مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ آبان ۱۳۰۹ نشست ۱۷۳

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم

تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ آبان ۱۳۰۹ نشست ۱۷۳

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ آبان ۱۳۰۹ نشست ۱۷۳

صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه سیزدهم آبان‌ماه ۱۳۰۹ (۱۲ جمادی‌الاخری ۱۳۴۹)

مجلس یک ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای دادگر تشکیل گردید

[۱ـ تصویب صورت مجلس]

صورت مجلس عصر دوشنبه دوازدهم آبان‌ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند

رئیس ـ آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی ـ قبل از دستور

رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست

(گفتند ـ خیر)

رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد

[۲ـ تصویب یک فقره مرخصی]

رئیس ـ ما امروز بقدری کار داریم که قبل از دستور از آقا خواهش می‌کنیم صحبت نفرمایند و در عوض سیصد تومان با نظارت مؤسسه شیر و خورشید برای مریضخانه تقدیم می‌کنیم. خبر مرخصی آقای علیخان اعظام قرائت می‌شود:

نماینده محترم آقای علیخان اعظم زنگنه تقاضای یک ماه مرخصی از اول فروردین‌ماه ۳۰۹ نموده و کلیه حقوق آن را با نظارت مؤسسه شیر و خورشید سرخ اختصاص به مریضخانه زاویه مقدسه داده‌اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آن را تقدیم می‌دارد

رئیس ـ مخالفی ندارد (گفتند خیر) آقایان موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد

[۳ـ شور و تصویب لایحه معافیت مقداری مازوت از عوارض گمرکی]

رئیس ـ لایحه راجع به معافیت مقدار مازوتی که به مصرف سوخت کشتی رسیده است مطرح است قرائت می‌شود

لایحه دولت

ساحت محترم مجلس شورای ملی

قبل از اینکه دولت برای بندر پهلوی کشتی شن‌کشی ابتیاع و بکار بیندازد در شانزدهم آبان ۱۳۰۸ از طرف وزارت فواید عامه سابق به اداره بندر پهلوی اجازه داده شده بود که شن‌کشی کانال ورود بندر پهلوی را در مقابل اجرت به مؤسسه کشتی‌رانی شوروی موسوم به (کوسکاسپار) محول نماید در ضمن قراردادی که با مؤسسه کشتی‌رانی مزبور منعقد شده مقرر گردید که لوازم انجام عملیات حفر کانال و سوخت کشتی شن‌کشی از پرداخت حقوق گمرکی و عوارض معاف باشد و درنتیجه بعد از انجام عملیات مبلغ یکهزار و یکصد تومان عوارض گمرکی و مالیات راه (۸۰۷۷۳) من مازوت شده که به مصرف کشتی شن‌کشی رسیده بود و گمرکات بندر پهلوی مطالبه می‌نماید بنابراین برای صدور اجازه معافیت یکهزار و یکصد تومان عوارض گمرکی و مالیات راه مازوت مزبوره ماده واحده ذیل تقدیم و به قید دوفوریت تقاضای تصویب می‌شود

ماده واحده ـ به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود یکهزار و یکصد تومان حقوق گمرکی و مالیات راه مقدار (۸۰۷۷۳) من مازوت که به مصرف سوخت کشتی شن‌کشی مؤسسه کشتی‌رانی شوروی در بحر خزر برای عملیات شن‌کشی در مجرای ورودی بندر پهلوی رسیده است بر طبق قراردادی که در آبان‌ماه ۱۳۰۸ بین وزارت فواید عامه سابق و مؤسسه کشتی‌رانی شوروی در بحر خزر منعقد شده بود معاف داشته و مطالبه ننماید

رئیس ـ فوریت مطرح است

جمعی از نمایندگان ـ مخالفی ندارد

رئیس ـ آقایان موافقین با فوریت قیام فرمایند

(اکثر قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. ماده واحده مطرح است. آقای کازرونی

کازرونی ـ بنده با این لایحه موافقم (بعضی از نمایندگان ـ پس چه می‌گوئید؟) اما اگر چنانچه آقای وزیر محترم مالیه موافقت بفرمایند خروج نمک را هم از عوارض گمرکی معاف بفرمایند که به تمام معنی در مقابل نمک صادره از ایران آنچه وارد می‌شود به نفع مردم است و بواسطه این عوارض صدور نمک بکلی مخصوصاً قسمت جنوب جلوگیری شده یعنی قیمت نمک مقابله نمی‌کند با گمرک و باج راهی که از او گرفته می‌شود و از این جهت بهیچوجه خارج نمی‌شود خواستم این را هم ضمیمه بفرمایند زیرا که یک عده زیادی از مردم از این راه استفاده می‌کنند دیگر بسته به نظر آقایان است.

وزیر مالیه (آقای تقی‌زاده)ـ آقا ممکن است یک طرحی در این خصوص پیشنهاد کنند ما هم بعد از مطالعه موافقت می‌کنیم ولی مازوت کشتی شن‌کشی هیچ مناسبت با این قسمتی که فرمودید ندارد (خنده نمایندگان)

رئیس ـ اولاً خواستم قبل از رأی‌گرفتن تذکری بدهم لوایحی که ما امروز داریم تمام لوایح کوچک مالی است و به تمام آنها باید رأی به ورقه گرفته شود اگر بخواهند جمعی از آقایان بروند بیرون بنده بهیچوجه قادر به اداره‌کردن این کارها نمی‌شوم و چون عادت بر این جاری است که آقایان در موقع رأی‌گرفتن بیرون تشریف می‌برند امروز را موافقت بفرمایند و بیرون نروند که کارهای ما تمام شود موافقین ورقه سفید خواهند داد.

(اخذ آراء بعمل آمد ۷۲ ورقه سفید تعداد شد)

رئیس ـ عده حضار ۸۴ به اکثریت ۷۲ رأی تصویب شد

[۴ـ شور و تصویب لایحه مجازات مرتکبین قاچاق ادوات توتون‌بری]

رئیس ـ لایحه دولت راجع به مجازات مرتکبین قاچاق آلات و ادوات توتون‌بری مطرح است:

ساحت محترم مجلس شورای ملی ـ خاطر آقایان نمایندگان محترم را قرین استحضار می‌دارد نظر به اینکه در قانون مجازات مرتکبین قاچاق برای آلات و ادوات توتون‌بری و توتون‌کوبی و توتون‌سائی و کاغذبری و کیلزریزی که از خارجه بطور قاچاق وارد یا در داخله ساخته می‌شود جریمه تعیین شده و قانون در این باب ساکت است و نظر به اینکه بوسیله برش توتون یا هاونهای توتون‌بری که در داخله تهیه و از پنج تومان الی ده تومان قیمت دارد یک قسمت مهم از عواید دخانیات به قاچاق مصرف و به عایدات مملکتی خسارت فوق‌العاده وارد می‌آورد و نظر به اینکه اخذ جریمه تنها از توتونهائی که به قاچاقی در خارج از محل تمرکز وسیله هاونهای دستی بریده می‌شود وافی به مقصود نیست و نظر به اینکه کلیه ماشینهای توتون‌بری متمرکز و تشخیص و تمیز توتونهائی که بوسیله هاونهای دستی بریده می‌شود مشکل و غیرعملی است لذا ماده واحده ذیل را تقدیم و تصویب آن را با قید دوفوریت تقاضا دارد.

ماده واحده ـ در مواردی که هاون و ماشین توتون‌بری دستی در منازل اشخاص و غیر از محل تمرکز ماشین خانه کشف شود عین ماشین و هاون توتون‌بری ضبط بعلاوه مرتکب و معاونین جرم و تهیه‌کننده هاون و ماشین محکوم به پرداخت جریمه نقدی از پنجاه الی یکصد تومان خواهند بود و در صورت تکرار جرم بعلاوه جزای نقدی به حبس تأدیبی از یک ماه الی شش ماه محکوم می‌شود

رئیس ـ فوریت اول مطرح است. آقای طلوع

طلوع ـ بنده در فوریت عرضی ندارم

رئیس ـ دیگر مخالفی ندارد (گفتند خیر) موافقین با فوریت اول قیام فرمایند

(اغلب برخاستند)

رئیس ـ تصویب شد. فوریت ثانی مطرح است. مخالفی ندارد؟

جمعی از نمایندگان ـ خیر

رئیس ـ رأی می‌گیریم به فوریت ثانی موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. ماده واحده مطرح است آقای طلوع

طلوع ـ بنده هر چه فکر می‌کنم که چه ایجاب کرده است که دولت این لایحه را به مجلس آورده است نمی‌فهمم

ماده واحده ـ در مواردی که هاون و ماشین توتون‌بری دستی در منازل اشخاص و غیر از محل تمرکز ماشین خانه کشف شود عین ماشین و هاون توتون‌بری ضبط و بعلاوه مرتکب و معاونین جرم و تهیه‌کننده هاون و ماشین محکوم به پرداخت جریمه نقدی از پنجاه الی یکصد تومان خواهند بود اولاً مطابق اقداماتی که دولت در انحصار توتون کرده است و اینها به عقیده بنده هر جا هاون که اقسام ماشینهای توتون‌بری را پیدا کرده‌اند برده‌اند در حدود گیلان که مرکز محصول توتون است هاون عبارتست از آلتی که توتون را می‌گذارند زیر او و ریز می‌کند و بالاخره یک ماشینی است که باید این هاون را حرکت بدهد تا بتواند آن را پائین و بالا ببرد و بتواند برگهای توتون را

ریز بکند و در دسترس مردم بگذارد یک همچو چیزی به عقیده بنده در هیچ کجا نیست حالا بنده با حضور آقایان هیئت محترم دولت یک قضایائی را عرض می‌کنم راجع به زراعت توتون بقدری که باید عرایض کرده‌ام و قابل توجه نشده است اساساً زراعت این در قسمت گیلان نصف شده و سال دیگر هم هیچ نخواهد بود و اگر یک توجه عاجلی در این موضوع نفرمائید بکلی از بین خواهد رفت بنده هم البته میل دارم که عایدات توتون زیاد باشد و دولت هم البته استفاده می‌برد ولی به این ترتیبی که فعلاً اداره انحصار عمل می‌کند این اقدام و عمل متأسفانه یک محصول بسیار خوبی را از گیلان بکلی محو خواهد کرد مخصوصاً البته قانونی که مصوب مجلس شورای ملی هست این قانون هم برای دولت محترم است که باید اجراء بکند و هم برای مردم یعنی مردم باید مطابق مقررات قانون مالیات بدهند اگر نکردند بنده حس ارفاق ندارم و همانطور که آقای فیروزآبادی فرمودند عرض می‌کنم باید جریمه شوند ولی عملی که می‌شود برخلاف مقرراتی است که در مجلس شورای ملی تصویب شده است عمل را ما می‌بینیم که برخلاف آن می‌شود بنده الآن با حضور آقایان عرض می‌کنم استدعا می‌کنم تحقیق بفرمایند مطابق قانون مصوبه مجلس شورای ملی انواع توتون و سیگار و سیگارتهای خارجه و اقسام کاغذ سیگار صدی پنجاه از قیمتی که وارد شده است یعنی مجموع قیمت با حقوق گمرکی که پرداخته شده است یعنی چه؟ یعنی اگر بنده کاغذ سیگار و انواع قسمتهای آن را وارد کردم مطابق قانون مصوبه مجلس شورای ملی باید مجموع قیمت و حقوق گمرکی آنها را منظور بدارم و صدی پنجاه بدهم ولی عمل چطور است؟ الآن صدی پانصد می‌گیرند در صورتیکه باید صدی پنجاه بگیرند می‌پرسیم آقا چرا می‌گوید حقوق انحصاری که مجلس اجازه داده است می‌گیریم من که یک تاجر هستم از آلمان به وین وارد می‌کنم یا کاغذ سیگار وارد می‌کنم با حقوق گمرکی و سایر عوارض و تمام اینها می‌شود سه قران یا یک بسته کوچکی کاغذ وارد می‌کنم به سه قران آنوقت چه باید بکنم باید ببرم در اداره انحصار مجبورم چه باید بدهم پانزده قران سه قران هم داده‌ام می‌شود هیجده قران آنوقت باید بخرم هیجده قران این به عقیده بنده عملی نیست اساساً خوب هم نیست شما اینجا آمده‌اید یک هاون کوچک را مجازات قائل شده‌اید که اگر کشف بشود قاچاق است باید پنجاه الی صد تومان بدهد شما ملاحظه بفرمائید نمایندگان محترم گیلان آقای حاج آقا رضا رفیع طالشخان می‌دانند فومن بیشتر از سایر قسمتها توتون می‌دهد حالا صد هزار من پانصد هزار من سه میلیون من بالاخره در کجاست در فومن و صومعه‌سرا و لاهیجان حالا مرکز اینها در کجاست در جائی که محصول می‌دهد یعنی در جاهائی که محصول توتون بود ماشینها در آنجا بود آنوقت مردم راحت و آسوده بودند آمدند و گفتند خیر لازم نیست شما در مرکز محصول خودتان ماشین داشته باشید ما می‌خواهیم ماشین را در یک جائی تمرکز بدهیم آنها هم گفتند موافقیم تمرکز بدهید ولی در یک جائی تمرکز بدهید که محصول توتونهم در دسترس ما باشد و مردم همانجا هم استفاده بکنند و طرز وصول هم برای شما راحت باشد همه جا هم نمایندگان مالیه دارید در فومن دارید در لاهیجان دارید در صومعه‌سرا دارید گفتند خیر مجبورید که تمام ماشینهای خودتان را حمل کنید بیاورید چندین فرسخ اول که گفتند رشت حالا یک چندی زمزمه دارند طهران از شصت فرسخ راه باید بیاورند اینجا آنها هم که نمی‌دانند یک همچو عملیاتی می‌شود بالاخره آمده‌اند در تمام فومن و صومعه‌سرا و لاهیجان تمرکز داده‌اند و به زحمت زیاد بکارانداختن ماشینها و عمله و سایر قسمت را هم تهیه کرده‌اند یکمرتبه تمام ماشینهایشان را با تمام لوازم از فومن ماشینهایشان با تمام لوازم بار

کرده‌اند از لاهیجان که شش فرسخ است از فومن که پنج فرسخ مسافت است برداشته‌اند به رشت و گفته‌اند که شما تمام محصولات خودتان را باید فرسخ کرایه بدهید بیاورید برای رشت دوباره کرایه بدهید و ببرید آنجائی که باید تقسیم شود این اساساً برای مردم اسباب زحمت شده چنانچه خودتان هم الآن از نقطه‌نظر همین‌ها آمده‌ای و می‌گوئید که برای یک هاون کوچک و یک چیزهای دستی که اگر در یک خانه‌ای پیدا شود جزء قاچاق است و باید جریمه شوند این را که عرض می‌کنم خواهش می‌کنم تحقیق بفرمائید وضعیت عمومی هر جا را برسید اوضاع عمومی را درست در تحت نظر و دقت خودتان بیاورید ببینید فومنی بدبخت یا صومعه‌سرائی یا اهالی لاهیجان که سالیان سال ماشین داشته‌اند و آن عمله بدبختی که روزی سی شاهی کار می‌کرد حالا بیکار افتاده است و باید شش فرسخ راه بردارند بیاورند در رشت تمرکز بدهند بنده عرض می‌کنم این چطور عملی می‌شود در جائی که محصول در دسترس همه هست و در دسترس دولت هست در آنجا نمی‌گذارند یعنی نمی‌گذارند در مرکز محصول تمرکز پیدا کند بنده در رشت هستم اگر یک هاون داشته باشم مرا جریمه می‌کنند برای اینکه باید بروم در صومعه‌سرا اینها یک قضایائی است که الآن مبتلا به همه ماها است و همین قسمت باعث شده است که الآن یک قسمت از تجار از تجارت صرفنظر کرده‌اند اهالی فومن و لاهیجان مقدار زیادی به زارع مساعده می‌دادند کمک می‌کردند و یازده ماه خرج فلاحین را می‌دادند حالا دیگر به همان زارع و فلاح صد دینار مساعده نمی‌دهند ملاحظه بفرمائید که اینها الآن به چه مصائبی گرفتارند دولت باید در این قبیل مسائل یک اقداماتی بکند اگر چنانچه یک هاون یا یک آلت توتون‌بری در خانه کسی باشد این باید مجازات شود جریمه شود؟ این عملی نیست اگر چنانچه آقایان دقت بفرمایند به عرایض بنده عقیده بنده این است اساساً در هر جائی که محصول توتون در آنجا است این وسائل را در همانجا تمرکز بدهند و هرگونه عملیاتی که می‌خواهند بکنند ولی در همانجا باشد یکی هم راجع به آن قسمت است که اسباب زحمت و مضیقه برای تجار کاغذ سیگار و اینها شده اداره انحصار به چه مناسبت صدی پانصد می‌گیرد مطابق کدام مقررات است آقا.

وزیر مالیه ـ این مطالبی که آقای طلوع فرمودند اکثرش مفید بود در ابتدای قوانین هر اشکال و زحمتی که برای مردم پیدا می‌شود باید در تسهیلش کوشید و تذکردادنش هم ممدوح و پسندیده است و اگر به خود بنده هم این تذکر را بدهید خصوصی هم هر شکایت و اشکالی باشد بگوئید همه نوع سعی در اطرافش می‌کنم و اینکه می‌فرمایند دورتر از دسترس مردم نباشد ماشینهای دولتی این البته صحیح است و البته در این خصوص سعی می‌شود که دایره‌اش را وسعت بدهند این را همه می‌دانید که یک اعتباری مجلس داده است که باید دولت از بانک ملی قرض بکند و روزبروز تکمیل کند این کار را این صحیح است اما این مطلب مستقیماً با هیچ چیز مخالفت ندارد برای اینکه یا باید انحصار را نداد یا اینکه اگر انحصار را دادند در آن زمینه انحصار اگر دولت خودش باید کنترل کند خیلی خوب اگر جائی ماشین هست باشد مثل ماشینهای دولتی آن هم کار می‌کند و می‌شود اجازه داد که باشد آن هم می‌شود مثل ماشینهای دولتی مقصود آنجاهائی است که می‌خواهند محرمانه نگاه دارند حالا اگر با انحصارش اساساً مخالف باشید آن مطلب دیگری است اجرای تام و تمام انحصار این است که قاچاق در کار نباشد و البته اگر حالا مجازاتش زیاد باشد آن را هم می‌شود تخفیف داد این جریمه‌ای هم نیست اینها فایده کلی دارد مثل تریاک توتون هم فایده کلی دارد و البته چیزی که انحصار شد گران می‌شود و هر چه گران شد مثل مسئله تریاک قاچاقش شدت پیدا می‌کند چون فایده کلی دارد اشخاصی که نمی‌خواهند این کار را بکنند و می‌خواهند بطور قاچاقی

و بدون اطلاع دولت این کار را بکند البته هم باید جریمه شود و هم باید ممنوع شود و اما اینکه می‌فرمائید که دولت باید سعی کند مراقبت کند که تسهیلاتی برای مردم فراهم شود البته ما هر قدر ممکن است سعی خواهیم کرد که اسباب تسهیلات مردم فراهم شود ولی چیزی که انحصار داده شد وقتی که قاچاق کردند باید آن را بدهند و جریمه هم بدهند.

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ چون آقای وزیر مالیه خودشان راجع به جریمه تصدیق فرمودید بنده عقیده‌ام این است که جریمه را زیاد قرار داده‌اید برای اینکه جریمه را از پنجاه تومان الی صد تومان قرار داده‌اید در صورتیکه هاون و اینها این اندازه نیست اگر موافقت بفرمائید بنده عقیده‌ام از پنج تومان تا پنجاه تومان است و همینجور در مسئله حبسش هم تا شش ماه زیاد است زیرا یک جرم عظیمی نیست و این را هم عرض می‌کنم همانطور که آقای طلوع بیان کردند این مسئله ناشی شده است از دورکردن ماشینها از پهلوی زراعت حالا اگر شما اینطور قرار بدهید که ماشینها را نزدیک زراعت قرار بدهند همچو جرمی دیگر محقق نمی‌شود این است نظر بنده حالا اگر بتوانید جرم را کمتر کنید پیشنهاد کنم اگر هم قبول نمی‌کنید که بنده پیشنهاد نمی‌کنم.

وزیر مالیه ـ اجازه می‌فرمائید که بنده قبول نکنم پیشنهادتان را و جنابعالی هم پیشنهادتان را استرداد فرمائید برای اینکه جریمه یک حدی دارد از حدش که پائین آمد دیگر هیچ تأثیری ندارد این را هم بدانید که آنهائی که قاچاق می‌کنند از زور ناچاری هم نیست اگر در یک موردی معلوم شود که ناچاری است ما خودمان ماشین می‌فرستیم و اینکه نوشته شده است پنجاه تومان این ممکن است پانصد تومان یا پنج هزار تومان فایده ببرد این را که شما انحصار دادید قاچاقش خیلی مفید است و اغلب مردمی که می‌خواهند از راههای غیرقانونی استفاده کنند خیلی میل دارند و ابرام هم می‌کنند و باید جریمه‌ای در کار باشد که آنها را مانع باشد

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

رئیس ـ رأی می‌گیریم به ماده واحده موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد

[۵ ـ طرح و تصویب لایحه حقوق انحصار دمار توتون]

رئیس ـ لایحه راجع به دمار توتون سیگار و توتونهای چپق مطرح است:

ساحت محترم مجلس شورای ملی ـ خاطر محترم آقایان نمایندگان را قرین استحضار می‌دارد در بند (د) از مادة دوم قانون انحصار دولتی دخانیات مصوب ۲۹ اسفند ۱۳۰۷ حقوق انحصار دمار مستخرجه از توتون سیگار بطور مطلق یکمن دو قران تعیین شده نظر به اینکه دمار توتون سیگار با توتون چپق مخلوط سائیده در چپق مصرف می‌شود و حقوق انحصار توتونهای پست چپق نیز بطور تصاعد تا آخر سال ۱۳۱۰ ترقی می‌کند و نظر به اینکه حقوق انحصار دمار انواع توتون چپق هم تابع حقوق انحصار برگ آنها است بنابراین دمار سیگار هم که با توتون چپق سائیده و کشش آن را معطر و مرغوبتر می‌نماید و قبل از وضع و اجرای قانون انحصار هم مالیات آن یکمن پنج قران بوده لااقل همان حقوق توتون پست چپق را باید بپردازد لذا ماده واحده ذیل تقدیم و تقاضای تصویب آن را با قید دوفوریت می‌نماید:

ماده واحده ـ از تاریخ تصویب این قانون حقوق انحصار دمار توتون سیگار و دمار توتونهای چپق که مثل توتون سیگار یکمن سه تومان حقوق انحصار می‌پردازند یکمن سه قران و از سال ۱۳۱۰ به بعد یکمن پنج قران خواهد بود

رئیس ـ فوریت اول مطرح است. مخالفی ندارد

(گفتند خیر) موافقین با فوریت اول قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. فوریت ثانی مطرح است (نمایندگان ـ مخالفی ندارد) رأی می‌گیریم به فوریت ثانی موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد

ماده واحده مطرح است. آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی ـ همیشه آرزومندم که در مجلس یک لایحه بیاید که اسباب ترفیه حال مردم باشد متأسفانه آن دیده نمی‌شود و همه روزه یک لوایحی می‌آید که بار بر دوش مردم اضافه می‌کند در صورتیکه بحمدالله دولت امروز محتاج به این چیزها نیست عایدات مکفی دارد ما می‌بینیم دول دیگر وقتی که دیدند یک عایداتی دارند و خرجی در مقابلش نیست بکلی آن عایدات را ملغی می‌کنند اما اینجا با وجود اینکه احتیاجی نداریم روزبروز هم افزوده می‌شود در صورتیکه فقر مردم به اندازه‌ای است که همه‌تان بهتر از بنده می‌دانید و بنده به این ملاحظه با این قبیل لوایح مخالفم بخصوص با این لایحه زیرا که غالباً این دمار توتون را می‌کوبند در توتونهای پست داخل می‌کنند که به مصرف اشخاص بی‌بضاعت می‌رسد به این ملاحظه و به ملاحظه عدم احتیاج دولت بنده با این لایحه مخالفم

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ متأسفانه بنده برخلاف عقیده آقای فیروزآبادی هستم آن چیزهائی که فضول عیش است و اسباب صدمه مردم است بنده عقیده‌ام این است که دولت باید جلوگیری کند توتون چپق حقیقتاً یک چیزی است که اسباب صدمه مردم است هر چه محدود باشد و مضیق باشد بهتر است و برای مملکت نافع است همانطور که اجبارکردن به ورزش واجب است جلوگیری‌کردن از آن چیزهائی که محلل روح است آن هم واجب است و بر عهده دولت است که جلوگیری بکند و دخانیات را در مملکت موقوف بکند یک ملتی که روحش مرده است افسرده است باید آن روح را قوت داد بنده خیلی هم میل دارم که آقای وزیر مالیه اینجور مالیات را زیاد کنند لیکن نسبت به ارزاق عمومی کاملاً مخالفم

رئیس ـ آقای فهیمی پیشنهاد کرده‌اند که (ی) افزوده شود

فهیمی ـ عبارت را طوری نوشته‌اند که باید اصلاح شود این کلمه (ی) در کلمه چپق اضافه شود درست می‌شود.

رئیس ـ یکمرتبه قرائت می‌شود (مجدداً قرائت شد)

ماده واحده ـ از تاریخ تصویب این قانون حقوق انحصار دمار توتون سیگار و دمار توتونهای چپقی که مثل توتون سیگار یکمن سه تومان حقوق می‌پردازند یکمن سه قران و از سال ۱۳۱۰ به بعد یکمن پنج قران خواهد بود

وزیر مالیه ـ صحیح است بنده هم موافقم

رئیس ـ رأی می‌گیریم به ماده واحده با این اصلاح موافقین ورقه سفید خواهند داد

(اخذ آراء بعمل آمده ۵۷ ورقه سفید و یک ورقه کبود تعداد شد)

رئیس ـ عده حاضر ۸۰ به اکثریت ۵۷ رأی تصویب شد

[۶ ـ مذاکره و تصویب طرح قانونی نسبت به وصول مالیات مستغلات]

رئیس ـ از طرف عده کثیری از آقایان نمایندگان طرحی با قید دوفوریت پیشنهاد شده است قرائت می‌شود:

طرح قانونی

ساحت مقدس مجلس شورای ملی شیدالله ارکانه

نظر به اینکه عواید مالیات مستغلات متعلق به بلدیه‌ها می‌باشد و مالیه هر محل مکلف است پس از وصول و برداشت یک عشر حق‌الوصول بقیه را به بلدیه بپردازد فعلاً که بر طبق قانون مورخه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۰۹ وصول عوارض بلدی بر عهده خود بلدیه‌ها است و بلدیه هر محل متصدیان وصول دارند مقتضی است زحمت وصول مالیات مستغلات هم از وزارت مالیه برداشته شود برای بلدیه هم بصرفه نزدیکتر است چرا که عشر حق‌الوصول را نباید بپردازد و متصدیان وصول سایر عوارض بلدی این مالیات را هم وصول می‌نمایند لذا امضاءکنندگان ذیل به قید دوفوریت ماده واحده را پیشنهاد می‌نمائیم:

ماده واحده ـ از تاریخ تصویب این قانون وصول مالیات مستغلات هر محل بعهده بلدیه آن محل خواهد بود و همچنین وصول بقایای این مالیات تا این تاریخ بعهده بلدیه محل است وزارت داخله مأمور اجرای این قانون و نظامنامه لازمه آن را تهیه خواهد کرد.

رئیس ـ یک تبصره‌ای هم به امضای آقای دکتر طاهری رسیده است ولی بنده را مستحضر کردند که جلب نظر آقای وزیر مالیه شده و مجموع رفقا هم موافقت کرده‌اند و درواقع در جزو ماده است (نمایندگان ـ صحیح است) قرائت می‌شود:

تبصره ـ اجرای مدلول این قانون نسبت به بلدیه‌هائی که به خزانه مملکتی مقروض هستند پس از نصف قروض بعمل خواهد آمد.

رئیس ـ آقای دکتر طاهری همینطور است؟

دکتر طاهری ـ بلی

رئیس ـ فوریت اول مطرح است (نمایندگان ـ مخالفی ندارد) رأی می‌گیریم به فوریت اول آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. فوریت ثانی مطرح است.

جمعی از نمایندگان ـ مخالفی ندارد.

رئیس ـ رأی می‌گیریم به فوریت ثانی آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. ماده واحده مطرح است. آقای یاسائی

یاسائی ـ موافقم.

رئیس ـ آقای طلوع

طلوع ـ بنده هم موافقم

رئیس ـ مخالف آقای وثوق است.

