مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آذر ۱۳۴۶ نشست ۱۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آذر ۱۳۴۶ نشست ۱۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۲ آذر ۱۳۴۶ نشست ۱۴

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۲

جلسه: ۱۴‏

مجلس در ساعت نه و پانزده دقیقه صبح به ریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

فهرست مطالب:

- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

نایب رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه-

آقایان مرتضوی- خواجه نوری- مهندس معینی- اخلاقی - ساگینیان- پروفسور مخبر فرهمند- عجم- مهندس عطائی- پاینده- محسنی- دکتر بهبودی و بانو زاهدی.

غائبین بی اجازه

آقایان دکتر ابریشمی- مهندس معتمدی.

غائبین مریض

آقایان مجد- دکتر صاحبقلم- طباطبائی- مهندس اردلان- مهندس کیا- ادیب سمیعی- پرویزی- مهندس زنجانچی- تیمسار سر لشکر همایونی- دکتر عدل- مروتی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: کاظم مسعودی- مهندس عترت- پردلی

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: کاظم مسعودی- مهندس عترت- پردلی

نایب رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای کاظم مسعودی تشریف بیاورید

مسعودی- با اجازه همکاران محترم من قبل از اینکه تصدیع بدهم باید بگویم چون من جزئی از نطقم را که مربوط به خاطرات گذشته است برای اینکه اشتباهی گفته نشود آنرا نقل کردم بقیه را خودم صحبت می‌کنم چون فرصتی نشد که نطقی تهیه بشود و اگر ایراد و اشتباهی داشت با گذشتی که در همکاران محترم سراغ دارم بنده را می‌بخشند. الان که ما در اینجا جمع هستیم و برای انجام وظیفهملی که به ما واگذار شده انجام وظیفه می‌کنیم در گوشه‌ای از مملکت ما به دست توانای رهبر عالیقدرمان در چند ساعت دیگر بزرگترین کارخانه‌های لوله سازی افتتاح می‌شود البته ما وقتیکه می‌شنویم یک یک کار عمرانی مفیدی انجام می‌شود یا کارخانه‌ای افتتاح می‌شود یا سدی را افتتاح می‌کنند فقط خبرش را تا آنجا که امکان داشته باشد از رادیو و جراید و تلویزیون می‌بینیم و می‌شنویم ولی به اهمیت موضوع آنطور که باید و شاید یا دستگاه‌هایمان وظیفه‌شان را خوب انجام نمی‌دهند و یا از بس کارهای مفید در مملکت انجام می‌شود توجه زیادی بهش ندارند مطلب دیگری است دیشب وقتی که سالنامهدنیا را مطالعه می‌کردم در آنجا برخورد کردم به خاطرات یکی از امیران ارتش که خدایش بیامرزد اکنون در میان ما نیست آنجا اشاره شده بود که وقتی راه خوزستان- تهران به دست رضا شاه بزرگ افتتاح می‌شد چون این راه مربوط به خوزستان است که امروز هم مثل گذشته مورد توجه است عین آن را نقل می‌کنم «پس از اینکه خوزستان از ید شیخ خزعل خارج گردید رضا شاه به فکر افتاد قبل از هر چیز استان زرخیز خوزستان را به تهران متصل نماید تا اهالی کشور مجبور نشوند برای رفت و آمد به داخل کشور راه دور و درازی را پیموده و از راه شوسه یک کشور خارجی استفاده نمایند تا آن موقع راه تهران تا خرم آباد تا حدودی خوب و قابل استفاده بود و از خرم آباد تا اهواز می‌بایست راه شوسه احداث شود ولی علاوه بر وسائل کار یک مشکل بزرگ بر سر راه بود. آن وجود یاغیان لرستان بود که به هیچ وجه حاضر نبودند نیروهای ارتش به مناطق آنها گسیل شود و یا با احداث راه ارتباطی خانه و لانه و دهاتشان در سر جاده شوسه قرار بگیرد رضا شاه چاره‌ای نداشت جز اینکه راه شوسهخرم آباد به اهواز را به کمک توپ و تفنگ بسازد بدین منظور سر لشکر طهماسبی را ممور اینکار نموده و با عدۀزیادی سرباز که با مسلسل و انواع و اقسام وسائل آن روزی ارتش مسلح بودند به خرم آباد رفت و با استخدام هزاران نفر عمله شروع به تسطیح راه نمود.

در تمام مدتی که راه خرم آباد اهواز در دست ساختمان بود هر روز یاغیان به عملجات و مهندسین شیخون زده و عدهکثیری را با تفنگ و سلاح‌های سرد به قتل می‌رساندند تا به جائی رسید که عملجات با حقوقهای گزاف هم حاضر به کار کردن نمی‌شدند با اینکه در پناه سربازان مسلح کار می‌کردند ولی یقین داشتند که اگر به کار ادامه دهند مانند سایر رفقای خود به قتل خواهند رسید»بعد این را مفصل صحبت می‌کند تا مطلب جالب اینجاست که می‌رسد به روزی که باید اعلیحضرت رضا شاه بزرگ این راه را افتتاح کنند قبلاً دستور فرموده بودند که تمام سران عشایر در روز افتتاح آماده باشند و اعلیحضرت وقتی تشریف‌فرما می‌شوند آنها همه حضور داشته باشند این کار را آن شخص می‌نویسد که انجام دادیم و توانستیم یاغیان را با لباسهای محلی در آنجا آماده کنیم روز ۳۱ مهر ماه در تهران اعلیحضرت شاه با همراهان که آنجا باز نشان می‌دهد علاقه شاهنشاه بزرگ را به قوه مقننه و رکن چهارم مشروطیت یعنی مطبوعات تمام نمایندگان مجلس در رکابشان بودند و پنج روزنامه در آنوقت منتشر می‌شد که هر پنج مدیر روزنامه هم در التزام رکابشان بودند. می‌گویند چون شاه قبل از ورود به خرم‌آباد دستور داده بودند تمام سران عشایر را که تا آن روز یاغی بودند جمع کنند و از لباس محلی خارج نمایند و در صفوف مرتبی قرار داده تا موقع ورود به شهر با آنها برخورد کنند. در شش کیلومتری خرم آباد از اتومبیل پیاده شده و سوار اسب سفیدی که قبلاً برایشان تهیه کرده بودیم شدند و سواره عازم شهر شدند- از بیرون دروازه خرم آباد تا داخل شهر دسته دسته از یاغیان و گردنکشان لرستان صف کشیده و منتظر بودند و جالب این بود که هیچ یک از روساءالوار تا آن روز رضا شاه را ندیده بودند و تصور می‌کردند رضا شاه آدم معمولی است ولی همین که به قیافه مردانه او نظر انداختند و رشادت شاه را از اندام ورزیده او دیدند به خود لرزیده و به کلی تغییر قیافه دادندمخصوصاً رئیس یکی از طوایف لرستان که در ادوار اخیر (دوره پانزدهم و شانزدهم و هیجدهم) نماینده مجلس شورای ملی بود از ترس غش کرد و در میان صفوف دراز مستقبلین روی زمین افتاد و به دستور رضا شاه او را به بیمارستان شهر منتقل کردند.

رضا شاه بزرگ وقتی جلوی صفوف روساء عشایر رسید از اسب پیاده شد و خوب به قیافه‌ها نظر انداخت و در همین وقت یکی از سرکردگان عشایر قدم جلو نهاده جعبه تفنگی به عنوان کلید اسلحه لرستان تقدیم و گفت «دیگر شرارت و دزدی از این خطه رخت بربسته است» شاه در جواب اظهار داشت امیدوارم همین‌طور باشد ولی بدانید که در آینده یکی از شما افراد خیال راهزنی و چپاول و غارت اموال مردم را نمائید بلافاصله همهشما را معدوم خواهم کرد... فهمیدید یا نه؟ تمام الوارسرها را خم کرده گفتند اطاعت، اطاعت.

رضا شاه از صف طویل روسا عشایر بازدید به عمل آورد و لباسهای آنها را مورد دقت قرار داد و با چند نفر آنها به صحبت پرداخت و بعضی از آنها را هم با اسم و رسم می‌شناخت و به همین جهت با آنها بیش از سایرین تندی کرد و مخصوصاً خاطر نشان ساخت که در زمان ریاست وزرائی هر چه محبت به شما کردم و در برابر اعمال شما و گردنکشی‌های شما سکوت اختیار کرده و دستور قلع و قمع شما را ندادم فایده نکرد دیگر نه از محبت خبری می‌باشد و نه از سکوت برای اینکه آن دوره سپری شده و آن وضع بسر آمده و محال است بتوان با گردنکشی و گردنه بندی و تجاوز به حقوق مردم روی موافق نشان داد و شب را رضا شاه بزرگ در همانجائی که حمله کرده بودند به سران عشایر و دزدان و یاغی‌ها ماندند نویسنده می‌نویسد که در آنجا ما تا صبح بیدار ماندیم برای اینکه عکس العمل فرمایشات شاهنشاه در روسای عشایر چه خواهد بود صبح دیدیم اوضاع اصلاًعوض شد و همه سرجای خودشان برای بدرقه شاه ایستاده بودند. این مقدمه را که عرض کردم برای اینکه همکاران عزیز بدانند که اگر ما میآئیم اینجا صحبت می‌کنیم برای این است که قدر نعمت را بدانیم و شکر بکنیم نعمتمان افزون خواهد شد به آن دلیلی که عرض کردم اگر از بعضی از دستگاه‌های دولت تعریفی بشود و از بعضی تکذیبی بشود از آنکه تعریفی شده باید بفهمد و یا آنکه تکذیب شده خیال نکند که نظری بوده که باید از او تکذیب بشود من قبلاً معذرت خواستم چون اینطور نیست فقط آنچه که به خاطرم بوده یادداشتی کرده‌ام که تیترش یادم نرود و آن این است که ما که آمدیم اینجا و مطالبی به عرض می‌رسانیم برای خواهش و استدعا و تمنا نیامده‌ایم ما آمده‌ایم که همگی دست به دست هم بدهیم از قوه اجرائیه هم مدد و کمک بگیریم و از این وضعی که موجود است و این امنیتی که برقرار شده‌است قدردانی بکنیم و کارهای مملکت را سریع انجام بدهیم (صحیح است) مثلاً اینجا نگاه می‌کنیم می‌بینیم که در یک ساعت دیگر اعلیحضرت همایون شاهنشاه کارخانه بزرگ لوله‌سازی اهواز را افتتاح می‌کنند این کارخانه اینطور که نوشته بودند می‌تواند به زودی تمام احتیاجات لولهً گاز سرتاسری کشور را با این قراردادی که جدیداً بسته‌اند و انقلابی که در مملکت شد تاًمین کند و این گازی که سالها بی‌مصرف می‌سوخت و پریروز که ما به اهواز برای دیدن این کارخانه لوله‌سازی رفته بودیم دیدیم این شعله‌ها که به رنگ طلا هست دارد دود می‌شود و به هوا می‌رود دلخوشی ما این بود که بزودی انشاءاﷲ با همت مهندسین ایرانی و خارجی ما می‌توانیم این طلائی که الآن دارد دود می‌شود و آتش می‌شود و به هوا می‌رود اینها رامی‌توانیم ارز بگیریم و برای عمران و آبادیمان مصرف کنیم فردا اعلیحضرت همایون شاهنشاه بندر ماه شهر را افتتاح می‌فرمایند فقط توجه همکاران را به این نکته جلب می‌کنم که این بندر یکی از بنادر مهم نفت‌گیری دنیا شده و فردا افتتاح می‌شود و خیلی از مسائل سیاسی ما دیگر ازفردا حل خواهدشد یعنی بندری که به دست توانای شاهنشاه افتتاح می‌شود بندری خواهد بود که می‌تواند طرز بارگیری نفت ما را بکلی تغییر دهد نظرتان را جلب می‌کنم کشتی وقتی می‌آمد برای نفت‌گیری در آبادان یا در اسکلهخرمشهر پهلو می‌گرفت باید برای نفت‌گیری این کشتی سی و شش ساعت معطل بشود ولی از فردا در این بندر جدید بیست و چهار ساعت معطل می‌شود یعنی دوازده ساعت کمتر. ما این را ساده می‌دانیم اما دوازده ساعت از نظر مملکت خیلی اهمیت دارد و از نظر حسابی که خارجی‌ها می‌کنند و غرامتی که بابت هر یک ساعت تاخیر از بندر می‌گیرند.

نائب رئیس- آقای مسعودی وقت شما تمام است.

مسعودی- از ناطق بعدی استدعا می‌کنم چند دقیقه از وقتشان را به بنده بدهند.

نائب رئیس- آقای دکتر وحیدنیا از وقت شما استفاده کنند؟

دکتر وحیدنیا- تمام‌وقت بنده در اختیار ایشان است.

مسعودی- تشکر می‌کنم پس روی این موضوع وقتی که دقت می‌کنیم می‌بینیم که دوازده ساعت در اینجا صرفه‌جوئی شده و در حدود بیش از سه میلیون پوند در سال اضافه درآمد ارزی خواهیم داشت برای همین دوازده ساعت معطل نشدن و با یک فرق سیاسی که می‌رویم و از فردا این افتخار را خواهیم داشت که راهنمایان ایرانی کشتی‌ها را می‌آورند و راهنمایی می‌کنند (احسنت) شما به عمق این انقلابی که شده توجه کنید آنروز برای ایجاد یک راه شوسه برای همین مرکز زرخیز مملکت باید صدها لشکر و افسر بروند و هزارها فدائی بدهند یک راه را باز بکنند و امروز ما اینجا نشسته‌ایم (جوانشیر- انقلاب به تمام معنی و از جمیع جهات شده‌است و با تمام چهره انقلابی انجام شده نفرمائید که می‌گویند شده) الآن جواب جنابعالی را می‌دهم بعداً شما هم می‌توانید تشریف بیاورید اینجا و صحبت بفرمائید نکته در همین جا است که ما می‌گوئیم انقلاب شده آقا هم می‌گویند انقلاب شده بنده هم قبول دارم و هر روز هم می‌نویسیم ولی آن وزیری که امروز می‌آید و می‌گوید من فلان می‌کنم و چکار می‌کنم و چنین کردیم هر روز عکس و تفصیلات در تلویزیون و روزنامه می‌گذارد ولی باید شکر گزارشاه باشد ما در این مملکت روزهای پر جوش و خروش زیاد دیده‌ایم ما دیده‌ایم آمده‌اند پشت همین تریبون گفته‌اند که ما ورشکسته هستیم ولی امروز صبح اگر رادیو را می‌شنیدید می‌گفتند که ما ارز اضافی داریم (صحیح است) بنده می‌گویم که آقایان وزرا باید بجنبند حرکت کنند فعالیت کنند باید شب و روز بدوند ببینند که وقتی که رهبر مملکت و یا شهبانوی مملکت هر روز رنج سفر را تحمل‌می‌کنند و هر روز یک دستگاه عمرانی و یک دستگاه بهداشتی را می‌روند و از نزدیک می‌بینند نتیجه‌گیری می‌کنند دستوراتی می‌دهند و از آن بهره‌برداری می‌شود این آقایان هم بایست حرکت کنند انقلاب اداری که دیروز همکار محترم بنده صحبت می‌کرد و آقایان همه ناراحت شده‌بودند ما هم که حرفی نداریم و می‌گوئیم با اصول موافقیم ولی می‌گوئیم دستگاه توی دستگاه دولت درست نکنید شما وقتی در یک جائی یک قوانینی را قدرت می‌دهید که اجرا کنند باید سعی کنید که دستگاه‌ها هم بی‌نظر و بی‌غرض و با فعالیت بدون عیب انجام بدهند و اجرا کنند نه اینکه یک دبیری اگر ۵۰ تومان اضافه حقوق می‌خواهد بگویند نه ولی یک دبیر را می‌برید با ۵ هزار تومان استخدام می‌کنید باید این کارهائی که در وزارتخانه‌ها می‌شود با هم بخواند مثلاً امروز نگاه می‌کنیم وزارت خارجه را من اغلب شبها که در چاپخانه هستم و در ساعت۱۲:۳۰ یا یک بعد از نصف شب از جلوی این وزارتخانه رد می‌شوم می‌بینم بیست و چهار ساعت کار می‌کنند و شبها چراغهایش روشن است در تمام دنیا سفارتخانه‌های ما اصلاً درش بسته بود و دانشجو را کجا راه می‌دادند چون بنده یک نشریه هوائی‌دارم و اغلب با دانشجویان سر و کار دارم و در تماس هستم می‌دانم اصلاً عجیب شده‌است کی به اینها می‌رسیدند ولی حالا برای چی اینطور شده است یک شخص یا یک وزیر جوانی آمده است و با قدرت و دوستیهائی که داشته یک تحرکی ایجاد کرده‌است این حرکت باید طوری باشد که مداوم و در همه جا باشد (دکتر صدر- بالاخره گریز را زدید) شما اینجا صد تا گریز می‌زنید ما یکی از حقایق را می‌گوئیم شما هم بیائید این حقایق را بگوئید عرض کنم راجع به امنیت مملکت ما توی‌همین خیابان‌ها شبها و روزهائی را می‌دیدیم که از این طرف خیابان که رد می‌شدید کر و کر در‌ها بسته می‌شد یکی داد می‌کشید یکی فریاد می‌کشید و هر روز برای مملکت یک ناراحتی ایجاد می‌شد ولی امروز با این سیاستی که پرچمدار آن رهبر مملکت است با این موقعیتی که پیدا کرده‌ایم باید وقت را نگذرانیم تعارف را کنار بگذاریم و به عمل بپردازیم برای اینکه ما آن چیزها را دیده‌ایم و چون دیده‌ایم دیگر نمی‌خواهیم ببینیم این امنیت از بین برود برگردد به سابق همه کوشش می‌کنیم انشااﷲ که همین‌طور خواهدبود ولی برای اینکه برنگردد باید همه کوشش کنیم و فعالیت کنیم مطلب دیگری که باید اینجا به عرض همکاران محترم برسانم موضوع دانشجویان است همانطور که به عرض رساندم به تازگی در این دو سه ماه باز اگر مورد اعتراض رفیق عزیزم آقای دکتر صدر واقع نشوم در وزارت خارجه یک سازمان جدیدی برای دانشجویان داده شده‌است که هنوزاختیاری ندارد ولی توانسته که هر چه قدر از این دانشجویان میابند به تهران اینها را به کار بگمارند و برایشان کاری پیدا کنند ولی هنوز سفارتهای آنها در خارج آن وظیفه‌ای را که وفق بدهد و با انقلاب متناسب باشد انجام نمی‌دهند البته بعضی‌هایشان خیلی خوب کار می‌کنند بعضی‌هایشان خیلی خوب وظیفه خودشان را انجام می‌دهند لیکن آنها در اقلیت هستند و اگر یک توجهی بشود و یک برنامه‌ریزی بشود برای این تعداد زیاد دانشجو که الان در خارج داریم سازمانی داده بشود که اینها همانطوری که وزارت کار یک سازمانی داده‌است و پرسش‌نامه‌هائی می‌فرستد کافی نیست اینها باید تکمیل بشود و می‌تواند دانشجویانی را که هنوز در آنجا مشغول تحصیل است و تحصیل او تمام نشده خارجیها از او قول می‌گیرند که بعد از تحصیل بروند و در دستگاههای اقتصادی آنها کار بکنند این کار را باید مملکت خودمان بکند البته مشکلات زیاذی هست و این کارها به این زودی نمی‌شود ولی برنامه را بریزید یک سال دو سال دیگر و از الان به دانشجوئی که می‌خواهد برود به خارج بگوئید ما برای دکتر اقتصاد یا طب یا مثلاً در کارگاه‌های فنی اینقدر کار داریم شما که می‌خواهید بروید در فلان کار تحصیل کنید و برگردید ما با کمال میل شما را می‌گذاریم سر کار و باید ترتیبی داده شود و راهنما باشد برای دانشجویان و من اساساً به اینکه جلوگیری بشود و سخت‌گیری بشود از اینکه دانشجویان نروند به خارج مخالفم برای اینکه اول ما باید وسیله تحصیل اینها را فراهم کنیم بعد جلویش را بگیریم که اینها به خارج نروند راجع به عمران و آبادی شهرها من اگر بخواهم از شیروان صحبت کنم ممکن است مورد ایراد واقع شوم که همه‌جا اینطور است ولی یک فرق شیروان با جاهای دیگر دارد و آن این است که دو دوره شیروان وکیل نداشته یکی دورهگذشته و دوره قبلش هم وکیلش مریض بوده و تمام مدت در خارج برای معالجه بوده است پس این دوره انقلابی که اشاره فرمودید شیروان وکیل نداشته و هیچ چیز برایش در نظر گرفته نشده البته اقداماتی می‌شود و دولت همه را در نظر دارد و با فعالیت رفقا و دوستان یک کارهائی انجام می‌دهند ولی یک چیزی را باید در نظر گرفت یک کارهائی خود به خود انجام می‌شود و جنبه کلی دارد که وقتی آدم می‌رود می‌ببیند که انجام شده است مثلاً در همین سفر اخیری که برای ایام تاجگذاری رفته‌بودم به شیروان یک دهی است به نام گلیان که در سه سال پیش یک قرص آسپرین آنجا پیدا نمی‌شد ولی دیدم با کمک سپاه ارتش خراسان یک درمانگاه مجهز و دکتر و دارو هست و قرص‌هائی که در آنجا دیدم و آمپول‌های گران‌قیمت البته من اطلاعات پزشکی ندارم ولی آن چیزهائیکه ما با آن سرو کار داریم با اسامی آن آشنایی داریم آنجا هست البته مملکت بزرگ است یک وقت است ما می‌سنجیم با بزرگ‌ترین ممالک اروپائی که شب ساعت چهار بعد از نصف شب هم که حرکت کنید شبانه از آن طرف مرزش رد می‌شوید این مملک را آسفالت کردن به آن رسیدن با آن جمعیت‌های شصت میلیونی و هفتاد میلیونی کار آسانی است ولی در مملکتی که الان بنده می‌خواهم به حوزه انتخابیه‌ام بروم اگر بخواهم با ماشین بروم دو روز طول می‌کشد این مملکت را اگر بخواهند آسفالت کنند و بهداشت آن را درست کنند این بسیار کار مشکلی است ولی قبل از این که در همین محل کارخانه قند درست بشود که هفتاد درصد سرمایه‌گذاری آن را دولت کرده است زندگی مردم از راه دیگری تامین می‌شد الان ۵سال است که یک سرقت در آنجا اتفاق نیفتاده هر چه عمران و آبادی بشود و کارخانه ساخته بشود وضع درست می‌شود خواستم توجه شما را به این موضوع جلب کنم چند روز پیش به دو نفر از آقایان وزراء گفتم اگر در سه سال چهار سال پیش می‌گفتند نگذاشتند کار کنیم دیگر این عذر را از شما نمی‌پذیرند امروز شاه مملکت پشت و پناه شماست مطبوعات شما را تایید می‌کنند مجلس در اختیار فراکسیون اکثریت است و تایید می‌کند و شما می‌روید و میائید پس دیگر نشد ندارد فردا اگر گفتید نشد اهمال کردید (دکتر مهذب- مطبوعات هم هست؟) عرض کردم هست آقای دکتر مطبوعات با تمام قدرتشان هستند ولی ممکن است بعضی‌ها قدر ندانند خوب شد این را گفتید که درد دلم باز بشود مطبوعات غیر از یک نفرشان که برای چاپ فرمان شاه پول می‌گیرد ولی بقی‌شان تمام مثل شمعی هستند که می‌سوزند و از بین می‌روند (دکتر صدر- از یک نفر بیشتر هستند) جنابعالی دونفر را می‌دانید ولی بنده یک نفر را اطلاع دارم نمایندگان محترم باید توجه بفرمایند مطبوعات در هیچ دوره‌ای مثل الان آزادی که امروز دارد نداشته این را تعارف نمی‌کنم اگر مطبوعات نمی‌نویسند اهمال خودشان است ولی یک موضوع است که شما از مطبوعات توقع دارید که فردا صبح تمام نطق مرا بنویسند ولی من که چهار صفحه روزنامه دارم که یک صفحه آن را بایست آگهی دولتی بگذارم که تامین بشوم سه صفحه‌اش هم اگر حساب بکنید با آن‌هائی که آن امکانات را دارند من چند برابر آن‌ها می‌نویسم.

نایب رئیس- آقای مسعودی وقت جنابعالی تمام شده و از تمام وقت دکتر وحیدنیا هم استفاده کرده‌اید.

مسعودی- لطفاً یک دقیقه فرصت بدهید.

نایب رئیس- بفرمائید.

مسعودی- ولی اگر گردن مرا بزنند بنده از چاپ فرمان شاه پول نمی‌گیرم (احسنت).

نایب رئیس- آقای مهندس عترت بفرمائید.

مهندس عترت- به نام خداوند تبارک و تعالی از درگاه حضرت احدیت جلت عظم بسیار شکرگزارم که مرا توفیق عنایت فرمود که به نمایندگی اهالی نجیب و شاه دوست شهرستان جیرفت در این مکان مقدس و کعبه آمال ملت ایران با اجازه مقام معظم ریاست و در محضر شما برگزیدگان مردم شریف ایران و از زبان آن‌ها خواسته‌ها و نظراتشان را گاه و بیگاه به عرض رسانده وتا حد توانائیم وظیفه ملی خود را ایفا نمایم.

انگیزه‌ای که امروز موجب شد مصدع شده و چند دقیقه وقت همکاران دانشمند و محترم خود را اشغال کنم اولاً موضوع انتشار کتاب نفیس کلمه علیا می‌باشد که اخیراً به فرمان مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به مناسبت تقارن آغاز پانزدهمین قرن بعثت مسعود حضرت ختمی مرتبت محمد بن عبداﷲ صلی اﷲ علیه و آله و سلم با جشن‌های فرخنده تاجگذاری شاهنشاه وعلیا حضرت شهبانوی گرامی ایران چاپ گردیده و از جانب خواهر و الاتبارشان والاحضرت شاه دخت اشرف پهلوی به مسلمانان ایران و از جمله به نمایندگان مجلس هم یک جلد هدیه گردیده است.

اصولاً ایام فرخنده جشنهای تاجگذاری منبعی پر خیر و برکت برای ملت ایران بود زیرا به میمنت این جشنها علاوه بر انجام بسیاری از کارهای عمرانی عام المنفعه مانند ساختن مساجد-بیمارستانها- درمانگاهها- دبستانها- دبیرستانها- آسفالت کردن خیابان و پیاده‌روها- دیوارکشی و نرده‌کشی و نوسازی ساختمانها در سراسر کشور دانشمندان و مطلعین و نویسندگان هم مبادرت به جمع‌آوری و انتشار سوابق تاریخی شاهنشاهی ایران نموده وسازمان‌های اداری نیز پیشرفت‌های همه جانبه کشور مارا از بدو انقلاب سفید شاه و مردم طی نشریه‌های جامعی به استحضار عموم ملت ایران و جهانیان رسانیدند که تعداد این گونه کتب و نشریات تا آنجائی که به دست اینجانب رسیده است بیش از ۳۷ مجلد می‌باشد و جامعه مطبوعات مهمه کشور هم در این مورد دو وظیفهخود را به نحو احسن انجام دادند که در خور تحسین و تمجید است ولی کتاب کلمه علیا که حسب‌الامر ذات مبارک ملوکانه چاپ و منتشر شده است سرآمد کلیه آنهاست. لازم می‌داند به مناسبت شروع ماه مبارک رمضان که فصل نزول آیات کریمه قران مجید است توضیح بیشتری درباره کتاب کلمه علیا داده شود. این کتاب شامل یک هزار آیه منتخب از آیات مبارکه کلام‌اﷲ مجید می‌باشد که کلاً از جانب خداوند علی اعلی به پیغمبر اسلام صریحاًخطاب گردیده و به وسیله یک فرد متدین و خدمتگزار بنام دکتر احسان‌اﷲ علی استخری جمع‌آوری و به فارسی روان ترجمه و به اراده ملوکانه چاپ و در روز عید مبعث انتشار یافته است. شاهنشاه عظیم‌الشان ما در نتیجه ایمان راسخ به آئین مقدس اسلام و احترام به مبانی و مقدسات مذهب حقه‌جعفری نه تنها در جامعه مسلمانان ایران بلکه در بین مسلمانان جهان دارای ارج و منزلتی بسزا بوده و عموم شیعیان معظم‌له را پرچمدار مذهب شیعه می‌دانند و بسیار مناسب است امروز که روز آغاز عبادت خاصه مسلمانان می‌باشد به پیشگاه با عظمت چنین شاهنشاهی سر تعظیم فرود آورده و از درگاه قادر علی‌الاطلاق طول عمر و دوام و جلال سلطنت معظم‌له و سعادت و سلامت خاندان جلیل سلطنت را خواستار شویم.

عرض دیگر یا انگیزه دوم بنده از لحاظ تصدیع آنکه روز یکشنبه هفته گذشته به مناسبت برگزاری مراسم هفته روشندلان بنا به دعوت همکار دانشمندم آقای دکتر خزائلی آموزشگاه نابینایان بزرگسال را بازدید کردم و نمونه‌هائی از کار و ابزار و پیشرفت‌های این افراد شریف اجتماع ما که از نعمت دیدن محروم ولی از نعمت استعداد و هوش به نحو شایسته‌ای برخوردارند مشاهده کردم که راستی باعث اعجاب و تحسین بود آموزشگاه مزبور تحت سرپرستی انجمن ملی هدایت و حمایت نابینایان مورد تایید شاهنشاه آریا مهر قرار گرفته به وجود آمده و زیر نظر آقای دکتر خزائلی و نابینایان دانشمند دیگر اداره می‌شود. من بسیار محظوظ شدم وقتی که دیدم به افراد نابینا خواندن و نوشتن- موسیقی- نجاری- مجسمه سازی- ماساژ طبی و صنایع یدی دیگر تعلیم داده می‌شود برای شرکتها و ادارات دولتی نابینایان تلفونی تربیت نموده و آنها را برای زندگی مرفه و شرافتمندانه آماده کرده و به پای بینایان هنرمند کشور می‌رسانند. از آنجائیکه معتقدم به افراد خدمتگزار جامعه به خصوص خدمتگزاران طبقه محروم به هر لباس و مقام باشند بایستی نهایت احترام را مرعی داشت از این جهت فرض می‌دانم از مساعی و اهتمام زایدالوصف و بی‌ریای آقای دکتر خزائلی و کلیه همکاران نابینای دانشمندشان در پیشگاه ملت ایران تمجید و تحسین بنمایم و خواهش نمایم که همه نمایندگان محترم این موسسه ارزنده را مورد بازدید خود قرار داده و در راه پیشبرد طبقه مستعد نا بینایان که مورد عنایات خاصه شاهنشاه عالیقدر و رهبر مدیر قاطبه ملت ایران هستند با دوست دانشمند و همکار خودمان که صدیقانه به خدمت محرومان قیام کرده است همکاری‌های نزدیک مبذول دارند و همچنین از مسئولان امور مخصوصاً وزراء معظم انتظار دارد که از این موسسه مفید به منظور تشویق و امیدوار ساختن عموم روشندلان اعم از مربیان و دانش‌آموزان بازدید نموده و در مقام رفع نیازمندی‌های مادی و معنوی و اجتماعی آن طبقه با استعداد برآیند.

مطلب سوم امروز بنده ارتباط دارد به استان کرمان و حوزه انتخابیه‌ام جیرفت.

زمانی که مملکت ما از لحاظ تقسیمات کشوری به چهار ایالت و هشت ولایت تقسیم‌بندی شده‌بود استان کرمان یکی از چهار ایالت ایران بود که اغلب رجال عالی مقام این مملکت تحت عنوان حکومت یا والی استاندار در این استان خدمت کرده‌اند ولی وضع شهرها و مردمان آن تا قبل از انقلاب سفید شاه و مردم مانند اوضاع قرن نوزدهم باقی مانده‌بود که خوشبختانه توجهات خاص شاهنشاه ملت پرور و عالیقدر ما همانطوری که به عمران اقصی نقاط مملکت معطوف بود به این استان هم مبذول گردید و بسیاری از عقب‌ماندگی‌ها جبران شد و مظاهر انقلاب سفید در سراسر استان به خوبی نمایان و عموماًاز ثمرات آن بهره‌مند شده‌اند ولی منویات شاهنشاه در رفاهیت و آسایش مردم این منطقه به مراتب بیش از آن حدی است که تاکنون انجام یافته و محققاً باید از طرف اولیاء امور کوششهای همه جانبه‌ای به عمل آید تا بتوان خاطر خطیر ملوکانه را در مسیر عمران و آبادی مناطق وسیع این استان اعم از شهرها و دهات راضی نمود یا از کارهائی که در درجه اول باید انجام شود آسفالت اساسی شاهراه کرمان است که خوشبختانه در برنامه چهارم قرار گرفته و در ملاقاتی که در معیت آقایان نمایندگان این استان با جناب آقای نخست‌وزیر دست داد معلوم شد که این کار و بسیاری از امور عمرانی دیگر در اوایل سال ۴۷ شروع می‌گردد و بنده در اینجا می‌خواهم قبلاًمراتب تشکر خود و مردم استان کرمان را خدمتشان عرضه دارم و تقاضا کنم آسفالت راه کرمان به دارزین هم که یکی از ضروری‌ترین‌راه سازی این استان است و منطقه حاصلخیز شهرستان جیرفت را به تهران وصل می‌کند و طول آن بیش از ۱۸۰ کیلومتر نیست و متاسفانه در برنامه چهارم منظور نگردیده همانطوری که خدمتشان عرض شده و وعده مساعد فرموده‌اند فراموش نفرموده و مقرر فرمایند در برنامه قرار گیرد.

این که نسبت به ساختن و آسفالت راه کرمان دارزین اصرار می‌ورزم لازم است بطور مختصر چند کلمه وضعیت شهرستان جیرفت را تشریح کنم.

شهرستان جیرفت که مرکز آن شهر سبزواران است یکی از شهرستان‌های حاصلخیز و بسیار مستعد کشور محسوب می‌شود که به آن هند کوچک ایران لقب داده‌اند این ناحیه در ۲۸۸ کیلومتری جنوب شرقی کرمان واقع شده و جمعیت آن در حدود ۱۷۰۰۰۰ نفر است و از این جهت دومین شهر استان کرمان می‌باشد ولی از لحاظ حاصلخیزی و تولید محصولات خارج از فصل و پیش‌رس از کلیه شهرستان‌های تابعه استان کرمان جلوتر است. در این شهرستان به مناسبت موقعیت خاصی که از لحاظ آب و هوا و جلگه‌های وسیع و کوهستان‌های ییلاقی مرتفع دارد نباتات و میوه‌جات گرمسیری و معتدله و حتی سردسیری به دست می‌آید و در حال حاضر مرکبات مرغوب مخصوصاً گرپ فروت (نوعی از پتاوی) و تخیلات ممتاز- نباتات روغنی- غلات- پنبه- صیفی جات و سبزیجات به دست می‌آید که عموماً این محصولات زودتر از محصولات سایر استان‌ها برداشت می‌شود کمااینکه خیار آن از اواسط اسفند و هندوانه آن در نیمه فروردین ماه به بازار تهران می‌رسد ضمناًعلاوه بر محصولات فوق‌الذکر تولید موز مرغوب انبه- نیشکر- چغندر قند- بادام زمینی- سوژا- کافشه (بذر گل رنگ) در این منطقه به خوبی میسر است و به واسطه همین مزایای زراعتی ناحیه بوده است که حسب‌الامر شاهنشاه آریامهر در سال ۳۶ ناحیه جیرفت را جزء ناحیه مطالعاتی عمرانی جنوب‌شرقی ایران قرار دادند و از آن سال تاکنون مهندسین مشاور شرکت‌های ایتال کنسولت وست کوپ و آبکاو و غیره در منطقه جیرفت به مطالعات عدیده از لحاظ زمین‌شناسی- نقشه‌برداری هوائی و زمینی- بهره‌برداری صحیح از آبهای‌زمینی- سدسازی مشغول بوده و هستند. ضمناً موظف شده‌اند برنامه‌های جامعی ضمن تعیین برآورد ثابت هزینه‌ها تنظیم و تسلیم دارند. شرکت آبکاو چندین چاه عمیق آزمایشی در نقاط مختلفه جلگه جیرفت حفر کرده که دو حلقه آن آرتزین گردیده‌است و گویا هر کدام از شرکت‌ها گزارشات کار خود را هم تنظیم و تسلیم مقامات مسئول نموده‌اند. از طرفی از دو سال قبل سازمان عمران منطقه جیرفت و میناب هم تشکیل و مدیر عامل آن که یکی از کارمندان لایق و دانشمند وزارت کشاورزی است مشغول تهیه مقدمات اجرای وظایف محوله بر طبق اوامری که شاهنشاه معظم ما برای عمران همه‌جانبه جیرفت صادر فرموده‌اند می‌باشد بنده ضمن عرض سپاسگزاری از مساعی کلیه دستگاه‌هایی که برای عمران جیرفت فعالیت می‌کنند از مقامات مسئول تقاضا می‌کنم هر چه زودتر برنامه‌های آنجا را به تصویب رسانیده تا رسماً عملیات عمرانی منطقه شروع گردد.

نایب رئیس- آقای مهندس عترت وقت جنابعالی تمام شد.

مهندس عترت- اجازه بفرمائید یک دقیقه دیگر به عرایضم خاتمه می‌دهم از جناب آقای دکتر نهاوندی که دستور فرمودند در آنجا لوله‌کشی آب و سایر تاسیسات لازم شود تشکر می‌کنم. در خاتمه اهالی جیرفت طی تلگرافی که به بنده مخابره کرده اندتقاضا دارند که هنگ ژاندارمری در شهرستان سبزه‌واران مستقر شود و گویا وعده چنین کاری را هم به آنها داده‌اند ولی هنوز عملی نشده. عین تلگراف را به مقام ریاست برای اقدام مقتضی تقدیم می‌دارم. ضمناً از وزارت محترم آبادانی و مسکن که کار لوله‌کشی و ساختمان تصفیه خانه آب مشروب شهر جیرفت را خاتمه و تحویل داده‌اند کمال تشکر را دارم (احسنت).

نایب رئیس- آقای پردلی بفرمائید.

پردلی- الآن بنده اعتراف می‌کنم در حضور اساتید حرف زدن خیلی برایم مشکل است اما چاره‌ای ندارم می‌خواهم به عرض نمایندگان محترم برسانم که سیستان دهها هزار سال است و قرن‌ها است که انبار غله ایران بوده و از لحاظ حاصلخیزی معروفیت جهانی و تاریخی دارد این انبار غله به واسطه کم شدن آب یعنی برگشتن آب از سیستان بیشتر اراضی حاصلخیز و زرخیز سیستان به صورت اراضی لم یزرع و بابر در آمده است و هر سال آب کمتر می‌شود و سطح کشت پائین‌تر می‌آید که مردم افسوس سال گذشته را می‌خورند و می‌گویند دریغ از پارسال و اغلب مردم آنجا جلای وطن کردند و دهات خالی از سکنه است هفته و ماهی نیست که عده‌ای مهاجرت نکنند در غربت اولاً به واسطه فقر، ناسازگاری آب و هوا، بی‌دوایی، و بی‌درمانی پدر و مادر جلوی چشم اطفال و اطفال جلوی چشم پدر و مادر از گرسنگی جان داده‌اند و می‌دهند دهها سال و قرنها سیستانیها بدون اینکه یک شاهی برای آنها خرج بکنند سیستان را انبار غله ایران نگه‌داشته‌اند و انبار غله ایران بود حالا علت چیست که با این تشکیلات عظیم آبیاری و آن همه خرجهای گزاف و سنگین سیستان رو به خرابی می‌رود علتش به نظر من این است که با این قانون‌هایی که هست سیستانی نمی‌تواند مخربین را تعقیب کند با این قوانین نمی‌توانیم از خراب‌کاری آنها جلوگیری کنیم برای اینکه اینها طوری قانون گذرانیده‌اند که مصونیت دارند و این قانون برای سیستان یک طرفی است ما تامین نداریم سیستانی‌ها تامین ندارند قانون وقتی خوب است که ضمانت اجرا داشته‌باشد، مجری خوب داشته‌باشد یعنی برابر هر ماده بایستی ضامن اجرا داشته‌باشد که مامور اجرا اگر خوب قانون را اجرا نکرد به نفع مردم اجرا نکرد مجازات شود مردم سیستان تقاضا دارند از جناب آقای نخست وزیر که وضع سیستان را اگر صلاح بدانند به فوریت در هیات دولت مطرح کنند و یک فرد سیستانی که من باشم احضار کنند تا حقایق را با توضیحات بیشتری به عرضشان برسانم که احیاناً اگر خواستند کاری انجام بدهند به نفع مردم سیستان باشد. اداره آبیاری سیستان را خراب کرده و به سرعت رو به خرابی می‌برد جمعیت سیستان جلای وطن کرده‌اند و هفته و ماهی نیست که عده‌ای نروند، پولهای گزافی به عنوان عمران و آبادی سیستان خرج شده و می‌شود یعنی بیت‌المال حیف و میل می‌شود در این جلای وطن مردم تلفات زیادی متحمل شده‌اند اینها کشاورزان هستند اینها ملت ایران هستند که به خاطر اینها انقلاب شده است (احسنت) جا دارد که توجه خاصی دولت جناب هویدا در مورد سیستان بفرمایند سوالاتی هم دارم از وزارت آب و برق و اصلاحات ارضی که تقدیم مقام ریاست می‌کنم و آن هم در مورد همین وضع سیستان است (احسنت).

نایب رئیس- نطقهای قبل از دستور تمام شد از نمایندگان محترم تقاضا می‌کنم با توجه به اینکه چند کمیسیون تشکیل شده ترتیبی فراهم بفرمایند که جلسه مجلس از اکثریت نیفتد چون الآن می‌خواهیم رای بگیریم و عده کم است (یک نفر از نمایندگان- عده‌ای از نمایندگان در کمیسیون هستند) به همین مناسبت عرض کردم چون دو سه کمیسیون تشکیل شده است آقایانی که تشریف دارند از جلسه خارج نشوند.

- تصویب صورت جلسه

۳ - تصویب صورت جلسه

نایب رئیس- راجع به صورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن

۴- طرح گزارش شور اول کمیسیون آبادانی و مسکن راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن

نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش شور اول راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی

کمیسیون آبادانی و مسکن در جلسه اول آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر نهاوندی وزیر آبادانی و مسکن لایحه شماره ۶۰۶۳۶ - ۱۳۴۶/۸/۱۷ دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را که به شماره ۴۷ چاپ گردیده موردرسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون، اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات از وزارت کشور منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل می‌شود. کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشور در مورد انجمن ده (به استثناء مقررات مربوط به انتخابات انجمن ده و کدخدا) به عهده وزارت آبادانی و مسکن واگذار می‌شود.

• تبصره ۱- آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به انجمن ده و امور آبادانی روستاها از طرف وزارت آبادانی و مسکن تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهدشد و تا آئین‌نامه‌های مزبور تصویب نشده است اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات و انجمن و شوراهای مربوطه کماکان بر طبق مقررات سابق وظایف خود را انجام خواهند داد.

• تبصره ۲- آن تعداد از کارکنان وزارت کشور آن مبلغ از بودجه و دارائی که باید از وزارت کشور به وزارت آبادانی و مسکن منتقل شود موجب تصویب‌نامه هیات وزیران تعیین خواهدشد.

ماده ۲- وظیفه ترویج خانه‌داری از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن محول می‌شود همچنین آن قسمت از وظایف و طرح‌های بهداشتی (ساختمانی و لوله کشی) مربوط به اداره کل بهداشت محیط وزارت بهداری که در روستاها انجام می‌شود یا خواهدشد با اعتبارات مربوط به طرح‌های مزبور به عهده وزارت آبادانی و مسکن وا گذار می‌گردد.

• تبصره- کلیه کارکنان به اموال و اعتبارات و تعهدات مربوط به اداره ترویج خانه‌داری از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل می‌شود.

مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن- مهندس عطائی.

گزارش شور اول از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون بهداری در جلسه ۵ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری و آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آبادانی و مسکن را در این مورد تایید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بهداری- دکتر رهنوردی.

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۷ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آبادانی و مسکن را در این مورد تایید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی نائینی.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۲ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آبادانی و مسکن را در این مورد تاییید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- دکتر رفیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۴ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن و آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری لایحه دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آبادانی و مسکن را در این مورد تایید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- محمد دیهیم.

گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشاورزی در جلسه ۸ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس آموزگار معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه دولت راجع به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آبادانی و مسکن را در این مورد تایید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس اسدی سمیع.

نایب رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر مهذب موافقید یا مخالف؟

دکتر مهذب- چند تذکر دارم.

نایب رئیس- جنبه موافق دارد آقای فضائلی موافقید یا مخالف؟

فضائلی- مخالفم

نایب رئیس- بفرمائید

فضائلی- البته خاطر خانمها و آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی مستحضر است که یکی از مسائل مهمه مملکت عمران روستا است این مسئله‌ای است که در واقع و در حقیقت کمال اهمیت را دارد و امروز پس از آن که ما به مفاهیم و فلسفه انقلاب بزرگ شاه و ملت پی برده‌ایم باید به مسئله عمران روستا فوق العاده اهمیت بدهیم عمران ۵۰ هزار ده که اکثریت قاطع مملکت در آنجا زندگی می‌کنند و بنیاد تولیدات ما را در آنجا می‌گذارند و مسئله کشاورزی و مسئله زندگی روستائی و روستانشینان در واقع چه در انقلاب شاه و ملت و چه از نظر دولت و ملت و همچنین از نظر مراکز مقننه ایران کمال اهمیت را دارد از این جهت اگر خاطر خانمها و آقایان نماینده را به نکاتی در این مورد جلب بکنم فکر می‌کنم که جا دارد که توجه بیشتری بشود قانونی به نام قانون عمران در زمان اعلیحضرت فقید گذشته است و اداره‌ای به نام اداره عمران در وزارت کشور تاسیس شد (موسوی ماکوئی- هیچ کاری انجام نداد) یک مدتی این اداره منضم به وزارت کار دوباره برگشت به وزارت کشور اساس کار بعد از توجه بیشتری که به عمران روستا شد که در هر ده انجمن دهی انتخاب بشود و این انجمن‌های ده عمران ده را زیر نظر بگیرند و احتیاجات ده را یادداشت بکنند و درباره آن تصمیم بگیرند عوایدی هم به دست بیاورند و طبعاً چون آن عواید کافی نیست دولت هم به تناسب با طرحهائی که آنها پیشنهاد می‌کنند کمک مالی به آنها بدهد و اگر برای اجرای آن طرحها نتوانند با نیروی خودشان با نیروی فنی خودشان این کار را انجام بدهند از لحاظ فنی، از لحاظ دادن طرح و نقشه، از لحاظ فرستادن کارشناس آن کارهائی را که دارند انجام بدهند البته عمران به معنی اعم منظور نظر است یعنی فقط مساله خشت روی خشت گذاشته و فی المثل یک حمام درست کردن نیست مساله این است که ما روستانشینان را به طرف یک زندگی بهتر رهبری کنیم (صحیح است) این یک مساله علمی است که یک قسمت جنبه معنوی دارد و یک قسمت جنبه مادی دارد که در کارهای ساختمانی خلاصه می‌شود ولی این کار به مناسبت پراکندگی دهات کشور خیلی کار مهم و مشکلی است از نظر دیگر چیزی که ما باید اعتراف کنیم این است که در مورد عمران روستا پیشرفت کافی نکرده‌ایم حتماً باید نسبت به این کار یک توجه خاصی بشود و آنها را جزو کارهای مهم مملکتی به حساب بیاوریم (صحیح است) در سال قبل حزب مردم یک سمینار و کنگره روستائی تشکیل داد و نظریات خودش را درباره عمران روستا در آنجا مطرح کرده و اکنون حزب مردم در مورد عمران روستاها نظری که دارد یک نظر قطعی شده است که به آن اعتقاد دارد و اگر اتفاقاً نظری مغایر پیدا شود ناچار است در واقع نظریات خود را بگوید و دلائل مخالفت خود را ابراز کند اما ما که در یک اقلیت بسیار شدید هستیم متوجه می‌باشیم که حکومت رای در دست نمایندگان محترم حزب ایران نوین است و تنها از طرف ما یک تذکری است ولی وقتی توجه بفرمائید که این حکومت با خانمها و آقایان حزب ایران نوین است البته به مسئولیت خطیری که در مقابل ملت و در مقابل نسل حاضر و بالاخره در مقابل شاهنشاه دارند همیشه متوجه بوده‌اند و همیشه متوجه هستند (روحانی- و به این جهت همه پیشنهادات خوب مورد احترام ما هست) البته ما در آن سمینار مثل دولت حاضر به این نتیجه رسیدیم (معیری- اکثریت هم شریف است) که دیگر وزارت کشور قادر نیست کار عمرانی روستاها را خود به تنهائی به عهده بگیرد ما به این نتیجه رسیدیم و دولت هم معلوم می‌شود به این نتیجه رسیده پس تا اینجا اختلاف نظری چندان نداریم (زنگ نایب رئیس).

نایب رئیس- اکثریت نداریم نمایندگان محترم وقتی خارج می‌شوند به تابلو توجه داشته باشند.

دکتر اسفندیاری- مذاکره مانعی ندارد.

نایب رئیس- مذاکره مانعی ندارد ولی تذکرش لازم است که نمایندگان محترم به تابلو توجه داشته باشند.

فضائلی- به هر حال تذکر مقام ریاست راجع به صحبت بنده نبود اجازه بفرمائید ما مطالعاتی که در خود وزارت کشور و یا در خارج وزارت کشور کرده‌ایم و به این نتیجه رسیدیم که معتقد شدیم که وزارت کشور دیگر قادر نیست که این کارها را انجام بدهد مختصری از آن نظرات و مطالعات را به عرض نمایندگان می‌رسانم و آن‌وقت ببینیم این لایحه با آن مطالعات چقدر وفق می‌دهد ملاحظه می‌فرمائید که کشور ما به طور تقریب دارای ۵۰ هزار ده کوچک و بزرگ است اما از همدیگر جدا و زندگی علیحده این ۵۰ هزار ده ۵۰ هزار انجمن می‌خواهد که انتخاب باید بشود و وزارت کشور با همه مساعی که کرده شاید به مناسبت نقص قانون و به همین مناسبت قانونی را هم پیشنهاد کرده است عوض کنند قادر نشده تمام ۵۰ هزار ده را برایش انجمن انتخاب بکند ولی هدف ما آرزوی ما انتظار مجلس از دولت این است که انتخابات انجمن ده‌ها تمام باشد و تمام دهات دارای انجمن دهی بشوند که بتوانند نسبت به وضع زندگی خودشان رسیدگی بکنند ما باید به آن توجه داشته باشیم که هر انجمنی هر دهی یک مقدار کار دارد کوچک و بزرگ می‌خواهد آب مشروب را سالم بکند یعنی از این صورت که از توی چاه با دلو آب در می‌آورند تبدبل کنند به طور صحیح‌تری که آب در دسترس مردم ده باشد می‌خواهند حمام، مدرسه بسازند می‌خواهند جائی بسازند برای تفریحات سالم و از این قبیل برای هر یک یک پیشنهاد دارد و فرض بفرمائید برای هر دهی به طور متوسط سه پیشنهاد دارند سه کار کوچک می‌خواهد انجام دهد این سه کار در مجموع ۵۰ هزار ده می‌شود ۱۵۰ هزار طرح و کار که برای این کارها پول خودش کافی نیست و برای هر یک یک مقدار کمک می‌خواهد از ۳۰% تا ۸۰% و حتی ۹۰% همین مسئله (ایلخانی پور- در بعضی نقاط صدی صد) گاهی همین‌طور است همین مسئله لازمه‌اش این است که این پیشنهادات خوانده بشود به صورت یک طرح اجرائی در بیاید معلوم بشود که چه چیز اینها کسر دارند و به اینها باید کمک بشود اگر کمک فنی و کمک نقشه‌ای لازم است انجام بشود و بعد یک نظارتی بشود که این طرحها انجام بشود ملاحظه می‌فرمائید که این مربوط می‌شود در سال به ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار طرح ما این حساب را می‌کردیم که در وزارت کشور تعداد بخش‌هائی که داریم کمتر از ۵۰۰ تا است و به طور متوسط به هر بخشی ۱۰۰ ده می‌رسد اما نظر به اینکه در بعضی قراء مملکت یک پراکندگی بسیار زیاد بینشان هست در بعضی دهات بعضی بخش‌ها بیش از ده دوازده ده تابع آنها نیست ولی در مقابل بخش‌هائی داریم که ۲۵۰ ده تابعه دارند این بخش‌ها و بخشداری‌ها هرگز قادر نخواهند بود به کار دویست ده برسند در اصول تشکیلات یک قاعده‌ای است یک واحد بیش از ۸- ۱۰- ۱۲ تا را نمی‌تواند برسد اگر شما می‌بیند یک تشکیلاتی وجود دارد که می‌خواهد ۲۰۰ واحد را سرکشی بکند آن تشکیلات ناسالم است آن نظمی که داده شده نظم صحیحی نیست به همین جهت ما معتقد بودیم مانند دولت که وزارت کشور دیگر قادر نیست که این کار عظیم و پر گسترش مملکت را رسیدگی کند و درست آن‌طوری که شاهنشاه انتظار دارند آن‌طوری که ملت انتظار دارد آن طور که طبع کار اقتضا می‌کند این کار را انجام دهد و یا به موجب این لایحه که دارای دو ماده است این طور در نظر گرفته شده است که این کار بر عهده وزارت آبادانی و مسکن باشد و بنده باید اینجا یک عرضی بکنم و در مطلبی که عرض می‌کنم مطلقاً نظر به شخصی ندارم به جناب آقای انصاری کمال غلاقه را دارم ولی با کمال صراحت عرض می‌کنم که وزارت کشور دیگر قادر نیست این کار را انجام دهد به توانائی کار و صلاحیت کامل جناب وزیر آبادانی و مسکن معتقد هستم (صحیح است) از جان و دل به ایشان احترام می‌گذارم اما یک بحث اصولی را دارم و پیش می‌کشم که مربوط است به تشکیلات و فقط برای جلب توجه نتیجه‌اش اساساً ممکن است این باشد که جوابی که به من می‌دهند آن نگرانی ما را در واقع رفع بکند و نتیجه این است که وزارتخانه‌ای که یک وزارتخانه مرکزی است و در حدود ۲۰ اداره در مراکز استان‌ها و فرمانداری‌های کل فقط دارد دیگر گسترش بیش از این ندارد این دستگاه بتواند جانشین یک دستگاهی باشدکه با وجودی که قریب ۵۰۰ شعبه به نام بخشداری داشت ما معتقد بودیم که نمی‌تواند به آن کار برسد یعنی هر دفتر فنی در سال در حدود ۱۰ هزار طرح را بخواند و در توی آن طرحها دو هزار طرح را اولویت بدهد و بعد برایش اعتباراتی برای هر طرح در نظر بگیرد دیگر اینکه همان‌طور که عرض کردم عمران روستاها مقصود فقط مساله ساختمانی نیست مساله رهبری روستانشینان به طرف یک زندگی بهتر است (صحیح است) فقط حمام ساختن کافی نیست بلکه این عادت و خوئی که به حد لازم از حمام استفاده کند را باید بیاموزند (دکتر رهنوردی- باید اول حمام وجود داشته باشد که بتوانند استفاده از آن را بیاموزند) هر دوی اینها باید با هم انجام بگیرد اگر بخواهید حضورتان عرض می‌کنم ما در مملکت ایران تجربه داشته‌ایم آقای دکتر رهنوردی (موسوی ماکوئی- اگر وسیله در اختیار روستائیان ایرانی بگذارند راه استفاده‌اش را به‌خوبی بلدند احتیاجی نیست که ایشان را یاد بدهند) به هر صورت مساله عمران مساله‌ای است که هم جنبه معنوی دارد و هم جنبه مادی رهبری آنها به زندگی بهتر. این مقصود اداره عمران است به اعتقاد من وزارت آبادانی و مسکن و شخصیت‌هائی که در آنجا کار می‌کنند دارای آمادگی ذهنی کافی برای مشکلات زندگی روستائیان نیستند اگر در کار ساختمانی فی‌المثل دارای صلاحیت فنی و دارای صلاحیت تجربی و دارای آمادگی ذهنی هستند ولی در مساله رهبری روستانشینان به طرف زندگی بهتر دارای یک چنین سابقه فکری نیستند این اندیشه‌ها در آنجا نبوده و باید عرض کنم اگر یک کفه ترازو اتفاقاً نسبت به وزارت کشور مقداری سنگین‌تر است یک کفه ترازو خیلی سبک‌تر است زیرا مامورین وزارت کشور دارای مطالعه بودند دارای سابقه بودند اگر تقصیری داشتند این طرز نبود که به کلی بی اطلاع باشند وقتی که توجه بفرمایید این مطلب که مامورین وزارت آبادانی و مسکن باید هر اداره تقریباً به ۴۰۰۰ ده یا سه هزار ده در استان‌ها برسد و تازه ارتباطی هم با مشکلات روستانشینان و زندگی آنها نداشته است باید تصدیق بفرمائید که واقعاً کار عظیمی است و من لااقل شهامت آقای وزیر آبادانی و مسکن را میستایم که چنین کار عظیمی را دارد تقبل می‌کند و می‌گوید که از عهده بر می‌آیم البته آرزو داریم که ایشان و دستگاه ایشان از عهده برآیند بنده راجع به تبصره اول ماده اول هم مطالبی دارم که البته مربوط است به کلیات اما شاهد من در تبصره اول ماده اول است که ناگزیر هستم آن تبصره را بخوانم تا بتوانم راجع به این مطلب عرضی را که دارم به عرض برسانم در ماده اول که اداره کل امور اجتماعی از وزارت کشور منتزع می‌شود و می‌آید به وزارت آبادانی و مسکن یک تبصره هست «تبصره ۱- آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به انجمن ده و امور آبادانی روستاها از طرف وزارت آبادانی و مسکن تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد...» اینجا به نظر می‌رسدکه آئین نامه اجرائی در اینجا تصویب می‌شود و در هیات وزیران و به پیشنهاد آبادانی و مسکن و بعد به موقع اجرا گذاشته می‌شود و ظاهراً به نظر می‌رسد اشکالی هم ندارد (دکتر حبیب‌اللهی- باطناً هم اشکالی ندارد) و یک چیز عادی است و تا آئین‌نامه‌های مزبور تهیه نشده هست اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات و انجمن شوراهای مربوط هم کماکان مطابق سابق وظایف خود را انجام خواهند داد این قسمت ذیلش نشان می‌دهد که آئین‌نامه‌های که تصویب خواهد شد جانشین قانون عمران و تعیین کننده وظایف وزارت آبادانی و مسکن در مورد عمران روستاها و بخش‌ها خواهد شد در واقع با این تبصره اجازه‌ای برای لغو و نسخ و تغییر و تبدیل قانون قبلی و ایجاد قانون جدیدی بکنند که منتها به مجلس نمی‌آید و به صحه ملوکانه نخواهد رسید به نظر بنده این کار اصولاً صحیح نیست این حق مجلسین است و در واقع از حقوق مشروطیت است ما در قانون اساسی در چندجا که اصولش را الآن برایتان قرائت خواهم کرد نشان می‌دهد که هر گونه تغییر قانونی که می‌خواهد پیدا شود مخصوصاً راجع به اساس کار وزارتخانه‌ها بحث کند باید به مجلس بیاید در مقدمه عرایضم عرض کردم ما یک دسته کوچکی هستیم که اینجا تذکرمی‌دهم این رای شما است که حقوق مجلس را حفظ باید بکند الآن بنده با خواندن قسمت‌های مربوط از قانون اساسی نظرتان را به اصل مطلب بیشتر جلب می‌کنم «اصل ۱۶- کلیه قوانینی که برای تشیید مبانی دولت و سلطنت و انتظام امور مملکتی و اساس وزارتخانه‌ها لازم است باید به تصویب مجلس شورای ملی برسد» (صحیح است) «اصل ۲۱- هر گاه در قوانین اساسی وزارت‌خانه‌ها قانون جدید یا تغییر و نسخ قوانین مقرره لازم شود با تصویب مجلس شورای ملی صورت خواهد گرفت اعم از اینکه لزوم آن امور از مجلس عنوان یا از طرف وزراء مسئول اظهار شده باشد».

و اصل سی و سوم «قوانین جدیده که محل حاجت باشد در وزارتخانه‌های مسئول انشاء و تنقیح یافته به توسط وزراء مسئول یا از طرف صدراعظم به مجلس شورای ملی اظهار خواهد شد و پس از تصویب به صحه همایونی موشح گشته و به موقع اجرا گذاشته می‌شود».

بنده شخصاً معتقد هستم که اصلاً این تبصره قابل طرح در مجلس نیست ولی البته اعتقاد شخصی بنده ربطی به اعتقاد مقام ریاست ندارد ولی در عین حال ناچار بودم تذکر بدهم این صحیح نیست که در مملکت ما یک قانونی بگذاریم و اجازه تشکیلات بدهیم ولی آنها چه کار می‌کنند خودشان تشخیص می‌دهند خودشان تایید می‌کنند.

نائب رئیس- آقای فضائلی شور اول است اگر پیشنهادی دارید بدهید.

فضائلی- متاسفانه چون ما با این لایحه مخالف هستیم هیچ گونه پیشنهادی هم نمی‌دهیم و این تذکرات را از این نظر می‌دهم که اکثریت در مورد این لایحه که خودشان طرفدارش هستند پیشنهاد لازم را تا ان حدودی که خودشان موافق هستند بدهند به هر حال بنده استدعا می‌کنم که بنیادی نگذاریم که این مسئله باب بشود که وزارتخانه‌ای تاسیس بشود ولی کار خودش را خودش تشخیص بدهد. این صحیح نیست و با اصول مشروطیت هم درست در نمی‌آید، عرض دیگری ندارم.

دکتر کیان- آقای فضائلی پیشنهاد بدهید.

نایب رئیس- بنده هم این تذکر را دادم که اگر پیشنهادی هست پیشنهاد بدهندچون لایحه در شور اول است، آقای دکتر مهذب به عنوان موافق صحبت می‌کنند بفرمائید.

دکتر مهذب- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم، بنده در عین حالی که با این لایحه موافق هستم اجازه می‌خواهم بدواً چند کلمه‌ای در خصوص فرمایشات همکار گرامی آقای فضائلی عرض کنم و بعد عرایض خودم را خدمتتان عرض می‌کنم. در مرحله اول از لحاظ اهمیت روستاها و اینکه ما در این مملکت پنجاه هزار ده داریم صحبت شد بنده خیال می‌کنم همین اهمیت است که مورد توجه دولت است، همین اهمیت است که مورد توجه مجلس است و از لحاظ همین اهمیت است که این لایحه تقدیم شد، بنابراین بحثی را که ما در مجلس دوره ۲۱ و حتی در محافل حزبی خودمان داشتیم امروز می‌بینیم که دولت جامه عمل می‌پوشاند به گواهی صورت مجلس‌های تمام دوره گذشته در بحث هائی‌که دوستان ما در اکثریت می‌کردند این مطلب بود که باید به فعالیت‌های متشتت در دهات خاتمه داده شود نظم و نسق جدیدی در عمران روستائی مملکت ظاهر شود، بنده خوش وقتم که دوستان ما در حزب مردم هم سمیناری تشکیل دادندو به همان نتیجه رسیدند که ما چند سال قبل رسیدیم، یعنی ما هم معتقد بودیم که باید به روستاها بیش از این توجه شود، باید به نحوه تشتت فعالیت‌ها در سطح ده توجه شود و بلآخره مردم ده بعد از زمان انقلاب باید از نظم و نسق به هنری بهره‌مند شوند، بنده خیلی خوشحالم که یکی از نظرات عمده حزب مردم یعنی بیرون آوردن اداره عمران وزارت کشور توسط دولت حزبی هویدا جامه عمل پوشید و الآن لایحه‌اش در محضر مقدس این مجلس مطرح است، یعنی هر وقت خواه اقلیتی خواه اکثریت پیشنهادی داده است که در صلاح مملکت بوده این پیشنهاد مورد توجه دولت قرار گرفته و غیر از این هم نمی‌تواند باشد بنده خودم بارها از ارشاد دوستان اقلیت در اصلاح بسیاری از قوانین و لوایح در کمیسیون‌ها استفاده کرده‌ام. من یقین دارم همان‌طور که جناب آقای فضائلی فرمودند ما هم در بسیاری از مراحل در کمیسیون‌ها و در جلسات علنی نسبت به اصلاح لوایح دولت پیشنهاد دادیم، بنابراین آنچه که شده در مسیر صحبت‌های ما و احیاناً نتیجه سمینار مردم از لحاظ اینکه این اداره جایش آنجا نیست انجام گرفته اما بحثی درباره انتخابات دهات است که به نظر بنده در مورد این لایحه نیست و موضوعی است در اختیار و صلاح وزارت کشور و حتی در این لایحه در پرانتز هست که در صلاحیت وزارت کشور است. از زندگی بهتر صحبت شد خیال می‌کنم این افتخار ماست که شعار ما در حزب ایران نوین زندگی بهتر برای همه است و من سربلندم که پیرو این مکتب که الهام می‌گیرد از منویات بزرگ شاهنشاه هستیم، هیچ کدام از ما از هیچ کوششی در راه ایجاد زندگی بهتر فروگذار نکرده‌ایم و چقدر سربلندیم که تمام دوستان ما و حتی آنهائی که در مکتب‌های سیاسی دیگری هستند به استناد همین شعار حزب مترقی ایران نوین یعنی زندگی بهتر برای همه در لباس ایراد به این لایحه دولت ما را سربلند می‌کند و دفاع می‌کند، دولت هویدا به نظر بنده که به استناد همین زندگی بهتر برای همه گامهای بلندی برداشته که تجلی یکی از آنها همین لایحه است و زندگی بهتر برای روستا تنها از یک راه تامین نمی‌شود بلکه با سپاه دانش، بلکه با سپاه بهداشت، بلکه با ایجاد خانه‌های انصاف و تمام اصولی که امروز بعد از انقلاب توسط شاهنشاه ما در این مملکت اجرا می‌شود و انجام شده ایجاد می‌شود بنابراین هیچ کسی نمی‌تواند از یک راه فقط زندگی بهتر برای مردم دهات این مملکت فراهم کند، باید آنچه که بتوانیم در تقویت سپاه دانش و سپاه بهداشت و سایر اصول انقلاب کوشش بکنیم تا برای مردم دهات زندگی بهتری تهیه کنیم و الا من با فرمایشات جناب آقای فضائلی هم عقیده هستم که حمام زندگی بهتر صد در صدی درست نمی‌کند ولی ایجاد یک حمام یا ایجاد یک لوله بهداشتی وضعی را ایجاد می‌کند که زندگی بهتر در دنبال آن خواهد بود، بنابراین همین فلسفه وزارتخانه‌ها را که در نظر بگیریم با توجه مثلاً سنگینی بار وزارت کشور من‌بعد وزارت کشاورزی خواهد توانست که در بالا بردن سطح تولید و بالا بردن سطح درآمد از هر هکتار کوشش بیشتری بکند و فعالیت بهتری بکند و درآمد کشاورز از این راه بیشتر می‌شود و زندگی بهتری برای کشاورز پیدا می‌شود و این درست همان شعار حزب ماست، بنابراین بنده بسیار سپاسگزارم به نوبه خودم، که این شعار حزب ما مطرح شد و بنده هم توانستم چند کلمه‌ای درباره آن صحبت کنم، و اما از نظر تبصره، به نظر بنده به طوری‌که مقام ریاست فرمودند واقعاً بحثی است دقیق و جالب، شور اول است بنده هم اگر پیشنهادی دارم چنان که در بسیاری از لوایح چه اقلیت و چه اکثریت پیشنهاداتی داشته‌اند که به کمیسیون‌ها رفت و در کمیسیون‌ها اصلاح شد و نمایندگان دولت آمدند و از پشت همین میز از بسیاری از دوستان ما تشکر کردند که اگر این پیشنهاد را نمی‌دادید مشکلات به همین‌صورت باقی می‌ماند بنابراین راه باز است برای پیشنهاد و اصلاح تبصره، پس از این لحاظ هم اشکالی باقی نیست اما جناب آقای دکتر نهاوندی بنده از لحاظ اهمیت فلسفه عمران روستائی که همیشه در این مجلس و در هر فرصتی استدعا کرده‌ام و عرض کرده‌ام و امروز هم از این فرصت استفاده می‌کنم و بعضی از مطالبی را که به کرات در این مجلس و در سایر محافل مربوط بحث کرده‌ام تکرار می‌کنم همان‌طور که همکار ارجمند بنده جناب فضائلی فرمودند مسئله عمران روستائی و مسئله روستاها بسیار مسئله عمده و دقیقی است و توجه بسیار و بیشتر از آنچه که شده باید به آن بشود، مسلماً با ادغام یک سازمانی که متناسب با فعالیت‌های آن سازمان نبود در سازمانی که وظایف مشابه‌تری دارد یک قدم به جلو رفته‌اید، مسلماً جمع‌آوری فعالیت‌های متشتت در سایر وزارتخانه از جمله فعالیتی در وزارت بهداری همان‌طور که عرض کردم یک فعالیت کوچک دیگری در وزارت کشاورزی، ترویج روستائی یا اداره مهندسی بهداشت تا آنجا که مربوط به لوله‌کشی آب است مربوط به وزارت آبادانی و مسکن می‌شود، این درمان کننده یکی از دردهاست ولی درمان کننده تمام دردها نیست درست است که بعد از انقلاب بزرگ که با توجه خاصی که به روستاها شده و همین اداره عمران که بعضی از این دوستان از آن گله‌مندند خدماتی کرده (موسوی ماکوئی- در منطقه ما که اثری از خدماتش نیست) بنده صد در صد با فرمایشات جنابعالی موافقم برای اینکه اطلاعی ندارم ولی می‌دانم در منطقه ما در فارس فعالیت‌هائی کرده‌اند و خدماتی کرده‌اند البته ممکن است آنچه که ما توقع داریم نشده باشد به همین ترتیب است اداره مهندسی بهداشت به همین ترتیب است سایر دستگاه‌های دولت ما اجر آنها را نباید از بین ببریم البته اگر خوب کار نکردند باید تذکر داده بشود و گفته بشود به هر حال برای اینکه این سه دستگاه به وزارت آبادانی و مسکن برود حرفی نیست ولی بنده فقط بحثم در این است که آیا مشکل روستاها حل می‌شود البته مشکلی که صدها سال است با آن روبرو بوده‌ایم هیچکس توقع ندارد که در ۲۴ ساعت یا در یک سال یا دو سال ۵ سال و ۱۰ سال حل بشود (دکتر صدر- انقلاب یعنی همین یعنی دگرگونی آنی) عرض کردم شما در هر کاری می‌توانید فعالیت عمده‌ای انجام بدهید انقلاب بکنید ولی افراد را نمی‌توانیم شما می‌دانید سروران عزیزی که در این مملکت چند درصد بی‌سواد هستند؟ (بدر صالحیان- آقایان سرور خودشان هستند نه سرور جنابعالی) با تمام اهمیتی که انقلاب داشته هنوز هم تعدادی از افراد بی‌سوادند (صحیح است) با اینکه ۵ سال می‌گذرد، انقلاب یعنی واژگون کردن کاخ‌های ظلم (صحیح است) اگر آن کار را کردید ما در این مملکت دنبالش را خواهیم گرفت و بقیه کاخ‌های ظلم را واژگون می‌کنیم (صحیح است) در هر حال مسلماً ما با سرعت زیادی جلو می‌رویم وقت زیادی ندارم بخصوص از لحاظ روستاها فردا جناب آقای دکتر نهاوندی از لحاظ یک عمران روستائی دیر است بلکه باید امروز انجام بشود متاسفانه یا خوشبختانه در شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها توجه بیشتری شده عمران و آبادی زیادتری شده آبادی‌هائی شده عمارت‌هائی ساخته شده بحمداﷲ اکثر شهرها دارای آب لوله‌کشی شده‌اند و دارای برق شده‌اند ولی دهات هنوز خیلی عقب هستند و این امیدواری برای من هست که با ادغام این فعالیت‌ها در وزارت آبادانی و مسکن و با توجه خاص دولت در پیشرفت روستاها و توجه خاص وزارت آبادانی و مسکن این فاصله‌ای را که هست به سرعت جبران کنیم هیچ‌وقت بنده توقع ندارم که در یک سال انجام بشود ولی متوقع هستم با این فلسفه‌ای که آقایان دارند، دولت دارد ظرف مدت کوتاهی ۴-۵ سال نمی‌دانم جبران بشود مسلماً با این فعالیتی که شما شروع کردید عظمت وزارتخانه آن امیدوارم خیلی بیشتر از آنچه در سابق بوده بشود یعنی اگر شما فرضاً ۱۰۰۰ تومان در شهرها خرج کنید باید ۹۰۰ تومان در روستاها باشد شاید من یک مقداری بلند پروازی می‌کنم ولی این توقع اکثریت زحمتکش مردم ایران هست از لحاظ روستائیان که حالا این وضع شده یک وزارتخانه جوانی مسئول بهبود عمران روستاها قرار می‌گیرد یک انقلاب اساسی جدیدی بشود یعنی واقعاً واژگون بکنند وضع قبلی را بودجه اداره عمران جناب آقای موسوی سال گذشته ۴ میلیون تومان بوده برای عمران روستائی ۴ میلیون اصلاً معنی ندارد ۴۰ میلیون هم معنی ندارد ۴۰۰ میلیون هم معنی ندارد ۵۰ هزار ده داریم برای هر ده ۱۰۰ تومان هم خرج کنند می‌شود ۵ میلیون تومان و ۱۰۰۰ تومان هم خرج کنند می‌شود ۵۰ میلیون تومان با ۵ میلیون تومان و ۵۰ میلیون تومان فعالیت‌های دیگر ممکن است ولی باید به منابع خیلی بیشتری برسد (اسدی- مجال بدهید آقای دکتر نهاوندی درست می‌کند) (دکتر عدل طباطبائی- ما به ایشان اعتقاد داریم ترتیب کار را می‌دهند) عرض کنم مسلماً به توجهی که مردم روستانشین به سازندگی دارند وزارت آبادانی و مسکن هم این علاقه‌مندی در افراد و سازمان‌هایش هست و مسلماً این قدرت و صلاحیت را دارد و مورد تایید همه همکاران هست بنده امیدوارم با فعالیت خود مردم فعالیت‌های عمرانی مفیدی در برنامه چهارم شروع بشود و بیشتر از این وقت سروران عزیزم را نمی‌گیرم امیدوار هستم حالا که قدم‌های اساسی که درباره جمع‌آوری فعالیت‌های متشتت شده و مسئول کردن یک سازمان برلی عمران روستائی توفیق بزرگی نصیب وزارت آبادانی و مسکن بشود ولی تذکری را لازم می دانم که بدهم که فعالیبت سایر وزارتخانه‌ها یک مقدار مدیون فعالیت وزارت آبادانی و مسکن خواهد بود یعنی اگر دهاتی مریض بشود لوله بهداشتی نداشته باشدخواه ناخواه قدرت برای بالا بردن سطح تولید نخواهد داشت اگر در روستاها و برای روستانشینان آب خوردن یا وسایل اولیه زندگی از لحاظ آب و حمام فراهم نشود وزارت کشاورزی هم نمی‌تواند کار بکند وزارت تولیدات کشاورزی هم‌خواه و نا خواه نمی‌تواند زیاد موثر باشد برای اینکه مردم آنجا دل به کار ندارند بنابراین توجه بفرمائید که شما در حقیقت مسئول بهبود وضع کل روستاهای مملکت هستید نه تنها از لحاظ عمران بلکه سایر مسئولیت‌ها مثل بالا بردن سطح کشت بهبود وضع کشاورزی و سایر مشکلاتی که هست انشاءاﷲ موفق و پیروز می‌شوید.

نایب رئیس- آقای روحانی جنابعالی موافقید یا مخالف؟

روحانی- من پیشنهادی داده‌ام و درباره آن در کلیات این لایحه می‌خواهم عرایضی بکنم.

نایب رئیس- بعد از آقای وزیر آبادانی و مسکن صحبت بفرمائید آقای دکتر نهاوندی بفرمائید.

دکتر نهاوندی (وزیر آبادانی و مسکن) – بنده از فرمایشات نمایندگان محترم در اینجا واقعاً استفاده کردم و تصور می‌کنم بحثی که راجع به این لایحه شد از لحاظ اهمیت تذکرات جناب آقای فضائلی به نمایندگی اقلیت و هم مسلک عزیز جناب آقای دکتر مهذب از طرف حزب ایران نوین شایسته و فراخور اهمیت این لایحه مهم بود که امروز در مجلس شورای ملی مورد بحث و مطالعه قرار گرفته فرمایشاتی که جناب آقای فضائلی فرمودند درباره اهمیت عمرانی دهات صددرصد مورد تایید دولت هم هست و بنده تصور می‌کنم همین قانونی که امروز در مجلس مورد بحث قرار گرفته نشانه توجه خاصی است که دولت به مساله عمران دهات دارد به خصوص که یکی ازاصول انقلاب در موقع افتتاح مجلسین از طرف اعلیحضرت همایونی اصل نوسازی شهرها و روستاهای کشور اعلام شد و واقعاً دولت موظف هست که در اجرای این اصل انقلاب آن قدری که در توانائیش باشد و آن‌قدری که در امکاناتش باشد انجام بدهد و مسلم بدانید انجام خواهد داد بنده عرض می‌کنم نه تنها با کمال اشتیاق و با کمال میل و علاقه از نظرات حزب مردم بلکه از هر نظر دیگری در مورد عمران روستاها کمال استفاده را خواهیم کرد و سعی خواهیم کرد این برنامه را در حدود ممکنات به بهترین وجه ممکن به مرحله اجرا در بیاوریم در اینجا جناب آقای فضائلی راجع به قادر نبودن وزارت کشور به تقبل کار عمرانی روستاها صحبت فرمودند و اضافه کردند علت تقدیم این قانون به مجلس عدم توانائی وزارت کشور به این کار بوده است بنده صراحتاً عرض می‌کنم که مطلقاً موضوع قادر بودن یا نبودن وزارتخانه‌ای برای انجام کاری مطرح نیست و نبوده است بنده در سه دولتی که خودم افتخار عضویتشان را دارم شاهد هستم که در حدود بودجه بسیار بسیار کمی که در اختیار اداره کل عمران روستائی وزارت کشور بود بزرگترین رقم از ۸ یا ۹ میلیون تومان در سال تجاوز نمی‌کرد چه در زمان همکار عزیز جناب آقای دکتر صدر و چه در زمان همکار فعلی جناب اقای مهندس انصاری تمام کوشش‌ها از طرف وزارت کشور شد برای اینکه وظایف محوله را به بهترین نحوی انجام بدهند ولی توجه بفرمائید به اهمیت مطلب و وسعت کارها که با هشت میلیون تومان در سال قابل حل نیست به خصوص در این مورد و در مورد این قانون به هیچ‌وجه مسئله انتقال تنها از یک وزارتخانه به وزارتخانه دیگر مطرح نیست بلکه تمام کارهای تکراری در دستگاه‌های مختلف دولت اعم از وزارت کشور، وزارت بهداری و وزارت کشاورزی آنچه که جنبه خانه‌داری و راهنمائی واجتماعی دارد همه‌اش در یک دستگاه متمرکز خواهد شد و نظر دولت از تقدیم این قانون این بوده است که واقعاً کار آبادانی و نوسازی روستاهای ایران از روی یک برنامه صحیح انجام بگیرد و به این صورت نباشد که هرکجا انجمن دهی تشکیل شد بیاید تقاضای ساختن یک حمام را بکند و وقتی که پول فراهم شد ان حمام ساخته بشود نظیر این مسلماً کار برنامه عمرانی روستائی ایران کار عظیمی است کار خیلی بزرگی است کار طویل‌المدتی است و این احتیاج به یک دستگاه متمرکزی دارد که درباره‌اش فکر بکند و از روی یک برنامه صحیح این کار را به مرحله عمل دربیاورد و بنده باز هم در جواب جناب آقای فضائلی عرض بکنم که مسلماً با ۲۱ واحد فعلی وزارت آبادانی و مسکن در سطح مملکت این کار‌ها انجام نخواهد شد بلکه از ممکنات فعلی اداره عمران که ادغام می‌شود همان‌طور که گفتند صدها شعبه دارد از وظائف اداره مهندسی بهداشت که تعدادی از کارمندانش در اختیار ما قرار خواهند گرفت از وسایل ترویج خانه‌داری استفاده خواهد شد و به خصوص دولت قوانین جدیدی در چند روز آینده برای استفاده از نیروی نسل جوان در عمران روستائی کشور تقدیم مجلس خواهد کرد برای اینکه بشود این کار را بر مقیاس خیلی وسیعی انجام داد و فلسفه این قانون تلفیق فکر عدم تمرکز در سطح ده است با فکر برنامه‌ریزی متمرکز بنده تصور می‌کنم که این قانون در شرایط فعلی جوابگوی نیازمندی‌های مملکت باشد هدف تقدیم این قانون جلوگیری از دوباره‌کاری و کارهای همانند است یعنی کارهائی که نظیر هم به وسیله دستگاه‌های مختلف انجام می‌شد و بنده خوشوقتم به استحضار نمایندگان محترم برسانم در برنامه چهارم عمرانی کشور اعتبارات نسبتاً وسیعی برای کار عمرانی روستائی پیش‌بینی شده است البته این اعتبارات بعد از تصویب مجلسین جنبه نهائی خواهد داشت ولی به طور موقت می‌شود عرض کرد که در خود فصل عمران روستائی ۷۳۲ میلیون تومان در ظرف ۵ سال برای عمران روستاها منظور شده است که اگر به این رقم و ارقامی که در فصول دیگر برنامه هست من جمله فصل رفاه اجتماعی که ارتباط پیدا می‌کند به عمران روستائی و مجریش دستگاه ما خواهدبود اضافه کنیم و اگر به این ارقام مخصوصاً کمک‌هائی که به وسیله خود روستائیان که ما وظیفه داریم کمک آنها را جلب کنیم اضافه کنیم البته کافی برای انجام احتیاجات نخواهد بود ولی رقمی خواهدبود که یک تکان فوری و قابل احساس و رویت در سطح روستاهای مملکت به‌وجود بیاورد نکته آخری که بنده اینجا وظیفه خودم می‌دانم عرض کنم گرچه جناب آقای دکتر مهذب کار بنده را آسان کردند درباره برنامه دولت است راجع به اینکه آئین‌نامه مربوط به انجمن ده و امور آبادانی روستاها به تصویب هیئت دولت رسیده است عرض کنم نظر ما در ابتدا این بود که این آئین‌نامه‌ها فقط جنبه ترتیب کارهای اجرائی و نحوه اجرای برنامه‌ها و روابط دولت را با انجمن ده خواهدداشت و جزو اختیارات قوه مجریه است و به همین مناسبت این را ما در لایحه تقدیمی گنجاندیم و پیشنهاد کردیم مع‌ذالک در کمیسیون کشور بنا به پیشنهاد جناب آقای روحانی نماینده محترم این از لحاظ اینکه شائبه هرگونه نگرانی در این مورد از بین برود پیشنهادی دادند که الآن تقدیم مقام ریاست شد و دولت هم با آن موافقت کرد و تصور می‌کنم که نظر جناب آقای فضائلی را کاملاً تامین خواهدکرد بنده باید عرض کنم خیلی خوشوقت می‌شوم که نماینده محترم اقلیت به جای اینکه بفرمایند این کار وزارت کشور نیست و کار وزارت آبادانی و مسکن هم نیست بفرمایند که کار کیست؟

(دکتر مهندس بهبودی- به قطعنامه حزب مردم توجه بفرمائید) ولی به هر حال امیدوارم که در شور دوم از نظرات ایشان و سایر نمایندگان محترم استفاده کنیم و می‌توانم این قول را از طرف همکارانم و از طرف خودم به نمایندگان محترم بدهم که با کمال علاقه‌مندی و صداقت و فداکاری ما سعی خواهیم‌کرد که این برنامه عمرانی روستائی را در کشور به مرحله اجرا در بیاوریم (احسنت).

نایب رئیس- آقای روحانی بفرمائید.

روحانی- با فرمایشات همکار اداری سابق بنده و همکار مجلس فعلی جناب اقای فضائلی که از صاحب منصبان وزارت کشور هستند و بیاناتی که جناب وزیر محترم آبادانی و مسکن فرمودند شاید عرایض بنده زاید باشد (صحیح است) فرمودید صحیح است اما فکر می‌کنم که یک مطالبی باشد که اگر درست نفهمیم نا صحیح بماند مسئله عمران روستاها و روستاهای ما آنقدر زیاد و مهم است که اگر درباره‌اش اندکی بیشتر بحث بشود شاید در نتیجه‌ای که می‌گیریم مفید باشد در این تردید نداریم که تمام پیشرفت‌های ما تمام کارهای ما و تحولاتی که در مملکتمان پیدا شده که مورد اعجاب دنیاست به ابتکار و رهبری شاهنشاه ما است اما یک عده‌ای از افراد مملکت گاهی اوقات این افتخار را پیدا می‌کنند که منویات رهبر خردمندشان را زودتر درک می‌کنند و خودشان را آماده برای اجرای این منویات می‌کنند دوست عزیز من اشاره به سمینار حزب مردم کردند اتفاقاً اساسنامه حزب ایران نوین همراه من بود این اصل ۳۲ در سال ۴۲ است ما زودتر الهام گرفتیم این اصل می‌گوید نوسازی شهرها و روستاها و اجرای طرح وسیع تامین مسکن در سراسر کشور طبق اصول فنی و اقتصادی از برنامه‌های مهم و موثر عمرانی کشور است حزب ایران نوین معتقد است که تامین مسکن در شهرها و مراکز کارگری و اجرای برنامه وسیع خودیاری در روستاها بر مبنای طرحهای دقیق عمرانی هماهنگ با برنامه جامع اقتصادی ملی به مرحله اجرا درآید ایجاد سازمان لازم برای تمرکز برنامه‌های عمرانی و تامین مسکن و اتخاذ سیاست صحیح اعتباری در نوسازی ایران نقش موثر خواهد داشت این مسئله جای خوشوقتی است که تمام افراد مملکت در جهت سعادت ملت و مصالح مملکت فکر می‌کنیم که راه پیدا بکنیم بنابراین بنده استفاده می‌کنم از اینکه فرمودند تا اینجایش که سازمان وزارت کشور کافی نبوده است برای اجرای این هدف برنامه دولت حزبی این لایحه را تقدیم کرده است در این باب موقعی که لایحه سپاه ترویج و آبادانی در مجلس مطرح بود همکارانی که در این موقع تشریف داشتند شاید به خاطر داشته باشند که اینجا بنده مکرر درباره لزوم هماهنگی در روستاها صحبت کردم و مورد تایید و توجه دولت بود و حتی در بحث مربوط به تاسیس وزارت آبادانی و مسکن نیز مورد توجه بود النهایه امکانات فنی، مالی و اداری می‌بایستی متدرجاً فراهم بشود تا بتوانیم یک برنامه‌ای را در سطح وسیع مملکت اجرا بکنیم در آن موقع توجه داده شد و ما نیز به انتظارش بودیم و بررسی می‌کردیم برای چنین روزی که آن طرحهای هماهنگی در لایحه انجمن ده که در مجلس شورای ملی مطرح است ترتیب داده خواهد شد تا بتوانیم کارهائی که در سطح ده است به یک ترتیبی که از اعتبارات از امکانات و مقررات بیشتر و بهتر استفاده بکنیم برای رسیدن به مقصود در عمل ما دیدیم که مامورین هر کدام تکلیفی دارند همین سه دستگاه را که در این لایحه ذکر شده است از لحاظ اینکه هر کدام در دستگاه‌هایشان یک امکانات مخصوصی داشته یک اعتبارات مخصوصی داشتند تحصیل آن اعتبارات از جهات مختلف بود در سطح روستاها که می‌خواستند این برنامه‌ها اجرا کنند به مشکلاتی بر می‌خوردند بنده الآن که جناب آقای دکتر مرشد را می‌بینیم به یادم می‌آید در خراسان موقع اجرای برنامه‌های جلوگیری از توسعه بیماری التور اداره بهداشت هم مشغول بود و سازمانهای دیگر هم اینها یک اعتباراتی از سازمان برنامه تحصیل کرده‌بودند که مثلاً حمام‌ها را لوله‌کشی کنند تا در آنجا از سرایت بیماری جلوگیری شود اما اگر اداره عمران وزارت کشور هم با همکاری انجمن ده یک اعتباری تحصیل کرده بود که بتواند یک کاری انجام دهد در عین حال که این مامورین برای مردم ده و خدمت به ده آمده بودند اما چون اعتباراتشان از منابع و مراجع مختلف مملکتی تحصیل شده بود به هر یک از این اعتبارات یک مقررات خاصی داشت اشکال داشت که اینها را به صورت یکی درآورند و بتوانند که آب آشامیدنی یا حمام یا کار عمرانی را با هم تمام کنند بنابراین میآئیم به این نتیجه می‌رسیم که لازم است کارهای عمرانی در ده یکی شود مطلبی که از نظر ما این کار خوب است و مطالعه کردیم و اشکالی در آن نمی‌بینیم این است که کارهای عمرانی با کارهای اجتماعی مربوط است مخصوصاً در جوامع کوچک و روستاها جناب آقای موسوی اشاره فرمودند که اگر پول باشد روستائیان بلد هستند بسیار صحیح است استفاده از آنها بسیار صحیح است ولی شما خودتان شغل شریف معلمی دارید و می‌دانید آموختن بهتر استفاده کردن از امکانات و اختیارات این خود خیلی مساله مهمی است مملکت ما همه چیز دارد به ما دارند می‌آموزند که بهتر بتوانیم از امکانات موجود استفاده کنیم و داریم پیشرفت می‌کنیم به واسطه این آموزش است در خود شهرها به مردم آموختند که چطور از امکانات باید استفاده بهتر بکنند مساله مهمی است همین وزارت آبادانی و مسکن که کارش گفته می‌شود خشت گذاشتن روی خشت است در کار انتقال زاغه‌نشینان شهر تهران که همه دیدیم در منطقه دیگری از شهر که خانه‌های خوب ساخته شد و همه را در کنار جاده آرامگاه می‌بینیم و از خدمتگزاران صدیق که یکی از آنها خانم ضیائی همکار جناب آقای دکتر نهاوندی است باید نام ببریم فکر می‌کنم فعالیت اجتماعی شان خیلی سخت‌تر از ساختن آن خانه‌ها بود تا آنها را بتوانند آماده بکنند برای زندگی بهتر و بردن آنها (مسعودی- ده سال بود که نمی‌توانستند این کار را انجام بدهند) بنابراین گرچه کاری که وزارت آبادانی و مسکن کرد به ظاهر خانه‌سازی بود ولی باطناً آدم‌سازی بود برای استفاده کردن از آن خانه‌ها پس به همین طریق در دهات هم باید این برنامه‌ها با هم توام بشود آن وقت وزارت آبادانی خواهد توانست جناب آقای فضائلی از تمام آن متخصصین و افراد مجربی که در بنگاه عمران هستند و حتی از فرمانداران و بخشدارها و مامورین وزارت کشاورزی و فرهنگیان بسیار وارد و علاقه‌مند در اجرای این برنامه استفاده بکنند این منظور کمک گرفتن برای برنامه است و هماهنگ کردنشان و اشکالی پیش نمی‌آید وزارتخانه‌ها که از هم جدا نیستند و این دولت است دولت حزبی است که کار مملکت را انجام می‌دهد مردم هم با مامورین دولت همکاری خواهند کرد و آماده تر خواهند شد برای همکاری بنابراین اگر یک دستگاهی به دستگاه دیگر برود هیچ اشکالی از نظر ما متصور نیست و البته برای این برنامه وسیعی که در پیش دارند بنده می‌خواهم عرض کنم علاوه بر ان چه جنابعالی و جناب آقای دکتر نهاوندی اشاره فرمودند بایستی تکمیل کنند سازمان‌هایشان را و افراد لازم تربیت و آماده بکنند برای این که بتوان به تمام روستاها رسید وارد آن بحث نمی‌شوم که از لحاظ کشاورزی و دیگر مسائل روستاهایمان انشاءﷲ شکل دیگری پیدا خواهد کرد و این مشکل موجود را کمتر خواهیم داشت آنچه که در این قانون دیده شد و فکر می‌کنم با توضیحی که جناب وزیر آبادانی و مسکن دادند مطلب روشن شد ما هم متوجه بودیم و آن این است که این آئین‌نامه که اشاره فرمودند و خودشان هم در بحث شرکت داشتند به این مساله توجه شد دولت با بحثی که ما در مجامع داشتیم ناظر بر این مطلب بوده است که این قانون عمران که در مجلس هست آنچه مربوط به وظایف قانون‌گذاری و حقوق نمایندگان است البته در قانون منظور می‌شود اما اگر مطالب دیگری مربوط به اجرای یک قانون است البته با علاقه‌ای که به سرعت کارها است و با حسن رابط‌ه‌ای که بین تمام قوای مملکت در پیشبرد برنامه‌ها هست چرا دست دولت را باز نگذارند برای این که بروند چند تا مامور بگیرند و به کجا می‌خواهند بفرستند سازمان را چه طور می‌خواهند ترتیب بدهند مع‌هذا برای این که باز این فکر پیش نیاید بنده پیشنهادی با مشورت دوستان تهیه و تقدیم کردم که آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به وظائف انجمن ده در امور آبادانی به پیشنهاد وزارت آبادانی و مسکن و تصویب کمیسیون‌های مربوط در مجلسین خواهد بود بنابراین از این لحاظ ما مطالعه و بررسی کردیم هیچ اشکالی نیست زیرا اولاً خود قانون عمران در دستور مجلس است و آنچه حقوق نمایندگی و حقوق ملی و قانون اساسی باشد رعایت خواهد شد در سایر قسمت‌ها هم باز کمیسیون‌های مربوط مجلس شورای ملی بنده پیشنهاد کردم اگر مورد تصویب کمیسیون‌ها و مجلس قرار بگیرد تصویب خواهد کرد و مورد اشکالی نخواهد بود (فضائلی- قسمت‌های اساسی باید به تصویب مجلس برسد) عرض کردم قانون هست و باید به تصویب مجلس برسد بنابراین به نظر بنده با تسریع در تصویب این لایحه و با در پیش بودن برنامه چهارم که اشاره به امکانات مالی بیشتری شد و باز تکیه می‌کنم روی برنامه اجتماعی این مساله که ایجاد علاقه بیشتر و کمک بیشتر از طرف روستاها به کارهای عمرانی خودشان ما امیدواریم کاملاً در این کار توفیق نصیب دولت بشود وما‌ها هم که بیشتر با روستاها سروکار داریم بتوانیم پیش رهبر خردمندمان که توجه کامل به تمام مردم این مملکت دارند و همچنین پیش ملت ایران بیشتر سرفراز و سربلند باشیم ولی یک مطلبی هم بر حسب وظیفه نمایندگی تعبیر به همکاری با وزارت کشور نشود برای اینکه بنده بازنشسته هستم و از آن لحاظ کاری ندارم و آن این است که اشاره به هشت میلیون تومان فرمودند آنچه که بنده اطلاع دارم و جناب آقای مصطفوی هم مدتی عضویت هئیت مدیره بنگاه عمران را داشتند این مساله را که اشاره فرمودند فقط از لحاظ سازمانی و تعیین حقوق و وسیله است اعتباری که بنگاه عمران داشته است برای کمک به ده بسیار کم بوده است در سطح ده مع‌هذا با این مبلغ با جلب همکاری مامورین فنی سازمان‌هائی که از جمله همین وزارت آبادانی و مسکن و راه و غیره توانسته‌اند کارهای زیادی انجام بدهند من‌جمله در دهات فردوس و طبس و گناباد تعداد زیادی حمام‌های خوب ساخته شده و لوله‌کشی آب شده و انشاءاﷲ در سایرجاها خواهد شد خیلی از تصدیع معذرت می‌خواهم.

نایب رئیس- آقای مصطفوی با توضیحاتی که داده شد باز هم توضیحی دارید؟

مصطفوی نائینی- دیگر مطلبی برای مخبر باقی نگذاشتند

نایب رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رای می‌گیریم خانمها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون، اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات از وزارت کشور منتزع و به وزارت آبادانی ومسکن منتقل می‌شود. کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشور در مورد انجمن ده (به استثناء مقررات مربوط به انتخابات انجمن ده و کدخدا) به عهده وزارت آبادانی و مسکن واگذار می‌شود.

• تبصره ۱- آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به انجمن ده و امور آبادانی روستاها از طرف وزارت آبادانی و مسکن تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد و تا آئین‌نامه‌های مزبور تصویب نشده است، اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات و انجمن و شوراهای مربوطه کماکان بر طبق مقررات سابق وظایف خود را انجام خواهند داد.

• تبصره ۲- آن تعداد از کارکنان وزارت کشور و آن مبلغ از بودجه و دارائی که باید از وزارت کشور به وزارت آبادانی و مسکن منتقل شود به موجب تصویب نامه هیات وزیران تعیین خواهد شد.

نایب رئیس- در ماده ۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام محترم ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود قسمت اول تبصره ۱ قانون مربوط به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن به شرح زیر اصلاح شود:

• تبصره ۱- آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به وظایف انجمن ده در امور آبادانی از طرف وزارت آبادانی و مسکن تهیه و پس از تصویب کمیسیون مشترک آبادانی و مسکن و کشور مجلسین به موقع اجرا گذاشته شود الی آخر...

با ادای احترام- روحانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید تبصره ۱ ماده ۱ لایحه مربوط به اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن به شرح زیر اصلاح شود:

آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به وظایف و درآمد انجمن ده و همچنین امور آبادانی روستاها از طرف وزارت آبادانی و مسکن تنظیم پس از تصویب کمیسیون‌های آبادانی و مسکن و دارائی مجلسین لازم‌الاجرا خواهد بود و مادام که آئین‌نامه مزبور به تصویب نرسیده مقررات سابق در مورد اداره کل امور اجتماعی و عمران دهات و انجمن ده و شورای بخش لازم‌الاجرا است.

با تقدیم احترام- مهندس زرآور.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

متمنی است در سطر اول تبصره ۱ ماده ۱ پس از جمله (امور آبادانی روستاها) نوشته شود- و اسکان عشایر و امور مربوط به آن

با تقدیم احترام- حکیمیان.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن پیشنهاد می‌نماید تبصره یک ماده یک به شرح زیر اصلاح شود.

(آئین‌نامه‌های اجرائی مربوط به وظایف انجمن ده درباره امور آبادانی و عمران روستاها بلافاصله پس از تصویب این قانون از طرف وزارت آبادانی و مسکن پیشنهاد و پس از تصویب کمیسیون‌های آبادانی ومسکن و کشور مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهدشد و تا تصویب آئین‌نامه‌ها مزبور اداره کل اجتماعی... الی آخر)

دکتر یزدان پناه.

نایب رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۲- وظیفه ترویج خانه‌داری از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن محول می‌شود همچنین آن قسمت از وظایف و طرح‌های بهداشتی (ساختمانی و لوله کشی) مربوط به اداره کل بهداشت محیط وزارت بهداری که در روستاها انجام می‌شود یا خواهد شد با اعتبارات مربوط به طرح‌های مزبور به عهده وزارت آبادانی و مسکن واگذار می‌گردد.

• تبصره- کلیه کارکنان و اموال و اعتبارات و تعهدات مربوط به ترویج خانه‌داری از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل می‌شود.

نایب رئیس- نسبت به ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل ماده ۲ لایحه اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن (لایحه چاپی شماره ۶۶) به صورت زیر اصلاح گردد.

• تبصره- کلیه کارکنان و اموال و اعتبارات و مقدمات مربوط به اداره ترویج خانه‌داری (غیراز آن عده از کارمندان اداره ترویج خانه‌داری که فقط عهده دار ترویج کشاورزی برای زنان روستائی هستند و به پیشنهاد وزارت کشاورزی و آبادانی و مسکن و تصویب هیات دولت کماکان با اعتبارات مربوط به حقوق و مزایا و وسائل کار در اختیار وزارت کشاورزی خواهد ماند) از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل می‌شوند.

دکتر اسفندیاری.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید ماده ۲ لایحه اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن به شرح زیر اصلاح و به دو ماده تبدیل شود:

ماده ۲- از تاریخ تصویب این قانون اداره ترویج خانه‌داری با کلیه وظایف، کارکنان، اموال، اعتبارات مربوط از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل می‌گردد.

ماده ۳- از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۴۷ انجام آن قسمت از وظایف و اجرای آن قسمت از طرح‌های بهداشتی (ساختمانی و لوله‌کشی) مربوط به اداره کل بهداشت محیط وزارت بهداری که در روستاها انجام خواهد شد به عهده وزارت آبادانی و مسکن واگذار می‌گردد.

دکتر اعتمادی- دکتر ستوده- دکتر اسفندیاری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در سطر اول ماده ۲ پیشنهاد می‌شود.

کلمه (وظیفه) به (قسمت) تبدیل یابد.

بدر صالحیان.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید وزارت آبادانی و مسکن به وزارت آبادانی و عمران تبدیل گردد زیرا کلمه و مفهوم عمران از لحاظ مصداق و شمول اعم و ارجح از کلمه مسکن می‌باشد.

با تقدیم احترام- محمد تقی معزی.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

با تقدیم احترام پیشنهاد می‌نماید در ماده ۲ اصلاح قانون تاسیس وزارت آبادانی و مسکن در سطر چهارم بعد از کلمه با جمله «کارکنان و دارائی» اضافه شود.

مهندس فیروز عدل.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به تحصیل بیست میلیارد ریال اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی کشور وارسال به مجلس سنا

۵- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به تحصیل بیست میلیارد ریال اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی کشور وارسال به مجلس سنا

نایب رییس- گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به تحصیل بیست میلیارد ریال اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی کشور مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۸ آذر ماه ۱۳۴۶ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ و آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه مربوط به اجازه تحصیل ۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی کشور را که گزارش شور اول آن به شماره ۶۰ چاپ شده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور اول را عیناً تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مادۀ واحده- به منظور تقویت نیروهای دفاعی کشور به دولت اجازه داده می‌شود تا هم ارز مبلغ بیست میلیارد ریال یک‌جا به دفعات از هر منبع یا منابعی که مصلحت تشخیص دهد در هر مورد با بهره‌ای که از بهره متداول تجاوز نکند اعتبار تحصیل نماید. قرارداد راجع به مدت و سایر شرایط وام پس از تصویب هیئت وزیران قابل اجرا خواهدبود. مصرف اعتبار مزبور مشمول قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی نمی‌باشد.

مخبر کمیسیون دارائی- دکتر رفیعی.

گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۹ آذز ماه ۱۳۴۶ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به اجازه تحصیل ۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی کشور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون دارائی را در این مورد تایید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.

نایب رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه رای می‌گیریم قبل از اخذ رای از همکاران محترم تقاضا می‌کنم که پس از آنکه رای گرفته شد مجدداً در مجلس تشریف داشته‌باشند برای اینکه موقع استخراج آراء باید مجلس اکثریت داشته‌ باشد.

(اسامی نمایندگان به ترتیب زیر وسیله منشی آقای (مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رای به عمل آمد).

آقایان دکتر اعتمادی- مسعودی- دکتر مهندس ناصر بهبودی- دکتر خطیبی- دکتر سعید حکمت- سید علی صائب- موسوی ماکوئی- مهندس بهبودی- جهانشاهی- دکتر صاحبقلم- ریگی- زرگرزاده- بدر صالحیان- دکتر عدل طباطبائی- دکتر مدنی- شیخ الاسلامی- مصطفوی نائینی- سرتیپ پور- اهری- دکتر موثقی- مهندس صائبی- مهندس زنجانچی- ماهیار- دکتر وحیدنیا- مهندس کیاکجوری- مهندس پروشانی- مهندس برومند- مهندس ریاحی- سرلشکر همایونی- سلیمانی کاشانی- سر لشکر نکوزاد- دکتر متین- مافی- مهندس زرآور- محدث زاده- معزی- شیخ بهائی- مهندس کیا- بهادری- دکتر مهدوی- قاضی زاده- تهرانی- مهندس معینی زند- صدقیانی زاده- پور ساطع- توسلی- دکتر خزائلی- دکتر صدر- مهندس فیروز عدل- موسوی- فرهاد پور- حی- صائبی- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- دکتر رفعت- امیر احمدی- دکتر خیر اندیش- ملک زاده آملی- دکتر ستوده- جوانشیر- بختیاریها- معیری- دکتر صالحی- دکتر امامی خوئی- عباس میرزائی- فضائلی - مهندس قادر پناه- ملک افضلی- کلانتری- اولیاء- دکتر معتمد وزیری- دکتر بقائی یزدی- دکتر کیان- پرفسور مخبر فرهمند- دکتر اسدی- دکتر سعید- پور بابائی- دکتر رشتی- دکتر سبزواری- دکتر میرعلاء- مهاجرانی- اسدی- یوسفی- پردلی- ابوذر- دکتر برومند- دکتر ملکی- دکتر مهذب- مهندس اسدی سمیع- فهیمی- خانلر قراچورلو- انشاء- صالحی- غلام نیاکان- دکتر وفا- صادقی- بانو جهانبانی- بانو ابتهاج سمیعی- دکتر رفیعی- دکتر امین- مهندس بربمانی- دکتر ضیائی- جاماسبی بانو تربیت- مانی- فروهر- دکتر محققی- مهندس یار محمدی- شهرستانی- بیات- دکتر پرتو اعظم- دکتر درودی- مهندس عترت- صادق سمیعی- مهندس سهم الدینی- دکتر طالع- جوادی- عامری- دکتر فربود- بهنیا- روستا- دکتر حبیب اللهی- دکتر فریور- مهندس ارفع- دکتر قهرمان- دکتر کلالی- ثامنی- دکتر یزدان پناه- دکتر یگانگی- دکتر رضوانی- محسنی- سرتیپ حکیمیان- دکتر عاملی تهرانی- روحانی- شکیبا- آموزگار- دکتر غنی- ارسنجانی- دکتر رهنوردی- فروتن- طباطبائی- مهندس اردلان- دانشمند- ایلخانی پور- کاسمی- رضوی- کورس- بانو زاهدی- پدرامی- دکتر گاگیک- محمد ولی قراچورلو پاینده- مریدی- اصولی- دکتر صفائی- مهندس اربابی- دکتر عظیمی- معظمی- بانو سعیدی- حق شناس- دکتر اسفندیاری- مبارکی- ظفر- مهرزاد- فیاض فاضلی- فخر طباطبائی.

آراء ماخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید.

• آراء موافق ۱۶۷ رای

نایب رئیس- از ۱۶۷ نفر عده حاضر لایحه دولت با ۱۶۷ رای به اتفاق آراء تصویب شد (مبارک است) برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

موافقین

آقایان ملکزاده آملی- دکتر ستوده- جوانشیر- بختیاریها- معیری- دکتر صالحی- دکتر امامی خوئی- عباس میرزائی- فضائلی- مهندس قادر پناه- ملک افضلی- کلانتری- اولیاء- دکتر معتمد وزیری- دکتر بقائی یزدی- دکتر کیان- پرفسور مخبر فرهمند- دکتر اسدی- دکتر سعید- پور بابائی= دکتر رشتی- دکتر سبزواری- دکتر میرعلاء- مهاجرانی- اسدی- یوسفی- پردلی- ابوذر- دکتر برومند- دکتر ملکی- دکتر مهذب- مهندس اسدی سمیع- فهیمی- خانلر قراچورلو- انشاء- صالحی- غلام نیاکان- دکتر وفا- صادقی- بانو جهانبانی- بانو انتهاج سمیعی- دکتر رفیعی- دکتر امین- مهندس پریمانی- دکتر ضیائی- جاماسبی- بانو تربیت- مانی- فروهر- دکتر محققی- مهندس یار محمدی شهرستانی- بیات- دکتر پرتو اعظم- دکتر درودی- مهندس عترت- صادق سمیعی- مهندس سهم الدینی- دکتر طالع- جوادی- عامری- دکتر اعتمادی- مسعودی- ناصر بهبودی- دکتر خطیبی- دکتر سعید حکمت- سید علی صائب موسوی ماکوئی- مهندس بهبودی- جهانشاهی- دکتر صاحبقلم- ریگی- زرگر زاده- بدر صالحیان- دکتر عدل طباطبائی- دکتر مدنی- شیخ الاسلامی- مصطفوی نائینی- سرتیپ پور- اهری- دکتر موثقی- مهندس صائبی- مهندس زنجانچی- ماهیار- دکتر وحیدنیا- مهندس کیاکجوری- مهندس پروشانی- مهندس برومند- مهندس ریاحی- سرلشکر همایونی- سلیمانی کاشانی- سرلشکر نکوزاد- دکتر متین- مافی- مهندس زرآور- محدث زاده- معزی- شیخ بهائی- مهندس کیا- بهادری- دکتر مهدوی- قاضی زاده- تهرانی- مهندس معینی زند- صدقیانی زاده- پورساطع- توسلی- دکتر خزائلی- دکتر صدر- مهندس فیروز عدل- موسوی- فرهاد پور- حی- صائبی- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- دکتر رفعت- امیر احمدی- دکتر خیراندیش- دکتر فربود- بهنیا- روستا- دکتر حبیب اللهی- دکتر فریور- مهندس ارفع- دکتر قهرمان- دکتر کلالی- ثامنی- دکتر یزدان پناه- دکتر یگانگی- دکتر رضوانی- محسنی- سرتیپ حکیمیان- دکتر عاملی تهرانی- روحانی- شکیبا- آموزگار- دکتر غنی ارسنجانی- دکتر رهنوردی- فروتن- طباطبائی- مهندس اردلان- دانشمند- ایلخانی پور- کاسمی- رضوی- کورس- بانو زاهدی- پدرامی- دکتر گاگیلک- محمد ولی قراچورلو- پاینده- مریدی- اصولی- دکتر صفائی- مهندس اربابی- دکتر عظیمی- معظمی- بانو سعیدی- حق شناس- دکتر اسفندیاری- مبارکی- ظفر- مهرزاد- فیاض فاضلی- فخر طباطبائی.

- استرداد یک فقره لایحه مربوط به متمم قانون بزه‌های راه‌آهن وسیله آقای معاون وزارت راه

۶- استرداد یک فقره لایحه مربوط به متمم قانون بزه‌های راه‌آهن وسیله آقای معاون وزارت راه

نایب رئیس- آقای دکتر گنجی بفرمائید.

دکتر گنجی (معاون وزارت راه)- با اجازه مقام ریاست در خرداد ماه سال‌جاری دولت لایحه‌های تحت عنوان متمم قانون بزه‌های راه‌آهن مصوب فروردین ماه ۱۳۲۰ و اصلاح بعضی از مواد آن را تقدیم نمود از آن تاریخ تا به حال نمایندگان محترم اطلاع دارند که شاه‌راه تهران- کرج به جریان افتاده و برنامه‌هائی هست که انشاءاﷲ راه‌های بیشتری بر همان اصول ساخته بشود و فکر جلوگیری از این شاهراه و همچنین راه‌های دیگر دولت را بر این داشت که یک طرح و پی‌ریزی جامعی برای آینده راه‌های ایران اعم از راه‌های شوسه و راه‌آهن تهیه بکند که در دست تهیه است در ظرف دو سه هفته آینده تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی خواهد شد چون قسمت عمده مفاد و مداول لایحه‌ای که قبلاً تقدیم شده بود و لایحه فعلی که جوابگوی همه‌جانبه است رعایت شده دولت تقاضای استرداد لایحه قبلی را کرده و نامه‌ای به این مضمون تهیه شده که تقدیم مقام ریاست می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت کشور

۷- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت کشور

نایب رئیس- آقای ادیب محمدی بفرمائید.

ادیب محمدی (معاون وزارت کشور)- با اجازه مقام محترم ریاست.

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

نظر به اینکه ایجاد یک سازمان حمل و نقل عمومی مجهز در پایتخت مستلزم تجدید نظر موضوع فعلی و تقویت امور مالی و تشکیلات شرکت واحد اتوبوسرانی تهران می‌باشد لذا ماده واحده ضمیمه برای تصویب تقدیم می‌گردد.

نایب رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- قرائت اسامی اعضاء و هیات رئیسه کمیسیون‌های اصلاحات ارضی

۸- قرائت اسامی اعضاء و هیات رئیسه کمیسیون‌های اصلاحات ارضی نایب رئیس- اسامی اعضاء هیئت رئیسه کمیسیون اصلاحات ارضی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

اعضاء کمیسیون اصلاحات ارضی ۱۲ نفره

• شعبه ۱

آقایان جوادی- دانشمند

• «۲»: یارمحمدی- مریدی

• «۳»: مهندس قادر پناه- امام مردوخ

• «۴»: مهاجرانی- جاماسبی

• «۵»: مهندس اسدی سمیع- دکتر سبزواری

• «۶»: دکتر حبیب‌اللهی- ملک‌زاده آملی

هیئت رئیسه کمیسیون اصلاحات ارضی

رئیس: آقای دکتر سبزواری

نواب رئیس: آقایان: مهندس قادر پناه- مهندس یارمحمدی

مخبر: آقای مهندس اسدی سمیع

منشیها: آقایان: مریدی- دکتر حبیب‌اللهی

- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۹- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

نایب رئیس- لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف به مراسله شماره ۵۲۰۵۱- ۴۶/۴/۲۵ راجع به آئین‌نامه اداره کل گمرک اشعار می‌دارد:

در اجرای مفاد تبصره ۲ قانون انتقال اداره کل گمرک و سازمان بنادر و کشتیرانی به وزارت دارائی آئین‌نامه مزبور در جلسه روز یکشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۳۴۶ کمیسیون شماره چهار (دارائی) و جلسه روز یکشنبه ۵ آذر ماه ۱۳۴۶ کمیسیون شماره ۳ (استخدام) مجلس سنا با اصلاحاتی به تصویب رسید.

اینک آئین‌نامه اصلاح شده مزبور جهت تصویب مجدد کمیسیون‌های مربوط آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد

رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.

نایب رئیس- لایحه برای رسیدگی به اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام وصول و قرائت دو نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور

۱۰- اعلام وصول و قرائت دو نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور

نایب رئیس- دو نامه از آقای نخست وزیر رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

موافقت‌نامه اعتبار منعقده در ۲۱ مرداد ۱۳۴۶ با شرکتهای ژاپنی سومیتو و میتسوبیشی مربوط به تامین قسمتی از هزینه‌های ارزی خرید لوله و ورقه فولادی برای طرح شاه لوله‌گاز ایران با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مورخ ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ اصلاح گردیده است و طبق آن مبلغ کل قرارداد مربوط را که بالغ بر یازده میلیون و یکصد و شصت و نه هزار و هفتصد و شش دلار و سی و هفت سنت آمریکائی (۱۱۱۶۹۷۸۶۳۷ دلار) می‌باشد می‌توان تا حداکثر پنج درصد (۵%) یعنی تا پانصد و پنجاه و هشت هزار و چهارصد و هشتاد و نه دلار و سی و دو سنت آمریکائی (۵۵۸۴۸۹۳۲ دلار) افزایش داد و ۹۰ درصد از مبلغ اعتبار موضوع موافقت‌نامه مذکور در هشت قسط متساوی سالانه‌با احتساب بهره‌ای از قرار ۶ درصد در سال در مورد لوله و ۶/۵ درصد در سال بابت ورقه فولادی باز پرداخت خواهدشد. لذا در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوق‌الذکر گزارش آن بدین‌وسیله به استحضار می‌رسد.

نخست‌وزیر

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقت‌نامه اعتباری به منظور تامین ۸۵ درصد قسمتی از هزینه‌های ارزی خرید مسائل مورد نیاز کارخانه پتروشیمی شاهپور در تاریخ ۸ مهر ماه ۱۳۴۶ با گروهی از شرکتهای آلمانی منعقد گردیده است. مبلغ کل موافقت‌نامه مذکور چهل (۴۰) میلیون مارک آلمانی و قسمتی که به صورت اعتبار استفاده می‌شود سی و چهار (۳۴) میلیون مارک است. اعتبار مذکور در چهارده قسط متساوی شش ماهه به صورت سفته باز پرداخت می‌گردد و به مانده اقساط باز پرداخت نشده بهره‌ای از قرار ۶/۵ درصد در سال پس از تاریخ حمل‌ها تعلق خواهد گرفت و سر رسید اولین قسط اول ژانویه ۱۹۷۱ می‌باشد بدین‌وسیله در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوق‌الذکر گزارش آن تقدیم می‌گردد.

نخست‌وزیر

- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

نایب رئیس- دستور جلسه بعد قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

دستورجلسه ۱۵

روز سه‌شنبه ۱۳۴۶/۹/۱۴

۱- گزارش شور اول ایجاد درجات موقت درجه‌داری در نیروهای‌هوائی و دریائی شاهنشاهی شماره چاپ ۷۰

۲- گزارش شور دوم الحاق رسمی دولت شاهنشاهی ایران به قرارداد و پروتکل طبقه بندی کالا در تعرفه گمرکی بروکسل. شماره چاپ ۷۱

۳- گزارش شور دوم تشکیل وزارت منابع طبیعی شماره چاپ ۷۶

نایب رئیس- به اضافه گزارش کمیسیون‌های مربوط راجع به معافیت گمرکی کالاهای شرکت ملی نفت که واگذار یا فروخته می‌شود که طرح آن به جلسه آینده موکول خواهد شد جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت نه و نیم صبح روز سه شنبه چهاردهم آذر خواهدبود.

(مقارن ظهر جلسه ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر حسین خطیبی.

پرسش نمایندگان

۱۲- پرسش نمایندگان.

سوالات

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

خواهشمند است امر فرمائید جناب آقای وزیر آب و برق در مجلس شورای ملی حاضر شده و به سوالات زیر جواب بدهند.

۱- چرا سیستان یعنی انبار غله ایران خراب شده و باقی‌مانده هم به سرعت در مسیر خرابی قطعی است.

۲- چه کسی یا مقامی سیستان را خراب کرد و به این وضع انداخت.

۳- آیا آن وزارتخانه سیستان را رو به خرابی می‌برد یا عمران و آبادی.

۴- مردم سیستان به کجا و به چه کسی مراجعه کنند و درمان خود را بخواهند تا به نتیجه برسند.

۵- در قبال خرابی سیستان و جلای وطنی مردم و وضع پریشان و پراکندگی آنها که در این ماجرا تلفات جانی زیادی متحمل شده‌اند مسئول کیست.

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی.

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

خواهشمند است امر فرمائید جناب آقای وزبر اصلاحات ارضی در مجلس شورای ملی حاضر شده و به این سوال جواب گویند:

قسمت زیادی از اراضی حاصلخیز و زرخیز سیستان به واسطه کم شدن آب لم‌یزرع و بایر شده و سال به سال آب کمتر می‌شود و بر اراضی بایر افزوده می‌گردد به نحوی که انبار غله ایران به سرعت رو به خرابی می‌رود و بعد از چند سال دیگر وزارت اصلاحات ارضی که وزارتخانه‌ایست انقلابی قاطع و برنده و قوانین مربوط به خود را با سرعت و قاطعیت و دقیقاً اجراء می‌کند. کشاورزان یعنی خرده مالکین را مالک زمین نمی‌داند که این اراضی بایر است و آباد نشده در این صورت تکلیف مردم چیست.

با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی.