مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ بهمن ۱۳۲۱ نشست ۱۳۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۳۰
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۱۱ بهمن ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور اول لایحه آبیاری
۳- طرح و تصویب لایحه اجازه خرید عمارات تعاونی مصرف از طرف وزارت بازرگانی و پیشه و هنر
۴- طرح و تصویب لایحه استخدام فارغ‌التحصیل‌های دانشکده‌های کشاورزی
۵- تصویب دو فقره مرخصی
۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز پنجشنبه ۸ بهمن ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. (اسامی غایبین جبلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایب با اجازه- آقای: فاطمی
غایبین با اجازه- آقایان: مرآت اسفندیاری، رهبری، ارگانی، شاهرودی، مشیردوانی، ناصری، امیر ابراهیمی، دبستانی، آصف، صادق وزیری، فتوحی، کامل ماکو
دیرآمدگان بی اجازه- آقایان: رضوی، مسعودی خراسانی، اکبر، بوداغیان)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد
ـ بقیه شور اول لایحه آبیاری
[ ۲ـ بقیه شور اول لایحه آبیاری ]
رئیس ـ گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به آبیاری مطرح است. ماده سوم خوانده می‌شود
ماده ۳ ـ هر مبلغ از این اعتبار سالیانه که در آخر هر سال بمصارف مندرجه در این قانون نرسد در سالهای بعد بدون اینکه بصرفه جوئی برود مورد استفاده قرار خواهد گرفت
رئیس ـ آقای مؤید احمدی
مؤید احمدی ـ وقتی قانون آبیاری جزء دستور شده بود در ورقه که بیرون آویخته بودند بنده جزء مخالفین اسم خودم را نوشته بودم لکن متأسفانه بواسطة کسالت در آن جلسه نتوانستم حاضر شوم و قانون کلیاتش و ماده اول و دومش گذشته است این است که حالا در مادة سوم که حکایت خرج است بنده می‌خواستم یک تذکری عرض کنم واصلاًنظر خودم را اگر اجازه بفرمائید بعرض مجلس برسانم. عرض کنم نظر بنده این است که آبیاری در این مملکت اگر بخواهیم قنوات را درست کنیم فایده ندارد غیر از این که بخواهیم بگوئیم قانون آبیاری گذارده‌ایم. قنوات اگر مالک دارد وپول دارد قنات خودش را آباد می‌کند واگر ندارد از بانک فلاحتی قرض می‌کند وقناتش راآباد می‌کند آبیاری این کشور سدبندی است این را فراموش نکنید. رود خانه هلیل رود از اول جیرفت می‌آید تا آخر جیرفت در جاز موریان فرو می‌رود ودر هفتصد سال پیش از این تاریخ احمد ابن حامد باسم عقدالعلی را بردارید بخوانید می‌نویسد در هر سال از محل این آب سیصد هزار اشرفی عاید میشده است ازمحل کنف وابریشم وهمچنین چند رود خانه درسیستان است ودر خراسان است ودر همه شهرهای ایران اغلب رودخانه هست آبیاری این مملکت باین است که سد به بندند وآب را بیاورند روی اراضی که مردم برای زراعت بتوانند استفاده کنند والا قنوات رامیخواهید چکار کنید اگر دارد آباد می‌کند قناتش راواگر ندارد می‌رود ازبانک کشاورزی قرض می‌کند وخرج می‌کند عمده آبیاری این مملکت به سد بندی است این مخارجی را که می‌خواهید بکنید بنده به ده برابر آن عقیده دارم ولی در هرسال در یک قسمت عمل کنید وسدبندی کنید یک سال آب کوه رنگ را بیاورید باصفهان یکسال سد جیرفت را بهبندید یکسال سد کشف رود را به بندید اینطور کارها برای مملکت فایده دارد. والا درقنوات کار کردن فایده ندارد. اینجا می‌نویسد احداث چاه آرتزین بکند این کارها قبلاً کردند برای چاه آرتزین مرحوم حاج محمد خان پسر مرحوم حاج عبدالکریم خان ادوات واسبابی وارد کرد وکارخانه به کرمان آورد ومتخصص رفت بعد از پنج شش ماه یکسال مطالعه گفتندنمیشود محل چاه آرتزینباید جائی باشد که اطراف آن کوه باشد وزمین آن طشت باشد تابشود چاه آرتزین احداث کرد وآن جا گفتند مه موجباتش فراهم نیست وآن نظر بهم خورد واسبابهایش ریخته است درکرمان توی یک انبار وآن مرد متخصص هم در آن جا مرحوم شد. دریزد مگر اجازه نگرفتند؟ خرج نکردند؟ ولی نتیجه نداد شما رود خانه‌ها را ول کردید سد نمی بندیدمیخواهید چاه آرتزین درست کنید؟ بعقیدة بنده عوض این مواد یک برنامة دهساله بنویسید وسالی ده میلیون ۲۰ میلیون هرچه داریدخرج سدبندی کنید این کار آبیاری مملکت وخدمت بکشاورزی مملکت است والا قنوات را آباد کردن باچاه آرتزین کندن بنظر بنده یک خرجی بیجائی است وهیچ فایده ندارد.
مخبر ـ محض روشن شدن نظر جناب عالی عرض می‌کنم که درکمیسیون کشاورزی این مطالب کاملاً بحث شد ومطرح شد وهمین تذکرات را آقایان اعضاء کمیسیون به آقای وزیر کشاورزی دادند وزارت کشاورزی اصل مقصودش دراین لایحه بطوری است که حضرت عالی تذکر دادید ونظرش توسعه آبیاری است در تمام کشور نه در ظرف ده سال بلکه در چندین نوبت ده سال یعنی هر دهسال که تمام شد بعدهم ادامه بدهند برای اینکه احتیاجات آبیاری در ایران فوق العاده زیاد است واینکار راباکمی اعتبار وکمی وسائل تصدیق بفرمائید که دریک مدتکمی نمی‌شود عملی کرد مدت خیلی مدیدی لازم است که تمام سدهائی که در تمام کشور لازم است ایجاد شود البته وزارت کشاورزی این را در نظر ندارد ودر لایحه هم این نیست که دولت مستقیماً در قنوات مردم دخالتی بکند اگر ذکری از قنوات این جا شده است مقصود قنوات مشترکی است که خودتان درکرمان هم سراغ دارید که دارای هزاران شیک است وبواسطه کثرت شرکاء نمی‌شود در تنقیه آنها اقدام کرد باید یک مواردی وضع شود که تمام را در تنقیه واحیاء آن قنوات وادار کند البته این موضوع با سدبندی مانعة الجمع نیست. این که راجع به چاه آرتزین فرمودند متأسفانهاین قسمتی راکه آقا فرمودند وارد نیست وبنده نمی‌توانم دراین قسمت باجنابعالی هم عقیده باشم بنده در اروپا بوده‌ام وچاه آرتزین را در آفریقا دیده‌ام آقای وزیر کشاورزی هم تشریف داشتند ودیده‌اند که در آفریقای شمالی بواسطه احداث یکی دو چاه آرتزین شهرهای خوب وآبادی احداث کردهاند ویک اراضی بائر ولم یزرع وغیر قابل زراعت را تبدیل به یک مزارع نبردخرمی کردهاند که انسان لذت می‌برد از دیدن آنها ودر ایران هم آنطور نیست که در هیچ نقطه نشود چاه آرتزین ایجاد کرد هست نقاطی که اگر کاملاً رسیدگی کنند ومطالعه کننده چاه آرتزین ممکن است احداث شود وآب کاملی در بیاید واستفادة کلی خواهد داد. بنده خودم نه سال قبل یک شرکت فرانسوی رادیدم که نمایندگان آن شرکت آمده بودند در آن طرف کوههای مازندران تجسس می‌کردند وخود آنها اظهار می‌کردند بقدری آب فراوان بود وفوران می‌کرد که لوله هارا میترکاند البته در آنجاها ممکن بود چاه آرتزین ایجاد کرد واستفاده کشاورزی کرد البته اگر آن طرف کوه آب فوران داشته باشد معلوم نیست که دراین طرف کوه نشود استفادهکرد شما اگر از تبریز تشریفببرید بسمت خراسان تمام این دامنه‌های کوه محلهای فوق العاده خوب ومساعدی است از نظر فلاحتی ولی متأسفانه بواسطه نداشتن آب نتوانسته اندآنجا زراعت کنند در صورتیکه اگر ما بتوانیم بواسطه چاههای آرتزین این قسمت ازدامنه جبال البرز راآبیاری وزراعت کنیم تمام آذوقه ایران که سهل است پنج برابر خوراک ایران می‌شود خواربار ایجاد کرد ومملکت را ازحیث خواربار غنی وبی نیاز کرد پس بعقیدة بنده این لایحه نظر حضرت مستطابعالی را از حیث سد بندیوآبیاری تأمین کند واگر راجع به قنوات هم در این قانون تذکری داده شده ازحیث قنوات مشترکی است که اصلاحوتنقیهآنها لازم است وبدون قانونی هم این عمل اجرا نخواهد شد.
رئیس ـ آقای فرمانفرمائیان
فرمانفرمائیان ـ موافقم
رئیس ـ آقای دهستانی
دهستانی ـ. عرض کنم با عاطفه کاملی که بنده بامور کشاورزی دارم وهمینطور علاقه که به آقای عدل وزیر کشاورزی داشته ودارم متأسفانه مخالف باین قانون هستم وناچارم عقیده خودم را بعرض مجلس برسانم همه آقایان مستحضرند که ترقی امورکشاورزی فقط وفقط از لحاظ ارزش دسترنج زارع ومالک است یعنی اگر دسترنج او ارزش داشته باشد قهراً امورکشاورزی ترقی می‌کند وهر قدر زحمت بکشند. جبران زحمات آنها را می‌کنند والامثل ایام گذشته می‌شود که ملاحظه فرمودید طبقه زارعین دست از کار کشیدند وبکار‌های متفرقه پرداختند بعلاوه مداخله دولت واصطکاک مأمورین دولت درامور مردم درکلیه امور ثابت کرد که اسباب اذیت وزیان دولت ومردم می‌شود امور خط آهن اگر طوری بود که مورد اصطکاکمأمورین دولت بود یقین بدانید که ما دارای خط آهن نبودیم خصوصاً در امور کشاورزی که اگر مداخله مأمورین دولت درآن باشدومافرض کنیم که از گذراندناین قانون آبیاری کشور را تأمین می‌کند در حقیقت اسم این قانون راباید گذاشت کاسه ازآش گرمتربرای اینکه هر کس نسبت به آب وخاک خودش علاقه دارد که شاید صدی یک مأمورین دولت این علاقه رانداشته باشند مداخله مأمورین دولت در قنوات مردم باعث خواهد شد که امور کشاورزی را فلج می‌کند ودیگر اینکه مالکین گرفتار وام شوند واملاک خودشان را بفروشند در اینجادلیل عرض می‌کنم همان عملی راکه مأمورین دولت وبالاخره متخصص در امور خالصجات کردندملاحظهفرمودید بالاخره کار بجائی رسید که خالصجات از دست دولت رفت وحالا ملاحظه بفرمائیدکه بدست افراد افتاده وصددرصد ترقی کرده است (هاشمی همه جااینطور نیست) بنده عقیده خودمراعرض می‌کنم و شاید عقیده‌ام کامل نباشد عقیده بنده این است که امور آبیاری که ازطرف وزارت کشاورزی اقدام می‌شود فقط وفقط مربوط به آبهائی باید باشد که دراین کشور هرز می‌رود یعنی ازمردم ساخته نیست که آنها رابه اراضی برگردانند آنها را باید اقدام کرد که اراضی قابل زراعت تهیه کنند وافرادرا دعوت کنند وایجاد خرده مالکین در کشور بکنند وآنها را بخرده مالکین بفروشند قطعی است اگر این عمل وزارت کشاورزی انجام بدهد یقین بدانید که صدی یک کاری که وزارت کشاورزی درایجا انجام می‌دهد تأثیر ندارد وفایده ندارد ولی معذلک ارزش دارد که آبهائی که هرز می‌رود سدبندی کنند واراضی تولید کنند که قابل زراعت بشود راه دور نرویم سد ساوه اراضی فراوان درجلو دارد آن سد راببندید ومشغول شوید آب شاهرود قزوین را برگردانید به این اراضی واین خرجهای زیادی که ازبرای این موضوع می‌شود خرج سدبندی بکنند این است عرایض بنده.
وزیر کشاورزی ـ آقای دهستانی فرمودند با این قانون مخالف هستند اولاً این قانون را تعین کردند ومخالفتی بنده ندیدم فرمایشاتی که فرمودند تما آن دراین قانون پیشبینی شده ومخصوصاً راجع به سدبندی وقتی که به موادش رسیدیم ملاحظه خواهید فرمود که این اعتباراتیکه گرفته شده عمده برای این منظور خواهد بود بنابراین نظری که آقادارند تأمین است واینکه فرمودید اگر مالکی باشد که درملکش قنات باشد خودش آباد می‌کند خواستم عرض کنم اینطور نیست چند هزار قنات در ایران وجود دارد که مالکین آنها هیچوقت میل ندارند آباد شود حالا غیر از جنوب در حوزه انتخابیه خود آقا چندین قنات خراب نشان بدهم که مالکین آن نمی‌گذارند آباد شود وامید وارم بعد ازاینکه قانون تصویب شد همین کاسه ازآش گرمتر یک خدمتی برای شما انجام می‌دهد. جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
ماده ۴ ـ بنگاه مستقل آبیاری موظف است ساختمانهای آبیاری وزه کشی که تا کنون نقشه‌های آنها حاضر شده یا سایر عملیات آبیاری را که درمدت ده سال برسی آنها تکمیل واجرای آنها لازم شمرده شود بترتیب الاهم فالاهم عملی نماید وسازمان مخصوص جهت برسی امور آبیاری در کلیه کشور تشکیل دهد تا بتدریج هر اقدامی که برای توسعه آبیاری ممکن باشد مورد بررسی کامل قرار گیرد وبرای استفاده از آبهای زیر زمینی واحداث چاه آرتزین متخصصین مخصوص استخدام نمایند که بمطالعات علمی پرداخته وهمینکه در یک نقطه برسی تکمیل ونقشه‌های لازم تهیه شد شروع به عمل نماید.
تبصره ـ تشخیص تقدم وتأخر عملیات آبیاری هرسال برحسب پیشنهاد وزارت کشاورزی وتصویب هیئت وزیران خواهد بود.
رئیس ـ آقای آزادی.
آزادی ـ عرض کنم بنظر بنده مهمترین قدمی که این دولت برداشته است تقدیم لایحه آبیاری است ویکی از بزرگترین افتخارات این عصر است وبعقیده بنده اگر دراین مدت ده بیست سال که وسائل اصلاحات دراین مملکت فراهم بود بجای این ساختمانهای بیهوده ومخارج گزافی که در این مملکت شد وامروزه یک شاهی بدرد این مملکت نمی‌خورد این پولها صرف آبیاری می‌شد امروز می‌توانستیم که یک استفاده‌های خیلی زیا تری بکنیم ومملکت را از فقر وبدبختی نجات بدهیم واین قحطی که امروز دچار مملکت شده هرگز پیش نمی‌آمد خاصه اینکه مملکت ایران در یک فلات خشکی واقع شده است که احتیاج دارد بآبیاری مصنوعی در قسمت سدبندی رود خانه‌ها واحیاء قنوات وسایر قسمتها اما اشکالی که هست بعقیده بنده در مسئله تشخیص تقدم وتأخرات واین یک موضوعی است که بایستی خیلی مورد توجه دولت باشد دراین چند سالی که متخصص آبیاری آمده است اقداماتی کرده است می‌بینیم ومی شنویم که در بعضی نقاط که رود خانه داریم باوسایل آبیاری بحد کفایت هست باز برای اینکه وضعیت آنها بهتر شود برای آبیاری یک قدمهای بهتری برداشته‌اند و یک اقداماتی کردهاند از جمله اتصال آب کوهرنگ به زاینده رود یا در خوزستان هم که مشغول سد بندی هستند ولی یک قسمت از این مملکت هست که خود آقای وزیر کشاورزی مستحضر هستند که حتی اینها آب خوراکی هم ندارند در یک قسمت از کرمان و فارس و بلوچستان جاهائی هست که مسافرین وقتیکه بخواهند مسافرت طولانی بکنند بایستی آب بردارند که مبادا درتوی راه از تشنگی تلف شوند بعقیدة بنده مقدم بر همه باید آن شهرهائی را در نظر گرفت که وسائل آبیاری در آنجاها نیست حتی آب خوراک هم ندارند قسمتی از فارس هست که موسوم به لارستان است که اغلب آقایان مسبوق هستند که با وجود این که یک ناحیة وسیعی است که غریب صد هزار نفر جمعیت دارد بواسطه اینکه نه قناتی است نه رودخانه نه هیچ وسیلة آبیاری هست به همین حال مانده در آنجاها بایستی اقداماتی شود و زمین آنجا برای زراعت بقدری مستعد است که اگر یکسال باران بیاید و زراعت بشود خوب می‌شود که تخمی دویست تخم و سیصد تخم عمل می‌آید و برای چند سالشان ذخیره می‌کنند و در نتیجه اینکه آب ندارند ووسائل زندگی برای آنها فراهم نیست در سال گذشته و امسال مکرر بنده عرض کردم که قحطی درلارستان بقدری بود که شاید قریب بیست هزار نفر از قحطی تلف شدهاند و چون خوراک آنها اکثراً ملخ دریائی و ملخ صحرائی و هسته خرما بوده است و از این جهت شاید در حدود بیست هزار نفر از آنجا مهاجرت کردند اینها در اثر چه بوده در اثر اینکه در آنجا آبی نیست که بتوانند کشتی بکنند بنده مکرر خدمت آقای وزیر کشاورزی عرض کردم که این پروفسور ویندزو که متخصص آبیاری است عازم این ناحیه بشوند که اگر ممکن باشد بوسیله چاههای آرتزین آنجاها را آباد نمایند یا بوسیله رزرو وآر آنجا را ممکن است آبیاری کرد اگر یکسال خشکسالی شد مردمان آنجا دچار بی آبی و مضیقه نشوند اما متأسفانه نشد و یا اینکه این پرفسور به اغلب نقاط فارس هم مسافرت کرده هنوز هم موفق نشده است کاری برای لارستان بکند این است که موضوع تقدم و تأخر بنظر بنده خیلی اهمیت دارد و با این ترتیب که اینجا پیش بینی شده فایده ندارد ممکن است الآن یک برنامة تهیة کنند از روی سوابق و اطلاعاتی که وزارت کشاورزی دارد آن محل هائی که از حیث آب در زحمت هستند آنها را مقدم دارند و یا اینکه در جزء همین لایحه پیش بینی شود که موضوع تقدم و تأخر با موافقت کمیسیون کشاورزی باشد و آقایان نمایندگان هم که اطلاعات محلیشان بیشتر است نظریات خود را بدهند و از نظر آقایان استفاده شود و از افکار اعضای کمیسیون کشاورزی که اغلب آقایان مطلعین آنجا تشریف دارند استفاده کنند چون آقایان وزیران اغلب از حدود حوزة کارشان اطلاع دارند و از نظر سیاست عمومی انتخاب می‌شوند ولی اطلاعات از وضعیت محل‌ها و نقاط دور دست ندارند و بایستی برای این کار از نظر آقایان نمایندگان استفاده کنند برای نمونه بنده عرض می‌کنم که سال گذشته بنده به یکی از آقایان وزیران که اطلاعات جامعی دارند و خارج هم رفته‌اند و مکرر راجع به همین موضوع لارستان عرض کردم که این بدبختها دچار قحط وغلا هستند ولی ایشان جواب دادند که برای لارستان هیچ نمی‌شود کاری کرد فقط باید اهالی را کوچ داد از آنجا بجای دیگر فرستاد حالا ملاحظه بفرمائید یک جائی که صد هزار نفر جمعیت دارد بخواهند آنها را کوچ بدهند به کجا بفرستند چطور وسائل زندگی آنها را تأمین نمایند این میزان اطلاعات یک نفر وزیر است حالا وقتی که این کار را بنظر این آقایان وزیران بگذاریم بیش از این نمی‌توانیم ازشان نتیجه بگیریم بنابراین بنده از آقای وزیر کشاورزی استدعا دارم که برنامة برای این کار تهیه فرمائید یک سرمایه کافی برای کلیه کشور معین شود که معلوم باشد هر سال چه بکنند امسال نوبت اصفهان سال دیگر نوبت فارس سال دیگر نوبت کرمان آن برنامه معین شود و از نظر کمیسیون کشاورزی بگذراند وآقایان نمایندگان هم با نظریات واطلاعات محلی که دارندبتوانند پیشنهادات خود را بکنند. واز این راه مابیک نتیجه برسیم.
وزیر کشاورزی ـ ساختمانهای معمولی مطالعات خیلی لازم دارد ووقت زیاد برای اینکه اگر یک کسی یک خانه بسازد ویک آجرش را نگذارد آن خانه خراب نمی‌شود وشاید دویست سال هم بماند ولی در موضوع سد بستن اینطور نیست واگر مختصر سوراخی داشته باشد کنده می‌شود واز بین می‌رود بنابراین ساختمان یک سد مطالعات خیلی زایادی لازم دارد راجع بمقدار آب راجع بحد اکثر فشار آب که از جریان سیل تولید می‌شود نسبت به استقامت زمین باید یک مطالعات دقیقی شود وباین واسطه است که نمی‌شود این کار را با عجله انجام داد بهمین جهت است که در قانون همین ماده پیش بینی شده است که یک عده متخصص استخدام شود که هر کدام مأموریک استان بشوند که آنها هرکدام در قسمت استان خودشان مطالعاتی کنند وبهترین طرق را پیشنها کنند وقتی که این پیشنهاد‌ها تهیه شد ونقشه‌ها تهیه شد بموقع اجرا گذارده می‌شود ویکی از مهندسینکه درنظر گرفته شده است برای فارس است که ازلحاظ کم آبی در مضیقه است والبته تصمیم دولت هم این است که آبیاری آنجا هرچه زودتر اقدام بشود وپیشرفت کند راجع باین پیشنهاد که فرمودند برنامه معین بشود یادر کمیسیون کشاورزی هم معین نشود این عیب دارد برای اینکه فعلاًبعضی ساختمانها که نقشه اش حاضر است اگر ما آنها را شروع کنیم کشور از آن ساختمانها استفاده خواهد کرد وبتدریج سایر ساختمانها که پروژه ماشان تهیه شد آنها را با در نظر گرفتن احتیاجات هر قسمتی اجرا خواهیم کرد ولی اگر بنا بشود از حالا بگوئیم که ما برای ده سال فلان کار راخواهیم کرد چون نقشه‌ها برای ده سال حاضر نیست اینها عملی نیست. راجع باینکه کمیسیون کشاورزی مجلس برنامه هر سال را معین کند اینهم در کمیسیون مطرح شد وبالاخره آقایان اینطور صلاح دانستند که خود دولت معین کند واینطور هم نیست که دولت حقیقتاًبخواهند یک منطقه آباد ویک منطقه خراب باشد دولت با درنظر گرفتن احتیاجات هر محل، کمی آب، احتیاجات مردم آن مناطقی را که بیشتر احتیاج دارد در درجه اول قرار خواهد داد واما برای اینکه خاطر آقای نماینده محترم نسبت به لار آسوده باشد عرض می‌کنم که امسال بذر کاری خوبی آنجا شده ازبذری که برای جنوب فرستاده شده وامیدوارم آن سالهایسختی که می‌فرمایند دیگر سپری شده باشد
رئیس ـ آقای اوحدی.
اوحدی ـ این ماده چهار با تبصره‌ای که زیر آن نوشته شده بعقیده این بنده خوب تنظیم نشده است زیرا جمله اول این ماده موضوع وظیفه بنگاه آبیاری است برای عملی کردن ساختمانهای آبیاری وزه کشی بعنوان الاهم فالاهم واین قسمت اول ماده چهار بالکل مخالف است با تبصرة زیر این ماده که نوشته شده است عملی کردن آن ساختمانها ازحیث تقدم وتأخر برحسب پیشنهاد وزارت کشاورزی وتصویب هیئت وزیران خواهد بود، گویا نویسندة این ماده تبصرة آن درست دقت نکرده است که این مخلفت صریح است، اگر بنگاه موظف است این کار رابکنند به پیشنهاد وزارت کشاورزی وتصویب هیئت وزیران چه مدخلیتی دارد؟ اگر بخواهند با لفظ کار بکنند آن یک موضوعی است ولی اگر می‌خواهند عمل کرده باشند بنده معتقدهستم که این تبصره بالکل باید از بین برود زیرا اگر یک بنگاه مستقا آبیاری جدی هم داشته باشیم وبخواهد ازروی علاقه نسبت باین آب وخاک خدمت بکند همینقدر که بناشد پیشنهاد بوسیله مزارت کشاورزی وهیئت وزیران در کار بیاید بالکل آن کار فلج می‌شود، فرض کنیم بنگاه آبیاری نقشه ساختمان یک محلی را حاضر کرد ودر برج اسفندبخواهد شروعبعمل بکند که آبش برای فروردین واردیبهشت بیک اراضی بنشیند دراسفند پیشنهاد می‌کند بوزارت کشاورزی تا وزارت کشاورزی بخواهد باین پیشنهاد مراجعه بکند وبه هیئت دولت پیشنهاد بکند تصور می‌کنم اصلاً آن آب وخاک وآن نظروآن ترتیبات بالکل از بین می‌رود باین نظر بنده معتقدنیستم که از یکطرف باداره مستقل آبیاری اختیار داده شود واز طرفی این اختیار از او سلب شود باین حهت پیشنهاد می‌کنم آقای وزیر کشاورزی موافقت بفرمایند یا آن دلایلی که تذکردادم این تبصره راازاین ماده خارج بکنند، ملغی بکنند. مطلب دیگر موضوع استخدام متخصصینی است که موضوع دوم این ماده است بنظر بنده مقتضی است این ماده تفکیک شود یعنی دوماده بشود قسمت اول اختیاراتبنگاه آبیاری وقسمت دوم مربوط بخود وزارت کشاورزی باشد زیرا بنگاه آبیاری حق ندارد متخصصینی برای چاه آرتزین یا جای دیگر از خارجه استخدام بکند اگر مقصود از مستخدم مستخدمین داخلی است آن یک امری است علیحده ممکن است باو اختیار داده شود ولی اگر ما محتاج شدیم بموجب این ماده بیک متخصص خارجی برای احداث چاه آرتزین البته بایستی این اختیار با خود وزارت کشاورزی باشد نه با اداره آبیاری باین حهت عرض کردم که این ماده تفکیک شود قسمت اول مربوط باداره آبیاری وقسمت دوم مربوط به وزارت کشاورزی.
رئیس ـ آقای رضوی
رضوی ـ عرض کنم در یک قانونی که مطرح می‌شود هر دفعه نمی‌شود تصور کرد که مجالی برای بحث وگفتگو هست ویک نظرهائی که پیدا می‌شود در یک وقتی مجدداً انسان بتواند آنهارا اظهار کند. دراین ماده بنده دیدم که نوشته شده بود پروژه هائی که وزارت کشاورزی تهیه کرده است اینها را اختیار دارد رویش اقدام وعمل کند وبا این عبارت مثل اینکه یک حق تقدمی از برای پروژه‌های موجود گذاشته‌اند والبته وضعیت آبیاریکه تا بحال در کشور شده یک سابقه خوبی نداشته نه از نظر کیفیت عمل بلکه از نظر محل آن برای اینکه با وجود اینکه راجع به قسمت‌های جنوب مکرر مذاکره شد که احتیاج زیادتری به آبیاری دارد معذلک که اغلب اقداماتی که از حیث سد بندی یا غیر آن انجام گرفته است در جاهائی شده است که اغلب آب زیاد داشته بنده که هیچ نقشه‌ای رااطلاع ندارم که آماده باشد ومتعلق باشد بآن نواحی که آب کافی ندارد، بطور کلی موقعی که دراین کار می‌خواهیم وارد بشویم باید دردرجه اول آن جاهائی که محتاج تر هستند در نظر بگیریم ومحل تردید هم هست که دراین قسمت فلات ایران مرکز وجنوب آن محتاج تر است بآب بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم که این پروژه‌ها راممکن است مقرر بفرمایند در کمیسیون بیاورند ببینیم برای کجا است، اگر جا هائی است که ضرورت فعلی اقتضای اقدام کافی در آن می‌کند کهالبته کمیسیون هم موافقت خواهد کرد ولی اگر برای یک جاهائی است که دیر شدنش موجب نمی‌شود که مردم از تشنگی بمیرند در این صورت دیگر ضرورتی ندارد، البته در قسمت فارس بطور کافی آقای آزادی بیان فرمودند ولی چیزی که هست در آنجا نیازمندی آب خیلی بیشتر از این مقداری است که بعرض آقای کشاورزی رسیده است مثالی که آقای آزادی زدند راجع بوضع لارستان بود که لارستان که یک ناحیه گرمسیری ودر آخرین نقطه جنوبی کشور ماست البته اگر در راه دور بودهاست ومأمورین اطلاع کافی از آن نداشته‌اند محل تعجب نیست ولی بنده مثل می‌زنم محلی را که در مرز فارس قرارگرفته وآن آباده است دراینجا آقایانی که به شیراز رفته‌اند میانه لار وایزدخواست دیده‌اند که زمینهای زیادیوجود دارد واگر مختصر آبی فراهم بشود شاید خود این قسمت صحرا بتواند حاصل ونتیجه خوبی بدهد که نصف آذوقه ایران را تأمین بکند ویا لااقل برای فارس تنها ولی معذلک تا کنون کوچکترین اقدامی برای این صحرا نشده است خود اهالی آباده مکرر بوسیله بنده وغیر بنده از وزارت کشاورزی تقاضا کردهاند که چون شهر آباده آب کافی ندارد واز چاه تنها استفاده می‌کند یک فکری برای آب آنجا بشود معذلک هیچ فکری ونقشه‌ای تهیه نکرده‌اند بطوری که خود اهالی آنجا مجبور شدند رفته‌اند ویک نگاه هائی باطراف کردهاند ویک پروژه هائی تهیه کردهاند وفرستاده‌اند وهنوز هم تکلیفش معلوم نشده از این جهت بنده فقط منظورم این بود که در صورتی که بناست بنگاه ابیاری کاربکند مقتضی است که نقاطی را که بیشتر احتیاج دارد مقدم بدارند.
شهدوست ـ همه جا احتیاج دارند.
رئیس ـ پیشنهاد آقای هاشمی.
بنده پس از جمله پیشنهاد وزارت کشاورزی در تبصره جمله مطابق احتیاج واستعداد هر محل را پیشنهاد می‌کنم.
رئیس ـ ملاحظه بفرمائید آقایان با اینکه میل دارند که این لایحه زودتر بگذرد ولی صحبتهائی می‌شود که البته یک قدری اسباب معطلی می‌شود در صورتیکه آقایان راجع باین مطالب پیشنهاداتی دارند بهتر این است که پیشنهادات خودشان را بدهند چون شور اول است می‌رود بکمیسیون ومطالبی که دارند در آنجا بفرمایند که زودتر این کارانجام بشود در جلسه گذشته دو ماده خوانده شد حالا هم تقریباً یکساعت از وقت گذشته فقط دو ماده خوانده شده است.
ماده ۵ ـ هر موقع که اشخاص یا مالکین بخواهند در نقطةبعملیات آبیاری یا زه کشی یا سدسازی وامثالآن به هزینه خود اقدام کنند می‌توانند از بنگاه آبیاری تقاضای کمک فنی نمایند بنگاه مزبور موظف است بوسیله متخصصین خود محل منظور را معاینه واز لحاظ امکان فنی مورد برسی مقدماتی قرار داده وهزینه تقریبی آنرا نیز تعیین وبه داوطلبان مراتب را اطلاع دهد تا سرمایه لازم را پرداخته یا تعهد نمایند ودر صورتیکه کار باید بوسیلة شرکتی انجام شود شرکت آنرا نیز تأسیس نمایند پساز انکه این اقدامات بعمل آمد وشرکت تأسیس وسرمایه فراهم شد بنگاه آبیاری موظف خواهد بود بهزینه خود نقشه برداری کامل وتهیه طرح‌های لازمه ودفاترفنی را انجام داده وبرایگان بشخص یا شرکتی که تعهد انجام عمل رانموده واگذار نماید.
رئیس ـ ماده ششم.
ماده ۶ ـ بنگاه مستقل آبیاری می‌تواند بهاء آب زمین هائی که براثر عمایات آبیاری وزه کشی مشروب می‌شوند طبق ارزش وقیمت معمول درهر محل بارعایت حال کشاورزان دریافت نماید در مواردی که ازاب برای مشروب کردن شهرها یا کارهای غیر زراعتی از قبیل آسیاب وآبدنگوتولید نیروی برق وغیره استفاده شود بهاء آب به تراضی بنگاه آبیاریومصرف کننده تعیینووصول خواهد شد.
رئیس ـ ماده هفتم.
ماده ۷ ـ در آمد حاصل از تأسیسات آبیاری برای توسعه آبیاری کشور اختصاص داده شده از حیث جمع وخرج وعلاوه براعتبارمصوب در این قانون در بودجهع هر سال منظور خواهد گردید ودر خاتمه مدت ده سال آنچه ازاین حساب بابت اصل سرمایه یادر آمدهای سنواتی باقی بماند برای توسعه آبیاری وزه کشی بطریق مذکور در ماده ۲ به بنگاه مستقل آبیریپرداخته خواهد شد.
رئیس ـ ماده هشتم.
ماده ۸ ـ از در آمدهر گونه عملیات آبیاری وزه کشی که بطریق مذکور در ماده ۶ وصول بشود برای اصلاح وترفیه زندگانی رعایاخاصه امور بهداشت وفرهنگی آنهاواصلاحات کشاورزی در همان حوزه بمصرف خواهد رسید وزارتخانه‌های مربوط ترتیب اجرای این عمل را بابنگاه آبیاری خواهند داد.
مخبر ـ کمیسیون ـ (آقای افشار) اینجا در طبع این ماده یک اشتباهی در مطبعبه رخ داده است چون بترتیبی که از کمیسیون گذشت نوشته شده بود ده درصد از در آمد هر گونه عملیات آبیاری صرف ترفیه زندگانی رعایا می‌شود وبقیه یعنی نود درصدش عاید بنگاه آبیاری می‌شود ولی اینجا طوری نوشته شده که معلوم می‌شود تمام در آمد آبیاری خرج اصلاح حال برزگران می‌شود این اشتباه باید اصلاح شود.
رئیس ـ در شور دوم اصلاح کنید ماده نهم:
ماده نهم ـ بنگاه مستقل آبیاری مکلف است برای انجام عملیات آبیاری یا زه کشی شرکتهائی تشکیل دهد که سرمایه آنها را یا تماماًبنگاه پرداخته یا باشرکت مالکین وبا آنکهکلیه سهام آنها از طرف مالکین تأمین گردد. ولی چنانچه پس از خاتمه عمل مالکین یا اشخاص دیگری حاضر باشند که تمام یا قسمتی از سهام دولت را خریداری نماینده بنگاه آبیاری مجاز است با تصویب هیئت وزیران سهام خود رابمصرف فروش برساند ومبلغ حاصله از فروش سهام را نیز طبق ماده هفت برای امور آبیاری تخصیص دهد. در خرید شهام مالکینی که از آب استفاده می‌کنند حق تقدم خواهند داشت وهمچنین بالعکس بنگاه آبیاری می‌تواند سهام شرکاء دیگر را با رضایت آنها از محل اعتبارات آبیاری خریداری نماید. نظر باینکه منظوراز تأسیس این قبیل شرکتها توسعه کشاورزی در کشور می‌باشد بهاء آبی که از طرف شرکتها باید وصول شود طبق ماده ۶ توسط بنگاه آبیاری تعیین وشرکتها بهیچوجه حق تجاوز از آن میزان را نخواهند داشت.
رئیس ـ ماده دهم.
ماده۱۰ ـ نظارت در کلیه امور آبیاری کشور از قبیل تأسیسات آبیاری ـ ساختمانها تقسیم آب رود خانه هاوانهار عمومی وآب بند آنها واستخرهای عمومی که آب آنها بمصرف زراعت می‌رسد بعهده بنگاه آبیاری است.
رئیس ـ ماده یازدهم:
ماده ۱۱ ـ برای حسن جریان وتنظیم وتقسیم آبهای ونگاهداری سدها ومخزن‌ها وانهار عمومی وآب بند آنها واستخرها وقنواتی که صاحبان متعدد دارند وغیره بنگاه آبیاری مجازاست هیئت هائی ازمالکین وحقآبه برها تشکیل دهد وصندوقهای مخصوصی برای تأمین این منظور ایجاد نماید. کلیه مالکین وحق آبه برها موظف خواهند بود به نسبت آبی که از آن استفاده می‌کنند یا مالک هستند سالیانه مبلغی بمیزانی کهبه تشخیص بنگاه آبیاری واین هیئت‌ها معین خواهد شد به صندوق مزبور بپردازند تا درمورد لزوم طبق تشخیص بنگاه آبیاری وتحت نظر خود هیئت‌ها توسط مأمورین فنی آن بنگاه بمصرف مرمت سدها وانهار وساختمان مقسم‌ها وتعمیر قنوات وغیره برسد پرداخت هر هزینه از این محل جز برای انجام منظور مذکور در این ماده ممنوع است عوایدی که ازاین بابت از املاک حاصل می‌شود صرفاًصرف مرمت منابع آبیاری همان املاک خواهد بود.
رئیس ـ آقای حمزه تاش.
حمزه تاش ـ در ماده ده وهمچنین در ماده یازده اختیاراتی می‌خواهد بنگاه آبیاری نسبت به آب بندانها واین همیشه معمول بوده است یک دهی خودش یک آب بندانی داشته در موقع هم تقسیم می‌کند برای مزارع خودش بنده احتیاجی نمی‌بینم که این قسمت را تحت اختیار بنگاه آبیاری بگذارند لذا بنده تمنی می‌کنم که این جمله آب بندهای مالکین جزءحذف شود
وزیر کشاورزی ـ البته منظور ما ازاین لغت آب بندان در ماده ده آب بندانهائی است که جنبة عمومی دارد وبین چندین ملک مشترک است بنظر بنده مانعی ندارد که اینجا باشد چون درماده یازده گفتیم که راجع به عمران این قبیل آب بندانها مالکین باید اقدام بکنند وهیچ تأثیری ندارد که این باشد در آنجا یا نباشد ضرری ندارد وبا اینکه بنویسیم اگر در آب بندهای خصوصی اگر مالک کار خودش را بکند ما دخالتی نداریم.
رئیس ـ آقای حمزه تاش.
حمزه تاش ـ یک دهی است که ممکن است پنج شریک داشته باشد آب دنگ اینها خودشان بین خودشان تقسیم می‌کنند اگر بنا باشد دست مأمورین باشد حتماً دچار اشکال می‌شود واسباب زحمت مردم می‌شود این است که استدعا کردم وآقایان دیگر هم علاقه دارند ونظر دارند دراین قسمت ملکی که چند مالک خرده دارد وشرکت دارند ومخصوص آنها است بنگاه دخالتی در قسمت آبیاری نداشته باشد در کمیسیون هم ممکن است بنده توضیحاتش را عرض کنم.
وزیرکشاورزی ـ در کمیسیون بفرمائید مانعی ندارد.
رئیس ـ آقای هاشمی.
هاشمی ـ این قانون بیکی از موارد حساسش رسیده که همین ماده باشد. چنانکه در چند روز پیش عرض کردم یکی ازعلل بزرگ خرابی املاک ایران این قسمت است که بین خرده مالکین یک مقسوم یا مشاع، که یک عده خرده مالک دارد برفرض یکی دو نفر مایل بعمران وآبادی وازدیاد آب قنات وکاریز باشند سایر مالکین حاضر نمی‌شوند توجه میفرمائید عرض کردم یکی از مواد بسیار حساس این قانون همین ماده است هرچه آقایان اظهار کردند نسبت بهر قسمتی از قسمتها که اطلاع داشتند صحیح است اما یک قسمت مهمی از مملکت علت خرابی املاکش این است که بنده عرض می‌کنم فلان ملکی که درسابق میدانیم چه اندازه از احتیاج خودش زیادتر حاصل میداده است در نتیجةاینکه در دست یک عده خرده مالکافتاده اکثریت آنها حاضر نمی‌شوند وجهی بدهند برای آبیاری وبرای اینکه این ملک واین کاریز واین رقبه برگردد بروزاولش مخصوصاً در قسمت اوقاف حیلی زیاد داریم ازاین قبیل که نه حاضرمیشوند وجهی بدهند نه کمک مالی می‌کنند نه کمک رجال می‌کنند که بهمین منوال افتاده است ودفعه پیش هم این را عرض کردم یکی از علل مهم این است این را چه می‌کنند؟ دراین ماده یک راهی پیدا کنید برای اینکه یک نفر ممکن است سدراه آبادی بشود مثلاً یک ملک پنجاه مالک دارد وجود یک نفر ملکی راکه در سال پانصد خروار غله خیز داشته است دیده‌ایم مانع آبادی شده است برای این موضوع یک فکری بفرمایند که شاید از این نوع املاک خیلی در ایران زیاد باشد.
رئیس ـ آقای انوار.
انوارـ بنده خواستم در این جا این کلمه و غیره را عرض کنم معنی ندارد و ثانیاً عقیده ندارم که مالکینی که صاحب قنوات هستند ریش اینها را گرفتار کنند بنده خواستم عرض کنم که اصلاً مالکین را وارد این موضوع نکنند و در کار مالکین داخل نشوید و کلمه غیره هم معنی ندارد.
وزیر کشاورزی ـ اگر مالکین کار خودشان را بکنند که ما دخالتی نمی‌کنیم ولی اگر کار خودشان را نکنند البته باید دولت دخالت بکند
رئیس ـ ماده ۱۲.
ماده ۱۲ ـ در صورتیکه مالکی تا دو ماه از اختار بنگاه آبیاری از پرداخت سهمیة مذکور در ماده ۱۱ استنکاف نماید بنگاه آبیاری مجاز است از اعتبارات آبیاری سهمیة او را به بصندوق پرداخته و مبلغ پرداختی را بانضمام سود قانونی استیفا کند.
رئیس ـ ماده ۱۳.
ماده ۱۳ ـ نسبت به قنوات دائر و بائری که صاحبان متعدد دارند در مواردی که دایر کردن یک قنات بائر و یا تنقیه یا ازدیاد آب یک قنات دائری ضرورت پیدا نماید به محض تقاضای مالک یا مالکین یک چهارم آب قنات بنگاه آبیاری باید در صدد بازجوئی بر آمده.
اولاً ـ تشخیص دهد که عملیات مورد تقاضا لازم یا مفید می‌باشد.
ثانیاً ـ معین کند که اقدام بآن از لحاظ فنی ممکن بوده و از این حیث مانع قانونی هم ندارد. سپس مراتب را به مالکین عمده کتباً و بوسیله درج در روزنامه‌های کثیرالانتشار و الصاق اعلان در محل بخرده مالکین اخطار نماید مالکین نامبرده موظف هستند در مدتی که کارشناس معین می‌کند و در هر صورت از دو ماه از تاریخ اخطار تجاوز نخواهد کرد نسبت به عمران قنات خود اقدام نمایند چنانکه یک یا چند نفر از آنها نتوانند یا نخواهند در ظرف مدت مزبور در قنوات خود اقدام به کار کنند بنگاه آبیاری مکلف است که بلافاصله کار قنوات مزبور را به شریک یا شرکائی که تقاضا نمودهاند واگذار کرده و خود نسبت به کار آن نظارت نماید. و سهمی ممتنعین را از اعتبارات ابیاری بپردازد و پس از انجام کار طلب خود را بانضمام سود قانونی از ممتنعین مطالبه و دریافت دارد.
در صورت تخلف برای هر ماه تأخیر صدی یک از مجموع مطالبات نامبرده جریمه تعلق خواهد گرفت و چنان که تا قبل از بدست آمدن اولین محصول ممتنع حاضر به پرداخت دین خود نشود بنگاه آبیاری مجاز خواهد بود در رأس اولین محصول و محصول‌های بعدی عین جنس را که بنرخ رسمی تسعیر می‌شود بابت مجموع طلب خود به اضافة هزینه که به آن تعلق می‌گیرد مستقیماً یا بوسیله مقامات صلاحیت دار دریافت دارد. تبصره ـ نسبت به درآمد حاصل از این قبیل موارد نیز طبق مادة ۷ عمل خواهد شد.
مخبر ـ عرض کنم یک قسمت از این ماده در کمیسیون دادگستری یک مختصر اصلاحی بعمل آمد که این را ملاحظه نفرمودید و آن عبارات از این است که: معین کند که اقدام بآن از لحاظ فنی ممکن بوده و مزاحم قنوات دیگر نمی‌باشد.
طوسی ـ این را بنده خواندم سایر آقایان هم توجه فرمودند
رئیس ـ پیشنهادات بکمیسیون مراجعه می‌شود ماده ۱۴ ماده ۱۴ ـ بوزارت دارائی و کشاورزی اجازه داده می‌شود مقررات مخصوص مالی و کارگزینی که کاملاً تسریع جریان ساختمانی و سایر کارهای مربوط به اجرای این قانون را بسهل ترین طرق و ضمناً حسن انجام عمل را هم تأمین نماید تهیه و بموقع اجرا گذارند.
رئیس ـ آقای انوار
انوارـ در این ماده نوشته شده است (بوزارت دارائی و کشاورزی اجازه داده می‌شود مقررات مخصوص مالی و کارگزینی که کاملاً تسریع جریان ساختمانی و سایر کارهای مربوط به اجرای این قانون را بسهل ترین طرق و ضمناً حسن انجام عمل را هم تأمین نماید تهیه و بموقع اجرا گذارند) این را بنده عقیده ندارم این مقررات یک حدی لازم دارد و باید در این قانون معین شود که این بنگاه مستقلچقدر پول لازم دارد و چه اشخاصی را در نظر گرفته‌اند برای تهیة این مقررات این را معین کنند.
رئیس ـ آقای مخبر.
مخبر ـ (آقای افشار) ـ اگر درست توجه فرموده باشند در ماده ۲ این قانون میزان معین شده سالی ۴۵ میلیون ریال در ماده ۳ اجازه داده می‌شود که هر مبلغی که در سال اول دوم کار بمصرف نرسید و باقی مانده آن باقیمانده را می‌توانند در سال بعد مصرف بکنند. البته این دو ماده تطبیق نمی‌کند نمی‌کنند با مقررات بودجه و سایر قوانین محاسباتی بواسطه همین قانون که مقررات آبیاری را اجازه می‌دهد که بر طبق ماده ۲ و۳ عمل بکنند. لذا یک اجازه اضافی لازم دارد که وزارت دارائی هم از نظر محاسباتی در آتیه اجرایمقررات ماده ۲ و۳ را اشکال نکنند از این نظر است که این مقررات با نظر نماینده وزارت دارائی وضع می‌شود و چون مبلغ مخصوص دیگری تخصیص داده نشده است احتیاجی نیست که مبلغ معین را تخصیص دهیم.
رئیس ـ ماده ۱۵.
ماده ۱۵ ـ وزارت کشاورزی آئین نامه‌های مربوط باین قانون را تا دو ماه تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران بلافاصله بموقع اجرا خواهد گذاشت.
رئیس ـ آقای منشور
منشور ـ عرض کنم در این قانون می‌نویسد (آئین نامه‌های مربوطه) بنده خواستم توضیح بدهند که مقصود از این آئین نامه‌ها چیست و چرا آئین نامه‌ها متعدد است و ضمناً در این جا توضیح بفرمایند که چه موادی و مقرراتی در نظر دارند بگذارند که مخالفتی از این حیث با قانون نداشته باشد.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به تصویب به ورود در شور دوم موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
وزیر بازرگانی و پیشه و هنر ـ بنده یک لایحه مختصری بود که چندین بار از آقایان نمایندگان استدعا کردم اگر اجازه بفرمایند چیز مختصری است مطرح شود (صحیح است)
ـ طرح و تصویب لایحه اجازه خرید عمارات تعاونی مصرف از طرف وزارت بازرگانی و پیشه و هنر
[ ۳ـ طرح و تصویب لایحه اجازه خرید عمارات تعاونی مصرف از طرف وزارت بازرگانی و پیشه و هنر ]
رئیس ـ گزارش کمیسیون بودجه باطلاع آقایان می‌رسد.
کمیسیون بودجه لایحه شماره ۱۳۱۵۹ دولت راجع باجازه خرید عمارت تعاونی و مصرف بوزارت بازرگانی و پیشه و هنر را مطرح نموده با اظهار موافقت اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید. مخبر کمیسیون بودجه. اعتبار
رئیس ـ ماده واحده خوانده می‌شود.
ماده واحده ـ وزارت بازرگانی و پیشه و هنر مجاز است عمارت تعاونی مصرف واقعه در خیابان فردوسی را بمبلغ ۳۵۳۷۳۲۰۲/۷۵ریال از بانک ملی خریداری نموده و بهای آنرا با بهره صدی هفت در ظرف سنوات ۱۳۲۲ و ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ ضمن بودجه خود منظور و در وجه بانک نامبرده بپردازند تقدیم و تصویب آنرا خواستار است.
رئیس ـ آقای امیر تیمور
امیر تیمور ـ بنده در کمیسیون بودجه هم با این لایحه موافقت کردم و آقای وزیر پیشه و هنر هم مستحصر هستند و تشریف داشتند. این عمارتی را که ما اجازه می‌دهیم به وزارت پیشه و هنر فروخته شود یکی از بهترین بناهائی است که اخیراً در پایتخت ساخته شده و آماده و پرداخته است که امروز تقدیم آقای هژیر خواهد شد. آنچه که بنده مطلع شدم این بنا ه این عظمت که ساخته شده است این برای آن شرکت تعاونی مصرف بوده و از نظر احتیاجات آنها یک ساختمانهای مخصوصی ساخته شده که اگر ما بخواهیم این ساختمانهای مخصوص را بصورت اداره در بیاوریم. حقیقتاً این بنای با این عظمت معیوب و خراب می‌شود. بنده خودم ندیدم آنجا را ولی به بنده اطلاع دادند که چون آن بنا را برای مصرف شرکت تعاون مصرف ساخته‌اند و باین منظور و مقصود ساخته شده است این است که دارای یک چیزهای فنی است که بدرد کارهای دیگر مخصوصاً کارهای اداری شاید زیاد نخورد و اگر بخواهند اطاقها شان را تغییر و تبدیل بدهند واقعاً بنا از بین می‌رود و حالا می‌خواهیم که این را در نظر داشته باشند که بنایش را دست نزنند که هر موقعی خواستند همان شرکت را تأسیس کنند در این بنا زیاد دخل و تصرفی نشد که ممکن است دو مرتبه به منظوریکه این بنا ساخته شده است برگردد.
وزیرپیشه و هنر و بازرگانی ـ برای اینکه خاطر آقایان نمایندگان محترم بهتر مسبوق باشد خواستم استفاده کنم از فرمایشات اقای امیر تیمور و توضیح مختصری عرض کرده باشم. آنچه که فرمودند البته صحیح است یعنی این بنا از روز اول برای اداره ساخته نشده بود بنائی بود که برای شرکت تعاونی مصرف ساخته شده بود پولش را هم البته بانک ملی پرداخته ولی چون مربوط بکاری نبود که متعلق به بانک باشد علی ای حال پولش را بانک به حساب دولت گذاشته بودند و البته کاملاً این بنا برای کار اداره آماده نیست ولی دو مطلب ما را وادار کرد که این پیشنهاد را خدمت آقایان تقدیم کنم یکی این است که در تهران و سایر جاها بنای اجاره برای اداره اصلاً ساخته نشده است هر جا که ما بخواهیم برویم مثل اینجا خواهد بود یک نکتة دیگر این است که البته این عملی که در اینجا خواهد شد همینطور که آقای امیر تیمور یاد آوری فرمودند و کاملاً صحیح است هیچ عملی نخواهد شد که بکلی وضع بنا را خراب کند فقط یک تیغه بندی هائی خواهد شد که بتوانند اعضاء آن کارشان را بکنند و فعلاً که این بنا ساخته شده اگر ادارات بخواهند ازش استفاده کنند از یک حیث مناسب تر از همه وزارت بازرگانی است زیرا بطوریکه آقایان اطلاع دارند یکی از کارهای وزارت بازرگانی تأسیس نمایشگاه است که هر سال دائر می‌شد آن محلی که سابقاً برای نمایشگاه بود بالفعل اختصاص به بانک کشاورزی داده شده است و وزارت بازرگانی جائی ندارد و بخصوص اینجا که دارای دکان و جای نشان دادن امتعه ساخته شده است کاملاً ممکن است این استفاده را کرد بنابراین پولش را اولاً بانک ملی گذارده است به حساب دولت و چیزی نیست که تحمیل تازه باشد و بعد از آنکه وسیله پیدا شد و پولش هم بود و وسائلی که از خارجه باید بیاید فراهم شده بود وزارت بازرگانی جای دیگر خواهد ساخت آنوقت البته خواهیم دید که این محل برای چه کاری مناسب تر خواهد بود بنابراین اگر موافقت بفرمائید با این ترتیب پا به پای اعتبار است و چیزی نیست.
(جمعی از نمایندگان مخالفی ندارد)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بماده واحده دولت موافقین ورقه سفید می‌دهند.
(اخذ آراء بعمل آمد۷۲ورقه سفید شماره شد)
رئیس ـ عده حاضر درموقع رأی ۹۹نفرلایحه با اکثریت ۷۲ رأی تصویب شد.
ـ طرح وتصویب لایحه استخدام فارغ التحصیلهای دانشکده‌های کشاورزی
[۴ـ طرح وتصویب لایحه استخدام فارغ التحصیلهای دانشکده‌های کشاورزی ]
رئیس ـ گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه لایحه شماره ۲۷۲۸۱ دولت راجع بفارغ التحصیلهای دانشکده ودبیرستانهای کشاورزی را باحضور آقای وزیر کشاورزی مطرح نموده وبا اصلاحی بشرحزیر تصویب نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
ماده واحده ـمجلس شورای ملی بوزارت کشاورزی اجازه می‌دهد که از صرفه جوئی اعتبار ماده ۳ بودجه سال جاری آن وزارت خانه فارغ التحصیلهای دانشکده‌ها ودبیرستانهای کشاورزی ودامپزشکی را استخدام وحقوق آنها را از همان محل تأمین نماید.
رئیس ـ آقای انوار.
انوار ـ عرضی که می‌کنم در این موضوع اول آقای امیر تیمور در کمیسیون بودجه فرمودند ودر کمیسیون هم جواب صحیح داده نشد حالا بنده باز تذکر می‌دهم گرچه اکثریت هم رأی می‌دهد لکن موضوع این است که ما اینهمه مخارج فرهنگ می‌کنیم ومدارس تشکیل می‌دهیم یک مدرسه وقتی که فارغ التحصیا شد فارغالتحصیلهایش را بدولت می‌دهد ولی گفتیم که مدارس کشاورزی عملی است غیر اراین است؟ درست است یا نه؟ لیسانسیه یا دکتری که از آن مدرسه در آمد دیگر نباید یک باری برای مملکت باشد آقا یک فکری برای این کار بکنید. ما یک مدرسه طب داریم ودکتر از آنجا بیرون می‌آید البته مدرسه طب خیلی مدرسه خوبی است وبرای مملکت لازم است وبدردمملکت می‌خورد ولی مدرسه کشاورزی بعقیدة من بهتر است برای اینکه شاگرد عملی از آن جا بیرون بیاید که ازنظر معلوماتی که در آنجا درس می‌خواند که موضوع کشاورزی است علمی است وهم از نظر برای مملکت مفید است ولیی بشرط اینکه دیگر سرباز جامعه ودولت نشوند فلانی رفته است درمدرسه کشاورزی تحصیل کرده است عمل یاد گرفته است خوب زمین بهش بدهید برود عمل کندودیگر یک باری براین مملکت تحمیل نکنید این را تصدیق بفرمائید .... این را بنده برسیبیل اجمال عرض می‌کنم چون حالم خوش نیست خیلی هم آقای وزیر خوشش می‌آید که حالم خوش نیست ولی ما باید یک فکری بکنیم که وقتی اینها از این مدارس که کارشان عمل است بیرون می‌آیند دیگر سر بار دولت وکل برجامعه وملت نشوند یک باره آنها را آزاد کنید وبگذارید خودشان بروند اگر اطلاعات دارند، دکتر هستند، تحصیل کردهاند فلاحت کنند ومردم را هم به معلومات خودشان آشنا کنند ونباید دیگر آنها بروند در وزارت خانه در پشت میز به نشینند.
وزیر کشاورزی ـ بنده با فرمایشات آقای انوار کاملاً موافقم ولی این محصلین که دراین دانشکده هستند وقتی مه وارد می‌شوند یک تعهدی میسپارند که اگر دولت خدمتی رجوع کرد مجبورند برای یک مدت معینی در خدمت دولت باشند وما چون احتیاج بوجود آنها داریم باید استخدامشان کنیم. یک عده‌ای هم اصلاً حاضر شدهاند که تمام هزینه‌ای که در مدت تحصیل دولت برای آنها داده است عیناً پس بدهند و آزاد بشوند ودر املاک خودشان یا دیگران کار بکنندومتأسفانه امروز وضع استخدام طوری است که اغلبشان مایل هستند که بروند و وارد خدمت نشوند چنانکه در نقاط جنوب یک گرفتاری هائی برای ما پیدا شده است که مأمورین کشاورزی ترک خدمت می‌کنند وفعلاً ما بوجود این فارغ التحصیل‌ها احتیاج داریم که پیشنهاد کرده‌ایم این لایحه در مجلس تصویب شود.
رئیس ـآقای امیر تیمورفرمایشی دارید؟
امیرتیمورـ بلی نظر بنده را بطور اجمال نماینده محترم آقای انوار بیان فرمودند. یکی از بهترین مؤسسات معارفی ما مدرسه کشاورزی است. اینکه عرض کردم بهترین مؤسسات ازاین حهت است که هم ازنقطه نظر تعلیماتی که در آنجا تحصیل می‌کنند که موضوع کشاورزی است وهم ازحهت اینکه ما مایل بودیم وحالا هم عقیده داریم که محصلینی که ازاین مدرسه خارج شوند دیگر سرباز جامعه ودولت ووزارت خانه‌ها نباشند اینها بتوانند بروند برای خودشان عقب شغل آزاد ویک عناصری از آنجا بیرون بیاید که خودشان با بازوی خودشان بتوانند کار بکنند واز پرتووجودآنها هم کشور استفاده بکند وآنها در حکم یکمربیانی ومعلمینی باشند که در تمام نقاط کشور پراکنده بشوند وبتوانند امور کشاورزی ما را بصورت جدید در بیاورند اگر بنا باشد از این مدرسه عده‌ای که می‌آیند آنها راهم وزارت کشاورزی استخدام کند وببرد پشت میز وزارت کشاورزی بنشاند اولاًنقض غرض است ثانیاًیک وجود هائی که در صحاری ایران در مزارع ایران درنقاط حاصلخیز ایران اظهار وجود می‌کنند اینها را باین ترتیب یک اشخاص پشت میز نشینی بار می‌آورند که هیچگونه نتیجه ندارد. بنده بطور مفصل در کمیسیون نظر خودم را بعرض کمیسیون وباطلاع آقای وزیر کشاورزی رساندم در اینجا بحث زیادی نمی‌کنم. حالا همالبته لایحه تصویب می‌شود منظور این است که برای آتیه در نظر داشته باشند که این محصلین بطور آزاد تسلیم جامعه شوند که خودشان بروند پی مشاغل آزاد نه اینکه بردولت شوند ویک عضوی براعضای دولت اضافه شود این رویه خوبی نیست خوب است اینها را بگذارند که آزادانه کشور وارد جامعه شوند واز وجودشان آزادانه کشور استفاده کند.
رئیس ـ آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری ـ بنده موافقم باتأئید نظریات آقای امیر تیمور ولی چون اشخاصی که از دانشکده کشاورزی بیرون می‌آیند هنوز عده شان بقر کفایت نیست ازاین حهت بااینکه اینها بواسطه نوع تحصیلاتشان یک وجود‌های مفیدی هستند که خودشان مستقلا می‌توانند کار کنند ولی چون وزارت کشاورزی بوجود آنها احتیاج دارد (نه از نقطه نظر اینکهتحمیل می‌شوند به دولت) بلکه از نظر اینکه وزارت کشاورزی یک وزارت خانه تازه ایست بایستی بوسیلة این اشخاص که از دانشکده کشاورزی بیرون می‌آیند طرز زراعت را باآلات وادوات جدید به کشاورزان تعلیم بدهند واینها را که ترتیب کرده است که باآنها خدمتی به کشاورزی کرده باشد ازاین جهت است که وزارت کشاورزی آنها را استخدام می‌کند.
رئیس ـ آقای ثقة الاسلامی.
ثقةالاسلام ـ موافقم.
رئیس ـ آقای دکتر شنگ.
دکتر سنگ ـ موافقم.
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ موافقین با این لایحه ورقه سقید می‌دهند.
(اخذ آراء بعمل آمده شصت وچهار ورقه سفید ویک ورقه کبود شمرده شد)
رئیس ـ عده حاضر درموقع اعلام رأی ۱۰۱با کثریت ۶۴ رأی تصویب شد.
رئیس ـ برای اعضاء دیوان محاسبات که درجلسه گذشته اخذ رأی شد آراء استخراج شد وبیست وچهار نفر اکثریت داشته‌اند وچند نفردیگر اکثریت نداشته‌اند بایستی تجدید رأی شود.
چند نفر ازنمایندگان ـ در جلسه بعد.
رئیس ـ در جلسه دیگر برای عدة که انتخاب نشده‌اند تجدید رأی می‌شود (صحیح است)
ـ تصویب دو فقره مرخصی
[ ۵ ـ تصویب دو فقره مرخصی ]
رئیس ـ ذو فقره گزارش ازکمیسیون عرایض ومرخصی رسیده است: گزارش مرخصی آقای اقبال:
آقای اقبال برای انجام امور ضروری محلی در خواست دو ماه مرخصی از تاریخ حرکت نمودهاند وبا اداله‌ای که درکمیسیون نسبت بلزوم مسافرت خود اقامه نمودند کمیسیون عرایض ومرخصی با در خواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای اقبال برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای جلالی:
آقای جلالی درخواست یکماه مرخصی از تاریخ ۲۰ بهمن ماه ۱۳۲۱ نمودهاند ومورد موافقت کمیسیون عرایض ومرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای جلالی برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد.
ـ موقع ودستور جلسه آتیه. ختم جلسه
[ ۶ ـ موقع ودستور جلسه آتیه. ختم جلسه ]
رئیس ـ اگراجازه می فرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است)
جلسه آتیه روز پنج شنبه ۱۵ بهمن ماه سه ساعت ونیم پیش از ظهر دستور هم لوایح موجوده
(مجلس ده دقیقه بعداز ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری