مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ اردیبهشت ۱۲۸۹ نشست ۸۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوم |
مجلس شورای ملی ۱۲ اردیبهشت ۱۲۸۹ نشست ۸۷
جلسه ۸۷
صورت مشروح روز سه شنبه ۲۲ شهر ربیع الثانی
مجلس دو ساعت و نیم قبل از غروب آفتاب در تحت ریاست آقای مستشار الدوله تشکیل شد صورت جلسه روز شنبه ۱۹ را آقای معاضد الملک قرائت کردند.
رئیس ـ ملاحظاتی هست؟(اظهاری نشد رئیس صورت را امضاء کرد.)
راپورت کمیسیون عرایض را آقای مرتضی قلیخان قرائت نمودند مشعر بر اینکه علاوه بر جسات معینه کمیسیون چندیم جلسه فوق العاده منعقد شده و به عرایض رسیدگی نموده عریضه ای از طرف آقای مرتضی قلیخان بختیاری قرائت شد که برای سر کشی
به امورات خودشان اجازه دو ماه مسافرت را خواسته بودند کمیسیون به واسطه اینکه وجود ایشان را در مجلس مغتنم میدانست ابتدا تصویب نمود ولی ثانیاً به واسطه توضیحاتی که خود آقای مرتضی قلیخان دادند مسافرت دو ماه ایشان را تصویب کردند و حقوق مدت غیبت خود را نیز تقدیم مجلس نموده اند و دیگر عریضه ای از طرف آقای طباطبائی قرائت شد که به واسطه کسالت مزاج آقای حجت الاسلام اطبا صلاح را در حرکت ایشان به ییلاق دیدند و برای حرکت دادن ایشان یک ماهه از مجلس اجازه خواسته بودند کمیسیون تصویب کرده به مجلس پیشنهاد نمود.
رئیس ـ این دو فقره مرخصی است که کمیسیون عرایض تصویب کرده مخالفی هست؟(اظهاری نشد.)
رئیس ـ رأی میگیریم در خصوص مرخصی آقای مرتضی قلیخان بختیاری هر کس با تصویب کمیسیون موافقت دارد قیام نماید.(اغلب قیام نمودند و با اکثریت تصویب شد.)
رئیس ـ حالا رأی میگیریم برای مرخصی آقای طباطبائی مخالفی که نیست؟
آدینه محمد خان ـ یک دفعه دیگر خوانده شود.(راجع به آقای طباطبائی مجددا خوانده شد.)
رئیس ـ هر کس در خصوص مرخصی یک ماهه آقا میرزا محمد صادق با راپورت کمیسیون موافقت دارد قیام نماید.(با اکثریت تصویب شد.)
مرتضی قلیخان ـ این شرحی است که آقای رئیس الوزرا نوشته اند خوانده میشود.(قرائت شد مشعر بر اینکه نظر به اهمیت وزارت داخله که بر تمام آقایان نمایندگان محترم معلوم است در این اوقات که این بنده قبول این وزارت را کرده ام لازم است نواقص آن را تکمیل نمایم که کارها از مجرای قانونی بگذرد و چون آقای دبیر الملک را به سمت معاونت رسمی وزارت داخله انتخاب کرده ام و از مجلس هم تقاضا میکنم که اجازه بدهند.)
مرتضی قلیخان ـ این هم شرحی است که خود آقای دبیر الملک نوشته اند خوانده میشود.(قرائت شد مشعر بر استعفای ایشان از وکالت.)
آقا شیخ علی ـ بینی و بین الله آقای دبیر الملک در هر اداره که باشد خدمتگذاری خود را مینماید متشکریم.
رئیس ـ اگر چه وجود آقای دبیر الملک در مجس مغتنم بود لیکن چون معاونت وزارت داخله هم اهمیت دارد با کمال تاسف باید استعفای ایشان را پذیرفت.
مرتضی قلیخان ـ قانون اساسی معارف است خوانده میشود.
ماده ۲۳: در تقسیم مخارج مکاتب قراعو قصبات قرائت شد.
پس از مذاکرات از قرار ذیل دو فقره پیشنهاد شد.
۱) از طرف آقای میرزا مرتضی قلیخان: این بنده پیشنهاد میکنم که نصف یا ثلث سهم ساکنین قصبات و قرا از روی سر شماری تقسیم شود در قابل توجه بودن آن رأی گرفته با اکثریت رد شد.
۲) از طرف آقای حاج فاتح الملک: این بنده پیشنهاد میکنم که خرج مکاتب دهات را دو ثلث را مالک یک ثلث را اهالی بدهند مسکوت عنه ماند.
به تقاضای آقای وحید الملک مخبر کمیسیون این ماده به کمیسیون برگشت.
ماده ۲۴ راجع به اینکه مخارج مدارس عالیه به عهده دولت است لکن متعلمین این مدارس هم باید بر طبق نظامنامه که وزارت معارف ترتیب خواهد داد به مخارج مدرسه کمک نمایند.
(قرائت شد.)
نواب و اسدالله میرزا اصلاحی به ترتیب ذیل پیشنهاد نمودند.
ماده ۲۴ مخارج مدارس عالیه به عهده دولت است لیکن متعلمین این مدارس هم باید بر طبق قانونی که وزارت معارف پیشنهاد خواهد کرد به مدرسه کمک نمایند.
وحید الملک ـ بنده نمیتوانم با حضرت عالی همراه شوم برای اینکه شهریه ای که از شاگرد گرفته میشود همیشه بسته به مقتضیات وقت و شاگران و معلمین و دروس که در آنجا گفته میشود اینها فرق میکند در تمام مدارس که به یک عده شاگرد نیست و لابد دولت هم از عهده تمام مخارج برنمیاید نگاه به عایدی مدرسه میکند اگر عایدی زیاد باشد و شاگرد هم کم باشد شهریه را کم میکند و اگر عایدی کم باشد و شاگرد زیاد باشد شهریه را زیاد میکند در هر صورت وقتی که این اختیار را به دست وزارت معارف دادیم وزارت معارف میتواند به مقتضیات وقت تغییر بدهد ولی اگر قانون دیگر اختیار از دست وزارت معارف گرفته میشود و بسا میشود در یک وقتی اسباب ضرر دولت بشود آقایان میدانند که تحصیلات عالیه را کسانی میتوانند بکنند که از عهده مخارج او بتوانند برایند و اشخاص فقیر کم میتواننداز عهده برایند اگر ما این را قانون بنمایئیم تحمیلی میشود بر آن اشخاصی که فقیر هستند و خیال تحصیلات عالیه دارند در هر صورت اگر به همین ترتیبی که کمیسیون تصویب کرده است که اختیار با وزارت معارف باشد به عقیده بنده بهتر است.
(دراین باب مذاکرات زیاد شده بالاخره اصلاح نواب اسدالله میرزا مسکوت عنه ماند.)
ماده ۲۵ راجع به اینکه مخارج غیر مجانی دولت به اندازه ای که از شاگردان وجه اخذ میشود از این محل و بقیه مخارج بر عهده دولت است قرائت شد مذاکرات لازمه به عمل آمد.
ماده ۲۶ در خصوص اینکه مکاتب و مدارس مجانی که از طرف دولت اداره میشود فقط برای اطفال فقرا و اشخاصی که از طرف مامورین رسمی محلی عدم بضاعت آنها تصدیق شده باشد قرائت شد پس از مذاکرات از قرار ذیل چند فقره پیشنهاد شد.
۱) از طرف آقای دکتر امیر خان: این بنده پیشنهاد میکنم که ماده ۲۶ این طور نوشته شود: ماده ۲۶ اطفال فقرا و اشخاصی که عدم بضاعت آنها از طرف مامورین دولتی رسما تصدیق شده باشد در مدارس ابتدائی متوسطه یا عالی مجانا قبول خواهد شد.
۲) از طرف آقای میرزا ابراهیم خان: چون ماده ۲۶ توضیح از یک تفکیک تفاوت بین افراد مینماید این بنده پیشنهاد میکنم که به کلی حذف شود.
۳) از طرف نواب و لسان الحکماء: این بنده پیشنهاد میکنم که ماده ۲۶ این طور نوشته شود: مکاتب و مدارس که به خرج دولت اداره میشود فقط برای اطفال فقرا مجانی خواهد بود اطفال اغنیا بر طبق قانونی که وزارت معارف ترتیب میدهد به مخارج مدرسه کمک میکنند.
ابتدا به پیشنهاد آقای میرزا ابراهیم خان رأی گرفته شد تصویب نشد پس از آن در قابل توجه بود پیشنهاد آقای دکتر امیر خان رأی شده با اکثریت پذیرفته شد.
ماده ۲۷ ابنیه متعلقه به مکاتب و مدارس و سایر متعلقات مدارس از منقول و غیر منقول در تحت نظارت وزارت معارف است.
ماده ۲۸ راجع به اینکه مجازات بدنی در مکاتب و مدارس ممنوع است قرائت شده مذاکرات لازمه به عمل آمد.
رئیس ـ عجالتا شور اول در این قانون تمام شده ولی در پیشنهاد وزیر مواد بسیاری هست تقریبا ۱۰۹ ماده است معلوم میشود کمیسیون فقط ۲۸ ماده آن را از قوانین اساسی معارف دانسته و راپورت داده است حال این میرود به کمیسیون پاره ای پیشنهادها و اصلاحات هم که شده است رجوع میشود به کمیسیون و آقای وزیر علوم هم به کمیسیون تشریف میبرند و مذاکرات میشود اگر قانع شدند که همین ۲۸ ماده از قوانین اساسی شمرده شود که هیچ و اگر خواسته باشند که بعضی از مواد را تغییر بدهند یا مواد را اضافه کنند هر طوری که وزیر علوم با کمیسیون هم رأی شدند راپورت آن را به مجلس داده مطرح مذاکره خواهد شد حال این میرود به کمیسیون راپورت کمیسیون قوانین مالیه در خصوص متوفیات قرائت شود.(راپورت کمیسیون قوانین مالیه در باب طرح قانونی راجع به حقوق متوفیات قرائت شد.)
میرزا داوود خان ـ این شور اول است یا شور ثانی است.
(شروع به شور ثانی در مواد گردید در ماده اول مذاکرات لازمه به عمل آمد بعضی توضیحات لازم بود آقای فهیم الملک مخبر کمیسیون توضیحات دادند.)
رئیس ـ در این ماده مذاکرات کافی است حالا رأی میگیریم هر کس با راپورت کمیسیون موافقت دارد ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد … .)
معاضد الملک ـ عده حضار ۵۹ نفر ورقه سفید ۳۹ ورقه آبی ۱۰ امتناع ۱۰.
اسامی تصویب کنندگان:
سید محمد رضا ـ معاضد الملک ـ معتمد التجار ـ مرتضی قلیخان ـ دکتر امیر خان ـ نوبری ـ لسان الحکما ـ فاتح الملک ـ قوام الاسلام ـ معاضدالسلطنه ـ
مستشار الدوله ـ دکتر اسمعیل خان ـ ذکاءالملک ـ ناصر الاسلام ـ متین السلطنه ـ میرزا داوودخان ـ حکیم الملک ـ ادینه محمد خان ـ حاجی آقا ـ حاجی میرزا ـ موتمن الملک ـ ارباب کیخسرو ـ وکیل التجار ـ اسدالله میرزا ـ صدیق حضرت ـ ابوالقاسم میرزا ـ منتصر السلطان ـ وحید الملک ـ مرتضی قلی خان بختیاری ـ اسدالله خان ـ عز الملک ـ حسن علی خان ـ میرزا محمد صادق طباطبائی ـ فهیم الملک ـ سید نصر الله ـ معزز الملک ـ وزیر زاده ـ ممتاز الدوله ـ دهخدا.
اسامی رد کنندگان:
حاجی شیخ علی خراسانی ـ میرزا احمد ـ ادیب التجار ـ سید حسین کزازی ـ صدرالعلما ـ شیبانی ـ سید جلیل ـ آقا شیخ علی ـ دکتر علیخان ـ شیخ رضا.
(ماده ثانیه قرائت شد مذاکرات لازمه نیز در آن به عمل آمد و پاره ای توضیحات در آن داده شد.)
رئیس ـ رأی میگیریم در ماده دوم هر کس موافقت دارد ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد.)
معاضد الملک ـ عده حضار ۵۵ ورقه سفید ۴۳ ورقه آبی ۲ امتناع ۱۰.
رئیس ـ با اکثریت هر دو قبول شد.
اسامی رد کنندگان: آقا شیخ علی ـ شیخ رضا.
اسامی تصویب کنندگان:
معزز الملک ـ معاضد الملک ـ وزیر زاده ـ مرتضی قلیخان ـ فهیم الملک ـ مرتضی قلی خان بختیاری ـ محمد صادق طباطبائی ـ اسدالله خان ـ ناصر الاسلام ـ وحید الملک ـ متین السلطنه ـ دهخدا ـ فاتح الملک ـ حاجی آقا ـ ذکاالملک ـ ابوالقاسم میرزا ـ حسن علی خان ـ عز الملک ـ صدیق حضرت ـ میرزا ابراهیم خان ـ اردبیلی ـ ادینه محمد خان ـ حاجی میرزا اقا ـ اسدالله میرزا ـ وکیل التجار ـ ارباب کیخسرو ـ میرزا داوود خان ـ محمد هاشم میرزا ـ میرزا محمد علی خان تربیت ـ شیخ ابراهیم زنجانی ـ سید محمد رضا ـ موتمن الملک ـ دکتر امیر خان ـ شیبانی ـ سید جلیل ـ معتمد التجار ـ سید نصرالله ـ ممتاز الدوله ـ قوام الاسلام ـ مستشار الدوله ـ لسان الحکما ـ دکتر اسمعیل خان ـ سید محمد باقر.
شروع به قرائت ماده سوم گردید پاره این مذاکرات در آن به عمل آمد.
رئیس ـ در ماده سوم رأی گرفته میشود هر کس موافقت دارد ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد.)
معاضد الملک ـ عده حضار ۵۶ ورقه سفید ۴۳ ورقه آبی ۲ امتناع ۱۱.
رئیس ـ با اکثریت پذیرفته شد.
اسامی رد کنندگان: آقا شیخ رضا ـ آقا شیخ علی.
اسامی تصویب کنندگان:
قوام الاسلام ـ معتمد التجار ـ میرزا داوود خان ـ لسان الحکما ـ حاجی آقا ـ دهخدا ـ محمد هاشم میرزا ـ فاتح الملک ـ تقی زاده ـ دکتر امیر خان ـ میرزا ابراهیم خان ـ معزز الملک ـ ادینه محمد خان ـ اردبیلی ـ کاشف ـ ارباب کیخسرو ـ وکیل التجار ـ اسدالله میرزا ـ حسن علی خان ـ شیخ علی ـ موتمن الملک ـ ذکاالملک ـ شیخ ابراهیم زنجانی ـ شیبانی ـ صدیق حضرت ـ ابوالقاسم میرزا ـ منتصر السلطان ـ وحید الملک ـ عز الملک ـ طباطبائی ـ ناصر الاسلام ـ اسدالله خان ـ بختیاری ـ دکتر اسمعیل خان ـ فهیم الملک ـ وزیر زاده ـ معاضد الملک ـ ممتاز الدوله ـ حاجی میرزا آقا.
ماده چهارم قرائت شد مذاکرات لازمه به عمل آمد.
رئیس ـ رأی گرفته میشود در ماده چهارم هر کس تصویب میکند ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد.)
معاضد الملک ـ عده حضار ۵۸ ورقه سفید ۴۲ آبی ۲۴ امتناع ۱۴.
اسامی رد کنندگان: آقا شیخ رضا ـ حاجی شیخ علی.
اسامی تصویب کنندگان:
سید ابراهیم مدرس ـ محمد هاشم میرزا ـ فاتح الملک ـ قوام السلام ـ دهخدا ـ معتمد التجار ـ لسان الحکماء ـ حاجی میرزا آقا ـ دکتر امیر خان ـ حسن علی خان ـ بختیاری ـ میرزا داوود خان ـ معزز الملک ـ عز الملک ـ وزیر زاده ـ فهیم الملک ـ متین السلطنه ـ معاضدالملک ـ مرتضی قلیخان ـ میرزا ابراهیم خان ـ مستشار الدوله ـ موتمن الملک ـ آقا سید محمد رضا ـ ممتاز الدوله ـ حاجی اقا شیرازی ـ ناصر الاسلام ـ سید نصر الله ـ ارباب کیخسرو ـ وکیل التجار ـ ذکاالملک ـ صدیق حضرت ـ ابوالقاسم میرزا ـ منتصر السلطان ـ وحید الملک ـ طباطبائی ـ اسدالله خان ـ اسد الله میرزا ـ سید محمد باقر ـ اردبیلی ـ ادینه محمد خان ـ کاشف ـ شیبانی.
رئیس ـ با اکثریت پذیرفته شد ماده پنجم خوانده شود.(خوانده شد.)
رئیس ـ مخالفی که نیست رأی میگیریم به ماده پنجم موافق راپورت کمیسیون هر کس تصویب میکند ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد و نتیجه به قرار ذیل اعلام شد.)
معاضد الملک ـ عده حضار ۶۰ ورقه سفید علامت قبول ۴۳ ورقه آبی علامت رد ۴ امتناع ۱۳.
اسامی رد کنندگان: حاجی شیخ علی ـ شیخ ابراهیم زنجانی ـ شیخ رضا ـ تقی زاده.
اسامی تصویب کنندگان:
سید ابراهیم ـ مستشار الدوله ـ معزز الملک ـ سید نصر الله ـ حاج میرزا آقا ـ قوام السلام ـ فاتح الملک ـ معتمد التجار ـ محمد هاشم میرزا ـ دکتر امیر خان ـ نوبری ـ تربیت ـ لسان الحکما ـ موتمن الملک ـ سید محمد رضا ـ کاشف ـ آقا شیخ علی ـ اردبیلی ـ اسدالله میرزا ـ ادینه محمد خان ـ میرزا ابراهیم خان ـ ابوالقاسم میرزا ـ دهخدا ـ منتصر السلطان ـ وکیل التجار ـ ممتاز الدوله ـ میرزا مرتضی قلیخان ـ معاضد الملک ـ وزیر زاده ـ حاجی اقا ـ مرتضی قلیخان ـ میرزا اسدالله خان ـ وحید الملک ـ فهیم الملک ـ ناصر الاسلام ـ طباطبائی ـ سید محمد باقر ـ متین السلطنه ـ عز الملک ـ ذکاالملک ـ حسن علی خان ـ صدیق حضرت ـ ارباب کیخسرو.
رئیس ـ ماده پنجم با اکثریت تصویب شد ماده ششم خوانده شود.(ماده ششم قرائت شد راجع به اینکه تقسیم آنچه در حق مرثه برقرار میشود موافق مواد سوم و چهارم و پنجم قانون وظایف خواهد بود در قانون وظائف تقسیم حقوق را در حق ورثه متوفی مطابق ایه کریمه الذکر حظ الاثنین تقسیم نموده است و در شور اولی آقای تقی زاده پیشنهاد کرده بود که این تفاوت برداشته شده به بالسویه بین ذکور و اناث تقسیم شود پیشنهاد معظم الیه در آن جلسه با اکثریت قابل توجه شده به کمیسیون رجوع شده بود و کمیسیون از وزارت مالیه توضیحات لازمه خواسته بود وزارت مالیه توضیحات اظهار داشته بود که چون حقوق وراث ذکور در صورتی که داخل خدمت دولتی شوند از مقرری ایشان کسر خواهد شد و به علاوه با مقتضیات مملکت مخارج ورثه ذکور بیش از ورثه اناث است در این صورت خوب است به طوریکه در قانون وظایف سابق اختلاف گذاشته شده است در این مورد نیز همان اختلاف منظور گردد کمیسیون بنابراین توضیح عین ماده سابق را تصویب کرده به مجلس عودت داده بود.
در این خصوص مذاکرات زیاد شد پاره ای توضیحات نیز آقای تقی زاده دادند لکن اکثریت با راپورت کمیسیون موافقت داشت در این موقع رئیس اظهار داشت که مذاکرات کافی است در ماده پنج به قیام و قعود رأی میگریم هر کس با راپورت کمیسیون موافقت دارد قیام نماید.)
رئیس ـ با اکثریت پذیرفته شد.(شروع به قرائت ماده هفتم گردید قدری شور در آن نمودند آقای دکتر علی خان پیشنهادی نمودند به مضمون ذیل.)
این بنده پیشنهاد مینمایم که ماده هفت به مضمون ذیل نوشته شود.
ماده هفتم: اشخاصی که مستمری شخصی دارند و باید وظیفه ارثی به آنها برسد معادل آن از وظیفه شخصی کسر خواهد شد.
در قابل توجه بودن این پیشنهاد رأی گرفته شد و با اکثریت رد شد راپورتر تقاضا کرد که این ماده به کمیسیون عودت داده شود.
ماده هشتم قرائت شد راجع به تسعیر حقوق جنسی در این ماده نیز مذاکرات زیاد به عمل آمد و پاره ای توضیحات آقای فهیم الملک دادند آقای دکتر علی خان از قرار ذیل پیشنهاد کردند این بنده پیشنهاد میکنم حقوق جنسی تا ده خروار بر طبق قانون متوفیات سابق و از ده خروار زیاده ضبط دیوان خواهد شد.
رئیس ـ هر کس این پیشنهاد را تصویب میکند قیام نماید.(رد شد.)
رئیس ـ حالا رأی میگیریم به راپورت کمیسیون هر کس تصویب میکند ورقه سفید خواهد انداخت.(رأی گرفته شد و رد شد.)
معاضد الملک ـ عده حضار ۵۹ ورقه سفید ۳۰ ورقه آبی ۲۱ امتناع ۸.
اسامی رد کنندگان: منتصر السلطان ـ دکتر
علیخان- میرزا احمد - شیخ ابراهیم - صدیق حضرت - ادیب التجار - سید ابراهیم - شیخ محمد - سید حسین کزازی - شیبانی - حکیم الملک - تربیت - شیخ رضا - آقا شیخ علی - نوبری - صدر العلما - سید جلیل - وحید الملک - سید محمد باقر - حسن علی خان.
اسامی تصویب کنندگان:
دکتر اسمعیل خان - سید نصر الله - طباطبائی - مستشار الدوله - قوام السلام - فاتح الملک - مؤتمن الملک - سید حسین اردبیلی - حاجی آقا - آدینه محمد خان - اسدالله میرزا - وکیل التجار - دهخدا - ارباب کیخسرو - عز الملک - متین السلطنه - اسدالله خان - فهیم الملک - وزیر زاده - معاضد الملک - معزز الملک - مرتضی قلیخان - ممتاز الدوله - کاشف - نواب.
رئیس اظهار نمود ماده هشتم با اکثریت تصویب شد.
رئیس ـ در این ماده به قیام و قعود رأی میگیریم هر کس موافقت با راپورت کمیسیون دارد قیام نماید.(اغلب قیام نمودند.)
رئیس ـ با اکثریت پذیرفته شد رأی آخرین میماند با اینکه ماده هفتم به کمیسیون رجوع شده مراجعت کند خاطر آقایان مسبوق است خیلی عرایض در باب مقطوعات حقوق هذه السنه به مجلس رسیده است و در این باب به وزارت مالیه رجوع شده وزارت مالیه در جواب تمام آنها یک لایحه نوشته است که یکی در موضوع مذاکرات روز پنج شنبه خواهد بود به علاوه دستور آن جلسه راپورت کمیسیون محاسبات راجع به مطالباتیکه مردم از مجلس سابق ادعا میکنند راپورت کمیسیون فوائد عامه راجع به فابریک صابون سازی و غیره طرح آقای دکتر امیر خان در خصوص اخذ تومانی یک قران از مالیات نواقل برای مخارج حفظ الصحه.
حاجی آقا ـ بودجه مجلس هم طبع و توزیع شده آن را هم جزء دستور خوب است منظور نمائید.
رئیس ـ گمان میکنم که بیشتر وقت نداشته باشیم آن روز اینجا مذاکره شد که دو کمیسیون فوق العاده از شعبات تشکیل شود فقط از دو شعبه انتخاب کرده اند از سایر شعبات خواهش میشود که زودتر منتخب خودشان را بفرستند.
میرزا داوود خان ـ در چهار ماه قبل وزیر عدلیه قانون قبول نکول بروات را پیشنهاد کرد و فوریت آن را تصویب کرد و به موجب نظامنامه داخلی هر جیزی که فوریت آن تصویب شد باید زود از مجلس بگذرد و تا به حال یحتمل اگر یک نظامنامه از طرف وزارت عدلیه آمده بود ممکن بود از مجلس گذشته باشد و این همین قسم مانده استدعا میشود هر چه زودتر این به مجلس بیاید و بگذرد دیگر آنکه در خصوص نمایندگان ارامنه مدتی است که به مجلس اظهار شده خوب است زودتر تکلیف آنها معین شود که اگر یک نفر لازم است بفرستند بفرستند اگر دو نفر باید بفرستند بفرستند بی تکلیف نمانند.
رئیس ـ اما در خصوص قانون قبول و نکول بروات چون رجوع شده بود به کمیسیون و حالا چند روز است که راپورت آن طبع و توزیع میشود در روز شنبه مطرح شور خواهد شد اما در باب نماینده ارامنه خاطر شما مسبوق است که بنا بود آن کمیسیون یک جلسه با وزراء در آن باب صحبت نمایند به واسطه این چند روز تعطیل کابینه تأخیر شد باید یک ترتیبی همین دو سه روزه در این باب داده شود.
میرزا داوود خان ـ یک عرض دیگر بنده راجع به بودجه وزارت خانه ها بود که بر حسب قانون باید پانزده روز قبل از سال نو لااقل به مجلس بیاید و الان تقریبا دو ماه از سال میگذرد و نیامده است به این ترتیب میترسم حال بودجه امساله هم حال بودجه چهارماهه سابق را پیدا کند در این صورت لازم میدانم از طرف مجلس در این خصوص تاکیدی به وزات خانه ها شود که هر چه زودتر بودجه خودشان را به مجلس بفرستند.
صدیق حضرت ـ چون فردا جلسه کمیسیون قوانین مالیه است قانون متوفیات مطرح شده در خصوص ماده هفت راپورت داده خواهد شد خوب است جزء دستور جلسه آتیه بفرمائید که به واسطه این یک ماده نماند.
رئیس ـ بسیار خوب.
فهیم الملک ـ در باب بودجه ها که فرمودند کمیسیون مالیه به تمام وزارت خانه ها نوشته است که هر چه زودتر بودجه خودشان را بفرستند حتی نوشته است که اگر بفرستند به وزارت مالیه نوشته میشود که مخارج به آنها داده شود.
(رئیس حرکت کرد. مجلس یک ساعت از شب گذشته ختم شد.)