مذاکرات مجلس سنا چهارشنبه ۱۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۲۹
| نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا،دوره ۷
نشست :۲۹
چهارشنبه ۱۹ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی(۱۳۵۵هجری- شمسی)
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس ۲- بیانات قبل از دستور آقای رسول پرویزی ۳- تصویب قانون موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۴- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۵- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به استفاده از رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۶- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۷- تصویب قانون حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسایل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۸- تقدیم چند فقره نامه به وسیله آقای دکتر جهانشاه صالح ۹- اعلام وصول لایحه تشکیل سازمان نوآوری و نوسازی آموزشی ارسالی مجلس شورای ملی ۱۰- اعلام وصول لایحه تشکیل انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران ارسالی مجلس شورای ملی ۱۱- اعلام وصول لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۴۶ قانون خدمت وظیفه عمومی ارسالی مجلس شورای ملی ۱۲- اعلام وصول لایحه معافیت‌های مالیاتی مربوط به اجرای قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی ارسالی مجلس شورای ملی ۱۳- اعلام وصول لایحه اصلاح بند «ب» ماده ۱۱۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی ۱۴- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد و ابلاغ آن به دولت ۱۵- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ آن به دولت ۱۶- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی و ابلاغ آن به دولت ۱۷- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور و ابلاغ آن به دولت ۱۸- جواب سئوال آقای پروفسور جمشید اعلم در مورد نبودن داروهای ضروری به وسیله آقای شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی ۱۹- بیانات بعد از دستور آقایان جلیلوند و فاضل سرجویی ۲۰- تقدیم لایحه تشکیل وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به وسیله آقای دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی و تصویب فوریت آن ۲۱- ختم جلسه.
مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای مهندس شریف امامی تشکیل شد.
آقایان وزرا:
مشاور (دکتر شادمان) امور خارجه (خلعتبری) بهداری (دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده) و معاونان وزارتخانه‌های جنگ (تیمسار سپهبد کاتوزیان) امور اقتصادی و دارایی (طباطبایی) راه و ترابری (شریف رازی) اطلاعات و جهانگردی (دکتر سعادت) صنایع و معادن (مهندس کرمانج) نیرو (مهندس معقول) بهداری (دکتر رهنوردی) آموزش و پرورش (بانو طالقانی) فرهنگ و هنر (حشمتی) علوم و آموزش عالی (طوسی) بازرگانی (زعیمی ) در جلسه حضور داشتند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس.
رئیس - صورت مشروح مذاکرات روز شنبه پانزدهم خردادماه قبلاً طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرموده‌اید اگر نظری هست خواهند فرمود نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود.
اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه آقایان:
- نمازی و دکتر نواب.
مسافران آقایان :
- بهادری، جعفری، جلیلوند،محسن رئیس و دکتر خانلری.
- بیانات قبل از دستور آقای رسول پرویزی
۲- بیانات قبل از دستور آقای رسول پرویزی
رئیس - نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای رسول پرویزی بفرمایید.
رسول پرویزی - در خرداد ماه ۲۵۲۷ شاهنشاهی مردی بزرگ از مشرق زمین در معبد فرهنگ و دانش آمریکای صنعتی که هر موج و حرکت آن را ماشینی اداره می‌کند در چشم جستجوگر صدها سیاستمدار عالم دانشمند و اقتصاددانان در دانشگاه هاروارد پیامی داشتند که از معارف و تمدن بزرگی حکایت داشت این مرد بزرگ شهریار خردمند و بیدار دل ایران بود،که صلا در دادند و خطاب به جهانیان فرمودند:
- «.... از دوران امپراطوری روم تا عصر ما لژیون‌های بسیاری به خاطر پیروزی نظامی پدید آمده است بیایید یک بار لژیونی به وجود آوریم که هدفش پیروزی در پیکار با دشمنان واقعی بشر یعنی با فقر ،با جهل با گرسنگی یا بیماری و یا بی‌عدالتی‌های اجتماعی باشد.
بگذارید تاریخ آینده گواهی دهد که نیروی معنوی خدمتگزاران بشر از قدرت هر سپاه و نیروی تخریبی هر اسلحه قوی‌تر و پایدارتر است.
بگذارید در دنیای مادی ما آنهایی که می‌خواهند خود را وقف خدمت به بشریت کنند ، به دور هم گرد آیند و صدای معنویت را به گوش صدها میلیون از برادران و خواهران بی‌پناه و نومید خود در سراسر جهان برسانند. بگذارید در تاریکی خودخواهی‌ها ، حسابگری‌ها ،تبعیض‌ها و ستم‌ها فروغ یزدانی از خود گذشتگی و فداکاری و نوع دوستی به دست چنین نیرویی به درخشش آید، بگذارید این گفته سعدی شاعر بزرگ بشریت به دست این افراد تحقق یابد که:
- تو کز محنت دیگران بی‌غمی
- نشاید که نامت نهند آدمی
- تو کز محنت دیگران بی‌غمی
این پیام انسانی، هنگامی خطاب به جهان بشری ایراد گشت ، که دانشگاه هاروارد یعنی مغز فرهنگ و اندیشه آمریکا به پاس و به حرمت شخصیت معارف پرور شاهنشاه ایران ، دکترای افتخاری خود را هدیه وجود مبارکشان می‌کرد و از آن تاریخ فلسفه لژیون خدمتگزاران بشر انشاء شد و بر صحیفه روزگار نقش بست.
تصور نمی‌کنم در روزگار ما آدمی باشد که صاحب فکر سلیمی باشد و از رنج جانکاه جماعت بشری در عذاب روحی نباشد، گروه کثیر گرسنگان در آفریقا در آسیا، در امریکای لاتین با انبوه بیماران و بی‌سوادان این قاره‌ها چشم هر انسان شریفی را تیره و دل هر آدم را شکسته می‌دارد. این آرزوی هر انسانی است که بدین تبعیض پایان داده شود. بازتاب این آرزو و خواهش‌های بشری است که به شکل فلسفه لژیون خدمتگزاران بشر، از بیان مبارک شاهنشاه به جهانیان اعلام گشت ، زیرا شاهنشاه ایران در همان مجلس بزرگ، راه علاج این بیدادگری‌های بشری را به تفضیل ارایه دادند فرمودند:
«.... همه ما خوب به این واقعیت وقوف داریم. امروزه صدها میلیون نفر از مردم جهان در سراسر روی زمین از بیماری، از جهل، از تعصبات اجتماعی رنج می‌برند، این مردم احتیاج به نیکوکارانی دارند که با فداکاری و با روح بشر دوستی به یاری آنها بشتابند، صدها میلیون مرد و زن و کودک و سالخورده در شمال و جنوب و شرق و غرب جهان، دیده به راه دارند تا مگر کسانی از راه محبت در رفع‌الام آنها بکوشند. من یقین دارم که به موازات آنان میلیون‌ها نفر نیز در همین شرق و غرب و شمال و جنوب جهان هستند که در قلب خویش آرزوی این خدمت بی‌شائبه انسانی را به هم نوعان خود دارند، میلیون‌ها نفر هستند که آرامش روحی و رضایت وجدانی خویش را در این می‌بینند که احساس کنند به خاطر یک ایده‌آل عالی زندگی می‌کنند و در تلاش خویش از یک هدف واقعاً انسانی و به همین دلیل مقدس الهام و نیرو می‌گیرند.
با توجه بدین واقعیت است که من امروز پیشنهاد می‌کنم که سپاهی بین‌المللی به نام لژیون خدمتگزاران بشر که در آن افرادی از هر کشور، هر طبقه، هر نژاد، هر مذهب،هر جنس، هر سن در هر وضع اجتماعی و اقتصادی ،فقط با این وجه اشتراک، که قسمتی از عمر خود را وقف خدمتگزاری به نوع انسان کنند ، به وجود آید طبیعی است این اندیشه شاهنشاه بزرگ ما به صورت فلسفه‌ای در آن روز پدید آمد و از طریق دستگاه‌های سازمان ملل متحد به بحث و گفتگو گذارده شد و با اتفاق نظر جهانیان در سازمان ملل به تصویب و تأیید رسید و جهانیان یکدل و یک دست از این پیشنهاد استقبال کردند و یک بار دیگر نیز محقق شد که نور و روشنایی از مشرق زمین می‌تابد.
از روزی که این پیام به گوش جهانیان رسید در ایران و در بعضی از ممالک ، بسیاری از روی رغبت و توسل به وجدان انسانی خویش داوطلب شرکت در این لژیون شدند و روز بیست و سوم خرداد ماه هر سال را روز بنای تأسیس این لژیون گذاشتند.
امروز بر اثر پیشنهاد فلسفی شاهنشاه مرکز این لژیون در ایران است و بیش از شصت هزار داوطلب ایرانی وقت و تخصص و دانش خود را صرف می‌کنند، تا سیاهی فقر و جهل و بیماری را از چهره جوامع بشری بزدایند . تشکیلات لژیون خدمتگزاران بشر،امروز تشکیلات منظمی است که در سرتاسر ایران گسترش یافته است و روز به روز این فلسفه ابعاد بیشتری را در بر می‌گیرد بنده بعداً در باب تشکیلات و توسعه تشکیلات لژیون خدمتگزاران بشر صحبت می‌کنم ، ولی به راستی آنچه مایه افتخار واقعی است این است که شهریار بزرگ ما غم بشریت دارند ،یادم است روزی که داوطلبان لژیون افتخار تشرف به حضور مبارکشان داشتند، فرمودند: سال ۲۵۳۹ بود، می‌شود گفت آیا در مملکت ایران ما به سر حد کمال رسیده‌ایم؟ آیا هر فرد ایرانی تمام احتیاجات زندگانیش برطرف شده است که به فکر دیگران افتاده‌ایم؟ نه ولی عظمت کار ما در این است که هنوز خود ما محتاج هستیم و برای رفع حوائج خود باید تلاش و کوشش کنیم، ولی در همان حال و همان زمان دارای حس بشر دوستی هم هستیم چون خود ما هم از خاندان بشری هستیم چگونه می‌شود قبول کرد که در دنیای ما جمعی متنعم باشند و جمعی محروم عده‌ای غنی باشند و عده‌ای فقیر دسته‌ای سالم باشند و دسته‌ای ناسالم بدین طریق جامعه بشری قابل دوام نیست و دیر یا زود منفجر خواهد شد پس ما در حالی که سعی می‌کنیم در مملکت خودمان به هدف‌های رفاه و آسایش ملت برسیم در همان حال می‌کوشیم از گرفتاری‌ها و بدبختی‌ها و فشارهایی که مردم دنیا از آن رنج می‌برند حتی‌المقدور کاسته شود.
آقایان محترم ملاحظه بفرمایید چقدر ظرافت و کرامت در این بیانات هست، شاید شور و شوق ما را حمل بر اخلاص کنند، شک نیست هر کریم و بزرگواری اخلاصمند دارد اما اخلاص و ادب و تعظیم به جای خود، باید کسی بسیار کور دل باشد که این همه روشنی و نور و پاکدلی و کمال را نبیند . شهریار بزرگ ایران نمی‌تواند به جهان به چشم بی‌طرفان بنگرد و از این رو است که همیشه دیده‌ایم و می‌بینیم که در تمام مجامع بین‌المللی هر جا که قدم عزیزشان می‌رسد، مبشر خیر و برکت و کمک و همدردی هستند کرامت دارند نمی‌خواهند بشر را در تنگنای فقر و جهل و بیماری و بیدادگری ببینند ، سرتاسر مصاحبه‌های معظم‌له در ایران و در تمام ممالک حکایت از این فلسفه انسانی دارد. ملاحظه فرموده‌اید در تمام مصاحبه‌ها و بیانات اشاره می‌شود که نمی‌توان در دنیایی زیست که یک طرف آن را کشورهای ثروتمند با مردم مرفه گرفته باشند و طرف دیگر آن را خیل گرسنگان و بی‌سوادان و بیماران، تنها به درد اشاره نفرموده‌اند، همه جا دوای درد را نیز بیان داشته‌اند.
آن روزی که ممالک صنعتی ، هنگامه‌ای و جنجالی به نام تورم به وجود آوردند و اصرار داشتند که کشورهای نفت‌خیز را بانی گرانی و بدبختی عقب‌افتادگان نشان دهند، بیانات استدلالی و دقیق و متکی بر آمار معظم‌له خط بطلان بر پراکنده‌گویی‌ها کشید. به خصوص آن که هدایت فرمودند و راه نجات را پیشنهاد کردند. بحث تنها بر سر انشاء فلسفه لژیون خدمتگزاران بشر نیست هر جا سخن از امور بین‌المللی و معضل‌های کشورهای ضعیف در میان بود ،شاهنشاه بزرگ ما یا مستقیم و شخصاً راه حل پیشنهاد فرمودند یا نمایندگان کشور که تحت تعلیم و راهبری معظم‌له بودند از خود گذشتگی ایران را اعلام داشتند. هفته پیش بود که دبیر کل سازمان ملل در تأیید نظر از شاهنشاه سخن گفت اندیشه پیدایش صندوق‌های کمک از کشورهای نفت‌خیز و به وجود آوردن مرکزی که به حمایت و کمک کشورهای گرفتار برسد، اندیشه شاهنشاه بود و هست ولی با تأسف باید گفت که همراهی و همدلی از طرف دیگران یا نیست یا کم است.
کم و بیش اطلاع داریم که نمایندگان ما پیشنهاد کردند که صندوقی مشترک برای کمک به کشورهای گرفتار به وجود آید که ارکان اصلی آن سه گروه باشند: کشورهای نفت‌خیز - کشورهای صنعتی و کشورهای کمک گیرنده، سعه صدر شهریار بزرگ ما چنان بود که فرموده‌اند این مرکز یا صندوق کمک دستگاه اداره کننده‌ای داشته باشد، متشکل از سه گروه با رأی متساوی ، یعنی کشورهای کمک دهنده و کشورهای کمک گیرنده و کشورهای صنعتی رأی مساوی داشته باشند، که هیچ گونه تبعیض یا اشکال یا بی‌حرمتی و دل شکستگی پیش نیاید.
این گونه افکار از دریا دلی و کرامت وجود و انسان دوستی ، و روح دموکرات شهریار ایران بر می‌آید که به راستی انسانی در حد کمال و بزرگواری هستند و الا تاکنون کجا پیشنهاد شد کمک دهندگان و کمک گیرندگان بدون تبعیض و با رأی مساوی تصمیم بگیرند و قید و شرطی بر کمک گیرنده تحمیل نشود. افسوس که این افکار عالی را دنیای فعلی خاصه دنیای صنعتی با منافع خود تطبیق نمی‌بینند و اکثر پیشنهادهای کریمانه ایران با سدی از مخالفان رو به رو می‌شود ، فرق است بین افکار انسانی و افکار مادی و تا بوده است چنین بوده است و عجیب است که با همه اخطارها که می‌شود که جهان تاب و توان این دوگانگی‌ها را ندارد باز نمی‌شنوند، مگر آن که از زبان سعدی روزی بشنوند:
- گرچه دانی که نشنوند بگوی
- هر چه می‌دانی از نصیحت و پند
- زود باشد که خیره سر بینی
- بدو پای اوفتاده اندر بند
- دست بر دست می‌زند که دریغ
- نشنیدم حدیث دانشمند
در باب همین دوگانگی در بشریت و فواصل زندگی در کشورها در همان خطابیه هاروارد شاهنشاه فرمودند:
در عالی‌ترین سطح چه می‌بینید یعنی در سطح جهانی چه می‌بینید؟
یک جامعه بشری را که قانوناً و اخلاقاً همه افراد آن با حق مساوی به دنیا آمده‌اند ولی عملاً در آن عده کثیری از گرسنگی می‌میرند، و عده قلیلی نمی‌دانند از فرط سیری چه کنند.
دنیایی را می‌بینید که بین یک عده ملل مرفه و یک عده خیلی زیادتر ملل فقیر تقسیم شده است دنیایی که در آن عایدی ملی پنجاه درصد جمعیت دنیا فقط ده درصد عایدی جهانی و در مقابل عایدی ملی چهار درصد از همین جمعیت چهل درصد عایدی جهانی است .
دنیایی که در آن بر اثر کم غذایی مزمن که اکنون تقریباً سه ربع مردم جهان گرفتار آنند از شصت میلیون نفر که سالانه می‌میرند، مرگ سی تا چهل میلیون نفر ناشی از اثرات کم غذایی و تغذیه ناقص است و این مسأله‌ای است که امروز برای صدها میلیون نفر از مردم جهان مسأله اصلی یعنی مسأله مرگ و زندگی است.
به موازات مسأله گرسنگی مسأله بیماری به چشم می‌خورد، آمار رسمی حکایت می‌کند که در حالی که امروزه نسبت مرگ و میر در آمریکا و اروپا در حدود ده در هزار است، این رقم در آمریکای لاتین هفده در هزار و در افریقا بیست و پنج تا سی و آسیا بیست و هشت تا سی در هزار است.
نسبت مرگ و میر کودکان در ایالات متحده در حدود سی در هزار و همین نسبت در افریقا دویست تا دویست و پنجاه در هزار هست.
حد متوسط عمر ،که در امریکای شمالی و اروپای غربی در حدود ۶۰ تا ۶۹ سال است در برخی کشورهای دیگر حتی کمتر از ۳۲ سال است.
این آمار را در سال ۱۳۴۷ بیان داشته‌اند ، آقای والدهایم دبیر کل سازمان ملل متحد طی نطق خود در هفته پیش در پنجم ژوئن گفت:
علی رغم کوشش‌های دو دهه اخیر ، برای بهبود زندگی فقیرترین مردم جهان هنوز بیش از یک میلیارد نفر در حال حاضر در جهان سوم بیکار هستند.
آقای والدهایم در گزارش ۷۷ صفحه‌ای خود، از کشورهای در حال توسعه می‌خواهد تا سیاستی پیش گیرند که نیازهای مردم فقیر برآورده شود.
چه پیشنهادی رساتر و جامع‌تر از لژیون خدمتگزاران بشر می‌تواند بدین نیازها پاسخ دهد، اگر این فلسفه همچنان در جهان دنبال شود و لژیون روز به روز به پیش رود ،به تحقیق آلام بشری بعد از چندی بسیار کمتر می‌شود، تا زمانی که به کلی از میان برود به خصوص اگر همگام با این لژیون نظرات جهانی دیگر شاهنشاه آریامهر، به مرحله اجرا و عمل در دنیا برآید در همین اواخر بود که تحت تعلیم و رهبری معظم‌له نمایندگان ما در کنفرانس اوپک پیشنهاد کردند که در هر بشکه نفت مبلغی برای تشکیل صندوق کمک به کشورهای گرفتار پرداخت شود، که متأسفانه شنیده شد با مخالفت یکی از کشورها مواجه شده است.
اینجاست که ایرانی احساس غرور می‌کند که رهبری بزرگ دارد با اندیشه‌ای برزگ و انسانی و جهان بینی توأم به مساوات بشری، رهبری که همانند تمدن و فرهنگ ملت ایران بزرگ و تاریخی است، رهبری که زندگیش حماسه‌ای جاودانه شده است.
بنده وقت بیشتر آقایان را نمی‌گیرم، همین قدر چون خود از داوطلبان خدمت در لژیون خدمتگزاران بشرم عرض می‌کنم ، در این هشت سالی که از آغاز تأسیس لژیون خدمتگزاران بشر می‌گذرد در تهران و مراکز استان در حد استعداد مناطق با توجه به تعداد داوطلبان خدماتی بسیار ارزنده انجام یافته است.
این خدمات قسمتی که آموزشی و بهداشتی و عمرانی است در عرصه‌هایی از قبیل جم وزیر و شول و جزیره شاهی به شکل عرصه‌های خدمات دراز مدت و در استان‌ها در خدمات حاشیه شهر و در روستاهای کم بهره و دور افتاده و در مناطق عشایری و در خدمات پوشش گیاهی که بسیار برنامه جالبی است اجرا شده است . در همه نقاط نیز سوای داوطلبان مسؤلان امور نیز از یاوری داوطلبان دریغ نداشته‌اند و دولت نیز در تمام این سال‌ها هر نوع مساعدت مالی که توانسته است به لژیون خدمتگزاران بشر کرده است که جای تشکر برای کلیه داوطلبان است.
سوای این خدمات لژیون هر ساله از گروهی داوطلب بین‌المللی نیز استفاده می‌کند این داوطلبان به کمک دانشگاه پهلوی، در مرودشت فارس تعلیماتی می‌گیرند و برحسب تخصص خود به شکل داوطلب به عرصه‌های خدمت می‌روند. امیدوارم که در سال جدید لژیون خدمتگزاران بشر بتواند با رهبری‌های شاهنشاه، خدمات ارزنده دیگری نیز عرضه دارد و این فلسفه همچنان به پیش بتازد و روزگاری بیاید که فلسفه جهانی لژیون به شکل کامل یافته باشد. در ضمن باید عرض کنم که خدمات داوطلبان لژیون در این هشت ساله بسیار بود که اگر آقایان طالب باشند می‌توانند از دفتر مرکزی لژیون بخواهند، زیرا دادن آمار فعالیت‌های داوطلبان در ایران و در خارج مثل یمن یا بعضی از کشورهای افریقایی وقت بسیاری می‌گرفت لذا با عرض تشکر سخنم را با این قطعه سعدی پایان می‌دهم:
- پشت دو تای فلک راست شد از خرمی
- تا چو تو فرزند زاد مادر ایام را
- حکمت محض است اگر لطف جهان آفرین
- خاص کند بنده‌ای مصلحت عام را
- دولت جاوید یافت هر که نکو نام زیست
- کز عقبش ذکر خیر زنده کند نام را
- وصف‌تر اگر کند ور نکند اهل فضل
- حاجت مشاطه نیست روی دلارام را
(احسنت ، احسنت)
رئیس - آقای جلیلوند و آقای فاضل سرجویی هم تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند ولی از ایشان خواهش کردم بعد از دستور صحبت کنند، زیرا لوایحی داریم که باید زودتر تصویب شود لذا وارد دستور می‌شویم. .
۳- تصویب قانون موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی.
رئیس - لایحه موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق که یک فوریت آن قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده و یک شوری است مطرح است.
گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش ازکمیسیون شماره یک (خارجه) به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۵۸۴ مورخ ۱۴/۳/۲۵۳۵ دولت در خصوص موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق تقدیمی دولت به مجلس سنا که یک فوریت آن در جلسه ۱۵/۳/۲۵۳۵ مجلس محترم سنا تصویب و به کمیسیون شماره ۱ (خارجه) ارجاع شده بود در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ کمیسیون خارجه با حضور آقای شادمان وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۳ (دادگستری) شماره ۴ (امور اقتصادی و دارایی) شماره ۶ (کشاورزی و منابع طبیعی) شماره ۱۰ (کشور) و شماره ۱۲ (تندرستی و رفاه اجتماعی) فرستاده شد و کمیسیون‌های مزبور در جلسه ۱۷/۳/۳۵۳۵ لایحه را با مختصر اصلاح عبارتی تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک (خارجه)- خزیمه علم.
قانون مربوط به موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق
ماده واحده- موافقت‌نامه راجع به تعلیف احشام بین ایران و عراق که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی) در بغداد به امضاء رسیده است و مشتمل بر هفده ماده و یک فهرست ضمیمه می‌باشد.
تصویب می‌شود.
رئیس کلیات لایحه مطرح است اگر نظری باشد می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است اگر نظری هست می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۴- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی.
رئیس - لایحه موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق که یک فوریت آن قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده و یک شوری است مطرح است.
گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش ازکمیسیون شماره یک (خارجه) به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۵۸۶ مورخ ۱۴/۳/۲۵۳۵ دولت راجع به موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق تقدیمی دولت به مجلس سنا که یک فوریت آن در جلسه ۱۵/۳/۲۵۳۵ مجلس محترم سنا تصویب و به کمیسیون شماره یک خارجه ارجاع شده بود در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ کمیسیون خارجه با حضور آقای شادمان وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ جنگ و شماره ۳ دادگستری و استخدام و شماره ۶ کشاورزی و منابع طبیعی و شماره ۱۰ کشور ارسال شد و کمیسیون‌های مزبور در جلسه ۱۷/۳/۳۵ لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون راجع به موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق
ماده واحده- موافقت‌نامه مربوط به کلانتران مرز بین ایران و عراق که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی) در بغداد به امضاء رسیده و مشتمل بر یک مقدمه و بیست ماده می‌باشد تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس - کلیات لایحه مطرح است اگر نظری باشد می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۵- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی.
رئیس - لایحه موافقت‌نامه مربوط به مقررات استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق که یک فوریت آن قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده است و یک شوری است مطرح است . گزارش کمیسیون شماره یک خارجه قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۵۸۲ مورخ ۱۴/۳/۲۵۳۵ دولت راجع به موافقت‌نامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق تقدیمی دولت به مجلس سنا که یک فوریت آن در جلسه ۱۵/۳/ ۲۵۳۵ مجلس محترم سنا تصویب و به کمیسیون شماره یک خارجه ارجاع شده بود در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ کمیسیون خارجه با حضور آقای شادمان وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ جنگ و شماره ۶ کشاورزی و منابع طبیعی - نیرو و شماره ۱۰ کشور فرستاده شد و کمیسیون‌های مزبور لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون راجع به موافقت‌نامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق
ماده واحده- موافقت‌نامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی) در بغداد به امضاء رسیده است و مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده می‌باشد تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای رضایی بفرمایید.
رضایی - من فکر کردم که اطلاعاتی که در این مورد دارم اگر امروز به اطلاع سناتورهای محترم نرسانم شاید از این نظر گناهکار باشم.
عرض کنم متأسفانه موافقتنامه‌ای که از طرف عراقی‌ها امضاء شده است به هیچ وجه به آن عمل نمی‌شود و مشکلات ما در شط‌العرب از شش ماه پیش به جای آن که کمتر شود به مراتب بیشتر شده است ما متأسفانه ظاهراً هیچ نوع قدرتی درآوردن و بردن کشتی‌ها یا تنظیم آن نداریم و اگر غیر از این مطلب خبری به عرض جناب آقای وزیر امور خارجه رسیده صحیح نیست آنچه را که عراقی‌ها نسبت به کشتی‌های خودشان می‌خواهند با کمال میل انجام می‌دهند ، ولی متأسفانه وقتی نوبت به کشتی‌های ایرانی می‌رسد به تعویق می‌افتد وقتی تلگرافاتی که از طرف مقامات دولتی بندر آبادان و بندر خرمشهر مخابره شده به هیچ وجه به آنها ترتیب اثر نمی‌دهند ، حتی برای لاروبی قسمت ایران شط العرب و اروندرود و کارون بار که وزارت راه خواسته اقدام بکند اجازه نداده‌اند و گفته‌اند خودمان انجام می‌دهیم و متأسفانه انجام ندادند. قسمتی که طرف خودشان بوده است لایروبی کرده‌اند و با کمال تأسف لای‌ها را هم به طرف ایران ریخته‌اند و در نتیجه وضع بدتر شده است یعنی کشتی‌هایی که سابقاً می‌توانسته حتی با آب خور کم هم بیاید حالا نمی‌توانند که بیایند کشتی‌هایی که برای بصره بار دارد و می‌خواهد به عراق برود ، بدون هیچ توقف و معطلی راه خود را طی می‌کند و حتی اگر آبخورش به صورتی باشد که قابل عبور و رفتن به بصره نباشد به بنادر ایران مانند بندر آبادان و جزیره مینو که سابقاً برای لنگرگاه کشتی‌های ایرانی استفاده می‌شد می‌آورند و آن منطقه را هم گرفته‌اند و در آنجا لایترج می‌کنند یعنی اول یک مقدار از بار کشتی‌ها را در بار جای خالی می‌کنند بعد که آبخور کشتی کم شد آن را به بندر مقصد می‌فرستند اما کشتی‌های ایران با کمال تأسف ده روز باید منتظر بمانند.
این سخنانی که من می‌گویم همه حقیقت است و حکایت و روایت نیست بلکه متکی به مدرک می‌باشد جناب آقای شادمان ، کما بیش از این مدارک خدمت جناب آقای نخست وزیر فرستاده شده است و ممکن است به آن مدارک مراجعه فرمایید. حسب الامر اعلیحضرت همایونی هفته قبل کمیسیونی برای این کار در وزارت دارایی تشکیل شد و هیأتی قرار است به عراق برود من نمی‌توانم بفهمم، ما آمدیم با آقایان موافقت‌نامه تنظیم کرده‌ایم و با آقایان دم از برادری و دوستی می‌زنیم ولی روش آنها نسبت به دو سال پیش که با تمام قدرتشان بر علیه ما می‌جنگیدند ، هیچ فرقی نکرده ولی روش ایران همیشه با حسن نیت توأم بوده است زوار ایرانی مرتباً به عراق می‌روند و پولشان را آنجا خرج می‌کنند عراقی‌ها در مورد این قسمت که شریان اقتصادی مملکت ما در بندر خرمشهر و آبادان در دست آنان است متأسفانه کوچکترین نرمشی که تاکنون از طرف خودشان نشان نداده‌اند که هیچ، بلکه نسبت به سال قبل هم بدتر شده است. اگر جناب آقای وزیر امور خارجه مطالبی را می‌خواهند بیان کنند بفرمایند تا من با اجازه جناب آقای رئیس مطالبی به عرض برسانم.
رئیس - آقای وزیر امور خارجه بفرمایند.
خلعتبری - (وزیر امور خارجه)- جناب آقای رئیس مطالبی را که جناب آقای سناتور محترم به اطلاع مجلس رساندند محتاج به توضیح مختصری است که خیلی به اختصار به عرض می‌رسانم اول این که لایحه‌ای که مطرح است مربوط به تقسیم آب‌های مرزی است و هنوز موافقت‌نامه مربوط به کشتیرانی در شط العرب مطرح نیست البته آن موضوعی است که بعداً مطرح خواهد شد ولی چون نمی‌خواهم وقت سناتورهای محترم را بگیرم همین حالا به استحضار مجلس محترم سنا، به خصوص به حضور جناب آقای سناتور رضایی می‌رسانم که از نظر فنی یک اشتباه کوچکی در میان است این موافقت‌نامه‌ها که امضاء شده مادامی که به تصویب قوه مقننه دو کشور نرسیده و به توشیح ریاست کشورهای دوگانه نرسیده و اسناد آن مبادله نشده است قابل اجرا نیست بنابراین ما هنوز در موقعیتی نیستیم که اگر احیاناً خلف تعهدی از طرف عراق شده باشد به آنها اعتراض کنیم.
در مورد کشتی‌ها و انتظار و مطالب دیگری که فرمودند شاید همان طور که فرمودند گزارشی به وزارت خارجه نرسیده باشد ولی جناب آقای نخست وزیر مأمور شدند که کمیسیونی را برای این کار تعیین کنند و موضوع را رسیدگی کنند و مطالعه خواهند کرد ولی مسلم بدانید که اگر بعد از مبادله اسناد این قراردادها و ایجاد تعهد قطعی از طرف دو دولت و تشکیل کمیسیون هم آهنگی که طبق قرارداد باید تشکیل بشود اگر خلاف تعهداتی از طرف عراق شده باشد مسلماً دولت ایران تذکر لازم را طبق قرارداد خواهد داد و حق خودمان را طبق مندرجات قراردادها خواهیم خواست دیگر عرضی ندارم (احسنت).
رئیس - نسبت به ماده واحده دیگر نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهای که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۶- تصویب قانون موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی.
رئیس - لایحه موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق که یک فوریت آن قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده و یک شوری است مطرح است.
گزارش کمیسیون شماره یک خارجه قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۵۸۰ مورخ ۱۴/۳/۲۵۳۵ دولت راجع به موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق تقدیمی به مجلس سنا که یک فوریت آن در جلسه ۱۵/۳/۲۵۳۵ مجلس محترم سنا تصویب و به کمیسیون شماره یک خارجه ارجاع شده بود در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ کمیسیون خارجه با حضور آقای شادمان وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ (جنگ) و شماره ۳ (دادگستری و استخدام) و شماره ۴ (امور اقتصادی و دارایی) و شماره ۶ (نیرو) و شماره ۸ (راه و ترابری) ارسال شد و کمیسیون‌های مزبور در جلسه ۱۷/۳/۲۵۳۵ لایحه را با تأییدنظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه - خزیمه علم.
قانون راجع به موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق
ماده واحده- موافقت‌نامه مربوط به مقررات کشتیرانی در شط‌العرب بین ایران و عراق که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی) در بغداد به امضاء رسیده است و مشتمل بر یک مقدمه و بیست و دو ماده و دو نامه و ضمیمه موافقت‌نامه می‌باشد تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس - کلیات لایحه مطرح است آقای رضایی بفرمایید.
رضایی- با معذرت مجدد، از این نطقی که جناب آقای وزیر امور خارجه فرمودند خیلی متشکرم و به بنده یاد دادند که این موافقت‌نامه‌ها بعد از این که مبادله شد قابل اجرا است . ولی در هر حال ما سی سال است که با آنها قرارداد داریم و بر اساس قرارداد بین ما عمل می‌شود.
متن نامه وزارت راه را که سه هفته پیش برای من نوشته‌اند می‌خوانم:
«مدتی است که به علت کاهش عمق آب در کارون بار شط‌العرب به سبب سیلابی بودن رود کارون کشتی‌های تجارتی به مقاصد بنادر خرمشهر و بصره با آبخور بیش از ۲۲ پا قادر به عبور از این مسیر نمی‌باشند . بدین جهت از لنگرگاه‌های آبادان و جزیره مینو که قبلاً برای تخلیه کشتی‌های حامل کالا به مقاصد آبادان و خرمشهر بهره‌برداری می‌شده (ملاحظه می‌فرمایید این کاری است که سی سال پیش می‌شده است) اکنون برای سبک کردن کشتی‌ها به منظور عبور از کارون بار استفاده می‌شود. با این که قبلاً تعداد ۸ فروند کشتی در لنگرگاه آبادان و ۶ فروند در لنگرگاه جزیره مینو هدایت و تخلیه می‌کردند. معهذا به خاطر همکاری با بندر بصره (ملاحظه می‌فرمایید همیشه همکاری از طرف دولت و ملت ایران بوده است) موافقت شده که به تساوی کشتی‌های حامل کالا به ایران عراق از این لنگرگاه‌ها استفاده گردد ولی مقامات عراقی از هدایت کشتی‌های ایرانی جهت تخلیه در این لنگرگاه‌ها خودداری می‌نمایند» این عین کاغذی است که برای من نوشته شده است و تاریخ آن هم ۲/۳/۲۵۳۵ است که ممکن است کپیه آن را هم خدمتتان تقدیم بکنم. این بندرگاه‌ها چه در موافقت‌نامه قبلی چه الان مال ما بوده است و به منظور حسن نیت و به منظور کمک به آقایان ، دولت شاهنشاهی ایران و وزارت راه اجازه داده است که آنان بیایند و از جلو بندرگاه ما به طور تساوی استفاده کنند . با کمال تأسف کشتی ما را نمی‌آورند. اجازه بفرمایید بقیه نامه را بخوانم تا ملاحظه بفرمایید اثر آن در بندر خرمشهر چه بوده است.
« در نتیجه به علت تقلیل کشتی‌ها در اسکله‌ها و لنگرگاه‌های خرمشهر و آبادان میزان تخلیه که در روز ۱۶/۲/۲۵۳۵ با سی فروند کشتی به بیش از حد غیر انتظار هفده هزار تن رسیده بود، این مقدار با چهارده فروند کشتی در ۲۵/۲/۲۵۳۵ به هشت هزار تن تقلیل یافته است یعنی روزی شش هزار تن ، که اگر به سال حساب بفرمایید سالی سه میلیون تن در بندر خرمشهر می‌شود و این همان بدبختی است که الان دامنگیر تمام جنوب شده است و ضرری که در اثر این کار می‌دهیم به خدا باور کردنی نیست . چه از لحاظ توقف کشتی‌ها که روزی پنج هزار دلار باید بدهیم که اگر دولت هجده روز را روی پنج هزار دلار حساب کنید باید یک میلیون و صد هزار دلار برای هر کشتی جریمه بدهیم . آن هم بی‌خود و بی‌جهت . پول متعلق به مملکت است متعلق به مردم است که از بین می‌رود و از طرفی چون کشتی در دریا باید توقف کند لذا محموله آن فاسد می‌شود و از بین می‌رود ، جناب آقای وزیر امور خارجه ملاحظه بفرمایید چقدر برنج‌هایی که متعلق به دولت بود شپشک زد و فاسد شد ، چقدر موز و پرتقال شما پوسید و گندید و در دریا ریختید. و همچنین صاحبان صنایع هم از این ضرر و زیان بی‌بهره نمانده‌اند به این معنی که یک طرح چهار صد میلیون تومانی وقتی که یک سال تأخیر می‌شود تصدیق خواهید فرمود چه مشکلاتی از لحاط مالی و بهره‌برداری متوجه آنان می‌شود. این عرایضی که من می‌کنم مربوط به توافقی نیست که هنوز اسناد آن مبادله نشده است بلکه مربوط به گذشته است ، آقایان باور بفرمایید جواب تلگراف بندر خرمشهر و آبادان را نمی‌دهند. معذرت می‌خواهم عراقی‌ها درآوردن و بردن کشتی‌ها هم اعمال نفوذ می‌کنند که شاید جای بیان آن در این ساحت مقدس نباشد.
ولی این درست نیست ، آقایانی که در دولت تشریف دارند این رودربایستی را کنار بگذارید، ما ایرانی‌ها همیشه این رو دربایستی را با کسان دیگری داشته‌ایم . و با کمال تأسف همه از این اخلاق ما شاید کم و زیاد سوء استفاده کرده باشند قبلاً این مسایل را با آنان روشن بفرمایید . چه چیز از این مهمتر که تخلیه یک بندر ما طبق نامه‌ای که قرائت کردم از هفده هزار تن در خلال ده روز به هشت هزار تن تنزل پیدا کند ببخشید روزی نه هزار تن . این مسائلی است که باید حتماً به آن توجه بشود ، موضوع موافقت یا مخالفت مطرح نیست . من فکر می‌کنم که وظیفه هر ایرانی این است که آنچه را که می‌بیند و می‌داند، بگوید و از همه مهمتر باید به شرف عرض اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر برساند . چون اگر حقایق معلوم شود ، حتماً تصمیمی اتخاذ می‌فرمایند ، که مانند همیشه به نفع ملت و مملکت و برای ارتقاء و اعتلای ایران و ایرانی است.
رئیس - آقای وزیر امور خارجه بفرمایید.
خلعتبری - (وزیر امور خارجه) - جناب آقای رئیس بنده از احساسات پاک جناب آقای سناتور رضایی در دفاع از حقوق کشور ما و مردم ما و اقتصاد ایران تقدیس می‌کنم و این وظیفه هر یک از ما است . ولی باز هم یک سوء تفاهم کوچکی در میان است که می‌خواهم به عرض برسانم . ایرادی را که جناب سناتور رضایی فرمودند کاملاً به جا است و کاملاً تأیید می‌شود ولی این مربوط به گذشته است و مربوط به قرارداد ۱۳۱۶ و قرارداد ۱۳۳۷ است که یک وضع نامناسبی ایجاد کرده بود برای این که عبارت شما را به کار می‌برم عرض می‌کنم هیچ رودربایستی در کار نبوده و دولت ایران با نهایت شهامت قرارداد ۱۳۱۶ را مرده و کان لم یکن اظهار داشته و بعد از این که ما آن قرارداد را مرده و از بین رفته حساب کردیم آن مشکلات چند سال بین ما و عراق پیدا شد که بالاخره بعد از توافق که یک سال و نیم پیش بین اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و آقای صدام حسین نایب رئیس شورای انقلاب عراق به میان آمد ، تصمیم گرفته شد که قرارداد تازه‌ای بسته شود و گذشته فراموش گردد و روابط بین دو کشور روی پایه‌های نوینی استوار گردد و این قراردادها و این موافقت‌نامه‌ها که در اجرای آن مذاکرات انجام شده به منظور این است که همه این محظوراتی که فرمودید برطرف کنیم . و به همین دلیل اکنون که به مرحله آخر نزدیک شدیم از خانم‌ها و آقایان سناتورهای محترم استدعا دارم این لایحه را هم مانند لوایح دیگر مورد تصویب خودشان قرار بدهند تا بعداً ضمن گزارش مفصلتری به عرضشان برسانم.
رئیس- نسبت به کلیات دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد . ماده واحده مطرح است اگر نظری هست می‌فرمایند ؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
کلیات آخر مطرح است در کلیات نظری نیست (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- تصویب قانون حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسائل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۷- تصویب قانون حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسائل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق و ارسال آن به مجلس شورای ملی
رئیس - لایحه حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسایل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق که یک فوریت آن قبلاً به تصویب مجلس سنا رسیده و یک شوری است مطرح است.
گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک (خارجه) به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۵۷۸ مورخ ۱۴/۳/۲۵۳۵ دولت در خصوص حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسایل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق تقدیمی دولت به مجلس سنا که یک فوریت آن در جلسه ۱۵/۳/۲۵۳۵ مجلس محترم سنا تصویب و به کمیسیون شماره ۱ (خارجه) ارجاع شده بود در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ کمیسیون خارجه با حضور آقای شادمان وزیر مشاور مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ (جنگ) شماره ۳ (دادگستری) شماره ۶ (کشاورزی و منابع طبیعی - نیرو) شماره ۸ (راه و ترابری )و شماره ۱۰ (کشور) فرستاده شد و کمیسیون‌های مزبور در جلسه ۱۷/۳/۲۵۳۵ لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره ۱ (خارجه)- خزیمه علم.
قانون راجع به حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسایل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق
ماده واحده- صورتجلسه در مورد حل و فصل جامع و قطعی کلیه مسایل و دعاوی در حال تعلیق بین ایران و عراق که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴) در بغداد به امضاء رسیده تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس - کلیات لایحه مطرح است ،آقای وزیر امور خارجه فکر می‌کنم بسیار مفید خواهد بود دربارهٔ مسایلی که در حال تعلیق بوده است توضیحی بفرمایید تا آقایان نسبت به آن بیشتر روشن شوند. خلعتبری (وزیر امور خارجه)- جناب آقای رئیس اصولاً مطالب خاصی معوق نبوده و لیکن با توافقی که به عمل آمده به خصوص در قسمت مرزهای خاکی آن قسمت‌هایی که در سال‌های گذشته و برخلاف پروتکل قسطنطنیه و صورت مجلس‌های سال ۱۹۱۴ عراقی‌ها وارد خاک ایران شده بودند و یک قسمت‌هایی از خاک ایران را اشغال کرده بودند و همین طور متقابلاً یک قسمت‌هایی از طرف دولت ایران و آنچه که مطابق آن قراردادها خاک عراق محسوب می‌شد ایران اشغال کرده بود وقتی که قرار گذاشتیم که اینها مسترد شود و برگردیم به آن مزرهایی که مورد قبول بوده طبعاً یک دعاوی پیش می‌آمد چه از نظر املاک و چیزهایی که متعلق به اشخاص بوده و چه شاید در بعضی نقاط آنچه که متعلق به دولت می‌شد. مثلاً فرض بفرمایید پاسگاه‌های ژاندارمری و چون در این مدت کوتاهی که قرار گذاشته شده بود تمام دعاوی حل شود و روزی که قرارداد مبادله می‌شود دیگر هیچ ادعایی از هیچ طرف علیه دیگری نباشد . این است که قرار گذاشته شد این خسارات را که احیاناً وارد خواهد شد هر یک از دولت‌ها در قلمرو خود جبران کنند و ادعایی بین دو دولت باقی نماند انگیزه تهیه این صورت مجلس در این موافقت‌نامه آخر روی این بوده است.
رئیس - راجع به کلیات دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری هست می‌فرمایند؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
رئیس - آقای وزیر امور خارجه بفرمایید.
خلعتبری (وزیر امور خارجه)- خانم‌ها و آقایان سناتورهای محترم اجازه می‌خواهم از اهتمام خاص مجلس سنا در امعان نظر دقیق و تصویب سریع چهار موافقت‌نامه امضاء شده بین ایران و عراق (راجع به کشتیرانی در شط‌العرب - استفاده از آب رودخانه‌های مرزی کلانتران مرزی - تعلیف احشام طرفین و همچنین نامه‌های متبادل و صورت مجلس مربوط به تسویه کلیه مسایل معوق بین دو دولت ، صمیمانه تشکر نمایم.
همان طور که خاطر سناتورهای محترم مستحضر است، ابرهای کدورتی در سال‌های گذشته آسمان روابط دو دولت همکیش و همسایه ایران و عراق را پوشانیده بود، با سفر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در اسنفند ماه سال ۲۵۳۳ به الجزایر برای شرکت در کنفرانس سران کشورهای عضو اوپک و ملاقات معظم‌له با آقای صدام حسین نایب رئیس شورای فرماندهی انقلاب عراق ، زدوده شد و با اعلام توافق تاریخی ششم مارس ۱۹۷۵ (۱۵ اسفند ۲۵۳۳) الجزایر فصل جدیدی در تاریخ روابط و علایق دیرین دو کشور گشوده شد.
در اجرای اصول مندرج در توافق الجزایر که متضمن لزوم عادی ساختن مناسبات دو کشور و رفع هر گونه عامل منفی در روابط فیما بین و احترام به تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر - علامتگذاری مرزهای زمینی براساس پروتکل قسطنطنیه مورخ ۱۹۱۳ و صورت جلسات کمیسیون تجدید حدود مرزی مورخ ۱۹۱۴ و تعیین مرز رودخانه‌ای براساس خط تالوگ - کنترل دقیق سرحدات دو کشور بود در تاریخ ۲۴ اسفند ماه سال ۲۵۳۳ کمیسیون مشترک وزیران خارجه ایران و عراق و الجزایر در تهران تشکیل شد و اصول مندرج در توافق الجزیره را به صورت پروتکلی تنظیم نمود و برای اجرای مصوبات این پروتکل سه کمیته برای علامتگذاری مرز خاکی - تعیین حدود مرز آبی براساس ضابطه تالوگ و برقراری کنترل دقیق در مرزها تشکیل شد.
کمیته‌های سه گانه با شرکت کارشناسان سه کشور از تاریخ ۲۴ تا ۲۶ اسفند ۲۵۳۳ اجلاس و صورت جلساتی برای تعیین روش کار خود در آینده تنظیم و به کمیسیون مشترک وزیران تسلیم نمودند که همزمان به امضای پروتکل مذکور به صورت سند واحدی به امضای وزیران رسید .
در اجلاس تهران ، قرار شد کمیته‌های سه گانه بلافاصله کار خود را آغاز نمایند و گزارش‌های خود را به اجلاس آینده کمیسیون مشترک وزیران تسلیم نمایند.
اجلاس بعدی وزیران در تاریخ ۳۰ فروردین ماه ۲۵۳۴ به مدت دو روز این بار در بغداد تشکیل شد و نتایج اقدامات سه کمیته مأمور اجرای پروتکل تهران را بررسی نمود و صورت‌جلسه‌های لازم را تدوین و به امضای وزیران رسانید.
کمیسیون مشترک وزیران سه دولت بار دیگر در اردیبهشت ماه ۲۵۳۴ به مدت سه روز در الجزیره تشکیل شد و به بررسی نتایج اقدامات کمیته‌های سه‌گانه پرداخت و کمیته مشترکی را برای تنظیم اسناد نهایی یعنی تنظیم یک معاهده و سه پروتکل منضم به آن تعیین و مأمور نمود.
کمیته تنظیم اسناد نهایی به ترتیب در الجزیره ، تهران ، بغداد، تشکیل جلسه داد و حاصل کار خود را به صورت طرح عهدنامه مزر دولتی و حسن همجواری و سه پروتکل منضم به آن به چهارمین اجلاس - مشترک وزیران که در ۲۲ خرداد ۲۵۳۴ در بغداد تشکیل شد ارائه نمود و پس از توافق در مورد محتوای این اسناد، عهدنامه مرزی و حسن همجواری و پروتکل‌های ضمیمه آن (راجع به مرز خاکی - مرز آبی و کنترل دقیق مرزها) در تاریخ ۲۳ خرداد ماه ۲۵۳۴ (۱۳ ژوئن ۱۹۷۵ ) در بغداد به امضای وزیران خارجه سه دولت رسید و وزیران با خوشوقتی اعلام داشتند که مفاد توافق الجزیره با روح همکاری و مودت کامل تحقق یافته است.
خوشبختانه این عهدنامه و پروتکل‌های منضم به آن در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه امسال از تصویب نهایی قوه مقننه ایران گذشت و به دولت ابلاغ شد.
متعاقب امضای این اسناد، کار علامتگذاری مرز زمینی و تحدید حد و مرز آبی و مسایل مربوط به کنترل مرزها و امنیت سرحدات با جدیت و سرعت فوق‌العاده‌ای سرانجام یافت و می‌توان گفت که اهتمام دو کشور در اجرای مفاد عهدنامه و پروتکل‌های منضم به آن مثل اعلا و نمونه کم نظیر همکاری و تعاون بین دو کشور همکیش و همجوار بود.
متعاقباً به منظور بسط علایق و مناسبات فیما بین تدوین و امضای اسناد دیگری بین دو دولت مورد توجه قرار گرفت و کمیته‌های مشترک کارشناسان طرفین برای تدوین موافقت‌نامه‌های مورد نظر به طور مستمر در تهران و بغداد اجتماع کردند و سرانجام در تاریخ پنجم دی ماه ۲۵۳۴ پنج موافقت‌نامه و چند نامه و صورت مجلس به شرحی که به استحضار می‌رسد به امضای وزیران خارجه دولت رسید.
۱- موافقت‌نامه دربارهٔ مقررات مربوط به کشتیرانی در شط‌العرب و نامه‌های منضم به آن.
۲- نامه‌های متبادل دربارهٔ اجرای موقت مقررات بندری و شرح منظم به آن.
۳- موافقت‌نامه دربارهٔ تعلیف احشام.
۴- موافقت‌نامه کلانتران مرز.
۵- موافقت‌نامه دربارهٔ استفاده از آب رودخانه‌های مرزی.
۶- موافقت‌نامه مربوط به تنظیم مسافرت اتباع ایران و عراق برای زیارت اماکن مقدسه دو کشور.
۷- الحاقیه عهدنامه مرز دولتی و حسن همجواری بین دو کشور.
۸- صورت مجلس متضمن توافق حاصل بین وزیران در مورد حل و فصل کلیه مسایل و دعاوی متقابل و معوق بین ایران و عراق.
چون توافق شده بود که اسناد تصویب عهدنامه و پروتکل‌ها و موافقت‌نامه‌ها در خرداد ماه امسال بین وزیران مبادله شود، اسناد اخیر به قید دو فوریت به قوه مقننه تقدیم شد و خوشبختانه با اهتمام خاصی که سناتورهای محترم چه در کمیسیون‌ها و چه در جلسه علنی مبذول فرمودند این اسناد (به جز موافقت‌نامه تنظیم مسافرت زائران که از تاریخ ۲۵ اسفند گذشته لازم‌الاجرا شده و نیازی به تصویب قوه مقننه نداشت) در مجلس سنا به تصویب رسید و انشاءالله پس از طی مرحله تصویب اسناد مذکور در مجلس شورای ملی ، قریباً کلیه اسناد به توشیح همایونی خواهد رسید و موجبات مبادله آن ظرف خرداد ماه جاری فراهم خواهد شد.
اینجانب لازم دیدم که ضمن تشکر از توجهات خاص سناتورهای محترم گزارشی نیز از سابقه امر و مراحل مختلف تنظیم و تدوین اسناد امضاء شده بین ایران و عراق به استحضار مجلس محترم سنا برسانم و توجه خانم‌ها و آقایان سناتورها را به این نکته معطوف دارم که در پرتو رهبری خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و حسن نیت رهبران عراق ، مراحل مختلف تنظیم و تصویب این اسناد و اجرای مفاد آن به خصوص اجرای مفاد عهدنامه مرز دولتی و حسن همجواری و پروتکل‌های منضم به آن ، در مدت بسیار کوتاهی سرانجام یافت و می‌توان گفت که توفیق بی‌نظیر در طی این مراحل حساس را در سهم خاصی مرهون توجهات نمایندگان قوه مقننه هستیم.
با گام‌های بلندی که به رهبری اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در پرتو سیاست مستقل ملی ایران و تفاهم طرفین ، طی این مدت کوتاه در گسترش و تحکیم روابط دو کشور همکیش و همجوار ایران و عراق برداشته شده است، امید فراوان داریم که مناسبات سنتی و علائق دینی و تاریخی دو کشور روز به روز استوارتر شود ، دو کشور ما در منطقه حساسی که در آن زیست می‌کنیم از ثمرات و نتایج مثبت این روابط متین حسن همجواری برخوردار شود.
- تقدیم چند فقره نامه به وسیله آقای دکتر جهانشاه صالح
۸- تقدیم چند فقره نامه به وسیله آقای دکتر جهانشاه صالح
رئیس - آقای دکتر صالح بفرمایید.
دکتر جهانشاه صالح - چند نامه رسیده است که با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌کنم ولی این نامه‌ها مختصر توضیحی لازم دارد که عرض می‌کنم یکی راجع به امر گرانفروشی است نامه‌های مفصلی رسیده است که نوشته‌اند در سال گذشته امر مبارزه با گرانفروشی به فرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر طبق اصل ۱۴ واقعاً جنبه عمل به خودش گرفت اما اخیراً کاسب‌ها گرانفروشی را شروع کرده‌اند به طوری که ارقامی را در اینجا ذکر کرده‌اند و نوشته‌اند بهای انواع و اقسام خوراک و پوشاک حتی از سال گذشته که مبارزه با گرانفروشی آغاز شد گرانتر است. با تشکر از اقداماتی که همکار ما جناب سناتور صفاری در کمیته حمایت از مصرف‌کننده می‌فرمایند خواستم این نامه‌ها را خدمت جناب آقای رئیس تقدیم کنم و خواهش کنم که در امر گرانفروشی آن طوری که سابق مداومت داشت مثل این است که امروز پیگیری نمی‌شود . و مردم شکایت می‌کنند.
موضوع دوم راجع به مسکن است که با بریدن قطعات جراید مردم شکایات زیادی از موضوع مسکن کرده‌اند و تا آنجایی که من اطلاع دارم دولت اقدامات جدی در این باب می‌کند ولی واقعاً این نامه شایسته توجه است چون بر اثر گرانی اجاره بهای مسکن تمام مردم به ستوه آمده‌اند.
موضوع سوم راجع به نامه‌ای است که اهالی یوسف‌آباد امضاء کرده‌اند و نوشته‌اند که جوانان موتورسوار در آن خیابان‌ها با صدای عجیب و غریب واقعاً یک بساطی راه انداخته‌اند و در پیاده‌روها چند نفر را زخمی کرده‌اند و حتی در پیاده‌روهای خیابان مستوفی در یوسف‌آباد اتومبیل‌ها پارک می‌کنند. این کار مربوط به کدام دستگاه می‌شود من نمی‌دانم. جناب آقای شادمان خواهش می‌کنم به این شکایات رسیدگی بفرمایید.
وزیر مشاور - چشم.
اعلام وصول لایحه تشکیل سازمان نوآوری و نوسازی آموزشی ارسالی مجلس شورای ملی
۹- اعلام وصول لایحه تشکیل سازمان نوآوری و نوسازی آموزشی ارسالی مجلس شورای ملی
رئیس - لایحه تشکیل سازمان نوآوری و نوسازی آموزشی از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود.
(نامه به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
گزارش کمیسیون‌های مربوط در قبال لایحه شماره ۶۹۸۴۶ مورخ ۱۵/۱۱/۱۳۵4 (2534) دولت راجع به تشکیل سازمان آموزشی در جلسه روز سه‌شنبه ۱۸/۳/۲۵۳۵ مطرح و به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.
- اعلام وصول لایحه تشکیل انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران ارسالی مجلس شورای ملی
۱۰- اعلام وصول لایحه تشکیل انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران ارسالی مجلس شورای ملی.
رئیس - لایحه تشکیل انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود.
(نامه به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
گزارش کمیسیون‌های مربوط در قبال لایحه شماره ۸۵۹۰ مورخ ۴/۴/۱۳۵4 (2534) دولت راجع به تشکیل انستیتو علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران در جلسه روز سه‌شنبه ۱۸/۳/۲۵۳۵ مطرح و به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.
- اعلام وصول لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۴۶ قانون خدمت وظیفه عمومی ارسالی مجلس شورای ملی
۱۱- اعلام وصول لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۴۶ قانون خدمت وظیفه عمومی ارسالی مجلس شورای ملی
رئیس - لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۴۶ قانون خدمت وظیفه عمومی از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود.
(نامه به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
گزارش کمیسیون‌های مربوط در قبال لایحه شماره ۱۴۵۸ مورخ ۲۴/۱/۲۵۳۵ دولت راجع به الحاق یک تبصره به ماده ۴۶ قانون خدمت وظیفه عمومی در جلسه روز سه‌شنبه ۱۸/۳/۲۵۳۵ مطرح و به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.
- اعلام وصول لایحه معافیت‌های مالیاتی مربوط به اجرای قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی ارسالی مجلس شورای ملی
۱۲- اعلام وصول لایحه معافیت‌های مالیاتی مربوط به اجرای قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی ارسالی مجلس شورای ملی
رئیس - لایحه معافیت‌های مالیاتی مربوط به اجرای قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود.
(نامه به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
گزارش کمیسیون امور اقتصادی و دارایی در قبال لایحه شماره ۳۴۰۲ مورخ ۱۳/۲/۲۵۳۵ دولت راجع به معافیت‌های مالیاتی مربوط به اجرای قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی در جلسه روز سه‌شنبه ۱۸/۳/۲۵۳۵ مطرح و شور آن خاتمه یافت.
اینک لایحه قانون مزبور جهت اظهار ملاحظات آن مجلس محترم به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی.
- اعلام وصول لایحه اصلاح بند «ب» ماده ۱۱۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی
۱۳- اعلام وصول لایحه اصلاح بند «ب» ماده ۱۱۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی مجلس شورای ملی
رئیس - لایحه اصلاح بند «ب» ماده ۱۱۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی از مجلس شورای ملی رسیده است که وصول آن اعلام می‌شود.
(نامه به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
گزارش کمیسیون‌های مربوط در قبال لایحه شماره ۷۴۲۹۰ مورخ ۳۰/۱۲/۱۳۵4 (2534)دولت راجع به اصلاح بند «ب» ماده ۱۱۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی در جلسه روز سه‌شنبه ۱۸/۳/۲۵۳۵ مطرح و به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.
رئیس - لوایح رسیده به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد و ابلاغ آن به دولت
۱۴- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد و ابلاغ آن به دولت.
رئیس - لایحه مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون شماره چهار (امور اقتصادی و دارایی) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره چهار (امور اقتصادی و دارایی) به مجلس سنا
لایحه مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد و از مجلس شورای ملی ارسال و به کمیسیون شماره چهار (امور اقتصادی و دارایی) ارجاع گردیده بود با حضور آقای تیمسار سپهبد شجاعی معاون وزارت جنگ و آقای طباطبایی معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی مورد رسیدگی قرار گرفت و پس از بحث و مذاکرات لازم با مختصر اصلاح عبارتی تصویب و جهت اظهارنظر به کمیسیون شماره ۲ (جنگ) ارسال و کمیسیون مزبور نیز نظر این کمیسیون را تأیید و تصویب نمودند.
اینگ گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره چهار - دها.
قانون مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد.
ماده واحده- سپاهیان انقلاب پس از پایان دوره آموزش مقدماتی و تخصصی و نیل به درجات مربوط در طول مدت سپاهیگری از لحاظ بیمه حوادث ناشی از انجام وظیفه و بیمه درمانی تابع مقررات سازمان مربوط بوده و از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد مستثنی می‌باشند.
رئیس - برای این لایحه از طرف تیمسار سناتور مطبوعی پیشنهاد فوریت شده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس سنا
محترماً پیشنهاد می‌نماید قانون مستثنی شدن سپاهیان انقلاب از شمول قانون راجع به بیمه افراد کادر ثابت ارتش و ژاندارمری در مقابل حوادثی که به مناسبت انجام وظیفه رخ می‌دهد با قید یک فوریت مطرح شود.
با تقدیم احترام - سرلشگر مطبوعی.
رئیس - نسبت به پیشنهاد تیمسار مطبوعی نظری نیست ؟( اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به پیشنهاد تیمسار مطبوعی سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات لایحه مطرح است آقای مهندس گنجی بفرمایید.
مهندس گنجی - می‌خواستم توضیح بفرمایند که فرق بین بیمه درمانی تابع مقررات سازمان و بیمه افراد کادر ثابت ارتش چیست؟
رئیس - تیمسار کاتوزیان بفرمایید.
تیمسار سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست و سناتورهای محترم به استحضار می‌رساند که در وضع فعلی دو نوع بیمه از این سپاهیان کسر می‌شود یکی از این جهت که تابع نیروهای مسلح شاهنشاهی است که بیمه حوادث کسر می‌شود یکی تابع وزارتخانه‌های بهداری و آموزش و پرورش و کشاورزی هستند که آن بیمه در آنجا کسر می‌شود. حالا با این لایحه‌ای که تقدیم شده است به طوری که استحضار دارند سپاهیان یک دوره مقدماتی و آموزشی در نیروهای مسلح شاهنشاهی می‌بینند و پس از آن که دوره آنان تمام شد آنهایی که لیسانس هستند به درجه افسری و کسانی که دیپلمه هستند به درجه گروهبانی مفتخر می‌شوند تا وقتی که آنان مفتخر به دریافت درجه نشده‌اند تابع بیمه نیروهای مسلح شاهنشاهی هستند ، از آن روزی که به دریافت درجه مفتخر می‌شوند و تابع وزارتخانه‌های مربوطه می‌شوند بیمه‌های وزارتخانه‌های کشوری شامل آنان می‌شود.
رئیس - نسبت به کلیات دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد . تصویب قانون به دولت ابلاغ می‌شود.
- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح تبصره ۹ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ آن به دولت
۱۵- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح تبصره ۹ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ آن به دولت.
رئیس - لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی برای شور اول مطرح است . گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۳ دادگستری و استخدام به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۸۱۲۴- ۲۸/۷/۱۳۵۴ دولت راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی ارسالی از مجلس شورای ملی در جلسه مورخ ۳۰/۱۱/۱۳۵۴ کمیسیون شماره ۳ دادگستری و استخدام با حضور آقای طباطبایی و تیمسار شجاعی معاونان وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی و جنگ مطرح شد و پس از رسیدگی و شور لازم عیناً به تصویب رسید و برای اظهارنظر به کمیسیون شماره ۲ (جنگ) ارسال شد . کمیسیون مزبور لایحه فوق را مورد رسیدگی قرار داده و نظر این کمیسیون را تأیید نمودند. اینک گزارش آن به شرح زیر برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌شود .
مخبر کمیسیون شماره ۳ دادگستری و استخدام- جلالی نائینی.
قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
ماده واحده- در تبصره ۲ اصلاحی ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب ۱۴/۳/۱۳۵۴ عبارت «داشتن گواهینامه سوم متوسطه یا دوره ابتدایی» به عبارت «داشتن گواهینامه سوم متوسطه یا دوره راهنمایی» اصلاح می‌شود.
رئیس - برای این لایحه تیمسار مطبوعی پیشنهاد فوریت دادند که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس سنا
محترماً پیشنهاد می‌شود قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی با قید یک فوریت مطرح شود.
با تقدیم احترام - سرلشگر مطبوعی.
رئیس - نسبت به پیشنهاد تیمسار مطبوعی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به پیشنهاد تیمسار مطبوعی سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات لایحه مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. تصویب قانون به دولت ابلاغ می‌شود.
- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی و ابلاغ آن به دولت
۱۶- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی و ابلاغ آن به دولت.
رئیس - لایحه اصلاح تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون شماره ۲ جنگ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۲ جنگ به مجلس سنا
لایحه شماره ۶۷۲۱۲ مورخ ۲۰/۱۰/ ۱۳۵۴ ( ۲۵۳۴ شاهنشاهی) دولت راجع به اصلاح تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی ارسالی از مجلس شورای ملی در جلسه ۳۰/۱۱/۱۳۵۴ کمیسیون جنگ با حضور تیمسار سپهبد شجاعی معاون وزارت جنگ مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون شماره ۳ دادگستری و استخدام فرستاده شد و کمیسیون مزبور در جلسه ۱/۲/۲۵۳۵ لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌شود.
مخبر کمیسیون شماره ۲ جنگ - سرلشگر مطبوعی.
قانون اصلاح تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی ماده واحده - تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ (۲۵۳۰ شاهنشاهی) به شرح زیر اصلاح و از تاریخ ۲۱/۷/۱۳۵۴ (۲۵۳۴ شاهنشاهی) اجرا می‌گردد.
- تبصره ۳- بی‌بضاعت به کسی اطلاق می‌شود که درآمد لازم برای تأمین معیشت خود نداشته باشد ضابطه تعیین درآمد لازم برای اعاشه تحت‌الکفاله هر یک از طبقات مشمولان به شرح زیر خواهد بود:
- الف - در مورد مشمولان عادی برابر حقوق خالص دریافتی سرباز داوطلب.
- ب- در مورد مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم برابر حقوق خالص دریافتی گروهبان یکم وظیفه.
- پ- در مورد مشمولان لیسانسیه و بالاتر برابر حقوق خالص دریافتی ستوان دوم وظیفه.
رئیس - برای این لایحه از طرف تیمسار مطبوعی پیشنهاد فوریت شد که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس سنا
محترماً پیشنهاد می‌نماید قانون اصلاح تبصره ۳ ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی با قید یک فوریت مطرح شود.
با تقدیم احترام - سرلشگر مطبوعی.
رئیس - نسبت به پیشنهاد تیمسار مطبوعی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به پیشنهاد تیمسار مطبوعی سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات لایحه مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد . ماده واحده مطرح است آقای دکتر صدیق بفرمایید.
دکتر صدیق- اگر ممکن است مبلغ حقوق‌ها را بفرمایید که چقدر است.
رئیس - تیمسار کاتوزیان بفرمایید.
کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- حقوق سرباز داوطلب نه سرباز وظیفه ،/۸۴۰۰ریال . حقوق گروهبان یکم وظیفه /۱۱۳۴۰ریال و حقوق ستوان دوم وظیفه /۱۷۲۲۰ریال است.
رئیس - نسبت به ماده واحده دیگر نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافق هستند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود.
- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور و ابلاغ آن به دولت
۱۷- تصویب فوریت و همچنین تصویب قانون اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور و ابلاغ آن به دولت.
رئیس - لایحه اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور برای شور اول مطرح است.
گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۳(دادگستری و استخدام) به مجلس سنا
لایحه شماره ۶۶۲۲۲ مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۵۴ دولت راجع به اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور ارسالی از مجلس شورای ملی در جلسه روز پنجشنبه ۲۱/۱۲/۲۵۳۴ کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) با حضور تیمسار شجاعی معاون وزارت جنگ مطرح شد و پس از رسیدگی و بحث لازم عیناً به تصویب رسید و برای اظهارنظر به کمیسیون شماره ۲ (جنگ) ارسال شد . کمیسیون مزبور لایحه فوق را مورد رسیدگی قرار داده و نظر این کمیسیون را تأیید نمودند.
اینک گزارش آن به شرح زیر برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌شود.
مخبر کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام)- جلالی نائینی.
قانون اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور
ماده واحده - عبارت «در پنج مورد زیر» مندرج در قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به عبارت «در موارد زیر » اصلاح و بند زیر به عنوان بند ۶ به آن الحاق می‌گردد:
بند ۶- در موردی که برابر مقررات تبصره اصلاحی ماده ۱۷۳ و یا ماده ۲۳۰ اصلاحی قانون مجازات عمومی محکوم به اقامت اجباری شوند.
رئیس - برای این لایحه هم تیمسار مطبوعی تقاضای فوریت کردند که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس سنا
محترماً پیشنهاد می‌نماید قانون اصلاح قسمت «د» ماده ۱۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و الحاق یک بند به قسمت «د» ماده مذکور با قید یک فوریت مطرح شود .
با تقدیم احترام - سرلشگر مطبوعی.
رئیس - نسبت به پیشنهاد تیمسار مطبوعی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به پیشنهاد تیمسار مطبوعی سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات لایحه مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد . ماده واحده مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد .کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
تصویب قانون به دولت ابلاغ می‌شود.
- جواب سئوال آقای پروفسور جمشید اعلم در مورد نبودن داروهای ضروری وسیله آقای دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی
۱۸- جواب سئوال آقای پروفسور جمشید اعلم در مورد نبودن داروهای ضروری وسیله آقای دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی.
رئیس- سئوال آقای پروفسور جمشید اعلم از وزارت بهداری در خصوص نبودن داروهای ضروری مطرح است. آقای دکتر شیخ‌الاسلامی بفرمایید.
(سئوال به شرح زیر است)
سئوال آقای پروفسور جمشید اعلم از وزارت بهداری در خصوص نبودن داروهای ضروری
- علت نبودن داروهای بسیار ضروری چیست؟ و چه تصمیمی برای رفع این نقیصه حیاتی آن وزارتخانه اتخاذ کرده است؟
دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده - با کسب اجازه سناتورهای محترم سئوال استاد ارجمند جناب آقای پروفسور جمشید اعلم ، در مورد کمبود بعضی از اقلام دارویی مطرح است و بسیار خوشحال هستم که بتوانم چند کلمه‌ای را به عرض برسانم. مسأله کمبود دوا و مشکلات مربوط به دوا مربوط به کشور ما نیست و تقریباً این مسأله مبتلی به تمام کشورهای دنیا است. در گذشته تمام اقلام دارویی از خارج وارد می‌شد و خوشبختانه با ترقیاتی که در مملکت انجام گرفته است الان از ۳۸۳۱ قلم دارو. فقط ۱۸۰۰ قلم آن از خارج وارد می‌شود و ۲۰۳۱ رقم در داخل از کشور ساخته می‌شود که با جدیتی که شروع شده است امیدواریم که در آتیه بسیار نزدیک تعداد قریب به اتفاق دارو در ایران ساخته بشود و برای مشکل کمبود دارو و فشارهایی که احتمالاً ممکن است بعضی از شرکت‌های دارویی وارد بکنند، از بین برود.
در سال‌های گذشته به علت نبودن مواد اولیه دارو و بالا رفتن هزینه‌های مختلفه و تغییرات ارزی باعث شد که در دنیا تغییراتی در قیمت‌های دوا داده شود. از آنجایی که در سال گذشته توجه به این مسأله بود که قیمت‌ها پایین نگهداشته شود و مخصوصاً مسأله دارو که مورد احتیاج تمام مردم بود در قیمت‌ها نه تنها تغییری داده نشد بلکه در اغلب موارد از قیمت واقعی که در سال‌های ۴۵ و ۴۶ و۴۷ پایین‌تر آمده است. در نتیجه در یک سال گذشته که کنترل‌های بیشتری در دارو اعمال شد باعث گردید که بعضی از واردکنندگان دارو بعضی از اقلام دارو را وارد نکنند البته در اینجا سئوالی پیش می‌آید که اگر دارو ضرر می‌کند چطور می‌شود که یک شرکتی فقط تمام داروهایی که حیاتی است وارد نمی‌کند و داروهایی را که جنبه لوکسی و ویتامینی و تقویتی دارد آنها را وارد می‌کنند و در بازار پر است ولی آن دواهای اساسی را که مبتلی به مردم است چرا وارد نمی‌کنند بلافاصله برای رسیدگی به این امر کمیسیونی تشکیل شد و برای کمبود چند اقدام عاجل به عمل آمد به این معنی فوراً به بنگاه دارویی کشور دستور داده شد که دواهای حیاتی را که یک کمیته فنی تعیین می‌کند و روی هم رفته ۲۵ قلم بود خود بنگاه دارویی کشور به وسیله هواپیما وارد کرد و توزیع نمود دوم این که به تمام شرکت‌های واردکننده اخطار کردیم که اگر در خلال یک هفته سندی را به ما ارائه ندهند که برای ورود این دوا پروفورما باز کرده برای ورود این داروها کلیه اقلام دارویی آن شرکت لغو خواهد شد، نه فقط آن دوای به خصوص را که برای مملکت دوای حیاتی است روی این مطلب بلافاصله کلیه شرکت‌ها به ما مدارکی را ارائه دادند که پروفورما باز کرده‌اند و البته چون سفارش و ساخت و وارد شدن آن زمانی طول می‌کشید آن اقلام حیاتی را خود ما وارد کردیم و در اختیار مصرف‌کننده گذاردیم. البته با باز کردن این پروفورما امیدواری ما این است که در ظرف دو سه ماه آتیه که این دواها وارد خواهد شد و حتماً سفارش هم شده است به طور کلی این کمبود حل خواهد شد.
اما برای حل مشکل واقعی دوا فوراً کمیته‌هایی از نظر تعیین قیمت با شرکت وزراء بهداری و بازرگانی و وزارت صنایع این کمیته الان بررسی می‌کند که قیمت‌های جدیدی را که بر مبنای صحیح اقتصادی پایه‌گذاری شده باشد تهیه کند و از شرکت‌ها خواستیم که بلافاصله به ما اعلام بکنند که با چه مبانی از قیمت واقعی که در مملکتشان مصرف می‌کردند حاضرند به ما تخفیف بدهند که بر مبنای او تصمیم لازم گرفته شود . روی این اصل الان جواب برای ما رسیده است و روز دوشنبه آینده این کمیته نهایی برای تعیین قیمت‌ها تشکیل می‌شود ضمناً چند مطلب هم در مسأله دوا بود اغلب شرکت‌ها سی درصد یا چهل درصد دوا را به عنوان اشانتیون وارد می‌کردند یک مقدارش را ممکن بود در بازار بفروشند برای این که این مسأله به طور کلی ریشه کن شود فوراً تمام مغازه‌های خیابان ناصرخسرو و داروخانه‌هایی که در آنها داروی اشانتیون فروخته می‌شد تعطیل شدند و به داروخانه‌ها ابلاغ شد که داروی نمونه پزشکی را که در دنیا برای تحقیقات پزشکی به کار می‌رود اگر به فروش برسانند پروانه آن داروخانه یا فروشنده لغو خواهد شد و این هم یک کمک دیگری به قیمت دارو خواهد کرد که مسلماً برای حل مشکل بسیار مؤثر است . غیر از این مورد، تقسیم‌بندی دواها بود که دواها به چهار گروه تقسیم بندی شد. به غیر از این که یک کمیته قانونی هست کمیته فنی هفت نفری تشکیل شد که اتفاقاً یک نفر از استادان دانشگاه که سناتور هم هستند، جناب آقای دکتر مژدهی در این کمیته عضویت دارند و کمیته به طور مرتب هفته‌ای دوبار تشکیل جلسه می‌دهد و هفته گذشته دواها را به چهار گروه تقسیم کرد:
- ۱- گروه اول دواهای بسیار بسیار حیاتی است.
- ۲- گروه دوم دواهای لازم مانند آنتی بیوتیک‌ها.
- ۳- گروه سوم دواهایی که بیشتر جنبه تقویتی و لوکسی دارد که از لحاظ تقسیم بندی ، بیمه مخارج آن را نخواهد پرداخت.
- ۴- گروه چهارم دواهایی است که برای مملکت غیر ضروری است، که در رأس مدتی که پروانه آن تمام خواهد شد لغو می‌شود و دیگر اجازه ورود و یا ساخت آن در داخل کشور داده نخواهد شد.
با این اقدامات مسلماً موضوع حل می‌شود ولی تصدیق می‌فرمایید مدت زمانی لازم دارد ولی من این اطمینان را به سناتورهای محترم می‌دهم که با همکاری‌هایی که استادان ارجمندی که در این مجلس تشریف دارند و چه استادانی که در دانشگاه تشریف دارند، مشکل دارو سریعاً رفع خواهد شد و هر نوع راهنمایی که از طرف سناتورهای محترم برای حل این مشکل بشود با کمال میل پذیرا خواهیم بود.
رئیس - آقای پروفسور جمشید اعلم بفرمایید.
پروفسور جمشید اعلم - من از جناب آقای وزیر بهداری بسیار متشکرم، چون توضیحاتی که دادند بسیار رسا بود و اقداماتی که کرده‌اند بسیار مفید بود آقایان محترم و خود آقای وزیر بهداری می‌دانند که یک نوع داروهایی هست که بسیار ضروری است یعنی اگر این نوع داروها نباشد تمام مردم با مرگ مواجه هستند ، اگر انسولین در مملکت نباشد تمام کسانی که مبتلا به مرض قند هستند مواجه با مرگ می‌شوند، می‌فرمایید انسولین در سایر ممالک هم نیست، محال است چطور می‌شود چنین چیزی باشد؟ انسولین یکی از موادی است که باید حتماً در هر جا باشد. نمی‌شود که داروخانه‌ای باشد و انسولین نداشته باشد ، یک متخصص قلب برای من کاغذی نوشته است و داروهایی را که برای بیماری‌های قلب لازم است، نوشته است، کسی که آنژین دوپوآترین دارد و در وسط خیابان قلبش درد گرفت باید نیتروگلیسیرین را در دهان خود بگذارد و بمکد و الا می‌میرد . من خودم به چند داروخانه مراجعه کردم و متأسفانه نیتروگلیسیرین نبود. نبودن این دوا در بازار با جان مردم بازی کردن است. این که درست نیست دواهایی که برای جراحان فوق‌العاده است در بازار نیست تعجب در این است که شما فرمودید که یک مقدار از داروها را اینجا می‌سازید. جناب آقای وزیر بهداری من در همین مجلس از دکتر مجلس خواستم که به من سینفریکل بدهد. گفت نیست. به داروخانه‌ها هم تلفون کردم گفتند نیست. این دوا که در ایران ساخته می‌شود چرا نباید داروخانه‌ها نداشته باشند این دوا را که وارد نمی‌کنید.
شما فرمودید که گروهی تشکیل داده‌اید و استادانی در آن شرکت دارند من پیشنهاد می‌کنم که یک مجمعی تشکیل بدهید و از هر رشته تخصصی یک نماینده در آن شرکت بکند جناب آقای دکتر مژدهی که در کمیته‌ای که تشکیل داده‌اید شرکت دارند بسیار خوب است ولی ایشان اطلاع زیادی از گوش و حلق و بینی ندارند و نمی‌دانند برای گوش و حلق و بینی چه دارویی لازم و حیاتی است و همچنین ایشان متخصص قلب نیستند و نمی‌دانند چه داروهایی برای امراض قلبی لازم و حیاتی است، شما باید از تمام متخصصان ، مثلاً از متخصصان قلب ، گوش و حلق و بینی و غیره یک مجمعی تشکیل بدهید.
حزب رستاخیز ایران مجمعی درست کرده و پیشنهاداتی داده است و ما در سنا کمیسیونی کردیم و حقیقاً این پیشنهادها بسیار خوب است . من این پیشنهادات را به شما تقدیم می‌کنم و خواهش می‌کنم از این پیشنهادها استفاده بفرمایید و یک مجمعی تشکیل بدهید و همان طوری که فرمودید اگر دیدید که یک دارو حقیقاً لازم و حیاتی است مثل انسولین و ایندرال و سایر داروهایی که برای قلب لازم است مخصوصاً امروز که امراض قلبی در مملکت زیاد شده است نسبت به تـأمین آن داروها اقدام بفرمایند.
الان در مملکت در نتیجه وضع رانندگی در خیابان‌ها مردم از صبح تا غروب عصبانی می‌شوند لذا دواهایی که برای جلوگیری از عصبانیت لازم است حتماً باید در دسترس مردم باشد حال اگر آسپرین نبود ، نبود کسی هم از نبودن آسپرین نمی‌میرد ولی اگر انسولین نباشد مسلماً خواهد مرد.
این است که من استدعا می‌کنم که جنابعالی این کمیسیون را در وزارت بهداری تشکیل بدهید و اگر دیدید که ممکن است این داروهای حیاتی در ایران پیدا نشود فوراً خودتان وارد کنید و منتظر تاجر و وارد کننده نباشید. خودتان وارد کنید و به همان قیمتی هم که برای خودتان تمام شده است در دسترس مردم بگذارید. این است که من از شما تشکر می‌کنم و استدعایم این است که قضیه دارو را ساده نگیرید چون بستگی به جان مردم دارد .باز از شما تشکر می‌کنم و امیدوارم که نتیجه بهتری بگیرید. متشکرم.
- بیانات بعد از دستور آقایان جلیلوند و فاضل سرجویی
۱۹- بیانات بعد از دستور آقایان جلیلوند و فاضل سرجویی.
رئیس - امروز دستور ما تمام شده است ولی دو نفر از آقایان که قرار بود قبل از دستور صحبت بفرمایند صحبت نکرده‌اند و حالا می‌توانند بیانات خودشان را ایراد بفرمایند آقای جلیلوند بفرمایید.
جلیلوند - با اجازه، روز یکشنبه ۱۶ خرداد ماه جاری علیاحضرت شهبانوی ایران برای دیداری دو روزه به شهر همدان تشریف فرما شدند. بنده و جناب آقای محسن رئیس سناتور انتصابی استان همدان و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی از آن استان افتخار حضور داشتیم.
متأسفانه بنده قبل از این مسافرت سعادت زیارت و افتخار آشنایی با معظم‌لها را از نزدیک نداشتم خوشبختانه این توفیق دست داد و در این دو روزه اکثراً افتخار درک فیض حضورشان را داشتم و از نزدیک شاهد برخورد و رفتارشان با طبقات مختلف مردم آن استان از شهری و روستایی و عکس‌العمل آنان با این برخوردها بودم. اثر این مسافرت تأثیر این مشاهدات مرا بر آن داشت تا دربارهٔ تشریف فرماییشان به همدان مطالبی عرض کنم.
کسانی که بنده را می‌شناسند می‌دانند که اهل تملق و مداهنه نیستم و آنچه در اینجا عرض می‌کنم کمال واقع و عین حقیقت است که خود با دقت و توجه شاهد آن بوده‌ام و محرک من هم از این بیانات فقط و فقط احساس و درک عمیقی است که در این مسافرت دو روزه از رفتار و گفتار و کردار پسندیده و والای شهبانوی محبوب نموده‌ام و چون بیان و توصیف فضیلت و انسانیت را می‌کنم قلباً بسیار خوشحال و مسرورم.
ابراز احساسات پرشور و صادقانه و بی‌ریای مردم شاهدوست و میهن‌پرست استان همدان از شهری و روستایی در این مسافرت طوری بود که زبان از بیان و بنان از تحریر آن قاصر است چه سال‌ها بود که مردم این استان آرزوی دیدار شهبانوی نیکوکار و گرامی را داشتند و اکنون که علیاحضرت را در میان خود آن هم با کمال سادگی و بدون تکلف می‌دیدند حق داشتند که به پاس این موهبت از دل و جان خوشحال و مسرور باشند و اظهار شادمانی و سرور صادقانه آنان انعکاس احساسات صمیمانه قلبیشان بود.
علیاحضرت در بازدید دو روزه از همدان با وقت کمی که داشتند با دقت و بصیرت و علاقه‌مندی که غالباً خود شاهد آن بودم از مراکز مختلف فرهنگی ، آموزشی ،بهداشتی ، بناهای تاریخی، ابنیه مذهبی ،آثار قدیمی ،جمعیت‌ها و سازمان‌های خیریه، بیمارستان ریوی همدان ، صنایع دستی روستای لاله جین و نقاط دیگر بازدید فرمودند و همچنین شروع بنای دوره مشترک علوم پایه دانشگاه بوعلی سینا را اجازه فرمودند . بازدید معظم‌لها از نقشه‌های ساختمان دانشگاه بوعلی سینا در اراضی سرسبز و زیبای عباس آباد و علاقه توجهی که به این مؤسسه علمی و پر ارزش ابراز فرمودند در حقیقت باید آن را شروع موجودیت دانشگاه بوعلی سینا دانست. یعنی تحقق آرزوی چندین ساله مردم استان همدان ،که خوشبختانه در روز یکشنبه ۱۶خردادماه جاری این آرزو با نیت خیر شهبانوی محبوب واقعیت یافت.
تمام این بازدیدها با علاقه‌مندی و دقت انجام شد و اوامری دربارهٔ پیشرفت کارها و فراهم آوردن تسهیلات لازم به خصوص در مورد دانشگاه بوعلی صادر گردید و با ابراز لطف و مرحمت شهبانو به دانشگاهیان، قدر و منزلت علم و معرفت فزونی یافت و عالم و دانشمند سرافراز گردید.
امید است که مصادر امور به پیروی از نیات خیر شهبانو در انجام اوامر معظم‌لها در این امور که به نفع و صلاح مردم استان همدان است کوشا باشند تا زودتر اثرات مفید آن عاید مردم این استان گردد.
تأسیس دانشگاه بوعلی در شهر تاریخی و کهن همدان که مدفن فیلسوف و طبیب و دانشمند بزرگ و نامی ایران شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا است یکی از اقدامات مفید و پر ارزشی است که در اثر توجهات مخصوص علیا حضرت شهبانو شروع شده و انجام خواهد یافت . امید است که این مؤسسه مفید و ارزشمندبا عنایات شاهنشاه معظم و توجهات والاحضرت ولیعهد ریاست عالیه امنای آن دانشگاه و علاقه‌مندی شهبانوی دانش دوست و هنرپرور هر چه زودتر کار خود را شروع نموده و اثرات ارزنده معنوی آن نه تنها در استان همدان بلکه در نقاط مجاور هم مشهود گردد.
آنچه در این مسافرت دو روزه به نظر بنده کمال اهمیت را داشت و بایستی عرض کنم این است که در تمام بازدیدها و برخوردها با طبقات مختلف شهری و روستایی رفتار پر از مهر و عطوفت و در عین حال ساده و بی‌تکلف علیاحضرت شهبانو که زاییده از یک قلب پاک مملو از عواطف انسانی است بیش از هر چیز جلب توجه می‌کرد و اثرات عمیق معنوی آن بر مردمی از تمام طبقات که در این مدت کوتاه با معظم‌لها برخورد کردند بیش از آن است که به وصف آید.
نمونه بارز این رفتارهای والا و برازنده که در خور شهبانوی بزرگوار و واقعی است حضور بدون سابقه و بی‌تکلف علیاحضرت در مراسم نامزدی یکی از دوشیزگان شبانه‌روزی جمعیت خیریه پهلوی و همچنین برخورد و رفتار پر از مهر و صفای معظم‌لها با روستائیان لاله جین بود که فقط می‌تواند رفتار و طرز فکر یک انسان واقعی و بشر دوست باشد. انسانی که عمیقاً به دردها و احساسات و نیازهای مردم کشور خود خوب واقف است و روح و صفات افراد ملت خویش را نیکو و به جا درک می‌کند و خوشبختانه با دارا بودن این سجایا و خصایص عالی انسانی توانسته است به انواع مختلف در ترقی و تعالی مملکت و بهبود زندگی مردم کشورش به نحو شایسته و ارزنده‌ای مؤثر باشد.
مسافرت‌های شهبانوی محبوب به نقاط مختلف با این روحیه و طرز گفتار و رفتاری که این دو روز بنده از معظم‌لها دیدم و برخوردها و کرداری که با مردم عادی کشورشان داشتند بلاشک اثرات بسیار بزرگ و ارزنده و مفیدی در ملت ایران گذاشته و می‌گذارد و ثمرات پر ارزش مادی و معنوی آن بیش از آن است که گفته شود.
در پایان کلام وظیفه خود می‌دانم که تشکرات و سپاس صادقانه عموم مردم استان همدان را که خود شاهد ابراز احساسات صمیمانه و بی‌ریای آنان بودم به پیشگاه شاهنشاه معظم و شهبانوی محبوب و نیکوکار تقدیم داشته و استدعا نمایم که شاهنشاه اجازه فرمایند علیاحضرت شهبانوی گرامی با تشریف فرمایی به سایر شهرستان‌های استان همدان این سعادت را به مردم آن نقاط هم عنایت فرمایند که آنان نیز به دیدار شهبانوی محبوب و بزرگوار خود موفق گردند.
امیدوارم که نتیجه این مسافرت‌ها مانند مسافرت‌های دیگر شهبانو متضمن خیر و برکت برای مردم شاهدوست و وطن‌پرست استان همدان باشد.
(احسنت ، احسنت)
رئیس - آقای فاضل سرجویی بفرمایید.
فاضل سرجویی - با کسب اجازه از مقام ریاست و جلب عنایت و توجه حضار محترم، مطالبی راجع به مسایل و مشکلات موجود و نیازهای حوزه انتخابیه خود به عرض می‌رسانم:
گر چه گفتار من مربوط به حوزه مرکزی و تقاضای مردم آن می‌باشد لیکن چون مردم نقاط دیگر کشور هم دچار مشکلات و مسایلی کم و بیش نظیر آن می‌باشند در صورت قبول تقاضای موکلین و تذکرات اینجانب و توجه و عمل نسبت به آن، موجب حل مشکلات سایر افراد ملت ایران در سطح کشور خواهد شد.
اینک نمونه‌ای از مشکلات:
- ۱ـ در بازدیدی که به اتفاق پنج نفر از نمایندگان محترم مجلس شورای ملی عضو شورای مشورتی منطقه ۱۱ شهرداری تهران به اتفاق شهردار منطقه و سایر اعضای شوری برای آشنایی به وضع و موقعیت محل و مردم آن به عمل آوردم ملاحظه شد که بیشتر مشکلات و شکایات مردم ناشی از نقشه جامع شهر تهران و تقسیم آن به محدوده داخل شهر و محدوده پنج ساله و محدوده بیست و پنج ساله و حریم شهر می‌باشد که با وضع محل و زندگانی مردم سازگار نبوده و متناسب نیست بلکه خود مسایل و مشکلاتی به وجود آورده است. به عنوان مثال ذکر می‌کنم در منطقه ۱۱ شهرداری قطعه و محدوده بسیار کوچکی به عرض ۵۰۰ متر یا ۶۰۰ متر در منطقه جزء محدوده خدمات شهری قرار گرفته که از مزایای شهری برخوردار است. سپس اراضی و ساختمان و خیابان‌هایی در طول ۵ تا۶ کیلومتر خارج از محدوده بوده و محروم از خدمات شهری است. مجدداً یکی دو قطعه جزء محدوده درآمده از مزایای شهری استفاده می‌کند و بعد از آن تا مسافت ۲۰ کیلومتر که به حریم شهر کرج برسد در نقشه خارج از محدوده ۲۵ ساله قلمداد شده است که در حال حاضر محدوده اول تا ۵ سال، که خود ۷ سال از آن می‌گذرد و محدوده دوم تا ۲۵ سال از خدمات و مزایای شهری محروم است و با جلوگیری از ایجاد ساختمان و نوسازی و توسعه ساختمان‌های موجود بر حسب احتیاج خانواده‌ها به معنی ۲۵ سال رکود در عمران و آبادی محل می‌باشد و ساکنان و مالکین خانه‌ها و اراضی این نقاط با داشتن احتیاج مبرم به مسکن یا توسعه و نوسازی مسکن موجود خود و با مقدورات مالی که بر اثر انقلاب شاه و ملت پیدا کرده‌اند از حق مداخله در ملک خود ممنوع شده‌اند و این دسته از مردم تا ۲۵ سال باید ناظر عمران و آبادی اراضی داخل محدوده و خرابی املاک خارج از محدوده خود باشند و این اختلاف و تبعیض فاحش بین این دو دسته از مردم ایجاد کدورت و زحمت کرده است و عمل نوسازی و سازندگی را که لازمه یک جامعه مترقی و پیشرفته است مانع شده است و کار و وظیفه مأمورین شهرداری هم این است که از اعمال مزبور جلوگیری و احیاناً برای خنثی کردن آن اگر اطاقی ساخته شده و یا ساختمانی مرمت گردیده است آن را خراب و از عملیات آنان جلوگیری کنند . همکاران محترم تصدیق خواهند فرمود که مردم این نواحی چه وضع ناراحت کننده‌ای دارند.
برای روشن شدن مطلب قریه‌کن را نام می‌برم . این قریه دارای چند صد سال سابقه و چند هزار جمعیت است و چون خارج از محدوده قلمداد شده است فرزندان جدید خانواده‌های کنی با توسعه خانواده مجبور به ترک خانه پدری و سرزمین اجدادی خود با داشتن زمین و مقدورات مالی می‌باشند زیرا چون کن خارج از محدوده است حق ندارند در آن خانه بسازند و یا خانه خود را به خاطر فرزندان و یا عروس و داماد جدید توسعه بدهند و مجبورند برای تهیه مسکن مناسب و اسکان خانواده خود به داخل شهر تهران مهاجرت نمایند این امر خود مشکلی بر مشکلات دیگر رابطه مالک و مستأجر و کمبود مسکن در تهران خواهد افزود و خانه‌های روستایی به حال مخروبه و یا نیمه مخروبه در محل باقی خواهد ماند و این موضوع خلاف اصل انقلاب است که مبنای آن بر سازندگی و تأمین رفاه و آسایش مردم و نظم عمومی استوار می‌باشد و خود یک نوع تعدی ناروا به مردم کن محسوب می‌شود . از این قبیل اماکن مسکونی که دارای جمعیت محلی هستند مانند قریه ورد آورد ، قلعه حسن‌خان و شهرک تهران سر وجود دارد که می‌تواند تعداد زیادی از مردم تهران را به خود جذب کند که خارج از محدوده بودن آن به عکس موجب هجوم عده زیادی از مردم به داخل شهر تهران شده است .
به علاوه اهالی روستای کن که در جنب تهران و شهرک جدید زیباشهر و شهرک کیهان زندگی می‌کنند شاهد برخورداری این دو شهرک از مزایای شهری بوده و خود از آن محروم می‌باشند و در حالی که دور افتاده‌ترین روستاهای کشور لوله‌کشی آب شده است اهالی کن هنوز از آب غیر بهداشتی رودخانه و نهرهای آلوده به انواع میکروب و انگل مصرف و استفاده می‌کنند.
من حیث‌المجموع عواقب سخت و مظاهر نامطلوب خارج از محدوده بودن در قریه کن و قراء دیگری مانند وردآورد و شهرک تهران سر و قریه قلعه حسن‌خان که در مرکز چندین کارخانه بزرگ در جاده کرج قرار دارند و استعداد پذیرش چندین هزار خانواده را دارا می‌باشند به چشم می‌خورد شهرک تهران سر در ۶ کیلومتری شهر تهران متعلق به کارکنان و مهندسین شرکت نفت در کمال زیبایی و طراوت و ساختمان‌های جالب به علت خارج از محدوده بودن نیمه تمام مانده و اطراف اغلب خیابان‌های اسفالته و پر درخت و شاداب آن از تاریخ اعلام خارج از محدوده بودن و جلوگیری از ساختمان در آن غیر مسکون و بدون ساختمان باقی است. با آن که اقدامات شهردار منطقه ۱۱ ازحیث دادن خدمات شهری حتی‌المقدور به نقاط مزبور قابل تقدیر است لیکن طبق مقررات موجود مبلغ متنابهی از بودجه شهرداری به جای خدمات شهری صرف مراقبت و جلوگیری مأمورین از ساختمان و حمل مصالح ساختمانی به این نواحی می‌شود که خود تحمیل ناروایی بر بودجه آن است.
قریه وردآورد که در کنار کارخانه‌های بزرگ جاده کرج قرار دارد با داشتن آب و برق و خیابان‌های وسیع و اراضی مسطح استعداد پذیرش چند هزار خانواده کارگری کارخانه‌ها را دارد که در صورت رفع مانع خارج از محدوده بودن کمک بزرگی به پیشرفت کار کارخانه‌جات و تسهیل ترافیک در حمل و نقل کارگران و رفع سنگینی ترافیک جاده کرج و خیابان‌های تهران خواهد بود.
و اما مشکلات شهر کرج:
- ۱ـ چون شهر کرج معبر راه‌های بزرگ داخلی و خارجی مخصوصاً کشورهای اروپایی از راه ترکیه و آذربایجان و بنادر دریای مازندران از طریق روسیه شوروی و همچنین راه‌های غرب ایران و بنادر جنوب خلیج‌فارس قرار گرفته است کثرت عبور و مرور وسایط نقلیه سنگین از ماشین آلات و کارخانه‌جات و کالاهای بازرگانی این شهر را به صورت گاراژ بزرگی درآورده است با این تفاوت که ماشین‌های داخل گاراژها خاموش و بدون دود و صدا بوده ولی این ماشین‌ها در خیابان کرج روشن و با پخش دود توأم با سر و صدا و تولید اکسید دو کربن و ترکیبات سرب ناشی از احتراق بنزین در محل توقف خود محیط زیست و سلامتی مردم را به خطر انداخته است و از طرف دیگر رفت و آمد مردم به خصوص کودکان دبستانی و دانش‌آموزان را بسیار دشوار و به مخاطره انداخته است و روزی نیست که خبر شوم تصادف شنیده نشود با این حال راه عبور ماشین‌های سواری ، اتوبوس‌ها تانکرها و تریلرهای بزرگ و سنگین و غول پیکر و کامیون‌ها منحصر به خیابان اصلی شهر و یک پل روی رودخانه کرج می‌باشد که با بند آمدن این خیابان و یا حصول نقصی در پل روی رودخانه راه خارج تهران بسته خواهد شد.
علیهذا به دولت خصوصاً وزیر محترم راه که مردی روشن‌بین و مآل‌اندیش می‌باشند لزوم ایجاد یک راه کمربندی در کنار شهر کرج و پل دیگری بر روی رودخانه کرج را که از نظر اقتصادی و تجاری و نظامی و رفاهی حائز کمال اهمیت است به مصداق آن که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد، توصیه می‌کنم.
۲- با آن که رودخانه کرج و سد کرج منابع آب لوله‌کشی شهر تهران را تأمین کرده است با کمال تأسف باید بگویم اهالی و ساکنین شهر کرج از آب لوله‌کشی محروم بوده ناگزیر از آب غیر بهداشتی نهرها و رودخانه کرج به حکم اجبار استفاده و مصرف می‌کنند. لذا از آقای وزیر نیرو که ایشان هم از رجال خوش‌فکر و خیرخواه جامعه ما هستند تقاضا می‌کنیم حیات این مردم را با این ماده حیاتی روح تازه‌ای بخشند.
در خاتمه چون ۱۵ روز خرداد ماه روز محیط زیست اعلام شده است امیدوار است به پیروی از نیات پاک شاهنشاه خردمند دوراندیش خود با اقدامات مفید و مؤثری در پاکسازی محیط زیست و حفاظت از آن موفق شویم. (احسنت ، احسنت).
- تقدیم لایحه تشکیل وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به وسیله آقای شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی و تصویب فوریت آن
۲۰- تقدیم لایحه تشکیل وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به وسیله آقای شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی و تصویب فوریت آن.
رئیس ـ آقای دکتر شیخ‌الاسلام زاده بفرمایید.
دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده - با کسب اجازه سناتورهای محترم با کمال افتخار لایحه ادغام دو وزارتخانه بهداری و رفاه اجتماعی را تحت نام وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی تقدیم می‌کنم . اجازه بفرمایید چند دقیقه‌ای مختصراً عرض کنم که بعد از تشکیل وزارت رفاه و تندرستی دو اصل کلی مطرح شد یکی مسأله درمان و رفاه و بهداشت خارج از هم و جدا از هم و ارائه آنها در پایین‌ترین سطوح که روستاها و مراکزی بود که واقعاً مردم احتیاج داشتند امکان‌پذیر نیست.
دوم با ادغام این دو وزارتخانه مسلماً این مسأله روشن بود که بر پایه متدهای اداری در گذشته بود که بر پایه دیوان سالاری تهران و متمرکز کردن تمام کارهای اجرایی در تهران بود اجرای این کار امکان‌پذیر نخواهد بود دو لایحه جدید که تقدیم می‌شود مسأله اجرای تمام مراحل اجرایی کار درمان و بهداشت و رفاه قانوناً به استان‌ها و سازمان‌هایی که در استان‌ها به ریاست استاندار تشکیل می‌شود داده شده است و فقط مسأله برنامه‌ریزی و کنترل‌ها در تهران باقی خواهد بود.
با کسب اجازه از مقام ریاست در صورت امکان تقاضا دارم که این لایحه با قید فوریت حضورتان تقدیم بشود.
رئیس - لایحه قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
لایحه تشکیل وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی
ماده ۱ - به منظور تأمین بهداشت و رفاه احتماعی و خدمات درمانی و توانبخشی و تأمین اجتماعی و تنظیم خانواده و امور جمعیت و همچنین انجام دادن سایر وظایفی که به موجب قوانین مربوط به عهده وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی گذاشته شده و نیز ایجاد نظام هماهنگ در اجرای خدمات مذکور از تاریخ تصویب این قانون وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی تشکیل می‌گردد.
ماده ۲- کلیه وظایف و اختیارات و مسؤلیت‌های وزیر و وزارت رفاه اجتماعی و وزارت بهداری با کارکنان و اعتبارات و دارایی و تعهدات آنها بر حسب مورد به وزیر وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی محول و منتقل می‌شود.
انجام تکالیف و خدماتی که در زمینه‌های تندرستی و رفاه اجتماعی به وسیله وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی دیگر اجرا می‌شود به پیشنهاد وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی و تصویب هیأت وزیران به عهده وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی محول می‌گردد. اختیارات و مسئولیت‌هایی که بر طبق قوانین و مقررات مربوط به عهده وزیر یا وزارت متبوع تشکیلات فوق‌الذکر محول بوده است بر حسب مورد به وزیر و وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی محول می‌شود.
نیروهای مسلح شاهنشاهی از شمول این ماده مستثنی می‌باشند.
ماده ۳- وظایف اجرایی وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی در استان‌ها و فرمانداری‌های کل به عهده سازمان‌های منطقه‌ای تندرستی و رفاه اجتماعی استان یا فرمانداری کل محول می‌گردد.
سازمان‌های فوق‌الذکر وابسته به وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی بوده و در مراکز استان و فرمانداری کل طبق اساسنامه‌ای که به پیشنهاد وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد تشکیل خواهد شد.
- تبصره - آئین‌نامه‌های مالی و معاملاتی سازمان‌های منطقه‌ای مذکور که وسیله وزارتخانه‌های تندرستی و رفاه اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی تهیه و آئین‌نامه استخدامی که به تأیید هیأت وزیران به تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین خواهد رسید.
تا زمانی که این مقررات به تصویب نرسیده مقررات فعلی مالی و استخدامی سازمان تأمین اجتماعی قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۴- وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی عهده‌دار امور مربوط به برنامه‌ریزی و تعیین خط مشی و ضوابط لازم و ایجاد هماهنگی و نظارت و ارزشیابی سازمان‌ها و واحدهای وابسته و بررسی و تدوین بودجه آنها جهت پیشنهاد آن به سازمان برنامه و بودجه و انجام تحقیقات و مطالعات در سطح کشور خواهد بود اجرای برنامه‌های ملی نیز با تصویب هیأت وزیران به عهده وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی است.
ماده ۵- وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی سازمان تفصیلی تشکیلات مرکزی خود را براساس تبصره ۲ ماده ۸ قانون استخدام کشوری تهیه نموده و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به موقع اجرا می‌گذارد مادام که تشکیلات مذکور به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور نرسیده است تشکیلات و پست‌های سازمانی مصوب وزارتخانه‌های بهداری و رفاه اجتماعی معتبر خواهد بود.
ماده ۶- سازمان تأمین اجتماعی به استثنای شورای عالی آن منحل می‌شود و کلیه وظایف اجرایی و همچنین کارکنان آن به استثنای کارمندانی که موردنیاز صندوق موضوع ماده ۱۰ این قانون می‌باشند به سازمان‌های تندرستی و رفاه اجتماعی استان‌ها و فرمانداری‌های کل منتقل می‌گردند.
تعهدات و دیون و مطالبات و دارایی سازمان مذکور به صندوق تأمین اجتماعی موضوع ماده۱۰ این قانون منتقل می‌گردد.
ماده ۷- سازمان تأمین خدمات درمانی و سازمان تأمین خدمات رفاهی و انجمن توانبخشی منحل و کارکنان و دارایی و اعتبارت و تعهدات آنها به وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی منتقل می‌شود که به تشخیص وزیر تندرستی و رفاه اجتماعی برحسب مورد به سازمان‌های منطقه‌ای منتقل و واگذار خواهد شد.
ماده ۸ - قوانین و مقررات مربوط به سازمان‌ها و مؤسسات مذکور در ماده ۷ و همچنین قوانین و مقررات مربوط به سازمان تأمین اجتماعی با رعایت تبصره ماده ۳ به قوت خود باقی خواهد بود . وزیر تندرستی و رفاه اجتماعی می‌تواند وظایف اجرایی سازمان‌های مذکور را برحسب مورد به سازمان‌های منطقه‌ای تندرستی و رفاه اجتماعی استان‌ها و فرمانداری‌های کل واگذار نماید.
- تبصره - وظایف اجرایی انجمن توانبخشی در استان مرکزی مستقیماً زیر نظر وزیر تندرستی و رفاه اجتماعی انجام خواهد شد.
ماده ۹ - شورای عالی تأمین اجتماعی و حدود و وظایف و اختیارت آن و ترتیب انتخاب اعضاء و تشکیل جلسات آن به نحوی است که در قانون تأمین اجتماعی ذکر شده است.
ماده ۱۰ - به منظور تمرکز وجود موضوع حق بیمه مشمولین قانون تأمین اجتماعی و سایر وجوه و درآمدها و دارایی‌ها و دیون و تعهدات و سرمایه‌گذاری از محل ذخایر تأمین اجتماعی و انجام دادن تعهدات قانونی سازمان تأمین اجتماعی ، صندوقی به نام صندوق تأمین اجتماعی تشکیل می‌شود. صندوق مزبور دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و طبق مقررات مالی و استخدامی مذکور در تبصره ماده ۳ این قانون براساس مدیریت سه جانبه برابر اساسنامه‌ای که به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی می‌رسد اداره می‌شود تا زمانی که اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی به تصویب نرسیده است تشکیلات و مقررات سازمان تأمین اجتماعی معتبر خواهد بود.
ماده ۱۱- از تاریخ تصویب این قانون، قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت ملغی است و کلیه مشمولین قانون مذکور مشمول قانون و مقررات تأمین اجتماعی خواهند بود.
- تبصره ۱- صندوق‌هایی که طبق ماده ۴ قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت تشکیل شده است با کلیه کارکنان و دارایی و تعهدات به صندوق تأمین اجتماعی منتقل می‌شوند صندوق‌های حمایت شرکت‌های دولتی و مؤسسات دولتی مستثنی شده از قانون استخدام کشوری نیز به استثنای کارکنان آنها مشمول حکم این تبصره می‌باشند.
- تبصره ۲- هر یک از صندوق‌های حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت که قادر به بهره‌بری از منابع مالی صندوق باشند با تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی می‌توانند بر اساس مدیریت سه جانبه طبق اساسنامه‌ای که به تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی می‌رسد اداره شوند ولی مشمولین قانون مزبور از نظر مقررات بازنشستگی و از کارافتادگی و فوت تابع قانون تأمین اجتماعی خواهند بود.
- تبصره ۳- حق بیمه مشمولین قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت از نظر بازنشستگی و از کارافتادگی و فوت و حق سرانه درمان آنان طبق مقررات فعلی پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۲- از تاریخ تشکیل سازمان‌های منطقه‌ای تندرستی و رفاه اجتماعی در هر استان و فرمانداری کل انجمن‌های بهداری شهرستان‌های تابعه آن استان یا فرمانداری کل منحل و کلیه اموال و دارایی و تعهدات و اعتبارات و کارکنان آنها به سازمان‌های مذکور منتقل می‌شوند.
ماده ۱۳- کلیه کارکنان سازمان‌ها و مؤسسات مذکور در ماده ۷ و تبصره ۱ ماده ۱۱ و مواد ۱۲ و ۱۵ این قانون در صورتی که مشمول قانون استخدام کشوری نباشند مشمول مقررات استخدامی و بازنشستگی موضوع تبصره ماده ۳ این قانون خواهند بود و در مورد کارکنان وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی مشمول قانون استخدام کشوری که به دستور وزیر تندرستی و رفاه اجتماعی در سازمان‌های تندرستی و رفاه اجتماعی استان‌ها یا فرمانداری‌های کل خدمت خواهند کرد مادام که در خدمت این سازمان‌ها باشند طبق ماده ۱۴۴ قانون استخدام کشوری با آنها رفتار خواهد شد.
ماده ۱۴- وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی مکلف است بودجه‌های سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی و سازمان‌های وابسته را براساس اعتبارات بودجه‌های مصوب با تائید سازمان برنامه و بودجه تنظیم و به مورد اجرا بگذارد تا زمانی که این تلفیق صورت نگرفته اعتبارات مصوب وزارتخانه‌های مذکور و سازمان‌های وابسته برابر مقررات مربوط به مصرف خواهد رسید.
ماده ۱۵ - کانون‌های کارآموزی منحل می‌گردد و کلیه وظایف و منابع درآمد و دارایی و دیون و مطالبات و تعهدات و کارکنان آنها و همچنین دارایی و منابع درآمد و کارکنان واحدهایی که تحت عناوین اردوی کارونوانخانه وجود دارد به تشخیص وزیر تندرستی و رفاه اجتماعی استان‌ها یا فرمانداری کل مربوط منتقل می‌شوند امور کانون‌های موجود تا تشکیل سازمان‌های مذکور طبق ضوابط و مقررات کنونی اداره خواهد شد.
ماده ۱۶- وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به منظور انجام دادن تحقیقات و آموزش مسایل تندرستی و رفاه اجتماعی براساس قانون هیأت‌های امنای مؤسسات عالی علمی دولتی مؤسسه‌ای به نام «مؤسسه آموزش و پژوهش تندرستی و رفاه اجتماعی » وابسته به وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی تشکیل خواهد داد.
ماده ۱۷- وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی به منظور گسترش و نوسازی تأسیسات و تجهیزات تندرستی و رفاهی مؤسسه‌ای به نام «سازمان گسترش تأسیسات و تجهیزات تندرستی و رفاه اجتماعی طبق اساسنامه‌ای که به تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین خواهد رسید تشکیل می‌دهد آئین‌نامه استخدامی مؤسسه مزبور از طرف وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی پیشنهاد و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین خواهد رسید.
ماده ۱۸- تا زمانی که سازمان‌های موضوع این قانون تشکیل نشده است وزارت تندرستی و رفاه اجتماعی وطایف مربوط را طبق مقررات فعلی انجام خواهد داد. ماده ۱۹- از تاریخ تصویب این قانون، کلیه قوانینی که با این قانون مغایر باشد ملغی خواهد شد.
- نخست وزیر
- وزیر امور اقتصادی و دارایی
- وزیر مشاور و سرپرست وزارت بهداری و وزارت رفاه اجتماعی
رئیس - فوریت لایحه‌ای که قرائت شد مطرح است نظری هست می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به فوریت لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه با یک فوریت به کمیسیون‌های مربوط ارجاع خواهد شد.
- ختم جلسه
۲۱- ختم جلسه
رئیس- امروز در دستور دیگر مطلبی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه بعد و دستور بعداً به استحضار خواهد رسید.
(مقارن نیم بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس سنا - مهندس جعفر شریف امامی.