مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ آبان ۱۳۳۵ نشست ۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۳ آبان ۱۳۳۵ نشست ۲۷
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۷
صورت‌مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۳ آبان‌ماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت‌مجلس
۲ - تقدیم یک فقره سؤال به وسله پرفسور اعلم
۳ - سؤال آقای عمیدی‌نوری راجع به شهریه دبیرستانها و جواب آقای وزیر فرهنگ
۴ - سؤال آقای سلطانمراد بختیار راجع به ترمیم قنوات سیل‌زده و جواب آقایان وزیر کشاورزی و دارایی
۵ - تقدیم چند فقره سؤال به وسیله آقای ارباب
۶ - طرح گزارش شور دوم کمیسیون قوانین دارایی راجع به معافیت مالیاتی اهالی مرزنشین و ارجاع به مجلس سنا
۷ - طرح گزارش کمیسیون استخدام راجع به اضافات سال ۳۴ مستخدمین جزو و دونپایه و ارجاع به مجلس سنا
۸ - طرح گزارش کمیسیون استخدام راجع به مستمری ورثه سرلشگر امین و ارجاع به مجلس سنا
۹ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ۲ ساعت و پنج دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: باقر بوشهری. دکتر سیدامامی. دولت آبادی. امید سالار. دکتر بینا. پناهی. مرتضی حکمت. مهندس اردبیلی. دکتر عدل. بزرگ ابراهیمی. مشار. خلعتبری. کاظم شیبانی. مهندس شیبانی. سعیدی. اسفندیاری. صارمی. سنندجی. محمودی. بیات ماکو اورنگ. اردلان. دکتر عمیدی
غائبین بی اجازه ـ آقایان: خرازی. عامری. دکتر امیر اصلان افشار. دکتر طاهری. معنی زاده. تیمور تاش. تجدد. مسعودی. دهقان. اریه. دشتی. ثقه الاسلامی. برومند
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: دکتر راجی. سرافزاده. صادقی بوشهری. پرفسور اعلم. بزرگ نیا. مهندس فروغی. قنات آبادی
رئیس ـ نظری نسبت بصورت مجلس نیست؟ آقای پرفسور اعلم
پرفسور اعلم ـ اینجا یک اشتباهی شده بود بنده در عرایضم نگفتم که آقا علامه خودشانرا در مقام علم و دانش و اجتهاد میدانند گفتم ایشان در علم و دانش بمقام اجتهاد رسیده‌اند (صحیح است)
رئیس ـ آقای صدر زاده
صدر زاده ـ یک اصلاحات عبارتی است در صورت مجلس تصحیح می‌کنم میدهم به تند نویسی.
رئیس ـ بدهید در صورت مجلس دیگر نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد
۲- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای پرفسور اعلم
رئیس ـ آقا پرفسور اعلم
پرفسور اعلم ـ یک تلگرافی آقایان پزشکان ببنده مخابره کرده‌اند راجع بتشکر از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی باشد (صحیح است) یک سؤال هم از وزارت بازرگانی دارم تقدیم می‌کنم
۳- سؤال آقا عمیدی نوری راجع به شهریه دبیرستان و جواب آقای وزیر فرهنگ
رئیس ـ امروز سوالات مطرح است آقای عمیدی نوری بفرمائید
عمیدی نوری ـ سؤال بنده راجع بهمین موضوعی است که هم در مجلس شورای ملی در اطرافش بحث شد در سنا هم از قرار معلوم بحث شد و جناب آقای وزیر فرهنگ هم پاسخ داده‌اند راجع بشهریه‌ای که از محصلین در مدارس گرفته می‌شود در هنگام افتتاح مدارس گرفتن این شهریه‌ها بیک صورتی در آمد که سرو صدای زیادی بین مردم ایجاد کرد مثلا بنده خودم بعضی از رؤسای رتبه ۹ و یا افسران درجه سرتیپی و سر لشگری را دیدم که ناراضی بودند و گفتند ما چند تا بچه مان که بمدرسه می‌روند یک مرتبه از هر یک از اینها هشتصد نهصد تومان پول برای شهریه یک ساله خواسته‌اند و ما نتوانسته‌ایم بدهیم رفته‌ایم قرض کردیم و پرداختیم و این مطلب طوری منعکس شده بود در خارج که بی اندازه سو صدای کرده بود موقعی که مجلس تعطیلاتش تمام شد بنده در همان جلسه اول این سوال را در نتیجه تأخیر نوبت رسید بحالا بعد از این جریان که این سؤال داده شد و جناب آقای قنات آبادی در ضمن بیاناتشان فرمودند و جناب آقای وزیر فرهنگ هم توضیحاتی دادند جناب آقای وزیر فرهنگ یک شرحی بنده مرقوم فرمودند راجع بمبنای این کار یعنی قانونی که از مجلس گذشته برای گرفتن شهریه و آئین نامه‌ای که شورای عالی فرهنگ در آن مورد تصویب کرده است بنده این ماده دوم قانون را که مطالعه کردم دیدم که نحوه عمل یک قدری فرق دارد با خود قانون البته منتظریم در این موضوع آقای وزیر فرهنگ پاسخ بدهند و توضیح بیشتری بدهند به ماده ۲ البته از قوانینی است که از مجلس گذشته می‌گوید وزارت فرهنگ مجاز است هر یک
+از دبیرستانها را که مقتضی بداند بصورت اداره نماید که در اینگونه دبیرستانها از دانش آموزان شهریه مناسبی بتصویب شورای عالی فرهنگ در تهران و شعب آن در شهرستانها دریافت شود. پس متن ماده دوم حکایت از این می‌کند که اجازه داده شده که وزارت فرهنگ بتواند بتدریج دبیرستانهای ما را که جنبه دولتی دارند این را تبدیل بکند بجنبه ملی یعنی بصورت اداره نماید که شهریه‌های هم گرفته شود بنده خیال می‌کنم مفهوم معنای واقعی این ماده این است و تصور می‌کنم مجلس شورای ملی هم همین عقیده را داشته باشند که ما بتونیم بتدریج دبیرستانهای خودمان را از صورت دولتی خارجش کنیم و تبدیل بکنیم بدبیرستان‌های ملی و بهمین جهت هم هست که قید ‹‹ اداره کند ›› تویش دارد پس اگر وزارت فرهنگ این کار را بکند یعنی هم شهریه بگیرد و هم آن دبیرستانها جنبه دولتی داشته باشد یعنی حقوقش، مخارجش جزء بودجه عمومی باشد یک چیزی هم اضافه از مردم بگیرد خیال می‌کنم معنی واقعی ماده دو را عمل نکرده است پس اگر جناب آقای وزیر فرهنگ اینجا در پاسخ توضیحاتی دادند که این که این ماده دو را بمعنای واقعی خودش خواسته‌اند اجرا بکنند یعنی واقعاَ یک برنامه اساسی دارند که چگونه دبیرستانهای دولتی ما را تبدیل می‌کنند بدبیرستان‌های ملی بنحوی که بشود یک صرفه جوئی در بودجه مملکت بشود که بودجه دبیرستانها دولتی را بمصارف دیگر برسانند از نظر احتیاجات مملکت شاید نظر مقنن تأمین شده باشد ولی اگر بصورتی که فعلا عمل شده یعنی دبیرستانها ی دولتی سر جایش هست بکیفیتی که بودجه اش در بودجه عمومی وزارت فرهنگ هست از آنطرف هم یک وجوهی گرفته بشود از اشخاص بنده خیال نمی‌کنم معنی واقعی ماده دو را اجرا کرده باشند والا ما در اجرای قانون هیچ حرفی نداریم بسیار هم معتقد هستیم باجرای قانون گله‌های ما همیشه از دولت این است که چرا قوانین که از مجلس شورای ملی می‌گذرد درست اجرا نمی‌کنند؟ حالا اگر جناب آقای وزیر فرهنگ توانستند در اجرای این ماده دو توضیحاتی بدهند که بنده قانع بشوم البته بنده تسلیم می‌شوم بتوضیحات ایشان بقیه عرایضم را هم بعد از ایشان عرض می‌کنم.
رئیس ـ آقای وزیر فرهنگ بفرمائید؟
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)ـ بنده در جواب جناب آقای عمیدی نوری باید عریض کنم که توجه مردم روز به روز و سال بسال بتربیت اولادشان زیادتر می‌شود آماری که ما داریم در هر سال در حدود قریب صد هزار نفر بر عده دانش آموزان مدارس افزوده می‌شود البته این اسباب کمال امیدواری و خوشوقتی است که رشد اجتماعی مردم بدرجه ایست که توجهشان بتعلیم و تربیت فرزندانشان روز بروز زیادتر می‌شود. الان در حدود یک میلیون نفر بلکه کمی متجاوز ما محصل دارم ولی اگر روی آمار صحیح کشور‌های مترقی بخواهیم حساب کنیم عده شاگردان مدارس در ایران باید در حدود سه میلیون نفر باشد بنابراین این توجهی که مردم دارند خیلی روی این حساب صحیح است زیرا که بسیار از اطفال هستند که بمدرسه نمی‌روند و باید بمدرسه بروند، در همه جا، در تمام کشورها عده شاگردان مدارس در نتیجه ازدیاد جمعیت زیاد می‌شود ولی در کشور ما هنوز بسیار اطفال هستند که بمدرسه نمی‌روند بمناسبت اینکه مدرسه باندازه کافی وجود ندارد البته اگر بخواهیم بانتظار این باشیم که وزارت فرهنگ بودجه اش سال به سال زیادتر بشود و مدارس اضافی تأسیس بشود برای این اطفال تا بتوانیم این سه میلیون نفر با جا بدهیم گمان می‌کنم که یک قرن طول خواهد کشید ما اشتباه می‌کنیم اگر بخواهیم مخارج تعلیمات را کاملا بعهده دولت قرار بدهیم بایستی همانطوری که در همه کشورها معمول است از کمک مردم بتأمین مخارج مدارس استفاده کنیم (صحیح است) این کمک گاهی بطور غیر مستقیم می‌شود یعنی شهرداریها عوارض از مردم دریافت می‌کنند و از محل آن عوارض مدرسه می‌سازند و مخارج مدرسه را تأمین می‌کنند گاهی هم بطور مستقیم می‌شود یعنی اطفالی که بضاعت کافی دارند در یک مدارس ملی تحصیل می‌کنند یا در مدارس دولتی شهریه کافی می‌دهند که از این محل بشود قسمتی از مخارج مدارس را تأمین کرد (صحیح است) رویه ایکه از سال گذشته ما پی گرفتنیم این بود که بر تعداد مدارس ملی بیفزائیم یعنی اشخاصی را که می‌توانند برای تحصیل فرزندانشان شهریه بپردازند اینها را