مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ دی ۱۳۳۶ نشست ۱۵۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۵۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس عصر روز پنجشنبه ۱۲ دی ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- بقیه مذاکره و استیضاح آقای دکتر پیرنیا از دولت آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر راجع به افزایش بهای مواد نفتی و سیاست مالی و اقتصادی دولت و تصویب رأی ساکت
۲- تقاضای رأی اعتماد به وسیله آقای نخست‌وزیر و ابراز اعتماد به دولت ایشان
۳- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت پنج و ۲۵ دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- بقیه مذاکره و استیضاح آقای دکتر پیرنیا از دولت آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر راجع به افزایش بهای مواد نفتی و سیاست مالی و اقتصادی دولت و تصویب رأی ساکت
رییس- آقای نخست‌وزیر بفرمایید.
نخست‌وزیر- بنده یک روز در این مجلس به عرض آقایان رساندم که ما در عصری زندگی می‌کنیم که عصر اتم بهش می‌گویند حالا قمر مصنوعی هم به آن اضافه شده است در این عصر به عقیده بنده هیچ صحبتی نباید کرد مگر این که متکی به مدارکی باشد که دقیق باشد، بنده امروز که فرمایشات جناب آقای دکتر پیرنیا را گوش دادم متأسف شدم که با این که ایشان یکی از افراد تحصیلکرده این کشور هستند مدرسه پلی تکنیک پاریس را دیده‌اند و قاعدتاً کسی که چنین مدرسه‌ای را دیده است بیشتر با حساب و شیفر و عدد سر و کار دارد ولی یک مذاکراتی فرمودند که با حقیقت وفق نمی‌داد. البته آقای ناصر وزیر دارایی یک حساب کوچکی را خدمت‌شان عرض کردند. ایشان فرمودند که در نتیجه این اضافه قیمت فقط و فقط برای یک خانواده پنج نفری ۱۶۲ تومان در سال اضافه شده است در صورتی که مجموع اضافاتی که از این تصمیم شرکت نفت که مورد تأیید دولت هم هست عاید می‌شود ۶۹ حداکثر ۷۰ میلیون تومان بیشتر نیست این حسابی که ایشان فرمودند سر می‌زند به ۶۴۰ میلیون تومان در صورتی که این حساب ما خیلی ساده است در صورتی که حساب‌شان هم تنها مال نفت سفید بود در صورتی که حساب ما مال تمام مواد نفتی است. آن هم الان که توضیح می‌دهم در آن قسمتی که مربوط به کشاورزی و کارخانه‌جات است به هیچ‌وجه اضافه نشده است بلکه در یک قسمت هم کمتر شده است. این بود که روی مجموع این اضافات در حدود ۷۰ میلیون تومان درآمد برای شرکت ملی نفت خواهد شد یعنی برای جبران ضرری که الان می‌دهیم این هفتاد میلیون تقسیم بر بیست میلیون نفرات این مملکت می‌شود حسابش را ملاحظه فرمایید خیلی ساده است نفری سه تومان و نیم در سال، معلوم شد حساب ایشان اشتباه بود باز اینجا فرمودند که آقایان اطلاع داشته باشند که دارو که مورد احتیاج مردم است گمرکش بیشتر از کادیلاک است. این هم خلاف است برای این که گمرک دارو طبق گزارشی که وزیر گمرکات اینجا به بنده داد ۵ درصد بیشتر نیست در صورتی که از گمرک یک کادیلاک حداقلش بیست درصد است و حداکثرش سی درصد است ملاحطه بفرمایید ۵ درصد کجا و سی درصد کجا است. این هم یک اشتباهی بود که فرمودند و بنده خیلی متأسف شدم که ایشان خودشان سالیان دراز در دستگاه دولت مخصوصاً در وزارت دارایی بوده‌اند و به طور قطع یکی از متخصصین بزرگ نفتی ما هستند و الان هم عضو شورای عالی نفت هستند مع‌هذا این استیضاح را تهیه فرموده بودند و این اعداد را دقت نفرمودند و طور دیگر اینجا جلوه داده‌اند. اینجا فرمودند که این دولت روز اول آمد این طور گفت حالا خلافش را کرده است خیلی خوشوقت شدم که ایشان آن قسمتی را که استناد فرمودند قرائت کردند بنده از روز اول عرض کردم حالا هم عرض می‌کنم چند روز پیش هم در کرمان تکرار کردم که ما دولتی هستیم که به هیچ‌وجه ادعا نداریم صورتجلسات تهم هست الان هم صورتجلسه می‌شود در جای دیگر هم گفتم که ما سعی می‌کنیم که کار بکنیم و خیال می‌کنم همة افراد این مملکت گواهی خواهند داد که از نقطه‌نظر ساعات کار هیچ دولتی به اندازه این دولت تا به امروز کار نکرده است این آقایان وزرا که اینجا تشریف دارند گاهی جسته و گریخته از دست بنده گله دارند روی فشار کاری که به اینها وارد می‌شود اغلب اوقات و ساعات استراحت خودشان را صرف کار می‌کنند باز همه شاهد هستند (که البته ابتکار شاهانه است ولی دولت هم در اجرای اوامر شاهانه کوتاهی نکرده است) بلند می‌شویم مسافرت می‌کنیم به خارج. خیال می‌کنم رفتن به بلوچستان و سیستان یا رفتن به جزیره قشم که تصور می‌کنم تا به حال جناب آقای دکتر تشریف نبرده‌اند برای تفریح نیست و مخاطراتی هم برای ما داشته و دارد ولی ما اینها را اهمیت نمی‌دهیم، برای این که موضوع مرگ یعنی مسافرت کردن از این دنیا برای بنده به‌خصوص و برای بعضی از اعضا دولت بنده حل شده یک روزی آدم باید بمیرد منتهی آن شخصی که از مرگ می‌ترسد هر روز می‌میرد یعنی خیال می‌کند که نخواهند رفت و همان طور که مثل معروف است مرگ را فقط برای همسایه می‌دانند ولی ما می‌دانیم که مسلم است خواهیم رفت ردخور هم ندارد مرگ گدا و اعیان هم نمی‌شناسد. چون این حل شده برای بنده چهار روز عمر زیادتر چهار روز کمتر اثری ندارد آن هم وقتی انسان به یک سن و سالی رسید تا یک اندازه‌ای تلخ و شیرین دنیا را چشید به عقیده بنده اثری ندارد، این است که ما هیچ هدفی جز خدمت و کار نداریم و سعی می‌کنیم و همه افراد مملکت شاهد هستند آن ساعتی که بنده پشت میزم نشسته‌ام جناب آقای دکتر پیرنیا در خواب ناز تشریف دارند البته ایراد به ایشان نیست، آزاد هستند، حق دارند هشت ساعت هم بخوابند ولی بنده برای مسئولیتی که دارم در آن ساعت که ایشان در خواب تشریف دارند و برای تجدید قوا استراحت می‌فرمایند بنده و رفقای بنده در پشت میز کارمان هستیم.
