مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آبان ۱۳۳۶ نشست ۱۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۲ آبان ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به سد لار و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
۳- سؤال آقای مهندس اردبیلی راجع به آسفالت جاده‌های آذربایجان و ساختن فرودگاه تبریز و موکول شدن جواب آن به بعد
۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی راجع به بخشودگی بدهی کشاورزان و مالکین قائنات
۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام دائر به استخدام پزشک و دندان پزشک و داروساز و غیره
۷- طرح گزارش کمیسیون دارایی راجع به خرید و تقسیم املاک ورثه اسماعیل قشقایی
۸- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ده دقیقه پیش ازظهر به ریاست آقای اردلان (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: قبادیان. جلیلی. دکتر سعید حکمت. کورس. دکتر اصلان افشار، دکتر جهانشاهی زنگنه، نصیری، دکتر نفیسی، سنندجی، سعیدی، عبدالحمید بختیار، اسفندیاری، ذوالفقاری، مجید ابراهیمی، قراگزلو، دکتر بینا اردلان، صفاری، مهندس شیبانی، فولادوند، مشار عامری، مهندس سلطانی، خلعت‌بری، هدی قنات‌آبادی، خزیمه علم کشکولی، مهندس بهبود، سلطان‌مراد، بختیار، اورنگ عباسی، موسوی، محمودی، امامی، خویی، مهندس فروغی، ساگینیان، مهندس فیروز. دکتر دادفر.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری، اریه، سالار، بهزادی، دکتر سید امامی، دکتر فریدون افشار.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه - آقایان: دکتر اسدی، دکتر ضیایی، صادق بوشهری، دکتر رضایی، فضائلی، شادلو، دشتی، علامه وحیدی، دهقان، باقر بوشهری، بزرگ‌نیا، دکتر وکیل مسعودی، اقبال، دکتر هدایتی.
نایب‌رئیس - اعتراضی در صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به سد لار و جواب آقای معاون نخست‌وزیر.
نایب‌رئیس - سؤالات مطرح است آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری - سؤال بنده راجع به موضوع سد لار است. قریب دو سال است که در مطبوعات این خیر بسیار موثر انعکاس دارد که به امر و به ابتکار شخص اعلیحضرت همایونی قرار شده است که سد لار مطالعه شود و این سد برای مملکت احداث شود و اثر بسیار مهمی هم در امر آب هم راجع به تهران و هم راجع به مازندران خواهد داشت. مطبوعات از این خبر حسن استقبال کردند و کراراً هم منعکس کردند و مردم هم امیدوار شدند که یک قدم مثبت تولیدی دیگری در مملکت برداشته خواهد شد. بعد هم اینطور شنیده شد که در موضوع سد لار اختلاف‌نظرهایی در هیئت دولت پیش آمده در حالی که آقای مهندس میکده مدیر کل آب مأمور تهیه مقدمات اجرای این سد شدند چند مرتبه هم مسافرت به اروپا کردند و گویا بعضی‌ها هم برای اجرای این کار وارد مذاکرات شدند و پیشنهادهایی هم آمده بود اخیراً گفته می‌شد در هیئت دولت اختلاف‌نظر پیدا شده که این سد باید ساخته شود یا نشود و منعکس شد در مطبوعات بنده از جهت اینکه معتقد هستم در اینگونه مسائل جنبه روحی و معنوی آن مهم‌تر از جنبه اقتصادیش است یعنی ما وقتی که یک حرفی را می‌زنیم و می‌گوئیم که این قدم مثبت باید برداشته شود باید قبلاً مطالعه کرده باشیم که به بینیم این کار مفید و مؤثر برای مملکت هست یانه؟
وقتی دیدیم و معتقد شدیم که مفید است باید بگوئیم وقتی هم که گفتیم قدم برمی‌داریم باید این قدم را برداشت یعنی یک جامعه منظم، جامعه‌ای که امروز در راهی قرار گرفته که اعلیحضرت همایونی همیشه فرمایششان اینست که باید کار مثبت کنیم و قدمی برای بالا رفتن سطح تولید مملکت برداریم وقتی گفته می‌شود که سد لار باید بسته شود و این مطالعات شد بنده معتقد هستم که این کار باید انجام بشود نه اینکه دو سال رویش حرف زده شود و بعد از دو سال بگویند که اختلاف‌نظر شده و بعد هم در بوته اجمال بماند من از جنبه روحی و معنوی این کار که اثر تبلیغاتیش بیشتر در اجتماع مؤثر است خواستم از دولت بپرسم که اولاً این صحبتی که دو سال پیش شد و عمل بسیار مفید و موثری هم هست چه شد؟ و بعد هم اختلاف‌نظر که پیدا شده برای چیست؟ و بالاخره این سد لار باید ساخته شود یا ساخته نشود حالا هم منتظر جواب جناب آقای ذوالفقاری هستم.
نایب‌رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر.
معاون نخست‌وزیر (ذوالفقاری) - برای تعیین مقدار آبی که با ساختمان سد لار می‌توان برای مازندران و برای مشروب کردن جلکه تهران و ورامین اختصاص داد و ضمناً برای اینکه معلوم شود آیا از منابع احتمالی دیگر تأمین آب مورد نیاز شهر تهران مخصوصاً قسمت شمالی آن امکان‌پذیر است یا خیر مطالعاتی توسط مهندسین مشاور شرکت سرالکساند گیب و شرکاء در جریان است که به خرج سازمان برنامه می‌شود و انتظار می‌رود که نتیجه قطعی این مطالعات در آتیه نزدیک معلوم شود و در نتیجه سهم آب مازندران و جلگه تهران و ورامین از مخزن سد لار معین گردد. با توجه به این مطالعات تصمیم نسبت به نحوه عمل درباره انجام مطالعات قطعی و ساختمان سد لار گرفته خواهد شد. برای ساختمان سد لار نظر این است که پیشنهاداتی از خارج دریافت شود که تمام مخارج ساختمان سد لار را تعهد کنند و چنانچه شرائط پیشنهادی قابل قبول بود ترتیب کار داده خواهد شد و پیشنهاداتی هم رسیده وتحت مطالعه است.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری نظری دارید؟
عمیدی نوری - بله نایب‌رئیس بفرمایید.
عمیدی نوری - بنده غرضم این بود که قبل از اینکه این مطالعاتی که آقای ذوالفقاری فرمودند شده باشد چرا ما گفتیم که ساختن سد لار یک نقشه قطعی است این مطلب دو سال گفته شده جناب آقای ذوالفقاری و تمام مردم معتقدشدند که این پروژه قطعی است و حالا تازه صحبت اینست که شرکت الکساندر گیپ مشغول مطالعه راجع به میزان آب برای ورامین و برای تهران و مازندران است و بعد هم فرمودید این مطالعه که قطعی شد پیشنهادها خواهد آمد، آن پیشنهادی که بهتر بود عمل خواهد شد این یک بیان بسیار کلی و اصولی است اما بنده معتقدم این مطالعات و این تجدید نظرات می‌بایستی قبلاً شده باشد و بعد بگویند پروژه سد لار یک پروژه قطعی است و اجرا می‌کنیم آنچه بنده اطلاع دارم این مطالعات جناب آقای ذوالفقاری شده است مطالعات از طرف شرکت الکساندرگیپ شد. بعد از اینکه صدراعظم آلمان تشریف آوردند ایران امسال میهمان اعلیحضرت همایونی بودند در مراجعت یک چند نفر از متخصصین آلمانی هم آمدند و مطالعه کردند در سد لار و سد کرج اینها هم تأیید کردند و گفتند این پروژه خیلی صحیح است اطلاعاتی هم که بنده دارم نشان می‌دهد که اصولاً این پروژه از نظر تهران بسیار بسیار لازم است ۳۱۵ میلیون متر مکعب از سد لار در سال استفاده می‌شود. ۹۳ میلیون متر مکعب حقا به فعلی مازندران است که از این ۳۱۵ میلیون متر مکعب کسر می‌شود وداره می‌شود به مازندران حسنی که دارد اینست که آب مازندران تنظیم می‌شود یعنی موقعی که خشکسالی می‌شود دیگر گرفتار خشکسالی نیست این سده ست واین ۹۳ میلیون متر مکعب آب داده می‌شود و موقعی هم که سیلاب است و باران زیاد است دیگر آب نمی‌رود به مزارع و سیلاب خرابی نمی‌کند این سد مانع است خاصیت سد این است که تنظیم می‌کند آب را هم مانع خشکسالی می‌شود و هم مانع سیلاب ۹۳ میلیون را که از ۳۱۵ میلیون مسر کنیم و آب ورامین هم داده شود ۷۵ میلیون متر مکعب به آب مشروب تهران اضافه می‌شود چون آبی که فعلاً برای این سازمان لوله‌کشی است و به تهران می‌رسد فقط کافی است برای میزانی که فعلاً در تهران لوله‌کشی شده و حداکثر تا سه سال دیگر می‌گویند انجام می‌شود در حالی که همه ما می‌دانیم تهران رسیده است فعلاً به وسعتی که یک حدش شمیران یک حد کرج و یک حد شهر ری و یک حد سرخ‌حصار است چند روز پیش بنده یک آگهی از شهرداری دیدم که این حدود را معین کرده بود که تهران باید در این حدود جلو برود و کسانی هم که ساختمان می‌کنند باید از ما پروانه بگیرند خوب تهرانی که دارای یک چنین وسعتی هست آب لازم دارد سازمان لوله‌کشی آب تهران هم نمی‌تواند بگوید که تهران محدود به حدودی است که من هستم سازمان آب تهران رسماً اعلان کرده است که این سد کرج هم بعد از اینکه ساخته بشود ۱۵۰ میلیون متر مکعب بیشتر نمی‌تواند آب بگیرد و آن روز آقای مهندس طالقانی اینجا گفتند که از این آب ذره‌ای به مصرف زراعت نمی‌توانیم بدهیم آن وقت تهران وسیع می‌شود در شمیرانات و تمام نقاط مردم آب می‌خواهند و ما آب نخواهیم داشت اما با سد لار که ۳۱۵ میلیون متر مکعب در سال آب خواهیم داشت هم آب مازندران تأمین است و هم برای تهران ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب می‌توانیم بدهیم مهم‌تر از همه اینست که بقیه این آب را یعنی ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب برای زراعت می‌تواند به ورامین و یا اگر آب بخواهند در مازندران اضافه داده شود در حقیقت سه کار می‌تواند بکند هم آب مازندران و هم آب ورامین و هم آب مشروب تهران را تأمین کند و هم برق عظیمی به تهران بدهد که در حدود پانصد میلیون کیلواتست و این برق را اگر کیلو واتی ۳۰ شاهی بفروشیم و آب را اگر کیلوواتی ۳۰ شاهی بفروشیم وآب را اگر متر مکعبی یک ریال در ظرف ۱۷ سال هشتاد میلیون دلار خرجش را که برآورد شده تأمین می‌کند بنده این را مطالعه کرده‌ام موضوع سد لار را پروژه را دیده‌ام این مطالبی که به عرض می‌رسانم در خود پروژه است یعنی یک پروژه‌ای است قابل اجرا و خرجش در ظرف ۱۷ سال تأمین می‌شود به تهران برق می‌دهد کیلو واتی ۳۰ شاهی آب متر مکعبی یک ریال و برای زراعت ده‌شاهی ودر ظرف ۱۷ سال هم مخارجش درمی‌آید و این را علاوه بر اینکه الکساندرگیپ تصدیق کرده که این کار صحیح است اخیراً هم هیئتی که از آلمان آمد و مطالعه کرد آنها هم تأیید کردند صحت این را بنده نمی‌دانم چه کاری مثبت تر و مفیدتر از این است که سطح آب را ببریم بالا که ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب برای زراعت بدهد یعنی هم ورامین را آب خواهیم داد و هم اطراف تهران راکه خشک است شهر تهران یک شهر خشکی است در حالی که اطراف آن را می‌توانیم جنگل بکنیم زراعت بکنیم و در ظرف ۱۷ سال هم بپردازیم چرا یک همچو کاری یک چنین پروژه‌ای که رویش مطالعه شده و عملی هست دو مرتبه بیندازیم به سنگلاخ و دو مرتبه بگوئیم که مطالعه کنند و بعد بهترین پیشنهادها که آمد مطالعه کنیم الان تمام این پیشنهادها آمده و از طرف آقای مهندس میکده فرستاده شده به هیئت دولت این حسابی است که شده دولت هم گفته که من این را می‌خواهم در شورای عالی اقتصاد مطرح کنم نتیجه مذاکرات این شد که جناب آقای ذوالفقاری البته بسیار توضیح کافی دادند ولی توضیحاتشان نتیجه‌اش این شد که هنوز در حال مطالعه هستیم بنده معتقد هستم که البته این مطالعات لازم است ولی مطالعات بایستی با عمل توأم باشد و با تبلیغاتی که اداره تبلیغات می‌کند خود جناب آقای ذوالفقاری سرپرست تبلیغات هستند بنده هم متشکرم که واقعاً دستگاه تبلیغات خوب فعالیت می‌کند. یک طوری بشود که عمل تطبیق با تبلیغات بکند که جامعه ما مردم ما ملت موقعی که ما در جریان یک نهضت ناسیونالیستی هستیم و روحیه مردم را داریم تقویت می‌کنیم و ثابت می‌کنیم که ملت ایران دارای غرور ملی است روحیه مردم را خراب نکنیم که سه سال پیش گفته شده که پروژه سد لار قطعی است و باید اجرا بشود و بعد از سه سال مجدداً گفته شود که باید مطالعه بشود این را بنده مخالفم.
نایب‌رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر (ذوالفقاری) - بنده خیلی متشکرم از بیانات و توضیحاتی که جناب آقای عمیدی نوری نماینده محترم دادند ولی بایدعرض کنم که این توضیحاتی که فرمودند دولت از این توضیحات اطلاع ندارد حالا ایشان این توضیحات و این جزئیات را از کجا به دست آورده‌اند بنده نمی‌دانم فقط خواستم که به عرض ایشان و به عرض مجلس شورای ملی برسانم که هنوز دولت مشغول مطالعه است.
۳- سؤال آقای مهندس اردبیلی راجع به آسفالت جاده‌های آذربایجان و ساختن فرودگاه تبریز و موکول شدن جواب آن به بعد
نایب‌رئیس - آقای مهندس اردبیلی
مهندس اردبیلی - بنده سؤالی از دولت کرده‌ام که عیناً قرائت می‌کنم ریاست محترم مجلس شورای ملی متمنی است مقرر فرمائید به آقای وزیر راه اطلاع داده شود که در موعد مقرر قانوی در مجلس حضور به هم رسانید و به سؤالات زیر پاسخ دهند. ۱- با اینکه آقای وزیر راه شفاهاً و کتباً وعده داده بودند که آسفالت راه‌های تبریز تاکستان به طول ۴۵۰ کیلومتر و تبریز بازرگان به طول ۳۰۰ کیلومتر به وسیله شرکت جان مولم از اول سال ۱۳۳۶ شروع خواهد شد علت اینکه تاکنون آسفالت راه‌های مورد بحث شروع نگردیده با توجه به این که سه ماه از سال ۱۳۳۶ می‌گذرد و فصل ساختمانی در آذربایجان کوتاه می‌باشد چیست؟ ۲- از لحاظ اهمیتی که اتمام فرودگاه تبریز که مدت هشت سال است نیمه‌تمام مانده حائز می‌باشد آقا وزیر راه در سال گذشته اعلام داشتند که ساختمان فرودگاه مزبور را به مجرد مساعد شدن فصل از اول سال ۱۳۳۶ شروع خواهند کرد علت اینک تاکنون شروع به تکمیل ساختمان فرودگاه تبریز نگردیده و در نتیجه مسافرین هواپیما دچار زحمت دائم می‌باشد چیست.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت راه
معاون وزارت راه (مهندس مشایخی) - بنده همانطوری که حضوراً خدمت جناب آقای مهندس اردبیلی عرض کردم دو فقره سؤال بود از وزارت راه یکی راجع به راه‌های تبریز و یکی هم راجع به راه‌های بلوچستان و کرمان وزارت راه برای هر دو قسمت اقدام کرده و حالا هم تقاضا دارم برای اینکه در این کار توضیحات بیشتری به عرضتان برسد تأخیر بیندازید این سؤالات را و بعد از اینکه اقدامات بیشتری آنجا شد نتیجه را با تفصیل بیشتری به عرض محترمتتان خواهم رساند.
نایب‌رئیس - بنابراین می‌ماند برای اینکه خود آقای وزیر بیایند (مهندس اردبیلی - بسیار خوب موافقم).
۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی راجع به بخشودگی بدهی کشاورزان و مالکین قائنات
نایب‌رئیس - لایحه بخشودگی جنسی قائنات که شور دومش هست مطرح می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه اول آبان ماه ۱۳۳۶ لایحه شماره ۷۵۸۱ دولت راجع به بخشودگی بدهی جنسی و نقدی ملاکین و کشاورزان قائنات را با حضور آقای معاون وزارت دارایی برای شور دوم مورد رسیدگی
قرار داده خبر شور اول را تأیید نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مقدار ۷۵/ ۸۹۶۱۰۱ کیلو گندم و جو و ارزن و مبلغ ۱۰/ ۴۳۸۲۲۰۵ ریال بهای غلات تحویلی به ملاکین و کشاورزان قائنات را که بابت بدهی جنسی و نقدی آنان در سال‌های ۱۳۲۵ الی ۱۳۲۷ باقیمانده و به علت عدم توانایی نتوانسته‌اند مسترد دارند به نام بخشودگی به حساب قطعی منظور و از مطالبه و دریافت آن صرف‌نظر نماید مخبر کمیسیون دارایی مشایخی.
نایب‌رئیس – در ورقه کسی مخالف اسم ننوشته بنابراین رأی می‌گیریم آقایانی که با این ماده واحده موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
حالا کلیاتش مطرح است در کلیات نظری نیست؟ آقای سرلشگر کیکاوسی
کیکاوسی - عرض کنم که در این مورد لایحه بخشودگی که الان از عرضتان گذشت در همین سنوات تمام قسمت‌های جنوب این مملکت بر اثر آن پیش آمد و سوانحی که پیدا شده بود از لحاظ خشکسالی مسیل یک مساعدت‌هایی شد خوشبختانه جناب آقای اعلم در این مورد اقدام کردند و وزارت دارایی تصدیق کرد که رعایت حال مردم قائنات بشود و این بخشودگی به مجلس داده شد که خوشبختانه تصویب شد ولی در مورد جنوب تمام قسمت شیراز و قسمت کرمان و بلوچستان اینها تمام از این بخشودگی باید بهره‌مند شوند (صحیحست)
باور بفرمایید اگر هرآینه قائنات نتواند بدهد بلوچستان و جنوب فارس برایش هیچ‌وقت میسر نیست اینست که من از لحاظ اینکه پیشنهاد خرج است نتوانم پیشنهاد بدهم و شور دوم هم بود بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای معاون نخست‌وزیر که این موضوع را در هیئت دولت مطرح کنند و در این مورد تصمیم مقتضی اتخاذ نمایند (صحیحست)
نایب‌رئیس - مخالفی دیگر نیست (اظهاری نشد) بنابراین رأی می‌گیریم با ورقه پیشنهادی هم که آقای پردلی کردند چون شور دوم است نمی‌توانم پیشنهادی بپذیریم حالا رأی می‌گیریم با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیر به وسیله آقای ثقه‌الاسلامی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: دکتر رضایی. قوام. دکتر بینا. دکتر دیباء. مهران. کیکاوسی. صفاری. مهندس اردبیلی. ابتهاج. دکتر شاهکار. موسوی. صادق بوشهری. حشمتی. شادمان. مهندس هدایت. مهندس مهدوی. احمد طباطبایی. عباسی غضنفری. دکتر وکیل پردلی. دکتر امین. صارمی. صدرزاده. بیات. ماکو. عمادتربتی. جلیلوند. فضائلی. رستم بختیار. دکتر نیرومند. امیدسالار. مشایخی. بور بور. دولت‌آبادی. سلطان‌مراد بختیار. استخر. مرتضی حکمت. فخر طباطبایی. مهندس دهستانی. دشتی. علامه وحیدی. دکتر امیر حکمت. توماج. شیبانی. دکتر سید امامی. کدیور. شادلو. دکتر عدل. قرشی. یارافشار. دکتر اسدی. گیو. بهبهانی. خرازی. بزرگ ابراهیمی. دکتر دادفر. دیهیم. اسکندری. اخوان. بهادری. حکیمی. عمیدی نوری. دکتر آهی. دکتر پیرنیا. افخمی. اکبر. پناهی. ثقه‌الاسلامی. باقر بوشهری. مهدوی. قباد ظفر. دادگر. دکتر هدایتی.
(آرائ مأخوذه شماره شده ۶۸ ورقه موافق و چهار ورقه سفید بی‌اسم شماره شد)
نایب‌رئیس - بخشودگی بدهی کشاورزان و مالکین قائنات تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
اسامی موافقین آقایان سلطان‌مراد بختیار. دکتر امیر نیرومند. محمد رضا خرازی. عماد تربتی. مهندس هدایت. شادمان. قریشی. مشایخی. یار افشار. مرتضی حکمت. ثقه‌الاسلامی. جلیلوند. باقر بوشهری. پناهی. فیلکس. آقایان ابتهاج. دادگر. احمد طباطبایی. دشتی. رستم گیو. دکتر پیرنیا. دکتر عدل. دکتر سید امامی. صفاری. دکتر امین. اسکندری. مهندس جفرودی. غضنفری. کیکاوسی. توماج. حشمتی. مهندس دهستانی. اکبر. افخمی. حکیمی. پردلی. صدرزاده. عباسی. فضائلی. عمیدی نوری. مهندس ظفر. صادق بوشهری. بیات ماکو. دکتر وکیل. علامه وحیدی. شیبانی. صارمی. فخر طباطبایی. دولت آبادی. بزرگ ابراهیمی. دکتر رضایی. دکتر امیر حکمت. دیهیم. دکتر بینا. موسوی. دکتر اسدی. کدیور. شادلو. قوام. امیدسالار. اخوان. دکتر آهی. مهران. بوربور. مهدوی. دکتر دیبا. رستم امیر بختیار.
ورقه سفید علامت امتناع ۴ برگ.
۵- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی.
نایب‌رئیس - جناب آقای معاون وزارت دارایی مطلبی دارید بفرمایید.
معاون وزارت دارایی (انواری) – دو لایحه است با اجازه آقایان تقدیم می‌کنم یکی راجع به ضرب مسکوک طلا علاوه بر آن چه که فعلاً رایج است و دیگری هم مربوط است به ماده ۳۱ قانون کنسرسیوم نفت چون مطابق ماده ۳۱ قانون کنسرسیوم نفت مرجع برابری ارزها بانک چیس ناشنال معرفی شده که اگر اختلافی شد ملاک عمل آن بانک باشد آن بانک حالا با بانک مانهاتان توأم شده و یک بانک به نام چیس مانهاتان بانک شده و قرار گردید که این بانک مرجع باشد و برای اصلاح ماده ۳۱ قانون نفت لایحه‌ای است که تقدیم می‌کنم.
نایب‌رئیس – به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع خواهد شد.
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به اجازه استخدام پزشک و دندانپزشک و داروساز و غیره
نایب‌رئیس - گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به اجازه استخدام پزشک و دندانپزشک و غیره مطرح است. گزارش قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون استخدام به مجلس شورای ملی.
کمیسیون امور استخدام لایحه شماره ۵۰۹۷۰ دولت راجع به اجازه استخدام پزشک و دندان پزشک و داروساز برای تأسیسات درمانی وزارت بهداری را با حضور آقای معاون وزارت بهداری مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب نمود اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده واحده - به وزارت بهداری اجازه داده می‌شود برای تأسیس و توسعه مؤسسات درمانی و بهداشتی شهرستان‌ها و بخش‌ها و دهستان‌های کشور و نیز تکمیل کادر پرسنلی مؤسسات مربوطه در حدود اعتبار موجود در بودجه خود پزشک دامپزشک داروساز بهدار ماما مهندس ساختمان و بهداشت دو نفر کتابدار متخصص برای بنگاه پاستور تکنسین، رادیولوژی، پرستار، مایه‌کوب، کمک پرستار، راننده، رختشوی، آشپز، باغبان در صورت احتیاج و طبق مقررات قوانین مربوطه استخدام نماید.
تبصره ۱ - در استخدام پرستار کمک پرستار مایه‌کوب در صورت تساوی شرایط و در استخدام راننده رختشوی آشپز باغبان منحصراً از داوطلبان مقیم هر محل استفاده خواهد شد.
تبصره ۲ - کسانی که از طرف وزارت بهداری با عناوین فوق ضرورتاً تاکنون به خدمت گمارده شده‌اند مشمول این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون استخدام احمد مهران
گزارش از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی.
کمیسیون بهداری لایحه اجازه استخدام پزشک و دندانپزشک و داروساز را با حضور آقای وزیر بهداری مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکراتی خبر کمیسیون استخدام را تأیید و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب‌رئیس - کمیسیون بهداری دکتر امیر نیرومند.
نایب‌رئیس - اینجا یادداشت شده آقای مهدی ارباب اجازه خواسته‌اند و نیستند آقای دکتر امیر حکمت مخالفید؟ دکتر امیر حکمت نماینده دولت که حاضر است فرقی نمی‌کند. آقای دکتر دادفر مخالفید؟ (دکتر دادفر - بله) بفرمایید.
دکتر دادفر - مخالفت بنده با لایحه اجازه استخدام پزشک و پرستار و دندانپزشک از لحاظ مخالفت نفس لایحه نیست بلکه تذکر این موضوع است که وضع استخدامی کشور کی به یک صورتی صحیحی درخواهد آمد.
