مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ آبان ۱۳۳۸ نشست ۳۴۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۳۴۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۱ آبان ماه ۱۳۳۸
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲-بیانات قبل از دستور آقایان پروفسور اعلم- خرازی- دکتر شاهکار
۳-اعلام وصول گزارش اصلاحی راجع به لایحه تهیه نهان و بذر از مجلس سنا
۴-طرح و تصویب فوریت و اصل گزاش کمیسیون استخدام راجع به اصلاح حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی و ارسال به مجلس سنا
۵-اخذ رأی و تصویب لایحه مربوط با اجازه ازدیاد سرمایه ایران در صندوق بانک بین‌المللی و بانک ترمیم و توسعه
۶-تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای دکتر موسی عمید (نائب رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
نائب رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد).
غائبین با اجازه- آقایان: نصیری- اکبر- ساگینیان- امیدسالار- دکتر سعید حکمت- هدی- عامری- محمودی- پناهی- بزرگ- ابراهیمی- عماد تربتی- ثقه‌الاسلامی- عبدالحمید بختیار- طباطبایی- قمی- دکتر حسن افشار- کدیور- رامبد- خزیمه- علم- سعیدی- مرتضی- حکمت- دکتر دیبا- مهندس دهستانی- خلعتبری- مسعودی- حشمتی- اورنگ- صادق بوشهری- کورس بوربور- مهندس فیروز.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری- قرشی.
نائب رئیس- در صورت جلسه نظری نیست؟ آقای موسوی بفرمایید.
موسوی- اصلاح مختصری در عرایض بنده هست که تقدیم می‌کنم.
نائب رئیس- بسیار خوب آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده- در صورت مجلس یک جمله‌ای نوشته شده است راجع به بنده که بنده تقاضا کردم پیشنهاد آقای دکتر شاهکار را بفرمایید قرائت کنند بنده عرض نکردم که با پیشنهاد ایشان موافق هستم.
نائب رئیس- دیگر نظری هست اظهاری نشد چون اکثریت هست تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود آقای دکتر جهانشاهی بفرمایید.
دکتر جهانشاهی- تقاضایی است از طرف لیسانسیه‌های کادر اداری راجع‌به حق لیسانس و وضع حقوقشان که تقدیم می‌کنم.
نائب رئیس- به کمیسیون ارجاع می‌شود آقای فرود بفرمایید.
فرود- یک عده مردم جلوی مجلس جمع شده‌اند که از شرکت شین شکایتی دارند نامه‌ای هم نوشته‌اند که تقدیم می‌کنم استدعا می‌کنم دستور بفرمایید به کمیسیون عرایض ارجاع و مورد رسیدگی قرار گیرد.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان پرفسور اعلم- خرازی- دکتر شاهکار
نائب رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود آقای پرفسور اعلم بفرمایید.
پرفسور اعلم- بنده قبل از این که وارد عرایضم بشوم از این کاغذی که جناب آقای فرود تقدیم مجلس کردند استفاده می‌کنم و از دولت تقاضا می‌کنم جلوی این شرکت‌های شین وقاف و میم و عین را بگیرید و اگر شرکتی تشکیل می‌شود طوری باشد که اسباب زحمت مردم نشود (صحیح است) عرایض بنده یک قدری تأخیر افتاد روز پنجشنبه خواستم به عرض آقایان نمایندگان برسانم کسالت داشتم نتوانستم حاضر شوم و امیدوارم که امروز جبران کرده باشم دیروز شاهنشاه به اردن تشریف‌فرما شدند و ما می‌دانیم که این مسافرت‌ها چقدر برای شناسانیدن مملکت ما نافع است امیدورام که هر کجا هستند خداوند سلامت‌شان بدارد و باز به زودی چشم ما به زیارت‌شان روشن بشود بنده تکلیف خودم می‌دانم عرض کنم که در روز چهارم آبان در امجدیه که آقایان هم تشریف داشتند ملاحظه فرمودند مردم احساسات بی‌نظیری نسبت به شاهنشاه ابراز داشتند (صحیح است) و این احساسات بهترین جوابی است که ممکن است به یاوه‌گویان داد و بنده هم عرضی راجع به این قسمت نمی‌کنم ولی می‌خواهم از گردانندگان جشن روز چهارم آبان از پلیس از دختران از نظامی‌ها از افراد مردم برای این روح شاه‌دوستی و برای این تجلیلی که از شاه کردند تشکر کنم واقعاً جای بس افتخار و مباهات است که پلیس ما با این نظم و با این خوبی نمایش داد ارتش افراد نظامی ما مردم معمولی این طور با شکوه در مقابل شاهنشاه رژه رفتند بنده از مسئولین ورزش ایران تشکر می‌کنم (صحیح است) من از آقای سرلشکر دفتری تشکر می‌کنم (صحیح است) بنده تکلیفم این بود که این موضوع را به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم که اینها بدانند زحمات‌شان موجب قدردانی نمایندگان ملت است صحیح است.
نائب رئیس- آقای خرازی بفرمایید.
خرازی- البته آقایان همکاران محترم بنده استحضار دارند از ۲۸ مرداد ۳۲ که مملکت ایران تحت رهبری و هدایت شخص اعلیحضرت شاهنشاه اداره می‌شود فیلیکس آقایان همیشه اداره می‌شده نه قربان آقایان بگذارید حقایق را بگویم اشغال ایران را در نظر بگیرید کارهای دیگر را به یاد بیاورید آن وقت شما می‌خواهید بگویید که اعلیحضرت ما ۱۹ سال سلطنت کرده‌اند در صوتی که از زمانی که مستقیماً رهبری و هدایت مملکت با ایشان شد بحمدالله در کلیه شؤن اجتماعی این کشور قدم‌های برداشته شده و اقدامات اساسی شده و همین طور هم دولت تعقیب می‌کند بنده در رشته خودم عرض می‌کنم که امور اقتصادی است امور اقتصادی در درجه اول تولیدات است اعم از کشاورزی صنعتی و یا معدنی و کارهای عمرانی است و ما می‌بینیم در این رشته‌ها قدم‌هایی بحمدالله برداشته شده مخصوصاً بنده به آقایان مژده می‌دهم که تا دو سال دیگر احتیاجی به واردات قند و چای و قماش نخی و در همین حالا احتیاج به سیمان نداریم این چند قلم نصف واردات ما را تشکیل می‌دهند این مژده بسیارخوبی است و در کارهای عمرانی شخص الو مملکت توجه دارد ولی تا مردم این مملکت مسکن نداشته باشند و به اصطلاح یک چهار دیواری یک آلونک نداشته باشند آن علاقه‌مندی که ما انتظار داریم ندارند همان طور که جناب آقای فرود فرمودند آقای پرفسور جمشید اعلم فرمودند آمده‌اند یک شرکت‌هایی درست کرده‌اند و این شرکت‌ها معلوم نیست پایه و اساسش چیست یک در باغ سبزی به مردم نشان می‌دهند و قرارداد می‌بندند و پول می‌گیرند و به وعده خودشان عمل نمی‌کنند شهادت آقای امیر ابراهیمی خومان روز یکشنبه که خواستم از مجلس خارج بشویم عده‌ای آورده بودند که تقاضاهایی داشتند کت ما را نزدیک بود پاره‌پاره کنند خوب پاره هم کردند فدای سرشان ولی ملاحظه بفرمایید این اشخاص یک حرف حسابی هم دارند حالا کسی آورده یک شرکتی درست کرده قرار بوده خانه ۱۶ هزار تومانی بسازد و حالا می‌گوید ۳ باربر بدهید و اقساط طویل‌المدت را می‌گوید قصیرالمدت بدهید می‌خواستم آقایان نمایندگان محترم راجع به این شرکت شین قضاوت بفرمایند مفاد نامه‌ای که نوشته‌اند این است که با ما قرارداد بسته‌اند امضاء کرده‌اند که در ظرف دو سال به شما زمین می‌دهیم به این شرط که شما هم نصف قیمت زمین را بدهید که ما زمین را تحویل بدهیم این بیچاره‌ها نوشته‌اند که ما ده هزار نفر هستیم و تمام قیمت زمین را هم داده‌اند بنده امروز صبح با دادستان تهران صحبت کردم که آقا این اشخاص تمام قیمت زمین را داده‌اند و این شرکت شین یک متر زمین در هیچ جایی ندارد که به اینها بدهد آخر این اشخاص مردم این مملکت هستند (موسوی- باید تعقیب بشوند) همان طور که آقای موسوی می‌فرمایند باید اینها تعقیب بشوند ملاحظه بفرمایید (موسوی- کلاهبرداری کرده‌اند؟) (سراج حجازی- در کره ماه به آنها زمین می‌دهند) شاید در کره ماه بدهند آقای سراج حجازی عرض کنم که امور اقتصادی و هر کاری در این مملکت امنیت می‌خواهد بحمدالله امنیت در مملکت ما برقرار است ولی بنده از امنیت قضایی اطمینان ندارم اگر امنیت قضایی ما درس بشود باید اینها را می‌گرفتند همان طور که آقای موسوی می‌فرمایند آنها را به عنوان کلاهبردار باید تعقیب کنند الان دو هزار نفر زن و بچه به بغل و مرد پابرهنه آمده‌اند جلو مجلس و قوای انتظامی نگذاشته‌اند بیایند این طرف نزدیک در مجلس بنده می‌خواستم ببینم آقایان محترم با این عقیده بنده موافقید که رسیدگی کنند بنده نمی‌گویم که کسی را بگیرند رسیدگی کنند ببینند اگر کسی کلاهبرداری کرده است جدا مطابق قانون تعقیب بشود و من از جناب آقای ذوالفقاری معاون نخست وزیر می‌خواهم که این قضیه شرکت شین را جدا تعقیب بفرمایند (صحیح است).
نائب رئیس- آقای دکتر شاهکار بفرمایید.
دکتر شاهکار- بنده از وقتی که آقایان محترم لطف می‌فرمایند و به بنده اجازه سخن می‌دهند می‌خواهم استفاده کنم و ۳ مطلب را به عرض برسانم یکی گزارش بسیار مختصری از کنفرانس ورشو که رفقای من به من امر دادند و اجازه دادند که من این گزارش را به ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم و بسیار مختصر خواهد بود دلیلش را هم عرض خواهم کرد که چرا بنده گزارش مختصر می‌دهم و خیلی هم دلم می‌خواهد که آقای رئیس کمیسیون خارجه آقای سنندجی هم به عرض بنده توجه کنند (سنندجی- برای اصغای فرمایش جنابعالی حاضرم) قبل از این که وارد این موضوع بشوم دو مطلب را می‌خواهم حضورتان عرض کنم یکیش را آقای پرفسور جمشید اعلم بیان کردند و من خیال می‌کنم حرف خوب را هر وقت آدم بگوید خوب و به موقع است تظاهراتی که در روز چهارم آبان در امجدیه شد موجب افتخار ملت ایران است (صحیح است) چون کاری بود که به دست جوانان ایرانی شده بود و یکی از زیباترین مناظری بود که من در هر جا دیده بودم واقعاً منتهای قدردانی است از طرف نمایندگان ملت وقتی ایرانی بخواهد خودش را نشان بدهد می‌رود بالای کلاس و این تقدیری است که من از آقای سرلشکر دفتری و آقایانی که در این کار دخالت داشتند عرض می‌کنم بنده چون مدت‌ها از ورزش و اسپرت برکنارم ولی خوب دیدن این مناظر برای من منتهای خوشبختی است پرانتز دوم قبل از ورود در گزارش کنفرانس و رشو راجع به نمایشگاه هنری و علمی و صنعتی فرانسوی‌ها است که در ظرف ۱۵ روز در ایران عملی می‌کنند ایران ما خوشبختانه تا کور شود هر آن که نتواند دید با یک قدم‌های سریع و محکمی دارد جلو می‌رود و جلو هم خواهد رفت انشاءالله شاه فرمودند که ۱۰ سال دیگر یک مملکت نمونه برای شما به دنیا معرفی خواهم کرد ما قدم به قدم می‌بینیم این کارهایی که می‌شود یکی از آنها این است که یکی از ممالک بزرگ دنیا از حیث کولتور فرهنگ صنعت مثل مملکت فرانسه می‌آید در ایران و در مقابل پادشاه ایران می‌گوید ژنرال دو گل و حکومت فرانسه مفتخر است و مباهات می‌کند از این که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به ما اجازه فرمودند که ریاست این نمایشگاه هنری و صنعتی ما را قبول و افتتاح بفرمایند و بنده هم خوشبخت بودم که یکی از ملتزمین بودم و در حضور و در خدمتشان دیدم با چه روشن‌بینی اعلیحضرت همایونی این نمایشگاه هنری و صنعتی فرانسه را بازدید می‌فرمودند و من امیدوارم که روابط هنری و صنعتی و فرهنگی و معنوی ما با دولت فرانسه که ما دین‌هایی از نظر فرهنگ به این مملکت داریم روز به روز قوی‌تر و محکم‌تر بشود (صدرزاده- روابط‌مان خیلی قدیمی است) بلی خیلی قدیمی است اما موضوع کنفرانس ورشو مجلس شورای ملی چند نفر از نمایندگان را مأموریت داد که درانی کنفرانس شرکت کنند جناب آقای دکتر عمید- آقای دکتر بینا- دکتر جهانشاهی- آقای غلامحسین ابتهاج- آقای احمد طباطبایی- آقای شیبانی- آقای مرآت اسفندیاری و آقای رضایی و آقای دادگر و اینجانب از طرف مجلس شورای ملی و از طرف مجلس سنا جناب آقای جم جناب آقای دکتر متین دفتری و جناب آقای دکتر خوشبین جناب آقای دکتر کاظمی روز اول شهریور امسال ما همدیگر را در سجم که اسم مجلس لهستان است ملاقات کردیم کنفرانس ورشو امسال از هر جهت بسیار انترسان بود یعنی جالب‌تر از سایر کنفرانس‌های بین‌المجالس بود دلیل اولش این بود که تطبیق می‌کرد روز سوم کنفرانس با تاریخ ۲۰ ساله اشغال دولت لهستان به وسیله عمال نازیسم یک مملکت نجیب پرسابقه علاقه‌مندی بیستمین سال بود که با آن وضعی که آقا این می‌دانند به وسیله آلمان و سپس به وسیله قشون شوروی لگدمال شده بود و اشغال شده بود.
(چند نفر از نمایندگان- حالا هم همین طور است) سعی ما در این بود که با مردم ورشو تماس بگیریم و با اینها صحبت بکنیم اولین مملکت زیر پرده بود که ما با آنها نزدیک شدیم یک مطلبی را من به شهادت رفقا که حضور داشتند باید عرض کنم و آن عرضم این است که این ملت در نهایت قدرت سعی می‌کنند آزادی و استقلال خود را به دست بیاورند و تمام مللی که گرفتاری دارند این آرزو را دارند که به استقلال و تمامین ارضی خودشان برسند به طور قطع باید دید که اگر این پرده خفقان امکان داشته باشد که از جلوی این ملت برداشته بشود ملتی آراسته و منزه و خدمتگزار جامعه بشری است و ما از ملاقات مردم آزادیخواه ورشو واقعاً خوشوقتیم مطلب دومی که به این کنفرانس یک جنبه بسیار با اهمیتی می‌داد نزدیکی ملاقات سران دور کن سیاسی دنیا بوده که آقای نیگیتا خروشچف قرار بود که به قطب دیگر دنیا به ملاقات آقای آیزن‌هاور البته برای ما مللی که تشنه استقلال نگاه‌داری استقلال و تمامیت خودمان هستیم به قیمت جان به قیمت آخرین قدرت‌مان که ممکن است افراد ایران بیست میلیون جمعیت ایران تمام‌شان از بین برود ولی خواب‌های خام را برای این ملت به شهادت تاریخ چندین هزار ساله هرگز نباید دید ما واقعاً علاقه‌مند بودیم که ملاقات این دو قطب نسبت به وضع ملل کوچک چه خواهد بود این مطلب بارها در کنفرانس تذکر داده شد یکی از نمایندگان ملت ایران بلند شد و گفت که این ملاقات اگر راجع‌به سرنوشت ملل کوچک باشد کوچکترین تأثیر و اثری نخواهد داشت خوشبختانه همان طوری که شأن یک ملت آزاد و دموکرات واقعی مثل دولت متحده آمریکای شمالی است همان طوری که آیزونهاور همیشه نشان داده است مطلب همان بود که تمام علاقه‌مندان به آزادی در نظر داشتند و آن است که روابط ملل کوچک کوچکترین مطلبی جز استقرار و استقلال ممالک کوچک در بین نبود و به همین دلیل هم ما به این کنفرانس فوق‌العاده با دیده دقیق نگاه می‌کردیم لابد آقایان اطلاع دارند از کمونیکه‌ای که در ملاقات نخست وزیر ایران هم با آقای رئیس جمهور دولت آمریکا شد که موجب نهایت خوشوقتی ملت ایران است و اینجا هم باید عرض کنم همان طوری که آقایان فرمودند من همیشه جزء اشخاص انتقادکننده هستم ولی هیچ وقت هم پایم را روی شرافت نگذاشته‌ام مسافرت آقای منوچهر اقبال به آمریکا برای ما یک ارمغان‌های بسیار گرانبهایی آورده است و موفقیت ایشان را که تحت رهبری اعلیحضرت همایونی کار می‌کند در امور سیاسی و در امور اقتصادی و در امور داخلیمان همیشه خواستاریم و من هم سلام دوستانه خودم را به ملت و دولت آمریکا عرض می‌کنم اما نکته سومی که برای ما خیلی جالب و انترسان بود و نظر آقای ابتهاج هم همین است این بود که یکی از مباحث ما این بود که آقای گورکی رئیس دلگاسیون دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی پیشنهادی فرمودند به کنفرانس آن پیشنهاد این بود این آقای حمیدی تمام این اسناد را آورده است پیشنهاد دولت روسیه این بود که دولی که مبادرت می‌کنند به تبلیغات جنگ سرد از هشت سال تا ده سال حبس شوند و تحریم فرموده بودند تبلیغات جنگ سرد را و از مجالس مختلف دنیا خواسته بودند که قوانینی بگذرد که به موجب آن قوانین هیچ
مملکتی حق ندارد اجازه بدهد رادیوها و تبلیغات و روزنامه‌ها و گویندگان مطالبی بگویند که سبب تحریک و سبب جنگ سرد بشود این پیشنهاد از طرف دولت سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی داده شد و موضوع روز بود که ما باید در اطراف آن صحبت بکنیم یادم آمد آن مثالی که مردکی رفته بود در خانه دیگری برای دستبرد و بعد بیرون می‌آمد و فریاد می‌زدی آی دزد آی دزد بیایید دزد را بگیرید در این مطلب نمایندگان ملت ایران نمایندگان شما آقایان هفت مرتبه تریبون مجلس و شورا اشغال کردند یعنی باور بفرمایید این را بدون هیچ نظری می‌خواهم بگویم چون سبب خوشوقتی آقایان خواهد شد یک دولتی که تا ده پانزده سال پیش در جوامع بین‌المللی کرسی معینی نداشت (اجازه بدهید این را عرض کنم و بعد اسناد و مدارک را به شما ارائه می‌دهم) یکی از ارکان قوی این کنفرانس بود یعنی در مباحث عمومی وارد شد در مباحثات سیاسی وارد شد در مباحثات اقتصادی وارد شد در تمام کمیسیون‌ها و کارها دخالت می‌کرد آقایی که الان کرسی ریاست مجلس را اشغال کرده است در ضمن نطقشان بدون مطلب اشاره کردند یکی همزیستی مسالمت‌آمیزی که دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تبلیغ می‌فرمایند و چاکری که در حضورتان صحبت می‌کند راجع به آن موضوع که باید تصمیماتی گرفته بشود برعلیه جنگ سرد صحبت کردیم تصادف روزگار این بود که جناب آقای گورکی اینجا نشسته بود (اشاره به سمت راست) و بنده معمولاً موقع نطق طرف چپ نگاه می‌کنم اتفاقاً این دفعه این طرف را (اشاره به سمت راست) نگاه می‌کردم و در ضمن با هم صحبت می‌کردیم آقای دکتر جهانشاهی آقای دکتر رضایی ممکن است من یادم برود و اغلب آقایان در کنفرانس آقای دکتر بینا آقای دادگر آقای مهران آقای ابتهاج و سایر رفقا در کمیسیون‌ها شرکت می‌کردند که اگر من را استثنا بفرمایید من وظیفه وجدانی خودم می‌دانم بگویم که در این کنفرانس کلیه آقایان نهایت دقت و مراقبت را کردند همین طور و بهتر و بیشتر نمایندگان مجلس سنا نطق آقای جم نطق آقای دکتر متین دفتری و گفتار آقای دکتر کاظمی و عملیات سیاست مدارانه رفیق عزیزمان دکتر خوشبین آقایان روس‌ها پیشنهاد کرده بودند که قوه قضائیه محکوم بکند آن مجلسی را یعنی آن فرد یا آن شخصی را که تبلیغات علیه جنگ بکند (چند نفر از نمایندگان- له جنگ بله ببخشید له جنگ) بکند این مطلب در مارس ۱۹۵۹ از طرف گورکی پیشنهاد شده بود مارس ۱۹۵۹ اواخر مارس یعنی اوایل فروردین ۱۳۳۸ آقایان اطلاع دارند که در رادیو مسکو و آن رادیوی دیگرشان از بهمن ماه ۱۳۳۷ شروع کرده بودند به تبلیغات علیه مقدسات ملی ما و ادامه داشت تا همان موقعی که ما در پشت تریبون سجم (عمیدی‌نوری- هنوز هم ادامه دارد) صحبت می‌کردیم از برای تصمیماتی که باید گرفت علیه تبلیغات جنگ مطالب گفتنی آنجا گفته شد دو مطلب را من باید اینجا اشاره کنم اول این مطلب که پیشنهاد روس‌ها با یک اکثریت به نظرم دو سوم اعداد درست در نظرم نیست رد شد یعنی روسیه و روسیه و روسیه رأی دادند همان که عرض می‌کنم بقیه رد کردند و پیشنهاد مشترکی که فرانسه و بلژیک داده بود مورد تأیید کامل ما بود تصویب شد و آن این است که یک مرجع بین‌الملی به این مطالب رسیدگی بکند چون گفتم مفصلاً نمی‌خواهم وقت آقایان را بگیرم و اگر دید این طور است اعتراض بکند تنبیه بکند و تذکر بدهد و این مطلب مورد قبول همه واقع شد یکی از نمایندگان ملل آزاد جهان آقای لرد لیوربوک بلند شد این حرف را زد قبلاً گفته بود که اگر قرار شود که ملت با دولتی که تبلیغات جنگ سرد می‌کند مجازات شوند حرف مال لیوربوک است من می‌ترسم که کلیه زعمای دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در دادگاه جنایی محاکمه بشوند حرف مال من نیست مال دیگری است بعد این پیرمد بلند شد خطاب کرد به رفیق عزیزمان گورکی گفت اگر ساعت شش بعدازظهر در خانه مرا در لندن بزنند من وزنم خیال می‌کنیم که توپ بازی یک بچه‌ای افتاده است تو باغ خانه‌مان آمده است می‌گوید خواهش می‌کنم که آن توپ مرا مسترد کنید یا خیال می‌کنم شیرفروش آمده است می‌گوید مدتی است که حساب شیر تصفیه نشده است یا خانم همسایمان می‌گوید که سوزن توی چرخ گیر کرده است بیاید این را کمک کنید ولی آقای گورکی اگر ساعت شش بعدازظهر در خانه شما را بزنند شمای شماره اول مجلس شما که از ارکان هستید چه فکر می‌کنید زن و بچه‌ات می‌ترسند و می‌گویند لابد ما هم جز تصفیه‌شدگان هستیم و باید برویم به سیبری (احسنت) آقای لیوربوک گفت بیاید به لندن بیاید به ملاقات من بیایید به خانه من هیچ وقت پلیس مزاحم ما نخواهد شد هیچ وقت از ما نخواهند پرسید کی آمد کی رفت آنجا همه آزاد می‌گردند و می‌آیند و می‌روند من لرد لیوربوک وقتی دعوت دارم از طرف شما آیا آزادی دارم یا این که هر جا می‌روم هفت هشت نفر به عنوان سایه پشت سر من باشند و می‌آیند دنبال من آن وقت عجیب است در این که این آقای نماینده این آقای گورکی می‌گویند ما برای روشن کردن ملت ایران و به عنوان دوستی ملت ایران این مطالب را می‌گوییم جواب این مطالب به طور کامل به این آقایان داده شد چه به وسیله ناطقین ما چه به وسیله کتابچه‌ای که همیشه ملت ایران نشان داده است که ما در موردی که صحبت از مملکتمان باشد صحبت از شاهمان باشد چپ و راست و بالا و پایین و حزب ملیون حزب مردم نداریم این کتابچه به امضاء دو نفر دبیر دو حزب نوشته شده بود که طرفین امضا کرده بودند و برای تمام نمایندگان ملل جهان ما فرستادیم گزارش رسمی این مطلب و نطق‌ها به دفتر مجلس شورای ملی داده شده است که اگر آقایان وقت بیشتری داشته باشند مراجعه خواهند فرمود که نمایندگان شما در این کنفرانس‌ها چه اقدامی کرده‌اند و چه صحبت کرده‌اند بنده از کنفرانس فقط می‌خواهم یک نتیجه‌ای بگیرم و آن نتیجه این است که سن من و آقایان این طور نشان می‌دهد که ما دوران خفقان و استبداد را ندیدیم در همان موقعی هم که مملکت ما اشغال شد آن چیزی را که ما در کاراکوف دیدیم که گفتنش هم بدن ما را می‌لرزاند ما ندیدیم (ابتهاج- کاراکوی) ببخشید لهجه روسی من خوب نیست امیدواریم که هرگز هم نخواهیم دید ولی آقایان این کار به دست قیام ما است این است مطلب راز شخص و فرد نمی‌شود خواست تمام ماها موظفیم برای حفظ ناموس خودمان برای احترام اسم پدران‌مان برای احترام نامی که هر وقت هرجا بشنوید یا ببینید یک مباهات و افتخاری دارید و آن نام ایران است باید با تمام قوا دنبال این مطلب باشیم (صحیح است) کل‌القری یا کل‌الضعیف این یک قاعده کلی است هر وقت ما ضعیف بشویم می‌میریم اول ضعیف می‌شویم به قول ملک‌الشعرای بهار و بعد می‌میریم باید ضعیف نشویم یک ملت بیست میلیونی هشتاد درصد زارع باسواد آن کم بدون بمب اتمیک و بدون راکت در مقابل یک ملت ۱۸۰ میلیونی می‌ایستد و تا آخرین نفس هم خواهد ایستاد به دلیل خیلی روشن خدا شاه میهن و مذهب اسلام و خداپرستی تا بزرگترین خط وصل است بین ملیت ایران (صحیح است) و این یک قدتری است که هیچ بمب اتمی نمی‌تواند از ما بگیرد و در آتیه بسیار نزدیکی ما جشن دو هزار و پانصدمین سال سلطنت شاهنشاهی ایران را می‌گیریم بسیار ساده‌لوح‌اند بسیار نادانند اشخاصی که خیال می‌کنند ما این میراث دو هزار و پانصد ساله را با یک تبلیغات ناروایی از دست خواهیم داد ما بچه‌های خشایارشاه هستیم ما از نواده‌های کورشیم ما از اولاد داریوش هستیم ما تاریخ‌مان را از توی کوچه پیدا نکردیم شما وقتی می‌بینید که اعراب آمدند توی مملکت ما علمای ما بودند که فقه و اصول اسلامی را تنظیم کردند علمای پارسی بودند که آمدند صرف و نحو نوشتند سیبویه را کجا پیدا می‌کنید زکریای رازی را کجا پیدا می‌کنید مملکتی که زبانش از بین رفته بود فردوسی آمد زبانش را زنده کرد امروز محمد شاهکار وقتی می‌خواهد خیلی خوب صحبت کند به زبان فردوسی صحبت می‌کند آقایان تاریخ را بخوانید تمدن ما را ببینید سیاست ما را بشناسید بعد پشت سر ما صحبت کنید ما از آنها هستیم که شما خیال می‌کنید از چه باک داریم ۴۹ سال به عقیده من هفتاد سال به عقیده شما آقایان از سن می‌گذشته ده سال پنج سال پانزده سال دیگر هم بماند اما ما برای یک مطلب زنده‌ایم و آن این است که پدرم نورالدین کرمانشاهی ایرانی و فرزندم سیامک فرزند محمد این سلسله باید ادامه داشته باشد صحبت از من و تو نیست صحبت از رژیم صحبت از مذهب صحبت از ملیت ما است و آن چیزی است که ما با تمام علاقه در دنبال آن هستیم همین مطالبی است که در کنفرانس ورشو گفتیم همین مطالبی است که جواب دادیم همین نکات است که وقتی ناطقین ما می‌آمدند پایین برای‌شان دست می‌زدند و تحسین می‌کردند و دنبال ما بودند دنبال آزادی بودند که از آن دفاع می‌کردیم این تز ملل آزاد جهانست آزادی به معنی واقعی نه آزادی به معنایی که در بعضی از تراکت‌ها نوشته می‌شود ملت ایران پرم ایران شاهنشاه ایران پایدارخواهد بود و ما هم وظیفه داریم در این کار از جان خودمان بگذریم و خواهیم گذشت (احسنت احسنت)
۳ـ اعلام وصول گزارش اصلاحی راجع به تهیه بذر چغندر و نهال از مجلس سنا.
نائب رئیس- وارد دستور می‌شویم فعلاً باید عرض کنم یک لایحه اصلاح بذر و نهال از مجلس سنا برگشته با دو کلمه اصلاح صدرزاده مورد اصلاح را تذکر بدهید دو کلمه است در تبصره ذیل ماده ۳ خواهد بود شده خواهد رسید و در ماده ۶ بنگاه شده موسسه حالا لایحه
۴ـ طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به اصلاح حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی و ارسال به مجلس سنا.
نائب رئیس- لایحه مربوط به اصلاح حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی مطرح است قرائت می‌شود.
به شرح زیرخوانده شد
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی کمیسیون امور استخدام با حضور آقایان معاونین وزارتخانه‌های دارایی و بهداری لایحه شماره ۱۱۶۷۱ دولت راجع به اصلاح حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی را مورد شور و رسیدگی قرار داده ماده واحده پیشنهادی دولت را عیناً تصویب و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی را که قبل از تغییر حقوق شاغلین هم صنف خود بازنشسته شده‌اند مشروط به این که نسبت به گذشته به هیچ وجه ایجاد تعهدی ننماید از اول اسفند ماه سال ۱۳۳۸ به مأخذ حقوق شاغلین هر یک از طبقات مذکوره ترمیم و پرداخت نماید ورثه بازنشستگان طبقات نامبرده هم مشمول این ماده خواهند بود مخبر کمیسیون امور استخدام دکتر دادفر
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی کمیسیون دارایی در جلسه ۲۷ مهرماه ۱۳۳۸ لایحه دولت راجع به اصلاح حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی را با حضور آقای معاون وزارت دارایی مورد شور و رسیدگی قرار داده خبر کمیسیون امور استخدام را تأیید و تصویب نمود و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد مخبر کمیسیون دارایی مشایخی.
نائب رئیس- راجع به فوریت لایحه پیشنهادی از طرف آقایان رسیده که خوانده می‌شود به شرح زیر خوانده شد.
ریاست محترم مجلس شورای ملی امضاکنندگان زیر تقاضا داریم گزارش مربوط به اصلاح حقوق بازنشستگی آقا این قضات و پزشکان به قید یک فوریت مطرح گردد دولت‌آبادی- بهبهانی- خرازی- مشایخی- ارباب- ابتهاج عزیز- اعظم زنگنه- جهانشاهی- دولتشاهی- موسوی- باقر بوشهری- دکتر امیر نیرومند- دکتر اسدی- علی قوام- عمیدی نوری- قبادیان.
نائب رئیس- آقایان که با فوریت این لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد حالا کلیات مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته رأی گرفته می‌شود برای ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق بازنشستگی قضات و پزشکان و کارمندان آموزشی را که قبل از تغییر حقوق شاغلین هم صنف خود بازنشسته شده‌اند مشروط به این که نسبت به گذشته به هیچ وجه ایجاد تعهدی ننماید از اول اسفند ماه ۱۳۳۸ به مأخذ حقوق شاغلین هر یک از طبقات مذکوره ترمیم و پرداخت نماید ورثه بازنشستگان طبقات نامبرده هم مشمول این ماده خواهند بود.
نائب رئیس- دو تا پیشنهاد رسید که مشابه هم است خوانده می‌شود جنابعالی مخالفید.
آقای فرود- صحبتی دارم به عنوان مخالف بله بفرمایید.
فرود- بنده به هر عنوان که به حقوق بازنشستگان مبلغی اضافه بشود موافقم و عقیده دارم که شرایط زندگانی ایجاب می‌کند که یک چنین اضافاتی به آنها داده شود ولی جناب آقای انواری چه علت دارد که یک عده از مستخدمنی را مشمول این کمک کرده‌اید و چرا برای سایر مستخدمین غیر از این عده در این لایحه فکری نشده که آنها هم استفاده کنند و به هر حال بنده استدعا می‌کنم که این موضوع را توضیح بفرمایند بنده اصولاً با این مطلب به خصوص مخالفتی ندارم ولی به عنوان مخالف عرض می‌کنم که چرا نباید نسبت به آنها محبت بشود و از این شرایط سخت زندگی راحت بشوند البته کمک مختصری به آنها شده ولی توجه به متن این لایحه بفرمایید این آقایان آن طور حقوق بازنشستگی می‌گیرند یا مستمری می‌گیرند قضات فعلی که کار دارند و در کار هستند بعد از این که بازنشسته بشوند روی مأخذ فعلی که اضافه شده حقوق بازنشستگی می‌گیرند و این بسیار کار خوب و صحیحی است اما می‌خواهم بدانم که چرا نسبت به سایر مستخدمین ادارات دولتی این کار نشده.
نائب رئیس- آقای انواری.
انواری معاون وزارت دارایی- خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است موقعی که این لایحه اصلاح بازنشستگی تقدیم شد در این لایحه موادی بود تبصره‌هایی بود از جمله تبصره‌ای که حقوق بازنشستگان اداری هم به میزان حقوق مشغولین باشد این تبصره اینجا تصویب شد و همین بود که حقوق کارمندان اداری رتبه ۹ از ۶۹۲ تومان رسید به ۹۵۰ تومان و به همین نسبت حقوق بازنشستگان تصحیح شد و در همان موقع از طرف یک عده از آقایان یک تذکراتی در کمیسیون‌های مربوطه داده شد که تکلیف آقایان قضات و قسمت فرهنگی و قسمت پزشکی قید نبود و جزء آن قسمت نیامده بود و علت آن این بود که اشل قضات با اشل اداری فرق درد و آن موقع دولت نیم دانست چه عده‌ای می‌شود و تفاوت حقوقشان چه مقدار می‌شود به همین جهت ما موافقت نکردیم که حقوق قضات بازنشسته قبل از ترمیم و همین طور قبل از بالا بردن اشل اضافه شود همین طور قسمت فرهنگی و همین طور قسمت بهداری به همان نسبت تعیین بشود و قبول کردیم رسیدگی بکنیم و در عرض این مدت رسیدگی و دقت بسیار شد و معلوم گردید در هر سال بیش از سه میلیون ریال نمی‌شود و برای این که تبعیض نشده باشد موافقت کردیم و این لایحه را تقدیم کردیم که از اول اسفند بتوانیم آنها را مشمول بکنیم.
نائب رئیس- آقای صدرزاده موافقید.(صدرزاده- بلی) بفرمایید.
صدرزاده- بنده هر وقت لایحه‌ای راجع به بازنشستگان اینجا مطرح می‌شده با نظر موافق نسبت به آن صحبت می‌کردم و این عقیده‌ام است که ما باید نسبت به بازنشسته و تأمین معیشت و زندگانی آنها تا آن اندازه‌ای که مقدور است مراعات بکنیم برای این که جوان‌هایی که مشغول خدمت هستند به آتیه امیدوار باشند و بتوانند خدمت بیشتری بکنند همان طور که جناب آقای انواری فرمودند در لایحه‌ای که گذشت مجلس یک نکته‌ای را رعایت کرد که بسیار به جا بود و آن این بود که اشخاصی که بازنشسته شده‌اند همان طوری که شاغلین حقوقشان ترمیم می‌شود حقوق آنها هم ترمیم بشود چون دیده می‌شد که یک عده‌ای فرضاً در سال ۲۰ بازنشسته شده‌اند و با آن حقوق بازنشسته شده‌اند که با زندگانی امروز تطبیق نمی‌کند و وضع بدی را برای آنها به وجود می‌آورد ولی حقوق مشمولین قضایی و بازنشسته‌های پزشکان هر دو طبقه کارهای حساس و خدماتی انجام می‌دهند مشمول این قانون نمی‌شدند و این لایحه برای ترمیم حقوق این دو دسته تقدیم شده بنابراین نظر جناب آقای فرود با تقدیم این لایحه تأمین شده برای این که یک دسته‌ای بود که تبعیض شده بود و این قانون اصلاح کرد امیدوارم که آقایان نظر موافق ابراز بفرمایند که حقوق آنها هم تأمین بشود.
نائب رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالفید.
عمیدی‌نوری- موافقم.
نائب رئیس- حالا پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود و پیشنهاد که به هم شبیه است خوانده می‌شود یکی را هم بعد مطرح می‌کنیم پیشنهادهای مشابه به شرح جدید قرائت شد پیشنهاد می‌نمایم در ماده واحده این طور اصلاح شود پس از کلمه بازنشستگی اضافه شود و وظیفه عمیدی نوری خلعتبری.
نائب رئیس- آقای عمیدی نوری اجازه بفرمایید پیشنهاد دیگر قرائت شود بعد توضیح بدهید پیشنهاد آقای مشایخی به شرح ذیل قرائت شد مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید در سطر اول ماده واحده بعد از عبارت حقوق بازنشستگی کلمه وظیفه اضافه شود مشایخی.
نائب رئیس- آقای عمیدی‌نوری.
عمیدی‌نوری- جناب آقای صدرزاده علیت این که این پیشنهاد داده شد یک اصلاح عبارتی است چون منظور واقعی از تقدیم این لایحه جناب آقای انواری توجه دارند این است که کسانی که از حقوق بازنشستگی استفاده می‌کنند میزان حقوقشان باشد با شاغلین عبارت آخر هم که مربوط به ورثه بازنشستگان است منظورشان این بوده است که ورثه از این قانون استفاده بکند اما در اصطلاح وزارت دارایی و اداره بازنشستگی موضوع بازنشستگی که ورثه از آنها استفاده خواهند کرد اسمش را می‌گویند وظیفه بنابراین اگر این کلمه وظیفه استفاده بشود ورثه بازنشسته استفاده می‌کنند و منظور از این اصلاح عبارتی این بوده است که آن نظر واقعی که وزارت دارایی داشته اجرا بشود و فردا ما گرفتار عبارت این قانون در اداره بازنشستگی نشویم چون اصطلاح این است که ورثه بازنشسته آن حقوقی را که می‌گویند وظیفه است این که گفته شده است ورثه بازنشستگان طبقات نامبرده مشمول این قانون خواهند بود معنیش این است که این ورثه از حقوق بازنشستگی این طور استفاده بکنند در جایی که ورثه بازنشسته از حقوق وظیفه استفاده می‌کنند نه از حقوق بازنشستگی این اصطلاحی است که در وزارت دارایی هست خود جناب آقای انواری هم می‌دانند و این اصلاح عبارتی است برای تأمین منظوری که خود دولت داشته است.
نائب رئیس- آقای انواری.
انواری- جناب آقای عمیدی نوری تصور فرمودند که در قسمت حقوق بازنشستگی عنوان وظیفه قایل هستیم وظیفه
را وزارت دارایی در مواردی قایل است در موارد معین مجلس یک مبلغ معین را که تصویب می‌کند بپردازیم این را وظیفه می‌گوییم یکی از نمایندگان می‌گویند مستمری اصلاً مستمری قایل نیستیم ولی از نظر بازنشستگی حقوق بازنشستگی برای کارمندی که خودش بازنشسته می‌شود یا ورثه این مطلق است و هیچ فرقی نمی‌کند و هیچ اسکالی در عمل پیش نمی‌آید و غیرممکن است که ورثه بازنشستگان طبقات نامبرده نتوانند استفاده بکنند و این را مخصوصاً علاوه کردیم که اگر کارمند بازنشسته قضایی یا پزشکی فوت کند دیگر خودش وجود ندارد ورثه‌اش به نسبت حقوق یک مبلغی می‌گیرند ورثه به همان نسبت استفاده می‌کنند چنانچه در مورد کارمندان اداری هم این کار را کردیم اصطلاح کلمه وظیفه مورد پیدا نمی‌کند بازنشستگی که گفتیم اطلاق دارد برای همین.
نائب رئیس- آقای مشایخی.
مهدی مشایخی- عرض کنم بین پیشنهاد جناب آقای عمیدی نوری از نظر اصل موضوع و بین پیشنهاد جناب آقای عمیدی نوری و ارسلان خلعتبری و توضیح جنابعالی به عقیده من هیچ اختلافی نیست باید مطلب بررسی و روشن شود من یک سؤال می‌کنم مطابق این لایحه اگر کسی به سن بازنشستگی رسیده باشد و حکم بازنشستگیش هم صادر شده باشد از ترمیم نیز در مورد دریافت حقوق بازنشستگی استفاده خواهد کرد حال اگر کسی به سن بازنشستگی رسیده است ولی قبل از صدور حکم بازنشستگی فوت کرده است سؤال می‌کنم که آیا قرار است این شخص از آن ترمیم که به شاغلین داده شده است در مورد حقوق بازنشستگی استفاده بکند یا نه اگر این اصل را قبول می‌کنید استدعا می‌کنم توجه بفرمایید معاون وزارت دارایی انواری- عمل وزارت دارایی همین است
مشایخی- اگر توضیحی که بنده عرض می‌کنم که قاضی به سن بازنشستگی رسیده بود و قبل از صدور حکم بازنشستگی به درود زندگی گفته است ورثه او در حال حاضر براساس اشل جدید قضات از حقوق بازنشستگی استفاده خواهد کرد یا حقوق قدیم اگر قبول دارید براساس اشل جدید حقوق بازنشستگی تأدیه خواهد شد اصراری نمی‌کنم این توضیح و این پیشنهاد به این منظور داده شده که روح قانون و منظور این بوده است که کلیه وراث بازنشسته در مورد دریافت حقوق بازنشستگی از اشل زمان استفاده خواهند کرد نه از اشل گذشته و اگر این موضوع را جناب آقای انواری روشن فرمودند اصلاح نمی‌خواهد و خیال هم نمی‌کنم رد کنند و اما اگر رد کنند خیال می‌کنم که اصلاح می‌خواهد.
نائب رئیس- آقای انواری.
معاون وزارت دارایی- عمل دولت و وزارت دارایی در مورد بازنشستگی این است که یک کارمندی را بازنشسته می‌کند روی اختیاراتی که دارد و تمام حقوق خدمتش را می‌دهد به عنوان بازنشستگی یا به حد بازنشستگی رسیده ولیکن هنوز فوت نکرده مشایخی فوت کرده معاون وزارت دارایی ولی هنوز بازنشسته نشده این آدم فوت می‌کند وقتی مرد نصف حقوق زمان حیات را که می‌گرفته به همان میزان به ورثه‌اش می‌دهند الان هم می‌دهیم بر طبق قانون هم می‌دهیم بنابراین این که می‌فرمایید یا در حال بازنشستگی بوده‌اند و فوت کرده‌اند ورثه‌شان دارند استفاده می‌کنند از میزانی که هنوز ترمیم نشده و حالا دارد ترمیم می‌شود (یکی از نمایندگان- آقای انواری جواب سؤال را بدهید) به حد بازنشستگی اگر رسیده بود و فوت کند از این اشل استفاده می‌کند.
خلعتبری- بنده یک پیشنهاد دیگری دارم و توضیح هم دارم.
نائب رئیس- پیشنهاد را پس گرفتید آقای عمیدی‌نوری.
عمیدی‌نوری- ببینید پیشنهاد آقای خلعتبری چیست شاید نظر ما را تأمین کند.
نائب رئیس- یعنی توضیحات آقای انواری قانع‌کننده نبود.
مشایخی- توضیحات آقای انواری کافی بود آقای عمیدی‌نوری پیشنهاد را پس بگیرید.
عمیدی‌نوری- پس گرفتم.
نائب رئیس- بنابراین آن پیشنهاد را پس گرفتند و پیشنهاد دیگری رسیده که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
تبصره زیر به ماده واحده افزوده شود.
مدت نمایندگی آقای احمد فرامرزی بازنشسته قضایی دادگستری در مجلس شورای ملی که به حساب ترفیع ایشان منظور نشده احتساب و طبق مقررات رتبه مشارالیه ترمیم و از تاریخ ترمیم حقوق بازنشستگی ایشان براساس رتبه ترمیم یافته منظور شود صدرزاده- استخر- صارمی- باقر بوشهری- علی‌محمد دهقان- عبدالله دشتی- علی قوام.
نائب رئیس- آقای صدرزاده توضیحی دارید بفرمایید.
صدرزاده- آقایان محترم می‌دانند جناب آقای احمد فرامرزی که از همکاران شریف و محترم در یکی دو دوره در این مجلس خدمتگزار این مملکت بود و در صف نمایندگان انجام وظیفه می‌کرد ایشان کارمند بازنشسته قضایی شد ولی متأسفانه با این که قانون اجازه می‌دهد اشخاصی که کارمند دولت هستند ایام نمایندگی آنها جزو خدمت آنها احتساب بشود ولی متأسفانه نسبت به ایشان احتساب نشده و ایشان اکنون با این که دوران تقاعد را می‌گذرانند و مشغول تألیف و ترجمه هستند و از این حیث خدمات فرهنگی خودشان را به مملکت و کشور ادامه می‌دهند وضعیت مالی ایشان هم ایجاب می‌کند دکه رتبه ایشان ترمیم شود که بالنتیجه زندگی مرفهی پیدا کند ایشان در مدت نمایندگی خودش همیشه خدمت را بر نعمت ترجیح داده است و هیچ وقت همان طور که شاعر بزرگوار فرموده است خدمت به نعمت نپرداخته است خدمت را مقدم داشته است بر تهیه مال من تصور می‌کنم آقایان نمایندگان محترم موافق باشند که نسبت به این مرد عزیزالوجود این ترمیم به عمل بیاید و حقوق بازنشستگی او اضافه شود که بتواند به خدمات فرهنگی خودش ادامه بدهد.
نائب رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالفید.
عمیدی‌نوری- موافقم.
نائب رئیس- پس مخالفی ندارد یک دفعه هم خوانده شود.
(به شرح سابق مجدداً قرائت شد).
انواری معاون وزارت دادگستری- بنده مخالفی با پیشنهادی که گویا جناب آقای صدرزاده داده‌اند ندارم ولی این در صورتی است که ایشان سابقه قضایی داشه باشند اگر جز بازنشستگان قضایی باشند و سابقه قضایی داشته باشند بنده مخالفتی ندارم.
نائب رئیس- آقای ابتهاج مخالفید؟
ابتهاج- بله.
نائب رئیس- بفرمایید.
ابتهاج- جناب آقای صدرزاده صلاح نمی‌دانم یک قانونی به اسم اشخاص بگذرد به عقیده بنده اگر این پیشنهاد را اصلاح بفرمایند که دوره نمایندگی جز خدمت محسوب شود.
صدرزاده- این قانون دارد بنابراین چه اشکالی است که وزارت دارایی می‌کند باید رفع اشکال شود و الّا این جور قانون گذراندن صلاح نیست.
نائب رئیس- آقای عمیدی‌نوری.
عمیدی‌نوری- تنها اعتراضی که جناب آقای ابتهاج داشتند این بوده است که چرا اسم برده شده است در حالی که قوانین زیادی در مجلس شورای ملی گذشته است که مربوط به اشخاص بوده است چه در قانون بودجه مجلس شورای ملی راجع‌به اشخاص بوده است و چه در قوانین دیگر و این یک مطلب خلاف اصلی نیست این شخص همان طور که جناب آقای انواری عنوان فرمودند علاوه بر این که از اشخاص دانشمند و یکی از اعضای سابق قوه مقننه بوده است و در مبارزه با اوضاعی که برای مملکت قبل از ۲۸ مرداد پیش آمده بود سهم بزرگی دارد مدتی از قضات بزرگ ما بوده است و دادگاه‌های مهمی را اداره کرده است و بنده در دستگاه دادگستری مقام عالی قضاوت ایشان را کراراً دیده‌ام بنابراین دارای پایه قضایی بوده و هستند ولی آن مدتی که در خدمت نمایندگی بودند یعنی وظیفه نمایندگی را انجام می‌دادند با این که گفته شده و این حق شناخته شده متأسفانه در موقع احتساب سوباق ایشان این خدمت منظور نشده (ابتهاج- چرا) چرا را بنده نمی‌دانم ولی به این جهت است که در این موقع جناب آقای صدرزاده و وکلای فارس استفاده کرده‌اند و پیشنهاد دادند و پیشنهاد هم مربوط به حقوق و وظیفه بازنشستگی قضات است به نظر بنده یک پیشنهاد صحیح است که اشکالی ندارد و ذی‌حقی به حقش می‌رسد.
نائب رئیس- حالا چون یک موافق و یک مخالف صحبت کرد رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند اکثراً برخاستند تصویب شد یک پیشنهاد دیگری هم رسیده قرائت می‌شود به شرح ذیل قرائت شد تبصره ورثه اشخاصی که به سن بازنشستگی رسیده و قبل از صدور حکم بازنشستگی فوت کرده‌اند مشمول این قانون هستند.
خلعتبری
یک نفر از نمایندگان- با توضیحی که دادند مطلب را قبول کردند.
خلعتبری- کافی نیست عرض کنم بنده مواردی دیدم که آقایان وزرا مسئله‌ای را قبول می‌کنند و وزرات دارایی بعد ترتیب اثر نداده است ما در کمیسیون مذاکراتی داشتیم و بعد وزارت دارایی ترتیب اثری نداد یعنی گفتند این قانون نیست و در مقابل صریح قانون نیم توانیم بکنیم مکرر وقاع شد نظیر معافیت کارخانه‌های برق یک تبصره گذاشته بودند که معافیت مطلق بود گفتند چون این جز تبصره است بنابراین شامل فلان جا می‌شود و شامل آنجا نمی‌شود در صورتی که ما در کمیسیون بودیم این از لحاظ این که این مسئله مبهم نماند چون اشخاصی بیست
سال سی سال خدمت کرده‌اند یک وقتی حقوق بازنشستگی پرداخته‌اند که یک ریالی که آن روز پرداخته‌اند امروز صد ریال ارزش دارد این محل تردید نیست اینجا دولت چیزی اجازه نمی‌دهد در واقع آن ریال که قبل از شهریور داده است آن ریال امروز اگر باشد ارزشش بیشتر است اما یک چیزی هست آقایان وزرا تشریف دارند و آن این است که حکم بازنشستگی منشأ حق نیست رسیدن بازنشستگی منشأ حق است کسی که به سن ۲۰ سال و ۲۵ سال می‌رسد آن ذی‌حق است مثل کسی است که هر حق دیگری داشته باشد و بمیرد فوت که حق را زایل نمی‌کند شأن ما نیست که قانون بگذرانیم و خدای نکرده در آینده ادارات اشکال بکنند بنده برای رفع این اشکال که اشخاص به سن بازنشستگی رسیده‌اند حق دارند که حقوق بازنشستگی بگیرند و عرض کنم شأن قانونگذاری اقتضا می‌کند که این قسمت صریح و روشن نوشته شود به این جهت این پیشنهاد را کردم.
نائب رئیس- آقای انواری.
معاون وزارت دارایی- تصور می‌کنم گذاشتن یک چنین تبصره‌ای با عملی که دولت می‌کند مطابق است و دیگر مورد ندارد الان کسی که در مرحله بازنشستگی در کادر اداری است آنها چیزی که قانون معین می‌کند اگر فوت کند نصف حقوقش را می‌دهیم به ورثه اگر این طور نبود درست بود خلعتبری چه ضرری دارد در ماده بنویسید عرض می‌کنم قانون دارد و روی قانون داریم عمل می‌کنیم کسی که به حد بازنشستگی رسیده اگر فوت کند نصف حقوقش را به ورثه‌اش می‌دهند.
نائب رئیس- آقای صدرزاده مخالفید.
صدرزاده- موافقم آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار- موافقم پس رأی گرفته می‌شود.
عمیدی نوری- یک دفعه دیگر قرائت شود یک دور دیگر هم قرائت می‌شود به شرح سابق مجدداً قرائت شد.
نائب رئیس- آقایانی که موافقند با این پیشنهاد قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری نرسیده رأی گرفته می‌شود به ماده با پیشنهاداتی که تصویب شد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد کلیات آن مطرح است در کلیات کسی اجازه صحبت نخواسته است پس رأی نهایی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد
۵- اخذ رأی و تصویب لایحه مربوط به اجازه افزایش سرمایه ایران در بانک بین‌المللی و بانک ترمیم توسعه.
نائب رئیس- یک لایحه دیگری است که رأی با ورقه گرفته می‌شود راجع به اجازه افزایش سرمایه دولت ایران در صندوق بین‌المللی پول و بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه است که از مجلس سنا برگشته نامه مجلس سنا قرائت می‌شود.
به شرح ذیل قرائت شد:
ریاست محترم مجلس شورای ملی
عطف به مراسله شماره ۲۹۲۹۷- ۲۲/ ۷/ ۳۸ مربوط به لایحه قانونی راجع به افزایش سرمایه دولت ایران در صندوق بین‌المللی پول و بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه اشعار می‌دارد گزارش کمیسیون شماره ۴ دارایی مربوط به لایحه مزبور در جلسه روز شنبه هشتم آبان ماه ۱۳۳۸ مطرح و چون لایحه مذکور در جلسه قبل تصویبی تلقی شده بود یک فوریت آن پیشنهاد و قبلاً فوریت و بعداً لایحه نامبرده عیناً به تصویب مجلس سنا رسید.
نائب رئیس مجلس سنا- محمدعلی وارسته.
نائب رئیس- عرض شود این لایحه مالی است و برای اظهارنظر مشورتی به مجلس سنا فرستاده شده بود ولی در آنجا تصویب شده و برگشته به هر حال با ورقه رأی گرفته شود (اسامی آقایان نمایندگان به وسیله آقای سلطانی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
اسامی رأی‌دهندگان- آقایان: مهندس بهبودی- دکتر بینا- دکتر رضایی- دکتر عدل- مهدوی- عماد تربتی- مهران خرازی- اردبیلی- شادمان- دکتر آهی- دکتر نفیسی- ابتهاج- مهندس جفرودی- مهندس هدایت- دکتر شاهکار- غضنفری- دکتر وکیل قوام- دکتر فریدون- افشار- صارمی- صدرزاده- بیات- ماکو- مهندس فیروز- علامه وحیدی- رستم امیر بختیار- مهندس فروهر- سراج- حجازی- ذوالفقاری- خلعتبری- فخرطباطبایی- دکتر امیرحکمت- توماج- دکتر نیرومند- برومند- شیبانی- کدیور- شادلو- یارافشار- دادگر- گیو- فرود- حکیمی- عمیدی نوری- ابراهیمی- اریه- دکتر پیرنیا- مهندس دهستانی- استخر- دهقان- دکتر دادفر- سلطانی- مهدی ارباب- فولادوند
آراء مأخوذه شماره شد پنجاه و چهار ورقه سفید موافق شمرده شد.
نائب رئیس- لایحه با ۵۴ رأی موافق تصویب شد
اسامی موافقین- آقایان: علامه وحیدی- دادگر- مجید ابراهیمی- غضنفری- ارباب- رستم- امیربختیار- احمد مهران- اریه- ابتهاج- دکتر شاهکار- مهدوی- یارافشار- شادمان- مهندس هدایت- استخر- مهندس بهبودی- فخرطباطبایی- فرود- دهقان- مهندس سلطانی- دکتر دادفر- مهندس دهستانی- فولادوند- سراج- حجازی- بیات- ماکو- مهندس فیروز- برومند- خرازی- دکتر عدل- دکتر فریدون- افشار- صدرزاده- قوام- دکتر وکیل- ذوالفقاری- مهندس فروهر- دکتر امیر نیرومند- حکیمی- دکتر بینا- توماج- شادلو- کدیور- کاظم شیبانی- دکتر امین عماد- تربتی- خلعتبری- گیو- عبدالله دشتی- مهندس جفرودی- دکتر نفیسی- دکتر رضایی- مهندس اردبیلی- صارمی- دکتر امیر حکمت.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نائب رئیس- جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ دستور همان لوایحی که در دستور بوده است.
(مجلس یک ربع بعدازظهر ختم شد)
نائب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر موسی عمید