رییس- هر کس وظیفه‌ای دارد که باید آن وظیفه‌اش را انجام بدهد (صحیح است، صحیح است)
نخست‌وزیر- البته آن هم بنابر وظیفه‌ای است که ما داریم منتی هم به کسی نداریم فقط تذکر است که غفلت نکرده‌ایم، نخواستم بگویم ایشان نباید استراحت بکنند، مقصود این است که غفلتی نکردیم و در این کار ساعی و کوشا هستیم، فرمودند که تمام مردم راجع به افزایش قیمت نفت شکایت و اعتراض کرده‌اند، اتفاقاً ما چند روز پیش از کرمان آمدیم، مردم همه چیز از ما تقاضا کردند، از بندر گفتند از راه گفتند، از خیلی چیزها گفتند ولی راجع به این موضوع کسی با ما صحبت نکرد البته این دولت هیچ وعده وعیدی نداده و هیچ وعده وعید هم نمی‌دهد. یک وعده داده‌ایم و آن وعده عبارت از کار بوده است حالا یک کسی استعدادش خیلی زیاد است، هوشش خیلی زیاد است و در نتیجه کار زیاد موفقیتش زیادتر است و یک کسی هم ممکن است استعدادش کمتر باشد و موفقیتش کمتر باشد ولی به هر حال ما غفلت نکرده‌ایم و یک اصل مسلم هم که هست این است که ما دروغ نگفته‌ایم و نمی‌گوییم. از همین جهت هم وعده نمی‌دهیم، هر روز گفتن این که باید زندگی مردم ارزان باشد، آسان باشد این گفتنش خیلی آسان است و تصور نمی‌کنم هیچ دولتی در رأس کار باشد و فقط برای خودپسندی خودش هم باشد و ببیند که می‌تواند این کار را بکند غفلت بکند و نکند، دلیل ندارد، گفتن این که باید سطح قیمت‌ها را پایین آورد، باید چنین و چنان کرد، این تئوری است و عرض می‌کنم که مباحثات فرهنگستانی است، باید تشریف بیاورید، ان‌شاءالله یک روزی شاید توفیق حاصل بکنید و تشریف بیاورید آنجا بنشینید آن وقت خواهید دید چقدر اشکال در کار هست و به این آسانی که ایشان تصور فرموده‌اند نیست. اینجا شرکت نفت که ازش گزارش خواسته بودیم توضیحاتی داده است که البته یک قسمت از توضیحاتش را آقای وزیر دارایی دادند ولی لازم می‌دانم که تکرار بشود، یکی فرمودند که عمل خلاف قانون کرده‌اند برای این که بایستی از شورای عالی نفت که ایشان هم عضوش هستند می‌پرسیدند. آقای وزیر دارایی توضیح دادند این طور نیست و در بند الف از ماده ۴۲ اساس‌نامه که قانونی است تعیین قیمت‌ها اعم از خرده و عمده‌فروشی از وظایف هیئت مدیره شرکت است پس عملی خلاف قانون نشده آقایان می‌دانند هر شرکت بازرگانی وقتی اعتبار دارد که بیلانش سود و زیانش معین و مشخص باشد و حتماً هیچ نوع زیان نداشته باشد و الا شرکت ورشکسته است مخصوصاً وقتی یک شرکتی با شرکت‌های خارجی کار بکند و شریک است اگر شرکت‌های خارجی یعنی آنهایی که با ما شرکت کرده‌اند و شریک هستند در کار نفت، بدانند که شرکت ما شرکتی است که در سال ۱۲۰ میلیون تومان ضرر می‌دهد این شرکت را می‌گویند شرکت ورشکسته و هیچ اعتبار بین‌المللی ندارد، این موضوع بسیار بسیار مهمی است که جناب آقای دکتر پیرنیا توجه نفرمودند، سابق یک شرکت خارجی بوده نفت ما را استخراج می‌کرد، در همان موقع هم خودشان می‌دانند چهل میلیون تومان در آن موقع ضرر می‌داد کراراً هم به دولت‌ها نوشته‌اند خود بنده هم در آن دولت‌ها بودم آن کار را آن دولت‌ها هم به دلایلی قبول نکردند ولی الان که شرکت ملی نفت ایران کار توزیع و فروش داخلی را در دست دارد و به نام دولت و ملت ایران با این دستگاه خارجی کار می‌کند و شریک است این شرکت نمی‌تواند یک بیلانی نشان بدهد که در آن بیلان ضرر باشد اگر ضرر نشان بدهد یک همچو شرکتی شرکت ورشکسته است هیچ کس بهش اعتماد ندارد دیگر این که راجع به افزایش قیمت مواد نفتی فرمودند که نفت سفید مورد احتیاج توده مردم است ولی ملتفت نشدم که مقصودشان شهرنشین‌ها هستند با مقصودشان تمام مردم در دهات هم هست، نمی‌دانم که فرصتی داشته‌اند که به دهات تشریف ببرند مخصوصاً در دهات دوردست یا نه خواستم عرض کنم که در آنجاها اصلاً نفتی نیست چراغی ندارند که استفاده از نفت بکنند برای این که طبق آماری که الان در دست بنده است با نقشه‌ای که نشان می‌دهد در چه نقاطی شرکت نمایندگی، عامل و اداره و این قبیل دارد اینها جمعاً ۱۰۸۵ محل است که یا شعبه است یا کارگزاری یا فروشندگی است، الان در بسیاری از نقاط این مملکت هست که اصلاً نفت به دست مردم این مملکت می‌رسد برای این که دوردست است، یا راه نیست یا شرکت ملی نفت نتوانسته است در آنجا شعبه یا کارگزاری یا فروشندگی درست کند، ایشان نباید نگران باشند، نفتی به آنجاها نرسیده است که حالا قیمتش را گران بدهند و یا عوض آن موادی که می‌گفتند می‌سوزانند و چشم‌های‌شان یک قدری به هم می‌خورد در صورتی که باید آن مواد را به کار مصرف سوخت نرسانند و از جهت کود شیمیایی بکار برند نخیر بیچاره‌ها نفتی دست‌شان نیست، در نتیجه این اقدام البته از شرکت ملی نفت خواستیم و تعهد داده است که پخش نفت را در تمام نقاط طوری ترتیب بدهد که در آن نقاطی که تا به حال نفت به دست‌شان نرسیده برسد الان یک پیله‌ور یک حلب دو حلب نفت را برمی‌دارد به هر جایی که بخواهد می‌فروشد و مردمی که نفت احتیاج دارند به هر قیمتی که شده می‌خرند و کسی هم نیست که به دادشان برسد پس این اضافه افزایش قیمت نفت به آن اشخاصی که طرف توجه‌شان است و البته حق هم دارند به آنها ضرری نمی‌رساند و این که گفتند دود نفت به چشم دولت رفته خیر به چشم دولت دود نفت نرفته، دود از سر آن اشخاص بلند شده که مصرف نفت‌شان زیاد است یعنی بخاری کلمن دارند چراغ جهت حمام‌شان دارند چراغ برای مصارف دیگر دارند زیاد نفت مصرف می‌کنند آنها ناراحت هستند و ناله‌شان بلند است و الا مردمی که فرمودند مصرف زیاد نفت ندارند که سر و صدا کنند و دود اگر هست دود از سر آنهایی بلند شده است که مصرف زیاد نفتی دارند در اینجا یک مقایسه‌ای به عرض آقایان می‌رسانم، چون فرمودند که اضافه شدن قیمت مواد نفتی باعث این شده است کار زراعت و کارخانه‌ها به اصطلاح عقب می‌رود و ممکن است دیگر پیشرفتی نداشته باشد، آقایان می‌دانند که برای نانوایی‌های عمومی برای کارخانه‌جات خیال می‌کنم که نفت سفید به کار نبرند مصرف آنها گازوییل و نفت سیاه است همچو فکر می‌کنم این دو قسمت است که بیشتر مورد احتیاج عمومی هست و مردم طبقه سوم از آن استفاده می‌کنند بر قیمت آنها به هیچ‌وجه اضافه نشده بلکه پایین هم آمده است برای این که نفت سیاه کوره حداکثرش قبل از این اضافه شدن ۲۱۹۰ ریال در هر تن بود و این نفت کوره الان قیمت آن حداکثرش ۱۷۳۰ ریال در تن است پس ملاحظه بفرمایید که قیمت آمده پایین آن چیزی که مورد احتیاج مردم است اضافه نکرده‌ایم، یکی دیگر عبارت از نفت گاز است یعنی گازوییل نفت گاز قبل از این تعدیل بوده است حداکثرش ۲۰۵۰ ریال در تن و حال نفت گاز حداکثر قیمتش تغییر نکرده ولی حداقلش ۱۴۸۷ ریال است در صورتی که آنجا حداقلش ۱۲۸۷ ریال بوده پس ۱۲۸۷ ریال آمده است شده ۱۴۸۷ ریال بنابراین ملاحظه بفرمایید آن چیزی که مورد احتیاج است چه برای ماشین‌های فلاحتی چه کوره‌ها چه نانواخانه‌ها چه حمام که طرف حاجت مردم است آنها که زیاد نشده است پایین هم آمده است دیگر راجع به وضع بنزین است که البته ایشان اینجا ذکری نفرموده‌اند بعضی‌ها اعتراض کرده بودند که قیمت بنزین را بالا برده‌اند در حالی که به عقیده بنده به اندازه کافی بالا برده نشده ما از شرکت ملی نفت تقاضا هم کردیم که قیمت بنزین را ببرند بالا چون مصرف بنزین بیشتر برای آن اشخاصی است که تمکن دارند، اتومبیل دارند یا این که کسانی هستند مثل صاحبان تاکسی‌ها که ایشان اشاره فرمودند، الان آقای وزیر کشور راجع به تاکسی‌ها هم یک مطالعه‌ای دارند می‌کنند که از این هرج و مرج بیرون بیاورند و تاکسی‌متر بگذارند یعنی دیگر با تاکسی‌متر هیچ نوع اختلاف بین مسافر و راننده نباشد ولی یک اشکالات فنی دارد که به ما گفتند، شاید آقای دکتر پیرنیا بهتر از بنده بدانند که اگر این تعادل استخراج و تصفیه نفت و بنزین و سایر مواد را رعایت کنیم باید یک قسمتی را برگردانند توی چاه‌ها البته من زیاد وارد نیستم ولی چون سؤال کردم به بنده این طور توضیح دادند الان در ممالک همجوار ما مملکت عراق که در آنجا نفت استخراج می‌کنند و به اندازه ما نفت دارند استخراج‌شان به اندازه ما هست هر لیتر بنزین به پول ما ۵/ ۶ ریال است در صورتی که قیمت آن در مملکت ما با این مقداری که اضافه کرده‌اند خیلی خیلی کمتر از آن مبلغ است پس با این توضیحاتی که به عرض نمایندگان محترم رسانیدم ملاحظه می‌فرمایید که به هیچ‌وجه من‌الوجوه اقدام شرکت ملی نفت بی‌مطالعه نبوده است به علاوه شاخص