وثوق ـ بنده این پیشنهاد را خودم امضاء کردم ولی با تبصره‌ای که آقای دکتر طاهری پیشنهاد کردند مخالفم زیرا جاهائی که به موجب قانون یک پولهائی استقراض کرده‌اند بلدیه‌ها که باید باز به موجب قانون آن قرض بطور استهلاک تأدیه شود مثل قزوین و عراق و بندر جز و سایر جاها و شاید به موجب آن قانون سایر بلدیه‌های دیگر هم احتیاج پیدا کنند و قرض کنند و از اعتبار سیصد هزار تومانی که داده شده است به بلدیه‌ها آنها هم نسبت به سهم خودشان بگیرند و بعد مطابق قانون بدهند این قانون این حق را از بین می‌برد و بعلاوه بلدیه‌هائی هم که مقروض هستند مالیه می‌تواند تمام عایدات آنها را نگاهدارد تا اینکه آنها قرضشان را بپردازند در صورتیکه مالیه نمی‌تواند عایدات آن نقاط را توقیف کند مگر بقدر قرض استهلاکی که دارند و بعلاوه چون یک تصویب‌نامه هم از هیئت وزراء صادر شده است راجع به بلدیه قزوین و عراق و بندر جز که بنده عین آن را می‌خوانم که باز با این تبصره مخالف است:

نمره ۴۴۱۰

سواد تصویب‌نامه کابینه ریاست وزراء

وزارت جلبله مالیه ـ هیئت وزراء در جلسه ۲۲ شهریور ۱۳۰۹ تصویب نمودند که مبلغ پنجاه و پنج هزار تومان به شرح ذیل

از بابت تمدید قرضه قرضه بلدیه قزوین بابت قرضه بندر جز

بلدیه عراق

۲۰ هزار تومان ۲۵ هزار تومان ۱۰ هزار تومان

از بابت سیصد هزار تومان سال آینده که به موجب قانون بلدیه مورخه ۳۰ اردیبهشت ۹ باید از عایدات راه به بلدیه ولایات پرداخت شود از طرف بلدیه‌های ولایات به بانک ملی وثیقه داده شده که بعد از انقضاء مدت یک سال از تاریخ معامله از محل اعتبار مذکور در وجه بانک ملی پرداخته شود این هم تصویب‌نامه که هیئت وزراء تصویب کرده‌اند اینجا بیست و پنج هزار تومان چون برای ساختمان شهر قزوین مصرف شده است نهایت اعتبار سیصد هزار تومان چه ملل بلدیه عراق چه مال بلدیه قزوین چه بلدیه بندر جز از اعتبار سیصد هزار تومان ۱۳۱۰ وثیقه بدهند به بانک ملی و از اعتبار ۱۳۱۰ به بانک ملی تأدیه شود، این تبصره بکلی این تصویب‌نامه را از بین می‌برد و بنده از این جهت پیشنهاد تجزیه می‌کنم آقای وزیر مالیه هم موافقت بفرمایند اگر این منظوری که دیروز پریروز هم خدمتشان عرض کردم که اگر اشکالی پیدا شده است که این بیست و پنج هزار تومان به مصرف تعمیر نرسیده است ما ثابت می‌کنیم این بیست و پنج هزار تومان به مصرف تعمیر رسیده است بنده ثابت می‌کنم از عهده‌اش هم برمی‌آیم ممکن است مفتش هم بفرستید ببینید و بالاخره ما بیست و پنج هزار تومان هم به شما مقروض باشیم شما حق دارید پنج هزار تومان عایدات ما را توقیف کنید نه بیست و سه هزار تومان عایدات ما را آن هم با وضع بلدیه‌ها که می‌بینند

وزیر مالیه ـ اگر آقای وثوق اطلاع کامل از مطلب داشتند یقین دارم که هیچ این مخالفت را نمی‌فرمودند و اگر خود متن قانون را هم خیلی دقت فرموده بودند باز مخالفت نمی‌فرمودند اولاً مسئله بانک ملی نبود قانون نبود هیچکدام از اینها نبود بعضی از بلدیه‌ها سابقاً خیلی از ادارات دولتی با بانک شاهنشاهی طرف حساب بودند و قرض می‌کردند بعد هم در ضمن تصفیه این اعمال خزانه دولت ضامنش بود خزانه پول را از عایدات جاری مملکتی رد می‌کرد که بانک مقروض نباشد و خزانه بتدریج وصول می‌کرد از بعضی‌ها هم چیز زیادی نمانده آن هم که دولت تصویب کرده این تصویب‌نامه هم صحیح است ما هم حاضریم دوباره قراری با بانک ملی بگذارند و بگیرند مال خزانه را بدهند باقیش هم مال خودشان اما متن قانون را ملاحظه بفرمائید می‌گوید از وقتی که این تصفیه شد شروع می‌شود و اگر فردا صبح ترتیبمان با بانک تمام شود ترتیب قرض فعلی از همان فردا صبح باز مستغلات چیز می‌شود ولی چیزی را که مجلس نباید اجازه بدهد و نمی‌دهد البته این است که عایدات جاری مملکتی را که ما نمی‌توانیم یک کسی ضامن شما شده است و موقعش هم دیدم که لازم است من خودم بدهم دادم الآن آن بقیه را از کجا بدهم از عایدات جاری مملکتی؟ از عایدات جاری مملکتی که کسی نمی‌تواند اجازه بدهد که بپردازند. این چیزی که هست عایدات مستغلات ما آقا با سایر آقایان وکلای قزوین هم مذاکره کردیم و مطلب را توضیح کردیم اولاً بندر جز موضوع ندارد اجازه داده شد ولی نکردیم عراق و قزوین هم به اندازه ۴۵ هزار تومان داشته است آن هم به تدریج وصول شده است حالا شاید پانزده هزار تومان چهارده هزار تومان داشته باشد ما هم اصراری نداریم که عایدات قزوین را یا عراق را یا هر جا را برداریم و از اینجا وصول کنیم دولت هم اجازه داده موافقت کرده است بنده هم موافقت کردم هیئت دولت هم موافقت کرده است که خودشان استقراض بکنند و هر ترتیبی که می‌خواهند بدهند مال خزانه باید تصفیه شود حالا خود دولت این عایدات را وصول می‌کند اگر رجوع کنند به این حسابی که می‌ماند برای بلدیه پس آنوقت یا باید نصف بکنند تقسیم

بکنند دوتا تحصیلدار لازم است یا این است که آنوقت می‌گویند شما طلب ما را می‌دهید کسی ضمانت کرده و پول داده و عایدات جاری مملکتی از بین می‌رود نمی‌شود این تبصره ابداً اشکال ندارد ما به همه آقایان توضیح دادیم و همه‌شان هم موافقت کردند با آقایانی که ما صحبت کردیم خود وزارت داخله هم عین همین قانون را تهیه کرده بود که به مجلس پیشنهاد کند امضاء هم شده است بنده هم امضاء کرده‌ام آقای رئیس‌الوزراء هم امضاء کرده‌اند عیناً به همین طریق با این تبصره و یقین دارم اشکالی نخواهد داشت و تمنا دارم دقت بفرمایند به متن قانون و تبصره که می‌گوید از آن دقیقه که تصفیه شد باز هم مستقیماً بعهده اوست. نمی‌گوئیم که دوباره قانون می‌آوریم که مستغلات را بهش واگذار کنیم خیر تمام مستغلات را به بلدیه‌ها واگذار می‌کنیم ولی یکی می‌ماند مثلاً تا پس‌فردا تا هر وقت که تصفیه شد و غیر از این هم چاره ندارد بدون این هم وزارت مالیه نمی‌تواند موافقت کند و اسباب اشکال برای عایدات جاری مملکتی می‌شود

جمعی از نمایندگان ـ کافی است.

رئیس ـ آقای وثوق تقاضای تجزیه کرده‌اند. بدواً به ماده رأی می‌گیریم بعد به تبصره موافقین با ماده بدون تبصره قیام فرمایند

(اغلب نمایندگان قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. رأی می‌گیریم به تبصره. موافقین با تبصره قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند) تصویب نشد ماده طبعاً تصویب شد

[۷ ـ اجازه استخدام متخصص حشره‌شناس]

رئیس ـ خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام یک نفر متخصص حشره‌شناس قرائت می‌شود:

خبر کمیسیون

کمیسیون بودجه در جلسه اخیر خود لایحه پیشنهادی دولت تحت نمره ۸۷۴۹ را با حضور آقای معاون وزارت اقتصاد ملی مورد شور و مداقه قرار داده و بالنتیجه برای جلوگیری از خسارت به محصول فلاحتی و نباتی مملکت کمیسیون لزوم استخدام یک نفر متخصص حشره‌شناس را تصدیق و علیهذا ماده واحده ذیل را پیشنهاد به مجلس مقدس شورای ملی می‌نماید.

ماده واحده ـ مجلس شورای ملی به وزارت اقتصاد ملی اجازه می‌دهد یک نفر متخصص حشره‌شناس از اتباع دولت فرانسه یا آلمان و یا لهستان برای مدت سه سال با حقوقی که سالیانه از شش هزار دلار تجاوز ننماید استخدام کند. مخارج ایاب و ذهاب متخصص مزبور از پانصد تومان متجاوز نخواهد بود و همچنین روزی سه تومان فوق‌العاده اعاشه در موقع مسافرت علاوه بر تهیه وسائل نقلیه به مشارالیه پرداخته می‌شود سایر شرایط مطابق مقررات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود

رئیس ـ خبر کمیسیون امور خارجه در همین موضوع:

خبر کمیسیون

کمیسیون امور خارجه لایحه نمره ۸۷۴۹ دولت را راجع به استخدام یک نفر متخصص حشره‌شناس از اتباع دول فرانسه یا آلمان یا لهستان تحت شور قرار داده و از نقطه‌نظر ملیت با لایحه دولت موافقت نموده اینک خبر آن را برای تصویب تقدیم می‌دارد.

رئیس ـ ماده واحده مطرح است. آقای آقا سید یعقوب.

آقا سید یعقوب ـ در کمیسیون خارجه که بنده بودم آقای وزیر محترم خارجه تشریف آوردند در آنجا یک عرایضی کردم حضورشان ایشان هم تصدیق کرند ولیکن شاید در مقام عمل بیشتر از این وجه نداشتند اساساً بنده در مجلس عرض می‌کنم که باز هیئت وزراء در نظر بگیرند چیزهائی که در مملکت ما خیلی اهمیت دارد و ما باید به او توجه داشته باشیم اهتمام به او داشته باشیم یکی همین مسئله است مسئله حشره نباتی در مملکت ما که حقیقتاً فلاحت ما را نابود کرده است هم در باغاتمان هم در زراعتمان مخصوصاً آقای وزیر فرمودند که پیداشدن حشره در پنبه امروز صادرات ما یک عضو اعظمش

پنبه است حشرات در این پنبه پیدا شده است اگر این هم مثل حشراتی که سن و ملخ و اینها باشد معلوم است ما که چیزی نداریم استخراج معدن و اینها که نکردیم ثروت ما این است این عنایت نسبت به این مسئله کم است و فایده ندارد مثل اینکه ما هی متخصص بیاوریم یکی‌یکی و یک فرد واحد یک گل فایده ندارد به یک گل بهار نمی‌شود خوب این متخصص می‌آید، سوار می‌شود گردش هم می‌کند دو سال هم اینجا گردش می‌کند مثل اینکه دیروز نگاه می‌کردم در مخارج فوق‌العاده دولت راجع به مخارج مسافرت دکتر شینویند در طرف جنوب مبالغی پول می‌گرفت مسافرت می‌کرد در طرف جنوب که آثار جنوبی ملی ما را کشف کند حالا این هم بیاید اینجا گردش کند اینجور خواهد شد و باز هم عرض کردم که باید برای این کلاس تحصیلی تشکیل بدهند که در اینجا بیشتر از این یک بودجه بزرگی آن چیزی که لازم است برای فلاحت بودجه بزرگی برای این قرار بدهیم این غیر از اینکه در اینجا مخارج دو سال سه سال آمدن و رفتن ما ازش استفاده نمی‌کنیم چنانکه مکرر متخصص واحد یا مستخدم واحد در یک فن آوردید ازش فایده نبردید چرا؟ برای خاطر اینکه اگر مقام عمل باشد که یک نفر اگر بخواهد حشرات زراعتی اطراف طهران را تا ده سال هم تمیز بدهد از عهده برنمی‌آید و اگر برای تمام مملکت هم باشد به طریق اولی پس آوردن یک نفر فایده ندارد درست یک بودجه‌ای از برای این مرض این حیوان موذی که حقیقتاً فلاحت ما را از بین می‌برد بفرمائید اساساً فکری بکنید والا یک نفر آوردن با یک مخارجی سه سال هم مخارج خواهند کرد و هیچ نتیجه بر ایشان نخواهد داشت این بود نظر بنده.

کفیل وزارت اقتصاد ملی (آقای فروغی)ـ عرض کنم خاطر محترمشان را مسبوق می‌کنم که در وزارت اقتصاد اعتبار مخصوصی از برای دفع آفات هم داریم و این را هم از همان محل می‌دهیم شاید بعد هم محتاج باشیم به اینکه اشخاص دیگری هم بیاوریم ولی این مطلب هنوز مسلم نیست که ما احتیاج داشته باشیم و اشخاص عدیده را برای این مقصود لازم داشته باشیم و ضمناً هم باز به اطلاعشان می‌رسانم که یکی از مقاصد ما در استخدام این شخص همان تدریس است که می‌فرمائید در مدرسه فلاحتی این شخص تدریس هم خواهد کرد شاید هم بواسطه شاگردانی که زیردست او تربیت می‌شوند دیگر به استخدام متخصص خارجی هم احتیاج پیدا نکنیم ضمناً می‌خواهم عرض کنم آنجا یک کلمه اشتباه شده است که در باب خرج سفر پانصد تومان نوشته شده (پانصد دلار) باید نوشته شود

رئیس ـ آقای کازرونی

کازرونی ـ بنده کاملاً موافقم و حقیقتاً هیئت دولت را هم تقدیس می‌کنم از این نظریاتشان البته ما بایستی زندگانی قدیمی خودمان را تغییر بدهیم و حالا که بنای ما این است که در زندگانی خود تغییر داده باشیم بایستی از اینجور متخصصین وارد کنیم در مملکت خودمان و خودمان را آشنا کنیم به اوضاع زندگانی جدید لکن فقط خواستم یک تذکری بدهم که حقوقی که از برای اینها هیئت محترم دولت در نظر می‌گیرند بقدری زیاد است که در آن حس‌نظر و عقیدشان حالت وقفه پیدا خواهد شد یعنی چون احتیاجات ما برای آوردن اینگونه متخصصین روزمره است و خیلی زیاد است با این حقوق زیاد ما از عهده تکمیل این حسن‌نظر برنخواهیم آمد بنده عقیده‌ام این است که اگر چنانچه از این مجاری رسمی که دارند یکقدری تنزل کنند وارد مجاری عادی شوند یعنی متخصصین را به توسط تجار و غیره چنانچه بنده دیدم وارد بکنند حقوق اینها ممکن است فوق‌العاده کمتر از این مبالغ باشد در هر صورت این مبالغ زیاد است و بایستی دقت بکنید که بتوانند این نظریات را انجام دهند در مقابل این حقوق گزافی که شما برای این متخصص منظور می‌دارید در هر صورت بنده اصولاً موافقم با آوردن این متخصص.

کفیل وزارت اقتصاد ملی ـ اولاً که تصور نمی‌کنم این حقوق خیلی زیاد باشد این متخصص حشره یک شخص عالمی است مثل سایر علمای دیگر نگاه به کوچکی حشرات

نکنید که مطلب را قابل ندانید و دیگر اینکه این را هم عرض کنم که این اعتبار است بسیاری از این متخصصین را که ما پیشنهاد می‌کنیم قبلاً مذاکراتش را کرده‌ایم عمل را تمام کرده‌ایم اما این را چون مجلس شورای ملی تعطیل می‌شد و مجال نبود که مذاکرات را قبلاً بکنیم و بعد پیشنهاد کنیم بنده احتیاطاً این مبلغ را اعتبار می‌خواهم از مجلس شورای ملی شاید از این هم کمتر شود.

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.

