مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ تیر ۱۳۰۹ نشست ۱۳۲

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم


مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ تیر ۱۳۰۹ نشست ۱۳۲

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ تیر ۱۳۰۹ نشست ۱۳۲

صورت مجلس سه شنبه ۳ تیرماه را آقای موید احمدی ( منشی ) قرائت نمودند

رئیس _ معلوم میشود در صورت مجلس نظری نیست

( نمایندگان _ خیر )

رئیس _ صورت مجلس تصویب شد

[ ۲ _ تقدیم دو فقره لایحه از طرف کفیل وزارت اقتصاد ملی ]

وزیر امور خارجه _ دو فقره لایحه قانونی است که تقدیم مجلس شورای ملی میکنم یکی از آنها راجع است باینکه اگر خاطر محترم آقایان باشد چندی قبل مجلس شورای ملی موافقت فرموده است و مصلحت دانسته است باینکه ادوات و موادی که از برای دفع ملخ باین مملکت وارد میشود از حقوق گمرکی معاف باشد نظر باینکه این یک چیز مقیدی است برای مملکت و بالاخره تفاوت هم نمی کند که از یکطرف خود

دولت مالیات بگیرد و از یکطرف دیگر چون این مخارج را می کند بر عهده خود دولت خواهند بود که مالیات بدهد حالا نمیدانم در آنوقت غفلت شده است یا تعمد شده است بنظرم باید غفلت شده باشد که از سایر عوارض هم این مواد و آلات را معاف کنند و حالا ما دچار این مشکل هستیم حقوق گمرک را نمی پردازیم ولی از حیث عوارض دیگر بالاخره از یک جیب دولت میآید بجیب دیگر میرود برای تسهیل امر بنده این لایحه قانونی را تقدیم می کنم که از سایر عوارض هم معاف باشد ( نمایندگان _ صحیح است ) یک لایحه دیگر است راجع باطاقهای تجارت . خاطر محترم آقایان مسبوق است که ما اطاقهای تجارتی که داشتیم تشکیل و تاسیس آنها و همچنین جریان کارهای آنها موافق قانون نبود بلکه مطابق تصویب نامه ای بود که چند سال پیش از هیئت دولت گذشته بود برای اینکه قانونی بکنیم اطاق تجارت را و برای اینکه تجربه و یک ترتیبی باشد که از نتیجه حاصله مطمئن باشیم چون در ظرف این ۵ سال ۶ سال یک تجاربی هم بعمل آمده است اینک میتوانیم اطاقهای تجارت را بموجب قانون تاسیس کنیم این است که لایحه قانونی راجع باطاقهای تجارت را هم بنده تقدیم میکنم

[ ۳ _ تقدیم دو فقره لایحه از طرف معاون وزارت مالیه ]

رئیس _ آقای معاون وزارت مالیه

معاون وزارت مالیه ( آقای بهرامی ) _ دو فقره لایحه است که از طرف وزارت مالیه تقدیم می شود یکی راجع بواگذاری یک میلیون از اراضی خالصجات برای احداث شهر جدید سلماس و این را اگر اجازه بفرمائید بقید فوریت است . یکی دیگر راجع باجازه صدور سه هزار تومان مسکوک برای مخارج قونسولگری ایران در چخانسور و فراه چون فوق العاده لازم است ( صحیح است )

[ ۴ _ شور اول لایحه قانونی معامله متقابله ]

رئیس _ لایحه دولت وخبر کمیسیون راجع بقراردادها و مقاوله نامها در امور تجارتی و عهود متقابله خبر کمیسیون اقتصاد ملی قرائت میشود :

خبر کمیسیون :

کمیسیون اقتصاد ملی لایحه نمره ۳۰۸۳ دولت را تحت شور و مداقه قرار داده و با مواد سه گانه پیشنهادی دولت بدون هیچگونه تغییری موافقت نموده و خبر آنرا برای تصویب تقدیم میدارد .

رئیس _ مواد قرائت میشود :

ماده اول _ پس از انقضاء مدت عهود تجارتی و گمرکی موجوده انعقاد عهدنامه یا قرارداد تجارتی و گمرکی منفردا ممنوع بوده وسائل مربوط بگمرک وتجارت حتما باید در یک عهدنامه یا قرارداد برای مدت واحد تنظیم شود .

ماده دوم _ با ممالکی که دولت ایران عهدنامه تجارتی ندارد تجارت ایران چه از حیث شرائط ورود و صدور اجناس و چه از حیث واسطه ها و عمال معاملات و یا کیفیت تبدیل و خروج وجوه حاصله از فروش واردات بر روی اساس معامله متقابله خواهد بود .

ماده ۳ _ اینقانون پس از تنظیم نظامنامه اجرائیه که باید بتصویب هیئت دولت برسد مجری خواهد شد

رئیس _ خبر کمیسیون امور خارجه در این موضوع قرائت میشود

خبر کمیسیون امور خارجه

کمیسیون امور خارجه در جلسه سوم تیر لایحه نمره ۳۰۸۳ دولت در خصوص معامله بالمتقابله را تحت شور قرار داده و چون لایحه مزبور بکمیسیون اقتصاد هم ارجاع و لایحه را کمیسیون مزبور تنظیم و خبر آنرا تقدیم مجلس شورای ملی نموده است کمیسیون امور خارجه با خبر مزبور مخالفت نداشته و موافقت خود را اظهار مینماید

رئیس _ مذاکره در کلیات است . آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی _ بنده با اصل این لایحه مخالفتی ندارم مخالفتی که دارم این است که عقیده دارم ما باید در اقتصادیات خودمان در روی یک زمینه دیگر کار کنیم روی استخراج معادن و ایجاد کارخانجات این است عقیده من . وقتی که ما روی آن زمینه کار کردیم باید درب مملکت خودمان را بروی همه کس باز بگذاریم هر کس هرچه میخواهد بیاورد هر کس هر چه میخواهد ببرد اما در آن امری که عرض کردم در ایجاد کارخانجات واستخراج معادن ما است و روز بروز هر چه میتوانیم باید کار بکنیم ما اگربنا شد کار نکنیم مثل چندی قبل باشد که از اقتصاد اسم برده بشود ولی عمل نباشد از کارخانجات اسم برده شود ولی در وقت عمل با آنها کمک نکنیم تا از بین بروند یا استخراج معادن را خیلی خوب صحبت کنیم و تقدیس کنیم اما عمل نکنیم اگر این کار را نداشته باشیم هر چه در این زمینه کار کنیم بضرر ما تمام خواهد شد باین ملاحظه بنده عقیده دارم دولت سعی خودش را همیشه در استخراج معادن در ایجاد کارخانجات و ترویج فلاحت باید بکند بعد که این کار را کرد درب مملکت را بروی همه باز بکند از ورود هیچ چیز نترسد و به نفع ما تمام میشود اما باینطریق گمان نمیکنم بجهت ما استفاده باشد که ما آن استفاده را اسباب راحتی خودمان قرار بدهیم .

کفیل وزارت اقتصاد ملی ( آقای فروغی ) _ هرچند نظر بسوابق فرمایشاتی که آقای فیروز آبادی در مجلس شورا ی ملی میفرمایند غالبا هم اتفاقا در غیاب بنده واقع میشود نسبت به اقتصادیات بنده باید معتقد شوم باین که این فرمایشاتشان نظر به مخالفت با این لایحه نبوده نظر بهمان مطالبی که سابقا فرمودند و متوقع بودند که در ظرف این یکی دو ماه کارخانه قند و سمنت سازی و اینها درست شده باشد کارخانه شیشه سازی درست شده باشد نفت هم استخراج شده باشد ومعادن هم همه استخراج شده باشد ....

فیروزآبادی _ فکرش اقلا شده باشد .

کقیل وزارت اقتصاد ملی _ فکرش را شما از کجا میدانید که نشده است بنده میخواهم همینجا این مسئله را گله بکنم که هر کدام از این کارهائی را که شما میفرمائید اینها از یک نانوائی درست کردن که کمتر نیست وقتی شما به یک کسی امر کنید که برو نانوائی درست کن و نان به پز این مقدمات ندارد ؟ چقدر طول میکشد ؟ از آنروزی که تخم گندم را بکارد تا آنروزی که نانرا از توی تنور در بیاورد این اقلا یکسال طول میکشد ، قند سازی که از نانوائی کمتر نیست ( فیروزآبادی _ دیده بشود لااقل ) چه چیز را به بینیدشما ؟ وقتی شما خواهید دید که قند از کارخانه خارج شده باشد و قندش بشما تقدیم شده باشد مثلا میخواهید بنده این جا هر روز بیایم و به آقا اطلاع بدهم که امروز بنده کدام کنترات را بستم یا با کی مطالعه کردم ، چه فکری کردم در باب چغندر در باب نیشکر چه فکری کردم از کجا باید خرید آنها را بیایم این جا شرح بدهم ( فیروزآبادی _ بلی ) شما حاضرید برای این کار بنده هم حاضرم آقای رئیس به بنده بفرمایند که تو مکلفی موقع بموقع بیائی این جا هر قدمی را که برداشتی یا هر قدمی که گذاشتی راپرت بدهی بنده حاضرم . آیا این کار مجلس شورای ملی است ؟ خیر باید طرح ریخته شود بایدفکر شود باید دید ماشین از کجا بیاوریم که ارزانتر شود چه قسم ماشینی باید باشد با چغندر قند درست کنیم یا با نیشکر باید درست کرد در مازندران باشد یا در طهران در کرج یا در کهریزک باید چه کاری بکنیم تا ارزانتر تمام شود .بعد آنوقت چغندر لازم است یا نیشکر باید نیشکر را زراعت کرد زراعت نیشکر یا زراعت چغندر بیک روز و دو روز که نمیشود همه اینکارها باید بشود اینجا پشت تریبون میفرمائید باید کارخانه قند سازی سمنت سازی درست کرد اینطور که نمیشود یکسال دو سال لااقل طول دارد کارخانه قند را شما دو سال دیگرهم قندش را نخواهید خورد خود کارخانه اش را هم تا یکسال دیگر نخواهید دید زیرا باید سفارش داده شود در کارخانه های بزرگ ساخته شود و حمل شود وقتی

که کارخانه اش نیاید آنهم در شهر طهران نباشد شما که نخواهد دید بی التفاتی نفرمائید آقا هر روز بنده که اینجا نیستم بلند میشوید میگوئید چه شد وزارت اقتصاد چه کار کرد آخر دو ماه که بیشتر نیست وزارت اقتصاد تاسیس شده اما نسبت باصل مسئله گمان میکنم که مخالفت نفرمودید فقط یک نکته را میخواهم عرض کنم که این قانون درب را بروی هیچکس نمی بندد و هیچ در اینقانون گفته نشده است که دولت ایران بعد از اینکه این قانون را تصویب کرد درب را روی کسی به بندد بر روی تمام دول دنیا که درب را بروی ما باز میکنند ما هم درب مملکت را بروی آنها باز میکنیم ( نمایندگان _ صحیح است ) اگر درب را نیم باز کنند ما هم بروی آنها نیم باز میکنیم( صحیح است ) اگر درب را بکلی بروی ما بستند البته ما هم بروی آنها می بندیم

رئیس _ آقای طلوع

طلوع _ البته نمایندگان محترم تعجب خواهند کرد که بنده چرا با این لایحه یعنی معامله متقابله مخالفت میکنم ( جهانشاهی _ تعجبی نداریم ) حقیقه بنده خودم متاسفم ولی متاسفانه استقبال فشار و بدبختی های وارده بمملکت ( مخصوصا آقای مصدق جهانشاهی ) عرض میکنم مخصوصا اوضاع شمال ایران بنده را وادار کرده بعنوان مخالفت بیایم عرایض خودم را به پیشگاه مجلس شورای ملی عرض کنم بنده نمیخواهم روضه بخوانم البته همه آقایان از وضعیت تجارت ما مستحضرند حالا اگر بیک دسته از تجار هم یک خسارات و زحماتی متوجه می شد بنده ابدا در مجلس مزاحم نمی شدم و چیزی هم نمی گفتم البته مصالح مملکتی اینطور مقتضی است ولی متاسفانه این بدبختیهای وارده بمملکت ما مخصوص بیک طبقه نیست و تمام طبقات مختلفه مملکت حتی به زارعین مملکت و مالکین و تجار وسایر طبقات این صدمه متوجه است و بنده نمیخواهم و نمیدانستم این لایحه امروز مطرح میشود که حقیقه مراسلات و تلگرافات که از تجار شمال مخصوصا اهالی گیلان به بنده رسیده است می آوردم این جا پشت همین تریبون و قرائت میکردم حالا بیش از این هم نمیخواهم توضیح بدهم البته این قبیل مسائل و اینها را بیش از همه هیئت محترم دولت ومجلس شورای ملی باید متوجه باشند و برای بدبختیهای مملکت و مصائب وارده به مملکت یک فکر های تازه بکنند و یک فکرهای عاجلی بکنند و یک قدمهای فوری برداشته شود . حالا آقای فیروزآبادی با یک نیات مقدس میآیند این جا و راجع بمعادن و فلاحت و فابریک اینها صحبت میکنند هیئت محترم دولت هم جواب میدهند که اینها بزودی انجام نمیشود دو سال یا سه سال وقت لازم دارد ده سال وقت لازم دارد ولی البته بنده این آمال و آروز های خودم را این جا عرض نمیکنم مقصود عرض بنده این است که اولا یک قدمهائی برا رفاه و آسایش عمومی برداشته شود همه را نمیشود به مملکت لا قید شد وهمه را با خونسردی تلقی کرد ( چند نفر از نماینگان _ اینطور نیست ) امروز در گیلان تمام تجار ، مالکین و دهاقین حاصل و دست رنج خودشانرا گذاشته اند آن جا ساکت و صامت دارند نگاه میکند هیچ چاره و مفری ندارند حالا بنده کار ندارم موقعی که معاهدات هم داشتیم نمایندگان ما در خارجه چطور رفتار میکردند کار باین هم نداریم که تجار ما دو ماه در یک جائی میروند که نماینده دولت را ملاقات کنند و بالاخره دو ماه در آنجا می ماندند و او را نمی دیدند مراجعت میکردند حالا در این خصوص بیش از این صحبت نمیکنم راجع بکلیات این قضایا حالا برای این بدبختی های تجار ما مخصوصا صادرات مملکت ما این را آورده اند ولی متاسفانه طرز تنظیم این لایحه طوری است که اساسا موثر در قضایای اقتصادی ما نیست حالا ماده اول ودوم اساسا خوب است ولی ماده سوم این قانون حقیقه چیز غریبی است یعنی فرع زائد بر اصل است . ماده سه این است : این قانون پس از تنظیم نظامنامه اجرائیه که باید بتصویب هیئت دولت برسد مجری خواه بود یعنی ماده اول و دوم

Page 5 missing

مطابق قرارداد این کار را نکردند حالا ما کار به خصوصیات نداریم اساسا امروز بحمدالله ملت ما دارای یک دولتی است غمخوار و این دولت در تحت سرپرستی یک قائد توانائی میخواهد این ملت را که حرکتی بدهد که بگوید این ملت ملت زنده است عهد می بندد میثاق می بندد ، قانون میگذارد . برای قانون خودش حاضر است . برای عهد خودش حاضر است . حاضر و مجهز میشود برای اینکه عهدش را اجرا کند ، زنده است ، ملت ایران ملت مرده نیست بلی از دویست سال تا حالا ملت ایران لگد خورده است ولی حالا دیگر نمیخورد ملت ایران زنده شده است و میخواهد حیثیت زندگانی خودش را در دنیا مدلل کند . میگویم آقا بنده با شما اینجور عهد می بندم . عهد من با شما اینجور است تو زنده ای من هم زنده ام و معامله متقابله است هر جوریکه ملل زنده با هم راه میروند این مطابق قانون و درس اسلامی و قانون اساسی است فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم هر جوری که شما با ما رفتار کردید ما هم با شما همانطور رفتار میکنیم . هیچ تفاوت نمیگذاریم اما اینکه آقای طلوع فرمودند که این ماده یک قدری ( طلوع _ مقصود من این است که فوری اجرا شود . اشتباه نشود ) عرض میکنم آن علاقه مندی و اطمینان کاملی که ما بدولتمان داریم مخصوصا وزیر امور خارجه که کفیل اقتصادمان هم هست که از وقتی که ایشان تشریف آورده اند حقیقه چرخ اقتصاد را بحرکت آوردهد . این قانون را آوردند شب و روز مشغول هستند در روزنامه جات می بینیم که طرحهائی از برای اقتصاد ما میکشند بخصوص که بحمدالله تعالی پشت ما بیک کوه عظیمی است که بحمدالله خدا قدرتش داده است و ما میتوانیم قوانین خودمانرا اجرا کنیم ، نظیر این ماده در قانون اساسی هست و قانون باید بامضا برسد و اجرا بشود ( طلوع _ نه ) صبر کنید آقا این قانون از مجلس بگذرد و مسلم برای هر قانونی برای اجرای آن تقاضا نامه ای هست ، دولت را مکلف میکند مجلس که نظامنامه آنرا بنویسد و اجرا کند موضوع دیگر اینکه امروز بحمدالله مجلس و دولت اشتراک مساعی دارند تمام ما ها یک نقطه نظر داریم و آن این است که سعادت ملت ایران را میخواهیم . پادشاه و وزراء و مجلس ( هیئت مقننه و هیئت مجریه ) و تمام ملت سعادت این ملت و زندگی این ملت را میخواهند که این ملت بعد از این مدتها بجاده سعادت و ترقی بیفتد برسانند در دنیا که ملت ایران زنده شده است و پاسبان حقوق خودش است .بنابراین وقتیکه ما اشتراک مساعی با دولت داریم و کاملا هم میدانیم که دولت آن چیزی که مقصود اساسی ماست و ملت هم او را میخواهد از روی علم بسیط میخواهد حالا در جزئیات جاهل است کار نداریم اما از روی علم بسیط تمام این ملت متوجه بکمال خودشان هستند ما هم میدانیم که تمام این ملت متوجه بکمال خودشان هستند و ما این قوانین را میگذرانیم بدست دولت میدهیم دولت را هم مکلف میکنیم که این قانون را اجرا کند دولت هم هیچوقت سعادت ما را از دست نمیدهد هیچوقت آن چیزی که منافع عالیه مملکت ما را متضمن است از دست نمیدهد پس هر چه را که دولت پیشنهاد کند باعتبار این اطمینانی که ما بآنها داریم باید موافقت کنیم وکاملا هم بنده موافق هستم .

