مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ دی ۱۳۰۸ نشست ۹۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ دی ۱۳۰۸ نشست ۹۱
صورت مجلس پنجشنبه ۵ دی ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
رئیس ـ آقای زوار
زوارـ قبل از دستور
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟
جمعی از نمایندگان ـ خیر
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد
[۲ـ تصویب ۵ فقره مرخصی]
رئیس ـ چند فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت میشود.
۱ـ مرخصی آقای بوشهری
نماینده محترم آقای بوشهری از تاریخ ششم دیماه تقاضای
یک ماه مرخصی کردند و حقوق این مدت را برای کودکستان فارس تخصیص دادند کمیسیون با تقدیر نوع پروری نماینده محترم تقاضای مزبور را تصویب اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای فیروزآبادی قطعاً موافقند
فیروزآبادی ـ بله موافقم خیلی هم تشکر میکنم
رئیس ـ رای گرفته میشود بمرخصی آقای بوشهری آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
۲ـ مرخصی آقای فهیمی
نماینده محترم آقای فهیمی از دهم دیماه تقاضای یک ماه مرخصی کردند کمیسیون با نظریات ایشان موافق اینک خبر آن را تقدیم میدارد
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده با هر مرخصی که مقداری از حقوقش را اگرچه یکمقدار جزئی از آن باشد تخصیص بیک کارهای خیر و یا بمردمان فقیر ندهد مخالفم چه مال آقای فهیمی باشد چه مال نفهمی باشد (خنده نمایندگان) مال هر که باشد بنده مخالف خواهم کرد و با اموری که مخالف عقیده‌ام است موافقت نمیکنم
رئیس ـ آقای زوار
زوار ـ (مخبر کمیسیون) ـ با آن توضیحی که در جلسه گذشته مقام محترم ریاست دادند آقای فهیمی هم جزو ملتزمین رکاب هستند و از برای اطلاع دادن وضعیات انجا است و کمیسیون عرایض هم تشخیص داده است که این مسافرت آقای فهیمی حقیقت یک نوع خدمتی است بمملکت
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای فهیمی قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد ـ خبر دیگر:
۳ـ مرخصی آقای پورمحسن
نماینده محترم آقای پورحسن از هشتم دی ماه تقاضای یکماه مرخصی کردند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق اینک خبر آن را تقدیم میدارد
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای وثوق
وثوق ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ میگویند الکلام هوالکلام بنده در این هم مخالفم
رئیس ـ موافقین با این خبر قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. مرخصی دیگر:
۴[ مرخصی آقای بروجری
نماینده محترم آقای بروجردی از تاریخ حرکت چهل روز تقاضای مرخصی کرده‌اند کمیسیون با نظریه ایشان موافق اینک خبر آن را تقدیم میدارد
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده تعجب میکنم از آقای بروجردی بجهت اینکه ایشان و امثال ایشان را بنده عقیده دارم در امور خیریه مساعد و پیش قدم باشند نه اینکه بگویند کار خیر خوبست ولی خودشان نکنند هرکس میگوید کارخیر خوبست باید اول خودش مقدم باشد تا حرفش اثر کند از آقای بروجردی هم چون عقیده‌شان این است که کار خیر خوبست بنده هیچ توقع نداشتم که مرخصی بخواهند بدون اینکه یکمقدار از حقوقشان را بفقرا تخصیص بدهند.
مخبر ـ آقای بروجردی اگر اینجا تشریف داشتند وحقوق میگرفتند صحیح بود برای اینکه اینجا مشغول خدمت نبودند ولی به کمیسیون عرایض ثابت شده است که ایشان در اینموقع سرما بان نقاطی که اعلیحضرت همایونی تشریف برده‌اند رفته‌اند برای یک خدمات عمومی و البته برای عرض احتیاجات لازمه است چون آقای بروجردی نماینده محل هم بوده است لازم بوده است بروند از این جهه کمیسیون اجازه داده است و نماینده محترم در اینخصوص بی‌لطفی فرمودند برای اینکه وجود ایشان در این مسافرت خیلی خیلی لازم است.
رئیسـ آقایان موافقین با این خبر قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیسـ تصویب شد. آقای کفائی هم مرخصی خواسته‌اند
۵- مرخصی آقای کفائی
نماینده محترم آقای کفائی از تاریخ نهم دی ماه تقاضای اجازه چهل روز مرخصی کرده‌اند کمیسیون با یک ماه آن موافق اینک نظریه خود را تقدیم میدارد
رئیسـ آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۳- مذاکرات شور دوم عهدنامه ایران و حجاز
رئیسـ شور ثانی عهدنامه ایران و حجاز مطرح است خبر کمیسیون خارجه راجع بشور هانی قرائت میشود:
خبر کمیسیون امور خارجه
کمیسیون امور خارجه لایحه مودت بین دولتین ایران و حجاز را در شور هانی مطرح مذاکره قرار داده و عین خیر سابق را ثانیاً برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی مینماید.
رئیسـ در ماده (۱) اعتراضی نرسیده در ماده (۲) اعتراض نرسیده است در ماده(۳) اعتراضی از آقای آقا سید یعقوب رسیده قرائت میشود:
اعتراض آقای آقاسید یعقوب
پیشنهاد میکنم بعنوان ارجاع بکمیسیون در لایحه عهدنامه مودت بین ایران و حجاز در ماده سوم در سطر هفتم بعد از کلمه دینی اضافه شود و مذهبی
رئیسـ آقای آشتیانی هم در این پیشنهاد شرکت کرده‌اند هر کدام از آقایان میل دارند توضیح بدهند بفرمایند
آقا سید یعقوب- پیشنهادی که تقدیم مقام ریاست شد هم حضرت آقای آشتیانی امضا فرمودنده‌اند و هم بنده هم حضرت آقای آشتیانی امضا فرموده‌اند و هم بنده بعد هم در کمیسیون امور خارجه خدمت اعضاء محترم و حضرت آقای وزیر رفتیم و صحبت کردیم مقصود یک چیزهائی بود که در این جا بعد از آنکه بنده اظهار کردم و یک بیاناتی واقع شد که الان هم آقای وزیرو هم آقای مخبر مخبر میدانند یا آن بیانات تأمین واقع میشود اصل موضوع واضح است چون مطابق قاون اساسی که ما داریم مذهب رسمی ایران مذهب تشیّع و جعفری است اصل مذهب و دیانت مشترک ما بین فرق مسلمین است که تمام فرق مسلمین از دیانت اسلام که شهادت بتوحید و شهادت به نبوّت باشد اشتراک دارند در مسئله مذاهبی که رسیدن بان مقام توحید باشد اختلافاتی در فروع ایت این اختلاف در فروع که پنج مذهب واقع شده است نظر این بود که در اینجا در دوره سلطنت شاهنشاه معظم ما کسانیکه گرویدند و دارای مذهب تشیّع و جعفری هستند در اداء مناسک حج در آنجا که مشرف میشوند آزاد باشند چون مطابق مذهب جعفری مذهب جعفری هستند و در آنجا میروند نسبت به اداء مناسک در مدهب خودشان آزاد باشند چون مطابق مذهب جعفری تمام میروندتمام شعب اسلام مشرف میشوند به کعبه. ایرانیان هم که دارای مذهب حقه جعفری هستند و در آنجا میروند نسبت به اداء مناسک در مذهب خودشان آزاد باشند آقای مخبر معظم فرمودند که در کلمه که در ماده (۳) نوشته شده است این مقصودی که شخص پادشاه و مجلس و تمام وزراء در نظر دارند ملاحظه شده است و این مقصود را تأمین میکند و حالا که آقای مخبر این بیان را میفرمایند که در ماده (۳) این
نظریه تأمین شده است بنده از طرف خودم استرداد میکنم.