رئیس ـ قبل از رأی‌گرفتن یک تذکر کوچکی بدهم آقایان نمایندگان در نظر دارند که عصر را جلسه نکنند (صحیح است) و منظورشان این است که در کار کمیسیون قوانین عدلیه بیشتر مراقبت کنند فردا هم جلسه تشریفاتی ماست که کار نمی‌کنیم. یک موافقت نیم ساعت به بیرون‌نرفتن ما را موفق خواهد کرد که این منظور را انجام دهیم. آقایان موافقین با ماده واحده ورقه سفید خواهند داد

(اخذ و شماره آراء بعمل آمد ۶۶ ورقه سفید تعداد شد)

رئیس ـ عده حاضر ۸۱ نفر به اکثریت ۶۶ رأی تصویب شد

[۸ ـ شور و تصویب لایحه سهمیه کاشفین قاچاق]

رئیس ـ خبر کمیسیون بودجه قدیم راجع به طرز تقسیم جرائم نقدی از مرتکبین قاچاق قرائت می‌شود.

خبر کمیسیون

لایحه نمره ۵۱۴۹۳ دولت راجع به حق‌السهم کاشفین اجناس قاچاق در کمیسیون بودجه با حضور نمایندگان وزارت مالیه مطرح و مورد شور واقع گردیده در نتیجه تبادل افکاری که در اطراف این موضوع و در دو جلسه بعمل آمد بالاخره با اصلاحات لازمه به شرح ذیل موافقت شده و اینک برای تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید

مادة اول ـ مجلس شورای ملی به وزارت مالیه اجازه می‌دهد که از محل حاضر غیرخالص جرائم و قیمت اجناس انحصاری صدی پنجاه و از محل حاصل جرائم غیرخالص اجناس غیرانحصاری که قانون مخصوصی ندارند صدی سی به کاشفین و مخبرین پرداخته و عایدات خالص حاصله را به عایدات دولت منظور دارد

تبصره ۱ـ قیمت اجناس انحصاری قاچاق بعد از وضع حقوق انحصار و گمرک و غیره تقسیم می‌شود

تبصره ۲ـ مواد ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ قانون طرز جلوگیری از قاچاق تریاک مصوب سوم آذرماه ۱۳۰۸ مشمول کلیه اجناس قاچاق انحصاری خواهد بود

ماده دوم ـ این قانون ۱۰ روز پس از تصویب بموقع اجراء گذارده می‌شود

رئیس ـ مذاکره در کلیات است. آقای مؤید احمدی

مؤید احمدی ـ بنده خاطرم هست که روزی که این لایحه را هم تقدیم مجلس کردند بنده مخالفت کردم و علت مخالفتم هم این بود که اولاً انشاءالله امیدوارم عماً قریب این قانون انحصار تریاک لغو شود و یک قانون جدیدی گذارده شود به علت اینکه این قانون هم به دولت ضرر زد هم به مردم اخلاق مردم را فاسد کرد عایدات دولت را صفر کرد به علت اینکه همانطور که آقای وزیر مالیه فرمودند هر اندازه این قیمت را زیاد کنند قاچاق زیادتر می‌شود این بدیهی است وقتی که قیمت ارزان شد البته هیچکس نمی‌رود برای یک

مبلغ مختصری قاچاق کند ولی وقتی مبلغ گزافی باشد البته همه قاچاق می‌کنند همینطور که آقای طلوع چند روز قبل از این توضیح دادند الآن در تمام طهران و شهرهای ایران تریاکهائی که استعمال می‌شود قاچاق است تریاک باندرل‌دار خیلی کم پیدا می‌شود و به شعبات فروش تریاک دولتی هم اگر رجوع بفرمائید می‌بینید که هیچ فروش ندارد بنده انشاءالله امیدوارم همینطوری هم که شنیده‌ام مذاکره در هیئت دولت هست این قانون را الغا کنند و قانون جریبانه یا به شکل دیگری هر جوری که دولت صلاح بداند یک قانونی بگذرانند که هم برای دولت منفعت داشته باشد و هم آنقدر به مردم فشار نیاید عرض می‌کنم این لایحه به عقیده بنده تأیید می‌کند بیشتر بداخلاقی را (صحیح است) چرا به علت اینکه پیشتر که یک نفر مخبر بود کاشف بود و یک کشف قاچاقی می‌کرد این را کجا بهش حقوق می‌دادند وقتی جرائم گرفته می‌شد و به خزانه می‌رفت و درخواست مخارج صادر می‌شد می‌رفت به خزانه حق او را می‌دادند لکن حالا این قانون چه می‌کند این قانون پیش از اینکه پول به خزانه برسد حق به او می‌دهد آنوقت چون یک معطلی داشت گاهی هم داده نمی‌شد این حقوق. اما حالا پول فوری بهش داده می‌شود و بیشتر بداخلاقی را ترویج می‌کند و همینطور که یکی از آقایان چند روز قبل از این گفتند که یک دختری رفته راپورت داده که پدر من تو خانه‌اش تریاک دارد این قانون از این جهت بد است عیب دوم که دارد مخالفت ترتیب محاسباتی است که در وزارت مالیه و در خزانه هست عایدات باید در خزانه مملکتی متمرکز بشود مخارج هم باید درخواست خرج صادر بشود و جریانات اداریش را تمام کند لیکن اینجا چه می‌شود اینجا قبل از اینکه پول به خزانه برود اول به این آدم می‌دهند بعد پول می‌رود به خزانه و این به عقیده بنده برخلاف آن ترتیب قانون محاسبات هم هست و این عیب اساسی را هم دارد بعلاوه فهمیدنش مشکل است یعنی نگاهداری حسابش به قواعد محاسباتی بنظر بنده مشکل می‌شود آنوقت می‌رفت به خزانه و سهم دولت معلوم می‌شد سهم کاشف هم معلوم می‌شد و مطابق درخواست وزارت مالیه بهش پرداخته می‌شد ولی فعلاً سهم کاشف را اول می‌پردازند بعد هر قدر سهم دولت از این مبلغ می‌شود می‌رود به خزانه از این جهت بنده با این لایحه مخالفم.

وزیر مالیه ـ این چیزی که فرمودند یک اختلاف موضوعی است اختلاف اساسی را بنده ملتفت نشدم اگر مجلس شورای ملی و دولت اتفاق دارند که بخواهند یک قانونی اجراء شود. اگر مقصود این است که یک کاری بکنیم که هر چه کمتر کشف بشود بهتر است؟ اگر اینطور باشد خدای نخواسته بیشتر تشویق می‌شوند مردم. اگر اینجور است که حتی‌الامکان تعطیل کنیم کشفش را و کاشفین اهتمام نکنند باید سهل کرد کار را و اگر بخواهیم کشف شود و جلوگیری شود از هر نوع چیزی که مخالف قانون است چیزی که کشف می‌شود آن رخنه‌هائی که به قانون می‌شود کشف می‌شود آنجائی که خلاف قانون نیست که کشف ندارد. یک قانونی وضع کرده‌اید. مملکت وضع کرده است و گفته است باید تریاک یا توتون یا فرض بفرمائید گمرک در گمرک کسی نتواند چیزی فرار دهد اگر مقصود ما این است که بگوئیم کاری کرده‌ایم بدبختانه که بتوانند از گمرک فرار بدهند و یک راههائی بهشان ارفاق کنیم که بتوانند قاچاق کنند آن مطلب دیگری است درست مطلب واضح و صریح است ولی ما باید هر چه ممکن است سخت‌ترش بکنیم که نتوانند. این مسئله که اصلاً تریاک انحصار نباشد بنده در موضوع دیگری هم عرض کردم که این مطلب دیگری است اگر انحصار نباشد باید یک ترتیب دیگری باشد که عایدات دولت و عایدات مملکت از بین نرود اگر تجربه کردند که انحصار دولتیش خوب نیست و یک ترتیب دیگریش خوب است آن موضوع اساساً وقتش که رسید البته ممکن است آنها را بیان کرد ولی مادام که انحصار تریاک و دخانیات و خیلی چیزهای دیگر که قاچاق ممکن است بشود مثل گمرک که ممکن است قاچاقش بشود باید به هر نحوی راهش را سد کرد و یکی از بهترین انواع سد راهش این است که عوض اینکه دولت مفتشین زیادی اجیر کند که آنها هم اصرار زیادی نداشته باشند برای کشفش یک تشویقی برای اشخاصی که کشف می‌کند بکنند و اگر کسی هم کشف می‌کند که کار خلافی نکرده است خواسته است یک

کار غیرقانونی را برگرداند به راه قانونی شبیه سایر کارهای خلافی است شما به سایر کارهای بد و کارهای خلاف مثلاً کسی رشوه می‌گیرد اگر انعامی بگذارید برای کسی که رشوه را کشف کند بد است عیبی دارد؟ البته همه مردم مثل امر به معروف کردن و نهی از منکر کردن واجب عینی است و عمومی است و هر کس باید کمک کند که قانون جاری شود و اگر قانون را نپسندد آنجوری که آقا فرمودند این هیچ مانعی ندارد هر کس در مملکت آزاد است که قانونی را نپسندد و ایراد داشته باشد و انتقاد کند و بعد بخواهد که اکثریت را با خودش همراه کند که آن قانون لغو شود ولی مادامیکه قانون جاری است البته تمام وسائل اجرای مؤکد و مشدد آن باید دست دولت و اجراءکنندگان داده شود لهذا این یکی از بهترین قوانین است که کاشفین را تشویق کند به کشف و به این واسطه عایدات دولت محفوظ بماند و علاوه بر این برای خود مردم و ملت و مملکت هم خوب است برای اینکه خود تریاک را هم که مثل زدند آیا این سختیها و مضیقه‌هائی که برای تریاک گذاشته‌اند یا برای توتون به قول آقای آقا سید یعقوب این یک وقتی هم انحصار نبود و آمدند تحدید کردند تریاک را برای چه برای اینکه گفتند هرچه محدودتر بشود و هرچه سنگین‌تر بشود کمتر می‌کشند آیا مقصود ما این است که قاچاق آسانتر بشود و آنهائی که تریاک می‌کشند ارزان بکشند و فراوان بکشند و بسهولت دسترس داشته باشند یا اینکه هرچه سخت‌تر بشود بهتر است؟ آنوقت ممکن است یک قانونی پیشنهاد کنید که هم انحصار موقوف باشد، هم جریبانه هم زراعتش موقوف باشد، هم تریاک بکلی موقوف باشد و البته مادام که تریاک هست و کشنده هست اگر شما تریاک می‌کارید اگر می‌توانید به خارجه بفروشید به مصرف طبی برسد خیلی خوب است باید سعی کنید که در خود مملکت یک مثقال هم کشیده نشود این یک مثقال هم اگر می‌خرند به مصرف صحیح طبی یا هر مصرف مجاز دیگر برسد در مملکت و پول بیاورد برای مملکت. ما که نمی‌خواهیم تشویق کنیم تریاک‌کشی را در مملکت خودمان لهذا هر قدر سد وسائل قاچاق کاملتر باشد برای اجرای قانون مؤثرتر است بنظر بنده می‌آمد که این مسئله اتفاقی و غیرمختلف فیه است حالا اگر دقت بفرمائید یقین دارم که تصدیق خواهید فرمود منتهی اگر در اصل مسئله انحصار تریاک مخالفتی دارند و تذکر فرمودند آن مسئله دیگری است.

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

آقا سید یعقوب ـ بنده مخالفم

رئیس ـ راجع به عدم کفایت مذاکرات؟

آقا سید یعقوب ـ بنده در اصل موضوع عرض دارم

رئیس ـ بفرمائید

آقا سید یعقوب ـ آقای وزیر مالیه بنده تصدیق دارم شخصی هستند عالم و خوب می‌توانند کلام را برخلاف مقصود گوینده توضیح بدهند و بصورت علمی هم دربیاورند عالمند و منطق هم خوانده‌اند و صناعات خمس هم خوب در دستشان هست عبارت را یک قسمتش را می‌گیرند آنوقت توپ می‌بندند و حمله می‌کنند اصل حرف ایشان و بنده هم این بود که وزراء باید وضع قوانینی بکنند که مردم را دعوت به اخلاق حسنه کنند موضوع اساسی بنظر بنده و ایشان و دیگران در آن اول هم که آمد این مسئله را در نظر نداشته باشید هر قانونی که از هر راه پول برای ما تهیه می‌کند ما آن قانون را در مملکت باید بیاوریم. نه باید اولاً و بالذات هیئت دولت و مجلس متوجه باشند که مردم را به اخلاق حسنه متوجه کنند و بکشانند مردم را به فضایل اخلاقی اینجور قوانین دعوت می‌کند مردم را به نمامی و جاسوسی و همینجور معانی دیگری که عقب سر این هست وامی‌دارد وقتی که پول بدهند به جاسوسی به اینجور چیزها پول بدهند ما نظرمان این است شما لوایحی که راجع به عایدات باشد که مضر اخلاقی نباشد من کاملاً موافقم از نقطه‌نظر ضرر اخلاقی که در مملکت پیدا نشود تصدیق هم می‌فرمائید که در دوره استبداد و دوره‌ای که قانونی نبود مملکت چقدر به فساد اخلاق عادت کرده است و باید ما امروز دست به همدیگر بدهیم به وضع‌کردن قوانین صالحه مردم را دعوت به اخلاق بکنیم نظر بیچارة مؤید احمدی هم این بود و نظر بنده هم این بود ثانیاً در این بیانی هم که

شما می‌فرمائید خزانه دولت را هم حفظ نکردید به علت اینکه از اول می‌آئید می‌گوئید اگر کسی کشف کرد ولو آن چیزی که کشف شده است بفروش هم نرسد اول پول او را بدهند. بندم شنیدم راپورت به بنده دادند که یک شخص عربی بوده است در اینجا رفته‌اند کشف کرده‌اند در خانه‌اش یک خروار تریاک کشف کرده‌اند درست وارد در این موضوع نشدم نظرم این هست که ایرانیها اگر هم خدای نخواسته چون بنده خیلی معتقد هستم به نژاد ایرانی که اگر خدای نخواسته یک قاچاقی بکنند اینجور قاچاق بزرگ نمی‌کنند خیلی قاچاقهای قلیل می‌کنند آنوقت شما می‌آئید از حالا از خزانه مملکت یک پولی را برای کاشف قرار می‌دهید ولو آن چیزی که کشف کرده است بمصرف نرسد این ضرر برایتان است و ثانیاً یک عملهائی که دولت می‌تواند در تحت نظر خودش اعتبار بگیرد از برای کشف‌کردن در نظرتان آن اعتبار باشد نهایت اطمینان را هم ما داریم بینی و بین‌الله به آقای تقی‌زاده من نهایت اطمینان را دارم و می‌دانم برای یک پول خزانه آن اندازه که باید جدیت کنید و ملاحظه کنید خواهند کرد اعتبار بگیرید نه اینکه بیائید در مجلس شورای ملی یک قانونی که مردم را جلب کند به فساد اخلاق بیاورید بگذرانید این را اعتبار بگیرید هر طور که خودتان می‌توانید عمل کنید که با وضع قانون جلب فساد اخلاق نکرده باشیم این است نظر بنده