دعوت کنیم باینکه فرزندان خودشان را باین مدارس ملی بسپارند تا اینکه ما در مدارس دولتی بپردازیم به تربیت و تعلیم آن عده اشخاصی که توانائی پرداختی شهریه را ندارند خوشبختانه مدارس ملی دبستان و کودکستان بمقدار زیاد تأسیس شده و امیدوار هستیم با ز هم تشویق کنیم که بر تعداد ای مدارس افزوده بشود در دبیرستان نظر وزارت فرهنگ این بود که بعضی از این دبیرستانها دولتی بصورتی اداره بشوند که دانش آموزانی که بضاعت کافی دارند باین مدارس شهریه بپردازند و این وجوه شهریه بمصرف خود آن مدارس برسد یعنی صرف تأسیس آزمایشگاه، تهیه وسائل خانه داری طباخی و خیاطی برای دختران بشود باین جهت بود که لایحه‌ای تقدیم مجلس شورای ملی شد و بتصویب رسید ما هم این قانون را مشغول اجرا هستیم برای آزمایش در تهران و چند دبیرستان عملی کردیم ولی بآقایان عرض کنم که این نه دبیرستان که در طهران از بین قریب هشتاد دبیرستان بصورت ملی در آمده بهیچوجه مزاحمتی برای اشخاصی که بضاعت ندارند تولید نکرده و نباید هم بکنند و قانون پیش بین شده که محصلین بی بضاعت نه تنها در این دبیرستانها باید مجاناً تحصیل بکنند بلکه باید بآنها کمک هم بشود و بنده بآقایان عرض می‌کنم که کمال دقت را کردیم برای اینکه‌ای کار و مرحله اجرا بموانع و مشکلات برخورد نکند اولا میزان شهریه را هشتاد ریال یعنی سالی هزار ریال در دوره دوم متوسطه در ماه ۱۲۰ ریال یعنی در سال ۱۵۰۰ ریال و تقریباً ثلث آن مبلغی است که در مدارس ملی نظیر آن مردم شهریه می‌دهند و بنده باید عرض کنم مردم خیلی حسن استقبال کردند از این قانون و از اجرای این قانون حالا اگر ندرتاَ اتفاق افتاد باشد یک محصلی بیک دبیرستان مراجعه کرده باشد و واقعاُ قادر بپرداخت شهریه نبوده ما سعی کرده‌ایم و مدیران مدارس را بایشان اختیار دادیم که آنها را معاف از شهریه بکنند
اگر در مدارس هم بحرف کسی گوش ندادند بر ما بود که رفع اشکال بکنیم بما هم هر کس مراجعه کرد تقاضای او را انجام دادیم و رسیدگی کردیم و من استدعا می‌کنم اگر کسی بآقایان هم مراجعه بکند ما مهیا برای رسیدگی بآن کار هستیم ولی عرض می‌کنم این یک اقدام اساسی است که باید بشود ما نباید موانعی و مشکلات فراهم کنیم برای این مردم با وزارت فرهنگ همکاری لازم را نکنند بنده بآقایان اطمینان میدهم که روز بروز بر تعداد محصلین مدارس افزوده می‌شود و توانائی مالی دولت هیچوقت باین اندازه نخواهد بود که تمام مخارج این مدارس را بعهده بگیرد (صحیح است) اگر بخواهیم باین انتظام باشیم نتیجه این خواهد شد که عده‌ای از اطفال از تحصیل محروم بمانند و این همان طبقه‌ای هستند که بی بضاعت هستند زیرا وقتی مدارس باندازه کافی وجود نداشته باشد طبعاً آنها هم که تمکن بیشتری دارند و بضاعت بیشتر دارند وسیله بیشتر برایشان فراهم است آنها موفق خواهند ماند و ما برای حمایت از این اطفال است که سعی می‌کنیم مدارس ملی زیاد تر بشود و آنهائی که می‌توانند شهریه بدهند شهریه بدهند: اطمینان داشته باشند که از این عده شهریه می‌گیریم تا بتوانیم آن اطفال بی بضاعت را در مدرسه تربیت بکنیم البته بنده اذعان می‌کنم در اجرای این قانون یا هر قانون دیگر ممکن است یک موانع و مشکلاتی پیش بیاید ممکن است احیاناَ در یک موردی بد عمل بشود بنده این را تصدیق می‌کنم باید جلوگیری کرد باید قانون را آن طوری که هست اجرا کرد و نیت قانونگذار را محترم شمرد وسعی کرد آن نیت عملی بشود و آن چه بنده استنباط می‌کنم نیت قانون گذار این است که ما سعی کنیم یک قسمت لااقل از مخارج تعلیم و تربیت فرزندان اشخاص با بضاعت بوسیله خود آنها تأمین بشود تا دولت بتواند از بودجه خودش مدارس دولتی به اندازه کافی که در دسترس عموم قرار داشته باشد تأسیس بکند (صحیح است)
چون نیت این است اعم از این که در دبستان باشد یا در دبیرستان باید باین نیت کمک کرد و اگر هم نواقصی در کار هست آن نواقص را بر طرف کرد من از این تذکرات استفاده می‌کنم و از آقایان هم انتظار دارم که اگر اشخاصی مراجعه کردند که احیاناً بضاعت نداشتند یا بضاعت کافی نداشتند اینها را بما معرفی کنید بهیچ وجه من الوجوه احتیاج بتصدیق عدم بضاعت یا کلانتری و امثال ذالک که یک مرتبه هم در اینجا صحبت شد نخواهد بود اشخاصی که مورد اعتماد وزارت فرهنگ مدرسه باشند بخصوص وقتیکه انجمن‌های همکاری خانه و مدرسه در همه مدارس هست و اشخاص را بخوبی مشناسند ممکن است این نقیصه در اجرای قانون مرتفع بشود بنحوی که آن طوری که منظور نظر هست کمک مردیم بفرهنگ و بتأسیس مدرسه بساختمان مدرسه جلب بشود اگر غیر از این باشد بنده اطمینان میدهم باین توجهی که مردم بفرهنگ دارند و روز بروز محسوستر خواهد شد یا این که در یک مدرسه جمعیت زیاد است و آنجا کم است چند روز قبل یکی از آقایان نمایندگان فرمودند که در مدرسه بچه‌ها روی طاقچه می‌نشینند (صحیح است) گو اینکه بنده تحقیق کردم در این مدرسه ایکه ایشان معرفی کردند اصلا طاقچه نداشت ولی خوب جمعیت در آن مدرسه زیاد بود و بنده نمی‌توانم جلو گیری بکنم از این که اطفال مردم که بمدرسه می‌خواهند وارد بشوند اسمشان را ثبت نکنند، اگر این اطفال بیرون بمانند گمان می‌کنم امروز ننگ است برای مملکت ما که قانون تعلیمات اجباری را به تصویب رسانده و اطفالی بطیب خاطر می‌خواهند بمدرسه بیایند و ما آنها را جواب بگوئیم البته باید آنها را پذیرفت ممکن است در کلاسی عوض چهل نفر شصت نفر باشد ولی باید علاج کرد علاج این کار این است که دولت مدرسه زیاد بکند ولی دولت وقتی نتوانست باندازه کافی زیاد کند چه ضرر دارد کمک مردم را برای ایجاد مدرسه جلب کند؟ این است که من از آقایان استدعا دارم که با این فکر بنده را یاری بکنند و کمک بفرمایند اگر نواقصی هم در این قسمت باشد امیدوارم که با کمک آقایان رفع کنیم (احسنت)
+رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ بحثی که در این جا پیش آمد راجع به سؤال مربوط بطرز اجرای ماده ۲ قانون مصوب مجلس بود جناب آقای وزیر محترم فرهنگ یک توضیحات کلی هم راجع باساس فرهنگ و طرز احتیاجات مردم و استقبال مردم دادند تردیدی نیست که ملت ایران کمال رشد خودش را در استقبال شدیدی که بمدارس برای تکمیل تحصیل نشان داده ثابت کرد و متأسفانه همانطوری که خودتان فرمودید دولت نتوانست از این استقبال فراوان که بعمل آمده استفاده کند و وسائل کامل را در اختیار مردم برای رفتن به مدارس فراهم بکند این را همه تصدیق داریم و بهمین دلیل است که ملاحظه میفرمائید که گفته می‌شود در مدارس در طاقچه می‌نشینند یا در دو وقته بچه‌های مردم در مدارس درس می‌خوانند علتش همین است این بحث یک بحث اساسی است که تصور می‌کنم مجلس هم معتقد است که یک فکر اساسی باید برای این کار کرد و انتظار هم داریم هر نقشه‌ای که دولت برای تکمیل این موضوع دارد بیاورد ما هم استقبال می‌کنیم (صحیح است) ولی در حال حاضر ما یک وضع خاصی در مملکتمان می‌بینیم از یک طرف مدارس ابتدائی ما مجانی است از یک طرف در بعضی از کشورها دبیرستانها دولتی نیست یعنی مردم شهریه می‌دهند در قسمت تعلیمات عالیه هم شهریه باید بدهند در خارج همه جا در تعلیمات عالیه در دانشگاهها کسانی که تحصیل می‌کنند شهریه می‌دهند ما الان در وضعی قرار گرفته‌ایم که دبستان‌ها ما مجانی است دانشکده‌های ما مجانی است ولی دبیرستان ما دارد باین صورت در می‌آید بنظر من این صحیح نیست ما باید یک اسلوب و یک ترتیب، یک سنخ و یک هم آهنگی در فرهنگمان قائل بشویم چطور ما می‌توانیم در فرهنگ ایران معتقد بشویم که اگر کسی در دانشکده طب بخواهد درس بخواند باید پول بدهد و اگر پول نداشته باشد با یک رفتاری تا حدی خشن باولیاء اطفال و مخصوصاُ جوانهای بی بضاعت عمل می‌کنند و اینها را رد می‌کنند از مدرسه و می‌گویند بروید پول بیاورید و او هم اگر اتفاقاُ یک فرزند بی بضاعت باشد و خجالت بکشد می‌رود بمنزلش می‌نشیند این ترتیب پیش آمده اینکه بنده عرض می‌کنم قطعاً جناب آقای وزیر فرهنگ هم برخورده‌اند باین شکایاتی که شده این است که بنده عرض می‌کنم خوبست یک هم آهنگی در فرهنگ ما در اسلوب تربیتی ما پیش بیاید که این اختلاف بین دانشگاه و دبیرستان پیش نیاید اگر معتقد هستیم که تحصیلات متوسطه بر عالیه ما باید پولی باشد هر دو باشد و اگر نباید پولی باشد نباشد والا اگر باین نحو پیش برود نتیجه اش این است که بعضی است فرزندان بی بضاعت این مملکت ممکن است نتوانند تحصیلات متوسطه خودشان را بکنند در حالی که آنها ممکن است جوانان مستعدی باشند و استعداد داشته باشند بر اینکه تحصیلات عالیه خودشان را تکمیل کنند و یک مردمان خوب و فنی برای مملکت بشوند وقتی شما در دبیرستان را با گرفتن شهریه در مقابل اشخاص بی بضاعت بستید طبعاً او نمی‌تواند بمدرسه عالی برود (پرفسور اعلم ـ در دبستان هم پول می‌گرید) بلی ولی باین میزانی که در دبیرستان هست قطعاً نمی‌گیرند اما راجع بکمک مردم بمدارس فرمودند بنده هم معتقد هستم الان اگر دولت کمک هائی را که مردم می‌کنند بمصرف مدارس برسد و صحیح عمل شود می‌توانند احتیاجات مردم را رفع کنند در مسافرتی که خود جناب آقای دکتر مهران در تبریز تشریف داشتند نمایندگان تبریز هم بودند ما آنجا دیدیم از کمک خود مردم چهل باب مدرسه تأسیس شده بود این مگر مال کی بود؟