روحی ـ (مخبر کمیسیون امور خارجه) ـ عرض کنم این نظری که برای نماینده محترم پیش آمد کرده بود غالب آقایان نمایندگان محترم هم تذکر بودند که بایستی این نکته تأمین شود و برای حجاج ایرانی در بیت الله‌الحرام اشکلاتی ایجاد نشود و بطوری که دولت توضیح داد این کلمه که بنده میخوانم تصور میکنم اقناع کننده است و تأمین میکند نظریه آقایان را و آن این است که میگوید (نسبت به حجاج ایرانی در اداء مناسک حج و فرایض دینی آنها هچگونه مشکلاتی ایجاد نشود) این کلمه جامع (آنها) که در اینجا قرار گرفته تمام مقاصد آقایان را تأمین میکند و بنده از آقای آشتیانی هم استدعا میکنم که مسترد بدارند زیرا تأمین شده است
رئیس ـ در ماده (۴) اعتراض نرسیده است در ماده پنچ هم اعتراضی نرسیده است شور در کلیاتست آقای یاسائی یک نظری در ماده واحده دارند که بنده تشخیص میکنم جایش این جا است قرائت میشود: مقام محترم ریاست مجلس توضیح داده شود که مقصود از (ملحقات) چیست اعتراض راجع بماده واحد است (یاسائی )
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ ما همه جزیره‌العرب را میشناسیم و حدود آنرا میدانیم و اتفاقاً از حالا رسماً برای اولین دفعه داخل یک معاهده رسمی میشویم با یک قسمتی. جزیره‌العرب از سمت غرب محدود است به بحر احمر اتقاقاً حجاز در حدود ساحلی آن واقع است در امتداد آن جبال مرتفعه نجد هم یک قسمت مرکزی جزیره‌العرب است شامل الریاض. الاخاف الجبل که مرکز نجد است میشود و بعضی واحات دیگر (مثل واحات افریقا) که در قسمت‌های خودش وضعیت‌های خاصی است که ما هنوز با هیچکدام ارتباطی نداریم یمن وضعیت خاصی دارد. عدن وضعیت خاصی دارد مسقط و عمان وضعیت خاصی دارند. بین‌النهرین هم یک وضعیاتی پیدا کرده است. گاهی گفته شده است جزیره‌العرب شامل شبه جزیرة سینا و فلسطین هم میشود آنجا هم حالا یک وضعیت خاصی دارد این جا در این معاهده یک کلمة نوشته شده است که با دولت حجاز و نجد و ملحقات معاهده داریم این کلمه ملحقات یا امثال این مثل مضافات خیلی کش دارد بالاخره این قباله ملکی نیست که ما مبادله میکنیم ممکن است که فردا آنها یک معنائی بکنند بگویند ما وقتی که از شما امضاء گرفتیم مقصودمان از ملحقات فلان نقطه و فلان نقطه بود. ما که حالا رای میدهیم باید اینجا صریحاً گفته شود که کدام نقطه است اسم برده شود (بعضی از نمایندگان صحیح است) عرض کنم یک نقاطی هست ک شاید نجد شامل اینجا‌ها بشود مثل قطیف الاحسا که نمیدانم چه وضعیتی دارد کویت است که نمیدانم آنجا چطور است مجمع الجزایر بحرین که مال ما است و استثنای موضوعی دارد ( نمایندگان ـ صحیح است) بنده خواهش میکنم از آقای وزیر امور خارجه که توضیح بدهند اینجا که مقصود از ملحقات کجا است بالاخره اینها یک اسامی جغرافیایی دارند و ما هم شنیده‌ایم آنها را اینجا شرح بدهند که ما هم بدانیم کجا را رای میدهیم بنده با اساس معاهدهاش موافقم کجا را رای میدهیم بنده با اساس معاهدهاش موافقم ولی میل دارم که بدانم مقصود از ملحقات کجا است وزیر امور خارجه (آقای فرزین) ـ عرض کنم البته وقتی یک دولتی که امضاء عهدنامه میکند با دولت دیگری…
زوار ـ بفرمائید پشت تریبون
وزیر امور خارجه ـ ( پشت کرسی نطق ) که عهدنامه برای یک حدودی است که در تصرف یا قلمرو حکومت او است برای یک نقاط فرضی یا یک نقاطی که تاریخ نسبت به او بدهد یا بعد‌ها بدهد که عهدنامه نمی‌بندد ( صحیح است ) نسبت به آن قسمت‌ها و قطعاتی است که در قلمرو حکومت او است ( دشتی ـ فعلا هست ) و میدانید که حجاز و نجد یک ملحقاتی دارد که شاید موقعی هم میشود که اسامی آنها وقتی ضرورت پیدا کرد و یک قراردادهائی که در واقع قراردادهای فرعی بر این قراردادها و عهدنامه باشد بخواهیم به بندیم برسیم بجائی که اسامی آنها گذشته شود از لحاظ جنبة تجارتی از جنبة جغرافیائی از جنبة مراوده از جنبه‌های دیگر ما را وارد میکند که فرع بر این عهدنامه باشد پس بنا بر این جا است که نسبت بضرورت هر قطعاتی را که واقع ملحقات دیگری عهدنامه و قراردادی به بندد وارد مذاکره میشویم یک قلمروی دارد و یک محلی یک مرکزی یک ملحقاتی دارد این را که نمیتوانیم منکر بشویم که یک حکومتی دارد این را که نمیتوانیم بشویم که یک حکومتی دارد این را که نمیتوانیم منکر بشویم هست و در این هم حرفی نیست وقتی که ما یک قراردادی با حکومت نجد و حجاز داشته باشیم نسبت به آن مواقع و مواردی است که در تصرف اوست و در قلمرو حکومت اوست در آن ساعت امروز هم ما منظورمان همین است
بعضی از نمایندگان ـ صحیح است
رئیس ـ آقای یاسائی میل دارید رأی بگیریم؟
یاسائی - بنده جوابی که نشنیدم این جوابی که دادند جواب بنده نبود برای اینکه اسم ما حقات معلوم نشد .بنده نمیتوانم رای بدهم . جواب ایشان بد تر مطلب را مبهم کرد .
رئیس - ما راه دیگری نداریم جز اینکه رای بگیریم
برای ارجاع بکمیسیون
مخبر کمیسیون خارجه ـ بنده تصور میکنم آقای یاسائی اقناع شوند میگویند ما با یک دولتی عهدنامه می‌بندیم که امروز یک ملحقاتی دارد که در آن حکومت دارد…
یاسائی - اسم ببرید آن ملحقات را .