کازرونی (مخبر کمیسیون)ـ البته با این نظریه که بایستی حسن‌اخلاق را ترویج کرد هیچکس نمی‌تواند مخالفتی بکند خیلی صحیح است و درست لکن اگر خوب دقت بفرمائید مقتضای پیشرفت نظر ایشان این است که ما اصولاً هم گمرک را برداریم و هم انحصار را مادامیکه گمرک داریم قاچاقچی پیدا می‌شود قاچاقچی که پیدا شد باید از قاچاق جلوگیری کرد. می‌فرمائید جلوگیری نشود اگر نشود یک فساد دیگری پیدا می‌شود و آن امر تجارت مملکت است که منحل می‌ماند زیرا که یک نفر بوسیله مال‌التجارة را به قیمت خیلی ارزان وارد در داخله مملکت می‌کند و ارزان می‌فروشد لیکن تجاری که قاچاق نمی‌کنند و از مجرای عادی وارد می‌کنند نمی‌توانند با آنها مقاومت نمایند و اسباب اختلال می‌شود و جنابعالی رفع و جلوگیری از اختلال تجارت را یقیناً ترجیح بر همه چیز خواهید داد و در هر صورت عجالتاً آنچه در نظر گرفته شده است به جهت جلوگیری از قاچاق که اصولاً اسباب اختلال امور تجارتی و نقصان خزانه دولت است اینطور تشخیص داده شده است که بنظر جنابعالی می‌رسد که این وضعیت خوب نیست که اگر چنانچه یک کسی کشف قاچاق کرد و یک پولی به او بدهند برای تشویق و البته اگر یک چیزی در نظر داشتید و اظهار می‌فرمودید شاید قبول می‌شد ولیکن چون راهی غیر از این نیست و در هر صورت چاره ندارد و باید یک کاشفی به جهت قاچاق بوده باشد یا آژان است یا مردم غیررسمی و عادی هستند پس آژان را هم در مملکت بردارید زیرا آنها جرائم و جنایات را کشف می‌کنند چاره نیست آقا مادام که جنایت هست باید یک کسی باشد که جنایات را کشف کند حالا هر تعبیری بر این می‌خواهید بکنید چاره‌ای نداریم

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

رئیس ـ پیشنهادی از آقای طلوع رسیده است قرائت می‌شود:

پیشنهاد آقای طلوع

پیشنهاد می‌کنم لایحه از دستور خارج شود

رئیس ـ بفرمائید

طلوع ـ با اینکه امروز روز آخر است و فردا هم از برای تشریفات است ولی می‌خواستم بنده در این قسمتها چیزی عرض کنم و تصمیم هم داشتم چون در دوره هشتم افتخار نمایندگی را ندارم حقیقتاً اگر یک سوءتفاهم‌هائی شده باشد در نظر هیئت محترم دولت معذرت می‌خواهم ولی متأسفانه این لایحه نمی‌دانم از کجا درآمده این مال کمیسیون بودجه قدیم بوده است و اساساً مدتی است گذشته یک سال گذشته و تازه این لایحه آمده جزو دستور آخر مجلس دوره هفتم شده و بنده متأسفانه مجبورم که با این لایحه مخالفت کنم و پیشنهاد کردم که از دستور خارج شود که عرایض خودم را عرض کنم. این لایحه آقا یک خطراتی دارد در این مملکت اگر بنده توضیح بدهم عقیده دارم که خود هیئت دولت هم تصدیق بکنند

اگر ممکن باشد تمنا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند که این لایحه از دستور امروز خارج شود و دولت از نقطه‌نظر انحصار تریاک البته اساساً یک مقرراتی در آتیه وضع خواهد کرد و در آنجا یک مقرراتی هم برای قاچاق‌بگیرها معین کند و یک حقوقی هم بگیرند از نقطه‌نظر تسهیل کارهای عمومی و آنوقت البته مجلس دوره هشتم است و تأسیس می‌شود و آقایان هم اینجا افتخار نمایندگی دارند یک لایحه که حقیقتاً به منفعت مردم تمام شود بیاورند به مجلس و اینقدر عجله و اصرار نداشته باشند که امروز روز آخر مجلس است این لایحه اینجا با این ترتیب تصویب شود. بنده اساساً با این لایحه مخالفم آقای تقی‌زاده تشریف ندارند چون فرمودند در جواب آقای مؤید احمدی که اساساً تریاک‌کشی کار بدی است در مملکت مثل این که ما می‌گوئیم قاچاق نگیرند و بگذاریم تریاک بکشند موضوع اینجا فرق می‌کند اگر الآن دولت یک لایحه پیشنهاد بکند با اینکه آخر مجلس است یک لایحه بیاورد بگوید در این مملکت تریاک نکشند و هر کس تریاک بکشد او را حبس کنند جریمه‌اش بکنند و جریمه را هم صدی سی صدی چهل قرار بدهند ما رأی می‌دهیم ولی اگر بخواهند بیایند بگویند از نقطه‌نظر صادرات ما احتیاج داریم که بنده هم تصدیق دارم چنانچه در جلسه گذشته هم عرض کردم چرا این رعایت اخلاقی را پیش از دیگران ما بکنیم و یا اینکه اگر یک روزی هم دیگران این زراعت را از بین ببرند ما هم باید از بین ببریم با این وضعیت دولت باید یک فلاحت دیگری را قائم‌مقام این فلاحت کند تا آنوقت این زراعت از بین برود. برای اینکه الآن عده زیادی در جنوب اعاشه‌شان تجارتشان روی تریاک است یک قسمت مهم صادرات که آن روز بنده عرض کردم تریاک است و حالا کار به آن قسمتها ندارم ولی از نقطه‌نظر موقع عرض می‌کنم مجلس شورای ملی هم موافق است شم غدغن کنید که تریاک در این مملکت کشیده نشود و برای کشنده آن هم مجازات معین کنید ولی راضی نشوید که یک لایحه به این شکلی از برای کاشفین قاچاق بیائید صدی چهل صدی پنجاه صدی سی قائل شوید که آنوقت فردا زندگانی عمومی مملکت متزلزل شود. چطور شما همه می‌دانید ما هم همه می‌دانیم که در این مملکت بواسطه خاطر خیلی قضایا و اینها که الآن بنده نمی‌خواهم در مجلس شورای ملی علناً عرض کنم این احتیاجات عمومی ما از نقطه‌نظر خیلی قسمتها بقدری زیاد است که فعلاً با این چیزها تأمین نمی‌شود و البته در آتیه هم باید دولت وسائل آن را فراهم نماید ولی این لایحه با این ترتیب باعث این می‌شود که اساساً مزاحم حال مردم خواهند شد می‌آیند برای اینکه صدی پنجاه را بگیرند می‌گویند در فلان خانه در فلان جا تریاک قاچاق است و آنوقت مردم را می‌برند جریمه می‌کنند و می‌گویند ما باید صدی پنجاه برای این قسمت بگیریم و مردم هم البته گرسنگی استیصال وادار می‌کند که زیر بار این قبیل مسائل سوء بروند از نقطه‌نظر اخلاق در این مملکت بدترین کارها است همانطوری که قاچاق در این مملکت بدترین کارها است از قاچاق‌بگیری هم در این مملکت در موقع خودش سوءاستفاده می‌کنند و از نقطه‌نظر اخلاق بدترین کارها است و ما باید رعایت اخلاق عمومی را بکنیم عرض کردم مدرسه از نقطه‌نظر فراگرفتن علم است از نقطه‌نظر تهذیب اخلاق است این موضوع اصل مسلم کلیه ملل دنیا است پول‌گرفتن خیلی خوب کاری است ولی باید جنبه اخلاقی را هم رعایت کرد هر پولی که در این مملکت باعث سوء اخلاق می‌شود و حقیقتاً این موضوع را تشویق و ترویج می‌کند نباید دولت بگیرد و ملت هم نباید بدهد چرا برای اینکه اساساً این به عقیده بنده خوب نیست راست است که شما می‌خواهید قاچاق بگیرید ولی فکر بکنید که این قاچاق‌بگیرها چه می‌کنند. بنده نمی‌خواهم عرض کنم که قاچاق در این مملکت چطور می‌شود من اطلاعات از قاچاق‌بگیر دارم ولی متأسفانه الآن در این مورد نمی‌خواهم عرض کنم که چه جور قاچاق‌بگیری است بنده یک روز به اتفاق یکی از آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی که الآن حاضرند رفتم در یک محکمه‌ای که مربوط به این کار بود مسئول این کار بود یک پیرمرد هفتاد ساله که عادت داشته است مثل

زمان سابق که نیم نخود تریاک می‌خورده است یک نخود تریاک توی قوطی او گرفته بودند پنج شبانه‌روز حبسش کردند بالاخره بنده به اتفاق همان نماینده که رفتیم آنجا ایشان به اعتبار اینکه نماینده آن محل بود پنج تومان جریمه آن را داد و زن و بچه این بیچاره این چهار پنج روز سفیل و سرگردان بودند و اعاشه آنها منحصر به کارکردن روزی دو قران این آدم بود اما از آنطرف همانطوری که آقای مؤید احمدی فرمودند سرتاسر این مملکت قاچاق است عرض کنم ملاحظه بفرمائید در گیلان ما یک جریب فلاحت تریاک نداریم سرتاسر هم تریاک قاچاق است خود آقایان می‌دانند و از اوضاع عمومی مستحضرند درست دقت کنید بالاخره ببینید این عرایضی که ما عرض می‌کنیم فقط از نقطه‌نظر منافع مملکتی است مال مردم است که شما مردم را حقیقتاً دست این قاچاق‌بگیرها که پیدا می‌شوند ندهید صبح اول که از خواب بیدار می‌شوند زندگانی مردم را متزلزل می‌کنند الآن که قانون در دست ندارند وای به وقتی که قانون دستشان داده شود فوری می‌گویند فلان جا قاچاق کشف کرده‌ایم و باید صدی پنجاه به ما بدهید الآن هم احتیاجی ندارید که قانون برای قاچاق‌گیری وضع کنید الآن ممکن است همانطور که مقررات اداری داریم برای گمرک و سایر قسمتها راجع به قاچاق آنها چه عملی می‌کنید؟ در ضمن عمل این کارها را بکنید و در قانون گیر نباشد قانون نگذرانید برای این کار که صدی پنجاه بگیرند حقیقتاً جنبه اخلاقی را رعایت کنید و با این لایحه تشویق نکنید مردم را به سوء‌اخلاق مطابق همان مقرراتی که خودتان دارید رفتار کنید دیگر محتاج به وضع قانون نیست.

رئیس ـ آقای ملک‌مدنی

ملک‌مدنی ـ بنده موافقم

رئیس ـ آقای معاون وزارت مالیه بفرمائید

معاون وزارت مالیه ـ عرض کنم اینجا یک اشتباهی می‌شود به جهت اینکه ما حالا نمی‌خواهیم یک قانون جدیدی وضع کنیم برای تریاک مجلس یک قانونی وضع کرده و گذشته است …

(طلوع ـ بنده موضوع تریاک را عرض نکردم.) که اجراء هم شده است و هیچ مربوط به تریاک این نیست …

طلوع ـ موضوع تریاک را عرض نکردم قاچاق را عرض می‌کنم.

معاون وزارت مالیه ـ حالا هم مطابق یک نظاماتی که دارند جرائمی گرفته می‌شود مقصود یک تسهیلی است در کار اجرای این قسمت و همچنین قسمت محاسباتی دولت در اینکه ما مجبور هستیم در مقابل آن جرائمی که مطابق آن نظامات و مقررات گرفته می‌شود به میزان آن تمبر الصاق کنیم و اگر تمبر الصاق کنیم باید از عایدات دولت سهم کاشف را بدهیم در صورتیکه سهم کاشف را باید قبل از الصاق تمبر بدهیم برای رفع آن اشکال است که ما می‌خواهیم برای اجناس انحصاری و غیرانحصاری بتوانیم سهم کاشفین را بدهیم و اشکالی برای ما پیدا نشود والا اغلب این اجناس انحصاری که ما داریم همانطور که خودشان فرمودند مطابق نظامات اداری جرائمشان معین است و فقط این اشکال باقی است که باید به این ترتیب رفع شود

رئیس ـ آقایانی که با خروج از دستور موافقند قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب نشد رأی می‌گیریم به ورود در مواد موافقین با ورود در مواد قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد مادة اول مطرح است.

مادة اول ـ مجلس شورای ملی به وزارت مالیه اجازه می‌دهد که از محل حاصل غیرخالص جرائم و قیمت اجناس انحصاری صدی پنجاه و از محل حاصل جرائم غیرخالص اجناس غیرانحصاری که قانون مخصوصی ندارند صدی سی به کاشفین و مخبرین پرداخته و عایدات خالص حاصله را به عایدات دولت منظور دارد

تبصره ۱ـ قیمت اجناس انحصاری قاچاق بعد از وضع حقوق انحصار و گمرک و غیره تقسیم می‌شود

تبصره ۲ـ مواد ۲ـ ۳ـ ۴ـ ۵ ـ ۶ قانون طرز جلوگیری از قاچاق تریاک مصوب سوم آذرماه ۱۳۰۸ مشمول کلیه اجناس قاچاق انحصاری خواهد بود.

رئیس ـ آقای مؤید احمدی

مؤید احمدی ـ بنده خیلی تعجب می‌کنم از این وضع و جواب‌دادن آقای وزیر مالیه یک جمله را گرفتند و روی آن بنا

کردند به حرف‌زدن. خیر بنده می‌گویم قاچاقچی را بکشید سرش را ببرید (آقا سید یعقوب ـ نه آقا) عرض می‌کنم آقا یک قانون محاسباتی است در این مملکت قانونی است وضع شده که عایدات ما باید متمرکز شود در خزانه مخارج هم باید درخواست شد برود آنجا این یک قاعده کلی است. اما اینکه آقای کازرونی فرمودند پس آقا وزارت پست و تلگراف هم حقوق خودش را بردارد از ترتیب منطق خارج می‌شود بنده با تریاک‌کش مخالفم با قاچاق هم مخالفم هر کسی قاچاق کند از این مجازات بالاتر برایش وضع کنید بنده هم رأی می‌دهم هر مجازات سختی که برای قاچاقچی می‌خواهید. یک ماده واحده بیاورید اینجا الآن بنده رأی می‌دهم همه آقایان هم رأی می‌دهیم. ما در این موضوع حرفی نداریم آقا من اشکال محاسباتی دارم علتش هم این است که آقای وزیر مالیه سابقه مالیه ندارند بعرض بنده توجه نکردند جمله اول را باقیش را بدهد به خزانه چرا کار دوباره می‌کند وزارت پست و تلگراف یک میلیون عایدات دارد سر ماه حقوق اعضایش را بردارد (سابق هم همینطور بود) مابقیش را هر قدر زاید است بدهد به خزانه بنده با این ترتیب مخالفم آقا تمرکز خزانه را بهم نزنید این کار غلطی است بنده مخالف این موضوع هستم بنده می‌گویم هر کس قاچاق کرد جرمش را بگیرید جنس او را هم بفروشید ببرید در خزانه سهم قاچاقچی را درخواست صادر کنید برود در خزانه بگیرد لیکن اینجا این قانون چه می‌کند این سهم قاچاقچی را اول می‌دهد و مازاد را می‌فرستد به خزانه این عرض بنده بود آنوقت دفاعاتی که آقای وزیر مالیه کردند هیچ مربوط به این قضیه نبود خواهش می‌کنم رفع این قسمت را بکنید.

وزیر عدلیه (آقای داور)ـ البته ممکن است در ضمن مذاکراتی که می‌شود گاهی مطلب بطوری که لازم است بین طرفین روشن نباشد و یک سوءتفاهمی حاصل شود والا هیچ نظری مابین نبود که یک قسمت از مطلب نماینده محترم گرفته شود و آقای وزیر مالیه همان قسمت را جواب بدهند و قسمتهای دیگر گذارده شود. چون اینجا اساسش بنده هم که گوش می‌کردم بیشتر توجه می‌رفت در ضمن بیانات آقا راجع به اینکه این مسئله برخلاف اخلاق است بیشتر صحبت این می‌شد که مردم در زحمت می‌افتند آقای وزیر مالیه روی آن مسئله که کلیتاً جنبه مهم نطق بود صحبت کردند والا آن مسئله محاسباتی که بنده گمان می‌کنم با خود آقا دو کلمه اگر صحبت کنیم ولو در پشت تریبون هم نباشد فوراً حل می‌شود ولی این موضوع را باید حل کنیم و بنده متوجه شدم ببینم اولاً قسمت تریاک تنها است که هی صحبت قاچاق تریاک می‌شود دیدم خیر صحبت از کلیه قاچاقها است قاچاق تمام اجناس است که بایستی حقی بدهند قاچاق تمام مال‌التجاره است که وارد این مملکت می‌شود و اگر بنا باشد جلوگیری نکنیم هم بر عایدات گمرکی صدمه می‌خورد و هم بطوری که آقای کازرونی فرمودند باید اشخاصی که بدرستی کار می‌کنند اشخاصی که نمی‌خواهند کار خلاف کنند آن تاجر بیچاره که نمی‌خواهد کار خلاف بکند آن تاجر بیچاره‌ای که نمی‌خواهد از پول نامشروع نفع از برای خودش تأمین بکند او در یک رقابت خیلی سختی می‌افتد با کی؟ با قاچاقچی با آن کسی که آمده است یک مقدار زیادی از عایدات خزانه دولت را می‌خواهد بدزدد او می‌تواند یک مالی را به قیمت ارزان وارد کند ولی آن یکی باید حقوق گمرکی بدهد. آنوقت شما می‌فرمائید که حمایت‌کردن از تاجری که مال‌التجاره‌اش را بدرستی وارد می‌کند و مالش را پس از دادن عوارض گمرکی در بازار می‌آورد این برخلاف اخلاق است؟! بنده نمی‌دانم که این چطور می‌شود که برخلاف اخلاق است پس بنده خیال می‌کنم که در اصل موضوع یک سوءتفاهمی شده والا اشکالی ندارد که یک همچو امری که جلوگیری از قاچاق است بشود گفت مخالف با اخلاق است (صحیح است) حالا می‌رسیم در مسئله دوم این که یک نگرانیهای اخلاقی که یک وجدانهای فوق‌العاده حساس گاهی ممکن است پیدا بکنند و واقعاً بهش وسواس اخلاقی می‌شود گفت که در بعضی از آقایان پیدا شده مثل نماینده محترمی که صحبت کردند که خوب شما وقتی گفتید که این قدر می‌دهیم به تو برو کشف کن معنایش این است که این قدر می‌دهیم به تو برو کشف کن

قرار می‌دهیم که تفتیش بکنند ببینند آن عده جرم کرده‌اند یا نه آقا این مسئله بدبختی این است که جرم در دنیا ایجاد کرده وقتی که بنا شد جرم شد هر حکومتی هر دسته‌ای که بخواهند امور مملکت را اداره کنند مجبور هستند یک وسائلی برانگیزند و آن جرمها را کشف کنند محضاً لله جرم کشف نمی‌شود یعنی یک عده توی خانه‌شان بروند و بگویند چه بهتر از این است که ما راه بیفتیم اینطرف و آنطرف ببینیم کی جرم کرده است و برویم راپورت بدهیم خیر هیچکس این کار را نمی‌کنند بنابراین دولت می‌خواهد یک حقوقی بدهد به یک اشخاصی که این کار را بکنند آن اشخاص هم به درجات مختلف است آقا از شخص بنده که اینجا پشت میز ایستاده‌ایم که وزیر عدلیه و رئیس قسمت ضابطین عدلیه و پارکه‌ها (که مأمور کشف جرائم هستند) هستم شروع می‌شود که حقوق ثابت می‌دهند تا برسد به آن آژانی که زحمت می‌کشد تا می‌رسد به آن آژان تأمیناتی که در این قسمت کار می‌کند تمام آژانها حالا حقوق را دو جور می‌شود داد یک قسمت حقوق ثابت می‌دهند یکوقت ممکن است که حقوق را به نسبت کار بدهند. بنده خیال می‌کنم که اگر عملی بود و یک محظوراتی نداشت و اصلاً قرار می‌شد در مملکت هر کس به تناسب کار و خدمتی که می‌کند بهش حقوق بدهند بهترین ترتیب است برای اینکه به این ترتیب هر کسی سعی می‌کرد منتهی درجه جدیتش را بکار بزند نه اینکه کار بکنند و بگوید من که یک حقوق ثابتی می‌گیرم چرا زیادتر کار بکنم علاوه بر این ترتیب اشکالی که ما در این قسمت داریم این است که شما در اغلب قسمتهائی که راجع به قاچاق مذاکره شده است بنده دیده‌ام و مکرر شنیده می‌گویند این مأمورین کشف قاچاق را ماهی ده تومان پانزده تومان که بیشتر بهشان نمی‌دهند آنوقت این اشخاص با این ماهی ده پانزده تومان به جان مردم می‌افتند و اسباب زحمت مردم می‌شوند خوب آقا بالاخره آمده‌اند یک راهی درست کرده‌اند که آن راه نه بودجه را سنگین می‌کند چون نمی‌دانند که چقدر بالاخره قاچاق می‌شود و می‌شود کشف کرد که بیایند قبلاً حقوقشان را بهشان بدهند یا آنطوری که آقا می‌فرمایند اعتباری بخواهند یک جا. خیر آقا نمی‌خواهند این کار را بکنند و یک مالیات جدیدی را وضع بکنند خیر برخلاف آمده‌اند یک کار دیگری کرده‌اند می‌گویند ما یک حقوقی به اشخاصی می‌دهیم در ضمن هم خود این اشخاص که مأمور هستند چه اشخاصی که در خارج هستند بهشان اطلاع داده می‌شود که آقا اگر اطلاعی دارید به ما بگوئید این هم ترتیبش است و در این قسمت خیال می‌کنم که اگر آقا خودشان هم آن اصلی را که عرض کردم آن حالتی را که عرض کردم که وسواس اخلاقی می‌شود گفت که باید یک وجدان خیلی حساس باشد که بگوید همینقدر که یک کسی رفت خبر داد که فلان کس یک جرمی را مرتکب شده است این را تفسیر کردند برخلاف اخلاق است چون بنده گمان می‌کنم مطلب به اینجا نمی‌رسد و بالاخره اگر چنانچه هم این قسمت وسواس اخلاقی را هم کنار بگذارند مسئله حل می‌شود آنوقت در قسمت محاسباتیش هم اشکالی ندارد و بالاخره چون آخر مجلس است و وقت هم تنگ است بنده تمنا می‌کنم آقایان هم مساعدت بفرمایند ما هم همینطور که این کار زودتر بگذرد و همه‌مان راحت شویم

جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است

ملک‌مدنی ـ بنده مخالفم

رئیس ـ بفرمائید

ملک‌مدنی ـ این لایحه همانطور که آقایان هم تذکر دادند یک لایحه مهمی است و هیچ معهود هم نبود که آمده باشد سابقه فراکسیونی هم ندارد و البته بایستی قبلاً در فراکسیون مذاکره شده باشد و روی آن تصمیمی گرفته باشیم که بتوانیم اینجا صحبت کنیم بنده نظریاتی دارم که می‌خواهم در اینجا عرض کنم شاید خود آقای وزیر مالیه هم توجه داشته باشند که این با زندگی عموم مردم تماس پیدا می‌کند با همه چیز مردم والا نه کسی با قاچاقچی موافق است و نه می‌خواهد قاچاق بشود قانونی که سال گذشته از مجلس گذشته آن قانون یک موادی دارد که با این لایحه تماس دارد و تناقض دارد اگر اجازه می‌فرمائید بنده بیایم و عرض کنم تا توضیح داده شود که رفع این توهم از بنده شده باشد اگر بنده اشتباه کردم قانع شوم والا اگر ایراد بنده وارد است اصلاح بفرمائید که ایرادی در طی عمل تولید نکند.

وزیر مالیه ـ هر نکته‌ای را که بنظر آقایان می‌رسد تشریف دارند و در خود ماده بفرمایند که اگر اشتباهی شده باشد رفع شود اگر هم اشتباه کردیم اصلاح کنیم بنظر بنده این لایحه که می‌فرمائید اینقدر مهم است مهم نیست خیلی هم درش صحبت شد این راجع به تمام اجناس قاچاق است به استثنای تریاک یعنی تریاک برایش یک قانون دیگری هست که از مجلس شورای ملی گذشته است همان قانونی را که حضرتعالی می‌فرمائید شاید با این لایحه تماس داشته باشد ما دقت هم کردیم مخالفتی ندارد. این راجع به گمرک می‌شود راجع به دخانیات می‌شود راجع به این قبیل چیزها این یک مسئلة اهمیتش فقط برای وزارت مالیه است و به همین جهت هم برای حفظ عایدات مملکتی آقایان مناسب است کمکی بفرمایند که این کار مهم از بین برداشته شود اینجا سه‌تا چیز است که تکرار می‌شود رویهمرفته یکیش این است که قاچاق را کشف‌کردن و تشویق‌کردن شاید خلاف اخلاق باشد این خیلی مسئله قابل بحثی است و بنده تعجب می‌کنم که بنظر ما مخالف اخلاق نیست بلکه موافق اخلاق است و همه مردم بهتر است که بدانند چیزهائی که برخلاف قانون است برخلاف شرع است آن را ترویج نکنند این خودش یک نوع امر به معروف یا نهی از منکریست و بدون این ترتیب هم هیچکس همانطوری که آقای وزیر عدلیه فرمودند نمی‌آید محضاً لله یک چیزی را خبر بدهد و آنوقت ما باید یک دسته زیادی مفتشین بگیریم و هر کدام را ده تومان و پانزده تومان بدهیم و بفرستیم به اطراف مملکت و اینکه می‌فرمایند بعضی از آقایان بلائی به سر آدم می‌آورند و می‌ریزند به سر مردم و فلان و فلان طور می‌کنند و فلان و فلان ادعا را می‌کنند که کشف بکنند آقا اینکه ادعائی ندارد اگر کشف کرد نشان می‌دهد و معلوم می‌شود یک مسئله دیگر این است که راجع به مسئله محاسباتی فرمودند اشتباهی برای ایشان شده است مسئله محاسباتی اینها می‌شود اینها برخلاف محاسبات هیچ چیزی ندارد برای اینکه ما نمی‌دانیم در سال چقدر قاچاق خواهند کرد که جریمه او را جمع کنیم و در بودجه بگذرانیم در مقابل آن هم یک مالیاتی ایجاد کنیم و عایداتی تهیه کنیم و درخواست صادر کنیم و بدهیم خیر آقا وقتی که کشف می‌شود از خود محل کشف می‌دهیم قبلاً هم که نمی‌دهیم که بگوئیم از کجا بدهیم وقتی که کشف شد مال کاشف را می‌دهند بقیه‌اش هم می‌شود مال دولت این هم کار محاسباتیش با قوانین سابقه هم منافاتی ندارد حالا اگر می‌فرمائید منافات دارد در خود ماده تشریف بیاورید و بفرمائید اگر موردی بود که منافات داشته باشد البته اصلاح می‌کنیم.

رئیس ـ آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب شد. پیشنهاد آقای بروجردی قرائت می‌شود.

پیشنهاد آقای بروجردی

بنده پیشنهاد می‌کنم در صورتیکه قاچاق در محکمه محقق گردد

بروجردی ـ عرض کنم که یک قانونی که در موضوع قاچاق تریاک گذشته است به محض ادعا و اتهام به قاچاقی که نباید این جریمه را از متهم به قاچاق بگیرند باید اگر رفت در محکمه و ثابت کرد آنوقت مالیه از او بگیرد یا اگر گرفته بودند پس از ثبوت در محکمه بر بی‌تقصیری او مالیه آن قسمت را به او مسترد دارد بنده خواستم ببینم این قانونی که فعلاً برای قاچاق می‌گذرد آیا این قسمت را تأمین کرده است که موقعی که قاچاق در محکمه ثابت شده باشد یا اینکه هر کس متهم به قاچاق شد باید جریمه را از او بگیرند این بود که بنده پیشنهاد کردم برای واضح‌بودن مطلب نوشته شود که وقتی می‌شود جریمه قاچاق را گرفت که در محکمه ثابت شده باشد.

وزیر مالیه ـ بلی همینطور است آقا

معاون وزارت مالیه (سیاح)ـ در تبصره دوم همین ماده ذکر شده است که مواد: ۲ـ ۳ـ ۴ـ ۵ ـ ۶ قانون طرز جلوگیری قاچاق تریاک شامل این می‌شود آن قانون هم از تصویب مجلس شورای ملی گذشته است.

بروجردی ـ خیلی خوب مسترد کردم

رئیس ـ پیشنهادی از آقای طهرانی رسیده است قرائت می‌شود:

پیشنهاد آقای طهرانی:

تبصره ذیل را به مادة یک پیشنهاد می‌نمایم: در صورتیکه به عنوان کشف قاچاق تریاک کسی را متهم نمایند یا به منزل کسی وارد شوند و معلوم شود صرف اتهام و برخلاف واقع بود مطابق قوانین مملکتی مجازات خواهند شد.

طهرانی ـ عرض می‌کنم که بنده هیچ عرضی ندارم که برای حفظ اجرای قوانین مملکت همه پلیس هم باشیم خیلی خوب است که اخلاق عمومی یک طوری ترتیب بشود که همه پلیس هم باشیم ولی مطلب اینطور نیست آقا برای کاشفی که شما یک چیزی قائل شده‌اید که بدهید بنده مخالف نیستم بدهید اما اینجا چطور ما را قانع می‌کنید که بی‌جهت معترض کسی نشوند؟ بنده الآن کاغذی در بغلم است که از زنجان نوشته‌اند یک تاجر بیچاره را رفته‌اند به خانه‌اش و مزاحمش شده‌اند صدمه‌اش زده‌اند در صورتیکه دروغ بوده است. چندین فقره در همین طهران شده و نصف شب وارد خانه مردم شده‌اند برای اینکه تریاک آنجا کشف کنند والله بالله نه تریاکی بوده نه چیزی رفته‌اند میان زن و بچه مردم ریخته‌اند تریاک آن جاهائی که می‌برند اصلاً این چیزها نیست این محظور را خوبست شما جلوگیری کنید که کاشفین بی‌ربط کسی را اذیت نکنند و غرض‌رانی نکنند حالا به کاشف تریاک هر قاچاقی را چون تریاک بیشتر مورد اتهام است این است که تریاک را بنده در این پیشنهادم نوشتم متهم می‌کنند و اسباب زحمت مردم می‌شوند و بنده موافقم والا اسباب زحمت مردم می‌شوند شبانه سر مردم می‌ریزند و صدمه می‌زنند همین چند روزه پیشتر بنده می‌دانم ولی نمی‌خواهم اسم ببرم یک کاسب معتبری را ۱۴ روز در نظمیه حبس کردند بعد معلوم شد که اینطور نبوده و می‌گویند ما سوءظن پیدا کردیم این را خوبست یک فکری برایش بکنید آخر مردم مبتلی هستند.

