مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ آذر ۱۳۴۲ نشست ۱۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۴۲ نشست ۱۶
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۱۶
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان معتمدی - سیدعلی صائب
۳ - اعلام اسامی اعضای کمیسیون اصلاح آیین‌نامه
۴ - طرح و تصویب یک فوریت گزارش مجلس سنا راجع به طرز اجرای تصویبنامههای زمان فترت مجلسین
۵ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
| مجلس در ساعت نه و بیست وپنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود:
غائبین با اجازه
- آقایان حاذقی – طهماسبی – شکیبای نوری – بانو دکتر پارسای – البرزی – پاکذات- فولادوند – دکتر صالحی – پاینده – دکتر مصباح زاده – دکتر رمضانی – دکتر سعید حکمت.
رئیس –راجع بصورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
رئیس – آقای پروین فرمایشی دارید؟
پروین – نامهای است از کارمندان روزمزد اوقاف فرمانداری و دارائی و راه شوسه اراک که راجع بلایحه استخدام تقاضائی دارند تقدیم می‌کنم که به کمیسیونهای مربوط ارجاع فرمایند و همچنین عریضه‌ای از طرف کشاورزان مخلص آباد فراهان اراک است که تقدیم می‌کنم.
رئیس – آقای تبریزی.
حاج حسن تبریزی – دو نامه از سازمان تربیت بدنی میاندوآب رسیده است تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای مهندس کیا.
مهندس کیا- نامهای است از طرف تلفن چی‌های تلفن کاریر اداره کل پست و تلگراف راجع بلایحه استخدام تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای نیاکان.
نیاکان –چند فقره شکایت از صاحبان کارخانه‌های آرد کرمانشاه و هم چنین از فارغ التحصیلان کلاس ثبت رسیده است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای یغمائی کیهان.
یغمائی کیهان – تلگرافی از خرده مالکین خراسان رسیده است تقدیم می‌کنم.
رئیس- اقای سرلشگر نکوزاد.
سرلشگر نکوزاد – شکایتی است از طرف حاملین ذغال که بانها اجازه حمل ذغال داده‌اند و از طرفی جلوی ذغال آنها را می‌گیرند ویکی هم شکایتی است از طرف کارگران شرکت ساختمانی وال که این شرکت تعطیل شده است و مطالباتی از شرکت دارند و این شرکت وسایلی دارد انباری دارد که تقاضا کرده‌اند شکایت آنها مورد رسیدگی قرار بگیرند تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای فهیمی.
فهیمی – نامه هائی است راجع بشهرداریها و مالیات خرده مالکین و غیره که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس – اقای دکتر مجتهدی.
دکتر مجتهدی – عریضه‌ای است از طرف خرده مالکین شهرستان نیشابور که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
- بیانات قبل از دستور آقایان معتمدی – سیدعلی صائب
۲- بیانات قبل از دستور آقایان معتمدی – سیدعلی صائب
رئیس –نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای معتمدی بفرمائید.
معتمدی – بنده قبل از اینکه عرایض خودم را شروع کنم لازم میدانم راجع بلایحه جدید استخدامی دولت و انعکاسی که بین کارمندان دولت پیدا کرده است یک توضیح مختصری عرض کنم وان اینست که شایع شده است که مجلس می‌خواهد لایحه استخدام را فورا تصویب کند، خواستم در این مورد توضیح عرض کنم که در مجلس چنین نظری نیست، لایحه جدید استخدام را که دولت بمجلس داده هفته گذشته بدست نمایندگان رسید، بنده خواستم اینجا عرض کنم که نگرانی کارمندان دولت ابدا مورد ندارد برای اینکه بطور مسلم این لایحه درکمیسیون استخدام و در مجلس دقیقا رسیدگی خواهد شد و تا زمانیکه منافع و مصالح کلیه کارمندان دولت اعم از روزمزد، حکمی پیمانی، رسمی وبازنشسته در آن ملحوظ نشود از تصویب مجلس نخواهد گذشت، نگرانی آقایان کارمندان روی دو اصل است یک مورد مربوط به نقائص لایحه است که بطور مسلم برطرف خواهد شد و یکی هم راجع بتقلیل کارمندان که یقینا حقوق تمام کارمندان محفوظ خواهد بود و اگر نظر تقلیل هم باشد اگر کارمند مریض است باید معالجه اش بکنند، اگر بیکار است باید کاربرایش تهیه کنند و واقعا اگر هم اضافه باشد همینطور نمی‌شود گفت برود زیرا که بیرون کردن یک کارمند از دستگاه دولتی برابر با اعدام او و خانواده اوست بعقیده بنده یک کارمندی را تیر باران کنند بهتر از اینست که نانش را قطع کنند و مسلما این کار را نخواهند کرد هشت فقره شکایت که از طرف کارمندان به بنده رسیده است و مسلم بسایر اقایان نمایندگان هم رسیده است و حضورا هم مراجعاتی کرده‌اند تمام این شکایات را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و باز هم عرض می‌کنم نگرانی آقایان کارمندان مورد ندارد باید منتظر نتیجه کار باشند.
آقایان اطلاع دارند اصفهان یک شهر تاریخی و کهنسال ایران است که از لحاظ موقعیت جغرافیائی در کشور مرکزیت دارد و از لحاظ ابنیه و آثار تاریخی در ایران بی نظیر است و در جهان کم نظیر است و این شهر تنها تعلق به مردم اصفهان ندارد بلکه متعلق به تمام مردم ایران است (صحیح است) چنانچه ملاحظه فرموده‌اند شخصیت‌های بزرگ جهانی سلاطین و رؤسای جماهیر کشورها که بایران سفر می‌کنند باصفهان وشیراز و تخت جمشید می‌روند و اگر بنده در اینجا یک عرایضی می‌کنم از نقطه نظر مردم اصفهان و یا این که چون بنده نماینده اصفهان هستم نیست بلکه از نظر حیثیت تمام مردم ایران است زیرا سلاطین و رؤسای جماهیر که باصفهان می‌روند اینها غالبا هفتاد، هشتاد نفر خبرنگار و غیره همراه دارند و آن ۲۴ ساعتی که در اصفهان هستند اینطرف و آنطرف می‌گردند، متاسفانه اگریک نقطه ضعف و خرابی در یک گوشه‌ای باشد همان را می‌روند عکس برداری می‌کنند و ان عکس را اینطرف وآنطرف منتشر می‌کنند، بنابر این ما از لحاظ حفظ آبروی ملت ایران ناچاریم آنچه بنظرمان می‌رسد بنده و سایر آقایان نمایندگان استان دهم اینجا بعرض برسانیم و خوشبختانه اصفهان مورد توجه دولت و مقامات عالی هم هست چنانچه اخیرا مسأله مهم حیاتی انجا که آب آشامیدنی اصفهان بود با توجه جناب آقای علم نخست وزیر حل شده و بنده وظیفه خود میدانم که از توجهات ایشان و زحماتی که در ظرف چهل وهشت ساعت توقف خودشان دراصفهان برای آب آشامیدنی و سایر مسائل متحمل شدند تشکر کنم ضمنا خیلی بجا خواهد بود که اینجا عرض کنم آقای مهندس پارسا استاندار با شهامت اصفهان در این مورد سهم بسزائی دارند و تشکر می‌کنم و سازمان برنامه هم حسن نیت بخرج داد و مشکلی را که مدتها وجود داشت با نظر مساعد و کمکهای مالی برطرف کردند. از آقایان اولیاء سازمان برنامه هم تشکر می‌کنم و امیدوارم که سازمان برنامه این شبکه برق استانی را هر چه زودتر اقدام کنند که مردم اصفهان از شر این برقهای خصوصی، یعنی برق خصوصی اصفهان راحت شوند، اساسا برقهای خصوصی در ایران یک بلائی شده است بجان مردم، در تهران هم مردم بسیار ناراضی هستند (صحیح است) همچنین اگوی اصفهان هم یک پنجم اصفهان را لوله کشی فاضل آب کرده‌اند که البته این کافی نیست برای اصفهان و این ناتمام است و از سازمان برنامه انتظار داریم هر چه زودتر بموضوع اگوی اصفهان خاتمه بدهد. باز بمصداق من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق، لازم میدانم از جناب آقای شالچیان وزیر محترم راه که درباره تقاضای اهالی تودشک اصفهان و توابع را که حدود هفت هزار نفر هستند موضوع راه و اسفالت آنجا اقدام مساعد کردند در اینجا تشکر کنم. ضمنا به عرض آقایان برسانم که اصفهان شخصی بنام آقای سرهنگ محمود زاهدی بخرج خودش یک مسجد و یک دبستان و یک درمانگاه در بهترین نقط شهر ساخته و اهداء کرده (یکی از نمایندگان- بسیار مرد شریفی است) که اینجا لازم استاز اشخاص خیر و نیکوکار قدردانی شود و بنده از ایشان هم تشکر می‌کنم و اما عرض بنده راجع بکارخانجات ایران و علل شکست اغلب آنهاست. این کارخانجات بر دو نوع هستند یک نوع کارخانجاتی است که با سرمایه شخصی اداره می‌شود و یک نوع هم شرکت سهامی است کارخانجاتی که با سرمایه شخصی اداره می‌شود تا بحال همه، اعم از اینکه قدیم یا جدید بودند تمام بنحو مطلوب و شایسته جریان خودش را طی کرده و هیچوقت نه سروصدائی آنجا شده و نه شکستی خورده‌اند، اما اغلب کارخانجات شرکت سهامی متأسفانه بر خلاف آنچه که آقای وزیر اقتصاد اینجا اشاره کردند که نقص مدیریت دارد باید عرض کنم تنها نقص مدیریت نیست بلکه سوء استفاده هیأت مدیره هم بوده است. برای نمونه باید بعرض برسانم یکی از کارخانجات اصفهان بنام کارخانه سوسن یازده میلیون تومان از مردم وام گرفته و شانزده میلیون تومان هم از بانک ملی، در فاصله یکسال ۱۶ میلیون تومان، وبعد این کارخانه و سرمایه آنرا همین هیإت مدیره نفله کرده‌اند و از بین برده‌اند. مواد اولیه نخریده‌اند و بکار نبرده‌اند، بعد هم گذاشته‌اند و رفته‌اند بخارج، بنده می‌خواهم اینجا عرض کنم که بانک ملی در اینمورد مسؤل است برای اینکه چطور ممکن است بیک کارخانه‌ای که چهار پنج میلیون تومان اساسا ارزش دارد یک مرتبه ۱۶ میلیون تومان وام بآن بدهند (صحیح است) اینها پولها را گرفته‌اند و بین خودشان تقسیم کرده‌اند و ما شنیدیم یک مرتبه هیأت مدیره این کارخانه پانصد هزار تومان پاداش برداشته‌اند (یکی از نمایندگان – چیزی نیست !) ماهیی ۲۴ هزار تومان حقوق هیأت مدیره برداشته‌اند و همین آقایان برای پرداخت ده تومان اضافه حقوق بیک سر کارگر و یا روزی دو قران اضافه بیک کارگر مضایقه می‌کردند و الان هم می‌کنند وهمین بساط است که موجب نا رضائی کارگران است کارخانجاتی که با شکست مصادف شده‌اند (چند نفر از نمایندگان – اسم ببرید) کارخانه ریسباف در سه سال قبل ده میلیون تومان ارزیابی شده و در آنموقع حاج میرزا عبدالله مقدم و آقای مهندس نیو آنجا را بنحو شایسته‌ای اداره کردند و در مدت یکی، دو سالی که اداره می‌شدند. کارگرانش کار می‌کردند و هیچ اعتصاب و سر وصدائی هم نبود، تمام کارگران هم راضی بودند. بعد این کارخانه را از دست اینها گرفتند، دیگری بدست گرفت و آمد، هشت، نه میلیون تومان وام گرفت (یکی ازنمایندگان – کی ؟) فایده اش چیست بدانید که کیست؟ عملی که شده است اشتباه بوده است، این اشتباهات را باید برطرف کرد، ده میلیون تومان باین آقا وام دادند بعد هم باز کارخانه مصادف شد باور شکست، در صورتیکه همین کارخانه سوسن با بیست و شش میلیون تومان خوابید هیأت تصفیه این کارخانه را بعهده گرفت و با یازده هزار تومان سرمایه موجودی این کارخانه را پنج ماه است بنحو شایسته‌ای اداره کرد ویک میلیون و دویست هزار تومان عایدی همین کارخانه بوده است کارخانه (یکی از نمایندگان – اسم این آقا چه بوده ؟) کارخانه را آقای پاینده رئیس تصفیه دادگستری اصفهان بعهده گرفته و بنحو شایسته‌ای آنجا را اداره کرده بدون اینکه جائی، کسی، بانک باو کومک بکند ده نمره دوش حمام برای کارگران ساخته‌اند، حقوق کارگران را مرتب پرداخته‌اند، دو سوم کارگران بیمه نبوده‌اند بیمه کرده‌اند آنچه که لازمه یک مدیریت صحیح بوده این آقا درباره این کارخانه ورشکسته ۲۶ میلیون تومان انجام داده است چی بوده است؟ برای اینکه نخواسته است سوء استفاده بکند، درست اداره کرده، بانکملی موظف بوده موقعیکه وام میداده برود نظارت کند، متاسفانه بانک ملی این کار را نکرده است کارخانه‌ای که زمینش متری یک تومان قبلا ارزیابی شده بود در دفعه دوم که آمدند پول بدهند، وام بدهند، همان جا را متری چهار، پنج تومان ارزیابی کردند برای اینکه پول بایشان بدهند چرا این پولها را داده‌اند؟ چرا درست ارزیابی نشده؟ با نکملی حق ندارد یکمرتبه ده میلیون، پانزده میلیون تومان پول بدهد اساسا سرمایه بانکملی اصفهان دویست میلیون تومان است و دویست میلیون تومان را هم وام داده بکارخانجات. بنده الان همین جا عرض می‌کنم بانکملی حق ندارد دیگر یک دینار پول بکارخانجاتیکه ورشکست شده‌اند پول بدهد (صحیح است) اگرپول بدهد بنده اینجا اعلام جرم می‌کنم (صحیح است) بانک ملی می‌بایستی فورا نماینده مختار خودش را بفرستند بکارخانجاتی که وام داده و آنجا را اداره کند با اختیار مدیر عامل (صحیح است) کارخانه شهرضا در اصفهان شکست خورد بانک تهران آمد بابت طلبش کارخانه را گرفت، الان دو سال است بنحو شایسته و خوب آن کارخانه را اداره کرده و هیچ سر و صدائی هم نبوده، وامی هم از جائی نگرفته، کارخانجات یزد تمام بخوبی اداره شده، چرا؟ برای اینکه سوء استفاده در آنجا نکرده‌اند (دکتر بقائی یزدی – خیلی متشکرم صحیح است) بنابراین آنچه در کارخانجات مواجه با شکست می‌شود این دو علت دارد این یکی سوء استفاده است و یکی نقص قانون تجارت (صحیح است) متاسفانه قانون تجارت هیئت مدیره را مجاز کرده هر عملی را می‌خواهد بکند، در صورتیکه هیأت مدیره کارخانه‌ای که صاحبان سهام سهمشان را در اختیار آنها گذاشته‌اند (یکی از نمایندگان – قانون تجارت اصلاح می‌شود).
رئیس –آقای معتمدی وقت جنابعالی تمام شده است.
معتمدی – اجازه بفرمائید بنده چند دقیقه‌ای عرض دارم آقای صائب نفر دوم هستند و اجازه می‌دهند از وقتشان استفاده کنم.
رئیس – بفرمائید.
معتمدی – قانون تجارت هیئت مدیره کارخانه را مجاز و مخیر کرده در اینکه هرکاری دلش می‌خواهد بکند در صورتیکه این موضوع صحیح نیست آن پیر زنی که یک سهم صد تومانی می‌خرد سهم کارخانه را می‌خرد منتظر اینستکه سال آینده استفاده و سودش را ببرد در صورتیکه این مدیر کارخانه نباید قوم و خویش خودش را ببرد بکارخانه با ماهی پنجهزار تومان آقای مدیر عامل کارخانه ماهی ۱۲ هزار تومان حقوق برمیدارد نفر دوم ماهی ۸ هزار تومان نفر سوم ماهی ۶ هزار تومان بعد پسرشان را بعنوان اینکه مریض است با خرج کارخانه می‌فرستند امریکا آنجا معالجه، در صورتیکه آقا می‌رود آنجا گردش کند تحصیل کند وما نظایری را داریم که عرض می‌کنم تمام را مدرک داریم بنابراین از حضور جناب آقای دکتر باهری وزیر دادگستری تقاضا می‌کنم قانون تجارت را هر هر چه زودتر مطابق با وضع امروزی تدوین و اصلاح بفرمایند و به مجلس شورای ملی بیاورند تا یک مدیر کارخانه اینطور به حقوق مردم تجاوز نکند و حق مردم را پایمال نکند این تلگرافی است از طرف جمعیت عمران واصلاحات استان اصفهان که از شخصیت‌ها حقوقی و مطلع تشکیل شده راجع بگاز نفت سراجه قم بجناب آقای نخست وزیر و ریاست محترم مجلس شورایملی و بنده که تقاضا کرده‌اند هر چه زودتر لوله گاز نفت را باصفهان ببرند و آنرا تقدیم مقام ریاست مجلس شورایملی می‌کنم .(احسنت)
رئیس –آقای سید علی صائب.
سید علی صائب – خانمها و آقایان محترم این حق را باصفهان می‌دهند که امروز دو نفر درباره آن صحبت کنند وقبلا تشکر می‌کنم از تصدیعی که می‌دهم. (یکی از نمایندگان – قانون تجارت اصلاح می‌شود) رب اشرح لی صدری و بسرلی امری واحلل عقده من لسانی. در این دو روزه تعطیل فرصت خوب ومناسبی برای من پیدا شد بمطالعه کتابی که جناب آقای اشرف احمدی سناتور محترم منتشر نموده‌اند بپردازم و بمصداق کلام الملوک ملوک الکلام بیشتر واقف و آگاه شوم ولی خواندن این کتاب دو روحیه متضاد در من ایجاد کرد. حالت اول نتیجه آن شد که خدای را شکر و سپاسگذاری کردم که چنین پادشاه بیدار دل و روشن ضمیری بملت ایران عطا فرموده و بعد بدین فکر فرو رفتم پادشاهی که در گفتن و عمل کردن فرو گذار نفرموده و آنچه لازمه پیشرفت و ترقی و رفاه و آسایش این مرزوبوم و این ملت بوده است فرموده چرا بمرحله اجرا در نیاورده‌اند؟ لذا عرایض امروز من از فرمایشات ملوکانه که هر جمله و کلمه آن دارای معانی نغز و دلنشین می‌باشد الهام می‌گیرد. (احسنت) در یکی از جلسات هیئت وزیران شاهنشاه فرموده‌اند کارفرما که از پرتو زحمات کارگران و زور بازوی آنان منفعت می‌برد باید وسیله آسایش آنها و خانواده شان را فراهم نماید. این نکته را که تذکر دادم مآلا بنفع خود کارفرمایانست زیر اگر کارگر خوشنود و راضی باشد و وسیله آسایش او تامین گردد با دلسوزی و علاقه کار می‌کند و محصول بیشتری عاید کارفرما می‌شود. وضع کارگران باید تغییر پیدا کند. حداقل دستمزد باید بمیزانی باشد که بتوانند حداقل زندگی خود را تامین نمایند. حال ببینیم کارفرمایان و مجریان قوانین مملکت در مقابل فرمایشات ملوکانه چه کرده‌اند؟ در درجه اول موضوع حداقل دستمزد بایستی هر دو سال یکبار تعیین شود. این ماده از قانون فقط چهارده سال پیش عمل شده و حداقل دستمزد را سی و پنج ریال تعیین کرده‌اند دراین ۱۴ ساله بایستی این حداقل هفت مرتبه تا کنون با توجه بحوائج و هزینه زندگی تجدید شده باشد ولی اصولا عملی نگردیده واین ماده قانون مانند کوه بر سر جای خود باقیمانده است (صحیح است). در مقابل ماده سی وسه قانون مزبور که مربوط باخراج کارگران است بقدری فعالیت کرده که مهره‌های آن هرز شده و بجائی رسیده است که کارخانه شهرضا اصفهان حتی نماینده رسمی کارگر را که بیست و شش سال سابقه کارگری دارد طبق همین ماده لعنتی اخراج و شش ماه است او را مانند توپ فوتبال سرگردان و حیران کرده است (معتمدی – صحیح است) و فقط وزارت کار بوده است که در مقابل این ناملایمات ایستادگی نموده، همین کارخانه گستاخی را بجائی رسانده است که عده‌ای از کارگران با سابقه و مطلع را تهدید با خراج کرده‌اند عین تلگراف این کارگران را جهت رسیدگی بمقام محترم ریاست مجلس تقدیم می‌نمایم .(تقدیم نمودند) کارخانه شهناز شش ماه است عده‌ای از کارگران را بعنوان پوچ اخلالگر اخراج نموده که این عده نیز هر روز بادارات دولتی متوسل و متشبت شده و بالنتیجه هنوز سرگردان و خانواده‌های آنان پریشان می‌باشند و حال آنکه دیگر صحبت اخلالگری قدیمی و از گردونه خارج شده است این حرفهای پوسیده و کهنه مربوط به روزگاران قدیم است که دستگاهها نیز باید ادوات را بدور بیاندازند.
کارگران نساجی فارس هم نوشته‌اند مدت سی ودو ماه است بلاتکلیف می‌باشیم و کسی بداد ما نمی‌رسد که عین شکایت آنها را نیز تقدیم ریاست می‌نمایم (تقدیم نمودند). ولی بد نیست حقیقت مطلب را نمایندگان محترم بدانند. حقیقت مطلب اینستکه این کارخانه‌ها کارگر زائد ندارند و اگر واقعا افراد زائدی بر سازمان باشد از وابستگان و نور چشمی‌های خود کارفرمایان است منتهی در زیر عنوان کارگر زائد می‌آیند و کارگران باسابقه و با تجربه ایکه هر کدام بیست تا سی سال سابقه خدمت دارند و جوانی خود را در این کارخانه‌ها طی کرده‌اند و امروز حقوق آنها به هفتاد یا هشتاد ریال رسیده و بیمه شده‌اند از کارخانه اخراج می‌کنند و بجای آنها اطفال و کشاورزان و زنان را با روزانه پانزده تا بیست و پنج ریال با نامهای مستعار و شناسنامه‌های جعلی بکارخانه می‌آورند و آنها را نیز بیمه نمی‌کنند و از طرفی داد و فریاد را می‌اندازند که کارخانه‌های ما کارگر متخصص و با تجربه ندارد. ماشین آلات و محصولات ما خرب می‌شود پارچه‌ها خراب می‌شود. مطالبی که بنده عرض می‌کنم و بیاناتی که قبلا شده است اگر وجه تشابهی با هم دارند برای گرفتاری است که ما دو نفر داریم. دسته‌ای دیگر از این کارفرمایان که با نداشتن سرمایه اولیه معلوم نیست از چه راهی در سلک کارفرما وکارخانه داد وارد شده وامهای کلانی از بانکها و مؤسسات دولتی گرفته‌اند که البته پرداخت این پولها کی و چه موقع خواهد بود با خداست.
اینها مالیات دولت را هم نمی‌پردازند. سهمیه بیمه‌های اجتماعی حتی پنج درصدی که از کارگران گرفته‌اند خورده و بسازمان پرداخت نکرده‌اند. حقوق حقه کارگران را نیز بانواع حیل حیف و میل نموده‌اند. عجیب تر آنکه باز باین در و آن در می‌زنند و درصدد گرفتن وامهای دیگری می‌باشند و معلون نیست چرا دستگاهها در مقابل اعمال آنان احساس مسئولیت نمی‌نمایند. دولت می‌گوید ما برای کمک بسرمایه گذاران خصوصی اعتباراتی در اختیار آنان می‌گذاریم ولی پیشرفت و یا عدم پیشرفت آن سرمایه گذاران مستقیما مربوط بخودشان است و ما مستقیما حق دخالت در کار یک سرمایه گذار خصوصی را نداریم. و حال آنکه این حرف صحیح و اصولی نیست زیرا در قراردادیکه بین وام دهنده و وام گیرنده تنظیم می‌شود حق نظارت وام دهنده ملحوظ و محفوظ شده است بنابراین بانکها و دستگاههای دولتی در کارآنان نظارت داشته‌اند و اگر این وامها کسری پیدا کرده و یا حیف و میل شده مسلما وام دهنده نمی‌تواند شانه از زیر بار مسئولیت خالی کند که آنهم از دو حال خارج نیست یا عمدی بوده یا سهوی که در هر دو صورت قابل توجه و تعقیب می‌باشد (صحیح است).
رئیس –آقای صائب وقت شما تمام شد.
صائب – جناب سرهنگ حسینی اجازه میفرمائید چند دقیقه از وقت تان استفاده کنم؟
حسینی – بفرمائید.
صائب – ولی در هر حال در این میان زیانهای شدیدی باقتصاد مملکت و لطمات جبران ناپذیری بکارگران زحمتکش این کشور وارد آمده است زیرا کارفرما وقتی از گرفتن وام مجدد مأیوس شد منتهی کاری که می‌کند تلفنی دستور می‌دهد درب کارخانه را ببندند وخود بسراغ کار دیگری می‌رود ولی کارگرانیکه اخراج می‌شوند چون کاردیگری نیست که بدنبال آن بروند خانواده هائی پریشان می‌شوند. خانمها، آقایان آیا کاری جائی سراغ دارید که بآنها بدهند این گرفتاری گما می‌کنم گرببانگیر همه باشد که افراد بریا گرفتن کار مراجعه می‌کنند گروه اولی که کارفرما باشد معطل چند میلیون تومان است ولی زندگی او بوجه حسن می‌گذرد. دسته دوم یعنی کارگران اخراجی معطل نان شب می‌شوند و زندگی هزاران فامیل فلج می‌گردد آنوقت می‌آیند بسراغ من وشما و کار می‌خواهند. آقایان نمایندگان محترم شما را بخدا روزی چند نفر بشما مراجعه می‌کنند و کار می‌خواهند؟ آیا شما برای آنها کاری سراع دارید؟ بهر حال بعضی از کارخانه‌ها موضوع ضرر ر ابهانه قرار می‌دهند ولی بدانید اینها دروغ می‌گویند. اینها علاوه بر اینکه ضرر نمی‌کنند سودهای کلانی هم می‌برند منتهی برنگی می‌برند که خوشبختانه اغلب خیری از آن نمی‌بینند.
برای نمونه کارخانه سوسن اصفهان را مثل می‌زنم این کارخانه که امروز ۲۷ میلیون تومان بدهکار است ۱۶ میلیون تومان آنرا بانک ملی داده است و جمع ارزش آن که ارزیابی شده فقط ده میلیون تومان بوده است یعنی ۱۷ میلیون تومان بیش از ارزش کارخانه پول گرفته. بایستی فهمید کسانیکه بدینگونه افراد پول داده‌اند روی چه نظری بوده است. همین کارخانه در تاریخ ۴۲/۴/۳ حکم توقفش صادر شد و بدست اداره تصفیه بادوازده هزار تومان شروع بکار کرد. در این مدت پنج ماه مبلغ یک میلیون و نهصد و هشتاد ونه هزار و سیصد و هیجده ریال سود خالص تحویل داده علاوه براینکه مبلغی معادل سودی که عرض شد بابت بهره پرداخته است برای اینکه سرمایه‌ای در بین نبوده و از طرفی حقوق و مزایای کارگرش را بوقت خود داده است. این خود سری‌های بعضی از کارفرمایان برای اینست که در اکثر موارد متاسفانه دستگاهها از آنان حکایت می‌نمایند ولی اگر کارگری احقاق حق بکند همین دستگاهها فورا او را اخلال گر می‌نامند. آقایان بخدای متعال کارگر اخلال گر نیست. این کارگران بشاه و مملکت خود علاقمندند و در موارد عدیده وطن پرستی و شاهدوستی خود را به ثبوت رسانده‌اند (صحیح است). اخلالگر آنهائی هستند که حق مسلم و واقعی کارگران را نمی‌دهند. اخلالگر کسانی هستند که با کارفرمایان خودش همکاری کدره و درکارهای مملکت اخلال می‌کنند من افکار تند وحاد ندارم بلکه معتقد احترام بکارفرمای مدیر ور طن پرست هستم و علاقه دارم نهایت حسن رابطه بین کارگر و کارفرما برقرار باشد ولی منظرو من اینست که نه کارفرماهای ما مدیر هستند و نه دستگاههای اجرائی مملکت خوب کار می‌کند. من در اینجا صریحا عرض می‌کنم دستگاههای اداری و اجرائی مملکت نه تنها با انقلاب شاه وملت هم آهنگی ندارد بلکه درست برخلاف انقلاب می‌چرخد و هر روز نارضایتی مردم را زیاد تر می‌کنند. هر روز بعنوانی مردم را نگران و مضطرب می‌نمایند. آمدند شرکت واحد اتوبوسرانی درست کردند که برای مردم وسیله مناسب رفت و آمد باشد آنهم مردمیکه روزی چند ریال در زندگی آنها خیلی اثر دارد ولی شرکت واحد دو مرتبه نغمه گران کردن نرخ بلیط اتوبوس را ساز کرده است. این فشارهائیست که مستقیما بر روی دوش ناتوان طبقات کارگر و اصناف و کشاورز وارد می‌شود. بعقیده من این اقدامات یعنی چوب لای چرخ انقلاب گذاردن این عملیات یعنی دهن کجی بمردم.
همکاران عزیز که با وزارتخانه‌ها و ادارات سرو کار دارند ملاحظه می‌کنند که دستگاههای اداری گوششان بحرف مردم بدهکار نیست. کارگران گونی بافی رشت می‌نویسند تا بحال ۹۳ تلگراف و ۱۹۱ نامه بمقامات مربوطه داده‌ایم ولی نتیجه نگرفته‌ایم (عین شکایت آنها تقدیم مقام ریاست می‌شود) (تقدیم نمودند) و باز کارگران کارخانه نور اصفهان که بتهران آمده‌اند می‌گویند چهار سال است کارخانه ما تعطیل شده و هر چه میگوئیم کسی بداد ما نمی‌رسد.
رئیس –آقای صائب از وقت آقای حسینی بیش از پنج دقیقه باقی نمانده.
صائب – جناب سرهنگ حسینی تقاضا می‌کنم آنر اهم به بنده لطف کنید.
حسینی – بفرمائید.
صائب – کدام تز اقتصادی اجازه می‌دهد که کار گاهی مدرن و معطل و بلا استفاده بماند و چندی دیگر بکلی از بین برود. آخر این چه وضعی است که مؤدیان مالیات و عوارض در موقع پرداخت بدهی خود مواجه با هزاران ناراحتی شوند زیرا ادارات مربوطه حتی در موقع دریافت عوارض و مالیات کارشکنی می‌کنند. یک نامه عادی در تشکیلات اداری روزها وهفته‌ها و بکله ماهها بطول می‌انجامد تا جواب ناقصی بآن داده شود بدنبال هر کار باید سمبه‌ای پر زور وجود داشته باشد تا آن کار ناقص انجام گیرد. یکی از کارگران یک صفحه از شماره‌های نامه هائیکه برای تظلم نوشته است برای من فرستاده و نتیجه گرفته که بعد از پنج ماه دوندگی شکایت او را بهمان مقام که از او شاکی بوده محول نموده‌اند.
از بس این دستگاهها خوب کار می‌کردند و بحرف مردم گوش می‌دادند حالا دیگر بعد از انتشار لایحه استخدام بکلی وضع بدتر شده و کارمندان اکثرا از کار خود دلسرد شده‌اند. بهر وزارتخانه و اداره‌ای بروید همه از قانون استخدام صحبت می‌کنند (دکتر اسفندیاری – بفرمائید لایحه استخدام) از نظر ما لایحه استخدام است ولی از نظر مردم قانون تلفنی می‌شود به بخشید لایحه استخدام و اگر بگویم در حال حاضر بیشتر وقت کارمندان صرف بحث و گفتگو و اعتراض می‌شود سخنی بگزاف نگفته‌ام. شنیده‌ام با انتشار لایحه استخدام عده‌ای از کارمندان تقاضای بازنشستگی کرده‌اند.
بعضی از آنها می‌گویند حالا که دوغ و دوشاب را یکجا میزیزند چه دلیلی دارد ما کار بکنیم. در نتیجه کار مردم که فلج تر شده است. در اینجا باز بیک قسمت دیگر از فرمایشات شاهنشاه اشاره می‌کنم.
اعلیحضرت همایونی در یکی ازجلسات هیئت وزیران فرموده‌اند قانون تنها کافی نیست و اهمیت در اجرای آنست. دستگاههای اجرائی اگر حسن نیت داشته باشند خودشان نیت قانون گذار را درقالبی که بدست آنها داده‌اند می‌ریزند و اجرا می‌کنند و این امر مهمتر از خود قانون است یکی از اقدامات اساسی اینست که کارمندان دولت را سیر نگهدارید. معاش ومسکن آنها را تامین کنید و وضع آنان را با تدوین قانون استخدامی که بر اساس متداول ممالک مترقی جهان همه نوع پیش بینی در آن شده باشد روشن و در کار خود تشویق و بآینده امیدوار سازیم. حال ببینیم این لایحه با فرمایشات ملوکانه وضع مشابهی دارد یا خیر؟ مدتها بود که می‌گفتند قانون کامل و جامعی برای تثبیت وضع کارمندان دولت و تامین رفاه و آسایش آنان تهیه و تدوین خواهد شد.
امید می‌رفت که لایحه جدید جوابگوی احتیاجات روز باشد و وضع درهم و آشفته و بی ثبات کارمندان دولت را ثبات بخشد و از تبیض و پارتی بازی و تشبث جلوگیری نماید ولی متاسفانه با انتشار لایحه جدید معلوم شد این لایحه نه تنها دردی از دردهای کارمندان غیر رسمی را دوا نمی‌کند بلکه کارمندان رسمی دولت را هم ناراضی و نگران کرده است وحتی می‌گویند ما همین قانون فعلی را قبول داریم فقط شما تکلیف کارمندان غیر رسمی را معلوم نموده و در موقعیکه دنیا دارد تبعیض نژادی را از بین می‌برد این تبعیض ناورا را از میان برچیند.
نواقصی که در این لایحه از طرف کارمندان طی نامه هائیکه فرستاده‌اند اشاره شده زیاد است و مسلما مورد توجه کمیسیون استخدام قرار خواهد گرفت چند فقره نامه که در اینمورد به بنده رسیده تقدیم مقام ریاست می‌کنم (تقدیم نمودند) ظریفی می‌گفت اگر نویسندگان این لایحه درجه دکتری داشتند مطلقا حداقل تحصیلات برای استخدام را در درجه دکتری تعیین می‌کردند و لیسانسیه‌ها را هم تا بیش از رتبه ۸ اجازه ترفیع نمی‌دادند آقایان خوب میدانند که قسمت اعظم کارمندان دولت را مأمورین دیپلمه به پائین تشکیل می‌دهند. دولت باید برای تجربیات این کارمندان ارزش قائل شود نه انکه پس از مدتی بیایند و قانونی بنویسند که علاوه برتزیید گرفتاری سلب اطمینان و اعتماد و امتیازات قبلی را هم بنماید. تعداد کثیری کارمندان غیر رسمی دولت و سایر مؤسسات و شهرداریها و آموزگارانی که از بودجه ملی استفاده می‌نمایند و در آموزشگاههای دولتی خدمت می‌کنند کارمندان و کارگران راه آهن - کارمندان کارخانجات دولتی امید داشتند که با تهیه و تنظیم قانون جدید نسبت بوضع نابسامان آنها اقدامات مفید ومؤثری بشود. حال که لایحه بیرون آمده می‌بینید که این امید سرابی بیش نبوده است. بطور کلی در این لایحه نه برای کار مساوری حقوق مساوری قائل شده‌اند و نه برای سواد مساوری و با تجربه مساوری کار وحقوق مساوی. بنده معتقدم که این لایحه با این وضع جواب گوی احتیاجات کارمندان دولت نیست و آنطوریکه باید و شاید منویات مبارک ملوکانه را که همیشه در هر فرصتی تامین رفاه و آسایش و تثبیت وضع کارمندان را تأکید فرموده‌اند بموقع اجرا نمی‌گذارد. نظر شاهنشاه براینست که کارمندان دولت دارای امنیت استخدامی کامل باشند و از لحاظ معیشت تأمین خاطر داشته باشند تا بتوانند مشکلات مردم را به بهترین وجه و سریعترین مدت حل وفصل نمایند و سازمانهای اداری با انقلابیکه بوجود آمده هم آهنگی پیدا کند ولی در این لایحه متاسفانه این پیش بینی‌ها بعمل نیامده است. نمایندگان محترم بطوریکه استحضار دارند قانون یک قرارداد اجتماعی است. قراردادی است بین فرد واجتماع. افراد از آزادیهای بیحد و حصر فردی خود گذشت می‌کنند تا از آزادیهای اجتماعی که در لوای قانون بآنها اعطا می‌شود بهره مند گردند. کارمندان فعلی روزی که باستخدام دولت درآمده‌اند دولت در مقابل آنها تعهداتی داشته است (دکتر اسفندیاری – قانون عطف بماسبق نمی‌کند) رتبه ۹ برای کلیه کارمندان حائز شرائط پیش بینی شده و عده کثیری هم سالهاست که داری رتبه ۹ می‌باشند. آیا این بی عدالتی نیست که حق مسلم کسی را که مطابق قوانین مملکت باو اعطا شده است ازاو بگیرند. در این لایحه باین موضوع توجه نشده است که ما هنوز در وزارتخانه‌ها و ادارات لیسانسیه و دیپلمه بحد کافی نداریم که بیائیم کارمندان بدون مدرک ولی با سابقه و با تجربه را کنار بگذاریم چرا بیائیم تیشه برداریم و درختهای کهن را از ریشه در بیاوریم و کارها را فلج تر کنیم. ما بایستی اقدامی بکنیم بمرور این افراد که بازنشسته شدند جای آنها به افراد لیسانسیه – دیپلمه داده شود و شرائط استخدام را سخت کنیم تا هر از تجربیات این عده موجود استفاده کنیم و هم فرصتی باشد افراد شایسته‌ای تحویل دستگاهها بشود. بنده مخالف این نیستم که کار باید بافراد تحصیلکرده محول شود ولی معتقدم بافراد تحصیلکرده که بکارها وارد و مسلط شده باشند. تعداد این افراد درمملکت ما با در نظر گرفتن و سعت دستگاها کم است و آن عده‌ای هم که هستند تماما برای اداره امور دستگاهها آماده نیستند و حال که عده کافی نداریم چرا با چوب بی مدرکی کارمندان با تجربه و کاردان را از کار دلسر کنیم که یکمرتبه دستگاههای اداری ما مختل بشود؟ در این لایحه ماده ۱۳۸ وجود دارد که اجازه می‌دهد دولت هرکارمندی را که می‌خواهد اخراج کند. نمایندگان محترم خوب توجه دارند در کشوریکه اغراض شخصی بپایه ایست که دولتها می‌آیند درقوه قضائیه دخالت می‌کنند چگونه می‌شود مطمئن بود که این ماده ۱۳۸ آلت اجرای مقاصد و اغراض خصوصی دولتها نشود و مأمورین شریف و مطلع هر لحظه با این ماده ۱۳۸ تهید نکردند.
عین این ماده منتها بشماره ۳۳ گریبان گیر کارگران شده است. چه بسا کارفرمائیکه از وضع و قیافه کارگری خوشش نیامده و یا آنکه کارگری از کارفرما تقاضای پرداخت حقوق معوقه را نموده و کارفرما او را طبق ماده لعنتی ۳۳ اخراج کرده است. درست است که قانون باید من جمیع الجهات کامل بوده ویکطرفه نباشد و راه را برای نادرستان به بندد ولی این کارگر و یا کارمندیکه در مدت اشتغال حق بیمه و بازنشستگی پرداخت کرده وقتیکه او را اخراج می‌کنند باید لااقل سوابق او را بازخرید نمایند و پولیرا که بابت بازنشستگی پرداخت نموده باو مسترد دارند تا بتواند بکار دیگری بپردازد. خلاصه این لایحه استخدام لایحه‌ای نیست که با انقلاب شاه و مردم همآهنگی داشته باشد و نواقص زیادی دارد که بایستی آن نواقص رفع گردد. بنده در خاتمه عرایضم با اجازه همکاران ارجمند و از پشت این تریبون بکلیه کارمندان دولت که بانهایت صداقت و جدید بکار خود ادامه می‌دهند و همچنین بکارگران شریف وزحمتکش اطمینان می‌دهم که نمایندگان مجلسین در اجرای نیات عالیه شاهنشاه کوشش خواهند کرد که لوایحی در این مجلس در اینمورد بتصویب برسد که جوابگوی احتیاجات روز و هماهنگ با انقلاب شاه و مردم باشد .(صحیح است)
- اعلام اسامی اعضای کمیسیون اصلاح آئین نامه منتخبه ازطر مقام ریاست
۳- اعلام اسامی اعضای کمیسیون اصلاح آئین نامه منتخبه ازطر مقام ریاست
رئیس – وارد دستور می‌شویم. اسامی آقایانی که برای کمیسیون اصلاح آئین نامه انتخاب شده‌اند اعلام می‌شود.
- آقایان دکتر باقر عاملی. فخر طباطبائی – دکتر ناصر یگانه – صادق احمدی – دکتر جعفری – دکتر شفیع امین – دکتر محمود ضیائی – دکتر غلامرضا مبین – رامبد –یغمائی کیهان – پاینده – مرتضوی.
- طرح وتصویب یک فوریت گزارش مجلس سنا راجع به طرز اجرای تصویبنامههای زمان فترت
۴- طرح وتصویب یک فوریت گزارش مجلس سنا راجع به طرز اجرای تصویبنامههای زمان فترت
رئیس – لایحه دولت راجع به تصویب نامه که از مجلس سنا رسیده است قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون مربوط در قبال لایحه شماره ۴۳۲۸۴ ۱۳۴۲/۸/۲۲ دولت راجع بتصویب نامه هائی که از تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا تاریخ افتتاح مجلسین (۱۴ مهرماه ۱۳۴۲) ازهیأت وزیران صادر شده است در جلسه ۲۲ آبانماه ۱۳۴۲ مجلس سنا باقید دو فوریت تقدیم و یک فوریت آن استرداد و فوریت دیگر درهمان جلسه بتصویب رسیده و در جلسه روز چهارشنبه ششم آذرماه یکهزار و سیصد و چهل و دو مطرح و پس از شور و مداقه با اصلاح عبارتی بتصویب رسید.
اینک لایحه قانونی نامبرده جهت استحضار و تصویب آن بمجلس محترم بضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی.
ماده واحده – دولت مکلف است هر یک از تصویبنامه هائی که از تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا تاریخ افتتاح مجلسین (۱۴ مهرماه ۱۳۴۲) ازهیأت وزیران صادر و اجرا شده که ادامه اجرای آنرا ضروری میداند و بتحصیل مجوز قانونی احتیاج داشته است در ظرف یکماه از تاریخ تصویب این قانون ضمن لوایح جداگانه بهر یک از مجلسین تقدیم نماید.
چنانچه هریک از تصویبنامههای مزبور تصویب هر یک ازمجلسین در شور اول قرار نگیرد از تاریخ رد اجرای آن متوقف خواهد شد تا تکلیف نهائی آن در مجلس تعیین گردد. و هرگاه اصلاحی درمواد آن بعمل آید از تاریخ تصویب نهائی بطوریکه اصلاح شده است بموقع اجرا گذاشته خواهد شد. رئیس هریک از مجلسین مجاز است هر یک از استفاده از ماده ۴ آئین نامه مشترک مجلسین به کمیسیون مشترک مربوط ارجاع نماید که در ظرف مدت سه ماه مورد رسیدگی و اظهار نظر قرار دهند. در اینصورت مقررات فعلی تصویب نامه‌های ارجاع شده بکمیسیون مشترک تا اظهار نظرنهائی آن کمیسیون موقتا قابل اجرا می‌باشد تصویبنامه هائیک ه باین ترتیب مورد اصلاح و تصویب کمیسیون قرار می‌گیرد تا تصویب نهائی مجلسین اجرا خواهد شد تصویبنامه هائی که کمیسیون مشترک رد نماید تا تصویب نهائی مجلسین قابل اجرا نیست.
- تبصره – نسبت بتصویبنامه هائی که اجرای آن تمام شده است و احتیاج بتحصیل مجوز قانونی دارد دولت مکلف است ظرف یکماه از تاریخ تصویب این قانون لوایح آنرا بهریک از مجلسین تقدیم نماید.
لایحه قانونی فوق مشتمل برماده واحده و یک تبصره و فهرست تصویبنامههای مربوط که ضمیمه است در جلسه چهارشنبه ششم آذر ماه یکهزار وسیصد و چهل و دو بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی.
رئیس – چون این لایحه در مجلس سنا با یک فوریت مطرح و تصویب شده است این جا یک فوریت آن مطرح است. نسبت به یک فوریت نظری نیست؟ (اظهاری نشد) خانمها و آقایانیکه با فوریت اول موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. به کمیسیون دادگستری ارجاع می‌شود.
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس- چون فعلا کاری در دستور نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه شنبه ۱۲ آذر ماه خواهد بود.
رئیس مجلس شورایملی – مهندس عبدالله ریاضی