وزیر امور خارجه _ نماینده محترم امر را موکول کردند باعتماد و اطمینانی که بدولت دارند البته این موجب کمال امتنان وتشکر بنده و رفقای همکار بنده است و یک کلمه میخواهم عرض کنم که تنها مسئله اطمینان نیست دلیل هم دارد وآن این است که البته تصدیق میفرمائید بیک عبارت معامله متقابله که کار درست نمیشود وقتیکه ما میخواهیم معامله متقابله بکنیم ترتیبات مفصلی دارد در هر موردی چه باید بکنیم توضیح میخواهد. تفسیر میخواهد .تصریح میخواهد این را دولت موکول بنظامنامه کرد و این ماده را که اینجا گذاشت از نقطه نظر تسریع بود چرا ؟ البته میتوانستیم

همان موادی را که میفرمائید اسباب تاخیر میشود ولی لازم است و وجودش ضروری است میتوانستیم تنظیم کنیم ودر همین لایحه جای بدهیم وقانون بکنیم و آقایان تصویب کنند و ما فورا اجرا کنیم اما گذشته از اینکه در ظرف مدتی که مجلس شورای ملی این قانون را تصویب میکند که بالطبیعه تصویب یک لایحه قانونی در مجلس خودش یک مدتی میخواهد هر قدر هم کوتاه باشد رفتن بکمیسیون وشور اول و دوم و فلان و فلان ما در این ضمن مشغول خواهیم بود از برای تنظیم نظامنامه و آن نظامنامه را که ما تنظیم خواهیم کرد یعنی البته کمیسیونهای اینکار که از اشخاص بصیر و خبره و اهل این کار و کسانی که از عهده بر میآیند تنظیم میکنند در هیئت دولت زودتر میگذرد تا در مجلس شواری ملی عرض نمیکنم که مجلس شورای ملی کند کار میکند ولی ترتیب قانون گذاری طور است که ناچار مدت زیادتری میخواهد فرض بفرمائید این نظامنامه که ما میخواهیم ترتیب بدهیم ده پانزده ماده لااقل باید داشته باشد این ده پانزده ماده باید بیاید شور شود شور اول شور دوم دارد بالاخره در پیشنهادها گفتگو شود این ترتیبات و تشریفات را مجلس شورای ملی دارد و باید داشته باشد و چاره ندارد اینها را ما نگاه کردیم دیدیم اگر بترتیب نظامنامه قرار بدهیم شاید زودتر انجام بگیرد تا اینکه در قانون بگذاریم این است که در اینقانون نوشته ایم بعد از ترتیب و تنظیم آن نظامنامه این قانون اجرا میشود . فرمودند شاید دولت نخواست . خوب اگر دولت نمیخواست این کار را بکند این لایحه را نمیآورد این لایحه را خود دولت تقدیم کرده میفرمایند این دولت محل اطمینان است ومیخواهد بکند اما شاید این دولت تغییر کرد و دولت دیگر نخواست بکند خوب مجلس شورای ملی اختیار طرح دارد شما میتوانید طرح قانونی پیشنهاد کنید همین قانون را شما فورا اگر یک وقتی خدای نکرده دیدید که یک هیئت دولتی مسامحه دارد در اجرای او یک ماده واحده ممکن است اینجا یکنفر از آقایان طرح کنند پیشنهاد کنند و تصویب شود که از امروز یا فردا اجرا بشود در هر صورت مجلس شورای ملی عاجز که نیست دستش بسته نیست و میتواند هر موقع هر قانونی که بخواهد طرح و وضع کند

جمعی از نمایندگان _ کافی است

رئیس _ رای میگیریم برای ورود در شور مواد آقایان موافقین قیام فرمایند

( اغلب نمایندگان برخاستند )

رئیس _ تصویب شد . ماده اول قرائت میشود :

ماده اول _ پس از انقضای مدت عهود تجارتی و گمرکی موجوده انعقاد عهدنامه یا قرارداد تجارتی و گمرکی منفردا ممنوع بوده وسائل مربوطه بگمرک و تجارت حتما باید در یک عهدنامه یا قرارداد برای مدت واحد تنظیم شود

رئیس _ آقای عراقی

عراقی _ موافقم

رئیس _ آقای شریعت زاده

شریعت زاده _ موافقم

رئیس _ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب _ سئوالی داشتم اینجا ماده اول نوشته است پس از انقضا مدت عهود تجارتی و گمرکی موجوده . خواستم آقای وزیر امور خارجه توضیح بدهند نسبت بدولی که هنوز ما عهدنامه گمرکی یا تجارتی نداریم این را بفرمایند نسبت بآنهائی که جدیدا میخواهیم قرار بدهیم ترتیب چه چیز است ؟ چون این را میخواهیم مقید کنیم با آنهائی که عهدنامه گمرکی و تجارتی نداریم تکلیف چه چیز است ؟ نسبت بآن هم باید معلوم شود . چون در اینجا پس از انقضا قرار داده اند مثلا دولتی از دول امریکای جنوبی که ما عهدنامه گمرکی با آن دولت نداریم و عهدنامه تجارتی هم نداریم با او از امروز چه خواهید کرد . مطابق

همین قرار رفتار میکنید ؟ گمان میکنم در اینجا باید اینجمله اضافه شود نسبت بآنهائی که عهدنامه گمرکی و تجارتی نداریم از امروز و نسبت بآنهائی که داریم پس از انقضا این معامله را بکنیم . پس از انقضا کی ؟ پس از انقضا مدت عهدنامه گمرکی باید باشد این نظر بنده است

کفیل وزارت اقتصاد ملی _ بنده تصور میکنم بهتر این است همین طوریکه این ماده تنظیم شده آقایان موافقت کنند زیرا که اینجا باید مقتضیات را هم نگاه کرد چون امروزه با این ترتیبات که حالا داریم در یک موقعی شاید مقتضی باشد که دولت دستش باز باشد و بتواند این کار را بکند پس اینرا بگذارید به سلیقه خود دولت امروز مطابق سلیقه خودش عمل خواهد کرد حالا اگر یکوقت لازم دانست التبه تغییر خواهد داد ( صحیح است )

رئیس _ ماده دوم قرائت میشود :

ماده ۲ _ با ممالکی که دولت ایران عهدنامه تجارتی ندارد تجارت ایران چه از حیث شرایط ورود وصدور اجناس و چه از حیث واسطه ها و عمال معاملات و یا کیفیت تبدیل و خروج وجوه حاصله از فروش واردات بر روی اساس معامله متقابله خواهد بود

رئیس _ آقای عراقی

عراقی _ موافقم

رئیس _ آقای شریعت زاده

شریعت زاده _ موافقم

رئیس _ ماده سه خوانده میشود :

ماده ۳ _ این قانون پس از تنظیم نظامنامه اجرائیه که باید بتصویب هیئت دولت برسد مجری خواهد شد

رئیس _ آقای عراقی

عراقی _ موافقم

رئیس _ آقای شریعت زاده

شریعت زاده _ موافقم

رئیس _ آقای طهرانی

طهرانی _ عرض کنم بطوریکه آقای وزیر محترم اقتصاد ملی فرمودند البته مجلس قانونی را که وضع کرد تنظیم نظامنامه آن با یک وضع صحیحی باید اجرا شود در این حرفی نیست و اجرا هم خواهد شد ولی بنده میخواستم متوجه کنم آقایان را باین که نه این است که دولت باختیار خودش این قانون را بمجلس آورده باشد بلکه ضرورت و احتیاج مملکت دولت را مجبور کرده است که این لایحه را برای حفظ اقتصاد مملکت بمجلس می آورد و بنابراین مقدمه باید همانطور که راجع باینماده سه اظهار شد بنده هم با این ماده سه مخالفم مگر اینکه یک توضیحی داده شود که اینماده سه طرز اجرایش چیست راست است که در ماده دو هست ولی معامله متقابله در این نظامنامه که دولت اجرا میکند چیست ؟ نظر نمایندگان مجلس این است که بازار مکاره ما فرض بفرمائید در جلفا باشد در بندر پهلوی باشد تجار ما مجبور نباشند که مال التجاره و اموالشان را جمع کنند و بردارند ببرند در روسیه در عوض ازشان نگیرند یا آهن پاره بدهند یا آن معاملات را با آنها بکنند در نتیجه فشارهائی که بمردم و تمام طبقات تجار وارد آمده و آنها را بفشار انداخته است و مجبور کرده اند دولت را هم متوجه کرده و بفکر انداخته است برای حفظ اقتصاد و نگاهداری مردم و مملکت وتجارت اقدام به تنظیم این لایحه بکند و پیشنهاد به مجلس کرده است بنده از آقای وزیر محترم اقتصاد تقاضا میکنم که نظریات خودشان را در نظامنامه بهر اندازه که ممکن است این جا بیان کنند و با نوشتن این ماده حقیقه بنده نگرانم که این نظامنامه ممکن است طول بکشد چون ضرورت است این نظامنامه را شما بمجلس بیاورید و البته آن ضرورتی که ایجاب کرده است که شما این قانون را بمجلس بیاورید در نظامنامه اجرایش


هم باید سرعت داشته باشید والا همه از بین میرود .

اعتبار ( مخبر کمیسیون اقتصاد ملی ) _ بنده گمان میکردم با توضیحاتی که آقای وزیر محترم خارجه وکفیل اقتصاد ملی این جا دادند دیگر این بیان را آقای طهرانی نخواهند فرمود برای اینکه اینجا چه مینویسد مینویسد بعد از تنظیم نظامنامه ای که بتصویب هیئت دولت خواهد رسید این قانون مجرا خواهدبود البته این قانون را همانطوریکه این جا فرمودند هیچیک از آقایان بدولت تذکر ندادند و هیچ تذکر و اصرار و فشاری هم نبوده است و همان مشکلاتی که فرمودند ایجاب کرد که دولت این لایحه را بیاورد و اگر نمیخواست مجرا کند و راضی نبود بیاورد که این قانون را نمی آورد بمجلس و همانطوریکه فرمودید شاید از وضعیتی که بنده و جنابعالی آگاه هستیم دولت بیشتر و بهتربمشکلات متوجه است و بعقیده بنده در این قضیه نباید اشکال کنیم و بهتر این است که بگذاریم نظامنامه را هم با فرصت و اطلاعات بسیطی که خود هیئت محترم دولت در قضیه دارند تهیه و تنظیم بکنند و بموقع اجرا بگذارند و هیچ نگرانی هم برای آقایان نخواهدبود .

جمعی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است

رئیس _ آقایانیکه با شور دوم این لایحه موافقند قیام فرمایند ( اغلب قیام نمودند) تصویب شد

[ ۵ _ طرح و تصویب لایحه اعتبار تکمیل راه شمشک ]

رئیس _ خبر کمیسیون بودجه راجع به راه شمشک قرائت میشود :

کمیسیون بودجه با حضور نماینده دولت لایحه نمره ۱۸۹۲ راجع باعتبار ساختمان راه ذغال سنگ شمشک را مطرح و مورد مداقه قرارداده اینک عین ماده واحده پیشنهادی دولت را برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی مینماید

رئیس _ ماده واحده قرائت میشود :

ماده واحده _ وزارت مالیه مجاز است که بابت مخارج تکمیل راه منصوریه به شمشک مبلغ چهار صد و بیست و پنجهزار تومان از محل عایدات انحصار قند و شکر و چای باختیار وزارت طرق و شوارع بگذارد .

رئیس _ آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب _ خیلی اسباب تاسف است قانونی که در دوره پنجم برای انحصار قند و شکر گذشت در آن قانون قیدهای فوق العاده شد که این پول بغیر از مصارف راه آهن خرج چیز دیگری نشود وهی در هر لایحه که دولت آورد بمجلس این قید را کردیم و کاملا مراقبت کردیم که دولت پول قند وشکر را غیر از مصرف راه آهن بهیچ مصرفی نرساند . بعد دولت یکقدری محتاج شد باین پول و یک پولی از راه آهن نشان داد و گفت مثلا نه این است ما راه آهن از دزفول میکشیم خوب استخراج ذغال سنگ میکنیم نه یکوقتی ذغال سنگ بخرج راه آهن خواهد رفت پس باین مناسبت خرج کردن این پول در اینجا برای آن است و هکذا ولی بینی و بین الله از وقتی که عملیات سندیکا نسبت بجنوب معلوم شد بقدری افکار ما نسبت به راه آهن خوب مشوب واقع شد بنده که تنفر پیدا کردم خدا شاهد است با آن زحمت و جدیتی که بنده در کمیسیون بودجه در دوره پنجم ششم متحمل شدم و زحمت میکشیدم معلوم است وظیفه ام بوده است و همان قیدهائی که در مجلس برای حفظ کردن پول قند وشکر برای راه آهن کردیم برای این بود که هر وقت دولت نیاید ناچار شود یک مقدماتی ترتیب بدهد و این پول را بغیر از راه آهن مصرف دیگری برایش پیدا کند و آن را بیک ترتیبی براه آهن متصل بکند باین جور ولی این عملیات و ترتیبات کم کم ما را متنفر کرد و حالا توجهمان این است که بلکه راه آهن شمال یک چیزی و یک راهی واقع شود آنجا که راه آهن نبود همانطور که عرض کردم تحت البحری است راه آهن است ولی مثل قایق


روی آب کار میکند چیز غریبی است اینهم یکی از عملیات سندیکای راه آهن است که حقیقه بایستی در تاریخ نوشته شود که بهترین فصل مشعشعش این میشود که سندیکا آمد عوض شمندوفر تحت البحری درست کرد حالا در اینجا آقای وزیر طرق و شوارع از محل انحصار قند و شکر چهار صد و بیست و پنجهزار تومان اختصاص باین راه داده اند یعنی از آن محل و از آن چیزی که مکرر پشت تریبون اظهار میکردیم که این در واقع وقف خاص است یعنی پولی است که ملت میدهد از برای محل مخصوص و جائز نیست که برای محل دیگری خرج و مصرف کرد نگاه کنید بصورتهای مجلس بنده و آقای شیروانی و آقای یاسائی و سایر آقایان جدیت میکردیم که این پول باید بمصرف راه آهن برسد و مختص همین واقع شود حالا بنده خواستم از آقای یاسائی که آن روز این عقیده را داشتند و امروز مدافع این واقع شده اند سوال کنم که این پولی را که ما میدهیم پول انحصار قند و شکر پولی است که از تمام سکنه ایران گرفته میشود هر کس که یک پیاله چای میخورد حتی آن دهاتی آن ایلیاتی این پول را میدهند حالا ما میآئیم چهارصد و بیست و پنجهزار تومان این پول را بر میداریم برای یک راه مخصوصی که از شمشک بیاید بطهران ذغال سنگش بمصرف راه آهن میرسد ولی پول مال عموم است این پول مال عامه است از برای راه آهن سرتاسر ایران است که تمام ایران از آن استفاده کنند حالا دولت میآید پیشنهاد میکند که این پول را بیائید بدهید برای این چهار فرسخ راه شمشک باین جا برای اینکه یک توسعه واقع شود در سوخت طهران بنده با این نظر نمیتوانم رای بدهم چرا بعلت اینکه این پول را ما رای دادیم و انحصار دادیم براه آهن که منافعش عمومیت دارد از برای تمام مملکت وحالا ما می آئیم برای جای مخصوص خرج مخصوصی خرج میکنیم مثلا بیائیم ما پول قند و شکر را اختصاص بدهیم که خیابانهای طهران را سمنت سازی بکنند یا در طهران لوله کشی بکنند خیلی هم خوبست بنده آمده ام اینجا پشت تریبون و گفته ام که آب طهران لوله کشی شود از کجا پولش را بدهند ؟ از انحصار قند و شکر انحصار قند و شکر را که میدهد ؟ تمام افراد مملکت برای چه داده بودند ؟ برای یک امر عامی که تمام افراد مملکت راه آهن داشته باشند بنده از نقطه نظر مختص بودن این وجه از برای جای معین و از برای جای عامی حالا تخصیص داده اند باینجا کاملا مخالفم

یاسائی ( مخبر کمیسیون بودجه ) _ آقای آقا سید یعقوب البته خاطرشان هست وقتی که این قانون میگذشت با دقت هائی که در اطرافش شد در آنجا گفته شد عوایدی که حاصل میشود از مالیات بر مسئله قند و شکر در راه آهن مصرف شود ولی قید نشده است که آیا باید این را رایل خرید برای فقط راه شوسه اش یا تراورس خرید یا ذغالش را خرید قید نشده است و بالاخره هر چه که مربوط راه آهن و تکمیل راه آهن است میشود از این محل اعتبار داد که مصرف کنند و اگر نظر مبارک باشد در ادوار گذشته نظرم نیست دوره پنجم یا ششم مجلس شورای ملی رای داده که از این مبلغ چهار ملیون خرج شود برای استخراج معدن آهن بهمین نظر که ممکن است از آهن مستخرجه از آن معدن شما رایل تهیه کنید در صورتیکه همین اشکالات ممکن بود در انجا هم وارد باشد برای اینکه مجلس در عمل تصدیق کرد که اینگونه مخارج که مربوط است براه آهن کاملا مجاز است و میشود از این محل خرج کرد همانطور که فرمودید تمام سکنه این مملکت پول میدهند برای راه آهن و باید از این راه بتوانند استفاده کنند در مقدمه لایحه البته مطالعه فرمودید و آقای وزیر طرق هم توضیح دادند که برای راه آهن جلفا به تبریز که از شرفخانه عبور میکند و شرفخانه یک شعبه فرعیش است در سال هفتاد هزار تومان شما پول بخارجه میفرستید برای تهیه سوخت و ذغال که خط راه آهن راه بیفتد تصدیق بفرمائید وقتی


که خط آهن شمال بجنوب وصل بشود در طول دویست فرسخ آنوقت مبالغ هنگفتی در سال میبایست پول بخارجه بفرستید ذغال سنگ تهیه کنند درست است که معادن عمده داریم ولی زیر خاک مدفون است و وسائل استخراجش را باید فراهم کرد از هر پولی که آماده شده است شما باید اعتبار بدهید که معدن شمشک را استخراج بکنند آن روزی که لوکوموتیوهای شما توانست از شمال بجنوب حرکت کنند آن آذوقه لازمه که عبارت از ذغال سنگ است داشته باشید والا اگر شما بخواهید ذغال سنگ برای لوکوموتیو که از طهران میخواهد حرکت کندبدزفول و بخواهید از خارجه وارد کنید این غیر ممکن است در هر صورت نتیجه ساختن خط آهن حرکت و مسافرت بنده و جنابعالی و حمل و نقل مال التجاره و امثال اینهاست و این عملیات بدون ذغال سنگ و نفت ممکن و میسور نیست و ما میگوئیم که خوب مقدماتش را از همین محل معین کنند خط آهن کامل عبارت از این است که ذغال بریزند و حرکت بدهند حالا شما میگوئید مثلا ذغال سنگ مربوط بخط آهن نیست این چیز غریبی است

جمعی از نمایندگان _ مذاکرات کافی است

رئیس _ کافی است ؟ ( گفتند _ بلی ) پیشنهادی از طرف آقای دکتر طاهری رسیده است قرائت میشود :

پیشنهاد آقای طاهری

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی دامت عظمته ماده واحده را بترتیب ذیل پیشنهاد میکنم

ماده واحده _ وزارت مالیه مجاز است برای مخارج تکمیل راه منصوریه به شمشک مبلغ ۴۲۵ هزار تومان از محل عایدات انحصار قند و شکر و چای بوزارت طرق و شوارع بپردازد .

دکتر طاهری _ این پیشنهاد یک اصلاح عبارتی است که دو قست از این ماده را تغییر میدهد ولی در مفادش تغییری حاصل نمیشود و برای تامین مقصود بهتر است که مطابق ترتیبات بودجه هم هست در کمیسیون بودجه توافق شد و یکعده از آقایان اعضا کمیسیون هم موافقت دارند و در اصل موضوع هم تغییری حاصل نمیکند و مطلب را بهتر میرساند بلکه بعقیده بنده یک ضررهای متصوره را هم جلوگیری میکند .

مخبر _ یکدفعه دیگر قرائت شود .

( پیشنهاد مزبور ثانیا خوانده شد )

مخبر _ عرض میشود مطابق توضیحی که آقای معاون وزارت طرق و شوارع دادند چهل و پنج میل است و تقریبا بیست میل از این راه ساخته شده و بیست و پنج میل باقی است و مفاد پیشنهادی ایشان اینطور میرساند که باید این مبلغ بمصرف خرج تکمیل قسمت ساخته شده برسد در صورتیکه منظور دولت این است که خرج تکمیل آن قسمتی که ساخته شده است و هم خرج ساختمان بقیه بشود و اگر ایشان موافقت کنند و یک کلمه به پیشنهاد اضافه کنند که نوشته شود برای مخارج تکمیل و ساختمان بنده آنوقت موافقت میکنم .

طاهری _ منظور هم همین است که این چهار صد و بیست و پنج هزار تومان بیست و پنجهزار تومانش برای تکمیل ساختمان و چهار صد هزار تومانش برای ساختمان بقیه منظور بنده هم همین است و با اضافه این کلمه موافقم .

رئیس _ یکمرتبه دیگر قرائت میشود

( بشرح ذیل خوانده شد )

وزارت مالیه مجاز است برای تکمیل و ساختمان راه منصوریه بشمشک مبلغ ۴۲۵ هزار تومان از محل عایدات انحصار قند و شکر و چای بوزارت طرق و شوارع بپردازد

رئیس _ آقای مخبر ؟

مخبر _ بنده موافقم

رئیس _ آقای معاون

معاون وزارت طرق و شوارع _ دولت هم موافق است

رئیس _ رای میگیریم بماده واحده با اصلاح پیشنهادی


آقای دکتر طاهری آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد ( اخذ و شماره آرا بعمل آمده ۷۵ ورقه سفید و یک ورقه کبود تعداد شد )

رئیس _ عده حاضرین ۸۶ با کثریت ۷۵ رای تصویب شد آقای معاون طرق و شوارع

[ ۶ _ تقدیم سه فقره لایحه از طرف وزارت عدلیه ]

معاون وزارت طرق و شوارع _ سه فقره لایحه است که مربوط بوزارت عدلیه است تقدیم میکنم .

[ ۷ _ طرح و تصویب ۴ فقره مرخصی ]

رئیس _ چند فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است که مخبر کمیسیون بواسطه غیبتش حالا امضا کرده است . قرائت میشود :

خبر مرخصی آقای دکتر امیر اعلم

آقای دکتر امیر اعلم نماینده محترم که برای کمک و مساعدت بزلزله زدگان سلماس مجبور بمسافرت شده اند تقاضای چهل روز مرخصی از تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۰۹ نموده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت نموده و اینک خبر آن را برای تصویب تقدیم میدارد .

رئیس _ آقای عراقی

عراقی _ موافقم

رئیس _ آقای فیروز آبادی

فیروزآبادی _ عرضی ندارم

رئیس _ رای میگیریم بمفاد خبر کمیسیون آقایان موافقین قیام فرمایند

( اکثر قیام نمودند )

رئیس _ تصویب شد

خبر مرخصی آقای علیخان اعظم

آقای علیخان اعظم تقاضای پنجماه مرخصی از تاریخ اول اردیبهشت ۱۳۰۹ نموده و حقوق پنجماهه خود را هم باختیار هیئت محترم رئیسه مجلس مقدس گذارده که بمصرف خیری که منظور است برسانند کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت نموده اینک خبر آنرا برای تصویب تقدیم مجلس مقدس مینماید

رئیس _ آقای ملک مدنی

ملک مدنی _ موافقم

رئیس _ آقای وثوق

وثوق _ موافقم

رئیس _ آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی _ بنده مخالفتی ندارم و لیکن چون در اینجا بطور مجمل نوشته شده بود برای مخارجی که منظور است آیا منظور خودشان یا هیئت رئیسه است اگر چنانچه تخصیص بمریضخانه و یک امر خیری داده باشند بنده کاملا موافقم ولی اگر غیر از این ترتیبات باشد خوب بود توضیح میدادند که بنده هم موافقت کنم


رئیس _ اینجا بنده میتوانم آقا را مطمئن و مطلع کنم که این مصرف حقوق ایشان معهود است برای یک امور خیریه که خودشان در نظر گرفته اند

بعضی نمایندگان _ رای

رئیس _ رای میگیریم آقان موافقین قیام فرمایند

( اغلب قیام نمودند )

رئیس _ تصویب شد

مرخصی آقای امیر ابراهیمی

آقای امیر ابراهیمی نماینده محترم برای تسویه کارهای محلی تقاضای چهل و پنجروز مرخصی از تاریخ حرکت نموده اند و سی تومان از حقوقشان را برای تعمیر مقبره خیام واگذار کرده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت نموده وخبر آنرا برای تصویب تقدیم میدارد

رئیس _ آقای ملک

ملک مدنی _ موافقم

رئیس _ آقای اعتبار

اعتبار _ بنده هم موافقم

رئیس _ آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی _ بنده با این ترتیب مخالفم چرا اولا ایشان سی تومان حق سه روز را در مقابل چهل و پنجروز آمده اند و تخصیص داده اند خوب باز تشکر میکنم که سی تومان تخصیص داده اند حالا محلش را نمیدانم چه محلی است بنده عقیده ام این است آقایان که مرخصی میخواهند برای یادکاری در این دوره مجلس یکمقداری از حقوق خودشان را تخصیص بدهند در این مریضخانه که در حضرت عبدالعظیم بناست انشاءالله ساخته شود چون قدری ساخته شده است و بنده چهارده هزار تومان داشته ام که نزدیک است تمام شود و این بنا هنوز تمام نشده است بلکه نصف هم نشده است امیدواریم بعدها در نظر بگیرند تمام حقوقشان یا یکمقداری از حقوقشان را باین مریضخانه بدهند که یک کار خیلی بزرگی در این دوره کرده باشند و یک مریضخانه بجهت فقرا و ضعفا ساخته شود وبنده عرض نمیکنم که بدست بنده داده شود یا بدست بنده خرج شود خودشان بدست خودشان این خرج را بکنند که دو اجر ببرند اجر پول دادن و یکی اجر زحمت کشیدن .

رئیس _ آقای ملک

ملک مدنی _ البته آقا نیتشان مقدس است و البته بنده هم با عقیده ایشان موافق هستم اینکه میفرمایند حوبست آقایان نمایندگان دروه هفتم مساعدتی بکنند برای مریصخانه خود حضرتعالی تمام حقوقتان را اختصاص داده اید برای این مریضخانه و مساعدتی که لازم بوده است از طرف مجلس شورای ملی شده است در قسمتهای دیگر هم آقایان نمایندگان هر کدام مساعدتهائی کرده اند و قسمت هائی را که در دسترس داشته اند مساعدتها و کمکهائی در کارهای خیری کرده اند ولی البته در آتیه هم چنانچه یک مرخصی های ممتدی باشد بنده هم موافقت دارم و مانعی ندارد که اشخاص مساعدتهائی بکنند ولی آقای امیر ابراهیمی برای یک کارهای محلی نظیر همین عملی که حضرتعالی در نظر دارید اجازه خواسته اند خواهش دارم موافقت فرمائید

رئیس _ رای میگیریم باین مرخصی آقایان موافقین قیام فرمایند

( اغلب قیام نمودند )

رئیس _ تصویب شد

خبر مرخصی آقای بروجردی

آقای بروجردی نماینده محترم نظر بلزوم مسافرت تقاضای یکماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت داشته اینک خبر آن تقدیم می شود

رئیس _ آقای فیروزآبادی


فیروزآبادی _ بنده بهمان نظر خودم باقی هستم و عقیده دارم مثل آقای بروجردی که الحمدالله محتاج نیستند و این وجه را هم ولو اینکه بمصرف خیر میرسانند خوب بود در اینجا یک ذکری میکردند و مقداری از حقوقشان تخصیص بمصرف خیری میدادند از این جهت بنده مخالفم

رئیس _ آقای اعتبار

اعتبار _ عرض کنم بیانات آقای فیروزآبادی همانست و عرایض بنده و آقایان هم همان ( دشتی _ پس چرا می گوئید ) و بالاخره بنده میخواستم همینقدرعرض کنم که اختصاص دادن یک مبلغی به یک امر خیری بایستی واگذار کرد بخودشان بالاخره حضرت مستطاب عالی میکوئید حضرت عبدالعظیم بنده عرض میکنم دارالایتام بروجرد اینها یک جیزهائی است که خود ماها بایستی متوجه باشیم و با تذکر و اصرار هیچ تغییری در ماهیت اشخاص داده نمیشود جز اینکه یک وقتی تلف میشود و یک صحبت هائی هم که لازم نبوده است شده است بهرحال بنده امیدوارم که آقا بعد از این این رویه را ترک فرمایند آقای ثقه الاسلام هم همیشه در محل خود یک مبرات و خیراتی دارند که میپردازند بلکه میخواهم عرض کنم بیش از اینها که حضرتمستطابعالی توجه دارید ایشان میپردازند

رئیس _ رای میگیریم بمرخصی آقای بروجردی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند ( اکثرا قیام نمودند ) تصویب شد

[ ۸ _ موقع و دستور جلسه بعد _ ختم جلسه ]

رئیس _ اگر اجازه میفرمائید جلسه آینده روز سه شنبه ۱۷ تیرماه ( جمعی از نمایندگان _ صحیح است _ جمعی _ دیر است ) دستور هم واگذری یک میلیون اراضی برای ساختمای شهر جدید سلماس که امروز با قید فوریت تقدیم شده است و قانون پست هوائی خط مشهد و قرارداد پست عمومی

( مجلس مقارن ظهر ختم شد )

رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر


قانون

اجازه پرداخت چهار صد و بیست و پنجهزار تومان برای مخارج تکمیل و ساختمان راه منصوریه به شمشک

ماده واحده _ وزارت مالیه مجاز است برای مخارج تکمیل و ساختمان راه منصوریه به شمشک مبلغ چهار صد و بیست و پنجهزار تومان از محل عایدات انحصار قند و شکر و چای بوزارت طرق و شوارع بپردازد

این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه دهم تیرماه یکهزار و سیصد و نه شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید .

رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر