی بیش از آنچه که قبلاً می‌پرداختیم بپردازیم ولی بیائیم به نکته‌ای که اساس مخالفت حزب پان ایرانیست نسبت به این لایحه هست و آن این است که در ماده اول اجرای مفاد این لایحه در اختیار شهرداریها گذاشته در اختیار مقامی‌گذاشته است که می‌بایست موجودیتش و قابلیتش مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد و موجودیتش باید مورد نوسازی قرار بگیرد (صحیح است) و این آن نکته ایست که باید در نظر بگیریم شهرداریها بطور کلی و شهرداری تهران بطور اخص برای این کشور مصدر مصائب و مشکلات است (صحیح است) حال ما می‌خواهیم یک اصل انقلابی را اجراء کنیم همین دستگاهی که می‌بایست مسئول انقلاب اداری باشد می‌خواهد مجری یکی از اصول انقلاب قرار بگیرد یک نگاه کنیم به بینیم شهرداری تهران بطور خاص مصدر چه خدماتی بود چه قابلیتی نشان داد که حالا می‌خواهیم منابع جدید در آمد را در اختیارش بگذاریم و وظایف نامشخصی را به او واگذار بکنیم این دستگاه هرگز نتوانست آب برای شهر تامین بکند (صحیح است) آنقدر امر لوله‌کشی امر تامین آب آشامیدنی مردم به تعویق افتاد تا بالاخره به طرز دیگری این کار اجراء شد برق تا موقعی که دست شهرداری بود غالباً مردم مجبور بودند چراغی را روشن کنند تا به بینند که چراغ شهرداری می‌سوزد یا نمی‌سوزد در مورد نقشه شهر دوستان تذکراتی دادند اما من در قسمت مسیل می‌خواستم این تذکر را به عنوان مطرح کنم که بالاخره کی مقصر بود آیا در این مسیل‌ها که امسال سبب شد بسیاری از خانه‌های مردم را آب ببرد چه در تهران و چه در شهرستانها مخصوصاً در شهر مهاباد که من اطلاع دقیق دارم بعلت اینکه شهرداری قبلا مسیل‌ها را در اختیار مردم گذاشته بود تا در آنجا خانه بسازند به همین دلیل ۲۰۰ خانه در مهاباد ویران شد آیا کسی مسئولین شهرداری سابق را بازخواست کرد کسی پرسید که چرا این ویرانی ببار آمد بعلت اینکه شما اجازه دادید در مسیل‌ها خانه بسازند آیا ممکن است کسی در مسیل خانه بسازد و شهرداری آن خانه را نبیند چنین چیزی امکان دارد؟ شما که یک پیت خاک جلو در خانه تان می‌ریزید که یک تعمیر جزئی کنید فوراً مأمور شهرداری در خانه را می‌زند و از شما ورقه تقاضا می‌کند چطور چنین شهرداریهایی هزاران خانه را در مسیل‌ها ندیدند برای سالیان متمادی تا بالاخره همین کوربینی آنها سبب شد که قسمتی از شهر ویران بشود و خانواده‌هایی سرگردان بشوند حالا ما بیائیم به این دستگاهها اختیارات بدهیم چه اطمینانی چه عقل سلیمی حکم می‌کند که با اختیارات یک امر جدید، اختیارات اجرائی قسمتی از انقلاب شاه و مردم را بدست یک دستگاهی بسپاریم که تمام ورقهای گذشته آن حکایت از عدم لیاقت می‌کند آیا چند روز پیش در همین جا نبود که ما لایحه‌ای را تصویب کردیم و به دولت اجازه دادیم پنجاه درصد از آنچه را که شرکت اتوبوسرانی نتوانسته بود بپردازد پرداخت کند آیا به این وسیله ورشکستگی یک شرکتی را که با کار مردم سروکار داشت روپوشی نکردیم آیا این شرکت متعلق به شهرداری نبود آیا قسمتی از وظایف شهرداری تأمین رفت و آمد در شهر نیست؟ اگر شما شهرداری با به این معنی میدانید که مسئول آب و برق و اتوبوس نباشد مسئول آسفالت نباشد مسئول هیچ چیز در شهر نباشد چرا شما یک چنین دستگاهی را که تمام وظایفش را قبلاً از دست داد بعلت عدم لیاقت و بعلت عدم توانائی در اجرای آن حالا بچه دلیل این دستگاه شما با دستگاه جدیدی گو اینکه با ساختن وزارت خانه جدیدی توافقی نداریم ولی در این مورد بخصوص اگر امر دائر می‌شد همین انتخاب یک وزارتخانه جدید که عامل امر نوسازی باشد و شهرداری که دارای چنین سوابقی است ما بدون هیچ شک و تردید وزارتخانه جدید را ترجیح می‌دادیم اگر وزارت شهرداری عامل اینکار بشود بگذارید اصلاح بشود بگذارید قبلا در داخل این دستگاه نوسازی بشود تا بعداً این دستگاه بتواند عامل نوسازی در سطح یک شهری باشد بگذارید یکی از آن قفلهایی که در زمانی آوردند در دادگستری را برای مدت محدودی قفل کردند آن قفل‌ها پیدا نمی‌شود یکی از همین قفل‌ها را بخرید و بگذارید در این شهرداری را به بندند مردم را آسوده بکنند از جایی دیگر یک سازمانی مرتب برای انجام این امر تشکیل بدهید با کمال میل این امر انقلابی را به موقع اجراء بگذارید خوشبختانه بعضی از دستگاههای جدید ما امتحان خوبی دادند نگوئید آدم نداریم از کجا بیاوریم و اینها باز هم از یک در دیگری می‌آیند امکان دارد من نمی‌خواهم اسم ببرم ولی بعضی از دستگاههای جدید ما امتحان خوبی دادند و توانسته‌اند وظایف خودشان را با دقت و مهارت انجام بدهند ولی شما از شهرداری تهران چه شنیدید ما این را شنیدیم که توی راهروهای آن مقاطعه کارانی که طلب داشتند دراز به دراز خوابیدند ما این را شنیدیم که این دستگاه برای اداره خودش ساختمان جدید کرد و برای ساختمان