کلیه هزینه زندگی طبق نشریه بانک ملی ایران حد وسط ده سال قبل ۸۳۲ و امسال ۱۳۰۸ است در صورتی که بهای هر لیتر نفت سفید در ده سال قبل ۸۲۵/ ۱ ریال بوده و حالا سه درصد اضافه شده است ملاحظه می‌فرمایید تمام هزینه‌ها و تمام قیمت‌ها بالا رفته است و مال نفت در ظرف این ده سال تقریباً هیچ ترقی نکرده است از این جهت شرکت ملی نفت ایران که یک شرکتی است تجارتی و طبق یک اساس‌نامه و امور بازرگانی اداره می‌شود نمی‌تواند خود را یک شرکت ورشکسته اعلام کند مخصوصاً از این جهت که این شرکت با شرکت‌های دیگر مشغول معامله است، شریک است قانونش را چندی قبل آقایان گذراندید از این جهت نمی‌تواند در ابتدای کارش در بیلان فروش یک همچو زیانی را نشان بدهد برای این که با یک شرکت ورشکسته‌ای کسی معامله نمی‌کند قیمت نفت که بنده توضیحاتی در اطراف آن عرض کردم البته ثروت ملی است هیچکس تردید ندارد مال ملت ایران است ممکن است آقایان یک قانونی تصویب بفرمایید که ما نفت و بنزین را مجانی در اختیار مردم بگذاریم بنده مناع للخیر نیستم بگذرانید یک قانونی بگذرانید از فردا مجاناً نفت و بنزین سبیل است و هر کس که می‌خواهد بگیرد من مناع للخیر نیستم ولی تا وقتی که این مجوز در دست ما نیست یک شرکتی هست که بایستی طبق اصول بازرگانی عمل کند، این شرکت نمی‌تواند زیان داشته باشد و مجبور است که رفع این زیانش را بکند و همان طور که عرض کرد آن اشخاصی که ایشان می‌فرمایند مردم، مردم آن اشخاصی هم الان نفت به دست‌شان نمی‌رسد و اگر هم برسد به یک قیمت خیلی خیلی زیادی و با این ترتیب امیدواریم
که شرکت ملی نفت توفیق حاصل کند که در تمام نقاط نمایندگی و اداره و شعبه باز کند که نفت حقیقتاً به دست مردم برسد باز اضافه می‌کنم آن قسمت‌هایی که مورد احتیاج مردم هست مثل گازوییل ونفت سیاه بالا که نرفته هیچ قیمت‌ها را برده‌ایم پایین روی شیفرهای رسمی که تقدیم آقایان می‌شود ایشان در قسمت سیاست مالی و اقتصادی دولت بیاناتی فرمودند راجع به سیاست تجاری دولت آقایان اطلاع دارید که ما از روز اول گفتیم که این دولت طرفدار آزادی تجارت است و آقایان با این برنامه که در اینجا بحث شده به بنده رأی اعتماد دادند ما انحرافی از آن چیزی که گفتیم پیدا نکردیم ما طرفدار آزادی تجارت هستیم و ما الان در کشور مقدار زیادی ارز داریم ایراد گرفتند که این ارزها را برخلاف قانون می‌برند بیرون بنده نفهمیدم چطور چون ایشان حق دارند که طبق آیین‌نامه بعد هم توضیحاتی بفرمایند خیلی خوشوقت می‌شوم که بفرمایند خلاف قانون این کجا بوده است که بنده روشن بشوم که اگر کسی برخلاف قانون کاری کرده است البته تفهش بکنم وقتی ما ارز زیاد داریم احتیاج مبرم و زیادی بر بال داریم یا باید این ارزهای‌مان را حبس بکنیم و بدهیم به پشتوانه اسکناس بگیریم این کار را این دولت نمی‌تواند بکند برای این که این را ما یک نوع تورم می‌دانیم و این کار را نمی‌کنیم ما سعی‌مان این است که ریال‌های ذخیره را بتوانیم به دست بیاوریم برای این که مصارف ریالی ما در داخل کشور با این برنامه‌هایی که هست زیاد است سازمان برنامه ساختمان می‌کند قسمت‌های دیگر هم کارهای عمرانی می‌کنند این احتیاج بر بال دارد به علاوه ما گفتیم بنده در اینجا گفتم که اجازه ورود بنجل نمی‌دهیم مقصود از بنجل اسمش روش است چیزی است که اسمش بنجل است اگر ایشان سراغ دارند ما اجازه بنجل داده‌ایم خوب بفرمایید اینجا بگویند که مقصود از بنجل چیست؟ سهمیه که تعیین نکردیم که بگوییم طبق آن سهمیه به احتیاجات مردم توجه نکرده‌ایم و برعکس به قسمت‌های لوکس و اینها توجه کرده‌ایم خیر ما این کار را نکرده‌ایم به علاوه خود آقایان شاهد هستند چه اجناسی در سابق بوده که قدغن بود و طبق سهمیه حق نداسته‌اند بیاورند که در تمام خیابان‌های تهران و در تمام جاها به مقدار زیاد هم بود و همه تا نهم می‌خریدید همه آقایان هم خریده‌اید پس که این کار می‌شود و با این سرحدات عریض و طویل کشور شاید موفق نشدیم آن طوری که می‌بایستی جلوی قاچاق را بگیریم و این اجناس به مقدار زیادی در بازار هست از این جهت خودمان گفتیم که آزاد باشد و وقتی آزاد شد حتی‌المقدور قاچاقچی نمی‌رود خودش را به زحمت بیندازد برای این که تاجر طبق مقررات آن جنس را آزادانه به مملکت وارد می‌کند و به این ترتیب بر عواید مملکت عواید گمرکی‌مان اضافه می‌شود حسابش خیلی ساده است به علاوه در داخل کشور یک عده کارخانه‌جات هستند که به واسطه این که طبق امور فنی و تجارتی اداره نمی‌شود این کارخانه‌جات هم وضع‌شان بد است با این که تا به حال چندین برابر تا به حال قیمت کارخانه را استهلاک کرده‌اند و پولش را برده‌اند بنده یادم می‌آید که در زمان جنگ شاید در ۱۳۲۲ یا ۲۳ بود که در همین مجلس طبق پیشنهاد آقای روحی اگر اشتباه نکنم که آن وقت نماینده مجلس بودند مجلس تصویب کرد که صدی دوازده بیشتر این کارخانه‌جات استفاده نکنند خود آقایان بهتر می‌دانند که صدی دوازده که هیچ حتی در سال صدی هزار و از صدی دو هزار هم بیشتر استفاده برده‌اند و وقتی دانستند جنس از خارج وارد نمی‌شود هیچ وقت این آقایان در بهبود کارخانه‌شان و بهبود آن جنسی که تهیه می‌کنند نمی‌کوشند ولی آزادی تجارت خودش یک رقابتی تولید می‌کند که مجبور هستند در این قسمت کار کنند البته ما خیلی علاقه داریم و علاقه‌مند هستیم که صنایع داخلی‌مان و صادرات‌مان را تشویق بکنیم و زیاد بکنیم ایشان فرمودند که صادرات ما کم شده است ولی توجه نفرمودند که صادرات ما چرا کم شده است طبق آماری که ما داریم هیچ یک از این تولیداتی که در مملکت تهیه شده از حیث مقدار کم نشده ولی چون مصرفش در داخله زیاد شده و مردم سطح زندگی‌شان بالا رفته و بیشتر و بهتر تغذیه می‌کنند کمتر صادر می‌شود و بهترین دلیل این است که هم نفوس در این چند سال زیادتر شده است و هم اگر قیافه‌ها را درست توجه بفرمایید خیلی بهتر از سابق است برای این که تغذیه می‌کنند و مصرف داخلی زیاد شده و از این جهت است که صادرات ما کم شده است و عیبی که صادرات ما دارد این است که درست تهیه‌اش نمی‌کنند و از همین جهت بود که از دو سال پیش دولت وقت برای بهبود این وضعیت یک اداره یک استاندار دی تشکیل دادند که در ظرف این چند روز یا این چند هفته درست نمی‌دانم حاضر خواهد شد که صادرکنندگان ما را راهنمایی بکند که اجناس‌شان را چطور بسته‌بندی بکنند و چطور معرفی بکنند تا بازار بیشتری پیدا بکنیم برای این که در بعضی از این صادرات و اجناس که به خارج می‌فرستادند مواد خارجی درش بود و با این ترتیب بازار ما را شکست داده و تنها علتش این بود و علت دیگری نداشته است یکی هم راجع به ترقی قیمت‌ها و وضعیت مردم گفتند بنده تصور می‌کنم که تنها طبقه‌ای که در این مملکت محروم است و نمی‌تواند استفاده کند طبقه کارمندان دولت هست (صحیح است) و الا سابقاً هم آقایان در خانه‌های‌شان نوکر و کلفت داشتند که با پنج تومان و ده تومان خدمتگزاری‌تان را می‌کردند امروز نمی‌دانم قیمتش چقدر است کمتر از ۱۵۰ تومان نیست و اصلاً پیدا نمی‌شود پس معلوم می‌شود که به آنها زیاد بد نمی‌گذرد اگر قیمت‌ها رفته بالا حقوق‌شان هم زیاد شده تنها طبقه‌ای که در مملکت محروم است طبقه کارمندان است، طبقه کارمندان است که یک حقوق ثابتی دارند و آن حقوق اضافه نشده است و اینها در زحمت هستند (صحیح است) و الا کس دیگری نیست شما یک قدری بیشتر توی مردم باشید خانه‌های‌شان ممکن است تشریف ببرید وضع زندگی‌شان را ببینید البته بنده نمی‌خواهم بگویم صد درصد خوب است خیلی گرفتار هست خیلی فقیر هست خیلی فلاکت هست ولی با مقایسه‌ای که بکنید می‌بینید خیلی بهتر از سابق است و هیچ طرف مقایسه نیست یک روزی بنده اینجا عرض کردم در همان اصفهان طبق آمار دقیقی که عده‌ای برداشته‌اند و شک و تردیدی در آن نیست در این مدت دو سه سال تعداد دوچرخه‌سواران ۲۵ برابر شده است پس معلوم می‌شود کارگران توانایی دارند که می‌روند دوچرخه می‌خرند با این که قیمت دوچرخه به مراتب از چند سال پیش گران‌تر است. فرمودند که دولت باید برنامه صنعتی و کشاورزی تهیه کند و بیاورد و نیاورده خواستم عرض کنم که آن برنامه ضمن لایحه‌ای تهیه شده است و در مجلس سنا است ان‌شاءالله وقتی که در آنجا تصویب شد می‌آید خدمت شما به علاوه در موقعی که این پشتوانه اسکناس به صورت قانون از مجلس گذشت برخلاف آن چیزی که اینجا فرمودند خیلی به صنایع کمک شده و مردم خیلی تشویق شدند و مردم خیلی مراجعه کرده‌اند و تا به حال ۲۸۰ تقاضای تشکیل شرکت برای قسمت‌های مختلفه قند و نساجی مراجعه کرده‌اند که ۷۵ تا از این تقاضاها کارهایش تمام شده و به بانک فرستاده‌اند تا یک ترتیب پرداختی برای‌شان بدهند و با این دو سه کارخانه نساجی که تقاضا کردند که عملی بشود و ان‌شاءالله عملی خواهد شد در حدود ۶۵ میلیون متر قماش اضافه می‌شود و البته این کمک خیلی مهمی است به طبقه سوم برای این که مورد استفاده‌شان است فرمودند که بخاری و آب گرم کن و لوله و اینها از بیرون می‌آید دیگر نمی‌دانم چه اطلاعی دارند اگر ندارند به عرض‌شان می‌رسانم در همین تهران مقداری تهیه می‌شود یک روزی تشریف ببرند به وزارت صنایع و معادن آقای مهندس شریف‌امامی راهنمایی‌شان می‌کنند ملاحظه خواهند فرمود که در داخله هم بخاری هست و هم آب گرم می‌کنند و هم لوله و غیره (خنده نمایندگان) (زنگ رییس) یکی از برنامه‌های این دولت ترویج و تشویق تولید است برای این که قیمت‌ها روز به روز زیاد می‌شود و اگر سطح کشت ما بالا نرود ما به یک وضعیت خیلی وخیمی گرفتار می‌شویم از این جهت برحسب امر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی قرار شده است که نصف از پشتوانه اسکناس یعنی ۳۵۰ میلیون تومان تخصیص به کار کشاورزی داده شود و جناب آقای خلعتبری که اینجا تشریف دارند شاهد هستند که کمیسیون‌های متعددی راجع به این قسمت از متخصصین فنی تشکیل شده است امیدوار هستیم که تا آخر این هفته پروژه قطعی حاضر بشود و در شورای اقتصاد و هیئت دولت مطرح بشود و به این ترتیب خیال می‌کنم وضعیت کشاورزی و کشاورزان در این مملکت یک تغییر عمده‌ای یعنی بهبود کاملی پیدا بکند و به این ترتیب رفع نگرانی بشود (ان‌شاءالله) (خلعتبری- این قسمت صحیح است) بنده هیچ وقت خلاف عرض نمی‌کنم دیگر راجع به مالیات‌ها فرمودند که مالیات‌ها گرفته نمی‌شود بنده هم تصدیق می‌کنم خودشان هم در وزارت دارایی تشریف داشتند اخوی‌شان هم حالا معاون وزارت دارایی و خزانه‌دار کل هستند و هر روز هم بیچاره گرفتار بی‌پولی است خوب این مالیات را کی باید بدهد؟ ان‌شاءالله ما در ظرف همین آتیه نزدیکی می‌آییم و یک لایحه‌ای خدمت‌شان تقدیم می‌کنیم که بتوانیم مالیات‌ها را خوب وصول کنیم یک لایحه‌ای هم فعلاً خدمت‌تان فرستادیم که مدت زیادی بود که یک مالیات‌هایی پرداختش به تعویق افتاده بود هر روز از این کمیسیون به آن کمیسیون می‌رفت بالاخره یک لایحه‌ای برای توافق خدمت آقایان تقدیم کردیم که امیدوار هستیم این لایحه مورد تصویب‌تان واقع بشود و یک مقداری از مالیات‌های ما وصول بشود به علاوه راجع به املاک مزروعی هم دولت یک تجدیدنظری کرده است امیدوارم لایحه مالیاتی که داده می‌شود لایحه‌ای باشد که بی‌اندازه چه از نظر وصول مالیات و چه از نظر کشاورزان و مالکین مورد پسند باشد ما آنجا پیش‌بینی کردیم که هیچ مأمور دارایی با رعایا و مالکین سر و کار نداشته باشد و به این ترتیب زحماتی که تولید می‌شود و هیچ چیزها عاید دولت نمی‌شود جز گرفتاری برطرف شود (احسنت) لایحه‌اش را تهیه کرده‌ایم و بنده اطمینان دارم که با تصویب این لایحه هم وزارت دارایی راحت می‌شود و هم مالیات دولت بهتر وصول می‌شود برای این که ما باید سعی کنیم که تماس مأمورین را با مردم راجع به مالیات کم کنیم (صحیح است) و این هم شده است و امیدوارم که تا اواخر هفته‌ای که پس فردا شروع می‌شود و یا آن یکی هفته تقدیم مجلس کنیم، راجع به دارو هم عرض کردم که آن احصاییه‌ای که به آقا داده بودند خلاف بود و دارو پنج درصد و کادیلاک بیش از بیست درصد است، به علاوه تعرفه دارو در کمیسیون مطرح است که تقاضا کردیم گمرکش بیاید پایین آن را تصویب
بفرمایید که زودتر مورد استفاده مردم قرار بگیرد، بنده پیش از این مصدع آقایان نمی‌شوم و به آقایان اطمینان می‌دهم که دولت فعلی جز کار و زحمت و انجام وظیفه کاری نمی‌کند و البته منتی هم به هیچ کس ندارد، یک چیزی تعهد کرده‌ایم ولو این که ۲۴ ساعت را ۴۸ ساعت بکنیم خواهیم کرد تا بتوانیم آن کار را انجام بدهیم، آقایان اطمینان داشته باشند در هیچ قسمتی کوتاهی نمی‌شود. امیدوار هستم که آقایان دولت را با در نظر گرفتن گرفتاری‌های زیادی که دارد تشویق بفرمایند و این تشویق آقایان بیشتر باعث خواهد شد که ما در کارهای‌مان جدیت داشته باشیم و بنده هم در مقابل استیضاح ایشان از مجلس شورای ملی تقاضای رأی اعتماد می‌کنم (احسنت)
رییس- آقای دکتر پیرنیا
دکتر پیرنیا- بنده از توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارایی راجع به این تصمیم‌شان لطف فرمودند بسیار متشکرم ولی متأسفم که به هیچ‌وجه برای بنده این توضیحات قانع‌کننده نبود و چون که بعد از صحبت مفصل و تصدیع مفصلی که صبح خدمت آقایان دادم دیگر جایز نمی‌دانم که وقت بیشتری از آقایان گرفته باشم و بالاخره طبق آیین‌نامه هم بیش از یک ربع ساعت وقت نیست فقط دو سه نکته در اینجا نظریات خودم را عرض می‌کنم اولین موضوع همان موضوع قانونی بودن و لزوم یا عدم لزوم اظهار نظر شورای عالی نفت است البته جناب آقای وزیر دارایی آن اختیارات هیئت مدیره را قرائت فرمودند ولی البته اعمال این اختیارات در کادر اختیاراتی است که به یک دستگاه دیگری داده شده که به نام شورای عالی نامیده می‌شود و در آنجا گفته شده است که دو چیز در اختیار و صلاحیت شورای عالی نفت است یکی تعیین خط مشی عمومی شرکت و دیگری تصویب بودجه شرکت و به اصطلاح چون که صد آمد نود هم پیش ماست، وقتی که این اختیارات به شورای عالی داده شد طبعاً هیأت مدیره اعمال اختیارش را باید در حدود این کادر بکند (صحیح است) و بنابراین عمل هیأت مدیره غیر قانونی بوده است حالا اگر شبهه‌ای هم در این بابت بشود مورد تفسیر قانون است و باید می‌آمدند از مجلس شورای ملی استفتا می‌کردند (صحیح است) بقیه راجع به حسابی است که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند البته اگر در ایام تابستان هم نفت همان مقدار زمستان مصرف می‌شد و بخاری لازم بود این حساب صحیح است و باید ۵/ ۱۳ تومان را ضرت می‌کردیم در طول روزهای سال ولی عرض بنده این است که در این روزی که ۲۴ ساعت باید اطاق گرم باشد، برای خانواده‌هایی که می‌خواهند یک اطاق گرم داشته باشند تقریباً ۹ لیتر ده لیتر نفت احتیاج دارد این چیزی است که همه آقایان می‌دانند و چیزی نیست که بر کسی مکتوم باشد و به این ترتیب روزی ۵/ ۴ ریال قیمت نفت اضافه شده، ماهش می‌شود ۵/ ۱۳ تومان، البته در تابستان این مقدار نخواهد بود (مهران- در نقاط گرمسیر هم هست) این وضع امروز است راجع به چهار میلیون خانواده البته بنده به خوبی می‌دانم و در این باب بسیار صحبت کردم که متأسفانه این خانواده‌ها نمی‌توانند از نفت استفاده کنند و علتش این است که درآمد قلیل آنها اجازه نمی‌داد نفت ارزان را مصرف کنند چطور حالا دولت می‌خواهد اینها را تشویق به مصرف کند و قیمت نفت را بالا می‌برد (قنات‌آبادی- آقای دکتر پیرنیا- نفت در دسترس آنها نیست) اجازه بفرمایید شما تشریف ببرید در همین ورامین خواهید دید در پهلوی پمپ بنزین خانواده‌های کشاورزان پول برای خرید نفت ندارند (قنات‌آبادی- گناه‌شان گردن مالکین است)
رییس- آقای قنات‌آبادی توجه بفرمایید.
دکتر پیرنیا- درآمدی که بتواند هر روز نفت ارزان بخرد ندارد و دولت برای این که مصرف نفت را تشویق بکند نفت ارزان را بایستی در دسترس بگذارد تا مردم بتوانند بخرند به‌خصوص که هزینه‌های تأسیساتی پخش نفت، جناب آقای وزیر دارایی، هزینه‌های تأسیساتی پخش نفت خارج از این هزینه جاری است و ما این را یک قلمی در بودجه منظور کردیم، خارج از این بودجه، خارج از این تأسیسات نفتی آن خرج یک فقره دیگری است وخارج از بودجه است موضوع چهارم ضرر شرکت ملی نفت است همان طوری که عرض کردم شرکت ملی نفت تمام شرکت به هیچ‌وجه ضرری ندارد، برای این که درآمدش فقط از محل فروش داخلی نیست بلکه ۵/ ۱۲ درصد درآمد نفت جنوب را هم کنسرسیوم قانوناً گذاشته است در اختیار شرکت ملی نفت و به همین جهت هم هست که امسال نه تنها ضرر نداشته ۱۴۰ میلیون تومان هم به بودجه دولت کمک کرده است به همین جهت به هیچ‌وجه ضرری در بین نبوده است دیگر بنده عرضی ندارم (احسنت)
رییس- پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
با توضیحاتی که جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای دکتر پیرنیا دادند طبق ماده ۱۶۸ آیین‌نامه داخلی مجلس تقاضا دارم رأی سکوت گرفته شود.
ثقه‌الاسلامی
رییس- رأی سکوت که پیشنهاد می‌شود دیگر بحث ندارد، نه توضیح و نه مخالفت، آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۲- نقاضای رأی اعتماد به وسیله آقای نخست‌وزیر و ابراز اعتماد به دولت ایشان
رییس- جناب آقای نخست‌وزیر تقاضای رأی اعتماد کرده‌اند با ورقه رأی گرفته می‌شود.
(اسامی آقایان نمایندگان توسط آقای محمدعلی مسعودی (منشی) اعلام و آقایان به ترتیب زیر در محل نطق حاضر و رأی دادند)
آقایان: مهندس شیبانی. پرفسور اعلم. دکتر بینا. دکتر عدل. صفاری. مهندس سلطانی. عماد تربتی. جلیلی. خرازی. موسوی. صادق بوشهری. قنات‌آبادی. غلامحسین ابتهاج. امیدسالار. عباس حشمتی. دکتر حسن افشار. مهندس جفرودی. محمودی. مهندس کیقباد ظفر. عباسی. غضنفری. دکتر وکیل. دولتشاهی. محمدعلی اقبال. سید احمد طباطبایی. ارباب. کورس. نورالدین امامی. دکتر فریدون افشار. صارمی. صدرزاده. قراگوزلو. بزرگ‌نیا. بیات‌ماکو. تیمورتاش. دکتر مشیر فاطمی. پناهی. فضایلی. مهدوی. مهندس هدایت. مهندس فیروز. دولت‌آبادی. استخر. معین‌زاده. مرتضی حکمت. دکتر رضایی. فخرطباطبایی. علامه‌وحیدی. دکتر امیر برومند. مشایخی. کاظم شیبانی. مهران. دکتر عباس نفیسی. دکتر سیدامامی. فولادوند. قبادیان. اردلان. دادگر. کدیور. قرشی. دکتر ضیایی. پردلی. دشتی. دکتر دادفر. دکتر شاهکار. بهبهانی. ارسلان خلعتبری. دکتر هدایتی. مهندس اردبیلی. بزرگ ابراهیمی. دیهیم. امیرنصرت اسکندری. بهادری. حکیمی. عمیدی‌نوری. مجید ابراهیمی. عامری. دکتر پیرنیا. عرب‌شیبانی. محمود ذوالفقاری. اکبر. فلیکس آقایان. دهقان. کشکولی. صراف‌زاده. سلطان‌مراد بختیار. ثقه‌الاسلامی. باقر بوشهری. سعیدی. محمدعلی مسعودی. سالار بهزادی.
(آرا مأخوذه شماره شده و نتیجه به قرار زیر بود) موافق ۷۷
مخالف ۳
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع- ۱۷ برگ
رییس- از ۹۸ نفر عده حاضر با ۷۷ رأی مجلس اظهار اعتماد به دولت آقای دکتر اقبال کرد.
اسامی موافقین- آقایان: باقر بوشهری. مشایخی. فلیکس آقایان. احمد طباطبایی. مرتضی حکمت. دکتر شاهکار. قرشی. محمود ذوالفقاری. مهندس اردبیلی. ابتهاج مسعودی. معین‌زاده. ثقه‌الاسلامی. سعیدی. برومند. دولت‌آبادی. امیدسالار. موسوی. اردلان. دهقان. بوربور. کورس. مهندس جفرودی. کدیور. بزرگ ابراهیمی. کشکولی. خرازی. دکتر امیر حکمت. سالار بهزادی. دکتر امیر نیرومند. دکتر سیدامامی. صدرزاده. صارمی. اسکندری. مجید ابراهیمی. کاظم شیبانی. دکتر وکیل. دکتر ضیایی. قنات‌آبادی. فولادوند. علامه‌وحیدی. محسن اکبر. حکیمی. عامری. بزرگ‌نیا. دکتر نفیسی. تیمورتاش. مهندس فیروز. خلعتبری. استخر. حشمتی. فخرطباطبایی. بهادری. محمدعلی اقبال. محمودی. دکتر مشیر فاطمی. صراف‌زاده. ارباب. دیهیم. قبادیان. عمیدی‌نوری. دشتی. دکتر دادفر. مهدوی. صفاری. عماد تربتی. بیات‌ماکو. پناهی. صادق بوشهری. امامی‌خویی. دکتر عدل. دادگر. توماج. دکتر هدایتی. دکتر رضایی. جلیلی. دولتشاهی.
اسامی مخالفین- آقایان: دکتر پیرنیا. بهبهانی. دکتر فریدون افشار.
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع- ۱۷ برگ.
رییس- آقای نخست‌وزیر
نخست‌وزیر- بنده وظیفه خودم می‌دانم از طرف دولت و خودم از این ابراز اعتماد آقایان نمایندگان محترم و تأییدی که در این امر شده است سپاسگزاری کنم امیدوارم که این تشویقی که از ما به عمل آمد ما را بیشتر در انجام وظیفه کوشا کند که در اجرای اوامر شاهنشاه آنچه که صلاح مملکت و ملت است انجام شود (احسنت)
۳- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رییس- جلسه ختم می‌شود، جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود دستور دنباله اصلاح قانون مالیات بر درآمد.
(مجلس شش و نیم بعد از ظهر ختم شد)
رییس مجلس شورای ملی- رضا حکمت