مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ دی ۱۳۳۴ نشست ۱۹۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۸
جلسه: ۱۹۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۲ دی ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- طرح صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: خلعتبری- قنات‌آبادی- شوشتری و حائریزاده
۳- اعلام تصویب صورت مجلس
۴- بقیه بیانات قبل از دستور آقای حائریزاده
۵- تقدیم یک فقره نامه به وسیله آقای دکتر جزایری
۶- طرح و تصویب یک‌فوریت و اصل گزارش کمیسیون دادگستری راجع به عفو و آزادی خلیل طهماسبی
۷- طرح و تصویب فوریت و مذاکره در گزارش‌های مربوط به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی افزارمندان کارخانه‌های ارتش
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش‌ازظهر به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورت مجلس
نایب‌رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان: مسعودی. یدالله ابراهیمی. گیو. دکتر آهی. صفاری. قراگوزلو. پیراسته. ثقه‌الاسلامی. اخوان سهرابیان. محمودی. مرتضی حکمت. باقر بوشهری. دکتر شاهکار. مهندس جفرودی. دکتر سعید حکمت. صادق بوشهری. تجدد. خزیمه‌علم. اورنگ.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: نراقی. شاهرخ‌شاهی. اریه. شفیعی. قوامی. عبدالحمید بختیار. دولت‌آبادی. امید سالار. امیرتیمور کلالی. برومند. کدیور. سلطان‌مراد بختیار. مهندس اردبیلی. بزرگ‌ابراهیمی. محمود ذوالفقاری. دکتر پیرنیا. تیمورتاش. فرود. سنندجی. دهقان.
دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه- آقایان: دکتر وکیل. میراشرافی. ارباب. دکتر بینا. احمد فرامرزی. معین‌زاده. جلیل‌وند. اسفندیاری. امامی خوئی. فرید اراکی.
دیرآمدگان و زودرفتگان بی‌اجازه- آقایان: مهدوی. لاری. تربتی. خاکباز. تفضلی. دکتر حمزوی. یارافشار. مهندس ظفر.
غایبین در رأی- آقایان: سرمد دو رأی. تربتی. ارباب. صارمی. حائریزاده. سالار بهزادی. بهبهانی. قنات‌آبادی. هر کدام یک رأی
نایب‌رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری هست؟ آقای قنات‌آبادی
قنات‌آبادی- بنده غایب در رأی نبودم ابسترکسیون کرده بودم رفته بودم بیرون
نایب‌رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- در بیانات مجلس قبل بنده اصلاحاتی هست که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی
نایب‌رئیس- آقای صارمی
صارمی- یک اصلاح عبارتی است که می‌دهم به تندنویسی
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: خلعتبری- قنات‌آبادی- شوشتری و حائریزاده
نایب‌رئیس- با اجازه آقایان نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. جناب آقای خلعتبری
خلعتبری- در این موقع که نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا در خاک اتحاد جماهیر شوروی دولت همسایه و دوست بزرگ ما هستند انتشاراتی از رادیو مسکو و مطبوعات شوروی داده می‌شود و اظهاراتی رؤسای دولت در کشور شوروی کرده‌اند در موقعی که خود دولت اتحاد جماهیر شوروی و رؤسای آن در دنیا صحبت از صلح و صفا می‌کنند و امکان هم‌زیستی با ممالک دیگر را می‌خواهند بکنند این اظهارات در این موقع به هیچ‌وجه صحیح نیست (صحیح است) و از دو جهت صحیح نیست اولاً از لحاظ سیاسی صحیح نیست و ثانیاً از لحاظ مهمان‌نوازی صحیح نیست (صحیح است) که در مقابل میهمانان خودشان که دهان‌شان بسته است این اظهارات را می‌کنند این است که من شخصاً به عنوان یک نماینده گله می‌کنم و از آقای معاون نخست‌وزیر و از آقای وزیر خارجه خواهش می‌کنم توضیح بدهند در این جلسه یا جلسه دیگر که در مقابل این رویه دولت شوروی چه رویه‌ای اتخاذ خواهند کرد (عمیدی‌نوری- وزیر خارجه باید بیاید و توضیح بدهد) (پورسرتیپ- نمایندگان مجلس هم باید آنجا را ترک کنند و بیایند) اما نطق قبل از دستور بنده استدعا می‌کنم آقایان به این مسئله توجه بفرمایند که از لحاظ تمام استان‌ها مورد علاقه است.
در لایحه برنامه هفت ساله، مطالعه کافی نسبت به احتیاجات ما از نظر کشاورزی و نواقص نشده و طریقی هم که در ممالک دیگر اتخاذ شده اتخاذ نشده و بنابراین با ادامه همین طریقی که داریم ممکن نیست کشاورزی ما توسعه یابد مگر این‌که تصمیم و طریقی اتخاذ و اجرا کنیم که در ممالک دیگر امتحان شده است.
وضع زندگی اجتماعی و اقتصادی کشاورزان ما هم تا معلوم نباشد چه برنامه داریم تغییری نخواهد کرد و با ادامه رویه‌ای که تاکنون در کشاورزی ما معمول بوده افزایش تولید و افزایش صادرات ممکن نخواهد بود امروز کشاورزان با مسائلی مواجه‌اند که باید آن را مورد دقت و توجه قرار داد که خلاصه آن را عرض می‌کنم.
۱- کشاورزان حوائج زندگی خود را نسیه و قریب به دو برابر قیمت می‌خرند اگر مؤسساتی باشد که حوائج آنها را به قیمت ارزان تهیه کند مقداری از درآمد آنها برای خود آنها باقی خواهد ماند.
۲- با ماشین آلات کشاورزی مقدار درآمد زارع را باید زیاد کرد ولی در این مورد هم باید برای ماشینی کردن زراعت برنامه وجود داشته باشد والا ورود ماشین‌آلات بدون برنامه و هدف همان‌طور که جناب آقای عمیدی‌نوری تذکر دادند به تنهایی مفید نیست و خود افراد می‌توانند تراکتور وارد کنند.
۳- کشاورزان مخصوصاً در شمال ایران برای تهیه وسایل کشت و یا تهیه حوائج زندگی دست‌رنج خود را به نصف قیمت سلف می‌فروشند تومانی یک تومان در سال بیشتر فرع پول می‌دهد- این کمرشکن‌ترین بدبختی کشاورزان و دام‌داران ایران است. حمایت از قیمت:
۴- تنزیل قیمت محصول صدمه بزرگی به کشاورزان می‌زند مثل تنزل قیمت چای و تنزل پنبه به کشاورز نصف قیمت غله داده نمی‌شود ولی هر ساله غله با چند برابر قیمت از خارج وارد می‌شود (صحیح است) امسال تنزل قیمت پنبه با گران بودن مزد عمله آن‌قدر مؤثر بود که اگر سازمان برنامه پنبه را به قیمت بیشتر نخرد به بزرگ‌ترین رقم صادراتی ایران لطمه وارد خواهد آمد.
سال گذشته وش پنبه کیلویی ۵۰ ر ۱۳ ریال خریده می‌شد امسال بین هشت و نه ریال متوسط خریده می‌شود (صحیح است) پس مسئله حمایت قیمت محصولات کشاورزی باید در برنامه هفت ساله برقرار شود همان‌طور که در بعضی از ممالک دیگر از قیمت محصولات کشاورزی حمایت می‌شود مثل آمریکا و انگلستان و اگر قیمت غله حمایت نشود کشور ایران وارد کننده غله از خارج خواهد بود و این برای ما اسباب شرمندگی است.
۵- حمایت محصول- دولت باید محصولاتی را که بازار خارج ندارد خود خرید کند امسال خوشبختانه اقدام دولت در خرید برنج مورد رضایت مردم شمال است ولی در مورد هر محصول این حمایت باید وجود داشته باشد در چند سال اخیر کشاورزان صدمات زیادی دیدند. راجع به خرید برنج اقدام مامورین خرید در بعضی از جاها مورد اعتراض و شکایت است که بعداً شاید ناچار شوم عرض کنم.
۶- خسارات ناشی از آفات حیوانی و نباتی آن‌قدر زیاد است که عمده دست‌رنج زارع و ایلات و عشایر را تلف می‌کند.
۷- زارعین ایران وسیله و سرمایه برای توسعه کشت و ازدیاد محصولات مختلف کشاورزی را ندارند و حتی وسیله کشت معمولی را ندارند و بیش از نصف زارعین ایران همین تولید محصول برای مصرف داخله و زندگی عقب‌افتاده فعلی را با قرض تومانی یک تومان فرع انجام می‌دهند و برای ازدیاد محصول و توسعه کشت فاقد سرمایه می‌باشند و حتی مالکین ایران سرمایه برای اجرای یک برنامه صحیح کشاورزی ندارند و اگر عده قلیلی برای برنامه‌های عادی دارای قدرت مالی باشند نباید بنای حساب را به روی آن عده قلیل قرار داد.
سیستم کشاورزی دنیا- امروز کشاورزی بر اساس صرف سرمایه به وسیله مؤسسات اعتباری قرار دارد و فقط در مملکت‌های عقب‌مانده است که کشاورزی بدون سرمایه و با عمل فردی بدون کمک از مؤسسات اعتباری انجام می‌گیرد در تمام ممالک مترقی دیگر اساس کشاورزی بر تمرکز سرمایه برای کمک به مالکین و زارعین است من‌باب مثال عرض می‌کنم که در ترکیه کشور همسایه ما سرمایه بانک کشاورزی ششصد و چهل میلیون لیره است و علاوه از آن وجوه دیگری در اختیار بانک کشاورزی است که عبارت از شش در صد مالیات مزروعی و یک درصد از بودجه کل کشور باشد و مجموعاً قریب پنج‌هزار میلیون تومان در اختیار بانک کشاورزی است و من مال خودمان را خجالت می‌کشم که بگویم (یک نفر از نمایندگان- بفرمایید چه‌قدر است؟) (شادمان- پنجاه میلیون) خیر ۳۵ میلیون تومان. خلاصه با این رویه و وضع اساس مسئله کشاورزی ما به همین صورت فعلی باقی خواهد ماند و اصلاح کشاورزی وقتی عملی خواهد شد که همان عمل و رویه را در پیش گیریم که ممالک دیگر دارند و می‌کنند و برای این منظور باید سیستم کشاورزی را بر اساس سرمایه قرار داد و باید مؤسسات اعتباری در کلیه کشور با سرمایه‌هایی کافی بوجود آید که سرمایه کافی برای کارهای ذیل در اختیار اشخاص که به امر زراعت مشغولند بگذارند.
۱- وام به کشاورزان برای خرید زمین این یک کار اساسی است الان بیشتر مالکین فروشنده ملک خودشان هستند دولت اگر دویست میلیون برای این کار بگذارد در ظرف سه سال پانصد میلیون به کشاورزها می‌رسد.
۲- وام به ایلات و عشایر و دهقانان برای توسعه دام‌پروری و غیره، این یک مسئله مهمی است ما روغن و شیر و پنیر برای مصرف داخلی نداریم از صد نفر دهاتی یک نفر یک گاو شیرده ندارد.
۳- وام برای توسعه زراعت چای- پنبه مرکبات و اشجار میوه و نخلستان و غیره
۴- وام به کشاورزان برای ساختن خانه
۵- وام به کشاورزان برای جلوگیری از سلف‌فروشی محصولات کشاورزی و محصولات حیوانی از قبیل روغن و غیره به وسیله ازدیاد صندوق‌های روستایی در تمام نقاط کشور در بلوکات و قصبات و دهات.
۶- تشکیل شرکت‌های تعاونی مصرف برای خرید حوائج کشاورزان به قیمت‌های ارزان.
۷- تشکیل شرکت‌های بزرگ فلاحتی مثل گرگان که یکی از اساسی‌ترین مسائل برای پیشرفت کشاورزی در کشور است.
۸- وام برای عمران و آبادی مطلقاً
۹- اعتبار برای خرید ماشین‌آلات کشاورزی به اشخاصی که خودشان با استفاده از آن اعتبار تراکتور بخرند بانک کشاورزی باید به صورت یک مؤسسه مرکزی برای تمرکز سرمایه درآید که مؤسسات اعتباری از قبیل شرکت‌های تعاونی و صندوق‌های روستایی از سرمایه آن بانک استفاده کنند و تمام اشخاصی که به امر زراعت و کشاورزی اشتغال دارند باید متکی به سرمایه مؤسسات اعتباری باشند برای کشاورزان مملکت یک چنین سرمایه‌ای لازم است. این سرمایه را باید سازمان برنامه در لایحه برنامه هفت ساله تأمین کند برای این کارها در بعضی موارد اعتباری پیش‌بینی نشده در بعضی موارد اعتبارات کافی نیست و مؤثر نخواهد بود مثل دفع آفات نباتی و در بعضی قسمت‌ها هم تأمین شده است و من وظیفه خود دانستم که این نقص بزرگ را تذکر بدهم بنده چند نمونه برای مثال عرض می‌کنم اگر کشت چای این مملکت توسعه داده بشود ما بی‌نیاز از وارد کردن چای از خارج می‌شویم و سالی پانصد میلیون تومان برای چای به خارج نمی‌پردازیم چای هر هکتاری از سی الی چهل هزار ریال خرج احداث دارد و ۱۵ هزار هکتار باید باغ چای احداث بشود و خرج آن یک قلم پنج میلیون تومان است و در لایحه سازمان برنامه یک دینار برای آن منظور نکرده‌اند در صورتی‌که این بزرگ‌ترین رقم تولیدی است (عمیدی‌نوری- نمایندگان اعتراضی کردند در آنجا) بنده اعتراضم و نظریات خودم را در اینجا گفتم.
دوم عایدات ما از صادرات پنبه در ظرف سال گذشته سه‌هزار میلیون ریال بود و این صادرات پنبه ممکن است در ظرف سه سال سه برابر شود و اگر سه برابر بشود ما نهصد میلیون تومان صادرات پنبه خواهیم داشت ببینید چه رقم بزرگ تولیدی است معذالک یک دینار اعتبار برای این در برنامه پیش‌بینی نشده است صادرات ما از شش‌هزار تن که در سه سال پیش بود در اثر مساعدتی که شرکت پنبه کرد و فعالیت مردم به ۴۶ هزارتن رسید. عرض کنم در مازندران و کرمان و در خوزستان مرکبات باید توسعه پیدا کند و یک اعتبار اقلاً سیصد میلیون ریالی برای مرکبات در استان‌ها باید در نظر گرفت (صارمی- و دفع آفات) دفع آفات به قدری برنامه‌اش ناقص است که به هیچ‌وجه آن منظوری که ما داریم این اعتبار قلیل که ما برای این کار داریم تأمین نخواهد کرد بنده دو دقیقه از وقتم را می‌خواهم به آقای شمس قنات‌آبادی بدهم حالا چه‌قدر وقت دارم؟
نایب‌رئیس- چهار دقیقه
خلعتبری- پس دو دقیقه‌اش را می‌دهم. عرض کنم حالا که دو دقیقه از وقتم را به جناب آقای قنات‌آبادی دادم فرصت ندارم که تمام مطالبی که دارم عرض کنم فقط می‌خواستم صورتی در اینجا برای آقایان بخوانم که این صورت حقیقتاً از لحاظ مملکت ما قابل‌توجه است صادرات سال گذشته ترکیه عبارت است از ۹۶ هزار تن خشکبار ۱۳۰ هزار تن پنبه ۳۸ هزارتن پشم ۱۱۴ هزار تن تخم آفتاب‌گردان ۳۰ هزار تن خشخاش ۸ هزار تن پسته ۱۰۸ هزار تن فندق ۹۸ هزارتن توتون ۵۸ هزار تن زیتون آن وقت این صادرات ما است پنبه ۴۶ هزار تن پشم هزار تن گندم ۶۹ تن فندق و پسته و خشکبار مجموعاً ۹۳ هزار تن در صورتی که مال ترکیه دو برابر ما است. توتون ۸۲ تن و به شما قول می‌دهم تا دو سال دیگر زراعت توتون از ایران برچیده می‌شود (صحیح است).
عرض کنم که این فهرست مقایسه عمل ما است با ترکیه و اسباب تأسف است که ما یک کشور کشاورزی هستیم به هیچ‌وجه کشاورزی ما بر اساس صحیحی در لایحه برنامه پیش‌بینی نشده است و ارقامی هست در این برنامه ولی هیچ صحیح نیست و من ذهن آقایان را متوجه می‌کنم که اعضای محترم کمیسیون برنامه در این قسمت دقت کافی بفرمایند و بانک کشاورزی ما یک بانکی است که در این شرایط فعلی و با این آیین‌نامه‌ها به هیچ‌وجه به حال مملکت مفید نمی‌تواند باشد و باید آیین‌نامه‌هایش عوض بشود و مطابق احتیاجات فعلی تهیه بشود.
عمیدی‌نوری- باید در کمیسیون برنامه نسبت به امور کشاورزی دقت زیادی بشود.
نایب‌رئیس- آقای قنات‌آبادی دو دقیقه وقت دارید.
میراشرافی- پنج دقیقه هم جنا ب آقای شوشتری می‌دهند.
قنات‌آبادی- هر چه از عمر الحاق کشور ایران به پیمان بغداد می‌گذرد اوضاع و احوال و شرایطی به وجود می‌آید که از نظر علاقه‌مندان به بقای ایران و از نظر مردم وطن‌پرست ایران لزوم این الحاق بیشتر به نظر می‌رسد (احسنت) (شوشتری- محسوس می‌شود) همه می‌دانند و ما بارها
اعلام کرده‌ایم و همه شرایط و اوضاع و احوال گواه براین مدعا است که ایران از الحاق به پیمان بغداد قصد تجاوز و تعدی نداشته است (صحیح است) و هیچ قدرت و قوت و قانونی در دنیا وجود ندارد که مانع بشود که یک ملت و یک مملکت برای دفاع از حدود و ثغور خودش طبق قوانین بین‌المللی آماده گردد (صحیح است) اگر در گذشته تردیدی بود برای این‌که از نظر بعضی‌ها مصلحت نبود این عمل ولی امروز برای هیچ‌کس جای تردید نمانده است زیرا هنوز در دنیا طوری نشده و واقعه فوق‌العاده‌ای به وجود نیامده است یک عده و بعضی از سران کشور اتحاد جماهیر شوروی علناً و رأساً در کارهایی که مربوط به آنها نیست و مربوط به یک مملکت و امورات داخلی یک مملکت دیگر و استقلال آنها است مداخله می‌کنند (صحیح است) من تعجب می‌کنم آقای بولگانین که مدعی است و ادعا می‌کند که ما طرف‌دار صلح و رویه مسالمت‌آمیز هستیم و اهل تجاوز نمی‌باشیم طبق چه قانون و منشور بین‌المللی به خود اجازه می‌دهد که در سرنوشت کشورهای دیگر و امورات مربوط به کشورهای دیگر اظهارنظر بنماید یک مطلبی را بنده اینجا ضروری می‌دانم عرض کنم و آن این است که روزهای اول بعضی‌ها عقیده داشتند که ما باید بی‌طرف بمانیم و وقتی به کنه عقیده اینها بررسی می‌شد معلوم بود که اینها روی دسته‌بندی‌هایی که در بلوک‌ها بوده است یک ملاحظاتی می‌کنند اما این آقایان این نکته را توجه نداشتند یعنی طرف‌داران معدود بی‌طرفی به این نکته توجه نمی‌کردند که آنها ملاحظه کشوری را می‌کنند و می‌گویند که باید بی‌طرف باشیم که خود آن کشور و خود آن رژیم که روسیه شوروی و کمونیست‌های دنیا باشند اساساً بی‌طرفی را محکوم کرده‌اند کمونیست‌ها می‌گویند که یا باید ملل دنیا کمونیست باشند و اگر نباشند در مقابل ما هستند و دشمن ما هستند بنا بر این آنها اصلاً معنی و مفهومی برای بی‌طرفی قائل نیستند اما ما نه از نظر این‌که می‌خواستم با کشوری و مملکتی طرفیت بکنیم ملحق به پیمان بغداد شدیم خیر ما برای به دست آوردن یک حق مشروع که هر ملتی دردنیا حق دارد که این حق را برای خودش به وجود بیاورد ملحق به این پیمان شدیم و آن دفاع از حدود و ثغور مملکت بود (صحیح است) ما فراموش نکرده‌ایم که این مدعیان آزادی‌خواهی و این طرف‌داران اصول هم‌زیستی در کشور عزیز ما به نام فرقه دموکرات چه غائله ننگینی بوجود آوردند (صحیح است) ما فراموش نکردیم که این مدعیان صلح با تقویت یک مشت خائن وطن‌فروش چه خون‌های عزیزی را در این کشور ریختند (صحیح است) ما فراموش نکردیم و ملت ایران فراموش نمی‌کند که این مدعیان آزادی و دموکراسی در ابتدای جنگ بین‌المللی دوم محرمانه با آلمان‌ها در زیر پرده قراردادی به وجود آوردند که آنها دست‌شان در کشور ایران باز باشد و این سر بعد از خاتمه جنگ در دادگاه نورنبرگ در موقعی که سران آلمان را محاکمه می‌کردند فاش شد به علاوه هنوز مردم ایران فراموش نکرده‌اند که بدون هیچ‌جهت و بدون هیچ دلیل و بدون این‌که هیچ خطری از ناحیه ایران روسیه شوروی را تهدید کند ما شب خوابیدیم و صبح بیدار شدیم دیدیم سراسر کشور ما را اشغال کردند و خون برادران ما را ریختند و خاک وطن ما را رنگین کردند اینها همه دلیل بر این است که ما حق داشتیم و حق هم داریم و بیشتر از این هم باید بکوشیم که از راه دفاع مملکت خود ایجاد قدرت بکنیم (صحیح است) و چون ما می‌خواهیم مستقل و آزاد و سربلند زندگی کنیم اجازه به هیچ مقامی و به هیچ قدرتی نمی‌دهم در سرنوشت ما مداخله کند (صحیح است) من نمی‌خواهم به بیاناتی که چند روز پیش آقایی که نمی‌دانم یک افی آخرش داشت (شوشتری- ابراهیم اف) به بیانات ایشان اشاره کنم چون می‌دانم که ایشان در یک کشوری زندگی می‌کنند که اصلاً افراد و اشخاص از فردای خودشان اطلاعی ندارند نمی‌دانم حالا در چه حال و وضعی زندگی می‌کند علی‌ای‌حال قدر مسلم این است که بایستی سران روسیه شوروی بدانند در صورتی‌که آنها به ما با احترام نگاه کنند به آنها به احترام نگاه می‌کنیم در صورتی‌که حدود و حقوق ما را رعایت کنند ما هم حدود و حقوق آنها را مراعات می‌کنیم ما هرگز به بزرگان و برجسته‌گان آنها اجازه نمی‌دهیم که در سرنوشت کشور ما مداخله کنند چه برسد به کوچک ابدال‌های آنها از قبیل اف‌ها برای این‌که ایران در طول تاریخ ثابت کرده که ممکن است یک وقتی مبتلا به یک شکست شده باشد اما هیچ‌وقت ایران تن به ذلت اسارت و حکومت بیگانه نداده است (صحیح است) تا یک ایرانی در ایران وجود دارد استقلال و عظمت ایران محفوظ خواهد ماند انشاءالله (صحیح است، احسنت)
عبدالصاحب صفایی- او خودش ایرانی است.
قنات‌آبادی- اف که ایرانی نمی‌شود.
