مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۰۸ نشست ۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۰۸ نشست ۶۸
صورت مجلس روز یکشنبه ۷ مهرماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
رئیس ـ در صورت مجلس مخالفی نیست؟
(گفته شد ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد. چند فقره خبر از طرف کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت میشود.
(۲ـ تصویب دوازده فقره مرخصی)
(بدواً خبر مرخصی آقای رفیع این قسم قرائت شد)
آقای حاجی آقا رضا رفیع نماینده محترم تقاضای ۴۰ روز مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با تصویب مرخصی نماینده محترم موافق خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ موافقم
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ موافقم
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ رأی میگیریم . موافقین با خبر مرخصی آقای رفیع قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر دیگر.
(بشرح آتی قرائت شد)
آقای بیات ماکوئی نماینده محترم برای اصلاح امورات محلی تقاضای ۴۵ روز مرخصی از بیستم مهر نموده کمیسیون با تصویب مرخصی مزبور موافق و خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
خطیبی ـ مخالفی ندارد
ملک مدنی ـ موافقم.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ موافقین با خبر مرخصی آقای بیات ماکوئی قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد
(خبر مرخصی آقای محمدولی میرزا اینقسم قرائت گردید)
آقای محمدولی میرزا نماینده محترم تقاضای بیست روز مرخصی از روز حرکت نموده کمیسیون با مرخصی مزبور موافق و اینک خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ موافقم
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ عرضی ندارم
رئیس ـ مخالفی ندارد؟ (اظهاری نشد)
رئیس ـ رای میگیریم. موافقین با مرخصی آقای محمد ولی میرزا قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد.
(خبر مرخصی آقای طباطبائی وکیلی بشرح ذیل خوانده شد)
آقای طباطبائی وکیلی نماینده محترم برای رسیدگی بامور محلی تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با تصویب مرخصی مزبور موافق و اینک خبر آن تقدیم میشود
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای طباطبائی وکیلی قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای فرشی:
(بشرح ذیل قرائت شد)
آقای فرشی نماینده محترم برای پاره امور محلی تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با مرخصی نماینده محترم موافقت نموده و خبر آنرا تقدیم میدارد.
رئیس ـ موافقین با این خبر قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای صادقی:
(این قسم قرائت شد)
آقای صادقی نماینده محترم برای رسیدگی بامور محلی تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با مرخصی مزبور موافق و خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ موافقین قیام فرمایند.
(عدة برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد.
(خبر مرخصی آقای حاجی آقا حسین زنجانی این قسم)
(خوانده شد)
آقای حاج آقا حسین زنجانی بواسطه کسالت تقاضای ۱۵ روز مرخصی از ۱۲ شهریور نموده کمیسیون با تقاضای نماینده محترم موافق و خبر آن تقدیم میشود.
رئیس ـ آقای موافقین با این خبر قیام نمایند.
(جمعی برخاستند)
رئیس ـ اکثریت است. تصویب شد. خبر مرخصی آقای مفتی.
(بشرح آتی خوانده شد)
آقای مفتی نماینده محترم تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با تصویب مرخصی نماینده محترم موافقت نموده خبر آن را تقدیم میدارد.
رئیس ـ آقای کازرونی مخالفید؟
کازرونی ـ بنده اصلا با مرخصی ایشان و دیگران …
عدة از نمایندگان ـ آقا قدری بلندتر…
کازرونی ـ مخالفتی ندارم لکن خواستم استدعا کنم اگر ممکن است و قانون اجازه میدهد یک لایحه بیاورند که هر یک از آقایان نمایندگان هر وقت بخواهند بروند و بیایند آزاد باشند…..
دو سه نفر از نمایندگان (بطور همهمه)ـ حالا هم آزادند. نظامنامه مرخصی را معین کرده است .
(صدای زنگ رئیس)
کازرونی ـ اجازه بفرمائید ـ تا از تکرار این قبیل مسائل در مجلس راحت بشویم والا هر روز یک مقدار زیادی مرخصی آوردن و ما هم قیام و قعود بکنیم و تذکرش در مجلس گمان میکنم چندان تعریفی نداشته باشد.
رئیس ـ لازمست برای استحضار آقا (چون عده زیادی از مرخصی‌ها خوانده میشود) باطلاع آقا برسانم این مرخصی‌ها برای ایفاء تکالیف وطنی است آقایان که میروند بمرخصی برای تفنن و تنفس نمیروند (صحیح است) میروند برای حوائج محلی و یک گونه حوائج و مسائلی که امروز ضرورت و احتیاج ایجاب کرده است (صحیح است) بنا براین نظر آقا از این بابت نگران نباشد (صحیح است) موافقین با این خبر قیام فرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. خبر مرخصی آقای حیدری
(این قسم خوانده شد)
آقای حیدری نماینده محترم تقاضای ۴۰ روز مرخصی از ۱۶ مهر نموده کمیسیون با مرخصی نماینده محترم موافق و خبر آن تقدیم میشود.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای حیدری قیام فرمایند.
(اکثر قیام کردند)
رئیس ـ تصویب شد.
(خبر مرخصی آقای مولوی این قسم قرائت شد)
آقای مولوی نماینده محترم تقاضای یک ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با تصویب مرخصی مزبور موافق و اینک خبر آن تقدیم میشود.
رئیس ـ موافقین با این مرخصی قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
(خبر مرخصی آقای حبیبی بشرح آتی قرائت گردید)
آقای حبیبی نماینده محترم تقاضای یکماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده کمیسیون با مرخصی نماینده محترم موافقت نموده و خبر آنرا تقدیم میدارد
رئیس ـ آقایان موافقین قیام فرمایند.