وزیر مالیه ـ عین این چیزی که آقای می‌فرمایند در مادة ۵ است ـ اینجا نوشته شده است در تبصره که مواد دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم آن قانون محفوظ است و نظر ایشان عیناً تأمین شده است

رئیس ـ آقای طهرانی قانع شدید یا رأی بگیریم:

طهرانی ـ مسترد داشتم

رئیس ـ موافقین با مادة اول قیام فرمایند.

(اکثر برخاستند)

رئیس ـ تصویب شد. مادة دوم قرائت می‌شود:

مادة دوم ـ این قانون ده روز پس از تصویب بموقع اجراء گذارده می‌شود

رئیس ـ آقای یاسائی

یاسائی ـ عرض می‌شود با اینکه مقتضی بود که بنده عرض نکنم لیکن یک قسمت را خواستم هم به وزیر هم به وکیل تذکر بدهم و آن این بود که گفتند خوبست یک قانونی را دولت بیاورد برای منع استعمال تریاک وزیر مالیه هم تأیید کردند. بنده خواستم تذکر بدهم که همچو قانونی هست و البته وقتی قانون هست دیگر نباید مذاکره کرد حالا آن ماده قانون جزا را بنده می‌خوانم مادة ۲۷۵ هر کس متجاهراً استعمال مسکرات یا افیون یا شیره تریاک یا مرفین یا بنگ یا چرس نماید به حبس تأدیبی از هشت روز تا سه ماه یا به تأدیه غرامت از ده تومان الی پنجاه تومان محکوم خواهد شد. این قسمت را خواستم تذکر بدهم ثانیاً از موقع استفاده می‌کنم و عرض می‌کنم که این قوانین همه‌اش درست از قاچاق هم باید جلوگیری کرد و همه مردم هم باید جاسوس کسانی باشند که خلاف قانون می‌کند این را هم تحاشی ندارم که هر که برخلاف قانون رفتار کند یعنی برخلاف نظم و امنیت جامعه و رفاهیت جامعه عمل کند تمام افراد جامعه مکلفند که مواظبت نمایند که کسی تخلف نکند ولی اینجا بنده می‌خواهم به آقای وزیر مالیه عرض کنم که این قوانین سخت تأثیری در مفتشین انحصار نمی‌کند بالاخره همانطور که ما قضایای ضروری و بدیهی را می‌دانیم و محتاج به استدلال نیست این قسمت هم برای همه ماها محتاج به استدلال نیست که انحصار تریاک را فقط مفتشین مالیه از بین بردند هیچ چیز دیگر نیست

مفتشین مالیه حقوقشان کم است و تمام با قاچاقچی‌ها همدست هستند این قوانین سخت اگر بدبختانه یک اثری بکند دوسیه‌های یک مثقالی و دو مثقالی و سه مثقالی را در عدلیه متراکم می‌کند، ما از ولایات اطلاع داریم از مرکز هم اطلاع داریم که عرض می‌شود ده من بیست من قاچاقچی‌ها و مفتشین تقسیم می‌کنند مفتش ده تومانی را بنده خودم سفارش کردم گذاشتند در مالیه پنج سال قبل بنان شب محتاج بود و الآن ده هزار تومان دارائی دارد و هیچکس هم تفتیش نمی‌کند ما اینطور از نزدیک قضایا را می‌دانیم و همه می‌دانیم که بالاخره ترتیب این است و مسلم است که این پولها را از یک راهی تحصیل کرده است. باید وزارت مالیه حواسشان را بیشتر صرف این بکنند که این مفتشین را اصلاح کنند تا اینکه انشاءالله اینگونه قوانین تکرار نشود مقصود بنده تذکر این مطلب بود

رئیس ـ موافقین با این ماده قیام فرمایند.

(اغلب قیام کردند)

رئیس ـ تصویب شد مذاکره در کلیات است. آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ بنده تعجب می‌کنم از آقای معاون که صحبت کردند که قانون جدیدی نیست بله همانجوری که ما در مدارسمان هی موفق شدیم. این قوانین نسبت به زمان قبل بایستی جلو بروند. باز یک مطلبی را ناچارم تکرار کنم به فساد اخلاق نباید کمک کرد باید نسبت به زمان قبل ترقی کنیم نسبت به اخلاق حسنه و هی قوانین سوء وضع نکنیم نسبت به اخلاق حسنه صدمه بزنیم و خیلی هم متأسف هستم من گمان می‌کردم مؤید احمدی تعقیب می‌کرد عقاید بنده را. من هم از موافقت شما صرفنظر کردم دیگر (خنده نمایندگان) دلم می‌سوزد که بدین جهت روی حرف شما حرف زدم چرا حرف زدم بیخود. آقای وزیر عدلیه شما تصدیق می‌فرمائید که جلوگیری‌کردن نه به پول‌دادن است به مجازات است و حبس نه به پول‌دادن و تشویق‌کردن به اینکه مردم طمعشان زیاد می‌شود و هم بنشیند عقب یکدیگر و پاپوش برای هم بدوزند و این غیر از کثافت اخلاق هیچ نتیجه دیگری برای ما نخواهد داشت

عده‌ای از نمایندگان ـ کافی است مذاکرات

رئیس ـ موافقینبا مدلول قانون ورقه سفید خواهند داد. بعد از این هم یک کار کوچک دو دقیقه داریم

(اخذ و استخراج آراء بعمل آمده و چهل و شش ورقه سفید و چهار ورقه کبود تعداد شد)

رئیس ـ عده حضار هشتاد به اکثریت چهل و شش رأی تصویب شد

[۹ـ شور و تصویب معاهده حمایت علائم صنعتی]

خبر کمیسیون امور خارجه راجع به حمایت از علائم صنعتی قرائت می‌شود:

خبر کمیسیون

کمیسیون امور خارجه لایحه دولت را راجع به قرارداد حمایت تصدیق‌نامه‌های اختراع و علائم صنعتی و تجارتی بین دولتین ایران و آلمان را برای شور ثانی مطرح مذاکره قرار داده و چون اعتراضی در موقع شور اول نرسیده بود لذا عیناً تصویب شد

رئیس ـ در مادة اول …

آقا سید یعقوب ـ پس اعتراض بنده چه شد؟

رئیس ـ آخر یکقدری تأمل کنید آقا چه وقت من وظیفه‌ام را رعایت نکرده‌ام؟ قبلاً برای خاطر اینکه آقا

مستحضر باشند که فراموش نمی‌کنم پیشنهاد آقا سید یعقوب را قرائت می‌کنیم:

پیشنهادی آقا سید یعقوب راجع به عهدنامه حفظ علائم صنعتی بین ایران و آلمان

مقام محترم ریاست مجلس مقدس

به عنوان ارجاع به کمیسیون پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده راجع به قرارداد حمایت اختراع و علائم صنعتی از نقطه‌نظر مخالفت این قرارداد با منافع علمی و اقتصادی مملکت ایران مخالفم.

رئیس ـ مادة سی و دو نظامنامه هم قرائت می‌شود:

مادة ۳۲ـ هرگاه دولت لایحه قانونی به مجلس فرستاده و بر وفق اصل ۲۴ قانون اساسی تصویب عهدنامه که با یکی از دول خارجه بسته می‌شود تقاضا نمود در باب مواد عهدنامه رأی گرفته نمی‌شود و تغییری هم در متن آن داده نمی‌شود ـ اگر در ضمن شور اول یا دوم بعضی از نمایندگان در برخی از شرایط اعتراضی و ایرادی دارند این اعتراض و ایراد باید به عنوان رجوع به کمیسیون در مجلس اظهار شود قبول یا رد رجوع به کمیسیون وقتی مطرح می‌شود که لااقل ۲۴ ساعت قبل اعتراضات مزبوره طبع و توزیع شده باشد. هرگاه مجلس پس از مباحثات در باب ارجاع به کمیسیون این مسئله را قابل توجه دانست آنوقت به کمیسیون رجوع می‌نماید ـ در موقع شور ثانی کمیسیون راپورتی در باب موارد اعتراض طبع و توزیع کرده و در ضمن آن عقیده خود را در باب تصویب یا رد یا تعویق لایحه بیان می‌نماید و پس از آن مجلس ملاحظات خود را کرده و رأی قطعی می‌دهد …

رئیس ـ کافی است. عرض می‌کنم پیشنهاد آقا راجع به ماده واحده است. نیست اینطور؟ (آقا سید یعقوب ـ چرا) و هنوز که بنده به ماده واحده رأی نگرفته‌ام در متن قرارداد هستیم بعد هم وقتی می‌توانیم پیشنهاد شما را به کمیسیون ارجاع کنیم که مجلس خودش تجویز کند بنده خودم چه حقی دارم؟ در مادة اول اعتراضی نرسیده است در مادة دوم اعتراضی نرسیده است شور در کلیات ثانی است اعتراضی نرسیده است ماده واحده قرائت می‌شود:

ماده واحده ـ مجلس شورای ملی قرارداد حمایت تصدیق‌نامه‌های اختراع و علائم صنعتی یا تجارتی و طرحها و حقوق مالکیت صنعتی و ادبی مشتمل بر دو ماده که در تاریخ ۲۴ فوریه ۱۹۳۰ (۵ اسفندماه ۱۳۰۸ شمسی) بین دولتین ایران و آلمان امضاء شده است تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه‌شده آن را به دولت می‌دهد

رئیس ـ اعتراض آقای آقا سید یعقوب قرائت می‌شود

(به شرح قبل قرائت شد)

طباطبائی دیبا ـ بنده اخطار دارم

رئیس ـ بفرمائید

طباطبائی دیبا ـ بنده عقیده‌ام این است که این اعتراض آقا قابل طرح نیست چون اعتراضی ندارند فقط نوشته‌اند مخالفم. در کمیسیون خارجه هم مطرح شد و چون قابل توجه ندانست کمیسیون این بود که طرح‌شدنش را رد کرد.

رئیس ـ اولاً کمیسیون خارجه اگر طرح کرده است قابل ترتیب اثر نیست برای اینکه هنوز مجلس رأی به ارجاع کمیسیون نداده است وقتی کمیسیون می‌تواند طرح کند که مجلس ارجاع آن را به کمیسیون رأی بدهد

طباطبائی دیبا ـ اجازه می‌فرمائید

رئیس ـ بفرمائید

طباطبائی دیبا ـ در کمیسیون خارجه نه اینکه پیشنهادش طرح شده باشد و رد شده باشد عرض کردم پیشنهاد آقا قرائت شد چون قابل طرح نبود این بود که کمیسیون خارجه این را قابل اعتنا ندانست

رئیس ـ کمیسیون خارجه حق نداشته است طرح کند (صحیح است).

(یک مرتبه دیگر پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب به شرح معمولی قرائت شد)

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب ـ بنده توجه می‌دهم اولاً خیلی خوشحال هستم که هم آقای وزیر عدلیه هم آقای وزیر امور خارجه و هم آقای وزیر مالیه تشریف دارند و اینها اشخاص مبرز مملکت ما هستند. همینجور آقای

وزیر پست و تلگراف ببخشید آقا (خنده نمایندگان) و حقیقتاً علاقمند به مملکت ما هستند یک موضوعی را بعرض خودشان می‌رسانم و قضاوت را هم به مجلس و به خودشان واگذار می‌کنم. تصدیق دارید که ما از حیث دانائی نسبت به علوم و تمدن غرب و علم و صنایع غرب در مقام صفریم این مسلمی است که ما نسبت به تمدن جدید (کازرونی ـ اما در مادیات آقا) صبر کنید آقا آقای رئیس اینجا نشسته‌اند و بقدری مواظب هستند و مته به خشخاش در نظامنامه می‌گذارند که لازم نیست شما چیزی بگوئید ما نسبت به علوم غربی و تمدن جدید در مقام خود هستیم و شاگردیم و مسلماً ما به هر ترتیبی که باشد چنانکه مکرر در پشت همین تریبون عرض کرده‌ام: لنک و لوک و خفته شکل و بی‌ادب ـ سوی او می غیشر و او را می طلب باید علوم غرب و صنایع غرب و آن چیزهائی که باعث ترقی آن ممالک شده است و ملل راقیه را به آن مقامات رسانده است ما هم ناچاریم تبعیت کنیم تا به آن مقامات برسیم و نمی‌توانید بفرمائید که خیر ما عالم‌تریم سالیان دراز ما از مقامات علمی و دانائی و تمدن آنها عقب هستیم این یک مقدمه مقدمه دوم اینکه ما که می‌خواهیم به دولت و مجلس همانطور که آقای تقی‌زاده فرمودند که درواقع دولت عبارت است از قوه مجریة مقننه ـ وقتی که قوه مجریه با قوه مقننه باید ساعی باشند که در امور مشارکت کنند و با همدیگر یک ملتی را که در حال ترقی است زیرا بغل او را بگیرند و راه و جاده را برای او صاف کنند برای رسیدن به این مقصود و هر چه موانع در پیش است آن موانع را بردارند تا اینکه برسند این مملکت به آن کسانی که جلواند و برسیم به آنها و قافله تمدن و ترقی عقب‌مانده را جلو ببریم و در شاهراه ترقی بیفتیم ـ اگر در این بین تصور می‌شود که یک عهدنامه یک قراردادی یک چیزی باشد که جلوگیری کند از این نکته نگذارند و مانع باشند مسلماً هیچیک از ما گمان می‌کنم با آن عقیده اول مانع از این مسئله باشند که یقیناً موافقت و مراقبت می‌کنند که این مانع را ما بکلی از بین برداریم تا اینکه برسیم به آن مسئله که تمدن غرب باشد و به هر نوعی که می‌توانیم اکتساب علم از آنها بکنیم به هر راهی که می‌توانیم کتب آنها را بیاوریم ترجمه کنیم تألیف کنیم و در تمام مملکت منتشر کنیم و مملکت را حرکت بدهیم نه بنده حرکت بدهم ملت حرکت بدهد مجلس حرکت بدهد از مقام نادانی به مقام دانائی آنهائی که ارباب صنایع هستند آنهائی که ارباب حرف هستند دست آنها باز باشد جلویشان باز باشد که به هر طریق که بتوانند صنایع آنها را تعقیب و تقلید کنند و در مملکت زیاد کنند آنها مسلم است ما در اینجا حالا برایتان آخر مجلس است امیدوارم که یک خدمت بیشتری به مملکت بکنیم به مردم بکنیم این قانون علامات صنعتی قانون مجازات عمومی که برای ما در اینجا مقرر کرده است که ما اگر بیائیم و مطابق این قرارداد عمل کنیم چه اندازه ما در مضیقه خواهیم بود و چقدر جلوی این ترقی و تمدن از ما گرفته خواهد شد بنده برایتان عرض می‌کنم …

رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب پیشنهاد است. مادة شصت و سه را رعایت بفرمائید و قدری کوچکتر صحبت کنید.