این کمکی نبود که بروند شهریه بدهند کمکی بود که صدی پنج شهرداری بود کمکی بود از وجوهی که مردم برای مستمندان داده بودند کمکی بود که اصل چهار داده بود و مجموع این کمکها بود که مدیر کل فرهنگ آذربایجان ازش استفاده صحیح کرد و توانست ۴۰ باب مدرسه در ظرف پنج سال بسازد چهل باب از وجوه مردم و ده باب از وجوه وزارت فرهنگ و مخصوصاً جناب آقای دیهیم بنده خوشوقت شدم از اینکه دیدم مردم کمک می‌کنند استقبال می‌کنند منتهی در بعضی جاها از استقبال و کمک مردم خوب استفاده می‌شود در اجرای آن خوب عمل می‌کنند و نتیجه کاش هم این می‌شود که شهر تبریز چهل باب مدرسه در ظرف پنج سال از کمکی که مردم کرده‌اند می‌سازند ولی در خیلی استانها دیگر اینطور عمل نمی‌شود از محل پنج در صد که مردم و شهرداری کمک می‌کنند ممکن است بمصرف اضافه حقوق و مصارف دیگر برسد و از آن مدرسه ایجاد نشود یا همانطور که شهر تبریز استفاده کرد پول مستمندان را نگذاشت هبآءمنثورا بشود و مدرسه ساخت بنده آنجا بجناب آقای وزیر فرهنگ عرض کردم که ممکن است جنابعالی از این رویه‌ای که در تبریز پیش گرفته‌اند و از جمع آوری وجوه مردم چهل باب مدرسه بوجود آمده این رویه را کاری کنید که در تمام کشور عملی شود مردمی واله خیلی پول می‌دهند شما اگر بحساب مالیات‌ها مراجعه کنید به حساب عوارض مراجعه کنید بیشتر مخارج و سنگینیهائی که هست وجوهی است که بر مردم تحمیل می‌شود بعنوان فرهنگ بعنوان عوارض، بعنوان بهداشت و عناوین دیگر و عقیده بنده اینست که باید از این کمک هائی که مردم می‌کنند خوب استفاده بشود و حسن استقبال کرد که نتیجه بدهد برای مملکت این است که بنده معتقد هستم صرف گرفتن شهریه باین معنی که یکی از آقایان نمایندگان محترم یادداشتی بینده داده‌اند و نگفته‌اند که ضرر اجتماعی این کار از نظر تربیت خانواده بیشتر از آن کمک نقدی است برای این که یک جوانی وقتی که در یک دبیرستانی معرفی شد به بی بضاعت این عمل او را تحقیر می‌کند خجالت می‌کشد و فاصلةبین او با یک محصل غنی پیدا می‌شود و معلوم می‌شود که فقر باعث عقب افتادگی است این یادداشت آقای دکتر پیر نیا است که بنده خواستم مخصوصاً بعرضتان برسانم چون عقیده ایشان را هم بنده دارم ما نبایستی برای دریافت یک وجوه مختصری که این وجوه مختصر هم تأثیر اساسی در فرهنگ ما ندارد تولید این اختلاف را بکنیم در حالی که ما وجوه بزرگ و زیادی داریم که می‌توانیم با آن وجوه نواقص مدارسمان را از حیث ساختمان همانطور که راجع بفرهنگ تبریز عرض کردم رفع کنیم نبایستی بعنوان اخذ شهریه یک اثر منفی و بد اجتماعی در افراد ایجاد کنیم و این عکس العمل را تولید بکند که خود جناب آقای وزیر فرهنگ تمام مطبوعات را ملاحظه فرموده‌اند در مجلس سنا هم بحث شد (حمید بختیار ـ بدون پول که نیمشود فرهنگ درست کرد) جناب آقای بختیار بحث چیست؟ بحث این است که یک ماده دومی است که بموجب این ماده دو با اینکه مدرسه بصورت دولتی است یعنی بودجه اش تحمیل بر بودجه عمومی هست معذالک چیزی هم دستی از مردم می‌گیرند ما چه میگوئیم؟ ما گفتیم دبیرستانهای دولتی ما را اگر می‌خواهید ملی بکنید بنده موافق هستم که تمام پول و هزینه آن را از هر جهت بگیرید و بمدارس دیگر که دولتی هستند بدهید الان یک نامه‌ای از شمیران آمده برای بنده که در آن نوشته آقای مدرسه شاهپور تجریش واقع در شمیران الان یک ماه است از باز شدن آن می‌گذرد و کلاسهای سوم و چهارم و ششم آن بدون آموزگار اطفال مردم را سر می دوانند ما چه میگوئیم؟ ما میگوئیم یا دبستان باید ملی باشد و شهریه بگیرند یا باید دولتی باشد و مجانی باشد این کلاسها بدون معلم نباشد.
رئیس ـ دو دقیقه بیشتر وقت ندارید
عمیدی نوری ـ و اگر دبیرستانها هم نمی‌خواهید پولش تحمیل بر بودجه بشود دیگر این پول دستی را از مردم نگیرید این دیگر چیست بحث ما این است که چرا دانشگاهها مجانی است در حالی که دبیرستانها ی ما پولی است جناب آقای بختیار بنده میدانم که خودتان هم کمال علاقه را دراید باین کار منظور این است که یک طوری باشد که یک هم آهنگی و یک نظر کلی در فرهنگ ما باشد که این ملوک الطوایفی در مملکت نباشد دانشگاه مجانی باشد دبیرستان پولی در هیچ جا دنیا نیست (مهندس سلطانی ـ همه جا اینطور است) (حمید بختیار ـ همه جا پول می‌گیرند) رئیس ـ آقایان ساکت باشید یک سؤالی ایشان کرده بشما چه چرا بین الاثنین صحبت می‌کنید آقای سلطان مراد بختیار بفرمائید.
۴- سؤال آقای سلطان مراد بختیار راجع به ترمیم خرابی قنوات سیل زده و جواب آقایان وزیر کشاورزی و وزیر دارائی
سلطان مراد بختیار ـ بنده سؤالی کردم راجع بقنواتی که در اثر سیل خراب شده و چند ماه می‌گذرد و آنچه بنده اطلاع دارم دولت کوچکترین کمک را باین مردم که قنواتشان خراب شده نکرده البته یک صورت هائی مسلماً بنده میدانم که خدمت جناب آقای وزیر کشاورزی داده‌اند و مسلماً ایشان تشریف می‌آورند و این صورت را می‌خوانند ولی این صورت‌ها برای مردم قنات نمی‌شود و دلیلش هم این است که بنده یک نامه‌ای دارم از یکی از اشخاصی که قناتش خراب شده است و در آن نامه نوشته است که شما نمی‌روید مذاکره بکنید که دولت هم بما کمک نمی‌کند یا اینکه دولت گوش شنوا ندارد بنده خیال می‌کنم که چون من زیاد مذاکره کرده‌ام مسلم این است که شق و دومش صحیح است دولت گوش شنوا ندارد (بهبهانی ـ گوش ندارد که بشنود) حالا بطور مثال بعرض میرسانم که بانک کشاورزی آمده است یک پولی آورده است بمحل‌های سیل زده و گفته است این پول را بمردم قرض بدهند چند روز پیش بنده یک تلگرافی داشتم و این خیلی مسخره است اوراقی که برای این کار لازم است و بانک کشاورزی روی آن اوراق پول قرض هم یک تمبر مخصوص دارد که بایستی اداره ثبت اسناد آن تمبر را بزند چهار ماه است که ثبت اسناد حاضر نشده است این تمبر را باین اوراق بچسباند بنده فکر کردم که اگر بروم ثبت اسناد تقاضا کنم این تمبر هائی را که لازم است باین اوراق بچسبانند و بفرستند بمحل ترسیدم بگویند وکیل است و آمده است توصیه می‌کند و بعد اسباب زحمت بشود بنده این کار را از این جهت نکردم ولی بنده استدعا می‌کنم از شما که وزیر کشاورزی هستید بپرسید از این آقایان که چطور می‌شود که چهار ماه است اداره ثبت اسناد حاضر نشده است که برای یک کار
+بسیار مختصر مردم بیچاره را از این بی ترتیبی راحت کند بعداً هم یک صورتهائی خدمت آقایان می‌دهند که متأسفانه‌ای صورت‌ها صحیح نیست نمیدانم بانک کشاورزی یا کدام دستگاه می‌دهد و از همه بدتر این است که دولت بوسیله رادیو اعلان می‌کند که بمردم فقیر بیچاره کمک می‌شود و این هم یک بلائی شده است برای جان مردم بیچاره بدبخت رادیو می‌گوید ما این کار را کردیم ما قنوات را درست می‌کنیم ما پول فرستادیم چه بکنیم، اما بوسیله رادیو نه بوسیله لازم و مردم هم که متأسفانه از گفته رادیو سیر نمی‌شوند حالا بنده استدعا دارم اگر امکان دارد دستور بفرمائید که بوسیله این رادیو دیگر بمردم کمک نشود یا اگر می‌خواهید بمردم بیچاره کمک بشود ای گندم‌ها را پول‌ها را بوسیله بانک و کامیون بفرستد (صحیح است) این نکته را باید عرض کنم مردم آنچه بنده دیدم ناراضی هستند و شاید آقایان توجه داشته باشند که این عدم رضایت در همه جا هست آنروز که جناب آقای بهبهانی اینجا نطق کردند بنده می‌خواستم که یک روزنامه بخرم و نطق ایشان را بخوانم در تمام شهر یک روزنامه پیدا نکردم که بخوانم بالاخره یک روزنامه اینجا آقای بهبهانی دادند خواندم پس علت اینکه عرض کردم این بود که مردم فشار بهشان وارد می‌آورند ناراضیشان می‌کنند و این باعث می‌شود که وقتی یکی از آقایان بیاید اینجا و یکی از حقایق را بگوید بسیار مورد علاقه مردم واقع می‌شود حالا استدعا می‌کنم که باین موضع سؤال توجه فرمائید چون موضوعی نیست که مربوط ببنده یا دو نفر دیگر باشد یک جوابی بفرمائید که آن جواب حقیقتاً نتیجه ـ ای داشته باشد والا جنابعالی تشریف بیاورید اینصورت را قرائت بفرمائید از نظر مردم نتیجه‌ای نخواهد داشت حالا بفرمائید آن صورت را قرائت بفرمائید.
رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی بفرمائید
وزیر کشاورزی ـ (ناصری) عرض کنم علاقة نماینده محترم و سایر آقایان نمایندگان نسبت بوضعیت سیل زدگان غیر قابل تردید است و در تمام شئونات مملکت این علاقه هست حتی اعلیحضرت همایونی هم خودشان رنج سفر را بر خود هموار کردند و نقاط سیل زده را از نزدیک بازدید کردند دولت هم با جدیت و علاقه مخصوصی که دارد و موافقت کرده است تا آنجائی که مقدور بوده است البته بنده اینجا یصورتی آوردم ولی آنرا نمی‌خوانم بطور خلاصه وجوه برای اصلاح قنوات متمرکز شده در بانک کشاورزی و بانک مأمور اجرای برنامه عمرانی قنوات است صورت‌های ما دو قسم است یکی صورتی است همانطور که فرمودند از اعتباراتی که تصویب شده و در دسترس بانک کشاورزی گذاشته شده است از محل سازمان برنامه تا بحال ۱۵ میلیون ریال ببانک پرداخت شده و بانک خودش از اعتبارات شخصی ۳۱ میلیون ریال بشعبات خودش در کشور انتقال داده (سلطان مراد بختیار ـفقط انتقال داده بدرد مردم نمی‌خورد) اجازه بدهید صورت ریز را نمی‌خوانم فقط محل هائی که پول فرستاده‌اند عرض می‌کنم اصفهان است نائین، کاشان،، سیرجان، یزد، شهرکرد، کرمان، فسا و غیره ارقام هم این جا هست ولی همانطور که فرمودند نمی‌خوانم ولی یک مشکلاتی را بعرض میرسانم و آن این است که در سؤال خودشان ببنده فرمودند که تعداد قنوات آسیب دیده چقدر است عرض کنم طبق گزارشی که تصور نمی‌کنم بانک کشاورزی خلاف داده بادش تعداد قنوات آسیب دیده ۱۹۲۵ رشته قنات است از کوچک و بزرگ و از خسارت کم و خسارت بزرگ بعضی از این قنوات ۵ درصد ۶ درصد خسارت دیده و بعضی هم صد در صد بکلی خراب شده از مجموع ۱۹۲۵ قنات ۱۰۵۲ قنات تعمیر شده بطور که آب زراعت و آب آشامیدنی که در بسیار از نقاط فراهم نبود تهیه شده است و در دسترس مردم است و اگر بکلی هیچ عملی نشده بود که آب نبود (سلطان مراد بختیار ـ خلاف عرض کرده‌اند عرض کنم عملیات شیر و خورشید این کار را کرده‌اند) عرض کنم عملیات شیر و خورشید هم توسط بانک کشاورزی اقدام شده، کلیه عملیات شیر و خورشید و دستگاههای دولتی و اعتبارات سازمان برنامه در قسمت قنوات متمرکز در بانک کشاورزی است یک مقداری از این قنوات اصفهان هم بوسیله یکی از بازرگانان خیر آقای دریانی در حال اقدام است و پیشرفت خوبی کرده‌اند و اینکه فکر شود شاید این ارقام صحیح نباشد بنده عرض می‌کنم که تمام صحیح است و تمام اعتبارات بمصرف رسیده بدلیل قنوات اصلاح شده و عمران شده که آب آن در دست مردم است از حیث آب آشامیدنی و زراعت که در ۱۰۵۲ رشته قنات است بنابراین بنده مدعی نیستم که تمام اقدامات لازم بعمل آمده است ولی تا این میزان مساعی بکار برده شده است (دکتر مشیر فاطمی ـ با پول مردم نه با پول خودتان و پول بانک)
رئیس ـ آقای سلطان مراد بختیار بفرمائید.
سلطان مراد بختیا رـ همانطور که بنده قبلا عرض کردم جناب آقای وزیر کشاورزی تشریف آوردند اینجا (وزیر کشاورزی ـ صورت را که نخواندم) خوب متشکرم که همه ـ اش را نخواندید ولی نتیجه یکی بود اما اینکه فرمودید که ۱۰۵۲ رشته قنات اصلاح و تعمیر شده است بجنابعالی قول میدهم که این موضوع مسلماً صحیح نیست همان حکایت حسن و حسین هر سه دختران مغاویه‌اند اینکه فرمودند بانک کشاورزی اینقدر پول داده است، بانک کشاورزی اولا اینقدر پول نداشته و تا کنون هم اداره ثبت اسناد اسنادی را که باید بانک کشاورزی پول در اختیار مردم قرار بدهد تا حالا در اختیار آنها نگذاشته است و اگر یک پولی هم فرستاده‌اند از سازمان برنامه یا دستگاههای دیگر دولت فقط این پول منتقل شده رفته از این حساب بحساب دیگر یک مدتی هم مردم بینوا را سرگردان کرده‌اند با هو و جناجال که ما به بینوایان کمک کرده‌ایم در صورتی که اگر کمکی شده شاید در حدود چهل یا پنجاه نفر در تمام این مملکت توانسته‌اند که از پول بانک کشاورزی استفاده کنند و بقیه این قنوات که تعمیر شده است خود مردم کرده‌اند این را مطمئن باشید که مردم کمک می‌کنند و کمکی از طرف دولت نشده دولت اگر بخواهد کمک کند تازه امکان دارد که سهم کشاورزان را هم یکدهم آنچه که برای اشخاصی که در تهران هستند یا در شهرهای بزرگ در نظر بگیرد البته بانک کشاورزی شما ۶۰ میلیون تومان (وزیر کشاورزی ـ مال من نیست) مال دولت جه فرق می‌کند (یک نفر از نمایندگان ـ بانک کشاورزی هم خراب است) بنده عرض نکردم آباد است بنده منظورم اینست که آباد کنند اگر بخواهیم که این مملکت یک روز ترقی کند فقط یگانه راهش این است که بکشاورزان کمک بشود نه اینکه بوسیله انحصار قند و شکر و گمرک دخانیات با این چیزها فشار بیاوریم بمردم وهی کاخ بسازیم ۱۵طبقه و ۲۰طبقه ببریم بالا و توی سر آن بدبخت‌ها بزنیم این کار مسلماً هیچ نتیجه‌ای برای مملکت نخواهد داشت و اما موضوع دوم که خواستم حضورتان عرض کنم موضوع مالیات سیل زدگی است در این محل هائی که سیل آمده است جناب آقای وزیر اینها باید تا تاریخ معینی آمده باشند و طبق مقررات تقاضای بازدید خسارت کرده باشند اما متأسفانه سیل آنها را خبر نکرد و بعد از آن تاریخ آمد و چون بعد از آن تاریخ آمد این بیچاره‌ها رفتند تقاضای کردند که شما بیائید به بینید چه خبر است قنوات و املاک ما بکلی خراب شده است از این جهت تقاضا داشتند که وزارت دارائی دستور بدهد شعبات خودش بدارائی‌های محلی که است محل‌های سیل زده و خراب شده است مالیات ندهند یا اگر مالیات هم می‌دهند اسم این را نگذارند مالیات بر در آمد بگذارند مالیات بر سیل زدگی حالا بنده نمیدانم جناب آقای وزیر دارائی اگر امکان دارد بهر طریقی که امکان دارد و مطمئن هستیند که یک مردمی در آن محل‌ها هستند که جا دارد کمک بآنها بشود دستور بفرمائید مالیات از آنها مطالبه نکنند الساعه در یک محل هائی که خرابی‌های زیادی شده است از لحاظ مسکن و خانه در زحمت و سختی هستند و این را هم باید اولا عرض کنم که شیر و خورشید سرخ کمکهای بسیار خوبی کرده است (صحیح است) بد را باید گفت خوب را هم باید گفت وزارت بهداری در آن روزی که سیل آمده بود بنده خودم رفتن دیدم هر جا که ما می‌رفتیم با یک اکیپی از طرف وزارت بهداری آمده بود یا آمده بود و رفته بود یا اینکه آنجا حاضر بود اما غیر از مأمورین وزارت بهداری و شیر و خورشید سرخ بنده که ندیدم آنهائی هم که سیل زده بودند ندیدند شاید در آذربایجان یا جاهای دیگر مثلا فرض کنید زاهدان دیده باشند بنده نمیدانم و چنین کمکی را ندیدم حالا هم متأسفانه یک مقداری زیادی راهها خراب شده است و آندفعه هم آن شکایاتی که شده بود تقدیم کمیسیون عرایض کردم و جناب آقای خلعتبری کمیسیون را دعوت کردند و بنده هم بودم مذاکره کردیم اما متأسفانه آن نتیجه‌ای که از گفت نو شنود باید بیرون بیاید بنده ندیدم برای اینکه بنده چیز هائی عرض کردم و آقایان وزراء هم یک چیزهائی فرمودند ولی برای مردم باور بفرمائید نتیجه این نداد ا آن روزی که سیل آمده است مخصوصاً که رادیوی جناب آقای ذوالفقاری هم وعده بمردم می‌دهند خبری از کمک نیست مردم هی بما می‌نویسند که شما بروید بدولت بگوئید هر چه می‌گویم که واله ما خواسته‌های مردم را بعرض رسانیده‌ایم فایده نکردهاست نامه‌ای رسیده است که در آن نامه نوشته است تو را بقرآن این کاغذ را بخوان و حالا این کاغذ چون خیلی طولانی است
بنده خلاصه اش را می‌خوانم نوشته است که بما کمک بکنید و اگر ما مال این مملکت نیستیم بما بگوئید که ما از کدام دولت کمک بخواهیم چون به بنده قسم داده است اجباراً می‌خوانم و بعرض آقایان میرسانم که لااقل یک فکری برای این مردم بشود اگر هم امکان ندارد که باین مردم کمک بشود بنده استدعا دارم دولت رسماً ـ وزیر کشاورزی ـ کمک شده) عرض کدم کمک شده ولی روی کاغدذ و مطمئین باشید که اداره ثبت اسناد آن تمبرهائی که لازم است هنوز نداده است که کمک بشود دستگاههای ما بقدری با هم، هم آهنگی ندارند که نمی‌تواند کمکی بمردم بکند (صحیح است) بنده نمی‌گویم که بانک کشاورزی نمیخواسته است کمک بکند ولی اداره ثبت اسناد آن مأموری که ۱۷۵ تومان در ماه حقوق می‌گیرد هر روز هم در فکر گرسنگی زن و بچه اش است او حالش را نداشته که تمبر‌های این اوراق را باین‌ها بدهد نتیجه این شده است که آن بدبختی که احتیاج بکمک داشته است مسلماً لنگ شده است و این کمک هم از روی
+کاغذ خارج نشده است (محمود ذوالفقاری ـ یادداشت بنده را توجه فرمائید) یادداشتی آقای محمود ذوالفقاری داده‌اند که آقای سلطان مرداد بختیار خواهش می‌کنم بگوئید اسامی اشخاص را که از بانک کشاورزی پول گرفته‌اند بگویند (بعضی از نمایندگان ـ اسم ببرند) این قسمت را هم تقاضا می‌کنم توجه بفرمائید.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی بفرمائید.
وزیر دارائی (فروهر) ـ راجع بساختمان قنوات و تنقیه قنوات و این قبیل امور وزارت دارائی هیچگونه مداخله مستقیمی ندارد و نباید هم داشته شاید چون داخل در صلاحیت این وزارتخانه نیست ولی چون سؤال را نماینده محترم از هر دو وزارتخانه کردند (سلطان مراد بختیار ـ چون بانک کشاورزی در تحت نظر وزارت دارائی است) اجازه بفرمائید این بود که لازم دانستم عرض کنم خدمتتان گذشته از این که علاوه بر کمک بسیل زدگان از لحاظ کار مالیات دهندگان هم یک مطالبی باستحضار مجلس محترم لازم است برسانم مطلبی که آقایان عرض کنم این است که بنده شخصاُ تعصبی راجع بوزارت خانه خودم ندارم و تمام دستگاهها را بیک نظر نگاه می‌کنم ملاحظه فرموده‌اید که اهل تظاهر نیستم اما در عین حال از خود شکنی بی جاهم خوشم نمی‌آید فرمودند وزارت بهداری حد اعلای کمک را کرده است صحیح است هیچ تردیدی ندارد فرمودند که دستگاههای شیر و خورشید سرخ هم کمک کرده‌اند تردیدی درش نیست ولی اجازه بفرمائید عرض کنم که وزارت دارائی هم کمک کرده است اما کمکش بنحوی نبود که جنابعالی بتوانید ببینید وزارت دارائی بمحض اینکه سیل آمد اول دستگاهی بود که فوراُ دو میلیون تومان با نداشتن یک وضع مالی خوبی بلافاصله در اختیار آن جمعیت سیل زدگان و آسیب دیدگان گذاشت (احسنت) دو میلیون تومان نقد علاوه بر آن وزارت دارائی کار دیگری کرد و آن این بوده است که دولت آمریکا که ما فوق العاده متشکر هستیم بیست هزار تن غله بلاعوض اهدا کرده اما این بیست هزار تن غله هنوز نرسیده است چون فاصله و بارگیری و حمل و نقل را در نظر بگیرید وزارت دارائی از متن سیلوی دولت در حدود ششهزار تن تا حالا غله به سیل زدگان داده است (صدر زاده ـ خیل کار بجائی کرده است) قسمت سوم این گندمی را که دولت آمریکا داده است برای سیل زدگان سیف بنادر ایران است در بندر تحویل می‌دهند وزارت دارائی قبول کرده که در حدود چهار الی پنج میلیون تومان هزینه حمل و نقل این را از محل اعتبارات عمومی بپردازند الان از محل اعتبارات غله یا بپای کرده است اما برای اینکه بتواند اعتبار غله را از اعتبارات عمومی رد بکند لایحه اش ا بنده دو سه هفته قبل تقدیم مجلس شورای ملی کردم خوب تصدیق بفرمائید که اینها هم یک کمکهائی است که می‌شود این کاری که ملاحظه میفرمائید البته کار فوق العاده نبوده است اگر وزارت دارائی پول داشت بایست سی میلیون تومان پول بدهد بنده نمی‌گویم که کار فوق العاده‌ای شده است ولی بآن کار کوچولوئی هم که شده است لطفاً توجهی بشود قسمت دیگر در همان اوان که کار سیل زدگان مورد بحث بود یعنی واقع شده بود یعنی سیل آمده بود بنابنامه هایئ که الساعه در وزارت دارائی موجود است وزارت دارائی فوراً سه میلیون تومان وجه در اختیار بانک کشاورزی گذاشت که برای تنقیه قنوات بکار ببرد و از هان محل مطابق صورتی که هست و بنده الان عرض می‌کنم حالا جناب عالی میفرمائید که داده نشده است (سلطان مراد بختیار ـ عیبش این است که بمردم داده نشده است انتقال داده شده ولی بدست مردم نرسیده) ملاحظه بفرمائید از دو محل برای کمک بسیل زدگان پول داده شده است یکی صورت پولهای پرداختی از اعتبار سازمان برنامه است که با بهره شش در صد داده است در اصفهان، شهرضا، سیر جان، یزد شهرکرد، کرمان، بندر عباس و فسا در حدود ۱۹ میلیون و ۱۲۲ هزار ریال (یک نفر از نمایندگان ـ مربوط به سیل زده نیست اعتبار عادی است) یکی هم صورت اعتبارات ارسالی از منابع مالی بانک که باز اسامی را عرض می‌کنم اصفهان، یزد، نائین، بندر عباس، فسا شهرضا، شهر کرد و کاشان سه میلیون و صد هزار تومانست که در اختیار بانک کشاورزی گذاشتیم حالا میفرمائید آنها بدست اشخاص نرسیده است یک مقام رسمی یعنی بانک کشاورزی می‌گوید من این را برای امور سیل زدگی اختصاص داده‌ام (سلطانمراد بختیار ـ بانک کشاورزی نمی‌گوید که من بافراد داده‌ام می‌گوید بشعباتم فرستاده‌ام راست هم می‌گوید) حالا عرض می‌کنم اینکارها شده است
جناب آقای وزیر کشاورزی هم که در اینکار دخالت مستقیم دارند این ارقام و اعداد را باستحضار رساندند یعنی کار کشاورزی است و فرمودند از هزار کسری قنات ۱۰۵۲ تایش تعمیر شده و حقیقتاً شده پس این کمکها شده اما راجع به سیل و مالیات فرمودند که مالیات بر در آمد اسمش را نگذارند مالیات بر سیل اسمش را بگذارند عرض کردم که بنده اهل تظاهر نیستم ولی سواد این اوراق را خدمت جنابعالی الساعه که رفتم بوزارت دارائی تقدیم می‌کنم مطابق قانون اگر نقطه‌ای خسارت دید یعنی سیل و آفت بآن نقطه وارد شد مالک موظف است اطلاع بدهد و بعد هم اگر رسیدگی لازم شد بخرج خودش باید رسیدگی بشد این را قانون است ولی روی همان منطقی که جنابعالی فرمودید که سیل قبلا خبر نمی‌کند و بدون خبر متأسفانه تشریف می‌آورند این مورد، مورد توجه عقل ناقص ما هم بود (سلطان مراد بختیار ـ اختیار دارید) عرض کنم حضور مبارکتان دستور صریح داده شده است سواد آنها را همه بنده خدمتتان تقدیم می‌کنم برای اینکه الان بنده نمی‌دانستم که جنابعالی این صحبت را مطرح میفرمائید دو دستور داده شده یکی اینکه آن نقاطی که صد در صد خسارت سیل دیده است مالیات مطالبه نشده و برای اینکه دو سیه هم روشن بشود خودتان مأمور بفرسید و بخرج دولت (صدر زاده ـ آن در روزنامه‌ها هم هست) اسمش را هم نگذاشتیم ممیزی برای اینکه با قانون تطبیق بکند اسمش را گذاشته‌ایم بازرسی و این متحد المآلها ابلاغ شده است مدت چند روز است و سوادش را بنده حضور جناب آقای سلطان مراد بختیار تقدیم می‌کنم برای اینکه ملاحظه بفرمایند ما هم بنوبت خودمان در فکر آن بدبختان و بیچارگان بوده‌ایم که گرفتار این مصیبت عظمی شده‌اند و بایستی هم که باشیم اما راجع بفرمایشی که الان فرمودند که این ارقام از طرف بانک کشاورزی بشعب داده شده اما آنها بافراد نداده‌اند این یک بحثی است بنده اگر اجازه بفرمائید الان که رفتم این مطلب را صراحتاً تحقیق می‌کنم و توضیح می‌خواهم که جریان کار را مفصلا ببنده جواب بدهند آنوقت جوابهائیکه رسیده اگر برای خود بنده مقنع بود خدمتتان تقدیم می‌کنم اگر هم مقنع نبود خیلی صریح عرض می‌کنم ریشش می‌گیرم که چرا این کار را نکرده که چرا این کمکها را بمردم نکرده (احسنت)(یکنفر از نمایندگان ـ صورت بخواهید) یک رویه‌ای در عین اینکه بنده اعتقادم این است که بانک کشاورزی هم تا آن حدی که ممکن است کار خودش را می‌کند مثال همین دیروز یک ۹ میلیون تومان پولی ما در اختیار گذاشتیم باستحضار مجلس محترم رساندم و آقایان عقیده شان این بود که برای شهرستانها خرج بشود دیشت دستور دادم حتی دستور دادم که در آئین نامه‌ها و در پرداخت هائیکه می‌خواهند بکنند در وثیقه هائیکه می‌خواهند بگیدند یک نوع تسهیلاتی قائل بشوند که مردم زودتر بتوانند بمقصود خودشان برسند دیروز برای بنده نوشته‌اند که این کمیسیون تشکیل شده و در آتیه بسیار نزدیکی صورت جدید را هم مفرستیم اینکارها تا بحال شده است (سلطان مراد بختیار ـ تقصیر از ثبت اسناد بوده است) ثبت اسناد که الان میفرمائید آن را ممکن است سؤال بکنم ولی خواهید دید که مالیات از سیل زده گرفته نمی‌شود و دستور داده شده و وزارت دارائی تا آن حدی که توانسته با بودجه بسیار، بسیار ضعیفش یک قسمت کوچولو از وضائفش را اجرا کرده یک قسمت کوچولو را چرا؟ برای اینکه دستش تهی بوده است و بیش از این نمی‌توانسته است کمک بکند. (احسنت)
۵- تقدیم چند فقره سؤال از طرف آقای مهدوی
ارباب رئیس ـ آقای ارباب.
ارباب ـ سؤالات است از دولت که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار ـ یک نامه‌ای است که از بازرگانان تهران رسیده است که تقدیم می‌کنم امر بفرمائید مورد دقت قرار بگیرد.
۶- طرح گزارش شور دوم کمیسیون قوانین دارائی راجع به معافیت مالیاتی مرزنشینان
رئیس ـ لایحه مالیاتی مرزنشینان مطرح است که گزارش آن قرائت می‌شود (بشرح زیر خوانده شد) گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی گزارش شور اول لایحه شماره ۳۳۸۸۵ دولت راجع بمعافیت مالیات املاک مزروعی جدید الاحداث و مستغلات جدید البناء بضمیمه پیشنهادات جهت رسیدگی شور دوم در جلسه تاریخ ۲۳ مهر ماه ۳۵ کمیسیون دارائی با حضور آقای وزیر دارائی و معاون آن وزارت خانه مورد رسیدگی واقع و با توجه بپیشنهادات واصله لایحه بشرح زیر اصلاح و اینکه گزارش آنرا جهت تصویب نهائی تقدیم می‌دارد
ماده ۱- وزارت دارائی مجاز است بمنظور تشویق و آسایش اهالی مرزنشین و عمران و آبادی مرزهای کشور نقاط مرزی غیر معمور را از خط مرز تا هفتاد و دو کیلومتر (دوازده فرسخ) مداخل کشور از پرداخت مالیات املاک مزروعی جدید الاحداث و مالیات مستغلات جدید البناء و همچنین املاک و مزارع و قنوات مخروبه و متروکه را تا ده سال از تاریخ بهره برداری معاف نمایند تبصره سواحل و جزایر غیر معمور تا هفتاد و دو کیلومتر بداخل کشور مشمول معافیت از پرداخت مالیات مذکور در این قانون خواهد بود
ماده ۲- نقاط مرزی مشمول ماده یکم بپیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد
ماده ۳- مرزنشینان مشمول این قانون مکلفند تاریخ بهره برداری از املاک و مستغلات جدید الاحداث خود را بدارائی محل و چنانچه دارائی وجود نداشته باشد باداره گمرک مرز کتباً اطلاع دهند
ماده ۴- در مواردی که برای عمران و آبادی نقاط مرزی دولت وجوهی مصرف نماید رعایت مقررات قانون محاسبات
+عمومی نسبت بمصرف این وجوه الزامی نیست طریقی مصرف وجوه مزبور بموجب آئین نامه‌ای می‌باشد که وزارت دارائی ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون بکمیسیون‌های دارائی مجلسین پیشنهاد و پس از تصویب کمیسیونهای مزبور قابل اجرا خواهد بود ماده ۵- دولت برای آبادانی نقاط غیر معمور مرزی و ساحلی که بر طبق ماده ۲ تشخیص می‌شود با در نظر گرفتن استعداد و مقتضیات نواحی مختلف و تشویق اهالی که بخارج مهاجرت نموده‌اند برای مراجعت به کشور در مدت ششماه برنامه تنظیم و بمجلس تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون دارائی مشایخی رئیس ـ آقای حشمتی.