آقایان: کارمندان دولت مخصوصاً طبقه پزشکان الان در تمام کشور در یک وضع بدی هستند دولت آمد قانونی گذارند و برای آنها اضافه حقوقی تعیین کرده که بپردازد. چند روز پیش بنده از آذربایجان از عده‌ای نامه‌ای داشتم که در آذربایجان سال گذشته تفاوت حقوق اطبا را نداده‌اند بنده نمی‌دانم اگر دولت مکلف و قادر به اجرای قانون هست که بکند و اگر نیست که چرا قانون می‌گذراند، قانون که تصویب شد و اجرا نشد این جرم است.
مطابق قانونی که تصویب شد بایستی سازمان برنامه از بودجه عمرانیش ما به التفاوت اشل اطبا را بپردازد و این مابه‌التفاوت تا به حال پرداخته نشده در اکثر جاها دوم اینکه دولت سابق و دولت جناب آقای دکتر اقبال به کرات وعده کردند که برای استخدام به طور کلی لایحه استخدامی کشوری در نظر بگیرند و تنظیم کنند و وضع استخدامی کشور ما را از این هرج و مرج نجات بدهند و متأسفانه از این هم تا به حال خبری نشده و الان آقایان در تمام گوشه و کنار مملکت ما این گرانی زندگی کارمندان دولت از این وضع فلاکت‌بار ناله می‌کنند و داد می‌زنند و متأسفانه هیچ گوشی بدهکار نیست. مثل اینکه ما اینجا نشسته‌ایم برای گوش نکردن بنده معتقدم که این عدم توجه بداد و بیداها و فریادهای کارمندان بیچاره نتیجه خوشی ندارد (صحیح است)
بنده چندی قبل در اینجا راجع به تبدیل کارمندان پیمانی برسمی تذکری دادم دولت تعهد کرده که این کارمندان پیمانی را تبدیل به کارمند رسمی بکند، الان با اینکه این کارمندان در دستگاه‌های دولتی مانده‌اند معهذا دولت هر روز برای کادر خودش لایحه استخدام جدید می‌آورد بدون اینکه وضع استخدامی اینها را در یک کادر سازمان معینی به طور کلی روشن کند مخالفت بنده یک تذکری است اصولی به دولت و از آقای ذوالفقاری مخصوصاً خواهش می‌کنم که این مطلب را به عرض جناب آقای نخست‌وزیر و هیئت دولت برسانند راجع به کارمندان دولت چه فکری شد این کارمندان پیمانی دولت الان در حدود ۲۵ هزار نفر هستند و هی می‌گویند که ما می‌خواهیم رسمی بشویم و اضافه حقوق هم نمی‌خواهیم و حق بازنشستگی هم می‌دهیم می‌گویند که ما حتی به اندازه یک کارگر تأمین نداریم و بیمه هم نیستیم تکلیف ما را روشن کنید.
تکلیف اینها چیست؟ اگر لازم ندارید اینها را تکلیفشان را روشن کنید اگر لازم دارید بگذارید اینها بیمه بشوند و وضع تقاعدشان روشن بشود باید فکری برای اینها کرد بنده استدعا می‌کنم که دولت راجع به اینها فکری بکند و جواب بدهد بنده در این موضوع سؤالی کرده‌ام و در موقع خودش هم مطرح خواهم کرد که دولت به طور کلی برای سر و سامان دادن به کارمندان و حقوق کارمندان و آن قانونی که در سال ۳۴ تصویب شده چه اقدامی در نظر دارد بکند و اما در این لایحه‌ای که تقدیم شده بنده می‌خواهم ببینم اشل استخدام این اطبا به چه میزان است اگر طبق قانون جدید است بودجه‌اش را وزارت بهداری از کجا تأمین کرده و اگر طبق اشل قدیم است این معنی ندارد (دکتر امین - اشل جدید است). مخصوصاً خواستم توجه جناب آقای معاون نخست‌وزیر را چون آقای وزیر بهداری تشریف ندارند جلب کنم که طبقه اطبا تا به حال حقوقشان پرداخت نشده و خیلی در فشارند شما اگر بودجه دارید قبلاً آن مابه‌التفاوت را بپردازید و بعد پزشک دیگری استخدام کنید، کسی که حقوقش را نمی‌دهید نباید استخدام کنید. این بود عرض بنده.
نایب‌رئیس - آقای مخبر بفرمایید
مهران (مخبر کمیسیون) - عرض کنم عمده بیانات آقای دکتر دادفر را باید آقای وزیر بهداری و یا معاون ایشان جواب بدهند ولی ماده واحده‌ای که مطرح است بنده نظر کمیسیون استخدام را که این ماده واحده را تصویب کردند اینجا به شریح می‌کنم اساساً همکاران محترم به خوبی به وضع بهداشت توجه دارند و میل دارند که امر بهداشت و بهداری به صورتی که مخصوصاً در نقاط دوردست لازم است ترتیب داده بشود که مردم راحت بشوند و از این حیث در رفاه باشند این ماده واحده که ازطرف آقای وزیر بهداری تقدیم شد کمیسیون استخدام از این نظر روی آن مطالعه کرد و خوشبختانه اگر استخدام است استخدامی است که به درد تمام طبقات مردم و مخصوصاً طبقات محروم و مستمند می‌خورد اینست که روی این نظر کمیسیون استخدام این ماده واحده را تصویب کرد و بنده استدعا دارم که مورد تصویب مجلس هم قرار بگیرد.
نایب‌رئیس - آقای سید امامی موافقید؟ بفرمایید.
دکتر سید امامی - بنده متأسفانه در کمیسیون بهداری موقعی که این مطلب مطرح بود نبودم و در مسافرت بودم حالا مطلبی را می‌خواستم عرض کنم به طور کلی در اینکه ما احتیاج به استخدام اشخاص فنی مخصوصاً پزشک و پرستار و دندانساز و غیره داریم در این موضوع شکی نیست.
(یک نفر از نمایندگان - برای شهرستان‌ها) متأسفانه همانطور که بنده همیشه عرض کرده‌ام امروز رفته‌اند روی بهداشت و روی پیشگیری و تقویت مردم (صحیح است) بنده معتقدم وزارت بهداری با سیستم فعلی ابداً نمی‌تواند خدمتی به مملکت بکند و متأسفانه با وجود اینکه جناب آقای دکتر اقبال نخست‌وزیر هستند و سابقه طبابت دارند و خودشان از اطبای معروف این شهر هستند و وزیر بهداری هم بوده‌اند وضع بهداری مردم علاوه بر اینکه پیش نرفته روز به روز عقب‌تر رفته است وزارت بهداری هر چقدر بزرگ‌تر و وسیع‌تر می‌شود و بنده می‌خواستم اعتراف کنم چون سابقه زیادی در بهداری دارم همان اداره بهداری کوچک سابق می‌توانست به مملکت خدمت بکند و این وزارت بهداری فعلی با این تشکیلات و این مدیرکل‌ها کاری نمی‌کند و این وضع صحیح نیست این آقایان وکلاء که اغلب به وزارت بهداری می‌روند و خود بنده هم مدتی معاون بودم و می‌رفتم طبیب می‌خواهد و درمانگاه می‌خواهند اما گول این تابلوها را نخورید به هیچ‌وجه به درد این مملکت نمی‌خورد وجود یک درمانگاه یا یک تابلو با نبودن طبیب حسابی با نبودن وسایل معاینه و لابراتوار و وسایل تجزیه هیچ فایده ندارد عده دیگری هم در این مملکت از نبودن ماما و جراح تلف می‌شوند و با وسایل طبی فعلی که ما امروز در مملکت داریم خدمتی نمی‌شود کرد ما هیچ‌گونه وسیله کمک به مجروحین و مصدومین نداریم و این غلط است بنده نمی‌دانم بالاخره جناب آقای نخست‌وزیر یک فکر اساسی برای وزارت بهداری و بهداشت مملکت می‌کند یا همین وضع باقی خواهد ماند وزارت بهداری باید کارش تأمین بهداشت مردم باشد و همین ادارة بهداشتی که ما داریم توسعه بدهند و تقویت بکنند کافی است آقا در تمام دنیا وزارت بهداری از بین رفته و وجود ندارد تمام کارهای بهداری به وسیله بهداشت انجام می‌شود و ما اگر یک اداره بهداشت کامل با یک آماری داشتیم معلوم می‌شد چقدر از افراد مردم در نتیجه نبودن ماما و جراح تلف می‌شوند ما باید یک عده را تربیت بکنیم و برای این منظور باید وسیله کامل‌تری داشته باشیم و دانشکده پزشکی را توسعه بدهیم بنابراین مطالبی که راجع به این لایحه می‌خواهم عرض کنم اینست که این یک لایحه است آمده و در کمیسیون‌ها رسیدگی شده استخدام این عده پزشکان لازم است و عرض کردم هر چقدر از این افراد استخدام بشود اشکالی ندارد ولی بنده به عنوان تذکر مجدداً می‌خواهم به عرض آقایان برسانم و از مقام دولت هم تقاضا کنم که فکر اساسی برای بهداری این مملکت بکنند چون بهداری این مملکت صفر است واقعاً صفر است شما نگاه نکنید چند تا مریض‌خانه دارید وضع مریض‌خانه‌ها را همه می‌دانیم اگر شما یک موقعی مجبور شدید یک مریض را یک جایی ببرید اولاً جانیست و اگر جایی هم باشد دارو نیست و در شهرستان‌ها مطلقاً وسایل کمک نیست و به کلی فاقد وسایل پذیرایی از مریض‌ها هستند یک مدتی آمدند راجع به انفلوآنزا صحبت‌هایی کردند بنده وارد این موضوع نمی‌خواهم بشوم این چیزی نبود که بتوانند جلوگیری بکنند آن هم با وضع فعلی خدای نکرده اگر یک مرضی در این مملکت پیدا بشود و یک اپیدمی پیدا بشود من نمی‌دانم چکار خواهیم کرد و چه وسیله‌ای برای جلوگیری داریم بنابراین بنده با این لایحه مخالف نیستم و حتی موافق هستم که هر چه کادر پزشکی ما توسعه پیدا بکند بهتر است ولی با این اصول و با این سیستم نمی‌شود به بهداشت مردم خدمت کرد.
نایب‌رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر.
معاون نخست‌وزیر (ذوالفقاری) - جناب آقای دکتر سیدامامی تذکراتی فرمودند البته دولت توجه به قسمت بهداشت دارد و بیشتر هم خواهد داشت. ضمناً می‌خواستم توضیح عرض کنم در این سازمانی که عنقریب تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد در آنجا همان نظری که ایشان داشتند پیش‌بینی شده است یعنی قسمت درمانی را دولت مصمم شده بگذارد در اختیار خود شهرستان‌ها با نظارت وزارت بهداری و خود وزارت بهداری هم خودش تشکیلاتی دارد که قریباً تقدیم مجلس خواهد شد (انشاالله)
نایب‌رئیس - آقای بزرگ ابراهیمی مخالفید؟ بفرمایید
بزرگ ابراهیمی – در کابینه تیمسار سپهبد زاهدی وقتی که جناب دکتر جهانشاه صالح برای دکترها که کار می‌کنند یک لایحه‌ای آورد و اضافه حقوقی خواسته بود بنده تذکراتی عرض کردم و حالا مجبورم باز تکرار بکنم (نمایندگان - بفرمایید) در تمام دوره سه سال و خورده‌ای که بنده اینجا خدمت می‌کنم و به این افتخار مفتخرم من کوشش کردم یک دکتر برای سردشت که قریب چهل هزار نفر جمعیت در یک کنج مملکت که فاقد همه چیز هستند و حتی یک نفر پرستار ندارد بفرستم اقدامات من به جایی نرسید (سلطان‌مراد بختیار - همه جا همینطور است) و این تنها آنجا نیست در هر گوشه مملکت که بروید این فقدان طبیب وجود دارد چرا؟ آقایان وزراء ماشاالله در مقابل رودربایستی رفقا تهران را پر می‌کنند اما جناب آقای دکتر دلش نمی‌خواهد سردشت برود و یک کسی را هم که می‌خواهد بفرستیم آنجا یک نفر دکتر یا پزشک جوانی که تازه از مدرسه آمده و می‌گوئید برو سردشت با ماهی چهار صد و هشتاد تومان بنده مجبور می‌شوم بروم به وزارت بهداری ازحقوق خودم پانصد تومان ماهیانه تعهد کنم تا یک نفر دکتر برود به سردشت اگر آقایان عوض این پست‌های عریض وطویل عوض این پول‌های گنده که به یک عده کهنه و جدید و رفیق خودشان می‌دهند بهتر است برای هر محل برحسب آب و هوا و برحسب احتیاجات یک پست مخصوص با یک حقوق معین تعیین کنند (صحیح است)
مثلاً بگویند در بندرعباس پنج هزار تومان بندر چاه بهار پنج هزار تومان و تهران هشتصد تومان تا اینکه این آقایی که می‌خواهد توی اتومبیلش بنشیند و توی تهران بگردد عصر هم برود خانه‌اش به نشیند ویزیت کند و پنجاه تومان بگیرد برود بندرعباس (صحیح است) این کار را بکنید که اقلاً ما اینقدر دچار بدبختی نباشیم (صحیح است)
بنده‌زاده هم اگر اینجا بود بنده هم یک طوری می‌کردم که آقای دکتر فریدون ابراهیمی را بگدارند رئیس درمانگاه با حقوق مکفی و این بدبختی است عوض این کار آقا می‌رود به بهداری یک محل و یک حقوق معینی که فراخور آن محل باشد معین کنید و اختصاص به آن محل داشته باشد این خیلی خوب است به خدا من می‌دانم شصت هفتاد نفر توی همین تهران هستند که با گرفتن حقوق پست ابرقو در اینجا خدمت می‌کنند (صحیح است) این است وضع ما (صحیح است)
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری موافقید؟ بفرمایید.
عمیدی نوری - فرمایشاتی که نمایندگان محترم به عنوان مخالف و موافق فرمودند همه خلاصه‌اشان اینست که ما کادر و طبیب به خارج مخصوصاً به شهرستان‌ها اعزام بکنیم و این امری است که مورد توافق بین همه همکاران محترم است و همه ما از بهداری و نقص بهداری شهرستان می‌نالیم اما خیال می‌کنم لایحه فعلی برای تأمین همین نظر است یعنی اگر مجموعش نباشد لااقل قستی از آن است یعنی رفتند و مطالعه کردند دیدند طبیب کم داریم برای شهرستان‌ها از طرفی هم توی بودجه پول دارند ولی نمی‌توانند استخدام کنند و حالا آمده‌اند از آقایان اجازه بگیرند که موافقت بفرمایید تا بتوانیم یک چنین اشخاصی را به نام طبیب پرستار و کمک پرستار استخدام کنیم و در حدود بودجه بفرستیم به شهرستان‌ها (پرفسور اعلم – به شرطی که استخدام بکنند و در آنجا بمانند) البته این را هم پیشنهاد بفرمایید همه موافقند به این جهت
بنده در اساس لایحه موافقم فقط یکی دو تا تذکر دادم و استدعا دارم جناب آقای ذوالفقاری این عرض بنده را توجه بفرمایند یکی این است که ما وقتی بودجه‌ای به طور کلی تصویب بکنیم برای وزارت‌خانه‌ها و در بودجه‌ها یک مبلغی موجود است از لحاظ کار اگر یک وقتی یک مستخدمی فوت کرد، باز نشسته باشد باید ما یک فکری بکنیم که هر روز دولت دستش بسته نباشد برای استخدام چند نفر که یا بفرستد به کمیسیون بودجه یا لایحه مخصوص بیاورند این را اگر درش قید کنیم که در حدود بودجه موجود خوب از شما چیزی که اضافه نخواستند همان بودجه را که دارند اگر افرادی را بخواهند استخدام کنند بتوانند بنده معتقدم که دولت دستش باز باشد بهتر است چند روز پیش با جناب آقای صدرزاده صحبت می‌کردم فکر ایشان فکر بسیار خوبی بود دولت آقایان یک طرح کلی تنظیم کند یک لایحه کلی تهیه می‌کند برای استخدام که در حدود بودجه موجود خودش در عرض سال اگر یک نواقصی بود مثلاً اگر کسی فوت کرد متقاعد شد و جایش باقی بود در حدود آن پرنسیب کلی و آن اصول لازم نباشد دیگر از مجلس شورای ملی اجازه بگیرد و بتواند فوراً استخدام بکند نه اینکه مدت‌ها پول هست شخص هم هست ولی استخدام نتواند بشود و جا هم خالی بماند و بگویند ما نمی‌توانیم استخدام کنیم بنده معتقد نیستم هر وزارت‌خانه‌ای تک‌تک یک لایحه‌ای بیاورد و بعد هم مجلس تصویب بکند همانطوری که برای کار نفت یک اصولی قائل شدیم و برای شرکت ملی نفت قانون خاصی تصویب کردیم و رویش دارند عمل بکنند برای استفاده در اینگونه موارد در حدود بودجه که از نظر ما اشکال نباشد مقرراتی دولت تهیه و تنظیم کند و یک‌دفعه تصویب شود که این کار را انجام بدهد که کار خلاف قانون هم انجام نشود.
(بوربور - خلاصه استخدام آزاد بشود) نخیر جناب آقای بوربور در حدود آن بودجه اگر هست جای متوفی و جای بازنشسته و جای آن اشخاص طبق آن چیزی که در مجلس تصویب کرده استخدام کند والا هر وزارت‌خانه یک لایحه بیاورد و وقت ما را بگیرد صحیح نیست اما در موضوع تبصره دوم که بنده مخالفم دلیلش را عرض می‌کنم این لایحه را اگر آقایان بخوانند این تبصره ۲ نشان می‌دهد که این کار خلاف قانون را وزارت‌خانه‌ها می‌کنند و بعد هم می‌آورند و از شما اجازه می‌خواهند و می‌گویند مشروعش کنید شما اگر این تبصره ۲ را نخوانده‌اید بنده می‌خوانم «کسانی که از طرف وزارت بهداری با عناوین فوق ضرورتاً تا به حال به خدمت گماشته شده‌اند مشمول این قانون هستند» یعنی چه؟
بنده از این مقداری که احترام گذاشته است به مجلس و این لایحه را آورده و گفته من می‌خواهم که اجازه بدهید بعد استخدام کنم متشکرم اما از آن آقایی که این کار را کرده قبلاً استخدام کرده و عمل خلاف قانون مرتکب شده من او را در مقابل مجلس مسئول می‌دانم و از آن طرف هم ایراد دارم که چراباید این تبصره ضمیمه بشود این تبصره معارض قانون است وقتی که یک دولتی آمده است اجازه استخدام می‌خواهد چرا عمل غلظی را شما می‌خواهید مشروع کنید و تصویب کنید و در واقع این یک اجازه ضمنی است و یک سابقه‌ای برای وزارت‌خانه‌های دیگر ایجاد می‌کند که بروند برخلاف اجازه شما برخلاف نظر مجلس کاری بکنند و بعد هم می‌گویند ما اجازه‌اش را می‌رویم و از مجلس می‌گیریم پس حالا که دولت آمده و اجازه می‌خواهد و می‌گوید من احتیاج دارم چون از طرفی مردم می‌گویند و از طرف دیگر آقای وکیل آمده است گفته برای حوزه انتخابیه من طبیب بفرستید پس اینکه بنده عرض می‌کنم بیائید یک کلیاتی تصویب بکنید که گرفتار اینگونه تناقضات قانونی و خلاف قانون نشویم وقت مجلس هم بیهوده تلف نشود دولت هم تکلیفش معلوم بشود مجلس هم تکلیفش معلوم بشود این دو تذکر را من دادم و مخصوصاً تبصره ۲ را خلاف قانون و خلاف اداره و اجازه خود آقایان می‌دانم بنده معتقدم اینها را که استخدام کرده‌اند تا مجوزی نداشته‌اند چرا قبلاً استخدام کردند یک کار غلطی کردند که حالا ما امروز بیائیم و آن را تصویب کنیم.
نایب‌رئیس - آقای بیات ماکو مخالفید؟ بفرمایید
بیات ماکو - بنده در این ماده که طول می‌خواهم صحبتی بکنم نظر ندارم که طول کلام پیش بیاید فقط عرض بنده در طرز عمل وزارت‌خانه‌ها است این وزارت‌خانه‌ها طرز عملشان را یک طوری کرده‌اند که هم دولت‌ها را و هم قوانینی که در این مجلس گذشته است اجرایش را مفتضح کرده‌اند هر وقت یک احتیاجی پیدا می‌کنند می‌آیند در هیئت دولت یک تصویبه نامه می‌گذارنند بنده یادم می‌آید که در ظرف یک سال چهار تصویبه نامه را ضد و نقیض صادر کرده‌اند و اخیراً راهی پیدا کرده‌اند که بیایند اینجا و به تصویب مجلس برسانند این شأن مجلس نیست که برای یک باغبان یا استخدام یک سرایدار و یا یک راننده بیاید اجازه بدهد اصلاً ما صلاحیت اینکه تشخیص بدهیم وزارت بهداری احتیاج دارد یا ندارد نداریم بنده چه می‌دانم که وزارت بهداری احتیاج دارد اگر آقایان تصویب هم نکنند بی‌خود است اصلاً مجلس نباید وارد این موضوعات کوچک بشود و بعد هم گرفتار لوایح ضد و نقیض دولت‌ها بشود که دولتی بعد از دولت دیگر بیاورد چرا اینطور می‌شود؟ برای اینکه بنده واقعاً دراین اواخر متأثر شدم ما آمدیم مدتی صرف وقت کردیم نهار اینجا خوردیم بودجه‌ای پارسال شب عید گذراندیم خیلی هم خوشوقت شدیم که گفتیم بودجه متعادلی گذراندیم و کارهای دولت راه می‌افتد و یک دوازدهم و این گرفتاری‌ها هم تمام می‌شود خیلی خوشوقت شدیم که این بودجه گذشته و در آنجا هم در کمیسیون توضیحاتی از دولت خواستیم دولت هم گفت که بودجه متعادل است و توضیحاتش را داد و ما آن بودجه را تصویب کردیم هنوز مرکب آن خشک نشده بود که ۱۵ روز بعد دولت وقت آمد و گفت که این بودجه دروغ است و چهارصد میلیون کسر دارد ما از تعجب خشک شدیم چطور می‌شود ما که اینجا پرسیدیم و تحقیق کردیم گفتند بودجه متعادل است و کسر نداریم پس معلوم می‌شود که در وزارت‌خانه‌ها با هم همکاری نمی‌کنند دولت که بودجه‌ای آورده و وزرایش اینجا نشسته بودند و امضاء کردند بودجه‌ها را وزرای بعدی هم گفتند که این کسر دارد این اسباب خجلت برای ما شد گفتیم خوب سر وزیر دارایی کلاه گذاشتند آن هم رفته است به هیئت دولت گفته بعد هم آمده‌اند به مجلس و بودجه را گذرانده‌اند بعد هم وزیر دارایی جدید آقای ناصر آمده اینجا نطق می‌کند و می‌گوید این بودجه صحیح نیست پس معلوم می‌شود همان دستگاهی که بودجه را تنظیم کرده سر وزیر دارایی کلاه گذاشته این اسباب تأثر و تأسف شد برای شخص من دولت می‌گوید من ۶۰۰ میلیون تومان کسر دارم پانزده وزارت‌خانه است وزارت بهداری چهل میلیون تومان کسر بودجه دارد یک وزارت‌خانه‌ای که چهل میلیون تومان کسر بودجه دارد و محل ندارد چرا استخدام می‌کند آن هم به این شکل بنده معتقدم و پیشنهاد می‌کنم که مجلس دخالت در اینگونه استخدام‌ها نکند.
نایب‌رئیس - آقای بیات ماکو در مقابل میکرفن صحبت بفرمایید که تندنویس‌ها می‌خواهند بشنوند نمایندگان ما هم نمی‌شنویم بیات ماکو اگر قانون گذشته که استخدام نشود اصلاً به کلی نشود و هیچ وزارت‌خانه‌ای استخدام نکند و اگر اجازه استخدام می‌دهند به همه‌شان بدهند و تازه این وزارت‌خانه‌ها یک تشکیلاتی برای خودشان بدهند و یک بودجه‌ای به مجلس بیاورند به طوری که جناب آقای عمیدی نوری فرمودند مجلس تکلیف خودش را بداند و وزارت‌خانه‌ها هم راحت بشوند هر روز هر وزارت‌خانه‌ای که احتیاجی پیدا می‌کند می‌آید اینجا دو روز بعد وزارت‌خانه دیگر احتیاج دارد آن هم یک لایحه می‌آورد و ضد و نقیض هم می‌آورند مثلاً وزارت فرهنگ لایحه محصلین اعزامی هنوز مرکبش خشک نشده آمده یک ماده واحده آورده و آن را عوض کرد پس معلوم می‌شود که این لوایح هم بی‌مطالعه بوده است و مطالعه را باید مجلس بکند اگر مطالعه شده بود باید بلافاصله تغییرش بدهند بنابراین نظر بنده این است که موافقت بفرمایید هر وزارت‌خانه در حدود اعتبار بودجه خودش هر کاری می‌کند بکند و به مجلس نیاورد و خودش مسئول باشد و دیگر برای ما اسباب زحمت ایجاد نکند.
نایب‌رئیس - کسی دیگر از آقایان اجازه صحبت نخواسته است بنابراین رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
حالا ماده واحده مطرح است چون کسی اجازه نخواسته پیشنهادها قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم مطابق لایحه اخیراً استخدام پزشک و پرستار و کمک پرستار و ماما و دندانپزشک مطلقاً برای تهران و مراکز استان‌ها ممنوع و این لایحه شامل شهرها و بخش‌ها خواهد بود. مهندس اردبیلی
نایب‌رئیس - آقایان پیشنهاددهندگان باید متوجه باشند که در پیشنهاد فقط پنج دقیقه می‌توانند صحبت کنند موافق و مخالف هم همینطور آقای مهندس اردبیلی بفرمایید.
مهندس اردبیلی - البته آقایان می‌دانند هر چیزی که دولت می‌آورد برای تهران است و این امر بهداشت را هم می‌خواهد همانطور عمل بکند و من برای همین کار از مجلس تقاضا کردم که آقایان موافقت بفرمایند که این لایحه به خصوص برای بخش‌ها و شهرستان‌ها باشد (صارمی - توی لایحه است) ولی باز هم نورچشمی‌ها را می‌آورند به تهران اجازه بفرمایید نورچشمی‌ها تشریف ببرند به شهرستان‌ها و بخش‌ها باور بفرمایید در بخش‌ها پزشک‌یار هم نیست دندانپزشک هم نیست پرستار هم نیست در تابستان امسال در قره‌چمن آذربایجان ۱۲۵ نفر بچه از قی و اسهال مرده‌اند. یک پرستار می‌خواست که با تزریق پنی‌سیلین آنها را معالجه بکند. عوض معالجه نتیجه این شد که آنها بمیرند. حالا موافقت بفرمایید که این دکترها و این پزشک‌یارها به شریف ببرند به بخش‌ها بلکه از این مرگ و میر جلوگیری شود (احسنت) (صحیح است)
نایب‌رئیس - آقای مخبر
مخبر کمیسیون استخدام (مهران) - بنده تصور می‌کنم نظر آقای مهندس اردبیلی در این لایحه تأمین است (صحیح است) اینجا نوشته است که به وزارت بهداری اجازه داده می‌شود برای تأسیس و توسعه مؤسسات درمانی و بهداشتی شهرستان‌ها و بخش‌ها و دهستان‌های کشور،
توجه فرمودید بنده تصور می‌کنم که نظر شما در این عبارت تأمین است چون در تهران نباید این کار عملی بشود.
(مهندس اردبیلی – در وزارت‌خانه‌ها قانون را جور دیگر تفسیر می‌کنند) توضیحی هم که آقای وزیر بهداری در کمیسیون دادند همین بود همانطوری که اول عرض کردم به ما گفتند که ما می‌خواهیم شهرستان‌ها را از حیث بهداشت و پرسنلی که به آن بهداشت مترتب است تکمیل و تجهیز کنیم ما هم خیلی خوشحال شدیم از این اقدام وزارت بهداری و از ایشان با تصویب این ماده واحده تشکر هم کردیم دیدیم بعد از آن همه تذکرها که به دولت داده می‌شود حالا می‌خواهند به شهرستان‌ها بپردازند و به این جهت بود که ماده واحده را تصویب کردیم و دلخوشی ما در واقع به این بود که می‌خواهیم طبیب برای شهرستان‌ها و بخش‌ها تخصیص داده شود (ابتهاج - تهران هم شهرستان است) البته ولکن تهران تا حدی مجهزتر است و برای اینکه شهرستان‌ها هم به حد تهران برسد این ماده واحده را به این ترتیب تصویب کردیم و تصور می‌کنم نظر آقای مهندس اردبیلی تأمین است و اگر موافقت می‌فرمایند لطفاً پیشنهادشان را مسترد بفرمایند تا تسریع بیشتری در تصویب این لایحه بشود.
نایب‌رئیس - آقای مهندس اردبیلی توضیحات ایشان کافی است یا می‌خواهید به پیشنهاد رأی گرفته شود؟
مهندس اردبیلی - بنده پیشنهادم را مسترد داشتم.
نایب‌رئیس - یک پیشنهاد دیگری شبیه این پیشنهاد شده است پیشنهاد آقای دکتر امین است که قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که در آخر ماده اول اضافه بشود که استخدام جدید فقط برای شهرستان‌ها و بخش‌ها خواهد بود که درآن محل‌ها خدمت نمایند. دکتر امین
نایب‌رئیس - آقای دکتر امین
دکتر امین - معمولا در این قبیل موارد در استخدام‌های جدید آنچه می‌بینیم به نام شهرستان یابخش استخدام می‌کنند ولی در تهران می‌مانند و کار می‌کنند و یا در اطراف تهران آقایان همکاران محترم که همیشه با شهرستان‌ها و بخش‌ها سروکار دارند وضعیت بهداشتی آنها را می‌دادند و در این مورد قبل از بنده سایر همکاران محترم توضیح فرمودند و بنده نمی‌خواهم بیشتر مصدع بشوم در شهرستان‌ها بنده تجزیه دارم مثلاً در شهرستان مشکین‌شهر برای ۱۷۵ هزار نفر نفوس یک نفر ماما نیست وزارت بهداری نمی‌تواند قدرت ندارد که یک نفر دو نفر ماما برای آنجا که مرزنشین هستند و همیشه در زحمت و فشارند بفرستند. درست است که این قانون برای شهرستان‌ها است ولی چون معین نشده که محل خدمت این اشخاص کجا است این است که بنده خواستم در آخر این ماده اضافه بشود که آنها برای شهرستان‌ها استخدام شوند و در آن محل خدمت خواهند کرد و برای آن محل استخدام می‌کنند چون دیده شده که اشخاص را برای شهرستان‌ها استخدام می‌کنند ولی به آن محل نمی‌فرستند آقایان یک ماه می‌روند و دوباره برمی‌گردند به تهران و یا اطراف تهران به طور کلی باید وزارت بهداری تشکیلاتش را از نظر تعداد پزشک تعداد دندانساز پرستار و کمک پرستار در هر استان معین کند در هر شهرستان معین کند تا هر کس بداند که چند نفر پزشک در محل او خدمت می‌کند چند نفر ماما دارد چند نفر دندانپزشک دارد. من از آقای وزیر بهداری این موضوع را خواسته‌ام ولی تا به حال نگفته‌اند که در آذربایجان و یا به آقایان نمایندگان فارس در فارس یا در خراسان چند نفر پزشک خواهد بود از لحاظ تشکیلات و بودجه استخدام می‌کنند ولی در مقابل دارو نیست وسایل نیست.
نایب‌رئیس - آقا در پیشنهاد خودتان صحبت بفرمایید.
دکتر امین - بنده خواستم استدعا کنم این عده این آقایانی که استخدام می‌شوند حتماً واجب است برای شهرستان‌ها در نظر گرفته بشوند و به محل خدمت خودشان بروند چون عده زیادی در تهران هستند بنده تعداد درستش را نمی‌دانم تعداد کثیری در بودجه دیدم سیصد و خرده طبیب و دندانساز و ماما در تهران هستند که در دو سه تا بیمارستان و چند درمانگاه کار می‌کنند به عقیده بنده اگر این آقایان هم به شهرستان‌ها بروند عوض این کار می‌توانید از این محل بودجه برای دارو و سایر لوازم مخصوصاً برای بهداشت همانطوری که جناب آقای دکتر سید امامی فرمودند استفاده کنید و این پیشنهاد هم محدود بشود به اینکه هر شخصی که برای هر شهرستانی و یا هر دهستان یا بخشی استخدام می‌شود محل کارش همیشه در همانجا باشد و حتماً به آنجا برود و در آنجا کار کند.
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی می‌خواهید در اطراف این پیشنهاد صحبت کنید بفرمایید.
دکتر رضایی - بنده بسیار خوشوقتم که نمایندگان محترم مجلس شورای ملی توجه کاملی به شهرستان‌ها دارند و مرتباً در هر فرصتی که به دست می‌آید به دولت تذکرات کافی و لازم را برای توجه به شهرستان‌ها می‌دهند (بعضی از نمایندگان - فایده ندارد) البته بنده هم با آقایانی که فرمودند آن‌طوری که باید و شاید این تذکرات مؤثر واقع نمی‌شود شاید موافق باشم و به همین دلیل است که مفید و مؤثر می‌دانم که این تذکرات مرتباً تکرار بشود تا انشاالله یک بذل توجه بیشتری به شهرستان‌ها بکنند و به همین دلیل بود که ما در کمیسیون استخدام لازم دانستیم که دولت و وزارت بهداری را متوجه همین نقائص کادر بهداری شهرستان‌ها بکنیم و وزارت بهداری هم در کمیسیون استخدام تذکرات لازم را مورد توجه خود قرار داده و به همین دلیل بود که تبصره‌ای در کمیسیون استخدام اضافه شد و مورد موافقت دولت قرار گرفت و در این لایحه گنجانیده شده است و بنده فکر می‌کنم که پیشنهاد جناب آقای دکتر امین کاملاً قابل اجرا نباشد به این معنی که ملاحظه بفرماید یک قسمت از این آقایانی که استخدام می‌شوند مهندس ساختمان هستند بعضی از این اشخاص لازم است در مرکز کار کنند که تهران هست انجام وظیفه کنند. پرفسور جمشید اعلم جان کلام همین‌جا است که در مرکز نباید باشند.
نایب‌رئیس - اجازه بدهید که ناطق صحبتش را تمام کند
دکتر بینا - در همین‌جا است.
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی ۵ دقیقه بیشتر وقت ندارید بفرمایید.
دکتر رضائی - اگر آقایان توجه بفرمایید در ابتدای ماده واحده گنجانیده شده است به وزارت بهداری اجازه داده می‌شود برای تأسیس و توسعه مؤسسات درمانی و بهداشتی شهرستان‌ها و بخش‌ها و دهستان‌ها کشور و نیز تکمیل کادر پرسنلی و مؤسسات مربوطه یعنی در حقیقت منظور جناب آقای دکتر امین در اینجا تأمین شده است. جناب آقای پرفسور اعلم و من فکر می‌کنم که هرآینه پیشنهاد آقای دکتر امین را بخواهیم اضافه کنیم ممکن است برای وزارت بهداری اشکالاتی به وجود بیاید و دست وزارت بهداری را ببندیم این بود نظر بنده.
نایب‌رئیس - آقای مخبر نظری دارید بفرمایید.
مهران (مخبر کمیسیون استخدام) - عرض کنم در موضوع پیشنهاد آقای دکتر امین لازم شد بنده چند کلمه تصدیع بدهم و آن این است که این ماده واحده برای کیفیت استخدام نیست در واقع کمیت استخدام را روشن می‌کند آقایان چندی قبل لایحه‌ای قانونی تصویب فرمودند برای استخدام پزشکان که خصوصیات استخدامی در آن مندرج و منعکس است (دکتر دادفر – اجرا نشد) چرا اجرا شد ملاحظه بفرمایید این ماده واحده یک اجازه استخدامی است که وزارت بهداری برای کادر پرسنلی شهرستان‌ها تقدیم کرده است و از آقای دکتر امین که وکیل یکی از شهرهای بزرگ کشور و شهرهای عزیز این کشور تعجب می‌کنم که چطور پیشنهاد می‌دهند و تردیدی در این مطلب دارند اعتمادی که کمیسیون استخدام به شخص آقای دکتر راجی وزیر بهداری و معاون محترم ایشان آقای دکتر آموزگار داشت این ماده واحده را تصویب کرد و اساساً همانطور که عرض کردم مخصوصاً توضیح دادند که ما برای شهرستان‌ها یعنی آنچه کادر فنی برای توسعه شهرستان‌ها لازم است از قبیل راننده و غیرذلک که مکمل این احتیاجات می‌شوند در این لایحه گنجانیده است ولی خصوصیات و جزئیات استخدام در این لایحه نیست اگر خاطر آقایان باشد در آن قانونی که اخیراً تصویب فرمودید صراحت دارد و استخدام شده‌های مربوط به آن قانن موظفند ۵ سال یا ۳ سال درست نظرم نیست باید در شهرستان‌ها انجام وظیفه کنند بنابراین در لایحه استخدام پزشکان نظر آقای دکتر امین تأمین است (دکتر امین - فقط برای پزشکان است پرستار و کمک پرستار و غیره نیست)
پس پیشنهاد بفرمایید که برای سایر قسمت‌ها هم باشد (دکتر بینا - من پیشنهاد داده‌ام) ۵ سال یا ۴ سال باشد بنده با کمال میل قبول دارم.
نایب‌رئیس - آقای دکتر امین پیشنهادتان را پس می‌گیرید یا رأی بگیریم.
دکتر امین - رأی بگیرید.
نایب‌رئیس - پیشنهاد آقای دکتر امین یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم. (پیشنهاد به شرح سابق مجدداً قرائت شد)
نایب‌رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر امین موافقید قیام بفرمایید
(صارمی - به اضافه دهستان‌ها) وسط رأی که نمی‌شود اصلاح کرد (اکثر قیام نمود) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید در ماده واحده بعد از کلمه مربوط جهت انجام وظیفه خارج از شهرستان‌ها اضافه شود. فلیکس آقایان
نایب‌رئیس - همان است که تصویب شد دیگر توضیحی لازم ندارد آقایان اجازه دهید توضیحی دارم
نایب‌رئیس – بفرمایید آقایان عرض کنم بنده الان متوجه شدم که تهران هم شهرستان است بنابراین پیشنهاد می‌کنم اگر آقایان موافقند اصلاح شود به خارج از مرکز که بعد تفسیر نشود برای اینکه این موضوع به صراحت معلوم شود چیست؟
ممکن است در پیشنهاد آقای دکتر امین اصلاح بشود.
نایب‌رئیس – در پیشنهادتان این کلمه بود آقایان عرض کردم در پیشنهاد
آقای دکتر امین اصلاح بشود یا در پیشنهاد بنده.
نایب‌رئیس - آقای آقایان پیشنهاد جدیدی بدهید پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم کسانی که مطابق این قانون استخدام و به محل اعزام می‌شوند مکلفند لااقل سه سال در همان محل خدمت نمایند دکتر بینا
نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا بفرمایید.
دکتر بینا - خیلی معذرت می‌خواهم آقایان می‌گویند که قانون دارد در قانون فقط اطباء را نوشته‌اند همانطوری که مخبر محترم کمیسیون توضیح فرمودند این قانون فقط برای اطباء است برای پرستاران و کارمندان دیگر که استخدام می‌شوند این قانون شامل نمی‌شود و آقایان برای دهستان شهرستان و بخش استخدام می‌کنند یک روز آنجا اسمش را می‌گذارند و بعد منتقل می‌کنند به تهران و به این پیشنهاد بنده تمام این جریانات حل خواهد شد و اگر آقایان رأی بدهند شهرستان‌های ما از این بی‌چارگی خلاص خواهند شد و سه سال را پنج سال بکنند دکتر امین سه سال.
نایب‌رئیس - آقای صارمی موافقید (صارمی موافقم) آقای ارباب مخالفید؟
ارباب - مخالف نیستم فرمودند و شهری که استخدام می‌شوند.
نایب‌رئیس - بفرمایید پشت تریبون صحبت کنید.
ارباب - آنچه که بنده متوجه شدم این بود در جایی که استخدام می‌شوند در همانجا انجام وظیفه نمایند خدا کند که در پاریس استخدامش نکنند (خنده حضار) مثلاً برای شهرستان هر کجا می‌خواهد استخدام بشود ولی تعیین بفرمایید کجا باید انجام وظیفه بکند.
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر بینا سه سال یاپنج سال است؟
(دکتر بینا - ۵ سال) (بعضی از نمایندگان - سه سال) همان سه سال آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر بینا موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم.
تبصره ۲ اینطور اصلاح شود:
تبصره ۲ - کسانی که ازطرف وزارت بهداری با عناوین فوق به کار گماشته شده‌اند در صورتی که به خارج از مراکز اعزام نشوند مشمول این قانون می‌شوند. عمیدی نوری
نایب‌رئیس - آقای عمیدی نوری بفرمایید.
عمیدی نوری – با این نظر بسیار خوبی که مجلس شورای ملی نسبت به تأمین بهداشت شهرستان‌ها دارد و البته ماده واحده به این کیفیت اصلاح شد که استخدام‌های جدید باید شامل کسانی باشد که شهرستان بروند این وسط یک عده بل عجیبی دارند می‌گیرند هم برخلاف این قانون استخدام شده‌اند هم الان دارد یک مجوزی تصویب می‌شود که استخدامشان صحیح است و ممکن است در تهران هم مانده باشند بنده با اصل این تبصره مخالف قانون استخدام شده‌اند ما بیائیم این عمل غلط را مشروع بکنیم و حالا بگوئیم لااقل این آقایانی که لابد یک زوری داشته‌اند استخدام شده‌اند حالا نروند بیرون خدمت کنند بهداری (صحیح است) این بود که بنده این پیشنهاد را دادم و اصلاح کردم و نوشتم در صورت اعزام به شهرستان‌ها استخدام بشوند این بود عرض بنده و اگر آقایان موافقید رأی بدهید.
نایب‌رئیس - آقای مخبر بفرمایید
مخبر کمیسیون استخدام (مهران) - بنده تا آنجا که وظیفه‌ای در این خصوص به عهده دارم با پیشنهاد آقای عمیدی نوری کاملاً موافقم.
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای عمیدی نوری. آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد پیشنهاد آقای آقایان که اصلاح شده دو مرتبه قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماید. در ماده واحده بعد از کلمه مربوط «جهت انجام وظیفه» خارج از مرکز اضافه شود.
نایب‌رئیس - می‌خواهید آن پیشنهادی که تصویب شده عوض بشود پیشنهادی که تصویب شد دیگر نمی‌شود عوض کرد. آقایان چون تهران هم شهرستان است تفسیر نشود جزو شهرستان‌ها.
نایب‌رئیس - کلمه خارج از مرکز آنتر پرانتز نوشته شود مانعی ندارد کلمه آخر بین الهلالین کلمه خارج از مرکز باشد آقای پرفسور اعلم بفرمایید.
پرفسور اعلم - عرض کنم این قضیه خارج از مرکز سابقه دارد و آقایان شاید اطلاع نداشته باشند ولی بعضی از آقایان اطباء به عنوان خارج از مرکز یک تابلو دردماوند و خودشان دارند در اینجا کار می‌کنند و یک عده‌ای هم دارند در کرج کار این رامی کنند (مهندس دهستانی کرج نمی‌شود چون جزء تهران است) و یک عده‌ای هم به عنوان مریض‌خانه فیروزآبادی یک عده‌ای هم در مریض‌خانه شاه آباد اسمش را می‌گذارند خدمت خارج از مرکز این پیشنهاد آقای آقایان بسیار خوبست ولی اضافه بفرمایید به استثناء شهرستان تهران و حومه (احسنت)
این را بنویسید اضافه کنید که دیگر چهار میخه بشود گرچه من می‌دانم باز یک راهی پیدا می‌کنند که در تهران بمانند ولی این کلمه را بگذارید شاید نماندند بنابراین اگر آقایان موافق باشید این جمله گذاشته بشود به استثنای شهرستان تهران و حومه (صحیح است)
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای آقایان با این جمله به استثنای شهرستان تهران و حومه آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷- طرح گزارش کمیسیون دارایی راجع به خرید و تقسیم املاک ورثه قشقایی
نایب‌رئیس - لایحه دیگری که مربوط است به تقسیم املاک قشقایی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی لایحه شماره ۵۲۹۳۷ دولت راجع به خرید و تقسیم املاک ورثه اسمعیل قشقایی بین عشایر که اسکان می‌شوند را با حضور آقایان وزیر کشاورزی و معاون وزارت دارایی مورد رسیدگی قرار داده با اصلاحاتی تصویب و اینک گزارش آن را به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایند.
ماده واحده - دولت می‌تواند کلیه املاک ورثه اسمعیل قشقایی (صولت الدوله) و متعلقات آن واقع در استان هفتم حتی آنچه را که در سال ۱۳۳۵ به بعد با دیگران به هر نحوی از انحاء معامله شده باشد بر اساس طرز تقویمی که در ماده ۱۶ قانون سازمان برنامه مقرر گردیده خریداری و به ملکیت خود درآورده سپس بین عشایری که اسکان می‌شوند تقسیم و به همان بهای خرید به اقساط ده ساله به آنها به فروش برساند.
تبصره ۱ - برای پرداخت بهای املاک خریداری اعتباری به طور وام بانک ملی ایران در اختیار وزارت دارایی می‌گذارد و دولت مکلف است وام دریافتی از بانک ملی ایران را به اقساط پنج ساله اصلاً و فرعاً از محل درآمد کشور پرداخت و در مقابل وجوه حاصله از فروش املاک مزبور را به خزانه‌داری کل به حساب درآمد متفرقه منظور نمایند.
تبصره ۲ - کلیه بدهی ورثه نامبرده به ادارات دولتی و بانک‌ها از بابت قیمت املاک مزبور کسر و احتساب خواهد شد.
تبصره ۳ - وزارت‌خانه‌های دارایی کشور دادگستری کشاورزی مأمور اجرای این قانون هستند. مخبر کمیسیون دارایی مشایخی گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور لایحه شماره ۵۲۹۳۷ دولت راجع به خرید و تقسیم املاک ورثه اسمعیل قشقایی بین عشایری که اسکان می‌شوند را با حضور نماینده دولت مطرح و خبر کمیسیون دارایی را تأیید نمود اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون کشور مهدوی گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی کمیسیون کشاورزی لایحه دولت راجع به خرید و تقسیم املاک ورثه اسمعیل قشقایی بین عشایری که اسکان می‌شوند را با حضور آقای وزیر کشاورزی مورد رسیدگی قرار داده و با گزارش کمیسیون دارایی موافقت نمود.
مخبر کمیسیون کشاورزی، عماد تربتی، دکتر شاهکار بنده اخطار نظامنامهای دارم.
نایب‌رئیس - بفرمایید
دکتر شاهکار - عرض کنم این مطلب به کمیسیون دادگستری نیامده است و عجب است که آقای وزیر دادگستری.
نایب‌رئیس - در شور دوم مراعات خواهیم کرد دکتر شاهکار به موجب آئین‌نامه چون قضیه تملیک است باید به کمیسیون دادگستری هم بیاید و بنده در اساسش موافقم ولی این یک چیزی است که نص صریح آئین‌نامه است که باید به کمیسیون دادگستری هم بیاید و به کمیسیون دادگستری اساساً مراجعه نشده است.
نایب‌رئیس - در شور دوم به کمیسیون داد گستری می‌آید دکتر شاهکار اساساً قابل طرح نیست مطلبی که به کمیسیون دادگستری نیامده اصلاً قابل طرح نیست.
نایب‌رئیس - حالا اگر آقایان اجازه بفرمایند شور اول مطرح بشود و بعد با پیشنهادها به کمیسیون دادگستری برای شور دوم برود که کمیسیون داد گستری هم نظر خودش را بدهد توجه بفرمایید نظریه جنابعالی هم بعد تأمین می‌شود چون این صریح نیست که حتماً به کمیسیون دادگستری هم برود و نظر شما هم وارد است مانعی ندارد رسیدگی بشود دکتر شاهکار بنده قربان شخصاً هیچ‌گونه نظری ندارم ولیکن آقای نقیب ملاحظه بفرمایند در وظایف کمیسیون دادگستری بنده موظفم از نظر این که رئیس کمیسیون دادگستری هستم عرض کنم چون باید به کمیسیون دادگستری هم می‌رفت و این لایحه ازمطالبی است که باید به کمیسیون دادگستری می‌آمد چون مقام ریاست امر فرموده‌اند به کمیسیون‌های مربوط ارجاع شود ولی به کمیسیون‌های دیگر مراجعه شده به استثنای کمیسیون دادگستری نایب‌رئیس طبق آئین‌نامه رئیس مجلس به کمیسیون‌هایی که تشخیص می‌دهد مراجعه می‌کند و بنابراین چون از طرف مقام ریاست به آن کمیسیون‌ها مراجعه شده و راپورت داده‌اند که حالا می‌خوانیم نظر جنابعالی را در شور دوم مراعات خواهیم کرد.
آقای صارمی بفرمایید.
صارمی - بنده تصور می‌کنم یکی از لوایح مهم قابل دقت که در وضع زندگانی انتظامات یک استان بزرگ کشور و بلکه در وضع خود مملکت مؤثر است لایحه حاضر است که فعلاً در مجلس مطرح می‌شود اصل لایحه به طور کلی مورد مخالفت نیست ولی بنده به عنوان مخالف مشروط ثبت نام کردم و علتش هم این است که با این وضع و تنظیم این قبیل قانون موافق نیستم زیرا فکر می‌کنم وافی به مقصود نیست و شاید متناسب باشد که برای استحضار خاطر مبارک آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی که قطعاً هم استحضار دارند یک توضیحاتی معروض بدارم، قبل از عرض این موضوع می‌خواستم به عرض برسانم که بنده شخصاً تا به امروز هیچ‌گونه تعارضی و تماس مستقیمی با برادران قشقایی نداشته‌ام و اگر عرایضی عرض می‌کنم بنابر اصول است و بنابراین اصلی است که نسبت به این کشور و استان فارس صدمات فوق‌العاده‌ای وارد ساخته‌اند من امروز به نام یک فارسی در پیشگاه آقایان عرایضی می‌کنم و استدعای عطف توجه مخصوص دارم به نام یک ایرانی تظلم می‌کنم و استدعای بذل توجه دارم. آقایان محترم اگر تاریخ چند ساله اخیر دولت و کشور ایران را ورق بزنیم خواهیم دید که در هر موقع و در عصری وجود چند نفر سبب صرمه و زحمت فوق‌العاده برای این کشور شده است، یک روز اعلیحضرت فقید شروع به اصلاحات بسیار عمیقی در این کشور کردند در همان سنوات اولیه که امنیت و آرامش در این مملکت به وجود آمد خدمات بزرگ اساسی و اصولی شاهنشاه فقید شروع شد مواجه با قیام خودسرانه قشقایی‌ها شدیم و البته ایل قشقایی را معروض نمی‌دارم چند نفر به خصوص به نام برادران قشقایی پدرشان، در سال ۱۳۰۸ که پیدایش ترقی و تعالی کشور بود مدت‌ها وقت دولت اشغال شد تا قضایای تنگه مرادی یک تاریخ ننگینی در ایران وجود دارد مرتفع بشود هزارها برادران ما سربازان این کشور که وجود آنها بایستی در موارد لزوم مورد استفاده واقع بشود دستخوش طغیان و شرارت شدند سال‌هایی گذشت وقایع شهریور ماه پیش آمد در آن موقعی که مملکت ما احتیاج به آرامش و سکون داشت قوای بیگانه در این مملکت وارد شده بود رشته حیاتی ما گسسته شده بود همین برادران قشقایی از موقعیت سوء‌استفاده کردند و آن کاری را کردند که در اوضاع زندگی ایران ننگ بسیار بزرگی داشت یعنی فاجعه سمیرم را نباید فراموش کرد برای این که خودسری و طغیان خودشان را نشان بدهند آن فاجعه را به وجود آوردند وسربازان عزیز ایران را قطعه قطعه کردند بسیار تأسف‌آورست که عرض کنم شاید یکی از آنها متهم شده بود سر سرهنگ شقاقی را به دست خودش بریده بود (امید سالار - عکسش اینجا حاضر است) به قدری این قشقایی در آرامش مملکت تأثیر داشت که قابل بخث و مذاکره نبود از هر موقع و هر وقتی برای طغیان و سرکشی و استفاده شخصی استفاده کردند در هر موقعی تصور کردند با ساختن و سازش با جمعیت قاضی ممکن است مقاصد پلیدشان پیشرفت بکند متوسل به آن شدند و آن روزی که ما با متفقین قرارداد اتفاق منعقد می‌کردیم برخلاف مصالح مملکت دعوی سازش با دولتی دیگر به عبارت دیگر با دولت آلمان نازیسم کردند اشخاصی را که در آنجا مشغول توطئه و شریک بودند پذیرایی کردند و حتی نماینده وقت مجلس را تهدید کردند برای اینکه قدرتی در مقابل قوای مسلح دولت و مصالح کشور تشکیل دهند ولی چون این افراد کارشان پایه و اساس ندارد و هر روز متوسل به یک وسیله‌ای برای سوء‌استفاده شخصی می‌شوند با این جدیت و فعالیتی که کردند بر خلاف عقاید ایلی که در ایران وجود داشت وقتی که منافعشان ایجاب کرد همان میهمانان را که مدتی نگاهداری کرده بودند تسلیم کردند (صحیح است)
اگر موقعیت ایجاب می‌کرد به نام نهضت جنوب تمام فارس را غارت می‌کردند (یک نفر از نمایندگان - و کردند) و کردند گمرک بوشهر را هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنیم تمام هست و نیست مردم را در فارس غارت کردند و با قیمت فوق‌العاده گران قند و شکری را که سرقت کرده بودند و غارت کرده بودند فروختند و از پرداخت کیلویی چند ریال تا به امروز به دولت خودداری کرده‌اند (صحیح است)
بعد موقعیت ایجاب کرد در زمان حکومت مصدق با توده‌ای‌ها سازش کردند و ختی در وقایع ۲۸ مرداد که همه ملت ایران در از بین بردن وضع نامطلوب حکومت دکتر مصدق قیام کردند آنها برخلاف اراده ملت ایران به وضع سابق می‌خواستند کمک کنند و سازش آنها با توده‌ای‌ها و مردم خائن مملکت ثابت و محرز است حتی ارتباط با افسران و سازمان حزب توده اگر به آنها گفته می‌شد که دولت است و قدرت است و قوای نظامی مدعی می‌شدند که ما این افسرانی که با آنها ارتباط داریم می‌شناسیم و آنها به ما حمله نمی‌کنند بنابراین آنها متکی به افسران خائن بودند که در سازمان حزب توده وجود داشتند و نسبت به آنها اعتماد داشتند و در این موضوع اسناد مسلم محرز است که به بزرگترین مقدسات ملی ما هرگونه بی‌حرمتی را روا داشتند بنابراین مضاراین اشخاص نسبت به وضع مملکت جای بحث و مذاکره نیست و شاید اعتماد و اطمینانشان به اینست که ۴۰۰ پارچه املاک در فارس مالک هستند و این را یک قدرت و قوتی برای خودشان تصور می‌کنند و اما صدمات و زحماتی که برای فارس و فارسی به وجود آوردند این جا جای بحث و مذاکره نیست آقایان، شکسته استخوان داند بهای مومیایی. آقایانی که در فارس تشریف ندارند شاید توجه نداشته باشند که ما چه زحمات و صدماتی از آنها دیده‌ایم (صحیح است) خدای من گواه است که یک مالک برای آبادی و احیاء ملک خودش در تزلزل است و اقدامی نمی‌کند از لحاظ تجاوزی که به املاک می‌شود با آبادی و عمران و ایجاد جاده و کارخانه هر چه بوده مخالفت کرده‌اند آقایان دولت ایجاد راه می‌کرد طرق به وجود میاورد ولی از نقطه‌نظر اینکه این راه‌ها به املاک اختصاصی آقایان منتهی می‌شد با قدرت کاذبه خودشان برای اینکه بتوانند در یک حوزه‌ای مستقلاً با قطع ارتباط با سایر نقاط به یاغیگری و طاغی‌گری خودشان ادامه بدهند در تمام این مدتی که از وقایع شهریور ماه می‌گذرد کوچکترین اقدام آبادانی و اصلاحی در فارس به عمل نیامده بود، آن روزی که قدرت داشتند در مراکز مقننه و مجریه حکومت می‌کردند جلو این اقدامات را می‌گرفتند و هرگونه اقدامات اصلاحی را مانع و رادع بودند، اگر بعد هم قدرت آنها کم شده است سعی کرده‌اند به وسائل مختلف موجبات اخلال را فراهم بکنند آقایان اگر گاهی در شیراز گفته می‌شود فلان اقدام و فلان عمل شده است من صریحاً می‌گویم محرک این اوضاع ایادی مربوط به این برادران قشقایی است (صحیح است)
بنابراین توجه شده است که شاید اتکاء اینها به وجود املاکی است که در فارس دارند و یک قسمت اعظم املاک آباد فارس را مدعی مالکیت هستند و تحت مداخله خودشان قرار داده‌اند، بدبختانه ما فراموش کار هستیم.
اگر چنانچه امر دائر می‌شد که بایستی مجازات این افراد خائن معلوم بشود بایستی فعلاً در مملکت وجود نداشته باشند و در قید حیاب نباشند و اموال آنها مصادره شده باشد ولی حالا لایحه‌ای آورده‌اند که باز هم نهایت ارفاق و مساعدت به آنها می‌شود یعنی می‌گویند آقا املاکتان را بدهید و قیمت را بگیرید با یک وضع عجیبی بنده خیال می‌کنم اگر می‌خواستند به خدمتگزاران واقعی کشور پاداش بدهند این لایحه را به مجلس میاوردند (صحیح است) یعنی پاداش بهتر از این به یک افرادی ممکن نیست داده بشود گفته باشند آن افرادی که در قرون مختلف در سال‌های متوالی تجاوز کرده‌اند تعدی کرده‌اند قیام کرده‌اند علیه حکومت و علیه ملت املاک مردم را تصاحب کرده‌اند بیایند پول نقد به ایشان بدهند (صحیح است) آنها به چه صورت صورت؟ گفته است برطبق اساس ماده ۱۶ قانون سازمان برنامه این املاک خریداری بشود آقایان این ماده ۱۶ قانون سازمان برنامه را من اینجا مطالعه می‌کنم (یکی از نمایندگان - کشدار است) نه آقا کشدار نیست می‌گویند قیمت عادله تعیین بشود صدی پنج اضافه بشود صدی ده اضافه بشود صدی پانزده اضافه بشود آقا شما املاک مورد تجاوز را می‌خواهید از آنها بخرید قیمت عادله را هم می‌خواهید بدهید آقا یک چیزی هم اضافه می‌خواهید بهشان بدهید؟ این که درست نیست عرض کردم اگر می‌خواهید پاداش بدهید یک لایحه بیاورید در حدود صد میلیون تومان قیمت این املاک می‌شود بگوئید دویست میلیون تومان به برادران قشقایی بدهند ولی اگر واقعاً به حفظ امنیت و آرامش کشور معتقد هستید بایستی اصلاحات خیلی زیادی در این لایحه به عمل بیاید البته اصل موضوع بسیار صحیح است بایستی این نقطه اتکایی که برای یاغی‌گیری و طاغیگیری است و محرک قیام علیه حکومت قیام علیه مصالح مملکت است از بین برود تا موقعی که دست اینها از این املاک کوتاه نشود بنده معتقدم نه ایران و نه استان فارس روی آرامش و سکون نخواهد دید عمل بسیار ضروریست ولی اصلاحاتی که به عمل بیاید در ماده ۱۶ قانون سازمان برنامه که اساس خریداری این املاک است در قسمت اول طرز انتخاب کارشناس را می‌گوید که بسیار خوب است بعد می‌گوید که ملاک تعیین بهای عادله اراضی و ابنیه و تأسیسات مشابه واقع در حوزه عملیات در سال قبل از شروع عملیات و بدون در نظر گرفتن از خرید و تأثیر اجرای عملیات عمرانی در قیمت‌ها خواهد بشود. ۲- در مورد خرید اراضی و ابنیه تأسیسات غیردولتی پنج درصد علاوه بر قیمت عادله ممالک پرداخت خواهد شد آقا شما که می‌خواهید این املاک را بخرید چرا پنج درصد اضافه می‌خرید؟ هرگاه مالک در محل ساکن باشد که من یقین دارم که فردا این ادعا را هم می‌کند علاوه بر پنج درصد فوق ده درصد دیگر به قیمت عادله اضافه خواهد شد و هرگاه ممر اعاشه او منحصر به درآمد آن ملک باشد که قطعاً هرگونه ممراعاشه هم منحصر به همین املاک است ۱۵ درصد قیمت عادله نیز از این بابت به او پرداخت خواهد گردید بنابراین قانون را که به این صورت می‌آورید پنج و ده و پانزده درصد به این اضافه کردن آقا این درست نیست (پرفسور اعلم - از نظر آنها که خیلی صحیح است) بله، بله آقایان
تذکر دادند بودند که خوب مانعی ندارد ما یک ۱۵۰ میلیون تومانی حالا می‌گیریم بعد هم ممکن است قدرت خودمان را به وسائل مختلف محفوظ و ملحوظ نگاه بداریم (یکی از نمایندگان – با همان پول) غیر از آن پول باز هم وسائل دیگری هست و بایستی عرض کنم این املاک یک روزی همین فکری که امروز به وجود آمده است در زمان اعلیحضرت فقید موجود بود و مقرر بود که املاک اینها را با سایر املاک تعویض کنند قانون گذشت که تعویض بشود وقایع شهریور ماه پیش آمد آقایان تشریف بردند املاکشان را تصرف کردند عوض و معوض هر دو را بردند (صحیح است) (یک نفر از نمایندگان - حالا پول نقد می‌گیرید) بنده به آقایان عرض می‌کنم الان املاکی وجود دارد که سند مالکیت آن به نام دیگری صادر شده و شاید خدمت آقای امید سالار باشد ولی آقایان تصرف کرده‌اند، بنده می‌ترسم فردا قیمت آن املاک مردم هم به آن آقایان داده بشود (پرفسور اعلم - نترسید، می‌شود)
(دکتر شفیع امین - ولی خوب مالکیت محترم است) مالکیت محترم است اگر منظورتان قانون اساسی است می‌گوید مگر به حکم قانون شما مصادره اموال اشخاص را به حکم قانون کردید در صدر مشروطیت این کار را کرده‌اند (دکتر امین - مقصود املاکی است که سند دارد) خیر قربان برده‌اند و خورده‌اند می‌ترسم پولش را هم بگیرند و بخورند (پرفسور اعلم – آن وقت که بردند مالکیت محترم نبود) در هر حال این لایحه دارای نواقص فوق‌العاده زیادی است و بنده ترس این را دارم که آقایان پول این را بگیرند و بعد که این لایحه تصویب شد بعد همین املاک را به اقساط ده ساله به عمال خئدشان منتقل کنند مقداری پول گرفته‌اند و همان وضع سابق هم ادامه دارد بنابراین اگر چنانچه می‌خواهید خریداری بکنید آقا پرداخت صد میلیون تومان نقداً و دفعه کار مسلکی است باید این را طوری بکنید که واقعاً به یک اقساط مناسبی یا یک قیمت مناسبی بدون در نظر گرفتن ماده ۱۶ قانون خریداری بشود و اگر هم شروع بکنند به فروش مراقبت کنند که به عمال و اقربای طبقه اول و دوم آقایان باز مجدداً واگذار نکنند که اینها یک پولی گرفته باشند و همان وضعیت را دامه بدهند در هر حال موارد متعددی هست که در تصویب این لایحه بایستی مورد توجه واقع بشود پیشنهادهایی هم که تقدیم شده در موقع خودش توضیحاتی معروض خواهم داشت استدعا می‌کنم از آقایان که توجه کاملی مبذول بفرمایند به نام حفظ انتظامات کشور، نام حفظ مصالح عالیه کشور، به نام یک عده فارسی ندیده بیچاره به ما کمک و مساعدت بفرمایند و در اصلاح این لایحه و حتی تسریع در تصویبش مساعدت و کمک بکنند، آقایان بدون رودربایستی بایستی عرض کنم ما در قرن اتم زندگی می‌کنیم ولی هنوز فئودال و فئودالیته در مملکت ما حکومت می‌کند (صحیح است) یعنی چطور است؟ وضعی فراهم است که مطبق با قرون وسطی است خدای من گواه است برای حفظ حیثیت و اعتبار این مملکت ادامه این وضع هیچ مناسبت ندارد و ما را یک مملکت قرون وسطایی می‌دانند ما می‌گوئیم به این که املاک بزرگ و مالکین بسیار بزرگ در ایران وجود نداشته باشد (دکتر بینا – ما هم همین را می‌گوئیم) خورده مالک و طبقه متوسط را تقویت کنیم شما می‌فرمائید دیگران می‌گویند مجسمه این کار و نمونه بارز این امر اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاهی هستند و این مورد اعتراف کلیه آقایان است (صحیح است)
شما و ما نداریم یک عقیده مشترک داریم شاید آن چیزهایی که شما می‌گوئید مورد موافقت آقایان باشد بنابر این ما و شما نداریم همه خدمتگزار این مملکت هستیم و استدعا و تمنای من هم این است که حضرتعالی تقسیم نکنید مجلس را به دو دسته همه ما در راه مصالح عالیه مملکت اقدام می‌کنیم بنابراین ماها می‌گوئیم نه اینکه شما می‌گوئید، (صحیح است) آقا بزرگترین مالکی که سوء‌استفاده به تمام معنی از املاک خودش می‌کند همین چند نفر برادران قشقایی هستند، شما اقدامی که می‌کنید فئودال و فئودالیته را از این مملکت براندازید که آثار قرون وسطایی از مملکت ما از بین برود و واقعاً یک عده‌ای قشقایی بتوانند در این مالک سکونت اختیار کنند خورده مالک تقویت بشود و امیدوارم انشاالله در تصویب این لایحه که تمنای تسریع در تصویبش شده و تشکیل کمیسیون‌هایی که باید در شور دوم آن هم رسیدگی بکنند و پیشنهادهای رسیده را مورد بررسی قرار بدهند تمنای تسریع و مساعدت عموم آقایان نمایندگان را دارم و بیش از این هم شاید تذکراتی داشته باشند که در موقع خود بیان خواهند داشت بنده هم باز در موقع طرح پیشنهادها بقیه عرایضم را معروض خواهم داشت، تصاحب، غارت و راهزنی و چپاول بوده و هرجا را خواسته‌اند تصاحب کرده‌اند.
نایب‌رئیس - یک پیشنهادی آقای دکتر شاهکار کرده‌اند اگر چه بنده توضیح دادم این طرزی که حالا عمل شده موافق نظامنامه است ولی چون ایشان در نظرشان باقی هستند برای این که مراعات بی‌طرفی شده باشد بنده خواهش می‌کنم توضیح بدهند و بعد هم برأی مجلس واگذار می‌کنیم. قرائت کنید (به شرح زیر قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم مقرر فرمائید لایحه مورد بحث برای شور اول به کمیسیون دادگستری ارجاع شود تا رعایت کامل آئین‌نامه مجلس بشود دکتر محمد شاهکار، عمیدی نوری این اخطار است، در کلیات که نمی‌شود پیشنهاد داد، همه‌اش خلاف آئین‌نامه عمل می‌کنیم، این که نمی‌شود.
نایب‌رئیس - می‌گویند اخطار آئین‌نامه است و من هم برأی مجلس واگذار می‌کنم (عمیدی نوری - رأی نمی‌خواهد) آخر وارد نیست آقا (عمیدی نوری - آن را خودتان باید تشخیص بدهید) بفرمایید آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار - بنده دیگر چه عرض کنم خوب بود آقای رئیس موکول می‌کردند برأی مجلس اول رأی خودشان را نمی‌دادند و می‌فرمودند بسته به نظر مجلس است بنده امیدوارم که آقایان نویسندگان مجلس نظر بنده را خوب یادداشت بفرمایند رسم شده است در مجلس که ما برخلاف مقررات عمل کنیم اعم از اینکه رئیس دولت بیاید یک حرف‌هایی برخلاف مقررات بزند و اصول را رعایت نکند یا خود ماها یکی یکی بزنیم توی سرمان (احسنت) این را باید شما بیائید شما رعایت بکنید اینکه آقایان شما به من می‌گوئید اصرار مکن صلاح در این است صلاح در چیست؟ صلاح در این است که مملکت باقی بماند مشروطیت بماند این لباس عاریتی را هم اینقدر بخود نگیرید اینجا مجلس است (احسنت صحیح است) این اصول را رعایت بفرمایید این صندلی‌ها آقا از کارخانه میرزا علینقی که نیامده.
نایب‌رئیس - اخطارتان را بگوئید.
دکتر شاهکار – در روی این صندلی‌ها اشخاصی نشسته بودند که اصول را رعایت می‌کردند. آقای رئیس مجلس من و شما یک حق داریم و آن رعایت اصول است که شما به من اجازه بدهید حرفم را بزنم آقایان هم رأی بدهند بنده هم تبعیت می‌کنم شما رأیتان را می‌دهید و می‌گوئید وارد نیست. عرض کنم اساس مطلب را آقای صارمی گفتند فئودالیسم باید از این مملکت برود از برای اینکه مردم قوام پیدا کنند (صحیح است)
برای اینکه طبقه دوم و سوم بتوانند زندگی کنند (صحیح است) باید حکومت خان خانی را کوبید باید به داد مردم رسید. این فکر مقدس سبب شده است که یک همچو لایحه‌ای آمده است به مجلس کدام ایرانی شریف با اساس فکر مخالف است؟ اما همانطوری که یک مقدار ایشان تذکر فرمودند یک مقدار ایرادات دیگری هم هست ما از برای اینکه بیائیم قانون فصلی را بگذارنیم بعد خلاف آن عمل کنیم مگر این املاک را ازشان یک وقتی نگرفتند؟ مگر دو مرتبه برنگشت حالا شما می‌خواهید ۱۵۰ میلیون تومان از این بودجه فقیر قرض کنید که این آقایان بروند درمونت کارلو قمار کنند ورق برمی‌گردد (یکی از نمایندگان - آقا نوشته مأمور اجرا دادگستری است).
نایب‌رئیس - آقای دکتر خواهش می‌کنم اخطارتان را بکنید از اینکه قشقایی چه کار باید کرد حالا صحبت نفرمائید.
دکتر شاهکار - جنابعالی هم زیاد دفاع نکنید.
نایب‌رئیس - من خودم شاهد اعمال آنها بوده‌ام.
دکتر شاهکار - غرضم این است که تبصره آخر را ملاحظه بفرمایید خود اصل ماده را شما می‌خواهید این املاکی را که آقایان می‌گویند صلاح نیست که به اتکاء این املاک زورگویی‌هایی بشود بگیرید و بخرید و بدهید به دست زارع دهاتی و عشائری که اسکان بکنند و آنها بیایند زندگی بکنند از این فکر مقدس بنده نمی‌خواهم عرضی بکنم اما در این کار آقای وزیر دادگستری که متأسفانه همیشه خواب است و ماست توی دهنش است در یک چنین کاری که مربوط به تملیک و تملک است و پرداخت بدهی است و پرداخت دیون این را آقایان اجازه بفرمایید برود در کمیسیون دادگستری رسیدگی بشود وزیر دادگستری هم امضاء کرده است و این را هم عرض کردم که اگر اجازه بفرمایید برای شور اول برود به کمیسیون‌های دیگر و در شور دوم به کمیسیون ما در که کمیسیون دادگستری است بیاید باید پیشنهادهای آقایان را بخوانند در آنجا می‌شود یک شوری در سایر کمیسیون‌ها می‌شود دو شوری، کمیسیون دادگستری هم روزهای دوشنبه و چهارشنبه تشکیل می‌شود بنده استدعا کردم که برود به کمیسیون دادگستری من قول می‌دهم همین چهارشنبه بگذارم در دستور، نظریات آقایان را هم به بینیم رعایت اصول هم شده است هم از این به بعد در اموری که با امور مدنی مردم و حقوقی مردم سر و کار دارد رعایت اصول شده است اگر قانون می‌گوید به کمیسیون‌های صلاحیت‌دار البته فکر این کار را کرده جناب آقای شیبانی اگر یک مطلبی راجع به نظام مطرح می‌شود شما باید رسیدگی کنید و من نمی‌فهمم ولی بنده باید رسیدگی کنم اینجا یک عده‌ای را انتخاب کرده‌اید که از نظر حقوقی به پیشنهادهای آقایان رسیدگی بکنند، کار را هم درست تمام بکنید، بنده با اصل فکر موافقم مادامی که رعایت آئین‌نامه نشود البته اخطار کردم و عرض می‌کنم منظور به هیچ‌وجه من‌الوجوه تأخیر در رسیدگی نیست همین هفته رسیدگی خواهد شد بعد هم می‌آید مجلس هم وقت دارد رسیدگی می‌کند یک قانونی شسته و رفته و صحیح و به نفع مردم باید از این مجلس برود بیرون، این بود پیشنهاد را کردم.
نایب‌رئیس - آقایان توجه بفرمایند بنده که خواهش کردم توضیحاتی بدهند برای اینکه تصور نشود الان که اینجا بنده مجلس را اداره می‌کنم می‌خواهم یک طوری باشد که غیر موافق نظامنامه رفتار شده باشد ولی برای آقایان توضیح می‌دهم که نه در ریاست بنده و نه آقای عماد تربتی این موضوع رجوع به کمیسیون‌ها نشده است. آقای رئیس مجلس این لایحه رادیده و در ذیلش به کمیسیون‌های صلاحیت‌داری که می‌دانسته‌اند رجوع کرده‌اند ماده آئین‌نامه هم صریح است که رئیس مجلس می‌تواند این کار را بکند و اگر هم اختلافی بود این حق رئیس مجلس است که بگوید چه باید کرد بنابراین هم از سابقه‌ای که از رئیس مجلس مانده و هم الان که بنده بجای آقای رئیس مجلس را اداره می‌کنم این حق با ما بود که بگوئیم این کار چه بشود ولی چون آقا اصرار دارند بنده برأی مجلس واگذار کردم.
عمیدی - نوری رأی ندارد اخطار نظامنامهای باید کرد رأی ندارد مجوزش را طبق آئین‌نامه بفرمایید.
نایب‌رئیس - پیشنهاد کرده‌اند صحیح است.
عمیدی نوری - من مخالفم با این پیشنهاد، اگر پیشنهاد است من مخالفم.
نایب‌رئیس - بفرمایید، حق دارید صحبت کنید.
عمیدی نوری - آقایان ما یک آئین‌نامه‌ای داریم لوایح در کلیات وقتی مطرح می‌شود مخالف باید بگوید موافق باید بگوید کلیات که تصویب شد وارد مواد بشوند در مواد پیشنهاد بدهند هیچ دیده‌اید در کلیات یک لایحه ایکه یک موافق یا یک مخالف صحبت کرده پیشنهاد بفرمایند، اگر همچو ماده‌ای هست خواهش می‌کنم جناب آقای رئیس قرائت بفرمایند که ما یاد بگیریم.
نایب‌رئیس - اخطار است عمیدی نوری اخطار نظامنامهای باید بشود هر کس حق دارد اخطار کند تشخیص هم با رئیس است حالا غلط یا صحیح آن امر دیگری است. اما مجلس نمی‌تواند در اینجور مسائل اظهارنظر بکند ما که در هر دقیقه نمی‌توانیم آئین‌نامه را تغییر بدهیم مجلس در این موقع نمی‌تواند نظر بدهد رئیس خودش باید نظرش را بدهد البته مسئولش هم خودش است که این تشخیص را صحیح داده است یا غلط بنابراین بنده به هیچ‌وجه قائل و معتقد نیستم که این پیشنهاد قابل طرح باشد و موقعیتی برای دادن چنین پیشنهادی نمی‌بینم.
نایب‌رئیس - اجازه بدهید جواب آقای عمیدی نوری را هم بدهم اخطار کرده‌اند. بنده هم جوابشان را دادم تمام شد اما وکیل حق دارد پیشنهاد بدهد که این لایحه به کمیسیون برود وکیل حق دارد چنین پیشنهادی بکند آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر شاهکار موافقند قیام کنند (اکثر قیام کردند) تصویب شد.
امید سالار - حق بنده محفوظ است.
۸- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - می‌رود به کمیسیون دادگستری بنابراین جلسه را ختم می‌کنم. جلسه آینده روز سه‌شنبه ساعت نه صبح خواهد بود
(مجلس پنج دقیقه به ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای - ملی اردلان