آقا سید یعقوب ـ بنده در پیشنهادم عرض می‌کنم بسیار خوب من عرض کردم که مخالف هستم …

طباطبائی دیبا ـ پیشنهاد نمی‌خواهد مخالف‌بودن آقا …

آقا سید یعقوب ـ آقای دیبا وقتی که شما خدا نخواسته رئیس شدید صحبت کنید (خنده نمایندگان) حالا این موضوع را بنده اینجا عرض می‌کنم که با این مقدماتی که عرض کردم بنده اطلاع دادم به آقای وزیر امور خارجه هم عرض کردم که دولت ترکیه این قرارداد را قبول نکرده است چرا؟ چون در مقام ترقی بوده است گفته است من این قرارداد را نمی‌توانم قبول کنم من الآن در صراط ترقی هستم می‌خواهم ترقی کنم بیایم حالا و جلوی خودم را سد کنم؟ دولت چک‌اسلواکی قبول نکرده است دولت ژاپن قبول نکرده

است چرا؟ چون قرارداد بین دو نفر متساوی که بسته می‌شود معلوم است چطور بسته می‌شود بنده که شاگردم و قابل نیستم نسبت به استادم چه قراردادی ببندم بگویم تو در صورتی به من رجوع کن که من بتوانم به تو رجوع کنم. بابا من همیشه به تو رجوع می‌کنم اما تو به من رجوعی نداری من از حیث علم و صنعت فقیرم از حیث اقتصاد فقیرم و به هر راهی که باشد باید اکتساب کنم من از عالم و صنعتگر ـ اینجا زود می‌خوانم تا اینکه مجلس هم خیلی زحمت برایش نباشد می‌گوید کسی نمی‌تواند تقلید کند بدون اجازه و اگر تقلید کرد این مواد مجازاتش است مواد مجازاتش را هم بر سبیل اجمال می‌خوانم نهایت آقای وزیر امور خارجه بنده تصدیق کردم فرمودید یک زمینه در سابق فراهم شده و آن زمینه گذشته است من نمی‌توانم رد کنم ـ این مسئله بینی بین‌الله باید هر طوری هست ما یک تسهیلات زیادی قائل شویم بنده عرض می‌کنم حالا که این زمینه گذشته است خوب محدودش کنید کاری کنید که محدود شود به یک چیز خیلی محدودی مثلاً در یک چیز شیمیائی در یک امر محدودی والا این قرارداد دست و پای همه ما را می‌بندد. حالا برایتان می‌خوانم مواد را عیبی ندارد دو سه ماده است

یک نفر از نمایندگان ـ می‌خواهید بخوانید؟

آقا سید یعقوب ـ بلی آقا دو سه دقیقه هم چیزی نیست مجلس ختم می‌شود. بله آقا می‌خوانم. مادة ۲۴۹ هر کس علائم صنعتی یا تجارتی دیگری را که مطابق قانون علائم صنعتی ثبت و رسمیت یافته است متقلبانه استعمال نماید (یعنی اگر ما خواستیم کاری کنیم وزارت امور خارجه بفرستد به آن سفارت مرتبط الیه مدتها باید معطل شود اگر این کار نبود که محتاج نبودیم محاکمه و اینها بکنیم) به تأدیه پنجاه الی یک هزار تومان غرامت محکوم خواهد شد. حبس هم دارد ـ چون عجله دارید نمی‌گذارید موادی دارد ده‌تا ماده است نسبت به این مسئله حبسش ـ مجازاتش مهلت که نمی‌دهید. یکقدری اگر بتوانید مساعدت کنید الزامی ما نداریم به این قرارداد آقا این قرارداد هم قراردادی نیست که ما ملزم باشیم بحمدالله ما دارای دولت مقتدر پادشاه مقتدر هستیم یک جوری واقع شده است که فعلاً دارای اقتدار هستیم دارای شئونات هستیم دارای همه چیز هستیم هیچ محتاج نیستیم به این قرارداد شما قرارداد را که قبول کردید این پس‌فردا شامل کلمة کامله‌الوداد می‌شود فرانسه هم پس‌فردا می‌گوید من کمتر از او نیستم ایتالیا هم همین کار را می‌کند آنوقت ما برویم خدمت کی چیز یاد بگیریم برویم افغانستان تحصیل کنیم!؟ آخر کجا برویم اقتباس کنیم. می‌فرمائید آنها نمی‌برند خوب آقا آنها پی‌سوز ما را نبرند آن چیزهای دیگر ما را نبرند هر چیزی که در مملکت ما هست پانصد سال آنها جلوتر و بیدارتر از ما بودند بروند دیگر چیزی باقی نمانده است که آنها به ما تبعیت کنند و قرارداد مساوی باشد ما از هر جهت فقیر هستیم از این جهت بنده گفتم مخالف هستم حالا دیگر بسته است به نظر مجلس.

وزیر امور خارجه (آقای فروغی)ـ بنده می‌دانم که وقت تنگ است آقایان هم خسته‌اند ولیکن فرمایشات آقای آقا سید یعقوب طوری است که بنده چاره ندارم جز اینکه جواب بدهم زیرا که آقا ببخشید یکقدری از فرمایشاتتان خجالت می‌کشم. آیا در مقام استدلال به شما گفتم که من این قرارداد را امضاء کرده‌ام اگر شما رد کنید به من برمی‌خورد؟ (آقا سید یعقوب ـ خیر بنده همچو عرضی نکردم عرض کردم فرمودید زمینه تهیه شده است) و من تقاضا می‌کنم که تصویب بفرمائید؟ پس معلوم می‌شود که من طرفدار هستم برای این این عرض را کرده‌ام …

آقا سید یعقوب ـ خیر بنده همچو عرضی نکردم آقا

وزیر امور خارجه ـ من آقا دفاع از شخص خودم که نمی‌کنم که اگر رد بفرمائید به من بربخورد. می‌فرمائید فلان دولت و فلان دولت قبول نکرده‌اند اولاً بنده نمی‌دانم خوبست مأخذ این فرمایشتان را به دست من بدهید که شما از کجا می‌دانید؟ (آقا سید یعقوب ـ می‌دانم) ثانیاً خیلی از دولتها با خیلی از دولتها خیلی قراردادها را نبسته‌اند این چه دلیل می‌شود آقا؟ حالا در مجلس می‌فرمودید مسئله اخلاقی شما دفاع می‌کردید از حسن اخلاق و دلتان می‌سوخت از سوءاخلاق بنده یک کلمه می‌خواهم خدمتان عرض کنم که شما می‌فرمائید که ما

شاگردیم و آنها استاد، ما می‌خواهیم از آنها چیز یاد بگیریم حالا آقا استاد بر شاگرد حق ندارد؟ می‌فرمائید دولت احتیاج ندارد الحمدلله اقتدار دارد من که به شما عرض کردم … حقیقتاً من خیلی مأیوسم از بیانات خودم معلوم می‌شود بیانات بنده طوری است که مفهوم نمی‌شود عرض کردم که کسی به زور سرنیزه که این قرارداد را به دولت ایران تحمیل نکرده است آقا زندگانی بین‌المللی هم مثل زندگانی شخصی شرایطی دارد آقا همانطوری که شما توقع دارید که بنده وقتی جلوی شما نشسته‌ام در حضور شما هستم حرف رکیک نزنم و باادب بنشینم و حرکات عنیف نکنم من هم این توقع را از شما دارم چرا. چون می‌ترسم از شما؟ نه آقا من ترسی از شما ندارم آخر انسانیت هم در دنیا یک اصلی است در یک مورد شما به من کمک کنید در یک مورد دیگر هم من به شما کمک می‌کنم در یک موقعی اگر من به شما کمکی می‌کنم از ترس است خیر از طمع است من هم طمع دارم که شما یک موقع دیگری به من خدمت کنید کمک کنید گذشته از اینکه عوالم انسانیت هم در بین هست این هیچ ضرری ندارد من نمی‌دانم چرا هر عرض می‌کنم مطلب درست مفهوم نمی‌شود این یک امری است که خودش به مصلحت دنیا است آقا که وقتی یک کسی زحمتی می‌کشد یک اختراعی می‌کند یک کشفی می‌کند به او یک اجری بدهند در دنیا اجری که پیدا کرده‌اند از برای این کار از جمله اجور این است که بگویند استفاده از این کار از این کشف از این اختراع انتفاع از این زحمتی که کشیدی تا یک مدتی مال خودت باشد و دیگری حق ندارد بنده مثلاً اگر اختراع ساعت کردم این کار شوق و ذوق لازم دارد آقا کسی که اختراع می‌کند باید بنشیند کله خود را بکوبد چهل سال درس بخواند زحمت بکشد بعد از درس‌خواندن بسا هم می‌شود که عمرش تلف می‌شود و این اختراع نمی‌شود بسا هم می‌شود که خدا تفضل می‌کند و این اختراع را می‌کند ـ خوب زحمتی کشیدی اختراعی کردی و خدا به تو فضل کرد که این کار را کردی ده سال بیست سال تجارتش استفاده‌اش منافعش شرفش مال تو باشد دیگری نکند اگر دیگری کرد آقا دزدی کرده است همان قاچاقی که خودتان می‌فرمائید بدترین کارها است و باید جلوی آن را گرفت حالا ملل هم بین همدیگر این قرارداد را می‌بندند ـ هر مملکتی در خاک خودش این قانون را دارد و همانطور که ما قانون وضع کردیم و این قانون اصلاح شد او هم قانونی دارد خوب با هم قراری می‌گذارند دول که آقا این قانون در مملکت ما هست من این صنعت را حمایت می‌کنم اگر کسی قاچاق کرد و آمد آنجا جلویش را بگیرید و یا بیرونش کنید و نگذارید آنجا بماند و سوءاستفاده بکند ـ خوب در آلمان این قاچاق را می‌کنند و جلویش را می‌گیرند خوب این می‌رود جای دیگر و این قاچاق را می‌کند و آن کاشف یا مخترع از آن استفاده محروم می‌شود آمده است از دولت ایران تقاضا کرده است که آقا یک کسی در مملکت من یک اختراعی کرده است. (آقا سید یعقوب ـ خوب می‌شود تقلید کرد) مسئله تقلید نیست آقا مسئله استفاده نیست آقا یک اختراعی کرده است می‌گوید همینطور که من ده سال به او حق می‌دهم که در ظرف این ده سال کسی دیگر این اختراع و استفاده مادی را نبرد شما هم همین کار را درباره ما بکنید حالا می‌فرمائید ما محروم می‌شویم از استفاده علمی؟ چرا محروم می‌شویم آقا. خوب توپ اختراع کرده است می‌خواهید استفاده بکنید بخرید شما می‌خواهید خودتان بسازید تا ده سال این خلاف انسانیت و خلاف مروت را نکنید که این اختراعی را که او کرده است فوراً نکنید اولاً شما نمی‌توانید بکنید. می‌فرمائید پانصد سال عقب هستیم خوب اختراعات او را هم شما نمی‌توانید بکنید اگر هم بتوانید ده سال دیرتر و این هم از برای شما نیست از این است که دیگران در خاک شما این کار را نکنند چه داعی دارید که دیگران در مملکت شما ضرر به دیگران بزنند به مخترعین و مکتشفین آلمان ـ بالاخره یک چیزی که گذشته و طرف توهم بود این بود که فرمودند کتابهای علمی و ادبی آلمان را اگر ما خواستیم ترجمه کنیم این مانع می‌شود بنده این را هم که توضیح دادم آقا اینطور نیست. آخر حق اختراع و کشف و حق ادبی و صنعتی مدت دارد آقا الی‌الابد

که نیست شما تمام کتب علمی و صنعتی آلمان یا هر مملکتی را که بخواهید ترجمه کنید اگر بیست سال سی سال ازش گذشته باشد کهنه باشد این حق را دارید و هیچکس نمی‌تواند جلویتان را بگیرد اگر بیست سال سی سال ازش گذشته باشد و این قرارداد هم مانع نیست ـ آن هم که ممنوع است برای طبع است و شما هنوز در ایران کتاب آلمانی را که طبع نمی‌خواهید بکنید منتهی استفاده‌ای که می‌خواهید بکنید ترجمه است ترجمه هم مانعی ندارد آلمانی حفظ حقوق خودش را یعنی کتب خودش را در زبان آلمانی می‌خواهد بکند در فارسی اگر ترجمه شود او کمال خرسندی را هم خواهد داشت خوشش هم می‌آید معروف می‌شود کتابش هم معروفتر می‌شود فقط چیزی که اینجا هست یک احترامی باید کرد و نوشت به آن مؤلف یا صاحب حق یا صاحب آن کتاب که اجازه بدهید که من اینجا کتاب شما را ترجمه کنم. بنده هم قول می‌دهم به شما که یک نفر هم در دنیا پیدا نمی‌شود که یک تقاضائی در این باب از او بشود و رد کند ـ هیچ اتفاق نخواهد افتاد که یک همچو چیزی واقع شود پس با این عرایضی که کردم گمان نمی‌کنم اشکال دیگری باقی باشد و اجازه بدهید که این قرارداد بگذرد.

رئیس ـ آقایانی که تجویز می‌کنند ارجاع پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب را به کمیسیون قیام فرمایند

(دو سه نفر قیام نمودند)

رئیس ـ تصویب نشد ماده واحده را قرائت می‌کنیم که رأی بگیریم.

(ماده واحده به شرح سابق قرائت شد)

رئیس ـ آقایانی که با ماده واحده موافقند قیام فرمایند. (اکثر قیام نمودند) تصویب شد

[۱۰ـ موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه]

رئیس ـ اگر اجازه می‌فرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتیه فردا سه ساعت قبل از ظهر دستور تصویب صورت جلسه و بعضی عرایض که بنده خدمت آقایان باید بکنم

(مجلس یکساعت و ربع بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر

قانون

معافیت مازوت وارده برای مصرف سوخت کشتی شن‌کشی مؤسسه کشتی‌رانی شوروی از حقوق گمرکی و مالیات راه

ماده واحده ـ به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود یکهزار و یکصد تومان حقوق گمرکی و مالیات راه مقدار (۸۰۷۷۳) من مازوت که به مصرف سوخت کشتی شن‌کشی مؤسسه کشتی‌رانی شوروی در بحر خزر برای عملیات شن‌کشی در مجرای ورودی بندر پهلوی رسیده است بر طبق قراردادی که در آبان‌ماه ۱۳۰۸ بین وزارت فواید عامه سابق و مؤسسه کشتی‌رانی شوروی در بحر خزر منعقد شده بود معاف داشته و مطالبه ننماید