مذاکرات مجلس شورای ملی غروب ۱۷ امرداد (اسد) ۱۳۰۰ نشست ۱۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی غروب ۱۷ امرداد (اسد) ۱۳۰۰ نشست ۱۱
جلسه ۱۱
صورت مشروح مجلس عصر یوم سه شنبه ۱۷ برج اسد ۱۳۰۰ مطابق ۴ ذیحجه الحرام ۱۳۳۹
مجلس نیم ساعت قبل از غروب در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید.
رئیس ـ صورت مجلس امروز صبح چون هنوز حاضر نشده لهذا در جلسه بعد خوانده خواهد شد در جلسه شنبه چون یک نفر از آقایان نمایندگان در موقع اخذ رأی از مجلس خارج شده بودند و آقایان منشیان ملتفت نشده بودند لذا آرائی که درباره پنج نفر از آقایان نمایندگان گرفته شده باطل است و بایستی تجدید شود آن پنج نفر عبارتند از آقایان تدین ـ سلیمان میرز ـ عمیدالسلطنه ـ عدل السلطنه و آقای سردار معظم کردستانی آقای سردارمعظم ـ اجازه نطق)
سردار معظم خراسانی ـ بنده عرضی ندارم راپورتها را باید بخوانند.
رئیس ـ راپورتها خوانده شده آقای آقاسید یعقوب (اجازه نطق)
آقاسید یعقوب راجع به آقای تدین فرمودند عرض می‌کنم که در موقع رأی بنمایندگی ایشان عده تمام بوده از اینکه رفتند عده از حد نصاب خارج شد.
رئیس ـ گمان می‌کنم که بکلیف بندهاین است که اخذ آراء نسبت به نمایندگی هر پنج نفر باید تجدید کنم فعلاً اعتبارنامه و نمایندگی آقای تدین مطرح.
کسی مخالف نیست؟
(گفتند خیر)
آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق می‌کنند قیام نمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد راجع به آقای سلیمان میرزا رأی می‌گیریم.
امیر ناصر ـ چون بنده مخالف بودم در جلسه قبل متأسفانه حضور نداشتم مخالفت بنده اظهار نشده است لذا حالا عرض می‌کنم که مخلفم.
رئیس ـ می‌ماند برای جلسه دیگر راجع به آقای عدل السلطنه مخالفی نیست
(گفته شد خیر)
رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام نمایند
(اغلب قیام کردند)
رئیس ـ تصویب شد رأی می‌گیریم بنمایندگی آقای عمیدالسلطنه مخالفی هست
(اظهاری نشد)
مخالفی نیست آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق می‌کنند قیام نمایند
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد.
رأی می‌گیریم بنمایندگی آقای سردار معظم کردستانی اعتراضی دارید
(اظهاری نشد)
پس اعتراضی نیست آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق می‌کنند قیام نمایند
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد موضوع نمایندگی مدرس مطرح است صبح قرار شد در این جلسه رأی گرفه شود.
آقای حاج آقا ـ مخالف هستید.
حاج آقا ـ خیر مخالف نیستم.
رئیس ـ آقای سلیمان میرزا (اجازه نطق)
سلیمان میرزا ـ بنده چنانکه صبح هم خدمت آقایان عرض کردم بدواً می‌خواستم بعضی توضیحات راجع به این انتخاب بدست بیاورم و پیشنهاد کردم که چند ساعتی مهلت بدهند تا دوسیه این انتخاب را با دقت مطالعه کنم و بالاخره این پیشنهاد را در رأی دوم آقایان قبول و چند ساعتی به بنده وقت دادند و بنه مطالعات خود را در شعبه کردم و این مسئله اداری دو قیمت است یکی راجع به جریان انتخابات تهران در آن موضوع هیچ صحبتی ندارم زیرا که جریان تمام انتخابات دوازده نفر که بالاخره بر می‌گردد به عدم قبول آفای نواب و نمایندگی آقای مدرس در حکم واخدند جائیکه مجلس یک عده از این وکلاء را تصویب کرده آقای مدرس هم به حکم همان قاعده در حقیقت تصویب شده هستند فقط مطلبی که راجع به شخص ایشان است در این انتخابات است با وجود تمام صلاحیت و صحت و صداقت و خدمتی که در دوره مشروطیت کرده‌اند و بر همه مشهود است فقط اینجا چند مسئله کوچک قانونی هست و گمان می‌کنم یک روزی هم آقای سردار معظم برای تذکر فرمودند که در آتیه امثال این قبیل چیزها در موضوع انتخابات پیدا نشود (گویا در موضوع شستن آراء کن بود) که فرمودند یاد آوری می‌کنم که بعدها این قبیل ترتیبات جریان پیدا نکنند بنده هم برای تذکر چند مسئله است عرض می‌کنم اول اینکه وقتیکه راپورت شعبه را آقایان بدقت ملاحظه فرمایند شعبه مسئله را راجع کرده بماده چهارم نظامنامه داخلی و ماده ۱۴۷ در صورتیکه آقایان بدقت بماده چهارم رجوع بفرمایند برسیدگی در اعتبارنامه است به هیچ وجه موضوع استعفا و رسیدن به شخصی که بعد حائز اکثریت مجلس باشد نیست و همچنین ماده ۱۴۷ راجع است باینکه اگر در ضمن رسیدگی به انتخابات یک نفر نماینده استعفا بکند مانع از رسیدگی به اعتبارنامه اش نیست هر چند شعبه یک ماده از قانون انتخابات را مستند قرار داده که کاملاً مناسب با این موضوع است ظاهراً ۲۳ باشد (گفته شد ماده چهل وسوم است) به هر حال باین ماده راجع شده و کاملاً‌صحیح و مطابق با این موضوع است یعنی اگر یک نماینده قبل از گدشتند اعتبارنامه اش استعفا کرد بشخص بعد که حائز اکثریت است انتخابات تعلق می‌گیرد در این مسئله فقط یک چیزهائی محض تذکار یاد آوری می‌شود یکی اینکه بعد از آنکه آقای نواب قبول وکالت نفرموده‌اند مطابق ترتیب مطلب برمیگردد اول به مرحوم آقا سید حسین اردبیلی و بعد به مرحوم حاجی محمد تقی شاهرودی اما در آن تاریخ که مرحوم علاء السلطنه این تلگراف را به آقای نواب کرده‌اند و پیشنهاد کرده‌اند که خوب است شما در شغل خود باقی بمانید در ذیل آن تلگراف یاد آوری فرموده‌اند در صورتیکه شما قبول نفرمائید آقای آقا سید حسین اردبیلی بعد از شما نماینده خواهند بو معلوم می‌شود در آن تاریخ آقای آقا سید حسین اردبیلی حیات داشتند پس از اینکه این تلگراف از طرف آقای نواب مخابره شد به آقای سید حسین اردبیلی رجوع شده یا نشده این یک مسئله ایست که بنده نمیدانم وسؤال می‌کنم اینها مؤالاتی است از روی استفسار می‌کنم و دیگر داخل در تذکر نخواهم شد آیا هیئت وزراء از مرحوم آقا سید حسین اردبیل و بعد از مرحومحاج محمدتقی شاهرودی مؤال فرمودند یا خیر بعلاوه مطابق دوسیه که بنده رجوع کرده‌ام بعد از حاجی محمد تقی شاهرودی نوبت می‌رسد به آقای ملک الشعراء و حکومت حقاً باید به ایشان رجوع بکنند آیا رجوع شده است یا نه بعد از آقای ملک الشعراء مطلب برمیگردد به حاج آقاشیرازی مطابق آن دوسیه که بنده در شعبه دیدم آیا بایشان رجوع کرده‌اند یا خیر؟ در صورتیکه باین دو نفر آقایان که الان در مجلس حاضر هستند رجوع شده باشد و قبول نکرده باشند نوبت به آقای مدرس می‌رسد و از اینها گذشته فق یک مسئله در اینجا هست که بنده با کمال ارادتی که به آقای مدرس دارم هیچ نمی‌پسندیدم که در موضوع انتخاب ایشان صحبت یادگار بماند و آن این است که انجمن نظارت طهران بعد از اینکه تلگراف را ملاحظه و مطالعه کرده‌اند اینطور رأی داده‌اند که با این تلگراف نمی‌توانند حکم قطعی بکنند که آیا آقای نواب قبول کرده‌اند یا رد نمودند این را دانسته‌اید که برای گذراندن اعتبارنامه یک تلگراف مجددی به آقای نواب بشود و از ایشان سئوال کنند و ایشان صراحتاً جواب دهند چقدر خوش حال می‌شدم و می‌پسندیدم که در ظرف ایند مدت آن تلگراف می‌شد که امروز داخل چنین صحبتی راجع به شخص بزرگواری مثل آقای مدرس نمی‌شدم و اعتبارنامه هم می‌داشتند و با بودند اعتبار نامه صحبت می‌شد به هر حال اشکال انجمن نظار برای این مسئله است و مکرر این مسئله خاطر نشان همه شده و مطلبی است واضح لکن حکمیت هر مسئله منوط به رأی اکثریت مجلس است در صورتیکه اکثریت مجلس همین رسیدگی شعبه و نتیجه قطعی که شعبه از تلگراف گرفته کافی میداند و محتاج به تلگرافهای دیگر نمیدانند و به عبارت اخری موافق هستند و مطابق رأی قطعی شعبه رأی می‌دهند دیگر در این موضوع بحثی واقع می‌شود فقط چیزی که هست این است که بهتر این بود در این مدتی که داشتیم بتوسط وزارت داخله یا وزارت خارجه تلگرافی مخابره می‌شد و امروز نسبت به آقای مدرس بنده این دو سه کلمه را هم راجع به انتخابات ایشان عرض نمی‌کردم.
آصف الممالک ـ بطوریکه در راپورت هم عرض شده بود وزارت داخله تلگراف اولیه آقای نواب و تکلیف شغلی که آقای علاء السلطنه بایشان کرده بودند و ایشان پذیرفته‌اند حاکی از استعفای ایشان دانسته و محتاج ندیده که در ثانی بایشان مراجعه بشود به شعبه هم وقتی مراجعه می‌کرد تلگراف آخری آقای نواب رسیده بود و کاملاً شعبه استعفای ایشان را از آن تلگراف استنباط کرده و راپورت داد اما اینکه میفرمائید مطابق ماده چهارم باید به اعتبار نامه رسیدگی کرد و آقای مدرس اعتبارنامه ندارند و اگر ملاحظه فرمایند ماده چهارم تنها راجع به مسئله اعتبارنامه نیست و ماده چهارم می‌نویسد که شعبه رسیدگی به اعتبارنامه و صورت مجلس هر دو می‌کند و نظر باینکه صورت مجلس انتخاب حاکی از انتخاب آقای مدرس بوده است از جهت شعبه حق داشته است بموجب همان ماده به نمایندگی آقای مدرس رسیدگی کند (گفته شد صحیح است) اما راجع به مراجعه نشدن به آن دو نفر آقایانیکه بعد از آقای مدرس حائز اکثریت بوده‌اند اولاً آقا سید حسین اردبیلی مقارن همان اوقاتیکه جواب آقای نواب می‌رسد ایشان مرحوم می‌شوند و وزارت داخله گویا مجال از اینکه استعلام و مراجعه بکند پیدا نکرده بود حاج محمد تقی هم در طهران نبوده یا راه مخابره مسدود بوده یا اینکه چون اغلب انتخابات در یک خال فترتی بوده و مسکوت مانده است و به مرحوم حاج محمد تقی هم مراجعه نشده است و بعد از چندی که بنای افتتاح مجلس شده و درثانی مراجعه به آقای نواب کرده‌اند و این در وقتی بوده که آقا سید حسین و حاجی محمد تقی هر دو مرحوم شده بودند اما راجع به آقای ملک الشعراء اگر چه یک مراجعه به ایشان نشده و استعفائی هم نبوده ولی شعبه من باب احتیاط مراجعه بایشان کرده و ایشان چون قبول نمایندگی بجنورد را کرده بودند خودشان قبول کردند که از نمایندگی طهران استعفا بدهند بدین جهت شعبه محتاج نبود دیگر در این باب اشاره بکندو اما راجع به آقای حاج آقا که میفرمائید بنده گمان نمی‌کنم که آقای حاج آقا از حیث آراء بر آقای مدرس مقدم باشند اگر در این ستونیکه ملاحظه فرمودید مقدم نوشته شده است اشتباهاً نوشته شده اگر بعد مراجعه بفرمائید خواهید دید که آقای مدرس مقدم هستند.
رئیس ـ آقای زنجانی مخلفید؟
آقاشیخ ابراهیم زنجانی ـ خیر بنده توضیحاتی دارمجزو انجمن نظار بوده‌ام باید اطلاعات خود را توضیح بدهم مخلف نیستم باید توضیحاتی عرض کنم.
رئیس ـ یا باید مخلف باشید یا موافق پس دیگر مخالفی نیست.
آقامیرزا ابراهیم قمی ـ بنده توضیح دارم اجازه میفرمائید.
رئیس ـ چه توضیحی دارید.
میرزا ابراهیم قمی ـ چون انجمن نظار اشتباه کرده‌اند باید توضیح بدهم.
رئیس ـ کسی ئضیح نخواسته است در چند روز قبل مذاکره شد که باید رعایت نظامنامه بشود و تا به حال چندان رعایت نظامنامه نشده و دلائلی داشته که بخود آقایان هم عرض کردم اما بعدها باید مطابق نظامنامه رفتار شود آقایان باید موافق باشید یا مخالف باسم توضیح نمی‌شود تکلم کرد
(جمعی تصدیق کردند)
رأی می‌گیرم به نمایندگی آقای مدرس ـ
آقایانیکه نمایندگی ایشان راتصدیق می‌نمایند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد
آقای حاج شیخ اسدالله (احضار برای قرائت راپورت آقای حاج شیخ اسدالله راپورت شعبه ششم را بمضمون ذیل قرائت نمودند) راجع بانتخاب آقای نصیر دیوان ازحوزه انتخابیه کرمانشاهان همان است که در راپورت شماره ۱۱ به مجلس تقدیم شده و در خصوص صلاحیت آقای نصیر دیوان مطابق اسناد و تلگرافات و تحقیقاتیکه شعبه نموده صلاحیت ایشان معلوم و صحت نمایندگی آقای نصیر دیوان را از حوزه کرمانشاهان شعبه تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ راجع بوکالت آقای نصیر دیوان مخالفی هست یا خیر
(گفته شد خیر)
رأی می‌گیریم
آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد مطلب دیگری در دستور نیست اعتبارنامه هائی که امروز قرائت شد برای فردا حاضر نخواهد بود و بموجب نظامنامه ۲۴ ساعت قبل از وقت باید طبع و وزیع شود مجبوراً جلسه می‌ماند برای پس فردا صبح.
مجلس یک ساعت و ربع از شب گذشته ختم شد.
رئیس مجلس شورای ملی ـ مؤتمن الملک