مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۱ مهر ۱۳۳۶ نشست ۱۱۶
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۱۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۱ مهرماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات آقای نایب‌رئیس به مناسبت هفدهمین سال سلطنت اعلیحضرت همایون شاهنشاه
۳- تقدیم یک فقره‌نامه به وسیله آقای خرازی.
۴- بیانات قبل از دستور آقایان تیمورباش و ارباب.
۵- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان دکتر بینا و ارباب.
۶- شور دوم گزارش کمیسیون امور استخرام راجع به معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها.
۷- ختم جلسه به عنوان تنفس
مجلس دو ساعت و یک ربع قبل از ظهر به ریاست آقای اردلان (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه: قرشی. سالار. بهزادی. مهندس اردبیلی. دیهیم. بزرگ ابراهیمی. دکترعمید. باقر بوشهری. کاظم شیبانی. حشمتی. سراج. حجازی. مسعودی. حکیمی. دکتر آهی. مهندس ظفر. ابتهاج. کشکولی. جلیلی دکتر طاهری. پرفسور اعلم. خزیمه علم. اورنگ. دکتربینا. امامی. خویی.
نایب‌رئیس - نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود توجه بفرمایید با اجازه آقایان محترم موضوع مهمی را به عرض می‌رسانم.
۲- بیانات آقای نایب‌رئیس به مناسبت هفدهمین سال سلطنت اعلیحضرت همایون شاهنشاه
نایب‌رئیس - در خلال تعطیل مجلس شورای ملی هفدهمین سال سلطنت اعلیحضرت همایون محمد رضاشاه پهلوی آغاز کردید و چون امروز اولین جلسه‌ایی است که مجلس شورای ملی تشکیل می‌شود با اجازه آقایان نمایندگان محترم از طرف عموم ملت ایران و نمایندگان مجلس شورای ملی تبریکات و ادعیه خالصان را به حضور مبارک اعلیحضرت همایونی معروض داشته از خداوند متعال عموماً خواستاریم که همان‌طوری که در سنین گذشته در سایه همایونی ملت ایران با کمال استقلال و آسایش زیسته است در سنوات ممتد آینده در پرتو راهنمایی‌های خردمندانه ذات خجسته صفات همایونی ملت کهن سال ایران قرین سعادت و رفاه باشد (انشاالله) دوام سلطنت و بقای عمر اعلیحضرت همایونی را از درگاه قادر متعال عموماً مسئلت داریم. (صحیح است احسنت).
۳- تقدیم یک فقره نامه به وسیله آقای خرازی خرازی اجازه می‌فرمایید
نایب‌رئیس – بفرمایید.
خرازی - عرض کنم عده‌ای از ساکنین عباس‌آباد اطراف تهران که اغلب آنها افسران بازنشسته ارتش و کشوری هستند شکایتی راجع به جاده سوم و اراضی آنجا کرده‌اند که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب‌رئیس – بسیار خوب به کمیسیون مربوطه فرستاده می‌شود. جناب آقای تیمورتاش بفرمایید.
تیمورتاش - در صورت جلسه گذشته در این کلمات لاتین که نوشته شده یک اشتباهی شده که تصحیح می‌کنم و می‌دهم به تندنویسی.
نایب‌رئیس – بسیار خوب نطق قبل از دستور است. آقای تیمورتاش بفرمایید.
۴- بیانات قبل از دستور آقایان تیمورتاش و ارباب
تیمورتاش - من از صمیم قلب امیدوارم مدتی که در غیبت گذشت ولی نه در غفلت بر همه آقایان محترم و همکاران عزیز خوش گذشته و امروز که وظیفه ملی خود را از نو آغاز می‌فرمایند به تمام معنی آماده خدمت باشند.
طلیعه این صبح خجسته و نوین را حضور همه آقایان گرامی تبریک عرض می‌کنم و توفیق همگی را در خط مشی که هر یک به فراخور فکر خود انتخاب فرموده‌اند خواستارم.
مجلس ایران امروز زندگی تازه‌ای را شروع می‌کند در پشتیبانی این زندگانی نظم سیاسی و فکر جدیدی به چشم می‌خورد مبالغه نخواهد بود اگر عرض کنم که آینده مملکت و سعادت ملت ایران در گروی لیاقت و شایستگی کسانی است که این فکر را بداع نموده یا مجری آن می‌باشند.
برای اولین بار در تاریخ دمکراسی ایران مجلس قیافه واقعاً پارلمانی به خود گرفته صفوف متشکلی از نمایندگان تشکیل گردیده که هر یک دارای فکر و مرام مشخص و معینی است.
دیگر افکار انفرادی و شخصی هرقدر هم برجسته و بزرگ باشند بر سرنوشت مجلس ایران حکومت نمی‌کند بلکه امید می‌رود تصمیمات ما منبعد در قالب آرمان و مرام‌های متمرکز کسانی که در یک صف سیاسی قرار گرفته و اهداف خود را آشکار ساخته و در معرض افکار هم‌میهنان قرارداده‌اند ریخته شود.
همکارن محترم ما همه ضرر پراکندگی‌های فکری خودمان را چه برای خود و چه برای مملکت دیده و چشیده‌ایم هر یک از ما با یک دنیا آرزو قدم به این میدان مقدس گذاشته و خود را آماده خدمت می‌دانستیم ولی چه بسا دیر یا زود این امید و آرزو مبدل به یک نوع یأس و رخوت گردید و تجلی آن آئینه درخشان افکاری را که هنگام ورود در این عرصه داشتین غیر ممکن ساخت زیرا راهنمای ما فقط و فقط وجدان فردی خودمان بود حرفی که می‌زدیم در میان صورت جلسات دفن می‌شد زیرا مبنای عملی نداشت و از طرف دسته متشکلی پشتیبانی نمی‌شد.
ولی جملگی احساس حاجت به یک هم آهنگی فکری و عملی متمرکز سیاسی می‌نمودیم این میل و آرزو در تشکیل فراکسیونهای عدیده مجلس تجسم داشتند ولی نقص عمده کار در کادر فراکسیون‌ها این بود که ما می‌خواستیم با حفظ کامل استقلال فکری خود عمل دسته جمعی انجام دهیم و جمع بین این دو ضد محال می‌نمود.
حقیقت آنست که همگی از ادامه آن دوران پراکندگی خسته شده بودیم لذا هنگامی که اراده اعلیحضرت همایونی بر آن تعلق گرفت که ثبات بیشتری در امور مملکت حکمفرما باشد و اجازه فرمودند تشکیل اجتماعات و احزاب ممکن گردد و مجلس با صفوف منظم و معینی مشغول به کار گردد هر یک در پیشرفت مرام خود کوشا باشد. ما همی استقبال نمودیم.
من امروز وظیفه خود می‌دانم از این وسعت نظر از این حقیقت‌بینی از شاه خودمان از رهبر خودمان از غمخوار خودمان تشکر کنم.
جای نهایت خوشحالی است که امروز صفوف در مجلس از هم مشخص گردیده و حزب سوسیال دمکرات و حزب مردم صف‌های خود را از هم جدا ساخته‌اند.
من از طرف جمعیت آزادی مأموریت دارم که این توفیق را به دو برادر بزرگ خود تبریک گویم و موفقیت ایشان را در خدمت به مملکت خواستار باشم. جمعیت آزادی مسلماً راه دیگری جز طریقی که این دو حزب در پیش گرفته‌اند خواهد داشت.
طبق مرام‌نامه‌هایی که از طرف این دو حزب در اختیار افکار عموم قرار گرفته حزب اکثریت خواهان ثبات امور در وضع موجود است و حزب اقلیت هم یک برنامه پیشرو برای خود تعیین نموده و خود را مدافع حقوق کارگر و ضعفا می‌داند.
جمعیت آزادی در حین احترام کامل به این افکار و عقاید ایده‌آل دیگری را تعقیب می‌کند و تصور می‌نماید راه رفاه و درستکاری واقعی ملت ایران در این آرمان چنین گرفته است.
ما به تمام معنی نه فقط به حرف خود را طرفدار طبقه متوسط و خورده بورژوازی می‌دانیم زیرا عقیده‌مندیم ستون فقرات هر ملت را همین طبقه متوسط ولی فعاله تشکیل می‌دهد سیر تاریخ نشان داده که تمام تحولات و ترقیات اجتماعی در سراسر دنیا ساخته و پرداخته دست این طبقه مردم فعال کارآمد و مدبر بوده است زیرا هم آنقدر داشته‌اند که در پی طوفان حوادث نگردند و از بلاخانه نسازند و هم آنقدر قوه فعاله و قدرت کار در خود سراغ نموده‌اند که مفهوم واقعی ترفی و پیشرفت را درک نمود و خواستار روزگار بهتری برای خود و هم‌نوعان خود باشند.
جمعیت آزادی که وابسته به هیچ حزب و دسته‌ای نیست بلکه از تصادم افکار و عقاید حاد و شدید مبارزات سیاسی چند سال اخیر کشور ایران الهام گرفته خود را به تمام معنی و در نهایت واقع‌بینی طرفدار آن کاسب، آن تاجر، آن مالک، آن کارخانه‌چی آن پیشه‌وری می‌داند که در پرتوی نیروی فعاله خود توانسته است از استعداد جسمی خویش استفاده نموده و محلی در زندگی برای خود در زیر سایه پرچم سه رنگ ایران و مستقل و آزاد باز نماید.
ما رفاه و آسایش حمایت و پشتیبانی استفاده از مزایای حقوقی و قانونی این سلسله از مردم را نصب‌العین خود قرار داده برای دفاع از حقوق آنها مبارزه خواهیم نمود.
ما گرد هم جمع نشده‌ایم که از مزایای یک قدرت دسته جمعی استفاده نمائیم و وضع خود را مستقر سازیم حتی ایده اولوژی و مرام ما با هیچ یک از مکتب‌های متعارف دنیا جور و یکسان نیست بلکه زاییده تجربیات تلخ دوران گذشته است که در قالب حوائج کشور ایران و خواسته‌های ملت ایران ریخته شود و مرام و هدف ما قرار گیرد آقایان ما اقلیتی در اقلیت خواهیم بود (علامه وحیدی - اقلیتی که مبارزه می‌کند؟) چون تاکنون سه نفر از مجلس بیشتر این افتخار را ندارند که عضو جمعیت آزادی باشند اقلیت به آن مفهومی که جناب عالی می‌فرمایید نیست.