نایب‌رئیس- جناب آقای شوشتری
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم
بیانات شیوای وطن‌خواهانه جناب آقای شمس قنات‌آبادی مضمر و مستدل و مبتنی و مستجل بر هیولای عموم نمایندگان مجلس شورای ملی و ملت ایران بود (صحیح است) (سید احمد صفایی- در هیولایش نبود در جسمش بود) این بیان بیان تمام وکلای مجلس است (صحیح است) در ماهیت‌شان بود در همه‌چیز بود. بدواً جناب آقای صادق بوشهری به من تذکر دادند که از خاطر نماینده محترم استدعا از جناب آقای ناصر ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر که دستور بدهند پرونده قتل مرحوم قطب را در دزفول زودتر به فرمان‌دار نظامی تسلیم کنند تا جریان این‌کار هر چه زودتر کشف شود آقای ارسلان خلعتبری در ضمن فرمایشات‌شان راجع به امور زراعت و اقتصاد بیاناتی کردند در تأیید و تکمیل اظهارات ایشان باز جناب آقای ناصر ذوالفقاری را مخاطب قرار می‌دهم استدعا می‌کنم که از نظر اصول توضیح بفرمایند سال گذشته حوزه انتخابی اینجانب و دشت گرگان دچار کم‌آبی شد یعنی سه ماه و ۲۷ روز یک قطره باران نیامد و مردم آن سامان از نظر پنبه از هستی ساقط شدند قرضی بر عهده آنها باقی‌مانده که حالا دارند اجراییه صادر می‌کنند و این اجراییه علاوه بر این‌که آنها را از هستی ساقط می‌کند برای دولت پول نمی‌شود و برای زراعت آنجا هم صدمه غیرقابل جبرانی تولید خواهد کرد طریقی اتخاذ بشود که وامی که این بی‌چارگان گرفته‌اند یک‌سال به تأخیر افتد با رعایت قوانین و طوری بشود که امسال در کشت پنبه نقصان رخ ندهد اینها تذکر بود و موضوع را از نظر اصول مخصوصاً مخبرین محترم جراید را متوجه قرار می‌دهم خیلی شمرده صحبت می‌کنم چون بنده که نطقم را ننوشته‌ام یکی راجع به اختصاص است چون محال است و قبلاً هم گفته‌ام همه مسلمین فدایی اسلام‌اند این عنوان را اختصاص دادن به یک عده‌ای خود این در منزل اول حرف است مثل خوارج نهروان قبلاً هم گفتم چون من عادت به خوف ندارم و یک مرتبه انسان می‌میرد در سال گذشته ۱۵ ماه قبل که این مرد علی بهاری آمد و نامه‌ای آورد که آن نامه را شهربانی کشور و فرمان‌دار محترم نظامی سرتیپ بختیار مشاهده کردند و بعد هم این سیدمحمد واحدی آمد در منزل من و من را تهدید کرد که چرا در مجلس گفتی لعنت‌الله علی قاتل رزم‌آرا آنها تهدید کردند و آمدند در دربند منزل من و مأمورین آگاهی در اطراف بودند شنیدند آنچه باید بشنوند و فهمیدند که شوشتری کسی نیست از یک بچه جعقل به نام فدایی اسلام و مرتکب تمام قبایح بترسد و خودش هم دست به اسلحه می‌کند و دارای فکر و اراده و ایمان است و این شخص بعد از دو ساعت از منزل من رفت بیرون این عرضی که کردم برای این است که بدانید من هر چه می‌گویم برای مصلحت کشور است در ادعانامه دادستان خواندم که آنها با همکاری افرادی با همکاری دسته‌جاتی مبادرت به این اعمال کرده‌اند در عین حال می‌شنیدم محاکمه صورت سرّی به خود گرفته و رأی هم همین‌طور شده بنده می‌دانم، چون مردم ایران روح کاووش دارند روی تفحص دارند می‌روند پی یک موضوع که بدانند غرض از سرّی چیست اگر یک مطالب سیاسی از نظر سیاست خارجی باشد من در اینجا بحث نمی‌کنم آنچه دولت مقتضی می‌داند باید عمل کند و مداخله در امر حقوقی و امری که مختص به محاکمه است اعم از حقوق یا جز از هیچ‌کس و هیچ مقام پسندیده نیست در امور مختصه مداخله کند (عمیدی‌نوری- پس چرا می‌فرمایید؟) از آن راه مداخله نمی‌کنم ولی از نظر این‌که مبادا جناب آقای عمیدی‌نوری یک هسته‌ای در یک عده اذهان ساده‌لوحانی کاشته شود ناچارم تذکر بدهم که یک افرادی که سوابق رئیس‌شان را باید رفت از روضه‌خوان‌ها و شیخ عبدالله تاج سؤال کرد طوری نشود که یک عده‌ای خیال کنند این مردمان که از نظر فرد مورد تنفرند از نظر عموم مورد تنفرند از نظر قانون مورد تنفرند از نظر اصول انتظام و علاقه به مقام شامخ سلطنت و مملکت مشروطه عمل آنها مورد تنفر ملت ایران است یک ساده‌لوحی خیال کند که این آقا مسلمان بود و عرق اسلامیت و دین او را وادار کرد که مسلمین را در مساجد بکشد و باز هم محکمه او سری بشود من نمی‌دانم این نکات نکاتی است که باید از هر جهت مورد توجه دولت و سیاست آتی مملکت قرار گیرد این یک امر ساده‌ای نیست که افرادی بیایند. یا دسته‌جاتی باشند چرا نباید افشا شود اشخاصی که دست آنها در قتل مسلمین وارد بوده است اگر ما اینها را ملاحظه کنیم ول بکنیم و تعقیب نکنیم و دنبال اینها نرویم این هسته بدی است برای مملکت (صحیح است) این هسته‌ها را باید همان‌وقت که در زیر خاک است به کرم قانون با انژکسیون قانون با دوای قانون باید این هسته‌ها دفن بشود و از بین برود آقا اگر بنده شرکت در قتل کرده‌ام به چه مناسبت مورد مؤاخذه قرار نگیرم هر کس در هر لباس و به هر کیفیت که برخلاف قوانین و نص دین مقدس اسلام دستش به خون یک مسلم آلوده شده باید آن پنجه قطع شود و آن قاتل و محرکین به مجازات برسند الذین یحاربون الله و رسوله و یسمعون فی الارض فساداًّ ان یقتلوا و یصلبوا و تقطع ایدیهم و ارجلهم من خلاف ذلک لهم خزی فی الدنیا و لهم فی الاخره عذاب عظیم (یک نفر از نمایندگان- این آیه را غلط خواندید)
من اگر حرف می‌زنم متوجه اطرافم هستم این‌که می‌خوانم به نام آیه نخواندم مفهوم آیه را خواندم من مقید به شرع هستم و آیه قرآن را که می‌خوانم با انشا و فهم و تشخیص و تفسیر می‌خوانم و حقیقت فقه اسلام را بیان می‌کنم از این جهت از جناب آقای ناصر ذوالفقاری قویاً قویاً از طرف خود و عده زیادی علاقه‌مندان به حقیقت استدعا می‌کنم عمل را در این بار طوری بکنند که بعدها هر خود سری هر بی‌سروپایی هر تحریک شده با نغمه دیگران هر کس که از آنهایی که یقولون بالسنتهم ما لیس فی قلوبهم
به نام دین و قرآن، قرآن کنند حرز و اما مبین کشند نیایند دوباره یک رئیس دولتی را در مسجد بکشند و آن وقت ورثه او را و زن او را که در آن ساعت قرآن گذارده در جیب او بگویند که شوهر تو خائن بود این کار صحیح نیست و فتح این باب برای مملکت بد است هر جا و هر کس در این امور مداخله داشته است بدون پروا بدون ملاحظه باید تعقیب بشود زیرا الان باز پرده اتهام بالا رفته است.
نایب‌رئیس- جناب آقای شوشتری متأسفانه وقت آقا تمام شد.
شوشتری- استدعا دارم آقایان چون یک موضوع دیگر راجع به هیرمند است ده دقیقه به بنده وقت مرحمت بفرمایند (نمایندگان- وقت می‌دهیم)
پناهی- آقای حائریزاده دو دقیقه از وقت خودشان را به شما می‌دهند.
شوشتری- دو دقیقه کم است پنج دقیقه مرحمت بفرمایید.
حائریزاده- بنده پنج دقیقه از وقت خودم را بآقای شوشتری می‌دهم.
نایب‌رئیس- بسیار خوب آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری- چون موضوعی که می‌خواستم عرض کنم لایحه دارد در آن لایحه صحبت می‌کنم از این رشته صرف‌نظر می‌کنم راجع به هیرمند جناب آقای ناصر ذوالفقاری من تا به حال در این مقوله صحبت نکرده‌ام و در مجلس شورای ملی من از نظر حسن‌روابط و از نظر هم‌کیشی و از نظر برداری ما تا به حال اعتراض موجه راجع به رود هیرمند و موضوع بی‌چارگی اهالی سیستان نکرده‌ایم حالا ناچار شدم چون آقای فرخ فعلاً استان‌دار فارس‌اند ایشان موقعی که در سنا بودند گاه‌گاهی در مجلس سنا صحبت می‌فرمودند از نظر انجام وظیفه ما قانع می‌شدیم که یکی از سناتورهای محترم راجع به یک اصل اساسی و یک موضوع مهم مملکت تذکر می‌دادند چون بین مجلس شورای ملی و مجلس سنا وحدت کامل است و هیچ مفارقتی نیست از این جهت وظیفه ما را ایشان انجام می‌فرمودند ولی ایشان حالا خدمت دیگری انجام می‌دهند من از نظر خدمت به مملکت عرض می‌کنم آقا رودی که هزاران سال مردمان یک خطه و سامان از آن رود مستفید می‌شدند و زراعت و احشام و زندگی آنها از این رود تأمین می‌شود این رود را برخلاف نزاکت و برخلاف قانون و برخلاف حقوق بین‌المللی است که یک دولت هم‌جوار همسایه‌ای به عنوان این‌که من با این رود مشترکم سد ببندد و یک خطه و سامانی را که خدا رحمت کند مرحوم حکیم ابوالقاسم فردوسی را که درباره آن یعنی درباره زابلستان و سیستان فرموده است گرچه بعضی‌ها تصور می‌کنند مقداری از آن افسانه است اگر مقداری از آن افسانه هم باشد ولیکن کلیات و اصولش با حقیقت وفق می‌دهد آقای حاج عزالممالک اردلان چه مانعی دارد که من از مرحوم حکیم ابوالقاسم فردوسی یک شعر بخوانم؟ ببینم تا اسب اسفندیار سوی آخور آید همی بی‌سوار و یا باره رستم جنگجوی به ایوان نهد بی‌خداوند روی (احسنت) این را من گفتم تا بدانند یا اسب اسفندیار بی‌سوار سوی آخور می‌آید و یا رخش رستم جنگجوی آقا جناب آقای ناصر ذوالفقاری مجلس شورای ملی ملت ایران اول تا آخر همه علاقه‌مندند به آسایش اهالی سیستان به علاوه دولت باید از مجرای صحیح و منطقی وارد بشود و این حقی که برخلاف اصول بین‌المللی برخلاف قوانین حقوقی برخلاف اخلاق و همسایگی از مملکت ما می‌خواهد زائل بشود آنها خیال می‌کنند می‌توانند زائل بکنند این حق باید حفظ بشود ما باید بفهیم چه اقدامی شده است راجع به این موضوع اساسی یک مرتبه اعلیحضرت فقید انارالله برهانه روی ملاحظه روی مهمان‌نوازی که مرحوم آتاترک از ایشان در ترکیه کرده بود تسلیم به حکمیت ژنرال فخرالدین پاشا شد و خود شاهنشاه خاطرم هست در زمان مرحوم فروغی رضوان‌الله علیه تشریف‌فرما شده بود به خراسان من آنجا یک سمتی داشتم و در کارها وارد بودم ...
نایب‌رئیس- آقای شوشتری وقت شما تمام شد.
شوشتری- چشم یک دقیقه هم حرف نمی‌زنم بعد می‌آیم و بقیه حرف‌هایم را می‌زنم ولی امیدوارم که آقای ناصر ذوالفقاری برای ما بشارت بیاورند و نتیجه خوبی بیاورند (نمایندگان- احسنت)
نایب‌رئیس- جناب آقای حائریزاده.