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. مرخصی دیگر
(این قسم قرائت شد)
آقای مصدق جهانشاهی نماینده محترم تقاضای یک ماه مرخصی از ۱۳ مهر نموده کمیسیون با مرخصی ایشان موافقت نموده و اینک خبر آن تقدیم میشود.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده عرضم این است که خوب هفت هشت تا مرخصی آمد و تصویب شد بنده هم با هیچ مرخصی مخالفت نکردم و سکوت کردم به بینم بکجا منتهی میشود ولی حالا میترسم و می‌بینم اگر سکوت کنم اینقدر مرخصی خواهد آمد که مجلس از اکثریت بیفتد خوب در یک روز هفت هشت مرخصی تصویب شده و هیچ کدام هم عشر حقوقشان را بجهت یک محل‌های صحیحی قرار ندادند، برای فقرا یا امور خیریه یا یک مریضخانه هیچ. هفت هشت مرخصی آمد و پشت سرهم تصویب شد و تمام آقایان هم رأی دادند بنده هیچ نگفتم حالا هم می‌بینم عنقریب مجلس ازاکثریت می‌‌افتد و بنده نتوانستم دیگر صبر کنم آیا سزاوار است که هیچ و اگر سزاوار نیست ندهند و بس است دیگر.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ بنده تصور میکنم همانطور که حضرت آقای فیروز آبادی فرمودند که مخالفت نکردند خوب بود این یکی را هم مخالفت نمیکردند که مناعت عدم مخالفت‌شان بیشتر بشود چیزی که هست آقا تصور میکردند که ممکن است مجلس از اکثریت بیفتد در صورتیکه در آن تابلوئی که ملاحظه میفرمائید در جلوی روی نان نوشته شده است عده حاضرین یک صدو چهارده نفر و با مرخصی بیست نفر سی نفر هم مجلس از اکثریت نمی‌افتد و این آقایان هم میروند با آن تذکری که آقای رئیس دادند برای یک امور وطنی و حوائج محلی میروند برای آب و هوا تغییر دادن و خوشگذرانی نمیروند آقا هم خوبست همانطور که در آن چند مرخصی اولی مخالفت نکردند در این یکی هم مخالفت نفرمایند بلکه میخواهم از ایشان استدعا کنم من بعدش را هم مخالفت نفرمایند.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای مصدق جهانشاهی قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. پیشنهادی از آقای اعتبار رسیده است قرائت میشود
(۳ـ تصویب لایحه اضافه اعتبار جهت کرایه)
(منزل معلمین فرانسوی)
(این قسم قرائت شد)
مقام رفیع ریاست محترم مجلس شورای ملی دامت شو کته پیشنهاد میکنم نسبت بلایحه وزارت معارف راجع بمعلمین که در جلسة قبل بلا تکلیف ماند تجدید رای شود. اعتبار
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ یک اصل بین ما و دولت محفوظ است که کلیه لوایح را دولت مکلف است قبلا بفراکسیون بیاورد پس از آنکه در فراکسیون نظر اشخاصی که ذی نظر هستند در لایحه منظور جلب شد و موافقت اکثریت حاصل شد آن موضوع یا آن لایحه را تقدیم مجلس نمایند. لایحة وزارت معارف (همین لایحة که بنده در پیشنهادم ذکر کردم) که در جلسه گذشته دارای آراء کمی شده بود این اصل
را وزارت معارف رعایت نکرده بود یعنی آن لایحه را قبلا بفراکسیون نیاورده بود و بالاخره اشخاصی که در این لایحه نظر داشتند یا اصلاحاتی که بنظرشان میرسید نتوانستند در لایحه منظور کنند و جوابهائی هم داده نشده بود بعلاوه برای اینکه ما معتقدیم این اصل بمنفعت مجلس و بمنفعت دولت است و باید حفظ شود. در جلسه گذشته مخصوصاً بنده و جمعی از آقایان رفقا که امتناع کردیم از اینکه باین لایحه رأی بدهیم برای این بود که این اصل را دولت حفظ کند یعنی اصل معهود را دولت مکلف باشد حفظ کند و رعایت نماید (صحیح است) و البته امتناع را هم نمیشود گفت مخالفت. مخالف بعقیده بنده یک نفر بود که آقای فیروز آبادی بودند که ورقه کبود داده بودند ـ سایر آقایان ممتنع بودند برای حفظ این اصل. تا اینکه در شب چهارشنبه در فراکسیون همین لایحه مطرح شد و بالاخره حفظ شد آن منظوری که ما داشتیم این است که بنده لازم دانستم این لایحه از حال بلا تکلیفی خارج شود و مجلس تکلیف آن را معلوم نماید و البته هیئت محترم دولت بایستی رعایت نمایند زیرا اگر ملاحظه میفرمائید که لوایح و کارهای آنها با یک سرعتی که سابقه نداشته از مجلس میگذرد برای این است که در فراکسیون قبلاً حل میشود و بالاخره جارو جنجالهائی که در مجلس سابقاً میشد حالا در فراکسیون میشود و مطلب پخته شده بمجلس می‌آید و هر وقت دولت این اصل را رعایت نکند و لوایح را قبلا بفراکسیون نیاورند (مطابق معهود) ما الزام نخواهیم داشت بآن لایحه رای بدهیم و در این صورت بنده امیدوار هستم که بعدها یک همچو اتفاقاتی پیش نیاید یعنی مطابق همان قراردادی که هست در فراکسیون بایستی قبلا بیاید و بعد در مجلس مطرح شود که یک چنین اتفاقاتی دیگر نیفتد.
رئیس ـ خوب تجویز میفرمائید که تجدید رای شود؟
(اظهار مخالفتی نشد)
رئیس ـ چون لایحه بلا تکلیف مانده است تجدید رای میشود موافقین با لایحه کمک خرج معلمین ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ و استخراج آراء‌بعمل آمده و نتیجه بقرار ذیل)
(حاصل شد)
(ورقه سفید علامت قبول ۸۰)
رئیس ـ عده حاضرین صد نفر لایحه مربوط بکرایه منزل دوازده نفر معلمین خارجی با کثریت هشتاد رای تصویب شد.
(۴ـ تقدیم لایحه تعیین تکلیف استخدام)
(مستخدمین نظمیه)
وزیر داخله ـ آقایان محترم مسبوق هستند که قانون استخدام نسبت به تعیین تکلیف بعضی از مستخدمین ساکت است یا معلق ببعد کرده است از جمله افراد نظمیه است که برای آنها هم سابق یک قانونی وضع نشده و ببعد محول شده است این است که چون آنها هم باید
تکلیف‌شان معین شود این است که یک لایحه تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی میشود که تصویب فرمایند.
(لایحه مذکوره را تقدیم مقام ریاست نمودند)
(۵ـ تصویب لایحه انتخاب کسری محصلین فنون)
(راه آهن از بین محصلین مقیم اروپا)
وزیر عدلیه ـ بطوریکه آقایان نمایندگان محترم مسبوق هستند وزارت فوائد عامه از برای تحصیل مهندسی و فنون مربوطه براه آهن هر سال بایستی بیست نفر را بطور مسابقه معین شده و یازده نفر کسر دارند از مجلس اجازه میخواهند که این عده را مطابق همان اجازة که بوزارت معارف داده شده است (و قانونی که اخیراً از مجلس شورای ملی گذشته است) بتواند از بین شاگردانی که بیبضاعت هستند و در اروپا میباشند و دارند تحصیل میکنند انتخاب بکنند و چون از طرفی موقع تنگ است و مدارس باز میشود و باید تکلیف این کار معلوم شود این است که با قید دو فوریت این لایحه را از طرف وزارت فوائد عامه تقدیم میکنم که مطرح شود تا زودتر این عده تکمیل شود.
(صحیح است)
(لایحه مزبوره را تقدیم مقام ریاست نمودند و این)
(قسم قرائت شد)
ساحت محترم مقدس مجلس شورای ملی:
بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مسبوق است وزارت فوائد عامه بموجب قانون بیستم خرداد ۱۳۰۷ سالی بیست نفر محصل با رعایت مسابقه تا سه سال برای فرا گرفتن فنون راه آهن و معادن باروپا اعزام مینماید.
در سنة‌ماضیه موفق شد که عدة مزبور را روانه کند ولی در هذه السنه با آنکه دو دفعه مجلس مسابقه تشکیل گردید معذالک بیش از نه نفر نتوانست انتخاب نماید. نظر باحتیاج مبرمی که وزارت فوائد عامه بوجود این قبیل مهندسین دارد و بموجب قانون فوق هم نمیتوان عده کسری هذه السنه را بدون شرکت در مسابقه انتخاب نمود و یکعده از محصلین بیبضاعت ایرانی که در اروپا مشغول تحصیل میباشند نمیتوانند شرکت در مسابقه نمایند لذا ماده واحده ذیل را تقدیم و تقاضای دو فوریت مینماید.
مادة واحده ـ مجلس شورای ملی بوزارت فوائد عامه اجازه میدهد که کسری محصلین اعزامی هذه السنه ۱۳۰۸ را برای فرا گرفتن فنون راه آهن و معادن بر طبق اجازة که بموجب قانون مورخ ۶ تیر ۱۳۰۸ برای انتخاب عده از محصلین ایرانی مقیم خارجه بوزارتمعارف داده شده با همان شرایط انتخاب و باروپا اعزام نماید محصلین مزبور مطیع کلیة مقرراتی که در قانون بیستم خرداد ۱۳۰۸ ذکر شده است خواهند بود.