علامه وحیدی - ولی افتخارات دیگری دارند.
تیمورتاش - البته ما همه مفتخریم که مردمانی هستیم که می‌توانیم مبارزه بکنیم این افتخار برای ما هست استدعای بنده در خاتمه عرایضم از همکاران محترم این است که این حق طبیعی که برای هر اقلیتی نه به مفهوم مخالفت بلکه به مفهوم اقلیت لااقل از نقطه عدد هست محترم بشمارند و اجازه بفرمایند که ما هم در امور نظریات خودمان را اظهار نمائیم بنده این استدعا و تشکر قبلی را دارم (صحیح است).
نایب‌رئیس - آقای ارباب.
ارباب - بحمدالله آقایان محترم همکارن ارجمند در این مدت تعطیل به سلامتی به گردش و تقویت اعصاب پرداخته با یک روح تازه و سرشاری امروز اولین روزی است که وارد میدان فعالیت برای اصلاح امور کشور می‌شوند اما ارادتمند چون رفقا و دوستانم از فشار گرمای بندرعباس همه به تهران آمده بودند و همه هم برای اصلاح محل خودشان مستدعیات و تقاضاهایی داشتند و به وسیله بنده تقاضا می‌کردند از صبح تا بعداز ظهر در این گرما تمام ادارات را سرکشی کرده‌ام و پله‌ها را می‌شمردم بالا رفتم و پائین آمدم و به نتیجه مطلوب متأسفانه نرسیدم (عمیدی نوری – و اعصابتان خراب‌تر شد)
اعصابم خسته و خودم خسته‌تر و می‌خواستم تبریک بگویم که آقایان البته این ضرر را نکرده‌اند اما در اصول کلی حقیقه در افق ایران یک طلیه روشنی نمودار است و با استخراج معادن که در دست مقدمات عمل هستند آتیه روشن و بسیار روشنی می‌شود برای این کشور پیش‌بینی کرد که مردم ایران بیش از پیش امیدوار باشند اما یک بدبختی وجود دارد که امیدوازم آقایان با یکدیگر تشریک مساعی بفرمایند و این بدبختی از بین برود آن چه چیز است؟ آن عدم هم آهنگی ادارات و وضعیت نامطلوب سازمان‌های اداری است خیلی از میزهای ادارات که بایستی مرتبط به یکدیگر باشند هم آهنگ نیستند بنده قبلاً به عرض آقایان رساندم و نمی‌دانم گناهکار هم کیست برای یک موتور برق یک بیمارستانی که پولش هم حاضر بود آقایان یک سال تمام طول کشید تا اخیراً گویا خریده شد این نمونه است بنده نمی‌خواهم برای موضوعی که خودم علاقه دارم شکایت بکنم ولی می‌خواهم نمونه به دست بدهم که با این سازمان‌ها آن ترقیاتی را که ما امیدواریم و مطمئن هستیم در پیش داریم به دست این دستگاه‌ها خیلی زود میسر نیست از طرف دیگر بنده دو موضوع مشابه را به عرض آقایان می‌رسانم. مسبوق هستید که سرقتهای کوچک کوچک زیاد در این شهر می‌شود در ژاندارمری یا شهربانی سارق پیشینه‌دار را وقتی می‌فرستند دادسرا و غالباً هم با برکه دزدی می‌فرستید ولی به نام فقد دلیل مرخصش می‌کنند (دکتر دادفر - اینطور نیست آقا) حالا عرض می‌کنم دلیل هست یک جلسه‌ای تشکیل بدهید بنده می‌آیم تمام دلائل را به عرض می‌رسانم اگر اینطور نبود بنده میایم و معذرت می‌خواهم (دکتردادفر - مسلماً اینطور نیست آقا) اما یک چیزی که خودم برخوردم در یک دکان پارچه فروشی بودم سه روز پیش یک پاسبان آمد می‌گفت آقا بی‌معطلی بیایید برویم دادگاه بر زن ۱۷. این بدبخت را بردندش آنجا گفتند آقا جناب عالی دو ماه پیش روی پارچه‌اتان اتیکت نزده‌اید ۱۵۰ تومان بدهید بروید اینجا دلیل دارد و آن فقد دلیل می‌گوید آقا پارچه من هیچ وقت بدون اتیکت نبوده مأمور تعیین کنید بی‌خبر بیاید ببینید همه اتیکت دارد می‌گویند خیر دو ماه پیش یک کسی گفته اتیکت نداشته. جناب آقای خلعتبری هم وکیل درجه اول دادگستری هستید هم قاضی آقا این مدرک است این دلیل است؟ جریمه‌ای هم گرفته‌اند دسیدی بهش نداده‌اند شکایتی هم نوشته‌اند و داده است به بنده که بدهم به کفیل دادگستری می‌خواهم دلایل عدم هم آهنگی بیان بکنم که یکجا دلیل از توی دستش می‌گیرید و دلیل نیست و یک جا دلیل هست باید شکل پول از مردم می‌گیرند که از غارت و از سرقت این عمل بدتر است و به نام دادگاه چرا دادگاه را ننگین می‌کنید دادگاه مقام مقدسی است ما در دادگستری عناصر بسیار شریف و پاکدامن داریم (صحیح است) عناصری در دادگستری داریم آقایان که با قناعت زندگی خودشان را می‌گذرانند و منحرف نمی‌شوند ادعا می‌کنم که در هیچ کجای دنیا چنین چیزی نیست در هیچ کجای دنیا قاضی به این عسرت و قناعت اینطور پاکدامن و محفوظ نمی‌ماند این بچه‌هایی که می‌آیند به نام دادگاه غارت می‌کنند آقای ذوالفقاری استدعا می‌کنم این موضوع را در هیئت دولت مطرح کنید که نکنند این عمل را و امیدوارم که دستگاه‌ها هم آهنگ بشود و سایر موجبات ترقی و تعالی برای کشور ما فراهم هست (احسنت)
۵- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان دکتر بینا و ارباب.
نایب‌رئیس - وارد دستور می‌شویم آقای دکتر بینا فرمایشی دارید؟
دکتر بینا - سؤالی است از وزارت راه تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب‌رئیس - بسیار خوب لطف کنید ابلاغ خواهد شد. آقای ارباب
دکتر بینا - سؤالی است از وزارت راه که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب‌رئیس – بسیار خوب لطف کنید ابلاغ خواهد شد.
۶- شور دوم گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها
نایب‌رئیس – شور دوم گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به معاونین ثابت وزارت‌خانه‌ها مطرح است گزارش آن قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام در جلسات متعدد با حضور آقای مهندس طالقانی وزیر
مشاور و آقای ذوالفقاری معاون پارلمانی نخست‌وزیر و بعضی از آقایان پیشنهاد دهندگان شور دوم لایحه تعیین معاونین ثابت اداری وزارت‌خانه‌ها و معاون ثابت اداری نخست‌وزیری رسیدگی و خبر شور اول را با توجه پیشنهادات واصله به شرح زیر اصلاح و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده ۱ - به منظور ایجاد ثبات و دوام بیشتر در امور اداری و فراهم ساختن موجبات بررسی و سنجش کاف درباره مسائل مربوط به تشکیلات اداری و همچنین برقرار نمودن سازمان بهتر و روش و طریق مؤثر در جریان امور که معاون ثابت اداری در نخست‌وزیری و در هر یک از وزارت‌خانه‌ها برای عهده‌دار بودن امور و تشکیلات اداری تعیین خواهد گردید.
معاون ثابت اداری برای مدت پنج سال انتخاب می‌شود و تجدید انتخاب وی بلامانع است.
ماده ۲ - معاون ثابت اداری از بین طبقات ذیل با پیشنهاد وزیر مربوط در مورد هر وزارت‌خانه (و با پیشنهاد نخست‌وزیر در مورد نخست‌وزیری) و تصویب هیئت دولت انتخاب و به فرمان همایونی منصوب می‌شود:
الف) از بین کارمندانی که لااقل ۱۲ سال سابقه خدمت دولتی داشته و حداقل یک سال از آن را با سمت معاونت در وزارت‌خانه مربوطه انجام
وظیفه نموده باشد.
ب) از بین کارمندانی که لااقل ده سال سابقه خدمت در وزارت‌خانه مربوطه داشته و حداقل دو سال از آن را با سمت مدیر کل انجام وظیفه نموده باشد.
ج) از بین کارمندان عالی مقام دولت که پانزده سال سابقه خدمت دولتی داشته و حداقل پنج سال از آن را در وزارت‌خانه مربوطه انحام وظیفه نموده باش.
تبصره ۱ - از نظر سابقه خدمت مذکور در این ماده دارا بودن دیپلم علوم امور اداری که شورای عالی فرهنگ آن را مافوق لیسانس بشناسد برابر دو سال سابقه خدمت دولتی محسوب می‌شود.
تبصره ۲ - در انتخاب معاون ثابت اداری وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معاون سابقه خدمت در وزارت اقتصاد و پیشه و هنر و درباره وزارت گمرکات و انحصارات سابقه خدمت در وزارت دارایی جزو سابقه خدمت در وزارت‌خانه مربوط ملحوظ خواهد شد و در مورد معاون ثابت اداری نخست‌وزیر سابقه خدمت در نخست‌وزیری الزام‌آور نیست.
تبصره ۳ - کسانی که محکومیت اداری از درجه سه به بالا دارند نمی‌توان به سمت معاون ثابت اداری انتخاب نمود.
ماده سوم - معاون ثابت اداری وظایف ذیل را برطبق اصول مندرج در ماده یک تحت تعلیمات کلی وزیر مربوطه انجام خواهد داد:
الف) اتخاذ تصمیم درباره استخدام اضافه ترفیع انتقال انتصاب عزل تعقیب اداری مرخصی معذوریت مأموریت پاداش تشویق بازنشستگی و تهیه کادر و خلاصه آنچه مربوط به امور استخدامی کارمندان وزارت‌خانه است.
ب) تهیه و تنظیم بودجه.
ج) هرگونه تغییر و کسر و اضافه در سازمان وزارت‌خانه با موافقت و نظر وزیر مربوط.
د) بازرسی و نظارت به امور اداری و مالی و حسابداری تمام موسسات و ادارات و بنگاه‌های تابعه در مرکز و شهرستان‌ها.
هـ) تهیه گزارش شش ماهه از اقداماتی که به عمل آمده است و تسلیم به وزیر مربوط.
تبصره ۱ - انتصاب مدیران کل و رؤسای ادارات تهران و شهرستان‌ها و مشاغل همردیف آنان از بین سه تا پنج نفر کارمندان واجد صلاحیت که از طرف معاون ثابت اداری برای هر مقامی پیشنهاد می‌شود با وزیر خواهد بود.
تبصره ۲ - ریاست شوراهای امور اداری و مالی هر وزارت‌خانه با معاون ثابت اداری خواهد بود.
تبصره ۳ - در مورد معاون ثابت اداری نخست‌وزیر در تمام مراتب مذکور در فوق و در سایر موارد این قانون به جای وزیر مربوط نخست‌وزیر و به جای وزارت‌خانه مربوط نخست‌وزیری مرجع خواهد بود.
ماده چهارم - برای مراقبت درهم آهنگی بین امور اداری وزارت‌خانه‌ها شورای عالی مرکب از معاونین ثابت اداری وزارت‌خانه‌ها به ریاست معاون ثابت اداری نخست‌وزیر تشکیل می‌شود.
وظایف این شوری برطبق آئین‌نامه مصوب هیئت وزیران خواهد بود.
ماده پنجم - معاون ثابت اداری نمی‌تواند سمت معاون پارلمانی وجود داشته باشد یا وظایف او را عهده‌دار شود.
ماده ششم – هرگاه در وزارت‌خانه‌ای چند معاون وجود داشته باشد و در امور مربوط به صلاحیت معاون ثابت اداری با معاونین دیگر اختلاف نظر پیش آید نظر وزیر قاطع خواهد بود.
ماده هفتم - برکناری معاون ثابت اداری فقط با تصویب هیئت وزیران امکان‌پذیر خواهد بود.
به این ترتیب که هرگاه طرز کار معاون ثابت اداری مورد رضایت وزیر نباشد موضوع در هیئت وزیران مطرح خواهد شد و هیئت وزیران پس از رسیدگی به دلائل وزیر و مدافعات معاون ثابت اداری چنانچه دلائل را کافی بداند معاون ثابت اداری را تغییر خواهد داد.
ماده هشتم - معاون ثابت اداری نباید به هیچ‌وجه در هیچ حزب و جمعیت سیاسی شرکت داشته باشد و یا عضویت آن را قبول کند.
چنانچه شرکت و عضویت معاون‌ها ثابت اداری در هر حزب و دسته و جمعیت سیاسی به هیئت دولت ثابت شود از مقام معاونت ثابت اداری برکنارخواهد شد.
ماده نهم - در غیاب معاون ثابت اداری به علل معذوریت پزشکی موجه مرخصی استحقاقی و مأموریت اداری که از یک ماه تجاوز نکند جانشین او توسط وزیر مربوط از بین اشخاصی که واجد شرایط مندرج در این قانون باشند موقتاً تعیین خواهد شد. ماده دهم - هیئت وزیران مأمور اجرای این قانون است.
نایب‌رئیس - ماده اول مطرح است آقای دکتر دادفر مخالفید (دکتر دادفر - بلی) بفرمایید.
دکتر دادفر - مخالفت بنده با این ماده از این جهت است که تصور می‌کنم که در بند الف وب که میزان سوابق منظور شده است آن طوری که در کمیسیون تصویب شد نیست مثلاً در بند الف نوشته از بین کارمندانی که لااقل ۱۲ سال سابقه خدمت دولتی داشته و دو سال مدیر کل باشند بنده خیال می‌کنم که برعکس است و برای معاون ۱۰ سال باشد.
و برای مدیر کل ۱۲ سال شرط دوم خفیف‌تر از شرط اول است اولاً به این بند ب آقایان اگر توجه بفرمایید مهران (مخبر کمیسیون) فعلاً در ماده دوم مطرح نیست ماده اول مطرح است شما در ماده دوم صحبت می‌کنید.
دکتر دادفر - معذرت می‌خواهم بنده راجع به ماده دوم عریضی دارم.
نایب‌رئیس – در ماده اول مخالفی نیست لذا رأی می‌گیریم به ماده اول. آقایانی که با ماده اول موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲ - معاون ثابت اداری از بین طبقات ذیل با پیشنهاد وزیر مربوط در مورد هر وزارت‌خانه (و با پیشنهاد نخست‌وزیر در مورد نخست‌وزیری) و تصویب هیئت دولت انتخاب و به فرمان همایونی منصوب می‌شود:
الف) از بین کارمندانی که لااقل ۱۲ سال سابقه خدمت دولتی داشته و حداقل یک سال از آن را با سمت معاونت در وزارت‌خانه مربوط انجام وظیفه نموده باشد.
ب) از بین کارمندانی که لااقل ده سال سابقه خدمت در وزارت‌خانه مربوط داشته و حداقل دو سال از آن را با سمت مدیر کل انجام وظیفه نموده باشد.
ج) از بین کارمندان عالی مقام دولت که پانزده سال سابقه خدمت دولتی داشته و حداقل پنج سال از آن را در وزارت‌خانه مربوط انجام وظیفه نموده باشد.
تبصره ۱ - از نظر سابقه خدمت مذکور در این ماده دارا بودن دیپلم علوم اداری که شورای عالی فرهنگ آن را مافوق لیسانس بشناسد برابر دو سال سابقه خدمت دولتی محسوب می‌شود.
تبصره ۲ - در انتخاب معاون ثابت اداری وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معادن سابقه خدمت در وزارت اقتصاد و پیشه و هنر و درباره وزارت گمرکات و انحصارات سابقه خدمت در وزارت دارایی جزو سابقه خدمت در وزارت‌خانه مربوط ملحوظ خواهد شد و در مورد معاون ثابت اداری نخست‌وزیر سابقه خدمت در نخست‌وزیری الزام‌آور نیست.
تبصره - ۳ کسانی را که محکومیت اداری از درجه سه به بالا دارند نمی‌توان به سمت معاون اداری انتخاب نمود.
نایب‌رئیس - آقای دکتر دادفر.
دکتر دادفر - بنده همان‌طور که خدمت آقایان نمایندگان محترم عرض کردم سابقه خدمت برای کسانی که یک سال معاون یک وزارت‌خانه‌ای بوده‌اند. ۱۲ سال قید شده و سابقه خدمت برای کسانی که ۲ سال مدیر کل بوده‌اند ده سال قید شده است و این نقض غرض است مضافاً به اینکه بنده می‌پرسم کسی که ده سال سابقه خدمت دارد و دو سالش هم مدیر کل بوده کیست؟ چون طبق قوانین استخدامی مدیر کل کسی است که باید رتبه ۹ داشته باشد و در ظرف هشت سال چطور رتبه ۹ شده بنابراین بنده تصور می‌کنم که این ۱۲ سال خدمت مال بند ب باشد و ده سال مربوط به بند الف باشد و بنده تصور می‌کنم که همنطور هم بوده است منتهی اینجا اشتباه شده است.
نایب‌رئیس - آقای مخبر بفرمایید.
احمد مهران (مخبر کمیسیون استخدام) - بنده خیلی از این تذکر آقای دکتر دادفر تشکر می‌کنم چون در کمیسیون هم همینطور تصویب شد و در نسخه‌ای که خدمت آقای مهندس طالقانی است همینطور نوشته شده که ده سال مربوط به بند الف است و ۱۲ سال مربوط به بند ب بند ج ۱۵ سال بنابراین این یک اشتباه چاپی شده است حضور همکاران محترم عرض می‌کنم که اگر لطف بفرمایند مطلب اینطور است که از بین کارمندانی که لااقل ده سال سابقه خدمت دولتی داشته است و حداقل یک سال آن را با سمت معاونت در وزارت‌خانه مربوطه انجام وظیفه نموده و بند ب اینطوراست از بین کارمندانی که لااقل ۱۲ سال سابقه خدمت در وزارت‌خانه مربوطه داشته و حداقل ۲ سال آن را با سمت مدیر کل انجام وظیفه نموده باشد و بند ج اینطور است از بین کارمندان عالی مقام دولت که ۱۵ سال سابقه خدمت دولتی داشته و حداقل ۵ سال آن را در وزارت‌خانه مربوطه انجام خدمت نموده باشد این یک اشتباه چاپ است که در اینجا رخ داده است و بند هـ به این ترتیب اصلاح می‌کنم و نسخه‌ای هم که خدمت آقای مهندس هست اینطور است.
نایب‌رئیس - چه اشتباهی هست درست تصریح بفرمایید.
احمد مهران - عرض کردم به ترتیب ده سال و دوازده سال و پانزده سال است و بنده می‌خواهم یک توضیحی خدمت آقایان عرض کنم که اولاً بسیار کمیسیون استخدام متشکر شد از پیشنهادات کاملاً کافی و وافی که همکاران محترم التفات کرده بودند و این پیشنهادات را با کمال دقت در جلسات متعدد کمیسیون با حضور آقای مهندس طالقانی و آقای ناصر ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر بررسی دقیق کرد و یک قانونی را منقح و با نظر آقایان پاکیزه کرد و اغلب آقایان پیشنهاد دهندگان هم تشریف آوردند و توضیحاتی دادند با کمیسیون به پیشنهادشان ترتیب اثر داد و یا قانع شدند و پیشنهادشان را پس گرفتند در هر صورت آنچه تهیه شده است خلاصه نظر کمیسیون استخدام است با رعایت کلیه پیشنهادات و توجه به اینکه ثبات و دوام صحیحی که شاید خود آقایان نمایندگان طرفدارش باشند در وضع وزارت‌خانه‌ها وسیله نصب معاون ثابت اداری شاید پیش بیاید بنده حالا ضمن عرض معذرت از این اشتباهی که رخ داده است استدعا می‌کنم که نسبت به بقیه مواد توجه بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که بسیار منظم و بر طبق نظر خود آقایان نمایندگان محترم تنظیم شده است و امیدوارم که این قانون زودتر تصویب شود.
نایب‌رئیس - آقای ارباب موافقید. بفرمایید
ارباب - بنده از این موافقتم صرف‌نظر می‌کنم و عرضی نمی‌کنم.