حائریزاده- از نظر مملکتی کسانی که به عنوان نماینده پشت تریبون می‌آیند آنهایی که اعتمادی به دستگاه دولت دارند مخصوصاً در مسائل خارجی البته با مشورت و نظر دولت اظهاراتی پشت تریبون می‌کنند من چون اعتمادی بدستگاه دولت ندارم این است که در مسائل خارجی سعی می‌کنم که حتی‌الامکان کمتر صحبت بکنم ماشین دنیا روی اعتماد می‌چرخد اعتماد وقتی باشد ممکن است ظواهر امر چندان مطلوب نباشد ولی چون اطمینان هست که پشت‌پرده یک مسائل مفیدی هست مورد ایراد و اعتراضی قرار داده نمی‌شود و بالعکس اگر اعتماد نباشد هر چه ظاهر مطلب؟ آبرومند و زیبا و قشنگ باشد مورد سوءظن ممکن است قرار بگیرد من امروز در مسئله بودجه صحبت می‌کنم چون عرض کردم سه موضوع است که می‌خواهم به عرض آقایان برسانم یکی موضوع بودجه است که یک ساعت وقت لازم دارم که صحبت کنم. اول باید بودجه را تعریف کرد که چه‌چیز را بودجه می‌گویند بودجه چه‌جور تنظیم می‌شود این لایحه بودجه در مملکت ما به چه صورت بدی افتاده این کار بودجه که ریشه و پایه تشکیلات هر خانواده و هر اجتماعی است هر خانواده‌ای باید بنشیند و برای خودش بودجه‌اش را تنظیم کند من عایداتی که دارم چند قلم است حقوقی که از مجلس می‌گیرم چه مبلغ است در فلان معامله‌ای که کرده‌ام چه سودی و چه زیانی حاصل آمده و عایدات و زیانش چیست اگر علاقه و مستغلی داشته باشم آن درآمدش و خرجش چیست اگر من آدم عاقلی باشم و این عایدات و خرج را با یکدیگر تطبیق دادم من یک آدم سعادتمند و خوشبختی هستم و اگر چنانچه حساب و کتابی نباشد هر چه خرج پیش می‌آید من بی‌احتیاط اقدام بکنم از هر کس هم قرض می‌دهد قرض بگیرم من یک آدم لاابالی و بدبختی خواهم بود و زندگی سیاهی برای آتیه خودم تهیه می‌کنم ممالک هم مثل اشخاص باید بودجه داشته باشند هر بودجه‌ای که تنظیم می‌شود باید با مطالعه بودجه سابق تنظیم بشود پارسال از مالیات دخانیات چند میلیون عاید شما شده است پیش‌بینی می‌کنیم که امسال ممکن است مصرف دخانیات زیادتر باشد یا بازار جدیدی برای آن پیدا بشود یک ده یک تجویز می‌شود که اضافه کنید امسال خشک‌سالی شده ممکن است محصول خوب نباشد یک ده یکی کم می‌شود در ستون عایدات حتی‌الامکان باید حداقل در نظر گرفت و در ستون خرج باید حداکثر را در نظر گرفت تا آخر امر درآمد کم حاصل نشود اصول بودجه‌نویسی این‌جور پایه‌گذاری شده است الان بودجه سال ۳۳ و ۳۴ را که به ما داده‌اند نه ماه با هم فاصله دارد من این دو بودجه را که با هم مقایسه کردم بر من روشن شد کسی این بودجه را تنظیم کرده است علاوه بر آن‌که هیچ اطلاعاتی نداشته است سوءنیت هم داشته است می‌خواستم این را به عرض آقایان برسانم ما از مضار گذشته باید تجربه کنیم تا در آتیه زحمت نه ببینیم این بودجه ۳۳۳ است پنجاه و سه قلم عایدات در آن پیش‌بینی شده و اینجا این پنجاه و سه قلم عایدات عیناً در بودجه ۳۴ انتقال پیدا کرده است غیر از رقم پنجاه و سومی که انتقال پیدا نکرده است و آن رقم پنجاه و سومی اضافه درآمد احتمالی است که در اینجا ۲۴۷۶۳۰۰۰۰ تومان است که ضمیمه بودجه شده است و کل بودجه شده ده میلیارد و هشتصد و چهل و هشت میلیون و بودجه است که برای سال ۱۳۳۳ آورده‌اند و وقتی که این مبلغ درآمد احتمالی را از آن بودجه موضوع کنیم یعنی رقم پنجاه و سومی را که ۲۴۷ میلیون عایدات باشد بودجه ۱۳۳۳ می‌شود هشت میلیارد و سیصد و هفتاد و یک میلیون و هفت‌صدوشصت هزار تومان نه ماه بعد بودجه‌ای آورده‌اند و به ما داده‌اند در این بودجه آن رقم پنجاه سومی را حذف کردند چون دیگر آن را دیگر لازم ندانسته‌اند و بودجه ما را ۱۲ میلیارد معلوم کرده‌اند ستون عایدات ما را از ۸ میلیارد به ۱۲ میلیارد بالا برده‌اند ۸ میلیارد کجا ۱۲ میلیارد کجا در فاصله ۹ ماه این را هیچ عالم اقتصادی می‌تواند بگوید این‌قدر اضافه می‌شود؟ من که اطلاعات اقتصادی ندارم ولی حساب پنیر و سبزی منزل خودم را اطلاع دارم که چه‌جور بنویسم عایدات نفت هم که در بودجه ۳۳ منظور نشده که در بودجه ۳۴ منظور شده باشد همچون چیزی نبوده است همان ۵۲ قلم عایداتی که در بودجه ۳۳ در ستون عایدات نوشته شده و ۸ میلیارد شده است همان ۵۲ قلم در ۹ ماه بعد ۱۲ میلیارد شده است یک ثلث تفاوت در صورتی‌که اصول بودجه‌نویسی این شکل است که اگر عایدات اضافی است باید نشان بدهد اگر تفاوتی است که احتمال می‌دهند زیاد می‌شود باید معین باشد مثلاً پارسال اشخاصی که مرده‌اند و مالیات بر ارث از ورثه‌شان گرفته‌اند سال بعد ممکن است تعدادشان بیشتر بشود و بیشتر بگیرند یک ده یک مالیات بر ارث زیادتر عاید بشود و بر هشت میلیارد هشتصد میلیون اضافه بکنند به ۹ میلیارد نمی‌رسد چرا این شده یک دفعه ۱۲ میلیارد نمی‌دانم به ارقامش که مراجعه می‌کنیم و یک‌یک این ارقام را تحت نظر می‌گیریم معلوم می‌شود که این یک بودجه خالی است یک مجلسی که بازخواست نمی‌کند که شما لایحه تفریغ بودجه‌تان کجاست شما پایه بودجه سال بعدتان را باید روی بودجه سال قبل می‌گذارید لایحه تفریغ بودجه فایده‌ای که دارد همین است که آن بودجه عملی مقداری که عمل و اجرا شده ببینیم چه مبلغ بوده است آنچه که طبق قانون بودجه پرداخت شده این خرج ما است آن مقداری که وصول شده و وارد صندوق ما شده آن عایدات ما است ما سال بعد اگر یک عایدات اضافی پیدا کردیم می‌توانیم مبلغ بودجه خودمان را ببریم بالا ولی اگر عواید اضافی پیدا نکردیم حق نداریم که آن را ببریم بالا و دروغ تحویل خودمان بدهیم قلم اول مالیات بر درآمد است نوشته است یک میلیارد عایدات مالیات بر درآمد درست و قرص و محکم و حسابی برای ۳۴ پیش‌بینی شده است در صورتی‌که در ۳۳ هفت‌صدوهشتادودو میلیون بوده است اینجا اگر خواسته باشیم روی اصول کلی و احتمالی ببریم یک ده یک بالا می‌رود ۷۸۰ میلیون کجا یک میلیارد کجا این شده شیفر درست معلوم می‌شود که شاگرد مدرسه مشق می‌کرده است و این بودجه روی یک اصول حسابی تنظیم نشده و وزیری که خودش را هزار پیشه می‌داند برداشته و این بودجه را خودش تنظیم کرده است قلم دوم مالیات بر ارث است مالیات بر ارث آنچه که برای سال ۳۳ پیش‌بینی کرده است حالا آن مقدار هم وصولی نبوده است اگر وصولش محکم‌تر هم باشد ۳۷۰ میلیون ریال است.
نایب‌رئیس- جناب آقای حائریزاده ده دقیقه وقت جنابعالی تمام شد.
حائریزاده- بنده یک ساعت وقت لازم دارم پنج دقیقه از وقتم را هم به آقای شوشتری دادم.
نایب‌رئیس- جنابعالی اگر وقت لازم داشتید که بخشش نمی‌کردید.
حائریزاده- من به اطمینان این‌که وقت خواهند داد وقتم را به آقای شوشتری دادم.
نایب‌رئیس- ممکن است آقایک روز دیگر اسم بنویسید و تشریف بیاورید فرمایشات‌تان را بفرمایید.
حائریزاده- موضوع بودجه را نمی‌شود وسطش را درز گرفت من باید معلوم کنم که این ارقام را با سوءنیت و برای تخریب مملکت داده‌اند.
نایب‌رئیس- حالا ممکن است یک روز دیگر تشریف بیاورید و صحبت کنید.
حائریزاده- آن روز هم مثل امروز است اگر اجازه می‌دهید حرف بزنم صحبت کنم و اگر اجازه نمی‌دهید هیچ حرف نمی‌زنم.
نایب‌رئیس- آقای حائریزاده یک ساعت وقت می‌خواهید با این ترتیب کلیه وقت مجلس از بین خواهد رفت و به کارهای دیگر نمی‌رسیم.
حائریزاده- آقایان کار اصولی مجلس بودجه است اساس کار مجلس بودجه است بنده باید این کلیات را به عرض آقایان برسانم.
نایب‌رئیس- جناب آقای حائریزاده یک ساعت وقت می‌خواهند برای صحبت قبل از دستور (عده‌ای از نمایندگان- زیاد است)
حائریزاده- سه ربع باشد که با آن یک ربعی که وقت گرفته‌ام یک ساعت می‌شود.
نایب‌رئیس- آقایانی که با سه ربع وقت اضافی جهت صحبت قبل از دستور آقای حائریزاده موافقند فیام بفرمایند (اکثر برخاستند)
تصویب شد، بفرمایید.
حائریزاده- متشکرم از لطف آقایان
۳- اعلام تصویب صورت‌مجلس
نایب‌رئیس- چون اکثریت هست لذا تصویب صورت‌جلسه را نیز اعلام می‌کنم.
۴- بقیه بیانات قبل از دستور آقای حائریزاده
حائریزاده- قلم سوم عایدات ما مالیات بر املاک مزروعی است که در سنه ۳۳ ۷۹ میلیون ریال بوده است (شوشتری- در چه سالی؟) در ۳۳. نه ماه بعد عایدات املاک مزروعی را ۱۱۰ میلیون پیش‌بینی کرده‌اند در صورتی‌که ما در مملکت تمامی فریادمان این است که طبقه تولیدکننده را باید تشویق کرد باید کمک کرد و املاک مزروعی یکی از سرمایه‌های تولیدی این مملکت است ما هر ساله اگر کمکی به طبقه فلاح و زارع نکنیم نباید عوارض و مالیات‌شان را سنگین بکنیم (صحیح است) من می‌گویم خیر دولت معطل شد و رفت و سنگین کرد به فاصله ۹ ماه من نظرم نمی‌آید که ما قانونی گذرانده باشیم که عوارضی را زیاد کرده باشیم در بودجه ۳۳ مالیات املاک مزروعی ۷۹ میلیون ریال بوده است در ۹ ماه بعد ۱۱۰ میلیون شده است این غیر از این نیست که بگوییم این شیفر شیفر خالی است و هیچ با دقت و اصول تطبیق نشده این هیچ محمل دیگری ندارد قسمت چهارم مالیات مستغلات است که صدی پنجاه سهم دولت پیش‌بینی شده در سال ۳۳ چهل و نه میلیون ریال بوده است در ظرف ۹ ماه درآمد مستغلات هم زیاد شده است مگر ما تا کس مستغلات را زیاد کرده‌ایم که چهل و نه میلیون شده ۹۰ میلیون؟ غیر از این‌که من یقین کنم که این عمل را برای اغفال مملکت و نمایندگان مملکت وزیر هزار پیشه انجام داده است جز این هیچ محمل دیگری من نمی‌توانم برای آن فکر کنم مستغلات که در ظرف ۹ ماه در مملکت دوبل نشده و یا عوارض و مالیات آن اضافه نشده که چهل و نه میلیون شده نود میلیون این غیر از این نیست که گفتم که اینها یا اصول بودجه‌نویسی را آشنا نبوده‌اند و یا عمداً برای تخریب یک چنین بودجه‌ای تنظیم کرده است مثلاً قسمت نهم حق تمبر بارنامه چهل و پنج میلیون بوده شده ۸۰ میلیون تجارت ما در ظرف ۹ ماه دوبل شده است که از تمبر بارنامه این مقدار عاید صندوق دولت شده است؟ هیچ فرضی ندارد غیر از سیاست تخریبی که برای اغفال مملکت این بودجه را نوشته‌اند این بودجه اصلاً دروغ است من اگر این احتمال را می‌دادم وقتی که این بودجه آمد و مقایسه کردم یقین کردم که این بودجه با سوءنیت تنظیم شده است.
قسمت دهم درآمد انحصار دخانیات است درآمد انحصار دخانیات دو میلیارد و هفت‌صد و ده میلیون در ۳۳ پیش‌بینی شده است لایحه بودجه سال ۳۴ را که ۹ ماه بعد آورده‌اند سه میلیارد و ششصد میلیون پیش‌بینی کرده‌اند این انحصار دخانیات ایران در ظرف این ۹ ماه باید دید که چه‌طور شد دو میلیارد و هفت‌صد میلیون شد سه ملیارد و کسری نهصد میلیون عایدات اضافه را چه‌جور می‌توانید پیش‌بینی کنید مگر سیگارکش‌تان زیاد شده است؟ یا یک رقم صادرات ما پیدا کرده‌ایم؟ توتون صادر کرده‌ایم؟ و این کدام اداره جدیدالتأسیس بوده است که با این سرعت و سیر صعودی این عایدات را داه است اداره دخانیات سال‌ها است که کار می‌کند و عایداتش را پیش‌بینی کرده‌اند در ۹ ماه فاصله دو میلیارد و هفت‌صد و ده میلیون می‌شود سه میلیارد و ششصد میلیون نهصد میلیون تفاوت عمل این کارخانه بوده است؟ چه‌طور در ظرف ۹ ماه که اوضاع مملکت هیچ تغییری نکرده است تا کس دخانیات تغییر نکرده تجارت جدیدی نشده این اضافه درآمد پیدا شده؟ غیر از این‌که سوءنیت بوده و به مجلس با آن های‌وهوی و عجله آمده است و با های‌وهوی از مجلس گذراندند هیچ‌چیز دیگری نبوده است آن‌وقت اینها علمای اقتصاد ما هستند که ماشین مملکت را می‌خواهند بچرخانند من می‌خواهم ثابت کنم که مملکت ما به دست مخربین افتاده نه به دست مصلحین اگر نظر اصلاحی بود این بودجه‌نویسی تطبیق با یک اصولی می‌کرد و با یک ده یک اضافه یا یک ده یک کسر می‌توان در بودجه‌نویسی اغماض کرد و پیش‌بینی یک ده یک تفاوت می‌کند نه یک ثلث تفاوت که دو میلیارد سه میلیارد بشود این غیر از این که با سوءنیت و سوءسیاست و تخریب مملکت است هیچ محمل دیگری برایش نمی‌توان تصور کرد من نمی‌خواهم ارقام را یکی یکی بخوانم بعضی قلم‌ها هست که مطالبات غیرمالیاتی دولت را نشان می‌دهد که یک عملی است خیلی ساده و محتاج پیش‌بینی هم نیست به اسناد باید مراجعه کنند در یکی ۷۰ میلیون است و در یکی دیگر ۲۰ میلیون یعنی سه مقابل تفاوت عمل شده است من اینها را برای شاهد مثال یادداشت کردم و عایدات نفت هم اصلاً به حساب نیامده است که بگوییم در یک سال عایدات نفت به حساب آمده است و در سال دیگر به حساب نیامده و اینها از تفاوت عمل حاصل شده این‌طور نیست فاصله ۹ ماه است تفاوت عملی که توی دو بودجه است یک ثلث تفاوت دارد. (زنگ رئیس)
نایب‌رئیس- آقایان توجه بفرمایید اینجا مجلس شورای ملی است.
حائریزاده- عایدات در یک‌جا ۸ میلیارد پیش‌بینی شده است و در جای دیگر ۱۲ میلیارد عایدات و این کار با اصول بودجه‌نویسی سازگار نیست، حتی آن مباشر در منزل که برای آشپزخانه پنیر و ماست و سبزی می‌گیرد اگر یک چنین بودجه‌ای بنویسد و بگوید من چنین پیش‌بینی کردم مسلماً کلاه‌بردار است می‌خواهد کلاه بگذارد سر صاحب‌خانه که آمده است یک بودجه دروغی نوشته و دستش داده است. مع‌التأسف کسانی که این‌جور بودجه می‌نویسند اینها مأمور اصلاحات می‌شوند در این مملکت، من نمی‌خواهم وارد این بحث بشوم در مملکتی مثل ایران که از اعصار قدیمه مملکت فلاحتی است تمام ماشین جنگی و عظمت آن روزی خودش را با همین دستگاه گاو و گوسفند و گندم و جو می‌چرخانید. و امپراطوری جهان را در این مملکت داشته است در صورتی که دست به منابع زیرزمین خودش نزده و امروز که ما به منابع زیر زمینی خودمان دسترسی پیدا کردیم و به واسطه وضع امروزه دنیا یک قلم عایدات ما از نفت است مأمورین دولتی ما دست گدایی دراز کنند به خارج برای بودجه‌شان این ننگ‌آور است برای ملت و این اشخاصی که این بودجه دروغی را آوردند به مجلس دادند اینها ایجاد این ننگ را در این مملکت کرده‌اند البته این دولت ایران باید از خارجی‌ها کمک بگیرد اما باید مطالبات گذشته خودش را بگیرد در نتیجه دو جنگ جهانی خساراتی به ما وارد شد از قشون‌کشی اجنبی که بی‌اجازه ما به مملکت ما آمدند و هست و نیست ایران را به غارت بردند سطح زندگی ما را خراب کردند اگر کسی ۴۵ تومان عایدی داشت روزی پنج تومان خرج نمی‌کرد و مقداری پس‌انداز داشت آنها زراعت ما را از بین بردند، تجارت ما را از بین بردند، همه‌چیز ما را از بین بردند باید خسارات‌مان را از آنها بگیریم دولت ایران یک دولتی است که همیشه طرف‌دار صلح و امن و امان بوده است و همیشه مصلحتش در سلامتی و صلح جهان است، هر وقت جنگی پیدا شده است غیر از این که قشون اجنبی آمده و غارت کرده است هیچ بهره‌ای نبرده که طرف‌دار جنگ باشد دول مهاجم جهان به نام مهاجم یا مدافع هر وقت به ایران آمدند یک عملیات جنگی را به خرج ما انجام می‌داده‌اند ما مالیات قندوشکر گرفتیم و راه‌آهن ساختیم پیرزن‌های این مملکت شرکت کردند در ساختن این راه‌آهن ولی موقعی که جنگ شد خارجی‌ها به کلی هست و نیست ما را بردند و یک مشت آهن پاره ریختند جلوی ما که باید از نو آنها را بسازیم این خسارت‌ها را ما باید بگیریم، خسارت‌های عملیات جنگی مع‌التأسف می‌بینم که کم‌کم شعاری در این مملکت دارد پیدا می‌شود که ما عایدات اصلی خودمان را که یک مبلغ معینی بوده است و آن درآمد نفت می‌باشد آن را در طبق‌اخلاص گذاشته‌ایم و تسلیم کرده‌ایم به یک دستگاهی که برای کارهای جنگی کار می‌کند، ربطی به ما ندارد، فرودگاه می‌سازد راه می‌سازد، بندر می‌سازد ولی مردم بی‌نوا مزرعه و قنوات‌شان خراب می‌شود یک قدم برداشته نمی‌شود، کمک به آنها نمی‌شود، برای امور اقتصادی یک قدم برداشته نمی‌شود (صدرزاده- این‌طور نیست) که اگر خدای‌نکرده جنگی پیش‌آمد کرد قبلاً یک مصالحی را پیش‌بینی کرده باشند برای آن روز.
صدرزاده- نه آقا برنامه کارشان را به مجلس داده‌اند و ۴۰ نفر از آقایان وکلای مجلس نشسته‌اند رسیدگی می‌کنند این‌طور یک دستگاهی را به لجن نکشید جناب آقای حائریزاده جلسه ۱۱ ساعت ۱۲ ساعت
وقت صرف شده است این درست نیست.
نایب‌رئیس- اجازه بفرمایید فرمایش ایشان به عنوان نطق قبل از دستور است نباید جواب ایشان داده شود اجازه بدهید صحبت کنند. بفرمایید.
حائریزاده- ما از تجربیات گذشته خودمان اگر صرف‌نظر کنیم و بگوییم که خیر دنیا امن و امان است و در زندگانی هر جور که مصالح امروزه دنیا اقتضا کند قبول کنیم این درست نیست ما باید تجربه گذشته خودمان را داشته باشیم من با حسن‌نیت، خودم در همین مجلس به مالیات قندوشکر و چای رأی دادم برای ساختن راه‌آهن، گفتیم ما با دست خودمان یک راهی می‌سازیم به درد مملکت خودمان می‌خورد ولی ۱۷ سال ۱۸ سال بیشتر نگذشت از آن قانونی که ما رأی دادیم دیدیم که خیر این راه آهن مال ما نبود قشون خارجی آمد و مملکت و این راه‌آهن را تصرف کرد و پدر مملکت را بیرون آورد.
(پورسرتیپ- آن یک‌دفعه بود همیشه مال خودمان است) صحیح است آدم یک‌دفعه می‌میرد تمام پیش‌بینی‌ها برای این است که آن یک‌دفعه پیش نیاید، بدبختی مملکت ما در این است که یک موقعیت مهم جغرافیایی و سیاسی پیدا کرده است که هر وقت یک خطری در دنیا پیدا شد احوالی از ما فقیرها می‌پرسند ۵۰۰ سال پیش از این حرف‌ها چنگیز و تیمور چه کرده‌اند بنده به آن کاری ندارم دو جنگ گدشته را در نظر بیاوریم دیدیم که به سر مردم بدبخت این مملکت چه آمده است در صورتی که یک ایرانی طرف‌دار جنگ نبود و همه طرف‌دار صلح و صفا بودند ما را قهراً خرد و خمیر کردند در موقع جنگ گفتند مسائل سیاسی جهان ایجاب می‌کند که ایران را خراب کنیم و فقط یک لقب برای ما باقی ماند و آن پل پیروزی بود والسلام، باید از تجربیات گذشته پند بگیریم و برای آتیه خودمان فکری کنیم، من خودم می‌دانم حتی یک‌شاهی پول نفت ما خرج کارهایی نمی‌شود که به درد مردم بخورد تمام صرف کارهایی می‌شود که اگر خدای‌نکرده جنگی پیش‌آمد کرد جنگ‌جویان جهان از آن استفاده کنند ما باید این پول‌ها را خرج قنوات بکنیم. خرج فرهنگ بکنیم خرج بهداشت بکنیم ولی اگر صرف کارهایی بکنیم که اجنبی لازم دارد. مثلاً از راه‌های ایران عبور کند راه بسازیم من مخالفم. اگر یک فرودگاه ساخته شود به نفع آنها من مخالفم. یک بندری ساخته شود به نفع آنها من مخالفم، مثل آن راه‌آهن که آن روز ما ساختیم ولی برای آنها بود خودمان هم طفیلی آنها چهار روز در موقع جنگ گردش کردیم. من نظرم این است، تجار بدبخت ما می‌رفتند با افسرهای اجنبی می‌ساختند، رشوه می‌دادند تا یک واگن از تصدق سر خودشان به ما بدهند که ما جنس‌مان را حمل کنیم من خودم به چشم دیدم توی این مملکت تاجر ایرانی رشوه داد به دستگاه قشون اجنبی تا مال‌التجاره خود را از محلی به محل دیگر حمل کند در صورتی که ما پولش را داده بودیم و این تجربیات گذشته باید یک درسی باشد برای آتیه ما باید توجه کنیم، این بود جریاناتی که من خواندم یعنی جریان بودجه سال ۳۳ و ۳۴ و قسمت عایداتش را مختصراً عرض کردم که با اصول بودجه‌سازی تطبیق نمی‌کند، در بودجه‌نویسی باید ادارات مربوطه که عایدات در دست‌شان است بگویند سال گذشته چه عاید شده است اگر اوضاع و احوال شکلی است که از این ممر ممکن است. یکی اضافه بشود و امیدواری دارند تازه باید حداقل را در نظر بگیرند اگر عایدات زیادی در نظر گرفته و خدای‌نکرده خطری برای اقتصاد مملکت پیش‌آمد کرد ورشکست نشویم این‌کار را که نکردند آمدند یک شیفرهایی همین‌طور مثل این‌که سیاه‌مشق است دادند ۹۰۰ میلیون دخانیات اضافه می‌شود حالا این عایدات از کجاست؟ سیگارکش زیاد شده است در مملکت که یک ثلث اضافه کرده‌اند یا صادرات توتونی بخارج پیدا کرده‌ایم؟ همین‌طور مالیات بر عایدات، باید اضافه عایدات باشد که مالیات از آن گرفته شود، نسبت به ۹ ماه پیش فقط یک شیفر یک میلیاردی گذاشته است روی کاغذ نه یک قران کم است و نه یک قران اضافه است این عایدات پیش‌بینی شده است در صورتی که این رقم غیر از عایدات خیالی چیز دیگری نیست در موقع تنظیم بودجه این اشخاصی که در اداره مالیات هستند عملیات‌شان هیچ تطبیق نمی‌کند با اصول قوانین مملکتی یک بودجه خیالی دروغی برای اغفال مردم این مملکت یا جاهای دیگر که من نمی‌دانم تنظیم شده است، آن‌وقت آمدیم در ستون خرج در سال ۳۳. خرج قوای مسلح مملکت ما قشون، ژاندارمری. شهربانی ۴۲۴۹۲۱۱۰۰ تومان. این بودجه خرج قوای مسلح ما است در صورتی که عایدات ما در آن سال چه‌قدر بوده است ۸ میلیارد عایدات پیش‌بینی شده بوده است، عایدات پیش‌بینی شده احتمالی که جزو عایدات به حساب نمی‌آید. چیزی که شیفر و عدد نشان داده شده است تحت ۵۲ قلم عایدات، هشت میلیارد و چهارصد و کسری (اردلان- خرده‌اش لازم نیست بفرمایید) عایدات، ما این است آن‌وقت خرج قوای مسلح ما چهار میلیون و دویست و چهل و نه میلیون و کسری است، آن‌وقت تقریباً نصف، سال بعد آمده‌اند عایدات خیالی درست کرده‌اند ۸ میلیارد را کرده‌اند ۱۲ میلیارد این شیفرها را خواندم ۵۲ قلم است فقط پنج، شش قلمش را خواندم برای مسطوره که آقایان توجه داشته باشند که بی‌خودی ۹۰۰ میلیون اضافه کرده‌اند و این ارقام خیالی است با حقیقت هیچ تطبیق نمی‌کند برای این‌که ما نمی‌دانیم توی آن لایحه تفریغ بودجه چیست، برای این‌که اگر لایحه تفریغ بودجه ۳۳۰ و ۳۳۱ و ۳۳۲ در دست ما بود می‌توانستیم روی آن بحث کنیم آقایان هیچ تفریغ بودجه نمی‌آید که ببینیم چیست همه‌اش عایدات خیالی است و خرج حتمی در سال ۱۳۳۴ وزارت جنگ ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون خرج داشته از ثلث آن عایدات خیالی ما بیشتر است و از نصف عایدات حقیقی بیشتر است از عایدات خیالی ثلثش بیشتر است (دکتر شاهکار- یعنی ۳۳ درصد) (رضایی- آقای حائریزاده نسبت به تمام ممالک دنیا مال ما کمتر است) ژاندارمری و شهربانی را هم که اضافه کنیم می‌شود ۶ میلیارد و فلان عایدات واقعی ما ۸ میلیارد پس سه‌ربع عایدات را قوای مسلح ما برده و یک ربع به همه کارها داده شده است این‌که آقایان می‌فرمایند خرج قوای مسلح ممالک جهانی بیش از ماست خیلی فرق است بین ایران و ممالک جهان (دکتر شاهکار- ۶۷ درصد بودجه روسیه است) امریکا علیه‌السلام، روسیه علیه‌السلام، انگلستان علیه ما علیه دیگران آنها دنیا را ملعبه خودشان قرار می‌دهند (پورسرتیپ- ترکیه را بگویید) (دکتر شاهکار- همسایه‌های خودمان را بفرمایید) آنها ماشین جنگ دنیا را می‌چرخانند اگر ترکیه را می‌بینید بودجه دارد دولت آمریکا خرج قشون او و تمام تأسیساتش را داده است شما باید عایدات خودمان را خرج آبادی خودمان بکنید، مخارجی که برای کارهای جنگی است به ما مربوط نیست، نفرات ایرانی است برای خانه خودش فداکاری می‌کند و قشون خودش را حاضر می‌کند ولی تا وقتی که بچه‌های ما گرسنه هستند و جوان‌هایمان را می‌خواهیم بفرستیم به میدان جنگ باید خرج‌شان را آنها بدهند این فکری است که آنها باید بکنند ما نباید فکر کنیم (پورسرتیپ- این صحیح است) ما یک ملت صلح‌جویی هستیم عایداتی که داریم باید صرف کارهای عمرانی خودمان، معادن خودمان، فرهنگ خودمان، بهداشت خودمان بکنیم، آن مسائل دیگر ضرر جانی‌اش را ملت ایران تحمل می‌کند مبارزه را او تحمل می‌کند قسمت مادی را دیگران مجانی هم به ما ندهند خسارت‌هایی که در دو جنگ پیش به ما وارد شده است آن خسارات را به ما بدهند ملت ایران هم هیچ‌وقت مجانی از کسی چیزی نمی‌خواهد خسارات گذشته را آنها به ما بدهند خودمان را حاضر و آماده برای آتیه خودمان می‌کنیم آن‌موقعی که ما را از محبس بیرون کرده بودند فاصله بین مجلس ۱۵ و ۱۶ یک شخصی آمد منزل من گفت این همه سنگ نفت به سینه می‌زنید هوچی‌گری است یا حقیقتاً می‌خواهید کار نفت حل بشود گفتم من هوچی نیستم می‌خواهم کار نفت حل بشود اگر کار نفت حل بشود مملکت ما روی خوشی را می‌بیند گفت پس شما حاضرید با انگلیسی‌ها که طرف شما هستند صحبت کنید؟ گفتم حاضرم ولی یواشکی و پشت‌پرده نباشد چون به این شکل حاضر نیستم من صاف می‌روم سفارت انگلیس یا او بیاید خانه ما صحبت کنیم تصادفی کرد یک روز یک کسی آمد منزل من مرا دعوت کرد به منزل خودش و یک‌نفری هم آنجا بود که من نمی‌شناختمش گفتند این آقای پایمن است فارسی هم خوب می‌دانست، انگلیسی بود، در موضوع نفت صحبت کردیم ضمن صحبت همین مسائل جنگی پیش آمد گفت اگر حمایت دولت انگلستان از ایران نبود سربازهای شما می‌رفتند پیشه‌وری را بیرون کنند از آذربایجان؟ ما به شما کمک کردیم و در عوض شما این‌قدر به ما فحش می‌دهید گفتم آقا روسیه با سایر مسائل فرق دارد یک جایی است مرز سرمایه‌داری و کمونیسم است و یک‌جایی هست که مرز نیست در مرز از همه جا پیدا می‌کنند می‌فرستند در مرز آدم می‌فرستند که تضمین کنند تا خطری پیش نیاید شما دل‌تان برای ما نمی‌سوخته شما فکر لندن و ممالک سرمایه‌داری را می‌کردید دیدید اگر این سد بشکند هی کمونیست قدم‌به‌قدم می‌آید جلو و برای شما مقدور نیست از او جلوگیری کنید فرض کنید که ما سرحد دارد ولی سرمایه‌داری هستیم بالاتر از این‌که نیستیم ما خانه خودمان است وظیفه داریم که دفاع بکنیم ولی شما جلوی عایدی نفت ما را گرفته‌اید و برده‌اید دل شما می‌سوزد، قوای انتظامی ما هم که در مرز باید دفاع کند که برای مخارجش لنگ است شما آن‌وقت می‌گویید دوست ما هستید، بدترین دشمن ما هستید اگر شما فرض کنید تمام ایرانی‌ها از بین رفتند و با آمد و همه مردند تازه این مرز را باید سرباز انگلیسی بیاید نگاه بدارد و مخارج نگاه‌داری سرباز برای شما خیلی گران تمام می‌شود این پول را شما مجانی باید به ما بدهید که دفاع از خانه خودمان بکنیم شما این پول را که نمی‌دهید هیچ نفت‌مان را هم ضبط کرده‌اید و می‌گویید دوست شما هستیم مرده‌شوی این دوستی را ببرد این دوستی به درد ما نمی‌خورد، مسائل حیاتی تعارف و مجامله و شوخی و این حرف‌ها برنمی‌دارد اگر یک ملت و مملکتی که هزاران سال باید عمر داشته باشد تصادف چهار روزش را به ماها سپرده‌اند ما باید از حقوق او دفاع کنیم و مسببین بدبختی‌های امروز خودمان را لعن و نفرین کنیم آن کسانی که امیرکبیر را کشتند و مملکت را تسلیم اجنبی کردند سیاست اجنبی را عمل کردند آن سیاستی که آن مرد داشت منافی مصالح انگلستان بود و به این جهت او را از بین بردند و کسی را آوردند که در قضیه هرات و بوشهر هر کاری می‌خواستند بکنند، صحیح است، ما
خودمان که آنها را لعن می‌کنیم نباید کاری کنیم که آیندگان ما را لعن کنند ما باید وظیفه خود را عمل کنیم وظیفه ما این است که عایدات موجود و مسلم خودمان را در طبق اخلاص نگذاریم که خدای‌نکرده در مواقعی، خدا نکند جنگ پیش بیاید اگر جنگ پیش‌آمد کرد مورد استفاده آنها قرار بگیرد آقایان مگر آمریکایی‌ها دیوانه هستند که این‌قدر پول در دنیا به عنوان کمک بلاعوض خرج کنند و به ممالک شرقی بدهند. اینها دیوانه نیستند که کمک می‌کنند آنها مردمانی هستند که تاجر هستند حساب می‌کنند روی این قسمت‌ها فکر می‌کنند اگر یک ملتی گرسنه شد و زندگانی‌اش مختل شد این مملکت برای نشو و نمای میکرب کمونیسم مهیا می‌شود آنها برای این که این ملت‌ها گرفتار این مرض نشوند، این مرض اگر همه جای دنیا را گرفت برای آنها هم خطر تولید می‌کند اینها قرنطینه می‌خواهند بگذارند که جلوی مرض را بگیرند پس آنها دیوانه نیستند حسابش را می‌کنند ما هم باید فکر کار خودمان باشیم من می‌بینم هر روز شکایت کارمندان دولت می‌رسد همه‌شان راست می‌گویند، می‌گویند زندگانی گران شده در سی و چند سال پیش که لایحه بودجه که در آن موقع گذشته است اشل را سی و دو تومان قرار دادند زندگانی حالا ۱۲۰ مقابل از سنه ۱۳۱۵ به این طرف گران شده است ده سال جلوترش دادیم آن هم مسلم هشتاد درصد گران شده بود پس این زندگانی به یک جایی رسیده است که قابل‌تحمل نیست اگر کسی آن روز یک خانه‌ای کرایه می‌کرد.
۹ تومان که خود من خانه‌ای کرایه کرده بودم که ۵ اطاق داشت زیر زمین هم داشت آشپزخانه هم داشت به ۹ تومان که حالا با ۱۸۰ تومان به شما نمی‌دهندکه نسبت یک به بیست باشد و تمام وسایل زندگانی به همین طریق بالا رفته است آن ۳۲ تومان را اگر بیاورید بدهید معاشش را تأمین نمی‌کند، شکم گرسنه دین و ایمان ندارد.
زنگنه- سیر هم ندارد.
نایب‌رئیس- آقا وقت‌تان تمام شد.
حائریزاده- اطاعت می‌کنم ما باید در بودجه مملکتی حداقل معشیت کارمندان دولتی را اعم از این که کشوری باشد، قضایی باشد، پزشکی باشد، لشکری باشد تأمین کنیم هی بگوییم پول نداریم به هر کسی که مواجبش را کم بدهید یا دزدی می‌کند یا از گرسنگی تلف می‌شود یا دزد است یا گدا یا می‌میرد چهارمی ندارد، ما باید زندگانی او را تأمین کنیم و بودجه دروغ‌نویسی بار ما را به منزل نمی‌رساند و این رویه که گفته شود ما دست به ترکیب پول نفت نمی‌زنیم یک آقایی هم رفته عایدات ده سال نفت ما را به یک انگلیسی واگذار کرده است و رفته دنبال کار خودش این بار را به منزل نمی‌رساند ما باید عایدات نفت را تخصیص بدهیم برای کارها عمرانی خودمان برای کارهای اصلی خودمان اگر یک کارهایی هست که در موقع جنگ ممکن است به نفع لشکرکشی جهانی بخورد ایران که نمی‌تواند خودش را از دنیا جدا کند بگوید من جدا هستم من با این حرف که می‌گویند جدا هستیم موافق نیستم ولی نباید ایران هم مزدور دیگران باشد آقا است ایرانی برای خودش، باید فکر زندگانی خودش را بکند تأمین آتیه اولاد فقیر و بدبخت خودش را بکند مردم باید سیر باشند معاش داشته باشند، زیر بار هوچی‌گری هم نمی‌روند هرج و مرج درست می‌کنند گرسنگی است که ایجاد هرج و مرج و دزدی می‌کند شما این دوسیه‌هایی که تشکیل شده است تمامش را مطالعه کنید من یکی از آن افسرهایی که در آن موقع بگیر بگیر توده‌ای خودکشی کرده بود شرح احوالش را نوشته بودند خواندم دیدم که این قرآن توی جیبش بوده، پنج، شش قران هم بیشتر پول نداشته از خارج آمده یک اطاقی آن پایین‌ها توی سلسبیل، آن‌طرف‌ها کرایه کرده است، دیده رفقایش را گرفته‌اند ترسیده خودش را کشته است من فکر کردم که کمونیسم که با دین و ایمان اصلاً سازش نمی‌کند، دوسیه کمونیستی با دوسیه مذهب دو دوسیه متضاد هست این تکیه‌گاه مادی دارد آن تکیه‌گاه روحی دارد اصلاً با هم سازگار نیست. این نسل ناراضی است کمونیست با ناراضی دو تا است ناراضی با کمونیست رویه‌اش دو تا است از زمین تا آسمان فرق دارد، من روزی به حضور اعلیحضرت همین عرض را کردم گفتم شما باید به دولت‌ها دستور بدهید که ناراضی‌ها را راضی کنند این طبقه‌بندی‌های مختلفی که می‌شود راضی‌ها هم ناراضی می‌شوند. من نظرم می‌آید موقعی که رفتم گیلان، آقای حشمتی استان‌دار سابق و نماینده فعلی ایشان کسالت داشتند رفتم خدمت‌شان صحبت شد گفتند در اینجا تیپ‌های سرمایه‌دار کمونیست هستند اینها به واسطه رقابت‌هایی که با همدیگر دارند آن یکی چون پسرخاله‌اش چه‌قدر عایدات دارد، ماهی دارد برنج دارد آدم سرمایه‌داری است ولی به نفع کمونیست دارد عمل می‌کند (شوشتری- در روسیه هم سرمایه‌دارها کمونیست هستند (حشمتی- دکتر کشاورز روزی هزارتومان استفاده داشت) اگر چنانچه ما عدالت را برقرار کنیم، فاصله طبقاتی را کم کنیم این حرف‌ها پیش نمی‌آید، یک خانواده‌ای که همه‌شان فقیر هستند، شب یک نان و پنیر هم گیرشان نمی‌آید بخورند ولی شب همه با هم سر یک کاسه می‌نشینند غذا می‌خورند اینها همه با هم مهربانند ولی اگر اختلافاتی پیدا شد آن یکی دید دیگری پول گیرش آمده است، رفته سینما تمام بچه‌های توی خانه شما قال‌شان بلند می‌شود که آقای جان او را پولش داده‌ای رفته سینما، مال ما چه می‌شود؟ شما اگر دارید باید باهم بالسویه گرسنگی بخورید این قانون‌هایی که می‌آید مجلس و این تبعیض‌هایی که هست در زندگانی، من دو مرتبه پشت تریبون فریاد زدم که آقایان این مملکت شاهنشاهی که می‌گویند معلوم می‌شود که شاهان متعددی دارد، معلوم می‌شود که هرکس برای خودش تشکیلاتی دارد، خرجی دارد عایداتی دارد هیچ نگاه نمی‌کنند که این دو برادری که آمده‌اند یکی در وزارت کشور خدمت دارد، یکی در سازمان برنامه خدمت دارد آن یکی حداقل حقوقش ۶۰ میلیون تومان است، آن یکی ۷۰۰ تومان است هیچ با هم جور درنمی‌آید من نمی‌گویم همه شصت تومانی بشوند، خیر خیر زندگانی گران شده است با شصت تومان نمی‌شود زندگی کرد باید یک اصول عدالتی در مملکت برقرار باشد این موضوع بودجه که چند قلمش را من خواندم برای این بود که آقایان توجه بفرمایید که اصلاً اینها دروغ است بودجه‌نویسی اینها برای اغفال است، این آقایی که این بودجه را برداشته نوشته است هر دوتایش را یک وزیر بوده که امضا کرده، ۹ ماه فاصله بوده در ظرف ۹ ماه هشت میلیارد شده، ۱۲ میلیارد خرج قشون که ۴ میلیارد بوده است شده است ۶ میلیارد خرج، بالا رفتنش درست است آن کسی که خرج دارد هر روز می‌آید مطالبه می‌کند ولی بالا رفتن عایدات، با این ترتیب دروغ است، مملکت ما به نیستی و تباهی و نابودی خواهد رفت با این رویه و رژیم ما فاصله طبقات را هر روز زیادتر می‌کنیم، با گرفتن و زدن و کشتن درست نمی‌شود. در دنیا امتحان شده است که عدالت است که برقرار می‌دارد مملکت را به فرمایش آقا ظلم بالسویه خودش عدل است وقتی که نداریم هیچ‌کدام نمی‌خوریم، وقتی داریم همه می‌خوریم (مرآت اسفندیاری- یک مقداری زمین تقسیم کنید تا کار درست بشود.) (زنگ رئیس) باید دقت بیشتری بشود، جناب رئیس‌مان راست می‌گوید، کسالت دارد و پرحرفی من اسباب زحمت ایشان شده است و آقای عمیدی‌نوری گفته‌اند که پنج دقیقه از وقت‌تان را به من بدهید، من هم خسته شده‌ام ولی حرف‌های من تمام نشده
نایب‌رئیس- نمی‌شود، از وقتی که ایشان دو مرتبه گرفته‌اند به کسی نمی‌توانند بدهند.
عمیدی‌نوری- از وقت قبلی مرحمت کنید.
نایب‌رئیس- وقت قبلی را داه‌اند به دیگری.
با اجازه آقایان ۵ دقیقه تنفس داده می‌شود بعد دو قانون مختصری داریم که اگر بنشینیم آنها را تمام می‌کنیم. (در این موقع که بیست دقیقه به ظهر بود مجلس به عنوان تنفس تعطیل و مجدداً ده دقیقه به ظهر جلسه به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب‌رئیس) رسمیت یافت).
۵- تقدیم یک فقره نامه به وسیله آقای دکتر جزایری
نایب‌رئیس- با اجازه آقایان وارد دستور می‌شویم، آقای دکتر جزایری بفرمایید.
دکتر جزایری- یک نامه‌ای است که از طرف بیش از هزار نفر از مستخدمین خوب دولت عرض شده است و وضع زندگی خودشان را تشریح کرده‌اند، همه موافق‌اند که نسبت به بودجه تعدیلی پیدا بشود اما اگر ۴ شاهی به مستخدمین می‌دهید که اینها زندگی‌شان تأمین بشود انصافاً بی‌انصافی است که ۴ شاهی آقایان را هم حذف کنیم اجازه بفرمایید که تقدیم مقام محترم ریاست بکنم مسلماً همه آقایان ذی‌نفع هستند در این جریان.
۶- طرح و تصویب یک‌فوریت و اصل گزارش کمیسیون دادگستری راجع به عفو و آزادی خلیل طهماسبی
نایب‌رئیس- پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود توجه بفرمایید. (به شرح ذیل قرائت شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی امضاکنندگان زیر استدعا می‌کنیم گزارش شماره ۱۸ کمیسیون دادگستری مبنی بر قانون عفو استاد خلیل طهماسبی در دستور امروز به قید یک فوریت مطرح گردد. شوشتری امیر احتشامی. دولتشاهی. اعظم زنگنه. عمیدی‌نوری. موسوی. ایلخانی‌زاده. افخمی. شادلو. مصطفی ذوالفقاری. پناهی. محسن اکبر. عباسی. باقر بوشهری. سعید مهدوی. (صحیح است) (چند نفر از نمایندگان- مخالفی نیست)
نایب‌رئیس- پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود توجه بفرمایید. (به شرح ذیل قرائت شد) مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی امضاکنندگان زیر استدعا می‌کنیم گزارش شماره ۱۸ کمیسیون دادگستری مبنی بر قانون عفو استاد خلیل طهماسبی در دستور امروز به قید یک فوریت مطرح گردد. شوشتری امیر احتشامی. دولتشاهی. اعظم زنگنه. عمیدی‌نوری. موسوی. ایلخانی‌زاده. افخمی. شادلو. مصطفی ذوالفقاری. پناهی. محسن اکبر. عباسی. باقر بوشهری. سعید مهدوی. (صحیح است) (چند نفر از نمایندگان- مخالفی نیست)
نایب‌رئیس- مخالفی هست؟ (گفته شد- خیر) اگر مخالفی نیست دیگر صحبت لازم نیست اول باید رأی گرفته بشود برای این‌که در دستور قرار بگیرد، یعنی مقدم بر دستور باشد آقایانی که موافقند مقدم بر دستور قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد یک فوریت دارد فوریت اولش مطرح است مخالفی نیست؟
چند نفر از نمایندگان- کسی مخالف نیست. به فوریت اول رأی گرفته می‌شود آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد اصل گزارش قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری رأی مندرجه
در لایحه شماره ۱۹۱۱۹- ۲۸ / ۹ / ۳۴ ارسالی از مجلس سنا درباره طرح مصوبه مجلس هفدهم راجع به عفو و آزادی خلیل طهماسبی را در جلسه یکشنبه سوم دی ماه ۱۳۳۴ با حضور آقای وثیقی معاون وزارت دادگستری رسیدگی نموده و مورد شور قرار داد ابتدا گزارش کمیسیون شماره ۳ مجلس سنا و سپس طرح سه فوریتی و رأی مجلس سنا مورد بحث قرار گرفت و نظریاتی از طرف اعضای کمیسیون ابراز شد بدین خلاصه: که اولا طبق تفکیک قوای ثلاثه در حکومت مشروطه تشخیص محکومیت و یا برائت اشخاص با محاکم صالحه است. ثانیاً مادام که امری در محکمه تحت رسیدگی قضایی است اظهارنظر قوه مقننه در آن برخلاف اصول می‌باشد. ثالثاً عفو هنگامی قابل رسیدگی است که حکم قطعی بر محکومیت کسی صادر گردیده باشد و در این مورد متهم تحت محاکمه بوده و هنوز حکمی درباره‌اش صادر نشده بود. بنابراین کمیسیون به اتفاق آرای حاضرین چنین اظهارنظر نمود که: (نظر به این‌که طرح مصوب دوره هفدهم مجلس شورای ملی در زمان دایر بودن مجلس سنا برای تصویب یا رد به آنجا ارسال گردیده بود که اخیراً مجلس سنا آن را رد کرده و مجدداً برای طرح در مجلس شورای ملی ارجاع شده است و کمیسیون دادگستری بالنتیجه با رأی مجلس سنا مبنی بر رد طرح مزبور موافق است و اینک گزارش آن را جهت رسیدگی در مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- عمیدی‌نوری
نایب‌رئیس- آقای بزرگ‌ابراهیمی آقا مخالفید؟
بزرگ‌ابراهیمی- خیر قربان
نایب‌رئیس- آقای مشایخی مخالفید؟
مشایخی- خیر موافقم.
نایب‌رئیس- آقای صارمی مخالفید؟
صارمی- بنده موافقم.
نایب‌رئیس- آقای شوشتری مخالفید؟
شوشتری- بنده موافقم.
چند نفر از نمایندگان- مخالفی نیست.
بزرگ ابراهیمی- بنده یک توضیح دارم.
نایب‌رئیس- توضیح لازم نیست چون مخالفی نیست آقایانی که موافق هستند با این طرح و با این گزارش قرائت شده به تصویبش قیام فرمایند، (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۷- طرح و تصویب فوریت و مذاکره در گزارش‌های مربوط به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی افزارمندان کارخانه‌های ارتش
نایب‌رئیس- توجه بفرمایید، پیشنهادی از طرف جمعی از آقایان نمایندگان رسیده قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی امضاکنندگان زیر تقاضا داریم گزارش مربوط به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاه‌های دولتی با قید یک فوریت مطرح شود کریمی. دکتر افشار. دکتر وکیل. بیات ماکو. عماد تربتی. محمود افشار. بزرگ‌نیا. کی‌نژاد. افشار صادقی. صراف‌زاده. کاظم شیبانی. صارمی. توماج. کیکاووسی. ایلخانی‌زاده و چند امضای دیگر
نایب‌رئیس- چون تقاضای فوریت شده نسبت به فوریتش باید صحبت بشود جناب آقای پورسرتیپ مخالفید؟
پورسرتیپ- بنده موافقم.
نایب‌رئیس- جناب آقای دکتر افشار.
دکتر افشار- موافقم.
نایب‌رئیس- جناب آقای دکتر جزایری مخالفید؟
بعضی از نمایندگان- مخالفی ندارد.
دکتر جزایری- موافقم.
نایب‌رئیس- بنابراین چون مخالفی ندارد رأی به فوریت گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد گزارش قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام لایحه شماره ۴۹۴۷- ۱۵۲۸ مورخ ۱۴/ ۲/ ۳۳ دولت راجع به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاه‌ها و کارخانه‌های ارتش را با حضور معاون وزارت جنگ مورد شور و بحث قرار داده و با اصلاحاتی که در آن به عمل آورد تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- نادعلی کریمی
گزارش از کمیسیون امور اجتماعی و کار به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور اجتماعی و کار لایحه مربوط به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاه‌ها و کارخانه‌های ارتش را که در کمیسیون نظام رسیدگی شده بود در جلسات متعدد با حضور آقای معاون وزارت جنگ و نماینده سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران مورد رسیدگی و بحث قرار داده و با اصلاحی که در گزارش کمیسیون نظام به عمل آورد تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار- محمد علی مسعودی گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی گزارش کمیسیون امور اجتماعی و کار مربوط به بیمه‌های اجتماعی و بازنشستگی و تعاون افزارمندان کارگاه‌ها و کارخانه‌های ارتش را در جلسه چهارشنبه ۱۹ مهرماه ۴ با حضور آقای معاون وزارت جنگ مورد رسیدگی قرارداده و از نظر مالی آن را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی- مشایخی
نایب‌رئیس- کلیات قانونی مطرح است. جناب آقای خرازی
خرازی- لایحه ایکه برای تأمین حقوق بازنشستگی و بیمه‌های اجتماعی افزار مندان، که لغت جدیدی است، یا کارگران ادارات تسلیحات ارتش یا سایر قسمت‌های ارتش به مجلس آمده است به عقیده بنده یکی از لوایح مفید و یکی از افکار خوبی است که وزارت جنگ در اردیبهشت ماه سال گذشته به مجلس تقدیم کرده و هم وزارت جنگ تعقیب نکرده در تصویب این که تصویب بشود و هم این‌که در کمیسیون‌های مختلف مجلس مثل کمیسیون نظام، کمیسیون کار و امور اجتماعی و کمیسیون قوانین دارایی مجلس مدتی چرخ خورده تا به تصویب رسیده حالا آمده است در مجلس مطرح شده است، چون این لایحه ایست که اساس زندگانی طبقات محروم که کارگرها باشند علاوه بر این‌که آتیه آنها را تأمین می‌کند به آنها اطمینان می‌دهد که اگر شما با کمال‌صحت و جدیت انجام وظیفه کردید در مواقعی که پیر می‌شوید و از کار می‌افتید به خودتان و خانواده‌تان طبق این مقررات کمک می‌شود، بنده هم می‌شنوم اغلب رفقا می‌آیند اینجا (که خودم موافق هستم) هی به دولت‌هایی که مرام‌شان و رویه‌شان برخلاف دین مبین اسلام و برخلاف شئون اجتماعی مملکت ما است، هی می‌آیند به آنها حمله می‌کنند بنده می‌گویم عیب را در خودمان پیدا کنیم. ما بیاییم اساساً برای این طبقات محروم فکر کنیم. طبقات محروم مملکت عبارت هستند از کارگران و زارعین و طبقه چهار و پنج یا سه و چهار ما باید اینها را امیدوار کنیم یعنی بگوییم که آن پنج چیزی که تمام افراد ممالک راقیه دارند از حیث خوراک، لباس، مسکن، و بهداشت و فرهنگ برای آنها تأمین کنیم همان‌طور یکه سایر مستخدمین دولت حقوق بازنشستگی می‌گیرند یا کارگران سایر کارخانه‌جات اعم از دولتی و ملی بیمه شده‌اند و از حقوق و مزایای بیمه استفاده می‌کنند ما بیاییم زندگی اینها را آن حداقل زندگی را برای اینها تأمین کنیم و نگذاریم که اینها تاندانس چپ پیدا بکنند و زندگی‌شان تأمین نباشد، هیچ ایرانی، هیچ مسلمانی حاضر نیست رویه و مرام کمونیستی که اولش با خداوند متعال و بعد هم با دین و مذهب مخالف هستند به این اصلاً اظهار علاقه بکنند، چه برسد به این‌که قبول کنند و مؤمن به این باشند و این را با حرف نمی‌شود درست کرد، این را باید عمل کرد، باید تعادل زندگی بین تمام طبقات باشد مخصوصاً سعی بشود که تمام طبقات محروم از این استفاده بکنند. بنده از موقع استفاده می‌کنم در اداره انحصار دخانیات یک بودجه‌ای هست به عنوان صدی یک سود یک عده‌ای در وزارت دارایی از مدیرکل و اشخاصی که راه می‌روند توی خیابان‌ها اینها پانصد و ششصد تومان پول می‌گیرند در حدود ماهی چهل هزار تومان از این بودجه استفاده می‌کنند آن‌وقت آمده‌اند دو تا کمیسیون در دخانیات کردند به یک عده‌ای که ۷ سال اضافه حقوق نگرفته‌اند و حقوق آنها بین ۵ الی ۸ تومان است ماهی دو هزار تومان کلاً یعنی به یک عده‌ای روزی ۱۵ ریال و به یک عده‌ای روزی ده ریال می‌دهند این همین‌طور چرخ می‌خورد در وزارت دارایی بنده آن صورت را دارم که آقایان توی خیابان‌ها راه می‌روند به عنوان بازرس مخصوص پانصد و ششصد تومان از این محل‌ها استفاده می‌کنند و ماهی در حدود سی و نه هزار تومان و خرده‌ای می‌شود و وزارت دارایی نمی‌آید این دو هزار و خرده‌ای تومان را به کارگرها بدهد و چند روز پیش یک کارگری را در اداره انحصار دخانیات از به سکه به این بهداری و آن بهداری بردند در خور اداره فوت شده است و کارگرها خیلی از این قسمت عصبانی هستند. آقایان تعادل یعنی چه؟ طبقات محروم به حرف نباید زندگی‌شان متعادل بشود ملاحظه بفرمایید ماهی چهل‌هزار تومان را به اشخاصی که یک دقیقه در انحصار دخانیات کار نمی‌کنند می‌دهند و ماهی دو هزار و خرده‌ای به یک عده کارگر که ۷ سال هم هست اضافه حقوق نگرفته‌اند به هر کدام ۱۰ ریال یا پانزده ریال می‌دهند. ماهی می‌گوییم که اوضاع مملکت باید درست بشود، ناراضی درست نشود مردم را عملاً سوق ندهیم که تا ندانس چپ پیدا کنند اینها به حرف روزنامه و رادیو درست نمی‌شود بنده خواستم از وزارت جنگ تشکر کنم که فکر اساسی هم نسبت به همه کارگران که اسم‌شان را افزارمندان گذاشته‌اند و هم نسبت به بازنشستگی‌شان کرده‌اند خود بنده هم عضو کمیسیون دارایی بودم این را به دقت مطالعه کردم و به عقیده من یکی از بهترین لوایحی است که وزارت جنگ آورده است و کارگران را به زندگی فعلی و آتیه‌شان امیدوار می‌کند و امیدوارم در سایر قسمت‌ها مخصوصاً مؤسسات دولتی و ملی به این قسمت توجه کنند و سعی کنند طبقات محروم مملکت زندگی‌شان تأمین بشود مطمئن باشید دیگر توپ و تفنگ و سرنیزه و تانک لازم نیست
همین‌قدر که فهمیدند که اگر شب عید شد لااقل یک دست لباس واشور دادند یا لباس برای خانواده‌شان، برای افرادشان دارند اینها مطمئناً ایرانی هستند و با تمام قوا می‌کوشند برای حفظ استقلال ایران و هیچ‌وقت افکار و عقاید بد پیدا نخواهند کرد و بنده خیلی خوش‌وقتم که آقایان توجه کنند و رأی بدهند که زودتر تکلیف این لایحه بعد از دو سال که آمده است به مجلس معلوم شود.
دکتر پیرنیا- شما مخالف هستید آقای خرازی؟
خرازی- بنده کاملاً موافقم و موافق هم اسم نوشته بودم.
نایب‌رئیس- آقا در ستون مخالف نوشته‌اید.
دکتر بینا- بنده تعجب می‌کنم از نظر آیین‌نامه باید اول مخالف صحبت کند.
نایب‌رئیس- ایشان در ستون مخالف اسم نوشته‌اند. بنده بی‌تقصیرم. پیشنهادی رسیده که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
اینجانب تقاضای سکوت لایحه را از پیشگاه ریاست محترم دارم بزرگ‌ابراهیمی
دکتر جزایری- هنوز مخالف و موافق صحبت نکرده.
نایب‌رئیس- آقای بزرگ‌ابراهیمی بفرمایید.
بزرگ‌ابراهیمی- بنده پیشنهاد سکوت را دادم برای این‌که در وزارت جنگ لوایح خیلی بهتر و بزرگ‌تری و واجب‌تری هست که تیمسار سرلشکر وثوق که خیلی به ایشان ارادت دارم هنوز فکری نکرده‌اند تیمسار ۳۵ سال قبل از این ما ارتش نداشتیم یک عده‌ای افسرهای بی‌چاره در زیر سایه رضاشاه کبیر و در تحت فرماندهی او این مملکت را به امروز آوردند که فئودالیته از بین رفت، دزد رفت، گردن‌کلفت رفت و کشته شدند که امروز به حمدالله ثمره آن روز جنابعالی هستید یعنی در زیر سایه رضاشاه آنها مردند تیمسار و امثال تیمسار تحصیل فرمودند و نتیجه این شد که به حمدالله مثل جنابعالی افسران ورزیده، عالم و قابل درست شد امروز جنابعالی برای افزارمندان ارتش فکر آتیه می‌فرمایید در صورتی‌که آنهایی که پایه این ارتش را محکم کردند با فداکاری مردند و کشتند و کشته شدند با بی‌چارگی زندگی می‌کنند من سرگرد سراغ دارم که بازنشسته است و ماهی ۱۳۰ تومان می‌گیرد و به سر خودتان قسم که من از جیب خودم به او پول می‌دهم تیمسار این بدبخت‌های بی‌چاره که پایه ارتش را گذاشته‌اند بالاخره مصیبت و سختی داشته و دارند و امروز جنابعالی، تیمسار سپهد هدایت و اغلب تیمساران محصول زحمات و فداکاری آن بدبخت‌ها هستید تیمسار به نظر مردم وقتی‌که گفتند افسر بازنشسته دو تا سپهبد و چهار نفر سرلشکر می‌آمد که هر کدام تموّل و نان و آبی دارند بنده از طرف این افسران بازنشسته بی‌چاره‌ای که عرض می‌کنم تمام ثروت این بی‌چاره‌ها که سی سال زحمت کشیده‌اند آن کسانی که در جنگ‌های ۱۲۹۹ به نسبت یک بره ۵۴ با دشمن جنگیدند و مملکت را حفظ کردند و امروز یا دست ندارند، یا پا ندارند و از کارافتاده‌اند به گرسنگی می‌سازند و شهامت سربازی‌شان مانع از این است که دست گدایی دراز کنند و یا خدای‌نخواسته خیانت کنند این بی‌چاره‌ها متوقع هستند از حضرت مستطابعالی می‌خواهند که عوض فکر افزارمندان که خیلی بجاست استدعا می‌کنند فکری به حال این بدبخت‌ها بفرمایید (صحیح است) اگر اینها امروز رفتند و به هم‌قطاران جدیدشان گفتند آقایان.
نایب‌رئیس- این موضوع مربوط به مسکوت گذاردن این لایحه نیست.
بزرگ‌ابراهیمی- اگر اینها رفتند گفتند ای هم‌قطاران جدید ما با تکدی و گدایی زندگی می‌کنیم شما هی لایحه بیاورید هیچ اثر ندارد بنده پیشنهاد سکوت را پس می‌گیریم و مقصودم جلب‌توجه تیمسار بود و از جنابعالی و مجلس استدعا می‌کنم که برای این بدبخت‌های بی‌چاره فکری بفرمایید (صحیح است)
نایب‌رئیس- آقای دکتر جزایری
دکتر جزایری- خوشبختانه جناب آقای خرازی که ظاهراً بنام مخالف اسم نوشته‌اند عملاً همه‌اش موافق صحبت کردند و همه استدلالشان هم صحیح بود زحمت بنده و مزاحمت مجلس را از نظر شنیدن عرایض بنده کم فرمودند (صحیح است) برای آن‌که آنچه فرمودند به نفع لایحه و موافق با این لایحه بود بنده تصور نمی‌کنم که کسی پیدا شود در این مجلس و در مملکت که موافق با لایحه بیمه‌های اجتماعی برای هر یک از طبقات مختلف مملکت نباشد (صحیح است) بالاخص که این لایحه مربوط به یک عده از کارمندان و افزارمندان و کارگران است که اینها از یک جهات دیگری استحقاق بیشتری دارند و حقاً باید این لایحه زودتر به مجلس داده شده باشد چرا؟ برای این‌که این مردمان کارکن زحمت‌کش که فعلاً عده اینها از متخصصین و فنی‌ها و از کارگران متخصص بسیار شایسته هستند علاوه بر این که کار می‌کنند کار هم زیادتر می‌کنند، طول مدت کارشان هم زیاد است یک دیسیپلین و انتظام خاص نظامی هم رعایت می‌کنند بنابراین چون زحمت‌شان زیادتر است و انتظامات‌شان زیادتر است حقاً بایستی زودتر از سایر کارگران لایحه بیمه و بازنشستگی‌شان به مجلس آمده باشد اتفاقا بنده نظرم هست در حکومت سابق تیمسار سرتیپ امامی آن افسر شریف که امور دفاع از این لایحه را آوردند در یک کمیسیونی در نخست‌وزیری با شرکت خود و بنده هم این افتخار را دارم که بیش از ۲ ماه در این کمیسیون شرکت کردم و اصطلاحاتی که لازم بود کردیم و اگر بشود انتقادی نسبت به این لایحه کرد این است که باید گفت مزایایش خیلی کم است ولی خوب بالاخره با در نظر گرفتن اوضاع و احوال و مقدورات ارتش آقایان خیلی معذرت می‌خواهم مثل این که جناب آقای دکتر سیدامامی توجهی به این لایحه ندارید عرض کنم بنده خیال می‌کنم همه مجلس با این حداقل موافق‌اند (صحیح است) و هر چه زودتر باید این حداقل بگذرد که آن کارگرها بدانند که نسبت به سایر کارگران دولتی و ملی که لایحه بیمه‌های اجتماعی‌شان زودتر گذشته است دولت نسبت به آنها توجه خاصی دارد بنابراین بنده عرضم را کوتاه می‌کنم و بیش از این هم عرضی نمی‌کنم و امیدوارم که مجلس با توجه و تصویب این لایحه که همه واقعاً نسبت به آن موافق و علاقه‌مندند به کارگران ارتش که از محترم‌ترین و شریف‌ترین مردم این مملکت هستند ابراز علاقه بفرمایند.
نایب‌رئیس- آقای وزیر جنگ
وزیر جنگ- بنده از توجهی که آقایان نسبت به کارمندان و افرازمندان ارتش اظهار فرمودند بی‌نهایت متشکرم همین‌طور از آقای بزرگ‌ابراهیمی که راجع به افسران بازنشسته تذکراتی فرمودند ولی لازم می‌دانم توضیحاً عرض کنم که وضعیت افسران بازنشسته مورد توجه خاص شخص اعلیحضرت همایونی است و همین‌طور در وزارت جنگ نهایت کوشش می‌شود که موفق بشویم این لایحه را که در حقیقت متمم لایحه‌ای است که قبلاً گدشته به تصویب برسانیم و اولین گزارشی که بنده در بدو تصدی وزارت جنگ تقدیم دولت کردم مربوط به همین قضیه بود یعنی خود آقایان توجه دارند این لوایح تا قبل از این‌که سیر قانونی خودش را نکند و اعتباری تأمین نشود قابل‌اجرا نخواهد بود بنابراین برای این‌که روی یک اساس صحیحی اجرا بشود الان در وزارت دارایی تحت مطالعه است که به محض این‌که جریان اداری‌اش را طی کرد به مجلس تقدیم شود و با کمک و حسن‌نظر آقایان به تصویب برسد.
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نایب‌رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده است ولی چون مخالفی اسم‌نویسی نکرده احتیاج نیست و باید رأی گرفته بشود وارد مواد شویم چون عده کافی نیست جلسه را ختم می‌کنیم دستور جلسه آتیه بقیه همین قانون است و ساعت نه و نیم صبح جلسه تشکیل خواهد شد (مجلس یک ربع بعدازظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی- نورالدین امامی