مذاکرات مجلس سنا چهارشنبه ۱۵ بهمن ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی نشست ۱۸
| نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا،دوره ۷
نشست : ۱۸
چهارشنبه ۱۵ بهمن ماه ۱۳۵۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس ۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت حادثه شوم ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۷ و شکرگزاری در مقابل تفضلات الهی که از وجود مبارک شاهنشاه آریامهر رفع خطر گردید ۳- بیانات قبل از دستور آقایان: تیمسار صفاری، علامه وحیدی، نیک‌پور ۴- معرفی آقای مهندس کیومرث معقول به سمت معاون پارلمانی وزارت نیرو به وسیله آقای وزیر ۵- تصویب قانون اصلاح تبصره ماده ۲۹ قانون آب و نحوه ملی شدن آن و ابلاغ آن به دولت ۶- تصویب قانون موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۷- تصویب قانون موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۸- تصویب قانون موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا و ابلاغ آن به دولت ۹- تصویب قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما و ارسال آن به مجلس شورای ملی ۱۰- ختم جلسه.
مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای مهندس شریف‌امامی تشکیل شد.
آقایان: وزیر نیرو (دکتر وحیدی) و معاونان وزارتخانه‌های پست و تلگراف و تلفن (کشاورزیان) امور اقتصادی و دارایی (طباطبایی) جنگ (تیمسار سپهبد کاتوزیان) علوم و آموزش عالی (طوسی) کشور (آگاه) آموزش و پرورش (بانو طالقانی) رفاه اجتماعی (بانو معارفی) بهداری (دکتر رهنوردی) راه و ترابری (شریف‌رازی) امور خارجه (عصار) کشاورزی و منابع طبیعی (دکتر همایون‌فر) مسکن و شهرسازی (دکتر بهرون) تعاون و امور روستاها (رهبری) اطلاعات و جهانگردی (دکتر سعادت) کار و امور اجتماعی (دکتر مهدوی) نیرو (مهندس معقول) در جلسه حضور داشتند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت مشروح مذاکرات روز شنبه چهارم بهمن ماه قبلاً طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرموده‌اند اگر نظری هست خواهند فرمود نظری نیست؟ آقای دکتر نواب بفرمایید.
دکتر نواب- در جلسه قبل مرا جزء غایبین نوشته‌اند در صورتی که حاضر بودم.
رئیس- اصلاح می‌شود دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه آقایان: دکتر خانلری- رسول پرویزی- نمازی- نصیری- تیمسار مطبوعی.
مسافران آقایان: دکتر یزدان‌پناه- اشرف احمدی- علی رضایی- تجدد.
- بیانات آقای رئیس به مناسبت حادثه شوم ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ و شکرگزاری در مقابل تفضلات الهی که از وجود مبارک شاهنشاه آریامهر رفع خطر گردید
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت حادثه شوم ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ و شکرگزاری در مقابل تفضلات الهی که از وجود مبارک شاهنشاه آریامهر رفع خطر گردید.
رئیس- همکاران ارجمند، امروز که جلسه علنی داریم مصادف با روز شکرگزاری و نیایش ملت ایران است.
شکرگزاری در مقابل تفضلات بیکران خداوند دانا و توانا، خداوند بزرگی که در سال ۱۳۲۷ در چنین روزی وجود محبوب شاهنشاه دلسوز و ترقی‌خواه ما را که منبع خیر و برکت و منشأ سعادت ملت است از خطری سهمگین به طور معجزه‌آسایی رهایی بخشید و با توجهات خود نقشه شوم خائنان بی‌وطن و جنایتکاران شیطان‌صفت را عقیم گذاشت (صحیح است).
آن روز آن بیگانه‌پرستان می‌خواستند با اجرای نیت پلید خود مظهر ملیت و قومیت و استقلال ما را محو و نابود سازند و کشور عزیزمان را با افتخارات چند هزار ساله تحت نفوذ بیگانه‌پرستان درآوردند و بالاخره چرخ پیشرفت و ترقی کشور باستانی ما را از گردش بازدارند ولی خداوند کریم و آفریدگار رحیم، که همواره کشور و رهبر با ایمان ما را تحت عنایت و حمایت خود قرار داده‌اند آن روز سهمناک هم تفضل خود را دریغ نداشت و رحمت بی‌منتهای خود را نسبت به ملت مسلمان و با ایمان ایران ظاهر ساخت (صحیح است) آن روز ثابت شد که هیچ نیرویی نمی‌تواند مشیت الهی را تغییر دهد و سرنوشت ما را واژگون سازد زیرا ما اعتقاد راسخ داریم، از روز ازل مشیت الهی بر این قرار گرفته که شاهنشاه ما رسالت و مأموریت تاریخی خود را در تأمین سعادت ملت و ترقی و تعالی کشور انجام دهند و ملت خود را به اوج ترقی و قدرتی که در تاریخ ایران کمتر نظیر و مانندی برای آن می‌توان یافت برسانند. مشیت الهی این بود که آثار و نتایج انقلاب اجتماعی ما در مظاهر زندگی ملی روزبه‌روز بیشتر و به نحوی بارزتر تجلی کند و رهبر دلسوز ایران، این ملت مستعد را از قیود فئودالیسم‌های مختلف برهانند و از دوران انقلاب با مهارت و کیاست آنها را به دوران رستاخیز و از دوران رستاخیز به اوج سعادت و عزت سوق دهند (صحیح است)، رجاء واثق داریم که ملت ایران سالیان بس دراز دیگر تحت رهبری و با الهام از اندیشه تابناک پیشوای دلسوز و ملت نواز خود دوران تمدن بزرگ را هم با موفقیت کامل طی نماید و در کلیه شئون ملی عظمت و افتخار بیشتری به دست آورد (صحیح است).
به شکرانه نعمات و برکات و افتخارات بیشماری که در دوران درخشان آریامهر نصیب کشور شده، وظیفه هر ایرانی است که امروز در مقابل تفضل و مکرمت بیکران الهی صمیمانه مراتب شکر و سپاس به جا آورد و ضمن تقدیم ادعیه خالصانه از پیشگاه اعلایش دوام عمر و بقاء سلطنت میمنت اثر شاهنشاه محبوب خود را که موجد این همه ترقی و عظمت و پیروزی ملی و اجتماعی هستند با خلوص نیت مسألت نماید (احسنت، احسنت، صحیح است).
- بیانات قبل از دستور آقایان: تیمسار صفاری، علامه وحیدی، نیک‌پور
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: تیمسار صفاری، علامه وحیدی، نیک‌پور.
رئیس- آقای تیمسار صفاری بفرمایید.
تیمسار صفاری- گرچه جناب آقای رئیس با بیانات شیوای خودشان واقعه بسیار اسفناک ۱۵ بهمن را بیان فرمودند ولی با اجازه سناتورهای محترم بنده هم شمه‌ای به استحضار می‌رسانم. دانشمندان می‌گویند: طبق قانون بقاء انسب انسان دلاور با جرأت و صبر محکوم به قانون بقاء و زندگی است و آدم ترسو و بی‌تاب مجبور به مردن است یا به اصطلاح مغلوب قانون (فناء فاسد).
تاریخ دو هزار و پانصد ساله کشور عزیز ما مشحون از وقایع و اتفاقات عجیبه و فراز و نشیب‌های بیشمار است. اما حوادثی که در دوران زندگانی ما روی داده به نظر مهم‌تر از اغلب وقایعی است که در ادوار پیشین بر ما گذشته و همواره باید مایه تفکر و تعمق باشد. زیرا به تحقیق باید دانست که خدای ایران همیشه ما را در کنف حمایت بی‌دریغ خود محفوظ و مصون داشته و در سخت‌ترین و هولناک‌ترین لحظات با عنایات کامله خود کشور ما را از سقوط حتمی نجات داده است (صحیح است).
خوب به خاطر داریم که پس از جنگ بین‌الملل اول که منجر به اغتشاشات و نابسامانی‌ها و مداخله کامل بیگانگان در شؤن کشور گردید خدای بزرگ رضاشاه کبیر را برانگیخت تا دست اجانب را از پیکر ایران کوتاه، ناروایی‌ها و بی‌نظمی‌ها را از میان برداشته، ایرانی نو بسازد و در پایان جنگ دوم جهانی باز اغتشاشات و بی‌نظمی‌ها و ناهمواری‌ها در کشور ما ظاهر گشته و از همه جهت موجبات ضعف و ناتوانی فراهم گردید، در چنین موقعیت نامناسب و مدهشی خدای ایران اعلیحضرت محمدرضاشاه فرزند برومند آن سردار بزرگ را که جوانی شجاع و با شهامت و بردبار بود برانگیخت تا با یک دنیا صبر و حوصله و متانت آب‌های رفته را به‌جوی بازگردانیده پریشانی‌ها و آشوب‌ها و فتنه‌ها را از میان بردارد و در تکمیل اقدامات سازنده پدر بزرگوارش به مجاهدت شبانه‌روزی و فداکاری بپردازد بیگانگان و بیگانه‌پرستان چون می‌دانستند و خوب فهمیده بودند که قوام و دوام مملکت ایران به بنیان شاهنشاهی ایران استوار است و وقتی به نظرات و نیات پلید و منفور خود دست می‌یابند که ریشه را از بن براندازند بنابراین با کمک سیه‌دلان و بداندیشان چند بار قصد جان رهبر عالی‌قدر ما را کردند و خواستند ایران و ایرانی را برای همیشه از زندگی و حیات ملی محروم سازند.
خدای مهربان، خدای بزرگ تفضل فرموده پیشوای اندیشمند ما را که در راه ترقی و تعالی میهن دامن همت به کمر زده از گزند این بلایای ناگهانی محفوظ و مصون داشت از آن جمله واقعه شوم و اندوهباره ۱ بهمن بود (صحیح است).
در چنین روزی که شاهنشاه فرهنگ‌پرور به منظور شرکت در جشن سالیان دانشگاه تهران شرکت فرمودند مردی شیطان‌صفت با تحریک بیگانگان که از قطع نفوذ خود نگران بودند درزی خبرنگار درآمده و از فاصله نزدیک به سوی رهبر عزیز ما تیراندازی نمود.
از توجهات خاصه ذات باری تعالی که همواره حافظ این مرز و بوم است با این که تیره‌هایی سهمناک به پیکر شاهنشاه بزرگوار ما اصابت و چهره مبارکشان را هم زخمی کرده بود، معهذا با کمال شهامت و متانت با وصف اهمیت حادثه خویشتن‌داری فرموده و از این سوء قصد خائنانه به سلامتی رهایی یافته خدمات دائمی و فعالیت‌های پی‌گیر خود را در راه ترقی و عظمت و سازندگی ایران عزیز با قلبی مملو از عطوفت و مهربانی، بدون اندکی تزلزل یا تأخیر ادامه دادند. البته چون نظر خدا با ما است تا امروز همه سوانح ناگوار با تفضلات الهی یکی بعد از دیگری به خیر گذشت تا به یمن وجود مبارک ایشان، ایران سرافراز امروز را به چشم خود ببینیم (صحیح است).
اصلاحات اساسی و عظیمی که بعد از گذشت حوادث و انقلاب سال ۴۱ تا امروز به عمل آمده واقعاً از هر جهت شگفت‌انگیز است که در مدتی کوتاه تحولاتی این‌چنین چشمگیر در زندگی یک ملتی به وجود آید که اینک سرفصل اندکی از بسیار به اختصار شرح داده می‌شود:
به دست گرفتن اداره تمام صنعت نفت، برقراری سیاست مستقل ملی، توسعه و گسترش صنایع سبک و سنگین، بسط و توسعه عظیم آموزش و فرهنگ، ازدیاد غیرقابل تصور درآمد ملی، گسترش مافوق‌التصور عمران و نوسازی کشور، ایجاد مؤسسات فنی به منظور تربیت کادر فنی، بالابردن سطح بهداشت و درمان همگانی، بهبود و اصلاح وضع کشاورزی، ایجاد رفاهیت کارگران مولد، تمرکز آب‌ها با احداث سدهای بزرگ و مفید، ازدیاد نیروهای محرک و روشنایی، افزایش قدرت دفاعی با تجهیز وسائل جدید که از هر جهت برای حفظ ایران ضرورت قطعی داشته و دارد، شناساندن ایران به دنیا جلب نظر رؤسا و ملل متنوع دنیا نسبت به ایران امروز که همه روزه سیل ورود نمایندگانش به ایران شاهد آن است، بالابردن قدرت خرید افراد ایرانی از نظر بهتر زیستن، بالا بردن مقام ایران در اجتماع امروز دنیا، بالاتر از همه برقراری امنیت مطلق که بسیاری از ملل از این نعمت عظمی محرومند، همه اینها مولود افکار بلند و نیرومند رهبر بیداردل ماست که تجلی این افکار از طریق صدور فرامین مواد هفده‌گانه منشور انقلاب شاه و ملت صورت‌پذیر گشته است (صحیح است) از خداوند متعال مسئلت داریم که شاهنشاه عدالت‌گستر و پیشوای اندیشمند ما را سالیان دراز در کنف حمایت خود از گزندها مصون و محفوظ نگاهدارد تا ایران عزیز را موافق نیت پاک خود به سرمنزل مقصود و تمدن بزرگ برسانند. (احسنت، احسنت)
رئیس- آقای علامه وحیدی بفرمایید.
علامه وحیدی- با کسب اجازه از مقام ریاست که با داشتن مدیریت وافی محبوبیت کافی هم دارند عرایض خود را شروع می‌کنم.
در خاطر دارم در دی ماه ۱۳۲۷ اعلیحضرت همایونی شاهنشاه آریامهر در همین تپه‌های الهیه اسکی می‌فرمودند برحسب تصادف بنده هم شرفیاب شدم آن قیافه معصوم و آن قیافه ارزنده به‌حدی در من مؤثر واقع شد که ارتجالاً یک رباعی سرودم. و در چند سال قبل هم روی تداعی معانی به خاطر مبارکشان بود در بهمن همان سال آن سانحه اتفاق افتاد.
- شاهی که به برف کشور او را نظر است
- بی‌شبهه به خاک آن نظر بیشتر است
- شاهی که به برف کشور او را نظر است
- ای برف ببوس پای شاهنشه را
- شاهی که به پا نثارش از توده سراست
- ای برف ببوس پای شاهنشه را
حالا می‌خواهم موضوع را از دو جهت پیاده کنم. یکی از نظر ادبی و دیگری از نظر فقهی. از نظر ادبی که امکان دارد برای این که هر کس می‌تواند این قسمت را در قالب ادبیات پیاده کند ولی من می‌خواهم در قالب فقهی هم پیاده کنم. فصاحت، فصیح بودن کلامی است صریح که دارای تعقید لفظی و معنوی نباشد. ولی ایراد سخن فصیح در هر جا ارزنده نیست. مثلاً باید بلیغ باشد، بلیغ آن است که دارای همین مزایای فصاحت باشد و به اقتضای حال هم پیاده شود. مثلاً امروز اگر ما بخواهیم پیرامون رفع غائله آذربایجان صحبت کنیم از نظر فصاحت بجا است ولی بلیغ نیست، چون امروز روز پانزدهم بهمن است و باید در پیرامون پانزدهم بهمن و رفع خطر از وجود مبارک شاهنشاه آریامهر صحبت شود. این از نظر ادب و اما از نظر فقه، اصلی است که می‌گویند «ادا و قضا» انسان نماز را ادا می‌خواند و یا بعد قضا می‌کند. امروز حسن تصادف، جلسه علنی ما مصادف با روز ادای وظیفه شده است نه قضای وظیفه و مسلم است که اگر در غیر امروز صحبت شود قضای وظیفه است گر چه هر وقت بیان شود عصیان نشده ولی تأخیر شده است امروز که مصادف با روز پانزدهم بهمن است اگر دربارهٔ آن صحبت شود ادای وظیفه است...
ما اگر بخواهیم پیرامون شاهنشاه آریامهر صحبت کنیم «مثنوی هفتاد من کاغذ شود» و باز هم.
- اوصاف شاه را همه کی می‌توان سرود
- افزون‌تر است وصف شهنشاه از هزار
- اوصاف شاه را همه کی می‌توان سرود
جناب آقای صفاری یک آینده‌نگری کردند بنده می‌خواهم یک جمله بگویم و آن این است که آنچه که شده است از نظر همت عالی شاهنشاه کم است.
- گر کارهای شاه در آینده بنگریم
- آینده برتر است زاکنون هزاربار
- گر کارهای شاه در آینده بنگریم
اگر آینده‌نگری کنیم ما دارای جهش عظیمی هستیم زیرا خود اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر هم قانع نیستند. این است که را تحرک و تحریض به پیش می‌فرمایند و رکودی در کار نیست. جناب آقای صفاری بیان جامعی فرمودند و تمام خصوصیات اصلاحاتی که شده است شرح دادند و مقام عالی ریاست هم با آن بیان وافیشان تمام مطالب را فرمودند. و دیگر جا ندارد که من بگویم چه شده است و چه شده است، از نظر من تحصیل حاصل است، زیرا آقایان البته در این قسمت از من واردتر هستند و همه، همه‌چیز را دیده‌اند و من فقط می‌خواهم با کمال اختصار سانحه‌ای را که پیش آمد کرده است در چند سطر شعر پیاده کنم و آن این است:
- تیری که دست دشمن ایران رها نمود
- بر روی شه نکرد رها، سوی ما نمود
- تیری که دست دشمن ایران رها نمود
- نابود خواست مملکتی را به قتل شاه
- دیدی چگونه حفظ شهنشه خدا نمود.
- نابود خواست مملکتی را به قتل شاه
- شاهست خضر و خون لبش آب زندگی
- آری بقای ملک به آب لقا نمود.
- شاهست خضر و خون لبش آب زندگی
- گویی که تیر، عاشق دیدار شاه بود
- می‌خواست بوسه، بوسه خود لب گزا نمود
- گویی که تیر، عاشق دیدار شاه بود
- انداخت تیر دشمن و رویت گزند دید
- یکتا خدای توست که پشتش دوتا نمود
- انداخت تیر دشمن و رویت گزند دید
- خون ریخت گرز لعل شهنشاه باک نیست
- یزدان دوام سلطنتت خون بها نمود
- خون ریخت گرز لعل شهنشاه باک نیست
- امروز پیک حق به وحیدی نوید داد
- شه زنده باد، طبع تو حق را ادا نمود
- امروز پیک حق به وحیدی نوید داد
- پرسیدمش که کیست گنهکار فاش گفت
- بیگانه بود و قصد شهنشاه ما نمود
- پرسیدمش که کیست گنهکار فاش گفت
(احسنت- احسنت).
رئیس- آقای نیک‌پور بفرمایید.
نیک‌پور- با کسب اجازه و تشکر از مقام معظم ریاست سروران گرامی در عصر روز ششم بهمن‌در استادیوم ورزشی آریامهر شاهد مراسم اعطاء سهام واحدهای تولیدی به کارگران که در اجرای اصل ۱۳ انقلاب صورت گرفت بودم اجازه بفرمایید چند کلمه با توجه به فرمایشات شاهنشاه در آن مراسم به‌عرض برسانم.
در این روزها که هر لحظه و دقیقه‌اش برای ملت شاهدوست و وطن‌پرست ایران یادآور ایامی پرتلاش و روشنگر خاطره‌ای بس عظیم و مسرت‌انگیز از ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ سالروز انقلاب شاه و ملت است، سخن از عظمت و جلال و نتایج حاصل از این رویداد بزرگ و حیاتی و بیان و تشریح واقعیتی که ملل عالم در تاریخ حیات خود هرگز نظیر آن را ندیده‌اند، نیز از جهت توجیه عواطف و احساسات ملتی بزرگ و شاهدوست که تحت تعالیم و رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه آریامهر واقعاً به همه چیز رسیده و تمدن بزرگ را رویاروی خود می‌بیند چندان ساده و آسان نیست و هر چه در این باب گفته شود، یک از هزار نتواند بود.
اما تجلیات افتخارآمیز و غرورانگیز انقلاب مقدس شاه و ملت و مرور بر آثار و ثمرات و برکات آن که روز ششم بهمن امسال در سیمای یکایک کارگران و کشاورزان و دیگر اعضای حزب رستاخیز ملت ایران می‌درخشد از یک طرف و استماع بیانات حکیمانه رهبر خردمندمان که باید به مثابه برنامه دوره دوم این انقلاب مقدس تلقی گردد از طرف دیگر این بنده را بر آن داشت نکاتی چند با الهام از فرمایشات واقع‌بینانه شهریار توانای ایران به عرض سروران گرامی خود برسانم.
در بیان آثار و برکات انقلاب مقدس شاه و ملت به یک جمله کوتاه اکتفا می‌کنم که سیزده سال قبل افراد کشور از خود می‌پرسیدند برای یک زندگی بهتر و ارزشمندتر چه نداریم و حال آن که اکنون فقط در فکر رفع کمبودهای احتمالی خویش هستند، این می‌رساند که انقلاب شاه و ملت و به راستی و همان طور که شاهنشاه بزرگوارمان به هنگام تشریف‌فرمایی به استادیوم آریامهر و با ملاحظه مراسم عنوان فرمودند:
«مراسمی که امروز انجام گرفت امکان آن اگر ششم بهمن سال ۱۳۴۱ نبود، نمی‌بود» تنها حکایت از رویدادی بزرگ نیست بلکه این انقلاب واقع شد تا منافع عموم ملت ایران و نه یک اقلیت ناچیز را دربرگیرد و خیر و برکت و آبادانی عام و تام گردد.
با توجه به این نکته که بهبود شرایط زندگی طبقات زحمتکش کارگر و کشاورز به نحو بارزتری هدف اصلی این انقلاب قرار گرفت، امروز دیده می‌شود که در این مدت کوتاه چه فاصله‌های بلندی از تفاوت‌های طبقاتی از بین رفته است و کارگران و کشاورزان از رفاه کامل برخوردار شدند و فرزندان ایشان که تا دیروز حتی از نعمت سواد بی‌بهره بودند امروز در دانشگاه‌های داخلی و خارجی کشور به تحصیلات عالیه اشتغال دارند و میدان فراخ کار و فعالیت وافق ترقی و تعالی برای همه کس و بر روی همگان به تساوی و در نهایت امکان گشاده است.
از بیانات شاهنشاه الهام می‌گیرم که باز در این روز گرامی فرمودند:
«شالوده اقتصاد سالم یک مملکت براساس تولیدات اقتصادی یک ملت نهاده شده است. اگر تولید نباشد ثروت نیست و اگر ثروت نباشد تقسیم آن برای ارائه خدمات اجتماعی غیرممکن است پس با وجود ثروت‌های طبیعی این مملکت و تمام اقداماتی که بر اساس منافع عمومی مردم در نظر گرفته شده از این به بعد وظیفه وجدانی هر ایرانی این است که به حداکثر توانایی بدنی- فکری و مغزی خود روزبه‌روز بیشتر کار کند.» ملاحظه می‌فرمایید که شاهنشاه در این قسمت از فرمایشات خود برنامه مرحله دوم انقلاب را بالاختصار ترسیم فرموده‌اند که به موجب آن هر ایرانی بایستی بداند و متوجه باشد که :
اولاً- ارائه خدمات اجتماعی و عمومی از قبیل سوادآموزی- بهداشت- بیمه و درمان همگانی و نظایر آن وقتی میسر است که دولت توانایی و امکانات مالی داشته باشد.
ثانیاً- توانایی مالی بخش عمومی میسر نیست مگر آن که کشور ثروتمند و افراد آن زندگی مرفه داشته باشند و بتوانند قسمتی از درآمد خود را برای تأمین خدمات اجتماعی و عمومی کنار بگذارند.
ثالثاً- تأمین ثروت و زندگی مرفه برای افراد و آحاد مردم وقتی امکان‌پذیر است که اقتصاد سالم با تولیدات سالم و سودآور به‌وجود آید تا ثمرات و برکات آن به نسبت کار و کوشش و بازدهی‌های فکری و بدنی تقسیم گردد.
رابعاً- ایجاد چنین اقتصاد سالم موقوف بر آن است که هر کس در هر سمت و مقامی که هست وظیفه خود را با وجدان کار توأم با صداقت و به خاطر مسئولیت مشترکی که تحت لوای حزب رستاخیز ملت ایران بر عهده دارد با منتهای کوشش و تعصب و عشق به‌کار انجام دهد.
با ملاحظه نتایج بسیاری که از فرمایشات شاهنشاه آریامهر و دقت در تعالیم ملوکانه به‌دست می‌آید تردیدی نباید کرد که هدف انقلاب چنان که بارها رهبر خردمندمان تصریح فرموده‌اند وصول ملتی کهنسال و شاهدوست به تمدن بزرگ است به طوری که در آن دوران فردفرد اجتماع از شرایط زندگی در حد کمال ممکن بهره‌ور گردند و این میسر نیست مگر آن که بر پایه یک اقتصاد سالم و مطمئن آن هم به صورت خودکفایی استوار گردد و از این عوامل که ذیلاً نام می‌برم مدد جوید:
۱- طبیعت مساعد و کریم که از یک طرف کشاورزی در مناطق گرم و معتدل را با اختلاف درجه حرارت از منهای ۲۰ درجه تا بیش از سی درجه سانتی‌گراد در تمام فصول سال میسر ساخته و از طرف دیگر منابع زیرزمینی گرانبهایی از قبیل مس- سرب- آهن و مانند آنها که در دل خاک برای ما به ودیعت گذارده است.
۲-سرمایه‌ای که به‌حمدالله در پرتو درایت خاص شاهنشاه توام با یک دوراندیشی و آینده‌نگری از منابع بازرگانی و اقتصادی گرفته تا درآمد حاصله از استخراج و فروش نفت در اختیار است و می‌تواند برای سرمایه‌گذاری در شئون مختلف صنعتی، کشاورزی، اقتصادی، از طریق بخش عمومی و مقدمه و یازده ماده که در تاریخ اول آبان ماه ۱۳۵۴ (۲۳ اکتبر ۱۹۷۵) در تهران به امضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری هست می‌فرمایند نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- تصویب قانون موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا و ابلاغ آن به دولت
۸- تصویب قانون موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا و ابلاغ آن به دولت.
رئیس- لایحه موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای شور دوم مطرح است گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به‌شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۸۳۱۰ مورخ ۳۰/۷/۱۳۵۴ دولت در خصوص موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا ارسالی از مجلس شورای ملی برای شور دوم در جلسه ۸/۱۱/۱۳۵۴کمیسیون خارجه با حضور آقای هدایتی معاون وزارت امور خارجه مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید.
اینک گزارش آن برای شور دوم تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا
ماده واحده- موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا مشتمل بر یک مقدمه و نه ماده که در تاریخ ۱۳ اسفند ماه ۱۳۵۳ (چهارم مارس ۱۹۷۵) به امضای نمایندگان مختار دو دولت در واشنگتن رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
- تبصره- مزایا و مصونیت‌های مذکور در بند ب ماده ۵ موافقت‌نامه همکاری فنی ایران و آمریکا در هر حال از حدود مقررات مندرج در آئین‌نامه مزایا و معافیت‌های کارشناسان خارجی مصوب ۲۳ تیرماه ۱۳۴۵ کمیسیون‌های دارایی مجلسین تجاوز نخواهد کرد.
رئیس- ماده واحده مطرح است آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- از عنوان لایحه و متن ماده واحده چنین استنباط می‌شود که نظر دولت ایران و دولت ایالات متحده آمریکا همکاری‌های فنی است یعنی در زمینه فنی همکاری‌های متعدد انجام بدهند به همین جهت در عنوان لایحه نوشته شده است «قانون موافقت‌نامه همکاری‌های فنی» ولی در تبصره ماده واحده نوشته شده است « موافقت‌نامه همکاری فنی» آیا مقصود همین همکاری‌های فنی است به صورت جمع است یا همکاری فنی به صورت مفرد؟
رئیس- آقای معاون وزارت امور خارجه بفرمایید.
معاون وزارت امور خارجه (آقای عصار)- منظور همکاری‌های فنی است و جمع است.
رئیس- به صورت جمع مقصود است؟
عصار- بلی جمع است.
رئیس- اصلاح می‌شود. نسبت به ماده واحده دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده با اصلاحی که پیشنهاد شده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. تصویب قانون به دولت ابلاغ می‌شود.
- تصویب قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما و ارسال آن به مجلس شورای ملی
۹- تصویب قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما و ارسال آن به مجلس شورای ملی.
رئیس- لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما برای شور دوم مطرح است. گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۴۳۸ مورخ ۱۰/۸/۱۳۵۴ دولت در خصوص الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما تقدیمی دولت به مجلس سنا برای شور دوم در جلسه ۸/۱۱/۱۳۵۴ کمیسیون خارجه با حضور آقای هدایتی معاون وزارت امور خارجه مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید.
اینک گزارش آن برای شور دوم تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون مربوط به الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما
ماده واحده- کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما مورخ ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ (۲۳ شهریور ۱۳۴۲) مشتمل بر یک مقدمه و ۲۶ ماده تصویب و اجازه تسلیم اسناد الحاق آن داده می‌شود.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر مطرح است نظری هست می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس شورای ملی فرستاده می‌شود.
- ختم جلسه
۱۰- ختم جلسه
رئیس - امروز دیگر در دستور مطلبی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه بعد و دستور بعداً به استحضار خواهد رسید. جلسه ختم می‌شود.
(مقارن ساعت ۱۱ جلسه ختم شد)
رئیس مجلس سنا- مهندس جعفر شریف‌امامی