مخبر کمیسیون ـ میخواهد یک صفحه جغرافیائی برای شما شرح بدهند طائف یکی از ملحقات یکی از ملحقات مجاز است (یاسائی ـ طائف ملحق نیست جزو مملکت حجاز است ) حالا ما بیائیم بگوئیم اسم آنجاها را هم ببرند بالاخره دولت فعلی ایران با حجاز معاهده می‌بندد با همان ملحقاتی که امروز صاحب و داراست و همه میدانند کجا جزو توابع حجاز است
رئیس ـ آقایانیکه تجویز میکنند پیشنهاد آقای یاسائی بکمیسیون ارجاع شود قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ قابل توجه شد.
[ ۴ مذاکرات نسبت بکنترات دکتر ملچارسکی]
رئیس ـ خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام مسیو ملچارسکی مطرح است در کلیات رای داده شده است وارد در مواد شدیم. ماده اول قرائت میشود:
ماده ۱ ـ دولت مجاز است دکتر فالک کوش ملچارسکی تبعه دولت لهستان را از اول مهر ماه ۱۳۰۸ برای مدت سه سال بجهت مدیریت فنی و معلمی دندانسازی استخدام نماید.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده در کلیات در اصل استخدام این مستخدم عرایضی کردم راجع به احتیاج دولت و معلوم شد که دولت محتاج است یعنی دولت میگوید محتاجم ولی چون آقای وزیر محترم معارف تشریف آوردند برای خاطر اطلاع ایشان عرض میکنم که اساساً ما یک حسن
اعتماد وظنی که بشما داشتیم در لوایحی که شما میاورید برای کنترات کردن رای میدهیم و مسئولیت آن مستخدمی که استخدام شده است مسئولیت از عهده برآمدن نسبت بان خدمت بعهده شماست. آنروز بنده اینجا عرض کردم که از مستخدمینی که آورده‌اید برای معلمی یکنفر معلم فرانسوی رفته است در یک موضوعی عارض شده است بعدلیه مستخدم ایرانی مدعی العموم ایرانی گفته است بزبان فرانسه عرضحالت را بده بزبان فرانسه عرضحال داده است بیست تا غلط در املاء و ترکیب نوشتن کاغذ داشته است حالا در اینجا این شخص را که آوردند مطابق اطلاعی که به بنده رسیده است مسئولیت آنها با شماست کنتراتهای مستخدمین خارجی در وزارت معارف با شماست شما آمدید در این دورة خودتان در زمان وزارتتان یک ترتیباتی بود آن ترتیبات را بیک نحو دیگر پرگرام تحصیلات را یک ترتیب دیگر کردید مثلا از آن جمله مدرسة مهندسی را بکلی زیر و زبر کردید در صورتیکه ادارة ثبت اسناد امروز که چند نفر مهندس دارد از همان مهندسین مدرسة مهندسی سابق است که در زمان وزیر معارف سابق تأسیس شده است و محتاج الیه است که ندارد دولت از آلمان یا میشوند بدون اطلاع میآیند میروند در آذربایجان بعنوان مهندسی اینهمه پول میگیرند ما داریم چهار پنج شاگرد که مدرسة مهندسی که در ایران تشکیل شده بود تحصیل کرده‌اند این را بر هم میزنیم و هی مستخدمین خارجی میآوریم مثلا مدرسة صنعتی شیر از چشم آقای ضیاءالواعظین روشن بنده می‌بینم که بودجه‌اش را چنان خورده خورده و قطعه قطعه کرده‌اند که ترکان خوان یغما واقع شده است آن بودجة مدرسة صنعتی شیراز آنچیزی که خود تجار آنجا حاضر شدند آنرا بکلی قطعه قطعه کرده‌اند این ملچارسکی حالا که شما مستخدمش کردید و آوردید و میگوئید محتاج الیه است هنوز که مدرسه تشکیل نداده‌اند شما میدانید در فرانسه تشریف داشته‌اید میدانید که چه اندازه نسبت ببودجه ما باید عطف توجه داشته باشیم و در مسئله صرفه‌جوئی نهایت مراقبت و مواظبت داشته باشیم که در واقع افراط و تفریطی واقع نشود مدرسه تشکیل نشده است از اول مهرماه مدرسه تشکیل شده است وقتی که هنوز مدرسه تشکیل نشده چرا از اول مهرماه ما بیائیم و مقدمه یک شخصی که آمده است در اینجا برای تجارت و برای کسب خودش و کیش هم خیلی معتبر و خوب و خیلی هم دخل دارد بگوئیم بیا پولت بدهیم این است که بنده اساسا با اصلش مخالفم حالا که مجلس میخواهد رای بدهد این است که پیشنهادی کرده‌ام بمقام ریاست هم تقدیم میکنم که لااقل موافقت کنند که از اول روز افتتاح میشود و شاگردها میروند در آنجا پول بهش بدهند چرا از حالا بدهیم؟ این نظر بنده است در ماده اول
وزیر معارف (آقای قراگوزلو) ـ آقای نماینده محترم راجع بچند مسئله فرمودند که لازم است بنده جواب بدهم اما راجع بعلمین فرانسوی.
این معلمین فرانسوی که استخدام شده‌اند همه با مدارک صحیحه قبلاً تمام این مدارک را در پاریس وزیر مختار دولت شاهنشاهی تحت مطالعه قرار داده. بعد از آنکه بطهران آمده‌اند ما محل مطالعه قرار داده‌ایم و تمام این معلمینی که تدریس میکنند در مدارس ما معلمینی هستند که در اینجا تدریس میکنند در مملکت فرانسه تدریس میکرده‌اند و بنده در اینجا عرض میکنم و جایش هم همینجاست که از معلمینی که در مدارس ما تدریس میکنند اظهار امتنان کنم (جمعی از نمایندگان ـ صحیح است) و عرض میکنم که این معلمین در نهایت صحت و خوبی بوظیفه خودشان عمل کرده‌اند و آن اندازه علم و دانش که برای مدارس متوسطه لازم است
دارند و بنده نمیدانم آنکسی که آقای آقا سید یعقوب فرمودند و عریضه داده است بعدلیه کیست آن ترتیب پیش آمده است خوب بود آقای نماینده محترم اسم این شخص را میفرمودند که ما بتوانیم جواب بدهیم (آقا سید یعقوب ـ اگر میگفتم میگفتند غیر از این است تکذیب میکردند) راجع بمدرسه مهندسی که فرمودند قضیه است که در دو سال پیش یک کلاس مهندسی در مدرسه دارالفنون بوده است و وزارتمعارف آن کلاس مهندسی را تأسیس کرده بعد از آنکه مدرسه مهندسی درست شد و در مدارس شعبات هندسه تدریس شد دیگر موضوع نداشت یک کلاس مهندسی زیرا الان در دارالمعلمین عالی هندسه و ریاضی میخوانند و تکافو میکند برای قسمت مهندسی. اما راجع بمدرسة صنعتی فارس یک مأمور مخصوصی از مرکز فرستاده شده است بفارس که تحقیقاتی بکند راجع بمدرسة صنعتی فارس تحقیقات کامل کرده است و یک بودجة که مناسب آن مدرسه است ترتیب داده‌ایم و البته قول میدهیم و اطمینان میدهیم بجنابعالی که مدرسة صنعتی فارس در سال آتیه خیلی بهتر از امسال باشد.
رئیس ـ آقای ملک زاده
ملک زاده ـ موافقم
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ موافقم
رئیس ـ آقای دهستانی
دهستانی ـ موافقم
رئیس ـ آقای حیدری
حیدری ـ موافقم
رئیس ـ مخالفی نیست؟ پیشنهادات قرائت میشود:
پیشنهاد آقای فیروزآبادی
بنده پیشنهاد میکنم که در این ماده نوشته شود از اول بهمن ماه ۱۳۰۸ استخدام شود.