نایب‌رئیس - آقای بهبهانی
بهبهانی - در آن موقعی که این لایحه مطرح شد بنده در کلیات دلایل مخالفت خودم را عرض کردم بنده فعلاً صلاح می‌دانم آن مطلبی که به نظرم بسیار زننده رسید در اینجا به عنوان تذکر عرض کنم و آن مطلب عبارتی است که پیشنهاد هم کردم خدمت جناب آقای وزیر و چون شور دوم این لایحه بود گفتند پذیرفته نیست و آن عبارت از این بود که در لایحه چند جا ذکر شده است که این لایحه‌ای است که مربوط به معاونین ثابت اداری است در صورتی که ما در جای دیگری می‌بینیم که این معاون برای مدت پنج سال است از این جهت به نظر بنده این دو عبارت با هم ضدیت دارد ثابت معنایش این است که برای همیشه است ولی وقتی که مدت آمد در اینجا این ثابت را از بین می‌برد این یک مطلب، مطلب دیگر اینکه اگر ما این قوانین را از سایر قوانین دنیا اقتباس کرده این در دنیا هیچ وقت نگفته‌اند ثابت اداری برای مدت پنج سال معاون ثابت برای همیشه می‌ماند و دلیلش هم شأن نزول این لایحه است که یک معاونی باشد که از دستبرد و تزلزل مصون باشد و یسک وزیر یا یک هیئت حاکمه‌ای او را نتوانند به میل خودشان بردارند و تغییر بدهند و این شخص بتواند کارهای اداری و نقل و انتقالات را انجام بدهد بدون ترس و ما اینجا می‌بینیم یک لایحه‌ای آورده‌اند آورده‌اند به منظور ثبات ولی تزلزل از سرو رویش می‌بارد وزیر می‌تواند هروقت او را بخواهد بردارد
(مهران - وزیر نمی‌تواند) اگر چنانچه اختلافی شد بین چند تا معاون وزیر حکم می‌کند وقتی هم خواست برش می‌دارد بعد می‌رود توی هیئت وزیران آقای مهندس طالقانی وقتی وزیر باشند هیئت وزیران مخالف نظر ایشان است؟ بالاخره خواهی نخواهی موافق نظر ایشان است. پس به نظر بنده این لایحه مخالف نظر غایی است که برای ثبات به وجود آمده و به اضافه من عقیده‌ام این است حالا که اینطور است آن ثابت را بزنید بنویسید این لایحه‌ای است برای این کار و معاونی انتخاب می‌شود برای پنج سال لزومی ندارد که مجلس شورای ملی یک لایحه‌ای بگذراند که غلط بین عبارتی داشته باشد. هم در معنی مخالف باشد هم در عبارت. ثابتش را بزنید و اصلاح کنید ما هم تصویب می‌کنیم و رأی می‌دهیم.
نایب‌رئیس - آقای مهران بفرمایید.
احمد مهران - عرض می‌کنم که وقتی که شور اول این لایحه بود همکاران محترم نسبت به کلمه دایم یا ثابت بحث کردند. و به کمیسیون ایراد گرفتند که در مقامی که ۵ سال این شغل برای کسی ممکن است بیشتر نباشد پس چرا کلمه دایم برده شود. نظرم هست که آقای علامه وحیدی پیشنهاد کردند که کلمه ثابت که کمتر افاده ادامه می‌کند به جای کلمه دایم قرار داده شود ما هم پسندیدیم این کلمه را و نظر محترم مجلس را که بنده آن روز دیدم مثل اینکه همه با این نظر موافق هستند تأمین کردیم دولت هم کلمه ثابت را بهتر از کلمه دایم پسندید باید این را قبول کنید که دایم بیشتر افاده دوام می‌کند تا کلمه ثابت و اما یک بحثی پیش می‌آید که این کلمات را ما به کار ببریم یا نبریم چون جناب آقای بهبهانی تذکر داند که این کلمات را بردارید بنده فکر می‌کنم نمی‌شود تصور کرد که مادام‌العمر یک نفر را به سمت معاونت یک وزارت‌خانه‌ای منصوب کنند این صحیح نیست اساساً اگر بخواهیم این حرف را بپذیریم اصلاً حس جاه‌طلبی یک نفر هم اجازه نمی‌دهد به شر بالاخره یک حس جاه‌طلبی دارد یعنی یک کسی را امروز بگذارید معاون یک وزارت‌خانه و خودش هم فکر کند تا ابد یعنی تا وقتی که زنده است معاون این وزارت‌خانه است این مخالف حس جاه‌طلبی است و اساساً این دایم یا ثابتی که مورد نظر است و مورد بحث ما قرار گرفته است اصلاً در دنیا وجود ندارد بالاخره وقتی یک کسی را هم مادام‌العمر گذاشتند این ایراد هست که ممکن است یک وقتی این آقا رخت از دنیا بربندد بعد تکلیف چیست که ما در کلمه ثابت یا دایم بنشینیم و بحث کنیم (پرفسور جمشید اعلم - این استدلال صحیح نیست) اجازه بفرمایید استدلال عکسش را توجه بفرمایید ما که به وضع مملکت آشنا هستیم که هر دو ماه و یک ماه و نیم و سه ماه و چهار ماه یکی معاون وزارت‌خانه‌ای بوده است به نظر بنده پنج سال خیلی هم ثابت است هم دایم برای اینکه شما معاون دیده‌اید آقای پرفسور در این مملکت که یک ماه و نیم معاون بوده و دو ماه معاون بوده بنابراین نسبت به پنج سال که اینجا نوشته است دایم نیست؟ ثابت نیست؟ بنده عرض می‌کنم اینها نسبی است و پنج سال در مقابل یک ماه و نیم هم دایم است و هم ثابت و اجازه بفرمایید که ماده به همین ترتیب تصویب شود.
نایب‌رئیس - آقای دکتر مشیرفاطمی.
دکتر مشیر فاطمی - بنده قربان در این بند ب اشکال دارم و این بند ب را درست نمی‌دانم یک پیشنهادی هم تقدیم کردم جناب آقای رئیس فرمودند که شور دوم است و نمی‌شود. نوشته است از بین کارمندانی که ۱۲ سال سابقه خدمت داشته باشند و دو سال از آن را به صورت مدیر کلی انجام وظیفه نموده باشد حالا که بحمداله مدیر کل به اندازه کافی داریم از فردا وزرا بی‌چاره‌تر خواهند شد که فشار می‌آورند می‌گویند بگذارید که ما این مرحله را هم پیموده باشیم و ما باید مدیر کل بشویم بنابراین بنده عقیده داشتم که بگذاریم رؤسای ادارات درجه اول که مدیر کل‌سازی کارخانه‌اش بسته شود چون الان وزارت دارایی ۹ مدیر کل دارد (خرازی - حتی دفتر مدیر کل دارد) و چه دلیل دارد که اگر یک کارمند دولتی که یک سوابق بسیار خوبی هم دارد و در یک وزارت‌خانه‌ای پنج سال سابقه ندارد چرا نباید معاون وزارت دارایی داشته باشید که بیست سال خدمت کرده است و به همه امور هم وارد باشد و شما بیاورید او را معاون وزارت بازرگانی بکنید چه مانعی دارد. معاون وزارت دارایی که نمی‌آید بعد از معاونت بشود مدیر کل از طرفی این لایحه مال دولت سابق هم هست خیال می‌کنم این قدر پافشاری نشود بهتر باشد. (پرفسور اعلم - اصلاً درست مطالعه نشده است)
نایب‌رئیس - آقای وزیر مشاور
مهدی طالقانی (وزیر مشاور) - بنده می‌خواهم توجه آقایان را جلب کنم که اینجا صحبت از معاون اداری است نه معاون پارلمانی یا فنی اگر وزارت‌خانه‌ای احتیاج مبرمی دارد که یک معاون فنی داشته باشد بعداً تشکیلاتش را می‌نویسد و می‌آورد که یک معاون هم داشته باشد رسم این است که معاون پارلمانی با وزیر می‌آید و می‌رود وقتی دولت و کابینه عوض شد معاونین پارلمانی هم عوض می‌شوند حالا اگر یک وزیر جدیدی آمد و خواست آن معاون پارلمانی سابق را بیاورد هیچ مانعی ندارد ولی به موجب این لایحه ما نمی‌خواهیم کارهای اداری را دستخوش تحولات سیاسی کنیم یعنی معاونین اداری را نمی‌خواهیم تابع نظریات سیاسی و عوض شدن دولت‌ها باشند بنابراین اگر یک معاون‌هایی بودندکه یک ماه آمدند و رفتند اینها را نمی‌شد معاون اداری اسمشان را گذاشت معاون پارلمانی را بنا به مقتضیات روز دولت می‌آورند و بعد هم با دولت‌ها رفته‌اند و نمی‌توانیم یک کسی را که فقط یک ماه آمده و بنا به یک مقتضیات سیاسی معاون شده بود بگذاریم حالا بیاید پنج سال که یک وزارت‌خانه‌ای را از حیث کارهای اداری دستش بگیرد می‌خواهیم اشخاصی باشند که در کارهای اداری تجربه داشته باشند مخصوصاً در امور آن وزارت‌خانه بنابراین در این لایحه گفته شده که ده سال در آن وزارت‌خانه کار کرده باشد و یک سال معاونت کرده باشد اگر از آن کارمندان عالی مقام هستند که جنابعالی می‌فرمایید اینجا ما پیش‌بینی کرده‌ایم گفته شده است که اگر کسی ۱۵ سال در کادر یک وزارت‌خانه‌ای بوده است مانعی ندارد می‌تواند بیاید و برای مدیر کل حد وسط ۱۲ سال یا ده سال گرفته شده است یعنی ۱۲ سال که ده سال به صورت کارمند بوده است و دو سال هم مدیر کل بوده است این را خواهش می‌کنم از آقایان که به همین ترتیب که همه اجازه بفرمایید تصویب شود چون در آن کمیسیون همان‌طوری که آقای مخبر کمیسیون به اطلاع آقایان رساندند تمام پیشنهادات را چندین روز تا ساعت دو بعداز ظهر نشسته و بحث کردیم و این خلاصه آن پیشنهادات است و تقاضای بنده این است که با اصلاحی که شده تصویب بفرمایید.
نایب‌رئیس - این نکته را خدمت آقایان تذکر بدهم که آقایان غالباً پیشنهاد می‌فرمایید در صورتی
که در شور دوم پیشنهاد نمی‌شود داد مگر اینکه پیشنهادی قبلاً شده باشد و کمیسیون آن را مورد توجه قرار داده باشد آن را آقایان می‌توانند مطرح کنند. آقای وزیر توضیح دادند حالا آقای علامه (علامه - بنده موافقم) آقای دکتر رضایی (دکتر رضایی - بنده موافقم) پس رأی می‌گیریم. با اصلاحی که شد یعنی بند الف ده سال بند ب ۱۲ سال مطابق توضیحی که آقای مخبر دادند. آقایانی که موافق ماده دوم هستند قیام بفرمایند (اغلب بر خاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده سوم - معاون ثابت اداری وظایف ذیل را طبق اصول مندرج در ماده یک تحت تعلیمات کلی وزیر مربوطه انجام خواهد داد. الف) اتخاذ تصمیم درباره استخدام اضافه ترفیع انتقال انتصاب عزل تعقیب اداری مرخصی معذوریت پاداش تشویق بازنشستگی و تهیه کادر و خلاصه آنچه مربوط به امور استخدامی کارمندان وزارت‌خانه است.
ب) تهیه و تنظیم بودجه.
ج) هرگونه تغییر و کسر و اضافه در سازمان وزارت‌خانه با موافقت و نظر وزیر مربوط.
د) بازرسی و نظارت به امور اداری و مالی و حسابداری تمام مؤسسات و ادارات و بنگاه‌های تابعه در مرکز و شهرستان‌ها.
هـ) تهیه گزارش شش ماهه از اقداماتی که به عمل آمده است و تسلیم به وزیر مربوط
تبصره ۱ - انتصاب مدیران کل و روسای ادارات تهران و شهرستان‌ها و مشاغل همردیف آنان از بین سه تا پنج نفر کارمندان واجد صلاحیت که از طرف معاون ثابت اداری برای هر مقامی پیشنهاد می‌شود با وزیر خواهد بود.
تبصره ۲ - ریاست شوراهای امور اداری و مالی هر وزارت‌خانه با معاون ثابت اداری خواهد بود.
تبصره ۳ - در مورد معاون ثابت اداری نخست‌وزیر در تمام مراتب مذکور در فوق و در سایر موارد این قانون به جای وزیر مربوط نخست‌وزیر و به جای وزارت‌خانه مربوط نخست‌وزیری مرجع خواهد بود.
نایب‌رئیس - آقای احمد طباطبایی
احمد طباطبایی قمی - بنده البته در مخالفت لایحه نمی‌خواهم عرضی کنم بلکه منظورم تصویب این قانون و واقعاً در نظر گرفتن منظور قانونگذار است از لحاظ ثبات کار ادارات این قانون البته از ظاهرش پیداست که برای ثبات کار معاونین وزارت‌خانه‌ها است و بسیار خوب است که معاونین وزارت‌خانه‌ها وقتی آمدند پنج سال می‌توانند آنجا بمانند کسی هم نمی‌تواند آنها را بردارد مگر به آن شرایطی که هست که وزیر باید بر دارد ولی از نقطه‌نظر ثبات کار وزارت‌خانه‌ها و مأمورین در این قانون هیچ چیز گفته نشده چون منظور فقط این است که ما یک کاری بکنیم که دوایر دولتی و وزارت‌خانه‌ها اینها ثبات داشته باشند کسی نتواند آنها را تغییر بدهد والا اگر قرار شد ما یک قانونی وضع کنیم که معاون وزارت‌خانه را کسی نتواند تغییر دهد و آن وقت این معاون وزارت‌خانه حق داشته باشد که هر مأموری را بخواهد از هر کجا منتقل کند و به هر کجا بفرستد این را از اینجا بردارد و او را عزل و او را نصب کند این نقص غرض است نقض غرض قانونگذار است بنابراین بنده استدعا می‌کنم که آقایان این را در نظر بگیرند که اگر چنانچه این معاون وزارت‌خانه وظایفی را که برایش در نظر گرفته شده است و در ماده سوم نوشته است تحت نظر تعلیمات کلی وزیر انجام وظیفه کند این همان جریان سابق است ثباتی در کار وزارت‌خانه‌ها و ادارات به عقیده بنده پیدا نشده مگر اینکه بگویم این وظایف را یعنی عزل و نصب و اینها را تحت تعلیمات کلی وزیر با در نظر گرفتن شورای عالی اداری که در همین قانون قید شده است این اعمال را تحت نظر آنها انجام بدهد که واقعاً وضعیت ثابتی در دستگاه دولت پیدا بشود والا صرف تصویب این قانون معنایش ثبات معاون نیست تازه معاون را برش ندارند آن هم عرض کردم درش حرف است و درست نیست حالا چون موقع پیشنهاد گذشته است بنده یک پیشنهادی تقدیم می‌کنم که این برگردد برای اصلاح به کمیسیون که در کمیسیون اصلاح بشود و دو مرتبه برگردد به مجلس.
نایب‌رئیس - جناب آقای وزیر مهندس طالقانی
مهندس طالقانی (وزیر مشاور) - جناب آقای طباطبایی به یک نکته اینجا توجه فرمودند که به نظر من قسمتی ازآن صحیح است یعنی این لایحه برای ثبات کار آن معاون سابق است نه برای تشکیلات وزارت‌خانه می‌خواهم به اطلاع مجلس شورای ملی برسانم که الان دولت یک لایحه استخدامی دارد در مجلس سنا که در آنجا دارند بحث می‌کنند و ضمناً دولت در نظر دارد که سازمان وزارت‌خانه‌ها را هم انشاالله در آتیه خیلی نزدیکی بیاورد اینجا و آقایان در سازمان وزارت‌خانه‌ها بحث بفرمایند که فلان اداره باید باشد یا نباشد بزرگتر شود یا کوچکتر بشود یا اینکه به وزارت‌خانه دیگری منتقل بشود یا نشود جای تمام این بحث‌ها در لایحه سازمان وزارت‌خانه‌هاست که به مجلس خواهیم آورد بنابراین سازمان وزارت‌خانه‌ها را که می‌آوریم اینجا آقایان آنجا پیشنهاد بفرمایید که یک اصلاحاتی بشود که این ادارات کوچک و بزرگ بشود یا یک چیزهایی کم و زیاد بشود در مورد مستخدمین هم جایش در لایحه استخدام است این نه لایحه استخدام است نه سازمان وزارت‌خانه‌ها این یک لایحه ایست که آورده‌اند که یک معاون ثابتی درست کنند که اموری را او رسیدگی بکند (بهبهانی - عزل و نصب با کیست؟) (احمد طباطبایی - همه را با هم بیاورید) بنده استدعا می‌کنم که لایحه استخدام که آمد لایحه سازمان که آمد در آنجا هر نظری که نسبت به سازمان وزارت‌خانه‌ها دارید که سازمان‌ها کوچکتر بشود یا بزرگتر بشود در آنجا بفرمایید.
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی
دکتر رضایی - آقای طباطبایی عرض کنم به حضور جنابعالی ثبات بسیار مفید و مناسب است ولی اگر هر آینه در ثبات افراط بشود آن خود بسیار بسیار مضر است یعنی اگر در یک جامعه‌ای یک سازمانی به حال رکود قرار گرفت هر آینه در یک سازمانی تغییر به وجود نیامد هر آینه در یک سازمانی مسئولین امور حق نداشته باشند
(طباطبایی - دل بخواهی) جناب آقای طباطبایی هنگامی که جناب عالی فرمایشاتتان را می‌فرمودید با کمال ادب به فرمایشات جنابعالی گوش دادم استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید بنده هخ عرایضم را بکنم، هر آینه یک سازمانی وسایلی در اختیار نداشته باشد که آن سازمان را از حال رکود خارج بکند تصدیق خواهید فرمود که آن سازمان از نقطه‌نظر وضع اداری وضعش به هیچ‌وجه مناسب و مرتب نیست بنده با جنابعالی کاملاً موافق هستم که وضع فعلی که بسیاری از رؤسای ادارات یا رؤسای قسمت‌ها وضع بسیار متزلزلی دارند مناسب و مفید نیست این صحیح است ولی جناب آقای طباطبایی اصولاً این لایحه برای از بین بردن همان اشکال است یکی از دلایلی که رؤسای ادارات ما و رؤسای شعب ما و کارمندان ما وضعیت متزلزل دارند اینست که در بعضی موارد مسئولین ناگزیر می‌شوند به واسطه بعضی ملاحظات و محظورات این اشخاص را از کار برکنار بکنند خود حضرتعالی مسبوق هستید آقایان دیگر می‌دانند مثال‌های زیادی وجود دارد که شخص سالم و با پشت کار و درستکاری را برداشته‌اند و کسی را که دارای آن مزایا نبوده سر آن کار گذاشته‌اند حالا ما می‌خواهیم در این لایحه یک معاون ثابتی بیاوریم که این شخص تحت تأثیر این ملاحظات قرار نگیرد و این محظورات برای او وجود نداشته باشد
(طباطبایی - خودش متزلزل است) و به همین دلیل بود که در این لایحه در نظر گرفته شده است که وزیر مربوطه حق عزل این معاون را نداشته باشد و عزل معاون ثابت اداری فقط و فقط توسط هیئت وزیران انجام بشود و جناب آقای بهبهانی دلیل اینکه در اینجا هیئت وزیران گذاشته شد این است که اکثر کسانی که این لایحه را تنظیم کردند در مقابل دو اصل قرار گرفتند که این اصل هر دو صحیح است و باید با هم تلفیق شوند یکی اصل مسئولیت وزیر بود که در هر وزارت‌خانه‌ای مسئول اصلی وزیر است و اوست که بایستی مسئولیت اصلی را در وزارت‌خانه قبول کند و دوم اصل ثبات یعنی ما می‌خواهیم که یک.
نایب‌رئیس - آقایان توجه بکنند که باید فعلاً در ماده سوم صحبت کنند راجع به اصل موضوع نمی‌شود صحبت کرد بفرمایید
رضایی -بنده راجع به فرمایشات جناب آقای طباطبایی خواستم عرض کنم که به آن صورت اصلاً میسر نیست و اصولاً صلاح نیست که ما بیائیم برای هر کارمندی یک وضع ثابتی در نظر بگیریم و بگوئیم کسی حق نداشته باشد هر آینه یک کارمندی خاطی بشود هر آینه یک کارمندی لیاقت نداشته باشد هر آینه یک کارمندی نتوانست از عهده انجام امور برآید کسی نتواند او را بردارد
دکتر بینا - اگر اصلاً این لایحه را پس بگیرند بهتر است چون خیلی شتر گاو پلنگ است.
پرفسور اعلم - این لایحه خیلی شلوغ است.
نایب‌رئیس - آقای بهبهانی
بهبهانی - بنده نظر جناب آقای وزیر مشاور را در توضیحی که فرمودند و تصدیق کردند فرمایشات آقای طباطبایی را بحث می‌کنم خیال می‌کنم همان‌طورکه خودتان تصریق فرمودید ما هم نظرمان غیر از فرمایش جنابعالی چیزی نیست و می‌گوئیم این لایحه آن نظر غایی ما را و شما را و تمام مجلس شورای ملی را که عبارت از این است که یک ثباتی در تهیه وزارت‌خانه‌ها و ادارات پیدا شود تأمین نمی‌کند
(دکتر بینا – و بدتر می‌کند) به اثبات معاونین اداری که آن هم درست ثابت نشده ثبات وزارت‌خانه‌ها درست نمی‌شود همه آقایان می‌دانند و خود شما هم می‌دانید که وضع ادارات ما خوب نیست (دکتر بینا - بسیار بداست) (پرفسور اعلم - حالا آن بد را می‌خواهند ثابت کنند) برای اینکه ادارات را درست کنید وضع اشخاص را خوب کنید بایستی که یک استابیلیته و ثباتی در وزارت‌خانه‌ها و ادارات درست شود آقا دکتر رضایی دوست عزیزم مطالبی که فرمودند قبل تصدیق و تأیید همه ما هست ولی منطبق با این لایحه نیست عزیزم آقای دکتر فرمایش شما را ما همه قبول داریم که باید یک سازمان ثابتی باشد و وضع ثابتی در وزارت‌خانه‌ها باشد اشخاص نادرست را بتوانند بردارند و اشخاص پاک را بگذارند ولی آیا این منظور را این لایحه تأمین می‌کند؟ به هیچ‌وجه این لایحه که دولت برای تضمین
ثبات اداری مملکت آورده است به نظر من خلافش است برای اینکه این وضع اولاً یک معاونی را به میل خودشان بیاورند و بگویند پنج سال آنجا باشد (پرفسور اعلم - بعد هم نمی‌تواند تکانش بدهند)
نایب‌رئیس - جناب آقای بهبهانی خواهش می‌کنم در اصل موضوع صحبت بفرمایید.
بهبهانی – بسیار خوب از این جهت بنده پیشنهاد می‌کنم که دولت این لایحه را پس بگیرد و بعد در لایحه‌ای که برای ثبات وضع اداری مملکت می‌آورد یک ماده‌اش این باشد که معاون اداری پنج سال باشد.
نایب‌رئیس - آقای فرود مخالفید (فرود - بله بله) آقای دکتر دادفر
دکتر دادفر - مطالبی که جناب آقای بهبهانی و جناب آقای طباطبایی فرمودند به جای خودش یک مطلب بسیار اصولی است بنده هم تصدیق می‌کنم اما این فلسفه‌ای که برای این قانون ذکر شده بنده تصور می‌کنم غیر از اینست که الان نوشته شده است این قانون برای ایجاد ثبات ...
نایب‌رئیس - خواهش می‌کنم در ماده صحبت بفرمایید اینجا وظایفی را برای معاون می‌نویسد اگر نظری در این امر دارید بفرمایید بنده اجازه نمی‌دهم در کلیات صحبت بشود والا در بحث مطالب هرج و مرج می‌شود.
دکتر دادفر - در ماده ۳ وظایفی برای معاون تعیین کرده‌اند از قبیل اضافه ترفیع، انتقال، انتصاب اینها یک وظایفی بود که تا به حال وقت وزرای کشور ما را می‌گرفت یعنی وزرا کشور ما کارشان ابلاغ امضا کردن بود بایستی این معاونین لااقل بار وزرا را از این نظر سبک بکنند و این وظیفه محول بشود به معاونین و آقایان وزرا به امور مهمه مملکت برسند بنابراین غرض از این....
نایب‌رئیس - آقای دکتر دادفر در اصل ماده صحبت بفرمایید.
دکتر دادفر - اجازه بفرمایید جناب عالی خودتان ملاحظه می‌فرمایید که یکی از گرفتاری‌های کلی در کشور ما برای وزرا این بوده است که وزیر مشغول ابلاغ امضا کردن و مرخصی امضا کردن بوده است از مدیر کل گرفته تا یک عضو ابلاغش می‌رفت پیش وزیر و تمام وقت وزرا را اشغال می‌کرد و یک حسن این ماده ۳ این است که این وظایف قسمتش منتقل شده است به معاون اداری و یک قسمتش با مشاورت خود وزیر انجام می‌شود و بنابراین به نظر بنده این ماده ۳ شاه بیت این لایحه است استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید تصویب شود.
نایب‌رئیس - آقای فرود.
فرود - قبلاً عرض کنم عرایضی که بنده می‌کنم به عنوان مخالفت با دولت نیست کما اینکه جناب آقای نخست‌وزیر روزی که اینجا تشریف داشتند فرمودند ما یک لوایحی تقدیم می‌کنیم اینجا بحث بشود فحص شود شور بشود اصلاحی اگر لازم بشود حتی اگر به نظر نمایندگان محترم تصحیحی رسید یا اگر رد کردن آن را تشخیص دادند ما به عنوان مخالفت با دولت تلقی نمی‌کنیم این بیان خود آقای نخست‌وزیر است بنده استدعا می‌کنم از حضرتعالی این مطلب اساسی را توجه بفرمایید آقایان بنده یک تقاضا دارم و آن این است ما باید هر کاری که می‌کنیم هر قانونی می‌گذرانیم هر چه تصویب می‌کنیم نظر غایی رفاه و آسایش مردم این مملکت را تأمین نمی‌کند.
نایب‌رئیس - جناب آقای فرود در ماده ۳ صحبت بفرمایید.
فرود - همین ماده ۳ است قربان ماده ۳ می‌گوید معاون ثابت باشد معاون هر که را دلش می‌خواهد تغییر بدهد عزل و نصب و انتقال با او باشد و این صحیح نیست چرا این قانون را شما آوردید؟ برای اینکه احتمال می‌رفت وزرا تحت نفوذ واقع شوند می‌خواهید یک معاونین ثابتی باشند باز نظر از این مطلب چه بود؟ نظر این بود آن عضوی که در پشت یک میزی نشسته و کارش را می‌کند و تحت نفوذ کسی واقع نشود اما اینجا به موجب این قانون آن عضو شما تحت نفوذ معاون ثابت قرار می‌گیرد (صحیح است).
بنده می‌خواهم بدانم که اگر خود معاون ثابت خواست اعمال نفوذ بکند جلوگیری از این با کیست؟ یک نفر عضو بدبخت که نمی‌تواند به هیئت وزیران شکایت بکند که آقا این آقای معاون در کار من اعمال نفوذ کرده از هیئت وزیران خواهش می‌کنم این را عوضش بکنید که هیئت وزیران برای این کار تصویب نامه‌ای صادر بکند من استدعا می‌کنم نظر غایی و منظور اساسی را بهش توجه بفرمایید معاون اگر ثابت باشد ولی اعضا ثابت نباشند و مصونیت نداشته باشند فایده ندارد این است که بنده عرض می‌کنم
(دکتر بینا - تشکیلات نباشد فایده ندارد) بایستی همه ثابت باشند همان‌طور که قضات استقلال دارند منتهی در تحت یک شرایط و مقرراتی بنابراین عبارت انتقال و عزل و نصب در ماده ۳ این قانون نقض غرض است (صحیح است) چطور شد که وزیری نمی‌تواند یک کسی را تغییر بدهد یک کسی را تعقیب بکند اما آقای معاون ثابت می‌تواند این صحیح نیست (پرفسور اعلم - این لایحه اصلاً سراپایش غلط است) بنابراین توجه بفرمایید این نظر مخالفت نیست ما در عین حال که می‌خواهیم معاون ثابت درست کنیم چرا توجه به حال مستخدمین ادارات نکنیم اینها تا کی تو سری بخورند و هر وقت دلشان بخواهد آنها را عزل بکنند نصب بکنند و اساس بدبختی و بی‌چارگی هم از همین قبیل انتصابات و از همین قبیل انتقالات سرچشمه می‌گیرد (صحیح است) استدعا می‌کنم به این مطلب اساسی توجه بفرمایید و موافقت بفرمایید که این لایحه برود به کمیسیون در کمیسیون توجه بکنند ما هم موافقیم که معاونین ثابت داشته باشیم ما هم موافقیم که اعضا و کادر اداری ثابت هم داشته باشین اگر می‌فرمایید این مطالب در آن لایحه‌ای که پیشنهاد خواهید فرمود تأمین خواهد شد استدعا می‌کنم تأمل بفرمایید وقتی آن لایحه آمد این مسائل را هم درش بگنحانید الان که ملاحظه می‌فرمایید مجلس شورای ملی کمال همکاری را با دولت دارد و دولت هم دولت ثابتی است اینجا کسی اعمال غرض و اعمال نفوذی نمی‌کند همه ما در کارهای خوب با دولت موافقیم اگر یک جا هم ببینیم یک لایحه‌ای نقص عبارتی داشته باشد یا منظور اساسی را تأمین نمی‌کند ما عرایضمان را در اینجا می‌کنیم فعلاً بنده به عرض نمایندگان محترم مجلس می‌رسانم که اگر مقصود شما اینست که یک کادر ثابت در مملکت به وجود بیاورید که زیر نفوذ کسی واقع نشود این ماده ۳ تمام نقض غرض است و از بین می‌برد نظر شما را (صحیح است احسنت).
نایب‌رئیس - جناب آقای مهندس طالقانی
مهندس طالقانی - برای بنده خیلی اسباب تأسف است که می‌بینم وقتی در ماده ۳ ما بحث می‌کنیم که آقایان فرمایشاتی می‌فرمایند که مربوط به اصل لایحه است اصل لایحه آمده به مجلس بحث شده است آقایان پیشنهاداتی مرحمت فرموده‌اند رفته است به کمیسیون بنده هم افتخار این را داشته‌ام که هفت یا هشت صبح تا دو نیم بعد از ظهر آمده‌ام و در کمیسیون نشسته‌ام و بحث کردیم و حالا گزارش کمیسیون آمده است به مجلس استدعای بنده اینست که در اصل مطلب صحبت بفرمایید و همان طور که جناب آقای رئیس هم فرمودند الان ماده ۳ مطرح است می‌گوید معاون ثابت اداری می‌تواند این کارها را بکند بنده می‌خواهم این را از آقایان محترم سؤال بکنم مگر الان وزرا نمی‌توانند یک قسمتی از کارهایشان را به یک معاونی بدهند که این معاون یک کارهایی را انجام بدهد و وقت وزیر به یک جزئیاتی گرفته نشود (طباطبایی - بدهید چه مانعی دارد؟ لایحه و قانون نمی‌خواهد) اگر آقایان میل ندارند که من عرایضی بکنم امری است علیحده جنابعالی فرمایشی فرمودید حالا هم توجه فرمایید عرض بنده اینست که چه عیبی دارد که این کاری را که یک وزیری تا ساعت سه بعد از ظهر می‌نشیند که حکم انتصاب یا ترفیع امضا بکند به وسیله این لایحه به معاون واگذار شود به وسیله این لایحه خواسته شده که یک قسمت از این کارها به گردن یک معاون اداری بیفتد اگر معاون‌ها بت اداری اشتباهی کرد چه مرجعی هست مرجع اول وزیر مرجع دوم هیئت وزیران مرجع سوم مجلس شورای ملی آقایان استدعا می‌کنم توجه بفرمایید در اصل موضوع استدعای بنده اینست که آقایان فرمایشی نفرمایید چون این لایحه را یک مرتبه در شور اول تصویب فرمودند رفته به کمیسیون کمیسیون هم تصویب کرده آمده و الان ماده سوم مطرح است در ماده ۳ این اختیاراتی که به معاون ثابت داده شده بنده در هیچ جایش خلاف قانونی و خلاف مصلحتی نمی‌بینم خیلی بار وزیر را سبک می‌کند و وزیر می‌تواند به کارهایش برسد و آقایان هم هر وقت هر نظری داشته باشند از وزیر مربوطه می‌خواهند و او می‌آید به مجلس و توضیح لازم را خواهد داد ما که نمی‌خواهیم چهل پله نردبان را یک مرتبه بپریم بایستی به تدریج عمل شود لایحه استخدام می‌آید اینجا لایحه سازمان وزارت‌خانه‌ها می‌آید اینجا و آقایان هر نظری داشته باشید می‌توانید و این لایحه فقط مربوط به معاون ثابت اداری است.
نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا پیشنهاد سکوت کرده‌اند.
احمد طباطبایی - بنده پیشنهاد ارجاع به کمیسیون کرده‌ام.
نایب‌رئیس - آن پیشنهاد را مطابق آئین‌نامه باید ۱۵ نفر امضا کنند (احمد طباطبایی – نتیجه‌اش یکی است) پیشنهاد آقای دکتر بینا قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم لایحه مورد طرح مسکوت بماند. دکتر بینا
نایب‌رئیس - می‌خواهید ماده آئین‌نامه راهم برای آقای طباطبایی بخوانند
احمد طباطبایی - نخیر نتیجه‌اش یکی است
نایب‌رئیس - آقای دکتر بینا
دکتر بینا - بنده نهایت تشکر می‌کنم که تمام آقایان نمایندگان محترم در لایحه‌ای که با وضع زندگی یک مشت کارمند سروکار دارد دقت و توجه بیشتری می‌فرمایند در اینجا همان‌طور که جناب آقای فرود فرمودند و جناب آقای بهبهانی تذکراتی دادند صحبت مخالفت و موافقت نیست آقایان وقتی در مملکتی تمام تشکیلات غلط است و خود دولت‌ها از دست این تشکیلات می‌نالند ما چرا بیائیم برای تشکیلاتی که اصلاً خودش
تشکیلات می‌خواهد یک تشکیلات ثابتی بدهیم. بنده موافق این لایحه هستم و اول کسی بودم که در دوره هیجدهم معاونین دائمی نه ثابت را پیشنهاد نمودم و در دوره وزارت آقای دکتر امینی بود بنده گفتم برای اینکه تشکیلات وزارت‌خانه‌ها از این هرج و مرج بیرون بیاید یک نفر در هر وزارت‌خانه‌ای قرار بدهید و او مأمور کارهای استخدامی و وضع کارمندان باشد ولی این لایحه وقتی باید مطرح شود که دولت تشکیلات خود را داده باشد و الان هم دولت دستور داده است به وزارت‌خانه‌ها که بودجه تشکیلاتی بنویسند و این یک قدم مترقی است که دولت آقای دکتر اقبال دارد برمی‌دارد و عمل می‌کند وقتی که لایحه بودجه از نظر تشکیلات به مجلس آمده و تشکیلات ثابت شد کادر ثابتی داشتیم معاون ثابت نباشد وزیر ثابت درست بکنید ما چه می‌خواهیم استقرار و استمرار در کارها می‌خواهیم استدعا می‌کنم که آقایان نمایندگان محترم رأی بدهید که این لایحه مسکوت بماند تا دولت بیشتر توجه بکند تشکیلات خود را مرتب بکند و برای تشکیلات خوب یک ثباتی بدهیم نه تشکیلات بد را اینطور ثبات بدهیم.
نایب‌رئیس - آقای مهندس طالقانی وزیر مشاور
مهندس طالقانی (وزیر مشاور) - بنده دو نکته می‌خواستم توضیح عرض بکنم که ذهن نمایندگان محترم روشن بشود و می‌خواهم توجه ایشان را هم جلب بکنم که این لایحه به تشکیلات وزارت‌خانه‌ها کاری ندارد و تشکیلات وزارت‌خانه‌ها الان حاضر است و در ظرف سه هفته ایگر ممکن است خود دولت بیاورد و آنجا آقایان ببینند اگر بعضی کارها و بعضی موارد روشن نباشد آن تشکیلات می‌آید به مجلس و در آن نوشته می‌شود وظایف وزارت‌خانه‌ها معین می‌شود که چند معاون یا چند مدیر کل چه ادارات و چه شرکت‌هایی باید باشند و چه شرکت‌هایی نباید باشند و کدام ادارت کدام وزارت‌خانه باید برود اینها همه در تشکیلات نوشته می‌شود بنابراین اینکه می‌گوئیم معاون ثابت اداری این برای کار وزارت‌خانه است تشکیلات را شما آقایان تصویب کنید دولت همان تشکیلات را اجرا کند (دکتر بینا - معاون ثابت را همانجا می‌گذاریم) چه به دست وزیر و چه به دست معاون ثابت اجرامی شود و درباره قانون استخدام استدعا می‌کنم توجه بفرمایید وضع کارمندان در قانون استخدام بفرمایید، عرض کردم این یک لایحه ایست فقط برای آن که یک مقدار از کاری که وزرا در آن غرقند ثباتی در آن داده شود و این همان ثباتی است که آقایان می‌خواستند بنابراین بنده الان موجبی نمی‌بینم که آقایان این لایحه را مخالف مصلحت تشخیص بدهند
(بهبهانی - الان وقتش نیست) یا بفرمایید که الان وقتش نیست این مسلماً اگر ارتباطی با لایحه سازمان داشت با آن لایحه می‌آوردیم و بنده قبول می‌کردم ولی اصلاً مربوط به او نیست لایحه سازمان می‌آید اینجا هر طور تصویب فرمودید همان‌طور اجرا می‌شود و تا وقتی که لایحه سازمان را تصویب نفرمودید همان‌طوری که هست اجرا می‌شود منتهی چیزی که هست با تصویب این لایحه قدری کار وزیر کم می‌شود و معاون ثابت و این اشخاصی که با این شرایط انتخاب می‌شوند شاید بهتر بتوانند در یک مواردی تصمیم بگیرند بنده استدعا می‌کنم که آقایان قدری توجه بفرمایند و این نظر مجلس شورای ملی بود که بحث شد و تصویب شد آقایان استدعا می‌کنم که ماده ۳ را به همان ترتیبی که هست تصویب بفرمایید.
نایب‌رئیس - مطابق آئین‌نامه یک نفر مخالف با این پیشنهاد می‌تواند صحبت کند آقای پرفسور جمشید اعلم
پرفسور جمشید اعلم - بنده مخالف این پیشنهاد نیستم
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی مخالف این پیشنهاد هستید بفرمایید
دکتر رضایی – از آنجایی که بنده افتخار دوستی جناب آقای دکتر بینا را دارم خیلی علاقمند هستم که امر ایشان و خواهش ایشان را اجابت کنم و با پیشنهاد سکوت موافقت کنم ولی متأسفانه یک اشکال بسیار بزرگی وجود دارد که من فکر می‌کنم وقتی این اشکال را تشریح کنم جنابعالی موافقت می‌فرمایید که نه تنها موافقت بنده مشکل است بلکه برای اکثر آقایان هم مشکل خواهد بود و دلیلش هم اینست که حضور جنابعالی عرض می‌کنم هنگامی که در ماده اول و دوم این لایحه ما رأی دادیم اکثریت مجلس رأی موافق داد و نظرش این بود که اصل این لایحه لازم است (دکتر بینا – می‌دانید هیچ همچو چیزی نیست عقیده وکیل آزاد است) بنده نگفتم عقیده خود را اظهار نفرمایید (دکتر بینا - استدلال بفرمایید) به اصل این لایحه اکثریت رأی داد و در حال حاضر ماده سوم مطرح است کاملاً فرمایشات آقایان منطقی است که ممکن است در ماده سوم اشکالاتی وجود داشته باشد و این مجلس شور برای همین است که در اینجا نواقص را مطرح کنیم و اشکالات را مرتفع کنیم و آنچه مطلوب است به عنوان قانون بگذرانیم ولی ملاحظه بفرمایید که پیشنهاد سکوت درد را دوا می‌کند؟ ما همه با این لایحه موافق هستیم آن وقت می‌آئیم بی‌خود و بی‌جهت می‌گوئیم این مطلب مسکوت بماند در حالی که ما رأی دادیم که اصلش لازم است و به عقیده بنده تصویب این پیشنهاد صلاح نیست.
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر بینا برای مسکوت ماندن این لایحه آقایان موافقین قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. به ماده سوم رأی می‌گیریم آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد ماده چهارم قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
ماده چهارم - برای مراقبت در هم آهنگی بین امور اداری وزارت‌خانه‌ها شورای عالی مرکب از معاونین ثابت اداری وزارت‌خانه‌ها به ریاست معاون ثابت اداری نخست‌وزیر تشکیل می‌شود وظایف این شوری بر طبق آئین‌نامه مصوب هیئت وزیران خواهد بود. نایب‌رئیس - آقای بهبهانی بفرمایید.
بهبهانی - بنده همچو سابقه‌های ندارم که یک مقدار از لایحه رد بشود چطور می‌شود؟
نایب‌رئیس - این ماده رد شده است وظایفی برای معاون نوشته شده بود عده‌ای مخالف بودند می‌گفتند این وظایف را برای معاون بدهید و مجلس هم رأی داد حالا می‌نشینید و یک وظائف دیگری برایش تعیین می‌کنید یک ماده رد شده است ولی لایحه هست بفرمایید آقای بهبهانی
بهبهانی - بنده عقیده‌ام این بود که جناب آقای وزیر مشاور موافقت می‌فرمودند که این لایحه برگردد به کمیسیون برای اینکه خودشان هم تصدیق کردند و خیال می‌کنم که همه آقایان موافق باشند که این لایحه موقعش حالا نیست (صحیح است) اینجا یک دلیلی آوردند برای لزوم این لایحه که آقای وزیر اینقدر بار دارد که نمی‌تواند بگوید آبپاش را فلانجا بگیرید یا تغییرات و تبدیلات اعضای جزء را بدهید بنده می‌خواستم فقط جواب این فرمایش ایشان را بدهم که مگر قانون مانع این است که وزیر این کارهای جزیی و زیادی را بدهد به دست جناب آقای معاون
نایب‌رئیس - جناب آقای بهبهانی خواهش می‌کنم در ماده چهارم صحبت بفرمایید
بهبهانی - این مقدمه است وزیر می‌تواند بگوید جناب آقای معاون این کارها رانجام بدهید (صفاری - اساسش تنها این نیست یک بحث دیگری هم هست) به هر صورت بنده عقیده‌ام این است جناب آقای مهندس طالقانی تعصب ایجاد نفرمایید و اجازه بفرمایید این لایحه چون ماده سومش در شده در کمیسیون اصلاح بشود و دو مرتبه بعد از چند روز دیگر برگردد و به نظر من هم به صلاح است و هم مناسب به حال دولت
نایب‌رئیس – در ماده چهارم کسی اجازه صحبت نخواسته به ماده چهارم رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده پنجم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده پنجم - معاون ثابت اداری نمی‌تواند سمت معاون پارلمانی را داشته باشد یا وظایف آن را عهده‌دار شود.
نایب‌رئیس - رأی می‌گیریم به ماده پنج آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده ششم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ششم - هرگاه در وزارت‌خانه‌ای چند معاون وجود داشته باشد و در امور مربوط به صلاحیت معاون ثابت اداری با معاونین دیگر اختلاف‌نظر پیش آید نظر وزیر قاطع خواهد بود.
نایب‌رئیس – در ماده ششم مخالفی هست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ششم آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
ماده هفتم مطرح است. (به شرح زیر قرائت شد)
ماده هفتم - برکناری معاون ثابت اداری فقط با تصریب هیئت وزیران امکان‌پذیر خواهد بود. به این ترتیب که هرگاه طرز کار معاون ثابت اداری مورد رضایت وزیر نباشد موضوع در هیئت وزیران پس از رسیدگی به دلائل وزیر و مدافعات معاون ثابت اداری چنانچه دلائل را کافی بداند معاون ثابت اداری را تغییر خواهد داد.
نایب‌رئیس - آقای ارباب
مهدی ارباب - البته بنده در تمام امور حیاتی این کشور معتقدم تا یک وضع ثابتی به وجود نیاید کارها به نحو احسن ممکن نیست اصلاح بشود اما این ماده ۷ آمده و اعصاب این لایحه ثابت را متزلزل کرده اصلاً هیچ چیز ثابت باقی نگذاشته (دکتر بینا – شتر گاو و پلنگ است) عرض می‌کنم به این ترتیب که می‌گوید هرگاه طرز کار معاون ثابت اداری مورد رضایت وزیر نباشد یعنی وزیر یک دستوری داد معاون ثابت انجام نداد موضوع در هیئت وزیران که همان وزیر عضو است مطرح خواهدشد و هیئت وزیران پس از رسیدگی به دلائل وزیر و مدافعات معاون ثابت اداری چنانچه دلایل را کافی بداند معاون ثابت اداری را تغییر خواهد داد بنده هیچ جای این ماده را ثابت نمی‌بینم تمام قسمت‌های ثابت قضیه را هم متزلزل می‌کند بنابراین استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایید که این ماده عوض شود و یک چیز دیگر بجایش بگذارید که اسمش ثابت باشد.
نایب‌رئیس - آقای بور بور
بور بور - مقصود از تعیین معاون ثابت اداری برای وزارت‌خانه این است
که در امور بهبودی حاصل شد و وضع به صورت بهتری درآید اگر قرار بشود پست این معاون وزارت‌خانه را آنقدر ثابت بکنیم که در نتیجه تعارضی پیدا بکند با وجود حکومت که این نقض غرض می‌شود این موضوع ثبات تا یک حدی لازم است به یک اندازه‌ای که به آن طرف نیفتد که یک هرج و مرج از آن راهی ایجاد شود اگر چنانچه ما ثبات را تا حدی روشن رسیدگی بکنیم که هیئت وزرا نتواند، وزیر مسئول نتواند، نخست‌وزیر نتواند یک معاون ثابت اداری را تغییر بدهد این اساس حکومت را متزلزل می‌کند، بنده نمی‌دانم مقصود جناب آقای ارباب تا این حد و اینقدر سخت گرفتن برای چیست و بنده فکر می‌کنم که هیچ مصلحت نیست که بیشتر از این ما در ثباتش پافشاری بکنیم
نایب‌رئیس - آقای دکتر پیرنیا
دکتر پیرنیا - جناب آقای رئیس برای اینکه بنده بتوانم دلایل مخالفت خودم را در این ماده بگویم مجبورم یک مقدماتی بگویم که با اصل لایحه مربوط است مخالف حق دارد که در ماده نیم ساعت صحبت کند به همین جهت است دلایلی که عرض می‌کنم بایستی مربوط باشد. این لایحه البته در کمیسیون که مطرح بود و بنده عضویت و ریاست کمیسیون استخدام را داشتم آقایان همکاران محترم کمیسیون که اینجا تشریف دارند شاید به خاطر بیاورند که جلسات متعددی در کمیسیون استخدام مطرح شد و بنده هم یکی از مخالفین این لایحه نه اصل لایحه بلکه این طرزی که تهیه شده ونوشته شده است بودم. این لایحه ایرادهای متعددی دارد که بعضی از قسمت‌های آن را همکاران محترم اینجا فرمودند تا زمانی که بنده عضویت آن کمیسیون را داشتم این قانون به تصویب نرسید حالا یکی از موارد اشکالش را ملاحظه بفرمایید که با مسائل کنستیتوسیونل این موضوع ارتباط پیدا می‌کند و اینجا ملاحظه بفرمایید نوشته چنانچه دلائل را کافی ندانست معاون تغییر می‌کند حالا آمد و دلائل را کافی دانست و هیئت دولت فهمید که وزیر حرفش صحیح نبوده است و می‌خواسته اعمال غرض کند و دوستان خودش یا کسانی را که صلاحیت نداشته‌اند به یک مشاغل حساسی بگمارد آیا آن وقت دولت حق دارد ترتیب مخالف را بدهد و همین تصمیم را نسبت به خارج کردن وزیر بگیرد؟
آیا این موضوع امکان دارد یاخیر؟ شما اینجا یک مورد را شرط کرده‌اید و جوابش را ذکر نفرموده‌اید و به سکوت گذرانده‌اید وزیر و معاون اختلاف پیدا می‌کند می‌روند در هیئت دولت می‌نشینند باید تکلیف هر کدام از اینها تعیین شود اگر معاون خاطی بود عزلش می‌کنند و اگر وزیر خاطی بود چی؟ جوابش مسکوت مانده و عللی دارد چون اینجا یک قدری مسئولیت وزرا در مقابل مجلس لوث می‌شود فردا می‌آیند آقایان اینجا می‌پرسید چه کردید می‌گویند من نکردم معاون کرد. این اصل مسئولیت تام و تمام وزرا در مقابل مجلس لوث می‌شود و این نبایستی به این صورت مورد تزلزل قرار بگیرد و این لایحه یک وسیله‌ای فراهم کرده که وزرا هر آن از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند
(صفاری - وزیر نمی‌تواند) این کنستیتوسیون پارلمانتر و کابینه و وزرا و کنستیتوسیون ایران که طبق حقوق فرانسه گرفته شده تطبیق نمی‌کند این یک کنسپسیون و یک تقلید غلطی است آقای مهندس طالقانی از کشورهای انگلوساکسون که در آنجا پرمننت اندر سکرتری دارند ولی آنها طرز کارشان با ایران متقاوت است و یک اصول دیگری در دستگاه‌ها هست یا باید یک تجدیدنظر اساسی بکنیم تمام این جریانات را وارد این دستگاه بکنیم یا اگر از سیستم لاتن پیروی می‌کنیم و از آن ترتیب بایستی در تمام اصول اداری از آن تبعیت کنیم و من منتظر بودم همین ماده که مطرح بشود و آقایان ملاحظه می‌فرمایند که چقدر امکان تطبیق این ماده با جریانات اداری مملکت مشکل است
۷- ختم جلسه به عنوان تنفس
نایب‌رئیس - آقای دکتر مشیر فاطمی پیشنهاد تنفس داده‌اند و خیلی از آقایان هم تقاضای مرخصی کرده‌اند بنابراین تنفس می‌دهیم
(مجلس سی و پنج دقیقه قبل از ظهر به عنوان تنفس تعطیل گردید و دیگر تشکیل نشد).
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - اردلان