جدید اداره خودش پله نگذاشت (اخلاقی- پول نداشت) شما همیشه میفرمائید پول نداشت این درس بسیار خوبی است هرچه پول بدهید آش می‌خورید ولی برای اینکه بگوئید توی مسیل را نساز باز هم پول لازم است (یکنفر از نمایندگان – آنجا هم پول لازم است) صحیح است آن دیگر در ستون دیگر باید چاپ شود در اینجا یک نکته‌ای را اشاره فرمودند دوست ارجمند آقای مهندس فروهر که شهرداریها احتیاج دارند پول بیشتری داشته باشد کاملاً صحیح است ولی آیا احتیاج ندارند که خدمت بیشتری را به مردم ارائه بدهند آیا احتیاج ندارند که خدمت بیشتری را به مردم ارائه بدهند آیا احتیاج ندارند به قدر همان پول که از مردم می‌گیرند خدمت ارائه بدهند شما چه کاری را سراغ دارید در زمره وظایف شهرداری ما باشد و موجب عدم رضایت نباشد مساله نرخها یک امر راضی کننده این است این مساله حل شده‌ای موضوع نرخها آیا همین دستگاه سبب نشده است که لابلای مسیر عادی معاملات یک باندهای انحصار طلبی به وجود بیاید که قدرتشان بیشتر است به مراتب از قدرت شهرداری، آیا شهرداری زمام امور خودش را به همین عناصر انحصار طلب نسپرده؟ برای چه ماهی پول بدهیم؟ اگر مردم عوارض خودشان را نمی‌پردازند باید علت را جویا شوید، علت پیدا است علت همین‌ها است علت را کجا می‌خواهید پیدا کنید وضع اتوبوسرانی، آب، برق، نقشه شهر، مسیل‌ها و بالاخره آتش نشانی و دسته گل آخری آتش نشانی شما بعد از این اگر خانه‌تان آتش بگیرد باید اول از آتش نشانی اجازه بگیرید تا خانه، محله، قسمتی از شهر بسوزد آنوقت آتش نشانی مربوطه بیاید و مطابق اصول فنی آن را خاموش کند این گمان می‌کنم آخرین شاهکار شهرداری است در زمینه انجام وظائفش آسفالت را هم سالها است کنار گذاشته یعنی اجباراً هر کاری در این شهر باید بشود در زمانی باید بشود که مباشر آن شهرداری نباشد یا سالهای سال امکان نداشت که یک منطقه آسفالت سالم داشته باشد تا روزی که آسفالت شهر را از شهرداری گرفتند آن وقت این کار به صورتی انجام شد، شهرداری تهران مصدر خدمات ارزنده‌ای است بالاخره این کشور را مجبور کرده که وظایف شهر را به چند وزارتخانه بسپارد وزارت آب و برق برای انجام وظایف شهرداریها است و چندین وزارتخانه دیگر وزارت تولیدات کشاورزی برای انجام وظایف شهرداریها که در این کشور مسئله گوشت یک مسئله حل شده است مباشر اینکار کجا بودند؟ شهرداری، بالاخره امروز وزارتخانه‌ای آمده است از راه دیگری حالا نمی‌گوئیم صحیح است یا غلط می‌خواهد وظیفه شهرداریها را از لحاظ تامین گوشت انجام بدهد (صحیح است) غله خوشبختانه سالهای پیش از وظایف شهرداریها به کنار گذاشته شد جز نظارت به نرخها که شهرداری هرگز نتوانست آن را انجام بدهند و بالاخره آن چیزی که همه ما شاهدیم و هر توریستی شاهد است و هر سیاحی شاهد است که چگونه شهرداری وظایف خودش را انجام می‌دهد (دکتر صدر- نمایشگاه مگس) مساله شرم آورد زباله است شهر دو میلیون نفری تهران هنوز مسئله زباله را حل نکرده در صورتیکه اگر شهرداری نباشد و همین متصدیانی که می‌آیند از خانه‌ها پول می‌گیرند و خاکروبه‌ها با می‌برند همین‌ها مسئول باشند می‌آیند و آن را می‌بردند و سرپوش می‌گذارند و می‌برند آنقدر که یهچ جنبنده‌ای آن را نبیند و در زمینها می‌ریزند ولی از برکت وجود شهرداری امروز این اشخاص که از شهرداری حقوق ناچیزی می‌گیرند به درخانه‌ها مراجعه می‌کنند و به خرج آنها خاکروبه آنها را می‌برند چند قدمی‌آنها به صورت کوهی روی هم انباشته می‌کنند و بعد تازه آن را هم می‌زنند برای اینکه آنچه امکان دارد مضرات و مفاسد بهداشتی آن به تمام خانه‌های اطراف برسد و از برکتش همه مستفیض بشوند این شده وضع زباله جمع کنی شهر (عباس میرزائی – ولی بفرمائید حقوق کارگران خیلی کم است) کاملاً صحیح است مطلبی دارم که در شهرداری حوزه انتخابیه من از کارگران در غیر ساعات مجاز کار می‌کشند بدون اینکه به آنها پولی بدهند (صحیح است) زیر نظر اداره‌ای که آقای عباس میرزائی شما از آن دفاع می‌کنید حقوق بیمه‌های اجتماعی آنها را از هیچ جهت رعایت نمی‌کنند اتفاقاً خوب اشاره‌ای کردید الآن مدتها است که کارگران شهرداری مهاباد با من مکاتبه می‌کنند و می‌گویند در معرض تعرض هستند نامه آنها را به تمام مقامات مربوط فرستاده‌ام هنوز هم در معرض تعرض هستند و حقوق حقشان را نمی‌دهند گفتم من متخصص نیستم اطلاع هم ندارم هیچ بعید نیست شهرداری تهران که زباله‌ها در نقاط مختلف نمی‌بیند حقوق نامرئی آن کارگران را هم نبیند (دکتر مهذب – او را نمی‌بیند و نمی‌خواهد هم ببیند) در مورد مسئله شهرداریها بدبختانه حالت خاصی پیش آمده است یعنی یک حالت شتر مرغی پیدا شده است هر وقت میگوئید دولت باید در این مورد احساس مسئولیت بکند می‌گویند بله قبلاً ما این شهرداریها را بدست مردم سپرده بودیم و بعداً هم