حشمتی ـ بنده اصولا با بخشودگی هائی مالیاتی هیچ مخالفتی ندارم بلکه بالعکس خیال می‌کنم مادامی که دولت مثل اژدها روی منابع پرمنفعت مملکت افتاده تمام منابع پر منفعت را بخودش اختصاصی داده باید سعی بکند که با استخراج بیشتر منابع زیر زمینی از قبیل منابع نفتی تمام عواید و تمام مخارج را تأمین بکند و مالیات اصولا از هیچکس نگیرد و باین ترتیب تماس مردم را با مأمورین دولت قطع کند آقایان تصور می‌کنند این مالیاتهائی که می‌گیرند زیاد است خیر باور بفرمائید که این مالیات مزروعی بقدری ناچیز است که حتی حقوق مأمورین وصول را تأمین نمی‌کند خیال نکنید زیاد است ولی آن قسمت مالیات مربوط بخودشان آن بیشتر است ولی مالیاتی که بدولت می‌رسد زیاد نیست بهر حال بنده اینجا مخالفت کردم از این نظر که اصولا من با کارهائی که مخالف اصول صورت می‌گیرد مخالف هستم بدبختی ما در این کشور این است که ببخشید اولیای .. یعنی اولیای امور خیر ولی هیئتی که کارها بدستشان هست کمتر از اوضاع و احوال کشور خودشان اطلاع دارند در این جا یک بخشودگی هست برای مرزها خوب در ایران مرکزی اگر آقایان تشریف برده باشند و تماشا کرده باشند می‌بینند که مثلا در کرمان که یک قنات چهل کیلومتر پنجاه کیلومتر مسافت دارد یا در گناباد که مادر چاه یک قنات سیصد متر است خوب کندن یک چنین قناتی مشکل بوده است و اگر یک کسی در ایران مرکزی یا در اصفهان بخواهد یک همچو قناتی بکند این از بخشودگی مالیاتی استفاده نمی‌کند اما در گرگان باید از بخشودگی مالیاتی استفاده بکند (صفاری ـ گرگان نمی‌کند) نوشته مرزی (صفاری مربوط بشمال نیست) مرز کجاست؟ (صفاری ـ مرزی غیر معمور و تشخیصش با دولت است) اجازه بفرمائید حالا که دولت آمده می‌خواهد یک سدهائی ببندد و این سدها بزرگ در قسمت‌های مرزی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد یک همچو موضوعی پیش آمده سد سفید رود بسته می‌شود کجا را مشروب می‌کند مرز ایران را گرگان روز بسته می‌شود کجا را مشروب می‌کند مرز ایران را و اگر بسته نشود فی حد ذاته اگر بنده رفتم دو تا اطاق در مرز گرگان ساختم می‌گویند ای جدید الاحداث است آنجا از باران هم استفاده می‌شود گود هم لازم ندارد هزار‌ها جور غله هم عمل می‌آید اما اگر چنان چه در قم یک کسی بیاید یک چاهی را احداث کند همچوقت استفاده نمی‌کند سد کارون را فرض بفرمائید سد کارون را به بندید آنوقت بیائید استفاده کنید در آن جا گفته شده که ما اینکار را می‌کنیم برای اینکه اشخاصی که از مرز فرار کرده‌اند مسافرت کرده‌اند برگردند بنده می‌خواهم عرض کنم آن فقیر بیچاره‌ای که فرار کرده احداث قناتی می‌تواند بکند که از این بخشودگی استفاده کند؟ این برای این است که یک عده‌ای که می‌خواهند از این سد بندی استفاده بکنند مالیات هم بدولت ندهند بنده با یک طریقی با این قانون موافقت می‌کنم که بشرط اینکه پیشنهاد بدهم با یکی از آقایان پیشنهادی مرحمت بکند که همه مملکت استفاده کنند (صحیح است)
رئیس ـ آقای مهدوی ارباب موافقید بفرمائید
ارباب ـ وزارت دارائی در زمان تصدی جناب آقای فروهر گاهی کارهای خوب کرده یکی از کارهای خوبش این لایحه بود از لوایح مفیدی است که بمجلس تقدیم گردیده که الان مطرح است و مشورت می‌شود (صحیح است) منتهی نکته‌ای که خواستم بطور اجمال بعرض آقایان برسانم و برای بعد بمفهوم الاکرام بالا تمام برای تکمیل رفاه حال مردم نسبت بمالیاتهائی هم که در مرزها از مردم بی بضاعت مطالبه می‌شود دستور بفرمائید تجدید نظر بشود و در مرزها اگر اشخاصی هستند که دارای بضاعت و سرمایه‌ای نیستند برای ارتزاق فرضاً روزی چند کیلو ماهی صید می‌کنند و یا کارهای عمرانی می‌کنند که هنوز بنتیجه نرسیده نسبت باین اشخاص و رفاه حال آنها یک توجهی مبذول بفرمایند و مسلم تلگرافاتی هم در این زمینه بوزارت دارائی مشروحاً مخابره شده بنظرشان رسیده است بنده تقاضائی که دارم ضمن موافقت با این لایحه در این قسمت هم یک تجدید نظری بفرمائید و از این راه هم رفاه حال مردم را تأمین بفرمائید.
رئیس ـ آقای مشایخی (مخبر)
مشایخی ـ بطوریکه خاطر آقایان محترم مستحضر است این لایحه در شور اول در مجلس شورای ملی در اطرافش مذاکرات مفصلی شد و آقایان نمایندگان محترم پیشنهاداتی دادند که ازاین پیشنهادات برای شور دوم بکمیسیون احاله گردید و در کمیسیون از پیشنهادات آقایان و نظریات آقایان استفاده شد و بالنتیجه گزارش تفصیلی تقدیم مجلس شورای ملی شد من خواستم توجه جناب آقای حشمتی را جلب کرده باشم که فرمایشات جنابعالی از نظر کلی آن قسمتی که مربوط است به استخراج معادن و نفت و بخشودگی مطلق مالیاتی من چون وکیل هستم در اطراف آن توضیح نمی‌دهم آنرا آقای وزیر دارائی توضیح خواهند فرمود البته شأن نماینده مجلس این است که همیشه سعی کند مردم در مضیقه نباشند در فشار نباشند و حتی الامکان کمکهای و مساعدتهائی بمردم بشود و تحمیلاتی بمردم نشود ولی در عین حال مصالح کشور و مملکت و اینکه در آمد و هزینة مملکت باید از راه پرداخت مالیات بمملکت تأمین بشود باید مورد توجهتان قرار بگیرد و وجوهی که ما از طریق استخراج معادن تحصیل می‌کنیم بایستی همانطور که آقایان نمایندگان محترم عقیده دارند برای کارهای عمرانی استفاده بشود و قانون سازمان برنامه با تصویب خود جنابعالی و سایر آقایان اجرا می‌شود اما راجع باینکه فرمودید خوبست این قبیل معافیت‌های مالیاتی شامل نقاط دیگر مملکت هم بشود خواستم بعرضتان برسانم که در قانون مالیات بر در آمد یک ماده‌ای داریم که حتی آنقدر وسعت داده شده است که اگر در نتیجه احداث چاه و نصب تلمبه ارضی معمور بشود همانطوری که فرمودید تا پنج سال باید از پرداخت مالیات معاف باشند بنابراین بطریق اولی نسبت با ملاکی که تازه احداث می‌شود و املاکی که عمران می‌شود و قنواتی که در داخله کشور احداث می‌شد این معافیت در نظر گرفته می‌شود و این قانون هم در نقاط مرزی ناظر است به نقاط مرزی غیر معموره اگر نقاط مرزی جای معمور داشته باشیم عدالت اقتضا می‌کند همانطوری که ساکنین نقاط دیگر استفادهمیکنند در نقاط مرزی معموره تمام سکنه به نسبت متساوی پرداخت مالیات بکنند بنابراین این قانون آمده است برای نقاط مرزی غیر معموره و املاک جدید البناء و مستغلات جدید البناء تا شعاع ۷۲ کیلومتر از پرداخت مالیات معاف خواهند شد و اضافه شده است اگر قنوات مخروبه‌ای هم باشد آن قنوات هم بطریق اولی از پرداخت مالیات معاف باشند بنابراین منظور غائی.
جنابعالی که کمک بمردم باشد و کمک باقتصاد کشور باشد و کمک و ترویج کارهای عمرانی باشد در این لایحه صد درصد در نظر گرفته شده است علیهذا آقای هم که فرمایشات خودتان را فرمودید اصلا فرمایشاتتان تأیید این لایحه بود و خواستم برای مزید اطلاع جنابعالی بعرض رسانیده باشم که نقاط مرزی بر اساس این لایحه و سایر نقاط کشور بر اساس قانون مالیات بر در آمد نسبت به یقنوات جدید الاحداث و نسبت به عملیات عمرانی بخشودگی دارند و خیال می‌کنم با این ترتیب نظریات جنابعالی تأمین شده باشد.
رئیس ـ چون در ماده اول دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته باید رأی گرفته رأی گرفته می‌شود بماده اول آقایان موافقین قیام بفرمایند (عده کثیری برخاستند)
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۲- نقاط مرزی مشمول ماده یکم به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۳- مرزنشینان مشمول این قانون مکلفند تاریخ بهره برداری از املاک و مستغلات جدید الاحداث خود را بدارائی محل و چنانچه دارائی وجود نداشته باشد باداره گمرک مرز کتباً اطلاع دهند.
رئیس ـ در این ماده هم کسی اجازه صحبت نخواسته آقایانی که با ماده سوم موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم مطرح است قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۴- در مواردی که برای عمران و آبادی نقاط مرزی دولت وجوهی مصرف نماید رعایت مقررات قانون محاسبات عمومی نسبت بمصرف این وجوه الزامی نیست طریقه مصرف وجوه مزبور بموجب آئین نامه‌ای مباشد که وزارت دارائی در ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون به کمیسیونهای دارائی مجلسین پیشنهاد و پس از تصویب کمیسیون‌ها مزبور قابل اجرا خواهد بود.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ عرض کنم بنده از مطالب این ماده استفاده می‌کنم برای اینکه یک موضوع عمومی را بعضی آقایان نمایندگان محترم برسانم (نمایندگان ـ بلند تر بفرمائید) در این جا نوشته شده است که از رعایت مقررات قانون محاسبات عمومی نسبت مصرف این وجوه تحت شرائط معنی صرفنظر خواهد شد بطوریکه بنده اطلاع دادم در بسیار از قوانین این موضوع گنجانیده شده و شاید که بحق گنجانیده شده و خیلی از ادارات ما با این اجازات از رعایت مقررات قانون محاسبات عمومی می‌کنم میبینم که هم وزرات دارائی و هم کمیسیون توجه کرده‌اند که اگر بخواهند رعایت مقررات قانون محاسبات عمومی را بکنند اشکالاتی در عمل پیش می‌آید
+(صحیح است) قانون محاسبات عمومی از تصویبش که گویا سال ۱۳۰۶ بتصویب رسیده (وزیر دارائی (۱۳۱۳) در ۱۳۱۳ بتصویب رسیده بهر صورت با تحولاتی که پیش آمده با کارهائی که باید اجرا بشود معلوم می‌شود این قانون یک نواقصی دارد که با اوضاع و احوال روز تطبیق نمی‌کند (صحیح است) بنده از این موضوع استفاده می‌کنم و از جناب آقای وزیر دارائی خواهش دارم باین موضوع که خودشان توجه دارند و کمیسیون هم توجه کرده توجه بفرمائید بنظر بنده در این قانون باید تجدید نظر بشود و مقررات جدیدی وضع شد که این مقررات با اوضاع و احوال امروز مملکت تطبیق کند (صحیح است) والا با این برنامه هائی که باید اجرا بشود مقررات قانون محاسبات عمومی سال ۱۳۱۳ تطبیق نمی‌کند و بهمین مناسبت هم ملاحظه فرمودید بطریق‌های مختلف سعی شده است که ادارات رعایت مقررات قانون محاسبات عمومی سال ۱۳۳۳ را نکنند (احسنت) این عرض بنده بود.
وزیر دارائی ـ صحیح است.
حشمتی ـ وعده بفرمائید.
وزیر دارائی ـ چشم اطاعت می‌کنم.
رئیس ـ دیگر کسی اجازه نخواسته.
دکتر دادفر ـ بنده عرضی دارم.
رئیسی ـ موافقید؟
دکتر دادفر ـ نه خیر قربان.
رئیس ـ دو تا مخالف نمی‌شود
دکتر دادفر ـ تذکری دارم.
رئیس ـ بفرمائید
دکتر دادفر ـ بنده از حضور آقای وزیر دارائی خواستم استفاده کنم و تذکری در این ماده بعرض برسانم و آن این است که یا باید برای یک کاری که لازم داریم مجوز تحصیل کنیم یا یک روشی برای آتیه معین کنیم ـ در این ماده می‌گوید در مواردی که برای عمران و آبادی نقاط مرزی دولت وجوهی مصرف نماید اولا همانطوری که آقایان اطلاع دراید یک برنامه هفت ساله‌ای باسم سازمان برنامه تنظیم شده و برنامه بکلی عمران تحت این برنامه است بنده می‌خواهم بدانم دولت مستقل از این برنامه هفت ساله می‌خواهد وجوهی مصرف کند یا در کادر آن سازمان است. دوم این است که اگر در آنجا یک وجوهی دولت مصرف کند آیا دولت برای نقاط غیر مرزی یک اعتباراتی تخصیص داده و می‌خواهد خرج بکند و برا آن مجوز می‌خواهد یا خیر؟ برا ۱۵ سال دیگر از حالا مجوز می‌خواهند ثالثاً این را چه جور دولت می‌خواهد مصرف کند؟ مثلا وزارت فرهنگ می‌خواهد مدرسه بسازد و وزارت کشاورزی قنوات درست کند یا بطور دربست از اعتبارات عمومی یک وجوهی تخصیص داده می‌شود برای عمران اینها روشن نشده مضافاً باینکه چرا مقررات قانونی محاسبات عمومی رعایت نمی‌شود؟ اگر قانونی محاسبات عمومی بد است (بزرگ نیا ـ چه بدی دارد ؟) اصولا لغو کنید و یک قانون دیگری برای تمام کشور بنویسید که اگر خوبست چرا در اینجا رعایت نشود؟ بنده در این قسمت تذکراتی داشتم و انشاءالله توضیحات جناب آقای وزیر دارائی ما را روشن می‌کند (صحیح است)
رئیس ـ آقای مخبر کمیسیون
مشایخی ـ بنده خیل خوشوقتم که جناب آقای مهندس هدایت یک مطلب اساسی و مؤثری که در کارهای عمرانی مملکت مسلماَ منشأ اثر واقع خواهد شد مورد نظر قرار دادند و بحث کردند فوق العاده مستدل و این نظریه‌ای بود که تمام نمایندگان مجلس شورای ملی تأیید کردند (صحیح است) قانون محاسبات عمومی که از سال ۱۳۱۳ تاکنون در دست اجراست بهیچوجه من الوجوه با برنامه‌های عمرانی که امروز در کشور داریم مقتضی و متناسب نیست بعقیده من این قانون کارهائی را که بطور قطع بر ضرر کشور است تسهیل کرده (صحیح است) اعلان مناقصه منتشر کردن با رویه‌ای که درکشور ما معمول و متداول است طوری شده که از این قانون نتیجه خوبی عاید ما نشده است باینجهت است که وزیر دارائی توجه داشت و وقتی این گزارش در کمیسیون دارائی مطرح بود وعده کردند که هر چه زودتر قانونی که متناسب با کارهای عمرانی کشور باشد بیاورند بمجلس تقدیم کنند و ما می‌خواستیم در همان موقعی که این موضوع در کمیسیون مطرح بود این را تعمیم بدهیم فکر کردیم که این کار مطالعه بیشتر لازم دارد باید بررسی شود با رعایت مصالح کشور و در نظر گرفتن کارهای عمرانی مملکت لایحه جامع الاطرافی تهیه کنند و بالجمله فکر کردیم حداقل در نقاط مرزی این قانون اجرا بشود زیرا اگر قرض بکنیم مثلا وزارت جنگ یا وزارت فرهنگ بخواهد در یکی از نقاط مرزی یک ساختمانی بکند طبق این قانون باید اعلان مناقصه منتشر شود در محل اصلا دستگاه ساختمانی و مقاطعه کاری و وسایل کار موجود نیست بنابراین نفعی عاید نمی‌شد و کاری انجام نمی‌گرفت باین جهت است که در نظر گرفته شد در نقاط مرزی برای کارهای عمرانی مقررت قانون محاسبات عمومی کشور مجری نشود و مقررات خاصی برای نقاط مرزی در نظر گرفته شود که این مقررات بتصویب کمیسیونهای مجلسین برسد اما راجع به بیاناتی که جناب آقای دکتر دادفر فرمودند ما یک قانونی داریم بنام قانون سازمان برنامه دوم در این قانون سازمان برنامه دوم طرز مصرف وجوه باید بتصویب شورا و هیأت نظارت سازمان برنامه برسد مقررات خاصی است محلهایش اهم معین است اعتباراتش هم تقسیم شده است نوع کارها معنی شده است.
رئیس ـ در آن قانون هم یک اصلاحاتی باید بشود (صحیح است) فعلا در آن قسمت صحبتی نکنید.
مشایخی ـ البته در موقعیکه آن قانون در مجلس مطرح بود نظریاتی بود و همانطوری که جناب آقای رئیس فرمودند باید در آن قانون هم اصلاحاتی بشود و البته اصلاحاتی خواهد شد ولی بهر حال فعلا آن قانون در دست عمل است و طبق آن قانون وجوهی که برای عمران کشور تهیه شده و در نظر گرفته شده بفصول مختلف تقسیم شده و آن هزینه‌ها باید با تصویب شورا و تصویب هیأت نظارت که منتخب مجلس شورای ملی هستند باشد به نظر بنده این مربوط است بکارهای فوق العاده تر و یا یک کارهای دیگر که در مورد این کارها ممکن است یک قسمت از آن مربوط بوجوه اعتبارات سازمان باشد و ممکن است نباشد ملاحظه بفرمائید در صورتی که اجرا قانون محاسبات عمومی در نقاط مرزی مقدور نباشد در اینجا پیش بینی شده بر اساس مقررات خاصی این کارها انجام شود تمام اینکارها برای اینست که در نقاط مرزی عملیات عمرانی بوشد و من قطع دارم که جناب آقای دکتر دادفر هم همین عقیده را دارند که در تمام شور کارهای عمرانی بشود مخصوصاً برای اینکه در نقاط فکر شده امیدوار هستم موضوع کار تحقیق پیدا کند و هر چه زودتر عملیات عمرانی در آنجاها شروع شود همانطور که دولت در نظر گرفته است در ظرف دو سه ماه به انجام برساند
رئیس ـ رأی گرفته می‌شد بماده چهارم آقایان موافق قیام بکنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده پنجم قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- دولت برای آبادانی نقاط غیر معمور مرزی و ساحلی که بر طبق ماده ۲ تشخیص می‌شود با در نظر گرفتن استعداد و مقتضیات نواحی مختلف و تشویق اهالی که بخارج مهاجرت نموده‌اند برای مراجعت بشور مدت ششماه برنامة تنظیم و بمجلس تقدیم می‌نماید.
رئیس ـ در اینجا هم کسی اجازه نخواسته: آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد در کلیات آخر هم کسی اجازه صحبت نخواسته بنابراین برای نظر مشورتی بمجلس سنا فرستاده می‌شود چون مالیات است
۷- طرح گزارش کمیسیون استخدام راجع باضافات سال ۳۴ مستخدمین جزء و دون پایه و ارجاع به مجلس سنا
رئیس ـ گزارش کمیسیون استخدام راجع باضافات و ترفیعات و مستخدمین جزء رسیده قرائت می‌شود
(بشر زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام در جلسه ۷ آبان ماه ۱۳۳۵ با حضور آقایان معاون وزارت دارائی لایحه دولت راجع بپرداخت تفاوت اضافات سال ۳۴ کارمندان دون پایه و خدمت گزاران جزء وزارتخانه را مورد مطالعه و رسیدگی قرار داده و پس از بحث و مذاکرات لازم باصلاح عبارتی که در متن ماده واحده بعمل آورد تصویب و اینکه گزارش آنرا تقدیم می‌دارد:
ماده واحده ـ بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود تفاوت اضافات سال ۱۳۳۴ کارمندان دونپایه و خدمتگزاران جزء وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی که احکام آنان برای سال مزبور صادر شده یا بشود و پرداخت نشده و همچنین مدد معاش اولاد سه ماه آخر سال ۱۳۳۴ کارمندان و خدمتگزاران جزء را بر اساس قانون مصوب بیست و هشتم آذر ماه سال یکهزار و سیصد و سی و چهار از در آمد عمومی سال جاری کل کشور بحساب صرفه جوئیها بودجه سال ۱۳۳۵ پرداخت نماید مخبر کمیسیون امور استخدام دکتر جهانشاهی گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی کمیسیون بودجه لایحه شماره ۳۳۸۹۵ دولت راجع بپرداخت تفاوت اضافات سال ۳۴ کارمندان دون پایه و خدمتگزاران جزء‌وزارتخانه را با حضور معاون وزارت دارائی مورد رسیدگی قرار داده و از نظر مالی آنرا تصویب نمود و اینکه گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
بجای مخبر کمیسیون بودجه ـ هلاکور ـ امید
صدرزاده ـ یک در خواستی است که تقدیم می‌شود برای گزارش شوراهای کشاورزی که در شوراهای کشاورزی که در جریان گذشته شود.
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است آقایان عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ آن لایحه همانطوری که متن ماده واحده روشن است نشان می‌دهد که یک طبقه ضعیفی از مستخدمین دولت حقوقشان آنقدر عقب افتاده که از سال ۳۴ به ۳۵ رسیده و هنوز قانونی که در سال ۳۴ بنفعشان تصویب شده الان که در اواخر سال ۳۵ هستیم اجرا نشده بنده در اینجا دو ابهام بنظرم رسیده که خواستم
+در این بحث کلیات بعریض برسانم و جناب آقای وزیر دارائی توضیحاتی لطف بنمائید که روشن بشود یک اینکه اینجا نوشته شده است این تفاوت اضافات نیست بکارمندان دون پایه و خدمتگزاران جزء که احکام آنها صادر شده و یا بشود الان ما در سال ۳۵ هستیم در آبان ۳۵ برای سال ۳۴ این احکام را می‌خواهیم صادر کنیم این یعنی چه؟ مقصود چیست؟ اگر این احکام صادر شده و مربوط بسال ۳۴ است دیگر کلمه بشود چیست؟ یعنی امروز احکامی صادر بکنیم برای سال ۳۵ این چطور می‌شود؟ دیگر اینکه تکلیف اضافات سال ۳۵ آنها چه می‌شود؟ البته معلوم است این فقط برای سال ۳۴ است که از صرفه جوئی ۳۵ داده بشد این بسیار بد است در یک مملکتی که گرانی زندگی این طور است سطح زندگی یعنی سطح قیمت‌ها بالا رفته از آن طرف هم واحد زندگی بالا است ما برای پیشخدمتها و برای اشخاص بیچارة وزارتخانه‌ها خودمان تازه در سال ۳۵ داریم فکری برای سال سی و چهار شان می‌کنیم و هیچ فکری هم برای سال ۳۵ شان نکرده‌ایم این است که بنده خواستم این مطلب معلوم بشود و ببینیم موضوع چیست و جناب آقای مهندس جفرودی هم این تذکر را دادند که توارد دهنی بین بنده و ایشان شده این نکاتی بود که بنظرم رسید و منتظر توضیح جناب آقا وزیر دارائی هستیم.
وزیر دارائی (غلامحسین فروهر) ـ از بیانات ناطق محترم بنده اینطور استفاده و استنباط کردم که ایشان با اصل لایحه مخالف نیستند فقط توضیحی می‌خواهند خواستم خدمتشان عرض کنم احکامی که صادر شده یا بشود، این در اصل لایحه دولت نبوده این را در کمیسیونهای اضافه کرده‌اند کار بدی هم نکرده‌اند حالا چطور؟ عرض می‌کنم که راجع به اضافات که فرمودند برای اینکه خاطر مجلس محترم مستحضر باشد در خیلی پیش قدر متقین قبل از تصدی بنده احکامی صادر شده و بدست مستخدمین داده شده اعم از مستخدمین جزء و دون پایه و هم مستخدمین رسمی که یک ترفیعات و اضافاتی بر ایشان قائل شده‌اند ولی در احکامی که صادر شده عملی شدن آنها را منوط باین کرده‌اند که اعتباراتی پادار بشود این عمل شده است وزارت دارائی امسال موقع تنظیم بودجه با منتها درجه میل و علاقه‌ای که داشت که لااقل این وضع را جبران کند و این احکام را که در حقیقت بلامحل است محل دار بکند متأسفانه توفیق پیدا نکرد و علتش هم همانطوری که آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند خوب نبودن وضع مالی است حالا ما در طول مدت بعد از آنکه مجلس محترم از تعطیل برگشت مستحضر کردیم که وضع خزانه به ما اجازه می‌دهد که لااقل یک قدم کوچکی برداریم این بود که گفتیم راجع بمستخدمین جزء‌و دون پایه اضافات شان داده بشود در کمیسیون‌ها اعتراضی شد که اگر قانون اینطور بگذرد که احکامی آنها صادر شده محتمل است که بعضی باشد که از قلم افتاده باشند و چون قانون این طور منجز و صریح می‌گوید پس بهتر است که این قید گذاشته شود بنده در کمیسیون نبودم ولی آقای معاون وزارت دارائی که تشریف داشتند قبل کردند و به بنده هم گفتند بنده گفتم بسیار کار خوبی است برای اینکه این قانون صرفاُ و صرفاً بقصد مساعدت به کارمندان جزء‌و دون پایه است بنابراین اگر شده یا بشودی هم باشد ضرری متوجه نمی‌شود آقای عمیدی نوری (عمیدی نوری ـ من فقط توضیح می‌خواستم) حالا امیدوارم که وزارت دارائی بنده امیدوارم چون نمی‌توانم قولی بدهم بدون اینکه صد در صد قادر به اجرای آن بدهد امیدوارم که وزارت دارائی بتواند این اضافات و ترفیعات سایر مستخدمین را هم یکجوری پادار کند و یک لایحه هم در این مورد خدمت آقایان نمایندگان محترم تقدیم کند برای این طبقةکه واقعاً عرض می‌کنم که طبقه فعاله مملکت است و با وجود تمام بدبختی‌ها و محظورات و موانعی که طبقه مستخدم دارد بممکت خدمت می‌کند، این طبقه را بایستی از این لحاظ در فکرشان بود اینست که امیدوارم این کار بشود با این توضیحی که دادم امیدوارم آقا قانع بشوند (عمیدی نوری ـ سال ۳۵ را هم نفرمودید) می‌دهیم آقا (عمیدی نوری ـ پس آنرا هم اضافه بفرمائید قبول بفرمائید) اجازه بدهید ما حکمی فرضاً خیال بکنید در همین ۳۴ صادر کردیم که بشما ماهی ۲۰۰ تومان داده شود درست؟ وقتی این حکم عملی شد در ۳۵ هم می‌دهیم در ۳۶ هم می‌دهیم ۳۷ هم داده خواهد شد مطمئن باشید اشکالی ندارد خوب نمی‌شود گفت که من ۳۴ را میدهم و ۳۵ را نمی‌دهم این معنی ندارد بنده توضیح میدهم که سال ۳۵ را هم میدهم.
رئیس ـ آقای دکتر پیر نیا موافقید (دکتر پیر نیاـ بلی) بفرمائید.
دکتر پیر نیا ـ برای اطلاع جناب آقای عمیدی نوری عرض می‌کنم جناب آقای وزیر دارائی هم استحضار دارند که این اضافاتی که برای مستخدمین جزء تصویب شده بود از اول سال ۳۵ تماماً پرداخت شده و هیچ چیزی باقی نمانده، منتهی در سال ۳۵ که می‌خواستند برای سال ۳۴ این اضافات را بپردازند متوجه شدند که اعتبار کافی ندارند یعنی در بعضی بودجه‌ها اعتبار کافی وجود دارد و در بعضی بودجه‌ها اعتبار کافی موجود نیست بهمین جهت برای اینکه تبعیض نشود متوقف کردند پرداخت اعتبارات سال ۳۴ را تا اینکه اعتبارات کافی مال ۳۵ مرتب پرداخت شده و الان هم مرتب پرداخت می‌شود فقط چیزی که باقی مانده است اینست که سال ۳۴ اعتبار کافی موجود نبود که تمام را بپردازد بهمین جهت متوقف کردند و با حدی نپرداختند تا اینکه اعتبار کافی تهیه بشد سال ۳۵ تمام را پرداخته‌اند اعتبار ۳۵ پرداخت شد فقط ۳۴ است ه اعتبارش کافی نبود بهمین جهت منتظر اعتبار کافی تهیه بشود و بطور دسته جمعی بهمه بپردازند البته اینجا بنده استفاده می‌کنم بک کمکی هست برای یکعده از مستخدمین دولت ولی جناب آقای وزیر دارائی و آقایان نمایندگان محترم همه استحضار دارند که وضع حقوقی و اشل حقوق کارمندان دولت بهیچوجه مناسب با زندگی و قیمت‌ها و ارزش کار و خدماتی که مأمورین دولت برای مملکت انجام می‌دهند نیست (صحیح است) و طرز افزایش حقوق هم باین ترتیب صحیح نیست که برای طبقات معینی بطور خاصی قانون‌های خاصی بیاورند و یک طبقه معنی یا دسته معینی از کارمندان دولت را حقوقشان را تأمین کنند طرز کار صحیح اینست که یک قانونی که می‌آورند متحد الشکل باشد و تمام کارمندان از یک رتبه معنی که مبنای استخدام باشد شروع بکنند و بعد از آن سایر رتبه‌ها را بآن مربوط بکنند که همه هم آهنگ باشند و تبعیضی در دستگاه وجود نداشته باشد یک موضوعی که بسیار باعث عدم رضایت و شکایت مستخدمین جزء‌شده است و سبب اخلال دستگاه شده اینست که حقوق باهم هم آهنگ نیست و اختلاف شدیدی بین حقوقها وجود دارد و در دستگاه دولت تبعیض وجود دارد و امیدوارم که جناب آقای وزیر دارائی با یک تجدید نظر اساسی در وضع اشل وضع حقوق این حقوقها را بترتیب صحیحی درست کنند. بنده اطلاع دارم که دستگاه وزارت دارائی و آقایان وزراء باین موضوع توجه دارند و مشغول مطالعه هستند که یک راه حلی برای این موضوع پیدا کنند (صحیح است ـ احسنت)
رئیس ـ آقای خلعتبری (خلعتبری ـ بنده موافقم) آقا فضائلی
فضائلی ـ تلگرافی است از هالی سواد کوه و اشخاصی که از مرتع آنجا استفاده می‌کنند و توهمی بر ایشان پیدا شده تلگرافی کرده‌اند که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ این شکایتهائی که می‌رسد به کمیسیون عرایض فرستاده می‌شود که رسیدگی کنند حالا رأی گفته می‌شود بورود ماه آقایانی که موافقند با بورود در ماده قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است کسی اجازه نخواسته تبصرة ای چیزی هم ندارد باید برای نظر مشورتی بمجلس سنا فرستاده شود (صدر زاده ـ یک پیشنهاد اصلاح عبارتی تقدیم کرده‌ام) پیشنهاد از آقای صدر زاده رسیده که قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که اعتبار مدد معاش اولاد در ماده واحده بطریق زیر اصلاح بشود ‹‹ و هم چنین مدد معاش اولاد کارمندان و خدمتگزاران جزء را در سه ماهه آخر سال ۳۴ بر اساس قانون مصوب ۲۸ آذر ماه ۱۳۳۴ از در آمد عمومی سال جاری کل کشور به حساب صرفه جوئی بودجه سال ۳۵ پرداخت نمایند ››
صدر زاده
صدر زاده ـ در مفهوم هیچ تغییری حاصلی نمی‌شود چون منظور از ماده واحده اینست که مدد معاش اولاد در سه ماهه آخر سال پرداخته شود نهایت اینکه عبارت ‹‹ هم چنین مدد معاش اولاد سه ماه آخر سال ۱۳۳۴ ›› ممکن است مفهوم بدی پیدا کند. بنده این را اصلاح کردم که مدد معاش اولاد کارمندان و خدمتگزاران در سه ماهه آخر سال، این اصلاح عبارتی است (احسنت)
رئیس ـ آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی ـ موافقم قربان
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود باین پیشنهاد اصلاحی آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ضمیمه لایحه می‌شود رأی نظر مشورتی بمجلس سنا فرستاده می‌شود
۸- طرح گزارش کمیسیون استخدام راجع بمستمری ورثه سرلشگر امین و ارجاع بمجلس سنا
رئیس ـ یک لایحه است راجع به مستمری ورثه سرلشگر امین قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش کار کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی کمیسیون بودجه در جلسه ۲۵ مهر ماه ۱۳۳۵ لایحه شماره ۳۳۸۹۳۰ دولت راجع باجازه پرداخت نصف مستمری محمد امین فرزند سرلشگر شهید محمود امین بعلت رسیدن بسن قانونی (۲۰ سال) قطع گردیده جهت ادامه تحصیل در خارج را با حضور آقای معاون وزارت دارائی مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده پیشنهادی به دولت با اصلاحی بشرح زیر تصویب و اینکه گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ اجازه داده می‌شد نصف مستمری محمد امین فرزند سرلشگر شهید
+محمود امین که در ماه بالغ بر دو هزار و نهصد و شصت و هشت ریال و هفتاد و پنج دینار است و بعلت رسیدن بسن قانونی (بیست سال تمام) از تاریخ چهاردهم دی ماه یکهزار و سیصد و سی و چهار قطع گردیده مادام که در خارج از کشور ایران مشغول تحصیل بوده و مدارک اشتغال بتحصیل او بتصدیق سر پرست محصلین برسد از محل بودجه وزارت جنگ پرداخت شود بجای مخبر کمیسیون بودجه هلاکور ـ امید
گزارش از کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام گزارش کمیسیون بودجه مربوط به اجازه پرداخت نصف مستمری محمد امین فرزند سرلشگر شهید محمود امین را در جلسه ۷ آبان ماه ۳۵ با حضور آقای معاون وزارت دارائی مورد رسیدگی فرار داده و گزارش کمیسیون بودجه را تصویب اینکه خبر آنرا تقدیم می‌دارد
مخبر کمیسیون امور استخدام ـ دکتر جهانشاهی
رئیس ـ در کلیات کسی اجازه نخواسته (عده‌ای از نمایندگان ـ موافقیم) پس رأی گرفته می‌شود بماده واحده راجع بمستمری ورثه سر لشگر امین آقایان که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ـ برای نظر مشورتی بمجلس سنا فرستاده می‌شود
۹ -تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
رئیس ـ جلسه آینده روز سه شنبه خواهد بود اول نطقهای قبل از دستور بعد گزارش مربوط بکالاهای وارده از طرف اداره همکاری و همین طور ماده واحده راجع باصلاح قانون آمار
(مجلس بیست دقیقه بظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت