مذاکرات مجلس سنا شنبه ۴ بهمن ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی نشست ۱۷
| نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا،دوره ۷
نشست : ۱۷
شنبه ۴ بهمن ماه ۱۳۵۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس ۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت بزرگداشت ششم بهمن ۱۳۴۱ (سیزدهمین سالگرد انقلاب عظیم شاه و ملت) ۳- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر جهانشاه صالح (با تقدیم سؤال) علامه‌وحیدی- بانو شوکت ملک‌جهانبانی ۴- شور اول لایحه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی ۵- شور اول لایحه استخدام هیأت علمی دانشکده افسری ۶- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا ۷- شور اول لایحه مربوط به الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما ۸- شور اول لایحه موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه ۹- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن ۱۰- ختم جلسه.
مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای مهندس شریف امامی تشکیل شد.
آقایان: وزیر مشاور (دکتر شادمان) و معاونان وزارتخانه‌های پست و تلگراف و تلفن (کشاورزیان) امور اقتصادی و دارایی (طباطبایی) جنگ (تیمسار سپهبد کاتوزیان) آموزش و پرورش (بانو طالقانی) رفاه اجتماعی (بانو معارفی) بهداری (دکتر رهنوردی) کشور (آگاه) مسکن و شهرسازی (دکتر بهرون) علوم و آموزش عالی (طوسی) اطلاعات و جهانگردی (دکتر سعادت) راه و ترابری (شریف رازی) کار (دکتر مهدوی) امور خارجه (عصار) کشاورزی و منابع طبیعی (دکتر همایون فر) در جلسه حضور داشتند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت مشروح مذاکرات روز دوشنبه بیست و نهم دی ماه قبلاً طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرموده‌اند اگر نظری هست خواهند فرمود نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود.
اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود:
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه: تیمسار سرلشگر مطبوعی.
مسافران آقایان: تجدد- دکتر یزدان‌پناه- دکتر نواب- رضایی.
- بیانات آقای رئیس به مناسبت بزرگداشت ششم بهمن ۱۳۴۱
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت بزرگداشت ششم بهمن ۱۳۴۱
(سیزدهمین سالگرد انقلاب عظیم شاه و ملت).
رئیس- همکاران گرامی استحضار دارند که روز دوشنبه یعنی پس فردا مصادف با روز ششم بهمن ماه و روز تجدید خاطره غرورانگیز و افتخارآمیز انقلاب شاه و ملت است.
ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ در تاریخ حیات ملت ما با برجستگی خاص و عنوانی زرین تجلی دارد زیرا مبداء جنبش و حرکت و سیر تحول و ترقی و تعالی ملتی را نشان می‌دهد که در پرتو رهبری شاهنشاهی بیداردل و هوشیار و موقع‌شناس به سوی هدف‌هایی مشخص و معین با سرعت گام برمی‌دارد:
(صحیح است).
حقیقت این است که انقلاب اصیل ما چون بر پایه‌ای محکم و استوار قرار دارد طی سیزده سالی که از عمر آن می‌گذرد نتایجی بسیار درخشان و آثاری ثمربخش بار آورده و در مسیری کاملاً طبیعی و منظم به موازات نیات بلند انسانی شاهنشاه ترقی خواه ما در جهت اجرای حقوق بشری و تأمین عدالت اجتماعی، طبق منظور بانی و مبتکر آن و مطلوب طبقات مردم پیش‌رفته است. به طوری که آثار آن در کلیه مظاهر ملی و در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی و فرهنگی و دگرگونی‌های شگفت‌انگیز دیگر اجتماعی روز به روز ظاهرتر و بارزتر می‌گردد و رفاه و سعادت تمام طبقات را از لحاظ توسعه دانش و بهداشت و بیمه‌های اجتماعی در سطحی وسیع و به نحوی اطمینان بخش تأمین می‌کند. (صحیح است).
سیزده سال در تاریخ ملت‌ها زمانی کوتاه به شمار است ولی در همین زمان کوتاه ما ره صدساله پیموده‌ایم سرعت پیشرفت‌ها یا به عبارت بهتر جهش‌ها آن هم در تمام زمینه‌ها طوری شگفت‌انگیز بوده که مراتب تحسین مردم جهان را برانگیخته و نظر اغلب ملت‌ها را به این نقطه جهان که در عهد باستان، کانون تمدنی عظیم و فرهنگی چشمگیر بوده دوباره معطوف داشته است. (صحیح است).
موجب کمال خوشوقتی است که این روزها مشاهده می‌شود ملت ایران باشوق و شعف و شادی و نشاط فراوان تصمیم دارد مراسم بزرگداشت سالگرد انقلاب عظیم اجتماعی خود را مجلل‌تر و باشکوه‌تر و پررونق‌تر از سال‌های گذشته برگذار کند و با کمال خلوص نیست مراتب سپاس قلبی و حق‌شناسی واقعی و عمیق خود را ضمن احساساتی صادقانه به پیشگاه مبارک بانی و مبتکر انقلاب تقدیم دارد. (صحیح است)
سپاس و حق‌شناسی امسال مفهوم و معنای دیگری دارد زیرا سالگرد آن با عصر رستاخیز ملت ایران توأم شده است رستاخیز عظیمی که ملت می‌خواهد با یک جهش عظیم‌تر نتایج بیشتر و موثرتری از انقلاب اصیل خود به دست آورد.
امتیاز دیگری که مراسم امسال دارد این است که پنج اصل مهم دیگر طی سال جاری بر منشور انقلاب که همواره راه تکامل می‌پیماید افزوده شده است و با این پنج اصل منشور انقلاب ما مرحله کامل‌تری را پیموده است به علاوه بر ملت ایران این مسأله مسلم شده است که انقلاب ما به خصوص در عصر رستاخیز نه تنها توقف‌پذیر نیست بلکه هر روز کامل‌تر، بارورتر و ثمربخش‌تر می‌گردد و اصالت آن از لحاظ بسط عدالت اجتماعی همواره نمایانتر و مشهورتر می‌گردد. (صحیح است).
گسترش منشور انقلاب در سطوح مختلف و تکمیل اصول آن با مقتضیات زمان و پیشرفت تکنولوژی و تغییر زندگی بشری از لحاظ کمی و کیفی نشانه این است که جنبش و حرکت ملت ایران به سوی هدف‌های عالی ملی و انسانی تنها منحصر به اصول اولیه نیست و ناخدای بیدار ما با تشخیص موقعیت‌ها و درک واقعیت‌ها و در نظر گرفتن مصالح و منافع ملی، مستقیماً کشتی سعادت ملت را به سوی هدف‌های مشخص و معین راهنمایی می‌فرمایند و با شتاب به سوی افقی روشن‌تر و درخشان‌تر برای رساندن ملت خویش به زندگی باز هم بهتر و مرفه‌تر و کسب حیثیت و مقامی والاتر و بالاتر طی طریق می‌کنند. (صحیح است).
وظیفه خود می‌داند که در این روز فرخنده مراتب سپاس و حق‌شناسی ملت ایران و عموم نمایندگان مجلس سنا را به مناسبت روز بزرگ تاریخی که اثرات مثبت آن هر سال در زندگی کلیه طبقات نمایانتر و ایمان مردم به اصالت انقلاب و پیشرفت‌های عظیم آن راسخ‌تر است به پیشگاه شاهنشاه بزرگ و بزرگوار، بانی و مبتکر انقلاب و رهبر دلسوز ملت ایران تقدیم دارد و از خداوند بزرگ مسألت نماید که به شاهنشاه محبوب ما عمری طولانی عطا فرماید.
(احسنت، احسنت).
- بیانات قبل از دستور آقایان دکتر جهانشاه صالح (با تقدیم سؤال) علامه وحیدی و بانو شوکت ملک جهانبانی
۳- بیانات قبل از دستور آقایان دکتر جهانشاه صالح (با تقدیم سؤال) علامه وحیدی و بانو شوکت ملک جهانبانی.
رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای دکتر جهانشاه صالح بفرمایید.
دکتر جهانشاه صالح- فرمایشات جناب آقای رئیس به قدری گویا و رسا و آموزنده بود که هر چه من در آن باره عرض کنم زائد به نظر خواهد آمد و بنابراین من در این مقال عرضی نمی‌کنم و فقط اشاره می‌کنم به قسمتی از یک اصل انقلاب که مربوط به سلامتی و تندرستی مردم است به طوری که خانم‌ها و آقایان اطلاع دارند در امتثال اوامر ملوکانه قریب دو سال قبل فرمان و اوامری برای متصدیان امور صادر شد که دربارهٔ تبدیل اتومبیل و موتورهای دیزلی به گازسوز هرچه زودتر مطالعاتی انجام بدهند. آن طور که بنده اطلاع دارم دولت و متصدیان مربوط رسیدگی به این امر را به کمیسیون خاصی مراجعه کردند که عبارت بود از نماینده شرکت واحد اتوبوسرانی و نماینده مرکز مطالعات علمی دانشگاه تهران و نماینده دانشگاه صنعتی آریامهر و نمایندگان شرکت ملی گاز و شرکت گاز بوتان که هر یک از آنان مهندسین عالی مقامی بودند که در رشته مربوط به خودشان اطلاعات کافی داشتند این مطالعات و تجربیات نه فقط در آزمایشگاه‌ها انجام گرفت بلکه در خیابانها هم آزمایش شد و بالاخره به نتیجه رسیدند که موتورهای گازسوز از هر حیث از اتومبیل دیزلی و بنزینی بهتر و در حقیقت ارجح است به دلیل اینکه در اتوموبیل‌های گازسوز هیدروکاربورهای نسوخته که سرطان‌زا است و تولید سرطان می‌کند کمتر وجود دارد و فراموش نکنید که این هیدروکاربورهای نسوخته همان ابری است که اگر از شمیران نگاه کنید فضای شهر را فرا گرفته و این ابر مه‌آلود یا به فارسی بگوییم «مه‌دود» (باهاء هوز) نه محدود (باحاء حطی) یعنی مه آلوده به دود که به انگلیسی می‌گویند SMOG و ترجمه فارسی آن «مه دود» است.
این مه دودی را که در اطراف شهر ملاحظه می‌فرمایید اولاً همان هیدروکاربورهای نسوخته‌ای است که در اتومبیل‌های بنزینی و دیزلی است که در موتورهای گازسوز یا وجود ندارد یا خیلی کم است.
ثانیاً ثابت کردند که کشش اتومبیل گازسوز خیلی بیشتر است و تعمیرش خیلی آسانتر است.
ثالثاً از نقطه‌نظر اقتصادی قیمت اتومبیل‌های گازسوز و موتورهای گازسوز خیلی کمتر از اتومبیل‌های دیزلی و بنزینی است.
من نمی‌دانم به این سه چهار دلیل آیا دلیل دیگری هست که ما با استفاده از اتومبیل‌های گازوئیلی و بنزینی شهر تهران را به این صورت خفقان‌آور درآوریم در صورتی که اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر برای بهسازی محیط زیست اوامر اکیدی صادر فرموده‌اند. من فقط خواستم ببینم از آن تاریخ تاکنون چه اقداماتی شده و آیا واقعاً دولت به فکر این امر بوده است؟ یقین دارم که هست و آیا به نتیجه‌ای رسیده است یا نرسیده است؟ در این مورد سؤالی خواهم کرد که ما را از این موضوع مطلع فرمایند علت این که من در موضوع آلودگی هوا و آب و خاک اصرار می‌کنم برای این است که از نقطه‌نظر یک پزشک تصور می‌کنم که این امر جنبه حیاتی دارد یعنی مبارزه با آلودگی هوا یک موضوع مرگ و زندگی است یا به اصطلاح:
It Is Question of Life And death
یا باید مرد یا باید زنده ماند بنابراین معذرت می‌خواهم اگر من اغلب راجع به این موضوع مصدع خاطر سناتورهای محترم می‌شوم ضمناً جناب آقای رئیس اطلاع دارند که با اجازه خودشان بنده سه‌هفته پیش چند روزی برای شرکت در یک کنگره‌ای به لاس آنجلس رفتم و اطلاع دارید که لاس‌آنجلس شهری است که از نقطه‌نظر شهری خواهر یا برادر شهر تهران است و اسمش را گذاشتند Sister city آن شهر قبلاً یکی از شهرهای آلوده دنیا بود و خدا می‌داند نسبت به چهار سال پیش که به آنجا رفته بودم تاکنون ۵۰ الی ۶۰ درصد آلودگی هوای لاس‌آنجلس از بین رفته است چرا آلودگی از بین رفته است؟
برای این که قانون محیط زیست را اجرا می‌کنند قانون بسیار شدیدی وضع کرده‌اند که در آنجا اجرا می‌شود در این دو سه هفته‌ای که من در لاس‌آنجلس بودم دو محاکمه را در جراید خواندم دربارهٔ یکی از آن محاکمات با متصدیان امور صحبت کردم که خیلی جالب است و خیال می‌کنم که اگر برای سناتورهای محترم عرض کنم مفید باشد یکی این بود که کمپانی A.M.G یعنی American motor Company تحت تعقیب قرار گرفته بود برای این که دستور و معیار و شرایط و استاندارهایی که برای اتومبیل معین کرده بودند که از سموم پس گاز جلوگیری کنند مراعات نکرده بود این کمپانی را بیست و چهار میلیون و دویست هزار دلار جریمه کردند البته کمپانی ساکت ننشست و از دیترویت نمایندگان خود را فرستاد و رفتند اعتراض کردند و ارقامی نشان دادند که در این چند سال به مناسبت این که روی این کار مشغول مطالعه بودند بیست و هفت میلیون و چهارصد هزار دلار کمپانی ضرر کرده است و به این دلیل دادگاه جریمه را به یک میلیون دلار تخفیف داد و از فروش هزار دستگاه اتومبیل A.M.C. جلوگیری کردند چرا جلوگیری کردند؟ دلیل علمی آن این است که اگر آقای مهندس گنجی تشریف داشته باشند شاید عرایض بنده را تأیید می‌فرمودند چون ایشان مهندس هستند ما بین موتور و پس گاز یک دستگاهی در آمریکا تعبیه می‌کنند که در این مخزن حبه‌های اکسید آلومینیوم می‌ریزند موقعی که گازکربنیک، مونواکسیدکربن و هیدروکاربوری که نمی‌سوزد و سرطان ایجاد می‌کند و سایر مواد و سمومی که از موتور خارج می‌شود بخواهد از پس گاز خارج شود اول وارد این مخزن می‌شود این حبه‌های آلومینیوم که در آنجا هست مونوکسیدکربن و گاز و هیدروکاربورهای نسوخته را به بخار آب و Co2 که بی اکسیدکاربن باشد و هیچ مضر نیست تبدیل می‌کند کمپانی این کار را در چندین اتومبیل انجام نداده بود هزار دستگاه اتومبیل را توقیف کردند و جریمه از او گرفتند دو هفته یا ده روز بعد وزارت دادگستری و حکومت فدرال کمپانی کرایسلر را در دادگاه تعقیب کرد و به ۲۴۰ هزاردلار او را محکوم کردند و ۴۲ دستگاه اتومبیل او را توقیف کردند که دارای مخازن مخصوص نبود این کاری که عرض می‌کنم مسأله ساده‌ای است که از مونوکسیدکربن که کشنده است جلوگیری می‌کند مونوکسید گازی است سمی که اگر ده ثانیه آن را استنشاق بکنیم جابه جا مرده‌ایم و هیدروکاربور نسوخته که به تحقیق سرطان ایجاد می‌کند و در هوای تهران فراوان است همین طور تخمین زدند ۷۰۰ تن سرب سالیانه در فضا وجود دارد اتومبیل‌هایی که با موتور گازسوز کار می‌کند سرب ندارد و نایتروس آکساید در گاز وجود ندارد بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که در موتور گازسوز چه صفاتی هست این است که اصولاً در آمریکا اجازه نمی‌دهند از اروپا یا ژاپن اتومبیلی وارد بشود که مراعات استاندارد آنها را نکند و اگر قرار باشد اتومبیل وارد بشود باید موتور اتومبیل گازسوز باشد و شرایطی را که قبلاً عرض کردم رعایت شده باشد شرط اصلی در سال ۱۹۷۲ این بود که اصلاً موتور اتومبیل را تغییر بدهند به طوری که مقدار نایتروس اکساید No2 یا ازت در آن خیلی کم باشد و این کار خیلی گران تمام می‌شود در زمان حکومت نیکسون تقاضا کردند که به این مقررات سه چهار مقررات دیگر اضافه شود دولت اجازه داده است که تا سال ۱۹۸۷ باید موتوری ساخته شود که اساساً کم ازت ایجاد در آن باید کند این که امروز عرض کردم فقط مربوط به ازت یک مخزن کوچکی است که اکسید آلومینیوم قرار داد و تمام اتومبیل‌هایی که از خارج به آمریکا وارد می‌شود باید این مخزن را که Catatytic Converter می‌نامند داشته باشند و الا جریمه لازم شامل آنان می‌شود مسلم است وقتی که کمپانی‌های خود را اتومبیل‌های خود را جریمه کنند مال خارج را هم که به آنجا وارد می‌شود جریمه می‌کنند حالا سؤالی پیش می‌آید این اتومبیل‌هایی که از خارج به تهران وارد می‌شود (شهر تهران طوری شده که الان شما سپربه سپر و لاک پشت وار دارید حرکت می‌کنید و امروز درست یک ساعت طول کشید که از شمیران به تهران بیایم مخصوصاً سر چهارراه الیزابت و خیابان لوس‌آنجلس که واقعاً حکایتی است) در چنین شهری که این طور هجوم اتومبیل هست و هر روز صدها اتومبیل به این شهر اضافه می‌شود جناب آقای شادمان آیا محیط زیست معیاری استانداردی برای این اتومبیل‌ها معین کرده است یا خیر؟ و یا به اتومبیل‌هایی که در خارج اجازه کار کردن نمی‌دهند به ایران وارد می‌شود نظیر این هزار اتومبیل و آن ۴۲ اتومبیلی که در آمریکا اجازه کار نداشته؟ آنها وارد این مملکت می‌شوند؟ یا برای این کار معیاری داریم این سوال اول، مطلب دوم این که آیا موتورهایی که ما از خارج وارد می‌کنیم و در اینجا مونتاژ می‌کنیم دارای معیار معینی هست یا نیست؟ شما را به خدا فکری برای این کار بکنید زیرا ۸۰٪ آلودگی تهران مربوط به وسائط نقلیه و به خصوص اتوبوس‌ها است این عرض مختصر بنده است و سؤالی دارم. اگر جناب آقای رئیس اجازه بفرمایند می‌خوانم.
رئیس- بفرمایید.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس سنا
تقاضا دارد مقرر فرمایند دولت در مجلس سنا حضور به هم رسانده و دربارهٔ مسائل زیر سناتورهای محترم را آگاه سازند:
۱- با در نظر گرفتن گزارش علمی و فنی کمیسیون خاص و تصریح بر این که موتور گازسوز از هر حیث به موتورهای دیزلی و بنزینی ترجیح دارد تاکنون چه اقدامی شده است.
۲- آیا دولت برای تبدیل موتورهای دیزلی و بنزینی به گازسوز که از نقطه‌نظر تندرستی مردم جنبه حیاتی دارد مبلغ کافی در بودجه محیط زیست منظور نموده است؟
۳- آیا معیارهای بین‌المللی دربارهٔ جلوگیری از خروج گازهای مسموم‌کننده از پس گازهای اتومبیل‌هایی که از خارج وارد می‌شود و همچنین موتورهایی که برای مونتاژ به ایران می‌آید رعایت می‌گردد یا نه؟
دکتر جهانشاه صالح.
این را چرا عرض کردم برای این که در مجلس ناهاری که در خدمت جناب نخست وزیر بودیم فرمودند اگر آقایان سناتورها و یا وکلا در مورد بودجه نظری دارند بفرمایند؛ بنده نظرم این است که مبلغی در بودجه بگذارید تا اگر گفتم چرا اتومبیل‌های دیزلی را به گازسوز بدل نکردید متصدیان امر جواب ندهند که پول نداشتیم من مواظب خواهم بود که آیا رقمی برای این منظور هست یا نیست. متشکرم (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای علامه وحیدی بفرمایید.
علامه وحیدی- با بیانات جامعی که مقام معظم ریاست در پیرامون ششم بهمن فرمودند شایسته نیست که در این باره چیزی بر آن بیفزاییم یا از آن بکاهیم به علت این که کاملاً مستدل و منطقی بود ولی تا حدی بنده در این زمینه با چند شعر ادای وظیفه می‌کنم.
- باشد اصول نغز شهنشاه چشمگیر
- در شرح این اصول فصولی است بی‌شمار
- باشد اصول نغز شهنشاه چشمگیر
- از ابتکارهای شهنشاه مهربان
- زارع بگشت مالک و دارای اعتبار
- از ابتکارهای شهنشاه مهربان
- در کارخانه نیز سهیم است کارگر
- معیار کار چیست به فرمان شاه؟ کار
- در کارخانه نیز سهیم است کارگر
- ارزش به کار داد شهنشاه تا که ما
- ارزش به آن دهیم و بگوییم نیست عار
- ارزش به کار داد شهنشاه تا که ما
- زن هم چو مرد صاحب رأی و مقام شد
- هرگز عزیز را نکند پادشاه خوار
- زن هم چو مرد صاحب رأی و مقام شد
و اما موضوعی که مرا به اینجا کشانید، اگر چه دیگر مسأله خلیج تقریباً منتفی است و دیگر خلیج عربی نیست و خلیج، خلیج‌فارس بوده و هست ولی چهارشنبه شب به مناسبت مطالبی که در روز دوشنبه در مجلس سنا ایراد شده بود دیدم یک نفر از دانشمندان عرب در این زمینه در رادیو دارد صحبت می‌کند و در خلال بیانات او رسیدم دیدیم او دارد پیشنهاد می‌کند، بهتر است بگوییم: الخلیج و تصور کرده بود که در ایران کسی نیست که جواب او را بدهد و از نظر ادب عرب پاسخ او را بدهد اکنون مغالطه‌اش را می‌گویم، مغالطه‌اش خیلی ساده است گویا بحث او دربارهٔ آن قسمت بود که جناب آقای اشرف احمدی از بنده تجلیلی فرموده بودند که اطلاق لفظ عام به خاص صحیح نیست زیرا خلیج کلمه‌ای است مطلق و نمی‌توان از این کلمه مطلق اراده معنای خاص کرد او خواسته بود این نکته علمی را اصلاح کند پیشنهاد کرده بود خلیج‌فارس «الخلیج» نامگذاری بشود بله چون اگر بگوییم خلیج در حقیقت مبهم است و معلوم نیست که مقصود کدام خلیج است پس او این طور اصلاح کرده بود که الخلیج بگوییم و مغالطه ایشان این است که بگوییم الخلیج آیا این پیشنهاد درست است؟ چون آن دانشمند خیلی از من تجلیل کرده بود من هم از او تجلیل می‌کنم و گفته بود اطلاق الخلیج به خلیج‌فارس صحیح است، چون منظور الف و لام تعریف دو قسم است. اول الف و لام عهد ذهنی است دوم الف و لام عهد خارجی است مثلاً ماه رمضان است سوال می‌کنند ماه را دیده‌ای؟ در پاسخ می‌گوید رأیت‌الهلال که منظور عهد ذهنی است یا خارجی اینجا هم اگر بگوییم الخلیج حاکی از خلیج‌فارس است ما به او پاسخ می‌دهیم که آقای عزیز اولاً منظور ما این مجموعه آبی نیست و الا ممکن است بگوییم خلیجی که در آن جزیره تمب و ابوموسی است منظور ما لفظ خلیج‌فارس است، این حاکی از آن لفظ نیست بحث ما این است که یک معرفه‌ای را نکره نکنند ما که آرتیکل نداریم که تبعیت کنیم از چه چیزی تبعیت کنیم؟ که یک الف و لام عرب را به خلیج بیفزاییم. لغت مهاجر زیاد است ولی لغت مستهجن نباید به کار رود که ما الف و لام بیاوریم و بگوییم الخلیج آنها هم بگویند الخلیج آن وقت چقدر زحمت دارد که به دنیا بگوییم که معهود، معهود ذهنی است یا خارجی چقدر اشکال دارد این بحث یک بحث علمی است به قول شاعر سلف «هنوز گویندگان هستند اندر وطن که قوه ناطقه مدد از ایشان برد» بنده حاضر هستم بروم آنجا و با آنها در این زمینه بحث کنم و حتی از نظر نحوی و دستور کلام عرب با آنها بحث کنم آقا این حرف‌ها را نزنید. به جا است که در پایان سخن بگویم جناب آقای عماد تربتی را که نمی‌دانم تشریف دارند یا خیر؟ دیروز که با ایشان در این زمینه صحبت می‌کردم بیان شیوایی فرمودند و این بود که روزنامه‌ای در خراسان بود به نام روزنامه الکمال که صاحب امتیاز آن شخصی به نام بدایع نگار بود در قبال الهلال مصر ولی تمام محتوای آن فارسی بود و فقط الف و لام تعریف را به کمال افزوده بود و یکی از شعرای خراسان دربارهٔ این اضافه مستهجن گفته بود :
- البدایع نگار را دیدم
- پشت المیز الاداره خویش
- البدایع نگار را دیدم
- القلم را گرفته بود الدست
- الکمالی نهاده بود الپیش
- القلم را گرفته بود الدست
دیگر عرضی ندارم (احسنت، احسنت).
رئیس- بانو شوکت ملک جهانبانی بفرمایید.
بانو شوکت ملک جهانبانی- به نام خدا و به نام شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر ملت ایران. با اجازه مقام معظم ریاست سناتورهای محترم در زندگی ملت‌ها بعضی روزها وجود دارند که در تاریخ بشریت ثبت می‌گردد روز تاریخی ششم بهمن ۴۱ در تاریخ ملت ایران و در برابر حقوق بشر که مبین احترام به حیثیت و شرافت انسانی است واجد اهمیت خاصی است زیرا که در انقلاب ششم بهمن که مظهر خواسته‌های بشری و انسانی است عدالت و برابری و احترام به حقوق و حیثیت همه انسان‌ها حکم‌فرما است.
در حیات اجتماعی و سیاسی و کلیه شئون کشور ما تحول بزرگی پدید آمده است به قسمی که جامعه ایرانی را به سوی زندگی متحول و دروازه‌های تمدن بزرگ رهنمون گشته است. متفکرین و جامعه شناسان و علمای بزرگ دنیا و ملل مترقی عالم به انقلاب ایران به نظر اعجاب آمیخته با احترام می‌نگرند و آن را نمونه‌ای بارز برای تمدن بشری و پیشرفت‌های انسانی به شمار می‌آورند بیان کلیه پیشرفت‌ها و اقدامات بزرگ انسانی که به رهبری شاهنشاه آریامهر رهبر اندیشمند ملت ایران انجام پذیرفته است از عهده بیان خارج است تاریخ ایران در این باره قضاوت خواهد کرد.
اصالت این انقلاب در این است که منافع افراد ملت را در بر می‌گیرد و این همان چیزی است که ۱۴ قرن پیش حضرت علی علیه‌السلام مولای متقیان در نامه معروف خود به مالک اشتر توصیه می‌فرمایند که مالک همیشه کاری کن که عدل شامل خاص و عام گردد و در این راه رضای اکثریت را مقدم بدار رفاه طبقات مختلف و محروم مانند: دهقانان- کارگران- کشاورزان- زنان و سایر گروه‌های اجتماعی موجب تحول عظیمی در کشور ما شده است.
پیشرفت‌های ما دربارهٔ مسائل داخلی و خارجی و رفاه اجتماعی و احقاق حقوق حقه ملت ایران در مورد تصاحب و استفاده از سرمایه‌های خدادادی مثل نفت و گاز و پتروشیمی و ایجاد منابع بزرگ مملکتی به منظور تولیدات صنعتی ایجاد مجتمع عظیم ذوب آهن که از آرزوهای دیرین ملت ایران بود. اقدامات مؤثر و موفقیت‌های عظیم نفتی ایران موجب شگفت جهانیان شد. الغاء رژیم ارباب و رعیتی که اولین اصل منشور انقلاب ایران و زیربنا و شاه فصل آن است اگر چه خوشبختانه امروز به کلی کار اصلاحات ارضی پایان یافته است و دهقانان از قید اسارت و استثمار اربابان خود رهایی یافته‌اند ولی از شرکت‌های سهامی زراعی- شرکت‌های تعاونی- اقدامات بانک کشاورزی خانه‌های فرهنگ روستایی- نوسازی روستاها- تأمین آب لوله کشی- ساختمان‌های بهداشتی- ایجاد مدارس و تغذیه رایگان و بهداشت رایگان- ساختمان مراکز درمانی روستاها و هزاران اقدام دیگر. به خصوص آزادی کامل دهقانان از زیر بار اسارت و استثمار اربابان و پدید آمدن دهقانی آزاده باید همیشه یاد کرد و در نظر داشت که همه و همه بر اثر طنین شکوهمند صداهایی است که در نیمروز دی ماه ۴۱ از قلب پرمهر و عطوفت شاهنشاه عدالت گستر ما در کنگره شرکت‌های تعاونی روستایی کشورمان برخاست و موجب شد که در بهمن ۴۱ مواد شش‌گانه انقلاب را اعلام فرمودند.
و امروز در عصر رستاخیز مواد ۱۷ گانه انقلاب ایران ضامن سعادت و بقاء و عظمت ایران است. باید گفت این آهنگ آسمانی بود که درهای بهشت آزادی را برای مردم ایران باز کرد.
این راهی بود که رهبر عالیقدر ما به هدایت چراغ عقل و وجدان بیدار و بشردوستانه به جامعه ایران نشان دادند راهی بود که به طرف سعادت و نیک‌بختی و رسیدن به سرمنزل آزادی و آزادگی، همه اصول انقلاب ایران عبارت از قاطعیت بود همه تصمیم بود همه سرافرازی بود و همه موجب پیشرفت صدها سال بود کشور ما در نتیجه سیاست مستقل ملی از ثبات سیاسی فوق‌العاده‌ای برخوردار شد به طوری که سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از این موقعیت بی‌نظیر حسن استفاده نمودند و سرمایه‌گذاریهای بزرگی کردند و نیز کشورهای بسیاری از گشاده دستی و موقعیت ممتاز و بشردوستی رهبر عالیقدر ما استفاده نمودند و ثابت شد که انقلاب ایران نه تنها موجب سعادت و پیشرفت و بهروزی ملت ایران شد بلکه کشورهای بسیاری در جهان بهره‌مند از مزایا و ثمرات انقلاب ایران شدند. اصلاح قانون انتخابات که شامل اصل پنجم انقلاب ایران بود تغییرات شگرفی پدیدآورد و در مجلسین لوایح مترقیانه و اصلاح‌طلبانه‌ای که به نفع جامعه ایرانی است تدوین گشت فرصت آن نیست که حتی فهرست‌وار از این لوایح مترقی انقلابی نام برده شود. ولی حالا که دربارهٔ اصل اصل پنجم انقلاب سخن گفته می‌شود بسیار به موقع است که از یکی از آن لوایح یعنی لایحه حمایت خانواده که به منظور تثبیت وضع زن در خانواده و رفاه و همبستگی بیشتر فرزندان و آسایش زن و مرد به ثمر رسید سخن گفته شود انقلاب ایران با همه اصالتش از همه جوانب من جمله از این راه نیز به خانواده‌ها راه یافت زنان ایران که در ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ از آزادی اجتماعی به دست اعلیحضرت رضاشاه کبیر سر دودمان سلسله جلیل پهلوی برخوردار شده بودند از الطاف بیکران رهبر انقلاب از تساوی حقوق سیاسی نیز بهره‌مند شدند. گرچه امروز در آستانه چهاردهمین سال انقلاب ایران هستیم ولی اثرات عمیق و بنیادی روز بزرگ تاریخی هشتم اسفند هرگز از خاطره‌ها فراموش نمی‌شود. آن روز اطلاع دادند که رهبر اندیشمند ما هنگام افتتاح کنگره اقتصادی کشور در مجلس سنا زنان را از حقوق سیاسی و اجتماعی به نحو کامل برخوردار فرمودند و عصر همان روز از کاخ مرمر خطاب به زنان فرمایشاتی می‌فرمایند گروه گروه به طرف کاخ مرمر رهسپار شدیم خیابانها مملو از جمعیت‌های زنان بود وقتی که اشتیاق و پرسش چشم‌های جستجوگر و قلب‌های ملتهب به اوج خود رسید پنجره کاخ مرمر باز شد و شاهنشاه آریامهر مانند خورشید فروزانی که از پشت ابرهای تیره و تار نمایان گردد ظاهر شدند و با فرمایشات هستی بخش و سازنده خود فرمایشات مفصلی ایراد فرمودند. که همه ابدی و جاودان است در یک جمله تاریخی فرمودند: «زنان ایران من به شما تساوی حقوق اعطا کردم بروید همدوش با برادران خود به کشور خود خدمت کنید.»
دیگر از آن روز به بعد چه شد و زنان ایران چه ترقیاتی کردند؟ چیزی است که همه از آن آگاهند. احراز مقامات و مناصب عالی مملکتی و بهره‌مند شدن از حقوق سیاسی و اجتماعی به نحو کامل در مشاغل مختلف و بلندپایه موجب افتخار و مباهات جامعه زنان شد. دو مسأله مهم زیربنایی به وجود آمد که یکی تربیت صحیح دختران بود که بتواند مادرانی لایق برای تربیت فرزندانشان باشند فرزندانی که شایسته ایران فردا باشند. فرزندانی که باید مسئولیت فردای ایران را با همه ترقیاتش با همه سرافرازیش عهده‌دار شوند. دیگری شکوه و جلوه دختران سپاهی است در روستاها که همراه با برادران سپاهی خویش هستی بخش و زندگی آفرین هستند و با مشعل دانش تا قلب روستاها نفوذ کرده‌اند تا فرزندانی توانا پرورش دهند و مصداق «مادر دانا توانا پرورد فرزند خویش» در سراسر کشور تعمیم یافته است.
رهبر اندیشمند ما پس از انقلاب شاه و ملت آنقدر پیشرفت‌ها و ترقیات گوناگون و آبروی بین‌المللی برای کشورمان فراهم فرمودند که زبان از بیانش عاجز است.
امروز دیگر نه تنها دست طبقات محروم کشور را گرفته‌اند و نجات بخشیده‌اند بلکه هر کودکی که در خاک مقدس ایران چشم به دنیا باز می‌کند از ابتدای تولد تا پایان تحصیلات هر زمان به نوعی از منبع فیاض امید و لطف و توجه شاهنشاه ما برخوردار است.
امروز دیگر تحصیل و برتری مخصوص بعضی از ترقیات خاص برخی دیگر نیست هر ایرانی بنا به شایستگی و لیاقتش از مواهب کشورش استفاده می‌کند.
مطلب بسیار و گفتنی بی‌شمار است اما واقعاً «از دست و زبان که برآید کز عهده شکرش بدر آید».
از خداوند توفیق می‌خواهم تا به ما سعادت خدمتگزاری مرحمت فرمایند.
جاده زندگی سرسبز و روشن است همه پشت سر رهبر عالیقدر ایران به سوی دروازه‌های تمدن بزرگ رهسپاریم.
از خالق یکتا سپاسگزاریم که چنین زمانی را درک کرده‌ایم و آرزو داریم در پرتو عنایات ایزدی و از برکات عصر والای آریامهر عصر رستاخیز که عصر جهش و کوشش و ترقی است با درخشنده‌ترین مظاهر تمدن و انسانیت هر روز بیشتر پیشرفت نموده و موفق شویم با خدمات صادقانه خود در چنین موقعیت ممتازی موثر و مفید واقع شویم.
(احسنت- احسنت).
- شور اول لایحه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی
۴- شور اول لایحه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی.
رئیس- لایحه اجازه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون شماره ۶ (کشاورزی و منابع طبیعی) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۶ (کشاورزی و منابع طبیعی) به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۸۱۲۲ مورخ ۲۸/۷/۱۳۵۴ دولت راجع به اجازه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی (ارسالی از مجلس شورای ملی) در جلسه ۱/۱۰/۵۴ کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۱ (خارجه) و شمار چهار (امور اقتصادی و دارایی) فرستاده شد و کمیسیون‌های مزبور لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره ۶ (کشاورزی و منابع طبیعی)- فاضل سرجویی.
قانون اجازه عضویت دولت ایران در گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود گروه مشورتی بین‌المللی تحقیقات کشاورزی را پذیرفته و حق عضویت ایران در گروه مزبور را از محل اعتبار مصوب در بودجه کل کشور پرداخت نماید.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر صدیق بفرمایید.
دکتر صدیق- می‌خواستم استدعا کنم که آقای معاون وزارت کشاورزی توضیح بفرمایند که الحاق به این کنوانسیون برای کشور ما چه منافعی دربردارد.
رئیس- آقای همایون‌فر بفرمایید.
معاون وزارت کشاورزی (آقای دکتر همایون‌فر)- وزارت کشاورزی واحدهای مختلفی را برای مسائل کشاورزی زیر عنوان مبارزه با آفات یا مسائلی که زیر عنوان بهبود محصولات و ازدیاد محصولات کشاورزی که ممکن است مطرح باشد داشته است. مثلاً در سازمان جنگل‌ها یک واحد تحقیقات خاک داشتیم و در خود وزارت کشاورزی هم یک سازمان تحقیق خاک داشتیم در نتیجه ما در چند سازمان وزارت کشاورزی واحد مشابهی داشتیم که هم دوباره کاری پیش می‌آمد و هم از نظر مالی درست نبود و در بعضی موارد هم این تحقیقات با سیاست کلی مملکت هم‌آهنگی نداشت و هیچگونه ارتباطی هم با مجامع بین‌المللی نداشتیم در نتیجه یک عقب‌افتادگی فکری و ذهنی و علمی برای متخصصین کشاورزی ما در پیشبرد امر کشاورزی مملکت وجود داشت. ما یک بررسی خیلی دقیق و همه جانبه‌ای در این باره کردیم و این لایحه را تقدیم قوه مقننه کردیم، بنده باید در اینجا نهایت تشکر و امتنان وزارت کشاورزی را بالاخص از جناب آقای دکتر سجادی اعلام بکنم که ما را در تکمیل و تنقیح این لایحه ارشاد فرمودند و در این زمینه ما یکی از مأمورین تحصیل کرده و پخته وزارت کشاورزی را به عنوان معاونت تحقیقاتی معرفی کردیم در نتیجه از دوباره کاری کارها چه از نظر اقتصادی و مالی مسأله و چه از جنبه‌های دیگر جلوگیری شد و خطوط اصلی صحیح و معقولی برای مسائل کشاورزی تعیین کردیم که با سیاست‌های کلی کشاورزی موازی درآمدند در نتیجه این کار یک گروه به نام محققین در وزارت کشاورزی خدمت می‌کردند و با استفاده از قانون استخدام کشوری چون همقطاران آنها به دانشگاه‌ها رفته بودند و از مزایای استادی و دانشیاری استفاده می‌کردند و مشمول مقررات استخدامی آنان بودند و چون سرنوشت اینها مشابه خودشان نبود در نتیجه دلسرد شده بودند و به طرف بخش خصوصی کشیده می‌شدند لذا دستگاه ما از نظر علمی ضعیف می‌شد و در این قانون گنجاندیم که حقوق و مزایا و سرنوشت استخدامی اینان مشابه استادان دانشگاه باشد تا دلسرد نباشند. و در نتیجه کاری که قوه مقننه نسبت به ما مبذول فرمودند توفیق پیدا کردیم که از طریق واحد تحقیقاتی خودمان با مجامع بین‌المللی رابطه علمی برقرار کنیم.
چون اطلاع پیدا کردیم که در آمریکا یک گروه تحقیقاتی نسبت به مسائل کشاورزی به وجود آمده که در این گروه تحقیقاتی عده‌ای از کشورها شرکت کرده‌اند و مؤسسات غیرکشاورزی هم در این خدمت کلی و عمومی به بشریت سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند چه از نظر مالی و چه از نظر نیروی متخصص انسانی و ما همان معاون تحقیقاتی را به معیت ۶-۷ نفر از متخصصین و مطلعین به آمریکا فرستادیم و بررسی و تحقیق کردند تا توانستیم در آن گروه ثبت‌نام کنیم و تقاضا کنیم که ما را هم به عضویت بپذیرند. پس از این که عضویت ما پذیرفته شد بابت حق عضویت مبلغ ۲ میلیون دلار سالانه به عنوان حق‌عضویت می‌پردازیم و قطعاً با موقعیت و نفوذی که از نظر بین‌المللی کشور ما دارد می‌توانیم از این جهت استفاده زیادی ببریم. چون در بعضی موارد ما جزء کشورهای ردیف اول می‌باشیم که در این کار شرکت کرده‌ایم. دوم این که ما برای این که در مسائل کشاورزی عقب‌افتادگی علمی و ذهنی نداشته باشیم متخصصین خودمان را از طریق بورس برای شرکت در سمینارها و کنفرانس‌ها به مجامع علمی و تحقیقی به آنجا می‌فرستیم. چون چنین تحقیقاتی به تنهایی احتیاج به سرمایه‌گذاری سنگینی دارد و از عهده یک کشور خاص بر نمی‌آید خاصه این که ابتلاآت کشاورزی یک مسئله جهانی است مثلاً مسئله غله یک مسئله عمومی و بین‌المللی است چه از لحاظ بهبود نوع و چه از لحاظ بالا بردن محصولات بنابراین کشور ما که از لحاظ پرستیژ بین‌المللی در سطح بالایی قرار دارد خیال می‌کنم که این کار هم برای ما ضرورت داشته است این است که استدعا می‌کنم موافقت بفرمایند که لایحه تصویب شود.
رئیس- نسبت به کلیات دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده واحده مطرح است نظری باشد بفرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره ۶ فرستاده می‌شود که نظر کمیسیون‌های شماره یک و شماره ۴ را نیز اخذ نمایند.
- شور اول لایحه استخدام هیأت علمی دانشکده افسری
۵- شور اول لایحه استخدام هیأت علمی دانشکده افسری.
رئیس- لایحه استخدام هیأت علمی دانشکده افسری برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۸۱۲۰- ۲۸/۷/۱۳۵۴ دولت راجع به استخدام هیأت علمی دانشکده افسری ارسالی از مجلس شورای ملی در جلسه مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۵۴ کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاونت وزارت جنگ مطرح شد و پس از رسیدگی و شور لازم عیناً به تصویب رسید و برای اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ (جنگ) و شماره ۷ (علوم و آموزش عالی) ارسال شد. کمیسیون‌های مزبور لایحه فوق را مورد رسیدگی قرار داده و نظر این کمیسیون را تأیید نمودند.
اینک گزارش آن به شرح زیر برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام)- جلالی نائینی.
قانون استخدام هیأت علمی دانشکده افسری
ماده واحده- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود به منظور تکمیل اعضای هیأت علمی دانشکده افسری افراد مورد نیاز را به صورت غیرنظامی و براساس مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاه تهران و تغییرات بعدی آن استخدام و به مشاغل آموزشی منصوب نماید.
نحوه اجرای این قانون به موجب آئین‌نامه‌ای می‌باشد که به تصویب وزارت جنگ می‌رسد.
- تبصره ۱- مستخدمین مزبور تا زمانی که در نیروهای مسلح شاهنشاهی خدمت می‌نمایند از لحاظ مقررات انضباطی و کیفری تابع قوانین و آئین‌نامه‌های ارتش می‌باشند.
- تبصره ۲- مقررات این قانون از تاریخ اول مهرماه ۱۳۵۳ شامل ۲۷ نفر سروان‌های هیأت علمی دانشکده افسری که در رشته‌های علمی غیرنظامی تدریس می‌نمایند در صورتی که واجد شرایط باشند نیز خواهد شد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری هست می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده واحده مطرح است نظری هست می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره ۳ ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون‌های شماره ۲ و شماره ۴ و شماره ۷ را نیز بگیرند.
- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا
۶- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا.
رئیس- لایحه موافقت‌نامه همکاری فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای شور اول مطرح است. گزارش کمیسیون شماره یک خارجه قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۸۳۱۰ مورخ ۳۰/۷/۱۳۵۴ دولت در خصوص موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده امریکا (ارسالی از مجلس شورای ملی) در جلسه ۲۶/۹/۱۳۵۴ کمیسیون خارجه با حضور آقایان دکتر شادمان وزیر مشاور و نماینده وزارت امور خارجه مورد بررسی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۳ (دادگستری و استخدام) و شماره ۴ (امور اقتصادی و دارایی) فرستاده شد و کمیسیون‌های مزبور لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا
ماده واحده- موافقت‌نامه همکاری‌های فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا مشتمل بر یک مقدمه و نه ماده که در تاریخ ۱۳ اسفند ۱۳۵۳ (چهارم مارس ۱۹۷۵) به امضای نمایندگان مختار دو دولت در واشنگتن رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
- تبصره - مزایا و مصونیت‌های مذکور در بند ب ماده ۵ موافقت‌نامه همکاری فنی ایران و آمریکا در هر حال از حدود مقررات مندرج در آئین‌نامه مزایا و معافیت‌های کارشناسان خارجی مصوب ۲۳ تیرماه ۱۳۴۵ کمیسیون‌های دارایی مجلسین تجاوز نخواهد کرد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری هست خواهند فرمود (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری باشد می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره یک ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون‌های شماره ۳ و شماره ۴ را نیز بگیرند.
- شور اول لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما
۷- شور اول لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما.
رئیس- لایحه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما برای شور دوم مطرح است. گزارش کمیسیون شماره یک خارجه مطرح است. گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۱۹۴۳۸ مورخ ۱۰/۸/۱۳۵۴ دولت در خصوص الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما تقدیمی دولت به مجلس سنا در جلسه ۲۵/۸/۱۳۵۴ کمیسیون شماره یک خارجه با حضور آقایان نمایندگان وزارتخانه‌های خارجه و جنگ مورد رسیدگی قرار گرفت و به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره ۲ (جنگ) و شماره ۳ (دادگستری و استخدام) و شماره ۸ (راه و ترابری) فرستاده شد. کمیسیون‌های مزبور لایحه را با اصلاحات عبارتی در متن کنوانسیون تصویب و اعاده نمودند که مورد تأیید واقع و لایحه به تصویب رسید.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون مربوط یه الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون توکیو راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما
ماده واحده- کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما مورخ ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ (۲۳ شهریور ۱۳۴۲) مشتمل بر یک مقدمه و ۲۶ ماده تصویب و اجازه تسلیم اسناد الحاق آن داده می‌شود.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر صدیق بفرمایید.
دکتر صدیق- در ماده ۲۱ کنوانسیون قید شده است که اگر دوازده دولت الحاق خود را به این کنوانسیون اعلام کنند اجرا خواهد شد. خواستم سؤال کنم که تا به حال چند دولت الحاق خود را اعلام داشته‌اند؟
ضمناً خواستم معاون وزارت خارجه دستور بفرمایند که در ترجمه کنوانسیون‌ها و قراردادها دقت بیشتری بفرمایند با وجود این که دقت شده است باز کلمات خارجی در قراردادها و کنوانسیون‌ها بسیار است. و صرف و نحو فارسی مراعات نشده است. و این امر صحیح نیست زیرا قانونی که از مجلس سنا و قوه مقننه می‌گذرد سرمشق و نمونه برای مردم است و باید عبارات قانون صحیح باشد.
رئیس- آقای عصار بفرمایید.
معاون وزارت امور خارجه- اجازه بفرمایید تحقیق کنم و بعداً بگویم که چند دولت الحاق خود را اعلام داشته‌اند.
رئیس- تحقیق می‌کنند و بعد به اطلاع می‌رسانند. در کلیات دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نسبت به ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره یک ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون‌های شماره ۲ و شماره ۳ و شماره ۸ را نیز بگیرند.
- شور اول لایحه موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه
۸- شور اول لایحه موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه.
رئیس- لایحه موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه برای شور اول مطرح است گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره ۱ (خارجه) به مجلس سنا
لایحه شماره ۶۵۲۸۰ مورخ ۳/۱۰/۱۳۵۴ دولت در خصوص موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه تقدیمی دولت به مجلس سنا در جلسه ۱۰/۱۰/۱۳۵۴ کمیسیون شماره ۱ (خارجه) با حضور آقایان معاون وزارت علوم و آموزش عالی و نماینده وزارت امور خارجه مورد رسیدگی قرار گرفت و عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون شماره ۷ فرستاده شد و کمیسیون مزبور در جلسه ۱۳ دی ماه ۱۳۵۴ لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره ۱ (خارجه)- خزیمه علم.
قانون راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه
ماده واحده- موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری عربی سوریه مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده که در تاریخ ۱۷ آبان ماه ۱۳۵۴ (۸ نوامبر ۱۹۷۵) در تهران به امضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری باشد می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره یک ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون شماره ۷ را نیز بگیرند.
- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن
۹- شور اول لایحه موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن.
رئیس- لایحه موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن برای شور اول مطرح است. گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون شماره یک خارجه به مجلس سنا
لایحه شماره ۶۳۷۲۰ مورخ ۱۸/۹/۱۳۵۴ دولت راجع به موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن تقدیمی دولت به مجلس سنا در جلسه ۱۰/۱۰/۵۴ کمیسیون شماره یک خارجه با حضور آقایان معاون وزارت علوم و آموزش عالی و نماینده وزارت امور خارجه مورد رسیدگی قرار گرفت و پس از مذاکراتی عیناً به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون شماره ۷ (فرهنگ) ارسال شد و کمیسیون مزبور در جلسه ۱۳/۱۰/۱۳۵۴ لایحه را با تأیید نظر این کمیسیون تصویب و اعاده نمودند. اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره یک خارجه- خزیمه علم.
قانون راجع به موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن
ماده واحده- موافقت‌نامه همکاری فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری گابن مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده که در تاریخ اول آبان ماه ۱۳۵۴ (۲۳ اکتبر ۱۹۷۵) در تهران به امضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است اگر نظری دارند می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده واحده. سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده واحده مطرح است نظری باشد می‌فرمایند (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم ماده واحده. موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره یک ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون شماره ۷ را نیز بگیرند.
- ختم جلسه
۱۰- ختم جلسه
رئیس- امروز دیگر در دستور مطلبی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده و دستور آن بعداً به اطلاع خواهد رسید. جلسه ختم می‌شود.
(ساعت ۱۱ صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس سنا- مهندس جعفر شریف امامی.