می‌خواهیم بدست مردم بسپاریم بهر حال وسیله‌ای شده است برای اینکه مسئولیت در امور شهری که جزو زندگی مردم است بطور دقیقی حدش روشن نباشد ما میگوئیم چرا این کار را کردند می‌گویند این در زمان شهردار انتخابی بود چرا این کار را کردند می‌گویند این در زمان شهردار انتخابی بود چرا این کار را نمی‌کنی می‌گویند منتظریم انجمن شهر تشکیل بشود شهر خود بنده شهردار ندارد همه منتظرند قانون انتخابات انجمن شهر تمام بشود (چند نفر از نمایندگان – خوشوقت باشد) بله از جهت اینکه متأسفانه شهردار نیست ولی شهرداری هست اگر وسیله‌ای بود که شهرداری نباشد صد در صد با حرف شما موافق بودم چون خود مردم ساده تر و ارزانتر و مطمئن‌تر کارها را انجام می‌دارند وجود شهرداری است که یک انتظار در پی خود ایجاد می‌کند مردم انتظار دارند که این کار را شهرداری بکند (اخلاقی- آقای دکتر عاملی نظر شما چیست؟) (خنده نمایندگان) نظر من اینست که بالاخره یک کسی باید قبول مسئولیت بکند بخصوص در مورد این مسأله صرفاً یک امر مربوط به شهرداری نیست این مربوط به اجرای یکی از اصول انقلاب است بنابراین دولت باید احساس مسئولیت در این مورد بکند اینکه می‌گوید من این را بیک مقام انتخابی سپردم کافی نیست من جائی را خودم میدانم در شهر مهاباد که دو بولوار هست که ماجرائی پیدا کرده است در هیچ شعبه دادگاهی نیست که یک قسمت از این پرونده آنجا نباشد پرونده چیست؟ ای کاش که یک بولوار داشت بولوار که چه عرض کنم یک خیابان سی متری هیچ کدام را ندارد نه یک پرونده‌ای دارد نه یک بولوار ساخته شده‌ای دارد از این موارد فکر می‌کنم که بسیار باشد و تا این موارد هست در مورد مجری این لایحه نمی‌توان اطمینان خاطر داشت یا این دستگاه را قبلا مشمول انقلاب اداری قرار بدهید و لااقل در حدی که شایع است و تعهد نداشته پاکش کنید که مهیای انجام وظایف بسازیدش و بعد چنین وظیفه‌ای را به او بدهید و یا قبول مسئولیت را به این وسیله بوسیله عبور دادن از یک مجرای انتخابی لوث نکنید این تنها این مسئله نیست که ما می‌خواهیم پیاده رو تمیز داشته باشیم اینها تنها مورد نظر یکی از اصول انقلاب نیست مسئله شهرسازی مسئله نوسازی شهرها و روستاها یک ضرورت زمانی است امری است که اهمیت آن به حدی بوده است که شاهنشاه آن را در زمره اصول ۱۲ گانه انقلاب آورده‌اند حیثیت میهن ما است شاید اگر نوسازی بر اساس دقیق و صحیح انجام بگیرد روحیه مردم ما تغییر بکند شما از پسران و دخترانی که از کوچه‌های خاک آلود عبور می‌کنند و منظره کثیف جمع کردن زباله‌ها را می‌بینند ساده‌ترین مسائل شهری با بپرسید برای آنها حل شده نیست نباید هم انتظار داشته باشد که روحیه مصممی‌داشته باشند چون این نظم کوچه‌ها و خیابانها است که بر روحیه ما اثر می‌گذارد ما اگر در محیط منظمی‌پرورش پیدا کنیم آن وقت می‌توانیم پاسخهای صریح و قاطع که ناشی از نظم و ارائه و تصمیم و تحکم باشد بدهیم ولی جوابهای کودکان ما مثل ریخت شهرهای ما کج و کوله و ناهماهنگ است این اثری است که محیط زندگی ما بر آنها گذاشته است بنابراین نوسازی را طرف بر اینکه پولی بیش از سابق به شهرداری بدهیم شهرداری هم از همین قبیل اعمالی که تاکنون انجام داده است انجام بدهد و یک روز دیگر باز ما بیائیم بگوئیم چرا شهر ما ساخته نشده باز آقای اخلاقی بفرمایند پول ندارند این نوسازی نیست نوسازی یک امر معنوی است یک قسمت از انقلاب ما است یک قسمت از نظم معنوی اجتماع ما است که باید در شهرها و روستاها پیاده شود و به این دلیل است که باید یک مجری با مغز انقلابی با فکر انقلابی با شناخت انقلابی داشته باشیم یک دستگاهی که این انقلاب را درک کند در تار و پود سازمانهایش رخنه کرده باشد آیا این شهرداریها این گونه سازمانهائی هستند که انقلاب را درک کرده‌اند حتی هیئت ظاهری ساختمان و وضع آنها نشان دهنده یک چنین نظمی‌است؟ بنابراین صحیح نیست ما اصل مقدسی را بدست مجری بسپاریم که آزمایش بد داده است مسئله این نیست که بگوئیم بدست مجری بسپاریم که نمی‌شناسیم نه دستگاهی است که آزمایش بد داده آنقدر در انجام وظایفش تکامل و سستی کرده و به طرز غلط انجام داده که هر یک از اموری که جزو وظایف او بوده دستگاه دیگری انجام داده این البته در کلیات است ولی یک نکته را که مربوط به مواد است از جنبه کلی آن ناچارم در اینجا عرض کنم، در قانون گذاری خودمان نباید بدعت‌های ناپسند بگذاریم یک عمل ممکن است اصولش صحیح نباشد در مورد اولی که اجرا می‌شود ناپسند بودن و زننده بودنش آشکار نشود مسئله‌ای که ما برای اینکه طلب شهرداری را وصول کنیم برق را قطع بکنیم بدعت غلطی است و صحیح نیست برای اینکه این اصل را که قبول بکنیم فردا استدلال خواهند کرد که چه فرقی است بین برق و آب اگر این بدعت را بپذیریم که برای طلب شهرداری بیائیم برق را قطع بکنیم فردا دیگران خواهند آمد و بر روی این اصل استدلال خواهند کرد که همانطور که اختیار داشتیم برق و گاز را قطع بکنیم آب راهم قطع می‌کنیم من خیال می‌کنم در این مورد از شهرت شمر ترسیده‌اند والا خیلی آسانتر بود و مردم خیلی زودتر حاضر بودند طلبشان را بدهند اگر جناب شمر حاضر بود بدعت غلط بگذارد و این قدرت هیأت حاکمه را دچار تزلزل بکند وقتی قانون بگوید پولی را باید داد این داده شده باید حساب بشود راه حل‌های دیگر ارائه بدهید آنچه را که مردم باید به شما بدهند به موجب ضوابط بسیار سخت و شدیدی که در همه قوانین هست باید بدهند و مجبورند که بدهند حالا ممکن است چند روزی تاخیر بکند ولی بعلت این امر توجه بفرمائید بدعت غلط نگذارند شهرداری را خادم ملت قلمداد بکنید که خدماتش را انجام بدهد مردم پولش را خواهند داد این شبگردهائی که بعضی از مردم تهران ناچار شده‌اند در کوچه و خیابان خودشان بگمارند که از خانه آنها حفاظت بکنند اینها هیچ کدام آن قدرت را ندارند که آب مردم را قطع بکنند یا برق مردم را قطع بکنند ولی این شب گردها با کمال آسانی حقوق ماهانه خودشان را می‌گیرند شاید انعامی‌هم اضافه بگیرند یک دلیل دارد و آن اینست که هر کسی که شب می‌خواهد برود به منزلش می‌بیند که این آدم دارد می‌گردد و یک سلامی‌هم به آنها می‌دهد چون خدمتش را می‌بینند پولش را هم می‌دهند ولی خدمت شهرداری را نمی‌بینند و پول هم نمی‌دهند اعم از اینکه شهرداری پول را بگیرد و برق را هم قطع بکند (احسنت-احسنت).
رئیس – آقای مصطفوی بفرمائید.
مصطفوی (مخبر کمیسیون کشور)- جای تشکر است که مجلس محترم انقلابی به نمایندگان مخالف که البته طبق عقیده خودشان برای اصلاح لایحه نظرات خودشان را ابراز داشتند امکان داد و وقتشان را تمدید کرد تا بتوانند نظراتشان را در مجلس ابراز بکنند (دکتر صدر- ما وقت داشتیم و تمدید وقت نشده اشتباه میفرمائید) در هر صورت شان مجلس انقلابی همین است که با دقت و حوصله گوش بدهد و نظرات دسته‌های مختلف را بشنود و اگر آن نظرات اصولی است قبول بکند و بنده خیال می‌کنم نمایندگان محترم اکثریت و نماینده دولت تمام تذکرات آقایان را یادداشت کرده‌اند و آنچه را که صحیح باشد در شور دوم اصلاح خواهد شد و آنچه را که اکثریت صلاح نداند البته نظر اکثریت محترم است بنده از پشت این تریبون نمی‌خواهم از شهرداری یا از دولت دفاع بکنم زیرا دولت خودش از خودش دفاع می‌کند بنده هم مدافع دولت نیستم و بسیاری از نظرات جناب آقای دکتر عاملی را راجع به شهرداریها قبول می‌کنم اما این لایحه ربطی به این مطلب ندارد اصل اینست که به موازات اجرای اصل یازده انقلاب که نوسازی است اصل ۱۲ انقلاب یعنی انقلاب اداری هم باید سریعاً اجراء بشود شهرداریها اصلاح بشوند و کادر و عناصر صحیح داشته باشند تا بشود این لایحه را به شهرداریها سپرد و اجرا کرد والا شهرداری‌هائی که تا بحال برای عمران شهر و نوسازی شهرها نقشه اساسی نداشتند به قول آن دوست محترم که پشت تریبون فرمودند ماسترپلان نداشتند چنین شهرداری را می‌شود گفت اصلاً شهرداری نیست شهرداری شرط وجودش این است که برای عمران و اصلاح شهر نقشه داشته باشد و این همان موضوعی است که در قانون نوسازی که در اینجا مطرح است پیش بینی شده این لایحه که اصل یازدهم انقلاب است بنظر بنده و همانطور که آقایان نمایندگان فراکسیونهای دیگر هم صحبت کردند از اینکه اصل یازدهم انقلاب مورد توجه خاص اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر است هیچ کس با اجرای اصول انقلابی مخالفت نخواهد کرد البته ممکن است در مواد و تبصره‌ها ایراداتی باشد بنده باید قبلا عرض کنم این لایحه به شش کمیسیون رفته یعنی در شش کمیسیون از نظرات ۱۰۸ نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی استفاده شده با وجود این این لایحه ممکن است نواقصی داشته باشد منطق اینکه لایحه را بعد از شور در کمیسیونها در جلسه علنی مطرح می‌کنند برای این ایست آقایان نمایندگان و کسانی که در کمیسیونها تشریف نداشتند نظراتشان را بدهند و مجدداً برود به کمیسیون برای اینکه هیچ کسی از هیچ دسته و کمیسیونی نگوید که نظراتش را در لایحه مراعات نکردند و نقصی هست در اینجا نظرات آقایان را می‌شنوند و از آنها استفاده می‌کنند و انشاءالله برای شور دوم لایحه‌ای که از اینگونه نقایص بری باشد خدمت آقایان تقدیم می‌شود ولی از اینکه اصل یازدهم انقلاب باید اجرا بشود و از اینکه برای نوسازی شهرها وجود در آمد بیشتری ضرورت دارد و در این تردید نیست آنچه بنده در کمیسیون بررسی کردم و از مفاد این لایحه استنباط کردم این لایحه دو جنبه دارد یک جنبه اجرائی دارد و یک جنبه وصول عوارض بنده باید اعتراف بکنم که خیلی از افرادی که در خارج از این مجلس اظهار نظر مخالف با این لایحه می‌کنند این لایحه را بدقت نخوانده‌اند و اگر این لایحه را بدقت می‌خواندند شاید این ایرادات را نمی‌گرفتند بنظر بنده مردم این کشور متأسفانه عادت به دادن عوارض ندارند ولی چون شاه ماده این لایحه این است که مردم باید برای اجرای اصل یازدهم عوارض جدیدی بدهند هر کس بهانه یا ایرادی بر یکی از مواد اجرائی این لایحه بگیرد هدف اصلیش اینستکه کماکان از دادن عوارض خودداری بکند و تصدیق میفرمائید اگر شهری عوارض نداشته باشد امکان نوسازی آن و اصلاح آن فراهم نیست در قسمتهای اجرائی بنده باید عرض کنم که متاسفانه شهرداریها کارهایشان به صورت کد خدا منشی اجراء میشده و اگر واقعاً یک شهرداری در یک منطقه‌ای جنبه کدخدامنشی نداشت قوانین لازم و قوانینی که ضامن اجرائی اجرای احکام شهرداری باشد وجود نداشت برای احداث یک خیابان باید برای تعیین قیمت به حکم مراجعه بکنند سالها در دادگستری دعوی داشته باشند تا بتوانند تمام رقبات واقع در مسیر یک خیابان را خراب بکنند و خیابان را احداث بکنند و این کار با انقلاب وفق نمی‌داد و در کشوری که انقلاب اجراء می‌شود باید این کارها با صحت و سرعت انجام بشود آقایان باید بدانند که اگر در حال حاضر قبیل از اینکه این قانون تصویب بشود نه برای شهرداری تهران و نه شهردار هیچ کدام از قوانین قدرتی وجود ندارد و وزیر کشور هم ندارد قوانین انقلابی این اختیار را به شهرداری و وزیر کشور داده اگر آقایان تشریف ببرند به شهرداری تهران و پرونده‌های عوارض و حق مرغوبیتهایی که سالهای سال است بالوصول مانده است ملاحظه می‌فرمودید آن وقت خیال می‌کنم که چنین اظهار نظری نفرمائید که شهرداری که کارش عمران و آبادی شهر است قسمت عظیمی‌از کارهایش صرف گرفتن وکیل و مراجعه به دادگاهها و دادگستری باشد برای اینکه مطالباتش را وصول بکند و نسبت به عمران شهر اقدام بکند به این دلیل است که در بعضی مواد یک اقدامات اجرائی سریع و نسبتا" حادی پیش بینی شده است برای اینکه مطالبات شهرداری وصول بشود اما بنظر بنده اگر سفسطه نباشد و اصرار نداشته باشیم اگر گفتند مجازات قتل نفس اعدام است این دلیل شدت عمل نیست بلکه کسی قتل نفس نمی‌کند هر کسی قتل نفس کرد اعدامش می‌کنند فوراً کلمه اعدام را نباید چسبید و گفت این شدت عمل است کسانی که سالهای سال عوارض شهرداری را پرداخت نمی‌کنند با اقدامات حادی عوارض شهرداری از چنین کسانی وصول می‌شود خیال می‌کنم جناب ابوذر راجع به ماده ۱۱ فرمودند بنده یادداشتهائی کرده‌ام که جواب فرمایشات نمایندگان محترم را عرض کنم.
رئیس- آقای مصطفوی حالا مواد مطرح نیست کلیات لایحه مطرح است.
مصطفوی نائینی- بنده به ماده‌ای اشاره می‌کنم و آن ماده یازده است و همانطور که جناب آقای رئیس فرمودند راجع به کلیات است در ماده یازده صرفاً یک وسیله اجرائی سریعی برای وصول عوارض شهرداری است و این هیچ اشکالی از نظر مقررات ندارد مسئله اساسی که عرض کردم همان است که سایر صحبتها بهانه است موضوع وصول عوارض صدی نیم برای نوسازی شهرهاست و در این باب هم آقایان صحبت کردند من خوشوقتم که جناب آقای دکتر عامل منصفانه گفتند که برای نوسازی شهر عوارضی لازم ماست مردم باید پول بیشتری خرج کنند تا شهر بهتری داشته باشند اما باید دید این مبلغ کم است یا زیاد و در دادن عوارض هیچگونه اختلاف نظری نیست ضمنا" ملاحظه بفرمائید آقایانی که تصور می‌کنند عوارض بدست ممیزین و بدست ارزیابهای شهرداری است اینها کسانی هستند که بنظر بنده این لایحه را بدقت مطالعه نکرده‌اند برای میزان عوارض و ارزش مستغلات و ساختمانها و اراضی هیچگونه اختیاری به مامورین شهرداری و ممیزین و ارزیابها داده نشده است یعنی قیمت ساختمان که مرکب است از عرصه و عیان به این ترتیب پیش بینی می‌شود عرصه یک قیمتی دارد و شهرداری قیمت زمین را تعیین نمی‌کند وزارت دارایی قیمت زمینها را برحسب قیمت منطقه‌ای تعیین می‌کند بنابراین نه شهرداری نه مامورین و نه ممیزین قیمت را تعیین نمی‌کنند بنده خیال می‌کنم آنکه فرمودید متراژ خانه را کسی نمیداند این را بنده قبول نمی‌کنم این یک قدری بی‌لطفی است هر کس میداند که خانه‌اش چند متر است حالا ما تا یک مقداری را معاف کرده‌ایم و تا صدی ۳۰ هم معاف شده بنابراین اگر منصفانه قضاوت کنیم هر کسی در اظهار نامه‌اش می‌نویسد زمین خانه بنده ۱۲۰ است و متری صد تومان قیمتش است و می‌شود اینقدر می‌ماند قیمت اعیانی و باز برای اعیانی هم اختیار به کسی داده نشده تا سرنوشت اشخاص بدست شخص مخصوصی باشد آنهم برحسب ضوابطی که وزارت آبادانی و مسکن و وزارت کشور متفقا" تعیین می‌کنند و این ضوابط اصولاً به نفع مردم است و به نفع مودی است و هیچگاه به نفع دستگاه وصول نیست ضوابطی معین می‌شود که مثلا ساختمانی که رو کارش با سنگ باشد متری چند و ساختمانی که رو کارش با آجر باشد متری چند و با زهر کسی میداند چند متر روی بنا دارد و زیر بنا دارد و روی قیمتهائی که بر طبق ضوابط تعیین شده قیمت را طبق آن تعیین می‌کنند بنابراین از این جهت هم بنده خیال می‌کنم هیچگونه اشکالی نباشد اینکه فرمودید املاک مردم را مصادره می‌کنند بنده خواستم برای وضع شهر و برای اینکه ابهامی‌برای آقایان ایجاد نشود عرض کنم وارد مواد نمی‌شوم اما یک نمونه‌ای برای آقایان عرض می‌کنم ایرانیان مقیم آلمان در هامبورک مسجدی می‌ساختند عده‌ای کمک کردند برای ساختمان این مسجد ولی مسجد نیمه تمام مانند شهرداری‌هامبورک به متصدیان ساختمان اخطار کرده بود که اگر در ظرف ۶ ماه این ساختمان را تمام نکنید و یک گوشه شهر هامبورک را از این صورت نیمه تمام و خرابه خارج نسازید تمام ساختمان و زمین شما مصادره می‌شود مسائل اجرائی یک مسائلی است که در همه دنیا هست متاسفانه باید عرض کنم در مملکت ما در گذشته در مسائل اجرائی ارفاقهای بی موردی شده از هر طرفش که ملاحظه بفرمائید یک قدری به مردم ارفاق شده این است که مردم مشکل است برایشان که وظایف خودشان را انجام بدهند ولی من چون قصد عوام فریبی ندارم از پشت این تریبون عرض می‌کنم ماموری که می‌رود در جمع آوری زباله آن کثافتکاری را می‌کند مامور شهرداری که می‌رود مسیل را به مردم می‌فروشد و شهری را در مسیر سیل قرار می‌دهد باید مجازات بشود به اشد مجازات و مودی که پرداخت عوارض شهرداری را وظیفه خودش نمیداند و عوارض شهرداری را نمی‌خواهد به پردازد و می‌خواهد به انواع وسایل از پرداخت دین خودش فرار کند آنهم بنظر بنده نباید با او شوخی کرد و با شدیدترین وضعیت مخارج شهر را باید از او گرفت و بنظر بنده همانطور که در کتاب سیمای شجاعان گفته شده زمام دار خوب کسی است که مصلحت مردم را عمل کند نه آنچه مردم دلشان می‌خواهد مردم دلشان می‌خواهد عوارض ندهند توی کثافت هم لوله بخورند ولی در موقعی که اشخاص تحت رهبری شخص اول مملکت انجام وظیفه می‌کنند باید مصالح مردم را در نظر بگیرند و باید برنامه انقلاب را انجام بدهند و حتی از جناب آقای وزیر کشور تقاضایم این است برای اینکه مصلحت مردم واقعاً اجرا شود مجریان را هم اصلاح بفرمایند یعنی به موجب اصل یازده انقلاب که اصل نوسازی است اصل دوازده راه هم اجرا بفرمایند تا برای مردم هم تردید باقی نماند عوارض نوسازی که باید گفت در حقیقت بجای عوارض سطح شهر وضع شده است به منظور بنده خیلی خیلی از عوارض سطح شهر منصفانه‌تر است برای اینکه در عوارض سطح شهر هیچ توجهی به مقدار سرویسی که شهرداری برای صاحبان مستغلات می‌کرد نشده توجه بفرمائید که عوارض با مالیات فرق دارد عوارض در حقیقت قیمت سرویس است که شهرداری برای مردم انجام می‌دهد (چند نفر از نمایندگان کدام سرویس؟) حالا عرض می‌کنم باید تمام این سرویسها با شهرداری باشد باید آقای وزیر کشور شهرداریها را موظف کنند آب مردم را بدهند برق مردم را بدهند ترافیک شهر را انجام بدهند و اتوبوسرانی را هم اصلاح بکنند اگر نکرده‌اند دلیل این نیست که ما با لایحه نوسازی شهر مخالفت بکنیم لایحه نوسازی شهر این است که از مردم عوارض بگیرند و آن خدمات را برای مردم انجام بدهند بگذارید این لایحه نوسازی تصویب بشود و هر جائی که خدمات نوسازی و خدمات شهری انجام نشد آنوقت بیائید اعتراض کنید عوارض سطح شهر هیچ توجهی به خدمات نداشت یعنی اگر کسی در ۵۰۰ متر زمین یک عمارت یک طبقه‌ای می‌ساخت و در آن سکونت می‌کرد با زن و بچه خودش باید همان عوارض را بدهد که یک کسی یک ساختمان ده طبقه درست می‌کرد که در هر طبقه آن یک عده‌ای سکنی دارد و یک مقداری بیشتر سرویس دارد یک مقداری بیشتر زباله باید شهرداری جمع آوری نماید این ۵۰۰ متر زمین داشت آنهم ۵۰۰ متر زمین و هر دو یک عوارض می‌دادند و تصدیق بفرمائید که این عوارض منصفانه تر از عوارض سطح شهر است و بنده خیال می‌کنم اگر یک خرده بخواهیم واقع بینانه تر نگاه بکنیم چون عوارض مزد خدمات است حتی معافیت هم صحیح نبوده است ولی چون مادر یک کشور هستیم که متاسفانه هنوز در آن مردمی‌هستند که یه هیچ گونه امکانات ندارند و حقیقت این است که دست شکسته و بال گردن است بنابراین با وجود یکه عوارض شهرداری قیمت سرویس است با وجود این برای آن دسته مردمی‌که هیچگونه امکانی برایشان نیست و دست شکسته هستند و بال گردن هستند برای آنها معافیتی قائل شده‌اند یعنی تا سی هزار تومان خانه را برایش معافیت قائل شده‌اند یعنی گفته‌اند ۱۵۰ تومان عوارض خانه‌ای است که ۳۰ هزار تومان قیمتش است تازه زمینش بر حسب قیمت منطقه‌ای تعیین شده که ارزانتر است و ساختمانهاش بر حسب یک ضوابطی که دولت با توجه به ارفاق به مردم تهیه کرده است یعنی در حقیقت این خانه‌ای که امروز در بازار ممکن است ۵۰ هزار تومان قیمت داشته باشد ۳۰ هزار تومان قیمت می‌شود و سی هزار تومان هم از عوارض معاف است (دکتر اسفندیاری – چنین چیزی نیست تبصره دورا در نظر بگیرید با آن تشریفاتی که در نظر گرفته‌اند اصلا عمل نیست مثل اینکه جنابعالی نخوانده‌اید) خوشبختانه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی هر کس در هر حزب و فراکسیونی که هست جز مصالح عالی مملکت و اجرای نیات رهبر عالیقدر مملکت نیت دیگری ندارد مادر کمیسیون از نظرات بسیاری از اعضای فراکسیون حزب مردم استفاده کردیم البته در کمیسیون کشور از اعضای محترم فراکسیون پان ایرانیست نتوانستیم استفاده بکنیم چون از فراکسیون ان ایرانیست کسی وجود نداشت ولی آقای فضائلی که در کار وزارت کشور یا هر شهرداری استاد هستند بقدری در این لایحه با ما کمک کردند و بقدری در کمیسیون کشور روی موافقت نشان دادند که اعضاء فراکسیون حزب ایران نوین توسط بنده از ایشان تشکر می‌کنند موافقت آقای فضائی در جهت واقع بینی ایشان بود و این مخالفتی که بعضی‌ها اینجا ضمن صحبت‌های بین‌الاثنین می‌فرمایند از لحاظ وظیفه حزبی است یعنی فکر می‌کنند اگر یک لایحه هر چقدر مفید و خوب باشد ولی مربوط به حزب اکثریت باشد باید مخالفت کرد (یک نفر از نمایندگان – چنین چیزی نیست) بسیار خوب قبول کردم.
رئیس – آقای مصطفوی بنده می‌خواهم توضیح بدهم که آقایانی که صحبت کردند با کلیات لایحه مخالفتی نداشتند صحبتها در مواد است که آنهم فعلاً مطرح نیست.
مصطفوی نائینی- جناب آقای ابوذر راجع به این لایحه مطلبی فرمودند که بنده عرض کردم از این جهت به ایشان جواب عرض می‌کنم که نقطه ابهامی‌برای نمایندگانی باقی نماند والا عرض کردم بنده وظیفه ندارم که بفرمایش نمایندگان جواب عرض کنم بنده لازم است از لایحه‌ای که زیرش را امضاء کرده‌ام دفاع بکنم آقای ابوذر خوشبختانه با اصل لایحه موافق بودند یک چیزی را هم اضافه کردند و آن مقایسه میزان عوارض شهرهائی بود که در ردیف شهر تهران است از قبیل فیلادلفیا و غیره بنده عرض کنم که میزان عوارضی که مردم در کشورهای اروپائی می‌دهند به مراتب بیش از عوارضی است که در ایران داده می‌شود در شهرستانهای ما مردم تقریبا" بسیار بسیار کم عوارض می‌دهند در تهران عوارض هست که این عوارض مختص مردم تهران می‌شود که امکانات بیشتری برای آنها هست و اما مسئله دیگر مداخله وزارت کشور در کار انجمنهای شهر است بنده در این باب وارد نمی‌شوم که وزارت کشور باید در کار شهرداریها مداخله کند یا نکند چون از بحث ما خارج است و باز در این مطلب وارد نمی‌شوم که از نظر واقع بینی مردم شهرهای ما احتیاج به این دارند که کسی کنترلشان بکند و نظارت بکند و دستشان را بگیرد و پا بپا ببرد یا خودشان به آن حد رسیده‌اند بنده در این مطلب مطلقا" وارد نمی‌شوم ولی در این لایحه چیزی که اختیارات زائدی در اختیارات سابق وزارت کشور داده شده باشد وجود ندارد تمام این اختیارات اختیاراتی است که قبلاً هم به موجب قوانین دیگری مجالس گذشته تصویب کرده‌اند خود آقایان تصویب کرده‌اید بنده خیال می‌کنم وزیر کشور هم اگر مجلس طرحی را تصویب کند که مقداری از بار شهرداریها از دوش ایشان برداشته شود و دیگر نیایند اینجا بنشینند و مخالفت‌هائی را که نمایندگان محترم راجع به شهرداریها می‌کنند بشنوند ایشان خیلی خوشحال خواهند بود ولی بهر صورت در این لایحه بنده ماده‌ای را ندیدم که اختیار بیشتری را به وزارت کشور داده باشد خیال می‌کنم نظرشان این بود که چرا مادر قانون این عوارض را وضع کردیم بنده باید اعتراف کنم که وزارت کشور در لایحه اول نوشته بود که انجمنهای شهر عوارضی را تصویب کنند منتهی در کمیسیونها صحبت شد که وقتی شما میگوئید تصویب کنند انجمنهای شهر نیم درصد عوارض را تصویب کند این چیزی است که حتماً تصویب می‌کند مجلس شورای ملی که این اجازه را به انجمنهای شهر داده است می‌تواند خودش این عوارض را وقع کند لازم نیست که یک مقدار لقمه را دور سربگرداند بهر حال ما از حقیقت نباید منحرف بشویم اگر این کار را از مجلس به انجمنهای شهر موکول می‌کردیم آیا منصفانه در شهرستانها مردم نمی‌رفتند روی عوام فریبی روی قوم و خویش بازی رفیق بازی و برای اینکه در آینده کسانی که مودی عوارض هستند و احیاناً بیشتر از مردم عادی که کشاورزان و زحمتکشان این شهر هستند و بیشتر نفوذ در مردم شهردارند آنها را انتخاب نکنند بنابراین برای اینکه این مسائل پیش نیاید و برای اینکه عوارض یکنواختی برای همه جا وضع بشود در متن قانون پیش بینی شده است و میزان عوارض معین نشده است باید توجه داشته باشید که قانون قانون انقلابی است قانون قانونی است که در اجرای اصل یازده انقلاب به تصویب می‌رسد بنده یادداشتهای زیادی دارم ولی جناب آقای رئیس مثل اینکه می‌خواهند جلوی بنده را بگیرند ولی یک ربع دیگر وقت است اگر مجلس محترم اجازه بدهد بنده عرایضم را می‌گویم.
رئیس- آقای مصطفوی فعلا کلیات لایحه مسطح است مواد مطرح نیست.
مصطفوی- به هر حال این بود جواب مقداری از نکاتی که آقایان ایراد به لایحه داشتند جناب آقای رئیس می‌فرمایند صحبت روی مواد است ولی بهر حال لایحه از مجموع مواد تشکیل می‌شود هر کس با یک ماده ای نظر مخالف دارد عرض کردم هدف اصولاً چیز دیگری است بنده یک کلیاتی گفتم اگر نظر جناب آقای رئیس که اداره مجلس بعهده ایشان است این است راجع به مطالبی که آقایان فرمودند عرض نمی‌کنم ولی خیال می‌کنم تمام نمایندگان محترم مجلس که همه سربازان فداکار و صمیمی‌رهبر عالیقدر مملکت هستند و در اجرای اهداف عالیه انقلاب دنبال ایشان هستند باید توجه به این نکته داشته باشند که تشخیص شخص شاهنشاه در اینکه در تکمیل موارد انقلاب این مملکت یک فصل جدیدی لازم است و آن نوسازی و عمران شهرها است گمان می‌کنم نمایندگان محترم هیچ کدام تردیدی نداشته باشند البته در بعضی از مواد اگر آقایان محترم نظریاتی دارند پیشنهادهایشان را می‌دهند در کمیسیونهای مجلس که بیش از نصب نمایندگان محترم حضور دارند بررسی می‌شود و همانطور که عرض کردم نه دولت و نه اعضای کمیسیونها هیچکدام عاشق ین نیستند که همان گزارشی را که در شور اول تهیه کرده‌اند مجدداً آن را به مجلس بیاورند ما در کمیسیون مداقه و بررسی می‌کنیم و هر نظر اصلاحی که باشد مورد توجه واقع خواهد شد از توجهی که آقایان به عرایض بنده کردند تشکر می‌کنم (احسنت).
رئیس- همانطور که بنده عرض کردم آقایان محترم چه از فراکسیون اکثریت و چه از فراکسیونهای اقلیت آنچه که صحبت فرمودند راجع به کلیات لایحه مخالفتی نداشتند البته درد بحث مواد اگر بخواهند می‌توانند صحبت بفرمایند نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد با اجازه خانمها و آقایان بحث در مواد این لایحه را به جلسه آینده موکول می‌کنیم.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط بدو فقره لایحه قاونی از مجلس سنا
۲۰- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط بدو فقره لایحه قاونی از مجلس سنا
رئیس – لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره چهار (بودجه) در خصوص لایحه ۲۲۰۸-۱۰ /۲ /۱۳۴۷ دولت راجع بواریزی اسناد علی الحساب و وامهای پرداختی خزانه‌داری کل که طی مراسله شماره ۷۳۹۱ /۱۷۱ ل ق ۲۶ /۳ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه فوق‌العاده روز چهارشنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مزبور به پیوست ارسال می‌شود.
نایب رئیس مجلس سنا – دکتر سید محمد سجادی.
رئیس- نسبت به این لایحه در جلسه آینده اخذ رأی نهایی به عمل خواهد آمد.
گزارش کمیسیون شماره ۶ (آب و برق) در خصوص لایحه شماره ۴۱۳ /۱۸۴۶۲-۲۱ /۸ /۱۳۴۶ دولت راجع به ملی شدن آب و نحوه اجرای آن که ضمن مراسله شماره ۱۳۰۱ /۱۶ ل ق - ۳۰ /۲ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه فوق‌العاده روز چهارشنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینکه لایحه قانون مزبور که در عنوان و مواد آن اصلاحاتی به عمل آمده است به پیوست ارسال می‌شود.
نایب رئیس مجلس سنا – دکتر سیدمحمد سجادی.
رئیس- اصلاحات مجلس نا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه
۲۱- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه
رئیس – با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده بعلت گرمی‌هوا در تیر ماه به ساعت ۲ /۱ ۸ صبح روز یکشنبه موکول می‌شود دستور جلسه ادامه بحث در شور اول لایحه نوسازی و عمران شهری و اخذ رأی نهائی نسبت به لایحه‌ای که از مجلس سنا رسیده است.
رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی.
- پرسش نمایندگان
۲۲- پرسش نمایندگان-
سئوالات
تقاضا دارد به دولت ابلاغ فرمایند برای پاسخ به سئوال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند.
- برای کمک به مردم سیل زده دشت قزوین که بر اثر جریان سیل خسارت دیده و خانه‌های آنها خراب شده است از طرف دولت چه اقدامی‌شده است.
با تقدیم احترامات – ناصر قلی فرهاد پور.
تقاضا دارد به جناب آقای وزیر راه ابلاغ فرمایند برای جواب سئوالات زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند.
- ۱- نسبت به تعمیر و اصلاح راههای فرعی دشت قزوین که بر اثر جریان سیل خراب شده است چه اقدامی‌فرموده‌اند.
- ۲- برای اصلاح و مرمت راه کرج – قزوین که مهمترین شاهراه کشور است چه برنامه‌ای دارند
با تقدیم احترامات – ناصر قلی فرهاد پور.
تقاضا دارد به جناب آقای وزیر کشاورزی ابلاغ فرمایند برای جواب به سئوال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند.
- ۱- برای جبران خسارت کشاورزان و تعمیر و اصلاح قنوات منطقه دشت قزوین و کمک به کشاورزان سیل زده چه اقدامی‌فرموده‌اند.
با تقدیم احترامات – ناصر قلی فرهادپور.