مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ اردیبهشت ۱۳۰۷ نشست ۲۳۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۳۷
صورت مشروح مجلس سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۰ ذیقعده‌الحرام ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-تصویب مرخصی آقایان نجومی- مولوی- شیروانی- سلطان محمد خان عامری
۲- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اضافه حقوق دکتر گراندل رئیس انستیتو پاستور و تصویب آن
۳- مذاکره نسبت به لایحه تعرفه گمرکی و اجازه انعقاد قرارداهای گمرکی
۴- قانون یکهزار تومان اضافه مقرری دکتر گراندل مدیر موسسه پاستور
(مجلس دو ساعت و سه ربع قبل از ظهر بر پاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس یکشنبه ۹ اردیبهشت را آقای دولتشاهی قرائب نمودند)
غائبین با اجاز جلسه قبل
آقایان: ذواقدر ـ خطیبی ـ نگهبان ـ حیدری مکری ـ ارباب کیخسرو شاهرخ ـ جهانشاهی ـ اسکندری
غائبین بی اجازه جلسه قبل
آقایان: اسدی ـ اعظمی ـ قوام شیرازی ـ حاج حسن آقا ملک ـ سید حسین آقایان ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحسین ملک.
دیر آمدگان با اجازه
آقایان: امام جمعةشیراز ـ دشتی ـ شریعت زاده ـ دهستانی ـ میرزا ابراهیم آشتیانی – افخمی
دیر آمدگان بی اجازه
آقایان عمادی ـ مرتضی قلیخان بیات ـ حاج میرزا حبیب الله امین ـ اسکندر خان مقدم
رئیس ـ آقای عمادی
عمادی ـ در دستور یعنی در صورت مجلس عرضی دارم
رئیس ـ راجع بصورت مجلس؟
عمادی ـ بلی
رئیس ـ بفرمائید
عمادی ـ عرض کنم بگوشم برخورد که بنده را غائب بی اجازه نوشته‌اند در جلسة قبل بواسطة نقاهتی که برایم عارض شده بود تقریباً نیمساعت سه ربع دیر آمده بودم این است که خواستم عرضه بدارم که علتش این بود و اصلاح شود
رئیس ـ نسبت بصورت مجلس اعتراضی نیست - گفتند خیر
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد چند فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی است: (بشرح آتی خوانده شد)
نمایندة محترم آقای نجومی نظر بلزوم مسافرت تقاضای دو ماه مرخصی غاز تاریخ حرکت نمودند چون نمایندة معظم اللیه از اول دوره غایب نبوده‌اند لهذا کمیسیون یا تقاضای ایشان موافق اینک هبر آنرا تقدیم مجلس می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
رئیس ـآقای آقا سید یعقوب
آقا سید ییعقوب ـ بنده نه ایمکه بخواهم مخالفت کنم ولی برای خاطر اینکه تصاب نمایندگان باقی باشد خواستم عرض کنم که خوب بود وقت را معین می‌کردند این جا نوشته‌اند از تاریخ حرکت و با این ترتیب ممکن است یکوقت که غالب آقایان بروند به حوزه‌های انتخابیه خودشان مثلا در وسط خردغاد یا اول تیر ماه ومجلس از اکثریت بیفتند. ایشان هم از زمان حرکت اجازه گرفته‌اند و هر موقعی که بخواهند حرکت می‌کنند و ممکن است مجلس از اکثریت بیفتند پس بعقیدة بنده خوب بود وقتش را معین کنند از فردا یا از اول خرداد که کمیسیون عرایض کاملا بتواندد عده را حفظ کند این نظر بنده بود حالا بهر ترتیبی که این نظر را تامین می‌کنند ملاحظه کنند.
زوار ـ (مخبر کمیسیون عرایض و مرخصی) کمیسیون عرایض و مرخصی کاملاً نظر نمایندة محترم را منظور کرده است که هر موقعی از الان تا بیست و دوم مرداد سه ربع بظهر مانده بخودهند هشتاد نفر را این جا تحویل خواهم داد (خندة نمایندگان) و شصت و نه نفر نصف بعلاوه یک است در مجلس حاضرند و ده نفر راهم برای احتیاط مانگاهداشتیم که اگر چند نفر غایب شودند مجلس از اکثریت نیفتد پس مطمن باشید که کمیسیون عرایض و مرخصی کاملا این نظر را رعایت کرده است
رئیس ـ رای گرفته می‌شود به این خبر آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
خبر مرخصی آقای مولوی
نمایندة محترم آقای مولوی از تاریخ دهم اردیبهشت تقاضای دو ماه مرخصی نموده کمیسیون موافق و خبر آرا تقدیم می‌نماید
رئیس ـ رای گرفته می‌شود. آقایانیکه این خبر را تصویب می‌کنند قیام فرمایند. (اکثر قیام نمودند) رئیس ـ تصویب شد خبر دیگر (بمضون ذیل خوانده شد)
نمایندة محترم آقای شیروانی سه جلسه متوالی لیالی ۲۷ ۲۸ ۲۹ اجازه مرخصی خواسته کیسون باتقاضای ایشان موافق اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد
رئیس ـ آقایانی که با مفاد این خبر موافقند قیام فرمایند (عده زیادی برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد.
(خبر مرخصی آقای سلطانمحمد خان عامری اینطور خوانده شد)
نماینده محترم آقای سلطانمحمد خان عامری برای کسالت مزاج و معالجه آن از اول اردیبهشت دو ماهه تقاضای مرخصی نموده کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد رئیس ـ رأی می‌گیریم به این خبر آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. آقای دادگر
دادگر -بنده در دستور عرض داشتم ولی ضمناً بر می‌گردم به فرمایش آقای بهبهانی و جواب اجمالی عرض می‌کنم. عرض می‌کنم مسئله حقوق منتظرین خدمت که از مجلس خارج شد با حسن نیت خارج شد برای اینکه رفت که یک صورت بهتری را بخودش بگیرد و همه رفقا در این باب متساویاً خدمت کردند علت تأخیر و نیامدن این مسئله بمجلس این است که چون مسئله بودجه است و باید با دولت توافق نظر پیدا کرد باید یک کاری کرد که در آتیه اشکالی تولید نشود با آقای وزیر مالیه صحبت کردیم و ایشان در جلسة گذشته موفق نشدند و معهود است که امروز بیایند و این کار را تمام کنند و بعد از تنفس بیاوریم بمجلس و انشاء الله نگرانی آقایان رفع شود راجع بدستور هم عرضی که داشتم این بود البته دولت مطالبی دارد و ما هم حرفی نداریم ولی یک عرض کوجکی داشتم که اگر آقایان موافقت بفرمایند جزء دسستور شود و خیلی ه مفید است و یک رأی کوچکی می‌خواهد و بصرفة دولت هم هست و آن راجع به شهریه غلامحسین میرزای معزی است که با مرتب کردن و منظم کردن عوائد خودش می‌خواهد برود تحصیل کند خواستم عرض کنم که آقایان موافقت بفرمایند این مسئله در دستور گذارده شود و بعد داخل در مسائل دیگر بشویم
وزیر داخله ـ عرض کنم آقایان مسبوقند که چندی قبل لایحة تقدیم مجلس شده که یک اعتباری مجلس بدهد به ادارة سجل احوال از بابت بودجة ۱۳۰۷ و خیلی طول کشیده. و بنده بقاضا می‌کنم که این لایحه ر دستور مقدم باشد زیرا که این اعتباری که به سجل اجوال داده شده است ابداً کافی نیست و اگر بخواهیم رفع تمام معایب ضروری این اداره را بکنیم باید پنجاه هزار تومان اعتبار داده شود و استدعا می‌کنم که اقایان موافت بفرمایند این لایحه جزء دستور شود و تکلیفش معلوم شود و تقاضا دارم که لایحة گراندل را هم جزء دستور قرار دهند.
رئیس ـ آقای عمادی راجع بدستور فرمایشی داشتید؟ بفرمائید.
عمادی ـ عرضی ندارم. پ
رئیس ـ پیشنها هائی راجع بدستور رسیده است قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای بدر و جمعی از آقایان دیگر
امضاء کنندگان ذیل پیشنهاد مینمائیم که خبر کمیسیون بودجه راجع به شهریه آقا میرزا لطفعلی صدر جزء
دستور شود
پیشنهاد آقای خواجوی
متمنی است خبر کمیسیون بودجه راجع به حقوق میرزا نقی خان خواجوی جزء دستور شود
پیشنهاد آقای دکتر سنگ و عدة از آقایان
امضا کنندگان ذیل پیشنهد مینمائیم لایحة شهریة ورثه عنایت الله خان جزء دستور شود
پیشنهاد آقای فیروز آبادی
بنده پیشنهاد می‌کنم که قبلا در این جلسه لایحه قرضه ریسمان باقی مذاکره و جزء دستور شود
پیشنهاد آقای یاسائی
بنده پیشنهاد می‌کنم راپورت کمیسیون مالیه راجع به تعرفة گمرکی در درجة اول گذارده شود
پیشنهادآقای افشار
پیشنهاد می‌نمایم که طرح قانونی آقای عدل راجع به معافی مهاجرین ایرانی از وج تذکره و جریمه مطرح شود
پیشنهادآقای فرشی
امضا کنندگان پیشنهاد می‌نماید طرح قانون آقای عدل راجع بمعافیت پول تذکره و جریمه تذکره جزء دستور شود.
پیشنهاد آقای ثقه الاسالامی
بنده پیشنهاد می‌کنم لایه سدها در درجه اول جزء دستور باشد
رئیس ـ آقای بدر
بدر ـ این لایحة شهریةصدر مدنی آمده است و خود آقایان میدانند که این شخص یکی از اشخاص خیلی معروف ادیب شهیر این مملکت است و فوق العاده هم بال عائله و پیر مرد است خواستم استدعا کنم که یا در این جلسه یا جلسة دیگر این لایحه جزء دستور شود که معطل نماند
رئیس ـ آقای دکتر سنک
دکتر سنک ـ عرض کنم که عنایت الله خان یک رئیس گمرکی بود در کمش بپه وقتی که ترا کمه هجوم کرده بودند آمده بودند در پیش زن و بچه و مادرش در موقعی که انجام وظیفه میکرده سر این آدم را بریده بودند عجالتاً صاحب هشت نه نفر ورثه است و برای هر نفری ماهی سه تومان و هفت قران و دهشاهی دولت شهریه تصویب کرده است یعنی ادارة گمرک تشخیص داده استو به وزارت مالیه پیشنهاد کرده است و وزارت مالیه تصدیق کرد است که کاملا مستحقند و این لایحه را تقدیم مجلس کرده است حالااز آقایان استدعا می‌کنم که بعنوان نگاهداری ایتام کمک کنند و این لایحه را تقدیم مجلس کرده است حالا از آقایان استدعا می‌کنم که بعنوان نگاهداری ایتام کمک کنند و این لایحه جزء دستور شود بگذرد
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده از همه مهمتر این را میدانم که اولا ما در مملکت پول پیدا کنیم و بعد خرج کنیم این کارخانة ار ک مرحوم صنیع الدوله و حاج محمد تقی شاهرودی زحمت کشیده‌اند و در این مملکت آورده‌اند سزاوار این نیست که برای یک وجه جزئی معطل بماند و این لایحه یک ماده بیشتر نیست و خوب است که زودتر این را بگذرانیم آنوقت داخل در سایر لوایح بشویم که این کارخانه زودتر براه بیفتد عرض کردم این کارخانه قابل است ک اگر بیست و جهار ساتع کار کند دویست بقچه نخ بدهد و یک احتیاجات زیادی را رفع می‌کند پس باید از این کار خانه‌ها تشویق شو و زیاد شود وقتی که به لایحه خرج و شهریه و سایر چیزها آقایان رای می‌دهند این مسئله که دیگر اشکال ندارد و بایستی آقایان موافقت کنند جزء دستور شود
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده با هیچکدام از پیشنهاداتی که آقایان کردند مخالفت نیستم ولی تصدیق بفرمائید که در بین این مطالب یک موضوعی است که اقدم و اهم است و مسئله تعرفة گمرکی است اگر مقدمه لایحه دولت را خوانده
باشید عرض بنده را تصدیق می‌کنید که باید هرجه زود تر تکلیف این لایحه معین شود این است که تمنا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند در درجه اول این لایحه جزء دستور شود و بعد تمام اینها بتدریج خواهد گذشت و ما هم موافقیم
بعضی از نمایندگان ـ صحیح است
رئیس ـ آقای افشار
افشار ـ بعقیدة بنده لایحة تعرفه گمرکی و سایر لوایحی که از مجلس شورای ملی می‌گذرد برای جامعه است و یک عده از این جمعه در اثر فشار از این مملکت مهاجرت کرده اندو فعلا در اثر امنیتی که در مملکت موجود شده است این اشخاص حاضر شده‌اند که بملکت خودشان مراجعت کنند و مراجعت این اشخاص بملکت در تولید ثروت فوق العاده مؤثر خواهد شد و فعلا برای ترفیه حال این مهاجرینی که میخواهن مراجعت کنند یک طرف از آقای عدل پیشنهاد شده است که مجلس تکلسف این اشخاص را معین بفرمایند و بالاخره این کا ربرای جامعه اسباب راحتی خواهد بود ک هم یک عده که از بیم سدحد داران و امنای تذکره نمی‌توانند مراجعت کنند آنها هم مراجعت مکنند و بعد از آنهم سایر لوایحی که پیشنهاد شده است مطرح می‌شود
رئیس ـ آقای فرشی
فرشی ـ بنده کاملا با این پیشنها موافقم و پیشنهدد بنده هم تقریباً با پیشنها ایشان یکی است و بنده هم تمنا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایندکه این طرح جزء دستور شود که مهاجرینی که از خارج وارد یمشوند دچار مشکلات نشوند و این لایه جزء دستور شود و رأی گرفته شود
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای بدر آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (عدة کمی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب نشد. رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای خواجوی ….
شیروانی ـ بند پیشنهاد می‌کنم به پیشنهاد دولت رأی گرفته شود.
رئیس ـ راجع به چه؟
وزیر داخله راجع به سجل احوال و مسیو گراندل
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به لایحة پیشنهادی دولت راجع بمسیو گراندل آقایان موافقین قیام فرمایند (عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. حالا که باین لایحه رأی دادید خوب است تکلیف آن معلوم بشود.
یاسائی ـ ما پیشنهاداتمان را استرداد نکردیم
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکتر سنک راجع به شهریه عنابت الله خان آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به پیشنهدد آقای فیروز آبادی در درجة سوم راجع به ریسمان باقی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند. (اغلب برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای یاسائی راجع به تعرفة گمرکی آقایان موافقین با این پیشنهاد قیام فرمایند. (اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. در این جلسه بیش از این چهار مطلب گمان نمی‌کنم مجال بشود که مطرح شود
ثقه الاسلامی ـ مسئله سد سازی را بند پیشنهاد کرده بودم و رأی گرفته نشد.
رئیس ـ امروز گمان نمی‌کنم مجال شود. لایحة راجع بمسیو گراندل:
(بشرح ذیل خوانده شد)
خبر از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی: لایحه نمره ۱۳۹۰۶ دولت راجع به تفاوت حقوق دکتر گراندل متخصص پاستور با حضور نماینده دولت در کمیسیون بودجه مورد مطالعه واقع و در نتیجه مذاکرات چندین جلسه و توضیحات نمایندة دولت بالاخره کمیسیون با ماده پیشنهادی دولت با جزئی اصلاحی موافقت و اینک راپورت آنرا برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم و تغیر از توضیحات و دلایل مذکوره در معمه لایحه دولت فعلا لزومی بذکر دلایل دیگر نمیداند
مادة واحده وزارت مالیه مجاز است علاوه بر مقرری منظور در قانون معصوبه ۲۹ دی ماه ۱۳۰۵ سالیانه مبلغ یکهزار تومان درمدت استخدام دکتر گراندل مدیر مؤسسه پاستور از محل بودجة صحیه کل مملکتی بمشار الیه پرداخت نماید.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بدهاولا نمیدانم که حقوق سابق این شخص چقدر بوده که حالا بخواهم تصدیق کنم که سالی هزار ت. مان هم به آن افزوده شود. ثانیاً بنده عقیده ندارم که انقدر نظر بلندی ما در امورات داشته باشیم بجیهتت اینکه این مال مال ملت است و باید با کمال دقت این پولها را بدهیم اگر این شخص یک آدم با ملاحضه ایست باید بحقوق خودش (که لابد یک حقوق مکفی است و نمیدانم چقدر است) اکتفا کند و مشغول کارش بشود نه اینکه هزار تومان افزوده افزوده شود پس در صورتیکه بنده نمیدانم حقوق سابعش چقدر بوده و شاید بعضی آقایان دیگر هم مستحضر نباشند خوب بود در جزء لایحه حقوق سابقش را تعیین می‌کردند که حقوق سابعش چقدر بوده است که حالا هزار تومان د رسال اضافه می‌شود ما الان از حقوق ابق این شخص هیچ اطلاع نداریم ونمی‌توانیم رأی بدهیم.
رئیس ـ آقای عمادی
عمادی -بنده مخالف هستم
شیروانی ـ (مخبر کمیسیون بودجة قدیم) ـ عرض کنم رئیس سابق انستیتو پاستور) حقوقش ششهزار تومان بوده است وقی که لایحه استخدام رئیس جدید را به مجس آوردند دولت در نیظر داشت که یکی از اصلاحاتی که می‌کنند تقلیل حقوق رئیس انستیتو پاستور باشد و هزار تومان تقلیل کردند و در مجلس هم موافقت شد و رأی داده شد ولی قبل از اینکه رئیس فعلی کنترات را امضاء کرده باشد. بعد از آنکه لایحه تصویب شد مراجعه باین شخص شد او حاضر نشد که با این مبلغ موافقت کند یعنی با پنج هزار تومان حقوق سالیانه این بود که دولت با امتحاناتی که کرد و شاید اسن شخص خیلی بهتر از رئیس انستیتو پاستور سابق باشد برای اینکه یکی از متخصصین درجه اول فرانسه است و وجود او برای مملکت ما مفید است هزار تومان بر حقوق او اضافه کرد در کمیسیون هم موافقت شد و مدتی هم هست که خبرش تقدیم مجلس شدهاست و در این موقع البته باید رأی گرفت
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ رئیس صحیه سابق یک دفعه این لایحه را آوردند در کمیسیون و کمیسون بودجه شاید به اتفاق این را رد کرد و قبول نکرد از یک نقطة نظر و آن نظر را من حالا به عرض اکثریت است. ما که الان محتاج شدیم به اینه متخصصینی را کنترات کنیم و هر روزه هم در این جا کنترا میگذرانیم باید بدانیم که کنترات عقد لازم است عقد لازم یعنی به نمی‌خورد تا موعد تمام شود اگر یک نقضی از طرف ما وافع شود هزار گونه محل ازاد واقع می‌شویم که چرا شما کنترات را نقض کرید آقا کنترات قانونی است که از مجلس گذشته است بعد از گذشتن این قانون آقای گراندل تشریف آوردند و مشغول خدمت شدند پنج ششماه هم مشغول خدمت شدند ما که خیلی در
ترقی از آنها جلو تر هستیم و گفتیم شما را بیمه نکردند آتش سما کم است چه است ایشان هم در این خیال اضاقه حقوقی افتادند و این لایحة دولت دلیل ب عرایض بنده ایست واین دلیل هائی است که خود دولت ذکر کرده است که چون در اول که این شخص را استخدام کردیم عنوان بیمه نبوده است و وظیفة برای اولادش معین نشده است بنده حالا مقدمه این لایحة دولت را تعرض آقایان میرسانم آقایان عاضاء کمیسیون بودجه قدیم شهادت بدهید بنده نمی‌خواهم مخالفت کنم و یا پولش مخافنیستم ما سالی تقدریباً یک کرور تومانبای به کنتراتیها بدهیم هی از فرانسه، از آلمان، از آمریکا، از ایتالیا کنترات می‌کنیم و وقتی که آمدند این جا با اخلاق مهمان نوازی هم که ما داریم از آنها مهمان نوازی می‌کنیم و شاید یک مرتبه از کنترات هم تجاوز می‌کند و میگویند ما مطابق قانون فرانسه باید بمه بشویم. آقا ما منار را آوردیم و یلهملم را آوردیم سابقی‌ها همچو چیزی نگفتند، این قانونی است که سابقاً درپنجم دی ماه از مجلس گشته است ووزارت داخله بمواقع اجرا گذاشته است و این قانون توسط وزیر مختار ما در پاریس به این شخص ابلاغ شده است ماده اول آن را می‌خوانم مستحضر شوید نوشته است مجلس شورای ملی به دولت اجازه میدهدکه یک نفر متخصص بجهت مؤسسة پاستور از فرانسه بسمت ریاست فنی و اداری مؤسسة مزبوردهو تربیت مستخدمین فنی مؤسسه از قرار سالی پنچهزار تومان برای مدت سه سال استخدام نماید. اینماده اول تبصره هم می‌گوید تخصص متخصص مزبور را هم بایذ رولت فرانسه تصدیق کند ماده دوم می‌گوید برای مخار مسافرت ایاباً و ذهاباً تا میزان یکهزارتومان اعتبار داده می‌شود. مادة سوم: شرایط استخدامی است که شرایط عمومی اس این قانونی است که از مجلس گذشته است آنقدر آقا خوش بین نباشید و متزلزل نکنید یک قانونی در دهم دی ماه ۱۳۰۵ گذشته است الان داخل ۱۳۰۷ هستیم یک متخصصی آمده است مشغول کار شده است و خیلی هم ما از وجود این شخص استفاده می‌کنیم و خیلی هم خدمت کرده است ولی بنده تقاضا می‌کنم از آقای وزیر داخله که بیایند این لایحه را بر دارند و اصلا بروند مطابق یک اصولی که در بین ما هست این عقد را بهم بزنند، و طرفین توافق نظر پیدا کنند جدیداً یک لایحه ششهزار ت. مانی بییاورید نه اینکه آن کنترات را باین نوع متزلزل کنید و یک لایحة هزار تومانی بیاورند این کار را اقاله کنند و یک عقد لازمی را که طرفین توافق کنند و بهم بزنند آنرا اقاله میگویند آقای وزیر داخله بروید طرفین این عقد را بهم بزنید که عنوان اقاله باشد نه در تحت عنوان چه و چه حالا نمی‌توانم تژبعضی تعبیرات بکنم اقاله کنید و یک لایحه در تحت عنوان تجدید کنترات بمبلغ ششهزار تومان بیاورزد بنده آنوقت رای می‌دهم ولی حالا بنده عقیده ندارم و حاضر هم نیستم و استدعا می‌کنم که روح اکثریت با بنده موافقت کند ومجلس موافقت کند که اصول را از دست ندهیم بنده باز هم عرض می‌کنم که برای دادن هزار تومان مخالف نیستم ضرر اینار برای یک سابقة بدی است که گذاشته می‌شود. یک عقد لازمی از مجلس گذشته است و عمل هم شده است و متخصص هم آمده است و مشغول کار شده است حالا بیائیم هزار ت. مان اضافه برای او قرار بدهیم خوب نیست عرض دیگر آقای شیروانی ما دو سال است با هم کار کردیم و حالا موقعی است که بگدیگر را می‌خواهیم ببوسیس و زا مجلس بیرون برویم ولی اینکه فرمودید مقدمة لایحه ددولت غیر از این بود و یک چیزی ایجا بطور دغاع فرمودید و میدانم آدم مبرزی هستی ولی با وجود تمام اینها در دفاع کردن زیانت لگنت داشت اینطور نبود که لایحة را که دولت آورده است علتی ذکر کرده باشد لایحة را که دولت آورده است علتی ذکر کرده باشد لایحة دولت مقدمه اش این بود که مثلاً آشش کم است خرج چراغش کم است، اولادش چه می‌خواهد، خدای
نخواسته تا خوش شد این جور بیانات می‌گردند نه اینکه موضوع این باشد که بخواهند پنجهزار تومان را ششهزار تومان کنند آقا باید اینجا واقعیات را گفت بنده و شما که ناممان به آزادیخواهی بلند است نباید جز حفظ حقوق ملت کار دیگرداشته باشیم بنده التماس می‌کنم استدعا می‌کنم که آقایان این قانونی را که خودتان گذرانده‌اید حفظ کنید بنده لایحة دولت را خدمت آقای عراقی دادم که ببینند چه مدارکی را دولت در نظر گرفته است و این لایحه را آورده است الان آقای وزیر مالیه بیائید این لایحه را پس بگیرید و بروید اقاله کنید و لایحه را پس بگیرید و بروید اقاله کنید و لایحة ششهزار تومان را بیاورید و یک کاری که مخالف معمول به است بکنید
رئیس ـ آقای احتشام زاده
احتشام زاده اظهار نمایندة محترم این بود که قبلا برای این شخص حقوقی معین شده و یک قانونی گذشته است و دیگر نباید اضافه شود. بنده خیال می‌کنم اگر بخواهیم این مسئله را رعایت کنیم همیشه جریان امور شوروی دچار اختلال خواهد شد برای اینکه در عمل ممکن است یک قانونی لازم شود که درش تجدید نظر بشود اگر قانونی نباید تغییر کند و بنایش دست بخورد از طرف سایر مقامات است از طرف قوة مجریه است ولی خود مجلس شورای ملی که مقنن قانون است هیچ اشکال ندارد که آن قانون را عوض کند اما اینک فرمودند این شخص را کنترات کرده‌اند و کنترا را امضا کرده استعرض کنم که این شخص هنوز کنترات را امضا نکرده است برای اینکه حاضر نشده است با این حقوق خدمت بکند و کار این شخص هم یک کار پر زحمت و خطر ناکی است چون همیشته مجاور است با میکروبهای بد و جانش در خطر است برای یکنفر متخصص که باید اطلاعات فنی داشته باشد از یکطرف و از طرف دیگر هم در خطر تفل باش گمان نمی‌کنم این شش هزار تومان د سال زیادباشد برای اینکه دیدیم نسبت بیک سلسله مستخدمین دیگری که مجلس اجازه داد بدولت که آنها را کنترات کند سالی ده هزار تومان دوازده هزار تومان حقوق معین کرد و برای این شخص این حقوق زیاد نیست البته ما میل داریم اگر یک مستخدم حاضر شود و سالی هزار توما بگیرد ما بدهیم ولی وقتای ک او حاضر نمی‌شود و ما هم احساس کردیم که یک چنین شخصی را لازم داریم بایستی جلب رضایت او را هم بکنیم و این آدم با حقوق اولیه حاضر نشده است و یا هزار تومان اضافه حاضر شده است که قبول کند و چون ما ضروری میدانیم وجود او را باید موافقت کنیم کهحقوقش هزار ت. مان زیادتر باشد
رئیس ـ اقای فیروز بآبادی پیشنهاد خرج از دستور داده‌اند آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ معلوم می‌شود که تا بحال این شخص خودش کنترات را اکضا نکرده است بنا بر این هیچ حقی تا حا لبا ندارد زیرا یک کسی که کنتراتی را امضا نکرد و قبول نکرد حق ندارد …
شیروانی ـ ما امضا کرده‌ایم.
فیروز آبادی ـ خیر باید از دو طرف باش از یک طرف صحیح نیست و لفو است چون اط دو طرف امضاء نشده است تا امروز مستوجب هیچ حقوقی نیست و این هم که گفته می‌شود کار کردهو او را لازم داریم در این مجلس خیلی از این صحبتها می‌شود و نمیدانم نتیجة ایثن چیزها چیست و ملامت می‌کنم نفهمی و نادانی خودم را که این چیزها را نمی فمم بعضی چیزها گفته می‌شود بالقاظ برزگ ولی وقتی بیرون می‌رویم هیچ نتیجة از آنها نمی‌گیریم. پول می‌دهیم و آن مقداریکه تعرف می‌کنم نتیجه نمی‌گیریم به عقیده‌ام این است چون مطلب واضح نبود غالب آقایان نمی‌دانستند اگر این شخص از اول قبول نکرد چرا باشد آمد اگر قبول کرد چرا حالا دبه در آورده این سابقة می‌شود سایر مستخدمین ماکه کنترات کبده‌ایم همه روزه اسن سابقه را خواهند گرفت و هر کدام یک تقاضائی می‌کنند هر کدام که دیدند وجودشان نتیجه دارد فردا اشکال تراشی می‌کنند
که ما نمی‌توانیم اینجا بمانیم و باید تما اضافه حقوق بدهید هر کدام که وجودشان ثمر ندارد مثل مهندسین می‌شوند میگویند مار را کنترات کرده‌اید چشم تان کور شود باید حقوق ما را بدهید اینجور چیزها را بنده عقیده ندارم قبلول کنند باید بآنها گفت که یا می‌خاستی قبول نکنی یا حالا که قبول کردی بایدعمل کنی نمی‌خواهی پاشو برو دیگر.
رئیس ـ آقای امیرحسین خان
امیر حسین خان ایلخان ـ بنده خیلی تعجب می‌کنم از این اصلی که جدیداً در مجلس پیدا شده است که لایحه می‌آید مذاکراتی در اطرافش می‌شود یکی از آقایان پیشنهاد می‌کند از دستور خارج وقتی خیلی مطالعه در اطراف لایحه شد و خیلی از آقایان هم میدانند که ضرورت هم دارد و خیلی لازم است ک هر چه زودتر از ممجلس بگذرد …..
آقا سید یعقوب ـ چرا در خارج مخالف بودی؟
امیر حسین خان ـ خیر همه وقت می‌گفتم لازم است آقای فیروز آبادی می‌فرمایند که این را ما نمیدانیم کی حاضر نشده این هم یک قانونی است که از مجلس گذشته و مطابق این قانون رفتار می‌شود. ما هم کنترات را امضا کرده‌ایم منتهی این رئیس انستیتو پاستور آمده سات اینجا کار کرده است و هنوز حاضر نشه است آن مبلغی را که ما می‌خواهیم باو بدهیم قبول کند و این شخص یکنفر آدم خیلی عالمی است و تخصص دارد و البته شما هم باید تصدق کنید که مییفرمائید مردم شاید راضی نباشند این بهترین کارها برای مردم است خونشان تجزیه می‌شود و ناخوشیشان معین می‌شود که بالاخره آنها چه ناخوی دارند چه جور بای معالجه شوند اگر یک آدمی تب نوبه داشت چه جور باید معالجه شود……
فیروز آبادی ـ یک نفر دوا ساز هم این کار را می‌کند.
امیر حسین خان ـ خیر آقا نمی‌تواند خیلی اشتباه می‌کنید. بنا براین بنده عقیده ندارم که از دستور خارج شود و هر چه زودتر تصویب شود بنفع ما است
رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عدة کمی بر خاستند)
رئیس ـتصویب نشد. پیشنهادی آقای عباس میرزا داده‌اند گمان میکنمم بقسمت اولش نشود رأی گرفت (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده الحاقیه را پیشنهاد می‌نمایم.
اطباء خارجی که دولت استخدام کرده است نمی‌توانند در مقابل طبابت آزاد حق القدم دریافت و باید در مریض خانها مجانا طبابت نمایند.
رئیس ـ آقای عباس میرزا
عباس میرزا ـ توضیحی که بنده در این باب دارم این است البته استخدام اطباء خیلی لازم سات و با یک مبلغ گزافی بطوریکه یک متخصص فنی هم برای ادارة صیه استخدام کردیم ولی در مقابل این حقوق زثیادی که دولت به اطبائ می‌دهد ضمناً یک رقبائی برای اطباء داخلی می‌آورد که ممکن است با آنها بدون هیچ دلیلی رقابت شدیدی بکنند. و اینها چون مستخدم دولت هستند باید در مریضخانه‌ها مجاناً کار بکنند و نباید اتلاف وقت بکنند. البته اگر مراجعات زیادی بآنها بشود بای دکترهای ایرانی با رئیس صحیه بروند معالجاتی بکنند با اینکه صحیه اطبای زیادی استخدام می‌کند و اطبائی هم از ایران می‌روند بخارجه تحصیل می‌کنند بای آنها استفاده بکنند این است که اگر هم نشود باین پیشنهدد رأی گرفت باید اقلا اداره صحیه در این باب یک نظامنامه بنونسد و بنده تذکراً عرض می‌کنم که اداره صحیه باید طبابت اطبای خارجی را در تحت یک قواعدی بیاورد ک اصطکاک زیادی با منافع اطباء
داخلی نکند و از روی یک ترتیبی از مرضی حق القدم دریافت کنند که یک ترتیبی داشته باشد
وزیر داخله ـ نمایندة محترم باید تصدیق تفرمایند ه این مربوط باین مذاکرات نبود بعلاوه این گراندل اصلا معالجه نمی‌کند ایشان یک وظیفة مخصوص و فن مخصو دارند و اگر یک اشخاص دیگری طبابت می‌کنند مربوط باین لایحه نیست زیرا این شخص یک وظیفة دیگری دارد.
رئیس ـ میفرمائید رأی نگیریم؟
عباسمیرزا ـ مسترد کردم
آقا سید یعقوب ـ بنده پیشنهادی داده‌ام
رئیس ـ پیشنهاد آقای فیروز آبادی و آقای آقا سید یعقوب.
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد آقای فیروز آبای
بنده پیشنهاد می‌کنم که پانصد تومان اضافه شود در عوض هزار تومان
پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
پیشنهاد می‌کنم سالی پانصد تومان داده شود.
مدرس ـ عوض یعنی چه؟!
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده اجازه‌ام را به آقای آقا سید یعقوب می‌دهم
آقا سید یعقوب ـ بنده بعرض اکثریت محترم مجلس میرسانم که خوبست اکثریت در مقام رأی بهمان رأی دادن قناعت کنند و دیگر ذکر دلیل نکنند چنانکه خود آقای شیروانی که یکی از مبرزین مجلس است در مقام جواب همین اندازه اظهار کردند آقای احتشام زاده و آقای امیر حسین خان هم یک چیز هائی گفتند و خواستم عرض کنم خوبست مسائلی که گفته می‌شود در تحت محاکمه نیاورند هیچ بنده گفتم که این متخصص متخصص نیست؟! یا گفتم که ما محتاج وجود او نیستیم؟! یا ما گفتیم که این شخص نیامده است برای تجزیه کردن و میکروب پیدا کردن؟ هیچ این صبت‌ها نشد! مسلم است ما سالی پنجهزار ت. مان پول می‌دهیم منزل می‌دهیم احترام می‌کنیم برای احتیاج است و البته اگر احتیاج نداشتیم بنده خودم را هم اگر می‌کشتم حاضر نبودم که خارجی را بیاوریم احتیاج داریم اما منطقی را که بنده عرض کردم اکثریت ملاحظه بکند که منطق من چه بود ای بود که از روز اول دولت بگوید ششهزار ت. مان از روز اول دولت بگوید ده هزار تومان نه اینکه بعد از آمدن و مشغول عمل شدن دولت بیاید بگوید هزار ت. مان باید اضافه کرد. بنده در نطق خودم هم عرض کردم که دولت این لایحه را ببرد و اقاله کند این را بهم بزنند و یک لایحة ششهزار تومان بیاورند. این سابقه با این ادلةکه دولت در مقدمه ذکر کرده که ما کنترات را تمام کردیم و امضا کرده بودیم و بعد دیدیم سوختش را ملاحظه نکرده‌ایم و این چیزها اینها یک چیزی اس کهاصولی را که ما اتخاذ کرده‌ایم نیست به قانون اساسی که کنتراتها باید به مجلس بیاید متزلزل می‌کند. آقای احتشامزاده با آقای امیرحسین خان می‌فرمایند که وجدش لازم هست. بلی آقا وجدش لازم است ولی بنده می‌گویم مطابق با قانون حالا هم در تعیقب پیشنهاد خودم عر می‌کنم این پانصد تومان را دولت قبول کند از اعتبار خودش بدهد و در جزء کنترات و بعنوان قانون نباشد. که کنترات بهم نخورد این است که من پیشنهاد کردم باین مبلغ
مخبر ـ آقای آقا سید یعقوب دو مرتبه هم تکرار فرمودند یک موضوعی را که بنده مجبورم با این که احتیاط می‌کنم جواب فرمایشات ایشان را بدهم عرض کنم که اشتباه فرموده‌اند. ایشان تصور فرمودند بر خلاف عقیدة خودم حرف زده‌ام اولا بنده اط طرف جنابعالی و سایر رفقای خودتان که در کمیسیون هستند
مخبر هستم ثانیاً موضوع بقدری روشن است که بنده تصور می‌کنم جز اینکه آقای آقا سید یعقوب می‌خواهند در تمام مسائل داد مخالفت بزنند مخالفتی ندارند. عقد در صورتی لزوم پیدا می‌کند که طرفین قبول کرده باشند این عقد را ان طرف قبول نکرده است
آقا سید یعقوب ـ پس چرا آمد.
شیروانی ـ چرا آمد؟ بامضای دولت شمما آمده اس شما می‌خواهید امضای د. لت را متزلزل کنید!….
آقا سید یعقوب ـ امضا باید مطابق قانون باشد
رئیس – قانون لغو نشده است
شیروانی ـ این قانون آمده. تمام قضایا را که نمی‌شود بمغالطه گذراند بالا خره قانون را دولت آورده تکمیل می‌کند. قانو اساسی می‌گوید کنتراتها باید بتصویب مجلس باشد و فعلا دولت تکمیل همان قانون را آورده است به مجلس شورای ملی گناه کرده آمدهاز مجلس قلم به قلم اجازه می‌گیرد؟ بالاه خره در تمام مسائل بدیهی که آدم دارد یک طرف هنوز قبول نکرده است و احترام کرده است با اینکه هنوز امضا نداده است شما امضا کرده‌اید او به مملکت و دولت شما احترام کرده و کار کرده است و حالا می‌گوید آقا بیش از این من کا ر نیکنم اگر مملکت شما مرا بازم دارد ششهزار تومان بدهد واگر شما لازم نمیدانید اصلا بهیچ چیز رأی ندهید بالازه اگر لازم نمیدانید ه یک نفر رئیس انستیتوپاستور باشد رأی ندهید و اگر لازم دارید نگاهش دارید
رئیس ـ آقایانیکه این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند (عدة کمی قیام نمودند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای کازرونی (بشرح آتی خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که این اضافه بعد از ختم موعد کنترات بشرط قبولی او داده شود.
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ عرض بنده ازین پیشنهد این است که عقیدة خودم را بعرض مجلس برسانم آقایان میدانند که ما صدها مستخدم از خارجه وارد کرده‌ایم و بعدها هم محتاج هستیم و وارد خواهیم کرد صورت کنترات می‌آید بمجلس و ما تصدیق می‌کنیم و بانها هم عرضه می‌دارند اگر راضی شدند حرکت می‌کنند میآیند مشغول کار می‌شوند و اگر چناچه راضی نشدند امضا نکردند خود بخودی پا شدند آمدند معلوم می‌شود این آدم یک آدم مآل اندیسش نیست اگر از راه وستی آمده چطور شده حالا تغییر کرد؟ اگر از راه اخسان آمده چرا حالا ترک احسان می‌کند؟ این آدم البته تمام مواد کنترات باو ابلاغ شده است و تراضی حاصل شده. راضی شده است و آمده است این زمینه بشود برای سایر مستخدمین که ما بعدها خواهیم آورد یکقدری مآل اینکار را بیندیشید این سدرا نشکنید و این بدعت را نگذارید. این عقیده بنده است حالا آقایان میگویند اینطور نیست خیلی خوب باختیار خودتان است و الا بنده میدانم که دولت غرضش خدمت بمملکت اس ما هم که دشمن مملکت نیستیم مخالف یا دولت هم نیستیم دوست یا دولت هم هستیم این است عقیده بنده و اختیار با بآقایان است.
رئیس ـ بالاخره راج باین پیشنهاد توضیحی ندادید
کازورنی ـ استراداد می‌کنم
رفیع ـ جواب حرفهایشان باید داده شود اینطور که نمی‌شود آقا.
زوار ـ چیزی نگفت که
رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب (بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم سالی ششصد تومان داده شود
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده اگر یکقدری از حال طبیعی خارج شدم از مقام ریاست عذر می‌خواهم آقای شیروانی که دو سال است با هم کار می‌کنیم یکقدری بی مرحمتی دربارة من کردند حالا اهمیت ندارد ما که با هم مخالفتی نداریم نهایت یک مسائلی است که اختلاف نظر در آن می‌شود یک مرتبه هم گفتیم پشت تریبون آقای یاسائی گفتند که ما نباید همدیگر را هو کنیم بنده مخالف با دولت نیستم اگر هم مخالف باشم در این مسئله مخالف نیستم بنده یک اصلی را عرض می‌کنم آن اصل حفظ کردن اصول و قوانین است حالا شما اینجا میگوئید ک این شخص می‌گوید اگر نمی‌دهید ول می‌کنم. این زندگانی می‌شود که متخصص بیاورند یکسال هم کا ربکند و بعدی کاملا فهمید که باو احتیاج دارند زیادتر بمن بدهید؟ بنده خواستم عرض کنم که این اصل را ما نباید ایجاد کنیم بله احتیاج ما بر این شده است که ما متخصص بیاوریم متخصص آورده‌ایم برای احتیاجمان بعد از آنکه متخصص فهمید ما محتاج هستیم بگوید حقوق زیادترباید بدهید اینکه نمی‌شود! از اول که کنترات رارأی می‌دهند برای چیست؟ برای خاطر این است که بعد از آن پیشنهاد پانصد تومانی این پیشنهاد را کردم برای این بود که به آقای شیروانی عرض کرده باشم که این متخصص آمده احتیاج بوجود خودش را فهمیده راه برای او باز شده می‌گوید اگر من را نخواهید مرخص می‌شوم اگر عقیدة بنده باشد یک دعائی هم عقب سرش می‌کنیم در هر صورت حالا بنده پیشنهاد کردم ششصد ت. مان دولت بدهد از بودجه صحیه بیک اسم دیگر مثلا بعنوان کمک خرج نه باین عنوان که بر کنتراتش افزوده‌ایم این عنوان در بین نباشد
رئیس ـ آقای حاج آقا رضا رفیع
رفیع ـ یک مذاکراتی در مجلس می‌شود که ابداً برای مجلس صلاحیت ندارد و بنده هم می‌ترسم جواب داده نشود بد گفته شود آن عقیده و رأی مجلس است در صورتیکه اینطور نیست عقیدة مجلس آن آرائی است که می‌دهد وقتی مجلس رأی داد آن رأی مجلس است. اولا این متخصص شبیه هیچ متخصص دیگر نیست از آن هائی که کنترات کرده‌ایم. برای این ک هیچ کدام آنها آلوده به میکروب نیستند که بایند یک همچو پیشنهادی بکنند ما هم مجبور شویم قبول کنیم. البته آنها کارهای دیگر دارند این چیزهائی که بای این هست برای دیگران نیست. این مرد که گرفتار میکروب است و علاوه می‌خواهد و الا می‌گوید نمیمانم باید هزار تومان علاوه کنید تا من بمانم دولت هم که بدون تصویب مجلس این کار را نکرده است آورده است از مجلس اجازه می‌خواهد حالا یک فرمایشاتی آقایان می فرمایندکه ابداً باید مجلس صلاحیت ندارد.
آقا سید یعقوب ـ اجازه میفرمائید بنده استرداد می‌کنم چون معلوم شد اجازه ندارم حرف بزنم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی هفتصد و پنجاه تومان پیشنهاد کرده‌اید
فیروز آبادی ـ بلی
رئیس - اگر استرداد نخواهید کرد بفرمائید
فیروز آبادی ـ در عوض هزار تومان هفتصد و پنجاه تومان پیشنهاد کرده‌ام
رئیس ـ بفرمائید
فیروز آبادی ـ بنده وقت مجلس را نمی‌خواهم تلف کنم ولی مجلس را وقتی محترم میشمارم که در مسائل
مالی دقت کند……
بعضی از نمایندگان (بطور همهمه) ـ مجلس همیشه محترم است.
فیروز آبادی ـ باین ملاحظه بنده عقیده ندارم که کنتراتی که در مجلس می‌گذرد و می‌رود آنجا اعلان می‌شود یکنفر قبول کند بیاید اینجا وقتی آمد اینجا بگوید من قبول ندارم. بعقیدة بنده اصلاً این شخص حق حقوق یکساله را ندارد بجهت اینکه وقتی کنترات بسته می‌شود که طرفین امضا کنند و با امضای طرف ابداً کنترات بسته نیست و هیچ حق ندارد از این بعد اگر آن مبلغ یا ششهزار تومان را قبول کرد ذی حق است و الا ذی حق نیست. معاملة که دو طرف امضا نکنند هیچکدام نمی‌توانند طرف دیگر را الزام کنند. اینجا چون خودش قبول نکرده است در واقع تا حالا ذیحق نیست. باین ملاحظه بنده پیشنهادکردم که هفتصد و پنجاه تومان باشدباز هم چون بعقیدة خودم دویست وپنجاه تومان خیلی پول است و آدم فقیری هستم پیشنهاد کردم که دویست و پنجاه تومان در سال کمتر شود
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ ساعت هشت اول وقت مجلس است و الان قریب ساعت یازده است و اغلب نظامات مجلس مؤید وقت تلف کردن است و آنوقت اغلب آقایان رفقا هم ملاحظة وقت مجلس را نمی‌کنند ملاحظة قوانین مجلس را هم نمکنند و اینجور پیشنهادات می‌کنند عرض کنم لایحه که بد شد باید بر ضدش صحبت کرد و بعد هم ورقة منفی داد بنده هم ورقه منفی خودم را می‌دهم ولی شما پیشنهاد کردید که این لایحه از دستور خارج شود در این مذاکره شد و رأی هم داده نشد. این معنی ندارد که پیشنهاد شود لایحه از دستور خارج شود جرأب داشته باشید ورقة منفی بدهید وقت مجلس را تلف کردن فایده ندارد و برای مردم این پیشنهادات بیشت ر۱رر دراد بنده خودم با این لایحه مخالف هست شما هم مخالف هستید ولی دولت دلایلی دارد می‌گوید کنتراتش را امضا نرده است و این تقصیر دولت است که پس از قبول کردن کنتراتش این لایحه را آورده است بمجلس حالا این شخص می‌گوید من قبول نمی‌کنم اسنکه نمی‌شود بعضی مخالفند (بنده هم مخالفم) ورقه منفی بدهند ولی مثل حراج که یکی پانصد تومان یکی ششصد ت. مان پیشنهاد کند این شوخی کردن با مجلس است
فیروز آبدی ـ مجلس باید همینجور باشد و الا مجلس نیست.
دشتی ـ مثل دکان عطاری است.
فیروز آبادی ـ بله عطار‌ها این پول را می‌دهند.
رئیس ـ رأی می‌گیریم باین پیشنهاد آقایانیکه قابل توجه میدانن قیام فرمایند (عده کمی برخاستند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. رأی می‌گیریم به مادة واحده با اوراق آقایانیکه موافقند ورقة سفید خواهند داد (اخذ آراء بعمل آمده شصت و یک ورقة سفید و شش ورقه کبود تعداد شد)
رئیس ـ عدة حضار ۹۳ تا ۶۱ رأی تصویب شد
اسامی موافقین
آقایان: شیروانی ـ جلائی ـ نوبخت ـ بدر ـ مفتی ـ طباطبائی دیبا ـ ف. منی ـ زوار ـ ایلخان ـ طباطبائی وکلی ـ سید حسین آقایان ـ رفیع ـ میرزا عبدالحسین ـ پور تیمور ـ دکتر سنک ـ حاج میرزا حبیب الله امین ـ طاهری ـ ساکینان ـ عدل ـ آقا علی زارع ـ بنی سلیمان ـ فرهمند ـ دکتر رفیع امین ـ محمود رضا ـ کی استوان ـ اسفندیاری ـ مقدم ـ دادگر ـ روحی ـ آقا سید کاظم ـ سید جواد محقق ـ ضیاء نجومی ـ امام جمعة شیراز ـ شریعتزاده ـ دولتشاهی ـ دکتر لقمان ـ فهیمی ـپالیزی ـ حقنویس ـ زنگنه ـ محمد ولی میرزا ـ ملک آرائی فرشی ـ نظام مافی
عراقی ـ محمد نقیخان اسعد ـ بیات ـ عصر انقلاب ـ خواجوی ـ مولوی ـ افشار ـ مسعود ـ عباس میرزا صالحی لرستانی ـ نقی زاده ثقة الاسلامی ـ موقر ـ ملک مدنی ـ اعتبار ـ عمادی.
اسامی مخالفین ـ آقایان: دشتی ـ زعیم ـ ثابت ـ فیروز آبادی ـ آقا سید یعقوب ـ بامداد
وزیر مالیه ـ خاطر محترم آقایان مستحضر است چندی قبل از این لایحة تعرفة گمرکی را تقدیم مجلس کردم از مجلس به کمیسیون قوانین مالیه رجوع شده است و خبر کمیسیون هم چندی است طبع و توزیع شده است در چند روز قبل از این بنده تقاضا کرده بودم که جزء دستور شود ولی یک گرفتاری هائی دراین روز‌های اخیر پیدا شد که جزء دستوبر نشد فعلا برای اینکه وقت کم است و اعتراضی هم نشود که یک شور دومی هم احتیاج داشته باشیم بنده آن لایحه را مسترد می‌کنم و مجدداً همان لایحه را تقدیم می‌کنم و تقاضای فوریت می‌کنم که همین امروز بگذارد زیرا آقایان مستحضر هستند که امروز هجدهم اردیبهشت است دیگر اینکه خاطر آقاییان مستحضر است که یک پیش آمدی از برای دولت یک مخارج فوق العاده را ایجاب کرده است یک لایحه هم برای تقاضای اعتبار برای انجام آن مخارج تنظیم شده فعلا لایح اش را تقدیم می‌کنم و توضیحات لازمه را در موقعی که مطرح می‌شود بعرض خواهم رسانید
(لایحه راجع به تعرفه گمرکی بشرح ذیل قرائت شد)
مساحت محترم مجلس شورای ملی ـ چون ۲۰ ادری بهشت که تاریخ انقضای قسمت اعظم عهود بین دولت ایران و دول خارجه است نزدیک است و چون قبل ازآان تاریخ بایستی با دولی که ایل باشند عهود جدیدی منعقد گردد و مخصوصای راجع بمسائل گمرکی که مبتلا به یومیه است لازم است مدار عمل بر روی پایه قانونی و محکم باشد لذا تعرفه گمرکی منضمه ر برای تصویب تقدیم می‌نماید چنانچه ملاحظه خواهند فرمود تعرفه مزبور مثل تمام تعرفه‌های قانونی و مستقل دنیا راجع بهریک از اجناس وارده دارای حد اقل و اثر است چون مقنضیات اقتادی و تجارتی و مصالح سیاسی مملکتی الزام می‌نماید که با هر یک از ممالک به مناسبت اوضاع خاص ان مملکت قرار داد گمرکی مخصوص منعقد شود لذا در ضمن ماده واحده دولت تقاضا نموده است که در حدود اقل و اکثر قانون مقرره تعرفه منضمه مجاز بانعقاد قرار دادهای مزبور باشد
ماده واحد ـ مجلس شورای ملی تعرفه گمرکی ضمیمه را تصویب و بدولت اجازه می‌دهد که بادول خارجه قرار ادهای گمرکی مخصوصی بین حد اقل و اکثر مقرره در این تعرفه منعقد نماید مدت این قرار داد از هشت سال نباید تجاوز نماید.
تبصره ـ نسبت بمال التجاره دولی که بعد از ۲۰ اردی بهشت ۱۳۰۷ دارای قرار داد گمرکی با دولت ایران نباشد حد اکثر مقرره در تعرفه مصوبه معمول و مجری خواهد بود
وزیر مالیه ـ اجازه میفرمائید فراموش کردم در موقع تقدیم لایحه بعرض برسانم که مدت در لایحه قدیم پنجسال بود و در اینجا هشت سال قرار داده شده سه سال بر مدت افزوده شده است
رئیس ـ تقاضای فوریت کردید؟
وزیر مالیه ـ بله با دو فوریت تقاضا می‌کنم که امروز تکلیفش معلوم شود.
رئیس ـ فوریت قسم اول مطرح است آقای دادگر
دادگر ـ موافقم
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ موافقم
رئیس ـ آقای عمادی
عمادی ـ موافقم
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ موافقم
رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ موافقم
رئیس ـ آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری ـ موافقم
رئیس ـ مخالفی نیست؟
حاج شیخ بیات ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید.
حاج شیخ بیات ـ بنده در موقعیکه عرض کردم مخالفتم آقای آقا سید یعقوب فرمودند که مخالف با استقلال مملکت. عرض کنم که هیچ ایرانی ممکن نیست با استقلال مملکت مخالف باشد امیداوارم کهبا استقلال مملکت کاملا موافق باشیم و یک نفر از نمایندگان پارلمان هم ممکن نیست با استقلال مملکت مخالف باشد ولی قضیه اینجا اشتباه نشود یک قضایای خیلی خوب و مهم در مملکت ما هست که حقیقه بایذد تقدیر کرد که از آن قبیل همین قضیه است که فوق العاده مهم و حقیقه قضیه استقلال گمرکی چیزی الست که قابل تقدیس است که ما در چنین موقعی موافق شدیم که یک لایحة از مجلس بگذارنیم و استقلال گمرکی پیدا کنیم. ولی البته تصدیق میفرمائید که استقلال گمرکی روی اصل این است که باید در اطرف یک قضیة کاملا دقت کرد یعنی ملاحظة حال مملکت و وضعیات مملکت و اقتصاد مملکت بشود آنوقت یک لایحة تعرفة گمرکی از مجلس شورای ملی بگذرد…..
زوار ـ راجع بفوریت بفرمائید
حاج شیخ بیات ـ حضرتعالی در موقع خودتان بفرمائید. بنده تعجب می‌کنم که یک لایحه باین مهمی را که آقای وزیر مالیه فرمودند چون بیستم ادریبهشت مواقعی است که این قضیه منقضی می‌شود ما مجبوریم تا قبل از بیستم اردی بهشت این قضیه را در اینجا خاتمه بدهیم أولا هنوز تا بیستم اردی بهشت دو سه جلسه وقت مجلس باقی است اگر آقایان مساعدت و موافقت بفرمایند که این قضیه در اطرافش یکقدری صحبت کامل نشود هم بای مملکت مفید است و هم حقیقه لازمست که در اطرف تعرفة گمرکی دقت شود. این یک شهریة نیست حقوق نیست بودجه نیست اداره زیاد کردن و کم کردن نیست که بالاخره با یک مادة واحده با یک فوریت یا دو فوریت بیائیم اینجا با یک قیام و قعود قضیه را خاتمه بدهیم. حضرتعالی آمدید با یک اقلامی و با یک موادی یک چیزهائی را اضافه کردید بیک مادة واحده و دیشب ساعت چهار از شب رفته این لایحه بما رسیدع و هیچیک از آقایان بنده قطع دارم که در اطراف این اقلام مطالعه نکرده‌اند……
عمادی – همه مطالعه کرده‌اند.
حاج شیخ بیات ـ مگر شب نخوابیده باشید بنده که مطالعه نکرده‌ام بنابراین بنده عقیده مندم که اقلا آقایان یک کار خوبی که در مملکت پیش می‌آید روی این فوریت موریت‌ها خرابش نکنند عیناً مثل قضیه قالی جوهری است که دولت می‌آید یک کاری می‌کند و بعد هر روز قبل از دستور پنج نفر از وکلا بلند می‌شوند و در اطرافش صحبت می‌کنند عیناً قضیه همین اقلامی است که انجا ذکر شده امروز اگر ما مطالعه نکنیم و دقت کامل در اطرافش نکنیم و رأی بدهیم پس فردا بر می‌خوریم که فلان قضیه و فلان قلم فلان ضرر اقتصادی را درد یا مثلا فلان قسمت نسبت بصادرات مملکت ضرر وارد می‌آورد فلان قسمت باعث تزسیید واردات می‌شود باین ملاحظه فوریت آن ضرورتی ندارد بنابر این بنده با فوریت این قضیه کاملا مخالفم و تمنی می‌کنم از آقایان که این دو جلسه سه جلسه را اجازه بدهد مجلس روی این قضیه مذاکره بکند موافق و مخالف روی این قضایا صحبت بکنند بالاخره قضایا بطور دقت حل شود
رئیس ـ آ قای دشتی
دشتی ـ بعقیده بنده یکی از لوایحی که دولت ذیحق بوده است فوریت آنرا بخواهد همین لایحه است و همان طور که آقای حاج شیخ بیات فرمودند برای تصویب این لایحه باید یک روز جشن گرفت زیرا استقلال اقتصادی ما را تأمین می‌کند وقت هم کاملا تنگ است زیرا امروز یازدهم اردی بهشت است و وقتی که بتصویب مجلس رسید باید بتمام گمرکات اطلاع بدهند که مطابق این تعرفه عمل نمایند و نمی‌شود هم تا روز بیستم یا بیست و یکم یا بیست ودوم یا بالاخره یکماه مملکت را بدون تعرفه گمرکی گذاشت و این اصراری که ایشان داشتندکه باید مطالعه شود بنظر بنده این مسئله که از دو لحاظ اشتباه است یکی اینکه اصلا مطالعه در این قبیل لوایح از خصائص متخصصین است حتی خود دولت هم گاهی اطلاع ندارد متخصص گمرکی باید بیاید بنشیند و آنها را مطالعه کند و مطابق اطلاعاتی که دارند تدوین نماید بنده از آقای حاج شیخ می‌پرسم که آیا در میان ما کسی هست که در امور گمرک یا اقتصادیات متخصص باشد و اطلاعاتش بیش از متخصصین گمرکی ما باشد؟ این یک نقطه نظر. یکی دیگر اینکه فورمالیته این لایحه بعمل آمده است یعنی بکمیسیون رفته و کمیسیون مطالعه کرده و اگر بعضی از آقایان هم نظریاتی داشتند می‌بایستی به کمیسیون مراجعه نموده و نظریات خودشان را گفته بشاند و الا حالا چه نظریاتی ممکن است گفته شود که مفید باشد بحال مملکت؟
بعضی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
تقی زاده ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید.
تقی زاده ـ بنده عقده‌ام این است که بعضی نکات دیگر هست برای استدلال که اگر گفته شود شاید یک قدری تخفیف پیددا شود که یکنفر مخالف که صحبت کرد گفته نشود مذاکرات کافی است حتی آنقدر عقیده دارم که اگر آن دلائل ذکر شود آقایان راضی می‌شوند که درجلسه آتیه مطرح شود به این جهت خواستم عرض کنم خوب است همینکه یک مخالف و موافق صحبت کردند گفته نشود مذاکرات کافی است و اجازه بدهند کاملا صحبت شود.
رئیس ـ آقای دادگر
دادگر ـ آقای تقی زاده در نظر داشته باشند که حالا راجع به فوریت اول است بعد فوریت دوم و بعد در خود لایحه و بالاخره مجال هست و برای صحبت کردن آقا ی دشتی فرمودند این قضیه قضیه مخفی نیست فضیه ایست که تشریفاتش بعمل بعمل آمده است به کمیسیون رفته و مطالعات لازمه در آن شده و حالا برای اینه به سرع بگذرد این تقاضا را کرده‌اند و بنظر بنده اشکالی ندارد
رئیس - رای می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانیکهتصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. فوریت قسم دوم مطرح است آقای دادگر
دادگر ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای تقی زاده
تقی زاده ـ بنده در خود لایحه مخالفتی ندارم اصلا تعرفة گمرکی را نخانده‌ام دیشب خیلی دیر بدست ما رسید و مرور نکرده‌ام و در اصل مطلب ممکن است هر یک از آقایان که تشریف می‌آورند و میگویند خیلی خوب است بنده قبل از اینکه آقایان بگویند خوب است عرض می‌کنم که هر کس بیش از همه تعریق می‌کند کار خوبی است بنده می‌گویم ده برابر آن خوب است. برای اینکه آزادی اقتصادی ایران است که اعلان می‌شود و بالاتر از این چیزی نیست و بای ما یک چیز تاریخی بزرگی است و البته اگر ما مطالعه کرده بودیم با دو
فوریت هم مطرح می‌شد و تصویب می‌شد عیبی نداشت ولی این لایحه خیلی دیر بما رسید حتی ببعضی آقایان هم نرسیده است مثل آقای حقنویس که پهلوی بنده نشسته‌اند بایشان نرسیده بود و حالا رفتند برای ایشان آوردند این یک مسئله ایست که البته خوب است و ممکن است آقایان در موقع استدلال بگویند دولت دقتهای خودش را کرده است ولی بنده عرض می‌کنم که مجلس شورای ملی برای این است که چیزهائی را که دولت دقتهای خودش را کرده است و عقل و دراکه خودش را با کمال وطن دوستی و دقت استعمال نموده است به مجلس بیاورد که شاید یک نکتة را یکی از وکلا تذکر بهد که نافع باشد. مجلس شورای ملی برای این نیست که اگر یک دولتی معتمد باشد دیگر در لوایحش دقت نکند خیر باید دقتهای لازمه بشود این مسئله فوق العاده مهم است یک صورت مفصلی است و باید مطالعه بشود دخالت مهمی در ترقی و تنزل اقتصادی دارد آقای دشتی فرمودند که کسی متخصص نیست این قضیه مربوط به این نیست که گمرک را چطور اداره کنند (که ما برای این کا رمتخصص هم آورده‌ایم) این را هر کدام از ماها ملتفت می‌شویم مثلا آقای کازرونی ملتفت می‌شوند که اگر فلان قلم فلان طور باشد ممکن است منافع کلی پیدا کند یا ممکن است مضر باشد درتعرفه گمرکی گذشته برای چوب مبالغ کلی گمرک گذاشتند و این مسئله باعث خرابی کلی در بندر لنکه شده است زیرا کشتی‌های کوچک یک قسمت زیادش در بندر لنگه ساخته می‌شد کویت و بحرین از آنجا می‌بردند و آنها مجبور شدند همه مهاجرت کردد رفتد به کویب برای اینکه چوب را گران کرده انددر هر حال این را من باب مثل گفتم ممکن هم هست درست نباشد زیرا من خودم در انتجا نبوده‌ام شنیده‌ام ممکن است یکی از جنوب اطلاع داشته باشد یکی از شمال و در هر صورت بای همة ماها آنرا مطالعه کنیم و دقت کنیم اگر یکی کم است زیادش کنیم زیاد است بگوئیم. این مقصود بنده است حالا اگر آقایان می‌خواهند با دو فوریت هم بگذرد مانعی ندارد ولی روز دیگر مطرح شود و الا اگر بنا باشد همینطور الان با دو فوریت بگذرد ممکن است یک اشکالاتی پیش بیاید. تصور می‌کنم وقتی توضیح بشود آقایان ملتفت بشوند ک یکمادة آن صریحاً مطابق نص قانون اساسی نیست. بموجب قانون اساسی تعهدات بین المللی در هر دفعة که می‌شود باید بتصویب مجلس باشد محال است که به یک دولتی اختیار بدهند که بدون تصویب مجلس در یک مطلبی قرار دادی به بندد در هر صورت حالا نمی‌خواهم در این باب بحث بکنم و بنده هم تصدیق می‌کنم که کار خوبی است وقت هم کم است ولی بهتر این است که کاملا مطالعه و دقت بشود و بعد مطرح شود و الا اگر بنا باشد با این ترتیب مطرح شود (آنهائی که مطالعه کرده‌اند نمیدانم) ولی برای ماها که مطالعه نکرده‌ایم رأی دادن مشکل می‌شود و بنده تعجب می‌کنم که در مسائل گمرکی. تعرفة گمرکی که صد قلم صد و پنجاه قلم دارد همیشه این جورمیآید ما به تعرفة گمرکه بین ایران و روسیه رأی دادیم در صورتیکه سه قسمتت بود الف و ب و ج و قسمت ب و ج بدست و کلاداده نشد در واقع مجلس شورای ملی رأی داد به اینطریق که ما رأی می‌دهیم به ان تعرفة که در مسکو امضائ شده است….
دکتر مصدق ـ قربه الی الله
تقی زاده ـ این هیچ معنی ندارد. لذا بنده بقاضا می‌کنم در صورت امکان اگر می‌خواهند همبا دو فوریت باشد یک روز تاخیر کنند که باهم مطالعه کنیم نمی‌خواهند هم رای می‌دهند بدهند
رئیس آقای دادگر
دادگر ـ عرض کنم اینکه فرمودند لایحه با دادن دو فوریت مقصودش این است که علی الفور باید بخث شود خاطر آقا می‌آورم که وزیر ماله خواستمند جزو دستور باشد و دو فوری باشد اینکه ما حالا بحث می‌کنیم برای
همان است و این بنظر آقا باشد بعلاوه خاطر مبارک آقا مستحضر است که این لایحه که امروز با قیافة دو فوری آمد اینجا قبلا تمام تشریفاتش بعمل آمده است به کمیسیون ارجاع شده و کمیسیون مداقه کرده بلکه قریب یکسال است که این قضیه در دست اقسام است و کلیه اشخاص علاقه مند به استقلال گمرکی در این قضیه مداخله داشتند مستقیماً و غیر مستقیم حالا اساساً نمیدانم چطور شده است که دیر بنظر آقا رسیده است شاید در توزیع اینطور شده باشد در هر حال می‌خواهم یک عرضی خدمت آقا بکنم که گمان می‌کنم آقا هم با ما توافق نظر حاصل بکنند. خوب است تجزیه بفرمایند این دو قسمت را یکوقت حنبه سیاسی مطلب است یک وقت جنبة اقتصادی آن. در جنبة سیاسی آن که استقلال گمرکی باشد آقا نظری ندارند یعن یهیچ ایرانی نظر ندارد و همه معتقدند که علی الفور بایستی استقلال گمرکی ما اعلان شود و دولت ما هم قابل تمجید است که توانسته است این فکر راانجام بدهد. اما آمدیم سر این مسئله بطوریکهمثال زدند فرضاً چوب ده شاهی نه شاهی نوشته شده باشد و بالاخره از این راه یک اشکالی در یک شاخة از مطالب اقتصادی ما روی بدهد این قبیل مطالب را در مقبل آن توجهی که در قسمت اولی دارید ممکن است اهمال بفرمائید. بنده ک یکنفر از نمایندگان هستم برای بنده فرضش هم خیلی آسان است که به یک قضیةکه استقلال گمرکی ما را تأمین می‌کند (ولو اینکه کاملا مطالعه کرده‌ام) اگر هم مطالعخ نکرده بودم از نظر اقتصادی لایحه رأی می‌دادم برای تامین جنبة سیاسی آن. بعلاوه در اینجا حد اقل و اکثر دارد و بای مطالعه وقت باقی است. یکوقت قانون جمودت دارد و یک چیز محدود منحصری را رای می‌دهند ولی این مسئله دارای حد اقل و اکثری است که هنوز جای مطالعه درش باقی است و دولت‌ها هم مکلف هستند در آن مطالعه کنند و از همه دقیق تر جون خود آقای تقی زاده مرد خردمندی هستد میدانند که بالاخره حوادث بسا می‌شود که یک رجال غیر فاضلی را روی کار می‌آورد اینها مملکت را اداره می‌کنند و کارهای فنی را هم اداره می‌کنند اینجا ناشی از نظر خودشان نیست به خبره رجوع می‌کنند و نظر خبره را امضا می‌نمایند. بنده خیال می‌کنم که دولت در مسائل گمرکی و تعرفة گمرکی می‌بایستی به مأمورین گمرکی مراجعه می‌کرد و بر فرض اینکه بیاورد به بنده هم بدهد بنده ادعا می‌کنم که نظر بنده نظر تخصصی گمرکی او را مطالعه کرده است فقط باید ما کنترول کنیم ک مبادا یم متخصصی اعمال نظر کده باشد وقتی که ما این نظر را کردیم دگی برای ما اشکال نیست. لین که فرمودند قانون اساسی متن مقاوله و قرار داد‌ها را بنظر مجلس واگذار کرده است البته اینطور است دولت هم بر خلاف این کاری نکرده است و بالاخره این یک اجازه ایست. آقای آقا سید یعقوب چند دقیقة قبل میگفتندکه به قانون دست می‌خورد. کی به قانون دست میزندالبته هر کس بر خلاف قانون عمل کندمسؤل است ولی خودمجلس صلاحیت دست زدن بهر قانونی را داردو بالاخره تمام قوانین باید اینجا درش شور شود و بتصویب برسد. این راهم که به کمیسیون عدلیه اجازه داده‌اند که در قوانین رأی بدهند و برای آزمایش به موقع عمل گذاردة شود و بعد به مجلس بیاید این هم بالاخره از طرف خود مجلس بوده اس خلاصه آن چیزیکه درعرایض بنه قابل توجه است و توجه آقا را به آن جلب می‌کنم و گمان می‌کنم آقا هم مواافقت کنند این است که آقا تمام نگرانیشان از این بود ک در جنبه اقتصادی مطلب ممکن است یک یس و پیش هائی بشود خوب است آقا از این نظر اهمال بفرمایند زیرا این جزئیات قابل تصحیح است فرضاً چوب که کمرش زیاد
یا کم باشد ممکن است تصیح کرد ولی آن مسئله که برای بیستم اردی بهشت معهود است که استقلال گمرکی است آنرا باید باشاد باش و هلهله رای داد.
بعضی از نمایندگام ـ مداکرات کافی است
رئیس ـ رأی می‌گیریم به فوریت قسم د. م آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. پیشنهاد آقای زعیم (بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم لایحه گمرکی در اول دستور جلسه آتیه مطرح شود
رئیس ـ آقای زعیم
زعیم ـ بنده هم رد اینجا موافقم با آقایانیکه میگفتنددولت ذبحق بوده است در اینکه تقاضای دو فوریت در اینجا بکند و وقت کم است ولی این تقاضای بنده هم از آقایان چیز بزرگی نیست الان سه ربع بیشتر به ظهر نمانده و تا مطرح شود گمان نمیکنتم بگذرد از آنطرف ماها هم مطالعه نکرده‌ایم و خیلی قسمت‌ها است که قابل مطالعه است. مثال حالا بنده نمیدانمگمرک بر کبریت را از چه قرار گذارده‌اند. الان اینکار خانه کبریت سازی آذربایجان در شرف تعطیل است ممکن اسنت در اطراف اینار یک فکری بشود و باید یک گمرکی بر ورود کبریت گذاشته شودکه تشویق شود از کبریت‌های داخلی وقس علیهذا چیز‌های دیگر دارد. در هر صورت بنده تقاضا کردم در اول جلسع آتیه جزءدستور شود واین سه ربع ساعت آن لوایحی که قبل از ورود آقای وزیر ماله بانها رأی داده شد مطرح شود
وزیر مالیه ـ خیلی متشکرم از آقایان و وکلا تمامشان اهمیت مطلب را مستحضرند مدافعاتی را که باید دولت بکند خود آقایان می‌کنند و از همین جهت هم ما در مقابل آقایان سکوت کردیم ولی فقط یک تذکری می‌خواستم بآقای زعیم بدهم و آن این است. بعضی از آقایان می‌فرمایند ما مطالعه نکرده‌ایم. اولاً تعرفة که ما با دولت شمالی گذارندیم مدتی است از مجلس گذشته و مجلس هم رأی داد و اگر بعضی‌ها هم قبل از گذشتن مطالعه نکرده بودند آنهائی که ذیعلاقه باستقلال اقتصادی هستند بعد از آنکه گذشت و رأی دادند لابد مطالعه کرده اندو برای آنها که آنرا مطالعه کرده‌اند دیگر احتیاج بمطالعه این تعرفه نیست زیرا اساس یکی است این تعرفه که تقدیم شده است حضور آقایان بطور کلی حد اقل و اکثرها روی همان زمینه است به است به استثنای شاید چند قلمی که صلاح اینطور بوده است که حد اقلش کمتر از آنها باشد ولی حد اکثرها زیاداست دو برابر سه برابر و بعضی جاها چهار برابر است در هر صوبرت آن میزانی را که دولت ممکن استموافقت کند همان میزانی است که قبال تصویب شده و مدت مطالعه هم برای همه آقایان بوده است بعلاوه آقای دادگر یک تذکری دادند که بنده گمان می‌کنم همه آقایان به آن تذکر یک توجه کاملی بفرمایند. یک مسائلی هست که کلیات وقسمتهای عمومیش بدر جة اهمیت دارد که در ذیل آن هم اگر یک جزئیاتی هست که قابل اهمیت بدانند امروز این تعرفة که آقایان اینجا تصویب مییفرمایند تعرفه گمرکی مستقل مملکتی است یعنی بعد از این رائی کهه آقایان می‌دهند دیگر حق قانون گذاری نسبت به تعرفه مستلزم یک قراردادی بین ممالک شما و ممالک دیگر نیست این حق را شما خودتان بعد از مدتها ماخود می‌کنید این اصل را باید در نظر گرفت فرض بفرمایند بنده یا متخصص گمرکی هم اشتباه کرده باشیم و گمرک چوب را زیاد گذارده باشیم و آقای کارزورونی هم از نقطه نظر منافع محلی صلاح بدانند معاف باشد بسیار خوب فردا با هم حرف می‌زنیم ششماه دیگر حرف می‌زنیم. شما امروز دارید خودتان را به آن مقام میرسانید که بعد از این حاکم برتشخیص
منافع لنگه و بوشهر واصفهان خودتان باشید. اساس را باید در نظر گرفت به این ملاحظه بنده تصور می‌کنم بیش از این لازم نباشد بنده توضیح بدهم امروز صحبت می‌کنیم و امید وارمهمین امروز تمام شود اگر تمام نشد فراهم باز مذاکره می‌کنیم بعلاوه مقدمات امر هم یک سال یک سال و نیم لاکه دو سال است دولت مشغول است و بغمل آمده است
رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه با پیشنهاد آقای زعیم موافقند قیام فرمایند (معدودی برخاستد)
رئیس ـ تصویب نشد. مادة واحده قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
مادة واحده ـ مجلس شورای ملی تعرفة گمرکی ضمیمه را تصویب و بدولت اجازه می‌دهد که با دولت خارجه قرار دادهای گمرکی مخصوص بین حد اقل و اکثر مقرره در این تعرفه منعقد نماید مدت این قرار داد از پنج سال نباید تجاوز نماید.
تبصره – نسبت به ملا التجاره دولتی که بعد از بیستم اردیبهشت ۱۳۰۷ دارای قرار داد گمرکی با دولت ایران نباشند حداکثر مقرره در تعرفة مصوبه معمول و مجری خواهد بود.
وزیر مالیه ـ اجازه میفرمائید؟ خواستم توضیحی عرض کنم اصلاحی که کمیسیون قوانین مالیه در عبارت ماده کرده است و بعد در خبرشان طبع کرده‌اند اینطور است: که بدولت اجازه می‌دهد با دولت خارجه قراردادهای گمرکی مخصوصیکه از حداقل کمتر نباشد منعقد نماید. بنده هم این اصلاح را قبول میمایم چون روشن تر از آن عبارتی است که ما نوشته بودیم. نوشته بودیم بین حداقل و اکثر کمیسیون اینطور تصویب کردند که حد اقل کمتر نباشد برای اینکه شبهه نشود که بین حداقل و اکثر یعنی از حد اقل باید همیشه بیشتر باشد و خود حد اقل نمی‌شود. به این ملاحظه چون این عبارت واضحتر و روشن تر اس این اصلاح را قبول می‌کنم.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ بنده با لایحه موافقم فقط یک اصلاحی در ماده لازم است که گمان می‌کنم در مطبعه اشتباه شده است و اصلاح عباراتی است با دولتی که با ما دارای قرار دادگمرکی نباشند بعقیده بنده باید نوشته شود دارای قرار داد گمرکی نشوند.
وزیر مالیه ـ بنده چون درست منظور نماینده محترم را ملتفت نشدم تمنی می‌کنم اگر اصلاحی د نظر دارند کتباً مرقوم فرمایند تا اگر لازم شد بنویسیم.
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده عقیده ندارم بعضی از چیزها وارد این مملکت شود و اگر چناچه بخاخیم در اطراف این مواضوع مذاکراتی بکینم مقتضی نیست و بعقدیه بنده تا این اندازه کهه فعلا مذاکره شد کافی است لوایح دیگر مذاکره بشود و این بماند برای جلسه بعد.
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ اولا بنده بخودم و بتمام افرد مملکت تبریک عض می‌کنم حقیقتاً هیئت محترم دولت و مرجع اتائشان را بایستی تقدیس کرد و بایستی شب و روز این مسئله را متذکرشد که ما الان در این مجلس مقدس مذاکره از یک چیزی می‌کنیم که بتمام معنی برای مملکت حیات است حیات حقیقی و واقعی و خیلی متأسفم که در تحت هیچ عنوانی بنده نمی‌توانستم اظهارتشکر کنم مگر بعنوان مخالفت. من نه تنها مافق هشژستم بلکه از فرط شعف نمیدانم مطلب را چه قسم ادا کنم از آنطرف هم نظر بعلاقة که دارم البته بایستی نظریات خودم را بقدر امکان بعرض آقایان برسانم. اگر ممکن است امروز اصلاح
کنند فبها و اگر ممکن نیست در نظر داشته باشند هر روزیکه اقتضا کرد اصلاح کنند. بنده در اینخصوص یکیاد داشت مرتبی داشتم ولی آنچه که در نظرم هست عرض می‌کنم. از جمله آنها مسئله مروارید است و استدعا می‌کنم حضرت والا ت. جه بفرمایند. بدبختانه و متأسفانه بدون اینکه درست ملتفت باشند صد بیست بر صادراتش گمرک معین کرده‌اند تصور کرده‌اند که این یک چیز اختصاسص بایران است که اگر عوض صد بیست صد سی هم بگیرند با مردم ازادند و می‌توانند بدهند در صورتیکه به عکس است و بالاخره معنایش این می‌شود که در ایران استخراج مروارید بتمام معنی ممنوع است مکرر بنده اسن توضیح را داده‌ام و حالا هم تکرار می‌کنیم نقاطی که استخراج مروارید می‌شود امتداد پیدا می‌کند از سواحل عمان تا می‌رسد به نزدیک بندر بوشهر و خارک و در تمام این نقاط سه نقطه است که متعلق است به ایران و استخراج مروارید در آنجا می‌شود که اولش بحرین است و ثانیش لنگه است ثالثش خارک است نزدیک بوشهر ولی نقاط مستعد دیگر است که مربوط بما نیست در ان قسمت عربس و سواحل عربستان است و مردم هم هچگونه اجبار ندارند که بیایند مؤسسات استخراج خودشان را در قسمت ایران قرار بدهند اگر شما صدی بیست قائل شدید با نهایت آزادی و باکمال سهولت اسباب وافزارشان را بر می‌دارند میبرند و در قسمت عربی استخراج می‌کنند استدعاد می‌کنم توجه بفرمائید که مسئله به عقیده بنده فوق العاده مهم است سالی تقریبای ده میلیون روپیه از ممر مروارید به زندگانی مردم کمک می‌شود و اگر یک تضییقاتی امروزه در جزیره متعلقه با ایران یعنی بحرین هست مردم از انجا بواسطه تضییقات مهاجرت می‌کنند و میآیند به لنگه و جاهای دیگر و اگر بنا باشد ما این فرض رایعنی صدی بیست را قائل شویم آنوقت مردم مجبور می‌شوند از بندر لنگه و سایر بنادر که استخراج مروارید می‌شود مهاجرت کنند و بروند د رجای دیگر این بد است یآقا یک قدری توجه بکنید اسن بسیار بسیار بد است. خوب چه باید کرد؟ این مسئله مسئله دارای نیست که رئیس گمرک آقای بلژکی متوجه این مطلب بشود. بنده عرض می‌کنم باید این را آزاد گذاشت و از صادرات مروارید نباید چیزی گرفت.
دکتر سنگ ـ مادة ۶۳
کازرونی ـ اجازه بدهید این مسائل را بنده برای سعادت مملکت عرض می‌کنم. البته من تقدیس می‌کنم صمیمانه آن دولتی را که این لایحه را آورده است ولی نظریات مان را هم باید بگوئیم. در خصوص چوب هم آقای تقی زاده یک اظهاراتی کردند که لازم است توضیحاتی داده شود در تمام بنادر ایران در سال یک کشتی‌ها و قایقهائی درست می‌کنند کشتی‌های بزرگ دارند کوچک دارندبزرگش بهندوستان و سایر نقاط می‌رود و مال التجاره مل می‌کند یا می‌آورد و قیقها محل احتیاج ععمه ساکنین سواحل است که بایستی داشته باشند. در قسمت جنوبی ایران چوب وجود ندارد نیست و حتماً باید از خارجه بیاورند و این بایستی آزاد باشد تا مردم مشغول مصنوعات خود شان باشند و اگر بنادر منحصر به ما بود باز هم عیبی نداشت نه صدی سه یا صدی پنج بلکه صدی پنجاه هم مطلبت نبود منتهی گران تر تمام می‌شد ولی اینطور نیست بنادر زیاد هست مردم هم آزادند همانهائی که کارشان ساختن کشتی‌ها است می‌روند در کویت وآنجا چوب را آزادانه وارد می‌کنند ومشغول کشتی سازی میشوندد نباید گذارد یک ده مردم در تحت این عنوان هجرت کنند. اینها یک امور قطعی است که بعرض آقایان میرسانم که در این خصوص فکر کنند و تصمیمی اتخاذ کنند. از جمله اموری که محل نظر بنده است گمرک قن و شکر است که بعقیدة بنده کم است. این دو قلم خیلی مهمی است. ادلة تبعیض فیما بین قند و شکر را بنده نفهمیدم برای چیست؟ هر دوی اینها از خارجه میآیند و ما به القوام هم نیست. ما معتقدیم بجهت اینکه زراعتش را بکنیم و کارخانه اش را بیاوریم در مملکت و رفع
احتیاج خودمان را بکنیم و خیلی زیاد باید معین شود و این قسمت را باید حتماً رعایت کنند. از جمله چیزهائی که ذکری در اینجا ازش نشده است و فردا است که سوء تعبیر خواهد شد و یک قسمت مبتلا به بنادر جنوب است واردات خرما است. از آن جا یک قوطی خرما فرستاده و نوشته بودند که بنظر آقایانی که وضع قانون می‌کنند برسانید…
بعضی از نمایندگان ـ ما که ندیدیم
کازرونی ـ هست حاضر است نوشته‌اند بنظر آقایان برسانید که ایشان خیال نکنند که بالاخره خرماهائی که در توی قوطی می‌کنند و می‌آورند آنجا ایشان دیده‌اند آن خرماهائی هم که وارد بنادر می‌شود از آن خرماها است و از همان مقوله خرما است: خیر اینطور نیست حالا این جا اظهاراتی فرمودید جسارت می‌شود که عرض کنم. خرمائی که از خارج می‌آورند یک من دهشاهی سه عباسی قسمت دارد و این بیشتر یا خوراک فقرا است یا بجای جو و کاه استعمال می‌شود و از این خرما که قوت فقرا است و ما به القوام مردم است و زندگانی شان به آن بسته است نباید جلوگیری کرد و اینکار خوبی نیست نمیشو بمردم گفت گرسنه بمانید این صحیح نیست از جمله چیزهائیکه نظر دارم قسمت هشتم است که نمیدانم چه دلیل داشته است که بعکس انتظار و بر خلاف مصلحت بعوض اینکه زیادش کنند کمتر کرده‌اند این را نفهمیدم دلیلش چیست؟ اگر برای این است که در مملکت تشخیص داده‌اند محل احتیاج است…..
مدرس ـ حب الشی یعمی و یصم
آقا سید یعقوب ـ چیست آقا؟
کازرونی ـ قسمت هشتم است. لایحه اش خدمت تان هست اینجا مکتب خانه که نیست! این احتیاج را در مملکت هم می‌توان رفع کرد وقتی که علاقه ندارید بمن چه چه. یک اقلام دیگری هم هست که چون آقایان چندان حاضر نیستند گوش بدهند من صرف نظر می‌کنم………
عده از آقایان نمایندگان ـ خوب بفرمائید. ما حاضریم،
کازرونی ـ مگر نمی‌بینید که آقایان اظهار می‌کنند بس است و دارند می‌روند چرا بگویم و برای کی بگویم از جمله قسمت قالی است. این جا یک عقاید متضادی هست بعضی‌ها خیال می‌کنند که باید صدی بیست و پنچ گرفت در کمیسیون صدی دوازده کرده‌اند در صورتیکه بنده عقیده‌ام این است که در این مسئله از راه دیگر بایستی جلوگیری کرد علاوه بر این بنده هر چه فکر می‌کنم یک دلیل قاطعی برای این کار نمیدانم بنده عقیده ندارم که اینطور جلوگیری از صادرات مملکت بشود این است عقیده بنده اما خیلی عررض داشتم ولی چون آقایان حاضر نیستند گوش کنند عرض نمی‌کنم
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ فرمایشاتی که آقای کازرونی فرمودند تماماً ممکن است در یک موقع دیگری گفته شود و مورد توجه آقایان هم واقع دیگری گفته شود و مورد توجه آقایان هم واقع شود. بنده و رفقای بنده هم تصدیق می‌فرمایند و در این اقلام هر کدام یک نظریاتی داریم خود بنده هم عقده‌ام این است که بای برای مشروبات الکلی که در این مملکت وارد می‌شود صدی صد مالیات بسته بشود برای اشیاء تجملی همینطور ولی همانطور یکه آقای وزیر مالیه فرمودند موقع آن حالا نیست بگذارید این لایحه تصویب شود و منظور اساسی جنابعالی و همة ماها بعمل بیاید آنوقت در آتیه قرار دادهئی که بسته می‌شود بین حد اقل و اکثر شما و مجلس آتیه و دولت‌ها مطالعات بیشتری در آن بکنید و هر طور که صلاح میدانید تصویب کنید ولی اگر حالا در اینموقع شما بخواهید وارد یکی یکی از اقلام لایه بشوید با پیشنهاد‌های عجیب و عربی که از طرف هر یک از ماها می‌شود این لایحه بزودی بتصویب نمیدسد و صلاح اینست که سریعاً بگذرد خوب است که آقا هم موافقت بفرمایند و این صورتی که دولت آورده است و باین اصلاحی که
کمیسیون قوانین مالیه کرده است بگذرد و در آتیه ممکن است بیشتر در جزئیات آن صحبت شود
جمعی از نمایندگان ـ کافی است
تقی زاده ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
تقی زاده ـ مقصود بنده این بود که در اول ما سعی کردیم حتی الامکان یک فرصتی بشود و یک مذاکراتی بعمل آید که قضایا حل بشود ولی حالا می‌بینم مجلس به دو فوریت رای داد و یک موافق و مخالف هم که صحبت کردند میگویند مذاکرات کافی است و این در واقع فوریت سوم است. خوبست بگذارندنکاتی که مهم است و تنظر میآیدگفته شود بعد رای بگیرید وقت هم نگذشته است بنده نمیدانم چطور شده است که یک نفر موافق که حرف می‌زد میگویند کافی است در صورتیکه خیلی نکات باقی است و مخصوصاً همبنده شاید قبل از همه وقت خواسته بودم
رئیس ـ آقای رفیع
حاج آقا رضا رفیع ـ این مسئله رد این جا تکرار شد هم از طرف آقایان نمایندگان که اسا ساً این لایحه بگذرد این لایحه بگذرد ما در یک اصلی باید مذاکره کنیم اگر چنانچه آقا مقصودشان توضیح بود و یکی از نمایندگان را می‌خواستند اسم ببرند آقای کازرونی را اسم بردند و ایشان هم یک ساعت توضیح دادند و گمان می‌کنم هیچ کلمة را هم فرو گذار نکردند که اظهار نکرده باشند همة اینها را آقایان تصدیق دارند و در موقع هم همه با موافقت دولت کمک و مساعدت خواهند کرد ولی در این که مسئله از نظر سیاسی مهم و باید امروز بگذرد گمان می‌کنم آقا هم موافقت بفرمایند و مذاکرات کافی بشود و وعده میدهمکه آقا یک روز دیگر در تحت یک طر قانونی یا یک لایحه دیگری که دولت خواهد آورد نظرتشان تأمین شود.
آقا سید یعقوب ـ تنفس
رئیس ـ مخالفی که نیست. چند دقیقه تنفس داده می‌شود
(دراین مواقع جلسه برای تنفس تعطیل و بقاصلة نیمساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس ـ (پس از مدتی نوقف) ـ عده کافی نیست پیشنهاد ختم جلسه هم شده است
شیروانی ـ هستند در خارجند نمی‌آیند.
رئیس ـ یکنفر بیشتر نیست.
دادگر ـ اجازه میفرمائید پنج دقیقه تامل بفرمائید بنده را مأمور بفرمائید که بروم بیاورمشان
رئیس ـ بنده حرفی ندارم یکساعت می‌نشینم ولی چون فرستادم گفتند کسی نیست.
وزیر مالیه ـ مانعی ندارد بماند برای جلسة آتیه
رئیس ـ آقای فیروز آبادی پیشنهاد ختم جلسه کرده‌اند
(در این موقع دو سه نفر وارد شدند)
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ آنوقت که پیشنهاد را کردم عده کافی نبود ولی حالا که کافی شد پس می‌گیرم
رئیس ـ رأی میگیزم بکفایت مذاکرات آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. پیشنهادات قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای فیروز آبادی این قسم قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که ماده ۸ لایحة تقرفه گمرکی حذف شود و اشیاء مذکوره در آن ماده از اشیاء ممنوع الورود در ایران بوده باشد.
فیروز آبادی ـ گمان نمی‌کنم این پیشنهاد چندان محتاج توضیح بوده باشد و نمی‌خواهم در اطراف این
قسمت زیاد توضیح بدهم همه آقایان هم مطالعه فرموده‌اند و میدانند که ما محتاج بآن چیزها نیستیم بضرر ما تمام می‌شود. و باید ممنوع الورود باشد همایطور که در اروپا و آنجا‌ها هم همین کار را کردند.
وزیر مالیه ـ اجازه میفرمائید بنده می‌خواهم استفاده کنم از این موقع و بطور کلی یک عرضی بکنم. قضیه همانطور که آقایان محترم متذکر هستند یک مسئله مهمی است و یک مطالعات و زحماتی در اینموضوع بعمل آمده است و بطور کلی عرض می‌کنم بنده که بایستی این پیشنهاد‌ها و اصلاحات را قبول کنم این اصلاحات که بی مطالعه می‌شود و مثلا مطالعات زیادی لازم دارد بغیر از آن پپیشنهاداتی که در کمیسیون بتصویب رسیده است نمی‌توانم قبول کنم زیرا که بدون اینکه مطالعه شده باشد و بدون اینکه تحقیق شده باشد نمی‌شود یک پیشنهادی را پذیرفت از آنطرف وقتمان هم کم است. اما راجع باین قسمت که آقای فیروز آبادی فرمودند البته یک اشخاصی هستد ک معتادند باین قضایا آنها را هم ممنوع الورود بکنند
رئیس ـ آقایانی ک این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند (عدة قلیلی برخاستند)
فیروز آبادی ـ مسترد کردم
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنها آقای فرشی. (این قسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم ر قسمت صادرات گمرک صمغیات که صدی ۲ است بکلی حذف شود
فرشی ـ عرض کنم که مالیای صمغیات را در این جا صدی دو قرار داده‌اند و اگر آقایان توجه بفرمایند این یک قسمت از صادرات مهم ما است از قبیل کتیرا و صمغ و غیره که با هزاران زحمت رعایا از کوهها جمع آوری می‌کنند و غالباً این صادره هم بواسطه ارزانی دولار و لیره و امثال اینها نفعی عاید صار کنندگان نمی‌دارد و فایدة نداشته است حالا یک صدی دو هم اضافه کنند بکلی این قلم از بین می‌رود و یک ضرر بیشتری بآنها می‌زند بنابر این بنده پیشنهاد کردم که آزاد باشد
رئیس ـ آقای رفیع
حاج آقای رضا رفیع ـ عرض کنم که بعد از آن بیان آقای وزیر مالیه که گفت نمی‌توانم با هیچیک از این پیشنهادات موافقت کنم گمان می‌کنم دیگر پیشنهاد کردن موارد نداشته باشد. در کمیسیون قوانین مالیه نشستند مذاکره کردند و دقت کردند بالاخره لایه این قسم تنظیم شد و بنده خیلی هم متأثرم از آن پیشنهاد آقای فیروز آبادی که دیر استرداد فرمودند و باطلاع مبارک نرسیده و همییطور رد شده تلقی شد راجع باین پیشنهاد هم گمان می‌کنم فایده نداشته باشد و اسباب زحمت می‌شود خوب است موافقت بفرمایند که زودتر لایحه بگذرد.
فیروز آبادی ـ پیشنهاد بنده رد نشد بنده مسترد کردم جمعی از نمایندگان ـ صحیح است
رئیس ـ آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند (دو سه نفر قیام نمودند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای حاج میرزا مرتضی. (اینقسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم حق الورود و گمرک کبریت مذکوره در مادة ۳ یکمن دوازده قران باشد
حاج میرزا مرتض ـ البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که ما اگر بخواهیم این کارخانه کبریتسازی آذربایجان باقی تماند و بتواند خودش را اداره کند چارة جز این نداریم که کبریتی که وارد می‌شود یک گمرکی برایش وضع کنیم که رقابت با این کبریت آذربایجان نکند و الا با دادن اعانه بکار خانه صد هزار تومان و پنجاه هزار تومان هیچ فایده ندارد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که
بکمن دوازده قران بکبریت وارده بر ایران گمرک به بندند تا در مقابل کبریت تبریز رقابت نتواند بکند و این کارخانة داخلی از بین نرود دیگر بسته است بنظر آقای وزیر مالیه که قبول بفرمایند یا رد نمایند
وزیر مالیه ـ عرض کنم که قضیه کبریت و این عنوانی را که نمایندة محترم فرمودند و اصولا و ظاهراً صحیح است و قابل تردید هم نیست ولی در حقیقت آن مقصودی را که آقا می‌خواهند از یک من دوازده قران حاصل نمی‌شود بعلاوء باید از برای ریودن باسن مقصود طرق سهل تر و سریع تر را در نظر گرفت از گمرک تنها حاصل نمشود شما یک راههای دگیری دارید من جمله از آنها یک لایحة الان در مجلس هست که ما کبریت ا خواستیم انحصاری بکنیم راه حمایت از این تجارت از این قبیل طرق است شما ممکن است ورود یک شیئی را ممنوع کنید و انحصاری کنید این خیلی مفید واقع می‌شود کبریت هم از آن امتعه ایست که اگر انحصاری بشود منافع کارخانه کبریت سازی آذربایجان تأمین می‌شود باین ملاحظه استدعا می‌کنم آقای حاج میرزا مرتضی این پیشنهاد خودشان را مسترد بفرمایند
حاج میرزا مرتضی ـ بنده با این فرمایشاتی که فرمودند اگر انشاءالله عملی شود پس می‌گیرم
رئیس ـ پیشنهاد آقای حاج شیه بیات (این قسم قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که اتوموبیل سواری را پانزده در صد بعنوان گمرک دریافت دارند
حاج شیخ بیات ـ عرض کنم که بنده در مواقعی که از مسافرت عتبات مراجعت کردم راجع به این قضیه یک مرتبه عرایضی عرض کردم ولی حالا که تعرفه گمرکی آمده است بمجلس شورای ملی و مطح است قضیه اتومبیل را باید عرض کنم: اتومبیل را بطوریکه بنده ملاحظه کردم بکلی از تأدیه گمرک معاف است بنده عقیده‌ام این است که اتومبیل سواری امروز در ایران تجمل است و چیز تجملی نباید از گمرک معاف باشد اتوموبیل کرایة و یاری باشد عیبی ندارد و از نقطه نظر اقتصاد کاملا مفید است ولی اتومیل سواری کاملا لوکس استدر ایران فقط رفتن بشمیران است و اطراف آن که همه آقایان میدانند. و بنده عقیده مندم که ما افراط و تفریط در قضایا نباید بکنیم وهمیشه یک حد اعتدالی را در نظر بگیریم و راجع باین قضیه باید حقیقت یک فکری کرد بالاخره بزوردی می‌رسد که واردات اتومیل باین مملکت پس از دو سه سال کمر این مملکت را دو لا میکد برای اینکه یک قلم بزرگ واردات ایران قند و شکر و چای بود که بنده عقیده مند امروزه اتومبیل و لوازم آن دارد جای آنرا می‌گیرد از این نقطه نظر است که قبلا یک پیش بینی هائی باید در قضایا بشود و اینکه آقای وزیر مالیه فرمودند من قبلا بآقایان تذکر می‌دهم که هیچ پیشنهادی را حاضر نیستم قبول کن گمان می‌کنم که مقصود پیشنهاد کنندگان هیچ نظر مخالفتی با دولت. مملکت نیست مقصود این است که یک راهی پیدا کنند و بعرض مجلس برسانند اگر مجلس موافقت کرد دولت موافقت کرد و از نقطة نظر اقتصادی برای مملکت مفید بود عملی کنند. در همین سال گذشته بطوری که بنه اطلاع پیشدا کرده‌ام دو هزار تا اتوموبیل سواری باین مملک وارد شده است و این اتوموبیلها را اگر هر کدام را هزار تومان هم قسمت بگذاریم دو میلیون تومان پولش می‌شود. خوب کسی که اتومبیل هفتصد تومانی یا یا هزار تومان می‌خرد چه علت دارد که یک کمکی هم بخزانة مملکت نکند؟! و چرا باید از مالیات معاف باشد؟ بعلاوه یک جنبة دیگری هم این قضیه دارد و آن این است که هرقدر این جور چیزها ارزان شود مردم بیشتر می‌خرند و در مقابل پول مملکت زیادتر خارج می‌شود از این نقطه نظر بنده معتقدم باید از این قبیل واردات جلوگیری کرد. راجع بحمل و نقل بقدری که لازم اس اتو مبیل باری و کامیون در مملکت
هست و کافی است و نسبت باتومبیلهای سواری بنده عقده دارم همانطوریکه در پیشنهاد ذکر کرده‌ام صدی ۱۵ بگیرند و قسمت بارکش‌ها کلیه معاف باشند.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ بنده خیلی خوشوقت می‌شدم اگر نمایندة محترم مخالفت می‌فرمودند در یک قسمتی مخافت مییفرمودند که غیر از این قسمت باشد اولا مفرمایند اتومبیل سواری د راین مملکت لوکس است. لوکس آقا یفرق می‌کند بعضی چیزها هست که ما نی توانیم اسمش را لوکس بگذاریم. ما چرا نباید اتوموبیل داشته باشیم. میفرمایندسال گذشته دو هزار تا اتوموبیل وارد این مملکت شده است باید تشویق کرد کهدو هزار تا ده هزار تا بشود. ولی درقسمت پولش چرا سر کار شکایت دارید این را آن کسانیکه ندارند باید شکایت کنند بنده و شما چرا شکایت کنیم. در هر صورت از قسمت پولش شکایت نکنید. گذشته از اینک مفرمائید اومیل باری بقدر کفایت است گمان نمی‌کنم اینطور باشد اتوموبیل باری خیلی مفید است و باید زیادتر باشد اتومبیل سواری هم همیطور باید زیاد باشد و اینقد رسخ گیری نفرمائید که اگر دو هزار تا اتومبیل سواری وارد شدهاست باید جلوگیری کرد. خیر ابداً تشویش ندارد اگر پنج هزار تا هم وارد شو خیلی خوب است مسافرت‌ها را حالا ملاحظه بفرمائید چقدر سریع و راحت شده است. این چه عیبی دارد. بعلاوه یک قسمتش را هم آقا باید در نظر داشته باشند که راست است ما تعرفه گمرکی و استقلال گمرکی داریم ولی باید کاری هم بکنیم که صادرامان هم زیاد بشود و از کم شدن اتوموبیل و این چیزها ثروت ما زیاد نمی‌شود. باید صادرات را زیا کرد وآنهم منوط بتولید ثروت اس ما باید هم خودمان را مصرف تولید ثروت بکنیم خرج هم بکنیم باید پیدا کرد وخرج کرد شما کاری بکنید که ثورت و صادرات تان زیاد شود. اتوموبیل هم ضرری ندارد.
رئیس ـ رأی می‌گیریم. آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند (دو سه نفری قیام نمودند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای روحی (بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم گمرک قالی بکلی حذف شود
روحی ـ بنده می‌خواهم توجه آقای وزیر مالیه را به پیشنهاد خودم معطوف بدارم چون تما هم شان معطوف است باینکه اقتصادیات این مملکت را اصلاح کنند یکی از چیزهائی که اثرات کلی دراد در صادرات مملکت مسئله قالی است. یکی از صادرات مهم قالی است. قالی این ممکت یگانه وسیلة ورود پول به مملک است ولی یک تضییقاتی دولت برای آن قائل شده است که گذشته از این که تجارت قالی را زیاد نمی‌کند بلکه روز بروز هم دارد ازش می‌کاهد و از بین می‌برد. یکی جلوگیری از تجارت قالی جوهری است در صورتیکه قالی جوهری در بعضی ممالک است که مشتری مخصوص دراد و این را دولت آمده است قدغن کرده است واین باعه می‌شود که این تجارت بزرگ را چنین و هند و ترکیه در آتیه نزدیکی از دست ما می‌گیرند و قالی جوهری ببافند و این سرمایه ما روی این تو هم و تووحش دولت از بین برود عرض د. م بند راجع بکنترل قالی است. آمده‌اند واز برای اینکه قالی جوهری از مملکت خارج نشود در صر خد کنترول می‌کنند و این باعث شده است که کلیه تجار قالی دستشان از کار باز مانده و دماغشان سوخته است برای اینکه تاجر فرش باید خودش با فرض برود در صرحد و مال التجاره او را باز کنند و معاینه کنند و ثابت کند که این جوهری نیست و الا اگر نرود فرش او را باز می‌کنند و معاینه می‌کنند و دور می آندازند و نمی‌گذارند خارج شود چنانچه امروز هم قبل از دستور این را عرض کردم
و تذکر دادم یکی دیگر گمرک قالی است برای چه این گمرک بی اساس را از قالی مملکت می‌گیرند؟ سالی ۴۵۰ هزار تومان دولت از قالی می‌گیرید این را ممکن است از محل‌های دیگر در بیاورد با از مخارج گزاف دیگر کسر کنند این محل را جبران بکند و این مال التجاره را معاف کنند از گمرک و بنده تعهد می‌کنم که اگر این کار را بکنند در سال آتیه سه میلیون بر صادرات مملکت اضافه شود و اگر آقای وزیر مالبه این توجه را بکنند و مساعدت را با تجار قالی بکنند خیلی کمک بصادرات مملکت خواهد کرد. حالا بسته است بنظر خودشان.
وزیر مالیه ـ موضوع فرش و رنگ جوهری یکی از مباحثی است ک در این مملکت مختلف فیه است و مدتی است درش مذارکه می‌شود جماعتی هستد که این عقیده را دارند که بازار قالی ایران بواسطه نقشه و رنگ ثابت آن است اگر امروز قالی ایران بواسطه نقشه و رنگ ثابت آن است اگر امروز قالی جوهری ایران یک خیدار و بازاری دارد بواسطه این است که خریداران بعنوان رنگ ثابت آن را می‌خرند و اگر امروز به بعد یک مارک مخصوصی روی این قالیهای جوهری که خارج می‌شود بگذارند و بنویسند قالی جوهری است آنوقت بنده تصور می‌کنم که بازار قالی جوهری به صدی ده تنزل می‌کند پس کسی که می‌خواهد بازار قالی ما را حفظ کند چون قالی صنعت ایران است (این فقط مال التجاره نیست بلکه صنعت ایران است) و اگر ما او را متاع تصور کنیم و مال التجاره تصور کنیم و بگوئیم باید بفروش برسد آنوقت البته قالی چین و قالی از میر ممکن است با ما رقابت بکند ولی هنوز قالی ایران قالی صنعتی است و آنرا متاع نمی‌شود گفت از این جهت برای ترقی و پیشرف این صنعت بزرگ و مهم ایران بعضی معتقدند که باید از هر راهی که هست از صدور قالی جوهری جلوگیری کرد آنهم نه هر رنگی رنگهائی که مخصوصاً بسیار بد هستند باید آنها را ممنوع کرد که استعمال نشود و این صنعت را خراب نکند. یک عده هم هستند که عقیده شان این است که میگویند این یک نوعی است برای فروش در بازار دنیا و یک نوع مال التجاره ایست که باید بفروش برسد اگر امروز بفروش رفت و دو سال سه سال چهار سال دیگر بفروش نرفت و بازارش خراب شد خراب شود اهمیتی ندارد. این دو عقیده بود که در این مواضوع هم بین تجار مذاکراتی هست اخیراً هم خود بنده در این مسافرتی که کردم در اغلب نقاط با تجار و کسانی که قالی حمل می‌کنند بحث و مذاکره کردم و بالاخره بنده موافقت کردم با نظر کمیسیون قوانین مالیه که پیشنهاد دولت را که صدی ۲۵ بود بر گرداندند به همان صدی ۱۲ که سابقاً معمول بود و شاید عقاید آنهائیکه میگویند باید این را ممانعت کرد صحیح باشد وبنده هم این عقیده را دارم ولی قعلا ما موافقت می‌کنیم با این پیشنهاد کمیسیون قوانین مالیه تا باز در این خصوص بعدها یک مطالعات عمیق تری بشود و آقای روحی هم خوبست این نظر را تأیید بفرمایند و این مطلب را مطلب کوچکی تصور نفرمایند و بگذارند در این خصوص یک فکر صحیجی بشود تاجر در دنیا آقا بایستی بازار داشته باشد که متاعش را ببرد و بفروشد ولی باید فکر چهار سال بعدش را هم کرد اگر خودش فکر چهار سال بعدش را نکند باید آن اشخاصی که مسؤلیت زمام داری مملکت را دارند فکر ده سال پانزده سال سی سال بعد آنها را بکنند آن قسمتی را همکه آقای روحی راجع بکنترول فرش فرمودند اینها البته یک معایبی است که خود بنده هم احساس کرده بودم ولی مربوط به تعرفه گمرکی نیست که این جا فرمودند اینها مربوط بجریان اداری است و خود بنده هم کاملا نظم هست که کنترول قالی دیگر در صر حد نباشد و در این قسمت با نظرآقا موافقم و احکامی هم صادر کردم که آن کنترولهائی که در
سرحد بود دیگر نباشد و ترتیب دیگری باشد.
روحی ـ چون این قسمت اخ را اصلاح فرمودند بنده پیشنهادم را مسترد می‌دارم
رئیس ـ پیشنهاد آقای بیات (این قسم قرائت شد)
ماده الحاقیه ذیل را بعنوان ماده دوم پیشنهاد می‌نمایم
ماده دوم ـ حقوق گمرکی قالیهای جوهری کافی السابق صدی دوازده خواهد بود
وزیر مالیه ـ کمیسیون این اصالح را کرده و بنده هم پذیر فتم
مرتضی قلیخان بیات ـ اجازه می فرمائید توضیح بدهم
رئیس ـ (خطاب باقای وزیر مالیه) آن لایحه که به کمیسیون رفته است کان لم یکن است
وزیر مالیه ـ در اینصورت بنده این ار بعنوان اصلاح در تعرفه قبول می‌کنم نه بعنوان ماده الحاقیه
مرتضی قلی خان بیات ـ اجازه میفرمائید؟
رئیس ـ قبول کردند. پیشنهاد آقای کازرونی (بشرح آتی قرائت شد)
بنده قسمت اول از ماده ۵ را بقرار ذیل پیشنهاد می‌نمایم اول فرشهائی که بیش از قریب صدی دو رنگها ی جوهری ممنوع استعمال شده است از روی قیست صدی دوازده.
تبصره ـ وجوهی که از این را ه عید می‌شود بمصرف مؤسسات رنگ رزی عمومی خواهد رسید
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ عرض کنم عبارتی را که در این جا نوشته شده است بنده خیلی مبهم یافتم و خیلی کش دار و اگر چنانچه بدست مأمورین بدهند ینده گمان می‌کنم که زحمت فوق زحمتی تولید خواهد شد این جا بنده پیشنهاد کردم که اینطوری که دولت تصمیم گرفته است (و الا مخالف عقیدة بنده است) و خیلی هم مضر میدانم و لو هر مبلغی گرفته شود ولی برای موافقت با نظر دولت و چون چاره ندارم موافقت می‌کنم که صدی دوازده گرفته شود اما چه طور؟ اولا از قالیهائی که بیش از صدی دو رنگ جوهری درش استعمال شده باشد و چنانچه کمتر از صدی دو خوهر داشته باشد معاف بدارند برای اینکه یک مقداری رنگ جوهری از جهت اینکه تا اندازة رنگ جلوه داشته باشد استعمال می‌شود و سابق هم معاف بود و اگر تا این میزان معاف نشود و فقط اطلاق بشود که هر قالی که رنگ جوهری داشته باشد اسباب زحمت مردم خواهد شد و هر قالی را که تشخیص بدهند رنگ جوهری دارد گریبان صاحبش را میگیرندکه صدی دوازده باید بدهی و چون حضرت والا فرمودند که رنگ جوهری بعضی‌های آن غیر ممنوع است بنده کلمه ممنوع را اضافه کردم. و چون دولت هم از قالیهای جوهری برای اینکه مالیاتی گرفته باشد مالیات نمی‌گیرد بلکه این مالیات را می‌گیرد که در آتیه نسبت به تجارت قالی یک بهبودی پیدا شود و رنگهای ثابت تهیه کنند بنده در پیشنهادم اضافه کردم ک این عایدی بمصرف مؤسسات رنگ ریزی خواهد رسید حالا دگیر نمیدانم حضرت والا که تشریف بردند
رئیس ـ آقای رفیع
حاج آقا رضا (رفیع) ـ ایشان فرمودند که در این قسمت یک ابهامی داشت که خواستند تفسیر کنند این تفسیری را که شما کردید ابهامش بیش از اول بود بالاخره آقای کازرونی باشد متوجه باشند که آقای وزیر مالیه در این جا عنوان کردند که همانطوری کهاین مطلب در کمیسیون قوانین مالیه گذشته است با این ترتیب موافقمو همین ترتیب باید باشد و با این حال تقدیم این پیشنهاد‌ها جز اینکه وقت مجلس را تلف کند چیز دیگری نیست وقتی که فایده ندارد جرا پیشنهاد می‌کنید؟ خوب است جنابعالی هم موافقت کنید این لایحه بگذرد و اگر نظری در این قسمت داشتید طرحی با فوریت
پیشنهاد کنید همة ما موافقیم و امضاء می‌کنیم بادست همدیگر کار می‌کنیم و تمامش می‌کنیم حالا که موقع این پیشنهاد نیست.
کازرونی ـ اجازه میفرمائید.
رئیس ـ بفرمائید
کازرونی ـ بنده به این امید پیشنهاد کردم ک آقای وزیر مالیه قبول کنند اصلا پیشنهاد نمی‌کردم لذا پیشنهاد را استرداد می‌کنم
رئیس ـ عده کافی نیست
بعضی از نمایندگان ـ ختم جلسه
رئیس ـ پیشنهاد‌ها هم هفده فقره است گمان نمی‌کنم تمام بشود می‌ماند برای جلسه آتیه
(مجلس یکساعت و ده دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
قانون
یکهزار تومان اضافه مقرری دکتر گراندل مدیر مؤسسة پاستور
مصوب ۱۱ اردی بهشت ماه ۱۳۰۷ شمسی
مادة واحده ـ وزارت مالیه مجاز است علاوه بر مقرری منظوره در قانون مصوبه ۲۹ دیماه ۱۳۰۵ سالیانه مبلغ یکهزار ت. مان در مدت استخدام دکتر گراندل مدیر مؤسسة پاستور از محل بودجه صحیة کل مملکتی بمشار الیه پرداخت نماید
این قانون که مشتمل بر یکماده است در جلسة یازدهم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید
رئیس مجلس شورای ملی
حسین پیرنیا