مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۲۳ نشست ۳۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۳۴
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۱۱ خرداد ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- قرائت سه فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی راجع باعلام جرم آقایان سهیلی و تدین و ارجاع آن بکمیسیون دادگستری
۳- تصویب دو فقره گزارش کمیسیون مرخصی
۴- اجرای مراسم تحلیف از طرف شانزده نفر از آقایان نمایندگان
۵- قرائت گزارش کمیسیون مبتکرات راجع بمستشاران امریکائی و خروج آن از دستور
۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یکساعت و نیم پیش از ظهر بریاست آقای آقا سید محمد صادق طباطبائی تشکیل گردید.
صورت مجلس روز یکشنبه ۷ خرداد ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- اعتراضی در صورت مجلس نیست؟
مظفرزاده- بنده چند جلسه که نبودم برای کارهای اقتصادی وبازرگانی بگیلان رفته بودم امروز آمدم به مجلس خواستم ببینم دستور مجلس چیست از هر کدام از آقایان پرسیدم معلوم نشد و کسی اطلاع نداشت.
یکی از نمایندگان- این که مربوط بصورت مجلس نیست آقا.
مظفرزاده- اجازه بفرمائید تا عرض کنم. مربوط به صورت مجلس است بعد از یکی از کارمندان اداری مجلس پرسیدم ایشان لطیفة اظهار داشتند که دستور همان مذاکرات قبل از دستور است گفتم شاید دستور مجلس را در پایان صورتمجلس نوشته باشند که دستور مجلس چیست آنجا هم شنیدم که نوشته بودند دستور لوایح موجوده این کافی نیست بالاخره ما باید بدانیم آن چیزی که جزء دستور است چیست که مطالعه کرده باشیم استدعا می‌کنم از هیئت رئیسه که این را برای ما روشن کنند و در یک تابلوئی بگذارند که ما بفهمیم دستور مجلس چیست و قبلا مطالعه کنیم بنابراین عرض بنده مربوط بصورت مجلس بود.
رئیس- همیشه دستور معین است ما چیزی در دستور نداشتیم جز یک لایحه که الآن هفت هشت جلسه‌است مانده‌است و همه آقایان هم مسبوقند. آقای اردلان اگر در صورت مجلس نظری دارید بفرمائید.
اردلان- در صورت مجلس نوشته‌است که بنده راجع به کشت پنبه سئوالی از وزارت پیشه وهنر کرده‌ام در صورتیکه سئوال بنده از وزارت کشاورزی بود نه از وزارت پیشه و هنر
رئیس- اصلاح می‌شود آقای دکتر شفق در صورتمجلس فرمایشی دارید؟
دکتر شفق- بنده هم کراراً راجع بصورت مجلس متذکر شدم که مطابق اصول پارلمانی دنیا دستور جلسه تالی در جلسة سابق معین می‌شود و بنده که خودم با نطقهای قبل از دستور مخالفم الآن می‌بینم که خیلی وقت ضایع می‌شود برای نطقهای قبل از دستور و یک هفته‌است که مجلس معطل است و ده پانزده تا لایحه مهم داریم استدعا می‌کنم ترتیبی بفرمائید که این لوایح زودتر بمجلس بیاید و بگذرد.
رئیس- مربوط بما نیست بایستی از کمیسیونها بیاید و ما شروع بکار کنیم هیچ چیز نمانده‌است برای دستور و چون جلسه اعلام ده بود باحتیاط اینکه راپرتی برسد ما جلسه را تشکیل دادیم ولی هنوز گزارشی نرسیده‌است بعضی لوایح در کمیسیون نظام و دادگستری هست که هنوز راپرتش نرسیده‌است فقط یک لایحه‌است که هفت هشت جلسه‌است دردستور است و مکرر اعلان می‌شود بعلاوه وقتی که می‌گویند جلسة را می‌خواهیم ختم کنیم آقایان بلند می‌شوند و گوش نمی‌دهند که رئیس دستور مجلس را بگوید و چیز تازة هم در دستور نداریم چون چیزی نداشتیم مراسم تحلیف را جزء دستور گذاشتیم ممکن است امروز این کار را بکنیم عدة هم قریب ۱۴ نفر قبل از دستور اجازه خواسته‌اند (دستور. دستور)
فولادوند- چند جلسه‌است بنده عرایضی دارم که می‌خواهم بعرض مجلس برسانم و همانطور هم که آقای رئیس الآن فرمودند مجلس کاری ندارد آقایان هم موافقت بفرمایند که عرایض مردم بسمع مجلس شورایملی و آقایان نمایندگان برسد.
رئیس- آقای فریور.
مهندس فریور- همانطور که چند نفر از همکاران محترم تا بحال بعرض رسانده‌اند خواستم عرض کنم که این مذاکرات قبل از دستور بقدر دو غاز فایده ندارد کار مجلس موقعی مؤثر است که یا بصورت طرح یا قانون یا سئوال یا استیضاح باشد آدم بیاید آنجا دو ساعت حرف بزند از آسمان و ریسمان بی نتیجه غیر از اینکه وقت گرفته شود همه هم کسل می‌شوند بعد هم آن کاری که در دستور است با آن دقت رسیدگی نمی‌شود خیال می‌کنم این کار معقولی نباشد بعلاوه آقایان می‌توانند هم قبل ازدستور و هم بعد از دستور صحبت بفرمایند اگر کارمان تمام شد و دیدیم کاری نداریم آقایان مذاکره می‌فرمایند والا وقت اول مجلس را گرفتن کارخوبی نیست (رأی- رأی)
رئیس- آقایانی که موافقند بدستور شروع کنیم… (عده کافی نیست) آقای سیف پور فرمایشی داشتید؟ سیف پور- عرض کنم که مقام ریاست یک بخشنامة صادر کرده‌اند بتمام وزارتخانه‌ها که سئوالاتی از آنها می‌شود سه روز بعد جواب داده شود متأسفانه وزراء حاضر نشده‌اند بنده هم از آقای وزیر دارائی دو سه تا سئوال کرده‌ام نیامده‌اند جواب بدهند عدة از همکاران محترم هم سئوالاتی کرده‌اند و وزرای مربوطه برای جواب حاضر نشده‌اند بنده استدعا می‌کنم مجدداً مقام ریاست بخش نامة بوزارتخانه‌ها صادر بفرمایند که برای سئوالهائی که نمایندگان مجلس شورای ملی از آنها می‌کنند لااقل تا یک هفته بعد یا خود وزراء یا معاونین آنها بیایند و جواب بدهند و تکلیف را روشن کنند.
جمعی از نمایندگان- رأی بگیرید بورود در دستور.
رئیس- بر صورت مجلس اعتراضی نیست؟ (گفته شد-خیر) صورت مجلس تصویب شد. آقایانیکه موافقند وارد دستور شویم قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- قرائت سه فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی راجع باعلام جرم آقایان سهیلی و تدین و ارجاع بکمیسیون دادگستری
۲- قرائت سه فقره گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی راجع باعلام جرم آقایان سهیلی و تدین و ارجاع بکمیسیون دادگستری
رئیس- دو فقره گزارش راجع باعلام جرم از طرف آقای فرخ نسبت به آقای سهیلی از کمیسیون عرایض به مجلس رسیده‌است که قرائت می‌شود:
گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی به مجلس شورای ملی.
مجلس شورای ملی- در خصوص دو فقره اتهامی که از طرف آقای فرخ نماینده محترم مجلس بآقای سهیلی نخست وزیر سابق نسبت داده شده و برای رسیدگی طبق قانون محاکمه وزراء بکمیسیون عرایض ارجاع گردیده‌است کمیسیون پس ازمراجعه باوراق و پرونده‌های مربوطه و دقت کامل در موارد اتهام بشرح زیر اظهار نظر می‌نماید:
۱- در مورد اشیائیکه بدون مزایده از وزارت امور خارجه خریداری شده‌است با مراجعه به پرونده کار معلوم گردید چون بهاء اشیا مورد معامله از پنج هزار تومان کمتربوده و طبق ماده ۳۹ قانون محاسبات عمومی فروش آن محتاج بمزایده نیست و وزارت دارائی اجازه داده‌است اشیاء مزبوره را به قیمتی که برای دولت تمام شده‌است واگذار نمایند لیکن آقای سهیلی طی نامة که در پرونده وزارت امور خارجه بایگانی است تقاضا کرده قیمت اشیاء را پس از ارزیابی رسمی بنرخ روز بپردازند و پس از آن ارزیاب رسمی وزارت دادگستری اشیاء مورد معامله را تقویم نموده آقای سهیلی بموجب قبض رسمی که در پرونده ضبط است مبلغ ۲۸۰۰۰ ریال بهای اشیاء مورد معامله را پرداخته و اداره حسابداری وزارت امور خارجه طی نامه شماره ۴۹۵۷-۲۱/۵/۲۸ مبلغ ۲۷۵۸۵ ریال را بخزانه داری کل ارسال و چهارصد و پانزده ریال بقیه را بابت حق الزحمه ارزیاب محسوب داشته‌است و بطوریکه پرونده عمل حاکی است حساب مزبور واریز شده‌است بنا بمراتب فوق تخلفی که مستلزم مجازات باشد در اینمورد بنظر نمی‌رسد.
۲- در خصوص اتهام دیگر آقای سهیلی مبتنی بر اینکه هنگام تصدی وزارت کشور از مصالح ساختمانی موجوده در انبارهای شهرداری بنفع خود استفاده نموده‌است با مراجعه بسوابق امر معلوم گردید مقداری مصالح بوسیله کارپردازهای شهرداری خریداری نموده و وجوه آنرا مستقیماً باشخاص مزبوره پرداخته‌است و بطوریکه پرونده عمل حکایت می‌کند و اظهارات آقای گلشائیان رئیس کنونی شهرداری و نامه آقای فروزان رئیس شهرداری وقت تائید می‌نماید اصولاً این معاملات بشهرداری ارتباطی نداشته و معامله مستقیمی بوده‌است که آقای سهیلی با وساطت کارپردازهای شهرداری برای خرید مصالح جهت خویش انجام نموده‌است در دفاتر شهرداری هم هیچگونه اثری از این معاملات نیست مضافاً باینکه آقای سهیلی رونوشت قبوضی که از کارپردازهای شهرداری در دست دارد بکمیسیون عرایض مجلس شورای ملی ارسال نموده‌است لذا نمی‌توان معاملات مزبوره را قانوناً جرم و قابل تعقیب تلقی نمود. بنا بمراتب فوق الذکر کمیسیون عرایض ادامة تحقیقات را در هر دو مورد لازم نمیشمارد.
رئیس- این راپرت بدون اینکه مذاکره شود به کمیسیون دادگستری رجوع می‌شود (صحیح است) گزارش دیگری از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده‌است که قرائت می‌شود:
مجلس شورای ملی- در خصوص جرائمی که از طرف ۸ نفر ازمدیران جراید طهران و توسط آقای طوسی نماینده محترم مجلس نسبت بآقای علی سهیلی نخست وزیر سابق اعلام گردیده‌است کمیسیون عرایض با مراجعه بمتن شکایات و دلایلی که برای اثبات اتهامات اقامه شده بشرح ذیل اظهار نظر می‌کند:
۱- راجع بتصرف غیر قانونی در اموال وزارت امور خارجه و استفاده غیر قانونی از مصالح متعلق بشهرداری تهران و مداخله در انتخابات. کمیسیون عرایض ضمن گزارش راجع باعلام جرمی که از طرف آقای فرخ نماینده محترم مجلس تقدیم شده‌است نظریه خود را اعلام نموده و چون در این زمینه دلایل جدیدی ابراز نگردیده‌است کمیسیون عقیده سابق خود را در این خصوص تأیید می‌نماید.
۲- چون اتهامات راجع بقیام بر علیه حکومت ملی و محرومیت افراد از حقوق قانونی مستند بدلایل و مدارک نیست بعقیده کمیسیون عرایض قابل توجه و ترتیب اثر تلقی نمی‌گردد
۳- در خصوص اتهام راجع بتغییر و تفسیر قانون حکومت نظامی و ارتکاب جرم مندرج در ماده ۲۸۰ قانون مجازات عمومی با توجه به مذاکرات جلسه ۱۵۸ مورخ سه شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۲۲ و نظریه که مجلس در تعقیب استیضاح در این خصوص اتخاذ نموده‌است و عدم انطباق اتهام با ماده مورد استفاده کمیسیون عرایض ادامه تحقیقات را در این مورد نیز لازم نمیشمارد.
رئیس- رجوع می‌شود به کمیسیون دادگستری (صحیح است) گزارشی از کمیسیون عرایض راجع باعلام جرم نسبت بآقای تدین قرائت می‌شود:
گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی به مجلس شورای ملی
در خصوص اعلام جرمی که از طرف وزارت دادگستری راجع بعملیات منتسب به آقای تدین وزیر اسبق خواربار در امور خواربار آذربایجان شده‌است کمیسیون عرایض پس از بررسی کامل بپرونده و سوابق امر و مراجعه باظهارات شهود و مطلعین قضیه که در پرونده موجود است ادامه تحقیقات را در موارد اتهام لازم میداند.
رئیس- بکمیسیون دادگستری رجوع می‌شود.
- تصویب دو فقره گزارش مرخصی
۳- تصویب دو فقره گزارش مرخصی
رئیس- دو فقره گزارش از کمیسیون مرخصی رسیده‌است راجع بمرخصی آقای قبادیان و دکتر رادمنش که باید بتصویب مجلس برسد قرائت می‌شود
گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی به مجلس شورای ملی
آقای دکتر رادمنش از تاریخ بیست و ششم فروردین ماه ۱۳۲۳ بواسطه کسالت مزاج سیزده روز غایب و از حضور در مجلس معذور بوده و درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشانرا موجه تشخیص داده اینک گزارش آن برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- آقایانیکه موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای قبادیان قرائت می‌شود: گزارش کمیسیون عرایض و مرخصی به مجلس شورای ملی
آقای قبادیان برای آوردن خانواده خودشان از کرمانشاه بمرکز درخواست یکماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض مجلس می‌رسد.
رئیس- آقایانیکه موافقند برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- اجرای مراسم تحلیف از طرف شانزده نفر از آقایان نمایندگان
۴- اجرای مراسم تحلیف از طرف شانزده نفر از آقایان نمایندگان[
رئیس- شروع می‌شود باجرای مراسم تحلیف که خیلی لازم است.
(در این موقع باحترام ورود کلام الله مجید عموم حضار قیام نموده و آقایان ذیل بشرح زیر قسم نامه را قرائت و امضا نمودند) من که در ذیل امضا می‌نمایم خداوند را بشهادت می‌طلبم و بقرآن مجید قسم یاد می‌کنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که بمن رجوع شده‌است مهما امکن با کمال راستی و درستی و جد و جهد انجام داده و نسبت باعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خود صدیق و راستگو باشم و باساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جز فوائد و مصالح دولت و ملت ایران.
آقایان: فاطمی- هاشمی- امیر ابراهیمی- دهستانی- روحی- دکترعبده- بهبهانی- عباس مسعودی- افشار صادقی- محمد بهادری- پروین گنابادی- شریعت زاده- یمین اسفندیاری- خلعت بری- حسین طهرانی. آقای فیروزآبادی قبل از اجرای مراسم تحلیف بیانات ذیل را ایراد نموده و سپس مراسم تحلیف را بجا آوردند.
خدا رحمت کند اشخاصی را که قانون را در مجلس برقرار کردند و این مقررات را درست کردند که وقتی بنده آمدم اینجا قسم خوردم بدانم که به چه قسم خورده‌ام و با کی معاهده کردم انشاءالله خدا این توفیق را هم به بنده بدهد که در نظر من باشد که برخلاف میل خدائی که همیشه استدعای لطف و مرحمت از او دارم عمل بکنم.
رئیس- بقیه اجراء مراسم تحلیف می‌ماند برای بعد و کمیسیون عرایض و مرخصی و مبتکرات انتخاب شده‌اند خواهش می‌کنم امروز اگر ممکن است هیئت رئیسه شان را انتخاب کنند که کار لازم دارند.
مجد ضیائی- اجازه میفرمائید؟
رئیس- اکثریت نیست. اگر اقایان موافقت می‌فرمایند جلسه را ختم کنیم و اگر موافقت نمی‌فرمایند آقایان نطق قبل از دستور بفرمایند و آقای وزیر کشاورزی هم برای جواب حاضرند
بعضی ازنمایندگان- برای جلسة آتیه حاضرند
چند نفر از نمایندگان- گزارش کمیسیون مبتکرات حاضر است بفرمائید قرائت شود
- قرائت گزارش کمیسیون مبتکرات راجع بمستشاران امریکائی و خروج آن از دستور
۵- قرائت گزارش کمیسیون مبتکرات راجع بمستشاران امریکائی و خروج آن از دستور
رئیس- گزارشی است از کمیسیون مبتکرات رسیده و قرائت می‌شود:
گزارش کمیسیون مبتکرات بمجلس شورای ملی
کمیسیون مبتکرات پیشنهاد آقایان نمایندگان را راجع بانتخاب کمیسیون مخصوص از شعب پارلمانی بمنظور بررسی نسبت باقدامات مستشاران امریکائی در جلسة مورخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۳ مورد دقت قرار داده- و نظر باینکه اوضاع کنونی امور مالی و اقتصادی کشور بررسی و نظارت دقیق مجلس شورای ملی را برای تأمین بهبودی اوضاع و آسایش نسبی ملت ایران از جهات مزبور ایجاب می‌کند باتفاق آراء پیشنهاد فوق الذکر را قابل طرح دانسته و اینک گزارش آنرا بمجلس شورا تقدیم می‌دارد.
رئیس- قابل توجه بودنش مطرح است چون از کمیسیون مبتکرات آمده‌است. آقای فاطمی
فاطمی- بنده با اصل موضوع مخالفتی ندارم ولی با مطرح شدن فعلیش مخالفم (صحیح است) و تصور هم می‌کنم که محتاج نباشد در این موضوع زیاد توضیح بدهم اگر یک موافقی بود وقتی که مطرح شد آنوقت بنده در اطرافش توضیحات بیشتری خواهم داد امروز با این ترتیب خوبست که در اطرافش مذاکره نشود (صحیح است)
رئیس- آقای نقابت
نقابت- ماده ۴۲ آئین نامه می‌نویسد: اگر طرح قانون که از طرف نمایندة پیشنهاد شده‌است راجع بیکی از وزراء مسئول باشد موافق اصل چهل قانون اساسی باید آن وزیر را مطلع نمود که خود یا معاون او حاضر شده مذاکرات در حضور او بعمل آید. این کار مربوط است بوزارت دارائی آقای وزیر هم که حاضر نیست لذا بایستی از دستور خارج شود و در موقع مقتضی مطرح شود
رئیس- آقای مجد ضیائی
مجد ضیائی- بنده یک اخطار نظامنامة دارم ماده ۹۴ می‌گوید (هر یک از نمایندگان حق دارد از مجلس تقاضا نماید که طرح یا لایحة قانونی که بمجلس آمده‌است مسکوت عنه بماند باین معنی که شور و مذاکره در آن طرح با لایحه صلاح و مناسب نیست) بنده هم تقاضای سکوت دارم.
رئیس- من هم چون می‌دانستم فعلاً مطرح شدنش صلاح نیست جزو دستور قرار ندادم (صحیح است) حالا از دستور خارج می‌کنم رأی اکثریت هم همینطور است. اگر آقایان موافقند جلسه را ختم کنیم.
رئیس- چهارده نفر از آقایان اجازه خواسته‌اند آقای وزیر کشاورزی هم برای جواب دو سه فقره سئوالات حاضر شده‌اند ممکن است جواب بدهند بعد جلسه را ختم کنیم.
وزیر کشاورزی- برای اولین جلسه آینده عرض کردم حاضرم
- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- چون در دستور فعلاً چیزی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یک شنبه ۱۴ خرداد دستور هم همانطور که آقای مظفرزاده فرمودند وقتی معین شد در خارج نصب می‌شود
مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی- سید محمد صادق طباطبائی