رئیس ـ فوریت اول مطرح است. آقای رفیع
حاج آقا رضا رفیع ـ موافقم.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای ضیاء
آقای سید ابراهیم ضیاء ـ موافقم.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفته شد ـ خیر)
رئیس ـ موافقین با فوریت اول قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. فوریت ثانی مطرح است.
مخالفی ندارد؟
(اظهاری نشد)
رئیس ـ موافقین با فوریت ثانوی قیام فرمایند.
(جمع کثیری برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده واحده مطرح است.
آقای رفیع
رفیع ـ موافقم.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده این کار آقای وزیر فوائد عامه را خیلی تقدیس میکنم چون بحمدالله وزیر فوائد عامه یک وزیر عملی است و الان آمده است در یک وزارت خانة که این وزارت خانه محل توجه تمام ما نمایندگان است برای خاطر اینکه امروز دنیا دارد رو باقتصاد میرود و یک آدم عملی باید باشد که حقیقه تنقیح کند نظر تمام نظر سیاسیون و دانایان عالم متوجه اقتصاد شده است بدبختانه تا این ایام هنوز ما یک وزیر جدی (وزیر جدی بودند اما جدی در وزارت فوائد عامه نداشتیم) خوشبختانه این وزیر فوائد عامه امتحان جدیتش را داده است و دلیل بر این امتحان هم همین کار است که تعقیب کرده است و راه آهن ما را که یک رشته حیاتی مملکت ما است دارد تعقیب میکند و همین جور یک نظریاتی که بنده در امور اقتصادی داشتم و امروز میخواستم و قبل از دستور اجازه بخواهم و عرض کنم چون دیدم این لایحه آمد و کم کم دارد نظریات بنده تامین و عملی میشود دیگر عرض نمیکنم. اما چیزی که در این لایحه هست این است که بآقای وزیر عدلیه که در اینجا این لایحه را تقدیم کردند عرض میکنم توجه بفرمایند. موضوعیکه در اینماده واحده است این است که میگویند مانتوانستیم از محصلین اینجا … خوب توجه بفرمائید. آنوقت داد و قال میکنند که نمک معارف پروری چه شده است. میفرمایند که ما نتوانستیم از محصلین اینجا: (اینهمه محصلین مدارس) بیست نفر برای فن مهندسی انتخاب کنم در صورتیکه الان چهار دوره است که در همین مجلس فریاد و داد زده میشود مدرسه. مدرسه . معارف . وهی تصویب میشود مدرسه مهندسی در زمان نصیرالدوله تاسیس شد و تعقیب کردیم برای امور راه آهن . ما بمهندس احتیاج داریم و آدم میخواهیم ولی وزارت معارف عنایت نکردنداگر در این مسأله عنایت کرده بودند و تعقیب کرده بودند مسئله مهندسی را و عوض آوردن معلم فلسفه معلم ریاضی و هندسه آورده بودند ما الان میتوانستیم اقلا بیست نفر را از این جا روانه باروپا بکنیم . این است موضوع. ها خوب توجه بفرمائید. این درد بی درمان است آها. برای مملکت ایران که معدن فلسفه و حکمت است از فرانسه میخواهند معلم فلسفه بیاورند که بما درس فلسفه و حکمت بدهد !! آقا مهندس بیاور ما مهندس میخواهیم راه بکشد معدن استخراج کند این بدبختی ها را درست کند آنوقت میگویند چی؟ !! این یک موضوع . این مسئله برای توجه دادن آقای وزیر عدلیه و وزرای محترم دیگری است که هستند عنایت مجلس و توجه مجلس بامور اقتصادی و بمسئله هندسه و به مسئله معادن و این چیزها است امروز. امروز دنیا رفته است بروی اقتصاد می‌بینید در جامعة‌بین‌الملل آن شخص بزرگ پیشنهاد میکند که باید اروپایی ها در مسئله اقتصاد اتحادبکنند چرا؟ چون که وجهة عالم رو باقتصاد است ما هم باید برویم با آنها مشی نمائیم ما هم با نوع بشر باید همقدم باشیم خوب نکردند و ما محتاج شدیم باین قانون که در دورة پنجم و ششم اینهمه زحمت کشیدیم برای تشویق معلمین و متعلمین ایرانی که باید اینها برسند بیک مقامی و به اروپا روانه‌شان کنیم حالا ناقص شد و ناچار هستیم
امروزه که محتاج هستیم آن محصلینی را که مردم روانه کرده‌اند از آنها انتخاب کنیم اما یک چیزی هست و آن این است که در این ماده واحده نوشته شده است از محصلین بیبضاعت این چند نفر انتخاب شوند خواستم به آقای وزیر عدلیه عرض کنم که بنده اینقدر دیگر دمکرات نیستم یعنی هوچی نیستم
جمعی از نمایندگان (بطور همهمه) ـ آقا هوچی یعنی چه
(صدای زنگ)
افسر ـ آقا دمکرات هوچی نیست!!
آقا سید یعقوب ـ یعنی بنده نیستم .
صادقی ـ این حرفها یعنی چه؟ هوچی کدام است؟
افسرـ خیلی خوب خودت را بگو. نمی‌فهمی چه میگوئی.
آقا سید یعقوب ـ خیلی خوب آن لفظ را استرداد میکنم به آنجور بنده میخواهم عرض کنم که مناط را فضل قرار بدهند …
زوارـ بسیار خوب عبارت را اصلاح بفرمائید.
آقا سید یعقوب ـ بله آن لفظ را پس میگیرم بنده مقصودم این است که مناط را فضل قرار بدهیم یعنی این ده نفر را که میخواهیم انتخاب کنیم هر کدام که از این مسابقه بیرون بیایند انتخاب کنیم یعنی چه؟ یعنی امتیاز فضلی را مناط قرار بدهیم نه احتیاج و عدم بضاعت را. این ماده نوشته است که باید از محصلین بیبضاعت انتخاب شوند بنده عرض میکنم اگر در آن جا زحمت کشیدند و از محصلین بیبضاعت پیدا نکردند چکار باید بکنند؟ باز دو مرتبه در مقام عمل متوقف میشود و این مسئله عملی واقع شود این است که بنده عقیده ندارم این ترتیب باشد منتهی اگر در مقام عمل دیدند محصل بیبضاعت با محصل با بضاعت متساوی است محصلین بیبضاعت را مقدم بدارند. اما اگر این ترتیب باشد دستشان بسته میشود و میگویند چون قانون اجازه داده است از محصلین بیبضاعت و ما یازده نفر از محصلین بیبضاعت نداریم باین جهت خوبست این ترتیب نباشد. و از برای رفع اشتباه آقایان عرض میکنم یک عبارتی از روی متوجه نبودن صادر شد و عذر میخواهم (از طرف نمایندگان ـ صحیح است) بنده هم با شما و آقایان و همه (چیز) هستیم خیلی ببخشید آقای صادقی بمن حمله نکنید خیلی ببخشید (صحیح است) والله با آقای افسر هر دومان دمکرات هستیم.