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده از آنجائیکه هرچه مستخدم آمده در اینجا بعقیدة خودم عرض میکنم از آنها استفاده قابلی که توقع داشتیم نبردیم از این راه در این امور غالباً مخالف میشوم. بنده عقیده نداشتم که وجود این شخص در این مملکت بجهت ما لازم باشد و ما بتوانیم استفاده از او ببریم اولاً نظر به حمل باغلب ثانیاً نظر باینکه اشخاصی هم خودمان داریم که در جلسة قبل عرض کردم که آنها را ممکن بود بیاوریم استخدام کنیم و تشویق کنیم آنها را که ایرانیها هم بدانند وقتی چیز یاد گرفتند مشوق دارند مرغب دارند از آنها نگاهداری میکنند حالا خوب آقایان صلاح دانستند که اینشخص بیاید بنده نمیدانم بچه نظر است. حالا هم درست نمی‌فهمم از اول فروردین بیاید یعنی چه. امروز میخواهید استخدام کنید باید از امروز ببعد را جزء استخدام قرار دهند ده ماه گذشته یعنی چه هشت ماه گذشته را هم شما امروز جزو این استخدام قرار دهید این را بنده هیچ عقیده ندارم آقایان هم امیدوارم موافقت بفرمایند که چیزی که نفع او ابداً معلوم نیست نیایند از هشت ماه ده ماه قبل استخدام او را تصویب کنند بنده باین نظر مخالفم و امیدوارم که این پیشنهاد تصویب شود و مورد توجه واقع شود.
وزیر معارف ـ اینکه تاریخ استخدام مسیو ملچارسکی از اول مهر در لایحه قید شده جهت این بوده که از اول مهر ما خواستیم بیاید در مدرسة دندانسازی درس بدهد و این لایحه هم در همان زمان تهیه شده است منتها تقدیم شدن بمجلس و کمیسیونها و مجدداً آمدن در مجلس این است که طول کشیده است این مدت. در واقع قصور و تقصیری از طرف او نیست او از اول مهر باین کار دعوت شده. اینکه میفرمایند از طرف مجلس باید تصویب
شود حالا هم آمده که از طرف مجلس تصویب شود.
رئیس ـ رأی میگیریم بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای فیروزآبادی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.
(عده قلیلی برخاستند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود.
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب:
پیشنهاد میکنم در مادة اول عوض کلمة اول مهرماه نوشته شود از روز اول افتتاح مدرسه.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ اگر آقای وزیر معارف در اینجا رسماً میفرمودند که از اول مهر درس میگفته است و از اول مهر مشغول بوده است نه اینکه وزراء بهش وعده داده‌اند از روز اول مهرماه که مدرسه افتتاح شده است اول مهرماه که مدرسه باز شده است و اول مهر ماه هم این مسیو رفته است درس میگوید بنده استرداد میکنم اما اگر نظر بوعده باشد پنجسال است بهشان وعده داده‌اند این لایحه آمده است و هیچوقت قبول نشده است اگر از اول مهرماه درس گفته است بنده پیشنهاد خودم را استرداد میکنم و الا اگر دعوت در اول مهر ماه بوده است تصدیق بفرمائید که استحقاق پیدا نکرده است.
وزیر معارف ـ بنده عرض نکردم حضورآقایان که کسی وعده داده است بنده عرض کردم از اول مهر ماه دعوت شده است دعوت غیر از وعده است باینمعنی که وزارت معارف صلاح دانست که از اول سال تحصیلی امسال مدرسه افتتاح شود باین جهت دنبال یک معلمی میگشته است و مسیو ملچارسکی را پیدا کرده است و او را دعوت کرده است بلکه از اول تابستان باو مأموریت دادند که اسباب این مدرسه دندانسازی را فراهم کند برای اشیاء و مصالح دیگر و آنهم البته زحمت بسیار کشیده و عقیدة ما این است که از اول مهرماه باشد حالا هرچه که عقیده آقایان است رأی بدهند.
رئیس ـ آقایانیکه پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب را قابل توجه میدانند قیام فرماید
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. رأی میگیریم بماده اول آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده دوم:
ماده ۲ـ حقوق سالیانه دکتر فالک کوش ملچارسکی بقرار ذیل است که باقساط ماهیانه بمشارالیه پرداخته خواهد شد.
سال اول ماهی دویست و پنجاه تومان سالیانه سه هزار تومان (۳۰۰۰)
سال دوم ماهی سیصد و پنجاه تومان سالیانه چهارهزارو دویست تومان (۴۲۰۰)
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ دعوت میکنم نماینده‌های محترم را که توجه کنند باختلاف کنتراتی که در پروگرام وزارت معارف نسبت بمامورین پیدا شده این شخصرا برای معلمی میاوریم برگردیم به‌بینیم کنترات معلمین دیگر را چه جور میاوریم به اینجا مینویسیم سال اول این اندازه سال دوم بیشتر سال سوم بیشتر آقایان شما چرا ترتیب و اساس را بهم میزنید. بنده نمیخواهم عرض کنم یک کسی هستم بنده نوکر نسبت بشما هستم آخر یک ترتیب بکنید بچه دلیل ما بیائیم این مستخدم را که استخدام میکنیم این کسی که در ماهی هزار تومان از تبعة ما بعنوان پول دندان میگیرد اختلاف در کنتراتش قرار بدهیم سال اول سه هزار تومان سال دوم سه هزار و ششصد تومان سال سوم چهار هزار و دویست تومان
این یعنی چه. بنده هر چه فکر میکنم که این اختلاف از روی چه نظر است و سال دوم چرا بیشتر میشود سال سوم چرا بیشتر تر میشود مثلا یک کارخانه در اینجا باز میشود کارخانه چون سال اول دخلش کمتر است کمتر پول بدهیم سال دوم بیشتر است بیشتر پول بدهیم سال سوم دخلش بیشتر است بیشتر. نگاه کنید به کنتراتهای دیگرتان مستخدمین دیگری که آوردید پس فردا خودتان گرفتار حملات این مستخدمین میشوید. لااقل یک میزان قرار بدهید هرجوری که نظرتان گرفته است که اینجا انعام کنید و حاتم بخشی بکنید حضرات وزراء پس لااقل یک ترتیب قرار بدهید ماهی دویست و پنجاه تومان تا آخر یا از اول ماهی سیصد تومان آخر این اختلاف یعنی چه حالا آقای دکتر طاهری را بنده دیدم اجازه گرفت که بگویند برای مستخدمین امریکائی هم اختلاف قائل شدیم بنده عرض میکنم در مستخدمین وزارت معارف ملاحظه کنید مستخدمین وزارت معارف و کنترات شوندگان وزارت معارف حالا یک میزان دارند پسفردا است که مستخدمین فرانسه دیگر هم میگویند چون آنجا اختلاف پیدا شد اینجا هم باید بشود بعقیدة بنده ترتیب اساسی کنتراتهای وزارت معارف را یک میزان کنید این حاتم بخشیها یک میزان باشد یک دفعه هر چه میخواهید بیاورید ما هم البته فورا رأی خواهیم داد
مخبر کمیسیون معارف (دکتر طاهری) ـ این اختلافی که در حقوق هست در لوایح کنتراتی که قبلا گذشته است ملاحظه میفرمائید در واقع تفاوتی ندارد ولی اینطوری که تنظیم شده است تفاوت پیدا کرده بیشتر لوایحی که آورده بودند از اول ماهی سیصد تومان برایش پیشنهاد کرده بودند حالا در سال اول ماهی دویست و پنجاه تومانی را که از سال اول کسر کرده‌اند در سال سوم اضافه کرده‌اند و این برای تشویق معلم بهتر است برای اینکه اگر سال اول خوب کار کرد سال دوم ماهی پنجاه تومان بحقوقش اضافه میشود و نگاهداشته میشود و اگر خوب کار نکرد و از عهده برنیامد بکنتراتش خاتمه داده میشود سال سوم هم همینطور که اگر در سال دوم خوب از عهده کارش برآمده بود نگاهداشته میشود و پنجاه تومان هم اضافه بر حقوقش میشود و اگر خوب عمل نکرده بود به کنتراتش خاتمه داده میشود و اگر خوب عمل نکرده بود به کنتراتش خاتمه داده میشود در حقیقت تفاوتی نمیکند در اینکه هر سه سال را ماهی سیصد تومان بدهند یا اینکه سال اول را دویست و پنجاه تومان بدهند سال دوم را سیصد تومان سال سوم را سیصد و پنجاه تومان و روی هم توازن پیدا میکند و در هر حال ماهی سیصد تومان میشود و تفاوتی نمیکند ولکن برای وزارت معارف اینطور بهتر است زیرا که سال اول کمتر از آن میزانی است که پیشنهاد کرده بودند اگر از عهده برنیامد بعمل او خاتمه میدهند او هم برای اینکه این اضافه حقوق را بتواند دریافت کند بهتر کار میکند که سال بعد را هم پنجاه تومان باو بدهند
رئیس ـ آقای یاسائی موافقید؟
یاسائی ـ بلی موافقم
رئیس ـ پیشنهادی از آقای فیروزآبادی رسیده است قرائت میشود:
پیشنهاد آقای فیروزآبادی
بنده پیشنهاد میکنم که نوشته شود که در مدت دو سال کنترات بشود و هر سالی دو هزار تومان بعنوان حقوق بایشان داده شود
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ بنده خیلی اسباب انفعال خودم است که این سختی‌ها را در امور میکنم اما چکنم از این طرف می‌بینم که امسال میگویند هفت میلیون کسر بودجه داریم خوب این هفت میلیون کسر بودجه از کی باید گرفته شود لابد باید از این مردم گرفته شود آیا
سزاوار است که آنوقت ما بنظر بلندی اینجا بنشینیم و یک دندانسازی که در اینجا ممکن است همه قسم استفاده از ساختن و فروش دندان بکند دستی صد تومان یا بیشتر هم شنیدم میفروشد باین شخص اجازه بدهیم که از این پولی که امسال میگویند هفت میلیون کسر داریم باو بیایند و اینطور حاتم بخشیها بکنیم بنده عقیده ندارم با اصلش که بنده مخالف بودم خوب حالا آقایان بهتر از بنده صلاح میدانند اصلش را کاری نداریم حالا که صلاح دانستند خوب ماهی سیصد و پنجاه تومان و اینها لازم نیست سالی دوهزار تومان کنترات کنیم میخواهد قبول کند نمیخواهد قبول نکند دو ساله هم کنترات کنیم اگر دیدیم بدرد ما میخورد و کسی دیگر ما پیدا نمیکنیم از ایرانیها که بجای او بگذاریم دو مرتبه کنتراتش میکنیم اگر دیدیم بدرد نمیخورد چهار پنجهزار تومان کمتر ضرر کرده باشیم و باین مملکت کمتر ضرر کرده باشیم و باین مملکت کمتر ضرر وارد بیاید هر چند بنده میدانم پیشنهاداتم قابل توجه نمیشود اما مجبورم عرایض خودم را بکنم باین ملاحظه پیشنهاد کردم
رئیس ـ آقایانی که پیشنهاد آقای فیروزآبادی را قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(چند نفری برخاستند)
رئیس ـ قابل توجه نشد پیشنهادی از آقای آقا سید یعقوب رسیده است:
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد میکنم کلیه حقوق مستخدم ماهی دویست و پنجاه تومان داده شود
رئیس ـ بفرمائید
آقا سید یعقوب ـ آقای دکتر طاهری در اینجا یک بیاناتی کردند که امیدوارم این بیان واقعیت پیدا کند فرمودند این اختلاف در حقوق این شخص برای این است که وزراء ناظر باشند بعمل مستخدم که اگر مستخدم درست عمل نکرد کنتراتش را لغو کنند با فلان کنند بلکه انشاءالله یکمرتبه دعای ما مستجاب بشود یا رب دعای بلا (یکی از نمایندگان خسته دلان) خسته دلان مستجاب کن یک همچو چیزی را ما در تاریخ ندیده‌ام شاید در خواب به‌بینم که این وزراء مستخدم خارجی را که میاورند یک ایرادی باو بگیرند یا محل ایرادی قرار بدهند حالا یک مسئله سیاسی پیش بیاید آن چیز دیگری است اما یک ایرادی که چون تو بوظیفه عمل نکرده ای ما کنترات را خاتمه میدهیم این در تاریخ ما که نبوده شاید اولادهای ما ببینند و یک اخلاقی از ما بیایند که در اینجا وزرا را در تحت استیضاح بیاورند ما به‌بینیم و الا کدام مستخدمی را استخدام کرده‌اند و نظر داشته‌اند اگر اینها خوب خدمت کردند اضافه حقوق بدهند اگر بد خدمت کردند کنتراتشان را لغو کنند. اینها مستخدم خارجی هستند نه تبعة ایران نه مستخدم ایرانی که هر روز مورد ایراد واقع شوند اینها آواز دهل است از دور خودش است پس این نظری که آقا فرمودند که دولت اینطور در نظر گرفته است که در سال اول این اندازه شد بعد در سال دوم بیشتر در سال سوم بیشتر این چون یک مسئلة جدیدی بود هیچ و اما اینکه فرمودید در کنترات اول چطور بود کنترات اول را آقای دبیر اعظم آوردند دویست و پنجاه تومان بود در تمام مدت. این است الان بفرستید در اداره تقنینیه سؤال کنید وقتی که آقای دبیر اعظم مصر بود در دورة پنجم که رفقایش این را رأی بدهند همین آقای دکتر طاهری و هم جنابعالی که یکی از رفقای بنده بودید در کمیسیون که فریاد میزدیم محتاج نیستیم ما ابداً قبول نکردیم حالا همان لایحه را میگویند اینطور اختلاف هم داشته باشد یک دفعه دویست و پنجاه تومان حساب را هم (جسارت میشود) اشتباه کرده‌اید اگر تمامش سیصد تومان باشد دیگر آن پنجاه تومان آخر را برای چه
میخواهید بدهید؟ پس آن پنجاه تومان سال سوم مال سال اول است که ما ملزم هستیم قول داده ایم ماهی سیصد تومان بدهیم حالاما این قولی که دادیم بالای همة چیزمان این قول را خراب نکنیم اگر در سال اول ندادیم در سال سوم بدهیم این نیست آقا بنده اساس را عرض کردم کنترات مستخدمین وزارت معارت یک اساسی داشته است بیک ترتیبی کنترات میشده اند سال دیگر همین آقای وزیر معارف میگویند معلمین فرانسة ما میگویند ما خوب درس میگوئیم یا معلمینی که از آلمان آورده‌ایم میگویند ما خوب درس گفته‌‌ایم آن فلسفة که برای ملچارسکی قائل شده اید برای ما هم قائل بشوید آقا بنده در اختلافش ایراد دارم که مراتب قائل بشویم مثل قانون استخدام دو سال یکمرتبه . اگر نظر بآن سیصد تومان است یکمرتبه سیصد تومان را قائل بشوید چرا برای خاطر اینکه آتیه را جلوگیری کنیم که عرض کردم مستخدمین آلمانی هم میگویند ما ل ما را هم زیاد کنید یا مستخدمین دیگری که وزارت معارف دارد میگویند برای جلوگیری کردن از این و برای حفظ و صیانت بیت المال بنده این پیشنهاد را کردم حالاآقایان مختارند.
مخبر کمیسیون معارف‌ـ بنده تصدیق میکنم که کنترات ملچارسکی دو مرتبه آمده است و همینطور مانده است در کمسیون و تصویب نشده ولی دولت چون حس کرده است که چاره نیست و بایستی دندانسازی را تأسیس بکنند از این جهت بالاخره آورده است اصل موضوع این است این مذاکراتی که میشود بروی سه قسمت است یکی اینکه یک عده عقیده شان این است که اصلاً مدرسه دندانسازی لازم نیست یعنی شاگردان را بفرستید جزو شاگردان اعزامی باروپا این مسئله را مجلس قبول نکرد و رأی نداد و گفت چون در مملکت دندانساط بقدر کفایت نیست و زحمات دندان و خرابی دندان‌ها یک طوری است که محتاج به طبیب دندان هستند ازین جهت یک مدرسه که تأسیس بشود و هر چند سال یکمرتبه چندین شاگرد بیرون بدهد لازم است پس مجلس رأی داد باینکه مدرسه دندانسازی تأسیس شود چنانکه دولت هم نظرش این است مدرسه دندانسازی لازم است حالا که مدرسه دندانسازی بنا شد تأسیس شود لابد یک مدیرفنی و معلم کاملی میخواهد یک اشکال دیگری پیدا میشود که لازم نیست هم صحیح است در جلسه اول هم فرمودید حضرت عالی و یکی از دکترهای خوب دندان دکتر سیاح است که حقیقتاً از اشخاص تحصیل کرده است ولی خود این شخص بواسطه علت مزاجی که دارد اصلاً حاضر نیست و شاید باغلب آقایان هم اظهار کرده باشد مخصوصاً تقاضا کرده است که بنده اصلاً خودم داوطلب نیستم نمخواهم اینکار را بکنم پس در اینصورت دولت محتاج شده است باینکه دکتر ملچارسکی را کنترات کند حالا که محتاج شده است او نرا کنترات کند کنترات یک معامله ایست که رضایت طرف شرط است پیشنهاد ما هم کفایت نمیکند این مسئله هم که مذاکره میشود صحیح است دکتر ملچارسکی در معالجاتی که در مطّبش میکند از مردم یک قیمت گزافی میگیرد (دشتی در آن قسمت که آزاد است آقا) خیلی سختی با مردم میکند و حقیقتاً قیمت گزافی برای کارش میگیرد (آقا سیدیعقوب‌ـ بعد چه خواهد شد ؟) ازین جهت آقایان هم که این مسئله را حس کرده‌اند میخواهند در حقوقش یک تخفیفی بدهند بنده عقیده ام این است که راجع به حقوق استخدامش تخفیقی قائل نشوند چون البته باید او را راضی کنند همینطور که قرار گذاشتهاند مجلس رأی بدهد ولی آقای وزیر معارف توجه بفرمایند وقتی که این کنترات گذشت با او یکطوری قرار بگذارند چون که خیلی اجحاف میکند نسبت بمردم حالاکه کنتراتش میکنند و حالا برای دولت باید کار بکند یک قدری پول کمتر از مردم بگیرد این را اگر آقایان مخالفت بکنند یک
موضوعی است (همهمه نمایندگان) اجازه بدهید وقتی که او برای خودش کار میکرد البته حق داشت هر چه میخواهد بگیرد ولی حالا که مستخدم دولت شده است باید باو تذکر داد در عوض این پولی که از دولت میگیرد مقتضی است ک با مردم یک طوری رفتار کند که اسباب رضایت مردم حاصل شود و از آقا هم خواهش میکنم که این پیشنهاد را مسترد کنند زیرا که کنترات منوط برضایت هر دو است ما بگوئیم دویست و پنجاه تومان بگیر او قبول نمیکند و اینطوری است که او راضی شده
رئیسـ آقایانی که پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب را قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عده کمی برخاستند )
رئیس- قابل توجه نشد رأی میگیریم بماده دوّم آقایانیکه که تصویب میکنند قیام فرمایند
( اکثر قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد ماده ۳ قرائت میشود:
ماده ۳ ـ دولت میتواند د رهر موقع با تادیة سه ماه حقوق کنترات دکتر مزبور را فسخ نماید ولی اگر دکتر بمیل خود استعفاء داد از تاریخ استعفاء حق اخذ حقوق نخواهد داشت.
رئیسـ آقای زوار موافقید؟
زوارـ بلی
رئیس ـ آقای یاسائی موافقید؟
یاسائی ـ بلی.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده میخواستم در حضور آقای وزیر معارف و هم چنین آقای وزیر خارجه یک موضوع کلی را عرض بکنم و آن این است که ما یک مستخدمینی را میائیم در مجلس استخدامشان میکنیم بعد از آنکه استخدام کردیم د راغلب لوایح نبوده است ک ما حق داده باشیم بدولت که کنترات آن مستخدم را فسخ کند اگر چه در خود قانون بدولت حق داده شده باشد که فسخ کند بنده اساسأ درست است اینجا حق میدهم و این ماده حق میدهد که دولت هر وقت بخواهد کنترات او را فسخ کند اساسأ این مسئله را خواستم عرض کنم که باید … بله . در اینجا نوشته است در صورتیکه بخواهد دولت کنترات او را فسخ کند باید سه ماه حقوق او را قبل از اینکه فسخ کند بدهد ( زوار ـ کی گفت فسخ کند؟) چرا باید بدهند صبر کنید آقا ببینید توجه بفرمائید که این شخصیرا که ما از لهستان نیاورده‌ایم این شخص پانزده سال است بلکه کمتر ده سال هفت سال است د رطهران هست یک محکمه هم دارد مطبش را هم اعلان کرده است ما که او را نیاورده‌ایم که حالا کنتراتش فسخ بکنند میرود توی مطبش می نشیند اشتغال بکار خودش دارد اگرما از خارجه آورده بودیم خوب میگفتیم باید سه ماه بهش حقوق داد اما در صورتیکه این شخص یازده سال است که در خود طهران است و طهران هم برای خارجی‌ها بهترین محل ها است دیگر چرا ما بیائیم و سه ماه حقوق بهش بدهیم این را بنده مخالفم .
رئیس ـ آقای زوار
زوارـ در قسمتی که فرمودند که ایران برای خارجه ها بهترین جاها است البته بنده هم تصدیق میکنم و افتخار میکنم که ایران برای خارجهه ها بهتر ین جاها است قسمت دیگری هم که فرمودد این شخص را به این نظر نباید نگاه کنیم ما این شخص را بسمت یکنفر مستخدم رسمی استخدام میکنیم مثل سایر مستخدمین منتها فرقی که با سایر کنتراتها دارد این است که اختیار دست خودمان است هر وقت او را نخواستیم به او میگوئیم برو بیرون و بنده گمان میکنم این ماده یکی از مواد خوب این لایحه باشد.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بعقیده بنده این استخدام برای ما لازم نبود خوب حالا آقایان میفرمایند لازم است بسیار خوب پس چرا اگر ما یک روزی ایشانرا نخواستیم سه ماه باید حقوق بهش بدهیم بر عکس اگر ایشان نخواستند کار کنند تا همان روز خدمتشان حقوق بگیرند بنده نمیدانم این تبعیض جهتش چیست بایستی از هر جهت مساوی باشد ایشان اگر خودشان استعفا دادند تا همان روز استعفا حقوقشان را بگیرند اما اگر ما او را خواستیم تا سه ماه حقوق بهش بدهیم بنده گمان نیمکنم که ما اینقدر‌ها احتیاج داشته باشیم که تا این درجه بمیل او رفتار کنیم قبول میکند بکند نمیکند نکند
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بعضی از کنتراتها هست که یک صورتی پیدا میکند که ما خیال میکنیم که دولت وکیل آن کسی است که میخواهند کنتراتش بکنند
آقا سید یعقوب ـ حقیقتش هم همین است
یاسائی ـ و تمام منافع او را در نظر میگیرد و ما نسبت بنمایندگی ملت از این جهت مخالفت میکنیم در صورتیکه دولت تمام این ملاحظاتی را که آقایان میفرمایند کرده است و آقای فیروز آبادی تصدیق بفرمایند که این شخص هنرمندی است بنده که هنوز احتیاج به این آدم پیدا نکرده ام ولی آن اشخاصی که مراجعه کرده اند تصدیق میفرمایند که در این فن د ر درجه اول است و دولت هم نظر باحتیاجی که داشته است با این شخص داخل مذاکره شده است و او را استخدام کرده است و البته وقتی که ما اجازه دادیم بدولت که این شخص داخل مذاکره شده است و او را استخدام کرده است و البته وقتی که ما اجازه دادیم بدولت که این شخص را کنترات کند این شخص خودش بالطبیعه اوقاتی را که برای مراجعات مردم معین کرده است و خیلی هم برای او استفاده دارد ناچار بهم خواهد زد و یک اوقاتی را ناچار است که تخصیص بدهد بدرس دادن ممکن است اوقاتش نامنظم شود و مشتریهایش از بین بروند در اینصورت ارزش دارد که اگر دولت بخواهد کنترات این شخص را فسخ کند سه ماه حقوق بهش بدهد و اگر خودش خواست برود که البته حقوقی باو داده نخواهد شد
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ برای توضیح این ماده گمان میکنم اگر یکمرتبه دیگر قرائت شود ملاحضه میفرمائید که کاملا بی مدرک است و این مدرک‌هائی که اقامه شده است اصلا مقنع نیست کنترات همیشه باید دو طرف داشته باشد همینطور که آقای فیروز آبادی فرمودند حرف صحیحی بود که اگر دولت خواست کنترات این شخص را فسخ کند باید سه ماه حقوق به او بدهد پس اگر او هم خواست کنتراتش را فسخ کند بایستی سه ماه حقوق نگیرد (یاسائی ـ نمیخواهد فسخ کند ) این جهت ندارد حالا آقای یاسائی فرمودند که این شخص محکمه دارد اگر خواست بمدرسه برود وقتش تلف میشود و مشتریهایش از بین میروند این کاملا صحیح است ولی ما باید به بینیم برای تامین این نظر یکماه کافی است یاسه ماه بنده حاضرم که با ایشان مذاکره کنم و او را بهمین نحوی که عرض میکنم قانع کنم دیگر اینکه این شخص را شما برای مدرسه استخدام میکنید اگر این شخص خواست استعفا بدهد مدرسه بی معلم میماند اینکه صحیح نیست آنوقت شما پنجاه نفر شاگرد را بی معلم خواهید گذاشت مبالغ عمدة هم خرج مدرسه و معلم کرده اید تمام اینها هباء منشورا میشود ما یک آدمی را استخدام کرده ایم و فرض هم کرده ایم که این شخص یک آدم هنرمندی است و د راینجا هم نظیر او را ندارید وقتی که او استعفا کرد البته باید یک شخصی را که نظیر اوست بیاورید این خودش مدتی طول خواهد کشید و تمام مخارجی را که کرده اید از بین رفته است پس این یک کار لغوی است بنده گمان میکنم اگر خود
دولت با این شخص داخل مذاکره شود او قبول خواهد کرد و اگر او قبول نکند بنده او را می‌قبولانم و متعهد میشوم که هر وقت او بخواهد استعفا کند بایستی سه ماه قبلا اطلاع بدهد که دولت تهیه معلم و مستخدم بکند و البته دولت هم باید تهیه معلم بکند
وزیر معارف ـ مطالبی را که نماینده محترم فرمودند صحیح است و البته ما در مورد هر مستخدم خارجی همین کار را میکنیم این هم مثل معلمین دیگر البته وقتی که ما یک معلم فرانسوی میاوریم در کنترات او قیودی هست منجمله اگر چنانچه بخواهد استعفا بدهد بایستی سه ماه قبلا بما اطلاع بدهد و ما را مسبوق سازد که ما یک معلم دیگری بجای او بیاوریم این ترتیب با تمام معلمین عمل میشده است و در مورد این شخص هم در کنتراتی که با او بسته‌ایم قید شده است که اگر چنانچه خواست استعفا بدهد بایستی سه ماه قبل ما را مسبوق کند که ما تهیه معلم بکنیم و بنابراین البته نظر جنابعالی هم تامین شده است
رئیس ـ آقایان موافقین با ماده سوم قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
ماده چهارم ـ سایر شرایط استخدام دکتر ملچارسکی مطابق قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع بکنترات اتباع خارجه خواهد بود.
رئیس ـ مخالفی ندارد
(گفتند خیر)
رئیس ـ موافقین با ماده چهارم قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. شور در کلیاتست. آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ آقای یاسائی خیلی کاملاً مواظب حرف است و چون خیلی مواظبت میکند بنده میخواهم این عرض را کرده باشم بنده نگفتم که ما وکیل ملت هستیم و دولت وکیل آنها است بنده همچو عرضی را نکردم و نگفتم که اینها از طرف آنها هستند اصل مقصود آوردن این لایحه را دولت صحبت کرد پس چون و چرا ندارد البته مذاکره کرده است ولی ما دیگر کف دستمان را بو نکرده‌ایم که دولت با او صحبت کرده است ما که نمیدانیم دولت با ملچارسکی چه جور صحبت کرده است بنده که شخصاً اطلاعی ندارم حالا جنابعالی بصیر هستید و اطلاع دارید که آنها چه جور صحبت میکنند بنده چون مستحضر نیستم ناچارم اینجا صحبت کنم و دولت هم برمیخیزد و جواب میدهد که من که دولت هستم و وزیر این مملکت هستم اطلاع دارم و ترتیب اینطور است بنده هم قانع میشوم پس اساساً اگر ملاحظه بفرمایند نظر روی اصول پارلمانی و موافقت با دولت و حل شدن مسائل است و الا مقصود دیگری در بین نیست پس در اینجا این مطلب را آقایان توجه فرمودند در صورتیکه آقای دشتی کاملاً شرح دادند و از این جهت بنده آمدم اینجا که وقتی ما مستخدم میآوریم برای چیست؟ برای احتیاج است که ما را وادار میکند مستخدم بیاوریم پس ما بیائیم که هر قیدی که هست برای خودمان قائل میشویم از آنطرف او را در هر قیدی آزاد میکنیم که هر وقت دلش خواست بیاید بیاید و هر وقت دلش خواست برود برود حالا در بحبوحة که درس میدهد و کارش زیاد است بگوید آقا من فسخ میکنم تمام شاگردها ویلان میشوند بجهنم ما که این خرج را میکنیم این خرج هم بالای همه خرجها ما نباید این را بکنیم ما باید یک دینار یک دینار را تحت نظر و دقت قرار دهیم نظر بنده جزء اولش بود و نظر آقای دشتی جزء تانیش بود که حالا که مجلس رای داد بماده سوم پس دولت در نظامنامه اجرای این قانون این قید را بکند که مستخدم حق ندارد مادامیکه کنتراتش تمام نشده است استعفا کند و از این ماده نباید استفاده کند که بگوید من آزادم هر وقت دلم بخواهد استعفا میکنم آنوقت در مدرسه ما هم بسته شود و این همه
مخارجی را که کرده‌ایم از بین برود بلی از بین میرود چونکه او را آزاد گذاشته‌ایم پس ما باید یک ترتیبی بکنیم یا آقای وزیر معارف که فرمودند در نظامنامه قید بکنیم که مقید هست آن مستخدمی که کنترات شده است همینطوریکه از طرف ما الزامی است که اگر خواستیم کنتراتش را فسخ کنیم باید سه ماه حقوق باو بدهیم همینطور هم از طرف او بایستی سه ماه قبلا اگر خواست استعفا بدهد ما را خبر کند که دولت یکنفر را سرجای او بیاورد و تا زمانیکه کسی بجایش نیامده است حق ندارد برود بایستی این قیدها را بکند تا اینکه یک قدمهائی دولت و مجلس نسبت باصلاح برداشته باشد چون در این مسئله کاملا حق با آقای دشتی است و بنده هم با ایشان موافقم و خود آقای وزیر هم تصدیق بفرمایند که حق ندارد استعفا بدهد و نباید از این ماده استفاده کند
رئیس ـ آقای طاهری
طاهری (مخبر کمیسیون معارف) این تذکری را که آقای دشتی دادند و آقای آقا سید یعقوب هم تعقیب فرمودند مطلب صحیحی است و خود آقای وزیر هم فرمودند که این نظر را منظور میداریم ولی این را بنده خواستم عرض کنم. آنچه را که بایستی در کنترات نوشته شود (چنانچه آقایان هم مستحضر هستند) چهارچیز است یکی حقوق است یکی مدت خدمت است. یکی موضوع کار است و یکی هم ملیت علت اینکه در ماده سوم نوشته شده است که اگر دولت خواست بکنتراتش خاتمه بدهد بایستی سه ماه حقوقش را بدهد چون این موضوع مالی است باید در کنترات نوشته شود که مجلس تصویب کند ولیکن آن چیزی که آقایان میفرمایند و خیلی چیزهای دیگر است که در مقاوله نامة که ما بین مستخدم و وزارت معارف است در آنجا باید نوشته شود و لزومی ندارد که مخصوصاً در اینجا از طرف مجلس تصویب شود زیرا که خارج از آن چهار قسمتی است که مجلس باید تصویب کند و اما اصل موضوع البته صحیح است چنانچه خود آقای وزیر معارف هم موافقند که معلم بدون جهت نمیتواند استعفا بدهد و حق ندارد استعفا بدهد همة اینها را قید میکنند.
رئیس ـ آقای شریعت‌زاده
شریعت‌زاده ـ موافقم
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ بنده در این قسمت اعتراضی ندارم و عقیده دارم که هر قدر ما در تعلیم و تربیت سعی کنیم و پول بدهیم ضرر نکرده‌ایم و حتی اگر زیاد بدهیم و کم نفع ببریم باز بجا و بموقع است و بایستی بیش از اینها خرج کنیم برای اینکه در مقابل این خرجها و زحمات در مدت کمی یک ملتی هستیم که محتاج به هیچ چیز نیستیم ولی بنده در این کلیات استفاده میکنیم و میخواهیم این است که اگر نظر داشته باشند در کمیسیون هم این سؤال از آقای معاون شد جواب ندادند و گفتند جواب میدهم حالا از ایشان سئوال میکنم در چند سال پیش از این دولت یک قسم اراضی داشت باسم قراولخانه کرد چند تای آن را بوزارت پست تلگراف دادند چندتای آنرا بوزارت معارف دادند و همینطور سایر وزارتخانه‌ها یکی از اینها در مقابل سفارت انگلیس است که بالای آن نوشته است مدرسه دندانسازی بامر آقای نصیرالدوله وزیر معارف و چندسال است که اینجا مطب است و محکمه دندانسازی است آیا این مالیات میدهد باصطلاح اجاره میدهید و بچه اجازة مستند است؟ دولت در آنجا مدرسه دندانسازیش را افتتاح خواهد کرد این بچه جهت است اگر اجازه میدهد در کجا حساب میشود و اگر اجازه نمیدهد بچه
مناسبت است که یکنفر دندانساز بایستی بیاید و از بنا و زمین دولت استفاده بکند بنده میخواستم در این جا به بنده بفرمایند که قضیه چه بوده است آیا مدرسه در اینجا افتتاح میشود و او را خارج میکنند یا اینکه خیر او نشسته واجاره میدهد و اگر این طور است چرا بمزایده نگذارده‌اند شاید دیگران بیشتر بدهند این توضیح را بدهند
وزیر معارف ـ راجع به این محلی که آقا فرمودند البته این محل جزء مستغلات دولتی است و وزارت مالیه اجازه میدهد و عمل میکند حالا بچه قسم اجاره میدهد واینها بنده اطلاعی ندارم البته اگر بخواهند بایستی تحقیق کنم و عرض کنم یا اینکه از آقای وزیر مالیه تحقیق بفرمایند.
روحی ـ بنده استدعا میکنم و ممنون میشوم خود آقا تحقیق بفرمائید و بعد جواب بنده را بدهید
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی میگیریم با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد
(اخذ آراء بعمل آمده نتیجه بطریق ذیل حاصل شد)
ورقه سفید ۵۵ ورقه کبود ۲
رئیس ـ عده حاضرین ۷۶ باکثریت ۵۵ رای تصویب شد
[ ۶- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه]
رئیس ـ اگر موافقت میفرمائید جلسه آینده یکشنبه ۱۵ دی سه ساعت قبل از ظهر دستور لایحه متعلق بنظمیه و تامین مدعی به
(مجلس یکربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی دادگر