(خنده نمایندگان)
وزیر عدلیه ـ اساساً آقا مخالفتی نسبت به لایحه نداشتند و اگر هم بطور حاشیه یک اسمی از معلم فلسفه بردند بنده یکقدریش را که فهمیدم تصور میکنم آنهم از برای این بود که چون بعنوان مخالفت برخاسته بودند لااقل راجع بیک قسمت از مطالبی که مربوط بوده است بکار معارفی یک اظهار مخالفتی کرده باشند بنده هم برای دفاع از این قسمت نمیخواهم حرف بزنم ولی همینقدر میخواهم تذکر بدهم به آقا که معلومات بشری همه بهم بسته است وقتی که میخواهند یک کسی را حاضر و آماده کنند که برود معلومات عالیه را یاد بگیرد بایستی در سایر قسمت‌ها مخصوصاً قسمتهای متوسطه یک کلیات از قسمتهای مختلفه و اطلاعات و معلومات بشری به او یاد بدهیم باید در اینجا یک قسمت هم فلسفه باو گفته شود اروپائی هم که ما و شما میخواهیم معلومات آنها را از تمام علوم فرا بگیریم پس بنابراین معلم فلسفه هم حاشیه عرض کرده باشم لازم است. اما بیائیم سر این قسمتی که اساساً فرمودید راجع به عدم بضاعت بطوریکه خاطر محترم آقایان مستحضر است دولت در مسابقه شرط عدم بضاعت نگذاشته است. اینجا گفته است هر کس که آمد مطابق یک پروگرام معینی
مسابقه داد و در آن مسابقه نشان داد که دارای این معلومات هست من حاضرم که او را برای تحصیل بخارج بفرستم اینجا صحبت از اشخاصی است که حاضر برای مسابقه نشده‌اند و در خارج هستند تحصیلات در خارج کرده‌اند و نتوانسته‌اند بیایند اینجا در مسابقه حاضر شوند و عدة آنها هم زیاد است برخلاف اینکه بعضی‌ها بضاعتشان کم است باروپا نرفته‌اند و آن اشخاصی که در اروپا هستند دارای بضاعت زیادی هستند برخلاف این ترتیب یکعده زیادی از اشخاص بیبضاعت هم در خارج هستند حالا که یک همچو عده زیادی در خارج هستند وقتی شما میخواهید یک عده کمی از میان آنها انتخاب بکنید بلاخره یک ملاکی و یک ضابطه باید داشته باشد این است که ما آمدیم اینجا یک مرجحاتی قائل شده‌ایم و گفته‌ایم کسانی که بضاعت ندارند و در خارج هستند آنها بایستی از دولت حقوق بگیرند برای اینکه دولت امروز باید یک عده را بفرستد و محل دارد اینجا نتوانسته است اشخاص را تهیه کند حالا از بین آن عده زیادی که در خارج هستند ما بیائیم یازده نفر انتخاب کنیم ولی باین ترتیب که آن کسانی که بیبضاعت هستند مقدم باشند…
آقا سید یعقوب ـ صحیح است مقدم هستند.
وزیر عدلیه ـ و چون اطلاع داریم عده اشخاصی که بدبختانه بیبضاعت هستند و در خارج تحصیل میکنند خیلی بیشتر از این یازده نفر است پس بنابراین اینجا هم لازم نیست که شرط مقدم را بگذاریم برای اینکه اشخاص دیگری که بضاعت دارند بیخود خودشان را زحمت ندهند اطلاع بسفارت ندهند داخل نشوند داوطلب نشوند و عده که بیبضاعت هستند مثل همان قانونی که سابق راجع به محصلین اعزامی از طرف وزارت معارف گذشته از بین آنها انتخاب بشوند و البته باین ترتیب بنده معتقدم که خود نماینده محترم هم موافقت خواهند کرد که باید اشخاص بیبضاعت را ترجیح داد بر آن کسانی که سرمایه شخصی شان کافی است برای رفع حوائجشان
بعضی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ موافقین با ماده واحده قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. شورثانی لایحة مقاوله نامه منعقده بین دولتین ایران و شوروی مطرح است. خبر کمیسیون پست و تلگراف و خارجه قرائت میشود
(۶شور دوم مقاوله نامه بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی)
(بشرح ذیل قرائت شد)
خبر از کمیسیون پست و تلگراف بمجلس مقدس شورای ملی
مقام منبع ریاست مجلس شورای ملی دامت شوکته:
کمیسیون لایحه نمره ۷۹۷۲ تقدیمی دولت راجع بمبادله امانات دولتی با دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی که برای شور ثانی بکمیسیون ارجاع شده بود تحت شور قرار داد و چون اعتراضی نرسیده عین خبر سابق تصویب و اینکه خبر آن را تقدیم مینماید
خبر از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
لایحه نمره ۷۹۷۲ دولت راجع بمبادله امانات پستی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی که مشتمل بر ۲۵ ماده و یک پرتکل مشتمل بر دو ماده است در جلسه ۷ مهر کمیسیون امور خارجه بعنوان شور دوم مطرح گردیده و چون اعتراضی نرسیده بود کمیسیون امور خارجه عین خبر سابق را تصویب و تقدیم ساحت مجلس شوری مینماید
رئیس ـ بطوریکه خبر کمیسیون‌ها اطلاع میدهد شور ثانوی مطرح است در ماده یک و دو سه چهار پنج شش هفت هشت نه ده اعتراض نرسیده است در ماده یازده دوازده سیزده چهارده پانزده شانزده
هفده هجده نوزده و بیست و بیست و یک اعتراضی نرسیده است در ماده بیست و دو بیست و سه و بیست و چهار و بیست و پنج در هیچکدام از این مواد اعتراضی نرسیده است در پرتکل اختتامی و در شور ثانوی هم نرسیده است ماده واحده قرائت میشود و رأی میگیریم با رعایت این نکته که کلمه «تصدیق» تبدیل شده است به «تصویب»
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی مقاوله نامه منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به مبادله امانات پستی حاوی ۲۵ ماده و پرتکل منضمه بآن مشتمل بر دو ماده را تصویب و بدولت اجازه مبادله و اجرای آن را میدهد
رئیس ـ موافقین با ماده واحده قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
(۷تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر عدلیه)
وزیر عدلیه ـ اجازه میفرمائید دو لایحه است که از طرف وزارت علیه تقدیم میکنم که برود بکمیسیون عدلیه.
(۸ـ تصویب پرداخت پنجاه هزار تومان به طایفه)
(پشت دریها)
رئیس ـ خبر کمیسیون بودجه راجع بپرداخت پنجاه هزار تومان بطایفه پشت دریها قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد)
خبر از کمیسیون بودجه بمجلس
کمیسیون بودجه لایحه نمرة ۲۹۹۴۹ راجع به اعتباریکه برای قطع دعاوی پشت دریهای اتباع دولت عراق تقاضا شده بود مطرح نموده و پس از مذاکرات لازمه مادة واحدة ذیل را برای تصویب بعرض مجلس میرساند
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تصویب مینماید که برای قطع کلیه دعاوی طایفه پشت دری اتباع دولت عراق از حدود کردستان مبلغ پنجاه هزار تومان از محل عوائد عمومی سال ۱۳۰۸ تخصیص و توسط وزارتمالیه پرداخت گردد
رئیس ـ ماده واحده مطرح است. آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ این موضوع درکمیسیون بودجه مطرح شد نماینده مالیه در آنجا بود یک موضوعی است که مجلس را توجه میدهم مخصوصاً نمایندگان محترم آذربایجان را باین موضوع و آن اینست که دولت در اینجا میخواهد یک آسودگی و آسایش از برای سرحدات ما و اشخاصی که در آنجا ساکن هستند و رعایائی که در آنجا هستند فراهم بکند این است که این پنجاه هزار تومان را مجلس شورای ملی از جهت حفظ حقوق آن سرحد نشین‌های ما و آنهائی که در آنجا هستند عنایت میکند و بآنها میدهد و توجه خودش را بآنها میکند. اینجا نوشته است از جهت قطع دعاوی بنده خواستم یکی از وزراء‌در آنجا هم صحبت کردند آقای وزیر عدلیه توجه داشته باشند این مسئله باعث نشود که پس فردا ایالت آذربایجان رئیس مالیه آذربایجان بیاید در اینجا یک خطی بکشد بگوید این حدودی را که قطع دعوی شده است پنجاه هزار تومان الان دولت میدهد این حدود خالصة دولتی میشود. بنده نظرم این است و الا نمیخواهم اشکال بکنم. این مسئله در کمیسیون بودجه هم صحبت شد نمایندة مالیه هم در آنجا بود بنده خودم گفتم بنده که یک نفر هستم رای میدهم و گمان میکنم رفقای آذربایجانی هم مقصدشان همین باشد و دولت هم که آورده است نظرش این است که آن اشکالات و زحماتیکه اهالی سرحدی ما گرفتارند برداشته شود نه اینکه دو مرتبه این یک سوراخی و یک راهی و یک اسباب زحمتی برای اهالی سرحدی بشود پس فردا مامور مالیه بیاید مثل قرضی که در گیلان داده شد و بعد چه جور شد این را عنوان قرض نکنند که آن املاکی که
در آنجا هست تحت دفتر دولتی در بیاید. بودید آقایان نمایندگان آذربایجان و اینجور رای دادیم ( اورنک ـ صحیح است) حالا بنده خواستم عرض کنم که در مجلس هم این مسئله مطرح شود تا در صورت مجلس این مسئله ضبط بشود که پس فردا اسباب زحمت برای دولت فراهم نشود
وزیر عدلیه ـ بنده گمان میکنم نگرانی که نماینده محترم اظهار کردند چندان ضرورتی نداشته باشد فقط ایشان از نقطه نظر احتیاط فرمودند البته بطوریکه نمایندگان دولت در کمیسیون بودجه بایشان جواب دادندک و خیال ایشان را طوری کرده‌اند که میبایستی آسوده بشود و نشده است بنده اینجا تایید میکنم نظریه ایشانرا
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروز آبادی ـ بنده اینجا میخواستم توضیحی بخواهم برای اینکه کسی بدولت ایران ادعائی ندارد یک حقی شاید در بعضی املاک خارجیها داشته باشند و دولت میخواهد آن حق را بخرد اگر دولت خرید یک حقی را آن مال دولت میشود. گمان نمیکنم که از مالیت دولت خارج شود بنده باین ملاحظه عقیدهام این است که چنانچه دولت یک حقی را میخرد در دفتر دولت آن حق مضبوط باشد که معلوم باشد این مال دولت است برخلاف آن ترتیبی که آقای آقا سید یعقوب فرمودند. بنده نفهمیدم مطلب چه چیز است بنده سابقاً مسبوق باین شده بودم که اینجا یک املاکی مال غیر هست دولت میخواهد این املاک را بخرد که اسباب آسایش اهالی سرحد بشود خوب اسباب آسایش آنها را میخواهد فراهم بکند که نباید حق دولت از بین برود و کسی دیگر این حق را که پنجاه هزار تومان از مال دولت میرود ضبط بکند. بنده از بین رفتنش را عقیده ندارم بلکه عقیده دارم همانطور که پنجاه هزار تومان دولت میدهد ملکی میخرد در رقبات خود دولت باشد و این ملک از بین نباید برود
رئیس ـ آقای اورنگ
اورنگ ـ بنده میل دارم در این موضوع آقای وزیر عدلیه مخصوصاً یک دقت بیشتری فرموده باشند و این مسئله تشریح بیشتری بشود و یک اطمینان خاطری بطوریکه در خور این لایحه است برای این لایحه تدارک شود اولا بنده با این لایحه کمال موافقت را داشته و دارم و این حرف از نقطه نظر مخالفت یا موافقت نیست بلکه برای تبیین مسئله و توضیح حقیقت واقع است در کمیسیون بودجه این لایحه وقتی آمد این فکر آمد برای اعضای محترم کمیسیون بودجه که اگر چنانچه این لایحه تصویب شد که دولت ایران مبلغ پنجاه هزار تومان اعتبار پیدا کند و اراضی یا املاکی را که پشت دریها ادعای مالکیت نسبت بآن اراضی و املاک دارند دولت آن اراضی و املاک را از آنها بخرد رفع ادعای مالکیت آنها از آن اراضی و املاک بشود و آنها دیگر وسیله برای ورود در خاک ایران (بوسیلة آن ورود اغتشاش و یا ایجاد سختی کرده باشند) نداشته باشند حالا اگر دولت آمد و بوسیلة این اعتباری که دارد آن املاکی را که میگویند ما مالک این املاک هستیم خرید این خرید دولت چه صورت پیدا میکند. خرید بنا بر قاعدة‌معامله این است که هر کس یک ملکی را خرید خود مالک میشود. این معنی را که ما اشکال کردیم آمدند گفتند ما یک نقطی را میگذاریم که این حرف شما تامین شود و آن مقصد شما صریحاً مراعات شود و آن لفظ این است که گفتند ما در لایحه میگنجانیم که دولت مشاجره و ادعای آنها را رفع کرده باشد لفظ این باشد که دولت بوسیلة این اعتبار حق خرید داشته باشد چون آنها در این حق محمق نیستند آنها دعوی دارند مشاجره دارند دولت یک اعتباری در دست داشته باشد که بوسیلة این اعتبار قطع مشاجره (کازرونی ـ اگر باشد) و دفع دعوی نماید. این لفظ قطع مشاجره و دفع دعوی اگر در این لایحه باشد یا یک کیفیت دیگری بنده مصر نیستم سر این دو لفظ بنده مصرم که آقای وزیر عدلیه مخصوصاً یک عنایت دقیقی بفرمایند و یک لفظی را پیدا بفرمایند که حاکی از این معنی باشد که در عمل ایجاد
یک اشکالی نکند بلکه رفع این دعوی را بکند رفع مانعی را کرده باشد که دولت وقتی این عمل را کرد خودش در آنجا نگوید این ملک من است و خالصه است و خرید این در فلان تاریخ است و این هم رقبه‌اش هست و من حالا طرفم با رعایا چون اینجور نبوده است یعنی آن طایفة پشت دری واقعاً مالک یک ملکی نبوده‌اند، دعوی درست کرده‌اند. ایجاد مشاجره کرده‌اند. ما میخواهیم دولت یک کاری بکند که در آتیه یعنی در عمل ما و مملکت دچار اشکالی نشده باشیم و این عنایت را از آقای وزیر عدلیه واقعاً و مخصوصاً تقاضا و تمنی میکنم
وزیر عدلیه ـ بنده تصور نمیکردم که با سوابقی که آقا مخصوصاً در مسائل حقوقی دارید و عباراتی که موقع قضاوت ممکن است طرف توجه شود میدانید چه جور باید تعبیر کرد هیچ محتاج نبودید که برای شما توضیح داده شود (اورنگ ـ ای والله) برای اینکه اگر خبر کمیسیون را ملاحظه فرموده باشید میگوید مجلس شورای ملی تصویب میکند که برای قطع کلیة دعاوی پشت دری اتباع دولت عراق از حدود کردستان مبلغ پنجاه هزار تومان از محل عوائد عمومی سال ۱۳۰۸ تخصیص و توسط وزارت مالیه پرداخت گردد. اینجا می‌نویسد از برای کلیه دعاوی آنها دعاوی گفته‌اند (اورنگ ـ ای والله) نگفته اند برای حقوق مالکیتش. این را اصلاح کرده‌اند. بنابراین دیگر هیچ توضیح تازة‌لازم نیست بنده بدهم . آقا گمان میکنم خبر را ملاحظه نفرموده‌اند فقط لایحة دولت را دیده‌اند.
عدة از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ موافقین با مادة واحده ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ آراء‌بعمل آمده ۸۴ ورقة سفید تعداد شد)
رئیس ـ عدة‌حاضرین ۹۵ لایحة اجازه پرداخت پنجاه هزار تومان برای رفع دعاوی آنها با هشتاد و چهار رأی تصویب شد.
اورنگ ـ ختم جلسه
(۹ـ اعتبار کمک خرج محصلین دارالمعلمین)
رئیس ـ یک لایحه دیگر باقی است ـ خبر کمیسیون معارف راجع باعتبار خرج کمک محصلین. قرائت میشود
(بشرح آتی قرائت شد)
خبر از کمیسیون معارف به مجلس مقدس شورای ملی کمیسیون معارف لایحه نمره ۲۸۱۹ر۱۲۳۲۶ مورخه ۲۱ر۶ر۱۳۰۸ دولت را در دو جلسه تحت شور قرار داده و پس از اصلاحات لازمه بشرح ذیل راپورت آن را تقدیم میدارد.
ماده اول ـ وزارت معارت مکلف است هر ساله جهت تکمیل فن تعلیم و تربیت اعتبار کمک خرج تحصیل
لااقل ۱۵ نفر محصل در دارالمعلمین عالی در بودجه سنواتی وزارت معارف منظور دارد و در هذه‌االسنه هم مطابق اعتباری که در بودجه ۱۳۰۸ منظور شده رفتار نماید
مادة ۲ـ اعطاء کمک خرج موکول بشرایط ذیل است اول عدم بضاعت محصلین ۲ـ اگر عده از ۱۵ نفر تجاوز کرد حق سبقت برای کسانی است که معدل نمرات امتحانات نهائی آنها در دورة کامل متوسطه بیشتر بوده باشد در صورت تساوی نمرات بقرعه انتخاب خواهند شد
مادة۳ـ محصلینی که دورة تحصیلات دارالمعلمین عالی را بپایان رسانیده و باخذ دیپلم لیسانس نائل شده‌اند ممکن است بدون امتحان مسابقه برای تکمیل فن تعلیم و تربیت بدون رعایت فقره (ب) از ماده ۲قانون اول خرداد به خارجه اعزام شوند
مادة۴ـ دارندگان دیپلم لیسانس مدرسه دارالمعلمین عالی مشمول مواد۶۶ و۶۷و ۷۳ قانون اول خرداد قانون استخدام کشوری نخواهند بود و دولت مکلف است فارغ‌التحصیلهای آن مدرسه را که باخذ دیپلم لیسانس نائل آمده‌اند بدون طی خدمت ابتدائی با رتبه ۴ اداری بخدمت معلمی بپذیرد و دولت میتواند تا رتبه ۶اداری آنها را پس از توقف دو سال در یک رتبه برتبه بالاتر ارتقاء دهد
ماده ۵ـ وزارت معارف مکلف است فارغ‌التحصیلهای مدرسه دارالمعلمین عالی را در مدارس دولتی اعم از متوسطه یا ابتدائی بخدمت معلمی استخدام نماید و چنانچه پس از مدت ۶ ماه خدمتی بآنها رجوع نگردید در ۶ماه دوم دولت بآنها حقوق رتبه مذکور در ماده چهار را خواهد داد و هرگاه پس از یکسال استخدام آنان محل حاجت واقع نگردید می‌توانند برای خود شغل دیگری در سایر ادارات دولتی مطابق تبصره ماده سوم قانون اعزام محصلین بخارجه تهیه نمایند
ماده ۶ـ دولت نمیتواند فارغ‌التحصیلهای مدرسه دارالمعلمین را تا موقعی که وزارت معارف بانها احتیاج دارد در هیچیک از ادارات خود بخدمت بپذیرد
ماده ۷ـ وزارت معارف نظامنامه اجرای اینقانون را تهیه نموده و مأمور اجرای آن نیز خواهد بود
رئیس ـ خبر کمیسیون بودجه در تائید این خبر قرائت میشود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
کمیسیون بودجه لایحه نمره ۱۲۳۲۶ راجع باعتبار کمک خرج محصلین دارالمعلمین را مطرح نموده و باراپرت کمیسیون محترم معارف موافقت مینمایند.
رئیس ـ بطوریکه خاطر آقایان مطلع است این لایحه دو شوری است و در بیست و یکم شهریور یک فوریتش تصویب شده است حالا لایحه یک یشوری میشود مذاکره در کلیات است. آقای کیا
کیای نوری ـ بنده میخواستم عرض کنم که …
بعضی از نمایندگان ـ بلندتر.
افسرـ بفرمائید پشت تریبون
کیای نوری ـ (در محل نطق) میخواستم عرض کنم همان احتیاجی را که دولت از برای دارالمعلمین داشت و بان علت دارالمعلمین را تاسیس کرد و حالا هم تکمیل میکند بهمان علت هم معلمات لازم داشت و دارالمعلمات تاسیس کرد لذا بنده تذکر میدهم بدولت که خوب بود دارالمعلمات را هم ضمیمه میکردند که هم تشویقی از خانمهای تحصیل کرده بشود و هم نتیجه از این مبالغی که دولت خرج میکند گرفته شود. فقط عرض بنده این است.
وزیر عدلیه ـ البته راجع بلزوم تشویق از محصلات هیچ اعتراض و مخالفتی از طرف آقایان نمایندگان گمان نمیکنم بشود. البته بایستی از خانمهائی که تحصیل میکنند تشویق کرد لکن اینجا ملاحظه بفرمائید نوشته شده است کسانی که محصل دارالمعلمین عالی هستند ولی ما دارالمعلمات عالی نداریم که برایش این پیش بینی
را بکنیم.
جمعی از نمایندگان ـ صحیح است.
کازرونی ـ خودشان هم میدانستند مقصودشان تذکر بود
رئیس ـ آقای کازرونی مخالفید؟
کازرونی ـ بلی.
رئیس ـ بفرمائید
کازرونی ـ مخالفت بنده در این قسمتی است که اجازه میدهد بمحصلین پس از آنکه مراتب تحصیلاتشان…
(یکی از نمایندگان ـ بلندتر) اگر شما گوشتان نمی‌شنود مسئله است والا بنده بلند حرف میزنم. مراتب تحصیلاتشان تکمیل شد مجاز باشند یعنی بدولت اجازه میدهد آنها را باروپا بفرستد. بنده عقیدهام این است که این اصل خلاف مقصودی است که این لایحه را برای آن درست کرده‌اند. غرض این است که یک عده در این دارالمعلمین عالی تربیت شوند بجهت تعلیم و تربیت اگر شما اجازه دادید که بعد از تکمیل و گرفتن کمک خرج مجاز باشند باروپا بروند این را بنده بشما اطمینان میدهم که از پانزده نفر پانزده نفرش باروپا خواهند رفت و آن مقصود شما حاصل نخواهد شد ما که داریم آدم باروپا میفرستیم. این یک تأسیس تازه و عمل جدیدی است برای معلمینی که در ایران ما لازم داریم. این را از رفتن باروپا اقلام جلوگیری نمائید و از این راه هم یک امتحانی کرده باشید. شما این را هم که میخواهید باروپا بفرستید اینکه غرض حاصل نمیشود پس مقصود از کمک خرج دادن یک مدت زیادی چه چیز است غرض که حاصل نمیشود. بنده در این قسمت مخالفم و عقیدهام این است که این ماده حذف شود و در آن قسمت هم که میگوید بیبضاعت باید باشد البته بنده و تمام نمایندگان محترم موافق با این هستیم ولی طرز عملی کردنش بر خلاف محسوس است. بنده میخواهم یک لفظی اینجا باشد که مثل سابق نشود مثلا در مدارسی که اطفال بیبضاعت مجانی پذیرفته میشد می‌بینیم در تحت عناوینی اطفال اشخاصی که بضاعت دارند پذیرفته میشوند و در عین حال یکنفر بیبضاعت هزارها تثبث بکار میبرد بنده اطلاع دارم پذیرفته نمیشود (ایزدی ـ صحیح است) چکار چند نفر را خودم واسطه بوده‌ام پذیرفته نمیشود اما آنهائی که وسیله و وسائط دارند در عین حال برای رفتن در مدرسة مجانی بی‌بضاعتند اما می‌بینید اتومبیل رفته این بچة بی‌بضاعتی را که بمفت تحصیل میکند میبرد منزلش (خندة نمایندگان) با یکنفر نوکر و لله. آقا باید بطرف حقیقت رفت تا کی باید ظاهر یک چیز یا باطن یک چیز الفاظ با معانی بینشان تفکیک شده باشد؟ یک الفتی بدهید فیما بین معنی و لفظ که واقعاً درست شود وسیله‌اش بعقیدة بنده این است که کسانی که محصلین بی‌بضاعتند اعلان شود کیها هستند. البته اگر بنا شد که اعلان شوند کیها هستند دیگر قبول نمیکنند مگر بیبضاعت وارد این مدرسه میشوند که محرمانه و سری باشد اگر علنیش کردید بغیرتش بر میخورد نمیکند بنده عقیدهام این است که باید اعلان شود
ناصری (مخبر) ـ فرمایش نماینده محترم دو قسمت است یکی راجع به منع رفتن لیسانسیه‌های دارالمعلمین طهران باروپا و دیگری راجع به تبعیضی که نسبت به قبول شاگردها در مدارس میشود قسمت اول را بنده جواب عرض میکنم و قسمت دوم را هم تقاضا میکنم از آقای وزیر عدلیه که خودشان جواب بفرمایند. عرض میکنم قانون تبعیض بردار نیست . در قانونی که اجازه داده است برای رفتن شاگردها به اروپا برای تکمیل تحصیلشان تبعیض نشده است یعنی یک شرطی قائل شده‌اند که هر کس در امتحان مسابقه از عهدة شرایط امتحان برآیند میتواند برودبار و پا تحصیلات خودش را بپایان برساند در اینصورت در اینجا نمیتوان یک شرطی مخالف آن قانون کرد صرف‌نظر از اینکه مخالف قانون سابق خواهد بود یکنوع تبعیضی هم نسبت
باین بیچاره ها شده است. این اشکالی را هم که فرمودند نه اینکه از طرف اعضاء کمیسیون معارف تحت دقت در نیامد خیر همین اشکال هم بین رفقای کمیسیون پیش آمد و با آقای وزیر معارف هم که در کمیسیون حضور پیدا کردند مذاکره شد و ایشان توضیح دادند که بهمین جهت قائل شده‌اند که لیسانسیه‌های دارالمعلمین طهران پس از دریافت دیپلم لیسانس با رتبه چهار پذیرفته خواهند شد در صورتیکه در ایران بمانند و دارای شغلی بشوند.
لیسانسیه‌هائی که میروند باروپا با رتبة سة اداری را دارا میشوند بنابراین اگر یک شاگردی پس از اینکه فارغ التحصیل شد و دارای دیپلم لیسانس دارالمعلمین طهران شد چنانچه بخواهد برود باروپا و مراجعت کند البته یک طی مدتی لازم خواهد داشت و یک ضرری را از نقطه نظر استخدام رعایت میکنند بنابراین نمیشود اینها را از این حق محروم کرد و این رتبة چهاری که قائل شده‌اند بدهند به لیسانسیه‌های دارالمعلمین عالی رفع اشکال آقا را خواهد کرد.
وزیر عدلیه ـ بنده مخصوصاً خودم را مکلف میدانم چون آقای وزیر معارف حاضر نیستند این مطلبی را که آقای کازرونی فرمودند جواب عرض کنم : فرمودند شاگردهای مدارس از اشخاصی هستند که با نوکر و لله و نزدیک بود که هفت هشت نفر دوچرخه سوار هم در اطرافش بنظر مجسم شود میروند بمدرسه و اشخاص بی‌بضاعتی را هم آقا چندین مرتبه توسط کرده‌اند قبول نکرده‌اند. آقا اینطور نیست من بشما اطمینان میدهم اگر شما زحمت این کار را بخودتان بدهید و تشریف ببرید نزدیک همین مدارس که شاگردها میروند نگاه کنید بشاگردهائی که میروند و می‌آیند از وضع لباسشان و کفششان و کلاهشان تصدیق خواهید کرد که اکثریت با اشخاص بیبضاعت است (نمایندگان ـ صحیح است) ولی البته اشخاصی هم هستند که دارای بضاعت هستند و میروند بمدارس مجانی حالا باید جلوی آنها را گرفت؟! تصور میکنم این که شما ملاحظه میفرمائید اشخاصی را که آقا توصیه و راهنمائی فرموده‌اید و نتوانسته‌اند بپذیرند این برای این بوده است که جا نداشته‌اند و بواسطة کمی جا در مدارس و کمی مدارس بوده است با اینکه روز بروز هم وزارت معارف سعی میکند که بیشتر مدرسه تهیه کنند و شاگرد بپذیرند آنوقت آقا میفرمایند که میگویند چون بیبضاعت هستی ما نمی‌پذیریم و یک اشخاصی را رد میکنند برای اینکه بی‌بضاعتند. خیر اشخاصی را رد میکنند برای اینکه بی‌بضاعتند. خیر اشخاصی را که بیبضاعت هستند می‌پذیرند ولی از طرف دیگر عده مدارس بطوری که لازم است در این مملکت از برای تمام افرادی که باید اجباری تحصیل کنند کافی نیست و وزارت معارف هم سعی کرده است نسبت بسال قبل هم مدارس را بیشتر کرده و جدیت هم میکند که شاگرد بیشتر بپذیرد. بنده خودم یک تجربه دارم بنده از نقطه نظر احتیاج اداره ثبت اسناد مجبور شدم که یک کلاس برای کارهای اداره ثبت تاسیس کنم اعلان هم میکنم که هر کس میخواهد بیاید در فلان تاریخ حاضر شود و امتحان ورودی داده شد و مدتی هم ازش گذشت حاضر برای امتحان نشده‌اند می‌آیند میگویند ما ملتفت نشدیم و شما که همیشه مشوق و طرفدار جوانان تحصیل کرده هستید ما را هم قبول کنید بنده عرض میکنم آقا همه اینها صحیح و درست آخر ما هم اعلانی کرده بودیم و شما چرا سر وقت نیامدید. با همه احتیاجی که بنده دارم باین که هرقدر بشود محصل قبول کنم و با این همه که سعی میکنم هر چه بشود عده زیادی را بتوانیم قبول کنیم با وجود این آن محلی که ما داریم کوچک است و دویست نفر آدم ممکن نیست در آن کلاس بتوانند درس بخوانند و بنده متأسف میشوم از اینکه نمیتوانم آن عده را قبول کنم و رد میکنم و بیک عده از اشخاص داوطلب هم که میخواهند درس بخوانند و عده میدهم و میگویم آقا چهار ماه بعد بیائید درس
بخوانید خوب این را میشود تعبیر کرد باینکه بنده یک سوء نیتی دارم که اشخاص را رد میکنم خیر برای این است که جا نداریم محل نداریم باید این چیزها را در نظر گرفت آنوقت اگر اتفاقا یک آقا زاده بنظر آقا رسید که با اتومبیل دم یک مدرسه پیدا شده و واکرد مدرسه شده این را یک اصل کلی قرار ندهند که تمامم مدارس ابتداکئی و متوسطه ما پر است از بچه‌های اتوموبیل سوارها که آنها هم بالاخره در دنیا گناهی نکرده‌اند.
عراقی ـ آن را هم ندیده‌اند خیال کرده‌اند.
رئیس ـ آقای طهرانی
طهرانی ـ عرض کنم این لایحه یک شوری که به مجلس آمد اولا این طوری که تنظیم شده نبود چون قسمت کمک خرج محصلین بی بضاعت ابداً در اینجا نبود فقط موادی که تنظیم شده بود راجع بشاگردانی بود که در دارالمعلمین عالی وزارت معارف میتواند قبول بکند یک ترتیبی بشود که تشویق بشوند و وارد شوند و این لایحه درش دست برده شده است و قسمت محصلین بیبضاعت وارد شده است و آن باید درش شور بشود. و اینطوری که آقای وزیر عدلیه فرمودند اینطور نیست که حقیقت اطفال بیبضاعت را قبول میکنند و کمک خرج بآنها میدهند خیر اینطور نیست هر کس وسائل دارد وسائطش زیادتر است ممکن است حالا بضاعتش هم کمتر باشد قبول میکنند و کسانی که بیبضاعت حقیقی هستند چون وسائط و وسائل ندارند قبول نمیکنند. به بخشید بنده جسارت میکنم (خطاب به آقای وزیر عدلیه) ولی حضرتعالی هم اگر تحقیق بفرمائید تصدیق خواهید فرمود که اینطور است و قبول بفرمائید و این لایحه را هم تصور نمیکنم با این عجله ما بگذرانیم ضرورتی داشته باشد. رتبة چهار قائل شدید برای شاگردهائی که وارد میشوند به دارالمعلمین عالی این معنایش این است که بعد از این شاگرد بفرنگ نفرستید برای اینکه در آن لایحه تان دارید که صدی سی و پنج محصلین فرنگ پس از مراجعت برای معلمی استخدام میشوندک خوب وقتی شما در مدرسه دارالمعلمین عالی طهران قائل شده‌اید که رتبه چهار بدهید مگر دیوانه شده است که برود فرنگ؟! وقتی میرود فرنگ تحصیل میکند و بر میگردد رتبه سه میدهند ولی این جا رتبه چهار میدهند بنده نمیفهمم کوسه و ریش پهن که نمیشود این چه ترتیبی است!! با این وضع رفتن شاگردها به اروپا موقوف میشود بنابراین بنده تصور میکنم بهتر این است این لایحه گذاشته شود برای بعد و یک قدری زیادتر درش دقت شود و با دقت رای داده شود
چند نفر از نمایندگان ـ صحیح است
مخبر ـ این تناقضی که آقای طهرانی در لایحه فرمودند در نظر اول وارد است ولی بطوری که خدمت آقایان عرض کردم در دو جلسه طولانی این لایحه در کمیسیون تحت شور و مطالعه بود و اغلب آقایان هم همین تناقض ظاهری را متوجه شدند و به آقای وزیر معارف تذکر دادند ولی ایشان هم یک دلائلی داشتند و البته اگر اعضاء کمیسیون را متقاعد نمیکردند این خبر به مجلس تقدیم نمیشد…
دشتی ـ آن دلائل را بفرمائید شاید ما هم متقاعد شویم.
مخبر ـ و آن دلائل را اگر عرض کنم شاید اغلب آقایان هم موافق شوند. این شاگردانی که میروند به اروپا شما اولا این فرض را نفرمائید که شاگردهائی که در مدارس طهران تحصیل میکنند و فارغ‌التحصیل میشوند دارای هیچ نوع معلومات نیستند و هیچ نمیتوانید آنها را تطبیق بکنید با شاگردهای اروپا خیر اینطور نیست بنده اطلاع دارم که در بین همین شاگردهائی که بخارجه اعزام شده‌اند بعضی‌هاشان امتحانات خیلی خوبی داده‌اند…
یکنفر از نمایندگان ـ بعضی هاشان نه همه‌شان
مخبر ـ و یکی از آنها در یکی از فاکولته‌های بلژیک
که بقول آقای وزیر مختار ما که آقای دشتی هم تشریف داشتند شاگرد اول شده است بین تمام شاگردهای خارجی بانضمام خود بلژیکی‌ها و از آنطرف هم این دلیل بر این نیست که هر کس در اروپا میرود یکمدتی در آنجا میماند دروس را بیک وسائل شیمیائی تهیه میکنند و بآنها در مدت خیلی کمی یاد میدهند و دارای آن علوم میشوند و مراجعت مینمایند و حقیقت یک مدارج و علوم خیلی عالی را تحصیل کرده باشند چیزی که هست این شاگردها همیشه از زمان طفولیت و بچگی در دماغشان موضوع رفتن به اروپا و مسافرت بانجا و دیدن ترقیات و وضع زندگانی آنجا ها را تشویق میکنند که بروند و بطوری که عرض کردم اگر چنانچه بخواهند آنها را محروم نمایند از رفتن باروپا این یک تبعیضی میشود نسبت بانها و تبعیض هم که نباید قائل شویم بنابراین میبایستی وزارت معارف یک راه حلی پیدا کند که بتواند یکعده معلمینی بسهولت تهیه کند برای مدارس متوسطه و عالی و ابتدائی فرضاً که همشان هم بخواهند بروند باروپا …
مخبر ـ اجازه بفرمائید . لایحه میگوید کسانی که بخواهند از قانون سابق استفاده کنند و باروپا بروند…
کازرونی ـ همه میروند
مخبر ـ خیر نخواهند رفت دلیل هم دارم برای اینکه وزارت معارف قائل بر این است در صورتیکه اینها از دارالمعلمین بیایند بیرون با اینکه وزارت معارف احتیاج مبرم بمعلم دارد البته اینها صبر نمیکنند که دو سال بروند باروپا و بعد مراجعت کنند و البته یک استخدام مسلمی که الان پیش پا افتاده است ترجیح میدهند برفتن فرنگ…
کازرونی ـ عشق مفرط بچگی او را بفرنگ میکشاند.
مخبر ـ البته همه که اینطور نیستند در دارالمعلمین البته اشخاصی میروند که حقیقت بتوانند بعدها معلمی کنند و از حیث اخلاق و علم دارای صفات لازمه معلمی باشند اگر چنانچه رتبه که برای آنها قائل می‌شویم مطابق باشد با رتبه فرنگستان و لیسانیه‌های مدارس اروپا البته بنده هم تصدیق میکنم همه‌شان قبول نمیکنند و نمی‌آیند وارد دارالمعلمین ایران بشوند و لیسانسیه آنجا را ترجیح میدهند ولی وقتی که یک رتبة برای آنها قائل شویم که ما فوق باشد دلیلی ندارد که این رجحان را صرف نظر کنند و بروند باروپا.
(۱۰ـ دستور و موقع جلسه بعدـ ختم جلسه)
رئیس ـ دوازده نفر دیگر از آقایان در کلیات اجازه خواسته‌اند و بالاخره لایحه هم هفت ماده است از طرفی هم آقایان خطیبی و اسدی و روحی و بروجردی و جماعت دیگری پیشنهاد ختم جلسه کرده‌اند. اگر موافقت کنند جلسه را ختم کنیم (جمعی از نمایندگان صحیح است) جلسة آتیه روز یکشنبه ۱۴ مهر ماه دستور انتخاب هیئت رئیسه .
(مجلس یکربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر